VI T NAM T

Chng IV NM 1954 Bi 21

N NM 1975

XY D NG CH NGHA X H I MI N B C, U TRANH CH NG QU C M V CHNH QUY N SI GN MI N NAM (1954 1965) I. TNH HNH V NHI M V CCH M NG N C TA SAU HI P GI-NE-V 1954 V NG DNG 1. Tnh hnh
V i Hi p nh Gi ne v , cu c chi n tranh xm l c c a Php c M gip ch m d t.

NH

ng dng

a. Mi n B c :
- Ngy 10/10/1954, qun ta ti p qu n H N i. - Ngy 1/1/1955, Trung ng ng, Chnh ph v Ch t ch h Ch Minh ra m t nhn dn th . - Ngy 16/ 5/1955, Php r i kh i H i Phng, mi n B c hon ton gi i phng.

b. Mi n Nam :
- Gi a thng 5/1956, Php rt kh i mi n Nam khi cha th c hi n hi p thng t ng tuy n c th ng nh t Vi t Nam theo i u kho n c a Hi p nh Gi-ne-v.. - M thay Php, a tay sai Ng nh Di m ln n m chnh quy n mi n Nam, m mu chia c t VN, bi n mi n Nam Vi t Nam thnh thu c a ki u m i, cn c qun s ng Dng v ng Nam . - V i m mu c a M v chnh quy n Ng nh Di m , n c ta t m th i b chia c t lm hai mi n

2. Nhi m v :
- Do m mu c a M - Di m, cch m ng dn t c dn ch nhn dn c a c n c cha hon thnh. - Mi n B c hn g n v t thng chi n tranh, khi ph c kinh t , ti n ln CNXH, - Mi n Nam ti p t c cu c cch m ng dn t c dn ch nhn dn, th c hi n ha bnh th ng nh t n c nh.

Tnh hnh Vi t Nam sau Hi p c a hai mi n Nam B c .

nh Ginev v nhi m v

cch m ng

II. MI N B C HON THNH C I CCH RU NG T, KHI PH C KINH T , C I T O QUAN H S N XU T (1954 1960) 1. Hon thnh c i cch ru ng t, khi ph c kinh t , hn g n v t thng chi n tranh (1954 1957) a. Hon thnh c i cch ru ng t :
56

- Do th c t mi n b c , yu c u c a nng dn , c ng c kh i lin minh cng nng , m r ng m t tr n th ng nh t . y ban c i cch ru ng t Trung ng ra ngh quy t : y m nh pht ng qu n chng th c hi n c i cch ru ng t - Trong hn 2 nm (1954 1956), qua 5 t c i cch ru ng t ( k c t 1 ti n hnh trong khng chi n ), mi n B c t ch thu, trng thu, trng mua kho ng 81 v n hcta ru ng t, 10 v n tru b v 1,8 tri u nng c chia cho 2 tri u h nng dn lao ng. Kh u hi u Ng i cy c ru ng tr thnh hi n th c. H n ch :ta ph m m t s sai l m nh u t trn lan c nh ng a ch khng chi n c cng v i cch m ng.. Quy nh m m t s nng dn, cn b , ng vin thnh a ch . ng, Chnh ph pht hi n v k p th i s a ch a trong nm 1957 nn h u qu sai l m c h n ch v ngha th ng l i c a c i cch ru ng t v n to l n, kh i cng nng lin minh c c ng c .

b. Khi ph c kinh t , hn g n v t thng chi n tranh . K h p th IV, Qu c h i kha I : Ra s c c ng c mi n B c b ng cch y m nh v hon thnh c i cch ru ng t ng theo k ho ch , ra s c khi ph c kinh t v pht tri n kinh t - vn ha * Nng nghi p: + Kh n hoang, tng v , tng thm n tru b, s m thm nng c .
+ Xy d ng cng trnh th y nng m i ,m r ng di n tch t i v tiu n c.

+ Nm 1957, s n l ng lng th c t trn 4 tri u t n, n n i kinh nin mi n B c cn b n c gi i quy t. * Cng nghi p:

+ Khi ph c, m r ng v xy d ng nhi u nh my, x nghi p m i. + Cu i nm 1957, c 97 nh my, x nghi p l n do nh n c qu n l.

