Nhật ký Trường Sa

Trong tinh thần “Trường Sa vì cả nước, cả nước vì Trường Sa”, ñặc

biệt là Nghị quyết TW 4 về “Chiến lược biển ñến năm 2020”, từ ngày 15-4
ñến ngày 24-4-2007, ñoàn ñại biểu tỉnh Bến Tre cùng các tỉnh bạn và Bộ
Tư lệnh Hải quân ñã ñến thăm một số ñảo trong quần ñảo Trường Sa.
ðoàn ñã ân cần thăm hỏi và tặng quà cho các chiến sĩ ñang làm nhiệm vụ
bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển, ñảo của Tổ quốc ở những nơi cách xa ñất
liền hơn 2 ngày, 2 ñêm ñi tàu thủy. Qua chuyến ñi này, Nhà báo Lý Hà
Thao, phóng viên báo ðồng khởi, tỉnh Bến Tre, ñã ghi lại những tình cảm,
hoạt ñộng và hình ảnh thắm thiết tình quân dân cùng sự hy sinh, gian khổ
của các chiến sĩ nơi ñầu sóng ngọn gió qua loạt bài, ảnh ñược ñăng nhiều
kỳ.

Nao nức và hồi hộp

Lòng dạ tôi thật nao nức và hồi hộp suốt cả tuần khi ñược Tòa soạn
phân công ñi cùng ñoàn ñại biểu tỉnh Bến Tre ñến thăm các chiến sĩ ñang
làm nhiệm vụ canh giữ biển, ñảo của Tổ quốc trên quần ñảo Trường Sa.

4 giờ 30 ngày 15-4-2007, xe chở ñoàn chúng tôi rời khỏi sân Văn
phòng Tỉnh ủy Bến Tre ñể ñến nơi tập trung- Bộ Tư lệnh Hải quân, số 1A,
Tôn ðức Thắng, quận I, TP. HCM.

Lên xe, tôi nói rõ tâm trạng của mình. Hóa ra mọi người ñều giống
nhau. ðại tá Nguyễn Văn Lăng, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Trưởng ñoàn, bày
tỏ: “Mình cũng vậy, thức dậy từ 3 giờ khuya. Nghĩ ñến chuyện ñi Trường
Sa lòng dạ nôn nao quá, ngủ không ñược”.

ðoàn Bến Tre ñi thăm quần ñảo Trường Sa gồm có: ðại tá, Chính ủy
Nguyễn Văn Lăng, Trưởng ñoàn; ông Phan Văn Mãi, Bí thư Tỉnh ñoàn; ông
Nguyễn Thanh Tùng, Phó Chánh Văn phòng Tỉnh ủy; ông Nguyễn Quốc
Nhân, Trưởng ban Pháp chế, HðND tỉnh; bà Huỳnh Thị Thùy Giao, Ủy viên
Thường vụ, BCH Hội LHPN tỉnh; ông Nguyễn Văn Tùng, chuyên viên Văn
phòng UBND tỉnh; ñạo diễn Thanh Sơn, ðài PTTH tỉnh; biên tập viên
Thanh Phong, ðài PTTH tỉnh; phóng viên Hoàng Vũ, Báo ðồng khởi và tôi;
tổng số 10 người.

8 giờ, ðoàn có mặt tại Hội trường Bộ Tư lệnh Hải quân ñúng theo
lịch trình. Qua ñiểm danh chúng tôi ñược biết trong chuyến ñi lần này có
140 ñại biểu của 8 tỉnh, 2 ngành TW, ñoàn Văn công Hải quân, trong ñó
có 40 phóng viên, nhà báo. Trước khi lên tàu, chúng tôi ñược các sĩ quan
trong Bộ Tư lệnh Hải quân phổ biến những qui ñịnh về an ninh, an toàn
trong chuyến ñi.

Chúng tôi ñi ra quần ñảo Trường Sa bằng tàu HQ 996 của Hải quân
do Thiếu tá Lê Hải Sơn làm Thuyền trưởng. Tàu có trọng tải hơn 1.000
tấn, dài 110m, rộng hơn 10m, cao 4 tầng. ðể thực hiện sứ mệnh chở “hơi
ấm ñất liền” ñến với các chiến sĩ Trường Sa, con tàu ñã ñược cung cấp hơn
800m3 nước ngọt, 300m3 dầu, lương thực, thực phẩm ñủ cho 200 người
ăn mỗi ngày 4 bữa trong vòng nửa tháng. Tất nhiên, trên tàu còn có 200
chiếc giường ngủ, trong ñó có 100 chiếc lót nệm và trải ra trắng. Thủy thủ

1
ñoàn gồm 30 sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp và cũng từng ñó nhân
viên phục vụ. ðây là chuyến thứ 5, tàu HQ 996 làm nhiệm vụ chở ñoàn
ñại biểu TW và ñịa phương ñi thăm quần ñảo anh hùng. (Tàu này ñược
Nhà máy ñóng tàu Bạch ðằng, Hải phòng, ñóng năm 1994, chuyên dụng
chở bộ ñội).

Ban lãnh ñạo ñoàn công tác gồm có: Chuẩn ðô ñốc Phan Khuê Tảo,
Phó Tư lệnh Hải quân, Trưởng ñoàn; ðại tá Nguyễn Cộng Hòa, Chủ nhiệm
Chính trị, Bộ Tư lệnh Hải quân, Phó trưởng ñoàn; ðại tá Nguyễn Văn Liên,
Chỉ huy phó Vùng 4, Trưởng ñoàn hành quân. Bên cạnh ñó còn một số sĩ
quan khác làm các nhiệm vụ ñược giao.

9 giờ. Các ñoàn ñại biểu xuống tàu tại cảng Ba Son. Mỗi buồng trên
tàu có 8 giường. ðoàn Bến Tre ñược bố trí ở buồng D26, ñối diện với
buồng D25 của ñoàn Nghệ An. Bà Huỳnh Thị Thùy Giao ñược bố trí ở
chung với buồng phụ nữ dưới tầng E, phóng viên Hoàng Vũ ñược ghép ở
chung buồng D23 của ñoàn Ninh Bình.

10 giờ. Con tàu rúc một hồi còi dài và rời cảng. Các ñại biểu ñứng
trên boong tàu và mạn tàu vẫy tay ñáp lại các sĩ quan của Bộ Tư lệnh Hải
quân và các thiếu nữ tiễn ñưa. Dù chúng tôi rất nao nức mong sớm tới
Trường Sa nhưng vẫn không tránh khỏi cảm giác bịn rịn, lưu luyến với
người trên ñất liền. Chúng tôi ý thức rất rõ rằng mình sẽ ñi thật xa và tạm
xa ñất liền những 10 ngày ñể ñem bao tình cảm, sự chia sẻ và niềm tin
của ðảng bộ, nhân dân các ñịa phương trong ñất liến ñến với các chiến sĩ
Trường Sa. Vì lẽ ñó, những bàn tay ñang vẫy kia không ñơn thuần chỉ là
sự vẫy chào lưu luyến mà còn là sự trao gửi tình cảm, trách nhiệm cho
những người trên tàu. Chúng tôi ñứng mãi trên mạn tàu và chỉ trở về
buồng khi không còn nhìn thấy những chiếc áo quân phục màu trắng và
những tà áo dài thiếu nữ màu xanh trên cầu cảng Ba Son.

Ngay khi ổn ñịnh việc sắp xếp ñồ ñạc cá nhân, mỗi phòng ñược cấp
phát bột giặt Viso, xà bông lifeboy, dầu gội ñầu pantene, giấy tissue, có
thêm cả bình thủy nước sôi, bộ bình tách pha trà. Ngoài ra, mỗi người còn
ñược trang bị một nón cối có gắn quân hiệu, một ñôi dép rọ, một túi nhựa
ñể ñựng ñồ khi xuống xuồng lên ñảo, tránh bị sóng ñánh ướt ñồ mang
theo. Tuy nhiên, buồng trên tàu rất hẹp, bình quân 1 người/1m2. Giường
tầng rất thấp, chỉ ñể nằm, không ngồi ñược.

12 giờ. Loa gọi một số buồng ñến câu lạc bộ hành khách ăn cơm,
trong ñó có ñoàn Bến Tre. Trên tàu có tới hai nơi ñể ăn cơm nhưng vì diện
tích hẹp nên phải chia ra làm ba ñợt ăn, mỗi ñợt cách nhau 45 phút. Mỗi
bàn ăn có 6 người, ñồ ăn gồm: thịt gà kho sả, thịt heo siêu nạc luộc, canh
rau mồng tơi nấu với cua ñồng, rau muống luộc, dưa leo, món la- sép là
quýt Thái Lan. Bữa ăn trên tàu như vậy là quá tươm tất và ngon!

16 giờ. Tàu ra tới bãi Trước, Vũng Tàu. Những dãy núi nằm phơi
mình trong nắng chiều vàng rực, soi bóng xuống làn nước biển xanh
trong. Thành phố Vũng Tàu trông thơ mộng và ñẹp quá!
17 giờ. Bữa cơm chiều ñược dọn ra với các món: cá trê kho, mực
xào, cải bẹ xanh luộc, canh khổ qua. Ngoài ra, mỗi người còn có một lon
bia 333. Món la-sép là dưa hấu.

2
 19 giờ. ðoàn công tác tổ chức giao lưu văn nghệ trên boong thượng.
Con tàu rẽ sóng chạy băng băng trong ñêm, giữa biển trời của Tổ quốc.
Trong tiếng sóng vỗ rì rào, chúng tôi cùng nhau say sưa ca hát. ðó chính
là niềm hạnh phúc, niềm tự hào của người dân ñang làm chủ ñất nước. ð
ê m van nghệ với nòng cốt là ñoàn Văn công Hải quân nhưng các anh chị
các ca sĩ chỉ tham gia vài ba tiết mục. Chủ yếu các ñoàn ñều phải “hát cho
nhau nghe”. ðã lâu lắm rồi, cứ nghe ca khúc trên sân khấu hoặc trong ñĩa
CD, nó chuyên nghiệp, bài bản quá. Người nghe và người hát cách xa
nhau vời vợi. Với sự dẫn dắt chương trình của ca sĩ kiêm MC Quang Long,
ai bạo dạn, tự tin thì ñơn ca, ai thích ñông vui thì tốp ca. Ai “nhát ñèn”,
mắc cỡ thì vừa vỗ tay vừa hát theo thoải mái.

