Tổng quan

Báo chí Việt nam

Báo chí tại Việt Nam
 Báo chí Việt Nam

Hiểu rõ về báo chí Việt Nam sẽ có tác động lớn tới

những chương trình truyền thông chúng ta xây dựng
Chiến lược
Mục tiêu báo chí
Chiến thuật
 Tổng quan

 Việt Nam có hơn 500 báo viết, 4 kênh truyền hình

quốc gia cùng các đài phát thanh truyền hình địa
phương
Tất cả báo chí Việt Nam đều trực thuộc các cơ quan
thuộc Chính phủ và được kiểm soát chặt chẽ bởi Chính
phủ và Đảng
Cơ quan quản lý báo chí cấp Chính phủ là Bộ Văn Hóa
Thông tin
Cơ quan của Đảng quản lý hoạt động báo chí là Ban
Tư tưởng Văn hóa Trung ương
Tổng quan về báo chí

Truyền hình Báo/Tạp chí

1 ĐTH quốc gia (VTV) Báo ngày: 12

65 ĐTH địa phương Báo tuần: 152

Bán nguyệt san : 20
Báo tháng: 127
Phát thanh: 2 tháng 1 kỳ/báo quý
55
1 ĐPT quốc gia (VOV)
62 ĐPT địa phương

Cinema Houses
 Quản lý chặt chẽ

Thẻ nhà báo do Bộ Văn hóa Thông tin

cấp
Tổng biên tập, các phó tổng biên tập
phải do cơ quan chủ quản chỉ định, với
sự chấp thuận của Ban Tư tưởng Văn
hóa Trung ương, Bộ VHTT
Buổi họp các tổng biên tập với Ban Tư
tưởng Văn hóa sáng thứ 3 hàng tuần
 Quản lý chặt chẽ

Phóng viên chỉ có thể đi công tác nước ngoài với sự

chấp thuận của tổng biên tập
Tất cả phóng viên nước ngoài chỉ có thể hoạt động tại
Việt Nam nếu có thẻ phóng viên nước ngoài hoặc thị
thực phóng viên
Cơ quan quản lý phóng viên nước ngoài tại Việt Nam
là Trung tâm Báo chí quốc tế, Bộ Ngoại Giao
 Những “Taboo”

 Chính sách quốc tế của Chính phủ Việt Nam và của

Đảng

 Tôn giáo và nhân quyền

 Vai trò của Đảng.

Đời tư của các nhà lãnh đạo chính phủ và Đảng
 Phân loại chính thức

Báo chí được chia thành 3 nhóm: nhóm 1, nhóm 2,

nhóm 3

Nhóm 1 bao gồm Báo Nhân dân, Đài truyền hình Việt
Nam (VTV), Đài tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã
Việt Nam

Tổng biên tập báo Nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Tổng
giám đốc VTV, Tổng giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam,
Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam thường là Uỷ
viên Trung ương Đảng, tương đương bộ trưởng
 Phân loại chính thức

Nhóm 2 bao gồm các báo của cơ quan thuộc chính

phủ và của Đảng ở địa phương (Hà Nội Mới, Sài Gòn
giải phóng, Đài TH Hà Nội, Đài TH TPHCM,…) và báo
của các tổ chức chính trị xã hội cấp Trung ương (Đoàn
thanh niên)

Tổng biên tập của các báo nhóm 2 tương đương cấp
vụ trưởng
 Phân loại chính thức

Nhóm 3 bao gồm các báo viết, báo mạng của các tổ
chức chính trị-xã hội cấp địa phương hoặc các cơ quan
chính phủ
Tổng biên tập các báo nhóm 3 tương đương với cấp
trưởng phòng
Hầu hết các báo và tạp chí phổ biến tại Việt Nam, bao
gồm các báo kinh doanh chính, đều thuộc nhóm 3
 Đặc điểm

“Là tiếng nói của…”

Hầu hết là các báo tổng hợp, với kiểu giống nhau

Các báo chuyên đề hay tạp chí về kinh doanh còn yếu

Ngày càng bị thương mại hóa

 Cơ cấu
Tổng biên tập
Thư ký tòa soạn
Ban biên tập
Trưởng ban: kinh tế, chính trị, quốc tế, xã hội, y tế,…
Các trang: tài chính ngân hàng, cuộc sống đô thị,…
Phóng viên lâu năm, phóng viên, phóng viên tập sự
Tiểu sử sơ lược của một phóng viên

