CHNG I KHI QUT CHUNG V QUN TR NGUN NHN LC I.

Khi nim, chc nng v nhim v ca Qun tr Ngun nhn lc 1. Khi nim C nhiu cch pht biu v Qun tr Ngun nhn lc do nh hng cch tip cn v nhn thc khc nhau. Mt trong nhng khi nim thng dng l: Qun tr ngun nhn lc l tt c cc hot ng, chnh sch v cc quyt nh qun l lin quan c nh hng n mi quan h gia doanh nghip v nhn vin ca n . Ngy nay khi nim hin i v Qun tr ngun nhn lc l: Qun tr ngun nhn lc l nhng hot ng nhm tng cng nhng ng gp c hiu qu ca c nhn vo mc tiu ca t chc trong khi ng thi c gng t c nhng mc tiu ca c nhn . + Mc tiu ca t chc: - Chi ph lao ng thp trong gi thnh. - Nng sut lao ng ti a ca nhn vin. - Ngun nhn lc n nh v sn sng. - S trung thnh ca ngi lao ng. - S hp tc thn thin ca ngi lao ng. - Ngi lao ng pht huy v ng gp nhng sng kin. - T chc sn xut mt cch khoa hc v cht ch. - Li nhun ti a v chin thng trong cnh tranh. + Mc tiu ca c nhn: - Tha mn nhng nhu cu khng ngng tng ln ca con ngi - Mt cch c th nhng nhu cu ca nhn vin c th l: 1. Nhu cu v vic lm v iu kin lm vic: - Vic lm an ton (v tnh mng, sc khe, ti sn, an ninh tm l ). - Vic lm khng n iu v bun chn. - Vic lm ph hp vi nng lc v s trng ca c nhn. - c lm vic trong bu khng kh lnh mnh v thn thin. - C c s vt cht thch hp cho cng vic. - Thi gian lm vic thch hp. - Vic tuyn dng phi n nh. 2. Quyn c nhn v lng bng: - c i x theo cch tn trng phm gi ca con ngi. - c cm thy mnh quan trng v cn thit. - c quyn lm vic di s iu khin ca cp trn l ngi hiu bit. - c quyn lm vic di s iu khin ca cp trn l ngi c kh nng giao t nhn s. - c quyn tham d vo cc quyt nh c nh hng trc tip n c nhn mnh. - Mun c i x mt cch cng bng. - Mong mun h thng lng bng cng bng v c tr cng theo s ng gp mi ngi. 3. C hi thng tin:
Trang 1

- c cp trn nhn bit thnh tch trong qu kh. - C hi c tham d cc kha o to v pht trin. - C hi by t ti nng: to iu kin cho h lp thnh tch v thch th trong cng vic. - C hi c thng chc ci thin mc sng v vic lm c tng lai. Cu hi quan trng m cc nh QL phi tr li l: CN thc s mun g t cng vic ca h? Mt s nghin cu th v c tin hnh trong s cc cng nhn ca ngnh cng nghip M th tr li cu hi ny. Trong mt cng trnh nghin cu nh vy, cc gim st vin c yu cu th t mnh vo a v ca nhng cng nhn v sp xp th t tm quan trng ca cc loi ch tiu miu t mi iu m cng nhn mun t cng vic ca h. Cn nhn mnh rng, trong vic sp xp cc ch tiu, gim st khng nn ngh v ci h mun, m phi theo ci cng nhn mun. Cng vi cc gim st vin, cc cng nhn c yu cu xp th t cc ch tiu theo kha cnh t iu h mun nht t cng vic ca h. Kt qu c ghi nhn nh sau: 1 = cao nht v 10 = thp nht theo tm quan trng. Gim st vin iu kin lm vic tt Cm gic lm ch s vt Rn luyn k lut S nh gi y cc cng vic lm S trung thnh v qun l i vi cng nhn Lng cao Trin vng v s pht trin ca cng ty S ng cm vi nhng vn c nhn m bo cng vic Cng vic th v 4 10 7 8 6 1 3 9 2 5 Cng nhn 9 2 10 1 8 5 7 3 4 6

Kt qu ny cho thy, cc gim st vin ni chung cho rng lng cao, m bo cng vic, trin vng v iu kin lm vic tt l iu m cng nhn mun nht t cng vic ca h. Song ngi cng nhn khng ngh nh th. Mt cuc iu tra ti Vit nam trong nm 2007 ca mt t chc c lp v vn tng t cho kt qu nh sau: Mi quan tm ca Cng ty Lng bng v phc li o to v pht trin S hi lng cng vic Chnh sch v quy trnh Qun l cng vic Mi quan h cng vic Sc khe v an ton lao ng Lin lc ni b 8 5 1 6 3 2 7 4 Mi quan tm ca Nhn vin 1 2 3 4 5 6 7 8

Trang 2

T nhng quan im hin ti v nhn s, qun tr ngun nhn lc c pht trin trn c s nhng nguyn tc sau: - Nhn vin c u t tha ng pht trin cc nng lc ring nhm tha mn cc nhu cu c nhn, ng thi to ra nng sut lao ng, hiu qu lm vic cao v ng gp tt nht cho t chc. - Mi trng lm vic c thit lp sao cho c th kch thch nhn vin pht trin v s dng ti a k nng ca mnh. - Cc chc nng nhn s c phi hp v l mt b phn chin lc quan trng trong chin lc ca doanh nghip. - QTNNL ngy nay phi c tri rng ra cc nhnh ca t chc, ch khng ch tp trung b phn T chc Cn b. 2. Cc chc nng c bn ca Qun tr Ngun nhn lc Cc hot ng chnh ca Qun tr ngun nhn lc tp trung vo 4 lnh vc sau y: 1. Chc nng thu ht, tuyn chn v b tr nhn s Chc nng ny nhm m bo s lng nhn vin vi trnh , k nng, phm cht ph hp vi cng vic v b tr h vo ng cng vic t c hiu qu cao nht. 2. Chc nng o to v pht trin Nhm chc nng ny nhm nng cao trnh lnh ngh, cc k nng v cc nhn thc mi cho nhn vin. o to, pht trin hng n nng cao cc gi tr ca ti sn nhn lc cho doanh nghip nhm tng kh nng cnh tranh cng nh tng kh nng thch ng vi mi trng y thay i. 3. Chc nng duy tr v s dng ngun nhn lc Chc nng ny nhm vo vic s dng c hiu qu ngun nhn lc. Chc nng ny hng n s pht huy ti a kh nng lm vic ca nhn vin ng thi to ra s gn b trung thnh vi t chc. Cc chnh sch lin quan n ng vin ng n s gp phn nng cao tinh thn v nhit tnh cho nhn vin. 4. Chc nng thng tin v dch v v nhn lc (Quan h lao ng) Chc nng ny nhm cung cp cc thng tin c lin quan n ngi lao ng v thc hin cc dch v mang tnh phc li cho nhn vin. Cc thng tin v lao ng bao gm cc vn nh: chnh sch tin lng, tin cng, thng tin v tuyn dng, bt, o to, nh gi kt qu cng vic, cc thng tin lin quan n quan h lao ng hay cc thng tin v an ton v bo h lao ng Thc hin tt chc nng ny nhm tha mn s hi lng cho nhn vin. H cm thy c tn trng khi m khng c g l b mt i vi h. Chc nng ny cn bao gm cc dch v c tnh phc li cho nhn vin nh: chng trnh chm sc y t, bo him, phn chia phc li, c phiu. Cc chng trnh nh vy l ng lc cho nhn vin gn b lu di vi t chc. Qun tr ngun nhn lc ngy nay gn lin vi mi t chc bt k c quan t chc c b phn Qun tr ngun nhn lc hay khng. Qun tr ngun nhn lc l kh khn phc tp hn qun tr cc yu t khc ca qu trnh sn xut v mi con ngi l mt th gii rt ring bit h khc nhau v nng lc lm vic, v hon cnh gia nh, tnh cm, tham vng v lun vn ng thay i .iu ny i hi qun tr con ngi phi l mt khoa hc v ngh thut. Ngha l phi s dng khoa hc qun tr v con ngi mt cch uyn chuyn ph hp cho nhng tnh hung c th trong mi trng c th. 3. Nhim v ca Qun tr ngun nhn lc thc hin cc chc nng trn, nhim v ca qun tr ngun nhn lc bao gm: 1. Hoch nh v d bo nhu cu nhn s 2. Thu ht, tuyn m nhn vin 3. Tuyn chn nhn vin 4. Hun luyn , o to , pht trin ngun nhn lc
Trang 3

5. B tr s dng v qun l nhn vin 6. Thc y , ng vin nhn vin 7. Tr cng lao ng 8. nh gi nng lc thc hin cng vic ca nhn vin 9. An ton v sc khe 10. Thc hin giao t nhn s 11. Gii quyt cc tng quan nhn s (cc quan h lao ng nh: khen thng, k lut, sa thi, tranh chp lao ng ). L thuyt mi v tng trng, mt nn kinh t mun tng trng nhanh v cao cn da vo t nht 3 tr ct cn bn sau: - p dng cng ngh mi - Pht trin h tng c s - Pht trin ngun nhn lc Trong pht trin ngun nhn lc l then cht. c bit ngun nhn lc cht lng cao l mt yu t quyt nh nht ca s tng trng kinh t. Nu xem xt di gc pht trin bn vng bao gm: tng trng kinh t, an ton x hi v bo v mi trng th pht trin ngun nhn lc va l ngun lc va l mc tiu cui cng l nh cao ca qu trnh pht trin mi quc gia, v n gn lin vi pht trin con ngi v ly con ngi lm trung tm ca s pht trin. Hay ni khc i v con ngi m pht trin v s pht trin nh con ngi. Vi nt v s hnh thnh v pht trin ca Qun tr Ngun nhn lc: Tch ra khi chc nng qun tr chung t nm 1850, trong sut thi gian di qun tr nhn s ch thi hnh chc nng hnh chnh nh lu tr h s nhn s, chm cng , thc hin cc cng vic s v theo lnh cp trn C th ni Qun tr nhn s lc u c coi nh mt chc nng ghi chp rt t c gi tr nu khng mun ni l v gi tr i vi mc tiu ca t chc . Cui th k 19, u th k 20 Taylo (ngi M 1856-1915 ) khi xng cch tip cn mi cho qun tr nhn s . Qun tr nhn s giai on ny ch trng c bit n nng sut lao ng v tm ra cch thc thc hin cng vic mt cch nhanh nht. iu ny buc cc nh Qun tr nhn s quan tm n chc nng hun luyn, o to cng nhn thc hin cc phng php lm vic khoa hc. Trong khong 1930-1959, cc nh qun tr theo trng phi thuyt ng vin nh Elton Moyo, Fayon cho rng: nng sut lao ng vn c th tng ln ngay c khi iu kin lao ng xu i nu bit quan tm n con ngi. T y cc chc nng nhim v ca qun tr nhn s c lm phong ph hn bi mt lot cc vn nh: giao t nhn s, an ton v sc khe, phc li v o to, Qun tr nhn s trong giai on ny nhn mnh cc yu t v phong cch lnh o, s thoi mi ca nhn vin, bu khng kh tp th l nhng yu t quan trng nng cao nng sut lao ng. Vo nhng nm 70 ca th k 20 , s pht trin ca cng ngh my tnh gip ch rt nhiu cho cc hot ng qun tr nhn s , c bit trong cc k thut trc nghim tuyn chn nhn vin , tnh ton tin lng T nm 1980 nn kinh t th gii i vo thi k suy thoi v s cnh tranh khc lit mang tnh ton cu buc cc nh qun l phi c gng gim gi thnh tng kh nng cnh tranh nhng ng thi phi p ng nhng nhu cu khng ngng tng ln ca nhn vin. n lc ny Qun tr nhn s c nng ln mt tm cao mi vi tn gi Qun tr Ngun nhn lc. Qun tr ngun nhn lc thay i hn cach nhn v ngi lao ng lm thu. Trong qu kh cc nh qun l ch coi ngi lao ng lm thu nh chi ph ca t chc. Ngy nay cc nh qun tr ngy cng c xu hng coi ngi lao ng nh ti sn ca t chc. V vy h cng mong mun u t vo ngun lao ng vi mc tiu thu c li nhun t vic u t trong tng lai. S khc bit gia Qun tr nhn s v Qun tr Ngun nhn lc c trnh by nh sau: Qun tr Nhn s Quan im chung - Lao ng l chi ph u vo Qun tr Ngun nhn lc - Nhn vin l ti sn/ngun vn cn c pht trin
Trang 4

Mc tiu o to S dng con ngi Li th cnh tranh C s ca nng sut v cht lng Cc yu t ng vin Thi i vi s thay i

- Gip cho nhn vin thch nghi vo v tr cng tc ca h - Ngn hn v trung hn - Th trng v cng ngh - My mc + T chc - Tin + Thng tin ngh nghip - Nhn vin thng chng li s thay i, cn phi thay th h

- o to l u t pht trin ngun lc ca t chc - Di hn - Cht lng ngun nhn lc - Cng ngh + T chc + Cht lng ngun nhn lc - Tnh cht cng vic + Thng tin ngh nghip + Tin - Ngun nhn lc cht lng cao thch ng vi s bin i ca mi trng.

- Qun tr ngun nhn lc l kh khn v phc tp v con ngi l mt thc th rt phc tp. Mi con ngi l mt th gii ring bit h khc nhau v nng lc lm vic, s thch nguyn vng v hon cnh c nhn Trong mi con ngi lun vn ng v thay i, thm ch i khi trong mi con ngi c nhng mu thu trong suy ngh, li ni v hnh ng. V vy hiu v nh gi ng v mi con ngi l khng d dng. C l v vy m ng b ni: D sng d b d d, no ai ly thc m o lng ngi. - Qun tr ngun nhn lc gn lin vi mi t chc bt k c quan t chc c b phn qun tr nhn s hay khng. Bi v khng mt t chc thiu yu t con ngi. M c yu t con ngi th cn phi qun tr con ngi. Cn thit qun tr ngun vn quan trng ca t chc. - Qun tr ngun nhn lc ngy nay tri rng khp cc nhnh ca t chc, ch khng ch tp trung vo chc nng nhim v ca phng t chc nhn s. iu ny cho thy mi cp mi b phn u phi c trch nhim trong vic qun l ngun nhn lc ca mnh. Qun l ngun nhn lc khng ch l qun l i ng nhn vin m ngay c cp lnh o cng cn thit qun l c th ti u ha hiu sut lm vic ca h. nhiu t chc ngi ta ngh rng qun tr nhn s l ch qun tr cp nhn vin m qun vic qun l i ng lnh o. - Qun tr Ngun nhn lc ngy nay l mt khoa hc v l mt ngh thut. L khoa hc v n s dng nhng thnh tu ca khoa hc nghin cu v con ngi, c kt nhng nguyn tc mang tnh l lun khoa hc trong qun l con ngi. L ngh thut bi qun l con ngi khng th tun th nhng nguyn tc my mc, n i hi tnh linh hot, uyn chuyn trong qun l con ngi. Ngh thut v tm hiu v iu khin con ngi i hi nhng kh linh cm ca ngi lnh o. Nhng linh cm ch c c khi chng ta c c h thng kin thc su sc v con ngi v c bit n phi c tri nghim qua thc t cuc sng. Nhng c kt v thnh cng cng nh tht bi trong cuc sng c soi ri bi h thng kin thc s gip chng ta thnh cng hn. Ngay c khi tht bi trong cc quyt nh v con ngi c nghin ngm mt cch nghim tc cng s gip chng ta trnh nhng sai lm tip theo. * Vai tr ca Qun tr Ngun nhn lc - Giai on t nm 1950-1960 ngi ta coi sn xut l li th cnh tranh - Giai on t nm 1960-1970 th ti chnh c coi l yu t quyt nh n cnh tranh - Giai on t nm 1970-1980 hot ng Marketing l trng tm - Giai on t nm 1980-1990 Cng ngh thng tin gi vai tr quan trng - Giai on t nm 1990-nay, QTNNL hay yu t con ngi c coi l yu t quyt nh em li li th cnh tranh. Ngy nay cc hot ng ca QTNNL phong ph v a dng nhm ti u ha cc qu trnh qun tr con ngi. Thc t cho thy cc doanh nghip lun mong mun hot ng mt cch c hiu qu. Nhng c im ca cc t chc c hiu qu c th bao gm kh nng sinh li, li nhun trn vn u t , th phn , mc tng trng , kh nng thch ng v i mi, v c th l c mc tiu ti thng l: sng st. C th ni rng: mt t chc hot ng c
Trang 5

hiu qu, nu n cung cp cho ngi tiu dng nhng dch v v sn phm mong mun mt cch kp thi vi gi c phi chng v cht lng hp l. Nh vy, hiu qu l kh nng xc nh cc mc tiu thch hp. Hiu qu hot ng ca t chc ph thuc nhiu vo hiu sut khi thc hin cng vic . Cc sn phm v dch v c to ra bng cch kt hp cc ngun ti nguyn v cung cp gi tr gia tng cho khch hng. Nu ta cho rng tt c cc ngun ti nguyn ca t chc nh nguyn vt liu, cc d liu, cng ngh , vn v ngun nhn lc nh l u vo v cc sn phm cng nh dch v c to ra nh u ra , th cc t chc u tm cch tng ti a u ra ng thi gim n mc ti thiu u vo . Nh vy, hiu sut c hiu nh l mi quan h gia cc u vo v u ra tm cch gim thiu cc chi ph v ngun lc. Nhng quyt nh nhn s s gip t chc qun l hiu sut ca cc nhn vin ca mnh. V bi v cc nhn vin ny li ra cc quyt nh v qun l tt c nhng ngun ti nguyn khc, nn hiu sut ca nhn s l mt nhn t quan trng quyt nh hiu sut ca t chc. Cc hot ng Qun tr ngun nhn lc trong doanh nghip 01. Hoch nh ngun nhn lc 03. M t cng vic 05. Trc nghim 07. nh hng cng vic 09. Bnh bu nh gi thi ua 11. Qun tr tin lng 13. Qun tr cc vn phc li 15. Thu ht nhn vin tham gia qun l doanh nghip 17. K kt hp ng lao ng 19. Giao t nhn s 21. K lut nhn vin 23. Chng trnh chm sc sc khe, y t, an ton lao ng Ngha v ca qun l trc tip v ca phng nhn s: Hot ng B tr Ngha v ca Qun l trc tip Cung cp thng tin cho phn tch cng vic; hi nhp k hoch chin lc vi k hoch nhn s ti n v; phng vn ng vin; hi nhp cc thng tin thu thp bi phng nhn s; ra quyt nh cui cng v thu mn v bt cp mi vo. Ngha v ca phng nhn s Phn tch cng vic; hoch nh nhn s; tuyn dng; tun th lut l v cc quy nh hin hnh; xem xt n xin vic; kim tra trc nghim vit v thc hin nhim v xc minh h s, khm sc khe. 02. Phn tch cng vic 04. Phng vn 06. Lu tr h s 08. o to hun luyn cng nhn 10. Bi dng nng cao trnh 12. Qun tr tin thng 14. Cng on 16. nh gi cng vic 18. Gii quyt khiu t lao ng 20. Thc hin cc th tc, ngh vic , ngh hu 22. Thc y sng kin , chng trnh k thut 24. iu tra quan im ca nhn vin.

o to, Pht trin

Hun luyn ti ni lm vic; th v ha cng nh gi v kho st tinh thn; hun vic; km cp; ng vin; phn hi nh gi luyn k thut; pht trin qun l v t vic thc hin nhim v cho ngi lao ng. chc; c vn cho ngi lao ng; nghin cu nhn s.

Duy tr, s i x cng bng vi ngi lao ng; truyn i ng n b, v nhng li ch; quan dng NNL t ci m; x l xung t trc tip; khuyn h lao ng; an ton v sc khe; dch khch lm vic theo i; tn trng nhn phm v cho ngi lao ng c nhn; tng lng. Quan h L K lut, thuyn chuyn, thi hi, gim bin Xem xt gii quyt khiu ni ca ngi ch. lao ng, v hu, c vn.
Trang 6

II. Cc trit l v nhn s v nh hng ca s thay i n QTNNL 1. Cc trit l nhn s Cc nh nghin cu v v qun tr u hiu rng: trit l nhn s v cch c x ca cc qun tr gia vi nhn vin nh hng rt mnh n bu khng kh tp th, kh nng lm vic ca nhn vin v hiu qu qun tr. Cc nh nghin cu v hnh vi t chc a ra nhng gi thuyt v bn cht con ngi lm c s cho thuyt X v thuyt Y nh sau: Thuyt X Quan im v ngi lao ng - Con ngi vn li bing - H lun tm cch trn trnh trch nhim v khng c tham vng - Hu ht mi ngi t c kh nng sng to - Con ngi khng mun v lun chng li s thay i, i mi. - ng c thc y h ch l yu t vt cht. - H l ngi khng ng tin cy. H thng qun tr - Bt buc nhn vin lm vic - Kim tra nghim ngt - Trng pht nghim khc Trn y ch mang tnh gi thuyt, trong thc t vic vn dng khng mang tnh my mc. S pha trn cc quan im khc nhau theo thuyt X v thuyt Y tr thnh phong cch qun tr ca nhiu nh qun tr. Ngy nay, ngi ta cn cp nhiu n thuyt Z, thuyt ca cc doanh nghip Nht Bn. Thuyt Z vi quan im Cng nhn vui sng l cha kha tng nng sut lao ng. Vi quan im nh vy cc doanh nghip Nht Bn theo t tng thuyt Z c gng chm lo ti a cho nhn vin. thy r iu ny ta c th so snh m hnh qun tr ngun nhn lc theo thuyt A (M) v thuyt Z (Nht) M hnh Qun tr ngun nhn lc theo thuyt A (M) v thuyt Z (Nht) Thuyt A (M) 1. C ch kinh doanh - Mc tiu : li nhun - Phng thc : cnh tranh t do - Trch nhim : c nhn Thuyt Z (Nht) - Mc tiu : pht trin - Phng thc lin kt - Trch nhim : tp th - Khen thng, ng vin nhn vin - Thc hin ch t qun Thuyt Y - Con ngi lun chm ch - H thch nhn thm trch nhim - Nhiu ngi c kh nng sng to khi gii quyt cc vn - Con ngi lun hng n s i mi - ng c thc y lm vic khng ch vn vt cht m quan trng hn l gi tr tinh thn - H l ngi ng tin cy.

- Lut php: cng ty ln thng lnh v chi - Lut php : tp on kinh t l cu phi th trng. Nh nc can thip thng ni doanh nghip vi nh nc qua php lut. 2. Vn ha - ng lc l cc yu t v kinh t - T do c nhn ln p tp th - ng lc l cc yu t v tinh thn - Tp th c vai tr ln hn c nhn
Trang 7

- Xung t ch yu do nguyn nhn kinh - Trnh xung t ti a t - nh gi nhn vin c tnh qun - nh gi nhn vin cch bit bnh - Vn ha gio dc theo hnh thc chuyn - Gio dc l trch nhim ca cha su (chuyn mn ha hp) do c nhn u m i vi con ci v trch nhim t . ca cng ty i vi nhn vin v o to theo din rng. 3. Qun tr Ngun nhn lc - Tuyn dng ngn hn - bt thng tin nhanh - Chuyn mn ha hp - o to chuyn su - Kim tra nghim ngt - Quyt nh c tnh c nhn - Trch nhim c nhn - Lng c tnh cch bit - Tuyn dng sut i - bt thng tin chm - Chuyn mn ha rng - o to a k nng din rng - Kim tra c tnh mc nhin - Quyt nh mang tnh tp th - Trch nhim tp th - Lng mang tnh cn bng

Chng ta cng hiu rng: Trit l nhn s ca qun tr gia cao cp nht cng ty s nh hng mnh m n cc qun tr gia cp di v ton th nhn vin, v t s nh hng n cc quyt nh nhn s. Ngy nay tnh ton cu ha ang din ra mnh m nh s pht trin mang tnh bng n ca h thng cng ngh thng tin ton cu. iu ny c th dn n s an xen cc nn vn ha khc nhau. Song s nh hng ca nn vn ha mi nc vn tc ng mnh m n tin trnh QTNNL nht l cc quc gia c nn vn ha giu bn sc dn tc. Trong lnh vc Qun tr ngun nhn lc Nht Bn l quc qia ng t c nhng thnh cng rt ng khm phc. Sau y ta thy nhng kinh nghim m cc cng ty ca Nht Bn c rt c t nhng thnh cng trong lnh vc ny: Kinh nghim ca cc cng ty nht bn: 1. Th t u tin trong vn hnh doanh nghip : Con ngi Ti chnh Cng ngh 2. Thu dng sut i 3. Ngi lnh o phi c kin thc v con ngi 4. To ra s hi ha trong mi quan h con ngi 5. Trnh s khc bit v iu kin lm vic gia cn b qun l v cng nhn 6. Quan h ch th theo kiu trong nh . 7. Tinh thn hp tc lm vic ca nhn vin 8. Tr lung, thng tin theo thm nin. 9. Phng chn c bn trong tuyn chn nhn vin l: - Tuyn ngi c t cht linh hot - Tuyn ng i ch khng tuyn ngi sao - u tin tuyn ngi mi ri gh nh trng. 10. o to sut i bng nhiu cch 11. Ra quyt nh tp th.
Trang 8

2. Anh hng ca s thay i n tin trnh Qun tr ngun nhn lc Chng ta ang trong mt th gii y ry nhng bin i, m nhng bin i lun nh hng n chng ta. Nhn thc nhanh chng v ng n v nhng thay i c th thc hin qu trnh qun tr ngun nhn lc mt cch ngh thut l mong mun v l trch nhim ca cc nh qun tr. c im ca T chc c: V c bn l mt h thng quan liu vi nhng c trng c bn nh sau: - Cc v tr v cng vic c chuyn mn ha - H thng th bc chnh thc - Cc lut l v th tc vn hnh c tiu chun ha - Bin gii gia cc b phn r rng - Cc hot ng c tiu chun ha : o to , s nghip , phn thng i hi ca T chc ngy nay : - u t cho tng lai nhng phi t nhng tiu chun ca hin ti. - Chp nhn ri ro nhng khng c tht bi nghim trng. - Nng cao cht lng hiu qu cng vic nhng phi quan tm hn na n ngi lao ng. - Bit tt c chi tit nhng ng thi phi bit y quyn. - Ht lng v tm nhn nhng phi nng ng v thch ng. - Hy l ngi lnh o nhng phi bit lng nghe. - Lm vic ht mnh v phi thnh cng nhng phi bit chm sc gia nh. Bi cnh cho thc hin trong mt t chc mi: c tnh ca t chc Mng quan h Mng Linh hot a dng Ton cu Cc k nng ca c nhn Lm vic theo i m phn a nhim v Lng cm nghe, Cc c tnh ca t chc Cu trc theo i Qun l mi trng Pht trin cc lin minh

Pht trin h thng ng Qun l bin gii vin Qun l lc lng lao Hc tp ng thng H thng qun l xung Quan h nhn vt hu t quan p ng i hi a phng

Truyn t a vn Hi nhp a bin gii ha

M HNH CA QUN TR HIN I

Trang 9

c tnh T chc Cu trc Mong i ca NL Lc lng lao ng Cng vic Th trng Li th Ch trng Ngun lc Qun l / gim st Cht lng Lnh o Truyn t Kin ngh v s tham gia Thit k cng vic

M hnh truyn thng Tng nc T p ng An ton ng nht Bi c nhn Ni a Chi ph Li nhun Vn Hi ng qun tr Nhng g chp nhn c c on Trn xung H thng gp Hiu sut, nng sut, quy trnh chun, phm vi hp, m t cng vic c th. Cc k nng cng vic, k thut, chc nng . Nng sut, mc tiu c nhn. Bi cp trn, ch trng ti chnh Cnh tranh tng thu nhp v li ch. X l cc vn pht sinh. Chn bi cc nh qun l

M hnh ca th k 21 Mng Ph thuc ln nhau Pht trin c nhn a vn ha Bi i Ton cu Thi gian Khch hng Thng tin , tri thc Nhiu t chc Khng nhng b Ngun cm hng a chiu nhm cht lng, kho st thi Cht lng, thch ng, i mi, phm vi rng, i t qun. a k nng, a chc nng, chun on v gii quyt vn . Nng sut, cht lng, mc tiu ca i Khch hng, ng s, cp trn, ch trng cht lng v dch v. Cc phn thng ti chnh/ phi ti chnh Phng nga, an ton sc khe Chn bi cc ng s

o to Thc hin nh gi Phn thng An ton v sc khe Tuyn la v bt Pht trin ngh nghip

t k nng, pht trin c nhn tuyn K nng pht trin trn c s tnh. nhm

Nh vy nhng thay i m cc nh qun tr cn quan tm khi gii quyt cc vn v nhn s c th l: - T chc thay i t vic thc hin cng vic theo chc nng sang thc hin cng vic a chc nng. iu ny i hi h thng o to chuyn hng t o to t chuyn mn ha su sang o to a k nng din rng. Cng vic t nhim v n gin nh chuyn mn ha hp sang cng vic a nng. Ngi lao ng trong mi trng hin i cn gii chuyn mn ca mnh nhng ng thi cn am hiu cc chuyn mn c lin quan. - T chc c xy dng mt cch gn nh hn t tng nc hn c th chuyn ti thng tin nhanh chng hn v d dng phn ng vi s thay i ca mi trng. Vic tinh gim gn nh b my cn c ngha quan trng trong vic gim chi ph tng kh nng cnh tranh. Cc gi tr vn ha ca t chc cng thay i t b ng sang th ch ng. Mi lin h gia cc b phn ngy cng ph thuc vo nhau mt cch cht ch hn .V th m s lin kt gia cc c nhn hon thnh cng vic cng c tng ln. iu ny c thc hin trong mt t chc a vn ha s lm tin trnh qun tr ngun nhn lc tr nn phc tp v kh khn.
Trang 10

- C s ca vic nh gi v thanh ton thay i: t da vo hot ng chuyn sang da vo kt qu. R rng tnh thit thc v hiu qu ngy cng c cao. Vic tr lng da theo kt qu thay th cho tr theo cng vic buc ngi lao ng quan tm nhiu hn na n kt qu ca nhng hot ng ca bn thn h . - Tiu chun bt cng thay i: t da vo kt qu cng vic sang da ch yu vo kh nng . Chnh iu ny m ra v thc y cng tc o to hng n vic cung cp nhng nng lc cao cho t chc. Nhng ngi tr tui c o to bi bn c nhiu c hi hn trong thng tin ngh nghip. Qun l chin lc v nhn lc c tin hnh trong mt t chc nhm ti a ha li nhun thu c t ti sn nhn cng. Mc ch ca qun l chin lc v nhn lc l nng cao hiu qu chung ca t chc bng cch nng cao hiu qu ca tng ngi lao ng. Cc nh nghin cu cho rng hiu qu c nhn ca mt nhn vin b nh hng bi 4 yu t c lp sau y: 1. Vai tr: Nhn thc ca nhn vin v ngha v v trch nhim ca mnh 2. Nng lc: Kh nng ca h thc hin cc ngha v v trch nhim 3. ng c: S hng hi ca nhn vin trong vic p dng kh nng c nhn thc hin cc trch nhim ca mnh. 4. iu kin lm vic: Cc iu kin trong nhn vin thc hin cng vic. Cc v d v iu kin lm vic: - Cc phng tin cn thit thc hin cng vic - Phong cch qun l - Mi quan h vi ng nghip - Mi trng lm vic v s an ton lao ng Bn yu t c lp trn c th chia lm ba thnh phn r rt m cc nh qun tr phi tham gia: 1. Vai tr lin quan n cng vic; bao gm nhng vn nh: phn tch cng vic, thit k/thit k li cng vic. 2. Kh nng v ng c lin quan n con ngi; bao gm nhng vn nh: lp k hoch nhn lc, tuyn ngi, o to v pht trin, th lao, nh gi nhn vin. 3. iu kin lm vic lin quan n cng tc t chc nh: mi trng lm vic an ton bu khng kh tp th, cc mi quan h lao ng, t chc lao ng khoa hc. 4. S gn b trung thnh ca ngi lao ng lun l mi quan tm ca cc nh qun l. S gn b trunh thnh vi t chc th hin phn no mc hi lng vi cng vic v cuc sng s l yu t quan trng to ng c thc y nhn vin hon thnh tt nhim v c giao. Nhng yu t nh hng n s trung thnh ca nhn vin bao gm: Nguyn tc ca s gn b
Quan h - ng s - Cp trn - Khch hng Cc hot ng - Anh hng - Thch thc/ li ch - Danh ting/ kiu hnh

Lnh o - tn nhim - Tin cy

Cht lng cuc sng - Mi trng lm vic - Kt cc cng vic

S gn b

i ng , n b - Cc li ch ti chnh - Li ch phi ti chnh

C hi - Pht trin - Tin b

Vn ha - Cc gi tr hnh vi ca t chc

S gn b l mc m ngi lao ng mun v thc s hnh ng nng cao hiu qu hot ng ca t chc. Cc cng ty tt nht lun to ra s gn b rt cao ca ngi lao ng

Trang 11

Kinh nghim nhng cng ty tt nht i c s dng thc hin cng vic. Ngi lao ng tham gia vo qu trnh tuyn la nhn vin. Ngi lao ng nhn c nhng phn hi chnh thc v nh gi vic thc hin nhim v v c tham gia tch cc vo qu trnh hon thin vic thc hin. o to lin tc c ch trng v tng thng. Thu nhp ca ngi lao ng gn vi kt qu hot ng ti chnh ca Cng ty. My mc thit b v qu trnh lm vic c cu trc khuyn khch ti a s linh hot, nng ng v s tng tc gia nhng ngi lao ng. Ngi lao ng tham gia vo hoch nh nhng thay i thit b, b tr mt bng v cc phng php lm vic. Thit k cng vic cho php ngi lao ng s dng nhiu k nng. Ngi lao ng hiu cng vic ca h ng gp nh th no vo sn phm v dch v cui cng. III. Huy ng ngun Nhn lc Ngy nay, vn huy ng ngun nhn lc c quan tm rt nhiu. Trong mi vic cng vic, khuyn khch mi ngi lm vic c coi l vn quan trng nht bi v ngay c khi con ngi c nng lc cao nhng khng mong mun lm vic, con ngi s lng ph kin thc v tr thng minh ca mnh. Lm th no to ra mong mun lm vic? Tt nhin vic ng vin v khuyn khch nhn vin l iu cn thit song cha , cn phi to ra nhng ng lc cao hn l s c v. Con ngi l ch th ca mi s pht trin, v vy yu t con ngi l yu t quyt nh cho mi s thnh cng. 1. Khi nim v huy ng Ngun Nhn lc Huy ng Ngun Nhn lc l khuyn khch lng say m ca con ngi i vi cng vic. y l vn c bit quan trng trong nhng nm gn y v chc chn s ngy cng tr nn quan trng khi cc tiu chun v gio dc v mc sng tng ln. Tip nhn nhng gi tr ny ngay c khi m mc sng ca chng ta cha cao cng c ngha quan trng a n nhng hnh ng v thi hng n nhng chun mc cao hn. Vo nhng nm 90, thi im c nhng thay i ln cha tng c trong lch s nh : ton cu ha kinh t , s bng n ca cng ngh thng tin , pht trin ca khoa hc k thut, t do trao i thng mi v hng lot nhng thay i ln v vn ha, chnh tr, x hi. Nhng thay i ny cng to nn s chuyn bin mnh m n huy ng Ngun Nhn lc. Nu trc y, vn huy ng Ngun Nhn lc ch tp trung vo cng nhn trc tip sn xut hoc la
Trang 12

tui tr th ngy nay ngi ta hiu rng huy ng Ngun Nhn lc khng phi ai khc m chnh l vn ca cc nh qun l. Bc vo nhng nm 90 ca th k 20, cng vic kinh doanh tr thnh vn mang tnh quc t. Nhng thay i v cng vic v tui th con ngi c nng cao cho nn huy ng ngun Nhn lc ngy cng c coi trng. S thay i nhanh chng ca mi trng x hi v kinh doanh buc con ngi phi thch ng vi nhng thay i c th tn ti v pht trin. p ng vi s thay i, cc cng ty ang tp trung tin hnh cc hot ng sau y 1. Nng cao tinh thn hi nhp vo nn kinh t th gii 2. Pht trin cc sn phm / dch v mi trong kinh doanh 3. Tp trung cc ngun lc vo nghin cu v pht trin 4. Ch trng cc hot ng tip th v bn hng 5. Yu cu cc nhn vin trong cng ty phi c kh nng thch ng vi s thay i. Vic huy ng Ngun Nhn lc l yu t quan trng nht t c mc tiu ca cng vic. Khi con ngi c khuyn khch y , h c th vt qua bt k kh khn no. To ra lng say m vi cng vic con ngi s thnh cng, t chc s chin thng. Cu ni: Ni n mt cng ty chnh l ni n ngun nhn lc ca cng ty th hin rt r iu ny. Mt t chc c to ra c hon ho n u cng s tr nn v ch thm ch phn tc dng nu con ngi khng c huy ng. ng Miyai, ch tch Trung tm Nng sut Nht Bn v s Pht trin Kinh t X hi (JPC- SED) nhn xt: Theo phn tch v kinh nghim ca chng ti, trong mi n lc nhm nng cao nng sut , pht trin kinh t x hi th yu t con ngi l quan trng nht. Mt s ngi cho rng vn l yu t quan trng nht trong pht trin cng nghip, mt s ngi khc li cho rng cng ngh l yu t ch o i vi nng sut. ng, nhng yu t ny rt quan trng, nhng vn c th s dng sai nu con ngi lm dng n, v tiu chun cng ngh cao kh c th duy tr c nu khng pht trin ngun nhn lc v nng cp thng xuyn nh n lc ca con ngi . im ny c bit quan trng trong thi k pht trin nhanh v cng ngh. 2. Huy ng ngun nhn lc trong cng vic Trong nhng nm u ca th k 20, mt k s ngi M, Frederich W. Taylor (1856-1915) a ra mt bc t ph v cng tc qun l, da trn kinh nghim ca ng vi t cch l mt nh qun l v nh t vn. Phng php ca Tay lor c tm tt nh sau Chia nh qu trnh sn xut thnh cc b phn hp thnh (Cc bc cng vic, cc thao tc, ng tc, tiu tc). Nghin cu cc yu t nh hng n thi gian hon thnh cng vic. D kin cc iu kin ca t chc k thut ti u nht. Tuyn chn k cng nhng cng nhn c sc khe, sc chu ng do dai nht vph hp vi cng vic nht. Tin hnh luyn tp cho cng nhn v phng php lm vic hp l nht trn c s hp l ha lao ng thng qua chp nh bm gi ngy lm vic. Xc nh nhim v, nh mc c th cho tng cng nhn. Cng nhn cn thit phi bit khng nhng phi lm g m cn cn phi bit lm nh th no cho tt nht. Gii phng cng nhn khi chc nng qun l. Chc nng ny do mt b my qun l m nhn. Cng nhn ch l nhng ngi thc hin cng vic v nht thit phi hon thnh trong phm vi trch nhim. S dng trit ngy lm vic, bo m cho ni lm vic c cc iu kin cn thit thc hin nhim v trn c s cc ch dn cng vic.

Trang 13

 Thc hin ch tr lng khuyn khch i vi cng nhn hon thnh nhim v v p ng cc tiu chun cng vic hng ngy. H thng lm vic ca Taylor t c mc tng nng sut rt ln. H thng ny c p dng rng ri trong cc ngnh cng nghip M, c xem nh l nn mng ca cng ty v c duy tr nh mt nguyn l c s da vo thit lp nn c cu qun l. H thng ca Taylor hon ton ph hp trong thi k do nhng nguyn nhn sau: c cng v cng nhn ca thi k by gi thiu hiu bit k thut cn thit lp ra cc phng php lm vic, cc tiu chun cng vic Tiu chun cuc sng qu thp nn tin thng cho tng cng vic l s khuyn khch hu hiu i vi nhn vin p ng cc tiu chun. Sc mnh kinh t ca gii ch sc bt buc nhn vin chu ng mt h thng qun l nh th.

Nhng n nay, h thng Taylor nhanh chng tr nn li thi. Bi h thng ny ch yu tp trung cho vic tng nng sut da trn s hp l ha lao ng v bo m nhng iu kin thc hin cng vic tt nht cng vi s khuyn khch ca chnh sch tin lng. H thng ny cha quan tm nhiu n pht trin nhng nng lc c nhn .Ngy nay ngi lao ng c o to mt cch y , k c o to v mt k thut. Vic tng tiu chun sng lm gim ng k mc nh hng ca tin thng n nng sut. Tng nng sut phi c da trn li ch ca tp th ch khng ch da trn s c gng n phng ca mt vi c nhn. Tin s Juran, ngi Nht vit: Mc d lun im ca Taylor li thi , nhng nhiu khi chng ta vn gi li h thng Taylor vi tt c nhng iu c hu c hi khi s dng . iu tai hi hin hin v nghim trng nht trong lun im ca Taylor l hn ch s dng tr thng minh v sng to ca hng triu con ngi. Taylor cho rng con ngi lm vic chng c mc ch g khc ngoi vic kim tin. y cng l quan im rt ph bin trong cc nc pht trin Phng Ty. Khi chng ta ngho, mi quan h gia cng vic v ng tin rt khng kht v con ngi cn tin cho cuc sng kh khn ca mnh. Tuy nhin khi i sng tr nn sung tc hn v x hi n nh hn, gi tr ca ng tin trong mi quan h vi cng vic s nhanh chng gim xung. Mc d tin c xem nh s tr cng cho cng vic v c th gim hay loi b c mt s nhng yu t bt mn ca nhn vin nhng r rng n khng em li mi s tha mn m ngi lao ng mong mun. Cc phn thng v hnh m cng vic em li nh cm gic thnh cng trong cng vic, hay s chn thnh, s chia s nim vui ca ng nghip s t ho vi cng vic tuy nh nht nhng li l nhng iu v gi. Lm sao cho cng vic tr nn thch th, hp dn vi ngi lao ng l vn m cc nh qun tr ngy nay lun quan tm. C mt nhn xt chung cho rng, trong cng vic c th i lc khin mi ngi khng c hi lng th th thao li l mt tr chi hp dn. Nu chng ta c th bit c cc yu t lm cho th thao c tnh hp dn v thc hin cc bc tch cc kt hp chng vo cng vic th chc chn cng vic s tr nn hp dn hn. Ngi ta ch ra nhng c tnh lm cho th thao hp dn l: Tnh t ch v t nguyn: Th thao chuyn nghip c th rt hp dn vi ngi ngoi cuc nhng cha chc thc s hp dn vi bn thn ngi trong cuc. V vy ta mi hiu ti sao nhng ngi chi th thao nghip d cm thy rng th thao l mt tr chi th v. Bi h thng thc n mt cch t nguyn v theo iu kin hon cnh ring ca mnh. H hon ton khng chu sc p nh cc vn ng vin chuyn nghip. i vi nhn vin lm cng n lng c tr lng thc hin cng vic c phn cng, h s cm thy thoi mi hn khi cho rng h ang lm nhng cng vic m khng phi chu mt sc p t cp trn hay nhng ngi xung quanh. H cm thy thoi mi hn khi c lm nhng cng vic do s thch ca bn thn. R rng tnh t ch v t nguyn to ra s thoi mi v hng phn trong cng vic. Yu t bt ng: Trong th thao , mi th u c th xy ra, mi th khng phi lc no cng din ra nh mong mun v iu ny lm cho n c tnh ly k, hp dn. Khng c g bun chn hn mt tr th thao hoc c th d on c hon ton hoc khng th d on trc bt c iu g. Trong cng vic c c nhng kt qu tt p bt ng s lm chng ta th v hn.

