Tl1 Content

GV: TS.
V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK
1.
Khi qut tnh hnh xut nhp khu Vit Nam
Biu 1.1: Kim ngch xut khu, nhp khu v cn cn thng mi ca Vit Nam t nm 2005 n nm 2010 v 6 thng u nm 2011
Bng 1.1: Kim ngch xut khu, nhp khu theo chu lc trong 6 thng u nm 2011
Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu
1/132
GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK
1.1.
Tnh hnh xut khu t nm 2007 n thng 9/2011

Tnh hnh xut khu nm 2007
Gi tr hng ha xut khu nm 2007 c tnh t gn 48,4 t USD, tng 21,5% so vi nm 2006, trong tt c cc mt hng ch yu u tng (k c xut khu du th tng 2,6%, do gi tng). C 10 mt hng xut khu t gi tr trn 1 t USD l: Du th 8,5 t USD, dt may 7,8 t USD, giy dp gn 4 t USD, thy sn 3,8 t USD, tng 12,9%; sn phm g 2,4 t USD, tng 22,3%; in t my tnh 2,2 t USD, tng 27,5%; c ph 1,8 t USD, tng 52,3%; go 1,4 t USD, tng 13,9%; cao su cng t 1,4 t USD, tng 8,8%; than trn 1 t USD, tng 11,3%. Th trng xut khu hng ha tip tc pht trin, hu ht cc th trng ln u tng so vi nm trc. Nm 2007 c 10 th trng t gi tr xut khu trn 1 t USD, trong M 10 t USD, tip n l EU 8,7 t USD; ASEAN 8 t USD; Nht Bn 5,5 t USD v Trung Quc 3,2 t USD. Bn cnh , trong nm 2007 mt s th trng c xu hng gim nh Australia, Iraq.
Kim ngch hng ha xut khu thng 12/2008 c tnh t 4,9 t USD, tng 16,2% so vi thng trc ch yu do sn lng du th khai thc tng, mc tiu th hng dt may mnh hn vo thng cui nm v lng go xut khu tng tr li. Tnh chung c nm 2008, kim ngch hng ha xut khu c tnh t 62,9 t USD, tng 29,5% so vi nm 2007, bao gm khu vc c vn u t nc ngoi (k c du th) t 34,9 t USD, tng 25,7%, ng gp 49,7% vo mc tng chung ca xut khu; khu vc kinh t trong nc t 28 t USD, tng 34,7%, ng gp 50,3%. Trong tng kim ngch hng ha xut khu nm 2008, nhm hng cng nghip nng v khong sn chim t trng 31%, nhm hng nng sn chim 16,3%. Nhn chung, kim ngch xut khu nm 2008 ca cc loi hng ha u tng so vi nm 2007, ch yu do gi trn th trng th gii tng. Xut khu du th c tnh t 13,9 triu tn, tng ng 10,5 t USD, tuy gim 7,7% v lng nhng tng 23,1% v kim ngch so vi nm trc do gi du tng cao trong nhng thng gia nm. Hng dt may t 9,1 t USD, tng 17,5% so vi nm 2007; trong Hoa K vn l bn hng ln nht v hng dt may vi 5,1 t USD, tng 14,2% so vi nm 2007; tip n l EU 1,7 t USD, tng 13,8%; Nht Bn 810 triu USD, tng 15,9%.
2/132
Kim ngch xut khu giy dp nm 2008 c tnh t 4,7 t USD, tng 17,6% so vi nm trc, trong hai th trng EU v Hoa K chim t trng trn 74% tng kim ngch xut khu giy dp. Thy sn c tnh t 4,6 t USD, tng 21,2% so vi nm 2007. Th trng EU vn l th trng chnh nhp khu hng thy sn ca Vit Nam, t 1,2 t USD, tng 26,5% so vi nm 2007; tip theo l Nht Bn t 850 triu USD, tng 12,8%; Hoa K 760 triu USD, tng 4,3%; Hn Quc 310 triu USD, tng 12,7%. Xut khu go nm 2008 c tnh t 4,7 triu tn, t 2,9 t USD, tuy ch tng 3,6% v lng nhng tng 94,8% v kim ngch so vi nm trc, do c mc tng k lc v gi xut khu trong nm qua. Nm 2008 c 8 nhm hng/mt hng xut khu t kim ngch trn 2 t USD l: Du th 10,5 t USD; hng dt may 9,1 t USD; giy, dp 4,7 t USD; thu sn 4,6 t USD; go 2,9 t USD; sn phm g 2,8 t USD; in t, my tnh 2,7 t USD; c ph 2 t USD, tng 2 mt hng so vi nm 2007 l go v c ph. Tuy kim ngch hng ha xut khu nm 2008 tng kh cao so vi nm 2007 nhng nu loi tr tr gi ti xut st, thp, vng v yu t tng gi ca 8 mt hng ch yu (du th, than , go, c ph, cao su, ht tiu, ht iu, ch) th kim ngch hng ha xut khu ch tng 13,5%. Trong cc th trng xut khu ca Vit Nam nm 2008, Hoa K l i tc ln nht, c tnh t 11,6 t USD, tng 14,5% so vi nm 2007 vi 5 mt hng ch yu (chim t trng 76% tng kim ngch hng ha xut khu ca Vit Nam sang th trng ny) gm: Hng dt may, du th, g v sn phm g, giy dp, thy sn. Kim ngch hng ho xut khu sang th trng ASEAN tuy c gim trong cc thng cui nm, nhng c tnh c nm vn t 10,2 t USD, tng 31% so vi nm 2007 vi cc mt hng chnh l: Du th, go, thy sn, my tnh, sn phm in t v linh kin. Th trng EU c tnh t 10 t USD, tng 15% so vi nm trc gm cc mt hng truyn thng nh: Hng dt may, giy dp, nng sn, thy sn. Th trng Nht Bn c tnh t 8,8 t USD, tng 45% so vi nm 2007, tp trung ch yu vo cc mt hng: Du th, giy dp, thy sn, my tnh v linh kin, dy v cp in.
Do sc tiu th hng ha trn th trng th gii thu hp, gi c ca nhiu loi hng ha gim mnh nn kim ngch xut khu 9 thng u nm 2009 ch t gn 41,4 t
3/132
USD, gim 14,8% so vi cng k nm trc. Nhng thng cui nm tnh hnh c ci thin r rt. Kim ngch xut khu hng ha thng 11 t gn 4,7 t USD, tng 10,2% so vi cng k nm trc. Thng 12 t mc cao nht trong nm vi 5,25 t USD, tng 12% so vi thng trc v tng 12,5% so vi thng 12 nm trc, ch yu do hu ht cc mt hng xut khu ch lc u tng, trong hng dt may tng 90 triu USD, go tng 80 triu USD; giy dp tng 77 triu USD; c ph tng 67 triu USD; du th tng 33 triu USD. Tnh chung qu IV nm 2009, kim ngch hng ha xut khu tng 7,1% so vi qu IV nm 2008. Nh xut khu qu IV tng cao nn kim ngch xut khu hng ha nm 2009 c tnh t 56,6 t USD, gim 9,7% so vi nm 2008, bao gm: khu vc kinh t trong nc t 26,7 t USD, gim 5,1%, ng gp 23,5% mc gim chung ca xut khu hng ha c nm; khu vc c vn u t nc ngoi (k c du th) t 29,9 t USD, gim 13,5%, ng gp 76,5%. Nu khng k du th th kim ngch xut khu hng ha ca khu vc c vn u t nc ngoi gim 2,2% so vi nm 2008. Kim ngch xut khu hng dt may nm 2009 c tnh t 9 t USD, gim 1,3% so vi nm trc; du th 6,2 t USD (gim 2,4% v lng v gim ti 40% v kim ngch), chim ti 68% mc gim chung ca tng kim ngch xut khu c nm; thy sn t 4,2 t USD, gim 6,7%; giy dp t 4 t USD, gim 15,8%; go t 2,7 t USD (tng 25,4% v lng v gim 8% v kim ngch); g v sn phm g t 2,6 t USD, gim 9,9%; c ph t 1,7 t USD (tng 10,2% v lng v gim 19% v kim ngch); than t 1,3 t USD (tng 29,9% v lng v gim 4,5% v kim ngch). Th trng xut khu mt s hng ha ch yu nm 2009 nh sau: Hng dt may xut khu sang M t 4,9 t USD, gim 3% so vi nm 2008; tip theo l EU t 1,7 t USD, gim 3,1%; Nht Bn 930 triu USD, tng 12%. Th trng chnh ca du th vn l Australia vi 1,5 t USD, gim 55%; Xin-ga-po 1 t USD, gim 37%; Ma-laixi-a 780 triu USD, gim 8%; M 430 tri USD, gim 57%; Trung Quc 420 triu USD, gim 30%. Kim ngch xut khu thu sn sang cc i tc chnh trong nm 2009 u gim, trong EU t 1,1 t USD, gim 5,7 %; M 710 triu USD, gim 3,9%; Nht Bn 760 triu USD, gim 8,4%. Sn phm giy, dp xut khu sang EU nm 2009 c tnh t 1,9 t USD, gim 23,2%; M 1 t USD, gim 2%; Nht Bn 120 triu USD, gim 10,5%.
4/132
Trong nm 2009, 7 th trng xut khu chnh ca hng ha ca nc ta chim gn 80% tng kim ngch xut khu ca c nc, gm: Th trng M c tnh t 11,2 t USD, gim 5,5% so vi nm 2008; EU 9,3 t USD, gim 14,4%; ASEAN 8,5 t USD, gim 16,4%; Nht Bn 6,2 t USD, gim 27,7%; Trung Quc 4,8 t USD, tng 4,9%; Hn Quc 2,5 t USD, tng 15%; Australia 2,2 t USD, gim 48% (ch yu do gi du th gim). ng ch l th trng chu Phi tuy kim ngch c tnh mi t 1,1 t USD nhng pht trin nhanh, gp 8 ln nm 2008.
Kim ngch hng ha xut khu thng 12/2010 c tnh t mc cao nht so vi cc thng trong nm vi 7,1 t USD, tng 6,9% so vi thng trc v tng 29,9% so vi cng k nm 2009, trong cc mt hng tng mnh l: Cao su tng 92,8%; ht iu tng 50,7%; go tng 42,4%. Tnh chung nm 2010, kim ngch hng ha xut khu t 71,6 t USD, tng 25,5% so vi nm 2009, bao gm: Khu vc kinh t trong nc t 32,8 t USD, tng 22,7%; khu vc c vn u t nc ngoi (gm c du th) t 38,8 t USD, tng 27,8%. Nu khng k du th th kim ngch xut khu hng ho ca khu vc c vn u t nc ngoi t 33,9 t USD, tng 40,1% so vi nm 2009. Trong nm 2010, c 18 mt hng t kim ngch xut khu trn 1 t USD (Nm 2009 c 12 mt hng), trong kim ngch xut khu ca nhiu mt hng ch lc tng cao so vi nm 2009 nh: Hng dt may t 11,2 t USD, tng 23,2%; giy dp t 5,1 t USD, tng 24,9%; thy sn 4,9 t USD, tng 16,5%; hng in t my tnh 3,6 t USD, tng 28,8%; g v sn phm g 3,4 t USD, tng 31,2%; go t 3,2 t USD, tng 20,6; my mc, thit b, dng c ph tng 3 t USD, tng 48%; cao su 2,4 t USD, tng 93,7%. Nhn chung xut khu hng ha nm nay c nhiu thun li do n gi nhiu mt hng trn th trng th gii tng cao, trong gi sn v sn phm sn tng 90,7%; cao su tng 81%; ht tiu tng 39,7%; ht iu tng 22,4%; than tng 52,9%; du th tng 33,7%). Nu loi tr yu t tng gi th kim ngch hng ha xut khu nm 2010 c tnh t 64,5 t USD, tng 13,4% so vi nm 2009. C cu kim ngch hng ha xut khu nm nay c s thay i mt s nhm hng so vi nm trc, trong nhm hng cng nghip nh v tiu th cng nghip tng t
5/132
42,8% ln 46%; nhm hng cng nghip nng v khong sn gim t 29,4% xung 27,2%; nhm hng thy sn gim t 7,4% xung 6,9%; vng v cc sn phm vng gim t 4,6% xung 4%. V th trng xut khu, tnh n ht thng 11/2010, Hoa K vn l th trng xut khu ln nht ca Vit Nam vi kim ngch c tnh t 12,8 t USD, chim 17,9% tng kim ngch hng ha xut khu v tng 25,4% so vi cng k nm trc. Cc mt hng xut khu ch yu sang th trng ny l: Hng dt may t 5,5 t USD; g v sn phm g 1,3 t USD; giy dp 1,3 t USD; thy sn 864 triu USD. Tip n l EU t 10 t USD, chim 13,9% v tng 15,9% vi kim ngch xut khu giy dp t 2 t USD; hng dt may 1,64 t USD; thy sn 1 t USD; g v sn phm g 594 triu USD. Xut khu sang ASEAN t 9,3 t USD, chim 13% v tng 19,6%, trong xut khu go t 1,5 t USD; du th 1,4 t USD; xng du 653 triu USD. Xut khu sang th trng Nht Bn t 6,9 t USD, chim 9,6% v tng 23,6% so vi cng k nm trc; sang Trung Quc t 6,3 t USD, chim 8,8% v tng 48,6%.
Tnh hnh xut khu 9 thng u nm 2011
Biu 1.1.1: Mt s th trng xut siu chnh ca Vit Nam 6 thng/2011
6/132
Biu 1.1.2: T trng kim ngch mt s nhm hng xut khu chnh 6 thng/2011
Kim ngch hng ha xut khu thng Chn c tnh t 8,3 t USD, gim 10,2% so vi thng trc v tng 33,6% so vi cng k nm 2010. Tnh chung chn thng nm 2011, kim ngch hng ha xut khu t 70 t USD, tng 35,4% so vi cng k nm trc, bao gm: Khu vc kinh t trong nc t 32 t USD, tng 33,1%; khu vc c vn u t nc ngoi (k c du th) t 38 t USD, tng 37,5%. Nu loi tr ti xut khu vng, kim ngch hng ha xut khu chn thng tng mnh hn vi 37,5%. Kim ngch hng ha xut khu chn thng nm nay tng cao so vi cng k nm 2010 mt mt do n gi xut khu trn th trng ca nhiu mt hng tng nh: Gi ht tiu tng 68,8%; gi cao su tng 56%; gi c ph tng 53,1%; gi du th tng 46,5%; gi xng du tng 40,9%; gi sn v cc sn phm sn tng 23,5%. Mt khc, lng xut khu ca mt s mt hng tng cng l nhn t lm tng kim ngch hng ha xut khu chn thng nm nay nh: Lng xut khu sn v sn phm sn tng 52%; xng du tng 21%; ht tiu tng 15%; go tng 13%; c ph tng 7%; du th tng 4%; cao su
7/132
tng 2,4%. Nu loi tr yu t tng gi th kim ngch hng ha xut khu chn thng nm nay tng 13,3% so vi cng k nm 2010. Hu ht cc mt hng xut khu ch lc u c kim ngch tng cao so vi chn thng nm trc, trong hng dt may t 10,5 t USD, tng 31,1%; du th t 5,6 t USD, tng 52,3%; giy dp t 4,8 t USD, tng 30,8%; hng thy sn t 4,4 t USD, tng 26,4%; go t 3 t USD, tng 20,1%; c ph t 2,2 t USD, tng 63,9%; g v sn phm g t 2,8 t USD, tng 16,3%; my mc, thit b, dng c ph tng t 2,8 t USD, tng 27,2%; cao su t 2,3 t USD, tng 59,8%. V c cu kim ngch hng ha xut khu chn thng nm nay, t trng nhm hng cng nghip nng v khong sn chim 33,7%; hng cng nghip nh v tiu th cng nghip chim 39,9%; hng nng lm thy sn chim 23,3%; vng ti xut chim 3,1%. V th trng xut khu hng ha: Trong tm thng nm nay, Hoa K tip tc l th trng xut khu ln nht ca Vit Nam vi gn 11 t USD, chim 17,8% tng kim ngch xut khu v tng 21,1% so vi cng k nm trc; tip n l th trng EU vi 10,2 t USD, chim 16,6% v tng 48,2%; ASEAN t 8,6 t USD, chim 14% v tng 26,2%; Trung Quc t 6,6 t USD, chim 10,6% v tng 62%; Nht Bn t 6,4 t USD, chim 10,5% v tng 33,3%.
1.2.
Tnh hnh nhp khu t nm 2007 n thng 9/2011

Tnh hnh nhp khu nm 2007
Gi tr hng ha nhp khu nm 2007 c tnh t 60,8 t USD, tng 35,5% so vi nm trc, trong khu vc kinh t trong nc t 39,2 t USD, tng 38,1% v khu vc c vn u t nc ngoi t 21,6 t USD, tng 31%. Cc mt hng c gi tr nhp khu cao trong nm 2007 l: my mc thit b, dng c ph tng t gn 10,4 t USD, tng 56,5%; xng du 7,5 t USD, tng 25,7%; st thp gn 4,9 t USD, tng 66,2%; vi 4 t USD, tng 33,6%; in t, my tnh v linh kin 2,9 t USD, tng 43,7%; cht do 2,5 t USD, tng 34,3%; nguyn ph liu dt, may, da 2,2 t USD, tng 12,1%; ha cht 1,4 t USD, tng 39,1%; t 1,4 t USD, tng 101%; sn phm ha cht gn 1,3 t USD, tng 27,1%; thc n gia sc v nguyn ph liu 1,1 t USD, tng 52,6%, g v nguyn ph liu g 1 t USD, tng 31,9%.
8/132
Nhp siu nm 2007 mc 12,4 t USD, bng 25,7% gi tr xut khu hng ha v gp gn 2,5 ln mc nhp siu ca nm trc. Gi tr nhp khu hng ha v nhp siu ca nm 2007 tng cao l do (1) tng nhu cu nhp khu pht trin nn kinh t. Ch ring nhp khu my mc thit b, dng c ph tng chim ti 17,1% tng gi tr hng ha nhp khu v ng gp 23,5% vo mc tng chung; xng du cng chim 12,3% v ng gp 9,6%; (2) Gi ca nhiu mt hng nhp khu ch yu u tng cao nh st thp tng 23,1%; phn bn tng 19,1%; xng du tng 12,2%; cht do tng 9,6%. Ngoi ra, gi ng la M trn th trng th gii st gim so vi mt s ngoi t mnh cng l nhn t lm gia tng gi tr nhp khu, khi qui i v USD.
Kim ngch hng ha nhp khu thng 12/2008 c tnh t 5,4 t USD, tng 16,1% so vi thng trc do mt s mt hng nhp khu thng ny tng mnh l: My mc thit b tng 272 triu USD; xng du tng 78 triu USD; thc n gia sc tng 53 triu USD; st, thp tng 182 triu USD. So vi thng 12/2007, kim ngch nhp khu thng 12 nm nay gim 25%. Tnh chung c nm 2008, kim ngch hng ha nhp khu c tnh 80,4 t USD, tng 28,3% so vi nm 2007, bao gm khu vc kinh t trong nc t 51,8 t USD, tng 26,5%; khu vc c vn u t nc ngoi t 28,6 t USD, tng 31,7%. Trong tng kim ngch hng ha nhp khu nm 2008, t liu sn xut chim 88,8%; hng tiu dng chim 7,8%; vng chim 3,4% (nm 2007 t trng ca 03 nhm hng ny tng ng l: 90,4%; 7,5%; 2,1%). Nu loi tr yu t tng gi ca mt s mt hng th kim ngch nhp khu nm nay ch tng 21,4% so vi nm 2007. Nhn chung, cc mt hng nhp khu ch lc nhm p ng nhu cu pht trin sn xut trong nc u tng so vi nm 2007. Tuy nhin, nhp khu nguyn liu cho sn xut nhng thng cui nm c xu hng gim nhiu, y l mt trong nhng du hiu ca s chng li trong u t v sn xut. Trong khi , kim ngch nhp khu hng tiu dng ang c xu hng tng vo cc thng cui nm cho thy hng tiu dng nc ngoi ang to sc p ln ln hng tiu dng ca Vit Nam ngay ti th trng trong nc. Nhp khu t nm 2008 t mc cao k lc vi 2,4 t USD, trong t nguyn chic t 1 t USD vi 50,4 nghn chic ( t di 12 ch ngi 27,5 nghn chic, tng ng 380 triu USD). Nhp khu my mc thit b, ph tng khc (tr t v my tnh, in t) c tnh t 13,7 t USD, tng 23,3% so vi nm 2007. Nhp
9/132
khu xng du t 12,9 triu tn, tng 0,1% so vi nm trc, tng ng vi kim ngch 10,9 t USD, tng 41,2%. St thp t 6,6 t USD, tng 28,5%. Vi v nguyn ph liu dt may l nhng mt hng phc v ch yu cho sn xut hng xut khu vn t kim ngch cao vi 6,8 t USD, tng 11,5% so vi nm 2007. Hng in t my tnh v linh kin t 3,7 t USD, tng 25,8% so vi nm trc, y l nhm hng khng ch gn vi tiu dng trong nc m cn lin quan ti gia cng, lp rp xut khu. Trong cc th trng nhp khu ca Vit Nam nm 2008, kim ngch hng ha nhp khu t khu vc ASEAN, c tnh 19,5 t USD, tng 22,5% so vi nm 2007; Trung Quc 15,4 t USD, tng 23,2%; th trng EU 5,2 t USD, tng 1,7%; i Loan 8,4 t USD, tng 21,8 %; Nht Bn 8,3 t USD, tng 37,7%. Nhp siu nm 2008 c tnh 17,5 t USD, tng 24,1% so vi nm 2007, bng 27,8% tng kim ngch xut khu. Tuy nhp siu gim nhiu so vi d bo nhng thng trc y nhng mc nhp siu nm nay vn kh cao, trong Chu c mc nhp siu ln nht, ng u l th trng Trung Quc vi 10,8 t USD, cao hn 1,7 t USD so vi nm 2007.
Tng t nh xut khu, kim ngch nhp khu hng ha 8 thng u nm ch t gn 41,8 t USD, gim 29% so vi cng k nm trc. Tuy nhin, nhng thng cui nm kinh t th gii c s phc hi nn mt s mt hng tng gi; mt khc, kinh t trong nc t tc tng trng kh, nhu cu hng ha phc v sn xut v i sng cng tng ln nn kim ngch nhp khu hng ha thng 9, thng 10, thng 11 v thng 12 lin tc tng so vi cng k nm trc vi tc tng ln lt l: 13,9%, 14,5%, 44,5% v 15,7%. Do vy, tnh chung c nm 2009, kim ngch nhp khu hng ha c tnh t 68,8 t USD, gim 14,7% so vi nm 2008, bao gm khu vc kinh t trong nc t 43,9 t USD, gim 16,8%; khu vc c vn u t nc ngoi t 24,9 t USD, gim 10,8%. Hu ht kim ngch nhp khu cc mt hng nguyn, nhin liu phc v sn xut ca nm nay u gim so vi nm 2008, trong xng du t 6,2 t USD, gim 43,8%; st thp t 5,3 t USD, gim 22,9%; vi 4,2 t USD, gim 5,2%; cht do t 2,8 t
10/132
USD, gim 4,1%; nguyn ph liu dt may, giy dp t 1,9 t USD, gim 17,8%; thc n gia sc v nguyn ph liu t 1,7 t USD, gim 1,4%. Tuy nhin, c mt s mt hng t kim ngch nhp khu tng so vi nm trc nh: in t my tnh v linh kin 3,9 t USD, tng 5,9%; t 2,9 t USD, tng 2,5%, trong t nguyn chic 1,2 t USD, tng 12,6% v gi tr v tng 49,4% v lng. Trong cc nhm hng nhp khu nm 2009, my mc thit b dng c ph tng chim t trng 29,5% tng kim ngch nhp khu hng ho; nguyn nhin vt liu chim 61,3%; hng tiu dng chim 8,7%; vng chim 0,5%. V th trng nhp khu hng ho, 8 i tc ch yu chim hn 85% tng kim ngch nhp khu nm 2009 gm: Trung Quc 16,1 t USD, tng 2,7% so vi nm 2008; ASEAN 13,4 t USD, gim 31,3%; Nht Bn 7,3 t USD, gim 11,3%; Hn Quc 6,7 t USD, gim 5,3%; i Loan 6,2 t USD, gim 25,9%; EU 5,5 t USD, tng 2,2%; M 2,8 t USD, tng 9,1%; Australia 1 t USD, gim 24%. Mc d kim ngch nhp khu hng ha c tc gim nhanh hn kim ngch xut khu nhng nhp siu hng ha nm 2009 c tnh vn mc 12,2 t USD, tuy gim 32,1% so vi nm 2008 nhng bng 21,6% tng kim ngch xut khu hng ha c nm 2009.
Kim ngch hng ha nhp khu thng 12/2010 c tnh t 8,5 t USD, tng 7% so vi thng trc, ch yu do n gi bnh qun ca nhiu mt hng tng. Nu tnh theo gi bnh qun ca thng 11/2010 cho mt s mt hng ch yu th kim ngch nhp khu thng 12/2010 ch tng 1,3% so vi thng trc.So vi cng k nm 2009, kim ngch hng ha nhp khu thng 12/2010 tng 14,9%. Mt s mt hng c kim ngch tng cao l: Bng tng 69,5%; si dt tng 58,6%; cht do tng 36,5%. Tnh chung nm 2010, kim ngch hng ha nhp khu t 84 t USD, tng 20,1% so vi nm trc, bao gm khu vc kinh t trong nc t 47,5 t USD, tng 8,3%; khu vc c vn u t nc ngoi t 36,5 t USD, tng 39,9%. Mt s mt hng c kim ngch nhp khu tng cao l: La m tng 70,4%; kim loi thng khc tng 57,7%; nguyn ph liu dt may, giy dp tng 36%; cht do tng 33,9%; in t my tnh v linh kin tng 30,7%; vi tng 27,2%;thc n gia sc v nguyn ph liu tng
11/132
22,4%; st thp tng 15%. Nhp khu t nguyn chic gim 24,4% v kim ngch v gim 34,1% v lng so vi nm 2009. Tng t xut khu, n gi mt s mt hng trn th trng th gii tng cao l mt trong nhng nguyn nhn ch yu lm tng kim ngch hng ha nhp khu nm nay, trong gi cao su tng hp tng 64,2%; bng tng 45,2%; kim loi thng tng 32,2%; st thp tng 27,6%; kh t ho lng tng 32,3%. C cu kim ngch hng ha nhp khu nm nay khng c s thay i ln so vi nm trc, trong nhm t liu sn xut vn chim t trng cao nht vi 90,2%; nhm hng vt phm tiu dng gim t 9,3% xung 8,6%; nhm vng v cc sn phm vng tng t 0,5% ln 1,2%. Trong mi mt thng nm nay, Trung Quc vn l th trng nhp khu hng ha ln nht ca nc ta vi tng kim ngch t 17,9 t USD, chim 24,9% tng kim ngch nhp khu v tng 23,4% so vi cng k nm 2009 vi cc mt hng nhp khu ch yu gm: My mc, thit b dng c ph tng t 4 t USD; vi 2 t USD; my tnh v linh kin 1,5 t USD; st thp 1,4 t USD; xng du 970 triu USD. Nhp khu hng ha t ASEAN t 14,5 t USD, chim 20,3% v tng 18%, tp trung vo cc mt hng ch yu nh: Xng du 2,58 t USD; my mc thit b dng c ph tng 907 triu USD; cht do 807 triu USD. Nhp khu t Hn Quc t 8,7 t USD, chim 12,2% v tng 42,4% vi st thp t 1,1 t USD; vi 1 t USD; my mc thit b dng c ph tng 978 triu USD; my vi tnh v linh kin 1,5 t USD. Nhp khu t Nht Bn t 8,1 t USD, chim 11,3% v tng 21,7%, trong my mc thit b dng c ph tng t 2 t USD; st thp 966 triu USD. Nhp khu t EU t 5,5 t USD, chim 7,7% v tng 9%, trong my mc thit b dng c ph tng 1,7 t USD; tn dc 494 triu USD. Tc tng cao ca kim ngch hng ha xut, nhp khu nm nay c phn ng gp kh ln ca khu vc c vn u t nc ngoi vi mc tng nhp khu (39,9%) cao hn mc tng xut khu (27,8%). Kim ngch xut khu ca khu vc ny chim 54,2% tng kim ngch xut khu (Nu khng k du th l 47,3%); kim ngch nhp khu chim 43,4% tng kim ngch nhp khu. Trong khu vc c vn u t nc ngoi, mt s mt hng c kim ngch xut khu chim t trng ln so vi mt hng xut khu ni
12/132
chung l: Hng dt may chim 60,8%; giy dp 72,7%; in t, my tnh 98,2%; my mc, thit b ph tng 87,7%. Mt s mt hng c kim ngch nhp khu chim t trng ln so vi mt hng nhp khu ni chung l: in t, my tnh v linh kin chim 73,1%; vi 61,6%; st thp 40,2%. Nhp siu hng ha nm 2010 c tnh 12,4 t USD, bng 17,3% tng kim ngch hng ha xut khu, gim 5,2 im phn trm so vi nm 2009. Nu loi tr vng, kim loi qu v sn phm th nhp siu hng ha nm nay c tnh 14,2 t USD, tng ng 20,7% tng kim ngch hng ha xut khu.
Tnh hnh nhp khu 9 thng u nm 2011
Biu 1.2.1: Mt s th trng nhp siu chnh ca Vit Nam 6 thng/2011
Kim ngch hng ha nhp khu thng 9/2011 c tnh t 9,3 t USD, gim 3,6% so vi thng trc v tng 31% so vi cng k nm trc. Tnh chung chn thng nm 2011, kim ngch hng ha nhp khu t 76,9 t USD, tng 26,9% so vi cng k nm 2010, bao gm: Khu vc kinh t trong nc t 42,6 t USD, tng 24,4%; khu vc c vn u t nc ngoi t 34,2 t USD, tng 30,2%.
13/132
Trong chn thng nm nay, kim ngch nhp khu nhiu mt hng tng so vi cng k nm trc, trong : My mc, thit b, dng c, ph tng t 11,2 t USD, tng 13,3%; xng du t 7,7 t USD, tng 59,6%; vi t 5 t USD, tng 31%; st thp t 4,7 t USD, tng 7,8%; in t, my tnh v linh kin t 4,7 t USD, tng 30,4%; cht do t 3,5 t USD, tng 29,2%; nguyn ph liu dt, may, giy dp t 2,2 t USD, tng 14,8%; ha cht t 2 t USD, tng 33%; t t 2,4 t USD, tng 13,9% (trong t nguyn chic t 840 triu USD, tng 22,1%). n gi nhp khu bnh qun trn th trng ca a s cc mt ch yu tng l mt trong nhng nguyn nhn y kim ngch hng ha nhp khu tng nh: Gi xng du tng 48%; gi kh t ho lng tng 20%; gi phn bn tng 25%; gi cao su tng 27%; gi si dt tng 32%. Nu loi tr yu t tng gi th kim ngch hng ha nhp khu chn thng nm nay tng 9,4% so vi cng k nm 2010. Trong c cu hng ha nhp khu chn thng nm 2011, my mc thit b chim 27,3%; nhm nguyn nhin vt liu chim 63,3%; nhp khu hng tiu dng chim 7,7%; vng chim 1,7%. V th trng hng ha nhp khu, Trung Quc vn tip tc l th trng cung cp hng ln nht cho Vit Nam vi kim ngch tm thng nm 2011 l 15,2 t USD, tng 21,7% so vi cng k nm 2010; tip n l ASEAN 13,7 t USD, tng 32,5%; Hn Quc 8,1 t USD, tng 38,4%; Nht Bn 6,6 t USD, tng gn 18%; EU 4,7 t USD, tng 17,5%; Hoa K 2,9 t USD tng 22,8%. Nhp siu hng ha thng 9/2011 c tnh t 1 t USD, bng 12% kim ngch hng ha xut khu. Nhp siu chn thng nm 2011 c tnh 6,9 t USD, bng 9,8% kim ngch hng ha xut khu. Nu loi tr yu t vng th nhp siu hng ha chn thng nm nay c tnh 7,7 t USD, bng 11,4% tng kim ngch hng ha xut khu.
14/132
2.
Tnh hnh xut khu cc mt hng ch lc ca Vit Nam
Nm 2010, kim ngch xut khu ca Vit Nam t 71,6 t USD, tng 25,5% so vi nm 2009 trong 18 mt xut khu t trn 1 t USD vi tng kim ngch t 54.595 triu USD, chim 76% tng kim ngch c nc. Ngi th kim ngch cao thay i trong cc nm, vi tng trng xut khu s c thm nhiu mt hng vo top 1 t USD. Nm 2010, kim ngch xut khu ca Vit Nam t 71,6 t USD, tng 25,5% so vi nm 2009 trong 18 mt xut khu t trn 1 t USD vi tng kim ngch t 54.595 triu USD, chim 76% tng kim ngch c nc. Ngi th kim ngch cao thay i trong cc nm, vi tng trng xut khu s c thm nhiu mt hng vo top 1 t USD. Bng 2.1: 18 mt hng xut khu ch lc nm 2010
15/132
Biu 2.1: Mt hng xut khu t trn 1 t USD nm 2010
Ngun: Tng cc Thng k
2.1.
2.1.1.
Dt may
Kim ngch XK hng dt may
Ngnh dt may l mt trong nhng ngnh c tc tng trng nhanh v n nh trong nhiu nm qua, ng vai tr quan trong trong qu trnh pht trin kinh t-x hi ca Vit Nam. Trong cnh tranh quc t, y cng l ngnh m Vit Nam c th mnh Vit Nam l mt trong s 10 quc gia c kim ngch xut khu hng dt may ln nht th gii.
16/132
Biu 2.1.1.1: Cc nhm hng c KNXK ln nht t 01/01 n 15/08/2010
Trong chin lc pht trin n nm 2020, ngnh dt may Vit Nam hng ti mc tiu vn ln v tr th 2 trong bn xut khu dt may th gii, kim ngch xut khu ca ton ngnh s t 25 t USD, to vic lm cho 3 triu lao ng. Pht trin ngnh dt may tr thnh mt trong nhng ngnh cng nghip trng im, mi nhn v xut khu, p ng nhu cu ngy cng cao nhu cu tiu dng trong nc; to nhiu vic lm cho x hi; nng cao kh nng cnh tranh, hi nhp vng chc kinh t khu vc v th gii. Trong giai on 2011 2020 tng trng bnh qun 12 14%, xut khu tng 15%. n nm 2020, sn lng si t 650 ngn tn/nm; sn lng vi dt t 2 t m2 vi; sn lng may t 4 t sn phm.
17/132
Bng 2.1.1.1: Kim ngch xut khu hng dt may t 2001 n 8 thng 2011 Kim ngch xut khu hng dt may VN Nm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 8 Thng /2010 8 Thng /2011 Ngun: Tng cc Thng k Biu 2.1.1.2: Kim ngch xut khu dt may t 2001 n 8 thng/2011 (VT: t USD) T USD 1.98 2.73 3.61 4.43 4.47 5.85 7.73 9.12 9.07 11.2 6.985 8.984 Mc tng gim Tuyt i Tng i (%) 0.75 37.88 0.88 32.23 0.82 22.71 0.04 0.90 1.38 30.87 1.88 32.14 1.39 17.98 -0.05 -0.55 2.13 23.48 1.999 28.62
KIM NGCH XUT KHU HANG DT MAY VN

