Tai Lieu On Tap Hoa 11 Day Du

Cio vin : J 1rng 1n trang - 1 - Ha Hc - Ha 11
S kin nhn dng chat, nhung qua cua no li ngt. Hay slng theo nilm tin ca minh, va bln c thl xoay chuyln cl thl gili.

Nhlng gi sach dly chng ta cng gilng nhl lla. Chng ta lly n tl nha hang xm, thlp n trong nha
ta, dem n truyln cho nglli khac, va n trl thanh tai sln cla tlt cl mli nglli.

CHUYN DE 1. CHUONG I: SU DIEN LI
A. PHAN LY THUYET
I. SJ DIJN LI
- Su din li la qua trinh cac cht tan trong nuoc ra ion.
- Cht din li manh: la cht khi tan trong nuoc, cac phn tu hoa tan du phn li ra ion.
Nhung cht din li manh: Cac axit manh: HCl, HNO
3
, H
2
SO
4
. . .cac bazo manh: KOH, NaOH, Ca(OH)
2
,
Ba(OH)
2
. . .va hu ht cac mui.
HCl H
Cl
-

Ba(OH)
2
Ba
2
2OH
-

- Cht din li yu: la cht khi tan trong nuoc chi co mt s phn tu hoa tan phn li ra ion, phn tu con lai vn tn tai duoi
dang phn tu trong dung dich.
Nhung cht din li yu: La cac axit yu: CH
3
COOH, HClO, HF, H
2
S.cac bazo yu: Mg(OH)
2
, Al(OH)
3
. . .
CH
3
COOH
CH
3
COO
-
H

II. AXIT - BAZO - MUI
1. Axit
- Theo A-re-ni-ut: Axit la cht khi tan trong nuoc phn li ra cation H
.
HCl H
Cl
-

- Axit mt nc: phn li mt nc ra ion H
: HCl, HNO
3
, CH
3
COOH . . .
- Axit nhiu nc: phn li nhiu nc ra ion H
: H
3
PO
4
. . .
. Bazo
- Theo A-re-ni-ut: Bazo la cht khi tan trong nuoc phn li ra ion H
.
NaOH Na
OH
-

3. Hidroxit lung tinh
- Hidroxit lung tinh la hidroxit khi tan trong nuoc vua co th phn li nhu axit, vua co th phn li nhu bazo.
Thi du: Zn(OH)
2
la hidroxit lung tinh
Phn li theo kiu bazo: Zn(OH)
2

Zn
2
2OH
-

Phn li theo kiu axit: Zn(OH)
2

2-
2
ZnO 2H

. Mui
- Mui la hop cht khi tan trong nuoc phn li ra cation kim loai (hoc cation
+
4
NH ) va anion la gc axit
- Thi du: NH
4
NO
3

+
4
NH
-
3
NO
NaHCO
3
Na

-
3
HCO
III. SJ DIJN LI CUA NUC. pH. CHT CHI THJ AXIT - BAZO
- Tich s ion cua nuoc la
2
+ - -14
H O
K =[H ].[OH ] =1,0.10 (o 25
0
C). Mt cach gn dung, co th coi gia tri cua tich s nay la
hng s ca trong dung dich long cua cac cht khac nhau.
- Cac gia tri |H
| va pH dc trung cho cac mi truong

Mi truong trung tinh: |H
| 1,0.10
-7
M hoc pH 7
Mi truong axit: |H
| ~ 1,0.10
-7
M hoc pH 7
Mi truong kim: |H
| 1,0.10
-7
M hoc pH ~ 7
IV. PHAN UNG TRAO DOI ION TRONG DUNG DJCH CC CHT DIJN LI
1. Diu kin xy ra phan ng
- Phan ung trao di ion trong dung dich cac cht din li chi xy ra khi cac ion kt hop lai voi nhau tao thanh it nht mt
trong cac cht sau:
Cht kt tua:
BaCl
2
H
2
SO
4
BaSO
4
2HCl
Ba
2

2-
4
SO BaSO
4

Cht bay hoi:
Cio vin : J 1rng 1n trang - - Ha Hc - Ha 11


Na
2
CO
3
2HCl 2NaCl CO
2
H
2
O

2-
3
CO 2H
CO
2
H
2
O
Cht din li yu:
CH
3
COONa HCl CH
3
COOH NaCl
CH
3
COO
-
H
CH
3
COOH
. Ban cht phan ng
- Phan ung trao di ion trong dung dich cac cht din li la phan ung giua cac ion.

B. BAI TAP CO HUONG DN GIAI
I. Cc cng thc lien quan khi giai bi tp cua chuong
1. Tinh nng d cac ion trong dung dich cac cht din li
n
[] =
V
Trong do: |A|: Nng d mol/l cua ion A
n
A
: S mol cua ion A.
V: Th tich dung dich chua ion A.
2. Tinh pH cua cac dung dich axit - bazo manh
- |H
| 10
-a
(mol/l) a pH
- pH -lg|H
|
- |H
|.|OH
-
| 10
-14

14
10
[H ] =
[OH ]

II. Cc bi tp c li giai
Cu 1. Trn 100 ml dung dich HNO
3
0.1M voi 100 ml dung dich H
2
SO
4
0.05M thu duoc dung dich A.
a. Tinh nng d cac ion trong A.
b. Tinh pH cua dung dich A.
c. Tinh th tich dung dich NaOH 0.1M d trung hoa dung dich A.

Giai

a.
3
HNO
n = 0.1* 0.1 = 0.01 (mol)
2 4
H SO
n = 0.1* 0.05 = 0.005 (mol)
2
2 4 3 3 2 4
4 3
H SO HNO HNO H SO
SO NO H
n = n = 0.005 (mol); n = n = 0.01 (mol ); n = n + 2n = 0.02 (mol)

2
3 4
0.01 0.005 0.02
[NO ] = = 0.05(M); [SO ] = = 0.025(M); [H ] = = 0.1(M)
0.2 0.2 0.2

b.
1
0.02
[H ] = = 0.1(M) = 10 (M) pH = 1
0.2

c. Cu c ta co th lam theo hai cach khac nhau:
* Cach 1: Dy la cach ma chung ta hay lam nht tu truoc dn nay do la vit PTHH ri tinh toan dua vao PTHH.
HNO
3
NaOH NaNO
3
H
2
O
0.01 0.01
H
2
SO
4
2NaOH Na
2
SO
4
2H
2
O
0.005 0.01
NaOH
NaOH
M
n 0.02
V = = = 0.2 (lit)
C 0.1

* Cach 2: Ngoai cach giai trn, ta co th vn dung cach giai dua vao PT ion thu gon d giai. Dy la cach giai chu yu ma ta
su dung khi giai cac dang bai tp v axit - bazo cung nhu cac dang bai tp khac khi su dung PT ion thu gon.
Ban cht cua hai phan ung trn la:
H
OH
-
H
2
O
0.02 0.02


NaOH NaOH
OH
0.02
n = n = 0.02 (mol) V = = 0.2 (l it)
0.1

Cu 2. Dung dich X chua NaOH 0.1M, KOH 0.1M va Ba(OH)
2
0.1M. Tinh th tich dung dich HNO
3
0.2M d trung hoa 100
ml dung dich X.
Giai
Bai nay ta co th giai bng cac cach khac nhau, tuy nhin ta dang hoc dua vao PT ion thu gon d giai bai tp, nn giai dua
vao PT ion thu gon.
2
NaOH KOH Ba(OH)
n = 0.1* 0.1 = 0.01 (mol ); n = 0.1* 0.1 = 0.01 (mol ); n = 0.1* 0.1 = 0.01 (mol)
2
NaOH KOH Ba(OH)
OH
n = n + n + 2n = 0.04 (mol )

Ban cht cua cac phan ung nay la
H
OH
-
H
2
O
0.04 0.04
3
3
HNO
HNO
M
n
0.04
V = = = 0.2 (lit)
C 0.2

C. PHAN BAI TAP CO BAN

Cu 1. Vit PT din li cua cac cht sau:
a. HNO
3
, Ba(OH)
2
, NaOH, H
2
SO
4
, Ca(OH)
2
, Na
2
CO
3
, BaCl
2
, NaHCO
3
, H
2
S.
b. CuSO
4
, Na
2
SO
4
, Fe
2
(SO
4
)
3
, NaHPO
4
, Mg(OH)
2
, CH
3
COOH, H
3
PO
4
, HF.
Cu 2. Vit PT phn tu va ion rut gon cua cac phan ung (nu co) khi trn ln cac cht sau:
a. dd HNO
3
va CaCO
3
b. dd KOH va dd FeCl
3
c. dd H
2
SO
4
va dd NaOH
d. dd Ca(NO
3
)
2
va dd Na
2
CO
3
e. dd NaOH va Al(OH)
3
I. dd Al
2
(SO
4
)
3
va dd NaOH
vua du

g. dd NaOH va Zn(OH)
2
h. FeS va dd HCl i. dd CuSO
4
va dd H
2
S
k. dd NaOH va NaHCO
3
l. dd NaHCO
3
va HCl m. Ca(HCO
3
)
2
va HCl
Cu 3. Nhn bit dung dich cac cht sau bng phuong phap hoa hoc.
a. NH
4
NO
3
, (NH
4
)
2
CO
3
, Na
2
SO
4
, NaCl.
b. NaOH, NaCl, Na
2
SO
4
, NaNO
3

c. NaOH, H
2
SO
4
, BaCl
2
, Na
2
SO
4
, NaNO
3
(chi dung thm quy tim).
Cu 4. Vit phuong trinh phn tu ung voi phuong trinh ion thu gon cua cac phan ung sau
a.
2+ 2-
3 3
Ba + CO BaCO + b.
+ -
4 3 2
NH + OH NH + H O T
c. S
2-
2H

H
2
S d. Fe
3
3OH
-
Fe(OH)
3

e. Ag
Cl
-
AgCl I. H
OH
-
H
2
O
Cu 5. Vit PT dang phn tu va ion rut gon cua cac phan ung trong dd theo so d sau:
a. Pb(NO
3
)
2
? PbCl
2
?
b. FeCl
3
? Fe(OH)
3
?
c. BaCl
2
? BaSO
4
?
d. HCl ? ? CO
2
H
2
O
e. NH
4
NO
3
? ? NH
3
H
2
O
I. H
2
SO
4
? ? H
2
O
Cu 6. Tinh nng d cac ion trong cac dung dich sau
a. dd NaOH 0,1M b. dd BaCl
2
0,2 M c. dd Ba(OH)
2
0,1M
Cu 7. Hoa tan 20 gam NaOH vao 500 ml nuoc thu duoc dung dich A.
a. Tinh nng d cac ion trong dung dich A.
b. Tinh th tich dung dich HCl 2M d trung hoa dung dich A.
Cu 8. Trn 100 ml dung dich NaOH 2M voi 200 ml dung dich KOH 0,5M thu duoc dung dich C.
a. Tinh nng d cac ion trong dung dich C.
b. Trung hoa dung dich C bng 300 ml dung dich H
2
SO
4
C
M
. Tinh C
M
.
Cu 9. Trn 100 ml dung dich HCl 1M voi 100 ml dung dich H
2
SO
4
0,5M thu duoc dung dich D.
a. Tinh nng d cac ion trong dung dich D.
b. Cho dung dich D tac dung voi dung dich BaCl
2
du thu duoc m gam kt tua. Tinh m.


Cu 10. Tinh pH cua cac dung dich sau
a. NaOH 0,001M b. HCl 0,001M
c. Ca(OH)
2
0,0005M d. H
2
SO
4
0,0005M
Cu 11. Trn 200 ml dung dich NaOH 0,1M voi 300 ml dung dich HCl 0,2M thu duoc dung dich A.
Cu 12. Trn 100 ml dung dich NaOH 0.1M voi 100 ml dung dich KOH 0.1M thu duoc dung dich D.
a. Tinh nng d cac ion trong dung dich D.
b. Tinh pH cua dung dich D.
c. Trung hoa dung dich D bng dung dich H
2
SO
4
1M. Tinh th tich dung dich H
2
SO
4
1M cn dung.
Cu 13. Hn hop dung dich X gm NaOH 0.1M va KOH 0.1M. Trn 100 ml dung dich X voi 100 ml dung dich H
2
SO
4

0.2M thu duoc dung dich A.
Cu 14. Dung dich X chua 0.01 mol Fe
3
, 0.02 mol
4
NH
, 0.02 mol
2
4
SO

va x mol
3
NO
.
a. Tinh x.
b. Trn dung dinh X voi 100 ml dung dich Ba(OH)
2
0.3 M thu duoc m gam kt tua va V lit khi (dktc). Tinh m va V.
Cu 15. Trn 100 ml dung dich FeCl
3
0.1M voi 500 ml dung dich NaOH 0.1 M thu duoc dung dich D va m gam kt tua.
a. Tinh nng d cac ion trong D.
b. Tinh m.
Cu 16. Trn 50,0ml dd NaOH 0,40M voi 50,0 ml dd HCl 0,20M duoc dd A. Tinh pH cua dd A
Cu 17. Trn ln 100ml dd HCl 0,03M voi 100 ml dd NaOH 0,01M duoc dd A.
a. Tinh pH cua dd A.
b. Tinh th tich dd Ba(OH)
2
1M du d trung hoa dd A
Cu 18. Trn ln 100ml dd K
2
CO
3
0,5M voi 100ml dd CaCl
2
0,1M.
a. Tinh khi luong kt tua thu duoc.
b. Tinh C
M
cac ion trong dd sau phan ung.
Cu 19. Trn 50ml dung dich HCl voi 50ml dung dich NaOH co pH 13 thu duoc dung dich X co pH 2. S mol cua
dung dich HCl ban du la bao nhiu?
Cu 20. Chia 19,8 gam Zn(OH)
2
thanh hai phn bng nhau:
a. Cho 150 ml dung dich H
2
SO
4
1M vao phn mt. Tinh khi luong mui tao thanh.
b. Cho 150 ml dung dich NaOH 1M vao phn hai. Tinh khi luong mui tao thanh.
Cu 21. Cho 100 ml dung dich hn hop A gm H
2
SO
4
0,015M HCl 0,03M HNO
3
0,04M. Tinh th tich dung dich NaOH
0,2M d trung hoa ht 200ml dung dich A.
Cu 22. Cho 100 ml dung dich hn hop X gm Ba(OH)
2
0.015M NaOH 0.03 M KOH 0.04M. Tinh th tich dung dich HCl
0.2M d trung hoa dung dich X.
Cu 23. Cho dung dich A gm 2 cht HCl va H
2
SO
4
. Trung hoa 1000 ml dung dich A thi cn 400ml dung dich NaOH 0,5M.
C can dung dich tao thanh thi thu duoc 12,95 gam mui.
a. Tinh nng d mol/l cua cac ion trong dung dich A.
Cu 24. Cho 200 ml dung dich gm MgCl
2
0,3M AlCl
3
0,45M va HCl 0,55M tac dung hoan toan voi V lit dung dich C
gm NaOH 0,02M va Ba(OH)
2
0,01M. Hy tinh th tich V d duoc kt tua lon nht va luong kt tua nho nht? Tinh luong
kt tua do?
Cu 25. Trn 250 ml dung dich hn hop gm HCl 0,08 mol/l va H
2
SO
4
0,01 mol/l voi 250 ml dung dich NaOH a mol/l, thu
duoc 500 ml dung dich co pH 12. Tinh a.
Cu 26. D trung hoa 500 ml dung dich X chua hn hop HCl 0,1M va H
2
SO
4
0,3M cn bao nhiu ml dung dich hn hop
gm NaOH 0,3M va Ba(OH)
2
0,2M?
D. PHAN BAI TAP NNG CAO

Cu 1. Trn 250 ml dd hn hop HCl 0,08 mol/l va H
2
SO
4
0,01 mol/l voi 250 ml dd Ba(OH)
2
co nng d x mol/l thu duoc m
gam kt tua va 500 ml dd co pH 12. Hy tim m va x. Gia su Ba(OH)
2
din li hoan toan ca hai nc.


Cu 2. Trn 300 ml dd hn hop NaOH 0,1 mol/l va Ba(OH)
2
0,025 mol/l voi 200 ml dd H
2
SO
4
co nng d x mol/l thu duoc
m gam kt tua va 500 ml dd co pH2. Hy tim m va x. Gia su H
2
SO
4
din li hoan toan ca hai nc.
Cu 3. Dung dich X chua hn hop KOH va Ba(OH)
2
co nng d tuong ung la 0,2M va 0,1M. Dung dich Y chua hn hop
H
2
SO
4
va HCl co nng d ln luot la 0,25M va 0,75M. Tinh th tich dung dich X cn d trung hoa vua du 40 ml dung dich
Y.
Cu 4. Dung dich A gm 5 ion: Mg
2
, Ca
2
, Ba
2
, 0,1 mol Cl
-
va 0,2 mol
-
3
NO . Thm tu tu dung dich K
2
CO
3
1M vao dung
dich A dn khi luong kt tua lon nht. Tinh th tich dung dich K
2
CO
3
cn dung.
Cu 5 (A-2010). Dung dich X co chua: 0,07 mol Na
0,02 mol
2
4
SO

va x mol OH
. Dung dich Y co chua

4
ClO
,
3
NO

va y mol H
tng s mol
4
ClO
va
3
NO
la 0,04. Trn X va Y duoc 100 ml dung dich Z. Tinh pH cua dung dich Z (bo qua
su din li cua H
2
O).
Cu 6 (A-2010). Nho tu tu tung giot dn ht 30 ml dung dich HCl 1M vao 100 ml dung dich chua Na
2
CO
3
0,2M va
NaHCO
3
0,2M, sau phan ung thu duoc V lit khi CO
2
(dktc). Tinh V.
Cu 7 (). Trn 100 ml dung dich (gm Ba(OH)
2
0,1M va NaOH 0,1M) voi 400 ml dung dich (gm H
2
SO
4
0,0375M va
HCl 0,0125M), thu duoc dung dich X. Tinh pH cua dung dich X.
Cu 8 (B-08). Trn 100 ml dung dich co pH 1 gm HCl va HNO
3
voi 100 ml dung dich NaOH nng d a (mol/l) thu duoc
200 ml dung dich co pH 12. Xac dinh gia tri cua a (bit trong moi dung dich |H
||OH
-
| 10
-14
).
Cu 9 (CDA-07). Mt dung dich chua 0,02 mol Cu
2
, 0,03 mol K
, x mol Cl
-
va y mol
2-
4
SO . Tng khi luong mui tan co
trong dung dich la 5,435 gam. Xac dinh gia tri cua x va y.
Cu 10 (CDA-08). Dung dich X chua cac ion: Fe
3
,
2-
4
SO ,
+
4
NH , Cl
-
. Chia dung dich X thanh hai phn bng nhau:
- Phn mt tac dung voi luong du dung dich NaOH, dun nong thu duoc 0,672 lit khi (o dktc) va 1,07 gam kt tua
- Phn hai tac dung voi luong du dung dich BaCl
2
, thu duoc 4,66 gam kt tua.
Tinh tng khi luong cac mui khan thu duoc khi c can dung dich X (qua trinh c can chi co nuoc bay hoi).
Cu 11 (CDA-2009). Cho dung dich chua 0,1 mol (NH
4
)
2
CO
3
tac dung voi dung dich chua 34,2 gam Ba(OH)
2
. Sau
phan ung thu duoc m gam kt tua va V lit khi (dktc). Xac dinh gia tri cua V va m.

CHUYN DE II. NITO - PHOTPHO
A. PHAN LY THUYET
I. NITO
1. J tri - cu hnh electron nguyn t
- Vi ti: Nito o thu 7, chu ky 2, nhom VA cua bang tun hoan.
- Cu hinh electron: 1s
2
2s
2
2p
3
.
- Cng thuc cu tao cua phn tu: NN.
. 1inh cht ha hc
- O nhit d thuong, nito tro v mt hoa hoc, nhung o nhit d cao nito tro nn hoat dng.
- Trong cac phan ung hoa hoc nito vua th hin tinh oxi hoa vua th hin tinh khu. Tuy nhin tinh oxi hoa vn la chu yu.
a. Tinh oxi hoa (tac dung voi kim loai, H
2
,.)

