www.hanhchinhvn.

com

cng n tp Mn: hnh chnh cng

Cu 1: Lm r nhng im chung v khc bit gia qun l Nh nc vi cc dng qun l x hi khc chng t rng qun l Nh nc l mt dng qun l x hi c bit * Qun l l mt hot ng phc tp v c nhiu chc nng. Qun l gc qun l hc l s tc ng c t chc c hng ch ca ch th qun l ln i tng qun l nhm hng hnh vi ca i tng t ti mc tiu nh trc * Qun l bo gm 3 dng - qun l gii v sinh - qun l gii sinh vt - qun l t chc con ngi (qun l x hi) * Qun l x hi bo co gm cc thc th c t chc, c l tr kt thnh h thng cht ch. y l dng qun l phc tp nht nhng cng l hon thin nht v i tng qun l l con ngi c l tr v mi quan h ny sinh lin tc. X hi cng pht trin th mi quan h gia h cng phong ph, a dng, phc tp c b rng ln chiu su, c hu hnh ln v hinh * Qun l Nh nc l dng qun l x hi nn n c c trng ca qun l x hi * Qun l Nh nc cng nh qun l x hi bo gi cng bao hm ch th v i tng. Ch th qun l ul cc thc t c t chc c l tr v i tng qun l l con ngi vi bn cht x hi ca mnh. * Qun l Nh nc bao gi cng c quyn lc.Quyn hnh l c quyn ca ch th do t chc trao cho, l phng tin ch th qun l Nh nc hay x hi tc ng ln i tng qun l. * Qun l Nh nc mang tnh t chc ging nh cc hot ng qun l x hi khc. Tnh t chc l nn tng ca hot ng qun l. * Qun l x hi, qun l Nh nc bao gi cng phi c thng tin. Thn tin trong qu trnh Nh nc ni ring trong qun l x hi ni chung l c s cn bn ca qun l cc tc nghip qun l. * Qun l Nh nc phi c mc tiu nht nh khng nm ngoi cc yu t cu thnh qu trnh qun l x hi. * Qun l Nh nc mang nhng c im chung vi ca qun l x hi nhng qun l nh nc l mt dng qun l x hi c bit. Tnh cht c bit y th hin s khc bit gia qun l Nh nc vi cc hot ng qun l x hi khc. * Qun l Nh nc, ch th qun l l cc c quan trong b my Nh nc: Lp php, Hnh php, T php. Cn qun l x hi ch th ca n l cc thc th c l tr v c t chc ng, on th, cc t chc khc v.v... 1

www.hanhchinhvn.com - i tng qun l ca qun l Nh nc bao gm ton b nhn dn, mi c nhn sng v lm vic trn lnh th quc gia v phm vi ca n mang tnh ton din trn mi lnh vc. Cn i tng qun l ca qun l x hi n bao gm cc c nhn, cc nhm trong phm vi mt t chc. - Qun l Nh nc mang tnh quyn lc Nh nc v s dng php lut lm cng c ch yu duy tr trt t x hi v thc y x hi pht trin. Qun l x hi mang tnh quyn lc x hi s dng cc quy phm quych ni b iu chnh cc quan h. Cu 2: Phn tch khi nim hnh chnh cng t cc gc tip cn c bn. Cc khi nim Hnh chnh cng t cc gc c bn sau u: - Cch tip cn t gic qun l: Theo cch tip cn ny Hnh chnh cng c hiu theo ngha l jd qun l Nh nc, ngha l nhn mnh Hnh chnh cng t gic qun l v t chc cc c quan cng quyn. + y Hnh chnh cng c nhim v c bn l phi ch huy, lnh o, phi hp v kim sot mi hot ng ca cc ch th c nhn trong quc gia t c mc tiu quc gia, y ng nht Hnh chnh cng vi qun l Nh nc. + Theo cch tip cn qun l Nh nc cng c th hiu hnh chnh cng l hot ng thc thi qun l Nh nc, nhm duy tr v pht trin cao cc mi quan h gia x hi v php lut, tho mn nhu cu hp php ca con ngi. + T cch tip cn ny th Hnh chnh cng cn lu mt s cc im Hnh chnh cng l hot ng thc thi quyn hnh php, hnh chnh cng l s tc ng c t chc v tun th theo quy tc ca php lut v php ch. - Cch tip cn t gic chnh tr: th Hnh chnh cng l hot ng lin quan n xy dng v thc thi chnh sch cng nh t vn chnh sch, xy dng d tho hay tha nhn Hnh chnh cng l ngi thc thi y Hin php v php lut ca Nh nc, Hnh chnh cng bin cc mc tiu chnh tr thnh cc mc tiu c th v hin thc. - Cch tip cn t gic php l: Th Hnh chnh cng l lut tng hnh ng a php lut vo i sng, ban hnh ra cc vn bn di lut th hin lut, trin khai cc vn bn php lut ca Nh nc v bin cc tng thnh sn phm c th. - Cch tip cn Hnh chnh cng t thut ng khu vc cng: Th Hnh chnh cng l s qun l ca cc c quan hnh chnh Nh nc i vi cc ch th khc ca x hi, v Nh nc tham gia nhiu vo cc hot ng m khu vc t khng lm. - Cch tip cn coi Hnh chnh cng l khoa hc v ngh thut: + Hnh chnh cng l khoa hc n da trn cc tiu ch khoa hc c ngi nghin cu n, c cc cng trnh nghin cu, c c s nghin cu n. y i tng nghin cu ca khoa hc hnh chnh l rt rng ln, n bao gm cc quy lut t chc v vn hnh b my hnh php, n nghin cu cc phng php qun l trong hnh chnh Nh nc, nghin cu phong cch lnh o, tm l cng chc, o 2

www.hanhchinhvn.com c cng chc, hay nghin cu v t chc iu hnh cng s, k thut xy dng v ban hnh vn bn v c bit l nghin cu chuyn su ca vic qun l Nh nc trn cc lnh vc kinh t, x hi, vn ho, mi trng... + Hnh chnh cng l ngh thut: y l ngh thut lm vic vi con ngi giao tip, tm hiu tm l con ngi v ngh thut ny c ng dng vo bt c lnh vc no cng vic c thc hin mt cch hon ho, kho lo. + Hnh chnh cng l khoa hc kt hp vi ngh thut: Ngha l Hnh chnh cng tc ng n hot ng ca con ngi mang tnh 2 mt, mt mt l ngh thut, ngh thut ca vic s dng k nng, cc mi quan h; mt khc i hi phi vn dng nhiu quy lut. Mt mt n l khoa hc v nu thiu c s khoa hc th Hnh chnh cng khng th tn ti. T cch tip cn trn chng ta cth i n mt kt lun: Hnh chnh cng l hot ng thc thi quyn hnh php ca Nh nc,l s tc ng c t chc v l s iu chnh bng quyn lc php lut ca Nh nc ti cc qu trnh x hi v hnh vi ca con ngi c cc c quan hnh chnh Nh nc t trung ng n a phng tin hnh nhm duy tr v pht trin cc mi quan h x hi v trt t php lut,tho mn nhu cu hp php ca cng dn, trong cng cuc xy dng v bo v t quc t c cc mc tiu ca quc gia mt cch hu hiu nht trong tng giai on pht trin. Cu 3: Phn tch s khc bit gia hnh chnh cng v hnh chnh t (c v dc minh ho). Khi nim hnh chnh cng xut hin v c s dng rt ph bin cc nc c nn kinh t th trng pht trin mnh, ni m khu vc t nhn ng vai tr quan trng. Hnh chnh cng l mt khi nim phn bit vi hnh chnh t. s khc nhau cn bn y nm hai khi nim cng v t, nhng cng ngy 2 khi nim Hnh chnh cng mi p ng c, hay hnh thc lin doanh ngy cng c p dng v n t c hiu qu cao nn vic phn bit Hnh chnh cng v Hnh chnh t ngy cng tr nn kh khn. Tuy vy, n vn c nhg im khc nhau mang tnh nguyn tc l: - Mc tiu hot ng: c im ni bt ca bt k mt c quan Hnh chnh cng no l hot ng v mc ch cng cng, li ch ca cng ng, trong khi mc tiu ch yu ca hnh chnh t l li nhun, phc v mi ngi v ng c li nhun. V d: Mt Chnh ph c thnh lp ra, hot ng v mc ch qun l chung cho x hi, iu ho li ch ca cc cng ng, c ngha l Chnh ph hot ng v lich ca c t nc ch khng v mt c nhn hay t chc no. Nhng mt cng ty do t nhn lp ra, n tin hnh cc hot ng sn xut kinh doanh, cung cp dch c cho cng g ngi khng v li ch ca ngi tiu dng hay ca cng ng m l v li nhn do hot ng ny em li cho h. - Tnh chnh tr: Hnh chnh cng v tnh cht chnh tr ca t chc, trong mi hot ng ca mnh Hnh chnh cnglun mang mu sc chnh tr v b cc mc tiu chnh tr chi phi, gy nh hng . Nhng hnh chnh t li khng h c mu sc chnh tr, n hot ng m khng h b tc ng bi mt ng c chnh tr no. 3

www.hanhchinhvn.com V d: Chnh ph hot ng trn nhng nguyn tc, mc tiu m ng chnh tr lp ra Chnh ph, ngha l hot ng ca Chnh ph phi nm trong khun kh ng li ca ng chnh tr ra v lun mang mu sc chnh tr. Ngc li hnh chnh t ca mt cng ty ch b chi phi bi li nhun, h khng b ng li chnh tr ca ng no li ko, h ng bnl ca cc mc tiu chnh tr, h ch tun th cc mc tiu ca t chc mnh ra v ca php lut. - Tnh quyn lc: Hnh chnh cng mang tnh quyn lc Nh nc, tnh mnh lnh cng ch rt cao. Hnh chnh t khng mang tnh quyn lc Nh nc tnh cng ch khng cao. V d: quyt nh ca B trng v gim c ca ngi ng u mt doanh nghip. Mt c m bo bng quyn lc Nh nc, mt m bo bng iu l doanh nghip. - C s php l: Hnh chnh cng c nhng th tc ht sc phc tp, phi tun theo mt trnh t th tc do php lut quy nh, khng c ph b, n lun lun cng nhc, mang tnh quan liu, chm chp,hiu qu hot ng thp. Cn Hnh chnh t cng phi tun theo mt s quy tc nhng n li mm do v linh hot hn rt nhiu v th tc th n gin v d dng thc hin. V d: trong mt phin hp thng k ca Chnh ph, phi t chc ti mt ngy nht nh trong thng v phi do Th tng ch tr (hay u nhim), trong phin hp phi tun theo cc th tc nht nh khng th lm khc, khng th thay i, nhng ti mt cng ty sn xut kinh doanh th cc phin hp c th tin hnh bt c lc no, min l gii quyt tt cng vic ca cng nty, cc th tc n gin, nu cn thit c th b qua nhiu cng on. - Quy m t chc hot ng: Quy m ca Hnh chnh cng trn nguyn tc rt ln, c th bao trm c x hi hay mt lnh vc rng ln. Nhng Hnh chnh t li c quy m linh hot, tu vo tng t chc m p dng quy m. V d: B my ca Chnh ph l b my c bit v phm vi, tm c, cng nh s a dng ca cc hot ng m Chnh ph thc hin hn na hot ng ca Chnh ph c nh hng su rng n nhiu yu t. Cn hnh chnh t ch c phm vi trong t chc v ch nh hng trong phm vi nht nh. (Tp on Boeing l tp on xuyn quc gia tuy nhin tnh ton b cc cn b qun l ch bng 1/13 B cng chc hnh chnh ca Hoa K). - Hot ng ca Hnh chnh cng chu p lc ca x hi v mi quyt nh ca Hnh chnh cng u ph hp v p ng c li ch ca cng ng, l s ng hnh ca Hnh chnh cng vi x hi, ngha l mi quyt nh hay hot ng ca Hnh chnh cng phi tham kho kin ca cng chng, cn Hnh chnh t khng cn quan tm n iu ny. - Ti chnh hot ng: hnh chnh cng s dng mt khi lng ln v vt cht v ti chnh hot ng nn sai st ca n nh hng ln n kinh t- x hi. Ti chnh hot ng t ngn sch Nh nc. Hnh chnh t s dng khi lng nh ti chnh vt cht sai st nh hng phm vi nh, ti chnh hot ng t c. 4

www.hanhchinhvn.com V d: Chi ph ti chnh ca h thng hnh php Hoa K gp 10 ln chi ph ti chnh ca 5 tp on ln nht Hoa K. - Ch th v khch th ca Hnh chnh cng v Hnh chnh t khc nhau. Ch th ca Hnh chnh cng l cc c quan cunn, cc c nhn c u quyn v cc ch th ny c nhng c im l mang tnh quyn lc Nh nc, hot ng rng khp trn cc mt ca i sng x hi, qun l thng qua cc quyt nh hnh chnh v hnh vi hnh chnh. Cn hnh chnh t ch th ca c th l c nhn hay t chc ng ra thnh lp t chc , ch th ny ch c quyn lc t chc, ch c quyn qun l trong phm vi t chc, h c th qun l t chc bng nhiu bin php v hnh thc m php lut cho php. V d: Ch th qun l ca Hnh chnh cng l cquan Nh nc, Chnh ph hot ng trong tt c cc mt ca i sng x hi, cn cng ty ch qun l mt sn xut kinh doanh m mnh ng k, ch th l gim c cng ty hay hi ng qun tr. - yu cu i vi i ng nhng ngi tham gia hot ng: K nng cn c i vi nh hnh chnh ln hn rt nhiu so vi nh iu hnh doanh nghip. V d: Trong nn hnh chnh cng k nng lnh o coi l k nng ct yu trong iu hnh doanh nghip li l k nng qun l. Cu 4: Nhng c trng c bn ca Hnh chnh cng. Lin h thc tin hot ng Hnh chnh cng Vit Nam lm r nhng c trng trn. Nhng c trng c bn ca nn hnh chnh Nh nc: - Tnh l thuc vo chnh tr v h thng chnh tr: Nn hnh chnh trc ht l phc v chnh tr, thc hin nhng nhim v chnh tr do c quan quyn lc Nh nc quyt nh. Hnh chnh nh nc l trung tm thc thi cc quyt nh ca h thng chnh tr. Nn hnh chnh Vit Nam lun thc hin cc nhin vu do ng cng sn v Nh nc Vit Nam ra, y nn hnh chnh mang y bn cht ca nc Vit Nam Nh nc ca dn, do dn v v dn. hnh chnh nh nc nc ta l yu t cu thnh h thng chnh tr. Trong hot ng thc thi qun l Nh nc, hnh chnh nh nc l yu t quan trng qu trnh hiu qu hot ng qun l Nh nc c h thng chnh tr. - tnh php quyn: L phi m bo nn hnh chnh hot ng trong khun kh ca php lut Nh nc. Mi hot ng u phi tun th php lut v hnh chnh l thc thi quyn lc nn phi i u trong vic tun th php lut. Vit Nam l Nh nc php quyn x hi ch ngha v vi t cch l cng c ca Nh nc php quyn nn nn hnh chnh mang m tnh php quyn, ngha l tnh cng bc ca Nh nc, n hot ng theo quy tc i hi mi c quan Nh nc, t chc x hi, cng chc, u phi nm vng quyn lc, s dng ng n quyn lc, m bo ng chc nng v thm quyn ca mnh khi thc thi cng v ng thi phi nng cao uy tn v chnh tr, phm cht o c v nng lc tr tu. Kt hp cht ch yu t quyn lc v yu t uy tn. 5

