You are on page 1of 81

1 BI GING MN TI CHNH TIN T I CNG V TIN T I. Ngun gc ra i tin t II. Cc hnh thi tin t III.

. Chc nng v vai tr tin t IVIV. Cc Cc chch titinn tt2 I. Ngun gc ra i tin t 1. Theo K.Marx, s ra i ca tin t ch h hnh ll s pht ht tt irin cc h h hnh thi thi bi biu hi hin ca gi tr trong trao i hng ha. - Hnh thi gi tr gin n (ngu nhin) Gi tr ca mt hng ha ch c th biu hi hinn thng thng qua qua duy duy nhnhtt mmtt hng hng ha ha khc khc m thi. x hh A = y hh B - Hnh thi gi tr y (m rng) Gi tr ca mt hng ha c biu hin nhiu hng ha khc nhau. y hh B x hh A = z hh C u hh D .........3 - Hnh thi gi tr chung Trao i trc tip vt - vt khng cn ph hp na, i hi phi thay th bng h h hnh ththc ttrao ii hh on thi thin hhn: ttrao i gin tip thng qua mt hng ha trung gian. y hh B zz hhhh CC == xx hhhh AA u hh D ......... - Hnh thi tin t S pht trin ca sn xut v phn cng lao ng x hi dn ti quan h trao i m rng hn. Hng ha c chn lm vt ngang gi c quyn biu

hin v o lng gi tr ca mi hng ha trong phm vi quc gia, quc t l tin t. x hh A yy hhhh BB = TT (ti (tin)n) z hh C .........4 2. Qu trnh ra i ca tin t c th chia thnh hai giai on: trao i trc tip v trao i gin tip. -- Giai Giai oonn 11:: trao trao ii trtrcc titipp ll qu qu trnh trao i din ra gia hng v hng (HH) Hnh thc trao i ny phi c s trng hp v nhu cu gia nhng ngi tham gia trao i v thi gian, a im cng nh gi tr s dng ca hng ha cn trao i. - Giai on 2: Trao i gin tip thng qua vt mi gii trung gian (H-vt trung gian-H) S xut hin ca vt trung gian lm cho qu trnh trao i tr nn thun tin hn. Hng ha c chn lm vt trung gian biu hin v o lng gi tr ccaa mmii hng hng ha ha trong trong phphmm vi vi ququcc gia, quc t c gi l tin t.5 Vy, tin t l sn phm tt nhin ca nn sn xut hng ha. Theo quan im ca K. Marx, tin t l mt hng ha c bit, c quyn gi vai tr lm vt ngang gi gi chung chung phphcc vv cho cho qu qu trnh lu thng hng ha. * Tnh cht ca tin t: - Tnh c chp nhn. - Tnh d nhn bit. - T T hnh c thh chi hia nhh c. - Tnh lu bn. - Tnh d vn chuyn. - Tnh khan him. - Tnh ng nht.6 II. Cc hnh thi tin t

1. Ha t LL hnh hnh thi thi cc xxaa vv ss khai khai nhnhtt theo mt loi hng ha no , do c nhiu ngi a chung nn c th tch ra khi th gii hng ha ni chung thc hin cc chc nng ca tin t. Ha Ha tt cc thth chia chia lm lm hai hai loloii:: - Ha t khng phi kim loi. - Ha t kim loi. 2. Tn t L loi tin t c lu dng nh vo s tn nhim ca cng chng ch bn th thn n kh khng c hhoc c gii ttr kh khng ng k. V hnh thc, tn t c hai loi: - Tn t kim loi: l loi tn t c c bng kim loi r tin thay v c bng kim kim loloii qu qu nhnh bbcc hay hay vng vng.. - Tin giy: c hai hoi l tin giy kh hon v tin giy bt kh hon.7 + Tin giy kh hon: l loi tin in trn giy lu hnh thay cho tin vng hay tin bc v c th i tin giy ly vng theo gi tr ghi trn tin giy bt c lc no. + Tin giy bt kh hon: l loi tin in trn giy lu hnh thay cho tin vng hay tin bc nhng khi cn vng hay bc ngi ta khng th chuyn i n ra vng hay bc theo hm lng nh nh ngha m phi mua vng hay bc theo gi th trng. 3. Bt t (tin ghi s) L nhng khon tin gi ngn hng, s dngg bngg cch thc hin cc bt ton ghi N v C trn cc ti khon ngn hng. 4. Tin in t Bn cht loi tin ny chnh l tin ghi s nhng th hin qua h thng ti khon c ni mng vi tnh.8

III. Chc nng v vai tr tin t 11. ChChcc nnngng * Theo quan im ca K. Marx, tin t c 5 chc nng: - Thc o gi tr Biu hin khi tin t thc hin chc nng o llng v bi biu hi hin gii tr ca cc hhng ha khc. Gi tr ca hng ha c biu hin bng tin t gi l gi c. - Phng tin lu thng Biu hin khi tin t lm mi gii cho qu trnh trao i hng ha, phc v cho ss chuy chuynn ddchch quy quynn ss hhuu hng hng ha ha t ch th ny sang ch th khc, biu hin thng qua cng thc H-T-H. - Phng tin thanh ton Biu hin khi tin t c s dngg gim tr cc khon n trong quan h mua bn cc hng ha, dch v.9 - Phng tin ct gi Biu hin khi tin t tm thi tr v trng thi nm im d tr, thc hin chc nng trao i trong tng lai. - Phng tin trao i quc t v tin t th gii Biu hin khi tin t ng vai tr l vtt ngang gii chhung, ththc hi hin cc chc nng ca n trn phm vi th gii. * Theo quan im cc nh kinh t hc hin i, tin t c ba chc nng: - Phngg tin trao i. - Thc o gi tr. - Phng tin tch ly. Tin t l bt c vt g c x hi chpp nhn mt cch pph bin lm phng tin o lng, trao i v tch ly mt cch hu hiu.10 2. Vai tr - L phng tin khng th thiu

m rng v pht trin kinh t hng ho. - L phng tin thc hin v m rng cc quan h quc t. - L cng c phc v cho mc hch ca ngii s hhu chhng. IV. Cc ch tin t 1. nh ngha Ch tin t l ton b nhng quy nh mang tnh php lut v hnh thc t chc lu thng tin t ca mt nc trong cc yu t khc nhau ca lu thng tin t cc kktt hhpp mmtt cch cch ththngng nhnhtt..11 2. Cc ch lu thng tin t 2.1. Ch lu thng tin kim loi - Ch n bn v L ch tin t ly mt th kim loi lm vt ngang gi chung: km, ng, bc hoc vng. - Ch song bn v L ch tin t m vngg v bc u c s dng vi t cch l tin t. Vng v bc u l vt ngang gi thc hin chc nng thc o gi tr v phng tin lu thng vi quyn lc ngang nhau.12 - Ch bn v vng Trong ch ny, vng ng vai tr l vt ngang gi chung v l c s ca ton b ch lu thng tin t ca nc , mt trng lng vng nht nh c Nh nc quy nh lm tiu chun gi c (tiu chun o lng). 2.2. Ch lu thng tin giy - Ch lu thng tin giy kh hon. - Ch lu thng tin giy bt kh hon.13 TN DNG V LI LI SUSUTT TN D TN DNGNG I. Tn dng

II. Li sut tn dng I. Tn dng 1. Khi nim Tn dng l quan h vay mn, quan h s dng vn ln nhau gia ngi i vay v ngi cho vay da trn nguyn tc hon tr.14 2. S tn ti v pht trin ca tn dng - Xut pht t c im chu chuyn vn tin t trong nn kinh t. + CC tthi k doa doanh ngghipp ttm tthi tthiuu vn v c thi k doanh nghip tm thi tha vn. + Do s khng thng nht gia thu nhp v chi tiu ca cc h gia nh, c nhn trong trong xx hhii.. + Do s khng trng khp gia thu v chi ca ngn sch nh nc. - Xut pht t nhu cu u t v sinh li trong nn kinh t. Ngi tm thi tha vn mun tm c llii nhhun tt nhhng ng titin nhn ri v ngi thiu vn li c mun pht trin, m rng sn xut tm kim c nhiu li nhun hn so vi kh nng vn gii hn ca mnh.15 3. Bn cht - Tn dng l quan h chuyn nhnhngng vvnn trn trn cc ss ccaa ss tin tin tng, tn nhim. - Tn dng l quan h chuyn nhng vn trn c s hon tr. - Tn Tn ddngng ll ss vvnn ngng ccaa tt bn cho vay. 4. Cc hnh thc tn dng 4.1. Tn dng thng mi L qquan h tn dngg ggia cc nh doanh nghip, c biu hin di hnh thc mua bn chu hng ha. * c im

- Ch th tham gia trong quan h tn ddng ththng mii ll giia cc dd h oanh nghip trc tip sn xut kinh doanh vi nhau.16 - Tn dng thng mi c cp bng hng ha. - Tn dng thng mi c thi hn ngngnn l ch l ch yyuu. - Cng c trong quan h TDTM l thng phiu. - L hnh thc tn dng mang tnh cht trc tip. - MMc h l h ch l phc v nhhu cu sn xut v lu thng hng ha v mc tiu li nhun. 4.2. Tn dng ngn hng L quan h tn dng gia ngn hng, cc t chc tn dng khc vi cc nh doanh doanh nghi nghipp vv cc nhn nhn. * Cn c vo thi hn tn dng: - Tn dng ngn hn. - Tn dng trung hn. - Tn dng di hn. * Cn c vo i tng tn dng: - Tn dng vn lu ng. - Tn dng vn c nh.17 * Cn c vo mc ch tn dng: - Tn dng bt ng sn. - Tn dng cng nghip v thng mi. - Tn dng nng nghip. - Tn dng tiu dng ... * Cn c vo hnh thc m bo: - Tn dng m bo. - T T d n dng kh khng m bbo. * c im: - Ch th tham gia gm mt bn l ngn hng v bn cn li l cc ch th khc trong nn kinh t nh: doanh nghip, c nhn, h gia nh ... - Vn tn dng cp ch yu l tin t,

cng c th l ti sn. - Thi hn ca TDNH rt linh hot, cc thth ll ngngn, n, trung trung hohocc di di hhnn.. - Cng c ca TDNH cng rt linh hot, c th l k phiu, tri phiu, cc hp ng tn dng ...18 - L hnh thc tn dng mang tnh cht gin tip, trong ngn hng l trung gian tn dng gia ngi tit kim v nhng ngi cn vn sn xut kinh doanh hoc tiu dng. - Mc ch ca tn dng ngn hng l nhm phc v sn xut, kinh doanh hohocc tiu tiu dng dng qua qua thu thu cc llii nhun. 4.3. Tn dng Nh nc L quan h tn dng gia Nh nc vv cc cc chch thth trong trong vv ngoi ngoi nncc. * c im: - Ch th gm mt bn l nh nc v mt bn l cc ch th khc trong nnnn kinh kinh tt.. - i tng ca TDNN ch yu bng tin t, cng c th bng hin vt.19 - Thi gian cng c th l ngn hn, trung hn hoc di hn. - CCng c ca TDNN ch yu l tri phiu nh nc. - Mc ch nhm phc v nhu cu ca ngn sch nh nc. 4.4. Tn dng quc t L s vay mn pht sinh gia nc ny vi nc khc bao gm vay yg mn gia hai chnh ph, gia cc t chc, c nhn, gia chnh ph, t chc vi c quan ti chnh tin t quc t ... * Cc hnh thc tn dng quc t: - Tn Tn ddngng ththngng mmii..

- Tn dng ngn hng. - Tn dng Nh nc.20 * c im: - Tn dng quc t va gn vi tp qun quc t, va gn vi tp qun quc gia. - Tn dng quc t gn lin vi quan h chnh tr, thng mi gia cc quc gia. - Tn dng quc t c linh ng cao i vi bn cho vay. - Tn dng quc t nh hng n uy tn quc gia. 5. Chc nng ca tn dng - Tp trung v phn phi li vn tin t. - Tit kim tin mt v chi ph lu thng cho x hi. - Phn nh v kim sot cc hot ng kinh t.21 6. Vai tr ca tn dng - Gp phn thc y sn xut lu thng thng hng hng ha ha pht pht tri trinn. - Gp phn n nh tin t, gi c. - Gp phn n nh i sng, to cng n vic lm v n nh trt t x hi. - Gp phn pht trin cc mi quan h kinh t quc t. II. Li sut 1. Khi nim Li sut tn dng l t l phn trm gia tng s li tc thu c trong mt thi gian vi tng s vn b ra cho vay trong cng thi gian .22 2. Cc nhn t nh hng n li sut - Cung cu v vn tn dng. - Tnh hnh lm pht trong nc. - Hiu qu hot ng ca sn xut kinh doanh. 3. Nguyn tc xc nh li sut -- 00 << TT ll llmm pht pht << Li Li susutt tn tn ddngng

T sut li nhun bnh qun. - Li sut di hn > li sut ngn hn. - Li sut cho vay > Li sut tin gi.23 4. Cc loi li sut - Cn c vo qquan h tn dngg: + Li sut thng mi. + Li sut tn dng Nh nc. + Li sut ngn hng (li sut tin gi, li sut tin vayy, li sut chit khu, li sut lin ngn hng, li sut c bn ...). - Cn c vo thi hn tn dng: + Li sut ngn hn. + Li sut trung hn. + LL ii sut di di hhn. - Cn c vo tnh cht n nh ca li sut: + Li sut c nh. + Li Li sutt bi bin ii.24 - Cn c vo gi tr thc ca li sut: + Li sut danh ngha: l li sut ghi trn hp ng tn dng hoc li sut cha tnh n yu t lm pht. + Li sut thc: l li sut loi tr yu t lm pht d tnh. Li sut danh ngha = Li sut thc + t l lm pht. - CCnn cc vo vo phphngng php php tnh tnh li li:: + Li n. + Li kp. 5. Vai tr ca li sut - L phng tin kch thch li ch vt cht thu ht mi ngun vn nhn ri trong nn kinh t. - LL cng cng cc kch kch thch thch uu tt pht pht trin kinh t. - L n by kch thch ngn hng v cc doanh nghip kinh doanh c hiu qu. - L mt trong nhng cng c d bo tnh tnh hnh hnh nnnn kinh kinh tt. - L cng c iu tit v m nn kinh t.25

