You are on page 1of 93

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

MC LC
MC LC...................................................................................................................................1 LI M U.............................................................................................................................5 Tnh cp thit ca ti..............................................................................................................5 Mc ch nghin cu...................................................................................................................5 i tng v phm vi nghin cu...............................................................................................6 Phng php nghin cu.............................................................................................................6 Ni dung kt cu ca bi nghin cu:.........................................................................................6 CHNG I: C S L LUN V BAO THANH TON......................................................7 1.1. Nhng vn c bn v nghip v bao thanh ton.............................................................7 1.1.1. C s ra i ca bao thanh ton ..................................................................................7 1.1.2. Khi nim, bn cht ca bao thanh ton.......................................................................7 1.1.2.1 Quan im ca FCI.................................................................................................7 1.1.2.2. Theo cng c UNIDROIT...................................................................................8 1.1.2.3. Theo quyt nh s 1096/2004/Q NHNN........................................................8 1.1.2.4. Theo quan im nh nghin cu............................................................................8 1.1.3. Phn loi bao thanh ton...............................................................................................9 1.1.3.1. Phn loi theo ngha bo him ri ro thanh ton.................................................9 1.1.3.2. Phn loi theo phm vi thc hin...........................................................................9 1.1.3.3. Phn loi theo phng thc bao thanh ton.........................................................10 1.1.3.4. Cn c vo cch thc thc hin...........................................................................11 1.1.4. Quy trnh thc hin bao thanh ton ph bin trong thc t........................................11 1.1.4.1. H thng mt n v bao thanh ton....................................................................11 1.1.4.2. H thng hai n v bao thanh ton.....................................................................13 1.1.5. Tin ch v ri ro khi s dng cng c bao thanh ton...............................................15 1.1.5.1. Tin ch ca bao thanh ton.................................................................................15 1.1.5.2. Ri ro khi thc hin bao thanh ton.....................................................................20 1.2. So snh bao thanh ton v cc hnh thc tn dng khc.....................................................21 1.2.1. So snh bao thanh ton vi cho vay thng thng.....................................................21 1.2.2. So snh bao thanh ton v chit khu giy t c gi..................................................22 1.2.3. So snh bao thanh ton vi nghip v bo lanh..........................................................23 1.2.4. So snh bao thanh ton v cho thu ti chnh.............................................................24 1.3. Kinh nghim v hot ng bao thanh ton trn th gii....................................................25 1.3.1. Kinh nghim thnh cng ca Php.............................................................................25 1.3.2. Kinh nghim thnh cng ca c...............................................................................25 1.3.3. Kinh nghim thnh cng ca M................................................................................25 1.3.4. Kinh nghim ca Trung Quc.....................................................................................26 1.3.5. Kinh nghim ca Nga.................................................................................................26 1.3.6. Kinh nghim n .....................................................................................................27 1.3.7. Kinh Nghim ca Nht Bn........................................................................................27 1.3.8. Kinh nghim ca i Loan.........................................................................................28 1.3.9. Kinh nghim Thi Lan................................................................................................28 Tng kt chng I.....................................................................................................................28 CHNG II: THC TRNG V BAO THANH TON TI CC NHTM CA VIT NAM.........................................................................................................................................29 2.1. Quy nh v bao thanh ton ti Vit Nam..........................................................................29 2.1.1. Cc vn bn php lut hin hnh................................................................................29 2.1.2. i tng thc hin v s dng bao thanh ton.........................................................29 2.1.3. Li v ph trong hot ng bao thanh ton..................................................................31 2.1.4. Cc khon phi thu khng c bao thanh ton.........................................................31 1

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam 2.2. Tnh hot ng ca cc NHTM ti Vit Nam....................................................................32 2.2.1. Nng lc ti chnh ca cc ngn hng thng mi.....................................................32 2.2.1.1. Vn iu l...........................................................................................................32 2.2.1.2. Mc an ton vn..............................................................................................35 2.2.1.3. T l n xu trn tng d n ..............................................................................36 2.2.1.4. Hiu qu hot ng kinh doanh v kh nng sinh li..........................................37 2.2.1.5. Tng mc huy ng vn ca h thng ngn hng...............................................37 2.2.1.6. Tng d n tn dng ca ton h thng ngn hng..............................................38 2.2.2. Tnh hnh chung thc hin nghip v bao thanh ton ti Vit Nam...........................42 2.3. Tnh hnh bao thanh ton c th ti cc NHTM.................................................................47 2.3.1. Thc trng bao thanh ton ti VCB............................................................................47 2.3.1.1. Nhu cu pht trin hot ng bao thanh ton ti VCB........................................47 2.3.1.2. Nguyn tc bao thc hin bao thanh ton............................................................48 2.3.1.3. Thc trng hot ng bao thanh ton ti VCB....................................................56 2.3.2. Thc trng bao thanh ton ti VIB..............................................................................59 2.3.2.1. Nguyn tc thc hin bao thanh ton ti VIB......................................................59 2.3.2.3. Thc trng hot ng bao thanh ton ti VIB .....................................................65 2.4. nh gi vic thc hin nghip v bao thanh ton ti Vit Nam......................................66 2.4.1. Kt qu t c.........................................................................................................66 2.4.1.1. Nghip v bao thanh ton c bn hnh thnh v ang dn pht trin theo hng a dng v chuyn nghip hn...............................................................................66 2.4.1.2. Nghip v bao thanh ton gp phn thc y s pht trin ca cc dch v khc ca ngn hng ...................................................................................................................67 2.4.1.3. Nghip v Bao thanh ton gp phn thc y s pht trin ca cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip xut nhp khu Vit Nam...................................................68 2.4.2. Hn ch v nguyn nhn.............................................................................................68 2.5.2.1. Hn ch cn tn ti...............................................................................................68 2.4.2.2. Nguyn nhn xut pht hn ch...........................................................................69 Tng kt chng II:...................................................................................................................73 CHNG III: GII PHP PHT TRIN BAO THANH TON TI CC NHTM CA VIT NAM...............................................................................................................................75 3.1. Gii php v mt v m......................................................................................................75 3.1.1. Nhanh chng hon thin khung php l cho hot ng bao thanh ton.....................75 3.1.2. Xy dng trung tm iu tit qun l thng tin tn dng, nh gi cht lng cc bn nhm cung cp nhng thng tin xc thc cho cc n v BTT. ..........................................78 3.2. Gii php vi m .................................................................................................................79 3.2.1. Xy dng sn phm ph hp v chin lc marketing...............................................79 3.2.2. Chnh sch h tr v gi v ph khi tham gia hnh thc BTT...................................81 3.2.3. Xy dng quy trnh la chn v kim sot bn bn....................................................82 3.2.4. Xy dng quy trnh la chn v kim sot bn mua ................................................85 3.2.5. Qu trnh qun l khch hng.....................................................................................87 3.2.6. Qun l cc khon phi thu.........................................................................................88 3.2.7. Hon thin cng tc chm sc khch hng.................................................................88 3.2.8. Nng cao cht lng i ng cn b kinh doanh v dch v BTT..............................89 3.2.9. Ci thin v nng cao mc hin i ha cng ngh trong n v BTT..................90 3.2.10. M rng cc mi quan h v xy dng h thng i l............................................91 3.3. Cc kin ngh.....................................................................................................................92 Tng kt chng III:.................................................................................................................92

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Danh mc cc bng, biu, s S 1: H thng mt n v bao thanh ton S 2: H thng hai n v bao thanh ton Bng 1: Vn iu l ca mt s ngn hng thng mi Vit Nam Bng 2: Quy m vn iu l ca mt s NHTM ca cc quc gia trong khu vc Bng 3: T l CAR mt s ngn hng Bng 4: T l n xu ca h thng ngn hng Vit Nam v mt s NHTM Bng 5: Tng mc huy ng vn t nn kinh t Bng 6: Tng d n tn dng i vi nn kinh t Bng 7: Tn dng ngn hng trn GDP Bng 8: Doanh s BTT ti VIt Nam Bng 9: Doanh s bao thanh ton ca mt s quc gia chu Bng 10: Doanh s thanh ton xut nhp khu ca VCB Bng 11: Biu ph/ li sut dch v ca VCB S 3: Quy trnh thc hin BTT trong nc ca VCB S 4: Quy trnh thc hin BTT xut khu ca VCB S 5: Quy trnh thc hin BTT nhp khu ca VCB Bng 12: Doanh s Bao thanh ton ca VCB S 6: Quy trnh thc hin BTT ca VIB Bng 13: Doanh s bao thanh ton ca ngn hng VIB

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Danh mc k hiu vit tt BTT FCI quc t) NHNN NHTM NHTMCP TCTD XK NK XNK DNVVN VCB VIB Ngn hng nh nc Ngn hng thng mi Ngn hng thng mi c phn T chc tn dng Xut khu Nhp khu Xut nhp khu Doanh nghip va v nh Ngn hng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam Ngn hng thng mi c phn quc t Vit Nam Bao thanh ton Factor Chains International (Hip hi bao thanh ton

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

LI M U Tnh cp thit ca ti Hin nay, trc bi cnh Vit Nam gia nhp t chc thng mi th gii WTO, nn kinh t Vit Nam ni chung v ngnh ti chnh ngn hng ni ring s m ca mnh m vi khu vc v trn th gii. Chnh v th, a dng v pht trin sn phm mi, em li cc tin ch cho khch hng l mt trong nhng chin lc tn ti v pht trin ca bt k ngn hng no. Mun t c mc tiu , cc nh ch ti chnh Vit Nam khng cn con ng no khc l phi nhanh chng a vo p dng nhng sn phm ti chnh mi c p dng trn th gii. Trong c sn phm bao thanh ton. c rt nhiu nc trn th gii s dng dch v bao thanh ton nh mt gii php ti u thc y qu trnh bun bn hng ha, cung ng dch v din ra nhanh chng v hiu qu hn. V bao thanh ton vi nhng c im ring ca n tr thnh v cu cnh cho vn n pht sinh v tnh trng n kh i cho doanh nghip, ng thi l knh huy ng vn lu ng nhanh chng cho doanh nghip, gip cc doanh nghip tng kh nng cnh tranh trn th trng. Do , bao thanh ton ngy cng c khng nh v cng nhn rng ri. Trc tnh hnh chng ti quyt nh chn ti nghin cu: Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam. Chng ti mong mun thng qua bi nghin cu ca mnh c th gip cho hot ng bao thanh ton ca ngn hng pht trin mnh m hn c v cht v lng. Mc ch nghin cu ti nghin cu v thc trng ca hot ng bao thanh ton ti ca cc ngn hng ca Vit Nam, ng thi tm ra nhng nguyn nhn dn ti hn ch v s pht trin hot ng ny. Trn c s , ti a ra nhng xut h thng cc gii php nhm pht trin hot ng bao thanh ton ti Vit Nam.
5

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

i tng v phm vi nghin cu - i tng nghin cu: Nghip v bao thanh ton ca cc ngn hng thng mi. - Phm vi nghin cu ca ti: Nghip v bao thanh ton ti cc ngn hng thng mi t khi nghip v ny bt u xut hin ti cc ngn hng Vit Nam t nm 2005. Phng php nghin cu Cc phng php nghin cu c bn c vn dng thc hin ti nghin cu bao gm: phng php duy vt bin chng; phng php duy vt lch s v phng php thng k, phn tch, so snh. Ni dung kt cu ca bi nghin cu: Chng I: C s l lun v bao thanh ton. Chng II: Thc trng v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam. Chng III: Gii php pht trin bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam.

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

CHNG I: C S L LUN V BAO THANH TON 1.1. Nhng vn c bn v nghip v bao thanh ton 1.1.1. C s ra i ca bao thanh ton Nghip v bao thanh ton c lch s pht trin lu di, xut pht t hot ng i l hng hoa hng khong 2000 nm trc di thi ch La M, pht trin Anh vo th k 15 di hnh thc ng trc mt phn cho ngi y nhim (nh cung ng sn phm), v pht trin mnh t th k 19 thng qua cc nh i l thanh ton ngnh dt may ca M, ngnh cng nghip in, ha cht, si tng hp Do , c th khng nh rng c s ra i ca bao thanh ton chnh l cc khon phi thu pht sinh trong quan h thng mi gia cc bn. Ch khi pht sinh hoc s pht sinh cc khon phi thu gia bn mua v bn bn th bao thanh ton mi c th ra i. 1.1.2. Khi nim, bn cht ca bao thanh ton 1.1.2.1 Quan im ca FCI Theo hip hi Bao thanh ton quc t (FCI), bao thanh ton l mt dch v ti chnh trn gi, kt hp vic ti tr vn lu ng, phng nga ri ro tn dng, theo di cng n v thu hi n. l tha thun gia n v bao thanh ton v ngi bn, trong n v bao thanh ton s mua li khon phi thu ca ngi bn, thng l khng truy i, ng thi c trch nhim m bo kh nng chi tr ca ngi mua. Nu ngi mua ph sn hay mt kh nng chi tr v nhng l do tn dng th n v bao thanh ton s thay ngi mua tr tin cho ngi bn. Khi ngi mua v ngi bn hai nc khc nhau th dch v ny c gi l bao thanh ton quc t. Theo iu 1 Nhng quy nh chung v hot ng bao thanh ton quc t n bn thng 06/2004 ca FCI (General Rules for International Factoring
7

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Version June 2004), hp ng bao thanh ton l hp ng, theo nh cung cp s chuyn nhng cc khon phi thu (hay mt phn ca cc khon phi thu) cho mt n v bao thanh ton, c th v hoc khng v mc ch ti tr, thc hin t nht mt trong cc chc nng sau: k ton s sch cc khon phi thu 1.1.2.2. Theo cng c UNIDROIT iu 2 Chng I Cng c UNIDROIT v bao thanh ton quc t (UNIDROIT Convention on International Factoring) cn b sung thm mt chc nng na ca bao thanh ton l ti tr cho ngi bn, bao gm vic cho vay ln vic cung ng tin thanh ton trc. 1.1.2.3. Theo quyt nh s 1096/2004/Q NHNN Bao thanh ton l mt hnh thc cp tn dng ca t chc tn dng cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua, bn hng ha c bn bn hng v bn mua hng tha thun trong hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v. 1.1.2.4. Theo quan im nh nghin cu T nhng nh ngha, quan im ca cc t chc trong v ngoi nc, ta c th thy bao thanh ton c hiu nh sau: Mt l, bao thanh ton l hnh thc cp tn dng ngn hn ca cc t chc tn dng. Theo , hot ng bao thanh ton phi gn trc tip vi chc nng ti tr tn dng, cc nghip v qun l s sch, qun l thu n khng c coi l mt chc nng c lp trong hot ng bao thanh ton. Hai l, hot ng bao thanh ton da trn quan h v quyn mua bn quyn ti sn v quyn i n, trong quyn i n l mt loi ti sn c xc nh t mt giao dch thng mi c th nn khi thc hin bao thanh ton, n v bao thanh ton phi tin hnh phn tch ton din v trc tip cc giao dch lm pht
8

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

sinh cc khon phi thu, tnh hnh ti chnh v hot ng ca bn bn hng v bn mua hng, bn bn hng phi chuyn giao ton b giy t lin quan n giao dch mua bn xc lp v chuyn giao quyn i n cho bn bao thanh ton. 1.1.3. Phn loi bao thanh ton 1.1.3.1. Phn loi theo ngha bo him ri ro thanh ton a) Bao thanh ton c truy i Bao thanh ton c truy i l hnh thc bao thanh ton, trong n v bao thanh ton c quyn truy i li s tin ng trc cho bn bn hng khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton khon phi thu. b) Bao thanh ton min truy i Bao thanh ton min truy i l hnh thc bao thanh ton, trong n v bao thanh ton chu ton b ri ro khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton khon phi thu. n v bao thanh ton ch c quyn i li s tin ng trc cho bn mua hng trong trng hp bn mua t chi thanh ton khon phi thu do bn bn hng giao hng khng ng hp ng hoc v l do khc khng lin quan n kh nng thanh ton ca bn mua hng. 1.1.3.2. Phn loi theo phm vi thc hin a) Bao thanh ton trong nc Bao thanh ton trong nc l hnh thc cp tn dng ca mt ngn hng thng mi hay mt cng ty ti chnh chuyn nghip cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon thu pht sinh t vic mua li cc khon thu pht sinh t vic mua bn hng ha c bn bn hng v bn mua hng ha tha
9

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

thun trong hp ng mua bn hng ha, trong , bn bn hng v bn mua hng l ngi c tr trong phm vi mt quc gia. b) Bao thanh ton xut nhp khu Bao thanh ton xut nhp khu l hnh thc cp tn dng ca ngn hng thng mi hay mt cng ty ti chnh chuyn nghip cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ha c bn bn hng v bn mua hng ha tha thun trong hp ng mua bn hng ha, m vic mua bn hng ha vt ra khi phm vi mt quc gia. 1.1.3.3. Phn loi theo phng thc bao thanh ton a) Bao thanh ton tng ln Bao thanh ton tng ln l hnh thc n v bao thanh ton v bn bn hng thc hin cc th tc cn thit v k kt hp ng bao thanh ton i vi cc khon phi thu ca bn bn hng. b) Bao thanh ton hn mc Bao thanh ton hn mc l hnh thc n v bao thanh ton v bn bn hng tha thun v xc nh mt hn mc bao thanh ton duy tr trong mt khong thi gian xc nh. c) ng bao thanh ton ng bao thanh ton l hnh thc hai hay nhiu n v bao thanh ton cng thc hin hot ng bao thanh ton cho mt hp ng mua bn hng ha v cung ng dch v, trong mt n v bao thanh ton lm u mi thc hin vic t chc ng bao thanh ton.