12 10 8 6 4 2 0 2001 2003 2005 2007 2009 Than g 8/2011
18/132
Ngnh dt may Vit Nam c nhng bc tin ng k trong nhng nm va qua. Xut khu hng dt may cng t c nhng kt qu tng trng kh n tng. Tng gi tr xut khu hng dt may tng lin tc t mc gn 2 t USD vo nm 2001 ln hn 7,7 t USD vo nm 2007 v khong 9,12 t USD vo nm 2008. Kim ngch xut khu hng dt may ca Vit nam nm 2009 gim nh 0,55% so vi nm 2008 do nh hng t suy thoi kinh t th gii, ngnh dt may Vit Nam tip tc hng chu nhiu ri ro. Nu nh trong khong thi gian u nm 2008, ngnh dt may t c nhng bc tng trng kh mnh th cui nm 2008, u nm 2009, dt may Vit Nam li vp phi nhng kh khn, thch thc do ph thuc kh nhiu vo cc n hng t nc ngoi. Nm 2010, ngnh dt may Vit Nam c nhng bc tng trng kh quan hn: Kim ngch xut khu t 11,2 t USD, tng 2.13 t USD tng ng vi mc tng 23,48% so vi nm 2009, a Vit Nam ln v tr th 5 trong cc nc xut khu hng dt may ton th gii. Biu 2.1.1.3: Kim ngch xut khu dt may nm 2011 (VT: triu USD)
n 8 thng u nm 2011, kim ngch xut khu ngnh dt may tng gn 2 t tng ng tng xp x 29% so cng k nm trc , kim ngch xut khu t gn 9t
19/132
USD. y l mc tng trng xut khu rt cao. Kim ngch xut khu hu ht cc chng loi mt hng dt may u t mc tng trng cao. C th, kim ngch xut khu o thun tng 16%, kim ngch XK o jacket tng 48%, qun tng 28%.... Bng 2.1.1.2: Chng loi xut khu hng dt may chnh ca Vit Nam 7 thng 2011
7T/2011 (USD) 1,468,191,702 1,411,241,238 1,178,444,733 468,582,683 448,923,119 393,590,307 334,435,116 302,301,034 295,941,743 124,733,827 84,860,329 80,022,612 61,825,546 58,030,084 57,784,210 43,816,321 89,269,860 82,559,283 15,876,612 11,931,520 So 7T/2010 (%) 16.01 48.66 28.81 46.28 32.89 27.06 27.74 30.35 29.79 124.86 111.59 39.49 6.86 16.16 8.73 41.24 -38.45 37.44 43.68 152.11 T7/2011 (USD) 218,315,817 384,202,741 218,956,086 55,557,881 73,974,632 46,113,610 15,377,017 68,512,537 40,968,836 13,287,053 14,347,280 14,434,187 11,503,367 2,010,377 7,801,746 14,721,159 8,220,411 15,273,120 2,270,726 1,912,012 So T7/2010 (%) 9.44 35.91 19.06 36.82 32.57 13.36 45.49 42.59 14.92 58.75 48.97 38.54 9.09 64.39 8.04 70.29 -65.15 24.89 24.34 117.99
Chng loi o thun o jacket Qun Vi o s mi Vy Qun short Qun o tr em lt Khn bng Qun o BHL Gng tay Qun jeans Qun o bi Qun o ng o len Mn Vest Bt tt Ph liu may
S liu thng k hi quan nhiu nm qua cho thy, chu k xut khu ca hng dt may thng bt u tng trng vo qu 2 v t mc cao nht vo qu 3. Vi mc tng nh hin nay, cng vi tnh chu k xut khu, chng ta c th k vng nm nay ngnh dt may s vt ch, xut khu t khong 13,2-13,5 t USD, dn u tp cc sn phm xut khu ch lc ca Vit Nam. Trn bn xut khu th gii, Vit Nam ng th 4 v xut khu dt may (sau Trung Quc, n , Bangladesh).
20/132
Bng 2.1.1.3: Cn i xut nhp khu dt may Vit Nam 8 thng/2011 (VT: triu USD)
Chng loi Xut khu Nhp khu Bong X si cac loai Vi NPL det may NK cho XK Can oi XKNK (13) T l GTGT (4/1) So 8T/2010 28.62% 35.03% 77.26% 48.93% 33.07% 15.40%
STT 1 2
2007 7,780 6,356 268 744 3980 1364
2008 9,130 7,064 468 788 4454 1354
2009 9,070 6,692 392 811 4226 1263
2010 11,210 8,912 664 1,164 5,378 1706
U8T/11 8,984 7,557 764 1,044 4,495 1,254
8T/10 6,985 5,597 431 701 3,378 1,087
4,844
5,317
4,826
6,562
5,035
3,559
41.48%
2,936
3,813
4,244
4,648
3,949
3,426
15.26%
37.70%
41.80% 46.80%
41.50%
43.96%
49.05%
-10.39%
2.1.2.
Th trng tiu th ch yu
Cc th trng nhp khu dt may chnh ca nc ta: Hoa K, EU, Nht Bn, i Loan, Canada.
21/132
Biu 2.1.2.1: Kim ngch xut khu dt may sang cc th trng chnh t 2002 2010 (VT: triu USD)
Biu 2.1.2.2: Kim ngch xut khu dt may ca Vit Nam theo mt s quc gia ch yu (VT: triu USD)
22/132
Biu 2.1.2.3: Kim ngch xut khu dt may ca Vit Nam ti th trng Hoa K qua cc nm (VT: triu USD)
Biu 2.1.2.4: Kim ngch xut khu dt may ca Vit Nam sang Nht Bn t 2007 2010 (VT: triu USD)
23/132
Biu 2.1.2.5: Kim ngch xut khu dt may ca Vit Nam sang EU t 2007 2010 (VT: triu USD)
Hoa k, i tc ln nht nhp khu hng dt may ca Vit Nam: S liu thng k hi quan trong nhiu nm qua cng cho thy, Hoa K lun l th trng dn u v nhp khu hng dt may ca Vit Nam. Xut khu nhm hng ny sang Hoa k lun chim trn 50% tng kim ngch xut khu hng dt may ca c nc v khong 40% tng kim ngch xut khu ca c nc sang th trng ny. Bng 2.1.2.1: Xut khu hng dt may sang Hoa K giai on 2005 2009 v 5 thng/2010
24/132
EU v Nht Bn cng l hai th trng ln nhp khu hng dt may ca Vit Nam vi t trng ln lt l 18% v 11% trong tng kim ngch xut khu nhm hng ny ca c nc trong nm 2009. Tuy nhin, Trong 3 th trng dn u ny, th Hoa K vn l th trng m xut khu dt may ca Vit Nam c tc tng trng cao nht, trung bnh l 19%/nm trong giai on 2005-2009, th trng EU v Nht Bn c tc tng bnh qun ln lt l 17% v 12%. Biu 2.1.2.6: Kim ngch xut khu dt may ca Vit Nam sang EU, Hoa K, Nht Bn t 2005 6 thng/2011 (VT: triu USD)
7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2591 897 612 3045 1253 628 1490 705 1704 820
1160
6120 5106 4456 4995 3180 1651 1920 1150 1160 954 712 EU Hoa K Nht Bn
2010
6T/2011
Ngun: Tng cc Hi quan Trong nm 2010, Hoa K, EU v Nht Bn tip tc l 3 i tc ln nht ca hng dt may Vit Nam vi kim ngch v tc tng so vi nm 2009 ln lt l 6,12 t USD v 22,5%; 1,92 t USD v 16,5%; 1,15 t USD v 21%. Tng kim ngch hng dt may xut sang 3 th trng ny t gn 9,2 t USD, chim 82% tng kim ngch xut khu nhm hng ny ca c nc. Xut khu hng dt may trong thng 7 theo s liu thng k ca Tng Cc Hi Quan Vit Nam t 1,08 t USD, mc cao nht t trc n nay, tng 9,8% so vi thng trc. Nh vy, tnh n ht thng 7/2010, tr gi hng dt may xut khu t 5,85 t USD, tng 16,9% so vi cng k nm 2009. Trong , doanh nghip c vn u t nc
25/132
ngoi l 3,6 t USD, tng 21,1% v chim 61% kim ngch xut khu nhm hng ny ca c nc. Hoa K, EU v Nht Bn tip tc l 3 i tc ln nht ca hng dt may Vit Nam trong 7 thng qua vi kim ngch v tc tng so vi cng k nm 2009 ln lt l 3,3 t USD v 20,2%; 986 triu USD v 2,3%; 580 triu USD v 13,3%. Tng kim ngch hng dt may xut sang 3 th trng ny t 4,87 t USD, chim 83,3% tng kim ngch xut khu nhm hng ny ca c nc. Bng 2.1.1.2: Xut khu hng dt may sang cc th trng 7 thng/2010 v 7 thng/2011
26/132
Tnh n ht thng 7/2011, Vit Nam xut khu hng dt may sang th trng Hoa K t 3,832 t USD, tng 16,14% so vi cng k nm 2010; sang EU t 1,43 t USD, tng 47.57% so vi thng 7/2010; sang Nht Bn t 858.7 triu USD, tng 47.93%. Gi tr xut khu n Hn Quc tng 78%, nh hiu lc ca Hip nh thng mi t do Hn Quc-Asean. 2.1.3.
Thun li, kh khn trong xut khu hng dt may Thun li
Vit Nam hi nhp ngy cng su rng hn vo nn kinh t khu vc v kinh t th gii cng to iu kin tip cn th trng tt hn cho ngnh dt may. Sau khi gia nhp WTO, ngnh dt may Vit Nam nhn c nhng i x tng t nh cc nc thnh vin WTO khc dnh cho nhau nh: ti hu quc, c i x bnh ng v thu, ph, l ph, cc qui nh lin quan n vic bn hng, cnh tranh... khng cn chu hn ngch khi xut khu vo cc nc thnh vin khc. Tham gia k kt v th thi nhiu hip nh thng mi t do quan trng c cp song phng v a phng. Cc doanh nghip dt may u t trang thit b, i mi hin i ha, to ra cc sn phm va tng v sn lng cng nh cht lng, phc v c nhiu th trng kh tnh trn th gii. S phc hi ca nn kinh t th gii sau khng hong, tng gi ca ng nhn dn t lm dch chuyn cc n hng t Trung Quc sang Vit Nam. T nhng nguyn nhn trn nn vo cui nm 2010, nhiu DN k c hp ng cung cp hng n tn qu 2/2011. Thm ch, mt s DN quy m ln, c uy tn cn k c hp ng ti ht qu 3, qu 4/2011. n gi gia cng ti cc hp ng k cng tng khong 1015% so vi nm 2010. y chnh l nhng tn hiu tch cc i vi ngnh dt may trong nm 2011 v d kin ngnh s t t 12,7 n 13 t USD kim ngch xut khu trong nm 2011. Mi trng chnh tr n nh v an ton v x hi to ra sc hp dn i vi cc nh u t nc ngoi. Lng vn u t vo Vit Nam c bit l ngnh dt may ngy cng tng qua cc nm.
27/132
Biu 2.1.3.1: FDI vo ngnh dt may t 1988 2008
Bng 2.1.3.1: u t nc ngoi vo ngnh dt may theo nm Nm 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 S d n 1 2 1 4 13 19 22 29 33 20 9 19 43 72 158 110 S vn (USD) 8.343.012 2.165.001 4.045.000 8.282.239 58.201.904 322.078.152 109.018.440 536.680.759 291.366.505 360.714.025 90.229.887 54.481.952 197.120.553 428.757.810 342.317.165 620.629.887
28/132
Nm 2004 2005 2006 2007 2008 Grand Total
S d n 88 121 130 160 55 1109
S vn (USD) 378.236.212 543.034.321 697.511.667 1.214.090.259 382.626.994 6.649.931.744
Kh khn
S bt n kinh t v m khin cc chi ph u vo nh: gi in, gi nguyn liu bng, x, li sut ngn hng, gi nhn cng...u tng mt cch chng mt. Thm vo , vic tht cht chi tiu ca ngi tiu dng cng tc ng khng nh ti hot ng sn xut, kinh doanh v li nhun ca cc doanh nghip trong ngnh. Nguyn ph liu may ca Vit Nam ch yu l nhp khu nn s bin ng v gi c nguyn vt liu u vo gy ra nhng tc ng khng nh n ngnh dt may ca Vit Nam. Ngun cung ng trong nc qu nh v s lng v km v cht lng nn cha th p ng phn no nhu cu dt may. Do Vit Nam vn phi ph thuc vo nhp khu l chnh. Biu 2.1.3.2: Lng bng d tr v gi bng th gii t nm 2003 2011
29/132
Nhn cng lao ng cng l vn gy p lc ln cho ngnh dt may, s khng n nh v s lng, tnh trng dch chuyn lao ng sang cc ngnh khc cng nh tay ngh chuyn mn, nng lc qun l c hn cng l mt trong nhng kh khn m ngnh dt may ang phi i mt. Gi tr gia tng trn mi sn phm xut khu dt may ca Vit Nam cn rt thp. May xut khu phn ln theo phng thc gia cng. T l hng lm theo phng thc FOB thp dn n hiu qu sn xut cha cao. Cc ro cn v k thut, v sinh, an ton, mi trng.c ch ca Hoa K gim st hng dt may nhp khu t Vit Nam cng nh nguy c khi kin iu tra chng bn ph gi cng gp kh khn cho ngnh dt may Vit Nam khi hu ht cc doanh nghip Vit Nam c quy m va v nh, khng iu kin theo ui cc v kin. Lut bo v ngi tiu dng ca M cng cng dng ln hng ro k thut mi i vi dt may Vit Nam. 2.1.4. xut cc gii php y mnh xut khu hng dt may
V vy, ngnh dt may Vit Nam pht trin bn vng, vic pht trin cng nghip ph tr vi hng dt may l vn cp bch nht. Ngnh dt may s thc hin mt s bin php mang tnh cp thit nh: nng cao hiu qu ca chui lin kt ni ti gia cc doanh nghip trong Tp on (si-dt-nhum hon tt-may) nhm to sc mnh tng hp, tng sc cnh tranh v nng cao cht lng gi tr gia tng ca n hng FOB; Trin khai cc hot ng xc tin thng mi, t chc cc hi ch trin lm thit b cng ngh, hi ch thi trang ... m rng cc knh phn phi trong v ngoi nc; tm kim, hp tc vi cc nh u t trong v ngoi nc thu xp cc ngun vn i ng trin khai cc d n u t ca ngnh
30/132
y mnh vic thc hnh tit kim, gim mc tiu hao nguyn nhin liu, ci tin hp l ha sn xut, p dng quy trnh qun l tin tin nhm nng cao nng sut lao ng, tng gi tr gia tng cho sn phm v trn c s ci thin thu nhp, iu kin lm vic ca ngi lao ng... Hin t trng n hng xut khu theo phng thc gia cng l ch yu s c tch cc thay i sang phng thc FOB (s dng mt phn nguyn liu trong nc thay v sn xut theo n t hng) v sang hnh thc bn sn phm gm c thit k (ODM) T trng sn phm ODM trong cc n hng d kin s khong 5% ngay trong nm 2011, tng ln15% vo nm 2015 v 20% nm 2020; y mnh cc hot ng h tr cho ngnh may trong cc hot ng thit k thi trang, h tr ngun cung ng nguyn ph liu cho sn xut kinh doanh. Pht trin cy nguyn liu, sn xut vi v ph liu phc v may xut khu. Thc t cng cho thy nhiu nm qua, hng dt may lun nm trong nhm hng xut khu ch lc ca Vit Nam, nhng gi tr gia tng mang li cha cao. Do , Vit Nam phi tm ra th trng ngch to bt ph so vi cc nc trong khu vc. Bng 2.1.4.1: Chin lc pht trin ngnh dt may Vit Nam t 2015 2020 Ch tiu Doanh thu KNXK S dng L SX vi SX si 2010 2015 2020
13 - 15 t USD 18 - 21 t USD 27 - 30 t USD 10 - 12 t USD 14 - 16 t USD 20 - 22 t USD 2.5 triu 3.5 triu 4.5 triu
1000 ngn tn 1500 ngn tn 2000 ngn tn 350 ngn tn 500 ngn tn 60% 650 ngn tn 70%
T l ni a ha 50%
31/132
2.2.
2.2.1.
Giy dp
Kim ngch XK giy dp
Bng 2.2.1.1: Kim ngch xut khu giy da t nm 2006 2010 Kim ngch xut khu giy da Vit Nam Tc tng gim Tr gi (t USD) Tuyt i Tng i(%) 3.5916 3.96 4.69 4.015 5.122 0.3684 0.73 -0.675 1.107 10.2 18.43 -14.39 27.57
Nm 2006 2007 2008 2009 2010
Kim ngch xut khu hng giy dp ca Vit Nam trong thng 12/2009 t 270,8 triu USD, gim 21,1% so vi thng trc, nng tng kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam nm 2009 t hn 4 t USD, gim 14,7% so vi cng k nm ngoi v gim gn 1 t USD so vi k hoch ra. Kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam thng 10/2010 t 416,5 triu USD, tng 3,7% so vi thng trc v tng 33% so vi cng thng nm ngoi, nng tng kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam 10 thng u nm 2010 t 4 t USD, tng 24,7% so vi cng k nm ngoi, chim 7% trong tng kim ngch xut khu hng ho ca c nc 10 thng u nm 2010. Trong thng 4/2011, kim ngch xut khu giy dp ca nc ta t 491,3 triu USD, tng 9,8% so vi thng 3/2011 v tng 30% so vi cng k nm 2010. Nh vy, tnh chung trong 4 thng u nm 2011, kim ngch xut khu giy dp ca c nc t 1,8 t USD, tng 30,6% so vi cng k nm 2010. Giy dp tip tc gi v tr th 3 v kim ngch sau dt may (t 3,94 t USD) v du th (t 2,43 t USD), chim 6,63% tng kim ngch xut khu ca c nc trong 4 thng u nm nay.
32/132
6 thng u nm 2011, giy dp xut khu xp x gn 3 t USD tng n 31% so vi cng k nm ngoi, trong ring thng 6 t hn 610 triu USD. y cng l thng u tin tnh t u nm n nay kim ngch xut khu giy vt ngng 600 triu USD/thng, cao nht trong lch s ngnh da giy t trc n nay. Biu 2.2.1.1: Kim ngch xut khu giy dp 6 thng/2011
Tng kim ngch xut khu cc sn phm giy dp trong 9 thng qua t 4,8 t USD, tng 30% so vi cng k nm ngoi. Theo , lin tip trong 4 thng tr li y, kim ngch xut khu ca ngnh Da giy thng xuyn t mc cao, dao ng t 550 n 640 triu USD/thng. T u nm n nay ngnh Da giy lun c s tng trng n nh v da giy l mt trong cc mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam, ng th ba sau dt may v du th. Cng , kim ngch xut khu da giy t thng 5 n nay c s gia tng t bin l do nh hng tch cc t vic y ban Chu u (EC) chm dt thu chng bn ph gi vi sn phm giy m da Vit Nam. Vic chm dt mc thu ny khin nhiu nh
33/132
nhp khu dch chuyn n hng t Trung Quc, vn ang phi chu thu 16,5% vi mt hng ny sang Vit Nam Nh vy, k t u nm n nay giy dp l mt trong nhng mt hng xut khu ch lc c mc tng trng n nh nht, trung bnh t trn 25%/thng. Theo Hip hi da giy Vit Nam (Lefaso), hin cc doanh nghip xut khu giy dp ca nc ta tha thun c n hng n ht nm 2011, trong , cc hp ng chnh thc phn ln k xong cho qu 3/2011. 2.2.2. Th trng tiu th ch yu
Xut khu mt hng giy dp ca Vit Nam sang cc th trng vn duy tr c tng trng kh. Trong nm 2008, kim ngch xut khu mt hng ny c t trn 5 t USD, tng 17% so nm 2007. Thng 7/2008, M vn duy tr l nh nhp khu giy dp ln nht ca Vit Nam vi kim ngch t 82,5 triu USD, gim 5,4% so vi thng trc nhng tng 16,1% so cng k nm ngoi. Tng kim ngch xut khu giy dp ca nc ta sang th trng ny 7 thng u nm t 576,47 triu USD, tng 10,7% so vi cng k nm ngoi v chim n 21,2% tng kim ngch xut khu giy dp ca c nc. Tc tng trng v kim ngch xut khu giy dp sang M 7 thng u nm nhn chung thp hn so vi tc tng trung bnh ton th trng. Kim ngch xut khu giy dp sang khi EU cng tng mnh, t 256,2 triu USD trong thng 7, tng 1,1% so thng 6 v tng 15,1% so cng k nm ngoi. Tnh chung 7 thng u nm, kim ngch xut khu giy dp sang khi ny t 1,5 t USD, chim 55,1% t trng. Trong , ng u l kim ngch xut khu sang Anh, t 332 triu USD, tng 9,6% so cng k nm ngoi, sang c t 243,76 triu USD, tng 14,9%, sang H Lan t 216,8 triu USD, tng 34,6%. c bit, kim ngch xut khu giy dp sang cc nc chu tng mnh nh Trung Quc tng 63,8%; sang Thi Lan tng 66%; sang Indonesia tng 180,5%. Nht Bn, th trng nhp khu ln hng ho Vit Nam nhng kim ngch nhp khu giy dp ang chm li, ch tng 6,4% so cng k nm 2007, t 77,1 triu USD...
34/132
Hoa K vn l th trng dn u v kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam trong nm 2009 t hn 1 t USD, gim 3,4% so vi cng k nm ngoi, chim 25,5% trong tng kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam; th hai l Anh vi kim ngch 444,5 triu USD, gim 20,5%, chim 10,9%; tip theo l c vi kim ngch t 308,7 triu USD, gim 21,3%, chim 7,6%; sau cng l H Lan vi kim ngch 283 triu USD, gim 27%, chim 7%. Mt s th trng xut khu giy dp trong nm 2009 c tc tng nh l: n t 6 triu USD, tng 11,5%; Nam Phi t 35,9 triu USD, tng 8,3%; Ty Ban Nha t 214 triu USD, tng 5,2%.... Bng 2.2.1.2: Kim ngch xut khu giy dp ca VN thng 12/2009 v nm 2009
Th trng Tng Hoa K Anh c H Lan Ty Ban Nha B Italia Php Mhic Nht Bn Trung Quc Canada Panama Hn Quc Braxin Thu in Hng Kng xtrylia Kim ngch XK Kim ngch XK nm thng 12/2009 (USD) 2009 (USD) 270.803.662 4.066.760.529 113.118.607 1.038.826.191 41.308.551 444.542.017 41.828.392 308.739.658 32.983.823 283.339.023 20.686.933 27.380.076 30.808.752 19.546.288 14.562.681 13.864.316 10.710.710 10.260.490 4.745.547 7.179.027 5.604.800 5.635.611 5.855.160 4.276.386 214.014.178 202.644.137 192.963.688 159.753.871 138.398.226 122.473.697 98.016.953 88.766.086 63.330.649 61.818.946 45.552.158 45.262.188 44.542.397 43.230.287 % kim ngch XK nm 2009/2008 - 14,7 - 3,4 - 20,5 - 21,3 - 27 + 5,2 - 31,4 - 20,2 - 18,2 - 11 - 8,5 -5 - 3,8 + 1,9 - 28,5 - 11,7 -4
35/132
Th trng i Loan Nam Phi Nga n Ba Lan B o Nha Tiu vng quc rp thng nht Cu ba an Mch Hy Lp Indonesia Malaysia Na Uy Phn Lan Philippine Sc Singapore Thi Lan Th Nh K Thu S Ucraina
Kim ngch XK Kim ngch XK nm thng 12/2009 (USD) 2009 (USD) 5.627.813 41.984.572 2.360.306 35.868.432 5.008.096 29.431.711 664.174 690.399 117.022 3.419.541 6.193.618 5.193.526 1.537.743 19.559.178 5.061.466 15.171.607 18.053.570 5.232.231 19.279.736 8.679.311 3.655.587 5.622.784 9.961.188 12.449.730 6.639.152 18.484.382 18.974.234 4.371.534
% kim ngch XK nm 2009/2008 + 2,8 + 8,3 - 32 + 11,5 - 28,8 - 78,5 - 20,5
2.766.719 2.809.559 703.550 1.807.776 1.116.067 406.088 428.133 1.617.482 1.262.663 432.935 2.440.738 1.954.976 1.139.491
- 17,7 - 27,2 - 18,5 - 6,3 - 7,1 - 25 -5 + 15,9 + 9,2 - 6,2 - 5,2 - 8,1 - 12,3
Hoa K l th trng lun dn u v kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam 10 thng u nm 2010, t 1,1 t USD, tng 33,1% so vi cng k, chim 28% trong tng kim ngch; ng th hai l Anh t 409,6 triu USD, tng 10,9% so vi cng k, chim 10,1% trong tng kim ngch; th ba l c t 272 triu USD, tng 13,2% so vi cng k, chim 6,7% trong tng kim ngch. Trong thng 4/2011, kim ngch xut khu giy dp sang th trng EU tip tc duy tr v tr s 1, vi 185,4 triu USD, tng 20,07% so vi thng 3/2011, v tng 17,3% so vi cng k nm 2010. Nng tng kim ngch xut khu mt hng ny sang th trng
36/132
EU trong 4 thng u nm 2011 t 692 triu USD, tng 14,1% so vi cng k nm ngoi, chim 38,2% tng kim ngch xut khu giy dp ca Vit Nam. Theo , xut khu giy dp sang th trng Anh t kim ngch cao nht trong khi EU, t 39,7 triu USD tng 11,09% so vi thng trc. Tnh chung 4 thng/2011, tng kim ngch xut khu giy dp sang Anh t 146,6 triu USD, gim nh 3,36% so vi 4 thng/2010. ng ch , so vi cng k nm 2010, trong 4 thng/2011 ngoi tr hai th trng Anh v Ty Ban Nha c kim ngch gim st (kim ngch xut khu giy dp sang Ty Ban Nha t 74,45 triu USD, gim 2,08%), th kim ngch xut khu sang cc th trng cn li u duy tr c mc tng trng trn 10%. Trong , c nhiu th trng t mc tng kh cao nh: o tng 75,5%, t 18,88 triu USD; CH Sc t 8,18 triu USD, tng 77,42%; Phn Lan tng 60,7%, t 1,59 triu USD Xut khu giy dp sang th trng M vn tip tc gi vng mc tng trng tt v n nh, vi kim ngch xut khu sang th trng ny trong thng 4/2011 t 159,9 triu USD, tng 7,33% so vi thng 3/2011; cn so vi thng 4/2010 cng tng 33,5%.Tng kim ngch xut khu giy dp sang th trng M trong 4 thng u nm 2011 ln mc 539,8 triu USD, tng mnh 40% so vi cng k nm 2010, chim gn 30% tng kim ngch xut khu giy dp ca c nc. c bit ng ch , xut khu giy dp ca nc ta sang th trng Nht Bn b nh hng nhiu t trn ng t v sng thn ti Nht Ban hi u thng 3, dn n Nht Bn t th trng xut khu ln th 3 ca giy dp Vit Nam tt xung v tr th 6 trong thng 4/2011, vi kim ngch t 12,2 triu USD, gim mnh 50,84% so vi thng trc; tuy nhin vn tng 55,9% so vi cng k nm 2010. Tng kim ngch xut khu giy dp sang Nht Bn trong 4 thng qua vn t mc tng trng 65,5% so vi cng k nm 2010, t 90 triu USD. 2.2.3.
Thun li, kh khn trong xut khu giy dp Thun li
Hin nay Vit Nam ang c li th, l giy da Vit Nam khng ch xut khu trn th trng EU m cn xut khu sang c th trng M v lun c ngi tiu dng a chung do cht lng tt, ngi lao ng kho tay, chm ch cn c.
37/132
Gia nhp t chc mu dch t do ASEAN (AFTA) to iu kin giao lu hng ha thng sut,xa b hng ro phi thu quan, u i v thu quan to iu kin cho ngnh giy da thm nhp vo th trng khu vc Ngun lao ng di do, c cu dn s tr, t l ngi dn trong tui lao ng cao to ra mt li th cnh tranh cho vit Nam vi mc chi ph nhn cng thp. Xc tin thng mi, tng cng tuyn truyn qung b hnh nh ca ngnh giy da Vit Nam bt u c ch trng. Ch x hi ng nhto iu kin cho cc doanh nghip pht trin. Cc doanh nghip da giy ang c lng n hng kh di do do c s chuyn dch mnh m cc n hng t Trung Quc, nhiu khch hng c quay li sau khi EU chm dt p thu chng bn ph gi ln giy m da Vit Nam. Nhiu th trng khc cng ang rng m vi ngnh da giy VN, ngay c th trng ASEAN, th trng ni a vi li th sn nh v nhu cu tiu dng ang nng cao s l nhng c hi cc k to ln. Mt thun li na l ca Quyt nh s 6209/QD9-BCT ca B Cng Thng ph duyt Chin lc Quy hoch tng th pht trin ngnh da giy Vit Nam n 2020, tm nhn n 2025 c ban hnh s l mt ng lc ln pht trin ngnh da giy VN. c bit, to iu kin nng cao cht lng ngun nhn lc v to ngun nguyn liu gip cho s pht trin bn vng. y ban Chu u (EC) chm dt thu chng bn ph gi vi sn phm giy m da Vit Nam. Vic chm dt mc thu ny khin nhiu nh nhp khu dch chuyn n hng t Trung Quc, vn ang phi chu thu 16,5% vi mt hng ny sang Vit Nam.
Kh khn
Nng lc xut khu ca ngnh giy da Vit Nam trn th trng xut khu th gii cha cao. Nng sut lao ng ca ngi Vit cn thp, thu nhp vn cn thp nn dn n s dch chuyn lao ng sang cc ngnh khc. Gy kh khn cho cc doanh nghip.
38/132
S cnh tranh khc lit ca Trung Quc c ci tin trnh cng ngh cao, tin tin, mu m p, a dng. y ban Chu u EC b Quy ch u i thu quan ph cp (GSP) i vi hng giy da ca Vit Nam nhp khu vo th trng Chu u. Do vy Vit Nam s chu mt mc thu cao hn, lm tng ch ph u vo cho cc doanh nghip ca Vit Nam. Ngun nguyn liu ch yu vn l thuc vo ngun nhp khu t cc nc, khng ch ng c trong vic gii quyt ngun nguyn liu u vo. Thiu kh nng t m bo ngun nguyn liu trong nc, iu kin kinh t v h tng dch v ca nc ta cng cha theo kp cc nc. Hn th, cc doanh nghip phn ln sn xut theo phng thc gia cng, pha nc ngoi thc hin tt cc nhng cng vic t cung cp nguyn vt liu (u vo) n tiu th sn phm (u ra), do ph thuc nhiu vo khch hng v hiu qu thu c thp. Ngoi ra, hin cc doanh nghip da giy c vn u t trong nc ang phi i mt vi 4 vn ln l: li sut ngn hng cao, thiu ht ngun lao ng, thiu nguyn liu c cung cp trong nc, gi c u vo tng nhanh hn u ra. ng gp ca cc doanh nghip trong nc vo kim ngch xut khu ca ngnh ch mc 30% -35%, trong c ti 70% doanh nghip lm gia cng l chnh. Do vy, tuy t mc tng trng cao nhng trn thc t, phn ln ming bnh ca ngnh da giy ang thuc v cc doanh nghip FDI. Trnh cng ngh kh l thuc vo trang b my mc ca nc ngoi, kh nng u t trang thit b cn hn hp, i ng nhn vin tay ngh cao qu t, cha cp nhp kp vi cng ngh trn th gii. lm hn ch nng sut cng nh hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Tuy c lng n hng kh di do nng lc sn xut ca cc doanh nghip trong ngnh da giy cng c nng ln, nhng khng t doanh nghip li khng dm nhn n hng do e ngi cc yu t u vo v chi ph nhn cng ngy cng tng. gi nguyn ph liu NK tng trn 20% so vi cng k nm ngoi, gi in, gi nhn cng cng tng mnh, y chi ph sn xut ln cao khin DN cng kh khn. C th, gi xng du tng khin cc vn chuyn sn phm da giy cng tng theo v hng cng
