You are on page 1of 101

L NH NAM CHCH QUI

Nh ng Truy n Thing T c Vi t

N i dung
Bi t a L nh Nam Chch Qui

1. Kinh H ng Bng Kh i Nguyn T c Vi t. 2. Kinh L c Long Qun Di t Ng Tinh. 3. Kinh L c Long Qun Di t H Tinh. 4. Kinh L c Long Qun Di t M c Tinh. 5. Kinh Tr u Cau 6. Kinh Ch ng T .

7. Kinh Ph ng Thin V ng. 8. Kinh Ti t Li u: Bnh D y Bnh Ch ng. 9. Kinh An Tim Tr ng D a H u. 10. Kinh B ch Tr . 11. Kinh L ng Tr ng. 12. Kinh Thi V Khai Gi ng Vi t. 13. Kinh M Chu. 14. Kinh Man N 15. Kinh T n Vin S n Thnh. Truy n Th n Tr ng Truy n Hai B Tr ng. ng: Ni ng C . ng.

Truy n sng T L ch. Th n Ni H ng L nh. Truy n hai v th n Truy n T Truy n D Long Nhn, Nh Nguy t.

o H nh v Nguy n Minh Khng. ng Khng L v Nguy n Gic H i.

Truy n H Li. 23 truy n d ch thm.

Gi i thi u 9 b n L nh Nam Chch qui

BI T A L NH NAM CHCH QUI LI T TRUY N

Qu H i tuy ci L nh Nam (1), nh ng ni non k l , ho, truy n tch th n k , th ng th ng v n c.

t ai linh thing, nhn dn anh

Tr c th i Xun Thu, Chi n Qu c, cch th i thi c khng xa, phong t c n c Nam cn gi n d , ch a c qu c s ghi chp cho nn nhi u truy n b m t mt i. May cn truy n no khng b th t l c th ring c dn gian truy n mi ng. V sau, qua cc i L !ng Hn, Tam Qu c, ng Ty T n n ng, T ng, Nguyn, Minh m i c s ghi chp cc truy n nh L nh Nam ch, Giao Chu qu ng k, Giao Ch" l c ch v.v rnh rnh c th tham kh o c. Nh ng n c Vi t ta t c v n l t hoang d cho nn vi c ghi chp cn s l c. N c ta v#n minh b$t u n i ln t i Hng V ng, trn tr trong cc i Tri u, Ng, inh, L, L, Tr n n nay lan kh$p n i, cho nn vi c ghi chp qu c s c t ng t%n h n. Nh&ng truy n chp y l s trong truy n ch#ng? B$t u c t th i no? Tn h ng i hon thnh l g u khng th y ghi r (2). Vi t ra u tin l nh&ng b%c ti cao h c r ng i L, Tr n. Cn nh&ng ng i nhu%n s$c l cc b%c qun t bc nh hi u c ngy nay. K' ngu ny xin nghin c(u g c ng n, tr n thu%t l i m suy xt cho sng t) ng i vi t truy n. Xem truy n h H ng Bng th hi u r c l i do vi c khai sng ra n c Hong Vi t. Truy n D Thoa l c thu%t v i m manh nha c*a n c Chim Thnh. C truy n B ch tr chp s tch h Vi t Th ng. C truy n Ra Vng chp s vua An D ng V ng. snh l qu nh t n c Nam khng c g b+ng tr u cao (3) c,ng l y m

bi u d ng ngh a v ch ng, tnh huynh . N c Nam Vi t v ma h (4) khng c g qu b+ng qu d a h u c,ng dng n m k truy n t c%y v%t bu c*a mnh, qun c n cha. Truy n Bnh Ch ng khen lng hi u d !ng. Truy n H Li r#n thi dm . ng Thin V ng ph gi-c An, L ng Tr ng di t Hung N, * bi t n c Nam ta c ng i ti gi)i. Ch ng T g ngh a cng Tin Dung, Thi V tao phng v i tin khch, cho nn, n (c c th th y v%y. Nh&ng truy n o H nh, Khng L khen vi c bo c th cha, cc v th n t#ng y h c th mai m t sao? Nh&ng truy n Ng Tinh, H Tinh nu r s(c tr yu qui m n (c Long Qun khng th qun c v%y! Hai B Tr ng trung ngh a khi ch t thnh th n minh, treo c m bi u d ng, ai dm ni khng c? Th n T n Vin linh thing tr loi thu. t c, nu ln cho hi n hch, ai l i b o khng ph i? Than i! Nam Chi u l con chu Tri u V, , n c m t l i bi t ph c th; Man N ng l m/ M c Ph%t, n#m h n lm c m a ro; T L ch l th n t Long 0, X ng Cu ng l thn cy chin n, m t +ng th l%p n t l , dn c h ng phc, m t +ng th dng tr vui m tr , dn c thot hoa, vi c tuy k d m khng qui n, v#n tuy th n b m khng nh m nh, tuy c ph n hoang ng m tng tch v n c ph n b+ng c(, h ch1ng ph i ch" c t khuyn i u thi n, r#n i u c, b) gi theo th%t khuy n khch phong t c m thi ? So v i sch S u th n t (5) c*a i T n v sch U qui l c c*a i ng th c,ng nh t tr v%y. Than i! L nh Nam li t truy n h c ph i ch" ring kh$c vo vi t vo tre m i l qu h n bia mi ng u (6)? T (a b hi s&a n c gi b c tc u truy n t ng t) lng yu d u t) ch trch th t t l c quan h n c ng th ng, phong ha, s b ch h l i nh) b . Thng hai n#m Nhm T, nin hi u H ng (c, k' ngu ny m i b$t u chp c truy n c,, m l y m c, khng trnh kh)i ch& n x ch& kia. Th l qun mnh d t nt, em ra hi u chnh, x p thnh hai quy n, -t tn l L nh Nam Chch Qui li t truy n, c t trong nh ti n quan lm. Cn nh vi c kh o chnh, nhu%n s$c, lm sng truy n, g t v#n, ch p l i, r,a th ch v qun t hi u c sau y h khng c ai hay sao? Cho nn vi t bi t a ny. Ti t trung ha, ma xun N#m H ng V Qu nh (c th( 23 (7)

Ch thch (1) B n A.750 chp: Qu H i tuy L nh Ngo i Qu l danh t ch" t"nh Qu ng Ty Trung Qu c. Qu H i hi u theo ngh a r ng c,ng c th c vng Nam H i, t(c l ch" c n c ta n&a. L nh l Ng, L nh, n#m d i ni vng Hoa Nam (Phc Ki n, Qu ng ng, Qu ng Ty, H Nam). L nh Nam l vng t ai pha Nam Ng, L nh, l danh t ng i Trung Qu c dng ch" chung m t ph n Hoa Nam v c n c ta.

(2) B n A.2107 chp: N c ta d ng n c t i Hng V ng, nh ng v#n minh b$t ut inh, L m th nh L, Tr n n ny th c quy c,. Cho nn ghi chp qu c s r t l t ng t%n. L nh Nam Chch Qui chp s l i truy n kh2u, khng bi t xu t hi n t th i no, hon thnh ng i no, h tn b) tr ng khng th y chp. (3) B n A. 750 chp: Theo phong t c n cau. (4) B n A.750 chp: S n v%t n c Nam, snh l khng c g qu b+ng tr u

c Nam v ma h

(5) S u th n t : t(c l sch S u th n k c*a Can B o i T n, chp cc truy n v th n. C 20 quy n, i sau thm 10 quy n n&a. U qui l c: tn m t b sch chp truy n th n qui v i ng. (6) B n A.750 chp: Than i! Nh&ng s l L nh Nam nhi u nh v%y so n thnh li t truy n sao khng em kh$c vo , chp vo gi y m ch" sng trong nhn tm, truy n bia mi ng. B n A.2107 chp: Than i! S k l L nh Nam, vi c bin chp ra li t truy n khng i kh$c vo , in vo g0 m v n in d u vo lng ng i, kh$c bia vo mi ng th , n n0i t (a tr' hi s&a n c gi b c tc u truy n t ng v yu d u (7) B n A.750 l i ghi l: Ti t Trung ha, ma thu n#m H ng th( 23 l n#m 1492 cng l ch (c th( 23. N#m H ng (c

TRUY N THING T C VI T Kinh Hng, L nh Nam Chch Qui CHNH KINH 1. TRUY N H NG BNG

1. Chu ba i Vim h Th n Nng tn l Minh, sinh ra Nghi, r i i nam tu n n Ng, L nh, g-p c nng con gi V Tin em lng yu m n m i c i v , sinh ra L c T c, dung m o oan chnh, thng minh tc thnh; Minh l y lm l , cho n i ngi vua; L c T c c nh ng cho anh, Minh l%p Nghi lm t qun cai tr ph ng B$c,

phong L c T c lm Kinh D Qu c.

ng V

ng cai tr ph

ng Nam, -t qu c hi u l Xch Qu.

2. Kinh D ng V ng xu ng Th*y Ph*, c i con gi vua ng nh l Long N&, sinh ra Sng Lm t(c l L c Long Qun; L c Long Qun thay cha tr n c, cn Kinh D ng V ng th khng bi t i u. L c Long Qun d y dn #n m-c, b$t u c tr%t t v qun th n, tn ty, c lun th ng v ph t , phu ph ; ho-c c lc i v Th*y Ph* nh ng tr#m h v n c yn n. Dn lc no c vi c c n th i ku L c Long Qun: B i ng no, khng n m c(u chng ta (ng i Nam g i cha b+ng B , g i qun b+ng vua l t y), th L c Long Qun l%p t(c n ngay, uy linh c m (ng khng ai c th tr$c l ng c. 3. Nghi truy n ngi cho Lai cai tr ph ng B$c; nhn khi thin h v s , s c nh n chuy n ng n i l Minh nam tu n g-p c tin n& Lai bn khi n Xi V u tc ch* qu c s m nam tu n qua n c Xch Qu., th y Long Qun v Th*y Ph*, trong n c khng vua, m i l u i th l Au C cng v i b chng th thi p l i hnh t i. Lai chu l u kh$p thin h , tr i xem t t c hnh th , trng th y k hoa, d th o, trn c m d th, t t ng, i m i, kim ngn, chu ng c, h tiu, nh, h ng, tr m n, cc l ai s n ho h i v khng th( no l khng c; kh h%u b n ma l i khng nng khng l nh, Lai i m qu, qun c ngy v .

4. Nhn dn n c Nam kh v s phi n nhi u, khng yn n nh x a, m ngy mong i Long Qun v nn m i em nhau ku r+ng: -B ph ng no, nn mau v c(u nhn dn.

L c Long Qun b0ng nhin l i v , th y nng Au C m t mnh, dung m o /p l lng, yu qu, m i ha ra m t chng nhi lang phong t m l , t h&u th tng ng o, ti ng n ca vang n hnh t i. Au C trng th y m lng c,ng ng theo; Long Qun bn r c nng v ni Long Trang. Lai v khng th y Au C bn sai qu n th n tm kh$p thin h . Long Qun c th n thu%t, bi n hi n tr#m cch, no l yu tinh qu. m , no l long x h t ng, k' i tm y c , khng dm l c o t%n cng. Lai tr v b$c truy n ngi cho Du Vng. Du Vng truy n l i cho Xi V u cng v i Hang nh nhau B n Tuy n v Trc L c khng h n nn t tr%n. H Th n Nng bn m t. 5. Au C v i L c Long Qun gip m t n#m, sinh ra m t b c tr(ng, cho l i m khng hay nn em b) ra ngai ng n i; h n b y ngy, trong b c n ra m t tr#m tr(ng, m0i tr(ng l m t con trai, b em v nui n ng, khng cho #n, cho b m t nhin tr ng i, tr d,ng song tan, ai c,ng y ph c, b o nhau l nh&ng anh em phi th ng. Long Qun lu d i Th*y Ph*; m/ con m t mnh, nh v B$c qu c li n i ln bin c nh; Hong nghe tin l y lm s m i phn binh tr n ng quan ti; m/ con khng v B$c c, m ngy g i Long Qun: -B ph ng no lm cho m/ con ta th ng nh !

Long Qun h t nhin l i

n, g-p m/ con

ng D. Au C ni:

- Thi p v n ng i B$c, cng m t n i v i qun, sinh c m t tr#m trai m khng c g cc d !ng, xin cng theo nhau ch nn xa b), khi n cho ta l ng i khng ch ng khng v , m t mnh v v. Long Qun b o: - Ta l loi r ng, sinh tr ng th*y t c; nng l gi ng tin, ng i trn t, v n ch1ng nh nhau, tuy r+ng kh m d ng h p l i m c con, nh ng ph ng vin b t ng, th*y h)a t ng kh$c, kh m cng nhau tr ng c u. By gi ph i ly bi t, ta em n#m m i trai v Th*y Ph* phn tr cc x(, n#m m i trai theo nng trn t, chia n c m cai tr , d ln ni xu ng n c nh ng c vi c th cng nghe, khng c b) nhau. 6. Tr#m trai u nghe m nh, r i m i t gi ra i. Au C cng v i n#m m i ng i con trai t i Phong Chu (by gi l huy n B ch H c), t suy tn ng i hng tr ng ln lm vua, hi u l Hng V ng, qu c hi u l V#n Lang; v b ci c*a n c th ng gip Nam H i, Ty n Ba Th c, B$c n ng nh H , Nam n n c H Tn Tinh (by gi l n c Chim Thnh), chia trong n c lm m i l#m b l: Giao Ch", Chu Din, Ninh S n, Phc L c, Vi t Th ng, Ninh H i, D ng Tuy n, Qu D ng, V, Ninh, Hai Hoan, C u Chn, Nh%t Nam, Qu Lm, T ng Qu%n, sai cc em phn tr , -t em th( lm t ng v, t ng v#n; t ng v#n g i l L c H u, t ng v g i l L c T ng; con trai vua g i l Quan Lang, con gi g i l M N ng, quan H&u ty g i l B Chnh, th n b c n l g i l n t , x ng th n l khi, i i cha truy n con n i g i l ph o, thay i truy n cho nhau u hi u l Hng V ng khng i. 7. Dn r ng ni xu ng sng ngi nh c, th vua. Vua b o r+ng: ng b giao long lm h i nn b ch v i

- 3 ni l lai r ng cng v i th*y t c c khc, b n chng a m i xm h i.

ng m ght d cho nn

Bn khi n l y m c chm hnh tr ng th*y qui thn th , t trnh long c$n h i; ci t c v#n thn c*a Bch Vi t th c kh i th*y t y.

c n n giao

8. Ban u qu c dn #n m-c ch a *, ph i l y v) cy lm o m-c, d t c) ng lm chi u n+m; l y c t g o lm r u, l y cy quang lang, cy soa ng lm bnh; l y c m th, c tm lm n c m$m, l y r g ng lm mu i; l y dao cy, l y n c c y; t tr ng nhi u g o n p, l y ng tre th i c m, gc cy lm nh trnh n n h lang; c$t ng$n u tc ti n vo r ng ni, con ' ra lt l chu i cho n+m; nh c ng i ch t th gi c i g o cho hng xm nghe m ch y n c(u gip; trai gi c i nhau tr c h t l y mu i lm l h)i, r i sau m i gi t tru lm l thnh hn, em c m n p vo trong phng cng #n v i nhau cho h t, r i sau m i t ng thng; lc b y gi ch a c tr u cau nn ph i th .

9. Bch Nam l th*y t c*a Bch Vi t v%y.

Ch thch 2. Xch Qu.: xin ch hi u qu. l qu. ), m ph i hi u l l n lao v th ng i v i ch& ch* ch" ng i c quy n l n lao mi n Nam (xem Vi t L T Nguyn tr.355). Cn Xch l ph n tinh hoa nh t, c phch nh t (xem t i n Thi u Ch u ch& Xch). V%y Xch Qu. c ngh a l lm ch* ch t ci tinh hoa c*a mi n Nam, c th ni l mi n xch o, mi n nng nghi p la M . 3. Tuy t c nh t ph nhiu, kh h%u khng nng khng l nh, nh ng c,ng nn hi u c v mi sinh tinh th n l khng thi qu hay b t c%p v.v 4. C ng i s mang ti ng cho Au C dm lo n hai ch ng nn nh ng khng nn lm th . i ch& v ra con gi,

5&6. y l lc m u t c chuy n sang ph t c nh ng m t cch r t -c bi t nn nh h ng m u t c cn l i r t nhi u, t i m cho v#n ha Kinh Hng nt -c tr ng r t ng qu (xem tan vi VII Cn M/). C b n ni Long Qun lu d i Th*y Ph* qun mnh c con, cc con c,ng khng bi t mnh c cha. Ni v%y l t) ra m u t c cn m nh, lc con m i bi t c m/. 7. Xm mnh l b c cu i cng trn con ng th v%t t . B c tr c l #n v%t t theo nghi th(c tham d linh thing (communion sacramentelle) sau n v4 hnh v%t t ln mnh, r i cu i cng chuy n ra v%t bi u trong t minh tri t. V4 mnh t(c ra vng ngai nhi u, nn r ng ght, nh ng nh v4 mnh r ng (ch" ti m th(c) nn cn ha gi i c. Khng x y ra v gi t r ng nh Ty Au. 8. Gc cy lm nh sn: gi m c vi c. So v i cu gi m c k t th o vi c , l i so v i hnh v4 nh sn trn tr ng ng th nh%n ra l nh sn, v * d& ki n bi u th tr i, ng i, t r i. L y cy quang lang, cy xoa ng lm bnh. y c,ng hm siu hnh, cy quang lang ch" ng i sng su t ki u n& th n m c. - Gi c i lm hi u: l t c s4 d n n vi c c tr ng ng.

TRUY N THING T C VI T Kinh Hng, L nh Nam Chch Qui

CHNH KINH 1. TRUY N H NG BNG

1. Chu ba i Vim h Th n Nng tn l Minh, sinh ra Nghi, r i i nam tu n n Ng, L nh, g-p c nng con gi V Tin em lng yu m n m i c i v , sinh ra L c T c, dung m o oan chnh, thng minh tc thnh; Minh l y lm l , cho n i ngi vua; L c T c c nh ng cho anh, Minh l%p Nghi lm t qun cai tr ph ng B$c, phong L c T c lm Kinh D ng V ng cai tr ph ng Nam, -t qu c hi u l Xch Qu. Qu c. 2. Kinh D ng V ng xu ng Th*y Ph*, c i con gi vua ng nh l Long N&, sinh ra Sng Lm t(c l L c Long Qun; L c Long Qun thay cha tr n c, cn Kinh D ng V ng th khng bi t i u. L c Long Qun d y dn #n m-c, b$t u c tr%t t v qun th n, tn ty, c lun th ng v ph t , phu ph ; ho-c c lc i v Th*y Ph* nh ng tr#m h v n c yn n. Dn lc no c vi c c n th i ku L c Long Qun: B i ng no, khng n m c(u chng ta (ng i Nam g i cha b+ng B , g i qun b+ng vua l t y), th L c Long Qun l%p t(c n ngay, uy linh c m (ng khng ai c th tr$c l ng c. 3. Nghi truy n ngi cho Lai cai tr ph ng B$c; nhn khi thin h v s , s c nh n chuy n ng n i l Minh nam tu n g-p c tin n& Lai bn khi n Xi V u tc ch* qu c s m nam tu n qua n c Xch Qu., th y Long Qun v Th*y Ph*, trong n c khng vua, m i l u i th l Au C cng v i b chng th thi p l i hnh t i. Lai chu l u kh$p thin h , tr i xem t t c hnh th , trng th y k hoa, d th o, trn c m d th, t t ng, i m i, kim ngn, chu ng c, h tiu, nh, h ng, tr m n, cc l ai s n ho h i v khng th( no l khng c; kh h%u b n ma l i khng nng khng l nh, Lai i m qu, qun c ngy v .

4. Nhn dn n c Nam kh v s phi n nhi u, khng yn n nh x a, m ngy mong i Long Qun v nn m i em nhau ku r+ng: -B ph ng no, nn mau v c(u nhn dn.

L c Long Qun b0ng nhin l i v , th y nng Au C m t mnh, dung m o /p l lng, yu qu, m i ha ra m t chng nhi lang phong t m l , t h&u th tng ng o, ti ng n ca vang n hnh t i. Au C trng th y m lng c,ng ng theo; Long Qun bn r c nng v ni Long Trang. Lai v khng th y Au C bn sai qu n th n tm kh$p thin h . Long Qun c th n thu%t, bi n hi n tr#m cch, no l yu tinh qu. m , no l long x h t ng, k' i tm y c , khng dm l c o t%n cng. Lai tr v b$c truy n ngi cho Du Vng. Du Vng truy n l i cho Xi V u cng v i Hang nh nhau B n Tuy n v Trc L c khng h n nn t tr%n. H Th n Nng bn m t.

5. Au C v i L c Long Qun gip m t n#m, sinh ra m t b c tr(ng, cho l i m khng hay nn em b) ra ngai ng n i; h n b y ngy, trong b c n ra m t tr#m tr(ng, m0i tr(ng l m t con trai, b em v nui n ng, khng cho #n, cho b m t nhin tr ng i, tr d,ng song tan, ai c,ng y ph c, b o nhau l nh&ng anh em phi th ng. Long Qun lu d i Th*y Ph*; m/ con m t mnh, nh v B$c qu c li n i ln bin c nh; Hong nghe tin l y lm s m i phn binh tr n ng quan ti; m/ con khng v B$c c, m ngy g i Long Qun: -B ph ng no lm cho m/ con ta th n, g-p m/ con ng nh ! T ng D, u C ni:

Long Qun h t nhin l i

- Thi p v n ng i B$c, cng m t n i v i qun, sinh c m t tr#m trai m khng c g cc d !ng, xin cng theo nhau ch nn xa b), khi n cho ta l ng i khng ch ng khng v , m t mnh v v. Long Qun b o: - Ta l loi r ng, sinh tr ng th*y t c; nng l gi ng tin, ng i trn t, v n ch1ng nh nhau, tuy r+ng kh m d ng h p l i m c con, nh ng ph ng vin b t ng, th*y h)a t ng kh$c, kh m cng nhau tr ng c u. By gi ph i ly bi t, ta em n#m m i trai v Th*y Ph* phn tr cc x(, n#m m i trai theo nng trn t, chia n c m cai tr , d ln ni xu ng n c nh ng c vi c th cng nghe, khng c b) nhau. 6. Tr#m trai u nghe m nh, r i m i t gi ra i. Au C cng v i n#m m i ng i con trai t i Phong Chu (by gi l huy n B ch H c), t suy tn ng i hng tr ng ln lm vua, hi u l Hng V ng, qu c hi u l V#n Lang; v b ci c*a n c th ng gip Nam H i, Ty n Ba Th c, B$c n ng nh H , Nam n n c H Tn Tinh (by gi l n c Chim Thnh), chia trong n c lm m i l#m b l: Giao Ch", Chu Din, Ninh S n, Phc L c, Vi t Th ng, Ninh H i, D ng Tuy n, Qu D ng, V, Ninh, Hai Hoan, C u Chn, Nh%t Nam, Qu Lm, T ng Qu%n, sai cc em phn tr , -t em th( lm t ng v, t ng v#n; t ng v#n g i l L c H u, t ng v g i l L c T ng; con trai vua g i l Quan Lang, con gi g i l M N ng, quan H&u ty g i l B Chnh, th n b c n l g i l n t , x ng th n l khi, i i cha truy n con n i g i l ph o, thay i truy n cho nhau u hi u l Hng V ng khng i. 7. Dn r ng ni xu ng sng ngi nh c, th vua. Vua b o r+ng: ng b giao long lm h i nn b ch v i

- 3 ni l lai r ng cng v i th*y t c c khc, b n chng a m i xm h i.

ng m ght d cho nn

Bn khi n l y m c chm hnh tr ng th*y qui thn th , t trnh long c$n h i; ci t c v#n thn c*a Bch Vi t th c kh i th*y t y.

c n n giao

8. Ban u qu c dn #n m-c ch a *, ph i l y v) cy lm o m-c, d t c) ng lm chi u n+m; l y c t g o lm r u, l y cy quang lang, cy soa ng lm bnh; l y c m th, c tm lm n c m$m, l y r g ng lm mu i; l y dao cy, l y n c c y; t tr ng nhi u g o n p, l y ng tre th i c m, gc cy lm nh trnh n n h lang; c$t ng$n u tc ti n vo r ng ni, con ' ra lt l chu i cho n+m; nh c ng i ch t th gi c i g o cho hng xm nghe m ch y n c(u gip; trai gi c i nhau tr c h t l y mu i lm l h)i, r i sau m i gi t tru lm l thnh hn, em c m n p vo trong phng cng #n v i nhau cho h t, r i sau m i t ng thng; lc b y gi ch a c tr u cau nn ph i th . 9. Bch Nam l th*y t c*a Bch Vi t v%y.

Ch thch 2. Xch Qu.: xin ch hi u qu. l qu. ), m ph i hi u l l n lao v th ng i v i ch& ch* ch" ng i c quy n l n lao mi n Nam (xem Vi t L T Nguyn tr.355). Cn Xch l ph n tinh hoa nh t, c phch nh t (xem t i n Thi u Ch u ch& Xch). V%y Xch Qu. c ngh a l lm ch* ch t ci tinh hoa c*a mi n Nam, c th ni l mi n xch o, mi n nng nghi p la M . 3. Tuy t c nh t ph nhiu, kh h%u khng nng khng l nh, nh ng c,ng nn hi u c v mi sinh tinh th n l khng thi qu hay b t c%p v.v 4. C ng i s mang ti ng cho Au C dm lo n hai ch ng nn nh ng khng nn lm th . i ch& v ra con gi,

5&6. y l lc m u t c chuy n sang ph t c nh ng m t cch r t -c bi t nn nh h ng m u t c cn l i r t nhi u, t i m cho v#n ha Kinh Hng nt -c tr ng r t ng qu (xem tan vi VII Cn M/). C b n ni Long Qun lu d i Th*y Ph* qun mnh c con, cc con c,ng khng bi t mnh c cha. Ni v%y l t) ra m u t c cn m nh, lc con m i bi t c m/. 7. Xm mnh l b c cu i cng trn con ng th v%t t . B c tr c l #n v%t t theo nghi th(c tham d linh thing (communion sacramentelle) sau n v4 hnh v%t t ln mnh, r i cu i cng chuy n ra v%t bi u trong t minh tri t. V4 mnh t(c ra vng ngai nhi u, nn r ng ght, nh ng nh v4 mnh r ng (ch" ti m th(c) nn cn ha gi i c. Khng x y ra v gi t r ng nh Ty Au. 8. Gc cy lm nh sn: gi m c vi c. So v i cu gi m c k t th o vi c , l i so v i hnh v4 nh sn trn tr ng ng th nh%n ra l nh sn, v * d& ki n bi u th

tr i, ng i, t r i. L y cy quang lang, cy xoa ng lm bnh. hnh, cy quang lang ch" ng i sng su t ki u n& th n m c. - Gi c i lm hi u: l t c s4 d n n vi c c tr ng ng.

y c,ng hm siu

2. TRUY N NG

TINH

10. Trong bi n ng H i c loi Ng tinh, mnh di h n n#m m i tr ng, c nhi u chn gi ng nh chn r t, bi n ha v cng, linh d kh d c; m0i khi i u th n i c n m a gi, hay #n th t ng i, ai c,ng u s hi. 11. Th i th ng c c lo i c m-t gi ng nh m-t ng i, th ng i ch i trn b ng H i, ha thnh hnh ng i, ngn ng& thng ho t d n d n sinh l n ra ng i trai gi, l y c tm, h n c lm v%t #n; l i c gi ng ng i m i sinh h i o l y s b$t ng i lm sinh nhai, c,ng thnh ra ng i, cng v i n ng i chc cc ph2m v%t nh mu i g o, o qu n, dao ba, th ng qua l i bi n ng H i. 12. Trong c ni Ng tinh, mi ng r#ng nh ra ngoi b bi n, d i ni c m t chi c hang l n, l n i c tr c*a Ng tinh; thuy n nhn dn qua l i ph n nhi u b h i; phong ba hi m y u, h khng c ng no m trnh; mu n m m t l i i ng khc th h l i g-p ct khng th no o c. M t m kia, c tin xu ng moi lm knh cho s thng hnh c*a loi ng i c ti n l i; knh s$p c o xong th Ng tinh ha ra m t con g tr$ng gy trn ni; qu n tin nghe th y ng) l tr i g n sng nn u t nhin bay i h t, nay g i l ng Ph%t. 13. L c Long Qun th ng dn b h i m i lm m t con thuy n l n, ra l nh cho Thu. D Xoa c m th n bi n khng c lm gi sng, cho thuy n n ni Ng tinh, gi em m t ng i n cho Ng tinh #n; Ng tinh h mi ng toan nu t, Long Qun li n l y m t kh i s$t n ng ) li ng vo mi ng c; Ng tinh vng v y nh y n nh thuy n; Long Qun chm c khc ui, l t da treo ln trn ni, nay g i l B ch Long V ; khc u tri ra ngoi bi n, ha ra ch m ch y m t; Long Qun l y l p bi n th chm c, n bn ha ra u ch, nay g i l C2u u; khc mnh tri vo Man C u, nay g i l C u Man C2u l b i v%y.

