(P a n g -e le m e n ta ry a n g Ka s a n a y a n s a P a g k a tu to )

F ILIP IN O
 FILIPINO

DESKRIPSYON

Ang asignaturang ito ay lumilinang sa mga kasanayan sa pakikinig, pagsasalita, pagbasa, pagsulat at pag-iisip sa Filipino.
Saklaw ng mga kasanayan sa pakikinig ang masusing pagkilatis at mabisang pang-unawa. Sa pagsasalita naman, nahahasa ang
wastong pagbigkas, paggamit ng mga pahayag at istrukturang panggramatiko. Sa kasanayan sa pagbasa nalilinang ang husay sa
pagpapalawak ng talasalitaan, pagkilala sa mga salita, pag-unawa at kasanayan sa pag-aaral at pananaliksik. At sa pagsulat
napagaganda ang ayos ng sulat-kamay, naiaangat ang kasiglahan sa antas ng pagkatha at kasiya-siyang kaayusang pansulatin.

Para sa mabisang pagtuturo, ang mga tiyak na kasanayan ay malilinang sa pamamagitan ng mga sitwasyon at iba’t ibang
kagamitan tungo sa lubusang pagkatuto. Ang mga bata ay tuturuan ng angkop na kagamitang pangliteratura tulad ng jingles,
tugma, tula, diyalogo at iba pa.

Konsepto ng Sibika at Kultura ang nilalaman ng Filipino sa Una hanggang Ikatlong Baitang. Inaasahang ang mga batayang
kasanayan sa pagbasa ay matututuhan nang lubusan sa tatlong unang baitang.

NAKALAANG ORAS

Pang-araw-araw na Oras
Asignatura
I II III IV V VI

Filipino 80 80 80 60 60 60

Maaaring gamitin ng Filipino ang nilalaman ng SK/HKS. Ang pokus ay sa paglilinang ng mga kasanayan sa
pakikipagtalastasan.

Para sa Baitang I-III, ang pang-araw-araw na pagkakabahagi ng oras ay 80 minuto samantalang sa Baitang IV-VI ang
nakabahagi ay 60 minuto. Katulad ng sa English, walang pagtataas ng bilang ng minuto sa Baitang IV-VI sa pagsasaalang-
alang na ang batayang kasanayan sa pag-aaral ay natutuhan na sa unang tatlong baitang.

1
MGA INAASAHANG BUNGA

MITHIIN: Nagagamit ang Filipino sa mabisang pakikipagtalastasan (pasalita at pasulat); nagpapamalas ng kahusayan sa
pagsasaayos ng iba’t ibang impormasyon at mensaheng narinig at nabasa para sa kapakinabangang pansarili at
pangkapwa at sa patuloy na pagkatuto upang makaangkop sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig

Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mag-aaral ay inaasahang nakabibigkas ng mga alpabeto at mga simpleng salita. Nagagamit ang
magagalang na pagbati at nakasusunod sa maikling panuto at direksiyon. Nakababasa ng bagong salita sa tulong ng bagay, larawan, hugis o
anyo, naisusulat ang sariling pangalan at nakasusulat ng mga payak na pangungusap.

Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasabi ng pangunahing diwa ng kuwento o saknong ng tulang napakinggan;
nakapaglalarawan ng mga tao, bagay, pook; nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat ng kabit-kabit
na mga titik na gumagamit ng wastong bantas.

Pagkatapos ng Ikatlong Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng buod ng pinakinggang balita/ulat; naibibigay ang sariling palagay
tungkol sa isyung pinag-uusapan; nakababasa at naipaliliwanag ang kahulugan ng mga hiram na salita, mga babala at patalastas; nasasabi
ang pagkakaiba ng opinyon at katotohanan at naisusulat ang mga idiniktang patalastas, anunsyo, poster, liham at iba pang teksto; nakababasa
nang may pag-unawa.

Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling ideya at kaisipan tungkol sa mga
impormasyon/kuwentong narinig; nakapagbibigay rin ng reaksiyon at nakalalahok sa iba’t ibang talakayan, gumagamit ng matatalinghagang
salita at mga ekspresyong tuwiran at di-tuwiran. Natutukoy ang mga pangyayaring nag-uugnay sa sanhi at bunga ng mga pangyayari at
napagsusunud-sunod ang mga ideya at sitwasyon. Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng aklat/pahayagan at nakasusulat na ng maikling
komposisyon.

Pagkatapos ng Ikalimang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagbubuod ng nabasa at napakinggan, nakabubuo ng pangungusap gamit ang
mga sangkap ng iba’t ibang bahagi ng pananalita, nakagagamit ng diksyunaryo, “thesaurus” at iba pang sanggunian sa paghahanap ng
impormasyon at nakasusulat na ng biro, anekdota, patalastas, poster at sulatin na may 15-20 pangungusap.

Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang, ang mag-aaral ay nakapag-aayos ng napakinggang teksto at naililipat ang impormasyon tungo sa iba
pang anyo ng pagpapahayag. Nagagamit ang iba’t ibang pangungusap sa pagpapaliwanag, nakapagbibigay solusyon sa mga suliranin batay
sa karanasan at mga natutuhang kaalaman sa ano mang sitwasyon at nakasusulat na ng iskrip, paglalarawan, “pictorial essay,” o talumpati sa
tulong ng mga ideya/tala na binuo ng klase.

2

PAKIKINIG
1. Nagagaya ang napakingang
huni/tunog ng mga hayop o
bagay
2. Naiuugnay ang tunog/huni sa
gumagawa nito
3. Nasasabi ang uri ng tunog/huni
na narinig
Hal. Malakas, mahina
4. Natutukoy at nabibigkas ang
wastong tunog ng bawat titik ng
alpabetong Filipino – b, m, p, a,
d, t, k, c, g, e, n, h, s, j, I
5. Naiuugnay ang tunog sa titik – f,
v, z, o, l, r, w, y, x, u, ng, g, ñ
6. Natutukoy ang tunog at ang
kaugnay na titik nito sa alpabeto
7. Naisusulat ang mga titik ng
alpabeto ayon sa tunog na
narinig
8. Natutukoy ang unang tunog ng
mga salitang napakinggan
9. Natutukoy ang huling tunog ng
mga salitang napakinggan
UNANG BAITANG
PAGSASALITA
Nagagamit ang magalang na pagbati
sa umaga/pagbati sa
tanghali/hapon/gabi
Naipapahayag nang may
pagmamalaki ang buong pangalan
Nagagamit ang magalang na
pananalitang po/opo, hindi po sa
pakikipag-usap sa matanda
Nagagamit ang magalang na
pananalita sa paghingi ng pahintulot
sa loob at labas ng paaralan
Nagagamit ang magalang na
pananalita sa pasasalamat sa
tahanan at sa loob ng paaralan
Nagagamit ang magalang na
pananalita sa paghinigi ng
paumanhin sa lahat ng pagkakataon
Natutukoy ang salitang ngalan ng
tao, bagay, hayop at pook
Napag-uuri-uri kung ang salita ay
ngalan ng tao, hayop, bagay at pook
Nagagamit ang panandang ang/ang
mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao,
hayop, pook at bagay
Nagagamit ang panandang si/sina
sa pagtukoy sa ngalan ng tao
3
PAGBASA
Nakababasa nang may wastong
galaw/hjagod ng mata mula sa
kaliwa-pakanan, itaas/pababa
Nakababasa nang may katamtamang
lakas ng boses, wasto at maliwanag
na bigkas ng mga salita
Nasasabi ang
pagkakatulad/pagkakaiba ng mga
bagay/larawan ayon sa hugis
Napag-uuri-uri ang magkakatulad na
bagay ayon sa kulay, hugis, laki
Natutukoy ang kulang/labis sa grupo
ng mga bagay
Nasasabi ang pagkakaiba ng ma
bagay
Napipili ang mga bagay na magkaka-
ugnay. Natatanggap na ang mga
pansariling kagamitan ay para sa
sariling gamit lamang
Nasasabi ang
pagkakatulad/pagkakaiba ng mga titik
ayon sa anyo at hugis
Nababasa ang mga titik ng alpabeto.
Naiuugnay ang bawat tunog sa titik
na kumakatawan ditto
PAGSULAT
Nakasusunod sa mga pamantayan
sa pagsulat
e.g. pag-upo, paghawak ng lapis,
posisyon ng katawan, atbp.
Nababakat ang sariling pangalan
mula sa modelo
Naisasagawa ang maayos at
wastong paraan ng pagsulat
Napagdudugtong-dugtong ang
putul-putol na guhit sa tulong ng
daliri, tsok, krayola at lapis
Natutunton at nasisipi ang mga
batayang guhit – tuwid, pahiga,
pahalang
Natutunton at nasisipi ang mga
batayang guhiot nang pahilig,
kurbang pakaliwa/pakanan
Nakasusulat ng guhit na kurbang
paitaas
Nakasusulat ng guhit na kurbang
paibaba
Nakasusulat ng mga stick figure
10. Nasasabi kung ang huling tunog
ng salita ay patinig na a, e, i, o, u
11. Natutukoy kung ang unang tunog
ng salita ay katinig sa tulong ng
mga larawan/bagay
12. Nasasabi kung saan ang posiyon
sa salita ang tunog ng katinig na
napakinggan (unahan, midyal,
pinal)
13. Nasasabi ang mga tunog na
katinig/ patinig na pinagsama sa
napakinggang pantig o salita
14. Natutukoy ang mga salitang
magkakasintunog na
napakinggan
15. Nabibigkas ang
magkakasintunog na salitang
napakinggan
16. Natutukoy ang salitang naiiba
ang tunog sa pangkat
17. Natutukoy ang mga salitang
magkakasintunog sa tulang
napakinggan
18. Naibibigay ang mga salitang
magkatugma sa tulang
napakinggan
19. Nakasusunod sa maikling
panutong narinig
Nagagamit ang at bilang salitang
pang-ugnay ng dalawang ngalan ng
tao, bagay, hayop o pook
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap ang ngalan ng tao,
bagay, hayop at pook
Nasasabi ang ngalan ng araw at
buwan
Nasasabi kung kailan ginagamit ang
ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at
sila
Nagagamit sa pangungusap ang
ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila
Nagagamit ang mga salitang ito,
iyan at iyon sa pagtukoy ng mga
bagay o hayop
Natutukoy ang mga salitang
nagsasaad ng kilos sa tulong ng
larawan/sitwasyon
Natutukoy sa pangungusap ang mga
salitang nagsasaad ng kilos
Nagagamit sa pangungusap o
usapan ang mga salitang kilos
Natutukoy ang mga salitang
naglalarawan ng tao, hayop, bagay
pook
4
Napagsusunod-sunod nang wasto
ang mga titik ayon sa alpabeto
Nakabubuo ng pantig/salita sa
pagsasama-sama ng patinig/katinig
Natutukoy ang mga titik na nasa
unahan/gitna/hulihan ng pantig/salita
Nakabubuo ng mga salita sa
pagsasama-sama ng pantig
Nakababasa ng bagong salita sa
tulong ng tunay na bagay, larawan,
hugis/ anyo ng salita
Nababasa ang magkakatulad na
salita sa pangkat
Nababasa ang naiibang salita sa
pangkat
Nababasa sa unang tingin ang mga
pangalan (labels) ng mga
bagay/larawan sa silid-aralan
Nababasa ang mga salitang madalas
na nakikita sa paligid
Nakababasa ng mga
salita/parirala/pangungusap
Nahahanap ang mga detalye na
sumasagot sa mga tanong na sino,
ano, saan
Nakababakat ng mga hugos ng mga
titik ng alpabeto
Naisusulat nang palimbag ang
malalaking titik ng alpabeto
- mga letrang may tuwid na guhit I,
E, F, L, H, T
Mga letrang may kumbinasyon ng
tuwid at pahilis na guhit V, N, X, M,
W, Y, Ñ
kumbinasyon ng tuwid at pakurbang
guhit B, D, G, P, R
Nakasusulat nang palimbag ang
maliliit na titik ng alpabeto
- may pailalim na kurba U, W, I
may paibabaw na kurba a, m, n, x
Naisusulat nang pabilog, may silo
ang mga titik na Cc, Oo, Qq, Jj, Ss,
f, m, n, e, v, at Uu
Naiuugnay ang maliit na titik sa
malaking titik
Naisusulat ang titik na makikita sa
simula, gitna o hulihan ng salita
Naisusulat nang palimbag ang
malalaki at maliliit na titik ng
alpabeto
20. Naksusunod sa hakbang ayon sa Nagagamit ang mga salitang kilos sa Nahahanap ang mga detalye na Naisusulat nang palimbag ang
panutong narinig pagbabahagi ng masayang sumasagot sa mga tanong na kailan sariling pangalan
karanasan o pangyayari sa tahanan at bakit

