GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.

365

CHUYN ESTE-LIPIT
A- NH NGHA B- LP CNG THC Nguyn tc lp cng thc: Vit phng trnh phn ng tng hp este t cng thc ca axit v ancol tng ng. 1- Cng thc ca este to t axit no v ancol no: - Este to t axit no n chc v ancol no n chc: CnH2n + 1COOH + CmH2m + 1OH CnH2n + 1COOCmH2m + 1 + H2O Cng thc phn t: CnH2n O2 n2 - Este to t axit no hai chc v ancol no n chc: CnH2n(COOH)2 + 2CmH2m + 1OH CnH2n + 1(COOCmH2m + 1)2 + 2H2O Cng thc phn t: CnH2n-2 O4 n4 - Este to t axit no n chc v ancol no hai chc: 2CnH2n+1COOH + CmH2m (OH) (CnH2n + 1COO)2CmH2m + 2H2O Cng thc phn t: CnH2n-2 O4 n4 TQ- Este to t axit no, a chc v ancol no n chc: CnH2n + 2-p(COO H)p + pCmH2m + 1OH CnH2n + 2-p(COOCmH2m + 1)p + pH2O TQ- Este to t axit no, n chc v ancol no a chc: pCnH2n + 1COO H + CmH2m + 2-p(OH)p (CnH2n + 1COO)pCmH2m + 1 + pH2O 2- Cng thc ca este to t axit khng no v ancol no: - Este to t axit khng no n chc v ancol no n chc: CnH2n - 1COOH + CmH2m + 1OH CnH2n - 1COOCmH2m + 1 + H2O Cng thc phn t: CnH2n-2 O2 n4 - Este to t axit khng no, mt ni i, n chc v ancol no a chc: pCnH2n -1COO H + CmH2m + 2-p(OH)p (CnH2n -1COO)pCmH2m + 1 + pH2O 3- Cng thc ca este to t axit no v ancol khng no: - Este to t axit no n chc v ancol khng no, mt ni i, n chc: CnH2n + 1COOH + CmH2m - 1OH CnH2n + 1COOCmH2m - 1 + H2O Cng thc phn t: CnH2n-2 O2 n4 - Este to t axit no a chc v ancol khng no, mt ni i, n chc: CnH2n + 2-p(COO H)p + pCmH2m - 1OH CnH2n + 2-p(COOCmH2m -1)p + pH2O 4- Cng thc ca este to t axit bt k v ancol bt k: - Este to t axit a chc v ancol n chc: R(COOH)n + nR-OH R(COO- R)n + nH2O - Este to t axit n chc v ancol a chc: nR-COOH + R(OH)n (R-COO)n R + nH2O C- DANH PHP Tn thng: Tn este = Tn gc hidrocacbon ca ancol + Tn gc axit V d: CH3COOC2H5 : etyl axetat HCOOC2H5 : etyl fomiat CH3COOCH2-CH2-CH3 : propyl axetat CH3COOCH(CH3)-CH3 : isopropyl axetat CH2=CH -COO-CH3 : metyl acrylat

Trang 1

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
D- TNH CHT HO HC CA ESTE I- Phn ng thu phn Mui ca axit hu c + Ancol 1- Thu phn trong mi trng axit:
H+, to

CH3COOC2H5 + H-OH CH3COOH + C2H5OH Phn ng thu phn este trong mi trng axit l phn ng thun nghch. 2- Thu phn trong mi trng kim: CH3COOC2H5 + NaOH CH3COONa + C2H5OH Phn ng thu phn este trong mi trng baz l phn ng mt chiu (cn c gi l phn ng x phng ho). Chng ct sn phm ca phn ng x phng ho thu c ancol. Cht rn thu c l mui hu c v NaOH d. 3- Phn ng thu phn ca mt s este c bit: - Este a chc: (CH3COO)3C3H5 + 3NaOH 3CH3COONa + C3H5(OH)3 Nhn xt: S chc este = - Este khng no: CH3COO-CH=CH2 + NaOH CH3COONa + CH3CHO CH3COO-C(CH3) = CH2 + NaOH CH3COONa + CH3- CO-CH3 Nhn xt: sn phm ca phn ng l anehit hoc xeton. - Este thm: CH3COO-C6H5 + 2NaOH CH3COONa + C6H5ONa + H2O Nhn xt: sn phm ca phn ng l hai mui v
n NaOH = 2s chc este. n este n NaOH n este
to