Ch thch 11. Trong truy n ni c #n th t ng i c th do c p b xa x a m c hnh nh ny. Nh ng xem huy n tho i Tu th c lc h nh%n c lm v%t t , n i nh T n cn nh%n

nh v%y v do y c nh&ng truy n t ng dng hoa v#n c l lin h v i tin t ng s m h n ph ng b$c.

i cho H B. Nn l u ng i Tu x a n#ng y. V ph ng di n ny L c Long Qun ti n

12. G tr$ng s4 th y xu t hi n trong truy n Kim Quy, c,ng c,ng nh s$c tr$ng u n+m v pha ty.

u khng t t: g (cung D%u)

13. Kh i s$t nung ) nm vo mi ng c c th ch" v#n ha Vim ph ng hnh h)a ch ng l i v#n minh du m c b$c ph ng (c l hnh thu. ph ng b$c).

3. TRUY N H

TINH

14. Thnh Th#ng Long ngy x a g i l t Long Bin, i th ng c ch a c ng i . n i vua L Thi T cho thuy n sng Nh H, c hai con r ng d n thuy n i, nhn m i -t tn l Th#ng Long v ng y, t(c l kinh thnh ngy nay v%y. 15. Bu i u, ch0 t ny v pha Ty c m t ng n ni , d i ni c m t ci hang, c m t con h chn ui s ng h n m t nghn n#m thnh ra yu qui, bi n ha v n tr ng, c lc ha ng i, lc ha kh", i kh$p c nhn gian. Lc b y gi d i chn ni T n Vin c gi ng ng i m i gc cy k t c) m , trn ni c m t v th n c m i ng i ph ng th . V th n y d y cho m i ng i c y ru ng, d t v i, may o tr$ng m m-c, nhn g i l b ch y man. 16. H chn ui ha ra ng i o tr$ng nh%p vo trong b n m i, cng l, m i ca ht, d d0 c ng i con trai, con gi no th em v nh t hang ; ng i m i l y lm kh s v vi c y. 17. Long Qun m i sai b h Thu. Ph* dng n c ln nh ph ni Ti u Th ch S n, o thnh m t ci m l n, chnh gi&a thnh c m t chi c v c su, g i l Thi H Tr ch (nay l H Ty) r i l%p cha qun tr n y m n&a (nay l Thin Nin Qun), b pha Ty bn m th ng n i b+ng ph1ng, ru ng ao c y c y, g i l L0 H ng. Ch0 no cao ro th u c dn c , t c g i l H Thn. Cn ci hang nay g i l L0 H m v%y.

Ch thch 14. Th#ng Long thnh -t gi&a hai sng r rng bao hm sng T ng n c ch y hai dng. Cn s gi& c nt song trng l nh c Th#ng Long t(c Vi t ln siu hnh. Xin nh L c Long Qun v i u C g-p nhau T ng D (H.5 th c,ng hm sng T ng.

15. Pha ty ch" m u tr lin h v i co gi, c,ng g-p c trong l Na c o n nh h r ng: d h , nh ng n c c i l ch& h b c2u l i c,ng c n i vi t b c ch" Hung N pha ty b$c (Danses, 327). H tinh lin h v i Ng tinh (l4 ra ph i ni B$c m i l hnh thu. (n i c*a c), th m sch l i ni ng th ch$c l do thi th ng ch" m n ng b$c) c hai loi H tinh v Ng tinh khng b di t h1n nn cn qu y ph v#n ha ph ng nam n t%n nay. 16. Truy n ny c th hm du m c ph nng nghi p. c du m c qu. quy t c ch" b+ng h 9 ui, b$t ng i nh t hang nh C ng s n nh t ng i ta vo hang h McL, ni l hang v tr thuy t Mc-L ra th khng cho dn nghe hay xem chi bn ngoi. Cc sch v khc u t h t nh T n Thu. Hong x a. 17. Long Qun truy n thu. b ph H . C sch thm Long Qun truy n cho thu. ph* tam quan lm vi c , th tam ch" o ba c*a nng nghi p. C truy n thuy t ni l Kim Ng u T (cha tru vng). Tru l nng nghi p. Vng l trung cung mu c*a Vi t t c.

4. TRUY N M C TINH

18. Thu c a gi i Phong Chu, v i th ng c c m t cy i th tn l Chin n, thn cao nghn t ng, cnh l xum x khng bi t m y nghn d-m, c chim th c lm trn cy nn ch0 t y -t tn l B ch H c. Cy Chin n tr i qua khng bi t m y nghn n#m n khi kh h* th ha lm yu tinh, bi n hi n d,ng mnh, th ng st nhn dn. 19. Kinh D ng V ng dng th n thu%t th$ng c yu tinh, nh ng yu tinh qu. quy t, nay ch0 ny, mai ch0 khc, bi n ha b t trc, th ng #n ng i s ng, dn ph i l%p n th m c u o. M0i n#m n ngy ba m i thng ch p, dng m t ng i s ng lm l t th con tinh y m i ch u thi, m nhn dn c,ng c yn n, t ng truy n v i nhau l Th n X ng Cu ng. a gi i pha ty nam g n n c Mi H u, ng i trong n c khi n B L Man (nay l ph* Di m Chu) c p l y m t ng i Lo t n p lm l t , n#m no c,ng l th ng nh v%y. K p n khi T n Thu. Hong sai Nhm Ngao sang lm quan L nh Long Xuyn, Nhm Ngao i ci l , c m khng c em ng i s ng m t . Th n gi%n, th n gi t i, t v sau s t th n l i cng knh c2n. 20. n i inh Tin Hong, c m t php s tn l D, V#n M u ng i Tu, tu hnh chn ch$n, tu i h n b n m i, chu du cc n c, thng hi u nhi u ngn ng&, t%p c php nnh vng r#ng ng, khi sang n n c ta th tm m i tu i; Tin Hong l y l th ng m i +ng. D, V#n M u d%y l y k thu%t ph"nh th n X ng Cu ng r i gi t i.

21 T mi n b o ton v%y.

c ci h a dng ng

i hng n#m, m sinh ho t c*a nhn dn

Ch thch Ba v tch c*a L c Long Qun cho vo m t nhm v n ni ln b c x m t cch c hm ng c c u, i theo l i khai quang s a so n (via negativa) cho Hng V ng xy n n nhn ch* sau ny. Truy n M c tinh c hai giai o n cu i cng mang tnh ch t ma thu%t thm vo sau nhi u b n b). V%y y c,ng xin b) lun. Xt ra n ngh ch v i tinh th n x b) bi v%t ma thu%t c*a ba v tch. 18. M c tinh hi u l ma m c g0 kh, t(c nh&ng g h ha, nh t l cc th( d oan ch" b+ng x ng cu ng. L c Long Qun c,ng u i i, r i sau c ng i dng ma thu%t th c,ng ch l t m b , nn n cn l u hnh trong dn chng, tuy nhin c ba th( tinh khng cn nh u ln v#n n c n&a nh bn u Ty. H tinh v Ng tinh ch" cn tc h i d i hnh th(c du m c v bi n.

5. TRUY N TR U CAU

22. i th ng c c m t chng tn l Quang Lang tr ng m o cao l n. Qu c v ng cho h l Cao, nhn l y ch& Cao lm h , sinh c hai trai, ng i u tn l Tn, ng i th( tn l Lang. Cha m/ ch t, hai anh em sang tr nh th y o s h L u, c,ng g i l L u Huy n. 23. Nh h L u c m t ng i con gi, tu i ch ng m i b y hay m i tm mu n tm i b n, nh ng khng bi t ng i no l anh em, bn b ng m t bt cho v m t i ,a m i hai ng i #n xem ai l anh ai l em. Th y ng i em nh ng cho ng i anh #n tr c, nng bn ghi nh l y, em tnh th c trnh by v i cha m/. Cha m/ g cho ng i anh k t lm v ch ng, tnh i cng ngy cng thn m%t. 24. Sau y, ng i em th y anh i x v i mnh khng b+ng lc x a, em lng h n gi%n m i b) anh m i. i n m t n i thn d b0ng g-p m t ci su i l n: khng c thuy n sang ngang, ng i em ng i m t mnh khc rng r i ch t ha thnh m t ci cy. 25. n khi ng i anh m t em m i b) v i tm ch" th y em ch t gieo mnh bn g c cy, m t t%n ha thnh m t t ng qu n quanh g c cy.

26. Sau y, ng i v l y lm l sao ch ng mnh i lu m khng th y v li n b) i tm, th y ch ng ch t, nng c,ng gieo mnh m l y t ng m ch t lun, ha ra m t s i dy leo v n vt trn , ng n l mi th m v say. 27. Cha m/ L u th i tm con, n c,ng than khc, r i l%p n th ch0 y m th , ng i ng th i i qua y, ai c,ng t nhang vi l y, khen l anh em ha thu n, v ch ng ti t ngh a. 28. Trong kh)ang thng b y, thng tm, kh nng cn n ng, Hng V ng i tu n hnh th ng ngh" chn y trnh n$ng. Trng th y tr c n im mt, dy l ph* trm, V ng ln t ng (ng ng$m ngha, h)i ra m i bi t cng vi c nh th , V ng l%p t(c b o c%n th n hi m t tri cy v hi m t l dy leo, V ng thn nhai i r i nh trn , th y c s$c ) t i bi t l v ng n m i l y em v , b o l y l a nung lm vi, cng v i tri cy, l dy h p lm m t m #n, th y v ng t bo, th m cay, mi mp sinh ), m i truy n ban ra thin h , phm nh&ng l gi th, h i ng l n nh), u ph i l y v%t ny lm tr c. Ngy nay cy cau, cy tr u khng, vi l do . T b y gi n c Nam c t c #n tr u cau l b$t u t y.

Ch thch 22&28. Truy n Tr u Cau ni ln tnh huynh c,ng nh ngh a v ch ng r t /p d hi u, l i cn hm ng thm ngh a siu hnh l Thi Ha tr i t c bi u th b+ng s$c ), nh bn trong bi V#n Lang Qu c. C b n thm tn c gi l Lin, cn th y tn l L u Huy n, ho-c L u o Huy n th cng ni ln r ngh a: Lin l l tr u qu n quanh cy v , t(c lm cho Kim ( ) M c (cy cau) lin h v i nhau v n ln o huy n di u v thanh v x. C th v ch& huy n m c ch& khng trong tr u khng (xem S( i p, bi V).

6. TRUY N

M NH T D

29. Hng V ng truy n ngi n vua chu ba i, c sinh c m t ng i con gi tn l Tin Dung M N ng, tu i v a m i tm, dung m o t l , nguy n khng l y ch ng, ch" thch ngao du thin h . V ng chi u m nghe theo. M0i n#m kh)ang thng hai, thng ba, nng s a so n thuy n ghe, lnh nh ngai bi n, vui ch i qun c ngy v . 30. Lc b y gi lng Ch X c ng i tn l Ch Vy Vn sinh c m t ng i con trai tn l Ch ng T , hai cha con tnh v n hi n lnh, nh ngheo l i g-p nh chy, c*a c i khnh ki t t%n ch" c m t ci kh v i, cha con ra vo thay i nhau m m-c. B b nh gi, cha b o con r+ng:

- Ta ch t th chn l th c,ng

c,

ci kh l i cho con m-c k'o x u h .

31. Cha ch t, ng i con khng n! lm th , c( c kh m chn. Ch ng T b y gi thn hnh tr n tru ng, i rt khn xi t, m i c m c n cu i n b sng cu c, trng th y thuy n bu m i qua, (ng d i n c m xin #n. No ng thuy n c*a Tin Dung b0ng n ; nghe th y ti ng chung tr ng n so, th y nh&ng nghi tr ng c x, ng T s hi, khng bi t tr n vo u, trng th y trong bi ph sa c chm lau s%y, l th n#m ba g c, bn 2n thn vo , o ct thanh huy t gi u mnh, l i l y ct vi ln trn. 32. Giy lt, thuy n c*a Tin Dung gh vo ; nng d o ch i trn bi ct, truy n l y mng mn vy kn c ch0 lau s%y t$m. 33. Tin Dung vo trong mn, c i o mc n c d i t$m; ct ch y, thn hnh ra, h i lu Tin Dung bi t l con trai. Tin Dung ni: - Ta khng thch l y ch ng, nay l i g-p ng huy t ct, c l4 tr i khi n th ch#ng? Thi ng ng T l

i ny cng l thn v i nhau trong m t i hy d%y m t$m r a i. i trong thuy n

R i ban cho o qu n, cng nhau xu ng thuy n #n u ng hoan l c; ng u cho l m t s g-p g! t t lnh x a nay ch a t ng c. 34. ng T ni r s tch cho Tin Dung nghe; Tin Dung th ch ng. ng T c t . Tin Dung ni: - Vi c ny t tr i tc h p, vi c g m t ch i? 35. Nh&ng ng b o r+ng: i thp tng v i em vi c y tu ln v i Hng V

ng xt, b o lm v

ng; Hng V

ng gi%n

- Tin Dung khng bi t tr ng danh ti t, khng bi t ti c ti n c*a ta, i ch i gi&a ng l i h gi, l y ng i ngho, cn m-t m,i no m th y ta n&a, t nay m-c k n, khng cho tr v n c n&a. 36. Tin Dung nghe tin, s khng dm tr v m i cng v i ng T m ch ba, l%p ph x, cng nhn gian m%u d ch, d n d n n i y thnh m t ngi ch l n (nay l ch H La); th ng nhn ng ai qu c qua l i bun bn, knh s Tin Dung ng T lm ch*. 37. C m t nh i th ng n ni v i Tin Dung r+ng:

- Qu nhn xu t ra m t thoi vng, n#m nay cng v i ng mua v%t qu, sang n#m s4 l i c m t thoi. Tin Dung b o ng T r+ng:

i nh bun ra ngai bi n m

- V ch ng ta do tr i nh khi n, #n m-c l c*a tr i cho, by gi nn l y m t thoi vng cng v i ng i nh bun i ra bi n m mua hng em v lm k sinh nhai. 38. ng T bn cng i v i ng i nh bun; ngai bi n c m t hn ni tn l Qu nh Vin S n; trn ni c m t chi c am nh), ng i i bun gh thuy n y m mc n c; ng T ln ch i trn am, c m t ti u t#ng tn l Ph%t Quang truy n php cho ng T . ng T m i l u l i am nghe thuy t php, giao vng cho ng i i bun mua hng, d-n lc no tr v th gh l i am cho ng T v . Nh s m i t-ng cho ng T m t ci g%y v m t ci nn, b o r+ng: - Linh thng t i y . ng T tr v , em chuy n o Ph%t ni h t v i Tin Dung, t gic ng , b) ch ba, ngh bun, em nhau i tm th y h c o. M t hm tr i t i m ch a n nh tr , h m i l i gi&a ng, c$m g%y p nn ln trn che. m n canh ba, th y hi n ra thnh quch, l u son n bu, i cc l#ng mi u, kho tng mi u x, vng b c chu ng c, chi u gi ng, mng mn, tin ng ng c n&, t ng s th v la li t y tr c m-t. 39. Sng ngy ai trng th y c,ng l y lm kinh d , tranh nhau em nh&ng v%t hoa h ng, ng c th c n dng hi n v x ng th n. V#n v b quan phn qun tc v , bi t l%p thnh m t n c. Hng V ng hay tin cho l con gi mnh lm lo n m i pht binh i nh; quan qun r i, qu n th n xin phn qun n ng&. 40. Tin Dung r+ng: - Chuy n ny khng ph i t ta lm ra, c,ng l tr i giun g i; sinh t t i thin, ta u dm ch ng cha, ph i thu%n ch u i u chnh, ch l nh chm gi t. Lc b y gi nh&ng ng l i v i Tin Dung. i m i t%p h p, s hi m ch y tn lo n, ch" cn b n ng i c, n

41. Quan qun ko n ng doanh bi T Nhin, ch" cn cch m t con sng l n; ngy s$p t i nn ch a k p ti n binh. Ch ng n n a m, h t nhin gi l n th i lm n i sng cy; quan qun i lo n; b ng, thnh quch c*a nng Tin Dung nh t th i nh i bay ln tr i; t ch0 y s%p xu ng thnh m t ci m l n. Sng ngy, dn gian

khng trng th y thnh n&a, cho l linh d bn l%p mi u ng, th i th ng n t , g i m y l Nh t D Tr ch, chu y l Man Tr Chu (ho-c g i l T Nhin Chu), ch y l H La Th . 42. Sau n th i Nam , binh nh L ng sang xm chi m n c ta, vua sai Tri u Quang Ph c lm t ng em binh ng#n gi&. Quang Ph c i u ng dn chng tng 2n trong m, ci m y su r ng bn l y, kh b ti n lui; Quang Ph c c!i chi c thuy n c m c qua l i cho ti n, th ng nhn m t i, dng thuy n m t xu t nh ph c p l y l ng th c, lm k tr c u cho gi-c ki t qu . Ba b n n#m tr ng gi-c khng nh c. B Tin than r+ng: i x a g i l m nh t d th#ng thin, ngy nay l i l ci m nh t d o ki p.

43. G-p lc H u C nh tc lo n bn Trung Hoa, vua L cho t t ng D ng S+n th ng l nh qu n chng.

ng tri u B Tin v , *y quy n

Quang Ph c trai gi i thi t n trong m, t h ng c u c!i r ng ging xu ng gi&a m, b o Quang Ph c r+ng: - Ta ln tr i nh ng linh d cn lo n t-c. y, ng i c lng thnh c u

o. That th y th n nhn

o, ta

gip bnh

R i c i vu t r ng a cho Quang Ph c b o gi$t vo u u mu, h nh u l c . Ni o n l i bay ln tr i. Quang Ph c y nh l i d-n em binh t kch, binh L ng i b i, chm c t ng D ng S+n tr%n ti n, binh L ng lui ch y. Quang Ph c nghe tin Nam Ninh ni Tru S n. m t, bn t l%p ln lm Tri u V ng, ng qu%n V,

Ch thch 29. Ch ng T cn bn d i b%c kh rch o m, t(c kh c,ng khng c m rch, v%y m l y c cng cha Hng V ng th s bi u l tinh th n dn ch* cao tuy t khng c c k th 1ng phi giu sang. l i m m t. 35. i m hai l quy n nh o t v sng ki n c*a Tin Dung r t cao, khng nh&ng bn trn Ch ng T , m cn ngai c quy n cha. l ni ln giai an m u t c cn m nh. i m ba d u v%y tr i ph%t u *ng h , khi s ng cho lm #n pht t, khi ch t cn c linh (ng gip n c.

T s 37 n 39 c nhi u pha t p l n x n v a tri v i l ch s v lc y c o Ph%t u, l i tri v i mi sinh cu truy n quy n nh o t n i Tin Dung ch( khng n i ng T . Tuy nhin o n y ni ln s lin l c m%t thi t sau ny gi&a o Tin v o Ph%t.

7. TRUY N PH

NG THIN V

NG

44. i Hng V l tri u c ng, gi

ng th( ba, thin h thi bnh, dn v%t i tu n th xm chi m n c ta.

y *. An V

ng l y s thi u

45. Hng V ng nghe ph ng s dng l i r+ng:

c m i tri u qu n th n h)i v k ho ch nh hay gi&. C nh

- Khng g b+ng c u Long Qun

nh m ph.

Hng V ng nghe theo m i $p n trai gi i, -t vng b c l a l trn bn, t h ng c u t ba ngy th tr i c m s m m a, tho$t th y m t ng gi cao h n su th c m-t vung, b ng l n, ru my b c ph , ng i ng ba m ni c i ca ma; ng i ta trng th y, ng l ng i phi th ng m i tu v i vua. Vua thn hnh ra bi y t, r c vo trong n; ng gi khng #n u ng, khng ni n#ng g c . Hng V ng n tr c h)i r+ng:

- Nay binh nh An s$p sang nh, h n thua ra sao, n u c ki n th(c g xin by cao cho. 46. Ong gi giy lt m th' ra bi, th a v i vua r+ng: - Sau ba n#m gi-c m i qua nh. Vua l i h)i k ho ch nh gi-c, ng gi p r+ng:

- N u c gi-c n th ph i nghim ch"nh kh gi i, tinh luy n s t t cho n c c uy th , r i tm kh$p thin h c ai d/p c gi-c th phong cho t c p, h c ng i y th d/p c gi-c ngay. Ni o n, bay ln khng m i, m i bi t l Long Qun. 47. V a ng ba n#m, bin binh co c p c qun An sang, Hng V c*a lo nhn, sai s( i kh$p thin h tm ng i d/p gi-c. ng y theo l i ni

48. S( gi n lng Ph ng, qu%n V, Ninh, trong lng c m t ng nh giu h n su m i tu i m i sinh c m t ng i con trai ba tu i khng bi t ni, ch" n+m ng a khng ng i d%y c. B m/ nghe S( gi n, ni b!n v i con r+ng: - Sinh c th+ng ny th ch" bi t #n u ng ch khng bi t nh gi-c tri u nh m n n b m m. (a tr' nghe m/, thnh lnh ni ln r+ng: - M/ hy g i S( gi vo y, con h)i th xem l vi c g. B m/ c kinh, m ng r! bo v i xm lng: - Con ti bi t ni. Xm gi ng c,ng l y lm l m i r 49. S( gi h)i r+ng: - M y l (a tr' m i bi t ni m b o ku ta (a tr' m i ng i d%y b o S( gi r+ng: - L%p t(c v tu v i vua c cho ta m t con ng a s$t cao m i tm th c, m t g m s$t di b y th c, m t ci nn s$t, tr' ny c!i ng a, i nn i nh gi-c cho, gi-c s4 ph i tan tnh, nh vua vi c g m lo. 50. S( gi ch y v trnh co v i vua. Vua m ng b o r+ng: - Th th ta khng lo g v%y. Qu n th n - M t ng Vua ni: - l Long Qun gip ta, l i lo nhn ni tr ng i khng nn ng . c khng ph i l l i ni khng, cc u tu: i nh gi-c lm sao ph n i? n lm g? c S( gi v nh. l nh th ng c*a

R i sai ng s$t; S( gi (a tr' c c

i tm s$t cho c n#m m i cn luy n thnh ng a s$t, g m s$t v nn em t t c n; b m/ th y th c kinh, s h a n cho mnh, lo s h)i con. i ni r+ng: ng lo s .

- M/ em c m th%t nhi u cho con #n, con i nh gi-c, m/

51. R i (a tr' l n r t mau, o c m hng ngy b m/ cung c p khng *, hng xm n u thm c m, lm th t tru, r u, bnh, tri, th m (a tr' v n khng no b ng; v i l a g m vc m-c ch1ng kn hnh, u ph i l y thm hoa cy hoa lau m che n&a. 52. n khi qun nh An ko n Tru S n, (a tr' m i du0i chn (ng d%y, mnh cao h n m i tr ng, ngh nh m,i m nh2y, nh2y m,i h n m i ti ng r i tu t g m ni l n ln r+ng: - Ta l Thin T ng y!

Bn i nn nh y ln ng a, ng a phi nh bay, ma g m xng n tr c, quan qun theo sau n st l,y gi-c, dn tr%n d i ni Tru S n. Qun An c v!, tr gio ch y li, An V ng ch t Tru S n, cn d ng th la li t s p l y v h r+ng: - Thin t ng, chng ti h t th y xin u hng.

53. (a tr' i n ni Vi t Sc m i c i o m-c r i c !i ng a bay ln tr i, ch" l u d u chn trn d i ni m thi. Hng V ng nh V ng, l%p n th xun thu. i nh An hai m sang nh n&a. n cng lao, khng bi t l y g n bo m i tn lm Ph ng Thin v n nh lng y, cho ru ng m t tr#m kh)anh lm l h ng t

i b y vua, tr i qua su tr#m b n m

i n#m, khng dm em binh

54. Man Di b n ph ng nghe c nh v%y c,ng u th n ph c, v ph v i V ng. Sau vua L Thi T phong lm Xung Thin Th n V ng, l%p mi u t i Ph ng (nay huy n Tin Du) bn cha Ki n Phc, t c t ng ni V Linh, xun thu u c t l v%y. C bi th r+ng: V Linh n#m thng m my nhn.

Mun ta nghn h ng chi th gian. Ng a s$t tr i, danh s .

Uy linh l ng l y kh$p giang san.

Ch thch 44. C b n ch" ni Hng V bch ni n s 3 n#m l n: -C u - Ng i o 3 ngy. ng ba ng. n. ng. B n khc ni Hng V ng th( 6, th l sai v i tan

- 3 ng#m n&a gi-c - Ba n#m sau. - Tr' 3 n#m m i ni.

Nh v%y * bi t l 2n trong s 3 qu r. 45. C b n ni ng gi cao h n 9 th s i i. c th ng h n 6 th c, v t 3 t i 9 l b huy n

50. 50 cn s$t lm sao * c ng a, ki m, m,, roi? V%y qu l ngh a huy n s 3, 5, 9 y *. 51&54. su xa l tan dn ngy th ng ch" bi t #n lm nh&ng khi gi-c n nh th n b cn ph i nh n&a l n ng. Cu truy n ni ln tnh an k t qu c gia m h i ngh Din H ng l th d . Thnh Dng nh v%y hi n hnh 2y xm l#ng r t nhi u l n.

8. TRUY N BNH DY BNH CH NG

55. Sau khi Hng V ng ph gi-c An r i, trong n c thi bnh m i lo vi c truy n ngi cho con, h i hai m i hai v cng t l i m b o r+ng: - Ta mu n truy n ngi cho (a no lm v a lng ta l n k cu i n#m bi t em trn cam m v n dn cng Tin v ng trn o hi u th ta s4 truy n ngi cho. 56. Cc cng t lo i tm cc v trn k , ho-c s#n b$n, chi l i, ho-c mua ch , v c nhi u c*a ngon v%t l khng bi t bao nhi u m k . Duy c cng t th( chn tn l Lang Liu, b m/ hn vi lm b nh m qu c r i, t h&u l i t ng i nn kh b toan tnh, ngy m thao th(c #n ng* khng yn. 57. H t nhin m ng th y th n nhn b o r+ng: - Trong tr i t khng c v%t g qu b+ng g o, v g o l c*a nui dn, ng i ta #n mi khng chn, khng c v%t g (ng tr c c; n u l y g o n p ho-c gi lm hnh trn t ng tr i, ho-c gi lm hnh vung t ng t, trong lm nhn cho th%t ngon, b$t ch c hnh tr ng tr i t bao hm v n v%t, ng ci n tr i t pht d c v n v%t, nh th th lng cha s4 vui, tn v ch$c c. Lang Liu kinh s t"nh d%y, m ng r+ng Th n minh gip ta, ta nn b$t ch lm. c theo m

58. Lang Liu m i l a h t n p no tr$ng tinh, hon ton khng s(t m' em vo cho s ch, r i l y l xanh gi thnh hnh vung, b) nhn ngon vo gi&a, em n u i cho chn, g i l bnh ch ng. L i l y n p n u xi em qu t cho th c nhuy n, n-n lm hnh trn t ng tr ng hnh tr i, g i l bnh d y. 59. ng k , V ng h i cc con l i tr ng by ph2m v%t; cc con em dng khng thi u th( g, duy ch" c Lang Liu em bnh trn, bnh vung n dng. Hng V ng l y lm l h)i Lang Liu. Lang Liu trnh by nh l i th n nhn b o. V ng thn hnh n m th th th y v ngon v a mi ng #n khng chn, ph2m v%t c*a cc cng t khc khng sao h n c. V ng khen ng i giy lt, r i cho Lang Liu c gi i nh t. 60. N#m h t, V ng dng bnh y dng ln Tin Mi u v cung ph ng cha m/, thin h b$t ch c truy n n by gi , l y tn c*a Lang Liu g i l Ti t Li u. 61. Hng V ng truy n ngi cho Lang Liu; hai m i m t anh em tr n, l%p lm b ng, c( th* ni sng lm hi m c . u gi& cc phin

62. V sau, h hng tranh nhau lm tr ng, m0i ng i d ng m c sch v%y g i l sch, l tr i, l trang, l ph ng kh i thu. t y v%y.

che knh b i

Ch thch 55. Truy n Bnh Dy Bnh Ch ng ni ln n n tri t l bao la nh tr i t nh ng l i g n g,i v c th nh mi ng #n. Truy n ny d hi u nn c khai thc nhi u nh t. Nh ng huy n s th ch a c n$m v&ng nn c ng i ni l Hng V ng th( 8 thay v th( 3, cn Cng T th th( 6! M t h t ngh a. l v ch a nhn ra lin h 3-9 l c m t c c u n n t ng v sinh ng t 3 t i 9. Ch& Lang Liu nn c l Liu, tuy c Li u khng sai v c c 2 m Liu v Li u, nh ng nn c Liu cho phn v i Ti t Li u sau. V ch& Liu (b nhn) ng v i h n: liu c ngh a l quan, lang Liu l quan Lang; cn ch& Li u (b h)a) khng h p ngh a. Ch$c l chp sai. Ch cu: Thin a chi v%t d m vi qu t) ra tinh th n nng nghi p tr i v t h n c nh&ng v%t khc. Nn nh trong khoa b ng C Nhn Chi T ng (kinh Th , thin ch T$c, cu 4) th ph n m (b t g o) l m t trong 12 t ng ng knh tn.