* Th cng nghi p, thng nghi p:

+Nhanh chng khi ph c, m b o cung c p cc m t hng thi t y u cho nhn dn. + Gi i quy t vi c lm cho ng i lao ng . + Ngo i thng t p trung trong tay nh n c .Nm 1957 , mi n B c mua bn v i 27 n c. * Giao thng v n t i: khi ph c 700 km ng s t, s a ch a v lm m i hng nghn km ng t, xy d ng b n c ng, ng hng khng dn d ng qu c t * Vn ha, gio d c c y m nh . + H th ng gio d c ph thng 10 nm . + Xy d ng tr ng i h c . + Hn 1 tri u ng i c xa m. *Yt : + c quan tm xy d ng. + N p s ng lnh m nh , gi gn v sinh c v n ng th c hi n kh p m i ni.

c. ngha:
+ C ng c chnh quy n dn ch nhn dn.
57

+ Tng c ng kh nng phng th t n c. + M r ng M t tr n dn t c th ng nh t . + Quan h ngo i giao v i nhi u n c trn th gi i.

2. C i t o quan h s n xu t, b c (1958 1960) a. C i t o quan h s n xu t: * 1958 1960:

u pht tri n kinh t

- x h i

- Mi n B c c i t o quan h s n xu t XHCN i v i nng nghi p, th cng nghi p, thng nghi p nh , cng thng nghi p t b n t doanh, khu chnh l h p tc ha nng nghi p. - Kh p ni si n i phong tro v n ng xy d ng h p tc x . - Cu i 1960, mi n B c c trn 85 % h nng dn v i 70 % ru ng t vo h p tc x nng nghi p, hn 87 % th th cng, 45 % ng i bun bn nh vo h p tc x. i v i t s n dn t c , ta c i t o b ng phng php ha bnh, cu i 1960 c hn 95 % h t s n vo cng t h p doanh . * K t qu : xa b c b n ch ng i bc l t ng i, thc y s n xu t pht tri n.

* H n ch :
- Sai l m nh ng nh t c i t o v i xa b t h u v cc thnh ph n c th . - Th c hi n sai nguyn t c xy d ng h p tc x l t nguy n, cng b ng, dn ch nn khng pht huy tnh ch ng, sng t o trong s n xu t .

b. B c u xy d ng v pht tri n kinh t , x h i: * Kinh t :

- Tr ng tm l pht tri n kinh t qu c doanh. - Nm 1960 c 172 x nghi p l n do trung ng qu n l v 500 x nghi p do a phng qu n l.

* Vn ha, gio d c, y t :
- Kinh t pht tri n nn gio d c ph thng pht tri n . - Nm 1960 s hoc sinh tng 80 % so v i 1957. - C s y t tng 11 l n so v i 1955.

*Trong nh ng nm 1954-1960, mi n B c t nh ng thnh t u g trong cng cu c khi ph c kinh t v hn g n v t thng chi n tranh. *Cng cu c c i t o quan h s n xu t x h i ch ngha mi n B c t 1958-1960 t d c nh ng thnh t u v h n ch g? III. MI N NAM U TRANH CH NG CH M DI M, GI GN V PHT TRI N L C L NG CCH M NG TI N T I NG KH I(1954-1960). 1. u tranh ch ng ch M Di m, gi gn v pht tri n l c l ng cch m ng (1954 1959)
- G a nm 1954, cch m ng mi n Nam chuy n t u tranh v trang sang u tranh chnh tr , i thi hnh Hi p nh Gi-ne-v, b o v ha bnh , gi gn v pht tri n l c l ng cch m ng .
58

i hi p thng t ng tuy n c th ng nh t t n c, i cc quy n t do, dn sinh, dn ch ; ch ng t c ng, di t c ng, trng c u dn .... - Tiu bi u l Phong tro ha bnh c a tr th c v nhn dn Si Gn Ch L n (thng 8/1954) - Phong tro b kh ng b , n p nhng v n dng cao, lan r ng kh p thnh th v nng thn, li cu n m i t ng l p nhn dn tham gia, hnh thnh m t tr n ch ng M Di m v chuy n d n sang dng b o l c, ti n hnh u tranh chnh tr k t h p v i u tranh v trang, chu n b cho cao tro cch m ng m i. -