* Mt s ch : + Nu khi lng mui Na ln hn khi lng este th l este ca CH3OH + Khi lng este+ khi lng NaOH = khi lng mui + khi lng ancol + Cc este ca axit fomic c kh nng phn ng ging anhit : HCOOR + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O RNH4CO3 + 2NH4NO3 + 2Ag + Cc este ca phenol c kh nng phn ng vi kim vi t l 1:2 to hai mui v nc : CH3COOC6H5 + 2KOH CH3COOK + C6H5OK + H2O + Cc este ca ancol khng bn b thu phn to anehit hoc xeton : R COO CH = CH2 + NaOH R COONa + CH3CHO + Cc este vng phn ng ch to mt mui II- Phn ng chy: CH3COOC2H5 + 5O2 4CO2 + 4H2O CnH2nO2 +
3n 2 2

O2 nCO2 + nH2O
3m + 3n + 1 O2 2

CnH2n + 1COOCmH2m + 1 +

(m+n+1)CO2 + (m+n+1)H2O

Trang 2

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
Nhn xt: Khi t chy este to t axit no, n chc v ancol no, n chc:
nCO 2 n H 2O

=1

III- Cc tnh cht ring ca mt s este: 1- Este khng no: - Tnh cht este: phn ng thu phn, phn ng chy. - Tnh cht ca gc hidrocacbon khng no: phn ng cng, trng hp. CH2=CH-COOCH3 + Br2 CH2 Br CHBr COOCH3
Trng hp

CH2=CH-COOCH3

(- CH2- CH-)n COOCH3

2- Este ca axit focmic: - Tnh cht este: phn ng thu phn, phn ng chy. - Tnh cht ca nhm andehit gc axit: phn ng trng gng. E. CC DNG BI TON V ESTE DNG 1: MT ESTE N CHC - Phn ng chy: Gi CTPT vit phng trnh phn ng: Este to t axit v ancol no n chc: CnH2nO2 n2 Este n chc : CxHyO2 x, y nguyn dng, x 2 Khi t chy este to t axit no, n chc v ancol no, n chc: - Phn ng x phng ho: Gi CTCT theo nguyn tc lp cng thc este Cu 1: t chy hon ton 0,1 mol este X ri dn sn phm chy vo dung dch Ca(OH)2 d thu c 20 gam kt ta. Cng thc phn t ca X l. a. CH3COOCH3 b. HCOOCH3 c. HCOOC2H5 d. CH3COOC2H5 Cu 2: t chy hon ton 0,1 mol este X thu c 0,3 mol CO2 v 0,3 mol H2O. Nu cho 0,1 mol X tc dng ht vi NaOH th thu c 8,2 gam mui. Cng thc cu to ca A l. a. CH3COOCH3 b. HCOOC2H5 c. HCOOC2H3 d. CH3COOC2H5 Cu 3: t chy mt este no, n chc, mch h thu c 1,8 gam H 2O. Th tch kh CO2 thu c (ktc) l. a. 2,24 lit b. 4,48 lit c. 3,36 lit d. 1,12 lit Cu 4: t chy hon ton a gam hn hp cc este no, n chc, mch h. Sn phm chy c dn vo bnh dng dung dch Ca(OH)2 d thy khi lng bnh tng 12,4 gam. Khi lng kt ta to ra l. a. 12,4 gam b. 10 gam c. 20 gam d. 28,183 gam Cu 5: t chy hon ton a mol este X to bi ancol no, n chc, mch h v axit khng no (c mt lin kt i), n chc, mch h thu c 4,48 lit CO 2 (ktc) v 1,8 gam H2O. Gi tr ca a l. a. 0,05 mol b. 0,10 mol c. 0,15 mol d. 0,20 mol Bi 6: t chy hon ton 0,15 mol este thu c 19,8 gam CO2 v 0,45 mol H2O. Cng thc phn t ca este l. a. C2H4O2 b. C3H6O2 c. C4H8O2 d. C5H10O2
nCO 2 n H 2O

=1

Trang 3

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
Cu 7: Cho 7,4 gam este X no, n chc phn ng vi dung dch AgNO 3/NH3 d thu c 21,6 gam kt ta. Cng thc cu to ca X l. a. HCOOCH3 b. HCOOCH2CH2CH3 c. HCOOC2H5 d. HCOOCH(CH3)CH3 Cu 8: (i hc khi B-2007) X l mt este no n chc, c t khi hi i vi CH4 l 5,5. Nu em un 2,2 gam este X vi dung dch NaOH (d), thu c 2,05 gam mui. Cng thc cu to thu gn ca X l. a. HCOOCH(CH3)2 b. CH3COOC2H5 c. C2H5COOCH3 d. HCOOCH2CH2CH3 Cu 9: (Cao ng khi A-2007) Khi t chy hon ton 4,4 gam cht hu c X n chc thu c sn phm chy ch gm 4,48 lit CO2 (ktc) v 3,6 gam nc. Nu cho 4,4 gam hp cht X tc dng vi dung dch NaOH va n khi phn ng hon ton, thu c 4,8 gam mui ca axit hu c Y v cht hu c Z. Tn gi ca X l. a. isopropyl axetat b. etyl axetat c. metyl propionat d. etyl propionat Cu 10: (i hc khi A-2007) X phng ha 8,8 gam etyl axetat bng 200 ml dung dch NaOH 0,2 M. Sau khi phn ng xy ra hon ton, c cn dung dch thu c cht rn khan c khi lng l. a. 8,2 gam b. 8,56 gam c. 3,28 gam d. 10,4 gam

