Tuyen Tap Van Mau 12

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.
com
1 2 3 4 5 6 7
9 10 11 12 13 14 15 16 17
LI NG PHN MT: NGH LUN X HI L tng l ngn n ch ng. Khng c l tng th khng c phng hng kin nh, m khng c phng hng th khng c cuc sng.. i ! Sng p l th no, hi bn ? Tnh thng l hnh phc ca con ngi. Mi phm cht ca c hnh l trong hnh ng Mc ch hc tp do UNESCO xng: Hc bit, hc lm, hc chung sng, hc t khng nh mnh. Hin tng nghin Internet trong nhiu bn tr hin nay. Tui tr hc ng suy ngh v hnh ng gp phn gim thiu tai nn giao thng. Hin nay nc ta c nhiu c nhn, gia nh, t chc thu nhn tr em c nh, lang thang kim sng trong thnh ph, th trn v nhng mi m tnh thng nui dy, gip cc em hc tp, rn luyn, vn ln sng lnh mnh, tt p. Hy trnh by quan im ca mnh trc cuc vn ng ni khng vi nhng tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc. Nu suy ngh v quan nim ca em v HIV/AIDS Anh (ch) hy vit mt bi vn ngn ni v vai tr ca sch i vi thanh nin ngy nay. Anh (ch) hy vit mt bi vn ni v l tng sng ca thanh nin ngy nay Anh (ch) hy trnh by kin ca mnh v cu ni sau sng sao cho khi xt xa. : Anh (ch) hy trnh by kin ca mnh v cu ni sau tui tr l ma xun ca x hi. Nh vn n ngi Php Ursula K.Le Guin tng ni: Thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc.. Anh (ch) hy trnh by kin ca mnh v cc n sinh thi nay nn mc o di truyn thng hay trang phc hin i khi n trng. Mt cu trit hc ni: Mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g n c. Ch c con ngi l ngay t thu lt lng th chng l g c. N lm th no th n s tr
1 2 7 9 10 11 12
14
16 17 18 19 21 22 23 25 27
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
18 19 20
21
22
23
24
thnh nh th y, v n phi lm bng t do ca chnh n. Ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra Anh ch hy trnh by suy ngh ca mnh v cu ni ca Democrite ni: Ai khng c mt ngi bn chn chnh th ngi khng xng ng c sng. Anh ch hy trnh by suy ngh ca mnh v tnh mu t. Gia mt vng si kh cn,cy hoa di vn mc ln v n nhng chm hoa tht p. Pht biu suy ngh ca anh(ch) c gi ra t hin tng nu trn. Qua cu chuyn v ngi n b hg chi trog tc phm chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu, anh ch c suy ngh g v nn bo hnh trong gia nh nhng vng qu ngho hin nay. Suy ngh ca anh ch v ngha trit l nhn linh, trong 2 li thoi : Hn Trng Ba trong cuc tr chuyn gia Hn Trng Ba vi Thch. "Khng th bn trong mt ng bn ngoi mt no c. Ti mun l ti ton vn". "Sng nh vo c ca ngi khc l mt chuyn khng nn, m ng ny n ci thn ti cng sng nh anh hng tht. ng ch ngh n gin l ti sng, nhng sng nh th no th ng chng cn bit." Trong tc phm " nhn v vn vn ho dn tc" ca Trn nh Hu vit "con ng hnh thnh bn sc dn tc ca vn ho khng ch trng cy vo s sng to m cn trong cy vo kh nng chim lnh, s ng ho nhng gi tr vn ho bn mnh." Anh ch trnh by suy ngh ca mnh v hin tng tip nhn vn ho ngoi lai ca gii tr hin nay. Em i t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho dng hnh x s Lm nn t Nc mun i... (t Nc Trch Mt ng kht vng - Nguyn Khoa im,) Da vo nhng cu th trn, anh (ch) hy pht biu trong mt bi vn ngn (khng qu 400 t) kin c nhn v trch nhim ca th h thanh nin hin nay vi t nc. Anh ch c suy ngh g v hin tng gy nhim mi trng do x rc ba bi ca ngi dn nc ta hin nay.
28 30 32
33
35
35
37
25
38
1 2
4 5 6
7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18
PHN HAI: NGH LUN VN HC Phn tch Ty Tin ca Quang Dng Phn tch 8 cu th Ty Tin ca tc gi Quang Dng: " Sng M xa ri Ty Tin i! ..... ma xa khi Phn tch kh th sau c trch trong bi Ty Tin ca Quang Dng: " Ty Tin on qun khng mc tc ............... Sng M gm ln khc c hnh Phn tch on th sau trong bi Ty Tin ca Quang Dng Doanh tri bng ln hi uc hoa, Sng M gm ln khc c hnh Bnh ging bc tranh t bnh trong bi th Vit Bc Anh ch hy phn tch on th sau trog bi th Vit Bc ca T Hu: Mnh v mnh c nh ta Tn Tro, Hng Thi, mi nh, cy a Phn tch bi t nc (trch trng ca Mt ng kht vng) ca Nguyn Khoa im. Qua bi t nc ca Nguyn Khoa im anh ch hy lm sang t quan im t nc l ca nhn dn. Bnh ging bi th Sng ca Xun Qunh Bnh ging on th sau y trong bi Sng ca nh th Xun Qunh. Con sng di lng su..... Hng v anh mt phng. Phn tch hnh tng sng trong bi th Sng ca Xun Qunh. Anh (ch) cm nhn g v v p tm hn ngi ph n trong tnh yu qua hnh tng ny? Cm nhn bi n ghi ta ca F.G.Lorca ca Thanh Tho. Phn tch bi "Ngi li sng " ca Nguyn Tun Cm nhn Ngi li Sng ca Nguyn Tun. Hnh tng ngi li trong tu bt Ngi li sng ca Nguyn Tun. Anh ch hy phn bi Ai t tn cho dng sng? ca Hong Ph Ngc Tng Phn tch tc phm V Chng A Ph ca T Hoi. Qua hai nhn vt M v A Ph, hy phn tch gi tr hin thc v gi tr nhn o ca tc phm V chng A ph ca T Hoi.
1 5
11 14 22
24 26 29 32
34 35 38 40 43 45 47 49
Phn tch sc sng tim tng ca nhn vt M (V chng 51 A Ph T Hoi) 20 Phn tch tc phm V nht ca Kim Ln. 53 21 Gi tr hin thc v nhn o trong v nht 55 Phn tch nhn vt ngi v nht, t lm ni bt ln 59 22 s phn ca ngi dn Vit trc CM. PHN TCH CC NHN VT TRONG BI V 60 23 NHT CA KIM LN Phn tch hnh tng nhn vt b c T trong tc phm 63 24 "V nht" ca Kim Ln. HNH TNG CY X NU TRONG RNG X 66 25 NU CA NGUYN TRUNG THNH Tnh s thi ca tc phm Rng x nu (Nguyn Trung 69 26 Thnh) Phn tch hnh tng nhn vt Tnu trong tc phm Rng 70 27 X Nu ca Nguyn Trung Phn tch hnh tng cy x nu trong truyn ngn Rng 28 73 X Nu ca Nguyn Trung Thnh. Nhn xt ngn gn v ngh thut miu t cy x nu ca nh vn V p con ngi Nam b trong khng chin chng M 29 74 qua tc phm Nhng a con trong gia nh ca nh vn Nguyn Thi. Trong chuyn nhng a con trong gia nh. Nguyn Thi c nu ln quan nim: chuyn gia nh cng di nh sng, mi th h phi ghi vo 1 khc. Ri trm con sng ca gia nh li cng v 1 bin," m bin th rng 76 lm[...], rng bng c nc ta v ra ngoi c nc ta". 30 Anh(ch)c cho rng trong thin truyn ca Nguyn Thi qu c 1 dng sng truyn thng lin tc chy t nhng lp ngi i trc: t tin, ng cha, cho n lp ngi i sau : ch em Chin v Vit Anh(ch) hy phn tch nhn vt Phng trong tc phm " 31 77 Chic thuyn ngoi xa " ca Nguyn Minh Chu. Anh ch hy phn tch tnh hung truyn trong truyn 32 80 ngn Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu. CC THI TH CA CC TRNG NM 2009 CC BI THI T IM 10 TRONG CC K THI TUYN SINH H C NM 2005-2008 MC LC BOX NG VN 12 DIN N HOCMAI.VN XIN TRN THNH CM N S GIP CA MT S N V V C NHN SAU: 19 CC N V TRANG WEB ONTHI.COM TRANG WEB VANTHPT.CO.CC
TRANG WEB TRNG THPT V TH SU TP.H CH MINH TRANG WEB TRNG THPT LNG TH VINH - H NI TRANG WEB TRNG THPT THI THANH HO - M DI C MAU TRANG WEB TRNG THPT NGUYN AN NINH TP. H CH MINH TRANG WEB TRNG THPT L THNH TN TRANG WEB N THI MN VN KHI C V D CC C NHN Duongthuydo.hocmai.vn Bin tp vin ng vn ca hocmai.vn Conu Mod Ng Vn Congchualolem_b Mod Ng Vn Phaodaibatkhaxampham Mod Ng Vn Quansuquatmo Mod Ng Vn Quinhmei Mod Ng Vn Money_22 Thnh vin thanhthuytu Mod Tin Hc v Ting Anh (V mt s thnh vin khc ca Box Ng Vn din n hocmai.vn) Cm n cc bn gip box Ng Vn 12 thc hin thnh cng d n ny! Chc cc bn t kt qu cao trong 2 k thi ln sp ti, xin chn thnh cm n cc bn.
LI NI U
Trong tm thng 6 v thng 7 l nhng thng c xem l cao im v nng nht i vi nhng ai ang c lp 12, v lc ny mi ng ang cp tc chun b cho 2 k thi lin tip c nh hng rt ln v mang tnh quyt nh n tng lai ca mnh. Theo xu th hin nay, c nhiu bn tri t nhin hn so vi x hi, to s bp bnh thy r v cng l iu gy cn tr h t c im cao trong k thi tt nghip THPT. Nhiu bn cn bn khon v lo lng v im vn rt km, thy mnh hu nh khng nm c kin thc v thc s kh khn t c im trung bnh. Nm bt c nhu cu cng c kin thc mn vn v nhm gip cc bn t thnh tch cao trong k thi ny, Mod vn 12 ca din n hc mi quyt nh tm kim v tng hp cc thi tt nghip mi nht c km theo bi gii. y s l ti liu tt dnh cho cc bn, gip cc bn gim bt ni lo v c th yn tm di mi kinh s cng nh tp trung tht tt cho k thi. Ngoi ra, i vi nhng bn c thnh tch tt vi mn Vn th quyn sch c th gip cc bn cng c kin thc v nng cao thm v k nng, cc bn c th tm hiu thm v dng nm nay, gp phn hon thin cc mng kin thc b long. Mt khc, hin nay trn th trng c nhiu quyn vn mu nhng ch yu u l sch chng trnh c, cc bi cng t c b sung nn kh p ng c nhu cu tm hiu ca hc sinh. Gn y cc gio vin dy vn bt u ch trng vic ra m vi hc sinh, nhm pht huy ti a kh nng t duy cng nh i hi ngi vit phi nm vng kin thc, bit cch lm bi v c kh nng cm th. thc s l mt th thch i vi hc sinh v n cn mi, kh b ng, nht l cc bn ang hc ban Khoa hc T Nhin. Quyn vn mu 12 ny c s tham gia ng gp ca nhiu Member trong hc mi, c bit l cc Mod vn 12 tch cc tm v gii cng nh chu kh tng hp cc bi vit nm trong chng trnh 12. N s gip cc bn c ci nhn tng th hn, rn luyn c nhiu mt, v m bo khng b nhm sch bi cc bi trong y u c chn lc v chnh sa qua cc pro vn ca din n. Quyn sch c thit k v b tr theo trnh t rt d nhn v d c. Phn u l trang ba ca sch, k tip l li ng, phn ni dung trng tm l phn bao gm cc bi vit s c xp t ngh lun v phn tch x hi ri n ngh lun vn hc. Ngoi ra trong sch cn tp hp nhng bi vn t im 10 trong cc k thi tuyn sinh H v C, cc mu mi nht ca nm 2009. Ba cui l logo ca mt s trng c cc Mem tham gia thc hin xy dng quyn vn mu ny. Trong qu trnh bin son sch d c thc hin rt cht ch nhng vn khng trnh khi nhng thiu st ng tic, ban bin tp lun mong nhn c s nh gi, ng gp kin nhng ln sau khi cho ti bn sch vn mu 12 ca din n s c hon thin hn, thc s tr thnh a ch s 1 dnh cho cc bn hc sinh lp 12. Mi ng gp xin cc bn lin h mod Quansuquatmo hoc admin din n. Hi vng quyn vn mu s gip cc bn t thnh tch tt v nm chc thm cc bi hc trong chng trnh. Li cui xin chc cc bn hc tht tt, t kt qu cao trong k thi tt nghip THPT v k thi tuyn sinh H, C sp ti.
Thn mn! BBT sch vn mu 12 ca din n hc mi
1: Nh vn Nga L.Tn-xti ni: L tng l ngn n ch ng. Khng c l tng th khng c phng hng kin nh, m khng c phng hng th khng c cuc sng. Anh (ch) hy nu suy ngh v vai tr l tng trong cuc sng con ngi.
Bi lm Trong cuc sng, mi con ngi t khi sinh ra l mt hnh trnh t tng. Cha m khc khoi mt l tng l con sinh ra c kho mnh, ln khn con l a tr ngoan ngon, gii gian, mai kia con tr thnh mt ngi thnh t. Ri khi con ln, thc sng cho nhng l tng ring ca mnh. Con s tr thnh mt hc sinh xt sc, ln hn na con s l mt danh nhn ln hay l mt bc s ti ba, con c cuc sng ring cng mt gia nh hnh phc. Cuc sng c nui dng bng nhng l tng. Ni cch khc: L tng l ngn n ch ng. Khng c l tng th khng c phng hng kin nh, m khng c phng hng th khng c cuc sng".( Lp Tn -xti) Mi chng ta khi v tnh chm n hai ch "l tng" th cm thy nh gp mt ci g xa vi, khng thc ti cht no. Ta c ngh rng l tng l ci g v i nh l tng cch mng ca Cc Mc- ngghen, l tng v sn ca Lnin. Nhng chng ta li khng bit rng l tng l thc ti, rt i thng v gn gi gn b bn cuc sng mi chng ta. Hon ton c th hiu " l tng l mt ngn n", ni d hiu l tng l nim tin, lng ao c mong mi ca mi ngi t ra trong cuc sng. L tng chnh l ci mc tiu phn u. L tng tr thnh mt phn ca cuc sng, v v th cuc sng s v v bit bao nu thiu i "l tng". Theo cch ni ca Lp Tn-xti th l tng l ngn n ch ng, v v l ngn n ch ng nn khi thiu vng n con ngi ta s d lm lc, i khi chm tr trn l trnh ca cuc sng: "L tng l ngn n ch ng. Khng c l tng th khng c phng hng kin nh, m khng c phng hng th khng c cuc sng". Hnh trnh i n l tng, phn u theo l tng, cng nh mt vn ng vin in kinh ang ra sc chinh phc chng dng ua ca mnh.anh chng vn ng vin ch bit rng pha trc, nhng bc cui cng ca chng ng ua l di bng gn v ch. anh c ht sc v lao v trc vi mt tinh thn sc mnh thing ling, nh mi chng ta u hng v l tng ca mnh. Cuc sng cng l mt chng ua v nu chng ua y khng c ch n, khng c hng i th chng ta s i u v u. Nhng Lp Tn-xti bo rng: " l tng l phng hng kin nh", khng c ngha rng l tng l mt khi vt khng l, nng cht khng bao gi c th chuyn dch. Nu hiu ngc kiu y ch nh l tng ca cuc sng hin i li l mt ng gi phong kin c hu, cng nhng o lut khc khe ca ch xa. hon ton khng phi l l tng. l l tng thing ling ca mt cuc sng ti p th i hi ci kh cht cao p. Trong cuc sng c v vng l tng nhng nh th no mi l mt l tng chnh ng.L tng ca mt ngi kinh doanh l lm giu, nhng khng phi l c lm giu mi cch. anh ta phi tun theo khun kh ca php lut v trch nhim ca lng tm.L tng ca mt cu hc sinh l cao trong k thi i hc. Th ri ngy anh n phng thi thc hin ci l tng ca
mnh, th lng tm, x hi khng bao gi cho php anh c quyn lm ng khi thy mt ngi cht ui. mt hnh ng i tri li php lut, tri vi o l th khng cn l l tng. Mi bc i ca chng ta by gi u bc theo nhng bc thang ca l tng, v lun lun c l tng sng soi ch ng. Lc y chung ta nh nhng a tr v tri c bn tay ngi m nng niu du dt tng bc i. V khi y nu khng c m, khng c l tng con l a tr b v, lc loi, ri s i u v u.Anh mun chinh phc nc nh th gii, mun ng trn nh Everrt d ch l mt giy, di phi tri qua ngn gi hi hng, c lc tng rng hi sinh c tnh mng, nhng vn ht mnh thc hin ci l tng ca bn thn. Nu mt con ch tn ti nh mt bn nng, hot ng nh mt ci my, khi ng th chy, ht nhin liu th tt. Ta t hi th c phi l cuc sng? chng minh rng ta ang sng, ang tn ti trc tin ta phi c l tng, v khi c l tng ta s c dng kh lm nhng g ta quyt. Ngy 5.6.1911, chng thanh nin mang tn Nguyn Tt Thnh cng bn tay trng xung tu bun ra nc ngoi mang trn mnh hng trang duy nht l l tng tm ng cu nc. Gi d, nu khng c sc mnh ca l tng th Bc khng bao gi c can m ra i. Chnh v th ta hy sng, v thc s sng khi c l tng ring ca bn thn. Xun Diu th mi m vi l tng: " Th mt pht huy hong ri cht tt Cn hn ngi bun le li sut trm nm." Cm n nh th em n mt quan nim mi v l tng ca cuc sng. Chc hn,chng ta ai cng bit Xun Diu l mt nh th kht khao giao cm vi i, yu i mt cch tha thit nht. Chnh v th nh th em ht tri tim ca mnh cng hin cho cuc sng ny, cho l tng sng trn y yu thng. Xun Diu mong mun c sng chn thnh vi l tng ca ring ng, c hin dng c cuc i i ly " 1 pht huy hong" , l giy pht chy bng ca mt tm hn sng trong l tng. ng thi nh th, nh th cng mun gi gm l tng sng y cho mi ngi trong cuc i. Sng phi sng sao cho ng sng, phi em ht dng cm sng cho ci l tng ca mnh, t tm ra phng hng i theo ting gi ca "l tng" nh L.Tn-xti khng nh " khng c l tng th khng c phng hng, m khng c phng hng th khng c cuc sng" Nhng th hi c my ai c dng cm sng ht mnh, sng mt cch trn y cho l tng. Chc hn, chng ta - nhng ngi con ca dn tc Vit Nam s khng bao gi qun v cng khng bao gi c qun ngi thiu n cht cho "ma hoa l-ki-ma n, qu ta vng t ", v cht cho i sau. N anh hng V Thi Su dng c cuc i mnh cho dn tc, cho t quc yu thng v cng cho ring l tng sng ca ch, khi mi trn y ci tui 16. Ti khng so snh bn, cng nh khng dm so snh mnh vi l tng chy bng yu thng ca tm hn thi s Xun Diu, vi l tng cch mng cao c ca n anh hng, lit s V Th Su. Qua , ti ch c th khng nh rng mi chng ta u c th gng ht sc v l tng sng ca bn thn mnh tht s c mt phng hng sng, phng hng tn ti. Cng nh t u vn ni, l tng khnh h xa vi,l tng l2 on ng, l li i gn b vi chng ta trong sut cuc i. Mt ln na xin chn thnh cm n L.Tn-xti em n cho chng ta ci nhn tng qut v l tng:"L tng l ngn n ch ng. Khng c l tng l khng c phng hng kin nh, m khng c phng hng kin nh th khng c cuc sng". Con ng hm qua, hm
kia ca ti, ca bn, ca tt c chng ta u li vo qu khg mt cch m nht v tip tc nht nho. Nhng con ng ca hm nay v ca ngy mai cn tu ti, bn, chng ta i nh th no, chn la "ngn n l tng " no, i theo phng hng no, tip tc pht trin v i ln cng vi s thng hoa ca "nh sng l tng".
2: Anh (ch) hy tr li cu hi sau ca nh th T Hu : i ! Sng p l th no, hi bn ?
Bi lm 1 Con ngi ta sinh ra v ln ln, ai li khng mt ln c m, d l c m tht bnh thng, tht n gin v ai cng c nhng kht vng, c nim tin v c l tng sng nht l i vi tui tr ca chng ta, la tui ngi ta cho l p nht th c m v l tng li bc l r nt, c lc li an xen vi nhau, c lc li l mt cuc u tranh dn vt. Ai cng bit, tui tr bao gi cng vn ti ci hay nht, ci p nht. ng trc ngng ca ca cuc i bit bao iu mi l t ra i hi phi nhn thc v x l. u s l sng p, sng c ch? Tin ti sng? Th no l hnh phc, l c m cao p? Sng p khng phi l mt ci g to ln lm, n rt gn gi vi chng ta, khng phi l nhng l l, nhng li ni sung, nhng phng chm trn giy, sch v m l nhng vic lm, nhng hnh ng c th din ra hng ngy trong i sng ca chng ta. nh ngha v Sng p s c rt nhiu cch khc nhau; l sng c o c trong sng v bn lnh vng vng, c l tng v sng ht mnh v l tng, ch khi xc nh c iu ta mi sng v lm vic tht s c ch cho bn thn, gia nh v x hi. C th hiu Sng p l sng c ch, l sng c l tng, c bn lnh vng vng, c mc tiu phn u r rng, trong sang. Ch khi xc nh c iu ta mi sng v lm vic tht s c ch cho bn thn, gia nh v x hi. Bn thn ti ngh rng bn thn mi ngi nn c gng hon thnh tt cng vic mnh ang lm cng l sng p Trong thc t, rt c th c mt s bn tr ngh Sng p l mt khi nim xa vi, kh thc hin; tuy nhin, nu nhn thng v su vo vn ny trong thi k t nc i mi tin vo cng nghip ha hin i ha ta thy iu tht s khng c g xa l, kh thc hin; m tri li n tn ti ngay trong cch ngh, cch lm hay ni gn hn l trong cch n ni, ng x trong lao ng, cng tc, hc tp v i sng thng nht ca mi con ngi. Nu nh trong chin tranh, lp lp cha anh ta sng v cng hin qun mnh cho nn c lp dn tc, tnh mng con ngi v cuc sng hnh phc c nhn l rt qy gi, nhng tt c u c tnh nguyn gc li, tnh nguyn hy sinh, h sn sng nh i nhng g l ring t nht i ly nn c lp dn tc. H Quyt t cho T quc quyt sinh khi tui i cn rt tr v cng hin xng ng vo s nghip chung ca T quc. Khi T quc cn, h t nguyn ra i, chin u v hy sinh anh dng. l s dn thn, cng hin hon ton t nguyn khi bn thn hiu th no l l sng ca mt con ngi v l tng ca Ngi Cng sn. H c nim tin tuyt i vo c lp t do, c l tng cao c v s nghip gii phng dn tc, v t dng hin tui tr v cuc i cho t nc. Nim tin v l tng y c bi p v khch l mnh m bi s hy sinh ln lao v nhn cch cao c ca b my lnh o m ngi ng u l Ch tch H Ch Minh. Bit bao nhiu anh hng, lit s ngh v hnh ng nh vy. Ngy hm nay, sng gia t tri ho bnh,
khi chin tranh li xa, phn ln mi s so snh gia thi chin tranh vi thi hin ti u c rt nhiu s khc bit, nhng c mt im chung rt thng nht trong tnh cm v l tr ca th h tr chng ti hm nay chnh l: l tng cch mng v kht vng sng, cng hin cho qu hng, t nc. Bi ti ngh, mi con ngi nhu cu khng nh mnh l rt ln; nht l tui tr, bi d trong bt c hon cnh no cc bn tr cng lun lun kht khao c thc hin nhng c m v kht vng ca bn thn. Nu nh nhng c m, kht vng, nim tin v l tng y c quan tm, chm sc, gio dc v khi dy s bin n thnh sc mnh to ln pht trin t nc v s l nhng o hoa thm c ch gia cuc i nh li Bc khng nh khi tham d i hi on ln th III nm 1961 Thanh nin l ngi tip sc cch mng cho th h thanh nin gi, ng thi l ngi ph trch du dt th h thanh nin tng lai. Sng p l chng ta phi bit dung ho mi mt: mi trng sng v lm vic, quan h x hi, gia nh Mt hnh ng gip ngi gi c, tn tt, ngi gp kh khn hon nn; mt phong tro cu tr ng bo b thin tai; mt phong tro n n p ngha rng khp; nhng lp hc tnh thng em nh sng vn ho n vi tr em ngho tt c nhng vic lm y l kt qu ca mt cch sng coi trng nhn ngha. Chng ta tht s cm ng khi bt gp rt nhiu nhng hnh nh thanh nin tnh nguyn ang lao ng qun mnh trn mi min t nc. y l nhng thanh nin c l tng cao p, c tri tim nng nhit, xung kch vo nhng cng vic m t quc v nhn dn gi n. Ti nhn thy trong nh mt v qua chuyn k ca cc bn tnh nguyn, ngn la truyn thng yu nc nng nn v lng nhn i cao p ca thanh nin ta. Ring hai ch tnh nguyn ni ln nhng c tnh qun mnh v nc, v dn ca cc bn v mt phong cch mi mnh v mi ngi, khng i mi ngi v mnh Sng p phi chng n cng ging nh l tng v c m, bao gi n cng i i vi nhau. Bi ch sng p, c c m khng thi th s d sn sinh ra mt lp ngi ch thch hng th, d lm lc v d sa ng. Cn sng ch c l tng th con ngi d bi quan, d chao o khi c ci g khng nh h mun, h ngh vy th chng khc no sng c ch, c l tng l ci g tht cao qi, tt p m mnh m c v hng ti, coi l mc ch phi thc hin c, du phi tri qua nhng kh khn gian kh. C nhng lc, chnh ci Sng p m mnh ang kin tr hng ti li l ci to cho mnh sc mnh vt qua kh khn. Sng p cng l l tng cao p ca mt thi, l tng cng p cng cao th sc mnh cng nhn ln gp bi. Thi khng chin gian kh c lit, sng cht trong gang tc th ci l tng gii phng t nc nh ui k th lun l ng lc thc y ngi chin s cch mng vt ln v chin thng. Trong ho bnh xy dng t nc, khng phi l khng c k th, khng c nhng cn tr hn lun rnh rp li ko con ngi tha ho, bin cht. Chnh ci l tng sng nhn i, mong mun dn giu nc mnh, x hi cng bng dn ch vn minh li l nim c v, l sc mnh nhng con ngi t khng nh v trng thnh. Chng ta c th k ra rt nhiu nhng nt tiu biu ca li sng p sng c ch. Nu nh trong chin tranh, nh ni trn, cha anh ta sng v cng hin qun mnh cho nn c lp dn tc; tnh mng con ngi v cuc sng hnh phc c nhn u c tnh nguyn gc li, tnh nguyn hy sinh, h sn sng nh i nhng g l ring t nht i ly nn c lp dn tc. H Quyt t cho T quc quyt sinh khi tui i cn rt tr v cng hin xng ng vo s nghip chung ca T quc. Khi T quc cn, h t nguyn ra i, chin u v hy sinh anh dng. l s dn thn, cng hin hon ton t nguyn khi bn thn hiu th no l l sng ca mt con ngi v l tng ca Ngi Cng sn. Bit bao nhiu anh hng, lit s ngh v hnh ng nh
vy, th ngy hm nay, sng gia t tri ho bnh, khi chin tranh li xa, mi s so snh gia thi chin tranh vi thi hin ti phn ln u c rt nhiu s khc bit, nhng c mt im chung rt thng nht trong tnh cm v l tr ca th h tr chng ti hm nay chnh l: l tng sng, kht vng sng v cng hin cho T quc. Bi ti ngh, mi con ngi nhu cu khng nh mnh l rt ln; nht l tui tr, chng ti lun lun kht khao c thc hin nhng c m v kht vng ca bn thn. Thc t, trong cuc sng c rt nhiu nhng tm gng chng ta suy ngh v hc tp noi theo. Vi ti, l tm gng ca em hc sinh vt ngho kh hc v hc rt gii Nguyn V Hong Trng THPT B Trch Qung Bnh. Em c th qu xa ti v khong cch a l, tuy nhin ti lun cm thy em rt gn v c nhiu iu cho ti hc tp. Sinh ra trong mt gia nh ngho trn mnh t ngho, kh cn bi kh hu v bom n, tng rng nh th cng l th thch ginh cho Hong, nhng khng, m Hong li cn b bnh him ngho, b l thng binh, sc kho yu. Trong hon cnh em bit vt ln s phn va lao ng mu sinh va hc tp. Nim kht khao c hc tp ca em lm cho b ngoi ca em c mt hnh ng rt ng nh, l hng ngy i ct la mt, va l n, va l bn, bi ma no th thc , b u n vo h tit kim tin cho Hong i hc: 1.000 ng. iu ti hc c t Hong chnh l ch phn u khng mt mi ca em. Khng cam chu, khng u hng s phn, khng bung xui bn thn mnh em c gng v l hc sinh gii trong 12 nm lin v hn th em l ngi vinh d i vng nguyt qu ca chng trnh ng ln nh Olympia vi mt phn thng v cng ln lao l c i du hc nc ngoi. Thnh tch ca em em li ngh lc chin thng bnh tt cho ngi m, nim vui cho ngi b rt mc thng yu em v l tm gng cho ngi em nh trong gia nh v hn th, n nng cnh cho c m cng hin cho qu hng, t nc ca em dn tr thnh hin thc. V ti tin, em ln ln t ngho kh v trng thnh bng ngh lc, em s tip tc gt hi c nhiu thnh cng, s l ngi thanh nin sng c ch cho x hi em s lun l tm gng sng v Sng p cho rt nhiu ngi d cho hon cnh sng ca h c ging em hay khng. Vng! C l v th mi con ngi chng ta, ai cng u c ring cho mnh nhng mc ch sng, nhng l tng, c m v hoi bo. Nhng Sng p th ai cng phi t nhn li chnh mnh suy ngm v mc ch sng, nhng l tng, nhng c m v hoi bo . V c l cn kh khn hn chng ta hiu cn k th no l Sng p - sng c ch ? Ring bn thn ti: Sng p chnh l mnh phi bit sng v ci chung ca x hi v ca mi ngi, phi bit xa ri ci ch ngha c nhn, thc dng. t xy dng cho chnh mnh mt li sng Sng p cho mi ngi v cho x hi. Mt nh th tng vit: Sng l cho, u ch nhn ring mnh. Sng p l np sng ca mt con ngi c phm cht o c tt, bit hy sinh v cng hin, khng n iu, c nhn, m phi bit ho mnh vi cng ng, vi tp th, bit yu thng, on kt gip ln nhau khi kh khn hon nn. Sng c ch l li sng bit hy sinh, bit gt b nhng li ch ring t tm ci chung v chia s nhng au thng mt mt ca ngi khc, bit ng gp v cng hin ht sc mnh v li ch, tng lai ca T quc, ca dn tc. Gn y, qua hai cun nht k ca ng Thy Trm v Nguyn Vn Thc, chng ta nh c sng li khng kh thi chng M. Ti rt tm c vi li nhn xt ca nh ph bnh vn hc Vng Tr Nhn: S tn ty lm ngi ca ng Thy Trm l nhn t khin cho nhng ngi lnh M khc hn v l tng cng phi knh trng.
Trc mt ti hin ln hnh nh mt c gi H Ni nh b, mt n bc s tr ph trch mt bnh vin d chin trong rng su c Ph, Qung Ngi. m m, sau nhng lc mt mi v chm sc thng binh, ch li ngi cm ci ghi nhng dng nht k, ghi li nhng kht vng sng, kht vng yu thng, kht vng lm ngi. Ch v ng i ca ch chin u v hy sinh vi mong mun ngy mai t nc ta ti p, ho bnh thng nht hai min, nhng a em Min Nam kt ngha ca ch c ra thm Min Bc, mi ngi dn c sng trong hnh phc, m no. Ti li ngh n mt s khng t nhng thanh nin th h chng ti ngy nay, sinh ra trong nhng gia nh giu c ang lao vo nhng cuc n chi thc lon, quay cung trong nhng hp m vi thuc lc hoc ua xe gm r trn ng ph nh nhng hung thn. Ti li ngh n nhng cn b thoi ho bin cht ang sng trong nhung la, trong nhng cn h cao cp, tha ma nhng tin nghi t tin. H cn tm mi mnh li th on tham nhng tin bc ca nh nc ca nhn dn em cung phng cho b nh, th k ring trong khi nhiu gia nh cn ang sng trong nhng cn nh dt nt, ba no, ba i, thiu nc, thiu in. Tm li, Sng p khng l mt khi nim xa vi, kh thc hin; tri li n tn ti ngay trong cch ngh, cch lm hay ni gn hn l trong cch n ni, ng x trong lao ng, cng tc, hc tp v i sng thng nht ca mi con ngi. Ni r ra. thanh nin ngy nay sng p, sng c ch trc ht phi l sng c l tng, mc ch r rng, trung thnh vi mc tiu ca chnh mnh. Mi ngi c th c mc tiu khc nhau, nhng nht thit khng phi l mt li sng v k m lun hng ti cng ng, nh nh th T Hu trong bui u bn khon i kim l yu i vit: Ti buc lng ti vi mi ngi tnh trang tri vi mun ni hn ti vi bao hn kh Gn gi nhau thm mnh khi i Bi lm 2 Mi y, ti c c mt lot bi phng s iu tra v nhng t nn x hi m ch yu l gii tr: nghin ngp, ua xe, cp ca, git ngi... Tt c u ng thc hin bi nhng c nhn cha qua tui 20. Nhng con ngi y "sng khng nim tin khng l tng, sng khng ha hn, khng nhn vo ngy mai khi phi gi li, ("Bay trn nhng xa l t thn" - inh Loan - Tp phng s iu tra "Lc - vng xoy cuc i" - NXB Cng an nhn dn - Tr.19). Li nh n cu hi ln ca nh th Cch mng T Hu: "i, sng p l th no hi bn ?" li cng l mt khi nim tru tng m mi ngi c mt cch hiu ring. Nhng hnh ng nh trn liu c phi l "sng p? Mi ngi phi lm th no "sng cho p"? Trc ht cn phi hiu t sng" khng phi l mt khi nim tn ti n thun. "Tn ti nhng phi cho ngi khc bit c s tn ti ca mnh tc l phi th hin rng "Ti ang y! Ti c mt trn ci i ny, bng hnh ng trong cuc sng ch khng phi ch lng l nh mt ci bng qua m ri li n ngy". V mi ngi chn cho mnh nhng cch th hin khc nhau hnh thnh ln nhng cch sng khc nhau: sng p, sng c ch v li sng ch k, bung th thm ch chm trong vng ti li. Nh vy sng p" l mt li sng tch cc m mi ngi cn phi hng ti. Nhng sng th no mi l li "sng p, cn l iu bn khon ca rt nhiu ngi.
p khng phi ch l ci p hnh thc. Ci "p" th hin t nhng hnh ng c x nh nht trong cuc sng n ngh lc vn ln trong mi con ngi. "Sng p" trc ht phi xut pht t lng nhn i, t chnh tnh yu trong tri tim t m sng ht mnh v ngi khc, bao dung, th tha ... Xut pht t tnh yu thng nn bt c hnh ng no d l nh nht cng y s quan tm, chia s gia nhng con ngi. Mt sng n trng, bn khng s mun hc m dng li gip mt c gi qua ng. Mi ngy dnh dm tin ng h qu "V ngi ngho". Nhng hnh ng y d nh nht nhng u l nhng ngha c cao p. Li nh n hn 30 nm trc y, ngi con gi H Ni ng Thu Trm xung phong vo chin trng Qung Tr gian kh bn thn chu nhng thit thi nhng ch vn dnh mt tnh thng bao la cho nhng ngi quanh ch. Bt lc trc mt ca m, ch au n, lo lng cho ngi em nui gi ny ang nng tang tc, m ch mt ng. Tt c nhng iu y u xut pht t lng yu thng trong tri tim ch! chnh t nhng lo lng, n au y dn tc Vit Nam c mt ngi con anh dng, kin cng tn ty lm ngi. l chuyn ca 30 nm trc, cn gi y c bit bao ngi ngy m nhen ln ngn la tnh yu thng trn ci i ny. Mt nh gio gi ngy ngy p xe khp chn bn nhng bc hnh c Ra H Gm m thy v tnh chp c ly tin gp vo qu "V ngi ngho". Bao nh ho tm, bao con ngi c mi nm li lng lng mnh nh n nhng ngi cn trong i kh bn cng. Cuc sng mun mu mun v to nn mun nghn gng mt con ngi khc nhau: c ngi tt, k xu, c nhng ngi tng gy ra ti c. Nhng khng c ai cha tng sai lm. Du c lm lc bc vo ng ct vn c th quay u li. Chng ta vn lun dang tay ch n mt con ngi mi nhng ngi tng mc ti. Mi dp l ln, khng ch nhng ngi ngoi khung st nh lao mi no nc ch i m nhng ngi trong cng vui mng v mi dp y h li c c hi c n x, c tr v vi ngi thn, b bn. Cho n h bng lng bao dung tha th, tin vo mt s thay i h cng l "sng p". Chnh nh c lng yu thng m khng t ngi tm li c chnh mnh. C mt nh th vi bt danh "Hon Lng" tng na i lm tng cp trn nhng chuyn tu Nng - Nha Trang, lm i gia bun lu xo quyt, thi nhn y tn l "Nguyn c Tn" (ng M - Thanh Tr - H Ni). Na i lm vic tht c nhng trong tri giam c nghe li khuyn nh tm tnh ca gim thi, nh ngi tnh cn m anh tm s: m m nghe ting vng vang Ting ngoi x hi rn rng trong m bun li thy bun thm Kht thm cuc sng m m ngoi i V cuc i ca tn tng cp y r sang mt ng khc khi mn hn t, anh tr thnh mt nh th, mt thnh vin ca i Cng an x. Khi c hi lm th no m c s thay i ln trong anh nh vy, tng cp, thi nhn y tr li nh c s bao dung, tnh yu ca ngi v hin v ca tt c mi ngi. Nhc s Trnh Cng Sn tng vit "Sng trn i cn c mt tm lng. lm g em bit khng? gi cun i, gi cun i". Gi s cun nhng tm lng tho thm gieo tnh yu khp mun ni, mang li nh sng cho min t tm ti, mang li hnh phc cho nhng ngi cng kh. Mi chng ta, hy gi theo gi tm lng mnh cu gip bao ngi v chnh chng ta l nhng con ngi c li "sng p.
Cuc sng khng c con ng cng - ch c nhng ranh gii, iu ct yu l phi lm sao vt qua c nhng ranh gii y (Nguyn Khi). Cuc sng lun cha ng nhng th thch, v khng ai l khng vp ng mt ln. Vy nhng sau c ng au n y, bn lm g mi l iu ng ni. Trong u ti c th hin ln hnh nh con lt t nh b ming lun n n ci v ln no vp ng cng bt dy, trn mi vn l n ci lc quan. bao gi bn c nh con bp b y, kin cng v ngh lc?... c ng Thu Trm, nhng dng tm s ca ch, tng cu tng ch bao gi cng trn ngp mt lng ham sng phi thng. "i phi tri qua ging t nhng ch ci u trc ging t ". Cu ni tm c y ca ch, gi y, mi chng ta cng phi ly lm chm ngn sng cho cuc sng ca mnh. Ti c nghe thy dy Ho k cu chuyn v ngi hc tr c ca thy. Anh l mt hc sinh chm ngoan, hc gii, lun nm trong nhm u. Vy nhng trong k thi i hc quan trng anh li trt iu tng nh khng th xy ra. au bun, tht vng v chnh mnh, cuc sng ca mt thanh nin 18 tui lc y ch ton mt mu en khi bao ha hn tng lai, k vng ca gia nh, thy c u sp . Khng chu giam mnh trong mn m, anh t mnh thp ln ngn nn nim tin v tip tc hc tp ht mnh. Anh vo nm sau vi mt s im cao. D so vi bn b, anh l ngi n sau nhng anh li l ngi t c chin thng ln nht: Chin thng chnh mnh, cuc sng vi nhng ranh gii ca n lun bao quanh bn. Nu khng c ngh lc lm sao bn c th i ht c con ng ca ring mnh ? T s 1 n s 0 ch trong gang tc nhng khong cch t s 0 n s 1 trn trc i l c mt qu trnh m nu khng c nim tin, ngh lc, bn s mi ch l con s 0 m thi. Hy l mt ngi b hnh vi i chn do dai sn sng p ln mi chng gai bc i: "Chng ng no tri bc trn hoa hng, bn chn cng thm au v vn nhng mi gai - Li bi ht ca ban nhc ti yu thch c vng vng bn tai. Bn chn c th s chy mu v gai nhn nhng ng ngi xung rn xit, hy mu y thm ln nhng cnh hng thm trn bc ng vinh quang ca bn! Lm c nh vy tc l bn ang "sng p", sng v lun gi cho mnh mt nim tin vo ngy mai, lun c mt ngh lc vn ln hng n nh mt tri. Ti tng c mt bi th nghe qua tng ch l th vui nhng li mang mt ngha su sc: Khi nh sinh ra Mi ngi iu ci Ring anh th khc tu tu Hy sng sao khi cht i Mi ngi cng khc Cn mi anh th n n ci Bn v ti, hy t chim nghim cho mnh li sng p khi cui con ng, chng ta u mm ci mn nguyn!
3: Tnh thng l hnh phc ca con ngi.
Bi lm 1
Khi cn tui thiu nin, dng nh mi ngi trong chng ta thng nhn nhn khi nim hnh phc rt n gin l nhng iu mnh mong mun. Bc vo cuc sng, bn tht s t chn ln cuc hnh trnh t khng nh mnh, tm kim gi tr cuc sng v ngha bn thn, bn s nhn ra rng '' Tnh Thng L Hnh Phc ca Con Ngi ''. cng chnh l 1 chn l vnh hng ca cuc sng. D m h hay r rng, ai cng c th nhn ra rng tnh thng l nhng tnh cm p v nng nhit ca con ngi,gn kt nhng tri tim ng cm. N c th l tnh cm la i, tnh cm gia nh, b bn v cao hn c l tnh ngi ni chung. c th l nhng tnh cm bnh d nht, gn gi nht t s quan tm, chm sc nhau trong cuc sng n nhng tnh cm ln lao hn mang tnh giai cp, cng ng. Tnh thng - l tm lng yu thng chn thnh v trong sng - l tnh cm ch trao i m ko cn nhn li, khng v li, khng toan tnh.C th ni, tnh thng l 1 th tnh cm p lun tn ti trong bn cht ca mi con ngi.V kt qu ca s yu thng l s tha mn ca con tim - ci c goi l nim hnh phc. Hnh phc l g ? T bao i nay, con ngi lun khao kht yu thng, lun kim tm hnh phc. Ngi ta c th cm nhn c hnh phc nhng m t n 1 cch r rng th ko phi l 1 iu n gin. Ch c th ni v hnh phc nh l 1 trng thi sung sng v cm thy tha mn nguyn.Nhng khng ch n thun l c mun vt cht hay s thnh cng, m l c 1 tng th bao gm nhng khi nim ht sc tru tng, nhng cng tht n gin bit bao. C i lc, hnh phc ch n gin l git nc mt nng hi ca m v ting ci m p ca cha khi nhn con ra i khe mnh. Hnh phc c khi ch n gin l nim xc ng khi nhn c 1 s gip hay 1 li chia s chn thnh.i vi nhiu ngi, hnh phc bt u t iu n gin nht, khi mi sm mai thc dy, thy mnh sng c ch trn ci i. '' Cm n i mi sm mai thc dy Ta c thm ngy na yu thng '' ( Trnh cng Sn ) Hnh phc i khi ch n gin v bnh d th thi. S tht l c 1 mi lin h khng th tch ri gia hnh phc v tnh thng. Con ngi ko th sng hnh phc m khng c tnh thng. Tnh thng mang li hnh phc cho ngi nhn n, gip h c thm ngh lc vt qua mi th thch, kh khn; l ng lc gip h ngy cng hon thin hn. Trong '' Nhng ngi khn kh'' ( V.Huy-g ), trit l tnh thng ca nhn vt Ging-Van-Ging c ngha ln lao,thay i s phn v gio ha con ngi. Ging-Van-Ging thay li Huy-g ni ln 1 trit l:'' Trong i ch c 1 iu, y l yu thng nhau'' Khng ch vi ngi nhn, s trao i tnh thng cng l iu mang li hnh phc. Khi bn gip 1 b c i qua ng th bn cm thy th no? Cu tr li nm trong tim bn, c phi bn ang vui...??. Th c ngha l bn ang hnh phc y. Trao i yu thng 1 cch t nhin, chng ta s nhn li hnh phc xng ng. Bi: kh au c san s s vi na, cn hnh phc dc san s s nhn i.Thomas Merton tng nhn xt:'' Nu chng ta ch bit tm hnh phc cho ring mnh th c th chng ta s chng bao gi tm thy. Hnh phc ch thc l bit sng v ngi khc - 1 tnh yu khng v k, khng i hi phi c n p'' ng vy, c yu thng l 1 hnh phc, nhng yu thng ngi khc cn l 1 hnh phc ln hn. Tnh thng mang li hnh phc cho con ngi. chnh l l do ti sao mi ngi, c bit l th h tr chng ta phi bit rn luyn bn thn, to nn hnh phc cho bn thn, cho
gia nh v x hi.''Ci p cu vt th gii''(tx-ti-p-xki). Tnh thng l nt p tim n sc mnh v i, l nim hnh phc qu gi ca con ngi.Cn bit trn trng nhng g ta ang c, yu thng v san s cuc sng tr nn c ngha hn. Ngy no ta cn sng, tc l ta cn c c hi cm nhn hnh phc ca cuc i. V vy, chng ta hy chia s lng tt v lng nhit tnh i vi ngi khc. Mt cu ngn ng ca Scotland ni rng:'' Hy sng tht hnh phc khi bn cn ang sng - Bi v bn ch c 1 ln sng duy nht m thi!'' Th cn bn th sao? Ti th sao? Liu chng ta c bit nhn ra nhng iu tng t? mi ngy chng ta c 24h sng, yu thng, pht hin nhng iu tuyt vi nht trong cuc sng. Hy cho i tnh thng c th cm nhn cuc sng mt cch y nht, tuyt vi nht, trn vn nht, bn nh... Bi lm 2 "Tr em nh bp trn cnh Bit n, bit ng, bit hc hnh l ngoan" Sinh thi, Bc H ca chng ta rt yu thng v quan tm n thanh thiu nin c bit l cc em nhi ng. Cc em lun to mi iu kin vui chi v hc tp, v t hn nhin nh chnh tui th ca mnh vy. Ngy nay, trng lp c u t xy dng khang trang nhiu hn, tr em c n trng hc tp vui chi cng bn b, thy c. Nhng bn cnh , chng ta khng khi xt xa thng cm khi bt gp nhng em b phi lao ng lo chn cm, manh o tng ngy cng vi nhng sp v s trn tay hay nhng t bo i khp ph phng bn rong, v thp thong u nhng hnh nh nh nhn ca cc em trong nhng bi rc tm ph liu bn kim tin. Chng ta s suy ngh g khi chnh chng ta chng kin nhng cnh tng cm ng y? Vng hnh nh tr em lang thang, c nh, m ci c hon cnh c bit kh khn, kim sng cc thnh ph, th trn v ang c cc c quan ban ngnh ch trng v quan tm nhiu hn vi nhng trung tm bo tr tr em, hay lng SOS.... c u t xy dng vi quy m ngy cng m rng. Chnh nhng ni y tr thnh mi m tnh thng l "mt i gia nh" cho cc em c th vui chi, hc tp, rn luyn tr thnh nhng cng dn tt, sng lnh mnh v khng l gnh nng cho x hi. "Trong m mt bn chn a b xiu lang thang trn ng, nh mt bun nghn ngo ca em, em rt bun v khng bit i, i v u. Cuc sng mu sinh ch lm em qua cn i tng ngy, v em khng cha v em mt m au thng vn l au thng". Xa xa u vn cn vng vng li bi ht "a b" ca nhc s Minh Khang lm cho chng ta khng khi xc ng, lng ngi khng khi da dit vi ni lng au nhi, qung tht tng cn khi nhng hnh nh a b lang thang trong m ti ri khng nh hng c tng lai cng nh khng bit i v u tron m ti lnh gi. Gia nh ? Ngi thn ? khng. Em khng c gia nh v chng c ngi thn, ba m b em ra i m khng tr v na. Bit trch ai y! c l cc em c nn i ni bt hnh au thng m ngy thnh thng au. Th hi cc i ny cn c tri tim no st hn na, khi nghe ging ni cm ng nhng trong sng v m p ca cc em ct ln:"Bc i! mua gip con vi tm v s i ch" hay "ch i! nh giy ph con i ch"... Tht kh c li no l no din t ht nhng cm xc rung ng trong tri tim mi ngi d "em c mt c m mt v sao sng dn li em trong cuc i, lu ri em khng c tnh thng".
Nhng mi m tnh thng lun m rng cnh ca n cho cc em v ngy cng c nhiu c nhn, gia nh, cc mnh thng qun t chc nhn nui dy cc em, k t y khn cn phi lo ming cm manh o na. Nhng c m nhng c m c vui chi, c hc tp ca em khng cn l m c. Cc em s c n trng, vui chi, n a cng chng bn ho nhp vi th gii hn nhin ca tr th. Cc em s khng cn 'co ro trong manh chiu rch", s khng ng u ng xo ch, lang thang khp ph phng na m thay vo l mt tng lai ti sng ang n cho cc em, cc em khng phi mc cm, t ti v cng chng cn nhng thng ngy ma nng cng vi mnh bnh m trn tay lt d qun i cn i tng ngy hnh h thn xc nh nhn, m yu ca em. Tht vy, lng nhn i ca con ngi khng c g c th snh c, mi ngi hy m rng tri tim gip v yu thng cc em, cc em c t tin v ngh lc vt qua nhng kh khn tr thnh mm non, mt nn tng tng lai ca t nc. Dn tc Vit Nam chng ta ch trng nht truyn thng nhn o nn vy gi y chng ta hy m rng vng tay nhn i bng cch gip cc em nhiu v nhiu hn na ngy mai tng lai cc em c ti p hn. Nim vui ca mi ngi s c nhn ln. C khi no bn ngh pha sau ca nhng cn nh sang trng, c nhng a tr c nng chiu sng bung th, tron khi sau c bit bao cc em b khc kht khao kht mt phn hnh phc nh l c ni che ma, che nng, b m nng niu nng chiu hay c nh nhng t ln m nhng n hn trc nhng bui n lp. Vy chng ta cn ch g na? m "hy lau kh cuc i em bng tnh thng, lng nhn i ca con ngi m hy lau kh git nc mt trong lng em bng tt c tri tim con ngi Vit Nam". Mt x hi vn minh ti p khi xung quanh bn khng cn phi thy nhng a b lang thang, vt v kim sng v chng ta phi bit s chia tnh cm thn thng chan ho vi mi ngi bng tt c nhng g m bn ang c.
4: Mi phm cht ca c hnh l trong hnh ng. kin ca M.Xi-x-rng (nh trit hc La M c i) gi cho anh (ch) nhng suy ngh g v vic tu dng v hc tp ca bn thn.
Bi lm 1 Danh ngn c cu: ngha l n hoa Li ni l bng hoa Vic lm l qu ngt. Tht ng nh vy, cuc sng ca chng ta c ngha nh th no l ty thuc vo cch th hin ca mi con ngi. Mt quan nim c ni dung tng t: Mi phm cht ca c hnh l trong hnh ng.Vy c hnh l g? V ti sao hnh ng li l ni cha ng mi phm cht ca c hnh? Trc ht cn phi hiu c hnh l nhng c tnh tt p ca con ngi. Phm cht c th hiu nm na l nhng tnh cch, tnh cht bn trong ca con ngi. N c ngha tri ngc hon ton vi hnh ng, l nhng c ch vic lm bn ngoi. Nh vy, ta c th hiu
cu ni trn nh l mt li nhn xt, mt kinh nghim ca M. Xi-x-rng: nhng c tnh tt p ca con ngi u c th hin qua hnh ng. Nu nhng c ch v hnh ng ca bn l ng, iu ng ngha vi vic bn l ngi c nhn cch tt, c c hnh. Ngc li, nu bn c nhng c ch, hnh ng khng p, th c th lm bn l mt ngi cha hon thin v nhn cch, bn cn ci li sng ch k, ch ngh cho ring mnh. Nhiu ngi t hi lm th no c th lm c nh cu ni trn. Tht ra cu tr li rt n gin. Bn khng cn phi lm nhng vic ln lao hay hy sinh nhng th qu gi ca mnh th mi gi l nhng c ch, hnh ng p. Mi bui sng i hc, bn khng s tr hc m dt mt c gi qua ng. Mi thng, bn gom gp bo c em bn ng h Qu v ngi ngho. nh, bn quan tm, gip v chm sc cho nhng ngi thn ca mnh. Khi n trng, bn c gng hc tp v c x l php vi thy c, quan tm n bn b. Tt c nhng iu th hin bn l mt ngi c nhng c tnh tt v cao p. Tuy nhin, bn cnh nhng mt phi cn c nhng mt tri ca vn . i lc, nhng hnh ng, c ch p li khng cha ng nhng c tnh tt p. C nhng ngi lm nhng iu v nhng mc ch khng tt, qua mt ngi khc. Li cng c nhng ngi khng h c nhng c tnh tt p, nhng h gi v c nhng c ch hnh ng cao p chim ly tri tim ca ngi khc. Nhng vic lm ca h khng ni ln h l nhng ngi c c tnh tt m ngc li h cn lm cho ngi khc cm thy khinh b v gh tm. Nhng con ngi rt ng b ph phn v nu c h tn ti nh vy s gy nn nhng tn hi khng ng c cho ngi khc v cho x hi. Tm li, mi hc sinh chng ta phi c gng rn luyn o c v trau di kin thc. Hy nhn mi ngi bng con mt yu thng, tru mn. Bn s thy cuc sng ti p hn v mun hnh ng, c x p hn. Qua , bn s cm nhn c nhng c tnh tt p ca mnh. Bi lm 2 Nhng phm cht cao qu trong tm hn con ngi lun l mt mc tiu m chng ta vn ti. chnh l c hnh. Nhng phm cht t im cho tm hn chng ta, lm chng ta lun hon thin bn thn mnh. Mun th, chng ta phi th hin qua hnh ng, qua hnh vi c ch hng ngy ca chng ta. V v vy,mi phm cht ca c hnh l trong hnh ng. c hnh l g? c hnh l nhng g cao qu nht, trong sng nht trong tm hn ca mi con ngi chng ta. Hnh ng l g? Hnh ng l nhng g biu hin ra bn ngoi, qua th hin nhng tnh cch ca mi ngi. Nhng phm cht v hnh ng ca con ngi l khc nhau, to nn s khc bit trong tnh cch ca mi thnh phn trong x hi. Vy chng ta phi lm g c c nhng phm cht cao qu v trong sng m chng ta gi l c hnh? Tht ra, c hnh l mt iu khng kh vn ti. N khng qu cao siu, ch l nhng g nh nht nh gi mt con ngi. Gip mt b c qua ng, tm m cho mt em nh b lc, hay n gin ch l mt n ci khi ta gp mt ngi quen ngoi ng, tt c gp phn xy dng v hon thin nhn cch ca mi con ngi chng ta. Nh th, cuc sng s d dng hn vi mi ngi, lm cho quan h gia ngi vi ngi cng tr nn ti p v gp phn bin x hi chng ta thnh mt ni tt hn cho bn v cho ti. c hnh ch n gin, khng cu k, phc tp t c. Nhng chng ta khng nn qu n gin n i. ng ch ngh m khng lm ri sau ru ng bn thn rng: nhng g mnh lm l tt nht. Ngh phi i i vi hnh ng, v nhng phm cht cng cn hnh ng
th hin chng ta. By gi, m lng mnh ra vi th gii bn ngoi, nhn xung quanh v hy bt u hnh ng. Khng kh xy dng c hnh trong mi con ngi chng ta By gi, chng ta l thanh nin, l th h tng lai v k cn ca x hi sau ny. Hy xy dng mt hnh nh, mt tnh cch bng nhng hnh ng ca chng ta, bt u bng nhng hnh vi nh nht, x hi ngy cng ti p v tt hn. Cho bn v cho ti, cho tt c mi ngi.. V hy nh rng, mi phm cht ca c hnh l trong hnh ng.
5: Hy pht biu kin ca mnh v mc ch hc tp do UNESCO xng: Hc bit, hc lm, hc chung sng, hc t khng nh mnh.
Bi lm Trong thi i khoa hc tin tin nh hin nay, gio dc ng vai tr v cng quan trng. Hc tp l vn c ton x hi quan tm. Vy hc hi lm g? Tr li cho cu hi ny UNESCO xng mc ch hc tp:" Hc bit, hc lm, hc chung sng, hc t khng nh mnh ". Mc ch hc tp m UNESCO ra khng ch ph hp vi thi i m cn l mc ch rt nhn vn. Mc ch hc tp phi p ng 2 ycu: tip thu kin thc v yu cu thc hnh, vn dng kin thc, tng bc hon thin nhn cch. Trc ht :" hc bit". Bi hc u tin ca mi hc sinh l hc ch ci, con s ri cch vit, cch c. Chnh t nn tng c bn nht y dn hnh thnh nn 1 h thng kin thc ton din mc ph thng. Hc y l qu trnh tip nhn kin thc do ngi khc truyn li v t mnh lm giu vn kin thc cho mnh. Qua vic hc, chng ta bit c nhng quy lut vn ng ca t nhin, nhng quy tc chun mc ca x hi, cch sng v hiu hn v gi tr cuc sng. Thu nhn kin thc c th ni l mc ch hc tp c bn nht. Hc tp trau di tr thc cho con ngi v lm cho tr tu con ngi sng rng ra. Tuy nhin, ng cha ta quan nim: "Trm hay khng bng tay quen". Nu nh ch chm hc l thuyt m khng chu thc hnh th khi lm vic khng trnh khi nhng kh khn, thm ch l tht bi. Mt v d d thy rng: trong cuc sng ca chng ta, khng t ngoi hiu rng bit nhiu nhng kh nng thc hnh li rt km. Ngc li, ti sao nhng ngi nng dn "chn lm tay bn" sut ngy "bn mt cho t, bn lng cho tri" khng c hc hnh, o to qua trng lp no m tay ngh li ti gii,xut sc nh vy? l kh nng quan st, c rt kinh nghim trong lao ng ca h. Nhng ngi hay ni m khng hay lm l nhng ngi v dng. l nhng con ngi ch bit trang tr bn thn ch ko bit rn luyn bn thn. Nh vy "hc" thi cha m cn phi "i i vi hnh" na. Tt nhin, chng ta ko nn nghing phin din 1 pha: "hc" quan trng hn hay "hnh" quan trng hn m cn bit iu ha kt hp gia 2 yu t trn. Trong x hi ngy nay, tri thc l tin d quan trng. hon thnh c cng vic c k thut cao cn phi nm vng l thuyt vn dng cho ph hp. Cng ngh hin i khc nhiu vi vic cy cy, lun phin ma v ca nng dn trn ng rung. L thuyt gn vi thc hnh s to ra nng sut cng vic cao hn. Qua y, ta thy c tc ng 2 chiu gia "hc" v "hnh", "bit" v "lm", chng b sung, tng tc vi nhau, l 2 mt ca 1 qu trnh.
Bn cnh vic cao gia thu nhn kin thc v thc hnh, UNESCO ch ra:" hc chung sng, hc t khng nh mnh". y chnh l mc nh hc tp rt nhn vn. Hc tp gip ta hiu hn v th gii xung quanh, lm cho nhng trng thi tm hn ta tr nn linh hot hn, a dng phong ph hn. Ta bit mm ci trc nim vui ca ngi khc, bit au trc nhng ni au ca con ngi, bit gip , chia s, cm thng v tm c chnh mnh. Tri thc t n l sc mnh gip cho con ngi rng lng hn, v tha hn v t tin hn trong cuc sng. Ngy nay, cuc sng hin i tc ng n suy ngh con ngi. 1 b phn hc sinh, sinh vin thi nay khng xc nh ng n mc ch hc tp ca mnh. H mit mi trong hc tp nh ci my, coi vic hc nh ngha v, trch nhim khng th chi b, i vi cha m, thy c. H hc cho bng cp, cho s nghip cng danh m h tr nn thc dng trong vic hc v qun i li ch ca vic hc, thit ngh: nu nh c x hi ny coi hc tp ch l ngha v bt buc v ch dng li mc bit th mi c nhn s khng pht huy c ti nng, c tnh sng to ca bn thn v v tnh km hm s pht trin x hi. V vy vic xc nh mc ch hc tp l rt quan trng. Mc ch hc tp m UNESCO xng rt ng n, nhn vn. Qua ta nh hung hc tp d dng hn, vic hc tr nn hiu qu v hu ch hn. Tri thc nh 1 ci thang di v tn, bc qua 1 bc thang ta c thm hnh trang t tin bc ln bc k tip. Hc vn lm p con ngi!
6: Anh ch c suy ngh g v hin tng nghin Internet trong nhiu bn tr hin nay.
Gi lm bi M BI: Trong sut dng lch s con ngi, c nhng ngi phi vt v chng li tnh nghin ngp, no l nghin ru, nghin ma ty, cng nh nhng thi quen khng th b c, chng hn nh bi bc. Gi y, cc nh tm l hc nhiu quc gia li lu n tnh trng khn cp phi i ph ca mt chng tt ham m mi, l nghin Internet. THN BI: 1. THC TRNG V CN BNH NGHIN INTERNET TRONG GII TR Vi nhiu ngi, Internet l mt th khng th thiu; mt thi quen khng kim sot ni. Ring ti M c khong 15-20 triu ngi mc "bnh ny. Theo gio s Jerald Block ca H Khoa hc v y t Oregon, bn triu chng nghin Internet chnh l: qun thi gian, sao lng n ung v ng; tc gin, cng thng, bn chn khi khng th ln mng; cn trang b my tnh mnh hn, nhiu phn mm mi; biu hin trm cm, hay cu gin v tch bit vi x hi. Nghin Internet mt hnh vi gy cng thng cho cuc sng ca chnh nn nhn v cho c gia nh, bn b, ng nghip l mt cn bnh tm l ang lan trn trn ton th gii. Hin nay, c khong 5-10% ngi M (tc khong 15-20 triu ngi) c th b nghin Internet, Kimberly Young, gim c Trung tm Cai nghin Internet ca M, ni. S ngi nghin net c th ln t 18-30% Trung Quc, Hn Quc v i Loan.
Coleen Moore, iu phi vin ti Vin Phc hi Nghin Illinois, cho bit b c nhng khch hng t tui hc sinh cho n tui trng thnh, trong c nhng ngi dnh n 14-18 gi mi ngy trn mng. Chi game trc tuyn l mt dng ca nghin Internet v ang lan trn nhanh chng trong gii tr. Brian Robbins, mt thnh vin ca Hip hi cc nh pht trin Game quc t, cho bit s ngi nghin chi video game trc tuyn ngy cng tng. C n 90-95% cc tr chi trn web u min ph, Robbins ni. 2: HU QU CA NGHIN INTERNET Internet mang theo cng n nhng li ch nhng c cc tc hi. Trong c tnh trng v qu m mt Internet m cc con nghin xao lng chuyn hc hnh, thm ch b hc. H gim tip xc vi gia nh, b bn, sng c lp trc mn hnh my tnh, ln vo nhng "chatroom" hay chi nhng tr chi bo lc. Ni v cc con nghin ny, gim c bnh vin *** Ran, chuyn gia iu tr cc loi nghin thm nin 20 nm, cho rng cc thiu nin mc bnh ny thng l nhng em c vn v thi hnh x, mc cm. H ln Internet cng c s t tin. Chnh trn th gii mng, h c cm gic chn chn, thnh cng. Cc con nghin Internet thng au kh v trm ut, s st v khng sn lng giao tip vi ngi khc. Nhiu em mc bnh ri lon gic ng, t cng hai tay. Tuy nhin, Internet ch l cht xc tc ch khng phi l nguyn nhn gy nghin. Hu ht nhng em gp trc trc trong cch hnh x hay thiu t tin ch b cn nghin Internet lm trm trng thm, m trong qu kh, khng c Internet, chng c th tm ti ti c, ma ty, c khi t t i ph vi nhng vn ca mnh. 3. GII PHP x l vn ny, chnh ph Hn Quc xy dng mt mng li 140 trung tm t vn v nghin Internet, cng vi cc chng trnh iu tr gn 100 bnh vin v gn y nht l tri "Gii thot khi Internet" - mi c m hi h nm nay. Cc nh nghin cu cng a ra mt danh sch chn on chng nghin Internet v kt lun nghim trng ca n, gi l KScale (K l vit tt ca Korea). Ri thng 9 va ri, Hn Quc cng t chc hi tho quc t u tin v chng nghin Internet. "Tri gii thot" Hn Quc nm ti mt vng rng pha Nam Seoul, l ni iu tr nhng ca nghim trng nht. Nm nay, tri t chc hai k iu tr u tin, mi k ko di 12 ngy, mi ln c 16-18 hc vin nam (cc nh nghin cu Hn Quc ni rng a s nhng user nghin net l nam gii). "Tri" ny c chnh ph ti tr hon ton, tc l ai cng c iu tr min ph. By gi vn cn qu sm ni rng "tri" c th "cai nghin" c cho nhng ngi tham gia khng, nhng h lin tc nhn c n ng k. p ng nhu cu, cc nh t chc ni rng nm sau h s tng gp i s kho iu tr. Cn, gii php cho bnh nghin internet Vit Nam, theo bn th sao? KT BI: Cng ging nh nghin ru hay ma tu vy, nghin Internet mang li nhng hu qu nht nh v tm l, th xc v cc mi quan h xung quanh. ng thnh qu c coi l c ngha nht i vi x hi loi ngi li hu hoi chnh bn - cng dn ca thi i @.
7: Tui tr hc ng suy ngh v hnh ng gp phn gim thiu tai nn giao thng.
Bi lm Trong nhng nm gn y, c th nhn thy tnh hnh trt t ATGT nc ta c nhiu din bin phc tp, c bit l trn lnh vc giao thng ng b. Theo Ban An Tan Giao Thng Thnh Ph H Ch Minh, trong nm 2006, trn a bn TPHCM xy ra 1.332 v tai nn giao thng, tng 4,63% so vi nm 2005. ng bo ng, tnh cht cc v tai nn ngy cng nghim trng, th hin qua s ngi cht tng mnh. S ngi thit mng v tai nn giao thong l 1.014 ngi, tng 38 ngi so vi nm trc (tng 3,89%).V theo i t Phm Vn Thnh, Trng Phng CSGT ng b Cng an TPHCM, ch trong my thng u nm 2007, TPHCM lt vo top 17 tnh, thnh c s ngi cht v tai nn giao thng (TNGT) cao nht nc - Tnh cht TNGT ngy cng nghim trng hn.Vy l th h tui tr, l th h mai sau ca t nc, chng ta phi lm th no gp phn gim thiu tai nn giao thng. Tai nn giao thng v nhng thit hi do tai nn gy ra ang l ni lo v vn bc xc ca ton x hi. l thit hi v sinh mng, thit hi v nhn lc, tr tu, gy tn thng v tinh thn x hi, v vt cht, tin ca v c ni au th xc, tinh thn dai dng. iu y v ang t ra cho ton x hi, c bit l th h tui tr hn bao gi ht phi nu cao nhn thc, tinh thn trch nhim chung sc kim ch, y li nhng nguy c trn. Trong vng 10 nm qua, s v tai nn giao thng tng gp 4 ln. Theo iu tra chn thng lin trng (VMIS), trong nm 2001 c 4.100 tr cht do tai nn giao thng, tng ng vi 11 tr cht 1 ngy. T l t vong tr em trai gp 2 ln t l ny tr em gi. Trong khi c 290.000 tr b thng do tai nn giao thng cng trong 2001, tng ng vi 794 tr/ngy. Tai nn giao thng l nguyn nhn t vong hng u ca tr em t 15 tui tr ln. B Isabelle Bardem, Trng phng Phng chng Tai nn Thng tch Tr em ca UNICEF ni Tai nn giao thng c nh hng nng n i vi tr Vit Nam. Khng ch rt nhiu tr trc tip b tai nn giao thng gy t vong hoc thng tt nng n, cn c bit bao tr khc b nh hng gin tip bi cha, m cc em b tai nn giao thng cp i sinh mnh hoc tn tt. Phn ln tr 0-9 tui cht l ngi i b. a s tr 10-14 tui cht khi i xe p trong khi tt c cc ca t vong i tng 15-19 tui l ngi i xe my. Mt s cc yu t sau y c th gii thch c tnh trng tai nn giao thng mc cao c tr em v trong ton dn:S hiu bit cn hn ch v an ton giao thng ng b v s ngi cht do tai nn giao thng.S hiu bit cn hn ch v quy nh giao thng.S hiu bit cn hn ch v cc hnh vi li xe an ton.S ng dn chng cn c quan nim rng tai nn ni chung v tai nn giao thng ni ring l do s mnh con ngi quyt nh.H khng thy rng phn ln tai nn giao thng l c th phng trnh c.Mi trng giao thng khng an ton v c s h tng giao thng ngho nn. V d, c rt t cc bin bo giao thng v cc khu vc an ton cho ngi i b.Vic s dng m bo him l rt t mc d c nhiu m bo him sn xut trong nc vi cht lng tt.Vic chp hnh lut l giao thng cn km. cp quc gia UNICEF cng vi B Y t, U ban Dn s, Gia nh v Tr em v y ban An ton Giao thng Quc gia trin khai cc hot ng nhm tng nhn thc v phng trnh tai
nn v an ton giao thng. p phch, t ri v an ton giao thng v s dng m bo him c phn pht rng ri trn ton quc trong Sea Games 22 va qua. UNICEF cng vn ng gip cho cng chng hiu r hn v lut giao thng v tng cng nghim chnh chp hnh lut. UNICEF cng thc y s dng m bo him c bit m bo him cho tr, v cc hnh vi li xe an ton trong thanh nin. Nhng hnh ng nguy him thng gp ca thanh nin nh lng lch, ua xe my l ngun gc ca nhiu ti nan giao thng. Cc hot ng sau ang c trin khai nhm gim thiu tai nn thng tch cho tr:t bin bo gii hn tc , lm g gim tc, n hiu giao thng, vch dnh cho ngi i b khu vc c ng tr em.Thc hin chng trnh gio dc phng chng thng tch trong trng hc gip hc sinh c k nng v giao thng phng trnh tai nn khi i b, i xe p hay xe my.T chc cc cuc thi an ton giao thng cho mi ngi c bit l thanh thiu nin. H tr ngi dn thc hin cc hot ng thng tin truyn thng ph hp vi iu kin a phng.Hun luyn cho cc tuyn truyn vin i n tng h gia nh tuyn truyn v phng chng tai nn bao gm c cc tai nan giao thng.H tr cc x xy dng sn chi an ton cho tr tr c th chi an ton xa ng giao thng.T chc cc cuc hi tho cho cc cp lnh o x v vic thi hnh php lut bao gm lut an ton giao thng. Nhng hng nm s v tai nn giao thng vn khng h suy gim, ngc li n cn tng ln rt nhiu. C mi nm, Vit Nam c ti gn mt nghn v tai nn giao thng, nhiu nht l xe my. Nguyn nhn chnh gy ra cc v tai nn phn ln l do thc chp hnh lut l giao thng ca ngi dn: ung ru bia vt qu nng cho php khi li xe, khng i m bo him phn ng bt buc phi i m bo him, ch trn ba ngi phng nhanh vt u Mt vn cng ang gy s ch v b ln n rt nhiu l tnh trng ua xe ca gii tr, tng lp thanh nin - nhng ngi ch tng lai t nc. l nhng thanh nin ua i vi bn tnh con nh giu cng vi s r r ca bn b, h sn sng nh cc vi tnh mng ca mnh. Nhn nhng chic xe my phi nh bay hay ang biu din nhng tr mo him gh rn, rng mnh hoc nhng pha lng lch trn nhng con ng ln ta khng khi xt xa cho chnh th h tr ca mnh. Nhng bc cha m khi hay tin con mnh xy ra tai nn, nhn ra th qu mun, ti sao h sm cho con nhng chic xe tht tt, phn khi tht ln chng i ua. H lm ra nhiu tin ri cng nhn ra khi mt a con th tin bc cng chng gii quyt c g. H hi hn v ti sao ngay t u khng bo ban con ci mnh. Tt c nhng nguyn nhn gy ra tai nn u bt ngun t thc ca ngi dn. Nu nh h bit qu bn thn mnh, bit tun th lut l giao thng th s chng c nhng iu thng tm v ng tic. Hi chung cnh bo lun rung ln, nhc nh mi ngi hy bit chp hnh giao thng, v s an ton ca bn thn v x hi. Mt mt, l cht lng ng s km v nguyn nhn l do s tc trch ca cc c quan xy dng, n hi l, rt xn vt liu. Mt khc chng ta phi ln n nhng k ch v cc li ch c nhn m qun i tnh mng, s an ton ca ngi i ng. Trn ng quc l, ng ln vn cn nhng k ri inh xung lng ng thu li bi nhng ng tin kim c t v xe, thay lp. H khng hiu ht c s nguy him ca vic lm , vi tc cao nh vy nhng ngi tham gia giao thng khi b thng sm t ngt s b vng ngi ra khi xe v nguy c t vong l rt ln. Theo thng k, nhng ngi thit mng do tai nn giao thng ch yu l n ng, tr ct ca gia nh. Nhng ngi v xt xa khi mt i ngi chng thn yu, a con nghn ngo trong
dng l v ti y s chng cn c vng tay ngi cha u ym v v, bo ban dy d trn ng i. H mang n s thng tm cho ton x hi. Hng nm, nh nc b ra hng t ng nng cp cc c s giao thng, ng s cu cng phc v cho vic i li an ton mi ni. Nhng s tin li khng c dng ht, vy th n ri vo u? Phi chng, s tin ri vo ti nhng k rt li cng trnh, rt li vt t lm giu cho mnh. l nhng k v lng tm v li ch bn thn m qun i s an ton chung cho x hi. hn ch tai nn giao thng khng phi cn l vn n gin, m v ang l vn nng cho tan x hi v t nc. V vy, vi vic gim thiu tai nn giao thng ni chung, nh nc cn phi c mt s bin php mnh vi nhng k khng thc, nhng k c tnh gy nn cho ngi khc,v chnh l nhng k phng nhanh vt u lm mi e da cho ngi tham gia giao thng.Cn i vi giao thng hc ng ni ring chn chnh giao thng hc ng, cn c x hi chung tay. S ng thun gia gia nh, nh trng v x hi khng ch c th hin bng vn bn, giy t, nhng li ha sung,... m phi bng hnh ng c th. Trch nhim ca gia nh v nh trng cng cn phi xem xt khi khng hon thnh nhim v gio dc cc em. Nh trng cn a dng ho cc sinh hot ngoi kho ca hc sinh, sinh vin, trong c cc hot ng v tuyn truyn, ph bin php lut giao thng. Hng nm, nu iu kin cho php, cc trng ch ng phi hp vi c quan chc nng t chc hc lut v st hch cp giy php li xe ti trng i vi nhng hc sinh tui.Cn coi thc chp hnh php lut v giao thng nh mt trong nhng tiu ch c bn nh gi thc rn luyn o c ca hc sinh, sinh vin: xp loi o c trung bnh i vi hc sinh, sinh vin vi phm giao thng ln mt v xp loi yu nu vi phm ln hai trong cng mt nm hc. L mt hc sinh, mi chng ta phi xem xt li mnh bao gi vi phm li giao thng khng, c bao gi gy tai nn giao thng khng. Tt nhin l c, khng ai cha bao gi vi phm li giao thng d ch l mt li nh, nhng qua mi ln nh vy chng ta phi bit nhn nhn v rt kinh nghim ln sau khng ti phm v mi hc sinh chng ta phi t gic lm ng cc nguyn tc an tan giao thng m nh trng v x hi ch dn.C nh th th tui tr hc ng gp mt phn no trong vic gim thiu tai nn giao thng, mt vn nn m x hi v t nc ang tm cch khc phc.
8: Hin nay nc ta c nhiu c nhn, gia nh, t chc thu nhn tr em c nh, lang thang kim sng trong thnh ph, th trn v nhng mi m tnh thng nui dy, gip cc em hc tp, rn luyn, vn ln sng lnh mnh, tt p.
Bi lm Trong m, mt bn chn bc, b xu lang thang trn ng, nh mt bun mt nhoi ca em, em rt bun v em khng bit i v u,v u . y chnh l thc trng x hi hin nay nc ta, tnh trng tr em lang thang ngy cng tng v l mt vn nn cn c gii quyt nhanh chng. Tuy nh nc ta rt c gng ht mnh, nhng khng d g c th xa i vn nn ny mt cch nhanh chng c do nh nc ta khng c iu kin. V th trong x hi xut hin mt lc lng mi, mt lc lng cm thng vi tnh trng hin nay ca cc em, mt lc lng giu tm huyt v y tnh thng, chnh l nhiu c nhn, gia nh & t chc c
lng ho tm thu nhn tr em c nh, lang thang, kim sng trong thnh ph, th trn v nhng mi m tnh thng nui dy,gip cc em hc tp, rn luyn, vn ln sng lnh mnh, tt p. S phn ca nhng a tr lang thang, khc vi cc bn b cng trang la, l ra gi ny chng phi ang c yu thng, c nng niu chm sc bi gia nh, cha m; th gi y nhng a tr y phi lang thang kim sng di nhng tiu cc ca x hi, nhng la lc, p bc, xm hi ti bn thn, m quan trng nht l xm hi ti tinh thn, ti t tng.V th cc mnh thng qun, cc nh ho tm t khp mi min t nc cng chung tay lp nn nhng Mi m tnh thng, nhng gia nh khng cng chung huyt thng nhng li c chung mt tm lng, chm lo v dy bo cho tr em lang thang, nhng mnh i bt hnh c c mt cuc sng hnh phc, mt tui th vui ti v mt tng lai ti sng. Tiu biu v cc t chc nhn o Vt Nam l: Lng tr em SOS, mt gia nh ln cu tr em lang thang. Nhng trong s nhng nh ho tm c y iu kin v vt cht ln tm lng th cng c khng t ngi khng c iu kin vt cht nhng li c tm lng nh C tch b bt sinh vin ng trn bo Tui tr s ra ngy 26-9-2008 v n SV Nguyn Hang Oanh m ang, vng vng vi vai tr l ch, l m ca 3 em nui nh m la.D ch l sinh vin, lo tin hc ca bn thn cn khng , nhng Oanh vn gng chm sc cho cc em, lo cho cc em c c mt cuc sng no , c vui chi, c hc hnh bng nhng mi lm thm n tn khuya c tin cho cc em.Tht ng l mt cu chuyn c tch gia i thng. Nhng do u m tr em lang thang trong x hi ngy mt ng? Tr em lang thang do nhiu l do, nhng nguyn nhn quan trng nht l do nhng ngi mang ting l bc sinh thnh, nhng li thiu trch nhim, ang tm b con gia mt x hi en ti, khng ni nng ta, chng b li dng, lm ng lc li.Tht ng trch cho nhng k quyt nh sinh con ra i th t nht cng phi mang n cho chng mt cuc sng hnh phc cho d l khng no . Nguyn nhn th hai c th do bn tr m ci t nh, khng ni nng ta, chng phi sng da vo nhng a tr lang thang ln hn, nhng bng nhm ng ph, hc theo thi xu, lm vic xu mu sinh.V nguyn nhn th ba chnh l nhng k c tm a c c, xu xa la gia nh cc em, d d cc em, xem cc em nh mt mn hng em li li nhun cho chng. Trong cuc sng c k xu, ngi tt, cng nh c nhng nh ho tm th song song cng c nhng k gian, la o, chn dt cc em gi l m mn.Nhng ngi m ny li dng cc em, bc lt sc lao ng ca cc em, bt cc em lm vic qu sc: xin n,bn v s, thm ch l n cp kim tin nui chng.Nu cc em khng kim tin, th b m nh p d man, bt cc em nhn i. Nhng k nhn tm hn na th nh gy tay, gy chn, thm ch l cht ngn tay, ngn chn ca cc em vic n xin t hiu qu cao hn. Nhng a tr b li dng chn dt thng xut thn cc gia nh ngho vng su, vng xa, b nhng k chn dt lng gt vo TP.HCM lm vic kim tin.Mt thc trng au lng khc l nhiuu v vic khi pht hin, li do chnh cha, m rut y cc em theo nhng k chn dt kim tin. Nh trng hp em Hoa (khang 6 tui) trn bo Ph n,qu Ngh An, m bnh mt sm t lc hai tui.Nh c bn ch em, thu nhp hng ngy trng vo hai cng t trng sn v cng vic ph h hng ngy ca ba. Khang gia nm 2008, bc Nm TP.HCM ra qu a nh em ba triu ng bo ba cho con vo TP.HCM ph bc Nm bn hng.Bc s cho n hc n ni n chn. Khi vo TP.HCM, bc Nm Bt con gi bng m.Khi i bn phi mc ng phc hc sinh ngi ta thy ti nghip, mi bn c nhiu. Mi ngy lm vic, m s gi dm 10.000, cui nm s a con gi v qu Hoa ni.Tht ng xu h khi mt ngi ln khe mnh li sng bng s tin t i kim c ca mt a tr, m khng bit t lao ng nui sng bn thn, ch bit
bc lt sc lao dng ca cc em. Nhng k c hnh vi ny cn phi b x pht tht nghim minh, lm gng cho bn xu cn li. Vic lm ca nhng nh ho tm i vi cc em lang thang tht l tuyt vi. l mt ngha c v cng cao p m x hi ang rt cn c mi cng dn. L mt thanh nin sng trong x hi, chng ta phi c thi tch cc ngn chn nhng hnh vi sai phm ca bn xu, ng thi chung tay gp sc gip cc em c mt cuc sng ti p.V tr em chnh l tng lai ca t nc, l tng lai ca chnh chng ta.Tr em hm nay, t nc ngy mai, hy tr c sng trong m no hnh phc, c th th tng lai do chng xy dng mi c th tt p c. Gip ngi tn tt, tr em c nh cn c s chung tay ca nhiu c nhn, gia nh, t chc t thin v cc cp, cc ngnh v c chnh bn thn chng ta na.Chng ta hy cng nhau vn ng mi ngi xy nn nhng mi m, nhng gia nh tht ln, x hi khng cn cnh tr em lang thang na.Hy d cuc sng ngy mt tt p hn.
