THUYT MINH V CON TRU

* M bai :
- Gii thiu v con Tru : Trog n~ bc tranh dn gian , trn con g lang sm tinh m , nhng bui chiu hm hay gia tra he nng la trn canh ng lang hinh anh con tru i trc' cai cay theo sau a la hinh anh quen thuc cua nng thn VN , th mi co cu " Con tru la u c nghip ".

* Thn bai :
- Ngun gc : Con tru cua VN vn co ngun gc t loai tru rng vung m ly . c ng` xa sn bt thun hoa , h` a tr thanh vt nui thn thuc nht cua nhg min thn qu - Phn loai +Tru thuc ho bo , b guc chn, nhom v nhai lai , sng rng . + Tru cua Vn thuc ging thun chung tc la gig tru m ly , tm voc nho n TB so vs cac loai tru cua Nam a . - c ? cu tao : Tru to ln, kho mnh, thn hnh cn i. + TRu trng thanh co chiu cao TB t 1m2~>1m4 - Da tru mng v bng lng. - Lng en mt, tha, cng v st vo da. + Da tru day , lg rm , cng . Tru thng co mau xam en . Mt s con t bin gen co mau trng - u: Tru c u di v to nhng va phi, tru ci u thanh v di. Da mt tru kh, ni r cc mch mu. Trn rng phng hoc hi g. Mt to trn, lanh l, c m mt mng, lng mi di rt d thng. Mi kn, lc no cng bng t. Mm rng, c rng u, kht, khng st m. Tai tru to v pha trong c nhiu lng. Tai tru dai c bng la a , la mit , rt linh hoat . c bit l cp sng thanh, cn i, en, ngn sng u.Sng tru hinh canh cung ( li lim ) . u nhon thng dung t v . - C v thn: C tru di va phi, lin lc, c rng, su. Lng tru di thng nhng cng c con hi cong. Cc xng sn to trn, kht v cong u. Mng tru to, rng v trn. - Chn: + Bn chn thon chc , co mong sng thng to, gn guc, vng chi giup tru di chuyn tt moi ia hinh. Hai chn trc ca tru thng v cch xa nhau. Bn chn thng, trn tra, va ngn v va to. Cc mng kht, trn, en bng, chc chn. Chn i khng chm khoeo, khng qut mng v hai chn sau i ng du bn chn trc hoc hi chm v pha trc. - ui: To, thon ngn, cui ui c mt tm lng xua rui mui. ui tru dai co tum lg dung xua ui rui mui hoc cac loai ki sinh khac - c im sinh trng : +Tru sinh sng khp ni . Thc n cua chung la cac loai co , rm ra va 1 s la cy + Tru la ng vt co vu , sinh san n tinh . Tru cai e theo mua , thng vao vu xun he . + Nghe con mi chao i cha co sng , cha moc rng chi sau 1 vai ting a co th i lai c . + Nghe c 3 tui thi moc rng ca , 6 t? thi thanh tru trng thanh , ham trn co 8 rng . Tru ko co ham di . + Mt i tru me e t 5~>6 ln . Thng thi mi 1 ln nghe con .