21. Naibibigay ang mga Nasasabi ang mga salitang Napagsusunud-sunod ang mga Naisusulat ang pantig o salitang
impormasyon sa balitang naglalarawan ng hugis at kulay ng pangyayari sa kuwento sa tulong ng binasa
napakinggan mga bagay larawan

22. Nasasagot ang mga tanong Nasasabi ang mga salitang Napagsusunud-sunod ang mga Nakasisipi nang maayos ng mga
tungkol sa napakinggang naglalarawan ng dami at bilang ng pangyayari sa kuwento sa tulong mga salitang naglalarawan
- tugma mga bagay o tao pamatnubay na tanong
- tula
- awit

23. Naibibigay ang paksa ng narinig Nagagamit sa pangungusap ang Nasasabi ang diwang nakapaloob sa Naisusulat nang maayos ang mga
na mga salitang naglalarawan larawan/pangungusap salitang nagsasabi ng laki at kulay
- tugma
- tula
- awit

24. Nasasagot ang mga tanong Nasasabi ang mga salitang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang maayos ang mga
tungkol sa alamat na tumutukoy sa pook/lugar pamagat ng larawan/kuwento salita at pariralang nagsasabi ng laki
napakinggan at kulay

25. Nasasagot ang mga tanong Nagagamit sa pangungusap ang Nahihinuha ang maaaring angkop na Naisusulat nang maaayos ang mga
tungkol sa kuwentong mga salitang naglalarawan ng lugar wakas sa larawan/kuwento atbp. salitang nagsasabi ng dami o bilang
napakinggan o pook

26. Nasasabi ang katangian ng Natutukoy ang mga salitang Nakasusunod sa panutong Nagagamit ang malalaking titik sa
tauhan mula sa kuwentong nagsasaad ng panahon nakalimbag simula ng pangalan ng tao at lugar;
napakinggan ngalan ng guro, prinsipal, magulang

27. Nauulit ang usapan ng mga Nakikilala na ang mga ngalan ng Nasasabi ang mga katangian ng mga Nagagamit ang malaking titik sa
tauhan sa kuwentong narinig araw at buwan ay nagsasabi ng tauhan simulang pangungusap o panuto
panahon

28. Napaghahambing ang mga Nagagamit sa pangungusap ang Naibibigay ang katangian ng tauhan Nagagamit ang malaking titik sa
tauhan mula sa kuwentong mga ngalan ng araw at buwan bilang ayon sa ginawa nito simulang pangalan ng mga araw
narinig pang-abay

29. Natutukoy ang sanhi at bunga ng Natutukoy kung ang lipon ng salita Naiuugnay ang tauhan sa sinabi nito Nagagamit ang malaking titik sa
mga pangyayaring narinig ay pangungusap o di-pangungusap sa kuwentong binasa simulang pangalan ng mga buwan

5
30. Nauulit ang mahahalagang Nakabubuo ng mga payak na
pangyayari mula sa kuwentong pangungusap
narinig
31. Naibibigay ang sariling pahayag Nasasabi kung ang pangungusap ay
batay sa narinig na sitwasyon o nasa karaniwan o kabalikang ayos
pangyayari
32. Naibibigay ang sariling Nagagamit ang mga payak na
karanasan kaugnay ng narinig na pangungusap sa pagsasalaysay
kuwento
33. Nakabubuo ng mga pangungusap
na patanong
34. Nakabubuo ng mga pangungusap
na pautos/pakiusap
35. Nakabubuo ng mga pangungusap
na padamdam
36. Nagagamit ang mga uri ng
pangungusap sa pagpapahayag
6
Natutukoy sa binasa ang mga sagot
sa mga tanong na literal
Naibibigay ang sariling palagay o
hula sa mga piling sitwasyon gn
kwentong binasa
Napag-uugnay ang sanhi at bunga
sa mga pangyayaring pansarili
Naibibigay ang paksa ng tula/kwento
Naibibigay ang mga kaisipan na
inihahatid ng binasa
Naibibigay sa 3-5 pangungusap ang
buod ng kuwento
Naiuugnay ang binasa sa sariling
karanasan
Naisusulat nang maayos ang mga
parirala
a. pangalan, paaralan, baitang
b. tirahan – barangay, bayan,
lungsod, lalawigan
Nakasusulat ng mga parirala at
pangungusap na may pang-ugnay
na at
Nakasusulat nang padikta ng mga
salita, parirala at payak na
pangungusap
Nakasisipi ng mga linya ng tula o
tugma at ng talatang may 2-3
pangungusap
Nagagamit ang malalaking titik at
bantas na tuldok sa pagsulat ng
mga pangungusap na pasalaysay
- pautos/pakiusap
Nagagamit ang malalaking titik at
bantas na padamdam sa pagsulat
ng mga pangungusap na
padamdam
Nakasusulat ng mga pangungusap
na walang ay at may ay
Nakasusulat ng maikling talata
tungkol sa sarili, pamilya at tahanan
nang maayos at may wastong
palugit