9. TRUY N D A H U

63. Ngy x a, i Hng V ng c m t ng i tn l Mai An Tim, ng i ngo i qu c, m i c b y tu i, do thuy n bun ch n. V ng mua v lm y t , k p lc l n ln th di n m o oan chnh, nh bi t nhi u vi c. 64. V ng -t tn l Y n, tn ch& l An Tim v cho m t ng i thi p, sinh cm t trai, V ng yu dng sai b o, d n d n Y n thnh ph qu, ai c,ng y ph c, v chen nhau n dng l v%t khng th(c g l khng c; Y n sinh ra kiu m n, th ng t b o r+ng: - C*a c i ny l v%t ti n thn c*a ta, ta khng t ng trng nh vo n cha. 65. Hng V ng nghe c, c gi%n ni r+ng:

- Lm th n t m n khng bi t n cha, sinh ra kiu m n, ni r+ng c*a c i u l v%t ti n thn c*a n. By gi ta em b) n ra ngai bi n, ra ci ch0 khng ng i y coi th n c cn ci v%t ti n thn c*a n n&a hay khng? 66. Bn y Mai Y n ra ngai bi ct c*a bi n Nga S n, t( pha khng c d u chn ng i i n, ch" cho l ng th c * dng trong b n n#m thng m thi, #n h t l ch t i. Ch v khc m ln, b o r+ng ta ch$c ch t y khng l g s ng c. Tim ni: - Tr i sinh th tr i ph i d !ng, c lo g?

67. 3 ch a bao lu, ng lc thng t , b0ng th y m t con b ch h c t ph ng ty bay l i, %u ln m)m ni cao, ku ln ba b n ti ng th su b y h t d a r i trn m-t ct, m ch i n2y l c, lan trn ct, xanh t t r m r, r i k t thnh tri d a, nhi u khng k xi t. 68. An Tim m ng r! ni: y y ph i qui v%t, l tr i cho nui ta .

B d a ra #n th mi v th m tho ng t ngo, #n vo th tinh th n kh)e kho$n, r i c( m0i n#m tr"a thm, #n khng h t th em i l y la g o nui v con. Nh ng khng bi t d a y tn l g, m i nhn chim tha t ph ng ty em n nn -t tn l Ty qua. 69. Nh&ng khch chi l i, bun bn, a mi v c*a n u em ph2m v%t c*a mnh i l y d a. Nhn dn xa g n, trn r ng d i b n tranh nhau mua h t, b$t ch c tr ng t"a kh$p b n ph ng; dn gian suy tn An Tim lm Ty Qua ph m u. 70. Lu ngy, V ng nh s ng hay khng. Ng i y v tu l i v i V n An Tim, sai ng i n ch0 An Tim h)i th#m c cn

ng. V

ng than th h i lu m i ni r+ng:

- N b o l v%t ti n thn c*a n, th c l khng ni d i v%y. V ng bn tri u An Tim v , tr quan ch(c l i v cho t thi p, -t tn ch0 An Tim l An Tim Sa Chu; thn y g i l Mai An, n nay cn l y ty qua tn ph ng t kh o m t t , l kh i t An Tim v%y.

Ch thch Truy n ny ni ln (c t l c cnh sinh g n c nh cc con c*a Au C nghi m u: m/ khng nui ch" v t ra ngai ng v%y m con no c,ng l n m nh. y l mu n c th vo m t vi c cho r o t c ng t l c tuy nhi m m u Ph%t, nh ng c,ng cn c%y vo cng c, nn v n gi& c v' t c ng t l c c*a nhn tho i.

10. TRUY N B CH TR

71. Th i Thnh V ng nh Chu, Hng V ng sai s( th n em qua dng cho nh Chu gi ng chim B ch Tr , nh ng ngn ng& b t thng, Chu Cng sai ng i d ch hai l n m i hi u. 72. Chu Cng h)i r+ng: - Ng i Giao Ch" c$t tc, v4 hnh, u tr n, i chn khng l t i lm sao?

S( gi th a r+ng: - C$t tc ti n vo r ng; v4 mnh lm hnh r ng, khi l-n l i d i n c th giao long khng dm ph m n; i chn khng ti n tro cy, cy dao, t l a, gieo la; u tr n kh nng b(c, #n cau tr u tr u v lm cho r#ng en. 73. Chu Cng h)i: - V sao m S( gi th a: - Tr i khng gi l n m a d m, bi n khng n i sng nay ba n#m, ng! l Trung Qu c c thnh nhn nn m i sang y. Chu Cng than r+ng: - Chnh l nh khng n, qun t khng b$t ng qun t khng h ng c*a c ng. i xa lm ti, (c tr ch khng thm, n y?

74. K p nh n Hong c l i th r+ng: Giao Ch" ph ng ngo i khng ph m, m i th ng cho tr ng v%t, khuyn r#n r i b o v . S( gi qun m t Chu Cng cho m t c0 xe hai ng a, khi n c( ch" h ng Nam m v . (c Kh ng T lm sch Xun Thu, cho n hon b nn b) m khng chp v%y. c V#n Lang l

c xm ng v ,

t yu hoang, v#n v%t ch a

Ch thch 71. Truy n B ch Tr , ni ln nh h ng c*a Vi t o ln B$c nh ng qu lu m khng cn s$c nt nh truy n c ng ra (xin xem l i bi VIII Vang V ng C*a N c V#n

Lang) nn ng tr n v/n.

i chp thm m t cu cu i cng v Kh ng T bi u l s qun g c

11. TRUY N L NG TR NG

75. Cu i i Hng V ng, huy n T Lim, qu%n Giao Ch", c m t ng i h L tn l Thn, sinh ra to l n, cao hai tr ng ba th c, hung t n. Thn gi t ng i, t i ng t hnh, nh ng Hng V ng ti c khng n! gi t. 76. n i An D ng V ng, T n Th*y Hong mu n em binh sang nh n c ta, An D ng V ng bn em L Thn c ng hi n; Th*y Hong c L Thn r t m ng, dng lm quan Ty L Hi u Uy. K p lc Th*y Hong th ng nh t thin h , Thn c sai em binh ra gi& Lm Thao, Hung N khng dm g n bin ti nn Thn c phong t c V n Tn H u, v c cho tr v n c. 77. Sau Hung N xm ph m b ci, Th*y Hong nh n L Thn sai s( sang v i; Thn khng ch u i m i tr n vo r ng khe; vua T n trch h)i; An D ng V ng tm lu khng c, ni d i l Thn ch t r i. Vua T n h)i ch t v c g, An D ng V ng tr l i l au b nh t . Th*y Hong sai s( sang nghi m xem c ph i khng th An D ng cho n u cho xu ng ao lm th c tch. Th*y Hong b o l y thy a qua; L Thn b t $c d ph i t t%n m ch t; ng i ta l y th*y ngn p vo thy L Thn a sang n p. Th*y Hong than ti c, b o c ng lm t ng ng, ban hi u l L ng Tr ng; t ng -t c a T M t Hm D ng, ru t t ng c th ch(a c vi m i ng i; m0i khi c s( b n ph ng n, vua sai ng i ln vo lm cho t ng dao ng; Hung N t ng l Hi u Uy cn s ng, khng dm n g n. n i nh ng, Tri u X ng sang lm H Giao Chu, m m ng th y cng v i L Thn gi ng sch Xun Thu c*a h T , nhn h)i nh c, u r i l%p n th ph ng. 78. K p lc Cao Bi n bnh Nam Chi u, L Thn th ng hi n linh (ng; Cao Bi n trng tu mi u v,, kh$c g0 lm t ng, g i l n th L Hi u Uy, by gi t i huy n T Lim, x Th Hi n (nay l x Th y H ng) cch pha ty kinh thnh n#m m i d-m, m0i n#m n t v%y.

Ch thch Truy n ny cn mu n h n truy n B ch Tr v c,ng hm nh h ng c*a Vi t Th ng ln m n b$c, nh ng m n b$c c,ng ch" ti p nh%n c c ci xc, cn h n thing th l i Vi t. H n L Thn c th tm trong con s hai ba (cao hai tr ng ba th c). Ph n xc l n lao hung t n (hai tr ng). Cn h n th bi u l trong v c sch T Th t(c tinh th n t nh%m i di n b+ng T Khu Minh qu n c S (Kinh Vi t x a) n i cao pha t (t(c nguyn l m/).

12. TRUY N VI T T NH
79. Vi t T"nh ni Tru S n, qu%n V, Ninh; i Hng V ng th( ba, An V ng c binh nam xm, ng qun ni Tru S n; Hng V ng c u Long Qun gip, Long Qun b o tm kh$p thin h , n u c ng i k ti th d/p c gi-c; n k c u c ng Thin V ng c!i ng a s$t i nh, t ng s nh An u tan v!. An V ng ch t d i ni, lm a Ph* Qun; dn l%p n th , b n ma cng t nh ng lu n#m suy d n b) thnh cha hoang. 80. Ng i b n qu c tn l Thi Lang lm quan nh T n n ch(c Ng S i Phu th ng i ngang qua y, th ng c nh iu tn m i trng tu mi u v, l i, nhn c m t bi th : C nhn truy n t ng chuy n An V Tu n th n#m kia Ni r%m, n n a ph ng. ng.

c tri khng th y mi u; v n nghe h ng,

H n th#ng, d u

M t mai th$ng b i khng An (c, Mun th Tr#m h t uy linh tr n Vi t Th y u ph ng t . c v&ng v c ng. ng.

Am ph v%n n

81. Sau n i Nhm Hiu, Tri u nam xm l i ng qun ni ny, l i trng tu mi u m o, cng t h%u h nh; An V ng c m (c, mu n n cng cho Thi L ng m i sai Ma C Tin i kh$p n i. Lc b y gi Thi L ng ch t, ch" cn con l Thi V . 82. Ti t th ng nguyn thng ging, ph ng dn i l n, c ng i cng m t c-p bnh pha l. Ma C c m ln tay ng$m ngha, b0ng bnh r i xu ng t, v! s(t m t m nh; ng i ta b$t Ma C l i i b i th ng; Ma C m-c o rch, khng ai bi t l ng i tin; h m i l y roi nh. 83. Thi V th y th th ng h i, c i o h)i n ch0 c*a Thi V , Thi V ni 84. Nng m ng b o r+ng: - Ta by gi khng c l y g Bn n n, sau ny chng s4 c h%u bo. n h nng; Ma C c kh)i nh, nhn n tn cha th nng m i hay l con Thi Lang.

a cho Thi V m t t m l ngi v d-n r+ng:

- Hy gi& l y v%t ny cho c2n th%n, lc no c,ng trong mnh, g-p b nh nh c nh (ci bi u) m em c(u t t kh)i, r i th no c,ng c giu sang ph qu. Thi V c m l y l ng i nh ng c,ng ch1ng bi t l thu c tin. 85. M t hm i - Ti c l ng i tr n nh o s 5ng Huy n, th y Huy n c m t ci nh t trn ti tr cho. u, V ni:

c b nh ny,

Thi V l y ng i c(u cho 5ng Huy n, ci nh t c*a 5ng Huy n li n tiu tan. 6ng Huy n ni: - Ay l th( thu c tin v%y, ti khng c g n p cho anh, ti c m t ng i thn thch c,ng au b nh ny, th ng ni r+ng ai ch&a cho b nh lnh c th d u h t gia ti c,ng ch1ng h ti c, ti em anh qua ch&a cho h v n n anh. 86. 5ng Huy n em Thi V sang nh Nhm Hiu (*), Thi V l y ng i ra c(u, ci nh t l%p t(c lnh ngay. Nhm Hiu r t m ng, nui V lm con, m tr ng d y V ; tnh V thng minh, a thch n c m, th y con gi Nhm Hiu l Ph ng Dung m i em lng yu d u, nhn cng nng t thng, tnh quy n luy n, con Hiu l Nhm Phu bi t c, mu n lm cho V ch t. 87. n cu i n#m, c l t th n X Nhm Phu b o V : ng Cu ng, ng i ta ch a tm c ng i t nn

- Ngy nay khng nn i ra ngoi, hay vo Cng s nh m trnh i th sau ny kh)i h i. Thi V ch a hi u l lm sao, Nhm Phu kha ch-t c a l i, b o khng Ph ng Dung bi t , ln l y con dao a cho V , b o c vch m ra. c ra.

88. n khuya, Thi V tr n i, mu n n nh 5ng Huy n, l%t %t i trn ni, r*i r i vo trong m t ci hang, t( pha u l vch khng c ch0 no tro ln c, trn c m t kh i r) s&a ch y xu ng m t chi c mm , c m t con r$n tr$ng di tr#m th c, m) vng mi ng ), v2y b c, d i c m c m t ci b u th t, trn trn c ba ch& vng: V ng T X, b ra #n th ch nh,; th y trn th ch bn h t c , r$n c t u ln th y V toan nu t i; Thi V s qu, qu xu ng l y r+ng: 89. Th n t n n, l m r i xu ng y, b ng nn c #n tr m v ng v%t, th c l c t i, d i c m v ng c m t ci nh t, th n xin l y ng i c(u lnh, xin tha t i th n tr ngh m n ny. 90. B ch X l%p t(c ng2ng u ln cho V c(u, b0ng th y ng n i b chy, m t tia l a bay vo trong hang, V l y l a c(u cho r$n, ci nh t li n tiu ngay. R$n m i khom mnh n tr c V , mu n b o V c!i ln, V c!i ln l ng r$n, r$n b ra hang, c m t canh th n trn b , b v$ng v' khng c ng i no i l i; r$n qu n ui tr v hang. 91. V i m t mnh, l c ng, b0ng th y trn c a thnh c m t ci l u cao, ngi ) lng lnh, n sng r c r!, tr c c a c treo m t t m bi n ) ch& vng l An V ng Thnh. V ng i bn c a thnh, h i lu khng th y c ng i no qua l i m i

b c vo c a sn, th y bn sn c m t ci ao, trong ao c hoa sen n#m s$c, trn b c nhi u r-ng ha li u, ng lt b+ng ph1ng, ng c i n chu cung, ta ngang dy d c; trn i n -t hai ci gi ng vng tr i chi u hoa b c, trn t ng c treo m t cy n c m n s$t. V thong th b c n l y cy n g y m t h i lu. 92. Kim ng, ng c n& vi tr#m ng u l i? i h u, b An V ng c i b o r+ng:

- Thi Quan Nhn Sai ng

i m i ln trn i n, b o r+ng:

n th c*a An V ng ta lu i b) hoang ph , nh s(c c*a Ti n thn Ng S trng tu l i, ng i i m i b$t ch c th cng lun lun. V ng sai Ma C i tm bo (c nh ng khng g-p c Ng S , th g-p Cng t nn ch a c d p n p, nay thn c th y m-t th Th ng i V ng ln ch u tr i r i, thi Cng t l i y i v%y. R i l u Thi V l i #n u ng no say. i ru di b ng l n, c m m t t bi u qu m tu r+ng: ng Cu ng nh ch t.

93. B0ng th y m t ng

- Thng ging ngy m ng ba, Nhm Ngao b th n X 94. Nghe tu xong, H%u b o r+ng: -D ng Quan H%u a Thi V v tr n.

V co t m v . D ng Quan b o V nh$m m$t ng i ln trn m t chi c qu t, h n m t kh$c n trn ni; D ng Quan Nhn ha lm d , (ng trn ni, ngy nay hy cn sau n th Tri u Vi t V ng ni Tru S n. 95. Sau V v n nh 5ng Huy n thu%t chuy n cho 5ng Huy n nghe. n ngy m ng m t thng tm, V cng v i Huy n i ch i th g-p Ma C Tin d$t m t ng i con gi cho Thi V , b o em v lm v ch ng, l i cho hn ng c Long To i, ni l ng c chu, t th tr i t m i khai t ch c m t c-p tr ng mi t i Hong tr i n i An truy n lm th b o; trong tr%n nh Tru S n, An V ng eo n m ch t, ng c chu d u trong t m tia sng chi u th1ng ln tr i. Th i nh T n, binh h)a lin min, nh&ng v%t trn b o u b t chy; cc nh v ng kh u bi t hn ng c Long To i cn ph ng nam. Ng i Tu em vng b c g m vc tr gi tr#m v n tm mua; V nhn y i ph. 96. Sau Ma C Tin r c v ch ng Thi V i khng bi t l i u. Nay gi ng b) hoang thnh b2n th"u, hang th cn ni Tru S n. Ng i i g i l Vi t T"nh C ng v%y.

Ch thch

79. Truy n Vi t T"nh c tnh ch t tri t l cao nh t v v4 l i nh&ng ch-ng ti n c*a tm th(c con ng i t x ng cu ng (ch" t bi v%t) qua nh c nh (ch" h ) m ln t i tm linh ch" b+ng Thi V l y c tin n& v i qu t-ng l Ng c Long To i (xem bi VIII Vang V ng c*a N c V#n Lang). Ch& C ng lm lin t ng t i H ng Ph m c u tr, ng i ta c,ng quen g i tr l i c ng. M0i i c ng l i bao g m m t s ti u ti t ku l i u m c. V th khi c Vi t T"nh C ng th n g i l i c c u c*a H ng Ph m v i L c Th c,ng nh l c Loa Thnh u c lin h ng m s4 bn trong quy n S( i p. Ch t i nt song trng bi u l Ng c Long To i v n i i s ng mi, v khi giao thoa th lm ra d ng t ch& ng i c(u. 86. Nh ch& ng i vi t v i b th o trn ch& ngh , nn c s(c c(u thot. R i c,ng nt song trng kp ln thnh ch& t"nh nhi l i hnh chm sao t"nh (hnh v4) ph ng nam (ng u chm 7 sao (T"nh, Qu., Li u, Tinh, Tr ng, D c, Ch2n). Nt song trng cn hi n ra l c Si V u (m) vng mi ng )) n i con r$n di tr#m th c (Bch Vi t th r ng). R i cc s 3 l nh n ba ngy, ng i hi ba n#m. B s hai ba chuy n v%n thnh Vi t T"nh C ng, nn cu i truy n gi ng hi n ra cch t ng t. C th truy n Vi t T"nh c ng i thu l m trch ti li u t quy n Ti Ngu K c*a Tr ng Qun Phng i T ng, ho-c quy n Nam H i C Tch c*a Ng L i i Nguyn nh L Qu n ghi ch, th i u c,ng khng h lm gi m b t gi tr tri t l c*a cu chuy n, khng nh&ng v c tiu ha, nh ng nh t l v n ch(ng t) ngu n g c chung l n lao c*a i chng Vi t t c m nh&ng quy n kia c,ng nh L nh Nam mc t y. Nn ghi nh%n r+ng hnh nh gi ng c tnh cch ph c%p th d , trong Plato c,ng c truy n tri t gia Thales m i nhn sao tr#ng m sa gi ng. Khi nh&ng chuy n c tnh cch ph qut th n d thot kh)i vng tay c*a s gia v n trt b) ph m tr th i khng th hi n nhi u i, lc y n i vo vng c*a tri t t(c khng xt ngu n g c t u, m xem ci d ng th(c k t tinh n i xem n ni g. N mu n ni ln s pha c*a t tr i. Khng c duy thin (duy tm) c,ng khng c duy a (duy v%t) nh ng c n thin a t ng tham, do con ng i i u ng: v%y li u l ng pha l 3 tr i 2 t. Ni tin thin th d nh ng trong th c t th c l m t ngh thu%t cao c nh ni trong bi X( Ngh .

13. TRUY N KIM QUY


97. An D ng V ng n c Au L c l ng i Ba Th c, h Th c, tn Phn, nhn vi c tin t c u hn v i con gi c*a Hng V ng tn l M N ng khng c nn sinh ra hm on; Phn mu n han thnh ch c*a t tin nn c binh nh Hng V ng, di t n c V#n Lang, c i hi u l Au L c m , $p thnh t Vi t Th ng; thnh $p xong l i s%p. V ng m i l%p n, trai gi i c u o ba thng. 98. Ngy m ng b y thng ba b0ng th y m t ng gi theo ph thnh, v a i v a than r+ng: - Xy $p thnh ny th bao gi cho xong! ng ty m n th1ng c a

ng r

c vo trn i n, l y v khc r+ng: , hao t n cng s(c m r i khng thnh l t i lm sao?

- Ta $p thnh ny xong l i ng gi th a:

- Ngy no c s( gi Thanh Giang cng $p v i V Ni o n co t .

ng th thnh y m i xong.

99. R ng ngy, V ng (ng c a ng trng ra th th y m t con ra vng theo h ng m b i l i; ra (ng trn m-t n c, ni c ti ng ng i, t x ng l Thanh Giang s( gi , bi t r l4 tr i t, m d ng, qu. th n. V ng m ng h)i r+ng: i u ng gi bo cho ta r i. c vo trong thnh, m i ng i trn i n, h)i v c g m thnh

ng

Bn sai l y kim d r khng $p c. 100. Kim Quy ni:

- 3 y c tinh kh ni sng, con Tin v ng ph vo bo th n c, l i c con g tr$ng s ng ngn n#m ha lm yu tinh 2n ni Th t Di u, trn ni c con qu., nguyn tr c l m t nh c cng chn c t y ha ra qu.. 3 bn c m t ci qun cho hnh khch qua l i ng* nh ; ch* qun tn l Ng Khng, c m t (a con gi v m t con g tr$ng l d kh c*a qu. th n. H c ng i khch no qua l i n y ng* nh th qu. tinh ha ra thin hnh v n tr ng m gi t h i r t nhi u. By gi ta nn b$t con g tr$ng v (a con gi c*a ch* qun m gi t i th tinh qui s4 h t. Nh ng ch$c l n l i ha ra yu th , sai chim c ng%m th bay ln trn cy chin n, tu v i Th ng xin ph thnh y i. Th n ny xin c$n cho r i ci th y xu ng, V ng l%p t(c thu l t t t nhin thnh $p m i xong. 101. Kim Quy bao V ng gi lm khch i Kim Quy trn ng !ng c a. Ng Khng ni: - Qun ny c yu tinh, m th ng gi t ng i, Lang Qun khng nn c,ng ch a t i, nn i mau n ch0 khc trnh h a. V ng c i r+ng: l i, v nay tr i ng xin ng* nh trong qun. V ng

- Sinh t t i m nh, qu. m m lm g, ta khng s . M i ng* l i . 102. Trong m c qu. tinh n ngoi ku r+ng:

- Ai

trong nh ny ph i m c a ra mau.

Kim Quy m$ng r+ng: - C a ng th my lm g no? Qu. tinh phng h)a tan ra v n tr ng, qu. d c,ng ch1ng vo c nh. * ph ng kh*ng b nh ng r t cu c ng u i theo n ni

103. n lc g gy, cc qu. u ch y tan, Kim Quy khi n V Th t Di u, qu. tinh thu v h t c , V ng tr l i qun tr .

104. Sng ngy, ch* qun em ng i ng n chn thi th c*a khch ng* l i hm qua, th y V ng ng i , ni c i nh khng c g c . Qun ch* b c n, vi l y r+ng: - Lang qun V ng b o: c nh th t(c l Thnh nhn r i, xin ban linh thu%t c(u sinh linh.

- Hy gi t con g tr$ng c*a my m t th qu. th n tan h t. Ng Khng gi t con g tr$ng th (a con gi t nhin c,ng nho xu ng ch t. V t(c b o ng i o ni Th t Di u, c m t nh c kh i c v m t hi c t, sai thnh tro m qu#ng ra sng. 105. Lc b y gi tr i g n chi u, V ng cng Kim Quy leo ln ni Vi t Th tinh ha ra chim si h u ng%m th bay ln cy chin n. ng l%p t tr n ng, qu.

Kim Quy bn ha ra m t con chu t m b theo sau l ng c$n chn chim; th r i xu ng t; V ng l%p t(c thu l y th su #n h t h n m t n a r i. T , qu. tinh tan h t, khng l i ph phch nh x a n&a.

106. An D ng V ng $p thnh n a thng xong; thnh di v r ng nghn tr ng, xoy trn nh hnh con c, l i -t tn l thnh Th#ng Long (ch$c sai; b n c*a Despierres ghi l T Long). Ng i nh ng g i l thnh St Qu. Ln b i v thnh r t cao l n. 107. Kim Quy - Nh gi&? l iv iV ng ba n#m r i t v ; V ng b o r+ng:

n c*a ng

i, thnh v&ng ch$c, n u nh c vi c ngoi th l y g m ch ng

Kim Quy th a: - Qu c tu o n, x t$c an nguy l v%n c*a tr i, nh ng ng i bi t tu (c th c th lu di c, V ng c lng c nguy n th ti u dm ti c.

M i c i ci mng chn - Th n ho-c gi-c c c g ng lo. Ni o n tr v

a cho V

ng v ni:

n th dng mng ny lm my n), em ra m nh gi-c th khng

ng H i.

108. V ng khi n b y ti l Cao L0 lm n), l y mng ny lm my, hi u l Linh Quang Kim Tr o Th n N0; sau Tri u em qun n xm l#ng, cng V ng giao chi n; V ng dng th n n0 m b$n, qun Tri u thua ch y, ng n ni Tru S n, i lu v i V ng. Tri u bi t V ng c n) th n nn khng dm ti chi n m i khi n s( th"nh ha. V ng m ng, c$t t sng Ti u Giang tr v ph ng B$c cho Tri u cai tr , tr v ph ng Nam th do V ng cai tr (nay l sng Nguy t (c). 109. Ch a c bao lu, sai con vo tc v c u hn v i con gi V ng l M Chu; V ng b t khng ng gian k c*a cha con Tri u ; Tr ng Thu. d0 M Chu tr m l y n) th n cho xem, r i ln lm n) khc i l y vu t ra gi u i, ni d i v i M Chu l tr v B$c th#m cha m/. 110. Nhn ni r+ng: - Tnh phu ph th khng n! qun, m n ph t c,ng khng nn b), ta nay v th#m cha m/ m v n nh t hai n c th t ha, Nam B$c cch bi t, ta tr l i tm nng th nng l y v%t g m lm gi u cho ta bi t. M Chu ni: - Thi p l nhi n& g-p ph i b c phn ly th c kh th$ng c tnh c m; thi p c chi c n m g m lng ng0ng th ng mang trn ng i, n lc y th thi p l y lng ng0ng m r i cc ng ba ch" cho chng bi t ch0 thi p m n c(u. 111. Tr ng Thu. t t , c$p n) m v bo co v i Tri u , c n) r t m ng li n pht binh nh V ng; V ng khng lo phng b , m i nh c vy, c i r+ng: khng s n th n c*a ta sao? ng m i xch n) ra b$n th th n c m t; qun ng,

n lc qun Tri u ti n b(c, V ch y tan lo n.

112. V ng ch M Chu ln ng a ch y v h ng Nam, khng c thuy n sang ngang, V ng ht l n ln r+ng: - Tr i m t ta hay sao? Giang s( u mau c, m$ng r+ng: n c(u ta.

n b bi n, cng

Kim Quy n i ln trn m-t n - Ng V i c!i ng a ng bn tu t g

sau l ng l gi-c , hy gi t n ta m i c(u. mg chm M Chu.

M Chu ng a m-t ln tr i m c u xin: - Thi p l con gi, n u c lng ph n ngh ch m u h i n ph thn th i ch t ha thnh b i tr n, b+ng nh m t ni m trung tn, b ng i ph"nh ph th i ha lm ng c chu r a ci th nh c nh ny. 113. M Chu ch t minh chu. b bi n, mu ch y trn n c, hu h n #n vo lng ha thnh ng vo bi n, i truy n

114. V ng c m s ng v#n t b y t c, Kim Quy r4 n c d n V t i ni M D , lng Cao X, chu Di n t(c l ch0 v%y.

115. Qun Tri u n ch0 y khng th y g h t, ch" th y t thi c*a M Chu; Tr ng Thu. m thy nng m v chn Loa Thnh, ha lm ng c th ch. Tr ng Thu. th ng c m v cng, th y l nh&ng ch0 trang i m hay t$m g i c*a M Chu, t ng nh n hnh dung c*a nng bn nh y xu ng gi ng m ch t. Sau ny, ai c Ng c Chu ng H i, cng mc n c gi ng y m r a th s$c ng c cng thm r c r!. Nhn trnh tn M Chu nn g i ng c chu l i C u, Ti u C u v%y.

Ch thch 97. Truy n Kim Quy c,ng hm ng tri t l cao , m k t h%u cch bi t nh t, nh ng bi t m ng th i c,ng l bi trng v i c u k t c h%u m-c d u l h%u mng lung b 2n, nh ng c th hi u v n -t li n sau truy n Vi t T"nh C ng.

14. TRUY N MAN N

NG

116. Th i Hi n nh Hn, quan Thi th tn l S Nhi p $p thnh pha Nam sng Bnh Giang (nay l thnh pha Nam sng Thin (c). 7 ph ng Nam c m t ngi cha g i l cha Phc Nham, c m t nh s t ph ng Ty n, hi u l Gi-La- -L, tr tr cha y, hay lm php (ng m t chn; trai gi, tr' tn m , knh ph ng tn hi u lm Tn s , ai n y u c u h c o Ph%t. 117. Lc b y gi c m t ng i con gi tn l Man N ng, cha m/ u m t, nh ngho kh nh ng c,ng d c lng c u o, ch" v ni ng ng, kh t ng kinh chung v i m i ng i nn th ng sau b p gi g o nh-t rau, lo vi c n u th i cung d !ng cc s trong cha v h c gi b n ph ng n h c o. 118. Kho ng tr i thng n#m, m l i ng$n ng*i, Man N ng v i v lo th i n u cho xong. Nng n u xong xui, nh ng cc s cn t ng kinh ch a ngh" #n cho; Man N ng ng i ch , ng* g%t ng ch c a khng ng qun l ng n+m ng* say. n khi t#ng t ng ni m xong, ai v phng n y th Man N ng cn n+m c a; nh s -L b c ngang trn mnh nng, Man N ng h n nhin tm ng, t c thai. Trong kho ng c ba b n thng, Man N ng l y lm x u h b) i, nh s -L c,ng trnh i n cha ng ba u sng m .