39/132
knh tn nhiu cng vn chuyn. S tng gi ca xng du, in, khng ch tc ng n sn xut ca doanh nghip v cn tc ng n c i sng ca cng nhn, t doanh nghip trc p lc phi tng lng gi lao ng. Li sut ngn hng, ngay c DN chp nhn li sut cao cng khng d tip cn c vi ngn hng. Ngun nhn cng lin tc bin ng, cng vi nhp khu nguyn liu cng khng d v cc nh cung ng c xu hng ng ca, ch gi n nh mi bn. V chnh lch t gi USD/VND, ngnh da giy hu ht cc doanh nghip u phi nhp khu nguyn ph liu, nn b nh hng mnh m. Ngoi ra, mc d thu chng bn ph gi vo th trng EU i vi giy m da ca Vit Nam chnh thc chm dt vo ngy 31/3/2011, nhng U ban chu u vn tip tc gim st mt hng ny thm mt nm na sn sng p dng bin php phng v khn cp... cng nh hng khng nh n hot ng xut khu mt hng ny. Nu nh my nm trc, XK giy m da VN sang EU b p thu chng bn ph gi 10%, thp hn so vi mc 12% ca DN Trung Quc th nhng DN no mnh vn tr c. Sc p khng nng n bng by gi, khi mi DN XK da giy ca VN v Trung Quc sang EU u c b thu nh nhau, nn cnh tranh vi cc DN da giy Trung Quc cng gay gt. 2.2.4. xut cc gii php y mnh xut khu giy dp
Tuy thu chng bn ph vi giy m da ca VN chm dt, cc DN cng phi kim sot c tc gia tng sn phm ca mnh. EC s gim st cht ch s lng giy xut khu t Vit Nam vo EU, trong vng 1 nm, nu s lng tng t bin th h s p dng tr li ngay lp tc lnh chng bn ph gi vi giy ca Vit Nam. Chnh v vy Hip hi giy da ng vai tr rt ln trong vic iu hnh cc doanh nghip xut khu giy thnh vin. c bit i vi th trng EU, trong bi cnh cng c bo h sn xut trong nc ca nc nhp khu ngy cng gia tng trong thi gian gn y, th cc doanh nghip cn phi ch trng ti phn khc sn phm trung v cao cp, nn i vo sn xut v xut khu nhng mt hng tinh t, cht lng cao, c gi tr hp ng cao hn l i vo sn xut hng bnh dn, gi thnh thp. ng thi, chm lo i sng ngi lao ng, c
40/132
bin php gi ngi lao ng hin c v ch ng tuyn lao ng mi, o to tay ngh cho cng nhn, gia tng kim ngch XK thng qua thm nhp th trng mi. Vi bn chnh sch: Gi c, sn phm, phn phi, khuych trng, hot ng marketing ng vai tr quan trng i vi hot ng xut khu. Hot ng marketing, c bit l marketing quc t, s to ra nhng iu kin, c hi ln cho cc doanh nghip y mnh hot ng xut khu ca mnh Cc doanh nghip cn phi kt ni c cc cng on vi nhau, nh cng on thit k v sn xut. C i ng nhn vin trnh v mt khai thc ngun nguyn vt liu, mt i ng nhn vin bn hng, chm sc khch hng chuyn nghip v mt i ng nhn vin chuyn trch thc hin th tc xut nhp khu, am hiu v lnh vc ti chnh ng thi phi nng cao quy trnh sn xut, i mi cng ngh v my mc thit b. Bm st cng ngh ca th gii, c bit quan tm n cng ngh t ng ha trong cc cng on may, bi keo, to form, g dn... a dng ho sn phm. Nhu cu th trng v giy dp ngy cng tr nn phong ph v a dng v chng loi, mu m v lun c s khc nhau v nhu cu gia cc phn on th trng. Do , c th khai thc ht tim nng ca cc th trng, Doanh nghip cn xy dng c chnh sch a dng ho sn phm mt cch kh thi, doanh nghip cn m rng tuyn sn phm. T chc tt khu thit k sn phm. Tham gia thng xuyn cuc thi ua sng tc mu m m IFC t chc hng nm nhm nng cao kh nng thit k mu, gip ngnh thot dn c ch gia cng.
2.3.
Thy sn
Hng thy sn: Xut khu thy sn ca Vit Nam trong thng t 614 triu USD, tng 10% so vi thng trc, nng tng kim ngch xut khu trong 8 thng ln 3,79 t USD, tng 27,3% so vi cng k nm 2010. Tnh n ht thng 8/2011 nhm hng ny c xut khu ch yu sang EU t 891 triu USD, tng 21,2%; sang Hoa K t 720 triu USD, tng 35,5%; sang Nht Bn t 574 triu USD, tng 4,5% v sang Hn Quc t 302 triu USD, tng 39,7%.
41/132
2.3.1.
Kim ngch XK thy sn
Biu 2.3.1.1: Kim ngch xut khu thy sn VN t 2009 2011
Gi tr xut khu thy sn c nc trong 5 thng u nm 2011 t gn 481 triu USD, tng 30.1 % so vi cng k nm ngoi. 5 thng u nm 2011 t gn 2,1 t USD (gm c ly k), tng 22,7%. Bng 2.3.1.1: C cu cc mt hng thy sn xut khu 5 thng/2011 (VT: KL: Khi lng, tn; GT: Gi tr, triu USD)
Ngun:VASEP (Tng hp v x l t CSDL Hi quan Vit Nam)
42/132
Bng 2.3.1.2: Top 10 DN xut khu thy sn 5 thng/2011
Ngun:VASEP (Tng hp v x l t CSDL Hi quan Vit Nam) Biu 2.3.1.2: C cu mt hng thy sn xut khu 5 thng/2011
43/132
Nm 2010, Vit Nam XK trn 250.000 tn hi sn, tr gi khong trn 900 triu USD. Trong gi tr XK c ng t 293 triu USD chim 5,8% tng gi tr XK thu sn; nhuyn th 489 triu USD chim 9,7%; gip xc khc ngoi tm khong 112 triu USD, chim 2,2% v cn li l cc loi c bin khc. Cng vi cc ngnh hng ch lc l tm v c tra, nm 2010 ngnh hng hi sn cng ng gp vai tr quan trng trong XK thy sn ca c nc, chim t trng hn 18% v gi tr. C ng: Nm 2010 c coi l nm thnh cng ca XK c ng Vit Nam v c khi lng v gi tr XK c ng sang hu ht cc th trng u tng trng mnh. XK c ng ca c nc nm 2010 t khong 83.800 tn, tr gi 293 triu USD, tng ln lt 48,9% v 59,9% so vi nm 2009. Trong XK c ng nguyn liu (m HS 03) t khong 37.800 tn, tr gi trn 175 triu USD, chim gn 60% tng gi tr XK c ng; c ng hp (m HS 16) t khong 46.000 tn, tr gi 117,5 triu USD, chim 40% cn li. Nguyn nhn tng trng chnh l do gi XK trung bnh c ng cao, nhu cu tiu th tng trong khi mt s nc trn th gii ang xut ct gim hn ngch khai thc i vi mt s loi c ng. Nhuyn th: Nm 2010, XK nhuyn th ca c nc t 125.000 tn, tr gi 489 triu USD, chim 9,7% tng gi tr XK thy sn. Trong XK nhuyn th cha ch bin (m HS 03) t khong 100.000 tn, tr gi khong 400 triu USD, chim 82%, cn li l XK nhuyn th ch bin (m 16) t 25.000 tn, tr gi khong 89 triu USD. C 442 DN tham gia XK nhuyn th i 80 th trng, tng 7 th trng so vi nm 2009. Cua, gh v gip xc khc (tr tm): y l nhm mt hng tim nng vi tc tng trng cao. Khi lng XK c nm 2010 t 16.000 tn, tr gi 112 triu USD, chim 2,2% tng gi tr XK thu sn. C 127 DN tham gia XK nhm sn phm ny sang 38 th trng. Trong , th trng M chim t trng ln nht vi trn 52%, c tnh NK 5.300 tn gip xc t VN, tr gi trn 59 triu USD nm 2010, tng hn 4 ln so vi nm 2009 v c khi lng v gi tr. Th trng EU ng th 2, chim t trng trn 16% vi khong 2.330 tn, tr gi 18,25 triu USD, tng gn 5 ln v khi lng v gn 6 ln v gi tr so vi nm 2009. Th trng Php tng trng mnh nht, 5.567%.
44/132
Cc th trng khc trong top 10 cng t mc tng trng 3 con s, tr Nht Bn gim 26%, Hn Quc gim gn 30%, Trung Quc v Hng Kng gim gn 16%. 2.3.2. Th trng tiu th ch yu
Theo thng k, 6 thng u nm xut khu thu sn ca c nc sang cc th trng t kim ngch 2,61 t USD, chim 6,05% trong tng kim ngch xut khu hng ho c nc, tng 28,84% so vi cng k nm ngoi. Th trng Hoa K ng u v kim ngch vi 481,13 triu USD trong 6 thng u nm, chim 18,47% trong tng kim ngch, tng 48,77% so vi cng k nm ngoi. ng th 2 v kim ngch l th trng Nht Bn, vi 377,19 triu USD, chim 14,48% tng kim ngch, tng 2,26% so vi cng k. Th 3 l Hn Quc vi 207,15 triu USD, chim 7,95% tng kim ngch, tng 37,25% so vi cng k. So vi 6 thng u nm ngoi, th nm nay th trng xut khu thu sn ca Vit Nam m rng thm c 11 th trng mi, trong c mt s th trng t kim ngch cao trn 10 triu USD nh: Braxin 27,87 triu USD; Colombia 20,44 triu USD; Israen 13,86 triu USD. Xt v mc tng trng kim ngch xut khu thu sn 6 thng u nm nay so vi cng k, hu ht kim ngch xut khu sang cc th trng u tng trng dng; trong mc tng trng mnh trn 60% cc th trng nh: Canada (tng 66,15%, t 62,06 triu USD), Campuchia (tng 64,45%, t 6,63 triu USD); Philipines (tng 64,13%, t 14,56 triu USD); Trung Quc (tng 60,45%, t 103,12 triu USD). Ngc li, ch c 3 th trng b st gim kim ngch so vi cng k l: Ucraina (gim 30,59%, t 19,7 triu USD); Ty Ban Nha (gim 9,16%, t 72,43 triu USD); Ai Cp (gim 5,98%, t 24,38 triu USD).
45/132
Bng 2.3.2.1: Th trng tiu th thy sn ca VN 6 thng/2011 (VT: USD) % tng Th trng Thng 6/2011 6 thng/2011 gim KN % tng gim KN % tng gim KN 6T/2011 so
T6/2011 so T6/2011 so
vi T5/2011 vi T6/2010 vi 6T/2010 Tng cng Hoa K Nht Bn Hn Quc c Trung Quc Italia H Lan Ty Ban Nha Canada Australia Php Nga B Hng kng i Loan Anh Mexico Singapore Thi Lan 519.223.435 2.605.570.214 100.352.617 75.400.943 43.591.684 21.293.046 18.772.398 19.957.757 16.411.419 15.004.229 14.178.190 12.241.227 14.463.137 13.098.124 12.495.813 11.314.012 13.138.301 8.144.875 4.259.901 7.810.303 6.844.626 481.126.647 377.192.430 207.151.550 122.934.951 103.123.169 88.234.752 83.824.831 72.426.312 62.059.285 61.543.444 59.416.591 56.935.101 55.799.052 55.032.112 53.082.877 52.127.895 49.685.049 40.506.141 38.697.398 +6,37 +4,42 +14,76 +4,00 -5,01 -14,92 +27,15 +4,95 +31,99 +36,60 -5,56 +12,81 +23,00 +21,23 +8,05 +30,33 -5,75 -22,86 +11,07 -12,80 +30,02 +51,40 -6,58 +53,18 +63,41 +32,64 +46,24 +38,42 +2,94 +58,37 +23,48 +51,02 +67,88 +55,22 +107,33 +31,38 +2,94 -41,03 +39,95 +5,37 +28,84 +48,77 +2,26 +37,25 +43,96 +60,45 +46,54 +51,59 -9,16 +66,15 +7,34 +14,69 +55,20 +23,10 +51,03 +17,74 +36,08 +28,69 +26,14 +33,62
46/132
% tng Th trng Thng 6/2011 6 thng/2011 gim KN
% tng gim KN
% tng gim KN 6T/2011 so
T6/2011 so T6/2011 so
vi T5/2011 vi T6/2010 vi 6T/2010 Rp X t Braxin Thu S Ba Lan Tiu vng quc Rp thng nht Ai Cp Malaysia Colmbia Ucraina B o Nha Philippines Israen an Mch Hy Lp Rumani Indonesia Campuchia NewZealand Thu in 9.298.553 3.709.606 4.182.692 5.073.750 3.137.241 2.029.431 3.491.105 1.822.898 936.377 683.642 663.750 1.350.423 961.609 712.388 24.379.332 22.335.458 20.438.370 19.701.764 17.704.830 14.561.700 13.859.406 13.395.762 9.093.021 8.728.781 6.687.549 6.627.564 6.561.547 6.341.542 +77,63 -27,59 * +45,04 -10,64 +16,88 * -17,53 -49,99 * +231,83 -3,35 * -24,90 +35,04 +41,50 * +176,45 +2,56 -6,59 * -19,79 -17,29 * -49,11 +235,12 * +10,10 -5,98 +49,91 * -30,59 +3,19 +64,13 * +32,00 +51,02 * +2,16 +64,45 * +0,31 4.823.322 24.520.167 -0,95 +45,76 +33,57 4.183.719 5.845.125 5.589.296 2.670.763 29.916.657 27.871.306 26.373.324 25.598.570 -47,39 * -15,28 -49,39 +31,87 * -5,38 +21,83 +27,24 * +6,12 +25,93
47/132
% tng Th trng Thng 6/2011 6 thng/2011 gim KN
% tng gim KN
% tng gim KN 6T/2011 so
T6/2011 so T6/2011 so
vi T5/2011 vi T6/2010 vi 6T/2010 n Sc C Ot Th Nh K Pakistan I rc Brunei ng Timo 1.283.233 1.457.199 751.837 904.162 124.275 474.803 238.652 0 6.169.679 5.821.451 4.732.923 3.210.706 2.478.353 2.267.030 973.930 51.150 * +39,25 -28,19 * * * +49,46 * * +225,68 * * * * * * * +24,84 * * * * * *
Bng 2.3.2.2: C cu th trng xut khu thy sn 5 thng/2011 (VT: KL: Khi lng, tn; GT: Gi tr, triu USD)
48/132
Biu 2.3.2.1: Th trng xut khu thy sn ch yu 5 thng/2011
Ngun:VASEP (Tng hp v x l t CSDL Hi quan Vit Nam) 2.3.3.
Thun li, kh khn trong xut khu thy sn Kh khn
Cc nc pht trin ang thiu ht ngun cung nn buc phi y mnh nhp khu, ch yu t cc nc ang pht trin. Cc s c v thin tai nh sng thn, r r cht phng x Nht hay nhng s c trn du cng mt phn gip cho nhu cu nhp khu thy sn t cc nc tng cao. Thc hin n 30 ca chnh ph v ci cch hnh chnh cng to iu kin cho cc doanh nghip c mi trng hot ng thng thong hn, gim thiu chi ph. Cc chnh sch h tr ngi dn t vic cung cp con ging n k thut chm sc cng gip cho ngi dn tng c v sn lng v cht lng thy sn. Vit Nam c vng bin di cung cp ngun thy hi sn t nhin phong ph a dng.
Thun li
49/132
Li sut ngn hng tuy h nhit nhng vn cn rt cao, lm cho cc doanh nghip v ngi dn kh tip cn c ngun vn vay m bo ngun vn tng sn xut. Gi c thc n v con ging, khng m bo cht lng, khng n nh lm cho ngi nng dn khng dm mnh dn u t. Nhiu doanh nghip vn chy ua theo s lng m khng quan tm n cht lng sn phm nn dn n nhng ri ro khi c tranh chp mua bn xy ra. Trnh cng ngh k thut sn xut, ch bin v bo qun tuy c c ci tin nhng vn mc thp. Cn b qun l vn cn hn ch v nng lc, kin thc v kinh nghim. Xu hng bo h thng mi, hng ro k thut, kim dch cht ch v thuwng xuyn ban hnh nhng tiu chun kht khe hn cng gy p lc ln cc nh xut khu thy sn Vit Nam. Thin tai, hn hnthi tit bt thng gy ra nhng tn tht khng lng trc cho ngi dn v doanh nghip. Vn dch bnh xy ra hng lot cc tnh vi din tch hng chc ngn hecta, lm cho sn lng gim mnh. Cng vi vic cc thng nhn Trung Quc tng cng thu mua em v nc lm cc nh my ch bin thy sn thiu nguyn liu ch bin. K n l tnh trng thu sn b bm chch tp cht, nhim d lng ha cht, khng sinh dn n vic mt s th trng NK tng cng cc bin php kim sot lm cho cc quc gia nhp khu tng cng kim sot ln thy sn Vit Nam. Cc DN xut khu cng phi i mt vi tnh trng thiu nguyn liu ch bin. Nhiu DN cnh tranh khng lnh mnh bng cch gim gi bn, h cht lng; B Thng mi M va c quyt nh chnh thc v vic nng mc thu chng bn ph gi i vi c tra Vit Nam ln 130% c hiu lc t thng 3/2011. y l ni lo ln nht ca nhiu doanh nghip xut khu thy sn hin nay v sn lng xut khu c tra sang th trng M s gim mnh sau khi quyt nh ny c hiu lc.
50/132
Quy nh Chng nhn thy sn khai thc theo yu cu ca EC nhm phng nga v ngn chn khai thc thy sn bt hp php, khng bo co v khng c kim sot (khai thc IUU).cng gy kh khn cho ngi dn v nh xut khu. Ngoi cc ro cn k thut, vic nui trng cng ang i mt vi nhiu kh khn khc. Tuy nhin, cc DN XK hi sn cng gp khng t kh khn v nguyn liu, ro cn v thu quan, ro cn v cht lng. Bn cnh , xu hng ngy cng a chung thu sn nui v thu sn khai thc bn vng cng phn no tc ng n nhu cu ca cc nc pht trin. 2.3.4. xut cc gii php y mnh xut khu thy sn
Mc tiu xut khu thy sn ca Vit Nam n nm 2020 l pht trin ngnh thy sn thnh mt ngnh sn xut hng ha ln, c nng sut, cht lng v kh nng cnh tranh cao, c c cu sn phm a dng, p ng nhu cu tiu dng ngy cng tng trong nc, ng thi y mnh xut khu. Trc bi cnh kinh t tr tr v nhiu bt n ca th trng EU, p ng mc tiu v nh hng ra, Vit Nam phi ch ng iu chnh chin lc v thc hin ng b nhng gii php ng ph, l: a dng ha th trng xut khu ngay chnh trong th trng EU v m rng th trng xut khu nh cc nc ng u c, hoc Bc u nh Thy in, Bungaria, Romainia, Hungaria, B, AnhCc th trng mi ni ln nh Bc M, Nam M. Th trng cc nc Hi gio cng ang c xem l mt knh tiu th tt, gip cc doanh nghip Vit Nam a dng ha th trng tiu th. Bn cnh , Bc Phi v Trung ng cng l nhng th trng y tim nng. Trong xu th hi nhp, th trng tr thnh vn sng cn i vi doanh nghip. Tng cng xc tin thng mi phi c thc hin c tm v m v vi m, gip cc doanh nghip tip cn vi th trng bng cc cuc kho st th trng, tham gia hi ch hng thu sn, thng qua vic tip xc vi cc doanh nghip. T chc cc hi tho khoa hc quc t v ging, nui trng, ch bin thu sn nhit i, tm kim cc c hi thu ht cc doanh nghip u t vo nui trng, ch bin thu sn. o to
51/132
cn b c nng lc lm cng tc xc tin thng mi. Cc h tr xc tin thng mi ca nh nc thay v tp trung vo cc th trng ln bo ha hoc c xu hng suy gim, nn ch trng vo cc th trng mi, h tr doanh nghip v thng tin th trng, th hiu tiu dng, thng tin doanh nghip nhp khu, knh phn phi Tng cng cng tc kim tra cht lng v sinh an ton thc phm i vi sn phm thu sn C ch ti x pht thch ng i vi cc trng hp vi phm; xy dng cc quy nh v xut x nguyn liu gn vi vng nui thu sn m bo cht lng nguyn liu ch bin thy sn. Cc doanh nghip phi k hp ng bao tiu sn phm i vi ngi nui trng, gip ng dn v k thut nui trng, v ging, hng dn ng dn v k thut bo qun nguyn liu sau thu hoch. Tip tc u t nng cp cng ngh ch bin hin i, tin tin, ng b l rt cn thit gp phn nng cao kh nng cnh tranh ca cht lng hng thu sn Vit Nam. Tng cng s hp tc, lin kt gia cc doanh nghip ch bin, xut khu thu sn trong nc vi nhau v vi cc doanh nghip nc ngoi Theo B Nng nghip v Pht trin nng thn, nu cha lin kt c 4 nh (nh nng, nh khoa hc, nh nc, nh doanh nghip) th tp trung cho mi lin kt hai nh (nh nng v nh doanh nghip). Ngoi ra, cc doanh nghip nn tin hnh lin doanh, lin kt vi cc i tc nc ngoi t hnh thnh nn cc doanh nghip lin doanh c vn u t nc ngoi, to cho cc doanh nghip ny c th mnh v vn u t, cng ngh cho php cc doanh nghip c th a dng ha sn phm xut khu c cht lng cao. Nh nc cn c cc bin php h tr v ti chnh tn dng thc y hot ng xut khu thu sn nh min gim thu xut khu thu sn v nguyn liu, vt t nhp khu ch bin thu sn xut khu, tng cng hot ng ti tr xut khu v thnh lp qu h tr sn xut v xut khu thu sn.
52/132
2.4.
2.4.1.
Du th
Kim ngch XK du th
Bng 2.4.1.1: Kim ngch xut khu du th t 2008 7 thng/2011 Nm 2 008 2 009 2010 7 thng nm 2011 Tr gi (triu USD) 10.450 6.210 4.944 4.123 Tc tng (%) . 60 78 .
Nm 2008, KNXK du th t 10.450 triu USD. Qua n nm 2009, KNXK mt hng ny ch t 6.210 triu USD, gim 40% so vi nm 2008 v tr gi, ng vi mc gim tuyt i l 4.240 triu USD. Nm 2010, KNXK du th ca Vit Nam t 4.944 triu USD, so vi nm 2009 tr gi gim 22.2%, ng vi mc gim tuyt i l 1.266 triu USD. Mt trong nhng nguyn nhn dn n tr gi gim dn qua cc nm gn y l do sn lng xut khu du th ca Vit Nam gim mnh. Tnh n 7 thng nm 2011, KNXK du th t tr gi 4.123 triu USD, nu so vi cng k nm 2010 th kt qu tng 39.2% v tr gi. 2.4.2.
Th trng tiu th ch yu Tnh hnh xut khu du th n cc th trng nm 2008
Theo s liu thng k, nm 2008 Australia dn u th trng v xut khu du th ca Vit Nam, t 4.164.440 tn vi kim ngch 3.353.991 ngn USD, chim 32.38 % trong tng kim ngch xut khu du th ca c nc. ng v tr th hai l Nht bn vi 2.953.146 tn du v kim ngch 2.177.391 ngn USD, chim t trng 21.02% trong tng kim ngch xut khu du th ca c nc. V tr th 3 thuc v nc Xingapo chim 15.89% trong tng kim ngch xut khu du th ca c nc. Nm 2008, Vit
53/132
Nam xut sang Xingapo 2.058.220 tn du vi kim ngch 1.645.820. Cc v tr tip theo l M vi t trng 9.64%, Malaysia vi t trng 8.23%, Trung Quc vi t trng 5.83%...
Tnh hnh xut khu du th n cc th trng nm 2009
Theo s liu thng k nm 2009, Australia vn l nc xut khu du th ch yu ca Vit Nam vi 3.329 nghn tn vi tr gi 1,6 t USD, gim 20% v lng v 52.86% v tr gi so vi nm 2008, chim 25.2% v t trng nm 2009. Tip theo l Xingapo t 2.254 nghn tn vi tr gi 993 triu USD, tng 9.47% v lng nhng gim 39.7% v tr gi, chim 16.03% trong tng kim ngch xut khu du th ca c nc. Sau cng l Malaysia t 1.794 nghn tn vi tr gi 759,8 triu USD, tng 50,3% v lng nhng gim 11% v tr gi. Xut khu du th nm 2009 sang Nht gim, ch ng v tr th nm trong bng thng k xut khu n cc th trng.
Tnh hnh xut khu du th n cc th trng nm 2010
Xt nm 2010, da theo s liu thng k cho thy, Australia vn l th trng dn u v xut khu du th ca c nc, chim t trng 37.43%, t 2.900 ngn tn du v tr gi t 1,8 t, gim 12.87% v lng nhng tng 16.14% v tr gi. Vn ln v tr th hai l Malaysia t 1.297 nghn tn du vi kim ngch 820 triu USD, gim 27.40% v lng tuy nhin tr gi tng 7.91%. Chim t trng 16.72% so vi c nc. Tip theo l Hn Quc chim t trng so vi c nc l 11.34%, t 875 nghn tn du v kim ngch 556 triu USD, lng tng 4.35% cng vi tr gi tng ln 43.93%.
Tnh hnh xut khu du th n cc th trng 7 thng u nm 2011
Xem xt li t nm 2008 n thi im gn y l 7 thng u nm 2011 thi Australia vn lun l nc dn u v th trng v lng v kim ngch xut khu du th ca Vit Nam. 7 thng u nm 2011, th trng ny t 871 ngn tn vi kim ngch 771 triu USD, chim 20.82% trong tng kim ngch.
54/132
Bng 2.4.2.1: Xut khu du th ca VN theo th trng ch yu t 2008 7 thng/2011 (VT: tn, 1.000 USD, %)
Ngun: Tng cc Thng k 2.4.3.
Thun li, kh khn trong xut khu du th Thun li
Vi v tr a l nh hin nay, nc ta c coi l c ngun ti nguyn du m di do, bn cnh nhng m du v ang c khai thc nh vng bin thuc tnh B RaVng Tu, vn cn nhng m du mi vi tr lng ln vn cha a khai thc. iu ny ha hn nhiu tim nng trong tng lai cho nc ta. M ca kinh t v hi nhp vi th gii, gip cho cc doanh nghip tip cn cc th trng trn th gii. Qua , y mnh hot ng xut khu cho n c ta. Mt s quc gia ct gim sn xut, ct gim nhp khu du do khng hong kinh t, nhng nhu cu nhp khu du trn th gii vn cn v trong nhng nm ti c d
55/132
on s vn tng do nhiu nc pht trin vi tc nhanh. V vy, y vn l lnh vc tim nng ca t nc. Trang thit b my mc, cng ngh hin nay ca nc ta cng c ch v u t bt kp th gii ngy cng tin b hn v t hiu qu cao hn. Bn cnh , th vic o to cho i ng nhn vin ngy cng c quan tm v ci tin hn, nhiu ngi c o to t cc nc pht trin nn lm ch c cng ngh. Gi c du th trn th gii c nhiu bin ng nhng nhn chung vn c xu hng tng s l iu kin thun li tng kim ngch xut khu du th ca Vit Nam. Vit Nam c nhiu thun li t quan h ngoi giao vi cc nc trong khu vc nh Lo, Campuchia, vi Lin bang Nga v cc nc SNG c, cc nc chu Phi, chu M trong hp tc u t thm d v khai thc du kh. Trong nhng nm gn y, PetroVietnam k c nhiu hp ng du kh mi nc ngoi ng thi tch cc tm kim c hi u t mi ti Kazakstan, Myanmar, Indonesia, Tunisia, Angola, Iran, Nga....
Kh khn
Du th l mt trong nhng sn phm em li KNXK cao nht nh cho Vit Nam nhng so vi th gii th vn cn khim tn. Cc nc xut khu du th hng u l cc nc Trung ng chim hn 50%, Nga v mt s nc Chu Phi cng l nhng nc xut khu du th ln. Do , kinh t nc ta chu nh hng mnh t nhng nc ny nh kh khn trong vic d on gi du th trn th gii lm nh hng n KNXK du th ca nc ta... V h c th thay i gi c du th trn th gii ln hoc xung t nhng quyt nh gia tng hoc ct gim lng hng xut khu ca h. V nhng nc ny l nhng nc c nn chnh tr thng xuyn mt n nh Do khng hong kinh t khin gi du gim mnh, tc ng n ngun thu t du m Vit Nam. Du m l ngun nhin liu c gii hn, cho nn nu khai thc ba bi khng tnh ton s dn n cn kit. Chng ta c th thy s nh hng ny trong nhng nm 2001 -
56/132
2006, sn lng du th xut khu ch tng nh sau gim dn. Nguyn nhn l do cc m du cn kit trong khi cng tc tm kim thm d khng my tin trin. Mt tr ngi, kh khn ln nht m nc ta ang i mt hin nay l tnh hnh tranh chp cng thng trn Bin ng gia Trung Quc, PhilippinesVng bin ny c nhiu m du nhng Trung Quc vn rt mnh v qun s, kinh t v ang gy nhiu kh khn cho hot ng thm d khai thc du ca nc ta. Chng ta c th thy vic h ang e da nc ta nh ct cp tu thm d du kh ca Petro Vit Nam. Ngoi ra, bo ch Trung Quc a tin nc ny s tip tc thc hin cc hot ng thm d ti nguyn trn Bin Hoa Nam trong nm 2012. iu ny ni ln Vit Nam ang ri vo tnh th rt kh khn ng trc nguy c mt nhng m du trong khu vc tranh chp vo tay Trung Quc s gy nh hng ln n kinh t ca Vit Nam hin ti v tng lai. 2.4.4. xut cc gii php y mnh xut khu du th
u tranh, tm h tr t cc nc khc dnh li Bin ng, m bo ngun ti nguyn cho nc ta. Khai thc ti nguyn du mt cch hp l, c k hoch v tng cng cng tc d tm, khai thc cc m du cng nh k kt cc hp ng thm d khai thc t nc ngoi. Ch chi ph thc hin cng tc kho st, nu chi ph thc hin chim t l rt nh trong tng chi ph nhng nu c ri ro xy ra th nh hng ca n l v cng ln. Kinh ph s dng cho cng tc kho st a cht cn c xem xt m bo cho vic chi ph thu cc chuyn gia, phng tin hin i nu cn thit, khng b hp trong phm vi t l quy nh so vi tng mc u t ca cng trnh. Tch cc nghin cu khm ph tn dng nhng ngun du mi nh khai thc cc m du trong thn mng nt n. Vit Nam l quc gia u tin trn th gii thm d v khai thc thnh cng cc m du trong thn mng nt n. Chu nh hng tc ng ca cc nc khc v gi du. Chng ta phi thng xuyn theo di, phn tch tnh hnh v nng cao cng tc d bo chnh xc v thi im a ra quyt nh c li nht nhm thu c li nhun cao nht.
57/132
Tng cng xy dng cc kho d tr du ch ng hn trong vic xut khu trnh trng hp bn r khi hng tn kho nhiu. Vit Nam hin nay c nh my lc du Dung Quc i vo hot ng v hin ang xy dng thm 2 nh my lc du na. Cc nh my ny s tiu th rt nhiu du th. V vy, trong nhng nm ti du th Vit Nam c th s quay sang tiu th trong nc thay v xut khu. Xut khu du th em li ngun ngoi t ln nhng nhp khu cc sn phm xng du cn tn nhiu ngoi t hn. Nn y cng c th l gii php tt. Cc doanh nghip Vit Nam cn thc hin tt cc hp ng, trnh trng hp sai st gy mt uy tn s gp kh khn cho nhng hp ng sau. Phi thng xuyn cp nht thng tin, chnh sch t cc nc c i th cnh tranh cng nh cc nc nhp khu t c chnh sch i ph v a ra cc chin lc.
2.5.
2.5.1.
in t, my tnh v linh kin