0
0 -3
t
2 3 2
3Mg+N Mg N (magie nitrua)

0 0 -3
t ,p
2 2 3
xt
N +3H 2NH

b. Tinh khu

0 0 +2
t
2 2
N + O 2NO

Khi NO sinh ra kt hop ngay voi O
2
khng khi tao ra NO
2

+2 +4
2 2
2NO + O 2NO
. Diu ch
a. Trong cng nghip
- Nito duoc diu ch bng cach chung ct phn doan khng khi long.
b. Trong phong thi nghim
- Dun nong nhe dung dich bao hoa mui amoni nitrit


NH
4
NO
3

0
t
N
2
2H
2
O
- Hoc NH
4
Cl NaNO
2

0
t
N
2
NaCl 2H
2
O
II. AMONIAC - MUI AMONI
1. Amoniac
a. Cu tao phn tu - Tinh cht vt ly
- Cu tao phn tu

- Tinh cht vt ly: NH
3
la mt cht khi, tan nhiu trong nuoc cho mi truong kim yu.
b. Tinh cht hoa hoc
* Tinh bazo yu
- Tac dung voi nuoc
+ -
3 2 4
NH + H O NH + OH

Trong dung dich amoniac la bazo yu. Co th lam quy tim hoa xanh. Dung d nhn bit NH
3
.
- Tac dung voi dung dich mui
AlCl
3
3NH
3
3H
2
O Al(OH)
3
3NH
4
Cl
- Tac dung voi axit
NH
3
HCl NH
4
Cl (khoi trng)
* Tinh khu
0
-3 0
t
3 2 2 2
4NH +3O 2N +6H O
0
-3 0
t
3 2 2
2NH + 3Cl N + 6HCl
Dng thoi NH
3
kt hop ngay voi HCl tao thanh khoi trng.
c. Diu ch
* Trong phong thi nghim
2NH
4
Cl Ca(OH)
2

0
t
CaCl
2
2NH
3
2H
2
O
* Trong cng nghip

0
t ,xt,p
2 2 3
N (k) + 3H (k) 2NH (k)
AH0
- Cac diu kin ap dung d san xut amoniac trong cng nghip la
Nhit d: 450 - 500
0
C
Ap sut cao: 200 - 300atm
Cht xuc tac: st kim loai trn thm Al
2
O
3
, K
2
O.
. Mui amoni
a. Dinh nghia - Tinh cht vt ly
- La cht tinh th ion, gm cation amoni
4
NH va anion gc axit
- Tt ca du tan trong nuoc va din li hoan toan thanh ion.
b. Tinh cht hoa hoc
* Tac dung voi dung dich kim
(NH
4
)
2
SO
4
2NaOH
0
t
2NH
3
2H
2
O Na
2
SO
4

NH
4
OH
-
NH
3
H
2
O
- Phan ung nay d nhn bit ion amoni va diu ch amoniac.
* Phan ung nhit phn
NH
4
Cl
0
t
NH
3
(k) HCl (k)
(NH
4
)
2
CO
3

0
t
NH
3
(k) NH
4
HCO
3
(r)

NH
4
HCO
3

0
t
NH
3
(k) CO
2
(k) H
2
O (k)


NH
4
NO
2

0
t
N
2
2H
2
O
NH
4
NO
3

0
t
N
2
O 2H
2
O
III. AXIT NITRIC
1. Cu to phn t - 1inh cht vt l
a. Cu tao phn tu

- Trong hop cht HNO
3
, nguyn t nito co s oxi hoa cao nht la 5.
b. Tinh cht vt ly
- Axit nitric tinh khit la cht long khng mau, bc khoi manh trong khng khi m. Axit nitric khng bn lm: khi dun nong
bi phn huy mt phn theo phuong trinh:
4HNO
3
4NO
2
O
2
2H
2
O
- Axit nitric tan trong nuoc theo bt ki ti l nao. Trn thuc t thuong dung loai axit dc co nng d 68, D 1,40 g/cm
3
.
. 1inh cht ha hc
a. Tinh axit
- Axit nitric la mt axit manh. Co dy du tinh cht cua mt axit.
CuO 2HNO
3
Cu(NO
3
)
2
H
2
O
Ca(OH)
2
2HNO
3
Ca(NO
3
)
2
2H
2
O
CaCO
3
2HNO
3
Ca(NO
3
)
2
CO
2
H
2
O
b. Tinh oxi hoa
- Axit nitric la mt trong nhung axit co tinh oxi hoa manh. Tuy thuc vao nng d cua axit va ban cht cua cht khu ma
HNO
3
co th bi khu dn mt s san phm khac nhau cua nito.
Ji kim loi
- Khi tac dung voi kim loai co tinh khu yu nhu Cu, Pb, Ag,... HNO
3
dc bi khu dn NO
2
, con HNO
3
long bi khu dn NO.
Thi du:

0 +5 +2 +4
3 3 2 2 2
Cu+4HNO (c) Cu(NO ) +2NO +2H O

0 +5 +2 +2
3 3 2 2
3Cu+8HNO (lo ng) 3Cu(NO ) +2NO+4H O
- Khi tac dung voi nhung kim loai co tinh khu manh nhu Mg, Zn, Al,... HNO
3
long co th bi khu dn
1
2
N O,
o
2
N hoc
-3
4 3
NH NO .
- Fe, Al bi thu dng hoa trong dung dich HNO
3
dc, ngui.
Ji phi kim

0 5 6 4
3 2 4 2 2
S 6HNO (c) H SO 6NO 2H O
Ji hop chat

2 5 6 4
2 3 2 4 2 2
H S + 6HNO (c) H SO + 6NO + 3H O
3. Diu ch
a. Trong phong thi nghim
NaNO
3
(r) H
2
SO
4
(dc) HNO
3
NaHSO
4

b. Trong cng nghip
- HNO
3
duoc san xut tu amoniac. Qua trinh san xut gm ba giai doan :
Giai doan 1: i hoa NH
3
bng oi khong khi to thanh N
4NH
3
5O
2
4NO 6H
2
O
Giai doan 2: i hoa N thanh N
.
2NO O
2
2NO
2

Giai doan 3: huyn hoa N
thanh HN
3
.


4NO
2
2H
2
O O
2
4HNO
3
.
IJ. MUI AI1RA1
- Mui nitrat la mui cua axit nitric. Thi du, natri nitrat (NaNO
3
), dng (II) nitrat (Cu(NO
3
)
2
),...
1. 1inh cht vt li
- Tt ca cac mui nitrat du tan nhiu trong nuoc va la cht din li manh.

+ -
3 3
NaNO Na + NO
. 1inh cht ho hc
- Mui nitrat cua cac kim loai hoat dng manh (kali, natri, canxi, ...) bi phn huy thanh mui nitrit va oxi:
Thi du : 2KNO
3

o
t
2KNO
2
O
2

- Mui nitrat cua km, st, chi, dng,... bi phn huy thanh oxit kim loai tuong ung, NO
2
va O
2
:
Thi du : 2Cu(NO
3
)
2

o
t
2CuO 4NO
2
O
2
- Mui nitrat cua bac, vang, thuy ngn,... bi phn huy thanh kim loai tuong ung, khi NO
2
va O
2
.
Thi du : 2AgNO
3

o
t
2Ag 2NO
2
O
2

3. Ahn bit ion nitrat
- D nhn ra ion
3
NO , nguoi ta dun nong nhe dung dich chua
3
NO voi Cu va H
2
SO
4
long:
3Cu 8H
3
2NO 3Cu
2
2NOT 4H
2
O
(xanh) (khng mau)
2NO O
2

2
NO (nu do)
Phan ung tao dung dich mau xanh va khi mau nu do thoat ra.
V. PHOTPHO
1. J tri - Cu hnh electron nguyn t
a. Vi tri: thu 15, nhom VA, chu ky 3 trong bang tun hoan.
b. Cu hinh electron: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
3
.
. 1inh cht vt l
- Photpho co hai dang thu hinh: Photpho trng va photpho do. Tuy vao diu kin ma P(t) co th chuyn thanh P (d) va nguoc
lai.
- P (t) kem bn hon photpho do. Do vy d bao quan P (t) nguoi ta ngm vao nuoc.
3. 1inh cht ha hc
- Trong cac hop cht, photpho co cac s oxi hoa -3, 3, 5.
- Trong cac phan ung hoa hoc photpho th hin tinh oxi hoa hoc tinh khu.
a. Tinh oxi hoa

0
0 -3
t
3 2
2P + 3Ca Ca P (canxi photphua)
b. Tinh khu
* Tac dung voi oxi
- Thiu oxi:
0
0 3
t
2 2 3
4P 3O 2P O
- Du oxi:
0
0 +5
t
2 2 5
4P+5O 2P O
* Tac dung voi Clo
- Thiu clo:
0
0 +3
t
2 3
2P+3Cl 2PCl
- Du clo:
0
0 +5
t
2 5
2P+5Cl 2PCl
. 1rng thi t nhin
- Trong tu nhin photpho khng tn tai duoi dang tu do. Hai khoang vt quan trong cua photpho la: photphorit Ca
3
(PO
4
)
2
va
apatit 3Ca
3
(PO
4
)
2
.CaF
2
.
VI. AXIT PHOTPHORIC - MUI PHOTPHAT
1. Axit photphoric


a. Tinh cht hoa hoc
- La mt axit ba nc, co d manh trung binh. Co dy du tinh cht hoa hoc cua mt axit.

+ -
3 4 2 4
H PO H +H PO

- + 2-
2 4 4
H PO H +HPO

2- + 3-
4 4
HPO H +PO

- Khi tac dung voi dung dich kim, tuy theo luong cht ma tao ra cac mui khac nhau.
H
3
PO
4
NaOH NaH
2
PO
4
H
2
O
H
3
PO
4
2NaOH Na
2
HPO
4
2H
2
O
H
3
PO
4
3NaOH Na
3
PO
4
3H
2
O
b. Diu ch
* Trong phong thi nghim
P 5HNO
3
H
3
PO
4
5NO
2
H
2
O
* Trong cng nghip
- Cho axit sunIuric dc tac dung voi qung apatit hoc photphoric
Ca
3
(PO
4
)
2
3H
2
SO
4
(dc)
0
t
2H
3
PO
4
3CaSO
4

- D san xut axit photphoric voi d tinh khit va nng d cao hon nguoi ta diu ch tu P
4P 5O
2

0
t
2P
2
O
5

P
2
O
5
3H
2
O 2H
3
PO
4

. Mui photphat
a. Dinh nghia
- Mui photphat la mui cua axit photphoric.
- Mui photphat duoc chia thanh 3 loai
Mui dihidrophotphat : NaH
2
PO
4
, NH
4
H
2
PO
4
, Ca(H
2
PO
4
)
2
.
Mui hidrophotphat : Na
2
HPO
4
, (NH
4
)
2
HPO
4
, CaHPO
4
.
Mui photphat : Na
3
PO
4
, (NH
4
)
3
PO
4
, Ca
3
(PO
4
)
2
.
b. Nhn bit ion photphat
- Thuc thu: dung dich AgNO
3

- Hin tuong: Xut hin kt tua mau vang

+ 3-
4 3 4
3g + PO g PO +(mau vang)
VII. PHAN BN HA HC
- Phn bon hoa hoc la nhung hoa cht co chua cac nguyn t dinh dung, duoc bon cho cy nhm nng cao nng sut mua
mang.
1. Phn dm
- Phn dam cung cp nito hoa hop cho cy duoi dang ion nitrat
3
N
va ion amoni
4
NH
.
- D dinh dung cua phn dam duoc danh gia theo ti l v khi luong nguyn t nito.
a. Phn dam amoni
- Do la cac mui amoni: NH
4
Cl, NH
4
NO
3
, (NH
4
)
2
SO
4
.
- Duoc diu ch bng cach cho NH
3
tac dung voi axit tuong ung.
2NH
3
H
2
SO
4
(NH
4
)
2
SO
4

b. Phn dam nitrat
- Do la cac mui nitrat: NaNO
3
, Ca(NO
3
)
2
.
- Duoc diu ch bng phan ung giua axit HNO
3
va mui cacbonat tuong ung.
CaCO
3
2HNO
3
Ca(NO
3
)
2
CO
2
2H
2
O
c. Phn dam ur
- (NH
2
)
2
CO (chua khoang 46N) la loai phn dam tt nht hin nay.
- Duoc diu ch bng cach cho NH
3
tac dung voi CO o nhit d va ap sut cao.
2NH
3
CO
0
t , p
(NH
2
)
2
CO H
2
O
- Trong dt ur dn chuyn thanh mui cacbonat
(NH
2
)
2
CO 2H
2
O (NH
4
)
2
CO
3
.


. Phn ln
- Phn ln cung cp nguyn t P cho cy duoi dang ion photphat (
3-
4
PO ).
- D dinh dung cua phn ln duoc danh gia theo ti l khi luong P
2
O
5
tuong ung voi luong P co trong thanh phn cua
no.
a. Supephotphat
- Co hai loai: supephotphat don va supephotphat kep.
* Supephotphat don: Gm hai mui: Ca(H
2
PO
4
)
2
va CaSO
4
. Duoc diu ch bng cach cho qung photphorit hoc apatit tac
dung voi axit H
2
SO
4
dc.
Ca
3
(PO
4
)
2
2H
2
SO
4
(dc) Ca(H
2
PO
4
)
2
CaSO
4

* Supephotphat kep: Do la mui Ca(H
2
PO
4
)
2
. Duoc diu ch qua hai giai doan
Ca
3
(PO
4
)
2
3H
2
SO
4
2H
3
PO
4
3CaSO
4

Ca
3
(PO
4
)
2
H
3
PO
4
3Ca(H
2
PO
4
)
2

3. Phn kali
- Phn kali cung cp nguyn t K duoi dang ion K
.
- D dinh dung cua phn K duoc danh gai theo ti l khi luong K
2
O tuong ung voi luong K co trong thanh phn cua no.
4. Phn hn hop - Phn phuc hop
a. Phn hn hop: chua N, P, K duoc goi chung la phn NPK.
- Thi du: (NH
4
)
2
HPO
4
va KNO
3
.
b. Phn phuc hop: Thi du: Phn amophot la hn hop cac mui NH
4
H
2
PO
4
va (NH
4
)
2
HPO
4
.
5. Phn vi luong:
- Phn vi luong cung cp cho cy cac nguyn t nhu bo, km, mangan, dng. o dang hop cht.

I. Bi tp v axit HAO
3

* Khi giai bai tp v axit HNO
3
ta chu yu dua vao phuong phap bao toan s mol electron d giai bai tp. Ni dung
chu yu cua phuong phap nay la
- 8G mol electron nh- ng = 8G mol electron nhn

.
- Xac dinh dung trang thai s oxi hoa du va cui.
* Cac h qua chu yu khi su dung phuong phap bao toan s mol electron:
- Khi luong mui nitrat thu duoc (khng co mui NH
4
NO
3
) la

- -
3 3
MuGi ki m l o i
NO NO
m = m + m ; m = 62* 8G mol el ectron nh- ng hoc nhn
.
- S mol HNO
3
cn dung d hoa tan ht hn hop cac kim loai

3 2 2 2 4 3
HNO NO NO N N O NH NO
n = 4n + 2n + 12n + 10n + 10n
Cu 1. Hoa tan hoan toan m gam Al bng 500 ml dung dich HNO
3
C
M
(vua du) thu duoc 0.01 mol NO, 0.03 mol NO
2
va
dung dich A chua x gam mui (khng co mui NH
4
NO
3
).
a. Tinh gia tri m.
b. Tinh C
M
(HNO
3
) d dung ban du.
c. Tinh gia tri x.

Giai

* Cach 1: Dy la cach ma chung ta thuong dung khi giai cac bai tp hoa hoc thng thuong
Al 4HNO
3
7 Al(NO
3
)
3
NO7 2H
2
O
0.01 7 0.04 7 0.01 7 0.01
Al 6HNO
3
7 Al(NO
3
)
3
3NO
2
7 3H
2
O 0.01
7 0.06 0.01 7 0.03
a. m
Al
0.02*27 0.54 (gam).
b.
3
3
HNO
M( HNO )
n
0.1
C = = = 0.2 (M)
V 0.5



c.
3 3
l (NO )
m = 0.02* 213 = 4.26 (gam)

* Cach 2: Ta dua vao phuong phap bao toan s mol electron va cac h qua cua no d giai bai tp
3
l l + 3e
0.02 0.06

4
5
2
2
5
N + 1e NO
0.03 0.03
N + 3e NO
0.03 0.01
|

a. m
Al
0.02*27 0.54 (gam)
b.
3
3 3
HNO
HNO M(HNO )
n
0.1
n = 4* 0.01 + 2* 0.03 = 0.1 (mol) C = = = 0.2 (M)
V 0.5

c.
3 3
3
l (NO ) l
NO
m = m + m = 0.54 + 62* 0.06 = 4.26 (gam)

Cu 2. Khi cho 9.1 gam hn hop Cu va Al tac dung voi dung dich HNO
3
dc, du dun nong sinh ra 11.2 lit khi NO
2
(dktc) la
san phm khu duy nht.
a. Tinh khi luong mi kim loai trong hn hop ban du.
b. Tinh khi luong mui thu duoc.
Giai
Bai nay ta co th giai theo nhiu cach khac nhau. Tuy nhin o dy trong pham vi chuong nay ta co th ap dung
phuong phap bao toan s mol electron d giai bai tp nay.
*
2
NO
V 11.2
n = = = 0.5 (mol )
22.4 22.4

Dt n
Cu
x n
Al
y.
0 2
0 3
Cu Cu + 2e
x 2x
l l + 3e
y 3y
|

4
5
2
N + 1e NO
0.5 0.5

Tu do ta co h PT nhu sau
2x + 3y = 0.5 x = 0.1

64x + 27y = 9.1 y = 0.1

, ,
| |

a.
l
hh
m 0.1* 27
%l = * 100 = * 100 = 29.67%
m 9.1
Cu 100 - Al 100 - 29.67 70.33.
b.
-
3
MuGi ki m l o i
NO
m = m + m = 9.1 + 62* 0.5 = 40.1 (gam)
II. Bi tp v P
O
5
, H
3
PO
tc dng vi dung dch kim

H
3
PO
4
NaOH 7 NaH
2
PO
4
H
2
O
H
3
PO
4
2NaOH 7 Na
2
HPO
4
2H
2
O
H
3
PO
4
3NaOH 7 Na
3
PO
4
3H
2
O
Dt
3 4
OH
H PO
n
T =
n
. Nu T 1 tao mui duy nht NaH

2
PO
4

1 T 2 tao hn hop hai mui NaH
2
PO
4
va Na
2
HPO
4

T 2 tao mui duy nht Na
2
HPO
4

2 T 3 tao hn hop hai mui Na
2
HPO
4
va Na
3
PO
4

T 3 tao mui duy nht Na
3
PO
4
.
Chu y:
- Khi giai toan dang nay thi du tin ta phai xac dinh xem mui nao duoc tao thanh bng cac tinh gia tri T. Nu
truong hop tao hai mui thi thuong ta s lp h PT d giai BT.


- Nu d ra khng cho H
3
PO
4
ma cho P
2
O
5
thi ta giai hoan toan tuong tu nhung ma
3 4 2 5
H PO P O
n = 2n
V d: Trn 100 ml dung dich NaOH 1.5M voi 100 ml dung dich H
3
PO
4
1M thu duoc dung dich A. Tinh khi luong cac
cht tan trong A.
Giai
* n
NaOH
1.5*0.1 0.15 (mol)
3 4
H PO
n = 0.1* 1 = 0.1 (mol)
*
3 4
OH
H PO
n
0.15
T = = = 1.5
n 0.1
7 tao hn hop hai mui NaH

2
PO
4
va Na
2
HPO
4
. Dt s mol mi mui ln luot la x va y.
H
3
PO
4
NaOH 7 NaH
2
PO
4
H
2
O
x x x
H
3
PO
4
2NaOH 7 Na
2
HPO
4
2H
2
O
y 2y y
Ta co h PT:
2 4
2 4
NaH PO
Na HPO
m = 0.05* 120 = 6 (gam)
x + y = 0.1 x = 0.05
x + 2y = 0.15 y = 0.05 m = 0.05* 142 = 7.1 (gam)

, , ,
| |
|


Cu 1. Nhn bit dung dich cac cht sau bng phuong phap hoa hoc.
a. NH
3
, Na
2
SO
4
, NH
4
Cl, (NH
4
)
2
SO
4
.
b. NH
4
NO
3
, NaNO
3
, FeCl
3
, Na
2
SO
4
.
c. NH
4
NO
3
, NaCl, FeCl
3
, (NH
4
)
2
SO
4
.
d. NH
4
NO
3
, NH
4
Cl, (NH
4
)
2
SO
4
, (NH
4
)
2
CO
3
.
Cu 2. Cn bng cac phan ung sau theo phuong phap thng bng electron.
a. Al HNO
3
? N
2
O ?
b. FeO HNO
3
? NO ?
c. Fe(OH)
2
HNO
3
? NO ?
d. Fe
3
O
4
HNO
3
? NO
2
?
e. Cu HNO
3
? NO
2
?
I. Mg HNO
3
? N
2
?
g
*
. Al HNO
3
? NH
4
NO
3
?
h
*
. R HNO
3
? N
2
O ?
i
*
. Fe
x
O
y
HNO
3
? NO ?
k
*
. Fe
3
O
4
HNO
3
? N
x
O
y
?
Cu 3. Hoan thanh cac chui phan ung sau.
a. Khi A
2
H O
(1)
dung dich A
HCl
(2)
B
NaOH
(3)
Khi A
3
HNO
(4)
C
0
t
(5)
D H
2
O
b. NO
2

(1)
HNO
3

(2)
Cu(NO
3
)
2

(3)
Cu(OH)
2

(4)
Cu(NO
3
)
2

(5)
CuO
(6)
Cu
c.

