Toá Höõu

I. Tieåu söû
- Teân thaät Nguyeãn Kim Thaønh sinh 4 -10 -1920 taïi Phuø
Lai – Quaûng Ñieàn – Thöøa Thieân.
- Meï (con moät nhaø nho, thuoäc nhieàu ca dao daân ca), cha
(daïy laøm thô theo loái coå) vaø queâ höông xöù Hueá (thô
moäng, neàn vaên hoïc phong phuù ñoäc ñaùo) coù aûnh
höôûng quan troïng ñeán hoàn thô Toá Höõu
- 1938 gia nhaäp Ñaûng. Thaùng 4- 1939 bò baét giam ôû
Hueá, bò ñaøy qua nhieàu nhaø tuø mieàn Trung vaø Taây
Nguyeân
- Thaùng 3 – 1942 vöôït nguïc ÑaécLay, ra Thanh Hoaù hoaït
ñoäng khaùng chieán choáng Phaùp vaø Myõ ñeán 1986 giöõ
nhieàu cöông vò troïng yeáu: UV Boä Chính trò ÑCSVN, Phoù
Chuû tòch HÑ Boä tröôûng.
- 1996 giaûi thöôûng ASEAN (giaûi thöôûng chaâu AÙ) vaø
giaûi thöôûng HCM ñôït 1.
- Maát 9 – 12 – 2002
II. Toá Höõu – nhaø thô CM, nhaø thô cuûa lyù töôûng
Coäng Saûn
- Laøm thô phuïc vuï CM. Tuyeân truyeàn chính trò. Dieãn ñaït
nhöõng tình caûm chính trò chaân thaät baèng ngoân ngöõ
taâm tình, ngoân ngöõ tình yeâu, tình meï con, baïn beø moät
caùch töï nhieân, chaân thaät.
- Lyù töôûng Coäng Saûn laø lyù töôûng ñeïp nhaát. Con
ngöôøi mang lyù töôûng aáy laø con ngöôøi ñeïp nhaát., daùm
ñaáu tranh vaø hi sinh cho lyù töôûng aáy thaéng lôïi. Theá
giôùi nhaân vaät cuûa Toá Höõu laø quaàn chuùng ñeïp nhaát.
Suy nghó veà haïnh phuùc, töông lai, tình caûm con ngöôøi …
ñeàu gaén vôùi lí töôûng aáy.
III. Con ñöôøng thô cuûa Toá Höõu:
 40 naêm saùng taùc (1937 – 1977) vôùi 5 taäp thô chia
thaønh 4 chaëng ñöôøng:
1. Töø aáy (1937 – 1946): nhaân vaät trung taâm: caùi toâi
tröõ tình cuûa Toá Höõu, “tieáng haùt cuûa moät ngöôøi thanh
nieân, 1 ngöôøi chieán só” (H.Thanh) say meâ lí töôûng, khaùt
khao chieán ñaáu xaû thaân vì CM vôùi tinh thaàn laïc quan
chieán thaéng.
- Goàm 3 phaàn :
+ Maùu löûa: tieáng reo vui cuûa moät taâm hoàn ñang baên
khoaên ñi tìm leõ soáng boãng baét gaëp lí töôûng Coäng
Saûn.
+ Xieàng xích: nhöõng saùng taùc trong tuø -> söï gaén boù
thuûy chung vôùi cuoäc soáng, ñaát nöôùc, ñoàng baøo,
ñoàng chí. Phaàn naøy coù giaùi trò hôn caû trong Töø AÁy
theå hieän söï tröôûng thaønh cuûa ngöôøi chieán só Coäng
Saûn vaø böôùc phaùt trieån cuûa hoàn thô Toá Höõu.
+ Giaûi phoùng: noàng nhieät ngôïi ca thaéng lôïi cuûa CM
2. Vieät Baéc (1947 – 1954)
- Höôùng vaøo theå hieän quaàn chuùng CM: Caù nöôùc, Baø
meï Vieät Baéc, Phaù ñöôøng…
- Cuoái cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, phaùt trieån theo
höôùng khaùi quaùt – toång hôïp vôùi nhöõng baøi thô mang
tính söû thi: Hoan hoâ chieán só Ñieän Bieân, Ta ñi tôùi, Vieät
Baéc …
- Taäp Vieät Baéc – baûn anh huøng ca cuûa cuoäc khaùng
chieán, keát tinh nhöõng tình caûm lôùn cuûa con ngöôøi VN
khaùng chieán – giaûi nhaát giaûi thöôûng Hoäi Vaên ngheä
VN 1954 -1955
3. Gioù loäng (1955 – 1961)
- Ñaát nöùôc xaây döïng CNXH mieàn Baéc vaø ñaáu tranh
giaønh thoáng nhaát ñaát nöôùc.
