TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THẠNH TRỊ

TỔ TOÁN – LÝ

Ñôn vò: THCS Thaïnh Trò – Thaïnh Trò

Giaùo vieân: Ñaëng Chí Coâng

12-2007

Trang 1
Ñeà taøi:
“TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC THEO NHOÙM
TRONG MOÂN TOAÙN – VAÄT LYÙ”

A. Ñaët vaán ñeà:

Qua caùc naêm aùp duïng chöông trình môùi, chöông trình thay saùch giaùo khoa moùi chuùng ta ñaõ,

ñang gaët haùi ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan, khoâng döøng ôû ñoù moãi ngöôøi giaùo vieân vaãn

khoâng ngöøng suy nghó, tìm toøi laøm theá naøo ñeå naâng cao chaát löôïng cuûa lôùp mình, laøm

theá naøo ñeå taïo cho caùc em höùng thuù hoïc taäp, phaùt trieån naêng löïc trí tueä, reøn luyeän thao taùc

tö duy cô baûn, ñoàng thôøi taïo cho caùc em neáp soáng, thoùi quen theå hieän trong suy nghó, giao

tieáp öùng xöû, hình thöùc toå chöùc lôùp hoïc naøo seõ giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà treân … ?

Vôùi baûn thaân toâi ngoaøi nhöõng hình thöùc toå chöùc tieát hoïc tích cöïc toâi tieáp thu ñöôïc töø caùc buoåi

taäp huaán, tham döï caùc tieát daïy Giaùo vieân gioûi, caùc tieát thao giaûng vaø baûn thaân traûi

nghieäm trong quaù trình giaûng daïy, hoïc hoûi, tham khaûo ñoàng nghieäp toâi nhaän thaáy thoâng

qua hoaït ñoäng laøm vieäc theo nhoùm döôùi hình thöùc thi ñua hoaït ñoâng nhoùm giaùo vieân coù

theå khôi daäy vaø khai thaùc khaû naêng hoïc taäp tích cöïc chuû ñoäng ôû hoïc sinh, hoïc sinh töï boäc

loä mình, töï hoïc taäp laãn nhau, töï chieám lómh kieán thöùc môùi thoâng qua caùch laøm vieäc

chung nhoùm ? Vaø laøm sao ñeå tieát hoïc trôû neân nheï nhaøng, töï nhieân sinh ñoäng, hoïc sinh coù

caûm giaùc nhö ñöôïc vui chôi giöõa giôø hoïc ngay treân lôùp .

Tröôøng THCS Thaïnh Trò laø ñôn vò thuoäc 1 xaõ vuøng cuûa huyeän Thaïnh Trò
naèm khaù xa trung taâm, khaû naêng saùng taïo cuûa hoïc sinh coøn nhieàu haïn cheá nhöng caùc em
coù tính naêng ñoäng, chòu khoù hoïc taäp. Qua ñoù toâi nhaän thaáy vieäc hoïc nhoùm ôû moân toaùn –
lyù Ù laø raát quan troïng vaø caøng khoâng theå boû qua. Vì vaäy toâi laáy ñoù laøm ñieàu kieän ñeå
naâng cao naêng löïc giaûng daïy moân toaùn- lyù. .
Chuùng ta coù theå öùng duïng daïy hoïc theo nhoùm trong giôø leân lôùp cuûa mình neáu
chuùng ta hieåu ñöôïc lôïi ích cuûa vieäc hoïc nhoùm, bieát caùc daïng hoaït ñoäng nhoùm vaø bieát toå
chöùc höôùng daãn hoïc sinh hoaït ñoäng nhoùm. Ngoaøi ra ta coù theå vaän duïng saùng taïo vaø linh