Cu 4. Cn ly bao nhiu lit khi N
2
va H
2
d diu ch duoc 67,2 lit khi NH
3
(dktc). Bit hiu sut cua phan ung la 25.
Cu 5. Cho dung dich NaOH du vao dung dich (NH
4
)
2
SO
4
1M, dun nong nhe.
a. Vit phuong trinh phn tu, phuong trinh ion thu gon.
b. Tinh th tich khi thu duoc o diu kin tiu chun.
Cu 6. Hoa tan 3 gam hn hop Cu va CuO trong 1,5 lit dung dich axit HNO
3
1M (long) thy thoat ra 6,72 lit NO (dktc) la
san phm khu duy nht.
a. Tinh khi luong mi cht trong hn hop ban du.
(8) (4)
(2)
(1)
2 3 4 3
(3)
N NH NH NO

(6)
(5)
2 3
(7)
NO NO HNO



b. Tinh nng d mol cua dng (II) nitrat va dung dich axit nitric sau phan ung. Bit th tich dung dich sau phan ung
khng thay di.
Cu 7. D diu ch 5 tn axit nitric nng d 60 cn dung bao nhiu tn NH
3
. Bit su hao hut NH
3
trong qua trinh san xut
la 3,8.
Cu 8. Dt chay hoan toan 6,2 gam P trong oxi du. Cho san phm tao thanh tac dung vua du voi dung dich NaOH 32 tao
ra mui Na
2
HPO
4
.
a. Tinh khi luong dung dich NaOH d dung.
b. Tinh nng d cua mui trong dung dich thu duoc sau phan ung.
Cu 9. D thu duoc mui trung hoa, cn ly bao nhiu ml dung dich NaOH 1M cho tac dung voi 50 ml dung dich H
3
PO
4

0,5M.
Cu 10. Hoa tan hoan toan 3.2 gam Cu vao dung dich HNO
3
0.5M (vua du) thu duoc V lit khi NO (o dktc, la san phm khu
duy nht).
a. Tinh gia tri V.
b. Tinh th tich dung dich HNO
3
0.5M cn dung.
Cu 11. Hoa tan m gam Al bng dung dich HNO
3
du thu duoc 6.72 lit khi N
2
(o dktc, la san phm khu duy nht) va dung
dich chua x gam mui.
Tinh m va x.
Cu 12. Hoa tan m gam Cu bng dung dich HNO
3
0.5M (vua du) thu duoc 0.03 mol NO va 0.02 mol NO
2
va dung dich
chua x gam mui.
a. Tinh m va x.
3
0.5M cn dung.
Cu 13. Hoa tan 12 gam hn hop Cu va Fe bng dung dich HNO
3
dc ngui, du thu duoc 4,48 lit khi NO
2
(o dktc, la san
phm khu duy nht). Tinh khi luong mi kim loai trong hn hop du.
Cu 14. Hoa tan 8,3 gam hn hop Al va Fe bng dung dich HNO
3
du thu duoc 8,96 lit khi NO
2
(dktc, la san phm khu duy
nht) va dung dich chua m gam mui.
a. Tinh khi luong mi kim loai trong hn hop du.
b. Tinh m.
Cu 15. Cho 60 gam hn hop Cu va CuO bng dung dich HNO
3
du thu duoc 6,72 lit khi NO (dktc, la san phm khu duy
nht). Tinh khi luong mi cht trong hn hop du.
Cu 16. Cho m gam hn hop Fe va Al tan ht trong dung dich HNO
3
thu duoc 6,72 lit khi NO (dktc, la san phm khu duy
nht) va dung dich A. C can dung dich A thu duoc 67,7 gam hn hop cac mui khan. Tinh khi luong mi kim loai trong
hn hop du.
Cu 17. Cho 68,7 gam hn hop kim loai Al, Fe va Cu tac dung voi dung dich HNO
3
dc, ngui, du. Sau phan ung thu duoc
26,88 lit khi NO
2
(dktc, la san phm khu duy nht) va m gam cht rn B khng tan. Tinh m.
Cu 10. Khi cho 9.1 gam hn hop Cu va Al tac dung voi dung dich HNO
3
dc, du dun nong sinh ra 11.2 lit khi NO
2
(dktc)
la san phm khu duy nht. Tinh khi luong mi kim loai trong hn hop ban du.
Cu 11. Cho 19,5 gam mt kim loai M hoa tri n tan ht trong dung dich HNO
3
thu duoc 4,48 lit khi NO (o dktc) la san phm
khu duy nht. Xac dinh kim loai M.
Cu 13. Chia hn hop 2 kim loai Cu va Al thanh hai phn bng nhau:
Phn 1: Cho tac dung hoan toan voi dd HNO
3
dc, ngui thu duoc 8,96 lit khi NO
2
(gia su chi tao ra khi NO
2
).
Phn 2: Cho tac dung hoan toan voi dd HCl thu duoc 6,72 lit khi.
a. Vit cac pthh.
b. Xac dinh v khi luong cua mi kim loai trong hn hop trn. Cac th tich khi duoc do o dkc.
Cu 14. Hoa tan hoan toan 24,8g hn hop kim loai gm dng va st trong dung dich HNO
3
0,5M thu duoc 6,72l (dkc) mt
cht khi duy nht, khng mau hoa nu ngoai khng khi.
a. Tinh thanh phn phn trm theo khi luong mi cht trong hn hop ban du.
3
0,5 M cn dung d hoa tan ht hn hop trn.
c. Nu cho 1/2 luong hn hop trn vao dung dich HNO
3
dc, ngui thi th tich khi mau nu do thu duoc (o dkc) la bao
nhiu?
Cu 15. Cho 21,8g hn hop kim loai gm bac va st tac dung vua du voi 1,2 lit dung dich HNO
3
0,5M thu duoc mt cht
khi (X) duy nht, khng mau hoa nu ngoai khng khi.
a. Tinh thanh phn phn trm theo khi luong mi cht trong hn hop ban du.


b. Tinh th tich khi (X) thu duoc o dkc.
Cu 16. Chia hn hop Cu va Al lam hai phn bng nhau:
Phn 1: Cho vao dung dich HNO
3
dc, ngui thi co 8,96 lit khi mau nu do bay ra.
Phn 2: Cho vao dung dich HCl thi co 6,72 lit khi H
2
bay ra.
Xac dinh thanh phn v khi luong mi kim loai trong hn hop ban du. Cac th tich khi duoc do o dkc.
Cu 17. Cho 11,0 gam hn hop Al va Fe vao dung dich HNO
3
long, du thi co 6,72 lit khi NO bay ra (dkc) la san phm khu
duy nht. Tinh khi luong mi kim loai trong hn hop du.
Cu 18. Cho hn hop gm Fe va Zn tac dung voi dung dich HNO
3
dc ngui thu duoc 0,896 lit mau nu o dkc. Mt khac,
nu cho hn hop trn tac dung voi dung dich HCl 10 thu duoc 0,672 lit khi o dkc.
a. Tinh khi luong mi kim loai trong hn hop.
b. Tinh khi luong dung dich HCl cn dung.
Cu 19. Hoa tan ht 1,92 gam mt kim loai trong 1,5 lit dd HNO
3
0,15M thu duoc 0,448 lit khi NO (o dktc) va dd A. Bit
khi phan ung th tich dd khng thay di.
a. Xac dinh kim loai R.
b. Tinh nng d mol cua cac cht trong dd A.
Cu 20. Chia 34,8 gam hn hop kim loai gm Al, Fe va Cu thanh 2 phn bng nhau:
- Phn I: Cho vao dung dich HNO
3
dc ngui, du thu duoc 4,48 lit khi NO
2
(o dktc).
- Phn II: Cho vao dung dich HCl du thu duoc 8,96 lit H
2
(o dktc).
Hy xac dinh khi luong cua Al va Fe trong hn hop ban du.
Cu 21. Cho 100 ml dung dich X chua Al(NO
3
)
3
0,2M, Cu(NO
3
)
2
0,1M va AgNO
3
0,2M tac dung voi dung dich NH
3
du thu
duoc m gam kt tua. Xac dinh gia tri cua m.
Cu 22. Hoa tan hoan toan 0,9 gam kim loai M bng dung dich HNO
3
thu duoc 0,28 lit khi N
2
O

(dktc). Xac dinh kim loai
M.
Cu 23. Cho m gam Al tan hoan toan trong dung dich HNO
3
thu duoc 44,8 lit hn hop 3 khi gm NO, N
2
O va N
2
(o dktc)
co ti l mol mol:
2 2
: : 1: 2: 3
N N N
n n n . Xac dinh gia tri m.
Cu 24. Cho 6,4 g kim loai hoa tri II tac dung voi dd HNO
3
dc, du thu duoc 4,48 lit NO
2
(dkc, la san phm khu duy nht).
Xac dinh kim loai do.
Cu 25. Cho 15 g hh Cu va Al tac dung voi dd HNO
3
long (ly du) thu duoc 6,72 lit NO (dktc, la san phm khu duy nht).
Xac dinh khi luong cua Cu va Al trong hn hop du.
Cu 26. Hoa tan mt luong 8,32 gam Cu tac dung vua du voi 240 ml dd HNO
3
cho 4,928 lit (o dktc) hn hop khi gm NO
va NO
2
thoat ra.
a. Tinh s mol cua mi khi trong hn hop khi thu duoc.
b. Tinh nng d dung dich HNO
3
d dung.
Cu 27. Cho dung dich chua 11,76 gam H
3
PO
4
vao dung dich chua 16,8 gam KOH thu duoc dung dich A. C can dung dich
A thu duoc m gam mui. Tinh gia tri m.
Cu 28 (B-09). Cho 100 ml dung dich KOH 1,5M vao 200 ml dung dich H
3
PO
4
0,5M, thu duoc dung dich X. C can
dung dich X, thu duoc m gam hn hop gm cac cht. Xac dinh cac cht do va khi luong chung bng bao nhiu?
Cu 29 (B-09). Cho 100 ml dung dich KOH 1,5M vao 200 ml dung dich H
3
PO
4
0,5M, thu duoc dung dich X. C can
dung dich X, thu duoc m gam hn hop gm cac cht. Xac dinh cac cht do va khi luong chung bng bao nhiu?
Cu 30 (B-08). Cho 0,1 mol P
2
O
5
vao dung dich chua 0,35 mol KOH. Dung dich thu duoc co cac cht nao? Khi luong
bng bao nhiu?
Cu 31. Cho 14,2 gam P
2
O
5
va 100 ml dung dich chua NaOH 1M va KOH 2M thu duoc dung dich X. Xac dinh cac anion
co mt trong dung dich X.
Cu 32. Thm 250 ml dung dich NaOH 2M vao 200ml dung dich H
3
PO
4
1,5M.
a. Tim khi luong mui thu duoc?
b. Tinh nng d mol/l cua cac cht trong dung dich tao thanh?

PHAN BAI TAP NNG CAO

Cu 1 (A-2010). Hn hop khi X gm N
2
va H
2
co ti khi so voi He bng 1,8. Dun nong X mt thoi gian trong binh kin (co
bt Fe lam xuc tac), thu duoc hn hop khi Y co ti khi so voi He bng 2. Tinh hiu sut cua phan ung tng hop NH
3
.


Cu 2. Mt luong 8,32 gam Cu tac dung vua du voi 140 ml dung dich HNO
3
cho 4,928 lit o dkc hn hop gm hai khi NO
va NO
2
bay ra.
a. Tinh s mol mi khi d tao ra.
b. Tinh nng d mol cua dung dich axit ban du.
Cu 3. Hoa tan Fe trong HNO
3
du thy sinh ra hn hop khi chua 0,03 mol NO
2
va 0,02 mol NO. Khi luong st bi hoa tan
la bao nhiu gam?
Cu 4. Hoa tan hoan toan hn hop gm 0,1 mol Fe va 0,2 mol Al vao dung dich HNO
3
du thu duoc hn hop khi X gm NO
va NO
2
co ti l mol tuong ung la 2:1. Tinh th tich cua hn hop khi X (dktc).
Cu 5. Hoa tan hoan toan 11 gam hh gm Fe va Al trong dd HNO
3
du thu duoc 11,2 lit hh khi X (dktc) gm NO va NO
2
co
khi luong 19,8 gam. Bit phan ung khng tao NH
4
NH
3
.
a. Tinh th tich cua mi khi trong hh X.
b. Tinh khi luong cua mi kim loai trong hn hop du.
Cu 6. Hoa tan hoan toan 5,94g kim loai R trong dung dich HNO
3
long thu duoc 2,688lit (dktc) hn hop khi gm NO va
N
2
O co ty khi so voi H
2
la 18,5. Xac dinh kim loai R.
Cu 7. Nung nong 39 gam hh mui gm va KNO
3
va Cu(NO
3
)
2
dn khi luong khng di thu duoc rn A va 7,84 lit hn
hop khi X (o dktc). Tinh khi luong cua mi mui trong hh ban du.
Cu 8 (A-09). Nung 6,58 gam Cu(NO
3
)
2

trong binh kin khng chua khng khi, sau mt thoi gian thu duoc 4,96 gam cht
rn va hn hop khi X. Hp thu hoan toan X vao nuoc d duoc 300 ml dung dich Y. Tinh pH cua dung dich Y.
Cu 9. Nung m gam Fe trong khng khi, thu duoc 104,8g hn hop A gm Fe, FeO, Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
. Hoa tan hoan toan A trong
dung dich HNO
3
du, thu duoc dung dich B va 12,096 lit hn hop khi C gm NO va NO
2
(dktc) co ti khi so voi He la
10,167. Tinh gia tri cua m.
Cu 10. Dt chay 5,6g bt Fe nung do trong binh O
2
thu duoc 7,36 gam hn hop A gm Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
, FeO va Fe. Hoa tan
hoan toan hn hop A bng dung dich HNO
3
thu duoc V lit hn hop khi B (dktc) gm NO
2
va NO co ti khi so voi H
2
la 19.
Xac dinh gia tri cua V.
Cu 11. Thuy phn hoan toan 8,25 gam mt photpho trihalogenua thu duoc dung dich X. D trung hoa X cn 100ml dung
dich NaOH 3M. Xac dinh cng thuc cua photpho trihalogenua.
Cu 12. Cho 150 ml dung dich KOH 1M tac dung voi 200 ml dung dich H
3
PO
4
0,5M. C can dung dich sau phan ung thu
duoc m gam mui. Tinh m.
Cu 13 (B-08). Ti nh th tich dung dich HNO
3
1M (long) it nht cn dung d hoa tan hoan toan mt hn hop gm
0,15 mol Fe va 0,15 mol Cu la bao nhiu (bit phan ung tao cht khu duy nht la NO)?
Cu 14 (A-09). Cho 3,024 gam mt kim loai M tan ht trong dung dich HNO
3
long, thu duoc 940,8 ml khi N
x
O
y
(san
phm khu duy nht, o dktc) co ti khi di voi H
2
bng 22. Xac dinh khi N
x
O
y
va kim loai M.
Cu 15 (B-08). Cho 2,16 gam Mg tac dung voi dung dich HNO
3
(du). Sau khi phan ung xay ra hoan toan thu duoc
0,896 lit khi NO (o dktc) va dung dich X. Tinh khi luong mui khan thu duoc khi lam bay hoi dung dich X.
Cu 16 (A-07). Hoa tan hoan toan 12 gam hn hop Fe, Cu (ty l mol 1:1) bng HNO
3
, thu duoc V lit (dktc) hn hop khi X
(gm NO va NO
2
) va dung dich Y (chi chua 2 mui va axit du). Ti khi cua X so voi H
2
bng 19. Xac dinh gia tri cua V.
Cu 17 (B-07). Nung m gam bt st trong oxi, thu duoc 3 gam hn hop cht rn X. Hoa tan ht hn hop X trong dung dich
HNO
3
(du) thoat ra 0,56 lit (dktc) khi NO (la san phm khu duy nht). Xac dinh gia tri cua m.
Cu 18 (CDA-08). Nhit phn hoan toan 34,65 gam hn hop gm KNO
3
va Cu(NO
3
)
2
, thu duoc hn hop khi X (ti khi
cua X so voi khi hidro bng 18,8). Tinh khi luong Cu(NO
3
)
2
trong hn hop ban du.
Cu 19 (A-2010). Hn hop khi X gm N
2
va H
2
co ti khi so voi He bng 1,8. Dun nong X mt thoi gian trong binh kin (co
bt Fe lam xuc tac), thu duoc hn hop khi Y co ti khi so voi He bng 2. Tinh hiu sut cua phan ung tng hop NH
3
.
Cu 20. Hn hop A gm N
2
va H
2
voi ti l mol 1: 3. Tao phan ung giua N
2
va H
2
cho ra NH
3
voi hiu sut H thu duoc hn
hop khi B. Ti khi cua A so voi B la 0,6. Tinh gia tri cua H.
Cu 21 (B-2010). Mt loai phn supephotphat kep co chua 69,62 mui canxi dihidrophotphat, con lai gm cac cht khng
chua photpho. Xac dinh d dinh dung cua loai phn ln nay.
Cu 22. Hoa tan hoan toan m gam Cu trong dung dich HNO
3
thu duoc 1,12 lit hn hop khi NO va NO
2
(dktc) co ti khi hoi
di voi H
2
la 16,6. Xac dinh gia tri cua m.

CHUYN DE 3. CACBON - SILIC
A. PHAN LY THUYET
I. CACBON


1. J tri - Cu hnh electron nguyn t
a. Vi tri
- Cacbon o thu 6, chu ky 2, nhom IVA cua bang tun hoan
b. Cu hinh electron nguyn tu
1s
2
2s
2
2p
2
. C co 4 electron lop ngoai cung
- Cac s oxi hoa cua C la: -4, 0, 2, 4
. 1inh cht vt l
- C co ba dang thu hinh chinh: Kim cuong, than chi va Iuleren
3. 1inh cht ha hc
- Trong cac dang tn tai cua C, C v dinh hinh hoat dng hon ca v mt hoa hoc.
- Trong cac phan ung hoa hoc C th hin hai tinh cht: 1inh oxi ha v tinh kh. Tuy nhin tinh khu vn la chu yu cua C.
a. Tinh khu
* Tac dung voi oxi

0
0 +4
t
2 2
C + O CO . O nhit d cao C lai khu CO
2
theo phan ung

0
0 4 2
t
2
C CO 2CO
* Tac dung voi hop cht

0
0 +4
t
3 2 2 2
C + 4HNO CO + 4NO +2H O
b. Tinh oxi hoa
* Tac dung voi hidro

0
0 -4
t , xt
2 4
C+2H CH
* Tac dung voi kim loai

0
0 -4
t
4 3
3C 4Al Al C (nhm cacbua)
II. CACBON MONOXIT
1. 1inh cht ha hc
- Tinh cht hoa hoc dc trung cua CO la tinh khu

0
2 4
t
2 2
2COO 2CO

0
2 4
t
2 3 2
3COFe O 3CO 2Fe
. Diu ch
HCOOH
0
2 4
H SO (c), t
CO H
2
O
b. Trong cng nghip: Khi CO duoc diu ch theo hai phuong phap
* Khi than uot
C H
2
O
0
1050
CO H
2

* Khi lo gas
C O
2

0
t
CO
2

CO
2
C
0
t
2CO

III. CACBON DIOXIT
1. 1inh cht
a. Tinh cht vt ly
- La cht khi khng mau, nng gp 1,5 ln khng khi.
- CO
2
(rn) la mt khi mau trng, goi la 'nuc da kho. Nuoc da kh khng nong chy ma thng hoa, duoc dung tao mi
truong lanh khng co hoi m.
b. Tinh cht hoa hoc
- Khi CO
2
khng chay, khng duy tri su chay cua nhiu cht.


- CO
2
la oxit axit, khi tan trong nuoc cho axit cacbonic
CO
2
(k) H
2
O (l)
H
2
CO
3
(dd)
- Tac dung voi dung dich kim
CO
2
NaOH NaHCO
3

CO
2
2NaOH Na
2
CO
3
H
2
O
Tuy vao ti l phan ung ma co th cho ra cac san phm mui khac nhau.
. Diu ch
CaCO
3
2HCl CaCl
2
CO
2
H
2
O
b. Trong cng nghip
- Khi CO
2
duoc thu hi tu qua trinh dt chay hoan toan than.
IV. AXIT CACBONIC - MUI CACBONAT
1. Axit cacbonic
- La axit kem bn, chi tn tai trong dung dich long, d bi phn huy thanh CO
2
va H
2
O.
- La axit hai nc, trong dung dich phn li hai nc.

+ -
2 3 3
H CO H + HCO

- + 2-
3 3
HCO H +CO

. Mui cacbonat
- Mui cacbonat cua cac kim loai kim, amoni va da s mui hidrocacbonat du tan. Mui cacbonat cua kim loai khac thi
khng tan.
- Tac dung voi dd axit
NaHCO
3
HCl NaCl CO
2
H
2
O

-
3
HCO H
CO
2
H
2
O
Na
2
CO
3
2HCl 2NaCl CO
2
H
2
O

2-
3
CO 2H
CO
2
H
2
O
- Tac dung voi dd kim
NaHCO
3
NaOH Na
2
CO
3
H
2
O

-
3
HCO OH
-

2-
3
CO H
2
O
- Phan ung nhit phn
MgCO
3
(r)
0
t
MgO(r) CO
2
(k)
2NaHCO
3
(r)
0
t
Na
2
CO
3
(r) CO
2
(k) H
2
O(k)
V. SILIC
1. 1inh cht vt l
- Silic co hai dang thu hinh: silic tinh th va silic v dinh hinh.
. 1inh cht ha hc
- Silic co cac s oxi hoa: -4, 0, 2 va 4 (s oxi hoa 2 it dc trung hon).
- Trong cac phan ung hoa hoc, silic vua th hin tinh oxi hoa vua th hin tinh khu.
a. Tinh khu

0 +4
2 4
Si +2F Si F

0
0 4
t
2 2
SiO Si O

0 4
2 2 3 2
Si 2NaOH H O Na Si O 2H T
b. Tinh oxi hoa

0
0 -4
t
2
2Mg Si Mg Si
3. Diu ch
- Khu SiO
2
o nhit d cao


SiO
2
2Mg
0
t
Si MgO
VI. HP CHT CUA SILIC
1. Silic dioxit
- SiO
2
la cht o dang tinh th.
- Tan chm trong dung dich kim dc nong, tan d trong kim nong chy.
SiO
2
2NaOH
0
t
Na
2
SiO
3
H
2
O
- Tan duoc trong axit HF
SiO
2
4HF SiF
4
2H
2
O
- Dua vao tinh cht nay, nguoi ta dung dung dich HF d khc chu ln thuy tinh.
. Axit silixic
- H
2
SiO
3
la cht o dang keo, khng tan trong nuoc. Khi mt mt phn nuoc tao thanh vt liu xp la 8ilicagen. Dung d hut
hoi m trong cac thung dung hang hoa.
- Axit silixic la axit yu, yu hon ca axit cacbinic nn bi axit nay dy ra khoi dung dich mui.
Na
2
SiO
3
CO
2
H
2
O Na
2
CO
3
H
2
SiO
3

3. Mui silicat
- Dung dich dm dc cua Na
2
SiO
3
va K
2
SiO
3
duoc goi la thuy tinh long.
- Vai tm thuy tinh long se kho chay, ngoai ra thuy tinh long con duoc dung d ch tao keo dan thuy tinh va su.