www.hanhchinhvn.com - Tnh lin tc, tng i n nh v thch ng: Hnh chnh l phc v nhn dn m cng vic ny phi lm hng ngy, thng xuyn cho nn nn hnh chnh Nh nc phi m bo tnh lin lc, n nh khng b gin on trong bt k tnh hung no. Tuy vy ngoi lin tc v n nh ra th cha , n cn phi bao gm tnh thch ng v x hi lun lun pht trin, bin ng. V vy nn hnh chnh cng phi c nhng thay i khng b lc hu v p ng c yu cu t ra. - Nn hnh chnh Vit Nam kh n nh v hin nay ang lin lc i mi p ng c nhu cu pht trin ca t nc, n lin tc pht trin v ngy cng hon thin. - Tnh chuyn mn ho v ngh nghip cao: Cc hot ng trong nn hnh chnh Nh nc c ni dung phc tp, a dng nn n i hi rt cao n cc kin thc x hi v chuyn mn ca cc nh hnh chnh. V vy tiu chun v kin thc chuyn mn v nng lc qun l phi tr thnh mt tiu chun c bn ca cngchc. Vit Nam hin nay nn hnh chnh ang xy dng nhng tiu chun rt c bn v kh kht khe i vi vin chc hnh chnh, h ch l nhng vin chc hnh chnh nu h p ng c y cc tiu chun a ra, v vy c la chn k cng th nn hnh chnh ca nc ta trong tng lai s c cc vin chc c nng lc. - Tnh h thng thc bc cht ch: Nn hnh chnh Nh nc bao gm mt h thng nh ch theo th bc cht ch v thng sut t Trung ng n a phng, trong cp di phc tng cp trn,nhn ch th mnh lnh v chu s kim tra thng xuyn ca cp trn. Cc c quan hot ng trong phm vi thm quyn c giao. Tuy vy, h thng ny cng c tnh linh hot tng i khng tr thnh mt h thng x cng v quan liu. Nn hnh chnh Vit Nam hnh thnh mt h thng cht ch t Trung ng gm Chnh ph, cc b, c quan ngang b n a phng bao gm cc U ban nhn dn cc cp v cc c quan trc thuc. Cc c quan a phng phi chu s qun l v kim tra ca cc c quan Trung ng, bn cnh cc c quan chuyn mn phi chu s qun l song trng. - Tnh khng v li: Hnh chnh Nh nc c nhim v phc v li ch cng v li ch cng dn. Mi hot ng trong h thng hnh chnh Nh nc u mang tnh cht phc v ch khng theo ui mcch li nhun. V vy hnh chnh hot ng phi v t, tn tm, trong sch. Ti Vit Nam, nn hnh chnh phc v ht mnh cho cng dn, n khng h v li v ngy nay ang u tranh lm cho nn hnh chnh Vit Nam ngy cng trong sch v v li ch cng ng hn na. - Tnh nhn o: Xut pht t bn cht nhn o ca Nh nc x hi ch ngha. V vy tt c cc hot ng ca nn hnh chnh u v con ngi v phc v cng ng, tn trng quyn v li ch hp php ca cng dn, khng gy phin h cho nhn dn. Hot ng qun l mang tnh thuyt phc l chnh, s cng bc ch l bin php cn thit nhm m bo mi vi phm phi c x l ch khng phi ch nhm trng pht. 6

www.hanhchinhvn.com Nh nc Vit Nam c bn cht l Nh nc ca nhn dn v do nhn dn, v dn v vy tn trng quyn li v li ch hp php ca cng dn l xut pht im ca h thng lt, th ch quy tc, th tc hnh chnh. Cc cng chc khng c quan liu, ca quyn, hch dch, gy phin h cho dn khi thi hnh cng v. Mt khc, hin nay chng ta xy dng nn kinh t th trng nn nn hnh chnh cng m bo tnh nhn o hn ch ti a mt tri ca nn kinh t th trng, thc y kinh t- x hi pht trin bn vng. Cu 5. Nguyn tc hot ng ca hnh chnh cng c th hin trong iu kin c th Vit Nam nh th no? Nguyn tc hot ng l nhng t tng ch o nn tng c bn ca mt t chc, trong hot ng qun l cc nh qun l u phi tm kim cc nguyn tc cn thit nhm m bo hiu qu hot ng ca t chc. Xut pht t thc tin Vit Nam, trong hot ng qun l Nh nc trn c s nguyn tc ch o c khng nh qua thc tin ca cch mng Vit Nam l: ng lnh o, nhn dn lm ch v Nh nc qun l v c s nghin cu, p dng nhng thnh tu ca hnh chnh hc v kinh nghim hot ng ca nhiu nn hnh chnh trn th gii, c th c kt v rt ra cc nguyn tc sau y ca nn hnh chnh Vit Nam. - Nguyn tc quan trng nht hin nay ca chng ta l ng lnh o ton din khng ch hot ng qun l Nh nc m c hot ng ca hnh chnh Nh nc - Nhn dn tham gia qun l v gim st s hot ng ca hnh chnh Nh nc theo nguyn tc dn bit, dn bn, dn lm, dn kim tra. B my hnh chnh Nh nc phi c t chc mt cch gn nh gn dn nht gii quyt mi cng vic hng ngy ca dn mt cch nhanh nht, mi hot ng thuc hnh chnh Nh nc u phc v nhn dn. - Tp trung dn ch trong hot ng hnh chnh Nh nc: Xut pht t bn cht ca Nh nc ta l Nh nc x hi ch ngha n nht, nn nn hnh chnh Nh nc ta phi m bo tng cng tnh thng nht v tp trung cao quyn lc vo Nh nc trung ng, bn cnh vic m rng tnh dn ch mnh m cho chnh quyn a phng. Tp trung dn ch trong hot ng hnh chnh Nh nc cn th hin thng qua cch t chc b my hnh chnh nh nc t trung ng n c s cng nh mi quan h trongvic thc hin cc quyt nh hnh chnh.Tnh tp trung dn ch khng i lp vi tnh th bc (cp trn, cp di) trong hot ng hnh chnh Nh nc. - Hot ng hnh chnh Nh nc phi tun th php lut Nh nc quy nh, qun l theo php lut v bng php lut. Nn hnh chnh c hiu lc v hiu qu phi cao v th hin y nguyn tc Nh nc php quyn, lun tun th php lut, Nh nc Vit Nam c s phn nh v chc nng, nhim v, quyn hn ca 3 loi c quan qun l Nh nc, c s phn cng, phi hp, cn bng, thng nht gia 3 loi c quan ny. 7

www.hanhchinhvn.com - Kt hp qun l theo ngnh v theo lnh vc v theo lnh th: yu cu qun l thng nht theo ngnh v lnh vc l nhm vo yu cu pht trin thng nht cc mt chin lc, quy hoch, phn b iu tra. Yu cu qun l thng nht theo lnh th l m bo s pht trin tng th cc ngnh, cc lnh vc, cc mt hot ng trn mt n v hnh chnh lnh th nhm thc hin s qun l ton din. Hai lnh vc qun l ny phi c kt hp thng nht theo lut php v di s iu hnh thng nht ca nn hnh chnh. - Nguyn tc cng khai: y l mt nguyn tc c nhiu nc vn dng, v cng khai trong hot ng hnh chnh Nh nc khng ch l cch thc m rng s gim st, tham gia ca nhn dn m cn l cch thc hnh chnh Nh nc t hon thin mnh. - Phn bit v kt hp qun l nh nc vi qun tr kinh doanh: Nh nc ni chung v nn hnh chnh ni ring khng thc hin chc nng kinh doanh v khng can thip trc tip vo hot ng sn xut kinh doanh ca cc n v. Nhng bn cnh b my hnh chnh vn dng sng to v kt hp ng mc nhng nguyn tc qun l kinh doanh vo cc hot ng hnh chnh Nh nc v dch v cng cng. V cng l nng cao tnh t qun, khuyn khch cc n v kinh doanh c hiu qu, pht huy sng to ca cng dn th nn tch cc n v ny ra khi nn hnh chnh. - Nguyn tc kt hp ch lm vic tp th vi ch mt th trng: nc ta hin nay ang tn ti 2 loi hnh c quan: Mt l c quan thm quyn chung hot ng theo ch tp th, cc c quan ny phi m bo vic tp th thc s, trnh vic dn ch v tp th hnh thc. Hai l c quan thm quyn ring hot ng theo ch mt th trng quyt nh, i vi loi c quan ny th th trng c quan phi bit pht huy sc mnh tp th v phong cch lm vic dn ch. Cu 6: Hnh chnh cng c mi tng quan vi cc ngnh khoa hc nh th no? (Lm r tnh khoa hc lin ngnh ca hnh chnh cng). Hnh chnh hc l khoa hc ly qun l hnh chnh lm i tng nghin cu chnh. C th nhngha hnh chnh hc l khoa hc nghin cu cc quy lut qun l c hiuqu nhng cng vic x hi ca cc t chc hnh chnh Nh nc. Hnh chnh hc l mt khoa hc ra i mun hn nhiu ngnh khoa hc khc v do tnh cht c bit ca i tng nghin cu hot ng qn l hnh chnh nh nc nn hnh chnh hc c s lin kt cht ch vi cc ngnh khoa hc. Hnh chnh hc l mt khoa hc lin ngnh v mang tnh ng dng cao. 1.Hnh chnh hc v chnh tr hc chnh tr hc l khoa hc nghin cu v t chc v i sng chnh tr ca x hi, v nhng ng li, chnh sch i ni, quan h i ngoi. chnh tr hc l khoa hc nghin cu v u tranh dn tc, u tranh giai cp, u tranh gia cc tng lp x hi c nhng quyn li khc nhau, l khoa hc nghin cu v quyn lc chnh tr trong x hi giai cp; hnh chnh hc l khoa hc v nhng quy lut t chc v vn hnh b my Nh nc, v hot ng qun l ca b my nh nc. Hnh chnh hc vn dng nhng l lun c bn ca chnh tr hc trong nhng nghin cu v t chc hnh chnh 8

www.hanhchinhvn.com v qun l hnh chnh. Nu chnh tr hc l khoa hc mang nng c im l lun th hnh chnh hc l mt khoa hc lin ngnh mang nng c im ng dng. 2.Hnh chnh hc vi lut hc Lut hc l mt mn khoa hc x hi ly qui tc php l trong cc hin tng x hi lm cht lng nghin cu. Quy lut quan trng ca hnh chnh hc l hnh chnh da vo lut php. qun l hnh chnh va phi chu s ch o v ch c ca lut php, va vn dng lut php nh ra nhng php quy ca nn hnh chnh trong vic qun l Nh nc i vi ton b x hi. Mt khc hnh chnh hc li lm sinh ng v phong ph thm nhng ni dung ca lut hc. V vy, gia lut hc v hnh chnh hc tn ti mt mi quan h thm thu ln nhau v giao thoa vi nhau. 3.Hnh chnh hc vi kinh t hc hnh chnh hc nghin cu nhng vn c lin quan n vic qun l mi mt trong x hi ca Nh nc trong c kinh t. Kinh t hc l mt khoa hc nghin cu cch thc ca con ngi trong vic s dng cc nhn t sn xut c hiu qu tho mn ti a nhu cu v hn ca con ngi. Hnh chnh hc v kinh t hc c mi quan tm chung v cc vn : ti chnh cng; thu kho. Hin nay cc nc pht trin kinh t hn hp vi s iu tit ca Nh nc v bn thn c ch th trng th kinh t ngy cng c p dng rng ri v ng gopa quan trng vo s pht trin ca hnh chnh hc. 4.Hnh chnh hc v x hi hc. X hi hc l mt mn khoa hc nghin cu x hi nh mt h thng ton vn, v nhng th ch x hi khc nhau, v cc tin trnh v cc nhm x hi vi cc mi quan h phc tp ca chung vi mc ch tm ra quy lut vn hnh mt x hi tt p. Hnh chnh hc vn dng nhng l lun, phng php v nguyn tc trong x hi hc vo qun l hnh chnh, b sung thm vo ni dung ca hnh chnh hc. Nhng l lun, nguyn tc ca hnh chnh hc cng phi nh vo thc tin thc thi v nghim chng trong hnh chnh. 5.Hnh chnh hc vi tm l hc tm l hc l khoa hc v th gii ni tm ca con ngi v ng c dn n cc hnh vi ca h. Hnh chnh hc trong khi nghin cu tm ra nhng quy lut qun l hnh chnh nh nc c hiu qu cn da vo l lun v phng php ca tm l hc, v con ngi vi nhng c im hnh vi ca h cng l mt trong nhng vn trng tm ca nhng nghin cu trong hnh chnh hc. 6.Hnh chnh hc vi qun l hc Hnh chnh hc l khoa hc nghin cu nhng quy lut qun l ca nn hnh chnh. Khoa hc qun l nghin cu nhng quy lut qun l ni chung. Qun l hc ly mi loi qun l lm i tng nghin cu do phm vi ca n hp hn. Nhng nguyn l nguyn tc trong khoa hc qun l mang tnh cht ch o trong nghin cu ca hnh chnh hc, ngc li nhng nguyn l ca hnh chnh hc thuc phm tr ca khoa hc qun l,song c th hn, v chuyn su hn. 9

www.hanhchinhvn.com Cu 7: So snh m hnh hnh chnh cng truyn thng (M hnh b my Th li) vi m hnh mi ca qun l cng. Mt trong nhng c trng ca hnh chnh hc l tnh ch ng, sng to, kinh hot, thch ng vi cc xu hng ca thi i. V vy khi nghin cu chc nng hnh chnh cng cn tip cn n s chuyn i ca nn hnh chnh hc. Mt trong nhng hc gii tiu biu tp hp v h thng ho hot ng ca t chc hnh chnh di dngb my th li l hc thuyt ca nh x hi hc c Marc Weben (1864- 1920). M hnh ny cgi l m hnh hnh chnh cng truyn thng. M hnh hnh chnh cng truyn thng c t chc trn cc nguyn tc: - Hp php ho cc lnh vc hot ng thnh cc nhim v chnh thc. - Sp xp b my hnh chnh theo h thng th bc hnh thp cp di phc tng cp trn v chu s kim sot ca cp trn. - Tnh khch quan: Cc vin chc Nh nc hnh ng theo mt trt t khch quan trong mi lin h vi c nhn bn trong v cc c nhn bn ngoi. - Xy dng cc quy ch vn bn v p dng theo th thc nht nh da trn c s php lut, ph hp vi php lut bo v php lut. - Tnh trung lp: Cc vin chc c la chn trn c s nng lc chuyn mn khng ph thuc vo a v x hi s trung thnh hay s ng h. T thp nin 80 ca th k XX m hnh hnh chnh cng truyn thng ngy cng bc l nhng nhc im hng ht i vi nhng nc cng nghip pht trin, nht l khi c s bin i ln lao v tm nhn xy dng li c cu x hi, tin b khoa hc, k thut, cng nghip. Ni cch khc l thc tin i sng x hi, bi cnh bn trong v bn ngoi i hi c mt m hnh hnh chnh hc mi hin i xut hin. Ngi ta nghin cu tm nhiu cch thc khc nhau tm cho hnh chnh cng thch ng vi tnh hnh mi, i hi mi. T t tng qun l cng ra i thay th cho t tng hnh chnh cng. V 2 m hnh ny c nhng im khc bit sau: #Tiu thc so snh 1.Mc tiu ca nn hnh chnh + hnh chnh cng truyn thng - Bo m ng chu trnh, ng quy tc, th tc hnh chnh (coi trng yu t u vo). - nh gi vic qun l hnh chnh qua vic xem xt mc thc thi cc quy tc, th tc hnh chnh. + qun l cng hin i - bo m kt qu tt nht, hiu qu cao nht (m bo vn u ra). - Dng cc tiu ch c th nh gi kt qu qun l hnh chnh. 2.Yu cu i vi cng chc. + hnh chnh cng truyn thng 10

