Chng I: DAO NG C HO C

Dang 1: ai cng v dao ng iu hoa

1) Phng trinh dao ng: x = Asin( t + )
Trong o x: li
A: bin
: tn s goc (rad/s)
t + : pha dao ng
: pha ban u (rad)
2) Chu ky, tn s:
a. Chu ky dao ng iu hoa: T =
2

b. Tn s f =
1
T
=
2

3) Vn tc, gia tc:

a. Vn tc: v = A cos( t + )
v
max
= A khi x = 0 (tai VTCB)
v = 0 khi x = t A (tai vi tri bin)
b. Gia tc: a =
2
Asin( t + ) =
2
x
a
max
=
2
A khi x = t A (tai vi tri bin)
a = 0 khi x = 0 (tai VTCB)
4) Lin h gia x, v, A: A
2
= x
2
+
2
2
v

.
5) Cac h qua:
+ Quy ao dao ng iu hoa la 2A
+ Thi gian ngn nht i t bin nay n bin kia la
T
2
+ Thi gian ngn nht i t VTCB ra VT bin hoc ngc lai la
T
4
+ Quang ng vt i c trong mt chu ky la 4A
Dang 2: Tinh chu ki con lc lo xo theo c tinh cu tao
1) Cng thc tinh tn s goc, chu ki va tn s dao ng cua con lc lo xo:
+ Tn s goc: =
k
m
+ Chu ky: T = 2
m
k
+ Tn s: f =

1 k
2 m
2) Chu ki con lc lo xo va khi lng cua vt nng
Goi T
1
va T
2
la chu ki cua con lc khi ln lt treo vt m
1
va m
2
vao lo xo co cng k
Chu ki con lc khi treo ca m
1
va m
2
: m = m
1
+ m
2
la T
2
=
2
1
T +
2
2
T .
3) Chu ki con lc va cng k cua lo xo.
Goi T
1
va T
2
la chu ki cua con lc lo xo khi vt nng m ln lt mc vao lo xo k
1
va lo xo k
2
cng tng ng va chu ki cua con lc khi mc phi hp hai lo xo k
1
va k
2
:
a- Khi k
1
ni tip k
2
thi
1 2
1 1 1
k k k
+
va T
2
=
2
1
T +
2
2
T .
b- Khi k
1
song song k
2
thi k = k
1
+ k
2
va
2 2 2
1 2
1 1 1
T T T
+
.
Chu y : cng cua lo xo ti l nghich vi chiu dai t nhin cua no.
Dang 3: Chiu dai lo xo
1) Con lc lo xo thng ng:
+ Goi l
o
:chiu dai t nhin cua lo xo
l
o
: dan cua lo xo vi tri cn bng: l
o
=
mg
k
+ Chiu dai lo xo VTCB: l
cb
= l
o
+ l
o
+ Chiu dai cua lo xo khi vt li x:
l = l
cb
+ x khi chiu dng hng xung.
l = l
cb
x khi chiu dng hng ln.
+ Chiu dai cc ai cua lo xo: l
max
= l
cb
+ A
+ Chiu dai cc tiu cua lo xo: l
min
= l
cb
A
h qua:
max min
cb
max min
2
A
2
+

'

l l
l
l l
2) Con lc nm ngang:
S dung cac cng thc v chiu dai cua con lc lo xo thng ng nhng vi l
o
= 0
Dang 4: Lc an hi cua lo xo
1) Con lc lo xo thng ng:
a- Lc an hi do lo xo tac dung ln vt ni co li x:
F
h
= k l
o
+ x khi chon chiu dng hng xung
hay F
h
= k l
o
x khi chon chiu dng hng ln
b- Lc an hi cc ai: F
h max
= k( l
o
+ A)
c- Lc an hi cc tiu:
F
h min
= 0 khi A l
o
(vt VT l xo c chiu di t nhin)
F
h min
= k( l
o
- A) khi A < l
o
(vt VT l xo c chiu di cc tiu)
2) Con lc nm ngang:
S dung cac cng thc v lc an hi cua con lc lo xo thng ng nhng vi l
o
= 0
Dang 5: Nng lng dao ng cua con lc lo xo
Th nng: E
t
=
1
2
kx
2
ng nng: E

=
1
2
mv
2
C nng cua con lc lo xo: E = E
t
+ E

= E
t max
= E
max
=
1
2
kA
2
=
1
2
m
2
A
2
= const .
Ch : ng nng v th nng bin thin iu ha cng chu k T =
T
2
hoc cng tn s f = 2f
Dang 6: Vit phng trinh dao ng iu hoa
+ Tim
O (VTCB)
x

cb

o
+ Tim A: s dung cng thc A
2
= x
2
+
2
2
v

hoc cac cng thc khac.

