Bi 26

T N C TRN

NG I M I I LN CH NGHA X H I (1986 2000) T N C C A NG

I. NG L I IM I 1. Hon c nh l ch s . a. Ch quan

- Trong th i gian th c hi n hai k ho ch Nh n c 5 nm (1976 1985), cch m ng XHCN n c ta t nhi u thnh t u v u i m ng k , song cng g p khng t kh khn, khi n t n c lm vo tnh tr ng kh ng ho ng, tr c k t l v kinh t x h i. - Nguyn nhn c b n: do ta m c ph i sai l m nghim tr ng v ko di v

ch trng, chnh sch l n, sai l m v ch hi n

-

o chi n l c v t ch c th c
ng v nh

kh c ph c sai l m, a t n cv t qua kh ng ho ng, n c ta ph i ti n hnh i m i.

b. Khch quan
- Nh ng thay i c a tnh hnh th gi i v quan h gi a cc n c do tc ng c a cch m ng khoa h c k thu t. - Cu c kh ng ho ng ton di n, tr m tr ng c a Lin X v cc n c XHCN khc, nn ng v Nh n c ta ph i i m i.

2. N i dung ng l i
-

im i.

ng l i i m i ra l n u tin t i i h i VI (12-1986), c i u ch nh, b sung v pht tri n t i i h i VII (1991), VIII (1996), IX (2001). i m i khng ph i l thay i m c tiu c a CNXH, m lm cho nh ng m c tiu y c th c hi n c hi u qu b ng nh ng quan i m ng n v CNXH, nh ng hnh th c, b c i v bi n php thch h p. i m i ph i ton di n v ng b , t kinh t v chnh tr n t ch c, t t ng, vn ha. i m i kinh t v chnh tr g n b m t thi t, nhng tr ng

tm l i m i kinh t . * V kinh t :
- Xa b c ch qu n l kinh t t p trung, bao c p, hnh thnh c ch th tr ng - Xy d ng n n kinh t qu c dn v i c c u nhi u ngnh, ngh , nhi u quy m, trnh cng ngh . - Pht tri n kinh t hng ha nhi u thnh ph n theo nh h ng XHCN, m r ng quan h kinh t i ngo i.

* V chnh tr :
- Xy d ng Nh n c XHCN, Nh n c c a dn, do dn v v dn. - Xy d ng n n dn ch XHCN, b o m quy n l c thu c v nhn dn. - Th c hi n chnh sch i on k t dn t c, chnh sch i ngo i ha bnh, h u ngh , h p tc.

II. QU TRNH TH C HI N NG L I 2000.qua ba k ho ch Nh n c 5 nm.

81

I M I T

1986

1. Th c hi n k ho ch 5 nm (1986 1990). a. i h i VI (12-/1986) m u cng cu c i m i.

i h i VI (15-18/12/86) nh gi tnh hnh t n c , ki m i m s lnh o c a ng vai tr qu n l c a Nh n c . - Kh ng nh ti p t c ng l i chung cch m ng XHCN v ng l i xy d ng kinh t x h i ch ngha.. - Nh n th c c i m th i k qu ln CNXH Vi t Nam l th i k l ch s lu di, kh khn, tr i qua nhi u ch ng v hi n ang ch ng u tin. - Nhi m v , m c tiu: t p trung s c ng i, s c c a th c hi n Ba chng -

trnh kinh t v lng th c th c ph m, hng tiu dng, hng xu t kh u. Mu n v y th nng-lm-ng nghi p ph i c t ng v tr hng
u. Nng nghi p c xem l m t tr n hng u t, v nng l c, v t t, lao ng k thu t. u v c u tin v v n

b. K t qu b c

u c a cng cu c

i m i.

Thnh t u c a vi c th c hi n m c tiu c a Ba chng trnh kinh t .