10

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.1.3.4. Cn c vo cch thc thc hin a) Phng thc thc hin truyn thng Bao thanh ton theo phng thc truyn thng l hnh thc bn bn v bn mua s lin h vi n v bao thanh ton bit chc rng n v bao thanh ton c mua li cc khon phi thu cho bn bn hng hay khng trc khi thc hin mua bn theo tha thun trong hp ng mua bn. b) Phng thc thc hin phi truyn thng Bao thanh ton theo phng thc phi truyn thng l hnh thc n v bao thanh ton s tin hnh xy dng nhng tiu chun chung cho bn mua v bn bn iu kin thc hin bao thanh ton s cp hn mc bao thanh ton cho c bn bn v bn mua. Nu nhng quan h giao dch mua bn pht sinh m bn mua v bn bn nm trong tiu chun chung th n v ny s tin hnh thc hin bao thanh ton, min l tng s tin ng trc khng vt qu hn mc bao thanh ton c cp cho bn bn. 1.1.4. Quy trnh thc hin bao thanh ton ph bin trong thc t 1.1.4.1. H thng mt n v bao thanh ton S 1: H thng mt n v bao thanh ton
1 . H p n g b n h n g

N g i b n 6 (K h c h h n g )
7 . C h u y n n h n g h o n

. G iha o n g

N g i m ( Co n n )
3 . T h m n h tn d n g 9 . T h u n k h i n h n 1 0 . T h a n h to n

u a

2 . Y u c u tn d n g

4 . T r l i tn d n g

5 .K H B T T

1 1 . T h a n h to n n g tr c

8 . T h a n h to n tr c

v b a o

th a n h

to n

11

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

H thng ny ch yu c s dng trong bao thanh ton trong nc. Sau y l qu trnh thc hin bao thanh ton theo h thng mt n v bao thanh ton: (1) Ngi bn v ngi mua tin hnh thng lng trn hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v. (2) Ngi bn ngh n v bao thanh ton ti tr vi ti sn m bo chnh l khon phi thu trong tng lai t hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v. (3) n v bao thanh ton tin hnh thm nh kh nng thanh ton tin hng ca ngi mua. (4) Nu xt thy c th thu c tin hng t ngi mua theo ng hn hp ng mua bn, n v bao thanh ton s thng bo ng ti tr cho ngi bn. (5) n v bao thanh ton v ngi bn tha thun v k kt hp ng bao thanh ton. (6) Ngi bn giao hng cho ngi mua theo ng tha thun trong hp ng mua bn hng ha. (7) Ngi bn chuyn giao bng k km bn gc (hoc bn sao c ca c quan c thm quyn) hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v; chng t mua bn hng ha, cung ng dch v v cc giy t khc lin quan n cc khon phi thu cho n v bao thanh ton. (8) n v bao thanh ton ng trc mt phn tin cho ngi bn theo tha thun trong hp ng bao thanh ton. (9) Khi n hn thanh ton, n v bao thanh ton tin hnh thu hi n t ngi mua.
12

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

(10) Ngi mua thanh ton tin hng cho n v bao thanh ton. (11) Sau khi thu hi tin hng t pha ngi mua, n v bao thanh ton thanh ton nt tin chuyn nhng khon phi thu cho ngi bn. 1.1.4.2. H thng hai n v bao thanh ton S 2: H thng hai n v bao thanh ton
1 . H b n ia o h n g

N h X K (N g i b n )
2 . Y u c u tn d n g 5 . T r l i tn d n g 8 . C h u y n n h n g h o n 6. K H B T T 9 . T h a n h to n tr c 1 3 . T h a n h to n n g tr c

7 . G

h n g

N h NK ( N g m ui) a
1 1 . T h a n h to n

1 0 . T h u n k h i n h n

4 . T h m n h tn d n g

3 . Y u 5 . T r

c u

t n

d n g

l i t n

d n g

v X K T T B

8 . C h u y n
1 2 . T h a n h

n h n g
c o

v B T T
ti n

N K

to n , b o

c h u y n

H thng hai n v thanh ton thng s dng trong bao thanh ton quc t (xut nhp khu hng ho). Sau y l qu trnh thc hin ca h thng ny: (1) Ngi bn v ngi mua tin hnh thng lng trn hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v. (2) Ngi bn ngh n v bao thanh ton xut khu ti tr vi ti sn m bo chnh l khon phi thu trong tng lai t hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v. (3) n v bao thanh ton xut khu ngh n v bao thanh ton nhp khu cng thc hin hp ng bao thanh ton. (4) n v bao thanh ton nhp khu thc hin phn tch cc khon phi thu, tnh hnh hot ng v kh nng ti chnh ca bn mua hng.
13

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

(5) n v bao thanh ton nhp khu ng tham gia giao dch bao thanh ton vi n v bao thanh ton xut khu. n v bao thanh ton xut khu chp thun ti tr cho ngi bn. (6) n v bao thanh ton xut khu v ngi bn tha thun v k kt hp ng bao thanh ton. (7) Ngi bn giao hng cho ngi mua theo ng tha thun trong hp ng mua bn hng ha, cung ng dch v. (8) Ngi bn chuyn giao bn gc hp ng mua bn hng ha, chng t bn hng v cc chng t khc lin quan n cc khon phi thu cho n v bao thanh ton xut khu. n v bao thanh ton xut khu tip tc chuyn nhng cc chng t trn cho n v bao thanh ton nhp khu. (9) n v bao thanh ton xut khu chuyn tin ng trc cho ngi bn theo tha thun trong hp ng bao thanh ton. (10) Khi n hn thanh ton, n v bao thanh ton nhp khu tin hnh thu hi n t ngi mua. (11) Ngi mua thanh ton tin hng cho n v bao thanh ton nhp khu. (12) n v bao thanh ton nhp khu trch tr ph v li (nu c) ri chuyn s tin cn li cho n v bao thanh ton xut khu. (13) n v bao thanh ton xut khu trch tr ph ri chuyn s tin cn li cho ngi bn.

14

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.1.5. Tin ch v ri ro khi s dng cng c bao thanh ton 1.1.5.1. Tin ch ca bao thanh ton a) i vi ngi bn Th nht, ci thin dng lu chuyn tin t nh thu c tin hng nhanh hn. Lng tin mt sn c ti doanh nghip tng ln, gp phn thc y hot ng sn xut kinh doanh pht trin. Bao thanh ton l mt qu trnh chuyn ha cc khon phi thu thnh tin mt. i vi bt k mt ngi bn no, tin mt l quyn lc v sc mnh. Khng c tin mt, ngi bn khng th tn tr nhiu hng hn, cng khng c tin tr lng cho cng nhn vin. Bao thanh ton khng phn bit khch hng l ai, c th l mt cng ty in n, mt ca hng bn cng c my mc, mt nh my dt may, mt doanh nghip kinh doanh trong lnh vc thng mi dch v hay bt c mt ch th no ca nn kinh t. Mi mt n v bao thanh ton, vi kinh nghim dy dn trong rt nhiu lnh vc, s l mt cng tc c lc h tr cho cng vic lm n ca khch hng ngy cng thun li v pht trin hn. Ngi bn c th yn tm v cc n v bao thanh ton hon ton c nng lc chuyn mn, h thng mng li rng khp cng nh l s hiu bit thng thi v tng lnh vc chuyn mn c th thc hin tt cng vic ca mnh. mt s t chc bao thanh ton chuyn nghip, ngi bn thm ch c th nhn c tin ngay trong ngy ngh bao thanh ton. Ni mt cch ngn gn, cc t chc bao thanh ton gip ngi bn lp c l hng thiu ht tin mt trong khong thi gian t khi giao hng n khi c ngi mua thanh ton.

15

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Th hai, iu kin cp tn dng thng mi d dng, hp dn lm mi lc tng mnh, t nh cung cp nguyn vt liu u vo cng sn sng h tr nhiu hn. L mt i tc ti chnh, cc t chc bao thanh ton s em li cho ngi bn ngun lc ti chnh m rng hot ng sn xut kinh doanh, tn tr thm nhiu hng tn kho, cung ng nhiu n hng hay ch n gin l tm kim cc c hi lm n mi. Cc t chc bao thanh ton lun khng nh mnh s lun st cnh vi khch hng, thu hiu mi nhu cu ca h, v thit lp mt chng trnh h tr ti chnh gip h. Rt nhiu ch th kinh t ri vo tnh trng cng pht trin kinh doanh li cng thiu tin. Khi , bao thanh ton s l phng tin rt hiu qu gip h vt qua kh khn. Ngi mua no cng mong mun mua hng t mt ngi bn a ra gi thp nht m li c ngun hng di do nht. Nhng chnh iu li y ngi bn vo tnh th kh x, cng pht trin li cng phi bn chu nhiu hn. Tht khng may l phn ln ngi bn khng th no xoay x c vi tt c cc khon bn chu ny. D vic bun bn c pht t n th no th ti mt lc ngi bn cng nhn thy rng mnh ang ri vo mt tnh th rt nguy him. Cc t chc bao thanh ton s gim thiu ri ro ny bng cch chuyn cc ha n cha thu c tin thnh tin mt, nh m ngi bn c th tip tc cp tn dng thng mi cho ngi mua m khng cn phi lo ri ro thanh khon na. H qu trc tip ca vic ny l ngi bn nng cao c nng lc cnh tranh ca mnh nh sn sng chp nhn khong thi gian bn chu hp dn ngi mua hn. Cc t chc bao thanh ton cam kt tn dng s thng tho trong lnh vc tn dng, thu hi n, cung ng ngun tin mt hay ti tr gip cho ngi bn nng cao c hiu qu hot ng, va tng doanh s va gim c mt mt
16

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

do khng thu hi c n, ng thi ci thin r rt dng lu chuyn tin t. Nh mi rc ri k trn c chuyn sang cho t chc bao thanh ton nn ngi bn c th ton tm ton tp trung vo vic sn xut hay cung ng hng ha. Ni tm li, ngi bn cng thm c nhiu c hi lm n nh:
o

Sn sng bn chu cho ngi mua m khng s nh hng n dng lu chuyn tin t;

o Tng doanh s; o Tng tn tr hng tn kho; o Ci thin hiu qu hot ng ni b;


o o o

Tn dng th mnh ca chit khu thng mi; Nng hng tn nhim i vi cc t chc tn dng; Tm kim nhiu c hi mi, m rng giao thng quc t. Th ba, nng cao hiu qu hot ng nh chuyn mn ha sn xut. Bn cnh vic sn xut kinh doanh mt hng chnh yu, ngi bn cn phi

mt thi gian qun l cc khon phi thu t ngi mua. Nu ngi bn s dng bao thanh ton, cng vic ny s c chuyn cho n v bao thanh ton. Ngi bn khng cn phi tn chi ph duy tr v iu hnh mt b phn chuyn trch vic xem xt khch hng c iu kin mua chu hay khng, cng nh phi kim tra v thu hi cc khon n ny na. Vi kinh nghim, ngun lc vt cht v ngun nhn lc c o to bi bn ca mnh, cc t chc bao thanh ton s gii quyt nhanh chng, chuyn nghip v hiu qu mi vn lin quan n cc ha n v vic thu hi n. Chm ngn ca cc t chc bao thanh ton lc ny l Hy chng ti lm nhng vic m chng ti lm tt nht, cn bn, hy lm nhng vic m bn lm tt nht !Chng ta hy cng l i tc tt ca nhau.
17

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

b) i vi ngi mua Th nht, nh nhp khu c th gim gnh nng ti chnh: do vic nh nhp khu khng phi m th tn dng, khng phi tr ph m th tn dng, hay khng phi k qu Th hai, nh nhp khu c ch ng i vi hng ha: c nhn hng v s dng hng m cha cn phi thanh ton tin ngay, v ch phi thanh ton tin hng khi hng p ng c cc yu cu ca hp ng mua bn. Th ba, nh nhp khu n gin ha th tc thanh ton: nh tp trung thanh ton v mt u mi l ngn hng Th t, nh nhp khu c th mua hng vi iu kin ti khon ghi s nh: mua giao hng ngay, mua tr chm, v nh nhp khu c c hi m phn iu khon mua hng tt hn. Hnh thc ny h tr rt ln cho cc nh nhp khu v kh nng thanh khon cng nh hot ng ngn qu. Th nm, nh nhp khu cng gim c cng sc v chi ph trong vic qun l s sch k ton, qun l khon n: v khi ngn hng k hp ng bao thanh ton vi nh xut khu th ngn hng phi c trch nhim trong vic theo di, gim st khon phi thu t pha nh nhp khu. Vy khi nh nhp khu c th tha thun vi ngn hng trong vic qun l s sch k ton cng nh khon n ca mnh. c) i vi n v bao thanh ton Thc hin nghip v bao thanh ton, cc n v bao thanh ton cng c c mt thun li l c hng li ch theo quy m. Cc li ch l: Th nht, doanh thu hot ng kinh doanh ca n v bao thanh ton s tng ln nhanh chng nh cc khon tin thu c khi thc hin nghip v ny nh ph, li sut
18

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Th hai, vic thc hin bao thanh ton lm a dng ha cc sn phm dch v cho n v bao thanh ton, em li tin ch mi cho khch hng v ngun thu khng nh cho ngn hng. Nghip v bao thanh ton cn cung cp mt s dch v khc nh: Bo him ri ro cho doanh nghip
Qun l cc khon phi thu v thu n cho khch hng

Ti tr vn cho cc doanh nghip. Th ba, cc n v bao thanh ton c th loi tr c cc khon n xu thng qua thc hin bao thanh ton c truy i. Ngoi ra, quy trnh thc hin bao thanh ton u yu cu n v bao thanh ton xem xt n kh nng ti chnh ca bn mua v bn bn, hot ng mua bn phi thc hin ng nhng tha thun v khng tri php lut, y l c s vng chc trong vic thu hi cc khon phi thu sau khi n v bao thanh ton mua li t bn bn. Th t, cc n v bao thanh ton cung cp dch v ny cng lc cho nhiu khch hng nn xt v quy m s gim c chi ph c nh lin quan n cc khch hng . d) i vi nn kinh t BTT c th to ra li th cnh tranh v thu ht giao thng quc t trong iu kin quc gia cn nhiu hn ch v lut thng mi v thc thi lut thng mi, h thng lut ph sn va kinh nghim qun l. i vi nhng quc gia ny, s hn ch v php lut, hnh lang php lut cha vng chc v trnh qun l yu km l tr ngi ln cho hot ng giao thng trong v ngoi nc. c bit l trong giao thng quc t, cc bn bn rt hn ch giao dch i vi bn mua ti cc quc gia c lut thng mi yu km v c s giao dch khng c bo m. iu ny cng ng ngha vi s pht trin ca quc gia c nhiu hn ch, s hp dn u t cng gim st. Thng qua vic thc hin BTT,
19

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

vn ny c ci thin rt nhiu. Vi vai tr hot ng ca mnh, cc n v BTT phi c trch nhim t vn, kim tra cc nghip v mua ban chung nhm bo m c th kim sot theo di khon phi thu trong tng lai c cht ch v loi tr c n xu. iu ny cng gp phn ci thin hnh nh ca bn mua ti nhng quc gia c lut thng mi yu km i vi bn bn, nh vo s m bo v mt ti chnh v uy tn ca cc n v BTT (thng thng l cc ngn hng hay cc cng ty ti chnh chuyn nghip). 1.1.5.2. Ri ro khi thc hin bao thanh ton BTT l hnh thc thanh ton khng cn s dng hi phiu hay th tn dng, hai bn mua bn ch cn k hp ng vi nhau vi iu khon thanh ton thng qua t chc BTT hoc ngn hng. Khi thc hin bt c mt nghip v no cng c ri ro ring ca n, khi thc hin BTT, cc ri ro i vi ngi bn, n v thc hin BTT l khng th trnh khi. Cc ri ro ny c th nhn thy t cc bn nh: a) Ri ro i vi ngi bn Trong nghip v BTT min truy i, ngi bn hu nh khng chu ri ro pht sinh v bn ton b khon n cho ngn hng. Trong nghip v BTT c truy i th ngi bn vn cn chu trch nhim hay chu ri ro t pha ngi mua. Khi ngi mua mt kh nng thanh ton, ngi mua c trch nhim hon li s tin ng trc t pha n v BTT. b) Ri ro i vi n v bao thanh ton Trong nghip v BTT, n v BTT l n v chu nhiu ri ro nht, nhng ri ro ny c th bt ngun t pha ngi bn, ngi mua v ngay c t chnh n v BTT. Nhng ri ro c th l do:

20

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

n v BTT khng nm r thng tin v pha ngi bn nh tnh hnh ti

chnh, kh nng thu hi cc khon ti tr, cng nh qu trnh giao thng trong qu kh nn ngi bn c th khng th khng hon tr c khon ti tr.

n v BTT thm nh khch hng cn cha chnh xc, cn nhiu thiu

st do trnh ca i ng nhn vin cn hn ch, cha nm r thng tin khch hng BTT. 1.2. So snh bao thanh ton v cc hnh thc tn dng khc 1.2.1. So snh bao thanh ton vi cho vay thng thng Bao thanh ton dng: Bn bn v Bn mua. Cho vay thng thng tn dng: Bn vay vn. n v BTT cha c s qun l st sao trong qu trnh BTT hoc cng c th do ngi bn v ngi mua c tnh thng ng vi nhau la o n v

- C 2 ch th gn lin vi khon tn - Ch c 1 ch th gn lin vi khon

- Cp hn mc da trn uy tn v nng - Cp hn mc da trn uy tn v nng lc Bn bn v Bn mua. lc Bn vay vn.

- ng trc cho Bn bn hng (da trn - Cp vn cho Bn vay (da trn ti sn ha n bn hng). - Thu n t Bn mua hng. m bo Bn vay). - Thu n t Bn vay.

- Theo di bn hng v cc khon phi - Theo di, kim tra tnh hnh s dng thu t Bn mua. vn Bn vay.

- Khng cn phng n kinh doanh t - Thm tra phng n kinh doanh Bn Bn bn. vay vn.

21

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.2.2. So snh bao thanh ton v chit khu giy t c gi Bao thanh ton Chit khu giy t c gi Khi nim: BTT l mt hnh thc cp Khi nim: Chit khu l mt nghip tn dng ca TCTD cho bn bn hng v tn dng m theo ngn hng tha thng qua vic mua li cc khon phi thun mua giy t c gi ca khch thu pht sinh t vic mua bn hng ha, hng trc hn thanh ton. dch v c bn mua hng v bn bn hng tha thun trong hp ng mua bn hng. c im: Ch th ca quan h bao thanh ton: c im: V ch th ca quan h chit khu:

Bn bao thanh ton: L TCTD c cp Bn cung ng dch v: L TCTD nhn php tin hnh cp tn dng cho chit khu. khch hng ca mnh di hnh thc mua li cc khon phi thu thng mi. Bn th hng tn dng: L khch hng xin chit khu nhng ngha v hon tr

Bn c bao thanh ton: Bn c tin vay li thuc v bn th 3 (chnh BTT l bn bn hng c cc khon phi bn nhn n trn giy t c gi). thu pht sinh v c tha thun theo hp ng mua, bn hng ha dch v. i tng ca bao thanh ton: L cc khon phi thu thng mi. Khon phi thu c xc nh l khon tin bn bn hng c php thu t hp ng mua, bn nhng ngi mua cha n hn phi thc hin ngha vu thanh ton. i tng chit khu: L cc giy t c gi, c th l thng phiu, l mt bn hp ng hoc mt s tit kim.