Kim ngch XK hng in t, my tnh v linh kin
Bng 2.5.1.1: Kim ngch xut khu hng in t ca VN t 2008 7 thng/2011 Nm 2 008 2 009 2010 7 thng/ 2011 Ngun: Tng cc thng k Theo s liu thng k, kim ngch xut khu mt hng ny ca Vit Nam khng ngng tng mnh qua cc nm. Nm 2008 Vit Nam xut khu my tnh, in t t 2.7 triu USD, sang nm 2009 tng kim ngch xut khu mt hng ny t 2.8 triu USD, tng 5.1% v tr gi so vi nm 2008 ng vi mc tng tuyt i l 71 triu USD. Mc Tr gi (triu USD) 2.703 2.774 3.558 2.012 Tc tng (%) . 105,1 128,8 .
58/132
tng gia hai nm ny khng cao v hot ng kinh t nm 2009 ni chung phi i mt vi nhiu kh khn do khng hong kinh t ton cu. Nhiu mt hng khc KNXK trong nm 2009 gim r rt nhng KNXK my tnh, in t v linh kin tng tuy khng nhiu nhng cho thy r tim nng, c hi pht trin ca lnh vc ny trong thi gian sp ti. Kim ngch xut khu my tnh, sn phm in t v linh kin trong nm 2010 t 3.558 triu USD, tng 28.8% v tr gi so vi nm 2009, ng vi mc tng tuyt i l 784 triu USD. n 7 thng u nm 2011, th Vit Nam t c 2.012 triu USD v kim ngch. So vi cng k nm trc, tng 8.7% v tr gi. 2.5.2. Th trng tiu th ch yu
Bng 2.5.2.1: KNXK mt hng my tnh, in t v linh kin ca VN theo th trng ch yu t 2008 7 thng/2011
Ngun: Tng cc Thng k
59/132
Theo s liu thng k nm 2008, Thi lan l nc dn u v xut khu my tnh, in t v linh kin ca c nc, t 405 triu USD, chim t trng 15.34% so vi c nc. Th trng nht bn l nc ln th hai v xut khu mt hng ny ca Vit Nam, KNXK t 376 triu USD, chim 14.24%. Tuy nhin, v tr ny c s thay i trong nm 2009. Theo s liu thng k nm 2009, Thi Lan ch ng v tr th 3 v xut khu my tnh, in t ca Vit Nam. Trong nm ny, M l th trng dn u v tng KNXK mt hng ny ca Vit Nam, t 433 triu USD, tng 42.1% v tr gi so vi nm 2008 ng vi mc tng tuyt i l 128 triu USD, chim 15.68% tng KNXK mt hng in t ca c nc. Nht bn vn l th trng xp th 2 vi KNXK hng in t l 381 triu USD, tng 1,4 % v tr gi, chim t trng 13.79%. Nm 2010, Vit Nam xut khu hng in t sang th trng Trung Quc ln nht vi tr gi 659 triu USD, tng 129.61% v tr gi ng vi mc tng tuyt i l 372 triu USD so vi nm 2009, chim 19.27% so vi tng KNXK mt hng ny ca c nc. Th trng xut ln tip theo ca Vit Nam l M vi tr gi 594 triu USD, tng 37.09% v tr gi so vi nm 2009, chim t trng 17.36%. Theo s liu thng k 7 thng u nm 2011, th Trung Quc vn duy tr l th trng xut khu ln nht ca nc ta v in t, t 330 triu USD, chim t trng 16.59% v M vn l th trng ln th hai vi KNXK my tnh, in t l 289 triu USD, chim t trng 14.54%.
Nhn chung qua cc nm, KNXK in t, linh kin, my tnh ca Vit Nam n cc th trng u tng, trong ch c mt s t th trng KNXK gim nh: Thi Lan, Philippines
2.5.3.
Thun li, kh khn trong xut khu hng in t, my tnh v linh kin Thun li
Vic gia nhp WTO mang li cho ngnh cng nghip in t nhiu c hi, m rng th trng tiu th, tng tnh cnh tranh v qua , cc doanh nghip ch v u t hn v cht lng y mnh cnh tranh.
60/132
Vit Nam l mt trong nhng quc gia c t l dn s cao nht th gii, do , chng ta ang c li th v nhn cng v gi nhn cng thp. V vy, thu ht c nhiu cng ty, tp on ln ca th gii chuyn sang Vit Nam. Trong nhng nm gn y, ln sng u t nc ngoi vo lnh vc my tnh, in t v linh kin Vit Nam tng kh mnh vi nhiu d n u t rt ln nh Intel, Canon
Theo B cng thng cho bit, hin Vit Nam ang tr thnh ni thu ht nhiu tp on quc t ln u t vo lnh vc in t do hin Vit Nam c nhiu li th nh qu t ln vi nhiu v tr p, thun li cho sn xut v gi nhn cng r. Hn na, sn xut in t c coi l lnh vc cng ngh cao nn Vit Nam c cc chnh sch u i ln. Trong khi , Trung Quc, Malaysia gi thu t v chi ph nhn cng ang tng. V vy, s lng n hng v gi xut khu tng ln. Vn l mt sn phm thit yu, cn thit trong cng vic cng nh cuc sng, nhu cu th gii v mt hng ny ang trn phc hi v ngy cng gia tng sau khng hong.
Kh khn
Theo trung tm Thng tin Cng ngh v Thng mi, mc d kim ngch xut khu cc sn phm my tnh v linh kin in t ca Vit Nam ngy cng tng mnh nhng nng lc cnh tranh li rt thp do cc doanh nghip nc ngoi u t vo Vit Nam ch yu s dng t ai v lao ng a phng l chnh. Vic s dng cc nguyn vt liu ti ch l rt t, a s vn phi nhp khu v ch da cng ti Vit Nam. Thng mi ton cu gim mnh cng vi vic gi c mt s mt hng trong nhng thng u nm ng mc thp do nhu cu nhp khu v kh nng thanh ton ti cc th trng gim nn mc d c s tng ng k v lng hng ha xut khu, song gi tr xut khu a s cc mt hng u gim, nh hng trc tip n tc tng kim ngch xut khu. Kinh t th gii nhn chung ang thot ra khi khng hong nhng cha thc s c nhng chuyn bin mnh m v vng chc, mt s quc gia c du hiu bt n v kinh t ti chnh. Cng nghip in t Vit Nam c th ni gn nh con s khng. 95-98% sn phm in t, tin hc xut i t Vit Nam l ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi. Hm lng cht xm v gi tr gia tng trong cc sn phm in t, my tnh xut i t Vit Nam ch vi phn trm.
61/132
2.5.4.
xut cc gii php y mnh xut khu hng in t, my tnh v linh kin
Cn thit phi tn dng ngun nguyn liu sn c gia tng sc cnh tranh v em li li nhun cao cho doanh nghiep v nh nc. Nghin cu, sng to ra nhng phn mm, chng trnh ng dng c th a dang ha sn phm v a dng ha chc nng. Chnh ph nn c cc chnh sch y mnh v to ra nhiu doanh nghip kinh doanh, sn xut mt hng ny vi vn 100% Vit Nam.
2.6.
2.6.1.
G v sn phm g
Kim ngch XK g v sn phm g
Bng 2.6.1.1: Kim ngch xut khu g t 2008 7 thng/2011 Nm 2008 2009 2010 7 thng/2011
Ngun: Tng cc thng k Theo s liu thng k t Tng cc thng k cho thy, tnh hnh xut khu g nm 2008 ca Vit Nam t tr gi 2.779 triu USD, nm tip theo 2009 KNXK g ca Vit Nam t 2.550 triu USD, gim 9.9% v tr gi, tng ng gim tuyt i 229 triu USDso vi nm 2008. Nm 2010, KNXK g v sn phm bng g ca Vit Nam t 3.408 triu USD, so vi nm 2009 th nm 2010 tng 31.2% v tr gi, ng vi tng tuyt i l 858 triu USD. Tnh hnh xut khu g 7 thng u nm 2011 t 2.085 triu USD. So vi cng k nm ngoi nm 2010 th 7 thng u nm 2011 tng 13% v tr gi.
Tr gi (triu USD) 2.779 2.550 3.408 2.085
Tc tng (%) 90.1 131.2 -
62/132
2.6.2.
Bng 2.6.2.1: KNXK g v sn phm g ca VN theo th trng ch yu
Ngun: Tng cc thng k
Tnh hnh xut khu g n cc th trng nm 2008
V th trng, trong nm 2008, M duy tr l th trng xut khu sn phm g ch lc ca Vit Nam, tuy vy, tc tng trng xut khu sang th trng ny c du hiu chm li v cng th hin r nt hn trong nhng thng cui nm. Trong thng 12, kim ngch xut khu sn phm g sang M t 88,7 triu USD, tng 7% so thng 11 v ch tng 0,4% sovi cng k nm ngoi. Trong nm 2008, tng kim ngch xut khu sn phm g ca Vit Nam sang th trng ny t 1,064 t USD, tng 10,7% so vi nm 2007 v chim 38% t trng. Nh vy, xut khu sn phm g sang th trng M vn kh kh quan. Hin nay, kinh t M ang ri vo suy thoi su ng ngha vi vic ngi dn M ct gim nhu cu tiu dng. V vy,
63/132
duy tr kim ngch xut khu sang th trng ny, cc doanh nghip nn ch trng hn vo cc sn phm gi r, nhm cnh tranh vi cc i th chu khc nh Trung Quc, Malaysia V sn phm, n hn 70% t trng kim ngch xut khu sn phm g vo M l ni tht dng trong phng ng; tip n l ni tht dng trong phng khch, phng n chim 15%; ni tht vn phng chim 10% Nht Bn l nh nhp khu sn phm g ln th 2 ca Vit Nam vi tc tng trng v kim ngch trong nm 2008 tng kh, nh vy, xut khu sn phm g sang th trng ny dn c hi phc. Trong thng 12, kim ngch xut khu sn phm g sang Nht Bn t 366 triu USD, tng 13% so thng 11 v tng 57,1% so cng k nm ngoi. Trong nm 2008, tng kim ngch xut khu sn phm g sang th trng ny t 379 triu USD, tng 21% so cng k nm ngoi. Trong nm 2008, xut khu sn phm g sang khi EU cng t kh, t 730,15 triu USD, tng 15,23% so nm 2007. Trong thng 12/08, kim ngch xut khu sn phm vo EU t kh, trn 100,5 triu USD, tng 45,8% so thng trc v tng 24% so cng k nm ngoi. Trong , xut khu sn phm g sang Anh t cao nht nhng li gim so thng 12/07; xut khu sn phm g sang c, Php, H Lan - nhng th trng nhp khu sn phm g ln ca Vit Nam tng mnh; cn xut khu sang mt s th trng nh nhng y tim nng l Thu in, Phn Lan, Hy Lp tng rt mnh Tuy vy, kim ngch xut khu sn phm g sang mt s th trng li st gim nh B, CH Ai Len Ngoi ra, cc doanh nghip cng xc tin mnh sn phm g sang th trng Trung ng th hin tng trng kim ngch nh Rp, Tiu Vng quc Arp Thng nht v mt s th trng khc nh Nauy, Thi Lan, Nam Phi
Theo s liu thng k ca Tng cc Hi quan Vit Nam, trong nm 2009 th kim ngch xut khu g v sn phm bng g vo th trng M vn t cao nht vi 1,1 t USD, tng 3,4% ng vi tng tuyt i l 36.194 ngn USD so vi nm trc, chim 42.35% trong tng kim ngch xut khu ca c nc. Nht Bn vn ng v tr th hai v th trng xut khu g ca Vit Nam trong nm 2009, KNXK t 355 triu USD, gim 6.2% ng vi gim tuyt i 23.433 ngn USD so vi nm 2008, chim t trng 13.68%. Nhn chung, nm 2008 hu ht KNXK g n cc th trng khc u gim nh: Vng Quc Anh, c, Hn Quc, Php
64/132
Nhn chung, kim ngch xut khu g v sn phm g sang cc th trng trong nm 2010 kim ngch tng trng hu khp cc th trng, ch c mt s th trng gim kim ngch. Gim mnh nht l th trng Mehico (gim 58,45%) so vi nm 2009, t 1,8 t USD. M vn dn u v th trng xut khu g v sn phm g ca Vit Nam. Nm 2010, KNXK g sang M t 1,4 t USD, tng 26.57% v tr gi ng vi tng tuyt i l 292 triu USD so vi nm 2009, chim 41.29% t trong c nc. Th trng xut khu g ln th hai ca Vit Nam l Nht Bn, t 455 triu USD, so vi nm 2009 tng 27.92% v tr gi ng vi tng tuyt i 99 triu USD, chim t trng 13.48% ca c nc nm 2010.
Tnh hnh xut khu g n cc th trng 7 thng u nm 2011
Hin xut khu g ca Vit Nam vo th trng M vn rt mnh, mc cho cuc khng hong ti chnh va qua. Vit Nam hin ng trong 5 quc gia hng u trn th gii v tng din tch rng, 10 nc hng u v xut khu g trn th gii. Hng lot cc thay i v lut php, th ch, chnh sch pht trin lm nghip ca Vit Nam ngy cng ph hp vi thng l quc t. Trong thng 5/2011, kim ngch xut khu g v sn phm g sang cc th trng tip tc st gim so vi thng trc. M vn tip tc l th trng xut khu g v sn phm g ln nht ca nc ta. Tnh n thi im 7 thng u nm 2011, Tng KNXK g v sn phm g sang th trng ny t 745 triu USD, gim nh 1,2% v tr gi so vi cng k nm 2010, chim 36.07% trong tng kim ngch xut khu g, sn phm g ca c nc. Tip n l th trng Trung Quc. Tnh n ht thng 7/2011, kim ngch xut khu g v sn phm g sang th trng ny t 344 triu USD, tng 63.01% v tr gi so vi cng k nm ngoi, chim t trng 16.67% ca c nc v mt hng ny. Nht Bn li li ng v tr th 3. Nhng nm gn y, vi chi ph nhn cng Nht Bn cao, ng thi ngun nguyn liu thiu ht, kh nng p ng th trng gim st, Nht Bn c xu hng chuyn sang nhp khu hng g v cc sn phm lin quan. y chnh l im thun li cho doanh nghip Vit Nam c c hi ti th trng ny. D bo, xut khu g v sn phm g ca nc ta sang Nht Bn s tip tc tng trong thi gian ti.
65/132
Nhn chung, trong 7 thng u nm 2011 th KNXK g, sn phm g c phn gia tng hu ht cc th trng.
2.6.3.
Thun li, kh khn trong xut khu g v sn phm g Thun li
S tham gia vo nn kinh t th gii i hi cc doanh nghip phi p ng nhng tiu chun, yu cu ra m rng th trng v c u ra, iu ny gip cc doanh nghip phi nng cao trnh sn xut, kh nng p ng cc nhu cu kht khe v mu mca khch hng nh Php Nc ta ang c li th nht nh khi xut khu g vo EU ni chung v Php ni ring so vi Trung Quc hay Indonexia l ta ang c hng thu GSP vi mc thu sut ch yu l 0% , c mt s m hng chu thu 2,1%. iu ny cho thy, ta ang c li th cnh tranh so vi cc nc khc. Nng lc ch bin g ca Vit Nam tng ln khng ch v s lng nh my, quy m sn xut m cn v u t thit b hin i nng cao cht lng sn phm, trnh qun l, tay ngh ca cng nhn. Theo thng k, n thng 10/2008, c nc c trn 2.000 doanh nghip ch bin g, trong c 300 doanh nghip ch bin v xut khu g trc tip, s dng 170.000 lao ng trc tip v c nng lc sn xut tng gp 4 ln so vi nm 2003, thi im m cng nghip g Vit Nam bt u bt ph, to n tng mnh m vi cc nh nhp khu nc ngoi.
Kh khn
Do khng hong kinh t th gii, khng hong n cng cng vi tc tng trng kinh t chm ca mt s quc gia nh B o Nha, Ireland Chu u lm cho nhu cu tiu dng hng ha gim. Thay i chnh sch ca cc quc gia (lut LACEY ca Hoa K v yu cu chng minh ngun gc nguyn liu g khi nhp khu ) gy tr ngi ln cho cc doanh nghip v tm cch p ng nhng i hi t khch hng, chng ta phi b ra thm nhiu chi ph. Chi ph u vo tng mnh khong 20% trong khi gi xut khu g ti cc th trng M, Nht li tng khng ng k, khin cc doanh nghip phi tng gi sn phm ln b l nhng li dn n s t chi n hng ca khch hng lm mt n hng.
66/132
Hin nay, xut khu g ca Vit Nam ang gp kh khn do thiu nguyn liu. Kim ngch xut khu g ca Vit Nam kh c th t c mc tiu 4 t USD trong nm nay.. Theo Viforest, trung bnh mi nm Vit Nam cn nhp khu hn 3 triu m3 g nguyn liu, t gi tr khong 1 t USD t cc nc trong khu vc ASEAN, chu Phi, Nam M, Bc M Nm 2005, ngnh ch bin g xut khu 1,6 t USD, nhng g nguyn liu nhp khu 667 triu USD (bng 44% kim ngch xut khu). Nm 2008 kim ngch xut khu g ch bin 2,8 t USD v con s nhp khu g nguyn liu trm trm 1,3 t USD. V nm 2010 kim ngch xut khu g ch bin t 3,4 t USD, g nguyn liu nhp khu xp x 2 t USD. Bc sang nm 2011, ngun cung g nguyn liu ang cn kit dn gy bt li cho cc doanh nghip nhp khu, gi g nguyn liu trn th trng Malaysia (th trng nhp khu g nguyn liu ln ca Vit Nam) ang tng mnh, thm vo , gi xng du tng lm tng cc ph vn chuyn. V vy, bn cnh cc i gia u t ra nc ngoi ch ng ngun nguyn liu th vic trng rng kinh t trong nc l bi ton kh thi v cn c nht ch ng ngun nguyn liu. Trong khi , vic trng rng kinh t v quy hoch rng trng t B Nng nghip v Pht trin nng thn vn cn ch, bi nhng th tc hnh chnh. Mt khc, tuy c s tng trng v kim ngch xut khu, nhng cht lng tng trng sn phm g VN cn thp. Tng trng ca ngnh ch bin g VN pht sinh khng hon ton t i mi cng ngh sn xut. Trn 90% sn phm g VN phi bn qua khu trung gian v ch yu c sn xut, gia cng, ch bin theo s t hng v thit k mu t khch hng nc ngoi. Theo Tng cc Lm nghip (B Nng nghip v Pht trin nng thn), hin ch c khong 300 DN ch bin g FDI l c quy m ln, to ra khong 50% tng kim ngch xut khu sn phm g c nc. Cc DN FDI, lin doanh v mt s DN trong nc c kh nng u t cng ngh, thit b tin tin c kh nng t sn xut theo thit k v c th tm kim th trng tiu th, nng cao gi tr gia tng. Cn li, phn ln cc c s ch bin g c cng ngh, thit b cn lc hu, cha c u t ng mc v cc cng on nh sy g, hon thin b mt sn phm... Trong khi , cc DN ch bin g trong nc cn cha ch ng lin kt vi nhau c th p ng cc n hng vi khi lng ln v cha tht s chia s thng tin trong khai thc th trng xut khu. Ngoi ra, sc cnh tranh ca sn phm g VN cn yu, cht lng i ng cng nhn ch bin g ca VN cha p ng yu cu ca ngnh. Hin lao ng trong ngnh ch bin g cn cha c thc tit kim nng lng, nguyn liu v c bit l thiu nhiu k nng do cha c o to.
67/132
2.6.4.
xut cc gii php y mnh xut khu g v sn phm g
pht trin trong thi gian ti, ngnh g Vit Nam cn nhiu vic cn phi lm, trong vic nh hnh cc sn phm mi nhn, c li th trn th trng th gii l g ni tht hay g m ngh, vn nhn to c u tin hng u. Vic xc nh sn phm mi nhn i i vi kho st hin trng, nh gi tim nng ca tng vng rng, vng sn xut, ch bin cc sn phm g t a ra nhng nh hng pht trin thng nht trong lin kt gia vng nguyn liu v vng sn xut, chuyn mn ha cc cng on ch bin sn phm g gia cc doanh nghip. Ngoi ra, nh nc Vit Nam cn c mt chin lc pht trin ngnh ch bin g lu di, m rng i tng hng kch cu h tr vn vi li vay u i hoc khng tnh li cho doanh nghip va v nh, h tr doanh nghip y mnh cc hot ng xc tin thng mi. Nh nc cng cn to iu kin cho cc doanh nghip Vit Nam trc tip hp tc lin kt vi ch rng khai thc nguyn liu g mt cch chc chn, thng qua cc hip nh song phng k kt gia Vit Nam v cc nc c rng. ng thi xy dng mt trung tm h tr pht trin sn phm quc gia h tr vic thit k mu m, nh hng th trng ph hp. Thm vo , khc phc vic ph thuc hon ton vo nguyn liu nhp khu, va qua Th tng ph duyt n thnh lp sn giao dch g in t vi tng vn u t khong 5 t ng, hin Hip hi g v lm sn ang trin khai cc cng vic c th. D kin, sn giao dch s cung cp thng tin gi c th trng g trong nc v th gii, cc vn v php lut khi cc doanh nghip xut khu g ra nc ngoi. Vic thc hin cc giao dch qua mng ca cc doanh nghip ngnh g s c kt ni qua cng thng mi in t ca B Cng Thng. Cn vn thnh lp ch g n nay vn khng c mt phng n kh thi no c trin khai cho d nu lin kt nhp khu g vi khi lng ln, cc doanh nghip c th tit kim t nht 10% chi ph. Khng hong kinh t ton cu, s suy gim nhu cu ca th trng quc t v hng ro phi thu quan ang c xu hng tng, i hi chng ta phi c cch tip cn mi trong pht trin hot ng thng mi nng lm thu sn ni chung, ngnh ch bin g ni ring. n thi im sau mt giai on tng trng cao, xut khu da vo pht trin chiu rng ca mt vi ngnh ch lc l ch yu, i hi chng ta phi thit k mt chin lc xut khu nng lm sn bn vng. Trong ngnh g, da theo chiu su, kch thch nhn t mi, ng vng trn hai chn: l khai thc tt th trng ni a theo t duy di hn, cn c lm c s v bn p cho xut khu trong t th sn sng hi nhp, sn sng cnh tranh, mang thng hiu Vit n khp nm chu bn bin.
68/132
ngnh g Vit Nam pht trin bn vng, cn c c ch chnh sch hp l nhm pht trin rng nguyn liu, trong tp trung pht trin g ln vi chu k tui rng t t 10 nm tr ln. Bn cnh , cn c quy hoch vng nguyn liu hp l cho tng chng loi sn phm cc ch rng mnh dn u t, cn to iu kin thun li v th tc cho doanh nghip thu t trng rng, thi gian thu t hp l; c chnh sch u i nhm to iu kin cho doanh nghip trng rng, ngi dn trng rng, chm sc, bo v rng c cuc sng n nh, khng phi bn rng non Cn i vi ngun g trong nc, Lut php Vit Nam c nhng quy nh rt c th v cht ch v vn bo v v trng rng, tuy nhin vic trin khai thc hin v kim sot cn mt s hn ch nht nh. Do , cn tng cng xy dng tnh minh bch trong bo v v trng rng, hp tc trong cng tc u tranh chng li khai thc g tri php thc hin nhng chng nhn v chun mc cht lng, ngun gc... cho nguyn liu g trong nc h tr DN xut khu pht trin bn vng, tip cn th trng bng cch tng cung cp lm sn hp php.
2.7.
2.7.1.
Go
Kim ngch XK go
Bng 2.7.1.1: Kim ngch xut khu go t 2008 n 9 thng u nm 2011 2008 Khi lng xut khu (kg) Gi tr xut khu (USD) 2009 2010 9 thng/2011
7,182,190,000 4,915,728,000 6,378,423,000 3,277,532,000
4,363,452,854
2,194,290
2,983,833
1,631,270
69/132
Bng 2.7.1.2: So snh kim ngch xut khu go t 2008 n 9 thng u nm 2011
T s tuyt i 2009/2008 Khi lng xut khu (kg) Gi tr xut khu (USD) 2010/2009 2011/2010 T s tng i (%) 2009/ 2008 -31.56% 2010/ 2009 29.76% 2011/ 2010 -48.62%
-2,266,462,000
1,462,695,000
-3,100,891,000
-4,361,258,564
789,543
-1,352,563
-99.95%
35.98%
-45.33%
Xt v mt khi lng xut khu, da vo bng s liu trn, ta thy rng nm 2008 l nm c khi lng go xut khu ln nht so vi cc nm cn li, tng khi lng go xut khu l 7,182,190,000kg. Sang nm 2009, lng go xut khu ch t c 4,915,728,000kg, t hn nm 2008 2,266,462,000kg, tng ng 31.55%. Nm 2010 l nm nh du s tr li mnh m ca th trng xut khu go, khi lng xut khu t c 6,378,423,000kg, hn nm 2009 n 1,462,695,000kg, tng ng vi 29.76%. Khi lng go xut khu trong 9 thng u nm 2011 l 3,277,532,000kg, t hn so vi nm trc 3,100,891,000kg, tng ng vi 48.62%. Tuy nhin, con s ny d kin s tng nhanh vo 3 thng cui nm. Xt v mt gi tr xut khu, nm 2008 cng chnh l nm t gi tr xut khu cao nht, n 4,363,452,854USD. Nhng con s ny gim nhanh xung ch cn 2,194,290USD vo nm 2009, tng ng vi 99.95% mc d khi lng xut khu ch gim gn 32%. Sang nm 2010, tng gi tr xut khu la go t c l 2,983,833USD, ch nhiu hn nm trc 789,543USD, tng ng vi 35.98%. Khi lng xut khu gim so vi nm 2010, nn gi tr xut khu 9 thng u nm 2011 t c l 1,631,270USD, tng ng gim 45.33%.
70/132
Tng quan chung, giai on 2008 l giai on hon kim ca nc ta v xut khu go vi ngun cung di do v n nh cng vi vic khng hong lng thc vo thi im ny gy nn s tng vt v gi go. Nm 2009 v 2010 cng l 2 nm c khi lng xut khu go cao, mc d vo thi im ny, gi go gim ng k. K vng v xut khu go nm 2011 ca nc ta l t 7 triu tn go xut khu, nn cho n thi im, ta vn c th nhn vo tnh hnh xut khu go theo chiu hng khch quan hn. 2.7.2. Th trng tiu th ch yu
Th trng tiu th go ch yu ca nc ta gm cc nc chu nh Nht Bn, i Loan, Trung Quc, Iraq, c bit l cc nc trong khu vc ng Nam nh Philipines, Malayxia, Indonesia, Singapore mt s cc nc chu M bao gm M, CuBa v cc nc chu u nh Php, , Ba Lan. Trong , Philipines l nc chim th trng ln nht, lun lun chim hn 30% kim ngch xut khu go hng nm, tip theo l Indonesia, Malayxia, Cuba, Singapore.... So snh gia cc nm 2008, 2009 v 2010, ta thy rng a s cc th trng xut khu go ca nc ta u gim v lng (tr mt s quc gia nh Philipines, Indonesia, Singapore). V kim ngch xut khu, hu ht gim cc nc Chu u nh Italia, Php, Ty Ban Nha, Ucraina. Hin ti, cc doanh nghip nc ta vn ang c gng duy tr cc mi quan h tt cc th trng ln tim nng nh Nht Bn, i Loan, Hng Cng tm kim v m rng thm khch hng, song song vi vic duy tr cc i tc hin c, ta cng ang tch cc m rng th trng xut khu sang cc nc chu Phi.
71/132
Bng 2.7.2.1: Xut khu go sang cc nc nm 2008
Ngun: Trang tin th trng v xc tin thng mi
72/132
Bng 2.7.2.2: Xut khu go sang mt s nc nm 2009
Ngun: Trang tin th trng v xc tin thng mi Bng 2.7.2.3: Xut khu go sang mt s nc nm 2010
Ngun: Trang tin th trng v xc tin thng mi
73/132
Bng 2.7.2.4: Xut khu go sang mt s nc 9 thng u nm 2011
Ngun: Trang tin th trng v xc tin thng mi 2.7.3.
Thun li, kh khn trong xut khu go Thun li
Hin nay, vic thng tin v d bo th trng c ci thin, to iu kin cho cng tc iu hnh v xy dng chin lc kinh doanh ca doanh nghip xut khu. Cng tc ch o, iu hnh ca Chnh ph, Th tng Chnh ph v hng dn ca cc b ngnh kp thi v su st. Cc doanh nghip xut khu go cng vi Hip hi Lng thc Vit Nam tng cng s thng nht, on kt, m rng sn xut kinh doanh, ch ng chun b th
74/132
trng xut khu v tng cng mua vo d tr, kp thi tiu th la go hng ha ca nng dn. Hiu qu xut khu c nng ln v li ch ca ngi sn xut c quan tm nhiu hn. Chnh ph ch o cc doanh nghip mua vo la go hng ha vi gi hp l, bo m nng dn c li 30% ti thiu. Qua m bo c cht lng go xut khu. Hip hi v chnh quyn a phng iu phi cc doanh nghip t chc cc im phn phi, bn l, tng cng d tr lu thng, p ng kp thi nhu cu tiu dng ti ch cc a bn trng im, khng xy ra st gi gi to do u c tch tr v tc ng ca th trng xut khu. Cc doanh nghip tng cng u t xy dng kho d tr, b sung cng ngh, thit b ch bin hin i, nng cao cht lng v kh nng d tr, bo qun sn phm di hn, ch ng xut khu c hiu qu. Th ch ha hot ng kinh doanh xut khu go v cng tc iu hnh xut khu go ph hp vi tnh hnh mi, to hnh lang php l v s ng thun trong x hi.
Kh khn
Thc tin mua bn la go gia cc doanh nghip xut khu v nng dn trong nc vn cha n nh v c hnh thnh theo s phn nh thc t gia cc khu trong chui gi tr ca sn phm. Tnh trng bn ph gi ca cc i th cnh tranh phn no tc ng n hot ng xut khu ca cc doanh nghip trong nc. Nng dn vn cn ang thiu vn c th u t vo cc ging la go c nng sut cng nh cht lng cao. Qun l v kim sot vn cha cht ch, tnh trng thng lai thu mua la go di mc ti thiu, chn p nng dn vn din ra.
75/132
Sp ti y, nc ta phi thc hin vic m ca th trng xut khu go theo cam kt khi gia nhp vo WTO, iu ny s nh hng rt ln n kh nng sn xut cng nh u t ca cc doanh nghip trong nc. 2.7.4. xut cc gii php y mnh xut khu go
Hin ti, Vit Nam l quc gia xut khu go ln th 2 trn th gii, ch xp sau quc gia cng khu vc l Thi Lan. Tuy nhin, theo kin ca cc chuyn gia, chng ta rt kh c th vt qua nc bn v khi lng cng nh kim ngch xut khu mc d gn y, gi go Vit Nam c nhng chuyn bin r rt, mt s loi go c xem l chung mt bng vi go Thi Lan (go thm v go 5% tm). Do vy, trc mt chng ta vn cn nhiu tim nng cng nh nguy c, i hi s phn u v ci thin ca chnh chinh ph cng nh cc hip hi v doanh nghip trong nc. Cn c bin php tng cng thng tin th trng trc tip n nng dn. Tch cc bo v mi trng m bo v sinh ng rung m bo nng sut v cht lng la. Nng cao cht lng v xy dng thng hiu nng cao gi tr sn phm v xc lp th phn. Doanh nghip cn xy dng vng nguyn liu chuyn canh bo m sn xut p ng yu cu cht lng v xy dng thng hiu ring. Phi hp cht ch vi cc b, ngnh, chnh quyn a phng v hi nng dn cc cp trin khai cc bin php h tr nng dn trong sn xut, thu hoch v u t ci thin cng ngh sau thu hoch, hn ch tht thot v nng cao cht lng sn phm. T chc li h thng thng li v xay st gn kt vi cc doanh nghip xut khu. Thng li, c s xay xt v cung ng go xut khu phi ng k v mua la go theo gi th trng, nhng khng di mc gi ti thiu c Duy tr v m rng th trng xut khu, trn c s a dng sn phm, tng cng quan h vi cc khch hng truyn thng v thit lp quan h khch hng mi. Nng cao hiu qu sn xut v kinh doanh trn c s bo m gi bn ph hp vi gi th trng, khng b p gi v c bit l cnh tranh ph gi.
76/132
Pht huy ni lc, tng cng sc cnh tranh p ng yu cu hi nhp ngy cng su rng i vi ngnh hng trong thi gian ti. Cc doanh nghip Vit Nam phi khn trng tng cng nng lc mua vo d tr, ch bin, bo qun, nng cao cht lng, nng cao tay ngh v kh nng tip th, ng nh v m rng th trng xut khu, chun b cc iu kin cnh tranh vi cc doanh nghip nc ngoi c kinh doanh la go ti Vit Nam theo cam kt vi WTO vo nm 2011. Thng nht, on kt vi s iu phi ca Hip hi Lng thc Vit Nam, theo s ch o v iu hnh ca Chnh ph v li ch chung, to sc mnh cnh tranh trn th trng th gii trong iu kin hi nhp ngy cng su rng. Kin quyt u tranh vi nhng hin tng tiu cc, gian ln, bn ph gi, gy thit hi n quyn li ca ngi sn xut v li ch quc gia.
2.8.
2.8.1.
Dy in v cp in
Kim ngch XK dy in v cp in
Bng 2.8.1.1: Kim ngch xut khu dy in v cp in t 2008 n 8 thng/2011 2008 Kim ngch xut khu (USD) 2009 2010 8 thng u nm 2011 880,000,000
1,001,357,000
885,100,000
1,311,580,000
Bng 2.8.1.2: So snh kim ngch xut khu dy in v cp in t 2008 n 8 thng/2011