* Kinh t : - V lng th c th c ph m:

t 21,4 tri u t n, t thi u n, ph i nh p lng th c, nm 1989 chng ta p ng nhu c u trong n c, c d tr v xu t kh u, gp ph n quan tr ng n nh i s ng nhn dn.s n l ng lng th c t 2 tri u t n (1988) ln 21,4 tri u t n /1989. - Hng ha trn th tr ng nh t l hng tiu dng d i do, a d ng, lu thng tng i thu n l i, trong hng trong n c tng hn tr c v c ti n b v m u m, ch t l ng. Cc c s s n xu t g n ch t v i nhu c u th tr ng, ph n bao c p c a Nh n c gi m ng k . - Kinh t i ngo i m r ng v quy m v hnh th c. T 1986 1990, hng xu t kh u tng g p 3 l n, nhi u m t hng c gi tr l n nh g o (1,5 tri u t n 1989), d u th, ti n g n n m c cn b ng gi a xu t v nh p kh u. - Ki m ch c m t b c l m pht, t 20% (1986) cn 4,4% (1990) - Hnh thnh n n kinh t hng ha nhi u thnh ph n, v n hnh theo c ch th tr ng c s qu n li c a Nh n c. y l ch trng chi n l c lu di c a ng nh m pht huy quy n lm ch kinh t c a nhn dn - Khi d y c ti m nng v s c sng t o c a qu n chng pht tri n s n xu t v d ch v . - T o thm vi c lm cho ng i lao ng v tng s n ph m cho x h i.

Nh v y :

* Chnh tr :
- B my Nh n c trung ng v a h ng pht huy dn ch n i b v quy c ng quy n l c c a cc c quan dn c - Ch ng t ng l i i m i c a ng l m i v c b n l ph h p. phng c s p x p l i , theo n lm ch c a nhn dn , tng . ng, b c i c a cng cu c i

* V n cn kh khn v y u km :
82

- N n kinh t cm m t cn i , l m pht cn cao, lao ng thi u vi c lm ... - Ch ti n lng b t h p l . - S nghi p vn ha c nh ng m t ti p t c xu ng c p, t n n tham nhng , h i l ...cha c kh c ph c

2. Th c hi n k ho ch 5 nm (1991 1995) a. i h i VII (6/1991) : ti p t c i m i.

ra ch trng, nhi m v nh m k th a, pht huy nh ng thnh t u; kh c ph c cc kh khn, y u km v i u ch nh, b sung, pht tri n ng l i im i ti p t c a s nghi p i m i ti n ln Thng qua Cng lnh xy d ng t n c trong th i k qu ln

CNXH v Chi n l c n nm 2000. * Nhi m v , m c tiu:

nh v pht tri n kinh t x h i

+ y li v ki m sot c l m pht. n nh, pht tri n v nng cao hi u qu s n xu t x h i. n nh v t ng b c c i thi n i s ng c a nhn dn. B t u c tch ly t n i b n n kinh t . + Pht huy s c m nh cc thnh ph n kinh t , y m nh Ba chng trnh kinh t v i n i dung cao hn v t ng b c xy d ng c c u kinh t m i theo yu c u cng nghi p ha.

b. Ti n b v h n ch c a s nghi p * K ho ch 5 nm (1991-1995)

im i. t nhi u thnh t u v ti n b :

- Kinh t tng tr ng nhanh, GDP tng bnh qun 8,2%/nm, cng nghi p tng 13,3%/nm, nng nghi p l 4,5%/nm. - Ti chnh, ti n t : l m pht gi m cn 12,7% (1995). T l thi u h t ngn sch c ki m ch . - Trong 5 nm xu t kh u t 17 ti USD, nh p kh u 21 t USD. Quan h m u d ch m r ng v i hn 100 n c. - V n u t n c ngoi tng nhanh, bnh qun 50%/nm. Cu i 1995, v n ng k cho cc d n u t tr c ti p c a n c ngoi t trn 19 t USD. - Ho t ng khoa h c v cng ngh g n b v i nhu c u pht tri n kinh t x h i. cng tc gio d c v o t o c b c pht tri n m i. - Thu nh p v i s ng nhn dn c c i thi n - Chnh tr x h i n nh, an ninh qu c phng c c ng c . - M r ng quan h i ngo i, ph th bao vy, tham gia tch c c vo ho t ng c a c ng ng qu c t , quan h v i hn 160 n c. Ngy 11-7-1995, Vi t Nam v Hoa K thi t l p quan h ngo i giao. Ngy 2-.07-1995, Vi t Nam gia nh p ASEAN.

