CAÙC SAÛN PHAÅM CUÛA

COÂNG NGHEÄ
• VIVEÀ
I. TOÅNG QUAN SINH
CAÙCVAÄT
SAÛN PHAÅM CUÛA
CNLM
• II. SAÛN XUAÁT SINH KHOÁI VI SINH VAÄT
• III. COÂNG NGHIEÄP VACCINE
• IV. PROTEIN ÑÔN BAØO (SCP)
• V. COÂNG NGHIEÄP RÖÔÏU BIA VAØ COÀN
NHIEÂN LIEÄU
• VI. CAÙC METABOLITE SÔ CAÁP
• VII. COÂNG NGHEÄ THUOÁC KHAÙNG SINH
(ANTIBIOTICS)
• VIII. CHUYEÅN HOAÙ SINH HOÏC
• IX. CAÙC BIOPOLYMER VAØ BIOSURFACTANT
 I. TOÅNG QUAN VEÀ CAÙC
SAÛN PHAÅM CUÛA CN VSV

1. Caùc nhoùm saûn phaåm caên baûn

• a) Sinh khoái vi sinh vaät : Goàm gioáng
ban ñaàu cho saûn xuaát, naám men
baùnh mì vaø men chaên nuoâi,
vaccine, protein ñôn baøo, phaân vi
sinh, cheá phaåm dieät coân truøng,
probiotic.
• b) Enzyme vi sinh vaät : Phoå bieán
hieän nay laø α-amylase, β-glucanase,
amyloglycosidase, glucose isomerase,
glucose oxidase, cellulase,
hemicellulase, pectinase, invertase,
protease, lactase, lipase,
• c) Caùc saûn phaåm trao ñoåi chaát : Goàm
caùc saûn phaåm sô caáp vaø thöù caáp. Saûn
phaåm sô caáp goàm röôïu bia, amino acid,
acid höõu cô, nucleotide, vitamin,…
• Saûn phaåm thöù caáp goàm thuoác khaùng
sinh, lipid VSV, sidephore, caùc chaát taêng
tröôûng vaø chaát coù hoaït tính sinh hoïc.
• d) Saûn phaåm taùi toå hôïp gen : Caùc r-
protein vaø caùc saûn phaåm khaùc ñöôïc taïo
ra nhôø caùc teá baøo vi sinh vaät chuyeån
gen.
• e) Saûn phaåm cuûa chuyeån hoaù sinh hoïc
goàm caùc steroid, vitamin C, acrylamide,…
ñöôïc saûn xuaát baèng teá baøo VSV hoaëc
enzyme.
• f) Caùc biopolymer vaø biosurfactant : Caùc
polysacchride ngoaïi baøo nhö xanthan,
gellan, alginat vi sinh, celluose vi khuaån,…
 Doanh soá caùc saûn phaåm
cuûa coâng ngheä vi sinh
vaät (1981).
TT Saûn phaåm Doanh soá (trieäu
USD)
1. Nöôùc giaûi khaùt 36800 (36,8 tæ)
(röôïu, bia,…)
2. Fomaùt (Fromage, 23800 (23,8 tæ)
Cheese)
3. Khaùng sinh 7900 (7,9 tæ)

4. Coàn coâng nghieäp 3625 (3,625 tæ)

(naêm 1983)
5. Sirop giaøu fructose 1360 (1,365 tæ)
 Doanh số

6. Amino acid 1275 (1,275

tæ)
7. Naám men baùnh mì 920
8. Caùc steroid 850
9. Caùc vitamin 560
10. Citric acid 360
11. Caùc enzyme 340
12. Caùc loaïi vaccine 255
13. Nhöïa deûo polysaccharide 100
(Polysaccharide gums)
II. SAÛN XUAÁT SINH KHOÁI VI SINH
VAÄT
1. Gioáng ban ñaàu cho caùc quy
trình leân men vi sinh vaät
Khaâu naøy phaûi ñaûm baûo 2 ñieàu
kieän :
∀ − Ñuû soá löôïng teá baøo caàn
thieát.
∀ − Caùc teá baøo coù soá löôïng lôùn
nhöng hoaït tính khoâng thay ñoåi.
 2. Saûn xuaát men
baùnh mì
Ngay töø naêm 1858, Pasteur
phaùt hieän söï taêng nhanh sinh
khoái teá baøo naám men khi suïc
khí maïnh, nhöng maõi ñeán naêm
1919 quy trình saûn xuaát men
baùnh mì môùi ra ñôøi.
Men baùnh mì thöïc chaát laø
sinh khoái teá baøo naám men
Saccharomyces cerevisiae ñöôïc
nuoâi trong moâi tröôøng giaøu
ñöôøng (maät ræ ñöôøng) coù boå
 Công nghệ sản xuất nấm men
bánh mì
• C6H12O6 → C2H5OH + CO2
• Công nghệ 1: Không cần bột đầu
Bột mì → Nhào bột → Định hình → Nướng
Nấm men
• Công nghệ 2: Cần bột đầu
Bột mì → Nhân giống nấm men (6h) → trộn
bột….
 Công nghệ sản xuất
nấm men bánh mì
• Nguyên liệu: Mật rĩ (đường mía, củ cải
đường)
• Cách xử lý mật rĩ: Có 2 phương pháp để
xử lý mật rĩ: Phương pháp lạnh và nóng.
Lạnh sử dụng H SO
2 4Nóng
3,5 Kg/ 1 tấn mật rĩ