Các ñoàn hào phóng ñãi nhau toàn “ñặc sản” văn nghệ. ðoàn Nghệ
An mang theo hai ca sĩ Hoài Sinh và Kim Oanh của Nhà hát dân ca Nghệ
An ñã cho cả tàu thưởng thức: “Mời rượu”, “Giận mà thương”, “ðường vô
xứ Nghệ”. ðoàn Quảng Bình mời món “khoai khoai toàn khoai” (lời cải
biên cho vui từ bài Quảng Bình quê ta ơi). ðại tá Nguyễn Cộng Hòa cũng
bị ñoàn “trưng dụng” vì ông là người Quảng Bình. Chị Thùy Giao, ñoàn
Bến Tre, rất tự tin làm một “Dáng ñứng Bến Tre” ngay trên boong tàu.
ðoàn Thừa Thiên- Huế ngân nga câu hò “mái nhì” da diết, dịu dàng ñến
ñộ chúng tôi cứ ngỡ mình ñang ở trên sông Hương.

Bầu trời càng về khuya sao càng dày ñặc. Những vì sao như những
ñôi mắt lung linh nhấp nháy ñang ngắm nhìn con tàu, ngắm nhìn chúng
tôi. Người ta thường nói mỗi vì sao trên trời ứng với một con người. Vậy là
trên trời cũng sẽ có một con tàu ñang chở ñầy những vì sao băng băng rẽ
sóng ngân hà ñi tới những vùng ánh sáng diệu kỳ.

Bình minh trên biển

Sáng 16-4. Trời vừa sáng rõ, cánh phóng viên báo chí kéo nhau lên
boong tàu HQ 996 ngắm cảnh bình minh trên biển. Anh em ở các ñài
truyền hình vác theo máy quay, chân máy khá lỉnh kỉnh. Cánh báo viết
chúng tôi trông gọn nhẹ hơn với những chiếc máy chụp hình kỹ thuật số
nhỏ nhẹ như gói thuốc lá. Riêng tôi cứ vung tay, bước ñi thoải mái. Thực
ra, tôi cũng ñang tròn mắt mà ghi hình, căng tai mà ghi âm vào cái bộ
nhớ cuối thế hệ 5X không còn nhạy nữa. Việc chụp hình bằng máy ñã có
Hoàng Vũ, một mình lia hai chiếc khá hiện ñại.

Bầu trời rất trong và xanh. Nước biển ñã ñổi màu từ lúc nào mà
chúng tôi không hay. Ở những vùng nước nông khoảng 100m, màu nước
xanh như cẩm thạch nhưng ở ñộ sâu 500-1.000m trở lên thì nước cứ xanh
ñen như mực Cửu Long. Trời yên biển lặng. Thời tiết như thế này là tuyệt
ñẹp cho những người ñi biển. Thiếu tá Lê Hải Sơn, Thuyền trưởng của tàu
cho biết: “Tàu ñang ñi ở vùng nước sâu cả ngàn mét. Tháng 4, tháng 5 là
hai tháng có thời tiết thuận lợi nhất trong năm cho tàu ñi Trường Sa.
Những tháng khác, sóng lớn, ñánh ướt cả mạn tàu. Thậm chí, nhiều khi
tàu không thể cho xuồng cập vào ñảo ñược”.

Tôi thầm cám ơn trời, biển và tòa soạn ñã cho ñi chuyến này. Tôi rất
tâm ñắc với lời tâm sự của Bí thư Tỉnh ñoàn Lâm ðồng Trần Văn Hiệp: “Tôi

3
có thể một mình ñi công tác, ñi du lịch ở nhiều nước. Nhưng với Trường Sa
nếu không có chuyến ñi này thì có lẽ cả ñời khó mà ñặt chân ñến ñược”!

Mặt trời tròn và ñỏ rực trông như một vòng hồng tâm khổng lồ ñã
hiện ra nơi chân sóng. Con tàu cứ nhằm thẳng vòng hồng tâm ấy mà lao
thẳng tới như một mũi tên. Mặt trời lên cao hơn, sáng hơn, giống như một
chiếc ñèn pha quét xuống mặt biển luồng ánh sáng. Con tàu cứ theo “con
ñường ánh sáng” ấy thẳng hướng tới Trường Sa.

ðứng trên boong tàu, bằng mắt thường nhìn ra bốn phía xung
quanh, tôi thấy chân trời là một vòng tròn khép kín mà cái tâm là con tàu,
nơi tôi ñang ñứng. Tôi mặc sức phóng tầm mắt giữa bao la trời nước mà
chẳng có vật gì che khuất. Thượng tá Lê Xuân Thủy, Phó Tham mưu
trưởng Vùng 4, nói: “Trời quang mây tạnh như vầy tầm nhìn xa trên biển
bằng mắt thường ñạt tới 20-30 km”.

Ở giữa biển cả mênh mông, tôi chợt “ngộ” ra một ñiều rằng sinh
mạng mình, cái “thằng tôi” quá nhỏ bé, chẳng bằng một con tép, con tôm.
Nếu bây giờ mà có ai tóm lấy tôi, quăng cái vèo xuống biển này thì tôi sẽ
tan biến nhanh hơn một hạt muối.

Một con cá nhỏ vô danh phóng lên khỏi mặt nước bên mạn tàu. Một
ñôi cánh hải âu chao lượn trước mũi tàu. Trông chúng thật an nhiên, tự tại
và hạnh phúc! Ngẫm lại mình thấy sao tội nghiệp quá với một kiếp người
ñầy “hỉ nộ ái ố”. Chắc có người sẽ bảo: “Thằng chả nói dóc. Hắn ñâu phải
là cá, là hải âu mà biết chúng hạnh phúc”. Vậy thì tôi xin mượn lời Trang
Tử thưa rằng: “Ai ñó ơi! Người ñâu phải là ta mà biết ta biết cá, biết hải âu
hạnh phúc! ðó là chưa kể ñến yếu tố chúng ñang ñược tự do tung tăng
bay lượn trong biển trời của Tổ quốc của tôi ñấy nhé!”

6 giờ sáng ngày 17-4. Tàu thông báo, chúng tôi còn cách ñảo Nam
Yết 89 hải lý (160km). Dự kiến tàu sẽ tới và thả neo ngoài ñảo vào lúc 15
giờ. Tàu sẽ ưu tiên những chuyến xuồng ñầu tiên ñể chở quà và nhà báo
lên ñảo, các ñại biểu lên sau. Riêng ở ñảo Nam Yết, văn công và nhà báo
sẽ ngủ trên ñảo, ñại biểu ngủ dưới tàu và lên ñảo vào sáng hôm sau. ðạo
diễn Thanh Sơn, phóng viên Hoàng Vũ, tôi và một số nhà báo khác cùng
ñoàn văn công sẽ lên ñảo ở chuyến xuồng thứ ba. Chúng tôi càng nao nức
chờ ñợi giây phút ñặt chân lên hòn ñảo ñầu tiên. Ai cũng sắp xếp lại ñồ
dùng cá nhân, chỉ ñem theo lên ñảo những thứ thật cần thiết. Bí thư Tỉnh
ñoàn Phan Văn Mãi sắp xếp, phân chia hơn 300 lá thư của các em học sinh
và tuổi trẻ Bến Tre gửi các chiến sĩ Trường Sa thành nhiều phần, tương
ứng với các ñảo mà ñoàn sẽ ñến thăm. Phần quà của ðảng bộ, chính
quyền và nhân dân Bến Tre gửi tặng các chiến sĩ Trường Sa gồm có TV,
micro...trị giá 38,5 triệu ñồng sẽ ñược các thủy thủ chuyển bằng xuồng
lên từng ñảo ñể ñại biểu trao tặng tận tay các chiến sĩ.

Sáng nay tôi tranh thủ ñi giặt ñồ. Ở trên tàu có nước ngọt, xà bông
ñể tắm giặt ñầy ñủ. ðã lâu lắm rồi, ở nhà mình dù giàu hay nghèo, tôi
cũng ñã quen cái thói “một mình một cõi”, muốn tắm, muốn giặt giờ nào
cũng ñược. Bây giờ ở trên con tàu mà có tới 200 người như vầy cũng là dịp
luyện tập tính kiên nhẫn ñứng xếp hàng và tận dụng “khoảng trống hiếm

4
hoi” ngay khi có thể. Tôi ñem ñồ lên phơi trên boong. Ở ñây ñồ phơi thật
mau khô và thơm phức nắng gió biển ðông.

11giờ 30. Tàu chạy qua ñảo ðá Lớn. Từ xa, chúng tôi thấy tòa nhà
của các chiến sĩ giữ ñảo trông như một lô cốt nổi bật trên nền nước biển
xanh ngắt. ðại tá Nguyễn Văn Liên cho biết ñảo ðá Lớn là một bãi san hồ
ngầm, gồm 3 khu vực A, B, C, dài hơn 10km.

13 giờ 30. Tàu ñi ngang qua bãi san hồ ngầm Ga Ven do Trung Quốc
chiếm ñóng. Nhìn từ xa nhưng chúng tôi vẫn thấy rõ những những tòa
biu- ñinh ñồ sộ, bên cạnh có tàu chiến giương cao nòng pháo canh giữ.
ðại tá Nguyễn Văn Lăng, Chính ủy BCHQS tỉnh thốt lên: “ðau quá! ðau
quá!”

14 giờ 30. Tàu cách ñảo Nam Yết khoảng 5km. ðảo hiện ra như một
viên ngọc bích khổng lồ với màu xanh của cây cối. Xung quanh ñảo ñược
viền bởi dải cát sáng lấp lánh dưới ánh nắng mặt trời. Những con cá heo
nhào lộn trên mặt biển phía bên phải mạn tàu. Từng ñàn cá chuồn bay
vèo vèo như chào ñón con tàu và ñoàn chúng tôi.

15 giờ. Tàu kéo một hồi còi dài chào ñảo Nam Yết, thả neo cách cầu
tàu khoảng 300m. Cây trên ñảo mà chúng tôi ñứng trên tàu nhìn thấy
nhiều nhất, rõ nhất là dừa. Mới xa ñất liền có 53 tiếng ñồng hồ nhưng khi
vừa nhìn thấy dừa, lòng dạ tôi sao ñã bồi hồi nhớ Bến Tre ñến vậy! Càng
ngẫm nghĩ tôi càng cảm phục các chiến sĩ Trường Sa biết bao! Các anh
phải nén ñi nỗi nhớ ñất liền ñể canh giữ biển, ñảo hàng năm trời mới ñược
về!

ðảo Nam Yết anh hùng rợp bóng dừa xanh

16 giờ 30 ngày 17-4, chúng tôi ñặt chân lên ñảo Nam Yết anh hùng,
ñảo ñầu tiên trong chuỗi ñảo mà chúng tôi sẽ lần lượt ghé thăm. ðiều ñầu
tiên làm chúng tôi ngạc nhiên là ở ñây sạch sẽ và rợp bóng cây xanh dù
thời tiết ñang ở vào ñỉnh ñiểm nắng nóng của mùa khô. Quang cảnh nhìn
từ xa cũng như khi ñến tận nơi ñều thấy ñẹp như một hòn ñảo trong
chuyện cổ tích. Những con ñường bê- tông thẳng tắp rợp bóng cây xanh.
ðặc biệt là dừa ở ñây rất nhiều làm chúng tôi ngỡ mình ñang ñi trên ñất
Bến Tre. Các loại cây khác có nhiều trên ñảo là: nhàu, mù u, phi lao, keo.
Riêng hai loại cây nổi tiếng gắn liền với tên tuổi Trường Sa là phong ba và
bão táp thì lại mọc ngoài rìa ñảo.