+ Tru c trng thanh t 450-500kg + Tru cai trng thanh nng t 300-400 kg * c tnh, cch nui dng: - Tru rt d nui, hay n, chng ln, tnh nt li hin lnh. - Hng ngy, cho tru ung nc sch y (mi con khong 30 -> 40 lit nc cho mt con). - Nu tru lm vic ban ngy nn cho tru n ba ba chnh sng, tra v ti. Sau khi i lm v khng nn cho tru n ngay m nn cho tru ngh ngi, sau tm ra sch s, khong 30 pht sau cho tru ung nc c pha t mui ri mi cho n. - Ma nng, khi lm vic xong th khng cho tru ung nc ngay, cho ngh ngi khong 15 n 20 pht ri cho t t ung. - Chm sc tru cng rt d dng. Nn xoa bp vai cy ca tru sau khi ko cy xong. Tm ra v cho ngh ngi u n. Mi bui lm vic tru cn ngh hai ln , mi ln khong 30 pht n mt ting ng h. Nu tru lm vic lin tc 5 -> 6 ngy phi cho tru ngh mt ngy. - Trong thi gian lm vic nu thy tru c du hiu mt, sc kho gim st, nn cho tru ngh 4 5 ngy v bi dng c ti, cm, cho - Tac dung - ich li : + nng thn , t xa n nay , tru la ngun sc keo chinh . - Tru rt kho v sing nng, cn c, thng minh, ko cy gip ngi nng dn ngoi ng sut c ngy t sng sm tinh m. Tru chng n h cng vic nng nhc. Tru c dung keo cay ba . 1 con tru tt 1 ngay co th giup ng` ng dn cay t 3-4 sao rung ; min nui tru c dung vn chuyn g , khi khai thac lm nghip ; ng bng tru c dung vao chuyn san phm ng nghip sau vu mua . + Tru con la ngun cung cp thc phm : Thit tru nao , dam cao , h` a thanh nhng mon n c san , thit tru nng la tt , thit tru xao rau mung , rau cn ; Sa tru cht lng ko kem sa bo , mt con cai trog 1 vu co th cho ti 500 l sa + Da tru , xng tru va sng c dung trog cac ngh thu cng mi ngh : Cai trng trng quen thuc ko th thiu da tru ; xng tru , sng dung lam lc , cham kham + Phn tru : dung bon rung . - Y nghia lich s vn hoa xa hi : + Con tru a gn bo vs tui th cua n~ a tre cung thn qu : Chn tru - ct co - tha diu - thi sao ( trn nhng bc tranh c t xa xa a co hinh anh quen thuc : chu muc ng ngi trn lng tru thi sao . + inh B Linh tng ci tru anh trn gia , sau nay tr thanh Hoang + Con tru gn lin vs l hoi vn hoa dn gian : Hi " m tru " cua cac dn tc ty nguyn Hi " choi tru " sn "D ai bun u, bn u Mng chn thng tm chi tru th v D ai bn rn trm b Mng chn thng tm nh v chi tru" Tm hiu ngun gc y thy rng l hi chi tru c mt ngha rt quan trng trong i sng ngi Sn t xa ti nay. Ngoi nhu cu vui chi, tm hiu, qua l hi ngi ta tng nh n cng n ca cc v thn, duy tr k cng lng x, cu nguyn cho

"nhn khang, vt thnh". Chi tru khng ch n thun "hai con tru chi" m n tr thnh tc l, tn ngng c o vng bin Sn. Ngi dn t vo l hi nim tin v hy vng bi nhng cp tru chi s quyt nh thng thua, thnh bi cho phe gip ngy trc, phng x ngy nay. Ngi Sn gn l hi chi tru vi vic th cng thnh hong lng vi mong mun nhng chuyn i bin thun bum xui gi, cho nn ngy Hi cng tr nn thing ling, trang trng. Vo Hi, mi ngi c dp ho mnh vo cng ng tnh cm kt ni bn cht, gn b hn. V th m tinh thn on kt, thc cng ng cng c duy tr, khng nh. + TRuyn c tich nxa cua vit nam a co mt con tru ( tri khn cua ta y ) + Con tru a c chon lam " linh vt " cho th vn hi g Nam a ln th 22 tai VN

* Kt bai :
- Con tru la vt nui quen thuc nht - Du t nc phat trin cg nghip hoa , hin ai hoa , din tich canh tac co th bi thu hep lai , nhg ko bh` vng bog nhng con tru cn mn lm lui trn canh ng lang . " Bao gi cy luc con bg Thi con ngon co ngoai ng tru n " .