119. Mn nguy t, Man N ng sinh c m t (a con gi v tm nh s giao l i. m khuya, nh s -L n d i cy a ng ba u sng m -t (a con gi v ni: - Ta g i Ph%t t ny cho my, my gi& l y, sau 120. S -L v Man N b o r+ng: ng t bi t nhau m i. c thnh Ph%t o.

-L cho nng m t chi c g%y v i h n th l y g%y v2y v2y

- Ta cho em ci g%y ny m em v , h g-p n#m no tr i d i t t nhin c n c ch y ra c(u ng i ta.

Man N ng c m g%y tr v , l i cha nh tr c; g-p n#m tr i h n, nng l%y g%y v2y trn t, t nhin c n c su i ch y ra o o, dn chng c nh v r t nhi u. 121. Khi Man N ng h n tm m i tu i th b t cy a b l%t tri n tr c bn cha, quanh qu2n khng tri i; ng i ua nhau b a c*i th ba ru u b gy m' h t; lng xm r* nhau ba tr#m ng i n ko c,ng khng chuy n ng. 122. G-p Man N ng xu ng b n r a tay, nng kh4 l y tay ko th , cy l%p t(c chuy n ng tri vo, ai n y kinh d , v i b o Man N ng ko th1ng ln b , khi n th m c tr lm b n pho t ng Ph%t; k p lc 4o n gi&a cy, ch0 gi u ng i con gi th ch0 y ha thnh m t phi n r t c(ng; ng i th 4o ng vo ch0 th ru ba m' h t, m i l y phi n nm xu ng gi&a sng; phi n phng xu t h)a quang, gi lu m i chm xu ng n c; cc ng i th u ch t h t. M i ng i u xin nh Man N ng van vi m n k' chi l-n xu ng n c v t ln, r c vo i n Ph%t, l y vng t ln m ph ng th . 123. S -L m i -t tn cho b n pho t ng Ph%p l: Php Vn, Php V,, Php Li v Php i n. Gi tr' gi trai b n ph ng th ng nhm h p cha ny ch i a ca ma, g i l h i t$m Ph%t, n nay ang cn v%y. Ch thch 116. Truy n Man N ng tr c chng ti tnh b), nh ng v c thu nh%n vo sch nn xin gi& l i, v n ni ln s(c m nh chuy n ha c*a Vi t L bi n Kim Ph%t Ty Trc ra M c Ph%t ng Ph ng. Bi n tam b o Ph%t, Php T#ng ra Gic, Chnh, Tnh (xem l i bi VIII Vang V ng c*a n c V#n Lang). Xem nh&ng s Ty Ph ng 4, 8 b trn ng%p b i cc s Vi t 2, 3 (300), 5 lm lin t ng t i v ng C n l g u 4 chn i ra 3 chn. Nh Chu ban u c "nh 4 chn, sau c 3 chn c,ng l ti n trnh t Ty sang ng.

15. TRUY N NI T N VIN


theo b n d ch c a L H u M c

124. Ni T n Vin pha ty kinh thnh n m t ci l ng nn -t tn nh v%y.

c Nam Vi t, ni (ng cao th1ng nh hnh

125. X a kia vua L c Long c i nng u C , sinh c m t b c tr#m tr(ng, Long Qun em n#m m i trai v bi n, n#m m i trai theo m/ v ni, phn tr thin h , hi u l Hng V ng; T n Vin S n i V ng l m t ng i con trong s n#m m i trai chia v . 126. V ng t h i qu c do c a bi n Th n Ph m v , tm m t n i cao ro thanh u, dn t c thu n h%u m , m i cho thuy n t sng Ci n lng Long %u thnh Long Bin, toan mun l u l i nh ng cn g b t mn, nn sau l i cho thuy n t sng Linh Giang i ln n lng Phin Tn b sng Phc L c. 127. V ng trng th y ni T n Vin t l , ba hn s$p hng (ng, nghi m nhi6n nh v4; dn d i ni, t c chu ng t phc. V ng khi y m t con ng th1ng nh dy n t lng Phin Tn m n bn ni T n Vin, i n Uyn ng, l i i n Nham Tuy n l ch0 ngu n khc, r i i ln ni Th ch Bn u non Vn M ng m ; ho-c c khi ch i sng Chi t Giang xem c, phm kinh qua ng thn u xy n v, lm n i ngh" ng i. Nhn nh&ng v t chn y, ng i i sau l%p n th ph ng, h n th o, l t th c u, ng h)a tai, ng#n i h n mau h n ti ng vang, c c k linh (ng. L i g-p ngy tr i trong sng nh c hnh tr ng ci tn ph t ph i trn hang ni, nh&ng dn lng ph c%n u b o l s n th n xu t hi n. 128. Cao Bi n nh ng An Nam mu n y m linh tch cc n i danh th$ng m i m b ng m i b y ng i, t t c u l con gi ch a ch ng, b) ru t i, l y c) chi n vo ru t, cho m-c o xim ngi trn gh ., dng tru b m t , nh+m lc no th y c ng th i l y g m chm i. Phm mu n nh l a cc th n u dng thu%t y. Cao Bi n th ng l y thu%t y tru th n ni T n Vin th th y V ng c!i ng a tr$ng (ng trn my, kh c nh m i. Cao Bi n than r+ng: - Linh kh Nam ph hi n (ng l th . ng ch a th tr$c l ng c, v ng kh u kh di t c, uy linh

129. T c truy n V ng v Thu. Tinh cng c i con gi Hng V ng l M N ng: V ng * l c i em n tr c; Hng V ng g cho; V ng r c v v trn ni T n Vin. Thu. Tinh n sau m i hm on, em c loi thu. t c nh V ng o t M N ng l i. V ng bn dng l i s$t ch-n ngang sng T Lim tr n t. Thu. Tinh kh i ring m t con sng nh) t sng L Nhn ra sng Ht vo sng nh sau l ng ni T n Vin. L i m thm m t l i nh) t Tch Giang i n tr c ni T n Vin, tr i qua cc lng Cam Gi, ng Lu, Th ch K, Ma X, D c Giang, xi l thnh v ng su thng loi thu. t c, th ng l i n i c n gi m a m m t, dng n c ln nh V ng. Nhn dn ni u ch' tre an lm ro th a che !, nh tr ng, gi g o, reo h c(u, m0i khi th y rc ru tri ngoi ro th a th b$n trng ch t h t hi n thnh hnh tr ng giao long, c tr ch tri y sng ngi. Qu n chng thu. t c b thua tr v , lng v n ch a ngui nn th ng n kho ng thng tm, thng chn c nhi u tr%n l t, ma mng b h i, dn d i ni ch u thi t h n u h t, n nay v n cn. 130. Ng Ch thch i i u b o Thu. Tinh, S n Tinh uc i v v%y .

Truy n ny ni ln s v&ng b n c*a Vi t l s4 i i cn khng ai y m c. Nh&ng ng i ang c cng vi l p n i nh Vi t c ng ang lm s4 b nh vo m-t nh Cao Bi n. N n minh tri t xy trn s 3 Tam S n La V , iv i sng Nh H lm ta lin t ng t i c c u tam l !ng (2-3). Nh t l khi ta ng l i c,ng chnh th n T n Vin nh%n c sch c 3 trang m l i ch" dng c 2 trang h)a m c (2-3) nh ni n i khc.

TRUY N NI T N VIN
Ni T n Vin pha ty kinh thnh Th#ng Long n c Nam Vi t. Ni cao m t v n hai nghn ba tr#m tr ng, chu vi chn v n tm nghn su tr#m tr ng. Ba ni (ng x p hng, "nh trn nh ci tn cho nn c tn y. Theo sch Ai Giao Chu t c*a ng T#ng th i v ng ni ny l S n Tinh h Nguy n, v cng linh (ng. Khi h n hn, lc l tl ic u o phng tai tr ho n l%p t(c c (ng nghi m. K' th cng h t lng thnh knh. Th ng th ng, vo nh&ng ngy quang ng nh c bng c x th p thong trong hang ni. Dn trong vng ni r+ng l S n th n hi n hi n. Khi Cao Bi n nh ng An Nam, mu n y m nh&ng n i linh tch bn m b ng con gi ch a ch ng m i b y tu i, v(t ru t i, nh i c) b c vo b ng, m-c qu n o vo, r i -t ng i trn ngai, t b+ng tru b, h th y c ng th vung ki m m chm u. Phm mu n nh l a cc th n u dng thu%t . Bi n em thu%t ti n i v ng ni T n Vin, th y V ng c !i ng a tr$ng trn my, nh n c b t m b) i. Bi n than r+ng: Linh kh ph ng Nam khng th l ng c. V ng kh i no h t c. S linh (ng hi n hi n ra nh v%y . X a kia i v ng trng th y phong c nh ni T n Vin /p 4 bn lm m t con ng t b n B ch Phin i ln pha nam ni T n Vin, qua ng An V , cc ng n lu n l ch su i u d ng i n ngh" ng i. R i l i i qua ria ni n ch)m ni c my che th nh c . i lc rong ch i trn sng Ti u Hong giang xem nh c, phm i qua cc lng xm u d ng i n ngh" ng i. V sau, nhn dn theo d u v t cc i n m l%p n mi u th cng. L i theo truy n c, sch Giao Chu k c*a L0 Cng, t ng truy n r+ng i v ng S n Tinh h Nguy n, cng vui v i loi thu. t c t Gia Ninh, huy n Phong Chu. Th i vua Chu Non V ng, vua Hng V ng th( 18 n t Vi t Tr, chu Phong, l y qu c hi u l V#n Lang. Vua c ng i con gi tn l M N ng (chu gi 27 i c*a Th n Nng) c s$c /p; Th c V ng Phn c u hn, nh vua khng b+ng lng, mu n ch n r hi n. M y hm sau, b0ng th y hai ng i, m t ng i x ng l S n Tinh, m t ng i x ng l Thu. Tinh n c u hn. Hng V ng truy n t" th php thu%t. S n Tinh ch" ni, ni l , ra vo trong khng c g tr ng i. Thu. Tinh l y n c phun ln khng bi n thnh my m a. Vua ni: Hai v u c php th n thng, nh ng ta ch" c m t con gi, v%y ai

mang snh l t i tr c, ta kh$c g cho. Sng hm sau, S n Tinh mang ng c qu, vng b c, s n c m, d th cc l v%t n ti n vua y cho. Thu. Tinh n sau, khng th y M N ng, c gi%n em loi thu. t c nh nh c p l i. V ng l y l i s$t ng#n ngang sng huy n T Lim. Thu. Tinh bn m m t d i sng Ti u Hong Giang t L Nhn ra Ht Giang, vo sng Giang nh %p sau l ng ni T n Vin. L i m ngch sng Ti u Tch Giang h ng v tr c ni T n Vin, i qua Cam Gi, Xa Lu, C Ho, Ma S (1) kho ng ven sng nh s t thnh ci v,ng l n m l i i cho qun thu. t c. Th ng lm m a gi m t m, dng n c ln nh V ng. Dn trn ni th y th bn d ng m t hng ro n !, nh tr ng g c i(2), h reo c(u vi n. Th y c*i cnh tri bn ngoi hng ro bn b$n, thu. t c ch t bi n thnh xc ba ba thu ng lu ng tri t$c c khc sng. Hng n#m vo kho ng thng b y, thng tm v n th ng nh v%y. Dn vng chn ni hay b gi to n c l n, la m thi t h i c . Ng i i t ng truy n r+ng l S n Tinh v Thu. Tinh tranh nhau l y M N ng (3). i v ng c b quy t tr ng sinh c*a th n tin nn r t hi n linh, l v phc th n c*a n c i Vi t v%y. Quan Hm lm h c s tri u Tr n l Nguy n S C r+ng: S n t thin cao th n t i linh, Tm quynh ti kh u d v#n thanh. M N ng di c h&u hi n linh tr(. nh t

i chinh ty vo bi y t, c bi th

Th v th sinh b o th hnh. (Ngh a l: Ni cao nh tr i, th n r t thing. C a lng v a g nghe ti ng. M N n u c, ti hi n linh, hy ph h chuy n i c*a k' th sinh ny.) 3 cu i truy n v sau c thm m t o n: Theo sch Th Php t%p th x a kia L c Long Qun v Au C sinh m t b c tr#m tr(ng. M0i tr(ng n ra m t ng i con trai. Long Qun em n#m m i con v d i bi n. N#m m i con cng v i Au C phn nhau tr thin h , hi u l Hng V ng. M i v ng ni T n Vin chnh l m t trong n#m m i ng i con i xu ng bi n khng ph i l h o kh c*a ni t nn. ng

V ng t h i qu c qua c a b Th n Ph tr v , tm n i t thanh u, dn t c n h%u ch t phc m . i men theo sng Ci n t Long 0, th( n Tr n Tr ch, nh l i, nh ng khng v a . Bn b) i, men sng L Giang, ng c ln t i b Phc L c Giang, (ng bn b trng th y ni T n Vin cao vt /p 4, ba ng n ni (ng x p hng, nghi m nhin nh tranh v4. L i thm dn d i ni c t c m tru, n u r u hng ngy #n u ng, ca v nh ngm nga, th c l ch t phc. V ng bn lm m t con ng th1ng nh s i dy t B ch Phin Tn ln th1ng pha nam ni T n Vin, t i ng An Uyn(4) l%p i n ngh" ng i(5). Ch thch: B n A.750 chp: n Cam Gi, ng Lu, C Hi u, Ma S. B n A.1752 chp: l i m ngch sng Ti u Chi t Giang ch y v pha tr c ni T n Vin, t i Cam Gi, Xa Lu, C Hi u, Ma S, L c S n th nh s t thnh v,ng. B n A.1200 chp: nh tr ng bo cho nhau bi t. ng,

B n A.1200 chp: tranh l y M N ng. B n chnh A.33 chp nh m l Man N chng ti ch&a l i l M N ng cho ng. B n A.1752 chp: i t i Ng A.750 chp: i t i V ng ng, l%p i n ngh" ng i. B n A. 2107 v b n

Theo cc b n A.1752 v A.750 th o n cu i ny t cu: X a L c Long Qun v Au C sinh ra m t b c tr#m tr(ng cho t i h t cx p u truy n, sau cu: ba ni (ng x p hng, "nh trn nh ci tn cho nn c tn y.

20. TRUY

N TH N NI

NG C

Th n ni ng C v n l linh th n th ng 1ng n c ta. Ni x Tr N th ng, huy n Yn nh (1). Khi L Thi Tng cn l thi t i nh Chim Thnh t i Tr ng Chu, m qu canh ba m ng th y m t d nhn m-c gip ph c, t x ng l th n nghe vua Nam chinh xinh theo qun vua l%p chi n cng. Vua nh r nh&ng l i ni chuy n trong m ng. Kp khi th$ng tr%n tr v l%p n tn th , t i Kinh s l i bi t l%p n. Th n thc m ng xin m h&u trong thnh, g n cha thnh ch*. Khi Thi T b#ng h, ba V ng lm ph n. Tr c hm , th n l i thc m ng cho Thi Tng b o ph i phng. M ng qu nghi m. Vua bn ra chi u phong v ng t c, d ng mi u th , l%p lm thin h minh ch*.

Th i Tr n c phong lm Minh linh C m(ng B o h u g n cha T An). Ch thch: (1) D ch theo b n A.1752

iv

ng (

m tri Kinh,

TRUY N HAI B TR NG Theo sch S K th hai b Tr ng v n dng h Hng (1) ch tn l Tr$c, em tn l Nh , ng i huy n M Linh, t Phong Chu, con gi quan Hng t ng t Giao Chu (2). X a Tr$c l y Thi Sch ng i huy n Chu Din (3). B r t c ti t ngh a, tnh kh hng d,ng, c tr quy t on sng su t Th i y, T nh Giao Chu r t tham b o, nhn dn r t kh s . Tr$c th nh gi t ch ng mnh, bn cng em l Nh d y binh nh nh, vy hm Giao Chu; cc qu%n C u Chn, Nh%t Nam, H p Ph u h ng (ng, hai ch em bn bnh nh c su m i l#m thnh L nh Ngo i (4) t l%p lm vua, m i x ng l Tr ng, ng thnh Din. T nh ch y v Nam H i, Hn Quang V, nghe tin, bi m T nh v qu%n m Nh (5) sai t ng l b n M Vi n v L u Long sang thay. Qun ch n Lng B c, b ch ng c . Qua n#m, b th y binh th M Vi n c ng th nh, t l ng s(c qun mnh h p, s khng ch ng n i, bn lui v gi& t C m Kh. Vi n em qun n nh, b h b Tr ng u b) ch y. B th c, b h i trong tr%n. C ch0 ni r+ng b ln ni Hy S n r i khng bi t i u m t (6). Ng i trong chu th ng c m, l%p mi u c a sng Ht Giang ph ng th . Phm nh&ng ng i g-p tai h a t i c u o u (ng nghi m. Th i L Anh Tng g-p i h n, vua sai C m T nh thi n s c u m a. M t hm m a xu ng, mt l nh th u ng i (7). Vua m ng, ra xem, t nhin ng* thi p i, m ng th y hai ng i con gi i m, ph dung, m-c o xanh, th$t l ng ), c !i ng a s$t theo gi l t qua. Vua l y lm l bn h)i. Hai ng i tr l i r+ng: Chng ta l hai ch em h Tr ng vng m nh Th ng lm ra m a. Vua mu n h)i thm c-n k4. Hai ng i bn gi tay ng#n l i. Vua t"nh m ng, c m kch, ra l nh tu s a n, em l n dng. V sau hai b l i thc m ng cho vua xin l%p n bi ng Nhn(8). Vua nghe theo, phong lm Trinh linh nh phu nhn. Tri u Tr n l i gia phong cho m t l Hi n li t ch th$ng thu n b o thu%n. Cho n nay v n c bao phong i i, l a h ng khng d(t. Ch thch: B n A.1200 chp: Hai B Tr ng v n dng h L c.

B n A.1200 chp: con gi L c t B n A.1200: Tr$c l y T Sch ng B n A.1200: ginh c c*a

ng

t Giao Chu.

i huy n Chu Din nh 56 thnh L nh Nam m Chu, c,ng nh m Nh ,

B n A.1200: bi m T nh v qu%n m Chu. ( tn m t qu%n o H i Nam, Trung Qu c)

Truy n thuy t dn gian th ng cho r+ng Hai B bay ln tr i ch( khng cho r+ng Hai B b gi-c gi t. Ni Hy S n c l4 l ni Hy C ng, n i c n Hng hi u nay (Ph Th ). B n A.1200 chp: m hm y m a to gi l n, n ra nhn, h t nhin ng* say B n A.1200 chp: C Lai. c ln kinh ng i, vua vui m ng

TRUY N SNG T L CH (1)

N#m Hm Thng th( 6 (2), vua ng Tng sai Cao Bi n lm h t ng qun, em binh nh qun Nam Chi u. Lc Bi n tr v , nh vua -t T nh h i qun thnh L nh Nam, cho Bi n lm ti t s( (3). Bi n thng hi u thin v#n a l, xem hnh th t m xy thnh i La pha ty L Giang, chu vi 30 d-m (4) . C dng sng con t L Giang ch y vo pha Ty b$c, cu n quanh pha nam, m l y thnh i La r i l i nh%p vo sng ci. H i ang gi&a thng su, n c m a ln cao Bi n c !i thuy n nh/ thu%n dng vo sng con, i kho ng m t d-m b0ng th y m t c gi ru tc b c ph , dung m o d k , t$m gi&a dng sng, c i ni h n h . Bi n h)i h tn. p: ta h T tn L ch. Bi n l i h)i: nh u? p: nh trong sng ny. D(t l i, l y tay %p n c b$n tung m m t, b0ng nhin khng th y u n&a. Bi n bi t l th n, bn -t tn sng l T L ch. M t bu i s m khc, Bi n ra (ng b sng L Giang, pha ng thnh i La, th y m t tr%n gi l n n i ln, sng n c cu n cu n, my tri m m t, c m t d nhn (ng trn m-t n c, cao h n hai tr ng, mnh m-c o vng, u i m, tm, tay c m h t vng r c r! m t qung tr i, ch%p ch n ln xu ng trong kho ng khng(5). M-t tr i cao ba con so, kh my hy cn ch a tan (6), Bi n r t kinh d , mu n y m th n. m n+m m ng th y th n t i ni r+ng: Ch y m ta, ta l tinh Long 0, (ng u cc a linh,

ng xy thnh Bi n kinh hi.

y, ta ch a

c g-p, cho nn t i xem thi, ta c s g ba php?

Sng hm sau, Bi n l%p n ni m ch, l y kim ng thi t ph y m (7). m hm y, s m ng m m, gi m a d%m d%t, t tr i u m, th n t ng h reo, kinh thin ng a. Trong kho nh kh$c, kim ng thi t ph b%t ra kh)i t, bi n thnh tro, bay tan trn khng. Bi n cng kinh hi, than r+ng: X( ny c th n linh d , lu t t chu c l y tai v (8). Sau Tng tri u Bi n v , qu nhin Bi n b gi t v Cao Tm c c sang thay (9). Ch thch: (1) V chuy n ny, b n A.2107 v b n A.750 m u nh sau: N c ta c ng i h T tn L ch x a s ng Long 0, nay l m ven sng, ba i nhn nh ng m s ng chung v i nhau. iT n c c lm ch(c hi u lim, c$m c tr c c ng xm, v v%y ng i i bn g i xm y l xm T L ch. i ng M c Tng, L Nguyn Gia lm quan h , gi& t Long Bin. L cho r+ng pha b$c thnh c dng n c ch y ng c, s dn hay sinh lng ph n ngh ch nn ch n t khc nh chuy n La Thnh sang b sng T L ch, bn kh2n m i T L ch lm th n ch* gi& thnh r i xin l%p n th cng. N a m, Nguyn Gia n+m m ng th y th n t i ni r+ng: Ta vng l nh s( qun lm ch* thnh ny, n u nh ta c th gio ha c dn chng trong thnh tr nn c trung hi u th xin hy l%p n th . Nguyn Gia xin vng. T , dn khng c lng ph n ngh ch. L bn xy thnh nh) , l i l%p n th ph ng. Th n chnh l v i v ng c*a c qu c gia v%y. L v a xy xong thnh th c v quan b2m r+ng: ng khng th * s(c xy thnh l n. 50 n#m sau $t c ng i h Cao nh , xy ph* y. T i n#m Hm Thng i ng Tng, qun Nam Chi u lm lo n. Vua ng sai Cao Bi n sang d/p, -t ra qun T nh H i, sai Bi n lm h s(. Bi n x ng v ng, ng qun trong ph* (t y tr xu ng chp gi ng b n A.33). (2) B n A.1752 v A.750 chp: N#m Hm Thng th( ba (3) B n A.1300 chp: sai Cao Bi n lm quan h t Giao Chu em qun nh Nam Chi u, l i -t T nh H i qun An Nam thnh, c Bi n lm ti t s(. (4) B n A.1300 v b n A.750 chp: chu vi 3.000 b . B n A.2107 chp: chu vi 8000 b . (5) Cc b n A.2107 v A.1752: ln xu ng trn khng, lc 2n lc hi n. (6) Cc b n A.1300 v A.2107: khi my ch a tan m bng dng v n cn. (7) Cc b n A.2107, A.1300, A.1752 chp: ba y m. c ph ch su t ba ngy ba m, l i chn

(8) Cc b n A.1300, A.1752 chp: lu t t chu c l y tai v , ta ph i mau mau tr v ph ng B$c. B n A.2107 chp: Bi n r t kinh s , than r+ng: 3 x( ny c v th n linh thing, ta nn tr v ph ng B$c, ch nn lu m chu c l y h%u h a. T , Cao Bi n c lng mu n tr v ph ng B$c, sau cng t m tn th n lm ph* thnh hong. Sau Tng tri u Bi n v , Bi n qu nhin b gi t, Tng sai Tm sang thay. Sau ny L Thi T d i , th n thc m ng chc m ng nh vua. Vua l y lm l , bn h)i. Th n tu tn h . Vua h)i: Th n c th b o h c sinh linh trong 100 n#m khng? p: Mong thnh th ng c nghi p di lu ngn v n n#m, th n c,ng nh v%y m c h ng h ng h)a ngn n#m. Vua t"nh d%y, sai quan trung s( ti n r u, phong lm qu c thnh hong i v ng. Tri u Tr n l i phong lm B o qu c nh bang i v ng. n th -t ph ng ng Tc, huy n Th X ng (nay khu Nh Th L n, H N i). (9) Sch Vi t i n U Linh chp truy n T L ch v truy n Th n chnh kh Long 0, v coi hai nhn v%t T L ch v th n Long 0 l hai v th n khc nhau. 3 y l i ng ha lm m t.

TRUY N V TH N NI H NG L NH

Ni H ng L nh o Ngh An. X a huy n La S n c b n ng i n c*i trong ni th y m t ci h , trong h c m t m nhn r t /p ang t$m trn m t t ng b+ng ph1ng. M nhn trng th y b n ng i th nh y xu ng h . B0ng c m t con ba ba l n n i trn m-t n qu trn h m i. i su t ngy khng ti n ni r+ng: V(t nh&ng qu qu i th m i c th ch c ti t l chuy n trong ni cho ai h t. V ch t. c, b n ng i kinh hi bn hi nh&ng qu c b c no, b0ng th y m t d nhn n ra kh)i ch n ny, n u v c t i nh th sau c ng i ti t l chuy n, h c mu m

n i Thnh Tng hong tri u ta(1), vua t i ni ny, c$m bi n trn ni. Ni c chn m i ng n. T nh khng th y h , ch" nghe nh c ti ng sng v0. Tr i l%p t(c m a. Th y th n r t l linh (ng, nh vua ban phong cho i n l , n nay ng i i v n cn k l i chuy n x a. N i l ni H ng L nh thu c huy n Nghi Xun v Can L c (H T nh). Ch thch: (1) Ch a r vua Thnh Tng L. C l4 l i L. i L, vua Thnh Tng i Tr n hay vua Thnh Tng i

TRUY N HAI V TH N

LONG NHN, NH

NGUY T

N#m Thin Phc nguyn nin i L i Hnh, T ng Thi T sai b n t ng qun H u Nhn B o, Tn Ton H ng c t qun xm l c ph ng Nam. n sng i Than, L i Hnh v t ng qun Ph m C L ng ko qun t i sng L0 c ch, hai bn i lu cng c m c v i nhau. i Hnh m ng th y hai anh th n nhn trn sng vi m ni r+ng: Anh em th n, m t tn l Tr ng H ng, m t tn l Tr ng Ht, x a kia theo Tri u Vi t V ng c m qun chinh ph t ngh ch t-c m l y c thin h . V sau Tri u Vi t V ng m t n c, L Nam tri u hai anh em th n v . B n th n v ngh a khng th theo c, u ng thu c c m t t . Th ng th ng anh em th n c cng, l i khen v trung ngh a m t lng, m i phong lm quan t ng trong hng cc th n linh, th ng l nh m binh. Nay qun T ng ph m ci, lm kh sinh linh n c ta, cho nn anh em th n n y t ki n, xin nguy n cng nh vua nh gi-c c(u sinh linh. Vua gi%t mnh t"nh d%y, m ng r! m b o c%n th n r+ng: Th ny l c th n nhn gip ta r i v%y. Bn l%p t(c t h ng tr c thuy n ng m kh n r+ng: N u th n nhn c th gip ta lm nn cng nghi p ny, th xin bao phong c huy t th c mun i. o n gi t sc v%t t l , t m, o, voi ng a gi y, ti n gi y. m y i Hnh m ng th y hai th n nhn m-c m, o vua ban n bi t . m sau l i th y m t ng i d n on m binh o tr$ng, t pha Nam sng Bnh Giang m t i, m t ng i d n on m binh o ) t pha B$c sng Nh Nguy t m l i, cng xng vo tr i gi-c m nh. Canh ba m ba m i thng m i, tr i t i en, m a to gi l n ng ng. Qun T ng kinh hong. Th n nhn tng hnh trn khng, l n ti ng ngm r+ng: Nam qu c s n h Nam Hong thin d c

nh t i thin th . c.

Nh h B$c L0 lai xm l

B ch nh%n phin thnh ph trc d (1). Qun T ng nghe th y, xo p vo nhau m ch y tan, l m ght l n nhau, ai lo ch y thot thn ng i y, b b$t khng bi t bao nhiu m k . Qun T ng i b i m v . i Hnh tr v #n m ng, phong th ng cng th n, truy phong cho hai v th n nhn, m t l Tinh M n i v ng (2), l%p mi u th t i ng ba sng Long Nhn, sai dn Long Nhn, sng Bnh Giang ph ng th , m t l Kh c M n (3) i v ng l%p mi u ng ba sng Nh Nguy t, sai dn b sng Nh Nguy t ph ng th , h ng huy t th c i i, nay v n cn l phc th n (4).