9: Hy trnh by quan im ca mnh trc cuc vn ng ni khng vi nhng tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc.
Bi lm Hc sinh, sinh vin l tng lai ca t nc. V vy, gio dc lun l vn quan trng gy quan tm cho mi ngi trong x hi, c bit l cc bc ph huynh. Tuy nhin hin nay ang xut hin nhiu tiu cc gy nhiu nh hng xu cho nn gio dc nc ta, cho nn cuc vn ng Ni khng vi nhng tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc rt ang rt c s ng h v hng ng trn c nc. Hin tng tiu cc thi c v bnh thnh tch trong gio dc trong nh trng hin nay l mt hin tng xu cn xo b, n lm cho hc sinh li, khng t pht huy nng lc hc tp ca mnh, lm cho gio vin mt i lng tm ngh nghip. Tiu cc trong thi c l nhng hnh vi gian ln khi thi c nh th sinh mang vo phng thi v s dng nhng ti liu hoc thit b khng c cho php, hay gim th coi thi c tnh l i cho th sinh s dng ti liu hay trao i vi nhau Cn bnh thnh tch trong gio dc l g? l nhng danh hiu thi ua ca thy v tr, gia cc lp, cc trng v cc phng ban vi nhau gy nn hin tng im o, thnh tch o, khng phn nh ng kh nng v trnh . l hnh ng vi phm c thc. Vy ngha ca cuc vn ng ny l phng chng v ngn chn cc hnh vi gian ln, bao che trong dy, hc v thi c. Vn v ang tr nn rt cp thit. y khng cn ch l cuc vn ng ca b, ngnh m l ca ton ngnh gio dc. Tiu cc v bnh thnh tch c t lu. Nu tiu cc tip tc ko di, hc sinh khng c ng lc hc, khng tip thu c kin thc, s khng c tng lai. Cc thy c cng khng c ng lc dy, khng c sng kin i mi phng php dy hc, nn gio dc khi y s ngy cng tr tr. Hin nay, ci m hc sinh cn khi tt nghip ph thng khng phi l tm bng thun tu m l nng lc hc ngh, hay hc ln i hc, gy dng mt tng lai cho bn thn. V vy, cuc vn ng ny chnh l li ch ca hc sinh. Nu loi b c cn bnh chy theo thnh tch nh hin nay th s khng cn tnh trng hc sinh, sinh vin phi chi nhau cc k thi
tp trung ng c do vic hc, cch hc, thi gian hc, thy c s khng phi lm nhng vic khng ng vi lng tm, tm lng mnh, l bo co sai s tht t thi ua. Khi , thy c s c gii phng khi nhng vic khng hiu qu, c thy ln tr khng cn phi bn tm vi chuyn thi c, tranh ua m c t do la chn v vic nh gi cht lng hc hnh tr nn thng thng nh mi hot ng khc din ra trong trng hc. Hn na nu hc sinh, sinh vin sau khi cm tm bng tt nghip ng vi thc lc ca mnh th khi bc vo i h s khng gp phi nhng b ng, kh khn, loay hoay tm mt ch ng cho mnh trong x hi, m nhng kin thc h tip thu c trn gh nh trng s l hnh trang hu ch, l nn tng h th hin mnh, pht huy ht nng lc ca mnh trong cng cuc pht trin t nc. Vi lc lng nhng ngi tr v hoi bo mun cng hin ca h nh hin nay th vic nc ta c th snh vai cng cc cng quc nm chu s khng cn xa. Cuc vn ng c trin khai gn ba nm v nhn c s ng tnh ln t x hi. Tuy nhin, vn cn kh nhiu trng hp khng hng ng, khng tch cc tham gia cuc vn ng. Mt s nh qun l gio dc v gio vin cn tho hip hoc lm ng, v cm trc cc hin tng tiu cc, hin tng chy trng, chy lp, ly t l nng thnh tch vn cn mt s nh trng, hc sinh vn cn xu hng li, chn hc, v ri dn n gian ln trong cc k kim tra v thi c. Ngoi ra cn xy ra trng hp mt s gio vin dng cm ng ln t co tiu cc nhng li b tr dp v chu sc p t nhiu pha. u l nhng hnh vi ng ln n v ch trch. Tuy khng thy c ci hi trc mt nhng s gy hi cho cho tng lai ca hc sinh, hay rng hn l cho x hi, cn phi c ngn chn. phng chng tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc, mi c nhn v tp th cn phi hng ng v hnh ng. Bt u t gia nh, nu cc bc cha m c chm chm vo li lm ca con ci, la mng, trch pht chng v nhng li lm y, s rt d khin con ci h kh lng vt ln mc cm l k hu u m t ti, khng chu kh c gng, khng c ch vn ln. Hoc tri li l mt s ph huynh mc cho con ci bung th, ri sau chy cht khp ni cho con vo trng tt, lp tt d chng khng trnh , ri ui, khng theo kp v tip tc dn n nhiu hu qu v sau. Vy nn cc bc cha m cn phi iu chnh cch suy ngh, cch dy d con ci khng gin tip hi con ca mnh. Cc nh qun l gio dc v gio vin nn trin khai cuc vn ng bng cch ng qu coi trng thnh tch, thay i suy ngh sai lch ca ph huynh v hc sinh v trng chuyn, lp chn, xa b tnh trng ngi nhm lp, i mi phng php kim tra v nh gi nhm nh gi ng thc cht nng lc hc tp ca hc sinh, ch trng hn trong vic dy tt, hc tt V yu t cui cng, cng l yu t quan trng nht cuc vn ng thnh cng l chnh bn thn hc sinh. Mi hc sinh nn nhn thc c bn cht v tm quan trng ca vic hc tip thu kin thc mt cch c hiu qu, v c th t tin thnh cng bng chnh thc lc ca mnh. Bn cnh hc sinh cng cn rn luyn v tu dng o c trnh thc hin nhng hnh vi sai tri, phn gio dc. Ni khng vi nhng tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc l cuc vn ng c ngha to ln v thit thc i vi nn gio dc nc ta hin nay. Nhng nm gn y, vi s c gng khng ngng ca mt s tp th, cuc vn ng mang li nhiu tn hiu tch cc. V vy chng ta c quyn tin rng nn gio dc Vit Nam trong tng lai s xa b c nhng tiu cc v vn xa theo pht trin ca t nc
10: Nu suy ngh v quan nim ca em v HIV/AIDS
Gi lm bi HIV /AIDS l 1 trong nhng t nn nguy him cho x hi. Nguyn nhn dn vo con ng "nng tin nu":S qu trong li sng ->em n nhng hu qu kh lng vi bn tr. Ch v thiu hiu bit m h c tm l "th cho bit " ,th "ly cm gic", v nhiu khi h tm n ma ty c c khoi cm. Nhiu khi ch v thiu lp trng,ua i cho bng bn bng b m h bt chp nhm mt dn thn vo con ng cht . i vo con ng HIV nhiu khi khng phi do t bn thn m cn do tc ng bn ngoi ca bn b,G. Trch: C rt nhiu yu t nguy c dn dt mt ngi n tnh trng nghin thuc, cng nh c nhiu yu t bo v gip cho mt ngi kh b Ma Ty tn cng. Mt thiu nin bnh thng s chu tc ng ca 4 lnh vc: quan h gia nh, quan h bn b, mi trng hc ng v mi trng cng ng, nhng gia nh l c s chnh cho thiu nin sinh sng, ln ln v pht trin tm l x hi, chnh gia nh l ni cha ng nhng yu t bo v cng nh nguy c nhiu hn c. Mt s yu t nguy c hnh thnh sm t trong gia nh nh: 1. Gia nh hn lon, ci c, gia nh km k cng, c bit l gia nh c cha m nghin hay bnh tm thn; 2. Cha m bt lc trong gio dc, nht l vi nhng tr c tnh kh bt thng hoc kh dy d; 3. Cc thnh vin trong gia nh thiu s lin kt hoc km nui dng. 4. Cha m ly thn hay qu bn rn, s sn sc v quan tm n con ci cha , nh hng trn con ci cha ng mc Mt s yu t nguy c khc c ngun gc t nhng hot ng tng tc ca tr vi x hi nh trng hc, bn b, cng ng nh: 1. C thi rt r nht nht qu, hoc c thi hung hng qu trong lp hc; 2. Tht bi trong hc tp; 3. Kh ha mnh trong tp th; 4. Nhp bn vi bn xu hoc thch chi vi bn v o c; 5. Ngm ng tnh vi nhng hnh vi xu, nh vic s dng thuc trong trng lp, trong nhm bn b, trong cng ng; 6. K lut trng c c s h vi nhng hc sinh bt ho; 7. Mi trng d kim thuc. Nu khng k n nguy c ban u trn, th giai on c nguy c ln nht u tin l khi tr ri khi ni an ton ca em (gia nh) n trng hc. Khi hc xong tiu hc v ln trung hc s cp, cc em bc u c kinh nghim v nhng thch thc x hi, chng hn lm sao thch hp vi tp th, vi nhng loi bn b khc nhau, thnh phn kinh t khc nhau. Chnh trong giai on ny, c tnh v nhn cch tng bc hnh thnh, m nu gia nh ph thc cho cc em t pht "nh mt bng hoa t n", th giai on thiu nin sm ny cc em thng chm trn vi ln s dng thuc l, cn sa hay Ma Ty u tin trong i. Khi em bc ln trung hc cao cp, bt u chun b cho tng lai, chng (hay nng) tui tr phi i mt vi nhng thch x hi, tm l v gio dc. Hoc chng ham chi tm cm
gic l, hoc chng/nng u hng nhng thch trn, chng / nng c th s dng thuc l, ru, hay nhng loi thuc tc ng tm tr khc. Vai tr ca gia nh vo thi im ny c th khng mnh nh trc y, nhng vai tr ca on th, x hi vn cn gi tr ca n. Khi thanh nin bc vo i hc, lp gia nh hay n s lm, chng vn lun lun phi i ph vi nhng cm by v nguy c ca mi trng dnh cho ngi trng thnh, nhng th vui n chi, lm dng tnh dc, s dng Ma Ty, nhu nht hng ngy sau gi tan s... nu nh gia nh, on th khng cn nh hng c n chng. Nhng nguy c s dng thuc gy nghin khng ch gii hn tui tr, thanh nin, trung nin, m cn xy ra i vi tui gi. Bi ngi gi thng au n mn tnh nhiu ni trong c th, cc c thng hay s dng thuc c nguy c gy nghin cao nh thuc ng, an thn hay chng au. Thm na, tui gi d b nghin cng nh tui tr. Cc c hay bun, gin hn v l thuc con ci, tm trng tht vng, c n v rt nhiu l do nhn sinh km theo suy gim mt, tai, sc sng, cc c d nghin ru v thuc an thn. Khc vi tui tr, tnh trng nghin ca cc c hay b b st, v nhng tnh nt bt thng, nhng hnh vi qui l, nhng trc trc c th thng b tha cho tui tc hay bnh tt. Trong tnh trng ca chng ta hin nay, nhng yu t nguy c rt nhiu cho mi la tui, m nhng yu t bo v cha pht huy c tc dng ti a v cha phi hp cht ch cc bin php a dng trn nhiu lnh vc c nhn-gia nh-on th / x hi. i vi nhng ngi tng sa ng chng ta cng ko nn c hnh ng rung b ,xa lnh .Tch cc gip h ha nhp cng ng cng l 1 cch gp phn ngn chn ,y li nn HIV/AIDS.
11: Anh (ch) hy vit mt bi vn ngn ni v vai tr ca sch i vi thanh nin ngy nay.
Bi lm X hi ngy nay pht trin v thay i rt nhiu ,du vt thi xa cng dn phai nho.Vy ti sao chng ta c th bit c x hi,con ngi cuc sng ngy xa nh th no. bit c tt c nhng iu chng ta phi cn n sch Vy sch c vai tr g vi nhn loi. Sch i vo cuc sng ca chng ta t rt lu ri.N tr thnh mt mn n tinh thn khng th thiu ca mi ngi.c sch gip ta tch lu c nhiu kinh nghim ,m mang kin thc v c bit c sch gip ta cm thy thoi mi ,yu i hn.Ging nh Mngtexki ni:thch c sch tc l bit nh i nhng gi pht bun t khng th trnh c trong cuc i ly nhng gi pht k th.c sch cn c th lm thay i c mt con ngi ,mt cuc i.Ni tm li c sch c rt nhiu li ch. c sch thnh cng nh Ch tch Mao Trch ng, nh Th tng Chu n Lai. c sch tr thnh nhng nh lnh o nh cu Tng thng M Ronald Reagan hay thng c bang giu c hng u ca Hp chng quc Hoa K - California nh Arnold Schwazenegger. Mi ln tm hiu v nhng ngi thnh t, s lin quan gia s thnh t v sch, chng ta li cng hiu thm mi quan h ny, cng hiu thm gi tr ca sch Tuy nhin, t c hiu qu tt,cn phi c nhng quyn sch hay ,ph hp vi la tui ,v vic cn ch trng nhiu nht chnh l cch c sch .c sch phi nghin cu ,suy ngm tm ti,cht lc nhng iu hay p dng vo cuc sng ch khng phi c ly thnh tch.c sch nhiu m khng hiu ch lm cho chng ta cm thy thm mt mi ,ch khng gip
chng ta m mang thm kin thc.V vy cm trong tay mt quyn sch hay cha phi l tt,m tt c ph thuc vo vic chng ta c bit c quyn sch hay khng. Hin nay sch trn ngp khp mi ni.Nhng tm c mt quyn sch hay,ph hp vi hon cnh la tui th khng phi l d.Nu mun tm c mt quyn sch va chng ta phi mt hng gi nh sch tm kim.Cng vic ny mt rt nhiu thi gian v hu nh chng my ln mang li c hiu qu.V vy Khi gp c mt quyn sch hay,nn mau lin d c c hay khng c c,v sm mun g cng cn ti n l cu ni quen thuc ca Churchill Sir Winston. Sch mang li cho chng ta nhiu li ch ,n cn c coi l kho tng ct gi di sn tinh thn nhn loi .Bit c sch tc l chng ta thot khi s chn ght ca cuc sng ,v hng ti mt tng lai ti sng ,tt p hn .Sch s tr thnh mt ngi bn ca tt c nhng ai trn trng n.
12: Anh (ch) hy vit mt bi vn ni v l tng sng ca thanh nin ngy nay.
Bi lm Bc vo th k XXI, t nc ta ang trn hi nhp vi s pht trin ca th gii vi rt nhiu c hi v th thch c m ra.V thanh nin chng ta-nhng ngi ch tng lai ca t nc-phi gp mt phn sc cho qu hng ca mnh. iu i hi chng ta phi suy ngh v xem li cch sng ca mnh, v mt cu hi ln c t ra : L tng sng ca thanh nin ngy nay l g? Trc ht chng ta phi hiu c l tng sng l g? L tng sng l mc ch tt p m mi con ngi mun hng ti,l l do,mc ch m mi con ngi mong mi t c.Ngi c l tng sng cao p l ngi lun suy ngh v hnh ng hon thin mnh hn,gip ch cho mnh,gia nh x hi v t nc. Sinh ra i, ai trong chng ta cng khao kht c sng hnh phc, vi lng khao kht thc gic chng ta i kim tm hnh phc. Hn th na, t y lng ca con ngi lun c ao c c mt cuc sng bnh an, vui ti, khng lo u bun phin, khng au kh on than, mun an hng s may lnh hn l bt hnh, giu sang hn l ngho nn. t c kht vng , ngi ta lun tm cho mnh mt l sng cho cuc i, hay ni ng hn l mt l tng. L tng ny s hng dn i h vt qua mi chng gai v can m chp nhn mi nghch cnh. V c mt l tng theo ui, c mt l sng cho cuc i, l nim hnh phc ln lao nht ca con ngi. Bn c bao gi t hi bn tn ti trn cuc i v l do g khng? Mt cu hi l ra rt d nhng n lm cho bn phi bt u ngi li suy ngh v bn thn mnh.C th bn cng c c mt mc ch sng cho ring mnh,nhng bn vn nn xem li mc ch c tht s cao p hay khng bn .Chng ta sng trong cng ng l sng v mi ngi,v qu hng, v t nc. Nhiu ngi tng nghe cu ni trong bi ht kh ni ting ca Trnh Cng Sn: "Sng i sng cn c mt tm lng, lm g em bit khng? gi cun i, gi cun i...." Phi mt mt thi gian di ti v cc bn mi c th mi ra rng ngha ca cu ny l "hy m rng tm lng ca bn vi cuc sng ny, vi mi ngi xung quanh bn v ng mong i bn s nhn li c g... Hy san s tm lng cuc sng ny p hn v ng ngh rng
nhng ci g mnh cho i l ln lao m n ch l nhng ci g nh nhoi nht nh nhng... ch gi cun i...". cng l mt phn ca l tng sng p. L tng ca ta khng cn ln lao d ch l mt chic l, nhng chng ta cng cn c cho mnh mt l tng bnh d nh vn ln. hi sng c l tng! Bn c th ra i t nhiu pha, theo nhng con ng khc nhau, nhng cui cng mi ngi phi la chn cho mnh mc ch ca cuc sng. Ta sng cho ta, cho nhng ngi thn, bn b v cho mi ngi. V vy, ch c hnh phc khi "mnh v mi ngi v mi ngi phn u v hnh phc ca tng ngi". R rng l tng l mc ch sng, l ngha ca mi cuc i. L tng quyt nh s thnh cng trong cuc sng. L tng dn dt s nghip, tng thm sc mnh cho mi ngi t n thnh cng trong s nghip. L tng cho ta sc mnh vt qua kh khn v th thch trong cuc sng. Nh vn Php i-d-r tng ni: Nu khng c mc ch, anh khng lm c g c. Anh cng khng lm c g v i nu mc ch tm thng. Cu ni , li khng nh tht r rng. N khuyn chng ta sng th phi c mc ch, l tng phi cao p th sng mi c ngha, mi lm c nhng iu v i. Trong thi k cng nghip ha-hin i ha, kinh t th gii hi nhp, khoa hc k thut hin i, con ngi t ra vn v l sng ca cuc i v sng nh th no cho xng ng ? chng ta nn hiu sng c mc ch v l tng cao p l nh th no ? l phi sng xy dng t nc, sng v x hi v s tin b ca nhn loi. Vy th ti sao ta phi sng c l tng cao p ? V nu sng khng mc ch khng lm c g c v nu mc ch tm thng th khng lm c iu g v i.Th chng ta phi lm g tr thnh ngi c mc ch cao c v c ch cho x hi? Trc ht, ta cn phi xc nh l tng sng ng n-d tnh v tng lai s cng hin cho x hi v nhng mt no. Tip theo ta cn phi ln k hoch hc tp, rn luyn k nng, sc kho, t tng nhm thc hin mc ch . Sau , ta phi tch cc tham gia cc hot ng x hi, chnh tr; iu ny s gip cho bn thn ha nhp cng ng.Ta cn phi pht huy nhng th mnh ca bn thn, khc phc cc im yu v vn dng nhng iu hc vo thc t. Ngy xa, anh hng L T trng tng ni:Con ng ca thanh nin ch c th l con ng cch mng v khng th l con ng no khc! rong thi k chin tranh bao lp thanh nin xng pha ln ng vi mt mc tiu - l tng tt c v tin tuyn, v c lp t do ca t nc. T tng i vo li ca ting ht ca bao nhiu th h ngi Vit Nam. "Anh ln xe tri cn ma, Ci gt nc xua tan ni nh; Em xung ni nng vng rc r; Ci nhnh hoa gt mi ring t" hay "Khi tm bit mua xun; Anh lnh v bin gii; C gi vo ca ba". Bn cnh mt tnh yu nng chy ca tui tr nhng ho phi tm gc li dnh tt c cho mt mc tiu cao c. Trong thi k ngy nay c l chng ta kh c th tm kim c mt ca khc ni v tnh yu ep nh vy. Bit bao th h thanh nin ng xung v mtl tng duy nht l ginh li c lp t do cho t nc. n hm nay khi t nc ho bnh v ang trn pht tri n,th l tng sng cao p ca thanh nin,th h tr li cng rng hn,bao la hn,V mt Vit Nam Pht trin. Th h tr l nhng ngi ch tng lai ca t nc, l ch th ca th gii, ng lc gip cho x hi pht trin. Chnh v vy m cc bn thanh thiu nin cng gn phi sng c mc ch cao p. Hy nh rng: Non sng Vit Nam c tr nn ti p hay khng, dn tc Vit Nam c snh vai vi cc cng quc nm chu c hay khng l nh vo cng hc tp ca cc em li nhn nh thing ling y phi c thc hin! Bc lun mong lp lp thanh nin sau ny s khng chn bc trc nhng kh khn trc mt,lun vng ch bn tm vt qua th thch hng ti tng lai tt p hn.
Khng c vic g kh Ch s lng khng bn o ni v lp bin Quyt ch t lm nn (H Ch Minh) Chng ta chc cn nh hai chin thng v vang lin tip ca i tuyn robocon Vit Nam,hay nhng tm huy chng vng,huy chng bc t nhng mn Olympic Ton, L, Ho, Sinh, trong nhng gii th thao hng u ca chu lc v th gii l mt tm gng gn gi, r rng m thanh thiu nin cn noi theo. Ti xin c nhn nh cc bn thanh thiu nin, hc sinh: Hy hc tp nm ly tri thc v tri thc l sc mnh. C tri thc, cc bn nh ng trn vai nhng ngi i trc cao hn ngi khc. Hy pht huy nhng truyn thng tt p ca dn tc. Chp nhn v vt qua th thch, bi khng c ngi tht bi, ch c ngi khng bit c gng m thi. V chc hn ai trong chng ta u bit nhng Enstein, Mza, c-uyn, Tt c h u l nhng ngi sng c l tng cao p, tt c u lm nn iu v i v c lu danh mun thu. Nh mc ch ra i tm ng cu nc, hi sinh cuc i v cch mng, v dn tc ca Bc. l mt minh chng rt cao p! Nhng hin nay,mt b phn ln thanh nin li khng suy ngh c nh th. H sng h hng vi nhng g din ra xung quanh, sng theo quan nim: c n u th hay n , Nc n chn mi nhy. Tui tr ngy nay c nhiu thi gian dnh cho tnh yu nn c l h khng th nhn ra nhng hnh phc m h ang c m ch ton nhn thy s kh au trong tnh yu, phi chng tui tr ngy nay khi c p ng qu y v vt cht ln tinh thn th dn tr nn ch k hn. Ch bit ngh cho ring mnh.V mc tiu ca phn ln cc bn tr ngy nay l phi tht thnh cng trong cuc sng, khng nh c v tr ca mnh trong x hi; kim tht nhiu tin c th tha mn nhu cu ca cuc sng ca ring mnh.Trong khi rt nhiu ngi ang c gng ng gp mt phn cng sc nh b ca mnh mong mun mt x hi tt p hn th li khng t ngi li t ra rt h hng vi nhng g ang din ra cho t nc mnh. Tht ng bun cho mt tng lai t nc! Cc bn lun mong mun mnh s l ngi ti gii nhng li khng c c mt l t ng cho ring mnh,th cuc i bn s tri v u ? Hy tng tng m xem: mt thanh nin sng khng mc ch, khng c nh hng, hc tp ch do ba me gng p ; chng ta chng h ham thch nhng la chn y v cng chng h thich hc nhng mn hc y; ri cu rt i hc, tht nghip (chng ai nhn nhng ngi khng c hc vn c, d cu qua cc nm trung hc ri nhng vi tinh thn thiu ch th xt li cu cng chng sc cho cng vic)khng c tin cu m ra vi vnh b m(tuy nhin vn c mt s ngi tt, khng phm phi nhng sai lm ny)tiu xi tin, ri cc thi h, tt xu. Cui cng chng thanh nin y kt thc cuc i trong nh t hoc trn ging bnh sau bao nm n chi, nghin ngp. l v d v mt con ngi khng c l tng sng. Cn nhng ngi sng c mc ch nhng li l mc ch tm thng nh n no mc m, hnh phc gia nh, kim c nhiu tin, ci v p,Nhng ngi ny v li ch ca bn thn, h d dng lm bn vi ci c v s phm ti. Chng ta thng c thy trn bo cng an hay thy trn Tivi nhng tin lin quan n ng ny b n c chc v, lm dng quyn hn trc li; hay nhng nhm ti phm, nht l cc nhm thanh thiu nin tr cp git, phm ti kim tin n chi hay nhng thanh nin, hc sinh (k c ngi ln)
ghin chi games n m mt! Tt c, nhng ngi sng khng c mc ch v nhng ngi c mc ch tm thng u c kt qu khng tt. Tm li,thanh nin chng ta cn phi bit v to cho mnh mt l tng sng cao p,v mi ngi,v qu hng t nc. Bn thn mi chng ta hy t nhn li cch sng ca mnh hng n tng lai t i sng. Cui cng xin kt thc bng li ca chin s cch mng, mt ngi cng sn tr tui, mt nh vn, mt anh hng thi v quc X Vit v i, Paven Copsagine trong tc phm Thp ti th y (tc gi Nikolai Ostrovsky): "Ci qu nht ca con ngi l cuc sng. i ngi ch sng c mt ln, phi sng sao cho khi xt xa n hn v nhng nm thng sng hoi sng ph, cho khi h thn v d vng ti tin v n hn ca mnh, n khi nhm mt xui tay, m c th ni rng: Tt c i mnh ta cng hin cho s nghip cao p nht trn i, s nghip u tranh gii phng loi ngi. V ta phi sng gp ln mi c. V bnh tt v l hay mt s bi t tnh c no c th bng nhin ct t cuc i ny".
13: Anh (ch) hy trnh by kin ca mnh v cu ni sau sng sao cho khi xt xa.
Bi lm Ma xun l ma p nht trong nm ,tui tr ca thanh nin cng nh ma xun. L la tui p nht trong mi cuc i. Thanh nin l la tui vi nhiu c m , d nh v hoi bo ln nht . c th lm tt nhng hoi bo th nhng thanh nin cn phi c mt mc ch sng mt l tng sng . Vy l tng sng ca thanh nin ngy nay l g? Bn c bit ti sao chng ta li c sng trong mt t nc c lp ngy nay khng?V sao mt t nc nh nh chng ta li c th nh thng c gic ngoi xm hng mnh khng? chnh l nh l tng ca ng cha ta ngy xa. Trong s nghip chng ngoi xm bo v T quc, c hng triu thanh nin ln ng ra trn, dng cm chin u, hy sinh cuc i thanh xun p nht ca mnh, gp sc quan trng cng ton dn tc nh thng hai k th hng mnh ca thi i l thc dn Php v quc M, em li c lp, t do cho T quc.H c nhng l tng sng p h chin u hi sinh v t nc thn yu.Vy sng trn 1 t nc ha bnh c lp ny chng ta cn phi lm g tip bc ng cha ta vi s mnh xy dng Vit Nam thnh mt quc gia hng mnh ang t ln vai thanh nin chnh h phi lnh s mnh v cng cao c v thing ling ny bi h l ch nhn, l tng lai, l ma xun ca dn tc . Thanh nin sng l phi c l tng. thc hin c l tng mi thanh nin chng cn phi trang b mt hnh trang tht vng chc vo i bng vic hc tp v phi sng c o c. Nhng nhn thng vo thc t hin nay, khi t nc ta ang c nguy c tt hu v kinh t, t nn x hi ngy mt gia tng th thanh nin cha chng t y c vai tr, trng trch ca mnh trc s mnh ca t nc.M lai c nhiu thanh nin ngy nay ch bit sng cho chnh bn thn mnh , nhng ngi c li sng bung th, sng cho qua ngy. H chn bc trc kh khn, lc u trc th thch v sng v trch nhim vi x hi. Bi l mt iu, h vn cn mc cm vi qu hng. Thi ng trch ny biu hin nhng ngi ta sng tha hng, ch bit sng v ng tin, lc no cng em li ch ca mnh ln bn cn so o, tnh ton. Bo v quyn li ca mnh, l ng, nhng dng nh ng qu v bn thn m xem nh cng ng. l li sng ch k. 'Sng' - ch l mt t n gin thi nhng n hm cha bit bao nhiu iu. Sng v
iu g v sng nh th no. iu tu thuc vo s la chn ca mi ngi trong chng ta. thanh nin ngy nay tr thnh tr ct ca nc nh khng ch hin ti m ngay c trong tng lai th vn sng cn l thanh nin phi xc nh c cho mnh mt l tng; sau khi xc nh c phi phn u thc hin l tng . Ch c nh th thanh nin Vit Nam mi c th hon thnh c s mnh m t nc giao ph v c th ngng cao u vi thanh nin th gii. Mi thanh nin s c quan nim ring ca mnh v l tng, tu thuc vo hon cnh, trnh , , l tng ph hp vi xu th chung ca i a s thanh nin, v mang li li ch cho dn tc mi tht s l l tng. Con ngi ta lun kht vng hng ti ci cao c tc l hng ti chn l, nhng ngi sng phn u hng ti ci cao c thng c gi l ngi c l tng. Nh vy chn l khng ch l ngn n pha m cn l ci ch ca l tng. Trong cng cuc i mi ca t nc, nht l thi k hi nhp kinh t th gii, thanh nin chnh l ngun nhn lc cht lng cao nhanh chng nm bt khoa hc cng ngh hin i mi lnh vc pht trin t nc. Thanh nin Vit Nam th hin rt nhiu u im nh thng minh, cn c, chu kh, ham hc hi, tip th ci mi nhanh... Nhiu bn tr th hin li sng cao p, thi bng ngn la v cng ng v khng cam chu i ngho. Cc ma h tnh nguyn thu ht hng nghn tr thc tr tnh nguyn ln ng v nng thn, min ni. Nhiu d n ln do thanh nin m nhim... K tha li dy v l tng cho thanh nin ca H Ch Minh, kt hp vi thc tin ngy hm nay ca t nc, thanh nin c th xy dng cho mnh mt chn l - mt l tng: Khng ngng phn u xy dng Vit Nam tr thnh mt nc Dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Tt nhin s nghip to ln ny l ca ton dn tc nhng thanh nin gi mt vai tr quan trng, bi s nghip ny khng phi mt sm mt chiu m t c; cn c thi gian, ngn hay di tu thuc vo s phn u ca chng ta. Thanh nin l lp ngi tr tui s k tc v bin s nghip ny thnh hin thc.Ging nh cu ni Tinh thn ca tui tr l qu k l c th nung st thnh vng L 1 thanh nin th k 20 vi bc hi nhp hin nay,vi nhng l tng v hoi bo ln,chng ta hy ra sc hc tp v sng c o c . tht s l 1 ngi c ch trn x hi ny. Chng ta ai cng sng c kht vng, hoi bo v ht mnh v n. 'Ci qu nht ca con ngi l cuc sng, i ngi ch sng c mt ln, phi sng sao cho khi phi xt xa, n hn v nhng nm thng sng ph, cho khi phi h thn v nhng nm thng sng hoi, sng ph...Sng c l tng a t nc mnh i ln hi nhp vi cc cng quc nm Chu.
14: Anh (ch) hy trnh by kin ca mnh v cu ni sau tui tr l ma xun ca x hi.
Bi lm Trong th gi thanh nin v nhi ng ton quc nhn dp Tt Nguyn n nm, ch tch H Ch Minh vit: Mt nm khi u t mu xun. Mt khi t tui tr. Tui tr l mu xun ca x hi. Theo qui lut tun hon ca thin nhin, ta thy mu xun v l ca kt thc cho mt nm c va m u cho mt nm mi. Ma xun mang la s m p, cy ci m chi ny lc, xanh ti y sc sng. V con ngi thi trai tr khi bc va mu xun cng cm thy mnh ln hn, c th,tr tu, t duy cng pht trin hn v c c m kht vng ca tui tr cng trn y mnh lit hn. Nh vy s lin tng gia mu xun v tui tr trong cu vit cu
Bc l ht sc logic v thc tin; y Bc rt cao vai tr ca thanh nin trong x hi, chnh h s l nhng ngi s lm t nc ti p nh mu xun. iu c chng minh trong nhng trang s chng ngoi xm cu dn tc ta, bit bao thanh nin hin dng tui thanh xun p nht ca mnh i ly c lp, t do cho T quc. Ti sao h c th hon thnh c s mnh vinh quang bng xng mu m khng cht e ngi, b h c l tng sng ng n v cao p: Tt c cho T quc quyt sinh. Nhng vi hon cnh sng, mt mi trng sng khc tt hn, hnh phc hn, yn bnh hn th l tng ca thanh nin ngy nay l g? C ngi ni rng l tng ca thanh nin l lm giu v iu c mt s ng hng ng c v cho rng l l sng ca thanh nin. Tht ra l mt iu sai lm, l tng lun l mt ca g cao c, hng con ng n ci kht vng ln lao m khng nm ngoi mc ch mang li li ch cho dn tc mnh. Mi thanh nin lun c quan nim ring v l tng, tu thuc va hon cnh, trnh , cch sng ca mnh nhng nu l tng phc v cho ring li ch c nhn ca mnh th ch l li sng v k, c nhn. Cn l tng ph hp vi xu th chung ca i a s thanh nin v v mc ch trn th chnh l l tng. Cng ging nh ci chung v ci ring, l tng ring c mi thanh nin phong ph hn l tng chung nhng l tng chung bao qut v su sc hn. V l tng chung chnh l xy dng, pht trin v bo v t nc vng mnh cng nh t gm mnh vo nhim v chng i ngho, lc hu, nui dng bn than, gia nh, a t nc pht trin v hi nhp cng quc t. Nhng thc t hin nay, khi t nc c nguy c tt hu v kinh t, t nn x hi ngy cng gia tng th thanh nin cha chng t y vai tr, trng trch ca mnh trc s mnh ca t nc. l mt b phn thanh nin sng m nht. Di tc ng ca c ch th trng, nhiu thanh nin chy theo li sng thc dng ca ng tin, lo n chi, hng th, lao vo cc t nn x hi. V iu c phn nh qua thng s thng k trong tng s ngi nghin ma tu th thanh nin chim hn 70%; c nc c 63000 ng b nhim HIV th thanh nin chim hn 61% . M nm trong c nc c t 1,2 triu n 1,4 triu ca no ph thai th la tui thanh nin chim hn 25%; 70,1% sinh vin nam v 62% sinh vin n thnh ph coi sinh hot tnh dc l tr gii tr; 30% - 40% nam n thanh nin t 15-25 tui th nhn quan h tnh dc trc hn nhn. Mt iu khng khi phi nhc n l ti phm trong con ci nhng ngi c chc quyn c nguy c gia tng, nhng thanh nin ny thng c b m nung chiu, thiu s gio dc, li cy quyn th, giu c nn sng bung th. Cng vi vic gia tng ti phm trong thanh nin, th nn chy mu cht xm trong gii tr thc thanh nin hin nay cng ang tr thnh mt vn bc xc. Nhiu thanh nin sau khi c nh nc cho di du hc bng tin cu nhn dn nh c nc ngoi khng tr v, hoc c tr v th cng i lm cho cc lien doanh nc ngoi thu nhp cao. C l nguyn nhn do hon cnh kinh t, do ta cha bit trng nhn ti, th iu quan trng phi l do chnh h chy theo l tng sng thc dng ca ng tin m qun i t nc chnh l ni minh2 c sinh ra v nui dng nn ng. Thay v h phi chung sc lc, tr tu cng nhn dn xy dng, pht trin t nc th h li chy theo li sng c nhn, hng th. H Ch Minh tng dy thanh nin: Chng ta khng mt pht no c qun l tng cao c ca mnh l phn u cho T quc ta hon ton c lp, cho ch ngha x hi hon ton c thng li trn t nc ta.. V vy k tha li dy v l tng cho thanh nin ca Bc, kt hp vi thc tin ngy hm nay ca t nc, thanh nin c th xy dng cho mnh mt l tng: Khng ngng phn u xy dng Vit Nam tr thnh nc Dn gi, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Tt nhin s nghip to ln ny l ca ton dn tc nhng thanh nin
gi vai tr quan trng, bi s nghip ny khng phi mt sm mt chu m t c; cn c thi gian , ngn hay di ph thuc vo s phn u ca chng ta. Thanh nin l lp ng tr tui s k tc v bin s nghip ny thnh hin thc.
15: Nh vn n ngi Php Ursula K.Le Guin tng ni: Thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc. Cu ni ny cho rng thnh cng v tht bi ca mi ngi thng hon i cho nhau v khng th c tnh trng tt c mi ngi u thnh cng cng mt lc. Anh (ch) hy bnh lun cu ni trn.
Bi lm 1 Trong cuc sng, tt c chng ta u c gng t c mt thnh qu no , c gng thc hin c m ca mnh, u mun c thnh cng trong nhng vic mnh lm. Tuy nhin, khng phi ai trong chng ta u thnh cng trong mi vic. Nh vn n ngi Php Ursula K.Le Guin tng ni: Thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc. Cu ni ny cho rng thnh cng v tht bi ca mi ngi thng hon i cho nhau v khng th c tnh trng tt c mi ngi u thnh cng cng mt lc. Khng phi cu ni ny sai, tuy nhin, n ch ng trong mt phm vi no , khng phi lc no cng chnh xc. C nhng trng hp trong khi mt ngi thnh cng th mt ngi khc li tht bi. Chng ta c th d dng nhn ra iu ny trong i sng hng ngy. Tht bi ca mt ngi l khi ngi khng t c mc ch m mnh t ra. Trong trng hp trn, ngi hng nh cng c th coi l tht bi nu nh mc ch ca h l t mt th hng cao hn. Ngi thnh cng bit chnh xc nhng g mnh mun, tin tng vo kh nng ca mnh v sn sng cng hin ht thi gian ca cuc i t c iu . c kh nng nh hng n nhng ngi xung quanh v hp tc vi h trong thi thn thin. ch by t kin v nhng iu mnh bit v h hon ton c th thc hin iu mt cch rt khn ngoan Ngi thnh cng dung ho quan h vi tt c mi ngi m khng quan tm n li ch t c. lun trao di kin thc v m rng lng khoan dung. H sng hng n quyn li chung ca cng ng. theo kp thi i v xem y l mt trch nhim quan trng bit c iu g ang din ra. Ngi tht bi khng c mc ch c th cho cuc sng, lun tin rng mi thnh cng u l kt qu ca vn may v ch tht s bt tay vo vic khi c s tc ng t bn ngoi tm thy khuyt im ca mnh ngi khc. pht biu kin v mi vn m h ch bit cht t hoc hon ton khng c mt cht kin thc g v chng. ch nui dng quan h vi nhng ai m t h s c nhng th m h mun. Ngi tht bi c tr tu hn ch, s v k chin thng lng v tha. V vy h tch khi nhng c hi thun li v mi quan h thn thin vi x hi. ch quan tm n bn thn vi nhng nhu cu trc mt v bt chp mi th thc hin, khng cn bit l iu tt hay xu. Hai khi nim cho thy rng giu thnh cng v tht bi c khong cch rt mong manh ,thnh cng ca ngi ny c th l tht bi ca ngoi khc.Tuy nhin cn phi ty tng hon cnh mi hiu r cu ni ca nh vn Php Ursula K.Le GuinThnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc. C hon ton ng hay khng. Asiancup2007 t chc VN,
Malaysia,Indonesia v Thi Lan, trong 4 noc ng ch nh ch c Vn lt vo vng t kt v cui cng tht bi 0-2 trc IRAQ,vi tuy tht bi nhng i vi nhiu ngoi uc coi l mt s thnh cng cho i tuyn ngy cng pht trin sau ny Nhc n vn thnh cng hay tht bi chng ta khng th qun nhc n Bill Gates mt trong nhng ngui giu nht th gii,ng tng thi rt i hc i vi ng c th l mt tht bi,nhng ng bit vt qua tht bi ng ln to lp v xy dng Microsoft thnh mt trong nhng tp on hang u th giiNh vy, cu ni ca nh vn n ngi Php Ursula K.Le Guin c th ng khi nh ngha thnh cng v tht bi mt cch tuyt i: ngi thnh cng l ngi t mt mc tiu m nhng ngi tht bi khng t c hoc khi ngoi tht bi khng bit nm ly c hi thnh cng m vut mt vo tay ngoi khc.Ngoi ra thnh cng v tht bi cng ch l khi nim nht thi,c th ch thnh cng trong mt thi im no nhng sau li gp tht bi. Cu niThnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc. Ca nh vn n ngi Php ch mang tnh cht tng i c ngha l khng hon ton ng cng khng hon ton sai m n ty thuc vo cch nhn nhn thnh cng hay tht bi ca tng ngi v cn phi ty thuc vo hon cnh c th ch khng th l li nh gi ca mt c nhn Bi lm 2 Trong cuc sng hng ngy ,x hi lun khng ngng thay i ,c nhng con ngi ngh lc t xy dng nn cuc sng m no, vun p ch ,to lp nn c thnh cng cho ring mnh . l nhng con ngi cn c ,t lp ,rt ng ta noi theo ,hc tp .Tuy nhin ,cuc sng vi nhiu kh khn v bin i ,khng phi ai cng t c thnh cng nh mnh mong mun ,bn cnh thnh cng ca ngi ny c khi l tht bi ca ngi khc .Cng bn khon v nhng vn ny ,nh vn n ngi Php Ursula K.Le Guin tng ni : Thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc . .Cu ni ny cho rng thnh cng v tht bi ca mi ngi thng hon i cho nhau v khng th c tnh trng tt c mi ngi u thnh cng cng mt lc .Vy th no l thnh cng ,th no l tht bi ,v ti sao thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc ? Thnh cng l g ?Thnh cng c th c hiu qua nhiu kha cnh trong cuc sng .C ngi hiu rng thnh cng ch thc l t c nh cao trong s nghip ,li c bn hiu ngn gn rng thnh cng l ch cn hon thnh c nhng cng vic m mnh ra .Theo em ,thnh cng bao gm tt c nhng tnh cht trn ;khng dng li ,thnh cng khng ch n thun l t c mc ch m cn gm c n lc v ch ca chnh bn thn mnh .Thnh cng cng ging nh nhng kht khao bnh d trong cuc sng ;nh hnh nh mt cu b b d tt chn ,khng bao gi i li bnh thng c .T nh ,cu c m tr thnh cu th bng .Sau bao n lc ,cu tr thnh mt cu th d b trong mt i bng nh ,nhng cha bao gi c chnh thc ra sn .Vi cu , l mt thnh cng ln ,s thnh cng trong s bn b v ngh lc ca cu b gip cu theo uc c m nm xa .Vy cn tht bi ?Nhiu ngi thng lm hiu cho rng khi mnh tht bi ngha l mnh khng c kh nng ,l mnh khng th hon thnh cng vic c giao ph .Nh nhng s t khi bc vo k thi t ti ,trong s h ,khng t ngi tng tht bi trong k thi trc ,tht bi n vi h trong s ch quan ,tm l hay thm ch lo s,hi hp ;nhng nh tht bi ,h bit vt qua ,bit phn u nh t c kt qu cao trong k thi .V th ,tht bi khng phi hon ton ti ngha nh ta thng ngh .Tht bi l cch hc tp chung sng vi thnh cng ,thnh cng s hon ton v ngha nu khng t tht bi i
ln .V t tht bi con ngi mi c th vn ln ,mi bit sa cha sai lm ca mnh .V vy ,tht bi chng qua l bi hc i ln thnh cng .Cu ni ca nh vn n ngi Php cng th ,thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc.l mt li tm tt phm cht ,l dy ni mi lin quan gia thnh cng v tht bi .Thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc. ,cu ni ca b phn nh chn tht phn no chn dung ca cuc sng c k thng ngi thua mi l chn l ,l nhng g ang din ra xung quanh ta .Nh trong cuc thi tuyn chn ging ht ,c ngi nh cht ging tt ,phong cch c tnh ,h vt qua v tr thnh nhng ngi sao sng. Cn i vi nhng ngi cn li ,h l nhng ngi thua cuc ,khng phi do h khng c gng n lc m do h khng gp may .Cng nh th ,trong k thi ng ln nh Olympia ,ngi thng cuc lun c trao vng nguyt qu ,c ng cao trong nim vinh quang ,vi nhng th sinh khc ,tuy khng t c g nhng h vn ra v trong s vui mng ca gia nh .iu cho thy Thnh cng ca ngi ny l tht bi ca ngi khc l mt chn l .Tuy nhin thnh cng khng dnh cho nhng k li ,sng nh vo thnh cng ca ngi khc ,sng nh th cng s khin cho h mi l nhng k tht bi ,khng bao gi t c mc ch trong cuc sng .Vi nhng ngi khng thnh cng ,du cho h khng gp may mn thu ban u nhng bng ngh lc v ch th h cng s mang li thnh cng cho ring mnh . Cu ni ca nh vn n ngi Php nh mt li ng vin thit tha ,khuyn nh con ngi ch nn v tht bi m t b mc ch ,c m m mnh theo ui .Cu ni cng nh li nhc nh ngi c ch nn sng trong thnh cng qu nhiu m qun i tht bi ,nu nh c mt ln tht bi th chng ta cng coi n nh mt ln bc ln nc thang thnh cng . Thanh nin ngy nay phi lun bit gng mnh xy dng T Quc , cn l trch nhim chung ca mi con ngi Vit Nam .Li ni ca nh vn n ngi Php l mt thng ip gip xy dng nc ta ngy cng hon thin hn .Mi ngi liu c thnh cng c hay khng ?t nc ta c ngy tin b c hay khng ?iu s khng hon ton chc chn nu khng nh cu ni ca b .Cu ni nhc nh mi ngi phi khng ngng phn u t c mc ch . cng chnh l li dy thit tha ca b dnh cho mi ngi .
16: Anh (ch) hy trnh by kin ca mnh v cc n sinh thi nay nn mc o di truyn thng hay trang phc hin i khi n trng.
Bi lm Trn ng ph ngy nay, ta thng bt gp nhng t o di tht tha, tinh khi ca nhng n sinh xen ln vo l nhng ng phc tr trung, nng ng to nn khung cnh p mt trong nhng dp tu trng. C nhiu kin khc nhau l nn mc o di truyn thng hay ng phc hin i, chng ta hy cng nhau tho lun v vn ny. o di truyn thng l sc phc ca dn tc ta, l quc hn , quc ty ca t nc Vit Nam . o di khng ch n gin l trang phc mc m cn l biu tng vn ha, th hin bn sc dn tc, gn lin vi bao thng trm lch s. Tri qua nhiu bin i cch tn, n ngy nay o di vn gi c nt p vn c ca n, i vo lng nhng ngi con qu hng v c bn b nm chu bit n. ng phc hin i l cc lai vy hay qun kt hp vi o s mi tr trung, gip cho cc bn hc sinh cm thy thai mi nhng cng khng km phn lch s, gn gng.
Khc vi kimono ca Nht hay hanbok ca Hn Quc, o di Vit Nam va truyn thng li va hin i, lai trang phc ny khng gii hn mc mt s ni hay dp m c th mc mi lc, mi ni, dng lm trang phc cng s hay i hc, i chi. Chic o di, c bit l o di n sinh c mt nt p duyn dng m khng lai trang phc no c dc. o di lm cho n sinh thm du dng, tht tha, gi nn cm xc xao xuyn kh t cho nhng ai tnh c bt gp. Hnh nh n sinh Vit Nam trong trang phc o di em n cho cc nh th, nh vn ngun cm hng v tn, nh trong bi o la H ng ca Nguyn Sa: Nng Si Gn anh i m cht mt Bi v em bn o la H ng Hay trong bi Tng t c kh : C phi em mang trn o bay Hai phn gi thi, mt phn my Hay l em gi my trong o Ri th cho ln o trng bay. T o di em n cho ngi ph n Vit Nam ni chung v n sinh ni ring mt nt p c trng m nhng ngi con xa qu hng lun khc trong tm tng, lun kht khao mt ln bt gp, li cho nhng n sinh trung hc mt thi nh, thng. Tuy nhin, c kin cho rng o di truyn thng khng cn ph hp vi n sinh ngy nay.Ti sao n sinh i hc li phi bn o di ?, l cu hi ca hu ht cc bn gi hoc ang vo ngng ph thng. Vi nhng bn c vc dng thon th th rt thch hp vi o di, cn vi nhng bn c vc dng bo trn th mc o di qu l cc hnh. Trong nhng ngy ma,ng ly li s lm bn ht o di v mu trng s b dy bn. Ngoi ra,mc o di n sinh kh c th vn ng, chy nhy thai mi v trong nhng thng nng nc th o di cng lm nng bc v dn n mt mi. nc ngai , c bit l nhng nc tin tin, pht trin trn th gii, trang phc i hc l t do. Cc hc sinh, sinh vin ch cn mc qun o gn gang, sch s, lch s l c. Tuy thai mi v n mc nhng nn gio dc ca h rt tin tin, h khng quan tm n b ngai m ch quan tm n cht lng hc tp. T xa n nay, o di l mt nt truyn thng vn ha ca ngi Vt Nam . Ngi ta lun mc n trong nhng ngy l hi, Tt nhng vic mc o di vo trng hc cha c xem xt k. C thc trng rng cc bn n sinh thng ct ln hay xng ln d vn ng, c bn v nng bc ci c nt o, nu vy cn u l o di truyn thng ? Hn na, khng phi gia nh no cng c iu kin may cho con em mnh vi b o di mc, trong khi gi mt b ng phc li r hn nhiu, ph huynh cng khng phi tn cng i mua vi, tm th may cho con em mnh mt b va . Vic mc ng phc khi n trng l mt quy nh bt buc i vi nhiu trng ph thng hin nay v khng th ph nhn rng nhng t o di trng chnh t lm nn mt nt p th hin s quy c, tnh k lut v trang nghim trong mi trng chng ta. Nu vic mc ng phc khi n trng c coi nh mt ni quy bt buc th c s a dng trong mu m v kiu dng ca b ng phc hc sinh. Nh trc kia, h ngh n b ng phc hc sinh, chng ta thng ngh n qun xanh , o trng dng chon am, o di trng dnh cho n th mu ng phc sau nhiu nm tr nn a dng. Trc y khi thc hin, mc ng phc c rt nhiu kin tri
ngc nhau, song gi y vic mc dng phc to nn phong tro gia cc trng ph thng, to nn nt p mi cho mi trng Vit Nam . Nhng b vy ca r xp np kt hp vi o s mi trng, nhng chic qun ty kt hp cng c vt ng mu em li s thai mi cho ngi mc. Nhng b ng phc ny c cch tn v tin dng hn rt nhiu, chng mt hn, thm ht m hi nhanh hn, ngi mc d vn ng, gp phn khng nh vo vic gip cc bn hc tt hn, nng ng v sang to hn, la tui mi ln s hn nhin hn, khng cn b g b trong t o di c knh. Tuy nhin, b ng phc hin i cng lm mt i v p du dng, tht tha vn c ca n sinh. Mai sau, khi ri xa mi trng, cng khng c g ng li trong tm tr, khng cn hnh nh ng nh v mt thi cp sch ti trng. Tt hn l nn kt hp c trang phc truyn thng v hin i. Nhiu trng ph thng p dng mc o di vo ngy u tun v ng phc cho nhng ngy cn li. Bin php l hiu qu nht v va gi c nt p truyn thng m cc bn n sinh ch phi mc o di vo th hai, nn s cm thy thai mi hn, em n hiu qu hc tp cao hn. Cho d l o di truyn thng hay ng phc hin i th n sinh cng nn gi phm cht ca mnh, lun trong sng, du dng hn nhin v chp hnh tt ni quy nh trng. o di truyn thng v ng phc hin i nn giao ha vi nhau to nn nt p ng yu cho n sinh, va tn ln nt p truyn thng va to nn nt p mi cho mi trng Vit Nam .
17: Mt cu trit hc ni: Mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g n c. Ch c con ngi l ngay t thu lt lng th chng l g c. N lm th no th n s tr thnh nh th y, v n phi lm bng t do ca chnh n. Ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra.
Bi lm Con ngi khc con vt ch n d phn quyt nh vo vic to dng nn nhn cch ca n.Chnh v vy ,mt nh trit hc c ni:"Mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g m n c.Ch c con ngi l ngay t thu lt lng th chng l g c.N phi lm nh th no th n s c tr thnh nh th y v n phi t lm bng chnh t do ca n.Ti ch c th tr thnh k do chnh ti lm ra".Cu ni chng nhng nu bt s khc nhau gia con ngi con vt m cn nhn mnh ti vai tr con ngi trong vic hnh thnh nhn cch ca mnh. Tht vy, mi con vt khi sinh ra u l tt c nhng g m n c.iu c ngha l con vt c sinh ra nh th no th n s ln ln nh th y.Mt con ch si c sinh ra th s tr thnh con ch si, mt con chim s thnh chim. D nhin phi c thi gian con ch si trng thnh, t kim n v t v, con chim c ln,m mt bit bay i kim mi.Nhng qua thi gian ,con si v con chim trng thnh vn ch l con vt c quy nh trong b gen ca no. Con vt c sinh ra trong trng thi t y . Con ngi th khc hn, khi sinh ra t n khng y , khng l g c. Mt em b s sinh ang oa oa cho i,t em khng th sng c nu thiu s chm sc,b mm m bc ca ngi m.Em s khng tr thnh ngi c nu khng bit ni,bit c,bit vit,bit giao tip vi cng ng . Em s khng c ch ng trong x hi nu em khng c mt ngh nghip no .Ri em c th c c m ngh no khng,em tr thanh ngi tt hay xu ,cha ai c th qu quyt c.vy l con ngi,do khi lt lng t n
khng y ,cho nn mi ngi sinh ra u mang theo mt nhim v, hy tr thnh mt con ngi ! Ai chu trch nhim lm cho mt con ngi tr thnh CON NG? X hi hay c nhn?ti sao nh trit hc ni con ngi lm nh th no th n s tr thnh nh th y, nh vy c coi nh iu kin x hi hay khng? C qu coi trng vai tr ch th c nhn hay khng? Xt v iu kin, th gia nh v x hi l iu kin con ngi tr thnh con ngi.Cha m cho b mm, nui nng ,dy d . X hi cung cp trng hc.sch v,kin thc,ngnh nh.cc iu kin ny c ngha ht sc quan trng. th tng tng mt con ngi sinh ra trong mt gia nh ngho tng, n khng no li phi lm vic sng th s nh th no? Li tng tng mt ngi sinh ra trong mt gia nh giu c, y tin nghi sinh hot v hc tp th th no?nu mt con ngi ni ho lnh ,xa trung tm vn ho ,thiu trng s ,t giao lu th th no?mt ngi khc thh ph ln ,nhiu trng tt,c nhiu thy gii th s ra sao R rng iu kin tt l rt thun li v iu kin xu l ht sc kh khn.nhng iu kin khng th quyt nh tt c.nhiu ngi xut thn gneh hn li c ch vn ln. y ,hot ng tch cc,ch ng sng to ca mi ngi vn l yu t quyt nh s dng iu kin nh th no.khi ni ti sng to ra ti, ti t lm ra chnh ti . khng c ngha l ti mun tr thnh ci g cng c .Mt ngi m khng c ging ht tri ph th khng th tr thnh danh ca; mt ngi khng c th cht tt khng th tr thnh vn ng vin trin vngNhng khi c mt s c mt s iu kin no th vic pht huy iu kin tt, khc phc iu kin xu ph thuc ch yu vo vai tr ca c nhn c iu kin y. Con ngi lm nh th no th n s c tr thnh nh th y. ng nh vy ,con ngi c t do la chn t thc hin mnh theo mt l tng nht nh. Nh s Tu Tnh i tu, nhng ng t hc tr thnh mt nh thuc v i ca dn tc. ng T M Thin i Hn b nhc hnh , nhng ng chu du khp nc ,thu thp ti liu hon thnh b S k ni tingL Tn tt nghip trng khai m, nhng nim bn khon cho s phn dn tc dn ng n ngh vn. Pastuer thi trng s phm, nhng nim say m ho hc lm ng d sc vo mn khoa hc ny v cui cng v cui cng tr thnh nh bc hc v vi trng v phng dch v i . Ngay trc ci cht , con ngi vn c c hi khng nh mnh. Cu ni ca Trn Bnh Trng Ta th lm qu nc Nam cn hn Vng t Bc khch l bao nhiu th h ngi Vit Nam yu nc. Anh Nguyn Ngc K lit c hai tay vn hc vit bng chn Lch s cng cho thy c nhiu gng lm lc, tuy c nhng iu kin tt p nhng con ngi t lm hng i mnh. R rang d iu kin hon cnh c vai tr quyt nh nh th no con ngi vn chu trch nhim trc nhn cch ca mnh. Hiu c iu ny mi ngi cn thy ht trch nhim ca mnh trc cuc i mnh trong tng hnh ng ln nh. Trc mi con ngi, con ngi m ra mun ng, con ngi c th chn mt ngh ph hp vi kh nng s trng ca mnh. Nhng kh nng s trng ca con ngi ch c th thc s pht huy khi n gn lin vi mc ch cao p; phc v con ngi,phc v x hi v nhn loi . Khng phi ai cng hiu c trch nhim ca mnh i vi cuc i ca mnh. Gp kh khn trc tr ngi ta thng than th, vin ra no hon cnh no s phn ri bung xui gp sao hay vy. Nhng t tng ng n th cho thy ngoi hon cnh, yu t quyt nh s phn mi ngi l chnh ngi .
18: Anh ch hy trnh by suy ngh ca mnh v cu ni ca Democrite ni: Ai khng c mt ngi bn chn chnh th ngi khng xng ng c sng.
Bi lm ng cha ta tng c cu: Bn b l ngha tng thn Kh khn hon nn, n cn c nhau Con ngui khng ai c th sng thiu bn. Tnh bn l mt trong nhng tnh cm cao p v trong sng nht. Nh nh vn Thomas Hughs tng ni: Phc thay ngi no c ti kt bn, v l mt trong nhng qu tng qu nht ca Thng . Qu tht nh th, tnh bn c mt sc nh hng v cng to ln n cuc sng ca mi chng ta. Con ngi t khi sinh ra n ngy trng thnh khng ai khng c bn. Tnh bn rt gn gi, gin d ch khng xa vi hay kh ni nh nhiu th tnh cm khc. Tnh bn l mt phm tr x hi, c dng ch quan h gia ngi vi ngi c nhng nt ging nhau v tm t, tnh cm, quan im hay hon cnh m h c th chia s, ng cm, gip nhau cng tin b. Tnh bn c th l bn tri k, bn ni kh, bn hc, bn ng hng, bn ng la, bn ng minh hay bn chin u. Bn l ngi c cng s thch, cng l tng, quan nim sng vi chng ta. Bn l ngi cho ta mt b vai mi khi ta khc, cho ta mt im ta khi ta ri vo tuyt vng, cho ta mt bu tri nh sng khi ta lc bc vo th gii tm ti, l ngi s lun bn ta d cuc i c i thay, khi ta gp hon nn cng nh tm thy hnh phc. Nhng ti sao ta cn phi c bn? Phi chng v bn l ngi lun bn ta nh cu ni: nh th nh ba m, ra ng th nh bn b. C l v vy m bn b rt quan trng, nu ai khng c bn th l mt thit thi ln trong i. C bn l iu hnh phc nht ca mi cuc i nh nh vn A.Manzoni ni: Mt trong nhng hnh phc ln nht i ny l tnh bn, v mt trong nhng hnh phc ca tnh bn l c mt ngi gi gm tm s thm kn. Tnh bn n vi mi chng ta mt cch rt t nhin bi l n xut pht t tri tim ca mi ngi. Trong cuc sng, tnh bn c biu hin trn nhiu phng din khc nhau. Bt c thi i no cung tn ti rt nhiu tnh bn p. Chng hn nh tnh bn ca Lu Bnh v Dng L ngy xa. Khi Dng L l mt th sinh ngho kh, Lu Bnh khng nhng khng ch bai m cn kt giao bn hu v to iu kin cho Dng L n hc. n khi Dng L cng thnh danh toi, Lu Bnh ch l mt k n my ru ch b tha. Nh n ngha tnh bn b nm xa, Dng L nh v mnh gip nui v c thc vic hc ca Lu Bnh. Sau , Lu Bnh t lm quan. Hay tnh bn v cng tt p v su sc ca hai nh chnh tr ln l Cc-mc v ng-ghen. Tnh bn ca hai ng bt ngun t vic c cng chung mc ch v l tng. Trong sut thi gian nghin cu v lm vic, hai ng khng ngng vit th cho nhau v v cng vui sng khi gp lai nhau. C ln ng-ghen b bnh, Cc-mc b ra rt nhiu thi gian v tm huyt nghin cu sch v t tm ra cch tr bnh cho bn.. mi chnh l tnh bn chn thnh v cao qu. Bn cnh tnh bn chn chnh cn c tnh bn khng chn chnh. l tinh bn da trn s gi di v li dng. Tnh bn y s khng bao gi vnh cu c. Bi tnh bn c xy dng da trn nhng tnh cm, nhng cm xc chn thnh nht. Chnh v vy, nu thiu i nhng th ny, tnh bn s khng bao gi bn vng.Vin pha l tnh bn ng nh kia s khng cn sng lp
lnh na m thay vo l nhng nh sng m nht, en ti.Tnh bn di la s lm cho con ngi ta mt i nhn phm, o c ca mnh. Tnh bn di tr s khin cho hai ch tnh bn khng cn thing ling v cao qu na. Tnh bn ny s khin cho bt c ai trong cuc u cm thy bun phin v tht vng. Khng nhng ta gy cho ngi khc s tn thng m chnh ta cng b tn thng ngc li bi nhng g ta gy ra. V vy, chng ta cn trnh xa th tnh bn ng xu xa ny. Tnh bn l mt tri nghim l th ca cuc i mi ngi. Tnh bn gip chng ta hon thin nhn cch ca mnh. Chnh nh tnh bn m ta trng thnh hn, giu ngh lc hn trong cuc sng. Khng nhng th, tnh bn gip cuc sng tr nn v cng ngha, ng nh Democrite ni: Ai khng c mt ngi bn chn chnh th ngi khng xng ng c sng. Bi lm 2 Cuc sng nh mt tr chi ghp hnh, nhng mnh ghp l mt th tnh cm su sc. Tri tim ca mi ngi ch p hn khi bit chia s nhng cm xc, gip nhau. V vy bc tranh ch thc s hon thin khi ta bit chn ng nhng mnh ghp, ghp vo ng ch trong tri tim. Tnh yu c th n, cng c th ra i bt c khi no, nhng tnh bn vn mi bn cnh, xut hin khi ta cn n nht. V i vi chng ta, la tui mi by bit bao c m v hoi bo th mt ngi bn thn lun lun c cho n, v trong cuc sng lc ny chng ta c nhng ngi bn tht tt, chng ta nn yu qu h Chng ta khng th bit tnh bn xut pht t lc no nhng bit c rng cuc sng s tht t nht khi khng c bn. Tnh bn nh si chi bng vng ni tri tim ton th gii. C l, khi ng tri to ra mt vng t, ni y c con ngi th ng thm vo nhng th tnh cm gn kt mi ngi li vi nhau, v tnh bn l mt trong nhng tnh cm y. Theo ting anh tnh bn c dch l friendship, con thuyn ca tnh bn, y chic thuyn c xem nh mt chic ghe nh, n c to nn t nhng ming g ng chc vo nhau. Thin nhin vi mun vng thch thc, bo tp, phong ba c th lt chic thuyn bt c lc no nu chic thuyn y thiu i nhng ming g, v tnh bn cng vy. Tnh bn ch kt thc khi ta khng c s chia, khng c s tng ng, khi ta ch k, nh nhen, khi ta ch bit n mnh. Mi hai nm hc, mt chng ng di chng ta hc cch chung sng vi mi ngi. Chng ta c nhng ngi bn, tnh bn ca ta cng p xit bao! i lc n xanh mt nh bu tri, phng lng nh mt dng sng nhng i khi n m u, ti en nh thnh ph lc khng n, khng trng, nh nhng con sng d di lc bin ng. Chc hn, ai cng bit c tnh bn ca hai nh nho, nh th ni ting nc ta l Nguyn Khuyn v Dng Khu. Nguyn Khuyn au xt, khc thng cho ngi bn ca mnh. V bi th Khc Dng Khu c ng sng tc din t nhng cm xc au thng, tic thng v s ra i t ngt ca ngi bn, nh v nhng k nim p ca mt tnh bn m cm thy au n v c n. Mi cu th, vn th ca ng thm y l, khin phi xt xa, nui tic v mt tnh bn p ca ng. Ru ngon khng c bn hin Khng mua khng phi khng tin khng mua Cu th ngh n o khng vit Vit a ai, ai bit m a
Ging kia treo cng hng h n kia gy cng ngn ng ting n Su cu th ny li n tng nht trong lng c gi, su t khng kt hp vi hai t ly hng h, ngn ng ni ln ting lng ca nh th. Khi khng c bn s chia th mi th nh v v, n nh mt mn canh khng c nm nm. S tht l bun khi khng c ngi tri m, thu hiu suy ngh ca mnh. V tnh bn i vi Nguyn Khuyn p bit nhng no! Quay ngc v qu kh c tnh bn p ca Nguyn Khuyn v Dng Khu, quay tr v hin ti c i bn Lu Bnh- Dng L thi nay. Tht s,i bn y tht ng ngng m A Byuh v A Trm hai ngi bn mt i chn. Chng c g thay th c tnh bn ca hai cu b y, khng ngi nhng chng ng xa khi cng bn n trng, khng xa lnh bn khi bn tt nguyn, gip bn, gip bng tt c kh nng ca mnh, tri tim ca A Byuh lm rung ng bit bao nhiu ngi, dy h phi bit sng v mi ngi, yu mi ngi nh yu chnh bn thn mnh. Tui hc tr hn nhin vi bao gic m, k c p nht ca mt tui hoa l nhng ngi bn, nhng ngi lun st cnh bn bn. Tht s kh c th dng mt t no ni v tnh bn, khng mt t no c th din t c ngh su sc ca tnh bn. Tnh bn nh nhng, mt du nh cn gi ma thu, khin l vng xao ng, m p nh tia nng mt tri, si ri tng ng ngch trong tri tim. Tnh bn l s thu hiu ln nhau, sn sng ngi cnh nhau khi kh khn, khng ch k, khng t li, cng nhau i mt vi cuc sng, gip nhau vt qua kh khn. i khi cuc sng khng nh ta mun, c nhng tnh bn vu li, li dng, i x vi nhau khng bng con tim m bng s ganh ght. Nhng iu y s nh mt i nt p tht s ca tnh bn. i, khi mt i mt ci g khi y ta mi hi tic. Thi th ta hy hc cch tip nhn v gn gi ci hin ti, ng nui tic v qu kh, hy i x vi nhng ngi bn ca mnh bng s chn thnh t y con tim. Vn hy lun tin tng rng: bt k mt ngi bn tt no cng tng l mt ngi xa l. Ta c m lng cho n mi ngi n vi ta... v ch khi ta m cnh ca ca lng tin, ta mi c th m cnh ca tnh bn. Khi ta cho tt c bng s chn tht ca mnh khi y ta s nhn c nhng mn qu ln lao ca thng . Ngi ta ni Tnh yu m qung, cn tnh bn th li gip ta sng tt hn, bi mt ngi bn tht s, s bc vo cuc sng ta khi mi ngi bc ra... s cho ta thy u l ng, l sai... s bn ta cng vt qua th thch cuc i. Ri mt ngy mi a i mt ng, mi ch hng, gic m tnh yu. Bn i! Xin nh rng bun vui lun c ti lun bn bn chia st. ng vy, tnh bn lun l th tnh cm p nht, qu gi nht. Hy bit qu trng nhng ngi bn bn cnh chng ta, cuc sng d ngn hay di th cng nn trn trng tt c nhng tnh bn p. Hy v nn mt thin s v tnh bn, t ln n bng nhng mu sc yu thng v mu sc quan tm. V bc tranh tnh bn s lun in su vo con tim mi chng ta, theo ta sut chng ng ca cuc i. Hy lm cho mi ngy mi ngy u tin cho phn cn li ca cuc sng... u trn ngp ting ci ca bn v ti!
19: Anh ch hy trnh by suy ngh ca mnh v tnh mu t.
Bi lm 1
Cng cha nh ni Thi Sn Ngha m nh nc trong ngun chy ra Vng ng l nh vy. Mi ngui sinh ra u mang trong mnh mt tnh mu t thing ling v cao c. Tnh m m p, bao dung dnh cho con hay tnh cm knh trng yu qu ca nhng a con dnh cho m mnh cng bao iu tt p. M! - tht thing ling v cao p bit bao. M l ngi mang nng au, l ngi chp cho ta nhng i cnh uc m bay n chn tri hi vng. Nhng vic lm v tnh cm m dnh cho con khng g c th snh bng. Tnh m m p nh vng thi dng, du hin nh dng sng xanh. Ngay t nhng ngy u, m l ngi nng , yu thng chng ta. Ngay c khi ln ln, m vn st cnh cng chng ta trn con ng i y gian lao v th thch. Tnh mu t caoqu y khng g c th snh bng. V cng chnh v vy m nhng a con lun trn trng iu y. Chng ta phi p li nhng tnh cm m m dnh cho mnh qua nhng biu hin c th. Chng ta phi sing nng hc hnh, nghe li cha m. Nh vy, tnh mu t cng tr nn cao c hn. Tnh mu t c th hin trong cc cu ht, cu th mt m v su lng. C cu ht ni rng Tnh m bao la nh bin Thi Bnh dt do... ,tnh m bao la, v tn c so snh nh bin Thi Bnh rng ln. Nu th tng tng mt ngy chng ta khng c m s ra sao ? Lc y, cuc sng ny tht t nht, v vng. M l ngun nh sng, soi li, dn ng cho chng ta. M l tm gng sng cho chng at noi theo. M l nim hi vng, ngun ng vin mi khi ta vp ng. M l tt c cuc sng ca nhng a con. Tnh mu t ca m v con l th tnh cm ng qu nht m sut cuc i ny nhng a con s mi trn trng. D tung cnh mun phng, con vn s mi mang theo tnh mu t cao p m m dnh cho con. Nhng ai ang v c nhn tnh mu t thing ling y, hy c gng trn trng v gi gn v nu nh mt ngy no nu tnh cm y khng cn thi` cuc sng ny s tr nn t nht. i ! Tnh mu t tht cao p bit bao. Bi lm 2 Ti vit v mt tnh cm thing ling nh b v cng. Ti vit ln cu th v hnh nh mt vng trng khuyt, vng trng khuyt nh mt dng nm nghing, gi ci khuyt cho mnh nhng l m vng ly yu thng, vng trng tuy khuyt nhng i vi ti, s mi l vng trng p nht, sng nht, v ci nh sng nh nhng, hin du nh tnh Mu t y s mi mi soi sng cho ti trong sut cuc i ny. Vi ti, bt c nhng iu thuc v tnh Mu t, du bnh thng nhng cng rt thing ling. Tnh Mu t l tnh thng yu, l s hi sinh, s ch che v bao dung ca ngi m i vi con ca mnh. Vi ti, ti khng tht s hiu su sc v tnh Mu t, nhng ti c th cm nhn c nhng tnh cm thing ling v su sc ca n. Nu nh bn hi ti tnh Mu t nh th no th c l ti s khng th tr li bn c, nhng ti c th dng c cuc i ca mnh ni cho bn bit v s thing ling ca tnh mu t, ti s k v cu chuyn ca ti cng nh cu chuyn ca ngi khc, ti s biu t cho bn bit c tnh cm ca ti cng nh tnh cm ca ngi khc...i vi ti, tnh Mu t l thing ling hn c! M s mi mi l ngi i cng bn trong sut nhng cuc hnh trnh trong i bn. Khi bn bc chn vo th gii ny, m m bn trong tay, bn cm n m bng cch khc nh mt n thn bo t.
V ri mt ngy kia, m lng l ra i. Tt c nhng iu bn cha lm sp tan tnh. "Hy ru con ng, ru con sut m di. Bn tay a ni...c th cai tr c th gii". Ta hy dnh mt giy no bo hiu v t lng knh trng vi ngi ta gi l M, d rng mt s ngi c th s khng ni iu thng thn vi m mnh. Chng iu g c th thay th m c. Hy trn trng tng giy pht, du rng i khi m khng phi l ngi hiu ta nht trong nhng ngi bn ca ta, c th khng ng vi nhng suy ngh ca chng ta, nhng ngi y vn l m bn!!! M s lun bn bn; lng nghe nhng phin mun, nim vui cng nh nhng ni tht vng ca bn. Hy t hi chnh mnh: " Mnh c dnh thi gian cho m lng nghe nhng phin mun v bun chn ca mt ngi ni tr sut ngy trong bp khng???" Sut cuc i tn to nui con, mt ngi m khng trng mong g con mnh s bo p, nim hnh phc ln lao nht nht ca mt ngi m l c nhn thy con mnh hnh phc. M sn sng b ht mt nm hnh phc trnh cho con mt gi au n, c th i n xin nui con, c th hi sinh tnh mng cu sng con! Ngi m dnh ht cuc i cho con, cui cng, cc b khng nhn c g c, cc b m s tr nn gi nua v nhn nheo nhng cc b s mi mi khng bao gi xu x. Mt bng hng cho em/ Mt bng hng cho anh/ V mt bng hng cho nhng ai/ Cho nhng ai ang cn m/ ang cn m lng vui sng hn/ Ri mai ny m hin c mt i/ Nh a hoa khng mt tri/ Nh tr th khng n ci/ Ng i mnh khng ln khn thm/ Nh bu tri thiu nh sao m/ M, m l dng sui du hin/ M, m l bi ht thn tin/ L bng mt trn cao/ L mt sng trng sao/ L nh uc trong m khi lc li/ M, m l ln ma ngt ngo/ M, m l ni chui bung cau/ L ting d m thu/ L nng m nng du/ L vn ling yu thng cho cuc i... Li bi ht nghe tht bun, n th hin c s quan trng ca ngi m i vi ngi con cng nh l s thiu thn, mt mt khng g b p c khi khng cn m. Mt cuc sng hnh phc khng hn phi l mt cuc sng c y tin ti, vt cht. i khi, cho d bn l mt ngi giu sang, ca ci m khng ht, nhng t tn su trong con tim mnh, bn c cm thy tht s hnh phc khng, c bit l khi m ca bn khng cn. Ti ngh c l bn ngoi v bc hnh phc y, vo mt thi khc no , s c lc bn cm thy mnh rt c n. Nim hnh phc ln nht ca mt con ngi l c tri qua mt tui th bn cnh m, c m yu thng, chm sc, bo bc. i vi m, bn s mi ch l mt a tr nh b lun cn c m chm nom, nhng k c v m s mi l nhng k c vnh cu v nu nh thi gian nh mt cun bng quay ngc dng thi gian v c khng gian tr v vi tui th xinh p y th liu bn c cn trn trng nhng thi khc tuyt p na hay khng? Hy nh, yu thng v knh trng m, d rng bn c th c cch nhn khc vi m. Khi m ra i, nhng k nim yu mn ca qu kh v c nui tic s li, cng nh ci tnh Mu t b t on. Bn hy nh rng, d bn i n u hay bt c ni no, m s lun l ngi quan tm, yu thng, lo lng cho bn nht. ng xem nhng iu gn gi vi tri tim bn l hin nhin. Yu m hn bn thn mnh, v cuc i bn s v ngha nu khng c Ngi.
20: Gia mt vng si kh cn,cy hoa di vn mc ln v n nhng chm hoa tht p. Pht biu suy ngh ca anh(ch) c gi ra t hin tng nu trn.
Bi lm Gia mt vng si kh cn, cy hoa di vn mc ln v n nhng chm hoa tht p. Hnh nh y to mt cm gic c n,lc lng thm ch l b y a nhng bng hoa b nh y vn kin cng,hin ngang.N chng chi vi nhng iu vi tt c sc lc nh b m bn b, nh cnh chim b nh chao ln gia cn ging bo tm ng v t v cui cng n chin thng. Chin thng tt c nhng kh khn, gian kh y m tr thnh mt a hoa p, bng chy sc sng, n vt ln nhng si kh cn, gia nng gt tr thnh mt im chm ph trn bc tranh hoang mc nng bng v khc nghit. thc s l mt php mu ca Cha, l mt trong rt nhiu nhng iu k diu ca cuc sng ny, nh mt cu chuyn c tch. V hn na, cn l mt trong nhng bi hc gin d, su sc v cng tuyt vi nht m cuc sng dnh tng cho chng ta. Trong i,ai chng i ln gc ng trc nhng kh khn, thch thc...Tt c nh m my en khng l, che lp nhng tia sng ca tng lai, lm cho chng ta kit qu,mi mn,mt ch chin u, mun bung xui. V y cng l lc chng ta i mt vi chnh mnh, l thi khc m nhng quyt nh s nh hng n qung i cn li ca chng ta. Lng dng cm,bn lnh,s quyt on...tt c s c th hin mt cch r nt nht. K diu thay, c nhng ngi khi gp kh khn, trc tr th h tr nn cng rn, mnh m hn cho d h vn c th tht bi nhng h c gng n mc cui cng.H nhn thc c rng,mt khi h bung xui, h s mt tt c.Cng sc hc hnh by lu,tin bc,thi gian...nhng th s tan bin cng vi m my en ang vn v trn bu tri. H c Thng ban cho mt mn qu m khng phi ai cng c : ngh lc. Vi mn qu ,h bin nhng ni ti nhc,ng cay thnh mt th v kh sc bn m khng c mt loi kh ti no trn Tri t ny c th snh c. H vt qua chng gai xua tan m my en y. V nh sng tr li, tm hn h c th b chai sn,rch nt nhng n tr nn mnh m v thing ling hn bao gi ht. H bit rng d con ng c p n mc no cng phi tr gi bng nhng mi gai au n, bng mu v nc mt... "Chng ng no tri bc trn hoa hng Bn chn cng thm au v nhng mi gai ng vinh quang i qua mun ngn sng gi Li ha ghi trong tim mnh Vn bc i hin ngang u ngng cao...." (trch bi ht "ng n ngy vinh quang") Nhng cuc sng u phi ch c nhng iu tuyt vi nh th, bn cnh vn c nhng k hn nhc,yu ui,cha g t b nhng c m ca mnh.H sn sng vt b tt c hoi bo sng mt cuc i v v,chn ngt thm ch l tn t,vt v.H nh mt chic bng l loi n chic c i i v v trong ci x hi nhn nhp,nng ng ny.Sut i ln trnh, sng r v khi v gi, chc chn h s nui tic nhng thng ngy lng ph, khng sng ht mnh. Hi tic v chp nhn lm mt bng hoa a tn, kh ho, khng t im cho i. Vng, chng ta s vt qua tt c kh khn,trc tr. Cho d con ng hoa hng c nhiu gai i th no chng na th n vn l con ng ca vinh quang,ca thnh cng v theo mt cu ni kh ni ting th trn con ng ny " khng c du chn ca k li bing". Thn xc c th
t ti,mi mn nhng ch ta vn lun tn ti mt ht ging - ht ging ca kht vng v hoi bo - ri n s m chi ny lc, s tr thnh mt a hoa di p tip thm sc mnh cho chng ta vt qua nhng ghnh thc cheo leo, i n bn b ca nhng gic m. au n, ti nhc, nc mt s tan bin khi chng ta i ht con ng v chm tay vo nh vinh quang. Mt tri s chiu sng, vng dng s ci ln vai chng ta vinh quang ca nhng ngi chin thng, ta s ngng cao u v t ho v chng ta u tranh khng mt mi vi nhng pht giy yu mm ca bn thn v nhng gian nan chng cht. Nhng bng hoa di sau khi vt qua nhng iu khc nghit ca thin nhin n v... "Ngy , ngy s khng xa xi V chng ta l ngi chin thng ng n nhng ngy vinh quang khng cn xa" Cuc i vn tri i, nhng kh khn khc li n v chng ta s phi chin u mt cch ngoan cng. Hy sng v u tranh sao cho n lc sc tn lc kit, ta khng phi hi tic v nhng thng ngy tui tr b hoi ph. Nhng gian trun, vt v s tr thnh nhng chin cng bt dit trong tri tim ca mi conngi. V loi hoa di kia s a tn v chng ta cng khng sng mi, nhng nhng du chn m chng ta in trn ng i, nhng thnh cng trong cuc sng s t thm cho bc tranh cuc sng mun mu kia, nh loi hoa di y gi nn sc sng cho vng si kh cn.