Trang 14

 Yu t cng thng: Th thao c yu thch v n t to ra s cng thng. Kh nng m chng ta c th d bo trc c kt qu s lm gim s cng thng nhng n li lm gim s hng th, ni cch khc s khin n tr nn t nht. Mt khc chng ta s cm thy khng chu ni nu lun trong tnh trng cng thng t lc bt u cho n khi kt thc. Nh th, c hiu qu tt nht trong cng vic, cn phi to ra c mt mc cng thng nht nh. Gi nhp : Mi loi hnh th thao c mt nhp ring v cng vic cng vy. Mt nhp hp l em li nng sut cao v khng to ra s cng thng thn kinh. S ri lon nhp lm vic gy ra tn hi n sc khe v tm l cho nhn vin. V vy, iu quan trng l phi duy tr n nh nhp lm vic. Tuy nhin , c nhiu yu t bn ngoi thng c xu hng lm ri lon nhp , thm ch ngay c khi cng nhn c gng lm vic mt cch tt nht; v d nh vic cung cp nguyn vt liu khng kp thi, s c v my mc , ngng vic do cc li v k thut ...Chng ta cng nn bit rng cc yu t nh hng n nhp lm vic c th l do ngi qun l hoc nhn vin hay do chnh bn thn cng nhn gy ra. C kt qu ngay lp tc: Trong hu ht cc mn th thao, cc kt qu c nhn thy ngay. Chng ta s cm thy chn ngay khi m kt qu phi ch i qu lu. Thy c kt qu ngay khi kt thc cuc chi m khng phi ch i l mt trong nhng l do khin th thao c yu thch. Mc d vy, trong cng vic, cc kt qu n lc ca nhn vin him khi th hin ngay lp tc, chnh iu khin cho ngi ta i khi km ho hng vi cng vic. Vn y l cc nh qun l cn phi xy dng mt h thng c kh nng nhanh chng thng bo c kt qu lm vic cho nhn vin. S phn hi nhanh chng kt qu lm vic nh mt ng lc khuyn khch con ngi vn ln. T t ra phng php cho mnh: Trong phn ln cc mn th thao chng ta hu ht ch quan tm n kt qu thng- thua ch khng quan tm n cch biu din tt hay xu, c tun th lut chi hay khng. Tng t nh vy, vn quan trng trong sn xut l c gng to ra cc sn phm khng c khuyt tt v cc tiu chun hot ng du c c coi l hay n u th vn xem l khng gi tr nu kt qu ca n l to ra nhiu khuyt tt. hn ch cc khuyt tt ngi ta thng a ra cc hng dn tiu chun v bt buc mi ngi phi tun th. Tuy nhin, mi c nhn u c tnh cch, u im v nhc im ring nn vic c gng bt buc mi ngi tun theo cc tiu chun nht nh c khi mang li kt qu khng tch cc , to ra s ri lon nhp ca cng vic, dn n nhiu sn phm khuyt tt , hiu qu khng nh mong mun. iu cng ging nh bt mt ngi thun tay tri theo mt tiu chun lp cho ngi thun tay phi. Nh vy, thay v bt buc mi ngi tun th cc tiu chun th nn s dng nhng hng dn tiu chun ny to ra cc phng php p dng ph hp cho tng c nhn. N lc v k nng: Trong th thao, kt qu t c ph thuc vo n lc v k nng ca chnh bn thn mnh. l l do ti sao chng ta tc gin vi bn thn mnh khi thi u hay thc hin khng tt. Cng nh th, chng ta s thy rt hnh phc khi cc n lc ca mnh c ngi khc khen ngi. iu ny cng c p dng trong cng vic. V th chng ta cn lm cch no c th xy dng ni lm vic mt c ch cho php k nng v n lc ca nhn vin c phn nh ngay vo kt qu. ng thi c ch cho php nhn vin cng chia s nhng thnh qu m h t c vi ng nghip. Chng ta cng hiu rng mt khi m cc k nng c nng ln th lng say m vi th thao hay cng vic cng s c tng ln. S km ci s lm cho ngi ta d chn nn. V vy trong cng vic nn to ra nhng iu kin gip v khuyn khch cho nhn vin mt tinh thn sng to. Tnh sng to l mt yu t quan trng bt k loi cng vic no, nhng cn bo m mt khng gian thch hp. V d trong th thao, i khi cng tht thch th khi c gng chin thng i th bng cch la c trng ti v un cong cc nguyn tc. Tuy nhin nhng sng to nh vy l nm ngoi lut l v chin thng nh vy khng th l vinh d. Ch c loi sng to cho php trong th thao l loi sng to tun th cc nguyn tc theo tinh thn chi trung thc. Trong cng vic, cc quy nh bt buc nh cng i hi tun th mt cch trung thc. Ngha l cc thnh cng ca nhn vin phi da trn nhng n lc v k nng ca chnh h. S cng bng lun phi c tn trng mi kha cnh. Thnh qu v s nhn bit: Thng khi chng ta t c mt kt qu tt trong th thao, chng ta thng khoe vi bn b. Thm ch khng ni ra th bn b ca chng ta cng nhn bit v chc mng ta. Ngc li, chng ta cm thy xu h khi bn b ch nho khi chng ta thua. Khuyn khch l phn thng khng mua c bng tin. Nhng hiu qu ca n tn ti tng i ngn v khng th s dng mi. Ngi ta s cm
Trang 15

thy chn khi ch c nhng li khen lp i lp li. V vy cn phi to ra nhiu n lc hn na tm ra nhng phng php mi thch hp cho ngi lao ng. Thng thng, ch mt cu ni ca ngi qun l c thin ch, tn trng cp di ca mnh cng c th l mt s khuyn khch rt c tc dng. Nh vy, huy ng ngun nhn lc l vn rt quan trng .Huy ng con ngi tc l chng ta a tnh nhn bn (c bit l tnh sng to v tnh x hi) vo cng vic. iu c ngha l bng cch no khch l tinh thn lm vic hng say hn, hiu qu hn, pht huy cao tinh thn sng to ca nhn vin cng nh pht trin cao nht nhng nng lc ca c nhn t c nng sut cao nht trong cng vic nhm p ng mc tiu chung ca t chc. Sau y l cc quan im quan trng huy ng ngun nhn lc trong cng vic: a. Nu r mc ch, ngha ca cng vic: Ngi lao ng cn phi c hiu r mc ch ca cng vic trc khi cng vic bt u. Bi v, nu khng v mt mc ch no th chng ai lm vic c. Khi nhn thc c mc ch ca cng vic v tm quan trng ca n con ngi s c nhng ng lc hng n thnh cng vi cng vic. Nh vy mc ch ca cng vic cn phi c gii thch mt cch r rng v mi ngi cn phi c hiu v nhn thc c tm quan trng phi t c nhng mc ch . b. Nng cao thc trch nhim i vi cng vic: Trong thc t , mi ngi c mt cch tip cn khc nhau trong s dng lao ng, in hnh c hai cch tip cn l: 1. Tuyn dng nhn cng thay th cho my mc 2. Tuyn dng nhn cng s dng my mc Cch thip cn th nht tp trung vo my mc, cch tip cn th hai tp trung vo con ngi. Lun im ca cch tip cn th nht (tuyn dng nhn cng thay th my mc) l: vi mt cng vic n iu hay qu phc tp cn s dng nhiu loi my mc khc nhau d lm cho ngi lao ng chn nn hoc nhm chn i vi cng vic v th s dn n tm l khng tha mn gim s hng phn i vi cng vic ; v th tt nht l t ng ha cng vic. Nh vy nhng ngi tip cn theo quan im ny ban u hng n vic tuyn dng nhn cng thay th my mc song hn ch m h gp phi li lm cho h tp trung vo my mc. Tuy nhin nhng kh khn v ti chnh hay thiu kh nng v k thut lm cho h khng c gii php khc ngoi s dng lao ng con ngi. Khi con ngi c s dng thay th cho my mc, th vic gii thch c th cc phng tin v phng php s dng quan trng hn nhiu so vi vic nu ra mc ch t c, m mc ch ca cng vic li rt cn thit trong thc t. R rng, nhn thc su sc v trch nhim i vi cng vic, khng th to ra bng cch coi ngi lao ng nh mt dng thay th cho my mc v ch ni vi h phi lm nh th no m khng nu r mc ch ca cng vic . Lun im th hai (tuyn dng nhn cng s dng my mc) cho rng, mc d c s t ng ha th cng khng th thiu con ngi s dng my mc thc hin cng vic. Vi lun im ny, vic gio dc v o to l quan trng. Trch nhim vi cng vic bao gm nhiu kha cnh nh: thi tch cc i vi cng vic, s tun th quy trnh cng ngh, trch nhim vi vic gi gn ti sn ca t chc, trch nhim vi s an ton tnh mng ca ngi khc (m chng ta s cp chng sau). Nhng y ch nhn mnh hn vo thi tch cc vi cng vic. Cc nh nghin cu cho rng mt ngi c trch nhim y vi cng vic v t mc ch ca cng vic th phi hi cc iu kin sau: 1) Mc ch ca cng vic phi c lm sng t 2) Phi c mt mc t do ti a c th c trong s dng phng tin v phng php t c mc ch. Mc ch cng vic phi c mi ngi chp nhn. t c iu nhim v ca mi ngi phi c lm r v h phi c i x mt cch cng bng v thng thn.

Trang 16

S tham gia ca ngi lao ng trong cng ty thng tng ln khi tng mc gio dc v o to cho h. R rng tng mc gio dc v o to cng vi vic tn trng nhn cch ca nhn vin gp phn nng cao tinh thn trch nhim i vi cng vic ca nhn vin. c. Pht huy tnh sng to: - Ap dng hp l s tiu chun ha. S cn thit v tm quan trng ca tiu chun ha thng c nhn mnh t quan im ci tin hiu qu cng vic v m bo cht lng. S tiu chun ha c th c chia thnh: Tiu chun ha vt th (hng ha) v tiu chun ha cng vic. Mi ngi u nhn thy rng tiu chun ha vt th l rt cn thit, khng ch gip cho n gin ha cc dch v sau khi bn m cn bo m cht lng v tin cy, gim chi ph v tng nng sut. Tuy nhin, khi cp n tiu chun ha cng vic mt cch cht ch th ny sinh mt s vn . Vn u tin l tiu chun ha cng vic mu thun vi s khuyn khch, thc y nhn vin v n hn ch phm vi ca tnh sng to v s chn thnh ca mt s ngi gn kt vi cng vic. Bi chng ta hiu rng , khi cho php mi ngi c s t do ti a c th c trong vic s dng phng tin v phng php thc hin cng vic ca h th h cng c thc cao hn v trch nhim v tnh sng to . S t do cng nhiu th tnh sng to cng cao. Nn s tiu chun ha qu cht ch c th l ro cn cho nhng t duy sng to. Vn th hai l , mc d sau mt thi gian di n lc thc hin tiu chun ha phng thc lm vic nhng cc tiu chun thng khng c tun th. Vic chun b v thit k cc tiu chun thng i hi nhiu thi gian v cng sc v l mt cng vic tng i kh khn. Trong thc t nhng n lc cng nhn thc hin cc tiu chun c thit lp tr nn khng c hiu qu. C th vic thc hin theo cc tiu chun lp ra l qu kh khn i vi cng nhn. Cc tiu chun cng vic trong qu trnh sn xut c th c lp bng nhiu cch, nhng thng bao gm 3 mc sau: 1. Mc tiu ca cng vic: mc tiu ca cng vic bao gm cc quy nh cht lng hoc cc tiu chun cht lng i vi cc sn phm trung gian hoc sn phm hon chnh. Cc tiu chun ny cn phi c lp trong qu trnh. 2. Nhng bt buc trong thc hin cng vic: Bao gm cc quy nh gn vi qu trnh thc hin cng vic; cc quy nh nhm m bo an ton cho sc khe v tnh mng cho ngi lao ng ; hay bo m cht lng sn phm. 3. Phng tin v phng php s dng khi thc hin cng vic. Trong 3 mc trn y, mc 1 lun phi t c v mc 2 phi c ngi lao ng tun th mt ch y . Ni mt cch khc ngi lao ng phi to ra nhng sn phm ph hp v pha lm vic mt cch an ton. Tuy nhin, chng ta cng hiu rng nhng quy nh mc 2 cng t th mc t do trong thc hin cng vic cng nhiu v vic thc hin cng vic cng d dng hn. Tt nhin i vi cc cng vic c mc nguy him cao buc chng ta phi cn thn hn, cn c nhiu s gim st hn, v mi ngi u phi quan tm n s an ton cho chnh mnh v cho ngi khc. i vi mc 3 c quan im cho rng ch nn a ra cc phng php c bn , da vo thng qua lao ng cng vi s luyn tp v n lc ca bn thn mi ngi s t tm ra phng php tt nht cho mnh. Quan im ny cho rng khng nn bt buc cc hc vin mi phi thc hin chnh xc cc phng php c bn m h hc c v iu ny khng ch dn h n vic trn trnh trch nhim m cn ngn cn h pht trin k nng. Khi k nng ca cng nhn c nng cao v h s dng c sng to ca mnh pht trin cc phng php c bn thnh cc phng php lm vic thc t, cc phng php s c a vo tiu chun lm vic cho cc cng nhn c k nng. Cn c mt h thng ghi li cc gi , kin ca c nhn hay nhm hon thin cc phng php lm vic. ng thi, cn a ra cc hng dn bo m rng cc th tc khng i lp vi cc quy nh mc 2. Cc phng php c bn cng cn c sa i theo nh k ph hp v tng tnh hiu qu. Nh vy, tnh sng to v tiu chun ha khng loi tr ln nhau m ngc li, chng b sung cho nhau. Thng qua p dng tiu chun ha mt cch hp l , con ngi thc s gn vi cng vic v c th pht huy y tnh sng to ca mnh , pht kin ra cc phng php thc hin cng vic tt hn,to ra cc n lc nhm ci tin v nng cao hiu qu.

Trang 17

- To ra mi trng lm vic sng to hn: To ra s sng to trong cng vic l rt quan trng trong huy ng con ngi. Di y l cc bc cn thit tc ng n s tc ng n s sng to: a. Khi a ra cc hng dn, phi lm r mc ch thc s ca cng vic. Mi cng vic c mt mc ch v vic t c mc ch ny l vn quan trng nht. t c cc mc ch con ngi c th c nhiu phng cch t c mc tiu. Ngoi cc quy nh mang tnh bt buc lin quan n s an ton v bo m cht lng, thng tin lin quan ti cc phng tin v phng php ch nn a ra tham kho, v cn khuyn khch mi ngi t tm ra nhng cch tt nht cho mnh t c mc tiu. b. To cho mi ngi c thc trch nhim cao i vi cng vic i khi con ngi thng s hi, thiu ch v c xu hng trch nhim cho ngi khc khi cng vic khng thnh cng; H tm cch bo cha v ln trnh khi cng vic ca h xu i, v th cn phi ngn chn nhng sai lm nh th bng vic xc nh r trch nhim ca mi ngi cng vi vic nng cao gio dc o to thc trch nhim cho mi c nhn. c. Dnh thi gian to ra cc tng Khi c thc trch nhim h s ch n tm quan trng ca vn mt cch su sc v t s le ln nhng sng to, nhng tng mi. Nhng tng xut sc phn ln c ny sinh trong thi im m ta suy ngh vn mt cch thu o v t ti mt t duy su v c lp. d. a cc tng t nhin thnh hin thc Nhng tng to ra bng cch ny l rt mong manh. Nu chng c kim tra mt cch kht khe hoc km nn th rt d b xa sch hon ton. Do vy, khng nn c s chng i nht l trong giai on s khai ca cc tng. Hy to iu kin cc tng s khai ban u thnh mt tng c tnh thit thc. Ni cch khc, ngi lnh o khng nn i quanh di nhng go nc lnh vo cc tng mi m tr nn l ngi bo tr v khuyn khch cc tng pht trin . d. Khuyn khch ng vin: - Khen ngi v trch mng Trong thc t, cc thiu st v nhc im d nhn nhn hn l cc u im. Tuy nhin, vic tm ra cc im yu khc phc v ci tin n cng khng phi l iu n gin. Trong lnh vc sng to nu chng ta ch nhn thy cc nhc im trong cc tng ca mt ai v thng bo cho h l n khng tt th s lm cho ngi mt ht nhit huyt v tng s khng c nui dng v pht trin. Tuy nhin, nu chng ta tm thy nhng u im trong cc tng v thng bo cho h bit th chc chn h s vui mng v thy chng ta chp nhn tng . iu ny cn c ngha nh mt s khuyn khch h phi lm iu g nhiu hn l ch dng li tng. Khi nhng c hi ca s sng to c ny sinh, hy rng lng b qua cc sai st v p dng tnh hi hc v s khuyn khch. - Nhn bit s n lc Mt s ngi ng h vic s dng phng php qun l bng mc tiu nh gi nhng c gng ca ngi lao ng. Cc c nhn hay nhm a ra cc mc tiu v c gng t c cc mc tiu . Cc kt qu t c c nh gi theo mc hon thnh cc mc tiu . Tuy nhin, nu cc mc tiu bt buc li do cc cp qun l cao hn t ra th khi mc tiu khng t, ngi lao ng s c gng tm nhng li bo cha hp l cho mnh. Khi ngi lao ng t t mc tiu cho mnh h s c khuynh hng t ra cc mc tiu thp d dng t c c ngha l ch cn t s n lc t c mc tiu m vn c nh gi l tt. Nh vy phng php nh gi theo qun l bng mc tiu c th s dn n xu hng khuyn khch mi ngi khng n lc phn u y l iu khng mun trong bt k t chc no. Mi ngi t t ra mc tiu cho mnh l iu tt nhng vic nh gi nhng n lc ca c nhn khng nn da vo cc mc tiu m nhn mnh hn nhng tin b ca c nhn. y iu quan trng khng phi l tp trung hon ton vo kt qu c p ng c mc tiu hay khng, m l tm ra ti sao v cch no m qu trnh thay i. iu cho chng ta thy c ngi lao ng n lc nh th no to ra s thay i. S nhn bit v ghi nhn nhng n lc ca ngi lao ng c ngha cc k quan trng huy ng ngun nhn lc. Thm ch ngay c khi kt qu khng tha mn c tiu chun, chng ta cng nn ghi nhn nhng n lc v khuyn khch s ci thin.
Trang 18

e. Pht huy lm vic theo t i - Cng vic t i: Nhng thay i ngy nay cho thy him c mt cng vic no trong t chc c th thc hin mt cch c lp. Ngy nay n v lao ng nh nht khng cn l ngi (c nhn) m l t, i, nhm. Cc cng vic ca cc b phn, nhm thng lin quan vi nhau bng cch ny hay cch khc. Thm ch nu mt cng vic no , bng trc quan ta thy chng lin quan g ti cng vic khc, nhng xem xt theo cch tip cn nh hng khch hng th ta s thy c mi quan h gia chng. Nhm t c mc ch thc s, cui cng, tt c cc c nhn v cc nhm phi thc mt cch su sc v trch nhim trong gii quyt cc cng vic m h c phn cng , ng thi , h cng cn duy tr s quan tm ti cc cng vic khc lin quan n cng vic ca h . Thc t chng minh rng: cc tng sut sc thng c to ra khi mi ngi ng trn cc phng din v quan im khc nhau nhng u chung mi quan tm mnh m ti mt cng vic c th v cng nhau tho lun. Cu ni: hai ci u hn mt ci u vn c tc dng nu nh h u ngh theo ng li ging nhau. Mt iu cn lu l khng nn phn chia gianh gii r rng gia cc cng vic, m cn m rng phm vi trch nhim, t cc cng vic ni tip nhau v to ra mi quan tm chung ca mi ngi. M rng phm vi cng vic ca mi ngi khi k nng ca h c nng cao khng ch l cch thc nhn bit kh nng pht trin ca ngi lao ng m cn l mt cch thc hu ch pht huy kh nng ca h. - Tng cng hp tc v cnh tranh: Trong qun l, ngi qun l phi hiu c c im ca tng c nhn pht huy tt nht nhng kh nng ca h ch khng nn ng nht h bng s tiu chun ha. Mong mun ci tin ca con ngi gn lin vi thc cnh tranh. Mt iu lu rng, tinh thn cnh tranh ny khng ch tn ti gia cc nhm i ch nhau m cn tn ti gia cc thnh vin ca mt nhm gia nhng ngi cn hp tc vi nhau. Ngi qun l khng c cn tr m ngc li cn thc y phong tro cnh tranh nhm khuyn khch lng mong mun ci tin v tinh thn hc hi ca mi ngi. Nhng cnh tranh phi nm trong nguyn tc nht nh v khng i ngc li vi tnh trung thc. Chng II PHN TCH CNG VIC Phn tch cng vic l cng vic u tin cn thit phi bit ca mi qun tr gia trong lnh vc qun tr ngun nhn lc. Phn tch cng vic l c s cho gii quyt cc vn trong lnh vc qun tr ngun nhn lc. S cn thit ca phn tch cng vic: Cc nh qun l nhn s cn hiu bit v cng vic c th tm ngi ph hp vi cng vic. Ngi lao ng cn hiu bit vai tr ca h trong t chc trc khi bt u lm vic

I. Nhng ni dung c bn ca phn tch cng vic 1. Khi nim v phn tch cng vic: Trc ht ta cn c khi nim v cng vic. Cng c nhiu khi nim khc nhau v cng vic. Ta c th chp nhn khi nim v cng vic nh sau: Cng vic bao gm mt s cng tc c th m mt t chc phi hon thnh nhm t c mc tiu ca mnh. Nh vy: Phn tch cng vic l qu trnh thu thp cc thng tin lin quan n cng vic mt cch c h thng. Phn tch cng vic c tin hnh nhm xc nh cc nhim v thuc phm vi cng vic v cc k nng, nng lc quyn hn v trch nhim c th cn phi c thc hin cng vic mt cch tt nht. C th phn tch cng vic nhm tr li cc cu hi sau y: Nhn vin thc hin nhng cng tc g? Khi no cng vic c hon tt? Cng vic c thc hin u?
Trang 19

Nhn vin lm cng vic nh th no? Ti sao phi thc hin cng vic ? thc hin cng vic nhn vin cn hi nhng tiu chun trnh no?

Phn tch cng vic cung cp cho cc nh qun tr mt bn tm tt cc nhim v v trch nhim ca mt cng vic no , mi tng quan ca cng vic vi cng vic khc , kin thc v k nng cn thit v cc iu kin lm vic . Tm li Phn tch cng vic c tin hnh nhm: Xc nh cc nhim v, quyn hn, trch nhim khi thc hin cng vic. iu kin tin hnh cng vic. Cc tiu chun nh gi cht lng hon thnh cng vic. Mi tng quan ca cng vic vi cng vic khc. Cc phm cht, k nng nhn vin phi c thc hin cng vic .

Mc tiu c th ca phn tch cng vic l xy dng Bn m t cng vic v Bn tiu chun cng vic. 2. Li ch ca Phn tch cng vic: Li ch ca phn tch cng vic c trnh by nh sau :
Hoch nh NNL

Tuyn dng M t cng vic Lm c s Phn tch cng vic Tiu chun cng vic nh gi thnh tch

o to v pht trin

Tr cng khen thung

An ton v sc khe

C th ni rng cc thng tin t bn phn tch cng vic c s dng : - nh hng cho qu trnh tuyn dng v hon thin vic b tr nhn vin. - Ln k hoch b nhim v thuyn chuyn cng tc cho nhn vin. - Xy dng h thng nh gi cng vic, xp hng cng vic v h thng tin lng.
Trang 20

- Hon thin cc bin php ci thin iu kin lao ng, bo v sc khe v kh nng lm vic lu di cho nhn vin. - Xc nh nhu cu o to nhn vin v lp k hoch cho cc chng trnh o to Phn tch cng vic c thc hin trong cc trng hp sau y: 1. Khi t chc c thnh lp. 2. Khi c cng vic mi. 3. Khi cng vic thay i do kt qu ca p dng KH KT mi. II. Nhng ni dung ca bn M t cng vic v Tiu chun cng vic 1. Bn m t cng vic: Bn m t cng vic l mt ti liu cung cp thng tin lin quan n cng tc c th, cc nhim vu v trch nhim ca cng vic. Hiu mt cch ngn gn bn m t cng vic l m t cc nhim v cu thnh nn cng vic . Bn m t cng vic l mt ti liu gii thch tr li cc cu hi sau: 1. Ngi thc hin cng vic? V tr ca h trong h thng ca t chc? 2. Ti sao cng vic phi c thc hin? 3. Mc tiu cng vic l g? 4. Cng vic phi lm g? hay cc nhim v ch yu phi hon thnh? 5. Cng vic c thc hin u? 6. Khi no cng vic c coi l hon tt? 7. Phng tin, trang b thc hin cng vic? 8. iu kin lm vic v ri ro c th? Nh vy bn m t cng vic l mt bn lit k chnh xc v xc tch nhng iu m nhn vin phi thc hin. N cho bit nhn vin lm ci g? Lm nh th no? V cc iu kin m nhn vin c thc thi. Ni chung bn m t cng vic nhm tr li cc cu hi c bn: Ai? Ti sao? Ci g? Khi no? u? Bng cch no? Mt cch c th bn m t cng vic thng bao gm cc ni dung sau y: Nhn din cng vic. Tm tt cng vic. Cc mi quan h. Chc nng, trch nhim cng vic. Quyn hn. Tiu chun mu. iu kin thc hin cng vic.

V d: Bn m t cng vic Th k b phn sn xut CHC DANH CNG VIC: Th k cho k s trng c kh BO CO CHO: K s trng c kh

Trang 21

XC NH CNG VIC: Cung cp dch v ton din cho K s trng bng cch t chc sp xp cc phn cng vic thng l ca k s trng. CC NHIM V CHNH: 1.Tip nhn th t , phn loi theo th t u tin, nh km th t trao i t trc nu c v nh my cc th t . 2. Ghi li li c ca k s trng c kh v x l cc th t khn 3. Sp xp cng tc cho phng, chun b cc cuc hp 4. Son tho cc vn bn, tr li cc th t theo lnh ca k s trng 5. Gip k s trng gii quyt cc cng vic hnh chnh thng thng, gii quyt cc thc mc thng l 6. Gi v tr li cc cuc in thoi mt cch khn kho. Tip khch c hiu qu. CC NHIM V PH: 1. Chun b bn tm tt v cc chi tiu ca b phn theo yu cu ca b phn k ton 2. Thu thp cc bo co tm tt , nh my cc bo co tin d n 3. Chuyn h s c xung tng hm 4. nh my bo co k ton CC MI QUAN H: BO CO CHO: K s trng c kh GIM ST NHNG NGI SAU Y: Khng CC YU CU V IU KIN VT CHT: IU KIN LM VIC: Lm vic trong vn phng THI GIAN LM VIC: Thi gian lm vic hnh chnh 8 gi RI RO: Khng V d khc v bn m t cng vic ca trng phng t chc hnh chnh BN M T CNG VIC M s cng vic Chc danh: Trng phng T chc hnh chnh
Trang 22

Cc mi quan h: Bn trong: Chu s lnh o trc tip ca Gim c cng ty. nh k hng thng bo co v chu trch nhim vi gim c v ton b cc hot ng Hnh chnh Vn phng Nhn s cng ty. Phi hp vi cc b phn khc trong tuyn chn, hun luyn, b tr, ng vin, kch thch nhn vin. Kim tra, n c tnh hnh thc hin chnh sch nhn s ca cng ty. C vn, h tr nhn vin khc v nhn s , hnh chnh Bn ngoi: T chc cp trn: Cc vn v t chc, nhn s Cn b cc cng ty khc: iu phi cn b trong cng tc Vin chc chnh quyn: Thc hin quy ch php lut v cc hot ng cng ng S lao ng: Cng on, nh cung cp lao ng, phi hp tuyn chn lao ng, gii quyt ch chnh sch

CHC NNG, NHIM V, QUYN HN, NNG LC Chc nng , nhim v c th : Nghin cu, xut v tham gia cng vi cc lnh o doanh nghip ci tin, hon thin h thng chnh sch, ch , th tc nhn s, phi hp hot ng v ch o vic kim tra tnh hnh thc hin nhm hon thin h thng qun tr nhn s trong doanh nghip. Nghin cu, xut v tham gia cng lnh o doanh nghip ci tin cc hot ng hnh chnh vn phng. C vn cho nhn vin trong doanh nghip cc vn lin quan n quyn li v ngha v ca nhn vin trong doanh nghip. Cung cp thng tin v hng dn cho nhn vin v cc quy nh, chnh sch ca doanh nghip. i din cho doanh nghip thc hin cc hot ng giao t vi chnh quyn, cc c quan chc nng v cc t chc khc nhm nng cao uy tn cho doanh nghip. Phi hp vi cc lnh o xc nh nhu cu v t chc thc hin cc chng trnh hun luyn nhn vin. Phi hp hot ng vi cc lnh o trc tuyn trong vic xc nh, gii quyt cc vn nhn s v thc hin cc bin php kch thch ng vin nhn vin . T chc sp xp cng vic ca nhn vin di quyn, kim tra cht lng v hiu qu cng vic ca h. Ch o cng tc tuyn chn, hun luyn nhn vin, kin ngh iu chnh c cu nhn s mt cch hp l. Ch o cng tc lu tr h s nhn vin. Thc hin cc biu mu chun v bo co tnh hnh lng thng, nh mc, phc li Xy dng cc biu mu thng nht v h s v cc tiu chun tuyn dng, bt, k lut.

CC HNG DN VIT BN M T CNG VIC :

Trang 23

 Lit k cc nhim v v trch nhim theo trnh t hp l Vit r , n gin v sc tch cc nhim v v trch nhim ring bit Bt u mi cu bng ng t hnh ng S dng nhng t c th nh lng c khi c th S dng nhng t c th v hn ch ti a nhng t m h S dng nhng thut ng c chun ha Tr li cc cu hi : How, What , Where , When , Why , Who Xc nh r kt qu hoc tiu chun cui cng c s dng nh gi. 2. Bn tiu chun cng vic Khi nim: bn tiu chun cng vic l vn bn lit k tt c cc yu cu ch yu i vi nhn vin thc hin cng vic. Hay ni khc i l bn trnh by cc iu kin tiu chun ti thiu c th chp nhn c m mt ngi cn phi c hon thnh mt cng vic ring bit no . Cng vic rt a dng, nn yu cu ca cng vic cng rt a dng. Nhng nhn chung cc yu t chung nht thng c cp trong bn tiu chun cng vic l: Trnh hc vn Trnh chuyn mn Cc k nng cn thit cho cng vic Kinh nghim cn c thc hin cng vic: thm nin trong ngh, cc thnh tch k lc t c. Trnh ngoi ng: cn bit ngoi ng no v mc . Cc phm cht v c nhn: tui i, sc khe, ngoi hnh, tham vng cu tin, hon cnh gia nh , ngh lc ,mc thch nghi vi hon cnh, kh nng lm vic c lp, kh nng chu c s cng thng hay p lc cng vic Mt s cc yu cu c bit khc cn thit cho hon thnh cng vic .

V d: Bn tiu chun cng vic Th k b phn sn xut TN CNG VIC : Th k K s trng c kh Trnh hc vn Trnh hc vn cn thit : Ph thng trung hc Ngnh hc :Chuyn mn ha rng Chc danh ngh nghip : Khng i hi o to v bng cp chuyn mn : u tin ngi c o to v th k nhng khng bt buc Kinh nghim lm vic cn thit C t nht mt nm lm cng vic tng t. Kin thc / K nng cn thit
Trang 24

TNH CHT CNG VIC : Di hn

Kim tra vn ha do cng ty t chc

Tc nh my vi tnh 60 t / pht hoc nhanh hn Cc k nng my tnh c bn Yu cu v th cht YU CU SC KHE : C th ngi lm vic lu i khi trong thc t ngi ta c th trnh by bn m t cng vic v tiu chun cng vic trong cng mt bn, v d: BN M T CNG VIC V TIU CHUN CNG VIC CHC DANH CNG VIC: TRNG CA Mc ch ca v tr cng vic: m bo vn hnh cc hot ng sn xut ca ca mnh qun l mt cch c hiu qu v an ton thng qua vic ch o cc hot ng t chc sp xp dy chuyn sn xut v cc chc nng qun l vi t cch ngi gim st. Nhim v ca v tr cng vic: 1. Ch o cc hot ng nhn s trong sn xut v phi hp vi cc hot ng nhn s trong bo dng. 2. Bo m truyn t thng tin v gii thch cho nhn vin v cc chnh sch nhn s v sn xut. 3. Qun l chng trnh bo dng cn thit thng qua vic thu thp cc yu cu bo dng, ln lch v ghi chp theo di cc hot ng bo dng. 4. Qun l cc th tc giao ca trong phn xng sn xut. 5. Thc hin vic tp hun v o to chng trnh an ton lao ng, nng cao chuyn mn cho nhn vin cp di. 6. Ln lch lm vic, phn cng ngi m nhim cng nh chu trch nhim gii quyt cho nhn vin ngh php. 7. m nhn cc nhim v theo di thi gian lm vic ca cng nhn v cp nht cc thng tin lin quan n tnh hnh sn xut v nhn s trong b phn mnh ph trch. 8. Xy dng d ton v chu trch nhim v mc d tr nguyn vt liu trong khu vc sn xut c ph trch. 9. nh gi kt qu cng vic hng k ca cng nhn vin m mnh ph trch. 10. Gp cho nhn vin v cc vn chuyn mn v cc cng vic lin quan n cng vic. Yu cu th lc : Phi i li v tro cu thang Cc mi quan h bo co : Trng ca bo co trc tip ln qun c phn xng sn xut. Trng ca ch o v gim st hot ng ca 2 nhn vin kim tra v vn hnh thit b in, nc v nhng ngi c phn cng di quyn mnh. ng thi phi hp hot ng vi nhn vin bo dng cng ca Yu cu v trnh k nng cng vic: Hc vn: Trnh trung cp hoc cng nhn k thut. Kinh nghim lm vic trong phn xng: t nht c 1 nm gi v tr t trng. Cc k nng v kin thc cn c : 1. Hiu bit v c cu t chc ca doanh nghip. 2. Hiu bit v cc vn k thut vn hnh my v kim sot qu trnh vn hnh thit b trong xng sn xut. 3. C kh nng tnh ton s ng.
Trang 25

Cc kinh nghim khc: Hiu bit v ngh may, thu v c t nht 2 nm lm vic trong doanh nghip.

4. C k nng giao tip v bit lm tt cc ch th ca cp trn. 5. C k nng gim st nhn vin di quyn v thi gian, cht lng sn phm Thng tin trong phn tch cng vic l khi u cho tuyn dng nhn vin, to cho vic b tr ng ngi ng vic. Nhng thng tin ny cn gip nh gi gi tr cng vic l c s trong quy trnh xy dng h thng tin lng. Cc phn tch v iu kin lm vic trong bn m t cng vic gip cc nh qun tr ci thin cc iu kin lao ng cho nhn vin nhm nng cao nng sut lao ng ng thi bo m s an ton v sc khe cho nhn vin. III. Cc phng php Phn tch cng vic: C 3 phng php: 1. Phng php lm bn cu hi: phng php ny nh qun tr gi cc cu hi n cc i tng c lin quan n vic tm hiu cc thng tin cho vic phn tch cng vic. Cc i tng m cc nh qun tr thng ngh h cung cp thng tin bao gm: Ngi m nhn cng vic Ngi gim st cng vic Chuyn gia phn tch cng vic Mt nhm nhng ngi vi cng mt chc danh cng vic.

Tt nhin khng nht thit l tt c cc nhn vin u phi in vo bn cu hi. Ngi ta c th chn mt cch ngu nhin cho tng chc danh cng vic. iu gip chng ta gim bt khi lng thng tin cn x l m vn bo m chnh xc cho php. Tt nhin ta c th phi xc nhn s ng n ca cc cu tr li trong giai on quan st ca nghin cu ny. Trong bn cu hi ngoi nhng chi tit c bn nh tn tui, phng ban, chc v ngi chu trch nhim m t cn phi m t ton b nhim v, mc ch cng vic , khi lng cng vic hoc s sn phm Bn cu hi phn tch cng vic thng cp n cc vn sau y: Thng tin chung v v tr cng vic Gim st v chu s gim st Cc lnh vc kin thc v k nng ngh nghip S dng ngn ng S dng th gic v cc gic quan khc Cc quyt nh qun l v kinh doanh Cc giao tip ni b v bn ngoi Cc cuc hp m bn tham d , lm ch ta hoc lm ngi dn chng trnh Cc hot ng th cht S dng thit b , my mc v dng c Cc iu kin mi trng Cc c tnh khc ca cng vic

Tuy nhin phng php ny c nhng tr ngi, hn ch: - Cng nhn khng thch in vo bn cu hi mt cch chi tit v v th s khng tr li y . - C cng nhn ln cp iu hnh khng c nhiu thi gian x l bn cu hi. Sau y l nhng cu hi thng p dng thu thp thng tin cho vic Phn tch cng vic: 1. Anh (ch) hy m t mt ngy lm vic thng thng? 2. Nhng trch nhim chnh trong cng vic l g?
Trang 26

3. Theo anh (ch) nhng phn quan trng nht trong cng vic l g? Ti sao chng li quan trng? 4. Anh (ch) hy k tn v trnh by cch thc thc hin nhng phn kh nht trong cng vic? 5. Theo anh (ch) nhng thch thc nhiu nht trong cng vic l g? 6. Nhng kin thc no quan trng lin quan n thc hin cng vic? 7. Nhng phn vic no nn c y quyn? Cho ai? Nh th no? 8. Loi tnh hung no thng gy ra cng thng nht trong cng vic? 9. Theo anh (ch) cng vic i hi phi tham d nhng cuc hp nh th no? S c bo co no? 10. Lnh vc no ca cng vic thng to ra s hi lng nht? Hoc khng hi lng nht? Ti sao? 11. Theo anh (ch) c cc quan h no trong thc hin cng vic? iu kin lao ng, quy ch lao ng nh th no? 12. Anh (ch) thng phi gim st hot ng cng vic ca nhng ai? chc v no? 13. Theo anh (ch) nhng kha o to, k nng, kinh nghim c bit cn c thc hin cng vic tt l g? 14. Cc my mc, dng c no thng c s dng? Cng dng, tnh nng, tc dng, cch thc vn hnh? 15. Trong ton b qu trnh lm vic, cn phi ra quyt nh no? Thi gian cn thit a ra cc quyt nh nh vy? 16. Theo anh (ch) cng vic c nhng yu cu trch nhim no v tin bc, mc an ton hoc nhng gi tr khc? 17. Cng vic c nhng yu cu no v trch nhim i vi khch hng hoc cc mi lin h khc bn ngoi cng ty? 18. Nhng tiu chun c s dng c nh gi l thc hin t cng vic l g? 2. Phng php chuyn gia (Phng php hi ng): Phng php ny s dng mt s chuyn gia am hiu v cng vic cn phn tch thu thp thng tin xy dng bn m t cng vic v bn tiu chun cng vic .Cc chuyn gia ny c th l nhng ngi hoc ang l ngi thc hin cng vic , cng c th h l ngi gim st, qun l cng vic ny. S hiu bit su sc v cng vic ca cc chuyn gia s bo m cho cht lng phn tch cng vic c nng cao .Tuy nhin iu ny cng ch ra rng phng php ny ph thuc rt nhiu vo kinh nghim ca cc chuyn gia .Vic tp trung cng lc nhiu chuyn gia nh gi cng l mt kh khn 3. Phng php quan st: Phng php ny c p dng ch yu i vi cc cng vic lm vic bng chn tay. Ngi phn tch s quan st ton b qu trnh lm vic ca cng nhn. Trn c s cc ti liu ghi chp c t ni lm vic tng hp li hnh thnh bn m t cng vic. Hn ch ca phng php ny: Rt tn thi gian v cng sc Khng s dng c cho nhng cng vic tr c.

Trong thc t mi t chc c th xy dng bn m t cng vic v tiu chun cng vic vi nhng biu mu khc nhau. Sau y l mt biu mu gip cc bn tham kho:

Trang 27

K m hiu Logo hay tn cng ty BN M T CNG VIC Ngy thng c hiu lc S trang Chc danh cng vic : B phn : Phng : a im lm vic : Chc danh cp trn trc tip : Tn cp trn trc tip : Tn ngi gi v tr hin ti : M s nhn vin : MC CH: (Ti sao v tr ny tn ti, trong phm vi gii hn no v mc tiu g?) K tn K tn M s cng vic :

MNG LI QUAN H : Bn trong : Trc tip : Gin tip : TM HN QUN L: Ti chnh : ( Tin ) Phi ti chnh : ( Con ngi , ti sn ) ( Khon tin mt c th ch ng s dng Con ngi : s lng , chc danh nhm p ng yu cu cng vic kp thi v Ti sn : s lng , gi tr chu trch nhim gii trnh v tnh hp l khi s dng ) Bn ngoi :

TRCH NHIM / NHIM QUYN HN V T chc thc hin Tham gia thc hin H tr/ Phi hp T chc thc hin xut Quyt nh Phi hp/ Tham gia

TIU CH NH GI S lng, cht lng, thi gian

Trang 28

IU KIN LM VIC:

YU CU TI THIU: Yu cu nng lc: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Trnh vn ha Trnh ngoi ng Trnh tin hc Kin thc K nng Kh nng S nm kinh nghim Tnh cch c nhn Phong cch lm vic Th cht v sc khe Gii tnh tui Ngoi hnh Ngy thng nm CT HQT/TG/G nhn s IV. Thit k li cng vic: Nh trnh by trn phn tch cng vic gip lm c s gii quyt nhiu ni dung ca qun tr ngun nhn lc. Mt trong nhng vn m cc thng tin trong phn tch cng vic c cc nh qun tr con ngi s dng gii quyt l thit k li cng vic. Thit k li cng vic l s thay i mt cch h thng ni dung ca cng vic nhm thay i nhng tiu chun v hiu bit, k nng, nng lc v cc yu t khc cn thit cho cng vic hoc tng ng c lm vic . Cc hot ng ca Qun tr chin lc v Ngun nhn lc c thit k kch thch hiu qu c nhn ngi lao ng bng cch sp xp nhng ngi ph hp cho cng vic Mt cch tng th cc nh qun tr tm mi cch nng cao hiu sut v hiu nng ca cc ngun lc. Hiu sut: Mi quan h gia u vo v u ra; tm cch gim thiu cc chi ph v ngun lc. Ni khc i: L vic s dng cc ngun lc mt cch tt nht t c mc ch . Ngha l: Lm cc vic cho ng Hiu nng: Kh nng xc nh mc tiu thch hp Ni khc i: L vic chn cc mc ch c hiu qu v t c chng.
Trang 29

Yu cu khc:

Ngha l: Lm cc vic ng C hai u quan trng, tuy nhin nhiu nh qun tr cho rng hiu nng l tiu ch thit yu. Vn l: Khng phi l lm mt vic th no cho ng m l lm ng vic. c c hiu qu cao trong s dng ngun nhn lc cc nh qun tr ngun nhn lc cn phi hiu r k nng, nng lc ca tng c nhn b tr ng ngi ng vic. K nng c th c hiu l: Kh nng c th chuyn kin thc thnh hnh ng m kt qu t c nh mun. K nng c th mang tnh nhn thc, vn ng, chn tay, tr tu, v x hi . K nng c th tch ly (xy dng dn dn thng qua vic lp li trong thc t) v lin tc (mi phn ph thuc vo phn trc v nh hng n phn sau). Nng lc: Kh nng thc hin cc hot ng theo tiu chun mong mun. Hiu mt cch khc: Nng lc l kh nng ca c nhn thc hin cc nhim v trong cng vic. Nng lc l sn phm ca o to v tch ly kinh nghim. Ni n nng lc ca con ngi l bao gm 2 yu t: nng lc tr tu v th lc. Nng lc tr tu: l kh nng ca c nhn thc hin cc hot ng tr tu. Th lc: l sc chu ng, s kho lo, sc lc v k nng tng ng cn c hon thnh nhim v c giao.