Điều chỉnh pH 4,2 - 5,5

 Công nghệ sản xuất nấm men
bánh mì
• Nguyên liệu→xử lý nguyên liệu→môi
trường→lên men→Ly tâm→ Nấm men
dạng paste (độ ẩm 70-75%) → nấm men
khô .
• Môi trường: + Chứa 2-4% đường.
+ DAP: 0,15- 0,25%
+ Ure: 0,15- 0,2%
 Công nghệ sản xuất nấm men
bánh mì
• Điều kiện lên men:
Nhiệt độ: 25-280C
pH: 4,2- 5,4
Thời gian 12- 16 giờ
III. Probiotic (Cheá phaåm trôï
sinh)

Probiotic, hay coøn goïi laø cheá

phaåm trôï sinh, chöùa caùc VSV
soáng (voâ haïi hoaëc coù lôïi)
coù taùc duïng laøm caûi thieän
caân baèng VSV treân cô theå
vaät chuû.
Probiotic taùc duïng theo 4 cô
cheá chuû yeáu:
1) Trung hoaø ñoäc toá
• Bacillus subtilis ñöôïc duøng töø laâu nhö
probiotic. B. subtilis ñöôïc söû duïng qua
ñöôøng uoáng ñeå phoøng vaø chöõa
caùc roái loaïn tieâu hoaù sau khi duøng
khaùng sinh, maø nhieàu tröôøng hôïp
daãn ñeán tieâu chaûy.
• B. subtilis coù taùc duïng hoài phuïc heä
vi sinh vaät töï nhieân trong oáng tieâu
hoaù cuûa ngöôøi sau khi duøng khaùng
sinh keùo daøi hoaëc bò beänh. Baøo töû
cuûa B. subtilis coù theå qua ñöôïc raøo
chaén ñöôøng tieâu hoaù, moät phaàn
baøo töû naûy maàm trong ruoät non vaø
sinh soâi trong ñöôøng ruoät.
• Ngoaøi ra, moät soá taùc duïng laâm
saøng cuûa B. subtilis ñaõ ñöôïc bieát
nhö laøm taùc nhaân kích thích mieãn
• Nhieàu cheá phaåm Probiotic B.
subtilis hieän coù treân thò
tröôøng vôùi nhieàu teân goïi
khaùc nhau ñöôïc saûn xuaát ôû
trong nöôùc nhö Biosubtyl (Coâng
ti Sinh phaåm Y hoïc Biopharco –
Ñaø Laït)) vaø Subtyl (XNDPTW
24).
• Moät soá cheá phaåm söû duïng
naám men (Saccharomyces
boulardii) nhö Biolactine,...
• Nhieàu loaïi cheá phaåm Probiotic
 IV. PROTEIN ÑÔN BAØO(SCP)

