Qun l ti chnh, k ton trong d n ODA

Qun l ti chnh d n l qu trnh kt hp cc hot ng lp k hoch ti chnh, k ton, kim sot, kim ton, chi tiu, mua sm... ca d n nhm qun l cc ngun lc ca d n mt cch c hiu qu nht. Qua bo thc hin cc mc tiu pht trin ca d n. Qun l ti chnh d n ODA l nhn t quan trng i vi s thnh bi ca d n. Cc thng tin ti chnh ph hp v kp thi v hot ng ca d n l c s cho cc quyt nh ng n, gp phn m bo tin thc hin d n, m bo ngun vn d n y , gim thiu cc yu t cn tr s vn hnh ca d n. H thng qun l ti chnh d n ODA c t chc tt s gp phn: To s yn tm, tin tng cn thit ca cc bn lin quan nh nh ti tr, c qun ch qun, ngn hng cho cc nh ti tr v chnh ph c th tin tng l cc ngun vn d n u c s dng ng mc ch nh. L c s cung cp thng tin ti chnh hu dng phc v cho cng tc qun l v kim sot tin gii ngn ca d n.

L c s phng trnh, gim thiu nhng hnh vi lm tri, nhng sai st trong qu trnh thc hin d n, c v tnh ln hu . Nh h thng kim sot c th xc nh mt cch nhanh chng nhng hot ng bt thng trong vic thc thi d n

Yu cu i vi h thng qun l ti chnh d n ODA

Qun l ti chnh d n c th c hiu theo nhng ngha khc nhau v c p dng di cc gic khc nhau, ph thuc vo ngi ra quyt nh chnh, bao gm: C qun ch qun Nh ti tr Trong cc d n ODA th h thng qun l ti chnh d n c vn hnh bi n v qun l d n (thng l cc Ban QLDA), trong khi n phi p ng nhng yu cu khc nhau v qun l ti chnh d n ca cc bn lin quan, trong ch yu l chnh ph Vit Nam v Nh ti tr. Thng thng trong khi chun b d n th c hai bn u thng nht v

cc mc tiu chung m d n cn t c, nhng khng phi lc no cng hon ton thng nht v cch thc qun l v nh gi hiu qu d n. Mi bn u c nhng yu cu ring v qun l v s dng tin chi cho d n, thm ch mi nh ti tr li c yu cu qun l ngun ti chnh m h cung cp mt kiu. Do vy qun l ti chnh d n p dng cho cc d n ODA phi tht s l s kt hp hi ha yu cu ca c hai pha, tip nhn d n (chnh ph, c quan ch qun) cng nh nh ti tr. y l trch nhim ca Ban QLDA v c qun ch qun trong vic xc nh mt c ch ti chnh ph hp vi d n. Cc quy nh ca chnh ph Vit Nam v cng tc qun l ti chnh, k ton cho d n ODA. Vic tun th cc quy nh ca Nh nc v qun l ti chnh, k ton i vi cc d n ODA c tnh php lnh, ti iu 2 Ngh nh 17/2001/N-CP ) c ghi r: 1. ODA l ngun vn quan trng ca ngn sch Nh nc, c s dng h tr thc hin cc mc tiu pht trin kinh t - x hi u tin. 2. Chnh ph thng nht qun l nh nc v ODA trn c s phn cp,

tng cng trch nhim v bo m s phi hp cht ch gia cc cp, cc c quan qun l ngnh v a phng. Yu cu ca cc nh ti tr i vi hot ng qun l ti chnh, k ton ca d n. Cc nh ti tr thng c cch thc qun l ti chnh theo kiu ring ca h ph hp vi yu cu v qun l ngn sch ca chnh ph nc h, hoc ph hp vi chnh sch qun l ton cu (nu l t chc phi chnh ph). V vy vi ngun vn cho cc d n ODA thc hin ti Vit Nam, h cng c nhng yu cu qun l cho ph hp vi h thng thng nht. iu 2 Ngh nh 17/2001/N-CP ([1] Ti liu Tham kho) cng quy nh: Trng hp iu c quc t v ODA c k kt gia Nh nc hoc Chnh ph vi Nh ti tr c quy nh khc th thc hin theo quy nh ca iu c quc t . Ngoi ra Ban QLDA cn phi xem xt c th cc yu t khc nh tnh cht, hnh thc ca d n, v c bit l iu kin vt cht v kh nng cn b ca d n.