Trang 4

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
DNG 2 : BI TON HN HP 2 ESTE * Bi ton hai este ng phn: - Phn ng chy: Gi CTPT vit phng trnh phn ng. Hai este to t axit v ancol no n chc: CnH2nO2 n4 Hai este n chc CxHyO2 x, y nguyn dng, x 4 Hai este bt k : CxHyOz x, y, z nguyn dng, x 4 - Tm CTPT ca 2 este ng phn: T KLPT CTPT. T phn ng chy. - Phn ng x phng ho: Gi cng thc chung ca 2 este dng RC O R ' O * Bi ton hai este to thnh t cng 1 axit, 2 ancol ng ng hoc cng 1 ancol, 2 axit ng ng: - Phn ng chy: Gi CTPT vit phng trnh phn ng. Hai este n chc :CxHyO2 x, y R Hai este bt k : CxHyOz x, y, z R Tnh KLPT trung bnh ca 2 este t cc gi tr x, y, z tm c. - Phn ng x phng ho: OR Gi cng thc chung ca 2 este dng RC O (nu 2 este cng ancol) hoc R O C O R ' (nu 2 este cng axit). Bi 1: x phng ha hon ton 2,22 g hn hp hai este ng phn A v B cn dng ht 30 ml dung dch NaOH 1M. Khi t chy hon ton hn hp hai este th thu c kh CO 2 v hi nc vi th tch bng nhau. Hy xc nh cng thc cu to ca A v B. a. HCOOC2H5 v CH3COOCH3 b. CH3COOC2H5 v HCOOC3H7 c. CH3COOC2H5 v C2H5COOCH3 d. Khng xc nh c. Cu 2: (i hc khi B-2007) Hai este n chc X v Y l ng phn ca nhau. Khi ha hi 1,85 gam X, thu c th tch hi ng bng th tch ca 0,7 gam N2 (ktc). Cng thc cu to thu gn ca X v Y l a. HCOOCH2CH2CH3 v CH3COOC2H5 b. C2H5COOCH3 v HCOOCH(CH3)2 c. C2H3COOC2H5 v C2H5COOC2H3 d. HCOOC2H5 v CH3COOCH3 Cu 3: X phng ha 22,2 gam hn hp 2 este l HCOOC2H5 v CH3COOCH3 bng NaOH nguyn cht. Khi lng NaOH tham gia phn ng l: a. 8 gam b. 12 gam c. 16 gam d. 20 gam Cu 4: (Cao ng khi A-2008) X phng ho 22,2 gam hn hp hai este HCOOC 2H5 v CH3COOCH3 bng dung dch NaOH 1M (un nng). Th tch dung dch NaOH ti thiu cn dng l. a. 150 ml b. 400 ml c. 300 ml d. 200 ml Cu 5: (Cao ng khi A-2008) Hai cht hu c X1 v X2 u c khi lng l 60dvC. X1 c kh nng phn ng vi Na, NaOH, Na2CO3. X2 phn ng vi NaOH (un nng) nhng khng phn ng vi Na. Cng thc cu to ca X1 v X2 ln lt l. a. (CH3)2CH-OH, HCOOCH3 b. HCOOCH3, CH3COOH