Cu h i :Phong tro u tranh ch ng ch M -Di m c a nhn dn ta mi n Nam di n ra nh th no trong nh ng nm u sau Hi p nh Gi ne v nm 1954? 2. Phong tro ng Kh i (1959 1960) a. Nguyn nhn
nh Di m ban hnh chnh sch t c ng, di t c ng, ra o lu t 10/59 t c ng s n ra ngoi vng php lu t, l my chm kh p mi n Nam lm l c l ng cch m ng b t n th t n ng, i h i ph i c bi n php quy t li t a cch m ng v t qua kh khn. - Thng 01/1959, H i ngh Trung ng ng 15 xc nh: cch m ng mi n Nam khng c con ng no khc l s d ng b o l c cch m ng nh chnh quy n M - Di m. Phng h ng c b n l kh i ngha ginh chnh - 1957-1959: Ng

quy n v tay nhn dn b ng con ng y u ,k t h p v i u tranh v trang. b. Di n bi n

u tranh chnh tr l ch

- Lc u phong tro n ra l t Vnh Th nh, Bc i (2/1959), Tr B ng (8/1959), sau lan kh p mi n Nam thnh cao tro cch m ng, tiu bi u l cu c ng kh i B n Tre. - Ngy 17/1/1960, ng kh i n ra 3 x nh Thu , Ph c Hi p, Bnh Khnh (huy n M Cy, t nh B n Tre), t lan kh p huy n M Cy v t nh B n Tre (huy n Gi ng Trm, Ba Tri, Chu Thnh) - Qu n chng gi i tn chnh quy n ch, l p y ban nhn dn t qu n, l p l c l ng v trang, t ch thu ru ng t c a a ch , c ng ho chia cho dn cy ngho. - Phong tro lan kh p Nam B , Ty Nguyn v m t s ni Trung Trung b . Cu i nm 1960, ta lm ch 600/1298 x Nam B , 3.200/5721 thn Ty Nguyn, 904/3829 thn Trung Trung b .

c. ngha
- Ging n n ng n vo chnh sch th c dn m i c a M .Lm lung lay t n g c ch tay sai Ng nh Di m. nh d u b c pht tri n nh y v t c a cch m ng mi n Nam t th gi gn l c l ng sang th ti n cng. - T kh th , ngy 20/12/1960, M t tr n dn t c gi i phng mi n Nam Vi t Nam ra i(do Lu t s Nguy n H u Th lm ch t ch). M t tr n on
59

k t ton dn ch ng M - Di m, l p chnh quy n cch m ng d i hnh th c y ban nhn dn t qu n.

Phong tro ng kh i 1959-1960 mi n Nam n ra trong hon c nh no? Nu di n bi n, k t qu v ngha? VI. MI N B C B C U XY D NG C S C A CH NGHA X H I (1961 1965) 1. i h i i bi u ton qu c l n th III c a H N i . a. Hon c nh l ch s : V T CH T- K THU T ng (thng 9/1960)t i

- Gi a lc cch m ng hai mi n Nam B c c nh ng b c ti n quan tr ng,mi n B c th ng l i trong vi c c i t o v khi ph c kinh t , cch m ng mi n Nam nh y v t sau ng Kh i . ng Lao ng Vi t Nam t ch c i h i i bi u ton qu c l n th III t ngy 5 n 10/9/1960 t i H N i.

b. N i dung:
ra nhi m v chi n l c cho cch m ng c n c v t ng mi n + Mi n B c: cch m ng x h i ch ngha c vai tr quy t nh nh t . + Mi n Nam: Cch m ng dn t c dn ch nhn dn c vai tr quy t

nh tr c ti p. + Cch m ng hai mi n c quan h m t thi t, g n b nhau nh m hon

thnh cch m ng dn t c dn ch bnh th ng nh t n c nh. nhn dn trong c n c, th c hi n ha

-Th o lu n Bo co chnh tr , Bo co s a i i u l ng. -Thng qua k h ach 5 nm l n th nh t (1961 1965) xy d ng c s v t ch t k thu t c a CNXH mi n B c. -B u BCH Trung ng ng do H Ch Minh lm Ch t ch v L Du n lm T ng B Th.