Thc t khi nim k nng v nng lc vn c kin khc nhau, nhng nhn chung k nng mang tnh c th hn, nng lc mang tnh khi qut hn. Nng lc thng ch cng vic qun l v nghip v, khi nhng iu cn hon thnh khng d xc nh c th trc c, cn k nng th thng c s dng nh gi lao ng k thut hay nhng hot ng c th. Nh vy, trong khi vic nghin cu v nng lc vn cn ang pht trin v vn cha c c nhng nh ngha thng nht, ch c th pht biu mt cch thn trng rng nng lc t c th r rng hn so vi k nng. Nh vy ta d dng nhn ra rng: Nu ngi lao ng thiu nng lc, h s khng lm trn nhim v. Nu ngi L c trnh chuyn mn vt cp, h s thc hin tha ng cng vic nhng li khng tha mn. Nu ngi L lm cng vic ph hp vi kh nng, chc chn h s hon thnh tt cng vic v tha mn ni tm. Thit k li cng vic nhm thc y cc hot ng sau y ca Qun tr ngun nhn lc 1. Thng tin trong bn m t cng vic cho thy liu cng vic c thiu s thch thc cn thit v c th thit k li tng ng c lm vic hay khng. 2. Thng tin phn tch cng vic ch ra nhng yu t nh hng ti sc khe v an ton lao ng trong khi thc hin cng vic. Nu c nhng yu t khng th chp nhn c th cng vic cn c thit k li loi tr cc yu t . 3. Lp k hoch nhn lc s ch ra liu c nhng ngi c hiu bit, k nng, nng lc v cc yu t khc cn thit cho cng vic bn trong t chc hoc bn ngoi hay khng . Nu khng, cng vic cn phi thit k li s dng nhng kh nng sn c. 4. S lng t ca cc n xin vic trong qu trnh tuyn dng ngi c th cho thy cng vic thiu hp dn i vi ngi xin vic v vy cn phi thit k li cng vic tng s hp dn. 5. Cng tc chn ngi t thnh cng c th ch ra rng phi thit k li cng vic cho ph hp vi hiu bit, k nng, nng lc v cc yu t khc ca ngi lao ng trong ni b t chc hoc trn th trng nhn cng. 6. Nhng cng vic c thit k li cho hp dn hn c th i hi nhn vin phi c o to thm. 7. Thit k li cng vic c th ch ra rng phi thay i ch th lao cho cng vic. 8. Hiu qu lm vic km cho thy nhn vin hoc l thiu hiu bit, k nng, nng lc v cc yu t khc hoc thiu ng c hon thnh tt cng vic. Nu nh vy, cng vic cn c thit k li.
Trang 30

Cng vic s c tin hnh tt v t c kt qu c nhn nu tng nhn vin t c ba tnh trng tm l sau: o Hiu bit v ngha cng vic: Nhn vin phi cm thy rng cng vic l quan trng, ng k v c gi tr. o Hiu bit v trch nhim i vi kt qu cng vic: Ngi lao ng phi cm thy c trch nhim v ngha i vi cng vic m h thc hin. o Hiu bit v kt qu cng vic: Nhn vin phi thng xuyn c thng bo v cht lng cng vic ca h. Tnh trng tm l khc nhau c kch thch bi nhng c im ngh nghip khc nhau: 1. Hiu bit v ngha cng vic c kch thch bi: S a dng v tay ngh: Mc a dng ca cc hot ng m cng vic yu cu .iu a n vic i hi phi s dng nhng kinh nghim v nng lc khc nhau. Hiu bit nhim v: Mc phi hon thnh i vi ton b hay mt phn cng vic. ngha ca nhim v: Mc nh hng ca cng vic ti i sng hoc cng vic ca ngi khc ngay trong t chc hay mi trng bn ngoi. 2. Hiu bit v trch nhim i vi kt qu cng vic b nh hng bi : S c lp: Mc t do v c lp khi ra quyt nh ca mi c nhn 3. Hiu bit v kt qu cng vic c kch thch bi : Thng tin phn hi: Mc thu thp thng tin trc tip v r rng v hiu qu ca cc hot ng m cng vic yu cu mi c nhn. CC CCH TIP CN THIT K CNG VIC: - Chuyn mn ha - M rng cng vic 1) Chuyn mn ha: y ngi lao ng ch lm mt phn ca cng vic. Cng vic c lp i lp li vi nhp iu cao. Chuyn mn ha c u im sau: - Nhim v trch nhim r rng - Mi ngi mt vic mi ngi u tham gia Nhc im: Khng ai chu trch nhim ton b qu trnh Khng linh hot , phn ng vi s thay i chm Gim tnh sng to Tng cao tnh n iu gy nhm chn i vi cng vic - Chng cho trch nhim - Khng gii quyt c vn tng th - Cng knh khng kinh t Thiu tnh n khp s phi hp khng hon ho - Dch v khch hng km - Cng vic n gin - Qun l cht ch - Lun chuyn cng vic - Lm giu cng vic - Nhm t qun

c bit s nhm chn do tnh n iu ca cng vic gy nn c th gy c ch v mt tm sinh l cho nhn vin. iu ny Mc vit: S n iu lin tc ca cng vic lm cho ngi cng nhn mt mi v khng c thi gian ngh ngi v lm gim i s ch i vi cng vic ng thi mt i tnh kch thch, nhng kch thch ny do s thay i cng vic to nn. Xc nh mc n iu trong cng vic nh sau: Mc n iu S ln lp li cng 1 ng tc / gi
Trang 31

Bnh thng Cp I Cp II Cp III 2. Lun chuyn cng vic:

180 181-300 301-600 > 600

L qu trnh thay i cng vic ca mi c nhn. y l mt khuynh hng ngy cng c cc DN thc hin. u im: Hn ch: D dn n s xo trn trong t chc i khi cng to tm l bt an cho nhn vin Thc hin khng tt s to ra t tng ci nga xem hoa . Rt d lm gin on cng vic. To ra nhng thch thc mi cho nhn vin Nhn vin s c c kin thc mi tha mn nhu cu pht trin c nhn Gim i tnh n iu ca cng vic, to ra nhng kch thch mi cho cng vic.

3) M rng cng vic: M rng theo chiu ngang tc l tng thm cc nhim v cho ngi gi cng vic. Hn ch: Cha tnh n cc kha cnh khc ca cng vic. V d nh nh hng n cc vn quyn hn trch nhim, quyn li lin quan n cng vic c m rng. 4) Lm giu cng vic: Ngha l lm cho cng vic tr nn sinh ng hn. Hay ni khc i l nng cao cht ca cng vic. Vic lm giu ny c th thc hin cho c nhn hoc nhm. Cc kha cnh lm giu bao gm: S a dng v k nng S r rng v nhim v Tng ln ngha ca cng vic Nng cao mc t ch Kh nng tip nhn thng tin phn hi.

5) Nhm t qun: Mt nhm lm vic v c bn t qun l vi s gim st ti thiu ca cp trn. Vi cch tip cn ny cho php nhm m rng cc hot ng ca mnh. Vn gii quyt ca nhm khng ch l cc vn c tnh k thut m cn l cc vn c tnh x hi hay sn xut kinh doanh. iu ny buc ngi L phi nng ng hn hng n cc tm cao mi.

Chung III HOCH NH V THU HT NGUN NHN S I/ Hoch nh nhu cu nhn s 1/ Khi nim:
Trang 32

Hoch nh nhn lc l qu trnh d bo nhu cu v ngun nhn lc ca mt t chc tin hnh cc bc tip theo nhm p ng nhu cu . Hoch nh ngun nhn lc l mt tin trnh m bo cho t chc c s ngi vi nhng k nng cn thit hon thnh cng vic nhm t c mc tiu ca t chc Nh vy lp k hoch nhn lc ko theo vic d bo cc nhu cu ca t chc trong tng lai v nhn lc v cung cp nhn lc m bo rng t chc s c cn b cn thit vo cc thi im cn thit to thun li cho t mc tiu ca t chc . Hoch nh nhu cu nhn lc mt cch c th bao gm: Xc nh cn bao nhiu ngi vi trnh lnh ngh thch ng thc hin cc nhim v hay mc tiu ca t chc. Xc nh lc lng lao ng s lm vic cho t chc. La chn cc gii php cn i cung v cu nhn lc ca t chc ti thi im thch hp trong tng lai. Ti a ha vic s dng ngun nhn lc v bo m s pht trin lin tc ca n. Bo m c kh nng cn thit thc hin cc mc tiu ca t chc Phi hp cc hot ng v ngun nhn lc vi cc mc tiu ca t chc Tng nng sut ca t chc. R rng, hoch nh ngun nhn lc gip cho t chc xc nh r khong cch gia hin ti v nh hng tng lai v nhu cu nhn lc ca t chc; ch ng thy trc c cc kh khn v tm cc bin php nhm p ng nhu CHIN LC CNG TY cu nhn lc. ng thi, hoch nh ngun nhn lc gip cho t chc thy r hn nhng hn ch v c hi ca ngun ti sn nhn lc m t chc hin c. iu ny c ngha quan trng trong hoch nh cc chin lc kinh doanh. Ni khc i, hoch nh NNL khng th thc hin mt cch tch bit m phi c kt ni mt cch cht ch vi chin lc ca cng ty. HOCH NH NNL & CHIN LC CNG TY
Thu hp - Gim quy m - ng ca n nh - Duy tr hin trng Pht trin - Pht trin t trong ni b - Mua, st nhp, lin doanh

Mc ch ca hoch nh ngun nhn lc:

Khng hnh ng

- Ngng tuyn dng - Gim gi lm - Cho ngh hu sm - Tinh gim bin ch

- Tng lm ngoi gi - Tuyn bn thi gian - Hp ng gia cng - Tng o to v pt

Trang 33

HOCH NH TI NGUYN NHN S

D bo nhu cu nhn s

So snh gia nhu cu v kh nng sn c

Kh nng sn c v nhn s

Cung = cu

D tha nhn vin

Thiu nhn vin

ra chnh sch

Hoch nh nhn lc lin quan n cc hot ng khc ca qun tr ngun nhn lc c trnh by sau y: 1. Cc thng tin phn tch cng vic ch ra nhng nhim v v nhng k nng cn thit nhm thc hin cc cng vic khc nhau. T chc cn tin hnh lp k hoch nhn lc dm bo rng c nhn lc vi k nng cn thit thc hin tt cc nhim v. Nh vy lp k hoch nhn lc lin quan cht ch vi phn tch cng vic. 2. Khi vic lp k hoch nhn lc ch ra rng loi nhn cng m t chc ang cn khng c sn , t chc c th quyt nh tin hnh thit k li cng vic thay i nhim v ra v thay i cc k nng cho ph hp vi loi nhn cng m t chc ang c sn . 3. Cc yu t c hi cho sc khe v an ton lao ng trong cng vic c th a n hin tng b vic , ngha l nh hng ti nhu cu nhn lc trong tng lai cho loi cng vic ny, v vy cn phi loi b cc yu t c hi . 4. Lp k hoch v nhn lc ch ra nhng cng vic ang c nhu cu nhn lc trong mt thi im xc nh do vic tuyn ngi phi sao cho m bo ng yu cu v thi gian. 5. Lp k hoch nhn lc ch ra s lng ngi cn chn trong tng s ngi tham gia tuyn chn. 6. Khi k hoch nhn lc ch ra nhng loi nhn cng m t chc khng c sn, t chc c th phi quyt nh tin hnh o to v bt pht trin d tr nhn lc cn trong tng lai. Nh vy lp k nhn lc gn cht vi qu trnh o to, pht trin ngun nhn lc. 7. Khi k hoch nhn lc cho thy loi nhn cng cn thit khng c sn, cng ty thng c xu hng a ra mt th lao ln hn thu ht nhn cng c nhng k nng m ta mong i t th trng nhn cng trong nc hay quc t. 8. Thnh cng ca cc hot ng v k hoch nhn lc c th gim st thng qua qu trnh nh gi hiu qu. Ngha l qua qu trnh nh gi hiu qu c th khng nh c k hoch nhn lc c em li thnh cng hay khng. 2/ Cc yu t nh hng n nhu cu nhn lc:
Trang 34

C nhiu yu t c th nh hng n nhu cu nhn lc ca t chc. Ta c th chia lm cc nhm yu t sau y: a) Nhm cc yu t thuc v mi trng bn ngoi : + Cc bc ngot ca nn kinh t c th nh hng ti nhu cu v nhn lc. Trong giai on nn kinh t pht trin, nhu cu nhn lc c th tng ln. Trong giai on nn kinh t suy thoi, nhu cu nhn lc c th gim.

+ Nhng thay i v chnh tr hay php lut cng c th nh hng ti nhu cu nhn lc tng lai ca mt t chc. Nhng thay i v chnh tr hay php lut c th nh hng mt cch trc tip v mnh m n tnh hnh hot ng kinh doanh ca t chc v nh vy chc chn s nh hng n nhu cu nhn lc hin ti v tng lai ca t chc. + Cc thay i v k thut s nh hng mnh m ti nhu cu tng lai ca mt t chc v nhn lc. Khi cng ngh c ci tin, bn cht ca cng vic tr nn phc tp hn, v vy nhu cu ca t chc i vi loi cng nhn c k nng c bit s tng ln. Tuy nhin t chc thng phi ng u vi s thiu ht loi nhn cng k thut cao ny do s chm chp trong o to nhn vin quen vi k thut mi. Bi s o to thng din ra sau v chm hn so vi s i mi v k thut v cng ngh. + Sc p ca cnh tranh ton cu s nh hng ti nhu cu tng lai ca t chc v nhn lc . Gim quy m v thit k li cng vic l nhng bin php thng thng c s dng gim gi thnh sn phm. Nhng bin php ny s nh hng n nhu cu nhn lc ca t chc. b) Cc yu t thuc v mi trng bn trong ca t chc: + Cc mc tiu kinh doanh chin lc ca t chc: Cc mc tiu ngn hn, di hn trong sn xut kinh doanh, cc vn v ngn sch ca doanh nghip s nh hng ti nhu cu tng lai ca t chc v nhn lc. iu ny cho thy s tng ln ca mc tiu theo d on s lm tng nhu cu nhn lc, trong khi s suy gim mc tiu kinh doanh s lm gim nhu cu nhn lc. + Gim quy m v thit k li cng vic i ph vi sc p cnh tranh s lm gim nhu cu nhn lc + Ap dmg k thut mi, cng ngh mi l xu hng tt yu ca s pht trin v iu ny a n nhng thay i trong c cu lao ng v s lng lao ng . Nhng nhu cu nhn cng cht lng cao s tng ln v tng s lao ng c th s gim i. Yu t k thut v cng ngh va mang tnh bn ngoi ln bn trong ca t chc. + Nhu cu tng lai ca t chc v nhn lc s thay i khi sn phm v dch v hng v chu k tn ti ca sn phm. V d sn phm trong chu k pht trin hay bo ha nhu cu nhn lc s tng ln , ngc li khi sn phm trong giai on suy thoi nhu cu v nhn lc s suy gim . + S c lp hay hp tc vi cc t chc khc cng c th thay i nhu cu nhn lc. + S thay i v lc lng lao ng ca t chc: - S thay i lao ng nh ngh hu, t chc, kt thc hp ng, b vic, thuyn chuyn l nhng thay i s nh hng ti nhu cu tng lai v nhn lc ca t chc - Nhng thay i v cht lng lao ng nh tnh nng ng, tinh thn trch nhim, trnh thnh tho v k thut - Cc yu t khc rt kh d bo nh: s vng mt, cht y l cc yu t m cc nh qun tr rt kh tin liu trc. Ni chung cc yu t nh hng n nhu cu nhn lc ca t chc lin quan n: Kh nng m rng sn xut kinh doanh hay dch v ca doanh nghip. Kh nng pht trin th trng mi- m ra nhng c s mi. Vic nng cao cht lng sn phm hay cht lng dch v.
Trang 35

 S thay i v p dng cng ngh k thut mi. Thit k li cng vic v t chc li b my. S thay i v cht lng v nhn cch ca nhn vin. 3/ Cc phng php d bo nhu cu nhn lc: D bo nhu cu tng lai v nhn lc ca mt t chc l s trnh by r rng nhng thay i ca cc yu t nh hng ti nhu cu nhn lc di hnh thc cc nhu cu c d bo trc. D bo nhu cu trc mt, trong tng lai gn, v trong tng lai xa. Tt nhin cc d bo di hn s kh khn hn do kh d bo cc yu t nh hng v mc nh hng ca n. V vy cc d bo di hn th cc mc tiu thng chung chung hn. Cc d bo ngn hn th cc mc tiu cn phi c th hn. Vic xc nh k hoch mc tiu di hn cn phi c c th ha bng cc k hoch ngn hn. a) Phng php d bo ngn hn: bao gm vic phc ha hin trng nhn lc ca t chc v phng php phn tch truyn thng. + Phc ha hin trng nhn lc ca t chc: Phi gis rng ngun v thnh phn nhn cng hin ti ca t chc l hon ho cho nhu cu tng lai gn. Nhu cu duy nht l thay th nhng ngi ri b t chc hoc di chuyn ngay trong t chc. V d: nhng ngi s v hu, i hc , chuyn sang b phn khc + Phng php phn tch truyn thng: bao gm cc phng php sau - Phng php phn tch xu hng: y l phng php mang tnh nh hng. N da vo xu hng pht trin trong tng lai. Phng php ny ngi ta lp mt danh mc th hin tnh hnh kinh doanh hin ti, sau ngi ta tin lng nhng thay i v nhu cu nhn lc da trn nhng thay i c d on trc trong kinh doanh. Phng php ny c s dng trong mt mi trng kinh doanh tng i n nh. Hn ch ca phng php ny l t chnh xc. V n ch da vo yu t thi gian v xu hng pht trin chung cng nh phi gi nh mi quan h c c th p dng c cho tng lai. - Phng php phn tch h s: Thc cht phng php ny l xc nh nhu cu nhn vin da vo khi lng, quy m sn xut kinh doanh , dch v v nng sut ca mt nhn vin. Phng php ny cng c hn ch: t chnh xc v n ty thuc rt ln vo d bo khi lng sn xut kinh doanh v c xy dng trong gi nh nng sut ca mt nhn vin khng thay i trong tng lai. - D bo n v: Cc qun tr gia cp thp phn tch tnh hnh ca n v mnh sau d bo nhu cu nhn lc cho b phn mnh . D bo n v sau c tp hp li xc nh d bo ton th v nhn lc ca t chc. D bo n v l k thut d bo ngc v cng tc d bo c lm t cp thp sau c cc cp qun l bn trn tp hp li. - K thut Delphi: (Cn gi l phng php chuyn gia): Phng php ny ngi ta s dng cc nh qun tr cp trn v cc chuyn gia trong lnh vc d bo ny bn tho lp i lp li cho n khi t c s thng nht. K thut Delphi l k thut d bo t trn xung v vic d bo c thc hin t cp lnh o ri lnh xung cp di. Phng php ny ng vai tr quan trng trong d bo nhu cu nhn lc. V rng tt c cc phng php trn cho d c p dng khoa hc k thut cao n u chng na th vn khng th lng ht nhng bin i trong tng lai, v vy bng c phn on ca mnh cc nh qun tr phn tch nh hng ca yu t mi trng n hot ng sn xut kinh doanh ca t chc v h s quyt nh nhu cu nhn lc. b) Cc phng php d bo di hn v trung hn: bao gm phn tch ton cnh v da vo my tnh. + Phn tch ton cnh : l vic phn tch nhng hon cnh khc nhau cho php cc nh lp k hoch nh gi nhiu yu t nh hng tng tc ln nhau (v d nh cc bc ngot kinh t, s xut hin cc nh cnh tranh mi trn th trng, nhng thay i v cng ngh ). Nhng tc ng ca s thay i c gn vi nhng mc tiu m t chc eo ui trong tng lai s c cc nh hoch nh cn nhc quyt nh. Vic d bo cc nhu cu nhn lc tng lai ca t chc c th thc hin cho mi hon cnh khc nhau. Trong thi im c th cc nh hoch nh cng cn phi a ra cc d bo ngn hn c th. Tc l cc hoch nh di hn cng cn phi c c th ha bng
Trang 36

- Kh nng ti chnh ca doanh nghip. - T l thuyn chuyn v thay th d kin.

cc k hoch ngn hn. D bo di hn chc chn c chnh ln hn so vi cc d bo ngn hn. D sao, li th ca phn tch ton cnh l ch phng php c kh nng cung cp mt cch nhanh chng nhng k hoch ph hp nu phng n c chn khng th a vo thc t. + M phng bng my tnh: l mt trong nhng phng php hin i d bo nhn lc tng lai ca t chc . M phng bng my tnh ls trnh by bng ton hc qu trnh v chnh sch chnh ca t chc cng nh nhng din bin nhn lc trong t chc. S m phng bng my tnh nhanh chng gip ta a ra cc k hoch nhn lc trong mt mi trng bin i. Bng s thay i cc thng s trong chng trnh my tnh c th d dng tnh n nhng thay i trong cc quyt nh ca t chc. Vn ch nhng thi im no cc nh QL phi quyt nh la chn cc yu t hay iu kin no c coi l d xy ra nht thc hin c nhng d bo ngn hn v c th hn v nhn lc . TIN TRNH LP K HONH
Kim k cc ngun nhn s hin c M phng s tin trin ca ngun nhn lc D bo nhu cu nhn lc So snh ngun hin c vi d bo K hoch hnh ng

Khi d bo nhu cu nhn lc cc nh hoch nh phi xc nh cc phng hng chin lc v kh nng thc hin cc mc tiu chin lc ngn hn, trung hn v di hn ca doanh nghip. Hoch nh chin lc ngun nhn lc l qu trnh lin kt nhng n lc ca k hoch nhn lc vi nh hng chin lc ca cng ty. Xc nh cc phng hng chin lc: Cc mc tiu pht trin Mc thu nhp v li tc d bo Quy m mong mun ca t chc Mc tiu cng nhn ca t chc Mc tiu v cht lng sn phm v dch v V.v Thc hin cc mc tiu chin lc : Cn phi tha mn cc mc tiu no? Cc chc nng hin ti s pht trin nh th no? S cn cc loi nng lc g? Cn bao nhiu ngi thc hin cng vic? Vo lc no v mt bao nhiu thi gian? Cng vic l bn thi gian hay ton phn?
Trang 37

 Trong s nhn vin hin nay, c nhng nhn vin no c kh nng thc hin c cng vic ny? Vi s bi dng o to liu nhn vin c kh nng thc hin c cng vic ny khng? D bo v mc kh dng ca ngun nhn lc : Phn tch mc kh dng ca s nhn vin hin nay Xc nh nhn vin c kh nng p ng nhng nhu cu sau mt t bi dng tu nghip (hoc khng bi dng) Nm bt nhng nng lc v k nng ca tt c cc nhn vin hin c : - kinh nghim ngh nghip - hiu qu - o to v trnh nghip v - lnh vc chuyn mn nm vng - mi quan tm, kht khao v nguyn vng ngh nghip ca nhn vin Mc tiu ca lp k hoch ngh nghip: o Nng cao hiu qu ngun nhn lc (c s lng vi trnh k thut cn thit vo ng lc). o Gim s chnh lch v lng. o Gim s chnh lch v cht. Chnh lch v lng l khi xy ra tnh trng thiu hoc tha nhn cng. Thiu nhn cng l tnh trng s ch lm trong doanh nghip nhiu hn s ngi c nng lc thc hin chc danh. Tha nhn cng l s ngi c trnh nghip v cao hn nhiu so vi s ch lm cn tha mn. Chnh lch v cht l tnh trng khng c s nhn vin c nng lc v k nng cn thit thc hin cc chc danh cn tuyn hoc nhn vin c trnh nghip v qu cao so vi cc chc danh cn b nhim.

CC GII PHP HNH NG KHC PHC TNH TRNG THIU NHN LC

C nhiu gii php khc phc tnh trng thiu ht ngun nhn lc vi nhng u nhc im gn lin vi tng gii php. Vn l cng ty quyt nh gii php no ty thuc vo hon cnh c th ca cng ty. Cc gii php c th l: S dng cc gii php h tr khc khc phc tnh trng thiu ht nhn lc. Tuyn dng t hoc chn lc. iu chnh chnh sch tin lng mang tnh kch thch cao. Ci thin iu kin lao ng nng cao hiu sut lm vic. Pht trin h thng o to, bt kch thch nhn vin. iu chnh cc mc tiu ca t chc.

Tuyn dng thm s phc tp v vy khi thiu ht nhn lc cc nh qun tr ngh ngay n cc gii php h tr khc. Cc gii php h tr khc thng c s dng l: 1. Gii php gi ph tri ( hay cn gi l tng gi, tng ca) Gii php ny thng c p dng khi sn xut hay dch v vo ma cao im hay khi cng ty k kt c cc hp ng ngn hn. c im ca gii php ny l tin lng tr cho gi ph tri thng cao hn so vi bnh thng. Hn ch ca gii php ny:
Trang 38

Kh c th p dng trong mt thi gian di (v sc khe v lut nh khng cho php). Nu thc hin trong mt gian di s khng hiu qu. Cng nhn s mt mi v lm vic thiu nhit tnh khi quay v vi ch lm vic bnh thng. Lm dng qu mc c th dn n tranh chp xung t gia ngi s dng lao ng v ngi lao ng.

2. Gii php hp ng gia cng: Hp ng gia cng l k kt hp ng vi cc cng ty khc nhm sn xut sn phm cho mnh. Gii php ny s c li cho i bn nu c thc hin trong mt thi gian di. Hn ch: - C th lm cho cng ty b ng. - Lm tng thm sc mnh cnh tranh cho i th 3. Gii php thu tuyn nhn cng tm thi: Gii php ny thng c p dng khi sn xut vo ma v, trong cc giai on chuyn i ma. Hn ch: - Nhng nhn cng tm thi thng c chuyn mn km. - C th h lm vic thiu nhit tnh. 4. Thu lao ng t nhng cng ty cho thu: Ngy nay xut hin cc cng ty chuyn cho thu lao ng nh cc doanh nghip v s hay cc c quan dch v lao ng Cc c quan ny chu mi trch nhim lin quan n nhn s ca mnh. u im ca gii php ny: Hn ch:

Gim bt c cc chi ph c lin quan n nhn s. Cc nhn cng ny thng c chuyn mn v tnh k lut cao hn so vi lao ng tm thi.

Cc lao ng thu thng khng c hng nhng li ch mang tnh phc li ca cng ty mnh phc v nn c tm l chn nn. Cc cng ty cho thu i khi khng thc hin cc ngha v bo m li ch cho nhn vin ca mnh (BHXH, BHYT) CC GII PHP KHC PHC TNH TRNG THA NHN VIN : iu chnh cc mc tiu ca t chc Phn b li nhn s (s dng nhn s d tha vo cc b phn khc bng vic ti o to). Gim thi gian lm vic Cho ngh vic tm thi Chnh sch gim bin ch Khuyn khch v hu sm Tr cp cho thi vic Cho cc doanh nghip khc thu li nhn cng Sa thi

V c bn nhng gii php khc phc tnh trng tha nhn vin s bao gm:

Chnh sch gim bin ch thng bao gm cc chnh sch c th sau:

Khi thc hin cc gii php trn cc nh qun tr v con ngi cn phi c k hoch c th v n lin quan n nhiu cc vn khc nh: vn o to, chi ph x hi , tin lng
Trang 39

Hoch nh ngun nhn lc lin quan n nhiu chin lc khc ca t chc nh: chin lc ti chnh, th trng, chin lc kinh doanh v vy khi ra cc quyt nh v ngun nhn lc cc nh qun tr cn phi cn nhc xem xt trong mi quan h tng th vi cc chin lc khc ca doanh nghip. Trong thc t c qu nhiu yu t c bn trong ln bn ngoi c th nh hng n nhu cu nhn lc ca t chc, nn vic hoch nh mt cch chnh xc nhu cu nhn lc cho t chc l iu khng d dng. iu quan trng y l cc nh qun tr ngun nhn lc phi cm nhn c s thay i ca mi trng kinh doanh nh hng nh th no n ngun nhn lc ca t chc. Cn tng cng s tham gia ca nhng ngi qun l cc cp vo tin trnh hoch nh ngun nhn lc nhm gip h thc c tm quan trng ca vic nui dng v pht trin ngun NL cho t chc. II/ Thu ht ngun nhn lc Thu ht ngun nhn lc cn c gi l tuyn m. Tuyn m l qu trnh tm kim v thu ht nhng ngi c coi l c nng lc ng k d tuyn vo lm vic. C nhiu ngun cung cp ng vin v ta tm chia lm 2 ngun chnh sau y: 1/ Ngun cung cp ng vin t bn trong cng ty (ngun cung cp ni b) C th c nhng nhn vin c sn trong ni b doanh nghip s p ng c nhng yu cu trong tng lai. V vy, vic tuyn dng trc tip t ngay bn trong cng ty thng c cc cng ty u tin, do nhng u im sau y: - To ra khng kh thi ua gia cc vin chc ang lm vic; kch thch h lm vic hng hi hn, nhit tnh hn, sng to hn c nhiu c hi thng tin hn. - Nhn vin ca cng ty s d dng v thun li hn trong vic thc hin cng vic, nht l trong giai on u cng v mi (v h c sn cc mi quan h trong cng ty). - Nhn vin ca cng ty quen v hiu bit c cc mc tiu ca cng ty nn s d dng hn trong vic t c mc tiu . - Nhn vin ca CT l nhng ngi c th thch lng trung thnh tnh tn ty, tinh thn trch nhim vi cng ty. Hn ch: - Rt d to ra li mn qun l do s dp khun theo phong cch ca lnh o cp trn. - Thc hin khng tt c th dn n tnh trng mt on kt trong ni b. Vic b nhim mt chc danh mi c thc hin khi: o Mt chc danh sn c b b trng. o Mt chc mi c to ra. o Hoc c khi tuyn dng cho mt chc danh trong tng lai. Trong thc t vic b nhim c th thc hin theo trnh t nng dn (theo kiu xp hng), nhng cng c th c thc hin theo kiu b nhim thng tin vt cp. Theo trnh t nng dn s to cho nhn vin mang theo nhng kinh nghim ca mnh trong thc hin cng vic. H khng qu kh khn khi tip cn cng vic mi, nhng t c kh nng to ra nhng t bin trong gii quyt cng vic. Thng tin vt cp s cha ng nhng u nhc im ngc li vi b nhim nng dn. Tt nhin b nhim kiu no th nhn vin cng c th sau s c thng tin dn dn. Khi tuyn dng t bn trong cng ty nn thc hin cc bin php sau y: Gii thiu cng khai rng ri chc danh cn tuyn cho mi nhn vin trong cng ty. Cch thc ny c gi l tuyn ngi cng khai trong ni b.
Trang 40

 Thng qua s gii thiu ca cc nhn vin trong cng ty. Thng qua cc h s c nhn tm ra cc ng vin c k nng v nguyn vng thng tin. Phng php ny c coi l phng php tuyn ni b kn. Nu s lng cc ng vin quan tm n cc chc danh b nhim t, iu cho thy uy tn ca cng ty cha cao, r rng cn phi c s thay i. Cc yu t gip thng tin ca c nhn bao gm: Nng lc v phm cht ca c nhn. Nhng kinh nghim m h tch ly c. Nhng thnh tch m h t c.

Nhng phm cht v k nng thng gp nht c trng cho nhng ngi lnh o thnh cng: Phm cht c nhn - Kh nng thch ng vi tnh hung - Nhn thc c mi trng x hi - Hoi bo v hng ti thnh cng - Quyt on - C tinh thn hp tc - Mnh dn - Thng tr (thch iu khin ngi khc) - C ngh lc ( ch vn ln) - T tin - Chu c s cng thng - Sn sng chu trch nhim Lnh o phi bao gm cc ni dung sau y: Phi c tm nhn xa, trng rng. Ngui lnh o phi c mt hnh nh ring, mt sc thi ring, mt c tnh ring phn bit. Phi th hin c quyn lc. C kh nng i mi C phong cch. Cc nghin cu cho thy c cc loi phong cch sau y : K nng - Thng minh (tr tu) - K nng nhn thc - Sng to - Ngoi giao v khn kho - C kh nng din t thng tin - C kh nng hiu bit v nhim v ca nhm - C k nng t chc v iu hnh - C k nng thuyt phc - Thng tho v x hi

+ Phong cch doanh nhn: ph hp vi cng vic kinh doanh; tnh ton nhanh nhn, linh hot; bit chp nhn ri ro; nhy cm vi nhng c hi lm n; khng bng lng vi hin ti. + Phong cch lnh o: phi bao gm c phong cch doanh nhn ri sau mi km theo nhng yu t ca phong cch lnh o: Phi c mt h thng kin thc ng nht, thch nghi, ngha l am hiu nhng vn lin quan, c kh nng gii quyt c hiu qu cc vn . Kin thc thch nghi l phi c mt s kin thc tng hp khc ngoi nhng chuyn mn chnh h tr n trong cng vic. Hnh ng phi kin quyt lm ngay khng tr hon, c tinh thn c lp lun lun th tin cng mi vn . C nhn phi m nhn hoc chu trch nhim ca mnh v mt kinh t x hi.
Trang 41

Phi bit tiu chun ha ti thiu v hnh vi ca mnh, phi c quy nh v mt gi tr, v o c bt buc mi ngi phi tn trng. Cng vic phi c ci tin lun lun tng cng kin thc. Dm coi tht bi l bi hc qu bu. Bit hp tc thn thin vi ng s, cc qun tr vin khc, lun i din trung thnh cho nhng ngi theo mnh. 1. Ngi lnh o phi c mt c m (Mt tm nhn, mt tng, mt mc ch chung, mt mc tiu cao nht). 2. Ngi lnh o phi c quyt tm cao, kin nh vi mc ch, lm tt c nhng g cn thit thc hin c m. H phi c tnh kin tr, bn b. 3. Lnh o phi tm c s ng h ca cp di. c c iu c m phi c tnh hin thc. 4. Ngi lnh o phi c kh nng lm nhiu hn cp di. H khng c can thip vo cc cng vic m cp di c th lm c. H phi hnh ng khi cp di khng lm c. H phi bi dng nhn ti. 5. Ngi lnh o phi lun thnh cng, nhng khng c hy sinh cp di t c iu . 6. Ngi lnh o phi a ra nhng li khuyn ng v ng thi im.

Nhng yu cu v ngi lnh o m ngi Nht mong mun:

Cc cng trnh nghin cu v khoa hc qun l ngy nay c s phn bit gia lnh o v qun l. Nhng s khc bit ny c th c trnh by nhm gip chng ta tham kho nh sau:

Qun l truyn thng LNH O Nh lnh o l nhng ngi c sc thu ht, tc l ngi c kh nng khi dy lng nhit huyt & s cng hin ht mnh ca nhng ngi xung quanh.
Trang 42

Xc nh nhng vic cn lm. Phn cng/ iu phi cng vic (ai lm g, u & khi no) Hng dn cch thc hon thnh cng vic. Kim tra, iu chnh. nh gi & tng kt CH TRNG V CNG VIC Hng dn ngi khc. Trao quyn cho cc c nhn v nhm t t chc v kim sot cng vic. To mi trng khuyn khch / ng vin nhn vin t nhn thy nhng g cn lm v ch ng thc hin. Xy dng lng tin. Quan tm hng u n nhu cu khch hng. Tm ra cc phng thc lm vic tt hn. Ph v cc ro cn i vi s i mi v pht trin. CH TRNG V QUAN H.

Qun l hin i

Lnh o l kh nng dn dt, yu cu mt ngi no lm cng vic m bn mun cng vic c thc hin v v ngi y cng mun lm cng vic . Lnh o l kh nng chi phi nhng suy ngh cng vi hnh ng ca ngi khc v nng cao nng lc ca h ln n mc tt nht. Nhng phm cht ca Nh lnh o: Kh nng gy nh hng n ngi khc. Kh nng khi dy s t tin. Kh nng qun l. Tnh kin nh. Tnh ng tin cy. Lng chnh trc. C mt qu trnh phn u v thnh cng. Cng bng. Bit lng nghe. Nht qun. Quan tm chn thnh n ngi khc. Bc l s tin tng vo tp th. nh gi cng trng ng ngi. St cnh cng tp th. Cung cp thng tin kp thi cho tp th. Bn c th khng phi l nh qun l nhng vn c th l nh lnh o gii. Bn l nh qun l nhng vn c th l nh lnh o km. Qun l khng to bn thnh mt nh lnh o gii. S KHC BIT GIA LNH O & QUN L NH QUN L - iu khin. - Ph thuc vo quyn lc. - Dng ch Ti. - Ch ra ai sai. - Bit cng vic c lm nh th no? -Yu cu s tn trng. NH LNH O - Khch l, to cm hng. - Ph thuc vo uy tn. - Dng t Chng ta. - Ch ra ci sai. - Bit cng vic cn lm. - Khin ngi khc tn trng.

K nng qun l ch l mt kha cnh trong lnh o.

Ngi Nht c quan im nu chn gim c th nn chn ngi ngay trong cng ty v ch c ngi ca cng ty mi hiu thu o ni tnh ca cng ty. Ch chn gim c bn ngoi khi: Cng ty ang ng trc b vc thm ca s ph sn.
Trang 43

Cng ty i mi ton vn v mt cng ngh.

Tt nhin vic tuyn dng ngay t bn trong khc vi tuyn dng t bn ngoi, khng th tin hnh theo quy trnh nh i vi tuyn dng t bn ngoi. Mi cng ty c chnh sch ring trong cng tc bt cn b. Chnh v vy, khi ni n tuyn dng ngi ta thng ch n tuyn dng t ngun bn ngoi. 2/ Ngun cung cp ng vin t bn ngoi Cc nh qun tr ngun nhn lc c th tuyn ngi th trng bn trong t chc hoc th trng nhn lc bn ngoi. Quyt nh tm kim th trng no ph thuc vo cc yu t sau: 1. Chnh sch cn b ca t chc 2. Nhu cu v kh nng tuyn chn t ngun bn trong 3. Hn ch v thi gian 4. Hn ch v chi ph C nhiu yu t nh hng n kh nng thu ht ng vin t ngun bn ngoi: + Cc yu t thuc v mi trng bn ngoi: 1. Cc iu kin ca th trng nhn cng ( tnh hnh cung cu nhn cng ) Cc iu kin ca th trng nhn cng cho mt cng vic c th c th c nh gi bi t l tht nghip ca nhng ngi lm ngh . Khi m t l tht nghip cao (ngha l cung ln hn cu), th trng nhn cng c coi l tha v nh vy vic tuyn dng s tng i d. Ngc li, khi t l tht nghip thp (ngha l cu ln hn cung), th trng nhn cng c coi l thiu v vic tuyn dng s kh khn hn . 2. Lut lao ng ca nh nc 3. Lut ca cc t chc cng on 4. Hot ng ca cc i th cnh tranh + Cc yu t nh hng thuc v mi trng bn trong t chc: 1. Bn sc v gi tr ca t chc Quan im ca cc nh qun l v nhn s s nh hng ti kh nng thu ht ngun nhn s. Nu cc nh qun l coi nhn cng nh mt chi ph, h s thng tm kim nhn cng th trng bn ngoi. Nu cc nh qun l coi nhn vin nh ti sn th vic o to v pht trin c th s c thc hin. V v vy cc nh qun l c kh nng tm ngi c th trng bn trong ln bn ngoi. Cc gi tr t chc c th nh hng n kh nng thu ht ngun th bn ngoi, nh: hnh nh, tn tui ca cng ty 2. Cc chnh sch nhn lc ca t chc c lin quan ti : Chnh sch tin lng, tin thng iu kin lao ng C hi thng tin v o to , pht trin ngh nghip Tnh cht n nh ca cng vic , nghnh ngh , tnh hp dn ca lnh vc sn xut - kinh doanh a im lm vic Mi trng lm vic S hp dn ca cng vic ( th trng nhn lc a thch ) v.v Ngun tuyn dng t bn ngoi rt a dng. Sau y ta nghin cu mt s ngun ng vin t bn ngoi: 1) Ngun t bn b, ngi thn ca nhn vin:
Trang 44

Mt thc t l vn ha Vit nam v vn ha Trung hoa thng u tin cho vic tuyn dng nhng ngi thn trong gia nh (c bit cc doanh nghip va v nh, doanh nghip trong khu vc kinh t t nhn), m rng hn l nhng ngi quen bit hay ng hng. nh gi ngun ny cc nh tuyn dng cho rng: ngun ny thng c cht lng cao v nhn vin d ha mnh vo tp th nn thc hin cng vic s c hiu qu hn. Tuyn dng ngun ny hiu qua, khng t tin v kh nhanh . T l gi c ch lm vic lu di nhng ngi c chn la theo phng php ny kh cao. Mt s cng ty thc hin chnh sch tr th lao cho ngi gii thiu, tm kim nhng ngi lm vic cho cng ty. Hn ch: tuyn dng ngun ny rt d dn n s thin v hoc c cm trong nhn vin mt khi bn b ngi thn ca h b t chi. Trong khu vc kinh t t nhn Vit nam, c bt l cc doanh nghip c quy m nh hnh thc tuyn dng ny lun c u tin. Bi v iu ny c th to ra nhng nim tin nht nh, ng thi to ra tnh ng nht ca mi trng vn ha. Tuy nhin tuyn dng nh vy s to ra nhng rc ri trong gii quyt cc mi quan h lao ng. Trong mt mi trng a vn ha y thay i vi u tin hng u cho vic thc hin tt cng vic th tuyn dng t ngun ny s l hn ch ln. 2) Ngun t nhn vin c ca cng ty C th c nhng nhn vin trc y tng lm vic cho cng ty nhng ri b cng ty v nhng l do khc nhau. Nay h xin quay tr v lm vic cho cng ty. nh gi v ngun ny quan im ng thng rt d ng, v h cho rng l nhng k ng ni ny trng ni n. Song cc nc pht trin ngi ta khm ph ra rng nhng nhn vin ny khi quay tr li lm vic h s lm vic tt hn. Chc chn mt tm l mun chuc li nhng sai lm s thc y h n hiu qu lm vic cao hn. Nhng nu ta nhn li mt cch d dng cc vin chc ny, s lm cho mi ngi c tng rng h c th ra i bt k lc no m khng s b mt g. iu ny s dn n ph v h thng k lut ca t chc. Cc nh qun tr v con ngi cn phi phn tch k l do ra i, l do quay tr v ca nhn vin quyt nh c nn nhn li khng. V tt nhin cn c gi tr hoc mt mc lng thp hn hay mt c hi thng tin kh khn hn. 3) Ngun ng vin do qung co Qung co trn bo l hnh thc ph bin nht ca vic tuyn dng ngi thng qua qung co trn cc phng tin thng tin i chng. Cc qung co trn bo ch ch r c quan tm ngi, m t cng vic, nhng k nng cn thit thc hin cng vic v cch thc ng k tuyn dng. Vic qung co trn bo c th p dng cho mi th trng nhn lc, ph thuc vo loi bo ng li qung co. Qung co thng qua cc hnh thc thng tin i chng khc (v d nh radio, tivi , bng qung co) thng t c tin hnh, trc ht v gi thnh ca nhng loi qung co ny thng c coi l cao hn hiu qu . Hn ch: Nu qung co thng xuyn s rt tn km. C th s gy ra nhng phn ng tm l xu trong nhn vin.