21: Qua cu chuyn v ngi n b hg chi trog tc phm chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu, anh ch c suy ngh g v nn bo hnh trong gia nh nhng vng qu ngho hin nay.
Bi lm Ai c tc phmChic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu hn khng th no qun c hnh nh ngi ph n lng chi to tn, chu nhiu sng gi, cc kh. V nhng gnh nng ca cuc sng, v tnh thng dnh cho con ci, v ci n mu sinh, kht khao hnh phc m ng n b phi chu 1 cnh sng b nh p tn nhn, 1 s phn tht tr tru v y nghch l. Trong x hi hin i ngy nay, d khc v tin b rt nhiu hn trc y nhng nn bo hnh trong gia nh vn xy ra v lm nhc nhi trong d lun. Bo hnh trong gia nh m ch ti rt nhiu rt nhiu kiu ngc i m mt thnh vin trong gia nh, mt ngi sng chung trong h gia nh i vi cc thnh vin khc trong gia nh. N lm nh hng n con ngi v mt vt cht ln tinh thn. Nhng hnh ng d man l s kiu i x mt ht tnh ngi v tnh ngi v c th xem nh 1 t nn x hi phi loi tr. N xm phm n quyn con ngi ca cc thnh vin khc, nhng hnh ng khng th tha th. Cc nn nhn ca nn bo hnh thng l ph n, ngi gi v tr em, ngi tn tt nhng ngi yu ui v i khi phi sng ph thuc vo ngi n ng, tr ct ca gia nh. H khng th t lc sng 1 cuc sng ring v nh ta bit d c pht trin hn th trnh hc tp ca dn ta hin nay cng cha th ni l cao, phn ng lao ng l ng cha hc qu lp 9,
c th kim ci n h phi lm thu, lm mn, v cng v l m nhng ng yu ui kia lun b l thuc vo nhng k c tri tim st . H lun phi da vo sc lao ng ca ngi khc c th tn ti. T mi quan h khng th tch ri to nn gnh nng mu sinh, gy nng tm l v lun to ra s cng thng trong cc mi quan h trong gia nh, cng l khi ngun c bn ca nn bo hnh trong gia nh. iu th hai ta c th thy l c ch th trng ca x hi hin nay, ngi ta coi trng ng tin hn bt c th g, c tin mua tin cng c. Dng nh cu ni ngy cng in su vo nhn thc ca mi ngi. Trong tm tr h lc no cng ch ngh n 1 mc ch duy nht l lm sao c tin, c tht nhiu tin sng tht sung sng v hnh phc. H lm tt c mi vic c c tin v bt k hnh ng no cng nhm t c nhu cu tha mn vt cht. Cng t to nn bao s d khc d ci cho nhng ngi xung quanh h, mt khi con ngi ta nh mt chnh mnh, qun i nhng tnh cm ca ngi thn xung quanh v m mi v 1 th c mnh lc c th git cht c con ngi th tt c vi h ch l con s khng. Khi khng t c mc ch ca mnh h m ra cu gt, tc gin v li cho ngi thn ca mnh, v ri l nhng hnh vi i x ngc i bo tn. L do th ba ca t nn ny s tha ha v o c, li sng, s suy i trong nhn thc v suy ngh ca mt s ngi. H qun i nhng gi tr o c truyn thng ca dn tc, b ln t v cm d trc nhng th xa hoa, ph phim, li sng lai cng chim mt con ng h v lm h nh mt i tr tr ca bn thn mnh. Tnh trng ny hin nay rt thng thy, n khng cn him hoi m dng nh ni no ta cng gp. V h khng cn o c, khng cn tnh ngi nn tt c nhng hnh ng sai tri v mang tnh bo lc vi h ch l chuyn thng, h s khng th dng li, khng thc tnh bi h c cn ci gi l lng tm u khi o c b chn vi m khng li du tch. V nh ni, trnh dn tr ca nc ta hin nay vn cn rt thp. V vy m ng dn khng th bit n cc quyn nh quyn con ngi, bo v con ngi v c lut i vi nn bo hnh trong gia nh. ng thi nhng t tng c h, lc hu vn lun ng tr trong nhn thc ca h, vi t tng ngi n ng l ngi duy nht c quyn hnh trong gia nh tc ng ln n suy ngh v hnh ng ca con ngi. l nguyn nhn c bn th t ca nn bo hnh trong gia nh. Trong hon cnh kinh t ca mt nc ang pht trin, bn cnh i sng c phn nng cao th vn cn khng t nhng kh khn nh hng khng nh n i sng nhn dn t bit vng qu ngho kh v chnh u ny lm ny sinh nn bo hnh trong gia nh. Trng hp ca ch Ch Trn Th T (thn Vn H, x Gia Phng) lp gia nh nm 20 tui. hn 10 nm qua, ch cha mt ngy c hng hnh phc t mi m . Chng ch l k nt ru. Ch k: Anh y ch v nh khi say mm. Hm sau anh ta li i tin i ung ru. Khng a tin th anh ta nh p, chi bi, p ph nh ca. Nh ti cy mt mu rung, nhng anh ta chng gip c t no. Bc mt ngoi ng, v nh li ln vo lm vic nh, nhiu lc ti khng gng ni. C hm va thy ti i lm v, anh ta lao vo nh m ti bi n thm tm mt my. Con ci anh ta cng chng tha, nh m ri qut n con. Hai a con c nhn thy b l khc tht. Xu h vi xm lng, nhiu lc ti mun cht i cho rnh n, nhng ngh thng con nn phi c gng sng. S phn mnh th th phi chu thi. Hay Gn hai thng nay, ti thn Lng Quy, x Xun Nn, huyn ng Anh (H Ni), c Nguyn Th L, 83 tui v ch Oanh, con gi c phi sng trong cnh mn tri chiu t. Ngi nh ni m con c L ang b hai con trai l anh Hng v anh Dng ph tng, d mi. Bn th gia tin v chic ging ng hng
ngy ca c L cng b p ph tan tnh... Nhng s vic trn gy bc xc trong d lun x hi, l nhng con su mt ph hoi n np v i ngc vi gi tr o c truyn thng ca dn tc. Nhng nn bo hnh gy tc ng xu n s pht trin ca x hi, lm cho cuc sng ca x hi ngy cng tr nn bt an, bi lc no cng c ng b nh p, hnh h mt cch rt d man. N nh hng n vn tm sinh l ca ng b hi, h k th sng nh bao ng bnh thng khc m lc no cng nm np lo s, b hnh h v nng trong cuc sng sinh hot hng ngy. Lm cho cuc sng x hi bt an, ph v nt p truyn thng ca dn tc trong tnh ngha, nh mt nhng nt p trong li sng v o c ca dn tc. Lm cho trt t x hi b ph v, ci lun thng o l b xem nh. Hnh phc gia nh b tan v, tnh cm lc c, cha con, v chng, m con nhng gi tr tnh cm dn mt i v ri khin gia nh b suy sp. Ri t li c bao mnh i bt hnh, tr em lang thang v khng th sng chung vi gia nh lc no cng b hnh h, ngi gi neo n v thm ch phi b nh ra i v s lnh nht ca con ci, ri gnh nng x hi li nng, bao nhiu s phn ku cu. S ri lon cng mt phn c bt u t y. L mt con ngi ca x hi hin i v pht trin, mi chng ta khng cc php khoanh tay ng nhn m phi u tranh, ln n, ph phn nhng hnh vi v quyt tm lai tr chng ra khi cuc sng vn minh ny. Mi cng dn cn tch cc tham gia cc hot ng x hi, tuyn truyn v gio dc ng dn v lut php c lin quan n bo hnh trong gia nh. Chng ta cn dang tay gip nhng nn nhn ca t nn ny. iu quan trng hn c l tu dng v rn luyn o c, k i theo con ng xu, bit lm ch bn thn, tip thu v lm theo nhng t tng tin b. Dng nh nhn c thi cuc, Nguyn Minh Chu t ra 1 vn m c thi ca ng ln thi nay u ang xy ra. Truyn phn nh phn no v thc trng nn bo hnh din ra. l 1 iu au xt v l nhng ci nht ca x hi. Mi c nhn cn c cch sng ph hp v tin b, c thc trch nhim gp phn xy dng t nc ngy cng giu mnh v pht trin, s khng cn dng ch no phi ln ting u tranh cho quyn ca con ngi v chng nn bo hnh trong x hi.
22: Suy ngh ca anh ch v ngha trit l nhn linh, trong 2 li thoi : Hn Trng Ba trong cuc tr chuyn gia Hn Trng Ba vi Thch. "Khng th bn trong mt ng bn ngoi mt no c. Ti mun l ti ton vn". "Sng nh vo c ca ngi khc l mt chuyn khng nn, m ng ny n ci thn ti cng sng nh anh hng tht. ng ch ngh n gin l ti sng, nhng sng nh th no th ng chng cn bit."
Bi lm I. M bi - Trong cuc tr chuyn ca Hn Trng Ba vi Thch tr thnh ni tc gi gi gm quan nim v hnh phc , v l sng v ci cht.
- Hai li thoi ca Hn Trng Ba c ngha c bit quan trng, mang mu sc trit l nhn sinh su sc. II. Thn bi 1. ngha trit l ca hai li thoi. a. Li thoi 1: - Khng nh con ngi l 1 th thng nht c s hi ho gia th xc v tm hn. - V khng th c mt tm hn thanh cao trong 1 thn xc phm tc ti li. - Khi con ngi b chi phi bi nhng nhu cu bn nng ca than xc th ng ch ti cho thn xc. Khng th t an i v v mnh bng v p siu hnh ca tm hn. b. Li thoi 2: - Sng tht s cho ra con ngi khng phi d dng n gin cht no. Khi sng nh gi, sng chp v khng c sng cuc sng ca chnh mnh th s sng l v ngha. - S vnh lch gia tm hn v th xc chnh l bi kch ca cuc i ca 1 con ngi. 2. ngha c nh hng nh th no n thc ti - Trong cuc sng thc ti con ngi ang c nguy c chy theo nhng ham mun tm thng v vt cht, ch bit hng th v th m tr thnh phm phu th thin (V tho mn nhu cu ham mun ca bn than m con ngi xa vo cc t nn nh: c bc, ru ch, c hnh vi phm php. - C ngi ly c tm hn l cao qu i sng tinh thn l ng qu trng m chng chm lo n i sng vt cht, nh th th khng th c hnh phc ton vn m l biu hin ca s li bing. - C 2 li sng trn u cc oan ng ph phn - Tnh trng co ngi sng gi khng gim v khng c sng bng cuc sng chnh mnh. l nguyn nhn y con ngi n ch tha ho bi vng danh li. 3. Thi v hnh ng ca bn thn. - i vi XH: ph phn ln n nhng li sng cc oan hoc qu coi trng vt cht, hoc li bing khng tng, phi u tranh chng li li sng gi to la o, nhng biu hin tiu cc trong cuc sng. - i vi bn thn: lun u tranh vi chnh bn thn ca mnh khc phc nhng hn ch t hon thin nhn cch ca mnh. III. Kt bi - c sng ng mnh, sng ton vn vi nhng gi tr vn c ca mnh mi thc s ng qu. - S sng thc s c ngha khi con ngi sng t nhin hi ho gia th xc v tm hn. - Con ngi phi t u tranh hon thin nhn cch v gi tr tinh thn cao qu.
23: Trong tc phm " nhn v vn vn ho dn tc" ca Trn nh Hu vit "con ng hnh thnh bn sc dn tc ca vn ho khng ch trng cy vo s sng to m cn trong cy vo kh nng chim lnh, s ng ho nhng gi tr vn ho bn mnh." Anh ch trnh by suy ngh ca mnh v hin tng tip nhn vn ho ngoi lai ca gii tr hin nay.
Bi lm
Vt hnh trnh gian nan v i dng, dng sng lun khi khi ngun t t lin, chy qua bao vng min ho vo bin ln. Dng sng vn ho Vit Nam cng khi ngun t qu kh 4000 nm lch s, chy trong thi gian qua cc min vn ho k tha v sng to kt t li thnh nhng gi tr vn ho Vit Nam m bn sc dn tc.Nhng con ng hnh thnh bn sc dn tc ca vn ho ko ch trng cy vo s to tc ca chnh dn tc m cn trng cy vo kh nng chim lnh,kh nng ng ho cc gi tr vn ho bn ngoi- quan im ca Trn nh Hu t ra trong lng c gi nhng trn tr, c bit trong hin tng tip nhn vn ho ngoi lai ca gii tr hin nay. Vn ho Vit Nam hnh thnh sm, xut hin t nhng ngy cng x nguyn thu, pht trin qua nn vn minh la nc, hnh thnh nhng loi hnh vn ho dn gian t s chm khc ca min truyn thuyt ,ca dao, c tch vi nhng tp tc n tru, bi tc t tha c xa. Khi ta ln ln t nc c ri t nc c trong ci ngy xa ngy xa m thng hay k t nc bt u vi ming tru by gi b n t nc ln ln khi dn mnh bit trng tre m nh gic Tc m th bi sau u.... V cng vi s ra i ca nh nc qun ch chuyn ch, x hi phong kin mang n cho nn vn ho Vit nam nhng du n c sc mang m tnh cht ng. Ngi Vit Nam c quyn t ho v vn vn ho m thun Vit c trong nhng lnh vc Vn hc, ngh thut, kin trc, hi ho , iu khc...Vi nn vn hc dn gian phong ph th loi (truyn thuyt, c tch, ng ngn, truyn ci, th nm, s thi....) m nh cao l th th lc bt, vn c s dng n ngy nay. Kin trc Vit Nam vi nhng mi nh c knh, thp thong n hin di nhng gc a, sau nhng rng tre xanh, bn nc, sn nh...Cc ln iu dn ca nh ca tr, quan h, ci lng....hay nhng ngh thut hi ho dn gian ng H....c th coi l nhng thnh qu c lm c s xy dng mt nn vn ho phong ph a dng m bn sc dn tc VN. Nhng con ng hnh thnh bn sc dn tc u ch trng cy vo kh nng to tc tc l sng tc,k tha v pht huy nhng g c m cn phi trng cy vo kh nng chim lnh, s ng ho nhng gi tr vn ho bn ngoi. Phi chng, hnh trnh pht trin vn ho t sng ra bin chnh l s ng hnh ca qu trnh giao lu v tip bin vn ho- cng chnh l kh nng ng bin v chim lnh nhng gi tr vn ho bn ngoi? Kh nng chim lnh v ng ho phi chng l kh nng tip thu hi nhp nhiu nn vn ho, kh nng n nhn nhng nh hng ca nn vn minh vn ho ln, kh nng tip thu ch ng, bin nhng ci ngoi lai thnh ci ca mnh v c sng lc. Do bi cnh ca lch s vi bao thng trm, trwocs nhng dng ch lu v vn ho t theo con ng cai tr ca phong kin thc dn xm nhp vo vn ho Vit Nam mt cch c h thng th vic chim lnh v ng ho ko b chim lnh v ng ho li l v cng cn thit, n quyt nh ti s tn ti ring r ca mt nn Vn ho Vit ko th ho ln. Truyn Kiu ca Nguyn Du cng l mt cch tip thu c chn lc nhng gi tr ca vn hc trung hoa t Kim Vn Kiu truyn ca Thanh Tm Ti Nhn tr thnh nh cao ca vn hc dn tc, s chuyn th t th loi truyn sang truyn th ( Nm) l mt s ng ha ht sc sng to v tch cc ca i thi ho Nguyn Du. Cc th th nm ng lut cng l h qu ca qu trnh tip thu v lnh hi c chn lc nh th. Kin truc vn ho nh cha nh hng t Pht gio
t Trung Quc hay n nhng vn mang dng v kin trc Vit Nam cng l mt tminh chng diu k cho kh nng chim lnh v ng ho nhng gi tr Vn ho bn ngoi. Cng vi s i thay ca lch s, bc sang k nguyn hi nhp vi bao thay i ca nn kinh t th trng, trc ngng ca ca s xm nhp vn ho vi quy m ton cu th nhn nh ca Gio s Trn nh Hu t ra bao suy t cho gii tr v trch nhim ca bn thn trong thi i mi. Trc dng chy xm nhp o t ca nn vn ho ngoi lai t cc nn vn minh trn th gii, mt b phn thanh nin Vit Nam bit nm bt ly thi c, pht trin nn vn ho dn tc vn giu p ngy cng vn minh v tin b hn, S tip thu c h thng cc h t tng vn ho ty phng vi nhng phong cch ngh thut th vn ca Php, Italia, Anh, hay c, cc cng trnh kin trc m du n c in hay hin i ca nhng quc gia ny cng c tip thu v thit k bi bn. Chnh s nng ng v sng to gp phn lm vn minh hn, giu c hn cho bn sc vn ho Vit Nam, to nn s phi trn hi ho gia c v mi, c in v hin i, truyn thng v cch tn. S giao lu v tip bin c coi l ngun gen tin ho cho s pht trin ca vn ho dn tc trong giai on giao lu v hi nhp. Nn vn ho Internet, vn ho Online, vn ho Game, hay s thay i ca tro tro lu thi trang trn th gii gp phn lt xc hnh nh t nc Vit Nam vn vn c bit n l nn vn ho nng nghip vi hnh nh con tru i trc ci cy theo sau. lm wocj iu , khng ch i hi ngi thanh nin Vit Nam ph i nng ng sng to bit nm bt du nhp mt cch c chn lc m cn t ra vn v s bo tn nhng nt vn ho truyn thng c, ho nhp nhng ko ho tan- cng l mt thch thc y kh khn, l nhng chng ngi vt trong hnh trnh dng chy tip bin, hi nhp. Bi bn cnh nhng c nhn, tp th tch cc cng tn ti khng t nhng thanh nin sng thiu l tng, ko c M r rng, du nhp vn ho mt cch trn lan my mc, c nhng nn vn ho vn ko mang nhiu gi tr nhn vn thm m ch tho mn nhu cu sng gp, sng snh iu ca mt b phn gi tr ngy nay. l b phn c biu hin sng ngoi lai mt gc, xa ri vn ho truyn thng dn tc, b ho tan mt cch hon ton trong dng l hi nhp m t nh mt chnh mnh. Mt s khc li c t tng bo th, khng chim slnh, ng ho vn ho ngoi lai, ch kh kh chm cht cho ci vn vn ho xa ca dn tc, khng chu du nhp, i mi, Bt gic, h gi ln hnh nh v bin Cht, sut i ch kh kh khp mnh, ko nhn nc t bt k dng chy no nn cha u s sng ca cc loi sinh vt li ngho nn n th.C th ni, c 2 i tng trn u c nh hng tiu cc, l bc cn tr trn con ng xy dng mt nn vn ho tin tin m bn sc dn tc. thc c trch nhim v s mnh ca bn thn i hi mi thanh nin ca thi i mi cn c thi v nhn thc ng n v trch nhim, xc nh lp trng t tng vng vng, pht huy mt mnh, hn ch mt cn thiu st cavn ho dn tc, tch cc qung b vn ho dn tc ti bn b quc t, c thi tn trng ng mc v chim lnh ng ho hiu qu nn vn ho ngoi lai, iu l mt n s ch c gii quyt bng bt ng thc hnh ng ca mi con ngi. C mt cu hi kh ph bin khi ta t chn ln x ngi" Bn n t u". Hy t ho tr li 2 ting" Vit Nam" v gii thiu cho h v t nc hnh ch S- khi bn t tin v nn vn ho m bn sc ca mnh!
24: Em i t Nc l mu xng ca mnh

Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho dng hnh x s Lm nn t Nc mun i... (t Nc Trch Mt ng kht vng - Nguyn Khoa im,) Da vo nhng cu th trn, anh (ch) hy pht biu trong mt bi vn ngn (khng qu 400 t) kin c nhn v trch nhim ca th h thanh nin hin nay vi t nc.
Bi lm Mi tm tui, mi tm nm gp mt trn s sng ny bao gi bn ngng li d ch mt pht thi xem mnh lm nhng g ? bn sng ch v bn thn? Sng ch tn ti hay sng lm nn gi tr ca cuc i ? bn sng th no cho qu hng x s ? sng th no cho t quc thn yu? bao gi bn ngh n trch nhim vi hai t t nc? "Em i t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s" Th y ! Xuyn sut di t hnh ch S l mu xngng ca mnh, l da l tht, l chnh bn thn mnh. Chnh mnh, chnh mnh y bn bit khng ? Trch nhim vi t nc l trch nhim vi chnh bn thn mnh. Vy m! C my ngi bit sng gi tr? Bit sng c trch nhim vii chnh mnh khi m thc trng gn ychnh h- th h thanh nin-nhng con ngi lm ch t nc ang t bn r linh hn mnh cho nhng qun bar, v trng, trong ci men ru cay nng v in cung ca thuc lc. Sng nh vy l c trch nhim ? Bn ang t p cho t nc hay ang lm tn thng chnh mu xng ca mnh? Chng ta ang sng trong th k 21, th k ca s pht trin, m ca v o thi ln nhau, ni m ch c ci mnh mi c th tn ti. Hn lc no ht t nc cn c bn, chng ta cn c nhau trong s lin kt. ng bao gi ngh tnh yu t nuc l tnh yu xa xi, kh vi. Gn gi m su lng! Ti sao chng kh ta khng t nhng vic lm nh nht bin li ni thnh hnh ng ." Ti yu t quc ! Ti yu t nc" ni vy lm g ? Chng lm g c, chng ta cn hnh ng ch khng cn nhng li ni xung Ti nghe u c ngi ni v hnh dng ca t nc th ny :" di t ny, ch S ny l sn sng san s ".Tht vy! ti cm nhn c v mn trong cuc sng t chnh nhng cn bo min Trung, t nhng git nc mt ca m khc con, v khc chng, nhng a tr khc cha. "Mt ming khi i bng c gi khi no" cu thnh ng y cha bao gi l c c. Nhng th vi chng ta- nhng con ngi lnh ln may mn c th l rt nh nhng vi nhng tm hn khng may mn n thc s l c nim vui ln. Hy bit s chia, bit cm thng v l bn ang yu nc. Khi ta chi l ni t khi ta i t ho tm hn". Ch Lan Vin tng vit th.t ho hn ngi bi vy m phi bit ho thn cho dng hnh x s. Bit yu thng , trn trng bi l "Qu hng mi ngi ch mt" Hy bit yu thng , chia s. bit hc tp cng hin. y l khi ban ang thc s c trch nhim vi t quc.
"t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho qu hng x s Lm nn t Nc mun i..."
25: Anh ch c suy ngh g v hin tng gy nhim mi trng do x rc ba bi ca ngi dn nc ta hin nay.
Bi lm Ngy nay, trn th gii, mi trng l vn c quan tm hng u . cc quc gia tin tin , vn gi gn v sinh mi trng c quan tm thng xuyn nn vic x rc v nc thi ba bi hu nh khng cn na . Ngi dn c gio dc rt k v thc bo v mi trng sng xanh sch p . ng bun thay nc ta c mt hin tng ph bin l vt rc ra ng hoc nhng ni cng cng , khng gi gn v sinh ng ph . Vic lm gy nh hng nghim trng n mi trng m c th y l gy nhim mi trng Hin tng khng gi gn v sinh ng ph c rt nhiu biu hin nhng ph bin nht l vt rc ra ng hoc ni cng cng . n xong mt que lem hay mt chic ko , ngi ta vt que, vt giy xung t . Ung xong mt lon nc ngt hay mt chai nc sui , vt lon , vt chai ngay ti ch va ngi mc d thng rc cch rt gn . Tuy vy , h vn thn nhin , v t khng c g y ny . Thm ch khi n xong mt tp ko cao su, h cng khng mang n thng rc m vo trn ri trt ln gh v c th b i ch khc . Khng ch vi nhng ni cng cng , mt s khu ph , con ng c t bng khu ph vn ha nhng c mc um tm trn lan , rc ri ngp y khp li i , mi hi kh chu bc ln sut ngy . Mt biu hin ph bin khc l mt s ti x ch gch, ph thi cc cng trinh xy dng em khp ni v c trn di ph. Con ngi ta cn v thc n mc mang xc sc vt cht nh ch, mo, chut, gia cm nh g, vt nm xung h ,ao, sng rch v ra ng. mt s hng, qun bn trn va h ngi ta tt c n d tha, nc ra chn, bt xung cng khin cho nc thi b ng ,cng b tt nghn.ng s hn, mt s dng sng nhng ngi sng trong nhng con u ngay trn sng c nhng vic lm gy nhim mi trng nghim trng. H v t x rc trn xung sng, i tiu i tiu xung sng ri ngay lp tc li ly nc di sng ln tm gi, gic gi thm ch l nu nng. Th nhng hin tng x rc cn lan su vo mt tng lp tr thc tr ngy nay. Biu hin c th mt s sinh vin lm gia s. H thng ng cc ng ba, ng t ng pht t ri qung co nhm gia s ca mnh mt cch ba bi khin khp ng ph ri rc y nhng t ri. Nhng vic lm trn tuy nh nhng li gy tc hi v cng to ln .Phi chng dn dp sch s nh mnh t phng khch n nh n, t trong nh ra ngoi vn l tt?Cn vic vt rc ba bi, b u qung c nhng ni cng cng l khng cn thit, khng quan tm khng nh hng g d9enu61 mnh, n gia nh mnh.iu ny, mi chng ta cn suy ngh li.Bn ngh sao khi mt thnh ph vn minh,giu p li ngp trn trong bin rc? N th hin hnh vi ca ngi v vn ha, v thc, gy mt v sinh v nh hng n sc khe con ng. Ngi ta v t vt rc xung sng nhng h c ngh rng bao nhiu ngi s dng ngun nc ny n ung, tm git?Nc khng sch,con ngi s dng, n ung, sc khe s ra sao? Khng c sc khe tt th
lc lng con ngi s cng hin nh th no cho t nc khi bc vo thin nin k mi vi nn kinh t cng nghip , hin i . Khng u xa , ngay trong thnh ph ca chng ta ni con sng ng Nai chy qua phi chu bao rc ri d bn . Cng vin ven b sng l ni sinh hot th dc th thao ca cc c ng , c b v c cc thanh thiu nin trong khu vc . Mi ngi n th gin , hng mt nhng nhn xung dng nc ven b , nc bn theo cng vn tng ngy tng gi ung dung xung , bao ni lng b nm xung tri bng bnh gy phn cm , mt m quan c dng sng . Cn i vi nhng gh v ti v b nhng ngi v thc trt b ko cao su , khi c mt ngi no v tnh ngi ln th vic g s xy ra ? B ko s dnh cht vo qun o ca ngi khng nhng lm bn qun o m cn gy s kh chu . V s ra sao khi ngi ngi trn gh kia c mt cuc hn quan trng ? Bn thy , ch cn c mt hnh ng v thc m gy nh hng n cng vic ca ngi khc. Ngy nay , i n u cng c nhiu ngi t ho khoe khu ph mnh ang sng l mt khu ph vn ha . Th nhng , c t bng khu ph vn ha m rc ri vng vi khp ni gy phn cm cho ngi i ng . Nh vy h chng khc g t mnh ma mai mnh , t nh mt th din mnh v c khu ph . C mc um tm l iu kin thun li cho sinh si ny n ca loi mui . T pht sinh dch bnh st xut huyt cn bnh nguy him n tnh mng ca con ngi . V vic mt s ti x gch ph thi ra ngoi ng th sao ? Mt con ng ang sch p bng dng phi hng chu v s t . Chng vng vi khp ni gy n tc giao thng . V cng trn nhng con ng y xy ra bao v tai nn giao thng gy au thng cho nhiu gia nh . Khng ch c gch b thi ra ng m cn c c xc sc vt na . Nh k trn , xc sc vt b qung ba bi khp ni . Tht ca chng dn phn hy km theo l mt mi hi v cng kh chu i vi nhng ngi v tnh i ngang qua . T hi hn , ng trc nguy c bng n dch cm gia cm H5N1, mt s ngi dn khi thy g vt cht hng lot khng bo cho c quan th y x l m h t nm xc chng xung h , ao . l mt vic lm v cng nguy him v nu l con g hay vt y mang trong mnh mm bnh th dch bnh s pht tn trn c khu vc rng ln do nc t cc ao , h ny s chy ra sng ngun nc sinh hot ca rt nhiu gai nh . Cc qun n trn va h cng c nhng hnh vi x rc nghim trng . Nhng n d tha hng ngy vn vo cc cng thot nc . Chng khin cho cng khng thot c nc . Vo nhng ngy ma ln , do h thng cng thot nc khng hot ng hiu qu , nc trn khp ng ph , cn tr giao thng . Nhiu lc nc bn trn ngc vo nh . Nhn cnh tng y , em tht bc xc, xt xa cho mt v m quan b nh mt . Tht ng nguy him khi tr em ngy nay li sa vo hin tng vt rc ba bi rt nhiu . C sau gi chi l mi lp hc li y nhng v ko , v bnh . iu lm phin lng rt nhiu thy c . Lm sao cc thy , cc c c th ton tm dy hc trong mt phng hc ton rc bn nh vy . V th l vic hc tm gin on thu gom rc , dn v sinh lp . Nu vic ny vn xy ra thng xuyn th c lp s mt bao nhiu thi gian hc tp v thm ch c th b tr im thi ua ca lp . Tht tai hi lm sao ! Ngy hm nay , v tr nc ta khc i rt nhiu . Nc ta l mt thnh vin ca t chc thng mi th gii WTO . V sau khi t chc thnh cng Hi ngh thng nh APEC, con ngi v t nc Vit Nam ta ngy cng c nhiu ngi bit n . Lng khch nc ngoi n thm nc ta ngy cng ng . Mi ngi c gii thiu v nc Vit Nam nh l mt nc thanh bnh, thn thin . Nhng khi nhn thy nhng s vic trn th liu h cn ci nhn thn thin v nc ta chng ? Hay l mt cch nhn khc , ci nhn pha din v cch sng ca ngi Vit Nam . C ln em i trn ng v nhn thy mt on khch du lch nc ngoi . Khi i ngang
qua mt ngi trng , nhn thy nhng t qung co ca cc nhm gia s b nm vng vi y ry trc cng trng , h lc u v i v pha khc . Va i , nhng ngi khch va tr chuyn . V t xa, em thong nghe c mt cu ni bng ting Anh ca mt trong s h : Ngi Vit Nam l th sao ? Ch l mt li ni nhng i vi em sao tht nng n , tht xu h . Lc em ngh rng phi chi nhng t bm kia khng c pht mt cch ba bi , cng trng khng cn rc th chc nhng v khch trn khng ni nh vy . Cha bao gi , nhim mi trng ang thc s l vn ln ca c nhn loi nh ngy nay. Nhng bin i kh hu v hu qu khng khip ca n khng cn l d bo na m thnh hin thc khp ni . Hin tng ton cu ha El Nino v tri t nng dn ln do hiu ng nh knh vn din ra tng ngy , tng gi . iu ng suy ngh l ch phn ln , nu khng mun ni l tt c nhng hin tng trn u c nguyn nhn t con ngi , t nhng hnh ng ba bi m trong c c vic x rc v kh thi ba bi . Ni cch khc , nhng tc hi ca vic x rc m em nu ra nh mt v sinh , th hin hnh vi v vn ha , gy mt m quan lan truyn dch bnh , tn km tin ca trong vic thu gom v x l , khin cho ngi nc ngoi c n tng khng tt u c nguyn nhn bt ngun t con ngi . u tin l do nhng thi quen xu li bing v li sng lc hu ch k ch ngh n quyn li c nhn ca mt s ngi . H sng theo kiu Ca mnh th gi bo bo Ca ngi th th cho b n n H ngh n gin rng ch cn nh mnh sch th c cn bn th ai bn mc ai . Nhng ni cng cng khng phi l ca mnh , vy th vic g m phi mt cng gn gi. C nm rc vi ra l xong, c i v sinh lo dn dp. Cch ngh nh th tht l thiu cn v nguy hi lm sao. Nguyn nhn tip theo l do thi quen c t lu, kh sa i, phi c s nhc nh th ngi ta mi khng x rc ba bi. cc lp hc, hng ngy, cc thy c v ban cn s lp phi thng xuyn nhc nh th mi gi cho lp hc sch p. Nhng x hi l mt phm v rng ln hn lp hc rt nhiu. Mi ngi u bn rn vi cng vic ca mnh v khng mt ai c thi gian i nhc nh tng ngi mt . Khng c nhc nh , con ngi ta li quay v vi thi quen trc kia . Nguyn nhn cui cng l do thc v v sinh ca mt s ngi cha c tt . H khng nhn thc c rng hnh vi ca mnh l v thc , phn vn ha, vn minh , ph hoi mi trng sng . Bn cnh cng cn phi ni n vic gio dc thc gi gn , bo v mi trng sng cha c quan tm ng mc , cha c t chc thng xuyn . Mc d trn cc phng tin thng tin i chng vn c nhng chng trnh ku gi thc bo v mi trng ca con ngi nhng chng qu t i , khng p ng c nhu cu tm hiu v hc hi ca ngi dn . Do m trnh hiu bit ca ngi dn cn thp dn n thi tun th ni quy ni cng cng cha i vo n np . Mt khc , nu so vi cc nc trn th gii th vic x pht nhng ngi v thc cng cha tht nghim tc. V d nh nc Singapo, ch cn nm mt mu giy ra ng l b pht tin rt nng . Ty vo mc sai phm m ngi vi phm c th b nh gia ng . Cn Vit Nam th sao ? Nhng ngi v thc vn ung dung nh khng c g xy ra v hnh thc x pht nc ta qu d di , nh nhng cha sc rn e. t nc ngy cng pht trin trn nhiu lnh vc , i sng ngi dn ngy cng c nng cao cch ngh . Li sng ca mi ngi ngy cng vn minh , tin ng x c vn ha . c bit l trong yu cu ca cuc sng ngy nay , ng ph xanh sch p l mt tiu
chun khng th thiu i vi mt thnh ph vn minh, sch p . iu khin mi ngi cn c thc gi gn v sinh bo v sc khe cho bn thn mnh v ngi khc . Nhn thc ca ngi dn a phn tch cc hn . Mi nh u phi gom rc sinh hot ng ch cc c ch cng nhn v sinh em vn chuyn n ni quy nh x l . Nhng vic lm tht ng biu dng v khng nhng gi v sinh gi sc khe cho c nhn mt ngi mt gia nh m cn cho c cng ng . Cc bn thy tuy c nhiu ngi v thc x rc ba bi nhng tn ti song song vi nhng con ngi ny l s ln nhng con ngi c thc v sinh rt tt . Mt nhm bn tr thnh ph bin nhn ngy ngh h rnh ri cng nhau nht rc khp bi bin , mt b lo ln tui vn ngy ngy nht nhng mnh chai trn ct , lm gim i s nguy him cho nhng ngi vui chi trn bin. l nhng vic lm tt p ng cho ta noi theo . Cn nhng ngi v thc kia n lc suy ngh li . Hy lm vic g trc khi qu mun . Nn vt rc ba bi c th c khc phc da trn s c gng ca mi ngi v ton x hi . Ngay t by gi , ta cn ku gi thc gi gn v sinh ca mi ngi . Bng nhiu hnh thc nh p phch, pan ,cc chng trnh tuyn truyn trn i pht thanh truyn hnh , nhng thng ip c bn v thc bo v mi trng s c truyn n tn tai , tn mt ca mi ngi gp phn nng cao thc ca ngi dn . Hn na , i vi nhng ngi ng bng , c tnh vi phm cn phi b x pht thch ng . Khng th nh tay vi nhng con ngi v thc , tn ph mi trng nghim trng v nu qu d di vi h th s mi khng bao gi chm dt c tnh trng trn . Nu nh thc hin c nhng vic lm trn th cuc sng s ti p bit bao . V c l nc ta cng khng xy ra chuyn vt trn su tn rc mi ngy mt con knh hay nhng ci lc u ch trch ca du khch nc ngoi . Mi ngi trong cng ng ai cng mun c sc khe di do , ngi thn khng m au , lng ging yn n nhng do np sng np ngh quen thuc ca mt s t ngi m cn hin tng vt rc ba bi ra ni cng cng . Thi i cng nghip ha hin i ha t nc khng cho php ngi dna6 c tip tc li sng , np ngh nh th . Hy khc phc n bng mi cch c th . Mi ngi chng ta hy sng tht tt p , gi gn v sinh bt k ni u , trong nh hay ngoi ng , trn cn hay di sng to mi trng sng trong lnh cho c mnh v mi ngi , c iu kin cng hin nhiu nht cho t nc . ng trc xu th hi nhp ngy nay , lm th no vn ra bin ln , ha nhp cng vi bn n bn phng . Thit ngh , cn nht l mt gng mt mt din mo mi ca t nc . Mt con ng sch p thnh ph lun to cho mi ngi, nht l cc khch du lch quc t mt cm gic thoi mi . Hy lm cho mnh p hn di con mt ca mi ngi , ng v nhng thi quen xu ca c nhn nh vt rc ba bi gy nh hng n mi ngi . Hy chm dt nhng hnh vi km vn ha y lm cho cuc sng ca chng ta ngy cng tt p hn . V hy sng theo tinh thn cao p : Mnh v mi ngi , mi ngi v mnh i vi em th nhng hnh vi nh x rc ba bi ni cng cng , nc thi sinh hot xung cng , rnh l nhng hnh ng xu , ng ch trch . Chng gy nhng hu qu nghim trng cho mi ngi . V vy mi ngi dn chng ta v ton x hi cn phi nhanh chng khc phc hin tng . Ring vi chng em nhng hc sinh ngi ch tng lai ca t nc th gi y cn phi xem li bn thn mnh , iu chnh nhng hnh vi ca mnh tht ng n . ng trc hin tng vt rc ba bi trn , chng em s tch cc nng cao thc bo v mi trng , tuyn truyn cho bn b cng lm theo . Hi vng rng vi vic lm nh chng em gp phn lm cho mi trng sng xung quanh tr nn xanh sch p v tri t s lun l ngi nh chung ng yu ca tt c nhn loi
DO BOX NG VN DIN N HOCMAI.VN THC HIN
-Ng dy mun th ph mt c ngy, tui thanh nin m khng hc tp th ph mt c cuc i.-
1: Phn tch Ty Tin ca Quang Dng
Bi lm C mt bi ca khng bao gi qun C mt bi ca nh th. Cng c nhng nm thng khng bao gi qun, khng phai m trong k c ca nhiu th h qua, hm nay v mai sau. chnh l nhng ngy thng khng chin chngn Php, khi ton dn tc ta va qua nn i, va ginh c c lp th thc dn Php tr li xm lc. Du n ca nn i nm 1945 vn cn, rt m trong mi ngi dn Vit Nam. T do hay tr v vi cuc i c? y l cu hi day dt bao ngi. Theo ting gi ca t do, nhng ngi nng dn, cng dn, hc sinh, nhng ngi m, ngi ch tham gia khng chin, to nn ho kh dn tc ca mt thi i. Trong nhng nm thng ng nh y, vn hc d cha dm ni l ghi li trn vn b mt t nc, nhng cng ghi li c ho kh ca mt thi vi hnh nh bao ngi m hnh nh trung tm l ngi chin s c H. Bi th Ty Tin ca Quang Dng ra i trong hon cnh chung . Bi th sng tc ti Ph Lu Chanh vo nm 1948 khi Quang Dng chuyn n v. Nhng nhng ngy thng Quang Dng chin u, sng on qun Ty Tin cha lu, vi nhng k nim kh qun nn ni nh Ty Tin da dit, cn co trong lng tc gi. Ton bi th l mt ni nh. Tc gi nh v cuc sng gian kh, nh v k nim nhng m lin hoan, v ci m u, hoang d ca rng ni v in m nht l ni nh ca ngi lnh Ty Tin. Ra i khng chin khi cn l thanh nin, hc sinh H Ni, Quang Dng tr thnh ngi lnh. K nim lm ngi lnh Ty Tin xa m li rt gn, ghi nh li, tc gi phi bt ln: "Sng M xa ri Ty Tin i!" Cu th kt thc bng du chm than cng m hng ca vn i, to nn sc mnh ln. Hnh nh l ting ni ca Quang Dng vang vng n on qun Ty Tn? Khng ! l ting lng ca tc gi xa ri Ty Tin i! nhng tm lng th vn tha thit lm ! m hng cu th c sc vng lm cho ting lng ca Quang Dng nh xoy vo tm hn ngi c rung theo nhng xc cm do cu u mang li n vi ni nh Ty Tin: "Nh v rng ni nh chi vi" Ni nh mi l lng lm sao? Nh chi vi ! Hnh nh trong ca dao ta cng tng bt gp: "Ra v nh bn chi vi" Ni nh chi vi l ni nh khng nh hnh kh nm bt din t bng li. Ni nh y va bao la, bt ngt li va c chiu su. N mun trn ra khng gian xoy vo lng ngi. Mt ngi ngoi cuc hn khng th c ni nh y. Ch c Quang Dng vi ni lng ca mnh mi c ni nh y m thi. Vi tm lng tha thit th hn ni nh chi vi l iu hon ton c l. Cng vn s dng vn i, cu th c sc lan to rng. Vn i lan ra theo ni nh chi vi ca tc gi.
Thng thng khi nh v mt iu g, ngi ta thng nh n nhng k nim li du n khng qun. Quang Dng nh u tin l nh v rng ni "Nh v rng ni" Rng ni l ni xa kia tc gi cng ng i cng sng, cng chin u Rng ni in m bao ni kh, bao nhim vui ni bun ca nhng ngi chin s. Hn ai ht, tc gi l ngi trong cuc, tc gi nh v rng ni, nhng kh khn gian kh m mnh tng nm tri: "Si Khao sng lp on qun mi Mng Lt hoa v trong m hi Dc ln khc khuu, dc thm thm Heo ht cn my sng ngi tri Ngn thc ln cao ngn thc xung Nh ai Pha Lung ma xa khi." Mc d cuc sng gian kh khng phi l iu nh th ch trng phc ho nhng trc mt ta vn hin ra ci khc nghit ca rng ni. Nh th T Hu tng c nhng cu th: "Nm mi su ngy m khot ni, ng hm, ma dm, cm vt Mu trn bn non Gan khng nng, ch khng mn !" T Hu m t thng cnh sng ngi lnh. Quang Dng khng lm th, Quang Dng ch m t ci hoang vu, hoang d ca mt vng rng ni nhng qua cnh ai cng hiu rng i lnh l nh th . H sng gia thin nhin nh vy . Vi nhng a danh xa l Si Khao, Mng Lt, Pha Lung, rng ni nh cng tr nn xa ngi, hoang vu hn. Hn th, cn phi nh rng on qun Ty Tin hu nh ton l nhng chng trai tr H Ni theo ting gi khng chin ra i, nhiu ngi cn l hc sinh nn cnh ni rng cng xa l, ng s hn. Quang Dng l ngi trong cuc sng hiu tm l y rt r. Ni nh rng ni bt u bng nhng cuc hnh qun. "Si Khao sng lp on qun mi." Nhng cuc hnh qun i qua v nhng cuc hnh qun mi li tip ni trong cuc i ngi lnh ca Quang Dng. Nhng c l ci mi mt ca nhng cuc hnh qun ln u s khng bao gi i qua cng nm thng cng nh rng sng Si Khao sng lp on qun mi s in mi du n, cu th chng xung, u u gi ln s mi mt, bi hoi lm ta tng chng nh on qun Ty Tin sp ng, sp chm i trong sng. Nhng khng, m iu bi th li vt ln bi mt cu vn bng: Mng lt hoa v trong m hi
Cu th y xo i ci mi mt ca on qun Ty Tin, on qun tip bc. Nhng kh khn li c ri trn ng ngi lnh i qua: "Dc ln khc khuu, dc thm thm Heo ht cn my sng ngi tri Ngn thc ln cao ngn thc xung" Hnh nh khc khuu lm nn cm gic hnh nh con ng i kh khn qu ! Dc thm thm li lm cho nhng kh khn nh nhiu hn, di ra theo tnh cht thm thm ca con dc v trn nhng ng dc y, sng ngi tri. Ch ring heo ht cn my gi mt khng kh vng v, hoang s ca ni rng, sng ngi tri cng vo ci v n c ca nhng ngi lnh khi ng gia o cao. Nhng kh khn gian kh nhiu l th nhng li nh i bi vn bng tip sau: "Nh ai Pha Lung ma xa khi." C nh th, vi nhng cu vn bng xen vo gia nhng cu vn trc, m hng on th tr nn trng ip hn, m iu y c theo sut bi th, cng vi cch dng t c knh ca Quang Dng gp phn to nn nt lng mn m ho hng cho bi th. C kh th u l nhng kh khn ca vng rng ni thin nhin hoang s. ng trc bc tranh d di y, ai cng thm ngh: vy ngi lnh sng th no nh? "Anh bn di du khng bc na Gc ln sng m b qun i Chiu chiu oai linh thc gm tht m m Mng Hch cp tru ngi." Quang Dng t rt thc nhng kh khn ca cuc khng chin m on qun Ty Tin gp nhng khng lm bi th tr nn bi thm, lng ngi bi quan m ch ca ngi ngi lnh. Tc gi li tip tc a ta n vi ngi lnh cng bng ngi bt rt thc y. Trc gian kh, trn ng hnh qun, nhiu ngi nm li mnh t xa l khng bao gi tnh dy: "Anh bn di du khng bc na" Nhng anh hng lm sao, nhng con ngi ng xung y! Ngi lnh khng chu ni gian kh hi sinh nhng cng tm c cho mnh mt t th cht ca ngi chin s: "Gc ln sng m b qun i" B qun i ch l cch ni nhm gim nh s mt mt, tang thng khi ngi lnh t trn. Nhng hnh nh s dng, rt t l hnh nh gc ln sng m. Ta cht nh n dng ng ca anh gii phng qun v sau:
"Anh ng xung torng khi ang ng bn Mu anh phun theo la n cu vng" Dng ng ca anh gii phng qun i mi vo lng nhng ngi dn trong khng chin chng M th dng ng gc xung ca anh lnh c H hn s khng phai m trong tm hn ca Quang Dng, ca on qun Ty Tin v ca nhng ngi tham gia khng chin. Gc ln sng m cng l cch ni nh v cng l cch ni ca nhng ngi thanh nin tr thc lc by gi. Ngi lnh ra i nhng ng i anh li tip bc. Nhng kh khn li n: "Chiu chiu oai linh thc gm tht m m Mng Hch cp tru ngi." Hnh nh c ai ni v cch s dng t Mng Hch ca Quang Dng. a danh c ln c cm gic nh ting chn cp i trong m. Rng ni tr nn rn rn, nguyn v hoang s ca n. ni xa xi con ngi ln u t chn, thin nhin l ch th kh khn nh tng thm bi phn. Nhng nt lc quan, vui v ca ngi lnh vn chng th mt dc cuc hnh trnh. Nh i Ty Tin cm ln khi Mai Chu ma em thm np xi." Quang Dng li nh v nhng k nim ca nhng m lin hoan. Nhp iu cu th hnh nh c ci g nao nc, rn r: "Doanh tri bng ln hi uc hoa Ka em xim o t bao gi Khn ln man iu nng e p Nhc v Vin Chu xy hn th Ngi i Chu Mc chiu sng y C nh hn lau no bn b C nh dng ngi trn c mc Tri dng nc l hoa ong a." Ci d di, hoang d ca thin nhin trong hai kh th u nh bin mt i sau nhng k nim vui ca on qun Ty Tin. Nt nghch ngm, vui ti ca nhng chng thanh nin H Ni xng xnh trong xim o gi lm con gi, cng ting nhc v v e p gi v. Cu th vi hai ch ka em va mang v ngc nhin va mang n ci thoi mi ca ngi chin s. Nhng k nim vui hn s khng qun trong lng ngi cng nh vn cn nguyn vn trong lng Quang Dng vy. Cng vi s vui ti, ngi lnh Ty Tin cn sng vi bn lnh lng mn, vi tm hn giu cht th, giu cm xc ca mnh. Mt dng ngi trn c mc vo bui chiu sng, mt khm hoa ong a trn dng nc l tt c i vo nh nhng cho c on th. Quang Dng xa Ty Tin nhng khong thi gian y cha lu nn k nim Ty Tin vn nh nguyn vn. Ni nh chi vi tri khp bi th nhng c ng vn l ni nh v ngi lnh Ty Tin. C l ngi lnh Ty Tin, hnh nh ca h n su tn trong mu tht tc gi:
Ty Tin on qun khng mc tc Qun xanh mu l d oai hm Cu th u hon ton t thc v ngi lnh khng chin, ni ting bi tn gi V trc. Gia rng ni hoang s, nn st rt l nn m ngi lnh thng mc phi. St rt n ni trc c u ch cn mt vi si tc la tha n ni da xanh xao mu l. Bnh st rt c nghit nh Chnh Hu tng m t: "St run ngi vng trn t m hi." St rt l bnh tiu biu thng gp ngi lnh khi Quang Dng ni v iu ny, tc gi cn mun cho ta bit, ngi lnh Ty Tin sng nh th y! H s61ng 46 chin u vi qun th nhng li phi chin u vi c gian kh, bnh tt na. Gia bao nhiu kh khn ngi lnh vn "Qun xanh mu l d oai hm" Nt d tn ca ngi chin s Ty Tin y khng lm nht i t no hnh nh ngi lnh Ty Tin trong ta. Bnh tt, yu au tng chng lm ngi chin s yu ui nhng ta bt ng v dng v d oai hm ca anh lnh. D oai hm lm mt i s yu ui ca on qun khng mc tc v ca qun xanh mu l, cu th trn gip cho cu th sau tip tc: "Mt trng gi mng qua bin gii m m H Ni dng kiu thm" y chnh l hai cu th tp trung nht v nn bc tranh ngi lnh Ty Tin v cng l hai cu th hay nht trong c bi th. Ngi lnh Ty Tin sng vi hnh nh ca qu hng H Ni, chin u vi tng lai trc mt. Hai cu th va mang nt lng mn ca ngi chin s va c nt ho hng. Mt ngi lnh trng nhng khng h mang nt d tn, y ch l quyt tm ca h. H quyt tm chin u cho T Quc, t nc, iu ny l iu tm nim ca mi ngi. Hai cu th trn c thi b a ra ch trch cng vi bi th l bun rt, l bi quan, l tiu t sn. nh rng bun; nhng ci bun y khng lm mt i quyt tm cangi lnh Ty Tin. Quyt tm nh gic v lng mn phi kt hp hi ho mi c th ta nn v p tm hn ngi chin s mt cch su sc. y l im m c mt thi v hon cnh lch s, v mt l do no ngi ta qun i hay c tnh qun i. Ngi lnh Ty Tin chin u cho ai? Mc ch ca h hng ti l g nu khng phi qu hng m c th l H Ni. Ngi lnh m v H Ni, v ngi thiu n H Ni th chnh nhng mng m y tip sc mnh cho ngi chin s sng v chin u. Hai cu th chnh v th lng mn m rt ho hng ! Ngi lnh Ty Tin gp bao nhiu gian kh. Dc con ng hnh qun bao ngi ng xung v gian kh, v khc nghit ca rng ni, v au m bnh tt v h ng xung v chin u. "Ri rc bin cng m vin x." Cu th c ln nghe sao m bi thm qu. Bao ngi nm li ni xa l khng ngi qua
li, chng bao gi v. T ri rc lm ta cm gic ngi lnh Ty Tin ng xung, ng xung nhiu trong cuc chin u, lm ta cm gic thm tha ci lnh khi nhng con ngi phi t gi cuc i. T vin x to nn s xa xi, lnh lo ca rngni, gi s c n ca nhng ngi nm li. Cu th trm xung xoy vo lng ta ni bun khng th tht nn li, ta tng chng cu th sau s khng ct ni mnh, nhng ngc li: "Chin trng i chng tic i xanh" Cu th li nh nhng nh khng h mang cht bi thm ca nhng nm m vin x. Cu th trc to nn ci bi, cu th sau to nn nt trng. Ci khng kh bi quan bn mt, ch cn li nt ngang tng, cht thanh thn ca ngi lnh Ty Tin. Bo chng tc i xanh l cch ni ca ngi thanh nin tri thc H Ni nhng cng mang c quan nim v l tng chin u. u phi h khng tic cho tui tr. Khng phi tui tr l ma xun sao! Nhng cao hn c tui tr h cn c t do, qu hng. Cn ngi hu phng gi gm c ni lng cho h. l l do ti sao ngi lnh Ty Tin chng tic i xanh. H nm xung nh nhng: o bo thay chiu anh v t Sng M gm ln khc c hnh Cch dng t o bo lm cu th tr nn c knh hn. Anh ra i mi mi nhng anh ra i l cho l sng ca mnh sng mi nn ci cht ca anh nh nhng nh v t. Hn th, c chng Quang Dng c l khi dng t v t ngoi gim nh s au thng ? Quang Dng khng mun c bt c git nc mt no ri trn thi hi ngi lnh Ty Tin. Ngi lnh Ty Tin sng lng mn, ho hng th cht cng phi nh vy. y chnh l l do tc gi c s dng t c knh v ni theo li ni ca ngi lnh Ty Tin. Quang Dng mun rng ngi lnh Ty Tin chin u l cho qu hng th s ra i ca h l nh nhng, thanh thn: h v vi t. t nh ngi m giang tay m a con yu vo lng v ngi chin s ng trong vng tay m. Nh vy anh hi sinh ni xa nhng linh hn anh vn v bn t m. Cu th v th mt i nt bi thm vn c. Anh chin s cht i, qu hng m anh vo lng, sng ni ht ln tin a anh: "Sng M gm ln khc c hnh Khng h c ting khc git nc mt tang thng. Ch c ni sng, t m chng kin ci cht ca anh. Bng dng ca anh ho vo ni sng, ho vo t m. Ngi lnh Ty Tin ra i nhng hnh nh ca anh khng bao gi m phai trong tm tr con ngi. Hnh nh ngi lnh v nhng k nim m mi trong lng Quang Dng v mi chng ta. "Ty Tin ngi i khng hn c ng ln thm thm mt chia phi Ai ln Ty Tin ma xun y Hn v sm na chng v xui." Bi th khp li nhng m iu vn mi vang vng trong tm hn ta. Nhp iu trng ip, nt lng mn ho hng ca bi th li du n trong ta. C nhng tc phm gp nhiu m ta
li qun i nhng c nhng tc phm ch bt gp mt ln li sng mi. y l Ty Tin! Hnh nh ngi lnh Ty Tin lung lnh ngi sng vi c ho kh dn tc!
2: Phn tch 8 cu th Ty Tin ca tc gi Quang Dng: " Sng M xa ri Ty Tin i! ..... ma xa khi
Bi lm Quang Dng l mt trong nhng nh th chin s tiu biu cu thi k khng chin chng Php.ng c bit thnh cng khi vit v ti ngi lnh tr thc tiu t sn ho hoa, phong nh. Mt trong nhng bi th ni ting vit v ngi lnh l bi th Ty Tin. Cm hng ch o trong sut bi th l cm hng v ni nh. l ni nh kh phai cu i ngi lnh Ty Tin c khc ho thnh cng tm cu u cu bi th: " Sng M xa ri Ty Tin i! ..... ma xa khi" Ty Tin l 1 trong nhng bi th hay, tiu biu cu Quang Dng. Nhc n nh th, ko ai khng th ko nh n Ty Tin. Bi l n gn b 1 thi su sc vi nh th. Ty Tin l 1 n v b i thi khng chin chng Php c thnh lp nm 1947 lm nhim v phi hp vi b i Lo nh tiu hao sinh lc ch vng Thng Lo, trn gi 1 vng rng ln Ty Bc nc ta v bin gii Vit Lo. Quang Dng tng l i i trng cu binh on Ty Tin nhng n u nm 1948 v yu cu nhim v ng chuyn sang n v khc. Bi th sng tc cui nm 1948 khi nh th ng qun Ph Lu Chanh_ 1 lng ven b sng y, nh v n v c ng vit nn bi th. Lc u, ng t bi th l Nh Ty Tin nhng v sau i li thnh Ty Tin v nh th cho rng ch vi 2 t Ty Tin cng gi ln ni nh l cm hng ch o ch ko cn n t "nh" L 1 ngi lnh tr ho hoa, lng mn ra i theo ting gi cu t quc, sng v chin u ni ni rng gian kh nhng cht thi s vn tro dng mnh lit trong lng nh th. 1 thi gn b su m vi Ty Tin, vi ng i, vi ni rng lm cho ng ko khi bi hi, xc ng khi ni nh v Ty Tin dng tro trong k c cu nh th. "Sng M xa ri Ty Tin i" Cu th nh ting gi chn thnh , tha thit xut pht t tri tim v tm hn ngi thi s. Bng cch s dng cu cm thn m u bi th, Quang Dng gi tn cm hng ch o cu bi th l ni nh cn co, da dit v ni rng Ty Bc. bng th php ngh thut nhn ho, cu th tr nn p diu k. "Sng M" ko n thun l 1 con sng m n tr thnh 1 hnh nh hin hu, 1 chng nhn lch s trong sut cuc i ngi lnh Ty Tin vi bao ni vui_bun, c_mt. "Ty Tin" ko ch gi tn 1 n v b i m n tr thnh 1 ngi bn " tri m tri k" nh th gii by tm s. "Nh v rng ni nh chi vi" Cu th th 2 vi ip t "nh" c lp li 2 ln din t ni nh quay qut, cn co
ang u vo tm tr Quang Dng. tnh t "chi vi" kt hp vi t "nh" khc su c tnh cm nh nhung da dit cu nh th v ni nh nh 1 cn thc l trn vo tm tr nh th y ng vo trng thi bng bnh, h o. 2 cu u vi cch dng t chn lc, gi hnh gi cm m c cho ni nh tro dng mnh lit trong tm hn nh th "Si Khao sng lp on qun mi Mng Lt hoa v trong m hi Dc ln khc khuu dc thm thm Heo ht cn my sng ngi tri" Quang Dng lit k hng lot cc a danh nh: Si Khao, Mng Lt, Pha Lung... l a bn hot ng cu binh on Ty Tin, nhng ni h i qua v dng chn trn bc ng hnh qun gian kh, mt nhc. Ni n Ty Bc, l ni n vng t c i hnh him tr, kh hy khc nghit. C nhng m di hnh qun ngi lnh Ty Tin vt v i trong m dy c sng ging, ko nhn r mt nhau. on qun mi nhng tinh thn ko mi. Bi ch quyt tm ra i v t quc lm cho nhng tr thc H thnh yu nc tr nn kin cng, bt khut hn. Quang Dng rt ti tnh khi a hnh nh sng vo y khc ho hn s khc nghit cu ni rng Ty Bc trong nhng m di lnh lo. Cng miu t v sng, Ch Lan Vin cng vit trong Ting ht con tu: Nh bn sng ging, nh o my ph Ni nao qua lng li chng yu thng Khi ta ch l ni t Khi ta i t ho tm hn C l thin nhin rt gn b vi ngi lnh Ty Bc nn n tr thnh 1 k c kh phai trong lng nh th. Thin nhin tuy c p nhng cng rt him tr. C nhng lc ngi lnh Ty Tin phi vt v tro ln nh chm n my tri. Quang Dng kho lo s dng t thm thm m ko dng t cht vt bi ni cht vt ngi ta cn c th cm nhn v thy c b su cu n nhng thm thm th kh c ai c th hnh dung c n su th no. Bng nhng t ly gi hnh nh rt cao nh khc khuu, thm thm, heo ht, nh th lm cho ngi c cm nhn c ci hoang s, d di cu ni rng Ty Bc. Nh th cng rt tr trung, tinh nghch khi a hnh nh nhn ho, n d sng ngi tri cho ta thy bn cnh thin nhin him tr cn hin ln hnh nh ngi lnh vi t th oai phong lm lit ni ni rng hoang vu. Cu th s dng nhiu thanh trc to nn v gn guc, nhc nhn nhn mnh c cnh quang thin nhin Ty Bc tht cheo leo, him tr Ngn thc ln cao ngn thc xung ip t ngn thc m ra 1 ko gian nhn t trn xung cng nh t di ln tht hng v, ging mc. Bn cnh ci him tr, hoang s ta cng thy c v p tr tnh ni ni rng: Nh ai Pha Lung ma xa khi
C nhng cn ma rng cht n li bao gi rt cho ngi lnh Ty Tin. Nhng di ngi bt cu Quang Dng, n tr nn lng mn, tr tnh hn. Nh th thng minh , sng to khi ni n ma rng bng cm t ma xa khi. N gi ln 1 ci g rt k b, hoang s gi chn ni rng. Cu th th 8 nhiu thanh bng nh lm du i v d di, him tr cu ni rng v m ra 1 bc tranh thin nhin ni ni rng y lng mn. 8 cu th u cu bi th Ty Tin l nhi nh v ni rng Ty Bc, v ng i Ty Tin nhng qua nhng chi tit c t v thin nhin ni rng Ty Bc, n tr thnh 1 k c xa xi trong tm tr nh th. l 1 ni nh mnh lit cu ngi lnh Ty Tin ni ring v cu nhng ngi lnh ni chung. Bi th Ty Tin di ngi bt cu lng mn, tr tnh cu Quang Dng tr thnh 1 kit tc cu mi thi i. Cm hng ch o xuyn sut bi th l cm hng v ni nh. Quang Dng miu t ni nh bng ngi bt ti tnh giu cht nhc, cht ho v m cht th. Bi th l 1 khc nhc cu tm hn, cu cuc sng. Bi th, Xun Din tht chnh xc khi cho rng c bi th Ty Tin nh ang ngm m nhc trong ming. Bi th hay bi l n c vit nn t ngi bt ho hoa, lng mn v cu 1 ngi lnh Ty Tin nn n c 1 ci rt ring v p. Mang cht lnh nn Quang Dng mi c th vit nn nhng vn th hay nh th Ty Tin l 1 bi th hay c vit nn bi tm hn , ti hoa, lng mn cu ngi lnh tr thc tiu t sn Quang Dng. Bi th nh 1 bc tng i bt t tc vo nn vn hc Vit Nam hnh nh nhng ngi lnh tr thc yu nc v danh. Bi th xng ng c xem l kit tc cu Quang Dng khi vit v ngi lnh tr thc tiu t sn ho hoa, phong nh.
3: Phn tch kh th sau c trch trong bi Ty Tin ca Quang Dng: " Ty Tin on qun khng mc tc .......................... Sng M gm ln khc c hnh
Bi lm Mi cuc chin tranh ri s qua i, bi thi gian c th ph dy ln hnh nh ca nhng anh hng v danh nhng vn hc vi s mnh thing ling ca n khc tc mt cch vnh vin vo tm hn ngi c hnh nh nhng ngi con anh hng ca t nc ng xung v nn c lp ca T quc trong sut trng k lch s. trong th Quang Dng cng dng ln mt bc tng i bt t nh vy v ngi lnh cch mng trong cuc khng chin trng k chng thc dn Php xm lc nc ta. l bc tng i lm cho nhng ngi chin s yu nc tng ng xung trong nhng thng nm gian kh y bt t cng thi gian "Ty Tin on qun khng mc tc Qun xanh mu l d oai hm Mt trng gi mng qua bin gii m m Hni dng kiu thm Ri rc bin cng m vin x Chin trng i chng tic i xanh o bo thay chiu anh v t Sng M gm ln khc c hnh"
"Ty Tin" ca Quang Dng l dng hi c v cng thng nh v nhng ng i ca nh th, nhng ngi tng sng, tng chin u nhng cng c ngi hy sinh, nhng ngi tr v vi t m yu thng, nhng du sao cng l nhng ngi mi mi nm li ni bin cng hay min vin x. Chnh v th QDng khng ch dng li c mt hnh nh ca on binh Ty Tin trn nhng chng ng hnh qun gian kh hy sinh m "i vn c ti" nh 14 dng th u tin. V QDng cng khng ch khc tc hnh nh ca nhng ngi lnh vi mt i sng tnh cm ht sc phong ph, nhng tnh cm ln lao l tnh qun dn. QDng c bit quan tm ti tng dng tng i ngi lnh Ty Tin trong tc phm ca mnh. Nh th s dng h thng ngn ng giu hnh nh, hng lot nhng th php nh tng phn, nhn ho, tng cp ngha to n tng mnh khc tc mt cch su sc vo tm tr ngi c hnh nh nhng ngi con anh hng ca t nc, ca dtc. l bc tng i sng sng gia ni cao sng su, gia mt khng gian hng v nh chng ta thy trong cc cu th "Ty Tin on qun ..... khc c hnh" Bc tng i ngi lnh Ty Tin trc ht c khc ho ln t nhng ng nt nhm t m cuc sng gian kh ca h. Nu nh nhng on th trc ngi lnh mi ch hin ra trong on qun mi trong cu: " Si Khao sng lp on qun mi " hay trong khung cnh ht sc lng mn trong m lin hoan, m la tri thm tnh c nc th y l hnh nh on binh khng mc tc da xanh nh l rng. Cm hng chn thc ca QDng khng n trnh vic m t cuc sng gian kh m ngi lnh phi chu ng. Nhng cn st rt rng lm tc h khng th mc c (ch khng phi h c tnh co trc nh gip l c cho d nh nhiu ngi tng ni). Cng v st rt rng m da h xanh nh l cy (ch khng phi h xanh mu l ngu trang), v ngoi dng nh rt tiu tu. Nhng th gii tinh thn ca ngi lnh li cho thy h chnh l nhng ngi chin binh anh hng, h cn cha ng c mt sc mnh p o qun th, h dng mnh nh h bo, hm beo. Ci gii ca QDng l m t ngi lnh vi nhng nt khc kh tiu tu nhng vn gi ra m hng rt ho hng ca cuc sng. Bi v cu th "Ty Tin on binh khng mc tc" vi nhng thanh trc ri vo trng m u ca cu th nh "tin", "mc tc". Nh nhng thanh trc y m m hng ca cu th vt ln. Chng nhng th, h cn l c mt on binh. 2 ch "on binh" m Hn Vit gi ra mt kh th ht sc nghim trang, hng dng. V c bit hai ch "Ty Tin" m u cu th khng ch cn l tn gi ca on binh na, n gi ra hnh nh mt on binh d u khng mc tc vn ang qu cm tin bc v pha Ty. Th php tng phn m QDng s dng cu th "Qun xanh mu l d oai hm" khng ch lm ni bt ln sc mnh tinh thn ca ngi lnh m cn thm su mu sc vn ho ca dn tc. y, nh th khng ch mun ni rng nhng ngi lnh Ty Tin nh cha sn lm, khng phi mun "ng vt ho" ngi lnh Ty Tin m mun ni ti sc mnh bch chin bch thng bng mt hnh nh quen thuc trong th vn xa. Phm Ng Lo cng ca ngi ngi anh hng v quc trong cu th "Honh sc giang san cp k thu
Tam quan k h kh thn ngu" V ngay c H Ch Minh trong "ng sn" cng vit "Ngha binh trng kh thn ngu u Th din si long xm lc qun" C th ni QDng s dng mt mtp mang m mu sc phng ng cu th mang m vang ca ls, hnh tng ngi lnh cch mng gn lin vi sc mnh truyn thng ca dtc. c cu th: "Qun xanh mu l d oai hm" ta nh nghe thy m hng ca mt ho kh ngt tri ng . Hnh tng ngi lnh Ty Tin bng nhin tr nn rt p khi QDng b sung vo bc tng i ny cht ho hoa, lng mn trong tm hn h "Mt trng gi mng qua bin gii m m H Ni dng kiu thm" Trc ht l mt v p tm lng lun hng v Tquc, hng v Th . Ngi lnh du ni bin cng hay vin x xa xi m lng lc no cng hng v HNi. Ta bng nh n cu th ca Hunh Vn Ngh: "T thu mang gm i m nc Nghn nm thng nh t Thng Long" Ngi lnh Ty Tin du "mt trng gi mng qua bin gii" m nim thng ni nh vn hng v mt "dng kiu thm". mt thi, vi ci nhn u tr, ngi ta ph phn thi tiu t sn, thc ra nh v p y ca tm hn m ngi lnh c sc mnh vt qua mi gian kh, ngi lnh tr thnh mt biu tng cho v p ca con ngi Vit Nam. QuDng to nn mt tng phn ht sc c sc - nhng con ngi chin u kin cng vi ch st thp cng chnh l con ngi c mt sng tm hn phong ph. Ngi lnh Ty Tin khng ch bit cm sng cm gm theo ting gi ca non sng m cn rt ho hoa, gia bao nhiu gian kh, thiu thn tri tim h vn rung ng trong mt ni nh v mt dng kiu thm, nh v v p ca H Ni - Thng Long xa. Bc tng i ngi lnh Ty Tin c khc tc bng nhng ngun nh sng tng phn ln nhau, va hin thc va lng mn. Tng ng nt u nh ni bt v to c nhng n tng mnh m. y cng l c trng ca th QDng. Nu nh 4 cu th trn, ngi lnh Ty Tin hin ra trong hnh nh mt on binh vi nhng bc chn Ty tin vang di kh th ho hng v mt th gii tm hn ht sc lng mn th y bc tng i ngi lnh Ty Tin c khc tc bng nhng ng nt ni bt v s hy sinh ca h. Nu ch c tng cu th, ch phn tch tng hnh nh ring r c lp, ngi ta d cm nhn mt cch bi lu v ci cht ca ngi lnh m th ca khng chin thu y rt t khi ni n. Bi th ca khng chin phn ln ch quan tm n ci hng m khng quan tm n ci bi. Nhng nu t cc hnh nh, cc cu th vo trong chnh th ca n, ta s hiu QDng m t mt cch
chn thc s hy sinh ca ngi lnh bng cm hng lng mn, hnh tng v th chng nhng khng ri vo bi ly m cn c sc bay bng. C th thy cu th: "Ri rc bin cng m vin x" nu tch ring ra rt d gy cm gic nng n bi l cu th ni v ci cht, v nm m ca ngi lnh Ty Tin ni "vin x". Tng ch tng ch dng nh mi lc mt nhn thm nt nhc bun ca khc ht hn t s. Chng phi th sao? Ni v nhng nm m, li l nhng nm m "ri rc" d gi s hoang lnh, li l "ri rc" ni "vin x", nhng nm m y cng gi s c n ci ct. QDng mun ni ti ni yn ngh ca nhng ngi ng i "Anh bn di du khng bc na Gc ln sng m b qun i" Trong Chinh ph ngm: "Hn t s gi v thi Mt chinh phu trng ri ri soi Chinh phu t s my ngi No ai mc mt no ai gi hn" Tuy nhin vi cu th th hai, ta li thy hnh nh nhng nm m ri rc ni bin cng tr v vi s m cng ca nim bit n ca nhn dn, ca t nc. Bi chnh l nm m ca nhng ngi con anh dng "Chin trng i chng tic i xanh" ng thi cng chnh cu th th 2 lm cho nhng nm m ri rc kia c nng ln nhng tng cao ca i tng nim, ca T quc i vi ngi lnh v ting gi ca chin trng m hin dng tui xanh ca mnh. Trong th QDng lun l mt s nng nhau ca nhiu hnh nh nh vy. S hy sinh ca ngi lnh cn c trng l ho trong cu th "o bo thay chiu anh v t" Bao nhiu thng yu ca QDng trong mt cu th nh vy v mt ng i ca mnh. Ai bo QDng khng xt thng nhng ngi ng i ca mnh ra i trong cch tin a y, cnh tin a vi bao thiu thn, kh khn, ci thu nhng ngi lnh Ty Tin cht v st rt nhiu hn cht v chin trn. Li trong cnh khng chin cn rt kh khn nn tin a ngi cht khng c c mt chic quan ti. Hong Lc trong "Ving bn" cng vit v cnh tin a nh th " y khng manh vn Chn anh bng tm chn Ca ng bo Ca Ngn Tng ti ngy s tn"
Ch c iu cu th ca QDng khng dng li mc t thc m y ln thnh cm hng trng l, coi chiu l o bo cuc tin a tr nn trang nghim, c knh. Cng c ngi hiu n chic chiu cng khng c, ch c chnh tm o ca ngi lnh. D hiu theo cch no th cng phi thy QDng trng l ho cuc tin a bi thng bng hnh nh chic o bo v s hy sinh ca ngi lnh c coi l s tr v vi t nc, vi ni sng. Cm t "anh v t" ni v ci cht nhng li bt t ho ngi lnh, ni v ci bi thng nhng li bng hnh nh trng l. Mch cm xc y dn ti cu th y tnh cht trng ca "Sng M gm ln khc c hnh" T s kt hp mt cch hi ho gia ci nhn hin thc vi cm hng lng mn, QDng dng ln bc chn dung , mt bc tng i ngi lnh cch mng va chn thc va c sc khi qut, tiu biu cho v p sc mnh dn tc ta trong thi i mi, thi i c dn tc ng ln lm cuc khng chin v quc thn k chng thc dn Php. l bc tng i c kt tinh t m hng bi trng ca cuc khng chin y. l bc tng i c khc tc bng c tnh yu ca QDng i vi nhng ngi ng i, i vi t nc ca mnh. V th t bc tng i vt ln khc ht ngi ca ca nh th cng nh ca c t nc v nhng ngi con anh hng y. (Ch : Vi bi sau bn cng c th ly bi vn mu trn tham kho c: : V p bi trng ca hnh tng ngi lnh trong bi th Ty Tin ca Quang Dng.)
4: Phn tch on th sau trong bi Ty Tin ca Quang Dng Doanh tri bng ln hi uc hoa, Sng M gm ln khc c hnh
Bi lm Ty Tin l bi ht ca tnh thng mn, l khc ca chin trn ca anh V quc qun nm xa, nhng anh hng bui u khng chin o vi chn khng i lng gic nh (Nh Hng Nguyn), nhng trng s ra trn vi li th Chin trng i chng tic i xanh. Quang Dng vit bi th Ty Tin vo nm 1948, ti Ph Lu Chanh bn b sng y thng yu: Sng y chm ngun qua Ph Quc So diu khuya khot thi m trng (Mt ngi Sn Ty 1949). Ty Tin l mt n v qun i thnh lp vo nm 1947, hot ng v chin u thngngun sng M, min Ty Ha Bnh, Thanh Ha sang Sm Na, trn di bin cng Vit Lo. Quang Dng l mt i i trng trong on binh Ty Tin, ng i anh nhiu ngi l nhng chng trai H Ni yu nc, dng cm, ho hoa. Bi th Ty Tin ni ln ni nh ca tc gi sau mt thi gian xa ri n v: Sng M xa ri Ty Tin i! Nh v rng ni nh chi vi Bi th gm c 4 phn. Phn u ni v ni nh, nh sng M, nh ni rng min Ty, nh on binh Ty Tin vi nhng no ng hnh qun chin u v cng gian kh on th
trn y gm c 16 cu th, l phn 2 v phn 3 ca bi th ghi li nhng k nim p mt thi gian kh, nhng hnh nh y t ho v ng i thn yu. phn u, sau hnh nh Anh bn di du khng bc na Gc ln sng m b qun i, ngi c ngc nhin, xc ng trc vn th m p, man mc, tnh t, ti hoa: Nh i Ty Tin cm ln khi Mai Chu ma em thm np xi Bt cm ta khi nng tnh qun dn, ta hng ca thm np xi, hng ca ni rng, ca Mai Chu, v hng ca tnh thng mn. M u phn hai l s ni tip ci hng v thm np xi y. Hi uc hoa tr thnh k nim p trong lng nh th, v tr thnh hnh trang trong tm hn cc chin binh Ty Tin: Doanh tri bng ln hi uc hoa, Ka em xim o t bao gi Khn ln man iu nng e p Nhc v Vin Chn xy hn th uc hoa l cy nn t ln trong phng ci, m tn hn, t ng c dng trong vn hc c: uc hoa chng thn vi chng mai xa (Truyn Kiu 3096). Quang Dng c mt s nho nn li: hi uc hoa m la tri, m lin hoan trong doanh tri on binh Ty Tin. Bng ch nh sng ca uc hoa, ca la tri sng bng ln; cng cn c ngha l ting khn, ting ht, ting ci tng bng rn r. S xut hin ca em, ca nng lm cho hi uc hoa mi mi l k nim p mt thi chinh chin. Nhng thiu n Mng, nhng thiu n Thi, nhng c ph xao Lo xinh p, duyn dng e p, xut hin trong b xim o rc r, cng vi ting khn man iu xy hn th trong lng cc chng lnh tr. Ch ka l i t tr, ng u cu Ka em xim o t bao gi nh mt ting trm tr, ngc nhin, tnh t. Mi gian kh, mi th thch, nh b y li v tiu tan. Xa Ty Tin mi c bao ngy th m nh th nh chi vi, nh hi uc hoa, nh chiu sng Chu Mc y. Hi ngi i hay t hi mnh c thy v c nh. Bao k nim su sc v th mng li hin ln v a v: Ngi i Chu Mc chiu sng y C thy hn lau no bn b C nh dng ngi trn c mc Tri dng nc l hoa ong a
Ch y bt vn vi ch thy, mt vn lng thn tnh, m iu cu th tru xung nh mt nt nhn, mt s nhc nh trong hoi nim nhiu bng khung. N s xa nh kinh thnh Thng Long l nh hn thu tho, nay Quang Dng nh l nh hn lau, nh ci xo xc ca gi, nh nhng c lau trng tri. C nh v rng ni, nh chi vi th mi c nh v c thy hn lau trong k nim. C thy ri li c nh, mt li vit uyn chuyn ti hoa, ng l cu th trc gi cu th sau nh nhng k nim tr v Nh cnh (hn lau) ri nh ngi (nh dng ngi) cng con thuyn c mc tri dng nc l hoa ong a. Hnh nh hoa ong a l mt nt v lng mn gi t ci dng ngi trn c mc tri theo thi gian v dng hoi nim. on th gi ln mt v p m h, thp thong, gn xa, h o trn ci nn chiu sng y. Cnh v ngi c thy v nh mang nhiu man mc bng khung. Bt php, thi php ca ch ngha lng mn li du n ti hoa qua on th ny. Gia nhng bn b, c mc, dng nc l l hn lau, l dng ngi, l hoa ong a tt c c ph m bi mn trng mng ca mt chiu sng hoi nim. Tng l siu thc m lng mn, ti hoa. Phn ba bi th ni v on binh Ty Tin. Quang Dng s dng bt php hin thc to nn bc chn dung nhng ng i thn yu ca mnh. phn mt ni v con ng hnh qun v cng gian kh khc ho ch kh anh hng cc chin s Ty Tin; Phn hai, i su miu t v p lng mn ca nhng chin binh ho hoa, yu i. Phn ba ny, ngi c cm thy nh th dang nh, ang ngm nhn, ang hi tng, ang ngh v tng gng mt thn yu, cng mnh vo sinh ra t, nm tri nhiu gian kh mt thi trn mc. Nh mt on phim cn cnh gi t ci d di, ci khc lit mt thi mu la oai hng. Ch ngha yu nc ca dn tc hun c qua 4.000 nm lch s c nng ln tm vc mi ca ch ngha anh hng cch mng trong thi i H Ch Minh: Ty Tin on binh khng mc tc Qun xanh mu l d oai hm Mt trng gi mng qua bin gii m m H Ni dng kiu thm Nhng vn th ngn ngn cht hin thc, na th k sau m ngi c vn cm thy trong khi la, trong m vang ca ting sng, nhng gng mt kiu hng ca on dng s Ty Tin. on binh khng mc tc, Qun xanh mu l, tng phn vi d oai hm. C ba nt v u sc, gc cnh hnh nh nhng V tm, V trc mt thi gian kh c ni n mt cch hn nhin. Qun phc xanh mu l, nc da xanh v u khng mc tc v st rt rng, th m quc thc hin ngang, xung trn nh gip l c d oai hm lm cho gic Php kinh hn bt va Tam qun t h kh thn Ngu l hnh nh cc trng s St Tht, i Trn; Tng s kn tay t h B ti chn k vut nanh l tm vc cc ngha s Lam Sn. Qun xanh mu l d oai
hm l ch kh lm lit hin ngang ca anh b i c h trong chn nm khng chin chng Php. Gian kh v c lit th, nhng h vn mng vn m. Mt trng gi mng qua bin gii; Mng git gic, nh tan l xm lng xc th cht ng xy thnh chin cng. Trn chin trng, trong la n th mt trng, gia m khuya trong doanh tri c nhng cn m p: m m H Ni dng kiu thm. Ba ch dng kiu thm tng in du vt trong vn lng mn thi tin chin, c Quang Dng a vo vn th mnh din t tht t ci phong ho hoa, a tnh ca nhng chin binh Ty Tin, nhng chng trai ca t nghn nm vn vt, gia khi la chin trng vn m, vn nh v mt mi trng xa, mt gc ph c, mt t o trng, mt dng kiu thm. Ngi bt ca Quang Dng bin ho, lc th bnh d mc mc, lc th mng o nn th, v chnh l v p ho hng ti hoa ca mt hn th chin s. Bn cu th tip theo cui phn 3, mt ln na nh th ni v s hy sinh trng lit ca nhng anh hng v danh trong on qun Ty Tin. Cu th Chin trng i chng tic i xanh vang ln nh mt li th Quyt t cho T quc quyt sinh. C bit bao chin s ng xung ni gc rng, bn b dc v c lp, t do ca T quc. Mt tri thng nh mnh mang: Ri rc bin cng m vin x Cc anh v t mt cch thanh thn, bnh d; yn ngh trong lng M, gic ng nghn thu. Chng c da nga bc thy nh cc trng s ngy xa, ch c o bo thay chiu anh v t, nhng T quc v nhn dn i i ghi nh cng n cc anh. Ting thc sng M gm ln nh mt lot i bc n x tri, khc c hnh y to nn khng kh thing ling, bi trng v cao c: Ri rc bin cng m vin x Chin trng i chng tic i xanh o bo thay chiu anh v t Sng M gm ln khc c hnh Cc t Hn Vit xut hin bt ng trong on th (bin cng, vin x, chin trng, o bo, khc c hnh) gi ln mu sc c knh, trng lit v uy nghim. C mt mt hy sinh. C xt xa thng tic. Khng bi ly yu mm, bi l s hy sinh c khng nh bng mt li th: Chin trng i chng tic i xanh. Bit bao xt thng v t ho n cha trong vn th. Quang Dng l mt trong nhng nh th u tin ca nn th ca khng chin ni rt cm ng v s hy sinh anh dng ca cc chin s v danh. Hn 20 nm sau, nhng thi s thi chng M mi vit c nhng vn th cm ng nh th: H sng v cht Gin d v bnh tm Khng ai nh mt t tn
Nhng h lm ra t nc (t nc - Nguyn Khoa im) Nhng thng nm chin tranh i qua. on binh Ty Tin nhng ai cn ai mt, nhng ai ly ven rng chp chin cng? C lai chinh chin k nhn hi? xa nay, bui chin tranh, my ai i chinh chin cn tr v? on th trn y cho thy ci tm p v ci ti hoa ca Quang Dng. Nu Chnh Hu, qua bi ng Ch ni rt hay v ngi nng dn mc o lnh, th Quang Dng, vi bi th Ty Tin dng ln mt tng i hng v uy nghim v nhng chng trai H Ni mang gm i gi nc dng cm, can trng, trong gian kh chin u hy sinh vn lc quan yu i. Anh hng, ho hoa l hnh nh on binh Ty Tin. Hai on th trn y th hin ct cch v bt php lng mn, hn th ti hoa ca Quang Dng. Nu th l s th hin con ngi v thi i mt cch cao p th Ty Tin cho ta cm nhn v n tng y. Ty Tin mang v p c o ca mt bi th vit v ngi lnh anh b i c H nhng nm u khng chin chng Php. Bi th hi t mi v p v bn sc ca th ca khng chin ca ngi ch ngha yu nc v ch ngha anh hng cch mng Vit nam.
