Professional Documents
Culture Documents
(
(
41
2. nh gi tri phiu c k hn c hng li
Tri phiu c k hn c hng li l loi tri phiu c thi hn o hn
c xc nh ngay t khi pht hnh v li sut c hng qua tng thi
hn nht nh. Khi mua loi tri phiu ny nh u t c hng li
nh k, thng l hng nm, theo li sut cng b trn mnh gi tri
phiu v c thu hi li vn gc bng mnh gi khi tri phiu o hn.
Gi:
- I l li c nh c hng
- P
0
l gi ca tri phiu
- k
d
l li sut yu cu ca nh u t
- M l mnh gi tri phiu
- n l s nm cho n khi o hn
th gi tr ca tri phiu c xc nh nh sau:
a- nh gi tri phiu c k hn khng hng li (cn gi l tri phiu
chit khu khng)
Tri phiu k hn khng hng li l loi tri phiu khng c tr li nh
k m c bn vi gi thp hn nhiu so vi mnh gi. Khi mua loi tri
n
0 t n
t=1
d d
0 1 2 n n
d d d d
n
d
0 n n
d d d
I M
P = +
(1+k ) (1+k )
I I I M
P = + +....+ +
(1+k ) (1+k ) (1+k ) (1+k )
(1+k ) -1 M
P =I +
k (1+k ) (1+k )
42
phiu ny ngi u t vn nhn c li tc, chnh l phn chnh lch
gia gi mua gc ca tri phiu vi mnh gi ca n.
Phng php nh gi loi tri phiu ny cng tng t nh cch
nh gi loi tri phiu k hn c hng li ch khc ch li sut
c hng hng nm bng 0 nn ton b gi tr hin ti ca phn li
nh k bng 0. Do vy, gi c ca tri phiu khng hng li chnh l gi
tr hin ti ca mnh gi khi tri phiu o hn.
b-nh gi tri phiu tr li bn nin
Thng thng tri phiu c tr li hng nm mt ln nhng i khi
cng c loi tri phiu tr li bn nin tc l tr li hng nm hai ln. Kt
qu l m hnh nh gi tri phiu thng thng phi c mt s thay i
thch hp nh gi trong trng hp ny.
3.2.2 nh gi c phiu
1. nh gi c phiu u i
C phiu u i l loi c phiu m cng ty pht hnh cam kt tr t l c
tc c nh hng nm v khng c tuyn b ngy o hn. Loi c phiu
ny c nhng tnh cht ging nh tri phiu vnh cu. Do , m hnh
0
n
d
M
P =
(1+k )
2n
d
2n
0
t 2n 2n 2n
d d d d d t=1
k I
(1+ ) -1
M I M
2 2
P = + = +
k k k k k
2
(1+ ) (1+ ) (1+ ) (1+ )
2 2 2 2 2
(
(
(
(
43
nh gi tri phiu vnh cu c th p dng nh gi c phiu u i.
Gi c phiu u i c xc nh theo cng thc sau:
p
0
p
D
P =
k
vi D
p
l c tc c nh hng nm; k
p
l t l li
sut chit khu
2. nh gi c phiu thng
C phiu thng l chng nhn u t vo cng ty c phn. Ngi mua
c phiu thng c chia li nhun hng nm t kt qu hot ng ca
cng ty v c s hu mt phn gi tr cng ty tng ng vi gi tr c
phiu h ang nm gi.