4) Thu ht tuyn dng t cc s kin c bit Cc t chc c th tuyn ngi lm vic mt cch cng khai thng qua nhng s kin c bit nh thng qua hi ch ngh nghip. Hnh thc thu ht ny ph hp vi th trng nhn lc ti ch hoc th trng khu vc. 5) Ngun t cc trng i hc v Cao ng T chc c th tuyn ngi t cc trng i hc v cao ng qua cc s kin c bit (v d ngy hi ngh nghip), sch bo hoc cc cuc thm ving trng. Cc t chc c th mong mun pht trin v duy tr mi quan h lu di vi trng ti a ha kh nng li ko sinh vin s d tuyn trong tng lai. Ti tr hc bng ton phn hay mt phn cho sinh vin l chnh sch thu ht ngun sinh vin gii v qung co hnh nh ca cng ty.
Trang 45

Ngun ng vin t cc trng i hc lun c coi l ngun quan trng nht i vi hu ht cc cng ty trn th gii. Bi cc u im sau: ng vin c o to c bi bn hn, ngha l c nhiu kh nng nhn c nhng nhn vin c cht lng cao. Sinh vin mi ri gh nh trng nn cn gi c thi quen hc tp. Nhn vin tuyn t ngun ny d o to ph hp vi mi trng vn ha ca cng ty. u t cho ngun ny rt tn km. i khi c nhng ngi tuyn dng t ngun ny vn khng t c nh mong i.

Hn ch:

6) Tuyn dng nhn vin t cc i th cnh tranh Tuyn dng t ngun ny c coi l c hiu qu nht. Cng ty khng phi b chi ph o to v nhn vin c sn tay ngh nn thc hin cng vic c hiu qu ngay m khng phi qua giai on tp s. Khng nhng th, vic tuyn dng t ngun ny cn c th lm suy yu i th cnh tranh. Tt nhin tuyn dng t ngun ny ph thuc vo nhiu yu t nh: kh nng ti chnh, chnh sch li ko nhng ngi ti nng ca cng ty. Chnh sch tuyn dng t ngun ny i khi vp phi s chng i ca nhng ngi theo t tng truyn thng ng. H cho rng chnh sch ny nh mt s n cp cng sc ca ngi khc. V vy nhng cng ty c mi quan h gn b Vit nam hu nh khng thc hin chnh sch ny. Khi thc hin hnh thc tuyn dng ny cc cng ty thng thc hin thng qua cc t chc sn u ngi. Cch ny gip cng ty trnh i u trc tip vi cc i th cnh tranh. 7) Ngun tuyn dng t cc Trung tm gii thiu vic lm y l ngun cung cp nhn lc c sn, c th gip cng ty gim bt thi gian tuyn dng . Tuy nhin cht lng tuyn dng t ngun ny c th khng cao. Do cc trung tm ny sn sng a ra nhng ngi khng t yu cu hoc ngi m h c cm tnh. Bi h l c quan dch v vi mong mun gii thiu c nhiu ngi v hn na h khng chu trch nhim cui cng v cc hot ng ca ngi m h gii thiu. C th ch nn d dng hnh thc ny khi: T chc khng c b phn qun tr nhn s ring. Khi cng ty cn tuyn gp s lao ng c tnh cht tm thi. Khi cn thu ht s lao ng ang lm vic cc cng ty l i th cnh tranh.

Ngy nay cng vi s pht trin mnh m ca cng ngh thng tin xut hin ngun cung cp nhn lc trn mng. y l ngun cung cp a dng mang tnh ton cu. Ngun ny, trong tng lai c th lm ph v nhng cch thu ht truyn thng. Tm li ngun t bn ngoi c u im l phong ph, a dng cho php ta c nhiu kh nng tm kim c ngi ph hp cho cng vic. V la chn t ngun ny cng khch quan hn. Tuy nhin thc hin thu ht t ngun ny s phc tp hn, tn km hn v c bit s rt kh nh gi s gn b trung thnh ca h vi t chc. Nh vy chng ta hiu rng mc tiu chung ca thu ht ngun nhn s l thu ht nhng h s ng vin tt nht. Do mt khi gp nhng kh khn trong thu ht ngun nhn s cc nh qun tr ngun nhn lc cn ch cc kha cnh khc nhau lm cn tr nhng n lc tm kim ngun nhn lc. V vy cc vn cn xem xt l: - Khi vic tuyn dng ngi cho mt cng vic c th no ch li ko c mt s t nhng ngi ng k d tuyn, th cng vic cn phi c thit k li c th c nhiu ngi ng k mun lm cng vic hn. - Cc yu t c hi cho sc khe v an ton lao ng trong cng vic s nh hng n kh nng thu ht nhn s. - Thnh cng ca qu trnh tuyn m s b tc ng bi cc c hi o to, pht trin v th lao ca t chc. Pht trin nhng c hi ny cho ng vin s bo m hn cho nhng thnh cng trong vic thu ht ngun nhn lc k c ngun nhn lc cht lng cao.
Trang 46

Chng IV TUYN CHN NHN VIN Tuyn dng nhn vin c hiu nh mt qu trnh bao gm cc giai on: tuyn m, tuyn chn v b tr. Cc giai on qu trnh trn c s lin h cht ch vi nhau. Xc nh nhu cu v thu ht ngun nhn s l thc hin qu trnh tuyn m nhn vin. Tuyn chn l giai on quyt nh n cht lng ca cng tc tuyn dng. Vi phng chm dng ngi ng ngi, ng vic, ng lc nn tuyn chn nhn vin gi vai tr c bit quan trng trong tin trnh qun tr ngun nhn lc. Bi nhng ngi khng nng lc cn thit thc hin cng vic s nh hng xu n cht lng cng vic n hiu qu ca qun tr, thm ch l ngun gc ca s mt on kt gy chia r trong ni b. Sai lm trong tuyn chn buc phi sa thi c th gy ra nhng hu qu xu nh sau: Gy ra nhng tn km cho cng ty (tn km chi ph tuyn dng ln chi ph sa thi) To ra tm l bt an cho nhng nhn vin khc. C th a cng ty n nhng rc ri lin quan n php lut.

Tuyn chn nhn vin l mt qu trnh khng n gin. Khng nhng nghip v ny i hi phi c nghip v chuyn mn mt cch khoa hc m n cn ty thuc vo chnh sch tuyn dng ca mi cng ty. Trong tuyn chn th nhng yu cu v phm cht v k nng ca ng vin l nhng yu t m nh tuyn dng lun quan tm. Vn l nh tuyn dng quan tm n yu t no ni ngi sp c tuyn. Cng vic l a dng nn nhng yu cu v tiu chun ca ng vin cng rt a dng. Nh vy tuyn chn nhn vin l qu trnh la chn nhng ngi ph hp vi tnh cht v yu cu ca tng cng vic. Nhng ngi b loi khng phi l nhng ngi xu khng s dng c m chng qua l h khng hoc t thch hp vi cng vic m chng ta cn. Qu trnh tuyn chn l mt quy trnh bao gm nhiu bc, m mi bc c coi nh mt ro chn nhm loi b nhng ng vin khng t tiu chun i vo cc bc tip theo. S lng cc bc trong qu trnh tuyn chn khng phi c nh m ty thuc vo mc phc tp ca cng vic hay tm quan trng ca chc danh cng vic cn tuyn. c nhn vo lm th cc ng vin phi vt qua tt c cc bc trong qu trnh tuyn chn cng vic ra. Chun b tuyn dng Mi cng ty ngi ta c th p dng quy trnh tuyn chn khc nhau. Nhng nhn chung tuyn chn nhn vin thng tri qua cc bc sau y:
Nghin cu v phn loi h s

Phng vn s b

Trc nghim

Phng vn su

Khm sc khe v thm tra Trang 47 Quyt nh v ha nhp

1/ Giai on chun b: Ngoi nhng chun b c tnh cch vt cht nh tin bc, phng c, cc mu trc nghim cc cng ty cn c nhng chun b sau: Cc vn bn, quy nh v tuyn dng ( trnh nhng rc ri c lin quan n php lut). Cn c bn m t cng vic. Xc nh tiu chun nhn vin cn tuyn. Xc nh s lng, thnh phn hi ng tuyn dng. Quyn hn trch nhim ca hi ng tuyn dng. Thc hin thng bo tuyn dng. Gii thiu mt cch ngn gn mang tnh qung co v cng ty. Cho bit cng vic cn tuyn (nhng trch nhim chnh ca cng vic). Cc tiu chun cn c ng vin. Quyn li m ng vin c hng nu c tuyn. H s cn c v a ch lin h. Thng bo tuyn dng nn c hn cui cng cho vic np h s. Thng bo tuyn dng c coi nh mt hnh thc giao tip i chng ca cng ty v vy cn to ra quan tm vi mi ngi bng hnh thc p tiu c n tng v cn tun th cc quy nh ca lut php v qung co tuyn dng. Mi quc gia c nhng quy nh khc nhau, nhng nhn chung lut php u nghim cm vic bi nh v phn bit v gii tnh, tui tc, tn gio v chng tc. Trong thc t nhng chi ph cho thng bo trn cc phng tin thng tin i chng rt tn km, v vy cc cng ty thng rt cn nhc khi thc hin gii php ny. Qung co tuyn dng thng ch s dng cho cc v tr kh tuyn nh: V tr cao trong doanh nghip
Trang 48

Thng bo tuyn dng c xem l c hiu qu thng bao gm cc thng tin sau:

 V tr yu cu trnh , kinh nghim mc cao V tr ht trn th trng i tng tip cn m qung co tuyn dng hng n c th l: ng vin ang tm vic hay ng vin thnh t. V tt nhin, khi i tng tip cn ca qung co tuyn dng khc nhau s nh hng n cch thc qung co khc nhau. Khi thc hin qung co tuyn dng cn ch : Nn s dng cc phng tin khc trc khi qung co, ch ng ngun ng vin. Ty thuc vo v tr tuyn dng m chn phng tin qung co ph hp. Xc nh kch thc, tn s xut hin v s ln qung co trong nm. V tr qung co trn phng tin bo ch. Thi im xut hin mu qung co. - Thu nhn h s xin vic. H s xin vic Vit nam hin nay thng bao gm: o n xin vic. o Bn s yu l lch. o Phiu khm sc khe tng qut. o Cc vn bng chng ch (nu c). o Giy chng nhn thnh tch k lc c lin quan n cng vic. Cng ty c th la chn cch thit lp mi tip xc u tin ca mnh vi ng vin. Cc cch tip xc u tin c th: T gii thiu (hay cn gi l trc tip trnh din) Gi in thoi Gi s yu l lch

Vic la chn tip xc ban u nh th no ty thuc loi cng vic, kh nng s ng vin tham d. Cng ty cn phi tnh n nhng nh hng ca s la chn . Chng hn nu s lng ng vin cho cng vic ng la chn hnh thc gi in thoi chc chn s lm cho in thoi b nghn mch. Cc cng vic ny thng c thc hin trong giai on tuyn m nhn vin. 2/ Nghin cu v phn loi h s: Mc ch ca s tuyn l nhm loi b cc ng vin khng p ng cc yu cu c bn nht ca cng vic. Khu ny s c bit quan trng mt khi c mt s lng ln cc ng vin d tuyn. Chng ta cng hiu rng nu s lng ng vin bng hoc t hn s s chc danh cn tuyn th s khng th c s tuyn chn. c th thc hin tuyn chn cn phi c nhiu ng vin. Mun vy doanh nghip cn c mt ngn hng cc ng vin. Nhng s lng ng vin qu ln so vi yu cu s tn km thi gian v ti chnh v nh vy s khng em li hiu qu cao trong tuyn dng. Cng ty nn xc nh mt t s cn cho tuyn chn ng vin. T s c th l 1/3 hay 1/5, ty thuc vo: cp bc ca chc danh (lnh o hay nghip vu ), tm quan trng chin lc ca chc danh. bc ny Hi ng tuyn dng s xem xt, nghin cu v phn loi h s. Cc h s s c xem xt nhiu kha cnh nh: cc vn bng, tnh hp l ca vn bng, tnh r rng ca l lch, ch vit,vn phong v cc kha cnh lin quan khc. i vi cc v tr cng vic quan trng v chuyn vin, cc bn l lch phi c trnh byv vit mt cch r rng mch lc, cung cp thng tin y v cc cng vic ca ng vin n thi im hin ti. Bn s yu l lch l hu ch nhng khng th hin tt c cc thng tin cn thit. Mt mu h s xin vic yu cu ng vin cung cp cc thng tin lin quan n cc nhu cu ca doanh nghip. Mu ny phi d in v c th p dng cho hu ht cc v tr trong doanh nghip. Mu ny phi ph hp vi cc quy nh ca nh nc v nguyn tc
Trang 49

m bo thng tin i t v ch yu cu thng tin lin quan trc tip n vic lm trong doanh nghip. ( nhiu nc, cc doanh nghip khng c php yu cu mt s loi thng tin nht nh gip cho cc ng vin khng b phn bit i x v gii tnh, chng tc, tn gio v cc yu t khc). Mt n xin vic thng bao gm cc ni dung sau y: Thng tin v c nhn: H tn, ngy thng nm sinh, s thch, tnh trng hn nhn, qu qun, a ch v s in thoi. Mc tiu ngh nghip: Nu r nh hng ngh nghip ngn hn v di hn ca bn trong tng lai, s phn u th no trong cng vic v nu c tuyn dng bn phi lm nh th no nng cao hiu qu lm vic. Tiu s v qu trnh hc vn v o to: Nu r qu trnh hc tp ca bn bao gm cc nghnh ngh, thi gian, trng o to, bng cp t c, nm kt thc . Kinh nghim lm vic: Nu r thi gian cng tc, tn cng ty, a ch lin h, chc v nm gi (Nu t 2 cng ty tr ln th nu cng ty gn nht trc v cc cng ty c sau ngha l ngc thi gian) Cc k nng: Nu r cc k nng bn c. V d nh : kh nng nh my, trnh ngoi ng, kh nng giao tip, nng khiu ngh thut Cc nh tuyn dng khuyn nhng iu cn trnh khi vit n xin vic: Khng phng i qu s tht v kh nng v kinh nghim nhm to n tng. Khng ni xu v cng ty c hoc lnh o c (v iu ny lm cho ngi phng vn khng c n tng tt v bn). Khng nn k l di dng m nn tp trung vo cc vn ph hp vi nhng g m nh tuyn dng mong i cho chc danh cn tuyn.

n xin vic cn c trnh by khc chit, r rng, sch s, khng ty xa khng sai li chnh t, dng t ng thch hp. iu s gy cm tnh v nhn xt tt ni nh tuyn dng v tnh cn thn, s nghim tc ca bn. Khi xem xt l lch, n xin vic hy tm nhng im khng r rng hay khng nht qun tm hiu k hn .Nhng im cn xem xt l: Lch s lm vic khng r rng: ngha l khng c thng tin tham kho v c quan v thi gian lm vic trc y. Mt bn l lch tt l bn nu r lch s lm vic theo th t thi gian c nu r ngy thng nm bt u/ ngy kt thc. Cc khong trng ln trong cng vic: Trong giai on no ng vin c thi gian khng lm vic ko di cho thy ng vin c vn . Vn i khi cng n gin, h ngh sinh con hay chm sc m gi. Nhng cng c th h gp nhng rc ri no m khng mun khai trong l lch. Thay i ni lm vic lin tc: Thay i nhiu ni lm vic trong thi gian ngn (m ta quen gi l lm vic theo kiu nhy cc) , c th t ra nhiu cu hi cn tm hiu. C th nghi ng v lng trung thnh ca ng vin. Thay i lin tc nh hng ngh nghip: iu ny cho thy ng vin l ngi thiu nh hng, thiu tnh kin nh v cc mc tiu khng r rng. Vic thay i lin tc l hin tng ph bin i vi cc ng vin tr tui ang tm kim vic v i vi nhn cng b mt vic trong mt ngnh ang suy yu. Bn l lch cu th : Cc bn l lch c nhiu li chnh t , li nh my hay ty xa lung tung cho thy ng vin l ngi thiu quan tm n chi tit do c th s lm vic khng hiu qu . H s khng c n xin vic nh km: Trong h s xin vic nht khot phi c n xin vic nh km. n xin vic trong ng vin cn gii thiu ngn gn v mnh, v tr m ng vin mun d tuyn nguyn vng v mt s im ni bt lin quan n cng vic ng tuyn. ( mt s cng ty ngi ta cn phn tch ch vit, vn phong ca ngi d tuyn thng qua n xin vic).
Trang 50

 Hnh nh ging ht: l bn l lch gn nh hon ton trng khp vi mu qung co ca cng tys khin ta ngh rng tm ra c ng vin l tng cho cng vic. C th ng vin ang tm cch nh la nh tuyn dng. Nghin cu l lch v n xin vic so snh vi bn Tiu chun cng vic m bo ng vin p ng cc yu cu ti thiu. Ngha l gip ta loi b cc ng vin khng p ng c cc yu cu ti thiu. H s s c phn chia lm 3 loi: H s loi b ngay (Khng p ng c cc tiu chun quan trng, khng r v cc thng tin). H s cn nghi ng. H s tm chp nhn.

Sau khi phn loi cc h s cn nghi ng v h s tm chp nhn s c mi tham d giai on k tip. 3/ Phng vn s b: Phng vn l qu trnh trao i thng tin hai chiu gia ng vin v ngi phng vn vi mc ch l tm ng vin ph hp vi v tr cn tuyn. Phng vn s b l ln tip xc chnh thc u tin ca ng vin vi cng ty, v vy tm trng ca ng vin thng rt lo lng. Do ngay ln tip xc ny cng ty cn m bo to ra mt bu khng kh thoi mi, thn thin nhm to s an tm, t tin v s cm tnh ni ng vin. Ngay c khi h khng c tip nhn th hnh nh ca cng ty cng cn phi to ra n tng tt p vi h. Hy la chn vn phng ni tip ng vin lch s, yn tnh nhng cng khng qu nghim trang (v c th to s cng thng lo s ni ng vin). Phng vn vin phi l nhng ngi vui v tnh tnh ci m, lun th hin s thin ch, c s hiu bit tng qut v cng ty, c kh nng giao tip tt. Mc ch ca phng vn s b: o o o Yu cu ng vin in nhng d liu cn thiu vo h s xin vic Cung cp mt s thng tin c bn v cng ty cho ng vin Cung cp cc thng tin lin quan n cng vic , iu kin lm vic ng vin t nh gi kh nng, hon cnh ca mnh nhm xc nh thm quyt tm xin vic hay t rt lui nu thy khng ph hp . Tm hiu nhng thng tin c bn v ng vin nh gi nhng tim nng ca ng vin Gp g trc tip, nhm nh gi hnh dng tng mo ng vin.

o o

Phng vn trc din l mt c hi cho cng ty v ng vin tm hiu mt cht v nhau. i vi phng vn vin th phng vn nh l mt qu trnh d on. Cc d on m h quan tm l: Tim nng ca ng vin: tri thc v k nng ca h mc no (ngha l ci m ngi c?) v thi ca h (tc l h l ngi nh th no?) iu m ngi s lm (hay ni khc i l phi on trc hiu qu m ngi c th t c). C kh nng cng tc vi nhng ngi khc trong doanh nghip hay khng?

Tt nhin mi v tr cng vic khc nhau nhng yu cu vi cc mc khc nhau. Nn nhng phng vn c kinh nghim lun xc nh r mc mong mun i hi vi ng vin cho nhng cng vic khc nhau. Kin thc v kinh nghim ca ngi phng vn s quyt nh n cht lng d on v ng vin. S thnh cng ca ng vin ph thuc nhiu vo nhng n tng ban u. to ra nhng n tng em li s cm tnh cho phng vn vin, ng vin nn c thi thn thin ci m, v tn trng. ng vin nn n mc thch hp cho cuc phng vn v hy nh phi n ng gi. C gng tm hiu nhiu v cng ty, v v tr m mnh ng tuyn. S quan tm ca bn v nhng vn ca cng ty, nht l nhng vn hng n s pht trin cho cng ty lun to ra nhng tnh cm cho phng vn vin. Nh vy r rng rng s quan tm n li ch ca c nhn l cn thit
Trang 51

song mt s qu mc s l c cm dnh cho bn. V vy bn nn tm hiu trc v mc lng tr cho cng vic bn ng tuyn trc khi quyt nh c tham gia phng vn hay khng. Trong phng vn bn khng nn qu th ng, ch tr li m khng a ra nhng cu hi hay th hin nhng quan im ca mnh. Nhng cu hi th hin s quan tm n s pht trin ca cng ty s gip bn ly im cc phng vn vin. 4/ Trc nghim: Cc nguyn tc c bn ca mt h thng tuyn chn tt l: tin cy: S nht qun v tiu chun nh gi gia nhng thi im v ngi nh gi khc nhau. ( cho ra kt qu t c s lch lc nht c th c). Ga tr xc thc (Mc ph hp): Mc m cc im t vic kim tra hay phng vn tng ng vi kt qu thc hin cng vic thc t. Ngha l nh gi tht s ci ta cn nh gi Chnh xc ca s tin on. Ga tr xc thc (hay l Mc ph hp) cn c hiu l mc tng ng ca nhng im s trong bi kim tra hoc mt cuc phng vn vi kt qu cng vic thc t . Mt s ngi c th t im s rt cao trong bi kim tra ting Anh, nhng im s ny c th khng c tc dng g trong cng vic sau ny nu ngi khng h s dng ting Anh trong cng vic. Cha c nhng nghin cu c th v mc ph hp ca cc k thut trong tuyn chn m cc doanh nghip Vit nam p dng tm xem nhng phng php tuyn chn no c ph hp cao hn. Tuy nhin trn phm vi chung , nghin cu ch ra rng kinh nghim lm vic , k nng giao tip c nhn , v trnh hc vn c th bo trc hiu sut lm vic lm vic tng i chnh xc . Phng php trc nghim ra i vo cui th k 19 v c p dng rng ri vo nhiu lnh vc khc nhau vi quan nim: Bt c ci g cng c th nh lng v o lng c . Trong th chin th 2 trc nghim c s dng ch yu trong qun i vi mc ch tm ra cc ch huy, nhng khng c thnh cng lm. Sau th chin th 2, vo khong nm 1950 phng php trc nghim c sa i li v mau chng tr thnh mt trong nhng phng php quan trng nht trong tuyn chn nhn s . Mc ch ca trc nghim: Tin on v kh nng ca ng vin. Khm ph nhng kh nng c bit ca ng vin, m i khi ng vin cng khng h hay bit nhm hun luyn pht trin cc ti nng . Gip tm hiu nhng c tnh v c tnh ca ng vin qun l, t chc v b tr cng vic ph hp. Cc yu cu ca bi trc nghim: Thc cht l cc bi kim tra trc nghim phi p ng c 2 nguyn tc c bn ca h thng tuyn chn tt. Mt cch c th hn l: + Yu cu v tnh tin cy: Bi kim tra gi l c tin cy khi ngi thc hin c xu hng t c cng mt s im khi thc hin li mt bi kim tra, trc nghim tng ng . + Yu cu v Ga tr xc thc: C 2 cch th hin Ga tr tiu chun: th hin c s c th chng minh rng kt qu im s ca bi trc nghim lin h cht ch n kh nng thc hin cng vic . Ga tr ni dung: Cc bi kim tra c gi tr ni dung l cc bi kim tra thc cht l mt on, mt phn cng vic hay k nng thc hnh cng vic cn thit. V d: bi kim tra nh my p dng tuyn nhn vin nh my.

Tuy nhin , nhiu ngi cho rng mc d trc nghim c p dng hn 100 nm nay , nhng cho n nay vn cha c loi trc nghim no hay phng php trc nghim no t mc hon ho . V vy, trc nghim ch c gi tr tng i m thi. Cc loi trc nghim trong tuyn chn nhn vin: o Trc nghim kin thc tng qut ca ng vin
Trang 52

o Trc nghim tm l ng vin o Trc nghim thng minh ca ng vin o Trc nghim c tnh o Trc nghim nng lc chuyn mn o Trc nghim nng khiu Ngoi ra cn c nhng trc nghim khc nh: trc nghim c bp, mc ch , trc nghim s kho lo a) Trc nghim kin thc tng qut: Mc ch ca trc nghim ny l tm hiu xem trnh hiu bit tng qut ca ng vin t mc no. Trc nghim ny kim tra kin thc ng vin trn nhiu lnh vc nh: ton hc, vn hc, lch s, trit hc, a l, ngh thut, th dc th thao Trc nghim ny thng c dng tuyn chn cc ng vin vo cp qun tr hay cc v tr i hi c s hiu bit rng. b) Trc nghim tm l ng vin: y l loi trc nghim quan trng nhm xc nh nhng c tnh v tm l ca ng vin nh: khuynh hng tnh cm, ch, ngh lc, tnh trung thc, s di tr, tnh bo ng, s yu ui, tnh hay tranh chp, lng khoan dung, tnh lng iu ny c bit quan trng trong cng tc tuyn chn, b tr, thuyn chuyn. (Thuyn chuyn gm c: thuyn chuyn sn xut, thuyn chuyn nhm gim s n iu trong cng vic, thuyn chuyn do nhn vin khng thch ng c vi mi trng tm l hin ti v thuyn chuyn do hu qu ca nhng sai lm trong b tr). Nhng c im tm l ca c nhn c khi b thay i khi chu nh hng ca mi trng tp th. V vy, t chnh xc cn thit, sau khi t chc trc nghim c nhn ta c th sp xp nhng ngi c c tnh tm l tng t vo mt nhm v t chc k trc nghim ln th hai gi l trc nghim nhm. Tt nhin, kt qu ch c coi l ng tin cy khi m kt qu ca trc nghim c nhn khng sai lch nhiu so vi kt qu trc nghim nhm. Trc nghim tm l c th thc hin bng cc phng php sau: - Phng php bt vn trc nghim: ngi ta a ra nhng cu hi mu thun nhau hoc c lin h vi nhau v trong mt gi yu cu ng vin phi tr li ht cc cu hi. Cc cu hi xoay quanh cc vn v tm l vi nhng lin h kim chng ln nhau gip cc trc nghim vin c iu kin nh gi mc trung thc ca cu tr li. - Phng php khu vn trc nghim: thc cht y cng l mt hnh thc phng vn, vi nhng cu hi nh bt vn. Phng php ny cho php ta c th nh gi c phn no tnh cch ca ng vin mt cch trc tip. Tuy nhin iu ny s kh khn hn v ph thuc vo nh gi ch quan ca ngi nh gi. - Phng php nh gi qua hnh v, mu sc v cc dng c c lin h: ngi ta a ra cc hnh v v yu cu ng vin cm nhn, nh gi v da vo trc nghim vin s nh gi . S thch hay s yu thch mu sc ca mi ngi cng c th phn nh khuynh hng tnh cm ca mi c nhn. Ngy nay ngi ta cn dng cc thit b hin i nh my chng ni di hoc my tnh vi cc phn mm chuyn nh gi tm l nh gi con ngi. Tuy nhin cn phi hiu rng nh gi v con ngi d c hin i n u cng khng th bo m s chnh xc hon ton. Bi vy ng b ta c cu: D sng d b d d, no ai ly thc m o lng ngi. c) Trc nghim v mc thng minh ca ng vin: y l loi trc nghim thng c s dng trong tuyn chn nhn vin v trong cc chng trnh gio dc, o to. Mc ch ca loi trc nghim ny l tm hiu kh nng suy lun c phn on trnh khi qut vn ca ng vin t mc no. Loi trc nghim ny ch yu c thc hin vi tr em, thanh thiu nin. nh ngha v s thng minh cng c nhiu kin khc nhau. Thng minh c hiu l nng lc nhn thc, thu hiu, v kh nng thch ng vi hon cnh mi ca mt sinh vt. nh gi s thng minh ca con ngi, ngi ta xy dng cc bi trc nghim lin quan n cc lnh vc khc nhau nh ton hc, logic hc, hnh v cho cc nhm tui khc nhau. Da vo kt qu t c ca mi c nhn ngi ta i chiu vi bng kt qu v ch s tr tu bit mc thng minh ca h mc no.
Trang 53

Ch s tr tu IQ (Intelligence Questions) c phn loi nh sau: IQ t 90 110 l bnh thng IQ t 110 120 l thng minh IQ t 120 _ 130 l rt thng minh IQ t 130 140 l thn ng , li lc -----------------------------------------------IQ t 80 90 km IQ t 70 80 ngu IQ t 60 70 si IQ t 50 60 n IQ t 40 50 n Cc trc nghim tr thng minh thng b ph bnh v cho n nay vn cn nhiu kin phn bc v nhiu l do m y l hai lp lun thng c nu ra nht: V nh vy l chp nhn trn nguyn tc nhng khc bit c nhn: ngi ta khng bnh ng v tr thng minh. V tr thng c o lng bi cc bng trc nghim ch l loi tr thng minh c nh ngha bi cc trc nghim . Cn rt nhiu kha cnh ca tr thng minh m cc bng trc nghim khng o lng c hoc khng th no o lng chnh xc

Thc vy, theo tnh trng hin nay ca tri thc, cn rt nhiu kh khn phn bit phn no l thuc v di truyn, phn no thuc v mi trng; cha th xc nh c nhng bt bnh ng do c s sinh hc hay ph thuc vo nhng nh hng ca mi trng vn ha. Ngha l kh xc nh c c nhn thng minh l do bn thn h hay c sng trong mi trng vn ha cao. ng l tr thng minh c o lng bi cc bng trc nghim vn cha th bao hm tt c cc kha cnh ca tr tu, cn cha nh gi ng mc s quan trng ca nhng yu t tm lv x hi. Tuy vy, cc bng trc nghim vn l mt cng c c lc, khch quan thm nh tr tu ca c nhn. Sau y ta c mt s v d v loi trc nghim ny: V d 1: Hy in vo cc trng nhng s m cng li theo hng ngang hay hng dc u bng tng s ghi bn cnh mi hnh. Ch khng dng s ln hn 9. (Thi gian cho v d ny l 3):

21 9

34 9 3

34 9 7

7 8

9 7 8

Trang 54

V d 2: Trong lot cc s sau, s k tip s l s s l s no? (Thi gian cho v d ny l 3): a) 18 , 12 , 15 , 10 , 12 , 8 b) 21 , 20 , 18 , 15 , 11 c) 18 , 24 , 21 , 27 , 24 , 30 d) 66 , 63 , 57 , 45 e) 2 , 9 , 6 , 7, 18 , 5 f) 65 , 68 , 72 , 77 , 83 V d 3: S no thiu trong dy s sau: (Thi gian cho v d ny l 3): a) 60 30 . 14 12 b) 7 c) 5 8 7 . . 13 17 15 23 36

Khi nh gi tr tu ca con ngi cc nh khoa hc cho rng phi ch n c 3 yu t: l nhanh, su v rng. Thng minh c th l mt c s quan trng gip cho s pht trin ca c nhn, nhng cha th l s quyt nh cho s thnh cng. Dawid Wechsler ngi trin khai trc nghim IQ vit: Khng th c mt tr tu thng hoa nu khng c chuyn cn rn luyn nng cp gi tr ca thng minh. S li bing v thi ch quan l hai th su mt gm nhm tr tu, khin cho ngi ti hoa lc u nhanh chng tr nn ngi n n v sau. Hoa La Canh Nh ton hc Trung Hoa vit: Gi tr ca mt tr tu c coi l ch thc thng minh khi v ch khi s thng thi ca ch th c gn lin vi thi chm ch tch cc , lm vic tch cc. Cho n cui th k 20, cc nh khoa hc ch quan tm ti b no v tm tr, cn sc mnh ca con tim th h khng quan tm. Nhng nhn thc hc khng cho ta bit ti sao a tr thng minh nht cha chc tr thnh ngi thnh cng nht. Cc nh x hi hc v cc nh gio dc thng k cho thy nhng ngi thnh t trong cuc sng hnh nh li cha bao gi sut xc khi ngi trn gh nh trng. Phi chng khi cn ngi trn gh nh trng h bit li xung hng th hai ta sng khi ra ngoi i. Vy yu t no c th quyt nh n s thnh cng ca mi c nhn Phi chng c nhng yu t tinh thn khc quyt nh n s thnh cng ca con ngi? Thut ng tr thng minh cm xc EQ (motional intelligence) do Peter Salovey i hc Yale v John Mayer i hc New Hampshire, M a ra nm 1990 nhm m t nhng phm cht nh hiu cm xc bn thn, ng cm vi cm xc ca ngi khc v iu chnh cm xc ci thin cuc sng. tng c bn EQ l con tim quan trng hn khi c. Trong thc t cho thy, s lu c cng phn nh kha cnh ca s thng minh nhng khng th em li s thin cm gip n s thnh cng . y cn phi khng nh rng ch s cm xc EQ hon ton khng i nghch m b sung cho ch s thng minh IQ. Ni cch khc, cm xc v l tr l 2 mt ca mt vn , chng gn kt cht ch vi nhau: tr thng minh khng ch o bng IQ m cn (v ch yu) bng EQ. Hin ngi ta cho rng IQ quyt nh 20% s thnh cng, cn li l cc yu t khc, t ng cp x hi cho n s may mn. d) Trc nghim c tnh Mc ch ca trc nghim ny l tm hiu nhng c im v c tnh ca ng vin nh: tnh nng ny hay im tnh , trung thc hay gi di , nng ng hay th ng Theo cc nh khoa hc c tnh ca con ngi ph thuc vo cc yu t sau: Bm sinh - Mi trng sng (nh khung cnh gia nh, hc ng, x hi, bn b, thy c gio ) y l yu t quan trng quyt nh nh hng n vic hnh thnh tnh cch ca c nhn. Nghin cu u tin ch ra 17.953 c tnh m t tnh cch, song iu ny lm cho vic nghin cu tnh cch tr nn qu phc tp v c qu nhiu c tnh phi quan tm. Sau , cc nghin cu c gng nhm v rt gn bng cch ch ra 16 c tnh ch yu ca tnh cch nh sau:
Trang 55

1. Kn o - Ci m 3. B chi phi bi cm gic - n nh 5. Nghim trng - Vui v , ci m 7. Rt r , nht nht - Mo him 9. Tht th - a nghi, mp m 11. Thng thn - Khn ngoan , sc so 13. Bo th - Thc nghim 15. Khng bit kim sot - Bit kim sot Trn c s cc c tnh ca h thn kinh ta c:

2. Km thng minh hn 6. Thc dng - Tn tm

- Thng minh hn

4. D phc tng - Thng tr 8. Cng rn - Nhy cm 10. Thc t - M mng 12. T tin - Tri gic , trc gic 14.Ph thuc vo nhm - c lp , t ch 16. Thoi mi - Cng thng n nh im m, bnh tnh, t tin, tin cy, thch ng, nng hu, x hi, ph thuc im m, bnh tnh, t tin, tin cy, thch ng, lnh nht, nht nht, bn ln

Khng n nh Hng ngoi Hng ni Cng thng, d b kch ng, khng n nh, nng hu, x hi, ph thuc Cng thng, d b kch ng, khng n nh, lnh nht, nht nht, bn ln

e) Trc nghim nng lc chuyn mn Trc nghim ny ngi ta c th yu cu ng vin thc hnh ngay mt phn trong cng vic m h s m nhn sau ny nu c tuyn. Hoc cng c th nhng kh nng cn c cho cng vic nh: ti hng bin i vi lut s hay chnh khch, tr nh tt vi nhng ngi trc tng i Nng lc chuyn mn l rt cn thit nhng cha . Cc cng ty ca M cho rng cn c nhng k nng ng sau kin thc chuyn mn c th tr thnh ngi lm vic c hiu qu. NG SAU KIN THC CHUYN MN Cc k nng c bn: c, vit, tnh ton . K nng truyn t: ni, nghe, trnh by. K nng thch ng: gii quyt vn , t duy sng to. Nhng k nng pht trin: s t trng, ng vin, ra mc tiu, v hoch nh s nghip. K nng hiu qu nhm : quan h ng nghip, lm vic theo i, m phn K nng nh hng: hiu bit v vn ha t chc, chia s vai tr lnh o. f) Trc nghim nng khiu Trc nghim loi ny gip ta pht hin c nhng ng vin c nhng nng khiu c bit. Nng khiu l nhng kh nng vt tri mang tnh bm sinh. C TNH CA NGI VT TRI 1. Chm m trong t duy 2. Chp nhn , chu ng c nhng li lm 3. Yu thch cng vic ca mnh 4. C mc tiu r rng 5. Thch th , thng ngon cng vic ca mnh 6. Cm thy thoi mi khi mnh l thiu s
Trang 56

7. L ngi khc bit 8. Khng hon ho 9. Cm gic v s mng , v 10. Dng cm trong sng to. 5/ Phng vn su: Phng vn su cho ta tm hiu nhng kha cnh c nhn m cc loi h s giy t, cc chng ch tt nghip hay cc bi kim tra trc nghim khng thc hin c hoc th hin mt cch khng r rng, v d nh cch c x, tng mo + Mc ch ca phng vn: Tm hiu v kin thc, trnh , k nng v nng lc ca ng vin cng nh xc nhn li mc kt qu cng vic m ng vin t c trc y. Ngha l tm hiu xem ng vin c thc s y kh nng v nng lc m nhn cng vic sau ny hay khng. nh gi liu ng vin c c im c tnh cn thit m nhim tt v tr cn tuyn hay khng v nh gi chn chn v tnh lim chnh ca h. Xc nh cc nguyn vng ngh nghip , cc mc tiu trc mt v di hn cc kh nng thng tin ca ng vin nh gi sc thi bn ngoi ca ng vin nh : tng mo , dng vc , cch n mc , khoa n ni , cch c x y l dp tt ng vin ln cp ch huy trong tng lai c dp gp g nhau hiu bit nhau hn. Nh vy phng vn nhm tm kim nhng g m ng vin c th lm trong hin ti v s lm trong tng lai. o Cc yu t c th lm cn xem xt ng vin: Tng mo, cch c x Kh nng sn sng lm vic Trnh hc vn Tr thng minh Kinh nghim trong lnh vc ang xem xt Kin thc v sn phm v th trng iu kin v th lc , sc khe c im tiu biu : cc thi quen c bn Tnh n nh : duy tr lu di cng vic v s thch Bn sc: mc thnh tht ca tinh thn sn sng lm vic; li ni i i vi vic lm. Tnh kin nh : bt tay l quyt hon thnh Kh nng thch ng: c kh nng thch ng v ha nhp vi mi ngi S trung thnh: mt lng vi lnh o doanh nghip Tnh t lc: kh nng ng trn i chn ca mnh, t quyt nh cho mnh.

o Cc yu t s lm cn xem xt ng vin:

+ Cc hnh thc phng vn C rt nhiu hnh thc phng vn, mi hnh thc phng vn c th hng n nhng mc tiu c th. Xt theo dng cu hi ta c th tm chia thnh cc loi phng vn sau:
Trang 57

Cc loi phng vn 1. Phng vn khng c chun b trc. (PV khng ch dn) 2. Phng vn c chun b trc (PV theo mu) 3. Phng vn chun b mt phn 4. Gii quyt vn (PV tnh hung) 5. Tnh hung cng thng

Cc dng cu hi

Cc kh nng ng dng

t, hoc khng c cu hi c sp Cn thit tm hiu mt s vn v c xp trc. Cc cu hi c xc nhn, hiu r l do ng vin thch hp nh trong lc phng vn. hay khng thch hp cho cng vic.

Cc cu hi c sp xp trc v Cn thit t c nhng kt qu c c tun th cht ch gi tr, c bit khi phi phng vn nhiu ng vin Mt lot cc cu hi m hoc c Cch tip cn thc t , cung cp nhng kt cu cht ch. Loi cu hi ny thng tin c th so snh c gia cc thng c s dng nhiu nht. ng vin , ngoi ra cn cho php hiu su sc hn cc cu tr li Cc cu hi c lin quan n cc Cn thit hiu r lp lun ca ng vin tnh hung gi nh. Vic nh gi v kh nng phn tch gii quyt cc tnh da trn nhng gii php v cc hung c th ca ng vin. cch tip cn do ng vin a ra. Hng lot nhng cu hi nhanh Cn thit cho nhng cng vic c tnh khng c tnh ng cm , ct cng thng cao, v d nh : cng vic lin lm cho ng vin ni cu quan n lin quan n b phn gii quyt khiu t , khiu ni .

Xt gc cch thc t chc ta cn c cc dng phng vn sau: Phng vn hi ng (nhm phng vn): ng vin phi i mt cng lc vi nhiu phng vn vin v phi tr li tt c cc cu hi ca h. Phng vn loi ny s gip nh gi ng vin mt cch chnh xc hn, bi cc cu hi s sc so hn, nh gi nhiu gc hn. Tuy nhin dng phng vn ny s lm cho ng vin b cng thng v tm l hn. Phng vn nhm: Dng phng vn ny mt nhm cc ng vin cng lc tham gia tr li, tranh lun cc vn c phng vn vin a ra. Phng vn vin ch yu ng vai tr quan st, dn dt gi v ch can thip khi cn thit. Dng phng vn ny gip cho phng vn vin c iu kin nh gi ng vin mt cch ton din hn; t trnh hiu bit, kh nng trnh by trc m ng, kh nng thuyt phc ngi khc n thi , c x vi i tc Qua cng cho php phng vn vin c th so snh xem ai l ngi xut sc hn. ng thi gip kim chng li nhng nh gi ng vin trong ln phng vn c nhn. u Nhc

Cc loi phng vn Phng vn khng c chun b trc (Khng c cu trc) Phng vn c chun b trc (C cu trc)

- D dn dt v tm hiu cc lnh vc - Kh iu khin phng vn hn khc. - C th b qua cc lnh vc quan - ng vin cm thy thoi mi hn trng. - C th thay i theo tnh hnh ca c - Kh so snh ng vin. nhn - Cc ng vin c i x bnh ng - ng tin cy hn - Thi gian hp l - C th thiu linh hot - Mt s lnh vc b b qua do thi gian ngn
Trang 58

- Bao qut tt c cc lnh vc - D so snh Phng vn cng thng

- Ngi pv b khng ch - Ngi b PV d ngp bi cu hi dn dp.

- Cho thy cch ng x ca ng vin - Ngi pv phi chuyn nghip trong iu kin sc p v tm l - C th chc tc v mt ngi gii - Thch hp vi cc cng vic c sc p - C th nh hng n uy tn ca t cao hay cng vic khng th v. chc - Ch ph hp vi mt s cng vic - Khch quan hn - quyt nh ca - Tn km hn nhm - Ngi b pv d b khp - ng vin c quan st k hn - t c c hi thit lp mi quan h vi - Cc cu hi sc so hn - Thch hp i vi cng vic cao cp ng vin - Tn km - Kh nh gi

Nhm phng vn (PV Hi ng)

Phng vn nhm

- D so snh hn - To tnh hung lm vic m phng

- C th khng phi lc no cng thch - Thch hp vi vic i hi k nng hp giao tip - t tip xc c nhn + Cc bc phng vn: Qa trnh phng vn thc hin theo 5 bc sau: Bc 1: t k hoch phng vn: Nghin cu h s c nhn, xem xt n xin vic, tm hiu s b v ng vin qua h s ng vin hy ch n cc im nghi ng, cc im mnh, im yu ca ng vin. Nghin cu bn m t cng vic v bn tiu chun cng vic xc nh mu nhn vin l tng cho cng vic. Tm a im phng vn thch hp.