22

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.2.3. So snh bao thanh ton vi nghip v bo lanh Bao thanh ton Khi nim: BTT l mt hnh thc cp tn dng ca TCTD cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ha, dch v c bn mua hng v bn bn hng tha thun trong hp ng mua bn hng. Bo lanh Khi nim: Bo lnh l hnh thc cp tn dng thng qua vic pht hnh vn bn ca Ngn hng vi bn c quyn (gi l bn nhn bo lnh) v vic thc hin ngha v ti chnh thay cho khch hng khi khch hng khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v cam kt vi bn nhn bo lnh. c im:

c im: Ch th ca quan h BTT:

Bn bo lanh: Thng l cc ngn hng, ng ra chu trch nhim tr cc Bn bao thanh ton: L TCTD c cp khoan chi ph pht sinh cho bn c php tin hnh cp tn dng cho bo lanh khi bn c bo lanh khng khch hng ca mnh di hnh thc thanh ton cho i tc. mua li cc khon phi thu thng mi. Bn c bo lanh: Thng l cc Bn c bao thanh ton: L Bn bn cng ty thc hin vic mua hng ha, hng c cc khon phi thu pht sinh v dch v. c tha thun theo hp ng mua, bn hng ha dch v. Bn th hng bo lanh: L bn co quyn oi n t bn c bao lanh. Khi i tng ca bao thanh ton: l cc co bao lanh, bn thu hng c quyn khon phi thu thng mi. Khon phi c i ngn hng tr tin khi bn thu c xc nh l khon tin bn bn c bo lanh khng thanh ton cho hng c php thu t hp ng mua, mnh khi n hn. bn nhng ngi mua cha n hn phi thc hin ngha vu thanh ton.

23

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.2.4. So snh bao thanh ton v cho thu ti chnh Bao thanh ton Khi nim: BTT l mt hnh thc cp tn dng ca TCTD cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ha, dch v c bn mua hng v bn bn hng tha thun trong hp ng mua bn hng. Cho thu ti chnh Khi nim: Cho thu ti chnh l hot ng tn dng trung v di hn ca ngn hng dnh cho khch hng doanh nghip. Ngn hng cam kt mua v cho thu li my mc, thit b, phng tin vn chuyn v cc ng sn khc theo yu cu ca doanh nghip. Trong sut thi gian thu, ngn hng vn l ch s hu ti sn v doanh nghip c ngha v thanh ton tin thu cho ngn hng theo hp ng k gia 2 bn. c im:

c im:

Thi hn: Thi hn cc khon phi thu Thi hn: Thng l trung v dai hn c bao thanh ton thng di 180 ngy Bn tham gia: c 3 bn Bn tham gia: c 2 bn

- Bn bao thanh ton: Thng l cc - Bn cung cp dch v: Thng l TCTD, mua li cc khon phi thu ca ngn hng hoc cng ty cho thu ti chnh mua cc thit b sn xut v cho bn th hng. bn th hng thu mt thi gian, sau - Bn th hng: L cc cng ty bn se thanh l cho bn th hng. hng, cung ng dch v. - Bn th hng: Thng l cc cng - Bn mua hng: L cc cng ty mua ty cn trang thit b sn xut, thu li hng ha, dch v ca bn bn hng cc thit b sn xut theo tha thun vi cung cp, c trch nhim tr n cho bn cho thu v phi tr cho bn cho ngn hng khi n hn thanh ton. thu mt khon tin tng ng vi thi gian cho thu.

24

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.3. Kinh nghim v hot ng bao thanh ton trn th gii 1.3.1. Kinh nghim thnh cng ca Php Cc cng ty bao thanh ton l cng ty con ca ngn hng th c li th hn trn th trng. Cc cng ty con ca tp on ngn hng v cc t chc ti chnh nc ngoi cng ang dn dn chim lnh th phn. Bao thanh ton Php ch yu p ng nhu cu ca tp on ln v cc cng ty va v nh trong kinh doanh vi cc nc Chu u khc. Trc y, nghip v bao thanh tp trung ch yu vo cc cng ty c s nhn cng t 50 n 200 ngi, nhng by gi m rng p dng cho tt c cc phn on khc ca th trng. Cc cng ty va v nh l khch hng mc tiu ca bao thanh ton trong nc. Tuy nhin, chin lc ca cc cng ty bao thanh ton Php by gi chuyn sang nhng cng ty ln c khi lng xut khu ln. H thng hai i l cnh tranh bi nghip v bao ton xut khu trc tip. 1.3.2. Kinh nghim thnh cng ca c Nghip v bao thanh ton tp trung vo cc doanh nghip c quy m va. Theo lut ca c, bao thanh ton ch c p dng hnh thc min truy i. S pht trin ca nghip v bao thanh ton quc t khng lin quan ti s tng trng ca th trng xut nhp khu, m gn lin vi mi quan h khng kht gia cng ty bao thanh ton v cc khch hng ca h. Cc th trng quan trng trong nghip v bao thanh ton quc t ca c l Php, Anh, v o. Ngoi Chu u th M v Nht l hai th trng quan trng nht. Doanh s nghip v bao thanh ton ca c ch yu xut pht t khch hng ngnh sn xut (46%) v bn bun (35%). 1.3.3. Kinh nghim thnh cng ca M tn ti v pht trin, phi p ng cc yu cu ca th trng, do , nhiu cng ty bao thanh ton ca M cung cp tt c cc nghip v truyn thng
25

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

cng nh khng truyn thng. Cc dch v truyn thng gm: bao thanh ton, bo m tn dng, k ton cc khon phi thu, dch v nh thu, ti tr trn c s cc khon phi thu v kho thnh phm. Cc dch v khng truyn thng bao gm: qun l cc khon phi thu, bn bun cc khon phi thu, bao thanh ton xut nhp khu, bo m vn lu ng xut khu (i vi hng s c xut khu), ti tr cc n mua hng (purchase order financing), th tn dng 1.3.4. Kinh nghim ca Trung Quc Nghip v thanh ton quc t thc hin trn c s min truy i, trong khi bao thanh ton ni a ch yu l c truy i. Cc ngnh thp, xe p, dt may hin ang l nhng khch hng ln nht ca nghip v bao thanh ton Trung Quc. Cc ngn hng ang trn tr tm ra cch thc tt nht pht trin nghip v bao thanh ton trong m hnh t chc ca mnh. Theo ng Jiang Xu, tng gim c Bank Of China, cch thc tt nht c le l mt phng bao thanh ton bn c lp (semi-independent) trong ngn hng hoc mt cng ty con trc thuc ngn hng vi iu kin tin quyt l c quyn c lp tin hnh cc hot ng tip th v cng tc nh gi tn dng khch hng. 1.3.5. Kinh nghim ca Nga Vo gia nhng nm 1980, Ngn hng trung ng X Vit tng a nghip v bao thanh ton ra p dng y mnh thanh ton nhng khng thnh cng. Nm 1998, mt s ngn hng c ting ca Nga bc u thm nhp th trng ny. Tuy tht bi v hai l do chnh: (i) Cc ngn hng ny coi nghip v bao thanh ton nh mt phng thc thay th cho tn dng th hoc mt c ch ti tr ngoi thng bt k; (ii) Vo thi im , nn kinh t Nga gi chnh sch ng Rp gi tr cao, khin cho du kh l ngnh duy nht cn c th chu ng c t gi nh vy v duy tr xut khu c li. Hin nay mc d bao thanh ton nhp khu c c hi pht trin nhng cc ngn hng li khng
26

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

dm chp nhn mt phng thc c v km phn m bo hn cc phng thc truyn thng. 1.3.6. Kinh nghim n o lut v nghip v bao thanh ton cc khon n theo ha n thng mi v cng nghip ca n c ban hnh, quy nh quyn ca cc n v bao thanh ton l ngi c chuyn nhng khon n v c php lut bo v. Cc ngnh ph tng t, ha cht, giy v bao b, dt may, thng mi, phn cng my tnh, in, in t la khch hng chinh s dng nghip v bao thanh ton. Nhng nguyn nhn khin cho nghip v thanh ton n cha pht trin mnh l: (i) n v bao thanh ton cha tip cn c vi bo him tn dng da vo cung cp nghip v thanh ton mim truy i cho khch hng; (ii) khun kh Lut n cha mua buc c ngi mua phi thanh ton tin hng cho cng ty bao thanh ton; (iii) Cc ngn hng c thi coi cc n v bao thanh ton l i th cnh tranh ca h (iv) Cc n v bao thanh ton phi vay vn ca ngn hng ti tr nn chi ph nghip v bao thanh ton cao hn ph cc dch v ngn hng khc. 1.3.7. Kinh Nghim ca Nht Bn Nhiu nm nay, nghip v bao thanh ton ca Nht Bn c coi l sn phm cung cp bi cc cng ty con ca cc ngn hng, hot ng theo cc quy nh ca lut php v ngn hng. Qua nhng cuc sp nhp mi y ca cc ngn hng ln Nht Bn, cc cng ty bao thanh ton xut khu ln nht ca Nht Bn (31%). Th trng ln nht ca cc cng ty bao thanh ton Nht Bn Chu l Hn Quc (8%) v i Loan (4%). S chuyn i t cc iu kin thanh ton thng mi trn c s chng t truyn thng nh L/C,D/A, D/P sang ghi s l mt du hiu ng mng. Tuy nhin, Hip hi bao thanh ton Nht Bn mi ch gii hn ch trao i kinh nghim chuyn mn, ch cha thc s pht huy vai tr ca n.
27

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

1.3.8. Kinh nghim ca i Loan Phng thc thanh ton ghi s tr nn ph bin l tin tt pht trin nghip v bao thanh ton. c bit vi mt vng lnh th chuyn xut khu nh i Loan, nghip v bao thanh ton quc t c iu kin pht trin vng chc. 1.3.9. Kinh nghim Thi Lan Nghip v bao thanh ton ca Thi lan c h tr bi lut php s ti. Nghip v ny c iu chnh bi o Lut Bao Thanh Ton (Factoring Bill), trong quy nh cho php thng bo v vic chuyn nhng di bt k hnh thc no thay cho quy nh phi bng vn bn nh trc y. Cc n v bao thanh ton Thi Lan pht trin mt phn nh thi thn trng ca cc ngn hng trong nghip v cho vay. Doanh nghip quy m va v nhn nhn bao thanh ton nh mt ngun ti tr linh hot. Tuy nhin, cc nh xut khu Thi Lan vn quen vi phng thc tn dng chng t truyn thng hn.

Tng kt chng I T nhng im khi qut nht v nghip v BTT nh phn tch chng I, cng vi s pht trin lu i ca BTT, chng ta thy c nhng li ch m BTT em li cho ngi mua, ngi bn cng nh n v BTT a s l cc ngn hng. Sn phm ny em li nhng li th nht nh i vi cc ngn hng thc hin n. Do , vic hiu r nh ngha, quy trnh thc hin, cc ri ro c thy thy c cng nh cc iu kin thc hin BTT s l c s nn tng cho vic ra i v pht trin nghip v ny mi ngn hng. Vi nhng hiu bit v BTT nh trn, chng ti tin hnh nghin cu, tm hiu, tham kho ti liu thy c thc trng BTT trn th gii, Vit Nam v mt s NHTM tiu biu s c trnh by chng II.
28

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

CHNG II: THC TRNG V BAO THANH TON TI CC NHTM CA VIT NAM 2.1. Quy nh v bao thanh ton ti Vit Nam 2.1.1. Cc vn bn php lut hin hnh i tng thc hin bao thanh ton l cc ngn hng thng mi v cc t chc tn dng vi t cch l mt doanh nghip hot ng kinh doanh kim li. Hin nay h thng ngn hng thng mi v cc t chc tn dng chu s iu chnh ca cc vn bn php lut sau:

Lut cc t chc tn dng nm 2010 ca Quc Hi. Thng t 13/2010/TT-NHNN ngy 20 thng 5 nm 2010 quy nh v t l Quyt nh 493/2005/Q NHNN ngy 22 thng 4 nm 2005 ca NHNN

m bo an ton trong hot ng ca t chc tn dng.

Vit Nam quy nh v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng.

Quyt nh ca Thng c Ngn hng nh nc v vic ban hnh quy ch

hot ng bao thanh ton ca cc t chc tn dng s 1096/2004/Q-NHNN ngy 6 thng 9 nm 2004.

Quyt nh s 30/2008/Q-NHNN ca Thng c Ngn hng nh nc

v vic ban hnh quy ch hot ng bao thanh ton sa i b sung quy ch 1096. 2.1.2. i tng thc hin v s dng bao thanh ton a) Th nht, cc t chc tn dng, ngn hng c thc hin nghip v bao thanh ton bao gm: T chc tn dng thnh lp v hot ng theo Lut cc T chc tn dng:
29

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam - Ngn hng thng mi nh nc; - Ngn hng thng mi c phn;

- Ngn hng lin doanh;


- Ngn hng 100% vn nc ngoi;

- Cng ty ti chnh; - Cng ty cho thu ti chnh.


Ngn hng nc ngoi c m chi nhnh ti Vit Nam theo Lut T

chc tn dng. Nhng cc t chc tn dng v cc ngn hng phi tha mn cc iu kin sau:

C nhu cu thc hin bao thanh ton. T l n xu trn tng d n ti thi im cui tng thng ca ba

thng gn nht di 5%; khng vi phm cc quy nh v cc t l m bo an ton trong hot ng ngn hng.

Khng thuc i tng ang b xem xt x l vi phm hnh chnh

trong lnh vc ti chnh, ngn hng hoc b x l vi phm hnh chnh trong lnh vc ti chnh ngn hng nhng khc phc c hnh vi vi phm.

i vi hot ng bao thanh ton xut nhp khu: Ngoi cc iu

kin trn, t chc tn dng xin hot ng bao thanh ton xut nhp khu phi l t chc tn dng c php hot ng ngoi hi. b) Th hai, cc doanh nghip no nn p dng bao thanh ton trong qu trnh sn xut kinh doanh? Cc doanh nghip nn s dng dch v bao thanh ton l cc t chc kinh t Vit Nam v nc ngoi cung ng hng ha v c th hng cc khon phi thu pht sinh t vic mua, bn hng ha theo tha thun gia bn bn hng v bn mua hng ti hp ng mua, bn hng, c th: - Cc doanh nghip xut nhp khu.
30

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam - Cc doanh nghip c nhu cu vn lu ng cao trong khi hn mc tn

dng do cc ngn hng cung cp li hn ch.


- Cc doanh nghip hot ng dch v kh tip cn ngun vn t cc ngn

hng thng mi. - Doanh nghip kinh doanh c tnh cht thi v cn tin mt d tr hng ha.
- Doanh nghip tp trung vo sn xut pht trin hn l theo di v thu n. - Cc doanh nghip va v nh c nhu cu pht trin sn xut nhng kh

tip cn ngun vn ngn hng. 2.1.3. Li v ph trong hot ng bao thanh ton Li v ph trong hot ng bao thanh ton do cc bn tha thun ti hp ng bao thanh ton, bao gm:
Li c tnh trn s vn m n v bao thanh ton ng trc cho bn bn

hng ph hp vi li sut th trng. Ph c tnh trn gi tr khon phi thu b p ri ro tn dng, chi ph qun l s sch bn hng v cc chi ph khc. 2.1.4. Cc khon phi thu khng c bao thanh ton Nhng khon phi thu sau y khng c bao thanh ton: Pht sinh t hp ng mua bn hng ha b php lut cm. Pht sinh t cc giao dch, tha thun bt hp php. Pht sinh t cc giao dch, tha thun ang c tranh chp.
Pht sinh t cc hp ng bn hng di hnh thc k gi. Pht sinh t hp ng mua bn hng ha c thi hn thanh ton cn li

di hn 180 ngy. Cc khon phi thu c gn n hoc cm c, th chp.


31

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Cc khon phi thu qu hn thanh ton theo hp ng mua, bn hng. 2.2. Tnh hot ng ca cc NHTM ti Vit Nam Tnh n ht nm 2010, h thng ngn hng Vit Nam bao gm: 1 ngn hng chnh sch, 5 NHTM nh nc, 39 NHTM c phn, 47 chi nhnh ngn hng nc ngoi, 5 ngn hng lin doanh, 5 ngn hng 100% vn nc ngoi. Trong nhng nm tr li y, h thng ngn hng Vit Nam c nhiu bc pht trin nhanh chng v ng ghi nhn, gp phn quan trng vi s pht trin kinh t t nc. 2.2.1. Nng lc ti chnh ca cc ngn hng thng mi 2.2.1.1. Vn iu l Bng 1: Vn iu l ca mt s ngn hng thng mi Vit Nam
n v: t ng Nm 2007 10.543 7.699 7.609 5.662 4.429 2.800 2.630 2.521 2.000 Nm 2008 10.924 8.756 7.717 5.978 12.101 7.220 6.356 3.642 2.117 Nm 2009 11.283 10.499 11.253 8.078 12.101 8.800 7.814 5.401 2.117 Nm 2010 15.172 10.931 13.224 10.560 6.932 -

Agribank BIDV Viettinbank Sacombank VCB Eximbank ACB Techcombank VPbank

(Ngun: Tng hp bo co ti chnh ca cc NHTM)

32

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Theo s liu cng b, trong nhng nm qua cc NHTM Vit Nam khng ngng nng cao sc mnh ti chnh ca mnh. T bng trn, chng ta c th thy c quy m vn ca ngn hng c s tng kh nhanh trong thi gian gn y. c bit nh ngn hng Eximbank t nm 2007 n nm 2010 vn iu l tng t 2.800 t ng ln 10.560 t ng tc tng gn 4 ln, ngn hng Vietcombank tng t 4.429 t ng ln 13.224 t ng tc tng gp gn 3 ln, ngn hng Vietinbank v Sacombank cng nng vn iu l ca mnh gp gn 2 ln t nm 2007 n nm 2010. Nm 2010: Thc hin cc quy nh ca NHNN (vn iu l ti thiu ca cc NHTM l 3.000 t ng cho n cui nm), cng nh chin lc pht trin kinh doanh, cc NHTM nc ta tng vn iu l, tng quy m tng ti sn kh n tng. Tuy nhin trong iu kin hin nay, tnh n ht qu I/2010 th c 10 NHTMCP cha nng vn iu l ln 3000 t ng, trong c 1 ngn hng mi c 1.000 t ng, 4 ngn hng c vn 2.000 t ng, cn li nm trong khon 1.500 t ng n 1.820 t ng. Tuy vn iu l ca cc NHTM khng ngng c nng cao, nhng nu so snh vi cc NHTM trong khu vc th quy m vn ca cc NHTM Vit Nam cn qu nh b.

