Ngêi trong bao

Sª-khèp
A. MôC TIªU CÇN §¹T
Gióp HS:
- HiÓu ®îc gi¸ trÞ t tëng cña truyÖn ng¾n “Ngêi trong bao”: phª ph¸n
s©u s¾c lèi sèng trong bao hÌn nh¸t, c¸ nh©n, Ých kØ vµ hñ lËu cña mét bé
phËn trÝ thøc Nga cuèi thÕ kØ XIX, qua h×nh tîng nh©n vËt Ngêi trong bao
cña Bªlicèp.
- HiÓu ®îc nghÖ thuËt x©y dùng h×nh tîng nh©n vËt ®iÓn h×nh,
s¸ng t¹o biÓu tîng, c¸ch kÓ chuyÖn ®éc ®¸o; giäng ®iÖu võa mØa mai
ch©m biÕm võa trÇm buån. Cñng cè kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt vµ kh¸i
qu¸t chñ ®Ò cña truyÖn.
- Cã th¸i ®é c¨m ghÐt vµ ®Êu tranh víi lèi sèng thu m×nh trong bao:
h¸o danh, xu nÞnh, gi¸o ®iÒu, sî h·i, hÌn h¹ tríc quyÒn lùc. Tõ ®ã, gãp phÇn
x©y dùng ®¹o ®øc vµ lèi sèng trung thùc, tù tin, lµnh m¹nh, chan hoµ víi
mäi ngêi v× lÝ tëng cao ®Ñp.
B. PH¬NG TIÖN THùC HIÖN
SGK, SGV, Gi¸o ¸n, Tµi liÖu tham kh¶o, h×nh ¶nh (nÕu cã).
C. C¸CH THøC TIÕN HµNH
GV sö dông hÖ thèng c©u hái dÉn d¾t HS c¾t nghÜa, ph©n tÝch,
b×nh luËn chi tiÕt, h×nh ¶nh, nh©n vËt, lêi v¨n, chñ ®Ò t tëng… cña t¸c
phÈm.
D. TIÕN TR×NH LªN LíP
1. æn ®Þnh líp
2. KiÓm tra bµi cò
3. Bµi míi

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS KiÕn thøc cÇn ®¹t

I. T×m hiÓu chung
GV giíi thiÖu ng¾n gän 1. T¸c gi¶: SGK
nh÷ng ®Æc s¾c cña v¨n
häc Nga TK XIX vµ nhµ v¨n - Sªkhèp lµ
Sªkhèp. mét trong nh÷ng
®¹i biÓu lín cuèi
cïng cña CNHT
Nga.
- Lµ nhµ c¸ch
t©n thiªn tµi
trong lÜnh vùc
truyÖn ng¾n vµ
kÞch nãi.

- T¸c phÈm cña Sªkhèp ®· nghiªm kh¾c lªn

¸n chÕ ®é x· héi bÊt c«ng, thãi cêng b¹o vµ
cuéc sèng ¨n h¹i cña nh÷ng tÇng líp cÇm
quyÒn Nga ®¬ng thêi; phª ph¸n sù bÊt lùc cña
giíi trÝ thøc vµ sù sa ®o¹ vÒ tinh thÇn cña mét
bé phËn trong sè hä; ®ång thêi biÓu hiÖn s©u
s¾c sù ®ång c¶m, tr©n träng ®èi víi ngêi lao
®éng nghÌo; t×nh yªu th¾m thiÕt vµ niÒm tin
m¹nh mÏ vµo t¬ng lai cña nh©n d©n Nga, ®Êt
níc Nga.
2. T¸c phÈm