5: Bnh ging bc tranh t bnh trong bi th Vit Bc
Bi lm 1 Nhc n Vit Bc l nhc n ci ngun ca cch mng, nhc n mnh t trung du ngho kh m nng ngha nng tnh - ni in su bao k nim ca mt thi k cch mng gian kh nhng ho hng si ni khin khi chia xa, lng ta sao khi xuyn xao bi hi. V c th si nh, si thng c th m an ci xon xut nh ting gi "Ta - mnh" ca i la yu nhau. ng nh li th Ch Lan Vin tng vit " Khi ta t ch l ni / Khi ta i t bng ha tm hn". Vng! Vit Bc ha tm hn do dt ngha yu thng trong th T Hu vi nhng li th nh ting nhc ngn nga, vi cnh vi ngi m p nhng k nim n tnh c bao gi qun c. "Ta v mnh c nh ta Ta v, ta nh nhng hoa cng ngi Rng xanh hoa chui ti o cao nng nh dao gi tht lng Ngy xun m n trng rng Nh ngi an nn chut tng si giang Ve keo rng phch vng Nh c em gi hi mng mt mnh Rng thu trng ri ha bnh Nh ai ting ht n tnh thy chung"
T Hu l nh th tr tnh chnh tr, th ng din t nhng tnh cm cch mng tht nh nhng m cng tht m su. Vit Bc l nh cao ca th T Hu ni ring, ca th ca khng chin chng Php ni chung. Bi th c vit vo thng 10/1954, khi Trung ng ng v Chnh ph, Bc H v cn b khng chin t gi "Th gi ngn" v vi "Th Hoa vng nng Ba nh". C bi th l mt nim hoi nim nh thng tun chy v nhng nm thng chin khu Vit Bc rt gian kh nhng vui ti ho hng. Nhng c l li n tng su m nht trong bi ca Vit Bc c l l on th v bc tranh t bnh vi bn ma xun - h - thu ng. M u on th l hai cu th gii thiu ni dung bao qut cm xc chung ca on th: "Ta v mnh c nh ta Ta v ta nh nhng hoa cng ngi" Cu th u tin s dng cu hi tu t "mnh c nh ta", cu th th hai l t tr li, ip t "ta" lp li bn ln cng vi m "a" l m m khin cu th mang m hng ngn xa, tha thit nng nn. Vi T Hu, ngi cn b ra i khng ch nh n nhng ngy thng gian kh "bt cm s na chn sui p cng", m cn nh n v p ng yu ca Hoa cng Ngi. y, hoa tng trng cho v p thin nhin Vit Bc. Cn con ngi l con ngi Vit Bc vi tm o chm ngho kh nhng m lng son. Hoa v Ngi qun qut vi nhau trong v p hi ha m thm to nn ci nt ring bit, c o ca vng t ny.Chnh iu y to nn ci cu trc c sc cho on th.Trong bn cp lc bt cn li cu su dnh cho nh hoa, nh cnh, cu tm dnh cho nh ngi.Cnh v Ngi trong mi cu li c nhng sc thi c im ring tht hp dn. Nhc n ma ng ta thng nh n ci lnh thu xng da, ci m m ca nhng ngy ma phn gi bc, ci bun b ca kh tri u ut. Nhng n vi Vit Bc trong th T Hu th tht l. Ma ng bng m p l thng: Rng xanh hoa chui ti o cao nng nh dao gi tht lng im xuyt trn ci nn mu xanh bt ngt bao la ca cnh rng, l mu hoa chui ti ang n r lung linh di nh nng mt tri. T xa trng ti, bng hoa nh nhng b uc thp sng rc to nn mt bc tranh vi ng nt, mu sc va i lp, va hi ha,va c in va hin i.Ci mu " ti" - gam mu nng ca bng chui ni ln gia mu xanh bt ngt ca ni rng, lm cho thin nhin Vit Bc tr nn ti sng, m p v nh tim n mt sc sng, xua i ci hoang s lnh gi hiu ht vn c ca ni rng. Cu th lm ta lin tng n mu ca hoa lu trong th Nguyn Tri: Thch lu hin cn phun thc Hng lin tr tn mi hng T lin tng y ta thy, ma ng trong th T Hu cng lan ta hi m ca ma h ch khng lnh lo hoang s bi mu ca hoa chui cng nh ang phun tro t gia mu xanh ca ni rng.
Cng hin ln vi ci lung linh ca hoa chui y l con ngi ca vng chin khu ln ni lm nng, pht ry sn xut ra nhiu la khoai cung cp cho khng chin "o cao nng nh dao gi tht lng" .Trc thin nhin bao la, con ngi dng nh cng tr nn k v, hng trng hn. y nh th khng khc ha gng mt m chp ly mt nt thn tnh rc sng nht. l nh mt tri chp le trn li dao rng ngang lng. y cu th va mang ngn ng th nhng li va mang ngn ng ca ngh thut nhip nh. Con ngi nh mt t im ca nh sng. Con ngi y cng xut hin mt v tr, mt t th p nht - " o cao". Con ngi ang chim lnh nh cao, chim lnh ni rng, t do " Ni rng y l ca chng ta/ Tri xanh y l ca chng ta". y l ci t th lm ch y kiu hnh v vng chi: Gia ni v nng, gia tri cao bao la v rng xanh mnh mang. Con ngi y tr thnh linh hn ca bc tranh ma ng Vit Bc. ng qua, xun li ti. Nhc n ma xun ta lin tng ngay n sc sng mi ca c cy, hoa l, ca trm loi ang ca mnh thc dy sau ma ng di. Ma xun Vit bc cng vy: Ngy xun m n trng rng Nh ngi an nn chut tng si giang Bao trm ln cnh vt ma xun l mu trng du dng, trong tro, tinh khit ca hoa m n khp rng: "Ngy xun m n trng rng". "trng rng" c vit theo php o ng v t "trng" c dng nh ng t c tc dng nhn mnh vo mu sc, mu trng dng nh ln t tt c mi mu xanh ca l, v lm bng sng c khu rng bi sc trng m mng, bng khung, du mt ca hoa m . ng t "n" lm sc sng ma xun lan ta v trn tr nha sng. y khng phi l ln u tin T Hu vit v mu trng y, nm 1941 Vit Bc cng n bc H trong mu sc hoa m: i sng xun nay xun bn mt Trng rng bin gii n hoa m Bc v im lng con chim ht Thnh tht b lau vui ngn ng Ma xun cng tr nn ti tn hn na bi s xut hin ca hnh nh con ngi vi hot ng " chut tng si giang". Con ngi p t nhin trong nhng cng vic hng ngy. T "chut" v hnh nh th ni ln c bn tay ca con ngi lao ng: cn mn, t mn, kho lo, ti hoa, nhanh nhn, chm cht cng chnh l phm cht tn to ca con ngi Vit Bc. Ma h n trong m thanh rn r ca ting ve, bc tranh Vit Bc li sng ng hn bao gi ht: Ve ku rng phch vng Nh c em gi hi mng mt mnh Thi im ve ku cng l thi im rng phch vng. ng t "" l ng t mnh, din t s vng ln ng lot ca hoa phch u h. Mu ca cy phch vng c sui ngn dng nh lm cho nh nng ca ma h v c ting ve ku rm ran kia na cng tr nn ng
vng ra. y l mt bc tranh sn mi c v ln bng hoi nim, nn lung linh nh sng, mu sc v rn r m thanh.T Hu khng ch c bit ti trong vic miu t v p ring ca tng ma, m cn c ti trong vic miu t s vn ng i thay ca thi gian v cnh vt. Ch trong mt cu th trn m ta thy c c thi gian lun chuyn sng ng: ting ve ku bo hiu ma h n v cy Phch ng sang mu vng rc r. y chnh l mt biu hin c sc ca tnh dn tc. Hin ln trong ci thin nhin ng vng v rn r y, l hnh nh c gi o chm cn mn i hi bp mng rng cung cp cho b i khng chin: "Nh c em gi hi mng mt mnh". Hi mng mt mnh m khng gi ln n tng v s c n, hiu ht nh bng dng ca ngi sn n trong th xa; tri li rt tr tnh, th mng, gn gi thn thng tha thit. Hnh nh th cng gi ln c v p chu kh chu thng ca c gi. ng sau , n cha bit bao nim cm thng, trn trng ca tc gi. Thu sang, khung cnh ni rng chin khu nh c tm trong nh trng xanh huyn o lung lunh du mt: "Rng thu trng ri ha bnh Nh ai ting ht n tnh thy chung" Khng gian bao la trn ngp nh trng, l nh trng ca t do, ca ha bnh di sng nim vui ln tng ni rng, tng bn lng Vit Bc. Ta cng tng bit n ma thu y nh trng trong th ca Bc khi cn chin khu: Trng vo ca s i th Vic qun ang bn xin ch hm sau Chung lu cht tnh gic thu y tin thng trn lin khu bo v y khng c ting chung bo thng trn nhng li vang ln ting ht. l ting ht trong tro ca ng bo dn tc, l ting ht nhc nh thy chung n tnh. y cng chnh l ting ht ca Vit Bc ca ni rng ca tnh cm mi lm nm gn b thit tha mn nng. Vng! Bc tranh ma thu Vit Bc lm hon chnh bc tranh tuyt m ca ni rng v khp li on th bng ting ht "n tnh thy chung" gi cho ngi v v c ngi c nhng rung ng su xa ca tnh yu qu hng t nc. Vi nhng nt chm ph n s gin d, va c in va hin i, on th trn ca T Hu lm ni bt c bc tranh cnh v ngi qua bn ma ca chin khu Vit Bc. Cnh v ngi ha hp vi nhau t im cho nhau, lm cho bc tranh tr nn gn gi thn quen, sng ng v c hn hn. Tt c tan chy thnh ni nh nhung quyn luyn thit tha trong tm hn ngi cn b v xui. Bi lm 2 i! Ni nh,c bao gi th!.Ni nh i qua thi gian,vt qua khng gian.Ni nh thm su lng ngiV ni nh y c ray rt,da dit trong tm hn ngi chin s cch mng min xui khi xa ri Vit Bc thn yu-ni tng nui nng mnh trong nhng ngy khng chin gian lao. Ta v, mnh c nh ta Ta v, ta nh nhng hoa cng ngi
Rng xanh hoa chui ti o cao nng nh dao gi tht lng. Ngy xun m n trng rng Nh ngi an nn chut tng si giang Ve ku rng phch vng Nh c em gi hi mng mt mnh Rng thu trng ri ho bnh Nh ai ting ht n tnh thy chung. Trong cng mt on th ngn nhng t nh c lp li nm ln.Ni nh xuyn sut t cu u n cu cui on.Hai dng u l li khi gi, nhc kho:mnh c nh ta khng?Ring ta,ta vn nh!Cch xng h gi v thn mt,tnh cm m tha thit.Ta vi mnh tuy hai m mt,tuy mt m hai. Ngi ra i nh nhng g?Vit Bc c g m nh, m thng?Cu th trnh by rt r? Ta v,ta nh nhng hoa cng ngi Ni rng,phong cnh Vit Bc c v nh hoa.N ti thm,rc r v thm mt.Trong bc tranh thin nhin y,hnh nh con ngi hin ln,gin d,chn cht,mc mc m cao p v cng!Con ngi v thin nhin lng vo nhau,gn kt vi nhau to nn ci phong thi ring ca Vit Bc. Bn ma t nc i qua trong nhng cu th ngn gn bng cc hnh nh,chi tit chc lc,c trng.Mi ma mang mt hng v c o ring. Ma ng,rng bic xanh, im ln nhng bng hoa chui ti v nh nng vng rc r.Xun n, c khu rng bng sng bi mu trng ca hoa m.H sang, c ve ku v c rng phch vng.V khi thu v,thin nhin c thp sng bi mu vng du du ca nh trng.on th trn ngp nhng mu sc chi li,rc r: xanh, , vng, trngNhng mu sc y p mnh vo gic quan ca ngi c.Tip xc vi nhng cu th ca T Hu,ta nh c chim ngng mt bc tranh sinh ng.Trong ,nhng gam mu c s dng mt cch hi ho t nhin cng tn thm v p ca ni rng Vit Bc. Thi gian vn hnh nhp nhng trong nhng dng th.N bc nhng bc rn ri,vng chc khin ta chng th thy pht giao ma.Thin nhin Vit Bc cn c m t theo chiu dc thi gian.Bui sng hoa m n trng rng,tra nng vng rc r v khi m v,trng di bng bc khp niNi rng Vit Bc nh mt sinh th ang bin i trong tng khonh khc. V ci phong cnh tuyt vi,ng yu y cng tr nn hi ho,nng m,sinh ng hn ln khi xut hin hnh nh ca con ngi.con ngi ang lng vo thin nhin,nh mt o hoa p nht,c hng thm ngo ngt nht.Mi cu th t cnh i cp vi mt cu th t ngi.Cnh v ngi an xen vo nhau mt cch hi ho.y l nhng con ngi lao ng,gn b,hng say vi cng vic.K dao gi tht lng,ngi an nn, c em gi hi mng mt mnh v ting ht n tnh ca ai vang ln gia m rng ni xn xaoHnh nh con ngi l nt p ca thin nhin thm rc r.Chnh h thp sng thin nhin,lm cho thin nhin thm rc r.Chnh h gi nn ni nh da dit cho ngi ra i.c on th,ta c cm nhn nhng v p bnh d m trong sng ca tm hn ngi Vit Bc. h i x vi nhau bng tnh ngha mn m,chn tht,bng s thu chung trc sau nh mt.H nui chin s,nui cch mng,nui cuc
khng chin ca dn tc.Nhng con ngi Vit Bc tuy bnh d nhng tht anh hng. Khi gi hnh nh thin nhin v con ngi ni y,T Hu th hin mt tnh cm tha thit,n tnh su nng v ni nh thng su sc.Ta vi mnh,mnh vi ta tng: Thng nhau chia c sn li Bt cm s na,chn sui p cng. tng san s nhng ngt bi,gian nan vt v nh th!Ta,mnh lm sao c th qun nhau c.Tnh cm mn thng y n su vo tm hn k ,ngi i.V th,khi ra i,nh l ni nim khc m su trong tm khm,tnh cm ca tc gi. Ging th lc bt nh nhng m su lng.C kh th m cha nim lc quan,vui sng v tin tng vo cuc sng.N mang m iu tr tnh,th hin tnh yu thin nhin, con ngi tha thit v tm lng yu nc thit tha ca T Hu.Cui on th vang ln ting ht ngt ngo khi gi bao k nim.K nim y theo mi du chn ngi i v qun qut bn lng k li. Nhng cu th ca T Hu c tnh khi qut cao so vi ton bi.Li th gin d m trong sng th hin nim rung ng tht s trc v p ca ni rng v con ngi Vit Bc.Ni nh trong th ca T Hu i vo tm hn ngi c,nh khc dn ca ngt ngo li trong lng ta nhng tnh cm su lng,du dng.. Bi lm 3 Trong nhng nm khng chin chng Php khi m cnh ng vn chng Vit Nam ang c ln gi Th mi thi qua th T Hu li tm v vi nhng vn th truyn thng. Khi c Vit Bc n tng ban u m ngi c d dng nhn thy l tnh dn tc, tnh dn gian rt m ca bi th. Trong khi Th mi ang chim u th mt cch tuyt i th ta li thy xut hin trn thi n tp th T y ni bt l bi Vit Bc l nh cao ca s tm v ci ngun vn th dn tc. Vit Bc l mt trng ca tuyt p v cuc khng chin v i ca dn tc chng thc dn Php. Bi th ra i v i vo lng ngi bng ging iu n tnh thu chung nh ca dao, khc ho su sc ni nim ca ngi con ri th khng chin m trong thm tm y p k nim nh thng. Trong tm trng k - ngi i, hnh bng ca ni rng con ngi Vit Bc vn nguyn cng k c vi bao hnh nh n s m cm ng. hm nay nhng cu th cn rung ng lng ngi vi nhng sc mu, m thanh ti ri hi th ca ni rng chin khu, hi m ca ngi tnh lan to: Ta v, mnh c nh ta Ta v, ta nh nhng hoa cng ngi. Rng xanh hoa chui ti o cao ng nh dao gi tht lng Ngy xun m n trng rng Nh ngi an nn chut tng si giang. Ve ku rng phch vng, Nh c em gi hi mng mt mnh. Rng thu trng ri ho bnh, Nh ai ting ht n tnh thu chung.
c Vit Bc ta thy rng vic tc gi chn cho bi th th lc bt, li i p vi mt cp i t nhn xng mnh ta l rt ph hp v hiu qu. Hn khng t ngi c thc mc trong ca dao, tc ng c rt nhiu cp i t nhn xng c dng ph bin nh: chng-nng, anh-em, ta-nng, mnh-ta, vy ti sao T Hu li chn cho bi th cp mnh-ta. y dng nh nh th c n . Mnh l ta v ta cng c th l mnh. Cp i t nhn xng ny c kh nng bao qut ht nhng cp cn li. Mnh-ta c th hiu l anh em, m con, hai ngi ang yu nhau hay xa hn l mi quan h tru tng gia con ngi vi ni rng Vit Bc. Ch l mt cp i t nhn xng thi m c th ni n nhiu kha cnh tnh cm khc nhau. T Hu qu l ngi bit vn dng vn th truyn thng mt cch tinh t v iu luyn n khm phc. Cm hng chnh tr xuyn sut mt i th T Hu. Vi tm tnh l sng ca nh th Vit Bc l kt tinh ca tnh cm ring chung. Ho iu t nhin ca hai lung tnh cm: dn tc v cch mng. Ting ni t nhn vt tr tnh nhp vai cng chnh l nhng li suy ngm, tnh cm ca nh th tht kh tch bch ch th v nhn vt. ci ti gn vi phm cht v tnh cm dn tc, ting ni ring t mnh-ta ni h tm lng ca nhn dn v nhng ngi con cch mng. Cht t s tr tnh chnh tr nh nhng li thm th tm s cng mi ngi thuyt phc lng ngi. Ni nh l cm xc ch o ca bi th, gn vi mnh ta, ta mnh, l cung bc thit tha ca tnh cm, l min k c khng phai m ca ngi ra i. Ni nh y mn nguyn mu sc ca dao, l s ni tip, l kha cnh tinh vi trong mi quan h khng kht: hoa ngi. Qu hng hin hnh trong v p c th: v p tinh tu ca thin nhin (hoa) ho hp vi v p v sc sng ca con ngi. Mi mt hnh nh hoa cng ngi nh em li n tng ring bit v nt p ca ni rng Vit Bc. S ni tip, an xen sc mu lm nn mch cm xc ca on th, ni nh qua tng cu th cng tr nn m , mnh lit v da dit hn. Nh th dng nh hng ton b tm t, ngi bt ca mnh v con ngi ni y vi nhng phm cht bnh thng m v i. T Hu kho lo vn dng thnh cng c trng ti hin khng gian v cc ca thi ca gi trn bn ma Xun-H-Thu-ng trong nhng sc mu p nht, hi ho nht. Mi bc tranh gm hai mng: mt mng xa, mt mng gn. Mi bc u c s gn b gia thin nhin vi con ngi, s gn b trong ni nh nhng hoa cng ngi ca nh th: Rng xanh hoa chui ti o cao nng nh dao gi tht lng Nt son ca bc tranh ni rng y l mu ti ca hoa chui khin cho ni rng xanh li cng thm xanh. Chm ph ca tranh thu mc im mt sc trong khng gian xanh bao la, khng gian mang sc sng mnh lit. Ma ng trong cu th ca T Hu cng lan to hi m ma h, khng h c cm gic lnh lo, bi sc ca hoa chui nh phun tro t gia mu xanh ca rng. Bn cnh nt p ca hoa l nt p kho khon ca ngi. Nng nh dao gi tht lng l hnh nh ca ngi dn min sn cc. Cch don d khng phi tnh c ngu nhin m chn con dao i rng-vt bt ly thn ca ngi min ni-nt c trng ca cuc sng Vit Bc. Con ngi ni bt trong khng gian o cao, cng ni bt trong nh nng, thnh mt im sng gia khung cnh ma ng mang trong mnh nt hin ngang hng v ca ni rng. Ngy xun m n trng rng
Nh ngi an nn chut tng si giang Khng gian ma xun bng sng trong sc hoa m. Sc sng ma xun lan to khp ni rng Vit Bc. Gia nn trng hoa m ni bt ngi an nn. Ni nh y c th n tng chi tit chut tng si giang. Dng nh i vi T Hu bao nhiu si giang l by nhiu si nh. Ni nh c lin tip, an xen vo nhau v ko di sut bn ma trong nm. Trong t cnh khng c mt m vang no ca ni rng nhng v p ca ma xun vn sinh ng nh hot ng ca con ngi. Si nh, si thng an dy trong tm tng, con ngi p t nhin trong nhng cng vic t mn hng ngy. Ve ku rng phch vng Nh c em gi hi mng mt mnh Khng gian ni nh hnh nh r nt nht, m nht trong bc tranh ny- ni nh ma h. V cng ng li hnh nh ngt ngo thn thng nht ca c em gi hi mng. Cu th t cnh giu sc biu cm, ting ve ran gi mu vng trn ngp khng gian, khng gian lung linh hn khi sc vng xung. n tng mu vng p nh bc v t thc va lm xao xuyn lng ngi trong ting ve dng d gi h, nh gi c mu vng t tri v ph kn cnh rng. Rng thu trng ri ho bnh Nh ai ting ht n tnh thu chung Khng gian chuyn v m nh hon chnh bc tranh tuyt m ca ni rng Vit Bc. m thu v nh trng nh nhng nh lan to vo mu xanh ca ni rng. V p ca khu rng di nh trng gi ln s huyn o, khung cnh gi hn th. Ni nh cng mnh mang nh nh trng tr thnh ting ht n tnh thu chung. Nh khng c th mt i tng no. Chng ta lin tng n cu ca dao: Nh ai ra vo ngn ng Nh ai, ai nh, by gi nh ai Tnh ngi bng khung trong cu th gi cm xc ng iu gia k ngi i. ng li trong ni nh l n tnh thu chung do dt. on th din t ni nh gn vi hnh nh ca ni rng v bn ma ho chung sc mu a dng lm nn v hp dn cho bc tranh phong cnh tr tnh. Thi gian din t tun t, nhng khng lm phai ni nh, m th gian tri i cng lm ni nh thm tha thit,su lng. mi ma n u c mt khng gian c trng v khi i qua u li mt khonh khc p v ng ct gi trong tm hn l khi nh th bt nhp cng khng gian - cnh vt. l tnh yu ch thc, rung ng chn thnh ca tri tim nh th. Cng l tm lng ca nhng ngi con khng chin su nng vi th khng chin. Bi lm 4 "Vit Bc" l mt trong nhng tp th hay nht ca i th T Hu. Linh hn ca tp th ny chnh l bi th cng tn "Vit Bc". Bao trm ln c bi th l ni nh ca anh b i C H vi ngi dn o trm, ca ngi min xui vi ngi min ngc. on th bnh ging l li
tm tnh ca chng trai vi c gi, khng nh nhng tnh cm, nhng k nim, nhng n tng khng bao gi phai cho d phi chia xa x s Vit Bc: "Ta v mnh c nh ta Ta v ta nh nhng hoa cng ngi Rng xanh hoa chui ti o cao nng nh dao gi tht lng Ngy xun m n trng rng Nh ngi an nn chut tng si giang Ve ku rng phch vng Nh c em gi hi mng mt mnh Rng thu trng ri ha bnh Nh ai ting ht n tnh thy chung." Trch on bnh ging bao gm mi cu th c chia thnh nm cp lc bt. Cp u tin l li ni c tnh cht a y nhng khng phi khng giu kn nhng tnh su xa. y ngi con trai m hi c gi: "Ta v mnh c nh ta" Nhng khi c gi cn cha kp tr li th chng trai cng khng nh tnh cm ca mnh: "Ta v ta nh nhung hoa cung ngi" n ca ngi v y l: chng bit ta v mnh c nh ta hay khng nhng ngay c khi mnh khng nh ta th ta vn c nh mnh. Ni dung chnh ca trch on bnh ging tp trung vo tm cu th cn li. Tm cu th l bn cp lc bt, mi cp l mt bc tranh thin nhin tng ng vi mt ma no ni rng Vit Bc. Bn bc tranh hp li thnh mt b t bnh hon chnh. C l trong b tranh t bnh ny, Vit Bc hin ra u tin trong bc tranh ma ng. Gam mu ch o ca bc tranh ny l gam mu xanh: "Rng xanh hoa chui ti" c cu th ny ta nhn thy ngh thut quen thuc trong th ca c in c T Hu s dng kh nhun nhuyn: ngh thut chm ph. T Hu nghing v gi nhiu hn t, khng h miu t rng xanh nh th no m ch gi ln qua hai ting "rng xanh". Chng ta c th hnh dung ra nhng cnh rng gi vi mt mu xanh va thm u, va yn tnh. Trn nn xanh thm u, trm mc y, T Hu im thm vo nhng bng hoa chui rng. Mu ca n lm sng rc c khung cnh. Nhng bng hoa chui rng chng khc no nhng b uc ang bp bng chy. Mu ca hoa chui trong bi th ny cn tng trng cho mu ca l tng ca Cch mng. Hin ln trn bc tranh ny, ngi Vit Bc ang trn nh o cao, nh nng chiu vo li dao le sng lm cho cnh cng sng ng hn:
"o cao nng nh dao gi tht lng" Hnh nh ngi Vit Bc trn nh o cao lm tot ln phm cht ca h. l nhng con ngi t tin, ho hng, ang lm ch thin nhin, lm ch ni rng. Cng c th, hnh nh con ngi trn nh o cao trong cu th ny chnh l nhng anh b i C H hn mt ln bc vo trong th T Hu. Trong b tranh t bnh, gam mu T Hu s dng rt linh hot: t mu xanh thm u, trm mc ca rng gi trong nhng ngy ma ng nay chuyn sang mu trng thanh khit ca hoa m khi ma xun n: "Ngy xun m n trng rng" Gi y, trc mt chng ta l nhng cnh rng Vit Bc hin ln vi mu trng thanh khit ca hoa m. N va gi ln s trang trng, thing ling nhng khng km phn bnh d, gn gi. bc tranh Vit Bc nhng ngy ma xun, ta khng ch thy mu trng ca rng m m mu trng cn hin ra qua nhng chic nn, mu trng ca nhng si giang. Ngi Vit Bc li hin ln trong bc tranh ny qua ni nh ca ngi v. l nhng con ngi lao ng: "Nh ngi an nn chut tng si giang" Hai ch "chut tng" lm tot ln phm cht ca con ngi Vit Bc: cn mn, ti hoa, chu thng chu kh. C l bc tranh p nht trong b tranh t bnh ny chnh l Vit Bc vi ma h bi y khng ch c sc mu ca ni rng Vit Bc m cn c m thanh ca ma h. l ting ve ku: "Ve ku rng phch vng" Cu th ch c su m tit m cha ng c mt chui vn ng lin hon: ve ku gi ma h n, ma h nhum vng rng phch. Nhng dng nh chnh ting ve nhum cho rng phch ng vng. Ngha l m thanh chuyn ha thnh mu sc. Nhng ngy cui xun c rng phch vn cn non t n m mng th m ch cn vi ting ve trong nhng ngy u tin ca ma h th c rng phch nht lot chuyn sang mu vng. V tc mau l nh vy, T Hu s dng t "" l hon ton chnh xc. Ch c ch "" mi th hin c trong chc lt c rng phch kia bng lnh lng sc vng. Ch "" t n chnh xc ca vn chng bi n l nhng ngn t m t ng tnh, ng cnh, ng ngi. Hin ln trong bc tranh y, ngi Vit Bc li xut hin trong cng vic: "Nh c em gi hi mng mt mnh" Hnh nh c em gi trong cu th ny hin ln trong ni nh ca ngi v, c bao bc trong ci nhn y thng cm ca nhn vt tr tnh. Hai ch "mt mnh" khc ha hnh nh nhng con ngi lao ng Vit Bc thm lng, giu c hi sinh, kin tr, nhn ni. Kt thc b t bnh, vng trng ha bnh xut hin:
"Rng thu trng ri ha bnh" Nu ba bc tranh trn T Hu u v nn cnh Vit Bc vo ban ngy th n y Vit Bc li hin v trong m ti. Thin nhin Vit Bc hin ln thm phn phong ph v a dng. Ta khng ch thy cnh sc hin ra trc nh ngy vi mu vng ca nng, mu vng ca rng phch, mu vng ca nhng n mng, mu trng ca hoa m, ca nhng chic nn, v mu ti ca hoa chui rng, ... Cnh sc thin nhin Vit Bc cn hin v di nh trng lung linh, huyn o. Bc tranh ny hin ra cng vi ting ht: "Nh ai ting ht n tnh thy chung" Nghe ting ht ca nhng con ngi Vit Bc ta li tot ln phm cht mi ca h. l nhng con ngi sut c cuc i thy chung son st vi ng, vi Cch Mng. c li on trch bnh ging, ta nhn thy cp t xng h nht qun m T Hu s dng l "ta" v "mnh". y vy m cu th cui cng ta li bt gp i t phim ch "ai" v "nh ai". Suy n cng, "ai" chnh l mnh trong lng ta m thi. Hin ln trong ni nh ca ngi v l thin nhin vi bn ma v con ngi Vit Bc cng bn dng iu khc nhau. Tnh cm Cch Mng ha chung vo tnh yu la i. y l mt nt p, mt thnh cng ca T Hu trong on th ny.
6: Anh ch hy phn tch on th sau trong bi th Vit Bc ca T Hu: Mnh v mnh c nh ta Tn Tro, Hng Thi, mi nh, cy a
Bi lm Bn cu u l li Vit Bc t by vi ngi cn b chin s khi chia tay: Mnh v mnh c nh ta Mi lm nm y thit tha mn nng Mnh v mnh c nh khng Nhn cy nh ni, nhn sng nh ngun? ip t nh luyn ly trong cu trc cu hi tu t ng dng, trn y thng nh. Cc xng h mnh - ta mc mc, thn gn gi lin tng ca dao: Mnh v ta chng cho v - Ta nm di o, ta bi th. 15 nm l chi tit thc ch di thi gian t nm 1940 thi khng Nht v tip theo l phong tro Vit Minh, ng thi cng l chi tit gi cm - ni ln chiu di gn b thng nh v vn. Cu th mang dng dp mt cu Kiu - Mi lm nm bng thi gian Kim Kiu xa cch thng nh mong i hng v nhau (Nhng l ry c mai ao - Mi lm nm y bit bao nhiu tnh). Cm xc m cht dn gian, m cht Kiu. m iu ngt ngo, ging th nng m, tnh cm do vy dt do thit tha. Vit Bc hi v: Mnh v mnh c nh khng - Nhn cy nh ni, nhn sng nh
ngun?. Cu hi cht cha tnh cm lu luyn, bao hm li dn d kn o: ng qun ci ngun Vit Bc - ci ngun cch mng. Bn cu tip theo l ni lng ca ngi v: Ting ai tha thit bn cn Bng khung trong d, bn chn bc i o chm a bui phn li Cm tay nhau bit ni g hm nay Bng khung, bn chn l hai t ly gi cm, din t trng thi tm l tnh cm bun vui, luyn tic, nh thng, ch mong ln ln cng mt lc. Mi lm nm Vit Bc cu mang ngi cn b chin s, mi lm nm gian kh c nhau, mi lm nm y nhng k nim chin u, gi phi chia tay ri xa lm nhim v mi v tip qun ti th H Ni (10-1954), bit mang theo iu g, bit lu li hnh nh no, tm trng ca ngi v do vy khng trnh khi l ni nim bng khung kh t. o chm a bui phn li l mt n d, mu o chm, mu o xanh en c trng ca ngi min ni Vit Bc - tc gi hng ni nh Vit Bc qua hnh nh c th o chm, chic o, mu o bnh d, n s, mc mc ca vng qu ngho thng du i ni nhng su nng ngha tnh, gp phn khng nh vo s nghip khng chin cu nc. Cu th Cm tay nhau bit ni g hm nay y tnh cht biu cm - bit ni g khng phi khng c iu gii by m chnh v c qu nhiu iu mun ni khng bit phi ni iu g. Ba du chm lng t cui cu l mt du lng trn khun nhc tnh cm ngn di, su lng 12 cu tip theo kt thc on trch, l li tm tnh ca Vit Bc: Mnh i, c nh nhng ngy Ma ngun sui l, nhng my cng m Mnh v, c nh chin khu Ming cm chm mui, mi th nng vai? Mnh v, rng ni nh ai Trm bi rng mng mai gi Mnh i, c nh nhng nh Ht hiu lau xm, m lng son Mnh v, c nh ni non Nh khi khng Nht, thu cn Vit Minh Mnh i, mnh c nh mnh Tn Tro, Hng Thi, mi nh cy a ip t nh lp i lp li nhiu sc thi ngha: nh l ni nh, ghi nh, nhc nh. Hng lot nhng cu hi tu t by t tnh cm tha thit m ca Vit Bc. Tnh cm lu luyn ca ngi a tin, gi i ni nh mong, gi li nim thng theo cch: Thuyn v c nh bn chng Bn th mt d khng khng i thuyn
Vit Bc nhc ngi cn b chin s ng qun nhng nm thng gian lao vt v, hot ng chin u trong iu kin trang b tip t cn th s, thiu thn. Mnh v c nh chin khu Ming cm chm mui, mi th nng vai? Ming cm chm mui l chi tit thc, phn nh cuc sng khng chin gian kh. V cch ni mi th nng vai nhm c th ha nhim v chng thc dn cp nc, nng vai dn tc ta. Cm xc thng nh xa vng th vo khng gian rng ni, gi ni nim do dt: Mnh v, rng ni nh ai Trm bi rng, mng mai gi Hnh nh Trm bi rng, mng mai gi gi ni bun thiu vng - Trm rng mng gi khng ai thu hi. Ni ngi nh bc bi nh thc vo lng k li. Tin ngi v sau chin thng v chnh trn ci nn ca s chin thng , lm cho ni bun nh tr nn trong sng. Vit Bc vn mt d khng khng i thuyn, ng thi nhc nh kho lo tm lng son ca ngi cn b chin s. Xin ng qun thi k khng Nht thu cn Vit Minh, ng qun ci ngun cch mng, ng qun chm lo gi gn s nghip cch mng. Mnh i, mnh c nh mnh Tn Tro, Hng Thi, mi nh cy a Tm li, on th trn l ni lng thng nh, l li tm tnh ca Vit Bc. on th trn tiu biu sc thi phong cch T Hu, ging iu th ngt ngo truyn cm, mang m phong v ca dao dn gian, cp n con ngi v cuc sng khng chin. Thng qua hnh tng Vit Bc, tc gi ca ngi phm cht cch mng cao p ca qun dn ta, khng nh ngha tnh thu chung son st ca ngi cn b, chin s i vi Vit Bc.
7: Phn tch bi t nc (trch trng ca Mt ng kht vng) ca Nguyn Khoa im.
Bi lm Trong s cc nh th th h chng M, Nguyn Khoa im l ngi rt thnh cng vi ging th tr tnh chnh lun th hin r nhng tm t ca th h tr th min Nam. Trng ca Mt ng kht vng (1971) l ting vng tm tnh ca mt hn th ha cng mch cm xc ca dn tc ng trc dng thc l thi i, trong chng V t nc gi ghm trn vn tm tnh ca th h chng M: Khi ta ln ln t Nc c ri t Nc c trong nhng ci ngy xa ngy xa m thng hay k
t Nc bt u t ming tru by gi b n t Nc ln ln khi dn mnh bit trng tre m nh gic Ging th th th chuyn ti suy ngm ca nh th v Nhn Dn - t Nc, tip ni mch suy tng ca thi ca giai on trc. t Nc l mt ch xuyn sut bao trm ln cc tc phm trong giai on khng chin chng M cu nc. Cc nh th nh vn bng tnh cm cng dn c nhiu pht hin mi m c o v T quc, nhn dn. T quc thng c soi chiu t bnh din lch s chng ngoi xm, c khi qut bng nhng hnh tng k v, khai thc trit cht s thi honh trng. Trong dng ch lu y, Nguyn Khoa im chn la cch th hin ring ca mnh, bng tri nghim tui tr, bng nhit tnh cch mng v c bng vn tri thc c o to bi bn t mi trng x hi ch ngha, to nn chiu su ca hnh tng t Nc, ho mch th chnh lun - tr tnh. Tr li cho cu hi: t Nc l g? t Nc t u ra?, nh th bt u bng nhng k c tui th hnh dung ra mt s tn ti ca t Nc trong nhn thc v tnh cm t nhin nht ca con ngi. Nhng v p c khi ln t mch tm tnh, thm m hi th ca dao dn ca, huyn tch s thi ca dn tc. Ci hay ca phn m u chng t Nc chnh l s xut hin ca hng lot nhng hnh nh c ngha biu trng nhng rt gn gi: Tc m th bi sau u Cha m thng nhau bng gng cay mui mn Ci ko ci ct thnh tn Ht go phi mt nng hai sng xay gi dn sng t Nc c t ngy Sc gi t nhng hnh nh dng ln c mt khng gian vn ho truyn thng, mang theo hi th tm tnh ca ca dao gng cay mui mn xin ng qun nhau thm tha tnh ngha thy chung. Mch ngun y tip tc vi qu trnh trng thnh ca tng c nhn, t thu cp sch n trng n khonh khc rung ng u i. Tt c u xut pht mt cch rt t nhin, nn nao ngt ngo k nim: t l ni anh n trng Nc l ni em tm t Nc l ni ta h hn t Nc l ni em nh ri chic khn trong ni nh thm... an xen vi khonh khc thi gian khng gian hin ti l s thc tnh ca k c cng ng, vi s tng ho nhng v p trong i sng tinh thn, tm linh ca ngi Vit. V p qu hng t nc c ti hin trong nhng li ca dao tot ln lng t ho v non sng gm vc, v Cha Rng M Tin, gn vi lng bit n t tin n su vo tim thc tng ngi Vit : t l ni con chim phng hong bay v hn ni bc Nc l ni con c ng ng mng nc bin khi Thi gian ng ng Khng gian mnh mng
t Nc l ni dn mnh on t t l ni Chim v Nc l ni Rng Lc Long Qun v u C ra ng bo mnh trong bc trng... Qu kh, hin ti, tng lai gn kt trong mt thc cng ng bn cht, l ngun sc mnh v cng l phm cht tm hn dn tc c nh th l gii qua nhng hnh tng th giu tnh thm m v hm cha mi quan h t Nc con ngi Nhn Dn khng th tch ri. Thi gian lch s, khng gian vn ho ho quyn trong mch th y n tnh phc ho r nt dn tng i t Nc. Khng ch tip cn hnh tng trong huyn s, trong hin thc i sng, trong mi quan h c nhn - cng ng, Nguyn Khoa im cn dn dt c gi tr v vi hin thc trc tip ca cuc khng chin chng M, ni ln ting ni y trch nhim ca c mt th h chng M tht s trng thnh trong nhn thc v tnh cm : Trong anh v em hm nay u c mt phn t Nc th tht gin d, khng h gng p tnh cm, khi t mi quan h ring t hng v vi quan h cng ng, dn tc. T th c o chnh l t s m rng t th gii ca anh v em hm nay n vi mi ngi. V p t Nc c pht hin thm vi nhng v p hi ho nng thm v vn trn to ln. cng l s kt hp hi ho ca l tr v tnh cm con ngi thi i chng M. Hn th na, nhng cu th ny cn ct ngha cho v p tnh yu ca th h tr chng M khng h mt i v lng mn, khi khonh khc cm tay hin ti ngh v th h tng lai, v mt ngy thanh bnh v s pht trin ca t Nc vi thng ngy m mng. Khng dng li , nh th tip tc i su vo mi quan h t Nc vi tm hn ca tng con ngi. ging th tm tnh thm tha: Em i em t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho dng hnh x s Lm nn t Nc mun i. Nguyn Khoa im vit nn nhng cu th ny bng tt c s tri nghim ca mt ngi ln ln trong phong tro tranh u ca thanh nin th min Nam. Nh th thay mt th h mnh pht biu tm t vi tinh thn cng dn, vi nhit tnh tui tr. cng l li p cho cu hi mang tnh chnh lun v s trng tn ca t Nc. t Nc bt t chnh nh tinh thn ca nhng con ngi sn sng dng bu mu ca tui thanh xun, bit sng c trch nhim vi thi i v y kht vng v tng lai trng tn ca t Nc. Phn m u ca chng t Nc c cu t trn c s gn b gia cc v p ring bit, c o v giu sc biu cm lm nn v p chung tng ho thnh hnh tng t Nc k v v giu sc thuyt phc vi bn c. Nh th tr tnh ho vn mang tnh chnh lun, nhm tr
li nhng cu hi ln m dn tc ang phi tm li p trong cuc chin u v l tng c lp t do, cuc chin u ca lng tri chng li th lc bo tn. Nhng vn th rt p trong t Nc vt qua th thch ca thi gian, tip tc to sng, gip th h hc sinh hm nay hiu hn v th h cha ng trong nhng ngy thng ho hng nht ca dn tc. Trong thi i mi, nhng gi tr ca ngy hm qua gp phn khi dy lng t ho v thc trch nhim, tnh cm cho mi con ngi trong kht vng a t Nc i xa n nhng thng ngy m mng./.
8: Qua bi t nc ca Nguyn Khoa im anh ch hy lm sang t quan im t nc l ca nhn dn.
Bi lm Nguyn Khoa im thuc th h nh vn trng thnh trong cuc khng chin chng M nh L Anh Xun, Bng Vit, Nguyn M, Phm Tin Dut, Nguyn Duy, Xun Qunh, Lm Th M D, Thanh Tho, Hu Thnh Nguyn Khoa im ni ting vi hai tc phm l trng ca Mt ng kht vng v bi th Khc ht ru nhng em b ln trn lng m. Nguyn Khoa im cng nh mt s nh th hng u ca th h ng cm nhn su sc thi im lch s trang nghim nn tm huyt vo ch ln ca th ca l t nc. V tt nhin ph hp vi ni dung phong ph, rng ln , phi c mt hnh thc c dung lng ln l trng ca. Cho nn nhiu trng ca ra i trong giai on vn hc ny m ni ting hn c l ba trng ca Nhng ngi i ti bin ca Thanh Tho, ng ti thnh ph ca Hu Thnh v Mt ng kht vng ca Nguyn Khoa im. t nc l mt on trch thuc phn u chng V chng trng tm ca trng ca Mt ng kht vng, (chng nm), l chng trong tm ca tc phm. Tc gi tp trung trong chng th ny l nhng cm nhn v suy ngh su sc v t nc: t nc ny l t Nc Nhn Dn. Nhn thc mi m y cng chnh l s la chn, thc v trch nhim ca th h tr i vi t nc v dn tc trong cuc u tranh ginh c lp, thng nht nc nh. Nguyn Khoa im kt hp gia tr tnh v chnh lun, li kt hp ny trong th ging Ch Lan Vin (thng cc nh th t sng tc nhng bi th di v trng ca u kt hp gia tr tnh v t s). Tr tnh Chnh lun pht huy c mt tr tu, th hin s uyn bc vi nhng kn thc sch v trit l, nu bit kho lo kt hp vi xc cm, vi tri th nhn kin th s to ra s hp dn l lng cho th. Ta c th hnh dung chnh lun trong khc trng ca ny nh mt si dy: t nc trng tn trong chiu di thi gian, trong chiu rng khng gian, trong phong tc tp qun, trong tm hn v tnh cch ca ngi Vit. Bng si dy do dai y, nhng ht cm tr tnh ng nh, lung linh c xu li thnh chui cm t Nc mun i. Ta hy xem ngh thut xu cm do dai, cn mn, kho lo ca thi s Nguyn Khoa im: Khi ta ln ln t Nc c ri t Nc c trong nhng ci ngy xa ngy xa m thng hay k.
t Nc bt u vi ming tru by gi b n t Nc ln ln khi dn mnh bit trng tre m nh gic ip ng t Nc vng ln khc nhc thing ling. Thing ling v thi gian thm thm Khi ta ln ln t Nc c ri, thing ling vi c tch, thing ling vi ming tru by gi b n, thing ling vi s trng thnh v thc bo v T quc: t Nc ln ln khi dn mnh bit trng tre m nh gic Nh si ch chnh lun m nhng ht cm ca i sng vt cht (ming tru, cy tre, tc, ci ko ci ct, ht go) v i sng tinh thn (chuyn c tch, cha m thng nhau) c xu li to ra ht bt ng ny n bt ng khc: t l ni anh n trng Nc l ni em tm t Nc l ni ta h hn t Nc l ni em nh ri chic khn trong ni nh thm Tc gi chuyn t nhng cu k sang nhng cu ng thc, t nhng chi tit xa xi n nhng chi tit gn gi m c tr tnh. Ca dao thm trong tng li: Cha m thng nhau bng gng cay mui mn t Nc l ni em nh ri chic khn trong ni nh thm Nu thi gian hin ln trong chui cm tr tnh chnh lun tht l thing ling th khng gian hin ln th mng, hng v: t l ni con chim phng hong bay v hn ni bc Nc l ni con c ng ng mng nc bin khi t l ni Chim v Nc l ni Rng Lc Long Qun v u C ra ng bo ta trong bc trng m rng khi nim t nc, tng cng b dy, b su ca khi nim ny, tc gi ip li kiu cu ng thc t l, Nc l nhng cc hnh nh ca xc cm, ca tng u mi, ging nh nhng bin tu trong m nhc va nhn mnh ch , va m rng ch gy n tng mi l. Lun l ca mch chnh lun l t xa n gn, t khi qut n c th, t ngoi vo trong, t cng ng n c nhn: Trong anh v em hm nay u c mt phn t Nc Khi hai a cm tay
t Nc trong chng ta hi ho nng thm Khi chng ta cm tay mi ngi t Nc vn trn, to ln Nhng suy ngh v t nc trong mi c nhn cng su sc th ging iu tr tnh cng thng thit: Em i em t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho dng hnh x s Lm nn t Nc mun i dn n nhng suy lun v s trng tn ca t nc, nh th huy ng vn kin thc ca sch v, ca i sng, ca lch s, a l, ca truyn thuyt, ca ca dao, ca phong tc tp qun Mi chi tit u c tnh thm m v c nui dng trong xc cm ca nh th, cho nn suy lun th ca tc gi va c sc thuyt phc v tr tu li va truyn cm. Sang on hai, nh th pht trin v m rng ch t Nc dn n chiu su ca khi nim ny l t Nc Nhn dn. Vn l mch tr tnh chnh lun, nhng trn si ch chnh lun, ta nhn ra nhng ht cm c mu sc v hnh dng khc. Trn kia l nhng hnh nh ca t Nc c ri v y l nhng hnh nh ca con ngi cc thi i gp cho t Nc. Phm cht thi s biu hin s la chn nhng ht cm xu vo si dy chnh lun y. Nhng ngi v nh chng cn gp cho t Nc nhng ni Vng Phu Cp v chng yu nhau gp nn hn Trng Mi Gt nga ca Thnh Ging i qua cn trm ao m li Chn mi chn con voi gp mnh dng t T Hng Vng Nhng con rng nm im gp dng sng xanh thm Ngi hc tr ngho gp cho t Nc mnh ni Bt, non Nghin Hi t nc cn ang b k th chia ct, nh th vit trng ca Mt ng kht vng chin trng, nhng trong t duy ca nh th l mt t nc thng nht. Nhng tn t, tn ni, tn sng, s tch, nhng truyn thuyt u gn b mu tht trong mt c th thng nht. Va mi thy nhng ni Vng Phu u nh Bnh nh (m ni Vng Phu trn t nc ta ni no chng c) thy hn Trng Mi Sm Sn (Thanh Ho), va mi thy gt nga ca Thnh Ging sut dc ng t Bc Ninh n Lng Sn thy nhng con rng xanh thm Nam B (sng Cu Long). Nhng ni Bt, non Nghin x Qung, nhng con cc, con g H Long, nhng ng c, ng Trang, B en, B im u gp phn to ra mt dng hnh, mt ao c, mt li sng ng cha. t nc thng nht trong mu tht, trong xng tu, trong tnh cm, trong c vng nh th, k th no chia ct c! Nhng ch l mt kha cnh t tng ch ca khc trng ca ny. Nhng dng khi qut sau y mi l dng mch chnh ca ch tc phm:
i t Nc sau bn nghn nm i u ta cng thy Nhng cuc i ho ni sng ta Ri nh th chuyn t bt php s thi sang ging iu tr tnh, nh th tm tnh vi em m tm s ng cm ca ht thy chng ta: Em i em Hy nhn rt xa Vo bn nghn nm t Nc Nm thng no cng ngi ngi lp lp Con gi, con trai bng tui chng ta Cn c lm lng Khi c gic ngi con trai ra trn Ngi con gi tr v nui ci cng con Cng nhn su vo bn nghn nm t Nc, nh th cng thm tha vi cng lao xy dng, vun p, bo v t nc. c bit l lp ngi tui tr, nhng con gi, con trai bng tui chng ta lm cho nh th xc ng mnh lit. C l y l trc cm ca nh th i vi lp thanh nin trong thi k chng M cu nc: C bit bao ngi con gi, con trai Trong bn nghn lp ngi ging ta la tui H sng v cht Gin d v bnh tm Khng ai nh mt t tn Nhng h lm ra t Nc. Chnh nhng ngi anh hng v danh y gi v truyn cho ta t ht la n ngn la, t ngn ng n hnh ng: C ngoi xm th chng ngoi xm C ni th th vng ln nh bi t Nc ny l t Nc Nhn Dn Nh vy l theo mch chnh lun v suy tng, tc gi dn dt n chiu su ch khc trng ca. Nhng tc gi khng dng pht hin t Nc ny l t Nc Nhn Dn m cn mun cho khi nim ny ngn vang ln trong thn thoi, trong c tch, trong ca dao dn ca. Khc trng ca khng b kh khc trong trit l m tr nn hn nhin, ti mt, huyn o: t Nc ca Nhn Dn, t Nc ca ca dao thn thoi Dy anh bit yu em t thu trong ni Bit qu cng cm vng nhng ngy ln li Bit trng tre i ngy thnh gy
i tr th m khng s di lu t nc l mt trch on hay trong bn trng ca Mt ng kht vng ca Nguyn Khoa im. Bng tr tnh chnh lun, tc gi kho lo dn dt n ch su sc l t Nc Nhn Dn. Xc cm trc tip, mnh lit t cuc chin u sinh t ca nhn dn ta trong cuc khng chin chng M m tc gi huy ng tnh cm, tr tu, kin thc v a l, lch s, vn hc, c bit l vn hc dn gian din t sc mnh thn k ca Nhn dn trong cng cuc xy dng v bo v t nc. Mt t Nc Nhn Dn ti p v thn k nh th s chin thng bt k k th xm lc no.
9: Bnh ging bi th Sng ca Xun Qunh
Bi lm Nu nh Xun Diu tng thn thc v tnh yu, dng hin trn i cho tnh yu, chy vi vi thi gian c yu th Xun Qunh cng th, cng tng thp thm, lo u, au kh v yu. Nhng d sao i na, l phn n nhi nn ngi rt t t ra to bo, qu mnh dn nh Xun Diu. c th Xun Qunh, ta thng bt gp hnh nh con sng, chic thuyn ni h tnh yu Cng v l y, suy cho cng y ch l nhng cht liu dung d, bnh thng nht trong cuc sng song li cha ng bit bao l n , bit bao l n tnh m Xun Qunh mun by t. Chng ta n vi sng ca Xun Qunh thng thc tng v thng, v nh ca mt ngi ph n ang yu. Ngi ta thng v rng tnh yu l mt bng hoa k diu! Vng! Qu ng nh th, tnh yu cha bao gi i theo mt hng xc nh. Cng c lc, ngi ta nhn nhn tnh yu l cy n mun iu gy ln mun bn nhc tnh, c khi trm bng thit tha, c khi nghn ngo au n, cng c khi e p, nng nu, d thng. Th y, trong bi th ny, tnh cm ca nhn vt Em cng bin thin nh th! Sng l th ng ngn, mt th th rt ph hp k v mt huyn thoi tnh yu y m p nhng tm trng khc khoi, nhng cung bc tnh cm v v th bi th d dng c ph nhc. Sng! l mt hnh tng n d, l phng tin bc l tnh cm ca nhn vt Em: D di v du m n o v lng l Sng khng hiu ni mnh Sng tm ra tn b i con sng ngy xa V ngy sau vn th Bi hi trong ngc tr Mt cu chuyn c tch v tnh yu c nh th Xun Qunh k li. Cu chuyn bt u t mt con sng nh chng bit xut pht t u, sng hin ra nh mt con ngi c ni tm nhiu bin ng. Hai trng thi tm hn i lp nhau, ging x nhau, bun vui ln ln. Sng
chng hiu ti sao mnh li c d di ri du m, n o ri lng l. Phi chng sng ang yu, yu m thm, lng l? Vng! Mt tnh cm ang ro rc trong tri tim ngi con gi, lm sao ai c th nh ngha c tnh yu. Mt bui chiu mng? Mt ln gp g? Mt pht xao ng trong tm hn ? Ngi con gi hay chnh nhn vt Em trong bi ang c tm cu gii p cho tnh yu, cho s bng khung, i lp ca lng mnh. V ri ch cn mt li thot: con sng phi tm ra tn b cng nh Em i tm ngun gc ca tnh yu. Tm hn con ngi l mt ci mnh mng v tn. Lm sao ta c th i xuyn sut ht ci ci v tn y. V ngay chnh trong lc ci lng ang bng ln ngn la yu thng th c gi tr li cng trn tr, bng khung, khc khoi, dn vt vi chnh lng mnh. Phi vt khi ci gii hn cht hp ny, phi lao mnh vo chn tri bao la, nhng min v tn hiu r lng mnh. Con sng ri b ra i, i tht xa, c tm hiu v soi mnh vi nhng con sng khc bit c s huyn diu ca tnh yu, m hin ti i vi sng vn cn l mt b mt. Tnh yu l g ? Mt nh th Php tng khng nh: tnh yu l iu m con ngi khng th hiu ni. V th ri con sng vn i tm mi, tm mi: i con sng ngy xa V ngy sau vn th Ni kht vng tnh yu Bi hi trong ngc tr Tnh yu cng nh con sng, vn vnh hng vi thi gian v tui tr. Xun Diu tng ni: Hy tr con ni ci ngon ca ko hy tui tr ni h tnh yu Tnh yu gn lin vi tui tr. Tui tr l tri tim do dt, a cm v ro rc nim yu thng cht sng. Chnh v th, m ci kht vng tnh yu c bi hi trong ngc tr, n c thc y tui tr i tm chn l yu ng, cng nh con sng ngy xa v ngy sau vn th.Tuy nhin, cu th bi hi trong ngc tr l mt cu th cha chn.Tht ra ngc tr hay ngc gi u nng nn v bi hi trc tnh yu. Song, sng v em c tm mi m chng hiu mnh, chng th hiu c tnh yu. Sng chnh l in hnh ca s nhn thc v ci quy lut khng th ct ngha c tnh yu: Sng bt u t gi Gi bt u t u Em cng khng bit na Khi no ta yu nhau. Sng bt u t gi Vng! Gi bt u t u? Tnh yu bt u t u? Emcng khng bit na. c nhng cu th ny, ta cht hnh dung ci lc u nh nh nh mt s bt lc ca c gi. Trong khi ngi con gi c i tm ci ngun tnh yu th tnh yu tr thnh tr chi tim, khng ti no nm bt c. V th l, mun i tnh yu vn l s b him .Tnh yu ca Em gi y tr thnh ni nh da dit, giy v. N chong y c khng gian, n chim c tng
su v b rng, n tri di trong mi thi gian. Phm nh An nhn xt: Tnh yu trong th Xun Qunh khng dng li mc yu bui u gin n h hn, non nt, ngt ngo, m l tnh yu hnh phc, tnh yu gn b vi cuc sng chung vi nhiu i hi chiu su tnh cm, vi nhiu chng minh ca th thch, mang m du n trch nhim. Chnh v th m tnh yu ca ngi Em. y c th ni khng cn bng bt m kh chn chn, c s can thip ca l tr, c thc v mt tnh cm. y th m trong lng ngi con gi vn tri dy mnh lit mt ni nh mun hnh, mun sc: Con sng di lng su Con sng trn mt nc i con sng nh b Ngy m khng ng c Ni nh ca Em, ca tnh yu d di c khi u t nhng ci cao c ln lao, khng tn ngn v tm thng cht no! Ni nh y da dit, cun ly tm hn ngi con gi! Vi Xun Qunh l th: mi con sng u c b, mc ch l v vo b, nn khi sng xa b th phi nh b, ngy m khng ng c. Cng nh sng, ni nh v Anh vn do ln mnh lit: Lng em nh n Anh C trong m cn thc Tnh yu n, tnh yu mang theo mt ni nh v b n vi Em, chong ngp tm hn Em. Tnh yu tr nn m n th, v ni nh li cng da dit min man. C khng gian no di hn chiu di ni nh, c mt khong mnh mng no su thm hn tnh yu. Vng! Lm sao o c ni nh, lm sao o c tnh yu! Emvn nh n Anh, ch nh v phng anh m thi: Du xui v phng Bc Du ngc v phng Nam Ni no em cng ngh Hng v anh mt phng. Tnh yu tht huyn diu! iu ng ni l Em bit ch ng, bit gi trao ni nh v hng xc nh: Phng anh! Phng ca tnh yu: rp tri thng y my mu xanh sut, m em nghing ht y my v phng anh, m em nghing ht y my v phng anh. Tnh yu ca ngi ph n tht mnh lit nhng cng tht trong sng, dung d, mt tnh yu thu chung v trn vn. Song, ton vn mi tnh y, con sng phi vt qua mun ngn cch tr: ngoi kia i dng Trm ngn con sng Con no chng ti b D mun vi cch tr Con sng mun ti b, phi vt qua bao ging t, bo bng. Em mun hng v anh,
phi vt qua bao cm by cuc i. Suy cho cng, tnh yu phi cn th thch ti luyn mi thy r gi tr thc s ca n. Tnh yu mun tn ti cng phi c s ra i v tr li, phi c s di ln, lng xung cui cng tr v vi tnh yu hn nhin thu u. Chnh tnh yu ca anh gip cho em vt qua tt c, n nhn mt tnh yu vnh cu tnh yu ln lao v cao thng, khng mang mu sc v k, ring r m l ho trong ci chung v trong ci chung mnh mng y, ci ring s tn ti mi mi: Lm sao c tan ra Thnh trm con sng nh Gia bin ln tnh yu ngn nm cn v Tnh yu s trng thnh m thm hn v s vnh hng trong ci p ca to ho. Bi th kt thc ri m nhp iu m i, nh nhng ca tnh yu vn cn vng ng u y. Bi th thnh cng khng ch trong vic miu t hnh tng Sng m cn bc l mt tnh yu tht si ni, ni khao kht tnh yu ca mt nh th n. y chnh l nt mi m trong th ca hin i Vit nam. Trong rt nhiu loi hoa th bng hoa Xun Qunh ta ra mt hng thm ring, mt cch cm nhn ring v sng bin trong tnh yu. Tnh yu nh con sng mnh mang, v tn, song ci ch cui cng cng l mt tnh yu th nht, vnh hng mi mi.
10: Bnh ging on th sau y trong bi Sng ca nh th Xun Qunh. Con sng di lng su..... Hng v anh mt phng.
Bi lm Sng bin rng ln, bao la m vn ip trng thng nh. Sng bin vt v, thng au m vn mt i m m. Sng bin d di tht go m vn nng chy thng yu. Phi, c nhng con sng nh th, nhng con sng mang trong mnh bit bao i cc vn m ngy cuc trn trong th, trong tm hn ngi ph n a ti, a tnh v cng a oan y: n s Xun Qunh. V bi th Sng ca Xun Qunh chuyn ch ht ci ti, ci tnh v c ci a oan y ca n s m tiu biu l on th: Con sng di lng su Hng v anh mt phng Ha cng nhng con sng: sng th, sng lng, ta tm v ci su kn ca tm hn thi s v cng l ca mun kip m hng. Bi th Sng ra i khi nhng con sng lng dng ln d di, nhng con sng nh thng, thao thc ca mt tm hn ang yu. C bi th l nhng t sng ni nhau v vo tm hn ngi c. Sng v nhn vt em an quyn vo nhau th thm nhng ni nim, nhng tm t. V c th ni, kh th: Con sng di lng su
Hng v anh - mt phng y l mt kh th v cng c bit bi trong bi th ch duy n c su cu. Su cu th tri di nh ni thao thc, bn khon ca tm hn thi s trong m. Con sng di lng su / Con sng trn mt nc Hai cu th vi hnh thc lp quyn ha cng ngh thut i v nn ip trng nhng con sng vi nhiu dng thc khc nhau. Con sng ln su di lng i dng qua thanh bng cui cu th. Con sng d di tung bt trng xa trn mt bin vi thanh trc. C hai kt hp vi nhau lm nn s a dng ca sng bin. Sng l em, em l sng. Cng nh sng kia, tm hn em cng v vn nhng phc tp kh hiu. Lc lng l, m m khi nng nn d di, nhng th no i na, em vn mi l em, vn mi m trong lng mt ni nh thng khng dt. Cng nh sng kia thi, d du m hay d di th: i con sng nh b Ngy m khng ng c Xun Qunh v cng tinh t khi mn mt hnh tng rt ng din ta ni nim ca ngi ph n khi yu. Sng mun i vn th, c bao gi thi v sng, c khi no chng cn co, n su trong ngc sng l nhp p ca i dng mnh mng. Sng chng cn l sng nu tnh yn, lng l. V vy m sng c Xun Qunh din t bng mt t ng rt sng to khng ng c. Sng l vy, d lng yn di lng bin hay d di trn mt i dng th ngn i vn kht khao tm v bn b tnh ti. Cha n c b th nh thng, thng nh, th thao thc mt ni nim. Chn hnh tng sng-mt trong nhng hnh tng ng nht ca t nhin, Xun Qunh khng nh c bn lnh ca mnh. Chn hnh tng ng gn vi ngi ph n, ngi m xa nay c v nh liu yu o t, Xun Qunh phi ng trc nhiu th thch nhng ch vt qua bng mt bn lnh vng vng v hn ht l bng mt tm hn ph n nhy cm tinh t. Cn s vt no hn sng c th din t ht c ci lng ngi ph n ang yu: nng nn, bn khon, bn chn, thao thc lm ! Ni bn khon y c gp nc t ni nh: nh mt ngi! Lng em nh n anh C trong m cn thc Sng by gi dng nh cng khng cn sc chuyn ch ni lng ngi ph n. Ni nh nh thiu, nh t, nh ph tan nhng phm tc i thng, ct cnh a ngi ph n n mt ci m. y Xun Qunh dng t lng tht chnh xc din t tnh cm ca ngi ph n vi tnh yu. Lng l chn su kn nht ca tm hn, lng l kt tinh ca tnh cm c chng ct trong mt thi gian di qua bit bao th thch. V vy m tm lng y khng cht hi ht m l gan, l rut ca ngi ph n ri. Lng em nh n anh, i thng sao cu ni gin d, chn thnh m nng nn, da dit n th. Cu th c trong m cn thc le ln im sng ca ngh thut. C th ni, vi cu th y, Xun Qunh c th c xem l thi s ti nng bt nht ca thi ca hin i Vit Nam. Cu th nh tro dng nng ni nh nim thng
Sng-em an quyn vo nhau. Em lng i sng tro ln. Nhng sng cng l em, sng tro ln mang theo lp lp tm tnh ca em Du xui v phng Bc Du ngc v phng Nam u mi cu th, Xun Qunh ng vo nhng t ch s i lp (du). N ch mt s khng nh chc nch, vng vng rng kh khn, thch thc l my em vn mi yu anh. . Chng phi l ngc Bc, xui Nam m l xui Nam ngc Bc.Phng hng th no khng quan trng, quan trng nht vn l phng anh. Ni no em cng ngh Hng v anh mt phng Xun Qunh buc cht bao si nh, si thng v phng anh. Th mi bit tnh yu ca ch nng nn, mnh lit th no. Hng v anh th c th thay i nhng vi li khng nh chc nch mt phng th ni em hng v l bt di bt dch. Anh dnh h qui chiu ca i em. Cm thng cho cuc i Xun Qunh, ta cng hiu thm tnh cm ca ch. S thnh cng ca Xun Qunh trong bi th Sng khng ch tnh cm chn thnh nng chy m cn ngh thut xy dng hnh tng sng_hnh tng trung tm ca bi th. Sng trong bi th l mt hnh tng kp. Sng va l sng bin va l sng lng ca ngi ph n ang yu. C hai cun trn trong sng th dt do. Hnh tng sng rt a dng: lc d di, n o, lc du m lng l cng nh tm hn em vy du dng lm nhng cng i khi nng chy, mnh lit. Hnh tng sng c Xun Qunh xy dng nh th ng. Sng lun vn ng vi bao i cc, bao chiu kch v cng chnh nh vy m ni lng ca ngi ph n ang yu c bc l chn thnh hn, chnh xc hn. Vi hnh tng sng Xun Qunh gp vo thi n mt hnh tng c m mi. Mi bi n c p nhng ni nim ca ngi ph n. V s khng qu li khi ta khng nh rng, lm nn s nghip Xun Qunh khng th khng c sng. Xun Qunh i v mt min min vin. Ch i xa nhng sng th vn bc u thng nh cn ngi th vn bn ch cng mt ni nh thng. Ngi ph n y sng mi cng sng lng, sng th v sng. Cng nh sng kia, nhp p thy triu c bao gi ngui yn trong ngc bin, ngi n s y vn mi bn i cng mt nhp p yu thng. Con sng trong th ch phi u l con sng mt thu m n thnh con sng ngn i: con sng tnh yu, con sng yu thng, con sng ca mt tm hn p. V mi con sng thng yu!
11: Phn tch hnh tng sng trong bi th Sng ca Xun Qunh. Anh (ch) cm nhn g v v p tm hn ngi ph n trong tnh yu qua hnh tng ny?
Bi lm Sng c in trong tp Hoa dc chin ho, xut bn nm 1968 ca n nh th tnh ni ting Xun Qunh. Bi th ni v tm trng, tnh yu mnh lit ca ngi con gi khi yu. Hy n vi bi th bng nhc iu, bi th l m iu ca mt ci lng b sng khuy ng, ang rung ln
ng iu ng nhp vi sng bin. Ro rc n xn xao, kht khao n khc khoi, c mt hnh tng sng c v ln bng m iu, mt m iu dp dn, chm ni, min man nh hi th chy sut c bi. Sc iu tr tnh ca bi th c gi ln t hnh tng sng. C bi th l nhng con sng tm tnh xn xao trong lng ngi con gi ang yu khi ng trc bin ngm nhn nhng con sng v hi, bt tn. Sng l mt hnh tng n d, l s ha thn ca ci ti tr tnh ca n s, lc th ha nhp, lc s phn thn ca em - ngi con gi ang yu mt cch say m. Sng khi gi mt hn th phong ph, hn nhin, si ni. Thng qua hnh tng sng, Xun Qunh c mt cch ni rt hay din t tm trng ca ngi con gi. Tht t nhin v th mng, con sng nh b nn ngy m sng v, sng thao thc vi thi gian v i dng. Cng ging nh bn i thuyn, thuyn nh bn, lc no lng ngi con gi cng bi hi nh thng: Lng em nh n anh C trong m cn thc Cn thc tc l lc no em cng nhn thy r hnh bng anh, nh mt anh ... Mt tnh yu cung nhit, say m. Con sng khao kht c n b c v v, ve vut: Hn tht kh tht m Hn m m mi mi (Xun Diu) Cng nh em mun c gn bn anh, c ha nhp vo trong tnh yu vi anh. Tnh yu ca ngi con gi tht mnh lit, nng nn. Sng xa vi cch tr vn tm c ti b, cng nh anh v em s vt qua mi kh khn n vi nhau, sng trong hnh phc trn vn ca la i. ngoi kia i dng Trm ngn con sng nh Con no cng ti b D mun vi cch tr Ngi con gi by t lng mnh mt cch chn thnh, say m, thm thit. Chn tht v thy chung l c tnh ca tnh yu: Du xui v phng Bc... Hng v anh mt phng.
Sng by t ni lng ca ngi con gi, kht vng c sng ht mnh trong mt tnh yu p, st son thy chung. Ngi ta thng ni xui vo Nam, ngc ra Bc; nhng y, trong ni nh cht y nh th li dng ngc li. T nh th ni n ni nh bt chp vn vt, khong cch, tnh yu l s gp g gia hai tm hn khng c gii hn. Cui cng sng ni h nh th ni kht vng c sng trn vn trong tnh yu. Tnh yu la i p , nng nn nh trm ngn con sng nh gia i dng mnh mng, mun c ho nhp vo bin ln ca tnh yu cng ng: Lm sao c tan ra Thnh trm con sng nh Gia bin ln tnh yu ngn nm cn v C bi th, nu k n nhan , th tc gi mi mt ln nhc n t sng. Sng v nh tm tnh xn xao. Sng cho ta nhiu n tng v m iu ca sng, cng nh ging iu tm tnh, nhp iu ca bi th. Th hn nhin, lin mch v cm xc, trong sng trong cch din t ca tc gi. Sng v trn i dng mnh mng cng chnh l sng v trong lng ngi con gi. T hnh tng sng Xun Qunh cho ta thy r v p tm hn ngi ph n trong tnh yu. Vi tnh yu chn thnh, thm thit, ngi ph n mun sng ht mnh, sng trn vn trong tnh yu p. Yu l nh ngy mong m, ngi ph n kht khao c ha nhp gn gi trong tnh yu y. H yu tht nng nn, say m, thy chung. Xun Qunh vit bi th ny vo nhng nm 1967, khi cuc khng chin ca nhn dn min Nam vo giai on c lit, khi thanh nin trai gi o o ra trn x dc Trng Sn i cu nc, khi sn ga, bn nc, gc a, sn trng din ra nhng cuc chia ly mu . Cho nn c t bi th vo trong hon cnh y ta mi cng thy r ni kht khao ca ngi con gi trong tnh yu. i con sng nh b Ngy m khng ng c c xong bi th Sng ta cng ngng m hn nhng con ngi ph n Vit Nam, nhng con ngi lun thy chung, lun sng ht mnh v mt tnh yu. Xun Qunh xng ng l mt nh th n ca tnh yu la i, b lm phong ph hn cho nn th nc nh.
12: Cm nhn bi n ghi ta ca F.G.Lorca ca Thanh Tho.
Bi lm
L mt nh th ln ca Ty Ban Nha hin i, Lorca em c cht dn gian Analuxia cng sc sng ca x s b tt vo th mnh. Li tho dn nhc, ng thng thch i khp x nh mt g Digan n c m ht ln nhng bi th ca mnh nh nhng khc romance, ballad. Bi vy, Lorca nh mt ngh s kp : thi si kim nhc s. n ghi-ta ca Lorca chnh l mt li th m li th ha vo nt nhc, hnh tng th cng cu trc nhc bay i. Thm ch, ting ni ca th mnh thm phong ph, Thanh Tho cn m phng nhng m thanh ta ta cc nt n ghita, m phng c li din tu vn thng m cho ngi ht khi din na. Thanh Tho chn thi im bi phn nht ca cuc i Lorca cho cm hng ca thi phm : lc ng b bn cht. Lorca lun d cm v b m nh khn ngui bi ci cht. Nhng ng cng khng th ng ci cht ph phng nht p xung thn phn mnh. i vi lng tic thng, mi ci cht u ngang tri. Ci cht ca Lorca cng ngang tri bi phn. V ng b phatxit git hi khi mi 37 tui, xc ng cn b chng qung xung mt ci ging phi tang. Mt mt kinh hong l th, nhng oi om thay, ci cht cn l mt gii thot. Gii thot bt c d nhng hon ton. Hn suy t Thanh Tho b vy m gia nhng phn tri kia ca ci cht. Nht l lc anh c c ci cu nh mt li nguyn cui, mt di chc vit sm ca Lorca : Khi ti cht hy chn ti vi cy n ghi-ta. V th l thi phm t chn cho n mt hnh hi: va l th ving va nh mt bi ca. Thanh Tho chn vit v Lorca ton l nhng thi nh rt siu thc trong th gii ngh thut ca chnh Lorca, m sau nhng lng qun chng vn khng thi eo bm Thanh Tho : n ghita, bi ca mng du, con nga en, vng trng , chng k s n c, o chong u s, sc mu u trng, c gi Di gan, l ba h mnh, hoa t inh hng ( hoa lila )... V, tt nhin, lm sao c th thiu c dng sng cng vi c mc hoang vn l nhng hnh nh - biu tng t lu vn min man vi ngi th Thanh Tho . Nh , hnh tng Lorca v suy cm Thanh Tho ni chung mt th ting l dng thi liu trn vo nhau . Trong bi th, Thanh Tho c dng nhng li kt hp kh ph bin th tng trng. Ta gp nhng Ting n bt nc, ting ghi-ta nu, ting ghi-ta l xanh, ting ghi-ta trn, ting ghita rng rng mu chy, v min n c, vng trng chnh chong, chn ct ting n, ng ch tay, dng sng rng... Nhiu thi nh c tng trng ho, khin chng c dng mt hnh th cha nhiu hnh nh. ng ch tay l hin thn ca thin mnh. ng ch tay t tng trng cho c ging ph phng tri ngang ca s mnh. Chic ghi-ta tng trng cho m nhc v th ca. N l cy n lia ca chng ngh s ti hoa. Chic ghita mu bc l bin nh ca chic ghi-ta nu khi sang ci khc. ng hn, l chic ghi-ta sang ci siu sinh. Thi s bi trn chic ghi-ta chnh l bi trn con thuyn ca thi ca ang vt qua bn b sinh t. L ba c gi di-gan l ci p huyn b. Xoy nc l tai ho nh mnh trn dng sng ca s phn, cng l ci dng sng ranh gii gia ci sng v ci cht, gia thc ti v h v. Hnh ng nm l ba v nm tri tim u giu hm tng trng v s gi t, s gii thot ca Lorca... Li vit ny
khng cn xa l i vi ngi c th Xun Diu, Hn Mc T, Bch Kh, Ch Lan Vin hay nhm Xun Thu nh tp hi Th Mi. Nhng, n c Thanh Tho dng nhun nh v hi ha to ra cho th mnh mt cch ni hm sc. Ring ci cu git nc mt vng trng trong on by t ni au xt v tic thng trc ci cht ht sc thng tm ca Lorca m li th kt hp c trng trng th ng vi tng trng Th Mi: Khng ai chn ct ting n ting n nh c mc hoang git nc mt vng trng long lanh trong y ging cng thy c v sc tch ca n. C phi cu y c vit theo li "ngh thut sp t" khng, m c n gin y nh t hai hnh nh bn nhau : git nc mt - vng trng th thi ? Gia chng chng c mt quan h t no. Th ra, lm khi, vic tc b quan h t li l cch gia tng ngha cho hnh nh v li th. V gi y, gia chng li c th pht sinh nhiu kiu quan h, to ra nhiu ln ngha : 1) quan h ng lp : git nc mt (v) vng trng ; 2) quan h song song : git nc mt (vi) vng trng ; 3) quan h so snh : git nc mt (nh) vng trng ; 4) quan h s hu : git nc mt (ca) vng trng ; 5) quan h ng nht : git nc mt (l) vng trng... Ngi c c mt thong phn vn : vy thc ca cu th s theo ngha no ? Nhng thong y s qua nhanh bi ch c cu tr li duy nht : n phi l s giao thoa v lung linh ca tt c cc ln ngha y. Vic ti hin s kin Lorca b hnh hnh vi nhng din bin ph phng, d ch l chm ph, cng t nhiu em li mt ci "ct" cho thi phm. Mun k, th cng k c i cht. Tm t ngi c b cun ngay vo mch k qua cc din bin y vi nhng kinh hong, au n v tic thng cho mt con ngi v ti, mt bc ti hoa oan khut. Nhng, dng nh ci mch kia cn tun theo cc bc pht trin thuc v cu trc ca mt ca khc na. S kin Lorca b hnh hnh vo bi th ny dn thnh bn phn ni dung vi nhng khc c dng hn hoi v di v tit nhp. u tin, phn gii thiu, l hnh nh Lorca theo li n tng : nhng ting n bt nc / Ty - ban - nha o chong gt / li-la li-la li-la / i lang thang v min n c / vi vng trng chnh chong / trn yn nga mi mn. Tip ni, phn pht trin, Lorca b git : Ty - ban - nha / ht nghu ngao / bng kinh hong / o chong b bt / Lorca b iu v bi bn / chng i nh ngi mng du. K , phn cao tro, l ni tic thng trc s thc ph phng : ting ghi-ta nu / bu tri c gi y / ting ghi-ta l xanh bit my / ting ghi-ta trn bt nc v tan / ting ghi-ta rng rng / mu chy // khng ai chn ct ting n / ting n nh c mc hoang / git nc mt vng trng / long lanh trong y ging. V cui cng, phn kt, vi hnh nh Lorca la b tt c v gii thot : ng ch tay t / dng sng rng v cng / Lorca bi sang ngang / trn chic ghi-ta mu bc // chng nm l ba c gi di-gan / vo xoy nc / chng nm tri tim mnh / vo lng yn bt cht / li-la li-la li-la...