Gi c phiu thng c xem nh l hin gi dng tin t thu
nhp to ra cho nh u t t c phiu. Do , m hnh nh gi c phiu
thng ni chung c dng nh sau:
Trong Dt l c tc c chia thi k t v k
s
l li nhun mong i
ca nh u t. Tuy nhin m hnh ny ch ph hp vi tnh hung nh
u t mua c phiu v gi mi mi hng c tc. Nu nh u t
mua c phiu v ch gi n 3 nm sau bn li vi gi l P
3
, th gi c
phiu s l:
t 1 2
0 1 2 t
t=1 s s s s
D D D D
P = + +...+ =
(1+k ) (1+k ) (1+k ) (1+k )
3 3 1 2
0 1 2 3 3
s s s s
D P D D
P = + + +
(1+k ) (1+k ) (1+k ) (1+k )
44
Do c tnh ca c phiu thng khc vi c phiu u i ch li tc
c hng hng nm khng c nh v ph thuc vo kt qu kinh
doanh cng nh chnh sch chia c tc ca cng ty. Do , khi xc nh
gi tr l thuyt ca c phiu thng, ngi ta c bit quan tm n 2
yu t l tc tng trng ca c tc hng nm v t l chit khu
hng nm c s dng. Theo ta c cc trng hp sau:
Trng hp tc tng trng c tc bng khng
y l mt trng hp c bit khi tc tng trng c tc khng i
v bng 0, hay ni khc i, cc khon c tc c chi tr hng nm l
nh nhau. Mc d t c c phiu no c tc tng trng bng 0 mi
nhng vi nhng c phiu no c c tc n nh v duy tr trong mt thi
gian di th c th p dng xc nh gn ng gi c phiu. Theo
nu D
0
l mc c tc hin ti ca c phiu c chia th:
0 1 2 3
0 0 0 0 0
0 1 2 t
t=1 s s s s s s
0
0
s
D =D =D =D =..........D
D D D D D 1
P = + +...+ = = 1-
(1+k ) (1+k ) (1+k ) (1+k ) k (1+k )
D
P =
k
| |
|
\ .
Trng hp tc tng trng c tc khng i
Trong trng hp ny m hnh nh gi c phiu nh sau:
45
2
0 0 0
0 0 1 2
s s s s s
1
0 0
s s
D (1+g) D (1+g) D (1+g) (1+g) (1+g)
P = + +...+ =D 1-
(1+k ) (1+k ) (1+k ) (k -g) (1+k )
D (1+g)
P =D =
(k -g) (k -g)
| |
|
\ .
trong D
0
l c tc hin ti ca c phiu v g l tc tng trng c
tc. C tc k vng cui k t bng c tc hin ti nhn vi h s
(1+g)
t
.
Do k
e
> g, nn
e
(1+g)
(1+k )
trong : D : C tc bnh qun gia quyn
Pi : Xc xut tnh trng kinh t i ( hoc nm quan st)
Di : C tc tnh trng kinh t i
Cch ny p dng trong trng hp xc nh c xc xut xy ra ca
cc tnh trng kinh t qua quan st trong di hn hoc theo khng gian
Hoc theo cng thc bnh qun s hc
n
i
i=1
P
D=
n
84
trong n l s tnh trng kinh t hoc s nm quan st
Cch ny p dng trong trng hp c nhng s liu qua quan st thc t
qu kh nhiu nm lin tip theo thi gian
- V ng phn phi sc xut ca c tc
Trn th vi trc tung l xc sut v trc honh l c tc mong i
ng phn phi sc xut ca c tc cng hp bao nhiu th khng gian
ri ro cng thu hp by nhiu, c tc thc t cng gn vi bnh qun, tc
l c tc mong i trong u t by nhiu
b) Lng ho ri ro
- Tnh lch chun ca c tc bnh qun: lch chun cng nh th
ng phn phi sc xut cng thu hp, do u t cng t ri ro
Nu u t vo 2 loi c phiu c c tc bnh qun bng nhau th lch
chun ca c phiu no nh hn s hp dn nh u t hn
- Trong thc t, t khi gp s trng hp nh vy, thng d n u t c
mc c tc bnh qun mong i ln th s c lch chun ln.. V vy
c s la chn chnh xc, ngi ta tnh h s lch chun.
H s lch chun l t l phn trm gia lch chun so vi c
tc bnh qun mong i
Cng thc tnh lch chun:
( )
n
2
i e i
i=1
= D -D P c
Trong : c ( sigma): lch chun
Di l c tc ca tnh trng KT i
n l s tnh trng KT c th xy ra
Pi l xc sut tnh trng KT i
De l c tc bnh qun
85
Hoc trng hp khng xc nh c xc xut xy ra ca cc tnh trng
kinh t hay mu qua st, c th tnh lch chun nh sau :
( )
n
2
i e
i=1
D -D
n-1
c =
V d: Kho st u t vo c phiu DN A v c phiu DN B trong
cc tnh trng KT khc nhau: suy thoi, bnh thng v tng trng trong
mt mi trng u t nh nhau. Gi s c s liu nh sau:
Trong tnh trng KT bnh thng, c tc ca DN A v B nh nhau l
500.000/nm, xc sut l 60%
Trong tnh trng KT suy thoi, c tc ca DN A l 400.000 , ca DN B
l 100,000, xc sut l 20%
Trong tnh trng KT tng trng, c tc ca DN A l 600,000, ca DN
B l 900.000, xc sut 20%
Cn c vo s liu bng trn ta lp bng phn phi xc sut nh sau:
Doanh nghip A Doanh nghip B Tnh trng
KT
Xc sut
xy ra (P) C tc (
D)
P x D C tc P x D
Suy thoi
Bnh
thng
Tng
trng
Tng cng
0,2
0,6
0,4
400
500
600
80
300
120
100
500
900
20
300
180
C tc bnh qun gia quyn:
86
DN A:
(0,2 x 400) + ( 0,6 x 500) + ( 0,2 x 600 )
D = = 500.000
0,2 + 0,4 + 0,6
DN B: c tc bnh qun gia quyn cng bng 500000
iu c ngha l mc tiu t c ca 2 c phiu ny l nh nhau.
