3.3.2. ng thng 3.3.2.1. Biu din ng thng Do hnh chiu ca mt ng thng l mt ng thng, do php chiu thng gc bo ton s lin thuc, v do ng thng c xc nh bng 2 im nn thc ca mt ng thng c xc nh bng thc ca 2 im phn bit xc nh ng thng .
3.3.2.2. Cc ng thng c v tr c bit Ngi ta gi cc ng thng song song vi t nht 1 mt phng hnh chiu l cc ng thng c v tr c bit. Nh vy, ng thng khng song song vi mt phng hnh chiu no c gi l ng thng thng. 3.3.2.2.1. ng thng song song vi mt phng hnh chiu ng bng nh ngha: L ng thng song song vi mt phng hnh chiu bng P 2
Tp bi ging V K Thut 1A - 22 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 22 - Tnh cht: Hnh chiu ng ca ng bng song song vi trc x. y l tnh cht c trng ca ng bng Gc ca hnh chiu bng b 2 vi trc x bng vi gc ca ng bng b vi mt phng hnh chiu ng P 1
Hnh chiu bng ca mt on thng thuc ng bng c di bng vi di tht ca on thng ng mt nh ngha: L ng thng song song vi mt phng hnh chiu ng P 1
Tnh cht: Hnh chiu bng ca ng mt song song vi trc x. y l tnh cht c trng ca ng mt Gc ca hnh chiu ng m 1 vi trc x bng vi gc ca ng mt m vi mt phng hnh chiu bng P 2
Hnh chiu ng ca mt on thng thuc ng mt c di bng vi di tht ca on thng . Tp bi ging V K Thut 1A - 23 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 23 - ng cnh nh ngha: L ng thng song song vi mt phng hnh chiu cnh P 3
Tnh cht: Hnh chiu ng v hnh chiu bng ca ng cnh trng nhau v cng vung gc vi trc x. Hnh chiu cnh ca mt on thng thuc ng cnh c di bng vi di tht ca on thng Gc ca hnh chiu cnh c 3 vi trc z bng vi gc ca ng cnh c vi mt phng hnh chiu ng P 1 , gc ca hnh chiu cnh c 3 vi trc y bng vi gc ca ng cnh c vi mt phng hnh chiu bng P 2
Vi ng cnh, cn phi biu din r 2 im thuc ng cnh xc nh 1 ng cnh duy nht trong khng gian. 3.3.2.2.2. ng thng vung gc vi mt phng hnh chiu ng thng chiu ng nh ngha: L ng thng vung gc vi mt phng hnh chiu ng P 1
Tp bi ging V K Thut 1A - 24 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 24 -
Tnh cht: Hnh chiu ng suy bin thnh 1 im. y l tnh cht c trng ca ng thng Hnh chiu bng vung gc vi trc x v i qua im suy bin Mt on thng thuc ng thng chiu ng c hnh chiu bng gi nguyn di tht. ng thng chiu bng nh ngha: L ng thng vung gc vi mt phng hnh chiu bng P 2
Tnh cht: Hnh chiu bng suy bin thnh 1 im. y l tnh cht c trng ca ng thng Hnh chiu ng vung gc vi trc x v i qua im suy bin Tp bi ging V K Thut 1A - 25 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 25 - Mt on thng thuc ng thng chiu bng c hnh chiu ng gi nguyn di tht. ng thng chiu cnh nh ngha: L ng thng vung gc vi mt phng hnh chiu cnh P 3
Tnh cht: Hnh chiu cnh suy bin thnh 1 im. Hnh chiu ng v hnh chiu bng song song vi nhau v song song vi trc x. Mt on thng thuc ng thng chiu cnh c hnh chiu ng v hnh chiu bng gi nguyn di tht. 3.3.2.3. S lin thuc gia im v ng thng ng thng khng l ng cnh nh l: iu kin cn v mt im thuc mt ng thng (khng phi l ng cnh) l cc cp hnh chiu cng tn ca chng lin thuc nhau A e l = ] A1 e l1 A2 e l2
Chng minh: iu kin cn: Tp bi ging V K Thut 1A - 26 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 26 - Nu A e l th theo tnh cht ca php chiu, ta c: A 1 e l 1 , v A 2 e l 2
iu kin : Nu A 1 e l 1 , v A 2 e l 2 th A c thuc l? Cc mt phng chiu cha l 1 v l 2 s giao nhau theo giao tuyn l ng thng l. Mt phng (A 1 , A x , A 2 ) ct l ti A e l.
ng thng l ng cnh C th dng hnh chiu cnh xc nh s lin thuc. Cho hnh biu din ca im C v ng cnh c xc nh bng 2 im A, B nh hnh v (1) di y. im C c thuc ng cnh AB hay khng? Cho hnh biu din ca ng cnh AB v hnh chiu ng C 1 ca im C nh hnh v (2) di y. Hy xc nh hnh chiu bng C 2 ca C sao cho C e AB. Hnh (1) Hnh (2)
Tp bi ging V K Thut 1A - 27 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 27 - 3.3.2.4. V tr tng i gia 2 ng thng 3.3.2.4.1. V tr ct nhau ng thng khng l ng cnh nh l: iu kin cn v 2 ng thng khng l ng cnh ct nhau l cc cp hnh chiu cng tn ca chng ct nhau ti nhng im cng thuc mt ng dng ng l r m A = ] l1 r m1 A1 l2 r m2 A2
ng thng l ng cnh Cho hnh biu din ca ng thng l v ng cnh AB nh hnh v sau y. Hai ng thng ny c ct nhau hay khng?