Ch thch: V truy n ny, b n A.750 m u nh sau:

Tr ng t ng qun l ng i th i Tri u Vi t V ng, anh tn H ng, em tn Ht u l danh t ng c*a Tri u Vi t V ng, theo d/p ngh ch t-c bnh nh c thin h . T i khi Tri u Vi t V ng b L Nam di t, Nam tri u hai ng i t i nh cho lm quan. Hai ng i ni: k' trung th n khng th gi-c gi t ch* mnh. Bn vo 2n ni Ph Lan. Sau Nam h/n th ng ngn l ng vng cho ai l y c u hai ng i. Hai ng i trung ngh a khng ch u khu t, u ng thu c c m ch t. T i i Ng V ng nh L Huy c a sng Ph Lan, m n+m m ng th y c hai d nhn n ni r+ng: Gi-c hung hn lu ngy, xin theo vua i d/p. Vua ni: cc ng i l ai, ta ch a h bi t m-t. Hai ng i x ng tn th c: b n th n l t ng c*a Tri u V ng, v ngh a m ch t, Th ng th ng cho lm quan t ng trong hng th n binh (t y tr xu ng chp gi ng b n A.33). (1) B n A.1200 trong bi th cu th( ba chp: Nh h B$c L0 xm Nam Ch. B n A.750, trong bi th , 3 cu sau chp: Ti t nhin d nh t i thin th

Nh kim ngh ch t-c lai cng kch Nh& 1ng hnh khan th* b i h . B n A.1752, trong bi th , cu 3 v 4 chp: Nh kim ngh ch t-c lai cng kch Nh& 1ng hnh khan th* b i h . B n A.1300, trong bi th , 3 cu sau chp: Ti t nhin ph%n nh t i thin th ,

Nh h ngh ch t-c lai xm ph m, Nh& 1ng hnh khan th* b i h .

Bi th ny t m d ch ngh a l: Non sng n i u y c Nam, vua n c Nam ,

nh r trong sch tr i. c,

C sao gi-c B$c sang xm l Bay s4 b l !i g

m s$c chm tan nh ch' tre. c ch ch iv iv ng. B n A.1200 chp: Uy ch iv c ng. ch

(2) B n A.1752 chp: Kh (3) B n A.1752 chp: Uy i v ng. (4) Ch s n h.

ng. B n A.1200 v A.1300 chp: Kh

n s trng h p gi&a bi th ny v bi th c*a L Th

ng Ki t Nam qu c

TRUY N T

O H NH V NGUYN MINH KHNG

(Ngy nay cn n th cha Thin Phc, ni Si S n, huy n An S n; trong ni ny c pho t ng, trong cha c t ng L Th n Tng).

ng h T tn L , t l o H nh, cha Thin Phc, ni Ph%t Tch (1). Cha tn l Vinh, lm ch(c T#ng quan st tri u L, th ng qua ch i lng An Lng, l y con gi ng i h T#ng tn l Loan, nhn th l i . L t(c l con b h T#ng v%y. Th thi u nin, thch du hi p, phng khong, c ch l n, hnh ng ngn ng& khng ai c th l ng c, th ng cng k' nho gi l Mi Sinh, o s l L Ton Ngh a v ng i con ht l Phan At k t b n, m th m i mi t c sch, ngy th th i so nh c u, by tr vui ch i. Cha m/ th ng trch l tr n i, m t m gh dm qua khe c a vo trong phng th y ng n n g n tn, sch v ch ng ch t. L v a g c xu ng n m ng*, tay v n ch a r i kh)i sch; do cha m/ khng cn lo ngh n&a. Sau L d k thi t#ng h ng th, 0 khoa B ch lin (2). Khng bao lu, cha dng t thu%t lm ph%t Din Thnh h u. Din Thnh h u nh i in thi n s dng php nh ch t, nm xc xu ng sng T L ch.

Xc tri t i c u An Quy t, tr c c a nh Din Thnh h u, h t nhin d ng (ng ln y su t m t ngy khng tri i. Din Thnh h u s hi ni v i i in, i in n ht ln r+ng: Ng i tu hnh khng c php gi%n qu m t ngy (3) r(t l i thy xu ng m tri i. L ngh vi c bo th cho cha nh ng ch a ngh ra m u k . M t hm, rnh i i n ra ngoi mu n gy s nh, b0ng nghe th y trn khng trung c ti ng tht ng#n l i. L s hi qu#ng g%y m i. Mu n sang cha bn n c An (4) c u php l in, ng i qua t r Kim X" (r#ng vng) th y hi m tr bn quay v , 2n c Ph%t Tch, th ng ngy c kinh i-bi- -la, c tr n m i v n tm nghn l n. nh ni

M t hm, th y c th n nhn n tr c m-t ni r+ng: t t(c l Tr n Thin V ng, c m ph c th y c cng to (c l n kin tr t ng kinh nn l i y th y sai khi n. L bi t l o php thnh, th cha c th r a, bn thn n c u An Quy t, c m cy g%y ch ng tay th nm xu ng dng n c ch y xi t. G%y i ng c dng n c t i c u Ty D ng th d ng l i. L m ng m ni r+ng: Php c*a ta th$ng c i in r i! Bn n th1ng ch0 in (5). in ni r+ng: My khng nh chuy n ngy tr c sao? L nhn ln khng trung, t nh khng th y g, bn nh li n. in pht b nh m ch t. T , th x a r a s ch, t c l ngui d n, m i du ngo n cc mi n r ng r tm d u Ph%t. Nghe ti ng Ki u Tr Huy n o Bnh Ha, bn cung knh t i bi y t v h)i v chn tm, c cu k r+ng: C u h0n phong tr n v th(c cm (kim), B t tri h x( th chn tm, Nguy n th a ch" gio khai ph Ti n ki n b Huy n ck ng ti n,

o n kh t m. (6) p l i:

Ng, m b quy t di n chn cm (kim), C trung mn nguy t l thi n tm. H sa gic th b Ngh h ng b o, cch v n t m (7).

L hoang mang ch a hi u h t, bn i t i cha ni Php Linh y t ki n Ph m H i thi n s , h)i r+ng: Nh th no l chn tm? Ph m ni: A-nan-c chnh l chn tm. L b0ng nhin t"nh ng , h)i r+ng: Th no l php hnh tr ? Ph m ni: i th #n, kht th u ng. L bi t m i, t php l c ngy cng m nh, duyn thi n ngy cng k t. Cc gi ng r$n ni, th ng n qu n qut quanh mnh. L t ngn tay c u o, phun n c tr b nh, khng lc no khng (ng nghi m ngay. C v s h)i r+ng: Ph i ch#ng hnh, tr , t a, ng a u l Ph%t tm(8). L c k p r+ng: Tc h&u tr n sa h&u, Vi khng nh t thi t khng. H&u, khng nh thu. nguy t, V%t ch c kh khng khng. (9)

Ho-c l i ni: Nh%t nguy t xu t nham Nhn nhn th t h)a chu. Quy nhn h&u cu t , Hnh b b t k cu (10). Khi y vua L Nhn Tng khng c con, thng ba n#m H i t ng i khnh th( 3(11), c ng i ph* Thanh Hoa dng l i ni r+ng: 3 bi b c (a tr' k l , m i kho ng ln ba, t x ng l hong t , l y hi u Gic Hong, phm vua lm i u g (a tr' y c,ng bi t. chnh l i in ha sinh v%y. vua sai quan trung s( t i xem, th y ng nh l i ni, bn n v Kinh s , cho cha Bo Thin. Vua th y (a tr' thng minh k l r t l y lm yu d u, mu n l%p lm k' k t , qu n th n u c khuyn can l khng th c, v ni: N u k' kia th%t l linh d , t t ph i thc sinh n i cung c m, sau m i c th l%p c. Vua nghe theo, bn m i h i b y ngy m cho u thai. L nghe tin, ni v i ch gi r+ng: (a tr' kia l yu t, m ho-c ng i ta qu ng. Ta h ch u ng i yn m khng c(u, n lm m ho-c lng ng i r i lo n chnh php sao? Nhn b o ch gi gi lm ng i i xem h i, m-t em m y t ba c*a L treo trn rm. H i t i ngy th( hai th Gic Hong b b nh ni v i m i ng i r+ng: Kh$p bin gi i trong n c u c l i s$t vy che, tuy mu n thc sinh, s khng c l i v%y. u,

Vua nghe c k' ph m t ba ch, bn sai ng Thnh lu, tri l i, h p qu n th n xt x .

i i tm, qu nhin b$t

cL

H ng

V a lc Sng Hi n H u i ngang qua, L n#n n" h)i: Xin ra s(c c(u b n t#ng kh)i ph i ch u t i, ngy sau xin ng thai trong cung bo p cng (c ny. H u g%t u. n lc h p, qu n th n tu v i vua r+ng: B h khng ng i n i nghi p nn c u k' kia thc sinh, th m tn L cu ng d i dm t ph g! php ba ch, th%t l $c t i. H u tu r+ng: Thi t t ng n u Gic Hong c th n l c th d u c tr#m tn L ph g!, ph)ng c h g? Nay l i tri h1n, L h n h1n Gic Hong, th n tr m ngh n u nh b$t t i L ch1ng th cho L thc sinh. Vua b+ng lng. L n th1ng ph* nh H u, nh+m ch0 phu nhn t$m, nhn kh$p c (12). Phu nhn gi%n qu mch v i H u. H u v n hi u , m-c khng h)i n. Phu nhn v th c thai. L d-n H u r+ng n ngy phu nhn ' con ph i bo cho bi t tr c. n ngy thng, L c ng i bo tin, bn t$m r a thay qu n o, b o h c tr r+ng: M i tc nhn c*a ta ch a h t, ph i thc sinh l n n&a i, t m lm n v ng, kp n khi gi, ch t lm nh th%p nh thin t . N u th y thn th tan ra t, l ta thm nh%p vo bn t khng cn trong ci s ng ch t n&a. H c tr nghe ni, ai c,ng c m ng s t si. L c k r+ng: Thu lai b t bo nh n lai quy. Lnh ti u nhn giam t m pht bi, V bo mn nhn l u luy n ch C s k. tc kim s (13). c,

c d(t, nghi m nhin m ha(14). H u phu nhn bn sinh con trai, -t tn l D ng Hon. Khi ln ba vua Nhn Tng nui trong cung, l%p lm hong thi t . Nhn tng b#ng h, thi t t(c v , y l vua Th n Tng do L thc sinh ra v%y. Hnh xc L nay cn hm trong cha Thin Phc, ni Ph%t Tch, huy n Ninh S n (15). X a lng m X, huy n i Hong (cn c tn l Gia Vi n) t Tr ng An c ng i tn l Nguy n Ch Thnh cha Qu c Thanh, hi u l Minh Khng qu c s , lc t tu i i du h c, g-p o H nh, h c c o gio, tr i h n m i n#m. o H nh th y ng i ti t tho bn truy n tm n(16) l i -t tn cho. Kp t i khi o H nh s$p t th , b o Minh Khng r+ng: X a tn s c*a ta tu trn qu phc m cn b ci n n ao th ng qu bo, hu ng chi ci th m t th huy n vi ny, h c th t gi& mnh c sao? Ta nay xu t, ci a v lm th y ng i ta, b nh tri ki p sau quy t l kh trnh n i. Ta v i ng i c duyn, nn c(u gip nhau.(17)

o H nh ha, Minh Khng tr v cha c, cy ru ng. H n hai m i n#m, 2n h i kn ti ng. Khi L Th n Tng b0ng m$c b nh l , tm th n r i lo n, ti ng ku au n g m r ng s . Cc l ng y trong thin h vng chi u m n, k hng ngn hng v n, u ch u b tay. Khi y c (a tr' ht r+ng: D c tr thin t b nh, tu $c Nguy n Minh Khng (ngh a l: mu n ch&a kh)i b nh nh vua t t ph i tm c Nguy n Minh Khng). Tri u nh bn sai s( i c Minh Khng. Minh Khng th y s( gi n, trong thuy n c r t nhi u lnh, mu n d n ch m chay cho #n, bn l y m t ci n i nh) em cho h , b o h r+ng: Anh em ng qu s khng * no b ng, t m #n v%y (18). Th m b n lnh cho thuy n h n m t tr#m ng i cng #n c,ng khng sao h t. Lnh #n xong, s l i b o: Anh em hy t m ng* say m t lt n&a i n c tri u d ng ln ta hy b$t u ra i. Chng nghe l i, u n+m ng* say trn thuy n. M i trong kho nh kh$c, thuy n tr v t i Kinh . B n lnh t"nh d%y u l y lm l . Khi Minh Khng n, cc b%c c ti ng l h c r ng kh$p cc n i u ang thi th m i php trn i n, th y Minh Khng qu ma, khng thm cho. Minh Khng l y m t chi c inh l n di h n n#m t c ng vo c t i n, l n ti ng ni r+ng: C nh c inh ny hy ni chuy n ch&a b nh (19). Ni nh v%y hai ba l n. Khng c ai dm nh . Minh Khng bn l y hai ngn tay tri m nh , inh b%t ph#ng ra. Chng u kinh ng c. Khi g-p Th n Tng, Minh Khng l n ti ng ni: K' i tr ng phu c tn ln ngi thin t , giu c kh$p b n b , c sao cn pht b nh cu ng lo n nh v%y? Vua nghe ni r t run s . Minh Khng bn l y m t ci v c l n ng d u, un ln si sng s c, r i l y tay kho$ng vo b n l n, r$c v2y ln kh$p mnh vua, b nh t(c th kh)i h t. Vu bn phong Minh Khng lm qu c s , ban l c m y tr#m h th ng cng. N#m Tn s u, nin hi u Thi bnh th( 22, Minh Khng t th , th b y m i su tu i (20). Ch thch: B n A.1200 chp: 3 cha Thin Phc, x Si S n, huy n Yn S n, trn ni Ph%t Tch. B n A.1200: sau b l Vinh (ng thi khoa t#ng h B n A.2107 chp: ng l gi c m ng. ng, 0 khoa B ch lin.

i tu hnh khng gi%n qu m t ngy, s ng ch t ch1ng qua ch"

Cc b n A.1200, A.1300, A.1752, A.750

u chp mu n sang An n th1ng nh

h c php l

B n A.2107 chp: bn dng php tng hnh

i Bin

D ch nh sau: Lu ngy b gi b i lm c khng th y r c vng, khng bi t n i no m i th c l chn tm. Mong c nghe l i ch" gio m ng ph ng ti n, th y cb thi khng ph i kh cng tm ti. D ch nh sau: Ng, m b quy t bi u hi n r chn kim (vng th c), Trong , y thng s4 l r lng thi n. oB ,

Bt ngt nh ct ven sng m i th c l H ng t i B ngn s tm ti

u xa cch.

T(c l s

i, , n+m ng i c*a nh s .

D ch nh sau: Ngh l c th b i ct c,ng l c, Coi l khng th t t c u l khng. in c,

C, khng ch" nh m-t tr#ng d Ch nn coi ci khng l c. (10) D ch nh sau: M-t tr i m-t tr#ng l ra Ng Ng i ng i

u ni,

u chy ra m t kh i l a.

i v c con ng a nh),

i b m khng c !i ng a. (cc bi k ny ngh a r t t i, kh hi u, xt khng c n thi t ph i ch gi i, chng ti ch" xin d ch m thi).

(11) T(c n#m 1113,

i L Nhn Tng (n#m

i Quan th( 4

i T ng).

(12) B n A.750 chp: L bn thn n nh H u co t , vo ch0 phu nhn 0 th t$m li n nhn tr m. Phu nhn n i gi%n mch H u. H u bi t khng trch. L d-n H u r+ng: sau ny khi phu nhn lm b n t t ph i bo cho bi t tr c. Ba n#m sau, phu nhn qu c thai. n th i sinh n , H u nh l i l i d-n c, c*a L sai ng i c p bo. L bn t$m gi-t thay qu n o, b o h c tr r+ng B n A.2107 chp: L c tha, n y t ki n ph* c*a H u, nh%p vo ch0 phu nhn t$m, b(c phu nhn ph i cho xem. Phu nhn gi%n l$m, b0ng th y thng t$m c m t (a tr', s qu bn th a v i H u. H u bi t khng h)i t i (13) D ch nh sau: Thu t i, khng cho chim nh n bo tr C i nh t m nhn nhn gian au xt. c,

Kh4 b o b n mn nhn ch nn luy n ti c, Th y x a m y ha th y nay.

(14) B n A.750 vi t: Qua gi Ng , o H nh t ch. n gi Mi th phu nhn sinh, -t tn l D ng Honn, y l n#m H i T ng i Khnh th( b y, vo thng su, ma H , D ng Hon ln su tu i, r t thng minh nh ng , vua r t yu d u. V vua tu i cao m khng c con, bn nui Hon trong cung, l%p lm thi t . (15) B n A.2107 chp: Nh vua ch t, D ng Hon ln ngi, l Th n Tng. Xc T o H nh ngy nay cn th y tung tch trong cha Thin Phc, ni Ph%t Tch, huy n An S n, ph* Qu c Oai. Hnh dng t i nay v n cn. X a T o H nh i ch i, th ng th y trong ng c v t chn in trn , l y chn m th th th y v a kh p. Ng i i truy n r+ng xc ng tan ra chnh ch0 y. Hng n#m vo ngy 7 thng ba, nam n& th ng t i d h i cha ny, cha ha thnh m t n i th$ng c nh. Cu i i Minh, qun Minh vo c p n c ta, trong cu c binh h)a, v t tch x a b t, ng i lng m i xy l i t ng th . n y, b n A.2107 k t thc truy n T o H nh. Sau chp ring d i truy n Nguy n Minh Khng thi n s . (16) B n A.2107 chp: c ) l i -t tn cho. o H nh m ng th y ng i c ch bn truy n cho n ti t ( n v

(17) B n A.2107 chp: Hu ng h , o ta cn th p hn. Nay ta trn a v cha c*a ng i, b nh tri ki p sau quy t kh trnh n i

i, (ng vo ci

B n A.1752 l i chp: Hu ng h php m t c*a ta cn ch a sng t), kh lng m t gi& gn c. Ta nay hi n ra trn th gian vo ci a v ch* ng i, sinh, t , b nh kh m trnh thot. Xt cc b n ny th chung c*a o n v#n l: T o H nh bi t tr c r+ng sau khi mnh ti sinh s4 lm vua, nh v%y b n chnh chp l lm th y th khng ng l$m. (18) B n A.2107 chp: Minh Khng th y s( gi n t(c th em m t n i c m nh) cho lnh cho thuy n #n. B n theo sau s( gi r t ng, lo khng * c m #n. Minh Khng b o: hy t m #n v%y. Hng m y tr#m lnh cho thuy n #n khng sao h t (19) B n A.1200 chp: Cc b%c danh s th c tc ang lm php trn i n Minh Khng qut l n: k' no nh c inh ny m i ch&a c b nh. (20) V Minh Khng, l i c m t truy n khc g i l Minh Khng bi t truy n. Theo b n A.750, truy n nh sau: 3 cha Khng L lng Giao Thu. c nh s tn l Minh Khng, xu t gia tr tr cha ny vo i bnh tr , r t n i ti ng v (c h nh. M t hm, Minh Khng ngoi i v , ng i s cng phng a n p trong c a bu ng nh y x ra, gi lm ti ng h ku d a. Minh Khng c i ni: nh ng i tu hnh m cn mu n lm h hay sao? Ta c n ph i c(u nh ng i m i c. M y n#m sau, nh s ch t ha ki p thnh qu c v ng, h t nhim kh$p ng i m c lng, nh y nht la go, m-t nh m-t h . Tm kh$p th y thu c, th y cng, s si m khng c ai ch&a c. Nghe Minh Khng c php thu%t, bn sai ng i cho thuy n i m i. Minh Khng l y n i nh) n u c m cho thu. th* #n, s( gi c i ni: Thu. th* ng i ng, s khng * no. Minh Khng ni: Khng lo, c( cho t t c m i ng i cng #n s4 th y lng th o c*a ta. Thu. th* 45 ng i #n no m khng h t; m i ng i u l y lm l . Chi u t i ln thuy n, l i khuyn s( gi v thu. th* ng* say, i tr#ng ln, g i d%y nh neo, n u khng s4 khng i. S( gi m i mi khng c bn n+m gi ng*. B0ng th y trong thuy n ti ng gi th i l nh, n lc tr#ng m c, nh s g i d%y th thuy n c-p b n Kinh r i. Minh Khng bay ln khng m vo cung, un n c t$m cho nh vua, tay r a t i u th lng r ng t i y. Vua khi n tr v bnh Than. Nhn h)i c#n nguyn b nh tr ng. p: Ng i tu hnh trong tu ni m c i u m ho-c, sm h i m t2y r a th s4 kh)i, khng c g kh c . Vua l i h)i: Nh th y sao c ti th n thng bay trn khng nh v%y? p: Khng ph i nh th , k' h th n v n m$c b nh phong, m0i khi b nh pht l i khng nhn th y hnh dng v n v%t, khng bi t ci g l c, ci g l khng, ch" tin ci l4 s ng th ng tnh m thi, khng c g l th n thng c . Bn l i bay ln khng m tr v . Vua ban cho c*a c i, s khng nh%n, vua bn phong cho ch(c th n t#ng. Hi n nay, vng Gia Vi n (Ninh Bnh) huy n Xun Thu. (Nam nh) v huy n V, Th (Thi Bnh) c nhi u n i th Nguy n Minh Khng (c n ring ho-c th ph vo cha), th ng c t c b i ch i vo ngy h i, t c ny ch$c lin quan n truy n nh s i thuy n m t m m n c Kinh . Ngoi ra H N i, c n L Qu c S (ph L Qu c S ) v n Th n Quang (Ng, X) c,ng th Nguy n Minh Khng. Cn T o

H nh v L Th n Tng (ki p sau c*a T o H nh) th c th cha Lng (n i qu m/ c*a T o H nh), huy n T Lim, ngo i thnh H N i, v cha Th y, huy n Qu c Oai, H Ty.

TRUY N D

NG KHNG L

V NGUY N GIC H I

Thi n s Khng L cha Nghim Quang, huy n H i Thanh l ng i h D ng H i Thanh v%y, m y i lm ngh cu c, b) ngh y m i tu, th ng hay c kinh Gi-lani-mn. Trong cc n#m Ch ng Thnh, Gia Khnh i L Nhn Tng (1) th ng cng Gic H i l o h&u 2n t H Tr ch (2) qun c thn mnh, ngoi khng i n u, trong th tu thi n nh (3). Th y tm th n tai m$t nh/ nhng sng s*a, c th bay ln khng, i trn b#ng gi, b$t c h ph i n ph c, b$t c r ng ph i ging, v cng qui n, ng i ta khng sao l ng bi t c (4). Sau tm v m t ngi cha qu%n nh m . M t hm, ng i h u b2m r+ng: M0 t khi t i y ch a h c th y ch" gio v nh&ng i u tm y u, dm xin trnh th r+ng: on luy n thn tm h o $c tinh, Xm xm tr c chuy n i nghim nh.

H&u nhn lai h c khng khng php (5) Thn t a bnh bin nh t%p hnh (6). S hi u r m b o r+ng: N u con i ng b m t i, ta ti p con, n u con i thu. m t i, ta trao cho con. Ch1ng c ch0 no m ta khng truy n cho con ci y u. Ni xong, ha h c i l n. Th ng hay c cu k r+ng: Tuy n th* giao long a kh c , ng o tm

D tnh chung nh%t l c v d . H&u th i tr c th Tr ng c phong l nh,

ng ti u nh t thanh hn thi h (7).

Ngy 3 thng su n#m K. H i, nin hi u H i T ng i Khnh th( m i th ch t (8); mn nhn thu xc tng c a cha. Vua h chi u cho s a r ng cha ny, quyn hai m i h ph ng h ng h)a.

Thi n s Gic H i h Nguy n, ng i H i Thanh, t i cha Din Phc qu%n nh. Th nh) thch cu c, th ng l y thuy n con lm nh, lnh nh trn m-t n c. N#m hai m i l#m tu i b) ngh y, c$t tc i tu, lc u cng thi n s Khng L th m t th y cha H Tr ch (9). Th i L Nhn Tng, s th ng cng Thng Huy n chn nhn c tri u vo ng i h u trong cha L ng Th ch Lin M ng (10). B0ng c i t$c k g i nhau, nh(c tai i c c. Vua truy n Thng Huy n ng#n n l i, Huy n l-ng nh2m th n ch, m t con r i xu ng tr c. Vua c i b o: Hy cn m t con xin nh ng nh s . S c th n ch, trong nhy m$t con cn l i c,ng r i xu ng n t. Vua kinh l , lm th r+ng: Gic H i tm nh h i, Thng Huy n o di c huy n.

Th n thng n#ng bi n ha, Nh t Ph%t, nh t th n tin (11). T danh ti ng s vang ng thin h , cc v t#ng cng k' t c u d c lng tin theo. Vua th ng l y l th y tr m s , m0i khi h gi t i hnh cung H i Thanh t t tr c t i th#m cha. M t hm vua b o s : Ci o (ng chn thn tc (12) c th cho nghe c khng? S bn c kinh tm l n, bay vt ln khng, cch xa t n#m tr ng, b0ng l i r i xu ng. Vua cng qu n th n u v0 tay x ng tn, ban cho chi c ki u ra vo n i cung c m. T i tri u vua Th n Tng, m y l n vua tri u v Kinh thnh, s u l y c gi y u khng i. C v s h)i r+ng: Ph%t v chng sinh, ai l ch* ai l khch? S bn -t cu k r+ng: B t gic nh& u b ch,

Bo nh tc lo khch. Nh c v n Ph%t c nh gi i,

Long mn tao i m ng ch (13). Lc s$p t ch, bn lm bi k co chng nh sau:

Xun lai hoa i p thi n tri th, Hoa i p ng tu ti n (ng k . Hoa i p b n lai giai th M ct ng hoa i p h o, ng tm tr (14).

m y c ngi sao l n r i gc ty nam ph ng tr ng. Sng hm sau, s ng i ngay th1ng m t ch. Vua xu ng chi u quyn 30 h ph ng th h ng h)a, phong hai con lm quan th ng cng. ( i Tr n Thi Tng, t H i Thanh l Thin Thanh, t(c l ph* Thin Tr ng(15)).

Ch thch: B n A.2107 chp: i L Thnh Tng.

B n A.2107 chp: n 2n t i cha H Tr ch, m-c c) #n cy, qun c thn mnh, ngoi th khng i u, trong th tu thi n nh. B n A.1752 chp: bn t C u Thu. n ng thn, i #n xin , qun c thn mnh Thi n nh: ti ng nh Ph%t, ni t%p trung t t huy n di u c*a o Ph%t. ng m t ch0 m suy t ng t i l4

V o n ny, b n A.2107 chp thm nh sau: L i c ban i gim chn m, khi th t x ng l V, Khch, lc th nh%n hi u l Mao Tin (V, Khch, Mao Tin u l tn ch" cc b%c tin) c ln t i ci u Xu t Cu th( hai ny, cc b n A.2914, A.2107, A.1300, A.1200, A.1752 xm tr c cn i h nh. D ch nh sau: Rn luy n thm tm cho H#m h xoay l i C ng c tinh vi, u chp l: xm

i di n v i nghim nh.

i t i h c khng khng php,

Mnh ng i bn chi c bnh phong, nh v i hnh h p lm m t. B n A.1752, trong bi th , 3 cu sau chp: D tnh chung nh%t m v d , H&u th i tr c th ng c in t i.

Khi u nh t thanh h hn thi h . B n A.1200 chp bi th ny nh sau: Tuy n th* giao long a kh c ,

D tnh chung t t l c v d . H&u th i tr c h Tr ng c phong l nh,

ng khi u cao thanh hn thi h .

Bi th ny d ch nh sau: a th long x ch n c n i,

ng qu c nh th su t ngy vui. C khi d i b c non cao cht.

M t ti ng ku to l nh c tr i. B n A.2107 chp: Ngy m ng 3 thng su n#m At H i, nin hi u H i T Khnh th( 10 (t(c n#m 1120) s t ch. Cc b n A.759, A.1300 chp thm: sau tm v H i Thanh. B n A.1200 chp: cng v i Khng L th m t th y, n sau tm v cha Khng L . ng nu cha H Tr ch, ng i

B n A.2107 chp: sau v cha Din Phc thu c lng c, tiu dao lm vui, trong cha tu th i s d ng (10) B n A.2107 chp: m i vo ng i B n A.1752 chp: m i vo ng i B n A.1200: m i vo ng i (11) D ch nh sau: Gic H i lng nh h i (b ) Thng Huy n o c,ng huy n, cha trong vi n Lin M ng. ng M ng.

v%t

cha Phng 5ng, L

cha Lin Hoa, L

ng Th ch.

Th n thng thm bi n ha. M t ph%t, m t th n tin. (12) B n A.1300: 5ng chn (13) D ch ph)ng nh sau: B t gic u ta b c, b o ta l lo khch, n u nh h)i t i nh&ng i u thu c c nh gi i o Ph%t, th ta c,ng ch" nh con c nh) khng v t kh)i c a r ng n n0i trn b ch m d u. (14) D ch ph)ng nh sau: Xun t i, chnh l th i ti t r t quen thu c i v i b m hoa. Hoa b m c,ng ph i l a theo th i ti t. Hoa b m x a nay v n m ng o. C sao ph i gi& mi chuy n hoa b m trong lng. (15) Thin Tr ng: tn ph* thu c tr n S n Nam H c,, nay thu c H Nam Ninh g m cc huy n Xun Thu., Tr c Ninh, Nam Tr c. nh th n. B n A.2107: 5ng chn th n tin.