Pakikinig
1 Natutukoy ang iba'
t ibang huni/ingay
na ginagawa ng mga hayop
Nasasabi ang dinaramdam o
mensaheng ibig ipaalam ng mga
hayop sa tao
2 Natutukoy ang iba't ibang tunog ng
mga sasakyan
Nasasabi ang kahulugan ng iba' t
ibang pagpapatunog ng sasakyan
(pagpapatabi, pagtawag ng sasakay,
atbp.)
3 Nagagaya ang tunog ng mga
instrumentong napakinggan
Naiuugnay ang tunog na
napakinggan sa instrumentong
pinagmulan ng tunog
4 Nakikilala ang iba'
t ibang
kumbinasyon ng mga pantig na
nagbibigay ng tunog
5 Nakapagbibigay ng iba'
t ibang
halimbawang kumbinasyon ng mga
pantig
IKALAWANG BAITANG
Pagsasalita
Nagagamit ang magagalang na
pananalita sa pagbati
Hal. Magandang umaga/hapon
Kumusta po kayo?
Nagagamit ang magagalang na
panalita sa pagpapakilala/
pagtanggap ng panauhin
Hal. Ako si _______.
Anong pangalan mo?
Tuloy po kayo.
Umupo po kayo.
Nagagamit ang magagalang na
panalita sa paghingi ng pahintulot
Hal. Maaari po bang______.
Makikiraan po.
Nagagamit ang magagalang na
pantawag sa tao
Hal. Mang, Aling, Dr.,G.
Nasasabi nang may pagmamalaki
ang ilang impormasyon tungkol sa
sarili
Nagagamit nang wasto ang ngalan
ng tao, hayop, bagay, o pook na
tangi sa lipunang kinabibilangan
Pagbasa
Nakababasa nang may wastong
galaw/hagod ng mata mula
kaliwa-pakanan, itaas, pababa
Nakababasa nang may wastong
paglilipon ng salita
Nakababasa ng mga bagong salita
sa unang kita
Nababasa ang mga nakalimbag na
ngalan ng tao, pook
Hal. bayani-Jose Rizal
parke-Rizal Park
Nababasa ang mga salita, parirala o
pangungusap na nababasa sa ba-
tayang aklat, pantulong na aklat,
atbp.
7
Pagsulat
Naisasagawa ang maayos na pag-
hawak ng lapis sa pagsulat
Naisasagawa ang maayos na pag-
upo sa pagsulat at malinis na paraan
ng pagsulat
Nakasisipi ng pangungusap na may
wastong anyo at hugis ng titik
Naisusulat nang pantay-pantay sa
guhit ang mga titik ng salita/pangu-
ngusap
Naisusulat nang palimbag ang mga
pangungusap nang may wastong
pagitan ang mga titik/salita
Nagagamit ang malalaking titik sa
simula ng mga salitang pantawag
Nagkakaroon ng kasanayan sa
pagsulat nang kabit-kabit
Nakagagawa ng pataas-pababang
guhit (push and pull)
 Pakikinig
6 Natutukoy ang mga salitang binuo
ng pinagsamang pantig na narinig
Hal. ak-lat
akda
aklat
akma
7 Natutukoy ang mga salitang
magkapareho ang tunog sa unahan
8 Natutukoy ang mga salitang magka-
pareho ang tunog sa hulihan
9 Natutukoy ang mga salitang magka-
tugma mula sa tula o tugmang
narinig
10 Natutukoy ang naiibang salitang
narinig
11 Nakasusunod sa maikling panutong
napakinggan
12
Nasasagot ang mga tanong tungkol
sa detalye ng kuwentong narinig
Pagsasalita
Natutukoy ang tanging ngalan ng
tao, bagay, hayop, pook
(pangngalang pantangi)
Natutukoy ang karaniwang ngalan
tao, bagay, hayop, pook
(pangngalang pambalana)
Nagagamit ang angkop na pananda
para sa tangi/karaniwang ngalan ng
tao, bagay, hayop, o pook
Nagagamit ang mga pangngalang
pambabae, panlalaki, o walang
kasarian
Naibibigay ang angkop na
pangngalang tao, bagay, hayop, o
pook ayon sa larawan o sitwasyon
Natutukoy sa pangungusap ang
mga salitang panghalili sa
pangngalan
Nagagamit nang wasto ang mga
salitang panghalili sa pangalan ng
tao
Hal. ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila
Pagbasa
Nababasa ang bagong salita sa tu-
long ng larawan o tunay na bagay
Nababasa ang bagong salita sa tu-
long ng hugis o anyong salita
Nababasa ang mga salitang may
kambal-katinig
Hal. kl-klase
gr-grupo
Nababasa ang mga salitang may
diptonggo
ay, oy
ey, uy
aw, iw
Natutukoy ang magkatulad na
pantig sa dalawa o higit pang salita
Hal. mangga, gamot,
panggatong
Nakapagpapalit ng pantig upang
makabuo ng bagong salita
Hal. panga-bunga
Nasasagot ang mga tanong batay sa
binasa
Nakakakuha ng kilalang salita sa
loob ng isang mahabang salita
Nasasagot ang mga tanong tungkol
sa detalye ng binasa
8
Pagsulat
Nakagagawa ng pataas na ikot (in-
direct oval at pababang ikot (direct
oval)
Nagagamit ang malaking titik sa
simula ng tanging ngalan ng tao, ba-
gay, hayop, o pook
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
titik ng alpabeto na may pailalim na
kurba
Hal. u, w, i
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
titik ng alpabeto na may paibabaw na
kurba
Hal. a, m, n, x
Naisusulat ang mga
maliliit na titik ng alpabeto na may
paikot na kurba
Hal. l, h, k
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
maliliit na titik ng alpabeto na may
buntot
Hal. j, g, f
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
maliliit na titik ng alpabeto na may
dalawang kurba
Hal. a, g, s
Naisusulat nang maayos ang
malalaking titik ng alpabeto na may
kurba
Hal. B, C, D, G, P, O
 Pakikinig
13 Nauulit ang dayalog o usapan sa
kuwentong napakinggan
14
Nasasabi ang mga tauhan mula sa
narinig na kuwento
15 Nasasabi ang mga katangian ng
mga tauhan ayon sa narinig na
kuwento
16 Nasasagot ang mga tanong mula sa
pinakinggang kuwento
17 Naitatala ang mga detalye mula sa
pinakinggang kuwento
18 Nauulit ang mga pangyayari mula sa
kuwentong napakinggan
Pagsasalita
Nagagamit nang wasto ang mga
salitang panghalili sa pangalan ng
bagay/hayop
Hal. ito, iyan, iyon
Nagagamit nang wasto ang mga
salitang panghalili sa pangalan ng
pook/lugar
Hal. dito, diyan, doon
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap, at usapan, ang mga
panghalip
Natutukoy ang mga salitang kilos na
ipinahihiwatig ng kilos o galaw
Laging nagtatanong ng Ano, Bakit,
Paano tungkol sa mga bagay-bagay
Natutukoy ang salitang kilos sa
pangungusap
Nakapagbibigay ng pangungusap na
nagsasabi ng kilos na ipinakikita sa
larawan o ginagawa
Pagbasa Pagsulat
Napipili ang mga salitang Naisusulat nang maayos ang
bumubuo ng salitang-tambalan malalaking titik ng alpabeto
sa binasa Hal. M, N
Hal. bungangkahoy
bunga, kahoy
Masasabi ang usapan ng tauhan sa
kuwento
Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos ang
pareho ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto
Hal. masaya-mali- Hal. T, J
gaya
Natutukoy ang tauhan sa kuwento
Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos ang
magkasalungat ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto
Hal. mahirap, madali Hal. G, H, E
Naibibigay ang katangian ng mga
tauhan
Napipili ang mga salitang magkaka- Naisusulat nang maayos ang
ugnay malalaking titik ng alpabeto
Nasasagot ang mga tanong na Hal. J, Y, Z
Bakit, Paano
Nagagamit nang wasto ang mga sali- Naisusulat nang maayos ang iba
tang may '
t, '
y na pang-ugnay pang malalaking titik ng alpabeto
Natutukoy sa binasa ang sagot Hal. L, T, E
sa mga tanong na Ano,Sino, Saan,
Kailan
Napapangkat-pangkat ang mga Naisusulat nang maayos ang iba
salitang magkakaugnay pang malalaking titik ng alpabeto
Napagsusunud-sunod ang mga Hal. U, V, W
pangyayari sa tulong ng larawan
9
 Pakikinig
19 Naisasalaysay na muli ang
kuwentong napakinggan
20 Nasasabi ang pangunahing diwang
kuwentong napakinggan
21 Nasasagot ang mga tanong mula sa
tulang napakinggan
Nasasabi ang pangunahing diwa ng
22
inihahatid ng tulang napakinggan
23 Nakasusunod sa panutong
napakinggan
24 Naibibigay ang angkop na pamagat
ng narinig na babasahin
25 Nasasabi ang paksang talata na
narinig
Pagsasalita
Nagagamit sa pangungusap ang
mga salitang kilos
Naibibigay ang angkop na salitang
kilos para sa larawan o sa sitwasyon
Natutukoy ang mga salitang
naglalarawan ng katangian ng tao,
hayop, bagay, pook
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap ang mga salitang
naglalarawan ng kulay ng mga
bagay
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap ang mga salitang
naglalarawan ng hugis at laki ng
mga bagay
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap ang mga salitang
naglalarawan ng bilang o dami ng
mga bagay
Nagagamit sa pangungusap ang
mga salitang naglalarawan ng
katangian ng tao, hayop, bagay o
pook
10
Pagbasa
Napagsusunud-sunod ang mga
salita ayon sa alpabeto (unang titik)
Napagsusunud-sunod ang mga
pangyayari sa tulong ng mga
pamatnubay na tanong
Naibibigay ang mga salitang
magkaka-ugnay
Nasasabi ang pangunahing diwang
isinasaad ng kuwento
Nasasagot ang mga tanong mula sa
binasang tula
Naibibigay ang pangunahing diwa
na inihahatid ng tula
Nakasusunod nang wasto sa
panutong nakasulat
Nakapagbibigay ng angkop na
pamagat sa binasa
Natutukoy ang paksang
pangungusap ng talata
Pagsulat
Naisusulat nang maayos ang iba
pang titik ng alpabeto
Hal. S, G
Nakasisipi nang maayos ng mga
salita, parirala na nakasulat nang
kabit-kabit
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
salitang naglalarawan
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
salitang naglalarawan
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
maikling panuto
Naisusulat nang wasto ang mga
pamagat
Nagagamit ang malaking titik at
wastong bantas sa pagsulat ng
talata nang kabit-kabit
 Pakikinig
26 Naibibigay ang sanhi o bunga ng
pangyayaring narinig
27 Nasasabi ang sanhi o bunga ng mga
pangyayari
28 Naibibigay ang katangian ng mga
tauhan batay sa narinig na usapan
29 Nasasabi ang lugar at panahon na
binanggit sa kuwentong narinig
30 Nakapagbibigay ng angkop na
wakas sa narinig na kuwento
o pangyayari
Naibibigay ang hula o palagay sa
narinig na pangyayari
31 Natutukoy ang bunga ng mga
pangyayaring narinig
32 Naisasalaysay na muli ang
kuwentong narinig
33 Nasasabi ang damdamin ng tauhan
batay sa narinig na sitwasyon o
Pagsasalita
Napaghahambing ang katangian ng
tao, hayop, bagay o pook
Mapanuring nakapagmamasid ng
mga bagay sa paligid
Nagagamit sa pangungusap ang
mga ngalan ng araw at buwan bilang
pang-abay
Nagagamit ang mga pang-abay na
naglalarawan ng lugar sa
pangungusap o usapan
Nagagamit ang mga pang-abay na
naglalarawan ng panahon sa
pangungusap o usapan
Nagagamit ang mga pariralang
pang-abay sa pangungusap
Nagagamit ang mga katagang
pang-ugnay ng mga salita sa
pangungusap
-at
-ay
Nagagamit ang na at ng bilang pang-
angkop sa pangungusap
Nakikilala at nakapagbibigay ng
halimbawa ng pangungusap na
pasalaysay
Nakikilala at nakapagbibigay ng
halimbawa ng mga pangungusap
11
Pagbasa
Natutukoy ang sanhi o bunga ng mga
pangyayari
Nakapagbibigay ng sanhi o bunga ng
mga pangyayari
Nakapaglalarawan ng tauhan batay
sa ginawa o kilos
Naibibigay at nailalarawan ang
tagpuan ng kuwento
Nakapagbibigay ng angkop na
wakas sa kuwento
Naibibigay ang sariling hula o
palagay sa mga pangyayari sa
kuwento
Nasasabi ang magiging bunga o
kalalabasan ng mga pangyayari
Naisasaayos ang mga pangyayari
sa kuwento ayon sa wastong
pagkakasunud-sunod
Nasasabi ang damdamin ng tauhan
sa kuwento
Pagsulat
Nagagamit nang wasto ang tuldok
sa hulihan ng mga salitang dinaglat
Hal. Bb. G. Gng.
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
ngalan ng araw at buwan
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pang-abay na naglalarawan ng lugar
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pang-abay na naglalarawan ng
tauhan
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pariralang pang-abay
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
parirala at pangungusap na may
pang-abay na at at ay
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangungusap na may pang-angkop
na na at ng
Nagagamit ang malaking titik at
tuldok sa sa pagsulat ng
pangungusap na pasalaysay
Nagagamit ang malaking titik at
bantas na pananong sa pagsulat ng
 Pakikinig
usapan
34 Nasasabi ang mahahalagang
impormasyon mula sa balitang
narinig
35 Natutukoy ang mahahalagang
impormasyong narinig
36 Naibibigay sa limang pangungusap
ang buod ng kuwento na narinig
Naibibigay ang katangian ng tauhan
batay sa sinabi ng mga ito
37 Nasasabi ang kaisipan o ideya na
inihahatid ng bawat saknong ng
tulang narinig
38 Nasasabi ang sariling palagay
tungkol sa narinig na teksto
Pagsasalita
na patanong
Nakikilala at nakapagbibigay ng
mga pangungusap na pautos o
pakiusap
Nakikilala at nakapagbibigay ng
halimbawa ng mga pangungusap
na padamdam
Nagagamit ang iba't ibang uri ng
pangungusap sa
Pagsasalaysay
Nagagamit ang ibat-ibang uri ng
pangungusap sa ibat-ibang sitwasyon
at usapan
Naipapahayag nang malaya ang
sariling damdamin
Nakapagpapalit ng mga
pangungusap na pasalaysay
patungo sa patanong at vice versa
Nagagamit ang mga uri ng
pangungusap sa pagbabalita o pag-
bibigay ng impormasyon
12
Pagbasa
Naibibigay ang mahahalagang
detalye sa balita
Naitatala ang mahahalagang
impormasyon na nabasa
Nailalahad sa limang pangungusap
ang buod ng kuwento
Nabibigyang kahulugan ang sinabi
ng tauhan sa kuwento
Naibibigay ang mga kaisipan na
inilahad sa bawat saknong ng tula
Nasasagot ang mga tanong batay sa
mapa o grap
Pagsulat
pangungusap na patanong
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangungusap na pautos o pakiusap
Nagagamit ang malaking titik at
bantas na padamdam sa pagsulat
ng mga pangungusap na padam-
dam
Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangungusap na pasalaysay
Naisusulat nang maayos at kabit-
kabit ang mga usapan
Naisusulat nang maayos at
kabit-kabit ang mga pangungusap na
patanong at pasalaysay
Naisusulat nang kabit-kabit ang
mga impormasyong nasa mapa o
grap

