1. Cn c tnh thu gi tr gia tng: Cn c tnh thu gi tr gia tng l gi tnh thu GTGT v thu sut GTGT. 1.

1 Gi tnh thu gi tr gia tng: Gi tnh thu c xc nh tu theo loi hng ho, dch v v c xc nh nh sau: _i vi hng ho, dch v do c s sn xut, kinh doanh bn ra hoc cung ng cho cc i tng khc l gi cha c thu gi tr gia tng. _i vi dch v do pha nc ngoi cung ng cho cc i tng tiu dng ti Vit Nam, gi cha c thu gi tr gia tng c xc nh theo hp ng; trng hp hp ng khng xc nh c th s thu gi tr gia tng th gi tnh thu gi tr gia tng l gi dch v phi thanh ton tr cho pha nc ngoi. _i vi hng ho, dch v dng trao i, s dng ni b, biu, tng l gi tnh thu gi tr gia tng cu hng ho, dch v cng loi hoc tng ng ti thi im pht sinh cc hot ng ny. _i vi hot ng cho thu ti sn nh cho thu nh, xng, kho tng, bn bi, phng tin vn chuyn, my mc, thit b...khng phn bit loi ti sn v hnh thc cho thu l gi cho thu cha c thu. Trng hp cho thu theo hnh thc tr tin thu tng k hoc tr trc tin thu cho mt thi hn thu th thu gi tr gia tng tnh trn s tin thu tr tng k hoc tr trc bao gm c chi ph di hnh thc khc nh cho thu nh c thu tin hon thin, sa cha, nng cp nh cho thu theo yu cu cu bn thu. _Gi cho thu ti sn do cc bn tho thun c xc nh theo hp ng.Trng hp php lut c quy nh v khung gi thu th gi thu c xc nh trong phm vi khung gi quy nh. _i vi hng ho bn theo phng thc tr gp tnh theo gi bn cha c thu cu hng ho bn tr mt ln (khng bao gm khon li tr gp), khng tnh theo s tin tr gp tng k. _i vi hot ng gia cng hng ho l gi gia cng cha c thu (bao gm tin cng, nhin liu, ng lc, vt liu ph v chi ph khc gia cng). _i vi hot ng xy dng, lp t: gi tnh thu c quy nh nh sau: o i vi hot ng xy dng, lp t trang thit b cho cc cng trnh xy dng khng phn bit c bao thu hay khng c bao thu vt t, nguyn liu th gi tnh thu

gi tr gia tng l gi xy dng, lp t cha c thu cu cng trnh, hng mc cng trnh hay phn cng vic thc hin. o Trng hp xy dng, lp t cng trnh thc hin thanh ton theo n gi v tin hng mc cng trnh, phn cng vic hon thnh bn giao th thu gi tr gia tng tnh trn phn gi tr hon thnh bn giao. o i vi hot ng xy dng mt cng trnh, hng mc cng trnh c nhiu n v tham gia xy dng, theo hnh thc k hp ng trc tip vi ch cng trnh hoc nhn thu li thng qua nh thu chnh th tng nh thu phi tnh, np thu gi tr gia tng i vi phn gi tr cng trnh nhn thu. _i vi hng ho, dch v c tnh c th c dng loi chng t thanh ton ghi gi thanh ton l gi c thu gi tr gia tng, th gi cha c thu lm cn c tnh thu c xc nh bng gi c thu chia cho (1+(%) thu sut cu hng ho, dch v). _i vi cc hot ng i l, mi gii mua bn hng ho v dch v hng hoa hng th gi tnh thu l tin cng hoc tin hoa hng c hng cha tr mt khon ph tn no m c s thu c t vic thc hin cc hot ng ny. Hng ho do i l bn ra vn phi tnh thu gi tr gia tng trn gi bn ra. _i vi hot ng vn ti, bc xp th gi tnh thu gi tr gia tng l cc vn ti, bc xp cha c thu gi tr gia tng. _i vi hng ho, dch v c tnh c th dng cc chng t nh tem bu chnh, gi cc vn ti, v x s kin thit...ghi gi thanh ton l gi c thu gi tr gia tng. Gi cha c thu c xc nh nh sau: Gi tnh thu i vi cc loi hng ho, dch v bao gm c khon ph thu v ph thu thm ngoi gi hng ho, dch v m c s kinh doanh c hng. Cc khon ph thu c s kinh doanh thu theo ch cu Nh nc khng tnh vo doanh thu cu c s kinh doanh th thu gi tr gia tng khng tnh i vi cc khon ph thu ny. 1.2. Thu sut thu gi tr gia tng: Hin nay cc nc p dng thu VAT c s khc nhau trong vic thit k mc thu sut v s lng thu sut trong o lut thu gi tr gia tng. Mt s nc thc hin c cu mt mc thu sut nh an Mch (22%), Nht Bn, Singapo (3%), Italia (38%)... Mt s