* ngha: l

i h i xy d ng CNXH nh t n c nh.

mi n B c, th c hi n ha bnh th ng

Cu h i : ih i i bi u ton qu c l n th III c a ng Lao ng Vi t Nam h p trong b i c nh l ch s nh th no ? Nu n i dung v ngha c a i h i. 2. Mi n B c th c hi n k ho ch Nh n c 5 nm (1961 1965)Xy d ng ch ngha x h i lm tr ng tm * Nhi m v :
Ra s c pht tri n cng ngi p v nng nghi p . Ti p t c c i t o x h i ch ngha . C ng c v tng c ng thnh ph n kinh t qu c doanh . C i thi n m t b c i s ng v t ch t v vn ha c a nhn dn lao ng . - C ng c quc phng, tng c ng tr t t v an ninh x h i .
60

* Cng nghi p:
c u tin xy d ng, v n u t chi m 48%, trong cng nghi p n ng chi m 80% - Gi tr s n l ng cng nghi p n ng nm 1965 tng 3 l n so v i 1960. - Cng nghi p qu c doanh chi m t tr ng 93% t ng gi tr s n l ng cng nghi p mi n B c , gi vai tr ch o. - Cng nghi p nh , ti u th cng gi i quy t c 80% hng tiu dng . -

* Nng nghi p:
ib - Cc h - H th - Nhi u ph n nng dn tham gia h p tc x nng nghi p. p tc x b c cao ra i , p d ng khoa h c k thu t . ng th y nng pht tri n . h p tc x v t nng su t 5 t n thc / ha.

* Thng nghi p:
- Thng nghi p quc doanh c c u tin pht tri n, gp ph n pht tri n kinh t . - C ng c quan h s n xu t m i , n nh v c i thi n i s ng nhn dn.

* Giao thng :
ng b , ng s t, ng lin t nh, ng sng, ng hng khng c c ng c . - Vi c i l i trong n c v giao thng qu c t thu n l i . -

* Gio d c y t :
- Gio d c t ph thng n i h c pht tri n nhanh. - Xy d ng 6.000 c s y t , xa b nhi u d ch b nh .

* Ngha v h u phng :
- Chi vi n cho mi n Nam v kh , n d c, thu c men . - Nhi u n v v trang, cn b qun s , y t gio d c, b nam chi n u v xy d ng vng gi i phng. * K ho ch nm nm i a vo

ang th c hi n c k t qu ngy 7/02/1965, M gy

chi n tranh ph ho i mi n B c l n th nh t, mi n B c chuy n h ng xy d ng v pht tri n kinh t cho ph h p v i i u ki n chi n tranh. Cu h i : Mi n B c t c thnh t u g trong vi c th c hi n k ho ch Nh n c 5 nm (1961 1965)? V. MI N NAM CHI N U CH NG CHI N L C CHI N TRANH BI T C A M (1961 1965) 1. Chi n l c Chi n tranh c bi t c a M mi n Nam. a. B i c nh l ch s :
Cu i 1960, hnh th c th ng tr b ng chnh quy n tay sai Ng th t b i , M th c hi n Chi n tranh c bi t (1961 1965).

nh Di m b

b. m mu - L hnh th c chi n tranh xm l c th c dn ki u m i, c ti n hnh b ng qun i Si gn , d i s ch huy c a h th ng c

61

v n M , d a vo v kh, trang b k thu t, phng ti n chi n tranh c a

M , nh m ch ng l i phong tro cch m ng c a nhn dn ta. - m mu c b n: dng ng i Vi t nh ng i Vi t

c. Th

o n:

ra k ho ch Staley Taylor, bnh nh mi n Nam trong 18 thng. - Tng vi n tr qun s cho Di m, tng c ng c v n M v l c l ng qun i Si Gn. - Ti n hnh d n dn l p p chi n l c, trang b hi n i, s d ng ph bi n cc chi n thu t m i nh tr c thng v n v thi t xa v n. - p chi n l c c M v Ng y coi nh xng s ng c a chi n tranh c bi t, - Thnh l p B ch huy qun s M mi n Nam (MACV). - M nhi u cu c hnh qun cn qut nh m tiu di t l c l ng cch m ng, ti n hnh nhi u ho t ng ph ho i mi n B c, phong t a bin gi i, vng bi n nh m ngn ch n s chi vi n c a mi n B c cho mi n Nam.