www.hanhchinhvn.com - Trch nhim ca ngi cng chc, nh qun l l gim st vic thc hin v gii quyt cng vic theo quy ch, th tc, quy tc sn c. - Nhng quy nh, iu kin cng thc thc hin cng v theo h thng th bc rt cht ch , cng nhc theo quy nh. - Thi gian lm vic ca cng chc c quy nh cht ch, c quynh v thi gian lm vic ti c quan (thi gian cng), v thi gian khng lm vic ti c quan (thi gian t). - Cng chc mang tnh trung lp, khng tham gia chnh tr, thc hin mt cch trung lp cc chnh sch do cc nh chnh tr ra. + qun l cng hin i - Trch nhim ca ngi cng chc, nh qun l ch yu l m bo thc hin mc ch, t kt qu tt, hiu qu cao. - Nhng quy nh, iu kin cng chc thc thi cng vic c hnh thc linh hot,mm do hn. - Thi gian lm vic linh hot hn, c th sut i hay trong mt thi gian nht nh, c th lm chnh thc hay theo hp ng,hay mt phn cng vic c lm ti nh. - cng chc cam kt v mt chnh tr cao hn trong cc hot ng ca mnh, cc hot ng hnh chnh mang tnh chnh tr nhiu hn. 3.i vi Chnh ph . + hnh chnh cng truyn thng - Tt thy cc cng v c Chnh ph thc thi, gii quyt theo s quy nh ca php lut. - Chc nng ca Chnh ph nng v hnh chnh x hi , trc tip tham gia cc cng ch x hi. - Chc nng ca Chnh ph thun tu mang tnh hnh chnh, khng trc tip lin h n th trng. + qun l cng hin i - y mnh s phn quyn, Chnh ph cng c vai tr trung tm trong vic to ra nhng chnh sch v phng php qun l nng ng thch ng vi mi trng bin ng. - Chc nng tham gia trc tip cc dch v cng cng ngy cng gim bt m thng qua vic x hi ho v cc dch v qun l x hi, nhng n vn cn c s qun l ca chnh quyn. - Chc nng ca Chnh ph phi i mt vi cc thch thc ca th trng. Cu 8: Phn bit cc khi nim v th ch t, th ch Nh nc, th ch hnh chnh Nh nc. 11

www.hanhchinhvn.com * Th ch Nh nc l ton b cc vn kin php lut, Hin php, lut, b lut, vn bn di lut to thnh khun kh php lut B my Nh nc thc hin chc nng qun l Nh nc i vi ton x hi c nhn t chc sng v lm vic theo php lut. * Th ch t l ton b cc quy nh mang tnh quy phm ca cc thc th ngoi Nh nc thc hin chc nng qun l trong phm vi cc thc th duy tr tnh k lut trong t chc v hot ng. * Th ch hnh chnh nh nc l ton b cc vn kin php lut bao gm hin php, Lut B lut v cc vn bn di lut to khun kh php l B my hnh chnh nh nc thc hin chc nng hnh php i vi x hi c nhn t chc sng v lm vic theo php lut. * Th ch Nh nc: - Ch th ban hnh: Do Nh nc ban hnh (c quan Nh nc c thm quyn) mang tnh php l, mc cng ch cao c m bo bng h thng cng ch c bit. Khun kh qun l x hi. Ni chung l phc tp v a dng. * Th ch t: - Ch th ban hnh : Khng phi do Nh nc ban hnh. Mang tnh quy phm, tnh cng ch thp ch yu bng k lut ca t chc. Khun kh qun l mt t chc. S lng v n gin hn. * Th ch hnh chnh nh nc v th ch Nh nc c mi lin h cht ch vi nhau. Th ch hnh chnh nh nc l mt b phn ca th ch Nh nc. Th ch Nh nc bao trm ton b cc loi th ch hot ng ca cc c quan qun l Nh nc. Chnh v vy th ch hnh chnh nh nc phi mang ci c trng c bn ca th ch Nh nc c xy dng trn cc nguyn tc c bn ca th ch Nh nc. Tuy c mi lin h mt thit nhng th ch hnh chnh nh nc c nhng im khc bit vi th ch Nh nc. Th ch Nh nc: gii hn trong hot ng chp hnh v iu hnh lin quan n cc c quan thc thi quyn hnh php. S lng t hn ni dung, km phc tp hn. Th ch Nh nc: Bao trm hot ng qun l Nh nc lin quan n tt c cc c quan trong b my nh nc. S lng ln ni dung phc tp. Cu 9: Vai tr ca Th ch hnh chnh Nh nc c trong hot ng qun l Nh nc. thc hin ng cvai tr , c nhng vn chnh g cn quan tm hon thin i vi th ch hnh chnh Nh nc nc ta hin nay? + Vai tr ca th ch hnh chnh nh nc: 1.C s php l cho hot ng qun l ca nn hnh chnh nh nc: hnh chnh nh nc c mt c trng c bn l tnh cng quyn. Tnh cng quyn ca hnh chnh nh nc i hi cc c quan hnh chnh nh nc trong qu trnh thc thi cng v phi tun theo php lut. Mt khc cc c quan hnh chnh nh nc, cc c nhn c thm quyn phi nm vng v s dng ng quyn lc, chc nng, nhim v c 12

www.hanhchinhvn.com trao. Cc vn ny c qui nh trong th ch hnh chnh nh nc. Do vy th ch hnh chnh nh nc l c s php l cho hot ng qun l nh nc. 2.Th ch hnh chnh nh nc l c s cho vic xy dng c cu t chc b my qun l Nh nc: Cc c quan hnh chnh nh nc c thnh lp theo hin php, lut,cc vn bn di lut. Hin php, lut cc vn bn di lut cng qui nh chc nng,nhim v cho mi loi c quan, cc c quan hnh chnh nh nc cn c trung ng v a phng mi loi quan h cng tc gia cc c quan hnh chnh nh nc. T c th thy rng th ch hnh chnh nh nc l c s cho vic xy dng c cu t chc b my qun l nh nc. 3.Th ch hnh chnh nh nc l c s qun l ngun nhn lc: Trong cc yu t cu thnh th ch hnh chnh nh nc th ch c mt yu t quan trng l h thng vn bn qui nh v ch cng v v quy ch cng chc. H thng vn bn ny qui nh vic qun l ca cn b cgn chc trong h thng hnh chnh nh nc trn cc ni dung tuyn dng s dng, nh gi, khen thng, k lut, o to bi dng cn b cng chc. 4.Th ch hnh chnh nh nc l c s cc ch th hnh chnh nh nc huy ng, khai thc v s dng c hiu qu cc ngun lc ca x hi: thc hin chc qun l hnh chnh nh nc trn mi lnh vc ca i sng x hi x hi cc c quan hnh chnh nh nc phi c ngun lc cn thit. Vic xy dng cc ngun lc x hi nh th no? Phn b s dng ra sao cc mc ch g. Tt c cc qui nh trong h thng th ch hnh chnh nh nc. 5.Th ch hnh chnh nh nc l c s ccch th hnh chnh nh nc gii quyt mi quan h vi dn: Th ch hnh chnh nh nc c h thng cc qui nh v quyn ngha v ca c nhn cng dn cc t chc x hi, v quyn ngha v ny l c s gii quyt mi quan h gia c quan hnh chnh nh nc vi cng dn, t chc x hi. th ch hnh chnh nh nc, pht huyc vai tr ca mnh trong hot ng qun l nh nc th vic ci cch th ch hnh chnh nh nc l vic lm ht sc cn thit. Vn t ra l ci cch th ch hnh chnh nh nc th ci cch trn cc phng tin no, tp trung vo mt no? Hi ngh ln th tm (Kho VII) Ban chp hnh Trung ng ng khng nh ci cch th ch hnh chnh nh nc nc ta tp trung vo 5 vn c bn: - Ci cch mt bc c ch h thng th tc hnh chnh nhm gp phn gii quyt tt mi quan h gia cng dn, cc t chc x hi i vi Nh nc; - Ci cch vic gii quyt n th khiu ni t co ca cng dn vi cn b, cng chc trong b my hnh chnh nh nc v cc t chc ca b my hnh chnh nh nc; - Tip tc hon thin th ch kinh t mi c bit l cc th ch kinh t mi c bit l cc th ch v ti chnh; - i mi quy trnh lp php, lp quy, ban hnh cc vn bn php lut Nh nc; - Nng cao k lut v hiu lc thi hnh php lut. 13

www.hanhchinhvn.com Ci cch h thng th ch ca nn hnh chnh l mt cng vic kh khn, phc tp v n ng chm n h thng th ch Hnh chnh c, tc l ng chm n li ch cc b, c ch bao cp, thiu k lut, k cng. Nhng cng cuc i mi ca t nc ta ang t ra nhng i hi phi ci cch h thng hnh chnh nh nc trong ci cch th ch l mt b phn c bnnhm p ng yu cu ca x hi ca s pht trin nn kinh t th trng, ca s nghip cng nghip ho, hin i ho, ca s hon thin nn dn ch x hi ch ngha, ca i hi v s hi nhp khu vc v quc t. Cu 10. Khi xy dng th ch hnh chnh nh nc cn phi tnh n nhng yut c bn no? cho cc v d minh ho. Th ch hnh chnh nh nc c tnh bao qut cc mt chnh tr, kinh t, x hi. Bn thn h thng hnh chnh nh nc l mt b phn ca th ch Nh nc. xt trn quan im trit hc th ch hnh chnh nh nc l mt thnh t ca kin thc thng tng. V nh vy, th ch hnh chnh nh nc tt yu chu s chi phi, quyt nh ca th ch c s h tng v c mi lin h tc ng qua li i vi cc thnh t khc ca kin trc thng tng. Trong iu kin Vit Nam xy dng th ch hnh chnh nh nc cn quan tm n cc yu t c bn: 1.Ch chnh tr: Ch chnh tr ca quc gia (t chc qun l nh nc v mi quan h gia qun l nh nc vi x hi) c ngha quyt nh trong vic t chc chnh quyn v th ch hnh chnh Nh nc. Cc phng thc t chc Nh nc: Tp trung dn ch, phn quyn, tp quyn, tn quyn cng c nh hng ln n th ch hnh chnh Nh nc. Ch chnh tr do bn cht ca Nh nc quyt nh, bn cht chnh tr, c cu t chc h thng, vn phn b qun l Nh nc nh hng trc tip v ch o th ch ca nn hnh chnh Nh nc. Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l t chc duy nht trong h thng chnh tr c quyn ban hnh cc vn bn quy phm php lut t Hin php n cc quy ch c th thhin ch v thc hin quyn lc ca nhn dn. Nh nc ta l Nh nc php quyn nn php lut c cao, mi c quan Nh nc, cng dn hay t chc u phi tun th php lut mt cch nghim tc. Th ch nn hnh chnh nh nc ta mang tnh cht v ni dung chnh tr ca nn dn ch x hi ch ngha, m bo quyn con ngi v cng dn. 2.Nn kinh t v vai tr ca qun l hnh chnh nh nc trong qun l kinh t: y l mt vn c ngha i vi hot ng qun l hnh chnh nh nc trn lnh vc kinh t v th ch kinh t. - Ch kinh t c xc lp trn c s c cu s hu, cc thnh phn kinh t, t chc kinh t, s phn chia li ch kinh t, s can thip ca Nh nc vo nn kinh t. - Mi ch chnh tr li gn lin vi mt Nh nc v da trn mt kt cu h tng kinh t xc nh. - Hin nay ch kinh t hay mc pht trin kinh t ca mi quc gia khc nhau do th ch th ch hnh chnh nh nc cng rt khc nhau. 14

www.hanhchinhvn.com nc ta trc y nn kinh t ch c 2 thnh phn c bn thuc s hu Nh nc v tp th, iu ny c th ch ho thnh php lut v th ch qun l kinh t. Nhng ngy nay Nh nc chuyn sang nn kinh t hng ho nhiu thnh phn theo nh hng XHCN nn th ch nn hnh chnh nh nc thay i theo mt cch tng ng. 3.Truyn thng vn ho, phong tc, tp qun: Theo quan im x hi hc vn ho l yu t c tnh bn vng. N tn ti v tc ng vo i sng x hi mt cch tinh vi v su xa. S hin din ca n nhiu khi nh l mt yu t t nhin v v thc trong hnh vi v cng ng. Cc gi tr vn ho truyn thng c th l c s xy dng th ch hnh chnh nh nc c hiu qu ph hp vi thi i. Nhiu nn vn minh ca lch s c xy dng t cc yu t vn ho truyn thng. Nhng nh hng ca vn ho truyn thng l su sc lu di, tim n v rt c bn v s tun th trung thnh truyn thng vn ho dn tc gy nh hng n c im ca th ch hnh chnh mi nc. V th vic tip thu c chn lc nhng yu t ph hp trong vn ho truyn thng, kt hp vi c trng thi i xy dng mt th ch hnh chnh l vic rt quan trng. Vit Nam c rt nhiu truyn thng tt p c p dng vo th ch hnh chnh nh tinh thn yu nc, ch c lp, lng nhn i, nhng bn cnh cng cn rt nhiu nhng nt truyn thng lc hu nh hng xu n th ch hnh chnh Nh nc nh bo th, bn v, t tng a phng. 4.Mi trng quc t: Trong thi i ngy nay hp tc quc t tr thnh xu th tt yu tn ti v pht trin. Cc quc gia mun pht trin khng th tnh trng b quan to cng khng hp tc, khng quan h quc t. S giao lu hp tc quc t ngy cng m rng trn cc lnh vc i sng x hi th ko theo cc quc gia cng phi tng cng s iu chnh thch ng. S pht trin ca cc quan h quc t trn nhiu lnh vc nh kim tra, chnh tr, vn ho gia cc nc nh hng n th ch hnh chnh mi nc c nhng quc gia tip nhn mt cch c chn lc xy dng v hon thin th ch hnh chnh ca mnh. nc ta trong thi gian gn y c s chuyn bin trc y chu nh hng ca m hnh k hoch ho tp trung ngy nay c thay i ln hn, chng ta tip nhn nhng yu t tin tin ca vn ho v th ch hnh chnh nc ngoi lm phong ph v to nn tng khoa hc cho hot ng qun l Vit Nam. 5.Trnh pht trin ca x hi. Th ch hnh chnh nh nc l c s php l ca hot ng QLNN. Th ch hnh chnh nh nc hon thinc vai tr quan trng i vi hiu lc, hiu qu qun l Nh nc. Nhng mun c th ch hnh chnh nh nc hon thin th trong qu trnh xy dng th ch hnh chnh nh nc phi lng ho c cc quan h x hi cn iu chnh, d bo nh hng cc quan h x hi trong tng lai. Th ch hnh chnh nh nc phi ph hp vi xu th vn ng v pht trin ca x hi. Ch c nh vy th ch hnh chnh nh nc mi thc s c ngha cho i sng QLNN ivi x hi. Ngoi nhng yu t nh hng trn c coi l c bn th cng tn ti mt s nhn t khc cng nh hng n th ch hnh chnh nh nc nh nhng bin i v kinh t, chnh tr din ra trnth gii,hon cnh a l ca mi quc gia... 15