Thuyt minh v Bn Nh Rng

I. MB Thnh ph H Ch Minh qu ta vit nn thin anh hng ca ngn nm sng chi lu danh n mun i Li ca ngn ln trong ta nim t ho c l cng dn ca thnh ph anh hng mang trong mnh bao du n lch s thing ling sut hnh trnh u tranh oai hng : Vit Nam ta li gi tn mnh. T thnh ph ny, ti Bn Nh Rng, Bc H ra i tm ng cu nc v th trong 64 tnh thnh ch duy nht ni y c vinh d mang tn Bc knh yu v Bn Nh Rng c xy dng thnh bo tng H Ch Minh tr thnh a ch thn thng vi nhn dn c nc ni chung, nhn dn thnh ph ni ring. II. TB 1. V tr: Ngt mt th k ri (150 nm) tri qua bao bin c thng trm, Bn Nh Rng vn sng sng uy nghi ti s 1 ng Nguyn Tt Thnh qun 4 thnh ph H Ch Minh ( xa l ng Trnh Minh Th). Ngay mt ca ng thng cng sm ut nht nc-cng Si Gn. Bn Nh Rng nm ngay trung tm, trc mt l bn Bch ng lng gi. Khi thnh ph ln n c khu vc lung linh huyn o gp phn t im thnh ph thm lng ly, xng danh l hng ngc ca Vin ng. 2. Lch s tn gi: Ngy 4/3/1863, ngay sau khi chim c thnh Gia nh, thc dn Php tin hnh m cng Si Gn v xy dng tr s ca cng ty vn ti Hong . Ta nh 3 tng (2 lu) c xy dng theo li kin trc phng Ty nhng trn nc nh c gn 2 con rng ln bng t hnh tri chu theo m tp Lng long chu nguyt. V th ta nh c gi l Nh Rng v bn cng c gi l Bn Nh Rng ( gii bnh dn gi l S ng Nm do vin qun Nm x Php ng ra xy dng). Nm 1979, y ban nhn dn

thnh ph trao cho S vn ha thng tin thnh ph xy dng ni y thnh khu lu nim Bc H. Thng 10/1995, Khu lu nim tip tc chnh l, nng cp thnh bo tng H Ch Minh. 3. Kin trc: C l trong c nc ta, k c hng trm cng trnh kin trc thi Php cn li, khng mt ngi nh no m kiu cch d bit "thng ta h ty", r nt nh Nh Rng. Nhng con rng bng s men xanh un khc trn mi nh. C ti liu ni con rng ny ly t Vn Miu (H Ni). Khi Bc H ra i t bn sng ny, mi Nh Rng cn gi ng cnh v ca nh lc mi lm. Nhng ngy nay v mi xa hng, trn nc vn c hai con rng, song u th quay ra v ngi lp l loi phng ch khng p, khng cong p xp m dng nh t sng, theo kiu thun ty Vit Nam. Ta nh c xy dng theo li kin trc phng Ty nhng c kt hp kin trc phng ng. Trn nc nh c kin trc n cha. Pha trn nc c gn ph iu mang biu tng ca cng ty hnh u nga v hnh m neo Gi l bn Nh Rng nhng n thng 10/1865 ni y mi c xy dng ct c th ng treo c hiu tu thuyn cp bn. V n 1899, mi xy dng bn bng vn dy gm nhiu bn mi bn cch nhau 18 m. Nm 1919, mi xy bn bng b tng v n thng 3/1930 bn mi hon thnh ch c 1 bn di 430 m. Nm 2001, bc tng Nguyn Tt Thnh c tc nn ngay chnh din ta nh lm bo tng thm uy nghi xng tm vc ln lao
Ngay t nhng ngy u mi thnh lp, vi 03 phng trng by (250m2), sau hai ln chnh l (1990, 1995) lc ny c 09 phng vi 1482,62 m2 din tch trng by; 02 phng kho cha 10.927 ti liu, hin vt v 450 hin vt trng by ngoi tri. Trong 09 phng trng by hin ti, c 06 phng trng by nhng chuyn c nh bao gm nhng t liu, hin vt, hnh nh lin quan ti tiu s, s nghip hot ng cch mng ca Ch tch H Ch Minh; 03 phng trng by chuyn thi s, p ng yu cu nhim v chnh tr tuyn truyn trong tng thi gian nht nh.

4. Cc s kin lch s lin quan n Bn Nh Rng: Thi gian tri qua cng ngy Bn Nh Rng cng tr thnh a ch c lu gi nhng s kin trng i gn lin vi vn mnh dn tc. Ngy 5/6/1911, ngi thanh nin Nguyn Tt Thnh vi 2 bn tay trng bc xung con tu Latouche Treville trong cuc hnh trnh 30 nm y chn khng ngh: Ngi i khp bng c chu M, chu Phi Nhng t t do nhng tri n l. n nhn nh sng ca ch ngha Mc_L-nin tm ra mt tri chn l ri tr v lnh o c dn tc tng khi ngha thng 8/19945 thng li lp ra nc Vit Nam dn ch cng ha ( nay l cng ha x hi ch ngha Vit Nam). V sau vn theo t tng ca Ngi, nhn dn ta tip tc cuc hnh trnh X dc Trng Sn i cu nc t ma xun 1975 non sng gm vc hnh ch S thn thng ni lin mt di: u tri ngt nh H Giang C Mau mi t m mng ph sa. Sut nhng nm khng chin chng Php, chng M ni y c nhn dn thnh ph chn lm a im t chc nhng cuc mt-ting, biu tnh, bi cng phn i chnh quyn thc dn v bn tay sai Xc ng nht l s kin vo ngy 13/5/1975 con tu Sng Hng cp bn chnh thc ni con ng bin thng thng gia 2 min Nam-Bc. 5. Ni dung trng by: Vi lch s thing ling ca Bn Nh Rng, ni y lu truyn bit bao t liu hin vt qu gi gip mi ngi hiu r hn v cuc i, s nghip cch mng ca v

