La chn b iu p di ti cho my bin p.

S la chn b iu p di ti (ADT) thch hp cho tng my bin p (MBA) phi rt cn thn, mt d chi ph b ADT ch l mt phn nh ca ton b chi ph thit b. Theo kinh nghim ca cc hng sn xut, b ADT l mt nhn t quang trng cho s n nh ca ton b thit b MBA. Do s tnh ton phi c thc hin theo cc tiu chun ca b ADT la chn.

Tiu chun IEC nu r nguyn tc la chn v cc c im cn xem xt v c tnh k thut ca b ADT. Ngoi ra tiu chun cn a ra cc thng tin cn thit c nh sn xut ch r theo yu cu t n t hng t c ti u cho vic la chn b ADT. Cc hng mc sau y cn c xem xt trong qu trnh la chn b ADT theo tiu chun IEC phin bn 60542 v c b sung mt s li ch thch.

B ADT kiu UCG (ABB sn xut).

1. Mc cch in. Tc c in p xut hin trn mi v tr phi da trn in p chu ng cho php c bo m bi nh sn xut b ADT, cc in p ny l:

1- in p hot ng bnh thng xut hin trn b ADT khi lm vic. 2- in p tn s cng nghip xut hin trn b ADT trong qu trnh th nghim my bin p. 3- in p xung xut hin trn b ADT trong qu trnh th nghim hay lm vic. Ngoi ra vi mt s cch b tr cun dy th in p cao bt thng c th xut hin, cc in p ny c th c hn ch khi la chn kiu iu chnh (tuyn tnh, th/tinh hay o cc). in cm thay i trong li MBA cng c th nh hng n in p xut hin trn b ADT. Qu in p qu tc thi xut hin trn li in khi s c hay trong qu trnh ng ct, nhng qu in p ny tc ng ln MBA v b ADT. Do ngi vn hnh v s dng MBA phi nm r nhng vn v h thng v cc trng thi xy ra khi c s c li in. Cch in ca b ADT c chia thnh cch in bn trong v cch in bn ngoi b iu p. in p chu ng ca cch in ngoi c tiu chun ha tng ng vi in p cao nht ca thit b (Um). Trong trng hp cc b ADT n cc hay ba pha u sao, cch in ngoi chnh l cch in vi t. Khi b ADT ba pha c s dng cho cun dy ni tam gic, cch in ngoi l cch in gia cc pha, c hai c xc nh bi Um. Cch in ngai ch c xc nh bi th nghim in p tn s cng nghip. Th nghim xung ch ng vai tr th yu i vi vic nh c b ADT. Khng c tiu chun ha cho cch in bn trong ca b ADT. Tuy nhin n c xc nh bng in p chu ng nh mc da trn c s kinh nghim v cc thng s chu ng trong qu trnh th nghim MBA v tng ng vi s phn loi trong thc t.

Thit k in p chu ng trn cun dy phn nc

in p ging xut hin trn cun dy iu chnh 3 pha c m t bi 6 gi tr (cc tn gi a,b,c,d,e,f) c nh ngha trn hnh v. Cc gi tr c gi l khong cch cch in. iu ny c th gy nhm ln v gi tr ny khng th hin khong cch vt l m l in p chu ng ca phn cch in bn trong tng ng ca b ADT gy ra bi s chnh lch in th trn cun dy phn nc. Tc c cc khong cch cch in gm nhng khong cch cch in vt l c ni song song trong b ADT. in p chu ng c xc nh bi nh sn xut b ADT l in p chu ng ca cc khong cch cch in yu nht. Cc thng s chu ng ca cch in trong ph thuc v tr hot ng ca b ADT trong qu trnh thit k v th nghim MBA, c bit l trong trng