I. Dng bi tp CO
tc dng vi dung dch kim

Cac PTHH cua cac phan ung xy ra
CO
2
NaOH 7 NaHCO
3

CO
2
2NaOH Na
2
CO
3
H
2
O
Dt
2
OH
CO
n
T =
n
: Nu T tao mui duy nht NaHCO

3

Nu 1 tao hn hop hai mui NaHCO
3
va Na
2
CO
3

Nu T 2 tao mui duy nht Na
2
CO
3

Mt s luu y khi giai bai tp nay:
- Xac dinh san phm nao duoc tao thanh bng cac tinh gia tri T.
- Nu tao thanh hn hop hai mui thuong ta giai bng cach lp h PT.
V d: Suc 2.24 lit khi CO
2
(dktc) vao 150 ml dung dich NaOH 1M thu duoc dung dich A. Tinh khi luong cac cht tan
trong A.
Giai
2
CO NaOH
2.24
n = = 0.1 (mol); n = 0.15* 1 = 0.15 (mol)
22.4

2
OH
CO
n
0.15
T = = = 1.5
n 0.1
tao hn hop hai mui

Dt
3 2 3
NaHCO Na CO
n = x; n = y
CO
2
NaOH 7 NaHCO
3

x x x
CO
2
2NaOH Na
2
CO
3
H
2
O
y 2y y
Ta co h PT:
3
2 3
NaHCO
Na CO
m = 0.05* 84 = 4.2 (gam)
x + y = 0.1 x = 0.05

x + 2y = 0.15 y = 0.05 m = 0.05* 106 = 5.3 (gam)

, , ,
| |
|

II. Dng bi tp kh oxit kim loi bng khi CO
Oxit Kl CO 7 Kl CO
2



7
2
oxi t Kl CO Kl CO
m + m = m + m
2
O (oxi t ) CO CO
n = n n = va
Oxi tKl Kl O
m = m + m

V d: Dn mt lung khi CO du qua ng su dung Fe
3
O
4
va CuO nung nong dn khi phan ung hoan toan thu duoc 2,32 gam
hn hop kim loai. Khi thoat ra khoi binh duoc dn qua dung dich nuoc vi trong du thu duoc 5 gam kt tua. Tinh tng khi
luong 2 oxit trong hn hop du.
Giai
` Cach 1:
3
CaCO
5
n = 0.05 (mol)
100
= 7
2 3
O (oxit ) CO CaCO
n = n = n = 0.05 (mol)
oxi t Kl O
m = m + m = 2.32 + 16* 0.05 = 3.12 (gam)
* Cach 2:
3
CaCO
5
n = 0.05 (mol)
100
= 7
2 3
O (oxi t ) CO CO CaCO
n = n = n = n = 0.05 (mol)
2
oxi t Kl CO CO
m = m + m - m = 2.32 + 44* 0.05 - 28* 0.05 = 3.12 (gam)

Cu 1. Hoan thanh cac PTHH cua cac phan ung sau:
a. NaHCO
3
NaOH
b. NaHCO
3
HCl
c. SiO
2
HF
d. CO
2
NaOH
1 mol 1 mol
e. CO
2
NaOH
1 mol 2 mol
I. CO
2
Ca(OH)
2

1 mol 1 mol
g. CO
2
Ca(OH)
2

2 mol 1 mol
h. CO (du) Fe
2
O
3

i. CO (du) Fe
3
O
4

Cu 2. Dt mt mu than da (chua tap cht khng chay) co khi luong 0,6 gam trong oxi du thu duoc 1,06 m
3
(dktc) khi
cacbonic. Tinh thanh phn khi luong cua cacbon trong mu than da trn.
Cu 3. Cho 224 ml khi CO
2
(dktc) hp thu ht trong 100 ml dung dich KOH 0,2M. Tinh khi luong cua nhung cht trong
dung dich tao thanh.
Cu 4. Cho 5,6 lit khi CO
2
(dktc) suc vao dung dich NaOH du thu duoc dung dich A. C can dung dich A thu duoc m gam
mui. Tinh gia tri m.
Cu 5. Suc 2,24 lit khi CO
2
(dktc) vao 150 ml dung dich NaOH 1M thu duoc dung dich D. Tinh khi luong cac cht tan
trong dung dich D.
2
(dktc) vao 200 ml dung dich NaOH 1M thu duoc dung dich D. Tinh nng d mol/lit cua cac
cht tan trong dung dich D.
2
(dktc) vao 400 ml dung dich NaOH C
M
thu duoc dung dich A. C can dung dich A thu duoc 19
gam hn hop hai mui.
a. Tinh khi luong mi mui.
b. Tinh nng d dung dich NaOH dem dung.
Cu 8. Nung 52,65 gam CaCO
3
o 1000
0
C va cho toan b khi thoat ra hp thu ht vao 500 ml dung dich NaOH 1,8M. Hoi
thu duoc mui nao? Khi luong la bao nhiu. Bit hiu sut cua phan ung nhit phn CaCO
3
la 85.
Cu 9. Tinh th tich dung dich NaOH 2M ti thiu d hp thu ht 4,48 lit khi CO
2
(dktc).
Cu 10. Khu hoan toan 23,2 gam Fe
3
O
4
bng khi CO du. Khi thu duoc suc vao dung dich Ca(OH)
2
du thu duoc 2 gam kt
tua. Tinh 2.
Cu 11. Khu hoan toan 2 gam Fe
2
O
3
bng khi CO du. Khi thu duoc suc vao dung dich Ca(OH)
2
du thu duoc 30 gam kt
tua. Tinh 2.


Cu 12. Khu hoan toan 2,32 gam Fe
3
O
4
bng khi CO du thu duoc 2 gam cht rn. Hoa tan hoan toan cht rn thu duoc
bng dung dich axit HNO
3
thu duoc V lit NO (dktc) la san phm khu duy nht. Tinh 2 va V.
Cu 13. Khu hoan toan 2 gam gam Fe
3
O
4
bng V lit khi CO (vua du) thu duoc cht rn C. Hoa tan hoan toan cht rn C
thu duoc bng dung dich axit HNO
3
thu duoc 6,72 lit NO (dktc) la san phm khu duy nht. Tinh 2 va V.
Cu 14 (CDA-09). Khu hoan toan mt oxit st X o nhit d cao cn vua du V lit khi CO (o dktc), sau phan ung thu duoc
0,84 gam Fe va 0,02 mol khi CO
2
. Cng thuc cua X va gia tri V ln luot la


Cu 1. Dn mt lung khi CO du qua ng su dung Fe
3
O
4
va CuO nung nong dn khi phan ung hoan toan thu duoc 2,32 gam
hn hop kim loai. Khi thoat ra khoi binh duoc dn qua dung dich nuoc vi trong du thu duoc 5 gam kt tua. Tinh tng khi
luong 2 oxit trong hn hop du.
Cu 2. Cho khi CO qua ng chua 15,2g hn hop gm CuO va FeO nung nong. Sau mt thoi gian thu duoc hn hop khi B va
13,6g cht rn C. Cho B tac dung voi dung dich Ca(OH)
2
du thu duoc m gam kt tua. Xac dinh gia tri cua m.
Cu 3. Dn mt lung khi CO qua ng su dung m gam hn hop CuO, Fe
2
O
3
, Fe
3
O
4
va Al
2
O
3
ri cho khi thoat ra hp thu ht
vao dung dich nuoc vi trong du thu duoc 15 gam kt tua. Cht rn con lai trong ng su co khi luong 215,0 gam. Xac dinh
gia tri cua m.
Cu 4. Cho V lit khi CO
2
(dktc) hp thu ht vao 500 ml dung dich Ca(OH)
2
0,02 M thi thu duoc 0,5 gam kt tua. Xac dinh
gia tri ti thiu cua V.
Cu 5. Cho 1,344 lit khi CO
2
(dktc) hp thu ht vao 2 lit dung dich X chua NaOH 0,04M va Ca(OH)
2
0,02M thu duoc m
gam kt tua. Xac dinh gia tri cua m.
Cu 6. Hoa tan hoan toan 11,2 gam CaO vao H
2
O thu duoc dung dich A. Suc V lit khi CO
2
(dktc) vao dung dich A thu duoc
15 gam kt tua. Xac dinh gia tri cua V.
Cu 7 (CD-2010). Hp thu hoan toan 3,36 lit khi CO
2
(dktc) vao 125 ml dung dich Ba(OH)
2
1M, thu duoc dung dich X. Coi
th tich dung dich khng thay di. Xac dinh nng d mol cua cht tan trong dung dich X.
Cu 8 (A-09). Cho 0,448 lit khi CO
2
(o dktc) hp thu ht vao 100 ml dung dich chua hn hop NaOH 0,06M va
Ba(OH)
2
0,12M, thu duoc m gam kt tua. Tinh gia tri cua m.
Cu 9 (A-08). Hp thu hoan toan 4,48 lit khi CO
2
(o dktc) vao 500 ml dung dich hn hop gm NaOH 0,1M va Ba(OH)
2
0,2M, sinh ra m gam kt tua.Tinh gia tri cua m.
Cu 10 (A-07). Hp thu hoan toan 2,688 lit khi CO
2
(dktc) vao 2,5 lit dung dich Ba(OH)
2
nng d a mol/l, thu duoc 15,76
gam kt tua. Tinh gia tri cua a.
Cu 11 (CDA-08). Dn tu tu V lit khi CO (o dktc) di qua mt ng su dung luong du hn hop rn gm CuO, Fe
2
O
3
(o nhit
d cao). Sau khi cac phan ung xay ra hoan toan, thu duoc khi X. Dn toan b khi X o trn vao luong du dung dich Ca(OH)
2
thi tao thanh 4 gam kt tua. Tinh gia tri cua V.
Cu 12 (A-09). Cho lung khi CO (du) di qua 9,1 gam hn hop gm CuO va Al
2
O
3
nung nong dn khi phan ung hoan toan,
thu duoc 8,3 gam cht rn. Tinh khi luong CuO co trong hn hop ban du.
Cu 13 (A-08). Cho V lit hn hop khi (o dktc) gm CO va H
2
phan ung voi mt luong du hn hop rn gm CuO va Fe
3
O
4
nung nong. Sau khi cac phan ung xay ra hoan toan, khi luong hn hop rn giam 0,32 gam. Xac dinh gia tri cua V.

CHUYN DE 4. DAI CUONG VE HOA HU CO
A. PHAN LY THUYET
I. MO DAU VE HOA HOC HU CO
1. Khai nim v hop cht huu co va hoa hoc huu co
- Hop cht huu co la hop cht cua cacbon (tru CO, CO
2
, mui cacbonat.).
- Hoa hoc huu co la nghanh hoa hoc nghin cuu cac hop cht huu co.
2. Phn loai hop cht huu co
- Thuong chia thanh hai loai
Hidrocacbon
Dn xut hidrocacbon
3. Dc dim chung cua hop cht huu co
- Dc dim cu tao: Lin kt hoa hoc chu yu trong hop cht huu co la lin kt cng hoa tri.
- Tinh cht vt ly:


Nhit d nong chy, nhit d si thp.
Phn lon khng tan trong nuoc, nhung tan nhiu trong cac dung mi huu co.
- Tinh cht hoa hoc:
Cac hop cht huu co thuong kem bn voi nhit va d chay.
Phan ung hoa hoc cua cac hop cht huu co thuong xy ra chm va theo nhiu huong khac nhau, nn tao ra hn hop nhiu
san phm.
4. So luoc v phn tich nguyn t
a. Phn tich dinh tinh
* Muc dich: Xac dinh nguyn t nao co trong hop cht huu co.
* Nguyn tc: Chuyn cac nguyn t trong hop cht huu co thanh cac cht v co don gian ri nhn bit chung bng cac
phan ung dc trung.
b. Phn tich dinh luong
* Muc dich: Xac dinh thanh phn v khi luong cac nguyn t co trong phn tu hop cht huu co.
* Nguyn tc: Cn chinh xac khi luong hop cht huu co, sau do chuyn nguyn t C CO
2
, H H
2
O, N N
2
, sau do
xac dinh chinh xac khi luong hoc th tich cua cac cht tao thanh, tu do tinh khi luong cac nguyn t.
* Biu thuc tinh toan:
2
CO
C
m .12
m (g)
44

2
H O
H
m .2
m (g)
18

2
N
N
V .28
m (g)
22, 4

- Tinh duoc:
C
m .100
C
a

H
m .100
H
a

N
m .100
N
a
O 100-C-H-N
II. CNG THUC PHN TU HOP CHAT HU CO
1. Cng thuc don gian nht
a. Dinh nghia
- Cng thuc don gian nht la cng thuc biu thi ti l ti gian v s nguyn tu cua cac nguyn t trong phn tu.
b. Cach thit lp cng thuc don gian nht
- Thit lp cng thuc don gian nht cua hop cht huu co C
x
H
y
O
z
la thit lp ti l

C O H
C H O
m m m
x : y : z n : n : n : :
12 1 16

C H O
x : y : z : :
12 1 16

2. Cng thuc phn tu
a. Dinh nghia
- Cng thuc phn tu la cng thuc biu thi s luong nguyn tu cua mi nguyn t trong phn tu.
b. Cach thit lp cng thuc phn tu
- Co ba cach thit lp cng thuc phn tu
* Dua vao thanh phn khi luong cac nguyn t it dng)
- Cho CTPT C
x
H
y
O
z
: ta co ti l

M 12.x 1.y 16.z

100 C H O

Tu do ta co:
M.C
x
12.100

M.H
y
1.100

M.O
z
16.100

* Dua vao cng thuc don gian nht thung dng)
* Tinh truc tip theo khi luong san phm chay it dng)
B. HUONG DN GIAI BAI TAP
Phn bai tp chuong nay chu yu la lp CT don gian nht va CTPT. Mt s cng thuc sau yu cu chung ta phai
nm d vn dung trong vic giai bai tp chuong nay.
Cho hop cht X co CT: C
x
H
y
O
z
N
t
.
*
2 2 2
C CO H H O N N
n = n ; n = 2n ; n = 2n m
O
m
X
- (m
C
m
H
m
N
) 7
O
O
m
n =
16

7 x : y : z : t n
C
: n
H
: n
O
: n
N
.
*
B B B
B
M
d = M = d * M
M



V d: Dt chay hoan toan 2,46 gam cht huu co (A) thu duoc 5,28 gam CO
2
, 0,9 gam H
2
O va 224ml N
2
(do dktc). Ti khi
hoi cua (A) so voi khng khi la 4, 24. Xac dinh cng thuc phn tu cua (A).
Giai
Dt CT don gian nht cua A la C
x
H
y
O
z
N
t
2
C CO
5.28
n = n = = 0.12 (mol)
44

2
H H O
0.9
n = 2* n = 2* = 0.1 (mol )
18

2
N N
0.224
n = 2n = 2* = 0.02 (mol)
22.4

m
O
m
A
- (m
C
m
H
m
N
) 2.46 (0.12*120.1*10.02*14) 0.64 (gam)
7
O
O
m 0.64
n = = = 0.04 (mol)
16 16

7x : y : z : t n
C
: n
H
: n
O
: n
N
0.12 : 0.1 : 0.04 : 0.02 6 : 5 : 2 : 1
CT don gian nht cua A la: C
6
H
5
O
2
N
kk B
M
d = M = d * 29 = 123
29
tu do ta suy ra: CT don gian nht chinh la CTPT.
CTPT cua A la: C
6
H
5
O
2
N
C. BAI TAP VAN DUNG

Cu 1. Oxi hoa hoan toan 0,6 gam hop cht huu co A thu duoc 0,672 lit CO
2
(dktc) va 0,72 gam H
2
O. Tinh khi luong
cac nguyn t trong phn tu cht A.
Cu 2. Oxi hoa hoan toan 0,67 gam -caroten ri dn san phm oxi hoa qua binh 1 dung dd H
2
SO
4
dc, sau do qua binh 2
dung Ca(OH)
2
du. Kt qua cho thy khi luong binh 1 tng 0,63 gam binh 2 co 5 gam kt tua. Tinh khi luong cac
nguyn t trong phn tu -caroten.
Cu 3. Tinh khi luong mol phn tu cua cac cht sau:
a. Cht A co ti khi hoi so voi khng khi bng 2,07.
b. Th tich hoi cua 3,3 gam cht X bng th tich cua 1,76 gam khi oxi (do o cung diu kin).
Cu 4. Kt qua phn tich nguyn t cho thy limonen duoc cu tao tu hai nguyn t C va H, trong do C chim 88,235 v
khi luong. Ti khi hoi cua limonen so voi khng khi gn bng 4,69. Lp cng thuc phn tu cua limonen.
Cu 5. Dt chay hoan toan 0,3 gam cht A (phn tu chi chua C, H, O) thu duoc 0,44 gam khi CO
2
va 0,18 gam nuoc. Th
tich hoi cua 0,3 gam cht A bng th tich cua 0,16 gam khi oxi (do o cung diu kin). Xac dinh cng thuc phn tu cua cht
A.
Cu 6. Anetol co khi luong mol phn tu bng 148 g/mol. Phn tich nguyn t cho thy anetol co C81,08 H8,1,
con lai la oxi. Lp cng thuc don gian nht va cng thuc phn tu cua anetol.
Cu 7. Hop cht X co khi luong C, H va O ln luot la 54,54, 8,1 va 36,36. Khi luong phn tu cua X la 88g/mol.
Lp cng thuc phn tu cua X.
Cu 8. Hop cht Z co cng thuc don gian nht la CH
3
O va co ti khi hoi so voi hidro la 31. Xac dinh cng thuc phn tu cua
Z.
Cu 9. Dt chay hoan toan 2,46 gam cht huu co (A) thu duoc 5,28 gam CO
2
, 0,9 gam H
2
O va 224ml N
2
(do dktc). Ti khi
hoi cua (A) so voi khng khi la 4, 24. Xac dinh cng thuc phn tu cua (A).
Cu 10. Dt chay hoan toan 5,6 lit cht khi huu co, thi thu duoc 16,8lit CO
2
va 13,5 gam H
2
O. Cac cht khi (do dktc). Lp
cng thuc phn tu, bit rng 1 lit khi cht huu co o dktc nng 1,875 gam.
Cu 11. Dt chay hoan toan 0,1 mol hop cht huu co (D) cn vua du 14,4 gam oxi, thy sinh ra 13,2 gam CO
2
va 7,2 gam
nuoc.
a. Tim phn tu khi cua (D).
b. Xac dinh cng thuc phn tu cua (D).
Cu 12. Dt a gam cht (X) cn 0,3 mol O
2
thu duoc 0,2 mol CO
2
, 0,3 mol H
2
O. Hy xac dinh a gam, cng thuc don gian
cua (X)?
Cu 13. Dt chay hoan toan 9,9 gam cht huu co (A) gm 3 nguyn t C, H va Cl. San phm tao thanh cho qua binh dung
H
2
SO
4
dm dc va Ca(OH)
2
thi thy khi luong cac binh ny tng ln luot la 3,6 gam va 8,8 gam.
a. Tim cng thuc nguyn (A).
b. Xac dinh CTPT, bit (A) chi chua 2 nguyn tu Clo.
Cu 14. Dt chay hoan toan 112 cm
3
mt hydrocacbon (A) la cht khi o (dktc) ri dn san phm ln luot qua binh (I) dung
H
2
SO
4
dm dc va binh (II) chua KOH du nguoi ta thy khi luong binh (I) tng 0,18 gam va khi luong binh (II) tng 0,44
gam.


Xac dinh CTPT (A).
Cu 15. Dt chay hoan toan hop cht huu co gm C, H, Cl, sinh ra 112 cm
3
CO
2
(do dktc) va 0,09 gam H
2
O. Cng tu hop
cht huu co do cho tac dung AgNO
3
thi thu duoc 1,435 AgCl. Lp CTPT cht huu co. Bit rng ti khi hoi cht do so voi
He la 21,25.
Cu 16. Mt cht huu co co ti l khi luong m
C
: m
H
: m
O
12 : 2,5 : 4. Bit rng cu 0,1 mol cht huu co co khi luong 7,4
gam.
a. Lp CTPT cht huu co.
b. Vit CTCT cac dng phn.
Cu 17. Dt chay hoan toan 1,608 gam Cht (A), thu duoc 1,272 gam Na
2
CO
3
, 0,528gam CO
2
. Lp CTPT (A). Bit rng
trong phn tu chi chua 2 nguyn tu Na.

CHUYN DE 5: HIDROCACBON NO
A. PHAN LY THUYET
I. ANKAN
1. Khi nim - Dng dng - Dng phn - Danh php
a. Khai nim
- Ankan la hidrocacbon no mach ho co CTTQ C
n
H
2n2
(n_1). Hay con goi la ParaIin
- Cac cht CH
4
, C
2
H
6
, C
3
H
8
.. C
n
H
2n2
hop thanh dy dng dng cua ankan.
b. Dng phn
- Tu C
4
H
10
tro di co dng phn cu tao (dng phn mach C).
- Thi du: C
5
H
10
co ba dng phn:
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
2
CH
3
CH
3
-CH(CH
3
)-CH
2
-CH
3
CH
3
-C(CH
3
)
2
-CH
3

c. Danh phap
- Nm tn cac ankan mach khng nhanh tu C
1
C
10
- Danh phap thuong.
- n - tn ankan tuong ung (n- ung voi mach C khng phn nhanh)
- iso - tn ankan tuong ung (iso- o C thu hai co nhanh -CH
3
).
- neo - tn ankan tuong ung (neo- o C thu hai co hai nhanh -CH
3
).
- Danh phap quc t: S chi vi tri nhanh tn nhanh tn mach C chinh an
Thi du:
1 2 3 4
3 3 2 3
CH - CH(CH ) - CH - CH (2-metylbutan)
- Bccua nguyn tu C trong hidrocacbon no duoc tinh bng s lin kt cua no voi cac nguyn tu C khac.
Thi du:
I IV III II I
3 3 2 3 2 3
CH - C(CH ) - CH(CH ) - CH - CH
. 1inh cht vt l
- Tu CH
4
C
4
H
10
la cht khi.
- Tu C
5
H
12
C
17
H
36
la cht long.
- Tu C
18
H
38
tro di la cht rn.
3. 1inh cht ha hc
a. Phan ung th boi halogen (dc trung cho hidrocacbon no)
- Clo co th th ln luot tung nguyn tu H trong phn tu metan
CH
4
Cl
2

askt
CH
3
Cl HCl
CH
3
Cl Cl
2

askt
CH
2
Cl
2
HCl
CH
2
Cl
2
Cl
2

askt
CHCl
3
HCl
CHCl
3
Cl
2

askt
CCl
4
HCl
- Cac dng dng cua metan cng tham gia phan ung th tuong tu metan
%hi du

CH
3
-CH
2
-CH
3

CH
3
-CH
2
-CH
2
Cl
1-clopropan (43)
CH
3
-CHCl-CH
3

2-clopropan
(57%)
a8

25
0
C


- Ahn xt: Aguyn t H lin kt vi nguyn t C bc cao hon d b th hon nguyn t H lin kt vi nguyn t C bc
thp hon.
b. Phan ung tach.

