Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

Bµi th¶o luËn:

Ng©n hµng ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp
1. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña c¸c NHTM ViÖt Nam trong thêi
gian qua.
Míi nh÷ng n¨m gÇn ®©y, næi lªn trong thÞ trêng tiÒn tÖ ViÖt
Nam lµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c ng©n hµng lín cña níc ngoµi víi tiÒm
lùc tµi chÝnh m¹nh vµ uy tÝn lín. §èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc nµy,
c¸c NHTM ViÖt Nam tuy ®· cã nh÷ng bíc c¶i c¸ch ®¸ng kÓ nhng vÉn
cßn vÉn cßn nhiÒu ®iÓm yÕu kÐm. Cô thÓ lµ:
1.1. ThiÕu vèn – kh¶ n¨ng phßng ngõa rñi ro kÐm.
§èi víi mét ng©n hµng th× vèn mang ý nghÜa v« cïng quan träng,
c¸c NHTM ViÖt Nam trong thêi gian qua ®ang gÊp rót trong cuéc
ch¹y ®ua nh»m t¨ng vèn tù cã ®Ó ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh cña
ngµy cµng nhiÒu c¸c tËp ®oµn ng©n hµng lín trªn thÕ giíi nhÊt lµ
sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO vµo cuèi n¨m nay.
VÒ phÝa c¸c NHTM NN, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y viÖc bæ
sung vèn cña NHNN cho c¸c NHTM NN ®· lµm thay ®æi kh¸ lín diÖn
m¹o vèn ®iÒu lÖ cña c¸c NHTM NN.
B¶ng 1: vèn ®iÒu lÖ trung b×nh cña c¸c NHTM NN ViÖt
Nam (trõ ng©n hµng MHB)
N¨m 2001 2002 2003 2004 2005
Vèn ®iÒu 1.250 2.550 3.600 4.350 5.250
lÖ
Tuy nhiªn, so víi c¸c ng©n hµng lín trªn thÕ giíi th× vèn ®iÒu lÖ
cña c¸c NHTM NN ViÖt Nam ®îc coi lµ nh÷ng ng©n hµng lín nhÊt níc

Trang
1
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

qu¶ lµ cßn qu¸ nhá bÐ, chØ xÊp xØ vèn ®iÒu lÖ cña mét ng©n
hµng cì võa trong khu vùc.

vèn ®iÒu l Ö c ña c ¸ c NHTM NN VN

7000

6400
6138

5800
6000

5446

4700
5000

4100
4030
agri

3866
3845

3746
tû ®ång

4000

3328
icb

2908
3000 vcb

2417
2300
2288

2100
1937

bidv
2000
1100
997

1000
615

0
2001 2002 2003 2004 2005
n¨m

VÒ phÝa c¸c NHTM cæ phÇn, mÆc dï cã tèc ®é t¨ng vèn kh¸

nhanh nhng quy m« vèn l¹i qu¸ nhá ngay c¶ khi so víi c¸c NHTM NN
vµ chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, chØ kho¶ng 10
triÖu USD.