2. Mi n Nam chi n a. Hon ch nh v t

u ch ng Chi n tranh ch c lnh o:

c bi t c a M .

Ngy 20/12/1960, M t tr n dn t c gi i phng mi n Nam Vi t Nam ra i. Thng 01/1961, Trung ng c c mi n Nam thnh l p. Ngy 02/1961, cc l c l ng v trang th ng nh t thnh Qun gi i phng mi n Nam . M t tr n dn t c gi i phng mi n Nam VN v ng lnh o nhn dn ta k t h p u tranh chnh tr v i u tranh v trang, n i d y ti n cng ch trn ba vng chi n l c (r ng ni, nng thn ng b ng v th ), b ng ba mi gip cng (chnh tr , qun s , binh v n). b. nh b i k ho ch Staley Taylor (1961 1963): bnh nh mi n Nam trong 18 thng. * 1961-1962: qun gi i phng y li nhi u cu c ti n cng c a ch. * u tranh ch ng v ph p chi n l c: di n ra gay go quy t li t gi a ta v ch. Ta ph p chi n l c i i v i d ng lng chi n u. Cu i nm 1962, ta ki m sot trn n a t ng s p v i 70% nng dn mi n Nam. * Trn m t tr n qun s : 02.01.1963, qun dn ta th ng l n tr n p B c (M Tho), nh b i cu c hnh qun cn qut c a 2000 lnh Si gn c c v n M ch huy ,v i phng ti n chi n tranh hi n i. * u tranh chnh tr : + Di n ra m nh m kh p cc th l n, n i b t l u tranh c a i qun tc di, c a cc tn Ph t gioGp ph n y nhanh qu trnh suy s p c a chnh quy n Ng nh Di m. +Ngy 1.11.1963, M gi t dy Dng vn Minh o chnh l t Ng nh Di m. Chnh quy n Si Gn lm vo tnh tr ng kh ng ho ng.

c. nh b i k ho ch Gin xn Mc-na-ma-ra( Johnson Mac Namara)1964-1965:

- Tng c ng vi n tr qun s , n nh chnh quy n Sai gn , bnh tr ng i m mi n Nam - Bnh nh mi n Nam c tr ng i m trong hai nm (1964 1965).
62

nh c

ch b ph v , lm ph s n c b n xng s ng c a chi n tranh c bi t.Vng gi i phng ngy cng m r ng , chnh quy n cch m ng cc c p thnh l p.

nh ph p chi n l c: t ng m ng l n p chi n l c c a

* V qun s :
- ng Xun 1964 1965, ta th ng l n tr n Bnh Gi (02.12.1964), lo i 1700 tn ch kh i vng chi n, nh b i chi n l c tr c thng v n v thi t xa v n. - Sau , ta ti p t c ginh th ng l i An Lo, Ba Gia, ng Xoi... - Lm ph s n chi n l c Chi n tranh c bi t c a M .

3. ngha:
- Cch m ng mi n Nam ti p t c gi v ng th ch ng ti n cng . - M th t b i trong vi c s d ng mi n Nam Vi t Nam lm th i m m t lo i hnh chi n tranh n p phong tro cch m ng trn th gi i. - M bu c ph i chuy n sang chi n l c Chi n tranh c c b (t c th a nh n s th t b i c a chi n tranh c bi t). - Ch ng t ng l i lnh o c a ng l ng n v s tr ng thnh nhanh chng c a Qun Gi i phng mi n Nam Vi t Nam

Cu h i : * Nu m mu v th o n c a M trong vi c ti n hnh chi n l c Chi n tranh c bi t1961-1965 mi n Nam ? * Qun dn mi n Nam chi n u ch ng Chi n tranh c bi t19611965 v ginh th ng l i nh th no ?

63