Bc 2: Thit lp quan h vi ng vin: Phng vn vin nn dnh t pht ban u lm quen thn thin vi ng vin, nhm to ra khng kh thoi mi gip ng vin bnh tnh khi tr li. Bc 3: t cu hi y l bc quan trng nht ca qu trnh phng vn, quyt nh ln n thnh cng ca qu trnh tuyn nhn vin. C nhiu cch t cu hi v hi theo nhiu ni dung khc nhau. t cu hi c hiu qu cn lu : Trnh t cc cu hi ch tr li c hoc khng. Khng t cc cu hi gi cho ng vin. Khng biu l s hi lng hay khng hi lng khi ng vin tr li. Khng tra hi , cht vn ng vin nh i vi t binh , khng t v kh chu Khng t cc cu hi i su vo i t ca c nhn Khng ko di cuc phng vn bng nhng cu chuyn dng di v c nhn mnh Hy chm ch lng nghe v khuyn khch ng vin mnh dn tr li
Trang 59

To c hi cho ng vin t ra nhng cu hi

Trong thc t, c trng hp phng vn vin c trnh v kin thc tng qut km hn ng vin nn nhng cu hi t ra qu d lm cho ng vin chn nn thm ch t b nh xin vic. Ngc li khi phng vn vin l ngi c trnh qu cao nhng cu hi t ra li qu kh s lm cho ng vin lng tng thiu t tin. Bc 4: Chm dt phng vn Trc khi phng vn nn dnh t pht tr li cc cu hi ca ng vin. Bi trong thc t ng vin n tham d phng vn khng ch l tr li m cn n tm hiu nhng vn m h quan tm nh iu kin lm vic, cc c hi. C gng chm dt phng vn bng mhng nhn xt tch cc, ngay c khi khng thc s va lng cng phi kho lo, x giao. Hy cm n h n tham d phng vn v phi bo cho h bit bao gi ra quyt nh. Bc 5: Xem xt li phng vn Ngay khi ng vin ri khi phng phng vn cn xem xt li cc nhn xt ca mnh v ng vin. in cc thng tin vo phiu nh gi ng vin. Xem xt cc vn hn ch ti a cc li trong phng vn. CC LI THNG MC PHI KHI PHNG VN : nh gi mt cch vi v: nh gi ng vin ngay t nhng n tng ban u. Da vo nhng cm tnh ca mnh ngi phng vn nh gi mt cch vi v v ng vin v tm t cc cu hi chng minh cho nhng nhn xt . Ch trng cc kha cnh khng tt ca ng vin: Phn ln cc cuc phng vn c xu hng chng li ng vin, ngha l lun hng vo vic tm kim cc hn ch ca ng vin. Khng hiu bit v cng vic: do khng th bit c ng vin no thc s cn thit cho cng vic. nh hng bi hiu ng tng phn: nh gi ng vin khng da vo kh nng thc t ca ng vin m li thc hin bng cch so snh h vi ngi khc. Chng hn sau mt lot cc ng vin yu km, mt ng vin ng ra ch mc trung bnh s c nng ln thnh kh, gii. nh gi theo ng thi: Ngha l phng vn vin ch ch nh gi vo cch nhn, iu b, ng iu ca ng vin hn l nhng cu tr li. Ngoi ra phng vn vin cn b nh hng bi s tc ng ca cm xc nh: gii tnh, ngi cng qu, cng trng Phn cng ngi phng vn: Mi cng ty p dng chnh sch khc nhau trong vic c ngi chu trch nhim phng vn. Thng thng ai chu trch nhim phng vn ph thuc vo chc v v v tr cng vic m ng vin s m nhn sau ny. Cc nhn vt sau y thng chu trch nhim phng vn: Gim c nhn s Tng gim c V lnh o trc tip ca ng vin sau ny Chuyn vin phng vn Cc nguyn tc c bn to ra mi trng phng vn tt : Thuc tn ngi c phng vn Gii thiu y
Trang 60

 Ring bit thi gian ng vin ni Tn trng ng c vin C mc tiu r rng Kim sot C y thng tin v cng vic Bit cch kt thc phng vn.

BI TP THC HNH NH GI K NNG PHNG VN STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 NI DUNG Bc u tin trong qu trnh tm ngi cho mt cng vic l nm r v th trng lao ng v cng vic Bn l lch c trnh by tt l ngun thng tin c gi tr tng ng vi mt b h s xin vic hon chnh S thay i cng vic thng xuyn khng nht thit th hin s thiu n nh ca ngi xin vic Vic u tin m mt ngi PV c kinh nghim lm trong mt cuc phng vn l giao tip tt vi ng vin Cch ng n cho n mt ng vin l cho th k dn anh ta vo phng ca bn ngay khi anh ta n. Ngay c khi cn phi c thng tin chi tit v lnh vc no , vn phi t cc cu hi m . Ngi phng vn nn thu thp thng tin bng cch a ra cu hi m ban u v sau gi im lng hoc ch ni nhng cu khuyn khch ngi xin vic tr li . Cch tt nht lm gim s lo lng ca ng vin l i thng vo vn cng nhanh cng tt. Mt cch tt thu thp thng tin v trnh hc vn v kinh nghim l hi su cu hi c bn: Ci g? Khi no? u? Ai? Ti sao? Bng cch no? Khi kinh nghim trc y khng phn nh kh nng qun l, s sng to hoc cc ti nng khc th hy c gng pht hin ra chng t cc hot ng bn ngoi. Trong khi vic gii thiu tt v cng ty vi ngi xin vic l rt quan trng th vic phng i v cng ty c th gy ra cc vn nghim trng Vic trao i v cc kha cnh cha tt ca cng ty l mt sai lm v n c th khng khuyn khch nhng ngi c kh nng tim tng chp nhn vo lm vic cho cng ty. Khng nn bn v vn tin lng cho n khi c cuc phng vn cui cng ng bao gi ghi chp trong phng vn v n c th lm sao nhng hoc e da ngi xin vic
Trang 61

13 14

15 16 17 18 19 20 21

Nhng ngi phng vn c kinh nghim ch nh gi nhng yu t c lin quan n v tr cn tuyn v c kh nng lin quan n v tr cng vic trong tng lai Vic a ra nhng cu hi mm l mt sai lm trong phng vn Mt cch bo m chc chn rng bn vn tnh to trong cuc phng vn l tp trung vo nhng th hin trn nt mt v cc hnh vi phi ngn ng ca ng vin. Du hiu u tin cho thy bn khng cn tp trung l khi bn bt u ch nghe thy ting ch khng phi l cc tng t ngi trnh by. Ni qu nhiu l biu ca vic thiu kinh nghim hoc khng c kh nng ca mt ng vin. Thi tranh ci ca ng vin c th che du nng lc lnh o ca h v th hin cch tip cn thng thng trong cng vic. Vic phng vn theo trnh t hay theo cp bc c li th l loi tr nhng ngi khng tiu chun trc khi h lm mt thi gian qu bu ca nhng ngi lnh o cp cao. Trong phng vn hng lot, khi loi b mt ngi xin vic yu cu t nht phi c hai ngi phng vn tn thnh Phng vn hi ng tit kim thi gian nhng c th lm cng thng tm l ngi xin vic Nn c thi hn r rng cho vic ra quyt nh cui cng

22 23 24

6/ Khm sc khe v thm tra : Cc ng vin cho d c y cc yu t nh s thng minh, nng ng, c t cch o c nhng nu sc khe khng m bo th cng khng th tuyn c. Thng thng trong h s xin vic cng thng c yu cu np bn khm sc khe tng qut. Tuy nhin y l khm sc khe mang tnh chuyn mn nn c nhng yu cu ring thc hin cng vic tt hn. Do cn phi cho bc s bit cng vic m ng vin s m nhn sau ny bc s ch trng n yu t no ca sc khe. Cc nh khoa hc cho rng c 4 yu t ch yu nh hng n sc khe ca con ngi bao gm: Ch dinh dng (mc nh hng khong 32% ) Yu t di truyn ( mc nh hng 23% ) Th dc th thao ( mc nh hng 20% ) Cc yu t v x hi (mc nh hng l 10% )

Ngi Vit nam thuc loi thp b nh cn. Theo s liu gn y, chiu cao trung bnh ca nam Vit nam l 162,3 cm v nng trung bnh 52 kg . N Vit nam c chiu cao trung bnh l 152,8cm v nng trung bnh khong 46kg. Vic thm tra c th c tin hnh c quan trc y ng vin tng lm vic hoc trng hc m h tng theo hc; cng c th tm hiu v h ti a phng h sinh sng hoc thng qua bn b ca h. 6/ Quyt nh tuyn dng v hi nhp: Trc khi c quyt nh cui cng cng ty nn thm tra li cc vn lin quan n t cch, trnh hc vn , kinh nghim lm vic v. v ca mt s ng vin . C quan tuyn dng c th vit th, gi in thoi hoc n gp trc tip c quan c, chnh quyn a phng , trng hc c , bn b hng xm ca ng vin . Cng tc thm tra c th thc hin ngay sau khi giai on nghin cu h s, nhng nh vy c th s lm cho khi lng thm tra ln hoc c th nh hng chi phi n nhng nh gi sau ny.
Trang 62

Cng ty cng cn lm bn tng kt v s im ca cc ng vin qua cc giai on lm c s cho cc quyt nh cui cng. Sau y l mt v d v phiu nh gi ngi xin vic: Tn ngi xin vic : Xin vo v tr cng vic : Thuc n v : Yu cu cng vic : Hy khoanh trn vo im nh gi ph hp nht 1 2 3 4 05 6 7 8 9 10 11 12 Kin thc c bn c o to Kinh nghim cng tc Cc k nng k thut v s thnh tho ngh nghip Cc k nng c nhn Kh nng chu ng s cng thng Kh nng hc tp Mc thnh tho ngoi ng Kh nng giao tip bng li Thi i vi cng vic Cc c tnh c nhn Kh nng hp tc vi ng nghip Tnh trung thc 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Cc mc im : 5 : Khc thng 4 : Tt hn tiu chun quy nh 3 : t mc tiu chun cht lng yu cu 2 : Thp hn mc tiu chun yu cu mt cht 1 : Khng th chp nhn c 0 : Khng th hin An tng chung ( Chn mt trong cc mc sau ) : Rt c kh nng Cc gi : Nn tuyn dng Cho v tr cng tc : Nn t chi Gi khc C kh nng tt C kh nng Cn yu Rt yu

Trang 63

K : Ngi phng vn : Ngy : Khi quyt nh tuyn dng hay t chi Cng ty cn gi th thng bo cho ng vin bit. Sau y l mt mu th chp nhn v t chi chng ta tham kho: CNG TY TNHH I VIT (Logo ca Cng ty ) H ni, ngy 18 thng 8 nm 2004 TH CHP NHN NGI LM VIC Knh gi: Anh Trn vn Cng a ch: 234 C7 Khu tp th Thnh Cng, H ni Xin chc mng Anh! Chng ti vui mng thng bo rng Anh c chp nhn vo v tr: Qun l k thut ca phn xng sn xut Bia ti cng ty chng ti. Chng ti hn hnh mi Anh n gp gim c cng ty v k hp ng lao ng vi cng ty chng ti vo hi: 8 gi ngy 1 thng 9 nm 2004. Ti: Tr s cng ty s 25 Trng nh , H ni . Sau khi k hp ng Anh s c th bt u lm vic vo ngy 1 thng 9 nm 2004 . ngh Anh thng bo cho chng ti quyt nh ca Anh chm nht vo ngy 23 thng 8 theo s in thoi: 8.632.006 Chng ti mong Anh s n lm vic vi cng ty chng ti v tin tng rng Anh s c mt cng vic l th v pht huy tt ti nng ca mnh. Cho thn i ! (Mu th t chi) CNG TY TNHH I VIT ( Logo ca Cng ty ) H ni, ngy 18 thng 8 nm 2004 Knh gi: Anh Trn vn Cng a ch : 234 C7 Khu tp th Thnh Cng, H ni. Cng ty chng ti nh gi rt cao kh nng cng nh s hiu bit v cng vic ca Anh v chn thnh cm n s quan tm ca Anh i vi Cng ty. Rt tic rng kh nng v kinh nghim ca Anh khng ph hp vi yu cu cng vic m chng ti ang cn. Chng ti s lu h s ca Anh v s u tin lin h vi Anh ngay khi c cng vic ph hp.

Trang 64

Chng ti tin rng vi kinh nghim v kin thc ca mnh, Anh chc chn s l ti sn qu cho khng t cc cng ty Vit nam v nc ngoi. Chc Anh may mn trong ngh nghip v nhanh chng tm c mt v tr cng vic ph hp. Cho thn i ! TNG GIM C CNG TY Trn H Khi quyt nh tuyn chn ng vin th Gim c nhn s s ngh v Tng gim c s k quyt nh hay hp ng lao ng. Trong quyt nh/hp ng lao ng cn ghi r chc v, lng bng, thi gian th vic, v cc giao ko khc. Ha nhp (x hi ha nhn vin): X hi ha nhn vin hay ha nhp mi trng lm vic cho nhn vin l mt qu trnh c th c thc hin: Trc khi bt u lm vic Ngay khi cng vic bt u Trong qu trnh lm vic nhn vin hiu bit v cng vic, cng ty Pht trin nhn vin To tm l thoi mi v tinh thn nhit tnh.

X hi ha c th c thc hin mt cch chnh thc hay khng chnh thc, vi cc mc ch sau y:

Qu trnh ha nhp l cc k quan trng khng ch cho nhn vin mi m ngay c cho nhng nhn vin ang lm vic cho cng ty. n tng v nhng ngy u tin lm vic cho cng ty s l nhng k nim kh phai m vi nhiu ngi. V vy, t chc nn c chng trnh n tip nhn vin mi sao cho ng nh v trn trng. Sau y l chng trnh n tip nhn vin mi: CHNG TRNH N TIP NHN VIN MI + T chc : Lch s hnh thnh v pht trin doanh nghip C cu ca t chc doanh nghip Chc v v tn ca cc lnh o Cc phng ban v chc v ca nhn vin K hoch ca chi nhnh , ca cng ty hoc ca phng ban Giai on th thch Sn phm v dch v do t chc cung ng Chnh sch v chun mc ca t chc Nhng quy nh v k lut Cm nang ca cc nhn vin Quyn li x hi ca cc nhn vin Thang lng v ngy tr lng Cc ngy ngh php v ngh h Cc gi gii lao Cc kh nng o to v pht trin
Trang 65

Cc phng t vn Bo him K hoch ngh hu Cc dch v do t chc cung ng cho nhn vin Cc chng trnh gip cng nhn vin Vi lnh o trc tip Vi cc ng nghip trong cng vic Vi cc nh t vn v quyn li x hi v o to Ni lm vic Nhng yu cu v an ton M t cng vic Mc tiu cng vic , v Mi quan h vi cc nhn vin khc. Chng V O TO V PHT TRIN

+ Gii thiu:

+ Cng vic v trch nhim :

Ngy cng c thm nhiu bng chng v nhn thc r hn rng o to v gio dc l nhng khon u t chin lc ch cht cho s phn vinh ca dn tc. S thnh cng vt tri ca Nht bn, Hn quc, Xingapo l minh chng hng hn cho thng li ca h khi u t vo gio dc. C th ni rng, s cnh tranh ngy nay gia cc quc gia hay gia cc doanh nghip thc cht l cnh tranh v cht lng ca ngun nhn lc. M cht lng ca ngun nhn lc lin h cht ch vi qu trnh gio dc, o to v pht trin. I. Khi nim, mc ch v vai tr ca o to v Pht trin: 1/ Khi nim: o to l qu trnh cung cp cc k nng c th cho cc mc tiu c th. Hiu theo cch khc: o to l nhng c gng ca t chc c a ra nhm thay i hnh vi v thi ca nhn vin p ng cc yu cu v hiu qu ca cng vic . Pht trin l qu trnh chun b v cung cp nhng nng lc cn thit cho t chc trong tng lai. Hiu cch khc: Pht trin l bao gm cc hot ng nhm chun b cho nhn vin theo kp vi c cu t chc khi n thay i v pht trin. Mi quan h gia o to v Pht trin o to Trng tm Phm vi Mc tiu S tham gia Cng vic hin ti C nhn Khc phc cc vn hin ti Bt buc Pht trin Cng vic ca tng lai C nhn, nhm v t chc Chun b cho s thay i T nguyn

Mi quan h gia o to v Pht trin cn th hin nh sau:

Trang 66

o to

Pht trin

- Mt n lc ca t chc thc y vic hc - Lin quan ti vic dy cho ngi lao ng tp v nhng kin thc, k nng, thi v nhng kin thc , k nng cn thit cho cng hnh vi lin quan n cng vic. vic hin ti v tng lai - Gip t chc hot ng vi hiu sut cao - Gip cho nh qun l hiu bit tt hn, gii hn. quyt cc vn v ra quyt nh tt hn, - Nhm nng cao nng sut ca ngi lao ng vin ngi lao ng thu c nhng li ch t cc c hi. ng - c s dng lm ph hp vi nhng thay i trong t chc. o to l mt qu trnh c h thng nhm nui dng vic tch ly cc k nng, nhng quy tc, hnh vi hay thi dn n s tng xng tt hn gia nhng c im ca nhn vin v yu cu ca cng vic. Pht trin l qu trnh lu di nhm nng cao nng lc v ng c ca nhn vin bin h thnh nhng thnh vin tng lai qu bu ca t chc. Pht trin khng ch gm o to m cn c s nghip v nhng kinh nghim khc na. 2/ Mc ch ca o to: o to t n khng phi l mt mc ch, n ch c th l mt phng tin phc v mt mc ch: Xa b s ri lon chc nng do nng lc ca nhn vin khng ph hp vi nhim v c giao. Gip v / hoc to iu kin d dng cho vic t mc tiu ngn, trung v di hn ca t chc. o to l mt cng c quan trng gii quyt cc vn ca doanh nghip v pht trin nhn vin. uy o to ch l mt thnh t ca qu trnh pht trin bao gm tt c nhng kinh nghim hon thin v pht trin nhng c im lin quan n lao ng ca cc nhn vin. Nhng o to lun hng n cc mc ch rt c th v t c cc mc ch lun l mong mun ca cc doanh nghip. Cc mc ch ca o to: Gip cho nhn vin thc hin cng vic tt hn (nng cao cht lng v nng sut). p ng cc nhu cu ca doanh nghip bng ci tin nng lc ca i ng nhn vin. Cp nht cc k nng v kin thc mi cho nhn vin. Hun luyn cho nhn vin a vo nhng phng php lm vic mi. Ci thin kin thc k thut v cng ngh mi cho nhn vin. V di hn, o to to iu kin cho nhn vin thch nghi su sc vi mt cng ngh mi. To nn thi lm vic ng n, trung thnh vi t chc. Pht huy tnh ch ng v tinh thn trch nhim ca nhn vin. Trnh tnh trng qun l li thi .o to cn c th gip t chc thy trc nhng thay i. Gii quyt cc vn v t chc (gii quyt cc xung t). Xy dng v cng c nn vn ha doanh nghp. nh hng cng vic mi cho nhn vin Chun b i ng cn bqun l chuyn mn k cn (gip cho nhn vin c c hi thng tin). Tha mn nhu cu pht trin cho nhn vin. Gip t chc thch ng vi s thay i ca mi trng. o to, cng c phc v mt mc ch, ch c th ng tt vai tr ca n trong mt chnh sch qun tr v pht trin chung v ngun nhn lc. Chnh sch ny phi hi nhp mt cch hi ha nht c th c cc yu t k hoch ha tng s nhn vin, tin lng, nh gi hiu qu, k hoch ngh nghip v pht trin.
Trang 67

Thc t, nu chng ta khng phn bit trc cc yu cu cho s vn hnh ca doanh nghip ta c th o to nhng ngi cc chc danh m sau ny s bin mt. 3/ Vai tr v s cn thit ca o to v Pht trin: a/ Vai tr: o to v Pht trin nhn s l mt trong nhng bin php tch cc tng kh nng thch ng ca doanh nghip trc s thay i ca mi trng. o to v Pht trin cung cp cho doanh nghip ngun vn nhn s cht lng cao gp phn nng cao kh nng cnh tranh. o to c coi l mt v kh chin lc ca t chc nhm nng cao kh nng cnh tranh trc cc i th. Gp phn thc hin tt chin lc chung v nhn s ca mt doanh nghip v cao hn l chin lc chung v nhn s ca quc gia.

Ngy nay o to c coi nh mt khon u t vo ngun vn nhn lc ca t chc . Cc nghin cu cho thy hiu qu ca nhng nhn vin mi c o to ngang bng vi nhng nhn vin c kinh nghim. ng thi o to to ra mt ngun nng lc hin ti v tng lai cho t chc. Ngy cng c nhiu bng chng kinh t chng t rng vic u t cho o to gn lin vi kh nng sinh li lu di v bn vng cho t chc. b/ S cn thit phi o to v Pht trin : L mt tt yu khch quan do s pht trin ca Khoa hc K thut. S bin i ca x hi din ra nhanh chng. Nn kinh t th trng i hi phi c ngun nhn lc c cht lng cao mi tn ti v pht trin c. nh gi tng hp ngun nhn lc Vit nam theo BERI (Business Environment Risk Intelligence) im ti a : 100 Cc ch tiu Khung php l Nng sut tng i Thi ngi lao ng Thnh tho k thut Tng hp 94 43 18 39 15 30 95 45 20 41 16 32 96 46 21 42 16 33 97 46 22 41 16 33 98 46 21 41 16 32 99 45 20 40 16 32

Mt t chc quc t nh gi tng hp ngun nhn lc Vit nam nh sau:

Nm 1999, cc th hng cao gm cc quc gia sau : o Xingapo c 84 ( ng th 1 ) o Nht c 73 ( ng th 3 ) B Thy s c 75 ( ng th 2 ) c 73 ( ng th 3 )

Vi s liu phn nh mt thc t cht lng ngun nhn lc ca Vit nam mt mc thp so vi cc nc trn th gii. Mt khong cch chnh lch qu xa v cht lng tr li v sao nng sut lao ng ca chng ta qu thp. S hn ch v cht lng ngun nhn lc khng em n kh nng cnh tranh to ra cc sn phm c cht lng cao. o to phi tr thnh mt phng sch tt yu bt buc cc doanh nghip Vit nam trn con ng hi nhp. Tuy nhin, nhng tn ti trong h thng o to cc doanh nghip Vit nam cn nhiu iu phi gii quyt: o to khng gn lin vi chin lc kinh doanh Khng nh gi hoc nh gi khng ng nhu cu o to Khng c chin lc o to pht trin r rng
Trang 68

Khng xc nh r trch nhim o to thuc v ai T chc cc kha hc khng hiu qu Khng nh gi kt qu o to.

Nhiu ngi khng nh rng vic tp trung vo nhng chi tiu ht sc to ln cho o to lm lu m mt thc t l phn ln vic o to ca nh nc v cc doanh nghip l mt s hn lon v mt hnh chnh. i khi vic thc hin o to nh mt hnh thc gii ngn. iu c hiu nh o to l v o to ch khng v mc tiu cho chin lc kinh doanh. Mi lin kt gia o to v cc mc tiu c v l hin nhin, th nhng ngi ta thng hay b cun ht vo cc cuc u tranh hng ngy chng li cc khng khong, v vy m o to tr thnh mt hot ng ch khng phi mt chin lc . o to hot ng Khng c khch hng Khng c nhu cu kinh doanh Khng nh gi tnh hiu qu ca thnh tch hay nguyn nhn Khng mt cng sc chun b mi trng lao ng nhm h tr cho vic o to Khng o lng cc kt qu. o to gy nh hng Cng tc vi khch hng Gn lin vi nhu cu kinh doanh nh gi tnh hiu qu ca thnh tch nguyn nhn Chun b mi trng lao ng h tr cho o to o lng kt qu

Khng phi lc no o to cng c nhn nhn nh mt khon u t em li siu li nhun, m n cng c nhng ro cn bt li. Nhng bt li ca o to v Pht trin : Thng c xem l mt chi ph hn l mt li nhun. S bm st ca i th cnh tranh thu ht nhng ngun nhn s c o to. V ngn hn ngi ta thng c xu hng gim s nhn vin ang o to hn l ang lm vic.

II/ Qa trnh o to Qa trnh o to c thc hin qua 4 bc:

Bc 1 Xc nh nhu cu o to

Bc 4 nh gi o to Bc 2 Lp k hoch o to

Trang 69

Bc 3 Thc hin o to

1/ Bc 1: Xc nh nhu cu o to Bao gm: nh gi nhu cu o to Xc nh nhu cu c th cho o to.

nh gi nhu cu o to l qu trnh thu thp v pht trin thng tin lm r nhu cu ci thin kh nng thc hin cng vic v xc nh liu o to c thc s l gii php thit thc?. nh gi nhu cu o to loi tr nhng chng trnh o to khng thch hp, nhn bit nhng nhu cu o to thch hp cn cha c p ng v xc nh mc tiu o to cho cc chng trnh c vch ra. Khi nh gi nhu cu o to ngi ta thng bt u t quan im cho rng kt qu lm vic ti nn phi o to. Hu nh cc cng ty ch nhn dng cc nhu cu o to theo phn ng i vi cc vn khi chng ny sinh. Tuy nhin, hiu qu lm vic khng nh mong mun ca nhn vin do nhiu nguyn nhn; c nhng nguyn nhn lin quan n o to v c c nhng nguyn nhn khng lin quan n o to. Cc l do dn n kt qu lm vic ti: Cc l do c nhn m cng ty khng th kim sot c : Kh nng tr tu Kh nng th lc S n nh v tinh thn , tnh cm Hon cnh gia nh v bn thn Sc khe Cc l do v mt t chc m c nhn khng th kim sot c : Cng vic hin ti S thay i cng vic Lng Khng c o to Thiu u t v my mc Thiu cc iu kin lm vic Khng c k hoch Qun l km V tr lm vic v i li kh khn. Cc l do c nhn ny sinh do s khng ph hp vi cng vic v t chc : Thiu hiu bit v cng vic C cm gic c i x khng cng bng Thiu s khuyn khch ng vin C s xung t hay va chm c nhn vi cc thnh vin trong nhm hay vi ngi gim st.
Trang 70

Nhng biu hin ca nhu cu o to:

Thiu t tin hay qu t tin Cc chng trnh o to khng ph hp. V pha nhn vin : Mc lng ph cao, nng sut lao ng thp. Xy ra nhiu tai nn lao ng. Lm vic mt qu nhiu thi gian. T l vng mt cao ( chn , s cng vic ) Qa nhiu s phn nn ca khch hng. Vi ngi qun l :

T l ngh vic qu cao (khng hi lng vi cng vic). Lm vic mt qu nhiu thi gian. Tinh thn lm vic st km. Thiu s hp tc t pha nhn vin (y l iu quan trng nht cn o to ngi qun l ngay tc khc).

Tt nhin o to khng ch v l do kt qu lm vic ti m c th v nhng mc ch c th ca qu trnh o to. Cc ngun thng tin nh gi nhu cu o to: K hoch pht trin ca cng ty Cc ghi chp v nhn vin Cc bo co nh gi kt qu cng vic Cc bn m t cng vic S phn nn v phn ng ca khch hng Cc sai st hay li lm Cc bo co v tai nn Cc ngun thng tin trn cn c phn tch k nhm thy c s cn thit phi o to v o to nhng k nng g. C 3 cch tip cn nh gi nhu cu o to: + Phn tch mc t chc: Bao gm cc phn tch sau y: S ng h v h tr ca gii qun l v ng s Chin lc ca t chc Cc ngun lc cho o to

S thnh cng ca cc chng trnh o to ph thuc quyt nh vo quyt tm ca ban lnh o ti cao. Khng c ng h v h tr ca gii qun l v ng s chc chn chng trnh o to s ph sn. C l v vy, m nhng l do hay c vin ra nht cho rng vic o to tht bi l khng c s h tr v qun l, khng c khen thng cho nhng hnh vi mi v hc vin thiu ng c. Phn tch mc t chc cho php cng tc o to vi chin lc kinh doanh ca t chc. o to c coi nh gii php h tr mt cch tch cc v c hiu qu cho chin lc kinh doanh. Tt nhin mun cc hot ng o to thc hin tt, t chc cng cn c mt ngun lc thc s p ng nhng nhu cu cho hot ng o to.
Trang 71

+ Phn tch mc thc hin: Pht trin danh mc cc nhim v Nhn dng kin thc , k nng , thi cn thit cho cng vic

Vic phn tch mc thc hin s cho bit loi cng vic no cn c o to vi yu cu kin thc, ky nng, thi mc no. Phn tch mc thc hin cng vic, nhim v cn gip ta n gin ha qu trnh o to, bi nhiu khi c nhiu cng vic c chung nhng yu cu nng lc thc hin cng vic ging nhau. + Phn tch mc c nhn: nh gi kt qu cng vic ca c nhn nh gi c tnh c nhn : kin thc , nng lc , v thi

Vic phn tch mc c nhn ch ra c nhn no cn phi c o to v cn phi o to nhng kin thc k nng no. Tuy nhin, cc t chc ngy nay thay i nhanh chng v nhng cng vic n nh cng nhng yu cu v k nng c th d kin thng rt him. Nhng nng lc ct li hay vic tch ly nhiu nng lc c th nng cao kh nng linh hot v thch nghi vi s thay i thng l mi quan tm ca cc t chc ngy nay. S thay i, c bit l s thay i v cng ngh c th lm thay i khuynh hng o to cc kin thc v k nng cho ngi lao ng. Chng hn, ngy nay cng ngh c th lm gim bt nhng yu cu v k nng lm vic, ch khng phi nng cao chng. Nhng my tnh c th hiu c ting ni hay c c vn bn ang lm thay i ngha ca kh nng bit c v vit ti ni lm vic. V tt nhin, tm quan trng ca cc k nng khc nh: t duy sng to, k nng lm vic nhm, k nng gii quyt cc vn s c cao. nh gi nhu cu o to theo cch tip cn khc nhau ch ra nhng vn khc nhau trong cng tc o to. + K thut nh gi nhu cu o to: Ngi ta c th s dng nhiu phng php nh gi nhu cu o to. Cc phng php c th l: Phng vn Kim tra Phn tch cc bo co hoc ghi chp Phiu iu tra Phn tch cc vn ca nhm Phn tch cng vic v nh gi kt qu cng vic

Sau y chng ta c th so snh mt s k thut nh gi thy r c hi ngi tham gia c th tham gia, s tham gia cn thit ca ban lnh o hay gim st vin, thi gian cn thit, chi ph v qu trnh c cung cp nhng d liu c th nh lng hay khng .

NH GI NHU CU O TO

L do

Bi cnh

H cn o to iu g ?

Kt cc

- Lut php

- Thiu cc k nng c bn -Thc hin nhim v ti - Cng ngh mi - i hi ca khch hng - Sn phm mi -Tiu chun thc hin cao hn - Cng vic mi -H tr chin lc kinh doanh

Phn tch t chc

Phn tch nhim v Phn tch con ngi

Ai l ngi cn c o to

- Ngi hc hc c g ? -Ai l ngi cn c hc - Loi hnh o to - Tn s o to - Thu hay t lm - o to hay thc hin thng qua cc hnh thc khc nh tuyn dng mi hoc thit k li cng vic

Trang 72

K thut U ban t vn Trung tm nh gi iu tra thi ( kin ) Tho lun nhm Phng vn ngi tham gia tim n Yu cu ca ban lnh o Quan st hnh vi nh gi thnh tch H s thnh tch iu tra bng phiu yu cu Trc nghim k nng nh gi ca cc chng trnh qu kh 2/ Bc 2: Lp k hoch o to

Kh nng tham gia ca ngi tham gia thp cao va cao cao thp va va thp cao cao va

S tham Thi Chi ph gia ca gian cn ban lnh thit o

Nhng d liu lin quan c th nh lng

va thp thp va thp cao thp cao va cao thp thp

va thp va va cao thp cao va thp va cao va

thp cao va va cao thp cao thp thp va cao thp

thp cao thp va va thp va cao va cao cao cao

Thc cht ca giai on ny l ln k hoch v pht trin chng trnh o to. thnh cng cn phi: Xc nh cc mc tiu v cc iu kin rng buc Kt hp 3 yu t ca s thnh cng: thit k, ph bin v hu cn. Xc nh chin lc ti u Lp k hoch tng qut. Quan im ca Lnh o v o to.
Trang 73

Khi ln k hoch tng qut pht trin qu trnh o to cc ni dung bao gm:

 Tn ca chng trnh o to. Cc mc tiu ca chng trnh o to (cc mc tiu phi c th v c kh nng o lng c). Ni dung c th ca chng trnh o to. Th t ging dy v ti liu hng dn. Xc nh nhu cu, i tng o to. Ai thc hin o to, thi gian, chi ph. Hnh thc, phng php o to. Chnh sch mi trng sau o to. Khi thit k chng trnh o to ngi ta phi ch n nhiu yu t: 1). Ni dung o to: Hc cc k nng c bn hay kin thc c bn Hc kinh nghim hay hc t l lun sch v Phn loi r kin thc c o to (c s, c bn, k thut chuyn su, ring c ca cng ty ).

2). Cc nguyn tc ca hc: Hc l mc tiu ca bt k n lc o to no. Hc tp l vic din ra ngay trong bn thn ngi hc v n l ci c nhn ca ngi y. Hc tp ch xy ra khi mt c nhn cm thy c nhu cu, th hin nhng n lc ca mnh tha mn nhu cu , v c c nhng tha mn vi kt qu ca n lc . (After Leagans, 1971). Hc lin quan n s thay i. S thay i din ra trong bn thn ngi hc, gip cho c nhn ngi hc thch ng tt hn vi mi trng c th. o to c hiu qu phi ch cc nguyn tc hc sau y: Phn hi: thng tin ngc thng bo kt qu cho hc vin kt qu ca h. Thc hnh: nhm ci thin mt phn x mt thi quen lm vic. S thch hp: ni ln ngha ca qu trnh o to vi hc vin. S tham gia : ni ln s tch cc tham gia ca hc vin vo qu trnh o to ng dng nhng iu hc c. S lng ca hc vin cng nh kh nng ca hc vin cng cn c cn nhc trong thit k chng trnh o to.

3) c im ca hc vin:

4). Gii hn ca t chc: l cc vn : ti chnh, cn b ging dy, thi gian, hoc cc phng tin c th ch ra liu chng trnh o to c th thc hin ti ch hay la chn kh nng t bn ngoi . 5) Cc phng php o to: Cc phng php hay k thut o to ph hp vi vic ging dy nhng ni dung o to khc nhau. o to tip nhn thng tin: Cc phng php o to ph hp vi vic tip nhn thng tin bao gm cc bi ging , cc bui thuyt trnh , phim , video cng nh cc chng trnh hng dn m trong cc thng tin c th c trnh by hoc trn giy in , hoc trn my vi tnh . o to k nng:

Trang 74

Cc phng php o to thch hp vi o to k nng bao gm phng php o to bng cng vic c th nh o to bng bin php hng dn cng vic (hay cn gi l phng php: Ni, Ch dn, Lm, v n luyn) v hun luyn cng nh o to s b, dy ngh, v hng dn bng video. o to thay i k nng v thi giao tip: Cc phng php ph hp vi chng trnh o to thay i k nng v thi giao tip bao gm cc hi ngh, tho lun, ng vai, xy dng hnh vi v hun luyn nhy cm. Hun luyn kh nng ra quyt nh v gii quyt vn : Cc phng php ph hp bao gm: phng php phn tch, gii quyt tnh hung, tr chi kinh doanh. 3/ Bc 3: Thc hin o to Mc tiu ca hc tp v o to l nhm thay i Kin thc, Hnh vi v Thi ca ngi hc. mi mc tiu v mc c nhng phng php ph hp.

PHN LOI CC HNH HNH THC O TO Tiu thc Theo nh hng ni dung o to Theo mc ch ca ni dung o to Cc hnh thc /phng php Theo t chc hnh thc o to Theo a im hoc ni o to Theo i tng hc vin o to theo nh hng cng vic o to theo nh hng doanh nghip o to hng dn cng vic cho nhn vin o to hun luyn k nng o to k thut an ton lao ng o to nng cao trnh chuyn mn k thut o to v pht trin cc nng lc qun l o to chnh quy o to ti chc Lp cnh x nghip Km cp ti ch o to ti ni lm vic o to xa ni lm vic o to mi o to li

Thc hin qu trnh o to cn phi tm ra cc hnh thc v cc phng php thch hp nhm ti u ha qu trnh o to. C nhiu hnh thc o to c phn chia theo nhiu tiu thc khc nhau: C nhiu phng php o to v pht trin khc nhau. Tn gi mi phng php c th khc nhau, nhng cch o to v ni dung tng i ging nhau. Chng ta ch trng n cc phng php c kh nng p dng ti Vit nam trong giai on trc mt cng nh trong tng lai.

Trang 75

MC TIU KIN THC (A HT NHN THC ) Cao nht

nh gi nh gi gi tr Cc kin, s vt Tng hp cc thnh phn t cc b phn Chia tng th thnh tng phn S dng nhng g hc trc Nhn bit ngha ca mt thng ip Ghi nh, gi nh cc thut ng, s kin

Tng hp

Phn tch ng dng

Hiu

Bit

Thp nht MC TIU HNH VI (A HT TM L VN NG )

Hnh ng iu luyn C ch Phn ng c hng dn Mt tp hp cc k nng Nhn thc Thc hin mt cch t ng d dng / theo mt thi quen Hnh ng khng cn h tr Thc hin mt nhim v vi s h tr Sn sng thc hin

Quan st hnh vi lin quan n mt nhim v

Trang 76

MC TIU THI ( A HT CM XC )
Hnh thnh Phong cch sng T chc nh gi cao p li Tip nhn Ap dng cch sng mi hay cch nhn mi

Pht trin / tip nhn mt h thng gi tr mi Chp nhn cc gi tr cc nim tin Tham gia Ch

Nhm 1: Dng o to cc nh qun tr v chuyn vin: Tr chi qun tr Phng php nghin cu tnh hung Phng php hi ngh M hnh ng x o to bn giy Thc tp sinh ng kch K thut nghe nhn Km cp ti ch o to hc ngh Phng php s dng Dng c m phng o to chnh quy

Nhm 2: Dng o to cng nhn trc tip sn xut hoc nhn vin nghip v :

4/ nh gi chng trnh o to:

Trang 77

Tiu thc quan trng nht trong vic nh gi chng trnh o to vn l hiu qu lm vic ca nhn vin c thay i theo hng mong mun hay khng? Do cn so snh hiu qu lm vic ca nhn vin trc v sau khi c o to xc nh liu chng trnh o to c p ng c cc mc tiu o to hay khng. Trong nh gi c th i vo cc vn c th nh sau: Phn ng ca ngi hc (cc hc vin c cm thy o to l b ch hay khng? Kt qu hc tp (ngi hc hc c g?) Ap dng kt qu hc tp (ngi hc c thay i hnh vi v cch lm ca h trong cng vic hay khng?). Nhng hnh vi thay i nh hng n kt qu ca t chc. (kt qu em li t o to?). Cc hc vin c cm gic tt p hn v t chc hay cng vic khng ?(thi )

o lng phn ng ca ngi hc chng ta c th thm d kin ca h thng qua phiu iu tra nh gi v kha hc. Sau y l mt v d: PHIU NH GI KHA HC Trn trng cm n anh/ ch tham d kha hc ny. gip chng ti ci tin cht lng kha hc ti, xin anh / ch vui lng ghi kin nh gi, kin ngh vo phiu ny v gi li cho ban t chc kha hc. Tn kha hc: a im: Xin vui lng khoanh trn vo im s m anh / ch cho l thch hp nht 5- Xut sc 4- Rt tt 3- Tt 2- Trung bnh X.sc 5 Rt tt 4 Tt 3 1- Km T. bnh 2 Km 1 Ngy:

A. Ni dung kha hc 1 t mc tiu kha hc 2 Ni dung / su ca kha hc 3 Thi lng kha hc 4 Ti liu kha hc 5 Bi tp thc hnh 6 p ng mong i 7 Hiu qu phng tin nghe nhn 8 nh gi chung Cc nhn xt khc:

B. Ging vin 1 Kin thc v ch v hiu bit thc t 2 Kh nng truyn t v li cun hc

H v tn : X.sc Rt tt Tt T.bnh Km

Trang 78

vin hc tp 3 S dng cc v d c lin quan / bi tp tnh hung 4 Gip v quan tm / Hng dn cc hc vin trong kha hc 5 nh gi chung v ging vin C. iu kin hc tp 1 Vic p ng ca ban t chc lp 2 iu kin chung ( nhit , ch ngi , chiu sng ) 3 Cht lng phng tin nghe nhn 4 Khng gian lp hc 5 Gii lao / n tra 6 Gii lao Nhn xt khc : X.sc Rt tt Tt T.bnh Km

D. Cc kha hc khc m anh / ch quan tm: 1 2 E. Bng cch no anh / ch bit c kha hc ny Qung co Gii thiu ca bn b Khc

F . Anh / ch c nh gii thiu kha hc ny cho bn b ng nghip hay khng? C Khng

Nu tr li khng, xin vui lng cho bit l do chnh :

G. Cc gp khc:

Trang 79

III / CC PHNG PHP O TO V PHT TRIN: Nu xt theo a im ca o to ta c o to ti ni lm vic v o to xa ni lm vic 1/ o to ti ni lm vic: L phng php o to trc tip ti ni lm vic, trong ngi hc s hc c kin thc , k nng cn thit cho cng vic thng qua thc t thc hin cng vic v thng l di s hng dn ca ngi lao ng lnh ngh hn . Cc nghin cu cho thy c khong 90% cc chng trnh o to c thc hin ti ni lm vic. Cc dng o to ti ni lm vic thng bao gm: 1.1 Km cp ti ch: (cn gi l o to trn cng vic) Cch thc t chc n gin nht l trong qu trnh thc hin cng vic hc vin s c hng dn bi nhng ngi lnh ngh hn. Phng php ny c th p dng o to c cng nhn k thut ln cc cp qun tr. C ba cch km cp l: Km cp bi ngi lnh o trc tip Km cp bi c vn Km cp bi ngi qun l c kinh nghim hn Khi o to cng nhn k thut, qu trnh o to c thc hin nh sau: Gii thch cho cng nhn mi v ton b cng vic. Thao tc mu cch thc thc hin cng vic. cng nhn lm th t tc chm n nhanh dn. Kim tra cht lng sn phm, hng dn gii thch cho cng nhn cch thc thc hin cng vic tt hn. cng nhn t thc hin cng vic. Khuyn khch cng nhn khi h thc hin cng vic t tiu chun cht lng.

Khi o to cc qun tr gia, hc vin s c lm vic hc tp trc tip vi ngi m h s thay th trong tng lai. Ngi ny s c trch nhim hng dn cho hc vin cch thc gii quyt cc vn trong phm vi trch nhim ca cng vic. + u im: n gin, d t chc, c th o to c nhiu ngi cng mt lc. t tn km. Trong qu trnh o to hc vin ng thi to ra sn phm. Doanh nghip khng cn cc phng tin chuyn bit nh phng c, i ng ging dy Cc vn o to st vi thc t ca doanh nghip. Hc vin c th phn hi nhanh chng v kt qu o to. Ngi hng dn thng khng c kin thc s phm nn hng dn khng bi bn, khoa hc nn hc vin kh tip thu. Hc vin hc c nhng thi quen xu ca ngi hng dn Trong qu trnh o to c th lm gin on sn xut. Ngi hng dn c th cm thy hc vin nh l mi e da i vi cng vic hay v tr ca h nn h khng nhit tnh hng dn.