Trang 2
hoaït nhöõng kieán thöùc veà nhoùm trong söï phoái hôïp vôùi caùc hình thöùc hoaït ñoäng khaùc, phuø
hôïp vôùi yeâu caàu ñaëc tröng rieâng cuûa moãi loaïi baøi hoïc, giuùp cho vieäc daïy hoïc treân lôùp ñaït
hieäu quaû cao hôn.
Vôùi nhöõng vaán ñeà treân laø moät giaùo vieân daïy toaùn- lyù toâi thaáy mình caàn coù bieän
phaùp toái öu ñeå toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm bôûi ñaây chính laø nhöõng bieän phaùp tích cöïc nhaèm
muïc ñích taïo ñieàu kieän cho hoïc sinh phaùt huy vaø ñoàng thôøi phaùt huy ñöôïc thieát bò daïy
hoïc trong tröôøng hoïc:
- Hình thaønh vaø phaùt trieån moái quan heä qua laïi, taïo baàu khoâng khí ñoaøn keát,
giuùp ñôõ, tin töôûng nhau trong hoïc taäp.
- Phaùt trieån kyõ naêng ngoân ngöõ vaø giao tieáp xaõ hoäi.
- Phaùt trieån kyõ naêng nhaän thöùc kieán thöùc moân hoïc.
- Maïnh daïng chuû ñoäng giaûi quyeát vaán ñeà do ñöôïc söï hoã trôï cuûa caùc thaønh vieân
trong nhoùm vaø söï giuùp ñôõ cuûa giaùo vieân.
Sau ñaây toâi xin neâu ra moät soá hình thöùc toå chöùc nhoùm, caùch chia nhoùm vaø quaûn lyù
nhoùm.
B.
B. Thöïc traïng ban ñaàu cuûa coâng vieäc ñaõ laøm tröôùc khi coù chuyeân ñeà

Tröôùc khi coù saùng kieán hình thöùc hoaït ñoäng nhoùm toâi cho hoïc sinh laøm ñoù laø nhöõng baøi taäp

nhoû, chöa coù tính chuû ñoäng vaø chöa thaáy roõ khaû naêng keát hôïp giöõa caùc thaønh vieân trong

nhoùm, caùc em chöa coù söï hôïp taùc chaët cheõ, caùc nhoùm chöa coù söï thuùc ñaåy nhau ñeå ñaït ñöôïc

keát quaû toát nhaát cho nhoùm mình, ñoâi khi chì coù moät vaøi thaønh vieân trong nhoùm laøm

vieäc, thôøi gian cho caùc nhoùm laøm vieäc ngaén, baøi laøm khaù ñôn giaûn … Noùi chung hình thöùc

thöïc hieän nhoùm tröôùc ñaây mang naëng tính hình thöùc chöa phaùt huy toát khaû naêng hôïp

söùc vaø giuùp ñôõ nhau cuøng hoïc taäp.

C. Caùc giaûi phaùp thöïc hieän

1/. Moät soá hình thöùc toå chöùc nhoùm, caùch chia nhoùm vaø quaûn lyù nhoùm.
a) Moät soá hình thöùc toå chöùc vaø chia nhoùm:

Trang 3
 - Giaùo vieân coù theå chia theo nhoùm chuû nhieäm: Nghóa laø giaùo vieân chuû nhieäm
cuûa lôùp ñoù ñaõ phaân ñònh nhoùm saün giaùo vieân chæ vieäc aùp duïng theo.
- Chia nhoùm theo soá löôïng.
+ Nhoùm nhoû: Khoaûng 2, 3, 4 em. Nhoùm thöôøng hình thaønh baèng caùch caùc
em ngoài caïnh nhau quay maët vaøo nhau hoaëc baøn treân quay xuoáng baøn döôùi.