33

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Bng 2: Quy m vn iu l ca mt s NHTM ca cc quc gia trong khu vc


n v: Triu USD Quc gia INDONESIA Bank Mandiri Bank BNI Bank central Asia BankRakyatIndonesia Bank Danamon Indonesia Panin Bank VIETNAM Vietinbank BIDV Vietcombank Agribank Sacombank ACB Techcombank PHILIPINES Bank of Philippine Islands Metropolitan Bank Et Trust Company Equitable PCI Bank Vn 2.122 1.499 1.304 1.070 807 363 577 724 621 1.062 344 401 355 975 704 464 Quc gia MALAYSIA Maybank Public bank (PBB) Commerce Asset - Holding AMMB Holding RHB Bank Berhad Hong Leong Bank THAILAND Bangkok Bank Siam Commercial Bank Kasikornbank Krung Thai Bank Siam City Bank Thai Military Bank Bank of Ayudhya SINGAPORE DBS Bank United overseas Bank Vn 4.102 2.382 1.695 1.476 1.179 1.128 3.178 2.189 1.996 1.837 853 802 771 9.623 6.297

Oversea - Chinese Banking 5.589 Corporation (Ngun: www.thebanker.com/top1000)

Tnh n thi im cui nm 2009, 4 NHTM c s vn iu l vt 10.000 t ng (tng ng hn 500 triu USD), 15 ngn hng c vn iu l t 3.000 t ng (tng ng gn 160 triu USD), s cn li thp nht l 1.000 t ng (tng ng hn 50 triu USD) ang tip tc thc hin k hoch tng vn ln 3.000 t ng vo 2010. Nhng ngn hng c quy m vn ln nht ton h thng nh Agribank, Vietcombank hay BIDV cng ch c khong trn 800 triu USD, thp xa so vi nhng ngn hng ln ca mt s quc gia trong khu vc (nh Ngn hng Bng
34

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Cc Thi Lan: hn 3 t USD, Ngn hng DBS ca Singapore: hn 9 t USD, Ngn hng Mandiri ca Indonesia hn 2 t USD, Ngn hng Maybank ca Malaysia hn 4 t USD v Ngn hng Philippines hn 900 triu USD). Hin nay, mc vn bnh qun ca 10 ngn hng ln ca Philipines cng vo khong hn 400 triu USD; Indonesia hn 800 triu USD; Malaysia v Thi Lan khong hn 1.000 triu USD. 2.2.1.2. Mc an ton vn S ln mnh v quy m vn, ti sn v tc tng trng ca ngun vn dn p ng c tc tng trng ca ti sn gp phn ci thin t l an ton vn ti thiu (CAR) qua tng nm. Nu xt v mc an ton vn, vi s gia tng ca vn iu l, t l vn an ton ti thiu (CAR) ca a s cc NHTM u trn mc ti thiu 8% theo yu cu ca Basel II. Hin nay theo thng t 13/2010/TT - NHNN, CAR c quy nh cho cc t chc tn dng c nng t 8% ln 9%. y c th c coi l mc iu chnh tin gn hn n mc m cc ngn hng th gii hin nay ang p dng l 10 11% cho giai on n nm 2019 theo Basel III. Tuy nhin mc an ton ca h thng ngn hng Vit Nam vn cn thp nu so vi h thng ngn hng trong khu vc. Nu so snh mc bnh qun 13,1% ca cc ngn hng khu vc chu Thi Bnh Dng (gm 52 ngn hng thuc 10 nc) vi t l 12,3% ca cc ngn hng cc nc chu mi ni (14 ngn hng ca Thi Lan, Indonesia, Malaisia, Philipin) th t l ca cc ngn hng Vit Nam hin nay cn thp hn nhiu ch trn 9%.

Bng 3: T l CAR mt s ngn hng


n v: % Nm 2007 Nm 2008 Nm 2009 Nm 2010 35

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam VCB (Vit Nam) Vietinbank (Vit Nam) DBS (Singapore) Bangkok (Thi Lan) Madiri (Indonesia) 9,2 11,62 13,4 14,54 21,1 8,9 11,45 14,0 13,79 15,7 8,11 8,06 16,7 15,51 15,6 8,02 18,4 16,09 -

(Ngun: Bo co ti chnh ca cc NHTM qua cc nm)

T bng trn, VCB v Vietinbank l 2 trong s nhng ngn hng ln ca Vit Nam, nhng t l an ton vn (CAR) cng ch mc 8 9%, trong khi , mt s ngn hng ln ti khu vc ng Nam c t l CAR cao hn rt nhiu nh ngn hng DBS ca Singapore t mc CAR l 18,4% nm 2010, hay ca ngn hng Bangkok Bank ca Thi Lan la 16,04% nm 2010. 2.2.1.3. T l n xu trn tng d n Bng 4: T l n xu ca h thng ngn hng Vit Nam v mt s NHTM
Nm 2008 Ton h thng ngn 3,5 hng VCB 4,61 Vietin bank 1,81 BIDV 4,02 Agribank 3,25 ACB 0,89 Sacombank 0,59 Nm 2009 1,9 2,47 0,61 2,98 4,15 0,41 0,64 Nm 2010 2,5 4,15 0,66 2,92 0,37 0,62

(Ngun:Bo co ca NHNN, bo co ca cc NHTM v bo co ca Fitch)

T l n xu ca h thng ngn hng Vit Nam hin nay khng phi l l iu lo ngi khi t l n xu ca h thng ngn hng lun thp hn 5% d kin ca NHNN. Tuy nhin t nm 2009 n nm 2010 th t l n xu tng t 1,9% ln 2,5%. c bit l khon n ln ti 26.000 t ca 10 NHTM cho Vinashin vay nu nh a vo n xu th s y NPL ln n mc 3,2%. T
36

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

nhiu yu t nh lm pht cao, thm ht cn cn thng mi, thm ht ngn sch nh nc v c bit l v Vinashin m cht lng tn dng ca cc NHTM gim ng k. V nu so snh vi cc nc trong khu vc th Vit Nam lun l nc c t l n xu cao. 2.2.1.4. Hiu qu hot ng kinh doanh v kh nng sinh li Hiu qu hot ng kinh doanh v kh nng sinh li ca h thng ngn hng Vit Nam cha tng xng vi mc gia tng ri ro v quy m hot ng, ng thi mc thp so vi cc ngn hng trong khu vc. Cng vi tc tng trng ca nn kinh t, li nhun khu vc ngn hng Vit Nam lin tc tng. Tnh n cui nm 2009, li nhun ton h thng ngn hng Vit Nam t 29.241 t VND, tng khong 3,7 ln so vi nm 2005 (7.984 t VND). Chi ph hot ng ca khu vc ngn hng cng tng ln tng ng (hn 90% nm 2009). S tng ln tng ng gia thu nhp v chi ph phn nh s n nh v li nhun ca h thng ngn hng. Tuy nhin, nu nh tc gia tng ca chi ph vn c duy tr trong khi c s h tng hot ng ca khu vc ngn hng khng c nhng thay i ln th y l vn ng lu bi n chng t nng sut lao ng trong khu vc ngn hng thp, do nh hng lm gim thu nhp v gim nng lc ti chnh ca khu vc ngn hng. V hiu qu hot ng, t l bnh qun li nhun rng sau thu so vi tng ti sn (ROA) mc d tng u qua cc nm (ln ti 1,2% cui 2009), nhng vn cn thp so vi mt s nc chu mi ni (Indonesia trung bnh khong 2%; Malaysia trung bnh khong 1,5%; Philippines khong 1,5% v Singapore khong 1,4%). 2.2.1.5. Tng mc huy ng vn ca h thng ngn hng Bng 5: Tng mc huy ng vn t nn kinh t
37

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

(Ngun: Bo co thng nin ca NHNN)

T bng biu trn cho thy tng huy ng vn ca h thng ngn hng lin tc tng trong nhng nm gn y. Nm 2009: Huy ng vn ca h thng ngn hng tng 29,88%, cao hn so vi mc 22,84% ca nm 2008. Trong huy ng vn bng VND tng 30,07% (nm 2008 tng 21,38%), huy ng bng ngoi t tng 22,29% (nm 2008 tng 27,74%) Huy ng vn tng nhanh trong 6 thng u nm, t mc bnh qun trn 3%/thng. Tuy nhin trong 6 thng cui nm, tc tng trng huy ng vn chm li, bnh qun tng 1,67% thng. Nm 2010: Huy ng vn ca ngn hng tng 27,2% l do Ngn hng Nh nc iu hnh chnh sch tin t theo hng ch ng, linh hot, ph hp vi mc tiu tng trng v yu cu kim ch lm pht ca Chnh ph nhm mc tiu kim sot lm pht, h tr thanh khon cho cc t chc tn dng. 2.2.1.6. Tng d n tn dng ca ton h thng ngn hng Bng 6: Tng d n tn dng i vi nn kinh t

38

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

(Ngun: Bo co thng nin ca NHNN)

Cng tng t nh tng mc huy ng vn t nn kinh t, tng d n tn dng cho nn kinh t cng ngy cng tng Nm 2009: Tng d n tn dng cho nn kinh t ca h thng ngn hng tng 37,53% cao hn nhiu so vi mc tng 23,38% ca nm 2008 ch yu l do chnh sch kch thch nn kinh t, p ng nhu cu vn cho pht trin kinh t ca t nc. Trong tn dng bng VND tng 43,51%, cao hn nhiu so vi nm 2008( tng 25,02%), tn dng bng ngoi t tng 15,12% thp hn so vi nm 2008 (tng 17,62%). Trong 2 thng u nm 2009, tng thp theo xu hng t na cui nm 2008. T thng 3 n thng 9/2009, tn dng tng mnh tr li hng ng v tranh th chnh sch kch cu, h tr li sut ca chnh ph nhm ngn chn suy gim kinh t. Tuy nhin, mc tng chm li trong 3 thng cui nm 2009 do mc h tr li sut gim dn. C cu tn dng phn theo ngnh kinh t thay i khng nhiu so vi t trng ca nm 2008. T trng tn dng phc v pht trin nng thn chim 22.8% (nm 2008: 28,84%), ngnh thng nghip chim 19,2% (nm 2008: 18,67%). T trng tn dng i vi ngnh khc nh cng nghip chim 26,5%,
39

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

xy dng chim 12,9%, vn ti, kho bi, thng tin lin lc chim 5,4%, t bin ng so vi nm 2008. Nm 2010: n thng 6/2010 tn dng tng khong 10,52%, nhng tn dng bng VN ch tng 4,6%, tn dng ngoi t tng 27%. Tuy nhin, n ht nm 2010, tn dng tng 27,65% ( loi tr h s tng ca t gi vng), tn dng bng VND tng 25,34%, bng ngoi t tng 37,76%. Tc tng trng tn dng theo cc phn vng c nhng chuyn ng hp l: khuyn khch tn dng cho sn xut kinh doanh, hn ch tn dng trong lnh vc phi sn xut: hot ng u t, kinh doanh chng khon, bt ng sn v tn dng tiu dng. V im ni bt trong nm 2010 l s ln ngi ca tn dng phc v khi doanh nghip nh v va (SMEs) Nm 2010 c s tng trng tn dng bng ngoi t rt ln so vi cc nm trc . Nm 2010, tng trng tn dng bng ngoi t ln ti 37,76%, so vi nm 2009 l 15,12%. Nm 2011: nhm thc hin mc tiu pht trin nn kinh t n nh v kim ch lm pht, HNN nh hng nhim v cho ngnh ngn hng nm 2011 l tn dng i vi nn kinh t tng khong 23%.

Bng 7: Tn dng ngn hng trn GDP


n v: %

40

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

(Ngun: ch s pht trin th gii)

T l tn dng ngn hng trn GDP c nh hng tch cc n tng trng, th hin quy m tng i ca h thng ti chnh so vi GDP, c xem nh l mt trong nhng bng chng ca s pht trin ca khu vc ti chnh trong mt quc gia. T 35% nm 2000 ln n 94,99% nm 2008 v 107% nm 2009. Nm 2010, d kin t 115%, ngang mc bnh qun ca khu vc ng Nam nh Thi Lan v Malaysia. iu chng t th trng ti chnh ca Vit Nam pht trin rt nhanh v ngy cng thu hp khoang cach so vi cc nc trong khu vc. Nh vy, qua nhng ch tiu trn, chng ta c th kt lun c rng h thng ngn hng Vit Nam thi gian qua c s pht trin ht sc nhanh chng c v mt quy m vn, tc Cc ch s nh: t l an ton v vn ti thiu (CAR), hiu qu kinh doanh, ROA, ROE dn dn c ci thin. Tuy nhin, nu so snh vi cc ngn hng khc thuc cc nc trong khu vc nh Singapore, Thi Lan, Mailaisia th h thng ngn hng Vit Nam vn cn mt khong cch vi cc nc trong khu vc c v quy m vn, tc tng trng cng nh v cht lng hot ng ca ngn hng (CAR, t l n xu). V khi th trng ti chnh ti Vit Nam ngy cng pht trin nhanh nh vy, th cc hot ng tn dng ngy cng c m rng. Theo Lut cc t chc

41

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

tn dng ca Vit Nam ban hanh nm 2010 th hot ng tn dng c 5 hnh thc: cho vay, bo lnh, cho thu, chit khu v bao thanh ton. 2.2.2. Tnh hnh chung thc hin nghip v bao thanh ton ti Vit Nam Nghip v bao thanh ton Vit Nam bt u manh nha t nhng nm 1990, nhng cha c iu kin pht trin. Ngy 06/09/2004, Thng c ngn hng nh nc Vit Nam k quyt nh s 1096/2004/Q-NHNN ban hnh quy ch hot ng bao thanh ton ca cc t chc tn dng. S ra i ca vn bn php l ny bc u to ng lc thc y cc t chc tn dng trin khai v pht trin dch v bao thanh ton. n u nm 2005, bao thanh ton mi chnh thc c trin khai ti Vit Nam. V i tin phong trong vic thc hin nghip v bao thanh ton l Deutsche Bank thng 1 nm 2005, Far East National Bank (FENB) thng 03/2005, UFJ Bank, Citi Bank NA, HSBC, ngn hng Mizuho, NHTM c phn Chu (ACB), NHTM Si Gn Thng Tn (Sacombank), NHTMCP K Thng Vit Nam (Techcombank), Ngn hng Quc T (VIB Bank) Hin nay, s lng ngn hng thng mi Vit Nam trin khai thc hin nghip v bao thanh ton tng ln: Ngn hng K Thng (Techcombank), Chu (ACB), Ngoi Thng (VCB), Si Gn Thng Tn (Sacombank), Phng ng (OCB), Xut nhp khu (Eximbank), Quc T (VIB), ng Nam (Seabank), Vit , Nam , NH pht trin nh thnh ph H Ch Minh (HDB), NH pht trin nh H Ni (Habubank), NH Hng Hi (Maritime bank), Trong s ny, c 4 ngn hng tham gia vo FCI: Ngn hng thng mi c phn ngoi thng Vit Nam, Ngn hng thng mi c phn K Thng, Ngn hng thng mi c phn Chu v Ngn hng thng mi c phn Si Gn Thng Tn. Bng 8: Doanh s BTT ti VIt Nam
42

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam n v: triu Euro 2004 Ni a Quc T Tng doanh thu 0 0 0 2005 2 0 2 2006 15 1 16 2007 41 2 43 2008 81 5 85 2009 90 5 95

(Ngun: Bo co thng nin ca FCI)

Theo s liu thng k ca FCI, doanh s bao thanh ton ca Vit Nam nm 2009 l 95 triu euro. T nm 2004 tr v trc, doanh s bao thanh ton ca Vit Nam ch l con s 0, nhng n nm 2005, con s ny tng ln t 2 triu Euro, nm 2006 t 16 triu Euro, n nm 2007 c 43 triu Euro, n nm 2008 con s ny tng n 85 triu Euro v nm 2009 th doanh s bao thanh ton ca Vit Nam t 95 triu Euro. Ta thy doanh s bao thanh ton ca nm 2009 tng gp 1,11 ln so vi nm 2008, v tng gp 47,5 ln so vi nm 2005. Nh vy ta c thy tc tng doanh s bao thanh ton ca Vit Nam l ht sc n tng. Tuy nhin t trng bao thanh ton quc t vn cn kh khim tn so vi bao thanh ton ni a. Nm 2006, doanh thu bao thanh ton ni a (15 triu Euro) gp 15 ln doanh thu bao thanh ton quc t (1 triu Euro). n nm 2009, mc d tng doanh s bao thanh ton ti Vit Nam tng gp 47,5 ln, nhng doanh thu bao thanh ton quc t vn tng khng ng k. Nm 2009 bao thanh ton quc t ch tng thm c 4 triu Euro, trong khi bao thanh ton ni a tng thm 75 triu Euro. Nu so snh vi mt s nc Chu , th doanh s bao thanh ton ca Vit Nam vn cn rt thp Bng 9: Doanh s bao thanh ton ca mt s quc gia chu
43

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam n v: triu euro

Trung Quc Singapore Thi Lan Malaysia Vit Nam

2003 2640 2435 1425 718 0 0

2004 4315 2600 1500 730 2

2005 5830 2880 1640 532

2006 1430 0 2955 1925 480 16

2007 3297 6 3270 2240 468 43

2008 5500 0 4000 2367 550 85

2009 6730 0 4700 2107 700 95

(Ngun: Bo co thng nin ca FCI)

Nm 2004, khi nghip v bao thanh ton cn cha xut hin nc ta, th ti mt s quc gia nh Trung Quc, Nht Bn, Singapore, Thi Lan kh pht trin ri. Tuy rng tc tng doanh s bao thanh ton ca Vit Nam l kh n tng, nhng quy m ca nghip v bao thanh ton Vit Nam so vi cc nc chu khc l rt nh b. T khi hot ng bao thanh ton mi c a vo hot ng ti Vit Nam th VCB mt trong nhng ngn hng tham gia vo hot ng bao thanh ton rt sm.VCB lun chng minh mnh l mt ng ln trong lnh vc bao thanh ton.VCB ch yu l thc hin hot ng bao thanh ton vi nhng doanh nghip ln v nhng doanh nghip c mi quan h hp tc lu di vi VCB. VCB l ngn hng hng u ca Vit Nam v lnh vc xut nhp khu, nn trong lnh vc bao thanh ton khng l g khi bao thanh ton ca VCB ch yu l bao thanh ton xut nhp khu, v VCB cng chnh l ngn hng thc hin nghip v bao thanh ton xut nhp khu tt nht Vit Nam hin nay. Ngy 7/4/2011, ti Hng Kng, The Asian Banker tp ch hng u th gii v cung cp thng tin chin lc trao tng cho VCB gii Ngn hng ni a tt nht Vit Nam trong lnh vc ti tr thng mi nm 2010. The Asian Banker ng thi cng trao cho Vietcombank gii thng Pht trin ti nng v lnh o (The Asian Banker Talent and Leadership Development Award); ng Phm Quang Dng - Ph Tng gim c Vietcombank cng vinh d nhn gii thng Nh Lnh o Ngn hng tr v trin vng nm 2011 (The Asian
44

