MC LC

I/ LI M U
Thc hin chin lc huy ng vn cho ngn sch nh nc (NSNN) v cho u t pht trin, trong nhiu nm qua Chnh ph, mt s U ban nhn dn (UBND) cp tnh, mt s nh ch ti chnh nh nc nh Ngn hng Pht trin Vit Nam v cc doanh nghip nh nc (DNNN) t chc huy ng cc ngun vn trong nc, nc ngoi thng qua hnh thc vay n. Cc khon vay n Vit Nam hin nay tr thnh khon thu quan trng trong ngn sch nh nc gp phn b p thm ht ngn sch quc gia ng thi lm gim nguy c lm pht. tm hiu r hn v khon thu ny nhm chng ti xin i vo tm hiu nhng quy nh ca php lut v thc tin thc hin hin thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam, qua thy c nhng khon thu no chim u th v ph hp vi tnh hnh kinh t x hi nc ta hin nay.

II/ NI DUNG
1/ Khi qut chung v thu ngn sch nh nc t cc khon vay n ca Vit Nam Ngn sch nh nc l ton b cc khon thu, chi ca Nh nc c c quan nh nc c thm quyn quyt nh v c thc hin trong mt nm bo m thc hin cc chc nng, nhim v ca Nh nc( iu 1 Lut Ngn sch nh nc nm 2002) Ngn sch nh nc gm ngn sch trung ng v ngn sch a phng. Ngn sch a phng bao gm ngn sch ca n v hnh chnh cc cp c Hi ng nhn dn v U ban nhn dn ( iu 4 Lut Ngn sch nh nc nm 2002 ) Thu ngn sch nh nc bao gm cc khon thu t thu, ph, l ph; cc khon thu t hot ng kinh t ca Nh nc; cc khon ng gp ca cc t chc v c nhn; cc khon vin tr; cc khon thu khc theo quy nh ca php lut ( Khon 1 iu 2 Lut Ngn sch nh nc nm 2002). Trong qu trnh iu hnh ngn sch, cc chnh ph thng c nhu cu chi nhiu hn s tin thu c v vic ct gim cc khon chi rt l kh khn v lin quan n cc hot ng y t, gio dc, vn ha, x hi . Do , bt buc

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

chnh ph phi tnh ti cc gii php b p s thm ht ca ngn sch nh nc. Gii php thng c chnh ph s dng l vay thm tin p ng nhu cu chi tiu. Thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam hin nay bao gm : Vay trong nc v vay nc ngoi. Vay trong nc gm nhng khon vay sau: +/ Pht hnh tri phiu Chnh ph, tri phiu a phng; +/ Ngn hng Nh nc tm ng cho ngn sch nh nc ; +/ Huy ng t cc t chc, c nhn trong nc. Vay nc ngoi bao gm nhng khon vay sau: +/ Pht hnh tri phiu quc t; +/ Vay h tr pht trim chnh thc ( ODA); +/ Vay thng mi; +/ Vay u i; +/ Vay ca cc c nhn t chc nc ngoi thng qua hp ng tn dng. 2. Quy nh ca php lut v thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam Theo quy nh ti Khon 2 iu 8 Lut Ngn sch nh nc nm 2002 quy nh Bi chi ngn sch nh nc c b p bng ngun vay trong nc v ngoi nc. Vay b p bi chi ngn sch nh nc phi bo m nguyn tc khng s dng cho tiu dng, ch c s dng cho mc ch pht trin v bo m b tr ngn sch ch ng tr ht n khi n hn. Nh vy mc ch ca cc khon vay n Vit Nam l b p vo ngn sch nh nc khi ngn sch nh nc b thm ht ngha l nhim v chi vt qu ngun thu . Theo , c mi nm Ngn sch nh nc phi d ton thu chi ngn sch nh nc ng thi d ton s bi chi ca nm (D ton thu ngn sch nh nc nm 2011: 595.000 t ng, tng 12,7% so vi c thc hin nm 2010, Bi chi ngn sch nh nc nm 2011 l 120.600 t ng, bng 5,3% GDP). Quyt nh d ton ngn sach nh nc c quy nh ti iu 15 Lut Ngn sch nh nc nm 2002. Cc b, c quan ngang b, c quan thuc Chnh ph, c quan khc trung ng, U ban nhn dn cc cp, cc t chc v n v chu trch nhim t chc thc hin d ton ngn sch trong phm vi c giao. V nguyn tc, ngn sch a phng c cn i vi tng s chi khng vt qu tng s thu; trng hp tnh, thnh ph trc thuc trung ng c nhu cu u t xy dng cng trnh kt cu h tng thuc phm vi ngn sch cp tnh bo m, thuc danh mc u t trong k hoch 5 nm c Hi ng nhn dn cp tnh quyt nh, nhng vt qu kh nng cn i ca ngn sch cp tnh nm d ton, th c php huy ng vn trong nc v phi cn i ngn sch cp tnh hng nm ch ng tr ht n khi n hn. Mc d n t ngun vn huy ng khng vt qu 30% vn u t xy dng c bn trong Bi Tp Nhm Thng 1 2 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