www.hanhchinhvn.com Cu 11.Trnh by ni dung th ch hnh chnh nh nc v kinh t v v ti chnh- tin t. Qun l hnh chnh Nh nc v kinh t l mt trong nhng ni dung quan trng nht ca qun l hnh chnh Nh nc v th ch ca nn hnh chnh quc gia. Qun l Nh nc v kinh t c vai tr quan trng i vi s pht trin ca nn kinh t quc dn. N phi to ra kh nng gii phng lc lng sn xut x hi, to c hi ngi dn lm giu chnh ng cho mnh v cho x hi, to ra nn tng nn kinh t pht trin an ton, n nh v bn vng. Trong iu kin Vit Nam qun l Nh nc v kinh t cn to iu kin cho nn kinh t th trng nc ta pht trin lnh mnh theo nh hng XHCN. Cc loi vn bn php lut ca Nh nc bao gm Hin php, b lut, lut, cc vn bn php quy di lut to ra khung php l nn kinh t quc dn vn ng v pht trin. Trn c s cc lut doanh nghip, lut DNNN, lut iu tra. Chnh ph ban hnh cc vn bn php quy hnh chnh qun l kinh t, iu tit can thip vo hot ng ca cc ch th cng v t. Th ch hnh chnh nh nc v kinh t tp trung vo 3 ni dung ch yu: - H thng vn bn php quy v cc mt hot ng kinh t trongnc v quan h i ngoi. - Qun l kinh t v m ca Nh nc c thc hin thng qua chin lc k hoch pht trin c tnh nh hng chnh sch to mi trng v hnh lang kinh doanh thun li v c trt t. Hng dn kim tra, iu tit sn xut kinh doanh theo ng php lut. - Th ch mang tnh cht ngn nga, trngti, x pht i vi hot ng bt hp php. vi lnh vc ti chnh tin t th ch hnh chnh nh nc tp trung vo cc vn c bn sau: - Qun l v iu hnh ti sn quc gia v ti nguyn t nc , thc hin chuyn dch c cu kinh t nhm thc hin s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc. - Qun l v iu hnh thu, ngun thu ti chnh quan trng nht i din cho li ch x hi v quyn li ca giai cp. - Qun l v iu hnh thu, ngun thu ti chnh quan trng nht i din cho li ch x hi v quyn li ca giai cp. - Qun l v iu hnh cht ch cc ngun thu ch yu ca ngn sch, hn ch lng ph, chng lng ph trong ch trng n nhng vn bn c lin quan v vic chi trong nc, chi tr n, chi iu tra pht trin. - Qun l v iu hnh cc doanh nghip ca cc thnh phn kinh t c bit l cc doanh nghip Nh nc. - Qun l tp trung thng nht ngn sch Nh nc nhng ng thi thc hin s phn cp qun l ngn sch nh lut ngn sch quy nh. 16

www.hanhchinhvn.com Qun l Nh nc v tin t, tn dng v ngn hng. Th ch ca nn HCQG v qun l hot ng tin t tn dng v ngn hng c th hin thng nht trong Php lnh ngn hng. Ngn hng l mt xch quan trng nht trong qun l thc hin qun l v m ca nn kinh t. - Kim tra ti chnh i vi huy ng, phn phi, s dng ti nguyn ti sn, tin vn thc thi php lut v k lut ti chnh. Trong : Qun l Nh nc v tin t tn dng th hin qua cc ni dung: - Nh nc c quyn pht hnh tin, iu ho lu thng tin t thng nht c nc; - Nh nc qun l v iu hnh cht ch tng mc tn dng ph hp trong nn kinh t quc dn; - Nh nc qun l v iu hnh chnh sch li sut; - Nh nc qun l v iu hnh ngoi t, qun l v kinh doanh vng bc; - Phn nh r qun l Nh nc v tin t tn dng ngn hng v kinh doanh tn dng, dch v ngn hng ca h thng ngn hng. Cu 12. Qun l hnh chnh Nh nc v gio dc, y t c da trn nhng c s php l no? * Th ch hnh chnh nh nc v cc vn lin quan n gio dc: Gio dc o to l c s pht trin ngun nhn lc, l con ng c bn pht huy ngun lc con ngi. Nu nh trc y s thiu vn v ngho nn v c s vt cht l nguyn nhn ch yu ngn cn tc pht trin kinh t, th thi i ngy nay phn quan trng ca tng trng gn lin vi cht lng ca lc lng lao ng. K nguyn pht trin mi c u t pht trin ngun nhn lc l quan trng hn cc loi u t khc. Cc quc gia trn th gii u c s thay i trong chin lc pht trin ca mnh theo hng ch trng nhiu hn n gio dc o to. gio dc, o to pht trin ng hng nht thit phi c s qun l ca Nh nc. S qun l Nh nc ni chung c c s php l l th ch hnh chnh nh nc. S qun l v gio dc o to v vy m c c s php l l th ch hnh chnh nh nc v gio dc, o to. Trong thc tin, qun l gio dc nc ta da trn h thng th ch bao gm. - Cc th ch lin quan n ngnh hc, bc hc. - Nhng th ch quy nh v h thng cc c quan qun l Nh nc v gio dc. - Cc th ch lin quan n vic thnh lp cc c s. - H thng th ch qui nh chng trnh, ni dung o to chun. - H thng th ch v cc vn lin quan n i ng lm cng tc ging dy. - H thng th ch lin quan n s dng ngn sch Nh nc cho pht trin h thng gio dc. Tt c cc vn bn trn nhm mc ch coi trng gio dc, coi gio dc l quc sch hng u v nhng l do sau y. 17

www.hanhchinhvn.com - Gio dc to ra ngun lc quyt nh cho s pht trin ca t nc trong tng lai, n gn lin vi mc tiu chin lc pht trin, c cu kinh t ca t nc. V th cn c nh hng ph hp, trnh lch lc. - Gio dc v o to l s nghip cng cng v n mang li li ch cho ton x hi, v ch c Nh nc i din cho ton x hi mi c th ng ra chu trch nhim v s nghip cng cng ny. - to ra s cng bng trong gio dc - o to, mi ngi u c iu kin i hc, th Nh nc phi ng ra cung cp dch v cho x hi n mt mc no . Nh vy gio dc v o to l c s pht trin ngun lc, l con ng c bn pht huy ngun lc ca con ngi. * Th ch hnh chnh nh nc v cc vn lin quan n y t: Cng nh iu tra cho pht trin ngun gc con ngi, y t c mt vai tr, ngha khc vi gio dc cha bnh v bo v sc kho cho con ngi.Mi quc gia trn th gii u coi l y t l mt b phn khng th thiu c trong c cu ca nn kinh t quc dn. Y t l lnh vc c vai tr quan trng i vi mi quc gia. Do vy vi tnh cht qun l ton din Nh nc no cng phi qun l v y t. Hot ng qun l Vit Nam da trn nn tng ca th ch hnh chnh nh nc v qun l y t. Th ch hnh chnh qun l Nh nc cc hot ng y t l mt h thng. - Hon thin h thng php lut v hot ng cung cp dch v y t v cc hot ng c lin quan. - chnh sch pht trin y t cng, y t cng ng thng qua cc chng trnh bo v sc kho nhn dn. - u t cho y t t ngn sch Nh nc v huy ng cc loi ngun ti tr. - Cc qui nh v h thng cc c quan qun l Nh nc v chm sc sc kho nhn dn. - Cc th ch lin quan n chnh sch pht trin ngun lc phc v yt, chm sc sc kho nhn dn. Cu 13. Chc nng hnh chnh Nh nc l g? Phn loi chc nng hnh chnh nh nc. Chc nng hnh chnh Nh nc l nhng phng din, hot ng ch yu ca hnh chnh c hnh thnh thng qua qu trnh phn cng lao ng trong cc c quan Nh nc. Chc nng hnh chnh phn nh vai tr ca hnh chnh trong hot ng qun l Nh nc. Chc nng hnh chnh nh nc l loi hot ng hnh chnh Nh nc c tch ra trong qu trnh phn cng lao ng. Quyn lc Nh nc v chuyn mn ha lao ng ca cc c quan hnh chnh nh nc c thc thi tng thi k nht nh. Thng qua cc chc nng hnh chnh phn nh vai tr hot ng ca cc c quan thc thi quyn hnh php i vi i sng x hi. 18

www.hanhchinhvn.com Chc nng hnh chnh nh nc c th phn loi da trn cc tiu ch khc nhau; 1.cn c vo phm vi thc hin chc nng chia ra chc nng i ni v i ngoi. 2.Phn loi theo chc nng hnh chnh c bn nht chia ra chc nng chnh tr, chc nng kinh t, chc nng vn ho v chc nng hnh chnh nh nc. 3.Phn loi theo i tng tc ng hnh chnh nh nc. - Chc nng i vi dn - Chc nng i vi nn kinh t th trng. - Chc nng i vi x hi. - Chc nng i vi bn ngoi. 4.phn loi theo trnh t vn hnh x hi v ni dung ca qu trnh thc hin chc nng: - Chc nng k hoch ho - Chc nng t chc - Chc nng lnh o - Chc nng bo co - Chc nng d ton ngn sch - Chc nng kim tra, nh gi 5.Phn loi Chc nng theo lnh vc v cc mt hot ng ch ra Chc nng hnh chnh nh nc v ti chnh, ngn sch nh nc, k ton kim ton thng k, hi ng chng khon, ngn hng tn dng, bo him, ti sn cng, Chc nng qun l hnh chnh nh nc v khoa hc, cng ngh, mi trng ti nguyn thin nhin nhin, Chc nng qun l v pht trin ngun nhn lc, xy dng ch cng v, quy ch cng chc v Chc nng qun l hnh chnh nh nc v t chc b my v nhn s. 6.Phn loi theo chc nng ca cc ngnh kinh t, k thut, dch v chia ra cng nghip, xy dng c bn, giao thng vn ti, bu chnh vin thng, nng nghip, lm nghip, thu sn, nng thn, thng mi, dch v du lch, cc cng trnh th phc v dn c. 7.Phn loi theo tnh cht hot ng: - Chc nng lp quy - Chc nng hnh chnh Cu 14: Phn tch cc phng php thc hin thm quyn hnh chnh Nh nc. Lin h vi thc tin qun l Nh nc nc ta hin nay. Cc c quan hnh chnh nh nc s dng cc phng php iu hnh m bo thc hin cc chc nng, nhim v v thm quyn ca c quan v chc v hnh chnh nh nc. 19

www.hanhchinhvn.com iu hnh hot ng ca b my hnh chnh, cc nh hnh chnh c th s dng cc phng php khc nhau nhm m bo cho c quan hnh chnh hot ng thng sut, chi chy v c th phn chia phng php ny thnh cc nhm: A.phng php iu hnh hot ng trong cc c quan hnh chnh; trong cc c quan hnh chnh s dng cc phng php ch yu l : ra chnh sch, kim sot cng vic, cung cp iu kin cn thit thc thi cc nhim v. - Ra chnh sch l mt ni dung quan trng trong qun l ni b ra chnh sch phi vn n c vic ra quyt nh v hot ng trong tng lai nhm lm cho hnh chnh thch ng vi iu kin v mc tiu ca quyn hnh php. - Kim sot cng vic l mt cch iu hnh cng s hot ng nh mong mun, v n c p dng nhng nguyn tc cua khoa hc qun l. - Cung cp cc nhu cu cn thit l mt phng php b my hnh chnh vn hnh nh mong mun, cung cp cc nhu cu v tu vo tng iu kin, tng giai on c th. Cc phng php ny thng c lin kt vi nhau trong mt tng th chung t c hiu qu cao nht. B.Phng php thc hin thm quyn hnh chnh nh nc: cc phng php ny c p dng thc hin cc chc nng iu tit, can thip bn ngoi, tc l thc hin thm quyn hnh chnh nh nc nhm m bo hiu lc v hiu qu trong vic thc hin h thng vn bn php lutnn. thc hin thm quyn hnh chnh nh nc cn tin hnh ng b cc phng thc: - U quyn ban hnh cc vn bn quy phm php lut tc l hnh chnh c quyn a ra cc quy tc, quy ch mang tnh di lut thc thi v qun l, tuy nhin cn i hi nhng phng php khng nh bn quyn lc, php l cho c nhn hay t chc thc hin nhng hot ng c th; thc hin vic cho php, tin hnh cp giy php hoc ng k, trong quyn ny cc nh hnh chnh phi xc nh nhng g php lut khng cho php cng dn lm v cp php cho nhng hot ng php lut khng cm. V nguyn tc cp php v ng k c th khng khc nhau nhiu, nhng th tc cp php i hi phi c th hn Chng thc, cng chng: l hot ng xc nhn bi cng quyn tnh trng php l dn s ca cng dn hay t chc Ra mnh lnh (cng ch hnh chnh): l phng php bo m i tng qun l thc hin nhim v php l v chu x l i vi cc vi phm php lut. Gm: phng nga, ngn chn, x pht, trng dng, trng mua v bt buc thc hin ngha v Cung cp cc dch v cng cho cng dn v t chc Cc hnh thc ti tr Lin h thc tin 20