Cc ni dung chnh ca cng tc qun l ti chnh d n ODA

Hot ng qun l ti chnh d n ODA bao gm nhiu cng vic c th khc nhau, nhng chung quy li u thuc mt trong cc ni dung ch yu sau: Lp k hoch ti chnh v d ton d n H thng k ton d n Bo co ti chnh d n v Quyt ton v Kim ton d n Cc ni dung ny an xen vo nhau h tr v b sung ln nhau, cht lng ca cng tc qun l ti chnh d n ODA do l cht lng tng hp ca ton b 4 ni dung trn. Cc ni dung ch yu trong hot ng qun l ti chnh, k ton d n ODA k trn s c ln lt gii thiu b ti liu ny qua cc moun sau: Moun TC2: Lp k hoch ti chnh d n ODA Moun TC3: K ton d n ODA Moun TC4: Quyt ton v Kim ton d n ODA

Cc vn cn lu l trong cng tc chun b xy dng h thng qun l ti chnh d n ODA

M hnh qun l ti chnh d n ODA rt a dng, c hnh thnh cho tng d n vi s tham gia ca nh ti tr v c quan ch qun. Nh ni phn trn mi nh ti tr c cc quy nh ring v cc th tc nh gii ngn, thanh ton, k ton, bo co ti chnh. Vit nam cng c quy nh ring trong cc hot ng . Bn cnh tnh cht, loi hnh, quy m, mc tiu u t, m hnh t chc cc d n cng khc nhau khin cho m hnh qun l ti chnh ca tng d n ODA cng khc nhau. Khi bt tay vo t chc h thng qun l ti chnh cho d n, cn b qun l d n v cc c quan hu quan cn phi tm hiu k tng yu t to ra s khc bit , c th nh sau: Nh ti tr. Vi vai tr l ngi cung cp phn ln ngun vn cho cc d n, nn c mt iu khng th ph nhn l nh hng ca ngi ti tr i vi hot ng qun l ca d n ODA rt cao. Nh ti tr c mong mun ng tin ca h ti tr phi c s dng ng vi mc

ch ra, theo ng cch thc qun l ca h. Cc yu cu chnh ng ca nh ti tr thng c ghi nhn trong iu c k kt gia nh ti tr vi Nh nc hoc Chnh ph Vit Nam. Bi vy trong qu trnh chun b thc hin d n, cn b d n cn phi tm hiu r v c im ca nh ti tr v cc yu cu ca h i vi hot ng qun l ti chnh d n chng hn c nh ti tr c truyn thng t qun l v ti chnh hoc thng qua T vn quc t; nhng c nh ti tr li chn cch thc trao quyn ch ng cho pha Vit Nam trong hot ng qun l ti chnh, h ch thc hin s gim st v.v. Mt s nh ti tr ODA ch yu hin nay bao gm: Chnh ph nc ngoi nh Nht Bn, c, an Mch, Thy in, Php(Nh ti tr song phng). Ti tr ca chnh ph cc nc thng c thc hin thng qua mt s cc qu hoc c quan vin tr pht trin nht nh. Chng hn Chnh ph c ti tr qua C quan vin tr c (AusAID), Chnh ph Thy in ti tr thng qua c quan H tr Pht trin Quc t Thy in (SIDA) Vn ti tr t chnh ph cc nc thng c yu cu qun l ph hp vi h thng qun l. ngn sch nh nc ca nc cp vn. Bn cnh mi nc li c th