Vn l tnh hm lng ri ro ca mi loi c phiu. C phiu no c
hm lng ri ro nh hn s hp dn hn
Ta V tth phn phi xc sut ca c tc bnh qun gia quyn:
Xc sut DN A
DN B
200 400 500 600 800 C tc
ng phn phi xc sut ca DN A hp hn DN B, do ri ro trong
u t vo c phiu ca DN A t hn
Tnh lch chun cng thy r iu : Theo cng thc tnh c
c
ca DN A l 63.245,55
c
ca DN B l 252.982,21
H s lch chun ca DN A l 63.245,245 / 500.000 = 0,13
H s lch chun ca DN B l 252.982,21 / 500.000 = 0,51
87
Nh vy c phiu ca DN A t ri ro hn
c) Ri ro v h s Beta trong m hnh nh gi ti sn vn
(CAPM)- th trng CK
Ti cc nn kinh t th trng pht trin, c th trng CK lu i v
pht trin hin i, ngi ta xc nh mc ri ro ca mt CK c th
bng h s beta
M hnh nh gi ti sn vn ch ra rng ri ro ca mt CK c th c th
c biu din bng h s Bta ca n. H s Bta cho bit xu hng
bin ng ca mt loi CK so vi ton b th trng. Do Beta ch
khng phI lch chun l thc o ri ro thch hp.
Beta l t s v ri ro khng th a dng ho c ca mt CK i vi
lch chun ca danh mc u t th trng
Mt c phiu c:
- H s Beta = 1 , c mc bin ng ca ton b th trng: xp loi
C phiu c Beta trung bnh, c mc ri ro trung bnh
- H s Beta < 1, c mc bin ng nh hn mc bin ng th
trng, gi l c phiu c Be ta thp, c mc ri ro di trung bnh
- H s Beta > 1, c mc bin ng cao hn mc bin ng th
trng, gi l c phiu c Beta cao, c mc ri ro trn trung bnh
5.1.2 Nhng vn cn quan tm trc khi quyt nh u t CK
Trn TTCK cc nh u t mun t c hiu qu cao trong u t CK
cn phI nghin cu th trng v la chn chin lc u t , c bit l
i vi nhng nnh u t c t chc
Cc vn cn phi xem xt:
Tng qu u tu l bao nhiu: Ph thuc vo thu nhp v chi tiu
Ngun tin nhn ri nh u t CK di hay ngn
88
Xc nh mc ch u t v ri ro c th chp nhn c:
chn chin lc u t
u t theo danh mc: La chn loi CK thch hp trong cc hng
ho trn TT, u t vo nhiu loi TP v CP ca nhiu CT phn
tn ri ro. Nhiu nghin cu thc t chng minh, u t theo
danh mc ( vo nhiu loi CK), mc ri ro gim hn so vi u
tu tt c vo mt loi CK
La chn thi im mua bn v cng ty mI gii phc v mnh
Vn la chn chin lc u t :
- Chin lc mua hng c tc v tng gi c phiu: Nu trong qu
kh gi CK gia tng mt cch u n th nh u tu c th lac chn
chin lc ny vi k vng tng lai s theo chiu hng nh vy. Chin
lc ny thch hp vi CP ca cc CT hng u, c sc mnh ti chnh v
ang thi k tng trng. Chin lc ny kh n gin, thch hp vi
cc nh u t mi tham gia TT
- Chin lc chi ph thp hn gi trung bnh : Nh u t s dng
nhng khon tin c nh mua c phiu vo nhng thi im x n
theo thng, qu hay nm, khi gi c phiu h th nh u t mua c
nhiu c phiu hn khi gi tng. Chin lc ny k vng trong tng lai
di th chi ph trung bnh mua mt CP thp hn gi trung bnh ca CP
trn TT. Nu gi hn lin tc th b l
- Chin lc tng gi tr u t c nh : Lun lun duy tr mt khon
tin u t c nh vo mt hn hp CP c trong trng hp ga tng hay
gim. Khi gi tng bn bt CP thu li, gi gim mua thm CP a tng
gi tr v mc u tu ban u
- Chin lc duy tr t l khng i gia CP v TP : Trong chin lc