S c mt ca hai chui li-la li-la li-la phn u v phn kt l th. Th thc, khi mi c bi th ny trong tp Khi vung Rubic, ti thy ci chui kia l mt nt l. Nhng c k hn th thy hnh nh c mt ngha l no hay hay, ch khng hn ch l nhng con m rng ngha. Nhng thc h ra sao,. Mi sau, c k hn vo cu trc mi v l : t ra y li l s giao duyn k th ca th v nhc. C th l giao thoa gia thanh m v thi nh. M u l hai cu : Nhng ting n bt nc / Ty Ban Nha o chong gt. Thanh Tho chn hai hnh nh ny khi u mt thi phm ging nh kiu to nhng m ch cho mt nhc phm. Chng l nhng tng phn kn o m gay gt : m thanh hn nhin - sc mu chi gt, ting n tho dn - o chong u s, v khim nhng - s ngo ngh, nim hn hoan - ni kinh hong, ngh thut - bo lc, thn phn bt bo - thc ti tn khc... Cp hnh nh c ng tng phng no ng li tng tranh. Ni dung ch o m thi phm trin khai s l phn ngi trong mt hin thc y tranh chp i chi nh th. Ri ngay sau hai cu mo u l chui m thanh li-la li-la li-la. N nh mt chui nt n bung do ngi m n (ghi ta) lt qua hng dy kt thc phn do, nh du khong ngt cho ngi ht chnh thc bt li trnh din ca khc. V thi phm cng kt thc bng s tr li ca chui m thanh y. N ta nhng ting n m cui cng nhm to nhng d m sau khi li ht ngng. Ngu hng m y xao xuyn. Khi m thanh gy nim xao xuyn th t n cng cht cha thi v! Song, v ngha, lila li chnh l mt loi hoa c mu tm ngt rt c ngi phng Ty a chung : hoa lila - tc hoa t inh hng. Chui m thanh k tip gi hnh nh nhng trng hoa chui hoa bt tm lin tip. l nhng o hoa ngi i, ngi th thm knh ving hng hn Lorca hay chnh l ngn mun o hoa ca s sng ang ny n t ci cht au thng ca nh thi s, th hin sc sng bt dit ca nhng gi tr chn chnh trn ci i ny ? Mi ngh phm l mt sn phm khng lp li. Khng ch ni dung, m ngay c hnh thc. Nng lng sng to c th tch t lu di trong c thc v tim thc, bng c vn sng, vn vn ho cng kinh nghim ngh thut. Sng to ngh thut l th ; phi th mi l ngh thut. L ngi ham tm ti cch tn, Thanh Tho hiu r iu . "Vi nhng bi th hay - thi s sng to vi ton b th cht v tm linh mnh, v khng bit ci no bt u trc : th xc hay tm linh . l c mt qu trnh nhng sng to l khonh khc. Khonh khc y xy ra cng t ngt bao nhiu cng tt by nhiu".
13: Phn tch bi "Ngi li sng " ca Nguyn Tun
Bi lm
Ty Bc ? C ring g Ty Bc. Khi lng ta ha nhng con tu Khi T quc bn b ln ting ht Tm hn ta l Ty Bc ch cn u. (Ting ht con tu Ch Lan Vin) Trong nhng ngy thng c nc rn rang ln ng theo ting gi ca tm hn Ty Bc xy dng li mt min qu ca T quc, c bit bao nh vn, nh th thc hin qu trnh lt xc n vi cch mng. Mt trong nhng nh ngh s yu nc y l Nguyn Tun cy c huyn cm ca nn vn hc Vit Nam, ngi mang li nhng t hoa thm tho cho i. Nguyn Tun n vi Ty Bc qua ty bt Ngi li song mt tc phm th hin r nt v su sc phong cch ngh thut c o ca ng. n vi ngh thut, i vi Nguyn, l n vi s tm ti v sng to. Bi v nh vn l ngi sng to li th gii. Nguyn Tun s mnh ca ngy hm nay ging vi mnh ca ngy hm qua, s s trng lp tm thng. Chnh v th, ng ly ch ngha x dch lm ti cho tc phm, lm mc ch cho cuc i mnh. Sng l i, tm hiu nhng iu mi l. Trc cch mng, mt mnh vi chic vali, Nguyn bn ba trn nhiu min qu t nc nhng vi tm trng ca k thiu qu hng, bt mn vi cuc i. cng l tm trng chung ca thi i. Sau cch mng, ng cng xui ngc nhiu ni nhng vi tinh thn ca ngi yu qu hng x s, mun gp phn vo cng cuc xy dng T quc. Chnh nh vn tng ni n Ty Bc l i tm ci th vng mi ca mu sc song ni Ty Bc, v nht l ci th vng mi mang sn trong tm tr tt c nhng con ngi ngy nay ang nhit tnh gn b vi cng cuc xy dng cho Ty Bc thm sng sa ti vui v bn vng. Vi tnh yu qu hng su nng v bu nhit huyt si ni y, Nguyn Tun s dng uyn chuyn, tinh vi vn ngn ng phong ph ca mnh vit nn nhng t hoa thm tho v con ngi v thin nhin ca min sng ni ny Tc gi hay i tm cm gic mnh cho cc gic quan. V vy, nhng trang vn ca ng thng mang theo m iu ca nhng trn cung phong, bo t. Nhng khng v th m chng mt i nt du hin, th mng. Qua ngi bt Nguyn Tun, sng hin ln va hung bo nhng cng va tr tnh. N mang tm a xo quyt ca th k th s mt, c th cp i mng sng ca bt c k no l sa chn vo thch trnNc sng reo nh un si ln mt trm y t ngn nm vn mai phc ht trong lng sng v khi thy chic thuyn no nh vo th chng nhm c dy v ly Nhng ci hung hn d tn y vn khng lm mt i c nt tr tnh sng . Miu t con sng nhng on xui dng, ngi bt Nguyn Tun bng tr nn mm mi, uyn chuyn, mang m cht th. Con sng tun di nh mt ng tc tr tnh, u tc, chn tc n hin trong my tri Ty Bc bung n hoa ban, hoa go thng hai v cun cun khi ni Mo t nng xun Trn con sng y, ng li xut hin, d di v phi thng. Trong cuc chin u mt mt, mt cn vi thc nc, tc gi cho ta thy c ci ti hoa, tr dng tuyt vi ca ng li. Ngi li sng l hin thn ca tc gi, ch thch lao vo nhng cuc chin u nguy him vi thc nc d di m khng a xui thuyn trn dng sng m Ging vn Nguyn Tun tht t nhin v phng tng khi miu t hai trng thi i lp ca cng mt s vt. Sng va tr tnh va hung bo, va l k th , va l c nhn. Di ngi bt tc gi, con sng khng cht cng m vn ng mt cch mnh m, si ni bng nhng t ng
gi hnh nh, tc ng mnh vo gic quan ngi c. ng li cng th cng xut hin mt cch sinh ng, r nt v sc so. i vi Nguyn Tun, l vn th trc ht phi l vn. Vn phi p, phi trau chut. Ci p y chi phi cch nhn ca tc gi trn ton b tc phm. Con ngi v s vt, qua ngi bt Nguyn Tun, u c khai thc trn phng tin m thut v ti hoa ngh s. Nt p sng l mt cng trnh dy cng sng to ca to ha. N va hng v va nn th. N p t dng dp n mu sc. Ci ng tc tr tnh ca ngi thiu n y l ngun cm hng cho bit bao nh th, nh vn. Nc sng cng th. Ma xun dng xanh ngc bch, Ma thu nc sng l l chn nh da mt ngi bm i v ri ba. Con sng y i vi tc gi khng ch n thun l mt cnh p thin nhin m n tht gi cm. N gy nn ni nh da dit cho nhng ai tng mt ln gp g ri li i xa. Gp li sng , tc gi cm thy tm hn lng lng vui sng nh gp li c nhn. Chao i, trng con sng, vui nh thy nng gin tan sau k ma dm, vui nh ni li chim bao t qung. V trong ci p , th mng ca t tri thin nhin, con ngi xut hin nh mt ngh s ti hoa. ng li iu khin con thuyn mt cch ch ng v thun thc. ng bao gi cng ng trn thc sng d di m bt chng phi qui hng. Nm cht ly c ci bm sng ng lung ri, ng gh cng li, bm chc ly lung nc ng m phng nhanh vo ca sinh, m li mit mt ng cho v pha ca y. Nguyn Tun miu t hnh nh ng li iu khin chic thuyn c nh mt nhc s ang ko n vilng. Ngi li sng l mt bc chuyn ln trong phong cch Nguyn Tun. Trc cch mng, nh vn thng i tm ti cho tc phm bng cch quay v vi qu kh, vi mt thi vang bng qua. Nhn vt ca Nguyn l nhng Hun Cao, qun ngc mang tm trng ca k no bit trn u c ai. Nhn vt vang bng mt thi l nhng v anh hng ngang dc, khinh bc n iu. Nhng sau cch mng, Nguyn tm thy cht ti hoa ngh s nhng con ngi lao ng ht sc bnh d, gn gi. Hun Cao gi y li vo d vng ch cn y mt ng li c i gn b vi cng vic, vi cuc sng. Hnh nh ng li lnh nh trn sng nc, chin u vi t thn bng cy so b nh gy xit bao xc ng trong lng ngi c. Nguyn Tun trao tng ng chic huy chng anh hng lao ng trn ngc nh mt nim hnh din thing ling. ng li xut hin trc mt chng ta nh nhng ngi ngh s ti hoa tr dng song ton. Miu t hnh nh ngi i thng li , Nguyn Tun th hin tm lng trn trng, cm phc nhng con ngi gp phn vo cng cuc xy dng T quc. Trong vic ti hin li hnh nh sng ni Ty Bc v ngi li , Nguyn Tun kt hp nhiu phng tin ca nhiu ngnh ngh thut: hi ha, iu khc, in nh, m nhc Mi vt, mi s nh hin ra trc mt ta sng sng v sinh ng. Ngot khc sng ln, thy sng bt trng xa c mt chn tri . m thanh sng v vo , vo mn thuyn, sng dy ln thnh thc ni, mt anh bn quay phim to tn dng cm ngi vo mt ci thuyn thng trng trnh ri lao xung y ht sng quay phim Tt c nhng g nh vn vit ra, nhng g nh vn tng tng v sng to nn u nh c dng li trc ngi c. Tip xc vi tc phm Ngi li sng ca Nguyn Tun, ta nh ang ng trc con sng y, chng kin cuc vt ln gia ng li vi thc nc, chng kin tng on sng d tn, lm chm nhng ngm, ni v c nhng on sng m , tr tnh. Trong on vn, Nguyn Tun dng c nhng kin thc v qun s, v hc Cuc chin u gia ngi li vi thch trn sng din ra tht hp dn, li k: Mt nc h la, sng nc tri m thc gi vo bng v hng thuyn. N bm ly thuyn nh vt tm tht lng ng
i lt nga mnh ra Tt c nhng t ng v hnh nh mang m nt qun s, v thut y nh gi li trc mt ta quan cnh mt cuc hn chin nguy him, y hi hp hp dn. Nguyn Tun tng c mnh danh l nh vn ca s ti hoa v uyn bc. Ngun tri thc khng l ca ng v lch s, khoa hc, a l, sinh hc thng c tun tro do dt trong tc phm. Vi Ngi li sng , tc gi a ta n vi mt min qu hng T quc. V tr sng , lch s sng c Nguyn Tun gii thiu bng nhng trang vit y tnh uyn bc. Nhiu a danh c tc gi nhc n trong tc phm nh T Mng Vt, Sn La,Ht Long Tt c, tt c chng t s hiu bit rt rng v rt su ca tc gi khi vit v sng Kh nng din t v vn ngn ng ca Nguyn Tun tht phong ph. Mi t ng khi a vo cu vn dng nh c cht lc, gt gia cn thn. ng sng to nn nhiu t ng mi l, c o. Ging vn i khi c v th kch, dn tri nhng li ht sc c c v t nhin. Nguyn Tun khng nhng vit nn nhng trang vn y ti hoa v lch lm m ng cn sng to nn nhng trang th cho i. c nhng dng vit v con sng tr tnh, ta khng khi ng ngng, ngc nhin trc ging vn m i, du dng nh th ca Nguyn Tun. Vit v ngi li sng , vit v mt vng qu hng T quc, Nguyn Tun th hin ngun xc cm yu thng tha thit i vi ngi lao ng v thin nhin t nc. Sng cng p, cng sinh ng, ng li cng anh dng, ngoan cng trong cng vic ta cng thy c tm lng nhn o su sc ca nh vn Ngi lao ng trong tc phm Nguyn Tun tht bnh d t cng vic n hnh dng, cch n ni. Nhng ng ta li l ngi anh hng trc mt Nguyn Tun. Nh vn pht hin ra trong con ngi bnh d y cht ngh s ti hoa, dm ng u vi sng to gi ln cho chng con thuyn qua sng. ng li hin ln trong tc phm l ngi lao ng hng hi, qun mnh v cng vic. Cuc sng quanh ta vn d rt tm thng, c k. Ngy li qua ngy, my vn bay v gi vn thinhng chnh nh vn l ngi mang li cho ta mt th gii mi, tinh khi, k diu. Nguyn Tun cng l mt nh vn, mt ngi gp phn sng to li th gii. Vn chng ca Nguyn Tun mang n cho chng ta mt chn tri huyn b ring bit, hp dn v c o. l chn tri ca ci p, ca s ti hoa v uyn bc
14: Cm nhn Ngi li Sng ca Nguyn Tun.
Bi lm 1 Ngi li sng ca Nguyn Tun l bt k c sc, kt qu ca chuyn thm nhp thc t vng sng 1958 - 1960 ca nh vn, in trong tp bt k Sng . Cm hng gn b vi mnh t v con ngi Ty Bc in m trong hnh nh ngi li ngh s v con sng va hng v va nn th. Bn thn Nguyn Tun khi vit nn tc phm ny thc hin hon tt mt hnh trnh khng nh phong cch tu bt c o ca nh vn khi i theo con ng cch mng. Vn sng v ti nng ca ngi ngh s ti hoa ny gp c mi trng Ty Bc vi bao nhiu v p tim n trong mnh t v con ngi, t gip ng c nhng pht hin mi m, t m nhng n tng k v nn th v Ty Bc trong lng bn c. Thin tu bt Ngi li sng trc ht em li cho chng ta n tng c bit v hnh nh v cng vic ca ng li Lai Chu, ngi m nh vn gi l bn trn tinh thn "qui thun qun chng mt cch t gic" (ch dng ca Nguyn Tun). ng li l hnh nh mt ngi lao ng m sng nc in du vo trong tng chi tit ngoi hnh : tay lu nghu nh ci
so, chn khunh ra nh kp ly mt ci bnh li tng tng, ging ni o o nh thc l sng , nhn gii vi vi nh nhn v mt bn xa no ... Tui tc khng lm mt i sc sng mnh m v lng yu mn gn b vi cng vic ca ng. Bng cch to n tng c bit v nhn vt t ban u, nh vn dn dt chng ta vo th gii sng nc cha ng bao th thch him nguy nhng c sc cun ht ring vi nhng ngi a thch phiu lu mo him. Bng th php ca in nh, bng ngn t ca mnh, Nguyn Tun dng ln c mt th gii sng nc sinh ng : nc x , x sng, sng x gi, cun cun lung gi gn gh sut nm nh lc no cng i n xut bt c ngi li sng no tm c qua y". y vy nhng ng lo tui by mi bao phen th hin ti nng vt thc leo ghnh, vt qua th thch him nguy m vn cn tr trng, do dai ! Cu chuyn vt sng c nh vn k li bng tt c nim hng khi v sc mnh con ngi chin thng thin nhin, vi tt c kch tnh, cao tro tn vinh ngh thut chinh phc thc sng . Con sng d vi thn sng tng ba ging th trn vy ly chic thuyn n c c nh vn miu t bng ngn ng phong ph ca tiu thuyt chng hi nh gi cuc ph vy ca mnh tng Triu T Long xng vo trn qun To Tho, bn cnh nh vn c nhng dng m t chn dung bng ging vn rt hm hnh ca ring mnh : "Mt hn no trng cng ng ngc, hn no cng nhn nhm mo m hn c ci mt nc ch ny...". Cuc i u gia con ngi trn chic thuyn n c vi "boongke chm v pho i ni" trong "cuc gip l c c dn trn a sn" c sc hp dn c bit. C l nh vn hnh dung ra khng kh ca nhng hi vt truyn thng khi miu t cc cuc u sc, u tr v u s nhanh nhn gia ngi v nc. Cuc u c ming, c mu, cui cng phn chin thng thuc v con ngi, bi l "ng thuc quy lut phc kch ca l ni i nc him tr ny". Hnh nh bnh thng ca ngi lao ng, vt ln vi sng nc c Nguyn Tun nng ln ngang hng danh tng "bit mnh bit ta trm trn trm thng". Nhng iu tc gi t m nt hn ng li chnh l cht ngh s tot ln t cng vic i mt vi him nguy tr thnh bnh thng. Ngay sau khonh khc chin thng sc mnh ca thc , sng d, th "sng thc xo xo tan trong tr nh. Sng nc li thanh bnh". y mi chnh l ng li mang m nt Nguyn Tun. Con ngi chin u vi sng d cng ch l mu sinh, "ngy no cng ginh ly ci sng t tay nhng ci thc", nn nhng con ngi ny cng yu mn dng sng cho h nhng "c anh v, c dm xanh", nhng hm c hang c "ta ra y trn rung". Sng d th c "din mo v tm a ca k th s mt", nhng khi sng nc thanh bnh, v p nn th gi cm ca dng sng li hin v nguyn vn. Nh vn dnh nhng trang vit thm m cht tr tnh miu t v p du dng ca dng sng mang trong lng nhng huyn s thu khai thin lp a ca cha ng. "Con sng tun di tun di nh mt ng tc tr tnh, u tc chn tc n hin trong my tri Ty Bc bung n hoa ban hoa go thng hai v cun cun khi ni Mo t nng xun.", "Ma xun dng xanh ngc bch...", "ma thu nc sng l l chn nh da mt ngi bm i v ru ba"... l thi im cho cu ch Nguyn Tun lai lng cht th ca ngi v p ca dng sng, bng ci nhn v tnh cm ca mt ngi t nhn sng nh mt "c nhn". Khng gian lng ng trong v p ca "b sng , bi sng , chun chun bm bm sng ". V p y nh trang nghim trong mch ng thi c in, va lng ng hoi vng v mt thu L Trn L, va bng khung cm gic v s sng ny lc m chi : "Thuyn ti tri qua mt nng ng nh ln my l ng non u ma. M tnh khng mt bng ngi. C gianh i ni ang ra nhng nn bp. Mt n hu ci u ngn bp c gianh m sng m. B sng hoang di nh mt
b tin s. B sng hn nhin nh mt ni nim c tch tui xa". Nh vn cho dng cm xc do dt tht ln thnh li i thoi im lng vi thin nhin, b bi ven sng, dng nh con ngi mun ho vo cng cnh vt, chim ngng v p y sc cun ht ca dng sng. Ngi bt nh vn n lc ny mi tht s tung honh trong s say sa khm ph ci ngun, k v lch s dng sng gn vi cuc sng v con ngi Ty Bc, nhng ngi n nhn nhng tng vt ho phng ca sng . Cm xc t thc ti ca Nguyn Tun cn khi ngun cho nhng m c mang tnh d bo v tng lai, bin sc mnh ca dng sng tri tnh tri nt thnh ngun thy in di do. R rng, thc ti cuc sng mi gip cho Nguyn Tun c nhng d cm chnh xc, c nim tin vng chc vo nhng con ngi ang xy dng mt ch mi, em li sinh kh mi cho cuc sng sng . Vi Ngi li sng ny, Nguyn Tun ghi du n khng trn ln ca mnh th loi ty bt, bm st hin thc, say m khm ph nhng nt n tng, nhng v p tim n t hin thc. Hn th na, tc phm cn nh du s vng vng trong t tng tnh cm ca nh vn, s nhy cm tinh t ca mt tm hn ngh s yu t nc, yu con ngi lao ng, yu v tin vo cch mng, vo con ng dn tc ang hng ti. Tm lng y, ti nng y ca Nguyn Tun tht ng trn trng. Bi lm 2 Theo l thuyt thi php hc hin i, hnh tng tc gi l s nhp thn ca thc ngi sng to vo trong tc phm ngh thut. Nu hnh tng nhn vt c xy dng theo nguyn tc h cu, c miu t theo mt quan nim ngh thut v con ngi v theo tnh cch nhn vt th hnh tng tc gi trong bt k, ty bt c th hin theo nguyn tc t biu hin. Hnh tng tc gi biu hin ci nhn, s quan tm la chn nhng ch , ti, th loi, ngn ng v cch din t ca ch th sng to. Hnh tng tc gi l mt b phn quan trng trong cu trc ca tc phm. Ai t tn cho dng sng l tc phm cng tn tp bt k xut bn vo nm 1986 ca Hong Ph Ngc Tng sau hai tp bt k Ngi sao trn nh Phu Vn Lu (1971), Rt nhiu nh la (1979). Tm bt k trong tp sch vn c Hong Ph Ngc Tng vit vi cm hng ngi ca v m hng s thi bi ngi yu nc Hong Ph Ngc Tng lun tri n vi s hi sinh cao c v nhng chin cng anh hng ca nhn dn. Nhng iu c bit Hong Ph Ngc Tng, lng yu nc, tinh thn dn tc cn gn vi tnh yu su sc i vi thin nhin v truyn thng vn ho ca dn tc. ng c bit trn trng say m vn ho v lch s ca mnh t qu hng. Bng ging vn p, trm lng v tha thit, Hong Ph Ngc Tng vit v dng sng qu hng, v hoa t*** quanh ng vi mt tnh cm gn b su nng Ln ln Hu, khng lc no ti khng cm thy thnh ph ny nh mt khu vn thn mt ca mnh (Hoa ti quanh ti). Ai t tn cho dng sng? l bt k tr tnh su lng, th hin r phong cch th loi ca Hong Ph Ngc Tng. Tc phm th hin s uyn bc ti hoa ca ch th sng to trong ci nhn lin tng cng vi nhng trit lun su sc v quan h gia dng sng v lch s, dng sng vi thi ca nhc ho, dng sng v con ngi x Hu. Thin bt k l cuc hnh trnh i tm ci ngun dng sng Hng th mng. ng hnh cng nhn vt ti trong tc phm, ngi c mi bit nhng bc thng trm ca dng sng Hng trong hnh trnh y gian trun ca n Trc khi v n chu th m m n l mt bn trng ca ca rng gi, rm r gia bng cy i ngn, mnh lit qua nhng ghnh thc, cun xoy nh cn lc vo nhng y vc b n, v cng c lc n tr nn du dng v say m gia
nhng dm di chi li mu ca hoa quyn rng [1, tr.316.]. Bng sc tng tng min man kt hp vi t duy nghin cu, Hong Ph Ngc Tng cung cp cho ngi c nhiu tri thc lch s, a l phong ph v s hnh thnh sng Hng t ngun ra bin. Gia lng Trng Sn, sng Hng sng mt na cuc i mnh [1, tr.316], ra khi vng ni, sng Hng chuyn dng mt cch lin tc...T ng ba Tun, sng Hng theo hng Nam Bc qua in Hn Chn, vp Ngc Trn, n chuyn hng sang Ty Bc, vng qua thm t Nguyt Biu, Lng Qun ri t ngt v mt hnh vng cung tht trn v pha ng Bc, m ly chn i Thin M, xui dn v Hu [1, tr.317]. Ngi c cm thy nhn thc ca mnh c tha mn trong s tra cu t m v nghim tc nhng thng tin khoa hc a l ca tc gi. Nu t duy nghin cu ch yu cung cp nhng d kin, nhng tri thc v dng sng th t duy ngh thut gip nhng tri thc tr nn mm mi hn. Hnh tng dng sng c din t bng nhng hnh nh so snh, nhng lin tng ti tnh c o sng Hng sng mt na cuc i ca mnh nh mt c gi di -gan phng khong v man di; dng sng mm nh tm la; sng Hng tr thnh mt ngi ti n nh n lc m khuya... [1, tr.316-318]. C th thy bn lnh ca nh vn v phong cch c nhn cng c biu hin thng qua nhng lin tng. S kt hp gia tri thc khoa hc vi nhng h cu ti tnh thng qua th php nhn cch ho, ri dng sng Hng khng cn l mt s vt v tri v gic na m n tr thnh mt nhn vt c tm hn c sc sng mnh lit nh con ngi trong nhng bc thng trm ca cuc i. Gs Trn nh S khi nghin cu bt k Ai t tn cho dng sng? v hnh trnh ca sng Hng t ngun ra bin l hnh trnh ca tm hn x Hu vi nhng cung bc mnh lit v lng su, tr tnh v bnh thn tr tu [2, tr.294]. T phng din hnh tng tc gi, nhng trit lun v dng sng trong mi quan h vi lch s cho thy mt ch th sng to am hiu su sc lch s. Hong Ph Ngc Tng lt tm trong t liu lch s nhng s kin c lin h vi dng sng v ng thy sng Hng sng nhng th k vinh quang vi nhim v lch s ca n. Dng sng nh ngi dng s trn gi bin thu nhiu ln chin u oanh lit bo v bin gii pha Nam ca T quc i Vit ri v vang soi bng kinh thnh Ph Xun ca ngi anh hng Nguyn Hu [1, tr.322.], cng sng nhng giy pht ho hng ca hai cuc khng chin chng Php v chng M cui cng tr v sng cuc sng bnh thng, lm ngi con gi du dng ca t nc [1, tr.322]. Vi lch s sng Hng l mt chng nhn, iu khin thnh ph Hu mang mt sc hp dn v vn ho v du lch c tm quc gia v quc t [1, tr.321]. Tt nhin, sng Hng khng ch l dng sng ca lch s bi v p trm mc nh trit l, nh c thi m cn l cm hng mun i ca thi ca, nhc ho. Trong mi quan h vi vn chng dng sng y khng bao gi t lp li mnh trong cm hng ca ngi ngh s. T trong th Nguyn Du, B Huyn Thanh Quan, Cao B Qut, Tn , on Ph T, T Hu...dng sng hin ln vi nhng hnh dng v mu sc khc nhau trong mi cung bc ca cm xc. Nhng on thi m tc gi trch dn cng vi nhng tn tui ca m nhc v thi ca cho thy dng sng vi v p diu k dnh ring cho cm hng ngh thut v tri thc [1, tr.320]. Hong Ph Ngc Tng vit v dng sng vi tm lng u i, vi tnh yu su sc, thu chung.., Trong mi quan h vi con ngi dng sng y l dng sng - i ngi. Vi x s sinh thnh v cu mang n, sng Hng tri n bng dng nc mt lnh v ph sa mu m hoa ti ca nhng khu vn An Hin ngt lnh, cho nhng ngi lng ven sng tr thnh ngi lng thm tho ca Hu. Bt k Ai t tn cho dng sng? qua ti nng vn chng - Hong Ph Ngc Tng to nn mt n tng p trong lng c gi. Sng Hng khng ch p bi v
p hoang s v trong sng trong iu chy lng l m cn p bi mt huyn thoi cha ng chiu su ca tm linh v yu qu con sng xinh p ca Qu Hng con ngi hai bn b sng nu nc trm loi hoa xung sng ln nc thm tho mi [1, tr.334]. Trong bt k Ai t tn cho dng sng? ci nhn lin tng cng nhng trit lun su sc ca Hong Ph Ngc Tng to ra mt hnh tng ngh thut p - hnh tng dng sng. Vi Hong Ph Ngc Tng, sng Hng nh ni hoi vng v mt ci p no cha t ti i (S thi bun), n l Dng sng ca thi gian ngn vang, ca s thi vit gia mu c l xanh bic, v p ca dng sng i sc khng ngng di nh nng v trong mi hng trn tm ca hoa ti trong vn (Hoa ti quanh ti). Nhng nu nh nhng lin tng, so snh c o ca tc gi to cho ngi c nhng n tng p v dng sng thin nhin th cm thc thi gian ca Hong Ph Ngc Tng trong bt k li em n cho ngi c nhn thc v chiu su vn ho v v p tm hn ca con ngi x s ni dng sng i qua. c Ai t tn cho dng sng? ta mi cm nhn c vn ho lch s i qua cn in bng trn dng sng th mng. Dng chy ca dng sng khng n thun l dng nc t ngun ra bin m n l dng chy ca thi gian, thi gian hoi nim ca Hong Ph Ngc Tng. Phm Ph Phong nhn xt mt cch hnh tng rng: Bng chic thuyn ca tm hn c mi cho l ngi bt Hong Ph Ngc Tng a ngi c xui theo dng sng thm mt li xa vo lch s ang cn khut no khm ph v tr lch s lu i ca thnh Chu Ho ng uy nghim soi bng trn sng Hng. N chnh l mt i Chi Lng pha Nam T quc bao ln lm qun th khip s. Chu Ho gi v tr chin lc trong vic trn gi bin cng ca T quc i Vit. Lch s gi n l Vn L Trng Thnh ca Phng Nam. Ngc dng thi gian Hong Ph Ngc Tng gi vo trang vit ca mnh nim knh trng, s t ho v Thnh c Chu Ho, v mnh t qu hng. Trong dng chy ca thi gian hoi nim, Hong Ph Ngc Tng nhn ra hnh bng ca dng Hng trn mi trang Kiu dng sng y nc in tri v nhng ni c thm, nng vng khi bic, ni u hoi ca dng liu v sc p ca hoa tr mi, nhng ma thu quan san, nhng vng trng thm thit... [1, tr.316]. Bng th php so snh, Hong Ph Ngc Tng nhn thy dng sng v thnh ph ca n nh cp tnh nhn l tng ca truyn Kiu: tm kim v ui bt, ho hoa v am m, thi ca v m nhc. ng cng khm ra bn n theo sut i Kiu ly cm hng t nhng nm thng Nguyn Du lnh nh trn sng nc vi mt phin trng su, v t ting nc ri bn m ca nhng mi cho khuya [1, tr.320]. Khng ch trong bt k Ai t tn cho dng sng? m Hoa ti quanh ti Hong Ph Ngc Tng cng nhc n m hng x Hu trong mi trang Kiu, cho thy Hong Ph Ngc Tng c nhng nghin ngm vi truyn Kiu v Nguyn Du. S nhy cm cng kh nng quan st tinh t lun thng trc trong ti nng vn chng Hong Ph Ngc Tng. Trong Ai t tn cho dng sng? khng gian ni tm c nui dng bng thi gian hoi nim. Din mo qu kh ca dng sng hin ra mt cch r nt trn hnh trnh hoi nim ca nh vn c kim qun qut an ci. Khi bc vo dng chy ca thi gian hoi nim, ngi c khng cn nhn ra u l im nhn ca hin ti bi nh vn khng ch ra gii hn thi gian khi m u v kt thc tc phm. Hong Ph Ngc Tng bt u nhng dng ca Ai t tn cho dng sng? bng thi gian Xun, H, Thu, ng, ti vn thng ln thm vn An Hin ca ch Tng Kim Long v kt thc bng mt huyn thoi v dng sng Hng. Ai t tn cho dng sng? nhn phng din thi gian ngh thut hin ln bng dng ci ti th hai ca tc gi. Mt con ngi lun hoi vng qu kh nng niu nhng gi tr
tinh thn. T hnh tng dng sng, Hong Ph Ngc Tng lm ni bt v p vn ho, lch s v tm hn con ngi mt vng t c knh ca t nc.
15: Hnh tng ngi li trong tu bt Ngi li sng ca Nguyn Tun.
Bi lm Nim vui ca nh vn chn chnh l nim vui ca ngi dn ng n x s ca ci p ( K. Pautopxki). Vi tu bt Ngi li sng , ngi bt ca Nguyn Tun nh n hoa trong s ho phi diu k gia ci p ca ngn t vi nh sng tuyt m ca chiu su hnh nh, dn dt ngi c n vi v p hung bo m tr tnh ca thin nhin Ty Bc, nht l v p vng 10 ni tm hn con ngi m nh vn tp trung khc ho qua hnh tng ngi li . Tc phm c thai nghn trong chuyn i thc t Ty bc nm 1958, c rt ra t tp tu bt Sng (1960) l kt tinh ca tm lng v ti nng nh vn vi nhng kht khao truy tm cht vng 10 trong con ngi lao ng vng Ty bc- th vng c th la. Nu Thch Lam truy tm ci p trong cuc i ngho kh, bnh d, th Nguyn Tun thng say m vi nhng v p phi thng, tuyt m. Trong quan nim ca nh vn ngay c nhng ngi bnh thng khi thc thi nhng cng vic bnh thng cng phi t ti nh cao ca s ti hoa, kho lo. Trc CM,Nguyn Tun ch thy v p ti hoa ngh s nhng con ngi c tuyn, nhng con ngi qu kh ch cn 1 thi vang bng. l nhng Hun Cao vi ti b kho vt ngc, vit ch p; l k n xin ni ting vi th thng thc tr....Th cch mng thng 8 n ra vi bao cuc vn mnh lt xc, ng khng ch trng chi ngng bng vn chng na m i tm ci c o trong cuc i lm ra ci c o ca vn chng. Vn tip cn s vic phng din vn ho thm m, vn i su khm ph nt ti hoa ngh s, nhng ngi bt tc gia hng ti nhng ngi lao ng bnh thng ca cuc sng thc ti. H c th ch l mt ngi li sng nh c xy dng trong tp tu bt cng tn. Trong ci nhn c o ca Nguyn Tun, sng cng c o, d di, nham him bao nhiu th v p v phm cht ca ngi li sng cng ni bt by nhiu. Bi th, trc khi lm ni bt tay li ra hoa ca ngi li , nh vn dnh nhiu ti nng v tm huyt c t ci hung bo ca thc d sng nh mt cch dng phng nn cho s xut hin ca nhn vt. ng nh tin s Phan Huy Dng nhn nh Nh mt s c o i tm nhng ci c o, ci ti trong ngh thut ngn t ca Nguyn Tun l lm sng dy v ni sng tt c nhng s vt v tri v gic. Di ngi bt nguyn Tun, ngn ng nh ca quy, go tht vi sng nc sng . Th gii cnh vt qua lng knh ch quan ca nh vn nh mt bc nh bt ng c phn mm Flash update li to nn mt on bng ng r rng v ng nt, sc nt v m thanh. Di ngi bt ma lc ca Nguyn Tun, dng sng nh mt con thu qui nc x , x sng, sng x gi, cun cun gn gh sut nm nh lc no cng i n sut bt c ngi li no i qua qung sng y, ri nc c c ln nh va rt du si vo. Nhng hy xem, m thanh sng mi gh s. m thanh hay l hnh nh? Nc hay l la? Tt c b ho trn trong mt li so snh rt n tng, s so snh tn tng, bc bc m c l nu ko phi Nguyn Tun vi ci ti iu khin ngn ng, luyn an ngn t ca mnh th khng ai c th lm c nh th: Th ri n rng ln nh ting mt ngn con tru mng ang ***g ln gia rng vu rng tre na n la, rng la cng gm tht vi n tru da chy bng bng.Nh vn li lin tip dng nhng t ch thi gian nh thy ri li li thy....kt hp vi cc t ng so snh cc t lm
dy sng t m, phn khch, hi hp cng thng ch i ci gic cm git mnh mnh m trc s o ra rt mc hng trng ca cnh vt, t ngi li vo v tr ca mt nhn vt chnh trong mt b phim kinh d. Ai bo trong vn chng, nhp thi gian khng th ng khp c vi nhp khng gian, xc cm gia nh vn v nhn vt? Trc nhng ci mnh m cun cun ca nc l sng , dng ngn ng ca nh vn cng tun tro o t mnh lit, cun xoy. ng li trn chic thuyn kia cng b cun i theo dng nc v dng chy ngn t ca mt ngi bt n hoa. Nguyn Tun l nh vn thng say m v p ti hoa ngh s hn i, hn ngi. V p y c bc l su sc tinh t v ni bt nht qua cnh ng li a con thuyn vt thc.Bng ci nhn sc so ca mt nh qun s, Nguyn Tun ch r s chnh lch ln v c th v lc gia ng li v thc d. Nu thc d ng o hng hu, hiu chin vi nhng boong ke chm pho i ni tng qun lung ng lung cht... ging sn trn a vi nhng vng mai phc th ng li 70tui, n c trn con thuyn c mc ch c mi cho l v kh. Nhng k l thay, i mt vi thc d, ngi li y vn chng h nao nng: ng 2 tay gi mi cho khi b ht ln khi sng trn a phng thng vo mnh. cng l bn lnh cng ci hin ngang, l ci gan gc bnh tnh ca mt ngi lao ng Ty Bc. u ch c vy, ngi bt ti hoa ca bc thy ngn ng gip Nguyn Tun khc ha thnh cng khng kh cng thng, quyt lit trong trn chin gip l c gia ng li vi thc d. Mi hn , tng ni i nc him tr u nh c hnh hi, tnh cch ca mt tn ch qun nham him hiu chin. Trn cn chin c m u bng nhng hnh ng c v trn y tinh thn thng v mt hn y trng nghing th y nh l ang ht hm hi ci thuyn phi xng tn tui trc khi giao chin. Mt hn khc li li mt cht v thch thc ci thuyn c gii th tin gn vo.Thin nhin thc s gi vai tr ch ng trong vic mai phc con ngi, nh c th ln ti sng nc nh th qun liu mng vo st nch m tri, m thc gi vo bng v hng thuyn a vo b gy cn cho v kh trn cnh tay ri c lc chng i c thuyn ln. Nhng cm nhn y u ht sc tinh t v chn thc, n gi nh ti s chng chnh trong cuc chin vi l c mp ca ng lo Xan-ti-ago trong tc phm ca Hminhu. Sng thc khng ch bm ly thuyn nh vt tm tht lng ng li lt nga mnh ra gia trn nc vang tri thanh la no bt m cn nh nhng ming n him c nht l bt ng bp cht ly h b ngi li . D v cng au n, mt mo bch i mt hoa om m nhng ng li vn c nn vt thng, 2 chn vn kp cht ly cung li. ng li vt ln trn ni au th xc ca mnh bng mt tinh thn cng ci, mt bn lnh kin cng- cng l nhng v p vng 10 ca con ngi lao ng Ty Bc m Nguyn Tun lun thit tha tm kim, nng niu. Sau khi ph xong vng vy th nht, khng mt pht ngh tay ngh mt, ng li ph lun vng vy th hai v i lun chin thut.Nh mt chng k s dng mnh ang chinh phc loi thu qui ci ln thc nc sng v ci n cng nh l ci h Nguyn Tun s dng hng lot cc ng t mnh nh nm cht ly bm sng gh cng li, phng nhanh vo ca sinh... lm ni bt nhng hnh ng kin quyt, dt khot, mnh m ca ng li gip cho con thuyn vt qua c trng vi thch trn vng th hai, li sau mnh c l tng, qun tiu nghu ci mt xanh l tht vng. Bc vo vng vy tip theo, ng li kho lo a con thuyn phng thng chc thng l hu v v phng rt nhanh vo ca sinh. Vi tc vt, vt, ca ngoi ca trong. li ca trong cng, thuyn nh mt mi tn tre xuyn nhanh qua hi nc, va xuyn va t ng li c, ln cVi ngh thut so snh, Nguyn Tun va v ra nhng ng nt chuyn ng tinh t ca chic thuyn, va cho thy v p ca
mt tay li ra hoa- mt ngh s trn sng nc.Vi Nguyn Tun, hnh nh ngwoif li sng khng ch l anh hng lao ng m l ngi anh hng trn chin trn- trong cuc chin chy ua khc lit vi thin nhin v chinh phc thin nhin hnh nh cuc chin u gian lao trn chin trng sng mt qung thu chin mt trn sng . cnh ngi lao ng sng vwotj thc gi nh cnh dng tng Triu T Long n thwong c m ph vng vy ng Dng cu m cha. Qua ci nhn ti hoa uyn bc ca Nguyn Tun, trong sut cuc i gn 70 tui ca mnh ng li trn 100 ln xui ngc dng sng, trong khong 60 ln chnh tay cm li, m ch ring on sng t Vn Yn v xui c ti 73 con thc nham him nn c cuc i ng li hng ngn ln vt qua thc d, hng ngn ln chin thng dng sng hung bo. D ch c t mt ln vt thc, nhng Nguyn Tun vn lm ni bt c ton b cuc i ti hoa ngh s ca ng . Bt gic thy trn v trong lng mt th T Hu: Thc bao nhiu thc cng qua Thnh thnh l chic thuyn ta trn i Phi chng, gic cm ca s ngi ca trn trng hnh nh ngi li cng theo thuyn ch ca Nguyn Tun m o t a v? Cuc chin trn mt trn sng cam go l th, nhng hy xem hnh nh ngi li sau khi vt thc. Mt s ung dung thanh thn ti k l. Trong m ngh li ni hang , nhng con ngi y khng ch nng ng cm lam m cn bn v c dm xanh, c anh v cng chng thy ai bn thm 1 li no v cuc chin thng va qua ni ca i nc tng d qun tn va ri.Chnh tm trng ung dung thanh thn nh th gip ngi c hnh dung v tm vc ca nhng ngi lao ng anh hng trn sng nc sng . c tu bt Ngi li sng , hn khng ai qun c t th hin ngang trn thc ca mt ngi li sng c t do bi ng li nm chc binh php ca thn sng thn , m ni nh ng-ghen T do l thc ca ci tt yu, v khi nm c quy lut, ngi ta s bc t vng quc ca ci tt yu sang vng quc ca t do. Nh nm c quy lut tt yu ca thc d sng , ngi li lun cm thy t do v chin thng thc d. Phi chng tc phm chnh l khc ca ca ngi t th con ngi khi ng trc thin nhin- mt thin nhin m trong quan h vi con ngi mun tha va l th va l bn. l th gii thin nhin khng t ln i vo th gii vn hc trong Sn Tinh, Thu Tinh, trong ng gi v bin c ca vn gia ngi M vi nhng cuc chin ni ting trn sng nc. C th ni, kh nng lm ch ngn ng ca Nguyn Tun tht phi thng. Mun vy gi tun ma, h phong hon v, t dng cnh cho ngi li xut hin vi tt c s ti ba ca mt ngh s li , mt nhn vt t ti nh cao ca s ton m trong cng vic ca mnh. Phi chng chnh l ci c o ti hoa ca Nguyn Tun- ci iu m ng vn quan nim vit vn th phi vit cho hay, cho ng ci tng ring ca mnh. Vn chng cn s c o hn bt k mt lnh vc no khc.....
16: Anh ch hy phn bi Ai t tn cho dng sng? ca Hong Ph Ngc Tng.
Bi lm
Ai tng vit t nc c nhiu dng sng nhng ch c mt dng sng thng, nh nh i ngi c nhiu cuc tnh nhng ch c mt cuc tnh mi mi mang theo. Vng, mt dng sng thng, nh ca mi ngi rt khc nhau. Nu tn tui Vn Cao gn lin vi sng L hng trng; nu Hong Cm l ni nh ca ta khi ngang qua Sng ung tri i mt dng lp lnh; nu Hoi V mi l nh th ca con sng Vm C m ngy thao thit ch ph sa, th Hong Ph Ngc Tng song hnh cng sng Hng i vo tri tim ngi c vi Ai t tn cho dng sng?.C mt huyn thoi vng v t lng Thnh Trung, mt ngi lng trng rau thm Hu: V yu qu con sng xinh p, ngi dn hai bn b sng Hng nu nc ca trm loi hoa xung dng sng cho ln nc xanh thm y mi mi thm tho. Phi chng l cch l gii tn ca Hng Giang con sng gn lin vi Hu, gn lin vi tnh yu ca Hong Ph Ngc Tng? Bt k Ai t tn cho dng sng? c vit nm 1981, khi tc gi sng bn b sng Hng, sng trong lng Hu hn 40 nm tri, tnh yu mu tht i vi qu hng c ln ln tng ngy v n hin hu mi thi gian, mi khng gian. Khi tc gi ngi c truyn Kiu gia ma thu, trong mt khu vn xa c, ni c nhng loi hoa ang n, tri cy ang chn, yn tnh v khong t - khu vn ta lc trn vng t m Nguyn Du tng sng nn thin nhin ca mnh t Kinh- xa in bng trong th Nguyn, ngc li sng Hng v Hu gi cho tc gi hnh tng ca cp tnh nhn l tng: KimKiu. Cha bao gi ti nhn thy mt dng chy no ng yu n th, sng Hng n vi Hu qua ci nhn ca Hong Ph Ngc Tng mang hnh nh mt c gi m miu n vi tnh yu. Hy ngm nhn nng trc khi gp Hu, l mt c gi Di-gan phng khong v man di bn lnh v gan d c mt tm hn t do v trong sng, l hnh nh bn trng ca ca rng gi rm r v mnh lit nhng cng c lc du dng v say m gia nhng dm di chi li mu ca hoa quyn rng, nng ch ng sc mnh bn nng ca mnh n lc ra khi rng gi s tr nn du dng v tr tu. n vi Hu, sng Hng phi bng qua mt hnh trnh, phi chuyn dng lin tc, nh mt cuc kim tm thit tha v ro rc, v vn a danh m dng nc y tri qua Hn Chn, Ngc Trn, Nguyt Biu, Lng Qun, Thin M ngi con gi Di-gan y t ngt un mnh theo mt ng cong tht mm nhng vn i trong d vang ca Trng Sn, vt qua mt lng vc su di chn ni Ngc Trn, sc nc tr nn xanh thm, nng vn cn mang mt v bun trm mc nh trit l, nh c thi cho n khi gp c ting chung Thin M, nghe m thanh bt ngt ting g, t y sng Hng rng r nh nng mi, nng un mt cnh cung tht nh, n khi gip mt vi thnh ph, ng cong y lm cho nng mm hn i, nh mt ting "vng" khng ni ra ca tnh yu- Ci pht ban u n vi ngi tnh ca sng Hng nh th y! Nng t lm mi mnh hin tng nhng g p nht cho ngi yu. Sng Hng - dng sng thuc v mt thnh ph duy nht - ri cuc sng hoang d ca rng n vi Hu v ch Hu m thi, nng nh sng Xen ca Paris, sng anup ca Buapet chy trong lng thnh ph yu qu ca mnh nhng khc ch nng p mt cch huyn h nh ang che khun mt dim kiu bng tm voan sng khi, nng tri lng l vi nghn nh hoa ng vo hi rm thng 7 bng bnh chao nh trn mt nc nh vng vn mt ni lng . Ti cht nh n mt cu ni c nhng dng tnh cm, rt su nn rt i lng l, dng chy m m ca sng Hng hay chnh l tnh yu su lng m nng dng tng cho thnh ph Hu? V p ca sng Hng cn l v p ca mt nn vn ha, v p ca ngi ti n nh n lc m khuya ,ton b nn m nhc c in Hu c sinh si trn mt sng ny v
hn th khp lu vc sng cn vang vng nhng iu h dn d, nhng iu h thm m tm chung tnh, thm m li th ca sng Hng trc pht chia tay vi Hu m tri v bin c. Nhng chng phi bao gi sng Hng cng l ngi con gi m thm ,du dng, mm mi trong lng Hu, c mt thi sng Hng mang tn l Linh Giang, dng sng vin chu chin u oanh lit bo v bin gii pha Nam ca T quc, v vang soi bng kinh thnh Ph Xun, dng sng ca thi gian ngn vang", ca lch s vit gia mu c xanh, l bic Sng Hng c nhn nh mt ngi con gi n vi tnh yu, dng tng nhng v p m mnh c c cho ngi yu, m mnh trong tnh yu khm ph v hon thin bn thn. T mt dng sng hoang di, b n, nng tr thnh mt sng Hng rt mc du dng, rt mc ti hoa, rt mc kin cng, rt mc hy sinh Cho nn, t khi c c sng Hng, Hu - chng Kim ca nng- cng c nhiu thay i. T hoang s vi cnh ng Chu Ha y hoa di hay kiu hnh m u vi nhng lng tm n i s, ha thnh v p c knh m th mng, khin ngi con ca Hu d n Pari, Buapt hay Leningrad vn au u nh v mt thnh ph vi nguyn dng th c, tri dc hai b sng. Hu cng lung linh hn khi sng Hng ch trong lng Hu nhng nt c th ca hi Hoa ng, ca ca Hu, man mc ting ri ca nhng mi cho khuya. C sng Hng, Hu tr thnh bin thy xa xi ca t nc cc vua Hng, Hu chin u oanh lit bo v bin gii pha Nam ca i Vit, Hu l kinh thnh ca ngi anh hng Nguyn Hu, Hu cng sng Hng i vo Cch mng thng 8 bng nhng chin cng rung chuyn. Hu cng hin xng ng cho T quc trong cuc trng chinh mu la bn cnh sng Hng - dng sng ca s thi t hin i mnh lm mt chin cng. Tnh yu ca sng Hng v Hu - mt tnh yu lng mn v m vang sc sng, mt tnh yu nh mt cuc tm kim v ui bt, ho hoa v am m, bn hp xng diu k gia thi ca v m nhc. Tnh yu y c vun p bi ngi bt ti hoa ca Hong Ph Ngc Tng, a con thn yu ca Hu, yu Hu, yu sng Hng, nhn ngm sng Hng khi gn k pht hin ra dng sng y ang i sc khng ngng di nh nng v mi hng ca hoa tri trong vn, lc xa xi gn na vng tri t, nhn N va sng Hng tm v trong nim nh. Sng Hng ca Hong Ph Ngc Tng khng ch mang v p tri ph m cn nh ln v p ca con ngi, nhng ti n nh n, nhng ngi dn Chu Ha li thuyn xui ngc, nhng ngi con anh dng hi sinh, nhng Nguyn Du, nhng b huyn Thanh Quan, nhng T Hu vit th trn dng chy long lanh in bng my tri. Cng nh tnh yu ca sng Hng vi Hu, tnh yu ca Hong Ph Ngc Tng vi sng Hng cng l qu trnh dng tng, khm ph v hon thin chnh mnh. Tuy nhin, v sng Hng l ha thn ca huyn thoi nn cu hi bng khung ca mt ngi H Ni khi lng l ngm nhn dng nc : Ai t tn cho dng sng? vn l mt cu hi lng l cha c li gii p , cu hi thnh tn cho mt thin bt k tuyt vi
17: Phn tch tc phm V Chng A Ph ca T Hoi.
Bi lm M l nhn vt trung tm trong truyn ngn V chng A Ph m nh vn T Hoi ginh nhiu ti nng v tm huyt xy dng. Truyn c trch t tp truyn Ty Bc (1953) ca T Hoi. Trong chuyn i cng b i vo gii phng min Ty Bc (1952), T Hoi c dp sng, cng n, cng vi ng bo cc dn tc min ni, chnh iu gip T Hoi tm
c cm hng vit truyn ny. T Hoi thnh cng trong V chng A Ph khng ch do vn sng, tnh cm sng ca mnh m cn l do ti nng ngh thut ca mt cy bt ti hoa. Trong V chng A Ph, T Hoi s dng nhiu bin php ngh thut, trong ni bt v ng ch nht l bin php phn tch tm l v hnh ng ca M trong tng chng ng i. im ngh thut y tht s pht sng v thng hoa trong on vn miu t tm l v hnh ng ca nhn vt M trong m ma ng cu A Ph. Qua ta thy c gi tr hin thc v nhn o ca tc phm. Trong tc phm ny, iu gy cho bn c n tng nht chnh l hnh nh ca c gi d lm bt c vic g, c ta cng ci mt, mt bun ri ri. l tm l ca mt con ngi cam chu, bung xui trc s phn, hon cnh sng en ti y bi kch. S d M c nt tnh cch y l do cuc sng hn nhn cng bc gia M v A S. M khng c ly ngi mnh yu m phi n i kip vi mt ngi m mnh s hi, lnh lng. Mt nguyn nhn na chnh l do uy quyn, thn quyn, ng tin ca nh thng l P Tra bin M thnh mt a con du gt n. Mang ting l con du ca mt ngi giu c nht vng, nhng tht s M ch l mt k n l khng hn khng km. iu lm M au kh, M khc rng r my thng tri v tng c nh n nm l ngn kt thc cuc i mnh. Th nhng sng lu trong ci kh, M quen kh ri. Chnh v th M bung xui trc s phn en ti ca mnh, tri tim ca M dn chai sn v mt i nhp p t nhin ca n. Song song vi nt tnh cch li l tm trng ca mt ngi yu i, yu cuc sng, mong mun thot khi hon cnh sng en ti, y bi kch. iu c th hin trong m ma xun. Trong m ma xun y, tm trng ca M pht trin theo nhng cung bc tnh cm khc nhau, cung bc sau cao hn cung bc trc. Ban u, M nghe ting so Mo quen thuc, M nhm thm bi ht ngi ang thi, ri M ung ru v nh li k nim p thi xa xa M thc c v bn thn v v cuc i ri M mun i chi. Nhng si dy th bo ca A S tri ng M vo ct. Th nhng si dy y ch c th tri c thn xc M ch khng th tri c tm hn ca mt c gi ang ha nhp vi ma xun, vi cuc i. m y tht l mt m c ngha vi M. l m c thc s sng cho ring mnh sau hng ngn m c sng vt v nh mt ci xc khng hn. l mt m c vt ln uy quyn v bo lc sng theo ting gi tri tim mnh. Sau m ma xun y, M li tip tc sng kip i tru nga. Th nhng vit v vn ny, T Hoi khng nh: ci kh ci nhc m M gnh chu nh lp tro tn ph khut che lp sc sng tim tng trong lng M. V ch cn c mt lung gi mnh sc thi i lp tro bun ngui lnh y th m la y s bng chy v gip M vt qua cuc sng en ti ca mnh. Gi tr nhn o ca tc phm ngi ln ch . V cui cng, lung gi y cng n. chnh l nhng m ma ng di v bun trn ni rng Ty Bc ang v. Ma ng rt but nh ct da ct tht, v th m no M cng ra bn ngoi bp la thi la h tay. Trong nhng m M gp A Ph ang b tri ng ch cht gia tri gi rt. Th nhng M vn thn nhin thi la h tay D A Ph l ci xc cht ng cng th thi. Ti sao M li lnh cm, th trc s vic y? Phi chng vic tri ngi n cht l mt vic lm bnh thng nh thng l P Tra v ai cng quen vi iu nn chng ai quan tm n. Hay bi M sng lu trong ci kh, M quen kh ri nn M lnh m, th trc ni au kh ca ngi khc. Mt m na li n, lc mi ngi trong nh ng yn c ri, M li thc dy n bp t la ln h tay. La chy sng, M l mt trng sang, thy
hai mt A Ph cng va m, mt dng nc mt lp lnh b xung hai hm m xm en li. l dng nc mt ca mt k n l khi phi i mt vi ci cht n rt gn. Chnh dng nc mt lp lnh y lm tan chy lp bng gi lnh trong lng M. Lng M cht bi hi trc mt ngi, trng cnh ng. m ma xun trc M cng b A S tri ng th kia, c nhiu ln khc nc mt ri xung ming, xung c khng lau i c. M cht nhn ra ngi y ging mnh v cnh ng, m nhng ngi cng cnh ng rt d cm thng cho nhau. M nh li nhng chuyn tht khng khip lc trc kia, chng n bt tri n cht ngi n b ngy trc cng trong ci nh ny. L tr gip M nhn ra Chng n tht c c. Vic tri ngi n cht cn c hn c th d trong rng. Ch v b h n mt mt con b m mt ngi thanh nin khe mnh, sing nng, say sa vi cuc i phi ly mng mnh thay cho n. Bn thng tr coi sinh mng ca A Ph khng bng mt con vt. V du ai phm ti nh A Ph cng b x pht nh th m thi. Nh n nhng chuyn ngy trc, tr v vi hin ti, M au kh cay ng cho thn phn ca mnh: Ta l thn n b chng n bt ta v trnh ma nh n ri th ch cn bit ch ngy r xng y thi. Ngh v mnh, M li ngh n A Ph c chng ny, ch m nay thi l ngi kia cht, cht au, cht i, cht rt, phi cht. Ngi kia vic g m phi cht nh th. A Ph. M phng pht ngh nh vy. Tht s, chng c l do g m bn thng l P Tra bt A Ph phi cht v ci ti mt mt con b! Trong u M bng nhin ngh n cnh A Ph b trn v chnh M s l ngi cht thay cho A Ph trn ci ct tng tng . Th nhng, M vn khng thy s, s suy tng ca M l c c s ca n. Cha con P Tra bin M t mt con ngi yu i, yu cuc sng, ti hoa chm ch, hiu tho, tha thit vi tnh yu thnh mt con du gt n, mt k n l ng ngha, chng tn c khi tri mt ngi n b ngy trc n cht th chng l chng li khng i x vi M nh th ? Nh vy, chng kin dng nc mt lp lnh ca A Ph, tm trng ca M din bin phc tp. M thng cm vi ngi cng cnh ng, M nh n chuyn ngi n b ngy trc, l tr gip M nhn ra bn lnh cha phong kin tht c c, M xt xa trc s phn ca mnh ri M li ngh n A Ph; sau M li tng tng n ci cnh mnh b tri ng Mt lot nt tm l y thc y M n vi hnh ng: dng dao ct la rt dy my ci tri cho A Ph. l mt vic lm to bo v ht sc nguy him nhng n ph hp vi nt tm l ca M trong m ma ng ny. Sau khi ct dy ci tri cho A Ph, M cng khng ng mnh dm lm mt chuyn ng tri n vy. M th tho ln mt ting i ngay ri M nghn li. A Ph vng chy i, cn M vn ng lng trong bng ti. Ta c th hnh dung c nt tm l ngn ngang trm mi ca M lc ny. Lng M ri bi vi trm cu hi: Vt chy theo A Ph hay y ch cht?. Th l cui cng sc sng tim tng thi thc M phi sng v M vt chy theo A Ph. Tri ti lm nhng M vn bng i. Bc chn ca M nh p uy quyn, thn quyn ca bn lnh cha phong kin ng thi nng tm hn M sut bao nhiu nm qua. M ui kp A Ph v ni li u tin. M ni vi A Ph sau bao nhiu nm cm nn: A Ph. Cho ti i! y th cht mt. l li ni khao kht sng v kht khao t do ca nhn vt M. Cu ni y cha ng bit bao tnh cm v lm qun au tri tim bn c. chnh l nguyn nhn - h qu ca vic M ct t si dy v hnh rng buc cuc i ca mnh. Th l M v A Ph du nhau chy xung dc ni. Hai ngi ri b Hng Ngi - mt ni m nhng k nim p i vi h qu t, cn ni bun au, ti nhc th chng cht khng sao k xit. Hai ngi ri b Hng Ngi v n Phing Sa, nhng nhng ngy pha trc ra sao h cng cha bit n R rng, trong m ma ng ny, sc sng tim tng ng mt vai tr ht sc quan trng. Chnh n gip M vt ln trn s phn en ti ca mnh. M cu A Ph cng ng
ngha vi vic M t cu ly bn thn mnh. Qua on trch trn, T Hoi ca ngi nhng phm cht p ca ngi ph n min ni ni ring v nhng ngi ph n Vit Nam ni chung. T Hoi rt cm thng v xt thng cho s phn hm hiu, khng li thot ca M. Th nhng bng mt tri tim nhy cm v chan cha yu thng, T Hoi pht hin v ngi ca m la cn st li trong tri tim M. T tng nhn o ca nh vn sng ln . ng thi qua tc phm, T Hoi cng khng nh c chn l mun i: u c p bc bt cng th c s u tranh chng li n d l s vng ln mt cch t pht nh M. Qu tht, tc phm ny gip ta hiu c nhiu iu trong cuc sng. Vi truyn ngn V chng A Ph ni ring v tp Truyn Ty Bc ni chung, ta hiu v sao T Hoi li thnh cng trong th loi truyn ngn n nh vy. Nt phong cch ngh thut: mu sc dn tc m cht th cht tr tnh thm m, ngn ng li vn giu tnh to hnh hi t v pht sng trong truyn ngn ny. Tc phm Truyn Ty Bc xng ng vi gii nht truyn ngn - gii thng do Hi ngh s Vit Nam trao tng nm 1954 - 1955. V V chng A Ph thc s li n tng tt p trong lng bn c bi nhng gi tr ngh thut, gi tr hin thc v gi tr nhn o ca n. Truyn ngn ny qu l mt truyn ngn tiu biu cho phong cch T Hoi. i vi ring em, truyn V chng A Ph gip em cm thng su sc trc ni kh ca ngi ph n trong x hi phong kin min ni, t gip em ngy cng trn trng kht vng ca h hn. y qu l mt tc phm vn chng ch thc bi n gp phn nhn o ha tm hn bn c nh Nam Cao quan nim trong truyn ngn i tha.
18: Qua hai nhn vt M v A Ph, hy phn tch gi tr hin thc v gi tr nhn o ca tc phm V chng A ph ca T Hoi.
Bi lm T Hoi trc 1945 ni ting vi tiu thuyt D mn phiu lu k. i theo Cch mng ri i khng chin chng Php, T Hoi hot ng vng rng ni Ty Bc. Kt qu rc r ca chuyn i thc t di ngy l tp Truyn Ty Bc ra i, c gii nht gii thng Hi Vn Ngh Vit Nam 1954-1955. V chng A Ph l tc phm hay nht trong trong truyn Truyn Ty Bc ca T Hoi. Truyn din t qu trnh gic ng v vng dy chng phong kin v quc ca cc dn tc Ty Bc di s lnh o va ng. V chng A Ph cng l kt qu ca mt qu trnh chuyn bin n chn mui ca t tng v tnh cm nh vn. Tnh cm ca tc gi quyn ln vi tnh cm ca dn tc anh em mt cch chan ha t nhin, l tm lng bit n, thy chung, tnh ngha i vi cc vng du kch tip t che ch cho cn b, b i hot ng vng ch hu Ty Bc. V chng A Ph t co su sc ti c ca bn phong kin min ni Ty Bc i vi cc dn tc vng cao. Tc phm ni ln mt cch au xt ni thng kh bao i ca cc dn tc anh em Ty Bc di ch h ca thc dn Php v b l tay sai l quan lang, quan chu, pha (Thi), to (Mng), thng l (HMng). Di ch thng tr tn bo man r ca bn thng l, quan bang, nhng ngi i tr n nh A Ph, lm con du gt n cho nh thng l nh M l nhng kip tru nga, khn kh, nhc nh ch. Tht ra nhng kip ngi nh M, nh A Ph l nhng k n l vng cao. Bn thng l l mt th vua vng cao, chng c quyn sinh quyn st i vi ngi dn Ty Bc.
Chng c quyn bt b, nh p, bt lm n l, g bn, thm ch c th git ngi mt cch d man (trong truyn c nhc n mt ngi con gi b tri ng ri cht v A Ph th sut cht). Ch trong mt truyn ngn m tc gi m t c bc tranh ton cnh v giai cp thng tr Ty Bc, gi tr hin thc ca tc phm tht l su sc. M l mt c gi p (t gin tip v nh nhng m tnh ma xun, con trai n ng nhn u bung M), ti hoa (bit thi khn, thi so, thi l cng hay nh thi khn) v giu tnh cm. V p ca M gi nh Kiu. Sinh ra trong mt gia nh ngho, M b A S, con trai thng l cp v lm v tr n. M l v ca A S nhng thc ra ch l mt ngi y t, mt n l ca gia nh thng l. M lng l nh mt con ra trong x ca, quanh nm ch bit vi u vo nhng cng vic lao ng nng nhc Tt xong th ln ni hi thuc phin, gia nm th git ay, xe ay, n ma th i nng b bp Bao gi cng th, sut i sut nm nh th. Con nga, con tru lm cn c lc, m n cn c ng gi chn, ng nhai c, n b con gi nh ny th vi vo lm vic c m,c ngy.. Ngy tt, A S tri M trong bung ti ri r bn i chi. T Hoi, qua nhn vt M cn phn nh nhng tp tc man r ca cc dn tc vng cao. Ngi n b khi b cp v trnh ma th v hnh ngi n b (m M l in hnh) tri c i mnh vo nh y. Nu chng may chng cht th ngi y phi lm v ngi khc trong nh, c khi l mt ngi anh chng gi l kh, c khi l mt ngi em chng cn tui tr con, v nu chng li cht, li vn phi vi mt ngi n ng khc vn trong nh yPhi sut i trong nh y. M cht dn cht mn trong nh ca thng l. Ngoi nhng lc cng lng lm vic nh con tru, con nga th M li b nht trong ci bung kn mt ch c nhn ra ngoi qua mt ci l vung bng bn tay, lc no trng ra cng thy trng trng, khng bit l sng hay l nng. A Ph l chng trai HMng ngho khe mnh, chy nhanh nh nga, sn b tt rt gii. Con gi trong bn rt thch A Ph, a no ly c A Ph cng bng c c con tru tt trong nh. A Ph cng l mt thanh nin yu t do. Ngy Tt, A Ph r bn i chi nh pao, A S n ph m b A Ph nh. Thng l P tra bt A Ph nh p, hnh h, pht v mt trm ng bc trng. A Ph phi cho thng l tr n. Th l trong nh thng l c thm mt con ngi bt hnh na lm n l. M th lm ti t trong nh, cn A Ph th lm ti t ngoi rng. i my, i con, i chu my tao cng bt th, bao gi ht n tao mi thi. A Ph mt mnh ngoi rng, trn ni cao t nng chn b, sn b tt Chng may mt ln ng rng, h xung n mt mt con b. Thng l bt A Ph tri ng sut ngy m ngoi tri. th ni cha con thng l P Tra v bn tay chn nh l dch, quan lang, xo phi l nhng in hnh cho giai cp thng tr tn bo, man r ca vng cao Ty Bc. M v A Ph - Hai s phn bi thm l hin thn ca th n l ca ch phong kin man r Ty Bc. Nhng T Hoi khng dng li vic phn nh bn cht tn bo, d man ca giai cp thng tr Ty Bc, nh vn cn i su vo bn cht ca cuc sng ca dn tc vng cao, phn nh sc sng mnh lit ca cc dn tc Ty Bc v s vng dy chin thng ca cc dn tc Ty Bc di s lnh o ca ng. M b tri buc, b ch p nng n, nhng trong s cm lng ca M tim tng mt s sng mnh lit. Ngy Tt, M cng mun i chi, nhng b A S tri vo ct nh, qun tc vo ct. C m M phi tri ng nh th. Lc th khp ngi b dy tri tht li, au nhc. Lc li nng nn tha thit nh. Hi ru to. Ting so. Ting ch sa xa xa. S n p tn bo y cng khng th no dp tt c sc sng ca tui xun, khng th no dp tt c ngn la ca tnh yu. au kh ch nh th, nhng ch nhn thy A Ph b tri l M li ng lng, thng. Tri i, n bt mnh cht cng thi, n bt tri n cht ngi n b ngy trc cng ci nh ny . Chng n tht c c. C chng ny ch m mai l ngi kia cht, cht au, cht i, cht rt, phi cht. Ta
l thn n b, n bt ta v trnh ma nh n ri th ch cn bit i ngy r xng y thiNgi kia vic g phi cht th. y l biu hin ca s ni lon trong lng, Cn y l hnh vi ni lon ca M: Nng ct dy tri cho A Ph cng chnh l nng t ct dy tri v hnh tri nng vo gia nh thng l P-Tra. Ri c hai cng lao chy xung dc ni. M t gii thot khi ch p bc n l ca ch phong kin tn bo, d man. Sc sng tim tng trong con ngi M tri dy. Tui tr, sc xun, tnh yu chin thng bo tn. Khi sc xun y p trong vn th mt bng hnh cha ra ngoi tng n l iu tt nhin: Xun sc mn vin quan bt tr Nht chi hng hnh xut tng lai (Du vin bt tr - Chi vn khng c vo) M v A Ph i mt mt thng ng rng. H n Phing Sa v thnh v chng v chng A Ph. H t dng nh dng ca lm n sinh sng Phing Sa. H m c c mt gia nh hnh phc. Nhng gic Php li trn n Phing Sa. Gia nh A Ph b cp bc. A Ph b gic Php bt hnh h. Nhng A Ph vn cha hiu c v sao anh li b gic Php bt, anh li th cn b v thng Ty bo anh nui cn b nn mi bt ln ca anh, nh p anh, ct tc anh. c A Chu gic ng, v chng A Ph ffa tham gia i du kch chng Php Phing Sa. V chng A Ph t u tranh t pht vn ln t gic. A Phu tr thnh i trng i du kch Phing Sa. M gip vic c lc cho A Ph. t u tranh gii thot p bc phong kin, n tham gia khng chin chng Php di s lnh o ca ng, cng l hin thc su sc ca qu trnh pht trin cc dn tc Ty Bc di s lnh o ca ng. V chng A Ph c gi tr hin thc v nhn o su sc. Tc phm phn nh trung thc qu trnh gic ng v vng dy ca M v A Ph, qua phn nh c s trng thnh ca cc dan tc Ty Bc di nh sng ca ng. ng thi tc phm cng phn nh c chnh sch nhn o ca ng i vi cc dn tc anh em l gii phng ngi lao ng b p bc, bc lt, gii phng mi sc sng ang b cc th lc thng tr km hm, tri buc. Chnh v c gi tr hin thc v nhn o su sc m truyn V chng A Ph c sc hp dn v c gi tr bn lu.
19: Phn tch sc sng tim tng ca nhn vt M (V chng A Ph T Hoi)
Bi lm C nhng s thch nht thi, song cng c nhng s thch i i khng thay i, c nhng ni au thong qua v cng c nhng vt thng hn su theo nm thng. Nu gi nhng trang i m l ca Kiu ta s khc, nu Ch Pho cht ta xt thng th khi c V chng A Ph ta cng cho php tim mnh rung ln theo ting thn thc ca M. Mt c gi tr phi chn vi cuc i thanh xun trong nh tn thng l n khi trn khi Hng Ngi, ta vn cn thy c mt sc sng tim tng mnh lit trong ngi con gi Mo y! Ht ny mm ra hoa kt tri l mt qui lut t nhin. L con gi ln ln ly chng v lm du nh chng cng l mt t nhin v cng l m c ca h. Th nhng, hnh phc rt nhiu song ni nh ngi i, ng tri li hay ch k, ng ch ban cho mt s ngi hnh phc cn kh au dng nh nhn loi ai cng c hng. Em nh H.Banzac trong Ming da la c vit Trn i khng c g trn vn hn s bt hnh l vy. Ngay c hnh phc tng chng nh tm
thng d dng cng khng mm ci vi M, n quay lng vi c v m cho c trang i c cc: trang i m y nc mt. Chn dung M hin ln u tc phm gn nh l tng chai sn kh lnh, dng nh ngn la tnh ngi vnh vin tt ngm trong tri tim c. C c li li nh con ra nui trong x ca. T ngy b bt v lm du gt n trong nh thng l n nay, gng mt M ch ton nc mt. Gia nh P Tra no c xem M l mt con ngi, l mt thnh vin hp php? Mt con ! Thm ch mt con vt. Lm vic cnh tu nga, bung ng gn tu nga M ging nh con nga nh thng l. Ngy ni ngy, M ch bit quay t hi c nga, dt vi, ch ci, i cng nc. M tn ti y song ch l ci xc bit i, linh hn M tt lm t bao gi ri. Song, tht s M vn cha cht, con ngi ca M ngy xa vn cn sng trong th xc ho mn v vn tim tng mt sc sng mnh lit. M l con ca ni rng sn cc, dng sui rng cy nhen nhm trong c mt v hn nhin mc mc. C sng nh chnh c, khng gi di, khng tnh ton so o. M rt yu i. C p, c c ti thi so v tng vui chi nh tt c mi ngi. C khng c con trai khp kn di lng bin su m c l cnh chim hay ht ca ni rng. M tng phn i khi nghe tin P Tra i bt c v lm du gt n. M bo vi b Con nay bit cuc nng lm ng, con phi lm nng ng gi n cho b. B ng bn con cho nh giu. M yu t do, M yu cuc sng M mun l cnh hi u khng s bin ln, sng di, c sn sng tr bng mi gi c t do bn b, bn gia nh, c yu, c ca ht. M c thc hn hoi v cuc sng, th nhng s ngang tri cuc i chp ln M mu en tang tc. i vi M t do l iu qu nht. Song, a hoa va chm n xun va rung rung ng ngng n cuc i mi - i thiu n - b ngi ta ngt, ngi ta v nt, khng thng tic: M b A S bt. au n n tn cng c n hng my thng m no M cng khc v ri chnh sc sng mnh lit, chnh tnh yu cuc sng a M n nh t t: Th t hy dit thn xc cn hn sng m khng c t do, sng theo l tng ca mnh. Nhng ngang tri cuc i khng bung tha M, cng nh b kh th gian khng cho php Kiu phi cht, nng phi sng, sng chu a y.V M khng th cht v M phi sng gnh trn vai mi n truyn kip ca cha m. Cha m c c i kh cc cn phi sng v con. Cn c? C lm g cha? C khng th cht phi cam chu lm tng v tri, lm kip nga, kip con ra thui thi x ca nh giu. Nm tip nm, thng tip thng, ngy li ni ngy, M cam chu tt c! Con nga con tru lm cn c lc, m n cn c ng gi chn, ng nhai c cn M cha bao gi c ngh ngi. Ngy gi chng ln chng no th sc sng ca c gi ngy xa b tiu hao chng y. lu trong ci kh, M quen kh ri. S a y tri buc bin M thnh n l gn mt hn sc sng M qun hn vic t t ca nhng nm v trc. i vi M lc ny thi gian l v ngha. M ch bit lm vic m thi. ng lo thay khi con ngi mt dn nhn cm v thi gian v nh th con ngi cht. H hat ng ch bng bn nng cn i sng tm hn tt ngm bun vui, thi gian tri qua tht v ngha. Th lc phong kin v th lc thn quyn trong nh thng l nghin nt, tc at c cuc i thanh xun, yu, sng ca M. c phn u tc phm em khng khi lin tng M l c Hu Chi trong Ca bin ca Nguyn Hng. Song, cng bng m ni Hu Chi hnh phc hn M. Nng ch sng nh cht trong mt thi gian ngn m thi lc b p g cho tn tng Nht v nng li dim phc hn M gp bi ln. Nng c cht, c tr v mt th gii ngt hoa vnh hng vi i tay rng m tnh yu ca M. Cn M au n thay khi c phi ko l cuc i kh i hng my nm. Nhng ri
Ch Pho vn cn c bt cho n tnh ca Th N nh thc. M cng th! Ngi con gi yu i, yu cuc sng nh th m li phi cht d dng th sao? Em rt tm c vi hai chi tit: Th nht l ting sao m xun. Ting so vang di t xa, len li vo tm hn M. Ting so ngn vang y m ca ngi nh tm hn t lu im m kha ca M. M cht nh Ln u tin qua bao nm nay k c cht a v vi M, M nh n ngy trc M thi so gii. Ma xun ny M ung ru bn bp la v thi so. C bit bao nhiu ngi m ngy m thi so i theo M. V ln u tin, li cng l ln u nh t t li n v M c Nu c nm l ngn trong tay lc ny, M s n cho cht ngay. Khi con ngi ta mun cht, hn lc no ht lc ngi ta tha thit yu cuc sng v chnh v khng c cuc sng p ng nn h ri vo s tht vng v tm n ci cht. Sc sng ca M khng b hy dit m tim n v hm nay nh c mt lung gi mi thi vo n c dp tri dy. M ang th hn theo ting so nh ln theo si dy qu kh tm v nhng ngy xa hnh phc. V bt gic M thy phi phi tr li, trong lng t nhin vui sng. M mun i chi, M ngi xung ging trng ra ci ca s m m trng trng. Cn ca s nh? ca s trong tc phm ny l mt khng gian ngh thut, ni y M nh v qu kh, v thu con gi. Khng gian m c hm nay, M mi nhn thc c. By lu nay M no c quan tm. Khng gian m u c phi chng l i M? Mt cuc i trong mn sng khng li thot, M c phi chng l con mi mi sa vo li nhn? Hm nay, ting so lun qua khung ca lm cho M nh v qu kh, mt thi son tr c ti hin qua lp m m trng trng y. Con ngi thc t trong M sng dy thay th cho con ngi v thc. Th m, mi mi bt hnh c khng thi bm rit ly M. Hai ln vn tay n hnh phc, hai ln sc sng tr v l hai ln A S ly i mt, dang tay y M tr v s kip con ra, con nga. A S tri M tn c nh thi trung c, nhng M bt chp tt c, M khng s, M ang sng vi hnh phc k nim, ang th tri mnh theo ting so. Th nhng s tn c lun khng cho M hng hnh phc du mt thi gian ngn ngi thi. M tr v kip li li nh con ra con nga. Cui cng sc sng y tri dy hn lc no ht, n mnh lit bi phn. Ln M ci tri cho A Ph. Thot tin lc thy A Ph, M nhn. Mt ci nhn h hng khng xc ng, khng l lng. Cnh nh ny tri ngi l chuyn thng. Nhng n mt m, nh bao m no M cng thc dy v vn thn nhin thi la h tay. nh la bp bng sng ln chnh nh la y buc M l mt trng sang thy hai mt A Ph cng va m, mt dng nc mt lp lnh b xung hai hm m xm en li. V cng nh ting so, dng nc mt au kh ca mt con ngi au kh li tut M tr v qu kh kh au ngy no. Nhn A Ph ng y nh mt xc cht, bt gic M li nh n mnh Trng ngi li ngm n ta l vy, M nh n hm y mnh cng chu tri nh th v nc mt chy xung ming, xung c khng ai bit, ai hay. Nhn A Ph M thng mnh qu! Sao i mnh li kh n th! V t thng bn thn M ngh n ngi, ngh n ngi n b b cht tri, ngh n A Ph M cm gin l ngi v lng. Ci thng, ci cm gin, ci phn n y khc no nh ngun hi bm vo mt qu bng cng v cng n mc phi n tung, chnh nhng iu lm M quan tm n A Ph, mt con ngi kh s ch v nh mt mt con b m phi em mng mnh nh i. Khng! M nh A Ph khng l do g phi cht. V M hnh ng: M rn rn bc li, A Ph vn nhm mt, nhng M tng nh A Ph ng bit c ngi bc li, M rt dao nh ct la, ct nt dy my. A Ph c th ph tng hi khng bit m hay tnh.
M hnh ng khng h tnh ton. Tht vy sau khi ci tri cho A Ph M cng ht hong M hnh ng ch v thng v nh tr th M khng mun mt ci cht li xy ra, mt ti c na lp li, d sao M cng l mt con ngi, M c tri tim nhn hu ca mt con ngi. V hnh ng l s phn khng ca sc sng ngy xa. C ngi cho rng y l mt hnh ng t pht v thc. Song theo em vn c th hiu y l mt hnh ng xut pht t mt qu trnh vn ng tm l c thc. C th xy ra lm ch! Nhng ci quan trng y l kt qu mt sc sng tim tng, tim n ca M trc . M ci tri cho A Ph l t tay git b vng xing xch cho mnh. V hnh ng t gii phng ny ca M c ngun gc t ci bun ri ri t cch ung ru tng bt nh ung cay ng ti nhc ca cuc iV d nhin, n trc tip hn nh vo ting so gi bn, ting so lm cho lng M bng ln mt ngn la vn d dp tp t lu. Gia mn m u ti, M lao theo A Ph, M lao vo bng m x tac bng m n vi nh sng ca t do v hnh phc. M chy theo A Ph chy trn tm mt vng t mi, sng vi hnh phc, c lm con ngi. Mc d gia M v A Ph cha h c khi nim tnh yu, th tnh yu trai gi nhng h c mt th tnh khc: tnh ngi, ngi cng au kh. V h bit rng phi da vo nhau sng. Ch c mt con ng sng, duy nht v con ngi thc ca c gi Mo y thng, c lao i qun tt c, qun th lc qun s tr th ca cha con thng l, qun i con ma thn quyn chi phi, tri buc cc i c. i vi c by gi t do l trn ht. C lao i, i n pha trc d c cha nh hnh r nhng y l ng sng. Khc vi ch Du trong Tt n Ch Du lao ra m en, v bng ti nh mun nut chng ch y, ch m mm trong vng ti y. Ch khng c con ng sng i. Ch lao ra ch n thun l trnh nn, ch lao ra m lao ra song khng li thot: Ch Du khng th t gii phng ni mnh Tri ti nh mc v nh ci tin ca ch. Cn M, M lao ra cng i vi A Ph n mt min t sng. Kt thc on trch l cnh A Ph du M lao xung dc. C l tc phm dng y th em chc hn ngi c ai cng s tin chc rng A Ph v M s c sng yn lnh v hnh phc. Bi l vi sc sng mnh lit vi nim yu cuc sng n th th khng th no h (m c bit l M) li c th khng tm c cuc sng ch thc nh mun. V khng nhng ch c M m bt k mt ai khc u yu tin vo cuc sng th sm hay mun tri ngt hnh phc cng n vi tay h, d hm nay ang chu nhiu au kh, nhc nhn. Hnh phc l mt s i ch (J.Rtx).
20: Phn tch tc phm V nht ca Kim Ln.