nc khc thc hin c cu nhiu thu sut nh: B, Colombia (6 mc thu sut), Php (5 mc thu sut)... Theo thng l chung, Lut thu ga tr gia tng ca cc nc thng p dng thu sut 0% i vi hng ha xut khu v mt s hng ho thit yu i vi i sng ca dn c. Lut thu ga tr gia tng ca Vit Nam hin hnh quy nh 4 mc thu sut l: 0%, 5% , 10% v 20% p dng cho cc nhm hng ha, dch v. Trong mc thu sut 0% p dng i vi hng ha xut khu. Mc thu sut 20% p dng i vi hng ho, dch v nh vng, bc, qy, dch v mi gii... Nc ta ang trong giai on u p dng Lut thu VAT nn vic quy nh cc mc thu sut p dng i vi mt s nhm hng ha, dch v cha ph hp v Chnh ph ang tng bc sa i, b sung cc mc thu sut cho ph hp vi tng loi hng ha, dch v c th. Do ty theo iu kin pht trin kinh t - x hi trong tng giai on c th, thu sut thu gi tr gia tng p dng i vi cc loi hng ha, dch v l khc nhau. 2. Phng php tnh thu gi tr gia tng: 2.1. Phng php khu tr thu: S thu gi tr gia tng phi np bng (=) thu gi tr gia tng u ra tr (-) thu gi tr gia tng u vo c khu tr. Thu gi tr gia tng u ra bng (=) gi tnh thu cu hng ho, dch v chu thu bn ra nhn (x) vi thu sut thu gi tr gia tng cu hng ho, dch v . C s kinh doanh thuc i tng tnh thu theo phng php ny phi tnh v thu thu gi tr gia tng cu hng ho, dch v bn ra. Khi lp ho n bn hng ho, cung cp dch v c s kinh doanh phi ghi r gi bn cha c thu, thu gi tr gia tng v s tin ngi mua phi thanh ton. Trng hp ho n ch ghi gi thanh ton, khng ghi gi cha c thu v thu gi tr gia tng th thu gi tr gia tng cu hng ho, dch v bn ra phi tnh trn gi thanh ton ghi trn ho n, chng t. Thu gi tr gia tng u vo bng tng s thu gi tr gia tng ghi trn ho n gi tr gia tng mua hng ho, dch v hoc chng t np thu gi tr gia tng hng ho nhp khu dng vo sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng. Thu gi tr gia tng u vo c tnh khu tr quy nh nh sau:

- Thu u vo cu hng ho, dch v dng vo sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng th c khu tr. - Thu u vo cu hng ho, dch v c khu tr pht sinh trong thng no c k khai khu tr khi xc nh thu phi np cu thng khng phn bit xut dng hay cn trong kho. Phng php khu tr thu p dng chung cho cc t chc kinh doanh tr cc i tng p dng tinh thu theo phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng. 2.2. Phng php tnh trc tip trn ga tr gia tng: S thu gi tr gia tng phi np bng gi tr gia tng cu hng ho, dch v chu thu nhn (x) vi thu sut thu gi tr gia tng cu loi hng ho, dch v . a. Gi tr gia tng bng ga thanh ton cu hng ho, dch v bn ra tr gi thanh ton cu hng ho, dch v mua vo tng ng. _Gi thanh ton cu hng ho, dch v mua vo, bn ra l gi thc t mua, bn ghi trn ho n mua, bn hng ho, dch v, bao gm c thu gi tr gia tng v cc khon ph thu, ph thu thm m bn bn c hng, bn mua phi tr. _Gi thanh ton cu hng ho , dch v mua vo tng ng cu hng ho, dch v bn ra c xc nh bng gi tr hng ho, dch v mua vo m c s kinh doanh dng cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng bn ra. Trng hp c s kinh doanh cha thc hin y vic mua, bn hng ho, dch v c ho n, chng t lm cn c xc nh gi tr gia tng theo quy nh trn y th gi tr gia tng c xc nh nh sau: _i vi c s kinh doanh thc hin bn hng ho, dch v c y ho n, chng t theo ch , xc nh c ng doanh thu bn hng ho, dch v nhng khng c ho n mua hng ho, dch v th gi tr gia tng c xc nh bng doanh thu nhn vi t l phn trm(%) gi tr gia tng tnh trn doanh thu. _i vi c nhn kinh doanh cha thc hin hoc thc hin cha y ho n mua, bn hng ho, dch v th c quan thu cn c vo tnh hnh kinh doanh cu tng c nhn n nh mc doanh thu tnh thu; gi tr gia tng c xc nh bng doanh thu nhn vi t l (%) gi tr gia tng trn doanh thu.