ny, cho php nh u t s dng li nhun t cc Ck gi tng u t
89
vo cc CK khc. Chin lc ny kh n nh song khng m bo em
li li nhun
- Chin lc mua tr chm : Cho php nh u t ch phi tr mt
phn tin mua CP (thng l 50%). Phn cn li vay t cng ty mi gii
CK. Chin lc ny dnh cho nhng nh u t c nhiu kinh nghim,
thch u t ngn hn v c tnh cht u c
- Chin lc bn khng CK ( bn CK m cha c quyn s hu): Nh
u t vay CK ca cc nh mI gii hoc CTCK bn, khi h d on
gi CK trong tng lai s gim , lc h s mua vi gi thp tr cho
li cho ngi cho vay. y l chin lc u tu c ri ro cao nht.
Lut CK VN khng cho php
5.2 Phn tch chng khon
Vic u t vo CK cng c mt li v hi ca n, mun mc sinh li
cao th chu ri ro ln. Nu u t vo c phiu s c c hi thu c li
tc cao, nhng ri ro khng phi l t, cn u t vo tri phiu s th
mc ri ro t nhng mc sinh li li thp. gip cho vic u t CK
c hiu qa cao, hn ch ri ro thp nht, cn thit phi i su phn tch
chng khon
Phn tch CK l vic ding cc h s ti chnh, cc ch s, s . Bng biu
nh gi hot ng ca TTCK c b rng cng nh chiu su
Mc ch ca PTCK:
Cung cp cc thng tin cn thit gip cc nh u t xt
don v cn nhc nhng loi CK no nn mua, nn bn v
mua bn vo lc no th c li nht
Cung cp thng tin cho cc nh qun l th trng, cc nh
qun tr DN trong H ca h trn TTCK
90
Ni dung phn tch CK bao gm phn tch c bn v phn tch k thut
5.2.1 Phn tch c bn (Phn tch ti chnh)
* L phn tch tnh hnh hot ng v nh gi trin vng ca cc cng ty
pht hnh CK da vo cc bo cc ti chnh ca CT
Gip nh u t xem xt v quyt nh nn mua bn CK ca cng ty no
* Ni dung: Bao gm cc cng vic:
- nh gi hiu qu hot ng ca cng ty: xem xt li nhn rng
trn doanh s v li nhun rng trn vn ring
- - nh gi tnh hnh ti chnh ca cng ty: TS, ngun, c cu vn,
ngun, kh nng thanh ton, kh nng sinh li
- nh gi chnh sch chia li ca cng ty: phn phi li nhun
thun
- nh gi c phiu ca cng ty: t hay r thng qua gi CP ca CT
- nh gi trin vng ca cng ty, ca ngnh v ca nn kt: Xem xt
cc nhn t bn trong v bn ngoi
Bn trong; Vn, Lao ng, Thit b my mc, Nguyn vt liu,
Sn phm
Bn ngoi: iu kin KT: Lm pht, lI sut TT, chnh sch ti
chnh, thu, CS xut nhp khu, Cs kinh t ngnh
Chnh tr: n nh
Vn ho x hi: du ch, di tch, bnh dch
T nhin, mI trng: kh hu, thi tit nh hng
* Phng php phn tch ch yu: L so snh, so snh k ny vi k
trc thy xu hng bin ng, so snh vi mc trung bnh ca ngnh
* Ti liu dng phn tch: L cc bo co ti chnh, Ch yu l Bng tng
kt ti sn v bng bo co thu nhp ca cng ty
91
* H thng ch tiu ch yu dng phn tch ti chnh CK: L h thng cc
ch s tnh hnh ti chnh ca cng ty pht hnh CK c lin quan n tnh
thanh khon, kh nng thu nhp v bo him CK ca cng ty
H thng ch tiu phn tch ti chnh thng gm:
a) Cc ch s thanh khon :
L cc ch s phn nh kh nng thanh ton vn v li chng khon ca
DN pht hnh. Bao gm cc ch tiu sau:
- Ch s kh nng thanh ton hin hnh ( Current Ratio- CR): o
kh nng tr n ngn hn ca DN t TSL ( cn gi l ch s TSL)
Tng ti sn lu ng
CR =
Tng n ngn hn
