DY IN HA CA KIM LOI

I KHI NIM V CP OXI HA KH CA KIM LOI

Dng oxi ha v dng kh ca cng mt nguyn t kim loi to nn cp oxi ha kh. Mt cp oxi ha kh c biu din di dng oxi ha/kh (Mn+/M). V d: Cu2+ v Cu to thnh mt cp oxi ha kh Cu2+/Cu II PIN IN HA 1. Khi nim v pin in ha, sut in ng v th in cc a) Cu to pin in ha: Hai cc thy tinh, mt cc cha 50 ml dung dch CuSO4 1M, cc kia cha 50 ml dung dch ZnSO4 1M. Nhng mt l Cu vo dung dch CuSO4, mt l Zn vo dung dch ZnSO4. Ni hai dung dch bng mt hnh ch U ng dung dch Na2SO4 (hoc KNO3). ng ny c gi l cu mui. Thit b ni trn c gi l pin in ha v khi ni hai l kim loi bng mt dy dn s o c mt dng in i t l Cu (in cc +) n l Zn (in cc ) b) Sut in ng v th in cc: - S xut hin dng in i t cc Cu sang cc Zn chng t rng c s chnh lch in th gia hai in cc ni trn, tc l trn mi in cc xut hin mt th in cc nht nh - Sut in ng ca pin (E) l hiu ca th in cc dng (E(+)) v in cc m (E(-)). in cc dng l in cc c th ln hn v sut in ng ca pin lun l s dng E = E(+) E(-) - Sut in ng chun ca pin (Eo) l sut in ng khi nng ion kim loi in cc u bng 1M ( 25oC) Eo = Eo(+) Eo(-) hoc Eo = Eocatot Eoanot - V d Eo = EoCu2+/Cu EoZn2+/Zn gi l sut in ng chun ca pin in ha Zn Cu 2. C ch pht sinh dng in trong pin in ha a) Quan st th nghim:

Chun b sn pin in ha Zn Cu, ni hai in cc Zn v Cu bng mt dy dn, trn dy c mc ni tip mt vn k: - Xut hin dng in mt chiu t l Cu (cc +) sang l Zn (cc ) nhng chiu di chuyn ca dng electron mch ngoi th ngc li, t l Zn (cc ) sang l Cu (cc +). Sut in ng ca pin o c l 1,10 V - in cc Zn b n mn dn - C mt lp kim loi ng bm trn in cc Cu - Mu xanh ca cc ng dung dch CuSO4 b nht dn b) Gii thch hin tng ca th nghim: - in cc Zn b oxi ha: Zn Zn2+ + 2e (s mt electron xy ra trn b mt l Zn v l Zn tr thnh ngun electron nn ng vai tr cc m, cc electron theo dy dn n cc Cu). Do vy cc Zn b n mn - Trong cc ng dung dch CuSO4, cc ion Cu2+ di chuyn n l Cu, ti y chng b kh thnh Cu kim loi bm trn cc ng: Cu2+ + 2e Cu. Nng Cu2+ trong dung dch gim dn, khin cho mu xanh trong dung dch nht dn - Trong qu trnh hot ng ca pin in ha Zn Cu, nng ion Zn2+ trong cc ng dung dch ZnSO4 tng dn, nng ion Cu2+ trong cc kia gim dn. n mt lc no , dng electron trong dy dn khng cn, dng in t ngt - duy tr c dng in trong qu trnh hot ng ca pin in ha, ngi ta dng cu mui. Vai tr ca cu mui l trung ha in tch ca 2 dung dch: cc ion dng Na+ hoc K+ v Zn2+ di chuyn qua cu mui n cc ng dung dch CuSO4. Ngc li , cc ion m SO42- hoc NO3- di chuyn qua cu mui n dung dch ZnSO4 - mch ngoi (dy dn), dng electron i t cc Zn sang cc Cu cn dng in i t cc Cu sang cc Zn. V th in cc Zn c gi l anot (ni xy ra s oxi ha), in cc Cu c gi l catot (ni xy ra s kh). Vy trong pin in ha, anot l cc m cn catot l cc dng - Phng trnh ha hc ca phn ng xy ra trong pin in ha Zn Cu: quy tc

Cu2+ + Zn Zn2+ + Cu c) Kt lun: - C s bin i nng ca cc ion Cu2+ v Zn2+ trong qu trnh hot ng ca pin - Nng lng ca phn ng oxi ha kh trong pin in ha sinh ra dng in mt chiu - Nhng yu t nh hng n sut in ng ca pin in ha nh: nhit , nng ca ion kim loi, bn cht ca kim loi lm in cc III TH IN CC CHUN CA KIM LOI 1. in cc hiro chun c th so snh th in cc gia hai cp oxi ha kh, iu cn thit trc ht l th in cc ca chng phi c so snh vi mt tiu ch no . C ngha l ta phi chn cp oxi ha kh quy chiu v quy c n c th in cc bng 0. Cp quy chiu c chn l cp oxi ha kh 2H+/H2 Cu to ca in cc hiro chun: gm mt thanh platin (Pt) c t trong mt dung dch axit c nng ion H+ l 1M (pH = 0). B mt in cc hp th khi hiro, c thi lin tc vo dung dch di p sut 1 atm. Nh vy trn b mt in cc hiro xy ra cn bng oxi ha kh ca cp oxi ha kh 2H+/H2