• Sinh khoái vi khuaån, naám men,

naám sôïi, vi taûo coù nhieàu
protein neân goïi laø protein ñôn
baøo (Single cell protein – SCP). Do
lòch söû, khaùi nieäm protein ñôn
baøo hieåu theo 2 nghóa khaùc
thöôøng :
• – Goàm caû sinh khoái cuûa teá
baøo vôùi nhieàu chaát chöù khoâng
chæ protein.
• Sinh khoái cuûa teá baøo VSV
luoân coù haøm löôïng protein
cao. Naêng suaát taïo protein
cuûa caùc VSV cao hôn nhieàu
so vôùi chaên nuoâi nhôø toác
ñoä sinh saûn nhanh. Hôn
nöõa, caùc VSV coù theå taïo
SCP töø caùc nguyeân lieäu
reû tieàn, thaäm chí töø
nhieàu phuï pheá lieäu coâng,
 Công nghệ sản xuất spirulina
• Spirulina đã được sử dụng cách đây 600
năm
• Protein cao (70-75%), hoàn hảo
• Không chứa độc tố, chứa chất chống lão
hóa
• Quang hợp giống cây xanh.
• Điều kiện sản xuất đơn giản: 3000-10000
lux
 Công nghệ sản xuất spirulina
• Nguyên liệu→ Môi trường dinh dưỡng→
lên men
 Công nghệ sản xuất
protein đơn bào (SCP)
• Có 2 dạng: Tảo đơn bào ( algar), vi khuẩn
(Bacteria)
• Tảo: Spirulina, chlorella, scenedesmus
Bể nuôi
 V. COÂNG NGHIEÄP RÖÔÏU
BIA VAØ COÀN NHIEÂN
LIEÄU
• Ñaây laø lónh vöïc CNSH chieám
tIû leä vaø doanh soá lôùn nhaát.
Saûn xuaát coù theå ôû quy moâ
coâng nghieäp lôùn vaø ôû gia
ñình. Nhieàu saûn phaåm noåi
tieáng gaén lieàn vôùi teân caùc
daân toäc hay ñòa phöông nhö
röôïu Champagne, Cognac,
Bordeaux (Phaùp), Vodka (Nga),
Sakeù (Nhaät Baûn).
• Ngoaøi ra, ethanol nhieân lieäu
laø vaán ñeà noåi coäm ñöôïc
taäp trung nghieân cöùu vaø
taêng nhanh quy moâ saûn xuaát
ñeå tröôùc maét giaûi quyeát
nhu caàu caáp thieát khi giaù
xaêng daàu leân cao vaø veà
laâu daøi seõ thay theá nguoàn
naêng löôïng coå sinh caïn kieät.
 1. Leân men röôïu

• Leân men caùc ñöôøng

thaønh röôïu ñöôïc thöïc
hieän bôûi nhieàu loaïi naám
men, chuû yeáu laø caùc
loaøi Saccharomyces vaø
moät soá vi khuaån.
• Saûn phaåm röôïu coù theå
duøng ôû daïng khoâng chöng
 Nguyeân lieäu laøm röôïu coù theå chia
thaønh 3 nhoùm
• – Caùc cô chaát giaøu ñöôøng nhö ræ
ñöôøng, nöôùc mía, cuû caûi ñöôøng,
nöôùc traùi caây chín,… Söï leân men
röôïu xaûy ra tröïc tieáp töø loaïi
nguyeân lieäu naøy vaø khoâng caàn
xöû lí.
• – Tinh boät töø caùc loaïi nguõ coác
nhö luùa mì, gaïo, ngoâ,… vaø caùc
loaïi cuû nhö khoai taây, saén,… Nguõ
coác laø nguoàn nguyeân lieäu lôùn
töø troàng troït, nhöng tröôùc khi leân
men phaûi ñöôïc thuûy giaûi thaønh
ñöôøng, roài môùi leân men ñöôøng
thaønh röôïu.
 2. Caùc loaïi röôïu bia chuû
yeáu
Loaïi Nguoàn nguyeân lieäu