3.3.2.4.2. V tr song song ng thng khng l ng cnh nh l: iu kin cn v 2 ng thng khng l ng cnh song song vi nhau l cc cp hnh chiu cng tn ca chng song song nhau: l//m l 1 //m 1 & l 2 // m 2 Tp bi ging V K Thut 1A - 28 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 28 - ng thng l ng cnh Cho hnh biu din ca 2 ng cnh AB v CD nh hnh v sau y. Hai ng thng ny c song song vi nhau hay khng?
Cho hnh biu din ca ng cnh AB, ng cnh CD ch mi cho hnh biu din ca im C v im D chi mi bit hnh chiu ng D 1 . Hy xc nh hnh chiu bng D 2 ca D sao cho 2 ng thng ny song song vi nhau.
3.3.2.4.3. V tr cho nhau L hai ng thng khng song song cng khng ct nhau
Tp bi ging V K Thut 1A - 29 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 29 - 3.3.3. Mt phng 3.3.3.1. Biu din mt phng Mt phng c biu din theo cc cch xc nh mt phng: Bng 2 ng thng ct nhau (hnh a) Bng 2 ng thng song song nhau (hnh b) Bng 3 im khng thng hng (hnh c) Bng 1 im v 1ng thng khng lin thuc (hnh d)
3.3.3.2. Cc mt phng c v tr c bit Ngi ta gi cc mt phng vung gc vi t nht mt mt phng hnh chiu l cc mt phng c v tr c bit. Nh vy, mt phng khng vung gc vi mt phng hnh chiu no c th gi l mt phng thng. 3.3.3.2.1. Mt phng vung gc vi mt phng hnh chiu Mt phng chiu ng nh ngha: L mt phng vung gc vi mt phng hnh chiu ng P 1
Tp bi ging V K Thut 1A - 30 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 30 -
Tnh cht: Hnh chiu ng suy bin thnh 1 ng thng. y l tnh cht c trng ca mt phng chiu ng. Gc ca ng thng suy bin ca mt phng hp vi trc x th bng vi gc hp bi mt phng chiu ng vi mt phng hnh chiu bng P 2 . Mt hnh phng bt k thuc mt phng chiu ng s c hnh chiu ng suy bin thnh 1 on thng trng vi hnh chiu suy bin ca mt phng. Mt phng chiu bng nh ngha: L mt phng vung gc vi mt phng hnh chiu ng P 2
Tnh cht: Hnh chiu bng suy bin thnh 1 ng thng. y l tnh cht c trng ca mt phng chiu bng. Tp bi ging V K Thut 1A - 31 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 31 - Gc ca ng thng suy bin ca mt phng hp vi trc x th bng vi gc hp bi mt phng chiu bng vi mt phng hnh chiu ng P 1 . Mt hnh phng bt k thuc mt phng chiu bng s c hnh chiu bng suy bin thnh 1 on thng trng vi hnh chiu suy bin ca mt phng. Mt phng chiu cnh nh ngha: L mt phng vung gc vi mt phng hnh chiu cnh P 3
Tnh cht: Hnh chiu cnh suy bin thnh 1 ng thng. y l tnh cht c trng ca mt phng chiu cnh. Gc ca ng thng suy bin ca mt phng hp vi trc z th bng vi gc hp bi mt phng chiu cnh vi mt phng hnh chiu ng P 1 . Gc ca ng thng suy bin ca mt phng hp vi trc y th bng vi gc hp bi mt phng chiu cnh vi mt phng hnh chiu bng P 2
Mt hnh phng bt k thuc mt phng chiu cnh s c hnh chiu cnh suy bin thnh 1 on thng trng vi hnh chiu suy bin ca mt phng. 3.3.3.2.2. Mt phng song song vi mt phng hnh chiu Mt phng bng nh ngha: L mt phng song song vi mt phng hnh chiu bng P 2
Tp bi ging V K Thut 1A - 32 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 32 -
Tnh cht: Hnh chiu ng suy bin thnh 1 ng thng song song vi trc x. y l tnh cht c trng ca mt phng bng. Mt hnh phng bt k thuc mt phng bng s c hnh chiu bng bo ton hnh dng v ln tht. Mt phng mt nh ngha: L mt phng song song vi mt phng hnh chiu ng P 1
Tnh cht: Hnh chiu bng suy bin thnh 1 ng thng song song vi trc x. y l tnh cht c trng ca mt phng mt. Mt hnh phng bt k thuc mt phng mt s c hnh chiu ng bo ton hnh dng v ln tht. Tp bi ging V K Thut 1A - 33 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 33 - Mt phng cnh nh ngha: L mt phng song song vi mt phng hnh chiu cnh P 3
Tnh cht: Hnh chiu ng v hnh chiu bng trng nhau v suy bin thnh 1 ng thng vung gc vi trc x. y l tnh cht c trng ca mt phng cnh. Mt hnh phng bt k thuc mt phng cnh s c hnh chiu cnh bo ton hnh dng v ln tht. 3.3.3.3. S lin thuc gia im, ng thng v mt phng nh l 1: iu kin cn v mt ng thng thuc mt mt phng l ng thng i qua 2 im bit thuc mt phng ang xt nh l 2: iu kin cn v mt im thuc mt mt phng l im thuc mt ng thng d bit thuc mt phng ang xt BI TON C BN S 1: V hnh chiu cn li ca ng thng l thuc mt phng xc nh bng 2 ng thng ct nhau (a,b) Tp bi ging V K Thut 1A - 34 - Dng Th Bch Huyn BM HH & VKT HBK TpHCM - Trang 34 -
BI TON C BN S 2 V hnh chiu cn li ca im K thuc mt phng xc nh bng 2 ng thng song song (a//b)