nc hng nm ca ngn sch cp tnh ( Khon 3 iu 8 lut Ngn sch nh nc nm 2002). Nh vy ngn sch a phng c quyn ch ng cn i thu chi ng thi c php huy ng vn trong nc u t cng trnh kt cu h tng nm trong danh mc u t k hoch nm nm. Cn c Khon 2 iu 8 Lut Ngn sch nh nc nm 2002 v Lut qun l n cng nm 2009 cc khon vay n Vit Nam c chia thnh khon vay trong nc v vay nc ngoi. Cc khon vay trong nc bao gm: Pht hnh tri phiu Chnh ph,tri phiu a phng; Chnh ph v chnh quyn a phng c quyn pht hnh cc cng c n nh tn phiu, tri phiu, cng tri huy ng vn ca cc t chc v c nhn trong nc v nc ngoi. Ngoi cc quy nh trong Lut qun l n cng; Ngh nh s 01/2011/N CP quy nh v pht hnh tri phiu Chnh ph, tri phiu c Chnh ph bo lnh v tri phiu chnh quyn a phng. Theo Ngh nh 01/2011/N-CP Chnh ph chnh thc b 03 loi: Tri phiu cng trnh Trung ng; Tri phiu u t; Tri phiu ngoi t ra khi danh sch cc loi tri phiu Chnh ph. Cng theo Ngh nh th ch th pht hnh tri phiu Chnh ph s l B Ti chnh m khng phi l Chnh ph nh quy nh trc y. Tri phiu Chnh ph c pht hnh theo 04 phng thc l: u thu; bo lnh pht hnh; i l pht hnh v bn l tri phiu. Ngoi ra, Ngh nh ny cn quy nh v tri phiu c Chnh ph bo lnh v tri phiu chnh quyn a phng. Trong ng ch l ch th pht hnh tri phiu c Chnh ph bo lnh l doanh nghip thc hin chng trnh, d n c xem xt cp bo lnh; t chc ti chnh, tn dng, ngn hng chnh sch ca Nh nc thc hin chng trnh tn dng c mc tiu ca Nh nc. B Ti chnh l c quan cp bo lnh thanh ton cho tri phiu c Chnh ph bo lnh. Mc bo lnh thanh ton ti a bng 100% gi tr gc, li tri phiu pht hnh theo n pht hnh tri phiu c Th tng ph duyt Vay t ngn hng nh nc; Vay t ngn hng nh nc c hiu l Ngn hng nh nc tm ng cho ngn sch nh nc theo quyt nh ca Th tng Chnh ph. Khon tm ng nay phi c hon tr trong nm ngn sch, tr trng hp c bit do y ban thng v Quc hi. (Theo quy nh ti iu 26 Lut ngn hng nm 2010). Vay t cc t chc, c nhn khc. Bi Tp Nhm Thng 1 3 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