H THNG NGN HNG I. S ra i v pht trin ca h thng ngn hng II. H thng ngn hng hin nay I. S ra i v pht trin ca h thng ngn hng 1. Hot ng ngn hng thi s khai (Th k V ttr v ttrc)) Ngh ngn hng ra i ban u vi cc nghip v n gin: i chc tin c v n hoa hng i tin, nhn bo qun tin v c tr th lao bo qqun xut hin u tin Hy Lp ri lan sang cc nc khc.26 Cho n th k th XIII trc cng nguyn, nguyn, hohott ngng ccaa nhnhngng ngngii lm lm ngn hng l khng nhng thu nhn bo qun, i tin m cn s dng s tin bo qun cho vay. iu lm cho hot ng ca ngn hng s khai tr nn nn phong phong ph ph hhnn trtrcc vv thu thutt ngng ngn hng bt u xut hin t . 2. Hot ng ngn hng giai on 2 (VXVII) Cc ch ngn hng bit cch s dng s hiu ti khon ghi chp theo di tin gi, tin cho vay, s tin thu n, tnh li ... Cc ngn hng hot ng c lp, cha to ra mt h thng. Cc nghip v ngn hng tiu biu: nhn tin gi, chit khu, cho vay, pht hnh giy bc v thc hin cc dch v tin t khc nh: i tin, vn chuyn tin, bo qun tin ...27 3. Hot ng ngn hng giai on 3 (XVIII XX) Nh nc bt u can thip vo hot ng ngn hng bng cch ban hnh cc o lut nhm hn ch bt s lng ngn hng c php pht hnh. c trng ca hot ng ngn hng trong giai

on ny l: Cc ngn hng hot ng mang tnh h thng. H thng ngn hng chia lm hai nhm: ngn hng pht hnh v ngn hng kinh doanh. 4. Ngn hng trong giai on hin i u th k XX, hu ht cc nc u thc hin c ch mt ngn hng pht hnh hnh.. Tuy Tuy nhin, nhin, ngn ngn hng hng pht pht hnh hnh vvnn cn thuc s hu t nhn. Mi n cuc khng hong kinh t 19291933, Nh nc mi bt u quc hu ha v nm ly ngn hng pht hnh. H thng ngn hng ggiai on nyy c nh hnh r rt bao gm hai cp: Ngn hng trung ng. Ngn hng trung gian.28 II. H thng ngn hng hin nay 1. Ngn hng trung ng NHTW NHTW rara ii didinn bi binn qua qua hai hai giai giai on: + Giai on NHTM pht trin tr thnh ngn hng pht hnh. Khi thy mt ngn hng thng mi no no chi chimm mmtt vv tr tr quan quan trtrngng trong trong h thng ngn hng ri c nh nc giao ph nghip v pht hnh tin v tr thnh ngn hng pht hnh. + Giai on bin NH pht hnh thnh NHTW thng qua vic nh nc quc hu ha ngn hng. Vic quc hu ha ngn hng pht hnh bin ngn hng pht hnh thnh s hu nh nc v nh nc nm trong tay trn vn b my kinh t quan trngg nyy nh c th iu tit cc hot ng kinh t v m.29

2. Ngn hng trung gian 2.1. Khi nim Thut ng trung gian bao gm hai ngha: Trung gian gia NHTW v nn kinh t: thng qua NHTG, vic pht hnh tin, thc hin chnh sch tin t ca NHTW s tc ng n nn kinh t ng thi tnh hnh sn lng, g, ggi c,, cngg n vic lm,, nhu cu tin mt, tng cung tin t, li sut, t gi hi oi ... c phn hi v NHTW. Trung gian ti chnh: chuyn ha cc khon tin tm thi cha s dng ca cc chh thh ki ki hnh t thha vn n cc chh thh kinh t thiu vn tm thi ang cn vay sn xut, kinh doanh hoc tiu dng, l mt t chc kinh doanh gip cho ngi cho vay v ngi i vay trong nn kinh t gp nhau.30 NHTG l mt n v kinh doanh c giy php php ccaa chnh chnh quy quynn (c (c tt cch cch php php nhn). Hot ng chnh l kinh doanh tin t bng vic nhn cc khon tin gi c tr li thu ht vn nhn ri ri dng chnh nhng khon tin cho vay li i vi nn ki ki hnh tt. 2.2. Cc loi hnh NHTG * Ngn hng thng mi: NHTM l loi ngn hng giao dch trc tip vi cc cng ty, x nghip, t chc kinh t v c nhn bng cch nhn tin gi, tin tit kim ri s dng s vn cho vay, chit khu, cung cp cc phng tin thanh thanh ton ton vv cung cung ngng ddchch vv ngn ngn hng hng cho cc i tng ni trn.31 * Ngn hng pht trin: Huy ng cc ngun vn trung v di

hn di hnh thc nhn tin gi, pht hnh hnh chchngng tt cc gi gi vv vay vay vvnn. u t trung v di hn di hnh thc cp tn dng, gp vn mua c phn. Tp trung vn cho nhng khu vc kinh t thit yu c tnh cht quyt nh n s pht ht tt irin ki ki hnh tt x hhii ca quc gia. * Ngn hng chnh sch: L ngn hng ca nh nc, hot ng khng v mc ch li nhun. Ti tr vn cho cc i tng chnh sch v mc ch x hi v pht trin kinh t.32 * Ngn hng u t: Hot ng lnh vc chng khon v cc dch v lin quan n pht hnh, bo lnh chng khon. Hnh thc s hu c th l nh nc, c phn hoc c nhn v chu s ququnn ll vv nghi nghipp vv ccaa yy ban ban chchngng khon quc gia. * Cc t chc tn dng hp tc: L t chc tn dng thuc s hu ttpp thth hohocc cc phphnn, cc thnh thnh llpp theo nguyn tc t nguyn bng vn gp ca cc thnh vin. Hot ng ch yu l cho cc thnh vin vay nhm mc tiu tng tr nhau pht trin sn xut kinh doanh v i sng.33 2.3. Vai tr L cng c quan trng thc y s pht trin ca sn xut lu thng hng ha. L cng c thc hin chnh sch tin t ca NHTW. 3. Cc t chc ti chnh phi ngn hng 3.1. Khi nim T chc ti chnh phi ngn hng l cc t

chc kinh doanh trong lnh vc ti chnh tin t, c thc hin mt s hot ng ngn hng nh l ni dung kinh doanh thng xuyn nhng khng c nhn tin ggii khng khng kk hhnn vv lm lm ddchch vv thanh thanh ton ton..34 3.2. Cc loi hnh t chc ti chnh phi ngn hng Cng Cng tyty bboo hi himm:: ll mmtt tt chchcc ti ti chnh m hot ng ch yu l nhm bo v ti chnh cho nhng ngi c hp ng bo him trong trng hp xy ra ri ro v t vong, thng tt, tui gi, ti sn hoc cc ri ro khc. Qu tr cp: c hnh thnh t nhng khkhon ng gp ca nhhng ngii llao ng khi cn ang lm vic v c s dng chi tr tr cp khi h v hu hoc mt sc lao ng tm thi.35 Cng ty ti chnh: l trung gian ti chnh hnh thnh ngun vn bng cch huy ng tin gi c k hn hoc pht hnh cc chng khon n hay vay ca cc ngn hng. Ngun vn huy ng c s dng cho vay ngn, trung v di hn cc i ttngng ssnn xuxutt hohocc tiu tiu dng, dng, ththcc hi hinn nghip v factoring hoc thu mua. Qu u t: l nh ch ti chnh thc hi hin viic hhuy ng vn ca ngii ti titt ki kim thng qua vic bn cc chng ch gp vn. Qu ny t di s qun tr chuyn nghip ca cc cng ty qun l qu v thc hin u t vo cc chng khon v li ch ca cc c ng.36 Cng ty mi gii v u t chng khon: Nhng cng ty mi gii l nhng trung gian thun ty, h hnh ng nh cc i l cho cc nh u t trong vic mua hoc bn cc chng khon. Khc vi

nhng cng ty mi gii, cng ty kinh doanh chng khon ngoi vic mi gii chng khon,, h cn trc tipp mua v bn cc loi chng khon hng chnh lch gi. S giao dch chng khon: l trung tm giiao ddchh chhng khkh on c tt chhc ttrong vic mua bn c thc hin mt cch trc tip qua u gi hoc thng qua nhng ngi bun.37 * Vai tr: Kch thch v tp trung cc ngun vn tit kim nh, l To ra cc c hhii u t sii hnh llii chho c nhn Thc y u t, cnh tranh v tin b ti chnh trong lnh vc ngn hng pp ngng cc cc nhu nhu ccuu trong trong vi vicc bboo v v u t ti chnh. NGN HNG TRUNG NG VV CHNH SCH TI CHNH SCH TINN TT I. Nhng vn chung v ngn hng trung ng II. Hot ng ca ngn hng trung ng III. Chnh sch tin t38 I. Nhng vn chung v ngn hng trung ng 1. nh ngha NHTW l c quan c quyn pht hnh tin v thc hin chc nng qun l nh nc v tin t v hot ng ngn hng nhm n nh gi tr tin t, gp phphnn mm bboo anan ton ton hohott ngng ngn ngn hng v h thng cc t chc tn dng, thc y pht trin kinh t x hi. 2. M hnh t chc C hai m hnh t chc NHTW: 2.1. M hnh NHTW trc thuc chnh ph

Theo m hnh ny, NHTW chu s kim sot ton din ca chnh ph v phhii ththc hi hin mii chh hnh s hch, chh thth ca Chnh ph.39 2.2. M hnh NHTW c lp vi chnh ph, trc thuc quc hi MM hnh hnh ny ny ddaa trn trn quan quan iimm cho rng nu NHTW trc thuc Chnh ph th lm cho NHTW mt hn tnh c lp v ch ng trong vic thc hin cc chnh sch tin t. 3. C cu t chc v mng li ca NHTW HH ththngng tt chchcc ccaa NHTW NHTW ni ni chung c b tr theo kiu hnh chp 2 cp: - Tr s NHTW t ti th . - Cc chi nhnh t ti cc tnh, thnh ph hoc khu vc.40 - Ti tr s, NHTW s b tr thnh cc khi thc hin chc nng, nhim v c tnh chuyn ngnh cao (ngoi hi, tn ddng, quan hh hhp ttc ...)). - Ti cc chi nhnh, NHTW cng s b tr c cu t chc thnh cc phng ban m nhn cc nhim v trn a bn. - S lng ti a hoc ti thiu cc chi nhnh NHTW thng da vo s lngg cc a pphng,g, cc n v hnh chnh trc thuc trung ng. - Mng li chi nhnh NHTW hp thnh b phn quan trng v ln nht trong vic chuyn nhng quyt nh v cung ng titin, iiu tititt titin tt, tt gii, li li sut, tn dng ... ra nn kinh t.41 II. Hot ng ca ngn hng trung ng 11. Pht Pht hnh hnh titinn vv iiuu tititt lluu thng thng tin t * Nguyn tc pht hnh:

- Nguyn tc tr kim Vic ppht hnh tin ggiyy ch c thc hin khi no c mt lng qu kim c nhp kho. Vic tng hay gim s lng tin giy ty thuc vo s lng qu kim d tr ca ngn hng. - Nguyn tc hng ha Theo nguyn tc ny, ngn hng pht hnh tin khng cn da trn c s d tr vng m pht hnh trn c s ca nhu cu lu thng hng ha v trn c s c ti ti ssnn hng hng ha ha ttngng ngng mm bboo..42 * Knh pht hnh - Pht hnh qua knh Chnh ph Trong trng hp ngn sch bi chi, chnh ph c th i vay ca ngn hng trung ng b p thm ht. - Pht hnh qua knh ngn hng trung gian NHTW NHTW chho ngn hhng ttrung giian vay thng qua nghip v ti chit khu, ti cm c cc chng t c gi ca cc ngn hng trung gian. Khi NHTW cho ngn hng trung gian vay tin, tin mt s thng qua ngn hng trung gian ti tay cng chng.43 - Pht hnh qua th trng m Nghip v th trng m l vic NHTW tham gia mua hoc bn giy t c gi ngn hn trn th trng tin t vi cc NHTG nhm mc ch tc ng n th trng tin t, iu ha cung v cu v ggiyy t c g , gi, g y gy nh hngg n khi d tr ca cc NHTG, t tc ng n kh nng cung ng tn dng ca cc ngn hng ny. - Pht hnh qua th trng vng v ngoi t BBng viic ttung titin mtt ra thth ttrng

vng v ngoi t mua cc ng tin ca nc ngoi v vng, NHTW va lm tng d tr vng v ngoi t va lm tng lng tin mt trong lu thng mt khon tng ng.44 2. Ngn hng ca cc ngn hng - M ti khon v qun l cc khon tin ggi ca cc nggn hng. Tin gi m cc ngn hng trung gian gi vo NHTW bao gm 2 loi: tin gi d tr bt buc v tin gi thanh ton. + Ti Tinn ggii thanh thanh ton ton ggii ttii NHTW NHTW phc v cho mc ch thanh ton, chuyn nhng, b tr gia cc ngn hng trung gian. + Tin gi d tr bt buc Khi n nh mc d tr bt buc thp, NHTW mun khuyn khch cc NHTG m rng mc cho vay ca h. Ngc li, khi nng cao mc d tr bt buc, NHTW mun gii hn kh nng cho cho vay vay ccaa NHTG NHTG.45 - NHTW cp tn dng cho cc NHTG. NHTW s cho cc NHTG vay thng qua nghip v ti chit khu, ti cm c cc chng t c gi. V nguyn tc, NHTW ch ng vai tr l ngi cho vay cui cng i vi NHTG v: + Vic NHTW cho NHTG vay l mt hnh ng pht hnh tin. + Nu NHTW d di trong vic cp tn tn ddngng cho cho cc cc NHTG NHTG th th ss ttoo cho cho cc NHTG tm l li, kt qu l ri ro trong hot ng ngn hng tng cao.46 - NHTW thc hin vic qun l nh nc i vi h thng ngn hng. + Thm nh v cp giy chng nhhn hhott ng ngn hhng.