Trang
2
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

vè n ®iÒu l Ö c ña c ¸ c NHTMCP vn

700

618
600

510
500

413
vib
tû ®ång

400 vpbank

309
300
habubank
300

250
techcombank

198
200
175

175
175

175

170
200

120
118
102

100
80
76

76
71

0
2001 2002 2003 2004 2005
n¨m

Nh vËy, sù yÕu kÐm vÒ vèn lµ mèi lo ng¹i lín ®Çu tiªn cña hÖ
thèng NHTM. Lµm thÕ nµo ®Ó kh«ng bÞ thua ngay trªn “s©n nhµ”
khi ViÖt Nam gia nhËp WTO lµ bµi to¸n khã mµ c¸c ng©n hµng ph¶i
gi¶i quyÕt.
1.2. Kh¶ n¨ng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn thÊp, c¶i c¸ch ®æi míi
kh«ng theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn chung, hµng ho¸ dÞch vô
vÒ tiÒn kh«ng ®a d¹ng.
Do c¸c nguyªn nh©n nh: sù l¹c hËu trong kü thuËt vµ thiÕu kinh
phÝ, nªn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nghiªn cøu tæng thÓ cña c¸c NHTM
ViÖt Nam vÉn cha tiÕp cËn ®îc víi tr×nh ®é quèc tÕ. ViÖc ®æi míi
chØ h¹n chÕ trong ph¹m vi dÞch vô tiÒn tÖ riªng lÎ, ®Æc biÖt lµ c¸c
dÞch vô nî mang tÝnh truyÒn thèng, cßn vÒ c¸c dÞch vô ®¹i trµ th×
cã Ýt c¸c dÞch vô míi, c¸c hµng ho¸ míi. C¸c dÞch vô ng©n hµng
trung gian nh dÞch vô ®¹i lý ph¸t hµnh, dÞch vô ®¹i lý b¶o hiÓm,
dÞch vô chi tr¶ chøng kho¸n, thÎ tÝn dông.v.v... míi chØ ph¸t triÓn
Trang
3
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Cßn c¸c dÞch vô trung gian kh¸c nh dÞch vô t
vÊn kinh tÕ, mua ngo¹i hèi thay kh¸ch hµng rÊt Ýt. C¸c dÞch vô b¶o
®¶m ng©n hµng, c¸c dÞch vô liªn quan tíi l·i suÊt vµ ngo¹i hèi,... vµ
c¸c dÞch vô ph¸i sinh kh¸c vÉn rÊt l¹c hËu. Tû träng thu nhËp tõ c¸c
dÞch vô trung gian chiÕm trong tæng thu nhËp tõ c¸c dÞch vô ng©n
hµng ë ViÖt Nam t¬ng ®èi thÊp, h¬n n÷a l¹i kh«ng ®ång ®Òu gi÷a
c¸c ng©n hµng.
1.3. L¹c hËu vÒ khoa häc, kÜ thuËt, thiÕu qui ph¹m trong
viÖc qu¶n lý nghiÖp vô.
MÆc dï míi thùc sù ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhng
dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö kh¸ phong phó vµ ®a d¹ng:
 DÞch vô truy vÊn tµi kho¶n, cËp nhËt th«ng tin vÒ l·i suÊt, tû
gi¸ qua wedsite, th ®iÖn tö, ®iÖn tho¹i di ®éng hay ®iÖn tho¹i
cè ®Þnh.
 HÖ thèng m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM vµ c¸c lo¹i thÎ thanh to¸n.

§©y ®îc coi lµ dÞch vô ph¸t triÓn nhÊt trong hÖ thèng ng©n
hµng diÖn tö. HiÖn ®· cã 16 ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ néi ®Þa,
6 ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ. N¨m 2003 c¶ níc
míi cã vµi tr¨m m¸y ATM, n¨m 2004 con sè nµy t¨ng lªn gÇn
1000 m¸y vµ cho ®Õn nay c¶ níc ®· cã kho¶ng 1.800 m¸y ATM
vµ gÇn 12.000 ®iÓm chÊp nhËn thanh to¸n thÎ. ¦íc tÝnh tèc ®é
ph¸t triÓn thÎ t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi ®¹t møc 200%,
t¬ng ®¬ng 2-3triÖu thÎ/n¨m.
 ChuyÓn kho¶n, thanh to¸n tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn taxi, tiÒn
®iÖn, níc,…. §©y lµ viÖc liªn kÕt gi÷a ng©n hµng vµ c¸c
doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn viÖc thanh to¸n.

Trang
4
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

Mét sè dÞch vô míi nh Internet banking, phone banking, SMS

banking, home banking, mobile banking còng míi ®îc mét sè ng©n
hµng giíi thiÖu kh¸ rÇm ré.
Tuy nhiªn, ®©y chØ lµ bÒ næi, truy cËp vµo dÞch vô ng©n hµng
trùc tuyÕn cña mét sè Website ng©n hµng kh¸ch hµng chØ nhËn ®-
îc th«ng b¸o Website ®ang ®îc x©y dùng hoÆc khi lick chuét th×
ch¼ng thÊy t¸c dông g×. TiÖn Ých tõ dÞch vô thÎ cßn nhiÒu h¹n chÕ.
MÆt kh¸c lµ sö dông dÞch vô míi nµy th× ngêi sö dông lu«n ph¶i
®èi diÖn rÊt nhiÒu rñi ro. Trong khi ®ã c¸c ng©n hµng ViÖt Nam l¹i
cha cã hÖ thèng ®¶m b¶o an ninh ®ñ m¹nh.
1.4. ThiÕu chuyªn gia giái trong khi l¹i thõa nh©n viªn.
Nh×n chung, c¸c NHTM ViÖt Nam cha c¬ chÕ ®µo t¹o toµn diÖn,
c¬ chÕ dïng ngêi thiÕu tÝnh khoa häc vµ tÝnh hÖ thèng. Víi c¬ chÕ
dïng ngêi linh ho¹t, c¸c ng©n hµng níc ngoµi ®· thu hót mét lîng lín
c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é cao cña c¸c NHTM trong níc, g©y ra t×nh
tr¹ng thiÕu trÇm träng c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao ë c¸c
NHTM ViÖt Nam.
MÆc dï thiÕu c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, song t¹i c¸c
NHTM ViÖt Nam hiÖn vÉn cßn t×nh tr¹ng "ngêi nhiÒu h¬n viÖc”.
ViÖc qu¶n lý nh©n sù trªn thùc tÕ vÉn coi viÖc th¨ng tiÕn hµnh
chÝnh lµ con ®êng duy nhÊt ®Ó ph¸t triÓn c¸ nh©n, cha g¾n chÆt
víi lîi Ých, kh«ng ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, vµ chÕ ®é thëng ph¹t
kh«ng râ rµng, g©y ¶nh hëng lín tíi viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña
ngêi lao ®éng.