Vay t cc t chc, c nhn khc l ngun thu t huy ng t cc t chc, c nhn trong nc v nc ngoi theo quy nh ca php lut (im p khon 1 iu 32 Lut ngn sch nh nc nm 2002). Cc khon vay nc ngoi bao gm: Vay h tr pht trin chnh thc (ODA); Vay t h tr pht trin chnh thc thc (vay ODA) l khon vay nhn danh Nh nc, Chnh ph Vit Nam t nh ti tr l chnh ph nc ngoi, t chc ti tr song phng, t chc lin quc gia hoc t chc lin chnh ph c yu t khng hon li (thnh t u i) t t nht 35% i vi khon vay c rng buc, 25% i vi khon vay khng rng buc. (khon 13 iu 3 Lut qun l n cng 2009). Thc hin ch th ca Th tng Chnh ph, cn c nhim v c giao, trong thi gian qua cc B, c quan v cc a phng thc hin c nhiu vic, gp phn ci thin tnh hnh thc hin ODA v gii ngn. l: Chnh ph ban hnh Ngh nh 131/2006/N-CP ngy 9 thng 11 nm 2006 thay th Ngh nh 17/2001/N-CP ngy 04 thng 5 nm 2001 v qun l v s dng ODA. Nh vy, Chnh ph bn ln ban hnh cc vn bn khung php l cao nht cho hot ng thu ht v s dng ngun vn quan trng ny. Cc ngh nh to ra khung php l cht ch v kh ng b i vi cng tc qun l nh nc v ODA. Bn cnh , Chnh ph cng ban hnh Ngh nh 12/2000/N-CP ngy 5/5/2000 v Ngh nh 07/2003/N-CP ngy 30/1/2003 b sung, sa i Ngh nh 52/N-CP ngy 8/7/1999 v quy ch qun l u t v xy dng; Lut u thu 2005 v Ngh nh 111/2006/N-CP ngy 19/9/2006 thay th Ngh nh 88/N-CP quy nh v th tc u thu; Chnh ph ban hnh Ngh nh 197/2004/N-CP ngy 03/12/2004 thay th Ngh nh 22/ N-CP v n b, di dn, gii phng mt bng c tnh n nhng sa i ca Lut t ai. Vay u i; Vay u i l khon vay c iu kin u i hn so vi vay thng mi nhng thnh t u i cha t tiu chun ca vay ODA. (khon 14 iu 3 Lut qun l n cng nm 2009) Vay thng mi; Vay thng mi l khon vay theo iu kin th trng (khon 15 iu 3 Lut qun l n cng nm 2009). Pht hnh tri phiu quc t ;

Bi Tp Nhm Thng 1

KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

pht hnh tri phiu Chnh ph ra th trng quc t, ngoi vic p ng cc iu kin quy nh trong Lut Qun l n cng cn phi c n pht hnh tri phiu c Chnh ph ph duyt ( Khon 2 iu 21 Lut qun l n cng). Gi tr pht hnh tri phiu Chnh ph ra th trng quc t phi nm trong tng hn mc vay thng mi nc ngoi ca Chnh ph hng nm v ph hp vi chin lc qun l n cng, chng trnh qun l n trung hn c Th tng Chnh ph ph duyt Huy ng t chc, c nhn nc ngoi, vay t cc t chc, c nhn, quc gia nc ngoi thng qua hp ng tn dng. ( im 3 iu 2 Ngh inh 60/ 2003/ N- CP hng dn thi hnh Lut Ngn sch nh nc ) m bo qun l bao qut, y cc khon vay n t nc ngoi quc hi ban hnh ngh nh S : 134/2005/N-CP v Ban hnh Quy ch qun l vay v tr n nc ngoi. Ngh nh ny quy nh r mc tiu, ni dung, nguyn tc qun l cng nh nhim v, quyn hn ca cc c quan nh nc v lnh vc vay v tr n nc ngoi. Tuy cc quy nh v thu ngn sch nh nc t cc khon vay n ca Vit Nam cn nm ri rc nhiu vn bn php lut nhng vic php lut quy nh r rng hp l tng khon vay n Vit Nam gp phn to iu kin thun li, to ra khung php l an ton cho vic thu ngn sch nh nc t cc khon vay n. 3. Thc tin p dng thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam Thc hin chin lc huy ng vn cho NSNN trong nhiu nm qua Chnh ph, mt s U ban nhn dn (UBND) cp tnh, mt s nh ch ti chnh nh nc nh Ngn hng Pht trin Vit Nam t chc huy ng cc ngun vn trong nc, nc ngoi thng qua hnh thc vay n. bo m an ton n ca quc gia v n ca chnh ph, cc nc v Vit Nam cng vy thng s dng cc tiu ch sau y lm gii hn vay v tr n:Th nht, gii hn n quc gia khng vt qu 50% 60% GDP hoc khng vt qu 150% kim ngch xut khu. Th hai, dch v tr n quc gia khng vt qu 15% kim ngch xut khu v dch v tr n ca chnh ph khng vt qu 10% chi ngn sch Thng qua hot ng vay n huy ng c ngun vn kh ln, b p bi chi cho NSNN. Trong nhiu nm qua, thu t cc khon vay n lun chim t trng ln trong thu NSNN, nm 2010 : 111200 t ng (19,85% ), d ton 2011 : 120600 t ng ( 19,9 %) Cc khon vay trong nc. Bi Tp Nhm Thng 1 5 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