Trang 5

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
c. CH3COOH, HCOOCH3 d. CH3COOH, CH3COOCH3 Cu 6: (i hc khi A-2009) X phng ho mt hp cht c cng thc phn t C10H14O6 trong dung dch NaOH (d), thu c glixerol v hn hp gm ba mui (khng c ng phn hnh hc). Cng thc ca ba mui l: a. CH3-COONa, HCOONa v CH3-CH=CH-COONa. b. CH2=CH-COONa, CH3-CH2-COONa v HCOONa. c. HCOONa, CH C-COONa v CH3-CH2-COONa. d. CH2=CH-COONa, HCOONa v CH C-COONa. Cu 7: (i hc khi A-2009)X phng ha hon un nng hn hp X vi H2SO4 c 140 oC, sau khi phn ng xy ra hon ton thu c m gam nc. Gi tr ca m l a.18,00. b. 8,10. c. 16,20. d. 4,05. Cu 8: (i hc khi A-2009) X phng ho hon ton 1,99 gam hn hp hai este bng dung dch NaOH thu c 2,05 gam mui ca mt axit cacboxylic v 0,94 gam hn hp hai ancol l ng ng k tip nhau. Cng thc ca hai este l a. HCOOCH3 v HCOOC2H5. b.CH3COOC2H5 v CH3COOC3H7. c. C2H5COOCH3 v C2H5COOC2H5. d. CH3COOCH3 v CH3COOC2H5. DNG 3: HN HP AXIT HOC ANCOL VI ESTE Bi 1: hn hp X gm CH3COOH v HCOOCH3 vi t l s mol tng ng l 2:1. Cho m gam hn hp X trn phn ng hon ton vi dung dch NaHCO3 d th to ra 4,48 lt kh (ktc). Gi tr ca m l a. 20 gam b. 10 gam c. 9 gam d. 18 gam Cu 2: (Cao ng khi A-2008) Mt hn hp X gm hai cht hu c n chc. Cho X phn ng va vi 500 ml dung dch KOH 1M. Sau phn ng thu c hn hp Y gm hai mui ca hai axit cacboxylic v mt ancol (ancol). Cho ton b lng ancol thu c trn tc dng vi Na (d), sinh ra 3,36 lit H2 (ktc). Hn hp X gm. a. mt este v mt ancol b. mt axit v mt este c. mt axit v mt ancol d. hai este. Cu 3: (i hc khi B-2009) Cho hn hp X gm hai hp cht hu c no, n chc tc dng va vi 100 ml dung dch KOH 0,4M, thu c mt mui v 336 ml hi mt ancol ( ktc). Nu t chy hon ton lng hn hp X trn, sau hp th ht sn phm chy vo bnh ng dung dch Ca(OH)2 (d) th khi lng bnh tng 6,82 gam. Cng thc ca hai hp cht hu c trong X l a. HCOOH v HCOOC2H5. b. HCOOH v HCOOC3H7. c. C2H5COOH v C2H5COOCH3. d. CH3COOH v CH3COOC2H5. DNG 4: ESTE HAI CHC, A CHC Bi 1 Hp cht hu c A1 mch h, khng phn nhnh v ch cha mt loi nhm chc, c cng thc phn t C8H14O4. Cho A1 tc dng vi dung dch NaOH thu c mt ancol duy nht l CH3OH v mt mui natri ca axit hu c B1. 1- Vit cng thc cu to ca A1. Gi tn A1 v axit B1. Vit phng trnh phn ng. 2- Vit phng trnh phn ng iu ch t nilon- 6,6 t B1 v mt cht hu c thch hp.

Trang 6

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
3- Vit phng trnh phn ng iu ch nha phenolfomanehit c cu to mch thng t ancol metylic, mt cht hu c thch hp v cc cht v c cn thit. Ghi r iu kin phn ng. thi H v C khi A- 2002 Bi 2 thi H v C khi A- 2003 Mt anehit no A, mch h, khng phn nhnh, c cng thc thc nghim l (C2H3O)n. 1- Tm cng thc cu to ca A. 2- Oxi ho A trong iu kin thch hp thu c cht hu c B. un nng hn hp gm 1 mol B v 1 mol ancol metylic vi xc tc H2SO4 c thu c hai este E v F (F c khi lng phn t ln hn E) vi t l khi lng mE : mF = 1,81. Vit cc phng trnh phn ng xy ra v tnh khi lng mi este thu c, bit rng ch c 72% lng ancol b chuyn ho thnh este. Cu 3: Mt cht hu c X cha C, H, O mch thng c phn t khi l 146 . X khng tc dng vi Na kim loi. Ly 14,6 gam X tc dng vi 100 ml dung dch NaOH 2M thu c mt mui v 1 ancol. Cng thc cu to ca X l cng thc no sau y. a. C2H4(COOCH3)2 b. (CH3COO)2C2H4 c. (C2H5OOC)2 d. c a, b, c u ng Cu 4: un nng 21,8 gam cht X vi 0,25 lit dung dch NaOH 1,2M thu c 24,8 gam mui ca axit mt ln axit v mt lng ancol Y. Nu cho lng ancol bay hi th chim th tch l 2,24 lit (ktc). X c cng thc phn t l. a. C2H4(OOCCH3)2 b. C3H5(OOCCH3)3 c. C3H6(OOCCH3)2 d. Tt c u sai. DNG 5: MT S ESTE C BIT Cu 1: Mt este n chc X (cha C, H, O v khng c nhm chc khc). T khi hi ca X i vi oxi bng 3,125. Cho bit cng thc cu to ca X trong trng hp sau y: Cho 20g X tc dng vi 300ml dung dch NaOH 1M. C cn dung dch sau phn ng thu c 23,2 g b rn. Cu 2 Hp cht hu c A c cng thc phn t dng CxHyO2 trong oxi chim 29,0909% khi lng. Bit rng A phn ng c vi dung dch NaOH theo t l mol nA : nNaOH = 1 : 2 v phn ng vi dung dch Br2 theo t l mol n A : nBr = 1 : 3. Tm cng thc cu to ca A?
2