TRUY N H LI

N#m Thi u Phong i Tr n D Tng c ng i lng Ma La (1) l -ng S Doanh lm ch(c An ph* s( ph ng m nh sang B$c qu c, V l V, th nh. Trong lng c n th th n Ma La. m m th n bi n thnh S Doanh, thn th hnh d ng, dng i u i (ng u h t nh S Doanh, nh%p vo phng V, th t thng, lc g gy l i b) i. m hm sau V, th h)i: Phu qun ph ng m nh sang s( B$c, sao m m th v m ngy l i khng th y? Th n ni d i r+ng: Vua sai ng i khc i thay, ta h u bn t h&u, th ng gi& ta nh c khng cho ra ngoi. Song ta nh tnh v ch ng nn l'n v v i nng cng n i. Sng s m l i ph i nh%p tri u, khng dm lu. Nghe g gy th n l i i. V, th c ng v c. Trn m t n#m S Doanh i s( v , V, th c thai y chn thng. S Doanh tu ln vua. V, th b h ng c. m vua n+m m ng th y m t v th n t i tr c m-t tu r+ng: Ti l th n Ma La l y v c mang, b S Doanh tranh m t con. Vua t"nh m ng, hm sau ra l nh cho ng c quan em V, th t i, phn r+ng: V tr cho S Doanh, con tr cho th n Ma La. Ba hm sau, V, th sinh ra m t b c en, n c m t con trai, da en nh m c (2). N#m m i hai tu i -t tn l H Li. H tuy en nh s n, nh ng da th t bng m! nh cao. N#m m i l#m tu i, vua tri u vo h u, c r t m c yu d u, i nh tn khch (3). M t hm Li i ch i H Ty, g-p L ng Tn, L h)i r+ng: Ch b con kia c mu n g ch#ng? p: ng lc thin h thi bnh qu c gia v s , coi ph qu nh ph vn, ch" ham mu n thanh s$c lm vui tai /p m$t m thi. ng Tn c i ni: Thanh v s$c c*a ng i m t m t, c m t, song tn tu i c th l u l i cho i. R i b o Li h mi ng, nh n c b t, b o nu t, sau bay ln tr i m i. , Li tuy khng bi t ch& nh ng thng minh ni gi)i h n ng i (4) nh&ng cu t ng thi ph, khc i u ca ngm, giao x ng ph ng v nh, tro phong l ng nguy t u khi n m i ng i kinh ng c. n b con gi ai c,ng mu n bi t m-t. Vua th ng ni v i tri u th n r+ng: Sau ny th y Li gian ph m t i nh ai, b$t t i tr c i n s4 c n nghn quan, n u gi t ch t ph i b i th ng nghn quan (5). H i y lng Nhn M c c v qu%n cha thu c dng h vua, tn l A Kim tu i v a 23, ch ng ch t s m ga, nhan s$c c m t khng hai. Vua r t yu, g g m khng c th ng l y lm gi%n, m t l n b o Li r+ng: Ng i c k g cho ta c nng ch#ng? Li tu: Th n xin h n m t n#m, n u khng th y v l s khng thnh, th n ch t. Bn bi t m i, v nh c i b) h t qu n o d m d i bn, d u di n$ng m a cho x u b2n, r i ng kh v i gi lm ng i ch#n ng a gnh m t i s t tre n nh qu%n cha, l y m t gi tr u cau t lt cho tn gi& c ng xin vo v n c$t c). Tn gi& c ng cho vo. H i vo kho ng thng n#m, thng su, hoa thi l ang ma n . Li em c$t h t cho vo trong gnh. Th t c*a qu%n cha th y hoa trong v n h t s ch, h tri Li i gia ch* n chu c. Gi& qu ba ngy khng th y c ng i n nh%n, th t bn h)i: My l gia n nh ai, sao khng th y ng i n chu c v n hoa trong v n? Li p: Ti l k' phiu b t, khng c gia ch*, khng c cha m/, th ng gnh theo b n con ht ki m #n, hm qua th y m t v quan qu t ng a i pha nam kinh thnh, ng a i, khng c c), ch* ng a cho ti n#m ng trinh sai i c$t m t gnh c). Ti m ng c ti n v i i c$t c), khng bi t hoa thi l l v%t g, nay khng c g n xin em thn lm gia n b i th ng v%y. Th t bn l u Li c ng ngoi. T ch

Qua h n m t thng, th t c*a qu%n cha th y Li i kht bn cho #n u ng. m m Li th ng ca ht cho ng i gi& c ng nghe, b n th t v n i th c,ng u l$ng nghe. M t hm tr i t i lu m n ch a th y th$p, qu%n cha ng i m m t ch0, t h&u khng k' h u h . Qu%n cha g i th t m m$ng v t i h u h khng y *, l i c m roi toan nh. B n th t ci u t t i r+ng: Chng con nghe tn c$t c) ht trong long ham say, khng ng n n0i ny, qu%n cha nh n c,ng xin cam ch u. Qu%n cha thi m khng h)i t i n&a. Lc ang gi&a m h, qu%n cha cng th t ng i gi&a sn, ngng gi a tr#ng tiu khi n. B0ng cch t ng nghe th y ti ng ht c*a Li tho ng nh i u ca chng ng ph*, khc h1n m thanh ch n d ng gian (6), tm th n m m2n, tnh ring xc ng, bn v i Li vo nh trong cho h u t h&u, thnh (a gia n thn c%n. Qu%n cha th ng b o Li ca v nh ng%m x ng tiu m i s u u u t. Li nhn h t lng h u h , qu%n cha cng yu m n tin c%y, ngy cho d i tr ng, m cho khu n ng i h u (7). Khi th sai ca ht, gi ng ca bay kh$p trong ngoi, qu%n cha qu c m ng m mang b nh u u t. Qua ba, b n thng, b nh cng tr m tr ng. Th t h u h lu c,ng m t nh c m b m m t, m m t l i th ng ng* say, qu%n cha g i c,ng khng d%y. Duy cn m t mnh Li l i h u h , qu%n cha khng nn n i d c tnh, m%t b o Li r+ng: Ng i c nh ta, ta v gi ng ht c*a ng i m mang b nh Bn cng Li t thng, b nh tnh c,ng c b t h n. Tnh yu ngy cng m-n m, qu%n cha ch1ng k g ns /p x u, khng cn ti c g n&a, mu n em h t ru ng t cho Li lm trang tr i. Li ni: Ti v n khng c nh c a, nay c g-p qu%n cha l b%c thin tin, th c l i u phc l n c*a ti. Ti khng c n i n tr ch, chu bu ch" mu n c i chi c m, ch u c*a qu%n cha th ch t c,ng c nh$m m$t. (Chi c m, l v%t tin ban cho, ch" dng trong lc ti n tri u. Qu%n cha v qu yu Li khng cn ti c g h t). Li c m, bn c t l'n mang vo tri u. Vua trng th y c m ng, t(c t c sai v i qu%n cha vo ch u, b o Li i chi c m, kia (ng h u bn c nh. Vua h)i qu%n cha: C bi t Li khng? Qu%n cha lc y r t x u h . i b y gi c bi th qu c ng& r+ng: Ch"n nu n xin lm ti, Li. ng h u th ng tru a nh hay thin tin phc

T danh ti ng Li vang l ng thin h , gi /p nh v Li. C cu th qu c ng& r+ng: Mang mang m-t m$t chy ma lem, K' ch kht, ng i qua m i thm. Nh n c hong kim thanh s$c y, Mang mang m-t m,i th soi xem.

Tuy ng i i lm th khinh b" Li, nh ng v n b ti ng ht cm d0 m khng th trnh Li c. Li th ng t thng v i con gi cc nh v ng h u m khng ai dm nh, s vua b$t b i th ng. Sau Li t thng c v i con gi tr ng c*a Minh Uy V ng. V ng b$t c song ch a em gi t v i. Sng hm sau, V ng vo ch u vua, tu r+ng: m qua Li l'n vo nh th n, t i nh b ng khng r tr$ng en nn th n gi t m t r i, nay xin b h

cho bi t ph i n m y nghn quan th n ti n n p. Vua khng bi t l Li ch a b gi t, phn r+ng: Trt l! m gi t th ta ch1ng ch p n lm g. H i y hong h%u Vi T l ch ru t Minh Uy V ng(8). V ng v l y tr ng nh Li, Li khng ch t, V ng bn l y chy gi ch t. Khi s$p ch t, Li c ngm cu th qu c ng& r+ng: Sinh t do tr i c qu n bao, Nam nhi mi n c anh ho, Ch t v thanh s$c cam l ch t, Ch t vi c m au c m g o no. L i ni: X a ng Tn b o ta r+ng: Thanh s$c c*a ng nghi m th%t. Ni r i bn ch t. Ch thch: B n A.2107: lng Ma Phong. B n A.750 chp: V th n khng c h nn -t cho h H, l y tn l Li, m-t m,i en nh'm, nh ng da th t m! mng. Cc b n A.750, A.1200. A.1300, A.2914 chp: coi nh khch thn. B n A.750, A.2107 chp: th ng lm m t lng nhi u ng Thng minh lm l"nh v t h1n m i ng i. B n A.750 chp: N u gi t ch t ph i b i th Li du ch i i. B n A.1200 chp: ng cng n ph n1v n i c m t b nhau (9), l i y

ng m t v n quan. Vua th

B n A.1300 chp: vua ra l nh cho tri u th n r+ng n u th y Li gian ph m n&, b$t n p t i tr c vua s4 c th ng 1000 quan ti n, n u t gi t ph i quan.

Cc b n A.1300. A.2914, A.2107 chp: Cch t ng nghe th y ti ng ca ph ng ph t nh i u nh c Qun thin, khc m thanh n i h gi i o n ny, b n A.2107 c chp thm nh sau: Li c,ng h t lng n0 l c, h u h d g i, su t ngy qu n qut khng lc no r i, ho-c khi qu%n cha sai ca ht, ti ng ca bay kh$p trong ngoi, bi ht c t gi nh sau: Nh gi x a ch t tri Ai t ra, D!n qua lng uy n, l ng nh thi u quang. a gi t i ln la ch n ny, ng i ch th T i g c li u ch ng V ng. ng ng. Vo song b$c ch vui tnh ngh a. Sang T a ng n khch h i i

G! h c nng ch( m i s u n-ng v Bi ca d!n tr#ng nh sau: T a ng c bn ch t l m tinh, Vui tr#ng ny tr#ng th%t a oan ng ty lc th ng v nh y v i tu lc ch1ng b+ng nhau

n c a s bng cu ch t l t s ng lu ngn ki p

M a ch H+ng ln mi tr i cao Cng tr i B%n b u nhi u ch1ng pht no ngui. Gi ng ca du d-t, du d ng khi n cho chim c c,ng ph i ng lng. Qu%n cha nhn c m ng, mang b nh s u t , ba b n thng b nh cng thm n-ng. M i chn tnh c*a qu%n cha khng ng#n c m c, qu%n cha bn ni v i Li r+ng: Gi ng ht c*a ng i lm tm th n ta m m t, khi n ta yu m n n n0i th ny B n A.750 chp: Uy Minh V ng i c n m t kia B n A.750 chp: thanh s$c c*a ng

L NH NAM CHCH QUI


nh ng truy n thing t c Vi t

CC TRUY N D CH THM

1. TRUY N D THOA V

NG

Th i th ng c , ngoi n c Au L c c n c Di u Nghim, cha n c y l D Thoa V ng, cn g i l Tr ng Minh V ng hay Th%p u V ng (vua m i u). N c ny pha B$c gip H Tn Tinh qu c. N c H Tn Tinh c vua l Th%p Xa V ng (vua m i xe), c thi t l Vi B. V Vi B l B ch T nh Chi u N ng dung m o r t /p 4. D Thoa nghe ni r t thch, bn nh H Tn c p v Vi B. Vi B t(c gi%n bn em loi v n i h u ph ni, l p b thnh ng ph1ng cng ph n c Di u Nghim, gi t D Thoa V ng, c p v y m tr v . (Loi tinh H Tn t(c l tinh di h u, chnh l n c Chim Thnh ngy nay v%y).

2. TRUY N GI NG VI T Gi ng Vi t mi n Tru S n, qu%n V, Ninh(1). i Hng V ng th( ba, nh An c binh sang xm chi m n c Nam, ng qun d i ni Tru S n. Hng V ng c u c(u Long Qun, Long Qun d y r+ng i tm b%c k ti trong thin h th s4 d/p c gi-c.

Sc Thin V ch y.

ng (ng k m sinh, c !i ng a s$t nh gi-c(2), t

ng s nh An

u b)

An V ng ch t d i ni, bi n thnh vua a ph*, dn ph i l%p mi u th , lu n#m suy d n, n mi u b) hoang. Qua i Chu, t i i T n c ng i n c ta l Thi L ng (3) lm quan cho nh T n n ch(c Ng s i phu, th ng qua vng ny, th y c nh suy tn, ch nh lng th ng c m, bn s a sang l i n mi u, nhn m y cu th r+ng: C nhn truy n Tu n th* o th An V ng, ng.

ng nin o th ph

S n t thu. l u khng ki n mi u, Tinh th#ng tch l i th ng v#n h ng.

Nh t chiu th$ng b i v An (c, V n t i thanh linh tr n Vi t Th ng.

Bch tnh lng t giai ph ng s (4), M-c ph qu c t v nh v c Sau cc t D ng V ng (5).

ng Nhm Hiu, Tri u em qun xm chi m ph ng Nam(6) ( i An ng) tr qun d i ni, sai tu s a l i mi u m o, nghim c2n kh n th .

An V ng c m ci (c c*a L ng x a, mu n n n, bn sai tin n& Ma C ra ngoi ci tm ki m. Khi y L ng ch t t T n, duy c con l V hy cn du h c. Khi y l vo ngy mng m t t t, dn chng t i th#m n ny, c ng i cng m t i bnh pha l, tin n& Ma C c m ln ng$m ngha, l! r i xu ng t v! khuy t m t m nh, b ng i ta b$t n. Ma C m-c o rch, m i ng i khng bi t l ti n, nn nh %p tn nh n. Thi V th y v%y, ng lng th ng, bn c i o n cho Ma C c tha. Ma C h)i V u, V k lai l ch c*a cha. Ma C lc y m i bi t l con quan Thi Ng s , m ng r! m ni v i V r+ng: Nay ta khng c g bo p, sau ny t t s4 t n. Nhn a cho V m t b l ng i m ni: Gi& c2n th%n v%t ny, ng r i kh)i mnh, sau ny th y ai c b u trn u, em ch m cho tan t t s4 c ph qu to. V nh%n l y, c,ng khng bi t l thu c tin. i n nh ng i b n thn l 5ng Huy n. Huy n l m t v o s c ci b u trn u. V ni: Ti c l ng i c th tr c t%t ny. Huy n nh ch&a cho. V bn dng l ng i m ch m, b u l%p t(c tan. Huy n ni: l thu c tin, ti nay khng c g bo p, xin l y n khc n l i. Ti quen m t v qu nhn m$c t%t ny, th ng ni r+ng ai ch&a c th s4 chia gia ti m khng ti c, ng hy t i ch&a. Ti mu n nhn bo n ng. Huy n a V t i nh Nhm Hiu ch&a, b u t kh$c tan. Hiu c m ng, nui V lm con nui, m tr ng cho V h c ch khi h&u d ng. V l ng i thng minh, hay c sch, g y n. Con gi Hiu l Ph ng Dung th y V th ph i lng, bn cng t thng.

Con trai Hiu l Nhm Phu bi t chuy n, mu n gi t V , em V t th n X ng Cu ng, bn d0 r+ng: Cu i n#m ph i l th n X ng Cu ng m ch a c ng i lm l , nay khng nn i ra ngoi, e r+ng b b$t s ng, ph i 2n vo phng kn trnh. V v tnh nghe theo, Nhm Phu bn kha c a bu ng. Ph ng Dung bi t ng m l y dao a cho V , V o ng ch m ra. Ban m V l'n i, mu n t i n ng t a nh 5ng Huy n. i g p ln trn ni, ni c hang su, V l! chn r i xu ng hang. ng lc canh m t th r i t i y, V au qu, h n m t kh$c m i ng i d%y c. ng lc Ng , m-t tr i chi u th1ng xu ng hang, th y xung quanh u l vch , khng c b%c ln. 3 trn c m t hn , th ch nh, r, xu ng bn . C m t con r$n tr$ng mnh di tr#m tr ng, mo vng, mi ng ), ru xanh, v2y tr$ng, d i c c ci b u, trn trn c dng ch& vng V ng knh t . R$n ra #n th ch nh, r i l i chui vo trong hang. V trong hang ba ngy, i l$m ph i #n v ng th ch nh,. R$n ra, th y trn bn h t c th ch nh, ng ng u th y V nh nu t. V kinh s , s p l y m ni: Ti b n n r i xu ng d i ny, khng c g #n, i d nn ph i #n v ng, th c l $c t i. Nay th y d i c ngi c b u th t, ti c l ng i ba n#m, xin khoan tha cho ti thi th cht ti m n. R$n ng2ng u xin ch m cho. B0ng th y nh l a sng, m t m nh than r i xu ng hang. V l y l a ch m, b u l%p t(c tiu tan. R$n qu y mnh t i tr c m-t V nh c b o V c !i ln l ng. V c !i ln r$n bn t(c th a V ra kh)i hang. ng canh hai th ln t i c a hang, nhn khng th y ai qua l i r$n bn v y ui b o V xu ng, sau r$n tr vo trong hang. V i l c ng, thong th y tr c m-t c m t ta thnh, trn c ng thnh c l u cao l p ngi ) lung linh, nh sng m m chi u t)a. Trn c ng treo bi n ) vi t ch& An V ng thnh b+ng vng. V ng i bn c nh c ng nhn th y trong sn c ao, gi&a ao c sen ng, s$c, c nh ao c he, li u m y hng. Th y ng g ch ph1ng l, i n ng c cung chu, l u cao gc r ng. Trn i n c k gi ng kim quy, tr i chi u hoa b c, c hai n c m, s$t, v$ng l-ng khng th y ng i. V bn vo nh n, b0ng th y kim ng ng c n& hng tr#m ng theo h u An h%u m c a m ra. V c kinh, xu ng i n ph c l y. i

H%u c i phn r+ng: Thi quan nhn u t i y? R i l i m i ln i n m ni: X a kia i n An V ng b) hang nt, khng c ng i th cng, nh c Thi Ng s tu s a, ng i i m i theo g ng, m cng th mi mi. Ta sai tin n& Ma C i tm bo n, khng g-p Ng s m ch" g-p cng t , v n ch a c g bo p, nay may c trng th y m-t cng t , nh ng hi m v c s$c g i, cho nn V ng ln ch u tr i, hi n khng nh. Bn ban ti c r u, chu c cho #n u ng no say. Xong ti c, b0ng th y c ng i ru di b ng to ti n ln dng bi u, qu xu ng m tu r+ng: Ngy 13 thng ging, ng i ph ng b$c l Nhm Hiu b th n X ng Cu ng nh ch t. Nghe tu xong, H%u bn ni D ng quan nhn (7) hy a Thi cng t tr v tr n th . H%u ti n a. D ng quan nhn bn b o V nh$m m$t ng i ln vai mnh. H n m t kh$c sau l i xu ng t i "nh ni. D ng quan nhn bi n thnh m t con d m (ng trong ni, nay con d y cn (ng sau n Tri u Vi t V ng pha nam ni Tru S n.

V tr v nh 5ng Huy n k l i u ui cu chuy n. m ngy m ng m t thng tm, ng lc x bng, V v Huy n cng i d o bn ngoi, th y tin n& Ma C d$t m t ng i con gi t i cho V k t lm v ch ng, l i cho c vin ng c Long Tu . V n x a ng c c hai vin th , hng, su t t i Hong t i tri u nh An v l u truy n l v%t qu i. Trong cu c chi n tr%n Tru S n, vua An eo ng c ch t, ng c b vi xu ng t m ho quang c*a n v n chi u t)a n t%n tr i. Th h)a i T n, bu ng c u chy h t, ng i ta xem linh kh m bi t r+ng vin ng Long Tu v n cn n c Nam, m i t xa t i tm. n c m i binh c qu

n nay An V ng l y ng c qu ny bo p n V . Ng i th i y em vng b c, l a l ng gi tr#m nghn quan (8) t i mua, V do m giu l n. Sau tin n& Ma C t i n v ch ng V i u khng bi t, c l4 ha thnh tin. Nay gi ng l thnh ci huy t r ng, t(c g i l Vi t T"nh C ng(9).

Ch thch: (1) Nay thu c huy n V Ging, t"nh B$c Ninh. (2) Cc b n A.1300 v A.750 chp: Long Qun ha thnh ng a s$t m nh gi-c. (3) B n A.1200 chp: c ng i ph ng B$c l Thi L ng. ng Thin V ng c !i

(4) B n A.1200 chp hai cu th cu i cng nh sau Chnh kh l m nhin thin h&u cch Trung thin mi u m o hch nam c Ngh a l: Chnh kh b ng b ng xng ln my xanh n mi u gi&a tr i lm hi n hch ci Nam. (5) D ch ngh a nh sau: Ng i x a k chuy n vua An th tr c, ng.

M t n#m kia tu n th t i ch n ny. Ni /p, n c tri th y tr m t ngi mi u, l i nh cn ph ng ph t mi h ng

Th n i, di tch

Qua phen th$ng b i, (c nh An ch1ng cn,

Nghn n#m, uy linh ngi v n cn tr n ci Vi t. Tr#m h t nay m t lng th cng, Xin th n ph h cho phc n c c lu di.

(6) Sch Vi t S Thng Gim C ng M c chp: N#m Tn Mo (210 tr c cng nguyn, Th c An D ng V ng n#m th( 48, T n Thu. Hong n#m th( 37) Nhm Hiu v Tri u nh T n em qun sang xm l c, Tri u ng qun ni Tin Du (B$c Ninh). Th c V ng em qun ch ng c Tri u . B y gi Nhm Hiu ng chi n thuy n Ti u Giang, m$c b nh tr v , giao c qun cho Tri u . d i qun doanh n ni V, Ninh. Th c V ng c$t t cho t sng Bnh Giang (t(c sng Thin (c hay sng ng Ngn) tr v B$c gi ng ha. Hai bn nh chi n, rt v . (7) B n A.750 chp: Tiu quan nhn hy d n Thi cng t tr v d (8) B n A.750 chp: v n#m m i v n quan t i mua i th

(9) Truy n ny mang n-ng nh h ng Trung Qu c. Thi c*a nhn dn ta i v i gi-c An l r rng. T t nhin, gi-c An khng ph i l nh An Trung Qu c. Nh ng do nh h ng c*a o gio v v#n ha Trung Qu c m thi i v i gi-c An trong truy n ny khng ph n nh c thi c*a nh%n dn ta.

3. TRUY N NAM CHI U Ng i Nam Chi u l con chu vua V, Tri u . Th i Hn V, , th a t ng n c Nam Vi t l L& Gia khng ph c, gi t s( Hn l b n An Qu c, Thi u Qu(1). Hn V, sai t ng l b n L Bc (c, D ng Phc em qun chinh ph t, b$t V D ng V ng Ki n (c v L& Gia, thn tnh c n c, phn t cho cc quan cai tr . Con chu h Tri u t n mt b n ph ng, sau tr v Th n Ph, Honh S n l nh&ng x( v$ng v' khng c ng i. Khi b h ng c, h bn ng tu thuy n th"nh tho ng ra b t nh%p vo n i a c p ng i ven b , gi t cc quan l nh c*a nh Hn. Dn u s ph c, g i l Nam Tri u, sau g i sai l Nam Chi u, cho nn h mang danh hi u y. n i Ng, Tn Quy n(2) sai i L ng, L& i lm th m c nh d/p. Qun Nam Chi u c m t vng t ni Thin C m t i H Hoa, Cao V ng, Honh S n, Tung (3), H i Ng n. L i B , Tr ng Sa, Qu H i, V ng Ci, L0i Li ni cao b r ng, sng gi hi m tr , khng c m t v t chn ng i. Qun Nam Chi u y th ng l y vi c c p bc sinh s ng, nh gi t th m c, khng th ng#n c n n i. ng c*a chng kh nhi u, hay em hng ha chu ng c t lt cho n c Ty B D (4) c u lm thn thu c, cng gip ! nhau. Cu i i T n, thin h r i lo n, c ng i t tr ng mi n y l Tri u ng L c,ng l con chu c*a Tri u V, , anh em ng c, th y u d,ng l c h n ng i, ai n y u ph c, cng v i qun Nam Chi u h p l i, c h n hai v n ng i, l i em chu ng c ti n dng n c Ty B D , xin ch0 t khng ngay c nh .

Khi y, n c Ty B D chia u bi b v ng n i ra thnh hai l . M t l trn t Qu Chu, d i t i Di n Chu g i l l Gia Vi n (5) gi t tru ng a #n th r i giao cho n c Nam Chi u v Tri t ng L th ng l nh. Th l ng L xy thnh lng Cao X, t Di n Chu, ng t i Gip H i, ty t i n( c B Da, nam t i Honh S n, t x ng lm cha. Nh ng T n sai t ng qun l To Nh em qun sang nh, ng L ph c qun voi ch0 hi m tr n i u ngu n sng m nh, r i l i t i n p M S n v M t S n ngoi b , ch t th mnh tn, ch tn th mnh t , sng ra t i vo, c m c trong b n, n#m n#m tr i. Qun T n khng ch u n i kh ni, t vong qu n a, bn rt qun v . Qun Nam Chi u th ng t i c p cc x( Nam Thnh, ng Thnh(6), Tr ng An, th l nh khng th d/p n i. T i khi nh ng th nh ln, vua Tng sai Cao Bi n em qun sang d/p, c,ng khng nh n i ph i b) v . i Ng, i, vua T n l Th ch Knh ng sai quan t m h L(7) em 20 v n qun nh vo S n, qun Nam Chi u bn rt v nh t i bin gi i Ai Lao, hi u l u Honh m qu c B n Man, th ng l y s c p bc lm ngh , lc nh lc ngh", ch a h bao gi yn chi n s . t nay l ph* Tr n Ninh, mun i sp nh%p trong b n n c i Vi t (8).

Ch thch: V truy n ny, b n A.750 m u nh sau: N c Nam Chi u l con chu h Tri u. H Tri u m t, con chu t n mt t( ph ng, sau t t%p nh&ng ch0 v$ng v' r ng ri vng Th n Ph, Honh S n. B h ng c bn ng tu thuy n ra b t nh%p vo n i a c p ng i ven b', gi t cc quan l nh nh Hn. Dn s hi g i l Nam Chi u cho nn c tn y. Sai n i Ng, vua sai i L ng, L& i lm th m c nh d/p. Qun Nam Chi u c m t vng Thin C m, H Hoa, Cao V ng, Honh S n, Tn, H i Ng n, Gip B , Th ng Tr, 0 Ch&, V ng Ci, L0i Th ch V sau c h i th nh v ng ln bn l y hng ha chu ng c t lt cho n c Ty B D c u lm thn thu c (1) B n A.1300 chp: b n An qu c t L Thng. B n A.1200 chp: B n An Qu c v L Thi u Qun. (2) B n A.1300 chp: n th i Tam qu c, vua n c Ng l Tn Quy n.

(3) B n A.1200 chp: Nam Chi u m t vng Thin 6 S n, H Hoa, Cao V ng, Honh S n, Tn v Tr ng Sa, V ng Cc, L0i Li. (4) B n A.1300 chp: Dn Nam Chi u cn t, bn l y hng ha chu ng c Ty B D xin lm thn thu c c(u gip nhau. i cho n c

(5) B n A.1300 chp: g i l l Gi La, trn t C m Chu d i t i Hoan Chu l l Lm An chia cho Nam Chi u L ng th ng l nh, v th bn xy thnh t ng Cao X, Di n Chu.

(6) B n A.1300 chp: An Thnh, An, ng Thnh.

Thnh, b n A.1200 chp: Nam Vi t, Tr

ng

(7) B n A.1300 chp: sai quan t m l L Ti n (8) B n A.1300 chp: Qun Nam Chi u bn rt lui v bin gi i n u M qu c, nay l B n Thc. B n A.1200 chp: l y hi u l Man qu c nay l ph* Tr n Ninh. c Ai Lao, l y hi u u Honh hon B n

Nam Chi u l tn m t trong su chi u Vn Nam. Chi u l tn vua c*a cc b l c ng i Thi. V sau, Nam Chi u m nh ln, thn tnh c su chi u kia. Nam Chi u v sau thnh n c i L trong i Ng, i v i T ng. Ch a bao gi n c Nam Chi u hay n c i L v t ra ngoi ph m vi Vn Nam, th%m ch lan n Ngh An nh truy n y chp. Truy n y r rng l m t truy n thuy t, mu n cao tinh th n t ch* c*a con chu Tri u , m c lc cc nh nho coi nh ng i n c ta. Ring vi c gi i thch r+ng do h Tri u m c ci tn Chi u v Nam Chi u l con chu h Tri u ph ng Nam, c,ng t) r thi .