Ch s ny t nht phai l 2 mi m bo s an ton v kh nng thanh
ton
- Ch s kh nng thanh ton nhanh ( Acid Test Ratio) phn nh kh nng
thanh ton kp thi ca DN (cn gi l ch s ti sn nhy cm)
Tng ti sn lu ng hng tn kho
ATR = Tng s n ngn hn
Ch s ny ln hn 1 c xem l an ton v CT c th thanh ton cc
khon n ngn hn trong mt thi gian ngn
- Ch s ngun tin: cho thy tnh trng ngun tin ca DN. DN
no c ngun tin ln, n nh v tng trng th DN s c kh nng
thanh ton kp thi tri tc, c tc
Ch s ngun tin = Thu nhp rng ( hay thc l) + khu hao TSC
Ch s ny +: DN c thu nhp y chi tr cc chi ph v phn chia
c tc v ngc li
92
b) Cc ch s huy ng vn ca DN
L cc ch tiu phn nh c cu vn huy ng ca DN. Thng bao gm
cc ch tiu:
- T s n (DR) : phn nh t trng cc khon n so vi tng vn
ca DN. T s ny cao DN kh c th huy ng vn bng pht hnh tri
phiu v cng tim n ri ro ph sn do khng thanh ton n hn, ch s
ny ch nn = hoc < 0,5
Tng s n
DR =
Tng s vn
- Ch s tri phiu (BR): Ni ln t trng ca ngun vn huy ng
bng pht hnh tri phiu so vi tng s vn di hn ca DN
Tng mnh gi tri phiu ang lu hnh
BR =
Tng vn di hn
Trong : Tng vn di han bng tng n di han + vn iu l + thng
d vn + thu nhp gi li
m bo mt c cu vn khng tim n ri ro. ch s ny ch nn <
0,5
- Ch s c phiu u i: Phn nh t trng ca ngun vn huy
ng bng pht hnh c phiu u i so vi tng s vn di hn ca DN
Tng mnh gi c phiu u i
Ch s c phiu u i =
Tng s vn di hn
93
Pht hnh c phiu u I l mt gii php dung ho khi DN khng mun
tng thm n m cng khng mun chia s quyn kim sot CT cho cc
c ng mi, tuy nhin n li gy cho CT mt nh ph phI tr lI, do
t trng ca n thng rt nh ( vi %)
- Ch s c phiu thng: Phn nh t trng ca ngun vn huy ng
bng pht hnh c phiu thng so vi tng s vn di hn ca DN
Tng mnh gi + Thng d + Thu nhp
CPT vn gi li
Ch s c phiu thng =
Tng s vn di hn
T s cng thm 2 khon v hai khon ny l do ngun vn c phiu
thng to ra v ngi c hng cng ch yu l c ng c phiu
thng
Ch s ny ni ln thc lc vn t c ca CT, ch s ny cng cao th tnh
t ch v ti chnh ca CT cng chc chn. Ch tiu ny mc hp l l
khong trn 0,5 ( 50%), nu thp hn th ri ro tng ln, nu qa cao th
kh nng sinh l li thp
- Ch s n trn vn c phn: L t l gia cc ngun ti tr gy ra nh
ph tr lI cho CT nh trI phiu hay c phiu u I vi CP thng
Tng mh gi TP + C phiu u i
Ch s n trn vn CP =
Mnh gi CPT + thng d vn + Thu nhp gi
li
Ch s ny c xem l an ton khi n < hoc = 1
94
- Th gi vn DN : Ni ln gi th trng ca vn DN. So snh n
vi vn iu l ca DN thy sc mnh ti chnh ca DN nh th no,
v th kd ca doanh nghip cao hay thp
Th gi vn DN = Tng s CP ang lu hnh x Th gi c phiu
Vn iu l gp = Tng s CP ang lu hnh x MGCP
Th gi vn bao gi cng phI ln hn vn iu l gp ca DN
c) Cc ch s m bo CK- (bi hon li)
L cc ch s phn nh kh nng m bo thanh ton vn v tri tc i
vi tri phiu, c tc i vi c phiu u i khi n hn v m bo kh
nng sinh li ca c phiu thng
Bao gm cc ch tiu:
- Ch s m bo TT tri tc :
Ch s ny phn nh kh nng m bo thanh ton tri tc ca DN.