1. Khoâng chöng
caát : Malt ( maàm luùa ñaïi maïch).
– Bia Nöôùc eùp traùi taùo
– Cider (cidre) Nho
–Vang(vin, Gaïo loaïi ñaëc bieät
wine) Gaïo, neáp, baép, khoai mì,…
– Sakeâ (sakeù) Neáp than .
– Röôïu caàn
– Röôïu neáp Gaïo, neáp, khoai taây, khoai mì,
than baép,…
2. Chöng caát : Baép, luùa ñaïi maïch
-Röôïuñeá Maät ræ ñöôøng
(Vodka) Nho
- Röôïu Whisky
- Röôïu Rhum
a) Bia coù theå hieåu ñôn giaûn laø
thöùc uoáng coù ñoä röôïu thaáp,
suûi boït maïnh (hình 8.3), ñöôïc
taïo ra töø leân men röôïu treân
dòch malt (haït ñaïi maïch naåy
maàm) vôùi hoa houblon (hops).
Veà nguyeân lí, bia taïo ra do leân
men röôïu neân caùc nguõ coác
khaùc ñeàu coù theå duøng laøm
bia, nhöng khoâng saùnh ñöôïc
vôùi malt.
Quaù trình leân men bia trong boàn
yeám khí goàm 2 giai ñoaïn :
∀ − Leân men noåi luùc ñaàu khi
noàng ñoä ñöôøng cao chuû yeáu
do Saccharomyces cerevisiae sinh
ra nhieàu khí CO2 laøm suûi boït
noåi phía treân vaø leân men chìm
do S. carlsbergensis ôû döôùi ñaùy
boàn.
Ngaøy nay, chæ söû duïng S.
carlsbergensis laø gioáng coù vai
troø quyeát ñònh chaát löôïng bia.
Söï leân men dieãn ra ôû nhieät
ñoä 20OC trong 5 – 7 ngaøy.
− UÛ chín bia keùo daøi ít nhaát
4 – 5 tuaàn ñuû ñeå hình
thaønh höông vò ñaëc tröng
vaø giaûm thieåu hình thaønh
caùc chaát baát lôïi nhö chaát
taïo muøi khaém.
• Hoa houblon taïo vò ñaéng
ñaëc tröng vaø coù vai troø
öùc cheá vi khuaån trong leân
men.
• b) Röôïu caàn (tube wine) laø loaïi
khoâng chöng caát vaø coù lòch
söû laâu ñôøi, töø cheá ñoä Maãu
heä.
Nguyeân lieäu ban ñaàu laø boät
töø gaïo teû, gaïo neáp, ngoâ
(baép), saén (khoai mì),… ñöôïc
naáu chín khoâng nhaõo.
Veà gioáng thì tröôùc ñaây duøng
reã caây coù hoaït tính öùc cheá vi
khuaån ñeå caùc loaøi moác phaân
huûy boät thaønh ñöôøng vaø
• c) Röôïu sakeâ (sakeù) laø
loaïi röôïu khoâng chöng caát
truyeàn thoáng cuûa daân toäc
Nhaät Baûn. Noù coù nhieàu
ñaëc ñieåm thuù vò :
• – Loaïi röôïu khoâng chöng caát
duy nhaát coù ñoä coàn cao
ñeán 20 – 22%.
• – Chuûng naám men laø
Saccharomyces cerevisiae var.
sakeù
• Söï leân men sakeâ baét ñaàu
baèng coâng ñoïan chuaån bò
moác (koji) Aspergillus oryzae,
coù taùc duïng ñöôøng hoaù tinh
boät gaïo thaønh glucose. Sau
ñoù, cho naám men sakeâ vaøo
thì söï leân men môùi baét ñaàu.
Söï ñöôøng hoaù vaø leân men
xaûy ra cuøng luùc taïi cuøng
moät thôøi ñieåm, neân goïi laø
"söï leân men song song”.
• d) Röôïu vang nho laø loaïi röôïu
khoâng chöng caát coù truyeàn
thoáng laâu ñôøi (hình 8.6).
• Nho thu haùi veà laøm daäp, eùp
laáy nöôùc cho vaøo thuøng leân
men. Söï leân men ñöôïc thöïc
hieän baèng chuûng saûn xuaát S.
cerevisiae hay do caùc loaøi naám
men töï nhieân nhö
Saccharomyces sp,
Zygosaccharomyces sp,…
• 2 loaïi nho ñoû vaø traéng taïo ra
Tranh coå : haùi nho laøm röôïu
Haùi nho laøm röôïu
• Champange laø vang nho
maø ôû giai ñoaïn cuoái coù
boå sung ñöôøng ñeå taïo
khí CO2 aùp löïc maïnh.
• Gaàn ñaây phaùt hieän
trong röôïu nho ñoû coù
chaát polyphenol töï nhieân
RESVERATROL coù taùc
duïng laøm taêng tuoåi thoï
vaø trong thí nghieäm keùo