+ iu tit hot ng kinh doanh ca NHTG bng nhng bin php kinh t v hnh chnh. ++ Thanh Thanh tra tra vv kikimm sot sot mmtt cch cch thng xuyn v ton din mi mt hot ng ca cc NHTG. 3. Ngn hng ca Nh nc - Cung cp cc dch v ngn hng cho Chnh ph. - i l trong vic pht hnh chng khon Chnh ph. - i din cho Chnh ph ti cc t chc ti chnh tin t, ngn hng quc t ... - T vn cho Chnh ph. - Qun l d tr quc gia ...47 4. Li tc v chi tiu - Li tc: ++ uu tt vo vo tri tri phi phiuu kho kho bbcc. + Cho vay. + Thu t hot ng chuyn nhng, thanh ton, b tr trong nc v ngoi nc ... - Chi tiu: + Tr lng cng nhn vin. + Tr li tin gi. + Chi ph in thm tin mi. + Chi ph qun l, khu hao ... Li tc rng ca NHTW c np vo kho bc, chnh ph c quyn s dng s tin trn nh mt phn ca NSNN hay ti sn quc gia.48 III. Chnh sch tin t 1. Khi nim Chnh sch tin t l mt b phn ca chnh sch kinh t ti chnh ca nh nc nhm n nh gi tr ng tin, kim ch lm pht, gp phn thc y pht trin kinh kinh tt xx hhii mm bboo anan ninh, ninh, ququcc phng v nng cao i sng nhn dn

(Lut NHNNVN). * c trng: - Chnh sch tin t l mt b phn hu c cu thnh ca chnh sch kinh t ti ch h hnh. - L cng c thuc tm v m. - Ngn hng trung ng l ngi ra v vn hnh chnh sch tin t. - MMcc tiu tiu ttngng qut qut vv tt thn thn ccaa chnh sch tin t l n nh tin t v nng cao sc mua ng tin trong nc.49 2. Cc loi chnh sch tin t - Chnh sch tin t m rng (Chnh (Chnh sch sch titinn tt chchngng suy suy thoi) thoi) Loi chnh sch ny c p dng trong iu kin nn kinh t b suy thoi, nn tht nghip gia tng. Trong trng hp ny, vic ni lng tin t lm cho lng tin cung ng trong nn kinh t ttngng ss ttoo cc cng cng nn vi vicc lm lm cho cho ngi lao ng, thc y m rng u t, m rng sn xut kinh doanh. Chnh sch tin t tht cht (Chnh s hch titin tt ng bbng)) Loi chnh sch ny c p dng khi nn kinh t c s pht trin thi qu, ng thi lm pht ngy cng gia tng. Chnh sch sch ththtt chchtt titinn tt ngng ngh nghaa vvii chnh chnh sch tin t chng lm pht.50 3. Mc tiu chnh sch tin t 3.1. Mc tiu cui cng - n nh tin t, n nh gi c, n nhh tt gii hhii oii. - n nh v thc y tng trng kinh t. - To cng n vic lm v gim bt tht nghip. Tin t v gi c n nh tit

kim u t tng trng kinh t. 3.2. Mc tiu trung gian Mc tiu trung gian bao gm cc ch tiu c NHTW la chn t c mmcc ch ch cucuii cng cng ccaa chnh chnh sch sch titinn t. Tiu chun ca cc ch tiu trung gian: - C th o lng c. - C th kim sot c. - C mi lin h cht ch vi mc tiu cui cng.51 Cc ch tiu thng c s dng lm mc ti tiu ttrung giian ll: + Tng khi lng tin cung ng (M1, M2 hoc M3). + Mc li sut th trng (ngn v di hn). 3.3. Mc tiu hot ng L cc ch tiu c phn ng tc thi vi s iu chnh ca cng c chnh s hch titin tt. C Cc ti tiu chhun lla chhn ch tiu lm mc tiu hot ng cng tng t nh tiu chun la chn mc tiu trung gian. Cc ch tiu c la chn lm mc tiiu hhot ng bbao gm: - Li sut lin ngn hng. - Khi tin c bn.52 4. Cc cng c ca chnh sch tin t 4.1. D tr bt buc D tr bt buc l phn tin gi m cc ngn hng trung gian phi a vo d tr theo lut nh. T l d tr bt buc l t l phn trm trn lng tin gi m ngn hng trung gian huy ng c, phi di dng d tr. Vi vic tng hoc gim t l d tr

bt buc, ngn hng trung ng c th hn ch hoc bnh trng khi tin t m h thngg nggn hngg c kh nngg cungg ng cho nn kinh t. * Mc ch ca vic thc hin DTBB: - Duy tr kh nng thanh ton thng xuyn ca cc NHTG. - Gi Giii hhnn khkh nnngng cho cho vay vay ccaa NHTG. - To s l thuc ca NHTG i vi NHTW.53 - u im: + Tc ng mt cch y quyn lc v nh nhau n tt c cc ngn hng. + Ch cn mt s thay i nh ca t l d tr bt buc th tc ng ca n i vi khkhii titinn tt rrtt llnn. - Nhc im: + Khi NHTW mun thay i cung tin t bin nh th kh c th thc hin c. + nh hng n kh nng thu doanh li ca NHTG. + Nu thay i thng xuyn t l dd trtr bbtt bubucc th th gy gy rara tnh tnh trtrngng khng n nh v vic qun l kh nng thanh khon ca cc ngn hng s kh khn hn.54 4.2. Li sut ti chit khu can thip vo li sut th trng, NHTW NHTW cc thth gin gin titipp can can thi thipp thng thng qua cc chnh sch: + Cng b li sut c bn hng dn li sut th trng. + S dng cng c li sut ti cp vvnn vv kktt hhpp vvii li li susutt thth trtrngng m can thip v iu chnh li sut th trng. Ti cp vn l mt phng php m

qua NHTW NHTW s cung ng titin chho nn kinh t thng qua vic cp tn dng cho cc NHTG trn c s nhn ti chit khu, ti cm c cc chng t c gi ca cc NHTG.55 - Nu NHTW mun bnh trng khi tin t, NHTW s khuyn khch cc NHTG NHTG trong trong vi vicc ii vay vay bbngng cch cch hh thp li sut ti chit khu v nhng iu kin ti chit khu cng c d di. - Ngc li, khi NHTW mun gim bbtt cc hhii lm lm ttngng khkhii titinn tt th th ss thc hin nng li sut ti chit khu, thay i iu kin ti chit khu theo hng kh khn hn. - u im cng c ti chit khu: + Gin tip lm thay i li sut. + Gip cc NHTG khai thng nng lc thth h anh tt on. + Cc khon cho vay ca NHTW u c m bo bng cc giy t c gi. - Nhc im: + C th to cho cc NHTG tnh li. + NHTW th ng do vic vay hay khng vay ch ng nm NHTG.56 4. 3. Th trng m Nghi Nghipp vv thth trtrngng mm ll vi vicc NHTW tham gia mua hoc bn giy t c gi ngn hn trn th trng tin t vi cc NHTG nhm iu ha cung v cu v giy t c gi, gy nh hng nn khkhii dd trtr tt tc tc ngng nn khkh nng cung ng tn dng ca cc ngn hng ny. - u im: + NHTW c th ch ng tin hnh m khng phi ph thuc vo nhu cu

ca cc NHTG NHTG. + Tng i linh hot v chnh xc, c th c s dng bt k mc no. + D dngg o nggc li khi c sai lm xy ra trong lc tin hnh. + C th c hon thnh nhanh chng.57 Tuy nhin, cng c ny pht huy hi hiu qu th th phhii c s pht ht tt irin cao ca c ch thanh ton khng dng tin mt v c mt th trng ti chnh pht trin. 4. 4. T gi hi oi - Khi NHTW a tin mt ra mua ngogoi t lpp tcc ss lm g a gia tngg lngg tin trong lu thng dn n gi tr ngoi t ln cao, ng bn t gim gi tr lm cho t gi c ci thin. - Ngc li, khi NHTW em ngoi t rara bn bn lm lm gi gi trtr ngo ngoii tt hh ththpp xung, gi tr ng bn t tng ln. Kt qu ca s can thip ny lm cho tin lu thng tng hoc gim.58 4. 5. Cng c khc - n nh hn mc tn dngg. - n nh li sut tin gi, li sut cho vay ca cc ngn hng. - Thanh tra v kim sot hot ng h thng ngn hng. NGN HNG THNG MI I. Nhng vn chung v NHTM II. Vai tr to tin ca NHTM III III.. Ho Hott ngng ccaa NHTM NHTM59 I. Nhng vn chung v ngn hng thng mi 1. Khi nim NHTM l loi ngn hng giao dch trc tip vi cc cng ty, x nghip, t chc kinh t v c nhn bng cch nhn tin gi, tin tit

ki kimm rrii ss ddngng ss vvnn cho cho vay vay, chi chitt khu, cung cp cc phng tin thanh ton v cung ng dch v ngn hng cho cc i tng ni trn. * Bn cht: + NHTM l mt loi hnh doanh nghip c bit. + Hot ng ca NHTM l kinh doanh trong lnh vc tin t, tn dng v dch v ngn hng.60 2. Cc chc nng - Trung gian tn dng NHTM NHTM ng ng vai vai tr tr ngngii trung trung gian gian ng ra tp trung, huy ng cc ngun vn tm thi nhn ri trong nn kinh t bin n thnh ngun vn tn dng cho vay p ng cc nhu cu vn kinh doanh v vn u t cho cc nggnh kinh t v nhu cu vn tiu dng ca x hi. - Trung gian thanh ton NHTM ng ra lm trung gian thc hin cc khon ggiao dch thanh ton ggia cc khch hng, gia ngi mua, ngi bn ... hon tt cc quan h kinh t thng mi gia h vi nhau.61 - Cung ng dch v ngn hng + Dch v ngn qu v chuyn tin nhanh nhanh ququcc nnii. + Dch v kiu hi v chuyn tin nhanh quc t. + Dch v y thc (thu h, chi h, bo qqun ...) + Dch v t vn u t, cung cp thng tin ... 3. Cc loi hnh NHTM - CCnn cc vo vo hnh hnh ththcc ss hhuu:: + NHTM quc doanh. + NHTM c phn. + NHTM lin doanh.

++ NHTM NHTM nncc ngoi ngoi.62 - Cn c vo sn phm ngn hng cung cp cho khch hng: + NH bn bun. + NH bn l. - Cn c vo lnh vc hot ng: + NH chuyn doanh. + NH a nng, kinh doanh tng hp. II. Vai tr to tin ca ngn hng thng mi 11.. CC ss hnh hnh thnh thnh Xut pht t hai c s: - Xut pht t chc nng trung gian tn dng: NHTM va nhn tin gi li va cho vay. - XXut pht h t chhc nng trung giian thh h anh ton: NHTM lm dch v thanh ton khng dng tin mt cho khch hng.63 2. C ch to tin Vi khon tin gi nhn c ban u, h thng NHTM thng qua qu trnh cho vay bbngng chuy chuynn kho khonn kktt hhpp vvii thanh thanh ton ton khng dng tin mt qua ngn hng c kh nng m rng tin gi khng k hn gp nhiu ln, do to thm bt t cho lu thng. TTngng titinn ggii mm rrngng = Ti Tinn ggii ban ban u x 1/ t l d tr bt buc. 3. iu kin to bt t ti a - Phi cho vay v thanh ton 100% bbngng chuy chuynn kho khonn. - Phi cho vay 100% s d d tr, khng c d tr tha. - Phi cho vay thng qua nhiu th h ngn hng.64 III. Hot ng ca NHTM 11. BBngng cn cn ii ti ti ssnn ccaa NHTM NHTM Bng cn i ti sn ca NHTM l bng k cc ti sn v ngun vn ca ngn hng, lit k cc s d ti mt thi im nht nh,

n c c trng: Ti sn = N + Vn ca ngn hng. 2. Nghip v ti sn n (ngun vn) 2.1. Vn t c ++ VVnn iiuu ll:: ll ngu ngunn vvnn ban ban uu khi khi ngn hng i vo hot ng v ghi vo bn iu l hot ng. Vn iu l phi t mc ti thiu theo q y quy nh ca p p php lut ((c q y quy nh ringg cho mi loi hnh ngn hng).65 + Cc qu: c hnh thnh khi ngn hng i vo hot ng: qu d tr b sung vn iu l, qu d phng, qu khen thng, phc li, qu u t pht trin ... Ngoi ra cn c cc qu c hnh thnh bng cch trch v tnh vo chi ph hot ng ca ngn hng nh: qu khu hao, qu d phng phng xx ll rrii roro ... 2.2. Vn huy ng L ngun vn ch yu ca NHTM, chim t trng ln trong tng ngun vn kinh doanh ca NHTM. y thc cht l ti sn bng tin ca cc s hu ch m ngn hng tm thi qun l v s dng nhng vi ngh nghaa vv hon hon trtr kkpp ththi,i, yy khi khi khch khch hng yu cu.66 - Ngun vn huy ng gm c: + Tin gi khng k hn: l loi tin gi m ngi s hu c th rt ra s dng bbtt kk lc lc no no mm khng khng ccnn phphii bo bo trc v thi hn v khi lng tin cn rt. + Tin gi c k hn: l loi tin gi m ch s hu n ch c th rt ra theo ththii hhnn quy quy nhnh trtrcc mmii cc hng 100% li tc. + Tin gi tit kim: l loi tin gi dnh ca cc tng lp dn c c gi vo ngn hng hng li, hnh thc ph

bi bin ca lloii titin gii ny ll tititt ki kim c s. + Pht hnh chng t c gi: ngn hng ch ng pht hnh cc loi tri phiu, k pphiu,, chngg ch tin ggi ... huyy ngg vn nhm thc hin nhng d n u t nh.67 2.3. Vn i vay + Vay ca NHNN: ti chit khu, ti cm cc, vay vay llii theo theo hhpp ngng tn tn ddngng ... + Vay cc NHTM, TCTD khc thng qua th trng lin ngn hng, hp ng mua li ... + Vay cc t chc ti chnh, tn dng quc t ... 2.4. Vn khc + Vn tip nhn t NSNN thc hin cc chhng tt h rnh, dd n ththeo kk hhochh ttp ttrung ca Nh nc ... + Vn chim dng ca khch hng trong qu trnh thc hin thanh ton khng dng tin mt ...68 3. Nghip v ti sn c (s dng vn) 3.1. Ngn qu ++ Ti Tinn mmtt ttii ququ. + Tin gi ca NHTM ti NHTW. + Tin gi ca NHTM ti cc NHTM khc. ++ Cc Cc kho khonn ngn ngn ququ trong trong qu qu trnh trnh thu thu nhn. 3.2. Cp tn dng + Cho vay trc tip: bao gm cho vay ngn, trung, di hn hoc cho vay c bo mm, cho cho vay vay bbngng tn tn chchpp hohocc cho cho vay vay cc tnh cht SXKD v cho vay tiu dng. + Chit khu chng t c gi: ngi vay tm thi chuyn nhng quyn s hu chng t c gi cha o hn cho ngn hng ly mmtt ss titinn nhnh hhnn mmnhnh gi gi.69

+ Bao thanh ton: l dch v do cng ty con ca ngn hng thc hin trong ngn hng hng ss ngng rara mua mua nn trn trn cc ss ha ha nn, chng t ca ngi bn hng, nh ngi bn c c tin ngay p ng nhu cu, khi n hn ngi mua phi thanh ton ton b s tin cho ngn hng. + Cho thu ti chnh: l loi hnh ti tr di hnh thc cho thu my mc, thit b theo yu cu ca ngi i thu v c thc hi hinn qua qua cng cng tyty con con ccaa NHTM NHTM (Cng (Cng tyty cho thu ti chnh). + Bo lnh: l hnh thc tn dng bng ch k, nh chng th bo lnh ca ngn hng m ngi c bo lnh c th k kt v thc hin cc hp ng kinh t mt cch thun li.70 3.3. u t NHTM thc hin cc hnh thc u t nhm kim li v chia s ri ro vi nghip v ttn ddng. C Cc h h hnh ththc u tt bbao gm: + u t gp vn: gp vn lin doanh, mua c phn cc cng ty, x nghip, t chc tn dng ... + u t trn th trng ti chnh: mua chng khon v cc giy t c gi hng li tc v chnh lch gi. 3.4. Ti sn c khc L nhng khon mc cn li ca ti sn c trong ch yu l ti sn lu ng, c s vt cht tin hnh hot ng ngn hng.71 4. Nghip v kinh doanh dch v ngn hng + Chuyn tin, thanh ton. ++ Nghi Nghipp vv yy thc thc. + Th tn dng, bo lnh. + Mi gii, t vn. + Kinh doanh vng bc, ngoi t, qu.