ði tham quan một vòng quanh ñảo mới thấy hết kỳ công của bao lớp
chiến sĩ ngày ñêm làm nhiệm vụ canh giữ và xây dựng ñảo. ðể bê tông
hóa hoàn toàn một hòn ñảo rộng 96.500m2 cách xa ñất liền hơn hai ngày,
hai ñêm ñi tàu thủy quả thật không phải chuyện ñơn giản. Bộ ñội phải
vượt qua sóng to, gió lớn ñể chở từ ñất liền ra ñảo các loại vật liệu: cát,
ñá, xi- măng, sắt thép và nước ngọt ñể trộn bê- tông. Việc xây bờ kè
quanh ñảo kéo dài 8 năm, bắt ñầu từ năm 1998 và hoàn thành vào năm
2006. ðại úy Lê Việt Hùng, Trợ lý công binh trên ñảo cho biết: “Chúng tôi
thường phải thi công bờ kè từ 9 giờ tối ñến 4 giờ sáng, thời ñiểm thủy
triều xuống. Bình quân ñộ dài bờ kè tính theo mỗi bước chân trị giá
khoảng 30 triệu ñồng”. Chúng tôi tận mắt thấy không chỉ bờ kè mà hệ

5
thống công sự, giao thông hào, lô cốt chằng chịt trên toàn ñảo ñều ñược
bê tông hóa kiên cố.

ðảo Nam Yết ở tọa ñộ 10011’00’’ ñộ vĩ Bắc; 114021’42’’ ñộ kinh

ðông, cách ñảo Ba Bình do ðài Loan ñang chiếm giữ khoảng 10 hải lý về
phía Tây Nam, cách ñảo Ga Ven do Trung Quốc ñang chiếm giữ khoảng 6
hải lý về phía ðông. Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, bộ
ñội ta giải phóng hoàn toàn ñảo vào ngày 27-4-1975. Trải qua nhiều năm
tháng xây dựng và trưởng thành, ñảo ñã giành ñược nhiều danh hiệu và
phần thưởng cao quí của ðảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng và Quân chủng
hải quân. ðặc biệt, năm 2004, ñảo ñược Nhà nước tuyên dương ðơn vị
Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ ñổi mới.

Chúng tôi gặp chiến sĩ Cao Tuấn Anh, quê Sầm Sơn, Thanh Hoá, da
sạm ñi vì nắng gió nhưng gương mặt, ánh mắt vẫn ngời lên vẻ tự tin, kiên
ñịnh. Anh ñã ra ñảo ñược một năm. Anh tâm sự: “Chúng em là thanh
niên, ở xa ñất liền lâu ngày nên khát khao tình cảm lắm. Nghe tin có tàu
ra thăm ñảo, cả ñêm em thao thức, không tài nào ngủ ñược . Em trông
tàu ra ñể nhận thư, nhận quà”. Tôi hỏi: “Bây giờ em có nguyện vọng gì
thêm nữa?”. Anh trả lời ngay: “Có tàu ra ñảo thường xuyên và cho em
ñược phục vụ quân ñội lâu dài”. Những gì ñược “mắt thấy, tai nghe” tại
ñây ñã làm dịu ngay những ánh mắt, nét mặt trong ñoàn chúng tôi lúc
ban ñầu lộ vẻ nghi ngại, lo lắng về tư tưởng, ñời sống của bộ ñội trên ñảo.

ðại úy Trịnh Quang Khương ñang chỉ huy anh em ñào hố móng xây
bể nước và nhà kho, ngưng tay xà beng, quệt mồ hôi, tươi cười chào ñón
chúng tôi. Giữa hố móng rộng khoảng 4m2, sâu hơn 1m, một cây dừa cao
khoảng 4m vẫn ñứng ung dung. Nghe tôi hỏi, anh Khương cho biết: “Lính
ñảo vốn quí từng chiếc lá xanh nên giữ cây dừa lại cho ñến lúc nào vẫn
còn có thể”.

Tôi ñã từng nghe, trong quần ñảo Trường Sa có rất nhiều ñảo chìm.
Những nơi ấy quanh năm trời tuôn nắng lửa. Lính ta luôn khát khao trên
ñảo có một vòm lá xanh tạo cảm giác dịu bớt cái nắng vốn chói chang ñến
ñộ “phỏng” cả mắt lại còn ñược nước biển phản quang thêm một lần nữa
cho thêm bỏng rát cũng mãnh liệt như mơ ước nhìn thấy một mái tóc dài
thiếu nữ vậy.

Riêng chuyện trồng và chăm sóc rau trên ñảo của bộ ñội ta rất công
phu. ðiều ñó còn cực khổ hơn việc chăm sóc cây kiểng ở trong ñất liền.
ðất trồng rau ñược ñựng vào ba lớp bao ñể tránh rơi vãi hoặc bị nước biển
thấm vào trong khi vận chuyển từ ñất liền ra. Bộ ñội ñược trang bị những
chiếc khay hoặc tận dụng những thứ khác như thùng hư, can bể, xoong,
nồi lủng ñựng ñất vào. Nước ngọt ñể tưới rau cũng phải ñịnh lượng như
khẩu phần nước cho người. Vào tháng có gió ðông Bắc thổi bụi nước biển
lên ñảo, các anh bộ ñội phải lấy vải mủ, lá dừa che cho rau. Khi nào gió
thổi mạnh quá, các anh phải bưng các khay, chậu rau vào nhà. Nếu lỡ tay
ñể chậm một ñêm thì rau bị “cháy” không có gì cứu vãn nổi. Chúng ta ở
trong ñất liền, nơi mà chuyện “rau cỏ” luôn thừa thãi nên vô tình không
nghĩ ñến sự quan trọng của nó trong mối tương quan về chế ñộ dinh
dưỡng. Nếu con người mà thiếu rau lâu ngày trông sẽ khô khốc như “cây
củi nương”, còn ruột thì cứ như bị thắt lại từng khúc.

6
 Mặc dù việc trồng rau khó khăn và vất vả như vậy nhưng Thượng tá
Ngô Văn Cải, ðảo trưởng, cho biết năm 2006, bộ ñội tự túc ñược bình
quân 14 kg rau/người/tháng với các loại như: bầu, bí, rau mồng tơi, rau
muống, rau lang, rau sam.v.v... Có năm nhờ thời tiết thuận lợi cả ñảo thu
hoạch ñến 3 tấn rau xanh, 4 tấn bầu bí. Rõ ràng ñể trồng ñược nhiều rau
trong hoàn cảnh ngặt nghèo như vậy, các anh không chỉ ñơn thuần là
trồng rau vì nhiệm vụ, vì cải thiện bữa ăn mà phải có cả niềm ñam mê,
yêu thích và nghệ thuật. Bằng tất cả sự kính trọng và cảm phục, tôi xin
ñược gọi các anh là “nghệ nhân” trồng rau! Tất nhiên, nguồn thực phẩm
của các chiến sĩ không chỉ có rau xanh. Bên cạnh ñó các anh còn thu
hoạch từ chăn nuôi ñược 1.000 kg heo, gà, vịt... Nguồn hải sản mà các
anh ñánh bắt có năm ñược tới 3 tấn cá, 2 tấn rùa biển.

ðến với quần ñảo Trường Sa lần này còn có ba vị Tiến sĩ của Viện
ứng dụng công nghệ. Các anh ñem xương rồng Nopal ra trồng thử nghiệm
trên ñảo, coi ñó là một cách chia sẻ những khó khăn về rau xanh với bộ
ñội. Tiến sĩ Phan Xuân Dũng, Ủy viên dự khuyết BCH TW ðảng, Viện
trưởng, cho biết: “Xương rồng Nopal có xuất xứ từ Nam Mỹ. Lá non của nó
làm rau ăn, hiện có bán tại các siêu thị bên ñó. Lá già ñược nghiền ra ñề
lấy bột dùng làm nguyên liệu chế mỹ phẩm và dược phẩm. ðặc biệt là loại
xương rồng này chịu nắng hạn rất tốt”. Chưa ai biết chắc kết quả của việc
trồng xương rồng Nopal trong tương lai thế nào. Tuy nhiên, việc ba vị Tiến
sĩ ñã rời khỏi bàn giấy trong những căn phòng có máy ñiều hòa không khí
“hàn lâm” ñể dãi dầu nắng gió trong thời ñiểm thời tiết cực kỳ nắng nóng
này là một việc làm mang lại hiệu quả cổ vũ tinh thần và chia sẻ tình cảm
ñối với bộ ñội Trường Sa chắc chắn là không nhỏ!

7 giờ 30 tối. ðoàn Văn công Hải quân biểu diễn phục vụ với một
chương trình khá bài bản, có ñơn ca, tam ca, tốp ca, múa, ảo
thuật.v.v...Sân khấu là nền sân ngay bên cột mốc chủ quyền ñảo Nam
Yết. Tuy nhiên, những tiết mục giao lưu văn nghệ ñầy ngẫu hứng của của
các ca sĩ, diễn viên với bộ ñội thường là những tiết mục vui vẻ, sôi ñộng
nhất. Bộ ñội vừa hát theo vừa vỗ tay rền vang, những tiếng cười át cả
tiếng sóng biển. Chúng tôi thật bất ngờ khi tốp ca của ñảo bước lên sân
khấu. Các chiến sĩ hát rất ñúng nhịp với giọng hát hào hứng, lạc quan.
Thậm chí có chiến sĩ còn lên nhảy với ca sĩ Hồng Nhung khi ñược mời. Có
anh chiến sĩ nói với tôi: “Lính ñảo thấy văn công như lân thấy pháo”.

10 giờ tối. Các anh bộ ñội bố trí cho ñoàn Văn công nghỉ tại khu nhà
Ban chỉ huy. Cánh nhà báo ñược chia ra làm hai, một tốp nghỉ ở khu A,
tốp kia nghỉ ở khu B. Trung úy Phan Nhiên Thạo nhường giường cho tôi.
Tất cả nhà cửa trên ñảo ñều xây dựng kiên cố, có cái một tầng, có cái hai
tầng và ñều lót gạch bông. Bộ ñội ăn ở cực kỳ sạch sẽ và ngăn nắp, mền
gối xếp khéo léo, vuông vức như cái hộp hình chữ nhật.