HS tãm t¾t t¸c phÈm.
HS th¶o luËn, t×m hiÓu
bè côc truyÖn (cã thÓ cã
nh÷ng c¸ch chia bè côc
kh¸c nhau).
GV híng dÉn HS ®äc mét
sè ®o¹n tiªu biÓu (giäng
®äc chËm, h¬i buån,
tho¸ng chót mØa mai,
ch©m biÕm. Chó ý thay
®æi giäng ®äc trong
nh÷ng ®o¹n ®èi tho¹i).
GV cã thÓ cho HS th¶o
luËn theo nhãm.
- Nhãm 1: T¸i hiÖn
ch©n dung ngo¹i h×nh cña
Bªlicèp? NhËn xÐt.
- Nhãm 2: lµm râ tÝnh
c¸ch, lèi sèng cña Bªlicèp.
+ Chän mét vµi chi tiÕt
tiªu biÓu miªu t¶ tÝnh c¸ch
Bªlicèp?
+ T×m c©u v¨n kh¸i qu¸t
tÝnh c¸ch Bªlicèp?
+ B¶n th©n Bªlicèp
nh×n nhËn nh thÕ nµo vÒ lµ sèng, míi lµ ngêi cã tr¸ch nhiÖm, lµ c«ng d©n tèt
lèi sèng cña m×nh ? cña nhµ níc, lµ viªn chøc mÉn c¸n víi cÊp trªn. §ã lµ
a. XuÊt xø: Ngêi trong bao (1898) lµ mét
trong ba truyÖn ng¾n (Khãm phóc bån tö, Mét
chuyÖn t×nh yªu) cã chung chñ ®Ò phª ph¸n
lèi sèng tÇm thêng, dung tôc tiÎu t s¶n, lèi sèng
cña mét kiÓu ngêi, mét bé phËn trÝ thøc trong
x· héi Nga nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XIX.
b. Tãm t¾t
c. Bè côc: 3 phÇn
- Më truyÖn: Cuéc trß chuyÖn gi÷a hai ngêi
b¹n – Ivan Ivanøt vµ thÇy gi¸o Bur¬kin.
- Th©n truyÖn: Cuéc ®êi vµ tÝnh c¸ch
Bªlic«p.
- KÕt truyÖn: NhËn xÐt cña b¸c sÜ thó y –
ngêi nghe chuyÖn.
II. §äc – hiÓu
1. Nh©n vËt Bªlicèp
* Ngo¹i h×nh:
- G¬ng mÆt nhît
nh¹t, nhá bÐ, cho¾t
l¹i nh mÆt chån.
- C¸ch ¨n mÆc
phôc søc: giµy, ñng,
kÝnh, «… tÊt c¶ ®Òu
®Ó trong bao, mang
bao, cho vµo bao →
Kh¸c ngêi, k× dÞ.
* TÝnh c¸ch, lèi
sèng
- ý nghÜ còng cè giÊu
trong bao, kh«ng bao
giê d¸m cã ý kiÕn
riªng vÒ bÊt cø mét
vÊn ®Ò nhá, lín nµo.
→ Kh¸t väng m·nh liÖt, k× dÞ: thu m×nh vµo
trong vá, t¹o cho m×nh mét thø bao cã thÓ
ng¨n c¸ch, b¶o vÖ mäi ¶nh hëng, t¸c ®éng cña
cuéc sèng con ngêi >< mäi ngêi trong trêng
häc, trong m«i trêng x· héi.
- Nhót nh¸t, ghª sî hiÖn t¹i nhng l¹i ngîi ca,