Bi lm c V nht ca Kim Ln ti li nh n Mt m ci ngho ca Nam Cao vi nhng bng en lm li i trong mn sng chiu nhp nhong. Ci i, ci ngho y sao y kinh hong v u m n th. Chnh ci i, ci ngho to nn cho V nht mt tnh hung ht sc c o v hp dn. V v th, Kim Ln ng gp mt truyn ngn vo loi hay nht trong vn hc Vit Nam hin i Ngay t ta ca tc phm cng gi ln s chua xt, mi mai, mt ni au khng th ni thnh li. Nht v, mt hnh ng nghe sao n gin v d dng n nh vy? iu hon ton tri ngc vi quan nim ca dn gian: Tu tru, ly v, lm nh Trong ba vic y tht l kh thay
Vy m y Trng nht c v hn hoi, trong cn i khng khip m c l n nm 2000 con chu chng ta vn k cho nhau nghe rng mnh ang honh hnh. Ci l thng, k d ca hnh ng to nn mt tnh hung v cng c o mang ngha chi phi ton b tc phm. t lu, dn lng ci xm ng c ny qu quen vi hnh nh vp vp, th kch ca Trng vi ci ci hnh hch v hn lc no cng n trn mi, Trng ngho tng, xu x hn c nhng con ngi ti tn, bo bt ci xm lng th lm g c th ly c v? Th nhng hm nay, bn cnh ci lng to rng nh lng gu ca hn li c c mt ngi n b rn rn v e thn. iu gi nn s kinh ngc cho c xm. S t m, xoi mi c lan dn theo tng bc i ca Trng v ngi n b trn con ng xao xc, heo ht. Mi ngi c x xm bn tn Ai y nh ! Hay l ngi nh b c T mi ln? Ch phi, t ngy cn m ma ng c T c thy h mc no ln thm u? thnh thong li rung rc vang ln ting ci y gh rn nh ting c bo hiu tai ng v cht chc vng mi theo i uyn ng v cui xm. Mc cho nhng li bn tn, Trng vn lm li bc di nhng gc go s s c bng nhng ngi i i lng l nh nhng bng ma thay cho khch v ting qu go ln th thit tng hi thay cho pho ci. Cu chuyn chm trong nng n v s hi, y nhng cnh ma qui, en ti. Ci i lun nhng ln gi cht chc mi ni. Vy m Trng li c v i chao! Bit c nui ni nhau qua c ci thi ny khng Tnh hung Trng c v gy ra n tng rt mnh. C xm ngc nhin nh, m ngay c b c T, m Trng cng rt ngc nhin. Lm sao k xit s sng s ca b khi trng thy ngi n b ng u ging ca con mnh, li cn cho mnh bng u na. B khng th ngh rng con mnh li c v, ngay trong ci thi bui i km ny. B c hp hy cp mt cho nhon m cng lc n c nhon mi ra. Tnh hung cng bt ng n hi hc khi chnh Trng cng vn cn ng ngng. Ngi ngay gia nh, n by gi hn vn cn ng ng nh khng phi. Ra hn c v y ?. Mi chuyn xy ra qu bt ng, dng nh ch l cn m. Ngi n b ch gp mi hai ln li tr thnh v hn. M tht ra, hn cng khng c nh g vi th...Th liu lnh n vi hn ch bng mt cu ni sung. Th theo hn nh ph mc cho s phn. Ci i y h n vi nhau. Trong ci thi tao on y, vic Trng ly v qu l mt tnh hung oi om. Ta s mng hay lo, bun hay vui cho cp v chng ny? Tm trng ca nhng nhn vt trong cu chuyn cha y nhng cm xc ngn ngang v mu thun. B c T vui v cui cng con mnh cng c v nhng li ti v s tr trn ca s phn : c phi thi tao on nh th, ngi ta mi chu ly con mnh? B m ngho nng tru nhng lo u cho tng lai ca con mnh, liu chng n c nui nhau ni sng qua c cn i kht ny khng?. Cu hi t tn y lng ca b m cht cha ni hoang mang, m nh ca kip bn hn khng li thot v c s rnh rp trc ng ca cn c mng v ci i cha bao gi d di n th. Trong lng b, ta cm thy c ni bun ca mt ngi m khng c thy con trong ngy vui, khng c mt vi mm lm l gia tin. Trong li nghn ngoi tm s ca b c c s xt xa, mt cht n hn v khng lm c y bn phn ca mt ngi m i vi con. Tm trng ca Trng cng bin i lin tc t khi th quyt nh theo hn v nh. Tnh hung nht v mang y v bi hi, ch bng nhng cu bng ln v bn bt bnh c, th ng lm bn vi hn. Th theo hn dng nh gii quyt nhu cu n. Nhng chuyn tng nh rt th lu v tr trn nhng di ngi bt ti tnh ca Kim Ln, n tr nn nh nhng hn v lp l tnh thng. Trng hon ton m mt v tng lai ca mnh thc go ny n thn mnh cn ch
bit c nui ni khng li cn o bng nhng hn vn ra tay cu mang ngi n b ngho kh. i km y a ngi ph n n vi hn, mang n cho hn nim hnh phc ca mt ngi c c mi m gia nh vi bao c m v tng lai dung d nhng y cm ng. Chnh v th, hn nhn ra trch nhim ca mnh i vi hnh phc m mnh va c c. Lng hn cht lo ln mt ngha c i i, t dng hn thy n hn , tic r, vn v, kh hiu. Khng cn dng n nhng li l anh thp hay i ngn nhng tc phm V nht mang n mt gi tr nhn bn v cng to ln. Bng tnh hung y bi hi, n xoy vo t co ch thc dn pht xt, nguyn nhn trc tip dn n ci i kinh hong. Ci i mang n s cht chc, tang thng khp mi ni v cng chnh n lm nhng gi tr con ngi b h xung mc thp nht. Con ngi dng nh mt hn tnh ngi, ch cn sng theo bn nng c n, c sng...Cn i kht lm cho ngoi n b qun c s din, c mi n hai con mt trng hoy ca th sng ln tc th, th ri th s xung n tht. Th cm u n mt chp bn bt bnh c lin chng chuyn tr g. on vn lm cho bt c ai c lng tm cng phi xu h, phi quay mt i ci ra nc mt. Th lm ta lin tng n b lo trong Mt ba no ca Nam Cao. Con ngi tr nn tr trn, mt nhn cch khi ci i ln vn trong tm tr. Gin th nhng ta vn xt xa trc dng hnh tiu ty ca th hm nay th rch qu, qun o t ti nh t a, th gy sp i, trn ci khun mt li cy xm xt ch cn thy hai con mt. Ci i, vi bng en kinh hong ca n bao trm khp mi ni, nng ln cuc sng bnh thng ca mi con ngi. Cn g th thm bng m rc du c ting qu ku th thit n cho, m tn hn c ting ai h khc t t c mi t ng rm nhng nh c ngi cht theo gi thong vo kht lt. Thn phn bt bo ca nhng con ngi nh Trng, nhng cm cnh bn cng y t thn n c sc t co mnh m ci ti c ca thc dn pht xt.... Th nhng, chnh trong ci cnh th lng y, nhng tm lng nhn hu li sng ngi ln m tiu biu trong tc phm l b c T. Trong lng ngi m ngho y lc no cng mang sn tnh thng con v b bn va ai on va xt xa cho s kip ca a con mnh. Trong ci nhn m m vo ngi n b ang ci mt xung, tay vn v t o rch bt c s xt thng, thng cm s chia. Tnh thng con d bao la n my cng c th ch lm b r xung hai dng nc mt. Ci kh au vt v mt i vt kit nc mt ngi m. N khng chy thnh dng r xung nh cht non mt cch tc ti. Khng cn nc mt nhng b vn nhn ly nguy c b ci cht gn thm bc na. Bng ngi bt ti nng ca mnh, Kim Ln c lc a ngi c n tn cng mn m ti tm, u m, nhng ri li nh nhng h ra mt khe sng lp l u khin chng ta hng v v vn ti. Ngi dn Vit nam m i din l nhng b m Trng, anh Trng v ngi n b vn kht khao cuc sng hnh phc ti sng hn. B lo ni ton chuyn vui, chuyn sung sng sau ny. Trong tm tr b c sn mt vin cnh ti sng gia nh. Nim vui lm b m Trng nh nhm, ti tnh khc thng , ci mt bng beo u m ca b rng r hn ln. Ta vui ly nim vui ca gia nh ho thun, m m, nim vui ca Trng c thy xung quanh mnh hm nay c g va thay i mi m, khc thng. Nim vui bt cht ca gia nh lm ta ci sung sng nhng nc mt vn c tun mi nghn ngo. Ta mn tha th tt c, k c s tr tro ca ngi n b v c ti phung ph n hai ho du ca anh Trng. Ch mt tnh hung nh nhoi nhng Kim Ln gi nn bit bao iu. Mi ngh ca tnh hung li mang mt gi tr nhn bn,tm lng nhn o bao la ca nh vn. Chnh v th, tc phm mang y tnh yu thng nng m nh mt ngn la nh lp lo mi trong cuc i. V tc phm cho ta pht hin thm mt bn cht tuyt vi nhn hu., tuyt vi c hi sinh ca
nhng ngi nng dn Vit Nam. D ng trc s mt cn ca mng sng ( hiu theo ngha en trn tri nht) vn cu mng, vn ly li phm gi lm ngi, sng vi hi vng, vi tng lai. L c sao vng ca Vit Minh dn on ngi i kht i ph kho thc ca Nht u ch l mng tng. Cch mng gn k, sui ngun ca ch ngha nhn o s lm sng ln nhng con ngi bnh d nhng c phm cht nhn o nh c T, nh Trng v c v nht ti nghip....H s vit tip truyn thng v phm gi con ngi Vit Nam trong tng lai.
21: Gi tr hin thc v nhn o trong v nht
Bi lm 1 Nng thn v nng dn vn l ti quen thuc ca th loi truyn ngn tf xa v nay. D ta phn loi dng vn hc tiu thuyt theo phng din no cng khng th b qua dng tiu thuyt v nng thn. Vi ti , nhiu nh vn tr nn ni ting v hc cng cho ra i nhiu tc phm c gi tr. Chng hn trc Cch mng thng Tm c tc phm Tt n ca Ng Tt T, tc phm Ch Pho ca Nam Cao, ri tc phm Con tru ca Trn Tiu...Nhng tc phm ny c vit vi ni dung n gin nhng mang t tng kh su sc. Trong s nhng nh vn vit v nng thn , c mt ngi tuy vit sau v vit t, nhng khi tc phm va ra i th cho mi ngi a thch v hoan nghnh. chnh l truyn ngn V nht ca nh vn Kim Ln. Vi truyn ngn V nht, Kim Ln vit rt chn tht v ht sc sc so v li n tng su m trong lng ngi c. Thng thng mt tc phm ch c th ng vng khi nh vn c ni dung mi, cch ni mi. Tc phm V nht ca Kim Ln cng vy. Trc ht, mi qua ci ta V Nht thi m n cng mang lp ngha, n gy cho c gi mt s ch ht sc c bit trc khi thng thc tc phm. Bi xa nay trn th gian ngi ta ni l nht c ci ny, ci n ch c ai ni l nht c v bao gi. V li, ly v vn l mt trong ba vc kh nht i ca ngi n ng: tu tru, ly v, lm nh. Bi v vic dng v, dng chng phn nhiu c t chc th ny th n, ht sc long trng. y vy m anh Trng t nhin nht c c v th qu tht l vic bt ng, l th. V vi ci ni dung th ch c ci nhan V nht mi ni ng v st vi din bin cu chuyn m thi. Cng vi nhan c o m Kim Ln ni ln c thn phn con ngi lao ng nng dn trong nhng nm bn mi lm i km n ni v m ngi ta c th nht c mt cch d dng nh nht mt cng rm, cng c vy. Mt iu quan trng hn gp phn to nn s thnh cng ca tc phm chnh l ngh thut dng truyn. c qua nhng trang truyn ngn V nht ca Kim Ln mt s tng tng ht sc phong ph c gi v din ra trong tm tr ca chng ta. Mt bc tranh nng dn trong nhng nm b ci i honh hnh ca mt phn t t nc, c nh r mn mt. Nhn dn lao ng b i, tiu tu ng thng c hin ln trc mt. Cn ni au n no hn khi chng kin ci cnh Ci i trn v tr con v i kht m chng ngi r khng bun nhc nhch. Tr em v th, ngi ln phi tri dt nay y mai . Mt cng rau cho i cng khng, u ti ht cm ht thc... bi th nhn gc tng, ph ch ngi i nm la lit nh ng r cng kinh tm v n u khi c ci mi gy gy ca xc ngi cht. Kim Ln dn truyn dng cnh hin thc mt cch c o nh vy nhng v phng din khc cch xy dng nhn vt v din bin tm l nhn vt li cng c o hn. Nhn vt Trng hin ln qua trang vn vi y nhng g chn tht nht ca ngi nng dn - ngi nng
dn b i kht: Chic o vt trn vai , dng nh mi mt, vt v ca bui chiu nng trn ci lng to ca hn. i ting hn ci ting xng gi m ta quen thuc Ch Pho ca Nam Cao nay li hin ln trc mt : Hn ngi khc, khc ri chi, hn chi ai? Hn chi i, chi gii, chi c lng V i, chi c nhng thng cha m no ra hn.... Ting hn vn vn vy thi, gh tm ? Th ght ? Khinh bc ? Khng ! C hai nh vn Kim Ln v Nam Cao u gi ln ting hn vi tt c nim au xt, thng cm ,trn trng. Ai mt ln c V nht,lm sao khng xc ng v c th qun c mt nhn vt - b c T - m anh Trng. Khng bit c chuyn con mnh Trng - nht c v mang v tm trng ca c din bin tht phong ph, phc tp. Trong nhng ngy thng b ci i bt hnh, b thu hiu. B rt thc v vic dng v, dng chng cho con mnh phi lm th ny, th n. Nhng tri i ci kh b ci khn. Con ngi ta c thu hiu ci lo lng n u th cng ch l con s khng. Bi vy, c T ch bit ngh ti thn, ti phn m thi. B thng con mnh ri thng con du. Cun nhn ngi a b lng y thng xt. Hi i ! C ai thu hiu cho c khng ? Tnh thng yu, s ng cm, chu ng hon cnh khng ch ring ai ci i ci kht khin lng c khng ngh g khc, ln ni y xc ng ca c Chng my ly nhau lc ny...thng qu ! Sao n mn m , su m n vy.Hon cnh i kht n cht ngi vy m ni ln ci nn y mt khi m m yu thng lm sao, c l truyn thng ngn i ca dn tc Thng ngi nh th thng thn, L lnh m l rch c Kim Ln gi gm qua nhng trang vn xc ng ny. Vic Trng c v va l nim vui, va l ni lo ca b c T. C cha m no khng sung sng, hnh phc khi con ci ca mnh lng cnh tri qua thi nin thiu nay trng thnh c v c chng....Cn lo l lo v hon cnh hin ti t trc n gi ch c hai m con, nn i honh hnh vn kh n nay thm mt ming n li cng kh khn vt v thm. Tuy vy, nim vui vn l phn nhiu khun mt bng beo ca b rng r hn ln, b c ni ton chuyn vui, chuyn tng lai sau ny, b c giu ni lo cho con du c vui v. Tuy vy b vn nghn li. B vn tin tng con, tng lai rng r hn. Mt cu ni y t tin cu c Ti my rng bo nahu m lm n may ra tri cho kh hn khng...c ai giu ba h c ai kh ba i u. Qu l mt s tin tng hon ton khch quan, c cn c, kh khn ri nht nh sung sng, hnh phc. Nu ni nh H Ch Minh trong Tri hng th cng chng khc no : Ht ma l hng nng ln thi, ht kh l vui vn l i. V thc t l nh vy, hnh nh l c tung bay cng vi m ngi cp kho thc cui truyn cng hin ln trong tm tr Trng m ra mt s phn nhn vt mt khung tri mi i lm cch mng vi nhng thng li vang dy non sng nh Cch mng thng Tm, in Bin Ph sau ny. Vi cch dng truyn c o, xy dng nhn vt vi s chuyn bin tm l, tinh t Kim Ln thnh cng ng k vi truyn ngn V Nht. C th vi nhn vt, tnh tit cu chuyn i qua s phn nhn vt l s m u cho thc u truanh, gic ng cch mng. D ch thng qua mt vi cu ni n l c , Vit Minh nhng Kim Ln thnh cng c v khng cho s phn nhn vt mnh ti tm b tc nh ch Du anh Pha nh Ch Pho, anh kp T Bn...trc . Tm li , ng cm vi Kim Ln, xt thng,c m thng cho nhng con ngi trong V nht, ta hy ht cng T Hu ca khc vn l truyn thng ca dn tc Vit Nam ngn i: C g en trn i hn th Ngi vi ngi sng yu nhau.
Bi lm 2 Kim Ln c ln tm s ngha ca truyn: trong s tng i quay qut, trong bt c hon cnh khn kh no, ngi nng dn ng c vn khao kht vn ln trn ci cht, ci thm m m vui, m hi vng (Cch mng, khng chin v i sng vn hc NXB Tc phm mi, 1985) Vi mt nh th, Kim Ln chn nn i khng khip nm t Du lm bi cnh cho truyn th qu l c a. V nht trc ht l thin truyn ni v ci i. Ch my ch Ci i trn n... gi ln hoi nim kinh hong cho ngi dn x Vit v mt thm ho ln ca dn tc qut i xp x gn mt phn mi dn s trn t nc ta. ng nh ch ngha Kim Ln, him ho y trn n, tc l mnh nh thc d. Cch t ca nh vn gy mt m nh th lng qua hai loi hnh nh: con ngi nm i v khng gian nm i. ng c t chn dung ngi nm i khun mt hc hc u ti nhng ng s nht l c ti hai ln ng so snh ngi vi ma: Nhng gia nh t nhng vng Nam nh, i chiu l lt bng b , dt du nhau ln xanh xm nh nhng bng ma, v bng nhng ngi i i li lng l nh nhng bng ma. Kiu so snh y th hin mt cm quan c bit ca Kim Ln v ci thi gh rn : l ci thi ranh gii gia ngi v ma, ci sng v ci cht ch mong manh nh si tc. Ci m nho vo ci dng, trn gian mt m ming vc ca m ph. Trong khng gian ca th gii ngn ngang ngi sng k cht y, ci ting qu go ln tng hi th thit cung vi mi gy gy ca xc ngi cng t m cm gic tang tc th lng. Qu l ci i l ht sc mnh hu dit cuc sng n mc kinh khng. Trong mt bi cnh nh th, Kim Ln t vo mt mi tnh th qu tht l to bao. C nh th thut tru tc ca in nh, Kim Ln to ra mt xen tht bi hi. Khi ci d dy cn cha c y th ngay ci sn phm tinh thn k diu nht ca loi ngi l tnh yu cng lm sao trnh c s mo m. Chao i, ton chuyn ci ra nc mt : bn bt bnh c ngy o m lm nn mt mi tnh, ni cm ngy i lm c tn hn...Ngi bt khc kh ca Kim Ln khng n trnh m sn ui hin thc n y , to cho thin truyn mt ci phng c bit, nhu nt, m m , tm ti v phi ni l c phn nghit ng. Nhng quan tm chnh ca nh vn khng phi l dng nn mt bn co trng trong V nht, m dn v pha khc, quan trng hn. T bng ti ca hon cnh, Kim Ln mun to sng mt cht th c bit ca hn ngi. Mng ti ca bc tranh hin thc au bun l mt php n by cho mng sng v tnh ngi to ra nh ho quang c bit ca mt ch ngha nhn vn tha thit cm ng. Trong vn chng, ngi ta nhn mnh ch tm hn ch ti. Song nu ci ti khng i n mt mc no th ci tm kia lm sao bc l ra c. V nht cng th : tm lng tha thit ca Kim Ln s d lay ng ngi c trc ht l nh ti dng truyn v sau l ti dn truyn. Ti dng truyn y l ti bo nn tnh hung truyn c o. Ngay ci nhan V nht bao cha mt tnh hung nh th. Trong mt bi phng vn, Kim Ln ho hng gii thch : Nht tc l nht nhnh, nht vu v. Trong cnh i nm 1945, ngi dn lao ng dng nh kh ai thot khi ci cht. Bng ti ca n ph xung xm lng. Trong hon cnh y gi tr ca mt con ngi tht v cng r rng, ng ta c th c v theo, ch nh my bt bnh c bn ngoi ch - ng l nht oc v nh ti ni trong truyn (Bo vn ngh s 19, ngy 8 -51993 tr5). Nh vy th ci thing ling (v) tr thnh r rng (nht). Nhng tnh hung truyn cn c mt mch khc: ci ch th ca hnh ng nht kia l Trng, mt g trai ngho xu x,
dn ng c ang thi i kht m t nhin ly oc v, thm ch c v theo th qu l iu l. l ti mc n to nn hng lot nhng kinh ngc cho xm lng, b c T v chnh bn thn Trng na : cho n by gi hn vn cn ng ng nh khng phi nh th . Ra hn c v ri y ?.Tnh hung tren gi ra mt trng thi tinh t ca lng ngi : trng thn chng chnh kh ni ci g cng chp chn, nh c nh khng. y l nim vui hay ni bun? N ci hay nc mt?...Ci th c bit ca tm trng ny khin ngi bt truyn ngn ca Kim Ln mang dng dp ca th ca. Dng truyn hay cha . Ti dng truyn ging nh ti ca anh chm ngi pho. C la t, chm ng ngi nhng pho c nhiu qu ic th vn c xt nh thng. Cho nn ti dng truyn phi gn vi ti dn truyn na mi to s su sc, hp dn. Ti dn truyn ca Kim Ln th hin qua li s dng ngn ng nng dn c bit thnh cng, qua li vn p st vo tn ci li ca i thc khin mi cu ch nh c bng ra t chnh ci ngn ngn ca cuc sng. Song quan trng nht vn l bt php hin thc tm l. Phi ni, tnh hung truyn trn kia tht c a cho Kim Ln trong vic khi ra mch chy tm l cc k tinh t mi nhn vt. Rt ng ch l hai trng hp: b c T v Trng. y l hai kiu phn ng tm l trc mt tnh th nh nhau, song khng ai ging ai. Trc ht l Trng, mt thn phn thp hn nhng li l mt ch r c th coi l hnh phc. Hnh phc ch thc bao gi cng gy mt chn ng tm l ln. Chn ng Trng to mt mch tm l ba chng. Khi u l ng ngng. Hnh phc gy men Trng thnh cm gic mi m k diu. Cm gic y ht ly ton b con ngi hn: va ln vo tm linh (Trong ngi m i lng l nh ngi trong gic m i ra) va ta ra, vt cht ha thnh cm gic da tht (Mt ci g mi m, l lm, cha tng thy ngi n ng ngho kh y, n m p, mn man khp da tht Trng, ta h nh c bn tay vut nh trn sng lng). Vi cy bt hin thc, nhng on vn nh th t n thn bt, v trng thi ngi vit nh nhp vo lm mt vi trng thi nhn vt (cn gi l nng lc ha thn trong vn xui, nng lc nhp thn trong th ca). Ri ci ng ngng hnh phc kia cng nhanh chng y thnh nim vui hu tnh c th. l nim vui v hnh phc gia nh mt nim vui gin d nhng ln lao khng g snh ni. Chng th m mt ngi ni ting nh Tsecnepxki tng m c: Ti sn sng nh i c s nghip nu bit rng trong mt cn phng nh m p no , c mt ngi n b ang ngng i ti v n ba ti. Chng thanh nin ngho hn ca Kim Ln thc s t c mt nim vui nh th: Bng nhin hn thy hn thng yu gn b vi ci nh ca hn l lng. Hn c mt gia nh. Hn s cng vi v sinh con ci y. Ci nh nh ci t m che ma che nng. Mt ngun sung sng, phn chn t ngt trn ngp trong lng. Mt nim vui tht cm ng, ln ln c hin thc ln gic m. iu ny th anh Trng ca Kim Ln cn may mn hn Ch Pho ca Nam Cao: hnh phc nm gn tay Trng, cn Th N mi chp chi tm tay Ch Pho th b ci x hi en ti cp mt. C mt chi tit rt t ca Kim Ln: Hn xm xm chy ra gia sn, hn cng mun lm mt vic g d phn tu sa li cn nh. So vi ci dng ngt ngng m u tc phm, hnh ng xm xm ny ca Trng l mt t bin quan trng, mt bc ngot i thay c s phn ln tnh cch ca Trng: t kh au sang hnh phc, t chn i sang yu i, t ngy di sang thc. Chng th m Kim Ln thy iu kin t vo dng suy ngh ca Trng mt thc bn phn su sc: By gi hn mi thy hn nn ngi, hn thy hn c bn phn lo lng cho v con sau ny. Trng thc s phc sinh tm hn - l gi tr ln lao ca hnh phc. C Kiu xa xm xm bng li vn khuya mt mnh th to bo y m vn c chnh vnh, n c th no. Ci xm xm ca Trng mi thc khe, t tin lm sao!
Bnh lun truyn V nht, khng hiu sao c mt cu rt quan trng ca Kim Ln m mi ngi c b qua. l cu kt truyn: Trong c Trng vn thy m ngi i l v l c bay php phi. Mt cu kt nh th, cha ng bao sc nng v ngh thut s sa vo li kt cu khp ca vn hc hin thc ph phn. S b sung chi tit ny to ra mt kt cu m khin V nht thc s vt qua phm tr ca vn hc 1930 1945 bc ti phm tr ca nn vn hc mi. Nh th, thin truyn ng li m mt s phn mi vn tip tc c m ra. Ci l c kia nh tn hiu ca mt s i i. Nhn vt Trng tip tc vn ng v pha nim tin, v pha cuc sng. L c nh gi m mt s thanh ton trit Trng mt s phn b tc kiu anh Pha, ch Du, Ch Pho Chi tit ny khng phi l mt m c vin vng, mt o tng c tch m c c s chn chn t trong hin thc i sng. Qu trnh tm l ca c T c phn cn phc tp hn nhn vt Trng. Nu a con trai, nim vui lm ch, tm l pht trin theo chiu thng ng ph hp vi mt chng r tr tui ang trn tr hnh phc th b m, tm l vn ng theo kiu gp khc, hp vi nhng ni nim trc n trong chiu su ring ca ngi gi tng tri v nhn hu. Cng nh con trai, khi u tm l b c T l ng ngng. Anh con trai ng ngng trc mt ci dng nh khng hiu c. Ci c gi xut hin trong nh b pht u nh mt hin tng l. Trng thi ng ngng ca c T c khi su bi hng lot nhng cu hi nghi vn: Qui sao li c ngi n b no trong y nh? Ngi n b no li ng ngay u ging thng con trai mnh th kia? Sao li cho mnh bng u? Khng phi con ci c. Ai th nh? Ri li: hay, th l th no nh. Tri tim ngi m c con trai ln vn rt nhy cm v iu ny, vy ti sao Kim Ln li cho nhn vt ngi m ng ngc lu n th? Mt cht qu , mt cht kch trong ngi bt Kim Ln? Khng, nh vn ca ng ni vn khng quen to dng. y l ni au ca ngi vit: Chnh s cng qun ca hon cnh nh mt ngi m s nhy cm . Nu Trng, s ng ngng i thng ti nim vui th b c T, s vn ng tm l phc tp hn. Sau khi hiu ra mi chuyn, b lo ci u im lng. Ci thng ca b m nhn hu mi bao dung lm sao: Bit chng n c nui ni nhau sng qua c cn i kht ny khng?. Trong ch chng n , ngi m i t lng thng con trai sang con du. Trong ch ci u, b m tip nhn hnh phc ca con bng kinh nghim sng, bng s tr gi ca mt chui i nng nhc, bng thc su sc trc hon cnh, khc hn anh con trai tip nhn hnh phc bng mt nhu cu, bng mt c m tinh thn phi phi. Ri tnh thng li chm vo ni lo, to thnh mt trng thi tm l trin min day dt. Tc gi xoy vo dng ngh ca b m: ngh n bn phn lm m cha trn, ngh n ng lo, n con gi t, ngh n ni kh i mnh, ngh n tng lai ca con cui cng dn t bao lo lng, yu thng trong mt cu ni gin d Chng my ly nhau lc ny, u thng qu. Trn ng bun lo, nim vui ca m vn c nh ln: Cm ng thay, Kim Ln li ci nh sng k diu ta ra t ni cho cm. Hy nghe ngi m ni: ch y b lo mc ra mt bt Ch khon y, ngon o c. Ch ngon ny cn phi cm th mt cch c bit. khng phi l xc cm v vt cht (xc cm v v cho cm) m l xc cm v tinh thn: ngi m, nim tin v hnh phc ca con bin ng cht thnh ngt ngo. Chn hnh nh ni cho cm, Kim Ln mun chng minh cho ci cht ngi: trong bt k hon cnh no, tnh ngha v hi vng khng th b tiu dit. Con ngi vn mun sng cho ra sng, v ci cht ngi th hin cch sng tnh ngha v hi vng. Nhng Kim Ln khng phi l nh vn lng mn. Nim vui ca c T vn c l nim vui ti nghip, bi thc ti vn nghit ng vi ni cho cm ng cay v nghn bi.
Thnh cng ca nh vn l thu hiu v phn tch c nhng trng thi kh tinh t ca con ngi trong hon cnh c bit. V vt ln hon cnh vn l mt v p tinh thn ca nhng ngi ngho kh. Ci th vt hon cnh y to nn ni dung nhn o c o v cm ng ca tc phm. Thng ip ca Kim Ln l mt thng ip mang ngha nhn vn. Trong tiu thuyt ni ting Thp ti th y, nh vn Nga Nhiclai xtrpxki cho nhn vt Paven Coocsaghin ngm ngh: Hy bit sng c nhng khi cuc i tr nn khng th chu c na. V nht l bi ca v tnh ngi nhng k ngho kh, bit sng cho ra ngi ngay gia thi tng i quay qut. Thng ip ca Kim Ln c chuyn ha thnh mt thing truyn ngn xut sc vi cch dng tnh hung truyn v dn truyn c o, nht l bt php miu t tm l tinh t, khin tc phm mang cht th cm ng v hp dn.
22: Phn tch nhn vt ngi v nht, t lm ni bt ln s phn ca ngi dn Vit trc CM.
Bi lm Ai ni chin tranh l m thanh d di ca bom n hay ting go tht ca dn en v ti ? Khng, n im lng. V khi cht, chng ta khng th ln ting. Pht xt Nht cn qua qu hng ta, t Vit lm than vi hai triu ngi con cht vt vng. Nhng chnh trong tn cng ta thy i cc, trong ci cht v mu en, chng ta thy tnh yu v sc sng. Truyn "V nht" l th, mt minh chng hng hn cho sc mnh ca s sng, sng vi nhc nhng kh i, sng vi ci ngho n tt v vt cht, nhng ch cn hi vng, mt s hi vng tr ph v vng chi. H, chng ta, tt thy s vt qua. Trng xu, xu l xu trai, nhng c ci tt bng v d gn. Xm lng ngh Trng khng th c v. Cng ng, vi ci thi i n n cm hay nh sng vo m l th xa x vy ngi va ngho va xu th ai dm gi thn ? Xm ng c nheo nhc v hoang tn. ng th c ng nhng xm lng nh v khng ngi, ch l nhng ci bng nhch nhc l gt trn nhng con ng quanh co. Xc cht nhiu hn thc th di ng. Bng en gn nh chim lnh c, mt tri vn sng , nhng i mt ca dn chng y c ti sm sm li. y vy m Trng c v. Xm lng b i qut m biu hin r nht l l tr. S hot bt bnh thng thay cho ci im m th ng, chc khng ai dy nhng chng bit bt vn ng l bt bu bn vi i. Nhng Trng ly v ! Bn nng lm chng t m. Chng nhn nho c mt on. ng di quanh co, s di y nh tru chc ci e thn ban u ca i uyn ng. Ngh ch uyn ng cng khng hp trong hong cnh ny, khi ngi ta hay dng ch m miu cho nhng m ci linh nh. Nay, trn con ng v nh chng vi xc cht cnh ng gn nhn thy s phn hy hoc c vng vng bn tai ting khc tang gia; thit ngh ngy ci cng ng nh tht. Tnh yu lun l tr phiu lu. V rng chng ta khng bit s gp ai, hoc chi chng ta khng bit s i v u v kt qu th no vi s chn la . Trng v v tham gia cuc phiu lu . Trng vn lo au u v tng lai. Mt ming nui khng xong, gi gnh thm chng phi hi ly thn v c ngi ? n vi nhau tt p th l duyn lnh, nhng li nhau xung cng cc th li l n i vi nhau. Trng li nh v ci s chng bit duyn hay n kia.
Mt cu h cho qun kh lao ng, mt ci p ca tui tr thanh xun, hai ngi quen nhau. Li cng hng gia i v s tt bng, h li gn nhau hn. Gi quay li vi s tht ngay trc mt, Trng c v v m anh th vn cha v. S xut hin ca ngi m l ci nhn cho s kh ca i bn. Qua ngi nh tm gng, ta nhn thy c ba gng mt i hc trong y. V nh mi b m Vit Nam, b khc. Khc v thng, thng cho a con mnh c v, thng c a con du cng cng qun chng khc g con mnh. Khc v ti, ti cho ci phn ngho khng d c c mt m ci nghi thc hay gn hn l no, ch vi cu cho, vi nh mt nhn thng nhau, vy l h thnh gia nh. V khc vi mt cht nghi ng, phi chng v n ng cng, ngi ta mi gi thn cho con trai nh mnh ? Nc mt tung ra cho li nh ni n. B ch chc cho hai con sng bnh yn bn nhau, cn tng lai l s bp bnh khng mun ngh. V Trng, thnh vin mi ca gia nh, chc cng lo xn xang trm b. M khng, phi chc chn ch. Ph n Vit vn gii lo toan; cng, dung, ngn, hnh l vn lin m h ln lng khi v nh chng. Nhng vi ci qu mi th ny ch cha th chng minh g. Ri tri cng ti. Chu k vn th. Sng ging mt ra Trng mi dy. i hay ni mi ngy l mt ngy mi, v iu p ngay cho Trng thy. Nh ca gn hn, c ci g m cng hn, chnh chu v cm gic nh ang v s chun b cho tng lai. Ba cm ti. Bit rng i th lun i nhng cm th vn phi theo ba. V h, dng t cm nh thi quen, ch ng ra ba n ch l cho v cm. Tri nh trnh ba n, thng Nht th khng. Li vang ln ting i thu. Thu, thu, li thu ! Nh vt thng m ming, mi ngy mt bo mn n cng kit sc khe. Thu tng ngy l ni m nh ca dn en, dn i. Rung vn cn, nhng chng bt trng ay. La vn c, nhng l cho chng n. Dn ta cht, lm phn bn cnh ng. Trng ra. Ci ra nh s nhu nhc khng khng. Cuc sng ca anh l s chu ng v m nh rit thnh thi quen, anh qui ng tng lai cho ci hin ti khn kh ny. Khng ring anh, m c l xm lng ny, khng ring xm lng ny, m c l c mt nc Vit ny s ra kia nh bao ph tt thy. Vit Minh ! H !? Vit Minh ! Trng nh sc tnh. Ci tn ny nghe mang mng u. Anh tng s, v anh khng hiu g. Nhng v ni, ri phong phanh tin nghe n, sao anh thy h thn quen. Trng nh b cun vo dng suy ngh , vi qut khi, vi c . H chnh l ta, ta ha vi h. Vit Minh khng xa l m chnh l bn th ny. Ting trng thc thu vn dn dp. Nhng ! Khng cn l ting trng hoang mang lo s, m thanh nh tc lng ngc gi l ting trng trn cho c mt tng lp b ch p. Sng vi nim tin, h s sng ! Truyn kt lng l, vi Trng cn ngi vi ba cm dang d. Nhng ci dang d kia l khi u cho trng k khng chin ca mt dn tc, m trong hnh thnh t tng c th. Trng, v Trng v c m gi, gi tay s cng chung sc cho hnh trnh di ca triu dn t Vit. Pho i ha bnh v c lp vng chi trn tng vin gch tin tng v hi vng.
23: PHN TCH CC NHN VT TRONG BI V NHT CA KIM LN
Bi lm Nn i khng khip v d di nm 1945 hn in trong tm tr Kim Ln - mt nh vn hin thc c th xem l con ca ng rung, mt con ngi mt lng i v vi thun hu phong thu y.Ngay sau Cch mng, ng bt tay ngay vo vit tc phm Xm ng c khi ho bnh lp li (1954), ni trn tr tip tc thi thc ng vit tip thin truyn y. V cui cng,
truyn ngn V Nht ra i. Trong ln ny, Kim Ln tht s em vo thin truyn ca mnh mt khm ph mi, mt im sng soi chiu ton tc phm. l v p ca tnh ngi v nim hi vng vo cuc sng ca nhng ngi nng dn ngho tiu biu nh Trng, ngi v Nht v b c T. Thin truyn th hin rt thnh cng kh nng dng truyn, dn truyn v c sc nht l Kim Ln c cng khm ph ra din bin tm l tht bt ng. Trong mt ln pht biu, Kim Ln tng ni Khi vit v nn i ngi ta thng vit v s khn cng v bi thm.Khi vit v con ngi nm i ngi ta hay ngh n nhng con ngi ch ngh n ci cht. Ti mun vit mt truyn ngn nhng nhng con ngi y khng ngh n ci cht m vn hng ti cuc sng, vn hi vng, vn tin tng vo tng li.H vn mun sng, sng cho ra con ngi. chnh l tnh ngi v nim hi vng v cuc sng v tng lai ca nhng con ngi ang k cn vi ci cht. Bng cch dn truyn, xy dng ln tnh hung nht v ti tnh kt hp vi kh nng phn tch din bin tm l nhn vt tht tinh t v s dng thnh cng ngn ng nng dn, ngn ng dung d, i thng nhng c s chn lc k lng, nh vn ti hin li trc mt chng ta mt khng gian i tht thm hi ,th lng. Trong ngn ngang nhng k sng ngi cht, nhng bng ma vt v, lng l gia ting khc h v ting go tht gi gm trong khng gian ti en nh mc y nhng mm sng ang c vn n tng lai, nhng tnh cm chn thnh, yu thng bnh d nhng rt i cao qu y v nh vn nhng s phn nh anh Trng, ngi v nht v b c T c thng hoa trc ngn c php phi cng m ngi i ph kho thc ca Nht cui thin truyn. C th ni rng Kim Ln thc s xut sc khi dng ln tnh hung nht v ca anh Cu Trng. Tnh hung y l cnh ca khp m nhn vt bc l nt p trong tm hn mnh. Dng nh trong i kh ngi ta d i x tn nhn vi nhau khi ming n ca mt ngi cha th lm sao c th o bng thm ngi ny ngi kia. Trong tnh hung y, ngi d cu x nhau, d ch k hn l v tha v ngi ra rt d i x tn nhn, lm cho nhau au kh. Nhng nh vn Kim Ln li khm ph ra mt iu ngc li cc nhn vt anh Cu Trng, ngi v nht v b c T. Chng ta tng kinh hi trc xc ngi cht i ngp y ng, ngi ln xanh xm nh nhng bng ma, trc khng kh vn ln mi hi ca rc ri v mi gy ca xc ngi, tng n lnh trc ting qu ku go thm thit y nhng l thay chng ta tht khng th cm lng xc ng trc ngha c cao p m bnh thng, dung d y ca Trng, b c T v ca ngi v Trng na. Mt thanh nin ca ci xm ng c y nh Trng, mt con ngi thn xc vm v, lc lng y dng nh ng nghch th kch v xu x y li cha ng bit bao ngha tnh cao p. Ci i trn vo xm t lc no, vy m Trng vn o bng thm mt c v trong khi anh khng bit cuc i pha trc mnh ra sao. Trng tht liu lnh. V ngay c v Trng cng th. Hai ci liu y gp nhau kt t li thnh mt gia nh. iu y tht o le v xt thng v cng. V dng nh lc y trong con ngi ca Trng kia bt ln nim sng, mt kht vng yu thng chn thnh. V dng nh hn ang ngm cha mt ao c thit thc v s m m ca tnh cm v chng, ca hnh phc la i. Hnh ng ca Trng d v tnh, khng c ch ch, ch tm ph tm pho cho vui nhng iu y khong h m cho ta thy tnh cm ca mt con ngi bit yu thng, cu mang, m bc nhng ngi ng cnh ng. Nh mt l ng nhin, Trng rt ng ngng, hn s s, ng ng, ng ngng nh khng phi nhng chnh tnh cm v chng y li cng c v nhen nhm ngn la yu thng v sng c trch nhim vi gia nh trong hn. Tnh ngha v chng m p y dng nh lm cho Trng thay i hn tm tnh. T mt anh chng ng nghch, th l, cc cn, Trng sm thay i tr thnh mt ngi chng tht s khi n nhn hnh phc gia nh. Hnh phc y dng nh mt ci g m p,
mn man khp da tht Trng ta h nh c mt bn tay vut nh sng lng.Tnh yu , hnh phc y khin trong mt lc Trng dng nh qun ht tt c, qun c i rt ang eo ui, qun c nhng thng ngy qua. V Trng tr dy. Hn c nhng thay i rt bt ng nhng rt hp logc. Nhng thay i y khng c g khc ngoi tm hn n hu, cht phc v giu tnh yu thng hay sao? Trong con ngi ca Trng khi tr dy sau khi cho n hnh phc y tht khc l. Trng khng l anh Trng ngy trc na m gi y l mt ngi con c hiu, mt ngi chng y trch nhim d ch trong ngh. Thy m chng nng du qut tc nh ca, hn bng bng thm mn mt cnh gia nh hnh phc. Hn thy yu thng cn nh ca hn n l lng, hn thymnh c trch nhim hn vi v con sau ny. Hn cng xm xn ra sn dn dp nh ca. Hnh ng c ch y ca Trng u ch l cu chuyn bnh thng m l s chuyn bin ln. Chnh tnh yu ca ngi v, tnh m con ho thun y nhen nhm trong hn c vng v hnh phc, nim tin vo cuc sng s thay i khi hn ngh n m ngi soi v l c bay php phi. Ri s phn, cuc i hn, ca v hn v c ngi m ca hn na s thay i. Hn tin th. Nn i y khng th ngn cn c nh sng ca tnh ngi . m t y ri s qua i n ch nh sng cuc sng t dong ang pha trc sc mn ca thi i. Mt ln na, Kim Ln khng ngn ngi hnh phc, nim tin y trong cc nhn vt ca mnh. Ngi v nht lm thay i cuc sng ca xm ng c ngho nn, tm ti y, lm cho nhng khun mt hc hc, u ti ca mi ngi rng r hn ln. T con ngi chao cht chng ln n c v hin thc, m ang l mt qu trnh bin i. iu g lm th bin i nh th? chnh l tnh ngi, l tnh thng yu. Th tuy theo khgn Trng v ch qua bn bt bnh c v hai cu ni tm ph tm pho cu Trng nhng chng ta khng khinh mit th. Nu c trch th ch c th hng vo x hi thc dn phong kin bp nght quyn sng ca con ngi. Th xut hin khng tn toi, khng qu qun, trong t th vn v t o rch bt bt, iu b trng tht thm ah nhng chnh con ngi y li gieo mm sng cho Trng, lm bin i tt c, t khng kh xm ng c n khng kh gia nh. Th em n mt lung sinh kh mi, sinh kh y ch c c trong con ngi th dung cha mt nim tin, mt c vng cao c vo s sng vo tng lai. Th c miu t kh t song li l nhn vt khng th thiu cho tc phm. Thiu th, Trng vn ch l anh ** Trng ngy xa, b c T vn lng thm trong au kh, cng cc. Kim Ln cng tht thnh cng khi xy dng nhn vt ny gp thm ting lng ca ngi sc sng ca v p tnh ngi, nim tin vo cuc i pha trc trong nhng ngy con ngi i kh y. V tht ngc nhin, khi ni v c vng tng li, nim tin vo hnh phc , vo cuc i ngi ta d ngh n tui tr nh Trng v ngi v nhng Kim Ln li khm ph ra mt nt p c o v cng : tnh cm, c vng cuc i li c tp trung miu t kh k nhn vt b c T. n nhn vt ny, Kim Ln t r bt php m iu t tm l nhn vt. B c T n gia cu chuyn mi xut hin nhng nu thiu i nhn vt ny, tc phm s khng c chiu su nhn bn. t nhn vt b c T vo trong tc phm, Kim Ln cho chng ta thy r hn nh sng cu tnh ngi trong nn i. Bao gi cng th, cc nh vn mun nhn vt ni bt c tnh ca mnh thng t nhn vt y vo tnh th cng thng. d nhin phi c s u tranh khng ngng, khng nhng gia cc nhn vt m c o hn l ngay trong chnh ni tm ca mi nhn vt y. B c T l mt in hnh. Vic Trng ly v gy mt chn ng ln trong tm thc ngi m ngho vn thng con y. B ngc nhin ng ngng trc s xut hin ca rmt ngi n b trong nh mnh m lu nay v c l cha bao gi b ngh n. Ht ng ngng, ngc nhin b c ci u nn lng. C ch, hnh ng y cht cha bao tm trng. l s an xen ln ln gia ni ti cc, ni lo v nim vui ni
bun c ho ln vo nhau khin b tht cng thng. Sau khi thu hiu mi iu b nhn c con du ang vn v t o rch bt bt m lng y xt thng. B thit ngh ngi ta c gp bc kh khn ny, ngi ta mi ly n con mnh, m con mnh mi c v. V tht xc ng, b c ni , ch mt cu thi nhng su xa v c ngha v cng Thi , chng my phi duyn phi kip vi nhau th u cng mng lng. i kh ang vy ly gia nh b, cuc sng ca b s ra sao khi mnh ang ngp ngh trc vc thm ca ci cht. Nhng trong tm thc ngi m ngho y, i kh khng phi l mt vt cn ln. i rt tht nhng trong lng b c vn sng ln tm lng yu thng chn thnh. B thng con, thng du v thng cho chnh bn thn mnh. B c T t nhng ni lo, ni ti cc v gia cnh vn khng ngng bng chy ln ngn la ca tnh ngi. B ang giang tay n nhn a con du lng y thng xt, trong ti cc nhng vn ngm cha mt sc sng tht mnh lit. Chnh ngi m ngho kh y, ngn la ca tnh ngi, tnh thng yu nhn loi bng chy mnh m nht. Trong bng ti ca i ngho ang hng h vy quanh, b lo vn gieo vo lng con mnh nhng nim tin v cuc sng. B nhc n vic Trng nn chun b mt ci phn nui g, ri vc sinh con ci, b lo ni ton chuyn vui trong ba cm ngy i tht thm chi. B n nhn hnh phc ca cc con t si m lng mnh. c bit chi tit ni cm cui thin truyn th hin kh r nh sng ca tnh ngi. Ni ch cm nghn c v ng cht y li l mn qu ca mt tm lng n hu cht cha yu thng. B lo l m bng ni ch v vui v gii thiu Ch khon y. Ngon o c. y n ci an xen ln ngc mt. Ba cm gia nh ngy i ci thin truyn khng khi lm chnh lng chng ta, mt ni xt thng cay ng cho s phn ca h song cng dung cha mt s cm phc ln lao nhng con ngi bnh thng m ng qu. Kim Ln bng ngh thut vit vn gi dn, vng vng em n mt ch mi trong ti v nn i. Nh vn khng nh nh sng ca tnh ngi tht thnh cng ba nhn vt. iu lm chng ta trn trng nht chnh l v p ca tnh ngi v nim hi vng vo cuc sng mt cch mnh m nht nhng thn phn i ngho, thm hi kia. Ba nhn vt :Trng, v Trng v b c T cng nhng tnh cm, l sng cao p ca h chnh l nhng im sng m Kim Ln tng trn tr trong thi gian di th hin sao cho c o mt ti tm l nhn vt, kh nng dng truyn v dn truyn ca Kim Ln - mt nh vn c nh gi l vit t nhng tc phm no cng c gi tr l v l . Ci p cu vt con ngi (xtiepki). Vng V nht ca nh vn Kim Ln th hin r sc mnh k diu y. nh sng ca tnh ngi, lng tin yu vo cuc sng l con ngun mch gip Kim Ln hon thnh tc phm. ng c ng gp cho vn hc Vit Nam ni chung, v ti nn i ni ring mt quan nim mi v lng ngi v tnh ngi. c xong thin truyn, du nhn mnh m nht trong tm hn ngi c chnh l im sng tuyt vi nht.
24: Phn tch hnh tng nhn vt b c T trong tc phm "V nht" ca Kim Ln.
Bi lm Tc phm "V nht" ca Kim Ln tc lu li trong tm tr ngi c khng ch bi mt n tng d gi mang tn ni m nh v ci i, ci cng ca nhng ngi nng dn sng trong m trc Cch mng. Nhng thng ngy 1945 y, ci i c bao vy ni ni, tng u u cng ngi thy "mi i". Lng qu chm trong ko kh tang thng vi ting qu ku quang quc,
ting khc h ca nhng nh c ngi cht i v thn vn r rng ca bao cnh i: ngi ta c th nht c v gia ng ch ch vi 4 bt bnh c v my cu a ct.... Tm gc li ci cu cnh ni dung y, lt gi li tc phm v lng ta lng li vi nhng d v ca cm xc. Ta hiu... Nu nh ni n vn hc l ni n 1 phm tr ko gii hn ca ngh thut, c kh nng gi m mi chiu kch ca cc gic quan v trng lin tng, th y: vi tc phm v nht ny ta khng ch bit n 1 anh Trng th nhm, cc mch m c lc ngng nghu, ngn ng nh mt a tr ln hin lnh, 1 ch v "chao cht, chng ln" m "hin hu, ng mc", ta cn bit n 1 nhn vt na: mt nv gi cho cu chuyn "VN" c chiu su, mang li cho tc phm s mn m, m thm. l nhn vt b c T. Cng c, cng ngm ngh, ta cng cm nhn su sc hn tm lng ca ngi m nng dn ny. n khong gia cu chuyn, Kim Ln mi cho nhn vt B c T xut hin nh hon chnh hn nim v mt gia nh, trong mi quan h "m chng nng du" vi ngi "v nht". Nhng hn khng ch th. Hy xem cch m Kim Ln dn dt chng ta n vi nhn vt. Bt u l ci dng "lng khng i vo ng, va i va lm bm tnh ton g trong ming".... Chao i! nhng cu gin d nhng y m cht cha bao yu thng tru mn. Ta gp li ci dng gy gy, cng cng v sng gi cuc i ca ngi b quen thuc. T "lng khng" y sng to v c sc gi hnh, gi t tc li trong ta mt dng hnh. C phi khng? Kim Ln gi trn tm lng knh yu ca mnh cm thng cng vi nhng ni au sut mt i nng ln i vai ngi m. V chng, vi nhn vt b lo, nh vn cn c dp nhn vic ly v ca Trng t mt gc khc, trong 1 tm trng khc. Ti nhng mun vit ngay v nhng din bin phc tp trong tm hn ngi m khi bit a con trai xu x, cc mch ca mnh ly c v li gia 1 hon cnh c bit o le. Nhng, 1 n tng na v b lo c hin hin trong tm tr ti - 1 n tng d ch thong gp nhng cng tht kh qun. Ti ln theo tng cu ch ca tc phm v tm thy nhng dng tm trng ny: "B lo m m nhn ra ngoi. Bng ti trm ly hai con mt. Ngoi xa, dng sng sng trng un khc trong cnh ng ti. Mi t ng rm nhng nh c ngi cht theo gi thong vo kht lt. B lo th nh mt hi di. B lo ngh n ng lo, ngh n a con gi t. B ngh n cuc i kh cc dng dc ca mnh" Ta bit c ngi ph n nng dn ny c mt s phn y bt hnh. Cuc i b l mt chui ngy kh au, t ti. B vnh vin mt i ngi chng v a con gi t yu thng.. Du bit thi gian c th xo nho i tt c nhng vt thng lng u d bin tan. Ta khng gp 1 cn hp hi trong au n, cng chng gp nhng qun qui quay qut, ta ch gp 1 con ngi ca hin ti vi 1 ci th di y chim nghim ang nhn trng v b qu kh. iu y l gii v sao con ngi gi c y li quen nh gi s vic bng kinh nghim v s tng tri, bng 1 ni lng y m nh ca 1 qu vng nng tru nhng ng cay. Ai tng ni rng: "Vn chng l lch s tm trng ca con ngi". Nu ng nh vy th Kim Ln qu l 1 nh vn ch thc trn ci ngha y. Ngi bt ca ng thm 1 ln chm vo nghin mc cuc i khc ho li hnh nh ca nhn vt b c T vi nhng din bin tm trng y tinh t. Tng nh, b c T bc t cn nh rm r, ti tn ca mnh i vo trang truyn ch ko h do dng cng xy dng ca tc gi. Hnh nh b - hnh nh ca ngi m nng dn Vit Nam 1945 hin ln chn thc nh n vn c qua nhng li ni tng nh ng ngn, lm cm m xit bao n tnh. Cuc i tuy c mt mt nhng cng khng cp i ca b tt c. B vn cn c anh Trng - a con trai c nht yu thng chm sc. Lm m, ai cng mong cho con mnh chng khn ln, trng thnh v yn b gia tht. Ri ci ngy hnh phc y cng n: ci ngy anh Trng ly v. Nhng tng nim vui nh ln rng ngi trong tri tim gi ci y,
nhng lng ngi m li ngn ngang bao tm s thm kn. Do u ca chui tm trng y l 1 lot nhng cu hi y v ngc nhin, thc mc: "Ngi n b no li ng u ging con mnh th kia?" "ai th nh? sao li cho mnh bng u?". Phi, lm sao b ng c li c ngy hm nay, khi m gia nhng nm i mn i mi, nh li ngho m con trai b li dn khng v 1 ngi v. Mi vic n vi b qu nhanh. Chnh bi tnh hung ht sc c bit ny ca cu chuyn "v nht", mi din bin ni ti c y ln n cao tro, tr thnh 1 si ch xuyn sut lm cho mch tp i theo 1 chiu hng rt logic ca tm l nhn vt. B lo thc s i t ngc nhin ny n ngc nhin khc, ti mc: "khng cn tin vo mt, vo tai mnh na". "B lo nhp nhy cp mt cho nhon v t dng b lo thy mt mnh nhon th phi. B lo nhn k ngi n b ln na, vn cha nhn ra ngi no. B quay li nhn con t khng hiu". Tm trng c bn khon nh th cho n khi mi chuyn c v l thng qua li xc nhn ca con trai: "Nh ti n mi v lm bn vi ti y u ..." Lc y tm trng ca ngi m li bc sang 1 trang khc, ha hn nhiu bin ng hn v tinh t hn. Kim Ln khng t thm na nhng suy ngh, nhng cn vn trong tm no ca nhn vt, hay nhng ng thi tm l phc tp khc, m ch n gin l 1 ci "ci u nn lng". Khng ch l cu trn thut, trong cu vn ngn ny cn rng rng tm lng ho cm y n tnh ca Kim Ln. Bao nhiu ni nim cht cha trong ci im lng ci u y. Ci im lng ti phn. Ci im lng cam chu. Ci im lng xt xa. B thng thm cho ci s kip ca a con trai c nht. V ngi m y gi y thc r hn v chng Trng rt nhiu v ci nghch cnh qu o le, nghit ng ca cuc hn nhn ny. Chng y nm sng trn i mch bo b lo 1 iu rng: mi duyn kip tr tru kia hnh nh khng nn c. "Chao i! ngi ta dng v g chng cho con l lc gia nh n nn lm ni, nhng mong sinh con ci m mt sau ny - cn mnh th..." Bao nhiu ngp ngng, ti cc, chua xt dn nn sau ch "th" v vng y. B xt xa v khng th lm trn bn phn ca ngi m: ko lo ni chuyn i s cho con. Gi y, gia lc ngi cht i "nh ng r", li c ngi theo con trai mnh v lm v. Ngi m b dn vo cnh tng qun, kh x, khng bit ly g cng t tin, trnh lng khi con c v. Ci bun, ci ti li chan y nc mt, v b m khc v thng con, thng du ko bit lm sao y vt qua cn khn kh ny: "Trong k mt km nhm ca b r xung 2 hng nc mt", l tr ko ngn ni tnh cm. Kim Ln nh 1 nh quay phim ti ba y cm xc lia ng knh my quay ca mnh chp ly thn cnh, thc phim t cn cnh lm hin ln i mt hn du chn chim 1 i vt v ca ngi m gi, v trn ci kho mt nt n theo thi gian y rn ra 2 dng nc mt kh ho. Nc mt ca ngi gi, m nh Nguyn Khuyn xa tng vit trong "Khc Dng Khu": "Tui gi ht l nh sng Hi u p ly hai hng cha chan" Thi gian l k khch quan v qu i v tnh, n mang i tui thanh xun ca m cng bao lo toan, nhc nhn, vt v vt kit sc m. M kh c th khc c na, bi "nc mt ngi gi chy ngc vo tim". Khi m khc tc l m ang au lm. Mt ngi m thng con nh b c T ko au sao c khi chng kin cnh con mnh ly v trong 1 hin thc v tng lai m m n th. V b lo lng ri t ct vn: "Bit rng chng n c nui ni nhau sng c qua cn i kht ny khng". c nhng dng ny, ta c cm gic nh tri tim ngi m trong ci thn hnh cm ci ang rung ln au n, xt xa nh xt mui. B thng con, ti phn ri li thng du: B "m m nhn ngi n b" nh nhn mt ngi ng hnh khn
cng trong cuc i kh ngho. Ngi con du ng y, tay "vn v t o rch bt". V cng t thc dy trong b lo bao ngh nhn o v mt s hm n: "Ngita c gp bc kh khn i kh ny, ngi ta mi ly n con mnh. M con mnh mi c v c... Thi th bn phn b lm m, b chng lo c cho con..." Cu vn tht cm ng! N va nhoi nhi 1 tnh cm ti hn, ai on cho s kip, va nh c nn ci cm gic bt c d trc 1 s vic ri, li va rng rng, xao xuyn 1 nim vui. Nhng li c thoi c nh t sng cun ln trong lng ngi m, va khc khoi, dt do, va bao la, v v y tnh mu t, ho trong l l nhng rung cm xt xa trong tri tim nhn o ca Kim Ln. Ta cng thy tim ta thn thc cng vi nhng trn tr bnh d m xit bao n tnh. p bit bao 2 ting "mng lng" ca b lo ni vi cc con. Ch "mng" tht l c a, c v nh ko u vo u ca ngi gi c, nhng li lt t ng ci thn thi ca 1 tm lng v tha cao qu ang ngng ngp, vng v tm cch giu i dng nc mt xt thng v s phin lng cho chnh ngi mnh ang thng xt. "C n y ? , thp ln 1 t cho sng sa...Du by gi t gm ln my ". Ngi m gi nh c nut nc mt vo trong, c nn ni au trong lng tnh thng ca mnh an i cc con. Ni lo s ngy mai mi ch l 1 nim ring khng chia s. Bi tri tim ngi m y hin hu nhn t lm. Chng mun con bun, chng mun con au, ch mong con hy tn hng trn vn ci hnh phc la i. n y, ta cng thm tha hn 1 cu danh ngn: "tnh yu thng ca ngi m dnh cho con lun m thm, lng l nh mch nc ngm trong lnh i theo con sut cuc i". Sui ngun ca tnh m v nhng git nc mt, git m hi tht thing ling v ng qu v cng. Ri c ai tng v trong cu ht "tnh m bao la nh bin Thi Bnh dt do", th y, nhng git nc mt bun thng vn mn m, nng m, vn m vang nhp p thu triu. M ku con thp n ln "cho sng sa" hay chnh tnh yu bao la ca m ang to sng cho hnh phc ca cc con. Qun lm sao c c ch n cn m xit bao thng mn ca m vi con du, ta tng nh c ci vy tay y thn thng sau cu ni ny: "con ngi xung y. Ngi xung y cho mi chn". Cn u l ranh gii gia m chng - nng du? Hay tnh yu thng xo nho i tt c. Tnh yu y dng ln nghn ngo khi b c T ni trong nc mt: "k c ra lm c dm ba mm th phi y, nhng nh mnh ngho... ly nhau lc ny u thng qu....". "Lc ny" y chnh l thi im nm 1945 - ci mc in du 1 nn i khng khip i vo lch s: "hn 2 triu ng bo ta cht i" (Tuyn ngn c lp), cu ni y vn cn vang ln nh 1 chng tch ti c ca thc dan Php, ko kh qu hng "vn ln 1 mi m thi ca rc ri v mi gy ca xc ngi", "di nhng gc a, gc go x x, bng nhng ngi i dt d i li nh nhng bng ma". y vy m, "nh bo gp nc", v chng Trng n vi nhau nh cc cng cuc i, cng ci i, ci kh. Th hi sao lng ngi m ko au u. B ch bit khuyn v chng Trng thng yu nhau, n ho thun cng vt qua cn b cc ny. l ni lo, ni thng ca ngi m tng tri, hiu i c tm lng yu con su thm... Trong ci mng, ci ti, ci lo, ngi c vn thy c nim vui, nim tin thp ln trong lng b c T. Mt nim vui ti nghip ko sao ct cnh c khi b "gh st t" bi nhng ni lo, ni bun lun tru nng. Nhng b vn c vui, c nn tt c mi su mun, ho hon vo trong bng tt c sc mnh ca tnh m, gng lm cho con vui, du vui. Ho ra chnh ci b lo "gn t xa tri" ny li l ngi ni n hi vng, n ngy mai nhiu hn tt c. l nim ao c thit tha v 1 ngy mai sng sa hn cho con ca b m ngho: "Ri may ng gii cho kh....ai giu ba h, ai kh ba i..." Mt li ng vin con gin d, mang m nim tin tm linh ca 1 b m nng dn tng tri, nhng cng tht cn thit, bi chnh l ngun ng lc gip cho m con b vng vng vt ln hon cnh khc nghit nht ca ci i, ci cht. Cu ni y ch c th tht ln t 1 tm lng cao
c, trn ngp tnh thng. Nhng ai dm bo l 1 nim tin, s lc quan kho khon, bi chnh trong tm trng ngi m ngay lc ny y cng ang bi bi nhng lo s cho cuc sng ca ngy mai. Ch c th ni l 1 nim tin b nh m bt dit, m v dai dng tip thm sc mnh cho con trn sinh l cuc i. V nim tin chuyn ho thnh nim vui. B vui trong cng vic "sa sang nh ca vn tc". N khin b nh nhm, ti tnh khc ngy thng, "ci mt bng beo, u m ca b bng rng r hn ln". B ch ng to nn nim vui trong ngy u tin gia nh n cho 1 nng du mi: b dy t rt sm, b "xm xn thu dn, qut tc nh ca, giy nhng bi c mc nham nh trong vn". Bi b hiu rng, bt u t hm nay nh du 1 bc ngot trong cuc i cc con mnh, chng n nn v nn chng v b cm thy mnh phi vun vn cho hnh phc ca cc con. Bui sng hm nay, b on lo chu tt, chun b ba cm n du, nhng "ci ba cm ngy i tht thm hi" li ch l 1 ba "tic" vi mn cho long v mn "ch khon" ng cht, nhng b vn c to ra 1 khng kh m cng, vui v ng vin, lm gim bt ni tht vng cho cc con. D cuc sng ny c khc nghit, ngt ngho n tn bo, y o m con b, b vn ni ton chuyn vui, chuyn sung sng sau ny, chuyn nui oi g cho n sinh si ny n thnh n g con... Ngi m gi y vn ngh n ci sng, ngh n nh sng ca ngy mai ngay bn b vc thm ca ci cht. Hnh nh n g sinh si trong ba cm ngy i ni ln sc sng k diu ca ngi lao ng. Nhng xc ng nht l ni chm cm m b c tnh giu con trai, con du cho n pht cui cng. Ngi c ci ra nc mt trc s ho hng vui v khi b "l m bng ni cho cm nghi ngt khi" ln nh, ti ci on mc cho cc con ri mi mc: "cm y my , h. Ngon o , c n th m xem". Nhng ta bit, bn trong ci v ti tnh nim n y, lng m ang qun tht. Ci mn m b c T gi l "ch khon" y ho ra li l cm, gi nh vy cho cc con bt ti thn, li mi mc ca b l li ng vin, an i. B mun con c no , hnh phc trong 1 vic lm m b c gng to nn du bit rng ch l o gic, sau thc ti s li tr v nguyn bn, b bng v chua cht. Dng nh b c xua tan i khng kh m m, c che y, vi i thc cnh th lng. Nhng tht ti nghip cho b lo, ti nghip thay cho ci nim vui b nh chi vi gia 1 b bi lu, khi m mu sc ca hin ti phi c tr v ng ngha ca n. "B ko dm con du nhn thy b khc". Mt ln na, ngi m li nut ng cay vo trong ci hi vng mong manh cn sc soi ng con bc. Nhng git na mt li ri. Nhng git nc mt m nh y.... C th, ngi n b y chng cn sng, cn gn cc con c lu na. Nhng b sng trn 1 i v cc con, tm thy ngha cuc i mnh trong s chm lo, vun vn cho con, m c cho con. Bng tt c s nng niu trn trng, Kim Ln tri tim p cng 1 nhp p vi tri tim ngi m nng dn. Vit v b c T, nh vn thc s tr thnh "ngi nhn o n tn xng tu" - (S khp) Nh vn T Hoi c ln khng nh: "Nhn vt l tr ct ca sng tc, nh vn trc tin phi lo cho nhn vt ca mnh. Nh vn ni bng nhn vt, thng qua nhn vt, nhn vt l phng tin nh vn th hin ch v tinh thn tc phm". Th y, nhn vt b c T cho ta hiu bao iu v tnh yu thng v b bn ca ngi m dnh cho con. B chnh l l linh hn ca tc phm, l hin thn cho tnh mu t, l hnh tng tiu biu cho v p cc b m Vit nam: rt nhn hu, rt bao dung, giu lng nhn i, thng con v hn, ht lng vun p cho cc con c hnh phc, kht khao sng, kht khao yu thng v truyn c ngn la sng y t mnh sang cho cc con. Ngi m gi y phi chng chnh l nh sng ca c thin truyn, lng thm ng sau bng ti bi thm ca nhng kip i ngho kh. nh sng y lm cho cu chuyn anh Trng nht v tr nn thm tha cm ng hn, nng truyn ngn "V nht" ln tm cao,
mang chiu su ca 1 truyn ngn "hin thc - nhn bn". Ta thy ci nhn ng cm xt thng ca Kim Ln cha chan, thm m trong tng cu, tng ch, tng chi tit ca bc tranh i sng nn i nm t Du, ng sau nhng git nc mt, nhng li c thoi c cht ra t 1 tm hn cao p. V, c phi, thng qua hnh tng nhn vt b c T, Kim Ln cn mun ngm i n 1 l gii nguyn nhn: v sao thi y d Trng v bit bao ngi nh Trng phi chu mun vn ni cc kh, nn nhng vn vt ln v cn c kh nng ngh ti nhng iu nh: "Vit Minh, l c sao vng tung bay php phi v on ngi i ph kho thc".
25: HNH TNG CY X NU TRONG RNG X NU CA NGUYN TRUNG THNH
Bi lm 1 Gi thi qua cnh rng xo xc. Bao gi cng vy, gi thi lm tm hn ta thm trong sng v ti mt hn. Gi li thi qua cnh rng x nu au thng, qu cm ca Nguyn Trung Thnh. Gi i, gi hy thi na i hn ta cm nhn thm su sc, hnh tng cy x nu trong khi la ca mt cuc chin tranh. X nu, tng, bch hay phi lao? c bit bao thi s mn hnh nh ca cy ny biu t lng mnh. Ta nh va thot khi th gii bng bnh m du v mnh ta cn bm y phn thng vng ca Xun Diu. Cy thng lng m Ging sinh c ng gi Nen pht qu bnh cho em nh di nh sng lung linh. V gi y ta li gp hnh tng cy x nu. X nu! Ci tn thn thuc gn vi dn lng X man t bao i. V cng khng bit t bao gi ai trng v t tn l cy x nu chng thnh bi, thnh rng n hm nay. X nu! Ci tn y dng nh c cng vi s xut hin dn lng X man bi v x nu v ngi dn l mt, x nu l mt biu tng cho dn lng chn rng ni Ty Nguyn ny. Qu tht nh vy, gn hai mi lm ln nh vn nhc n x nu bng th ngn ng giu cht th v cm xc say m mnh lit. X nu bit cm gin, bit qut khi v kht khao mnh lit cuc sng di truyn cho con chu mai sau. C mt thin truyn di u c cy x nu. X nu mc thnh rng, x nu lm uc soi ng cho Dt gi go, x nu lm la thi cm cho dn lng v n cng lm chy sng mi u ngn tay ca Tn. X nu i vo cuc sng chn cht i thng v lao vo cuc chin u mt mt mt cn ca dn tc. X nu l nhn chng ca bn anh hng ca ho hng qut khi ca mt thi i y bo t khc lit trong chin tranh gii phng dn tc, chng M ngy ca nhn dn Ty Nguyn v ng bo min Nam. X nu l biu tng ca dn X man hng chu bao hu qu tn khc m chin tranh gy ra. Mi mt ngi mt i l thm mt cy x nu gc ng. Cy to, cy nh v v s cy lm tm nhng vt n nh dn lng t tr n gi khng th khng b nh hng chin tranh, cn lc qui c y c xon xt v vy ly tng s phn con ngi. X nu gc ng hay Mai cht do b nh p vo k sinh n? X nu gy hay anh Quyt hi sinh v bom n k th! V cn bit bao ng ch anh em khc hi sinh trong cuc chin ny. Mai cht hay x nu xanh sm vi la i? Mu ch hay nha x nu a ra tng cc quyn bm tm li? Mu a ra km theo nhng iu linh thing quan trng. Mu a ra nh mt di hn m dn lng phi tr th cho m con Mai. Tng git, tng git r ra nh kim m mui xt vo lng ngi dn X man thi thc h cm sng cm mc m dit gic. X nu vn che ch cho dn lng th m du x nu bin thnh ngn la hy dit mi ngn tay ca Tn. Ngn la tai qui y phi chng bn thng Dc bn tay sai rc voi v giy m t phn bi li li ch ca nhn dn, phn bi li tc dng c ch ca x nu? X nu khng phi l
du nhp cng cng nh bn thng Dc t i ng cha nh n vn ci x nyk th nguy him mun giu bn tay ti c nn n m mu dng ngi Vit tr ngi Vit cng nh nha x nu t mi ngn tay Tn. Vy l i vi dn lng X man, cy x nu phn ln l gn b trong cuc t sinh vi cuc i ca h. Nhng trong c rng x nu nh th cng c nhng cy b li dng hy dit anh em mnh? Phi chng l lnh man r l th nha x nu nung rut nung gan Tn khi n phng phng trn mi u ngn tay anh? Cng c th hiu nha x nu bc la y l biu tng cho lng cm hn. Ti c tri khng dung, t khng tha ca l thng Dc b mi ngn la y cnh co. Chng l k thp la hy dit. Nhng x nu thnh mi b uc c tc dng ch li soi ng, ku gi lng ngi nh thc l tr con ngi, bt ngi X man nhn thc ngay ra chn l. Chng n cm sng mnh phi cm mc. C l sau nht qun vi hnh tng cy x nu hn. Mc d b vi dp bi n i bc nhng khng v th m cy x nu nht ch, n vn vn ln v hng v nh sng, v pha trc. chnh l kht vng sng mnh lit ca ngi dn lng X man. Cnh mt cy gc ng c bn, nm cy con mc ln, ngn xanh rn, hnh nhn mi tn lao thng ln bu tri. X nu gn k vi ci cht nhng vn c gng vng dy ginh s sng. Ch c nhng tm lng nhit tnh mun sng mi c c iu y. Tht ng trn trng lm sao hnh nh qun mnh v dn lng, qun ni au ring mnh bo v ngi khc Nhng vt thng ca chng chng lnh nh mt thn th cng trng v ri n tm ngc ln ca mnh ra che ch cho dn lng. Bom n gic c th dit c mt hai cy x nu ch khng th no lm lay chuyn c rng x nu thay nhau mc y. Gic c th git d man Mai, anh Quyt ch chng khng th git c lng cm hn ngn ngt ca dn lng truyn t th h ny sang th h khc. Lm sao chng c th ngn chn lng cm th ca nhng Dt, Tn, b Heng ni tip cc bc tin bi khi xa? X nu b thay i nhng vn ng gng dy ln da non sng. Tn mt mi t ngn tay nhng bn tay anh vn cn v hn nhin anh vn cn cm sng c tiu dit k th. Tn mt mi t ngn tay nhng bn tay anh vn cn v hn nhin anh vn cn cm sng c tiu dit k th. Tn b tri nhng i mt anh nh c la thiu t mi tm en ti ca k th. Lng cm hn, ni xt xa chy gin git trong anh nh nha x nu bc chy. N gan gc bn vng d n i bc x vo vn khng lm rung chuyn x nu b thng nhng vn gi hnh nh tuyt p vt thng ng li lng lnh nng h phi chng nhng con ngi X man n cht vn gi c bn cht anh hng ca h? u tc phm l hnh nh cy x nu v cui tc phm vn l hnh nh rng x nu ni tip nhau chy ti chn tri. Khng phi ngu nhin c s trng hp k l c l nh vn mun ni: Khng mt sc mnh tn bo no hy dit c con ngi vng X man ny. Chnh v l m c Mt ngi i din cho dn lng X man ni vi mi ngi Khng c cy g mnh bng cy x nu t ta. phi chng l li khng nh y t ho v sc mnh tim tng ca chnh dn lng mnh? Cu chuyn mang m tnh s thi thn thoi. Bp la hng bn ngi nh sn rng bng bng ta la soi sng nhng khun mt ngi X man cng ging k trm trm ca c Mt a ta v vi th gii huyn hoc xa xa, th gii cu trn quyt u m dn lng X man chin thng. nh sng mi ngn tay Tn b t nh c ma lc thc y mi ngi hnh ng. Bn bp la x nu ta cng nghe k c mt chuyn tnh p, tht sng trong nhng cng tht l thng tm cm ng gia Mai v Tn C Mt c l l cy x nu i th. C l si dy ni gia xa xa v hin i, l pho s sng ca lng X man. C chnh l linh hn, l v tng ch huy ti tnh ca dn lng, phi chng cy x nu n tm ngc ln ra che ch cho dn lng chnh l hnh nh c Mt v gi lng ng
knh. Tri bao bao sng dp gi vi nhng cy i th y ngy cng chc chn hn, r cy bm su vo tng th t bun lng. Nh ni trn, cy x nu nh mt chng nhn lch s. nh la x nu soi sng v dng nh chnh n l ng lc tng thm sc mnh li anh Quyt dn Ngi cn sng phi chun b dao, ra s c ngy dng ti. Ngn la x nu cng soi sng, minh chng tm lng trung thnh ca Tn: Tn s khng ku thanm anh Quyt i! Chy! Khng! Tn s khng ku Nhng c l linh thing nht vn l ngn la x nu chng kin mi tn gic phi thy trc sn nh: ng la x nu gia nh vn v la x nu vn m chy khp rng. Cng vi t nc ng ln, Rng x nu biu hin sinh ng cuc chin u ca ngi dn vng ni rng Ty Nguyn. Cm n nh vn Nguyn Trung Thnh, ngi gp phn xy dng mi quan h tt p anh em min xui ngc trong cuc khng chin cu nc. Qu tht, c tc phm ca anh xong ti thy c mt trang s vng au thng nhng anh dng ca lng X man, ca Ty Nguyn qut khi v c gng mt ca min Nam trong thi la n chng M ngy, c nhng ni au gh gm nhng vn sng ngi nhn phm, ch tiu dit k th. Rng x nu vn c sinh si chy mi tt tp chn tri, n bt chp n bom v v th n c n tm ngc ln che ch cho dn lng lao ng chin u v dm i u vi nhng hon cnh khc lit nht. Bi lm 2 Truyn ngn Rng x nu l mt tc phm xut sc ca Nguyn Trung Thnh vit v nhng con ngi anh hng, bt khut ca Ty Nguyn trong thi k khng chin chng M. c truyn ngn Rng x nu ci n tng li su m trong lng ngi c chnh l nh vn xy dng thnh cng hnh tng cy x nu. Trc ht cy x nu hin ln trong tc phm vi ngha t thc. Nh vn la chn mt loi cy thuc h thng, mc nhiu Ty Nguyn c nha thm v g qu a vo tc phm ca mnh. Tc gi miu t cy X nu ngay u tc phm gip ngi c n tng ngay t u v vng t Ty Nguyn xa l, mt x s p ti. T ch t thc, rt t nhin, cy X nu tr thnh mt biu tng. Cy X nu tr thnh i din cho dn lng X man v c Ty Nguyn, do vy mi c im ca cy X nu, mi s vic xy ra vi rng X nu u c th hiu theo ngha n d, tng trng. Nt c o v c sc trong cch miu t ca Nguyn Trung Thnh l cnh ngi lun soi bng ha quyn vi nhau ti mc nhn cnh ta ngh ti ngi v ngc li. hnh nh cy X nu vi nhiu dng v tr thnh mt biu tng ngh thut v ni rng trong t th hng v, vng tri mun i. N ni ln sc sng bn vng, qut khi ca con ngi Ty Nguyn bt khut. X nu c quan h mt thit vi i sng hng ngy ca ngi dn lng X man. X nu c mt trong sut cu chuyn v Tn v lng X man ca anh. Ngn la X nu chy m p trong bp mi gia nh. ng la X nu rng rc trong nh ng tp trung dn lng nghe c Mt k chuyn. Khi X nu lm en tm bn cho Tn va Mai tp vit X nu cng tham gia vo nhng s kin quan trng ca lng X man. Ngn uc X nu trong tay c Mt soi ng cho dn lng vo rng ly v kh. Dn lng X man mi gio mc di nh sng ca uc X nu v trong m dn lng ni dy, la X nu sng rc soi xc 10 tn lnh gic nm ngn ngang. X nu gn b v thn thit nh khng th thiu c trong cuc sng ca dn lng. X nu l biu tng v i sng v phm cht ca con ngi lng X man. Rng X nu cng nh lng Xman chu nhiu au thng bi s tn ph c lit ca k th. n i bc rt thnh l mi ngy st thng bit bao cy X nu C rng X nu hng vn cy, khng cy no
khng b thng ging nh thn th nhng con ngi y thng tch. C nhng cy b cht t ngang thn minh , au n nh ci cht ca anh Xt, b Nhan, ca Mai v a con va y mt thng tui. C nhng cy b thng, nha cy a ra trn tr, ch b thng bm li en v c quyn nh mu ging nh ni ut hn chn cht trong lng Tn, trong lng ngi X man i ngy tr th. au thng th nhng X nu li c sc sng tht mnh lit khng g dp tt ni. N ho hng ngay c trong n au. n i bc ca k th khoong git ni rng X nu. Di ln ma n ca k th X nu o o nh mt trn bo. Nhng cnh mt cy mi ng gc, 4-5 cy con mc ln, nhn hot hnh mi tn lao thng ln bu tri. l hnh nh ngi dn lng X man ni tip nhau trng thnh v chin u. X nu l biu tng ca ngi dn Ty Nguyn cng nh nhng con ngi mang v p ca X Nu. C Mt tiu biu cho ngn la qut khi ca dn lng. C nui gi ngn la chy kht vng v t do v lng trung thnh vi cch mng.. C Mt nh cy c th to ln, vng tri n tm ngc ca mnh che ch cho dn lng. Tn nh cy X nu trng thnh. T mt cu b lin lc Tn tr thnh cn b lnh o dn lng X man. K th bt c Tn, dng gi c tm nha X nu t 10 ngn tay Tn. Bn tay anh mi ngn ch cn 2 t, nhng ngn tay cn 2 t cng bn sng c. Tn vn vng vng nh cy X nu vi sc sng bt dit. Khng g mnh bng cy X nu t mnh. Khng g mnh bng sc sng bt dit ca dn lng X man. Mai ng xung th c Dt ln thay th ch b th kim chnh tr vin x i cn vng vng hn c ch gi mnh. Khi bng tui Heng. Tn ch lm lin lc. Cu b Heng by gi, vai khoc sng trng t ho dn Tn i qua nhng c chin im ang sn sng tiu dit k th.. Hnh tng cht th mang v p cht th honh trng. Tc gi vit nhng cu vn p, nng nn, rc r to hnh, to hng, to nh sng v sc sng cho rng X nu. X nu c chm khc lng ly nh mt bc tranh trng l. Nhng cy X nu phng ln rt nhanh tip ly nh sng. Th nh sng trong rng ri t trn cao xung tng lung thng tp, lng lnh v s ht bi vng t nha cy bay ra thm m mng. Cui tc phm, hnh nh rng X nu li c miu t nh mt ip khc. n ht tm mt cng khng thy g khc ngoi nhng i X nu ni tip nhau chy n chn tri. Hnh nh p v y cht th trng l, n nh mt ip khc trong bn nhc trm hng ngi ca sc sng mnh lit v bt dit ca con ngi Ty Nguyn. Hnh tng cy X nu l mt sng to c sc ca Nguyn Trung Thnh. Hnh tng o cho chng ta thy sc sng khng g dp tt ni ca ngi dn Ty Nguyn. T chng ta cng hiu con ngi VIt Nam kiu hnh, bn b nh th no trong cuc khng chin chng M.