PAKIKINIG
1. Nabibigyang kahulugan ang mga
huni/ingay na ginagawa ng mga
hayop na maamo o mabangis
2. Natutukoy ang ingay/ugong ng
mabibilis/mapanganib na sasakyan
3. Naiuugnay ang mga tunog na
napakinggan sa mga instrumentong
pangmusika
4. Nabibigkas nang wasto ang mga
salitang may i/e at o/u
5. Nabibigkas nang wasto ang mga
salitang diptonggo na napakinggan
6. Nabibigkas nang wasto ang mga
salitang may kambal katinig o
klaster
IKATLONG BAITANG
PAGSASALITA
Nagagamit ang wastong pananalita sa
paghingi ng paumanhin/pakikiusap
Nagagamit ang wastong paraan at
angkop na pananalita sa pagtatanong/
pagbibigay ng direksyon
Nakapagsasalaysay ng kuwento nang
may pagkakasunud-sunod at
gumagamit nang wasto at angkop na
salita
Naisasakilos/nagagaya ang mga sinabi
ng tauhan
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap ang mga pangngalan
Nagagamit ang mga uri ng
pangungusap ayon sa tungkuling
pasalaysay, pautos, patanong,
padamdam sa pagsasalaysay ng
sariling karanasan
13
PAGBASA PAGSULAT
Naisasagawa ang wastong paraan ng Nagagamit ang malalaking titik sa
pagbasang pabigkas/tahimik na angkop simula ng magagalang na katawagan,
sa baitang gaya ng wastong hagod ng pantanging ngalan ng tao, atbp.
mata, katamtamang lakas ng boses,
wastong paglilipon ng salita, atbp.
Naisasaayos ang mga pantig upang Nagagamit ang malalaking titik sa
makabuo ng bagong salita ngalan ng araw, buwan, pagdiriwang,
Nasasagot ang mga tanong na sino, pangalan ng Maykapal, atbp.
saan, alin, kailan
Nakikilala at nababasa nang mabilis Naisusulat ang idiniktang ngalan ng
ang mga salitang iisa ang baybay araw at buwan na nasa pangungusap
ngunit magkaiba ang diin
Natutukoy ang mahahalagang detalye
sa kuwento tulad ng katangian ng mga
tauhan atbp.
Nakapagbibigay ng mga salitang may Nagagamit ang kuwit, gitling sa
magkakatulad na pantig at nakabubuo pagsulat ng mga pangungusap
ng bagong salita mula sa mga pantig
Natutukoy ang katangian ng
pangunahin at pangalawang tauhan
batay sa kanilang salita at kilos
Nababasa nang mabilis ang mga Nagagamit ang malaking titik sa
salitang may diptonggo pagsulat ng mga pangngalang
Napagsusunud-sunod ang mga pantangi, simula ng pangungusap,
pangyayari sa tulong ng larawan at pamagat, sa pagsulat ng talata
naisasalaysay na muli sa tulong ng
pamatnubay na tanong
Napagsusunud-sunod ang mga salita Nakasusulat ng talatang nagsisimula sa
ayon sa bagong alpabeto hanggang sa paksang pangungusap
unang dalawang titik
Natutukoy ang paksang pangungusap
sa talata
7. Nakasasagot sa mga tanong
tungkol sa kuwento/tulang
napakinggan
8. Naisasakilos ang nagustuhang
bahagi ng napakinggang tula o
kuwento
9. Naisasalaysay ang magandang
bahagi ng kuwentong napakinggan
10. Nasasagutan ang mga tanong mula
sa napakinggang teyp, pahayag,
atbp.
11. Nakabubuo ng tanong tungkol sa
napakinggang teksto
12. Nakikilala ang mga pahayag na
nagsasaad ng sanhi at bunga
13. Natutukoy sa napakinggang teksto
ang mga pahayag na nagsasaad
ng iba'
t ibang damdamin - tuwa,
lungkot, galit
Natutukoy at napag-uuri-uri ang mga
pangngalan ayon sa kailanan, kasarian
at katangian
Nagagamit nang wasto sa
pangungusap ang mga salitang
inihahalili sa pangalan ng tao
Nagagamit sa pangungusap ang mga
salitang nagpapahayag ng pag-aari -
akin/ko, iyo/mo, kanya/niya
Nagagamit ang wastong salita/pananda
sa pagpapahayag ng pagmamay-ari
ni/niya,
kay/kina,
ng/ng mga
Nagagamit sa pangungusap ang mga
salitang nagtuturo ng lugar - ito, iyan,
iyon, dito, diyan, doon
Nagagamit ang mga panghalip na
pananong - ano/sino, saan/nasaan;
ilan, kailan, alin
Nagagamit sa pangungusap ang mga
panghalip na isahan at pangmaramihan
14
Natutukoy ang salitang ugat at mga
panlaping bumubuo sa salita
Natutukoy ang posisyon ng paksang
pangungusap sa talata
Nakikilala ang mga salitang nakapaloob
sa mahabang salita
Naibibigay/Nahihinuha ang angkop na
pamagat sa paksa/talata
Nakabubuo ng salita sa tulong ng
panlapi
Nabibigyang pamagat ang mga ideyang
pinagpangkat-pangkat
Natutukoy ang magkakatugmang salita
sa tula
Napipili ang mga detalyeng
sumusuporta sa pangunahing diwa
Nakabubuo ng magkatugmang salita sa
tulong ng pahiwatig na larawan
Napagsusunud-sunod ang mga ideya
sa kuwento/seleksyon
Nabibigyang hinuha ang mga
pangyayaring pinag-uugnay ng sanhi at
bunga
Nabibigyang paliwanag ang mga
tanong na bakit at paano
Nakababasa ng mga hiram na salita sa
biglang-tingin
Nakasusulat ng mga pangungusap na
nakaugnay sa mga larawan o graphics
Nakasusulat ng talata tungkol sa
sariling karanasan na ginagamit ang
iba't ibang uri ng panghalip
Nagagamit ang angkop na bantas sa
mga pangungusap na nasa talata
Naisusulat ang buod ng binasang
kuwento
Nakapagtatala ng mga salitang
magkasingkahulugan, magkasalungat
Napupunan ang balita, ulat, diyalogo ng
mga panghalip na nagtuturo ng lugar
Nakasusulat ng buod ng isang
pangyayaring pinag-ugnay ng sanhi at
bunga
Naisusulat ang idiniktang buod ng salita
14. Natutukoy ang mga pahayag na
napakinggan kung nagsasaad ito
ng nakaraan, kasalukuyan,
hinaharap
15. Naisasalaysay ang buod ng
napakinggang teksto sa sariling
pangungusap
16. Naibibigay ang paksang diwa ng
mga bahagi ng awit/tula/kuwento
na napakinggan
17. Natutukoy ang damdamin ng
tauhan sa nakinggang
dayalogo/kuwento
18. Naisasadula ang madamdaming
bahagi ng napakinggang
dayalogo/kuwento
19. Napagsusunud-sunod ang mga
ideya, pangyayari sa napakinggang
kuwento
20. Naisasalaysay ang napakinggang
kuwento ayon sa pagkakasunud-
sunod
21. Naitatambal sa angkop na larawan
ang napakinggang mga pahayag
Nagagamit sa pangungusap ang mga
pandiwang nagsasaad ng kilos na
naganap, nagaganap at magaganap pa
Nasusuri ang pagkakaiba ng mga
salitang nagbabago ng anyo ayon sa
aspekto
Nakapagsasalaysay ng
nabasa/napakinggang kuwento na
ginagamit ang iba’t ibang aspekto
Nagagamit nang wasto ang iba’t ibang
aspekto ng pandiwa sa pagsasalaysay
ng sariling karanasan, talambuhay,
atbp.
Nagagamit sa pangungusap ang mga
salitang nagsasabi kung saan, kailan,
nangyari ang kilos
Nagagamit sa pangungusap ang mga
pang-uring nagsasaad ng kulay, bilang,
laki, hugis, dami, katangian ng hayop,
tao, bagay
Napag-uuri-uri ang mga pang-uring
naglalarawan ng tao, hayop, bagay,
pook
Nagagamit ang mga pang-uri sa
pangungusap/talata na naglalarawan
ng tao, hayop, bagay, pook
15
Naipaliliwanag ang mga
babala/patalastas na makikita sa daan
at iba’t ibang lugar
Nabibigyang kahulugan ang mga
pahayag na patula.
Naksusunod sa mga panutong
nakalimbag
Nababasa nang mabilis ang mga
salitang hiram o hinango sa ibang wika
Natutukoy ang mga bahagi ng aklat
tulad ng talaan ng nilalaman, atbp.
Nakikilala ang kasingkahulugan ng
salita sa pamamagitan ng gamit sa
pangungusap
Natutukoy ang uri ng sanggunian na
mapagkukunan ng impormasyon
Nabibigyang hinuha ang mga salitang
magkasingkahulugan
Nakapagbibigay ng angkop na wakas
sa kuwento
Nakapagbibigay halimbawa ng mga
salitang magkasalungat
Naibibigay ang kahulugan at
pagkakaiba ng opinion sa katotohanan
Natutukoy ang magkakaugnay na salita
Nakabubuo ng palagay tungkol sa mga
pangyayaring totoo/di kapani-paniwala
Naibibigay ang angkop na salita para
sa inilalarawang pahayag
Nakasusulat ng patalastas/poster na
ginagamit ang pandiwa tungkol sa mga
napapanahong isyu ng lipunan
Nasasagutan ang mga datos sa
pagpupuno ng ID, atbp.
Nakasusulat ng talata na ginagamitan
ng iba’t ibang uri ng pangungusap at
angkop na bantas sa katapusan nito
Nakasusulat ng maikling kathambuhay
Natutukoy ang mga sangkap/bahagi ng
liham pangkaibigan at naisusulat ang
mga halimbawa nito
Nakakasulat ng liham pangkaibigan na
naglalarawan ng tao, pook, na nakita
Nakasusulat ng liham paanyaya o
pagtanggap ng paanyaya
Nakasusulat ng talatang naglalarawan
sa 5 o higit pang pangungusap
22. Natutukoy ang mga salitang
ginagamit sa paglalarawan ng tao,
bagay, gawa o pangyayari
23. Naitatala ang mga salita mula sa
napakinggang teksto ayon sa:
a) mga salita kaugnay ng
pandama
b) mga salitang kaugnay sa
damdamin
24. Natutukoy ang mga angkop na
salitang napakinggan na
nagpapahayag ng –
a) pakikiramay
b) pagbati
c) pasasalamat
25. Natutukoy sa mga napakiggang
pahayag/tula ang mga angkop na
ekspresyong nagpapahayag ng
damdamin
26. Naipapaliwanag ang mga
salawikaing napakinggan
27. Naitatambal sa napakinggang mga
munting pangyayari ang angkop na
salawikain
Nakapaghahambing ng katangian ng
tao, bagay/pook na ginagamit ang
pang-uri sa iba’t ibang kaantasan
Natutukoy sa pangungusap ang mga
pariralang pang-abay
Nagagamit sa pagsasalaysay ang mga
pariralang pang-abay
Nagagamit ang mga pang-angkop na
at, ay, na, ng at g sa pangungusap
Nakakagawa ng usapan tungkol sa
isang paksa na ginagamit ang iba’t
ibang uri ng pangungusap
Nakakasali sa isahan/pangkalahatang
bigkasan tungkol sa isang paksang
pinag-aralan
16
Natutukoy ang kahulugan ng Nakasusulat ng mga salawikaing may
matatalinghagang salita sa teksto pang-abay
Nailalapat sa tunay na buhay ang
pangyayaring nabasa
Nakabubuo ng mga bagong salita mula Nakasusulat ng mga bugtong na may
sa panlapi at salitang-ugat pang-abay
Nahihinuha ang mga pangyayaring di-
tuwirang nasasaad sa kuwento
Nabibigyang wakas ang hindi tapos na Nakasusulat ng karanasan na
pahayag/kuwento ginagamitan ng pang-abay
Nasusuri kung ang mga salita ay Naisusulat ang mga detalye sa
nagsasaad ng kilos o ngalan binasang pangyayari na ginagamit ang
Nagagamit ang mga bahagi ng aklat mga pang-angkop
ayon sa pangangailangan at nasasabi
ang impormasyong nasa bahagi nito
Nasusuri ang mga salita ayon sa Naisusulat sa talata ang ipinahayag sa
panlapi, salitang-ugat tsart o grap tungkol sa mga
Nasasagot ang mga tanong tungkol sa kaganapang nangyayari sa pamayanan
impormasyong nasa grap, tsart at mapa
Nakapagpapahaba ng mga salita sa Nakasusulat ng liham na nagbabalita,
tulong ng panlapi humihingi ng paumanhin, atbp.
Nagagamit nang lubusan ang mga
pinagkukunang impormasyon sa
pamayanan: aklatan, museo, reading
center, mga propesyonal, karaniwang
tao
28. Naisasalaysay ang buod ng
napakinggang balita/ulat
29. Naibibigay ang mga sanhi/bunga
ng isang pangyayaring
napakinggan
30. Nabibigyan ng pamagat ang
napakinggang maikling pangyayari
Nakalalahok sa mga gawaing
nakalilinang sa mapanuring pag-iisip
Naisasakilos ang mga napakinggan,
nabasa, napanood na patalastas,
dayalogo o usapan/madamdaming
pangyayari
Nagagamit ang mga pahayag sa
pagbibigay-katuwiran na maaaring
sumasang-ayon o di-sumasang-ayon
17
Nakikilala ang mga pahayag na may Nakasusulat ng usapan na ginagamit
patambis na kahulugan ang iba’t ibang uri ng pangungusap
Nagagamit ang mga nabasang kanais-
nais na solusyon/komento sa
pahayagan o mga aklat at iniaayon dito
ang sariling pamumuhay
Nakikilala ang mga salitang iisa ang Naisusulat nang padikta ang
baybay ngunit magkakaiba ng patalastas, anunsyo, poster, liham
kahulugan paanyaya
Nakbubuo ng sariling palagay tungkol
sa binasa
Nakikilala ang kahulugan o salita sa Nagagamit ang mga angkop na bantas,
tulong ng katuturan malaking titik sa pagsulat ng iba’t ibang
Naisasagawa ng isang puntong uri ng liham pangkaibigan.
balangkas ang binasang kuwento