Cu 3 Hp cht X (C, H, O) cha mt nhm chc trong phn t khng tc dng vi Na, tc dng vi NaOH c th theo t l 1:1 hay 1:2. Khi t chy 1 phn t gam X cho 7 phn t gam CO 2. Tm cng thc cu to ca X. Cu 4: (i hc khi B-2009) Cho X l hp cht thm; a mol X phn ng va ht vi a lt dung dch NaOH 1M. Mt khc, nu cho a mol X phn ng vi Na (d) th sau phn ng thu c 22,4a lt kh H2 ( ktc). Cng thc cu to thu gn ca X l a. HO-CH2-C6H4-OH. b. CH3-C6H3(OH)2. c. HO-C6H4-COOH. d. HO-C6H4-COOCH3.

ESTE TNG HP (1)

Trang 7

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
Cu 1: mt cht hu c c cng thc phn t l C4H8O2 c th tc dng c vi dung dch NaOH, V c th tc dng c vi Na. vy s ng phn c th c l: a. 6 b. 2 c. 4 d. 5 Cu 2: (Cao ng khi B-2007) S hp cht n chc, ng phn cu to ca nhau c cng cng thc phn t C 4H8O2, u tc dng vi dung dch NaOH l. a. 5 b. 3 c. 4 d. 6 Bi 3: Mt cht c cng thc phn t l C5H10O2 c th tc dng vi NaOH khng tc dng c vi Na, vy s ng phn mch thng c th c l. a. 2 b. 3 c. 4 d. 5 Cu 4: (Cao ng khi A-2007) Cho cc cht sau: phenol, etanol, axit axetic, natri phenolat, natri hiroxit. S cp cht tc c c vi nhau l. a. 2 b. 3 c. 1 d. 4 Cu 5: ( thi tt nghip 2007) Cht X c cng thc phn t l C2H4O2, cho X tc dng vi dung dch NaOH to ra mui v nc. Cht X thuc loi. a. este no n chc b. axit no n chc c. ancol no a chc d. axit khng no n chc Cu 6: ( thi tt nghip 2007) Thy phn este X trong mi trng kim, thu c natriaxtat v ancol etylic. Cng thc cu to ca X l. a. CH3COOC2H5 b. CH3COOCH3 c. C2H3COOC2H5 d. C2H5COOCH3 Bi 7: Cho s phn ng: , to ruou Xenluloz +H2O, H X men Y Cng thc ca T l a. C2H5COOCH3 b. CH3COOH
+

men giam

+ Y,to xt,

T d. CH3COOC2H5

c. C2H5COOH

Bi 8: Thy phn hn hp hai este: metyl axetat v etyl axetat trong dung dch NaOH un nng, sau phn ng ta thu c a. 1 mui v 1 ancol b. 1 mui v 2 ancol c. 2 mui v 1 ancol d. hai mui v 2 ancol. Bi 9: Monome dng iu ch thy tinh hu c l. a. CH2=CH- COOCH3 b.CH3COOCH=CH2 c. CH2= CH-COO-C2H5 d. CH2=C(CH3)COOCH3

Cu 10: (Cao ng khi B-2007) Poli vinyl axetat (PVA) l polime c iu ch bng phn ng trng hp ca. a. C2H5COOCH=CH2 b.CH2=CH-COOC2H5 c.CH2=CH- COOCH3 d. CH3COOCH=CH2 Cu 11: x phng ha 17,4 gam mt este no n chc cn dng 300 ml dung dch NaOH 0,5M. este c cng thc phn t l. a. C3H6O2 b. C4H8O2 c. C5H10O2 d. C6H12O2 Cu 12: X phng ha 22,2 gam hn hp 2 este l HCOOC2H5 v CH3COOCH3 bng NaOH nguyn cht. Khi lng NaOH tham gia phn ng l: a. 8 gam b. 12 gam c. 16 gam d. 20 gam Bi 13: un nng 6 gam axit axetic vi mt lng d ancol etylic c xc tc l axit sunfuric c. Nu hiu sut phn ng l 80% th khi lng este thu c l a. 7,04 gam b. 3,52 gam c. 14,08 gam d. 4,28 gam