0
t , xt
n 2n2 n 2n 2
C H C H H

0
t , xt
n 2n2 n' 2n' m 2m2
C H C H C H (n n' m)
- Thi du
CH
3
-CH
3

0
500 C, xt
CH
2
CH
2
H
2

- Phan ung oxi hoa.
C
n
H
2n2

3n 1
2
O
2
nCO
2
nH
2
O (
2
H O
n ~
2
CO
n )
. Diu ch:
a. Phong thi nghim:
- CH
3
COONa NaOH
0
CaO, t
CH
4
Na
2
CO
3

- Al
4
C
3
12H
2
O 3CH
4
4Al(OH)
3

b. Trong cng nghip: Di tu khi thin nhin, khi mo du va tu du mo.
II. XICLOANKAN
1. Khi nim - Danh php
a. Khai nim
- Xicloankan la mt loai hidrocacbon no ma trong phn tu chi gm lin kt don va co mt vong khep kin. Co CTTQ la
C
n
H
2n
(n_3).

- Thi du:

(xiclopropan) (xiclobutan)
b. Danh phap: S chi vi tri nhanh tn nhanh xicol tn mach C chinh (vong) an

- Thi du: (metylxiclopropan)

. 1inh cht ha hc
a. Phan ung th
b. Phan ung cng mo vong
- Cng H
2
: Chi co Xiclopropan va xiclobutan
- Cng Br
2
va HX (X: Cl, Br): Chi co xicolpropan
c. Phan ung tach
- Thuong chi co xiclohexan va metylxiclohexan.
d. Phan ung oxi hoa:
C
n
H
2n

3n
2
O
2

0
t
nCO
2
nH
2
O
3. Diu ch:
- Duoc diu ch tu vic chung ct du mo. Ngoai ra con duoc diu ch tu ankan tuong ung.

C
4
H
1
0

CH
4
+
C
3
H
6

C
2
H
4
+ C
2
H
6

C
4
H
8
+ H
2

t
0
C, xt
-CH
3



Phn bai tp ankan la phn bai tp co ban, lam nn tang d ta giai cac bai tp hoa hoc sau nay. Do vy yu cu
chung ta cn phai nm chc d vn dung khi ta gp cac dy dng dng khac. O chuong nay chu yu ta giai quyt dang bai
tp lp cng thuc phn tu cua ankan.
CTPT cua ankan la: C
n
H
2n2
. D lp CTPT cua ankan ta co th su dung mt trong cac cach sau (tuy bai ra ma ta s co cac
cach giai phu hop):
* Cach 1: M 14n 2. M ta co th tinh bng nhiu cach khac nhau tuy vao du kin bai ra.
* Cach 2:
2
CO
ankan
n
n =
n
. Luu y: Cng thuc nay ta co th ap dung cho moi dy dng dng ma ta s gp sau nay.
2 2
ankan H O CO
n = n - n
2 2
2 2
CO CO
ankan H O CO
n n
n = =
n n n

* Cach 3: Ta lp ti l trn PTHH d dua ra phuong trinh bc nht mt n (n do la n). Tu do tinh giai tri n.
Luu : Nu la hn hop hai ankan dng dng k tip cua nhau thi ta quy thanh mt ankan co CT la
n 2n 2
C H

. Tu do tinh
gia tri n.
V d 1: Dt chay hn hop hai hidrocacbon dng dng k tip nhau ta thu duoc 11,7g H
2
O va 17,6g CO
2
. Xac dinh CTPT
cua hai hidrocacbon trn.

Giai

Dt CTPT cua 2 ankan la
n 2n 2
C H

.
2 2
CO H O
17.6 11.7
n = = 0.4 (mol); n = 0.65 (mol)
44 18
=
2 2
2 2
CO CO
ankan H O CO
n n
0.4
n = = = = 1.6
n n n 0.65 0.4

. Tu do suy ra CTPT cua hai ankan la: CH
4
va C
2
H
6
.
V d 2: Dt chay hoan toan 3,36 lit hn hop khi metan va etan thu duoc 4,48 lit khi CO
2
(dktc). Tinh thanh phn phn trm
v th tich cua mi khi trong hn hop A.

Giai
2
hh CO
3.36 4.48
n = = 0.15 (mol); n = = 0.2 (mol)
22.4 22.4

Dt
4 2 6
CH C H
n = a, n = b
CH
4
CO
2

a a
C
2
H
6
2CO
2

b 2b
Ta co h PT:
a + b = 0.15 a = 0.1

a + 2b = 0.2 b = 0.05

, ,
| |

4
2 6
0.1
%CH = * 100 = 66.67 (%)
0.15
%C H = 100 - 66.67 = 33.33 (%)
|


Cu 1. Vit cng thuc cu tao cac dng phn ankan ung voi cng thuc phn tu C
4
H
10
, C
5
H
12
va C
6
H
14
. Goi tn theo danh
phap thuong va tn thay th.
Cu 2. Vit CTCT cua cac ankan co tn sau:
a. pentan, 2-metylbutan, isobutan va 2,2-dimetylbutan.
b. iso-pentan, neo-pentan, 3-etylpentan, 2,3-dimetylpentan.
Cu 3. Goi tn cac cht sau theo danh phap thuong va danh phap thay th:
a. CH
3
-CH(CH
3
)-CH
3
b. CH
3
-(CH
2
)
4
-CH
3



c. CH
3
-CH(CH
3
)-CH
2
-CH
3
d. CH
3
-C(CH
3
)
2
-CH
3

Cu 4. Goi tn cac cht sau theo danh phap thay th.
a. CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
2
-CH(CH
3
)-CH
3
b. CH
3
-CH
2
-CH(C
2
H
5
)-CH
2
-CH
3

c. CH
3
-CH
2
-C(CH
3
)
2
-CH
3
d. CH
3
-CH(C
2
H
5
)-CH
2
-CH
2
-CH
3

a. CH
4
Cl
2

a8kt

1 mol 1 mol
b. C
2
H
6
Cl
2
a8kt

1 mol 1 mol
c. CH
3
-CH
2
-CH
3
Br
2
a8kt

1 mol 1 mol
d. CH
4
O
2

0
t

e. CH
3
COONa NaOH
0
CaO, t

I. Al
4
C
3
H
2
O
Cu 6. Vit PTHH diu ch cac ankan sau tu cac cht tuong ung.
Metan, 2-clobutan, iso-propyl clorua.
Cu 7 (A-08). Cho iso-pentan tac dung voi Cl
2
(askt) theo ti l s mol 1 : 1.
a. Xac dinh s san phm monoclo ti da thu duoc.
b. Vit PTHH tao cac san phm mono clo tuong ung do.
Cu 8. Khi clo hoa C
5
H
12
voi ty l mol 1:1 thu duoc mt san phm th monoclo duy nht.
a. Xac dinh CTCT va danh phap IUPAC cua ankan do.
b. Vit PTHH cua phan ung xy ra.
Cu 9. Khi clo hoa mt ankan co cng thuc phn tu C
6
H
14
, nguoi ta chi thu duoc 2 san phm th monoclo.
a. Xac dinh CTCT va danh phap IUPAC cua ankan do.
b. Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
Cu 10. Ankan Y mach khng nhanh co cng thuc don gian nht la C
2
H
5
.
a. Tim cng thuc phn tu, vit CTCT va goi tn Y.
b. Vit PTHH phan ung cua Y voi Clo khi chiu sang (ti l 1:1), chi ro san phm chinh.
Cu 11. Dt chay hoan toan 4,48 lit C
3
H
8
(dktc) thu duoc V lit CO
2
(dktc) va m gam nuoc. Tinh m va V.
Cu 12. Dt chay hoan toan V lit khi C
4
H
10
(dktc). Toan b san phm chay suc vao dung dich nuoc vi trong du thu duoc
40 gam kt tua.
a. Tinh V.
Cu 13. Dt chay hoan toan mt hidrocacbon X thu duoc 8,96 lit khi CO
2
(dktc) va 9 gam nuoc. Xac dinh cng thuc cua X.
Cu 14. Dt chay hoan toan 2,24 lit ankan X (dktc) thu duoc 6,72 lit khi CO
2
(dktc) va m gam nuoc.
a. Tinh khi luong mui thu duoc.
b. Xac dinh cng thuc cua X.
Cu 15. Khi dt chay hoan toan mt ankan A thi th tich Oxi phan ung bng 5/3 ln th tich cua khi CO
2
sinh ra trong cung
diu kin. Xac dinh cng thuc cua ankan A.
Cu 16. Dt chay hoan toan 2,24 lit ankan B (dktc) cn 11,2 lit O
2
(dktc).
a. Xac dinh cng thuc cua B.
b. Tinh khi luong CO
2
va nuoc sinh ra.
Cu 17. Dt chay hoan toan 3,36 lit hn hop khi metan va etan thu duoc 4,48 lit khi CO
2
(dktc). Tinh thanh phn phn trm
v th tich cua mi khi trong hn hop A.
Cu 18. Xicloankan don vong X co ti khi hoi so voi nito bng 2. Lp cng thuc phn tu cua X.
Cu 19. Khi dt chay hoan toan 3.6 gam ankan X thu duoc 5.6 lit CO
2
(dktc). Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 20. Dt chay hoan toan 4,48 lit hn hop gm C
2
H
6
va C
3
H
8
( dktc) ri cho san phm chay di qua binh 1 dung dung dich
H
2
SO
4
dc, binh 2 dung dung dich nuoc vi trong co du thy khi luong binh 1 tng m g, binh 2 tng 22 g.
a. Xac dinh gia tri cua m.
b. Tinh th tich mi khi trong hn hop du.
Cu 21. Dt chay hoan toan m g hn hop gm CH
4
, C
2
H
6
va C
4
H
10
thu duoc 3,3g CO
2
va 4,5 g H
2
O. Xac dinh gia tri cua m.


Cu 22. Mt hn hop 2 ankan k tip co khi luong 24,8 gam co th tich tuong ung la 11,2 lit (o dktc). Xac dinh CTPT cua
2 ankan.
Cu 23. Dt chay hn hop hai hidrocacbon dng dng k tip nhau ta thu duoc 11,7g H
2
O va 17,6g CO
2
. Xac dinh CTPT
cua hai hidrocacbon trn.
Cu 24. Khi dt chay hoan toan 7,84 lit hn hop khi gm CH
4
, C
2
H
6
, C
3
H
8
(dktc) thu duoc 16,8 lit khi CO
2
(dktc) va x gam
H
2
O. Xac dinh gia tri cua X.
Cu 25. Dt chay hoan toan 11,2 lit hn hop propan va butan (dktc) ri cho tt ca san phm chay thu duoc vao dung dich
NaOH thi thu duoc 95,4 gam Na
2
CO
3
va 84 gam NaHCO
3
.
a. Tinh thanh phn v s mol cua hn hop.
b. Tim th tich dung dich NaOH 0,5 M cn thit dung trong truong hop trn.
Cu 26. Dt chay hoan toan 0,01 mol ankan (A). Dn toan b san phm chay qua binh Ca(OH)
2
du nguoi ta thu duoc 4 gam
kt tua.
a. Tim cng thuc phn tu cua Ankan (A).
b. B la dng dng lin tip cua A. B tac dung voi clo (askt) theo ti l mol 1:1. Nguoi ta thu duoc 4 san phm. Hy xac dinh
CTCT dung cua (B).
Cu 27. Mt hn hop gm 2 ankan X va Y la dng dng k tip nhau co khi luong 10,2 gam. Dt chay hoan toan hn hop
cn 36,8 gam O
2
.
a. Tinh khi luong CO
2
va H
2
O tao thanh.
b. Tim CTPT cua 2 ankan.
Cu 28. Khi tin hanh craking 22,4 lit khi C
4
H
10
(dktc) thu duoc hn hop A gm CH
4
, C
2
H
6
, C
2
H
4
, C
3
H
6
, C
4
H
8
, H
2
va C
4
H
10

du. Dt chay hoan toan A thu duoc x gam CO
2
va y gam H
2
O. Xac dinh gia tri cua x va y.
Cu 29. Hn hop (X) gm 2 ankan A, B lin tip nhau trong dy dng dng co
X/ He
d 16, 6. Xac dinh CTPT cua A, B va
tinh V cua hn hop.
Cu 30. Mt ankan co thanh phn cac nguyn t: C 84,21 H 15,79. Ti khi hoi cua ankan di voi khng khi la
3,93. Xac dinh CTPT ankan.
Cu 31. Dt chay hoan toan 3,6 g mt ankan A thu duoc 11g CO
2
va 5,4g nuoc. Khi clo hoa A theo ti l mol 1:1 tao thanh
dn xut monoclo duy nht. Xac dinh CTPT va CTCT cua A.


Cu 1. Hn hop khi X gm 2 hidrocacbon A va B la dng dng k tip. Dt chay X voi 64 gam O
2
(du) ri dn san phm
thu duoc qua binh dung Ca(OH)
2
du thu duoc 100 gam kt tua. Khi ra khoi binh co th tich 11,2 lit o 0
O
C va 0,4 atm. Xac
dinh cng thuc phn tu cua A va B.
Cu 2 (A-2010). Dt chay hoan toan mt luong hidrocacbon X. Hp thu toan b san phm chay vao dung dich Ba(OH)
2

(du) tao ra 29,55 gam kt tua, dung dich sau phan ung co khi luong giam 19,35 gam so voi dung dich Ba(OH)
2
ban du.
Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 3. Dt chay hoan toan mt hidrocacbon X thu duoc 0,11 mol CO
2
va 0,132 mol H
2
O. Khi X tac dung voi khi clo (theo
ti l s mol 1:1) thu duoc mt san phm huu co duy nht. Xac dinh tn goi cua X.
Cu 4 (B-08). Hidrocacbon mach ho X trong phn tu chi chua lin kt o va co hai nguyn tu cacbon bc ba trong mt phn
tu. Dt chay hoan toan 1 th tich X sinh ra 6 th tich CO
2
(o cung diu kin nhit d, ap sut). Cho X tac dung voi Cl
2
(theo
ti l s mol 1:1).
a. Xac dinh s dn xut monoclo ti da sinh ra.
b. Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
Cu 5 (A-08). Khi crackinh hoan toan mt th tich ankan X thu duoc ba th tich hn hop Y (cac th tich khi do o cung diu
kin nhit d va ap sut) ti khi cua Y so voi H
2
bng 12. Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 6 (A-07). Khi brom hoa mt ankan chi thu duoc mt dn xut monobrom duy nht co ty khi hoi so voi hidro la 75,5.
Xac dinh tn cua ankan do.
Cu 7. Khi dt chay hoan toan hn hop 2 ankan la dng dng k tip thu duoc 7,84 lit khi CO
2
(dktc) va 9,0 gam H
2
O. Xac
dinh cng thuc phn tu cua 2 ankan.
Cu 8. Dt chay hoan toan m gam hn hop X gm hai hidrocacbon thuc cung dy dng dng cn dung 6.16 lit O
2
(dkc) va
thu duoc 3.36 lit CO
2
(dkc). Tinh gia tri cua m.



CHUYN DE VI. HIDROCACBON KHNG NO - HIDROCACBON THOM
A. PHAN LY THUYET
I. ANKEN
1. Khi nim - Dng phn - Danh php
a. Khai nim:
- Anken la hidrocacbon khng no mach ho co mt ni di trong phn tu. Co CTTQ la C
n
H
2n
(n 2 K )
- Cac cht C
2
H
4
, C
3
H
6
, C
4
H
8
. . . C
n
H
2n
(n_2) hop thanh dy dng dng cua anken.
b. Dng phn: Co hai loai dng phn
- Dng phn cu tao: (Dng phn mach C va dng phn vi tri lin kt di)
Thi du: C
4
H
8
co ba dng phn cu tao.
CH
2
CH-CH
2
-CH
3
CH
3
-CHCH-CH
3
CH
2
C(CH
3
)-CH
3

- Dng phn hinh hoc (cis - trans): Cho anken co CTCT: abCCcd. Diu kin d xut hin dng phn hinh hoc la: a = b va c
= d.
Thi du: CH
3
-CHCH-CH
3
co hai dng phn hinh hoc

trans - but-2-en cis - but-2-en
c. Danh phap:
- Danh phap thuong: Tn ankan nhung thay dui an ilen.
Vi du: C
2
H
4
(Etilen), C
3
H
6
(propilen)
- Danh phap quc t (tn thay th):
S chi vi tri nhanh tn nhanh tn mach C chinh s chi vi tri lin kt di en
Vi du:
4 3 2 1
3 3
CH - CH CH- CH (C
4
H
8
) But-2-en

1 2 3
2 3 3
CH C(CH ) - CH (C
4
H
8
) 2 - Metylprop-1-en
. 1inh cht vt l
O diu kin thuong thi
- Tu C
2
H
4
C
4
H
8
la cht khi.
- Tu C
5
H
10
tro di la cht long hoc cht rn.
3. 1inh cht ha hc
a. Phan ung cng dc trung)
* Cng H
2
: C
n
H
2n
H
2

0
Ni, t
C
n
H
2n2
CH
2
CH-CH
3
H
2

0
Ni, t
CH
3
-CH
2
-CH
3

* Cng Halogen: C
n
H
2n
X
2
C
n
H
2n
X
2

CH
2
CH
2
Br
2
CH
2
Br-CH
2
Br
Phan ung anken tac dung voi Br
2
dung d nhn bit anken (dd Br
2
mt mau)
* Cng HX (X: Cl, Br, OH . . .)
Thi du: CH
2
CH
2
HOH
H
CH
3
-CH
2
OH
CH
2
CH
2
HBr CH
3
-CH
2
Br
- Cac anken co cu tao phn tu khng di xung khi cng HX co th cho hn hop hai san phm

- Quy tc Maccopnhicop: 1rong phan ng cng HX vo lin kt di, nguyn t H phn mang din duong) chu yu
cng vo nguyn t C bc thp hon c nhiu H hon), cn nguyn hay nhm nguyn t X phn mang din m) cng
vo nguyn t C bc cao hon it H hon).

C=C
H
H
CH
3
H
3
C

C=C
H
3
C

H
CH
3
H
CH
3
-CHCH
2
HBr
CH
3
-CH
2
-CH
2
Br (spp)
1-brompropan
CH
3
-CHBr-CH
3
(spc)
2-brompropan


b. Phan ung trung hop:
Diu kin: Phn tu phai co lin kt di CC.
o

- Vi du:

c. Phan ung oxi hoa:
- Oxi hoa hoan toan: C
n
H
2n

3n
2
O
2

0
t
nCO
2
nH
2
O (
2
H O
n
2
CO
n )
- Oxi hoa khng hoan toan: Anken co th lam mt mau dung dich B
2
va dung dich thuc tim. Phan ung nay dung d nhn
bit anken va hop cht chua lin kt x .
. Diu ch
a. Phong thi nghim: C
n
H
2n1
OH
0
2 4
H SO , 170 C
C
n
H
2n
H
2
O
b. Diu ch tu ankan: C
n
H
2n2

0
t , p, xt
C
n
H
2n
H
2

II. ANKADIEN
1. Dnh ngha - Phn loi - Danh php
a. Dinh nghia: La hidrocacbon khng no mach ho, trong phn tu chua hai lin kt CC, co CTTQ C
n
H
2n-2
(n 3 K )
- Vi du: CH
2
CCH
2
, CH
2
CH-CHCH
2
. . .
b. Phn loai: Co ba loai:
- Ankadien co hai lin kt di lin tip.
- Ankadien co hai lin kt di cach nhau boi mt lin kt don (ankadien lin hop).
- Ankadien co hai lin kt di cach nhau tu hai lin kt don tro ln.
c. Danh phap:
S chi vi tri nhanh tn nhanh tn anka mach C chinh s chi vi tri lin kt di dien.
CH
2
CH-CHCH
2
(buta-1,3-dien)
. 1inh cht ha hc
a. Phan ung cng (H
2
, X
2
, HX)
* Cng H
2
: CH
2
CH-CHCH
2
2H
2

0
Ni, t
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
3

* Cng brom:
Cng 1:2 CH
2
CH-CHCH
2
Br
2
(dd)
0
-80 C
CH
2
CH-CHBr-CH
2
Br (spc)
Cng 1:4 CH
2
CH-CHCH
2
Br
2
(dd)
0
40 C
CH
2
Br-CHCH-CH
2
Br (spc)
Cng dng thoi vao hai lin kt di
CH
2
CH-CHCH
2
2Br
2
(dd) CH
2
Br-CHBr-CHBr-CH
2
Br
* Cng HX
Cng 1:2 CH
2
CH-CHCH
2
HBr
0
-80 C
CH
2
CH-CHBr-CH
3
(spc)
Cng 1:4 CH
2
CH-CHCH
2
HBr
0
40 C
CH
2
CH-CH
2
-CH
2
Br (spc)
b. Phan ung trung hop:
- VD:
Cao su buna
- Oxi hoa hoan toan
2C
4
H
6
11O
2

0
t
8CO
2
6H
2
O
nCH
2
CH-CHCH
2

0
p, xt, t
( CH
2
-CHCH-CH
2
)
n

nCH
2
CH
2

0
TH (t , xt)
( CH
2
-CH
2
)
n

Etilen Polietilen (P.E)


- Oxi hoa khng hoan toan: Tuong tu nhu anken thi ankadien co th lam mt mau dung dich thuc tim. Phan ung nay dung
d nhn bit ankadien.
3. Diu ch
- Duoc diu ch tu ankan tuong ung bng phan ung tach H
2
.
CH
3
CH
2
CH
2
CH
3

0
xt, t
CH
2
CH-CHCH
2
2H
2

CH
3
-CH(CH
3
)-CH
2
-CH
3

0
xt, t
CH
2
C(CH
3
)-CHCH
2
2H
2

III. ANKIN
1. Khi nim - Dng phn - Danh php
a. Khai nim
- La hidrocacbon khng no mach ho trong phn tu co mt lin kt C C , co CTTQ la C
n
H
2n-2
(n K2).
- Cac cht C
2
H
2
, C
3
H
4
, C
4
H
6
. . .C
n
H
2n-2
(n K2) hop thanh mt dy dng dng cua axetilen.
b. Dng phn
- Chi co dng phn cu tao (dng phn mach C va dng phn vi tri lin kt C C ). Ankin khng co dng phn hinh hoc.
- Thi du: C
4
H
6
co hai dng phn
CHC-CH
2
-CH
3
CH
3
-CC-CH
3
.
c. Danh phap:
- Danh phap thuong: Tn gc ankyl axetilen
VD: C
2
H
2
(axetilen), CHC-CH
3
(metylaxetilen)
- Danh phap thay th:
S ch v tri nhnh + tn nhnh + tn mch C chinh + s ch v tri ni 3 + in
4 3 2 1
3 2
CH - CH - C CH But-1-in

4 3 2 1
3 3
CH - C C- CH But-2-in
2. Tinh cht hoa hoc:
a. Phan ung cng (H
2
, X
2
, HX, phan ung dime hoa va trime hoa).
- Thi du
Cng H
2

CHCH H
2

0
Ni, t
CH
2
CH
2

CH
2
CH
2
H
2

0
Ni, t
CH
3
-CH
3

Nu dung xuc tac Pd/PbCO
3
hoc Pd/BaSO
4
, ankin chi cng mt phn tu H
2
tao anken
CHCH H
2

0
3
Pd/ PbCO , t
CH
2
CH
2

Cng X
2

CHCH Br
2
CHBr

CHBr
CHBrCHBr Br
2
CHBr
2
-CHBr
2

Cng HX
CHCH HCl
2
0
HgCl
150-200 C
CH
2
CHCl
Phan ung dime hoa - trime hoa
2CHCH
0
xt, t
CH
2
CH-CCH (vinyl axetilen)
3CHCH
0
600 C
xt
C
6
H
6

b. Phan ung th bng ion kim loai:
- Diu kin: Phai co lin kt 3 o du mach.
R-CCH AgNO
3
NH
3
R-CCAg NH
4
NO
3

Phan ung nay dung d nhn bit Ank-1-in
- Oxi hoa hoan toan:
C
n
H
2n-2

3n -1
2
O
2
nCO
2
(n-1)H
2
O (
2 2
CO H O
n ~ n )


- Oxi hoa khng hoan toan: Tuong tu nhu anken va ankadien, ankin cng co kha nng lam mt mau dung dich thuc tim.
Phan ung nay dung d nhn bit ankin.
3. Diu ch:
a. Phong thi nghim: CaC
2
2H
2
O C
2
H
2
Ca(OH)
2

b. Trong cng nghip: 2CH
4

0
1500 C
C
2
H
2
3H
2

IV. BENZEN VA DY DONG DANG:
1. Dng dng - Dng phn - Danh phap:
a. Dng dng: Dy dng dng cua benzen co CTTQ la C
n
H
2n-6
.
b. Dng phn: Dng phn v vi tri tuong di cua cac nhom ankyl xung quanh vong benzen (o, m, p).
- Vi du: C
8
H
10

c. Danh phap: Goi tn theo danh phap h thng.
S chi vi tri nhom ankyl tn ankyl benzen.
- VD: C
6
H
5
CH
3
(metylbenzen).
a. Phan ung th:
* Th nguyn tu H o vong benzen
- Tac dung voi halogen

Cho ankyl benzen phan ung voi brom co bt st thi thu duoc hn hop san phm th brom chu yu vao vi tri ortho va para.