PAKIKINIG
1. Naiuugnay sa sariling karanasan ang
mga tunog na napakinggan tulad ng
sirena na babala ng sunog, babala
ng curfew, kampana ng simbahan at
iba pa
2. Natutukoy sa mga salitang
napakinggan ang nagpapahiwatig at
nagbababala
3. Natutukoy sa mga balitang
napakinggan ang mga salitang
nagpapahayag ng pag-sang-ayon at
pagsalungat
4. Natutukoy ang ideya sa tula/awit na
napakinggan
5. Natutukoy ang paksa at ideya sa
balita o kuwentong napakinggan
6. Naiaayos ang mga pangyayari sa
kuwentong napakinggan
IKAAPAT NA BAITANG
PAGSASALITA
Nakapagsasalaysay ng sariling
karanasan kaugnay ng mga tunog na
napakinggan
Nauuri ang mga pangungusap ayon sa
gamit: pasalaysay, patanong, pautos,
padamdam at ayon sa kayarian: payak,
tambalan at hugnayan
Nakabubuo ng tambalang
pangungusap mula sa dalawa o
mahigit pang payak na mga
pangungusap
Nasusuri sa teksto ang tambalang
pangungusap bilang mga pinagsamang
mga sugnay na parehong makapag-
iisa
Nakikilala at nabibigkas ang mga
salitang may diptonggo at klaster sa
tula
Nakikilala ang mga ponemang
suprasegmental: tono, diin at antala
Nakikilala at nakabubuo ng mga pares
minimal na salita: pala-pila/mesa-misa
18
PAGBASA
Nabibigyang-kahulugan ang salitang
iisa ang baybay ngunit magkaiba ang
diin: pito-pito, buhay-buhay, pala-pala,
sala-sala
Nabibigyang kahulugang literal ang
mga tambalang salita: silid-aralan
Naibibigay ang kahulugan ng
matalinghagang salita: balatsibuyas,
hampaslupa, hanapbuhay atbp.
Naibibigay nang malinaw ang
mahahalagang detalye
ng mga katangian ng tauhan sa
kuwento/alamat/pabula
Natutukoy ang mahahalagang
pangyayari o aksyon na bumubuo sa
kuwento o balita
Naisasalaysay na muli ang kuwento
ayon sa wastong pagkakasunud-sunod
Naibibigay ang kahulugan ng mga
salitang kaugnay ng iba’t ibang
asignatura, Hal. karnibal
Nailalarawan ang kaugnayan ng isang
tauhan sa ibang tauhan
PAGSULAT
Nakasusulat ng mga
pangungusap/talata tungkol sa
karanasan kaugnay ng tunog na
napakinggan
Nagagamit ang malalaking titik sa
pantanging ngalan, magagalang na
katawagan, pagdiriwang at simula ng
pangungusap
Nagagamit ang iba’t ibang bantas sa
pangungusap: tuldok, tandang
pananong, tandang padamdam
Nakasusulat ng maikling balita
Nakasusulat ng mga paglalarawan ng
mga tauhang nabasa sa kuwento
Nakasusulat ng mga halimbawa ng
tambalang pangungusap mula sa
sugnay na nakapag-iisa at sugnay na
di nakapag-iisa
Naisusulat ang mga pangyayari sa
isang kuwento nang may maayos na
pagkakasunud-sunod kaugnay ng mga
Pilipinong maituturing na mga bayani
Nakasusulat ng paglalarawan ng isang
tauhan mula sa isang kuwento
7. Natutukoy ang mga pariralang
panaguri sa mga pangungusap na
napakinggan
8. Natutukoy ang mga bahaging
parirala sa mga pangungusap na
napakinggan
Natutukoy ang panaguri at simuno sa
pangungusap
Natutukoy ang simuno at ang gamit
nito sa pangungusap
Natutukoy ang panaguri at ang gamit
nito sa pangungusap
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa Nakasusulat ng paksang pangungusap
pamamagitan ng katuturan o mula sa mga ibinigay na ideya
depinisyon, gamit sa pangungusap
Natutukoy ang paksang pangungusap
at ang pangunahing ideya
Natutukoy ang mga salita na Nakasusulat ng maikling buod ng
nagbibigay pahiwatig sa kahulugan ng kuwentong nabasa
ibang salita sa pangungusap
Naaayos sa wastong pagkakasunud-
sunod ang mga pangyayari sa kuwento