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Banker Promising Young Banker Award, 2011) - Khu vc Chu - Thi Bnh Dng.Tip tc hon thin m hnh t chc HSC bng vic hnh thnh khi bn l, khi ti chnh, thnh lp phng vn tn dng quc t, V phng din qun tr, Vietcombank bt u trin khai xy dng h thng nh gi li nhun theo n v nhm nh gi st hn hiu qu kinh doanh ca tng n v trong h thng; bc u trin khai thu t vn v core banking; tip tc hon thin h thng Quy ch ni b, ban hnh nhiu quy ch mi nh: chnh sch phn loi n theo nh tnh, chnh sch m bo tn dng, Quy ch ngi i din vn, quy nh v cc t l m bo an ton hot ng Pht trin ngun nhn lc c xem l th mnh vn c v l yu t quyt nh i mi, to s t pht, lm nn sc mnh cnh tranh ca Vietcombank. V vy, Ban lnh o Vietcombank xem vic pht trin nhn lc l khu then cht; y mnh o to, bi dng, i mi cng tc tuyn dng quy hoch, b nhim cn b, lun chuyn cng vic, to mi trng lm vic bnh ng, k cng, k lut cao. cao tinh thn trch nhim c nhn, t duy i mi, dm ngh dm lm, tinh thn hp tc, sn sng h tr. Mi n v c nhn trong hnh x cng vic phi xc nh ng trn quan im kinh doanh, theo t duy th trng, v li ch chung ca VCB; bn sc v cc quy chun vn ha Vietcombank cn c thc v t gic thc hin trong ton h thng, to ng lc tch cc thc y s pht trin bn vng. Cc ngn hng Vit Nam ang c cc ngn hng Nht Bn m rng lin kt. Tp on ti chnh Sumitomo Mitsui (SMFG) ca Nht Bn ang xem xt kh nng u t 15% vo Ngn hng xut nhp khu nh nc Eximbank ca Vit Nam. Bn cnh , Ngn hng Mitsubishi UFJ to dng mi quan h kinh doanh vi Ngn hng Ngoi thng Vit Nam (Vietcombank). Nhc n VCB, chng ta khng th khng nhc n ACB, ACB chnh l ngn hng Vit Nam u tin cng b sn phm bao thanh ton ca mnh. ACB l ngn hng c bit n l ngn hng hin i ca Vit Nam, p dng cng ngh hin i v lun c nhng sn phm ht sc a dng. V trong lnh
45

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

vc tn dng ni chung v nghip v bao thanh ton ni ring cng vy. Thng 1 nm 2002, ngn hng ACB thc hin cng cuc hin i ha ngn hng bng vic chnh thc vn hnh TCBS The Complete Banking Solution (Gii php ngn hng tng th). V n nm 2007 Ngn hng Chu ACB k kt hp tc v cng b vic nng cp ln phin bn 2007 h thng TCBS.Gii php ny c cung cp bi OSI (Open Solutions Incorporation) c tr s chnh ti Hoa K. Vi vic ng dng ton din gii php TCBS t nm 2001 n nay, ngn hng Chu ACB tr thnh ngn hng hng u trong ng dng cng ngh thng tin ti Vit Nam. Gii php TCBS c thit k mm do, s ha cao cho php ACB cung cp cho khch hng nhiu sn phm c th, c hm lng cng ngh cao nh: qun l tin mt, sn phm bao thanh ton, qun l s liu gi vng v ngoi t, d thng x s, v gn y nht l sn giao dch vng, gp phn gi vng v tr hng u ca ACB trong khi cc ngn hng thng mi c phn ti Vit Nam. Ni ring trong lnh vc bao thanh ton th sn phm ca ACB cng ht sc a dng, t bao thanh ton xut nhp khu n bao thanh ton ni a, t bao thanh ton i vi doanh nghip ln n bao thanh ton i vi doanh nghip va v nh. Trong lnh vc bao thanh ton, c th ni ACB v VCB l 2 ng ln ca ngnh ngn hng Vit Nam. Nhng iu khng c ngha l cc ngn hng khng th cnh tranh c vi 2 ng ln ny. V in hnh nht l VIB, chnh sch ca VIB l bao thanh ton ni a, hng n i tng l nhng doanh nghip va v nh. Chnh nh chnh sch ht sc hp l y m bao thanh ton ti VIB thu c nhng thnh tu ht sc to ln. VIB thc hin nhiu chng trnh khuyn mi ln nh: Bao thanh ton, ma vng bi thu 2010. i din ngn hng ny khng nh: Chng trnh ny nhm mc ch h tr DN nng cao kh nng cnh tranh thng qua vic bn hng tr chm v tng cng sc mnh ti chnh do c ng tin ngay cho cc khon phi thu. c im ni bt ca dch v bao thanh ton ni a ca VIB cung ng l khng cn c ti sn bo m khi bn mua hng tha mn cc iu kin theo quy nh
46

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

ca VIB. Tin ch ny gii quyt vn kh khn c bn ca DN v ti sn bo m, c bit l cc DNVVN. Ngoi ra, vi th tc thc hin n gin cng i ng nhn vin t vn nhit tnh, tn tm s gip doanh nghip tit kim thi gian, chi ph v s dng ng vn hiu qu. Hin nay, VIB c nh gi l mt trong nhng ngn hng tin phong trong cung ng dch v Bao thanh ton ni a ti th trng VN. Sau hn 5 nm trin khai v cung ng dch v bao thanh ton ni a cho cc doanh nghip, VIB p ng nhu cu v vn vi gi tr hn 2.000 t ng m khng yu cu ti sn bo m. Ngoi ra, mt vi ngn hng khc trin khai hot ng hot ng bao thanh ton mun hn nh: Agribank, Vietinbank, NHTMCP Hng Hi, Sea bank Cng c mt s NHTM thc hin hnh thc lin kt vi ngn hng nc ngoi hoc cc t chc ti chnh nc ngoi thc hin nghip v ny trn c s hc tp kinh nghim qun l, cng ngh cng nh chia s ri ro c th gp phi. 2.3. Tnh hnh bao thanh ton c th ti cc NHTM 2.3.1. Thc trng bao thanh ton ti VCB 2.3.1.1. Nhu cu pht trin hot ng bao thanh ton ti VCB Xut pht t nhu cu thc t ca qu trnh hi nhp v pht trin kinh t chung ca t nc v cng nh ngnh ngn hng v Vietcombank ni ring, vic pht trin thm loi hnh dch v mi l mt tt yu. Nh phn tch trn, vic pht trin thm dch v bao thanh ton Vit Nam cng l mt tt yu do v khch quan th Vietcombank cng nn pht trin loi hnh dch v ny. Cn v mt ch quan, Vietcombank pht trin bao thanh ton l hon ton ph hp, c bit nn ch trng vo s pht trin dch v bao thanh ton quc t ni chung v bao thanh ton xut khu ni ring. Thng qua cc s liu v hot ng thanh ton quc t (Bng 10) trong nhng nm qua c th thy rng Vietcombank lun chim mt th phn ln
47

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

trong hot ng bao thanh ton xut nhp khu, v doanh s thanh ton xut nhp khu cng khng ngng tng qua cc nm, nm sau lun cao hn nm trc. Do c th thy rng nhu cu v lng tin ca doanh nghip hot ng xut nhp khu i vi Vietcombank l rt ln, v cn tip tc tng. Trong khi hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip cng ngy cng pht trin. Do vy Vietcombank cn phi cung cp thm cc dch v mang li tin ch cho khch hang gip khch hng ca mnh thun tin hn trong hot ng kinh doanh v mt mt duy tr lng tin ca khch hng v thu ht c thm nhiu khch hng mi. Bng 10: Doanh s thanh ton xut nhp khu ca VCB
Nm Thanh ton xut khu Doanh s (t USD) 5,571 5,692 6,937 9,375 (%) 2002 2003 2004 2005 22,8 28,6 26,7 28,9 (t USD) 6,620 6,756 9,409 11,583 Thanh ton nhp khu Th phn trong nc (%) 25,9 27,0 39,9 31,3

Th phn trong nc Doanh s

( Ngun: Bo co ca Vietcombank)

Nh vy, vic pht trin dch v bao thanh ton Vietcombank l nhu cu c ch quan ln khch quan. Vn t ra i vi Vietcombank l lm th no trin khai mt cch c hiu qu dch v bao thanh ton. 2.3.1.2. Nguyn tc bao thc hin bao thanh ton a) Nguyn tc chung Th nht, Bao thanh ton l vic bn bn/xut khu (sau y gi tt l bn bn) hoc i l bao thanh ton ca bn bn chuyn nhng cho Vietcombank tt c cc quyn v li ch lin quan ti nhng khon phi thu c thi hn thanh ton di 180 ngy ca bn bn c Vietcombank v i l bao thanh ton
48

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

ca Vietcombank cung cp ti thiu 2 trong s cc dch v ch yu ca bao thanh ton:


- Theo di s sch bn hang ca ngi bn - ng trc ti 80 ~ 90% gi tr khon phi thu

- Thu n h - Bo m ri ro tn dng ca bn mua/ bn nhp khu Vietcombank c th cung cp dch v bao thanh ton cho ngi bn, ngi mua hoc c ngi bn v ngi mua.Vic thc hin giao dch bao thanh ton trn c s:
- Hp ng bao thanh ton c k kt gia Vietcombank vi ngi bn v

thi hn hp ng l 1 nm.
- Giy chuyn nhng cc khon phi thu do ngi bn hoc i l bao

thanh ton ca ngi bn k v c xc nhn ca Vietcombank.


- Yu cu rt vn tm ng kim giy n do ngi bn k v c xc nhn

ca Vietcombank.
- Cam kt thanh ton do ngi mua k v c xc nhn ca Vietcombank. - Tha thun i l k kt gia Vietcombank v i l bao thanh ton

nc ngoi.
- Cc tha thun trn c iu chnh bi php lut Vit Nam v cc quy

tc iu chnh dch v bao thanh ton quc t (GRIF) ca hip hi bao thanh ton quc t FCI. Th hai, ph cung ng dch v bao thanh ton c xc nh theo biu ph v li sut tm ng bao thanh ton ca Vietcombank vo ngy k xc nhn giy chuyn nhng khon phi thu. Li sut tm ng bao thanh ton c xc nh theo biu ph v li sut tm ng bao thanh ton ca Vietcombank vo ngy Vietcombank thng bo chp
49

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

nhn tm ng cho ngi bn i vi mt khon phi thu bt k. Li sut ny s c p dng cho tt c cc ln rt vn tm ng ca cng mt khon phi thu. T gi hi oi c xc nh theo thng bo t gi hi oi ca Vietcombank theo tng thi k. b) Nguyn tc c th Li sut a) Li sut bao thanh ton l: li sut cn c theo li sut cho vay ngn hn thng thng ca Vietcombank ti thi im bao thanh ton, li c tnh trn mc ng trc cho bn bn v s ngy thc t k t ngy ng tin trc n ngy thanh ton cc khon phi thu b) Tin li c thanh ton t ng sau khi bn C (ngi mua- nh nhp khu) thanh ton khon phi thu v c tnh theo cng thc: (s tin ng trc * s ngy s dng vn thc t* li sut) / 30 ngy. c) Trng hp ngy o hn khon phi thu l ngy ngh, th ngy n hn thanh ton l ngy lm vic k tip v li vn c tnh cho n ngy thc t thanh ton khon phi thu. Ph Ph dch v bao thanh ton l s phn % gi tr khon phi thu. S tin ph ny bn A (ngi bn hng ) thanh ton ton b cho bn B (ngn hng) mt ln vo thi im gii ngn. Bn pha B (ngn hng) khng c trch nhim hon li ph v li bao thanh ton trong bt k trng hp bt k no. Biu ph cung ng dch v bao thanh ton do Vietcombank cung cp
50

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Bng 11: Biu ph/ li sut dch v ca VCB


STT 1 1.1 1.2 1.3 1.4 DCH V MC PH/ LI SUT Khi Vietcombank l i l bn mua Ph qun l Ph x l ha n Ph i l bao thanh ton bn mua Li sut ng trc 1.4.1 i vi trng hp bao thanh ton Li sut chit khu do Vietcombank cng b c bo m ri ro tn dng tng thi k bin (0%-1%) 1.4.2 i vi trng hp bao thanh ton Li sut cho vay thng mi ngn hn do khng c bo m ri ro tn dng 2 2.1 2.2 2.3 Vietcombank cng b tng thi k + bin (0%- 1%) Bao thanh ton khi Vietcombank l i l bn mua 0.20% -0.50%/ doanh s bao thanh ton thu 0.10%- 0.20%/ doanh s bao thanh ton 0-10 USD/ ha n hoc phiu ghi c Theo thng bo ca i l

Ph thu n

n Ph m bo ri ro ( bao gm ph thu 0.50% - 1.5%/doanh s bao thanh ton bo n) Ph x l ha n m 0-10 USD / ha n hoc phiu ghi c Ngun:Vietcombank

Th ba, hn mc bao thanh ton i vi khch hng l mt b phn ca gii hn tn dng hay ni cch khc l tng s tin ti a m khch hng c hng cho tng n hng hoc cho ton b cc n hng, cp cho khch hng trong h thng Vietcombank. Cc sn phm bao thanh ton ca VCB Hin nay, Vietcombank cung cp cc sn phm bao thanh ton gm 03 nhm chnh: Nhm sn phm bao thanh ton xut khu. Nhm sn phm bao thanh ton nhp khu.

51

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Nhm sn phm bao thanh ton trong nc. Trong mi nhm sn phm ny c nhng sn phm c th m bo p ng y cc nhu cu a dng ca khch hng. C th nh sau: - Nhm sn phm bao thanh ton xut khu Sn phm nhp khu c bn (BASIC IMPORT): cung cp dch v theo di khon phi thu v thu n. Sn phm nhp khu tiu chun (STANDAR IMPORT): cung cp dch v theo di khon phi thu, thu n, cho vay ng trc v m bo ri ro tn dng (do i l bn mua cung cp). Sn phm u i (PREMIUM DOMESTIC): cung cp dch v theo di khon phi thu, thu n v cho vay ng trc. - Nhm sn phm bao thanh ton nhp khu: Sn phm nhp khu c bn (BASIC IMPORT): cung cp dch v theo di khon phi thu v thu n. Sn phm nhp khu tiu chun (STANDAR IMPORT): cung cp dch v theo di khon phi thu, thu n v m bo ri ro tn dng.
- Nhm sn phm Bao thanh ton trong nc:

Sn phm Bao thanh ton tiu chun (STANDARD DOMESTIC): cung cp dch v theo di khon phi thu, thu n cho vay ng trc v m bo ri tn dng. Sn phm u i (PREMIUM DOMESTIC): cung cp dch v theo di khon phi thu, thu n v cho vay ng trc.
52

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Ngoi nhng nhm sn phm chnh ni trn, Vietcombank linh ng trong vic tha thun cung cp dch v cho khch hng nhm p ng nhu cu c th ca khch hng. Quy trnh cung ng dch v bao thanh ton ca VCB Bao Thanh ton trong nc: l hnh thc VCB cp tn dng ng trc cho bn bn hng thng qua vic mua li cc khon phi thu pht sinh t vic mua bn hng ha tr chm c bn bn hng v bn mua hng tha thun trong hp ng mua, bn hng ha m trong c bn bn hng v bn mua u l ngi c tr theo quy nh php lut v qun l ngoi hi.

S 3: Quy trnh thc hin BTT trong nc ti VCB

Bc 1. Bn Bn giao hng cho Bn Mua.


53

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Bc 2. Bn Bn xut trnh chng t ti Vietcombank. Bc 3. Vietcombank ng trc cho Bn Bn. Bc 4. Vietcombank tin hnh cc th tc thu n t Bn Mua khi n hn. Bc 5. Bn Mua thanh ton tin hng cho Vietcombank. Bc 6. Vietcombank tt ton phn ng trc v thanh ton phn cn li cho Bn Bn. Bao Thanh ton xut-nhp khu: l bao thanh ton da trn hp ng xut nhp khu .

S 4: Quy trnh thc hin BTT xut khu ti VCB

Bc 1. Bn Xut khu giao hng cho Bn Nhp khu.

54

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Bc 2. Bn Xut khu xut trnh chng t ti Vietcombank. Bc 3. Vietcombank thng bo cho i l Bao Thanh ton Bn Nhp v ng trc cho Bn Xut khu. Bc 4. i l Bao Thanh ton Bn Nhp khu tin hnh cc th tc thu n t Bn Nhp khu khi n hn. Bc 5. Bn Nhp khu thanh ton tin hng cho i l Bao Thanh ton, i l Bao Thanh ton chuyn tin cho Vietcombank. Bc 6. Vietcombank tt ton phn ng trc v thanh ton phn cn li cho Bn Xut khu. Bao thanh ton nhp khu: l hnh thc VCB tham gia vo quy trnh bao thanh ton xut khu di hnh thc cung cp cc dch v bo lnh thanh ton, theo di v thu h cc khon phi thu cho bn i tc nc ngoi l t chc thc hin bao thanh ton xut khu.