6 giờ sáng ngày 18-4, các ñoàn ñại biểu từ dưới tàu lên tập trung tại
cột mốc chủ quyền ñể thăm hỏi, tặng quà cho bộ ñội. ðại tá Nguyễn Văn
Lăng, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, thay mặt ñoàn ñại biểu tỉnh Bến Tre lên
trao thư và tặng quà cho các chiến sĩ.

7
 Thay mặt cán bộ chiến sĩ ñang làm nhiệm vụ trên ñảo, Thượng tá
Ngô Văn Cải, ðảo trưởng, báo cáo một số hoạt ñộng trong công tác xây
dựng, bảo vệ biển, ñảo. Bình quân, hàng năm các anh quan sát, phát hiện
1.500 lần chiếc máy bay hoạt ñộng trên không; 800 lượt tàu thuyền xuất
hiện trên biển, khả năng xử lý mục tiêu ngày càng chính xác.v.v...

Thay mặt ñoàn công tác, Chuẩn ðô ñốc Phan Khuê Tảo, Phó Tư lệnh
Hải quân, căn dặn bộ ñội luôn ñề cao cảnh giác, tăng cường luyện tập,
quan sát mọi diễn biến trên biển, trời; kịp thời báo cáo lên cấp trên; sẵn
sàng ñánh tan mọi cuộc ñột kích, tấn công lên ñảo.

ðể ñáp lại lòng tin cậy của ðảng, nhân dân và các cấp chỉ huy, bộ
ñội trên ñảo ñã tổ chức bắn ñạn thật như một lời báo cáo về kết quả tập
luyện, sẵn sàng chiến ñấu của các anh. Tất cả các mục tiêu giả ñịnh ñều
bị các anh bắn trúng chính xác.

ðảo Sinh Tồn ðông- pháo ñài trên biển

9 giờ 30 ngày 18-4, tàu chúng tôi nhổ neo, tiếp tục chuyến hải hành
tới ñảo Sinh Tồn ðông.

11 giờ 30. Tàu ñi ngang qua bãi ñá ngầm Gạc Ma, thuộc quần ñảo
Trường Sa, chủ quyền của nước Việt Nam nhưng ñã bị Trung Quốc chiếm
ñóng. Ngày 14-3-1988, tàu chiến Trung Quốc ngang nhiên xâm phạm chủ
quyền biển, ñảo Việt Nam, bắn chìm 2 tàu vận tải của ta là HQ 604, HQ
605 và bắn bị thương tàu HQ 505, làm hy sinh và mất tích trên biển 64
cán bộ, chiến sĩ Việt Nam ở khu vực các bãi ñá ngầm Gạc Ma, Len ðao và
Cô Lin. Ngay trong năm này, Trung Quốc ñã chiếm ñóng trái phép 6 bãi ñá
ngầm của ta là: Ga Ven, Gạc Ma, Hu Gơ, Xu Bi, Chữ Thập, Châu
Viên...Năm 1995, Trung Quốc tiếp tục chiếm ñóng trái phép thêm bãi ñá
ngầm Vành Khăn, nâng tổng số lên 7 bãi. Theo những số liệu tin cậy,
trong vòng 6 tháng của năm 2006, Trung Quốc ñã huy ñộng hơn 50 vạn
tấn vật liệu xây dựng, tương ñương mức huy ñộng của Việt Nam trong 10
năm qua, ra xây dựng các tòa nhà bền vững, cao tầng tại các bãi ñá ngầm
chiếm ñóng trái phép.

Trung Quốc ñẩy mạnh việc xây dựng các trạm thu phát sóng vệ tinh,
trạm hướng dẫn máy bay, ñèn biển, khơi thông nhiều luồng lạch ra vào
các bãi ñá ngầm. Năm 1974, Trung Quốc ñã chiếm ñóng trái phép hoàn
toàn quần ñảo Hoàng Sa của Việt Nam. Ngày nay, Trung Quốc tiếp tục mở
chiến dịch tuyên truyền rằng quần ñảo Trường Sa là của họ; kêu gọi Nhà
nước và nhân dân Trung Quốc tiến nhanh ra Trường Sa. Riêng năm 2006,
có 2.145 lượt tàu cá Trung Quốc ñến ñánh bắt thủy sản trái phép tại vùng
biển quần ñảo Trường Sa. Bên cạnh ñó, quần ñảo Trường Sa còn bị
Philippines chiếm ñóng 8 ñảo và bãi ñá ngầm, Malaysia chiếm 5 ñảo và bãi
ñá ngầm, ðài Loan chiếm ñóng ñảo Ba Bình, ñảo lớn nhất trong quần ñảo
Trường Sa và xây dựng sân bay có ñường băng dài hơn 1km, ñủ ñiều kiện
cho máy bay chiến ñấu phản lực cất cánh và hạ cánh.

Quần ñảo Hoàng Sa và Trường Sa ở biển ðông là lãnh thổ thiêng

liêng của Việt Nam. Riêng quần ñảo Trường Sa còn ñược gọi với tên khác
là Spratley. Ở khu vực này còn là nơi sinh ra những cơn bão trên biển

8
ðông nên ñôi khi ñược gọi là “quần ñảo bão tố”. Quần ñảo Trường Sa gồm
hơn 100 ñảo, bãi ñá, bãi cạn, bãi ngầm với tổng diện tích khoảng 180
ngàn km2. Quần ñảo nằm ở phía ðông- ðông Nam bờ biển Nam Trung Bộ,
trong giới hạn từ vĩ ñộ 06030’00’’N ñến vĩ ñộ 12000’00’’N và từ kinh ñộ
111030’00’’E ñến kinh ñộ 117030’00’’E, thuộc lãnh thổ nước cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam. Từ tháng 4-1975 ñến nay, Hải quân nhân dân
Việt Nam vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ, dũng cảm ñấu tranh
ngoan cường, xây dựng và bảo vệ vững chắc chủ quyền 9 ñảo nổi và 12
ñảo chìm trên quần ñảo Trường Sa.

ðảo Sinh Tồn ðông ở tọa ñộ 9052’30’’ñộ vĩ Bắc, 114034’45’’ ñộ kinh

ðông, dài 200m, rộng 40m. ðảo nằm trên nền san hô ngập nước kéo dài
từ chân ñảo ra khoảng 400m. ðầu năm 1978, tình hình trên khu vực quần
ñảo Trường Sa có nhiều diễn biến phức tạp. Tháng 2 năm 1978,
Philippines ñưa quân chiếm ñóng ñảo Ponata, ñồng thời tăng cường các
hoạt ñộng thăm dò, trinh sát quanh khu vực của ta ñang ñóng giữ. Trước
tình hình ñó, ngày 15- 3- 1978, tàu 679 của Hải ñoàn 128 ñưa một lực
lượng cán bộ, chiến sĩ ta ra ñổ bộ lên ñảo an toàn. ðảo Sinh Tồn ðông
nằm trong khu vực có nhiều bãi ñá ngầm, nước ngoài ñóng giữ trái phép
và chưa có người ở. Nguy cơ bùng nổ tranh chấp có thể xảy ra bất cứ lúc
nào. Cho nên công tác sẵn sàng chiến ñấu và chiến ñấu của ñảo hết sức
căng thẳng và nặng nề.

ðảo thường xuyên hiệp ñồng với ñơn vị tàu trực ñể quản lý theo dõi
chặt chẽ các mục tiêu, các hoạt ñộng trên khu vực ñược phân công. ðảo
duy trì nghiêm 24/24 giờ các chế ñộ công tác, sẵn sàng chến ñấu, trực chỉ
huy, trực ban các cấp…Sở chỉ huy ñảo ngày càng ñược nâng cấp xây dựng
mới cùng với việc ñầu tư nâng cấp, trang bị kỹ thuật, khí tài phục vụ cho
chỉ huy tác chiến ngày càng hiện ñại. Hệ thống các trạm quan sát ñối
không, ñối hải ñược nâng cấp và tổ chức quan sát ngày càng chặt chẽ,
theo dõi, quản lý các mục tiêu trên biển, trên không cả ngày lẫn ñêm.
Hàng năm ñảo phát hiện hàng ngàn lần chiếc máy bay, tàu thuyền các
loại, tổ chức bắn xua ñuổi các tàu nước ngoài xâm phạm vùng lãnh hải ñể
ñánh bắt hải sản, thăm dò, nghiên cứu trái phép.

11 giờ 30 phút. Tàu thả neo cách ñảo Sinh Tồn ðông khá xa, cách
bãi ñá ngầm Gạc Ma khoảng 10 km. Từ ñây chúng tôi nhìn thấy rất rõ tàu
chiến của Trung Quốc neo ñậu canh gác bãi ñá ngầm và các tòa nhà ñồ sộ
trên ñó. Nhiều ñại biểu trong ñoàn nhìn khoảng cách quá gần giữa ñảo
Sinh Tồn ðông và bãi ñá ngầm Gạc Ma với ánh mắt lo lắng. Tôi hiểu ñó là
sự lo lắng rất có tâm- tình- ý, thật ñáng trân trọng! Tuy nhiên, trải qua 29
năm kể từ ngày ñóng giữ bảo vệ ñảo, bộ ñội Sinh Tồn ðông không ngừng
trưởng thành, xây dựng và phòng thủ ñảo ngày càng vững chắc, hoàn
thành xuất sắc nhiệm vụ ñược giao. Các thế hệ chiến sĩ không ngừng
“sinh tồn” ñể xây dựng ñảo thành một pháo ñài sừng sững giữa biển khơi.

12 giờ 25 phút, chúng tôi ñặt chân lên ñảo. Dưới cái nắng như ñổ
lửa giữa ban trưa một ngày tháng tư nhưng các anh bộ ñội ñứng xếp
thành hai hàng ngay ñầu cầu tàu, nét mặt rạng rỡ, nở những nụ cười tươi
rói chào ñón chúng tôi. Trung úy Nguyễn Văn ðiều, quê Thái Bình, ñã 2
lần ñược trui rèn chí trai trên ñảo, lần trước anh nhận nhiệm vụ tại ñảo
Nam Yết, tâm sự thật chân tình: “Chúng em rất yên tâm công tác trên

9
ñảo. Nhưng mỗi lần nghe nói có tàu, có người từ ñất liền ra thăm là vẫn
cứ trông mong còn hơn cả khô hạn trông mưa rào vậy!”

Thượng úy ðỗ Hữu Hóa, Bếp trưởng, cho chúng tôi biết: “Bây giờ bộ
ñội trên ñảo có xây hồ chứa nước mưa rồi, trồng ñược rau xanh rồi, bình
quân 7kg/người/tháng. ðời sống tinh thần vật chất của bộ ñội ngày càng
ñược cải thiện. Tất nhiên, cuộc sống nơi ñây mà ñòi hỏi phải ñầy ñủ, sung
sướng như trong ñất liền là ñiều không thể có.”