Tấn Đức là một phóng viên lâu năm tại báo Saigon Times. Hiện nay anh
45 tuổi, đã từng đi bộ đội một số năm và là Đảng viên. Anh không nói
tốt tiếng Anh nhưng có thể đọc.
Tấn Đức thường không trực tiếp đến tham dự các buổi họp báo hoặc lấy
thông cáo báo chí, mà thường cử các phóng viên cấp dưới đi thay. Anh
thích phỏng vấn mọi người ngoài văn phòng, trong các quán café nhưng
cũng có thể đến văn phòng để phỏng vấn. Anh không thích các buổi gặp
gỡ báo chí bởi vì ở đó có quá nhiều người. Cách phỏng vấn của anh
thường chậm, nhưng đưa ra nhiều câu hỏi thú vị. Anh không bao giờ để
người khác xem bản thảo của mình, và sẽ rất bực mình nếu như ai đó cố
tình xem.
Anh có tiếng nói quan trọng trong Ban biên tập và các bài viết ra đều
được đăng toàn bộ không bị cắt. Tuy nhiên, anh mất khoảng 2 đến 3
tuần để viết một bài.
Tấn Đức có hai con, thích ăn ngon, uống rượu ngon và có bạn tốt. Nếu
như anh không thể viết bài, anh sẽ giới thiệu những phóng viên quan
trọng khác, những người tôn trọng ý kiến của anh và tôn trọng bản thân
con người anh.
 Tiểu sử sơ lược của một phóng viên(2)

Trọng Minh là phóng viên báo Vietnam Investment Review, tốt nghiệp
Đại học Ngoại ngữ. Anh 30 tuổi, nói tiếng Anh tốt, đã lập gia đình và có
một con trai.
Trọng Minh viết nhiều chủ để khác nhau, vì vậy anh coi trọng các thông
cáo báo chí và các buổi họp báo, qua đó anh có thể tìm chủ đề cho các
bài viết của mình. Mặc dù thích các buổi phỏng vấn riêng, nhưng anh
cũng không ngại cùng phỏng vấn với các phóng viên khác. Minh có thể
vừa dễ chịu vừa khó tính trong buổi phóng vấn, tùy thuộc vào mối quan
hệ với chúng ta.
Minh có mối quan hệ đặc biệt với trưởng ban nhưng có quan hệ không
tốt với thư ký tòa soạn. Bài của anh có thể bị thay đổi, cắt bớt và thỉnh
thoảng bị treo. Minh thường mất một vài ngày để viết một bài báo, và
thình thoảng anh đồng ý cho chúng ta xem qua trước bài viết trước khi
in.
Minh thích các chuyến đi tham quan, nhưng không thích đi ăn với người
nước ngoài. Anh thích được quan tâm đặc biệt, cảm nhận được “mối
quan hệ đặc biệt” với chúng ta và điều đó rất quan trọng đối với các
chiến dịch truyền thông của chúng ta.
 Tiểu sử sơ lược của một phóng viên(3)

Hoa là phóng viên báo Tiền Phong, tốt nghiệp Phân viện Báo chí tuyên
truyền. Chị 24 tuổi, nói tiếng Anh không tốt và vẫn chưa lập gia đình.
Là một phóng viên trẻ,Hoa muốn được thừa nhận và kiếm tiền, vì vậy
chị rất năng động và xông xáo trong việc “săn tin” , đặc biệt là những tin
tiêu cực. Cô không kiểm tra lại sự việc, bởi đơn giản cô nghĩ cô không
thể làm sai. Cô không thích các cơ quan đại diện thông tin, các thông
cáo báo chí bởi chị cảm thấy răng cô bị động trong việc đưa tin mà lại
không được trả công. Nhưng những buổi họp báo là tốt bởi cô có thể tìm
kiếm thấy những câu hỏi quan trọng, và luôn có quà tại lễ tân.
Phong cách phỏng vấn của Hoa có thể là khá hung hăng và lạm dụng, và
đừng ngạc nhiên sau buổi phỏng vấn, cô sẽ hỏi bạn là bạn có thể quảng
cáo trên báo /tạp chí này không
Hoa cảm thấy cô ấy là người đặc biệt, và nếu bạn tạo cho cô cảm giác
đó, cô ta có thể là đồng minh tốt, hoặc cuối cùng bạn có thể tránh được
đối đầu trực tiếp với cô - với một cái giá có thể không rẻ chút nào.
 Tin tốt…

Làm việc với báo chí Việt Nam

có hiệu quả
không khó như bạn tưởng
 Tin xấu…

Nhưng cũng không hề đơn giản.

 Khó khăn như thế nào?

Chọn từ ngữ Tranh ảnh

7%
Tiêu đề
Giọng nói

38% Bảng biểu & số liệu

Ngôn ngữ cơ thể

Bài viết
55%
 Khó khăn như thế nào?

Bạn sẽ không có thời gian để tranh luận về quan

điểm của mình.

Việc bạn tự giới thiệu bản thân như thế nào đóng
vai trò rất quan trọng

Các phương tiện truyền thông có thể rất đáng sợ!

Làm thế nào để ĐẢM BẢO
kết quả tốt hơn?

(1)
Chuẩn bị
(2)
Bắc cầu
(3)
“Cắm cờ”
 Chuẩn bị

Những gì bạn sẽ nói?

