BÀI 1.

LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI 2

I. LIÊN XÔ
1. Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh và xây dựng cơ sở vật chất XHCN (45 - nửa đầu
những năm 70)
A. Hoàn cảnh lịch sử:
* Trong nước:
Đất nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề (20 triệu người chết, 70 ngàn làng mạc và 32 ngàn xí
nghiệp bị tàn phá).
* Quốc tế:
- Đế quốc phát động "chiến tranh lạnh", bao vay kinh tế, cô lập chính trị, chạy đua vũ trang nhằm
chuẩn bị cho 1 cuộc chiến tranh tổng lực chống Liên xô và các nước XHCN.
- Phong trào cách mạng thế giới phát triển mạnh.
B. Chủ trương của Liên Xô:
Tự lực tự cường, khôi phục kinh tế, củng cố quốc phòng, giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới,
bằng những kế hoạch 5 năm (45 - 50): Liên Xô hoàn thành khôi phục kinh tế; Từ 50 đến những
năm 70: LX hoàn thành các kế hoạch dài hạn và đạt được các thành tưụ sau:
C. Thành tựu:
- Công nghiệp: đững thứ 2 trên thế giới (sau Mỹ), chiếm 20% sản lượng công nghiệp thế giới.
- KHKT & Quân sự:
+ 1949: chế tạo thành công bom nguyên tử.
+ 1957: phóng thành công vệ tinh nhân tạo.
+ 1961: phóng thành tàu vũ trụ đưa nhà du hành vũ trụ Yuri Gagarin bay vòng quanh thế giới.
+ Đầu những năm 70, LX đạt thế cân bằng sức mạnh quân sự nói chung, sức mạnh hạt nhân nói
riêng đối với Mỹ và các nước phương Tây.
- Văn hóa & Giáo dục: là một trong những nước có nền văn hóa giáo dục mạnh nhất thế giới.
- Đối ngoại: LX theo đuổi chính sách hòa bình, hữu nghị, giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới.
LX trở thành 1 thành trì hòa bình thế giới.
D. Ý nghĩa:
Làm đảo lộn chiến lược toàn cầu của Mỹ và đồng minh. Thể hiện tính ưu việt của CNXH. Củng
cố hòa bình và thúc đẩy các phong trào CMTG.
II. CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU:
Công cuộc xây dựng CNXH ở Đông Âu diễn ra trong điều kiện khó khăn, phức tạp(cơ sở vật chất
kĩ thuật phần lớn còn lạc hậu), các thế lực phản động trong và ngoài nước thường xuyên chống
phá.
Nhờ sự giúp đỡ của LX và sự nỗ lực của nhân dân trong nước. Đông Âu đạt được nhiều thành
tựu to lớn.
- Bộ mặt đất nước ngày càng thay đổi, đời sống vật chất tinh thần ngày càng tăng lên.
- Làm thất bại âm mưu phản động của các thế lực trong và ngoài nước.
III. QUAN HỆ HỢP TÁC GIỮA LIÊN XO VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU VÀ CÁC NƯỚC XHCN
KHÁC.
- Có nhiều mối quan hệ tốt đẹp về mọi mặt, nhưng cũng không tránh khỏi những bất đồng căng
thẳng.
- Liên Xô và các nước Đông Âu giúp đỡ Việt Nam, Lào, Cuba trong công cuộc xây dựng CNXH.
- Biểu hiện như:
+ Liên Xô và Trung Quốc: 2/1950 kí Hiệp ước hữu nghị Xô - Trung, đầu thập niên 60 Liên Xô và
Trung Quốc có những bất hòa căng thẳng.
+ Liên Xô và Anbani: đầu thập niên 60 đến cuối thập niên 60 bất hòa căng thẳng mãi đến những
năm 90 mới bình thường quan hệ trở lại.
+ Liên Xô và các nước XHCN khác: Liên Xô giúp Triều Tiên, Cuba, Lào trong đấu tranh giải
phóng dân tộc và xây dựng CNXH.