9. Natutukoy ang dalawang bahagi ng
pangungusap na napakinggan
Natutukoy ang kinalalagyan ng
panaguri at simuno sa karaniwan at di-
karaniwang ayos ng pangungusap
Naibibigay ang kahulugan ng salita sa
pamamagitan ng kasingkahulugan,
kasalungat, katuturan ng gamit,
pahiwatig ng mga salita (context clues)
Napipili ang detalyeng sumusuporta sa
pangunahing ideya
Nakasusulat ng isang talata kaugnay
ng nasa pamagat:
Kalikasan: Pangalagaan; Saan Tayo
Patutungo; Pilipino, Ikarangal Mo

10. Natutukoy ang iba't ibang bahagi ng
pariralang napakinggan sa isang
komposisyon
Nakapagpapahayag at nagagamit ang
pangungusap na nasa karaniwan at di-
karaniwang ayos
Nakatulog ang bata. (Karaniwan)
Ang bata ay natutulog. (Di-karaniwan)
Naibibigay ang lohikal na Nakasusulat ng maikling komposisyon
pagkakasunud-sunod ng mga ideya sa na may 10-15 pangungusap
balita/kuwento

11. Natutukoy ang pangunahing ideya at
paksa sa balita/seleksyong narinig
Naisasalin ang karaniwang ayos ng
pangungusap sa di karaniwang ayos
nito
Naibibigay ang pangunahing diwa ng
kuwento o seleksyong binasa
Natutukoy ang mga salitang
nagpapakita ng "time sequences" tulad
ng simula, noon, sumunod, sa wakas
Naisusulat nang wasto ang mga
pangunahing ideya sa seleksyong
binasa

12. Natutukoy ang konteksto sa isang
usapang napakinggan
sino ang nag-uusap, papel na
ginagampanan, saan at kailan nag-
usap, layunin at paksa ng usapan
Napag-uuri-uri ang pangngalan
konkreto-tao, lapis, puno
di-konkreto-kaligayahan,
pag-ibig
Nagagamit nang wasto sa talata,
usapan at balita ang pangngalan
Nagagamit ang dating kaalaman sa
pagbibigay-kahulugan sa ibang salita
at parirala
Natutukoy ang mga pamaksang
pangungusap sa seleksyong binasa
Nakasusulat ng mga pangunahing
detalyeng sumusuporta sa
pangunahing paksa

13. Natutukoy ang ideyang sang-ayon at
sumasalungat at ang damdaming
namamayani sa usapang
napakinggan
Nagagamit ang pangngalan bilang
paksa at/o panaguri ng pangungusap
Guro ang babae. Mayaman ang artista.
Abogado ang kausap niya.
Naglalaro si Nena.
Naglalakbay ang diwa niya.
Natutukoy ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng sariling reaksyon sa
ayon sa konteksto sa pangungusap binasang kwento
Natutukoy ang detalyeng walang
kaugnayan sa pangunahing diwa

19
14. Nauulit nang wasto ang
parirala/pangungusap na idinidikta
15. Naisasagawa ang mga pahayag ng
pagmamalasakit sa kapwa
16. Nakasasagot sa tanong na bakit
tungkol sa seleksyong napakinggan
17. Nakagagawa ng dayagram ng
ugnayang sanhi at bungang
nakalahad sa seleksyong
napakinggan
Hal.
Sanhi Bunga
nag-aral ng tumaas ang
mabuti marka
18. Nakikilala at nagagamit ang mga
salita sa:
pagtanggap at pagtanggi
pagbibigay puna/obserbasyon
panghihikayat
Nagagamit ang angkop na panghalip Nagagamit nang wasto ang Naisusulat ang interpretasyon o
sa pangngalang hinahalinhan diksyunaryo Nakasusulat ng balangkas impormasyong inilalahad sa dayagram
ang nanay – siya sa anyong papaksa o pangungusap
ng nanay – niya (topical or sentence outline)
sa nanay – kanya
ako – kami
ikaw – kayo
Nagagamit ang isahan, dalawahan at Napipili nang mahusay ang angkop na Naisusulat nang may wastong baybay
maramihang anyo ng panghalip na kahulugan sa diksyunaryo ang mga salitang napakinggan
panao sa magkakaugnay na Natutukoy ang mga pangyayari na
pangungusap pinag-uugnay ng sanhi at bunga
Nagagamit sa pangungusap ang Natutukoy kung alin ang sanhi o bunga Nagagamit ang angkop na bantas sa
isahan at maramihang anyong sa seleksyong binasa pagsusulat ng idiniktang talata
panghalip na patanong
sino - sino-sino
ano - anu-ano
paano - paa-paano
kailan - kai-kailan
Nagagamit sa pangungusap ang Naibibigay ang angkop na bunga sa Nagagamit nang wasto ang malaking
panghalip na paari inilahad na sanhi titik sa pagsulat ng idinidiktang talata
Nakapagpapahayag ng sariling Naipapakita sa dayagram ang ugnayan Naisusulat ang mga pangyayaring may
karanasan na ginagamit ang panghalip ng sanhi at bunga sanhi at bunga sa binasang seleksyon
sa pakikipagkapuwa Nakabubuo ng mga angkop na tanong
kaugnay ng dayagram
20
19. Natutukoy ang mga sinabi ng tauhan
sa kuwentong napakinggan
Natutukoy ang mga pandiwa sa Nakikilala ang opinyon at katotohanan Nakasusulat ng interpretasyon sa
seleksyong binasa sa mga sitwasyon/mga pahayag sa dayagram ng sanhi at bunga
Nasusuri ang iba' t-ibang anyo ng seleksyong binasa
pandiwa batay sa aspektong naganap
na ang kilos – naglaba
ginaganap ang
kilos – naglalaba
gaganapin pa ang
kilos – maglalaba

20. Naiguguhit ang mga paglalarawang
narinig
Natutukoy ang mga panlaping Naibibigay ang kahulugan ng opinion at Nakasusulat ng liham pangkaibigan na
ginagamit sa pagbuo ng pandiwa katotohanan nagbabalita
panlaping mai-um-mag-pag, mag-, Napipili ang opinyon, katotohanan sa Nakagagamit ng angkop na bantas sa
makapag-, -in, -an-han seleksyong binasa mga liham
Nakapagsasalaysay ng karanasan na
ginagamit nang wasto ang mga
pandiwa sa ibat-ibang aspekto

