Bi 22

NHN DN HAI MI N TR C TI P CHI N U CH NG QU C M XM L C. NHN DN MI N B C V A CHI N UV AS N XU T (1965 1973) I. CHI N U CH NG CHI N L C CHI N TRANH C C B C A QUC M MI N NAM (1965 1968) 1. Chi n l c Chi n tranh c c b c a M mi n Nam a. m mu
- Chi n l c chi n tranh c bi t b ph s n, M ph i chuy n sang chi n l c chi n tranh c c b mi n Nam v m r ng chi n tranh ph ho i ra mi n B c. y l hnh th c chi n tranh xm l c th c dn ki u m i, c ti n hnh b ng qun M , ng minh v qun i Si Gn v i phng ti n chi n tranh hi n i. Qun s lc cao nh t (1969) ln n 1,5 tri u tn (M hn 0,5 tri u)

b. Th

o n

- M nhanh chng t o ra u th v binh l c v h a l c c th p o qun ch l c ta b ng chi n l c :tm di t, ginh th ch ng trn chi n tr ng, y ta v phng ng , bu c ta ph i phn tn nh lm cho chi n tranh tn l i d n. - V i u th v qun s , M cho m cu c hnh qun tm, di t vo V n T ng v 2 cu c ph n cng 2 ma kh 1965-1966 v 1966-1967 nh m tm di t v bnh nh vo vng cn c khng chi n.( vng t thnh Vi t C ng) hng tiu di t c quan u no v l c l ng khng chi n c a ta.

2. Chi n

u ch ng chi n tranh c c b c a M Qun dn ta chi n u ch ng chi n tranh c c b b ng s c m nh c dn t c, c a ti n tuy n v h u phng v i ch quy t chi n quy t th ng gi c M xm l c. a. Qun s ( T ti 2009) * Tr n V n T ng ( Qung Ngi )
- 18/08/1965: M huy ng 9000 qun t n cng V n T ng. - K t qu : Sau 1 ngy chi n u, ta lo i kh i vng chi n 900 ch, nhi u xe tng , nhi u my bay.. - ngha: V n T ng c coi l p B c i v i M , m u cho cao tro tm M nh, tm ng y di t trn kh p mi n Nam.

* Cu c t n cng 2 ma kh : - 1965-1966 :
+ M huy ng 72 v n qun (22 v n M v ng minh), m 450 cu c hnh qun, trong c 5 cu c hnh qun tm di t l n, nh m vo hai
64

h ng chi n l c chnh: Lin khu V v ng Nam B v i m c tiu nh b i qun ch l c gi i phng + Ta t n cng kh p ni, ginh nhi u th ng l i, lo i kh i vng chi n 104.000 ch (c 45.500 M v ng minh), b n ri 1430 my bay.

- 1966-1967 :
+ M huy ng 98 v n qun (44 v n M v ng minh), m 895 cu c hnh qun, c 3 cu c hnh qun bnh nh v tm di t l n, l n nh t l Gian-xn Xi-ti nh vo cn c Dng Minh Chu (B c Ty Ninh) nh m tiu di t qun ch l c v c quan u no c a ta. + Ta t n cng kh p ni, p tan cu c hnh qun tm di t v bnh nh c a M , lo i kh i vng chi n 151.000 ch (73.500 M v ng minh), b n ri 1231 my bay. -Cu c t ng tin cng v n i d y Xun M u thn 1968, t 1 ta lo i kh i vng chi n u nhi u sinh l c ch .. Lm lung lay ch xm l c c a M . - Bu c M ph i tuyn b phi M ho chi n tranh (t c th a nh n th t b i chi n tranh c c b ) v ch m d t chi n tranh ph ho i mi n B c, ch p nh n n bn h i ngh Paris m phn v ch m d t chi n tranh Vi t Nam, m ra b c ngo t c a cu c khng chi n ch ng M c u n c .

b. Chnh tr
+ T thnh th n nng thn , nhn dn n i d y u tranh tr ng tr c n, ph p chi n l c, i M rt v n c , i t do dn ch . + Uy tn M t tr n Dn t c GPMN Vi t Nam ln cao. Cng lnh c a m t tr n c 41 n c, 12 t ch c qu c t v 5 t ch c khu v c ng h .