Trang
5
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

C¬cÊu tr×
nh ®é c¸n bé cña mét sè NHTM ViÖt Nam

80

69.17
65.15

71
70

52.43
60
50
46

trªn ®
¹i häc

34.1
40
%

®
¹i häc

28.65
30.1
30 trung, s¬cÊp

20
10
1.57

0.76

0.73

0.35
0
VCB BIDV ICB AGRI

§éi ngò nh©n viªn cßn yÕu trong viÖc øng dông c«ng nghÖ cao
vµo ho¹t ®éng ng©n hµng. C¸c nghiÖp vô ng©n hµng quèc tÕ lµ
mét ®iÓm yÕu nhÊt cña nh©n viªn ng©n hµng ViÖt Nam.
1.5. Cha cã chiÕn lîc th¬ng hiÖu râ nÐt.
PhÇn lín c¸c ng©n hµng ViÖt Nam ®· chó träng h¬n ®Õn ho¹t
®éng marketing. ChØ mét sè ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt trong
ho¹t ®éng nµy nh BIDV, Agribank, ACB,…. Nhng nh×n chung, c¸c
ho¹t ®éng nµy vÉn cha ®îc ®Çu t tho¶ ®¸ng vµ thùc hiÖn thêng
xuyªn theo mét chiÕn lîc vµ s¸ch lîc râ rµng. Do vËy, th¬ng hiÖu cña
c¸c ng©n hµng ViÖt Nam cha t¹o ®îc h×nh ¶nh râ nÐt, còng nh cha
lµm næi bËt ®îc nh÷ng ®Æc thï, thÕ m¹nh vµ mong muèn v¬n tíi
cña ng©n hµng g¾n liÒn víi th¬ng hiÖu ®ã. N¨m 2005, ®· më ra
mét híng ®i míi cho c¸c NHTMCP ViÖt Nam, ®ã lµ viÖc c¸c tËp
®oµn tµi chÝnh níc ngoµi mua cæ phÇn cña c¸c ng©n hµng ViÖt
Nam. §©y lµ c¬ héi ®Ó c¸c ng©n hµng n©ng cao uy tÝn cña m×nh

Trang
6
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

t¹i thÞ trêng trong níc vµ ®a tªn tuæi cña m×nh ra thÞ trêng quèc
tÕ.
1.6. M¹ng líi giao dÞch.
M¹ng líi giao dÞch ®· ®îc më réng vµ n©ng cÊp c¶ vÒ quy m« vµ
ë chÊt lîng dÞch vô. Tuy nhiªn do h¹n chÕ vÒ tµi chÝnh mµ hiÖn nay
m¹ng líi giao dÞch cña c¸c ng©n hµng míi chñ yÕu tËp trung ë c¸c
khu ®«ng d©n, kinh tÕ kh¸ mµ bá qua nh÷ng khu vùc réng lín d©n
c nghÌo cã nhu cÇu vay vèn ph¸t triÓn kinh tÕ. HiÖn chØ cã
AGRIBANK cã m¹ng líi réng kh¾p c¶ níc, nhng hiÖu qu¶ l¹i cha thËt
cao vµ míi chØ phôc vô chñ yÕu cho lÜnh vùc n«ng nghiÖp.
2. C¬ héi vµ th¸ch thøc c¸c NHTM ViÖt Nam gÆp ph¶i khi më
cöa thÞ trêng tµi chÝnh.
2.1. C¬ héi.
a. C¸c ng©n hµng trong níc tiÕp cËn thÞ trêng tµi chÝnh
quèc tÕ dÔ dµng h¬n.
Héi nhËp trong lÜnh vùc ng©n hµng ngoµi viÖc cho phÐp c¸c
ng©n hµng níc ngoµi c¹nh tranh trong mét s©n ch¬i c«ng b»ng, cßn
t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ng©n hµng trong níc th©m nhËp vµo
thÞ trêng quèc tÕ, më ra c¬ héi cho ngµnh ng©n hµng thùc hiÖn
c¸c trao ®æi, hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc ho¹ch ®Þnh CSTT,
qu¶n lý ngo¹i hèi , thanh tra gi¸m s¸t phßng ngõa rñi ro vµ trong
lÜnh vùc thanh to¸n, tõ ®ã n©ng cao uy tÝn vµ vÞ thÕ cña hÖ thèng
ng©n hµng ViÖt Nam trong c¸c giao dÞch tµi chÝnh quèc tÕ.
b. Héi nhËp quèc tÕ lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¶i c¸ch buéc c¸c
ng©n hµng trong níc ph¶i ho¹t ®éng theo nhuyªn t¾c thÞ tr-