21. Ikinararangal ang sarili at kapwa
Pilipino sa mga pahayag na
napakinggan tungkol sa mga
Pilipinong natatangi (outstanding)
Nagagamit ang mga pang-uri sa
paglalarawan ng tao, bagay, lugar at
pangyayari
Nakapagpapahayag ng damdamin ng
katuwaan at kalungkutan sa mga
pangyayari
Nakikilala ang mga sangkap na Nakasusulat ng liham na nagtatanong
nakapaloob sa pantasya Nakagagamit ng malalaking titik
Nakikilala ang katangian ng mga
tauhan sa alamat, pabula, kuwentong
bayan

22. Natutukoy ang mga pahayag na
nagpapakilala ng tauhan, pangyayari
at layon sa isang usapan at
napakinggang kuwento
Nakapaglalarawan ng iba' t-ibang
pandama, pantingin, panlasa,
panghipo, pandinig, pang-amoy
Natutukoy ang mga palarawang Nakasusulat ng liham ng
pananalita sa binasa pangungumusta at pagbati
Nakapagbibigay-hinuha tungkol sa
maaaring kalabasan ng mga
pangyayari sa binasa

23. Nakasasagot sa mga tanong sa Nagagamit sa magkakaugnay na Nasusuri kung malinaw ang ideyang Nagagamit nang wasto ang pasok at
isang interbyu pangungusap ang mga nasasaad sa binasa palugit sa pagsulat ng liham
magkasingkahulugan at Nakapagbibigay ng angkop na wakas
magkasalungat na mga salita sa isang kuwentong di-tapos

24. Natutukoy ang napakinggang- Nakapaghahambing ng katangiang Natutukoy sa binasa ang karanasang Naipapahayag ang naiisip at nadarama
katwiran taglay ng tao, bagay, pook nang may katulad ng naranasan ng mambabasa sa pagsulat ng liham pangkaibigan
pagpapasiya moderasyon
paniniwala Nakapagpapahayag na gumagamit ng
matatalinghagang salita sa
paglalarawan ng isang Pilipinong
nagmamalasakit sa kapuwa

21
25. Natutukoy ang mga kaisipang
napakinggan na walang kabuluhan o
paningit lamang
26. Nakapagbibigay ng pagbabago sa
pangwakas na bahagi ng kuwentong
napakinggan
27. Natutukoy ang kahalagahan ng mga
impormasyon, kaalamang narinig sa
radyo, napanood sa TV, nabasa sa
dyaryo
28. Naibabahagi ang mga kaalamang
napakinggan
29. Nasasabi ang angkop na reaksyong
napakinggan sa editoryal
30. Naisasadula ang madamdaming
bahagi ng kuwentong napakinggan
31. Naisasakilos ang napakinggang
ekspresyon/pahayag
Nakapaghahambing ng tao, bagay,
pook, pangyayari sa pasukdol na antas
Naipagmamalaki ang magagandang
katangian ng mga Pilipino
Natutukoy ang mga pang-abay sa
pangungusap
Nauuri ang pang-abay na pamanahon,
panlunan, pamaraan
Nagagamit ang mga pariralang pang-
abay
Nakapagpapahayag ng iba’t ibang
damdamin
Nagagamit ang mga pang-angkop na
na at ng
Nagagamit ang mga pang-angkop at
pangatnig sa pagpapahayag
Nakabubuo ng sariling wakas sa
kuwento
Nakapaghahalintulad at nakapag-iiba
ng mga kaisipan o ideya
22
Nakikilala ang mga matatalinghagang
salita at idyoma
Naihahambing ang detalyeng binasa
sa dating alam ng mambabasa
Nahihinuha ang namamayaning
damdamin sa kuwentong binasa
Nakabubuo ng pabuod at pasaklaw na
lagom
Nakapagbibigay ng paglalahat sa
magkaka-ugnay na pangyayaring
binasa sa kuwento
Nakikilala ang pagkakaiba ng piksiyon
sa di piksiyon
Nagagamit ang mga pamatnubay na
salita ng diksyunaryo
Nagagamit ang diskyunario sa
paghahanap ng wastong bigkas,
baybay at kahulugan ng salita
Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng
aklat
Nakasasagot ng mga tanong tungkol
sa mga impormasyong nasa iba’t ibang
bahagi ng aklat
Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng
pahayagan:
• pamukhang pahina
• editoryal
• anunsyo klasipikado
• tanging lathalain
Nakasasagot sa mga tanong tungkol
sa impormasyong nasa iba’t ibang
bahagi ng pahayagan
Nakasusulat ng sagot sa isang liham
pangkaibigan
Nakasusulat ng pabuod at pasaklaw na
lagom tungkol sa mga karanasan ng
pagmamalasakit ng Pilipino sa kapuwa
Nakasusulat ng isang pagsasalaysay
(narrative text) batay sa ginawang
panayam o interbyu
Naisusulat ang iniisip na ginagamit ang
mga pangatnig at pang-angkop
Naitatala ang impormasyong nakukuha
sa:
talaan ng nilalaman
paunang salita
pahina ng karapatang sipi
glosari
index
Nakasusulat ng isang reaksyon
Nakasusulat ng isang lagom sa
impormasyong nakuha sa iba’t ibang
bahagi ng aklat
32. Naibabalita ang mga pangunahing
balita
33. Naisasagawa ang magalang na
pakikinig sa kapulungang
pampaaralan
34. Nakapagpapakita ng iba’t ibang
reaksyon sa diskursong napakinggan
Nakagagamit ng mga ekspresyong:
tuwiran at di-tuwiran; berbal at di-berbal
Nakapagbibigay ng tala na: nasa
parehong istilo (paraphrasing) naiibang
istilo
Nakapagpapahayag ng balita o
sanaysay na ginagamitan ng
paraphrasing
Nakabubuo ng isang reaksyon na may
magkakaugnay na ideya
23
Nasusundan sa tamang pahina/kolum
ang karugtong ng balita mula sa
pamukhang pahina
Nabibigyang-kahulugan at katuturan
ang impormasyong nasa pahinang
pang-editoryal
Nagagamit ang mga bahagi ng
pahayagan ayon sa pangangailangan
Nakapagpapaikli ng balita, editoryal,
kolumn na binasa
Nakasusulat ng talaarawan ng sariling
karanasan
Nakasusulat ng usapan/dayalog
tungkol sa isang paksa
Nakasusulat ng reaksiyon sa kolum o
pitak na binasa

Pakikinig
1 Nagagamit sa pagpapahayag/
Nakasasagot sa mga tanong tungkol
sa detalye ng ulat/patalastas/
kuwentong napakinggan
Lohikal na napagsusunud-sunod ang
2 mga ideya sa ulat/balitang
napakinggan
3 Nailalahad nang malinaw ang ulat sa
balitang napakinggan
4 Nakikinig at nakalalahok sa mga
kapulungang
pampurok/pansimbahan
5 Naipaliliwanag sa sariling
pangungusap ang paksa ng
tula/kuwento/ impormasyong narinig
6 Nasasabi ang paksa ng
tula/kuwento/impormasyong narinig
7
IKALIMANG BAITANG
Pagsasalita
pagsasalaysay ang mga uri ng
pangungusap ayon sa gamit
Nakapagpapahayag ng mga ideya
nang may pagkakasunud-sunod at
pagkakaugnay
Nagagamit sa pagsasalaysay ang
mga uri ng pangungusap ayon sa
kayarian tulad ng payak, tambalan at
hugnayan
Nakapagpapalawak ng mga payak
na pangungusap sa pagtalakay sa
pagbabagong nagaganap sa mga
namamahala sa pamahalaan
Nakikilala ang sugnay na nakapag-
iisa at di-nakapag-iisa sa hugnayang
pangungusap
Nagagamit ang mga angkop na
pangatnig sa sugnay na di-nakapag-
iisa
24
Pagbasa
Nababasa nang mabilis ang mga
salitang kaugnay ng iba’t-ibang
asignatura
Naibibigay nang malinaw ang
mahahalagang detalyeng
ipinahihiwatig ng kuwento/balitang
binasa
Natutukoy ang salitang-ugat at
panlaping gamit sa salita
Natutukoy ang mga pangyayaring
bumubuo sa banghay ng kuwento
Nakabubuo ng iba’t-ibang
mahahabang salita sa tulong ng
panlapi
Nakikilala ang batayan ng
pagkakasunud-sunod ng mga
pangyayaring ginagamit sa kuwento
Nakikilala at naipaliliwanag ang
tinutukoy ng mga salitang hiram
Naisasalaysay ang kuwento ayon sa
wastong pagkakasunud-sunod ng
mga pangyayari
Natutukoy ang salitang-ugat at
kahulugan ng tambalang salita
Naibibigay sa sariling pangungusap
ang pangunahing diwa ng binasa
Naibibigay ang kahulugan ng salita
sa pamamagitan ng
kasingkahulugan
Pagsulat
Nagagamit nang wasto ang malaking
titik sa
- mahahalagang salita sa
pamagat
- mga katawagang nauukol sa
Maykapal
- simula ng taludtod ng tula
- tiyak na pangalan ng tao
Nagagamit ang angkop na bantas
para sa iba’t ibang uri ng
pangungusap
Nagagamit ang panipi at kuwit sa
tuwirang sinabi ng tauhan
Naisusulat sa wastong baybay ang
mga salitang hiram at nagagamit ang
mga ito sa pagsulat ng talata
Naisusulat ang buod ng kuwento na
gumagamit ng angkop na bantas
para sa iba’t ibang uri ng
pangungusap sa talata
Nagagamit ang tuldok-kuwit sa
paghihiwalay ng mga sugnay sa
hugnayan at tambalang
pangungusap
 Pakikinig
Naisasalaysay sa sariling
7
pangungusap ang buod ng
kuwentong napakinggan
Naisasagawa nang wasto ang
8 tagubiling napakinggan
9 Nauulit sa iba ang tagubiling
napakinggan
10 Naiuulat ang mga tagubiling
napakinggan sa sariling
pangungusap
Nakasasagot sa mga tanong tungkol
11 sa detalye ng
ulat/patalastas/kuwentong
napakinggan
Pagsasalita
Natutukoy ang mga payak na
pangungusap/sugnay na nakapag-
iisa sa hugnayang pangungusap
Nagagamit sa pagsasalaysay ang
mga pangungusap
Natutukoy ang kinalalagyan ng
simuno/panaguri sa karaniwan at di-
karaniwang ayos ng pangungusap
Natutukoy ang gamit ng simuno,
panaguri at layon sa pangungusap at
kung paano ito binubuo
Natutukoy ang mga bahagi ng
pananalita na maaaring gawing
panaguri/simuno
Nakabubuo ng mga pangungusap na
may iba’t ibang uri sa pagpapahayag
sa sarili
Nakakikilala/Nakabubuo ng mga
pangungusap na walang paksa
Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon
sa tungkulin: pantangi, pambalana,
lansakan
25
Pagbasa Pagsulat
Natutukoy ang mga talatang
tuwirang nagsasaad ng paksang
pangungusap
Naibibigay ang kahulugan ng salita Naisusulat ang iba’t-ibang uri ng
sa pamamagitan ng kasalungat pangungusap ayon sa kayarian na
gumagamit ng angkop na bantas
Nakikilala ang mga talatang ang
paksa ay di-tuwirang nasasaad
Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng mga talatang
sa pamamagitan ng katuturan nagsasalaysay, nagpapaliwanag at
may pagkakasunud-sunod
Natutukoy nang may pagkakasunud-
sunod ang mga pangunahing diwang
bumubuo sa isang kuwento/
seleksyon
Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng balita, usapan at
sa pamamagitan ng gamit sa patalastas na gumagamit ng iba’t
pangungusap ibang uri ng pangungusap sa
karaniwan at di-karaniwang ayos
Naibibigay ang iba’t ibang bahagi ng
aklat at mga impormasyong
nakapaloob sa bawat bahagi
Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng usapan/dayalogo na
sa pamamagitan ng pahiwatig na ginagamitan ng mga pangungusap
salita na walang paksa
Nabibigyang kahulugan ang mga
impormasyong nasa iba’t ibang
bahagi ng pahayagan
Nagagamit ang clining o Nakasusulat ng mga balita,
pagkakaantas-antas ng intensidad dayalogo, talaarawan, anunsyo,
ng kahulugan patalastas
Nakapagbibigay ng angkop na
pamagat sa talata
Natutukoy/nahihinuha ang mga
pangunahing diwa na nakapaloob sa
isang pangyayari
 Pakikinig
12 Nakabubuo ng banghay o balangkas
tungkol sa napakinggang teksto
Pagsasalita
Nagagamit ang pangngalan bilang
iba’t ibang bahagi sa pangungusap,
sa mga balita, dayalog, anunsyo,
talata, liham
Pagbasa Pagsulat
Natutukoy ang mga salitang Nagagamit ang malaking titik at
magkatugma at nagagamit ang mga gitling sa pagsulat ng iba’t ibang uri
ito sa pagbuo ng sariling tugma. ng pangngalan
Napipili ang mga mahahalagang
detalye na sumusuporta sa bawat
pangunahing diwa
Nakabubuo ng balangkas na may
dalawang bahagi