hp th nghim xung. Cc thng s chu ng phi c phn bit trong hot ng hay th nghim MBA. Thng thng cc thng s xut hin khi hot ng c khng ch bi cc tiu chun p dng cho thit b. Nhng qu trnh th nghim my bin p li ph thuc vo ngi s dng v cc phng php th nghim khc nhau. tha mn cc iu kin ny, tiu chun IEC phin bn 60076-3 [IEC Publ. 60076-3 1980] a ra nhng s phi hp khc nhau ca cc th nghim sau y (ph thuc vo mt s yu t nh: in p ca h thng, qu trnh th nghim,): - Th nghim in p tn s cng nghip. - Th nghim qu in p cm ng ti tn s cng nghip (qu trnh ngn hn). - Th nghim qu in p cm ng ti tn s cng nghip cng vi o lng phng in cc b. - Th nghim chu ng in p ton sng xung st i vi u ni ng dy. - Th nghim chu ng in p sng ct xung st i vi u ni ng dy. - Th nghim chu ng in p xung st i vi u trung tnh. Khi nim c bn v mc chu ng ca cun dy phn nc v b ADT ca MBA iu chnh ti im trung tnh, s dng cun dy th/tinh, cc gi tr a ra ca in p xung st l gi tr cc i v khng xut hin trn v tr ca b ADT c th hin sau y.

in p chu ng xut hin trn ton b cun dy MBA trong qu trnh th nghim vi cc in p khc nhau (thng s MBA: 400MVA, 400kV 16%/120kV/30/kV, b tr cun dy th/tinh, iu chnh ti im trung tnh) [Breuer 1984] cc k hiu vit tt trn hnh v: - S: in p lm vic

PF: in p th nghim tn s cng nghip. LI: in p th nghim xung. FLI: Xung st ton sng. CLI: Sng ct xung st.

La chn ng cch in trong ca b ADT cn phi tnh ton vi iu kin l in p chu ng ca mt khong cch cch in c xc nh trn c s gi tr nh ca in p chu ng v vng thi gian ca sng in p xut hin. 2. Dng in nh mc. Dng in nh mc ca mt b iu p di ti l dng in m b ADT c kh nng chuyn t nc ny sang nc khc an ton trong iu kin in p t trn nc l hp l, khng lm gin on dng in. Thng thng dng in nh mc ca b ADT chnh l dng in ti ln nht ca c cu chuyn nc. - Dng in nh mc ca b ADT ph thuc vo in p ca nc iu chnh, theo c tuyn ca in p ca mt nc/dng in nh mc m nh ch to cung cp. - Dng in nh mc quyt nh kch thc ca in tr qu v tui th ca cc tip im. - Dng in nh mc ca b ADT c nghi trn nhn my. Dng in nh mc ln nht (Imax) ca b ADT khng c nh hn dng in ln nht c th chy qua cun dy phn nc ca MBA v b ADT. Trong gii hn ca dng nh mc ca b ADT c th c cc cch kt hp khc nhau gia dng nh mc chy qua v in p bc tng ng. Khi mt gi tr ca mt in p bc nh mc dn n mt gi tr c trng ca dng in th c gi l in p bc tng ng. Dng in nh mc chy qua v in p nh mc xc nh kch c cc in tr chuyn tip ca cc b ADT kiu nguyn l chuyn mch kiu in tr. Khi p ng c cc yu cu ca tiu chun IEC 60214, cng sut chuyn mch ca b ADT cng c th nghim (40 ln hot ng) bng cch chuyn mch dng in bng hai ln dng in nh mc ln nht ti in p bc tng ng ln nht c thit k cho b ADT. mn tip im c xc nh bng vic thc hin 50 000 ln hot ng vi dng in nh mc ln nht. Qu trnh ti lin tc thng thng khng phi l mt trng thi qu ti i vi b ADT m l mt trng thi lm vic thng thng. B ADT c chn phi c dng nh mc khng nh hn dng chuyn nc cao nht trong qu trnh ti lin tc thng thng nhng hon cnh khc nhau. 3. Dng in qu ti. Vi cc MBA v b ADT phi chu cc iu kin qu ti theo tiu chun IEC phin bn 60354 [IEC Publ. 60354-1991], cc iu kin ca tiu chun IEC phin bn 60542 v b ADT u tha mn khi dng in nh mc chy qua ln nht ca b ADT khng nh hn 1,2 ln dng in nh mc hoc khi nhit