- VD:

o-bromtoluen

p-bromtoluen

- Phan ung giua benzen va dng dng voi axit HNO
3
xy ra tuong tu nhu phan ung voi halogen.
- Quy tc th H vng benzen: Cc ankyl benzen d tham gia phan ng th nguyn t H cua vng benzen hon benzen
v s th uu tin v tri ortho v para so vi nhm ankyl.
* Th nguyn tu H o mach chinh
- C
6
H
5
CH
3
Br
2

0
t
C
6
H
5
CH
2
Br HBr

b. Phan ung cng:
- Cng H
2
va cng Cl
2
.
- Oxi hoa khng hoan toan: Toluen co kha nng lam mt mau dung dich thuc tim con benzen thi khng. Phan ung nay
dung d nhn bit Toluen.
- Phan ung oxi hoa hoan toan:
+
Br
2

bt Fe
Br
+
HBr
C
2
H
5
CH
3
CH
3
CH
3
CH
3 CH
3
CH
3
CH
3
Br
2

bt Fe

CH
3
-Br

HBr
HBr
CH
3
Br



C
n
H
2n-6

3n - 3
2
O
2
nCO
2
(n-3)H
2
O
V. STIREN:
1. Cu tao: CTPT: C
8
H
8
CTCT:
a. Phan ung voi dung dich Br
2
. Phan ung nay dung d nhn bit stiren.
b. Phan ung voi H
2
.
c. Tham gia phan ung trung hop o lin kt di CC.
VI. NAPTTALEN:
1. Cu tao phn tu:
- CTPT: C
10
H
8
. CTCT:
- Tham gia phan ung th va tham gia phan ung cng.


1. Lp C1P1 cua anken

CTPT cua anken la: C
n
H
2n
. D lp CTPT cua anken ta co th su dung mt trong cac cach sau (tuy bai ra ma ta s co cac cach
giai phu hop):
* Cach 1: M 14n. M ta co th tinh bng nhiu cach khac nhau tuy vao du kin bai ra.
* Cach 2:
2
CO
anken
n
n =
n
.
Luu : Nu la hn hop hai anken dng dng k tip cua nhau thi ta quy thanh mt anken co CT la
n 2n
C H . Tu do tinh gia
tri n.
. Lp C1P1 cua ankin
CTPT cua ankin la: C
n
H
2n-2
. D lp CTPT cua ankin ta co th su dung mt trong cac cach sau (tuy bai ra ma ta s co cac
cach giai phu hop):
* Cach 1: M 14n - 2. M ta co th tinh bng nhiu cach khac nhau tuy vao du kin bai ra.
* Cach 2:
2
CO
anki n
n
n =
n

2 2
anki n CO H O
n = n - n
2 2
2 2
CO CO
anki n CO H O
n n
n = =
n n n

Luu : Nu la hn hop hai ankin dng dng k tip cua nhau thi ta quy thanh mt ankin co CT la
n 2n 2
C H

. Tu do tinh gia
tri n.
V d 1: Dt chay hoan toan 2,24 lit hidrocacbon X thu duoc 6,72 lit khi CO
2
(cac th tich khi duoc do o dktc). X tac dung
voi AgNO
3
trong NH
3
sinh ra kt tua Y. Xac dinh CTCT cua X.
Giai
Do X tac dung voi AgNO
3
trong NH
3
sinh ra kt tua Y tu do ta co th suy ra X la Ankin. Dt CTPT cua X la: C
n
H
2n-2
.
2
X CO
2.24 6.72
n = = 0.1 (mol); n = = 0.3 (mol)
22.4 22.4

2
CO
anki n
n
0.3
n = = = 3
n 0.1
CTPT cua X la C
3
H
4
. CTCT cua X la: CHC-CH
3

V d 2: Dt chay hoan toan 6.72 lit hn hop X gm hai anken la dng dng k tip nhau cn 26.88 lit khi oxi. Xac dinh
cng thuc cua hai anken.
Giai
Dt CTPT cua 2 anken la
n 2n
C H .
2
anken O
6.72 26.88
n = = 0.3 (mol); n = = 1.2 (mol)
22.4 22.4

CH=CH
2


n 2n
C H
3n
2
O
2
nCO
2
nH
2
O
0.3 1.2
1.2 0.3*
3n
2
n 2.67. Vy CT cua hai anken la: C
2
H
4
va C
3
H
6
.

Cu 1. Vit CTCT cac dng phn (cu tao) anken ung voi CTPT la C
4
H
8
va C
5
H
10
va goi tn theo tn thay th.
Cu 2. Vit CTCT cac anken co tn goi sau:
a. Butilen, 2-metylbut-2-en, pent-1-en, 2,3-dimetylpent-2-en.
b. Propilen, hex-1-en, etilen, 2-metylpent-1-en, iso-butilen.
Cu 3. Goi tn cac anken sau theo danh phap thay th
a. CH
2
CH-CH
2
-CH
3
, CH
2
C(CH
3
)-CH
2
-CH
3
, CH
3
-C(CH
3
)C(CH
3
)-CH
2
-CH
3
.
b. CH
3
-CHCH-CH(CH
3
)-CH
2
-CH
3
, CH
2
CH-CH
3
, CH
2
CH
2
.
a. CH
3
-CHCH-CH
3
H
2

0
Ni, t

b. CH
2
CH-CH
3
Br
2

c. CH
2
C(CH
3
)-CH
3
HBr
d. CH
2
CH-CH
2
-CH
3
H
2
O
H

e. CH
3
-CHCH-CH
3
HBr
I. C
2
H
4
O
2

0
t

g. nCH
2
CH
2

0
p, xt, t

h. nCH
2
CH-CH
3

0
p, xt, t

i. nCH
2
CHCl
0
p, xt, t

Cu 5. Vit PTHH diu ch cac cht sau di tu cac cht huu co tuong ung.
PE, PVC, etilen, propilen, 2-clopropan, ancol etylic.
Cu 6 (A-08). Cho cac cht sau: CH
2
CH-CH
2
-CH
2
-CHCH
2
, CH
2
CH-CHCH-CH
2
-CH
3
, CH
3
-C(CH
3
)CH-CH
3
,
CH
2
CH-CH
2
-CHCH
2
. Cht nao co dng phn hinh hoc. Vit CTCT cac dng phn cis-trans cua no.
Cu 7. Vit CTCT cac dng phn ankin ung voi CTPT la C
4
H
6
va C
5
H
8
va goi tn theo tn thay th.
Cu 8. Vit CTCT cac ankin co tn goi sau:
a. Metyl axetilen, etyl metyl axetilen, dimetyl axetilen, 3-metylbut-1-in, pent-1-in.
b. Hex-2-in, axetilen, 3,4-dimetylpent-1-in.
Cu 9. Goi tn cac anken sau theo danh phap thay th
a. CHCH-CH
2
-CH
3
, CHC-CH(CH
3
)-CH
3
, CH
3
-C(CH
3
)C(CH
3
)-CH
2
-CH
3
.
b. CH
3
-CC-CH(CH
3
)-CH
2
-CH
3
, CHCH-CH
3
, CHCH.
a. CHC-CH
3
H
2

0
Ni, t

b. CHC-CH
3
H
2

0
3
Pd, PbCO , t

c. CHC-CH
3
Br
2

d. CHCH HCl
1 mol 1 mol
e. CHCH H
2
O
2
Hg

I. 2CHCH
xt (imeha)

g. 3CHCH
0
600 C, xt (tri meha)

Cu 11. Vit PTHH diu ch cac cht sau tu cac mono me tuong ung.
Axetilen, vinyl clorua, benzen, vinyl axetilen.
Cu 12. Hoan thanh cac chui phan ung sau:
a. CH
4
X C
2
H
2
X C
2
H
4
X C
2
H
6
X C
2
H
5
Cl X C
2
H
4
.


b. CH
4
X C
2
H
2
X C
4
H
4
X C
4
H
6
X polibutadien
c. CH
4
X C
2
H
2
X C
6
H
6
X C
6
H
5
Br
d. C
2
H
6
X C
2
H
4
X PE
e. CH
4
X C
2
H
2
X Vinyl clorua X PVC

Cu 13. Nhn bit cac cht sau bng phuong phap hoa hoc.
a. CH
4
, C
2
H
4
, C
2
H
2
va CO
2
. b. But-1-in va but-2-in
c. Benzen, hex-1-en va toluen d. Benzen, stiren va toluen
Cu 14. Tu CH
4
va cac hoa cht v co cn thit khac, hy vit cac PTHH diu ch:
Cao su buna, benzen, PE va PVC.
Cu 15. Vit CTCT cac dng phn benzen ung voi CTPT C
8
H
10
va goi tn cac dng phn do.
a. C
6
H
5
CH
3
Br
2

0
t

b. C
6
H
5
CH
3
Br
2

0
Fe, t

c. C
6
H
5
CH
3
HNO
3
(dc)
0
2 4
H SO (c), t

d. C
6
H
5
CHCH
2
Br
2

e. C
6
H
5
CHCH
2
HBr
e. nC
6
H
5
CHCH
2

0
p, xt, t

Cu 17. Dt chay hoan toan 3.36 lit hn hop khi etilen va propilen thu duoc 8.96 lit khi CO
2
va m gam nuoc (cac khi du
duoc do o dktc).
a. Tinh th tich mi khi trong hn hop du.
b. Tinh gia tri m.
Cu 18. Dt chay hoan toan hn hop khi C
3
H
6
va C
4
H
8
. Toan b san phm chay thu duoc dn qua binh 1 dung H
2
SO
4
(dc),
binh 2 dung dung dich nuoc vi trong du. Thy khi luong binh 1 tng 9 gam, binh 2 tng m gam. Tinh gia tri m.
Cu 19. Dt chay hoan toan 2.24 lit hn hop khi propilen va butilen. Toan b san phm chay thu duoc suc qua binh dung
dung dich nuoc vi trong du thu duoc 25 gam kt tua va thy khi luong binh tng ln m gam.
b. Tinh gia tri m.
Cu 20. Dn tu tu 3,36 lit hn hop khi etilen va propilen (dktc) vao dung dich brom thy dung dich bi nhat mau va khng co
khi thoat ra. Khi luong dung dich sau phan ung tng 4,9 gam.
a. Vit cac PTHH va giai thich cac hin tuong o thi nghim trn.
b. Tinh theo th tich cua mi khi trong hn hop ban du.
Cu 21. Dn tu tu 4,48 lit hn hop khi etilen va propilen (dktc) vao dung dich brom du thy co 80 gam brom phan ung.
a. Vit cac PTHH va giai thich cac hin tuong o thi nghim trn.
b. Tinh th tich cua mi khi trong hn hop ban du.
Cu 22. Dt chay hoan toan 0.672 lit hn hop khi etilen va propilen cn 2.688 lit khi oxi. Toan b san phm chay thu duoc
suc vao dung dich nuoc vi trong du thu duoc m gam kt tua.
b. Tinh gia tri m.
Cu 23. Dt chay hoan toan 4.48 lit hn hop hai anken X (dktc) la dng dng k tip cua nhau thu duoc 11.2 lit khi CO
2

(dktc).
a. Xac dinh cng thuc cua hai anken.
b. Tinh th tich mi anken trong hn hop ban du.
Cu 24. Dt chay hoan toan 6.72 lit hn hop X gm hai anken la dng dng k tip nhau cn 26.88 lit khi oxi.
a. Xac dinh cng thuc cua hai anken.
b. Cho hn hop X qua dung dich brom du, tinh khi luong brom d tham gia phan ung.
Cu 25. Oxi hoa hoan toan 0,68 gam ankadien X thu duoc 1,12 lit CO
2
(dktc).
a. Tim cng thuc phn tu cua X.
b. Vit CTCT co th co cua X.
Cu 26. Cho 4,48 lit hn hop khi gm metan va etilen di qua dung dich brom du, thy dung dich bi nhat mau va co 1,12 lit
khi thoat ra. Cac th tich khi do o diu kin tiu chun. Tinh theo th tich mi khi trong hn hop ban du.


Cu 27. Dn 3,36 lit hn hop A gm propin va etilen di vao mt luong du dung dich AgNO
3
trong NH
3
thy con 0,84 lit khi
thoat ra va co m gam kt tua. Cac th tich khi duoc do o diu kin tiu chun.
a. Tinh theo th tich etilen trong A.
b. Tinh m.
Cu 28. Dn 6,72 lit hn hop khi X gm propan, etilen va axetilen qua dung dich brom du, thy con 1,68 lit khi khng bi
hp thu. Nu dn 6,72 lit khi X trn qua dung dich AgNO
3
trong NH
3
thy co 24,24 gam kt tua. Cac th tich khi do o diu
kin tiu chun.
a. Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
b. Tinh theo th tich va theo khi luong mi khi trong hn hop ban du.
Cu 29. Dt chay hoan toan 2,24 lit hidrocacbon X thu duoc 6,72 lit khi CO
2
(cac th tich khi duoc do o dktc). X tac dung
voi AgNO
3
trong NH
3
sinh ra kt tua Y. Xac dinh CTCT cua X.
Cu 30. Hidrocacbon X la cht long co ti khi hoi so voi khng khi la 3,17. Dt chay hoan toan X thu duoc CO
2
co khi
luong bng 4,28 ln khi luong H
2
O. O nhit d thuong X khng lam mt mau dung dich brom. Khi dun nong X lam mt
mau dung dich KMnO
4
. Tim CTPT va vit CTCT cua X.
Cu 31. Cho benzen tac dung voi luong du HNO
3
dc co xuc tac H
2
SO
4
dc d diu ch nitrobenzen. Tinh khi luong
nitrobenzen thu duoc khi dung 1 tn benzen voi hiu sut 78.
Cu 32. Trung hop 5,6 lit C
2
H
4
(dktc) nu hiu sut phan ung dat 90 thi khi luong polime thu duoc la bao nhiu?
Cu 33. Dt chay hoan toan 4,48 lit C
3
H
6
( dktc) ri cho san phm chay di qua binh dung dung dich nuoc vi trong co du
thy khi luong binh tng m(g). Xac dinh gia tri cua m.
Cu 34. Hn hop X gm C
2
H
4
va C
2
H
2
. Dn 1,12 lit hn hop X di qua binh dung dung dich AgNO
3
/NH
3
thu duoc 2,4 g kt
tua vang. Xac dinh th tich cua C
2
H
4
va C
2
H
2
do duoc o diu kin chun?
Cu 35. Dt chay hoan toan 4,48 lit hn hop khi C
2
H
4
va C
3
H
6
(dktc) thu duoc 11,2 lit khi CO
2
(dktc).
a. Xac dinh theo th tich mi khi trong hn hop du.
b. Tinh khi luong nuoc sinh ra.
Cu 36. Mt hn hop gm hai anken co th tich 11,2 lit (dktc) k tip nhau trong dy dng dng. Khi cho hn hop di qua
dung dich brom thi thy khi luong binh brom tng ln 15,4 g.
a. Xac dinh CTPT cua hai anken.
b. Tinh th tich mi khi trong hn hop ban du.
Cu 37. Cho (A) va (B) la 2 anken dng dng k tip nhau. Cho 13,44 lit (dktc) hn hop 2 anken (A) va (B) qua binh dung
dung dich Br
2
thy binh Br
2
tng ln 28 gam.
a. Xac dinh CTPT cua A, B.
b. Cho hn hop 2 anken HCl thu duoc 3 san phm. Hy cho bit CTCT cua (A) va (B).
Cu 38. Dn 4,48 lit hn hop gm C
2
H
4
va C
3
H
4
(dktc) qua binh dung dung dich Br
2
du thy khi luong binh tng 6,2 gam.
Tinh phn trm th tich cua C
3
H
4
trong hn hop.
Cu 39. Cho 12,60 gam hn hop 2 anken la dng dng k tip tac dung vua du voi dung dich Br
2
thu duoc 44,60 gam hn
hop san phm. Xac dinh cng thuc phn tu cua 2 anken.
Cu 40. Chia 16,4 gam hn hop gm C
2
H
4
va C
3
H
4
thanh

2 phn bng nhau. Phn 1 tac dung vua du voi dung dich chua
56,0 gam Br
2
. Phn 2 cho tac dung ht voi H
2
(Ni, t
0
), ri ly 2 ankan tao thanh dem dt chay hoan toan thi thu duoc x gam
CO
2
. Tinh gia tri cua x.
Cu 41. Dt chay hoan toan 0,2 mol hn hop 2 ankin la dng dng k tip thu duoc 9,0 gam nuoc. Xac dinh cng thuc phn
tu cua 2 ankin.
Cu 42. Dt chay hoan toan hn hop 2 anken thu duoc 11,2 lit khi CO
2
(dktc). Tinh th tich khi O
2
(dktc) d tham gia phan
ung chay.
Cu 43. Dt chay hoan toan hn hop 3 anken ri dn san phm chay ln luot qua binh 1 dung dung dich H
2
SO
4
dc va binh
2 dung dung dich nuoc vi trong du, thy khi luong binh 1 tng m gam va khi luong binh 2 tng (m 5,2) gam. Tinh gia
tri cua m.
Cu 44. Khi cho 0,2 mol mt ankin tac dung voi AgNO
3
trong dung dich NH
3
(du) thu duoc 29,4 gam kt tua. Xac dinh
cng thuc phn tu cua ankin.

Cu 1 (A-07). Ba hidrocacbon X, Y, Z k tip nhau trong dy dng dng, trong do khi luong phn tu Z gp di khi luong
phn tu X. Dt chay 0,1 mol cht Y, san phm khi hp thu hoan toan vao dung dich Ca(OH)
2
du, thu duoc m gam kt tua.
Tinh m.