T s tuyt i 2009/2008 Kim ngch xut khu (USD) -116,257,000 2010/2009 426,480,000 2011/2010 -431,580,000 T s tng i (%) 2009/2008 -11.61% 2010/2009 48.18% 2011/2010 -32.91%
77/132
Dy in v cp in l mt trong nhng nhm ngnh hng ng gp khng nh vo gi tr sn xut cng nghip ca Vit Nam. Nm 2008, tng kim ngch xut khu t c l 1,001,357,000USD. Do tc ng ca cuc khng hong kinh t ton cu, sang nm 2009, kim ngch xut khu ca ngnh hng ny chi cn 885,100,000USD, gim n 16,257,000USD so vi nm 2008, tng ng gim 11.61%. n nm 2010, ngnh hng xut khu ny dng nh ly li c pht trin khi kim ngch xut khu t c l 1,311,580,000USD, tng n 426,480,000USD tng ng 48.18% so vi nm 2009. 8 thng u nm 2011 c kim ngch xut khu l 880,000,000USD, chnh lch 431,580,000USD so vi c nm 2010 v tng 5% so vi cng k nm 2010. D tnh nm 2011, tng kim ngch xut khu ca ngnh hng ny s t 1,500,000,000USD trong nm 2011. Theo s liu thng k, 70% kim ngch xut khu dy in v cp in l phc v cho ngnh cng nghip t. Nm 2009, khi tnh hnh kinh t th gii khng hong, th trng t th gii kh khn, xut khu dy v dy cp in ca Vit Nam cng lp tc b nh hng. Nm 2010, xut khu dy v cp in ca Vit Nam tng trng tr li do ngnh sn xut v xut khu t ca Nht Bn v M tng trng tr li ko theo nhu cu nhp khu dy v cp in dng trong t tng. 2.8.2. Th trng tiu th ch yu
ng u th trng tiu th dy in v cp in ca Vit Nam l cc quc gia c ngnh cng nghip nng pht trin trn th gii. Nht Bn l quc gia ng u trong danh sch th trng xut khu dy in cp in ln nht ca Vit Nam. Theo s liu thng k ca nc ny, Vit Nam cng l mt trong nhng quc gia ng u v sn lng cng nh kim ngch xut khu dy in v cp in i vi h. Quc gia tiu th ln th 2 chnh l Ha K vi kim ngch lun trong khong 10% tng kim ngch xut khu trong cc nm gn y.
78/132
Tip theo cc cc quc gia cng c ngnh cng nghip nng pht trin nh Hn Quc, Hng Kng, i Loan v cc quc gia trong khu vc ng Nam nh Lo, Campuchia, Thi Lan, Singapore Tuy nhin, t sau nm 2008, chng ta cng vt mt cc th trng ln khc trn th gii nh Bungari (kim ngch 2,3 triu USD nm 2008); Italia (kim ngch 3,65 triu USD nm 2008) hoc th trng Indonesia (kim ngch 1,9 triu USD nm 2008). Bng 2.8.2.1: Th trng xut khu dy in v cp in nm 2009
Ngun: www.vinanet.com
79/132
Bng 2.8.2.2: Th trng xut khu dy in v cp in 8 thng/2010 v 8 thng/2011 Th trng Tng Anh Cambodia Canada i Loan Hn Quc Hoa K Hng Kng Indonexia Lo Malaysia Nht Bn c Php Phillippines Singapore Thi Lan Trung Quc 2.8.3.
Kim ngch xut khu 8 thng/2010 837.656.524 4.910.735 3.492.360 25.220.364 95.773.540 11.515.337 5.624.645 2.644.838 591.636.489 5.548.951 3.853.375 10.426.247 14.033.445 9.267.900 14.655.632
Kim ngch xut khu 8 thng/2011 879.957.458 5.378.799 9.866.795 14.595.002 6.657.084 23.969.788 120.735.285 11.589.963 4.219.626 6.860.929 3.838.909 559.612.043 6.862.899 3.232.116 8.171.328 14.228.110 13.120.251 31.544.967
Thun li, kh khn trong xut khu dy in v cp in Thun li
Nh ni trn, phn ln lng cp in xut khu l s dng cho cng nghip t, cc quc gia tiu th lng ln dy in v cp in ca Vit Nam l Nht Bn, Hoa K v Hn Quc u l nhng quc gia pht trin, c th mnh v ngy cng nghip ni trn, do tim nng xut khu ca dy in v cp in Vit Nam n cc th trng trn l rt ln.
80/132
Th trng tiu th ln nht ca Vit Nam l Nht Bn va mi tri qua mt thin tai rt ln trong lch s, do vic n nh v xy dng li c s h tng ca t nc ny l rt cn thit, do to tim nng xut khu rt ln cho Vit Nam trong tng lai khng xa. Ngoi nhu cu cho ngnh nh sn xut xe hi, th dy in v cp in dng cho in t v vin thong c d bo l s tng mnh do cc ngnh ny ang c s pht trin mnh m. Bn cnh cc th trng truyn thng, ngnh sn xut thit b in cng c tim nng ln cc th trng ln cn l Lo v Campuchia, 2 quc gia ny hin ang pht trin v rt cn cc nh cung cp cc trang thit b cn thit xy dng v cng c c s h tng. Chnh ph v cc c quan chc nng kim sot v kim ch c nn mua bn vt t ph gi, gp phn to s n nh cho th trng sn xut trong nc. Bn cnh , th trng xut nhp khu dy v cp in ca Vit Nam ngy cng c m rng ra nhiu nc, nhiu khu vc trn th gii. Chnh v vy m c hi y mnh xut khu trong nm 2010 l rt ln.
Kh khn
B my v c s sn xut ca doanh nghip Vit Nam vn cha quy m ln c th p ng c mt lng yu cu khng l t cc khch hng tim nng trong tng lai. C cu xut khu dy v cp in th hin r phn ln th trng xut khu ang thuc v cc doanh nghip nc ngoi u t vo Vit Nam v trong tng lai s khng c nhiu c hi cho doanh nghip Vit Nam chen chn. 74% tng kim ngch xut khu ca ngnh dy v cp in thuc v cc cng ty nc ngoi v cng ty c vn u t nc ngoi ti Vit Nam. Lm pht tc ng n gi c hng ha v vt liu u vo (c bit l gi ng), lm cho cc doanh nghip kh c th gi gi bn cnh tranh vi cc i th khc.
81/132
Cc th trng XK ch lc ca Vit Nam c xu hng gia tng s dng cc ro cn thng mi vi hng ha nhp khu. Tnh trng thiu ht lao ng, nht l lao ng c tay ngh cao, c xu hng gia tng. Ngoi ra, chi ph nhn cng c xu hng tng nhanh cng khin hng ha mt dn li th gi nhn cng r. 2.8.4. xut cc gii php y mnh xut khu dy in v cp in
u t m rng nh my sn xut, hin i ha trang thit b v c s h tng. M rng sn xut cc sn phm ci tin v thn thin vi mi trng nh dy cp in chng chy, dy cp in t khi, dy cp in khng c v sn phm dy in t cp chu nhit t t 180 n 200 C. Chnh ph cn ban hnh cc u i c bit cho cc doanh nghip t nhn trong nc, khuyn khch sn xut a dng ha th trng cnh tranh trong nc. Khai thc tt hn cc th trng truyn thng, cc th trng c hip nh mu dch t do, ng thi pht trin cc th trng mi, nht l cc th trng c nhiu tim nng trong khu vc ng u, Ty - Trung ng, chu Phi, M Latin.
2.9.
2.9.1.
qu, kim loi qu v sn phm