3. Cu c t ng ti n cng v n i d y Xun M u Thn 1968 a. Hon c nh l ch s :

- Ma xun 1968, trn c s nh n nh v so snh l c l ng thay l i cho ta - L i d ng mu thu n trong b u c T ng th ng M . i c

M c tiu:
-Tiu di t b ph n quan tr ng qun M , v ng minh. - nh n m nh vo chnh quy n Sai gn ,bu c M ph i ti n hnh m phn rt qun. b. Di n bi n : 3 t

t 1: T 30/1/1968

n 25/02/1968:

- Ta ng lo t t n cng v n i d y h u h t cc t nh , th , qu n l . - T i Si Gn,ta t n cng cc v tr u no c a ch (Dinh c l p,To i s M ,B t ng tham mu Ng y, T ng nha c nh st Si Gn , sn bay Tn Sn Nh t , i pht thanh). - Ta lo i kh i vng chi n 147.000 ch (43.000 M ), ph h y kh i l ng l n v t ch t v cc phng ti n chi n tranh c a ch. - Lin minh cc l c l ng dn t c, dn ch v ha bnh c thnh l p.

*
-

t 2 (thng 5, 6) v

t 3 (thng 8, 9):

y l m t n b t ng lm cho ch chong vng, nhng do l c l ng c a ch cn m nh, nn chng nhanh chng t ch c ph n cng ginh l i
65

nh ng m c tiu b ta chi m v ng th i cng lm cho ta b t n th t kh n ng n , trong t 2 (thng 5, 6) v t 3 (thng 8, 9): ra yu c u cha st *H n ch : Do ta ch quan trong nh gi tnh hnh, v i th c t , khng k p th i ki m i m rt kinh nghi m nh gi tnh hnh v c ch trng chuy n h ng k p th i, ch m th y nh ng c g ng m i c a ch v kh khn lc c a ta

c. ngha
- Lm lung lay ch xm l c c a M . - Bu c M ph i tuyn b phi M ho chi n tranh (t c th a nh n th t b i chi n tranh c c b ) v ch m d t chi n tranh ph ho i mi n B c, ch p nh n n bn h i ngh Paris m phn v ch m d t chi n tranh Vi t Nam ,m ra b c ngo t c a cu c khng chi n ch ng M c u n c

So snh chi n l c Chi n tranh c cb c aM . Chi n l c i m khc nhau Chi n tranh 1961-1965 c

c bi t v chi n l c Chi n tranh

bi t Chi n tranh c c b 1965-1968

- Ti n hnh b ng l c l ng qun M , qun ng minh, qun Sai gn ,Qun M gi vai tr quan tr ng . r b m t xm l c tr ng tr n - Ti n hnh hai mi n: b ng cc cu c hnh qun tm di t v bnh nh mi n Nam , v m r ng chi n tranh ph ho i mi n B c . - Qui m :l n v c li t hn nhi u .

- Ti n hnh b ng qun i Si gn , d i s ch huy b ng c v n M ; v kh ;trang b k thu t , phng ti n c a M . - m mu c b n Dng ng i Vi t nh ng i Vi t - p chi n l c l qu c sch. - Ti n hnh ch mi n Nam VN -Quy m tng i nh hn

i m u l lo i hnh chi n tranh xm l c th c dn m i c a M , nh m gi ng nhau bi n mi n Nam VN thnh thu c a ki u m i c a M . II. MI N B C V A CHI N U CH NG CHI N TRANH PH HO I L N TH NH T C A M , V A S N XU T (1965 1968). 1. M ti n hnh chi n tranh b ng khng qun v h i qun ph ho i mi n B c. Ngy 5/8/1964, M d ng ln "s ki n v nh B c B " cho my bay nm
bom, b n ph m t s ni mi n B c (c a sng Gianh, Vinh B n Th y)... Ngy 7/2/1965, M nm bom th x ng H i, o C n C ... chnh th c gy ra cu c chi n tranh ph ho i b ng khng qun v h i qun i v i mi n B c. * m mu: Ph ti m l c kinh t - qu c phng, ph cng cu c xy d ng CNXH mi n B c. Ngn ch n chi vi n t bn ngoa vo mi n B c v t mi n B c vo mi n Nam.
66

 Uy hi p tinh th n, lm lung lay quy t tm ch ng M c a nhn dn Vi t Nam.