++ MMua bbn hh, pht ht hh hnh hh chhng khkh on ... Kinh doanh dch v ngn hng khng nhng lm cho NHTM tr thnh ngn hng a nngg m cn qqua hot ngg dch v s to ra mt phn thu nhp kh ln vi chi ph thp. Trong thc t, ngn hng no m rng hot ng dch v th kt qu kinh doanh s tt hn, t sut li nhun cao hn.72 5. Hiu qu kinh doanh Cc ch tiu nh gi hiu qu kinh doanh: - T sut li nhun (li nhun rng trn vn c phn) ROE = R/E x 100% - T sut li nhun rng trn ti sn (hiu qu u t)) ROA = R/A x 100% CUNG V CU TIN T I. Cc loi tin t trong nn kinh t hin i II. Cung tin t III. Cu tin t IV. Cn bng cung v cu tin t73 I. Cc loi tin t trong nn kinh t hin i 11. TiTinn cc quy quynn llcc cao cao - Tin php nh Bao gm cc loi tin giy, tin kim kh do Nh nc pht hnh thng nht v cho p p php luu th g ng vi mnh g gi cc in trn ng tin theo lut nh. - Tin gi khng k hn (tin gi thanh ton) ti cc ngn hng LLoii titin ny c tt hnh llng ththp hhn so vi tin php nh v phi thng qua mt s th tc thanh ton theo quy nh khi thc hin giao dch.74 2. Cc loi tin ti sn Tin ti sn khng phi l tin giao ddcch nhngg cc xeem l tin v cc th chuyn thnh tin mt thng qua hot

ng ca th trng ti chnh. - Cc loi tin gi c k hn Bao gm tin gi tit kim ca cng chng chng vv titinn cc kk hhnn ccaa cc nhn nhn vv doanh nghip ti cc t chc tn dng. - Ti khon tin gi th trng tin t Tin gi trn th trng tin t c li sut cao v nggi s hu c th vit sc thanh ton t ti khon ca mnh hoc chuyn nhng d dng cc chng th ca cc loi ti khon tin gi ny ngay trn th trng tin t.75 - Cc chng t n ngn hn, trung hn c mua bn trn th trng tin t Bao Bao ggmm tn tn phi phiuu kho kho bbcc, tri tri phi phiuu dodo cc ngn hng, cc cp chnh quyn a phng, cng ty ti chnh huy ng, cc hp ng mua li qua m ... - Cc loi tin ti sn khc y l loi ti sn c lng km hhnn cc cc loloii titinn nu nu trn trn nn nn thng c xp vo khi tin sau cng trong php o tng lng tin ca ngn hng trung ng cc nc nh: tri phiu kho bc, thng phiu, chp phi hiu ngn hhng ....76 II. Cung tin t 1. Khi nim Cung tin t l khi lng tin cung ng cho nn kinh t m bo cc nhu cu sn xut, lu thng hng ha cng nh cc nhu cu chi tiu trao i khc ca nn kinh kinh tt xx hhii.. 2. Thnh phn mc cung tin t Thnh phn mc cung tin t thay i thng xuyn t giai on ny sang giai on khc v khc nhau gia cc nc. Th Th hnh phhn mc cung titin tt bbao gm cc khi tin sau:

- Khi M1: l b phn tin t c tnh lng cao nht v s dng ch yu cho nhu cu giao dch hng ngy bao gm: ++ Ti Tinn mmtt trong trong lluu thng thng. + Tin gi khng k hn.77 - Khi M2 bao gm: + M1. + Tin ggi tit kim ((tin ggi c k hn)). + Cc chng t n, tin gi trn th trng tin t ngn hn ... - Khi M3 bao gm: + M2. + Cc chng t n, tin gi trn th trng tin t di hn ... - M4 (L): l php o cui cng v tng lng tin cc nc pht trin bao gm: + M3. + Cc loi tin theo ngha rng hn l cc loi chng khon, chng t c gi c kh nngg hon chuyyn trn th trng ti chnh.78 3. Mc cung tin t Lng tin do NHTW pht hnh gi l tin c s (c s tin t, tin TW: MB). MB bao gm: MB = C +R = C + RR + ER C: tin mt ngoi h thng ngn hng. R: d tr trong h thng ngn hng. RR: d tr bt buc. ER: d tr d tha. Lng tin NHTM do h thng ny to ra l: D (cn gi l tin gi trong ti khon sc). T l d tr bt buc do NHTW qui nh l Rr RR = D x Rr. T l d tr d tha l Re ER = D x Re. T l gia tin mt trong tay C vi tin NHTM to ra D l r, ta c r = C/D C = D x r. Vy MB = D (Rr + Re + r)79 Trong bng h thng tin t, ta c:

M1 = Tin sc ca NHTM + Tin mt lu thng. Vy M1 = C + D = r.D + D = (1+r).D TT ll gi giaa MM v MB l s nhn tin t trong thc 1 v MB l s nhn tin t trong thc t: m Ta c: M1 ( 1+r) .D ( 1+r) m= = = MB (Rr+Re+r).D (Rr+Re+r) Vy: M1 = m. MB III. Cu tin t 1. Khi nim Cu tin t l tng khi lng tin m cc t chc v c nhn cn c tha mn cc nhu cu.80 2. Thnh phn mc cu tin t 2.1. Quy lut lu thng tin t ca K. Marx Khi lng tin cn thit cho lu thng trong trong mmtt ththii kk nhnhtt nhnh phph thu thucc vo vo tng gi c hng ha, dch v lu thng v tc lu thng ca tin t trong cng thi k. + Trngg hpp tin ch thc hin chc nng phng tin lu thng: Kc = H / V + Trng hp tin thc hin c chc nng phng tin lu thng v phng tin thanh ton: Kc = ((H C + B) / V Kc: Khi lng tin cn thit cho lu thng trong mt thi k nht nh. H: Tng gi c hng ha v dch v lu thng trong mt thi k. CC:: TTngng gi gi cc hng hng ha ha mua mua bn bn chchuu trong k nhng cha n hn thanh ton trong k.81 : Cc khon mua bn k trc n

hn thanh ton trong k ny. B: Cc khon thanh ton b tr trong k. VV:: TTcc lluu thng thng titinn tt trong trong kk. * Nu gi Kt l lng tin thc c trong lu thng. Kt > Kc tha tin Kt Kt << KcKc thi thiuu titinn 2.2. Thuyt s lng tin t ca Irving Fisher M.V = P.QQ M = 1/V x ((P.Q) = GDP/V Trong : M: s lng tin t, V: tc lu thng tin t, PP:: mmcc gi gi cc, Q: tng sn phm.82 2.3. Thuyt a thch thanh khon ca J.M.Keynes Keynes cho rng tt c mi ch th trong nn kinh t u c nhu cu v tin nhm ba mc ch: giao dch, d phng v u c. * Phng trnh cu tin t: MM = MM11 + MM22 = LL11(R) (R) + LL22(( )r) Trong : - M: s a thch tin mt. - M1: s tin mt dng cho ng c giao dch v d phng. - M2: s tin mt dng cho ng c u c. - L1(R): hm s tin mt xc nh M1 ttngng ngng vvii li li susutt RR. - L2(r): hm s tin mt xc nh M2 tng ng vi li sut r.83 2.4. Thuyt s lng ca Milton Friedman Nhu cu v tin l hm s vi nhiu bin s trong c thu nhp, gi c, li sut c ccuu ti ti ssnn, ss aa thch thch cc nhn nhn Md = f (yn , i)

Trong : - yn : thu nhp danh ngha. - ii: li li sutt dd h anh nghha. IV. Cn bng cung v cu tin t Khi cung tin ln hn cu tin, gi c c h xu hng cao hhn gi t i tr, c h c ch s CPI, GDP, .... ca nn kinh t u tng. Ngc li, khi cung tin nh hn cu tin, gi c c xu hng nh hn gi tr, cc ch s trn u gim.84 * Gii php thc hin cn bng cung cu tin t: - iu tit thng qua chnh sch tin t quc gia. - Phi hp gia chnh sch tin t v chnh sch ti kha. - iu tit thng qua qun l ngoi hi. - DDa vo cc s bi bin ng kh khc ca nn kinh t x hi. LM PHT 1. Khi nim v biu hin ca lm pht 2. Php o lng lm pht 3. Phn loi lm pht 44 N h l . Nguyn nhn gy ra lm pht ht 5. Hu qu lm pht 6. Cc bin php n nh tin t85 1. Khi nim v biu hin ca lm pht 11.11. Khi Khi ni nimm Lm pht l vic pht hnh tha tin giy vo lu thng lm cho tin giy b mt gi, gi c hng ha tng ln, thu nhp quc dn b phn phi li gy thit hi n ton b i sng kinh t x hi. 1.2. Biu hin - Mc chung ca gi c hng ha trong nn kinh t tng ln lin tc v ko di. - Tin t mt gi. - Gi cc loi chng khon gim.86

2. Php o lng lm pht 22.11. ChCh ss gi gi tiu tiu dng dng xx hhii CPI CPI (Consumer Price Index) CPI l ch s c tnh theo mt gi hng tiu dng v dch v chnh trn th trng. * Cch tnh ch s CPI: pi t qi o CPI t == xx 100 100 pi o qi o - CPI t : Ch s gi tiu dng ca nm t. - pi t , pi o : gi c ca sn phm i trong nm t vv nnmm 00. - qi o : sn lng ca sn phm i trong nm 0.87 CPI1 CPI0 T l lm pht = x 100% CPIo - CPI1 : Mc gi chung nm hin ti. - CPI0 : Mc gi chung nm trc. PhPhngng php php ny ny phphnn nh nh cc ss

thay i mc gi bnh qun thi k xem xt so vi thi k trc . Tuy nhin, n li khng phn nh c s thay i v cht lng hng ha, dch v - mt nhn nhn tt ccngng rrtt qq an uan trtrngng lm lm nhnh hng n mc gi c.88 2.2. Ch s gim pht tng sn phm quc ni GDP Ch s ny o lng mc gi bnh qun ca tt c cc hng ha v dch v to nn tng sn phm quc ni. Ch s iu chnh lm pht: pi t qi t t = x 100 pi o qi t GDPd Ch Ch ss gi gimm pht pht GDP GDP = xx 100 100 GDPt - GDPd : GDP danh ngha nm nghin cu. - GDPt : GDP thc t nm nghin cu. Trn Trn cc ss chch ss gi gimm pht pht GDP GDP, tt ll lm pht c xc nh tng t nh cch tnh t l lm pht theo CPI.89 V d: Tnh t l lm pht theo ch s CPI v GDP deflator nm 1995 theo s liu sau: Sn h 1990 1994 1995 pm pqpqpq La 1000 60 1500 70 1500 80 Vi 10000 3 12000 5 10000 6

Tht 5000 2 5000 3 5000 4 3. Phn loi lm pht 3.1. Lm pht va phi + LL loloii llmm pht pht xxyy rara vvii ttcc tng chm ca ch s gi c hng ha, thng c gii hn mc mt con s mt nm. + Gi c hng ha khng bin ng nhi hiu so vii b b hnh thhng. + Khng gy nh hng nhiu i vi hot ng kinh t v i sng nhn dn.90 3.2. Lm pht cao + L loi lm pht xy ra khi gi c hng ha tng nhanh mc t 2 n 3 con s mt nm. + Gi c hng ha tng nhanh mt cch lin tc. + Lu thng tin t ri lon, nhn dn khng khng mu munn gigi titinn mm chuy chuynn sang sang tch tch tr hng ha, ti sn bng hin vt. 3.3. Siu lm pht + L loi lm pht xy ra khi gi c hng ha tng rt nhanh vi tc t 4 con s tr ln mt nm. + Gi c hng ha tng rt nhanh v bin ng bt thng khng th lng trc c. ++ LLuu thng thng titinn tt bb rrii lolonn nghim nghim trng, dn chng chy trn khi tin t.91 4. Nguyn nhn gy ra lm pht 44.11. LLmm pht pht dodo nhu nhu ccuu (L(Lmm pht pht ccuu ko) Lm pht cu ko l loi lm pht xy ra khi cu hng ha tng nhanh vt qu kh nng cung ng hng ha ca nn kinh t, ko gi c hng ha tng ln theo. Nguyn nhn: - Bi chi nggn sch nh nc thng

xuyn v ko di. - Vic kim sot khi lng tin trong lu thng ca NHTW khng cht ch lm cho khi lng tin trong lu thng vt qu qu khkhii llngng titinn ccnn thi thitt trong trong lluu thng.92 - Cht lng tn dng km, khng thu hi c vn lm mt cn bng gia tin v hng. - Ti Tinn llngng ttngng qu qu cao cao ttoo sscc cu hng ha ln, vt qu kh nng cung ng hng ha ca nn kinh t. - Ngoi ra, c th do cc nguyn nhn v tm l nh nh hng ca cc cuc khkhng hhong v ch h hnh ttr, qun s, kinh t ... lm cho dn chng hoang mang x i mua vt hng ha, ko gi c hng ha tng ln. 4.2. Lm pht do chi ph (lm pht chi ph y) Lm pht chi ph y l loi lm pht xy ra khi chi ph sn xut tng y gi cc hng hng ha ha ttngng ln ln theo theo. - Nguyn nhn: + Tc tng tin lng cao hn tc tng ca nng sut lao ng lm cho chi ph tin lng trong mt n v sn pphm tng. + Chi ph nguyn, nhin vt liu tng cao do s khan him hoc gi thnh nhp khu tng.93 5. Hu qu lm pht - Sn xut kinh doanh gim st. - Lu thng bun bn b ri lon. - Lnh vc tin t tn dng ri vo tnh trng khng hong. - Ngun thu ngn sch Nh nc gim st ... 6. Cc bin php n nh tin t 6.1. Nhng bin php c bn chin lc