Kim ngch XK qu, kim loi qu v sn phm
Bng 2.9.1.1: Kim ngch xut khu qu, kim loi qu v sn phm t 2008 n 8 thng/2011 8 thng u nm 2011
2008 Kim ngch xut khu (USD)
2009
2010
742,200,000 2,731,556,311 2,900,000,000 2,500,000,000
82/132
Bng 2.9.1.2: So snh kim ngch xut khu qu, kim loi qu v sn phm t 2008 n 8 thng/2011
T s tuyt i 2009/2008 Kim ngch xut khu (USD) 2010/2009 2011/2010 T s tng i (%) 2009/2008 2010/2009 2011/2010
1,989,356,311
168,443,689
-400,000,000
268.04%
6.17%
-13.79%
Xut khu qu v kim loi qu (thch anh tm, kim loi vng ) c xem l mt gii php thu ht ngoi t v nc, gip gim nhp siu. Vo thng 6/2008, ln u tin Vit Nam cho php xut khu vng ming sang th trng nc ngoi. Vit Nam hin xut khu qu sang 18 th trng chnh trn th gii. Vo nm 2008, kim ngch xut khu ca nc ta t 742,200,000USD. Tnh n thng 11/2008, c nc c tt c 50 doanh nghip tham gia xut khu sn phm qu v kim loi qu. Sang nm 2009, trong bi cnh hu ht cc ngnh hng u st gim hoc gim chn ti ch th xut khu kim loi v qu li t c mc tng trng ng k, kim ngch xut khu t c l 2,731,556,311USD, tng n 1,989,356,311USD, tng ng vi 268.04% so vi nm 2008. Mc tng trng n tng ny ch yu t c sau khi cc u mi kinh doanh vng ming c cp php xut khu. Vo thng 2/2009, Ngn hng Nh nc cp quota xut khu khong 10 tn vng. Vo nm 2010, ta t c mc xut khu k lc 2,900,000,000USD, tng 168,443,689USD so vi nm 2010, tng ng tng 6.17%. 8 thng u nm 2011, mc kim ngch xut khu t c l 2,500,000,000USD, chim 4.4% tng kim ngch cc mt hng, t hn nm 2010 400,000,000USD, tng ng 13.79%. Tuy nhin, mc tng chnh lch ca 8 thng u nm 2011 so vi cng k nm trc l 8%. Theo d on ca gii chuyn gia, tng kim ngch xut khu qu, kim loi qu v cc sn phm s t c mc 3 t USD.
83/132
2.9.2.
Vo nm 2008, th trng tiu th dn u ca Vit Nam l Thy S vi hn 80% tng kim ngch, tip n l c, Singapore, Hng Kng v Nht Bn. Ngoi ra cn c cc quc gia khc nh B, Php, H Lan Nm 2009, Thy S vn dn u th trng tiu th vi kim ngch, chim gn 85% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam. Nam Phi cng to mt cuc bt ph vi v tr th 2, tip n l c, Php, Nht Bn v Hoa K Tng t nh nm 2009, th trng tiu th cng khng c g thay i v mt th t thiu th cc v tr dn u, tuy nhin, mc gia tng kim ngch xut khu ca cc quc gia thay i. Bng 2.9.2.1: Th trng xut khu qu, kim loi qu v sn phm 2009 2010
Ngun: Trung tm xc tin thng mi Ngh An http://www.ntpc.com.vn
84/132
Bng 2.9.2.1: Th trng xut khu qu, kim loi qu v sn phm 8 thng/2010 v 8 thng/2011
Ngun: http://vneconomy.vn
85/132
2.9.3.
Thun li, kh khn trong xut khu qu, kim loi qu v sn phm Thun li
Vic xut khu qu, kim loi qu v sn phm l mt phng php gip gim i tnh hnh nhp siu ca Vit Nam. Chnh ph cng b ch trng sit cht qun l, Ngn hng Nh nc cng mnh tay dp lon trn th trng vng v ngoi t t do. Theo thng t 184 do B Ti chnh ban hnh c p dng t u nm 2011, cc loi vng nguyn liu thuc nhm 8718 s p dng thu sut 10%, thp hn so vi mc 20% trc m c quan ny xut p dng c d kinh t th gii ang trong giai on kh khn nhng cc th trng xut khu ln ca Vit Nam vn duy tr lng cu n nh. Hin nay, mt s chnh sch ca Nh nc v li sut phn no gii ta kh khn cho doanh nghip. C hi tip cn nhiu th trng mi cng vi hu ht cc mt hng xut khu gia tng l c hi thun li cho xut khu Vit Nam.
Kh khn
Trong biu s liu xut nhp khu do Tng cc Thng k cng b hm nay, vng ming vn c xp chung vo nhm hng kim loi qu, qu, nhiu chuyn gia kinh t cho rng nn tch vng ming ra bi l mt phng tin thanh ton, khng phi hng ha. Cc chuyn gia ny cho rng, a vng ming vo danh sch cc mt hng xut khu c th to ci nhn khng thc t v tnh hnh xut khu ca Vit Nam. Hot ng xut khu vng ming ca Vit Nam hin vn b qun l ngt ngho, doanh nghip ch c cp quota theo t, vi s lng nh. Sau t cp quota ni tay trong nhng thng u nm 2009, gip hot ng ngoi thng ni chung ca Vit Nam bt ng nghing v th xut siu, n nay hu nh Ngn hng Nh nc khng cp quota xut khu vng ming.
86/132
Do qu tp trung vo tnh trng xut siu, hin nay vic ti xut vng khng cn v thay vo l Vit Nam li phi nhp khu tr li. Doanh nghip xut khu hin cng ang i mt vi mt s kh khn nh kh nng cnh tranh thp ti th trng xut khu, l nhiu mt hng gia cng xut khu ph thuc vo nguyn liu nhp khu, nhng gi nguyn liu nhp tng cao; Tnh trng thiu ht lao ng cng ang mc nghim trng, nht l lao ng tay ngh cao. Chi ph cng nhn c xu hng tng nhanh khin hng sn xut ti Vit Nam ang mt dn li th c gi nhn cng r. 2.9.4. xut cc gii php y mnh xut khu qu, kim loi qu v sn phm
Nh ni trn, do qu tp trung vo tnh trng xut siu, hin nay vic ti xut vng khng cn v thay vo l Vit Nam li phi nhp khu tr li. B Ti chnh cho rng vic nh thu i vi vng trang sc s hn ch c hin tng c nhn, doanh nghip li dng chnh sch thu "lch" quy nh xin giy php xut khu vng trang sc. Theo quy nh ca Ngn hng Nh nc VN vng c hm lng t 99,99% khi xut khu phi xin giy php, cn vng trang sc c hm lng di mc ny th khng phi xin php. Song song vi m rng th trng xut khu, cc doanh nghip cng phi thc hin chuyn dch c cu xut khu, trong cn ch trng n vic a dng ha mt hng v nng cao cht lng sn phm. Chnh ph cn h tr doanh nghip cn c tho g kh khn v vn v li sut nht l i vi doanh nghip va v nh. Cc doanh nghip cn t chc o to v hun luyn tay ngh cho nhn vin, nng cao gi tr ca sn phm, nhm tng kim ngch xut khu trong tng lai.
87/132
2.10. Cao su
2.10.1. Kim ngch XK cao su
Xut khu cao su sau 10 nm tng hn 2 ln v lng, nhng t nm 2006 sn lng dao ng mc trn 700 ngn tn. Nm 2010 nm, din tch cao su trong nc mc 300.000 ha, xut khu t 2.376 triu USD chim 3,32% tng kim ngch xut khu c nc l mt hng th 10 t kim ngch trn 2 t USD. Din tch cao su trong nc n nm 2020 tng n 520.000 ha, xut khu khong 1 triu tn vi kim ngch 4 t USD. Tp on Cao su Vit Nam v mt s DN y mnh u t ra nc ngoi, nu thun li th ti nm 2020 s c din tch bng trong nc, ngnh Cao su Vit Nam c c hi ng vo v tr hng u th gii (hin xp th 5 ng Nam ). Bng 2.10.1.1: Kim ngch xut khu cao su t 2008 9 thng/2011 Lng (nghn tn) 659 726 783 525 Tr gi (triu USD) 1.199 2.376 2.271 Tuyt i Lng 67 57 -258 Tr gi 1177 -105 Tng i (%) Lng 10,2 7,9 -32,9 Tr gi 98,2 -4,4
Nm 2008 2009 2010 9 thng 2011
T bng s liu thng k v tnh hnh xut khu cao su chng ta nhn thy rng tr gi xut khu mt hng ny giai on 2008-2009 gim gn n 25% so vi nm 2008. S d c hin tng nh vy l do tc ng ca cuc khng hong ti chnh ton cu nm 2008 lm gi cao su bin ng, do mc d lng xut khu c tng ln song ngun doanh thu mang v gim. Song n nm 2010 tnh hnh xut khu mt hng ny c nhng chuyn bin tt hn. Nm 2010, lng cao su xut khu t 782 nghn tn, tng ng kim ngch t 2,37 t USD, tng 98,2% so vi nm 2009. Trong thng 8, lng cao su xut khu t 81 nghn tn, tr gi t 344 triu USD, tng 1,7% v lng v tng 1,2% v tr gi so vi thng trc. Tnh n ht thng 8/2011,
88/132
tng lng xut khu mt hng ny ca c nc t 450 nghn tn, tng 4,6%, tr gi t 1,94 t USD, tng 64,7% so vi cng k nm 2010. 2.10.2. Th trng tiu th ch yu
Cao su Vit Nam xut khu sang hn 70 th trng trn ton th gii t 5 chu, tuy nhin lng xut khu ln tp trung vo mt s th trng trng yu thuc chu , c th ni cc th trng ch yu nh Trung Quc, EU, Malaysia Bng 2.10.2.1: Th trng xut khu ca cao su Vit Nam Th trng Trung Quc EU Malaysia Ngun: tng cc thng k Trung Quc vn l i tc chnh nhp khu cao su ca Vit Nam trong 8 thng qua vi 275 nghn tn, tng 9,6% v chim ti 74,5% lng cao su xut khu ca c nc. Tip theo l cc th trng: EU: 40 nghn tn, tng 20,3%; Malaixia: 33 nghn tn, tng 21,4%; Hn Quc: 20 nghn tn Theo d bo ca Hip hi Cao su Vit Nam (VRA), sn lng cao su nm 2011 tng khong 4% trong nm 2011 v vi ngun cao su b sung t tm nhp ti xut, Vit Nam c th xut khu hn 800.000 tn. Nghin cu xu th bin ng ca chui s liu xut khu cao su nhng nm qua c th d bo gi tr xut khu cao su nm 2011 d bo t mc 3,67 t USD gim so vi con s d bo gn 3,7 t USD ca thng trc do khi lng xut khu thc t gim. Trung Quc: Trung Quc th trng xut khu cao su ln nht ca Vit Nam, trong 6 thng u nm nay, khi lng cao su xut khu sang th trng ny t trn 151 ngn tn, tr gi Tr gi (triu USD) 2009 2010 6 thng 2011 856 1.420 536 77 38 15 50 183
2008 1.056 165 48
89/132
378,259 triu USD. Tuy vy, cao su Vit Nam hin cng mi ch chim khong 14% tng lng cao su nhp khu ca Trung Quc. Chng loi cao su xut khu ch yu sang Trung Quc l cao su khi SVR3L, SVR10, cao su hn hp, RSS3, latex, CSRL ng ch , lng xut khu hai chng loi cao su chnh l SVR3L v SVR10 u gim so vi cng k nm trc, gim 23,12% v 7,2%. Trong khi , lng xut khu mt s chng loi cao su khc vn duy tr c tc tng trng tt nh cao su hn hp, RSS3, Latex, CSRL c bit, cc chng loi cao su tm nhp ti xut t Thi Lan, Indonesia v Malaysia tng rt mnh tng t 5 n 10 ln so vi 6 thng u nm 2009. Bt u t cui nm 2008 v c bit l sang u nm 2009 pha Trung Quc thc hin cc gii php nhm hn ch nhp khu mt hng ny nh qun l cht vic nhp khu theo ng tiu ngch, thc hin cp quota cho cc doanh nghip nhp khu cao su Nhng doanh nghip c nh nc cp quota nhp khu cao su nht thit phi lm th tc thng quan v giao nhn hng qua ca khu quc t ng Hng Mng Ci theo thng l chnh ngchTrin vng xut khu cao su v th trng ny vn cao l do nn kinh t Trung Quc ang phc hi, ngnh sn xut t tip tc tng trng mnh nn nhu cu nhp khu cao su ca nc ny s tng theo. 2.10.3.
Thun li, kh khn trong xut khu cao su Thun li
Vit Nam c din tch t bazan v t xm rt ln tp trung cc vng ni v cao nguyn cng nh cc vng min ng Nam B (a hnh chim din tch lnh th nc ta) vi iu kin kh hu nhit i m gi ma rt thun li cho trng cy cao su. Hin nay, cao su ca Vit Nam c t do thm nhp th trng v thng c hng mc thu thp hoc thu tng ng cc i th cnh tranh. Tuy nhin, khi gia nhp WTO, mc thu nhp khu ti cc nc thnh vin s thp hn i vi sn phm ln th hai (cao su ch bin v cc sn phm cao su), Vit Nam s khng phi chu phn bit i x trn th trng i Loan do l thnh vin ca WTO, y l thun li ng k so vi trc khi gia nhp WTO v i loan nhp khu mt lng ln cao su t vit nam.
90/132
Vi vic Vit Nam gia nhp WTO, cc doanh nghip Vit Nam s c nhiu c hi k kt hp ng vi cc i tc nhiu nc l thnh vin ca WTO, trnh c vic l thuc xut khu phn ln vo mt th trng (nh Trung Quc hin nay), d gy ra nhiu nguy c tim n khi vic xut khu vo nc khng thun li hoc c nhng kh khn bt ng khng tin liu trc s gy ra nhng c sc ln, nh hng n kim ngch xut khu ca ngnh v cc chin lc, chnh sch pht trin trong nc ca ngnh. Bn cnh , c hi v tng thu ht u t, chuyn giao k thut, cng ngh cao t cc nc pht trin v ang pht trin cho Vit Nam s tng ln. Vic tham gia v chp nhn cc lut l, quy tc ca WTO s nh mt chng ch gip cho Vit Nam to dng c lng tin ca cc nh u t nc ngoi n t cc nc thnh vin WTO. Trn c s , nhng nh u t ny s yn tm u t vo Vit Nam m cao su l mt ngnh chc chn s thu ht c nhiu nh u t bi l vic ch bin cao su Vit Nam c th c ni l cn nhiu tim nng v c hi pht trin nh phn tch trn Cc nh sn xut cao su vit Nam s c c hi hp tc vi cc nh u t nc ngoi lin doanh, lin kt xy dng cc nh my ch bin m cao su to ra cao su ch bin c hm lng cao, chuyn i c cu sn phm, to iu kin dch chuyn th trng. Vic cc nh u t tch cc u t vo Vit Nam s to iu kin tng gi tr gia tng ca ngnh cao su Vit Nam, gim bt t l xut khu cao su th, to iu kin chuyn dch c cu t xut khu th sang xut khu tinh. Bn cnh , vic cc nh u t tham gia vo th trng Vit Nam cn c hiu ng dn n vic nhp khu cc my mc, cng ngh, k thut ch bin cao su ti Vit Nam. Vic chuyn giao cng ngh gia cc nh u t nc ngoi vi cc nh sn xut Vit Nam qua cng c pht trin. H qu l Vit Nam c th ch bin, sn xut ra cc loi cao su c cht lng cao, nng cao gi thnh, cnh tranh vi cc i th truyn thng nh Thi Lan, Malaysia, Indonesia, xut khu sang cc th trng i hi cht lng nh Nht Bn, M, EU. Ngoi ra, vic u t chuyn giao cng ngh din ra khng ch khu ch bin m cn khu trng v khai thc. Vi cng ngh v k thut mi, chc chn rng Vit Nam c th to ra nhng chng loi cao su ph hp vi nhu cu th trng th gii hin nay (SVR 10, 20) nng cao cht lng m cao su, tng nng sut, sn lng, khc phc c nhc im c hu tn ti by lu nay ca ngnh trng v khai thc cao su, gp phn cnh tranh trn th trng th gii.
91/132
Vic gia nhp WTO cng to ra c hi tip cn cc ngun vn vay u i, cc hnh thc tn dng, ti tr ca cc t chc ti chnh quc t nh WB, IMF, Hin nay, Tng cng ty cao su Vit Nam v cc cng ty khc cn hn ch v vn trong vic xy dng, u t, m rng cc nh my cao su trong nc, mua my mc cng ngh hin i sn xut ra cc loi cao su c gi tr cao nh SVR 10, 20 v m latex ph hp vi nhu cu ca cc nc pht trin nh EU, M, Nht. Vic ny hn ch rt nhiu kh nng cnh tranh ca cao su Vit Nam trn th trng th gii. Do vy, vi vic c thm ngun vn vay, h tr t cc t chc ti chnh ni trn, ngnh cao su Vit Nam s c mt bc tin mi trong vic sn xut v xut khu. Ngoi ra, hin nay trn th gii nhu cu v cao su ngy cng gia tng, nht l nhu cu t cc nc pht trin nh Trung Quc, Nht Bn , th trng cc nc EU,..m ra nhiu co hi hn na cho cao su Vit Nam xut khu.
Kh khn
Bn cnh nhng thun li th cao su Vit Nam cng i mt vi khng t nhng kh khn v thch thc V iu kin t nhin, mc d c nhng thun li nht nh nhng vic trng cao su cng gp phi khng t kh khn v cc hin tng t nhin ngy cng bin i v cng khng lng. V k thut trng cng nh thu hoch m v cc sn phm t cao su ca Vit Nam vn cn hn ch nn hiu qu kinh t vn cha cao. Mc d ta xut cao su nhng ta phi nhp khu ging v cng ngh sinh hc nc nh vn cn nhiu hn ch. Kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip xut khu Vit Nam vn cn km, chng ta ngy cng phi i u vi cc i th tm c nh Indonesia, Thi Lan,..V ch yu cc sn phm ca nc ta l sn phm thuc loi trung bnh v thp, cha c nhng sn phm cht lng cao. y l kh khn rt ln m xut khu cao su nc ta ang phi i u v cc nc th trng chu u c nhu cu nhp khu cao su rt ln nhng li i hi cht lng rt kht khe.
92/132
Cc b ngnh v cc doanh nghip phi khc phc nhng thch thc ny th c hi thm nhp cc th trng tim nng ln mnh mi khng tut khi tm tay. 2.10.4. xut cc gii php y mnh xut khu cao su
Nh nc ni rng chnh sch cc nh u t nc ngoi ti u t gip v cng ngh ch bin cao su nhm tn dng ti a tim nng ca ngnh cao su Vit Nam. i mi cng ngh ci tin cht lng cc sn phm t cao su, p dng nhng cng ngh hin i trong thu hoch m cao su, hn ch nhng tp cht trong m cao su tng cht lng sn phm sn xut, tng cng kh nng cnh tranh trn th trng th gii. Chnh ph v cc doanh nghip cao su cng nhau hp lc gii quyt vn hn ch v vn trong vic xy dng, u t, m rng cc nh my cao su trong nc, mua my mc cng ngh hin i sn xut ra cc loi cao su c gi tr cao nh SVR 10, 20 v m latex ph hp vi nhu cu ca cc nc pht trin nh EU, M, Nht, chuyn dch c cu xut khu t th sang tinh, gip l tng kim ngch ca cc mt hng ch bn t cao su.- gii php l tin hnh c phn ha cc cng ty ch bin cao su, tham gia th trng chng khon thu ht thm vn u t cho sn xut. ng thi, nh nc, chnh ph,cc hip hi ban ngnh cn thc hin cc chnh sch h tr trong nghin cu v thng tin v bin ng th trng n ngi dn canh tc cng nh i vi cc doanh nghip kinh doanh xut khu, to iu kin thun li trong cc th tc u t v xut khu. Ngoi ra, nh nc v nht l cc doanh nghip cn phi ch ng v kp thi trong theo di din bin, bin ng tnh hnh th gii kim sot nhng bin ng v gi c th trng cng nh nhng bin ng t cc i th cnh tranh trong ngnh v cc bin ng ca cc sn phm thay th c k hoch v chin lc kinh doanh xut khu hiu qu nht.
93/132
2.11. C ph
2.11.1. Kim ngch XK c ph
Vit Nam l mt nc c t l xut khu rt cao, ng ch l xut khu nng sn, bn cnh cc sn phm nng sn nh: go, tiu, iu .th khng th khng k n c ph. C ph l mt loi nc ung cao cp, nhu cu i hi ca ngi tiu dng vn khng ngng tng ln, cha c nhng sn phm nhn to c chp nhn thay th cho c ph, v vy vic xut khu loi hng ha c bit ny c mt ngha kinh t ln i vi nhiu nc, c bit l Vit Nam. Hin nay Vit Nam ng th 2 th gii sau Brazil v lng c ph xut khu. C ph Vit Nam c mt ti hn 70 quc gia v vng lnh th vi sn lng khong 850.000 tn/nm. Theo Hip hi C ph - Ca cao Vit Nam, nu ngnh c ph c u t c bn tt nng cao gi tr gia tng ca c ph Vit Nam th vic mang v cho t nc khon ngoi t trn 2 t USD/nm t vic xut khu mt hng ny l hon ton nm trong tm tay. Bng 2.11.1.1: Kim ngch xut khu c ph t 2008 9 thng/2011 Nm 2008 2009 2010 9 thng/2011 Tr gi (triu USD) 2.111 1.710 1.763 2.176 Tc tng Tr gi % -401 -19 +53 +3,1 +413 +23,4
Thng qua bng s liu trn, ta thy c ph xut khu lin tc tng qua cc nm 2009, 2010, nht l t u nm 2011 n nay c v lng v tr gi. Tuy nhin t nm 2009 n nm 2010 tr gi c ph rt bt n v i theo chiu hng gim, mc d sn lng c ph vn tip tc tng nhng t. C rt nhiu nguyn nhn gy ra tnh trng bt n ny, trong nguyn nhn chnh l do cht lng c ph Vit Nam thp, chng ta ch yu xut khu c ph th. Bn cnh hot ng xut khu c ph ca Vit Nam lun b cc nh u c quc t thao tng. Trong 9 thng nm 2011 tc xut khu c ph tng t bin do gi c ph trong nm 2011 tng qu cao ti 53,1%, gi tr tng tng
94/132
ng 23,4% so vi thi im cui nm 2010 v ch trong 9 thng tng gp hn 7 ln so vi tc tng ca nm 2009. Lng c ph xut khu trong thng 8/2011 l 36 nghn tn, gim 32,1% v tr gi t 83 triu USD, 32,7% so vi thng trc. Tnh n ht 8 thng/2011, lng c ph xut khu ca nc ta t 954 nghn tn, tr gi t 2,11 t USD, tng 10,9% v lng v tng 70,8% v tr gi so vi 8 thng/2010. 2.11.2. Th trng tiu th ch yu
Bng 2.11.2.1: Th trng nhp khu c ph ca Vit Nam t 2007 6 thng/2010
Ngun: Tng cc Thng k, Hip hi c ph Vit Nam
Th trng EU
Kim ngch xut khu hng nng sn ca Vit Nam sang th trng EU nhng nm gn y thng xuyn chim 18 - 19% kim ngch xut khu ton ngnh nng nghip nc ta. C ph l mt trong nhng mt hng nng sn ang khai thc tt v c th phn tng i ln khu vc ny: Ti B chim 10,1% th trng nhp khu, Php chim 48,5%, c chim 57%, Italy chim 49,6%, Ty Ban Nha chim 53,9%, Anh chim 64,2%... Mun c ph Vit Nam c kh nng cnh tranh ti th trng EU, cc doanh nghip cn tng cng u t cho vic xy dng thng hiu hng nng sn, coi trng ng k thng hiu, thit k nhn mc v mu m, bao b cho sn phm, lin kt vi ngi sn xut nguyn liu ng k xut x hng ha, m bo cc chng ch cn thit khi
95/132
xut khu vo th trng EU. Thng hiu khng ch l ca doanh nghip m cn l ca c nh nng. Cn lin kt vi nng dn, trong nng dn c trch nhim m bo cht lng v c chung chia li nhun t doanh nghip. i vi rau qu, y l gii php c tnh quyt nh n vic tiu th v xut khu tri cy ti. i vi c ph nhn, vic lin kt gia c s ch bin vi nng dn s tng thm thu nhp cho c hai, nh tng sn lng v cht lng c ph, ng thi cn m bo s pht trin hp vi t nhin v bn vng hn ca cy c ph. S lin kt cc doanh nghip iu tit gi mua, gi bn hp l, chia s thng tin th trng s m bo hiu qu n nh cho c nng dn v doanh nghip. Trong cc nh my, cc cng ty ln c th s dng thng hiu ca mnh tiu th sn phm cho cc n v nh trn c s kim sot cng ngh, cht lng sn phm, o to v hng dn h sn xut to ra ngun hng ha ng nht, n nh.
Th trng Hoa K
Trong nhiu nm qua, Hoa K v c vn l hai th trng nhp khu c ph ln nht ca Vit Nam vi t trng tnh chung khong 22% tng lng c ph xut khu ca Vit Nam c th tng th phn c ph ca Vit Nam ti hai th trng ny, cc doanh nghip Vit Nam cn nghin cu th hiu ca th trng ny - th trng nhp khu c ph ln nht th gii, chim gn 1/4 tng lng c ph xut khu ca th gii. 2.11.3.
Thun li, kh khn trong xut khu c ph Thun li
Vit Nam l nc xut khu c ph ln ng th hai trn th gii, ch sau Brazil. ng thi din tch trng c ph vn ang theo xu hng m rng. Nh vy sn lng c ph s gi mc n nh v c th gia tng. Nu cc doanh nghip tn dng tt c hi ny, thng xuyn theo di yu t c ma, mt ma hay s bin ng v c ch chnh sch nc ngi nhp, ngi xut v nc i th cnh tranhs mang v cho xut khu nc nh li nhun rt ln.
96/132
Thin nhin u i vi t bazan mu m, kh hu cn nhit i, m cao, lng ma nhiu ph hp cho cy c ph sinh trng v pht trin tt. Nng dn Vit Nam cn c, chu kh, ham hc hi. Chnh ph Vit Nam v cc nh khoa hc sn sng h tr trong u t canh tc v ng dng khoa hc k thut. Cc nh ch bin v xut khu lun ch ng m rng th trng, u t nh my ch bin hin i, a dng ho sn phm. Ngoi ra cn c Hip hi C ph Vit Nam l n v phi li nhun lun hot ng tch cc v hiu qu v quyn li, v s pht trin ca ngnh . Vic Vit Nam gia nhp t chc thng mi th gii WTO, to rt nhiu iu kin thun li cho vic xut khu c ph Vit Nam.
Kh khn
C ph Vit Nam vn b gii u c nc ngoi thao tng.T cui nm 2008 n nay, gi c ph lun bin ng tht thng, c lc tng ln 1.600 - 1.700 USD/tn ri ri xung 1.200 USD/tn (gi FOB ti cng Tp.HCM), gy kh khn cho cc doanh nghip xut khu. Thc cht nguyn nhn vn l do cc nh u c nc ngoi nm bt c tnh hnh cc doanh nghip c ph Vit Nam cn nhiu l hng bn tr li cha cht gi( do ch gi tng), v vy cc nh u c ny s dng sc mnh ti chnh khng ch v p gi xung. Nh nhp khu thao tng, bt b doanh nghip trong nc vi nhiu hnh thc khng h mi. l pht hp ng khng l do, gi li tin ca nh xut khu, t tr tin m khng c chng t, t thay i ngy cht gi theo hng c li cho nh nhp khu, thm ch qut n nh mua nguyn l 100 container nhng ch tr trc bng tn dng th vi container. Hot ng xut khu c ph ca cc doanh nghip Vit Nam cn gp kh khn do hu ht cc DN xut khu c ph Vit Nam ang thiu vn trm trng ng thi li sut vay ngn hang vn mc cao dn n vic d tr c ph cho xut khu thp. Hu ht cc hp ng xut khu hin nay u theo mu ca nc ngoi. Khi gi xung th ri ro phn ln thuc v cc doanh nghip Vit Nam.
97/132
Cc doanh nghip Vit Nam vn ang gp phi nhiu kh khn khi thc hin tiu chun c ph Vit Nam xut khu TCVN 4193:2005
-
Sau khi ch bin theo tiu chun TCVN 4193:2005, t l c ph ph phm
chim n 8 10%. Vy, vi sn lng c ph hng nm ca nc ta khong 1 triu tn th lng c ph ph phm chim khong 80.000 100.000 tn. y l mt kh khn khng nh i vi cc doanh nghip ch bin v xut khu c ph khi s lng c ph ph phm ny kh tiu th v dn n tn ng mt lng ln vn ca doanh nghip, nht trong giai on hin nay. Chi ph ch bin c ph theo tiu chun TCVN 4193:2005 qu ln. Nu ch bin c ph t loi 2,5% en v theo tiu chun TCVN 4193:2005 loi 150 li th mt khong 40 la M/tn; trong khi ngi mua ch tr gi cao hn khong 20 30 la M/tn. Cc doanh nghip lm sao b p c khon chi ph ny! Hin trn th trng k hn LIFFE m rng bin cht lng v cho php tt c cc loi c ph u c tham gia giao dch trn th trng ny v ty vo cht lng tng loi c ph m nh ra gi c ph hp cho tng loi. Hin nay c ph vi ch chim khong 30% trong tng s lng c ph tiu th trn th gii v ch yu dng pha trn vi c ph cht lng cao Arabica, nhm tng th cht cho nc pha trong cng ngh ch bin c ph ho tan.
Do , cc cng ty rang xay c ph ln trn th gii khng cn mua c ph c cht lng cao (tt nhin l gi cng cao) m h ch mua loi c ph cht lng thp ca ta vi yu cu gim m v tp cht xung. C trn 50% sn lng c ph xut khu ca Vit Nam c tiu th dng cho mc ch ny. Hu ht c ph Vit Nam xut khu di dng th, cht lng c ph thp do ngi nng dn thiu vn v k thut. c trng ca sn xut nng sn Vit Nam l tnh thi v, da nhiu vo thin nhin, din tch cy trng nh l, manh mn. S khng n nh trn th trng c ph th gii do vic trng cy c ph ph thuc nhiu vo thi tit, nu c mt bin ng no th s nh hng nhiu n th trng c ph trn th gii- thu nhp ca ngi trng v xut khu c ph khng n nh.
98/132
2.11.4.
xut cc gii php y mnh xut khu c ph
Cc doanh nghip xut khu c ph Vit Nam cn tng cng hot ng tip th m rng thm khch hng, pht trin th trng mi nhng vn dc bit ch nhng th trng trng im. Cc doanh nghip cn phi tm mi cch khng cho nh u c gy sc p. Trong xu th gi gim kin quyt khng giao dch theo hp ng tr li m bn theo hnh thc giao ngay. V lu di, khng b cc nh u c nc ngoi thao tng, cn nhanh a sn giao dch c ph ca nc ta i vo hot ng. Nh nc cn to iu kin thun li, khuyn khch cc doanh nghip pht trin nhng nh my ch bin cafe; to ra ngy cng nhiu thng hiu nh Trung Nguyn; Vinacafe;.... ri xut sn phm ny ra th trng th gii. iu ny s gim p lc cho vic xut khu v chu s "p gi" ca nh u c. ng thi, v lu di s to ra s dch chuyn hng xut khu t xut sn phm th sang xut khu sn phm qua ch bin. y l hng i hp l m nh nc cn ch trng. Trong hon cnh hin nay, khi m hu ht cc doanh nghip xut khu c ph u ri vo tnh trng thiu vn th vic lin kt thc hin phng n s dng vn tm tr l rt cn thit. Cc doanh nghip cn xy dng v qung b thng hiu c ph Vit Nam rng ri tr thnh mt thng hiu c ph ni ting trn th gii. Mnh dn u t v p dng khoa hc cng ngh vo thu hoch, ch bin, bo qun. Cc hp ng mua bn phi c son tho k lng tt c cc iu khon nhm bo m doanh nghip xut khu v ngi trng c ph khng b thua thit. Khi tranh chp xy ra cn c c quan mnh v tim lc ti chnh, nhn lc ng ra i quyn li cho cc doanh nghip xut khu c ph Vit Nam. Thm v nh nc nn nghin cu v a ra qui nh c th r rng nhng tiu chun cho nhng doanh nghip c iu kin mi c tham gia xut khu c ph.
99/132
Cc doanh nghip cn t chc tt cng tc thu mua, u t v vn v k thut cho ngi nng dn sao cho khu trng trt ch bin cn m bo pht trin bn vng nh: p dng thc hnh nng nghip tt (GAP), qun l cy trng tng hp (ICM), phng tr su bnh tng hp (IPM) v thc hnh ch bin tt (GMP). Tm bin php h gi thnh sn xut thng qua vic bn phn, ti nc mt cch khoa hc. T chc tuyn truyn, hng dn cho ngi dn thu hi c ph chn v c bin php bo v vn c ph ngi dn an tm thu hoch. Cc doanh nghip cn tp trung u t i mi khu ch bin, sn xut cc sn phm c ph gi tr gia tng. Cc c quan qun l nh nc cn nghin cu tiu chun tiu chun c ph Vit Nam hi ha vi tiu chun c ph th gii. Cc doanh nghip v Hip hi ngh Chnh ph, Ngn hng nh nc u tin vn v c li sut hp l cho ngnh c ph; ngh doanh nghip xut khu c ph c vay ngoi t (v tr bng ngoi t thu c khi xut khu), trnh tnh trng doanh nghip v ngi dn bn bn tho c ph khi gi th trng xung thp. Hin nay vic huy ng vn kh khn, tng trng tn dng b khng ch mc 25%/nm nn kh nng gip cc DN xut khu v qua gip ngi trng c ph t pha h l rt thp. Ch c NHNN v cc ngn hng thng mi trung ng mi c kh nng tho g, chng hn linh ng xem xt ch tiu tng trng tn dng, h tr vn cho cc chi nhnh ngn hng thng mi c Lc do huy ng vn ti ch thp.
2.12. Ht iu
Thy c gi tr kinh t ca cy iu, ngay t nhng nm 1980, ng v Nh nc bc u c s quan tm n cy iu, 8c bit l cng ngh ch bin iu xut khu ti Hi ngh ngoi thng t chc ti tnh Sng B (c) vo nm 1982, c Th tng Phm Hng ch o ngnh ngoi thng phi t chc ch bin v xut khu ht iu. Tuy nhin, thi k ny Vit Nam ch yu l xut khu ht iu th, gi tr kinh t thp, thng xuyn b p gi nc ngoi.
100/132
Phi n nm 1990 ngnh iu Vit Nam mi thc s khi sc. Ngy 29/11/1990 B trng B NN v CN Thc phm (nay l B NN&PTNT) c Quyt nh s 346/NN-TTCB/Q v/v: thnh lp Hip hi cy iu Vit Nam vi tn giao dch bng ting Anh: Vietnam Cashew Association (VINACAS). Nm 1992, tc l ch 1 nm sau khi khai thong bin gii Vit Trung ht iu Vit Nam c mt ti th trng ng dn nht hnh tinh ny. Ngy nay, Trung Quc l th trng ln th hai ca ht iu Vit Nam. c bit hn l ngay t khi Vit Nam Hoa K cha bnh thng ha quan h v mt ngoi giao th chng ta c nhng l hng xut khu nhn iu trc tip qua th trng Hoa K vo nm 1994. Trong sut 10 nm lin t 1990 1999, cy iu Vit Nam t ch ch c vi chc ngn hecta vi sn lng my chc ngn tn, xut khu nh l, th nm 1999 Vit Nam c sn lng 100 ngn tn iu th, sn lng nhn xut khu t 28 ngn tn, kim ngch xut khu t 164 triu USD. Cng nghip ch bin iu pht trin mnh m, sn lng iu th trong nc bt u khng cung cp cho cng nghip ch bin v xut khu. Do vy nm 1996, Vit Nam chnh thc ghi tn mnh vo danh sch cc quc gia nhp khu ht iu th t Chu Phi. Nm 2006, Vit Nam tr thnh quc gia xut khu ht iu hng u th gii. Nm 2007, ngnh iu vn tip tc pht trin vi nhp tng trng rt cao 25% - cao hn mc tng trng bnh qun ca ngnh Nng nghip. Sn lng iu th trong nc t 350 ngn tn, nhp khu 200 ngn tn, sn lng ch bin l 550 ngn tn, sn lng nhn xut khu khong 152 ngn tn, kim ngch xut khu khong 650 triu USD. Trong xut sang Hoa K t trn 36%, Trung Quc 18%, EU trn 20%.... Theo Hip hi iu Vit Nam (Vinacas), hin nay Vit Nam chim 37% th phn xut khu th gii, trong tng s 500.000 tn iu nhn giao dch, Vit Nam chim 180.000 tn.
101/132
Bng 2.12.1: Ma v iu Vit Nam
Ngun: VINACAS Bng 2.12.2: Ma v iu ca mt s nc trn th gii
Ngun: VINACAS
102/132
Biu 2.12.1: Sn lng iu th gii nm 2006-07 theo quc gia v vng lnh th
Ngun: VINACAS 2.12.1
Kim ngch XK ht iu Nm 2007
Nu nh nm 2006, ln u tin sau hn 15 nm tham gia xut khu ht iu, cc nh xut khu Vit Nam ginh ngi qun qun th gii v xut khu ht iu, th trong nm 2007 va qua, ngi qun qun y tip tc c cc doanh nghip xut khu ht iu Vit Nam gi vng. Theo thng k ca Hip hi iu VN (Vinacas), trong nm 2007, trn 200 DN ch bin c khong 600.000 tn iu th, cho ra 153.000 tn iu nhn cc loi (tng 20,6% so nm 2006). Tnh n cui nm 2007, tng gi tr xut khu iu ca c nc t 650,6 triu USD, tng ng vi 151,73 ngn tn ht iu cc loi, tng 19,66% v lng v tng 29,15% v gi tr so vi nm 2006; tng 42,8% v lng v tng 28,1% v tr gi so vi k hoch v t v tr s 1 th gii v xut khu ht iu.
103/132
Biu 2.12.1.1: Gi tr xut khu iu nm 2007
Ngun: Icard Tnh t thng 7 n cui nm, gi xut khu trung bnh ht iu ca c nc lun t trn ngng 4.200 USD/tn, tng kh mnh so vi nhng thng u nm 2007 v cng k 2006. Nh vy, nm 2007 l nm phc hi i vi ngnh iu ca nc ta. Gi xut khu trung bnh trong nm 2007 t 4.288 USD/tn mc d gim 6,83% so vi nm 2005 nhng tng 7,93% so vi nm 2006. D bo trong nm 2008, gi iu trn th trng th gii s tip tc vng do lng d tr ton cu thp, din tch t canh tc ti nhiu nc b thu hp trong khi nhu cu th gii lun ng mc cao.
Nm 2008
Nm 2008 l nm c gi tr xut khu nng sn cao vi tng gi tr c t 16,237 t USD, tng hn 22,7% so vi nm 2007, trong ngnh iu chim 5,6%.
104/132
Biu 2.12.1.2: Gi tr xut khu nng sn nm 2008