c nhng hip nh v vic ti tr ODA k kt ring vi Chnh ph Vit Nam. Cc t chc lin chnh ph, lin quc gia (Nh ti tr a phng) Cc t chc thuc h thng Lin hp quc nh: Chng trnh Pht trin ca Lin hip quc (UNDP); Ngn hng th gii (WB); Qu Nhi ng Lin hip quc (UNICEF); Chng trnh Lng thc Th gii (WFP); T chc Lng thc v Nng nghip ca Lin hip quc (FAO); Qu Dn s Lin hip quc (UNFPA); T chc Y t Th gii (WHO) Cc t chc ti chnh quc t nh: Ngn hng Pht trin Chu (ADB); Ngn hng u t Bc u (NIB) Cc t chc nh Lin minh Chu u (EC); T chc hp tc Kinh t v Pht trin (OECD) Cc t chc lin chnh ph, lin quc gia u c nhng quy nh v yu cu ring v hot ng qun l ti chnh i vi ngun vn ti tr t cc c quan thuc h thng ca mnh, chng hn nhng quy nh v h thng ti khon k ton; quy nh v hot ng thanh ton, mua sm... Bn cnh mt s t chc hot ng mnh trong lnh vc ti tr ODA nh Ngn hng Th gii, Ngn hng Pht trin Chu (ADB) cng

pht trin nhng quy nh, chnh sch chi tit i vi hot ng qun l ti chnh cc d n ODA t ngun vn ca h. Cc ti liu ca h thng c cc t chc, quc gia tip nhn vn s dng nh l ti liu tham kho cho hot ng qun l ti chnh d n ca mnh. Nguyn tc trong t chc h thng qun l ti chnh d n ODA l: Ban QLDA cn c gng xc nh nhng yu cu ng thi tha mn c hai pha, Nh ti tr v chnh ph. Nhng vn c s khc bit th u tin cho nhng g c k kt trong vn kin d n, nu khng th phi tun th theo cc quy nh hin hnh ca Chnh ph v qun l ti chnh, k ton Phi c s phi hp gia hai bn trong khu chun b, t chc h thng qun l ti chnh d n cho d hip nh k kt trao quyn tuyt i cho bt k pha no. iu ny l ht sc cn thit tm ting ni chung trong qu trnh thc hin d n. Nu c th th nn c s tham gia, t vn ca cc chuyn gia qun l ti chnh t nh ti tr trong tt c cc khu t chun b, thc hin cho n quyt ton d n. Hnh thc ti tr. Cc hnh thc ODA khc nhau s c nhng yu cu qun l v mt ti chnh khc nhau, c t pha nh ti tr ln pha tip

nhn l Chnh ph Vit Nam. Nhng s khc bit r nht c th thy trn cc gic nh u i v ch thu; hay cc quy nh c th nh gii ngn, mua sm, thanh ton, k ton. chun b cho h thng qun l ti chnh th qun l d n cn phi tm hiu k s khc bit trong yu cu v qun l ti chnh i vi cc hnh thc ti tr ODA ch yu sau: D n ODA vay u i D n ODA khng hon li Vin tr ODA phi d n Ni dung ti tr. Nhng d n c ni dung ti tr khc nhau thng c yu cu v m hnh t chc qun l ti chnh khc nhau chng hn trao quyn qun l cho pha Vit Nam hay thng qua c quan t vn quc t... Cc ni dung ti tr ODA thng thy bao gm: H tr k thut u t Hn hp va h tr k thut, va u t Tnh cht chi d n (Mc tiu u t). Yu t khng km phn quan trng tc ng ti vic thit k v hot ng ca h thng qun l ti chnh d n ODA l mc tiu u t ca d n. Mc tiu u t khc