Trang 8

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
Cu 14: (Cao ng khi A-2007) un 12 gam axit axetic vi 13,8 gam etanol (c H2SO4 c lm xc tc) n kh phn ng t ti trng thi cn bng, thu c 11 gam este. Hiu sut ca phn ng este ha l. a. 50 % b. 75 % c. 55 % d. 62,5 % Cu 15: (Cao ng khi A-2008)Este n chc X c t khi so vi CH4 l 6,25. Cho 20 gam X tc dng vi 300 ml dung dch KOH 1M (un nng). C cn dung dch thu c 28 gam cht rn khan. Cng thc cu to ca X l. a. CH2=CH-CH2-COOCH3 b. CH2=CH- COO-CH2-CH3 c. CH2-CH3-COO-CH=CH2 d. CH3-COO-CH=CH-CH3 Cu 16: (i hc khi A-2009) Cht hu c X c cng thc phn t C5H8O2. Cho 5 gam X tc dng va ht vi dung dch NaOH, thu c mt hp cht hu c khng lm mt mu nc brom v 3,4 gam mt mui. Cng thc ca X l a. CH3COOC(CH3)=CH2. b. HCOOCH=CHCH2CH3. c. HCOOCH2CH=CHCH3. d. HCOOC(CH3)=CHCH3. Cu 17: (i hc khi B-2009) Hp cht hu c X tc dng c vi dung dch NaOH un nng v vi dung dch AgNO3 trong NH3. Th tch ca 3,7 gam hi cht X bng th tch ca 1,6 gam kh O2 (cng iu kin v nhit v p sut). Khi t chy hon ton 1 gam X th th tch kh CO2 thu c vt qu 0,7 lt ( ktc). Cng thc cu to ca X l a. HCOOC2H5. b. HOOC-CHO. c. CH3COOCH3. d. O=CH-CH2-CH2OH. Cu 18: Mt este hu c n chc c thnh phn khi lng mC : mO = 9:8. a) Cho bit cng thc cu to thu gn ca este? b) Cho este trn tc dng vi mt lng dung dch NaOH va , thu c mt mui c khi lng bng 41/37 khi lng este. Tm cng thc cu to ca este? Cu 19 t cht a g 1 este, sau phn ng thu c 9,408 lt CO2 v 7,56g H2O, th tch oxi cn dng l 11,76 lt (th tch cc kh o ktc). Bit este ny do mt axit n chc v ru n chc to nn. Tm cng thc phn t ca este . Bi 20 thi H- C khi B- 2004 Hn hp A gm 2 cht hu c mch h, cha cng mt loi nhm chc ho hc. Khi un nng 47,2 gam hn hp A vi lng d dung dch NaOH th thu c mt ancol n chc v 38,2 gam hn hp hai mui ca hai axit hu c n chc, k tip nhau trong dy ng ng. MTtkhac, nu t chy hon ton 9,44 gam A cn va 12,069 lt kh O2, thu c 10,304 lt kh CO2. Cc th tch o ktc. 1- Xc nh cng thc phn t, vit cng thc cu to cc cht trong hn hp A. 2- Tnh % khi lng cc cht trong hn hp A. Bi 21 Hn hp X gm hai cht hu c cng chc ho hc. t chy hon ton 13,6 g hn hp X cn 0,75 mol O2 thu c hi nc v 0,65 mol CO2. Nu ly 13,6 g hn hp X un nng vi NaOH d thu c mui ca mt axit hu c n chc v 5,5 g hn hp hai ancol no n chc ng ng k tip. Tm cng thc cu to v % khi lng ca cc cht trong X. Bi 22 Cho 14,8 gam mt hn hp gm hai este ng phn ca nhau bay hi iu kin thch hp. Kt qu thu c mt th tch hi ng bng th tch ca 6,4 gam oxi trong cng iu kin nh trn.Khi t chy hon ton hn hp hai este trn, thu c sn phm phn ng l CO2 v H2O, t l th tch kh CO2 v hi H2O l 1:1. Xc ng cng thc cu to hai este. ESTE TNG HP (2)