+ Nhc im:

1.2 Lun chuyn cng vic: y l phng php o to gip cho ngi c o to c nhng kin thc v kinh nghim nhng lnh vc khc nhau. Nhng kinh nghim v kin thc thu c trong qu trnh o to ny s gip cho h c kh nng thc hin c nhng cng vic cao hn trong tng lai. Lun chuyn cng vic cn gip hc vin hiu c cch thc
Trang 80

phi hp thc hin cng vic ca cc b phn khc nhau, lm gia tng s hiu bit v xy dng vn ha t chc. Khng ch vy, lun chuyn cng vic cn l cch thc tt gip nhm trnh n iu ca cng vic. Phng php ny c th p dng o to c cc qun tr gia ln cng nhn k thut v cn b chuyn mn. Nhng n thng c dng o to cc cp qun tr v cn b chuyn mn. Trong trng hp o to cc qun tr gia v cn b chuyn mn bng phng php lun chuyn cng vic c ba cch: Chuyn i tng o to n nhn cng v qun l mt b phn khc trong t chc nhng vn vi chc nng v quyn hn nh c. Vi cch ny ch yu lm gia tng s hng phn cho i tng o to trong mt mi trng mi v tng thm s hiu bit cho h v t chc. Ngi qun l c c n nhn cng v cng tc mi ngoi lnh vc chuyn mn ca h. Ngi qun l c b tr lun chuyn cng vic trong phm vi ni b mt ngh chuyn mn. Gip cho hc vin c o to a k nng, trnh c tnh trng tr tr, d dng thch nghi vi cc cng vic khc nhau trong doanh nghip. Gip cho hc vin kim tra, pht hin cc im mnh, im yu ca mnh v c k hoch u t pht trin ngh nghip ph hp . Tng tch ly kinh nghim v gim s nhm chn i vi cng vic. Cng thc hin cng vic cao d gy xo trn v bt n tm l. Khng hnh thnh c phng php lun cho thc hin cng vic. Thi gian li mt cng vic hay mt v tr qu ngn c th lm cho hc vin khng hiu y v cng vic.

+ u im:

+ Nhc im:

2/ o to xa ni lm vic: L phng php o to trong ngi hc c tch ri khi s thc hin cng vic thc t dnh thi gian cho vic hc. Cc phng php o to xa ni lm vic bao gm: 2.1 Lp cnh x nghip: Cc doanh nghip c th t chc cc lp hc o to ngay ti doanh nghip ca mnh Trong phng php ny chng trnh o to thng gm 2 phn: phn l thuyt v phn thc hnh. Phn l thuyt s do cc ging vin chuyn nghip hay cc k s, cn b chuyn mn ph trch. Phn thc hnh c tin hnh ti cc phn xng di s hng dn ca cc k s hay cng nhn lnh ngh. + u im: Hc vin c trang b y v c h thng cc kin thc l thuyt v thc hnh Cn c cc phng tin v trang thit b dnh ring cho hc tp T chc lp cnh x nghip cng rt tn km. + Nhc im:

2.2 Phng php nghin cu tnh hung: Phng php ny thng c p dng o to v nng cao nng lc qun tr. Tnh hung l m t ca mt trng hp c tht, thng bao gm mt quyt nh, thch thc, c hi, hay mt vn m mt hay nhiu ngi trong t chc phi i ph. Tnh hung yu cu ngi hc phi tng bc nhp vai ngi ra quyt nh c th. Mi hc vin phi t phn tch cc tnh hung v a ra cc gii php ca mnh gii quyt cc tnh hung . Thng qua tho lun trong nhm v cc gii php gip cho hc vin c cch nhn v tip cn khc nhau trong gii quyt cc vn phc tp ca t chc. + u im:
Trang 81

To ra kh nng ln thu ht mi ngi tham gia pht biu cc quan im khc nhau v ra cc quyt nh. Gip cho hc vin lm quen vi cch phn tch, gii quyt cc vn thc tin. Phng php ny to iu kin cho hc vin pht trin nhiu k nng nh : k nng phn tch, k nng ra quyt nh, k nng ng dng, k nng giao tip bng li , k nng qun l thi gian, k nng quan h x hi, k nng sng to , k nng giao tip bng vn bn . Ging dy bng phng php tnh hung i hi nhng k nng cao. i khi ngi ta n gin ha tnh hung v qu trnh ra quyt nh. Cc cuc tho lun v tranh ci tnh hung bin n tr nn chm chp mt thi gian. N khng th thch hp vi mi ngi. N th hin nhng c hi ln cho nhng ngi thch c quyn trong tho lun.

+ Nhc im: -

2.3 Tr chi qun tr: Phng php ny hc vin c ng vai l thnh vin ca ban qun tr phi gii quyt cc vn ca doanh nghip trong mi trng cnh tranh khc lit. Cc s liu v hon cnh gi nh c son sn v ci t trn my tnh; hc vin s dng cc kin thc ca mnh quyt nh cc vn mang tnh chin lc cho t chc. + u im: Tr chi qun tr rt sinh ng v tnh cnh tranh, hp dn ca n. Hc vin hc c cch phn on nhng g ca mi trng kinh doanh s nh hng n hot ng ca doanh nghip. Hc vin c c hi pht trin kh nng gii quyt vn , ra chin lc v chnh sch kinh doanh ph hp cho doanh nghip. Hc vin c pht trin kh nng th lnh v khuyn khch kh nng hp tc, lm vic tp th. Tr chi qun tr i hi chi ph rt cao. Hc vin ch c quyn la chn mt trong mt s phng n lp sn, trong khi , thc tin i hi c rt nhiu phng n thc hin sng to khc nhau.

+ Nhc im:

Chng VI

NH GI NHN VIN

I/ Khi nim, mc tiu v tin trnh nh gi nhn vin. 1/ Khi nim: nh gi nhn vin hay cn gi l nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin l Quy trnh c chun ha thu thp thng tin t cc cp bc qun l v hnh ng v ng x trong chuyn mn nghip v ca ton b nhn s. nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin cn c hiu l mt h thng chnh thc duyt xt s hon thnh cng tc ca mt c nhn theo nh k. Cc qun tr gia thng gp phi kh khn trong vic nh gi v so snh nng lc thc hin cng vic ca cc nhn vin khc nhau, nht l nhng nhn vin hng lng theo thi gian. V: Trong nhiu doanh nghip khng c tiu chun mu v nh gi nng lc thc hin ca nhn vin.
Trang 82

Nhng tiu chun mu nu c cng chung chung khng r rng. Trn nhng gc khc nhau vic nh gi cc ch tiu cng c quan im khc nhau. Gy thc mc hiu lm trong nhn vin mi khi cn bnh bu khen thng, tuyn chn, hay xt nng lng. Khng ng vin khuyn khch nhn vin tch cc phn u vn ln, t rn luyn hon thnh tt hn nhim v c giao.

Vic nh gi khng chnh xc v nhn vin gy ra nhng hu qu:

Tm li: Trin khai h thng nh gi nhn vin l mt cng vic ht sc kh khn trong tin trnh Qun tr Ngun nhn lc, bi v khng ai thch ngi khc nhn xt nh gi mnh (ngoi tr nhng ngi thnh cng trong cng tc). 2/ Mc tiu nh gi nhn vin: Cung cp cc thng tin phn hi (l c hi giao tip tho lun vi nhn vin c c cc thng tin phn hi nh ci thin hiu nng cng tc). iu chnh sa cha nhng sai st. Thit lp cc chun mc o c lm vic. Nng cao tinh thn trch nhim cho nhn vin. To ng lc kch thch nhn vin. C vn o to v nng cao hiu qu thc hin cng vic. nh gi ng n tim nng ca nhn vin nhm pht trin tt nht ngh nhip c nhn. Pht trin, tng cng s hiu bit v cng ty. Tng cng quan h tt gia cp trn v cp di. Lm c s cho vic tr lng, khen thng nhn vin. Tng cng hiu qu ca hoch nh ngun nhn lc & tuyn chn nhn vin. Cung cp thng tin cho vic gii quyt cc tng quan nhn s (nh thng thng , k lut , buc thi vic ).

Tm li: nh gi nhn vin nhm vo 3 nhm mc tiu khc nhau: + Mc tiu hnh chnh: Mc tiu ny kt qu ca vic nh gi nhn vin c s dng ra cc quyt nh nhn s lin quan n c nhn nh: tng lng, bt, sa thi , hoc to c hi o to v pht trin . V mc tiu hnh chnh, cc nh qun tr phi s dng mt h thng nh gi hiu qu t c vic xp hng c tc dng phn bit c cc nhn vin. + Cc mc tiu pht trin: Trong trng hp ny, vic xp hng hiu qu c dng cung cp cc thng tin ngc cho nhn vin v hiu qu cng vic ca h. Vic cung cp thng tin ngc ny nhm cng c cc hnh vi lao ng trong mong mun ca nhn vin, hng dn v khuyn khch vic ci thin thi v tc phong lm vic. phc v cho cc mc tiu pht trin, cc nh qun tr phi s dng h thng nh gi hiu qu c nhn c th a ra c cc thng tin ring lin quan ti cc mc khc nhau ca hiu qu cng vic. Ngy nay mc tiu pht trin ngy cng c coi trng hn. + Mc tiu iu hnh : Trong trng hp ny , phn loi hiu qu c dng iu hnh cht lng ca lc lng lao ng chung v nh gi hiu qu ca cc hot ng qun l nhn lc nh : tuyn chn nhn vin , hun luyn , pht trin , tr lng theo hiu qu . nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin lin quan hu ht n cc ni dung ca Qun tr ngun nhn lc, do i hi phi thc hin mt cch nghim tc v thng xuyn. Tuy nhin, iu ny c thc hin khng tt nhiu doanh nghip, k c cc doanh nghip c quy m ln. Cc thng tin v nh gi hiu qu mang li nhiu li ch cho cc b phn khc nhau:
Trang 83

 QUAN H NH QUN L NHN VIN : Lm cho nh qun l nhn thc c, im mnh v im yu ca cc thnh vin cng tc ca mnh bng vic kim k nh k. trong n v

L c hi tho lun thng thn trong ngi nh gi cung cp cho nhn vin s nh gi v hiu qua lm vic ca anh ta, ng thi ch r cho nhn vin thy im mnh, im yu ca mnh. Gip nh qun l lnh o nhn vin v dng nhng bin php cn thit hon thin h. Vic thc hin thng bo kt qu nh gi c th thc hin thng qua i din ca nhn vin. iu ny gip cho vic ni chuyn tr nn thng thn hn (do khng b nh hng ca quan h cp bc) . BAN LNH O LIN QUAN : Cc nh lnh o s tp trung cc n lc gip nhn vin gii quyt cc thiu st Cung cp cho lnh o mt khi im thc hin d bo s ngi c th p ng cc nhu cu ca ban lnh o. PHNG NHN LC : C c mt h thng tiu chun thng nht nhm nh gi hiu qu lm vic Gip thc hin nh gi tt hn cc h s nhn vin khi bt , thuyn chuyn Cung cp cc thng tin chnh xc xy dng h thng tin lng cng bng. 3/ Tin trnh ca nh gi nhn vin: Mt cch chung nht th tin trnh ca nh gi nhn vin qua cc bc sau y:

Xc nh mc tiu c th ca nh gi nhn
Thit lp nhng chun mc cho cng vic

Xc nh mc hon thnh cng vic

nh gi nhn vin

Tho lun vic nh gi vi nhn vin

Trang 84

Tin trnh trn mang tnh c in trong nh gi, ngy nay ngi ta c xu hng chuyn vic nh gi cui cng sang vic nh gi qu trnh. Ngha l vic nh gi ngay c khi cc hot ng chun b din ra cho n sau cc hot ng kt thc. Trc khi cc hot ng din ra: + Cc mc tiu cn t: thit lp cc mc tiu phi ph hp vi chin lc ca t chc, gn lin vi nhng c im hin ti ca t chc. + Cc tiu ch s dng nh gi s thc hin: tc l cn thit lp cc tiu chun cho vic nh gi:

Phn tch Cng vic M t Nhng i hi V cng vic v con ngi cho mt cng vic c th

Tiu chun Thc hin

nh gi thc hin

C th ha nhg i hi cng vic vo nhng mc chp nhn c hoc

M t nhng im mnh v nhng im yu ca c nhn trong quan h vi mt cng

Cc tiu chun phi lin quan n cng vic v c hnh thnh t phn tch cng vic. Cc tiu chun hay tiu ch nn c th , c gng bng cc nh lng nh :s lng , cht lung , thi gian , k nng , quan h Ngi lao ng phi c cung cp cc tiu chun nh gi bng vn bn trc khi c nh gi. iu ny nhm khng nh tnh chnh thc ca qu trnh nh gi. Trong khi hot ng din ra: + Thc hin ghi nhn:

Nhng ngi tham gia nh gi phi c kh nng quan st hnh vi m h nh gi Nhng ngi tham gia nh gi phi c hun luyn s dng mu nh gi mt cch chnh xc. Trong khi nh gi:

+ Phn tch nhng ghi nhn di nh sng ca cc tiu ch chn Khi kt thc nh gi: + a ra nhng nhn nh da vo nhng ghi nhn: Kt qu nh gi nn c tho lun vi ngi lao ng v nhng phn hi cn c gip nhng ngi thc hin km hon thin vic thc hin nhim v ca mnh. Sau khi nh gi: + Xc nh cc mc tiu v tiu ch cho giai on sau. H thng nh gi v c bn phi m bo cc yu cu sau y: 1. tin cy : H thng nh gi hiu qu cng vic phi a ra c vic xp loi hiu qu theo thi gian v do nhng ngi nh gi khc nhau. Ngha l theo thi gian nhng ngi nh gi khc nhau s cho kt qu khng qu khc bit vi mt i tng cn nh gi. iu ny i hi mt s r rng trong cc tiu thc, tiu ch nh gi. 2. Ga tr : H thng nh gi nhn vin cn phi nh gi chnh xc hiu qu lm vic ca nhn vin. iu ny i hi phi hn ch n mc ti thiu nhng sai lm trong nh gi nhn vin.
Trang 85

3. Tnh nhy : H thng nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin phi c kh nng phn bit mt cch chnh xc mc khc nhau ca hiu qu c nhn ca nhn vin (cho mc ch hnh chnh) v cung cp nhng thng tin c bit v cc c nhn ( cho mc ch pht trin ) . Hay ni khc i, h thng nh gi cn c kh nng phn bit mt cch r rng nhng ngi lm vic tt v nhng ngi lm vic cha tt. 4. Tnh chp nhn c v tnh cng bng: H thng nh gi nhn vin phi c gii qun l chp nhn sao cho h cm thy thun li khi ra cc quyt nh da trn kt qu ca vic nh gi. H thng nh gi nhn vin cng phi chp nhn c i vi cc nhn vin, sao cho h chp nhn quyt nh ca cc nh qun l s dng kt qu nh gi v sao cho h chp nhn bt k s thay i no v thi hoc hnh vi ngh nghip m cc nh qun l i hi da trn kt qu nh gi. H thng nh gi cn c s ng h ca ngi lao ng nh vo h sn sng chp nhn cc tiu ch nh gi . H thng nh gi nhn vin d chp nhn hn i vi cc nh qun l v nhn vin nu h nhn thy h thng cng bng. Tnh cng bng trong nh gi lun l mi quan tm ca mi nhn s trong h thng ca t chc. Trong vic nh gi s cng bng, c nhng nh qun l ln nhn vin u tp trung vo s cng bng iu ha ( ngha l nhn thy c s cng bng ca nhng quyt nh da vo kt qu nh gi ca vic nh gi ) v s cng bng v mt th tc ngha l nhn thy s cng bng ca nhng th tc c dng i n cc quyt nh . S nhn thc ca cc nh qun l v nhn vin v s cng bng v mt th tc ca qu trnh nh gi nhn vin s c nhn mnh khi h thy rng: Nhng nhn vin b nh hng bi kt qu / quyt nh ca qu trnh c mt vi ng gp vo chnh qu trnh . Ngha l h cng c tham gia xy dng cc tiu ch nh gi bn thn h. Cc nh qun l s dng cc s liu chnh xc xc nh mc hiu qu lm vic ca nhn vin. Cc nh qun l nh gi mi nhn vin theo cng mt cch thc. Cc nhn vin c phng tin chng li nhng quyt nh a ra t nhng th tc m h cho l khng cng bng. 5. Tnh thc t : H thng nh gi nhn vin cn phi d s dng cc nh qun l s dng chng. iu ny i hi trn thc t cc phng tin nh gi phi n gin, d hiu v d s dng khng ch i vi ngi qun l m ngay c vi ngi lao ng. 6. Anh hng : Cc quyt nh nhn s cn da mt cch chnh xc vo im nh gi, nu khng ngha hay nh hng ca vic tin hnh nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin s b mt hon ton. II/ Cc sai lm c th mc phi khi nh gi nhn vin: C nhiu sai lm m ngi nh gi c th mc phi khi nh gi nhn vin, v vy chng ta cn hiu c th hn ch n mc ti a nhng sai lm . Tiu chun nh gi khng r rng: iu ny dn n hu qu nh gi khng chnh xc v nhn vin. S m h v cc tiu thc nh gi cng nh cc quyt nh c tnh ty tin , ngu hng ca ngi nh gi c th a n s khng thng nht gia cc thnh vin trong Hi ng nh gi , gia Hi ng v ngi b nh gi . Hiu ng tng phn: Xu hng nh gi mt ngi no bng cch so snh h vi nhng ngi khc hn l so snh vi yu cu nhim v v so vi hiu qu tuyt i ca ngi . iu ny dn n sau mt s ngi yu km, mt ngi mc trung bnh s c nng ln mc kh gii.
Trang 86

Cm tng ban u: Nhng n tng t ban u m ngi b nh gi to nn s c th nh hng n tnh cm ngi nh gi v chc chn s nh hng n kt qu nh gi. An tng c th l thun li v cng c th em n s bt li cho ngi b nh gi . V thng thng ngi nh gi lun tm kim nhng yu t khng nh nhng nhn nh ban u . Hiu ng Halo ( hay cn gi l hiu ng qung ) : T mt yu t duy nht ( hoc ch vi yu t ) , tt hoc xu , ngi nh gi c xu hng phng i cho ton b cc yu t khc , coi nh mt tng th . Chng hn khi nhn thy nhn vin c nhng thnh tch tt trong th thao th nh qun tr khi cm tnh s nh gi cc yu t khc cng nh vy. Li thin kin: Li do nh qun tr lun cm tnh vi ngi b nh gi nn ch thy cc u im ca h, mi nhc im u c cho qua hoc c coi l khng ng k. Li nh kin: Li ny thng xy ra khi nh lnh o chu nh hng nhng thnh kin khng ng nn c gn nhng thnh kin cho nhng ngi m h c c im tng t. V d nh lnh o c th nh kin vi nhn vin v s khc bit c tnh c nhn nh tui tc, qu qun, gii tnh i khi s cc cm c nhn lm cho lnh o quy kt hin tng vo bn cht . V d : t ni cho l kiu ngo , thiu ha ng ; n mc din l lui bing Li thin kin hay nh kin nh ng b ta ni : Thng ai thng c ng i , ght ai ght c tng ty h hng . Xu hng trung bnh ch ngha: Xu hng ny cho rng mi nhn vin u thuc loi trung bnh, khng ai tt cng khng ai km. Cch nh gi ny i din cho nhng ngi khng mun chp nhn ri ro trong nh gi. H ngi s dng nhng thi cc ca thang im. y cng l cch nh ga n gin vnhn h nht. iu dn n cch nh gi ny khng to ra s phn bit gia cc nhn vin v v vy khng to c s khuyn khch ng vin nhn vin. S khoan dung: L mt dng sai lm xy ra khi ngi nh gi c khuynh hng nh gi mi nhn vin u tt. H c khuynh hng s dng mc nh gi cao ca thang im. nh gi qu cao thng l nhng ngi i din cho t tng d ha vi qu mun cho mi ngi vui v c. cng l cch nh gi ca nhng ngi thch ly lng ngi khc qua vic nh gi mt cch tht d di. Xu hng qu nghim khc: C nhng ngi khi nh gi li qu kht khe, khng bng lng vi mi ai . H cho rng mi nhn vin u di mc trung bnh. Ngi gim kho trong trng hp ny thin v vic s dng thi cc thp ca thang im. Qa nghim khc hay qu khoan dung u c coi l sai lm theo khuynh hng cc oan. Sai lm ny tri ngc vi loi sai lm theo xu hng trung bnh ch ngha. Tt nhin, chng ta cn phi ch rng tt c nhn vin khng phi l tuyt ho hay bt ti. Ging vi ngi nh gi: y l mt phn ca li thin kin. Ngi nh gi c xu hng cho im cao i vi ngi ging ta. V d: cho im cao i vi nhng ngi cng qu, cng trng, yu thch th thao Cc sai lm nh vy c th bt ngun t vic chng ta i xa dn nhng tiu ch nh gi. Sai lch gn y: Ngi nh gi ch ch trng nhng hnh vi, thi ca ngi b nh gi trong khong thi gian gn y. Nhng thnh cng hay nhng thiu st trc thng c b qua. Nhng ngi c nhng ng gp trc y s cm thy s bt cng n vi h v chc chn s phn i h i vi h thng nh gi hiu qu.

Nhng sai lm ca nh gi lm chng ta kh phn bit c u l ngi ti u l ngi bt ti, gia ngi tt v ngi xu v nh vy s khng t c mc ch ca nh gi. H thng nh gi c gng i hi mt s khch quan trong nh gi; em n s cng bng khng phn bit v s ng h ca t chc cng on cng nh ton th nhn vin. Cc nh nghin cu ch ra nhng nguyn nhn ca tht bi trong nh gi c th l: 1. Thiu thng tin 2. Cc tiu chun lng ha khng r rng 3. Khng thc hin vic nh gi mt cch cn thn 4. Khng c chun b cho vic tho lun kt qu vi ngi lao ng 5. Khng khch quan trong qu trnh nh gi
Trang 87

6. Thiu k nng nh gi 7. Ngi lao ng khng thng xuyn nhn c phn hi 8. Thiu cc ngun lc cn thit 9. Vic tho lun v pht trin nhn vin km hiu qu 10. S dng ngn ng kh hiu, rc ri. II/ Quyt dnh ch th nh gi Trong hu ht cc cng ty, b phn phng nhn lc phi chu trch nhim thit k v kim tra cc chng trnh nh gi nhn vin. Trch nhim tin hnh trc tip ty theo s phn cng mi cng ty, nhng hu ht cc cp lnh o trc tip u phi tham gia vo qu trnh ny . Phng nhn s 1. Thit k v duy tr h thng 2. Thit k h thng bo co 3. Bo m cc bo co ng hn 4. Hun luyn ngi nh gi Sau y l nhng ch th trong nh gi nhn vin: 1/ Cp trn trc tip nh gi cp di: y l ch th nh gi ph bin nht v: Cp trn trc tip l ngi bit r vic hon thnh cng vic ca cp di Cp trn trc tip phi c trch nhim qun l n v mnh nn cn phi nh gi nhn vin ca mnh. Cc ch th nh gi 1. Tin hnh nh gi ngi lao ng 2. Thc hin cc bo co chnh thc

Hn ch: Rt d mc phi khuyt im khng khch quan khi nh gi. Cc l do m cp trn mun nh gi cp di: bo m rng tt c kh nng v nng lc c nhn c s dng c hiu qu. xc nh nhu cu o to, pht trin ngh nghip c nhn cho nhn vin. tr gip cho cc quyt nh bt. xc nh cc k nng cn thiu v xy dng k hoch k cn. duy tr cp bc quyn lc bng cch khng nh s l thuc ca cc nhn vin di quyn vo nhng ngi thc hin qu trnh nh gi. 2/ Cp di nh gi cp trn: mt s cng ty ngi ta cho php dng nh gi ny, vi lp lun nh sau: Cp di v tr thun li hn nhn nhn, nh gi kh nng ca cp trn. Kh nng nhn nhn nh gi rng hn. Gip cho cp trn thc n cc nhu cu ca cp di.

Hn ch: Cp trn d c khuynh hng xu xa, bnh dn v d di vi cp di ly lng . 3/ ng nghip nh gi ln nhau: Nhng ngi ng h dng nh gi ny tin rng vic ny khng a n hu qu tranh th ln nhau.
Trang 88

Kt qu ch c th tin cy c nu nhm c cng tc n nh trong mt thi gian di v vic hon thnh cng vic i hi s tc ng qua li ln nhau. Tuy nhin dng nh gi ny t c chp nhn, bi v c th xy ra tnh trng bng mt m khng bng lng. 4/ Tp th nh gi (nh gi nhm): Tp th hay nhiu cp qun tr quen thuc hay c quan h vi s hon thnh cng vic ca nhn vin nh gi ngi u im: Khch quan hn Nhc im: Gim vai tr ca lnh o cp trn Kh triu tp cng mt lc nhiu cp qun tr nh gi.

5/ T nh gi: Phng php ny ch c hiu qu khi m trnh gic ng, tnh t gic ca nhn vin trnh cao v h thng tiu chun nh gi r rng. 6/ Khch hng nh gi: Cc cng vic lin quan trc tip n cc dch v phc v khch hng th ch th nh gi l khch hng lun c ngha thit thc cho s hon thin v pht trin. Cc thng tin t khch hng trong nh gi nhn vin s gip ch rt nhiu cho c cc nh qun l ln nhn vin trong vic iu chnh cc hnh vi, thi s phc v hon ho hn. Ngy nay vi quan im Khch hng lun lun ng cc cng ty ht sc ch trng n dng nh gi ny cho d khng phi lc no khch hng cng c th thc s quan tm n vn . iu quan trng l cn phi thit k h thng tiu ch nh gi sao cho cc thng tin thu thp c l r rng v hu ch. III/ Cc phng php nh gi C nhiu phng php nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin, m ta c th lit k nh sau : 1. Phng php bng im 2. Phng php xp hng lun phin 3. Phng php so snh tng cp 4. Phng php ph bnh lu gi 5. Phng php quan st hnh vi 6. Phng php Qun tr bng mc tiu (MBO ) 7. Phng php nh gi thc hin cng vic bng nh lng 8. Phng php phng vn nh gi Phng php nh gi th nhiu, nhng v bn cht th c th chia lm 3 nhm: nh gi phm cht c nhn nh gi hnh vi nh gi theo kt qu cui cng. nh gi theo phm cht: + u im: R khi xy dng D s dng C cc thng tin c th v cc phm cht ca nhn vin.
Trang 89

+ Nhc im: Khng r rng , rt d c sai lch khi nh gi D thin v Kh xc nh phm cht no l tt nht cho cng vic Hng vo c nhn hn l bn thn kt qu cng vic Khng hu ch cho t vn vi ngi lao ng Khng hu ch cho vic trao phn thng Khng hu ch cho vic bt nh gi theo hnh vi: + u im: S dng cc yu t thc hin c th D chp nhn cho ngi lao ng v nhng ngi thc hin tuyt ho. Rt hu ch cho vic cung cp cc thng tin phn hi. L cng bng cho cc quyt nh khen thng v bt. C th rt tn km thi gian xy dng v thc hin. C th rt tn km pht trin. C nhng tim nng ca sai lch khi cho im. nh gi theo kt qu cng vic: + u im: R rng v tiu chun nh gi. Loi tr bt yu t ch quan v thin v. To ra s linh hot. D chp nhn cho ngi lao ng v nhng ngi thc hin tuyt ho. Gn vic thc hin nhim v ca c nhn vi mc tiu ca t chc. Rt tt cho cc quyt nh khen thng v bt. Rt tn thi gian xy dng v thc hin Chy theo kt qu c th bng mi cch Khng khuyn khch s hp tc C th s dng cc tiu ch khng tnh n cc iu kin thc hin nhim v. So snh tng i So snh tuyt i. So snh tng i: + u im: Buc ngi nh gi phi tm ra s khc bit v kt qu gia cc nhn vin thng qua vic xp hng h. + Nhc im:
Trang 90

+ Nhc im:

+ Nhc im :

V cch thc hin so snh nh gi cng c 2 phng php:

Khng r khong cch khc bit. Khng cung cp cc thng tin tuyt i v u nhc im ca nhn vin

V d v h thng so snh tng i Kt qu xp loi thc hin theo cc nhm im TT 10 ( Cao ) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ( Thp ) So snh tuyt i: + u im: C th so snh cc c nhn gia cc nhm Thng tin phn hi c th v hu ch Trnh cc mu thun trc tip gia nhn vin Xu hng bnh qun ha Kh xc nh cc mc chun Giang ( 3 ) Bnh (4 ) Thy (5 ) Gi (4 ) Kin ( 5 ) Cnh ( 4 ) Minh (5 ) Mai (1 ) Phc (2 ) Tun (2 ) Sn (3 ) Nhm 1 Nhm 2 Ti ( 1 ) Nhm 3 Phng ( 1 ) Hng (2 ) Lin ( 3 )

+ Nhc im:

V d v nh gi tuyt i Kh nng ra quyt nh Chp nhn trch nhim Tun th cc quyt nh Tinh thn tit kim Tinh thn hp tc . 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5

Kh nng chp nhn s thay i Quan im , thi 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5

Kh nng khi xng 1 2 3 4 5

Trang 91

La chn phng php hay cch thc nh gi no l ty thuc vo mc tiu , iu kin cho php s nh gi . S dng cc phng php nh gi Phng php Tuyt i Tng i Phm cht Hnh vi Kt qu Mc tiu hnh chnh 0 ++ + 0 0 Mc tiu pht trin + + + Mc tiu iu hnh 0 0 + ++

Sau y chng ta s nghin cu c th mt s phng php nh gi nhn vin. 1/ Phng php bng im: y l phng php n gin nht nh gi tnh hnh thc hin cng vic ca nhn vin. Theo phng php ny, trong bng s lit k nhng yu cu ch yu i vi nhn vin khi thc hin cng vic nh: S lng, cht lng cng vic, tc phong, tnh sng to, thc trch nhim Mi nhn vin s c nh gi theo yu cu, sau tng hp li v c kt qu chung v tnh hnh thc hin cng vic ca nhn vin . V d: Cc yu t 1. Khi lng cng vic hon thnh im nh gi

Gii thch

Tt Kh Trung bnh Yu Km Tt Kh Trung bnh Yu Km Tt Kh Trung bnh Yu Km Tt Kh Trung bnh Yu

Trang 92

2. Cht lng cng vic

3 . Tnh sng to

4 . Tng hp

Km

Phng php nh gi ny chng ta cng c thy khi nh gi cc ti khoa hc Vit nam. Mc d phng php ny l nh gi tuyt i song cc mc khi nh gi li mang tnh ng chng, bi cc mc hay tiu ch i khi khng c lng ha. Phng php nh gi ny c th c thc hin c th hn bng phng php cho im cho tng yu t ri tng hp li: PHIU NH GI C NHN Thi gian nh gi t thng Nhn vin c nh gi : Tn ngi nh gi : STT 1 2 3 4 . Tng hp Ngy thng nm Ngi chu trch nhim nh gi Cc tiu ch Khi lng cng vic Cht lng cng vic Tnh sng to Tinh thn hp tc n thng Chc danh cng vic : B phn : im nh gi 54321 54321 54321 54321 Ghi ch

Thang im nh gi: Xut sc (tt): Nhn vin t c tt c cc tiu ch nh gi v vt qu s mong i ca lnh o. Trn mc yu cu (kh): Nhn vin t hu ht cc tiu ch chnh, cn hon thin mt vi tiu ch nh. t yu cu (trung bnh): Mt vi tiu ch chnh nhn vin cha p ng trn vn, tuy nhin khng nh hng nhiu n cht lng ca cng vic. Di mc yu cu (yu): Nhn vin gp nhiu rc ri, c nhiu vn trong cc tiu ch nh gi. Khng t yu cu (km): Nhn vin khng tha mn, khng p ng c cc yu cu, tiu ch nh gi. Anh hng nghim trng n cht lng cng vic. o Xut sc ( tt ) o Trn mc yu cu ( kh ) o t yu cu (trung bnh ) o Di mc yu cu ( yu ) Trn 4,80 T 3,81 4,80 T 3,00 3,80 T 2,00 2,99
Trang 93

i vi thang im ti a l 5 th cc mc ca thang im thng nh sau:

o Khng t yu cu ( km )

Di 1,99

iu kh khn nht l cn phi xc nh mt cch c th cc yu cu ca cc tiu ch. Da vo cc yu cu ngi nh gi c th cho im mt cch tng i chnh xc cc tiu ch nh gi. 2/ Phng php xp hng lun phin: Phng php ny a ra mt s kha cnh chnh v lit k danh sch nhng ngi cn c nh gi, sau ln lt sp xp h t nhng ngi gii nht n ngi km nht (c th ngc li ) theo tng kha cnh . Cui cng cng s tng hp li bit c ai l ngi xut sc hn. Ngi ta c th s dng nhiu ngi tham gia nh gi. Ta c v d nh sau: S TT 1 Ban gim kho Gim kho 1 Gim kho 2 Gim kho 3 2 3 Cng Xp hng cuc Cc nhn vin cn nh gi A 7 6 5 18 chung 7 B 1 1 1 3 1 C 6 7 4 17 6 D 2 2 2 6 2 E 3 3 7 13 4 F 5 4 3 12 3 G 4 5 6 15 5

Nhn xt: Phng php ny n gin, song t chnh xc v mc nh gi c tnh cht ng chng . (y l phng php nh gi tng i). 3/ Phng php so snh tng cp: Phng php ny ngi ta a ra nhiu ngi so snh theo tng cp, v cho im theo nguyn tc sau y: Nu ngang nhau th cho 1 im Nu hn c 2 im Nu km hn th nhn im 0

Nhng ngi no c nhiu im nht s c coi l c hiu qu nht. Phng php so snh tng cp c coi l c gi tr hn cc phng php trn. Nhng rt kh thc hin khi c t 10 15 nhn vin, v lc s cp so snh qu nhiu lm cho vic so snh tr nn kh khn. Ngoi ra, phng php ny ch cho php so snh nhng nhn vin thuc cng nhm cng vic. Vic sp xp cng rt nhy cm vi cc sai lm trong nh gi, ch yu l do ch tiu v hiu qu cng vic t khi c xc nh r rng. i khi, chng ta buc phi phn bit nhng nhn vin khi m hiu qu cng vic ca h kh ging nhau. V d: ( V cht lng cng vic ) A A B C D 1 2 0 2 1 0 B 1 C 0 0 D 2 1 2 E 1 0 1 0 F 2 2 2 1 G 2 2 2 2 Tng cng 8 6 11 4 Xp hng cng 3 4 1 5
Trang 94

cui

E F G

1 0 0

2 0 0

1 0 0

2 1 0 0 0

2 1

2 1

10 2 1

2 6 7

4/ Phng php ph bnh lu gi: Phng php ny th lnh o ghi li nhng sai lm, trc trc ln hay nhng kt qu rt ti trong vic thc hin cng vic ca nhn vin. Ngha l nhng nhn vin thc hin cng vic rt tt hoc rt yu s c nh gi ring. Phng php ny gip cc nh lnh o ch n nhng sai st ln ca nhn vin nhc nh ng vin to iu kin gip nhn vin trnh bt nhng sai lm. 5/ Phng php quan st hnh vi: Phng php ny c thc hin trn c s quan st hnh vi thc hin cng vic ca nhn vin. V d: nhng hnh vi cn quan st i vi nhn vin nu n trong khch sn loi trung bnh gm c : Khng khch hng phn nn v cht lng mn n. Trnh by cc mn n p , to mi thm ngon Khng lng ph thc phm Chun b cho ba n sau V sinh bn chu sch s , khng th tay vo mn n

Ngi nh gi s s dng t kim tra hnh vi, v cho im kim tra mi hnh ng ca nhn vin m anh ta quan st c. T kim tra hnh vi c th bao gm c cc hnh vi tt v xu. Hnh vi tt c cho im tt, hnh vi xu c cho im xu. im nh gi hiu qu ca mt nhn vin bng tng s im ca cc hnh vi c kim tra. u im: Thy r c cc hnh vi ca nhn vin Gim nhng sai lm c lin quan ti vic nh gi ca ngi cho im (nhng khng gim c sai lm do quan st). Xy dng nhng thang im ny thng tn km c v thi gian ln tin bc. i khi cng vic ghi chp b b qua. Ngi lao ng khng thoi mi khi bit rng ngi lnh o ghi chp li nhng hnh vi yu km ca mnh.

Nhc im: -

6/ Phng php Qun tr bng mc tiu (MBO): Phng php ny to ra mt s ci m trong nh gi, n hng ti s t gic nhiu hn cho nhn vin. Trnh t thc hin c th nh sau: 1. Nhn vin gp g ring vi cp qun l ca mnh cng tho lun v a ra cc mc tiu ln nh. Cc mc tiu phi c m t r rng bng cc con s c th vi thi gian hon thnh. 2. Nh qun l cng vi nhn vin pht trin k hoch hnh ng cc nhn vin theo m theo ui cc mc tiu ca mnh. Cc mc tiu v k hoch hnh ng ny cung cp nhng ch dn m qua cc nhn vin c th nh gi hiu qu ca mnh. 3. Nh qun l phi nh k gp g nhn vin ca mnh nh gi tin ca h trong vic theo ui mc tiu.

Trang 95

Qun l theo mc tiu (MBO)

Nh qun l

Ngi lao ng

Cng nhau xc nh cc mc tiu

nh gi c mc tiu

nh gi nh k

Phn hi

nh gi hng nm

Mt li th ca MBO l cc nh qun l c th thy vic m t hiu qu ca nhn vin tin li hn vic nh gi h. MBO thc cht l mt chng trnh t nh gi ca ngi lao ng. Trong bt k tnh hung no, nghin cu cng ch ra rng MBO thng c hiu qu tt i vi nng sut lao ng v tha mn ngh nghip ca nhn vin. Tuy nhin, cc nh qun l thng thiu kinh nghim giao tip cn thit thc hin vic kim tra kt qu bng phng php MBO v c th khng to ra s khuyn khch. Ngoi ra, vic coi vai tr ca ngi qun l nh mt ngi gip c th mu thun vi cung cch hng ngy ca ngi qun l. Nhng hn ch ca Qun tr mc tiu cn tr nhng c gng p dng n. Vit nam hu nh cha c doanh nghip no p dng phng php MBO. 7/ Phng php nh gi bng nh lng: phng php ny ngi ta c gng nh lng cc tiu thc nh gi v c s phn bit mc quan trng cho cc tiu thc. Trnh t thc hin nh sau: Bc 1: Trc ht cn phi xc nh c nhng nhm yu cu ch yu i vi nng lc thc hin cng vic ca nhn vin trong tng loi cng vic. V d: i vi nhn vin bn hng ha c th t ra cc nhm yu cu sau y: Kin thc hiu bit chung v hng ha (K1) Kh nng giao dch vi khch hng (K2 ) Kh nng giao dch tnh ton v tin bc (K3 ) Kh nng phc v ( K4 ) Ngay thng v c lng tm ( K5 ) Kh nng t chc sp xp quy hng ( K6 ) Kh nng ghi chp s sch ( K7 ) Kh nng mc c vi khch hng ( K8 ) Sc khe (K9 )
Trang 96

Ngoi hnh ( K10 )

Bc 2: nh gi tm quan trng ca mi nhm yu cu (K hiu l R). n gin nht l ta s dng nhiu chuyn gia cho im ri ly im trung bnh. V d : trong v d trn ta c : im 10 ti a Cc nhm yu cu thc hin cng vic K1 1. GK th 1 2. GK th 2 3. GK th 3 Trung bnh ( R ) 9 8 8 8,33 K2 10 9 10 9,66 K3 9 10 10 9,66 K4 9 8 7 8 K5 7 8 8 7,66 K6 8 7 7 7,33 K7 7 8 6 7 K8 6 6 6 6 K9 6 5 6 5,6 6 K10 5 6 4 5

Bc 3: Phn loi mc tha mn cc yu cu vi nng lc thc hin cng vic thc hin ca nhn vin. Mi nhm yu cu c chia lm 5 mc : Xut sc, Kh, trung bnh, yu, km. Mc km th hin nhn vin hon ton khng p ng c yu cu thc hin cng vic, c th cho ngh vic, xng ng 1-2 im. Mc xut sc th hin nhn vin hon ton p ng yu cu cao nht v mt v xng ng cho im 9 10. mi mc nn c cc minh ha c th cho nhn vin hiu c th no l xut sc, kh, trung bnh, yu, km . Ri Kin 8,3 thc 3 hiu bit chung v hng ha Xut sc ( 9 10 ) Kh ( 7- 8 ) Bit c nguyn nhn khc bit v gi c ca cc loi hng tng t v mu m , cht lng Hiu tnh nng , tc dng v cch thc s dng cc loi hng Bit c s a thch ca cc nhm khch hng khc nhau & bit cch hng dn khch . Vui v , ci m vi khch hng , lm cho khch hng thoi mi , tin tng . Phn bit c s khc bit gia cc mt hng tng t v mu m , cht lng mt cch r rng . Trung bnh (5- Yu (3-4 ) 6) Bit hng dn cho khch hng cch s dng cc loi hng Bit cch s dng cc loi hng trong quy mt cch th thin Km 2) (1-

Khng nm c cch s dng ca nhiu loi hng trong quy .

Kh nng giao dch vi khch hng

Mm mng , t nim n mi vui v vi cho khch khch hng , hng bit cch kim ch bn thn , bnh tnh i vi khch hng kh tnh , nng ny

T ra kh chu cng khai i vi nhng khch hng kh tnh

Thng xy ra tranh ci vi khch hng nng tnh . B khch hng nhiu ln phn nn .