1 2 1 2

3 4 3 4
Nhoùm 2

3
Nhoùm 1

+ Nhoùm lôùn: Khoaûng 5, 6 ngöôøi trôû leân. ( neáu baøn 3 em)

- Chia nhoùm theo tính chaát:
+ Nhoùm ngaãu nhieân: Laø ñöôïc chia moät caùch ngaãu nhieân khoâng tính ñeán ñaëc
ñieåm cuûa ngöôøi trong nhoùm. Giaùo vieân cho hoïc sinh ñeám töø 1… soá theo döï kieán chia (ví
duï: ñeám töø 1 6 roài quay laïi)
+ Nhoùm chæ ñònh: Giaùo vieân laàn löôït ñoïc teân hoïc sinh vaøo töøng nhoùm.
+ Nhoùm tình baïn: Giaùo vieân coâng boá soá löôïng ngöôøi trong moãi nhoùm, hoïc
sinh ñöôïc töï do löïa choïn baïn cuøng sôû thích vôùi mình vaøo nhoùm.
+ Nhoùm kinh nghieäm: Laø nhöõng ngöôøi coù sôû tröôøng hoaëc kinh nghieäm veà
moät lónh vöïc naøo ñoù ngoài thaønh nhoùm ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï chung (ví duï: thöïc
haønh thí nghieäm, cuøng giaûi toaùn hình hoïc, ... …)
+ Nhoùm hoån hôïp: Goàm nhöõng em coù ñieàu kieän naêng löïc khaùc nhau (thöôøng
chia theo toå) taïo ñieàu kieän cho caùc em hoå trôï laãn nhau khi laøm vieäc.
Nhoùm laø moät toå chöùc töø 2 trôû leân (ôû ñaây khoaûng töø 2 ñeán 6), nhoùm khoâng neân coù
soá löôïng lôùn, vì nhö vaäy caùc thaønh vieân khoâng coù cô hoäi ñeå theå hieän yù kieán cuûa mình vaø
gaây khoù khaên cho vieäc quaûn lyù nhoùm. Vì vaäy khi chia nhoùm caàn chuù yù moät soá ñieåm
sau:
* Vieäc chia nhoùm neân nhanh goïn khoâng ñeå maát thôøi gian.
* Chuù yù ñeán ñaëc ñieåm cuûa moãi loaïi nhoùm.
* Söï ñieàu khieån cuûa nhoùm tröôûng.
* Phuï thuoäc vaøo nhieäm vuï quaù khoù hoaëc quaù deã.