Thiếu tá Nguyễn Thanh Ba, ðảo trưởng, thay mặt cán bộ chiến sĩ
báo cáo một số hoạt ñộng, công tác của bộ ñội trên ñảo với ñoàn. Tình
hình diễn biến trên biển thuộc khu vực các anh phụ trách khá phức tạp.
Trong 4 tháng ñầu năm 2007, bộ ñội ta ñã quan sát ñược 14 lượt tàu quân
sự Trung Quốc, 89 lượt tàu ñánh cá Trung Quốc, 162 lượt tàu Philippines
xâm nhập trái phép vùng lãnh hải của ta. Việc tăng gia sản xuất, cải thiện
ñời sống thu hoạch ñược: 300 kg rau xanh, 182 kg cá, 231 kg thịt. Tất cả
bộ ñội ñều yên tâm làm nhiệm vụ, luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, công
tác huấn luyện, sẵn sàng chiến ñấu ñạt yêu cầu 100%. Công tác chuẩn bị
tham gia bỏ phiếu bầu cử ñại biểu Quốc hội khóa XII cũng ñã chuẩn bị
xong.

Các ñoàn ñại biểu ñã tận dụng hết thời gian cho phép ñể ân cần
thăm hỏi các chiến sĩ. Bà Huỳnh Thị Thùy Giao, Ủy viên Thường vụ BCH
Hội LHPN tỉnh, thay mặt ñoàn ñại biểu tỉnh Bến Tre trao thư và tặng quà
cho bộ ñội. Qua thực tế, chúng tôi thấy ñảo này cũng là ñảo nổi giống như
ñảo Nam Yết và ñược bê tông hóa rất kiên cố với hệ thống công sự, vũ
khí, khí tài bố trí khắp nơi. Tuy nhiên, ñảo nhỏ hơn Nam Yết và ít cây xanh
bóng mát.

Dù giữa trưa nắng nóng nhưng bộ ñội ta vẫn reo hò, cười vang với
từng tiết mục văn nghệ. Nhà ăn ñã dọn dẹp xong, sạch boong, không hề
có một con ruồi, con kiến nào. Ngay tức khắc, nhà ăn ñược ñổi ñời thành
“nhà hát” và chỉ hát theo “yêu cầu thính giả”. Chuẩn úy Nguyễn Trường
Xuân yêu cầu ca sĩ Phương Anh hát bài “Lời của gió” và anh ñược mời lên
song ca với “Ngôi sao ñiểm hẹn”. Có lẽ bị khớp nên mới ñầu anh bị quên
lời nhưng ñồng ñội liền nhắc cho. Vậy là anh hát ngon lành! ðến câu “Gió
hãy nói rằng anh yêu em” thì có vẻ như ñó chính là “lời muốn nói” của rất
nhiều ñồng ñội nên những tràng vỗ tay và tiếng “ñồng ca” bất ngờ vang
xa khắp ñảo. ðại úy Nguyễn Hữu Thái cũng tham gia một màn ảo thuật
với những trò nuốt than, nuốt lưỡi dao lam. Thậm chí, anh nuốt một dây
với cả lố dao lam, dài cả mét làm diễn viên ảo thuật Quang Hợp cũng phải
bắt tay nể trọng.

ðược tận mắt chứng kiến ý chí, nghị lực và sức sống của các anh bộ
ñội nơi ñây tôi chợt nghĩ chính bao thế hệ chiến sĩ ñã ñổ mồ hôi và máu
xây dựng và gìn giữ hòn ñảo xứng danh ñảo Sinh Tồn nơi cực ðông của
biển trời Tổ quốc!

“Nghĩa trang ñỏ” giữa trùng khơi

16 giờ ngày 18-4. Chúng tôi tập trung trên boong tàu HQ 996. Tàu
ñang neo tại khu vực gần các bãi ñá ngầm Gạc Ma, Len ðao, Cô Lin. Khu

10
vực này, bộ ñội Trường Sa gọi là “Nghĩa trang ñỏ”, nơi không hề có một
nấm mộ hay một tấm bia. Biển trời bao la nhưng ngay lúc này không hề
có một ngọn gió, ngọn sóng. Mặt biển phẳng lặng như mặt nước hồ thu.
Thiên nhiên, cảnh vật như ñang lắng ñi ñể nhường cho tình cảm, suy nghĩ
từ những nơi sâu kín nhất trong tâm khảm con người trỗi dậy.

Trên boong có ñông ñủ các ñại biểu, sĩ quan trong ñoàn công tác và
thủy thủ trên tàu. Gương mặt Chuẩn ðô ñốc Phan Khuê Tảo, ðại tá
Nguyễn Cộng Hòa, ðại tá Nguyễn Văn Liên và các sĩ quan trong ñoàn công
tác hôm nay trông rất nghiêm trang, buồn. Nét tươi vui, niềm nở của các
anh thường ngày với chúng tôi nay chợt biến mất.

Dù ñã ñược thông báo trước nhưng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước
nghi lễ tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ ñã anh dũng hy sinh và mất tích
ngay tại khu vực tàu ñang neo ñậu. Tại ñây, cách nay 19 năm, ngày 14-3-
1988, ñã diễn ra những trận chiến ñấu quyết liệt của cán bộ, chiến sĩ Hải
quân nhân dân Việt Nam anh hùng ñể bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ chủ
quyền biển, ñảo thiêng liêng của Tổ quốc trước cuộc tấn công trắng trợn
và phi lý của lực lượng tàu chiến hải quân Trung Quốc.

Quần ñảo Hoàng Sa và Trường Sa từ bao ñời nay vốn là lãnh thổ
thiêng liêng của Tổ quốc Việt Nam. Tuy nhiên, với mưu ñồ thôn tính
Trường Sa, ñộc chiếm biển ðông, từ cuối năm 1987, ñầu năm 1988, Trung
Quốc ngang nhiên ñưa lực lượng quân sự xuống chiếm ñóng một số bãi ñá
ngầm thuộc quần ñảo Trường Sa.

Chấp hành nghiêm mệnh lệnh của cấp trên, các cán bộ chiến sĩ ta
ñã kiềm chế, chủ ñộng tránh ñối ñầu, giữ vững nguyên tắc, ñường lối ñối
ngoại của ðảng, không dùng vũ lực ñể tranh chấp. ðiều này phù hợp với
xu thế ñối thoại và tập quán quốc tế vì lợi ích hoà bình, ổn ñịnh, hợp tác
và phát triển trong khu vực. Trước ý chí kiên cường, quyết tâm sắt ñá bảo
vệ chủ quyền biển ñảo của bộ ñội ta, lực lượng quân sự trên tàu chiến
Trung Quốc nổ súng tấn công, bắn chìm 2 tàu, bắn bị thương một tàu của
ta.

Các tàu này ñều là tàu vận tải mang số hiệu HQ 505, 604, 605. Từ
cuộc chiến ñấu ñó ñã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu sáng ngời chủ
nghĩa anh hùng cách mạng của tập thể cán bộ chiến sĩ trên các tàu thuộc
Lữ ñoàn 125, 146 và Trung ñoàn công binh 83. Bên cạnh ñó là những tấm
gương của các anh hùng liệt sĩ: Trần ðức Thông, Trung tá, Phó Lữ ñoàn
trưởng Lữ ñoàn 146; Anh hùng liệt sĩ Vũ Phi Trừ, ðại úy, Thuyền trưởng
tàu HQ 604. ðặc biệt là tấm gương anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương,
Thiếu úy, Phó chỉ huy trưởng bãi ñá ngầm Gạc Ma. Trước sự tấn công
cuồng bạo của lực lượng xâm chiếm, anh ñã ñộng viên ñồng ñội của mình
rằng: “Không ñược lùi bước! Phải ñể cho máu mình tô thắm lá cờ Tổ quốc
và truyền thống vinh quang của quân chủng”.

Trong trận chiến ñấu này, 64 anh hùng, liệt sĩ của Hải quân nhân
dân Việt Nam ñã anh dũng hy sinh và vĩnh viễn nằm lại với vùng biển nơi
ñây, với quần ñảo quanh năm chịu nhiều bão tố và những âm mưu thôn
tính ñen tối của các thế lực bên ngoài. Các anh là những người ñã gắn bó
với quần ñảo Trường Sa ngay từ những ngày ñầu mới giải phóng, tạm gác

11
riêng tư, bất chấp nguy hiểm, dâng hiến trọn vẹn tuổi xuân, xương máu
cho sự nghiệp bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển, ñảo Trường Sa.

Trước bàn thờ, thay mặt tất cả những người trên tàu HQ 996, ðại tá
Nguyễn Cộng Hòa, Chủ nhiệm Chính trị, Quân chủng Hải quân, Phó ñoàn
công tác, xúc ñộng phát biểu: “Hôm nay, ñoàn chúng tôi ñi qua nơi các
ñồng chí ñã chiến ñấu kiên cường và anh dũng hy sinh. Trong niềm biết
ơn vô hạn và xúc ñộng sâu sắc này, chúng tôi kính cẩn nghiêng mình
tưởng nhớ các ñồng chí. Mong hương hồn 64 anh hùng, liệt sĩ yên nghỉ
ngàn thu giữa lòng ñại dương, bên quần ñảo Trường Sa thiêng liêng của
Tổ quốc!

ðảo Tiên Nữ

6 giờ 30 ngày 19-4, chúng tôi ñặt chân lên toà nhà hình lục giác,
cao 3 tầng, sơn màu kem nổi bật giữa mênh mông sóng nước. ðó cũng là
nơi duy nhất nổi trên vùng biển bao la ngay thời ñiểm chúng tôi ñến bởi vì
ñảo Tiên Nữ là ñảo chìm.

ðảo Tiên Nữ nằm ở tọa ñộ 8025’00’’ ñộ vĩ Bắc, 114039’00’’ ñộ kinh

ðông, dài 9km, rộng 8 km; là một trong những ñảo ở xa ñất liền nhất,
cách Cam Ranh hơn 700 km. ðảo là vành ñai san hô khép kín, gắn liền với
huyền thoại về một người con gái xuất hiện giữa biển khơi, mang bình yên
ñến cho hòn ñảo này. Thềm san hô quanh ñảo có chiều rộng từ 300-
500m. Phía trong vành ñai san hô là hồ có kích thước 7,5km x 3,4km. ðảo
có vị trí chính trị, kinh tế, quân sự quan trọng, nằm trong khu vực III của
quần ñảo Trường Sa. Khoảng cách từ ñảo Tiên Nữ ñến các ñảo Núi Le, Tốc
Tan, Phan Vinh không xa, thuận lợi cho việc ñi lại, thông tin, giao lưu. ðây
cũng là chỗ dựa tin cậy của các ngư dân ra ñánh bắt thủy sản.