t«n sïng qu¸ khø (say mª tiÕng Hi L¹p cæ).
- ThÝch sèng theo nh÷ng th«ng t, chØ thÞ
mét c¸ch m¸y mãc, gi¸o ®iÒu, rËp khu«n nh
c¸i m¸y v« hån… (buång ngñ, quan hÖ víi b¹n
®ång nghiÖp, t×nh yªu muén m»n víi
Varenca…).
- C« ®éc, lu«n lu«n lo l¾ng, sî h·i, sî tÊt c¶ -
“sî nhì l¹i x¶y ra chuyÖn g×”.
⇒ Con ngêi hÌn nh¸t, cæ lç, k× qu¸i.
- B¶n th©n l¹i lu«n lu«n tho¶ m·n, lu«n hµi
lßng, tù tin víi lèi sèng cña m×nh. (xem ®ã míi
lÏ sèng, lèi sèng, triÕt lÝ sèng tù nhiªn cña y. y ng¹c
 nhiªn vµ kh«ng thÓ chÞu ®îc c¸ch sèng cña chÞ em
Varenca, y ng¹c nhiªn ®Õn hèt ho¶ng v× cã ngêi vÏ
tranh ch©m biÕm chÕ giÔu t×nh yªu ®Çu cña y, y
kh«ng hiÓu v× sao c¸i anh chµng C«valenc« l¹i cã
thÓ ®èi xö th« b¹o, bÊt nh· ®Ó ®¸p l¹i thÞnh t×nh
cña y…)
Bªlicèp cã biÕt th¸i ®é,
- Bªlic«p tù nguyÖn, tù gi¸c tu©n thñ nghiªm
suy nghÜ cña mäi ngêi vÒ
tóc vµ thêng xuyªn “lèi sèng trong bao” ®ã. Y
m×nh kh«ng ? §iÒu ®ã lµm
kh«ng hÒ biÕt vµ kh«ng thÓ biÕt suy nghÜ,
y trë nªn nh thÕ nµo?
th¸i ®é ghª sî, khinh ghÐt, chÕ giÔu,… cña mäi
ngêi ®èi víi y. §ã chÝnh lµ c¸i lµm cho y trë nªn
k× qu¸i nhÊt, c« ®éc nhÊt.
V× sao Bªlicèp chÕt ? Em
- Bªlic«p chÕt → C¸i chÕt bÊt ngê nhng tÊt
cã nhËn xÐt g× vÒ c¸i chÕt
cña Bªlic«p? ý nghÜa chi yÕu (vÒ mÆt logic) + BiÖn ph¸p nghÖ thuËt
tiÕt c¸i chÕt cña Bªlicèp? Sªkh«p dïng ®Ó ®Èy tÝnh c¸ch nh©n vËt lªn
®Ønh cao, Bªlic«p cuèi cïng ®· t×m cho m×nh
Qua nh÷ng chi tiÕt ®· ®îc c¸i bao tèt nhÊt, bÒn v÷ng nhÊt – n»m
t×m hiÓu, em h·y nhËn xÐt vÜnh viÔn trong quan tµi.
vÒ nh©n vËt Bªlicèp? KiÓu ⇒ Bªlic«p ®iÓn h×nh cho mét kiÓu ngêi,
ngêi Bªlicèp, lèi sèng mét hiÖn tîng x· héi ®· vµ ®ang tån t¹i trong
Bªlic«p ®îc gäi lµ g×? cuéc sèng cña mét bé phËn trÝ thøc Nga: hÌn
nh¸t, cæ hñ, m¸y mãc, gi¸o ®iÒu. ®ã lµ kiÓu
