Professional Documents
Culture Documents
BAØI TAÄP
NGUYEÂN LYÙ D’ALEMBER
Baøi 1
Tìm söùc caêng cuûa sôïi daây khi keùo vaät naëng coù troïng löôïng P ñi
leân vôùi gia toác a.
Giaûi
Coi vaät nhö moät chaát ñieåm chòu taùc duïng cuûa troïng löïc P →
Vì →
a höôùng leân neân
→
F qt höôùng xuoáng. a y
∑Y =T −P −F qt =0
P a
T = P + F qt = P + a = P
1+ P
g g
Fqt
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Baøi 2
Tìm aùp löïc cuûa oâtoâ leân caàu taïi ñænh A, cho bieát oâtoâ coù troïng
löôïng P chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v, baùn kính cong cuûa caàu taïi A
laø r.
Giaûi
Xeùt oâ toâ nhö moät chaát ñieåm töï do chuyeån ñoäng
döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc P vaø phaûn löïc cuûaqt →
Fn
→ → →
caàu R = N + Fms . Ñaët theâm vaøo vaät löïc quaùn tính
→ → →
N
F qt = Fnqt + Fτqt Fms
→
Fτ qt
Heä löïc ( , , , ) caân baèng.
→ → →
P N Fms F qt
∑Y = N +Fnqt −P −=0 P
P v2 v2
Neân N = P − Fnqt = P − = P
1 −
g r gr
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
O
Baøi 3
Quaû caàu khoái löôïng m = 1kg ñöôïc treo coá
α
ñònh vaøo ñieåm O baèng sôïi daây meàm,
khoâng giaõn vaø coù chieàu daøi l = 30cm.
Quaû caàu chuyeån ñoäng ñeàu vaïch neân M
quyõ ñaïo troøn trong maët phaúng naèm I
ngang. Tìm vaän toác quaû caàu vaø söùc
caêng daây.
P
CÔ KYÕ THUAÄT – ÑÒNH LYÙ D’ALEMBER
Giaûi
Coi quaû caàu nhö chaát ñieåm M. Löïc taùc duïng leân chaát ñieåm:
Troïng löïc P vaø söùc caêng T .
→ →
Vì quaû caàu chuyeån ñoäng troøn töø neân chæ coù gia toác phaùp
→
tuyeán an .
v2 mv 2
Do ñoù F qt = Fnqt = m =
IM l . sin α
Heä löïc ( , , ) caân baèng. Chieáu caùc löïc leân phöông thaúng
→ → →
P T F qt
P P
Hay T = = = 2 P = 2mg = 2.1.9,81 =19,62 N
cos α 0,5
mv 2 α
Thay F qt = vaøo, ta ñöôïc: T
l. sin α
Fqt
mv 2
T sin α − =0
l. sin α
T .l 2mg.l P
v = sin α = sin α = sin α 2 gl
m m
3
v= 2.9,81.0,3 ≈ 2,07 m / s
2
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Baøi 4 y
Moät truïc maùy maát caân baèng ñöôïc
moâ hình baèng hai chaát ñieåm M1 vaø M2
B
coùkhoái löôïng töông öùng laø m1 vaø m2 M2 c
naèm trong cuøng maët phaúng chöùa truïc e2
quay. Khoaûng caùch cuûa chuùng ñoái vôùi
truïc quay töông öùng baèng e1 vaø e2. Truïc b
maùy quay ñeàu vôùi vaän toác ωo.Xaùc P2
ñònh caùc phaûn löïc taïi caùc oå truïc
M1
A vaø B. Caùc kích thöôùc doïc cho treân e1
hình veõ. Boû qua ma saùt taïi caùc truïc a
quay. P1
A x
Giaûi
Khaûo saùt cô heä laø truïc maùy coù gaén 2 chaát ñieåm laø M1, M2.
CÔ KYÕ THUAÄT – ÑÒNH LYÙ D’ALEMBER
Caùc ngoaïi löïc taùc duïng leân cô heä goàm: Troïng löôïng
→
,
→
P1 P2 vaø
→ → →
caùc phaûn löïc oå truïc XA , YA , XB .
→ →
Ñaët theâm vaøo 2 chaát ñieåm löïc quaùn tính F1qt , F2qt
→
vôùi
→
F1qt = −m1 a1 a1 = e1ωo2
→
vôùi
→
F2qt = −m 2 a 2 a 2 = e2ωo2
→ →
Heä löïc (
→
,
→
,
→
,
→
,
→
P1 P2 XA YA XB , F1qt , F2qt ) caân baèng.
∑X = X + X + F − F = 0
A B 2
qt
1
qt
∑Y = Y − P − P = 0
A 1 2
∑m = P e − P e − X ( a + b + c ) + F
A 1 1 2 2 B 1
qt
.a − F2qt ( a + b ) = 0
1 ω2
XB = − P1e1 − P2 e2 + o ( P1e1 a − P2 e2 (a + b))
( a + b + c) g
1 ωo2
XA = P e
2 2 − P e + ( P1e1 ( b + c ) − P2 e2 c
( a + b + c) 1 1
g
Y A = P1 + P2
y
XB
B
c
e2 M 2
F2qt
P b
2
M1 e1
F1qt
YA
a
P1
A
XA x
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Baøi 5
ÔÛ caùc ñaàu cuûa daây vaét qua roøng roïc
treo caùc vaät coù troïng löôïng P1 vaø P2 . Tìm
gia toác a cuûa caùc vaät vaø söùc caêng daây
T. Boû qua troïng löôïng daây vaø khoái löôïng
roøng roïc.
P1
P2
CÔ KYÕ THUAÄT – ÑÒNH LYÙ D’ALEMBER
Giaûi
Xeùt vaät coù troïng löôïng P1:
Caùc löïc taùc duïng leân vaät goàm
→
,
→
P1 T1 .