4. TRUY N T

NG QUN H

CAO

V NINH

T ng qun h Cao tn L0, l ng i huy n V, Ninh. Th i An D ng V ng, t ng qun c vu t th n Kim Quy bn ch ra n) Linh Quang th n c , c( em n) ra ch a vo qun gi-c l chng khng dm n g n. T ng qun t ng nhi u l n nh lui c gi-c l%p nn nhi u cng l n, sau b L c h u gim pha r i tr b). Khi Cao Bi n d/p qun Nam Chi u tr v , qua chu V, Ninh, t i m t ch0, m n+m m ng th y c m t d nhn mnh di chn th c, di n m o c ng ngh , bi tc, m-c o ), t x ng h tn m ni r+ng: Ta ngy tr c ph t An D ng V ng, gi t gi-c l%p i cng, b L c h u gim pha m tr b). Sau khi ta ch t, Th ng th ng tnh v t i, m t lng trung li t nn phong cho lm Qu n l nh th ng t ng qun m t d i s n h ny. Phm vi c chinh ph t gi-c c p v cy c y nng trang ta u ng ch* tr ng. Ngy nay, ta theo Ngi d/p yn ngh ch t-c, thin h l i c yn n. Ngi tr v b n b , n u khng co t l tri l ! Bi n l y lm l , h)i v c g m L c h u ghen ght. D nhn p: Vi c u2n khc, khng ti n ti t l%u. Bi n ni h)i m y l n n&a. p: An D ng V ng l tinh ph ng vng. L c h u l tinh v n tr$ng, ph ng v v n t ng h p, cng v i r ng t ng kh$c, v th m ghen ght. Ni xong c !i my m i. Bi n t"nh m ng, b ng cn ghi tn V, Ninh, bn ni cho b h bi t v t ngm cu th r+ng: M h Giao Chu Du du thin t i lai. C hi n n#ng $c ki n Chung b t ph linh i (1). L i ngm r+ng: a

Bch Vi t i n khu v,, Nh t nhung nh s n xuyn. Th n linh n#ng tr thu%n, ng ra c nh t din (2). K' theo h u l Cao Vin chc m ng Bi n r+ng: Nam Vi t s n h c , ng ra nhn v%t tn. Cao V T nh ng cao kh, ng h&u long th n (3).

Nam Vi t s n h trng, Long th n xc x( kinh. Giao nhn h u thch ng ch, Kim h u ki n th#ng bnh (4). Cao Bi n bn ra phong m t cho th n- nay l h ng l a khng d(t. i Than L0 th ch th n, quanh n#m

n V, Ninh t(c l n Gia nh, c m t hang #n vo sng i Than, hang do Long V ng o ra. N c trong hang xoy m nh c th xoay l%t thuy n b qua l i. H ng i no vo l n tr c r i i qua hang th c v s . i Tr n, th n c phong l Qu Ngh c ng chnh Uy hu chnh th n i v ng. n th ng g i l L0, x i Than, huy n Gia nh. Cn m t n n&a thn Trng Li t, x Phc C u, huy n ng An.

Ch thch: (1) T m d ch l: /p thay c nh Giao Chu, D+ng d-c ngn n#m lu.

Th n x a ry

c g-p,

Quy t ch1ng ph lng nhau. (2) T m d ch l: Bch Vi t v&ng phong c Ba qun d/p chi n tr ng. ng,

Th n tin ph chnh ngh a, Mun n#m v&ng tri u (3) T m d ch l: Kin c non sng Vi t, Thanh tn nhn v%t H Cao cao ch kh, Ph tr c Long V (4) T m d ch l: Nam Vi t non sng /p, Long th n kh phch kinh; Ng i Giao ng cau trn, ng. ng. ng.

Nay l i th y thanh bnh.

5. TRUY N TH N SNG B CH H C Th n sng B ch H c r t linh hi n. Kho ng cc n#m V nh Huy i ng Cao Tng, L Th ng Minh lm ch(c h t Phong Chu th y kho ng t ny ko di t i ngn d-m, c sng ni v%y quanh, bn xy i Thnh linh qun ven sng B ch H c, -t t ng tam thanh trong qun ph ng th . L i xy hai ngi am pha tr c v pha sau qun, mu n t c t ng th nh ng khng bi t t c t ng ai, bn th$p h ng m kh n r+ng: V th th n y, n u nh linh (ng th mau hi n r hnh tr ng ta theo m t c t ng -t am tr c.

Canh ba m y, m ng th y c hai v d nhn, di n m o hng v , phong t nhn nh u mang theo qun h u, tr c h sau ht i l i pha. Th ng Minh, tranh nhau chi m am tr c. Th ng Minh h)i r+ng: Cc ng h tn l g? Xin cho ta c r ti n phng th . Hai ng i x ng tn h , m t tn l Th ch Khanh, m t tn l Th L nh. Th ng Minh xin ti ngh , n u ai th$ng s4 am tr c. Th ch Khanh (ng ti ng m ch y, m i t i b sng th y Th L nh c nh sng t tr c r i. ng Minh theo gi c m ng, c#n c( hnh d ng m sai th t c t ng. Th L nh c am tr c. Th n uy linh hi n hch, ng i trong chu u knh s , h ng l a cng th . Th n l v phc th n c*a ba con sng. Phm c u o, u r t (ng nghi m. i Tr n phong lm Trung D c V li t ph qu c hi n uy v ng. Th i , h c s Nguy n S C h0 gi i chinh ph t Ai Lao, t i bi y t r i bi th r+ng: Bi n long ph n qu i yu gian, Ti n s hy k ph t ng quan. Th

B c li t th sinh v v ng x(, K lai t h kh t bnh an (1) L i c h c s V ng T Thnh h0 gi kh i hon ng linh, bi th chc m ng nh sau:

T h u th%p v n hch v

Th y m Vn Nam ti ngo i thnh, Giang t khu khu h th kh, Phong thanh h c l tr n T n binh (2). Cha ny ng ba sng B ch H c. 3 sng B ch H c c m t o n m y ch c tr ng c gi ng c anh v,. V ma ng, dn chi th l i v t c. Trn d i khc sng y u khng c gi ng c ny, c anh v, c,ng gi ng nh loi c chp, mi v th m ngon r t ti n lm g)i, ch , thu c lo i th c ph2m th ng h ng. Ng i b$t c u mang ti n vua, c l nh nghim c m dn khng c em ra mua bn. Gi ng c y qu tr ng nh v%y, cho nn c cu ht r+ng: Th ng loan ba non du anh v, (3).

Ch thch: (1) T m d ch nh sau: B o long v ph n gi$t ngang mnh, Chuy n x a ph m-c t ng qun. c l n,

K' th sinh hn m n ny u mng mong

Ch" xin l

ng c ban cho s bnh an.

(2) T m d ch nh sau: Hng d,ng ngn qun r n oai linh, Ngoi i Vn Nam th p thnh. C( bo bo u l ci kh th Gi Giang T ,

a ti ng h c r n T n binh.

(3) T m d ch: C anh v, nh n tm h i m trn ln sng bi c.

6. TRUY N TH N CHNH KH LONG i ng, Cao Bi n sang ng n c ta, chi m ph*, x ng vua, $p thm La Thnh.

V a $p xong, m t bu i sng s m, Bi n d o xem pha ngoi c a ng thnh, b0ng nhin tr i n i m a to gi l n, th y my ng, s$c t d i t dng ln, nh sng lo m$t. M t d nhn m-c qu n o s-c s!, trnag s(c trng k v , c !i con r ng ), tay c m gi n vng, l l ng trong my khi, kh th ngn ng t, bay ln l n xu ng h i lu m i tan. Bi n kinh ng c, cho l ma qu., mu n thi t n cng. m y, m ng th y c th n nh n n ni r+ng: Xin ng ng c b ng nghi ng , ta khng ph i l yu kh u. Ta chnh l Long 0 v ng chnh kh th n (c ch0 vi t l Long ) v mu n xem k thnh m i m hi n ra thi. Bi n t"nh d%y. Sng hm sau h p qu n th n, than r+ng: Ta khng khu t ph c c ng i ph ng xa ch#ng? M n n0i cho loi ngo i qu. dm ng i u khng hay c*a mnh ru!. C ng i khuyn l%p n, v dng nghn cn s$t c t ng eo hnh d ng th n nhn th lm ba y m. Bi n y theo k . V a c th n ch b0ng tr i t m m t ngy m, m a gi gi%t ng ng, t ng s$t nt v n ra m bay ln khng. Bi n s hi, c mu n v ph ng B$c. Ng i i l y lm l , bn l%p cha m n pha ng kinh thnh.

V sau, L Thi T d i ra y, xy d ng ph* thnh, l i m ng th y th n nhn t i chc m ng. Vua ni: Ng i c th ch$c s4 c h ng l a tr#m n#m ch#ng? p: Mong thnh th ng c tr ng th (c v n n#m, th n u h ch" c h ng tr#m n#m h ng l a. Vua t"nh d%y, sai gi t sc v%t t , l i phong lm Th#mg Long thnh hong i v ng. Th i y, c a ng c m ch bun bn, n th n ko li n m t d y ph di. Ph th ng b h)a ho n, gi d& th i chy r t nhi u, duy c n l v n gi& nguyn khng b l a bn t i. Vua l i gia phong cho h ng l c, cc bu i l nghnh xun u c hnh t i y.

i Tr n, ba l n h)a tai m v n khng b chy. Thi s Tr n Quang Kh i c r+ng: Tch v#n hch tr c Kim nh%t kim tri qu. iv ng linh,

bi th

m kinh.

H)a t(c tam din thiu b t c%p, Phong li nh t tr%n tri n nan khuynh. Ch" huy n p ch t chng, H h p tiu tr bch v n binh. Nguy n tr ng th n uy thi B$c l0

n linh hon v, y n nhin thanh. (1) X i Tr n phong lm Thu%n D t (ng ng nay g i l n B ch M. iv ng. Cha ph ng H Kh2u, huy n Th

Ch thch: (1) T m d ch: Hi n hch t ng nghe, n(c ti ng n nay m i bi t qu. th n ph i s . L a chy ba l n m thiu ch1ng t i, S m st ran m t tr%n chuy n khng nghing. Ra tay n p cc loi ma qu., Ht l n tan tnh tr#m v n binh. Xin hy ra uy tr loi gi-c B$c, D ng xy thin h mi mi thanh bnh. iv ng,

7. TRUY N QU!C S

XY "N SC THIN V

NG

Th i L i Hnh, Khung Vi t thi s Ng Chn L u th ng l u l c t i lng Bnh L0 (cn g i l V Linh S n), m n thch phong c nh thanh u /p 4 y, bn d ng m t ngi am m . m, vo lc canh ba, thi s m ng th y c v th n eo qua vng, c !i ng a s$t, tay tri c m cy th ng vng, tay ph i c m b o ki m, theo sau t i h n m i ng i, di n m o ng s , t i m ni r+ng: Ta l T Sa Mn i V ng, k' theo sau u l th n D Thoa. Thin sai ta t i B$c qu c b o h h dn . Ta v n c duyn v i ng i, cho nn t i bo ng i bi t. Thi s kinh hong t"nh d%y, nghe th y trong ni c ti ng tht, trong lng v cng s hi, bn thn vo ni, th y m t cy l n c my lnh vy trn bn sai th t i n t c t ng th n nh hnh d ng trng th y trong m ng, r i l%p n th , h ng l a cng vi. N#m Thin Phc th( nh t, qun T ng vo #n c p, bn vua ta sai qun t i n c u kh2n. Khi y, qun T ng ng thn Ty K t, hai bn ch a giao chi n, qun T ng trng th y kinh hi lui v gi& i Giang, l i g-p lc sng n i cu n cu n, giao long n i ln m-t n c, qun gi-c tan v!. Vua c m s anh linh c*a th n, bn xy thm mi u v, phong lm Sc Thin V tr n ph ng b$c. ng

n x V Linh, huy n Kim Hoa, th ng xuyn ph ng th khng bao gi ng t. C ng i cho r+ng ng Thin V ng sau khi d/p c gi-c, c !i ng a s$t t i cy a ni V Linh th ln tr i, ch" l i m t ci o. T i nay ng i i g i cy ny l cy thay o. Phm khi th cng, ch" dng nh&ng chay t nh. T i tri u L, ti n th cng, m i xy n v, pha ng Ty H tr n ph ng B$c, l i tn lm phc th n, nay l ph ng Nh%t Qu , Ty H v%y.

8. TRUY N "N TH# HO$NG THNH

IV

NG

Ho+ng thnh i v ng chnh l Ph m C L ng tri u vua L i Hnh, C L ng ng i Nam Sch, ng n i L ng l Chim lm chc ng gip t ng qun nh Ng, b L ng l M n, lm ch(c Tham chnh i Ng Nam T n v ng, anh L ng l Dinh lm ch(c V u t ng qun i inh. Khi vua inh cn th u, qun T ng sang xm l c, i Hnh n$m m i quy n bnh. nh Thi h%u truy n l a ch n d,ng s ch ng gi-c T ng. i Hnh c L ng lm i t ng qun. ng khi -t k xu t qun, C L ng c m u t ng s , tn i Hnh lm Hong . L ng lm quan n ch(c Thi u. N#m Thng Thu i L Thi Tng, vua th y trong h ph* c nhi u nghi n, n quan khng gi i quy t n i, c mu n l%p n th th n chuyn xt x cc n ki n, t) ra s linh hi n th y h t m i k' gian tr, bn t$m r a, th$p h ng c u kh2n Th ng . m , m ng th y c v s( gi m-c o ), vng m nh Th ng t i phong C L ng lm minh ch* c*a cc n quan h ph*. Vua h)i s( gi r+ng: Ng i y l ai, gi& ch(c g c*a ta? p: Chnh l ch(c thi u c*a vua L i Hnh.

Vua t"nh m ng, bn h)i qu n th n. Khi bi t r chuy n, bn phong L ng lm Ho+ng Thnh i v ng, sai quan l%p n pha Ty c a nam thnh ph ng th l i i l H ng Thnh, i i tn lm ng c th n (1). Ch thch: (1) Vin th n chuyn vi c xt x cc n ki n.

9. TRUY N V TH N

X% $NG CHU

Th n v n l th th n ngi mi u c t +ng Chu. L Thi T khi cn lm quan qu n l nh thn binh, c th c p +ng Chu. M t l n vua d o ch i, t i lng ny, thuy n ang i gi&a sng, b0ng g-p m a to gi l n, ph i d ng l i. Vua h)i n b sng l n g, c linh (ng khng? C k' p r+ng: l n th n th a t +ng Chu, ng i trong chu c u m a o t nh u r t l linh (ng. Vua ni l n r+ng: N u nh c tr%n m a l n m nn a sng bn ny v n t nh th m i th c l anh linh. Pht ch c, qu nhin m t n a sng m a, m t n a sng t nh. Vua kinh d , bn sai tu s a n v,, h ng l a cng th . Ng i trong thn c bi th r+ng: M h iv ng uy v ng tr ng, a hi n th n linh,

+ng Chu th Kh

c giao b o v, v xm ph m,

N nh t bng gi nh t tinh (1). Vua nghe th y, c b ng t ph . Cho t i khi L Ng a Tri u b#ng h, vua mu n m u s bn t i n m-t co, ch i m linh (ng. i

m y m ng th y c d nhn n bo r+ng C lng mu n th s4 thnh cng, cc ph ng u thu%n ph c, v n qu c h ng thanh bnh, ba n#m dn an c l c nghi p, b y mi u cha c an ninh. Vua t"nh m ng, ch a hi u t( th no, c ng i on m ng cho l tri u t t. Vua bn th#ng +ng Chu l Thi Bnh ph*, phong Th n lm Khai thin thnh hong i v ng. N#m Trng h ng th( nh t i Tr n, gia phong cho m t l Khai thin tr n qu c. n th n pha trong , th ng b n c l, trn ng%p. Ng i lng ven sng th ng trng th y c xe, d, tn i h u m t ng i c v' nh i h , cho nn tuy th p m n c khng th gy tai h a c. Tr i qua n#m thng, n c sng dng cao p t i n th . N#m Bnh Tu t nin hi u Th ng Nguyn, dn lng nh l%p n trn m-t . Khi m i ng i t i n i th y chnh t2m d ng s$p xong, quan huy n v dn lng u ng* trn g c), nghe th y c ng i t i mang theo nh&ng o t, l i nghe c ti ng g i nhau nh ki u trong thn i lm. Sng ra, th y nh&ng c t v t ng chuy n d ch

sang pha t , cch ba th c, th%t l mun ph n linh (ng. V sau n ngy r th n, tri ph* Khoi Chu l Hong Nam Kim c ln mi u bi th r+ng: Phan th chu kh l ch hch hch, Khai thin huy n t o ng !ng nguy nguy. ng thnh d c th(c chn linh tch, Nh t d th n cng di u chuy n di (2). Mi u x +ng Chu, huy n Kim ng, nay g i l mi u Vua My.

Ch thch: (1) T m d ch: /p thay! Uy danh c*a T) r linh thing t iV ng r t l n,

+ng Chu.

Khng cho m a l n t i xm ph m, N a sng bn kia m a m n a sng bn ny v n t nh. (2) T m d ch: M y t c g ng ven sng m uy linh hi n hch, khai thin php huy n di u cao vi v i. Mu n bi t linh tch c&, hy xem ci ti chuy n d ch k di u c*a th n trong m t m.

10. TRUY N B PHU NHN TR NH LI T M& B M l v L 2u, cha n c Chim Thnh. L Thi Tng nh c Chim Thnh, chm L 2u, b$t M mang v . n sng L Nhn, vua sai quan trung s( tri u b sang h u. B c#m gi%n khn xi t, l y chin tr$ng qu n quan mnh r i nh y xu ng sng Hong Giang m ch t. Nh&ng bu i sng s m s ng m v m tr#ng th ng nghe th y c ti ng than ai on khc sng . Ng i n c ta bn l%p n th cng. V sau, vua ta i qua h t L Nhn, ng i ng thuy n r ng nhn sang bn sng th y c n th , bn quay l i h)i t h&u, t h&u bn em chuy n b tu r l i. Vua th ng tnh ni r+ng: N u qu th c l linh thing t t nng s4 bo cho Tr m bi t. m vo h i canh ba, b bn (ng m ng cho vua. B mnh m-c y ph c Chim Thnh, v a vi v a khc m tu r+ng: Thi p gi& o n& nhi, m t lng m t d v i ch ng. L 2u tuy khng th cng b h tranh sng, nh ng c,ng l ng i hi n hch m t ph ng, thi p th ng

v n ch u n ngh a c*a chng. Ngy nay L 2u l0i o, Th ng ging chch, m n tay b h tr t i cho nn n c m t thn tan. Thi p hng ngy v n mu n bo n chng nh ng ch a c d p. Thi p may m$n m t ngy c g-p b h sai quan trung s( ti n thi p xu ng dng n c ny, nh m gi& c ti t trong gi s ch, n k sao cho xi t. Thi p no c php thu%t g dm t x ng l linh thing, no c l i ni g c th x(ng tai b h . Ni xong b0ng bi n m t khng th y u n&a. Vua kinh hi t"nh m ng, phong b l Hi p chnh n ng phu nhn. i Tr n Trng h ng l i gia phong cho b l T l phu nhn, thm hai ch& trinh li t bi u d ng ci ti t oan trinh c*a b v%y.

11. TRUY N %NG THIN HA D'C H U TH N Th n v n l v th th n n c Nam ta. N#m Th n V, th( nh t i Thnh Tng. Vua i chinh ph t n c Chim Thnh, t i c a b Hon H i, b0ng nhin tr i n i m a to gi l n, sng dng cu n cu n, xa nhn nh ni, ng thuy n v chi n thuy n u khng th qua b n c, bn ph i c$m thuy n b bi n. m y, m ng th y c ng i con gi m-c o tr$ng, qu n ), trang i m s si, phong t y u i u b c ln thuy n ng m ni r+ng: Thi p l tinh t n c ny, h n %u trn cy lu. Nay g-p lc minh qun xu t chinh, nguy n xin cng i theo l%p chi n cng. D(t l i khng th y u n&a.Vua bn t"nh d%y tri u t%p t h&u v cc b%c k tc k l i chuy n. C v t#ng th ng l Hu Sinh tu r+ng: Th n ni l %u nh trn cy, v%y nn c u kh2n t t c yn. Bn sai thn nhn tm kh$p cc ni trn b , ng u nhin th y m t ci cy ng n nh hnh ng i, gi ng h t v th n trong m ng, bn -t trn thuy n ng , th$p h ng c u o, -t hi u l H%u th phu nhn. Trong kho nh kh$c, gi yn sng l-ng, hnh qun v t bi n thu%n l i, khng lo ng i v sng gi n&a. Vua bn l%p n th , pht ch c sng gi l i n i cu n cu n nh tr c, Hu Sinh tu r+ng: th n khng mu n l i bn b . Bn v Kinh xin m d th lng An Lng ng c u cho sng b c yn. Kp khi v t i Kinh, xy n

T i i Tr n Anh Tng, g-p h n hn, vua sai l%p n c u o. Th n bn thc m ng cho vua, ni: n ny c vua Cu Mang, c php lm m a. Vua t"nh d%y, sai quan dng l , qu nhin c bu i m a to gi l n. Vua bn sch phong cho th n lm H%u th i phu nhn, i i gia phong v ngh th n c cng v i dn. Tri u Tr n l i phong l 5ng thin H%u th th n k nguyn qun. Phm ti t l%p xun mang th ng u (1) n p d i n, t i nay thnh t c l . Ch thch: (1) T(c xun ng u, l y t n-n thnh hnh con tru t th n vo ma xun. u

12. TRUY N V TH N NI H NG L NH Ni H ng L nh o Ngh An. X a huy n La S n c b n ng i n c*i trong ni th y m t ci h , trong h c m t m nhn r t /p ang t$m trn m t t ng b+ng ph1ng. M nhn trng th y b n ng i th nh y xu ng h . B0ng c m t con ba ba l n n i trn m-t n qu trn h m i. i su t ngy khng ti n ni r+ng: V(t nh&ng qu qu i th m i c th ch c ti t l chuy n trong ni cho ai h t. V ch t. c, b n ng i kinh hi bn hi nh&ng qu c b c no, b0ng th y m t d nhn n ra kh)i ch n ny, n u v c t i nh th sau c ng i ti t l chuy n, h c mu m

n i Thnh Tng hong tri u ta(1), vua t i ni ny, c$m bi n trn ni. Ni c chn m i ng n. T nh khng th y h , ch" nghe nh c ti ng sng v0. Tr i l%p t(c m a. Th y th n r t l linh (ng, nh vua ban phong cho i n l , n nay ng i i v n cn k l i chuy n x a. N i l ni H ng L nh thu c huy n Nghi Xun v Can L c (H T nh). Ch thch: (1) Ch a r vua Thnh Tng L. C l4 l i L. i L, vua Thnh Tng i Tr n hay vua Thnh Tng i

13. TRUY N TH N NI V NG PHU Ni V ng Phu thu c huy n V, X ng, c a b c*a o Thu%n Ha.

Ng i i t ng truy n r+ng: ngy x a c hai anh em m t trai m t gi lm ngh n c*i trong r ng. Ng i anh ch-t g0, l! tay trng ph i u em. Ng i em au qu ng l#n xu ng t. Ng i anh t ng em ch t, s hi m b) tr n i xa. Ng i em c m t c gi em v nui, n khi tr ng thnh, nhan s$c tuy t /p, khc h1n ngy x a. Khi c gi ch t, ng i em gi m i i l y ch ng, l i l y ng ng anh ru t. Ng i anh khng bi t v l em gi. i

Anh ta th y trn u v c m t v t s/o, nhn h)i duyn do. Ng i v ni: Lc cn nh) thi p theo anh trai vo r ng n g0, anh thi p l! tay chm trng vo gi&a trn thi p r i b) tr n m t, khng bi t s ng ch t n i no. Ng i anh nh%n ra em gi mnh nh ng trt k t lm v ch ng, cho nn ng i m khng dm ni r, l y c i bun, b) ra i m khng v n&a. Ng i em khng bi t ch ng l anh mnh, ngy ngy trng i, ch t m bi n thnh hn . Ng i i bn g i hn y l V ng Phu, l i th y linh thing bn l%p n th ph ng.

14. TRUY N D U TRU VNG

HUY N TIN DU

Ngy x a, i th ng c , c ng i V ng Ch t i n c*i trong ni g-p hai tin ng ang nh c . Hai tin ng cho Ch t m t h t to. Ch t #n kh)i i r i gc ru m ng i xem nh c . Tin ng b o Ch t: Cn ru c*a ng i nt r i. Ch t ci xu ng, lc ng2ng ln th khng th y tin ng u. K p n khi tr v nh th khng cn g-p l i nh&ng ng i thn c, tr n gian n&a. Do tch , ng i i bn g i qu ni ny l ni L n Kha (ni ru nt) cn g i l ni Tin Du (ni ch i tin) r i nhn l y tn y -t tn huy n. 3 huy n Tin Du nay v n cn v t c,. Ni Tin Du c tinh Tru Vng (Kim Ng u) n a m th ng t)a ra nh sng. C nh s l y tch tr ng y m ln trn tru, tru vng b) ch y hc vo t lm st thnh ci h . N i ny sau g i l thn Hc. Tru ch y n a ph%n V#n Giang, v v%y y c ci v,ng l n g i tn l V,ng Tru m. Tru ch y qua cc x Nh Ph ng, Nh Loan, i L n, a Ng u. Cc x ny s d tn nh v%y l v c v t chn tru i t i. Tru l i t trong b n ra sng Ci, n Ninh Giang, i men ph* L Nhn, theo ven sng Ci t i sng T L ch, ch0 y chnh l Ty H . Ng i i truy n t ng r+ng Cao Bi n gi)i thu%t s , thng a l, th ng c !i di u gi y bay trn khng trung y m cc n i th$ng c nh. Bi n th y tru i vo h Dm m (nay l Ty H ) r i thot khng th y tru u n&a. Trn ng tru ch y, kh$p n i bi n thnh khe, ngi, rnh, l ch. Ng i x a c th r+ng: Kim Ng u do 2n t i h trung, Thu. h t nan t m b t ki n tung. i Vi t Nam an t n thnh ch*, Cao Bi n h bt h%n v cng(1). Ch thch: (1) T m d ch nh sau: Tru Vng cn 2n mi gi&a h , N N c c n mu n tm ch1ng th y tung tch. c Vi t bnh yn l nh thnh cha,

Cao Bi n h bt h%n cn su.

15. TRUY N V TH N LNG B! BI Th n lng B Bi l tinh c*a Vim Long. X a lng H n Ki u thu c l H H ng c hai anh em nh h -ng, m t tn l Thi n Minh, m t tn l Thi n X , xu ng bi n nh c g-p m t v%t l gi ng nh hnh cy g0, di h n 3 th c, s$c nh tr(ng qu , d%p d nh tri theo ng n sng. Hai anh em nh-t l y em v . n m b0ng nghe th y trong v%t y c ti ng ng. Hai anh em kinh hi v i em v(t ra gi&a dng n c, r i sang thuy n khc ng* nh . m y, hai anh em m ng th y c m t ng i n ni r+ng: Ta l v ng H i Long V ng, trt l! i l i v i Vim Long V ng do sinh ra (a con y, ta s ng H i Long V ng bi t nn em g i cc ng i. Cc ng i hy gi& l y v b o h cho c2n th%n, khng c ai xc ph m t i. Sau ny n tr ng thnh t t c th ban phc cho cc ng i. Hai anh em kinh hi t"nh d%y th y cy g0 tr c l i tri theo thuy n, bn em theo v . T i nh, hai anh em ngh %u t B Bi. Cy g0 b0ng nh y t trong thuy n ln m-t t. Hai anh em bn l%p n, l y cy g0 t c t ng th , g i l Long Qun. i Tr n, vua sai th th n l-n xu ng b m h t chu. Th th n khng m c g c , ch" c con chu h -ng m c r t nhi u. Th th n h)i duyn do, h -ng bn em h t chuy n x a ni r. Th th n tu ln vua. Vua sai dng ngh l , m nh c i r c t ng, t m c r t nhi u chu ng c. Vua ging chi u th ng cho danh hi u Th n chu Long Qun t-ng phong l L i t linh thng hu tn Long Qun. n th -t x b Bi, huy n Qu nh Ci. Pha ng n c bi tha ma, chnh l n i kh$c t ng ngy x a. Tr i qua cc tri u vua, th n u c gia phong m t . T i nay n v n r t l linh (ng.

16. TRUY N V TH N

CH$M LN M

Th n Ln m chnh l th n r ng v%y. X a th n th ng ha thnh ng i tm th y h c o (1). Th y h c l y lm l bn tm ch0 c*a th n, th y th n nu trong ch+m. Th y h c th ng tra h)i, th n bn ni th c r+ng: N#m nay trn thin nh ng ng vi c lm m a. Th y h c c ni th n lm ra m a. Th n b t $c d ph i nghe l i. Sau trong ch+m c bi n ng, th y tr t i ch+m th y th n ht n( c trong nghin phun thnh m a m c tr h n hn. Th ng cho l vi c ti t l bn b$t t i th n. Thy th n n i trn ch+m, th y h c thu v an tng, nhn -t tn ch+m l Long m, sau i thnh Ln m. Th n r t l uy linh, hi n (ng. n th th n -t i th n c phong lm trung 1ng th n. Ch thch: (1) C ch0 l i nu r th y h c y l Chu V#n An, b%c i nho i Tr n x Ln m, huy n Thanh m. i

17. TRUY N VU!T R NG

U I GI(C i huy n Chu ng gi& o tr i

Theo sch S K th Tri u Vi t V ng h Tri u, hu l Quang Ph c, ng Din, th i Ti n L Nam lm ch(c T t ng qun.