Li nhun trc thu v tri tc
Ch s bo m TT tri tc =
Tng tri tc phi tr hng nm
- Ch s m bo TT c tc u i :
Ch s ny phn nh kh nng m bo thanh ton c tc u i
cho c ng nm gi c phiu u i
Li nhun rng (LN sau thu)
Ch s m bo TT c tc u i =
Tng c tc u i
95
- Gi tr ti sn rng trn mi c phiu (NAV): Phn nh gi tr ti
sn rng trn mi c phiu, cho bit kh nng m bo TS cho CP khi CT
ph sn.
Tng ti sn rng Tng TS N
NAV = =
Tng lng c phiu pht hnh Tng s CP
phn nh mc m bo gi tr c phiu ca DN phi tnh ch s NAV
trn c s mnh gi c phiu
Tng ti sn rng
NAV =
S lng c phiu X mnh gi
d) Cc ch s nh gi thu nhp CK
L ch tiu dng nh gi lng thu nhp c phiu thng hng nm
ca DN. Bao gm cc ch tiu:
- Thu nhp mi c phiu ( EPS )
Thu nhp( LN) rng - Tng c tc u i
EPS =
Tng s c phiu ang lu hnh
Trong thu nhp rng l li nhun sau thu v sau tri tc
- C tc mi c phiu (DPS): y l s c tc chia cho mi CP, phn li
tc m c ng c nhn. Thng cc c ng qua tm n ch tu ny
96
LN rng c tc u i LN gi li
DPS =
S CP thng dang lu hnh
Gia EPS v DPS c mi quan h qua ch s thanh ton c tc
DPS
Ch s thanh ton c tc =
EPS
Ch s ny cgn phn nh chnh sch phn chia li nhun ca DN
- Ch s gi / thu nhp ca c phiu : Ch s ny gi tt l PER hay P/E,
c tnh nh sau:
Th gi c phiu thng
PER =
(P/E) EPS ca c phiu thng
VD: Th gi c phiu thng ca DN A l 500.000, EPS l 62.500, ta
c:
500.000
PER = = 8 ln
62.500
Nh vy th gi ca c phiu A gp 8 ln thu nhp trn mi c phiu.
Ch s ny cng ln s ni ln c phiu DN A ang cao gi. PER cng
nh cng tt. Ch s P/E vo khong tren 10 l cao
97
- Ch s gi / gi tr k ton CP: gi tt l P/B
Th gi
Ch s gi trn gi tr k ton =
Gi tr s sch (gi k.ton) mi
CP
Ch tiu ny cng cao chngs t CT cng c kh nng pht trin mnh
trong tng lai
- Ngoi ra cn tnh cc ch tiu ROA, ROE v xem xt mi quan h
gia 2 ch tiu ny vi lI sut. Nu ROA > lI sut s lm tng ROE v
nu ROA < lI sut s lm gim ROE
Li nhun rng
T sut li nhun vn CP =
( ROE) Vn c phn( ch s hu)
Li nhun trc thu v lI vay
T sut li nhun tng vn =
( ROA) Tng ti sn c
6.2.2 Phn tch k thut
* L g? L phng php nghin cu phn tch xu hng bin ng gi
CK trn TTCK ni chung v ca mi loi c phiu CT ni ring
Phn tch k thut gip cho nh u t la chn thi m thch hp
mua hoc bn CK sao cho c li nht
Phng php phn tch: Ghi chp, theo di, tnh ton s bin ng
ga CP cng nh nghin cu s tc ng ca cc yu t n tro lu tng,
98
gim gi CP, tnh hnh giao dch cc loi CP hoc nhm CP. Dng biu
, th, ch s gi CK phn tch
a) L thuyt DOW:
L thuyt DOW l l thuyt ca nh sng lp Chales Henry Dow, c
xem l ngi i u ca ngnh phn tch k thut
L thuyt DOW a ra cc tin c bn sau:
Ch s gi CK: phn nh ton b H th trng gp li ca cc
nh u t, thng tin tt nht v xu th v cc s kin, n trung
bnh ho tt c cc bin ng tng ngy v cc iu kin tc ng
ln cung cu c phiu
ng cho rng ch s bnh quan ngnh Cng nghip vi 30 loi CP
(DJIA), ch s BQ v ngnh vn tI vi 20 loi CP (DJTA) lf 2 ch s ch
yu phn nh cc xu hng chnh tc ng n gi CP
Ba xu th th trng (xu hng TT):
1) Xu hng chnh (xu th cp 1): l xu th chung v s I ln
hoc i xung ko di trong mt hoc thm ch vi nm
C mi t tng gi mi li t mc cao hn t gi tng ln trc v c
mi t phn ng gi (reaction) vn mc cao hn t phn ng gi ln
trc, nhng xu th chnh vn l xu th tng gi. Xu th ny c gi l
th trng con b tt
Ngc li, mi t gi gim mi li t mc thp hn t gi gim ln
trc v mi t tng gi tip theo khng sc a mc gi tr v mc
tng gi ln trc th xu th cp 1 l xu th gim gi. Xu th ny c gi
l th trng con gu
2) Xu hng ph Xu th cp 2 : l cc phn ng lm ngt
qung qu trnh tng hoc gim gi ca xu hng chnh, tc ng ngc
li vi xu hng chnh. Thng xu th ny ko di vi ba tun n mt
99
vi thng v thng o chiu gi tr t khong 1/3 n 2/3 i vi cc
t tng (gim) gi ln trc trong qu trnh din bin ca xu th 1
3) Xu hng th yu- Xu th cp 3 : l cc bin ng nh,
thng th ko di trong 6 ngy t khi ko di trong 3 tun. Loi ny
khng c tm quan trng, khng ng hng n s ln xung gi theo
tro lu xu hng chnh. Thng trong xu th cp 2 hoc gia 2 xu th
cp 2 c khong vi (3) t sng nh- xu th cp 3
Kt lun ca l thuyt Dow a ra li khuyn cho cc nh u
t KDCK l:
o Khi c du hiu xc nhn tro lu ln gi th nn bt u
mua CK vo
o KHi c u hiu xc nhn tro lu xung gi th nn bt
u bn CK ra
o Da vo tro lu ln hay xung gi m c th d on
nhng thng trm ca nn KT c th xy ra
b) Ch s gi chng khon
o L g: Ch s gi Ck ( hay cn gi l ch s ca TTCK- ch s
tgn hp) l gi bnh qun ca tt c cc CP giao dch trn mt
TTCK hay mt loi CP ca mt ngnh ti mt thi im nht nh
(ngy) so vi thi im gc (ngy gc)
V d ch s Dow Jones ca M l ch s gi bnh qun ca 65 loi CK
hng u, bao hm s bnh qun ca 3 nhm ngnh l Ngnh k ngh,
ngnh vn ti v ngnh dch v
Ch s VN.Index: l ch s gi BQ ca tt c cc loi CP giao dch ti
trung tm giao dch CK TPHCM
o ngha: Ch s gi CK phn nh xu hng pht trin ca
TTCP, th hin xu hng thay i gi CP v tnh hnh giao dch
CP trn th trng CK hay mt loi CK cu mt ngnh. Do vy n
100
c coi nh cng c o lng sc kho ca nn KT ti chnh.