b ADT khng vt qu gii hn tng nhit khi cc tip im chu 1,2 ln dng in nh mc. S tng nhit ca cc tip im vt qu gi tr trung bnh, khng qu 200K trong trng thi cn bng i vi mi trng du (350 n 650K trong mi trng khng kh, ph thuc vt liu ca tip im). Cc in tr chuyn tip s chu c yu cu v qu ti nu s tng nhit qu gi tr trung bnh khng vt qu 3500K i vi mi trng du (4000K i vi mi trng khng kh) khi chu ng 1,5 ln dng in nh mc ln nht. S ln chuyn nc vi mi khong thi gian qu ti phi c gii hn bi s ln hot ng cn thit chuyn t im cui di ny sang di khc. iu ny tng ng vi cc vi cc iu kin th nghim ca cc in tr chuyn tip theo tiu chun IEC phin bn 60214. c lp vi cc h s ti trn c s nhit trong tiu chun IEC 60354, cc b ADT c th c vn hnh mc gp hai ln dng chuyn nc ti a ca my bin p nu cc b ADT c la chn theo tiu chun IEC 60076-1, 60542 v 60214 (dng chuyn nc ti a nh hn dng nh mc ti a). Tuy nhin, v l do an ton nn trong c cu truyn ng s c mt thit b an ton ngn cn qu trnh vn hnh ca c cu truyn ng hoc lm gin on hot ng ca iu p khi my bin p qu ti 1,5 ln dng chuyn nc ti a. 4. Dng ngn mch. Kh nng chu ng ca b ADT vi cc dng ngn mch nh trong tiu chun IEC phin bn 60214 phi khng c nh hn dng ngn mch ca MBA lp t b ADT nh cp trong tiu chun IEC phin bn 60076-5 [IEC Publ. 60076-5 1976]. Ni chung b ADT ch c th chu ng dng ngn mch nhng khng th hon thnh mt hot ng chuyn mch trong iu kin ngn mch. Theo tiu chun IEC phin bn 60214 gi tr hiu dng ca dng ngn mch c th p dng cho b ADT l t 10 n 20 ln dng in nh mc ln nht. Gi tr nh ban u ca dng in ngn mch bng 2,5 ln gi tr dng hiu dng. 5. Kh nng ct. tin cy ca h thng chuyn ph ti trong b ADT ch yu c quyt nh bi kh nng ca h thng tip im chuyn tip mch r ngt dng in chy qua trong trnh t chuyn tip nh trc. iu ny ph thuc vo cc tham s thit k ng vai tr nh tc , va p v vt liu chuyn tip, thit k vng h quang v s b tr in tr chuyn tip. iu quang trng nht cn phi tha mn trong qu trnh vn hnh chuyn tip mch r l h quang ti tip im chuyn tip chnh pha m phi c dp tt trc khi ng tip im chuyn tip chnh ca pha ng. iu kin ny cn lu khi nh gi cng sut chuyn mch hay an ton trong qu trnh vn hnh ca cng tt mch r. iu quang trng th hai l phi dp h quang ti cc tip im chuyn tip cho d n c th ko di cho n khi tip im chuyn mch chnh thc c ng.