- Ca ngôïi mieàn B8aùc XHCN, tinh thaàn phôi phôùi laïc quan
- Caùi toâi nhaân danh Ñaûng, laø tieáng noùi cuûa daân toäc,
lòch söû, thôøi ñaïi: Queâ meï, ngöôøi con gaùi Vieät Nam, Meï
Tôm…
 Haïn cheá: caùi nhìn giaûn ñôn veà hieä thöïc, xu höôùng lí
töôûng hoaù ñôøi soáng, coù khi giaùo huaán khoâ khan
4. Ra traän (1962 – 1972) , Maùu vaø Hoa (1972 – 1977)
Caû nöôùc choáng Mó. Caûm höùng anh huøng laø neùt chuû
ñaïo. Nhieàu baøi ñöôïc saùng taùc theo khuynh höôùng söû
thi: Baùc ôi, Theo chaân Baùc. Kính göûi cuï Nguyeãn Du,
Nöôùc non ngaøn daëm…
 Töø 1978 trôû laïi ñaây: Moät tieáng ñaøn (1922), Ta vôùi ta
(1999). Gioïng thô traàm laéng suy tö, chieâm nghieäm cuoäc
soáng, leõ ñôøi.
IV. Phong caùch ngheä thuaät thô Toá Höõu
1. Thô tröõ tình chính trò:
- Toá Höõu laø nhaø thô chieán só. Thô phuïc vuï CM, phuïc vuï
nhieäm vuï chính trò cuûa moãi giai ñoaïn CM
- Thô Toá Höõu khai thaùc caûm höùng töø ñôøi soáng chính
trò cuûa ñaát nöôùc, töø hoaït ñoäng CM vaø tình caûm chính
trò cuûa taùc giaû. Ñôøi soáng con ngöôøi ñöôïc khai phaù,
caûm nhaän treân phöông dieän chính trò, trong moái quan
heä vôùi cuoäc ñaáu tranh CM, vôùi lyù töôûng vaø leõ soáng
aân tình CM
2. Tính söû thi:
- Caùi toâi tröõ tình buoåi ñaàu laø caùi toâi chieán só, roài
caùi toâi coâng daân, veà sau caùi toâi nhaân danh daân toäc,
CM ( Ta ñi tôùi, Vieät Baéc; nhieàu baøi thô Xuaân trong gioù
loäng; caùc baøi thô choáng Myõ trong Ra traän, Maùu vaø
Hoa)
- Nhaân vaät tröõ tình – nhöõng con ngöôøi ñaïi dieän cho
daân toäc, mang taàm voùc lòch söû vaø thôøi ñaïi (anh giaûi
phoùng quaân, anh Nguyeãn Vaên Troãi, chò Traàn Thò Lyù,
meï Suoát …)
- Taäp trung theå hieän nhöõng vaán ñeà coát yeáu cuûa ñôøi
soáng CM vaø vaän meänh daân toäc. Caûm höùng lòch söû –
daân toäc laø chuû yeáu
3. Gioïng taâm tình ngoït ngaøo:
- Tình thöông meán ñaëc bieät qua caùch xöng hoâ: Baïn ñôøi
ôi, Ñoàng baøo ôi, Anh chò em ôi, Anh veä quoác quaân ôi …
- “Thô laø tieáng noùi ñoàng yù, ñoàng tình, tieáng noùi ñoàng
chí”
4. Ngheä thuaät thô giaøu tính daân toäc:
- Söû duïng ña daïng caùc theå thô nhöng thaønh coâng trong
caùc theå thô truyeàn thoáng:
+ Luïc baùt: keát hôïp gioïng thô coå ñieån vaø daân gian theå
nhöõng noäi dung tình caûm CM coù goác reã trong truyeàn
thoáng tinh thaàn daân toäc, laøm phong phuù thô luïc baùt
daân toäc (Kính göûi cuï Nguyeãn Du, Vieät Baéc, Nöôùc non
ngaøn daëm)
+ Thô 7 chöõ: trang troïng, coù maøu saéc coå ñieån nhöng
bieán hoaù linh hoaït (Queâ meï, Meï Tôm, Baùc ôi! Theo chaân
Baùc …)
- Ngoân ngöõ: quen thuoäc cuûa daân toäc, öôùc leä, saâu
saéc ví von truyeàn thoáng nhöõng noäi dung thôøi ñaïi.
- Nhaïc ñieäu: chieàu saâu daân toäc. Söû duïng töø laùy,
thanh ñieäu, nhòp thô -> taïo nhaïc ñieäu phong phuù, beà
saâu laø ñieäu caûm xuùc daân toäc. (Queâ meï, Meï Tôm,
Nöôùc non ngaøn daëm…)