Trang 9

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
Cu 1: Vit cng thc CT gi tn cc axit c cng thc phn t l C5H10O2 Cu 2: Vit cng thc CT gi tn cc este c cng thc phn t l C5H10O2 Cu 3: Nhn bit cc cht ng trong cc bnh mt nhn sau. a. C2H5OH, CH3CHO, CH3COOH, CH3COOC2H5 b. HCOOH, CH3COOH, HCOOCH3, C2H5COOCH3 Cu 4: Thy phn este no n chc trong mi trng kim v un nng gi l phn ng. a. x phng ha b. hirat ha c. phn ng trung ha d. phn ng phn hy Cu 5: thy phn este no n chc trong mi trng kim, thu c a. mui v nc b. mui v ancol c. ancol v nc d. axit v ancol Bi 6: Cho cc cu sau yCc cu ng l: 1. este l dn xut ca axit cacboxylic. 2. Khi thay th nguyn t H nhm cacboxyl ca axit cacboxylic bng gc hirocacbon c este. 3. este c tc dng vi kim loi kim. 4. este c tc dng vi dung dch NaOH. a. 1, 2, 3 b. 2, 4 c. 1, 2, 4 d. Tt c u ng Cu 7: (i hc khi A-2007 chuyn ban A) Mt este c cng thc phn t l C4H6O2, khi thy phn trong mi trng axit thu c anehit axetic (axetan ehit). Cng thc cu to thu gn ca este l. a. CH2=CH-COO-CH3 b. HCOOCH=CH-CH3 c. CH3COOCH=CH2 d. HCOO-C(CH3)2=CH2 Bi 8: Thy phn C4H6O2 tromg mi trng axit thu c mt hn hp c phn ng trng gng. Vy cng thc cu to ca este c th l trng hp no sau y. a. CH3COOCH=CH2 b. HCOOCH2-CH=CH2 c. HCOOCH=CH-CH3 d. CH2=CHCOOCH3 Cu 9: (i hc khi A-2007) Mnh Khng ng l. a. CH3CH2COOCH=CH2 tc dng c vi dung dch Br2 b. CH3CH2COOCH=CH2 tc dng vi dung dch NaOH thu c anehit v mui. c. CH3CH2COOCH=CH2 c th trng hp thnh polime. d. CH3CH2COOCH=CH2 cng dy ng ng vi CH2=CHCOOCH3 Bi 10: mt cht hu c c cng thc phn t l C4H8O2 c th tc dng c vi dung dch NaOH, nhng khng tc dng c vi Na. vy s ng phn c th c l: a. 2 b. 3 c. 4 d. 5 Bi 11: Cho s chuyn ha O2 ,to CH C2H5OH CuO X Y H C Z trunghop PVA Bit X, Y, Z thuc 3 trong cc cht sau: (1) CH4 (2) CH3COOH (3) CH3CHO (4) CH3COOCH3 (5) HCOOCH=CH2 (6) CH3COOCH=CH2 Vy cng thc ng ln lt ca X, Y, Z l: a. 1, 3, 5 b. 2, 4, 6 c. 3, 2, 6

d. 2, 3, 6

Bi 12: Cht no trong s cc cht sau khi trng hp s to polime dng lm thy tinh hu c: a. axit metacrylic b. Metyl metacrylat c. metyl acrylat d. vinyl axetat. Cu 13: (Cao ng khi A-2007) Polime dng iu ch thu tinh hu c (plexiglas) c iu ch bng phn ng trng hp a. CH2=CH- COOCH3 b.C6H5CH=CH2 c. d. CH3COOCH=CH2

Trang 10

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
CH2=C(CH3)COOCH3 Cu 14: (Cao ng khi A-2007) Cho cht X tc dng vi mt lng va dung dch NaOH, sau c cn dung dch thu c cht rn Y v cht hu c Z. Cho Z tc dng vi AgNO 3 (hoc Ag2O) trong dung dch NH3 thu c cht hu c T, Cho T tc dng vi dung dch NaOH li thu c cht Y. Cht X c th l. a. CH3COOCH=CH2 b. HCOOCH=CH2 c. H COOCH3 d. CH3COOCH=CH-CH3 Bi 15: Thy phn este E c cng thc phn t C4H8O2 (c mt H2SO4 long) thu c hai sn phm hu c X, Y (ch cha cc nguyn t C, H, O). T X c th iu ch trc tip ra Y bng mt phn ng duy nht. Tn gi ca X l. a. axit axetic b. axit fomic c. ancol etylic d. etyl axetat. Bi 16: iu ch este phenyl axetat, ngi ta cho phenol tc dng vi cht no sau y trong mi trng kim. a. CH3COOH b. (CH3CO)2O c. CH3OH d. CH3COONa Cu 17 Hai cht hu c X v Y u n chc l ng phn ca nhau. t chy hon ton 5,8g hn hp X v Y cn 8,96 lt oxi (ktc) thu c kh CO 2 v hi nc theo t l VCO : Vhi nc
2

H 2O = 1 : 1 (o cng iu kin). m cng thc n gin ca X, Y?