Trang 4
 b) Quy trình toå chöùc vaø quaûn lyù nhoùm hoïc taäp.
* Thaønh laäp nhoùm: Sau khi giaùo vieân neâu vaán ñeà caàn giaûi quyeát vaø nhieäm vuï
ñaët ra cho moãi nhoùm, giaùo vieân höôùng daãn caùch toå chöùc nhoùm.
* Hoaït ñoäng nhoùm: Giaùo vieân neâu caâu hoûi, aán ñònh thôøi löôïng, nhoùm nhaän
nhieäm vuï, baàu nhoùm tröôûng, thö kyù, traùch nhieäm cuûa töøng thaønh vieân taäp trung giaûi
quyeát vaán ñeà. Khi hoïc sinh laøm vieäc giaùo vieân neân ñeán töøng nhoùm hoã trôï kieán thöùc,
nhaéc nhôû ñeå caùc em laøm vieäc ñuùng thôøi gian.
* Baùo caùo keát quaû: Sau khi nhoùm hoaøn taát coâng vieäc giaùo vieân yeâu caàu töøng
nhoùm leân baùo caùo keát quaû (Moät thaønh vieân trong nhoùm leân trình baøy) treân giaáy lôùn,
baûng hoaït ñoäng nhoùm, vieát leân baûng hoaëc trình baøy mieäng caùc nhoùm khaùc boå sung thoáng
nhaát yù kieán.
* Keát luaän: Giaùo vieân nhaän xeùt vaø toùm taéc keát quaû ñaït ñöôïc giuùp hoïc sinh töï
ñaùnh giaù ñöôïc quaù trình laøm vieäc.
VD: ......................................................................................................................................
Nhö vaäy ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu caàn ñaït veà noäi dung baøi hoïc giaùo vieân phaûi chuaån bò
thaät kyõ phaàn thieát keá baøi hoïc, löïa choïn vaán ñeà caàn laøm vieäc theo nhoùm vaø coù phöông aùn
döï kieán hình thöùc nhoùm. Coøn ôû taïi lôùp giaùo vieân caàn höôùng daãn kyõ caùch toå chöùc nhoùm
vaø ñònh ra caùc vaán ñeà caàn giaûi quyeát. Trong quaù trình hoïc sinh thaûo luaän giaùo vieân phaû i
luoân baùm saùt theo doõi vaø saün saøng hoã trôï neáu caàn thieát. Sau cuøng giaùo vieân ruùt ra keát
luaän nhaän xeùt giuùp hoïc sinh thaáy ñöôïc thöïc löïc cuûa mình.
2. Caùc daïng baøi taäp caàn thöïc hieän nhoùm.
Ñeå tìm hieåu daïng baøi taäp phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng nhoùm giaùo vieân caàn nghieân cöùu
kyõ heä thoáng caâu hoûi, caùc baøi taäp, nhöõng yeâu caàu töø phaàn keát luaän, ghi nhôù, phaàn luyeän
taäp.…
Sau ñaây laø moät soá daïng baøi taäp phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng nhoùm maø giaùo vieân caàn aùp
duïng khi gaëp phaûi:
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Trang 5
 - Baøi taäp laø caùc caâu ? trong saùch giaùo khoa, vaø nhöõng baøi taäp maø giaùo vieân coù
phaùt phieáu cho hoïc sinh.
- Baøi taäp caàn thaûo luaän veà moät chuû ñeà cho tröôùc nhö: Duøng caùc töø thích hopwj
ñeå ñieàn vaøo choõ troáng .............., nhaèm hoaøn thaønh chuoãi kieán thöùc ( ôû moân Vaät Lyù )
- Baøi taäp cuøng laøm chung moät nhieäm vuï nhö: Döïa vaøo giaû thieát vaø keát luaän
ñeå chöùng minh moät vaán ñeà.
Vôùi nhöõng daïng baøi taäp treân seõ giuùp cho hoïc sinh raát nhieàu trong vieäc phaùt trieån
ngoân ngöõ, khaû naêng suy luaän logic, khaû naêng ñoïc hieåu phaân tích vaø naâng cao kyõ naêng
trình baøy mieäng,.
Toùm laïi: Saûn phaåm thuoäc lónh vöïc moân toaùn – lyù maø nhoùm mang laïi seõ coù giaù
trò hôn bôûi söï saâu saéc cuûa nhöõng yù töôûng taäp theå, bôûi söï phong phuù ña daïng cuûa caùc caù
nhaân trong taäp theå ñoù.
Theá heä ñi tröôùc ñaõ coù caâu:
Moät caây laøm chaúng neân non
Ba caây chuïm laïi neân hoøn nuùi cao.
Hôïp taùc laø söï lieân keát taøi tình maø nhaân loaïi ñaõ ñaït ñöôïc trong quaù trình phaùt
trieån. Vaø hoïc taäp thoâng qua hoaït ñoäng nhoùm laø hình thöùc keát hôïp tuyeät dòu nhaèm phaùt
huy naêng löïc töøng caù nhaân trong moät taäp theå. Nhoùm laø söï hoïc taäp hôïp taùc theå hieän
tinh thaàn daïy hoïc tích cöïc cuûa ngöôøi giaùo vieân.
C.keát quaû ñaït ñöôïc:
Qua thöïc hieän trong naêm hoïc toâi thaáy coù 100% caùc nhoùm ñeàu coù yù thöùc toå chöùc, kæ luaät
khi laøm vòeäc, giuùp caùc em maïnh daïn phaùt bieåu xaây döïng baøi.
- Hình thaønh thoùi quen söû duïng SGK ôû hoïc sinh.