- Xy dng v thc hin chin lc pht trin kinh t x hi ng n. - iu chnh c cu kinh t, pht trin ngnh mi nhn xut khu. - Nng Nng cao cao hi hiuu llcc ccaa bb my my ququnn l nh nc.94 6.2. Nhng bin php cp bch trc mt - V tin t-tn dng: nng li sut, tng tt ll dd trtr bbtt bubucc ... - V ti chnh ngn sch: tit kim cc khon chi, tng cng cc khon thu, vay n ... - Ng Ngnn chchnn ss leo leo thang thang ccaa gi gi cc:: thc hin mu dch t do, ni lng hng ro thu quan, qun l th trng tt ... NHNG VN C BN V TI CHNH 1. Khi nim v ti chnh 2. Ngun ti chnh 33. ChChc nng ca ti i ch h hnh 4. H thng ti chnh95 1. Khi nim v ti chnh * Ngu Ngunn ggcc rara ii vv pht pht tri trinn ccaa ti ti chnh: Tin quyt nh lm ny sinh phm tr ti chnh l sn xut hng ha v tin t. ng thi, nh nc ra i lm cho hot ng ti chnh ngy cng pht trin hn. * Khi nim: Ti chnh l h thng cc quan h kinh t pht sinh trong qu trnh phn phi cc ngun ti chnh bng vic hnh thnh v s dng cc qu tin t nhm p ng nhu cu tch ly hoc tiu dng ca cc ch th trong x hi.96 2. Ngun ti chnh Ngun ti chnh l biu hin bng tin (( i gi ttr)) ca tt on bb ca cii, ti ti sn x hhii ca mt quc gia t c trong mt thi k nht nh.

Ngun ti chnh bao gm: GDP do cc ngnh SX v DV to ra trong 1 nm. Ti sn tch ly trong qu kh. Ti nguyn thin nhin c th mua bn, chuyn nhng, cho thu Ti sn t nc ngoi chuyn vo ln hn ti sn trong nc chhuyn ra.97 Ngun ti chnh bao gm: ++ Ngu Ngunn ti ti chnh chnh hhuu hnh hnh vv ngu ngunn ti ti chnh v hnh. + Ngun ti chnh trong nc v ngun ti chnh nc ngoi. 3. Chc nng ca ti chnh 33..11.. Huy Huy ngng ngu ngunn ti ti chnh chnh y l chc nng th hin kh nng t chc khai thc cc ngun ti chnh nhm p ng nhu cu pht trin ca nn kinh t.98 Chc nng huy ng vn c thc hin trn c s tng tc gia cc yu t: Ch th cn vn. Cc nh u t. H thng ti chnh bao gm TTTC v CTC. Mi trng ti chnh v kinh t. Chnh sch huy ng vn cn p ng cc yu cu v thi gian, kinh t v php l. 3.2. Chc nng phn phi L chc nng m nh , cc ngun ti lc i din cho nhng b phn ca ci x hi c a vo cc qu tin t khc nhau s dng cho nhng mc ch khc nhau, m bo nhng nhu cu, nhng li ch khc nhau ca i sng x hi.99 * Qu trnh phn phi: Phn phi ln u: L s phn phi c tin hnh trong lnh vc sn xut cho nhng ch th tham gia vo qu trnh sng to ra ca ci vt cht hay ththcc hi hinn cc cc ddchch vv.

Ton b gi tr sn phm x hi trong khu vc sn xut c phn chia thnh cc qu tin t nh sau: + BB p nhhng chi hi phh vtt chhtt ti tiu hhao. + Hnh thnh qu tin lng. + Gp vo hnh thnh cc qu bo him. + Thu nhp cho cc ch s hu.100 Phn phi li: LL qu tr hnh s ddng cc qu tiin t h h hnh thnh t qu trnh phn phi ln u v c th dn n vic to lp cc qu tin t khc. 3.3. Chc nng gim c L vic kim tra bng ng tin c thc hin i vi qu trnh vn ng ca cc ngun ti chnh to lp cc qu tin t hay s dng chng theo cc mc ch nh.101 4. H thng ti chnh H thng ti chnh l mt tng th cc quan hh ti ti chh hnh ttrong cc llnhh vc KTKTXHXH khc nhau nhng thng nht vi nhau v bn cht, chc nng v quan h hu c vi nhau v vic hnh thnh v s dng cc qu tin t p ng cc yu cu ca qu trnh ti sn xut x hi. H thng ti ng ti chnh chnh bao bao ggm cc m cc bb phn sau n sau:: Ti chnh cng Th trng ti chnh & cc TCTC trung gian Ti chnh doanh nghip Ti chnh c nhn102 Ti chnh cng c c trng bng cc qu ti tin tt ca cc nhh chh ththuc khkhu vc cng gn lin vi vic thc hin cc chc nng ca nh nc.

Ti chnh doanh nghip c c trng bbng cc lloii vn hhay cc qu ti tin tt phhc v cho hot ng ca cc cng ty, cc n v kinh t trong vic cung cp hng ha v dch v.103 Ti chnh c nhn c c trng bng s ttn ttii ca cc qu ti tin tt c s hhu bbii c nhn. Trong qu trnh hot ng, cc ch th ki ki hnh tt c thth rii vo t t hnh ttrng dd ththa hoc thiu ht v vn. Lun chuyn vn t ni tha n ni thiu l chc nng ca th trng ti chnh v cc t chc ti chnh trung gian.104 Cc t chc ti chnh trung gian Vn Vn TC gin tip Cc nh ch cung vn 1 TCC Cc nh ch cn vn 1 TCC Th trng trung gian V Vn Vn 1. TCC 2. TCDN 3. TCCN 1. TCC 2. TCDN 3. TCCN g ti chnh Vn Vn TC trc tip Nh vy, cc khu ca h thng ti chnh hhott ng ttrong mii llnhh vc ca ii sng

KTXH, mi khu c v tr, vai tr nht nh v c mi quan h hu c vi nhau.105 TH TRNG TI CHNH I. Nhng vn chung II. Phn loi th trng ti chnh III. Th trng tin t IVIV.. ThTh trtrngng vvnn I. Nhng vn chung 1. Khi nim Th trng ti chnh l ni mua bn cc cng c ti chnh, nh m vn c chuyn giao mt cch trc tip hoc gin tip t cc ch th d tha vn n cc ch th c nhu cu v vn.106 2. Chc nng Chc nng dn vn. Chc nng tit kim. Chc nng thanh khon. 3. Vai tr Gp phn nng cao nng sut v hiu qu ca ton b nn kinh t. TTo mi i ttrng ththun llii ddung ha cc l ich kinh t ca cc ch th khc trn th trng. To nn cng c kch thch tnh hiu qu ca cc doanh nghip. To iu kin thun li cho cc giao dch ti chnh.107 II. Phn loi th trng ti chnh 1. Cn c vo thi hn ca cc cng c Th trng tin t L ni trao i mua bn cc cng c ti chnh ngn hn di 1 nm. Th trng vn LL nii trao ii cc cng c ti i ch h hnh trung v di hn (c thi gian o hn trn 1 nm) nhm tha mn cc nhu cu v vn cho cc khon u t di hn ca cc doanh nghip, chnh ph v h gia nh.108

2. Cn c vo phng thc t chc th trng Th trng s cp L ni cc chng t c gi c pht hnh v bn cho ngi mua u tin, l ni cung ng cc cng c tham gia trn TTTC. Ngi cung ng vn Ngi vay vn Tin S dng vn mua hng ha, dch v hoc u t Pht hnh cng c ti chnh mi109 Th trng th cp L ni trao i nhng cng c ti chnh c pht hnh, lm tng thm tnh thanh khon cho cc cng c ti chnh pht hnh. Ngi TK 1 Ngi nm gi cc cng c ti chnh c pht hnh Ngi TK 1 Ngi TK 2 Ngi TK 3 Bn CK hnh Ngi TK 3 Nhn tin110 3. Cn c vo cch thc huy ng vn Th trng cc cng c n Ngi cn vn l ngi i vay s cam kt tr li v hon tr n gc khi pht hnh cc cng c n huy ng vn. Th trng vn c phiu Ngi cn vn ku gi s lin kt vn t cc nh u t cng tham gia vi t

cch l nhng ngi ng s hu s cng chia s thu nhp rng v ti sn ca doanh nghip.111 4. Cn c vo phng thc lun chuyn vn Lun chuyn vn trc tip Hnh thc chuyn giao vn ny phn ln thng qua vai tr ngi mi gii hoc trc tiip t ngii tiit ki kim n ngii u t. Ngi tit Ngi i Ngi t Tin Tin tit kim mi gii u t Cng c ti chnh112 Lun chuyn vn gin tip Vn c chuyn giao t ngi tit kim n ngi u t thng qua vai tr cc trung gian ti chnh. Ngi tit ki Trung i ti Ngi i i Tin Tin tit kim gian ti chnh vay cui cng CD, s TK, k phiu, H

BH CP, TP, cc giy t nhn n khc CK th cp CK s cp113 III. Th trng tin t 1. Khi nim v phn loi L ni p ng nhu cu vn ngn hn cho nn kinh t. c im: + Hng ha ca th trng tin t c tnh thanh thanh kho khonn cao cao. + Mc ri ro thp. Cn c vo c cu t chc: ++ ThTh trtrngng ti tinn tt lin lin ngn ngn hng hng. + Th trng tin t m rng. Cn c vo i tng tham gia trn th trng: + Th trng tn dng ngn hn. + Th trng cc cng c n ngn hn. + Th trng hi oi.114 2. Cng c trn TTTT Tn phiu kho bc (Treasury Bill) L giy vay n ngn hn do KBNN pht hnh b p thiu ht tm thi ca ngn sch v thc hin mc tiu chnh sch tin t. Chng ch tin gi (Certificate of deposit) L mt cng c vay n do ngn hng bn cho ngi gi tin, c thanh ton li hng nm theo li sut nh trc v khi oo hhnn ss cc hon hon trtr hhtt gi gi mua mua ban ban u.115 Thng phiu (Commercial paper) L giy nhn n ngn hn do cc doanh nghip ln, c uy tn pht hnh ti tr nhu cu vn tm thi. Chp phiu ngn hng (Bankers

AA t ) cceptance) BAs thc ra l cc hi phiu do cng ty pht hnh, c thi hn ngn v c NHTM chp nhn thanh ton bng cch nh du chpp nhn ln hi pphiu.116 - Hp ng mua li L mn vay ngn hn trong chng khon khon cc dng dng lm lm mm bboo. MMtt hhpp ng mua li gm 2 giao dch sau: - Bn chng khon km theo cam kt mua li chng khon theo gi ti thi im xc nh trong tng lai. - MMua chhng khkh on kkm thheo cam kkt bn li chng khon theo gi ti thi im xc nh trong tng lai. - Ti Tinn ngn ngn hng hng trung trung ngng L nhng mn vay n ngn hn gia cc ngn hng bng nhng khon tin gi ca h ti NHTW.117 3. Ch th tham gia trn TTTT + Ch th cho vay: NHTW, NHTM, cc t chc tn dng khc, c nhn ... + Ch th i vay: NHTM, cc doanh nghip, kho bc nh nc ... + Ch th trung gian mi gii (va l ngi i vay v ngi cho vay): NHTM, cng cng tyty mi mi gi giii chuyn chuyn nghi nghipp ... 4. Cc nghip v trn th trng tin t Nghip v vay v cho vay vn ngn hn + Cho vay bng tin. + Cho vay di hnh thc cm c hoc chit khu cc chng t c gi (ti chit khkhuu vv bboo chchngng lli)i).118 Nghip v mua bn giy t c gi ngn hn ++ MMua bbn kk phi hiu ththng mii, khkh c n, k phiu ngn hng, cc loi th tn dng ... + Mua bn chng khon ngn hn ca

nh nc trn th trng m. IV. Th trng vn 1. Khi nim v phn loi L th trng cung ng vn u t di hn cho nn kinh t. Cn c vo c im hot ng: + Th trng tn dng trung, di hn. + Th trng chng khon.119 Cn c vo c cu t chc th trng: + Th trng s cp. ++ ThTh trtrngng thth ccpp:: bao bao ggmm thth trng tp trung v phi tp trung. Cn c vo cc cng c tham gia trn th trng vn: + Th trng tri phiu. + Th trng c phiu. + Th trng chng khon phi sinh. 2. Cng c trn th trng vn 2.1. C phiu (Stock) L chng ch hoc bt ton ghi s, xc nhn quyn s hu v li ch hp php ca ngi s hu c phiu i vi ti sn hoc vvnn ccaa mmtt cng cng tyty cc phphnn.120 Cn c vo hnh thc: CP v danh v CP k dd h anh. Cn c vo quyn li c hng: CP thng v CP u i. Cn c vo phng thc gp vn: CP hi hinn kim kim vv CPCP hi hinn vvtt. C phiu thng: l loi c phiu th hi hin quyn s hhu ca ngii gp vn vo cng ty c phn. Li tc ca c phiu khng c nh, ph thuc vo mc li nhun thu c hng nm ca cng ty v chnh sch chia li ca cng ty.121 C phiu u i: l loi c phiu c quyn u ti tin c bi bitt, c thth ll c hng mt mc li tc c nh hng nm, c u tin chia li c phn trc loi c