lnh t thin ti, ngi cha gi knh yu. Qua nhiu ln chnh l v c bn bo tng xy dng thnh 12 phng trng by khong 170 t liu, hnh nh, hin vt(c nhng hin vt ln u tin c trng by v qu hng, gia nh, s nghip cch mng t nc). Nu ai tng n vi bo tng u lng ngi khi nhn tn mt chng kin nhng k vt v Ngi. Ta va knh phc va xc ng lm sao khi ng trc i dp cao su mn vt-i dp Bc i khp th th gian, ci o b ba sn rch m Bc i tip nhng v lnh t nc ngoi, bt ch 2 u xanh m Bc vch ng i tng pht tng gi c bit l nhng bt tch trong nhng vn kin ca ngi lm thay i dn tc. Mt s nhng chuyn lin quan: nhng tuyn ngn bao qut mi thi i: Nam Quc Sn H ca L Thng Kit, Bnh Ng i co ca Nguyn Tri, bn tuyn ngn c lp khai sinh ra nc dn ch cng ha. Su phng cn li trng by cc hin vt t tng on kt ca H Ch Minh, tnh cm ca Bc i vi min Nam Min Nam lun trong tri tim ti. n th Bc H min Nam nhn dn th hin tnh cm. Hin ti bo tng l mt trong nhng a ch nhn dn n nghin cu, giao lu, tm hiu v cuc i v s nghip cch mng ca Bc. Hng nm, bo tng thu ht hng triu du khch trong nc v ngoi nc. Mi ngi tn vinh, nghing mnh tm phc trc mt con ngi bnh d m v i, mt danh nhn vn ha th gii, mt anh hng gii phng dn tc: Bao ni au nhn loi Bc au ring Nim vui Bc chia u trn tri t. 6. Hoa vin: Vi din tch gn 1500m2 xy dng lm ta nh th din tch cn li trong 1200m 2 l hoa vin trn ngp mu xanh l vi khng kh thong mt, khung cnh th mng bao gm trn 400 gc cy qu t khp mi min ca t nc hi t v y khoe sc ta hng. Ta bi hi khi ngm gc cy Tn To ca c tng b th Nguyn Vn Linh, gc cy b ca tng thng n , Nhng cy trn tr nha sng em n khung cnh thanh bnh. III. KB: Bn Nh Rng, bo tng H Ch Minh vinh d c chn lm biu tng ca thnh ph nhn ngy k ngim 300 nm Si Gn Thnh ph H Ch Minh. Ngy ngy lp lp cc th h con chu vn n ci u trc tng i ca Ngi thp nn nhang by t lng tn vinh v tri n con ngi p nht mi thi i ca dn tc. Ai cng thm nh: Xin nguyn cng Ngi vn ti mi Vng nh mun ngn di Trng Sn xy dng t nc ng hong to p, snh vai vi cc cng quc nm chu.

La l mt trong nm loi cy lng thc chnh ca th gii. i vi ngi Vit chng ta cy la khng ch l mt loi cy lng thc qu m cn l mt biu tng trong vn chng n di "bt cm","ht go". Vit Nam, mt nc c nn kinh t nng nghip t hng ngn nm nay. T mt nc thiu lng thc trm trng trong nhng nm chin tranh nhng hin nay, nn nng nghip ca nc ta khng ch sn xut ra mt lng ln lng thc p ng nhu cu trong nc m cn xut khu sang nhiu th trng ln trn th gii. Trong ngnh