Trang
7
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

êng, kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm cßn tån t¹i, ®ång thêi ph¶i
t¨ng cêng n¨ng lùc c¹nh tranh.
Khu«n khæ ph¸p lý sÏ hoµn thiÖn vµ phï hîp dÇn víi th«ng lÖ quèc
tÕ dÉn ®Õn sù h×nh thµnh m«i trêng kinh doanh b×nh ®¼ng vµ
tõng bíc ph©n chia l¹i thÞ phÇn gi÷a c¸c nhãm ng©n hµng theo h-
íng c©n b»ng h¬n. kinh doanh theo nguyªn t¾c thÞ trêng còng buéc
c¸c ng©n hµng ph¶i cã c¬ chÕ qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng thÝch
hîp, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch ®·i ngé vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc
nh»m thu hót lao ®éng cã tr×nh ®é, qua ®ã n©ng cao hiÖu qu¶
ho¹t ®éng vµ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng tµi chÝnh
c. Gãp phÇn quan träng ®Ó hÖ thèng ng©n hµng cã thÓ
®øng v÷ng trong c¹nh tranh vµ ®¶m b¶o ®¸p øng ®îc yªu
cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Kinh nghiÖm cña c¸c níc cho thÊy sù tham gia thÞ trêng cña
c¸c ng©n hµng níc ngoµi lµm gia t¨ng c¶ møc ®é c¹nh tranhvµ sù
lµnh m¹nh an toµn cña hÖ thèng ng©n hµng trong níc. C¸c ng©n
hµng ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, kinh
nghiÖm qu¶n lý cña c¸c ng©n hµng c¸c níc trªn thÕ giíi vµ ®Ço t¹o
®éi ngò c¸n bé. Bªn c¹nh ®ã, buéc c¸c NHTM ViÖt Nam ph¶i thùc
hiÖn c¬ cÊu l¹i, t¨ng n¨ng lùc tµi chÝng©n hµng, thùc hiÖn chuyªn
m«n ho¸ s©u h¬n c¸c nghiÖp vô ng©n hµng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông nguån vèn vµ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng míi.
2.2. Th¸ch thøc.
ViÖc më cöa thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh còng t¹o ra nh÷ng khã
kh¨n ®èi víi ViÖt Nam. Trong khi c¸c níc ph¸t triÓn ®· s½n sµng
th©m nhËp vµo thÞ trêng míi th× ViÖt Nam cßn ph¶i ®¬ng ®Çu víi