26: Tnh s thi ca tc phm Rng x nu (Nguyn Trung Thnh)
Bi lm Mt tc phm tiu biu c th minh ho cho s tn ti ca "nn vn hc s thi" trong vn hc Vit Nam 1945 - 1975, tiu biu l "Rng X Nu" ca Nguyn Trung Thnh. L mt truyn ngn mang m tnh s thi v cm hng lng mn tr thnh mt phn tt yu ca n. Tnh s thi ca Rng X Nu mang m tnh cht ton dn. Nhng chuyn xy ra vi lng Xman hon ton khng c ngha c bit. Chng l chuyn chung ca c Ty Nguyn, c min Nam, c nc trong nhng ngy chin u chng quc M. Tnh th b o p ca lng X Man trc ngy ng khi l bc tranh sinh ng v cuc sng au thng ca ng bo min Nam trong nhng ngy M - Dim thi hnh lut 10-59, khng b d di nhng ngi yu nc, nhng
ngi khng chin c. Khi lng X Man ng dy th gng mt ca lng lc ny li chnh l gng mt ca c nc trong nhng ngy quyt tm nh M v thng M - mt gng mt rng r, t tin, im tnh n nhn nhng th thch mi. Rng X Nu l truyn ngn xy dng thnh cng hnh tng mt tp th anh hng. Nhng anh hng c k ti trong u c tnh i din cao, mang trong mnh hnh nh ca c mt dn tc. Tp th anh hng trong Rng X Nu l tp th a dng v la tui v gii tnh. Mi gng mt anh hng u c nhng nt ring, th hin mt s phn ring trong cuc i chung. Tt c h u ging nhau nhng phm cht c bn : gan d, trung thc, mt lng mt d i theo cch mng. Chin cng ca mi ngi tuy a dng m thng nht. Cun s v vang ca lng X Man, ca Ty Nguyn khng phi do ring mt ngi m do tt c mi ngi vit ra. Bn trng ca ca ni rng khng ch tri ln mt ging m l s tng ho ca nhiu ging. Anh Quyt, c Mt, anh Tn, ch Mai, c Dt, b Heng l nhng nhn vt tiu biu, nhng bn cnh h, ng sau h cn c bao ngi khc na cng khng chu sng m nht, v danh. Tt c h u thi ua lp cng, u mun gp phn mnh vo s nghip v i ca dn tc. Truyn ngn Rng X Nu ly cm hng hng v ci chung chi phi s thng nht gia ci c bit v ci ph qut. Truyn ngn mang m tnh cht s thi miu t cc s kin, cc nhn vt anh hng t mt ci nhn chim ngng, khm phc. Cc chi tit i thng t c nhc ti. Nh vn tm c vi nhng chi tit c kh nng lm pht l c phm cht anh hng ca nhn vt. T c Mt, nh vn ch ti ging ni " di vang trong lng ngc" ca c. Tng nh trong ting c ni c m vang ca ting cng, ting ching, ting ca ni rng, ca lch s. V qu tht, c l hnh nh tng trng ca truyn thng vng bn. Mi li c tht ra kt tinh tri nghim ca c mt dn tc. N c c, su sc, vang vng nh nhng chn l. Ch th m c lng X Man nghe nh ung tng li c ni v c Rng X Nu cng "o o rung ng" nh mt s ho iu, mt s to nn. Ngay cuc i ca Tn, mt cuc i tri ra trong chnh thi hin ti cng c lch s ho v nhum mu huyn thoi. m m bn bp la nh ng, c Mt k chuyn anh cho l lng, cho th h con chu nghe. Anh tr thnh nim t ho ca lng, l mt biu tng sng ng ca ngi anh hng c tt c ngng vng, hc tp. Tnh s thi cn th hin ging vn tha thit, trang trng m tc gi s dng khi k v s tch ca lng X Man. Ging vn y cng thm m trong vic miu t thin nhin, khin cho hnh nh rng x nu bng thi ti trong lng ngi c mt cm gic say sa. Ta b cun theo cu chuyn khng g cng ni, tng mnh ang c tm trn mt dng sng mnh mang, trn tr sinh lc, hoc tng mnh ang b thi min bi mt bn nhc giao hng hng trng.
27: Phn tch hnh tng nhn vt Tnu trong tc phm Rng X Nu ca Nguyn Trung Thnh
Bi lm 1 Mi nh vn thng c mt vng t ring, vi Nguyn Trung Thnh l Ty Nguyn. ng c rt nhiu nhng tc phm vit v mng ti ny, c bit l hnh nh ca nhng con ngi kin cng bt khut ni ni rung Ty Nguyn.Mt trong nhng tc phm ni bt nht trong sng tc ca Nguyn Trung Thnh l truyn ngn Rng x nu, tc phm l cu chuyn v dn lng X Man trong khng chin chng M.Trong s nhng con ngi hin ngang bt khut
ca lng X Man ni bt ln l hnh nh Tn.Cu chuyn v cuc i anh c ti hin c th qua li k ca gi lng bn bp la nh ng. Nhn li chng ng i ca Tn, chng ta c th d dng thy hin ln hnh nh mt Tn trc v sau khi ng ln cm v kh.Trc khi cm v kh, ngy t khi cn nh Tn l cu b gan gc, dng cm biu l mt tnh cch to bo mnh m.Tn thay ngi gi lm lin lc, nui giu cn b, nhanh nhn lun rng a th, vt qua sui l mt cch dng cm.Cu tht sng d khi bit rng bn M ngu t khi phc kch ch nc chy xit.Ngui c cm thy mt ci g tht ng yu s quan tm hc ch khng chu thua km ai ca Tn.Cu b ny dm ly p vo u mnh khi hc ci ch khng sng to bng Mai.V c bit s gan d dng cm ca Tn khi b gic bt, ch b nh tui ny ch vo bng mnh v ni: Cng sn y ny.Mc cho nhng vt dao chm dc ngang trn tm lng b nh Tn vn khng khai bo, vn gan d kin cng.Trc nhng trn n roi tra tn d man ca k th, Tn tht may mn khi c hc ci ch v c gic ng cch mng t rt sm. Khi thot ngc Kon tum tr v, Tn l mt chng trai cng trng, hiu bit c ti luyn qua nhiu th thch.Gi y Tn ging nh mt cy x nu trng thnh, vm v, cng y nha sng v ham nh sng.Theo li dy ca anh Quyt ngy no, Tn thay anh lm cn b v mt ln na anh i 3 ngy ng ln ni Ngc Linh nhng khng phi l ly lm phn m l mi gio mc chun b cho cuc ni dy. Khng ch nhn thy r con ng i, Tn cn c mt cuc sng hnh phc vi tnh yu ca Mai, vi a con mi cho i.Nhng qung thi gian hnh phc y tht ngn ngi, gic cm sng ko v, bun lng cn cha kp cm v kh. Tn v thanh nin trong lng phi trn vo rng ri mt mnh Tn li xng ra mong che ch cho m con Mai trc n roi ca k th, nhng c 2 u ko sng c.Cnh tng v ci cht au thng trong m y c tr i tr li trong li k ca gi lng v dng hi c au n ca anh.Khng nhng khng cu c v con, Tn cn b k th t chy mi u ngn tay Mi ngn ch cn hai t.khng mc li c.Ni au thng ny l minh chng hng hn cho cu ni va gin d va su sc ca c Mt: Chng n cm sng, mnh phi cm gio. c bit l hnh nh ca Tn sau khi cm v kh chin u tht p v ln lao bit bao.Hnh nh Tn hin ln nh nhng anh hnh thi no trong cc khan, trong cc trng ca Ty Nguyn.Khi t chy 2 bn tay ca Tn k th mun dp tt ch phn khng, mun tiu dit kht vng chin u ca ngi dn X Man.Chng mun ngi dn ni y mi mi xui tay trong kip n l thp hn d li gm v nng sng tn bo ca chng.Nhng Tn v ngi
dn lng X Man khoong cam chu khut phc, m ngc li h phn khng quyt lit. H bit vt ln au thng vng ln cm v kh t gii phng mnh .La thiu chy mi u ngn tay Tn, la bng chy trn mi u ngn tay tm nha x nu.Nhng Tn khng thy au n, anh ch thy la chy trong lng- ngn la chin u s thiu chy k th.V mt ting ht cm hn, phn ut vang vng khp ni rng X man, ting het y nh khi dy cao lng cm th gic ca c bun lng.Xc mi tn gic cht nm ngn ngang trn mt t. m y la chy sut trong bp la nh ng.Nh vn Nguyn Trung Thnh miu t ci m ni dy y tht ho hng, si ng : Ting ching ni ln, ng trn i x nu gn con nc ln sut m nghe c rng Xman o o rung ng v la chy khp rng.Ci m ni dy y u ch l ca dn lng Xman m l s ln dy phi thng ca c 1 cng ng, dn tc.Dng nh trong m y ang sng li ci khng kh linh thing ho hng ca nhng thin s thi Ty Nguyn. Mt iu khng th thiu khi nhc ti cuc i ca Tn chnh l hnh nh hai bn tay ca anh. i bn tay b t chy ca Tn nhm ln ngn la cm th gic su s ca dn lng Xman, n cn soi sng cuc i anh.Anh thay mt ngi dn lng Xman ln ng theo khng chin i tm nhng thng Dc khc.Bi l khng phi ngu nhin tc gi li cho Tn k vi dn lng mnh s i u ca anh vi k th sau ny: Ti ni: ny tao c sng y, tao c c dao gm y nhng tao khng git my sng, tao khng m my bng dao nghe cha Dc.Tao git my bng mi ngn tay ct ny thi, tao bp c my thi.Nh vn c tnh t m hnh nh i bn tay Tn- i bn tay c c mt lch s, mt s phn. Lc cn nh, i bn tay y kin tr hc tng nt ch ca anh Quyt, cn c lm nng pht ry. i bn tay dm ly p vo u mnh v hc ci ch khng sng d bng Mai.V i bn tay y dm ch vo bng mnh m ni vi qun gic Cng sn y ny khng nh lng trung thnh v cch mng.Ln ln i bn tay xc ng nm ly bn tay ngi con gi anh yu thng v cng i bn tay y x tm lm nu cho a con th di.La t chy mi u ngn tay ri mi mi ch cn hai t khng bao gi mc li c..cho nn Tn mun dung i bn tay y git cht k th.Bao ut hn cm hn dn ln i bn tay kia, n tr thnh biu tng cho ch bt khut , cho sc sng mnh lit ca Tn v ngi dn lng Xman.K th tn c c th t chy i bn tay nhng khng th tiu dit c sc mnh phi thng, tim n trong con ngi h. l ch chin u v kht vng chin thng. l mt dn tc kin cng dng cm nh nhng khu rng x nu hng vn cy khng cso cy no b thng m vn xanh ti bt ngt tri xa tt tp tn chn tri.
Xy dng thnh cng nhn vt Tn, nh vn khc ho c hnh nh tiu biu ca con ngi mang m dng mu, tnh cch ca ni rng Ty Nguyn.V qua hnh tng Tn, Nguyn Trung Thnh cn gi ra c s phn v phm cht ca c cng ng trong cuc chin u bo v bun lng thn yu. l tnh cm gn b thit tha su nng vi qu hng t nc, vi ni rng Ty Nguyn, cm th gic su sc mt lng mt d i theo cch mng, khng ngi kh khn, gian kh, hi sinh, tin tng tuyt i vo s thng li ca cch mng.C th ni qua thin truyn ngn xut sc ny ca Nguyn Trung Thnh, ngi c cng them hiu v thm trn trng con ngi Ty Nguyn v bit bao phm cht tht p, tht cao qu. Bi lm 2 Rng X nu ca Nguyn Trung Thnh l mt bn anh hng ca v cuc u tranh anh dng ca ng bo Ty Nguyn trong thi k khng chin chng M. Tc phm th hin s trng thnh ca mt th h cch mng tr trung, mu tr. Kin cng, mi nhn vt mang mt v p ring tiu biu cho ct cch, linh hn ca mnh t Ty Nguyn anh hng. Ni bt nht l nhn vt Tn, nhn vt trung tm ca tc phm. Ngay t nh Tn l cu b thng minh, lanh li, gan d. M ci cha m t nh, Tn c dn lng X Man m bc, nui dy ln khn. Tn chng kin bao cnh au thng ca dn lng X Man: Gic treo c anh St ln cy v u lng, chng git b Nhan cht u, ct tc treo u sng ch v h dm nui du cn b cch mng. Tn n vi cch mng nh mt l sng t nhin. Mi 10 tui, Tn thay ngi ln vo rng tip t cho cn b. Tn nh nh in li c Mt: Cn b l ng, ng cn th ni nc ny cn. Khi i lin lc, Tn khng i ng mn, c x rng m i lt qua tt c cc phc kch ca gic. Khi qua sng, Tn khng thch qua ch nc m, c chn ch thc mnh m bi ngang, ci trn thc bng bng nh mt con c knh. Trong mt ln i lin lc, khng may Tn b gic bt giam cm 3 nm, b tra tn d man song vn cng quyt khng khai na li. Khi trn thot khi ngc tr v vi dn lng, Tn tr thnh mt cn b cch mng, trng thnh v mi mt. Anh tr thnh ngi lnh o ca dn lng X man. Cng vi dn lng Tn chun b gio mc cho cuc chin u sp ti. Tn cng gp li Mai- c bn gi nm xa cng i lin lc, i tip t cho cn b nay tr thnh bn i ca anh. Tn phi chu ng v vt qua mt bi kch ln v tnh cm. bn gic ko n lng Xman lng bt Tn nhng khng c. Chng bt Mai v a con va y thng tui ra tra tn. Bn gic dng mt cy st tra tn m con Mai: ch hai con mt anh by gi by gi l hai cc la ln. Tn khng km nn c lng mnh, anh chm ln xng vo bn gic vi mt ting tht d di. Nhng Tn khng cu c m con Mai, khng bo v c tnh yu v git mu ca mnh bi anh ch c hai bn tay trng. C v v con b gic git hi, Tn phi chu ng ni au mt mt ln lao. Tn phi chu ng v vt qua s tra tn tn bo ca k th. bn gic qun gi tm du X nu t 10 ngn tay Tn dp tt ca mng cm gio mc ca dn lng X man. Trong cuc i u quyt lit ny, phm cht kin cng ca Tn cng ta sang hn bao gi ht. Mi ngn tay anh chy nh 10 ngn uc. La nh chy trong lng ngc. Mu mn cht u li. Rng anh cn nt mi anh ri. Nhng Tn vn khng ku mt ting Ngi Cng sn khng thm ku van. Tn m mt nhn vo k th trng trng y cm hn.
Hnh nh 10 ngn tay Tn rng rc chy nh 10 ngn uc tr thnh biu tng ca mt ni au thng v tinh thn bt khut ca con ngi v mnh t Ty Nguyn anh hng. Mi ngn uc t tay Tn chm bng ln ngn la ni dy u tranh ca dn lng X man. Tn tht ln mt ting, ch mt ting thi nhng vang di thnh nhiu ting tht rung chuyn c ni rng. C lng X man ng dy. C rng X man o o rung ng v la chy khp rng. au thng v cm th chuyn ha thnh sc mnh qut cng nh mt quy lut tt yu chng n cm sung mnh phi cm gio. Tn tr thnh mt anh b i ca lc lng v trang cch mng min Nam. La X nu tt trn 10 u ngn tay Tn. Tay anh mi ngn ch cn hai t nh mt chng tch y cm hn m anh anh mang theo sut i. Nhng tay cn hai t vn bn sung c. Tn i b i lc lng tham gia chin u. Chnh bn tay c nhng ngn ch cn hai t y sau ny bp c thng Dc (thng c n git m con Mai). Trong nh n soi vo mt thng Dc, Tn d cho n nhn r bn tay trng pht. i vi anh by gi bn gic a no cng l thng Dc bi mi th ring ca anh ha vo mi th ring ca Ty Nguyn, ca t nc. cng l s trng thnh v nhn thc m Tn rt ra c t nhiu ni au ca gia nh, ca qu hng trong cuc chin khc lit ny. Tn cn l mt ngi c tnh k lut rt cao v giu tnh yu thng: . Trong ba nm i lc lng v trang, xa lng X Man, ni nh v qu hng day dt trong lng anh. Nhng phi c cp trn cho php Tn mi v thm lng v ch c v ng mt m. Con ngi kin ngh, gan gc, khng bit run s , khut phc trc bo tn cng li l con ngi rt giu tnh cm. Bc chn v n u lng anh xc ng mnh lit c vp mi vo my ci gc cy. Tn sung sng tm mnh trong dng nc mt ca con sui. Vo ti nh ng, lng anh nh no nc nhng ting gi thn thng vi nhng ci tn quen thuc, mc mc gn b vi anh nh rut tht. Tn l a con yu thng ca tt c dn lng X Man. Cu chuyn v anh Tn v s trng thnh ca anh tiu biu cho phm cht tt p v con ng trng thnh cch mng ca tt c cc dn tc Ty Nguyn trong thi k khng chin chng M. Tn mang trong mnh dng mu ca m sn, Sinh Nh dng mu anh hng thn thoi ca x s Ty Nguyn. Anh cng mang sc mnh ca rng X nu ho hng ngay c trong au n, bt dit ngay trong s hy dt. Tn hin ln trong tc phm nh mt nhn vt anh hng mang m cht s thi honh trng. Qua nhn vt ny, tc gi mun bu dng v p mt th h cch mng tr trung, kin cng, bt khut. Cng qua cuc i nhn vt ny, tc gi mun khc su vo tm can i sau mt chn l Chng n cm sung, mnh phi cm gio. l chn l m chng ta chn cho cn ng cch mng i ti thng li cui cng.
28: Phn tch hnh tng cy x nu trong truyn ngn Rng X Nu ca Nguyn Trung Thnh. Nhn xt ngn gn v ngh thut miu t cy x nu ca nh vn
Bi lm Nguyn Trung Thnh l nh vn c duyn n gn b vi mnh t Ty Nguyn. Qua hai cuc khng chin cng vo sinh ra t vi nhng ngi dn ni y cung cp cho Nguyn Trung Thnh mt vn hiu bit v cng su rng v mnh t m vang rn ting cng ching trong ma l hi, ni c nhng ngi con trung dng, kin cng. Nu trong khng chin chng
Php, Nguyn Trung Thnh - bt danh Nguyn Ngc ni ting cng t nc ng ln; th trong nhng nm khng chin chng M, c bit l nhng nm 1965 khi cuc khng chin ca nhn dn min Nam ang din ra gay go c lit th Nguyn Trung Thnh cho ra mt ngi c truyn ngn Rng x nu. Tc phm ny l mt bn hng ca, ca ngi cuc sng v con ngi Ty Nguyn trong cuc chin tranh v i. V ni bt hn c trong tc phm chnh l hnh tng cy x nu. Cy x nu l mt hnh tng nhn vt trung tm trong truyn ngn Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh. Xuyn sut trong tc phm ta bt gp nhng cnh rng x nu ni tip nhau chy n chn tri. Cy x nu l mt loi cy quen thuc, c mt trong cuc sng hng ngy ca ngi dn Ty Nguyn. Ci x nu chy trong mi bp la gia nh, khi x nu nhum bng en cho con tr hc ch, uc x nu ri sng sn nh ng trong nhng m l hi.... Tt c mi hot ng d ln d nh ca ngi dn Ty Nguyn u c s gp mt ca cy x nu. S sng ca dn lng X Man u gn lin vi nhng cnh rng x nu. Khi Nguyn Trung Thnh vit : Lng trong tm i bc ca n gic, chng n bn thnh l, ngy hai ln, hoc bui sng sm v x chiu, hoc ng bng v xm ti, hoc na m v tr g gy. Hu ht n i bc ca n gic u ri vo nhng ngn i x nu, cnh con nc ln, nh vn phn nh khng kh cng thng ca thi i, gi ln s i mt quyt lit gia s sng v ci cht. Ni bt trn nn bi cnh y, Nguyn Trung Thnh i su miu t nhng c im ni bt ca cu x nu. Cng nh bao loi cy khc, cy x nu l mt loi cy ham nh sng v kh tri trong rng t c loi cy no sinh si ny n kho n vy... t c loi cy no ham nh sng n th cng c ngha l ham sng, khao kht mun c vn ln gia bu tri cao rng. Th nhng trong nhng nm thng chin tranh c lit y, cng nh bao cnh rng khc ca Vit Nam, rng x nu b tn ph rt d di C rng x nu hng vn cy khng c cy no l khng b thng. C nhng cy b cht t ngang na thn mnh o o nh mt trn bo; ch vt thng nha a ra trn tr, thm ngo ngt, long lanh nng h gay gt ri dn dn bm li en v c quyn thnh tng cc mu ln. Tuy vy, bt chp mi s tn ph hu dit ca chin tranh, cy x nu vn vn ln vi mt sc sng mnh lit cnh cy mi ng gc c bn, nm cy con mc ln, ngn xanh rn, hnh nhn mi tn lao thng ln bu tri. T th vn ln mnh m y ca cy x nu nh thch thc vi bom n ca chin tranh chng n git c cy x nu t ta. Sc sng mnh lit gip nhng cnh rng x nu vn ln trong mt mu xanh, hin ln hin ngang, kiu dng nh mt trng s c th hai ba nm sau, rng x nu n tm ngc ln ca mnh ra che ch cho dn lng X man. Bng ngh thut so snh, nhn ho, n d, Nguyn Trung Thnh dng ln tht thnh cng v r nt, n tng v hnh tng cy x nu. Khng dng li , Nguyn Trung Thnh cn t hnh tng cy x nu vo trong quan h i chiu sng i vi con ngi mnh t Ty Nguyn. Nu cy x nu l mt loi cy ham nh sng v kh tri, th ngi dn Ty Nguyn yu t do, tin vo ng, i theo bc chn cch mng nh mun cy vn hng vo nh sng mt tri. Nu cy x nu b tn ph, hu dit bi n bom, khi la th nhng ngi dn Ty Nguyn phi chu bao au thng mt mt do chnh k th gy ra. Bao nhiu ngi b gic git cht nh nhng cy x nu b cht t ngang na thn mnh, bao nhiu ngi cn sng m phi mang trong mnh bao ni thng au. Bng cch miu t hnh nh cy v ngi trong quan h sng i nh th, Nguyn Trung Thnh khc su ti c d man ca k th qua tc gi gip ta hnh dung r hn nhng thm cnh dn ta phi chu do bn gic gy ra.
Cng ging nh nhng cnh rng qu hng, nh nhng con ngi Vit Nam vn thc c rng: Gm no chia c dng Bn Hi La no thiu c dy Trng Sn Cm hn li gic cm hn Mu ku tr mu u van tr u Cc th h nhn dn Ty Nguyn thay nhau tip ni ng ln. nh sng ca nim tin ng cn th ni nc ny cn soi ng ch li cho nhng bc chn n vi cch mng. Th h ny ng xung, th h sau tip ni ng ln; anh St b Nhan b gic git, i thay h tip t nui qun c T"N v Mai. C nh th, cc th h ngi Ty Nguyn thay nhau gi vng ngn la truyn thng, thay nhau gi vng ch nh gic kin cng, gi lng, gi nc ca dn lng X man ni ring v ca ngi Ty Nguyn ni chung. Di ngi bt miu t ca Nguyn Trung Thnh, cy x nu hin ln sng sng, ng hnh vi nhng bc i, cuc sng ca dn lng X man. Gn b vi cnh rng anh dng, kiu hng, nhng ngi dn Ty Nguyn nh c tip thm sc mnh ng ln chin u. V gn b vi con ngi Ty Nguyn n tnh, thu chung, trung dng nh th. Cy x nu cng lun lun snh bc cng h h c cuc sng bnh yn hn; hu ht n i bc ca n gic u ri vo nhng ngn i x nu, cnh con nc ln ch khng nhm vo nhng ngi dn v ti lm than. Cy x nu l hnh tng mang m cht l tng, tiu biu cho phm cht, s phn ca ngi dn Ty Nguyn. Hnh tng cy x nu trong tc phm mang m cht s thi, tnh ho hng, n lm r ch t tng ca truyn ngn Rng x nu. xy dng mt hnh tng x nu nh th, Nguyn Trung Thnh s dng nhng cu vn miu t, nhng t ng, hnh nh chn lc c sc, cng ngh thut so snh, nhn ho, n d, ging vn miu t trong tc phm rt linh hot. C c Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh ta mi cm nhn ht v p hnh tng cy x nu. Hnh tng ny gp phn to nn mt Rng x nu trn vn, mang m gi tr vn hc. Nguyn Trung Thnh gp phn lm phong ph thm cho nn vn hc dn tc.
29: V p con ngi Nam b trong khng chin chng M qua tc phm Nhng a con trong gia nh ca nh vn Nguyn Thi.
Bi lm Nhng a con trong gia nh ca nh vn Nguyn Thi gn lin vi khng kh ca nhng ngy khng chin chng quc M quyt lit v ho hng. Cu chuyn k v nhng a con trng thnh trong gia nh ln cch mng, hun c nhng v p truyn thng ca qu hng. Mi mt nhn vt trong tc phm th hin mt cch c sc phm cht, c tnh ca con ngi Nam B trung dng kin cng, gn b vi gia nh, qu hng, trung thnh vi cch mng. Tc phm c xy dng theo kt cu truyn ngn hin i: l mch hi c ca anh tn binh Vit, an xen gia qu kh v hin ti, ni kt mt cch t nhin tnh cm gia nh qu hng cch mng. Khng gian giu kch tnh v thi gian ngh thut ca tc phm to nn s an ci ca nhng cu chuyn k khng theo trnh t tuyn tnh m c s sp xp hp l, to ra s lin tng nhiu chiu. Xoay quanh nhn vt trung tm l hai ch em Chin v Vit cn l h
thng hnh tng nhn vt gn b vi nhau trong tnh rut tht, c nhng nt bn cht thng nht nh chy ra trong cng huyt thng, nhng mi ngi mt v khng ai ging ai. Chnh nhng nt tiu biu gp phn ti hin thnh cng phm cht ng qu ca nhng con ngi qu hng Nam b giu lng yu nc, cm th gic, gip ngi c hiu r hn v mt thi i ho hng v gi tr nhn bn ca cuc khng chin chng M. Nhng nhn vt trong gia nh c gii thiu gn vi hnh nh thn thng ca qu hng v nhng k nim c th thi th u d di ca anh tn binh Vit. Chin u gia by gic M, b thng, lc ng i, ngi chin s y gia cn m tnh chp chn nh v nhng hnh nh thn thng nht t thi u th. Dng nh chnh l ngun sc mnh gip anh vt qua ci cht tm v s sng, tm v ng i. Nhng con ngi trong gia nh Vit gn vi hi c thing ling v cm ng lm sng dy c mt qu kh yu thng v cm th: ch Chin, m, ch Nm. Hiu theo mt ngha rng, cng l nhng a con trong gia nh ln: cch mng. Tt c nhng con ngi y cng ging nhau lng cm th gic su sc, v nhng ti c m chng gy ra vi ngi thn trong gia nh. Gn b vi mnh t qu hng, nhng con ngi y cn giu tnh ngha, trung thnh vi cch mng bi cch mng em li cho h s i i tht s. Dng nh anh chin s Vit tha hng c t th h i trc, ch Nm v m, hnh ng dng cm gan gc v lng say m khao kht c nh gic. Trong cc nhn vt c ti hin, ch Nm v m c khc ho vi nhng nt ring c o. Ch Nm th hin y bn tnh t nhin ca ngi nng dn Nam b hin lnh cht phc, giu cm xc m mng ni tm. Mt ngi tng tri qua ng cay ca cuc i lm mn trc cch mng, thnh bn tnh t ni. au thng hn su t cuc i gian kh v vi t cch chng nhn ca ti c ca thng Ty, thng M v bn tay sai phi chng lm nn nt a cm trong gng mt vi i mt lc no cng m to, mng nc.Cht Nam b rt trong con ngi ng th hin qua vic hay k s tch cho con chu, v kt thc cu chuyn th no cng h ln my cu. Ny c bit c o ngi n ng ny l c s ghi chp chuyn gia nh. Cun s ghi y nhng chuyn thn mn ca nhiu th h, nh minh chng cho tm lng thun hu ca ng. ocn l nhng trang ghi chp ti c ca k th gy ra, nhng chin cng ca tng thnh vin, nh mt bin nin s. Bn thn ng cng chnh l mt trang s sng, khi gi gm, nhn nh cho hai ch em Chin v Vit: chuyn gia nh ta n cng di nh sng, ri ch s chia cho mi ngi mt khc m ghi vo . Nhn vt th hin v p ca tm lng st son, thc trch nhim ca th h i trc. M ca Chin v Vit l hi t phm cht tt p ca ngi ph n Nam b anh hng trong khng chin. Nhng n tng tc gi li m nt trong ngi c v nhn vt ny l v tnh gan gc t khi cn l con gi. Ngi n b ht lng thng yu chng con y phi tri qua thi khc d di khi k th cht u chng, nhng m vt ln au thng nui dy n con khn ln trng thnh. Hnh nh ngi m y i mt vi hng sng qun th nh g m xo cnh che ch n con, khin k th phi run s trc i mt ca ngi vt sng vut bin. Nui con v c con ca ng ch, m l hin thn ca v p gan gc c ti luyn trong u tranh, vi c hy sinh v b bn lng thm, to tn lam l, au thng chn kn trong git nc mt lng l kn o. Trong tm hn ngi ph n y l tnh yu ln lao, ch bt khut kin cng v c tinh thn dm hy sinh, i mng sng v cch mng. Hai ch em Chin v Vit c tha hng tt c nhng v p ca th h i trc, tnh cch c to nn t truyn thng gia nh, t hon cnh c trng: thng cha m, cng chung lo toan cng vic cch mng, giu tnh ngha vi qu hng. Khng phi ngu nhin hai ch em
cng xung phong tng qun mt ngy, tr mi th cha b cht u, m b tri c nng qun th st hi. Trong hon cnh khc lit ca cuc chin u, bit cm th cng l mt phm cht cn thit, bi cm th gic tn ph qu hng, st hi ngi thn cng l mt biu hin su sc ca tnh yu vi qu hng, gia nh! Bi vy m tng qun khng ch c hai ch em tranh nhau ghi tn m thanh nin trong x ghi tn tng qun cng rt ng. Hnh ng ca hai ch em c s ng tnh ca ch Nm, nh mt im nhn hnh ng ny hon ton khng phi l t pht m gn vi thc gic ng ca tui tr trn qu hng au thng v anh dng. K c ca Vit gn vi hnh nh ca ch Chin, vi k nim tui th trong tro ca hai ch em. Ngi con gi y c c tnh ring, c nhng nt ging m, gan gc, chm ch, m ang tho vt. Hai ch em k tui nn c lc cn rt tr con, nhng bao gi trong nhng ln ci v th ch cng nhng em. n khi tham gia cng vic cch mng, Chin t ra chn chn hn Vit. Nhng mt mt au thng khin c gi y sm trng thnh, nhng khng h lm chai sn tm hn giu n tnh. Lc no Chin cng c ci gng nh, nh nhng ngi con gi mi ln no cng thch lm duyn. Cu chuyn ca hai ch em trc m tng qun chng t kh nng qun xuyn, thay th vai tr ca m chm em, khin cho bn thn cu em thn thit phi ngc nhin v chng kin mt ch Chin ging in nh m, rm rp nghe theo s ct t ca ch. Mt trong nhng tnh tit truyn to c xc ng mnh cho ngi c l hnh nh hai ch em trc m tng qun khing bn th m qua gi ch Nm. Hai ch em lm cho ngi ch phi ngc nhin v s trng thnh trc tui. l chi tit cho thy nhng a con trong gia nh cch mng ny thc r ch c ln ng dit gic mi tr c mi th gic M nng hai vai. Vic nh vic nc vn ton, li ng vin ca ch Nm dnh cho hai ch em th hin nim tin tng vo th h tr thi chng M. Xuyn sut mch truyn l dng hi c ca Vit, nhn vt trung tm ca tc phm. Ngi chin s y vn l a tr gan d tng chng kin cnh k th qung u cha m xng ti nhm thng ling u m . c du dt t u th, Vit cng bit lm cnh gii, chic n cao su thnh vt bo hiu khi c ng. Bn tnh hn nhin ca mt cu b mi ln th hin ra s hiu thng, lc no cng ginh phn hn, nhng t su thm l tnh cm yu thng nhng ngi rut tht, t ho vi truyn thng qu hng. Nhng ln ngt i tnh li ca Vit gia bi chin trng ngn ngang xc gic gip anh c thm sc mnh tnh thng vt ln ci cht tr v i ng. Nguyn Thi thnh cng khi khng miu t vo nhng chin cng ca anh chin s m ch ra cho ngi c v p nhn vn trong tm hn ngi cm sng. V p y l hi t ca ch, quyt tm v trn ht l tnh thng yu s gn g vi ngi thn v sau ny l tnh cm chan ho thn i gia cu T vi ng ch ng i nh trong mt nh. Tc phm thnh cng khi em li cho ngi c s hnh dung v mnh t Nam B anh dng v au thng trong nhng ngy khng chin chng M. c bit, bng s am hiu su sc bn cht ca ngi dn Nam B yu nc, tc gi dng nn nhng con ngi va bnh thng gin d nhng li c v p, tm vc phi thng ca con ngi thi i chng M cu nc. Ging k chuyn gin d, xy dng i thoi t nhin v ngh thut xy dng tnh cch nhn vt c sc li n tng kh qun v nhng a con trong gia nh cch mng. ng thi cn pht hin su sc v s trng thnh ca th h tr Vit Nam trong chin u. V p y kt tinh ch ngha anh hng cch mng Vit Nam, sc mnh lm nn chin thng ca nhn dn Vit Nam, mt phm cht cao qu cn li nhng tm gng cho th h sau noi theo.
30: Trong chuyn nhng a con trong gia nh. Nguyn Thi c nu ln quan nim: chuyn gia nh cng di nh sng, mi th h phi ghi vo 1 khc. Ri trm con sng ca gia nh li cng v 1 bin," m bin th rng lm[...], rng bng c nc ta v ra ngoi c nc ta". Anh(ch)c cho rng trong thin truyn ca Nguyn Thi qu c 1 dng sng truyn thng lin tc chy t nhng lp ngi i trc: t tin, ng cha, cho n lp ngi i sau : ch em Chin v Vit
Bi lm Dng sng ca Nhng a con trong gia nh khng ch l dng sng p, lm nc ngt, nhiu ph sa v sinh ra vn rung mt m m cn l dng sng ca truyn thng gia nh lin tc chy t lp ngi i trc. Cng nh trm con sng khc, con sng ny cng chy ra bin, m bin th rng lm, rng bng c nc ta v ra ngoi c nc ta. Trong thin truyn ca mnh, Nguyn Thi xy dng nn mt dng sng chy di xuyn sut. l dng sng ca gia nh ch em Chin Vit m mi th h l mt khc ca dng sng ri tt c u c ghi vo . Nhng a con trong gia nh l s tip ni huyt thng t bao i, nhng khng dng li y, mi th h cn l cu ni ca truyn thng v i - truyn thng chng gic ngoi xm t t tin, ng cha v cho n i ca ch em Chin Vit. Con sng y c chy qua bao th h m chnh ch Nm li l kt tinh ca con sng truyn thng. T lu ri, ch Nm gn b vi vng sng nc Bn Tre, mu sinh t nhng con sng, con nc. Nhng bt ln trong con ngi ch l mt tm hn nhn ngha, o l. Ci o l ca mt ng gi Nam B cht phc, rch ri nhng rt cm ng c th hin qua nhng c vng ca ch: rn cho mau ln. Chng no bay trng trng ri tao giao cun s cho ch em bay. c mong ca ch l vy, mong cho ch em Chin Vit mau ln giao li cun s gia nh cng chnh l c con sng truyn thng. ng gi Nam b ny cn rn e: th cha th m cha tr m b v l ch cht u. Li rn yu y cng chnh l tm nguyn ca ch gi n khc h lu ca dng sng vi long yu thng v b. Ch Nm nh mt cun gia ph sng, ghi chp tt c nhng cu chuyn ca gia nh vi nhng nt ch lng cng. Nhng s vic trong cun s truyn thng chnh l nhng ni au v nim t ho ca gia nh. Tht cm ng khi c nhng cu chuyn: Thm Nm bi xung rc l chui b cano M cy bn b xung... ng ni nghe sng n, s b t day ra nm gim b, b lnh Tng phng [] bn gia bng ta Vit b lnh Ty bout Kinh Ngang bt cht u. Nhng cu chuyn ca gia nh xt cho cng l bn t co ti c ca bn gic Ty m Nguyn Thi gin tip vit ra. Song song vi hnh nh ch Nm ng gi Nam B vi tnh tnh chc pht, thit th, lun sng v hng n truyn thng, ta li bt gp hnh nh ca m Vit, ngi m Nam B v rt Nam B. M Vit cng l mt khc sng chy cng v tr vi khc-sng-ch-Nm trong con sng ln ca gia nh. M Vit hin ln l ngi ph n chu thng, chu kh sc mi la go v mi m hi n ni lng o b ba m m hi v en li. Dng nh m Vit sinh ra l nui con, nh gic. Bn tnh ca ngi ph n Nam B i khi cc cn nhng hin du, gan l vi gic nhng li ht mc chiu chung, yu thng con ci ca mnh. M Vit cn tha hng ci gi l dn t ba Vit na. Chng b cht u, m Vit cp r i i, tay th b thng t v theo sau l l con nh v mi ln ch bn ng ng trn u lng d u cn rnh m s, m khc, ch thng con thi. M Vit yu thng con ht mc, lun chm cht tng ming n cho con ci n c nhng cch con lm c nh ph sa sng bi p vo bi ngy ny qua ngy n, nm ny qua thng n vy. Vi hnh nh ca m Vit, ta d dng lin tng n nt kin cng ca ch t Tch (ngi m cm sng), tnh yu thng chng con ca ch Du (tt
n) v c s u tranh kin cng, cng ci ca Ch S (hn t), ni cch khc, m Vit l con sng phn chiu ca nhng ngi ph n thi chin: kin cng, bt khut, trung hu, m ang. Qu l khc sng tht cao c v chy di mnh m Nu so vi khc sng m- ch Nm, th Chin v Vit l hai khc sng sau m khc sng sau th lc no cng chy xa hn khc sng trc, c nh vy, ni tip nhau m chy. ch Chin c ci g in nh m vy t v b ngoi chc nch n c ci gy , bp tay to khe na, v cn n c li ni, c ch v s suy tnh ra dng ca mt ngi trng thnh, chu ton, m p bn cnh , khc sng Vit tuy c nh hn khc sng Chin, vn cn nt lc ngc, v t ca mt thanh nin mi ln, nhng trong Vit cha ng cht anh hng biu hin nhng suy ngh to bo ca mnh. Lc b thng nng, Vit vn c gng ln nng sng sn sng chin u, c nhng suy ngh ca Vit, ta li thy mt ngi lnh rt chng chc: Trn tri c my, di t c my, c khu rng ny cn c mnh tao. Qu tht, khc sng Chin-Vit chy xa hn i din cho sc tr tin cng. Trong khi m Vit mang ni au mt chng v cha th cm sng tr th th chin v Vit li cm sng v ni au mt cha mt m quyt tng qun nh gic. C th ni, khc sng Chin-Vit l khc sng nhn lu lng nhiu hn, chy mnh hn v xa hn nhng khc sng trc v 2 khc sng ny l c hy vng ca mt gia nh truyn thng bao th h. Nhng khc sng ca gia nh c nh th ni tip nhau chy, chy hoi, chy mi nh mu chy trong ngi vy. Ri con sng ca gia nh li chy v bin cng nh trm con sng khc. Nguyn Thi buc ta phi lin tng n bin n i dng bao la rng ln. Bin y l bin ca cch mng c nc mnh mng, rng ln v vnh cu. Cn i dng y chnh l i dng cch mng ca nhng quc gia ang b xm lc trn th gii. Cng nh dng chy ca mu trong c th c lu thng bng tim, th dng chy ca con sng cch mng c khi ngun v duy tr bng nhng con tim cch mng cn nng hi hi cha nhng s mt mt au thng nhng li rng ngi nim hy vng.
31: Anh(ch) hy phn tch nhn vt Phng trong tc phm " Chic thuyn ngoi xa " ca Nguyn Minh Chu.
Bi lm Trong sng tc ca Nguyn Minh Chu, d c l tiu thuyt hay truyn ngn, ct truyn thng khng ng mt vai tr no ng k. Nh vn tp trung ch vo thn phn con ngi, tnh cch nhn vt v huy ng vo y tm hn a cm di do n tng ti mi v xc ng v cuc sng, bt php chn thc v mt ging vn tr tnh trm lng p p (Nguyn Vn Hnh, Nguyn Minh Chu nhng nm 80 v s i mi cch nhn v con ngi, T.C Vn hc, 1993, s 3, tr.20). C th ni Chic thuyn ngoi xa l mt biu hin ca xu hng tm ti khm ph trong vn ca Nguyn Minh Chu, tr v vi i thng, vi mnh t min Trung cn ci v c cc, au u i tm cu hi cho nhng phn ngi trong cuc sng i thng trm ng ngn cay. Trn tinh thn quyt lit i mi, Nguyn Minh Chu ly con ngi lm i tng phn nh thay cho hin thc i sng. Mc d khng ph nhn vn chng gn vi ci chung, vi cng ng nhng Nguyn Minh Chu cn mun th hin mt quan nim vn chng trc ht phi l cu chuyn ca con ngi, vi mun mt phc tp phong ph vi tt c chiu su.
Hin thc ca tc phm Chic thuyn ngoi xa khng phi l bc tranh honh trng ca mnh t chin trng xa A So tng ghi du bao chin cng, cng khng phi l nhng con ngi tc dng ng ho hng ca mnh vo lch s. Nhn vt Phng tr v vi mnh t tng chin u, mt ngi lnh nm xa gi l phng vin nh tr v ghi li nhng v p cuc sng i thng cho b nh lch qu hng t nc, phn nh cuc sng lao ng kho khon ti ri ca nhng con ngi dng xy t nc, i tm v p b n ca mn sng bui sng b sung cho tm nh lch hon chnh (!). Th nhng, nhng g anh chng kin khin anh v nhng ngi bn ca mnh nhn ra mt s tht gn vi cuc sng ca nhng ngi dn chi lam l: Cuc sng c lnh nh khp c mt vng ph mnh mng. Ci xin, sinh con ci, hoc lc nhm mt cng ch trn mt chic thuyn. Xm ging khng c. Qu hng bn qun c chc cy s tri nc ch khng c kt vo mt khonh t no. T cuc sng y, nhng bi kch tim n khin con ngi phi ng ngng. Mt cu chuyn n gin nhng cha ng nhng pht hin mi m hm cha quan nim vn chng hng v con ngi ca Nguyn Minh Chu. Nu ch ngh suy mt cch xui chiu n gin, cuc sng khi c nh sng cch mng s i i cho s phn ngi lao ng, s xo tan nhng bi kch nng ln kip ngi. Th nhng Nguyn Minh Chu ch r cho chng ta : cch mng khng phi gii quyt bi kch trong mt sm mt chiu, con ngi vn phi i din vi nhng bi kch i mnh, dung ho vi n. Cch l gii v con ngi ca Nguyn Minh Chu cn n cha nhng suy ngm v s phn dn tc phi tri qua nhng kh au i din vi hin thc bao thch thc. Ngi ngh s nhip nh i tm nhng v p ch thc ca cuc sng, ng nh anh pht hin ra mt khung cnh tht ng yu ng ca tng, hng ngi xem v ci p c th lm qun i nhng phin no cuc sng: Qua khun hnh nh sng, ti hnh dung thy trc nhng tm nh ngh thut ca ti s l vi ba chic mi thuyn v mt cnh an cho ca nhng tm li ng y nhng git nc, mi mt li s l mt nt nhc trong bn ha tu nh sng v bng ti, tng trng cho khung cnh bnh minh l mt khong sng rc r n mc chi mt, trong khong sng s hin ln trong tm nhn tht xa nhng ng nt ca thn hnh mt ngi n b ang ci lom khom, si cnh tay tht di v pha trc ko tm li ln khi mt nc, v pha sau lng ngi n b, hnh mt ng ph v mt a tr ng thng trn u mi thuyn, dng lc ton thn lm n by nng bng hai chic gng li cha thng ln tri. . V nhng ngi dn vng bin y hin ln tht ng yu, ng ca ngi: cuc sng lao ng m m kho khon, nhng con ngi gp g tht ng yuTt c nhng n tng y s khng b ph v nu nh khng c s xut hin ca chic - thuyn ngoi xa. Ngi n ng xut hin cng vi ngi n b trong khung cnh nn th nhanh chng ph v i cm gic thng hoa ngh thut bng trn n dy lng qut thng tay vo ngi v khng thng xt. C l kh ai hnh dung cnh tng y li din ra trong bi cnh cuc sng mi, n hon ton i lp vi iu chng ta hng xy dng cho cuc sng ny ngi yu ngi, sng yu nhau (T Hu). iu bt cng din ra nhc nhi trc mt ngi lnh tng chin u cho s nghip gii phng t nc, gii phng con ngi lm nn mt cn gin bng pht. Bn thn anh ngh v ngi n ng kia nh g n ng c c v tn nhn nht th gian, cn ngi ph n xu x mt r kia ch th l nn nhn ng thng nht ca nn bo hnh trong gia nh. Hnh ng tn cng g n ng khin cho anh ng nhn mnh l anh hng: Ti nn hn bng tay khng, nhng c no ra c y, khng phi bng bn tay mt anh th chp nh m bng bn tay rn st ca mt ngi lnh gii phng tng mi nm cm sng. Ti chin u trong my ngy cui cng chin tranh trn mnh t ny. Bt lun trong hon cnh no ti cng khng cho php hn nh mt ngi n b, cho d
l v v t nguyn rc vo trong x bi xe tng kn o cho hn nh. Nhng phn ng ca ngi n b trc ng chnh n khin anh chong vng: Qu ta bt ti con cng c, pht t con cng c, ng bt con b n.... Ho ra, ngi cn c thng cm li l nhng quan to cch mng c lng tt nhng cc ch u c phi l ngi lm n... cho nn cc ch u c hiu c ci vic ca cc ngi lm n lam l, kh nhc. Ngi n b khn kh y khng chi b ngi n ng ch thc ca mnh, d trong lng au n khi hng ngy phi chu nhng trn n, phi chng kin cnh hai cha con i x vi nhau nh k th, phi chp nhn cuc sng ng u ni gi bo.C ngi nhn nh: Chic thuyn ngoi xa l hnh tng c ngha biu tng, nh v p ca mt bc tranh ton bch, nhng ng sau hnh nh thin nhin ti p l cuc sng y khc nghit, d di v nhng s phn con ngi vt v trong cuc mu sinh. Ho ra hnh trnh tm kim hnh phc khng h n gin : ngi n ng kia d cc sc nhng trn chic thuyn phi c lc c n ng, hnh phc n gin khi c nh quy qun trong ba n trn chicthuyn khin ngi n b nhn nhc chu ng tt c. Hnh trnh ca gia nh k l kia vn tim n nhng nguy c: a con yu m sn sng nh nhau vi b, th dao gm tm dp tr th, nhng trn n tn khc c th lm cho ngi n b kia gc ng bt c lc noTh nhng trong cuc sng ngho kh, cht vt v ngy ngy phi nui cho mi ming n trn chic thuyn p p, ngi n b y l hin thn ca mt s hy sinh v b bn.Tnh yu chng con c nhn nhn t cuc i trm ng ngn cay c v p ring khin cho mt ci g mi va v ra trong u v Bao Cng ca ci ph huyn vng bin. S v l y chnh l s ph v nhng quan nim gin n v tnh yu, hnh phc, v lng nhn i, s khoan dungmang gi tr nhn bn su sc. Nhng kt hp y trong tc phm ca Nguyn Minh Chu em n ci nhn a din v s phn con ngi. Nu nh trc kia, trong vn hc 1945 1975, khi cp n s phn con ngi th bao gi cc nh vn cng cao vo kh nng con ngi vt qua nghch cnh v nhng tc ng ca mi trng, ca x hi mi s gip con ngi tm thy hnh phc. Khi din t s vn ng ca tnh cch con ngi, cc nh vn cng thng ni v s vn ng theo chiu hng tch cc, tng bc vt ln hon cnh, hi sinh tm hn. Cch minh ha t tng y khng trnh khi c phn gin n v phin din. Nguyn minh Chu khng i theo con ng mn . Trong Chic thuyn ngoi xa, nh vn ni v nhng nghch l tn ti nh mt s tht hin nhin trong i sng con ngi. Bng thi cm thng v s hiu bit su sc v con ngi, ng cung cp cho ta ci nhn ton din v ci p cuc sng, hiu c b mt ln chiu su. Nguyn Minh Chu tng pht biu: Vn hc v i sng l nhng vng trn ng tm m tm im l con ngi (Phng vn u xun 1986 ca bo Vn ngh), Nh vn tn ti trn i c l trc ht l v th: lm cng vic ging nh k nng gic cho nhng ngi cng ng, tuyt l, b ci c hoc s phn en i dn con ngi ta n chn tng, nhng con ngi c tm hn v th xc b ht hi v o y n ch, hon ton mt ht lng tin vo con ngi vh cuc i bnh vc cho nhng con ngi khng c ai bnh vc (Ngi bun vit m chi). T tng y c th hin trong tc phm Chic thuyn ngoi xa nh mt minh chng cho tm lng hng v con ngi, kh nng gii m nhng mt phc tp ca cuc i. Bc thng ip trong tc phm v mi quan h gia ngh thut v cuc sng l nhn thc thm tha : cuc i vn d l ni sn sinh ra ci p ca ngh thut nhng khng phi bao gi cuc i cng l ngh thut, v rng con ngi ta cn c mt khong cch chim ngng v p ca ngh thut nhng nu mun khm ph nhng b n bn trong thn phn con ngi v cuc i th phi tip cn vi cuc i, i vo bn trong cuc i v sng cng cuc i.(L Ngc Chng- Chic thuyn ngoi xa, mt n d ngh
thut ca Nguyn Minh Chu). Kt thc tc phm, ngi ngh s hon thnh kit tc ca mnh em n cho cng chng nhng cm nhn v v p tuyt m ca to ho, th nhng my ai bit c s tht nm sau v p tuyt vi kia? Phn kt ca tc phm li nhiu suy ngm: Qui l, tuy l nh en trng nhng mi ln ngm k, ti vn thy hin ln ci mu hng hng ca nh sng mai lc by gi ti nhn thy t bi xe tng hng, v nu nhn lu hn, bao gi ti cng thy ngi n b y ang bc ra khi tm nh, l mt ngi n b vng bin cao ln vi nhng ng nt th kch tm lng o bc phch c ming v, na thn di t sng khun mt r nht trng v ko li sut m. M bc nhng bc chm ri, bn chn dm trn mt t chc chn, ha ln trong m ng..Cuc sng vn vy, vn p ti, vn m , nhng nu khng c tm lng nhn ra nhng un khc s phn th nhng v p nh mu hng hng ca nh sng mai kia cng tr nn v ngha, ngi ngh s phi nhn ra s tht n khut sau mn sng huyn o kia, phi tip cn s tht nhn ra ngha ch thc ca cuc sng v con ngi.
32: Anh ch hy phn tch tnh hung truyn trong truyn ngn Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu.
Bi lm Mt l, nghch l gia i sng v ngh thut. C mt tp th ngh s nhip nh trong dm thng tri chp c hng trm bc nh p, chp cng phu , c ng Trng phng l ngi su sc, li cng lm sng kin nh gi l p th p thc v nht l li c hn na. ng l nhng bc nh ngh thut. Th m, cng chnh v Trng phng thng minh ny li khng th chn cho mi hai thng, vn ang cn thiu mt t. Th ra ngi ngh s d c c gng bao nhiu, n lc bao nhiu, u t nhiu thi gian, b ra nhiu tm huyt v tr tu bao nhiu cng cha th p ng c i hi ca cuc sng. Ngi ngh s khng bao gi c tho mn, phi lun coi mc ch ngh thut lun pha trc phn u. y c th coi l thng ip ngh thut th nht ca nh vn. Hai l, nghch l gia cnh p ca thin nhin th mng tr tnh v di ho chin tranh. Ci b bin y cch H Ni hn su trm cy s, c Phng nh ngh s nhip nh nhn bng con mt nh ngh, n tht l th mng, tht l phng lng v ti mt nh da tht ca ma thu , th nhng li c nhng bi xe tng do bn thit gip ngu vt li trn ng rt chy hi thng ba by nhm (by gi sau gn mi nm, b hi nc gm mn v lm cho st g). Theo ti t chi tit ny t nht cng mang ba dng ngh thut sau. Th nht, n nhc nh ngi ngh s ng bao gi qun ci nghch l ca i sng. Ngh thut khng ch cnh p th mng m cn c ci hin thc sn s gai gc kia. Th hai, bn c khi ng ngng n nh l mt s bo hiu a dn bn c vo ch chnh th hin nhng tnh hung nghch l cng thng d di hn. y c th coi l mt bin php tm l mi gi bn c theo di nhng din bin tip sau ca cu chuyn. Th ba, n nhc kho bn c bi cnh ra i ca cu chuyn l cha xa mt thi chin tranh (ch mt chi tit nh sau gn mi nm). M chin tranh bao gi cng i lin vi s mt mt, au thng nn di ho, c phng din vt cht v phng din tinh thn vn cn tn ti dai dng. Do vy, nhng iu g xu, phi nhn tnh c cp phn sau ca cu chuyn cng khng c g l. Ci m chng ta cn l lm sao xo bt dn di ho chin tranh, lm lin so nhng ni au m chin tranh li. y cng l mt n cn c khai thc su hn.
Ba l, nghch l gia cnh thin nhin p th mng hu tnh v ci p v hn. Chng ta tm quy c p l mt khi nim mang tnh c l cao khi phi vng vo hng ro ca ng bin khi nim ny, v thng nht vi nhau, ngoi i cng nh trong vn chng vn tn ti ci p c hn v ci p v hn. Ln th nht Phng khng ly cnh ngi ta y mt chic thuyn xung nc v cnh y thuyn y khng kh vui nhn tht hng trng ny li c g hi th l. Ln th hai Phng cng khng th ly cnh thuyn nh c thu li vo lc nhp nhong sng v l mt cnh cht c qu nhiu ngi khai thc. Ln th ba Phng cng khng ly cnh ng ng trng sng. Trn mt na vm tri sao ln ht. Nhng m my hnh v s c hng ln dn, trong khi , mt bin tuy sng r, n ci mc ng trong b cng nhn thy tng ng gp np ln tn trn mt tm thp dt mu xm c . Nhng cng chnh cnh ny sao m t nht, ting sng di vo gic ng sut m chy trn i u ht, bin im tht v khng mu sc, nh mt con sa khng l git vo bi. Phi n ln th t Phng mi quyt nh bm my thu vo ng knh vi ba chic mi thuyn v mt cnh an cho ca nhng tm li ng y nhng git nc, mi mt li s l mt nt nhc trong bn ho tu nh sng v bng ti, tng tng cho khung cnh bnh minh l mt khong sng rc r n mc chi mt, trong khong sng s hin ln trong tm nhn tht xa nhng ng nt ca thn hnh mt ngi n b ang ci lom khom, si cnh tay tht di v pha trc ko tm li ln khi mt nc, v pha sau lng ngi n b, hnh mt ng ph v mt a tr ng thng trn u mi thuyn, dng lc ton thn lm n by nng bng hai chic gng li cha thng ln tri. ng l mt cnh p c hn, kho khon, trong sng, ti vui! l mt cnh tht hi ho v hnh nh, mu sc. Nh ho s ho phi sc mu c c nh sng v bng ti, c cn cnh v vin cnh vn trong hu ho trong vn c ho v c c vn trung hu nhc trong vn c nhc (mi mt li s l mt nt nhc), c c cnh thin nhin v cnh con ngi lao ng, c cnh khch quan v c c ch quan ca ch th (chi mt). c c cnh ny Phng phi qua bn ln quyt nh. Ngh thut l nh vy, phi l s cng phu, tm ti bit ch i, i hi mt s kin nhn cao . V cng tr tru thay, ngh thut khng ch th l c c m cn phi l gii cho na. Chnh Phng tm nim iu ny: nu khng c thm s sp t y ti tnh ca ngu nhin th vi ti ba n bao nhiu, anh cng ch thu c nhng tm nh v hn. Bn l, nghch l gia ci p tuyt nh ca ngoi cnh v cnh con ngi lam l, vt v, kh au. Phi n ln th nm Phng mi c mt cnh t tri cho: Mi thuyn in mt nt m h lo nho vo bu sng m trng nh sa c pha i cht mu hng hng do nh mt tri chiu vo. Vi bng ngi ln ln tr con ngi im phng phc nh tng trn chic mui khum khum, ang hng mt vo b. Tt c khung cnh y nhn qua nhng ci mt li v tm li nm gia hai chic gng v hin ra di mt hnh th y ht cnh mt con di, ton b khung cnh t ng nt n nh sng u hi ho v p, mt v p thc n gin v ton bch khin ng trc n ti tr nn bi ri, trong tri tim nh c ci g bp tht vo?. Phi c mt bt lc mnh m, mt s am hiu su sc v hi ho, mt s nhy cm trc ci p mi c th vit ni on vn miu t ci p tuyt nh, ton bch ny. Cu u l c l, l cm nhn chung mt bc tranh mc tu . Cc cu sau l nhng hnh nh c th vi mi thuyn tri trong bu sng m, vi bng ngi c ngi ln ln tr con, ri nhng ci mt li v tm li Cnh tht huyn o (bu sng m trng nh sa), tinh khi, tinh khit (mu hng hng do nh mt tri chiu vo), va tnh ti (im phng phc), va sng ng (hng mt vo
b). Cc tnh t ly lo nho, hng hng, phng phc, khum khum tng cng thm huyn o, nh h nh thc. Cc so snh tinh t trng nh sa, im phng phc nh tng, y ht cnh mt con di lm m thm cht to hnh ca bc tranh. Dng nh ngn t bt lc trc ci p, nh ho s buc lng phi a ci ti ch quan tham gia vo qu trnh thng thc: ng trc n ti tr nn bi ri, trong tri tim nh c ci g bp tht vo? Lm cho bc tranh kia nhum thm sc mu tm trng. Nhng oi om thay, nghch l v tr tru thay, cnh p nht, c hn nht li l cnh n cha nhng iu t hi nht, xt xa nht! l ting qut ca g ng ph: ng y tao git c my i by gi. l mt thn hnh quen thuc ca n b vng bin, cao ln vi nhng ng nt th kch. M r mt. Khun mt mt mi sau mt m thc trng ko li, ti ngt v dng nh ang bun ng... l mt g n ng mi tc nh t qu chn i ch bt hng lng my chy nng r xung hai con mt y v c d Cha ht, tip theo l cnh hnh hung nh p, phi nhn tnh rng rn: Lo n ng lp tc tr ln hng h, mt gay gt, lo rt trong ngi ra mt chic tht lng ca lnh ngu ngy xa chng ni chng rng lo trt cn gin nh la chy bng cch dng chic tht lng qut ti tp vo lng ngi n b, lo va nh va th hng hc, hai hm rng nghin ken kt Nghit ng thay! Kht vng tm n ci p mong mun lm cho con ngi p ln l rt ng qu nhng ngi ngh s phi tnh to nhn ra ci thc t ph phng ca i sng. V y cng l li cnh tnh cho tt c mi ngi: hy tnh to trc ci p. Bt c ci p no cng rt c th n cha nhng iu phc tp i ngc li hnh phc ca con ngi. Ci tnh hung nghch l ny trong Chic thuyn ngoi xa xua tan mn khi lng mn ph ln hnh nh tuyt p kia lm tr ra ci s tn nhn ca i thng. Ngi ngh s khng ch nhn thy cnh p lng mn bn ngoi kia m cn phi nhn thy c cnh hnh h man r ca lo ng ph n. y l bi hc, l trch nhim, cng l lng tm ca ngh thut. Di gc nhn vt chng ta cng thy nh vn s sng nguyn tc nghch l, i lp trong xy dng nhn vt: ci tt ci xu ln ln, an ci vi nhau. Ngi n b xu x th kch y c v b ngoi tht qu nhn nhc, cam chu ba ngy mt trn nh, nm ngy mt trn nng nhng vn khng chu chia tay vi g chng v phu tn bo. Bi v, nh li gii by gan rut ca ngi m ng thng ta mi thy b c mt tm lng hi sinh v b m n b hng chi thuyn chng ti cn phi c ngi n ng cho chng khi phong ba, cng lm n nui nng ng mt sp con nh no cng trn di chc a n b thuyn chng ti phi sng cho con ch khng th sng cho mnh. Cn g n ng kia cng khng hn hon ton xu. V u m lo tr ln v phu tn c nh vy ? Khi xa, theo li v lo th l mt anh con trai cc tnh nhng hin lnh lm, khng bao gi nh p.. . Vn theo li v lo th l do lo kh qu v lm n nui con. Ri i, khi ng tri lm bin ng sut hng thng, c nh v chng con ci ton n cy xng rng luc chm mui . Trc sau th hn vn l ngi lao ng lng thin, hn na li l lao ng chnh, kim sng bng m hi nc mt ca mnh nui mi my ming n. Lo nh v gii to nhng bc bi. Ta hy khi nh v lo cng au n C mi nht qut xung lo li nguyn ra bng ci ging rn r au n. Lo cng khng phi l k hiu chin, khng phi l k ch thch gy g nh m ngi khc, bng c l ngay Phng cng khng nh lo nh ti hon ton v mc ch t v. Cn thng Phc a tr ham hiu bit (cn k gii thch cho ti nghe cuc sng ca nhng ging chim trn rng),
sm lam l lao ng, hn nhin chi vi ti nh mt ngi bn thn v rt thng m Bn cnh nhng phm cht y trong n cng n cha mt tnh cn nguy him : sn sng cm dao m b cu m. N sm c thc bo th bng cch ly bo lc ngn cn bo lc. Nh vy, nhn vt trong Chic thuyn ngoi xa c cu trc vi tt c s phc tp ca n, khng hn xu cng khng hn l k tt. Xt n cng lo chng va l th phm gy ra cnh au n cho ngi v, cho con ng thi cng li l nn nhn ca cuc sng cn tm ti khn kh. Ngi v cng va l nn nhn va l th phm, m theo chnh li m th l do ci lil m n b thuyn nhiu qu. Thng Phc cng th, va l nn nhn ca thi cn li va l th phm kch ng thi cn v chnh n cng sm c tnh cn . Nhng nhn vt cha mang chiu kch ca nhn vt tnh cch vi nhng qu trnh pht trin tm l nhng n lm tt chc nng th hin ch tc phm. Mt phng din rt thnh cng ca truyn ngn l cch chn im nhn trn thut. Nh vn trao im nhn trn thut cho Phng, nhn vt ngi k chuyn l cch chn ti u. Phng k li k chuyn mnh trc tip chng kin, trc tip tham gia vo bin c cu chuyn (ni chuyn vi Phc - a con ; nh li g chng trnh n cho ngi n b ; nghe li trn tnh, gii by ca ngi v) nn cu chuyn k ra rt tht, v l chuyn ca ngi k, k li chuyn ca mnh. Cch k ny chng ti khi qut thnh khi nim kch ho nhn vt ngi k chuyn (4). Ngi k chuyn ng vai nhn vt nhy vo cc bin c, tham gia trc tip vo cc din bin ca ct truyn, ri k li cho bn c nghe; iu to ra xu hng trn thut tim tin gn hn vi s tht ngoi i. Th na, Phng l ngi tri nghim , giu vn sng(tng c mi nm cm sng nh gic, nay lm ngh chp nh c i nhiu ni, tip xc nhiu ngi) nn li vn trn thut cha nhiu yu t trit l, v nh i ci g cng th, con ngi bn tnh vn li bing, i khi mnh hy c cho mnh ri vo hon cnh b p buc phi lm, khng kho li lm c mt ci g. Phi l ngi nh Phng, ngh nghip nh Phng bn c mi tin v thm tha trit l ny. Hn na Phng l mt ngh s nhip nh nn tt yu phi c yu t ngh nghip trong li k. Th cho nn li vn y trn y cht th, cht tr tnh v cng m cht ho, cht in nh th cng l iu d hiu. V cc th php ngh thut trong li k cng r ci du n ngh nghip gn vi nhn vt v d mt php so snh t mt ng ph. Ng ph th bao gi cng i lin vi ci thuyn v li, th nn : Tm lng rng v cong nh chic thuyn Nhng mn tc vng hoe c ch quch nh m li to bt bt Cp mt tht en gi cho ti ngh n con mt ngi ta v trn u mi thuyn Ch th trn thut l ngi th nht, ngi k chuyn ng nht vi nhn vt thng nht c hai im nhn, ca nhn vt vn b chia ct vo tng cnh, ca ngi k vn lun xuyn sut cc s kin trn mt trc thi gian to nn s nht qun ca li vn trn thut trong cu trc vn bn, va i su, c th vo cc s kin va quy chiu mt cch ton din, h thng ct truyn. Vy nn truyn c li ko ta vo tng chi tit va hp dn mi gi ta di theo ci kt cc ca cu chuyn s nh th no, liu ngi v c b lo chng kia khng, liu ta c x cho h ly hn khng, ri s phn nhng a con h s ra sao...??? i vi nh vn ti nng th c khi ngi c ch cn c ci tn truyn l nhn chn ra c phong cch ca ng ta. Cc tiu truyn Bc tranh, Mt ln i chng, Mnh trng cui rng, Chic thuyn ngoi xa gp phn lm r hn ni dung tc phm, r ci du n ca nh vn Nguyn Minh Chu. y chic thuyn ngh thut ang tri trn ngoi xa cuc i ni ln rt hay mi quan h gia ngh thut v cuc sng, ngh thut nm trong cuc sng ny, biu hin cuc sng. Ngi ngh s cho li con thuyn ngh thut y va phi hiu su sc con
thuyn ngh thut va phi nm bt r nhng lung lch, nng su ca bin c cuc i. C vy mi a ngh thut ti chn tri l tng ca hnh phc v ci p ca con ngi.
THI DIN TP TT NGHIP TRUNG HC PH THNG MN: NG VN THI GIAN:150 PHT (Khng k thi gian giao ) I. Phn chung: (5 im) Cu 1: (2 im) Trnh by nhng nt chnh trong phong cch ngh thut ca T Hu. Cu 2: (3 im) Em i t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho dng hnh x s Lm nn t Nc mun i... (t Nc Trch Mt ng kht vng - Nguyn Khoa im,) Da vo nhng cu th trn, anh (ch) hy pht biu trong mt bi vn ngn (khng qu 400 t) kin c nhn v trch nhim ca th h thanh nin hin nay vi t nc. II. Phn ring: (5 im) Cu 3a: Theo chng trnh Chun (5 im) Phn tch din bin tm trng nhn vt b c T trong truyn ngn V nht ca Kim Ln lm ni bt v p tm hn ca ngi ph n nng dn ngho kh ny. Cu 3b: Theo chng trnh Nng cao (5 im) Trnh by suy ngh ca anh (ch) v nhn vt b Hin trong truyn Mt ngi H Ni ca Nguyn Khi. --------------------- HT --------------------S GIO DC V O TO NG THP TRNG THPT HNG NG 1 THI TH TT NGHIP THPT NM HC 2008 2009 thi mn : Ng vn Thi gian : 150 pht (Khng k thi gian giao ) thi gm : 01 trang PHN CHUNG CHO TT C TH SINH Cu 1 : (2,0 im) Anh/ch hy xc nh vn ct li m bn Thng ip nhn ngy th gii phng chng AIDS, 1 12 2003 ca C phi An nan hng ti? Cu 2 : (3,0 im) Vit mt on vn, trnh by suy ngh ca anh/ch v hin tng nghin INTERNET trong nhiu bn tr hin nay. PHN RING CHO TH SINH HC THEO TNG CHNG TRNH Th sinh hc theo chng trnh no th ch c lm cu dnh ring cho chng trnh (cu 3a hoc cu 3b). Cu 3a. Dnh cho th sinh hc chng trnh Chun (5, 0 im) Cm nhn ca anh/ch v gi tr hin thc trong truyn ngn V chng A Ph ca T Hoi (giai on M Hng Ngi). Cu 3b. Dnh cho th sinh hc chng trnh Nng cao (5,0 im)
Trnh by suy ngh ca anh/ch v nhng xung t trong Hi 7, v kch Hn Trng Ba, da hng tht ca Lu Quang V. --------------------- HT ---------------------
CHNH THC KIM TRA K II NM HC 2008 2009 Kho ngy 23/4/2009 Mn: NG VN LP 12 Thi gian lm bi: 120 pht (khng k thi gian giao ) I. PHN CHUNG CHO C HAI BAN. (5 im) Cu 1: (2 im): Anh (ch) hy gii thch ngn gn ngha nhan truyn ngn Thuc ca nh vn L Tn. Cu 2: (3 im) Trong v kch Hn Trng Ba, da hng tht, nh vn Lu Quang V c vit: Khng th bn trong mt ng, bn ngoi mt no c. Ti mun c l ti ton vn. Hy vit mt on vn ngn (khong 200 t) ni ln suy ngh ca anh (ch) v quan nim sng nu trn. II. PHN RING DNH CHO TNG BN ( Th sinh ch c chn mt trong hai cu 3a hoc 3b) (5 im) Cu 3a: (Dnh cho th sinh hc chng trnh C bn) Cm nhn ca anh (ch) v hnh tng ngi n b hng chi trong truyn ngn Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu. Cu 3b: (Dnh cho th sinh hc chng trnh Nng cao) Phn tch mu sc Nam B c th hin trong truyn ngn Nhng a con trong gia nh ca Nguyn Thi. --------------------- HT --------------------TRNG THPT PH IN THI TH TN THPT Nm hc 2008-2009 Mn Thi: Ng Vn Thi Gian: 150 pht (khng k thi gian pht ) ( thi gm c 1 trang) I.PHN CHUNG CHO TT C TH SINH (5.0 IM) Cu I: (2.0 im) Anh/ch hy nu nhng nt chnh v cuc i v s nghip vn hc ca nh vn L Tn. Cu II: (3.0 im) Nhc s S.Gu-n ngi Php ni: Nm hai mi tui ti ni: Ti v M-da.Nm ba ni tui, ti ni: M-da v ti.Nm bn mi tui, ti ni: Ch c M-da. Trnh by trong mt bi vn ngn (khng qu 400 t) suy ngh ca anh/ch v cu ni trn.
II.PHN RING (5.0 IM) Th sinh hc chng trnh no th ch c lm cu dnh ring cho chng trnh . (Cu IIIa hoc IIIb) Cu IIIa.Theo chng trnh Chun (5.0 im) Cm nhn ca anh/ch v on th trong bi th Ty Tin ca Quang Dng: Ty Tin on binh khng mc tc Qun xanh mu l d oai hm Mt trng gi mng qua bin gii m m H Ni dng kiu thm Ri rc bin cng m vin x Chin trng i chng tic i xanh o bo thay chiu anh v t Sng M gm ln khc c hnh (Ng vn 12,tp mt,NXB Gio dc,2008,tr.89) Cu IIIb. Theo chng trnh Nng cao (5.0 im) Phn tch s thay i tm trng ca nhn vt Hn Trng Ba khi phi sng nh than xc anh hng tht trong on trch ca v kch Hn Trng Ba,da hng tht ca tc gi Lu Quang V (Ng vn 12 Nng cao,tp mt). --------------------- HT --------------------S GIO DC V O TO LP 12 NM HC : 2008 2009 KIM TRA HC K II THNH PH H CH MINH MN : NG VN Thi gian lm bi : 120 pht ( khng k thi gian giao ) CHNH THC I/ PHN CHUNG CHO TT C TH SINH (5,0 im) Cu 1 (2 im) : Trnh by nhng nt chnh v cuc i nh vn H-minh-u. K tn ba tc phm tiu biu ca ng. Cu 2 (3 im) : Nhc s thin ti ngi c Beethoven ni: Trong cuc sng, khng c g cao qu v tt p hn l em li hnh phc cho ngi khc.
Anh /Ch hy trnh by suy ngh ca mnh v kin trn trong mt bi vn ngn (khong 01 trang giy thi). II/ PHN RING (5.0 im): Th sinh hc chng trnh no th lm cu dnh ring cho chng trnh . Cu 3a (5 im) : Dnh cho th sinh hc chng trnh Chun Anh/ Ch hy phn tch hnh tng cy x nu trong truyn ngn Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh Cu 3b (5 im): Dnh cho th sinh hc chng trnh Nng cao Phn tch nhn vt b Hin trong truyn ngn Mt ngi H Ni ca nh vn Nguyn Khi; t lm r nhng tng m nh vn mun gi gm qua tc phm. --------------------- HT --------------------TRNG THPT V TH SU THI TH TN THPT Nm hc 2008-2009 Mn Thi: Ng Vn Thi Gian: 150 pht (khng k thi gian pht ) ( thi gm c 1 trang) THI CHNH THC I/ PHN CHUNG CHO TT C TH SINH (5,0 im) Cu 1 (2 im) : Trnh by nhng nt chnh v cuc i nh vn L Tn . K tn ba tc phm tiu biu ca ng. Cu 2 (3 im) : Em i t Nc l mu xng ca mnh Phi bit gn b v san s Phi bit ho thn cho dng hnh x s Lm nn t Nc mun i... (t Nc Trch Mt ng kht vng - Nguyn Khoa im,) Da vo nhng cu th trn, anh (ch) hy pht biu trong mt bi vn ngn (khng qu 400 t) kin c nhn v trch nhim ca th h thanh nin hin nay vi t nc.
II/ PHN RING (5.0 im): Th sinh hc chng trnh no th lm cu dnh ring cho chng trnh . Cu 3a (5 im) : Dnh cho th sinh hc chng trnh Chun Anh/ch phn tch hnh tng nhn vt b c T trong tc phm "V nht" ca Kim Ln. Cu 3b (5 im): Dnh cho th sinh hc chng trnh Nng cao Phn tch hnh tng sng trong bi th Sng ca Xun Qunh. Anh (ch) cm nhn g v v p tm hn ngi ph n trong tnh yu qua hnh tng y? --------------------- HT --------------------B GIO DC V K THI TT NGHIP THPT NM 2009 O TO MN THI: NG VN Trung hc ph thng Thi gian:150 pht, khng k thi gian giao Phn I: Chung cho tt c th sinh (5,0 im) Cu 1 (2,0 im) Trong bi n ghi ta ca Lorca, nh th Thanh Tho vit: nhng ting n bt nc Ty Ban Nha o chong gt li-la li-la li-la i lang thang v min n c vi vng trng chnh chong trn yn nga mi mn. (Theo Ng vn 12, tp 1, trang 164, NXB Gio dc 2008) Anh / ch hiu ngha ca on th trn nh th no? Cu 2 (3,0 im) T cu chuyn ca ngi n b hang chi trong truyn ngn Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu, anh / ch suy ngh g v vn bnh ng gii Vit Nam hin nay? Phn II: Dnh ring cho th sinh hc chng trnh c bn v cho th sinh hc chng trnh nng cao (5,0 im) Cu 3a: (5,0 im). Dnh ring cho th sinh hc chng trnh c bn Phn tch nhn vt M trong truyn ngn V chng A Ph ca T Hoi thy lng yu i v kht vng sng ca tui tr min ni trc cch mng thng Tm. Cu 3b: (5,0 im). Dnh ring cho th sinh hc chng trnh nng cao Phn tch kht vng c sng l chnh mnh ca nhn vt Trng Ba trong tc phm Hn Trng Ba , da hng tht ca Lu Quang V (on trch Ng Vn 12 Nng cao, tp mt, NXB Gio dc 2008) ----------------------------------- HT -----------------------------------
Th sinh khng c s dng ti liu. Gim th khng gii thch g thm. H tn th sinh: . S bo danh: . Ch k gim th 1: ..Ch k gim th 2: .
B GIO DC V O TO
K THI TT NGHIP THPT NM 2009 MN THI: NG VN Trung hc ph thng Thi gian:150 pht, khng k thi gian giao
Phn I: Chung cho tt c th sinh (5,0 im) Cu1: (2,0 im) Tm tt truyn ngn S phn con ngi ca S-l-khp (phn trch trong sch gio khoa Ng Vn 12, tp hai, NXB Gio dc, 2008) Cu 2 (3,0 im) T cu chuyn ca ngi n b hang chi trong truyn ngn Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chu, anh / ch suy ngh g v vn bnh ng gii Vit Nam hin nay? Phn II: Dnh ring cho th sinh hc chng trnh c bn v cho th sinh hc chng trnh nng cao (5,0 im) Cu 3a: (5,0 im). Dnh ring cho th sinh hc chng trnh c bn Qua bi t nc ca Nguyn Khoa im anh ch hy lm sang t quan im t nc l ca nhn dn. Cu 3b: (5,0 im). Dnh ring cho th sinh hc chng trnh nng cao Phn tch nhn vt b Hin trong truyn ngn Mt ngi H Ni ca nh vn Nguyn Khi; t lm r nhng tng m nh vn mun gi gm qua tc phm.