T nm 1992, Chnh ph pht hnh tn phiu kho bc b p thiu ht tm thi v ngun ngn qu; pht hnh tri phiu kho bc b p bi chi ngn sch nh nc v pht hnh cng tri, tri phiu u t, tri phiu cng trnh thc hin nhng d n u t trng im ca Nh nc. Ch th chu trch nhim pht hnh tri phiu Chnh ph l B Ti chnh. Bn cnh cn c cc khon vay tm ng t Qu d tr ti chnh, Qu Bo him x hi hoc cc ngun ti chnh hp php khc ( cc t chc, c nhn khc ) b p thiu ht ngn qu tm thi hoc b p bi chi NSNN. i vi Vit Nam, cng tri l hnh thc huy ng vn c hiu qu, qua cc t pht hnh vi chnh sch li sut v thi hn hon tr hp l huy ng c ngun vn to ln vo ngn sch nh nc p ng kp thi nhu cu chi tiu ca nh nc gp phn chng lm pht v n nh nn kinh t x hi. Khng ch pht hnh tri phiu chnh ph m cc a phng cng bt u tin hnh vay thng qua pht hnh tri phiu chnh quyn a phng theo cc quy nh ca Lut NSNN (khon 3, iu 8) v Ngh nh s 141/2003/N-CP v pht hnh tri phiu Chnh ph, tri phiu c Chnh ph bo lnh v tri phiu a phng, hin nay Ngh nh ny c thay th bng Ngh nh s 01/2011/N-CP. n nay c 3 a phng bao gm thnh ph H Ni, Thnh ph H Ch Minh v Nng thc hin vay thng qua pht hnh tri phiu. y ban nhn dn cp tnh gi B Ti chnh h s pht hnh tri phiu thm nh. H s pht hnh tri phiu bao gm n pht hnh tri phiu ( n c HND tnh chp thun bng vn bn) cc vn bn php l chng minh iu kin pht hnh tri phiu v cc ti liu c lin quan khc. Cn c h s pht hnh tri phiu, cc quy nh ca Ngh nh ny, Lut Qun l n cng, Lut Ngn sch nh nc v cc quy nh ca php lut hin hnh c lin quan, B Ti chnh thm nh n pht hnh tri phiu v ban hnh vn bn chp thun hoc khng chp thun vic pht hnh tri phiu. Thnh ph H Ch Minh l a phng u tin Vit Nam c thc hin pht hnh tri phiu chnh quyn a phng, l tri phiu th TP.HCM. Pht hnh tri phiu th l mt trong nhng knh huy ng vn hiu qu ca Thnh ph H Ch Minh trong cc nm qua nhm cn i ngun vn cho nhu cu u t pht trin h tng k thut v h tng x hi ca thnh ph. Nm 2003 - 2007, Qu u t thnh ph m nhim vai tr t vn k thut, phi hp cng S Ti chnh thc hin thnh cng 5 t pht hnh tri phiu th, huy ng c 10.000 t ng tri phiu p ng nhu cu pht trin ca Thnh ph. C th thy Chnh ph mun tng chi tiu cng cng kch cu th pht hnh tri phiu chnh ph. Pht hnh thm tri phiu chnh ph th gi tri Bi Tp Nhm Thng 1 6 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