T l (%) gi tr gia tng tnh trn doanh thu lm cn c xc nh gi tr gia tng do c quan thu n nh ph hp vi tng ngnh ngh kinh doanh. b. Vic xc nh gi tr gia tng i vi mt s ngnh ngh kinh doanh c quy nh nh sau: _i vi hot ng sn xut, kinh doanh bn hng l s chnh lch gia doanh s bn vi doanh s vt t, hng ho, dch v mua vo dng cho sn xut, kinh doanh. Trng hp c s kinh doanh khng hch ton c doanh s vt t, hng ho, dch v mua vo tng ng vi doanh s hng bn ra th xc nh nh sau: _i vi xy dng, xy lp l s chnh lch gia tin thu v xy dng, lp t cng trnh, hng mc cng trnh tr (-) chi ph vt t, nguyn liu, chi ph ng lc, vn ti, dch v v chi phi khc mua ngoi phc v cho hot ng xy dng, lp t cng trnh, hng mc cng trnh. _i vi hot ng vn ti l s chnh lch gia tin thu cc vn ti, bc xp tr (-) chi ph xng du, ph tng thay th v chi ph khc mua ngoi dng cho hot ng vn ti. _i vi hot ng kinh doanh n ung l s chnh lch gia tin thu v bn hng n ung, tin phc v v cc khon thu khc tr (-) doanh s hng ho, dch v mua ngoi dng cho kinh doanh n ung. _i vi cc hot ng kinh doanh khc l s chnh lch gia tin thu v hot ng kinh doanh tr (-) doanh s hng ho, dch v mua ngoi thc hin hot ng kinh doanh . Doanh s hng ho, dch v bn ra quy nh trn y bao gm cc khon ph thu, ph thu thm ngoi gi bn m c s kinh doanh c hng, khng phn bit thu tin hay cha thu c tin. Doanh s hng ho, dch v mua vo quy nh trn y bao gm cc khon thu v chi ph tr tnh trong gi thanh ton hng ho, dch v mua vo hoc hng ho nhp khu. c. Phng php tnh trc tip trn gi tr gia tng ch p dng i vi cc i tng sau: _C nhn, h kinh doanh khng thc hin hoc thc hin khng y ch k ton, ha n, chng t theo quy nh ca php lut

_C nhn sn xut, kinh doanh v t chc, c nhn nc ngoi kinh doanh Vit Nam khng theo Lut u t nc ngoi ti Vit Nam cha thc hin y cc iu kin v k ton, ho n, chng t lm cn c tnh thu theo phng php khu tr thu. _C s kinh doanh mua, bn vng, bc, qu, ngoi t. 3. Khu tr thu gi tr gia tng u vo: 3.1 C s kinh doanh thuc i tng np thu gi tr gia tng theo phng php khu tr thu c khu tr thu gi tr gia tng u vo. Vic khu tr thu gi tr gia tng u vo c quy nh nh sau: _Thu u vo cu hng ho, dch v dng cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng th c khu tr ton b. _Thu u vo cu hng ho, dch v dng ng thi cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng v khng chu thu gi tr gia tng th ch c khu tr s thu u vo cu hng ho, dch v dng cho sn xut, kinh doanh hng ho, dch v chu thu gi tr gia tng. C s kinh doanh phi hch ton ring thu u vo c khu tr v khng c khu tr; trng hp khng hch ton ring thu u vo c khu tr theo t l (%) gia doanh s chu thu gi tr gia tng so vi t s doanh s bn ra. _Thu u vo c khu tr pht sinh trong thng no c k khai, khu tr xc nh s thu phi np ca thng . Ring thu u vo cu ti sn c nh c khu tr ln th thc hin khu tr dn hoc c hon thu. _Trng hp c s sn xut, ch bin mua nng sn, lm sn, thu sn cha qua ch bin cu ngi sn xut m khng c ho n gi tr gia tng th c tnh khu tr thu u vo theo mt t l (%) tnh trn ga tr hng ho mua vo nh sau: o T l 5% i vi sn phm trng trt thuc cc loi cy ly nha, ly m, ly du, mi cy, ch bp ti, lu, ng, khoai, sn; sn phm chn nui l gia sc, gia cm; c, tm v cc loi thu sn khc. o T l 3% i vi cc loi sn phm l nng sn, lm sn khng quy nh trong nhm c khu tr 5% trn y.