- Laät ngöôïc vaø khaéc saâu vaán ñeà.

- Daàn caù bieät hoaù ñoái töôïng.

- Caû lôùp -> thoaûi maùi, traùnh ñoàng loaït.

- Caù nhaân -> töï giaùc, linh ñoäng, saùng taïo, töï tin.

- Nhoùm -> hôïp taùc thích nghi, giuùp ñôõ traùch nhieäm, giao tieáp hoïc hoûi laãn nhau, töï

tìm toøi , töï phaùt hieän , töï chieám lónh kieán thöùc.

Trang 6
- Hoïc sinh höùng thuù, taäp trung, thi ñua, vui veû, tích cöïc.

- Tieát daïy nheï nhaøng, töï nhieân , sinh ñoäng hôn.

Luoân tö duy saùng taoï phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá cuûa lôùp, cuûa ñòa phöông nôi caùc em
cö truù khoâng coøn nhuùt nhaùt, ít phaùt bieåu, nhö luùc chöa aùp duïng phöông phaùp hoaït ñoäng
nhoùm nhö treân.
Keát quaû khaûo saùt 3 lôùp 9 toâi giaûng daïy ñeán cuoái naêm hoïc 2007 -2008
Lôùp 9
Moân hoïc
Toång soá Nöõ Daân toäc Nöõ daân toäc
Vaät lyù 94 49 22 13
Gioûi 10 6 2 1
Khaù 80 41 18 12
Trung bình 4 2 2
Yeáu
* Ngoaøi ra toâi aùp duïng phöông phaùp naøy ñeå daïy boài döôõng hoïc sinh gioûi. Keát quaû
raát khaû quan cuï theå :
+ Naêm hoïc 2005 – 2006 :
- Hoïc sinh gioûi caáp huyeän : 03 em
+ Naêm hoïc 2006 – 2007 :
- Hoïc sinh gioûi caáp huyeän :02 em
D. Baøi hoïc kinh nghieäm:
- Ñeå thöïc hieän toát ñöôïc phöông phaùp hoaït ñoäng nhoùm cuûa ñeà taøi giaùo vieân caàn
trang bò :
+ Baûng phuï hoaëc giaáy hoaït ñoäng nhoùm ( Giaáy khoå A2 coù eùp nhöïa )
+ Buùt loâng cho töøng nhoùm, nam chaâm dính giaáy leân baûng töø.
+ Giaùo vieân chuû ñoäng höôùng daãn caùc em hoïc sinh caùch nhaän xeùt noäi dung cuûa caùc
nhoùm baïn, mang tính kích thích nhoùm hoaït ñoäng( chaúng haïn caàn duøng caùc töø :
baïn gaàn ñuùng, chöa chính xaùc laém, ...)
+ Caùc boä moân khaùc cuõng caàn phaûi aùp duïng ñoàng boä phöông phaùp hoaït ñoäng naøy ñeå
giuùp caùc em quen toå chöùc nhoùm.

Trang 7
 Treân ñaây laø moät soá saùng kieán ñöôïc vieát ra vaø laáy ñoù laøm kinh nghieäm cho baûn
thaân böôùc ñaàu coøn nhieàu thieáu xoùt, raát mong nhaän ñöôïc söï goùp yù cuûa caùc baïn ñoàng nghieäp
nhaèm giuùp cho chuyeân ñeà naøy ñöôïc hoaøn thieän vaø ñöôïc nhaân roäng ra trong phaïm vi
tröôøng hoïc baèng söï höôûng öùng nhieät tình cuûa taát caû giaùo vieân, ñaëc bieät laø giaùo vieân trong
toå Toaùn lyù . Toâi chaân thaønh caûm ôn.
Ngöôøi thöïc hieän

Ñaëng Chí Coâng

Trang 8