phiu chnh ph gim, th hin qua vic chnh ph phi nng li sut tri phiu huy ng ngi mua. Li sut tri phiu tng th li sut chung ca nn kinh t cng tng. iu ny tc ng tiu cc n ng c u t ca khu vc t nhn, khin h gim u t. Tm li, pht hnh tri phiu tuy c lm tng tng cu, song mc tng khng ln, v nhng tc ng ph ca n li lm gim tng cu. Trong qu trnh iu hnh v ngn sch nh nc, ch khi thiu ht ngn sch tm thi th mi x l vic tm ng cho ngn sch trung ng. Vic Ngn hng Nh nc tm ng cho ngn sch x l thiu ht tm thi trong nm ti chnh l vn k thut v ph hp vi iu kin thc tin thu - chi ngn sch v quy nh ca Lut Ngn sch nh nc. Trng hp ngn sch khng th hon tr trong nm ti chnh, lm thay i thu-chi ngn sch theo d ton c Quc hi ph duyt th phi bo co y ban Thng v Quc hi theo quy nh ca Lut Ngn sch nh nc. Nm 2009, trc tnh hnh kh khn ca cuc khng hong kinh t, Chnh ph phi ly t Qu D tr ngoi hi do Ngn hng Nh nc qun l 1 t la M thc hin gi kch cu. y c coi l gii php tnh th trong tnh hnh nc si la bng. Nhn chung vic thu ngn sch nh nc t khon vay tm ng ca ngn hnh nh nc ch c coi l gii php tnh th, khng c coi l ngun thu chnh b p thiu ht ngn sch nh nc. Cc khon vay ngoi nc. Trong c cu thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam , n nc ngoi c vai tr quan trng v chim t trng cao : nm 2009 : 16000 t ng ; ; nm 2010 21000 t ng; d ton 2011 28000 t ng . Ngoi cc khon vay c trc 1990 c x l qua Cu lc b Paris v Cu lc b Lun n, trong thi gian qua, vay nc ngoi ca Chnh ph ch yu thng qua vay ODA cho pht trin h tng kinh t, x hi. Trong vi nm gn y, p ng nhu cu u t trong nc v trc xu th vn ODA gim dn, Chnh ph bt u vay mt s khon vay km u i hn hoc vay theo iu kin thng mi, vay cc t chc, c nhn, ngn hng thng mi, k c pht hnh tri phiu quc t. Cc hnh thc huy ng vn vay ngay cang a dang, linh hoat, tao tin cho s hinh thanh va phat trin ng b thi trng tai chinh. Vay cua Chinh phu chu yu c huy ng t ngun vn vay ODA, vay u ai va phat hanh TPCP u t cho cac cng trinh kt cu ha tng kinh t, xa hi cua t nc. Vn ODA c vai tr rt ln i vi u t pht trin gp phn nng cao mc Bi Tp Nhm Thng 1 7 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

sng cho ngi dn thng qua cc chng trnh h tr pht trin h tng, xa i gim ngho, y t, gio dc, v.v. N nc ngoi i vi VN cho ti thi im ny ch yu l vn ODA vi li sut thp v thi gian cho vay di, t l vay thng mi l khng ng k.. Ring trong nm 2009, cac nha tai tr a cam kt cho nc ta vay khoang 8,06 ty USD vn ODA va cho vay u ai; cam kt ti tr ODA nm 2010 vi hn 8 t USD. Trong n chnh ph , n nc ngoi chim 60% trong c ti 85 % l ODA. Huy ng ODA giai on 2006-2010
Gi tr ODA theo hip nh 20012005 D bo gi tr ODA theo hip nh 20062010 T trng u t D bo gi tr ODA cam kt

Ngnh, lnh vc

T T trng T USD USD u t Nng nghip, thy li, thy sn kt hp vi pht trin nng 1,6 thn v xa i gim ngho Nng lng v cng nghip 2,1

T USD

14,6% 2,2-2,5

18%

2,9-3,3

18,7% 1,9-2,2

16%

2,6-2,9

Giao thng, bu chnh vin thng, cp 2,9 thot nc v th Y t, gio dc v o to, mi trng, 4,5 khoa hc cng ngh v cc ngnh khc Tng

26,3% 3,6-4,1

30%

4,8-5,5

40,4% 4,3-4,9

36%

5,8-6,6

11,1 100% 12-13,6 100% 16-18,2

Theo ng L Xun Ngha Ph ch tch y ban gim st ti chnh quc gia th cc khon vay ODA li sut thp, thi hn 40 nm, n hn 10 nm th coi nh cho khng. Nu c vay nhiu hn na cng khng nh hng g n an ninh ti chnh quc gia.. Cc iu khon u i ca ODA gip Vit Nam gim bt c p lc n cng; Tuy nhin, t trng n nc ngoi cao tng nguy c ri ro v c cu n trong tng lai. Kinh nghim t cc cuc khng hong n trong lch s cho thy, khi t trng n nc ngoi qu cao, Chnh ph Bi Tp Nhm Thng 1 8 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