Chính xác bạn sẽ nói điều đó theo
cách nào?
 Chuẩn bị…
#1 #2
• ___________ • ___________
• ___________ • ___________
• ___________ • ___________

CHỖ BỊ CHE:
Tiêu đề bạn
muốn thấy

#3
• _______________________________
• _______________________________
• _______________________________
 Làm thế nào để bảo vệ quan điểm?

• KHÔNG dùng tính từ

• KHÔNG nói kiểu tiếp thị
• Lỹ lẽ chắc chắn với các thông tin thực tế có
liên quan
• Số liệu có nguồn
 Bắc cầu

Bắc cầu là phương pháp dùng để chuyển từ một khía

cạnh của vấn đề/câu hỏi sang khía cạnh khác

Câu hỏi/ Mục tiêu/

vấn đề Thông điệp
phóng viên của bạn
đưa ra
 Ví dụ về bắc cầu

Xin hãy bàn

về vấn đề này Trước khi chúng ta
sau … chuyển sang vấn đề khác, Đây là một câu hỏi hay,
tôi xin bổ sung… mặc dù vậy...

Sợ rằng sẽ
quên mất, nên tôi
xin bổ sung…

Đây không phải là Mặc dù vậy

lĩnh vực chuyên môn vấn đề quan trọng
của tôi, nhưng cần nhớ là……
Đó là một ý hay, nhưng tôi có thể nói với bạn
Không kém phần rằng…
quan trọng là…
 “Cắm cờ”

“Cắm cờ” là cách bạn nhắc

đối tượng nhớ thông điệp
chính bằng việc nhấn mạnh
hay ưu tiên vấn đề quan
trọng nhất
 Ví dụ về “cắm cờ”

Điều quan trọng Chúng ta đã thảo luận nhiều

nhất cần nhớ là... vấn đề. Tôi xin tóm tắt lại
ba điểm chính sau…

Cho phép tôi làm sáng

tỏ một điều…
 Quy trình của riêng bạn

1) Kiếm tra và tự hỏi bản thân

– Tên và số điện thoại của bạn?
– Bạn đang gọi từ đâu?
– Thông tin bạn cần biết là gì?
– Hạn cuối của bạn là bao giờ?
2) Ghi lại các cuộc gọi
3) Tham khảo ý kiến của cấp trên (Anh S, Chị C) vào
bất cứ lúc nào
Thông tin thêm
 Nên
• Luôn luôn tập trung, chính xác và nhanh nhạy
• Luôn nhắc đến tên tổ chức/sản phẩm và nhấn mạnh
vào những điểm mạnh
• Đưa ra kết luận lên đầu
• Sử dụng câu đơn giản
• Làm rõ nghĩa hoặc nhắc lại câu hỏi nếu như bạn cần
thời gian suy nghĩ để tránh ngừng lại một cách lúng
túng
• “Trung lập hoá” khi trả lời các câu hỏi tiêu cực
 Không nên
• Nói bất kỳ điều gì không chính thức
• Tự suy diễn
• Nói hộ người khác
• Nhận xét về những tuyên bố không có cơ sở của
người khác
• Vô tình nhắc tên đối thủ
• Tiết lộ thông tin bí mật
• Nhắc đi nhắc lại các từ hay cụm từ nặng nề
• Sử dụng biệt ngữ
• Tỏ ra lúng túng khi nói “Tôi không biết”
• Nói “không bình luận”
• Nói dối, lừa hay tranh cãi với phóng viên
 Các kiểu người phỏng vấn:

Kiểu súng máy:

Phong cách:

Đưa ra các câu hỏi nhanh và liên tiếp

Phản ứng:
“Tôi sẽ trả lời câu hỏi đầu tiên của bạn
trước, rồi sẽ tiếp tục với các câu còn lại.”
 Các kiểu người phỏng vấn:

Kiểu diễn giải:

Phong cách:
Diễn đạt lại câu trả lời của bạn sang thành ý khác

Phản ứng:

“Không, đó không phải là ý tôi muốn nói. Ý tôi là…“

 Các kiểu người phỏng vấn:

Kiểu ngắt lời:

Phong cách:
Ngắt lời bạn với câu hỏi tiếp theo hoặc bình luận,
thường không thiện chí

Phản ứng:
“Hãy để tôi trả lời xong, rồi tôi sẽ giải đáp vấn đề đó.”
“Đó là vấn đề quan trọng. Hãy để tôi trả lời xong câu hỏi này,
sau đó tôi sẽ trả lời câu hỏi thứ hai của bạn.”
 Các kiểu người phỏng vấn:

Kiểu “ném đá"

Phong cách:
Hỏi những câu hỏi tiêu cực, đôi khi kèm theo bình luận

Phản ứng:
Bình tĩnh và đĩnh đạc. Trả lời dựa trên sự thật. Tránh
việc phòng thủ, nói “Tôi xin đưa ra ý kiến riêng…”
 Điểm cuối cùng:
Một buổi phỏng vấn báo chí không
phải là bài kiểm tra khả năng trả lời
câu hỏi của bạn
Đó là cơ hội để gửi thông điệp
tới công chúng.