2. Mi n B c chi n u ch ng chi n tranh ph ho i, v a s n xu t v a lm ngha v h u phng a. Mi n B c chi n u ch ng chi n tranh ph ho i

Chuy n m i ho t ng sang th i chi n, qun s ha ton dn, p cng s , o h m, s tn... trnh thi t h i v ng i v c a, ti p t c chi n u v s n xu t. H ch n l nh, ai khng tr c ti p chi n u th ph c v s n xu t. - V i tinh th n Khng c g qu hn c l p t do, qun dn mi n B c thi ua ch ng M , t nhi u thnh tch l n trong chi n u v s n xu t. Sau hn 4 nm (5.08.1964 01.11. 1968), mi n B c b n ri 3.243 my bay (6 B52, 3 F111), lo i kh i vng chi n hng ngn phi cng, b n chm 143 tu chi n. Ngy 1/11/1968, M bu c ph i ngng nm bom mi n B c.

b. Mi n B c v a s n xu t v a lm ngha v h u phng:
* S n xu t - Nng nghi p: di n tch canh tc c m r ng, nng su t tng, t ba m c tiu (5 t n thc, 2 u l n, 1 lao ng/ 1ha/1 nm). - Cng nghi p: nng l c s n xu t m t s ngnh c gi v ng, p ng nhu c u thi t y u c a s n xu t v i s ng. - Giao thng v n t i: m b o th ng xuyn thng su t.

* Lm ngha v h u phng
- Mi n B c lun h ng v mi n Nam ru t th t , ph n u m i ng i lm vi c b ng hai. V ti n tuy n ku g i, h u phng s n sng p l i: Thc khng thi u m t cn, qun khng thi u m t ng i. - Tuy n ng H Ch Minh trn b v trn bi n b t u khai thng (thng 5.1959), n i li n h u phng v i ti n tuy n. Trong 4 nm (1965 1968) a hn 30 v n cn b , b i vo Nam chi n u v xy d ng vng gi i phng, cng hng ch c v n t n v kh, n d c, lng th c, thu c men, tng g p 10 l n so v i tr c.

III. CHI N U CH NG CHI N L C VI T NAM HA V " NG DNG HA CHI N TRANH C A M (1969 1973) 1. Chi n l c Vi t Nam ha chi n tranh v ng Dng ha chi n tranh c a M .
Sau th t b i c a chi n l c Chi n tranh c c b , M ph i chuy n sang chi n l c Vi t Nam ha v ng Dng ha chi n tranh. - y l hnh th c chi n tranh th c dn ki u m i c ti n hnh b ng qun i Si Gn l ch y u, c s ph i h p c a h a l c v khng qun M , v n do c v n M ch huy. - Th c ch t l ti p t c th c hi n m mu Dng ng i Vi t nh ng i Vi t, gi m xng mu ng i M trn chi n tr ng . - M r ng xm l c Lo v Campuchia, th c hi n m mu Dng ng i ng Dng nh ng i ng Dng.
67

- M tng vi n tr gip qun s ng y tng ln 1 tri u ng i cng v i trang thi t b hi n i qun ng y t gnh vc c chi n tranh. - L i d ng mu thu n Trung X , th a hi p v i Trung Qu c , ha hon v i Lin X nh m h n ch s gip c a cc n c ny i v i cu c khng chi n c a nhn dn ta .

2. Chi n u ch ng chi n l c Vi t Nam ha chi n tranh v ng Dng ha chi n tranh c a M .

- Chi n u ch ng Vi t Nam ha chi n tranh l ch ng l i cu c chi n tranh ton di n c tng c ng v m r ng ra ton ng Dng. Ta v a chi n u trn chi n tr ng v a u tranh trn bn m phn v i ch. 1969: th c hi n l i chc T t c a Bc H , c n c y m nh cu c khng chi n ch ng M c u n c.

a. Th ng l i v chnh tr :
- Ngy 6.6.1969, Chnh ph cch m ng lm th i C ng ha mi n Nam Vi t Nam thnh l p, c 23 n c cng nh n, 21 n c t quan h ngo i giao. Ngy 2-9-1969 Bc H qua i l m t t n th t l n i v i cch m ng . - Ngy 24 25.04-1970 : h i ngh c p cao 3 n c ng Dng quy t tm on k t ch ng M . cc ni khc, phong tro u tranh c a cc t ng l p nhn dn v sinh vin, h c sinh n ra lin t c. - Qu n chng n i d y ph p chi n l c, ch ng bnh nh. u nm 1971, cch m ng lm ch thm 3600 p v i 3 tri u dn

b. Th ng l i qun s :
- Ngy 30.04 30.06.1970, qun dn Vi t Campuchia p tan cu c hnh qun xm l c Campuchia c a 10 v n M v qun Si Gn, lo i kh i vng chi n 17.000 ch, gi i phng 5 t nh ng b c v i 4,5 tri u dn. - T 12.02 n 23.03. 1971, qun dn Vi t Lo p tan cu c hnh qun Lam Sn 719 c a M v qun Si Gn, lo i kh i vng chi n 22.000 ch, gi v ng hnh lang chi n l c c a cch m ng ng Dng.