Trang
8
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ, víi nguy c¬ tôt hËu, cha cã kinh nghiÖm
ho¹t ®éng, tr×nh ®é qu¶n lý vµ t vÊn cßn nhiÒu yÕu kÐm, c«ng
nghÖ tµi chÝnh ng©n hµng l¹c hËu nªn khã cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c
c«ng ty cña Mü, EU, NhËt. Díi ®©y lµ mét sè nguy c¬ ViÖt Nam cã
thÓ gÆp ph¶i khi tiÕn hµnh më cöa thÞ trêng Ng©n hµng:
a. Nguy c¬ bÞ “hít mÊt kh¸ch hµng”.
Kh¸ch hµng lµ ngêi ®¶m b¶o chÝnh cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña c¸c ng©n hµng, vµ lµ kªnh t¹o lîi nhuËn chÝnh cña c¸c ng©n
hµng. Sau khi c¸c ng©n hµng níc ngoµi th©m nhËp vµo thÞ trêng
ViÖt Nam, môc tiªu ®Çu tiªn sÏ lµ thu hót c¸c kh¸ch hµng (®Æc biÖt
lµ c¸c kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng kinh tÕ). H¬n n÷a, c¸c ng©n hµng
níc ngoµi cã u thÕ vît tréi vÒ chiÕn lîc c¹nh tranh, vÒ hµng ho¸ vµ
chÊt lîng dÞch vô tiÒn tÖ sÏ khiÕn c¸c ng©n hµng ViÖt Nam r¬i vµo
thÕ bÞ ®éng. C¸c kh¸ch hµng chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam
lµ c¸c DNNN (®Æc biÖt lµ c¸c DNNN cì lín). Trong khi ®ã kh¸ch hµng
cña c¸c ng©n hµng níc ngoµi phÇn lín lµ c¸c doanh nghiÖp ®Çu t n-
íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia, ®iÒu nµy g©y
khã kh¨n cho c¸c ng©n hµng ViÖt Nam trong viÖc khai th¸c thÞ tr-
êng "mµu mì" nµy. NÕu c¸c ng©n hµng trong níc kh«ng cã chiÕn lîc
®óng ®¾n th× bé phËn kh¸ch hµng "cã tiÒm n¨ng kinh tÕ" sÏ bÞ
c¸c ng©n hµng níc ngoµi "hít" mÊt, nh vËy, gi¸ thµnh kinh doanh vµ
®é rñi ro cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam sÏ ngµy cµng t¨ng, lîi nhuËn
thu ®îc sÏ ngµy cµng gi¶m.
b. Nguy c¬ bÞ c¹nh tranh gay g¾t vÒ nghiÖp vô.
ViÖc xem xÐt cho phÐp c¸c ng©n hµng ®îc thùc hiÖn nghiÖp vô
kinh doanh b»ng VND mét c¸ch toµn diÖn sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn

Trang
9
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

ngay, h¬n n÷a m¹ng líi, quy m« thùc hiÖn nghiÖp vô b»ng ®ång
b¶n tÖ cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam còng ®· kh¸ ph¸t triÓn, nªn
sau khi c¸c ng©n hµng níc ngoµi th©m nhËp vµo ViÖt Nam, th×
viÖc ®Çu tiªn cña c¸c ng©n hµng nµy sÏ lµ chiÕm lÜnh thÞ trêng
nghiÖp vô b»ng ngo¹i tÖ.
Mét lµ, c¸c ng©n hµng níc ngoµi sÏ dùa vµo uy tÝn vµ mèi quan
hÖ æn ®Þnh víi c¸c kh¸ch hµng níc ngoµi ®Ó thu hót c¸c doanh
nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi vµ c¸c doanh
nghiÖp theo m« h×nh híng ngo¹i cña ViÖt Nam, lµm cho nghiÖp vô
tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam mÊt ®i mét
phÇn thÞ trêng.
Hai lµ, vèn b»ng ngo¹i tÖ cña c¸c ng©n hµng níc ngoµi rÊt hïng
hËu.
Ba lµ, c¸c ng©n hµng níc ngoµi rÊt chó träng ®Õn nghiÖp vô
trung gian ngo¹i tÖ - nghiÖp vô cã kh¶ n¨ng thu lîi cao, h¬n n÷a c¸c
ng©n hµng nµy l¹i cã m¹ng líi kinh doanh phñ kh¾p toµn cÇu, cã hÖ
thèng thanh to¸n nhanh vµ hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ cã kinh nghiÖm
qu¶n lý phong phó sÏ chiÕm ®îc thÕ thîng phong trªn thÞ trêng.
c. Nguy c¬ bÞ rß rØ chÊt x¸m.
Sau khi gia nhËp WTO, nhu cÇu vÒ c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc
ng©n hµng còng t¨ng lªn. HiÖn ®ang cã khuynh híng b¶n ®Þa ho¸
®èi víi viªn chøc ngµnh ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng níc ngoµi,
dù ®o¸n nh÷ng n¨m tíi, c¸c ng©n hµng níc ngoµi sÏ thu n¹p ngµy
cµng nhiÒu nh÷ng chuyªn gia giái vÒ ngµnh ng©n hµng cña ViÖt
Nam ®Ó th«ng qua hä nhanh chãng n¾m b¾t t×nh h×nh ViÖt
Nam, tiÕp cËn víi thÞ trêng ViÖt Nam. VÒ mÆt thu hót "chÊt x¸m",