ngêi trong bao, lèi sèng trong bao.
2. ¶nh hëng cña lèi sèng vµ con ngêi
Lèi sèng vµ con ngêi Bªlic«p ®Õn mäi ngêi vµ th¸i ®é cña mäi
Bªlic«p ®· ¶nh hëng ®Õn ngêi ®Õn Bªlic«p
tinh thÇn vµ ho¹t ®éng cña - Lèi sèng vµ con ngêi Bªlic«p ®· ¶nh hëng
mäi ngêi ra sao? m¹nh mÏ vµ dai d¼ng ®Õn lèi sèng vµ tinh
thÇn cña anh chÞ em trong trêng n¬i y lµm
Th¸i ®é xö sù cña mäi viÖc, trong c¶ thµnh phè n¬i y sèng.
ngêi ®èi víi y khi y cßn - Khi Bªlicèp cßn sèng: mäi ngêi ghÐt, sî y,
sèng? §iÒu ®ã cã lµm thay tr¸nh xa y. Cã ngêi mu«n thay ®æi y b»ng c¸ch
®æi Bªlic«p hay kh«ng? g¸n víi Varenca, cã ngêi khinh ghÐt ra mÆt,
m¾ng th¼ng vµo mÆt, g©y gæ víi y, ®Èy y
ng· l¨n xuèng cÇu thang,… → KÕt qu¶: kh«ng
thÓ thay ®æi, biÕn ®æi tÝnh c¸ch, c¸ch sèng
cu¶ Bªlic«p mµ ngîc l¹i cßn lu«n bÞ tÝnh c¸ch
Gi¶i thÝch th¸i ®é, t×nh vµ lèi sèng Êy ®Çu ®éc, lµm cho sî h·i, ¸m ¶nh
c¶m cña mäi ngêi ®èi víi tinh thÇn mäi ngêi suèt 15 n¨m trêi, cho ®Õn
Bªlicèp khi y ®· qua ®êi. tËn khi y chÕt.
T×nh c¶m vµ th¸i ®é Êy - Sau khi Bªlic«p chÕt, mäi ngêi nhÑ nhâm,
nãi lªn ®iÒu g×? nhng sau ®ã cuéc sèng nÆng nÒ l¹i trë l¹i.
Sau khi Bªlic«p chÕt, TÝnh c¸ch Êy l¹i tiÕp tôc xuÊt hiÖn vµ g©y ¶nh
tÝnh c¸ch Êy ®· chÊm døt hëng nÆng nÒ ®Õn cuéc sèng hiÖn t¹i vµ t-
vÜnh viÔn cha? V× sao nh ¬ng lai cña c¶ d©n thµnh phè.
thÕ? Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn → Qua ®ã, t¸c gi¶ kh¸i qu¸t ¶nh hëng, t¸c
nãi lªn ®iÒu g× ? ®éng dai d¼ng, nÆng nÒ cña kiÓu ngêi
Bªlicèp, lèi sèng Bªlic«p ®· ¸m ¶nh, ®Çu ®éc
bÇu kh«ng khÝ trong lµnh cña v¨n ho¸, ®¹o
®øc vµ tiÕn bé x· héi níc Nga ®¬ng thêi. Y
chÝnh lµ con ®Î, lµ hÖ qu¶ cña chÕ ®é phong kiÕn
chuyªn chÕ ®ang ph¸t triÓn m¹nh trªn con ®êng t
b¶n ho¸ ë níc Nga cuèi TK XIX. HiÖn tîng, lèi sèng,
kiÓu ngêi Bªlic«p cßn sèng l©u dµi nh mét