Chc nng ca ch s gi CK:
L tiu chun nh gi s n nh, hng thnh hay bt ca TTCK,
nh d bo tnh hnh KT ti chnh cu t nc
L tiu chun nh gi xp hng HKD cu CT, nh cc nh
u t la chn danh mc u t sao cho c li nht
o Cch tnh ch s CK: V nguyn tc ch s Ck c tnh theo
li bnh qun gia quyn so snh vi thi k gc thng c n
nh l 100 im. VD nh ch s CK COSPI ca Hn Quc c
im gc ly vo ngy 3/1/1990
Cng thc chung tnh ch s gi CK:
Tng gi th trng ti thi im tinh tan
Ch s gi CK = x
100
Tng gi th trng ti thi im gc
C nhiu phng php tnh ch s gi chng khon. Sau y l 2 phng
php tnh ph bin:
- Phng php 1: Da trn lng CP k c s: V d Ch s
DAX ca c c tnh theo cch ny
(Q
0
x P
1
)
I
l
= x 100
(Q
0
x P
0)
)
Trong ;
Il l ch s gi chng khon
Q0 khi lng CK thi k gc hoc c cu khi lng CK
P1 l gi CK thi im tnh ch s
P0 l gi chng khon thi im gc
101
- Phng php 2: Da trn s lng CP k hin hnh
(Q
1
x P
1
)
I
p
= x 100
(Q
1
x P
0
)
Trong : Ip l ch s gi chng khon
Q1 l s lng c phiu thi im tnh ch s
P1 l gi phiu thi im tnh ch s
P0 L ga c phiu thi im gc
Gi c phiu th hin bng n v tin t ca mi quc gia, VD M l
USD, Vit Nam l VN. Mt im c phiu c ngha l gi c phiu
bng 1 $
VD: Gi c phiu 50 $ tng 2 im, c ngha l 52 $
Vit Nam do tiu chun gi c ng VN qu nh, nn bin ng gi
tnh l 100, c mt mc nh vy (100) coi l 1 im
o Mt s ch s CK thng c bit n trn th gii:
Ch s DOW- JONES: Ra i sm nht th gii, vo cui th k
thu 19, cng b trn bo nm 1884. Do 2 nh kinh t ngi M l
Charlex Henry Dow v Edworrd David Jones xut
T 1931 Dow- Jones c cng b hng ngy, nm 1931 c th gii
bit n.
Lc mi ra i, c tnh t 12 cgn ty c phn
Nm 1982, tnh t 4 ch s bnh qun:
Ch s 30 loi c phiu thuc ngnh cng nghip
102
Ch s 20 loi c phiu thuc ngnh vn ti
Ch s 15 loi c phiu thuc ngnh DV cng cng
Ch s tng hp chung ca 65 loi c phiu trn
Ch s Nikkei ca NHt bn: l s bnh qun ca 225 c phiu
thuc s GDCK Tokyo v 250 c phiu ca s GDCK OSAKA
Ch s Hang Seng ca Hng kng l s bnh qun gia quyn ca
33 loi c phiu. Ngy gc l 31/7/1994
Ch s CAC ca Php, l s bnh qun ca 240 c phiu hng u
ti SGDCK Paris. Ngy gc l 31/7/1994
Ch s FT-30 ca ANH, tnh t 30 c phiu hng u ti SGDCK
Lun n, thi gian gc l 193
Ch s DAX ca c l s bnh qun ca 30 c phiu hng u,
ngy gc la 31/12/1987. Ring ch s ny tr gi gc l 1000
o Ch s gi CK trn th trng CK VN gi l VN.Index: L s
bnh
qun gia quyn ca tt c cc loi c phiu ng k GD ti s chng
khon ti TPHCM.
(Q
1
x
P
1
)
VN.Index = x 100
Q
0
x P
0
)
Trong : P1 : Gi th trng ca c phiu ti thi im tnh ton
103
P0 : Gi th trng ca c phiu ti thi im gc
Q1: s lng c phiu ang lu hnh
Q0: S lng c phiu thi k gc
Th trng chng khon Vit Nam mi ra i, nn s lng c phiu
nim yt trn sn giao dch bin ng tng theo thi gian. V vy vic
tnh ton c th c da theo cng thuc trn v h s iu chnh.
VD: Ti phin th nht, ngy 28/7/2000, ta c kt qu giao dch ti thi
im gc:
Tn cng ty K hiu Gi TH S lng Tng ga tr
TT
( ) CP ( triu) (ngn )
C in lnh REE 16.000 15 240.000
Cp VLVT SAM 17.000 12 204.000
Cng 444.000
Phin th 2, ngy 31/7/2000
Gi c phiu REE l 16.300
Gi c phiu SAM l 17.200
( 16.300 x 15) + ( 17.200 x 12)
VN. Index = x 100 = 101,55
( 16.000 x 15) + (17.000 x 12)
Nh th l tng 1,55 im so vi phin trc
Gi d phin th 3, ngy 2/8/2000, ch s VN.Index tnh c l 103,38
im. Nh th l tng 1,83 im so vi phin trc, tc l tng 1, 03%
Trong thng 9/2008, ch s VN.Index giao ng trong khong trn di
450 im, iu c ngha so vi thi dim gc 28/7 /2000, gi bnh
qun cc loi c phiu trn S giao dch chng khon Thnh ph H Ch
Minh tng khong 4,5 ln
104