55

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

S 5: Quy trnh thc hin BTT nhp khu ti VCB

Bc 1. Bn Xut khu giao hng cho Bn Nhp khu. Bc 2. Bn Xut khu xut trnh chng t ti i l Bao Thanh ton Bn Xut khu. Bc 3. i l Bao Thanh ton Bn Xut khu thng bo cho Vietcombank v ng trc cho Bn Xut khu. Bc 4. Vietcombank tin hnh cc th tc thu n t Bn Nhp khu khi n hn. Bc 5. Bn Nhp khu thanh ton tin hng cho Vietcombank, Vietcombank chuyn tin cho i l Bao Thanh ton. Bc 6. i l Bao Thanh ton Bn Xut khu tt ton phn ng trc v thanh ton phn cn li cho Bn Xut khu. 2.3.1.3. Thc trng hot ng bao thanh ton ti VCB Gia nhp hip hi bao thanh ton quc t FCI t cui nm 2005, nhng n giai on nm 2007 2008 ta thy tc tng trng ca doanh s bao thanh
56

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

ton y n tng, chng t s quan tm ca cc doanh nghip v loi hnh ti tr thng mi ny a c du hiu khi sc. Bng 12: Doanh s Bao thanh ton ca VCB
n v: EUR Ch tiu Doanh s BTT XK VCB Doanh s BTT NK VCB Doanh s BTT XNK VCB 2007 635.132 23.326 658.458 2008 2124.907 54.112 2179.019 2009 3305.881 122.649 3428.530

Doanh s BTT XNK VN

1943.950

5024.853 44,36%

5012.850 68,49%

Th phn BTT XNK VCB/ 33,87% VN

(Ngun: Bo co nghip v bao thanh ton ca VCB)

Trong s cc thnh vin tham gia hip hi FCI ca Vit nam, Vietcombank lun c nhc ti vi v tr hng u v doanh s ln, cng nh ln tc tng trng ca dch v ny theo cc nm. Nm 2007 vi doanh s gn 700.000 EUR th ch sau 1 nm, nm 2008 con s ny tng ln gp 3 ln, gn 2,2 triu EUR v ti nm 2009 th doanh s Vietcombank l gn 3,5 triu EUR v tc tng trng gp 1,6 ln. Nhng con s chng t cho s pht trin vt bc ca dch v ny. ng nh ci tn khc Vietcombank Ngn hang thng mi c phn ngoi thng Vit nam, Vietcombank l ngn hng ng u v mng thng mi quc t (xut-nhp khu). Cng nh hu ht cc dch v khc lin quan ti xut nhp khu, dch v bao thanh ton ca Vietcombank chim mt th phn rt ng n trong cc hp ng bao thanh ton quc t ca Vit Nam. Ln lt trong 3 nm nhng th phn ca Vietcombank nhanh chng t 33,87% ln 68,49%, tng bc chim lnh th trng bao thanh ton quc t ca
57

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Vit Nam, theo c tnh doanh s bao thanh ton ca Vietcombank trong nm 2010 c th t c 5 triu EUR (Tp ch ngn hng s 7 thng 4 nm 2011). Con s cng chng t cho s pht trin mnh m ca dch v ny ca Vietcombank v s chim lnh hng u ca Vietcombank. T nhng thnh qu t c ca kt qu nghip v BTT ca VCB cho thy t c nhng thnh tu y qua nhiu nm th VCB n lc marketing tt v sn phm vi cc hot ng nh t chc hi tho v BTT theo tng qu, v xy dng bn bo co v nghip v BTT 2 thng/ln. Vic xy dng, nghin cu pht trin nghip v BTT l mt hng i ng n nhm a dng ha sn phm, p ng xu th pht trin th trng. Qua 6 nm pht trin nghip v BTT, Vietcombank t c nhng thnh cng sau y: u tin, cng khng nh v v th ca nhm dn u ca mnh trong s nhng NHTM Vit Nam v cc nghip v lin quan ti thanh ton quc t ni chung v bao thanh ton ni ring. S ra i v pht trin ca nghip v Bao thanh ton cng cho ta thy c s quan tm v chin lc pht trin ng n gip cho Vietcombank ngy cng thnh cng trong mng sn phm ny. Tuy nhin, ni n mt mnh ca Vietcombank th chng ta cng nhc ti mt s hn ch cn hin hu trong nghip v Bao thanh ton, t bng s liu chng ta cng nhn ra mt iu l doanh s ca nghip v BTT ni a ch bng 3- 4% so vi doanh s BTT quc t, vi mt con s rt khim tn trn th cng cho thy c Vietcombank cn qu ch tm ti nhng doanh nghip ln, mnh v nghing vo mng xut nhp khu quc t m cha thc s ch tm ti sn nh chnh l th trng ni a trong nc.

58

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

2.3.2. Thc trng bao thanh ton ti VIB 2.3.2.1. Nguyn tc thc hin bao thanh ton ti VIB a) Nguyn tc chung VIB L mt trong nhng ngn hng thng mi in hnh thc hin nghip v bao thanh ton, trn c s quyt nh 1096/2004/Q-NHNN ca Ngn hng nh nc, quyt nh 30/2008/Q-NHNN ca Ngn hng nh nc v tnh hnh hot ng thc t ca h thng, Ngn hng VIB xy dng mt quy ch hot ng bao thanh ton ring cho mnh, nhm chun ha th tc, iu kin v quy trnh thc hin bao thanh ton trn ton h thng. So vi quyt nh 1096/2004/Q-NHNN v quyt nh 30/2008/QNHNN ca Ngn hng Nh nc, quy ch hot ng bao thanh ton ca ngn hng VIB a c s ci tin ro rt, th hin nhng im sau: - Th nht: Phng thc hng dn thao tc k ton trn h thng qun l ca ngn hng VIB c ban hnh. C th xem y l s ci tin quan trng nht v n to ra s thng nht trong cch thc phn nh nghip v bao thanh ton trn s sch k ton ngn hng. iu ny gip cho s sch k ton tr nn ro rng v minh bch, nng cao hnh nh ca ngn hng. Tuy nhin, nu c s khc bit v cch thc hch ton so vi hng dn ca Ngn hng nh nc th ngn hng VIB se phi tn nhiu nhn lc v vt lc iu chnh v hon thin s sch k toan ca mnh. - Th hai: Ngn hng VIB a xy dng c gi mua cc khon phi thu. C th, ty theo i tng bn mua hng ca n v bn hng thuc nhm no m VIB a ra mt mc bao thanh ton, mc bao thanh ton ti a m VIB a r l 85% i vi trng hp bn mua hng thuc nhm i tng l cc Tng Cng ty nh nc; hot ng theo m hnh cng ty m-cng ty con; cc doanh nghip c vn u t nc ngoi c thng hiu ni ting; c quan Nh nc t
59

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

cp tnh tr ln; cc t chc chnh tr xa hi cp Trung ng, cc trng hp cn li ti a l 70% gi tr cc khon phi thu. Nu vt mc a quy nh th ngn hng VIB yu cu ti sn m bo cho phn vt mc a quy nh. Tuy cc t l ny c xy dng trn c s hot ng v nh hng pht trin rin ca ngn hng VIB, nhng phn no a to nn s nht qun trong hot ng bao thanh ton ca ton h thng. - Th ba: Thi hn thc hin bao thanh ton. Tng t quy ch ca Ngn hng nh nc, thi hn thanh ton cn li ca cc khon phi thu di 180 ngy. Tuy nhin, trn thc t th Ngn hng VIB khuyn khch cc n v trong h thng ch nn thc hin bao thanh ton i vi cc khon phi thu c thi hn nh hn 90 ngy c th kim sot tt hot ng theo doi cc khon phi thu. b) Nguyn tc c th
iu kin i vi khch hng l bn bn hng - c thnh lp v hot ng hp php, c nng lc php lut, nng lc

hnh vi dn s theo quy nh ca php lut Vit Nam.


- Mc ch s dng vn hp php. - C uy tn trong vic cung ng hng ha dch v. - C thi gian ti thiu 12 thng sn xut, cung ng hng ha, dch v. - Thi gian quan h vi bn mua hng ti thiu l 06 thng v s ln giao

dch vi bn mua hng t nht l 03 ln.


- Khng c khon phi thu qu hn hoc ang tranh chp vi bn mua

hng.
- C kh nng ti chnh m bo tr n gc, li v cc chi ph khc cho

VIB.
- Khng c n qu hn ti VIB.

iu kin i vi bn mua hng


60

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam - L cc tng cng ty nh nc, hot ng theo m hnh cng ty m - cng

ty con, tp on.
- L cc doanh nghip c vn u t nc ngoi c thng hiu ni ting. - L cc doanh nghip c quan h vi VIB, c kh nng ti chnh tt, cn

hn mc tn dng ti VIB.
- L c quan nh nc cp tnh tr ln, cc t chc chnh tr - x hi cp

trung ng.
- Cc n v khc c y ban xt duyt theo tng trng hp.

Cch tnh li v ph dch v bao thanh ton - Ph dch v bao thanh ton c tnh theo cng thc: P=pbtt * Gpt Trong : P: Ph nghip v bao thanh ton Pbtt : T l ph dch v bao thanh ton Gpt : Gi tr khon phi thu c bao thanh ton
- Li bao thanh ton c tnh theo cng thc:

C= L/30 * T * Gut Trong : C: Li nghip v bao thanh ton L: Li sut cho vay ngn hn tri thi im bao thanh ton tnh theo thng T: Thi gian k t thi im ng trc n ngy VIB c thanh ton y cc khon phi thu
61

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Gpt : Khon tn dng ng trc cc khon phi thu Quy trnh thc hin bao thanh ton ni a ti VIB S 6 : Quy trnh BTT ti VIB QUY TRNH BAO THANH TON VIB
Bn mua Bn bn VIB bank

Bt u

Bt u

Bt u

1
K hp ng mua bn hng ha/cung ng dch v (Vi phng thc: mua hng tr chm K hp ng mua Bn hng ha/cung ng dch v (Vi phng thc: bn hng tr chm

1 Tip xc vi bn mua, bn bn v gii thiu dch v BTT

3 b

3a

3c
Tip nhn h s v t vn cho bn mua, bn bn.
4

Np h s BTT: - H s php l - Cc bo co ti chnh trong 3 nm gn nht - Thng tin v tnh hnh hot ng kinh doanh

Np h s BTT: - H s php l - Giy ngh cp hn mc BTT. - Bo co ti chnh 2 nm gn nht,,,

Thm nh Bn mua Bn bn.(Thm nh h s)


5 5 5

K hp ng BTT
6 b

K hp ng BTT
6a

K hp ng BTT
7

Nhn hng ha/dch vu

Thc hin hp ng mua bn hng ha/cung ng dch v


8a

Theo di vic thc hin hp ng gia 2 bn

8a

1. Chp nhn thng bo chuyn hng KPT v cam kt thanh ton dung hn cho VIB

Chuyn giao: 1.Giy ngh gii ngn cho VIB bank 2. B chng t lin quan n KPT: Hp ng mua bn hng ha g, ha n bn hng(lin 2 mu trng) v thng bo chuyn nhng KPT ( c bn mua ng )

8b

1. Tip nhn v thm tra chng t BTT 2. K chp nhn thng bo chuyn nhng KPT

Tip tc 1

62

Tip tc 1

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam
Tip tc 1
1 0 9

1. Nhn tin 2. Thanh ton ph BTT

1. Gii ngn 2. Thu ph BTT v cc ph khc (nu c).

11 c

Cp nht thng tin v chun b thanh ton khi o hn KPT

11 b

Phi hp vi VIB n c Bn mua thanh ton KPT ng hn

1. n c bn mua thanh ton ng hn. 2. Thng bo, cp nht tnh hnh thc hin ngha v thanh ton ca Bn mua cho Bn bn.

11a

o hn thanh ton KPT

Thanh ton?
12 a

Thanh ton khon phi thu

1. Thu gc(Khon ng trc) 2. Thu li BTT 3. Tr phn cn li vo ti khon bn bn


14 a

13 a

Nhn li phn cn li (Sau khi tr i khon ng trc v li pht sinh)


12 b

Nhn li h s
Kt thc

16 a

15 a

Tr li h s v tt ton
13 b

Thng bo v nu l do v vic thanh ton chm


14 b

T ng gia hn 20 ngy cho bn bn

Sau 20 ngy gia hn t ng ca VIB

Tip tc 2

63

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Tip tc 2 Thanh ton?


16 a

15 a

Thanh ton phi thu

1. Thu gc(khon ng trc). 2. Thu li BTT 3. Tr phn cn li vo ti khon Bn bn.

17 a

Nhn li phn cn li (Sauk hi tr i khon ng trc v li pht sinh).


19 a 18 a

Nhn li h s

Tr li h s v tt ton.

15 b

Kt thc

15 c

Thng bo v vic khng c kh nng thanh ton nh cam kt.

Thc hin quy trnh gia hn BTT hoc chuyn sang n qu hn

Kt thc

64

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

2.3.2.3. Thc trng hot ng bao thanh ton ti VIB Tuy c xem l mt trong nhng NHTM dn u trong lnh vc bao thanh ton ni a, th nhng kt qu hot ng bao thanh ton ca ngn hng VIB trong thi gian qua vn cn rt khim tn. Bng 13: Doanh s nghip v bao thanh ton ni a ca ngn hng VIB qua cc nm
(n v: triu VN) Nm Doanh s S lng chi nhnh thc hin S lng khch hng (Ngun: Bo co nghip v bao thanh ton ca VIB) 9 16 18 18 2006 91.380,560 4 2007 160.494,015 8 2008 210.009,121 12 2009 242.167,342 15

Nhn vo bng s liu ta thy doanh s bao thanh ton ti Ngn hng VIB tng nhanh, nm 2007 tng 75,63% so vi nm 2006, nm 2008 tng 30,85% so vi nm 2007, nm 2009 tng 15,60% so vi nm 2008 nhng tng doanh s vn nhng con s rt khim tn nm 2009 t cao nht ch 242.167,342 triu ng, rt thp so vi cc nghip v khc ca ngn hng. S lng khc hng tham gia nghip v bao thanh ton tng nhanh, s lng chi nhnh thc hin nghip v bao thanh ton tng nhanh, nhng nhn vo s lng khch hng tham gia nghip v bao thanh ton ti VIB cho thy VIB c s lng khch hng rt hn hp, thm ch nm 2009 s lng khch hng khng tng so vi nm 2008. Nghip v bao thanh ton l mt nghip v mi Vit Nam, VIB l mt ngn hng vi quy m vn cn nh m t c nhng kt qu trn c xem l

65

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

bc u thnh cng. Sau gn bn nm thc hin nghip v bao thanh ton ngn hng VIB a t c nhng thnh cng bc u sau: Th nht, vi s chun b k lng, chu o cng nh chin lc pht trin ng n v nghip v bao thanh ton, ngn hng VIB gii thiu kh thnh cng nghip v mi ny. S ra i cung nghip v bc u a thu ht c s quan tm ca doanh nghip, n v kinh t hot ng ti Vit Nam, c bit l doanh nghip va v nh. Nghip v bao thanh ton phn no p ng c nhu cu v vn ca mt s doanh nghip nhng hn ch ti sn m bo, thc y nhiu c hi kinh doanh mua bn. Th hai, s ra i ca nghip v bao thanh ton gp phn nng cao kh nng cnh tranh ca ngn hng VIB trong mi trng ti chnh ang cnh tranh gay gt nh hin nay. Ngn hng VIB khng ch ln na khng nh l ngn hng hot ng hiu qu v cung cp cht lng dch v tt trong h thng ngn hng thng mi Vit Nam hin nay, m cn khng nh l mt trong nhng ngn hng lun tm kim th trng sn phm mi. Th ba, s ra i nghip v bao thanh ton a khng nh Ngn hng VIB ni ring v cc ngn hng thng mi khc lun t vn cung cp a dng ha sn phm dch v nhm phc v khc hng ngy mt tt hn l nhim v hng u ca mnh. 2.4. nh gi vic thc hin nghip v bao thanh ton ti Vit Nam 2.4.1. Kt qu t c 2.4.1.1. Nghip v bao thanh ton c bn hnh thnh v ang dn pht trin theo hng a dng v chuyn nghip hn Mc d pht trin nghip v Bao thanh ton mi c gn 10 nm nhng t c nhng kt qu ht sc trin vng. L quc gia c t l pht trin bao
66

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

thanh ton cao nht chu vi mc tng 197,67% so vi nm 2007 (doanh thu nm 2007 l 43 triu EUR, n nm 2008 ln ti 85 triu EUR, n nm 2009 con s ny ln n 95 triu EUR). ng th hai l Trung quc vi mc tng 130,6%. Nhng nt c bn nht ca nghip v BTT cng c hnh thnh,cho ti thi im ny c rt nhiu ngn hng thng mi trong nc c ngn hng nh nc cho php thc hin nghip v Bao thanh ton in hnh l cc ngn hng ngoi thng( Vietcombank), chu ( ACB), K thng vit nam ( Techcombank), Si gn thng tn (Sacombank), Xut nhp khu (EXIM Bank), Phng ng ( OCB) v cng ty ti chnh du kh PVFC.Ngoi ra cc chi nhnh ca cc ngn hng nc ngoi Vit Nam cng c cp giy php cung ng dch v ny in hnh nh Citi Bank, Deusche Bank, HSBC, ANZ, FENB, UFJ BankVi vic tham gia vo FCI, mt t chc vi khong 251 thnh vin n t 65 quc gia, th n to ra nhiu c hi c xt v thc hin nghip v BTT hiu qu hn cho cc ngn hng v cc t chc ti chnh ca Vit Nam. Mt khc, mi trng cnh tranh cng i hi dch v ngn hng cn phi a dng v chuyn nghip hn. V th, cc ngn hng cng hiu rng nghip v BTT khng nhng cn pht trin trong ton h thng m cn phi khng ngng a dng ha v chuyn nghip trong cung cp sn phm ca mnh, c bit l sn phm BTT quc t. 2.4.1.2. Nghip v bao thanh ton gp phn thc y s pht trin ca cc dch v khc ca ngn hng Trin khai nghip v Bao thanh ton th hin nh hng chin lc pht trin a dng dch v ngn hng hin i ca cc ngn hng. Vic thc hin nghip v ny thc y s pht trin ca nghip bo lnh, thanh ton v chuyn tin trong nc cng nh quc t, thc y c dch v kinh doanh tin t trn th trng hi oi quc t, thanh ton quc t v chng khon.
67

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

2.4.1.3. Nghip v Bao thanh ton gp phn thc y s pht trin ca cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip xut nhp khu Vit Nam Thc t cho thy khch hng ch yu ca Bao thanh ton Vit Nam l cc doanh nghip xut nhp khu trong nc, n phn nh nhu cu ngy cng tng ca cc doanh nghip v vn, v cc hnh thc bo him hn ch ri ro trong thanh ton. Cc kha cnh tch cc ca BTT th hin 4 chc nng c bn ca bao thanh ton: chc nng ti tr ng trc, chc nng bo him ri ro tn dng, chc nng thu h tin v chc nng qun l s sch phi thu. Trn c s nhng kha cnh tch cc y, Bao thanh ton thc y s tham gia nhiu hn ca cc doanh nghip Vit Nam vo vic mua bn vi cc t chc trong v ngoi nc. 2.4.2. Hn ch v nguyn nhn 2.5.2.1. Hn ch cn tn ti Qua mt thi gian trin khai hot ng, mc d c nhng du hiu tch cc nhng tnh hnh bao thanh ton Vit Nam vn cha thc s pht trin v cha th hin ht u im vn c ca n. Qua qu trnh chng ta c th thy c mt s hn ch c bn ca nghip v BTT Vit Nam nh sau :
a)

Doanh s BTT vn cn thp

T bng s liu v doanh s BTT ca h thng ngn hng VN v doanh s ca mt s ngn hng tiu biu, chng ta c th thy c tuy qua cc nm th doanh s BTT ca HTNH VN ni chung v cc NHTM ni ring u tng, nhng doanh s BTT vn cn rt thp so vi cc nc khc trong khu vc. V trong cc NHTM c th th t trng ca hot ng BTT so vi cc hot ng khc l vn cn rt thp, nghip v cho vay vn l nghip v chim t trng cao nht trong hot ng tn dng ca cc NHTM.
68

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

b)

S lng khch hng tham gia nghip v BTT cn khim tn

i tng khch hng hin nay s dng dch v Bao thanh ton ti cc ngn hng cn rt hn ch. S nhn thc v nghip v Bao thanh ton ca nhn vin ngn hng ln khch hng vn cha r rng t dn n khch hng khng hiu r ht gi tr ca vic s dng nghip v ny do vy m h cn ngn ngi s dng sn phm ny. Theo cc kt qu th khch hng tham gia sn phm ny ch yu thng l cc khch hng quen, tng s dng nghip v ny hoc c quan h tn dng vi ngn hng th mi tham gia dch v ny, v d : ngn hng VIB, s lng khch hng thc hin dch v ny nm 2007 ch l 16, nm 2008 l 18 v nm 2009 cng l 18 khch hng. Qua y ta thy c vn tip th, marketing t pha cc ngn hng vn cn hn hp v cha t c vi yu cu ra. Cho d nghip v c p dng i vi c doanh nghip ln v DNVVN nhng s lng khch hng s dng dch v BTT ca cc NHTM cn yu km.
c)

Vn cn tn ti nhng pht sinh, tranh chp xy ra.