Vic tnh khu tr thu hoc hon thu u vo i vi nng sn, lm sn, thu sn mua vo quy nh trn y khng p dng i vi trng hp cc sn phm ny c lm nguyn liu sn xut, ch bin hng xut khu. _Trng hp c s kinh doanh mua hng ho, s dng dch v c tnh c th c dng loi chng t ghi gi thanh ton l gi c thu gi tr gia tng th cn c vo gi c thu v cch xc nh gi khng c thu. 3.2 Cn c xc nh s thu u vo c khu tr quy nh trn y l: _i vi hng ho, dch v mua vo l s tin thu gi tr gia tng ghi trn ho n gi tr gia tng mua hng ho dch v. _i vi hng ho nhp khu l s tin thu gi tr gia tng np ghi trn chng t np thu gi tr gia tng hng ho nhp khu. _i vi hng ho l nng sn, lm sn, thu sn cha qua ch bin mua cu ngi sn xut c tnh khu tr theo t l (%) trn gi tr hng ho mua vo l gi thc t mua vo c k vo bn k hng ho mua vo do c quan thu hng dn. _i vi hng ho, dch v mua vo l loi c tnh c th c dng loi chng t ghi gi thanh ton l gi c thu gi tr gia tng th c cn c vo chng t tnh s thu u vo c khu tr. 4. Ho n chng t: Cc c s kinh doanh phi thc hin y vic mua, bn hng ho, dch v c ho n, chng t theo ng quy nh cu php lut. Ho n mua, bn hng ho, dch v quy nh i vi cc c s kinh doanh nh sau: _Cc c s kinh doanh thuc i tng np thu theo phng php khu tr thu phi s dng ho n gi tr gia tng. Khi lp ho n bn hng ho, cung ng dch v, c s kinh doanh phi ghi y , ng cc yu t: gi bn cha c thu, ph thu v ph tnh ngoi gi bn (nu c), thu gi tr gia tng, gi thanh ton c thu. Trong trng hp trong ho n khng ghi khon thu gi tr gia tng th c xc nh bng gi thanh ton theo gi ho n nhn (x) vi thu sut thu gi tr gia tng. C s kinh doanh khng c tnh khu tr thu gi tr gia tng u vo i vi trng hp ho n mua hng ho, dch v khng ghi thu gi tr gia tng tr trng hp hng

ho, dch v c th c dng chng t ghi gi thanh ton l gi c thu gi tr gia tng nh tem bu in, v x s, v my bay... _Cc c s kinh doanh thuc i tng np thu trc tip trn gi tr gia tng v c s kinh doanh hng ho, dch v khng thuc i tng chu thu gi tr gia tng s dng ho n thng thng. Gi bn hng ho, dch v l gi thanh ton c thu gi tr gia tng (i vi hng ho, dch v chu thu ). _Cc c s kinh doanh mun s dng loi ho n, chng t khc vi mu quy nh chung phi ng k mu ho n, chng t vi Tng cc Thu v ch c s dng khi c thng bo bng vn bn. _Trng hp c s kinh doanh trc tip bn l hng ho cho ngi tiu dng, i vi hng ho c gi bn di mc quy nh phi lp ho n bn hng, nu c s khng lp ho n bn hng th phi lp bn k hng bn l theo mu bn k cu c quan thu lm cn c tnh thu gi tr gia tng; trng hp ngi mua yu cu lp ho n bn hng th phi lp ho n theo ng quy nh