→
Ñaët theâm vaøo vaät löïc F1qt nhö hình veõ (giaû söû P1< P2) vôùi
P1
F1qt = a
g
)∼0
→
Heä löïc ( ,
→
,
→
P1 T1 F1qt
Hay T1 = P1 + F qt P
= P1 + 1 a = P1
a
1+
T1 F2qt
g
1
g
T2
Xeùt vaät coù troïng löôïng P2:
a
)∼0
→
Töông töï: Heä löïc (
→
,
→
P2 T2 , F2qt
P a
∑Y =T2 +F2qt −P2 =0
1
Hay T2 = P2 − F 2
qt P
= P2 − 2 a = P2
a
1 − g
F1qt P2
g
Vì boû qua ma saùt giöõa daây vaø roøng roïc neân T1= T2
P1 P
P1 + a = P2 − 2 a
g g
P2 − P1
a= g
P1 + P2
( P − P1 ) 2 P1 P2
T = P1 1 + 2 =
( P1 + P2 ) P1 + P2
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
Baøi 6
Vaät naëng A coù troïng löôïng Q ñöôïc
haï xuoáng ñeå keùo vaät B coù troïng
löôïng P chuyeån ñoäng. Caùc vaät noái
vôùi nhau baèng daây nheï, khoâng B
giaõn vaét qua roøng roïc coá ñònh.
Goùc nghieâng cuûa maët phaúng vôùi
A
maët naèm ngang laø α =30o Heä soá
ma saùt tröôït cuûa vaät B vôùi maët P
α
nghieâng laø f = 0,15. Sau khi ñi ñöôïc Q
quaõng ñöôøng s = 5m (keå töø luùc
baét ñaàu chuyeån ñoäng) vaät B coù
vaän toác v = 4m/s. Boû qua ma saùt
cuûaroøng roïc. Haõy xaùc ñònh troïng
löôïng Q vaø söùc caêng T cuûa daây
neáu P =196,2N.
Giaûi
CÔ KYÕ THUAÄT – ÑÒNH LYÙ D’ALEMBER
y
Xem vaät B chuyeån ñoäng bieán ñoåi ñeàu:
v = v o + at = 4
TB
at 2 N x
s = vo t + =5
2
Giaûi heä ta tìm ñöôïc
Xeùt vaät B:
a =1,6
m/s2
FBqt Fms
p
α
∑ Y = N − P cos α = 0 O
3
N = P cos α = 196,2. ≈ 170 N
2
Fms = fN = 0,15.170 = 25,5 N
196,2
FBqt = m B a = 1,6 = 32 N
9,81
∑X =T B − FBqt − Fms − P sin α = 0
TB = FBqt + Fms + P sin α = 155,6 N
T A = TB = T = 155,6 N
Xeùt vaät A:
Q 1,6
FAqt
FAqt = a= Q ≈ 0,163Q TA
g 9,81
∑Y = T A + FAqt − Q = 0
155,6 + 0,163Q − Q = 0 a
155,6
Q= ≈ 186 N
0,837 Q
Baøi 7
Nhôø tôøi keùo vaät coù troïng löôïng P
= 200N chuyeån ñoäng leân treân theo r
maët phaúng nghieâng vôùi gia toác a
= 1,6m/s2. Daây keùo song song vôùi
maët nghieâng. Heä soá ma saùt giöõa
maët nghieâng vôùi vaät laø f = 0,15.
Baùn kính troáng tôøi r = 0,45m. α
Moâment quay cuûa troáng quanh truïc
M = 96,1Nm. Xaùc ñònh moâment
quaùn tính cuûa troáng tôøi ñoái vôùi
truïc quay. Bieát α = 30o.
Giaûi
Xeùt vaät:
N T
F qt
Fm P
α
O s
CÔ KYÕ THUAÄT – ÑÒNH LYÙ D’ALEMBER
3
N = P cos α = 200. ≈ 173 N
2
Fms = fN = 0,15.173 = 25,9 N
200
F qt = m a = 1,6 = 32,6 N
9,81
∑X =T −F qt
− Fms − P sin α = 0
T = F qt + Fms + P sin α = 158,5 N
ε
Xeùt troáng tôøi: T
aτ 1,6 M
ε= = = 3,53 rad / s 2 O
r 0,45
M z = M − r.T = 96,1 − 0,45.158,5 = 24,7 Nm
M z 24,7
Jz = = = 7 kgm 2
ε 3,53
Baøi 8
Vaät naëng coù troïng löôïng P ñöôïc buoäc vaøo ω
ñaàu sôïi daây quaán quanh roøng roïc coá ñònh
baùn kính r, troïng löôïng Q. Khi thaû vaät rôi r
vôùi gia toác a. Tìm söùc caêng sôïi daây, O
moâment ngaãu löïc caûn ôû oå truïc vaø löïc
eùp cuûa roøng roïc leân truïc.
Giaûi
Xeùt vaät naëng Q
→
( →
P , →
T , F qt )∼0
T −P +F qt
=0
T = P − F qt
P a
= P − a = P (1 − )
g g
P
Xeùt roøng roïc:
Löïc taùc duïng leân roøng roïc : Phaûn löïc taïi oå truïcvaø ngaãu löïc
qt
F
_
caûn m . c
A
Ñaët vaøo roøng roïc ngaãu löïc quaùn tính:
Q 2 TA
M oqt = J z .ε = r ε
2g
P
CÔ KYÕ THUAÄT – ÑÒNH LYÙ D’ALEMBER
P
R = Roy = P + Q − a
g
( 2 P + Q) r.a
mc = P.r −
2g