www.hanhchinhvn.com Trong thc tin, phng php tin hnh cung cp cc dch v cho cng dn v t chc cha c ph bin rng ri, n cha tr thnh mt nhm phng php quan trng ch yu, n ch b hp trong phm vi ca mt s khu vc qun l nht nh v cht lng cung cp nay tuy ngy mt c nng cao nhng cn ch p ng c nhu cu thc t ca cng dn v t chc Phng php tc ng theo thm quyn ra bn ngoi thc hin chc nng ca cc c quan hnh chnh, cc phng php ny hin nay l ang tn ti nhiu bt cp, vic u quyn lp quy tuy c tin hnh lin tc nhng cha thnh mt h thng hon chnh, cn nhiu s chng cho, cc vn bn cha thng nht v mt vn , hoc ra cc vn bn lp quy cha kp thi. Cc hot ng cp php v ng k th th tc rm r, cc c quan hnh chnh cn c hin tng gy kh d cho cng dn v t chc khi h tin hnh ng k. Phng php iu hnh ni b c nhng tin b r rt, ra c cc chnh sch st thc v hon thnh c n, kim sot c cht ch cc cng vic c quan v c bit l vn kim sot cn b lm c rt tt, hn ch c rt nhiu cc hin tng tiu cc t pha cn b, cng chc ca nn hnh chnh Cu 15: Phn tch cc chc nng vn hnh c quan hnh chnh Nh nc c hiu qu. Lin h vi thc t hot ng mt c quan. mt c quan hnh chnh nh nc vn hnh mt cch c hiu qu th c quan ny phi thc hin hon chnh hai chc nng bao gm: chc nng ni b bn trong ca nn hnh chnh nh nc v chc nng bn ngoi a.Chc nng ni b: y l cch tip cn ch r nhng hot ng bn trong cacs c quan hnh chnh nh nc phi tin hnh, cc chc nng bn trong ny nhm m bo c mt c cu t chc hiu qu, m bo hnh chnh phi tun theo php lut, cc chc nng bn trong cn lu l: - Chc nng quy hoch, k hoch: y l chc nng quan trng ca cc c quan hnh chnh nh nc chc nng ny cn c vo php lut v trn c s chin lc pht trin kinh t x hi. Chc nng ny tp trung vo cc ni dung sau: + Xc lp h thng mc tiu, tc pht trin, c cu v c cn i ln, cc chnh sch, gii php dn dt t nc theo nh hng k hoch t ra + Tin hnh d bo, d ton, xy dng chin lc, quy hoch pht trin lp cc chng trnh d n cho tng ngnh, tng lnh vc, theo k hoch 5 nm v hng nm + Bao qut vic quy hoch v k hoch cc ngnh, cc vng, cc lnh vc v cc thnh phn kinh t ph hp vi c cu v c ch qun l kinh t mi nc ta Chc nng t chc b my hnh chnh: ch nng ny nhm xy dng mt c cu t chc hp l ca c quan hnh chnh nhm cho n vn hnh mt cch thng sut, hiu qu. Chc nng ny gm mt s nhim v v hot ng c th l: Xy dng b my, 21

www.hanhchinhvn.com ch o s vn hnh ca b my, hip ng bn trong v bn ngoi trin khai cng v, lin kt cng vic, t chc v ngun nhn lc - Chc nng nhn s, qun l ngun nhn lc: y l chc nng gn lin vi s s dng v pht trin ngun nhn lc ca cc c quan hnh chnh, l vic sp xp cn b, cng chc theo tiu chun chc danh, tiu chun ho i ng cng chc hnh chnh, t chc h thng cng vic thch hp. Chc nng ny t xa n nay quan trng v t nay v sau cn quan trng hn, v vic nng cao dn tr, o to nhn ti l quc sch hng u, l nguyn nhn ci ngun ca s hng thnh ca mt quc gia. Qun l con ngi l ti u ho ngun nhn lc i hi nhiu hot ng hnh chnh c th. Chc nng ra quyt nh hnh chnh: y l chcnng va cn ch n cc yu t bn trong v cc yu t bn ngoi. y l hot ng phi tp hp y thng tin, x l thng tin, thm nh hiu qu ca tng phng n v ban hnh ra quyt nh hnh chnh Cc quyt nh hnh chnh ng mt vai tr rt quan trng trong hot ng ca cc c quan hnh chnh nh nc vi tnh cht v mnh lnh iu hnh quyt nh hnh chnh trc tip phn nh ch ca Nh nc. Thng qua cc quyt nh c ban hnh theo lut nh, cc c quan Nh nc thc hin thm quyn ca mnh trong vic iu hnh qun l x hi Hiu qu thc t ca quyt nh l thuc rt ln vo vic t chc thc hin chng, vo cht lng ca cc quyt nh c thng qua. V th, ra quyt nh hnh chnh phi m bo cc yu cu hp php hp l. Nu quyt nh khgn m bo cc yu cu t ra th giai on thc hin quyt nh coi nh khng c gi tr g, thm ch c th c hi cho cc quyt nh x hi trn thc t Chc nng iu hnh, hng dn thi hnh, gm xy dng cc ch dn c th thc hin cc quyt nh ca cp trn, bn ngoi v bn trong ni b c quan, c bit l k hoch chi tit cho tng hot ng, tin thc hin, ch dn cc quy nh, hiu qu v cht lng hot ng Trong mt c quan cc chc nng khc c thc hin thng qua s lnh o hoc hnh vi lnh o ca nh lnh o. Nu lnh o sai th hot ng ca c quan s tr nn v ngha Thng qua chc nng iu hnh hng dn thi hnh, cp trn, cp lnh o a ra cc hng dn c th thc y nhn vin ni b t chc hot ng, thng nht mc tiu ca cc b phn v mc tiu chung. Chc nng phi hp: l s ch o dc, s ng b hot ng theo cp hnh chnh v thi gian, phi hp gia cc n v khc nhau, xy dng c ch phi hp c hiu qu Chc nng phi hp iu ho cc c nhn, cc n v l thuc, thit lp mi lin h n gin nhng hp l. Nh s phi hp cc c nhn n v n khp vi nhau loi b c tin trnh thng bo v th tc rm r 22

www.hanhchinhvn.com Chc nng phi hp l nhim v quan trng ca nh lnh o bi v ch khi no iu ho c li ch cc c nhn, cc b phn th nh lnh o mi thc hin tt chc nng lnh o, kim sot. thc hin c chc nng ny nh lnh o phi c ci nhn bao qut, t duy tng hp Chc nng ti chnh: bao gm xy dng ngn sch, ch trng v khai thc ngun thu ch yu l thu, s dng tit kim v c hiu qu ngn sch Nh nc, qun l cht ch cc c s vt cht k thut khc Chc nng theo di, gim st, kim tra bo co. l hot ng nhm lm sng t nhng kt qu t c, d on chiu hng vn ng ca tng b phn v ton h thng pht hin nhng sai st vng mc, kh khn trong qu trnh thc hin nhng hot ng hnh chnh. Chc nng ny gn lin trch nhim c nhn v t chc, l c s nh gi thc thi v iu chnh hot ng cng v. Trong hot ng ca c quan hnh chnh nh nc nu khng c s kim tra, kim sot th khng c c s nh gi hot ng ca c quan, cc quyt nh hnh chnh s khng m bo thc hin. Mt khc thc hin chc nng lnh o th ngi lnh o cn phi thchin chc nng gim st, kim tra gp phn nng cao hiu lc v hiu qu hnh chnh Nh nc Chc nng bo co, s kt tng kt, nh gi l phng tin ngi lnh o kim sot quyn hnh v trch nhim i vi cp di Chc nng bo co l xy dng cc bo co, thng, qu, na nm, nm ca cp di i vi cp trn. Trtong bo co phi th hin ni dung, kt qu thc hin ci g c, ci g cha c nguyn nhn rt ra bi hc kinh nghiem lm c s cho vic hon thin sau ny. Chc nng bn ngoi: Chc nng bn ngoi ca cc c quan hnh chnh nh nc chnh l nghin cu cc chc nng qun l hnh chnh nh nc, tc ng ca quen hnh php n i sng chnh tr, vn ho, x hi lm cho x hi vn ng theo ng mc tiu m Nh nc t ra cho tng thi k nht nh. C th chc nng ny bao gm: - Nghin cu chc nng hnh chnh bn ngoi theo tin trnh pht trin, iu ny ph thuc vo iu kin chnh tr, kinh t, x hi v xu th vn ng, pht trin ca Nh nc, c th ch ra c chc nng ny l s vn ng, thay i chc nng qun l Nh nc ca cc c quan hnh chnh nh nc cc giai on khc nhau. Cn c vo lch s ca t nc, ca h thng vn bn quy phm php lut ca quc gia, ca tng thi k th c th tm thy cc chc nng - Nghin cu chc nng ca c quan hnh chnh t trung ng n chnh quyn a phng cc cp + Cp trung ng (Chnh ph): th nghin cu chc nng tng qut ca c chnh ph, sau l c nhn Th tng ngi ng u c quan hnh php cao nht, cc B v c quan ngang B, cc B trng vi t cch l ngi ng u cao nht ca mt ngnh, lnh vc 23

www.hanhchinhvn.com + Cc cp a phng: tu vo tng quc gia, tng thi k c s khc nhau, nhng nhn chung l gm U ban nhn dn cc cp c chc nng qun l chung mi mt a phng cp mnh, trong U ban c cc S, ban ngnh qun l tng lnh vc, vng l - Chc nng theo tng lnh vc qun l hnh chnh nh nc nh qun l hnh chnh nh nc v kinh t, qun l hnh chnh nh nc trn cc lnh vc y t, gio dc, khoa hc cng ngh v mi trng, qun l hnh chnh nh nc v cc vn x hi, cc vn c lin quan n t php, ti chnh v hng lot cc vn khc. Vic nghin cu chc nng bn ngoi v s tc ng ca cc c quan qun l hnh chnh nh nc n x hi, cng dn, t chc v y l chc nng c th ca cc c quan hnh chnh nh nc. Lin h thc t hot ng ca mt c quan : Thc t v chc nng bn trong ca mt U ban nhn dn huyn A, chc nng ny, U ban nhn dn phi ra quy hoch, k hoch, chin lc v cc mc tiu pht trin kinh t x hi trong ton huyn trong tng giai on 5 nm v hng nm. Bn cnh vic t ra k hoch th U ban nhn dn huyn phi t chc xy dng c cu b my ca ccs c quan trc thuc, lin kt cc c quan chuyn mn ca huyn hon thnh c hiu qu mc tiu ca huyn ra vn hnh b my c hiu lc th ngun nhn lc l ht sc quan trng l U ban nhn dn huyn A phi c k hoch s dng ngun cn b cng chc, o to v bi dng cn b cho huyn Trong qu trnh qun l, U ban nhn dn huyn phi ra quyt nh qun l nhm iu hnh hot ng ca c huyn v hng dn cc c quan trc thuc thc thi nhim v, bn cnh l gim st, kim tra v nghe bo co ca cp di cc hot ng trong a phng mnh nhm tm ra nhng mt tch cc pht huy v mt tiu cc hn ch. Cu 16: Anh (ch) hiu th no v qun l hnh chnh nh nc? Trong cc hot ng ca cc c quan nh nc, th cc quyt nh hnh chnh ng vai tr ht sc quan trng, n phn nh ch ca Nh nc v man g tnh mnh lnh, thng qua cc quyt nh ny th cc c quan Nh nc th hin c chc nng, nhim v v thm quyn ca mnh. Nh vy, quyt nh hnh chnh c hiu nh sau: Quyt nh hnh chnh l mnh lnh iu hnh cc ch th qun l hnh chnh nh nc c thng qua theo mt th thc nht nh nhm thc hin mt mc ch hay mt cng vic c th Quyt nh hnh chnh cha ng quyn lc Nh nc, di gc nht nh l hnh vi ca c quan hnh chnh nh nc (hoc c nhn, t chc c thm quyn) nhm a ra cc quy nh chung hoc gii quyt vn php l hnh chnh c th i vi tp th hay c nhn, c ngha bt buc tun th 24

www.hanhchinhvn.com Quyt nh hnh chnh cng cha ng trong cc mc tiu m ch th mong mun t ti khi thi hnh quyt nh v phng tin thc hin chng Quyt nh hnh chnh l bin php gii quyt cng vic ca ch th qun l hnh chnh trc mt tnh hung ang c t ra, hay l s phn ng ca ch th qun l trc mt tnh hung i hi phi c s gii quyt ca Nh nc theo thm quyn do lut nh Nhn mt cch tng qut, vic ban hnh cc quyt nh qun l hnh chnh nh nc l nhim v ca c quan Nh nc c thm quyn nhm nh ra chnh sch sa i hoc bi b cc quy phm lut hnh chnh. Chng c kh nng lm pht sinh, thay i, chm dt hoc phc hi cc quan h php lut hnh chnh c th. Khi ban hnh quyt nh hnh chnh cc c quan Nh nc nhm thc hin c nhim v, chc nng, quyn hn m php lut quy nh cho mnh Cc quyt nh hnh chnh c hiu nh l mt loi hnh ca quyt nh Nh nc nnn c cc tnh cht c bn nh + c tnh ch quyn lc Nh nc: l kt qu ca s th hin ch ca cc c quan hnh chnh Nh nc c thm quyn thc hin nhn dn quyn lc Nh nc + C tnh php l: th hin hu qu php l do chng to ra. Quyt nh hnh chnh tc ng vo i sng x hi bng vic a ra chnh sch , sa i, bi b cc quy phm php lut hnh chnh; lm pht sinh, thay i, chm dt hoc phc hi quan h php lut hnh chnh + c tnh di lut, chp hnh laat: ngha l ni dung ca quyt nh hnh chnh phi ph hp vi Hin php, lut v cc vn bn ca c quan Nh nc cp trn, c ban hnh theo trnh t v hnh thc do php lut quy nh Chng c ban hnh thc hin quyn hnh php tc l hot ng chp hnh v iu hnh ca h thng hnh chnh Nh nc v ngi c thm quyn hnh php Vi nhng c im nh vy, quyt nh hnh chnh nh nc chnh l tn hiu iu khin, l thng tin quy phm ca ch th qun l hnh chnh nh nc tc ng vo khch th ca quan h php lut hnh chnh thc hin mc ch ca mnh theo qu o v ch ca mnh Nh vy, ra quyt nh qun l hnh chnh l mt hot ng thng xuyn ca nh hnh chnh, n phi thng xuyn lin tc v n m bo cho hot ng thc thi quyn hnh php c hiu lc v hiu qu Cu 17: Phn loi quyt nh hnh chnh nh nc c ngha nh th no trong cng tc qun l iu hnh ca c quan hnh chnh nh nc? Hy trnh by cch phn loi ngha ca vic phn loi cc quyt nh hnh chnh nh nc. L c s d hiu r bn cht ca tng loi. To tin nghin cu ban hnh t chc thc hin quyt nh hnh chnh Nh nc c hiu lc, hiu qu. Xc nh c iu kin c s cn thit ban hnh cc quyt nh hnh chnh nh nc thc hin quyt nh hnh chnh nh nc. Ngoi ra, mi cch phn loi c ngha ring bit. C th: 25

www.hanhchinhvn.com a.Cn c vo tnh cht v ni dung ca quyt nh th quyt nh hnh chnh c chia thnh cc loi nh: Quyt nh hnh chnh nh nc c bn l Quyt nh hnh chnh nh nc ra cc ch trng, chnh sch, nhim v v bin php ln c tnh cht chung Quyt nh hnh chnh nh nc c bn khng c tnh quy phm nhng li l c s ban hnh cc Quyt nh hnh chnh nh nc quy phm ngha: lm m bo tnh thng nht trong lnh o iu hnh ca h thng hnh chnh nh nc (thc hin di hnh thc ngh quyt ca Chnh ph) Quyt nh hnh chnh nh nc quy phm l Quyt nh hnh chnh nh nc ra cc quy phm php lut hnh chnh. N mang tnh quy phm v l c s cho vic ban hnh cc Quyt nh hnh chnh nh nc c it v vic p dng chng lm pht sinh, thay i hay chm dt cc quan h php lut hnh chnh c th. Chia thnh cc loi: Quyt nh hnh chnh nh nc ban hnh cc quy phm php lut hnh chnh mi iu chnh y hn cc quan h x hi mi pht sinh m lut, php lut cha iu chnh c th ho v thi hnh cc quyt nh ca c quan nh nc cp trn sa i, b sung cc Quyt nh hnh chnh nh nc quy phm hin hnh thay i hiu lc ca cc Quyt nh hnh chnh nh nc hin hnh v thi gian, khng gian v i tng. ngha cc quyt nh ny c ngha ht sc quan trng trong vic iu hnh cc c quan hnh chnh nh nc, chng l nn tng ca s hot ng qun l hnh chnh nh nc, l cng c, l c cho vic ban hnh ra nhng quyt nh hnh chnh c bit. - Quyt nh hnh chnh nh nc c bit l quyt nh do cc ch th hnh chnh nh nc c thm quyn ban hnh trn c s cc Quyt nh hnh chnh nh nc quy phm hoc Quyt nh hnh chnh nh nc c bit ca cp trn d gii quyt nhng tnh hung c th trong qun l hnh chnh nh nc. N c tnh n phng v bt buc thi hnh ngay. Gm: Quyt nh hnh chnh nh nc c bit cho php v ra lnh. ngha y l loi quyt nh rt cn thit, c cc ch th qun l ban hnh nhiu, l mt cng c quan trng, ch yu ca h thng qun l hnh chnh nh nc tc ng trc tip vo h thng i tng qun l. Quyt nh ny th hin ch ca c quan nh nc c thm quyn, n duy tr quyn lc ca cc c quan ny b.Cn c vo thm quyn ban hnh quyt nh ca chnh ph quyt nh ca th tng quyt nh ca b trng quyt nh ca U ban nhn dn cc cp