Kh nng tnh ton v tin

Tnh ton , giao Tnh ton giao Tnh ton giao Tnh ton Thng dch nhanh , dch chnh xc dch chnh chm ,i xy ra chnh xc . . xc , nhng khi cn xy nhm ln ra nhm ln
Trang 97

bc Kh nng phc v Cn ong , o m nhanh , chnh xc , bao hng p , nhanh C thc bo v ti sn ca ca hng v khch hng . Nht c ca ri ,qun tr li cho khch hng Cn ong , o m , bao hng chnh xc , tc bnh thng Tnh ton , cn ong , o m y , chnh xc

tc chm Cn ong o m bao hng chnh xc , tc chm i khi c s st nh trong vic cn o , m cho khch hng

nh Cn ong , o m chm , l m . Pht hin ra s nhm ln ca khch hng c tnh l i

mt mt Hay nhm ln , chm chp , khch hng b i Tnh gian tin ca khch hng v cn ong khng y B tr ln xn , chng cho , b qun mt hng nh mt s . Thng xy ra nhm ln

Ngay thng c lng tm

Kh nng t chc sp xp quy hng Kh nng ghi chp s sch Kh nng mc c Sc khe

B tr gn gng , B tr gn Vic b tr cho trt t , d thy , gng d phc phc v nhng v hp dn khch v khng ngn hng np v khng hp dn khch hng Ghi chp nhanh , Ghi y Ghi y r rng y v chnh xc , r chnh xc chnh xc . rng nhng mt nhiu thi gian . C kh nng Bit thuyt phc phc ngi mua vi hng gi c li nht C kh nng lm vic vi cng cao , lm thm gi thuyt T ra kh chu khch khi khch hng nn n bt gi Bo m qui nh thi gian lm vic , khng c kh nng lm vic cng

B tr tn nhiu din tch . Hng by khng p mt . Ghi chp ln xn , khng r rng , i khi b st

Khng c Thng kh nng mua bn thuyt phc h KH Thng t ra mt mi v cui ca , ngy cng Thng ngh v l do sc khe .Lun mt mi , l trong cng vic

Bo m thi gian lm vic , c th lm thm gi

Ngoi hnh

Duyn dng , thanh lch c sc hp dn i vi khch hng

u tc trang Trang phc , phc lch s , u tc gn c khch gng hng cm tnh

i khi Mt v cha tht sinh , li gn gng thi lum trong trang thum phc , u tc

Bc 4 : nh gi tng hp v hiu qu thc hin cng vic ca nhn vin : Mt nhn vin c th p ng xut sc yu cu ny, kh yu cu khc. nh gi tng hp v nng lc thc hin cng vic ca nhn vin s c tnh theo cng thc: G =

Ri G i Ri
Trang 98

Trong : Ri - S im ch tm quan trng ca nhm yu cu i cn nh gi Gi - L s im ch mc tha mn nhm yu cu i trong thc hin cng vic ca nhn vin: Xut sc 910, Kh 7-8 , Trung bnh 5-6 , Yu 3-4 , Km 1-2 . Kt qu phn loi cui cng v hiu qu thc hin cng vic ca nhn vin da theo nguyn tc: Nu nhn vin b nh gi km bt c yu cu no th nhn vin s b nh gi chung l km v c th b cho ngh vic. i vi nhn vin khc cn c vo s im phn loi nh sau :

Xut sc nu: G >8,5 Kh nu: 6,5 < G < 8,5 Trung bnh : 4,5 < G < 6,5 Yu nu : G < 4,5 PH BIN KT QU NH GI: C nhng cch thc sau y ph bin kt qu vic nh gi hiu qu lm vic ca nhn vin: Cc bo co chnh thc Phng vn

Phng vn ngy nay va l mt cch thc ph bin kt qu nh gi mt cch chnh thc nhng ng thi qua cng l mt phng php nh gi. Khi vic nh gi c tin hnh v mc ch hnh chnh, cc cuc phng vn nh gi c dng giao tip vi nhn vin v kt qu ca qu trnh nh gi (v d tng lng, bt , thi hi ). Khi vic nh gi hiu qu c tin hnh v mc tiu pht trin , cc cuc phng vn nh gi c dng nh gi hiu qu , cng c cc hnh vi mong mun , vch ra nhng yu km v xy dng k hoch ci thin . Tt nht l nn tin hnh hai cuc phng vn ring cho cc mc ch ny. C 3 cch thc tin hnh phng vn nh gi hiu qu: trao i, ni v nghe, gii quyt vn . 1. Trao i (ni v gii thch): Thuyt phc l cch thc c cc nh qun l s dng nhiu nht .Cch thc ny bao gm trao i vi nhn vin kt qu nh gi hiu qu lm vic ca h, sau ng vin, thuyt phc h thc hin k hoch ci thin. Nh qun l s dng bin php ny tc ng ti nhn vin nh mt ngi nh gi vi gi nh rng nhn vin sn sng sa cha nhng khuyt im nu nh anh ta c bit v iu . 2. Ni v nghe: Nh qun l cng hnh ng nh mt ngi xt x, nhng trong trng hp ny nh qun l cng khuyn khch nhng thng tin ngc chiu t nhn vin. Nh qun l vn dng bin php nghe tch cc v phn ng li hoc chnh li cch nhn ca nhn vin, iu ny lm gim cm gic chng ca nhn vin v khuyn khch mong mun sa cha. 3. Gii quyt vn : Cch thc ny t c cc nh qun l p dng. Mc ch ca cch thc ny l khuyn khch s pht trin ca nhn vin bng cch tho lun v nhng iu cn tr nhn vin t c hiu qu mong mun. Vi cch ny, nh qun l tc ng nh mt ngi gip hn l mt ngi xt x. Nh qun l nghe, phn x li hoc chn chnh li cch nhn ca nhn vin v lm vic vi nhn vin xy dng li cc bin php khc phc cc tr ngi . Nhiu nghin cu ch ra rng phn ng ca nhn vin i vi vic kim tra hiu qu thun li nht nu s dng phng php gii quyt vn .

Trang 99

Tin hnh phng vn NN LM 1.Chun b trc 2. Ch trng vo vic thc hin v pht trin KHNG NN 1.Thuyt ging ngi lao ng.

2.Trn ln cc kt qu nh gi vi cc ch 3. Chn cc bc c th thc hin vic lng bng , thng tin . hon thin 3. Ch tp trung vo cc khuyt im 4. Quan tm n vai tr ca nh qun l i 4. Chim din n vi vic thc hin ca ngi lao ng 5. Ph phn qu mc cc sai lm 5. Ch trng vo vic thc hin nhim v 6. Cm thy s cn thit phi nht tr trn trong tng lai mi phng din 7. So snh ngi lao ng vi ngi khc Tin hnh phng vn: 1. ngh t nh gi 2. Mi gi s tham gia 3. Th hin s nh gi cao 4. Ti thiu ha s ph phn 5. Thay i hnh vi ch khng thay i con ngi 6. Ch trng vo vic gii quyt vn 7. H tr 8. Thit lp cc mc tiu 9. Lin tc , kp thi Phng vn ph bin kt qu nh gi c hiu qu nht khi cc nhn vin c php tham gia tch cc v pht biu kin trong cuc phng vn. Ngi ta nhn thy rng s tham gia lm tng s tha mn ca nhn vin v qu trnh nh gi v ngi tin hnh nh gi. Phng vn nh gi cng c hiu qu hn khi ngi qun l l ngi chu ng khng qu ph phn. S chu ng, mm mng ca ngi qun l lm cho nhn vin d dng tip thu kin ng gp ca nh qun l trong khi s ph phn lm cn tr iu . Hn th na, s ph phn cn c th lm hn ch hiu qu trong tng lai. Phng vn nh gi cng c hiu qu hn nu qu trnh phng vn a ra c cc mc tiu v hiu qu c th v cc gii php khc phc cc tr ngi. Vai tr ca nh qun l trong phng vn ph bin kt qu nh gi l cc k quan trng. Thng qua vic phng vn nh qun l khng ch nh hng ti ng c v hiu qu cng vic tng lai ca nhn vin, m h cn tc ng ti thi ca nhn vin i vi qu trnh nh gi v c qu trnh qun l ni chung. NH GI KT QU CNG VIC QUA PHNG VN V CC GI THC T Trc khi phng vn 1. Lp lch trnh ca cuc tho lun v pht cho nhn vin bn copy mu nh gi trc mt tun. Nu y l ln u tin i vi nhn vin th hy hng dn h v mu v th tc.
Trang 100

2. Xem kt qu cng vic ca nhn vin trong 6 thng trc . a. Ngh v cc v d c th c th gip nhn vin. b. a ra cc la chn iu chnh v hon thin kt qu cng vic ca nhn vin. 3. Cc mc tiu c ng cho 6-12 thng c r rng, c th v d hiu khng? a. Bao gm cc tiu chun v thc o cho s thnh cng. b. Cc hot ng cn thit tin hnh cng vic c. Cc loi tr gip c th cn thit v ngun lc, cc quyt nh, cc loi thng t vn. 4. Cc hot ng pht trin nhn vin khc. a. Chc chn thi gian hon thnh chng b. a ra mt thi hn cui cng. 5. Lp k hoch cho bui phng vn. a. a ra trnh t cc vn nh kt qu cn c, cc mc tiu v cc k hoch pht trin b. C gng d on cc loi vn ny sinh v nhng gii php cho cc vn . c. C gng c c mt phng thun tin nht v loi tr nhng gin on khng cn thit. Trong qu trnh phng vn 1. 2. 3. 4. C gng to ra bu khng kh thoi mi, chng ta cng gii quyt vn ch khng phi anh v ti. S dng s gp trn tinh thn xy dng v pht trin. Trnh tranh lun v d dn n b tc. Hy linh hot khi c th. tin, nhng li khuyn hoc

a. Nu tnh trng b tc din ra th bn nn ni v nhng thng tin phn hi hay kt qu nh gi trn quan im ca bn v ci g m bn ngh s l kt qu nu c tip tc hnh vi hay cch lm hin ti. b. Thng xuyn kim tra v cch hiu v cc vn ang tho lun. Sau khi tho lun 1. Nhn vin chun b mt bn tm tt cuc tho lun, c bit l cc cam kt. y c th coi nhu s kim tra ln cui cng v s hiu bit r rng nhng g tho lun. C nhn vin v cn b ph trch gi mi ngi mt bn copy. 2. C nhn vin ln cn b ph trch nn tho lun v bt c s thay i mc tiu no. 3. Vic tho lun v kt qu cng vic v cc gp nn c tip tc mt cch nh k cng nh khi c vn ny sinh. Khng nn sau cuc tho lun chnh thc mt thng hay lu hn mi a ra cc kin gp hoc tho lun v cc vn ny sinh. ng thi im l rt quan trng.

K THT PHNG VN NH GI 1/ Chun b phng vn: + Thu thp d liu, cc thng tin cn thit: Cc thng tin v bn m t cng vic
Trang 101

Cc thng tin v cc tiu chun mu Xem xt h s c nhn Xem xt kt qu thc hin cng vic ca nhn vin trong thi gian gn y. Thng bo trc cho nhn vin Thu thp cc thc mc , phn nn ca nhn vin Tp trung vo 2-3 vn quan trng

+ Chun b cho nhn vin:

2/ To ra mi quan h giao tip: Ngi nh gi cn to ra bu khng kh trong c s trao i mt cch hiu qu gia ngi nh gi v ngi b nh gi. Bnh thng mt cuc phng vn bao gi cng lm cho ngi b nh gi mt cm gic e s v h c th phi i u hng lot cc cu hi kh hoc kt qu ca phng vn s c th nh hng n c nhn h. V th ngi nh gi cn ginh mt t thi gian to ra mt khng kh thn thin lm cho cuc phng vn nh gi tr nn mang tnh xy dng hn. Cc k thut c th c th l: Thn thin, ci m, d tip xc. Thi n cn vui v. Ni nh nh va nghe. Lun th hin s bnh tnh c th kim sot tnh hnh. Ci v trao i bng nh mt. Gii thch r th tc.

Ngi nh gi cn trnh thi k c, b trn (Khng c g phi lo lng u) hoc nhn mnh vai tr lnh o ca mnh (Anh khng phi s ti) bi v , nhng cu ni nh vy li thng c hiu c iu ng lo ngi y . 3/ Lng nghe v khuyn khch nhn vin ni nhiu trong phng vn: Cch tt nht v n gin nht nhn vin c th thay i thi v hnh vi ca h l hy lng nghe v khuyn khch h trnh by. Khi lng nghe ngi nh gi cn ch n cc kha cnh cha r, cc vn cn phi tip tc lm r v tp trung vo cc suy ngh ca ngi b nh gi hiu chng mt cch r rng hn. Nhng iu cn lm khuyn khch nhn vin ni: Th hin s quan tm n bn thn nhn vin v cc vn h trnh by. Im lng nghe h ni, khng ngt li h (tr khi phi li ngi b nh gi khng b lc ). S dng cc hnh vi phi ngn ng (nh mt, n ci ) khuyn khch ngi ni. S dng cc cu khuyn khch nh : Vng , ri sao na a ra cc cu hi mang tnh khuyn khch.

Hy xem li cc iu nn lm v khng nn khi tin hnh phng vn trnh by trn. 4/ t cu hi : C cc loi cu hi khc nhau. Cu hi ng l nhng cu hi kim tra s chnh xc v kim tra li thng tin. V d C bao nhiu ngi trong phng anh? Khi no anh bt u cng vic mi? Anh c o to u?
Trang 102

 Cc cu hi m l cc cu hi cho ngi b nh gi tham gia vo ti. V d: Ci g ang xy ra vi d n hin ti? Nhng kh khn khi gii quyt cng vic ? Lm th no gii quyt vn ?

Cc cu hi m l c hiu qu nht i vi ngi nh gi m rng s hiu bit v ngi b nh gi, h c khuyn khch ni v kt qu cng vic theo cch ca h vi s la chn c nhn v nhng ci g cn cp n, nhng g cn phi nhn mnh v nhng g c th b qua . Cc cu hi theo sau: l cc cu hi pht trin v tp trung cu tr li cho cc cu hi m.

Ngi nh gi cn phi tip tc khai thc bng cc cu hi theo sau khuyn khch ngi b nh gi ni nhiu hoc ni ra nhng iu khng d ni. Cc phng php in hnh l: Nhc li nhng iu cn tip tc (Ri sao na ?) Theo ui nhng phn c la chn (Nh vy, iu quan tm chnh ca anh l ngi bn bun hay bn l?) Theo ui nhng bc tip theo (Nh vy, ci g l li ch chnh i vi anh khi tham gia d n ny?). Cc cu hi trc tip : Cc cu hi i hi cu tr li v s chnh xc. i khi rt cn thit phi p ngi b nh gi i mt vi cc vn m h mun trnh. V d : Ti sao anh li b cng vic ? Khi no anh cho ti bit? Anh lm hay l anh khng lm? Cu hi nn ngn gn r rng. Cc cu hi nn i thng vo cc vn . Trnh cc cu hi nhn vin ch tr li c hoc khng. Khng nho bng, bng a hoc ch nho nhn vin 5/ Tm tt v nhc li: Tm tt li cc chnh v kim tra xem ngi nh gi hiu ng cc ca ngi b nh gi cha. iu ny c th gip cho ngi nh gi kim tra li nhn thc ca mnh bng vic tp hp cc im chnh sau khi kt thc tng phn ca cuc phng vn, tm tt li chng v hi ngi b nh gi xem hiu ng cha. iu ny cng nhn mnh cho ngi b nh gi rng h c ch v lng nghe. N cng l c hi ngi nh gi chuyn ch cuc phng vn. NGUYN NHN CA VIC THC HIN CNG VIC KHNG HIU QU - Chnh sch v thc tin ca t chc: B tr cng vic khng ph hp. Hun luyn khng . Vic tuyn la khng ng, khng ph hp. Qa lc quan vi cc tiu chun thc hin v cc chnh sch ng vin. Qun l qu cng nhc.
Trang 103

Nhng im cn ch khi t cu hi:

Thiu quan tm ch n nhng nhu cu v quan tm ca ngi lao ng Truyn t trong t chc khng ph hp. Cc quan h bo co khng r rng. - Cc yu t ca cng vic: Cc yu cu cng vic khng r rng v thay i lin tc, thng xuyn. Cng vic nhm chn. Thiu vng cc c hi thng tin v pht trin. Xung t gia ngi qun l v ngi lao ng. Cc iu kin lm vic thiu an ton. Phng tin lm vic v nguyn vt liu khng hoc khng ph hp. Khng c nng lc thc hin cng vic. Qa ti. Thiu k nng lm vic. - Cc vn c nhn: Cc vn gia nh, hn nhn. Thiu ht ti chnh. Ri lon xc cm, tnh cm. Xung t gia i hi cng vic v gia nh. Thiu sc khe. o c lm vic km. Cc vn gia nh khc. Thiu n lc. Thiu trng thnh. - Cc nhn t mi trng bn ngoi: Ngnh b suy gim hoc b cnh tranh khc lit. Cc rng buc v lut php. Mu thu gia cc tiu chun o c v i hi ca cng vic. Xung t qun l cng on.

Chng VII

TR CNG LAO NG

Trang 104

Tin lng lun l vn thit thc v nhy cm trong chnh sch c lin quan n con ngi.Tin lng lun l ng lc quan trng nht kch thch con ngi lm vic hng hi, tch cc. Song n cng l vn cc k phc tp trong QTNS m cc nh qun tr phi gii quyt. I/ Khi nim v tin lng v th lao lao ng 1/ Khi nim tin lng: S phc tp v tin lng th hin ngay trong quan im trit l v tin lng. Trn thc t, khi nim v c cu tin lng rt a dng cc nc trn th gii. Php S tr cng c hiu l tin lng, hoc lng bng c bn, bnh thng hay ti thiu v mi th li ch, c tr trc tip hay gin tip bng tin hay hin v, m ngi s dng lao ng tr cho ngi lao ng theo vic lm ca ngi lao ng. Nht Bn: Tin lng l th lao bng tin mt v hin vt tr cho ngi lm cng mt cch u n, cho thi gian lm vic hoc cho lao ng thc t, cng vi th lao cho khong thi gian khng lm vic, nh l ngh mt hng nm, cc ngy ngh c hng lng hoc ngh l. Tin lng khng tnh n nhng ng gp ca ngi thu lao ng i vi bo him x hi v qu hu tr cho ngi lao ng v phc li m ngi lao ng c hng nh c nhng chnh sch ny . Khon tin c tr khi ngh vic hoc chm dt hp ng lao ng cng khng c coi l tin lng. Vit nam cng c nhiu khi nim khc nhau v tin lng. Mt s khi nim v tin lng c th c nu ra nh sau: Tin lng l gi c sc lao ng c hnh thnh qua tha thun gia ngi s dng sc lao ng v ngi lao ng ph hp vi quan h cung cu sc lao ng trong nn kinh t th trng. Tin lng l khon tin m ngi lao ng nhn c khi h hon thnh hoc s hon thnh mt cng vic no , m cng vic khng b php lut ngn cm . Tin lng l khon thu nhp mang tnh thng xuyn m nhn vin c hng t cng vic Tin lng c hiu l s lng tin t m ngi s dng lao ng tr cho ngi lao ng khi h hon thnh cng vic theo chc nng , nhim v c php lut quy nh hoc hai bn tha thun trong hp ng lao ng. Tin cng ch l mt biu hin, mt tn gi khc ca tin lng. Tin cng gn trc tip hn vi cc quan h tha thun mua bn sc lao ng v thng c s dng trong lnh vc sn xut kinh doanh, dch v, cc hp ng dn s thu mn lao ng c thi hn. Khi nim tin cng c s dng ph bin trong nhng tha thun thu nhn cng trn th trng t do v c th gi l gi cng lao ng. ( Vit nam , trn th trng t do thut ng tin cng thng c dng tr cng cho lao ng chn tay , cn th lao dng ch vic tr cng cho lao ng tr c ). T cc khi nim trn cho thy bn cht ca tin lng l gi c sc lao ng c hnh thnh trn c s gi tr sc lao ng. Tin lng c nhng chc nng sau y: + Chc nng thc o gi tr sc lao ng : Tin lng biu th gi c sc lao ng c ngha l n l thc o xc nh mc tin cng cc loi lao ng , l cn c thu mn lao ng , l c s xc nh n gi sn phm . + Chc nng ti sn xut sc lao ng: Thu nhp ca ngi lao ng di hnh thc tin lng c s dng mt phn ng k vo vic ti sn xut gin n sc lao ng m h b ra trong qu trnh lao ng nhm mc ch duy tr nng lc lm vic lu di v c hiu qu cho qu trnh sau. Tin lng ca ngi lao ng l ngun sng ch yu khng ch ca ngi lao ng m cn phi m bo cuc sng ca cc thnh vin trong gia nh h. Nh vy tin lng cn phi bo m cho nhu cu ti sn xut m rng c v chiu su ln chiu rng sc lao ng. + Chc nng kch thch:Tr lng mt cch hp l v khoa hc s l n by quan trng hu ch nhm kch thch ngi lao ng lm vic mt cch hiu qu . + Chc nng tch ly: Tin lng tr cho ngi lao ng phi m bo duy tr c cuc sng hng ngy trong thi gian lm vic v cn d phng cho cuc sng lu di khi h ht kh nng lao ng hay gp ri ro. Lin quan n tin lng Vit nam cn c mt s khi nim nh:
Trang 105

 Tin lng c bn: L tin lng c chnh thc ghi trong cc hp ng lao ng, cc quyt nh v lng hay qua cc tha thun chnh thc. Tin lng c bn phn nh gi tr ca sc lao ng v tm quan trng ca cng vic m ngi lao ng m nhn. Trong khu vc Nh nc Tin lng c bn c xc nh nh sau: Tin lng c bn = Tin lng ti thiu * H s lng Tin lng ti thiu: L tin lng tr cho lao ng gin n nht trong iu kin bnh thng ca x hi. Tin lng ti thiu c php lut bo v. Tin lng ti thiu c nhng c trng c bn sau y: c xc nh ng vi trnh lao ng gin n nht. Tng ng vi cng lao ng nh nhng nht trong iu kin lao ng bnh thng . m bo nhu cu tiu dng mc ti thiu cn thit. Tng ng vi gi t liu sinh hot ch yu vng c mc gi trung bnh.

Tin lng ti thiu l c s l nn tng xc nh mc lng tr cho cc loi lao ng khc . N cn l cng c nh nc qun l v kim tra vic trao i mua bn sc lao ng. Tin lng ti thiu cn nhm iu tit thu nhp gia cc thnh phn kinh t. iu 56 B lut lao ng ca Vit nam nm 1993 quy nh: Mc lng ti thiu c n nh theo ch s gi sinh hot m bo cho ngi lao ng lm cng vic n gin nht trong iu kin lao ng bnh thng b p sc lao ng gin n v mt phn tch ly ti sn xut sc lao ng m rng v c dng lm cn c tnh mc lng cho cc loi lao ng khc. Chnh ph cng b mc lng ti thiu chung, mc lung ti thiu vng v mc lng ti thiu ngnh cho tng thi k sau khi ly kin ca Tng Lin on lao ng Vit nam v i din ngi s dng lao ng. Khi ch s gi c sinh hot tng ln lm cho tin lng thc t ca ngi lao ng gim st th Chnh ph iu chnh mc lng ti thiu m bo tin lng thc t. Vai tr ca tin lng ti thiu: Tin lng ti thiu l li an ton bo v ngi lao ng trn th trng lao ng. Gim bt s i ngho. Loi b s cnh tranh khng cng bng, chng li xu hng gim chi ph cc yu t sn xut ti mc khng tha ng trong c tin lng. Bo m s tr cng tng ng cho nhng cng vic tng ng (ph n, nam gii, gia cc vng khc nhau, gia cc ng cp , nhm lao ng khc nhau ) . Phng nga s xung t gia gii ch v gii th lm nh hng n s pht trin kinh t.

Ngoi cc vai tr trn, Vit nam, tin lng ti thiu cn c dng lm cn c tnh cc mc lng cho cc loi lao ng khc, thc hin chnh sch BHXH v tnh tr cp x hi. Ngy nay cng cn nhiu quan im khc nhau v tin lng ti thiu. C quan im ng h quy nh tin lng ti thiu nhng cng c quan im phn i. Ngay M, cc chnh khch thng i tng lng ti thiu vi l do nhm bo v quyn li cho cng nhn thiu tay ngh v gii tr, nhng hu qu ngc li l hai thnh phn ny kh kim vic lm hn, do cc cng ty khng mun tr lng cao cho nhng loi lao ng thiu tay ngh. Nhng bn bo co quc gia cho thy rng hu ht cc quc gia ASEAN u c chnh sch lng ti thiu. Nhng quc gia ny l Philipin, Thi lan, Indonesia, Cam-pu-chia, Lo, Mianma v Vit nam. Cc nc khc khu vc ng nam nh: Brunei, Malaysia v Singapore li khng c quy nh v mc lng ti thiu. Tuy nhin, lng danh ngha nhng nc ny tng i cao hn so vi mc lng cc nc cn li trong vng.
Trang 106

T 1/10/2006, mc lng ti thiu Vit nam s tng ng lot t 350 nghn ng mt thng ln 450 nghn ng, tc l tng gn 28,6%, mt t l kh ln , v y l ln tng th ba k t hai nm qua .n ngy 1/1/2008 mc tng tin lng ti thiu ln n 540.000 ng / thng. Nhiu chuyn gia v tin lng cho rng iu ny c th gy kh khn nhiu cho cc doanh nghip v mc tng ny cao qu tng nng sut lao ng. Mt thc t hin nay cc doanh nghip Vit nam u tr lng cao hn nhiu so vi mc lng ti thiu nn h khng s vi phm vic tr lng di mc quy nh. Nhng trong khi tng mc lng khng thay i m ngha v ng gp (BHXH, BH Yt) li tng ln lm cho thu nhp thc t c khi gim i. Mt khc tin lng thit yu l mt lng tin cn thit cho mt h gia nh tn ti vi nhng vt dng sinh hot thit yu, c hiu nh ngng ngho. Cc o lut v tin lng quc gia thng gn lng thit yu vi lng ti thiu. Cc o lut ny thng c da trn mt tp hp mt s loi hng ha v vt dng thit yu, thng c nh gi bng mc gi c (ch s tiu dng), hoc bng t l lm pht. Cc o lut ca ca quc gia thng ly tin lng ti thiu lm chun c nhng sa i cn thit tin lng c th theo kp lm pht v khi phc li sc mua mt ca tin lng. Tin lng danh ngha: L s lng tin m ngi lao ng nhn c khi h hon thnh mt khi lng cng vic nht nh.

Tin lng thc t: Cng mt khi lng tin t nhng nhng thi im khc nhau hay vng a l khc nhau th khi lng hng ha hay dch v mua c cng c th khc nhau. Nh vy Tin lng thc t l khi lng hng ha hay dch v m ngi lao ng nhn c thng qua tin lng danh ngha. Mi quan h gia tin lng danh ngha v tin lng thc t th hin qua cng thc sau y:
I tldn I gc

I tltt =

Itltt - Ch s tin lng thc t Itldn - Ch s tin lng danh ngha Igc - Ch s gi c Tin lng thc t gip ta c th so snh v mc sng gia cc loi lao ng cc vng hay quc gia khc nhau. Tin lng thc t l mt ch s v mc sng da trn cc dng tiu dng ca ngi lao ng v gia nh h. C nhiu thut ng c s dng ni v s tr lng cho lao ng hoc dch v .Cng c 100 ca ILO (T chc Lao ng quc t) s dng thut ng tin th lao( remuneration ) ni v tin lng nh mt khon th lao c tr trc tip hay gin tip, bng tin mt hoc di dng khc do ngi s dng lao ng tr trc tip cho ngi lao ng v pht sinh t s thu mun ngi lao ng . Tin lng l phm tr ca sn xut hng ha v cc quan h lao ng thu mn. Mi quan tm n vn ny ngy cng tng v: s ngi lm vic v tin lng v sng nh vo tin lng ngy cng tng. Trc y chng ta coi tin lng thuc phm tr phn phi, nhng ngy nay tin lng c coi nh mt khon chi ph cho u t. Cht lng v hiu qu ca kinh doanh ngy nay cn ph thuc vo cc khon u t c hiu qu hay khng. Ngy nay ngi ta thu nhn cng thnh cng ch khng phi tht bi.u t ng vo ngun nhn cng cht lng l mt m bo cho s thnh cng. Nhng c trng ca tin lng c th tm tt trong mt s c trng nh sau: Mc tng ca tin lng c quyt nh bi cc phng tin sng khch quan cn thit cho ti sn xut sc lao ng c v s lng v cht lng ph hp vi nhu cu pht trin x hi. Tin lng c khuynh hng tng ln khng ngng bi v bn thn gi tr sc lao ng tng ln khng ngng. Vic gim tin lng so vi mc dt c s gp phi s khng c mnh m n ni trn thc t khng c coi l mt kh nng c th xy ra trong mt thi gian di hay trong phm vi m ngi ta c th cm nhn thy c.
Trang 107

Nhp pht trin ca tin lng phi chm hn so vi nhp pht trin kinh t bi quy lut pht trin tch ly ca t bn nghing v phn c nh m bo cho ti sn xut m rng.

2/ Th lao lao ng: cc nc pht trin ngi ta dng khi nim tr cng lao ng (hay th lao lao ng) ch cc gi tr vt cht v phi vt cht m ngi lao ng nhn c trong qu trnh lm thu. Hiu cch khc Th lao lao ng bao gm mi hnh thc li ch v ti chnh v phi ti chnh v nhng dch v ch thc m nhn vin c hng trong qu trnh lm thu. Th lao lao ng cn c hiu nh Tin lng Tng th c c cu nh sau:

Tin lng tng th

Tin lng Ti chnh

Tin lng Phi ti chnh

Trc tip
-Lng c bn -Lng ph tri -Tin vt nng sut -Tin thng

Gin tip
-Bo him -Tr cp -Phc li -Hu tr -Ngh vic c tr lng -Tr cp gio dc -Cc chng trnh khuyn khch.

Cng vic

Mi trng

-Cng vic l th v a dng

-C hi hc hi v thng tin -Cm gic hon thnh cng tc

-Quan h thn mt vi mi ngi

-C hi tham gia cc quyt nh -iu kin lm vic thoi mi -Gi lm vic uyn chuyn

-Li nhun c chia

Th lao trc tip c xc nh bng tin, c tr trc tip cho ngi lao ng. Th lao trc tip c th tha thun i ly vt cht v dch v v c th s dng ty ngi lao ng. Mt c im quan trng khc ca th lao trc tip l n c lin quan ti hiu qu cng vic. Tc l n lin quan n nhng ng gp ca bn thn ngi lao ng. Th laogin tip c xc nh bng cc dch v hoc i khi bng tin m nhn vin c hng trong qu trnh lm vic. Th lao gin tip thng c chuyn thnh nhng li ch. Li ch c cc nhn vin s dng nh nhu
Trang 108

cu v khng i ly nhng hng ha v dch v khc. Li ch ca tin lng gin tip ch dnh cho cc thnh vin ca t chc. Li ch thng khng tng ng vi hiu qu cng vic. Li ch bt buc l nhng li ch m ngi ch phi cung cp cho ngi lm thu (li ch bt buc theo php lut), trong khi cc li ch t do l cc li ch m ngi s dng lao ng cung cp cho ngi lao ng lm thu trong kh nng v theo mun ca h. Bng lc c hiu nh nhng dch v c th cung cp cho mt thnh vin tng cng hiu sut ca h trong qu trnh lm vic. Bng lc thng ph thuc vo v tr bn trn ca t chc. (Cc v tr cng cao th bng lc cng nhiu ) . Bng lc c s dng theo mun ca nhn vin, nhng khng c i chc ly nhng hng ha hoc dch v khc. V d xe hi ca hng, quyn tr thnh thnh vin cu lc b Cc nhn vin thng tp trung ch yu vo th lao trc tip. H t hiu bit li ch (th lao gin tip) thng ch chim 30%- 40% so vi th lao trc tip. Cc nhn vin coi th lao nh s tr cho nhng u t trc y ca h vo vic hc tp, kinh nghim v nh mt phn thng cho nhng ng ca h vo mc tiu ca t chc. i vi ngi s dng lao ng, th lao c coi nh mt chi ph hot ng ln (c bit trong cc nghnh dch v cng nghip). Vi h th lao nh mt bin php nh hng n thi v hnh vi ca ngi lao ng .Th lao trc tip c s dng tc ng n hiu qu ca nhn vin trong khi th lao gin tip (li ch) c s dng tc ng ti lng trung thnh v s bn tr ca nhn vin. Tin lng phi ti chnh c tnh tru tng ph thuc nhiu vo s mong i ca mi c nhn. II/ Cc yu t nh hng n tin lng C th chia cc yu t nh hng n tin lng lm 4 nhm nh sau: 1/ Nhm cc yu t thuc v bn thn cng vic : S phc tp ca cng vic: Cc cng vic phc tp i hi trnh v k nng cao mi c kh nng gii quyt c s buc phi tr lng cao. Thng thng cc cng vic phc tp gn lin vi nhng yu cu v o to, kinh nghim v nh vy s nh hng n mc lng. S phc tp ca cng vic phn nh mc kh khn v nhng yu cu cn thit thc hin cng vic. S phc tp ca cng vic c phn nh qua cc kha cnh sau y : - Yu cu v trnh hc vn v o to - Yu cu cc k nng cn thit hon thnh cng vic - Cc phm cht c nhn cn c - Trch nhim i vi cng vic. Tm quan trng ca cng vic: Phn nh gi tr ca cng vic. Cc cng vic c tm quan trng cao s c nh hng mnh m n hiu qu hot ng ca t chc. iu kin thc hin cng vic. Cc iu kin kh khn nguy him ng nhin s c hng mc lng cao hn so vi iu kin bnh thng. S phn bit b p nhng tn hao sc lc v tinh thn cho ngi lao ng cng nh ng vin h bn vng vi cng vic. Trnh lnh ngh ca ngi lao ng Kinh nghim ca bn thn ngi lao ng.

2/ Nhm cc yu t thuc v bn thn nhn vin: -

Kinh nghim c coi nh mt trong nhng yu t quan trng nh hng n lng bng ca c nhn. Hu ht cc c quan t chc trn th gii u da vo yu t ny tuyn chn v tr lng. Mc hon thnh cng vic. Thu nhp tin lng ca mi ngi cn ph thuc vo mc hon thnh cng vic ca h . Cho d nng lc l nh nhau nhng nu mc hon thnh cng vic l khc nhau th tin lng phi khc nhau. cng l s phn nh tt yu ca tnh cng bng trong chnh sch tin lng Thm nin cng tc.
Trang 109

Ngy nay trong nhiu t chc yu t thm nin c th khng phi l mt yu t quyt nh cho vic tng lng. Thm nin ch l mt trong nhng yu t gip cho bt, thng thng nhn vin. S trung thnh. Nhng ngi trung thnh vi t chc l nhng ngi gn b lm vic lu di vi t chc. Tr lng cho s trung thnh s khuyn khch nhn vin lng tn ty tn tm v s pht trin ca t chc. S trung thnh v thm nin c mi quan h vi nhau nhng c th phn nh nhng gi tr khc nhau. Cc t chc ca ngi Hoa cao cc gi tr trung thnh cn ngi Nht cao gi tr thm nin trong tr lng. Tim nng ca nhn vin.

Nhng ngi c tim nng l nhng ngi cha c kh nng thc hin nhng cng vic kh ngay, nhng trong tng lai h c tim nng thc hin c nhng vic . Tr lng cho nhng tim nng c coi nh u t cho tng lai gip cho vic gi chn v pht trin ti nng cho tim nng ca tng lai .C th c nhng ngi tr tui c tr lng cao bi v h c tim nng tr thnh nhng nh qun tr cp cao trong tng lai. 3/ Nhm cc yu t thuc v mi trng Cng ty Chnh sch tin lng ca Cng ty Kh nng ti chnh ca Cng ty Nng sut lao ng Tnh hnh cung cp sc lao ng trn th trng Mc sng trung bnh ca dn c Tnh hnh gi c sinh hot Sc mua ca cng chng Cng on , x hi Nn kinh t Lut php Khi xy dng h thng tin lng ngi ta c xu hng trc tin da vo cng vic sau s dng cc yu cu v k nng v kt qu lm vic xc nh mc lng cho mi nhn vin : Cn c vo kt qu lm vic Cn c vo cng vic Cn c vo k nng

4/ Nhm cc yu t thuc v mi trng x hi

Ngha l da vo kt qu lm Da vo tm quan trng ca Doanh nghip tr lng cho vic ca nhn vin tr cng vic m nhn vin m nhn vintheo nng lc ca h lng. nhn tra lng. ch khng theo tn cng vic. u im: u im : u im: -Thc y nhn vin quan tm -Nhnvin hng n cc cng -Thc y nhn vin nng cao n kt qu cng vic vic c tm quan trng cao hn. trnh KH-KT, rn luyn cc k nng. -Nhn vin quan tm n nng cao trnh k nng, kinh nghim hon thnh kt qu tt hn . Nhc: Nhc: Nhc: -Hi chng: Ch lm nhng -Khng xem xt bn cht cng -Mt s nhn vin c th c k cng vic c tr lng vic v cc vn dc th ca nng cao nhng cha chc h hon thnh tt cng vic. -Anh hng n tinh thn hp cng vic tc -Qa trnh xc nh mc lng ( Kin thc , k nng cha hn
Trang 110

-Kh khn trong nh gi kt c nh c tnh ch quan. qu -Kh p dng gii php ny khi -Cng thng v khng tha cc bn m t cng vic khng mn v cng vic c th

l kt qu )

-Kh khn trong vic xc nh chnh xc u l k nng quan trng.( Kin thc , k nng no -C xu hng my mc quan ) liu -Kh khn trong nh gi mc -V tr cha l kt qu, a v kin thc k nng. cha phi l s ng gp

II/ Mc tiu , yu cu v nguyn tc ca chin lc tin lng 1/ Mc tiu ca chin lc tin lng: Trong thc t mi cng ty c nhng mc tiu khc nhau trong thit lp mt chnh sch tin lng, v c th cc th t u tin cc mc tiu cng khng ging nhau. Nhng nhn chung th cc mc tiu cn phi t c ca mt h thng tn lng bao gm: Thu ht c cc nhn vin ti nng. Bt c mt doanh nghip no cng mong mun c c mt ngun nhn lc cht lng cao tng kh nng cnh tranh v thch ng vi s thay i ca mi trng. Thu ht c nhng ngi ti nng v lm vic cho t chc lun l mt mc tiu hng u trong chnh sch nhn s ca cc t chc. thc hin mc tiu ny tin lng cng cha phi l yu t quyt nh song n lun l yu t quan trng hng u gip doanh nghip thc hin mc tiu ca mnh. Cc nghin cu cho thy, cc doanh nghip tr lng cao hn mc trung bnh trn th trng thng thnh cng hn trong kinh doanh, bi h thu ht c ngun nhn lc tt hn, to ra ng lc mnh hn. Duy tr c i ng nhn vin gii. S thnh cng ca t chc ph thuc rt ln vo i ng nhn vin, c bit l nhng ngi ti nng. i ng nhn vin gii gip t chc duy tr th cnh tranh v thm ch h l nhng ngi to ra nhng t bin cho s pht trin ca doanh nghip. V vy, vic thu ht ti nng l cha m t chc cn phi nhn mnh n cc gii php nhm gi chn i ng nhn vin gii. Nht l, trong iu kin khc nghit ca thng trng, cnh tranh v ngun nhn lc ngy cng tr nn gay gt th cc t chc lun coi trng vic bo v ngun ti sn qu bu ca t chc mnh. Ngay c Bill Gates nguyn ch tch tp on Microsoft, cng tng tuyn b: Hy ly i 20 nhn vt quan trng nht ca chng ti th Microsoft s tr thnh cng ty bnh thng. Ngy nay, t chc no cng mun to ra c i ng nhn vin gii v duy tr i ng nhn vin ny. Duy tr i ng nhn vin gii c th c thc hin bng nhiu gii php khc nhau, nhng vai tr ca tin lng l ht sc ng k. Kch thch ng vin nhn vin nng cao nng sut lao ng Kim sot c chi ph.