Gi tr xut khu nng sn nm 2008 (Ngun: Agroviet) Ht tiu Hng rau qu Ht iu Cao su C ph G v sn phm g Go Thu sn Khc Ch
C th, trong thng 12/2008, xut khu ngnh iu c t 13 ngn tn vi tr gi 63 triu USD, a tng khi lng iu xut khu c nm mc 167 ngn tn vi tr gi 920 triu USD, cha vt mc 1 t USD. Tuy nhin, so vi nm 2007, xut khu ht iu tng c v lng v gi tr (tng ng l 8% v 40%). Biu 2.12.1.3: Tnh hnh xut khu iu nm 2008
1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Nm 2007 Nm 2008
Lng (1000 tn)
Gi tr (triu USD)
Trong nhng thng gn cui nm, lng cng nh gi tr xut khu mt hng iu gim ng k. Gi iu xut khu trung bnh trong 10 ngy thng 11/2008 gim 560
105/132
USD/tn so vi thng 10/2008. Khong 80% cc nh my ch bin ht iu ang phi ng ca. Theo s liu thng k ca c quan hi quan, trong 20 ngy u thng 11/2008, xut khu nhn iu ca c nc t 7.940 tn vi kim ngch 40,8 triu USD. Gi xut khu nhn iu trung bnh trong 10 ngy gia thng 11 gim cn 5.060 USD/tn, gim thm 560 USD/tn so vi gi xut khu trung bnh trong thng 10.
Nm 2009
Theo s liu ca Trung tm Tin hc v Thng k, B NN v PTNT, thng 12/2009, xut khu ht iu c t 14 ngn tn, tng ng vi kim ngch 78 triu USD. Nh vy, lng iu xut khu c nm 2009 c t 175 ngn tn, tr gi 840 triu USD, tng 5,96% v lng song gim 7,3% v gi tr so vi nm trc do thiu nguyn liu sn xut.
Nm 2010
Vit Nam xut khu 198 ngn tn iu nhn cc loi, thu v 1,135 t USD nm 2010, c coi l mc cao nht trc nay, chim hn 50% tng sn lng iu nhn xut khu ca ton th gii. y l nm u tin xut khu ht iu ca Vit Nam t mc 1 t USD, ng thi khng nh v tr dn u th gii 4 nm lin tip. Theo Hip hi iu Vit Nam (Vinacas), sn lng ht iu xut khu ca nm 2010 t khong 196.000 tn, vi kim ngch l 1,14 t USD, tng 10,8% v lng v 34,8% v gi tr so vi nm 2009.
9 thng u nm 2011
Theo s liu thng k chnh thc ca Tng cc Hi quan, xut khu ht iu ca Vit Nam qu 1/2011 t 28,9 nghn tn, tr gi 204,7 triu USD, gim 5,4% v lng nhng li tng 28,3% v tr gi so vi cng k nm ngoi. Trong , xut khu thng 3/2011 t 9,3 nghn tn, tr gi 66 triu USD, tng 55,5% v lng v 61% v tr gi so vi thng trc. Nh vy, tnh ht thng 3/2011, ngnh iu nc ta mi ch hon thnh c 14,5% k hoch t ra trong nm nay.
106/132
Bo co ca ngnh Hi Quan cho bit, trong na u thng 5, ngnh iu xut khu thm 5.294 tn, thu c 42,5 triu USD, n gi bnh qun t 7.990 USD/tn, tng 47,8% so vi cng k nm ngoi.
Trong khi Tng Cc Thng K c tnh n ht thng 5, s lng iu xut khu khong 53 ngn tn vi tr gi kim ngch 397 triu USD, gim 13,4% v lng nhng li tng 22,2% v gi tr so vi cng k nm 2010. Xut khu ht iu ca Vit Nam ra cc th trng trong thng 8/2011 tng 10,2% v lng v tng 13,3% v gi tr so vi thng 7 (t 21.125 tn, tr gi 191,43 triu USD); a tng lng iu xut khu trong 8 thng ln 109.268 tn, tr gi 887,99 triu USD, tuy gim 11% v lng nhng tng 32,5% v kim ngch so vi cng k nm trc. Nm nay, ngnh iu Vit Nam d kin xut khu 190.000 tn iu nhn cc loi, thp hn 4.000 tn so vi nm ngoi do sn lng iu th gim. Ngnh cng d kin phn u t kim ngch xut khu t 1,4 1,5 t la M, t mc tng trng khong 32% so vi nm 2010 v tip tc gi vng v tr s 1 v xut khu iu nhn ca th gii. 2.12.2 Th trng tiu th ch yu
Theo s liu thng k, trong nm 2007, ht iu Vit Nam c xut khu sang 78 quc gia, tng 10 quc gia so vi nm 2006, trong M, Trung Quc v Chu u vn l th trng ch lc. Trong nm 2007, lng iu xut khu gim mnh trong 6 thng u nm v tng mnh vo 6 thng cui nm, tng mnh nht vo thng 7 v thng 8. Nm 2009, ht iu Vit Nam xut khu sang 24 th trng chnh; nhng phn ln l sang Hoa K, Trung Quc, H Lan; trong , xut sang Hoa K t cao nht, vi 53.195tn, tr gi hn 255,2 triu USD (chim 30,03% v lng v chim 30,14% kim ngch xut khu ht iu ca c nc). Sau l cc th trng Trung Quc chim 20,96% kim ngch, H Lan chim 14,64%. Kim ngch xut khu ht iu sang cc th trng a s gim so vi cng k nm 2008, nhng c mt s th trng t kim ngch tng trng dng so vi cng k, dn u l
107/132
kim ngch xut sang Philippines t gn 3,9 triu USD, tng 76,97% so cng k. Tip theo l kim ngch xut khu sang Tiu vng quc Rp thng nht t hn 9,34 triu USD, tng 58,98%; i Loan tng 45,82%; Singapore tng 40,41%; Malaysia tng 29%; Italia tng 28,53%; Trung quc tng 10,46%. Kim ngch xut khu ht iu sang Hng Kng nm 2009 ch t 526.371 USD, gim mnh nht so vi cng k, gim ti 86,95%; Xp th 2 v mc st gim kim ngch l xut khu sang Thu S gim 80,26%; sang B gim 61,67%; LB Nga gim 45,02%. Nm 2009 Vit Nam thm mt th trng mi xut khu iu l th trng Pakistan vi kim ngch gn 4,62 triu USD, nhng gim mt 18 th trng so vi nm 2008; trong c 1 s th trng t kim ngch cao nm 2008 l Newzealand 6,8 triu USD; Bungari gn 5,9 triu USD; Hng Kng 4 triu USD; Latvia 2,9 triu USD; Rp Xut hn 2 triu USD; Th Nh K 2 triu USD. Biu 2.12.2.1: Kim ngch nhp khu iu ca top 10 quc gia c kim ngch nhp khu ln nht nm 2008, 2009 (triu USD)
Ngun: Bo co ngnh iu nm 2009 v trin vng nm 2010
108/132
Ht iu Vit Nam c mt ti trn 40 nc v vng lnh th, trong th trng Hoa K ng u vi 40%, Trung Quc 20%, cc nc Chu u 20%, 10% cn li c xut sang Nga, Nht Bn v Trung ng. Trong qu I/2011, lng xut khu ht iu ti cc th trng truyn thng nh M, Trung Quc, H Lan vn c y mnh v tng kh so vi cng k nm 2010. Ngc li, lng xut khu ti mt s th trng nh l nh Otraylia, Nga, Canada, c li gim kh mnh. M duy tr l th trng tiu th ht iu ch lc vi lng xut trong qu I ln ti 9,1 nghn tn, tr gi 66 triu USD, tng 14% v lng v 56% v tr gi so vi cng k nm ngoi. Tip n Trung Quc ng th 2 vi lng xut 6,3 nghn tn, t 47 triu USD, tng 66% v lng v 28% v tr gi so vi nm 2010. H Lan c mc tng thp hn 6% v lng v 28% v tr gi, tng ng 4,4 nghn tn, tr gi 29,7 triu USD. ng ch , xut khu ti Singapore trong qu 1/2011 tng rt mnh v nm trong tp 10 th trng c tr gi xut khu cao nht, c th: t 338 tn, tr gi 2,1 triu USD, tng 1.107% v lng v 1.349% v tr gi so vi cng k nm trc. Tuy nhin, y cng ch l th trng tiu th nh l nn tc ng khng nhiu vo kim ngch xut khu chung ca c nc. Bng 2.12.2.1: Sn lng v tr gi xut khu iu sang mt s th trng trn th gii t 2007 5 thng/2011
Ngun: Tng cc Thng k, VINACAS
109/132
Trong s 5 th trng ln t kim ngch trn 10 triu USD trong thng 8 th ch duy nht th trng H Lan b st gim 0,72% kim ngch so vi thng 7, cn li 4 th trng tng trng dng v kim ngch l Hoa K (+18,19%), Trung Quc (+16,56%), Australia (+60,11%), Nga (+62,47%). i Loan l th trng t mc tng trng mnh nht v kim ngch trong thng 8, tng ti trn 462% so vi thng 7, sau l Hy Lp v Ty Ban Nha u tng trng trn 100% v kim ngch. Tuy nhin, xut khu st gim mnh nht 2 th trng Php v Malaysia, gim 50 60% kim ngch so vi thng 7. Tnh chung c 8 thng u nm 2011, hu ht cc th trng u tng trng dng v kim ngch so vi cng k, nhng mnh nht l xut sang B tng 405,5%, ri n Italia tng 145%, U.A.E tng 115%... tng t nht l xut sang c, ch tng 0,99%. Ngc li, kim ngch st gim 3 th trng l Hy Lp, Philippines v Na Uy vi mc gim ln lt 28,4%; 16,47% v 11,92% Bng 2.12.2.2: Th trng xut khu ht iu 8 thng u nm 2011 (VT: USD) % tng % tng gim KN gim KN 8T/2011 T8/2011 so T8/2011 vi so vi T7/2011 T8/2010 887.994.613 +13,31 +52,01 275.065.600 +18,19 +39,58 162.289.919 +16,56 +26,17 133.708.928 -0,72 +77,49 55.484.927 +60,11 +19,04 35.515.343 +62,47 +343,14 32.696.875 -40,70 +13,16 25.584.242 +5,18 +108,01 15.459.991 -0,17 +37,24 +44,22 +168,28 -26,38 -16,72 +18,09 * % tng gim KN 8T/2011 so vi 8T/2010 +32,53 +21,49 +70,35 +35,70 +7,15 +70,84 +4,85 +25,11 +10,24 +114,79 +0,99 *
Th trng
T8/2011
Tng cng 191.434.163 Hoa K 58.961.192 Trung quc 27.026.994 H Lan 29.120.786 Australia 13.479.459 Nga 10.483.823 Anh 6.021.873 Canada 6.836.173 Thi Lan 2.969.852 Tiu vng quc 5.031.423 12.847.731 Rp thng nht c 1.709.400 12.080.403 n 2.579.165 9.852.822
110/132
Th trng
T8/2011
i Loan Israel Italia New Zealand Singapore Ty Ban Nha Nht Bn Hng Kng Php Nauy Nam Phi Malaysia Ucraina Pakistan Philippines Hy Lp B Ngun: Vinanet 2.12.3
2.615.525 2.299.309 784.274 865.450 976.126 1.896.550 1.204.010 1.049.382 292.780 1.025.350 784.642 334.726 1.165.284 1.026.902 145.004 621.475 129.696
% tng % tng gim KN gim KN 8T/2011 T8/2011 so T8/2011 vi so vi T7/2011 T8/2010 9.398.322 +462,30 +125,07 8.763.876 +71,29 * 6.555.293 -43,41 +401,94 6.014.090 -38,22 * 5.661.590 -45,43 -60,78 5.101.763 +100,36 +524,28 4.838.810 +66,27 +139,38 4.650.545 +2,48 +58,22 3.725.335 -59,85 * 3.718.762 +82,44 -7,00 3.707.714 +76,31 * 3.093.336 -50,89 +1,23 2.934.538 +83,44 +321,85 2.525.398 +12,01 +36,29 1.685.918 -11,36 -27,98 1.551.455 +117,74 -41,01 1.461.446 * *
% tng gim KN 8T/2011 so vi 8T/2010 +69,18 * +145,13 * +39,49 +2,43 +43,70 +19,50 * -11,92 * +31,68 +75,97 +9,67 -16,47 -28,42 +405,52
Thun li, kh khn trong xut khu ht iu Thun li
Nguyn liu iu ca Vit Nam rt tt, th nhng t ai ph hp cy iu pht trin vi nng sut v cht lng cao. Thm ch khng t khch hng trn th gii yu cu mt hng iu nhp khu vo nc h phi ghi r xut x t Vit Nam. Cui nm 2007, u nm 2008 ma v v thi tit tt, ti cc vng iu trng im nh Bnh Phc, ng Nai, vi vic chm sc ng k thut v a phng thng xuyn t chc cc lp khuyn nng nn su bnh khng xy ra nghim trng.
111/132
Ht iu Vit Nam ang hi 5 iu kin c bn tng kh nng cnh tranh trn th gii nh: nng sut bnh qun cao hn 2 ln so vi mc bnh qun ca th gii, cao hn c Brazil v n ; gi thnh r, sn lng xut khu chim hn 50% ca th gii, nhiu doanh nghip ch bin t cng sut thit k 10.000 tn ht/nm v nhiu doanh nghip xut khu to c ch tn vi khch hng quc t. Gi iu kh bnh n v bin ng tng ng gia cc loi. C th, sau khi tng t 110.000 /kg vo thng 8/07, gi iu nhn W240 gi vng mc 115.000 /kg trong cc thng tip theo. ng thi, gi iu th cng tng t 12.500 /kg ln 13.000 /kg vo cui thng 8/07 v n nh mc tng mi trong nhng thng cui nm. Ngoi ra, hin nay chng ta cng c mt s nh my ln tiu chun cnh tranh vi nc ngoi vi mc sn xut chim 25% trn tng th phn xut khu iu ca c nc.
Kh khn
Nguy c gim din tch ht iu. Bi l, hng ngn ha cy iu b nng dn cht b chuyn sang trng cao su c thu nhp cao hn. Do , nhiu nh my ch bin iu trong tnh ang cnh bo v kh nng thiu ht ngun nguyn liu sn xut ht iu trong nin v ti. iu l cy lu nm (1 nm trng mi, 2 nm KTCB v thi k kinh doanh - 20 nm, thm ch c cy 40 nm vn cho nng sut cao) nn vic cht b vn iu ging c cht lng km trng mi iu ghp nng sut cao i vi nng h l mt tr ngi ln, khng th din ra trn din rng, cn c thi gian 10 - 15 nm. Nm 2008 l nm khng c nhiu thun li cho ngnh iu. u nm, do nh hng ca t lnh gi u nm, cy iu chm ra hoa, dn n ma thu hoch iu phi li li v sn lng gim ng k. Trong nhng thng u nm, vi gi iu tng mnh, l ra y l thi im tt cho ngnh sn xut iu th sn lng iu li gim thay vo cc doanh nghip ch bin iu buc phi nhp khu nguyn liu t mt s quc gia khc nh Indonesia.
112/132
Nhng thng cui nm 2008 (k t thng 7 n ht nm), gi iu li gim mnh do nh hng ca cuc khng hong ti chnh M cng nh ton cu, khin cho sc mua gim mnh. Trong lc ny, cc doanh nghip iu trong nc phi vay ngn hng vi li sut cao cc nh my hot ng. Nhng cng v cui nm, nh hng ca cuc khng hong cng r nt, cc ngn hng phi xit n, buc cc doanh nghip phi bn iu vi gi r. c bit tng s vay n ca cc doanh nghip Vit Nam t trn 7.000 t ng/nm. L ra, y phi l thi im gt hi cho cc nh sn xut iu do thi im chun b cho nhng dp l tt cui nm v Noel sp n. Din tch iu trong nc khng n nh, gi thu mua iu bp bnh, khu ch bin cn manh mn, cng ngh ch bin cha thn thin vi mi trng, thu nhp ca CN ngnh iu cn thp, chnh sch thu, hi quan, vn vay ngn hng i vi ngnh iu cn khng t bt cp.... Gi thnh nhn iu cao hn gi xut khu do t l thnh phm so vi nguyn liu cao. Ri tnh trng tranh mua nguyn liu vn tip tc din ra do ngun nguyn liu trong nc khng p ng nhu cu. Khng nhng th, vic mua bn vi DN nc ngoi v th tc nhp khu ht iu th khng n gin. Bn cnh l gi iu th hin nay tng k lc ti hn 30.000 ng/kg. Gi nguyn liu tng cng vi gi nhin liu, chi ph vn chuyn, tin cng tng lm cho ch ph u vo ca DN qu ln. Mt trong nhng im yu ca ngnh iu l thng hiu cha c khng nh, v mt im thiu ht trong n xy dng ngnh iu ca Vinacas li khng cp n vn xy dng thng hiu cho iu Vit Nam. Thu xut, thu nhp khu iu th ang l 5% v 7,5%. Trong khi , vi n nc c truyn thng 100 nm ch bin, XK ht iu ng u th gii - th thu xut v nhp khu l bng 0%. Tnh trng thiu lao ng cng l mt vn kh khn ca cc doanh nghip ngnh iu, cha k nng sut ca ngi lao ng hin nay vn cn thp do tnh cht ca ngnh iu l lm th cng. Theo thng k, tng s lao ng ngnh iu l trn 300.000 ngi. Nhng ti cc doanh nghip, s lao ng mi p ng c 60% cng sut hot ng ca nh my. i vi cy iu, thi im trc v sau Tt Nguyn n l chnh v thu hoch. y l lc DN ch bin ht iu rt cn lao ng ph thng cho
113/132
cc khu: thu mua, phi, ct tr, bo qun v ch bin. Trong khi , ngun lao ng ti a phng khng tuyn dng. Bn cnh , nhng cng vic theo thi v c ngi thu lao ng tr cng cao hn i vi DN ch bin ht iu. Nu DN ch bin ht iu tr cng cao hn so vi ngi thu lao ng theo thi v th DN s tng chi ph v khng cn li nhun. HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point, c ngha l phn tch cc mi nguy hi v im kim sot ti hn ca mt dy chuyn sn xut nhm to ra sn phm m bo an ton cht lng v sinh thc phm) l h thng qun l an ton v sinh thc phm c p dng rng ri nhiu nc trn th gii, c bit l trong lnh vc ch bin nng sn thc phm. Vit Nam, HACCP c p dng trong mt s lnh vc nh gia cng ch bin thy hi sn xut khu, ch bin rau qu thc phm... gp phn gia tng tin cy i vi cc bn hng quc t. Tuy nhin vic trin khai p dng h thng qun l cht lng HACCP trong nhng nm qua trong lnh vc sn xut ch bin ht iu xut khu ca cc doanh nghip cn chm v gp nhiu kh khn. Hin nay c nc c gn 300 c s ch bin ht iu, trong ch c 7 c s l t tiu chun HACCP, chim 25% sn lng ch bin ht iu ca c nc. iu ny l do cc doanh nghip cn thiu hiu bit v HACCP, khng p ng v c s h tng, vt cht k thut, thiu s cam kt ca lnh o cng ty v doanh nghip, thiu cng nhn lnh ngh qua o to. Cht lng an ton - v sinh cho ht iu l mt trong nhng nguyn nhn lm ngi v qun qun ca ngnh cha chc chn. Khi gia nhp WTO, xut khu iu khng cnh tranh v gi m cnh tranh v an ton v sinh thc phm. Hin nay, c tnh trng mt s nh cung cp nguyn liu cho cc nh my lun gian ln bng cch ngm nc, trn tp cht khin cho cht lng ht iu km. Hu qu tt yu l gi bn thp. Mt khc, c ch cho vay vn ca cc ngn hng thng dn vo my thng thi v, cc nh my cng tranh th bng mi cch c tht nhiu vn v tht sm nn vic tranh mua gia cc doanh nghip quyt lit, y gi nguyn liu ln cao hn gi tr thc t. Hn na, my nm gn y, chi ph cho ch bin tng cao, c bit l gi nhn cng. Do ngun nhn lc ngy cng gim, cc doanh nghip cng phi tng lng thu ht lao ng nhm m bo cng sut nh my hot ng. Chnh nhng yu t gp phn lm tng chi ph sn xut, dn n hnh vi gian ln, pha ln tp cht, ht iu ngm nc trong iu nhn ca cc doanh nghip.
114/132
Bn cnh , cc doanh nghip ngnh iu cn gp kh khn ln v vn. Vi gi iu th tm tnh l 30.000 ng/kg v mt c s ch bin c cng sut khong 50.000 tn iu th/nm th phi cn n s vn 150 t ng mua nguyn liu. l cha k n cc chi ph khc m DN phi chi tr cao hn so vi nhng nm trc. Trong khi , vay c 1/10 s tin trn (tc l 15 t ng) t cc ngn hng th cc DN phi tn khng t thi gian, cng sc bi th tc. Hn na, vi li sut vay nh hin nay, nu DN no khng xoay vng vn nhanh th vic tr li cho ngn hng khng phi chuyn d. 2.12.4 xut cc gii php y mnh xut khu ht iu
Cc doanh nghip nn u t i mi thit b, tip tc c cu li sn xut s dng lao ng nng nhn nng thn, coi trng vic m bo v sinh an ton thc phm v gi vng cht lng sn phm. M rng din tch cy iu trn nhng a bn c iu kin, nht l cc vng t xm Ty Nguyn, ng Nam B, Duyn hi Nam Trung B. Sp xp li cc c s ch bin iu theo hng khng m thm cng sut, gim dn cc c s ch bin nh bng cch lp cc c s ch bin u mi ln, c thit b v cng ngh hin i. Cc cng ty, doanh nghip cn c l trnh c th trong vic ci to, nng cp v thay mi nh xng, thit b cng ngh ph hp vi yu cu qun l cht lng HACCP. Qui hoch, thit k cc nh my gia cng ch bin ht iu ph hp vi qui hoch v kh nng cung cp ca vng nguyn liu. Nh nc cn tip tc ban hnh nhng chnh sch tn dng ph hp khuyn khch v to iu kin cho cc nh u t ci to, nng cp hoc thay mi nh xng thit b cng ngh nhm tng bc p ng yu cu ca HACCP. Xy dng k hoch bi dng, o to ngun nhn lc nng cao nhn thc v hiu bit v h thng qun l cht lng HACCP, trong cn tr trng n i ng cn b lnh o ca cc cng ty, doanh nghip sn xut ch bin ht iu v cn b cc c quan qun l Nh nc chuyn ngnh lin quan trong lnh vc v sinh an ton thc
115/132
phm nhm thc hin cam kt ca cn b lnh o ca cc doanh nghip trong vic p dng HACCP. y l yu t quan trng c tnh quyt nh vic cng ty, doanh nghip sn xut ch bin c thc hin p dng HACCP hay khng. V nu khng c s cam kt thc hin ca lnh o cng ty th vic p dng HACCP rt kh duy tr v s dn n ph sn. Bn cnh , lc lng cng nhn trc tip sn xut cng phi thng xuyn c tp hun, o to kin thc v an ton v sinh thc phm, qui trnh v HACCP t mi ngi cng cng ng trch nhim th vic p dng HACCP mi m bo thnh cng. Quy hoch xy dng vng sn xut nguyn liu theo hng thm canh bn vng v p dng qui trnh sn xut theo hng GAP nhm p ng cung cp nguyn liu sch, an ton. Tp trung vo qui hoch v ci to li cc vn iu, tng u t thm canh, m rng din tch nhng ni c iu kin, thay th cc ging iu c bng nhng ging mi cao sn v cht lng cao. To iu kin cho cc DN ch bin iu lin kt, lin doanh hnh thnh cc cng ty, tp on c tim lc ti chnh mnh, trnh cng ngh cao, thng hiu mnh tham gia th trng th gii. Doanh nghip nn u t nh my sn xut, ch bin nhng sn phm su t ht iu bng thng hiu v tn gi Vit Nam. Ngnh ngn hng v cc ngnh hu quan cn xem xt v c bin php h tr cho cc doanh nghip ch bin v xut khu iu cc u i v tn dng v vn u t my mc cng ngh v thu mua nguyn liu. Nh nc v doanh nghip cn sm c u t vn, vt t, ging mi cho vng nguyn liu, thc hin tt ch trng lin kt "4 nh " (nh nc- nh doanh nghip- nh khoa hc v nh nng )..., c nh vy mi lm cho ngi nng dn tch cc u t chm sc, tng nng sut v pht trin n nh din tch cy iu. Ngoi ra, cn c nhu cu th trng, cc nh my nn u t pht trin ch bin su, a dng ha sn phm, to nn s pht trin bn vng. Hip hi iu Vit Nam cn xy dng cc bin php t chc cc doanh nghip ch ng phi hp tt trong qu trnh xy dng vng nguyn liu, thu mua ht iu cng nh xut khu v tiu th sn phm. ng thi cng c li t chc b my ca Hip hi on kt hn na v phc v tt hn cho doanh nghip.
116/132
2.13. H tiu
2.13.1
Kim ngch xut khu h tiu Nm 2007
Nm 2007, Vit Nam tip tc gi vng ngi u bng trong xut khu ht tiu ra th gii. Thi v thu hoch ht tiu ti Vit Nam sm hn t 4 n 5 thng so vi cc nc ln trong khu vc l mt li th ln cho vic xut khu ht tiu ca Vit Nam. Theo s liu ca B Nng nghip & PTNT, xut khu ht tiu thng 12/2007 c t sn lng 7 ngn tn, kim ngch t 26 triu USD, so vi thng 12/06, lng tng 2,1 ln, kim ngch tng 3,4 ln. Tnh chung c nm 2007, khi lng tiu xut khu c t khong 84 ngn tn, kim ngch 278 triu USD, so vi nm 2006, lng gim 28%, kim ngch tng 46% do gi tiu tng gp i. So vi k hoch, xut khu tiu nm nay ch t 72% v lng, kim ngch vt 69%. Tiu xut khu l mt hng c tc tng gi mnh nht trong tt c cc mt hng nng sn trong nm 2007. Gi tiu xut khu bnh qun nm nay t 3.291USD/tn.
Nm 2008
Theo s liu t Tng cc Hi quan trong nm 2008, Vit Nam xut khu t: 89.705 tn Tng kim ngch t 309 triu USD. So vi nm 2007, tng 7,6 %, tng ng vi 6.801 tn v lng, tng 13,7 % tng ng vi 38 triu USD v tr gi. Trong tiu en t 79.729 tn, gi tr 258 USD, tiu trng t 9.976 tn, gi tr 51 triu USD. So vi nm 2006 (nm cao nht v lng) gim 23,1 %; Nhng so vi nm 2007 (nm cao nht v gi tr) li tng 13,7%, t mc cao nht t trc ti nay. Gi xut khu bnh qun t 3.500 USD/tn, tng 6% so vi nm 2007, nng sut bnh qun t 2,3 tn/ha.
Nm 2009
Nm 2009 Vit Nam xut khu t 134.264 tn; Tng kim ngch t 348,1 triu USD, l nm m ngnh H tiu t s lng v gi tr xt khu cao nht t trc ti
117/132
nay. Trong tiu en t 111.732 tn, kim ngch 266,7 triu USD, tiu trng t 22.532 tn, kim ngch t 81,4 triu USD. So vi nm 2008, tng 49,7%, tng ng vi 44.559 tn v lng v tng 12,7%, tng ng vi 32,1 triu USD v gi tr.
Nm 2010
Xut khu tiu th gii nm 2010 ri xung mc thp nht k t nm 2006 tr li y, ch t 218.100 tn, gim 10,23% so vi nm 2009. Chnh iu ny y gi tiu trn th trng th gii ln mc nh mi, vt qua c k lc nm 2008. Theo s liu xut khu h tiu nm 2010 Vit Nam xut khu c 116.861 tn h tiu , bao gm 94.139 tn tiu en 22.722 tn tiu trng. Tng kim ngch t 421 triu la, tiu en t 313 triu la, tiu trng t 108 triu la. So vi nm 2009, xut khu tiu ca Vit Nam gim 12,1% v lng nhng li tng 21,8% v gi tr. T nm 2006 n nay, ngoi tr nm 2009 do nh hng ca khng hong kinh t ton cu th cc nm cn li, yu t gi ang dn ng vai tr quan trng hn trong kim ngch xut khu tiu ca Vit Nam. Tin xut khu: Qu I: 28.225 tn, qu II: 43.611 tn, qu III: 26.263 tn, qu IV: 18.742 tn.
S lng xut khu:
Tng s: 116.861 tn. (so vi 2009 gim 13 %, (-17.403 tn) Tiu en Trong tiu en nghin Tiu en Trong tiu en nghin : 94.139 tn = 80,60% th phn : 10,308 tn = 10,95% : 94.139 tn = 80,60% th phn : 10,308 tn = 10,95%
Tiu trng : 22.722 tn = 19,40% th phn Trong tiu trng nghin: 3,959 tn = 17,42%
118/132
* Tng kim ngch: 421 triu USD (so vi 2009 tng 20,9% (+ 73 triu USD) Tiu en (Tiu en nghin : 313 triu USD : 37,7 triu USD = 72,4 % tng tr gi = 9% tng tr gi) = 27,5 % tng tr gi = 5% tng tr gi)
Tiu trng : 108 triu USD (Tiu trng nghin : 21 triu USD * Gi bnh qun: Tiu en (Tiu en nghin
: 3.327 USD/tn (so vi 2009 tng 939 USD/tn) : 3.656 USD/tn (tng 120 USD/tn so vi nm 2010)
Tiu trng : 4.761 USD/tn (so vi 2009 tng 1.150 USD/tn) (Tiu trng nghin : 5.320 USD/tn (tng 1.232 USD/tn so vi nm 2010) 9 thng u nm 2011
Bc sang nm 2011, trong thng u tin, xut khu tiu ca Vit Nam t 4.590 tn, tr gi 22,6 triu USD, tuy gim 39% v lng so vi cng k nm 2010 nhng ch gim nh 3,7% v gi tr. Theo B Nng nghip v Pht trin nng thn, thng 8/2011 c nc xut khu 15.000 tn ht tiu, thu v 91 triu USD, a khi lng xut khu 8 thng qua ln 98.000 tn vi gi tr kim ngch 545 triu USD, tng 6,5% v lng v tng ti 78,7% v tr gi so vi cng k nm trc. Gi tiu xut khu tng mnh, bnh qun 7 thng t 5.483 USD/tn tng 69% so vi cng k. Cn tnh bnh qun trong thng 8 t ti 6.066 USD/tn. c tnh gi tr kim ngch xut khu h tiu trong nm nay c th t mc hn 756 triu USD gim 44 triu USD so vi con s d bo ca thng trc do ngun cung hn ch lm gim khi lng xut khu.
119/132
Biu 2.14.1.1: Xut khu h tiu ca Vit Nam t 2005 2007