26

www.hanhchinhvn.com ngha: cch phn loiny cho thy tnh th bc ca Quyt nh hnh chnh gn lin vi th bc ca hnh chnh v quyt nh ca cp di khng c tri vi cc quyt nh ca cp trn v nhm thc hin quyt nh ca cp trn c.Cn c vo cp hnh chnh Quyt nh hnh chnh l cp hnh chnh trung ng, i din cho tnh thng nht ca quc gia v p dng chung cho ton lnh th ca quc gia Quyt nh hnh chnh ca cp hnh chnh a phng i din cho li ch ca a phng, phi ph hp vi iu kin, hon cnh ca a phng d.Cn c vo lnh vc Quyt nh hnh chnh nh nc v kinh t Quyt nh hnh chnh nh nc v gio dc Quyt nh hnh chnh nh nc v y t Quyt nh hnh chnh nh nc v vn ho ngha: Xc nh c tnh cht chuyn mn ca tng loi quyt nh, xc nh, la chn c ch th d tho, ban hnh quyt nh, gip ch cho vic lu tr, khai thc thng tin ca quyt nh hnh chnh e.Cn c vo thi hn c hiu lc Quyt nh hnh chnh nh nc c hiu lc lu di c p dng cho n khi c quyt nh mi thay th. Quyt nh hnh chnh nh nc c hiu lc trong mt thi gian nht nh l quyt nh c ghi v thi gian c hiu lc Quyt nh hnh chnh nh nc c hiu lc mt ln ch gii quyt mt trng hp c bit c th ngha vic phn loi ny gip khi xy dng v ban hnh cn phi tnh c nhng yu t c nh v nhng yu t bin i, phi c th v mc tiu, cc bc thc hin cc bin php ca quyt nh Nh vy, vic phn loi c quyt nh trn ngoi ngha nghin cu v t chc thc hin quyt nh hnh chnh thun li, c hiu qu th vic phn loi trn c ngha thc t to ln trong qu trnh chun b ban hnh v thng qua cc quyt nh hnh chnh Cu 18: m bo tnh hiu lc v hiu qu khi ban hnh quyt nh qun l hnh chnh nh nc cn p ng cc yu cu g? Lin h thc tin lm r vn trn m bo tnh lc v hiu qu ca quyt nh hnh chnh th khi ban hnh quyt nh hnh chnh th khi ban hnh quyt nh hnh chnh phi m bo c tnh hp php v hp l ca quyt nh hnh chnh, khi vn bn a ra mi c tnh kh thi cao, c xy dng chp nhn, ph hp vi ng li chnh tr, nhu cu nguyn vng ca ngi dn. C th 27

www.hanhchinhvn.com Mt Quyt nh hnh chnh nh nc ch c hiu lc thi hnh khi n hp php, tc l tho mn tt c cc yu cu sau: c ban hnh phi ph hp vi ni dung v mc ch ca lut, khng tri vi hin php, lut, php lnh v cc Quyt nh hnh chnh nh nc cp trn, nhm a tt c cc quyt nh i vo thc tin i sng x hi c ban hnh trong phm vi thm quyn ca ch th ra quyt nh. Cc ch th ch c ban hnh Quyt nh hnh chnh nh nc gii quyt nhng vn x hi pht sinh trong phm vi quyn hn c trao, khng c ln trnh v lm quyn c ban hnh nhng l do xc thc. Cc ch th hnh chnh nh nc ch c ban hnh quyt nh hnh chnh gii quyt nhng vn x hi mt cch khch quan, khoa hc, trnh tu tin, ch quan duy ch Phi m bo trnh t, th tc, hnh thc theo lut nh m bo tnh hiu qu ca quyt nh hnh chnh ta phi p ng cc yu cu v tnh hp l v quyt nh hnh chnh c hp l th mi c kh nng thc thi cao. Nhng tnh hp l ch phi t sau tnh hp php ca quyt nh v mt quyt nh c coi l hp l khi n p ng c yu cu sau y: quyt nh hnh chnh phi m bo h i ho li ch ca Nh nc, tp th v c nhn. Yu cu ny i hi s cn i hp l gia li ch Nh nc v x hi, coi li ch Nh nc v li ch chung ca cng dn l tiu ch nh gi s hp l ca quyt nh hnh chnh quyt nh hnh chnh phi c tnh c th v ph hp vi tng vn v vi c i tng thc hin. quyt nh cn xc nh c th cc nhim v, thi hn, ch th, phng tin thc hin quyt nh hnh chnh phi m bo tnh h thng ton din. Ni dung ca quyt nh phi tnh ht cc yu t chnh tr, kinh t, vn ho, x hi. Phi cn c vo mc tiu trc mt v lu di phi kt hp gia tc dng trc tip v gin tip. Cc bin php c ra trogn quyt nh phi ph hp ng b vi bin php trong quyt nh c lin quan Ngn ng phong ph, cch trnh by mt quyt nh phi r rng, d hiu, ngn gn, chnh xc, khng a ngha v m bo cc yu cu v k thut lp quy. Lin h thc t - Tnh hp php: Trong tnh hnh hin nay th cc quyt nh hnh chnh a phn m bo c tnh hp php, cc quyt nh ra ng thm quyn, ng ch th, ph hp vi php lut. Nhng bn cnh cc tin b t c trong thi k gn y, th vn cn tn ti mt s im bt hp l trong cng tc tc ra quyt nh hnh chnh, l cn mt s quyt nh ra tri vi thm quyn ca ch th ban hnh, do cc ch th ny cha nm c php lut v s yu km v trnh . Tnh hp l, trong giai on hin nay, mc d c rt nhiu s c gng nng cao tnh hiu qu ca cc quyt nh hnh chnh,nhng vn cn tn ti mt s ni vi nhng vn bn cha c tnh kh thi cao, hay l vic ra quyt nh qu chm chp, gy kh khn cho hot ng qun l 28

www.hanhchinhvn.com VD: Q26/UB- TP H Ni 3/2003 quy nh v thi gian hot ng ca cc phng tin vn ti. Kt qu thc hin lm cho nhiu phng tin giao thng khng th hot ng theo cc quy nh. Ch sau 2 ngy thc hin phi tm nh ch v sa i Cu 19: Phn tch cc bc ca giai on ban hnh v t chc thc hin quyt nh trong quy trnh ra quyt nh theo m hnh hp l. C nhng kh khn g cn quan tm trong giai on hin nay? Quy trnh ra quyt nh hnh chnh theo m hnh hp l chia thnh 4 giai on. Mi giai oan bao gm nhiu hot ng khc nhau. Tun th quy trnh ra quyt nh hnh chnh l mt yu cu c tnh th tc. Giai on ban hnh quyt nh v giai on t chc thc hin quyt nh l hai giai on quan trng trong quy trnh ra quyt nh. C th 1.Giai on ban hnh quyt nh Bc 1: iu tra, nghin cu, thu thp v x l thng tin. Phn tch, nh gi tnh hnh lm cn c cho vic ra quyt nh. D on, lp phng n v chn phng n tt nht - Trc ht phi kim tra tnh khch quan v tnh chnh xc ca ngun thng tin, trnh ch quan, c nh kin sn i vi ngun thng tin c t trc, chnh l v h thng ho thng tin theo yu cu ca vn phi gii quyt Phn tch thng tin vi kin thc khoa hc v nghip v, khng dng li b mt, phi tm hiu k bn cht ca s vt, mi quan h bn trong v xu th pht trin ca s vt Vic x l thng tin khng ch tm ra nhng gii php x l tnh hung hin ti m cn d on tng lai c nhng iu chnh ph hp Phi nghin cu xy dng cc phng n ca quyt nh, cc phng n ny p ng c cc yu cu ca quyt nh qun l nht l phi bo m tnh hiu qu v t c iu ny phi cp ti cc phng tin m bo cho vic p dng, thi gian v hiu lc ca quyt nh. Trong qu trnh xy dng phng n, c quan ch qun phi phi hp cht ch vi cc c quan hu quan a ra d tho quyt nh ng n Bc 2: Son tho quyt nh Bc ny cn a ra tho lun ly kin ca mt s c quan c lin quan, c nhng loi quyt nh bt buc phi c s tham gia bng vn bn, nhng c loi ch mang tnh tham kho. Trong cng tc son tho quyt nh th vai tr ca nhn dn lao ng phi c cao, phi trng cu dn i vi cc quyt nh quan trng. Cc quyt nh mang tnh chuyn mn phi c cc chuyn gia c kin thc v kinh nghim v linh vc ny ng gp kin. Bc 3: Thng qua quyt nh. Cc quyt nh phi c thng qua ng th tc quy nh, trong c cc hnh thc. 29

www.hanhchinhvn.com Thng qua theo ch lnh o tp theer v quy nh a s Chun b t chc, iu hnh v kt thc cuc hp tho lun d tho quyt nh v thng qua quyt nh l vn cc k quan trng. n phi c thm tra trc. n khng m bo cht lng, khng c chun b ng th tc, cha p ng c ni dung phi quyt nh th hon hp, yu cu chun b li quyt nh c thng qua theo th thc v s phiu theo quy nh Thng qua theo ch th trng: trn c s bn bc tm hiu th ngi th trng s t mnh quyt nh v c quyt nh ng n th ngi th trng phi c kien thc v lnh vc mnh ph trch v lng nghe kin ng gp. Trong khi ra quyt nh th trng c quan phi trnh mc phi mt s sai lm nh: ra quyt nh m khng nm vng yu cu thc t, qu tin vo ngi tham mu, ra quyt nh mang tnh tho hip v c bit l ra quyt nh khng ng thm quyn Bc 4: Ban hnh quyt nh : Khi ra quyt nh phi lu cc nguyn tc v th thc, th tc, quy ch xy dng v ban hnh vn bn, ngi k vn bn phi chu trch nhim v ni dung v hnh thc ca vn bn. 2. Giai on t chc thc hin quyt nh- c 3 bc: Bc 1: nhanh chng trin khai quyt nh n i tng qun l bng phng tin nhanh nht. - khi nhn c quyt nh, cc c quan cp di phi trit thc hin bng cch nghin cu k lng, ra k hoch, bip php thc hin cho ph hp vi iu kin ca mnh. - Cc quyt nh hnh chnh phi c cng khai v gii thch r rng i tng qun l hiu c. Bc 2: T chc lc ln thc hin quyt nh: - Cn phn cng cho t chc v cn b m bo nhng phng thc cn thit v vt cht, ti chnh, nhn lc cho thc hin quyt nh. - Bin php thc hin quyt nh phi ph hp vi tnh hnh c th. Bc 3 :X l thng tin phn hi, iu chnh quyt nh kp thi. Thng tin phn hi l mi lin h ngc ca qun l. Khi ban hnh ra quyt nh phi theo di tnh hnh ca n, nu c g cha hp l cn iu chnh v iu chnh quyt nh tht s cn thit. Nhng kh khn cn quan tm hin nay:. Cu 20: Hy phn tch cc bc ca giai on kim tra v tng kt, nh gi thc hin quyt nh trong quy trnh ra quyt nh theo m hnh hp l. Lin h vic thc hin giai on ny trong thc tin hin nay? Giai on kim tra v tng kt trong quy trnh ra quyt nh ra m hnh hp l gm nhng ni dung c bn sau: 30

www.hanhchinhvn.com 1.Giai on kim tra vic thc hin quyt nh gm 2 bc Bc 1: Kim tra l khu m bo s thnh cng v hiu qu ca quyt nh v thc hin quyt nh y l khu khng th thiu c v n nm c tnh hnh v kt qu ca vic thc hin quyt nh Kim tra phi nm tnh hnh v kt qu c h thng, xem xt nguyn nhn ca cc pht sinh Khi kim tra chng ta tm c nhng u im, c kt kinh nghim, bi hc cho ln ra quyt nh sau. Vic kim tra phi c tin hnh ngay sau khi ban hnh quyt nh v phi kim tra thng xuyn lin tc bng cc phng php khoa hc v c hiu qu. Bc 2: X l kim tra kt qu. Cn c vo kt qu kim tra cp c thm quyn phi c bin php x l gm: n c vic thc hin, b sung quyt nh cn thit Khen thng ngi tt vic tt X l c quan, ngi phm sai lm, khuyt im S kt cng vic kim tra 2.Giai on tng kt nh gi vic thc hin quyt nh Sau khi quyt nh c thc hin th chng ta phi tng kt nh gi mt cch trung thc c th kt qu thc hin quyt nh qun l v rt ra kinh nghim. Nghin cu xem xt mt cch khch quan xc nh hiu qu ca vic ra quyt nh, n bin i khch th qun l nh th no? Phng n v bin php thc hin ng hay sai, c thiu st khng? Sau rt kinh nghim v bi hc cho quyt nh mi Khi nh gi phi trung thc, khch quan, khng ham thnh tch. Khi cn th k lut nghim cn b, t hc bo co khng ng s tht, nghim khc vi nhng hin tng v li, c hi. Lin h vic thc hin giai on ny trong thc tin hin nay Cu 21: Kim sot i vi hnh chnh Nh nc l g? S cn thit ca kim sot i vi hnh chnh Nh nc Kim sot l hot ng c bit, gn lin vi hot ng qun l, lnh o nhm m bo hot ng ca h thng theo ng nhng quy nh hocnhng d kin ban u v ngn chn kp thi nhng sai phm, sai st, ng thi a ra nhng bin php iu chnh ti thiu ho nhng sai phm, sai st Kim sot i vi hnh chnh Nh nc l loi hot ng c bit thuc chc nng ca Nh nc v ca x hi nhm bo m tnh hp php, hp l v hiu qu trong qun l Nh nc. l tng th nhng phng tin t chc php l c cc c quan Nh nc, cc t chc x hi v cng dn thng qua cc hnh thc gim st, kim tra, thanh tra, kim ton di s lnh o ca ng nhm thit lp trt t trong 31