ðảo nằm ngoài cùng bên phía ðông của quần ñảo Trường Sa. Với vị
trí tiền tiêu như vậy, ñảo dễ dàng phát hiện mục tiêu từ xa. Cùng với ñảo
Trường Sa, ñảo tạo thành lá chắn, bảo vệ sườn phía ðông của Tổ quốc.
Xung quanh khu vực ñảo có nhiều loài tôm cá quí như: cá ngừ, cá mú, cá
tráp, tôm hùm, rùa biển. Thượng tá Khổng Minh Hải, Lữ ñoàn phó Lữ 146
chỉ tay xuống làn nước trong xanh nói: “Cá ở ñây nhiều như cá trong
chậu”. Tôi bước xuống gần mé nước và thấy lời anh nói không sai chút
nào. ðặc biệt, tại ñảo này, trong lòng hồ có phao neo tàu, luồng ra vào có
tiêu chỉ dẫn. ðó là những ñiều kiện thuận lợi ñáp ứng nhu cầu dừng chân,
tránh bão cho các tàu ñánh cá của ngư dân. Tòa nhà trên ñảo ñược anh
em gọi vui là “Lục giác ñài” vừa là công trình phòng thủ, sẵn sàng chiến
ñấu vừa là nơi ăn nghỉ của bộ ñội.

Cuối năm 1987, ñầu năm 1988, quần ñảo Trường Sa có những diễn
biến hết sức phức tạp bởi lực lượng quân sự nước ngoài ñến xâm chiếm
các bãi ñá ngầm. Trước tình hình ñó, cán bộ và chiến sĩ Lữ ñoàn 146 và
ðoàn công binh 83 chấp hành mệnh lệnh cấp trên, nhanh chóng bốc dỡ,
vận chuyển vật liệu xây dựng lên ñóng giữ ñảo vào ngày 25-1-1988.

Trong những năm qua, ñảo luôn xử lý tốt các tình huống người nhái,
tàu thuyền nước ngoài vi phạm chủ quyền lãnh hải của nước ta. Các vụ

12
việc luôn ñược giải quyết kịp thời, ñúng ñối sách, ñảm bảo an toàn và báo
cáo kịp thời với cấp trên, không ñể xảy ra các tình huống bất ngờ, bị
ñộng. Hàng năm, bộ ñội trên ñảo tập trung bổ sung các phương án chiến
ñấu, phòng ngự, bảo vệ ñảo. ðặc biệt, ñảo chú trọng ñến các phương án
ñánh ñịch ñổ bộ bằng ñường biển, tập kích ñường không, ñánh ñịch tập
kích ban ñêm; tổ chức hiệp ñồng chiến ñấu với các tổ, cụm chiến ñấu, tàu
trực và các ñảo trong cụm.

Những năm qua, hoạt ñộng của tàu thuyền nước ngoài xung quanh
khu vực ñảo thường xuyên diễn ra, tăng cả về số lượng, cường ñộ và thời
gian hoạt ñộng. Tuy nhiên, bộ ñội ta vẫn luôn giữ ñúng ñối sách, vừa bảo
vệ ñược ñảo vừa giữ ñược môi trường hòa bình.

Trên ñảo, bộ ñội ta nuôi rất nhiều chó, có tới hơn 30 chục con. ðảo
trưởng, Thượng úy Hoàng Thanh Tú cho biết: “Nuôi chó vừa cho vui vừa
ñể tham gia bảo vệ ñảo. Chỉ tiếc rằng ở ñây chúng tôi không nuôi ñược
gà. Thèm nghe ñược tiếng gà gáy lắm anh ạ!” Còn Chính trị viên của ñảo,
Thượng úy Mai Văn Cảnh, tâm sự: “Em cưới vợ ñược một tháng là ra ñảo.
Bao nhiêu nhớ thương của hai ñứa ñều gửi gắm vào những lá thư mà có
khi phải chờ nửa năm trời mới nhận ñược”!

Nghe các anh nói tôi lặng người ñi vì không biết phải nói như thế
nào ñể có thể chia sẻ ñược nỗi khát khao ấy. Nỗi khát khao của các anh
làm cho tôi “giật mình” thấy cuộc sống của tôi trong ñất liền ñang có biết
bao niềm vui, hạnh phúc mà các anh bộ ñội ở ñây phải chắt chiu, mơ ước.
Sao nhiều lúc tôi vẫn còn ñầy rẫy những “tham sân si” ñến vậy? Trong
lòng tôi cảm thấy hổ thẹn với các anh lắm! Tôi nhớ một câu triết lý ñại ý
nói rằng: “Khi bị mất, bị thiếu cái mình có thường ngày mới thấy nó quí
giá” quả thật không sai. Một người hiểu ý nghĩa một câu triết lý không
phải chuyện khó nhưng ñể cảm nhận ñược cái ý nghĩa ñó cần phải trải qua
thực tế. Chính hòn ñảo nơi tôi ñang ñứng, chính cuộc sống của các anh bộ
ñội nơi ñây ñã cho tôi cái cảm nhận từ thực tế.

Ông Nguyễn Quốc Nhân thay mặt ñoàn ñại biểu tỉnh ta trao thư và
tặng quà của ðảng bộ, chính quyền và nhân dân Bến Tre cho bộ ñội trên
ñảo. Trong những năm qua, ðảng, Nhà nước và nhân dân ta ñã quan tâm,
giúp cải thiện cuộc sống cho bộ ñội trên ñảo cả tinh thần lẫn vật chất rất
nhiều. Tuy nhiên, có nhiều ñiều mà không ai có thể chia sẻ với các anh
ñược. ðó là sự hy sinh những quyền lợi chính ñáng trong cuộc sống ñời
thường của các anh bộ ñội, những người ñang canh giữ biển, ñảo của Tổ
quốc. Dù ở ñây chưa nói ñến sự hy sinh xương máu nhưng cũng ñã làm tôi
kính trọng các anh biết dường nào!

Câu cá ở Trường Sa

19 giờ ngày 20-4-2007. Trăng thượng tuần cong và mảnh như một
chiếc câu liêm bằng bạc in trên bầu trời. Sau khi tiếp tục ñưa ñoàn ñại
biểu và phóng viên báo chí ñi thăm ñảo chìm Núi Le, ðá Tây, tàu HQ 996
thả neo tại khu B thuộc khu vực ñảo ðá Tây. Ngọn hải ñăng trên ñảo ñã
chiếu sáng. Thiếu tá Thuyền trưởng Lê Hải Sơn cho biết từ ñây ñi tới ñảo
Trường Sa Lớn còn khoảng 60 km.

13
 ðại tá Nguyễn Cộng Hòa, ðại tá Nguyễn Văn Liên, Thượng tá Lê
Xuân Thủy, diễn viên ảo thuật Quang Hợp ra mạn phải tàu câu cá. Một
chùm bóng ñèn nê-ông loại 1,2 m ñược treo bên thành tàu. Mọi người kéo
nhau ra xem cảnh câu cá mà không dễ mấy khi có ñược. ðây là lần ñầu
tiên tôi ñược xem câu cá ở giữa biển trời bao la của Tổ quốc, nơi cách xa
ñất liền khoảng 500 km. Tàu neo ñậu trên một nền san hô có ñộ sâu
khoảng 100m. Ở ñộ sâu này, ban ngày nước trông xanh như màu cẩm
thạch. Thuyền trưởng Lê Hải Sơn cho biết phía ngoài quần ñảo Trường Sa
có những luồng nước sâu tới 2.000-3.000m. Mặc dù những ngày không có
sóng gió trông mặt biển rất phẳng lặng nhưng trong lòng biển có những
dòng chảy rất xiết. Ở những nơi ñó có nhiều cá mập.

Mấy ngày nay, tôi ñã nghe anh em thủy thủ trên tàu nói nhiều về tài
câu cá của ðại tá Liên, người sĩ quan hải quân ñã gắn bó hơn 30 năm với
biển. Vậy mà bây giờ ñược xem ông rê mồi, thả câu, tôi vẫn không tránh
khỏi kinh ngạc. Với ñôi tay mang găng, ông nắm ngay ñoạn cước cách cục
chì khoảng nửa mét, quay tít. Vèo một cái, cục chì bay xa ra biển làm
cuộn dây cước dài khoảng 200m trong tay ông vơi ñi một nửa. ðại tá Liên
bảo: “Ở ñây là thềm san hô nên câu lửng là thích hợp nhất ñể lưỡi câu
không vướng vào san hô”.

Ca sĩ Quang Long kiêm MC của ðoàn Văn công Hải quân ñứng vợt cá
chuồn và mực ñể cung cấp mồi câu. Cá chuồn bay rất giỏi. Hàng trăm con
cá giương vây làm cánh bay là là trên mặt nước, có con bay xa tới 100m.
Thậm chí, trong chuyến ñi này tôi còn ñược chứng kiến có con cá chuồn
bay cao hơn 1m. Lũ cá chuồn coi vậy mà nhiều con khôn ñáo ñể. Có con
vừa thấy bóng vợt là nó ñảo ngay hướng, bơi cà ngoằng, cà ngoèo. Quang
Long phải ñoán hướng chặn ñầu. Tưởng là ñược rồi, ai dè vừa nâng vợt lên
là nó phóng thẳng một hơi. Tuy nhiên, nhiều con cá chuồn say ánh sáng
ñèn, cứ bay thẳng vào thành tàu, rớt cái ñùng. Những con cá này thì chân
dẻo, tay mềm như mấy nữ diễn viên văn công cũng có thể vớt ñược. Từ
hồi nào tới giờ, tôi cứ tưởng chỉ có con thiêu thân mới bay vào ánh sáng
ñèn. Bây giờ mới biết cá chuồn cũng “mê” ánh sáng chẳng kém gì. Quang
Long nói với tôi: “Những chuyến trước ñi Trường Sa, em vớt ñược cả mấy
chục kí cá chuồn”. Nghe nói phát ham, tôi mượn cây vợt thử xem sao. Ai
dè cây sào dài hơn 4m lại gắn cái vợt có gọng sắt to ñùng kia rất nặng
khiến tôi trở nên chậm chạp, vụng về trước lũ cá chuồn.