Kh nng ngt mch ca b ADT c nh ngha nh l sn phm ca in p bc nh mc v dng nh mc chy qua. Thng s chuyn mch ca mng li chnh v mng chuyn tip trong b ADT cn ph thuc vo phng php thc hin qu trnh iu p v gi tr thun tr ca in tr chuyn tip. Vic iu chnh cc in tr chuyn tip cn lin quan n tng nhit ca in tr chuyn tip, bn ca cc tip im chia ct, s khc bit v hao mn tip im gia qu trnh chuyn mch chnh vi gii hn ca dng chuyn mch v in p phc hi. Tuy nhin, s lng cc gi tri in tr chuyn tip khc nhau s c gii hn v l do kinh t. Ngoi cc kha cnh v thit k v vt liu, hao mn ca cc tip im ngt cn c quyt nh bi in p ri h quang, dng chuyn mch v thi gian phng h quang. Ngi ta c th gi nh trong bn thit k rng in p ri h quang khng ph thuc vo dng chuyn mch. iu kin dp h quang trong mt na sng thng c tha mn khi in p phc hi pht sinh bng hoc nh hn gi tr c xc nhn trong cc th nghim in hnh. 6. S v tr nc. S la chn cc v tr nc lm vic c thc hin trong di tiu chun ha ca nh sn xut b ADT. Tng di nc iu chnh th in p chu ng ca cun dy phn nc cng tng ln. c bit l trong cc trng hp bin p l in hay my bin p chnh lu phc v cho cc thit b in phn thng xuyn cn n cc di nc rng. Khi b ADT t cun dy vi in p khng i, in p chu ng ca cun dy phn nc khi hot ng hoc th nghim ti v tr nh nht phi c xem xt thn trng.

Mt s b chn nc (phn di).

7. Vn phng in ca b chn chuyn. S hot ng ca b chn chuyn din ra ti v tr nh mc hay u cui ca b ADT. Trong qu trnh hot ng ca n, dng in ti khng chy qua

cun dy phn nc. Do cun dy phn nc tm thi b ngt khi cun dy chnh v in th ca cun dy l t do. Trong qu trnh hot ng ca b chn chuyn xut hin s phng in gia cc tip im ng v m, cc chu ng cng tt m xc nh bi dng in lu thng trc khi cc cng tt m v in p (in p phc hi) pht sinh. Nu cc gi tr t n cc gii hn c th chp nhn c, th c nhiu cch khc nhau khc phc vn ny, v d: s dng cc b o chiu kp, cc in tr ni thm hay khng ch dung lng gia cc in th k tip v dy nhnh. Phng in quyt nh cc chu ng chp nhn c khi b chn chuyn hot ng. Thi gian phng in ch yu da vo ln ca in p phc hi, ln ca dng ngt mch t quan trng hn. Thng s thi gian phng in c th chp nhn mt khong na thi gian ng ct ca b chn chuyn. Gi tr in th phc hi c th chp nhn v dng ngt mch khc vi thit k ca b chn chuyn. i vi cc ng dng, cc chu ng pht sinh ti cc cng tt ca b chn chuyn cn c tnh ton trnh on mch c th xy ra ca nhnh dy. Phng in trong cc gii hn chp nhn c to ra mt lng kh nht nh trong mt vi phn nghn lt khi hot ng. S lng kh ph thuc vo dng ngt mch v thi gian h quang, v c th b qua so vi kh thi ra trong MBA bng s lo ha du v cch in. Thnh phn ch yu ca kh l Hydrogen (H 2 : 70% - 75%), acetylen (C2 H2 : 5% - 15%), nit (N2 : 5% - 10%), oxy (O2 :2% 5%) v metan (CH4 : 2% - 4%). 8. Tui th c kh.

B truyn ng MR.

B iu p phi lm vic chc chn, lu di, hao mn c kh khng ng k. bn c ca b ADT c nh gi qua th nghim bn, sau mt triu ln thao tc c kh b ADT phi trong tnh trng bnh thng. Thng s c kh cn c xem xt nu s ln hot ng vt qu 50 000 ln mt nm.Tui th c kh ca cc loi b ADT hin i nm trong khong t 1 n 1,5 triu ln hot ng hoc cao hn mt t. Kt cu c kh phi cho php ly mu v thay du thng xuyn.