Chi ph lao ng chim mt t l kh ln trong tng chi ph ca mt t chc, nn chng s nh hng trc tip n gi c hng ha, dch v m t chc cung ng cho x hi. Chi ph lao ng phi c xc nh mc cho php t chc tng ti a hiu sut ca mnh trong sn xut hng ha v dch v. Ngha l vn bo m kh nng cnh tranh ca hng ha v dch v v mt gi c. Trong thc t cc doanh nghip kinh doanh phi gim thiu chi ph lao ng v cc chi ph khc c th lm cho sn phm ca mnh c gi cnh tranh. Ngi lao ng ngc li lun mun ti u ha sc mua ca ng lng. p ng cc yu cu lut php Quc gia no cng dng lut php can thip vo tin lng vi mc ch bo v li ch cho ngi lao ng v cn bng cc mi quan h trong x hi. iu ny buc cc nh qun tr khi xy dng chnh sch tin lng phi tun th cc quy nh ca lut php lin quan n t chc tin lng. Cc vn m nh lm lng phi tnh n gc lut php c th l: sut lng ti thiu, gi lm vic bnh qun trong tun, cc ch phc li bt buc i
Trang 111

khi nhng rng buc v lut php cn tr nhng c gng ca doanh nghip nhm vo cc mc tiu c th trong cc chnh sch tin lng. Cc mc tiu cng l nhng tiu chun i chiu nh gi s thnh cng ca h thng tin lng . 2/ Cc yu cu c bn ca chin lc tin lng Tr lng cho nhn vin phi theo mc thng lng bnh ng ( Thun mua va bn ) Yu cu ny i hi tin lng phi bnh ng cho lao ng nam v n, khng c phn bit gii tnh , chng tc hay tn gio . Tr lng phi bo m s cng bng ( trong ni b v cng bng vi bn ngoi ) Nh vy vi cng vic nh nhau, th tin lng phi bng nhau. Cng vic ngang nhau, th tin lng nh nhau. y c coi l yu cu quan trng nht trong chnh sch tin lng. V cng c coi l kh khn nht khi xy dng mt chnh sch tin lng. Vn khng phi nhiu hay t m vn l c cng bng hay khng. S cng bng khng ch vi bn trong m c vi bn ngoi .Bi nhn vin khng ch so snh vi bn b trong cng mt cng ty m h cn so snh vi nhng ngi nh h m nhn nhng cng vic ging h cc cng ty khc. H ngm so snh t s nhng g mnh nhn c vi nhng g b ra ca mnh vi t s ca ngi khc, nu t s nh hn h hiu rng thu nhp thp v chc chn h s bt mn. H c khuynh hng t iu chnh chng li s bt cng. S bt mn cao c th h s t chi lm vic hay b vic. Ngc li khi h nhn c thu nhp qu cao so vi ng gp v bn b h s c cm gic c li v iu cng nh hng tiu cc n hiu sut lm vic. m bo s cng bng l ht sc kh khn, bi v li ch ca ngi ny tng ln s t l thun vi nhng thit hi m ngi khc phi gnh chu. Mt s cng bng tuyt i s khng th xy ra khi m s mong mun ca con ngi l khc nhau, s quan tm hay gc nhn cc vn ca mi ngi l khc nhau. Phi ph hp vi kh nng ti chnh ca doanh nghip. Tin lng phi mm do c th ng u vi cnh tranh

Trong thc t hu nh chng ta khng th xy dng c mt chnh sch tin lng m cng lc t c tt c cc mc tiu. cc thi im khc nhau c th cc n lc ca t chc hng vo cc mc tiu vi mc khc nhau. i khi s c gng nhm t c mc tiu ny li cn tr n vic thc hin cc mc tiu hay yu cu khc .V d: vic nng cao mc lng nhm thu ht c cc nhn vin ti nng s cn tr mc tiu kim sot c chi ph nhm gim gi thnh tng kh nng cnh tranh v gi sn phm. 3/ Cc nguyn tc xy dng h thng tin lng 1. n gin, d hiu: Khi thit k chnh sch tin lng cc nh qun tr cn phi lm cho tin lng th hin tnh n gin, r rng, d hiu v d kim tra c tin lng. ( iu ny c th gip cho nhn vin hiu ngay nh hng ca kt qu lao ng, thi lao ng n tin lng ) 2. Ph hp gia mc lng v c cu tin lng: Cc mc lng cn bo m tnh cnh tranh cn c cu tin lng cn th hin tnh hp l. 3. Tin lng phi tnh n Ga tr ca cng vic: Khi xc nh mc lng, chng phi phn nh c gi tr ca cng vic. y l mt trong nhng nguyn tc c bn nht trong h thng tin lng. Ga tr cng vic l tm quan trng ca cng vic trong mi quan h vi cng vic khc. Ga tr cng vic c xc nh trong mi quan h vi cc nhn t bn trong v bn ngoi Cng ty. 4. Xc nh mc lng nn tnh n yu t thm nin: C th khng phi l yu y chnh nhng thm nin cn phi tnh n khi tr lng nhm khuyn khch s gn b trung thnh vi t chc. 5. Tnh n mc lng trn th trng: Cc mc lng cn dc xem xt so snh vi mc tr trn th trng. iu ny gip cho doanh nghip c th cnh tranh ng thi trnh vic tr lng qu cao lm nh hng n kh nng ti chnh ca doanh nghip 6. Chi ph cuc sng: Tr lng phi tnh n bo m mc sng hin ti ph hp vi s pht trin ca x hi. Khi xc nh mc lng, h thng tin lng phi xem xt n yu t bin ng ca gi c. S iu chnh l cn thit bo m nhng nhu cu c bn ca con ngi cn phi c tha mn v khng ngng tng ln.
Trang 112

7. Bao gm c c ch tin thng: Ngoi lng c bn nn c tin thng. Lng c bn l phn c nh (phn cng ), tin thng l phn linh hot ( phn mm ) nh m doanh nghip linh hot hn trong tr lng; doanh nghip c th d dng iu chnh khi c s thay i n cc yu t tr cng lao ng. 8. Kt qu cng vic: Khi xy dng mt h thng tin lng nn tnh n kt qu thc hin cng vic ca nhn vin. iu ny s thc y nhn vin quan tm nhiu hn n vic hon thnh tt hn nhim v ca mnh. 9. S tham gia ca cng on: Nhng lin quan n li ch ca ngi lao ng ni chung nn c s tham gia ca cng on. iu th hin tnh dn ch v s tha mn ca ngi lao ng. ng thi c s tham gia ca cng on to ra nhng thun li hn khi trin khai h thng tin lng. Chng ta cng cn hiu rng mt chnh sch tin lng c hu v hon ho mi ngi ng h l iu khng tng bi v, v l thuyt chng ta khng tin lm vic . III/ Ni dung , trnh t xy dng thang bng lng : Thit k h thng thang bng lng l cng vic ht sc phc tp bi tin lng ph thuc qu nhiu cc yu t m trong thc t chng ta rt kh nh lng cc nh hng . Trnh t xy dng bao gm: 1. Phn tch cng vic 2. Xc nh gi tr cng vic 3. Nhm cc cng vic tng t vo mt ngch lng 4. Xc nh bc lng v An nh mc lng 1/ Phn tch cng vic: Phn tch cng vic l bc u tin trong quy trnh xy dng mt h thng tin lng, tin cng. Phn tch cng vic gip ta thu thp thng tin chnh xc v cng vic, xc nh v rt ra cc c tnh ca mi cng vic khc vi cng vic khc nh th no. Cc thng tin t phn tch cng vic cho ta thy c bc tranh ton cnh v cc cng vic trong t chc. Phn tch cng vic gip ta nhn dng cng vic trong mi tng quan vi cc cng vic khc. Thng tin thu thp c trong bc phn tch cng vic, trong Bn m t cng vic v Bn tiu chun cng vic c s dng nh gi gi tr cng vic. Phn tch cng vic gip chng ta bit la chn cc cng vic in hnh nh gi. Thng tin t Bn tiu chun cng vic s gip chng ta xc nh cc yu t cn thit nh gi gi tr ca cng vic. Khi chng ta c c mt ci nhn tng qut v cc cng vic trong t chc s bo m hn s hp l trong nh gi cc cng vic. Ngha l kh nng nh gi s cng bng hn. Hay ni khc i mc cng bng trong ni b s tng ln, bi v s so snh cng bng y c tin hnh gia cc cng vic khc nhau ngay bn trong t chc. Trong thc t vic Phn tch cng vic c tin hnh v thng tin t phc v cho nhiu ni dung ca Qun tr Ngun nhn lc. 2/ Xc nh Ga tr cng vic: nh gi Ga tr cng vic l o lng gi tr v tm quan trng ca cng vic da trn nhiu yu t. Cng vic l mt yu t chnh quyt nh v nh hng n tin lng v i ng . V vy, cc cng ty lun quan tm n vic nh gi cc gi tr thc ca cng vic. Mc du chng ta khng th o lng gi tr ca cc cng vic mt cch chnh xc, nhng chng ta c th nh gi cng vic mt cch khch quan v hp l da trn cc tiu chun r rng. nh gi cng vic nhm o lng gi tr v tm quan trng ca cng vic da trn cc yu t thng thng (k nng, trnh chuyn mn, s c gng, iu kin lm vic ). Nh vy nh gi cng vic cp n ngh nghip, cng vic ch khng cp n ngi gi chc v, ngh nghip . Cc phng php nh gi cng vic:
Trang 113

a. Phng php xp hng : y l phng php n gin nht trong cc phng php nh gi cng vic. C 3 cch sp xp: a.1 Sp xp trc tip l s sp xp mi cng vic theo th t t cng vic c gi tr nht ti cng vic t c gi tr nht theo mt vi tiu chun chung v ni dung hoc gi tr ca cng vic. a.2 Sp xp gin tip cng l sp xp cng vic theo mt vi ch tiu v ni dung hoc gi tr ca cng vic. Tuy nhin, trong phng php ny, cng vic quan trng nht c xp u, cng vic t quan trng nht xp th hai, cng vic quan trng th nh c xp th ba, cng vic t quan trng th nh c xp th t. C nh vy cho n khi no xp ht mi vic. Cch sp xp ny c coi l ng tin cy hn cch sp xp trc tip. Bi cch sp xp ny buc cc ngi ta phi cn nhc k cng hn khi nh gi. a.3 Sp xp so snh tng i gm vic so snh cc cp cng vic theo mt vi ch tiu chung v gi tr hoc ni dung cng vic. Theo phng php ny, mi cng vic c so snh vi tng cng vic khc s dng phng php ma trn. Loi cng vic no thng nhiu nht trong cc so snh c coi l cng vic quan trng nht, cng vic thng nhiu tip theo c xp quan trng tip theo, c nh vy cho n ht. Phng php so snh tng cp nhn chung l ng tin cy hn cc phng php trn; tuy nhin, phng php ny i hi phi tin hnh nhiu php so snh nn kh s dng nu phi so snh trn 10 -15 cng vic. Phng php xp hng tng i ph bin trong nh gi cng vic, v phng php ny kh nhanh v r tin. Nhng y l phng php ch quan nht v t tin cy nht v ch tiu dng sp xp thng khng c nu ra r rng. b. Phng php xp loi cng vic : Phn loi cng vic cng l phng php nh gi tng th cng vic. N gm nhiu bc khc nhau: Th nht, mt bng phn loi cc cng vic khc nhau c thit da trn mc khc nhau v nhim v, trch nhim v k nng m cng vic i hi. M t tng loi cng vic trong bng phn loi. Sau m t cng vic c th c i chiu vi m t ca tng loi cng vic trong bng phn loi v sau c xp vo loai thch hp. Ngha l nu cng vic ph hp vi m t ca mt loi cng vic trong bng xp loi c xp vo loi ny. Theo cch ny, nhng cng vic ging nhau c xp vo mt nhm cng vic, trong khi nhng cng vic khc nhau c xp vo cc loi khc nhau.

Phng php ny khch quan hn phng php xp hng bi cc cng vicc so snh vi mt tiu chun tuyt i (ngha l, m t ca mt loi cng vic); tuy nhin vic nh gi cng cha tht s chnh xc. c. Phng php cho im : Khc vi phng php nh gi trn tng th cng vic ni trn, h thng im l s nh gi m trong n v phn tch l cc mt ca cng vic. Theo phng php ny, ngi nh gi khng cn phi suy ngh ton b cng vic khi nh gi. Thay vo , h quyt nh cc yu t ring bit ca tng cng vic. H thng im bao gm cc bc sau y: c.1 Ni dung cng vic c chia lm nhiu thnh phn khc nhau ( cc yu t ring bit ), c gi l cc yu t th lao. Mi yu t th lao l mt kha cnh bt k ca cng vic m t chc mun tr th lao. V d cc yu t th lao ca cng vic bao gm: o iu kin v tr c: phn nh cc yu t tinh thn nh s thng minh, kh nng l lun, c tng tng. o K nng tay ngh o iu kin v th lc: i, ng, ngi, i li, nng vt nng o Trch nhim : bao qut cc phm vi nh vt t , thit b , tin bc, s an ton
Trang 114

o iu kin lm vic: phn nh cc yu t ca mi trng lm vic nh ting n, rung ng, bi, tai nn ri ro Mi yu t c m t r rng rnh mch v c vit ra bng vn bn. c.2 Mi yu t th lao s c chia thnh cc mc khc nhau. Thng thng, cc yu t th lao chia thnh 3-5 mc .Mi ca mt yu t th lao c m t ring. c.3 Xc nh t l phn trm ( t trng ) tm quan trng ca cc yu t th lao cng vic. Thng thng t l nh sau: K nng ( hay hc vn ) chim t l t 40-50% Trch nhim chim t l khong 30% S c gng v th lc t 12-20% iu kin lm vic t 8 12%

c.4 An nh h thng im l 100 hay 500 hoc 1000 . Ti M cc cng ty thng s dng h thng 500 im, ti Php thng s dng h thng 1000 im . Vit nam ngi ta hay s dng h thng 100 im . c.5 Phn b s im cho tng mc ca cc yu t : Nu khong cch im l u th im khong cch c tnh theo cng thc sau : Khong cch im = M-m N-1 Trong : M l im ti a M l im ti thiu N l s mc Sau y bn c th tham kho mt s cch phn b im m ngi ta p dng nh gi cng vic : Bng 1: H thng 250 im , vi 5 mc . Yu t nh hng n Tm quan trng Mc ( im ) tin lng (%) 1 2 3 K nng Trch nhim S c gng iu kin lm vic 40 30 20 10 20 15 10 5 32 24 16 8 48 36 24 12 72 54 36 18

4 100

5 75 50 25

Bng 2 : H thng 400 im , vi 5 mc Yu t th lao Trch nhim K nng C gng Mc 1 30 20 20 Mc 2 60 40 40 Mc 3 90 60 60 Mc 4 120 80 80 Mc 5 150 100 100
Trang 115

iu kin lm vic

10

20

30

40

50

v d ny yu t trch nhim li c nh gi cao hn k nng. Bng 3: H thng 500 im, vi 5 mc Cc yu t cng vic 1. Hc vn 2. Trch nhim 3. Th lc 4. K lm vic T trng 50% 30% 12% 8% Mc 1 50 30 12 8 2 100 70 24 24 3 150 110 36 40 4 200 150 48 60 5 250

Bng 4 : H thng 500 im vi 5 mc Cc yu t A. K nng 1. Trnh hc vn 2. Kinh nghim 3. Oc sng kin B. Sc c gng 4. Nhu cu th lc 5. Nhu cu v th lc C. Trch nhim 6. Trang thit b 7. Vt t hoc SP 8. An ton vi ngi khc 5 5 5 10 10 10 10 15 15 15 15 20 20 20 20 25 25 25 25 10 5 20 10 30 15 40 20 50 25 14 22 14 28 44 28 42 66 42 56 86 56 70 110 70 Mc 1 Mc 2 Mc 3 Mc 4 Mc 5

9. i vi cng vic ngi 5 khc D. iu kin ca cng vic 10. Cc iu kin lm vic 11. Nhng ri ro c th 10 5

20 10

30 15

40 20

50 25

Bng 5 : H thng 1000 im , vi 4 mc Cc yu t 1. Trch nhim a/ V s an ton vi ngi khc 25 50 75 100

Trang 116

Cc mc 1 2 3 4

b/ V trang thit b c/ Gip ngi thc tp d/ V cht lng sp v dch v 2. Nng lc a/ Kinh nghim b/ Trnh o to v gio dc 3. S c gng n lc a/ V th lc b/ V tr lc 5. iu kin lm vic a iu kin bt li b/ iu kin nguy him Tng cng

20 5 20 45 25 25 35 20 20 240

40 20 40 90 50 50 70 40 40 490

60 35 60 135 75 75 105 60 60 740

80 50 80 180 100 100 150 80 80 1000

Khi nh gi cng vic ta nn xc nh mc ca cc yu t v t quyt nh mc im. V d trong bng 5, v s an ton vi ngi khc mc 1 s c s im trong khong t 1-25, cn mc 2 s c s im trong khong t 26 n 50 v.v. (v nu yu cu khng t ra th s cho im 0). Trong thc t ngi ta c th xy dng nhiu yu t nh hng n th lao v thit k h thng im ph hp vi yu cu, mc tiu ca t chc tin lng m t chc mong mun. Sau y l mt v d: CHC NNG Cc nhn t Hc tp Kinh nghim nh gi Trch nhim K nng Ch ng S gim st N Lnh o v kim N tra Lp k hoch v t N chc TNG CNG A Mc 2 1 1 1 1 1 im 14 1 2 2 4 5 28 B Mc 3 4 2 2 2 2 1 N N im 20 12 9 4 6 7 5 63 C Mc 3 1 1 1 2 1 N N N 36 im 20 1 2 2 6 5 D Mc 3 7 3 3 3 2 2 N N im 20 33 18 8 10 7 11 107

Khi nh gi gi tr cng vic ngi ta thng ch nh gi trn c s ca cc yu cu ti thiu, tuy nhin ta nn nh gi c cho nhng yu cu ti a (tc l yu cu nn c). Vic nh gi c cho yu cu nn c (ti a) s c th gip ta sau ny xc nh s bc cho ngch cng vic . 3/ Nhm cc cng vic tng t vo mt ngch lng :
Trang 117

Ngch lng l vic lp nhm cc cng vic tng t nh nhau vo mt nhm nhm n gin ha h thng tin lng. Thay v thit lp mi ngch lng cho mt cng vic, chng ta c th thit lp ngch lng cho nhng cng vic c h s gi tr gn nhau. Nh vy thay v phi thit lp hng trm ngch lng cho cc cng vic ca doanh nghip chng ta c th rt xung khong 5-15 ngch lng (ty theo quy m ca doanh nghip). n gin ha, d hiu l mt trong nhng nguyn tc m cc nh lm lng lun phi hng n. thc hin vic phn ngch, trc ht, ta cn phi ln danh sch tt c cc cng vic trong doanh nghip v kt qu nh gi gi tr cng vic cho tng v tr. Sau xc nh v nhm cc v tr cng vic c tng s im gi tr cho yu cu ti thiu gn nh nhau vo mt nhm. Ta c v d minh ha v nhm ngch lng nh sau : V tr Th k Nhn vin sn xut Nhn vin nhn s Nhn vin bn hng Tr l hnh chnh Th my lnh ngh Trng phng sn xut Ta cn phi xc nh s lng ngch lng ph hp vi doanh nghp mnh v sau m t cc tiu ch ca mi ngch cng vic. Cc tiu ch phn bit cc ngch cng vic phi c tnh khi qut v m t c cc trch nhim chung ca mt ngi trong mi ngch cng vic. Nhn chung, mt doanh nghip ln hn c nhiu cng vic hn s c nhiu ngch cng vic hn so vi mt doanh nghip nh. T v d trn ta c th xc nh bng phn ngch cng vic nh sau: Ngch cng vic V- Ch nghip Tiu ch 2) Lp k hoch chin lc Nhm cng vic Nhn vin khng lnh ngh Nhn vin vn phng lnh ngh Nhn vin k thut lnh ngh Ngi gim st Trng phng/ b phn

doanh 1) Gim st nh hng doanh nghip

IVTrng 1) Lp k hoch, xem xt v quyt nh cc vn quan trng phng/b phn 2) Qun l cc b phn hoc cc nhm nhn vin III- Ngi gim st 1) Lp k hoch, xem xt v quyt nh cc vn vn hnh 2) Gim st cc nhn vin khc II- Nhn vin lnh 1) Thc hin cc cng vic i hi phi c o to chnh thng v ngh phi c kinh nghim I- Nhn vin khng 1) Thc hin cc cng vic thng xuyn v lp i lp li lnh ngh 2) Thc hin cc cng vic khng i hi o to chnh thng Theo v d trn, nhm cng vic ca nhn vin vn phng lnh ngh (bao gm th k, tr l hnh chnh, nhn vin sn xut, nhn vin nhn s v nhn vin bn hng) v nhm cng vic ca nhn vin k thut lnh ngh (gm th my lnh ngh ) c th b tr chung vo mt ngch lng l ngch II : Ngch nhn vin lnh ngh . 4/ Xc nh bc lng v An nh mc lng: a/ Xc nh bc lng :

Trang 118

 mi ngch lng nn c mt s lng bc lng nht nh to ra s bin thin cn thit t mc lng ti thiu n mc ti a trong ngch . S bin thin to ra s khc bit nhm bo m tnh hp l cng bng v tnh kch thch nhn vin. Mc nng lng c th xc nh cho tng c nhn bo m rng: khi nhng ngi c kinh nghim v hiu qu cng vic khc nhau th nhn nhng mc tng khc nhau. iu ny cng th hin rng: mc d u vo cn thit cho cng vic l nh nhau, nhng nu cc nhn vin th hin s n lc khc nhau t c cc mc hiu qu khc nhau, th h s c tr lng tng xng. S lng cc bc lng trong ngch lng thng ph thuc vo cc yu t sau: Quan im tr lng ca t chc: nu ta c quan im tr lng mang tnh qun bnh th s lng bc lng s nhiu. Ngc li, nu c nh tr lng cch bit nhm to ra tnh kch thch cao th s lng bc lng s t. S chnh lch gia im gi tr cng vic ti thiu v im gi tr cng vic ti a. Nu s chnh lch l ln th s bc nn nhiu v ngc li. Trong trng hp khng xc nh im gi tr ti a th c th so snh vi im gi tr ti thiu ca ngch sau lin k. Yu cu v o to v phc tp lao ng trong ngch. Ngch c yu cu trnh o to thp, lao ng gin n c s bc nhiu hn ngch c yu cu trnh o to cao.

Ni chung s lng bc lng trong mt ngch lng nn trong khong t 5-10 bc. D sao s kch thch t bc lng cng khng cao bng vic thng ngch. M vic nng bc khng qu kh khn, c nhng cng ty p dng chnh sch 6 thng l nng ln mt bc. V vy ch khong 5 nm l nhn vin c th t tt nh ngch . iu kh khn l lm sao c th vn ln ngch cao hn , buc nhn vin phi n lc hc tp , tch ly kinh nghim , phn u khng ngng thi ln ngch hay c bt thng tin v tr cao hn . b/ An nh mc lng : Mt trong nhng nguyn tc quan trng nht trong tr lng l phi bo m s cng bng . S cng bng khng ch vi bn trong m c vi bn ngoi. Nu vic nh gi cng vic nhm ch yu bo m s cng bng bn trong th vic quyt nh mc lng cn tnh n s cng bng vi bn ngoi . S so snh cng bng c tin hnh trong giai on ny gia nhng cng vic tng t cc t chc khc nhau. Mc ch l to nn mt t l chi tr c th cnh tranh vi bn ngoi. to thun li cho kh nng cnh tranh, phn ln cc t chc xc nh mc th lao cho cc cng vic ca h tng ng (nhng khng nht thit phi ging ) vi mc lng m cc i th cnh tranh tr cho nhn vin ca h . Cc cng vic c cng gi tr (hay u vo) i vi cc t chc khc nhau cn phi c tr lng (u ra ) tng t ( nhng khng nht thit phi bng ). n nh mc lng ph hp c kh nng cnh tranh t chc cn phi: Nghin cu mc lng ca cc i th cnh tranh Quyt nh chin lc mc lng An nh mc lng bc 1 v cc h s lng Nghin cu mc lng ca cc i th cnh tranh: Trc ht, t chc cn phi xc nh ai l i th cnh tranh thch ng v ai s c a vo cuc iu tra ca t chc? Mt t chc c th tp trung vo cc i th cnh tranh trn th trng sn phm hay dch v hoc i th cnh tranh trn th trng nhn cng. Cc i th cnh tranh trn th trng sn phm, dch v bao gm nhng doanh nghip cng ngnh c cnh tranh vi t chc trong vic bn nhng sn phm hay dch v tng t. Cc t chc tp trung vo vic kim sot gi ca cc sn phm hoc dch v thng a nhng i th cnh tranh trn th trng sn phm hoc dch v vo danh sch iu tra ca h. Cc i th cnh tranh trn th trng nhn cng chn nhng doanh nghip ang cnh tranh vi hng v nhng nhn cng c cng trnh . Cc i th cnh tranh ny t khi hn ch phm vi cnh tranh trong cng ngnh kinh doanh. Ngha l h khng nht thit kinh doanh cng lnh vc vi t chc. Thc t l, cc i th cnh tranh trn th trng nhn lc ca mt cng ty s thay i khi tay ngh ca nhn vin tng ln. Ngha l, mt t chc s phi cnh
Trang 119

tranh vi mt nhm cc t chc trn th trng nhn lc ti ch v cng nhn sn xut, nhn vin vn phng; vi mt nhm khc trong th trng nhn cng ti ch v cng nhn k thut, v mt nhm khc na trn th trng nhn cng trong nc v quc t v cc nh khoa hc, cc k s, cc nhn vin qun l v cc thnh vin ca hi ng qun tr. Mt vn na cn t ra l cn phi a bao nhiu i th cnh tranh vo cuc iu tra? tr li cu hi ny t chc cn phi tin hnh phn tch gi thnh v hiu qu ca vic nghin cu iu tra. Vic tng s i th cnh tranh trong cuc iu tra s lm tng chnh xc ca kt qu iu tra nhng iu chc chn s lm tng gi thnh cuc iu tra . V vy t chc cn phi cn nhc mt s cn i ph hp gia gi thnh v li ch. Loi cng vic no cn phi a vo cuc iu tra? R rng khng phi tt c cc cng vic u cn phi a vo iu tra. V nh vy s lm gia tng thi gian v tin bc cng nh lm tng s phc tp gy kh khn cho cc quyt nh sau ny. Thng thng, ch c nhng cng vic ph bin mi a vo cc iu tra lng . l nhng cng vic ph bin bn trong t chc v c th trng c iu tra. Cc s liu m cuc iu tra cn phi thu thp bao gm: Thng tin lin quan n tnh cht ca t chc (v d: tnh trng ti chnh, quy m ca t chc, cu trc, gi tr tn tui). Cc thng tin lin quan ti h thng th lao ca t chc (v d: lng c bn, cc khon thng, lng sn phm, li nhun). Thng tin lin quan ti mc tr v cc thng tin nhn s ca nhn vin ( v d: lng c bn, lng chc v, thng, thi gian tng lng, li ch, gi lm vic, cc k nng i hi )

Cng ty c th c chuyn vin n trc tip cc doanh nghip lin h ly s liu nghin cu. Tuy nhin, phng cch ny tng i tn km v tn nhiu thi gian. Hn na Vit nam vic trc tip ly s liu v lnh vc ny l khng d dng do cc doanh nghip lun mun bo mt nhng thng tin loi ny. Theo cch gin tip, cng ty nh cc c quan lin h cung cp thng tin. Ti Vit nam , cc cng ty c th lin h vi S Lao ng , Lin on Lao ng, S Ti chnh, Chi Cc thu, Chi Cc thng k ly cc s liu phc v cho cuc iu tra lng. D kin mc lng hin hnh trong khu vc cn c chuyn v mt tiu ch thng nht: tin lng / gi cng, hay tng thu nhp theo tun. D lng tr theo sn phm th cui cng vn cn chuyn v theo gi cng lao ng tin cho vic so snh. Quyt nh chin lc mc lng: Sau khi tham kho mc lng ti cc cng ty khc, cng ty s quyt nh xem nn p dng chin lc v mc lng ca cng ty mnh bng, cao hn hay thp hn vi mc lng thnh hnh trn th trng. Vic quyt nh mt chin lc lng nh th no ca cng ty thng ty thuc vo Quan im v chnh sch lng bng ca cp lnh o Quy m v gi tr thng hiu ca cng ty Lnh vc sn xut kinh doanh ca cng ty Kh nng ti chnh

+ Nu cng ty p dng mc lng ging nh cc cng ty khc th mc lng thp nht v mc lng cao nht ca cng ty nn ging nh mc lng thp nht v cao nht ang thnh hnh trn th trng i vi cng loi cng vic. Cn cc mc lng trung gian khc trong ngch lng s ty thuc vo s im gi tr trong bn m t tiu chun cng vic hoc theo h s lng m ta xy dng. Cng ty p dng chin lc tin lng ny khi m cng ty mun m bo v tr cnh tranh ca mnh v ng thi duy tr lc lng lao ng trong mi trng cnh tranh. + Cng ty c th p dng chin lc tin lng cao ngha l cng ty n nh mc lng cao hn mc lng thnh hnh. Chin lc tin lng ny c thc hin khi: Cng ty c mt kh nng ti chnh di do.
Trang 120

 Khi m chi ph lao ng chim mt t l nh trong gi thnh. Khi m cng ty c kh nng kim sot th trng c quyn ca mnh chuyn chi ph lao ng sang cho ngi tiu th di hnh thc gi bn cao hn mt cht m khng s b mt khch. Khi m cng ty mun duy tr tiu chun tuyn dng cao nhm thu ht cc nhn vin ti gii ng thi nng cao tinh thn lm vic v mong mun nhn vin lao ng trn mc trung bnh. Trong thc t, chin lc tin lng cao thng cao hn so vi mc trung bnh ca th trng t 10 15%. + Cng ty c th p dng chin lc tin lng thp m khng nh hng n mc tiu ca chnh sch tin lng khi tha mn cc iu kin sau y: Khi cng ty cung cp cho nhn vin nhng khon thu nhp n nh v bo m mt s n nh trong cng vic. Khi cng ty c kh nng cung cp thm nhng khon thu nhp ngoi lng hay nhng khon tr cp tng i rng ri. Khi cng ty thng xuyn to c hi cho nhn vin lm thm gi v v vy khon tin lng thc cao hn. Khi m cng ty c mt mi trng lm vic c nh gi l tt , c nhiu c hi hc hi, o to pht trin v thng tin Trong thc t mc lng p dng i vi chin lc ny nn ch thp hn vi th trng khong t 5 10%. An nh mc lng bc 1 v cc h s lng: T quan im v chin lc tin lng c xc nh ta cn phi xc nh c th v mc lng bc 1 (bc min) v bc ti a (bc max ) cho tng ngch lng. Khi thit k mc lng bc 1 cho cc ngch lng c th p dng theo cc quan im sau: Mc lng bc 1 bng mc lng ti a ca ngch trc lin k ( lng gi u ) Mc lng bc 1 cao hn mc lng ti a ca ngch trc lin k.

Tip theo ta cn phi xc nh h s lng cho tng bc trong ngch. V h s lng hin nay c nhng quan im v cch tnh khc nhau: Trong khu vc nh nc H s lng l s gp bi v tin ca bc no so vi sut lng ti thiu quc gia. V d: Mt ngi no c mc lng l 1.036.800 th ngi c h s lng l 1,92( v sut lng ti thiu hin nay l 540.000 ). Quan im khc cho rng: H s lng l s gp bi v tin lng ca bc no so vi tin lng bc 1 thp nht trong thang lng. Quan im na cho rng: H s lng l s gp bi v tin lng ca bc no so vi tin lng bc 1 trong cng ngch lng. Ta tm ly quan im ny nhm xc nh tng quan v tin lng gia cc bc trong ngch lng. Bi s lng (Bs ) : l t s gia h s lng ca bc cao nht v bc thp nht trong cng ngch lng. Bc M ngch lng cho cc cng vic vn phng v t chc thng dao ng t 15- 25%, ngch lng cho cn b qun l cp thp v cp trung v cc cng vic chuyn mn dao ng t 35-60%, v cho cc cng vic qun l cp cao dao ng t 60-120%. H s tng tuyt i : l hiu s gia 2 h s lng k tip nhau : Hi = Ki Ki-1 y : Hi - l h s tng tuyt i Ki - l h s lng bc I
Trang 121

T y s c mt s khi nim lin quan:

Tc dng : ch r mc tng lng ca nhn vin bc sau cao hn bc trc bao nhiu ln. Khi thit k ngch lng ngi ta c th thit k theo kiu hs tng u n , ly tin hoc ly thoi. Trong h s tng u n thng c s dng nht. Mc tng gia cc bc trong trng hp ny c tnh theo cng thc sau:
Bs N 1

M =

y: Bs - Bi s ca ngch lng N - S bc trong ngch lng. Sau y ta c v d minh ha : Ngch I Bc lng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 820.000 836.400 852.800 869.200 885.600 902.000 918.400 934.800 951.200 967.600 951.200 979.736 1.008.272 1.036.808 1.065.344 1.093.880 1.122.416 1.150952 1.169.976 1.198.512 1.198.512 1.258437 1.318.362 1.378.288 1.438.214 1.498140 1.558.065 1.558.065 1.667.129 1.776194 1.885.259 1.994.323 1.994.323 2.193.755 2.393.188 II III IV V

Thang lng trn c 5 ngch, mi ngch c s lng bc khc nhau. Ngch I c 10 bc c thit k theo kiu h s tng u n vi Hi = 0,02 v mc tng l 16400 ng. Bi s ca ngch lng ( m ca ngch lng) l 1,18 ( ngha l bc cao nht trong ngch lng hn bc thp nht trong ngch lng l 18% ) . Ngch II c thit k theo kiu gi u (lng bc thp nht ca ngach II bng mc lng cao nht ca ngch I). Ngch II cng c thit k theo kiu h s tng u n vi Hi = 0,03. v.v Ta c th tham kho mt bng lng trong khu vc nh nc: Bng lng vin chc chuyn mn, nghip v, tha hnh, phc v trong cc doanh nghip Chc danh 1. Chuyn vin cao cp , kinh t vin cao
Trang 122

H s 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

cp, k s cao cp 2. Chuyn vin chnh, 4,5 kinh t vin chnh 7 3. Chuyn vin, kinh t vin, k s 4. Cn s, k thut vin 5. Nhn vin vn th 6. Nhn vin phc v 1,7 8 1,4 6 1,2 2 1,0 0 2,0 2 1,5 8 1,3 1 1,0 9 3,82 3,2 6 3,5 4 2,26 1,70 1,40 1,18 4,10 2,50 1,82 1,49 1,27 2,7 4 1,9 4 1,5 8 1,3 6 2,9 8 2,0 6 1,6 7 1,4 5 4,3 8 4,6 6 3,23 2,18 1,76 1,54 2,3 0 1,8 5 1,6 3 3,4 8 2,4 2 1,9 4 1,7 2 4,8 6 5,15 5,44

2,5 5 2,0 3 1,8 1

2,6 8 2,1 2 1,9 0

Cc bn lu rng trong khu vc Nh nc H s lng c tnh so vi mc lng ti thiu quc gia . Khi thit k thang , bng lng cc nh lm lng ch xy dng h s lng cn mc lng c xc nh theo cng thc : Si = Sti thiu * Ki Si - l sut lng mc ( bc ) i Sti thiu - Sut lng ti thiu Ki - H s lng mc ( bc ) i III/ Cc hnh thc tin lng: Mt cch chung nht c 2 hnh thc tin lng. l: Tin lng tr theo thi gian Tin lng tr theo sn phm

1/ Tin lng tr theo thi gian: Tin lng m ngi lao ng nhn c s ph thuc vo thi gian lm vic v n gi lng trong mt n v thi gian. Phm vi p dng ca hnh thc tin lng ny: Ap dng cho nhng nhn vin thc hin cc cng vic khng th nh mc lao ng mt cch chnh xc c. Khi cng vic c thc hin bng my mc theo dy chuyn hoc mc c gii ha v t ng ha cao. Khi sn xut a dng (theo n t hng vi s lng nh hoc sn xut c tnh tm thi). Khi cng vic i hi tnh chnh xc v cht lng cao.
Trang 123

Khi sn xut c nhng gin on ngng tr m cha th khc phc c. Ap dng cho nhng cng vic c tnh cht c bit i hi tnh sng to cao. Khi cng vic nh hng trc tip n tnh mng ca ngi khc.

u im ca hnh thc tr lng theo thi gian: - Tr lng theo thi gian rt d tnh ton v bo m cho nhn vin mt khon tin thu nhp nht nh trong thi gian lm vic. Ngy nay tin lng tr theo thi gian c p dng rt rng ri trn th gii v yu t cht lng v chnh xc ngy cng c ch trng cng nh mc c gii ha v t ng ha ngy cng cao. Hn ch: Tin lng tr theo thi gian cha thc s gn cht gia thu nhp vi kt qu lao ng. N lm ny sinh cc yu t bnh qun ch ngha trong tr lng. khc phc hn ch trn ngi ta p dng hnh thc tin lng c thng. Tin thng ng vai tr khuyn khch ngi nhn vin nng cao hiu nng lm vic. Bn cnh cn tng cng cng tc qun l thng xuyn kim tra n c vic thc hin cng vic ca nhn vin. 2/Tin lng tr theo sn phm: L hnh thc tin lng m tin lng ngi lao ng ph thuc vo s lng sn phm (hay khi lng cng vic) h lm ra v n gi tr cho mt n v sn phm. Hnh thc tin lng ny to s kch thch cao i vi ngi lao ng, ng vin mnh m h hon thnh tt nhim v c giao. N cng khuyn khch nhn vin hc tp, nng cao trnh lnh ngh qua tng nng sut lao ng nh m tin lng c tr cao . Tuy nhin tin lng tr theo sn phm c th khng khuyn khch vic tit kim nguyn vt liu, bo v my mc thit b v c th lm gim tnh tp th gia cc nhn vin. iu kin thc hin tr lng theo sn phm bao gm: Kt qu ca lao ng phi th hin bng s o t nhin. C th thng k kt qu lao ng mt cch hiu qu. C nh mc lao ng mt cch chnh xc. Xc nh ng sut lng cp bc tr cho cng vic .

Ty theo c im t chc sn xut kinh doanh ca doanh nghip m c nhiu cch tr lng sn phm khc nhau. Cc ch tin lng sn phm thng l: 2.1 Tin lng sn phm trc tip c nhn: Ch tin lng ny p dng i vi cng nhn hot ng tng i c lp, to ra nhng sn phm tng i hon chnh v i hi c nhng mc lao ng p dng cho tng c nhn . Tin lng sn phm trc tip c nhn c xc nh nh sau: Lsp =G x Q Trong : G : l n gi sn phm Q : l S sn phm m ngi lao ng lm c. n gi sn phm c th c xc nh nh sau: G = ( Lcb + PC )/ Msl
Trang 124

Hoc: G = ( Lcb + PC ) x Mtg y: Lcb : Lng cp bc ca cng vic ( mc lng tr cho cng vic ) PC : Ph cp mang tnh lng cho cng vic . Msl : Mc sn lng Mtg : Mc thi gian . Ch tin lng ny gn trc tip tin lng ca tng c nhn vi kt qu lao ng ca bn thn h, do to ra s khuyn khch cao i vi ngi lao ng nhm nng cao nng sut lao ng. Tuy nhin ch tin lng bc l r nht nhng nhc im ca hnh thc tr lng theo sn phm. l: cng nhn t quan tm n vic bo v my mc thit b, khng ch n tit kim vt t, nguyn vt liu, v khng quan tm n kt qu chung ca tp th . V vy khi p dng ch tin lng ny doanh nghip cn phi c nhng quy nh cht ch nhm hn ch nhng nh hng khng tt ca ch tin lng ny. 2.2 Ch tin lng sn phm c thng: y l ch tin lng sn phm c nhn kt hp vi hnh thc tin thng khi cng nhn hon thnh vt mc sn lng quy nh. Tin lng sn phm c thng c xc nh nh sau : Lspthng = Lsp + ( mh/100 x Lsp ) Trong : h : l phn trm hon thnh vt mc sn lng . m : l % tin thng so vi lng sn phm cho 1% hon thnh vt mc sn lng . Ch tin lng khuyn khch cao cng nhn hon thnh vt mc quy nh, nh vy m c hng thm tin thng vt mc. Ch tin lng ny khi p dng cn tnh cho c thng trnh tnh trng trong thng cng nhn khng t mc m vn c hng tin thng. 2.3 Ch tin lng ly tin: Ch tin lng ny th n gi tin lng cho mt n v sn phm s c tng ly tin theo mc hon thnh vt quy nh . Cng thc tnh tin lng ca ch ny nh sau: Lsplt = G xQ + Glt x (Q Msl) Trong : Glt l n gi tr thm cho nhng sn phm vt mc quy nh. Ch tin lng c tc ng khuyn khch rt mnh m cng nhn hon thnh vt mc quy nh. Tuy nhin ch ny c th lm cho vic tng tin lng nhanh hn tc tng ca nng sut lao ng. V vy ch tin lng ny t c p dng trong cc doanh nghip . Ch tin lng ny thng ch c p dng trong nhng khu trng yu hoc nhng khu yu km cn phi tng tc trong mt thi gian ngn.
Trang 125

2.4 Ch tin lng sn phm gin tip: Ch tin lng ny thng p dng tr lng cho cng nhn ph lm nhng cng vic phc v cho cng nhn chnh. Ch tin lng ny nhm khuyn khch cng nhn ph phc v tt hn cho cng nhn chnh m mnh c trch nhim phc v. Ch tin lng ny th tin lng ca cng nhn ph s ph thuc vo vic sn lng m cng nhn chnh lm ra c. Lspgt = Gpv x Q Trong : Gpv - l n gi sn phm phc v Q s sn phm m cng nhn chnh t c . Cn Gpv c xc nh nh sau: Gpv = Lcbpv / Msl hoc Gpv = Lcbpv x Mtgpv y : Lcbpv lng cp bc cng vic phc v. 2.5 Ch tin lng sn phm tp th: Ch tin lng ny thng c p dng vi nhng cng vic cn phi c mt nhm cng nhn mi hon thnh c (v cng vic i hi nhng yu cu chuyn mn khc nhau) hoc mt nhm ngi thc hin mi c hiu qu . Chng hn nh lp rp my mc thit b, xy dng cc cng trnh Vi ch tin lng ny th tin lng ca mi ngi ph thuc vo kt qu hot ng chung ca nhm v sc ng gp ca h vo kt qu chung . Khi thc hin ch tin lng ny cn lu 2 vn : Tnh tin lng sn phm chung ca tp th: Lsptt = G x Q Trong : G l tin lng tr cho tp th lao ng khi thc hin mt n v sn phm. Q l Sn lng chung ca tp th . n gi sn phm tr cho tp th c th tnh theo 2 cch G = Tng Lcb nhm / Msl nhm G = Mtg x MLbq y : MLbq Mc lng bnh qun ca nhm . Phn phi lng cho cc thnh vin trong nhm Tin lng ca mi cng nhn c tnh ton da vo cc yu t sau y: Lng cp bc m cng nhn m nhn Thi gian lm vic thc t ca tng cng nhn

C nhng phng php chia lng c th nh sau: + Phng php: Dng h s iu chnh
Trang 126

V d: Mt nhm cng nhn lp rp my vi mc sn lng quy nh l 5 sn phm / ngy .Trong thng nhm lp rp c 150 sn phm. Thi gian lm vic thc t ghi nhn nh sau: Cng nhn 1 A B C D Bc lng 2 2 3 5 6 Mc lng / gi 3 3.238 3.668 4.148 4.687 S gi lm vic thc Ghi ch t 4 172 175 167 176 5

Ch lm vic theo quy nh l 8 gi / ngy v 22 ngy / thng. Tnh tin lng cho mi thnh vin? Trc ht ta cn phi tnh n gi tr lng cho 1 sn phm: G = ( 3.238 + 3.668 + 4.148 + 4.687 ) x8 gi/ 5 sn phm =25.186 ng / sn phm Tin lng ca c nhm trong thng l: Lsptt = 25.186 x 150 = 3.777.900 Tip theo chia lng cho tng nhn vin: Bc 1 : Tnh tin lng theo cp bc v thi gian thc t ca tng cng nhn : Cng nhn A : 3.238 x 172 = 555.216 Cng nhn B : 3.668 x 175 = 641.900 Cng nhn C : 4.148 x 167 = 692.716 Cng nhn C : 4.687 x 176 = 824.912 Cng : Bc 2 : Xc nh h s iu chnh : Hc = 3.777.900 : 2.714.744 = 1,391 Bc 3 : Tnh tin lng thc lnh cho mi cng nhn thng qua h s iu chnh : Cng nhn A : 555.216 x 1,391 = 772.306 ng . Cng nhn B : 641.900 x 1,391 = 892.883 ng . Cng nhn C : 692.716 x 1,391 = 963.569 ng . Cng nhn C : 824.912 x 1,391 = 1.147.453 ng . Cng : + Phng php: Dng gi h s Bc 1: Tnh i s gi lm vic thc t ca cc cng nhn khc nhau thnh s gi thc t ca cng nhn bc 1 . thc hin c iu ny ta cn phi bit h s lng ca cc bc m cng nhn tham gia lm vic trong nhm.
Trang 127

2.714.744

3.776.211

Trong v d trn , h s lng ca cng nhn A l : 1,14 Cng nhn B l : 1,29 Cng nhn C l : 1,46 Cng nhn D l : 1,65 . D s gi quy i ca cc cng nhn tham gia lm vic nh sau: Cng nhn A l : 172 gi x 1,14 = 196,08 gi bc 1. Cng nhn B l : 175 gi x 1,29 = 225, 75 gi bc 1 Cng nhn C l : 167 gi x 1,46 = 243,82 gi bc 1 Cng nhn D l : 176 gi x 1,65 = 290,04 gi bc 1 Cng : = 955,69 gi bc 1

Bc 2 : Tnh tin lng nhn c cho mi gi quy i : 3.777.900 ng : 955,69 gi = 3.953 ng / gi . Bc 3 : Tnh tin lng thc lnh cho cc cng nhn : Cng nhn A l : 3.953 ng x196,08 =775.104 ng . Cngnhn B l : 3.953 ng x 225,75 = 892.389 ng . Cng nhn C l : 3953 ng x 243, 82 =963.820 ng . Cng nhn D l : 3953 ng x 290,04 = 1.146.528 ng . Cng : = 3.777.841 ng .

2.6 Ch tin lng khon: Ch tin lng ny thng c p dng cho nhng cng vic m nu giao tng chi tit, b phn s khng c li m phi giao ton b khi lng cng vic cho ngi lao ng trong mt khong thi gian no phi hon thnh mi c hiu qu. Ch tin lng ny thng c p dng trong cc nghnh nh xy dng c bn, nng nghip V thc cht ch tin lng khon l mt dng c bit ca hnh thc tin lng sn phm. n gi khon c th c tnh cho 1m2 din tch (trong xy dng c bn), cho 1hec-ta (trong nng nghip) Ch tin lng ny s khuyn khch mnh m ngi lao ng hon thnh cng vic trc thi hn. Khi giao khon nhng ch tiu khon thng bao gm: n gi khon Thi gian hon thnh Cht lng sn phm hay cng vic Lgkhon = G khon x Khi lng cng vic hon thnh. Ch tin lng ny c th p dng cho c nhn hoc tp th. Nu i tng nhn khon l tp th th khi phn phi tin lng cho c nhn s ging nh ch tin lng tp th. iu cn ch l khi xy dng n gi khon bo m chnh xc cn phi t m, cht ch. S khc bit ch tin lng ny vi ch tin lng sn phm trc tip c nhn l ngi ta khng kim sot thi gian lm vic ca ngi lao ng m min sao h hon thnh cng vic theo ng hn nh l c. V khi hon thnh khi lng khon ngi lao ng khng nht thit phi lm thm.
Trang 128

2.7 Ch tin lng hoa hng : y l mt dng ca tin lng khon; m ngi ta gi l khon theo doanh s. Tin lng hoa hng thng c p dng cho nhn vin bn hng hay nhng ngi lm mi gii bn hng. Tin lng hoa hng thng c xc nh qua 2 cch sau: TLhoa hng = TLc nh + %hoa hng x Doanh s bn. TLhoa hng = % hoa hng x Doanh s bn . Cho n nay vn cha c cn c tht s khoa hc xc nh % hoa hng. T l hoa hng thng da vo cc cn c sau y: V tr a l ni bn hng. Loi hng ha bn. Mc cnh tranh ca sn phm bn.

Trn y l l nhng hnh thc, ch tin lng ch yu m cc doanh nghip thng p dng. Tuy nhin trong thc t cc phng php tr cng thng a dng v cc doanh nghip c th p dng mt cch linh hot ty thuc vo nhng iu kin c th ca mi doanh nghip .C th ni s khng th c mt phng php tr cng no c coi l hon ho, v vy mi doanh nghip cn xut pht t thc t ca mnh la chn cc hnh thc, ch tr lng sao cho ti u.

Trang 129