www.hanhchinhvn.com qun l, bo v cc quyn, t do, li ch hp php ca cng dn, li ch ca Nh nc v x hi S cn thit phi kim sot i vi hnh chnh Nh nc H thng hnh chnh Nh nc thc hin chc nng chp hnh cc quyt nh ca c quan quyn lc Nh nc, do m bo hot ng hnh chnh chp hnh mt cch nghim chnh cc quyt nh ny th cn c s kim sot ca cc c quan quyn lc Nh nc i vi hnh chnh Nh nc. H thng hnh chnh Nh nc thc hin chc nng iu hnh x hi trong khun kh php lut ca Nh nc, do m bo tnh php ch, cn c s kim sot ca cc c quan bo v php lut i vi hnh chnh Nh nc Nn hnh chnh Nh nc l mt b phn trng yu ca h thng chnh tr, l cng c thc hin ch ca giai cp cng nhn, nng dn v i ng tr thc di s lnh o ca ng cng sn Vit Nam, do m bo s lnh o ca ng i vi Nh nc ni chung v hnh chnh Nh nc ni ring, cn phi c s kim sot ca ng Nh nc ta l Nh nc ca dn, do dn v v dn, nn hnh chnh Nh nc c ngha v phc v nhn dn, do m bo trch nhim ca hnh chnh i vi nhn dn cn phi c s kim sot ca nhn dn vi hnh chnh Nh nc Hot ng hnh chnh Nh nc l hot ng tng hp, a dng v phc tp, i hi phi tun th nhng quy nh nghim ngt, do trnh c nhng sai st trong hot ng hnh chnh cn phi c s kim sot ca cc c quan chc nng i vi hot ng hnh chnh Nh nc H thng hnh chnh Nh nc l mt h thng t chc cng knh, mang tnh h thng th bc, do m bo tnh trt t ca nn QL hnh chnh Nh nc cn phi c s kim sot ca cp trn i vi cp di hnh chnh Nh nc hot ng bng ngn sch Nh nc v s dng mt khi lng ln ngun ti chnh v ngun lc khc, do m bo s dng cc ngun lc ny c hiu qu, cn c s kinh doanh ca c quan ti chnh quc gia (kim ton v k ton) Cu 22: Quc hi v Hi ng nhn dn thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc nh th no? Kim sot l hot ng tt yu duy tr tnh hiu lc v hiu qu ca hnh chnh Nh nc, c rt nhiu loi kim sot v c quan kim sot i vi hnh chnh Nh nc trong quan trng nht l kim sot ca Quc hi v Hi ng nhn dn l c quan quyn lc Nh nc cao nht v c quan quyn lc i din cho nhn dn a phng. a.Hot ng gim st ca quc hi - Quyn gim st ca quc hi l chc nng hin nh, n xut pht t a v chnh tr php l ca Quc hi. quc hi l c quan quyn lc Nh nc cao nht, ngoi ra 32

www.hanhchinhvn.com quyn kim sot ca quc hi cn xut pht t quyn ban hnh v ngh quyt m c quan hnh chnh Nh nc phi chp hnh - Ngoi chc nng lp hin v lp php th Quoc hi cn c chc nng quan trng na l: thc hin quyn gim st ti cao vic tun theo Hin php, lut, ngh quyt ca quc hi nh vy b my hnh chnh Nh nc l mt i tng kim sot ch yu ca quc hi - Phm vi: gim st ca quc hi l gim st ton din trn tt c cc mt, cc lnh vc ca qun l hnh chnh Nh nc nh: gim st vic thi hnh hin php, lut ngh quyt ca quc hi, php lnh, ngh quyt ca U ban thng v quc hi, gim st hot ng ca Chnh ph, Hi ng nhn dn, nh ch v bi b cc vn bn tri vi Hin php, lut - Hnh thc gim st ca quc hi vi c quan hnh chnh Nh nc + Thc hin kim sot ti cc k hp thng qua vic nghe bo co ca Chnh ph, Th tng + Cht vn v nghe tr li cht vn ca B trng, cc thnh vin Chnh ph v cc mt m quc hi quan tm. Cc thnh vin Chnh ph c trch nhim tr li trc tip vn bn hoc trc U ban thng v quc hi + quc hi gim st thng qua cc U ban v Hi ng ca quc hi thc hin cc hot ng thm t, iu tra v trnh by kt qu trc quc hi + Cc i biu mt mt gip quc hi v cc u ban ca quc hi gim st hot ng ca Chnh ph mt khc cn trc tip gim st hot ng ca cac c quan qun l nh nc, cn b qun l, c quyn yu cu c quan Nh nc p dng cc bin php v khc phc vic lm vi phm php lut, ch trng, ng li ca ng v Nh nc, yu cu cc c quan, n v phi tr li v nhng vn m i biu quan tm. + Ngoi ra quc hi cn gim st qua cc cuc tip xc gia i biu v cc c tri, lng nghe yu cu, kin ngh ca c tri, hoc tham d k hp ca Hi ng nhn dn + Trong cc trng hp c bit, quc hi c th thnh lp cc on thanh tra, u ban thanh tra kim tra, xem xt nhng v vic c bit. - Cch thc gim st ca quc hi th hin trn cc mt + V t chc: quyt nh thnh lp hay bi b cc b, c quan ngang b ca Chnh ph, thnh lp mi, chia, nhp, iu chnh a gii hnh chnh, thnh lp, gii th cc n v hnh chnh kinh t c bit + V ni dung : bi b vn bn ca Ch tch nc, Chnh ph, U ban thng v quc hi khi tri vi Hin php v lut + V nhn s: bu, min nhim, bi nhim cc chc danh cao nht ca b my hnh chnh nh nc, ph chun ngh ca Th tng v bu ph Th tng, B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph Nh vy, quyn gim st ca quc hi l ht sc rng ln, khng b gii hn bi i tng v phm vi kim sot b.Hot ng gim st ca Hi ng nhn dn 33

www.hanhchinhvn.com Vi v tr l c quan quyn lc Nh nc a phng, Hi ng nhn dn cc cp s thc hin quyn gim st i vi U ban nhn dn, cc c quan chuyn mn ca U ban nhn dn, cc n v ng trn a phng mnh - Hot ng gim st c th thc hin trn k hp ca Hi ng nhn dn bng vic nghe bo co tho lun v nh gi bo co ca U ban nhn dn, c quan chuyn mn hoc bng cch cht vn ti k hp i vi Ch tch U ban nhn dn v cc thnh vin ca U ban nhn dn. Bng cc hot ng ca thng trc Hi ng nhn dn, cc ban ca Hi ng nhn dn bng hot ng ca i biu Hi ng nhn dn ti khu vc bu c v mt hot ng gim st quan trng na l gii quyt khiu ni, t co ca cng dn - Phm vi gim st ca Hi ng nhn dn l ton din mi vn v lnh vc qun l Nh nc i vi mi c quan, t chc trn a bn ca mnh - Theo quy nh ca lut php, th Hi ng nhn dn c quyn bu, bi nhim cc thnh vin U ban nhn dn, nh ch, bi b quyt nh ch th sai tri ca U ban nhn dn cng cp, bi b ngh quyt ca Hi ng nhn dn cp di trc tip Nh vy, hot ng gim st ca Hi ng nhn dn c cn c, phm vi, hnh thc nh Quc hi, nhng mc quyn lc thp hn v trn khu vc lnh th nht nh Cu 23: ng v cc t chc chnh tr x hi thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc nh th no? Qun l hnh chnh nh nc l hot ng l thc vo chnh tr, t di s lnh o ca ng v c s tha gia ca cc t chc x hi. V vy ng c quyn kim sot i vi hnh chnh nh nc v cng dn th thc hin quen ny thng qua t chc x hi a.Hot ng gim st ca ng: n ta, ng l ngi lnh o Nh nc v x hi nn vic kim sot i vi Nh nc v x hi l mt chc nng khng h tch ri quyn lnh o ca ng. V vy thng qua cc c quan t hc ca mnh ng t chc kim tra hot ng ca Nh nc, trong c kim tra hot ng ca h thng cc c quan hnh chnh Nh nc nh vin chc, cng chc, cn b trong b my - ng kim tra b my hnh chnh Nh nc bng cch nghe cc ng vin gi chc v lnh o trong cc c quan Nh nc tng ng bo co v mi mt hot ng ca n v do mnh lnh o v trc tip kim tra vic thc hin php lut, ng li, chnh sch ca Nh nc, ca nhng ng vin - C quan thc hin kim tra i vi hot ng Nh nc l: i hi i biu ton quc ca ng, hi ngh ban chp hnh Trung ng ng, B Chnh tr, cc Ban trung ng ng, i hi i biu cc cp v ng u cc cp , t chc ng c s, chi b v t ng - Khi t chc ng thchin kim tra i vi hnh chnh Nh nc l nhm pht huy vai tr, hiu lc ca nn hnh chnh Nh nc, ch khng iu hnh thay cc c quan nh nc, khng trc tip can thip, khng bao bin lm thay, khng ra mnh lnh cho 34

www.hanhchinhvn.com cc c quan ny, khng nh ch, sa i, bi b cc quyt nh hnh chnh m ch yu cu cc c quan c thm quyn bi b, nh ch hay sa i - Trong qu trnh kim tra cc t chc ng thng qua kt qu kim tra cho lnh o c quan t chc bit cng tho lun v timf bin php khc phc sai lm thiu st nu c, nu khng chp hnh th c th p dng hnh thc k lut ca ng, ng thi trong qu trnh kim tra th t chc ng phi thu ht s tham gia ca cc t chc x hi - Kim tra l hot ng quan trng bo m vai tr lnh o ca ng i vi Nh nc gp phn tng cng cng c php ch, k lut trong qun l nh nc bo v quyn t do, li ch ca cng dn. V vy phi tng cng cng tc kim tra ca ng. - Trong khi thc hin quyn kim tra, cc t chc ng cng phi tun theo Hin php v lut, cn cc c quan qun l nh nc nhng ngi lnh o chnh quyn cng vi t chc ng c ngha v v trch nhim to iu kin cung cp ti liu, thng tin cn thit cho hot ng kim tra b.Quyn gim st ca cc t chc x hi Cc t chc x hi thc hin quyn gim st thay cho cng dn. Cc t chc x hi nh Mt trn t quc Vit Nam, cng on on thanh nin, Hi Lin hip Ph n Vit Nam u c ghi nhn ti Hin php v n c quyn giam gia rng ri vo vic xy dng b my Nh nc, xy dng v bo v php lut, qun l Nh nc, thng qua cc hnh thc tham gia ny m gim st cc c quan qun l hnh chnh Nh nc. - Khc vi hot ng kim sot ca cc c quan Nh nc, cc t chc x hi thc hin quyn gim st khng gn vi quyn lc Nh nc, khng mang tnh cng ch, v vy n ch p dng cc bin php gio dc, thuyt phc l ch yu. Tuy nhin, trong mt s trng hp c th cc t chc ny c Nh nc u quyn gim st mang tnh php l...th s c p dng mt s bin php cng ch nh cng on gim st thc hin quyn li cho ngi lao ng. - Mc ch ca vic gim st l mang tnh phng nga sm, pht hin vi phm php lut, cc t chc x hi c th yu cu vi c quan Nh nc ngn chn x l cc vi phm php lut v k lut Nh nc. - Cc t chc x hi thng qua cc ngun thng tin thc hin quyn gim st v xut cc bin php phng nga, cc t chc ny c th phi hp hoc c lp vi cc c quan thanh tra, kim tra ca Nh nc, ca ng gim st. - C 2 hnh thc gim st l ni b v bn ngoi. Gim st ni b l gim st vic thc hin php lut, k lut trong bn thn ni b t chc , hay trong phm vi m t chc hot ng. Gim st bn ngoi l gim st cc i tng v ch th qun l hnh chnh Nh nc trong vic thc hin php lut, ch trng, ng li ca ca ng v Nh nc. - Do tnh a dng v phong ph ca cc t chc x hi, mi loi t chc c c th ring v phng php, hnh thc gim st v hot ng ca cc t chc x hi tuy khng mang tnh quyn lc nhng c tc dng gio dc phng nga gp phn ngn 35

www.hanhchinhvn.com chn c hiu qu vi phm php lut, k lut Nh nc ca cc c quan hnh chnh Nh nc. - Trong mi trng x hi dn ch nh hin nay, gim st ca cc t chc x hi l ht sc quan trng v vy cn pht huy vai tr v tnh tch cc ca vic gim st ny, c bit l hnh thc thanh tra nhn dn. Cu 24: To n nhn dn thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc nh th no ? To n nhn dn ti cao, cc To n a phng, cc To n qun s v cc To n khc do lut nh l cc c quan xt x ca nc ta v thng qua cc phin xt x to thc hin chc nng gim st i vi hot ng hnh chnh Nh nc Gim st ca To n i vi hot ng hnh chnh Nh nc l hot ng ti phn hnh chnh Nh nc nhm kim tra tnh hp php trong cc quyt nh v hnh vi ca cc c quan hnh chnh, cn b cng chc. Ngoi ra chc nng gim st i vi hnh chnh ca To n cn c gin tip thng qua hot ng ti phn t php. - Gim st thng qua ti phn hnh chnh: Vi quan im xy dng v tng bc hon thin Nh nc php quyn nc ta, th hot ng kim sot i vi hnh chnh Nh nc ngy mt tng cng bng vic thit lp c quan ti phn hnh chnh mt b phn ca To n nhn dn cc cp. Vic xt x cc v n hnh chnh l hot ng rt c th thng qua To n trc tip phn xt tnh hp php ca cc quyt nh hnh chnh c bit c th v nhng hnh vi hnh chnh ca c quan hnh chnh nh nc, ca cc vin chc hnh chnh. + To n c th xt x i vi nhng quyt nh hnh chnh v Ho vin hnh chnh b khiu kin nh cc quy nh x pht hnh chnh, tc b c thi hn hoc v thi hn quyn s dng giy php, buc tho d cng trnh ... hay cc hnh vi thc hin hoc khng thc hin cng v, cc hnh vi trong vic cp giy php xy dng, qun l t ai, sn xut kinh doanh. + Khi xt x cc v n hnh chnh, to n c quyn yu cu bi b nhng Quyt nh hnh chnh ca c quan hnh chnh, nh ch cc Hc vin hnh chnh ni trn, buc phc hi thit hi do vic thc hin cc quyt nh hnh chnh v Hc vin hnh chnh tri php lut ca c quan hnh chnh Nh nc v cng chc hnh chnh gy nn. Nh vy, To n nhn dn cc cp c chc nng xt x hnh chnh, trc tip kim tra, gim st cc quyt nh hnh chnh, Hc vin hnh chnh ca c quan hnh chnh nhm m bo php ch v k lut trong qun l Nh nc. - Gim st thng qua ti phn t php: + Trong cc v n hnh s, c bit l cc ti phm chc v, nu pht hin thy c vi phm php lut hoc nguyn nhn, iu kin pht sinh ti phm v cc vi phm php lut khc trong c quan hnh chnh Nh nc, To n ra quyt nh yu cu c quan hoc t chc hu quan p dng nhng bin php cn thit khc phc nguyn nhn v hu qu. 36