phiu thng, c u tin phn chia ti sn cn li ca cng ty khi ph sn trc loi c phiu thng. 2.2. Tri phiu (Bond) L mt loi chng khon c pht hnh di hnh thc chng ch hoc bt ton ghi s, xc nhn ngha v tr n ca t chc pht hnh tri phiu i vi ngi s hu tri phiu.122 * Phn loi tri phiu: Theo tnh chuyn nhng: tri phiu vv danh danh vv tri tri phi phiuu kk danh danh. Theo hnh thc gp vn: tri phiu bng tin v tri phiu hin vt. Theo hnh thc tr li: tri phiu couppon v tri pphiu zerocoupon. Theo ch th pht hnh: tri phiu cng ty v tri phiu chnh ph. 2.3. Cc chng khon phi sinh Quyn mua c phn (Right Certificate) Khi mt cng ty c phn mun tng thm vn bng cch pht hnh thm c phiu mi, cng ty thng dnh cho cc c ng hin hu quyn u tin mua trc c phiu mi t l vi s c phiu m h ang nm gi.123 Chng quyn (Warrants) L cng c c cng ty pht hnh km vi tri phiu hay c phiu u i, trong cho php ngi s hu c quyn mua mt s lng nht nh chng khon mi ppht hnh vi ggi c nht nh v trongg thi hn nht nh. Quyn la chn (Option) L mt hp ng c k kt gia mt bn l ngi k pht v mt bn l ngi mua hp ng, trong cho php ngi mua hp ng c quyn mua hoc bn cho nggi k ppht hpp ngg mt s lngg chngg

khon vi mt gi c nht nh v trong mt thi hn quy nh ca tng lai.124 Hp ng tng lai (Future Contract) L hp ng gia ngi bn v ngi mua, trong ngi bn cam kt giao mt s lng chng khon nht nh v ngi mua s tr tin khi nhn s chng khon vi mt ggi nht nh ti mt ng y gy nht nh trong tng lai, c xc nh ti thi im k kt hp ng. 3. Cc ch th hot ng trn th trng vn Ch th pht hnh chng khon: l nhng ch th c nhu cu v vn u t v c nh nc cho php pht hnh chng khon huy ng vn. Ngi u t: l nhng ngi c vvnn nhn nhn rrii vv hh mumunn mua mua chchngng khon trn th trng kim li.125 Ngi mi gii chng khon: l ngi chh nhhn llnhh mua hhoc bbn hh chhng khkh on cho khch hng c hng hoa hng. Ngi kinh doanh chng khon: l ngi mua bn chng khon cho bn thn nhm kim li nhun. Ngi iu ho th trng: l c quan c Nh nc thnh lp nh y ban iu hnh th trng chng khon, Hi ng chng khon quc gia ... gi nhim v ban hnh cc lut l, t chc gim gim st st hohott ngng giao giao ddchch vv mua mua bn bn chng khon trn th trng.126 Ngi t chc th trng: l ban iu hh hnh ca cc SS giiao ddchh gii nhi him v tt chc cc khu hot ng trn th trng, l ngi chuyn ti nhng lut l ca Nh nc vo thc tin qun l th trng. Cc ch th pph tr: cngg tyy myy tnh,, trung tm lu k v thanh ton b tr CK,

cng ty nh mc tn nhim 4. Nguyn tc hot ng ca s GDCK ng k giao dch. Trung gian. Cng khai ha thng tin. u gi v thc hin theo trnh t u tin (gi, thi gian, khi lng, khch hng,g, nggu nhin ) Thanh ton thun tin v nhanh chng.127 5. Mt s phng thc giao dch chng khon Giao dch trao ngay: sau khi lnh t hng c thc hin xong, ngi bn phi giao ngay chng khon v ngi mua s thanh ton tin hoc s tha thun mt thi im thanh ton nht nh trongg tng lai. Giao dch nh k: hai bn mua bn s k vi nhau nhng hp ng c k hn trong tha thun mt nh k thanh ton. H s t nhng lnh mua hoc bn vvii iiuu ki kinn thanh thanh ton ton sau sau vv trn trn ththcc t, ngi mua khng thc s mua v ngi bn khng nht thit phi c chng khon trong tay. Hai bn ch mua bn khng v thanh ton vi nhau khon chnh lch gia gi chng khon lc k hhp ng v gii chhng khkh on ththii iim thanh ton.128 Giao dch tn dng: Ngi mua ch phi thanh ton mt phn, s cn li ngi mi gii s ng trc v ngi mua mua ss phphii trtr llii ttcc cho cho kho khonn ti tinn ny. Thng thng, ngi mi gii em s chng khon ny cm c ngn hng nhn tin vay vi li sut thp hn. Trng hp n hn ngi mua khng thanh ton c s tin vay s mt quy quynn ss hhuu vv chchngng khon khon vv ngngii mi gii c quyn bn ra th trng

thu vn v. TI CHNH CNG I. Nhng vn c bn v ti chnh cng II. Ngn sch nh nc III. Cc qu ti chnh khc ca nh nc129 I. Nhng vn c bn v ti chnh cng 11. Khi Khi ni nimm Ti chnh cng l phm tr phn nh qu trnh hnh thnh v s dng cc qu tin t c thc hin bi ch th l nh nc nhm p ng nhu cu chi tiu cng ca nh nc m khng v mc tiu li nhun. 2. c im Gn lin vi hot ng ca nh nc. L loi hnh ti chnh phi li nhun. C s kt hp gia khng bi hon v c bi hon. C s kt hp gia tnh bt buc v tnh t nguyn. L loi hnh ti chnh do nh nc s hu hoc qun l. i hi tnh minh bch cao.130 3. Vai tr Huy ng ngun ti chnh m bo nhu cu chi tiu ca nh nc. Thc y s chuyn dch c cu kinh t, m bo nn kinh t tng trng n nh v bn vng. iu tit th trng, bnh n gi c. Ti Ti phn phn phphii thu thu nhnhpp xx hhii gigiaa cc cc tng lp dn c, thc hin cng bng x hi. 4. Kt cu * Cn c theo ch th qun l: Ti Ti chnh chnh chung chung ccaa nh nh nncc:: NSNN NSNN, TDNN, d tr NN. Ti chnh ca cc n v hnh chnh nh nc.

Ti chnh ca cc n v s ngghipp nh nc.131 * Cn c vo ni dung qun l v c ch hohott ng: ng: Ngn sch nh nc. Tn dng nh nc. Cc qu ti chnh khc ca nh nc. II. Ngn sch nh nc 1. Khi nim NSNN NSNN ll kk hhochh tii ch h hnh v m ca nh nc phn nh ton b thu, chi ca nh nc trong mt nm, thng qua phn phi tng sn phm quc ni v cc ngun ti chnh khc hnh thnh v s dng qu tin t tp trung ln nht ca nh nc nhm thc hin cc chc nng ca nh nc.132 2. H thng ngn sch nh nc LL ttngng thth cc cc ccpp ngn ngn sch sch cc quan quan h hu c vi nhau trong qu trnh thc hin hot ng, qun l cc ngun thu v nhim v chi ca mi cp ngn sch. H thng NSNN Vit Nam Ngn sch trung ng Ngn sch a phng NS tnh, TP thuc TW NS qqun, y , huyn,, th x thuc tnh, TP NS x, phng, th trn133 NSTW tp trung i b phn nhng ngun thu ln, qua m nhn nhng kho khonn chi chi ggnn lilinn vvii vi vicc ththcc hi hinn cc cc d n c tm chin lc pht trin ca quc gia. NSTW m trch vai tr iu phi ngun lc ti chnh gia cc cp ngn sch trong h thng ngn sch v cn i NSNN. NSP phn nh nhim v thu, chi theo a phhn hh hnh ch h hnh, m bbo ththc hi hin cc nhim v t chc, qun l kinh t x hi ca

cc cp chnh quyn a phng.134 3. Thu ngn sch nh nc L vic nh nc dng quyn lc ca mnh tp trung mt phn ngun ti chnh quc gia hnh thnh qu NSNN nhm tha mn cc nhu cu ca nh nc. 3.1. Thu thu Thu l hnh thc ngg g p gp theo nggha v i vi nh nc c quy nh bi php lut do cc php nhn v th nhn thc hin nhm p ng yu cu chi tiu ca nh nc.135 Cc c im c bn ca thu: + LL h h hnh thhc ng viin mang t hnh bbt buc trn nguyn tc lut nh. + L khon ng gp khng hon tr trc tip cho ngi np. ++ LL hnh hnh ththcc ng ng gp gp cc quy quy nhnh trc. Phn loi: + Cn c vo phng thc nh thu: thu trc thu v thu gin thu. + Cn c vo c s nh thu: thu thu nhp, thu tiu dng, thu ti sn. + Cn c theo ch phn cp v iu hnh ngn sch: thu trung ng v thu a phng. + Cn c vo phng thc s dng: thu tng hp v thu c la chn.136 3.2. Thu ph v l ph Ph gn lin vi vn thu hi mt phn hay ton b chi ph u t i vi hng ha, dch v cng cng hu hnh. L ph gn lin vi vic th hng nhng li ch do vic cung cp cc dch v hnh hnh chnh chnh, php php ll cho cho cc cc thth nhn nhn vv php nhn. 3.3. Cc khon thu t hot ng kinh t ca

nh nc Thu nhp t vn gp ca nh nc vo cc c s kinh t. Thu t bn ti sn ca nh nc. Thu Thu tt cho cho thu thu hohocc bn bn ti ti nguyn nguyn thin nhin.137 3.4. Vay n v vin tr ca chnh ph Vay n trong nc (pht hnh tn phiu, tri phiu). Vay n nc ngoi. Vin tr quc t khng hon li: UNDP, UNICEF * Cc nhn t nh hng n thu NSNN: Thu nhp GDP bnh qun u ngi. TT susutt doanh doanh llii ccaa nnnn kinh kinh tt. Kh nng xut khu ngun ti nguyn thin nhin. Mc trang tri cc khon chi ph ca nh nc. T chc b my thu np.138 4. Chi ngn sch nh nc LL vi vicc phn phn phphii vv ss ddngng ququ ti tinn t tp trung ln nht ca nh nc nhm phc v cho vic thc hin chc nng nh nc v mi mt theo nhng nguyn tc nht nh. 4.1. Chi u t pht trin + Chi u t xy dng cc cng trnh kt cu h tng KTXH. + Chi u t v h tr vn cho cc doanh nghip nh nc. + Chi gp vn c phn, gp vn lin doanh vo cc doanh nghip. + Chi cho qqu h tr u t qquc ggia. + Chi d tr nh nc.139 4.2. Chi thng xuyn + Chi s nghip kinh t. + Chi v khoa hc v cng ngh. + Chi v s nghip gio dc, o to. + Chi s nghip y t.

+ Chi s nghip vn ha,ngh thut, th thao. + Chi s nghip x hi. + Chi qun l nh nc. + Chi quc phng, an ninh v trt t an ton XH. 4.3. Chi tr n tin vay Tr n trong nc. Tr n nc ngoi.140 5. Cn i ngn sch nh nc * Nguyn tc cn i Thu ngn sch Chi thng xuyn > 0 Thu NSNN Chi thng xuyn = Chi u t + tr n * Bi chi ngn sch L tnh trng chi tiu ca NSNN vut qqu s thu ca NSNN trongg mt nm. * Bin php x l Tng thu Gim chi Pht Pht hnh hnh ti tinn Vay n v vin tr S dng qu d tr141 6. Nm ngn sch v chu trnh ngn sch Nm ngn sch l giai on m d ton thu vv chi chi ccaa Nh Nh nncc cc ph ph chu chunn cc hiu lc thi hnh. Chu trnh ngn sch ch ton b cc hot ng t khu lp d ton ngn sch n khu chp hnh v cui cng l quyt ton NSNN. III. Cc qu ti chnh khc ca nh nc 1. c im CC chh hhott ng lili hnh hhott. Quy m nh hn nhiu so vi qu NSNN. Hot ng ca qu l khng n nh v thng xuyn nh NSNN. Khngg c s iu pphi s dngg ggia qqu ny vi qu khc.142 2. Phn loi 2.1. Cn c mc tiu s dng

Nhm qu thc hin mc ch d tr, d phng quc gia v an ninh x hi: + Qu d tr quc gia. + Qu d phng tr cp tht nghip. + Qu bbo tr x hhii. Nhm qu thc hin mc ch h tr hot ng kinh t x hi: + Qu h tr pht trin. + Qu h tr xut khu. + Qu h tr DN va v nh. + Qu u t c s h tng th v nng thn. ++ Qu Qu bboo vv mi mi trtrngng sinh sinh thi thi. + Qu h tr pht trin khoa hc cng ngh quc gia.143 Nhm qu thc hin cc chng trnh trnh, mmcc tiu tiu ququcc gia gia:: + Qu h tr to vic lm. + Qu xa i gim ngho. + Qu ph cp gio dc. 2.2. Cn c vo phn cp qun l Nhm do chnh ph qun l: ++ Qu Qu hh trtr pht pht tri trinn;; + Qu d tr quc gia; + Qu bo tr x hi ... Nhm qu do chnh quyn a phng ququnn ll:: + Qu u t c s h tng th. + Qu u t c s h tng nng thn.144 3. Hot ng ca mt s qu TC ngoi NSNN 3.1. Qu d tr Mc ch: + Khc phc thin tai, ha hon, tai nn trn din rng. + Phng th quc gia v an ninh, quc phng. ++ Can Can thi thipp bnh bnh nn gi gi cc vv iiuu ti titt lluu thng tin t. Phn loi:

+ Da theo hnh thc: qu ti chnh hin vt, qu ti chnh bng tin. + Da theo phn cp qun l: qu d tr tp trung quc gia, qu d tr cc b ngnh, qu d tr ca NHNN. Nguyn tc: + Tpp trung,g, thngg nht. + m bo b mt. + Sn sng.145 3.2. Qu bo tr XH Qu cu t x hi. Qu phc li XH. Qu BHXH: chi chm sc y t, tr cp m au, tht nghip, tui gi, tai nn bnh ngh nghip, tr cp gia nh, thai sn, tn tttt, tt tututt. 3.3. Qu h tr pht trin Mc ch nhm h tr ti chnh ca NNNN chho cc dd n m NNNN cn khkhuyn kh kh hch u t pht trin. Hnh thc h tr: cho vay LS u i, h tr LS sau u t, BL tn dng u t.146 3.4. Qu h tr xut khu Nhm h tr ti chnh ca NN khuy khuynn khch khch cc cc DNDN pht pht tri trinn XKXK. Ngun hnh thnh qu: NSNN cp trong d ton hng nm, NS thu t chnh lch gi XNK, ph, l ph XNK. Ni dung chi ca qu: h tr cc DN XNK c thnh tch, chi xc tin thng mi, m rng th trng. 3.5. Qu u t h tng c s th Ngun vn u t vo cc d n h tng c s th, mi thnh vin trong x hi u c th hng. Ngun vn gm: khon thu ca NS a phphngng, dodo NSTW NSTW ccpp cho cho PP.147 TI CHNH DOANH NGHIP I. Khi qut doanh nghip IIII.. Khi Khi qut qut ti ti chnh chnh doanh doanh nghi nghipp

III. Vn v qun l vn IV. Ngun vn ti tr V. Chi ph, doanh thu v li nhun I. Khi qut doanh nghip 1. Khi nim Doanh nghip l t chc kinh t c tn ring, c ti sn, c tr s giao dch n nh, c ng k kinh doanh theo quy nh ca php lut nhm mc ch thc hin cc hot ng kinh doanh.148 2. Phn loi Xt trn gc cung ng vn cho nn kinh t: Doanh nghip ti chnh. Doanh nghip phi ti chnh. 3. Cc loi hnh doanh nghip Doanh nghip nh nc. Cng ty TNHH . Cng ty c phn. Cng ty hp danh. Doanh nghip t nhn. Doanh nghip c vn u t nc ngoi.149 II. Khi qut ti chnh doanh nghip 11. Khi Khi ni nimm Ti chnh doanh nghip l nhng quan h kinh t biu hin di hnh thc gi tr, pht sinh trong qu trnh to lp, phn phi v s dng qu tin t ca doanh nghip thc hin cc mc ch kinh doanh ca doanh nghip. 22. Quan Quan hh kinh kinh tt ccaa TCDN TCDN Quan h kinh t vi nh nc. Quan h kinh t vi th trng. Quan h trong ni b doanh nghip.150 3. Vai tr ca TCDN T chc huyy ngg v pphn pphi s dng cc ngun lc ti chnh c hiu qu. To lp cc n by ti chnh

kch thch iu tit cc hot ng kinh t trong dd h oanh nghi hip. Kim tra nh gi hiu qu cc hot ng kinh doanh ca doanh nghip. III. Vn v qun l vn 11. Khi Khi ni nimm Vn l lng tin cn thit mua sm nhng yu t cn thit cho hot ng kinh doanh. Phn loi: + Vn c nh. + Vn lu ng. + Vn u t ti chnh.151 2. Vn c nh Vn c nh ca doanh nghip l biu hin bngg tin ca ton b ti sn c nh phc v cho hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. TSC bao gm: TSC hu hnh v TSC v hnh. 2.1. Ti sn c nh hu hnh TSC hu hnh l nhng TS c hnh thi vt cht nht nh, tham gia vo nhihiu chhu kk sn xutt kiki hnh dd h oanh, v dd: Nh ca, vt kin trc. My mc thit b cng ngh. Phng tin c gii c chc nng vn chhuyn. Thit b, dng c qun l 152 * Tiu chun TSC hu hnh: ++ Nguyn Nguyn gi gi cc xc xc nhnh mmtt cch cch tin cy. + Chc chn thu c li ch trong tng lai. + C thi gian s dng trn 1 nm. + Gi tr ca TS t 10 triu ng tr ln. * Phn loi: CCn c vo quyn s hhu: + TSC hnh thnh bng ngun vn ch s hu.

+ TSC do doanh nghip i thu.153 Cn c tnh hnh s dng: + Ti sn ang s dng. + Ti sn d tr. + Ti sn ch thanh l. Cn c vo cng dng: + Ti Ti ssnn dng dng trtrcc ti tipp cho cho khu khu ssnn xut kinh doanh. + Ti sn dng cho cng tc qun l. + Ti sn dng cho khu phn phi tiu th hng ha. ++ Ti Ti sn ddng chho cc hhott ng phhc li chung.154 2.2. Ti sn c nh v hnh TSC v hnh l nhng TS khng c hnh thi vt cht, c th xc nh c gi tr v tha mn ng thi 4 tiu chun ca TSC hu hnh. VD: bng pht minh sng ch, vn ha ha doanh doanh nghi nghipp, ththngng hi hiuu, phphnn mm vi tnh c im: + Rt kh nh gi chnh xc gi tr v khng tn ti di dng vt cht c th o m d dng. + Ch c li ch khi to ra li th thng mi.155 Bin php qun l TSC v hnh: + Tng cng cng c s tin tng ca khch hng vo chnh qu trnh pht trin ca cng ty. + Bo v quyn s hu cng nghip. + Hch ton chnh xc cc chi ph ng y gay t khi bt u. 2.3. Khu hao TSC Trong qu trnh s dng, TSC dn dn bb hao hao mn mn. Doanh Doanh nghi nghipp phphii tnh tnh ton ton s tin biu hin mc hao mn TSC v hnh thnh qu khu hao nhm ti to

TSC. Doanh nghip phi la chn phng php tnh khu hao thch hp phn nh ng mc hao mn hu hnh v hao mn v hnh.156 Phng php khu hao theo ng ththng ((u)) S tin khu hao hng nm = Nguyn gi TSC / Thi gian s dng TSC. Phng php khu hao theo s d gim dn (gia tc) Mc KH nm t = ( g y (Nguyn ggi TSC KH ly k) x T l KH bnh qun nm. T l KH bnh qun nm = 1/S nm s dng TSC x H s iu chnh. H s iu chnh c quy nh nh sau:TS c thi gian s dng t 14 nm c h s l 1,5; 56 nm: 2,0; 6 nm tr ln: 2,5.157 Phng php khu hao theo t l khkhu hhao giim ddn (t(tng s)) Mc KH nm t = Nguyn gi x T l khu hao nm t. T l khu hao nm t = (S nm s ddngng TSC TSC nnmm tnh tnh khkhuu hao hao ++ 11)/[(S )/ [(S nm s dng TSC x (S nm s dng TSC + 1))/2] Phng php khu hao theo sn lng Mc KH trn 1 n v sn lng (mkh ) = Nguyn gi TSC (gi tr phi thu hi) / Tng khi lng nh mc ca i thit b. S tin khkhu hhao ((T ) kh ) = mkh x Q. Q: sn lng thc t trong k.158 2.4. Qun l vn c nh

nh gi li TSC theo nh k nhm iiu chhnhh chho phh hhp vii gii c thth trng. Thc hin ch bo dng sa cha thng xuyn v sa cha ln. Tn dng cao nht cng sut TSC hin c, sp xp hp l cho tng loi ti sn. La chn phng php khu hao thch hp thu ng, thu phn gi tr TSC TSC lun lun chuy chuynn vo vo gi gi trtr hng hng ha ha. Qun l v s dng qu khu hao bo ton c gi tr tin khu hao. Mua bo him ti sn gim thiu ri ro v c nggun b pp khi xyy ra s c.159 Xc nh cc ch tiu nh gi hiu qu s dng TSC: + Hiu sut s dng vn c nh = Doanh thu trong k/S d bnh qun VC trong k. + H s li nhun vn c nh = Li nhu nhunn sau sau thu thu/T/Tngng vvnn cc nhnh bnh bnh qun trong k. 33. VVnn lluu ngng Vn lu ng ca doanh nghip l biu hin bng tin ca ton b ti sn lu ng phc v cho hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.160 * c im: Chuy Chuynn ton ton bb gi gi trtr ccaa vvnn lluu ng vo trong gi tr sn phm. Vn lu ng c thu hi ton b mt ln sau khi doanh nghip tiu th cc hng ha dch v v kt thc vng tun hon lun chuyn ca vn. * Phn loi: Cn c vo cng dng ca TSL: + TSL d tr kinh doanh: NVL, CCL, ph tng thay th

+ TSL trong sn xut: SPDD, Bn TP, CP tr trc + TSL trong lu thng: TP, HH, cc kho khonn thth chchp,p, kk ccc,c, ttmm ngng 161 Cn c vo tnh thanh khon ca TSL: + Tin. + Cc TS tng ng tin. + Cc khon u t ngn hn. + Cc khon phi thu. + Hng tn kho. + TSL khc. * Qun l vn lu ng: Qun l vn bng tin: c k hach ti ti chnh chnh chnh chnh xc xc xc xc nhnh nhu nhu ccuu vn bng tin Qun l khon phi thu: c bin php gim thp h s chim dng vn, p dng phng thc thanh ton sao cho cho cc llii nhnhtt rt rt ngngnn kk thu thu ti tinn bnh qun, linh hot trong m phn thu hi n nhanh 162 Qun l hng tn kho: + i vi NVL, CCL, HH: d tr mt mc ti thiu cn thit tng ng quy m doanh nghip + i vi thnh phm: y nhanh tc lu chuyn vn bng cch thng xuyn xuyn ki kimm tra tra tnh tnh hnh hnh tiu tiu thth thnh thnh phm, kh nng chi tr ca ngi mua nh gi hiu qu s dng vn lu ng: + Ch tiu s vng quay vn lu ng trong mt nm. + Ch tiu doanh thu to ra trn mt ng vn lu ng. ++ ChCh tiu tiu llii nhu nhunn thu thu cc trn trn mt ng vn lu ng.163

4. Vn u t ti chnh L ngun vn u t ra bn ngoi doanh nghip nhm mc ch sinh li. * Phn loi: Cn c thi gian hon vn: + u t ti chnh ngn hn. + u t ti chnh di hn. Cn c tnh cht kinh t: + u t mua bn cc loi chng khon c gi. + Gp vn lin doanh. + Cho thu ti chnh 164 * Qun l vn u t ti chnh: SS ddngng vvnn linh linh hohott cho cho nhi nhiuu mmcc tiu u t s gip phn tn ri ro v tm kim li nhun t nhiu pha. Nm nhng thng tin cn thit, phn tch nh gi nhng mt li hi ca d n chn ng i tng v hnh thc u t. IV. Ngun vn ti tr 11. Khi Khi ni nimm Ngun vn ti tr cho hot ng kinh doanh ca doanh nghip l nhng ngun lc ti chnh c trong nn kinh t, c doanh nghip huy ng, khai thc bng nhiu phng php, hnh thc c ch khc nhau m bo ngun lc ti chnh cho hot ng kinh doanh trc mt v lu di.165 2. Phn loi ngun vn ti tr * CCnn cc vo vo phphmm vivi ti ti trtr Ngun vn bn trong: ch yu trch lp t li nhun. Ngun vn bn ngoi: ngun vn lin doanh,, lin kt,, ppht hnh c pphiu,, tri phiu, tn dng ngn hng... * Cn c vo thi gian ti tr Ngun vn ngn hn: tn dng ththngng mmii, cc cc kho khonn chi chimm ddngng vv

lng, thu, tn dng ngn hn ngn hng v cc khon phi tr khc ... Ngun vn di hn: tn dng ngn hng di hn, pht hnh tri phiu, huy ng vn gp c phn, lin doanh, b sung vn t li nhun ...166 * Cn c vo tnh cht kinh t Ngu Ngunn vvnn chch ss hhuu:: + Vn gp ban u ca cc ch s hu. + Ngun vn ti tr t li nhun sau thu. + Ngun vn b sung bng cch kt np thm cc thnh vin mi. Ngun vn i vay v chim dng: + Tn dngg nggn hngg. + Tn dng thng mi. + Huy ng bng cch pht hnh tri phiu. + Cc ngun vn chim dng hp php nh tin lng, BHXH, thu ...167 * Cn c vo hnh thc huy ng vn Ngun vn huy ng di dng tin. Ngun vn huy ng di dng ti sn hu hnh v v hnh. * Cn c vo tnh php l Ngun vn huy ng trn th trng chnh thc. Ngun vn huy ng trn th trng phi chnh thc.168 V. Chi ph, doanh thu v li nhun 11. Chi Chi ph ph kinh kinh doanh doanh L nhng tiu hao v t liu sn xut kinh doanh, tiu hao v sc lao ng doanh nghip to ra sn phm hng ha v n c b p sau mi chu k sn xut kinh doanh.

Chi ph kinh doanh bao gm: + Chi ph sn xut trc tip (NVL, nhn cng). + Chi ph sn xut chung. + Chi ph bn hng. + Chi ph qun l doanh nghip. Hoc: ++ Chi Chi ph ph hohott ngng kinh kinh doanh doanh. + Chi ph hot ng ti chnh. + Chi ph hot ng khc.169 2. Gi thnh sn phm L biu hin bng tin ca ton b chihi ph h m dd h oanh nghi hip bb ra hon thnh vic sn xut mt n v sn phm hay mt loi sn phm nht nh. * Phn loi: Gi thnh sn xut. Gi thnh tiu th sn phm. * ngha gi thnh: L thc o hao ph sn xut v tiu thth ssnn phphmm. L cn c xc nh hiu qu kinh doanh. L cn c xy dng chin lc gi c ph hp phc v cnh tranh trn thth trtrngng. L cng c kim tra, gim st chi ph hot ng kinh doanh.170 3. Doanh thu L tng cc gi tr li ch kinh t m doanh nghip thu c trong k k ton pht sinh t cc hot ng sn xut kinh doanh thng thng ca doanh nghip, g p gp pphn lm tngg vn ch s hu. Cc Cc loloii doanh doanh thu thu:: + Doanh thu bn hng. + Doanh thu cung cp dch v. + Doanh thu hot ng ti chnh. ++ Thu Thu nhnhpp khc khc.171

Qu Qunn ll doanh doanh thu thu:: + Lp k hoch doanh thu trn c s k hoch tiu th v gi bn k hoch. + Theo di thc hin doanh thu. + Lp bo co thc hin doanh thu. 4. Li nhun LL kktt ququ ti ti chnh chnh cucuii cng cng ccaa hot ng sn xut kinh doanh, l s tin chnh lch gia doanh thu v chi ph m doanh nghip b ra t c doanh thu t cc hot ng ca doanh nghip a li.172 Li nhun bao gm: + LLii nhhun hhot ng ki ki hnh dd h oanh. + Li nhun hot ng ti chnh. + Li nhun hot ng khc. Cc ch tiu nh gi hiu qu li nhun: + T sut li nhun trn vn kinh doanh. + T sut li nhun trn gi thnh. + T sut li nhun trn doanh thu bn hng.173 Phn phi li nhun p ng cc yu cu sau: + Gii quyt tha ng mi quan h li ch kinh t gia nh nc, doanh nghip v ngi lao ng. + m bo qu trnh ti sn xut m rng. + Khuyn khch li ch ngi lao ng trong doanh nghip. * M hnh phn phi li nhun: Trch np thu TNDN (25%). B p cc khon thit hi v chi ph cha c tnh tr vo thu nhp chu thu. Chia li cho cc i tc lin kt, lin doanh.