Cu 2 (B-2008). Dt chay hoan toan 1 lit hn hop khi gm C
2
H
2
va hidrocacbon X sinh ra 2 lit khi CO
2
va 2 lit hoi H
2
O (cac
th tich khi va hoi do o cung diu kin nhit d, ap sut). Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 3 (B-2010). Hn hop khi X gm mt ankan va mt anken. Ti khi cua X so voi H
2
bng 11,25. Dt chay hoan toan 4,48
lit X, thu duoc 6,72 lit CO
2
(cac th tich khi do o dktc). Xac dinh cng thuc cua ankan va anken.
Cu 4 (A-07). Cho 4,48 lit hn hop X (dktc) gm 2 hidrocacbon mach ho li tu tu qua binh chua 1,4 lit dung dich Br
2
0,5M.
Sau khi phan ung xay ra hoan toan, s mol Br
2
giam di mt nua va khi luong binh tng thm 6,7 gam. Xac dinh cng thuc
phn tu cua 2 hidrocacbon.
Cu 5 (B-08). Dn 1,68 lit hn hop khi X gm hai hidrocacbon vao binh dung dung dich brom (du). Sau khi phan ung xay
ra hoan toan, co 4 gam brom d phan ung va con lai 1,12 lit khi. Nu dt chay hoan toan 1,68 lit X thi sinh ra 2,8 lit khi
CO
2
. Xac dinh cng thuc phn tu cua hai hidrocacbon (bit cac th tich khi du do o dktc).
Cu 6 (A-2010). Dun nong hn hop khi X gm 0,02 mol C
2
H
2
va 0,03 mol H
2
trong mt binh kin (xuc tac Ni), thu duoc hn
hop khi Y. Cho Y li tu tu vao binh nuoc brom (du), sau khi kt thuc cac phan ung, khi luong binh tng m gam va co 280
ml hn hop khi Z (dktc) thoat ra. Ti khi cua Z so voi H
2
la 10,08. Tinh gia tri cua m.
Cu 7 (B-09). Hn hop khi X gm H
2
va mt anken co kha nng cng HBr cho san phm huu co duy nht. Ti khi cua X so
voi H
2
bng 9,1. Dun nong X co xuc tac Ni, sau khi phan ung xay ra hoan toan, thu duoc hn hop khi Y khng lam mt mau
nuoc brom ti khi cua Y so voi H
2
bng 13. Xac dinh cng thuc cu tao cua anken.
Cu 8 (CD-09). Hn hop khi X gm H
2
va C
2
H
4
co ti khi so voi He la 3,75. Dn X qua Ni nung nong, thu duoc hn hop
khi Y co ti khi so voi He la 5. Tinh hiu sut cua phan ung hidro hoa.
Cu 9 (CD-2010). Cho 3,12 gam ankin X phan ung voi 0,1 mol H
2
(xuc tac Pd/PbCO
3
, t
0
), thu duoc hn hop Y chi co hai
hidrocacbon. Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 10. Hn hop X gm mt oleIin M va H
2
co khi luong phn tu trung binh 10.67 di qua Ni dun nong thu duoc hn hop
khi Y co ti khi so voi H
2
la 18. Bit M phan ung ht. Xac dinh CTPT cua M.
Cu 11 (CD-2010). Cho 3,12 gam ankin X phan ung voi 0,1 mol H
2
(xuc tac Pd/PbCO
3
, t
0
), thu duoc hn hop Y chi co hai
hidrocacbon. Xac dinh cng thuc phn tu cua X.

CHUYN DE VII
DN XUAT HALOGEN - ANCOl - PHENOl
A. PHAN LY THUYET

I. DN XUAT HALOGEN CUA HIDROCACBON
1. Khai nim
- Khi thay th nguyn tu hidro cua phn tu hidrocacbon bng nguyn tu halogen ta duoc dn xut halogen co CTTQ: RCl
Vi du: CH
3
Cl, C
6
H
5
Cl
- Bc cua dn xut halogen: Chinh la bc cua nguyn tu C lin kt truc tip voi C.
Vi du: Bc I: CH
3
CH
2
Cl (etyl clorua)
Bc II: CH
3
CHClCH
3
(isopropyl clorua)
Bc III: (CH
3
)C-Br (tert - butyl bromua)
a. Phan ung th nguyn tu halogen bng nhom OH:
RX NaOH
0
t
ROH NaX
CH
3
CH
2
Br NaOH
0
t
CH
3
CH
2
OH NaBr
b. Phan ung tach hidro halogenua:
- CH
3
-CH
2
Cl KOH
2 5
0
C H OH
t
CH
2
CH
2
KCl H
2
O
- PTTQ: (di voi dn xut halogen no, don chuc, mach ho)
C
n
H
2n1
X KOH
2 5
0
C H OH
t
C
n
H
2n
KX H
2
O
- Quy tc Zaixep: Aguyn t X tch vi nguyn t H C bc cao hon.
II. ANCOL
1. Dinh nghia - Phn loai
a. Dinh nghia
- Ancol la nhung hop cht huu co trong phn tu co nhom OH lin kt truc tip voi nguyn tu C no. Vi du: C
2
H
5
OH
- Bc ancol la bc cua nguyn tu C lin kt truc tip voi nhom OH.


Thi du
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
2
OH: ancol bc I
CH
3
-CH
2
-CH(CH
3
)-OH: ancol bc II
CH
3
-C(CH
3
)
2
-OH: ancol bc III
b. Phn loai
- Ancol no, don chuc, mach ho (C
n
H
2n1
OH): Vi du: CH
3
OH . . .
- Ancol khng no, don chuc mach ho: CH
2
CH-CH
2
OH
- Ancol thom don chuc: C
6
H
5
CH
2
OH

- Ancol vong no, don chuc: xiclohexanol

- Ancol da chuc: CH
2
OH-CH
2
OH (etilen glicol), CH
2
OH-CHOH-CH
2
OH (glixerol)
2. Dng phn - Danh phap
a. Dng phn: Chi co dng phn cu tao (gm dng phn mach C va dng phn vi tri nhom OH).
- Thi du C
4
H
10
O co 4 dng phn ancol
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
2
OH CH
3
-CH(CH
3
)-CH
2
OH
CH
3
-CH
2
-CH(CH
3
)-OH CH
3
-C(CH
3
)
2
-OH
b. Danh phap:
- Danh phap thuong: Ancol + tn gc ankyl + ic
Vi du: C
2
H
5
OH (ancol etylic)
- Danh phap thay th: 1n hidrocacbon tuong ng vi mch chinh + s ch v tri nhm OH + ol
Vi du:
4 3 2 1
3 3 2 2
CH CH(CH ) CH CH OH (3-metylbutan-1-ol)
3. Tinh cht vt ly
- Tan nhiu trong nuoc do tao duoc lin kt H voi nuoc. D tan trong nuoc giam dn khi s nguyn tu C tng ln.
4. Tinh cht hoa hoc
a. Phan ung th H cua nhom OH
* Tinh cht cung cua ancol
2C
2
H
5
OH 2Na 2C
2
H
5
ONa H
2

* Tinh cht dc trung cua ancol da chuc co hai nhom OH lin k
- Hoa tan duoc Cu(OH)
2
o diu kin thuong tao thanh dung dich mau xanh lam. Phan ung nay dung d nhn bit ancol da
chuc co hai nhom OH lin k.
2C
3
H
5
(OH)
3
Cu(OH)
2
|C
3
H
5
(OH)
2
O|
2
Cu 2H
2
O
b. Phan ung th nhom OH
* Phan ung voi axit v co
C
2
H
5
- OH H - Br
0
t
C
2
H
5
Br H
2
O
* Phan ung voi ancol
2C
2
H
5
OH
0
2 4
H SO , 140 C
C
2
H
5
OC
2
H
5
H
2
O
dietyl ete
- PTTQ: 2ROH
0
2 4
H SO , 140 C
R-O-R H
2
O
c. Phan ung tach nuoc
C
2
H
5
OH
0
2 4
H SO , 170 C
C
2
H
4
H
2
O
- PTTQ: C
n
H
2n1
OH
0
2 4
H SO , 170 C
C
n
H
2n
H
2
O
d. Phan ung oxi hoa:
- Oxi hoa khng hoan toan:
Ancol bc 1 khi bi oxi hoa boi CuO/t
o
cho ra san phm la andehit
RCH
2
OH CuO
0
t
RCHO Cu H
2
O
Ancol bc hai khi bi oxi hoa boi CuO/t
o
cho ra san phm la xeton.
R-CH(OH)-R` CuO
0
t
R-CO-R` Cu H
2
O
Ancol bc III kho bi oxi hoa.
-OH



- Oxi hoa hoan toan:
C
n
H
2n1
OH
3n
2
O
2

0
t
nCO
2
(n1)H
2
O
5. Diu ch:
a. Phuong phap tng hop:
- Diu ch tu anken tuong ung: C
n
H
2n

H
2
O
0
2 4
H SO , t
C
n
H
2n1
OH
- Diu ch Glixerol di tu anken tuong ung la CH
2
CH-CH
3
.
b. Phuong phap sinh hoa: Diu ch C
2
H
5
OH tu tinh bt.
(C
6
H
10
O
5
)
n

2
0
H O
t , xt
C
6
H
12
O
6
C
6
H
12
O
6

enzim
2C
2
H
5
OH 2CO
2

II. PHENOL
1. Dinh nghia - Phn loai - Danh phap
a. Dinh nghia: Phenol la nhung hop cht huu co trong phn tu co nhom -OH lin kt truc tip voi nguyn tu C vong benzen.
- Vi du: C
6
H
5
OH (phenol) . . .
b. Phn loai:
- Phenol don chuc: Phn tu co mt nhom -OH phenol.
- Phenol da chuc: Phn tu chua hai hay nhiu nhom -OH phenol.
c. Danh phap: S ch v tri nhm th + phenol
a. Phan ung th nguyn tu H cua nhom OH
- Tac dung voi kim loai kim
2C
6
H
5
OH 2Na 2C
6
H
5
ONa H
2

- Tac dung voi dung dich bazo
C
6
H
5
OH NaOH C
6
H
5
ONa H
2
O
b. Phan ung th H cua vong benzen: Tac dung voi dung dich Brom (Phan ung nay dung d nhn bit phenol).
C
6
H
5
OH 3Br
2
C
6
H
2
Br
3
OH 3HBr
3. Diu ch: D diu ch phenol ta co so d sau:
C
6
H
6
C
6
H
5
Br C
6
H
5
ONa C
6
H
5
OH


1. Lp C1P1 cua ancol
* CT cua ancol no da chuc: C
n
H
2n2-a
(OH)
a
hoc C
n
H
2n2
O
a
.
* CT cua ancol no don chuc: C
n
H
2n1
OH.
D lp cng thuc phn tu cua ancol chung ta co th su dung mt trong cac cach sau (O dy ta chi xet ancol no):
* Cach 1: M 14n 18 (don chuc) hoc M 14n 2 16a. M ta co th tinh bng nhiu cach khac nhau tuy vao du kin
bai ra.
* Cach 2:
2
CO
ancol
n
n =
n
. Luu y: Cng thuc nay ta co th ap dung cho moi dy dng dng ma ta s gp sau nay.
2 2
ancol H O CO
n = n - n
2 2
2 2
CO CO
ancol H O CO
n n
n = =
n n n

* Cach 3: Ta lp ti l trn PTHH d dua ra phuong trinh bc nht. Tu do tinh giai tri n.
Luu : Nu la hn hop hai ancol dng dng k tip cua nhau thi ta quy thanh mt ancol co CT la
n 2n 2 a
C H O
. Tu do tinh
gia tri n.
V d 1: Dt chay hoan toan mt ancol don chuc X thu duoc 4,4 gam CO
2
va 3,6 gam H
2
O. Xac dinh cng thuc phn tu cua
X.

Giai



Dt CTPT cua X la C
n
H
2n1
OH.
2 2
CO H O
4.4 3.6
n = = 0.1 (mol); n = 0.2 (mol)
44 18
=
2 2
2 2
CO CO
ancol H O CO
n n
0.1
n = = = = 1
n n n 0.2 0.1

. Tu do suy ra CTPT cua ancol la: CH
3
OH.
. Bi tp tch nuc cua ancol to ete
Di voi phn bai tp nay, ancol tach nuoc tao ete thuong la ancol no don chuc. Do vy ta chi xet di voi ancol no
don chuc.
2ROH ROR H
2
O
2
ancol ete H O
m = m + m va
2
ancol H O
n = 2n
` Luu :
- Di voi phn nay da s ta vn dung dinh lut bao toan khi luong d giai bai tp.
- Nu d bai cho hn hop nhiu ancol thi ta quy v mt ancol d giai va cach giai ta xem nhu la mt ancol voi
PTHH nhu sau

2
2ROH ROR H O
V d 2: Dun nong 12,90 gam hn hop X gm 2 ancol no, don chuc, bc 1, la dng dng k tip trong H
2
SO
4
dc o 140
o
C
thu duoc 10,65 gam hn hop Y gm 3 ete (h 100). Xac dinh cng thuc phn tu cua hai ancol.

Giai
Dt CT cua hai ancol la 2ROH.
2 2
H O ancol ete H O
2.25
m = m - m = 12.9 - 10.65 = 2.25 (gam) n = = 0.125 (mol)
18

2
ancol H O ROH
m 12.9
n = 2n = 0.25 (mol) M = = = 51.6
n 0.25

R + 17 = 51.6 R = 34.6 . Vy cng thuc phn tu hai ancol la: C
2
H
5
OH va C
3
H
7
OH
3. Bi tp v oxi ha ancol bc 1 v
Ta chi xet ancol no don chuc
C
n
H
2n1
OH CuO
0
t
C
n
H
2n
O Cu H
2
O
O (CuO) ancol andehi t hoc xeton Cu
n = n = n = n


Cu 1. Vit CTCT cac dng phn ancol ung voi CTPT C
3
H
8
O, C
4
H
10
O, C
5
H
12
O va goi tn theo danh phap thay th.
Cu 2. Vit CTCT cac ancol co tn goi sau:
a. Ancol iso-propylic, ancol etylic, ancol n-propylic, etanol, propan-1-ol.
b. 3-metylbutan-1-ol, 2-metylbutan-2-ol, pentan-1-ol, 2-metylpropan-2-ol.
Cu 3. Goi tn cac ancol sau theo danh phap thay th.
a. CH
3
-CH(OH)-CH
2
-CH
3
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
2
OH CH
3
-C(CH
3
)
2
-CH
2
-CH(OH)-CH
3
.
b. CH
3
-CH
2
-CH(CH
3
)-OH CH
3
OH, CH
3
-CHCH-CH(CH
3
)-CH
2
OH
a. CH
3
Cl NaOH
0
t

b. CH
3
-CH
2
-CH
2
Cl KOH
0
t

c. CH
3
-CH
2
-CH
2
Cl KOH
0
2 5
C H OH, t

d. CH
3
-CHCl-CH
2
CH
3
NaOH
0
2 5
C H OH, t

a. CH
3
OH Na
b. C
3
H
5
(OH)
3
Na


c. ROH HCl
d. C
2
H
5
OH
0
2 4
C H SO , 140

e. C
2
H
5
OH
0
2 4
C H SO , 170

I. CH
3
-CH(OH)-CH
2
-CH
3

0
2 4
C H SO , 170

g. C
2
H
5
OH CuO
0
t

h. iso-C
3
H
7
OH CuO
0
t

i. n-C
3
H
7
OH CuO
0
t

k. C
2
H
5
OH O
2

0
t

l. C
n
H
2n1
OH O
2

0
t

a. C
6
H
5
OH Na
b. C
6
H
5
OH KOH
c. C
6
H
5
OH Br
2

d. C
6
H
5
OH HNO
3 (dc)

0
2 4
H SO (c), t

Cu 7. Vit PTHH d diu ch cac cht sau tu cac cht huu co tuong ung:
Etanol, etilen, propan-2-ol, propilen
Cu 8. Hoan thanh cac chui phan ung sau:
a. Metan X axetilen X etilen X etanol X axit axetic
b. Benzen X brombenzen X natri phenolat X phenol X 2,4,6-tribromphenol
Cu 9. Nhn bit cac cht sau bng phuong phap hoa hoc:
a. Etanol, glixerol, nuoc va benzen.
b. Phenol, etanol, glixerol, nuoc.
c. Propan-1,2-diol propan-1,3-diol.
d. Propan-1,2,3-triol propan-1,3-diol 2-metylpropan-2-ol.
Cu 10. Tu axetilen, vit PTHH cua cac phan ung diu ch: etyl bromua (1) 1,2-dibrometan (2) vinyl clorua (3).
Cu 11. Tu propen va cac hoa cht v co cn thit khac co th diu ch duoc cac cht sau: propan-2-ol (1) propan-1,2-diol
(2). Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
Cu 12. Tu benzen va cac hoa cht v co cn thit khac co th diu ch duoc cac cht sau: 2,4,6-tribromphenol (1) 2,4,6-
trinitrophenol (2). Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
Cu 13. Cho 12,2 gam hn hop X gm etanol va propan-1-ol tac dung voi Na du thu duoc 2,8 lit khi (dktc).
a. Tinh thanh phn khi luong cua mi cht trong hn hop ban du.
b. Cho hn hop X qua ng dung CuO dun nong. Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
Cu 14. Dt chay hoan toan 5,5 gam hn hop X gm hai ancol CH
3
OH va C
2
H
5
OH thu duoc 4,48 lit khi CO
2
(dktc) va m
gam nuoc.
a. Tinh khi luong mi ancol trong hn hop du.
b. Tinh gia tri m.
c. Dun nong hn hop X voi xuc tac H
2
SO
4
dc o nhit d 140
0
C thu duoc hn hop 3 ete. Vit PTHH cua cac phan ung xy
ra.
Cu 15. Dt chay hoan toan 10,6 gam hn hop X gm hai ancol C
2
H
5
OH va n-C
3
H
7
OH. Toan b san phm chay thu duoc
suc vao binh dung dung dich nuoc vi trong du thu duoc 50 gam kt tua va khi luong binh tng ln m gam.
a. Tinh khi luong mi ancol trong hn hop ban du.
b. Tinh gia tri m.
c. Cho hn hop X qua ng dung CuO dun nong. Vit PTHH cua cac phan ung xy ra.
Cu 16. Cu . Cho 11 gam hn hop hai ancol no don chuc, k tip nhau trong dy dng dng tac dung ht voi Na du thu
duoc 3,36 lit H
2
(dktc).
a. Xac dinh cng thuc phn tu cua hai ancol.
b. Tinh khi luong mi ancol trong hn hop du.
Cu 17. Dt chay hoan toan 0.1 mol mt ancol no, don chuc X cn V lit O
2
(dktc) thu duoc 6.72 lit khi CO
2
(dktc) va gam
nuoc.


a. Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
b. Tinh gia tri m.
c. Tinh V bng cac phuong phap khac nhau.
Cu 18. Dt chay hoan toan mt ancol don chuc X thu duoc 4,4 gam CO
2
va 3,6 gam H
2
O. Xac dinh cng thuc phn tu cua
X.
Cu 19. Dun nong 15,2 gam hn hop 2 ancol no don chuc, la dng dng k tip voi H
2
SO
4
dc o 140
O
C, thu duoc 12,5 gam
hn hop 3 ete (h 100).
a. Xac dinh cng thuc cua 2 ancol.
b. Tinh khi luong mi ancol trong hn hop du.
Cu 20. Cho 3,7 gam mt ancol no, don chuc, mach ho tac dung voi Na du thy co 0,56 lit khi thoat ra (o dktc). Xac dinh
cng thuc phn tu cua X.
Cu 21. Cho 14 gam hn hop A gm phenol va etanol tac dung voi Na du thu duoc 2,24 lit khi H
2
(dktc).
b. Tinh mi cht trong hn hop A.
c. Cho 14 gam hn hop A tac dung voi dung dich HNO
3
(du) thi thu duoc bao nhiu gam axit picric (2,4,6-trinitrophenol).
Cu 22. Cho hn hop A gm etanol va phenol tac dung voi Na du thu duoc 3,36 lit H
2
(dktc). Nu cho hn hop trn tac
dung voi nuoc brom vua du thu duoc 19,86 gam kt tua trng.
b. Tinh theo khi luong mi cht co trong hn hop ban du.
Cu 23. Cho natri tac dung hoan toan voi 18,8 gam hn hop hai ancol no, don chuc, mach ho k tip trong dy dng dng
sinh ra 5,6 lit khi H
2
(dktc).
a. Xac dinh CTPT cua hai ancol trn.
b. Tinh khi luong mi ancol trong hn hop ban du.
Cu 24. Chia hn hop X gm hai ancol no, don chuc, mach ho thanh hai phn bng nhau. Dt chay ht phn (1) thu duoc
5,6 lit CO
2
(dktc) va 6,3 g nuoc. Phn (2) tac dung ht voi natri thi thy thoat ra V lit khi (dktc). Xac dinh V.
Cu 25. Dt chay ht hn hop gm hai ancol no, don chuc, mach ho k tip nhau trong dy dng dng thu duoc 5,6 lit CO
2

(dktc) va 6,3 g nuoc. Xac dinh CTPT cua hai ancol.
Cu26. Cho 0,1 mol ruou X phan ung ht voi Na du thu duoc 2,24 lit khi H
2
(dktc). S nhom chuc -OH cua ruou X la bao
nhiu?
Cu 27. Chia m gam hn hop hai ancol thanh hai phn bng nhau.
Phn 1: Dt chay hoan toan, thu duoc 2,24 lit khi CO
2
(dktc).
Phn 2: Dehidrat hoa hoan toan thu duoc hn hop 2 anken. Nu dt chay ht 2 anken thi thu duoc bao nhiu gam nuoc?
Cu 28. Oxi hoa 4,96 gam X la mt ancol (ruou) don chuc bc 1 (h100), ri ly andehit thu duoc cho tac dung ht voi
luong du AgNO
3
trong dung dich NH
3
, thu duoc 66,96 gam Ag. Xac dinh cng thuc cua X .
Cu 29. Oxi hoa hn hop X gm C
2
H
6
O va C
4
H
10
O thu duoc hn hop Y gm 2 andehit. Cho Y tac dung voi dung dich
AgNO
3
trong NH
3
(du) thu duoc m gam Ag. Cng luong X nhu trn, nu cho tac dung voi Na du thi thu duoc 1,12 lit khi
H
2
(dktc). Tinh gia tri cua m.
2
va 3,6 gam H
2
O. Nu cho luong X o trn tach
nuoc tao ete (h100). Tinh s gam ete thu duoc.
Cu 31. Dun nong 12,90 gam hn hop X gm 2 ancol no, don chuc, bc 1, la dng dng k tip trong H
2
SO
4
dc o 140
o
C
thu duoc 10,65 gam hn hop Y gm 3 ete (h 100). Xac dinh cng thuc phn tu cua hai ancol.
Cu 32. Dt chay hoan toan m gam hn hop hai ancol don chuc A va B thuc cung mt dy dng dng, nguoi ta thu duoc
70,4 gam CO
2
va 39,6 gam H
2
O. Tinh gia tri cua m.
Cu 33. Chia 27,6 gam hn hop 3 ancol don chuc thanh 2 phn bng nhau. Phn 1 cho tac dung ht voi Na, thu duoc 3,36 lit
khi H
2
(dktc). Phn 2 tach nuoc thu duoc m gam hn hop 6 ete (h100). Tinh gia tri cua m.
Cu 34 (B-2010). Dt chay hoan toan mt luong hn hop X gm 2 ancol (du no, hai chuc, mach ho) cn vua du V lit khi
O
2
, thu duoc 11,2 lit khi CO
2
va 12,6 gam H
2
O (cac th tich khi do o dktc). Tinh Gia tri cua V.