Bt ngun t cc vn bn php l v cn qu chung chung ca Ngn hng nh nc m cc ngn hng thng mi hin nay thc hin dch v bao thanh ton da trn nhng quy ch ring v kinh nghim hot ng ca mnh, t y dn n nhng tranh chp khiu ni din ra. Mt mt na cc ngn hng li lng tng trong cch gii quyt khin cho thi gian x l h s bao thanh ton chm do khng p ng c yu cu phc v khch hng. 2.4.2.2. Nguyn nhn xut pht hn ch a) Nguyn nhn khch quan
- Hn ch do chnh sch php lut nh nc

69

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Khung php l m ngn hng nh nc ban hnh cho hot ng bao thanh ton vn mang tnh chung chung, cc vn bn ban hnh, quy ch khc vn cha y , c th, ro rng. C th nh l sa i b sung quy ch 1096 (Q s 30/2008/Q-NHNN) v Lut cc t chc tn dng nm 2010 quy inh bao thanh ton l mt nghip v tn dng nhng cha c vn bn c th hng dn cch hch ton nghip v bao thanh ton dn n cc ngn hng thng t a ra cch thc hch ton ring dn n khng ng b trong cng tc hch ton ti cc ngn hng.
- Chi ph cao gy e ngi cho cc doanh nghip

Bao thanh ton l mt nghip v c nhiu ri ro, c bit l ri ro t pha ngi mua. V vy, dch v bao thanh ton c chi ph tng i cao, trung bnh khong 3-5% doanh thu. Chi ph cao v ngoi chi ph gnh chu ri ro, cn bao gm chi ph qun l s sch, chi ph chuyn pht nhanh v cc chi ph ph khc. iu ny gy tm l e ngi cho cc doanh nghip khi s dng dch v bao thanh ton.
- Yu t ri ro trong hot ng bao thanh ton

Th trng Vit Nam l mt th trng y ri ro, nu cc ngn hng t xt duyt hn mc tn dng n thun sau khi phi thu thp thng tin v khch hng, v vic chng minh tnh trng ti chnh ca khch hng thng qua phn ln t vic phn tch cc bn bo co kt qu kinh doanh ti chnh th kt qu ny thc s l khng ng tin cy v mang li nhiu s mo him cho ngn hng. b) Nguyn nhn ch quan
- Xut pht t kh nng ti chnh, kinh nghim v cht lng ngun nhn

lc.
70

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Ta bit rng hin ti khng nhiu ngn hng nc ta c cp giy php cho cung cp sn phm ny ra th trng.iu ny chng t vic mt ngn hng s phi i mt vi rt nhiu iu kin kht khe t pha Ngn hng nh nc a ra c cung cp dch v ny. Bn cnh chng minh v kh nng ti chnh ca mnh, cc ngn hng cn phi ch ra c rng nhn vin ca mnh c y nng lc, ln kinh nghim khi cung cp sn phm ny, tuy nhin nh chng ta cng bit vic sn phm ny mi ra i Vit Nam chng c vi nm. Do vy v kinh nghim hay cht lng ngun nhn lc ca cc ngn hng th vn cn rt non km, cn b c o to ngn hn v kin thc ln kinh nghim nn cha c s hiu bit nht nh v quan tm ng mc ti dch v ny.Do vy, iu lm cho nh hng ti vic tip cn sn phm ny ca khch hng.
- Tm l ca Doanh nghip

Cc doanh nghip Vit nam hin nay gm c doanh nghip ln, va v nh u a thch s dng tn dng cho vay truyn thng hn l cc dch v mi nh l bao thanh ton. Do cc doanh nghip cha hiu y cc u th ca bao thanh ton so vi cc loi hnh cp tn dng khc ca ngn hng nh l n gin d v nhanh c cp tn dng m khng cn ti sn m bo ti tr cho vn lu ng, gim thi gian chi phi v cng sc qun l cc khon n bn hng tr chm, gim ri ro cho doanh nghip i vi cc khon n phi thu. Mt phn na l khi thc hin dch v bao thanh ton cc ngn hng a ra nhng iu kin lm trit tiu i li th ca bao thanh ton nh khon ng trc cn ti sn m bo, bn bn phi chng minh iu kin ti chnh ca bn mua l tt,
-

Mng li h thng i l vn cn hn ch. Trong bao thanh ton quc t, ngi mua v t chc bao thanh ton xut

khu hai quc gia khc nhau, v th vic thm nh ngi mua rt kh khn. Nht thit cn phi c s tham gia h tr ca mt t chc bao thanh ton ti
71

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

quc gia ngi mua. Do , mt ngn hng mun thc hin bao thanh ton quc t tt th cn phi c mi quan h rng ri, h thng mng li i l mnh. Nhng yu t ny i vi cc ngn hng nc ta th cn km. Ngoi ra, ch yu nghip v bao thanh ton ti Vit Nam c thc hin hi s ca cc ngn hng. Phn ln cc chi nhnh cha quen thuc v cng cha quan tm nhiu n vic thc hin cng nh y mnh tip th dch v ny n khch hng. iu ny l mt ro cn gy kh khn cho vic m rng v pht trin sn phm th trng nc ta.
-

Sn phm bao thanh ton cha c sc hp dn i vi khch hng

Xt v mt l thuyt, bao thanh ton khc phc c tnh trng cho vay da trn ti sn th chp c ngun ti tr t cc t chc tn dng. Ti Vit Nam, ti sn m bo khng nhng c cc ngn hng Vit Nam m cn c cc t chc nc ngoi xem trng. iu ny cng l tt yu, bi v c im th trng Vit Nam y ri ro, khng cho php ngn hng mo him. Cc ngn hng khng th t xt duyt hn mc tn dng n thun sau khi nghe cc doanh nghip Vit Nam chng minh tnh trng ti chnh ca mnh l lnh mnh trong khi nhng l l c c t vic phn tch cc bn bo co kt qu kinh doanh ti chnh khng th tin tng c. Chnh vic ngn hng i hi bn bn phi c ti sn m bo lm gim i u th ca dch v bao thanh ton ng thi cng lm mt i bn cht ca dch v ny.

72

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Tng kt chng II: Qua nhng s liu v tnh hnh thc t hot ng BTT trn th gii rt kh quan v ngy cng pht trin nhanh chng su v rng. BTT c trin khai Vit Nam t nm 2004, cho n nay hot ng BTT ti Vit Nam ni chung v cc NHTM ni ring chng ta c th thy nhng kt qu t c cn kh khim tn, cn nhiu vng mc trong qu trnh thc hin. Trn gc qun l v m, cc quy nh php l ca nh nc cn qu chung chung cha st vi tnh hnh thc t t gy kh khn bt cp cho vic trin khai hot ng ca cc n v BTT. Chng ti tp trung phn tch rt k v vn ny. Bn cnh , i vi cc n v BTT ti Vit Nam, sn phm BTT l sn phm rt mi, cc n v BTT cha c nhiu kinh nghim x l nghip v v sn phm ny, bn cnh cc doanh nghip Vit Nam cn rt rt r, quan nim ch thch s dng nhng sn phm quen thuc... gy kh khn cho hot ng BTT. Qu trnh thc hin BTT ti cc NHTM c phn Vit Nam do cn nhiu yu km, sai st v cn tim n nhiu ri ro. V vy, vic a ra cc gii php mang tnh cp thit trn gc v m, vi m hin nay l rt cn thit. Vn ny s c trnh by trong chng 3 ca ti.

73

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

74

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

CHNG III: GII PHP PHT TRIN BAO THANH TON TI CC NHTM CA VIT NAM 3.1. Gii php v mt v m V pha ngn hng nh nc, cn nhanh chng v hon thin khung php l cho hot ng Bao thanh ton. NHNN cn sm ban hnh cc vn bn quy khc b sung khc, khc phc nhng tn ti, hn ch ca quy ch Bao thanh ton hin hnh, c bit vn bn ny nn xem xt, tham kho vi vn bn lut trn th gii thng nht vi cch hiu chung ca thng l quc t v Bao thanh ton, v m rng i tng cung ng dch bao thanh ton. 3.1.1. Nhanh chng hon thin khung php l cho hot ng bao thanh ton. Th nht, cn m rng i tng cung ng dch v bao thanh ton, khng nn ch dng li trong phm vi cc t chc tn dng, cn thit ti vic thnh lp cc cng ty bao thanh ton c lp. Th hai, hin nay khng c quy nh no xc lp mi quan h ca vic chuyn giao quyn i n ca bn bn cho n v bao thanh ton. V th cn a ra quy nh xc nh iu kin v vic chuyn giao quyn i n ca cc bn c hiu lc. Th ba, nn c quy nh v cc iu kin gii hn i vi ngi mua, hn mc bao thanh ton ti a ca tng ngi mua so vi vn t c ca n v bao thanh ton. Hin nay, vic quy nh v tng s d bao thanh ton cho khch hng khng vt qu 15% vn t c ca n v bao thanh ton l khng hp l bi v ri ro ca n v bao thanh ton khng phi ch nm ch ngi bn m cn nm kh nng thanh ton ca ngi mua.

75

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Th t, cn xem xt v quy nh r vic p dng thu v quy nh v vic gia hn, chuyn n qu hn i vi hot ng ny. Hin nay, vn cha c bt k vn bn php lut no cp ti vn ny.
i vi thu :

Hin ti th vic p dng thu chuyn nhng hin nay l khng nn. C chng, khi hot ng BTT thc s pht trin th mi p dng thu, v vic thu thu nn tin hnh theo l trnh nht nh va khuyn khch BTT pht trin v m bo khng gy tht thu cho ngn sch nh nc. Nu c quy nh v thu th ni dung c bn ca nhng quy nh v thu nn m bo:
- Quy nh v mc min gim thu i vi cc n v BTT trong qu

trnh thc hin cng nh cc iu kin c bn min gim thu, c quan thu can thip n mc no i vi hot ng BTT.
- Cc hnh thc khen thng khi n v BTT thc hin ng cc quy nh

v np thu ng hn i vi gia hn, chuyn n qu hn p dng i vi cc khon mc ca hot ng BTT Vic quy nh c th hn v nhng iu trn s gip cho cc n v BTT c th nh gi tt hn hiu qu hot ng m cn gip cc c quan chc nng c th kim tra, qun l tt hot ng BTT trn cp v m, hn ch nhng ri ro cho nn kinh t. Nu a ra cc quy nh mi th cc quy nh ny nn p ng cc yu cu sau: Khi no th c gia hn thi hn cc khon phi thu.
76

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Thi gian c th chuyn t n phi thu sau khi gia hn sang n qu hn. Mc trch d phng gia hn v chuyn n qu hn. Mc ti a cc khon BTT c gia hn, chuyn n qu hn.
Nhng quy nh, ch ti khi cc n v BTT khng thc hin ng cc

quy nh gia hn v chuyn n qu hn. Th nm, Ban hnh chun mc k ton c th khi thc hin BTT Cho n nay, bao thanh ton c trin khai thc hin khong 6 nm nhng NHNN vn cha ban hnh quy ch hch ton k ton chun mc. Do , cc n v BTT phi t xy dng cho mnh ch hch ton theo quy nh hng dn ca cc sn phm dch v khc v thc t hot ng ca doanh nghip. in hnh l NHTM c phn Chu, NHTM Vietcombank Chnh v vy dn n tnh trng ch hch ton ca cc n v BTT khng thng nht vi nhau, cc c quan hu quan rt kh trong vic qun l cng nh theo di s pht trin ca sn phm mi ny. Do vy, vic ban hnh nhng chun mc hch ton k cho cho sn phm BTT l rt cn thit. Quy ch hch ton k ton ban hnh cn phi p ng cc yu cu c bn sau y : - Th nht, phi ph hp vi nguyn l, chun mc k ton hin hnh p dng ti cc doanh nghip hot ng trong lnh vc k ton ti chnh. - Th hai, m bo tnh nht qun, cht ch khi p dng vo thc t. - Th ba, m bo tnh r rng mch lc khi phn nh hot ng BTT trn s sch k ton ca n v BTT.
- Th t, i vi hot ng BTT xut, nhp khu, cc quy nh hch ton

k ton phi ph hp vi thng l quc t, cng nh cc hip c, tha thun m Vit Nam tham gia.
77

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam - Th nm, trong qu trnh hi nhp kinh t ngy cng su v rng nh hin

nay, cc quy nh v hch ton k ton i vi hot ng BTT chc chn s khng p ng c ht nhng tnh hung xy ra trong thc t. Do , cc quy nh ny cn phi c tnh m, tc l c th cp nht, sa i b sung khi cn thit. 3.1.2. Xy dng trung tm iu tit qun l thng tin tn dng, nh gi cht lng cc bn nhm cung cp nhng thng tin xc thc cho cc n v BTT. Hin nay cc ngn hng, TCTD c th truy cp thng tin v cc doanh nghip thng qua website ring bit l h thng thng tin tn dng (CIC). Do , vic xy dng mi hoc tip tc pht trin hn na trung tm CIC l rt cn thit cho cc n v BTT. Trung tm ny c th thc hin cc chc nng nh sau: Th nht: Cung cp thng tin, nh gi cht lng hot ng ca cc doanh nghip, cng ty tham gia hot ng BTT mt cch nhanh chng v kp thi. Cc thng tin ny bao gm: +) Thng tin ngnh ngh, a ch kinh doanh ca doanh nghip. +) Tnh hnh hot ng, ti chnh ca cc doanh nghip tham gia hot ng BTT. +) Uy tn thanh ton, lch s giao dch ca cc doanh nghip trong qu trnh hot ng i vi cc TCTD. +) Nhng quy nh mi ca nh nc v hot ng BTT.

78

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Mt thc t hin nay l vic cung cp thng tin ca cc doanh nghip rt hn ch, c th ni y l gii php lu di, ton din khng ch ring i vi doanh nghip m cn i vi tt c cc ngnh ngh, lnh vc kinh t. Th hai: To s lin kt gia cc n v BTT, trn c s to nn cc lin minh gia cc n v BTT tin hnh thc hin ng BTT nu mt n v BTT khng th thc hin. Th ba: X l tranh chp gia cc n v thc hin ng BTT. Th t: Tham gia t vn cho cc n v BTT trong qu trnh thc hin BTT cng nh hi nhp thc hin BTT quc t. 3.2. Gii php vi m D bo trong tng lai s c thm mt s NHTM khc tham gia vo nghip v mi m v tim nng ny. Tuy nhin , theo xu th thanh ton quc t l phng thc ghi s ngy cng chim u th v theo nhu cu thc t ca cc doanh nghip trong nc s buc cc ngn hng trong nc c hot ng thanh ton quc t v ti tr thng mi phi khn trng trin khai nghip v ny, khi BTT s l mt nghip v khng th thiu ca mt ngn hng hin i. sn phm bao thanh ton pht trin nhanh chng ti Vit Nam th cc NHTM cn c gii php tp trung khc phc nhng hn ch v nhng nguyn nhn c bn trn. 3.2.1. Xy dng sn phm ph hp v chin lc marketing a) Xy dng sn phm ph hp vi th trng Hin nay sn phm bao thanh ton cn kh n iu v km hp dn vi hnh thc duy nht l c truy i. V th cn nghin cu v pht trin thm nhiu sn phm mi a dng ha sn phm bao thanh ton.
79

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Bn cnh vic mua li c khon phi thu di hnh thc c truy i, ngn hng c th thc hin bao thanh ton min truy i kt hp vi vic cung cp thm chc nng bo him ri ro i vi bn mua c uy tn cao trn th trng, l cng ty ln c tnh hnh ti chnh minh bch. i vi hot ng thng mai quc t, vic ngn hng thc hin bao thanh ton min truy i kt hp vi bo him ri ro cho ngi mua l gi sn phm s c nhiu nh xut khu la chn. Bi v do thiu thng tin, khng nm r v i tc, m bo c thanh ton, nh xut khu trong nc s sn sng tr cho ngn hng vi mc ph cao hn. iu ny va lm phong ph thm hot ng bao thanh ton ca ngn hng va c th tng thm thu nhp cho ngn hng. V iu ny cn s n lc rt ln t pha ngn hng trong vic y mnh mi quan h vi cc n v bao thanh ton nhp khu, cng nh nm bt c thng tin v th trng xut khu ca khch hng. b) Xy dng chin lc pht trin thng qua marketing. Nh chng ta cng bit ti th trng Vit Nam, sn phm BTT c xem l sn phm mi, ngi tiu dng hu nh cha bit ti v do vy cng khng thy c tnh u vit ca sn phm ny nn cng khng th s dng sn phm. Do , sn phm pht trin, vic u tin n v BTT cn thc hin l gii thiu cho khch hng lm quen vi sn phm thng qua cc bui hi tho, qung co thng qua nhng chin lc marketing hiu qu. Mun lm tt iu ny, cc n v BTT trc ht phi tp hun cho cc cn b trc tip thc hin v nhng u nhc im ca sn phm, ng thi hng dn thc hin theo quy nh ca n v. C nh vy, cn b mi c th gii thiu dch v vi khch hng t hiu qu cao c. Bc tip theo, n v BTT cn thc hin qung co v sn phm, mt s bin php gip cc doanh nghip quan tm n li ch ca sn phm bao thanh ton :

80

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

- Bn hng trc tip, qung co trc tip ti quy sn phm BTT n c vi khch hng. - Gi th trc tip n khch hng. Th phi cha ng y thng tin nhng ngn gn, r rng v bt mt nhm thu ht c s quan tm ca khch hng. - T chc hi tho v sn phm BTT: i tng tham d l cc k ton trng, trng phng xut nhp khu, gim c ti chnh ca cc doanh nghip. - tip cn cc khch hng tim nng khc, n v BTT nn tn dng cc knh truyn thng hiu qu: qung co trn phng tin thng tin (i truyn hnh, i pht thanh, Internet), qung co trn ng ph, t chc cc s kin Chng hn n v BTT c th truyn hnh trc tip bui ta m gia n v BTT v cc doanh nghip s dng thnh cng dch v BTT ca n v BTT. 3.2.2. Chnh sch h tr v gi v ph khi tham gia hnh thc BTT Mt trong nhng nguyn nhn lm cho sn phm BTT tuy ra i cui nm 2004 nhng n nay vn cha c cc doanh nghip quan tm v s dng rng ri l do doanh nghip Vit Nam cho rng gi c sn phm BTT kh cao so vi cc sn phm tn dng vay vn thng thng hin nay. Tuy nhin, giai on u hot ng do cha c nhiu khch hng nn vic gim gi rt kh khn cho n v BTT, n v BTT c th thc hin khai thc sn phm cho h gi thnh sn phm. Khai thc sn phm cho l khi nim khng mi v c thc hin rt nhiu. Thc hin cc chng trnh khuyn mi, gim ph dch v bao thanh ton trong thi gian u, ti thiu l 2 - 3 nm to s hp dn v lm quen ca cc doanh nghip. Ngoi ra cc ngn hng thng mi c th tng tnh hp dn cho dch v BTT bng cch vn dng linh hot hnh thc bo m tin vay, nn da trn c s tn nhim hoc hnh thc m bo khc thay cho ti sn th chp.
81

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

3.2.3. Xy dng quy trnh la chn v kim sot bn bn k c hp ng BTT vi bn bn v duy tr c mi quan h hp tc lu di cng c li, n v BTT cn thc hin tt cc yu cu nh: phi lng trc tt c nhng ri ro c th xy ra trong qu trnh lm n vi khch hng; phi quyt nh xem liu n v BTT c th qun l nhng khon ri ro ny mt cch an ton v hiu qu khng... a) Qu trnh la chn khch hng gm cc bc:

Kho st yu cu ca khch hng: bng cch gi in thoi hoc yu cu Tm hiu hot ng kinh doanh: Bc ny gip chng ta nhn bit cc

khch hng in vo cc phiu cung cp thng tin. nhu cu ca ngi bn bn c sn phm v kim tra xem ngh cung cp dch v BTT ca khch hng c ph hp vi cc quy nh ca n v hay khng. Kho st khch hng: Vic ny phi c mt b phn chuyn trch thc hin vi mc ch l kim tra li nhng thng tin thu thp c trc c nay v chnh xc hay khng v b sung thm chi tit v hot ng kinh doanh ca khch hng.

