CHNG 1: I TNG NGHIN CU CA THNG K HC 1.1 S lc s ra i v pht trin ca khoa hc thng k 1.1.

1 Khi nim Trn gc l lun: Thng k l mt mn khoa hc kinh t, nghin cu mt lng trong mi lin h cht ch vi mt cht ca cc hin tng v qu trnh kinh t x hi pht sinh trong iu kin thi gian a im c th. Trn gc thc t: Cng tc thng k l vic vn dng cc phng php nghin cu mt lng ca cc hin tng kinh t - x hi trn c s ng dng l thuyt xc suthnh thnh h thng phng php thng k, h thng ch tiu phn tch vn dng trong cng tc thng k. Nh vy, thng k hc l h thng cc phng php dng h thng, phn tch v x l cc con s ( mt lng) ca cc hin tng kinh t x hi tm hiu bn cht v quy lut vn c ca chng ( mt cht) trong iu kin thi gian v khng gian c th. 1.1.2 S lc s ra i v pht trin ca thng k hc Thng k hc ra i v pht trin theo yu cu ca x hi. Lch s pht trin ca loi ngi tri qua cc thi k: Thi k cng sn nguyn thy: Thi k ny cha c sn xut, cha c chim hu t nhn v t liu sn xut, ca ci do thin nhin cung cp v l ca chung, loi ngi cha c tnh ton nn cha c nhu cu v thng k. Thi k chim hu n l: c s hu t nhn v t liu sn xut ( t, nng n), c sn xut, c d tha, ca ci d tha thuc v ngi chim hu t liu sn xut ( ch n). Nn ch n hoc trc tip hoc gin tip ghi chp, tnh ton nhng ti sn thuc s hu ca mnh nh: c bao nhiu rung t, nh ca, chu b Thc t cc di tch c ca Hy Lp, Trung Quc, Ai Cp, La M th nhng ghi chp v tnh ton ny cn n gin, mang tnh cng dn c th ni rng l nhng cng vic s khai ca thng k.

 Thi k phong kin: Sn xut pht trin hn, sn phm nhiu hn, phm vi chim hu t liu sn xut m rng hn nn yu cu tnh ton nhiu hn v phc tp hn. Cc ti liu c cho bit hu ht cc nc Chu u v Chu t chc vic ng k k khai v rung t, nhn khu, ti snNhng cng vic ny th hin tnh cht thng k. Sn xut nng nghip ngy cng pht trin, sn phm di do dn n nhu cu trao i hng ha, cc nghnh ngh th cng ra it cng vic ghi chp cng c m rng ra cc ngnh, nhng thng k hc cha c hnh thnh. Thi k t bn ch ngha c: Lc lng sn xut pht trin hn, cc ngnh sn xut mi ra i nh cng nghip, giao thng vn ti, thng nghip Cc hot ng kinh t x hi ngy cng phc tp hn, s phn cng lao ng x hi cng pht trin, phn chia giai cp v u tranh giai cp gay gt. phc v cho giai cp thng tr, i hi phi theo di mi mt ca i sng kinh t - x hi. Ngi ta i su nghin cu v l lun v cc phng php thu thp, tnh ton cc ti liu sao cho phn nh ng hin tng v gip cho ngi lm cng tc qun l kinh t, qun l x hi iu hnh tt cc cng vic ca mnh. Cui th k 17 mt s ti liu sch bo ca thng k xut bn v mt s trng bt u ging l lun thng k. thi k ny s pht trin ca ton hc nht l l thuyt xc sut gp phn trang b thm phng php tnh ton v qun l cng vic ca cc nh thng tr. Nh vy thng k hc hnh thnh vo cui th k 17, u th k 18 v ch ngha t bn c to iu kin cho thng k hc pht trin. Thi k hnh thnh v pht trin ca x hi ch ngha: thng k hc pht huy tc dng tch cc v ngy cng hon thin v l lun v phng php c th phn nh ng thc t khch quan x hi. nc ta, trong khng chin chng Php (1945- 1954) chng ta s dng cng tc thng k vi cc thnh tu ca khoa hc thng k th gii ln n ch phong kin, thc dn, ng vin ton dn lm khng chin thng li.