Trch lpp cc qqu d p g phng ti chnh,, d phng tr cp mt vic lm. Chia li c phn, trch lp cc qu khen thng, phc li ca doanh nghip.174 TI CHNH QUC T 1. Khi nim 2. T gi hi oi 3. Cn cn thanh ton quc t 44.. Thanh Thanh ton ton ququcc tt 5. Cc hnh thc quan h ti chnh quc t 6. Cc nh ch ti chnh quc t 1. Khi nim Ti chnh quc t l tng th cc quan h kinh t di hnh thc gi tr gn lin vi s chuyn dch cc ngun lc ti chnh gia cc quc gia vi nhau.175 * C s hnh thnh ti chnh quc t: - S phn cng lao ng v hp tc quc t. - S pht trin cc hot ng u t quc t (FDI, ODA, vn u t qua th trtrngng chchngng khon khon, vvnn cho cho vay vay ccaa cc nh ch kinh t quc t v ngn hng nc ngoi ). 2. T gi hi oi (Exchange Rate) 2.1. nh ngha L gi chuyn i ca mt ng tin nc ny so vi ng tin nc khc.176 2.2. Cc loi t gi - Cn c nghip v kinh doanh: + TG mua vo. + TG bn ra. - Cn c vo phng din thanh ton: + TG tin mt. + TG chuyn khon. - Cn c vo mi quan h TG vi ch s

lm pht: + TG danh ngha. + TG thc. - Cn c vo thi im mua bn ngoi hi: + TG m ca v TG ng ca. + Hoc TG giao ngay v TG k hn. - Cn c vo ch qun l TG: + TG c nh. + TG th ni.177 - Phng php yt gi: + Yt gi trc tip: Mt n v ngoi t c th c i ly mt s lng ni t. VD: USD/SGD = 1,7640/50 USD/JPY = 107,26/30 USD/CAD USD/CAD = 22,1065 1065//7575 ++ YYtt gi gi gin gin titipp:: Mt n v ni t c th i ly mt s lng ngoi t. VD: GBP/USD = 1,5866/70 AUD/USD AUD/USD = 00,,5650 5650//5555178 2.3. Vai tr ca t gi hi oi - TT gi gi hhii oi oi vv hohott ngng thng mi quc t. - T gi hi oi v lm pht, tng trng kinh t v vic lm. 2.4. Cc nhn t tc ng n t gi hi oi - Cn cn thanh ton quc t. - Li sut. - Lm pht. - Cc yu t khc: chnh sch kinh t v m, yu t tm l, tnh hnh kinh t chnh tr 179 3. Cn cn thanh ton quc t Cn cn thanh ton quc t phn nh ttng s ththu v ttng s chi hi bbng titin ca nc mnh i vi nc khc trong thi gian nht nh. * C hai loi cn cn thanh ton:

- Cn cn thanh ton thi k: Phn nh tng quan gia tng thu v ttngng chi chi ccaa mmtt nncc vvii cc cc nncc khc khc trong mt thi k nht nh khng phn bit cc khon thu chi c thc hin hay cha thc hin. - Cn cn thanh ton thi im: PhPhnn nh nh nhnhngng kho khonn phphii thu thu vv phi tr cn phi c thc hin n mt thi im no .180 Khon mc Thu Chi A. Nghip v thng xuyn 1 Hng ha Biu mu tng qut Cn cn TTQT: 1. Hng ha 2. Dch v 3. Chuyn nhng mt chiu (TNhn, CP) B. Vn v d tr 1. Vn di hn 2. Vn ngn hn 3. Nhm ln v b st 4. D tr quc t Cn bng: 4. Thanh ton quc t LL qu qu trnh trnh ththcc hi hinn cc cc kho khonn thu thu v cc khon chi i ngoi gia cc nc vi nhau hon tt cc khon v xut nhp hng ha, dch v, u t vn, vay n, vin tr ... di cc hnh thc khc nhhau bbng bb tr hhay chhuyn ngn.181 4.1 Phng tin thanh ton - Hi phiu: LL mmnhnh llnhnh trtr titinn vv iiuu ki kinn dodo mt ngi k pht cho mt ngi khc yu cu ngi ny khi nhn thy hi phiu hoc n mt ngy c th no phi tr mt s tin nht nh cho mt ngngii hohocc theo theo llnhnh ccaa ngngii ny ny trtr cho mt ngi khc hoc tr cho ngi

cm hi phiu. - Sc: L mnh lnh tr tin v iu kin do mt khch hng ca ngn hng ra lnh cho ngn ngn hng hng trch trch mmtt ss titinn nhnhtt nhnh tt ti ti khon ca mnh ti ngn hng tr cho ngi cm sc hoc thanh ton cho ngi c ch nh trn sc. - Giy chuyn tin: LL gi giyy yy nhi nhimm dodo khch khch hng hng llpp ggii ngn hng phc v, yu cu ngn hng chuyn mt s tin nht nh cho ngi c hng ti mt a im nht nh.182 - Th ngn hng: LL mmtt phphngng titinn thanh thanh ton ton dodo ngn ngn hng pht hnh theo yu cu ca khch hng, c s dng thanh ton tin hng ha, dch v hoc rt tin mt ti cc chi nhnh v i l thanh ton th. 4.2. Phng thc thanh ton * Phng thc thanh ton tn dng chng t L phng thc thanh ton trong NH (NH m L/C) theo yu cu ca KH (ngi xin m L/C) cam kt thanh ton mt s tin nht nh cho ngi th ba (ngi hng li) hoc tr theo lnh ca ngi ny, hoc chp nhn hi phiu do ngi ny k pht trong pphm vi s tin vi iu kin nggi nyy thc hin y cc yu cu ca L/C v xut trnh cho NH b chng t thanh ton ph hp vi cc iu khon, iu kin ghi trong L/C.183 Ngi nhp khu (The Applicant) Ngi xut khu (Th b fi i ) (4) * Quy trnh thanh ton

(The Applicant) (The beneficiary) (1) (9) (5) (8) (3) NH m L/C (Issuing bank) NH thng bo L/C (Advising bank) (7) (6) (2) * Phng thc thanh ton nh thu: L phng thc thanh ton m nh XK sau khi ggiao hngg hayy cungg cpp dch v, y thc cho ngn hng phc v mnh nh thu h tin nh nhp khu trn c s hi phiu v chng t hng ha lin quan. Nh Nh ththu c hh iai h h hnh ththc: nhh ththu trn v nh thu km chng t.184 Ngi nhp khu (Importer) Ngi xut khu (Exporter) (1) * Quy trnh thanh ton (Importer) (4) (5a) (6) (7) (2) (5b) NH bn XK NH chuyn CT NH bn NK NH y thc thu h (6) (3) * Phng thc chuyn tin LL phhng ththc m ththeo s y nhi him ca khch hng yu cu ngn hng phc

v chuyn mt s tin nht nh t a phng ny sang a phng khc cho ngi th hng trong mt thi gian nht nh.185 Ngi chuyn tin Ngi th hng (1) * Quy trnh thanh ton (2) (3) (4) NH chuyn tin NH tr tin (3) * Phng thc ghi s (b tr, m TK) LL phphngng ththcc thanh thanh ton ton m m nh nh xut khu sau khi giao hng hay cung ng dch v, ng thi gi b chng t cho nh nhp khu nhn hng. Sau nh xut khu m ti khon ghi n cho nh nh nhnhpp khkhuu.186 Ngi mua Ngi bn (1) * Quy trnh thanh ton (3) (4) (5) (2) NH ngi mua NH ngi bn (4) * Phng thc thanh ton CAD (Cash against documents) hoc COD (Cash on Delivery) L phng thc thanh ton m nh NK yu cu NH phc v mnh m TK k thc thanh ton tin cho nh xut khu vi iu kin nh xut khu xut trnh nhngg chngg t theo yyu cu c tha thun cho NH c thanh ton tin.187 Ngi mua Ngi bn

(3) * Quy trnh thanh ton (1) (6) (4) (2) (5) Ngn hng 5. Cc hnh thc quan h ti chnh quc t 5.1. Tn dng quc t Tn dng quc t l s vay mn pht sinh gia nc ny vi nc khc bao gm vay mn gia hai chnh ph, gia cc t chc, c nhn, gia chnh ph, t chchcc vvii cc quan quan ti ti chnh chnh titinn tt ququcc tt ...188 * Tn dng thng mi -- Tn Tn ddngng ccpp cho cho ngngii nhnhpp khkhuu Ngi xut khu cp tn dng cho ngi nhp khu bng cch cho tr tin sau mt thi gian nht nh k t khi nhn c chng t hoc nhn c hng ha. - Tn dng cp cho ngi xut khu NNgii nhhp khkhu nc ngoi i s cp tn dng cho ngi xut khu trong nc bng cch ng trc tin hng cho ngi xut khu.189 * Tn dng ngn hng Cc NH thc hin vic cung cp tn dngg cho nhau hoc cungg cpp tn dngg cho cc nh xut nhp khu di nhiu hnh thc khc nhau: - i vi nh XK: chit khu, cm c hi phiu cha n hn thanh ton. - ii vii nhh NKNK: bbo ll hnh hhii phi hiu, cho vay thanh ton hng NK, k chp nhn hi phiu * Tn dng nh nc Chnh ph cc nc, cc t chc ti

chnh tin t quc t, cc t chc khc ... titinn hnh hnh cung cung ccpp tn tn ddngng cho cho chnh ph ca mt quc gia no di cc hnh thc: - Cho vay ngn hn trang tri bi chi trong thanh ton quc t v cc kho khonn chi chi tiu tiu ccaa chnh chnh phph. - Cho vay trung hn, di hn theo cc d n u t xy dng c bn.190 5.2. u t quc t trc tip - Hp tc kinh doanh trn c s hp ng. - Hnh thc doanh nghip lin doanh. - Hnh thc doanh nghip 100% vn nc ngoi. -- Cc Cc hnh hnh ththcc khc khc nhnh:: hhpp ngng xy xy dng kinh doanh chuyn giao, hp ng xy dng chuyn giao. 5.3. Vin tr quc t -- Vi Vinn trtr pht pht tri trinn chnh chnh ththcc (ODA) - Vin tr song phng. - Vin tr a phng. - Vi Vinn trtr ccaa cc cc tt chchcc phi phi chnh chnh ph.191 6. Cc nh ch ti chnh quc t 6.1. Qu tin t quc t (International Monetary Fund IMF) - L mt nh ch tin t lin chnh ph c uy tn v quan trng vo loi bc nht hin nay, c thnh lp nm 1944 theo Hip c ti chnh tin t quc t Bretton Woods, n nay c trn 180 180 nncc hhii vin vin. - Ngun vn hot ng do cc nc hi vin ng gp. - Vai tr v chc nng c bn ca IMF: + Xc tin hp tc tin t quc t v cung cp c ch t vn, hp tc trong lnh

vc tin t quc t i vi cc nc thnh vin. + Gip cc quc gia duy tr s n nhnh titinn tt, nn nhnh tt gi gi, ngngnn ngngaa ss gim gi ca ng tin, n nh kinh t c v i ni v i ngoi.192 + Thnh lp h thng thanh ton a phng trong cc giao dch tin t gia cc nc thnh vin. + To iu kin m rng thng mi quc t, quan tm n li ch ca nhng quc gia khc trong chnh sch ca h. + Cung Cung ccpp tn tn ddngng ngngnn hhnn cho cho cc thnh vin vi nhng u i thch hp v cn thit (khi cn cn mt cn i tm thi). 6.2. Nhm ngn hng th gii (World Bank Group) Nhm ngn hng th gii l t chc thuc Lin Hipp Quc,, c tr s chnh ti Washington, bao gm 5 nh ch: - Ngn hng ti thit lp v pht trin quc t (International Bank for Reconstruction and Development IBRD). - Hi Hipp hhii pht pht tri trinn ququcc tt (International Development Association IDA).193 - Cng ty ti chnh quc t (International Finance Corporation IFC). - C quan bo lnh u t a phng (Multilateral Investment Guarantee Agency MIGA). - Trung tm gii quyt nhng tranh chp v u t quc t (The International Center for Settlement of Investment Disputes ICSID). Ngi ta thng dng thut ng Ngn hng th gii (World Bank WB) ch 2 nh ch IBRD v IDA.

- Vai tr v chc nng c bn ca IBRD: + Gip cc nc ang pht trin thit lp nhng chng trnh u t, t vn cho nhng quc gia c kh khn v n. + Ti tr cho nhng chng trnh d n c cht lng cao, ng gp trc tip vo s pht trin kinh t. WB ch cung cp n cho cho chnh chnh phph hohocc nhnhngng nhnh chch cc ss cam kt ca chnh ph.194 - IDA ch yu tp trung gip nhng quc gia ngho nht trn th gii qua vic cp cc khon tn dng di hn vi li sut ththpp theo theo khun khun khkh hohott ngng:: + y mnh pht trin kinh t ngnh, c bit l khu vc t nhn. + u t vo con ngi (v s cng bng v nh hng bnh tt), mi trng. + Nng cao nng lc qun l chi tiu cng, chng tham nhng v xc tin thng mi hi nhp. 6.3. Ngn hng pht trin Chu (Asian Development Bank ADB) ADB l mt nh ch ti chnh a phng, c thnh lp nm 1966, tr s chnh ti Manila, Philippines. Tnh n nay c hn 62 thnh vin, ch yu l cc nc trong khu vc. - Mc ch v chc nng ca ADB: + Hng vo vic gim ngho cc nc Chu Thi Bnh Dng. + H tr hoch nh v iu phi cc k hoch pht trin.195 - Cung cp tr gip k thut lin quan n mt s d n c th. - Thc y u t cng cng v u t t nhn. - Cung cp vin tr khng hon li chun b cho khon vay pht trin di hn. - Cung cp nghin cu v h tr

qun l.

You might also like