Ra quyt nh la chn: Cn c vo gi tr ca cc khon phi thu cng

vi nhng thng tin thu thp v kim tra chng qua hai bc trn, chuyn vin tn dng hoc hi ng tn dng s ra quyt nh chp nhn hay t chi cung cp dch v BTT. Nu chp nhn th hi ng tn dng s n nh chnh xc cc iu khon v iu kin hp ng BTT. Sau quyt nh ny s c chuyn n phng nghip v gi cho khch hng. K hp ng BTT: Trong c n nh ngy thc hin BTT. b) Cc tiu ch la chn khch hng Tiu ch 1: Khon phi thu tha mn cc yu t sau:

82

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam - C th chuyn nhng v iu kin;

- C th thu hi c t ngi mua c uy tn bng cc phng thc thc thu n thng thng;
- Nu ngi bn b ph sn, vn c th thu hi c s tin ti tr t cc

khon phi thu. Tiu ch 2: Kh nng pht trin v v uy tn ca bn bn. nh gi mt cng ty cn xem xt nhng yu t chnh: - Bn thn cng ty: loi hnh kinh doanh, thi gian hot ng, c ng, cam kt ca c ng v vic s dng v m rng khon mc vn
- Nng lc qun l: m hnh qun l ca doanh nghip? Quyn qun l tp

trung vo mt ngi hay mt nhm ngi? Kinh nghim v k nng qun l? Mc lim khit? - Tnh hnh ti chnh: Cng ty kinh doanh c li khng? Kh nng thanh ton n ngn hn? Cng ty c chu p lc t cc ch n ?
- Sn phm m h cung cp c uy tn trn thng trng khng? C tim

nng pht trin khng?


- L do cn c ti tr: pht trin kinh doanh hay b l, u t

kinh doanh vo ti sn c nh hay vn lun chuyn. Vic s dng vn sai mc ch s gy ra hu qu nghim trng cho bn bn v c cho n v BTT. Tiu ch 3: Dch v tha ng vi nhu cu ca khch hng Khch hng ch cm thy hi lng nu chng ta cung cp dch v m anh ta cn vi mt mc gi m anh ta cm thy hp l. lm c iu ny, n v BTT phi : o a ra mt hn mc BTT ph hp; o a ra mc ti tr ph hp;
83

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

o Tnh n cc khon khu tr;


o Xem xt kh nng thanh ton ca bn mua hng; o Phi so snh dch BTT trong mi tng quan vi dch v cho vay ca

ngn hng;
o Phi so snh dch v ca n v mnh trong mi tng quan vi dch v

ca cc n v BTT khc. Tiu ch 4: Hiu qu li nhun thu c Hu ht cc n v BTT ch chp nhn BTT cho nhng doanh nghip t mt doanh s nht nh, ng thi h cng tin hnh kim tra s lng ngi mua v s lng ha n bn hng lin quan n doanh s . Ngay khi doanh s ca doanh nghip l cao nhng n v BTT cng khng c li nu s lng khch hng v chng t mua bn qu nhiu khin n v BTT phi tn nhiu cng sc, chi ph x l chng t v qun l khch hng, n v BTT s kh c li tr khi h thu ph cao. M vic thu ph cao thng khng c ngi bn chp nhn. Ngoi nhng tiu ch xt duyt chung cho cc loi BTT, i vi cc sn phm c bit, n v BTT cn lu v iu chnh cho ph hp. Vi BTT xut khu, n v BTT phi xem xt n vn ngi bn tim nng c xut hng sang quc gia ti t chc BTT l thnh vin ca FCI hay khng. Nu khng n v BTT kh m c hn mc tn dng dnh cho bn mua tr khi n v BTT hoc ngi bn ca chng ta c tim lc ti chnh rt mnh. Mt khc phi chc rng vic thanh ton phi c thc hin theo hnh thc ghi s v iu khon khng tri vi quy nh ca nc nhp khu. Mc d qu trnh v tiu ch la chn khch hng c xem xt kh k lng tuy nhin mi quan h gia n v BTT v ngi bn lun c nhng thay i nh hng tiu cc n mi quan h gia hai bn v y l mt trong nhng
84

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

nguyn nhn gy ra ri ro i vi hot ng BTT. Do , n v BTT cn phi qun l gim st nhng thay i ca khch hng mt cch cht ch. 3.2.4. Xy dng quy trnh la chn v kim sot bn mua a) Kim sot ri ro t pha ngi mua v vn ti tr. Cht lng v tnh a dng ca ngi mua l mt trong nhng vn m n v BTT cn phi lu trong vn nh gi khon phi thu: - Ty vo cht lng ca ngi mua m n v BTT quyt nh c ti tr hay khng v nu c th s cp mt hn mc ph hp. - Tnh a dng ca ngi mua s hn ch c ri ro cho n v BTT trong trng hp c xy ra v n. Do vy, nu cc khon phi thu tp trung vo mt s t ngi mua th mt cch qun l ri ro hu hiu l: quy nh nu tng khon phi thu ca bt k ngi mua no m vt qu mt mc no tng gi tr khon phi thu ca ngi bn th n v BTT s khng ti tr cho phn vt qu . Tuy nhin, iu ny s gim kh nng cnh tranh ca n v BTT nn vic chp nhn tnh tp trung vo mt s t ngi mua cn phi tha mn nhng yu t sau: +) Sn phm ca ngi bn l sn phm c th BTT. +) Ngi mua ng tin cy, c th cp tn dng c v c mi quan h lm n tt, lu di vi ngi bn. +) H s v cc khon phi thu phi y . +) Ngi bn phi thc c li ch ca vic xy dng quan h vi nhiu ngi mua, c uy tn v lun tch cc t c mc tiu .

85

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

+) n v BTT phi tm ra c gii php thu hi c khon tin ti tr trong trng hp ngi bn kinh doanh l. b) nh gi tin cy ca ngi mua. thc hin iu ny, n v BTT cn thu thp thng tin t ngi mua, nhng thng tin ny bao gm: +) Loi hnh doanh nghip. +) Cc thng tin phi k ton. +) Thng tin v t cch ngi mua. +) Thng tin t cc t chc nh gi tn dng. +) Thng tin t ngn hng. +) Thng tin t trung tm thng tin tn dng. +) Thng tin t cc i tc kinh doanh v cc thng tin phi k ton khc. +) Cc thng tin k ton bao gm: - Bo co hot ng kinh doanh.
- Bo co kim ton thng nin.

Nhng s liu ca bo ny ch nu ln tnh hnh ti chnh ca doanh nghip ti mt thi im nht nh trong nm, thng l cui nm v sau khng c cp nht nn chc chn c nhiu vn pht sinh v vy khng nn ch da vo bng phn tch tnh hnh ti chnh ra quyt nh. c) Qun l ri ro t ngi mua.

86

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

Khi quyt nh thc hin dch v BTT cho mt khch hng, n v BTT lun hy vng rng h a ra mt quyt nh ng n da trn nhng thng tin thu thp ngay ti thi im . Tuy nhin tnh hnh ti chnh ca ngi mua lun thay i. Do vy n v BTT phi lun kim sot qu trnh kinh doanh giao dch ca ngi mua c chin lc i tin tht hiu qu m vn duy tr c mi quan h tt i vi ngi mua. Mun vy, b phn thu n cn phi: - C k nng chun b tht tt ng thi chun b cc cng c i tin tht hiu qu. - C gng thuyt phc ngi mua s dng phng thc thanh ton hiu qu nht. - C kh nng phn bit c nhng nguyn nhn ca vic khng thanh ton v khng phi lc no nguyn nhn thc s cng chnh l nhng g chng ta thy ban u. T a ra cc bin php x l kp thi 3.2.5. Qu trnh qun l khch hng thc hin tt cng tc qun l khch hng, n v BTT cn phi: - nh gi nh k hot ng kinh doanh ca khch hng. - Thng xuyn lin h vi bn bn nhm cng c mi quan h v h tr kp thi nu bn bn gp kh khn hoc c kin ngh v sn phm. ng thi nhn c hi ny gii thiu v bn thm sn phm cho khch hng (bn cho sn phm). - Sau khi lin h vi khch hng, n v BTT cn phi lp mt bo co hon chnh v bo co ny c s dng cho nhng ln tip theo. Tuy nhin nhng thng tin ny cn phi c cp nht mt cch thng xuyn.
87

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

- T vn cho bn bn. - n v BTT nhanh chng tin hnh nh gi pht sinh trong nhng tnh hung ngi bn khng hi lng vi sn phm v h c th chm dt hp ng BTT hay ti khon c vn v c th gy ri ro cho n v BTT. - trnh trng hp khch hng lp ha n khng ng trc tin t n v BTT, do cn phi phi nng cao tinh thn cnh gic cng nh kinh nghim nghip v pht hin nhng trng hp gian ln c th xy ra. 3.2.6. Qun l cc khon phi thu Qun l cc khon phi thu tt s pht hin sm nhng du hiu xu lin quan n khon phi thu, do cng vic ny cn phi c tin hnh mt cch nhanh chng, kp thi, bao gm cc ni dung sau y: - Theo di phng thc thanh ton. - Theo di nhng thay i danh sch khch hng. - Theo di v qun l mt hng kinh doanh. - Theo di v qun l cc khon gim tr. - Xc minh cc khon phi thu. 3.2.7. Hon thin cng tc chm sc khch hng Sn phm BTT l mt sn phm tng i mi vi c khch hng. Do , trc tin cn thit phi thnh lp b phn t vn khch hng v sn phm BTT c th t vn v gii p mi thc mc ca khch hng. Lm nh vy s trnh c lng ph ln v thi gian v chi ph khch hng v n v BTT, trnh li n tng khng tt cho khch hng v n v BTT. Bc tip theo , c th kp thi nm bt tm l, nhu cu ca tng nhm i tng khch hng, thit lp
88

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

nhng mi quan h i tc vi cc t chc tn dng khc, t ng thi cng nng cao kh nng cnh tranh cho chnh n v thc hin BTT. Thc hin cc chng trnh khuyn mi, t chc hi ngh khch hng qung b, marketing rng ri hn v BTT, t c th tip nhn nhng kin phn hi, gp trc tip t khch hng v dch v BTT, tim nng cho vic m rng mng li hot ng. 3.2.8. Nng cao cht lng i ng cn b kinh doanh v dch v BTT Vn con ngi lun l yu t ct li trong hot ng ca bt k mt doanh nghip no. Nghip v BTT l mt nghip kh mi m i vi cc NHTM ti Vit Nam. Do ,vic o to v bi dng cn b v nhn vin thc hin nghip v BTT cn c s quan tm tch cc, o to chun mc, c cht lng, cung cp kin thc kinh t th trng v hot ng ngn hng hin i, ngun nhn lc b sung v thay th theo yu cu mi. c bit, ngoi ng l kin thc cn thnh tho i vi ngi lm lnh vc ti tr ngoi thng. Trong tng lai cn lin kt vi cc trng i hc, cao ng khi kinh t a chng trnh o to kin thc v ti tr thng mi ni chung v bao thanh ton ni ring cho sinh vin. i mi, hon thin ni dung cc loi gio trnh hin c v xy dng thm cc loi gio trnh vi cc chng trnh mi ph hp vi yu cu thc t cng vic ti cc ngn hng Vit nam hin nay, nng cao s lng v cht lng i ng ging dy nhm phc v cng tc o to sinh vin bi chnh nhng sinh vin sau khi ri gh nh trng trong tng lai s l ngi ch doanh nghip, nhng ngi trc tip lm vic trong ngn hng. Vic doanh nghip c nhit tnh s dng dch v bao thanh ton hay khng chnh l t by gi cc sinh vin phi hiu c gi tr ch thc ca vic s dng bao thanh ton.
89

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

C cn b tham gia cc kha o to v chuyn mn hoc t chc cc chuyn trong mi cc ging vin kinh t trong v ngoi nc v ging dy. Hp ng vi cc ngn hng i l nhn vin c th tp s, hc hi kinh nghim. Gi i o to nc ngoi i vi mt s cn b nhn vin c trin vng. Pht ng phong tro thi ua trong nhn vin nhm khuyn khch tinh thn hc hi v lm vic ca nhn vin. C th s dng hnh thc cng tc vin thu ht cht xm trong x hi. C ch tin lng ng vi yu cu cng vic nhm gi c nhng cn b nghip v c kinh nghim, nng lc cao. Nhng ngi c tuyn chn phi l nhng ngi c tm huyt v c o c ngh nghip. nh k t chc st hch, thi nghip v trong thao tc BTT, v dch v i km bao thanh ton gia cc cn b nhn vin. o to i ng cn b hin ti thng xuyn theo cc hnh thc khc nhau p ng yu cu nghip v mi. ng thi cng cn khuyn khch cn b ngn hng t hc t i o to li theo cc knh khc nhau nng cao trnh chuyn mn. Xy dng ch phn cp thm quyn phn quyt cho rt ngn c thi gian x l nghip v, cung cp thng tin nhanh chng cho khch hng m vn m bo an ton cho h thng. 3.2.9. Ci thin v nng cao mc hin i ha cng ngh trong n v BTT Cng ngh l yu t quan trng sau yu t con ngi. H thng n v BTT c nhn vin gii nhng khng c h thng cc sn phm cng ngh u vit th cng khng th lm nn mt h thng BTT c cht lng cao cung cp cho
90

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

khch hng. pht trin BTT, n v BTT cn mnh dn u t h thng my mc trang thit b hin i, ng truyn tc cao v c kh nng ti mt tt, dung lng ln Bn cnh cn tuyn dng v b tr i ng qun tr mng, qun tr h thng my mc m bo ton b c s vt cht k thut, c s h tng phc v cho hot ng BTT. T chc thc hin hot ng bao thanh ton nn thc hin cc d n tng th kt hp mi chuyn gia t vn sao cho vic u t c ng b cc chng loi trang thit b hin i khi lp t trong ton b h thng n v thc hin. 3.2.10. M rng cc mi quan h v xy dng h thng i l So vi cc ngn hng nc ngoi hot ng ti Vit Nam th cc ngn hng trong nc bt li hn v mng li hot ng v a s cc ngn hng ny u c mng li trn khp th gii. Khi thc hin BTT cho mt khch hng quc gia no th chi nhnh quc gia s thu thp thng tin mt cch d dng, tin hnh nh gi khch hng v thm nh kh nng thanh ton v vy gim c ri ro cho n v BTT. Vic m chi nhnh nc ngoi l mt vn kh thc hin i vi cc ngn hng Vit Nam bi s hn ch kh nng ti chnh cng nh phi c s cn nhc gia chi ph b ra v hiu qu mang li. Hn na, cc ngn hng trong nc cn phi thng trn sn nh th mi c th thng trn u trng quc t. Do , hot ng BTT t hiu qu v pht trin, cc ngn hng rt cn thit phi m rng quan h i l v cc li ch sau: - Ngn hng i l s cung cp dch v v tin ch v lnh vc thanh ton, thng tin lin lc.

91

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

- Ngn hng i l s cung cp thng tin v khch hng, th trng xut khu ca Vit Nam ni h c tr s hoc chi nhnh. - Mng li Ngn hng i l s gip ta gim chi ph giao dch, rt ngn thi gian thc hin dch v do thu ht c khch hng quan h ti tr ngoi thng vi ngn hng. - Ngn hng i l s c nhng h tr v kinh nghim, o to v nhn s. 3.3. Cc kin ngh - Th nht, thnh lp hip hi bao thanh ton Vit Nam trong thi gian sm nht nhm hng dn thc hin cng nh bo v cc n v BTT. Bn cnh to s lin kt gia cc n v BTT, trn c s to nn cc lin minh gia cc n v BTT tin hnh thc hin ng BTT nu mt n v BTT khng th thc hin. - Th hai, xy dng website v hot ng BTT nhm cung cp thng tin v hot ng BTT. Gip cc doanh nghip hiu su rng hn v nghip v BTT cng nh nhng sinh vin ngnh ngn hng tng lai c iu kin tm hiu, nghin cu.

Tng kt chng III: Trn y l nhng gii php a ra nhm pht trin nghip v BTT ti cc ngn hng thng c phn a sn phm BTT tip cn ti cc doanh nghip ngy cng tt hn. Cc gii php a ra ch yu l cc gii php hon thin c s php l, hot ng marketing v sn phm v qun l ri ro i vi hot ng BTT. Bn cnh cc ngh c a ra l thnh lp hip hi BTT Vit Nam, website chuyn ngnh v Bao thanh ton ti Vit Nam.
92

Thc trng v gii php pht trin nghip v bao thanh ton ti cc NHTM ca Vit Nam

93

You might also like