3. Cu c Ti n cng chi n l c 1972.

30/3/1972: qun ta b t ng m cu c ti n cng chi n l c, nh vo Qu ng Tr , l y Qu ng Tr lm h ng t n cng ch y u, r i pht tri n r ng kh p mi n Nam. - Cu i 6-1972 ta ch c th ng ba phng tuy n Qu ng Tr , Ty Nguyn, ng Nam B , di t 20 v n qun Sai gn , gi i phng nhi u vng t ai r ng l n . -Sau , ch ph n cng m nh, gy cho ta nhi u thi t h i. M ti n hnh tr l i chi n tranh ph ho i mi n B c.

* ngha.
- Ging n m nh vo chi n l c Vi t Nam ha chi n tranh. - Bu c M ph i tuyn b M ha tr l i cu c chi n tranh (t c th a nh n s th t b i c a chi n l c Vi t Nam ha chi n tranh)

Chi n Chi n tranh c c Vi t Nam ha chi n l c b 1965-1968 tranh1969 1973 i m - Ti n - Ti n hnh b ng - Ti n hnh b ng qun
68

khc nhau

l c l ng qun M , qun ng minh, qun Sai gn , Qun M gi vai tr quan tr ng . r b m t xm l c tr ng tr n - Ti n hnh hai mi n: b ng cc cu c hnh qun tm di t v bnh nh mi n Nam , v m r ng chi n tranh ph ho i mi n B c . - Qui m :l n v c li t hn nhi u

i Si Gn l ch y u, c s ph i h p c a h a l c v khng qun M , v n do c v n M ch huy. Ti p t c qu c schbnh nh - Th c ch t l ti p t c th c hi n m mu Dng ng i Vi t nh ng i Vi t, gi m xng mu ng i M trn chi n tr ng . - M r ng xm l c Lo v Campuchia, th c hi n m mu Dng ng i ng Dng nh ng i ng Dng. -Qui m lan r ng ra c ng Dng

IV. MI N B C KHI PH C V PHT TRI N KINH T X H I, CHI N U CH NG CHI N TRANH PH HO I L N TH HAI C A M (19691973) 1. Mi n B c khi ph c v pht tri n kinh t - x h i. - Nng nghi p: khuy n khch s n xu t, ch tr ng chn nui, thm canh tng
v (5 t n/ha), s n l ng lng th c nm 1970 tng hn 60 v n t n so v i 1968. - Cng nghi p : Khi ph c v xy d ng, u tin th y i n Thc B (Ha Bnh) (pht i n thng 10/1971). Gi tr s n l ng 1971 tng 142% so v i 1968. - Giao thng v n t i : nhanh chng khi ph c. - Vn ha, gio d c, y t : ph c h i v pht tri n.

2. Mi n B c v a chi n u ch ng chi n tranh ph ho i l n II , v a s n xu t v lm ngha v h u phng : a. m muv th o n c a M :

- Ngy 6/4/1972, M nm bom m t s ni thu c khu IV c. - Ngy 16-4, chnh th c ti n hnh chi n tranh khng qun ph ho i mi n B c l n II, sau phong t a c ng H i Phng, cc c a sng, lu ng l ch, vng bi n mi n B c. Ph ti m l c kinh t - qu c phng, ph cng cu c xy d ng CNXH mi n B c. Ngn ch n chi vi n t bn ngoa vo mi n B c v t mi n B c vo mi n Nam. Uy hi p tinh th n, lm lung lay quy t tm ch ng M c a nhn dn Vi t Nam. - C u nguy cho chi n l c Vi t Nam ha chi n tranh

b. Mi n B c v a chi n u ch ng chi n tranh ph ho i l n II , v a s n xu t v lm ngha v h u phng :