Cu 18 X l hn hp ca hai este ng phn vi nhau. cng iu kin nhit v p sut, 1 lt hi X nng gp 2 ln 1 lt kh CO2. thu phn 35,2g X bng 4 lt dung dch NaOH 0,2M c dung dch Y. C cn Y thu c 44,6g cht rn khan. Bit 2 este do ru n chc v axit no n chc to thnh. Xc nh cng thc cu to ca 2 este. Cu 19 Hn hp Y gm 2 este n chc mch h l ng phn ca nhau. Cho m g hn hp Y tc dng va vi 100ml dung dch NaOH 0,5M, thu c mt mui ca mt axit cacboxylic v hn hp hai ru. Mt khc t chy hon ton m g hn hp Y cn dng 5,6 lt O2 v thu c 4,48lt CO2 (cc th tch kh o iu kin tiu chun). Cng thc cu to ca 2 este trong hn hp Y. Cu 20: (i hc khi A-2009) Cht hu c X c cng thc phn t C5H8O2. Cho 5 gam X tc dng va ht vi dung dch NaOH, thu c mt hp cht hu c khng lm mt mu nc brom v 3,4 gam mt mui. Cng thc ca X l a. CH3COOC(CH3)=CH2. b. HCOOCH=CHCH2CH3. c. HCOOCH2CH=CHCH3. d. HCOOC(CH3)=CHCH3. Cu 21: (i hc khi B-2009) Hn hp X gm hai este no, n chc, mch h. t chy hon ton mt lng X cn dng va 3,976 lt kh O2 ( ktc), thu c 6,38 gam CO2. Mt khc, X tc dng vi dung dch NaOH, thu c mt mui v hai ancol l ng ng k tip. Cng thc phn t ca hai este trong X l a. C3H6O2 v C4H8O2. b. C2H4O2 v C5H10O2. c. C3H4O2 v C4H6O2. d. C2H4O2 v C3H6O2. Cu 22: (i hc khi B-2009) Hp cht hu c X tc dng c vi dung dch NaOH un nng v vi dung dch AgNO3 trong NH3. Th tch ca 3,7 gam hi cht X bng th tch ca 1,6 gam kh O2 (cng iu kin v nhit v p sut). Khi t chy hon ton 1 gam X th th tch kh CO2 thu c vt qu 0,7 lt (ktc). Cng thc cu to ca X l a. HCOOC2H5. b. HOOC-CHO. c. CH3COOCH3. d. O=CH-CH2-CH2OH.

Trang 11

GV NGUYN TH HNH THPT YN LNG- St 0979.188.365

CHUYN ESTE-LIPIT
ESTE TNG HP (3) Bi 1: t chy hn hp cc este no, n chc cho kt qu no sau y. a. nCO2 < nH2O b. nCO2 > nH2O c. nCO2 = nH2O c Cu 2: (i hc khi B- 2008) Khi t chy hon ton mt este no, n chc th s mol CO2 sinh ra bng s mol O2 tham gia phn ng. Tn gi ca este l. a. etyl axetat b. metyl axetat c. metyl fomiat d. n-propyl axetat. Cu 3: (i hc khi A-2008) Este X c c im sau: - t chy hon ton X to thnh CO2 v H2O c s mol bng nhau. - Thu phn X trong mi trng axit c cht Y (tham gia phn ng trng gng) v cht Z (c s nguyn t C bng mt na s nguyn t cc bon trong X). Pht biu no sau y khng ng. a. cht X thuc este no, n chc b. cht Y tan v hn trong nc o c. ung Z vi dung dch H2SO4 c 170 C thu c anken. d. t chy hon ton 1 mol X sinh ra sn phm gm 2 mol CO2 v 2 mol H2O Cu 4: (i hc khi A-2008) S ng phn este ng vi cng thc phn t C4H8O2 l. a. 6 b. 4 c. 5 d. 2 Cu 5: (Cao ng khi A-2008) Cht hu c X c cng thc phn t l C 4H6O4 tc dng vi dung dch NaOH (un nng) theo phng trnh phn ng: C4H6O4 + 2NaOH 2Z + Y. oxi ho ht a mol Y cn va 2a mol CuO nung nng. Sau phn ng to thnh a mol cht T (bit Y, Z, T l cc hp cht hu c). Khi lng ca T l. a. 58 b. 82 c. 44 d. 118 Cu 6: (i hc khi A-2008) Cho s phn ng sau: C3H4O2 + NaOH X + Y X + H2SO4 long Z + T Bit Y v Z u c phn ng trng gng. Hai cht Y, Z tng ng l. a. HCOONa, CH3CHO b. HCHO, CH3CHO c. HCHO, HCOOH d. CH3CHO, HCOOH Cu 7: (i hc khi A-2009) Cho cc hp cht hu c: C2H2; C2H4; CH2O; CH2O2 (mch h); C3H4O2 (mch h, n chc). Bit C3H4O2 khng lm chuyn mu qu tm m. S cht tc dng c vi dung dch AgNO3 trong NH3 to ra kt ta l a. 2. b. 5. c. 3. d. 4. Cu 8: Dy gm cc cht u iu ch trc tip (bng mt phn ng) to ra anehit axetic l: a. C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5. b. CH3COOH, C2H2, C2H4. c. C2H5OH, C2H4, C2H2. d. HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH. Cu 9: (i hc khi A-2009) ; to Cho dy chuyn ho sau: Phenol +X phenyl axetat + NaOH Y (hp cht thm) D Hai cht X, Y ln lt l: a. anhirit axetic, natri phenolat. b. axit axetic, phenol. c. anhirit axetic, phenol. d. axit axetic, natri phenolat d. khng xc nh

Trang 12