trng la nc ta l mt trong nhng ngnh ngnh sn xut lng thc v cng quan trng v t c nhng thnh tu ng k, a Vit Nam tr thnh nc xut khu go ln th hai trn th gii. i vi ngi Vit chng ta, hay phn ln dn chu ni chung, cy la (tn khoa hc l Oryza sativa) v ht go l mt loi thc phm ht sc gn gi v ng mt vai tr cc k quan trng trong dinh dng. Ngay t khi cn trong lng m, chng ta lm quen vi cm go, v ln ln theo cy la cng ht go. Vi bn sc vn ha nng nghip, cy la v ht go cn l mt biu tng ca cuc sng. Ca dao, khu ng chng ta c cu Ngi sng v go, c bo v nc, hay Em xinh l xinh nh cy la, v.v.. - Qua hng nghn nm lch s, la l cy lng thc ch yu nui sng cc th h ngi Vit cho n nay. Trong i sng tinh thn ca con ngi, cy la cng gn b thn thit v cng. iu c th hin rt r trong ngn ng hng ngy, trong cch ni, cch t tn, gi tn t ca ming ca nhng ngi hai sng mt nng. Bt u t lc nm ht mng xung ng. Thng thng nm bui sng th bui chiu mng "ngi" c, tc l r bm c vo t v mm nhn xui hng ln tri. Bc nng dn hon ton c th yn tm v n sng c trong mi trng mi, ch thc ca n. Qua hm sau, mm nh ln cao hn, bt u c cht xanh xanh, ngi ta bo l m "xanh u". M cng c "gan". "Gan m nm thn non, d b gy nt. Nh khng kho, nh gip "gan" th dnh m s "cht". Cy xung c vi ba hm th la m r mi, gi l bn chn hay "ng chn". Cng nh ch "ngi" trn, ch "ng chn" rt chnh xc, rt hnh tng, v ch vi ba hm trc do mi cy, mi cy la u ng nghing, xiu vo, thm ch c cy cn b ni trn mt nc na. Gi y "ng chn" c, tc l cng ging nh ngi ta, c mt t th ng chn vng vng, chc chn bm trn mt t. Khc vi lc ny mm, cy la sinh si bng cch " nhnh". Nhnh "con" nhnh "ci" thi nhau mc ra, tn vn thnh khm. Vo khong thng hai m lch, khp cnh ng mn mn mu xanh. Dng cy thon th, mm mi, sc l non t y sc sng gi ci g y ti tr, xinh xn, du dng. chnh l lc cy la "ang th con gi", thi p nht ca i la, i ngi. Gp hm tri quang my tnh, ng u lng m trng, cnh ng tri ra bt ngt, p ta bc tranh. Ht thi k xun xanh, la chuyn sang giai on "trn mnh", "ng ci" ri "m ng". ng la to nhanh, nng ma ri mi ngy mi khc. "La chim lp l u b/H nghe ting sm pht c m ln". Nu ma thun gi ho ch mi hm l la tr xong. Nhng chng may gp k kh hn th ng khng tr ln c, ngi ta bo b "nghn". "Nghn" l cc lm ri, l c ci g n vng vng, nh un c trong lng... Ngoi ra cng c th b "ng", b "nm" lc gp gi ln ma to. ng b ta s nht cnh ny v my thng trng cy sp n ngy hi qu. Nu chng may b "ng" non th ht thc s lp lng, coi nh hng n. Cn la "nm" di nc, ngm vi ngy th ht

thc trng ln, nt nanh v ny mm ngay trn bng. Mm nh trng trng xt rut. Xt rut v khoe vui vi nhau, thc nh ti "nhe rng ci" ng ! Ngi nng dn xa nay vn mc mc, cht phc. Chng phi h vn v g u. Ch v gn gi qu, thn quen qu. Ban ngy vc cuc ra ng thm la. Ban m gic m ton thy nhng cy la. La l i no, l ngi bn c th s chia ni nim, bun vui tm s. Tri qua chiu di cc th h, i la ln vo i ngi. V ri, i ngi li chan ho, gi gm vo i la thng qua nhng t ng nm na, nhng tn gi sinh ng k trn. Cy la gn gi vi ngi nng dn cng nh b tre, khm chui. Bi vy thm m tnh ngi v hn qu, cng nng ma, sng gi, cng nng nn ho quyn thn thng. Nng nghip Vit Nam vn mang dng dp mt nc -nn cng nghip la nc bao i nay cho nn cy la gn b ,gn gi vi ngi Vit,hn Vit l l d nhin.