Nªu nh÷ng ®Æc s¾c vÒ
mÆt nghÖ thuËt cña t¸c
phÈm?
Rót ra chñ ®Ò t tëng cña
t¸c phÈm?
GV híng dÉn HS th¶o
luËn vÒ ý nghÜa thêi sù
cña truyÖn ng¾n Ngêi
trong bao.
Thö chØ ra nh÷ng biÕn
thÓ cña kiÓu ngêi trong
bao, lèi sèng trong bao mµ
b¶n th©n ®îc biÕt hoÆc
®îc chøng kiÕn ?
HS ®äc ghi nhí SGK.
GV híng dÉn HS luyÖn
tËp.
hiÖn tîng x· héi mang tÝnh phæ biÕn réng r·i,
mang tÝnh qui luËt trong lÞch sö ph¸t triÓn cña
x· héi loµi ngêi. TÝnh c¸ch, lèi sèng vµ kiÓu ng-
êi Êy chØ cã thÓ chÊm døt, hoÆc thay ®æi tËn
gèc cïng víi c¶ x· héi víi mét cuéc c¸ch m¹ng x·
héi.
III. Tæng kÕt
1. Nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt
- Chän ng«i kÓ: nh©n vËt kÓ chuyÖn
(Bur¬kin - xng t«i), ngêi kÓ chuyÖn (t¸c gi¶ -
ng«i thø ba) → Võa ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan
võa thÓ hiÖn tÝnh chñ quan, g©y c¶m gi¸c
gÇn gòi, ch©n thËt.
- Cèt truyÖn: lång
• TruyÖn kÓ cña t¸c gi¶ vÒ hai ngêi ®i s¨n
vÒ muén.
• TruyÖn kÓ cña Bur¬kin vÒ Bªlic«p.
- Giäng kÓ: mØa mai, ch©m biÕm mµ trÇm
tÜnh, chËm buån, bÒ ngoµi cã vÎ kh¸ch quan,
b×nh th¶n nhng giÊu bªn trong sù bøc xóc, tr¨n
trë m¹nh mÏ, s©u s¾c.
- NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt ®iÓn
h×nh víi tÝnh c¸ch k× qu¸ mµ vÉn ch©n thùc,
cã ý nghÜa tiªu biÓu.
- §èi lËp gi÷a c¸c kiÓu ngêi, c¸c tÝnh c¸ch
vµ lèi sèng tr¸i ngîc.
- NghÖ thuËt x©y dùng biÓu tîng: h×nh
¶nh (c¸i bao) vµ lêi nãi (sî nhì l¹i x¶y ra chuyÖn
g×) võa cã ý nghÜa cô thÓ võa cã ý nghÜa
biÓu trng (chi tiÕt c¸i chÕt cña Bªlic«p).
- KÕt thóc truyÖn b»ng c¸ch trùc tiÕp ph¸t
biÓu chñ ®Ò qua mét c©u c¶m g©y Ên tîng
m¹nh víi ngêi ®äc.
2. Néi dung
- T¸c phÈm lªn ¸n, phª ph¸n m¹nh mÏ kiÓu
ngêi trong bao, lèi sèng trong bao vµ t¸c h¹i
cña nã ®èi víi hiÖn t¹i vµ t¬ng lai cña níc Nga.
- T¸c phÈm bøc thiÕt c¶nh b¸o vµ kªu gäi
mäi ngêi cÇn ph¶i thay ®æi cuéc sèng, c¸ch
sèng, kh«ng thÓ sèng tÇm thêng, hÌn nh¸t, Ých
kØ, v« vÞ vµ hñ lËu m·i nh thÕ!
- “Ngêi trong bao” cã ý nghÜa thêi sù réng r·i
vµ s©u s¾c víi ®¬ng thêi ë níc Nga vµ cã ý
nghÜa toµn thÕ giíi, l©u dµi ®Õn tËn ngµy
nay. (Khi nµo x· héi loµi ngêi trë nªn trong s¸ch,
lµnh m¹nh vµ tù do, khi mçi c¸ nh©n ý thøc ®-
îc môc ®Ých vµ c¸ch sèng cña m×nh thèng
nhÊt víi c¸c chuÈn mùc v¨n ho¸, ®¹o ®øc cña
céng ®ång hiÖn ®¹i… th× “lèi sèng trong bao”
míi triÖt ®Ó chÊm døt, kiÓu “ngêi trong bao”
míi kh«ng cßn lÝ do tån t¹i).
* Ghi nhí : SGK
III. LuyÖn tËp
 1. KÓ s¸ng t¹o truyÖn b»ng c¸ch nhËp vai
nh©n vËt Bªlic«p – xng t«i (m×nh), (kÓ c¶ sau
khi chÕt).
2. ViÕt ®o¹n kÕt kh¸c cho truyÖn, ®¶m
b¶o thÓ hiÖn râ chñ ®Ò t tëng cña t¸c phÈm.
3. Nhan ®Ò truyÖn lµ s¸ng t¹o ®éc ®¸o
cña t¸c gi¶, kh«ng nªn vµ kh«ng thÓ thay.
4. Thµnh ng÷ VN: Co vßi rôt cæ, Rïa rôt
cæ, Con èc n»m co, R¾n mång n¨m, Nh¸t nh
thá ®Õ…

3. Híng dÉn häc sinh tù häc : ViÕt mét ®o¹n v¨n nãi vÒ ý nghÜa thêi
sù cña truyÖn ng¾n Ngêi trong bao.
4. DÆn dß: ChuÈn bÞ bµi Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn.

 