+ Tim : T iu kin kich thich ban u: t = 0,
o
o
x x
v v

'

, giai phng trinh lng giac tim .

Chu y : nu v > 0 thi nhn gia tri nho
nu v < 0 thi nhn gia tri ln
Mt s trng hp c bit ca :
khi t = 0, x = 0, v > 0 = 0
khi t = 0, x = 0, v < 0 =
khi t = 0, x = A (v = 0) =
2

khi t = 0, x = A (v = 0) =
2

Dang 7: Tinh thi gian vt chuyn ng t vi tri x

1
n x
2
:
B
1
: Ve ng tron tm O, ban kinh A. ve truc Ox thng ng hng ln va truc
vung goc vi Ox tai O.
B
2
: xac inh vi tri tng ng cua vt chuyn ng tron u.
Nu vt dao ng iu hoa chuyn ng cung chiu dng thi chon vi tri
cua vt chuyn ng tron u bn phai truc Ox.
Nu vt dao ng iu hoa chuyn ng ngc chiu dng thi chon vi tri
cua vt chuyn ng tron u bn trai truc Ox.
B
3
: Xac inh goc quet
Gia s: Khi vt dao ng iu hoa x
1
thi vt chuyn ng tron u M
Khi vt dao ng iu hoa x
2
thi vt chuyn ng tron u N
Goc quet la =

MON
(theo chiu ngc kim ng h)
S dung cac kin thc hinh hoc tim gia tri cua (rad)
B
4
: Xac inh thi gian chuyn ng
t

vi la tn s gc cua dao ng iu hoa (rad/s)

Ch : Thi gian ngn nht vt i
+ t x = 0 n x = A/2 (hoc ngc li) l T/12
+ t x = 0 n x = - A/2 (hoc ngc li) l T/12
+ t x = A/2 n x = A (hoc ngc li) l T/6
+ t x = - A/2 n x = - A (hoc ngc li) l T/6
Dang 8: Tinh qua ng ng vt i c t thi im t
1
n t
2
:
B
1
: Xac inh trang thai chuyn ng cua vt tai thi im t
1
va t
2
.
thi im t
1
: x
1
= ?; v
1
> 0 hay v
1
< 0
thi im t
2
: x
2
= ?; v
2
> 0 hay v
2
< 0
B
2
: Tinh quang ng
a- Quang ng vt i c t thi im t
1
n khi qua vi tri x
1
ln cui cung trong khoang thi gian
t t
1
n t
2
:
+ Tinh
2 1
t t
T

= a Phn tich a = n + b, vi n la phn nguyn

+ S
1
= n.4A
b- Tinh quang ng S
2
vt i c t thi im vt i qua vi tri x
1
ln cui cung n vi tri x
2
:
+ cn c vao vi tri cua x
1
, x
2
va chiu cua v
1
, v
2
xac inh qua trinh chuyn ng cua vt. m
ta bng hinh ve.
+ da vao hinh ve tinh S
2
.
c- Vy quang ng vt i t thi im t
1
n t
2
la: S = S
1
+ S
2

x

O
M
N

Dang 9: Tinh vn tc trung binh

+ Xac inh thi gian chuyn ng (co th ap dung dang 6)
+ Xac inh quang ng i c (co th ap dung dang 7)
+ Tinh vn tc trung binh:
S
v
t
.
Dang 10: Chu ki con lc n
1) Cng thc tinh tn s goc, chu ki va tn s dao ng cua con lc n:
+ Tn s goc: =
l
g
+ Chu ky: T = 2
l
g
+ Tn s: f =

1
2
l
g
2) Chu ky dao ng iu hoa cua con lc n khi thay i chiu dai:
Goi T
1
va T
2
la chu ki cua con lc co chiu dai l
1
va l
2