www.hanhchinhvn.com + Thng qua xt x cc v kin dn s, lao ng , lp danh sch c tri, ton n kim tra tnh hp php, hp l ca cc quyt nh hnh chnh c ngha l To n gii quyt nhng khiu kin hnh chnh ca cng dn i vi c quan hnh chnh theo lut nh. y l c im giai on cha c to n hnh chnh xt x cc khiu kin hnh chnh ca dn. + Ngoi ra khi xt x v n dn s, to n c quyn hu quyt nh r rng tri lut ca c quan, t chc khc xm phm quyn li hp php ca ng s trong v n m to n c nhim v gii quyt, quyn hn ny ca to n l phng tin php l quan trng to n phc hi li quyn ng s b c quan, t chc xm phm nhm m bo php ch. Nh vy, gim st ca To n i vi hot ng hnh chnh thng qua ti phn t php ch yu l yu cu c quan hnh chnh khc phc s vi phm, tr nhng trng hp quyt nh. Quyt nh ca To n mc nhin bi b nh ch quyt nh hnh chnh, l nhng phng thc thng qua ti phn t php to n thc hin quyn gim st i vi hnh chnh Nh nc. Cu 25. B my hnh chnh nh nc kim sot hot ng ca mnh nh th no? B my hnh chnh Nh nc kim sot hot ng ca mnh thng qua hot ng kim tra, thanh tra ca BM hnh chnh Nh nc. Trc ht l hot ng: 1.Kim tra, thanh tra ca cc c quan qun l Nh nc c thm quyn chung. - Hot ng kim sot ca cc c quan thm quyn chung y l Chnh ph v U ban nhn dn cc cp, n c c trng bi tnh trc thuc ca i tng b thanh tra, kim tra, do c mang tnh quyn lc phc tng. - Chnh ph v U ban nhn dn cc cp c th kim tra bt k mt hot ng no ca i tng b qun l, c th thng xuyn, nh k hoc t xut khi pht hin nhng vi phm. - Hot ng kim tra ca c quan thm quyn chung c tin hnh di nhiu hnh thc: nghe bo co, nh gibo co ca i tng kim tra, t t chc cc on kim tra tng hp hoc tng vn , hoc thng qua thanh tra Nh nc, thanh tra cc b, s. - Do tnh trc thuc ca i tng b kim tra vo ch th kim tra, do vy hot ng kim tra ca Chnh ph, U ban nhn dn c tnh quyn lc cao, n c quyn ra quyt nh hnh chnh bt buc i tng kim tra phi thi hnh, c quyn nh ch,bi b cc quyt nh tri php lut hoc sai tri ca i tng b kim tra, khi cn c th p dng cc bin php k lut. 2. Kim tra chc nng v kim tra ni b i vi cc c quan Nh nc: + Kim tra chc nngl hot ng kim tra do cc c quan qun l ngnh hay lnh vc thc hin i vi c quan, t chc, n v khng trc thuc mnh v mt t chc trong vic chp hnh php lut, ng li, chnh sch v cc quy tc qun l v ngnh hay lnh vc mnh qun l thng nht trong c nc. 37

www.hanhchinhvn.com Trong khi tin hnh kim tra, theo chc nng v quyn hn, c quan kim tra chc nng c quyn p dng mi bin php c thm quyn ca mnh. + Kim tra ni b l nhim v chc nng ca mi c quan qun l Nh nc, y l hot ng kim tra trong ni b ngnh, mt c quan, t chc cho ngi ng u c quan, n v tin hnh, hoc lp ra, khi tin hnh kim tra, ngi th trng c th p dng mi bin php thuc thm quyn ca mnh. 3.Thanh tra i vi hnh chnh Nh nc: Trong h thng thanh tra bao gm th nht l thanh tra Nh nc ca Chnh ph , thanh tra s thc thuc Gim c S, trong h thng ny cng c 2 loi thanh tra chc nng v thanh tra ni b c quan. - Thanh tra Nh nc l c quan thuc h thng hnh php c nhim v, quyn hn thc hin quyn kim sot vi hnh chnh nh thanh tra vic thc hin chnh sch, php lut, nhim v k hoch Nh nc ca cc c quan, t chc c nhn. + Xem xt kin ngh vi cc cp c thm quyn gii quyt hoc gii quyt theo thm quyn cc khiu ni, t co trong phm vi hot ng ca mnh th ch o t chc thanh tra i vi c quan v t chc hu quan. + Kin ngh vi c quan nh nc cthm quyn nhng vn qun l Nh nc cn sa i, b sung hoc ban hnh cc quy nh ph hp vi yu cu ca qun l nh nc. - thc hin nhim v, quyn hn trong qu trnh thanh tra, cc t chc thanh tra c quyn: yu cu cc c quan, n v, c nhn c lin quan cung cp thng tin cn thit phc v cho vic thanh tra, trng cu gim nh, yu cu cc i tng b thanh tra tr li cht vn, quyt nh nim phong, k bin ti sn, nh ch, tm nh ch cng tc... - Hot ng thanh tra l hot ng chuyn trch m bo php ch v k lut trong qun l Nh nc, nn n phi c tin hnh da trn cc nguyn tc php ch x hi ch ngha, chnh xc, khch quancng khai, kp thi, t c hiu qu ca cng tc thanh tra th hin nay cn hon thin h thng php lut thanh tra, kim tra to ra c ch hp l, khoa hc sao cho mi hnh vi, quyt nh hnh chnh ca mi c quan hnh chnh u b kim sot, v x l nhanh chng cc hnh vi vi phm php lut. 4. Kim ton Nh nc: L mt hnh thc kim tra i vi hot ng hnh chnh v mt ti chnh. Kim ton l mt c quan Nh nc c th , c thnh lp gip TTg thc hin chc nng kim tra nhng c quan, n v, t chc s dng kinh ph do ngn sch Nh nc cp. - Hot ng kim ton Nh nc bao gm kim ton Nh nc, c lp, ni b. Trong kim ton Nh nc c vai tr c bit quan trng l hot ng ca quyn lc hnh chnh Nh nc, c thc hin bi cc c quan kim ton Nh nc vi nhng quyn hn v ngha v do php lut quy nh, Nh nc s dng kim ton nh mt cng v nhm tng cng chc nng kim tra, gim st vic s dng ngn sch Nh nc.

38

www.hanhchinhvn.com - Kim ton Nh nc khng kim tra, gim st mi mt hot ng ca c quan hnh chnh m ch kim tra vic s dng ngn sch Nh nc ca c quan hnh chnh Nh nc. - Thc hin hot ng kim ton, khng mang tnh quyn lc hnh chnh nh mt s c quan khc, khi thc hin nhim v kim ton ch tun theo php lut v chuyn mn, nghip v c Nh nc quy nh v cc c quan kim ton c quyn yu cu n v c kim ton cung cp mi thngtin, ti liu cn thit. Thng qua hot ng ca mnh kim ton Nh nc pht hin ra nhng hnh vi vi phm php lut ca c quan, t chc x hi trong vic s dng ngn sch Nh nc lm c s bo v tnh nghim minh ca php lut. Cu 26. Vai tr ca cng dn trong vic thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc c th hin nh th no? Hy xut cc gii php khc phc tnh trng khiu kin ko di hin nay. Trong tt c cc hnh thc kim sot i vi hot ng ca hnh chnh Nh nc th kim sot ca cng dn i vi hnh chnh Nh nc c vai tr ht sc quan trng v y l hnh thc kim sot mang tnh dn ch. - Cng dn thc hin quyn gim st ca mnh i vi hnh chnh Nh nc thng qua cc t chc x hi nh Mt trn t quc, cng on, on thanh nin, hi lin hip ph n... thgn qua cc t chc x hi ny th cng dn c th tham gia rng ri vo vic xy dng B my nh nc, xy dng v bo v php lut, tham gia qun l x hi. - Hot ng gim st ca cng dn khng mang tnh quyn lc Nh nc m n ch p dng cc bin php tc ng mang tnh gio dc,thuyt phc l ch yu, v vy y l gim st x hi, n l bin php phng nga, kp thi pht hin nhng vi phm php lut ca cc c quan hnh chnh Nh nc, cc vin chc hnh chnh cc t chc x hi kin ngh vi cc c quan nh nc c thm quyn p dng c bin php loi tr nhng nguyn nhn, iu kin vi phm php lut v k lut Nh nc, ngn chn x l cc vi phm. Nh vy vi vai tr ny ca mnh, cng dn c th cng cc h thng gim s khc cng kim tra hot ng ca hnh chnh Nh nc gip cho cc hot ng ny cng c hiu lc v hiu qu. - Do s a dng v phong ph ca cc t chc x hi, mi loi t chc ny li c nhng c th ring, s tham gia su rng ca nhn dn vo cc t chc ca nhn dn vo cc t chc ny trn s gim st ca nhn dn l rt a dng v khp mi ni, ngay trong bn thn ni b t chc x hi hay trong phm vi c quan n v m t chc ch hot ng hay n cn c vai tr gim st t bn ngoi l gim st cc cc i tng v ch th qun l Nh nc trong vic thc hin ch trng, ng li, chnh sch ca ng, do tnh a dng v phong ph nh vy nn cng dn c th gim st cc chnh sch c quan Nh nc mi lnh vc, mi ni, to nhng hiu qu cao nhm hn ch c cc vi phm php lut ca c quan hnh chnh Nh nc, khc phc nhng tiu cc trong b my nhm xy dng mt x hi cng bng, vn minh v dn ch. Vi vai tr ln nh vy,chng ta cn phi m rng v pht huy tch cc vai tr gim st ca nhn dn. 39

www.hanhchinhvn.com Ngoi ra cng dn cng cth t mnh thc hin quyn gim st thng qua cc quyn kin ngh, yu cu, khiu ni, t co ca mnh i vi nn hnh chnh Nh nc, khi cc c quan ny vi phm php lut, cc quyn ny ca cng dn c vai tr ht sc to ln, n khng ch l phng tin m bo tnh php l hu hiu cc quyn t do v li ch hp php ca cngdn v t chc khi b xm hi. Cc quyn ny ca cng dn l cc quyn ch th c bn, c quy nh trong Hin php, c m bo bi cc phng tin php l v t chc khc nhau. Trong tnh hnh hin nay, gii quyt tnh trng khiu ni t co l cng vic quan trng v cp thit. Thc hin tt cng tc ny l cng c lng tin ca cng dn i vi ng, Nh nc v kch thch tnh cc chnh tr ca h, nhm pht hin x l kp thi, nghim minh mi hnh vi vi phm php lut cng c php ch v k lut Nh nc, cng tc gii quyt khiu ni, t co c thc hin tt th cn nng cao thc php lut v trnh php lut ca cng dn, hon thin hn na h thng php lut, cc c quan gii quyt khiu ni, t co. C nh vy mi thc s tng cng php ch v k lut Nh nc, nng cao tnh tch cc ca cng dn trong vai tr gim st vic tun theo php lut ca b my hnh chnh. Cu hi 25 Cu 1:Lm r nhng im chung v khc bit gia qun l Nh nc vi cc dng qun l x hi khc chng t rng qun l Nh nc l mt dng qun l x hi c bit Cu 2: Phn tch khi nim hnh chnh cng t cc gc tip cn c bn. Cu 3: Phn tch s khc bit gia hnh chnh cng v hnh chnh t (c v dc minh ho). Cu 4: Nhng c trng c bn ca Hnh chnh cng. Lin h thc tin hot ng Hnh chnh cng Vit Nam lm r nhng c trng trn. Cu 5. Nguyn tc hot ng ca hnh chnh cng c th hin trong iu kin c th Vit Nam nh th no? Cu 6: Hnh chnh cng c mi tng quan vi cc ngnh khoa hc nh th no? (Lm r tnh khoa hc lin ngnh ca hnh chnh cng). Cu 7: So snh m hnh hnh chnh cng truyn thng (M hnh b my Th li) vi m hnh mi ca qun l cng. Cu 8: Phn bit cc khi nim v th ch t, th ch Nh nc, th ch hnh chnh Nh nc. Cu 9: Vai tr ca Th ch hnh chnh Nh nc c trong hot ng qun l Nh nc. thc hin ng cvai tr , c nhng vn chnh g cn quan tm hon thin i vi th ch hnh chnh Nh nc nc ta hin nay? Cu 10. Khi xy dng th ch HCNN cn phi tnh n nhng yut c bn no? cho cc v d minh ho. Cu 11.Trnh by ni dung th ch HCNN v kinh t v v ti chnh tin t. 40

www.hanhchinhvn.com Cu 12. Qun l hnh chnh Nh nc v gio dc, y t c da trn nhng c s php l no? Cu 13. Chc nng hnhchnh Nh nc l g? Phn loi chc nng HCNN. Cu 14: Phn tch cc phng php thc hin thm quyn hnh chnh Nh nc. Lin h vi thc tin qun l Nh nc nc ta hin nay. Cu 15: Phn tch cc chc nng vn hnh c quan hnh chnh Nh nc c hiu qu. Lin h vi thc t hot ng mt c quan. Cu 16: Anh (ch) hiu th no v qun l HCNN? Cu 17: Phn loi quyt nh HCNN c ngha nh th no trong cng tc qun l iu hnh ca CQHCNN? Hy trnh by cch phn loi Cu 18: m bo tnh hiu lc v hiu qu khi ban hnh quyt nh QLHCNN cn p ng cc yu cu g? Lin h thc tin lm r vn trn Cu 19: Phn tch cc bc ca giai on ban hnh v t chc thc hin quyt nh trong quy trnh ra quyt nh theo m hnh hp l. C nhng kh khn g cn quan tm trong giai on hin nay? Cu 20: Hy phn tch cc bc ca giai on kim tra v tng kt, nh gi thc hin quyt nh trong quy trnh ra quyt nh theo m hnh hp l. Lin h vic thc hin giai on ny trong thc tin hin nay? Cu 21: Kim sot i vi hnh chnh Nh nc l g? S cn thit ca kim sot i vi hnh chnh Nh nc Cu 22: Quc hi v HND thc hin quyn kim sot i vi HCNN nh th no? Cu 23: ng v cc t chc chnh tr x hi thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc nh th no? Cu 24: To n nhn dn thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc nh th no ? Cu 25. B my HCNN kim sot hot ng ca mnh nh th no? Cu 26. Vai tr ca cng dn trong vic thc hin quyn kim sot i vi hnh chnh Nh nc c th hin nh th no? Hy xut cc gii php khc phc tnh trng khiu kin ko di hin nay.

41