Trang
10
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

râ rµng c¸c ng©n hµng níc ngoµi cã u thÕ h¬n so víi c¸c ng©n hµng
th¬ng m¹i trong níc: tr¶ cho nh©n viªn møc l¬ng cao ®Ó rµng buéc
nh©n viªn vÒ mÆt lîi Ých, thùc hiÖn thëng ph¹t ph©n minh, cã chÕ
®é båi dìng kiÕn thøc cho nh©n viªn mét c¸ch hoµn thiÖn,…. V×
vËy, nÕu c¸c ng©n hµng trong níc kh«ng nhanh chãng x©y dùng c¬
chÕ khuyÕn khÝch nh©n tµi, kh«ng chó ý tíi viÖc b¶o vÖ nguån
chÊt x¸m th× t×nh tr¹ng rß rØ chÊt x¸m lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái.
Tãm l¹i, viÖc më cöa khu vùc dÞch vô ng©n hµng trong thêi gian
ng¾n sÏ t¹o ra nh÷ng nguy c¬ kh«ng nhá cho c¸c ng©n hµng cña
ViÖt Nam, nhng vÒ l©u dµi: "lîi sÏ nhiÒu h¬n h¹i", "c¬ héi nhiÒu
h¬n th¸ch thøc", ®ßi hái khu vùc ng©n hµng ViÖt Nam cÇn ph¶i cã
biÖn ph¸p chñ ®éng ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc mang tÇm thÕ
kû.
3. T×nh h×nh më cöa cña thÞ trêng tµi chÝnh ViÖt Nam.
Cuèi nh÷ng n¨m 80, khi ViÖt Nam b¾t ®Çu thùc hiÖn c«ng cuéc
c¶i tæ theo ®Þnh híng cña §¹i héi §¶ng VI, thÞ trêng dÞch vô tµi
chÝnh - kÕ to¸n ViÖt Nam hÇu nh cha ph¸t triÓn. DÞch vô Ng©n
hµng chØ thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô nh: tiÒn göi tiÕt kiÖm, më tµi
kho¶n vµ dÞch vô thanh to¸n b»ng sÐc cho c¸c doanh nghiÖp quèc
doanh, tÝn dông ®èi víi khu vùc doanh nghiÖp quèc doanh. Cßn
dÞch vô B¶o hiÓm chØ thùc hiÖn mét sè Ýt nghiÖp vô b¶o hiÓm
(kho¶ng gÇn 20 nghiÖp vô b¶o hiÓm) ®¬n thuÇn; ®ång thêi, c¸c
kh¸ch hµng cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh chñ yÕu thuéc khu vùc quèc
doanh, chØ mét phÇn nhá thuéc khu vùc hîp t¸c x·; cha cã dÞch vô
kÕ to¸n vµ thÞ trêng chøng kho¸n.

Trang
11
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

Qua c«ng cuéc c¶i tæ nÒn kinh tÕ - x· héi, thÞ trêng dÞch vô tµi
chÝnh - kÕ to¸n còng cã bíc ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ. Trªn ph¬ng
diÖn c¸c lo¹i dÞch vô tµi chÝnh, ®Õn nay thÞ trêng ®· cã ®Çy ®ñ
c¸c dÞch vô tµi chÝnh c¬ b¶n bao gåm: (i) dÞch vô ng©n hµng vµ
dÞch vô tµi chÝnh kh¸c; (ii) dÞch vô b¶o hiÓm vµ (iii) dÞch vô kÕ
to¸n, kiÓm to¸n.
DÞch vô ng©n hµng lµ dÞch vô tµi chÝnh quan träng vµ ph¸t
triÓn nhÊt trªn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam cho ®Õn nay,
®¶m nhiÖm vai trß chñ ®¹o trong ho¹t ®éng lu©n chuyÓn c¸c
nguån tµi chÝnh, c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c chØ míi h×nh thµnh vµ
ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kØ XX, cô thÓ bao gåm:
DÞch vô tiÕt kiÖm: do c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông
cung cÊp th«ng qua c¸c c«ng cô (i) tiÒn göi tiÕt kiÖm cung øng cho
mäi tæ chøc, c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ víi c¸c lo¹i kú h¹n kh¸c nhau
tõ kh«ng kú h¹n ®Õn 12 th¸ng, tiÕt kiÖm b»ng ngo¹i tÖ, tiÕt kiÖm
cã ®¶m b¶o b»ng vµng, tiÕt kiÖm phôc vô môc ®Ých mua nhµ, cho
con ®i häc níc ngoµi..., (ii) tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ.
B¶ng sè 5: T×nh h×nh huy ®éng tiÒn göi vµ cho vay tÝn
dông cña hÖ thèng
ng©n hµng
§¬n vÞ: Tû ®ång
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998
Tæng 7.62 13.88 16.56 18.07 24.38 33.59 41.45 56.29 74.15

tiÒn göi 3 2 5 1 2 3 8 0 3
Tæng tÝn 5.71 10.05 15.09 23.18 33.4 42.27 50.74 62.20 72.59
1 3 7 4 1 6
dông
Nguån: IMF