+ Con lc co chiu dai la
1 2
+ l l l
thi chu ki dao ng la: T
2
=
2
1
T +
2
2
T .
+ Con lc co chiu dai la l = l
1
l
2
thi chu ki dao ng la: T
2
=
2
1
T
2
2
T .
3) Chu ki con lc n thay i theo nhit :

o
T . t
T 2

vi
o o o
T =T' - T
t t ' t

'

nhit tng thi chu ki tng va ngc lai

Trong o: la h s n dai (K
-1
)
T la chu ki cua con lc nhit t
o
.
T la chu ki cua con lc nhit t
o
.
4) Chu ki con lc n thay i theo cao so vi mt t:

T h
T R

vi T = T T T lun ln hn T
Trong o: T la chu ki cua con lc mt t
T la chu ki cua con lc cao h so vi mt t.
R la ban kinh Trai t. R = 6400km
5) Thi gian chay nhanh, chm cua ng h qua lc trong khoang thi gian

:
T = T T > 0 : ng chay chm
T = T T < 0 : ng h chay nhanh
Khoang thi gian nhanh, chm: t =

T
T

.
Trong o: T la chu ki cua ng h qua lc khi chay ung, T = 2s.

la khoang thi gian ang xet

6) Chu ky dao ng iu hoa cua con lc n khi chiu thm tac dung cua ngoai lc khng i:
T = 2
g'
l
Vi
F
g' g
m
+
r
r r
vi
F
r
: ngoai lc khng i tac dung ln con lc
S dung cac cng thc cng vect tim g
+ Nu
F
r
co phng nm ngang (
F
r

g
r
) thi g
2
= g
2
+
2
F
m
_

,
.
Khi o, tai VTCB, con lc lch so vi phng thng ng 1 goc : tg =
F
P
.
+ Nu
F
r
thng ng hng ln (
F
r

g
r
) thi g = g
F
m
g < g
+ Nu
F
r
thng ng hng xung (
F
r

g
r
) thi g = g +
F
m
g > g
Cac dang ngoai lc:
+ Lc in trng:
F
r
= q
E
r
F = q .E
Nu q > 0 thi
F
r
cung phng, cung chiu vi
E
r
Nu q < 0 thi
F
r
cung phng, ngc chiu vi
E
r
+ Lc quan tinh:
F
r
= ma
r

F ngc chieu a
F ma

'

r
r
Chu y: chuyn ng thng nhanh dn u
r
a cung chiu vi
r
v
chuyn ng thng chm dn u
r
a ngc chiu vi
r
v
Dang 11: Nng lng, v n tc va lc cng dy cua con lc n
1) Nng lng dao ng cua con lc n:
+ Th nng: E
t
=
1
2
mgl
2

+ ng nng : E

=
1
2
mv
2
+ Nng lng dao ng: E = E
t
+ E

=
1
2
mgl
2
o
=
1
2
m
2
2
o
s .
2) Vn tc cua con lc tai vi tri dy treo hp vi phng thng ng mt goc
v = ( ) l
o
2g cos cos .
3) Lc cng dy cua con lc tai vi tri dy treo hp vi phng thng ng mt goc
T = mg(3cos 2cos
o
) .
Dang 12: Tng hp dao ng
lch pha gia hai dao ng cung tn s: x
1
= A
1
sin( t +
1
) va x
2
= A
2
sin( t +
2
)
+ lch pha gia dao ng x
1
so vi x
2
: =
1

2
Nu > 0
1
>
2
thi x
1
nhanh pha hn x
2
.
Nu < 0
1
<
2
thi x
1
chm pha hn x
2
.
+ Cac gia tri c bit cua lch pha:
= 2k vi k Z hai dao ng cung pha
= (2k+1) vi k Z hai dao ng ngc pha
= (2k + 1)
2

vi k Z hai dao ng ngc pha

Dao ng tng hp: x = Asin( t + )
+ Bin dao ng tng hp: A
2
=
2
1
A +
2
2
A + 2A
1
A
2
cos(
2

1
)
Chu y: A
1
A
2
A A
1
+ A
2
A
max
= A
1
+ A
2
khi x
1
cng pha vi x
2
A
min
= A
1
A
2
khi x
1
ngc pha vi x
2
+ Pha ban u:
1 1 2 2
1 1 2 2
A sin A sin
tg
A cos A cos
+

+