69

 Nh c chu n b tr c v v i t th s n sng chi n u, mi n B c ti p t c chuy n sang kinh t th i chi n, m b o lin t c s n xu t v giao thng thng su t . T 14/12/1972, sau 2 thng ngng nm bom h tr cho mu chnh tr v ngo i giao m i, Nixon m cu c t p kch b n ph d d i H N i, H i Phng b ng B52 trong 12 ngy m (t 18/12/1972 n 29/12/1972) nh m ginh th ng l i qun s quy t nh, bu c ta k hi p nh c l i cho M . - Qun dn mi n B c nh b i cu c t p kch c a M , lm nn tr n : i n Bin Ph trn khng. Ta h 81 my bay (34 chi c B52, 5 chi c F111), b t s ng 43 phi cng M . - Tnh chung trong chi n tranh ph ho i l n II, ta h 735 my bay (61 B52, 10 F111), 125 tu chi n, lo i kh i vng chi n hng trm phi cng. - Bu c M ph i tuyn b ngng cc ho t ng ch ng ph mi n B c (1501-1973) v k Hi p nh Paris v ch m d t chi n tranh, l p l i ha bnh Vi t Nam.

3. Mi n B c chi vi n mi n Nam .
m b o ti p nh n hng vi n tr t bn ngoi v chi vi n theo yu c u c a ti n tuy n mi n Nam, c Lo v Campuchia. 19691971: hng ch c v n thanh nin nh p ng 60% vo mi n Nam, Lo, Campuchia. Nm 1972, 22 v n thanh nin nh p ng vo chi n tr ng ng Dng. Vi n tr kh i l ng v t ch t tng 1,6 l n tr c kia (1972 : tng 1,7 l n so v i 1971).

V. HI P NH PARIS V CH M D T CHI N TRANH L P L I HA BNH VI T NAM . 1. Hon c nh.

- Sau M u Thn 1968 Gion xn tuyn b ngng nm bom mi n B c v n i l i m phn v i Vi t Nam . - 13/5/1968 cu c m phn chnh th c di n ra t i Pa ri gi a hai bn l Vi t Nam Dn ch C ng Ha v Hoa K . - T 25/1/1969, g m 4 bn l Vi t Nam dn ch c ng ha + M t tr n dn t c gi i phng mi n Nam Vi t Nam, Hoa K v Vi t Nam C ng ha . - Sau nhi u cu c ti p xc, l p tr ng hai bn r t khc nhau, mu thu n nhau : Vi t Nam i M v ng minh rt qun kh i mi n Nam Vi t Nam , i tn tr ng cc quy n dn t c c b n v quy n t quy t c a nhn dn Vi t Nam. Ng c l i, M i mi n B c rt qun v t ch i k d th o Hi p nh d th a thu n (10.1972). - Thng 12/1972, M m cu c t p kch b ng my bay chi n l c B52 vo H N i v H i Phng trong 12 ngy m. Vi t Nam p tan cu c t p kch b ng khng qun c a M , lm nn tr n i n Bin Ph trn khng, bu c M ph i tr l i k Hi p nh Paris. - Ngy 27/1/1973, Hi p nh Paris v ch m d t chi n tranh Vi t Nam c k k t gi a 4 B tr ng i di n cc Chnh ph tham d h i ngh .

2. N i dung c a Hi p

nh Paris .
c l p, ch quy n th ng nh t v

- Hoa K v cc n c cam k t tn tr ng ton v n lnh th c a Vi t Nam.

70

- Hai bn ng ng b n mi n Nam lc 24 gi ngy 27/01/1973 v Hoa K cam k t ch m d t m i ho t ng ch ng ph mi n B c Vi t Nam. - Hoa K rt h t qun vi n chinh v qun ng minh, ph h t cc cn c qun s M , cam k t khng ti p t c can thi p vo n i b c a mi n Nam Vi t Nam. - Nhn dn mi n Nam t quy t nh tng lai chnh tr thng qua t ng tuy n c t do. Cc bn cng nh n th c t mi n Nam Vi t Nam c 2 chnh quy n, 2 qun i, 2 vng ki m sot v 3 l c l ng chnh tr . Hai bn ng ng b n, trao tr cho nhau t binh v dn th ng b b t. - Hoa K cam k t gp ph n vo vi c hn g n v t thng chi n tranh Vi t Nam v ng Dng, thi t l p quan h bnh th ng cng c l i v i Vi t Nam.

3. ngha l ch s :
L th ng l i c a s k t h p gi a u tranh chnh tr , qun s , ngo i giao, l k t qu c a cu c u tranh kin c ng, b t khu t c a qun dn ta trn c 2 mi n t n c. M ra b c ngo t m i cho cch m ng Vi t Nam, t o th i c thu n l i nhn dn ta ti n ln gi i phng hon ton mi n Nam.

71