 e) Röôïu Congac laø moät loaïi
ruôïu nho chöng caát. Cognac laø
teân moät ñòa phöông ôû Phaùp
noåi tieáng nhôø loaïi röôïu naøy.
• Ñaëc ñieåm saûn xuaát laø nho
ñöôïc leân men thaønh röôïu
vang vaø tieáp theo ñöôïc chöng
caát. Sau ñoù, röôïu coù ñoä coàn
cao cho vaøo thuøng goã soài,
röôïu naøy seõ huùt caùc chaát
töø goã soài taïo höông vò ñaëc
tröng. Röôïu tröõ caøng laâu
• f) Röôïu ñeá hay röôïu traéng
vaø vodka ñeàu laø röôïu
chöng caát nguyeân chaát coù
ñoä coàn cao (40O trôû leân)
laøm töø boät.
• ÔÛ nöôùc ta, moät soá röôïu
noåi tieáng laø röôïu Laøng
Vaân (Baéc Ninh), Goø Ñen
(Long An), Baøu Ñaù (Bình
Ñònh). Nöôùc Nga noåi tieáng
vôùi röôïu Vodka.
Caùc loaïi röôïu ñeá noåi tieáng
ôû ta
 3. Chuyeån hoaù sinh khoái
thöïc vaät thaønh ethanol
nhieân lieäu
• Beân caïnh vai troø laø moät nöôùc
giaûi khaùt, ethanol coøn ñöôïc
xem nhö moät nguoàn nhieân
lieäu, vaät lieäu ban ñaàu cho
saûn xuaát caùc hoaù chaát nhö
acetic acid, acetaldehyde, butanol
vaø ethylen (chaát trung gian
trong coâng nghieäp hoaù daàu).
Öu ñieåm cuûa coàn nhieân lieäu
laø ít gaây oâ nhieãm.
 a) Caùc gioáng vi sinh vaät
leân men ethanol nhieân
lieäu
• – Naám men S. cerevisiae leân men caùc
loaïi ñöôøng glucose, fructose, galactose,
maltose, maltriose, xylulose.
• – Vi khuaån Zymommonas mobilis leân men
glucose, fructose, sucrose.
• – Caùc vi naám chòu nhieät coù khaû naêng
leân men ethanol töø cellulose : Clostridium
thermocellum leân men glucose, cellobiose,
cellulose vaø C. thermohydrosulfurium leân
men glucose, xylose, sucrose, cellobiose
vaø boät.
Caùc chuûng Saccharomyces
ñaùp öùng toát nhaát nhöõng
ñaëc ñieåm neâu treân. Maëc
duø laø gioáng thuaän lôïi cho
quaù trình saûn xuaát ethanol
liù töôûng, nhöng chuùng chöa
söû duïng moät soá ñöôøng
khaùc nhö xylose vaø khaû
naêng chòu ñöïng noàng ñoä
coàn cao haïn cheá.
• Coâng ngheä gen ñaõ taïo ñöôïc
chuûng naám men S. cerevisiae
leân men caû ñöôøng xylose vaø
noù laøm taêng 40% saûn löôïng
coàn khi leân men dòch thuûy
phaân rôm raï, beï ngoâ.
• Zymomonas mobilis laø vi khuaån
coù theå duøng trong saûn xuaát
ethanol thay theá naám men.
• . Zymomonas mobilis söû duïng glucose taïo
thaønh ethanol vôùi toác ñoä nhanh hôn naám
men 3 − 4 laàn, saûn löôïng ethanol toái ña
theo lí thuyeát laø 97%.
• Zymomonas khoâng caàn oxygen vaø noù coù
theå phaùt trieån trong moâi tröôøng toái
thieåu khoâng coù moät hôïp chaát höõu cô
naøo.
• Nhieàu gioáng Zymomonas phaùt trieån ñöôïc
ôû nhieät ñoä 38 − 40oC.
• Zymomonas chòu ñöôïc aùp suaát thaåm
thaáu cao, haàu heát caùc gioáng ñeàu phaùt
trieån trong dung dòch chöùa 40% glucose
(theo khoái löôïng), nhöng khaû naêng chòu
ñöïng muoái thaáp, khoâng gioáng naøo chòu
ñöôïc noàng ñoä NaCl 2%,
 b) Söï can thieäp cuûa KTDT
vaøo saûn xuaát ethanol
nhieân lieäu
Caùc nghieân cöùu chuû yeáu nhaèm
thieát keá :
• – Caùc chuûng söû duïng lactose ñeå
taän duïng phuï phaåm coâng nghieäp
söõa.
• – Caùc chuûng vi sinh coù khaû naêng
chuyeån hoaù xylose maø naám men
khoâng ñoàng hoaù.
• – Caùc chuûng naám men phaân giaûi