ðã nửa tiếng ñồng hồ trôi qua mà chưa có con cá nào cắn câu. Mọi
người tỏ ra sốt ruột. ðại tá Liên mỉm cười và nói: “Hãy kiên nhẫn. Trăng
lặn là mọi thứ sẽ thay ñổi ñấy!” ðại tá Hòa cho biết ngay trong chuyến ñi
Trường Sa hôm ñầu tháng, ðại tá Liên chỉ trong một ñêm ñã câu ñược 36
con cá ngừ với tổng trọng lượng 250 kg. ðại tá Liên tháo găng tay cho
chúng tôi xem. Bàn tay ông có nhiều vết sẹo do cước xiết ñứt. Tôi thực
lòng hỏi: “Sao anh mê câu cá ñến như vậy?” Vị ðại tá trả lời: “Mình phải
hứng chịu nhiều phong ba, bão tố nên mỗi lần câu ñược con cá cứ vui như
là phần thưởng mà biển cả dành cho. Vui lắm!” Ông vừa thoăn thoắt kéo
dây cước vừa cho biết thêm câu cá là một nghệ thuật, là bài tập luyện tính
kiên nhẫn tuyệt vời. Ông giải thích khá cặn kẽ rằng nếu khi rê mồi mà kéo
dây cước không ñều tay, quá nhanh hoặc quá chậm ñều không ñược.
Nhiều người thích móc luỡi câu vào gần ñuôi con mồi nhưng ông lại thích

14
móc vào ñầu. Tuy nhiên, nghệ thuật áp dụng khi cá ñã cắn câu mới là
chuyện ñáng nói nhưng khó diễn ñạt. Ngay khi cá ñớp mồi, tay ghịt nhẹ
dây cước. Theo bản năng, con cá tưởng con mồi ñang tìm cách thoát thân
nên nó ñớp và nuốt vào. Vậy là cá ñã cắn câu thiệt sự. Khi ñó ta phải tận
dụng thời cơ ñể từ từ kéo nó nhích lại gần phía mình. Nếu nó bất ngờ
phóng ñi thì ta phải thả dây theo nhưng luôn phải giữ ñộ căng. Cứ như
vậy ta phải tùy cơ ứng biến với thuật cương-nhu, tiến- thoái, phục kích-
dứt ñiểm. Cá càng lớn, thời gian “thu phục” càng lâu và ñòi hỏi người câu
phải tinh nhạy, khéo léo. Ngay lập tức như ñể minh hoạ “bài giảng” về
thuật câu cá của ông, một con cá cắn câu. Khoảng vài ba phút kể từ lúc cá
cắn câu, dù chưa thấy con cá ñâu nhưng ông bảo: “Con cá này nhỏ, dưới
10kg”. 5 phút sau, con cá ngừ ñã nằm gọn trên bàn cân và trọng lượng
của nó là 7kg.

ðằng mạn tàu phía mũi tiếng reo hò cũng vang lên khi diễn viên ảo
thuật Quang Hợp câu ñược một con cá trông rất lạ nhưng ñẹp, nặng
khoảng 3 kg. Với gương mặt ñầy nét hài hước nhưng anh nói với giọng
chân tình: “Từ hồi nào tới giờ tôi luôn câu bằng mồi thật vậy mà cá chẳng
hề cắn câu. Hôm nay ñược vậy là thỏa mãn rồi!”.

ðại tá Liên kéo con mồi lên kiểm tra. Con mồi ñã bị rỉa hết, chỉ còn
cái ñầu và bộ xương. Hình ảnh này làm tôi chợt nhớ ñến truyện “Ông già
và biển cả” của nhà văn Hemingway. Vậy là trong lòng ñại dương vẫn còn
biết bao “thế lực” luôn rình rập và chuyên ñi rỉa mồi! Tôi liếc trộm vị ðại tá
nhưng nét mặt ông không biểu lộ ñiều gì. Ông tiếp tục thay con mồi mới
và quăng xuống biển.

Khoảng 10 giờ tối, một con cá nữa cắn câu. Tôi thấy thuật câu cá
mà ðại tá Liên ñã nói cho nghe bây giờ ñang ñược thể hiện qua từng ñộng
tác, cái nhíu mày, cái mím môi. Ông nói: “Con cá này to ñấy!”. Tôi nhìn
xuống vẫn chỉ thấy nước mênh mông. Một thủy thủ tay cầm cái móc sắt
sẵn sàng trợ giúp. Khoảng 15 phút kể từ lúc cắn câu, chúng tôi ñã thấy
bóng con cá trắng vừa lạng một vòng ra xa thành tàu. Mọi người nín thở
hồi hộp dõi theo. Khi ðại tá Liên vừa lựa thế kéo ñầu con cá trồi lên khỏi
mặt nước, móc sắt cũng cắm phập vào mình cá. Hai người kéo con cá lên
mạn tàu trong tiếng reo hò vang dậy của mọi người. Ai cũng lại rờ một cái
vào con cá như ñể xem cái cảnh này là thật hay mơ. Tôi theo mọi người
ñưa con cá ngừ ñi cân và nó nặng ñúng 30 kg. Tôi quay trở lại mạn tàu
thấy vị ðại tá ñang ngồi lặng lẽ gỡ rối cho ñống dây cước. Ông nói với tôi:
“Trường Sa là một ngư trường rộng lớn với rất nhiều loại tôm cá quí. Mong
sao ngày càng có nhiều ngư dân mình ra ñây ñánh bắt”. Mong muốn của
vị ðại tá có hơn 30 năm gắn bó với biển, với Trường Sa thật ñáng trân
trọng và tôi tin ñiều ñó sẽ sớm trở thành hiện thực!

"Thủ phủ" của quần ñảo Trường Sa

7 giờ 15 phút ngày 21-4-2007. ðoàn chúng tôi ñặt chân lên ñảo
Trường Sa Lớn với niềm hân hoan khôn tả của quân và dân nơi ñây vì ñảo
vừa ñược nâng lên thành thị trấn theo Nghị ñịnh 65 của Thủ tướng Chính
phủ. Như vậy, biệt danh ñảo với vai trò “thủ phủ” của quần ñảo Trường Sa
ñến nay ñã chính thức ñược Nhà nước công nhận.

15
 Quân và dân trên ñảo, nơi người dân của Tổ quốc ta nhìn thấy ánh
mặt trời ñầu tiên, ra tận cầu tàu ñón chúng tôi vừa trang trọng như ñón
khách quí lại vừa tình cảm như ñón người thân yêu. ðây cũng là ñảo có
cầu tàu cho tàu cập bến ñể mọi người ung dung bước thẳng lên ñảo mà
không phải dùng xuồng chuyển tiếp.

ðảo Trường Sa Lớn ở tọa ñộ 8038’30’’ ñộ vĩ Bắc, 111055’55’’ ñộ kinh

ðông, ngang khoảng vĩ ñộ với mũi Cà Mau. ðảo nằm ở trung tâm quần
ñảo cách Cam Ranh khoảng 450 km, cách Vũng Tàu hơn 500 km, có hình
dáng gần giống một tam giác vuông, diện tích khoảng 0,2 km2. ðây cũng
chính là nơi thuận lợi cho tàu ñánh cá của ngư dân vào neo ñậu, tránh
bão. Xung quanh ñảo có thềm san hô rộng lớn với nhiều loài cá quí có sản
lượng lớn như: cá ngừ, cá thu, cá mú, tôm hùm và nhiều loài hải sản có
giá trị dinh dưỡng cao.

Trong chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, ñảo ñã ñược
giải phóng vào ngày 29-4-1975. Trải qua nhiều giai ñoạn xây dựng, phát
triển và chiến ñấu, ñến nay ñảo có ðảng bộ gồm các chi bộ: cơ quan,
tham mưu, chính trị, hậu cần, kỹ thuật, các cụm chiến ñấu 1, 2, 3; phân
ñội xe tăng, phân ñội pháo binh. Với những thành tích to lớn trong xây
dựng, chiến ñấu. Năm 1985, ñảo ñược Nhà nước phong tặng danh hiệu
Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Bên cạnh ñó, ñảo còn nhận ñược
nhiều phần thưởng khác như: Huân chương chiến công hạng II, III; cờ thi
ñua của Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Hải quân.v.v…

Chính phủ ban hành Nghị ñịnh số 65/2007/Nð-CP ngày 11-4-2007

thành lập các ñơn vị hành chính của huyện Trường Sa thuộc tỉnh Khánh
Hòa. Theo ñó, huyện Trường Sa có ba ñơn vị hành chính trực thuộc gồm
thị trấn Trường Sa và các xã Song Tử Tây, Sinh Tồn. Thị trấn Trường Sa
ñược thành lập trên cơ sở ñảo Trường Sa Lớn và các ñảo, bãi ñá, bãi phụ
cận. Xã Song Tử Tây ñược thành lập trên cơ sở ñảo Song Tử Tây và các
ñảo, bãi ñá, bãi phụ cận. Xã Sinh Tồn ñược thành lập trên cơ sở ñảo Sinh
Tồn và các ñảo, bãi ñá, bãi phụ cận.

ðể ñi vào trung tâm ñảo, chúng tôi phải ñi qua ñường băng sân bay
láng coóng. Trên ñảo rợp bóng cây xanh, thứ mà dân ñảo quí như cơm ăn,
áo mặc, nước uống. Ở ñây còn có Trụ sở UBND huyện Trường Sa; Trung
tâm cứu hộ, cứu nạn; Trạm khí tượng hải văn…Vóc dáng một thị trấn với
vị trí trung tâm của quần ñảo hiện ra trước mắt chúng tôi rất rõ nét.

Các cán bộ, chiến sĩ ăn mặc chỉnh tề, tập trung ngay sân cột mốc
chủ quyền. Thượng tá Nguyễn ðại Dương, Chủ tịch lâm thời UBND Thị
trấn, thay mặt quân và dân báo cáo công tác xây dựng, bảo vệ ñảo với
ñoàn. Trong năm 2006 và quí I năm 2007, ñảo quan sát ñược 8.887 lượt
chiếc máy bay, trong ñó có 78 lượt chiếc máy bay quân sự, 16 lượt chiếc
máy bay của Trung Quốc và Philippines; 621 lượt chiếc tàu thủy, trong ñó
có 20 lượt tàu quân sự Trung Quốc; tăng gia ñược 25,5 tấn rau quả. ðặc
biệt là bộ ñội ñã cung cấp cho ngư dân ñánh cá trong khu vực 560 lít nước
ngọt, cấp cứu thành công 3 ca, khám và chữa bệnh cho hàng trăm lượt
ngư dân. Bộ ñội trên ñảo luôn yên tâm công tác, trong huấn luyện sẵn
sàng chiến ñấu ñạt yêu cầu 100%. Mỗi cán bộ chiên sĩ ñều sử dụng thành
thạo từ 2 ñến 3 loại vũ khí, khí tài quân sự.