1.2 i tng nghin cu ca thng k hc - Phm vi i tng nghin cu ca thng k bao gm cc hin tng v qu trnh kinh t x hi: Cc hin tng v dn s, lao ng; Cc hin tng v qu trnh ti sn xut ca ci vt cht ca x hi, s pht trin ca nn kinh t quc dn qua bn khu: sn xut- phn phitrao i- tiu dng; Cc hin tng i sng vt cht, vn ha ngh thut, Cc hin tng v sinh hot chnh tr- x hi, an ninh trt t; Ngoi ra thng k hc cn nghin cu cc hin tng t nhin n s pht trin ca cc hin tng kinh t x hi, nh nh hng ca kh hu, thi tit, cc bin php khoa hc k thut - Thng k nghin cu mt lng trong mi quan h cht ch vi mt cht ca s ln hin tng v qu trnh kinh t x hi. Mt lng ( nhng biu hin c th, o lng c) Quy m ca hin tng: Cc mc to nh,ln b, rng hp Kt cu ca hin tng: Hin tng to nn t cc b phn no, chim t l % l bao nhiu; Tc pht trin ca hin tng: So snh mc ca hin tng theo thi gian thy mc tng hay gim ca hin tng; Mc ph bin ca hin tng; Mi quan h t l ca cc hin tng hoc cc tiu thc ca cng mt hin tng. Lin h cht ch vi s ln ca cc hin tng Thng qua cc mt lng ca hin tng nh gi bn cht ca hin tng nh qui m to nh, b phn no nhiu hay t, xu hng tin ln hay gim i, mc ph bin ca hin tng nh th noTuy nhin nh gi mt cch khch quan bn cht ca hin tng th

mt lng ca hin tng phi c th hin s ln n v ch khng phi tng n v c bit; V d: nh gi kt qu hc tp ca hai sinh vin A v B cn phi da vo kt qu hc tp nhiu k, nhiu mn; da vo thc phn u tham gia cc phong tro on th, quan h bn bVic lm nh vy gi l hin tng nghin cu v mt s ln. Thng k nghin cu bn cht v quy lut ca hin tng, m thng qua mt lng c th nh gi bn cht v quy lut ca hin tng. 1.3 Mt s khi nim thng c dng trong thng k hc 1.3.1 Tng th v n v tng th a, Tng th thng k Tng th thng k hay cn gi l tng th chung l tp hp cc n v c bit ( hay phn t) thuc hin tng nghin cu, cn quan st, thu thp v phn tch mt lng ca chng theo mt hay mt s tiu thc no . Xc nh tng th l xc nh phm vi ca i tng nghin cu. Ty theo mc ch nghin cu m tng th xc nh c khc nhau. Tng th thng k chia thnh cc loi: - Tng th ng cht v tng th khng ng cht - Tng th chung v tng th b phn b, n v tng th thng k n v tng th thng k gi tt l n v tng thl phm tr ch v n v c bit c mt hay mt s c im, c trng chung kt hp to thnh tng th thng k.

CHNG 3: IU TRA CHN MU 3.1 Khi nim, ngha ca iu tra chn mu Khi nim iu tra chn mu l mt loi iu tra khng ton b. T tng th hin tng cn nghin cu ngi ta chn ra mt s n v mang tnh cht i biu cho tng th iu tra. Cc n v c iu tra phi c chn theo cc phng php khoa hc m bo tnh cht i biu cho tng th. V d: iu tra t l ph phm ca mt hng sn xut m tm. Ngi ta thng chn ra mt s gi m nht nh, xc nh t l ph phm ca s gi c chn ( gi s l 2%). S dng kt qu ny tnh ton v suy rng ra thnh t l ph phm ca ton b sn phm m hng sn xut. Trong iu tra chn mu ngi ta c bit ch ti hai vn c bn l: La chn cc n v mu sao cho i din cho ton b tng th; S dng cng thc no tnh ton v suy rng ra ton b tng th. Tng th mu: l tng s cc n v c chn ra mang tnh cht i biu cho tng th chung c iu tra. K hiu: tng th mu - n, tng th chung N n v mu: l n v i biu cho tng th c chn ra iu tra. Bnh qun mu: l lng bin bnh qun ca cc n v mu K hiu: Bnh qun mu trong tng th chung T l mu: L t l ca b phn c biu hin ging nhau v tiu thc nghin cu trong tng th mu. K hiu: t l mu p, t l chung P; Cng thc tnh t l mu: P =
m n

, bnh qun chung

S bnh qun mu cng c tnh theo cc cng thc ca s trung bnh cng

Trong : m l s n v mu c cng biu hin n l s n v mu ngha

iu tra chn mu l phng php iu tra khng ton b khoa hc nht, nhm thu thp cc ti liu ban u cn thit m bo co thng k nh k khng thc hin hay khng theo di c.