mt i tnh ch ng khi ng ph vi cc bin ng kinh t th gii v kh kim sot cc mn n vay ph thuc vo t gi hi oi v tm l ca nh u t quc t. tng thm ngun thu cho ngn sch nh nc, trong nhng nm gn y Chnh ph tch cc vay cc khon vay t cc ch n t nhn, cc ngn hng thng mi. c bit, chnh ph mnh dn pht hnh tri phiu quc t. Ngy 26/01/2010, Vit Nam pht hnh thnh cng 1 t USD tri phiu Chnh Ph thi hn 10 nm trn th trng quc t vi li tc 6,95%. Trc , vo thng 10/2005, Vit Nam cng hon thnh t cho bn tri phiu quc t u tin vi gi tr pht hnh l 750 triu USD, thi hn 10 nm v li sut 7,125% sau cho Tp on Cng nghip Tu thy Vit Nam vay li. Tri phiu quc t do Vit Nam pht hnh thnh cng nhng TPCP bng ngoi t pht hnh trong nhng t gn y, c bit trong nm 2009 u khng thu c kt qu nh mong mun, nguyn nhn chnh l do vn li sut khng hp dn. t pht hnh th nht vo thng 3/2009, 3 ln u thu ch huy ng c 230,11 triu USD trong tng s 300 triu USD c a ra mi thu. t 2 vo thng 8/2009, tri phiu ngoi t k hn di s lng b thu rt t. Trong , c 3 phin ch huy ng c 100 triu USD/100 triu USD tri phiu cho bn k hn 1 nm; 47 triu USD/100 triu USD tri phiu k hn 2 nm; v 10 triu USD/50 triu USD tri phiu k hn 3 nm. t pht hnh th 3, v th 4 vo ngy 29/12/2009, kt qu ch huy ng c 73 triu USD trong tng s 200 triu USD gi tr tri phiu gi thu, t 36,5%. T l huy ng thnh cng c xu hng gim dn theo tng t pht hnh k t u 2009 ti nay. Nhn chung, cc khon vay nc ngoi ca Vit Nam khng ch a dng v hnh thc vay m cn phong ph v ch th cho vay. Ngoi cc t chc a phng nh ADB, IDA, IMF ; cc quc gia nh Nht Bn, Hoa k cn c cc ch n t nhn. Bn cnh , cc khon vay nc ngoi ca Vit Nam kh a dng v c cu tin vay. iu ny c cho l c th hn ch ri ro v t gi, gim p lc ln ngha v tr n nc ngoi ca Chnh ph. Tuy nhin, trn thc t c cu ny cng tim n nhng ri ro khi c bin ng trn th trng ti chnh th gii. T trng cao ca cc khon vay bng USD (22,95%) v JPY (38,25%) (biu 3) gy nguy c gia tng khon chi gc v li khi t gi USD/VND lun c xu hng tng; v JPY ang ln gi so vi USD. Cc khon vay nc ngoi ca Vit Nam a s u c li sut thp, trong ch yu l mc 1% - 2,99%. Theo bn tin s 5, cc khon vay nc ngoi ca Vit Nam a s u c li sut thp, trong vay ODA chim t trng 74,67%; vay u i chim 5,41%; vay thng mi 19,92%. Tuy nhin so vi Bi Tp Nhm Thng 1 9 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