Khi vua L ng vo #n c p, Ti n L Nam lnh vo ng Khu t Liu sai v n c. V s(c y u khng ch ng n i v ng ph i lui v gi& m Nh t D r i c u t v cc v th n linh m.

B0ng th y m t v th n nhn c !i r ng m xu ng, tho vu t r ng trao cho v ng b o g$n vo m, u mu. V ng ti n nh, qun L ng tan v! thua ch y, gi t t ng L ng l D ng S+n. Qun L ng tr v ph ng B$c. Ti n L Nam m t, V ng vo trong thnh Long Bin, ra chi u xy hai thnh Loa L c, V, Ninh, t x ng l Nam Vi t V ng. Khng bao lu, t ng cng h v i Nam l Ph%t T t ng D N#ng ko qun t i. Tri u V ng ngh Ph%t T l h hng Nam , khng n! di t, bn c$t t chia mi n Ct Chu , nay l hai x Th ng Ct, H Ct huy n T Lim v%y. L i xy thnh pha ty thnh Din, nay l mi n H M0, huy n T Lim. Sau con Ph%t T l Nh Lang c u hn v i Tri u, Tri u V ng em con gi l C o N ng g cho. Nh Lang b o v : X a nh ta v Tri u V ng coi nhau l th ch, ngy nay thng gia v i nhau th%t l hay l$m. Song khng hi u nh c ph ta th ng dng thu%t g m nh u i c qun gi-c. C o N ng khng r thm , ng m i chn tnh, m%t em vu t r ng v m, u mu cho xem. Nh Lang ng m i l y r i b o C o N ng r+ng: Nay ta d(t tnh tr v , v n nh t c i u ch1ng lnh, v ng ph khng may ph i qua x( ny, nng nn l y o lng ng0ng lm d u v t tm gip ! nhau. Nh Lang t(c t c v , a cho Ph%t T . Ph%t T $c ch c t qun nh Tri u V ng. Tri u V ng khng hay bi t g, c qun i m, u mu ra nh. Qun L ti n st, V ng bi t s(c khng ch ng n i bn d$t con gi ch y v ph ng Nam. Qun gi-c u i st t i n i, Tri u V ng h l n: Hong Long th n v ng mau l i c(u! B0ng th y Long V ng ch" tay m ni: K' r$c lng ng0ng chnh l gi-c ! Tri u V ng bn rt ki m chm con gi. Ng a ch y n c a bi n i Nha b n c ch$n l i, than r+ng: Ta h t ng r i! Long V ng bn r4 n c m ng d n V ng i vo. Ph%t T u i t i n i th y bi t tch khng bi t i u m t, bn quay v . Tri u V vua 23 n#m. ng lm

Sau ng i i th y linh (ng, l%p n th c ab i Nha, b n ma cng t . Ph%t T di t h Tri u, bn d i hai thnh Loa L c, V, Ninh, ng Phong Chu, l H%u L Nam . L i phong ng i con c*a anh l i Bi n lm Thi Bnh h u gi& thnh Long Bin, phong i t ng L T n "nh lm An Ninh h u gi& thnh Din. H%u L Nam lm vua 23 n#m (1) sau b ph t ng l L u (c di t, dn l%p n th c a bi n Ti u Nha(2). Ch thch: (1) C b n chp l 22 n#m

(2) D ch theo b n A.1300. Ch : c s trng h p gi&a tnh ti t v m tp c*a truy n ny v i truy n Ra Vng.

18. TRUY N PHNG B! CI

IV

NG

i v ng h Phng tn H ng (1) ng i t ng Lm thu c Giao Chu, lm t tr ng Bin Man, hi u l Lang, r t giu c, l i d,ng l c, c th v%t tru m h . Em tn l H i, s(c r t kho', c th vc ngn cn, ch c h c, thuy n nh) i ngoi m i d-m (2). Ng i Man, Liu (3) nghe tn u s hi. Cc n#m i L ch i ng th ng l nh cc p ln c%n, H ng Qun, B o. Cc t tr ng uy danh l ng l y. Vin h song khng n i, lo l$ng thnh b i Tng nhn vi c Giao Ch" c binh lo n, hai anh em bn i tn l C Lo, Hi i tn C L c, l y hi u l t ng Lm v Phong Chu th y u quy ph c, do ng Lm h i y l Cao Chnh Bnh m binh ti n nh nh (4) m ch t.

H ng bn vo trong ph*, n$m chnh s v gi i quy t cng vi c trong 17 n#m (5). Khi ch t, m i ng i nh l%p Hi ln thay. C vin t s( u m c (6) l B Ph L-c r t kho' m nh c th nh ni, khng ch u nghe theo. M i ng i bn l%p con H ng l An lm h qun yn lng dn Man. Hi lnh B Ph L-c v Nham ng, sau khng bi t i u m t. An tn b lm B Ci i V ng. Ti ng a ph ng g i cha l b , g i m/ l ci cho nn c tn y. An n i ngi c 3 n#m th (c Tng sai Tri u X ng lm An Nam h . X ng vo, sai s( d An. An v ng i Man u hng. Cc ng i h Phng u b) i h t. Sau H ng r t linh hi n, m i ng i cho l th n, bn l%p mi u pha ty ph* h , hng n#m cng bi. Phm nh&ng nghi n v truy n tr m c$p b$t n th n u linh (ng ngay. Ngy nay h ng l a v n cn ch a d(t (7). Ch thch: (1) C b n chp l Qu c Khang (2) C b n chp l i ngoi ngn d-m (3) C b n chp l ng i Mn, Mo.

(4) C b n chp l m$c b nh h%u b i. (5) C b n chp l 7 n#m (6) C b n chp l t i (7) D ch theo b n A.1300 u m c.

19. TRUY N INH TIN HONG X a inh Tin Hong l ng i ng Hoa L , l Thanh Ha. Ng i i truy n r+ng trong ng c ci m su, m/ ng ng i h Thch, nguyn l t thi p c*a th( s inh Cng Tr(, th ng n t$m r a trong m. G-p m t con ri c hi p ph i #n n+m v i n, v nh c thai. y n#m sinh ra m t con trai. inh Cng Tr( khng bi t, r t m c yu d u. Ring b m/ bi t l con c*a loi ri c. Khng bao lu inh Cng Tr( m t, ri c b ng i trong ng b$t gi t #n th t r i v(t x ng i. Ng i m/ nghe tin ch cho m i ng i t n i h t, bn nh-t x ng em v gi l i gc ln b p. Th ng d-n con r+ng: X ng b my y. Kp t i khi kh l n, chng trai r t gi)i l-n n c. Khi y c ng i khch ph ng B$c i tm t, theo long m ch m t i y, ban m xem thin v#n th y c lu ng nh sng ) t trong m b c ln, trng nh m t s i dy l n xng th1ng ln sao Thin m, bi t r+ng trong m t t c v%t th n. Sng hm sau lng tm m t ng i gi)i l-n sai m tm. Nguyn trong m c m t ch0 r t thing khng ai dm t i g n. Ng i khch ph ng B$c em h%u th ng treo gi i. Chng trai nghe tin, xin l-n t i ch0 y, l y tay s th y m t v%t gi ng hnh con ng a (ng d i y n c. V i vng v bo. Chng trai l y m t n$m c) l i xu ng -t pha tr c ng a. Ng a h mi ng p l y. Li n quay v bo. Khch ni: C huy t. R i l y b c ra th ng m b o: sau ny s4 xin h%u t-ng, nay hy t m quay v ph ng B$c. Ni r i chia tay. V n thng minh, nghe l i khch ni chng bi t ch$c l c huy t trong m m ng a, v i v nh l y gi x ng gc b p, dng c) b c bn ngoi r i l-n xu ng n c em t vo mi ng ng a. Ng a bn nu t. V sau dng tr' m c ng lm lnh, l y hoa lau lm c . K' no khng ph c th nh, ph n l n u nghe theo, tn lm minh ch*. V nh, chng gi t l n khao qun, ng i ch t(c gi%n nh m u i i. Khi ch y qua ci c u trn m, c u gy r i xu ng. Ng i ch u i theo, b0ng trng th y c hai con r ng vng ! l y chng. Ng i ch s hi quay v . T y, ng i v quy ph c cng ngy cng ng. M y n#m sau ng i khch tr l i mang hi c t t tin nh n tng, nghe chng lm hng tr ng, b h ng t i trn ngn ng i, bi t l huy t nghi m m t r i, r t l au ti c, bn t i m ni r+ng: Nay huy t y thu c v Ngi. Huy t r t qu nh ng ng a m khng c ki m th v n ch a *, nay c m t thanh ki m -t u ng a th c th tung honh kh$p b n ci. Chng tin, bn theo l i l y ki m -t vo u ng a m quay v . V sau nh u c y, l y hi u l Bch Th$ng V ng. Cu i cng d/p c m i hai s( qun, th ng nh t c thin h , ng thnh Hoa L , hi u l C Thnh, -t nin hi u l Thi Bnh, lm vua 12 n#m. Sau b n i nhn l 0 Thch gi t, th 45 tu i (1). Ch thch: (1) D ch theo b n A.1752.

20. TRUY N TH N NI

NG C

Th n ni ng C v n l linh th n th ng 1ng n c ta. Ni x Tr N th ng, huy n Yn nh (1). Khi L Thi Tng cn l thi t i nh Chim Thnh t i Tr ng Chu, m qu canh ba m ng th y m t d nhn m-c gip ph c, t x ng l th n nghe vua Nam chinh xinh theo qun vua l%p chi n cng. Vua nh r nh&ng l i ni chuy n trong m ng. Kp khi th$ng tr%n tr v l%p n tn th , t i Kinh s l i bi t l%p n. Th n thc m ng xin m h&u trong thnh, g n cha thnh ch*. Khi Thi T b#ng h, ba V ng lm ph n. Tr c hm , th n l i thc m ng cho Thi Tng b o ph i phng. M ng qu nghi m. Vua bn ra chi u phong v ng t c, d ng mi u th , l%p lm thin h minh ch*. Th i Tr n c phong lm Minh linh C m(ng B o h u g n cha T An). Ch thch: (1) D ch theo b n A.1752 iv ng ( n m tri Kinh,

21. TRUY N M'C TH)N Theo S K v truy n thuy t th ng h M c tn Th%n, ng i C ng Thu , Qu ng (c. B m/ s ng v ngh chi l i. ng t ng m o khi ng, thin tnh tho vt, v n thch ci h c ba ch c*a o gia, n#m 18 tu i tm th y h c php thu%t. Tr c ni Thanh T"nh, sau t i ni An Ho ch, ngao du cc ni non Ngh An, cc th n ph b o n u tinh thng c , m i b quy t u ng m thu c, sau d ng m y gian nh l b n p , ra cng tinh luy n, r ng c(u ng i i. Do gi)i ba ch m n i danh, song ngh chi l i v n khng sao nhng. D i tri u L Nhn Tng, thi s L V#n Th nh c k' n t ng i Man t i L gi)i thu%t ba ch, c th t o ra s ng m v bi n thn thnh h bo. V#n Th nh d n d y m h c c php y. Bn m m u h i cha, nui lng ph n ngh ch. M t hm vua th#m ch i Dm m (nay l H Ty) c !i thuy n nh) tm c, th t nhin s ng m y m-t n c, b n b m m t. Nghe c ti ng thuy n v0 cho xu ng n c om o p. Vua l y g m nm, pht ch c s ng m tan. Th y trn thuy n c m t con h l n, nh y ch m ch m m r ng. M i ng i u s xanh m$t. Tnh th nguy ng%p, vua sai vin x nhn truy n cho cc thuy n chi l i c(u. M c Th%n nghe tin, vung tay o m bi. V i cho thuy n n tung l i c cu th n ch r+ng: Thin la a vng, m%t b t( chi, th n quang th n quang, chi u tri t v n chi (l i tr i l i t, l-ng b*a b n b , th n quang th n quang, chi u r chn t ng) c xong b*a l i ln mnh h . L i bi n thnh l i s$t, h hi n nguyn hnh l V#n Th nh. Vua th y Th nh l b%c i th n c cng, khng n! gi t, y ln th ng l u sng Thao, phong M c Th%n lm Thi U Khang nh cng, ban cho vng Ty H lm th c p, sau khi ch t l i c phong lm th ng 1ng phc th n, sai l%p mi u trong p th cng.

M ng hi n cn ch0 cy to ph ng H Kh2u, nh n c v dn chng u th cng, r t c m (ng. Tr( c c phong, sau c t-ng, ngy cng vinh hi n. n n#m Quang Thu%n i Thnh Tng, sai Thot Hin -ng tin sinh lm bi th tn t ng nh sau: T n n ho+ng thi bi n (ng ti, Yu nhn tch l Thu tri nh t m tm thi, nh yn ba khch,

Vng $c Ty H thi p lai. (Ngh a l: C(u n n tr ti (ng bi n gi)i, (a yu ma l v t, nh t ch kh. Ai bi t r+ng khch thuy n trong s ng m, l i c th b*a l i c c vng thi p H Ty). S nghi p c*a ng so v i ng i x a bn dng sng V c,ng ch1ng km g. Bn c nh n ng c m t cy l n s ng kho ng tr#m n#m, hnh ngo+n ngoo nh con r$n, cnh l th a th t. Bn trong c m t l0 huy t thng su t, c m t con r$n l n s ng trong huy t, hng thng n ngy m ng m t v ngy r+m l i cu n khc n+m d i bn th trong n, n m l i chui vo huy t. n g i l i n Sng Khnh, bn c nh cha V nh Khnh (1). Ch thch: (1) D ch theo b n A.1300

22. TRUY N NG #I D NHN LNG H B 3 lng H B, huy n Gia Phc, t"nh H i D ng c m t d nhn v n s ng b+ng ngh bn s h n. M t hm i n b bi n th y trn bi ct c hai con tru ng hc nhau bn n$m tay th i tru, tru ch y xu ng bi n, r i b u lng l i. D nhn cho l v%t thing, l y m nu t. T s(c kho' phi th ng, l-n xu ng bi n nh i trn t b+ng. Th ng l-n xu ng n c b$t c, c khi t i m y ngy m i v . Khi y gi-c B$c c !i m y tr#m chi c thuy n v t bi n t i c a V n Ninh, ng i trong n c r t s hi, tmk' c th nh lui gi-c B$c kh$p trong ngoi phong th ng. D nhn bn l-n vo trong bi n, n d i thuy n dng s$t nh n m c thuy n v! b n c nh chm. Gi-c B$c s hi khng hi u t i sao bn l y thu. tinh soi, t cao nhn xu ng y bi n, th y c ng i ng$m c bn c nh thuy n v i b*a l i thp b$t. D nhn bn b b$t s ng. Gi-c c i tri r i h)i: n c Nam c bao nhiu (a gi)i nh my? p: k' gi)i nh ta r t nhi u, hi n nay ang d i b c thuy n Ta ch1ng may b b$t, th ng qu c n u dng n ta, ta s4 d n n ch0 b n h , th s(c m b$t. Gi-c B$c tin l i sai em thuy n nh/ i. D nhn th a c lc s h nh y xu ng n c tr n m t. B n gi-c trong thuy n nhn nhau khng bi t lm th no.

Khi y gi-c B$c th y thuy n chm r t nhi u, l i nghe ni n c ta nhi u ng i gi)i l-n n c bn khng dm l i, a ton qun tr v ph ng B$c. D nhn tr v th m t. Tri u nh ngh c cng u i gi-c truy phong lm i v ng, cho th cng t t c cc c a bi n c a sng m ng b*a l i, b$t s. T i nay c nh n c th cng, bao phong Th ng 1ng linh s ng b t d n nh t ph ng phc th n (1). Ch thch: (1) D ch theo b n A.1752

23. TRUY N H I THIN TRUNG LI T V

NG

Ng i i truy n r+ng v ng hi u l L u, khng bi t ng i th i no, tn tu i m t. Nhn v t sng g-p bo tp m ch t. Hi n thnh th n b o ng i trong thn r+ng: Ta c Th ng s$c phong lm th n c a sng ny. Ng i trong n c l y lm l , l%p n th cng. Hng thng, ngy m ng m t v ngy r+m l i c con r$n tr$ng t d i sng ln n+m cu n trn trong n. Ng i trong thn tn lm minh ch* phc th n. Cc n#m Nguyn Phong tri u ta (1), gi-c Mng C vo #n c p vy hm Kinh. Vua ln xa gi i xa. Thu%n dng t i y th d ng thuy n l i ngh" m. Th n bo m ng cho vua r+ng: B h b t t t ph i i xa. Vua t"nh d%y sai quan trung s( ln n th$p h ng kh n r+ng: c u cho gi-c B$c khng t i y. Sau qu c nh l i. D/p xong gi-c, s$c phong lm H i thin thnh v v,, do c cng m ph (2). Ch thch: (1) T(c tri u Tr n (2) D ch theo b n A.1300 ng, sau thm cc ch& Trung li t uy

GI I THI U 9 B N L NH NAM CHCH QUI


(K hi u l c*a th vi n khoa h c x h i) B n dng d ch l b n A.33. Cn 8 b n kia dng tham kh o khi d ch v ch thch. Nay gi i thi u 9 b n trong khi ch i c thm c nh&ng b n khc n&a. L8NH NAM CHCH QUI LI9T TRUY9N (A.33)

I H ng Bng th truy n Ng tinh truy n H Tinh truy n M c Tinh truy n ng Thin V ng truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n Ch ng bnh truy n Ty qua truy n B ch tr truy n II L ng Tr ng truy n Vi t T"nh truy n Kim Quy truy n Nh Tr ng Phu Nhn truy n Man N ng truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T D o H nh, Nguy n Minh Khng truy n ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n.

H Li truy n. L8NH NAM TRCH QUI LI9T TRUY9N (A.2194) I H ng Bng th truy n Ng tinh th n truy n H Tinh th n truy n M c Tinh th n truy n Tn, Lang c truy n Nh t D Tr ch truy n ng Thin V ng truy n Ch ng bnh c truy n

Ty qua c truy n B ch tr c truy n II L ng Tr ng truy n Vi t T"nh c truy n Nam Chi u c truy n T L ch c truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T o H nh truy n ng c truy n ng truy n Kim Quy c truy n Man N H Li D Thoa V D III S V ng tin truy n ng truy n ng kh truy n. ng C s n tin truy n. c l0 truy n iV ng truy n Sc Thin V Long 0v ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n.

Cn H i tam v phu nhn truy n Minh ch*

6ng thin ho d c h%u th th n truy n Long tr o kh Phng B Ci

Trinh linh nh Tr ng Phu nhn truy n. M trinh li t phu nhn truy n. H ng thnh i th n v ng truy n. Minh (ng C s th n t truy n. i than l0 th ch th n truy n. Xung thin chiu (ng th n v ng truy n. Khai thin tr n qu c +ng chu phc th n truy n. Uy hi n b ch h c th n t truy n Th n chu long v M c ng truy n nh Chi th c l c

Ph m T H s s truy n.

L8NH NAM CHCH QUI NGO:I TRUY9N (A.2170) H ng Bng th truy n H Tinh truy n Ng Tinh truy n ng Thin V Ch ng truy n ng T truy n

T n Vin s n th n truy n Lang Liu ch ng bnh truy n. Cao th Tn lang truy n Mai th Ty qua truy n L ng Tr ng truy n Kim Quy truy n Cao T Man N Tr L T ng qun truy n ng truy n ng qun truy n (Long Nhn Nh Nguy t) ng qun truy n Thi Ng s truy n ng T

B ch H c giang th n truy n T L ch giang th n truy n Long T D 0 chnh kh th n truy n. o H nh thi n s truy n ng Khng L thi n s truy n Php s tr M c tinh truy n Nguy n Minh Khng thi n s truy n Nguy n Gic H i thi n s truy n. Cn H i th n truy n H Li truy n H ng L nh s n th n truy n V ng Phu s n th n truy n Tin Du Kim Ng u tch truy n B Ci th n truy n Ln m th n truy n Qu c s l%p Sc Thin V Ho+ng thnh iv ng t ng) ng truy n (Ph m C L

Xung thin Chiu (ng v ng C S n th n truy n

ng truy n

Khai thin +ng Chu phc th n truy n M trinh li t phu nhn truy n 5ng thin ha d c h%u th th n. L8NH NAM CHCH QUI (A.1752) H ng Bng truy n H Tinh truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n ng Thin V Ty qua truy n L ng Tr ng truy n Man N ng truy n T L ch giang truy n T n Vin s n truy n T D S V o H nh truy n ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n ng truy n ng truy n ng C S n th n truy n iv ng truy n ng tin truy n ng truy n B c Tr ch ng bnh truy n

D Thoa V Sc Thin V Minh ch*

Cn H i tam v phu nhn truy n 5ng thin ha d c th th n truy n Phng B Ci Long Nhn, Nh Nguy t nh th n k. inh Tin Hong k Tr n tri u pht tch k Kim Nhan S n k thch k Lim ti t cng th n k. Tr ng nguyn k k. B ng nhn Nguy n Ton An k.

Th Th Th

ng th Tr

ng Phu H k ng k

ng th Tr nh Thi t Tr ng th L Nh H k

H B d nhn k Ph Ung x ti t ph Tham ngh V, #ng Hi n k Ph m Tr n, 0 Ung k

L8NH NAM CHCH QUI LI9T TRUY9N KH;O CHNH (A.750) H ng Bng th truy n Ng Tinh truy n H Tinh truy n M c Tinh truy n ng Thin V ng truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n Ch ng bnh truy n Ty qua truy n B ch tr truy n L ng Tr ng truy n Vi t T"nh truy n Kim Quy truy n Nh Tr ng Phu Nhn truy n Man N ng truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T D o H nh, Nguy n Minh Khng truy n ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n.

H Li truy n. Nguy n Minh Khng bi t truy n V, Ninh Cao T L t ng qun truy n ng qun truy n

B ch H c giang th n truy n

Long

0 chnh kh th n truy n ng t ng th n truy n iv ng t

Qu c s l%p Sc Thin V Ho+ng thnh Xung thin Chiu (ng v ng C S n th n truy n.

Khai thin +ng Chu th n truy n M Trinh li t phu nhn truy n Cn H i th n truy n H ng L nh s n th n truy n Tin Du Kim Ng u tch truy n B Bi th n truy n Ln m th n truy n Chim Thnh truy n. L8NH NAM CHCH QUI A.1300 (quy n ny thi u Kim quy truy n (m t o n Man N ng truy n Vi t t"nh truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T o H nh, Nguy n Minh Khng truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n D ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n ng truy n H Li truy n D Thoa v u thi u ui) u)

H: (quy n th( ba) S V ng tin truy n ng truy n ng kh truy n ng C s n th n truy n c l0 truy n iv ng truy n Sc Thin V Long 0v

Cn H i tam v phu nhn truy n Minh ch*

5ng thin ha d c h%u th th n truy n Long kh o Kh Phng B Ci

M truy n. H ng Thnh i th n v ng truy n Minh (ng th n truy n i Than l0 th ch th n truy n X ng Thin Chiu (ng th n v Uy linh b ch h c th n t truy n Th n chu long v T<NG B= Tin l& b tt chn truy n Uy linh an thi bi n phc th n truy n M c th%n truy n Uy minh d,ng li t hi n trung t thnh Khung qu c iv th ng t thnh iv ng truy n iv ng truy n Thi u trung ph v, d,ng qu c cng truy n ng truy n ng truy n. ng truy n Khai thin tr n qu c +ng chu phc th n truy n

H i thin trung li t T>C B=

i t minh t khm t ng truy n Trng qu. hi n linh k Huy n quang t gia th c l c Tr ng nguyn m c nh chi (truy n ny m t)

L8NH NAM CHCH QUI (A.1200) I H ng Bng th truy n Ng tinh truy n H Tinh truy n M c Tinh truy n ng Thin V ng truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n

Ch ng bnh truy n Ty qua truy n B ch tr truy n L ng Tr ng truy n Vi t T"nh truy n II Kim Quy truy n Nh Tr ng Phu Nhn truy n Man N ng truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T D o H nh, Nguy n Minh Khng truy n ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n. ng truy n

H Li truy n. D Thoa v S v III Sc Thin V Long 0v ng truy n ng kh truy n ng C s n th n truy n c l0 truy n iv ng truy n ng truy n ch truy n Cn H i tam v phu nhn truy n Minh ch* ng tin truy n

5ng thin ha d c h%u th th n truy n Long kh o Kh Phng B Ci H ng Thnh

M trinh phu nhn truy n. i th n v ng Song s tch H

Minh (ng $c s th n t truy n i Than l0 th ch th n truy n X ng Thin Chiu (ng th n v Uy linh b ch h c th n truy n Tin L& s n B tt chn nhn truy n ng truy n Khai thin tr n qu c +ng chu truy n

Uy linh $c thi bi n th n truy n M c th%n truy n Uy linh d,ng li t hi n trung th n truy n Khung qu c th ng t thnh v ng truy n Huy n quang t gia th c l c L8NH NAM CHCH QUI (VHv.1473) I H ng Bng th truy n Ng tinh truy n H Tinh truy n M c Tinh truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n ng Thin V B ch tr truy n II L ng Tr ng truy n Vi t T"nh truy n Kim Quy truy n Man N ng truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T o H nh, Nguy n Minh Khng truy n Nguy n Minh Khng bi t truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n D ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n. ng truy n H Li truy n. D Thoa v III S v ng tin truy n ng truy n Ch ng bnh truy n

Sc Thin V Long 0v

ng truy n ng kh truy n ng C truy n c l0 truy n ng truy n

Cn H i mn tam v phu nhn truy n Minh ch*

5ng thin ha d c h%u th th n truy n Long tr o Kh B Ci iv

Trinh linh nh Tr ng truy n M trinh li t truy n. H ng Thnh iv ng truy n Minh (ng An s truy n i Than l0 th ch th n truy n X ng Thin Chiu (ng th n truy n Khai thin tr n qu c truy n Uy linh b ch h c th n truy n Tin L& s n B tt chn nhn truy n Uy linh $c thi bi n th n truy n M c th%n truy n Uy linh d,ng li t hi n trung th n truy n Khung qu c th ng t thnh v ng truy n Huy n quang t gia th c l c L8NH NAM CHCH QUI (VHv.1473) I H ng Bng th truy n Ng tinh truy n H Tinh truy n M c Tinh truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n ng Thin V B ch tr truy n II ng truy n Ch ng bnh truy n

L ng Tr ng truy n Vi t T"nh truy n Kim Quy truy n Man N ng truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T o H nh, Nguy n Minh Khng truy n Nguy n Minh Khng bi t truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n D ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n. ng truy n H Li truy n. D Thoa v III S V ng tin truy n ng truy n ng kh truy n ng C s n th n truy n c l0 truy n ng truy n Sc Thin V Long 0v

Cn H i mn tam v phu nhn truy n Minh ch*

5ng thin ha d c h%u th th n truy n Long tr o Kh B Ci iv

Trinh linh nh Tr ng truy n M trinh phu nhn truy n. H ng Thnh i th n v ng truy n ch truy n ng Song s tch H

Minh (ng $c s th n t truy n i Than l0 th ch th n truy n X ng Thin Chiu (ng th n v Uy linh b ch h c th n truy n Th n chu long v ng truy n ng truy n Khai thin tr n qu c +ng chu truy n

L8NH NAM CHCH QUI (VHv.1266)

H ng Bng th truy n Ng tinh truy n B ch khuy n tam tc H Tinh truy n M c Tinh truy n Tn, Lang truy n Nh t D Tr ch truy n ng Thin V Ty qua truy n L ng Tr ng truy n Vi t T"nh truy n Kim Quy truy n Man N ng truy n T n Vin s n truy n Long Nhn, Nh Nguy t nh th n truy n T o H nh, Nguy n Minh Khng truy n Nam Chi u truy n T L ch giang truy n D ng Khng L , Nguy n Gic H i truy n. ng truy n H Li truy n. D Thoa v S V Long ng tin truy n 0v ng kh truy n ng C truy n iv ng truy n ng truy n Ch ng bnh truy n

Cn H i mn tam v phu nhn truy n Minh ch* B Ci

5ng thin ha d c h%u th th n truy n Nh Tr ng phu nhn truy n M trinh li t phu nhn truy n. H ng Thnh i th n v ng truy n Minh (ng An s th n t truy n i Than l0 th ch th n truy n X ng Thin Chiu (ng th n v B ch H c th n t . Th n chu long v Ni s ng truy n (c h nh truy n ng +ng chu th n truy n

Ph m T H s s truy n

PH> D? V<N Nguy n Qu c Cng Kim Nhan s n Tch K mai m u Di n Chu thi th Ng Tu n C*ng Thin T o gia Phan nh T S n V ti t ngh a Nguy n Nghin T Nam Hoa m c t Tr n Danh Tiu C Liu trang Tr n B Knh S nD c iv ng Quan trung L Knh Nguy n Cng Ch t Ti n s Nguy n Chu 0 Lm Tr ch Ch linh Nguy n M i Phng th T Ao s Vn Canh kh ti t S tim cng t Tr n V, th n m ng Hi n Ph gi t Tri u Kh2u linh t T( t #ng khoa Ti n ki p lun h i Nguy n Danh C Khch nhn mai kim Kh)a iv ng Gip H i tr ng nguyn ng th Nguy n Cng Hng. ng Tin nhn Ph m Vin

Nguy n Th

i m

You might also like