DÞch vô thanh to¸n bao gåm c¸c nghiÖp vô thanh to¸n b»ng
sÐc, chuyÓn kho¶n vµ mét sè dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn
Trang
12
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

mÆt míi ®îc ®a vµo thùc hiÖn nh b»ng thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n,
tµi kho¶n c¸ nh©n...
DÞch vô m«i giíi ®Çu t vµ ®Çu t: bao gåm nghiÖp vô m«i giíi
®Çu t chøng kho¸n t¹i Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Tp. Hå ChÝ
Minh; dÞch vô ®Çu t vµo c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ng©n hµng vµ c¸c lo¹i
giÊy nî kh¸c cña ng©n hµng...
Kh¸ch hµng cña c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh kh¸c ®ang
®îc më réng ®Õn mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®ång thêi tr¶i réng
kh¾p c¸c ®Þa bµn kinh tÕ. Tuy nhiªn, kh¸c hµng chÝnh vÉn lµ khu
vùc kinh tÕ quèc doanh vµ ®Þa bµn chÝnh vÉn lµ c¸c khu ®« thÞ,
nhÊt lµ ®èi víi dÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n, kh¸ch hµng chñ
yÕu chØ tËp trung ë Hµ Néi, vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh; kh¸ch hµng
cña dÞch vô thÎ thanh to¸n còng chñ yÕu lµ ë c¸c thµnh phè lín nh
Hµ néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, H¶i phßng...
Tríc khi bíc vµo thêi k× ®æi míi, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt
Nam hÇu nh cha cã g×. VÒ khÝa c¹nh c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô
tµi chÝnh, khi ®ã trªn thÞ trêng chØ cã hÖ thèng ng©n hµng mét
cÊp bao gåm Ng©n hµng Nhµ níc vµ hai ng©n hµng th¬ng m¹i quèc
doanh lµ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng vµ Ng©n hµng §Çu t x©y dùng;
trong ®ã Ng©n hµng Nhµ níc võa thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ
níc vÒ tiÒn tÖ, ph¸t hµnh tiÒn theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ
kiªm c¶ nghiÖp vô tÝn dông; hÖ thèng hîp t¸c x· tÝn dông ho¹t ®éng
nh c¸c tæ chøc tÝn dông t¬ng trî.
HiÖn nay, víi c¬ chÕ ®æi míi, chñ thÓ tham gia thÞ trêng dÞch vô
ng©n hµng ®· ®a d¹ng h¬n tríc ®©y rÊt nhiÒu, gåm: 5 NHTMQD
ho¹t ®éng kinh doanh ®a n¨ng, 1 Ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo, 1

Trang
13
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

NHTMCP qu©n ®éi, 27 NHTMCP ®« thÞ, 10 NHTM n«ng th«n, 31 chi

nh¸nh Ng©n hµng níc ngoµi, 5 Ng©n hµng liªn doanh; mét hÖ thèng
quÜ tÝn dông nh©n d©n; 77 v¨n phßng ®¹i diÖn níc ngoµi cña 47
ng©n hµng vµ c«ng ty tµi chÝnh cña 21 quèc gia, c¸c v¨n phßng ®¹i
diÖn cña WB, ADB, IMF; 6 c«ng ty tµi chÝnh, c¸c quü ®Çu t níc
ngoµi, hÖ thèng Quü tÝn dông bu ®iÖn, hÖ thèng Quü Hç trî ph¸t
triÓn vµ c¸c quü ®Çu t ph¸t triÓn t¹i ®Þa ph¬ng, c¸c Quü hç trî xuÊt
khÈu, Quü hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá, Quü hç trî doanh nghiÖp
chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, c«ng ty chøng kho¸n cæ phÇn...
4. Mét sè gi¶i ph¸p.
4.1. §èi víi NHNN.
- Xây dựng và từng bước hoàn thiện các khung pháp lý đảm bảo "sân chơi "bình đẳng
và an toàn” cho tất cả các NHTM, Định chế tài chính hoạt động trên lãnh thổ Việt
nam.
- Nới lỏng từng bước các hạn chế về tham gia cổ phần của các định chế tài chính nước
ngoài tại Việt nam theo lộ trình mà Chính phủ đã cam kết trong các Hiệp định.
- Xây dựng và hoàn thiện thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường tiền tệ ngắn hạn
tạo môi trường để áp dụng phổ biến các công cụ gián tiếp của chính sách tiền tệ.
- Xây dựng cơ chế quản lý ngoại tệ theo hướng tự do hoá có kiểm soát bằng Pháp luật.
- Xây dựng hệ thống thông tin tài chính hiện đại, đảm bảo cho hệ thống tài chính hoạt
động an toàn và hiệu quả, dễ giám sát theo thông lệ quốc tế.
- Rà soát lại các quy định về an toàn hệ thống, bao gồm các quy định về vốn điều lệ,
về phương pháp phân loại rủi ro tín dụng theo chuẩn quốc tế, về trình độ của đội ngũ
quản lý của Ngân hàng thương mại, về chế độ báo cáo tài chính, về quy chế thanh tra,
về bảo toàn tiền gửi, đảm bảo tiền vay và các quy định can thiệp khẩn cấp khác. Thiết
lập hệ thống đánh gía, phân loại Ngân hàng theo tiêu chuẩn CAMEL.