cc nm trc, nm 2010, cc khon vay ca Vit Nam c li sut cao hn v khon vay vi li sut th ni ang ngy cng tng ln, gy thm p lc n cho Chnh ph. Theo Cc Qun l n v Ti chnh i ngoi, li sut trung bnh n nc ngoi ca Chnh ph tng t 1,54%/nm vo nm 2006 ln 1,9%/nm trong nm 2009 v nm 2010 t ti 2,1%/nm. Vi thc trng ny, r rng chi ph tr li ang tr thnh gnh nng ngy cng gia tng ca Chnh ph. Thu ngn sch nh nc t cc khon vay n ca Vit Nam hin nay mt trong nhng bin php tng thu ngn sch nh nc biu hin c th bng vic n chnh ph tng mnh theo tng nm c th:Nm 2008 chim khong 36,5% GDP; nm 2009 c ln n 40% GDP; nm 2010 d kin khong 44% GDP.Ti hi ngh nhm t vn cc nh ti tr cho Vit Nam ln th 16, tuy cc nh ti tr cam kt dnh 8,063 t USD vn ODA cho Vit Nam trong nm ti (mc k lc t trc n nay), nhng sau khi cam kt ti tr ODA nm 2010, vn n cng mt ln na li c hm nng trong nhm t vn cc nh ti tr. Trc , nhng k hoch pht trin y tham vng ca Chnh ph nh pht hnh tri phiu chnh ph tng cng 146 nghn t ng trong nc v khong 1 t USD ra nc ngoi trong nm 2010, c cho l c th khin n cng tng ln nhanh chng, c bn lun ti din n Quc hi.Vn c t ra l liu n cng c bo m trong ngng an ton? Ph Ch nhim y ban Ti chnh ngn sch ca Quc hi, ng Trnh Huy Quch cho bit, quan im v ngng an ton trong t l n cng so vi GDP cng khc nhau. Theo khuyn co ca cc t chc quc t, t l hp l vi trng hp cc nc ang pht trin nn mc di 50% GDP, nhng trn thc t, nhiu nc t l ny ln n trn 80% GDP.Bnh lun v nhng tng quan so snh k trn, Ph Ch tch y ban Gim st ti chnh quc gia L Xun Ngha cho rng, t l n cng ca Vit Nam hin nay thp hn rt nhiu so vi cc nc (Hoa K khong 300% GDP) v nu n cng cao hn na, vn bo m trong gii hn an ton cho php. iu ng bn chnh l c cu n. Theo bo co ca B Ti chnh, tnh n cui nm 2009, c cu n cng gm: n chnh ph chim 79,3%; n c Chnh ph bo lnh chim 17,6% v n chnh quyn a phng chim khong 3,1%. Trong n chnh ph, n nc ngoi chim 60% (trong 85% l vn vay ODA); n trong nc chim 40%. Theo B trng B K hoch v u t V Hng Phc, n nc ngoi trong c cu n quc gia tuy cao, nhng vn trong ngng cho php, trong kh nng tr n ca Vit Nam, hng nm, Chnh ph vn dnh mt khon ngn sch tr n vay nc ngoi, v chng ta cha h tr hon bt k khon vay no. i din hai nh ti tr quan trng l Ngn hng Bi Tp Nhm Thng 1 10 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

Th gii (WB) v Ngn hng Pht trin chu (ADB) cng u nht tr vi quan im trn. Theo cng b mi y ca B Ti chnh, tng n nc ngoi ca Vit Nam n nm 2010 l 32,5 t USD, tng 4,5 t USD so vi mc 27,9 t USD nm 2009. Trong iu kin l mt nc ang pht trin, nn kinh t ang hi nhp vo nn kinh t th gii, nhu cu vn cho u t pht trin tng cao, n cng i vi Vit Nam vn l ngun ti chnh quan trng b p thm ht ngn sch chi u t cho cc mc tiu tng trng kinh t v pht trin bn vng. Hiu qu s dng cc khon vay n ph thuc nhiu vo chnh sch qun l cc khon vay ca ngn sch nh nc. Vi tnh hnh Vit Nam hin nay, cc khon vay ODA c xem l u i nht, ph hp nht,chim ti 85 % n nc ngoi gp phn m bo ngun vn cho cc hot ng u t pht trin ca t nc nhng cn xem xt n kh nng chi tr, hon tr trong thi gian ti. 4. Kin ngh. V chnh sch vay n v tr n ca Chnh ph b p thiu ht ngn sch nh nc v m rng u t pht trin kinh t, nhiu nc trn th gii c chnh sch huy ng vn trong nc v vay n nc ngoi mt cch trit v c hiu qu, k c cc nc pht trin nh M, Nht Bn v cc nc ang pht trin nh Trung Quc, Xin-ga-po, Thi Lan, Phi-lip-pin Khi hoch nh chnh sch vay n, cn ch n nhng vn sau:- Cn c vo k hoch pht trin kinh t x hi, k hoch ngn sch nh nc hng nm, nhu cu chi tiu v u t ca nh nc, yu cu v nhim v ca nh nc trong tng thi k. Nh nc d kin mc huy ng vn ngn hn, trung hn v di hn hng vo cc i tng trong v ngoi nc bng nhng hnh thc huy ng vn thch hp v c chnh sch li sut cn c vo mt bng li sut th trng. Chnh sch vay n ca nh nc phi lnh mnh ha nn ti chnh tin t quc gia, gp phn n nh gi tr ng ni t; m rng cc hot ng u t theo nh hng ca nh nc v nng cao hiu qu u t; gp phn kin to mt th trng ti chnh nng ng. Tin lng trc cc vn c th ny sinh khi tnh ton n chnh ph. l:a) Lm pht chi tiu thm ht ngn sch. Khi tnh ton n chnh ph thng khng lng ha c nh hng ca yu t lm pht trong chi tiu ca chnh ph, ch tnh cc khon tr li vay theo li sut danh ngha, nhng ng l ra ch tiu ny ch nn tnh theo li sut thc t. Do li sut danh ngha bng li sut thc t cng vi t l lm pht, nn thm ht ngn sch b phng i. Trong nhng thi k lm pht mc cao v n chnh ph ln th nh hng Bi Tp Nhm Thng 1 11 KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