Quy c rng: th in cc ca in cc hiro chun bng 0,00 V mi nhit , tc l: Eo2H+/H = 0,00 V 2. Th in cc chun ca kim loi Ta dng th in cc hiro chun Eo2H+/H2 xc nh th in cc chun cho cc cp oxi ha kh khc. Bng cch ni cp oxi ha kh Mn+/M chun (cation Mn+ c nng 1M, nhit 25oC) vi cp 2H+/H2 chun. Th in cc chun ca kim loi cn o c chp nhn bng sut in ng ca pin to bi in cc hiro chun v in cc chun ca kim loi cn o. C 2 trng hp xy ra vi gi tr ca th in cc chun: - Th in cc chun ca cp Mn+/M l s dng nu kh nng oxi ha ca ion Mn+ trong na pin Mn+/M l mnh hn ion H+ trong na pin 2H+/H2 - Th in cc chun ca cp Mn+/M l s m nu kh nng oxi ha ca ion Mn+ trong na pin Mn+/M l yu hn ion H+ trong na pin 2H+/H2 V d: Th in cc chun ca cc cp kim loi: EoZn2+/Zn = 0,76 V ; EoAg+/Ag = + 0,80 V IV DY TH IN CC CHUN CA KIM LOI

Dy th in cc chun ca kim loi l dy sp xp cc kim loi theo th t tng dn th in cc chun

Dy th in cc chun ca kim loi cn c gi l dy th oxi ha kh chun ca kim loi, hoc dy th kh chun ca kim loi. Ty thuc vo mc ch s dng, ngi ta dng tn dy sao cho ph hp V NGHA CA DY TH IN CC CHUN CA KIM LOI 1. So snh tnh oxi ha kh Trong dung mi nc, th in cc chun ca kim loi EoMn+/M cng ln th tnh oxi ha ca cation Mn+ cng mnh v tnh kh ca kim loi M cng yu v ngc li 2. Xc nh chiu ca phn ng oxi ha kh Xc nh chiu ca phn ng oxi ha kh cng l s tm hiu v phn ng trong iu kin t nhin c xy ra hay khng. C mt s phng php xc nh chiu ca phn ng oxi ha kh: a) Phng php 1 (phng php nh tnh): - Kim loi ca cp oxi ha kh c th in cc chun nh hn kh c cation kim loi ca cp oxi ha kh c th in cc chun ln hn (ni cch khc, cation kim loi trong cp oxi ha kh c th in cc chun ln hn c th oxi ha c kim loi trong cp c th in cc chun nh hn) - V d: ion Pb2+ c oxi ha c Zn hay khng trong phn ng: Pb2+(dd) + Zn(r) Pb(r) + Zn2+(dd) Nu phn ng ha hc trn xy ra gia 2 cp oxi ha kh Pb2+/Pb v Zn2+/Zn, ta vit cc cp oxi ha kh trn theo trnh t: cp no c gi tr Eo ln hn bn phi, cp no c gi tr Eo nh hn bn tri. Ta c:

Theo quy tc : ion Pb2+ oxi ha c Zn, sn phm l nhng cht oxi ha (Zn2+) v cht kh (Pb) yu hn. Phn ng trn c xy ra - Kim loi trong cp oxi ha kh c th in cc chun m kh c ion hiro ca dung dch axit (ni

cch khc, cation H+ trong cp 2H+/H2 c th oxi ha c kim loi trong cp oxi ha kh c th in cc chun m)

b) Phng php 2 (phng php nh lng): Quay li v d ion Pb2+ c oxi ha c Zn hay khng trong phn ng: Pb2+(dd) + Zn(r) Pb(r) + Zn2+ (dd). Phn ng ha hc trn c to nn t hai na phn ng: - Na phn ng oxi ha: Zn Zn2+ + 2e, ta c EoZn2+/Zn = -0,76 V - Na phn ng kh: Pb2+ + 2e Pb, ta c EoPb2+/Pb = -0,13 V Th oxi ha kh ca c phn ng (Eop) c tnh theo cng thc: Eop = EoPb2+/Pb EoZn2+/Zn = -0,13 ( 0,76) = +0,63 V Eo ca phn ng oxi ha kh l s dng (Eop > 0), kt lun l phn ng trn c xy ra 3. Xc nh sut in ng chun ca pin in ha Eopin = Eo(+) Eo(-) V d: sut in ng chun ca pin in ha Zn Cu l: Eopin = EoCu2+/Cu EoZn2+/Zn = 0,34 (0,76) = 1,10 V 4. Xc nh th in cc chun ca cp oxi ha kh V d: Bit sut in ng chun ca pin in ha Zn Ag l 1,56 V v th in cc chun ca cp oxi ha kh Ag+/Ag l +0,80 V. Hy xc nh th in cc chun ca cp Zn2+/Zn Ta c Eopin = EoAg+/Ag EoZn2+/Zn EoZn2+/Zn = EoAg+/Ag Eopin = +0,80 1,56 = 0,76 V