16
 ðại tá Nguyễn Văn Lăng, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh thay mặt ñoàn Bến
Tre trao thư và tặng quà cho quân và dân Trường Sa. Sau ñó, chúng tôi ñi
tham quan ñảo. Những con ñường bê tông thẳng tắp rợp bóng cây bàng
vuông, phong ba. ðây là ñiểm ñảo ñầu tiên chúng tôi thấy có trồng ñược
chuối và bí rợ. Tất cả ñều rất tốt. Trên ñảo có các giếng nước lợ cung cấp
cho tắm giặt, tưới cây. Những áp- phích nổi bật các hàng chữ “ðảo là nhà,
biển cả là quê hương” hoặc “Mạnh về phòng thủ, tốt về lối sống, ñẹp về
cảnh quan” ñã nói lên phần nào phương châm sống của quân dân Thị trấn
ñảo. Trước những gì ñược “mục kích sở thị” ðại tá Nguyễn Văn Lăng cho
biết: “Tôi rất tự hào về các anh bộ ñội hải quân trên quần ñảo Trường Sa.
Tôi vô cùng biết ơn và xúc ñộng trước sự kiện 64 anh hùng, liệt sĩ ñã hy
sinh anh dũng trong chiến ñấu bảo vệ sự toàn vẹn chủ quyền biển, ñảo
Trường Sa. Tôi cũng rất khâm phục quân dân Trường Sa dù sống trong
ñiều kiện khó khăn nhưng vẫn giữ ñược cảnh quan, môi trường sạch ñẹp.
Với vị trí chiến lược quan trọng và giàu tiềm năng về dầu khí, thủy sản ở
biển, ñảo Trường Sa, tôi sẽ tham mưu cho Tỉnh ủy ñể tuyên truyền ý thức
bảo vệ chủ quyền và khai thác tài nguyên biển, ñảo Trường Sa rộng rãi
trong nhân dân Bến Tre”.

Bí thư Tỉnh ñoàn Bến Tre Phan Văn Mãi cũng tỏ rõ quan ñiểm và
lòng nhiệt tình. Anh nói: “Sau chuyến ñi này trở về, tôi sẽ phát ñộng trong
tuổi trẻ Bến Tre các phong trào như: “Nghĩa tình biên giới” hoặc “ Cả nước
vì Trường Sa”. ði từ ñảo Nam Yết sang tới ñây, thấy những bãi ñá ngầm bị
Trung Quốc xâm chiếm mà lòng xót xa. Tôi thấy tuổi trẻ ở ñất liền hôm
nay và mai sau phải có trách nhiệm tham gia vào việc khôi phục lại chủ
quyền. Nếu quân ñội có kế hoạch tuyển thanh niên tỉnh nhà làm nhiệm vụ
ở Trường Sa, Tỉnh ñoàn sẽ làm công tác tuyên truyền ñể tuổi trẻ Bến Tre
nhiệt tình tham gia”.

13 giờ 30 ngày 21-4-2007. Quân dân thị trấn Trường Sa cùng các
ñoàn ñại biểu tập trung trước trụ sở UBND Thị trấn rợp mát bóng cây ñể
nghe Chuẩn ðô ñốc Phan Khuê Tảo, Phó Tư lệnh quân chủng Hải quân,
báo cáo về công tác chuẩn bị bầu cử ðại biểu Quốc hội khóa XII, công tác
bảo vệ sự toàn vẹn chủ quyền biển, ñảo, thềm lục ñịa của Tổ quốc. Theo
báo cáo của ông, tình hình trên biển ðông ñang diễn ra rất phức tạp.

Hiện nay, Hạm ñội Nam Hải của Trung Quốc có quân số ñông ñược
biên chế thành sư ñoàn và các lữ ñoàn, trang bị nhiều tàu chiến, tàu khu
trục, tàu hộ vệ tên lửa hòng thực hiện âm mưu khống chế toàn bộ biển
ðông. Họ ñã thành lập ñội tàu kiểm ngư, áp ñặt các qui ñịnh khai thác
thủy hải sản, bắt các nước trong khu vực phải làm theo. Thậm chí, họ còn
có kế hoạch triển khai cả hàng không mẫu hạm. ðặc biệt nghiêm trọng,
họ ngang nhiên tự vạch ñường phân chia biển ðông cho nước ta chỉ có 70
hải lý từ bờ ra và chạy suốt theo chiều dài bờ biển nước ta. Trung Quốc ñã
triển khai 19 giàn khoan trên biển ðông, trong ñó có 10 giàn khoan ñang
khai thác; triển khai 2 giàn khoan thăm dò chỉ cách ñường phân chia vịnh
Bắc Bộ 6 hải lý. Họ tổ chức 6 ñợt hoạt ñộng thăm dò cách ñảo Lý Sơn ,
ñảo Bạch Long Vĩ chỉ 70 hải lý. Năm 2006, Trung Quốc tổ chức tập trận có
6 tàu ngầm tham gia. Trên các bãi ñá ngầm mà Trung Quốc xâm chiếm
của ta trong quần ñảo Trường Sa, họ tăng cường xây dựng các tòa nhà
kiên cố, trạm thu phát sóng vệ tinh, trạm hướng dẫn máy bay. Năm 2006,

17
trên quần ñảo Trường Sa có tới 2.145 lượt chiếc tàu của Trung Quốc ñánh
bắt thủy sản. Phía Mỹ cũng tăng cường viện trợ một cách có hệ thống cho
các hoạt ñộng xâm chiếm, tranh chấp quần ñảo Trường Sa của
Philippines. Mỹ tổ chức các cuộc tập trận trên biển ðông, mời gọi nhiều
nước có chung biển ðông hoặc trong khu vực ðông Nam Á tham gia trừ
Việt Nam và Trung Quốc.v.v…

Chuẩn ðô ñốc Phan Khuê Tảo cũng ñề nghị các tỉnh, thành trong cả
nước tiếp tục tuyên truyền về ý thức bảo vệ sự toàn vẹn chủ quyền biển,
ñảo và thềm lục ñịa cũng như sự giàu tiềm năng trên biển, ñảo của Tổ
quốc sâu rộng trong nhân dân. Các nhà khoa học nhiệt tình lập các dự án
khai thác, ñánh bắt thủy sản trên biển, xây dựng cơ sở hạ tầng trên quần
ñảo phục vụ lợi ích dân sinh. Nhà nước và Bộ quốc phòng tăng cường
trang bị phương tiện chiến ñấu; hỗ trợ việc ñánh bắt xa bờ; trang bị
phương tiện tuần tra, kiểm soát trên biển; trang bị phương tiện hiện ñại
cho cảnh sát biển.v.v…

Hàng ngày, tôi vốn ñược sống trong “chăn êm nệm ấm” trên ñất liền
nên không ngờ ñược tình hình biển ðông phức tạp ñến như vậy! Với sự
hiểu biết của “ếch ngồi ñáy giếng”, tôi càng không thể biết bộ ñội ta ñang
chịu ñựng biết bao gian khổ, ñương ñầu với bao âm mưu ñen tối và hành
ñộng xâm chiếm biển, ñảo của các thế lực bên ngoài và có thể phải hy
sinh xương máu bất cứ lúc nào!

Trong Chiến lược biển Việt Nam ñến năm 2020, phải phấn ñấu ñể
nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, giàu lên từ biển, bảo vệ
vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia trên biển, góp phần giữ
vững ổn ñịnh và phát triển ñất nước; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh
tế - xã hội với ñảm bảo quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường; có
chính sách hấp dẫn nhằm thu hút mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế
biển; xây dựng các trung tâm kinh tế lớn vùng duyên hải gắn với các hoạt
ñộng kinh tế biển làm ñộng lực quan trọng ñối với sự phát triển của cả
nước. Phấn ñấu ñến năm 2020, kinh tế biển ñóng góp khoảng 53- 55%
GDP, 55- 60% kim ngạch xuất khẩu của cả nước, giải quyết tốt các vấn ñề
xã hội, cải thiện một bước ñáng kể ñời sống của nhân dân vùng biển và
ven biển.

14 giờ 30. Chúng tôi tham quan buổi diễn tập và bắn ñạn thật trên
ñảo. Tất cả các mục tiêu giả ñịnh ñều bị bắn tan tành sau những loạt ñạn
của bộ ñội ta. Sau ñó, các hoạt ñộng thi ñấu giao hữu bóng chuyền giữa
ñội ðất liền và ñội Thị trấn, trao tặng Kỷ niệm chương cho các trưởng
ñoàn và biểu diễn văn nghệ của ñoàn Văn công Hải quân ñã diễn ra trong
không khí thật ấm áp tình quân dân.

22 giờ ñêm. Tàu nhổ neo trong sự lưu luyến của quân và dân Trường
Sa. Những bàn tay vẫy mãi. ðiệp khúc bài hát “Gần lắm Trường Sa!” ñược
cả người trên tàu và người trên ñảo hát lên thật da diết, bùi ngùi:
“…Không xa ñâu Trường Sa ơi! Vẫn gần bên em vì Trường Sa luôn bên
anh…vì Trường Sa luôn bên em”! Vậy là chuyến ñi này con tàu ñã ñưa
chúng tôi ghé thăm ñược 7 ñiểm ñảo. Trong những ngày qua, ông Nguyễn
Thanh Tùng, Phó Chánh Văn phòng Tỉnh ủy ñã thay mặt ñoàn ñại biểu
tỉnh ta trao thư và tặng quà cho cán bộ, chiến sĩ ñảo ðá Tây; ông Nguyễn

18
Văn Tùng, chuyên viên Văn phòng UBND tỉnh trao thư và tặng quà cho
cán bộ, chiến sĩ ñảo ðá Lát. Ngày mai, chúng tôi tiếp tục ghé thăm nhà
giàn Quế ðường DK/18 trên thềm lục ñịa Tổ quốc thuộc tỉnh Bà Rịa- Vũng
Tàu.

Kể từ hôm ghé thăm Khu hậu cần nghề cá thuộc Tổng Công ty Hải
sản biển ðông, Bộ Thuỷ sản, trên ñảo ðá Tây, nơi có “bia” khắc bài thơ
“Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt, tôi như kẻ bị những câu thơ bất
hủ (dù ñã thuộc lòng từ hồi còn là cậu bé học sinh cấp II) hớp hồn hớp
vía. Trong ñầu tôi luôn vang lên: “Nam quốc Sơn hà Nam ñế cư/ Tiệt
nhiên ñịnh phận tại thiên thư/ Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm/ Nhữ ñẳng
hành khan thủ bại hư.” Chưa bao giờ tôi cảm nhận ñược tinh thần ñộc lập
dân tộc, ý thức bảo vệ sự toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ Tổ quốc trước sự
xâm phạm như bây giờ. Chính nhờ chuyến ñi Trường Sa mà tôi có ñược
cảm nhận như vậy!

Từ nay trở ñi, cứ mỗi khi ở Bến Tre nhìn vầng dương ñang mọc vào
buổi bình minh hay lúc nhìn vầng trăng rằm vừa tỏ, tôi sẽ nhớ ngay ñến
Trường Sa. Dù nơi ấy “xa tít mù khơi” nhưng là một phần máu thịt thiêng
liêng của Tổ quốc và có bao người chiến sĩ ñang lặng thầm canh giữ từ xa
cho từng giấc ngủ an lành, từng bữa ăn ngon của tôi trong ñất liền thanh
bình, ấm áp!

Lý Hà Thao
bentre.gov.vn

Chuyển sang eBook dạng PDF bởi vndefence

19