BI BO CO

THC HNH XC NH TC TRUYN M

Trng THPT chuyn Nguyn Bnh Khim, Lp 12T1, nhm 1. Nm hc 2011- 2012

I. Mc ch th nghim - o bc sng ca m trong khng kh da vo hin tng cng hng gia dao ng ca ct khng kh trong ng v dao ng ca ngun m. - Bit tn s ca m. Tnh c tc truyn m trong khng kh. - Rn luyn k nng xc nh di ca ct khng kh trong ng khi m nghe thy c cng ln nht. II. C s l thuyt - Sng ti t ngun m giao thoa vi sng phn x, to thnh sng dng c cc nt v bng xen k nhau. - Khi chiu di ca ct khng kh trong ng c gi tr l

3 5 7 , , , ,... th xy ra hin 4 4 4 4

tng cng hng, ta nghe thy m to nht. - Lc , u h ca ng l mt bng cn u kn ca ng l mt nt. Khong cch gia hai bng hoc hai nt l

. 2

- Da vo tnh cht trn ta xc nh c bc sng

c tc truyn m trong khng kh bng cng thc v=f . III. Dng c th nghim ng nha trong sut di 65cm, ng knh 3:4 cm, c gn mt u mt vng m nha dy 1cm c l ng knh 2 cm. - ng nhm di 72 cm ng knh 2 cm ng trc vi xi lanh c mt u c gn mt khi tr nha (pittng) di 3 cm, ng knh 3:4 cm - Ngun m: my pht tn s c ni vi mt loa nh. - Thc chia n milimet, c dn ln cn pittng. - Gi xilanh. IV. Tin trnh th nghim - Lp xilanh c lng pittng v loa in ng ln gi

ca m, bit tn s f ca m, t tnh

- Dng hai dy dn c u phch ni loa in ng vi hai l cn mt sau ca my pht tn s. Cm phch ly in ca my pht tn s vo ngun in 220V. Bt cng tc mt sau ca my pht tn s cc tn s hin th trn ca tn s. - Nhn nt iu chnh sao cho my hin th tn s l 440 Hz v 880 Hz. - Dch pittong mt pittong trng vi u h ca xilanh. Khi u kia ca xilanh trng vi vch s 0 ca thc trn cn pittng. - Lng nghe m pht ra xc nh v tr ca pittong khi nghe thy m pht ra to nht. c v ghi vo bng s liu di l ca ct kh trong xilanh nh thc trn cn pittng. - Lp li th nghim ny 3 ln xc nh v ghi vo bng s liu di l tng ng ca ct kh trong xilanh khi c cng hng m ln u. - Tnh

l =

lmax lmin 2

, ri ghi vo bng s liu.

- Dch chuyn pittng ra xa hn u h ca xilanh v lng nghe m pht ra xc nh di l ' ca ct kh trong xilanh khi c cng hng m ln 2. Lp li th nghim ny 3 ln. Tnh

= 2 l' l

= 2 ( l ' + l )
v = . f f v = v + f

( )

v = v v
V. Kt qu th nghim Bng 1. Th nghim vi tn s

f = 440 Hz
Ln 2 Ln 3 Gi tr trung bnh Sai s tuyt i

di ct khng kh

Ln 1

Khi c cng hng m ln u: l (cm)

18.5

19

18

18.5

0.5

Khi c cng hng m ln hai: (cm)

56

56.5

56.3

56.27

0.1

l'

 = 2 l ' l = 2 ( 56.27 18.5 ) = 75.54 (cm)

= 2 ( l ' + l ) = 2 ( 0.1 + 0.6 ) = 1.2
f v = v + f

( )

( cm )
(m / s)

v = . f = 75.54 10 2 440 = 332.38 (m / s ) 1.2 = 332.38 + 0 = 5.28 75.54

v = v v = 332.38 5.28
Bng 2. Th nghim vi tn s

m / s)

f = 880 Hz
Ln 2 Ln 3 Gi tr trung bnh Sai s tuyt i

di ct khng kh

Ln 1

Khi c cng hng m ln u: l (cm)

9.60

9.30

9.80

9.57

0.25

Khi c cng hng m ln hai: (cm)

28.50

28.80

29.60

28.97

0.55

l'

= 2 l ' l = 2 = 2 ( 28.97 9.57 ) = 38.80

= 2 ( l ' + l ) = 2 ( 0.55 0.25) = 0.6
v = . f = 38.80 10 2 880 = 341.44

( )

( cm)

( cm ) (m/ s)
(m / s)

f 0.6 v = v + + 0 = 5.28 = 341.44 f 38.80

v = v v = 341.44 5.28

( m / s)

VI. Nhn xt Mun th nghim c kt qu chnh xc th phi lm th nghim nhiu ln ri suy ra cc gi tr trung bnh v thc t, rt kh xc nh v tr cc bng sng, nt sng khi phi dng tai nghe xc nh.

Th nghim gm cc u nhc im sau: u im 1. Th nghim kh n gin nn hc sinh d thc hin. 2. Khng cn s dng nhiu dng c nhng vn thu c kt qu th nghim. 3. Kt qu th nghim gip hc sinh kim chng li bi hc, t hiu bi su hn. Nhc im Tnh chnh xc cha thc s cao do khng trnh khi sai s. Nguyn nhn sai s 1. Sai s mt phn do cc thit b c s dng nhiu nm nn chun xc khng cao. 2. Sai s cng do cc yu t ngoi cnh tc ng vo: - Do tai ca ngi nghe cha tuyt i chnh xc. - Vic xc nh m pht ra ln nht c tnh tng i. - Ni tin hnh th nghim cn nhiu ting n cha tht s yn tnh. 3. Thi gian thc hnh kh ngn. Chng ti c qua bi bo co v ng cc s liu trong bi bo co STT 1 2 3 4 5 6 7 8 H v tn Nguyn Vn Khi Trn Minh Tr Nguyn Minh Duy Chu Nguyn Long Hunh Th Ngc Th Phan Ngc Linh Trn Ngc Trinh Hunh Th Ngc Hn Ch k