Trang
14
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

- Công tác cán bộ và đào tạo phải được đặc biệt chú ý.
- Xây dựng mô hình NHNN phù hợp với chức năng NHTW với những nghiệp vụ cơ
bản: hoạch định & giám sát thực hiện chiến lược; hoạch định & điều hành chính sách
tiền tệ; thanh tra theo chuẩn quốc tế; vận hành hệ thống thanh toán quốc gia và nghiệp
vụ phát hành, kho quỹ hiện đại.
4.2. §èi víi NHTM.
a. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ
ng©n hµng.
TiÕp tôc rµ so¸t, söa ®æi, bæ sung c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ c¸c
v¨n b¶n ph¸p qui phï hîp víi lé tr×nh thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ
vÒ lÜnh vùc tiÒn tÖ, ng©n hµng, tríc hÕt lµ c¸c hiÖp ®Þnh ®· ký
kÕt.
N©ng cao vÞ thÕ vµ tÝnh ®éc lËp, tù chñ cña NHNN trong viÖc
x©y dùng, ®iÒu hµnh CSTT, nh»m t¨ng cêng hiÖu lùc cña c¸c c«ng
cô CSTT.
 N©ng cao n¨ng lùc thanh tra, gi¸m s¸t cña NHNN ®èi víi ho¹t
®éng ng©n hµng b»ng c¸ch: c¶i c¸ch thanh tra ng©n hµng
theo híng tËp trung ho¸, h×nh thµnh tæng côc gi¸m s¸t
ng©n hµng cã chi côc ë mét sè khu vùc, hoµn thiÖn qui
tr×nh nghiÖp vô thanh tra gi¸m s¸t.
 Tù do ho¸ thÞ trêng tµi chÝnh.
 T¸ch b¹ch hoµn toµn tÝn dông chÝnh s¸ch ra khái c¸c NHTM,
n©ng cao quyÒn tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c
NHTM trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ.
 C¶i c¸ch hÖ thèng kÕ to¸n ng©n hµng cho phï hîp víi hÖ
thèng kÕ to¸n thÕ giíi.

Trang
15
 Th¶o luËn Marketing – ThÇn ®iªu – NHCK6

b. T¨ng cêng n¨ng lùc tµi chÝnh vµ chÊt lîng ho¹t ®éng cña c¸c
TCTD.
 §Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn ®Ò ¸n cñng cè, chÊn chØnh
c¸c NHTMCP vµ ®Ò ¸n c¬ cÊu l¹i c¸c NHTMNN.
 Chó träng ®a d¹ng ho¸ kªnh ph©n phèi truyÒn thèng vµ
hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn c¸c kªnh ph©n phèi níc ngoµi.
 N©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ rñi ro vµ minh b¹ch ho¸ ho¹t
®éng ng©n hµng.
 Coi träng ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n.
c. HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng vµ hÖ thèng thanh to¸n.
 §Èy m¹nh liªn doanh, liªn kÕt vµ hîp t¸c víi c¸c tæ chøc trong
níc vµ níc ngoµi vÒ kinh doanh, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn
dÞch vô ng©n hµng ®Ó nhanh chãng tiÕpa cËn c«ng nghÖ
míi, phï hîp víi th«ng lÖ vµ chuÈn mùc quèc tÕ.
 Tranh thñ sù hç trî vÒ tµi chÝnh vµ kÜ thuËt cña c¸c tæ chøc
quèc tÕ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ vµ më réng dÞch vô
ng©n hµng.
 §Èy m¹nh viÖc øng dông khoa häc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ
tiªn tiÕn.
 Hoµn thiÖn vµ chuÈn ho¸ qui tr×nh t¸c nghiÖp vµ qu¶n lý
nghiÖp vô ng©n hµng theo híng tù ®éng ho¸.
 Ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö.

Trang
16