----------------------------------- HT ----------------------------------Th sinh khng c s dng ti liu. Gim th khng gii thch g thm. H tn th sinh: . S bo danh: . Ch k gim th 1: .. Ch k gim th 2: .
thi tuyn sinh H, C nm 2005 Mn Vn, khi D (thi gian lm bi 180 pht, khng k thi gian pht ). thi: Cu I: (2 im): Anh/ch hy trnh by nhng nt chnh trong s nghip th vn ca Xun Diu. Cu II: (5 im): Phn tch v p ca tnh ngi v nim hy vng vo cuc sng cc nhn vt: Trng, ngi v nht, b c T trong truyn ngn V nht (Kim Ln). Cu III: (3 im): Bnh ging on th sau trong bi Knh gi c Nguyn Du ca T Hu: Ting th ai ng t tri Nghe nh non nc vng li ngn thu Nghn nm sau nh Nguyn Du Ting thng nh ting m ru nhng ngy Hi Ngi xa ca ta nay Khc vui xin li so dy cng Ngi (Vn hc 12, Tp mt, NXB Gio dc, ti bn 2004, tr.160) Bi lm ca ca th sinh Nguyn Th Thu Trang Cu 1: Xun Diu (1916-1985) - mt ngh s ln, mt nh vn ha ln ca dn tc, li cho i mt s nghip sng tc tht ln lao v rt c gi tr. Hn nm mi nm lao ng mit mi trong th gii ngh thut y, con ngi v th vn ca Xun Diu c s chuyn bin r nt t mt nh th lng mn thnh nh th cch mng. l bc chuyn tt yu ca mt tr thc yu nc, mt ti nng ngh s. Th vn Xun Diu c ng gp ln vo qu trnh pht trin ca vn hc Vit Nam. C th tm hiu s nghip vn hc ca nh th qua th v vn xui: V lnh vc th ca, chng ta c th tm hiu qua hai giai on chnh, trc v sau cch mng thng Tm. Trc cch mng thng Tm, Xun Diu l mt nh th lng mn. Cc tc phm chnh: tp th "Th th" (1938) v "Gi hng cho gi" (1945). Ni dung ca th Xun Diu trong thi k ny l: Nim say m ngoi gii, kht khao giao cm trc tip, chy bng, mnh lit vi cuc i ("Vi vng", "Gic gi"). Ni c n rn ngp ca ci ti b nh gia dng thi gian v bin, gia khng gian v tn (Li k n). Ni m nh v thi gian khin nh th ny sinh mt trit l v nhn sinh: l sng vi vng ("Vi vng"). Ni kht khao n chy bng c m mnh trn vn gia cuc i y hng sc v th hin ni au n, xt xa trc kht vng b lng qun tht ph phng trc cuc i ("Di kh", "Nc l khoai"). Sau cch mng, th Xun Diu vn ti chn tri ngh thut mi, nh th i t "ci ti b nh n ci ta chung ca mi ngi" (P.Eluya). Xun Diu gi y tr thnh mt nh th cch mng say m, hng say hot ng v ng c th hay ngay trong giai on u. Xun Diu cho mng cch mng vi "Ngn quc k" (1945) v "Hi ngh non sng" (1946) vi tm lng trn y hn hoan trc l sng ln, nim vui ln ca cch mng. Cng vi s i mi ca t nc, Xun Diu c nhiu bin chuyn trong tm hn v th ca. thc ca ci Ti cng dn, ca mt ngh s, mt tr thc yu nc trc thc t cuc sng. t nc em n cho ng nhng ngun mch mi trong cm hng sng tc. Nh th hng say vit v ng, v Bc H, v T quc Vit Nam, v qu trnh xy dng ch ngha x hi min Bc
v cng cuc thng nht nc nh. Cc tc phm tiu biu: tp "Ring chung" (1960), "Hai t sng" (1967), "tp "Hn ti i cnh" (1976)... T nhng nm su mi tr i, Xun Diu tip tc vit th tnh. Th tnh Xun Diu lc ny khng vi cn m li c nhng ngun mch, cm hng mi. Trc cch mng, tnh yu trong th ng hu ht l nhng cuc tnh xa cch, c n, chia li, tan v... Nhng sau cch mng, tnh yu ca hai con ngi y khng cn l hai v tr b nh na m c s ha iu cng mi ngi. Tnh cm la i ha quyn cng tnh yu t quc. Xun Diu nhc nhiu n tnh cm thy chung gn b, hnh phc, sum vy ch khng l loi, n ci na (Du nm", "Bin", "Ging ni", "ng ch em"). V lnh vc vn xui c th ni Xun Diu qu tht ti tnh. Bn cnh t cht th ca bm sinh nh th, Xun Diu cn rt thnh cng trong lnh vc vn xui. Cc tc phm chnh: "Trng ca" (1939) v "Phn thng vng" (1945). Cc tc phm ny c Xun Diu vit theo bt php lng mn nhng i khi ngi bt li hng sang ch ngha hin thc ("Ci ha l", "Ta nh Kiu"). Ngoi ra, Xun Diu cn rt ti tnh trong vic ph bnh vn hc, dch thut th nc ngoi. Cc tc phm tiu biu: "K s thm nc Hung", "Triu ln", "Cc nh th c in Vit Nam", "Dao c mi mi sc". D phng din no, Xun Diu cng c ng gp rt to ln vi s nghip vn hc Vit Nam. V Ngc Phan tng nhn xt "Xun Diu l ngi em nhiu ci mi nht cho th ca hin i Vit Nam". S ng gp ca Xun Diu din ra u n v trn vn trong cc th loi v cc giai on lch s ca dn tc. Chnh v th c th ni rng Xun Diu xng ng l mt nh th ln, nh vn ha ln. Cu 2: Nn i khng khip v d di nm 1945 hn in trong tm tr Kim Ln-mt nh vn hin thc c th xem l con ca ng rung, mt con ngi mt lng i v vi "thun hu phong thy" y. Ngay sau Cch mng, ng bt tay vit ngay tiu thuyt "Xm ng c" khi ha bnh lp li (1954), ni trn tr tip tc thi thc ng vit tip thin truyn y. V cui cng, truyn ngn "V nht" ra i. Trong ln ny, Kim Ln tht s em vo thin truyn ca mnh mt khm ph mi, mt im sng soi chiu ton tc phm. l v p ca tnh ngi v nim hi vng vo cuc sng ca nhng ngi nng dn ngho tiu biu nh Trng, ngi v nht v b c T. Thin truyn th hin rt thnh cng kh nng dng truyn, dn truyn v c sc nht l Kim Ln c khm ph ra din bin tm l tht bt ng. Trong mt ln pht biu, Kim Ln tng ni "Khi vit v nn i ngi ta thng vit v s khn cng v bi thm. Khi vit v con ngi nm i ngi ta hay ngh n nhng con ngi ch ngh n ci cht. Ti mun vit mt truyn ngn vi khc. Trong hon cnh khn cng, d cn k bn ci cht nhng nhng con ngi y khng ngh n ci cht m vn hng ti s sng, vn hi vng, tin tng tng lai. H vn mun sng, sng cho ra con ngi". V im sng m nh vn mun em vo tc phm chnh l ch . chnh l tnh ngi v nim hi vng v cuc sng, v tng lai ca nhng con ngi ang k cn vi ci cht. Bng cch dn truyn, xy dng ln tnh hung "nht v" ti tnh kt hp vi kh nng phn tch din bin tm l nhn vt tht tinh t v s dng thnh cng ngn ng nng dn, ngn ng dung d, i thng nhng c s chn lc k lng y, nh vn ti hin li trc mt ta mt khng gian nm i tht thm hi, th lng. Trong ngn ngang nhng k sng ngi cht, nhng bng ma vt v, lng l gia ting h khc v ting go tht kinh hong ca m qu. Bng tm lng n hu chn thnh nh
vn gi gm vo trong khng gian ti en nh mc y nhng mm sng ang c vn n tng lai, nhng tnh cm chn thnh, yu thng bnh d nhng rt i cao qu y v nh vn nhng s phn nh anh Trng, ngi v nht v b c T c thng hoa trc ngn c php phi cng m ngi i ph kho thc Nht cui thin truyn. C th ni rng, Kim Ln tht s xut sc khi dng ln tnh hung "nht v" ca anh cu Trng. Tnh hung y l cnh ca khp m nhn vt bc l nt p trong tm hn mnh. Dng nh trong i kh ngi ta d i x tn nhn vi nhau khi ming n ca mt ngi cha th lm sao c th o bng thm ngi ny ngi kia. Trong tnh hung y, ngi d cu x nhau, d ch k hn l v tha v ngi ta rt d i x tn nhn, lm cho nhau au kh. Nhng nh vn Kim Ln li khm ph ra mt iu ngc li nh cc nhn vt anh cu Trng, ngi v nht v b c T. Chng ta tng kinh hi trc "xc ngi cht i ngp y ng", "ngi ln xanh xm nh nhng bng ma", trc "khng kh vn ln mi hi ca rc ri v mi ngy ca xc ngi", tng n lnh trc "ting qua ku tng hi th thit" y nhng l thay chng ta tht khng th cm lng xc ng trc ngha c cao p m bnh thng, dung d y ca Trng, b c T v c ngi v ca Trng na. Mt anh thanh nin ca ci xm ng c y nh Trng, mt con ngimt thn xc vm v, lc lng m dng nh ng nghch th kch v xu x y li cha ng bit bao ngha tnh cao p. "Ci i trn n xm ny t lc no", vy m Trng vn o bng thm mt c v trong khi anh khng bit cuc i pha trc mnh ra sao. Trng tht liu lnh. V ngay c v Trng cng th. Hai ci liu y gp nhau kt t li thnh mt gia nh. iu y tht o le v xt thng v cng. V dng nh lc y trong con ngi ca Trng kia bt ln nim sng, mt kht vng yu thng chn thnh. V dng nh hn ang ngm cha mt ao c thit thc v s m m ca tnh cm v chng, ca hnh phc la i. Hnh ng ca Trng d v tnh, khng c ch ch, ch tm ph tm pho cho vui nhng iu y cng h m cho ta thy tnh cm ca mt con ngi bit yu thng, cu mang, m bc nhng ngi ng cnh ng. Nh mt l ng nhin, Trng rt ng ngng, hn "s s", "ng ng", "ng ngng" nh khng phi nhng chnh tnh cm ca v chng y li cng c v nhen nhm ngn la yu thng v sng c trch nhim vi gia nh trong hn. Tnh ngha v chng m p y dng nh lm cho Trng thay i hn tm tnh. T mt anh chng ng nghch, th l, cc cn, Trng sm tr thnh mt ngi chng tht s khi n nhn hnh phc ca gia nh. Hnh phc y nh mt ci g c "m p, mn man khp da tht Trng ta h nh c bn tay vut nh sng lng". Tnh yu, hnh phc y khin "trong mt lc Trng dng nh qun i tt c, qun c i rt ang eo ui, qun c nhng thng ngy qua". V Trng c ao hnh phc. Mch sng ca mt ngi n ng trong Trng tr dy. Hn c nhng thay i tht bt ng nhng rt hp logic. Nhng thay i y khng g khc ngoi tm hn n hu, cht phc v giu tnh yu thng hay sao? Trong con ngi ca Trng khi tr dy sau khi cho n hnh phc y tht khc l. Trng khng l anh Trng ngy trc na m gi y l mt ngi con c hiu, mt ngi chng y trch nhim d ch trong ngh. Thy m chng nng du qut tc nh ca, hn bng bng thm mun mt cnh gia nh hnh phc. "Hn thy hn yu thng cn nh ca hn n l lng", "hn thy mnh c trch nhim hn vi v con sau ny". Hn cng xm xn ra sn dn dp nh ca. Hnh ng c ch y Trng u ch l cu chuyn bnh thng m l s bin chuyn ln. Chnh tnh yu ca ngi v, tnh m con ha thun y nhen nhm trong hn c vng v hnh phc, nim tin vo cuc sng s i thay khi hn ngh n m ngi i v l c bay php phi. Ri s phn, cuc i ca hn, ca v hn v c ngi m ca hn na s thay i. Hn tin th.
Nn i y khng th ngn cn c nh sng ca tnh ngi. m ti y ri s qua i n ch nh sng ca cuc sng t do ang pha trc trc sc mnh ca cch mng. Mt ln na, Kim Ln khng ngn ngi gieo rc hnh phc, nim tin y trong cc nhn vt ca mnh. Ngi v nht khng phi ngu nhin xut hin trong thin truyn. Th xut hin lm thay i cuc sng ca xm ng c ngho nn, tm ti y, lm cho nhng khun mt hc hc, u ti ca mi ngi rng r hn ln. T con ngi chao cht chng ln n c v hin thc, m ang l mt qu trnh bin i. iu g lm th bin i nh th? chnh l tnh ngi, l tnh thng yu. Th tuy theo khng Trng v ch qua bn bt bnh c v hai cu ni tm ph tm pho ca Trng nhng chng ta khng khinh mit th. Nu c trch th ch c th hng vo x hi thc dn phong kin kia bp nght quyn sng con ngi. Th xut hin khng tn tui, qu qun, trong th th "vn v t o rch bt", iu b trng tht thm hi nhng chnh con ngi li gieo mm sng cho Trng, lm bin i tt c, t khng kh xm ng c n khng kh gia nh. Th em n mt lung sinh kh mi, sinh kh y ch c c khi trong con ngi th dung cha mt nim tin, mt c vng cao c vo s sng, vo tng lai. Th c miu t kh t song li l nhn vt khng th thiu i trong tc phm. Thiu th, Trng vn ch l anh Trng ca ngy xa, b c T vn lng thm trong au kh, cng cc. Kim Ln cng tht thnh cng khi xy dng nhn vt ny gp thm ting lng ca ngi sc sng ca v p tnh ngi, nim tin cuc i pha trc trong nhng con ngi i kh y. V tht ngc nhin, khi ni v c vng tng lai, nim tin vo hnh phc, vo cuc i ngi ta d ngh n tui tr nh Trng v ngi v nhng Kim Ln li khm ph ra mt nt c o v cng: tnh cm, c vng cuc i y li c tp trung miu t kh k nhn vt b c T. n nhn vt ny, Kim Ln t r ngi bt vng vng, gi dn ca mnh trong bt php miu t tm l nhn vt. B c T n gia cu chuyn mi xut hin nhng nu thiu i nhn vt ny, tc phm s khng c chiu su nhn bn. t nhn vt b c T vo trong tc phm, Kim Ln cho chng ta thy r hn nh sng ca tnh ngi trong nn i. Bao gi cng th, cc nh vn mun nhn vt ni bt c tnh ca mnh thng t nhn vt vo mt tnh th tht cng thng. d nhin phi c s u tranh khng ngng khng nhng gia cc nhn vt m c o hn l ngay chnh trong ni tm ca nhn vt y. B c T l mt in hnh. Vic Trng ly v gy mt chn ng ln trong tm thc ngi m ngho vn thng con y. B ngc nhin ng ngng trc s xut hin ca mt ngi n b trong nh mnh m lu nay v c l cha bao gi b ngh n. Ht ng ngng, ngc nhin b c "ci u nn lng". C ch, hnh ng y cht cha bao tm trng. l s an xen ln ln gia ni ti cc, ni lo v nim vui ni bun c ha ln vo nhau khin b tht cng thng. Sau khi thu hiu mi iu b nhn c con du ang "vn v t o rch bt" m lng y thng xt. B thit ngh "ngi ta c gp bc kh khn ny, ngi ta mi ly n con mnh, m con mnh mi c c v". V tht xc ng b c ni, ch mt cu thi nhng su xa v c ngha v cng: "Thi, chng my phi duyn phi kip vi nhau u cng mng lng". i kh ang vy ly gia nh b, cuc sng ca b s ra sao khi mnh ang ngp ngh trc vc thm ca ci cht. Nhng trong tm thc ngi m ngho y, i kh khng phi l vt cn ln na. i rt tht nhng trong lng m c vn sng ln tm lng yu thng chn thnh. B thng con, thng du v thng cho chnh bn thn mnh. B c T t nhng ni lo, ni ti cc v gia cnh vn khng ngng bng chy ln ngn la ca tnh ngi. B giang tay n nhn a con du lng y thng xt, trong ti cc nhng vn ngm cha mt sc sng tht mnh lit. Chnh ngi m ngho kh y, ngn la ca tnh ngi, tnh thng yu nhn loi y bng chy mnh m nht. Trong bng ti ca i ngho ang hng h vy quanh, b lo vn gieo
vo lng nhng con mnh nim tin v cuc sng. B nhc n vic Trng nn chun b mt ci phn nui g, ri vic sinh con ci, b lo ni ton truyn vui trong ba cm ngy i tht thm hi. B n nhn hnh phc ca cc con t si m lng mnh. c bit chi tit ni cm cui thin truyn th hin kh r nh sng ca tnh ngi. Ni ch cm nghn b c v ng cht y li l mn qu ca mt tm lng n hu cht cha yu thng. B lo "l m" bng ni ch v vui v gii thiu: "Ch khon y. Ngon o c". y n ci xen ln nc mt. Ba cm gia nh ngy i cui thin truyn khng khi lm chnh lng chng ta, mt ni xt thng cay ng cho s phn ca h song cng dung cha mt s cm phc ln nhng con ngi bnh thng v ng qu y. Kim Ln bng ngh thut vit vn gi dn, vng vng em n mt ch mi trong ti v nn i. Nh vn khng nh nh sng ca tnh ngi tht thnh cng ba nhn vt. iu lm chng ta trn trng nht chnh l v p ca tnh ngi v nim hi vng vo cuc sng mt cch mnh m nht nhng thn phn ngho i, thm hi kia. Ba nhn vt: Trng, v Trng v b c T cng nhng tnh cm, l sng cao p ca h chnh l nhng im sng m Kim Ln tng trn tr trong thi gian di th hin sao cho c o mt ti khng mi. Tc phm th hin thnh cng ngh thut miu t tm l nhn vt, kh nng dng truyn v dn truyn ca Kim Ln-mt nh vn c nh gi l vit t nhng tc phm no cng c gi tr l v l . "Ci p cu vt con ngi" (xtiepki). Vng, "v nht" ca nh vn Kim Ln th hin r sc mnh k diu y. nh sng ca tnh ngi, lng tin yu vo cuc sng l con ngun mch gip Kim Ln hon thnh tc phm. ng ng gp cho vn hc Vit Nam ni chung, v ti nn i ni ring mt quan nim mi v lng ngi v tnh ngi. c xong thin truyn, du nhn mnh m nht trong tm hn bn c chnh l im sng tuyt vi y. Cu 3: T Hu, mt nh th chin s, mt ngi th k trung thnh ca thi i y cng hnh trnh lm cch mng tip cn vi th ca. Th ca i vi ng khng ngoi mc ch chnh tr, phc v cho l tng ca ng, ca cch mng. Trong ngun mch v cc ti chnh tr ca t nc y, T Hu tm v vi qu kh lch s ca cha ng, mt th h hm nay vng v th h cha ng xa ng cm, thu hiu, tm ngun sinh lc mi ct bc cho cuc khng chin hm nay. Mt trong nhng bi th tiu biu cho ti ny khng th khng k n bi th "Knh gi c Nguyn Du", trch trong tp "Ra trn". Thng 11/1965 khi gic M bn ph c lit, nh th c dp qua qu hng ca Nguyn Du v nhn k nim ng hai trm nm ngy sinh ca Ngi, T Hu xc ng vit ln bi th ny. Bi th th hin mt cch cm nhn, suy ngh v nh gi ca T Hu tiu biu cho th h hm nay nhn v qu kh lch s ca cha ng xa t khng nh cuc khng chin chng M hm nay ca dn tc.Trong ting vng ca tc lng tri m tri k y, T Hu tht ln: Ting th ai ng t tri Nghe nh non nc vng li ngn thu Nghn nm sau nh Nguyn Du Ting thng nh ting m ru nhng ngy Hi Ngi xa ca ta nay Khc vui xin li so dy cng Ngi!
Bi th tr bn cu th u v cui, tt c c nm kh th vi ba cp lc bt tng xng. Bng hnh thc tp Kiu nhun nhuyn, sng to, ngn ng trong sng, gin d, giu hnh nh, nhng so snh bt ng... y din t tht thnh cng tm lng ca mt ngi con ci mnh trc i thi ho v i ca dn tc Nguyn Du, mt thi ho k ti y chp bt ln "Truyn Kiu", mt cng trnh s v c gi tr tht ln lao, gp phn tng gi tr o c, nhn thc vo kho tng vn hc Vit Nam. Cm khi v ngng m trc ti nng y kt hp vi mt tm lng kht vng tm v vi qu kh xa, T Hu vit: Ting th ai ng t tri Nghe nh non nc vng li ngn thu T Hu ca ngi gi tr nhn bn ca ting th Nguyn Du, mt ting th vang ng n hn thing sng ni, n to vt mun loi. Bng cch s dng li so snh, n d ti tnh, nh th nng cao tm vc, gi tr ca th ca Nguyn Du. ng v ting th y l "non nc" vng v t ngn nm trc, ca thi gian xa xa, ca qu kh. Ting th y vng v y trong nim t ho, hn hoan, n nhn ca mt tm lng hu th mun n p tm lng cha ng xa. Ni nim y, tnh cm y tht ng ngng vng. Hai cu th khng nhng khi qut c tm vc, gi tr to ln ca ti nng Nguyn Du m cn th hin su sc tnh cm cao p ca T Hu- th h hm nay ngng vng v qu kh ca cha ng. Li th y, ting lng hn hoan T Hu li tip tc rng m vn ti nhng gi tr vnh hng khc: Nghn nm sau nh Nguyn Du Ting thng nh ting m ru nhng ngy Nghn nm l khong thi gian ca hi tng, ca ngng vng, ca kht vng mnh lit, ca tc lng tri k bit n ca th h hm nay. cn l khong thi gian ca th h hm nay tr li cho ni au lch s ca cha ng trong qu kh.. Mt ln na cm hng ngi ca chp bt cho T Hu ct ting lng t ho trong khc ht trn y hn hoan, hng khi, trong s ngng vng trc mt thin ti. Ting th ca Nguyn Du c v nh "ting m", m "ting m" th gn gi, thit tha qu. l li ru nh nhng n tnh, chan cha tnh yu thng v trong y gi gm bao m c tht cao p. V v th ting th ca Nguyn Du l ting ru ca m n tnh, ngt ngo thi vo lng bao th h c sc mnh tht ln lao. Tnh cm y, khc ht ru n tnh y l li nhc nh, th th cho con- th h hm nay vng bc trng thnh. Ting lng ng vng ca ci xa nhp cng th h hm nay con li vang ln li ca t ho: Hi ngi xa ca ta nay Khc vui xin li so dy cng Ngi! Trn trc kt cu "xa-nay", "con-Ngi" cng vang ln ting lng kht khao tm kim tri m. "Con" s cng "Ngi" ht tip khc trng ca y cho n cch mng. Ch "cng" th
hin y c vng ca chng con v Ngi. Tnh cm y, ngha c y tht ng t ho v trn trng. Su cu th, ba cp lc bt song hnh y l tnh cm, ting lng ca chng con th h hm nay p li qu kh. cng l li ha chn thnh nht ca th h hm nay cng ngn vang theo nhp p ca qu kh. Bng li tp Kiu nhun nhuyn, s dng hnh nh c tnh gi hnh, ging iu n tnh, ngt ngo, m cht dn tc, kh th th hin trn vn phong cch th T Hu: khuynh hng th tr tnh - chnh tr, mt ging iu tm tnh ngt ngo v m tnh dn tc. Kh th khp li nhng li m ra mt chn tri mi, tng lai mi trong hnh trnh chng M hm nay: Sng Lam nc chy bn i Bng nghe trng gic ba hi gi qun -------------------- HT ---------------- thi tuyn sinh H, C nm 2006 Mn Vn, khi D (thi gian lm bi 180 pht, khng k thi gian pht ). thi: Cu 1 (2): Anh (ch) hy trnh by hon cnh ra i bi th Vit Bc ca T Hu. Nu nhng c im ngh thut ca tc phm (on trch c hc). Cu 2 (5): Phn tch hnh tng sng trong bi th Sng ca Xun Qunh. Anh (ch) cm nhn c g v v p tm hn ngi ph n trong tnh yu qua hnh tng ny? Cu 3 (3): Phn tch hnh tng Cy x nu trong truyn ngn Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh. Nhn xt ngn gn v ngh thut miu t cy x nu ca nh vn. Bi lm ca ca th sinh Hong Thu Nhi Cu 1. Hon cnh ra i ca bi th Vit Bc - T Hu: Cuc khng chin chng Php kt thc thng li, hip nh Gi-ne-v c k kt. Thng 10 nm 1954 c quan Trung ng ca ng v Chnh ph ri cn c Vit Bc v th H Ni. Trong khng kh bui tin a mang tm vc lch s y, T Hu xc ng vit bi th Vit Bc. Vit Bc tr thnh khc ht n tnh thu chung gia ngi min ngc vi ngi min xui, gia nhn dn vi ng, gia cch mng vi Bc H. Vit Bc l bi th c gi tr, vit nn mt bi th hay nh th, T Hu s dng nhng hnh thc ngh thut: - S dng th th dn tc, th lc bt. - Nhng hnh nh so snh v von, gn vi li n ting ni ca dn tc. - Ging vn tm tnh, ngt ngo, tha thit. - Ngn ng giu nhc iu nh nhng cu ht giao duyn. Cu hi li p gia hai nhn vt Ta v Mnh trong bi th thc cht ch l mt. l s phn thn, ho thn ca tc gi cm xc c th hin mt cch t nhin, tha thit. Cu 2: Sng c in trong tp Hoa dc chin ho, xut bn nm 1968 ca n nh th tnh ni ting Xun Qunh. Bi th ni v tm trng, tnh yu mnh lit ca ngi con gi khi yu. Hy n vi bi th bng nhc iu, bi th l m iu ca mt ci lng b sng khuy ng, ang
rung ln ng iu ng nhp vi sng bin. Ro rc n xn xao, kht khao n khc khoi, c mt hnh tng sng c v ln bng m iu, mt m iu dp dn, chm ni, min man nh hi th chy sut c bi. Sc iu tr tnh ca bi th c gi ln t hnh tng sng. C bi th l nhng con sng tm tnh xn xao trong lng ngi con gi ang yu khi ng trc bin ngm nhn nhng con sng v hi, bt tn. Sng l mt hnh tng n d, l s ho thn ca ci ti tr tnh ca n s, lc th ho nhp, lc s phn thn ca em - ngi con gi ang yu mt cch say m. Sng khi gi mt hn th phong ph, hn nhin, si ni. Thng qua hnh tng sng, Xun Qunh c mt cch ni rt hay din t tm trng ca ngi con gi. Sng bin ho, sng v lin hi, trin min v bt tn: D di v du m n o v lng l trng thi ca sng cng l tm trng khi yu, l kht vng to ln, mnh m v mt tnh yu chn thnh. Hnh trnh ca sng t sng ra i dng: Sng khng hiu ni mnh Sng tm ra tn b ni mnh mng dt do, c n ni bin rng tri cao sng mi c vy vng, mi thc s tm thy mnh trong sc sng mnh m vi nhng kht khao to ln. Sng c lm biu tng ca tnh yu. Miu t sng bin ho l cng ni ln ci phc tp, a dng, kh hiu ca tnh yu. Cng ging nh sng bin, tnh yu l mt hin tng k diu ca con ngi. Con sng ngy xa v con sng ngy sau vn th - trin min, bt tn. Cng nh tnh yu mi mi l kht vng ca tui tr, ca i la, cu anh v em: i con sng ngy xa V ngy sau vn th Ni kht vng tnh yu Bi hi trong ngc tr . Con sng tm n bin, n i dng l t hiu mnh. Cng nh em kht c n bn anh, n vi mt tnh yu p hiu r hn v tm hn em v con ngi ch thc ca em. Ngi con gi hi sng hay ang t hi chnh mnh: Sng bt u t gi Gi bt u t u Em cng khng bit na Khi no ta yu nhau ci giy pht giao duyn ca i la. Khi no ta yu nhau tm c mt cu tr li tht kh, bi tnh yu l mt hin tng, mt th tnh cm kh c th ct ngha c. Bi vy trong bi th tnh s 21 ca thi ho Tagor vit rng :
Tri tim anh cng gn em nh chnh i em vy Nhng chng bao gi em bit trn n u Cu th khi no ta yu nhau din t ng ni nim in hnh ca nhng trai gi ang sng trong tnh yu p. Sng v d di - du m , n o - lng l, sng di lng su sng trn mt nc, sng nh b, l biu hin ca tnh yu v ni nh. Yu chn thnh tha thit, nh bi hi trin min. Ni nh y day dt, dy v, chon y c khng gian, thm trong chiu su, b rng, tri trong chiu di thi gian: Con sng di lng su Con sng trn mt nc i con sng nh b Ngy m khng ng c Tht t nhin v th mng, con sng nh b nn ngy m sng v, sng thao thc vi thi gian v i dng. Cng ging nh bn i thuyn, thuyn nh bn, lc no lng ngi con gi cng bi hi nh thng: Lng em nh n anh C trong m cn thc Cn thc tc l lc no em cng nhn thy r hnh bng anh, nh mt anh ... Mt tnh yu cung nhit, say m. Con sng khao kht c n b c v v, ve vut: Hn tht kh tht m Hn m m mi mi (Xun Diu) Cng nh em mun c gn bn anh, c ho nhp vo trong tnh yu vi anh. Tnh yu ca ngi con gi tht mnh lit, nng nn. Sng xa vi cch tr vn tm c ti b, cng nh anh v em s vt qua mi kh khn n vi nhau, sng trong hnh phc trn vn ca la i. ngoi kia i dng Trm ngn con sng nh Con no cng ti b D mun vi cch tr Ngi con gi by t lng mnh mt cch chn thnh, say m, thm thit. Chn tht v thu chung l c tnh ca tnh yu: Du xui v phng Bc ... Hng v anh mt phng.
Sng by t ni lng ca ngi con gi, kht vng c sng ht mnh trong mt tnh yu p, st son thu chung. Ngi ta thng ni xui vo Nam, ngc ra Bc; nhng y, trong ni nh cht y nh th li dng ngc li. T nh th ni n ni nh bt chp vn vt, khong cch, tnh yu l s gp g gia hai tm hn khng c gii hn. Cui cng sng ni h nh th ni kht vng c sng trn vn trong tnh yu. Tnh yu la i p , nng nn nh trm ngn con sng nh gia i dng mnh mng, mun c ho nhp vo bin ln ca tnh yu cng ng: Lm sao c tan ra Thnh trm con sng nh Gia bin ln tnh yu ngn nm cn v . C bi th, nu k n nhan , th tc gi mi mt ln nhc n t sng. Sng v nh tm tnh xn xao. Sng cho ta nhiu n tng v m iu ca sng, cng nh ging iu tm tnh, nhp iu ca bi th. Th hn nhin, lin mch v cm xc, trong sng trong cch din t ca tc gi. Sng v trn i dng mnh mng cng chnh l sng v trong lng ngi con gi. T hnh tng sng Xun Qunh cho ta thy r v p tm hn ngi ph n trong tnh yu. Vi tnh yu chn thnh, thm thit, ngi ph n mun sng ht mnh, sng trn vn trong tnh yu p. Yu l nh ngy mong m, ngi ph n kht khao c ho nhp gn gi trong tnh yu y. H yu tht nng nn, say m, thy chung ! Xun Qunh vit bi th ny vo nhng nm 1967, khi cuc khng chin ca nhn dn min Nam vo giai on c lit, khi thanh nin trai gi o o ra trn x dc Trng Sn i cu nc, khi sn ga, bn nc, gc a, sn trng din ra nhng cuc chia ly mu . Cho nn c t bi th vo trong hon cnh y ta mi cng thy r ni kht khao ca ngi con gi trong tnh yu. i con sng nh b Ngy m khng ng c . c xong bi th Sng ta cng ngng m hn nhng con ngi ph n Vit Nam, nhng con ngi lun thu chung, lun sng ht mnh v mt tnh yu. Xun Qunh xng ng l mt nh th n ca tnh yu la i, b lm phong ph hn cho nn th nc nh. Cu 3: Nguyn Trung Thnh l nh vn c duyn n gn b vi mnh t Ty Nguyn. Qua hai cuc khng chin cng vo sinh ra t vi nhng ngi dn ni y cung cp cho Nguyn Trung Thnh mt vn hiu bit v cng su rng v mnh t m vang rn ting cng ching trong ma l hi, ni c nhng ngi con trung dng, kin cng. Nu trong khng chin chng Php, Nguyn Trung Thnh - bt danh Nguyn Ngc ni ting cng t nc ng ln; th trong nhng nm khng chin chng M, c bit l nhng nm 1965 khi cuc khng chin ca nhn dn min Nam ang din ra gay go c lit th Nguyn Trung Thnh cho ra mt ngi c truyn ngn Rng x nu. Tc phm ny l mt bn hng ca, ca ngi cuc sng v con ngi Ty Nguyn trong cuc chin tranh v i. V ni bt hn c trong tc phm chnh l hnh tng cy x nu.
Cy x nu l mt hnh tng nhn vt trung tm trong truyn ngn Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh. Xuyn sut trong tc phm ta bt gp nhng cnh rng x nu ni tip nhau chy n chn tri. Cy x nu l mt loi cy quen thuc, c mt trong cuc sng hng ngy ca ngi dn Ty Nguyn. Ci x nu chy trong mi bp la gia nh, khi x nu nhum bng en cho con tr hc ch, uc x nu ri sng sn nh ng trong nhng m l hi.... Tt c mi hot ng d ln d nh ca ngi dn Ty Nguyn u c s gp mt ca cy x nu. S sng ca dn lng X Man u gn lin vi nhng cnh rng x nu. Khi Nguyn Trung Thnh vit : Lng trong tm i bc ca n gic, chng n bn thnh l, ngy hai ln, hoc bui sng sm v x chiu, hoc ng bng v xm ti, hoc na m v tr g gy. Hu ht n i bc ca n gic u ri vo nhng ngn i x nu, cnh con nc ln, nh vn phn nh khng kh cng thng ca thi i, gi ln s i mt quyt lit gia s sng v ci cht. Ni bt trn nn bi cnh y, Nguyn Trung Thnh i su miu t nhng c im ni bt ca cu x nu. Cng nh bao loi cy khc, cy x nu l mt loi cy ham nh sng v kh tri trong rng t c loi cy no sinh si ny n kho n vy... t c loi cy no ham nh sng n th cng c ngha l ham sng, khao kht mun c vn ln gia bu tri cao rng. Th nhng trong nhng nm thng chin tranh c lit y, cng nh bao cnh rng khc ca Vit Nam, rng x nu b tn ph rt d di C rng x nu hng vn cy khng c cy no l khng b thng. C nhng cy b cht t ngang na thn mnh o o nh mt trn bo; ch vt thng nha a ra trn tr, thm ngo ngt, long lanh nng h gay gt ri dn dn bm li en v c quyn thnh tng cc mu ln. Tuy vy, bt chp mi s tn ph hu dit ca chin tranh, cy x nu vn vn ln vi mt sc sng mnh lit cnh cy mi ng gc c bn, nm cy con mc ln, ngn xanh rn, hnh nhn mi tn lao thng ln bu tri. T th vn ln mnh m y ca cy x nu nh thch thc vi bom n ca chin tranh chng n git c cy x nu t ta. Sc sng mnh lit gip nhng cnh rng x nu vn ln trong mt mu xanh, hin ln hin ngang, kiu dng nh mt trng s c th hai ba nm sau, rng x nu n tm ngc ln ca mnh ra che ch cho dn lng X man. Bng ngh thut so snh, nhn ho, n d, Nguyn Trung Thnh dng ln tht thnh cng v r nt, n tng v hnh tng cy x nu. Khng dng li , Nguyn Trung Thnh cn t hnh tng cy x nu vo trong quan h i chiu sng i vi con ngi mnh t Ty Nguyn. Nu cy x nu l mt loi cy ham nh sng v kh tri, th ngi dn Ty Nguyn yu t do, tin vo ng, i theo bc chn cch mng nh mun cy vn hng vo nh sng mt tri. Nu cy x nu b tn ph, hu dit bi n bom, khi la th nhng ngi dn Ty Nguyn phi chu bao au thng mt mt do chnh k th gy ra. Bao nhiu ngi b gic git cht nh nhng cy x nu b cht t ngang na thn mnh, bao nhiu ngi cn sng m phi mang trong mnh bao ni thng au. Bng cch miu t hnh nh cy v ngi trong quan h sng i nh th, Nguyn Trung Thnh khc su ti c d man ca k th qua tc gi gip ta hnh dung r hn nhng thm cnh dn ta phi chu do bn gic gy ra. Cng ging nh nhng cnh rng qu hng, nh nhng con ngi Vit Nam vn thc c rng: Gm no chia c dng Bn Hi La no thiu c dy Trng Sn Cm hn li gic cm hn Mu ku tr mu u van tr u
Cc th h nhn dn Ty Nguyn thay nhau tip ni ng ln. nh sng ca nim tin ng cn th ni nc ny cn soi ng ch li cho nhng bc chn n vi cch mng. Th h ny ng xung, th h sau tip ni ng ln; anh St b Nhan b gic git, i thay h tip t nui qun c T N v Mai. C nh th, cc th h ngi Ty Nguyn thay nhau gi vng ngn la truyn thng, thay nhau gi vng ch nh gic kin cng, gi lng, gi nc ca dn lng X man ni ring v ca ngi Ty Nguyn ni chung. Di ngi bt miu t ca Nguyn Trung Thnh, cy x nu hin ln sng sng, ng hnh vi nhng bc i, cuc sng ca dn lng X man. Gn b vi cnh rng anh dng, kiu hng, nhng ngi dn Ty Nguyn nh c tip thm sc mnh ng ln chin u. V gn b vi con ngi Ty Nguyn n tnh, thu chung, trung dng nh th. Cy x nu cng lun lun snh bc cng h h c cuc sng bnh yn hn; hu ht n i bc ca n gic u ri vo nhng ngn i x nu, cnh con nc ln ch khng nhm vo nhng ngi dn v ti lm than. Cy x nu l hnh tng mang m cht l tng, tiu biu cho phm cht, s phn ca ngi dn Ty Nguyn. Hnh tng cy x nu trong tc phm mang m cht s thi, tnh ho hng, n lm r ch t tng ca truyn ngn Rng x nu. xy dng mt hnh tng x nu nh th, Nguyn Trung Thnh s dng nhng cu vn miu t, nhng t ng, hnh nh chn lc c sc, cng ngh thut so snh, nhn ho, n d, ging vn miu t trong tc phm rt linh hot. C c Rng x nu ca Nguyn Trung Thnh ta mi cm nhn ht v p hnh tng cy x nu. Hnh tng ny gp phn to nn mt Rng x nu trn vn, mang m gi tr vn hc. Nguyn Trung Thnh gp phn lm phong ph thm cho nn vn hc dn tc./. -------------------- HT ---------------- thi tuyn sinh H, C nm 2007 Mn Vn, khi D (thi gian lm bi 180 pht, khng k thi gian pht ) thi: Cu I: (2 im) Anh/ch hy trnh by hon cnh ra i v mc ch sng tc ca bn Tuyn ngn c lp ca H Ch Minh. Cu II: (5 im) Trng Giang ca Huy Cn l bi th mang v p va c in va hin i. Anh/ch hy phn tch bi th Trng Giang lm sng t nhn xt trn. TRNG GIANG Bng khung tri rng nh sng di H.C Sng gn trng giang bun ip ip, Con thuyn xui mi nc song song. Thuyn v nc li, su trm ng; Ci mt cnh kh lc my dng.
L th cn nh gi u hiu, u ting lng xa vn ch chiu. Nng xung, tri ln su cht vt; Sng di, tri rng, bn c liu. Bo dt v u, hng ni hng, Mnh mng khng mt chuyn ngang. Khng cu gi cht nim thn mt Lng l b xanh tip bi vng Lp lp my cao n ni bc, Chim nghing cnh nh : bng chiu sa Lng qu dn dn vi con nc Khng khi hong hn cng nh nh (Vn hc 11, Tp mt, NXB Gio dc, ti bn 2005, tr.143) PHN T CHN (Th sinh ch c chn lm 1 trong 2 cu) Cu III.a: Theo chng trnh THPT khng phn ban (3 im) So snh cch nhn ngi nng dn ca hai nhn vt Hong v trong truyn ngn i mt ca Nam Cao. Cu III.b: Theo chng trnh THPT phn ban th im (3 im) Phn tch nhng nt p trong suy ngh v ng x ca nhn vt Hin trong truyn ngn Mt ngi H Ni ca Nguyn Khi (on trch trong Ng vn 12, sch gio khoa th im Ban KHXH v NV). Bi lm ca ca th sinh Hng Ngc Lam Cu I: (Hc sinh t xem) Cu II: Nh th Huy Cn tn tht l C Huy Cn, vi ging th rt ring khng nh tn tui ca mnh trong phong tro th mi 1930-1945. ng vn qu qun Hng Sn, H Tnh, sinh nm 1919 v mt nm 2005. Trc Cch mng thng tm, th ng mang ni su v kip ngi v ca ngi cnh p ca thin nhin, to vt vi cc tc phm tiu biu nh: "La thing", "V tr ca", Kinh cu t". Nhng sau Cch mng thng tm, hn th ca ng tr nn lc quan, c khi ngun t cuc sng chin u v xy dng t nc ca nhn dn lao ng: "Tri mi ngy li sng", "t n hoa", "Bi th cuc i"... V p thin nhin ni u su nhn th, mt nt th tiu biu ca Huy Cn, c th hin kh r nt qua bi th "Trng Giang". y l mt bi th hay, tiu biu v ni ting nht ca Huy Cn trc Cch mng thng tm. Bi th c trch t tp "La thing", c sng tc khi Huy Cn ng b Nam bn Chm sng Hng, nhn cnh mnh mng sng nc, lng vi vi bun, cm cnh cho kip ngi nh b, ni tri gia dng i v nh. Mang ni u bun hoi nh th nn bi th va c nt p c in li va m nt hin i, em n s thch th, yu mn cho ngi c. Bng khung tri rng nh sng di
Sng gi trng giang bun ip ip .... Khng khi hong hn cng nh nh. Ngay t thi , nh th kho gi ln v p c in li hin i cho bi th. "Trng giang" l mt cch ni chch y sng to ca Huy Cn. Hai m "anh" i lin nhau gi ln trong ngi c cm gic v con sng, khng ch di v cng m cn rng mnh mng, bt ngt. Hai ch "trng giang" mang sc thi c in trang nh, gi lin tng v dng Trng giang trong th ng thi, mt dng sng ca mun thu vnh hng, dng sng ca tm tng. T th "Trng giang" mang nt c in nh th xa: Nh th thng n ng sau ci mnh mng sng nc, khng nh cc nh th mi thng th hin ci ti ca mnh. Nhng nu cc thi nhn xa tm n thin nhin mong ho nhp, giao cm, Huy cn li tm v thin nhin th hin ni u t, bun b v kip ngi c n, nh b trc v tr bao la. cng l v p y sc quyn r ca tc phm, n cha mt tinh thn hin i. Cu t gin d, ngn gn vi ch by ch nhng thu tm c cm xc ch o ca c bi: "Bng khung tri rng nh sng di". Trc cnh "tri rng", "sng di" sao m bt ngt, mnh mng ca thin nhin, lng con ngi dy ln tnh cm "bng khung" v nh. T ly "bng khung" c s dng rt c a, n ni ln c tm trng ca ch th tr tnh, bun b, u su, c n, lc lng. V con "sng di", nghe min man tt tp y c v sng u n khp cc kh th, c cun sng ln mi trong lng nh th lm rung ng tri tim ngi c. V ngay t kh th u, ngi c bt gp nhng con sng lng y u t, su no nh th: Sng gn trng giang bun ip ip, Con thuyn xui mi nc song song. Thuyn v nc li su trm ng Ci mt cnh kh lc my dng. V p c in ca bi th c th hin kh r ngay t bn cu u tin ny. Hai t ly nguyn "ip ip", "song song" cui hai cu th mang m sc thi c knh ca ng thi. V khng ch mang nt p y, n cn y sc gi hnh, gi lin tng v nhng con sng c loang ra, lan xa, gi ln nhau, dng nc th c cun i xa tn ni no, min man min man. Trn dng sng gi sng "ip ip", nc "song song" y l mt "con thuyn xui mi", lng l tri i. Trong cnh c s chuyn ng l th, nhng sao ch thy v lng t, mnh mng ca thin nhin, mt dng "trng giang" di v rng bao la khng bit n nhng no. Dng sng th bt ngt v cng, v tn, ni bun ca con ngi cng y m p trong lng Thuyn v nc li su trm ng Ci mt cnh kh lc my dng. Thuyn v nc vn i lin nhau, thuyn tri i nh nc x, nc v vo thuyn. Th m Huy Cn li thy thuyn v nc ang chia la, xa cch "thuyn v nc li", nghe sao y xt xa.
Chnh l v th m gi nn trong lng ngi ni "su trm ng". T ch s nhiu "trm" h ng cng t ch s "my" thi vo cu th ni bun v hn. Tm hn ca ch th tr tnh c bc l y nht qua cu th c sc: "Ci mt cng kh lc my dng". Huy Cn kho dng php o ng kt hp vi cc t ng chn lc, th hin ni c n, lc lng trc v tr bao la. "Mt" gi ln s t i, nh b, "cnh kh" gi s kh ho, cn kit nha sng, "lc" mang ni su v nh, tri ni, bp bnh trn "my dng" nc thin nhin rng ln mnh mng. Cnh ci kh tri dc i ni no, hnh nh gin d, khng t v m sao y rn ngp, khin lng ngi c cm thy trng vng, n ci. Nt p c in "t cnh ng tnh" tht kho lo, ti hoa ca tc gi, gi m v mt ni bun, u su nh con sng s cn v mi cc kh th cn li ngi c c th cm thng, thu hiu v mt nt tm trng thng gp cc nh th mi. Nhng bn cnh ta cng nhn ra mt v p hin i rt thi v ca kh th. l cch ni "Ci mt cnh kh" tht c bit, khng ch thu tm cm xc ca ton kh, m cn h m tm trng ca nhn vt tr tnh, mt ni nim n ci, lc lng. Ni lng y c gi m nhiu hn qua hnh nh qunh vng ca khng gian lnh lo: L th cn nh gi u hiu u ting lng xa vn ch chiu. Hai t ly "l th" v "u hiu" c tc gi kho sp xp trn cng mt dng th v nn mt quang cnh vng lng. "L th" gi s t i, b nh "u hiu" li gi s qunh qu. Gia khung cnh "cn nh", gi th "u hiu", mt khung cnh lnh lo, tiu iu y, con ngi tr nn n ci, rn ngp n tht ln "u ting lng xa vn ch chiu". Ch mt cu th m mang nhiu sc thi, va gi "u ", m thanh xa xi, khng r rt, c th l cu hi "u" nh mt ni nim khao kht, mong mi ca nh th v mt cht s hot ng, m thanh s sng ca con ngi. cng c th l "u c", mt s ph nh hon ton, chung quanh y chng h c cht g sng ng xua bt ci tch liu ca thin nhin. i mt nhn vt tr tnh nhn theo nng, theo dng tri ca sng: "Nng xung, tri ln su cht vt, Sng di, tri rng, bn c liu." "Nng xung, tri ln" gi s chuyn ng, m rng v khng gian, v gi c s chia la: bi nng v tri m li tch bch khi nhau. "su cht vt" l cnh din t mi m, y sng to ca Huy Cn, mang mt nt p hin i. i mt nh th khng ch dng bn ngoi ca tri, ca nng, m nh xuyn thu v c v tr, c khng gian bao la, v tn. Ci thin nhin y qu l mnh mng vi "sng di, tri rng", cn nhng g thuc v con ngi th li b nh, c n bit bao: "bn c liu". V p c in ca kh th hin ra qua cc thi liu quen thuc trong ng thi nh: sng, tri, nng, cuc sng cn ngi th bun t, chn chng vi "vn ch chiu", mi th tan r, chia la. Nh th li nhn v dng sng, nhn cnh xung quanh mong mi c cht g quen thuc mang li hi m cho tm hn ang chm vo gi lnh, v c n. Nhng thin nhin p tr s khao kht y bng nhng hnh nh cng qunh qu, u hiu:
Bo dt v u, hng ni hng, Mnh mng khng mt chuyn ngang. Khng cn gi cht nim thn mt, Lng l b xanh tip bi vng. Hnh nh cnh bo tri bng bnh trn sng l hnh nh thng dng trong th c in, n gi ln mt ci g bp bnh, ni tri ca kip ngi v nh gia dng i. Nhng trong th Huy Cn khng ch c mt hay hai cnh bo, m l "hng ni hng". Bo tri hng hng cng khin lng ngi rn ngp trc thin nhin, t ci lng cng au n, c n. Bn cnh hng ni hng cnh bo l "b xanh tip bi vng" nh m ra mt khng gian bao la v cng, v tn, thin nhin ni tip thin nhin, dng khng c con ngi, khng c cht sinh hot ca con ngi, khng c s giao ho, ni kt: Mnh mng khng mt chuyn ngang Khng cu gi cht nim thn mt. Tc gi a ra cu trc ph nh. "...khng...khng" ph nh hon ton nhng kt ni ca con ngi. Trc mt nh th gi y khng c cht g gi nim thn mt ko mnh ra khi ni c n ang bao trm, vy kn, ch c mt thin nhin mnh mng, mnh mng. Cu hay chuyn ngang, phng tin giao kt ca con ngi, dng nh b ci thin nhin nhn chm, tri i ni no. Huy Cn li kho v nt p c in v hin i cho bu tri trn cao: Lp lp my cao n ni bc, Chim nghing cnh nh bng chiu sa. Bt php chm ph vi "my cao n ni bc" thnh "lp lp" khin ngi c tng tng ra nhng ni my trng c nh nng chiu vo nh dt bc. Hnh nh mang nt p c in tht tr tnh v li cng thi v hn khi n c khi ngun cm hng t mt t th ng c ca Ph: Mt t my n ca i xa. Huy Cn vn dng rt ti tnh ng t "n", khin my nh chuyn ng, c ni lc t bn trong, tng lp tng lp my c n ra mi. y cng l mt nt th y cht hin i, bi n vn dng sng to t th c in quen thuc. V nt hin i cng bc l r hn qua du hai chm thn tnh trong cu th sau. Du hai chm ny gi mi quan h gia chim v bng chiu: Chim nghing cnh nh ko bng chiu, cng sa xung mt trng giang, hay chnh bng chiu sa, nng ln cnh chim nh lm nghing lch c i. Cu th t khng gian nhng gi c thi gian bi n s dng "cnh chim" v "bng chiu", vn l nhng hnh tng thm m t hong hn trong th ca c in.
Nhng gia khung cnh c in , ngi c li bt gp nt tm trng hin i: Lng qu dn dn vi con nc, Khng khi hong hn cng nh nh. "Dn dn" l mt t ly nguyn sng to ca Huy Cn, cha tng thy trc . T ly ny h ng cng cm t "vi con nc" cho thy mt ni nim bng khung, c n ca "lng qu". Ni nim l ni nim nh qu hng khi ang ng gia qu hng, nhng qu hng khng cn. y l nt tm trng chung ca nh th mi lc by gi, mt ni lng au xt trc cnh mt nc. Bn cnh tm trng hin i y l t th c in c gi t cu th: "Trn sng khi sng cho bun lng ai" ca Thi Hiu. Xa Thi Hiu cn vn vo sng m bun, m nh, cn Huy Cn th bun m khng cn ngoi cnh, bi t ni bun n su sc lm ri. Th mi bit tm lng yu qu hng thm thit n nhng no ca nh th hm nay. C bi th va mang nt p c in, va mang nt hin i. V p c in c th hin qua li th by ch mang m phong v ng thi, qua cch dng t ly nguyn, qua vic s dng cc thi liu c in quen thuc nh: my, sng, cnh chim... V trn ht l cch vn dng cc t th c in, gi cho bi th khng kh c knh, trm mc ca th ng. V p hin i lan to qua cc cu ch sng to, c o ca nh th nh "su cht vt", du hai chm thn tnh. Nhng v p y ng li cui cng l tm trng nh qu hng ngay khi ng gia qu hng, nt tm trng hin i ca cc nh tri thc mun ng gp sc mnh cho t nc m nh bt lc, khng lm g c. Bi th s cn mi i vo lng ngi vi phong cch tiu biu rt "Huy Cn", vi v p c in trang nh su lng v v p hin i mang nng mt tm lng yu nc, yu qu hng. Cu III.a: Nam Cao tn tht l Trn Hu Tri, sinh nm 1915, mt nm 1951 mt nh vn hin thc xut sc ca vn xui Vit Nam hin i. Xut thn t tnh H Nam, nh vn ny tng vit rt thnh cng v cuc sng ca ngi tr thc v ngi nng dn ngho trc Cch mng thng tm. Sau Cch mng thng tm, ng li t rn luyn mnh, dt khot t b li sng c quyt tm i theo cch mng. "i mt", c Nam Cao sng tc tt 1948, thi im nhn ng ca gii vn ngh s, th hin y phong cch ca ng sau Cch mng thng tm. Ban u Nam Cao t ta l "Tin s thng To Tho", sau i l "i mt" v ng nhn thy vn quan trng hn ht lc by gi l cch nhn ca gii vn ngh s. Trong tc phm hai nhn vt chnh, Hong v , c cch nhn hon ton tri ngc nhau, mi ni bt l cch nhn v ngi nng dn, phn no ni ln vn quan im, lp trng ca Nam Cao. Hong v l hai nh vn, Hong l nh vn anh, cn thuc lp n em. C hai c cch sng, cch suy ngh v cch nhn i, nhn ngi i lp hn nhau, c bit l khi nhn ngi nng dn. Hong sng phong lu, xa hoa, tch ri vi qun chng nhn dn nn anh c cch nhn lch lc, sai tri, phin din mt chiu v ngi nng dn. Anh khng th nhn ra c nt p bn trong tm hn h, m ch thy ci ng b ngoi. Trong mt Hong nhng ngi nng dn ngho kh y y nhng tnh xu: "Ton l nhng ngi ngu n, l mng, ch k, tham lam, bn tin c". Dng nh vi Hong mi s xu
xa ca con ngi tp trung v c ngi nng dn. Anh nhn thy h l mt l l lng: "Ci ng thanh nin, cc b ph n li cn nh nhng", anh phin v s "nhng x" ca h: "Vit ch quc ng sai vn m li c hay ni chuyn chnh tr ri rt c ln. Khng ch nh nhng h cn li hay ni ch m ming ra " ngh, yu cu, ph bnh, cnh co". Hong cho l chuyn tht nc ci. Anh khng thy c s c gng ca ngi nng dn km hiu bit nhng li rt i yu nc. Thy ngi nng dn c thuc lng bi "ba giai on", anh cho l con vt bit ni, dy da, li thi, mm ni vi lm vy m c cho anh nghe "c mt bi di n nm trang giy". Anh li cng phin din hn khi nhn ngi ni dn ton l nhng ngi t m, tc mch: "Anh ch git mt con g, ngy mai c lng ny bit". Hong khng khng vi : "Ngy mai, chuyn anh n chi ti th no cng chy khp lng. H s k rt rch ri tn anh, tui anh, anh gy bo th no, c bao nhiu nt rui mt, c my l rch ng qun bn tri". C th l s tht, bi Hong th khng h ba chuyn, v ngi c cng bit ngi nng dn c tnh xu . Nhng Hong ni qu, thi phng ln khin ngi nng dn tr nn y xu xa. Anh khng h c ci nhn thng cm. Bi th, Hong mi cho ngi nng dn mi tht c c, tn nhn = ch du m em bt ra ci lu ngoi vn. Hong khng h hay gi v khng bit nhng tp tc king k ca ngi nng dn? Tt c nhng tnh xu ca ngi nng dn hin ln trong mt Hong, li cng tr nn xu xa. Hong khng nhn ra l hon cnh ngho i bin ha ngi nng dn, m anh qui tt c v bn cht. Anh bu ru, ni xu, ma mai chua cht nhng ngi nng dn lng thin cu mang anh. Li sng v k, xa ri qun chng em n cho Hong cch nhn lch lc, mt chiu, mt pha. Anh thy ngi nng dn "qu l khng chu c, khng chu c". Anh khinh b h n cng cc: "Ni khinh b ca anh ph c ra ngoi, theo ci bu mi di thn tht. Mi anh nhn li nh ngi thy mi xc thi". L nh vn ng l Hong phi c tm lng nhn i, cm thng, nhng ng ny anh li hin ln nh mt k tn nhn, ch k. Bi khng ch l nh vn, Hong l mt "tay ch en ti tnh" sng phong lu gia cnh ngho i ca dn tc, gia lc nhng ngi nng dn ngho vt cht nhng giu tinh thn cng ln x thn mnh ng gp cho t nc. Hong khng nhn thy ci nguyn c tht p bn trong, m ch thy ci ng bn ngoi v nh gi h qua mt ci nhn phin din khng nn c mt nh vn. Chnh v khng h c ci tm, lng nhn i m Hong ch thy nhng g xu xa ca ngi nng dn. Hong tiu biu cho lp nh vn ch k, sai lch v cch nhn, v thi i vi ngi nng dn v cuc khng chin lc by gi. Tri hn vi Hong, li c ci nhn y cm thng i vi ngi nng dn. Anh nhn thy lch s sang trang, thy c sc mnh qun chng, thy c ct li bn trong ca ngi nng dn. Trc y, cng c ci nhn lch lc, phin din nh Hong. Anh tng bi quan, chn nn. Nhng khi cch mng m ra, "ng nga ngi ra" v thy c sc mnh tht s ca qun chng, v p tm hn ngi nng dn. nhn ra h l nhng con ngi rt giu lng yu nc, sn sng hi sinh v T quc: "V s anh rng en mt tot, gi lu n l nu n, ht "Tin qun ca" nh ngi bun ng cu kinh m lc ra trn th xung phong can m lm". Anh "i khp lng ny n lng kia" tm hiu ng ngch su kn trong tm hn ngi nng dn, anh khao kht thu c nt p ca h, v vi anh th nhng ngi nng dn "vn cn l mt b mt". "b n", bi thy c sc mnh tim n ca h, ch khng nh Hong, ch thy phi by trc mt bao nhiu l tnh xu.
bit ngi nng dn yu nc lm, v th, cng mt s vic anh thanh nin c thuc lng bi "ba gia on". khng cho anh ta l con vt bit ni, m thy c b tre anh thanh nin vc i ngn qun th. Tm lng nhn hu, y cm thng ca nhn thu mt tri tim yu nc bn trong "ci ng b ngoi". Phi ha nhp vo nng dn, phi tri qua nhng kh khn, gian kh m ngi nng dn chu ng, mi cm nhn v hiu su sc suy ngh, tm hn ca h n th. D ch l mt "anh tuyn truyn vin nhi nhp" nhng c th ni ng gp c rt nhiu cho t nc. Anh c ci nhn ng n, chn tht m cng y cm thng, ci nhn ca mt tm lng nhn i, ch khng phi ca tm hn hp hi, ch k nh . Nu nh Hong ch nhn thy v b ngoi ri t thi phng, qui thnh bn cht th cng thy s tht rnh rnh, nhng khng dng li , nhn thu vo tn su thm bn trong tm hn ngi nng dn. Nu nh ci nhn ca Hong l phin din, lch lc mt chiu, mt pha th c ci nhn tin b, ng n, y cm thng. Qua hai ci nhn tri ngc, i lp ca hai nhn vt Hong v . Nam Cao bc l quan im y tin b v ci nhn i, nhn ngi ca vn ngh s khng chin. Nh vn phi "sng ri hy vit", phi nhn ra thu hiu tri tim con ngi, m mun lm c iu th nh vn cn c mt tri tim nhn hu, c ci tm. Nhan "i mt" gin d nhng rt gi m, rt c sc thu tm c gi tr t tng ca c bi. Tc phm khng ch dng li cch nhn v ngi nng dn ca Hong v , m cn m rng ra l cch nhn i v ngi cho mi ngi. Vi tc phm ny, c bit qua hai cch nhn tng phn, i lp. Nam Cao ging ln hi chung cnh tnh nhng nh vn ch k, ch quan tm n bn thn mnh. ng thi ng cng ln n nhng ai c ci nhn phin din mt chiu lch lc, biu dng ci nhn ng n, ton din. ng quan nim nh vn trc ht phi c tm lng xc nh ng ch, ng lp trng. T c cch nhn ng m vit nn tc phm hay, c ch cho t nc, nhn dn. Nu khng, d c ti gii n my cng ch l k v dng, lm tr ci cho mi ngi v tc phm d c hay n my cng s khng c n nhn. -------------------- HT ---------------- thi tuyn sinh H, C nm 2008 Mn Vn, khi D (thi gian lm bi 180 pht, khng k thi gian pht ) thi: Cu 1 (2 im): Anh/ ch hy nu nhng nt chnh trong quan im ngh thut ca Nam Cao trc Cch mng thng Tm. Cu 2 (5 im): Phn tch tm trng v hnh ng ca nhn vt M trong m cu A Ph (V chng A Ph - T Hoi). Cu3 (3 im) Cm nhn v on th sau trong bi y thn V D ca Hn Mc T: Gi theo li gi my ng my Dng nc bun thiu hoa bp lay Thuyn ai u bn sng trng C ch trng v kp ti nay? Bi lm ca ca th sinh Nguyn Trung Ngn
Cu 1 (2 im): Anh/ ch hy nu nhng nt chnh trong quan im ngh thut ca Nam Cao trc Cch mng thng Tm. Nam Cao l mt nh vn ln ca nn vn hc hin thc ph phn ni ring v l mt nh vn ln ca vn hc Vit Nam ni chung. S d Nam Cao c mt v tr xng ng nh vy bi c cuc i cm bt ca mnh, ng lun trn tr nng cao "i Mt" ca mnh. Tt c nhng g Nam Cao li cho cuc i chnh l tm gng ca mt ngi "tr thc trung thc v ngn" lun t u tranh vn ti nhng cnh sng v tm hn tht p. Vi nhng nt tiu biu nh vy, Nam Cao th hin qua mt h thng cc quan im sng tc ca mnh trc cch mng thng Tm. Quan im ngh thut ca Nam Cao trc cch mng thng Tm c th hin qua "Trng Sng" v "i Tha". Trong "Trng Sng", nh vn quan nim vn chng ngh thut phi "v nhn sinh", nh vn phi vit cho hay, cho chn thc nhng g c tht gia cuc i, gia x hi m mnh ang sng. ng vit "Chao i! Ngh thut khng l nh trng la di, khng nn l nh trng la di! Ngh thut c th ch l ting au kh kia, thot ra t nhng kip ngi lm than". chnh l quan im ngh thut ca Nam Cao. Trc cch mng, Nam Cao mang tm s u ut, khng ch l tm trng ca mt ngi ngh s "ti cao, phn thp, ch kh ut" (Tn ) m cn l tm s ca ngi ngi tr thc giu tm huyt nhng li b x hi en ti bp nght s sng. Nhng Nam Cao khng v bt mn c nhn m ng tr nn khinh bc. Tri li ng cn c mt tri tim chan cha yu thng i vi ngi dn ngho lam l. Chnh v l m vn chng ca ng lun ct ln "nhng ting au kh kia thot ra t nhng kip lm than". Trong "i tha", mt tc phm tiu biu ca vn Nam Cao trc cch mng, Nam Cao cng c nhng quan im ngh thut. Khi m ta chn vn chng ngh thut lm nghip ca mnh th ta phi dn ht tm huyt cho n, c nh th mi lm ngh thut tt c. "i rt khng c ngha l g i vi g tui tr say m l tng. Lng hn p. u hn mang mt hoi bo ln. Hn khinh nhng lo lng tn mn v vt cht. Hn ch lo vun trng cho ci ti ca hn ngy mt thm ny n. Hn c, suy ngm, tm ti, nhn xt, suy tng khng bit chn. i vi hn lc y ngh thut l tt c, ngoi ngh thut khng c g ng quan tm na...". Nam Cao cn quan nim ngi cm bt phi c lng tm v trch nhim i vi bn c, phi vit thn trng v su sc: "s cu th trong bt c ngh g cng l s bt lng ri, cn s cu th trong vn chng th tht l tin". Vi Nam Cao, bn cht ca vn chng l ng ngha vi s sng to "vn chng khng cn n nhng ngi th kho tay lm theo mt vi kiu mu a cho, vn chng ch dung np nhng ngi bit o su, bit tm ti khi nhng ngun cha ai khi v sng to nhng g cha c". Quan im ca Nam Cao l mt tc phm vn chng ch thc phi gp phn nhn o ha tm hn bn c: N phi cha ng mt ci g va ln lao va cao c, va au n va phn khi: "N ca ngi tnh thng, lng bc i, s cng bnh, n lm ngi gn ngi hn". Vn nghip ca Nam Cao (1915-1951) ch yu c th hin trc cch mng thng Tm. Vi quan im sng tc th hin trong hai truyn "Trng Sng" v "i Tha" gip ta hiu su hn v Nam Cao. Qua , ta thy c nhng ng gp v ngh thut cng nh t tng ca Nam Cao cho vn hc Vit Nam. T y gip ta hiu v sao Nam Cao - mt nh vn cha trn bn mi tui li li cho cuc i mt s nghip vn chng v i n nh vy. Cu 2 (5 im): Phn tch tm trng v hnh ng ca nhn vt M trong m cu A Ph (V chng A Ph - T Hoi). M l nhn vt trung tm trong truyn ngn "V chng A Ph" m nh vn T Hoi ginh nhiu ti nng v tm huyt xy dng. Truyn c trch t tp "truyn Ty Bc" (1953)
ca T Hoi. Trong chuyn i cng b i vo gii phng min Ty Bc (1952), T Hoi c dp sng, cng n, cng vi ng bo cc dn tc min ni, chnh iu gip T Hoi tm c cm hng vit truyn ny. T Hoi thnh cng trong "V chng A Ph" khng ch do vn sng, tnh cm sng ca mnh m cn l do ti nng ngh thut ca mt cy bt ti hoa. Trong "V chng A Ph", T Hoi s dng nhiu bin php ngh thut, trong ni bt v ng ch nht l bin php phn tch tm l v hnh ng ca M trong tng chng ng i. im ngh thut y tht s pht sng v thng hoa trong on vn miu t tm l v hnh ng ca nhn vt M trong m ma ng cu A Ph. Qua ta thy c gi tr hin thc v nhn o ca tc phm. Trong tc phm ny, iu gy cho bn c n tng nht chnh l hnh nh ca c gi "d lm bt c vic g, c ta cng ci mt, mt bun ri ri". l nt tm l ca mt con ngi cam chu, bung xui trc s phn, hon cnh sng en ti y bi kch. S d M c nt tnh cch y l do cuc sng hn nhn cng bc gia M v A S. M khng c ly ngi mnh yu m phi n i kip vi mt ngi m mnh s hi, lnh lng. Mt nguyn nhn na chnh l do uy quyn, thn quyn, ng tin ca nh thng l P Tra bin M thnh mt a con du gt n. Mang ting l con du ca mt ngi giu c nht vng, nhng tht s M ch l mt k n l khng hn khng km. iu lm M au kh, M khc rng r my thng tri v tng c nh n nm l ngn kt thc cuc i mnh. Th nhng "sng lu trong ci kh, M quen kh ri". Chnh v th M bung xui trc s phn en ti ca mnh, tri tim ca M dn chai sn v mt i nhp p t nhin ca n. Song song vi nt tnh cch li l tm trng ca mt ngi yu i, yu cuc sng, mong mun thot khi hon cnh sng en ti, y bi kch. iu c th hin trong m ma xun. Trong m ma xun y, tm trng ca M pht trin theo nhng cung bc tnh cm khc nhau, cung bc sau cao hn cung bc trc. Ban u, M nghe ting so Mo quen thuc, M nhm thm bi ht ngi ang thi ri M ung ru v nh li k nim p thi xa xa... M thc c v bn thn v v cuc i ri M mun i chi. Nhng si dy th bo ca A S tri ng M vo ct. Th nhng si dy y ch c th "tri" c thn xc M ch khng th "tri" c tm hn ca mt c gi ang ha nhp vi ma xun, vi cuc i. m y tht l mt m c ngha vi M. l m c thc s sng cho ring mnh sau hng ngn m c sng vt v nh mt ci xc khng hn. l mt m c vt ln uy quyn v bo lc sng theo ting gi tri tim mnh. Sau m ma xun y, M li tip tc sng kip i tru nga. Th nhng vit v vn ny, T Hoi khng nh: ci kh ci nhc m M gnh chu nh lp tro tn ph khut che lp sc sng tim tng trong lng M. V ch cn c mt lung gi mnh sc thi i lp tro bun ngui lnh y th m la y s bng chy v gip M vt qua cuc sng en ti ca mnh. Gi tr nhn o ca tc phm ngi ln ch . V cui cng, lung gi y cng n. chnh l nhng m ma ng di v bun trn ni rng Ty Bc ang v. Ma ng rt but nh ct da ct tht, v th m no M cng ra bn ngoi bp la thi la h tay. Trong nhng m M gp A Ph ang b tri ng ch cht gia tri gi rt. Th nhng M vn thn nhin thi la h tay "d A Ph l ci xc cht ng cng th thi". Ti sao M li lnh cm, th trc s vic y? Phi chng vic tri ngi n cht l mt vic lm bnh thng nh thng l P Tra v ai cng quen vi iu nn chng ai quan tm n. Hay bi M "sng lu trong ci kh, M quen kh ri" nn M lnh m, th
trc ni au kh ca ngi khc. Mt m na li n, lc mi ngi trong nh ng yn c ri, M li thc dy n bp t la ln h tay. La chy sng, "M l mt trng sang, thy hai mt A Ph cng va m, mt dng nc mt lp lnh b xung hai hm m xm en li". l dng nc mt ca mt k n l khi phi i mt vi ci cht n rt gn. Chnh "dng nc mt lp lnh y" lm tan chy lp bng gi lnh trong lng M. Lng M cht bi hi trc mt ngi, trng cnh ng. m ma xun trc M cng b A S tri ng th kia, c nhiu ln khc nc mt ri xung ming, xung c khng bit lau i c. M cht nhn ra ngi y ging mnh v cnh ng, m nhng ngi cng cnh ng rt d cm thng cho nhau. M nh li nhng chuyn tht khng khip lc trc kia, chng n bt tri n cht ngi n b ngy trc cng trong ci nh ny. L tr gip M nhn ra Chng n tht c c. Vic tri ngi n cht cn cc hn c th d trong rng. Ch v b h n mt mt con b m mt ngi thanh nin khe mnh, sing nng, say sa vi cuc i phi ly mng mnh thay cho n. Bn thng tr coi sinh mng ca A Ph khng bng mt con vt. V du ai phm ti nh A Ph cng b x pht nh th m thi. Nh n nhng chuyn ngy trc, tr v vi hin ti, M au kh cay dng cho thn phn ca mnh: Ta l thn n b chng n bt ta v trnh ma nh n ri th ch cn bit ch ngy r xng y thi. Ngh v mnh, M li ngh n A Ph c chng ny ch m nay thi l ngi kia cht, cht au, cht i, cht rt, phi cht. Ngi kia vic g m phi cht nh th. A Ph. M phng pht ngh nh vy. Tht s, chng c l do g m bn thng l P Tra bt A Ph phi cht v ci ti mt mt con b! Trong u M bng nhin ngh n cnh A Ph b trn v chnh M s l ngi cht thay cho A Ph trn ci ct tng tng . Th nhng, M vn khng thy s, s suy tng ca M l c c s ca n. Cha con P Tra bin M t mt con ngi yu i, yu cuc sng, ti hoa chm ch, hiu tho, tha thit vi tnh yu thnh mt con du gt n, mt k n l ng ngha, chng tn c khi tri mt ngi n b ngy trc n cht th chng l chng li khng i x vi M nh th ? Nh vy, chng kin dng nc mt lp lnh ca A Ph, tm trng ca M din bin phc tp. M thng cm vi ngi cng cnh ng, M nh n chuyn ngi n b ngy trc, l tr gip M nhn ra bn lnh cha phong kin tht c c, M xt xa trc s phn ca mnh ri M li ngh n A Ph; sau M li tng tng n ci cnh mnh b tri ng Mt lot nt tm l y thc y M n vi hnh ng: dng dao ct la rt dy my ci tri cho A Ph. l mt vic lm to bo v ht sc nguy him nhng n ph hp vi nt tm l ca M trong m ma ng ny. Sau khi ct dy ci tri cho A Ph, M cng khng ng mnh dm lm mt chuyn ng tri n vy. M th tho ln mt ting i ngay ri M nghn li. A Ph vng chy i cn M vn ng lng trong bng ti. Ta c th hnh dung c nt tm l ngn ngang trm mi ca M lc ny. Lng M ri bi vi trm cu hi: Vt chy theo A Ph hay y ch cht?. Th l cui cng sc sng tim tng thi thc M phi sng v M vt chy theo A Ph. Tri ti lm nhng M vn bng i. Bc chn ca M nh p uy quyn, thn quyn ca bn lnh cha phong kin ng thi nng tm hn M sut bao nhiu nm qua. M ui kp A Ph v ni li u tin. M ni vi A Ph sau bao nhiu nm cm nn: A Ph. Cho ti i! y th cht mt. l li ni khao kht sng v kht khao t do ca nhn vt M. Cu ni y cha ng bit bao tnh cm v lm qun au tri tim bn c. chnh l nguyn nhn - h qu ca vic M ct t si dy v hnh rng buc cuc i ca mnh. Th l M v A Ph du nhau chy xung dc ni. Hai ngi ri b Hng Ngi - mt ni m nhng k nim p i vi h qu t, cn ni bun au, ti nhc th chng cht khng sao k xit. Hai ngi ri b Hng Ngi v n Phing Sa, nhng nhng ngy pha trc ra sao h cng cha bit n
R rng, trong m ma ng ny, sc sng tim tng ng mt vai tr ht sc quan trng. Chnh n gip M vt ln trn s phn en ti ca mnh. M cu A Ph cng ng ngha vi vic M t cu ly bn thn mnh. Qua on trch trn, T Hoi ca ngi nhng phm cht p ca ngi ph n min ni ni ring v nhng ngi ph n Vit Nam ni chung. T Hoi rt cm thng v xt thng cho s phn hm hiu, khng li thot ca M. Th nhng bng mt tri tim nhy cm v chan cha yu thng, T Hoi pht hin v ngi ca m la cn st li trong tri tim M. T tng nhn o ca nh vn sng ln . ng thi qua tc phm, T Hoi cng khng nh c chn l mun i: u c p bc bt cng th c s u tranh chng li n d l s vng ln mt cch t pht nh M. Qu tht qua tc phm ny gip ta hiu c nhiu iu trong cuc sng. Vi truyn ngn V chng A Ph ni ring v tp Truyn Ty Bc ni chung, ta hiu v sao T Hoi li thnh cng trong th loi truyn ngn n nh vy. Nt phong cch ngh thut: mu sc dn tc m cht th cht tr tnh thm m, ngn ng li vn giu tnh to hnh hi t v pht sng trong truyn ngn ny. Tc phm Truyn Ty Bc xng ng vi gii nht truyn ngn - gii thng do Hi ngh s Vit Nam trao tng nm 1954 - 1955. V V chng A Ph thc s li n tng tt p trong lng bn c bi nhng gi tr ngh thut, gi tr hin thc v gi tr nhn o ca n. Truyn ngn ny qu l mt truyn ngn tiu biu cho phong cch T Hoi. i vi ring em, truyn V chng A Ph gip em cm thng su sc trc ni kh ca ngi ph n trong x hi phong kin min ni, t gip em ngy cng trn trng kht vng ca h hn. y qu l mt tc phm vn chng ch thc bi n gp phn nhn o ha tm hn bn c nh Nam Cao quan nim trong truyn ngn i tha. Cu 3 (3 im): Cm nhn v on th sau trong bi y thn V D ca Hn Mc T: Gi theo li gi my ng my Dng nc bun thiu hoa bp lay Thuyn ai u bn sng trng C ch trng v kp ti nay? Cm nhn th tr tnh xt cho cng l cm nhn "ci tnh" trong th v tm trng ca nhn vt tr tnh trc thin nhin, v tr, t tri. n vi th ca lng mn Vit Nam, giai on 1932 1945 "ta thot ln trn cng Th L, ta phiu lu trong trng tnh cng Lu Trng L, ta in cung cng Hn Mc T, Ch Lan Vin, ta m say cng Xun Diu" (Hoi Thanh - Thi nhn Vit Nam). ng th, bn c ng thi v hm nay yu th ca Hn Mc T bi cht "in cung" ca n. Chnh "cht in" y lm nn phong cch ngh thut c o, ring bit, mi m ca Hn Mc T. "Cht in" trong th ng chnh l s thay i ca tm trng kh lng trc c. Nt phong cch c sc y hi t v pht sng trong c bi th "y thn V D" ca nh th rt ti hoa v cng rt i bt hnh ny. "y thn V D" trch t tp Th in ca Hn Mc T. Cht in cung y th hin c th v r nt trong kh th: "Gi theo li gi my ng my Dng nc bun thiu hoa bp lay Thuyn ai u bn sng trng C ch trng v kp ti nay?"
Vi li trch c nh nhng du ngt va nh mt li mi, Hn Mc T tr v vi thn V D trong mng tng: Sao anh khng v chi thn V Nhn nng hng cy nng mi ln Vn ai mt qu xanh nh ngc L trc che ngang mt ch in Cnh vt thn V D - mt lng k st thnh ph Hu bn b Hng Giang vi nhng vn cy tri, hoa l sum su hin ln tht nn th, ti mt lm sao. l mt hng cau thng tp ang tm mnh di nh nng mi ln trong lnh. Cha ht, rt xa l hnh nh nng hng cau nng mi ln cn rt gn li l vn ai mt qu xanh nh ngc. Mt qu gi c cy nhung non trn tr sc sng xanh tt. Mu mt qu lm cho lng ngi nh tr hn v vui ti hn. Li th khen cy ci xanh tt nhng li nhu huyn o, lp lnh mi thy ht c p ca vn ai. Trong khng gian y hin ln khun mt ch in phc hu, hin lnh va quen va l, va gn, va xa, va thc va o bi l trc che ngang. Cu th p v s hi ha gia cnh vt v con ngi. Trc xinh v ai xinh bn nhau lm tn ln v p ca con ngi. Nh vy tm trng ca nhn vt tr tnh on th ny l nim vui, vui n say m nh lc vo ci tin, ci mng khi c tr v vi cnh v ngi thn V. Th nhng cng cng khng gian l thn V D nhng thi gian c s bin i t nng mi ln sang chiu t. Tm trng ca nhn vt tr tnh cng c s bin i ln. Trong mt thi nhn, bu tri hin ln Gi theo li gi my ng my trong cnh chia li, ut hn. Bin php nhn ha cho chng ta thy iu . Gi theo li gi theo khng gian ring ca mnh v my cng th. Cu th tch thnh hai v i nhau; m u v th nht l hnh nh gi, khp li cng bng gi; m u v th hai l my, kt thc cng l my. T cho ta thy my v gi nh nhng k xa l, quay lng i vi nhau. y thc s l mt iu nghch l bi l c gi thi th my mi bay theo, th m li ni gi theo li gi, my ng my. Th nhng trong vn chng chp nhn cch ni phi l y. Ti sao tm trng ca nhn vt tr tnh vn rt vui sng khi v vi thn V D trong bui ban mai t nhin li thay i t bin v tr nn bun nh vy?. Trong mng tng, Hn Mc T tr v vi thn V nhng lng li bun chc c l bi mi tnh n phng v nhng k nim p vi cnh v ngi con gi x Hu mng m lm nn tm trng y. Qu tht Ngi bun cnh c vui u bao gi nn cnh vt x Hu vn th mng, tr tnh li b nh th miu t v tnh, xa l n nh vy. Bu tri bun, mt t cng chng vui g hn khi Dng nc bun thiu hoa bp lay. Dng Hng Giang vn p, th mng bao i i vo th ca Vit nam th m by gi li bun thiu mt ni bun sm thm, khng ni nn li. Mt nc bun hay chnh l con sng lng "bun thiu ca thi nhn ang dng ln khng sao giu ni. Lng sng bun, bi b ca n cn su hn. Hoa bp lay gi t nhng hoa bp xm kh ho, a tn ang lay rt kh trong gi. Cnh vt trong th bun n th l cng. Th nhng m xung, trng ln, tm trng ca nhn vt tr tnh li thay i: Thuyn ai u bn sng trng C ch trng v kp ti nay
Sng Hng bun thiu lc chiu di nh trng tr thnh sng trng th mng. Cm xo u bn trn con sng l thuyn ai u bn, l bc tranh cng tr tnh, lng mn. Hnh nh thuyn v sng trng p, hi ha bit bao. Khch n thn V ct ting hi xa xm C ch trng v kp ti nay?. Liu thuyn ai c ch trng v kp ni bn hn, bn i hay khng? Cu hi tu t vang ln nh mt ni lng khc khoi, ch i, ngng trng c gp gng mt sng nh trng ca ngi thn V trong lng thi nhn. Nh th mi bit ni lng ca nh th ginh cho c em gi x Hu tha thit bit nhng no. Tnh cm y qu tht l tnh cm ca Ci th ban u lu luyn y. Ngn nm no d my ai qun (Th L). n y ta hiu thm v lng bun thiu ca nhn vt tr tnh trong bui chiu. Nh vy din bin tm l ca thi nhn ht sc phc tp, kh lng trc c. Cht in ca mt tm trng vui vi cnh, bun vi cnh, trng ngong, ch i vn c th hin kh th kt thc bi th ny: M khch ng xa khch dng xa o em trng qu nhn khng ra y sng khi m nhn nh Ai bit tnh ai c m ? Vn l mt tm trng vui sng c n khch ng xa - ngi thn V n vi mnh, tm trng nhn vt tr tnh li khp li trong mt ni au n, hoi nghi Ai bit tnh ai c m ?. Ai y va ch ngi thn V va ch chnh tc gi. Chng bit ngi thn V c cn nng tnh vi mnh khng? V chng bit chnh mnh cn mn m vi o em trng qu hay khng? Ni au n trong tnh yu chnh l s hoi nghi, khng tin tng v nhau. Nhn vt tr tnh ri vo tnh trng y v bc bch lng mnh mi ngi hiu v thng cm. Ci mi ca th ca lng mn giai on 1932 - 1945 cng . c xong bi th y thn V D ca Hn Mc T, nht l kh th Gi theo li gi . kp ti nay li trong lng ngi c nhng tnh cm p. on th gip ta hiu thm tm t ca mt nh th sp phi gi t cuc i. Li th v th trm bun, su lng, y suy t. Bn c ng thi yu th ca Hn Mc T bi thi nhn ni h h nhng tnh cm su lng nht, thm kn nht ca mnh trong thi i ci ti, ci bn ng ang t u tranh khng nh. Tnh cm trong th Hn Mc t l tnh cm thc do n s mi trong tri tim bn c. n tng v mt nh th ca t Qung Bnh y nng v gi s khng bao gi phai nht trong tm tr ngi Vit Nam.
CC LOGO I DIN THAM GIA VIT SCH VN MU 12
CN MT S LOGO CA MT S THNH VIN THAM GIA CHA CP NHT C. S CP NHT SAU.
Nhng ngi thc hin: Trnh by sch: Sa cha bi vit:
Quansuquatmo Conu Duongthuydo.hocmai.vn Tm kim v vit bi: Congchualolem_b Quinhmei Phaodaibatkhaxampham Money_22 (V cng vi s tham gia nhit tnh ca cc Mem yu thch mn Ng Vn ca din hocmai trn ton quc.) Xin chn thnh cm n cc bn gip Box Ng Vn 12 thc hin thnh cng d n ny.
A CH GP CHO CUN SCH VN MU 12 CC BN HY GI V EMAIL: EAGLEBOY1278@YAHOO.COM HOC GI TH GP QUA TIN NHN DIN N HOCMAI.VN QUA NICK QUANSUQUATMO RT HN HNH NHN C LI GP CHN THNH CA CC BN.
CC LOGO I DIN THAM GIA VIT SCH VN MU 12
CN MT S LOGO CA MT S THNH VIN THAM GIA CHA CP NHT C. S CP NHT SAU.
A CH GP CHO CUN SCH VN MU 12 CC BN HY GI V EMAIL: EAGLEBOY1278@YAHOO.COM HOC GI TH GP QUA TIN NHN DIN N HOCMAI.VN QUA NICK QUANSUQUATMO RT HN HNH NHN C LI GP CHN THNH CA CC BN.

Tuyen Tap Van Mau 12

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tuyen Tap Van Mau 12

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

3: Tnh thng l hnh phc ca con ngi.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

10: Nu suy ngh v quan nim ca em v HIV/AIDS

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

19: Anh ch hy trnh by suy ngh ca mnh v tnh mu t.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

24: Em i t Nc l mu xng ca mnh

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com