nhau thng dn ti s khc nhau ca cc d n trong p dng ch k ton d n, bo co ti chnh d n; hay cc quy nh v gii ngn, chi tiu, mua sm. Theo tnh cht chi th d n ODA c th gm nhng loi sau: D n u t xy dng c bn D n chi hnh chnh s nghip D n hn hp i hi s qun l khc nhau i vi cc d n c tnh cht chi khc nhau hon ton xut pht t yu cu qun l ti chnh ca pha Chnh ph Vit Nam, tun th theo quy nh qun l ti chnh ngn sch nh nc. Trong khi cc nh ti tr khng phn bit ngun vn cho cc d n ODA m h ti tr l XDCB hay HCSN. Bn vn trn cn c cn b qun l d n xem xt mt cch k lng, trc khi quyt nh cc vn v t chc h thng qun l ti chnh cho mt d n ODA c th. Cc thng tin c th v bn vn k trn c th tham kho ti cc ti liu lin quan n d n nh Hip nh, Ngh nh th, hay vn kin chng trnh d n c k kt gia Chnh ph v nh ti tr. Trong

 vn kin d n l ti liu chi tit v quan trng nht.

T chc b my qun l ti chnh d n

T chc b my qun l ti chnh d n ODA l qu trnh hnh thnh nn mt c cu thc hin cc nhim v, chc nng ca qun l ti chnh d n. Trong qu trnh t chc b my qun l ti chnh d n, qun l d n v cc c quan lin quan phi gii quyt nhng ni dung c bn sau:

La chn m hnh t chc qun l ti chnh, k ton ph hp vi d n

Xut pht t tnh a dng trong yu cu qun l ti chnh d n ODA nh phn tch trn, nn trn thc t cc m hnh qun l ti chnh d n cng rt a dng. Tuy nhin, m hnh qun l ti chnh d n ODA thng c xy dng trn c s c th v m hnh t chc thc hin d n. V thng cc bn hu quan nh C quan ch qun, Nh ti

tr, Ban QLDA s da vo m hnh t chc c xc nh ca d n thit k mt m hnh qun l ti chnh ph hp. Qua thc t thc hin cc d n ODA ti Vit Nam, ti nay c th tng kt cc m hnh qun l ti chnh d n in hnh nh sau: M hnh qun l tp trung, khng phn cp M hnh phn cp qun l theo cc cp khc nhau M hnh p dng cho cc d n tn dng s dng ngun vn ODA cho vay li M hnh p dng cho cc d n u t s dng ngun vn ODA cho vay li Da trn m hnh qun l ti chnh d n in hnh c la chn, qun l d n s c nhng iu chnh chi tit nht nh sao cho ph hp vi c th ring ca d n mnh qun l. T chc nhn s cho hot ng qun l ti chnh, k ton ca d n M hnh qun l ti chnh d n c la chn s l khung t chc chung, bc tip theo cc c quan qun l ca d n s cn c vo vic phn tch chi tit yu cu i vi cc nhim v m cng tc qun l ti chnh i hi b tr nhn s ph hp. Cng tc t chc nhn s cho

hot ng qun l ti chnh d n ODA bao gm hai ni dung: B tr nhn s (ai vo v tr no?) v Phn cng cng vic cho cn b (ai lm cng vic g? Phi hp vi ai?) Phn nh thm quyn v ph duyt, ra quyt nh i vi hot ng qun l ti chnh k ton Mt yu t quan trng na trong cng tc t chc b my qun l ti chnh d n ODA l xc nh thm quyn trong hot ng qun l ti chnh ca d n. Bao gm nhng ni dung: Xc nh chi tit v thm quyn ph duyt v ra cc quyt nh v ti chnh Phi hp gia cn b d n vi chuyn gia i din cho nh ti tr c bit, i vi cc d n thc hin c ch ng qun l v ti chnh cn xc nh r ngay t khi bt u thc hin d n thm quyn v trch nhim ca cc cn b c trch nhim trong hot ng qun l ti chnh c th trnh c cc bt ng c th xy ra trong qu trnh thc hin d n.