tinh boät ñeå leân men boät khoûi
phaûi qua ñöôøng hoaù.
• – Caùc chuûng VSV ñeå saûn xuaát
• Ngoaøi ra, vaán ñeà quan
troïng khaùc laø saûn xuaát
enzyme cellulse giaù reû ñeå
giaù thaønh ethanol nhieân
lieäu ñuû söùc caïnh tranh
vôùi xaêng daàu.
• Chuyeån hoaù sinh khoái
thöïc vaät thaønh ethanol
nhieân lieäu laø moät ñieåm
noùng cuûa CNSH hieän ñaïi.
 Caù
c quy trình vi Öù
ng duïng vaø
o coâ
ng
sinh vaä
t nghieäp
1. Saû n xuaát caù c thöïc phaåm leân men: Coâng nghieä p thöïc phaå
m leâ
n men,
nöôùc töông, fromage, nöôù c maém... chaên nuoâ
i , thöïc phaåm thuû
y saû
n.
2. Saû n xuaát vaøsöûduïng sinh khoá i vi Coâng nghieä p thöïc phaåm vaøthöùc
sinh vaä t: men baù nh mì, naá m men aê
n cho chaê n nuoâi.
chaên nuoâ i , chlorella, spirulina,
protein ñôn baø o (SCP).
Söû duïng caù c acid ribonucleotid, Coâ
ng nghieäp thöïc phaå
m, hoù
a
protein vaøthaø nh phaà n teábaøo khaùc. döôïc.
3. Caù c cheáphaå m vi sinh vaä t dieät Noâ
ng nghieä
p
saâ
u, naám beä nh vaøphaâ n vi sinh.
4. Sinh khoá i vi sinh vaä t -> vaccine Y teá
5. Nöôù c giaû i khaù t: röôïu caàn, röôïu Coâ
ng nghieä
p röôïu bia
ñeá
, röôïu sakeù , bia, röôïu vang, röôïu
traù
i caây, whiskey, brandy, caù c röôïu
chöng caá t vaøkhoâ ng chöng caá t.
6. Saûn xuaá t caùc dung moâ i : ethanol, acetone, Coâ
ng nghieäp hoù
a hoïc
7. Saû n xuaá t caù c acid höõ u cô : citric, lactic, acetic, Coâ
ng nghieäp thöïc phaå
m
fumaric, itaconic, ... vaøhoù
a chaá
t
8. Saû n xuaá t caù c biopolymer (macromolecular Coâ
ng nghieäp thöïc phaå
m
polysaccharides): dextran, levan, xanthan, vaøkhai khoaù
ng
mannan, caragheenin....
9. Saû n xuaá t caù c chaát khaù ng sinh: penicillin, caù c Coâ
ng nghieä
p y döôïc
penicillin toå ng hôïp, streptomycin, kanamycin,
bleomycin, actinomycin.
Blasticidin S, kasugamycin.
Thiostrepton, thiopeptin.
10. Saûn xuaá t caùc chaá
t coùhoaït tính sinh hoïc: Noâng nghieäp vaøy döôïc
- Caùc vitamin B2, B6, B12, C Dinh döôõ ng
- Caùc alkaloids Coâ
ng nghieä p hoùa döôïc
- Caùc chaát öùc cheáenzymes vaøy döôïc
- Chuyeå n hoù a sinh hoïc caùc steroid
- Gibberillin, auxin, chaá t ñieàu hoø
a taêng tröôûng TV. Noâ
ng nghieä
p
11. Caù c acid amin: acid glytamic (laø m boät ngoït), Coâ
ng nghieä p thöïc
glutamine, lysine, acid aspartic, arginine, ornithine, phaå
m, hoù
a hoïc
threonine, valine, tyrosine, phenylalanine, leucine,
tryptophan, hydroxytryptophan.
• 12. Saûn xuaát caùc mononucleotides vaø caùc ñoàng
ñaúng: acid 5’-inosinic, acid 5’-guanilic, 5’-amino-4-
imidazole-carboxy amid (AICA), riboside, ATP, AMP
voøng.
• 13. Saûn xuaát vaø söû duïng enzyme : amylase,
protease, enzyme ñoàng tuï söõa (rennin), lipase,
cellulase, asparaginase, glucose isomerase, glucose
oxydase, aspartase vaø caùc enzymes khoâng tan
khaùc.
• Penicillinase, glucose oxydase
• 14. Luyeän kim baèng VSV (microbial
hydrometallurgy): thu nhaän ñoàng, uranium, keõm,
mangan töø quaëng hoaëc quaëng pheá thaûi. Khai
thaùc vaøng nhôø taùch chaát sulfure khoù tan.
• 15. Xöû lyù nöôùc thaûi thaønh phoá vaø nöôùc thaûi
coâng nghieäp.