* Kh khn v h n ch K ho ch 5 nm (1991-1995) :
- L c l ng s n xu t cn nh b , c s v t ch t- k thu t l c h u, trnh khoa h c v cng ngh chuy n bi n ch m... - Tham nhng , lng ph , bun l u...cha c ngn ch n . - S phn ha giu ngho tng nhanh , i s ng nhn dn cn kh khn.

3. Th c hi n k ho ch 5 nm (1996 2000). a. i h i VIII (6/1996) y m nh cng nghi p ha, hi n

83

i ha

i h i VIII t ng k t 10 nm th c hi n cng cu c i m i , ra ch trng ,nhi m v trong th i k m i i h i kh ng nh ti p t c n m v ng hai nhi m v chi n l c xy d ng v b o v T qu c XHCN, nh n m nh: N c ta chuy n sang th i k pht tri n m i, th i k y m nh cng nghi p ha, hi n i ha - Nhi m v , m c tiu: + y m nh i m i ton di n v ng b , pht tri n n n kinh t hng ha nhi u thnh ph n. + Ph n u t v v t m c tiu tng tr ng kinh t nhanh, hi u qu cao v b n v ng . + Gi i quy t nh ng v n b c xc v x h i. C i thi n i s ng nhn dn. Nng cao tch ly n i b t n n kinh t . -

b. Chuy n bi n ti n b v kh khn , h n ch c a cng cu c

i m i.

- GDP tng bnh qun 7%/nm, cng nghi p 13,5%/nm, nng nghi p l 5,7%. - Nng nghi p, pht tri n lin t c, gp ph n quan tr ng vo m c tng tr ng chung v gi v ng n nh kinh t x h i (lng th c bnh qun u ng i nm 2000 l 444 kg) - C c u kinh t chuy n d ch theo h ng cng nghi p ha, hi n i ha. - Xu t kh u tng bnh qun 21%/nm . t 51,6 t la ,v i ba m t hng ch l c l g o (th hai th gi i), c ph (th ba th gi i) v th y s n; nh p kh u tng 13,3%/nm; v n u t n c ngoi tng 1,5 l n so v i 5 nm tr c. - Doanh nghi p Vi t Nam m r ng u t ra n c ngoi. n nm 2000 c trn 40 d n u t vo 12 n c v vng lnh th . - Nm 2000, c quan h thng m i v i hn 140 n c, quan h u t v i g n 70 n c v vng lnh th , thu ht nhi u ngu n v n u t n c ngoi - Gio d c: nm 2000 ph c p gio d c ti u h c v xa m ch , ti p t c ph c p THCS - S ng i c vi c lm tng 1,2 tri u ng i/nm.

* u i m :
Tng c ng s c m nh t ng h p, lm thay i b m t nhn dn. C ng c v ng ch c c l p dn t c v ch XHCN, Nng cao v th n c ta trn tr ng qu c t . t n c v cu c s ng

* Kh khn v h n ch
Kinh t pht tri n cha v ng ch c, nng su t, ch t l ng th p, gi cao. Hi u qu s c c nh tranh th p. Kinh t Nh n c cha tng x ng v i vai tr ch o, kinh t t p th cha m nh. Ho t ng khoa h c cng ngh cha p ng yu c u i m i. T l th t nghi p cao, i s ng nhn dn, nh t l nng dn, m t s vng cn th p. ng v nhn dn ta ph i ti p t c ph n u vn t i nh cao m i theo con ng XHCN v dn giu, n c m nh, x h i cng b ng, dn ch , vn minh.
84