XUT KHU H TIU QUA CC THNG CA VIT NAM
Tn 18,000
16,000
2005 2006 2007
14,000
12,000
10,000
8,000
6,000
4,000
2,000
0 Thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ngun: Hip hi H tiu Vit Nam VPA
Biu 2.14.1.2: Xut khu h tiu ca Vit Nam t 2008 - 2010

XUT KHU H TIU QUA CC THNG CA VIT NAM
Tn 18,000 16,000 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 Thng
2008
2009
2010
10
11
12
Ngun: Hip hi H tiu Vit Nam VPA
120/132
Bng 2.14.1.1: S lng xut khu h tiu qua cc thng t 2007 2010 (VT: tn)
Nm 2007 Thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Tng 4,524 3,659 8,785 10,853 9,427 6,546 6,501 8,869 5,437 5,556 7,401 5,346 82,904 6,148 3,335 6,086 9,668 11,339 10,364 10,076 7,958 6,069 6,808 4,890 6,964 89,705 5,729 9,664 11,456 12,540 14,205 14,770 14,316 13,981 11,285 10,037 8,646 7,635 134,264 7,585 6,235 14,405 16,193 15,183 12,235 12,053 7,966 6,244 6,253 6,120 6,369 116,841 2008 2009 2010
Ngun: Hip hi H tiu Vit Nam VPA, Tng cc Hi quan Vit Nam
121/132
Bng 2.14.1.2: Gi tr xut khu h tiu qua cc thng t 2008 2010 (VT: triu)
Nm Thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Tng en 16.9 9.6 19.2 29.7 33.9 30 30.2 23.4 15.8 19.9 13.1 17 259
2008 Trng 4.4 2.3 3.1 4.9 6.1 6.2 4.8 4.3 5.6 3.3 2.6 3.3 51 Tng 21.3 11.9 22.3 34.6 40 36.2 35 27.7 21.4 23.2 15.7 20.3 310 en 12.9 19 19.8 22 25 26.8 26.2 29 25 22.2 20.7 18 267
2009 Trng 2.2 5 6.4 6.1 6.1 7.9 8.8 7.9 8 9.2 6.8 7 81 Tng 15.1 24 26.2 28.1 31.1 34.7 35 36.9 33 31.4 27.5 25 348 en 18.2 14.5 31.2 36.5 37.7 29.9 34.5 23.9 20.4 21.4 22.5 22.3 313
2010 Trng 5.4 4.9 11.1 13.4 11.5 10.3 13 8.8 7.3 6.6 6.7 9 108 Tng 23.6 19.4 42.3 49.9 49.2 40.2 47.5 32.7 27.7 28 29.2 31.3 421
122/132
2.13.2
Nm 2007, th trng nhp khu h tiu ca Vit Nam c th l: Chu M (ch yu M): 7.422 tn, chim 9 % th phn, gim 7,9%, s lng tuyt i gim: 12.390 tn so nm 2006. Chu u: 34.233 tn, chim 41 %, bng nm 2006, nhng s lng tuyt i gim 14.381 tn. Chu : 32.014 tn, chim 39 % th phn, tng 27,9 %, nhng gim 5.751 tn so nm 2006. Chu Phi: 9.235 tn, chim 11 % th phn, tng 2,6 %, nhng gim v s lng tuyt i 834 tn so vi nm 2006. Th phn tiu Vit Nam 2007 xut khu vo th trng M v Chu u gim, nguyn nhn l do gi tiu Vit Nam 6 thng u nm kh cao; H tm kim th trng c gi cnh tranh, ch khi Indonesia, Brazil vo v th hoch, ngun cung di do hn, gi gim, h tranh th mua vo. Th trng chu , Trung ng v Chu Phi mua tiu ca Vit Nam tng v t l tng i v gim khng ng k v s lng tuyt i so vi 2006, v y l th trng truyn thng v tng i d tnh i vi tiu Vit Nam. Nm 2008, hu ht cc th trng nhp khu lng H tiu ca Vit Nam u tng so vi nm 2007. Th trng M nhp: 13.450 tn, chim 15 % th phn, tng 100% so nm 2007. Chu u: 35.640 tn, chim 39,7 %, tng 4% so vi nm 2007. Chu : 30.060 tn, chim 33,5% th phn, gim 6,1% so nm 2007. Chu Phi: 9.676 tn, chim 10,8% % th phn, tng 4,8.% so vi nm 2007. Do nhu cu nhp khu tng v H tiu Vit Nam c gi cnh tranh, kh hp dn vi cc nh nhp khu, nn lng nhp khu ca tt c cc th trng trong nm 2009 u tng mnh so vi nm 2008. T trng tiu xut khu nm 2010 vo th trng chu M, chu u tng hn nm 2009, y l th trng yu tiu cht lng cao v c gi tt, trong khi th trng Chu v chu Phi gim, l th trng nhp khu tiu cht lng trung bnh, gi thp.
123/132
Biu 2.14.2.1: C cu cc th trng nhp khu h tiu Vit Nam t 2008 - 2010
C cu cc th trng nhp khu H tiu Vit Nam nm 2008 - 2009 - 2010
Tn 60,000 53,177 52,934
50,000 44,843 47,848 30,000 16,242 14,329 17,410 10,000 29,660
2008 35,163
2009
2010
40,000
20,000
10,553 11,911
6,760 0 Th trng
Chu M
Chu u
Chu
Chu Phi
Ngun: Hip hi H tiu Vit Nam VPA Bng 2.14.2.1: Cc th trng nhp khu h tiu t 2005 2010 (VT tn) Stt Th trng Chu M 1 2 American Canada Khc Chu u 3 4 5 6 7 Germany Nerthlands Russia Poland England 2005 12,637 11,532 952 153 41,977 6,499 7,009 6,221 3,272 1,533 2006 19,427 18,122 950 355 47,761 10,957 8,982 4,772 3,872 2,007 2007 7,422 6,702 429 291 34,233 8,509 4,643 3,966 2,268 1,650 2008 14,329 13,450 534 345 35,163 6,067 4,830 4,176 2,997 1,851 2009 16,242 14,917 1,022 303 53,177 14,012 8,376 5,285 3,725 2,434 2010 17,410 16,414 729 267 47,848 14,997 8,326 3,879 3,277 3,191
124/132
Stt 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Th trng Ukcraina Spain France Turkey Italy Israel Sweden Belgium Greece Bungary Croatia Latvia Denmark Romania Slovakia Findland Estonia Khc Chu
2005 3,014 2,802 2,251 2,486 1,702 971 174 794 1,278 198
2006 2,267 3,422 2,159 2,450 1,681 563 656 979 1,423 213
2007 2,567 2,032 1,303 1,452 1,176 727 535 728 851 205
2008 2,445 2,841 1,401 1,939 1,219 803 392 589 765 1,113 162
2009 2,714 4,035 2,580 2,153 1,612 1,098 546 846 1,086 441 261 101 76
2010 2,630 1,890 1,828 1,248 1,131 889 838 734 728 493 417 246 187 174 137 132 123 353 44,843 13,180 6,234 3,794 2,867 2,563 2,275 2,030 1,778 1,698
184 663
172 413 247 302 161 403
386 196 154 8
926 30,890 8,296
526 39,551 8,934
1,319 32,014 8,743 4,904
1,170 29,660 7,832 2,564 4,090 4,047 1,608 1,459 1,662
1,052 52,934 11,053 6,269 6,449 6,057 3,403 2,130 2,196 1,867 77
25 26 27 28 29 30 31 32 33
United Arab India Pakistan Singapore Indonesia Korea Philippine Japan Thailand
3,637 8,361 34 1,081 1,837 98
6,911 7,843 377 1,566 1,052 769
5,440 3,469 194 1,162 1,165 1,542
125/132
Stt 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
Th trng Malaysia Saudi Arabia Australia China Syria Yemen Kazatand Banglades Jordan Taiwan New Zealand Kuwait Nepal Khc Chu Phi
2005 1,654
2006 2,891
2007 1,001
2008 1,115
2009 2,699 1,449
2010 1,681 1,337 820 815 745 618 481 465 298 238 209 183 160 374 6,760 3,180 1,206 930 339 289 253 200 120 243
445 57 722 303 532 355
652 321 874 393 699 135
349 1,021 456 783 406 216
720 554 625 1,012 453 91 300 136 54
1,099 1,234 1,587 1,549 758 852 368 321 208 249 183 877 11,911 7,207 1,343 1,423 80 363 333 168 365 629
79 675 10,675 6,075 609 1,145 420 286 641 640 859 96,179
102
200 963
242 1,096 10,553 5,011 868 1,517 312 322 646 1,877
9,931 4,991 1,161 1,676 549 856 698 116,670
9,235 5,306 801 990 100 414 107 466 1,051 82,904
47 48 49 50 51 52 53 54
Egypt South Africa Algery Tunisia Gambia Morocco Senegal Sudan Khc Tng
89,705 134,264 116,861
126/132
2.13.3
Thun li, kh khn trong xut khu h tiu Thun li
Sn phm H tiu Vit Nam ngy cng c th trng quc t bit n, s lng, gi tr, cht lng v sc canh tranh ca H tiu Vit Nam ngy cng c nng cao, gp phn thc y ngnh hng H tiu Vit Nam pht trin. Nng lc ti chnh, qun l, khoa hc cng ngh, XTTM m rng th trng, xy dng qung b thng hiu, nng cao cht lng, chng loi sn H tiu Vit Nam ngy ngy cng ch trng v tng cao l nhng iu kin tt ngnh H tiu Vit Nam pht trin theo hng hiu qu v bn vng. Vit Nam c ngun lc lao ng sn c v r tin. Hn th na, ngun nhn lc Vit Nam di do, phong ph. c bit nh ngnh tiu i hi mt lng ln nhn cng th th trng Vit Nam l mt chn la tt. V cho d th trng th gii ang b suy gim, mt th trng sn c vi hn 80 triu ngi l cn thit c th gip cc nh xut khu nng sn gii ta lng hng tn d trong ngn hn, duy tr sn xut v m bo vic lm cho ngi lao ng. Cuc khng hong kinh t th gii t nm 2009 dn qua i, cc nn kinh t dn phc hi tr li, nhu cu v cc sn phm nhp khu gia tng. Sn phm tiu rt c a chung nhng nc thch cc n c nu vi gia v. Do thi tit v su bnh, sn lng ht tiu ca cc nc xut khu ln trong mt s nm nh n , Indonesia gim mnh. Trong khi trong nc vn duy tr c lng h tiu vi cht lng tt cho xut khu. Khi th trng h tiu th gii cung thp hn cu, nhu cu v tiu gia tng do nh ni trn, mt s nc mt ma nn nhu cu nhp tng cao m bo cho sn xut cng nh tiu th, lc ny l lc thun li cho ngnh tiu chng ta v gi tng ln v hin nay gi tiu vn tng vng vng, ha hn xut khu h tiu ca Vit Nam nhiu kh quan T nm 2001 n nay, Vit Nam lun gi vng c v tr ng u th gii v sn xut v xut khu h tiu. Sn lng thu hoch h tiu ca Vit Nam dn i vo th
127/132
n nh, t tng gim v sn lng trong nhng nm gn y: nm 2007 t 91.000 tn; nm 2008 t 98.500 tn; nm 2009 t 105.600 tn. T chc Ht tiu th gii (IPC) nh gi cao vai tr ca Vit Nam v sn lng n nh v cht lng ht tiu ngy cng nng ln.Th trng ht tiu th gii ang ngy cng ph thuc kh ln vo Vit Nam. Cc doanh nghip lin tc u t nng cao cht lng ht tiu v to uy tn rt tt. Thng tin c cp nht lin tc v chng ta ch ng c th trng Khi tr thnh thnh vin ca WTO, Vit Nam c quyn tip cn th trng cc nc thnh vin khc tt hn. Vit Nam c hng quy ch ti hu quc thng xuyn v v iu kin trong vic xut khu sang nc ny hoc nc khc. Cc hn ch nh lng i vi hng xut khu ca Vit Nam c bi b,to c hi tip cn nn nng nghip th gii. Theo d bo ca IMF, kinh t th gii nm 2010 s dn thot khi khng hong v mc tng trng c th t 2,5-3%. iu ny s gip cho bc tranh nhp khu h tiu ca th gii sng sa hn. Nu ng trn gc cung cu th th trng h tiu ton cu c kh nng i mt vi tnh hnh khan him ngun cung. Do , gi h tiu trong nm 2010 s hi phc vi tc nhanh hn so vi nm 2009 v c gi mc cao. Gi xut khu h tiu hi phc tt yu c tc ng ti gi tiu trn th trng ni a Vit Nam. Theo thng k ca Hip hi h tiu Vit Nam, c nc c 17 nh my ch bin h tiu c trang b tng i tin tin vi tng cng sut t 60.000 tn/nm; trong , 10 nh my vi cng ngh kh hin i, x l tiu qua hi nc, t tiu chun sn phm cht lng cao theo tiu chun quc t (ASTA) ESA, Nht Bn. c nhiu doanh nghip nc ngoi nh n , H Lan, Nht Bn xy dng nh my, thu mua, ch bin a dng nhiu mt hng tiu ti Vit Nam v xut khu i nhiu quc gia, gp phn tng sc cnh tranh, nng cao gi tr xut khu, tng li nhun cho doanh nghip v ngi sn xut.
128/132
Hip hi h tiu Vit Nam cng xy dng thnh cng v chuyn giao thng hiu h tiu Ch S (Gia Lai) cho a phng khai thc. y l ln u tin h tiu Vit Nam c thng hiu, v ang gy c ting vang trong nc v khch hng quc t. Thng hiu h tiu Ch S m u cho thi k chuyn t sn xut t pht c nhiu hn ch sang sn xut theo canh tc hu c, p dng quy trnh GAP, thc hin cc tin b khoa hc cng ngh to sn phm sch, v sinh an ton thc phm. Sn phm xut khu bt u a dng, khng cn n thun l tiu en. Nh vy, so vi nhng nm trc, h tiu ch bin lm tng gi tr gia tng khi xut khu. Trong , tiu bt - sn phm bn trc tip n ngi tiu dng nc ngoi c sn xut v xut khu ngy cng nhiu. Th trng c s chuyn dch tch cc, t chu sang chu u - ni c nhng quy nh gt gao v cht lng thc phm khi nhp vo
Kh khn
Do tc ng ca bin i kh hu ton cu, xu hng cc hin tng thi tit cc oan nh hn hn, l lt xy ra ngy cng thng xuyn hn, do tnh trng dch bnh gy hi tiu cng ngy cng kh lng, do s gi ci ca nhiu vn tiu sau thi gian di khai thc v do suy kit ca ti nguyn t, nc, tt c gy kh khn cho sn xut H tiu. Theo bo co thng nin ngnh tiu Vit Nam nm 2010 v trin vng 2011 ca AgroMonitor, mc d l nc chim ti 43,6% tng lng tiu xut khu ca th gii nhng Vit Nam lun ri vo tnh trng xut khu t khi gi thp v khng cn hng bn khi gi tng cao. Din bin xut khu nm 2009-2010 cho thy, chnh lch gia lng xut khu cao nht v thp nht ca Vit Nam ln ti 2,5-3 ln nhng n gi tng ng th ch c 0,7-0,9 ln. S d c tnh trng ny l do c nng dn ln doanh nghip Vit Nam u mng v vn v hn ch v kho tr, nn thng k hp ng bn lun khi va kt thc ma thu hoch chnh. Mt c im ng ch na l c ti 85% lng tiu xut khu ca Vit Nam dng th.
129/132
Nm 2010, mc d t gi tr xut khu gn 420 triu la M nhng Vit Nam cng phi chi ti gn 65 triu la M nhp khu tiu cc loi. So vi nm 2009, gi tr xut khu tng 21,8% nhng gi tr nhp khu cn tng nhanh hn vi 180,3%. Sn lng tiu th H tiu ton cu trong thi gian ti khng thay i v xu hng tng khong 5%/nm (320 330 nghn tn/ nm), trong khi nng lc sn xut hin nay hu ht cc quc gia u suy gim, lng d tr ton cu thp, kh nng mt cn bng cung - cu c th xy ra nhng khng qu gay gt. Nhu cu nhp khu ca cc nc trn th gii ch yu vn l tiu en, tiu trng v tiu xay tuy nhu cu c tng nhng vn chim t l nh trong c cu nhp khu. Mua, bn trc tip ang tng dn, cc nh ch bin gia v ln, cc nh phn phi bn l, cc nh ch bin thc phm c xu hng mua tiu trc tip t cc nc sn xut c ngun nguyn liu n nh v r, hn ch mua qua cc nh bun ca cc nc trung gian. S tng gi ca cc nguyn liu u vo (vt t nng nghip), gi nhn cng tng, lao ng nng nghip ngy cng thiu ht nh hng khng nh n s pht trin bn vng ca ngnh H tiu. Yu cu m bo VSATTP ca cc nh nhp khu, ca ngi tiu dng ngy cng kht khe i vi sn phm H tiu. H yu cu sn phm sch, canh tc hu c, c chng ch cht lng, v vy yu cu ngi sn xut, ch bin phi c nhng gii php ph hp. 2.13.4 xut cc gii php y mnh xut khu h tiu
Phi hp vi B, Ngnh, c quan, n v chuyn mn, chnh quyn a phng tham gia bi dng, tp hun, hi tho v pht trin sn xut, bo v cy trng, ch bin, bo qun sau thu hoch. Thc hin tt ch trng lin kt 4 nh. Tranh th s ch o, h tr ca cc B ngnh, chnh quyn a phng, tch tham gia cc chng trnh, d n, gii php, pht trin sn xut, xy dng thng hiu, XTTM cho H tiu.
130/132
T chc cc hi tho Nng dn trng tiu gii, trao i ph bin kinh nghim k thut trng trt, phng tr su bnh; Nhn rng m hnh canh tc hu c, trng tiu sch. Ch trng cng tc d bo th trng, bng cch qua cc knh thng tin theo di tnh hnh, kt qu sn xut, ma v thu hoch, sn lng v. v, cc nc sn xut tiu chnh trn th gii, d bo cung cu, th trng gi c, xy dng k hoch thu mua, xut khu. Coi trng khu ch bin, bo qun cht lng theo yu cu cc th trng, tiu chun quc t, sn phm cht lng cao, v sinh an ton thc phm. Ch ng xy dng chng trnh XTTM hng nm, tranh th s hng dn gip ca B, Ngnh chc nng. Vn ng nhiu doanh nghip hi vin tham gia cc chng trnh XTTM do hip hi t chc cng nh doanh nghip ch ng xy dng v thc hin XTTM do doanh nghip t tm kim th trng, khch hng y mnh xut khu H tiu ra th gii. Khai thc cc ngun thng tin ng tin cy, phn tch tng hp, d bo v tnh hnh sn xut, th trng gi c cung cu, tiu chun cht lng hng ha, thng bo trn trang website ca hip hi hng ngy, ch ng iu tit sn xut, lu thng, bnh n gi c, gim thiu c cc ri ro, thit hi ng tic. Mi doanh nghip trong v ngoi nc tham gia kinh doanh ch bin xut khu H tiu ti Vit Nam cn phi hp hi ha, cnh tranh lnh mnh v li ch v s pht trin bn vng ca ngnh H tiu ni chung v li cho cc doanh nghip ni ring. Cc doanh nghip cn tng cng u t hn na vo khu ch bin, a dng ha sn phm, gia tng gi tr hng ha; ng thi tng cng XTTM khai thc th trng trong nc v quc t. t hiu qu kinh t cao cho chnh doanh nghip v cho ton ngnh H tiu Vit Nam. Chng trnh tng cng XTTM, m rng th trng, xy dng v qung b thng hiu cho Hip hi v cho cc a phng trng tiu, ngh u tin cc vng trng tiu trng im, c nhiu li th pht trin, kh nng cnh tranh cao.
131/132
Khuyn khch cc ngn hng u t tn dng vo nng dn sn xut tiu, vo cc n v kinh doanh H tiu v y l mt hng c nhiu li th pht huy hiu qu, thu nhp v li nhun trong sn xut, kinh doanh.
132/132

Tl1 Content

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tl1 Content

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GV: TS.

V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Khi qut tnh hnh xut nhp khu Vit Nam

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh xut khu t nm 2007 n thng 9/2011

Tnh hnh xut khu nm 2008

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh xut khu nm 2009

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh xut khu nm 2010

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh xut khu 9 thng u nm 2011

Biu 1.1.1: Mt s th trng xut siu chnh ca Vit Nam 6 thng/2011

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh nhp khu t nm 2007 n thng 9/2011

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh nhp khu nm 2008

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh nhp khu nm 2009

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh nhp khu nm 2010

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh nhp khu 9 thng u nm 2011

Biu 1.2.1: Mt s th trng nhp siu chnh ca Vit Nam 6 thng/2011

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Tnh hnh xut khu cc mt hng ch lc ca Vit Nam

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Biu 2.1: Mt hng xut khu t trn 1 t USD nm 2010

Ngun: Tng cc Thng k

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Biu 2.1.1.1: Cc nhm hng c KNXK ln nht t 01/01 n 15/08/2010

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

KIM NGCH XUT KHU HANG DT MAY VN

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

Kinh t v phn tch hot ng kinh doanh xut nhp khu

GV: TS. V Thanh Thu Cc mt hng XK ch lc ca VN v cc gii php y mnh XK

2007 7,780 6,356 268 744 3980 1364

2008 9,130 7,064 468 788 4454 1354

2009 9,070 6,692 392 811 4226 1263

2010 11,210 8,912 664 1,164 5,378 1706