ca yu t ny rt ln;b) Ti sn u t. Khi tnh ton n chnh ph cn phi tr i tng gi tr ca ti sn chnh ph. Thc ra iu ny cng n gin nh khi x l ti sn ca c nhn. Khi mt c nhn vay tin mua nh th khng th tnh anh ta thm ht ngn sch bng s tin vay, m phi tr i gi tr ca cn nh. Tuy nhin, khi tnh ton theo phng php ny thng gp phi vn l nhng g nn coi l ti sn ca chnh ph v tnh ton gi tr ca chng nh th no, v d, ng quc l, kho v kh hay chi tiu cho gio dc;c) Cc khon n tim tng. Cn thay i mc li sut ph hp i vi Tri phiu quc t do Vit Nam pht hnh c th cnh tranh vi cc quc gia khc huy ng ngun vn mt cch c hiu qu. ng thi nh nc cng cn c chnh sch pht trin ph hp to ra mi trng u t hp dn ng thi s dng ngun vn vay c hiu qu thu ht c nhiu ngun vn vay c bit l ngun vn ODA khng nhng b p c thiu ht ngn sch tng thm ngun thu cho ngn sch nh nc m cn gp phn pht trin kinh t x hi to c lng tin cho cc ch n.

III. KT LUN
Thu Ngn sch nh nc phn nh cc quan h kinh t pht sinh trong qu trnh nh nc s dng quyn lc chnh tr phn phi cc ngun ti chnh ca x hi di hnh thc gi tr nhm hnh thnh qu tin t tp trung ca nh nc. Trong qu trnh qun l ngn sch nh nc, vic thu t cc khon vay n b p thiu ht ngn sch l khng trnh khi. Tuy nhin vi nhng bin ng kinh t, x hi, nh nc cn c tnh ton kim sot cc khon vay n ph hp v kim sot tt qu trnh thc hin vn vay. Tm hiu hot ng thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam tr thnh mi quan tm khng ca cc nh chnh tr, nh kinh t m ca ng o ngi dn. Nhng quy nh c th ca php lut, nhng li ch t khon vay n em li, s quan ngi i vi vn tr n v s dng hiu qu ngn sch nh nc t ngun vn vay, tuy cha th tm hiu su rng cc vn nhng vi s trnh by khi qut nht v quy nh php lut cng nh thc tin p dng thu ngn sch nh nc t cc khon vay n Vit Nam bi vit hi vng phn no gip hiu r hn v hot ng thu b p thiu ht ngn sch ny cng nh thu ngn sch ni chung.

Bi Tp Nhm Thng 1

12

KT33B. N01

Lut Ti Chnh

i Hc Lut H Ni

TI LIU THAM KHO 1/ Gio trnh Ngn sch nh nc- i hc Lut H Ni- NXB T php 2/ Lut Ngn sch nh nc nm 2002 3/ Lut qun l n cng nm 2009 4/ Lut Ngn hng nh nc nm 2010 5/ http://oda.mpi.gov.vn/odavn 6/ http://www.baomoi.com 7/ http://moj.gov.vn/ 8/ http://www.mof.gov.vn 9/ http://www.chinhphu.vn 10/ Cc vn bn php lut c lin quan

Bi Tp Nhm Thng 1

13

KT33B. N01