Cu 1 (B-2010). Dt chay hoan toan mt luong hn hop X gm 2 ancol (du no, da chuc, mach ho, co cung s nhom -OH)
cn vua du V lit khi O
2
, thu duoc 11,2 lit khi CO
2
va 12,6 gam H
2
O (cac th tich khi do o dktc). Tinh gia tri cua V.


Cu 2 (CD-08). Dt chay hoan toan mt ruou (ancol) da chuc, mach ho X, thu duoc H
2
O va CO
2
voi ti l s mol tuong
ung la 3:2. Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 3 (B-2007). X la ancol (ruou) no, mach ho. Dt chay hoan toan 0,05 mol X cn 5,6 gam oxi, thu duoc hoi nuoc va 6,6
gam CO
2
. Xac dinh cng thuc cua X.
Cu 4 (B-2010). Dt chay hoan toan m gam hn hop X gm ba ancol (don chuc, thuc cung dy dng dng), thu duoc 8,96
lit khi CO
2
(dktc) va 11,7 gam H
2
O. Mt khac, nu dun nong m gam X voi H
2
SO
4
dc thi thu duoc x gam hn hop cac ete.
Tinh gia tri cua x.
Cu 5 (B-08). Dun nong mt ruou (ancol) don chuc X voi dung dich H
2
SO
4

dc trong diu kin nhit d thich hop sinh
ra cht huu co Y, ti khi hoi cua X so voi Y la 1,6428. Xac dinh cng thuc phn tu cua X.
Cu 6 (A-2010). Oxi hoa ht 2,2 gam hn hop hai ancol don chuc thanh andehit cn vua du 4,8 gam CuO. Cho toan b
luong andehit trn tac dung voi luong du dung dich AgNO
3
trong NH
3
, thu duoc 23,76 gam Ag. Xac dinh cng thuc phn tu
cua hai ancol.
Cu 7 (CDA-08). Oxi hoa ancol don chuc X bng CuO (dun nong), sinh ra mt san phm huu co duy nht la xeton Y (ti
khi hoi cua Y so voi khi hidro bng 29). Xac dinh cng thuc cu tao cua X.
Cu 8 (B-07). Cho m gam mt ancol (ruou) no, don chuc qua binh dung CuO (du), nung nong. Sau khi phan ung hoan toan,
khi luong cht rn trong binh giam 0,32 gam. Hn hop hoi thu duoc co ti khi so voi hidro la 15,5. Tinh gia tri cua m.
2
va 3,6 gam H
2
O. Nu cho luong X o trn tach nuoc
tao ete (h100) thi s gam ete thu duoc la bao nhiu?
Cu 10. Cho 15,6 gam hn hop X gm 2 ancol (ruou) don chuc, k tip nhau trong dy dng dng tac dung ht voi 9,2 gam
Na, thu duoc 24,5 gam cht rn. Nu cho 15,6 gam X tach nuoc tao ete (h 100) thi s gam ete thu duoc la bao nhiu?
Cu 11 (A-2010). Dt chay hoan toan m gam hn hop 3 ancol don chuc, thuc cung dy dng dng, thu duoc 3,808 lit khi
CO
2
(dktc) va 5,4 gam H
2
O. Tinh gia tri cua m.
Cu 12 (CD-2010). Cho 10 ml dung dich ancol etylic 46
0
phan ung ht voi kim lai Na (du), thu duoc V lit khi H
2
(dktc).
Bit khi luong ring cua ancol etylic nguyn cht bng 0,8 g/ml. Tinh gia tri cua V.

CHUYN DE IV: ANDEHIT - XETON - AXIT CACBOXYLIC
A. PHAN LY THUYET

I. ANDEHIT
1. Dnh ngha - Danh php
a. Dinh nghia: Andehit la nhung hop cht huu co ma phn tu co nhom -CHO lin kt truc tip voi nguyn tu C hoc
nguyn tu H.
- Vi du: HCHO, CH
3
CHO...
b. Danh phap:
- Tn thay th cua cac andehit no don chuc mach ho nhu sau:
1n hidrocacbon no tuong ng vi mch chinh + al
Vi du:
4 3 2 1
3 3 2
CH CH(CH ) CH CHO (3-metylbutanal)
- Tn thuong cua mt s andehit: Andehit + tn axit tuong ng
Vi du: HCHO (andehit Iomic), CH
3
CHO (andehit axetic) . . .
. 1inh cht ha hc
- Vua th hin tinh oxi hoa, vua th hin tinh khu
a. Tinh oxi hoa: Phan ung cng H
2
(tao thanh ancol bc I):
RCHO H
2

0
Ni, t
RCH
2
OH
b. Tinh khu: Tac dung voi cac cht oxi hoa
R-CHO 2AgNO
3
H
2
O 3NH
3

0
t
R-COONH
4
2Ag 2NH
4
NO
3

R-CHO 2Cu(OH)
2
NaOH
0
t
RCOONa Cu
2
O 3H
2
O
(do gach)
Cac phan ung trn dung d nhn bit andehit.
3. Diu ch
- D diu ch andehit ta di tu ancol bng phan ung oxi hoa khng hoan toan.


CH
3
CH
2
OH CuO
0
t
CH
3
CHO Cu H
2
O
- Di tu hidrocacbon.
2CH
2
CH
2
O
2

0
xt, t
2CH
3
CHO
II. XETON
1. Dnh ngha
- La nhung hop cht huu co ma phn tu co nhom lin kt truc tip voi hai nguyn tu C.

-Vi du: CH
3
-CO-CH
3
(dimetyl xeton), CH
3
-CO-C
6
H
5
(metyl phenyl xeton) . . .
. 1inh cht ha hc
- Cng H
2
tao thanh ancol bc II.
R-CO-R` H
2
0
Ni, t
RCH(OH)R`
CH
3
-CO-CH
3
H
2

0
Ni, t
CH
3
CH(OH)CH
3

- Xeton khng tham gia phan ung trang guong.
3. Diu ch
- Oxi hoa khng hoan toan ancol bc II.
CH
3
CH(OH)CH
3
CuO
0
t
CH
3
-CO-CH
3
Cu H
2
O
- Di tu hidrocacbon.
III. AXIT CACBOXYLIC
1. Dnh ngha - Danh php
a. Dinh nghia
- La nhung phn tu hop cht huu co ma phn tu co nhom -COOH lin kt truc tip voi nguyn tu C hoc nguyn tu H.
- Vi du: HCOOH, CH
3
COOH, . . .
b. Danh phap
- Tn thay th cua cac axit cacboxylic no, don chuc, mach ho nhu sau:
Axit + tn hidrocacbon no tuong ng vi mch chinh + oic
- Vi du:
5 4 3 2 1
3 3 2 2
CH CH(CH ) CH CH COOH (Axit-4-metylpentanoic)
. 1inh cht vt l
- Axit tan nhiu trong nuoc do tao duoc lin kt H voi nuoc va d tan giam dn khi s nguyn tu C tng ln.
- Nhit d si cao hon ancol tuong ung do lin kt H giua cac nguyn tu bn hon lin kt H giua cac phn tu ancol.
3. 1inh cht ha hc
a. Tinh axit: Co dy du tinh cht cua mt axit.
CH
3
COOH NaOH CH
3
COONa H
2
O
2CH
3
COOH ZnO (CH
3
COO)
2
Zn H
2
O
2CH
3
COOH CaCO
3
(CH
3
COO)
2
Ca CO
2
H
2
O
2CH
3
COOH Zn (CH
3
COO)
2
Zn H
2

b. Phan ung th nhom -OH (phan ung este hoa):
RCOOH R`OH
0
H , t
RCOOR` H
2
O
CH
3
COOH C
2
H
5
OH
0
H , t
CH
3
COOC
2
H
5
H
2
O
etyl axetat
. Diu ch axit axetic
a. Ln men gim
C
2
H
5
OH O
2

men gi m
CH
3
COOH H
2
O
b. Oxi hoa andehit axetic
2CH
3
CHO O
2

xt
2CH
3
COOH
c. Oxi hoa ankan
d. Tu metanol
CH
3
OH CO
0
t , xt
CH
3
COOH
Dy la phuong phap hin dai san xut axit axetic.
C=O


V d 1: Cu 1 (CD-08). Cho hn hop gm 0,1 mol HCHO va 0,1 mol HCOOH tac dung voi luong du Ag
2
O (hoc AgNO
3
)
trong dung dich NH
3
, dun nong. Sau khi cac phan ung xay ra hoan toan, khi luong Ag tao thanh la bao nhiu?
Giai
HCHO 4Ag
0.1 0.4
HCOOH 2Ag
0.1 0.2
m
Ag
0.6*108 64.8 (gam)
V d 2: Trung hoa hoan toan 10,6 gam hn hop X gm axit axetic va axit Iomic cn 200 ml dung dich NaOH 1M. Tinh
khi luong mi axit trong hn hop ban du.
Giai
n
NaOH
0.2*1 0.2 (mol)
Dt
3
HCOOH CH COOH
n x n y
HCOOH NaOH HCOONa H
2
O
x x
CH
3
COOH NaOH CH
3
COONa H
2
O
y y
Ta co h PT:
3
HCOOH
CH COOH
m 46*0.1 4.6 (gam)
x y 0.2 x 0.1

m 60*0.1 6 (gam) 46x 60y 10.6 y 0.1

, , ,
| |
|


Cu 1. Vit CTCT cua cac andehit co CTPT la C
4
H
8
O va goi tn chung theo tn thay th.
Cu 2. Goi tn cac andehit sau theo danh phap thuong:
HCHO, CH
3
CHO, CH
3
CH
2
CHO, CH
2
CHCHO.
Cu 3. Goi tn cac andehit sau theo danh phap thay th:
HCHO, CH
3
CHO, CH
3
CH
2
CHO, CH
3
CH(CH
3
)-CH
2
-CHO, CH
3
-CH(CH
3
)-CH(CH
3
)-CHO.
Cu 4. Vit CTCT cac andehit co tn goi sau:
a. Andehit acrylic, andehit propionic, andehit axetic, 2-metylbutanal.
b. 2,2-dimetylbutanal, andehit Iomic, 3,4-dimetylpentanal, andehit oxalic.
a. CH
3
CHO AgNO
3
NH
3

b. RCHO AgNO
3
NH
3

c. CH
3
CHO H
2

0
Ni, t

d. RCHO H
2

0
Ni, t

e. CHCH H
2
O
2
Hg

I. CH
2
CH
2
O
2

xt

Cu 5. Vit PTHH diu ch cac cht sau tu cac cht huu co tuong ung:
Ancol etylic, ancol iso-propylic, ancol n-propylic, andehit axetic, andehit Iomic.
Cu 6. Vit CTCT, goi tn cac axit (theo danh phap thay th) co CTPT C
4
H
8
O
2
.
Cu 7. Goi tn cac axit sau theo danh phap thuong:
HCOOH, CH
3
COOH, CH
3
CH
2
COOH, CH
2
CHCOOH, CH
2
C(CH
3
) COOH, HOOC-COOH.
Cu 8. Vit CTCT cac andehit co tn goi sau:
a. Axit acrylic, axit propionic, axit axetic, axit -2-metylbutanoic.
b. Axit - 2,2-dimetylbutanoic, axit Iomic, axit - 3,4-dimetylpentanoic, axit oxalic.
a. CH
3
COOH Na
b. HCOOH KOH


c. CH
3
COOH C
2
H
5
OH
0
3 4
H SO (c), t C

d. RCOOH R
`
OH
0
3 4
H SO (c), t C

e. C
2
H
5
OH O
2

men gi m

Cu 10. Vit PTHH diu ch cac cht sau tu cac cht huu co tuong ung:
Etyl axetat, axit axetic, axit Iomic.
Cu 11. Hoan thanh chui phan ung sau:
a. Metan
(1)
metyl clorua
(2)
metanol
(3)
metanal
(4)
axit Iomic.
b. Etanol
(1)
andehit axetic
(2)
axit axetic
(3)
etyl axetat.
c. Propen
(1)
propan-2-ol
(2)
axeton.
d. Etilen
(1)
andehit axetic
(2)
axit axetic
(3)
etyl axetat.
Cu 12. Nhn bit cac cht sau bng phuong phap hoa hoc:
a. Andehit axetic, axit axetic, glixerol va etanol.
b. Axit Iomic, andehit axetic, axit axetic, ancol etylic
c. Propan-1-ol, propan-1,2-diol, andehit axetic, axit axetic.
Cu 13. Tu metan va cac hoa cht v co cn thit khac co th diu ch duoc axit Iomic va axit axetic. Vit PTHH cua cac
phan ung xy ra.
Cu 14. Trung hoa 16,6 gam hn hop axit axetic va axit Iomic bng dung dich natri hidroxit thu duoc 23,2 gam hn hop hai
mui. Xac dinh thanh phn khi luong mi axit trong hn hop du.
Cu 15 (CDA-09). Cho 0,1 mol hn hop X gm hai andehit no, don chuc, mach ho, k tip nhau trong dy dng dng tac
dung voi luong du dung dich AgNO
3
trong NH
3
, dun nong thu duoc 32,4 gam Ag. Xac di nh CTPT cua andehit trong
X.
Cu 16. Cho 0,94 g hn hop hai andehit don chuc, no, k tip nhau trong dy dng dng tac dung voi dung dich AgNO
3

trong NH
3
thu duoc 3,24 gam Ag.
a. Xac dinh CTPT cua hai andehit.
b. Tinh theo khi luong mi andehit trong hn hop du.
Cu 17. Dt chay hoan toan 4,4 gam mt andehit X thu duoc 4,48 lit khi CO
2
(dktc) va 3,6 gam nuoc. Xac dinh CTPT cua
X.
Cu 18. Cho hn hop X gm 2 andehit dng dng k tip tac dung ht voi H
2
(Ni, t
0
), thu duoc hn hop Y. Dt chay hoan
toan Y thu duoc 6,6 gam CO
2
va 4,5 gam H
2
O.
a. Xac dinh cng thuc phn tu cua 2 andehit trong X.
b. Tinh khi luong cua mi andehit trong hn hop X.
Cu 19. Trung hoa hoan toan 10,6 gam hn hop X gm axit axetic va axit Iomic cn 200 ml dung dich NaOH 1M.
a. Tinh khi luong mi axit trong hn hop ban du.
Cu 20. D trung hoa 8,8 gam mt axit cacboxylic mach khng nhanh thuc dy dng dng cua axit Iomic cn 100ml dung
dich NaOH 1M. Xac dinh cng thuc cu tao va tn goi cua axit do.
Cu 21. Dt chay hoan toan 0,1 mol hn hop 2 axit cacboxylic la dng dng k tip thu duoc 3,36 lit CO
2
(dktc) va 2,7 gam
H
2
O.
a. Xac dinh cng thuc phn tu cua mi axit.
b. Tinh theo khi luong mi axit trong hn hop du.
Cu 22 (CDA-08). Dun nong 6,0 gam CH
3
COOH voi 6,0 gam C
2
H
5
OH (co H
2
SO
4
lam xuc tac, hiu sut phan ung este
hoa bng 50). Tinh khi luong este tao thanh.
Cu 23. Hn hop A gm X, Y la 2 axit no, don chuc, mach ho, k tip nhau trong dy dng dng. Cho 10,6 gam hn hop A
tac dung ht voi Na thu duoc 2,24 lit khi H
2
(dktc).
a. Xac dinh cng thuc phn tu cua X va Y.
b. Tinh khi luong mi axit trong hn hop A.
Cu 24. Dt chay hoan toan 6 gam mt axit X thu duoc 4,48 lit khi CO
2
(dktc) va 3,6 gam H
2
O. Xac dinh cng thuc phn tu
cua X.


Cu 25. Dt chay hoan toan 0,88 gam 2 axit la dng phn cua nhau thu duoc 1,76 gam CO
2
va 0,72 gam H
2
O.
a. Xac dinh cng thuc phn tu cua 2 axit.
b. Vit CTCT cua 2 axit do.
Cu 26. Dt chay hoan toan 8,8 gam mt axit no, don chuc X cn 11,2 lit khi O
2
(dktc). Xac dinh cng thuc phn tu cua
axit.
Cu 27. Cho 90 gam axit axetic tac dung voi 69 gam ruou etylic (H
2
SO
4
xuc tac). Khi phan ung dat toi cn bng thi 66
luong axit d chuyn thanh ete, khi luong este sinh ra la bao nhiu gam?
Cu 28. Trung hoa hoan toan 3 gam mt axit cacboxilic no don chuc X cn dung vua du 100ml dung dich NaOH 0,5M. Tn
goi cua X la gi?
Cu 29. Cho 1,74gam mt andehit no, don chuc phan ung hoan toan voi AgNO
3
/NH
3
sinh ra 6,48 gam bac kim loai. Xac
dinh cng thuc cu tao cua andehit.
Cu 30. Cho 0,92 gam hn hop gm axetilen va andehit axetic phan ung hoan toan voi dung dich AgNO
3
trong NH
3
thu
duoc 5,64gam hn hop rn. Xac dinh thanh phn cac cht trong hn hop du.
Cu 31. Cho 10,9 g hn hop gm axit acrylic va axit propionic phan ung hoan toan voi Na thoat ra 1,68 lit khi (dktc). Nu
cho hn hop trn tham gia phan ung cng H
2
hoan toan thi khi luong san phm cui cung la bao nhiu?
Cu 32. Hn hop X co khi luong 10g gm axit axetic va andehit axetic. Cho X tac dung voi luong du dd AgNO
3
trong
amoniac thy co 21,6g Ag kt tua. D trung hoa X cn Vml dd NaOH 0,2M. Gia tri cua V bng bao nhiu?


Cu 1 (CD-08). Cho hn hop gm 0,1 mol HCHO va 0,1 mol HCOOH tac dung voi luong du Ag
2
O (hoc AgNO
3
) trong
dung dich NH
3
, dun nong. Sau khi cac phan ung xay ra hoan toan, khi luong Ag tao thanh la bao nhiu?
Cu 2 (A-08). Cho 3,6 gam andehit don chuc X phan ung hoan toan voi mt luong du Ag
2
O (hoc AgNO
3
) trong dung dich
NH
3
dun nong, thu duoc m gam Ag. Hoa tan hoan toan m gam Ag bng dung dich HNO
3
dc, sinh ra 2,24 lit NO
2
(san
phm khu duy nht, o dktc). Xac dinh cng thuc cua X.
Cu 3 (B-07). Khi oxi hoa 2,2 gam mt andehit don chuc thu duoc 3 gam axit tuong ung. Xac dinh cng thuc cua andehit.
Cu 4 (B-08). Cho 3,6 gam axit cacboxylic no, don chuc X tac dung hoan toan voi 500 ml dung dich gm KOH 0,12M va
NaOH 0,12M. C can dung dich thu duoc 8,28 gam hn hop cht rn khan. Xac di nh cng thuc phn tu cua X.
Cu 5 (CD-2010). Cho 45 gam axit axetic phan ung voi 69 gam ancol etylic (xuc tac H
2
SO
4
dc), dun nong, thu duoc 41,25
gam etyl axetat. Tinh hiu sut cua phan ung este hoa.
Cu 6 (CD-08). Dun nong 6,0 gam CH
3
COOH voi 6,0 gam C
2
H
5
OH (co H
2
SO
4
lam xuc tac, hiu sut phan ung este hoa
bng 50). Tinh khi luong este tao thanh.
Cu 7 (A-2010). Cho m gam hn hop etanal va propanal phan ung hoan toan voi luong du dung dich AgNO
3
trong NH
3
, thu
duoc 43,2 gam kt tua va dung dich chua 17,5 gam mui amoni cua hai axit huu co. Tinh gia tri cua m.
Cu 8 (CD-09). Hidro hoa hoan toan hn hop M gm hai andehit X va Y no, don chuc, mach ho, k tip nhau trong
dy dng dng (M
X
M
Y
), thu duoc hn hop hai ancol co khi luong lon hon khi luong M la 1 gam. Dt chay hoan toan
M thu duoc 30,8 gam CO
2
. Xac dinh cng thuc va phn trm khi luong cua X trong hn hop M.
Cu 9 (A-08). Cho 3,6 gam andehit don chuc X phan ung hoan toan voi mt luong du Ag
2
O (hoc AgNO
3
) trong dung dich
NH
3
dun nong, thu duoc m gam Ag. Hoa tan hoan toan m gam Ag bng dung dich HNO
3
dc, sinh ra 2,24 lit NO
2
(san
phm khu duy nht, o dktc). Xac dinh cng thuc cua X.
Cu 10 (A-08). Trung hoa 5,48 gam hn hop gm axit axetic, phenol va axit benzoic, cn dung 600 ml dung dich NaOH
0,1M. C can dung dich sau phan ung, thu duoc m gam hn hop cht rn khan. Tinh gia tri m.
Cu 11 (B-07). D trung hoa 6,72 gam mt axit cacboxylic Y (no, don chuc), cn dung 200 gam dung dich NaOH 2,24.
Xac dinh cng thuc cua Y.
Cu 12 (B-07). Dt chay hoan toan 0,1 mol mt axit cacboxylic don chuc, cn vua du V lit O
2
(dktc), thu duoc 0,3 mol CO
2

va 0,2 mol H
2
O. Tinh gia tri cua V.

Tai Lieu On Tap Hoa 11 Day Du

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tai Lieu On Tap Hoa 11 Day Du

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cio vin : J 1rng 1n trang - 1 - Ha Hc - Ha 11

| va pH dc trung cho cac mi truong

. Dung dich Y co chua

tc dng vi dung dch kim

. Nu T 1 tao mui duy nht NaH

7 tao hn hop hai mui NaH

tc dng vi dung dch kim

: Nu T tao mui duy nht NaHCO

tao hn hop hai mui

You might also like