13 Napagsusunud-sunod ang mga
ideya sa napakinggang teksto
kaugnay ng pagbabago sa paligid
Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon
sa kayariang payak, maylapi, inuulit,
tambalan
Naibibigay ang kahulugan ng mga Nagagamit ang iba’t ibang uri ng
salita batay sa ginamit na panlapi pangngalan sa pagsulat ng liham-
pangkaibigan
Nasasabi ang mga pangyayaring
may ugnayang sanhi at bunga sa
seleksyong binasa

14 Naigagawa ng balangkas ang mga
ideya sa napakinggang teksto
15 Naigagawa ng lagom/buod ang mga
detalye/ideyang napakinggan
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng
panghalip sa pagsasalaysay ng
sariling karanasan – panao,
pananong, pamatlig,panaklaw,
patulad
Nagagamit nang wasto ang mga
panghalip na panaklaw at patulad sa
pagsasalaysay at pagsulat ng
sariling karanasan/pag-uulat ng
karanasan ng ibang tao
Naibibigay ang kahulugan ng salita
sa pamamagitan ng paggamit nito sa
pangungusap
Nasasabi ang mga opinyon at
katotohanan na binanggit sa
kuwento/seleksyong binasa
Napagsusunud-sunod ang mga
salita ayon sa alpabetong Filipino
batay sa una hanggang ikatlong titik
Nagagamit ang indeks at bibliograpi
sa paghahanap ng impormasyon
Nagagamit ang malaking titik na
angkop sa pagsulat ng iba’t ibang uri
ng liham pangkaibigan, paanyaya,
paghingi ng paumanhin, atbp.
Nagagamit nang wasto ang mga
bantas; malaking titik; palugit, pasok
sa pagsulat ng idiniktang talata,
balita, liham

16 Nabibigyang hinuha ang mga
pangyayari sa balitang napakinggan
Natutukoy ang mga pandiwa sa
balita, kuwentong nabasa
Natutukoy ang mga salitang hiram at
nabibigyan ito ng katumbas sa mga
wikang bernakular kung meron
Nagagamit ang angkop na aklat sa
paghanap ng impormasyon
Naisusulat ang idiniktang talatang
maraming salitang hiram tungkol sa
pagbabagong politikal at
sosyolohikal sa bansa

17 Nakukuha ang detalye at paksang Nasusuri ang mga panlaping gamit Nakukuha ang kahulugan ng salita Nagagamit nang wasto ang mga
diwa ng liham/balitang napakinggan sa pagbubuo ng pandiwa ayon sa pagkakagamit sa sangkap sa pagsulat ng liham
pangungusap pangangalakal

26
 Pakikinig
Napagsusunud-sunod ang mga
18
ideya sa napakinggang teksto
19 Nabibigyan-reaksiyon ang
napakinggang editoryal, artikulo, at
iba pa
20 Napipili ang katotohanan at opinyon
lamang sa pinakinggang seleksyon
21 Natutukoy ang mga pang-uri sa
napakinggang seleksyon at antas
nito sa pinakinggang talata
22 Nahuhulaan kung ano/sino ang
tinutukoy sa inilalarawang talata
Pagsasalita
Nasusuri ang mga pagbabago sa
anyo ng pandiwa batay sa aspekto
ng panlaping ginamit
Nagagamit ang mga pandiwa sa iba’t
ibang aspekto sa pagsasalaysay at
pagsulat ng balita, kuwento ng
sariling karanasan, at iba pa
Nagagamit ang mga pandiwa sa iba’t
ibang kaanyuan sa pagsasalaysay
ng sariling karanasan, atbp.
Nagagamit ang angkop na pang-uri
sa paglalarawan ng tao, bagay,
lugar, pangyayari
Nagagamit ang iba’t ibang antas ng
pang-uri sa paghahambing ng
katangian ng tao, bagay, pook at
pangyayari
Napapangkat/Nauuri ang mga pang-
uri sa iba’t ibang antas
27
Pagbasa
Nagagamit nang wasto ang mga
patnubay na salita sa diksyunaryo
Naibibigay ang kahulugan ng mga
salitang iisa ang baybay ngunit
magkaiba ng kahulugan at bigkas
Nasasabi ang mga pangyayaring
may ugnayang sanhi at bunga sa
kuwento/seleksyong nabasa
Naibibigay ang kahulugan ng salita
sa tulong ng kasingkahulugan
Nasasabi ang mga katotohanan na
binabanggit sa seleksyong nabasa
Naibibigay ang kahulugan ng salita
sa tulong ng kasalungat na
kahulugan
Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng
opinyon sa katotohanan
Nasusuri ang mga panlapi at
salitang-ugat sa mga salita
Nakakukuha ng impormasyon sa
tulong ng grap o tsart
Natutukoy ang kahulugan ng
matalinghagang salita
Natutukoy ang pagkakasunud-sunod
ng mga pangyayaring bumubuo sa
banghay ng kuwento
Nabibigyang kahulugan ang mga
salitang magkakaugnay
Naigagawa ng balangkas ang
kuwento/seleksyon
Pagsulat
Naisusulat ang pagsusuri tungkol sa
pagkakaugnay ng sanhi at bunga na
napapaloob sa paglalahad tungkol
sa pagbabago sa edukasyon
Nakasusulat ng sariling opinyong
narinig
- katulad ng may-akda
- kaiba sa may-akda
Nakasusulat ng maikling
komposisyon/sanaysay na may 15-
20 pangungusap tungkol sa isang
reaksyon sa binasa
Nakasusulat ng talatang
naglalarawan ng isang
karanasan/pangyayari
Nakapaghahambing nang pasulat ng
2 tauhan o 2 pangyayari sa
dalawang seleksyong magkaugnay
Nailalarawang pasulat ang
tunggalian sa banghay ng akdang
binasa
 Pakikinig
23 Nasusuri kung palarawan o
pasalaysay ang pinakinggang talata
24 Naisusulat ang paksang diwa ng
pinakinggang teksto
25 Naitatala ang mga pang-abay na
ginamit sa kuwento/iba pang
pinakinggang teksto
26 Natutukoy ang mga salitang
binibigyang-turing ng mga pang-
abay na itinala sa pinakinggang
teksto
27 Naitatala ang pagkakasunud-sunod
ng mga pangyayari sa tekstong
pinakinggan
28 Nakapagbibigay-lagom o buod sa
tekstong pinakinggan
Pagsasalita
Nagagamit ang mga pang-uri sa
paglalarawan ng pangyayari, tao,
pook sa binasa sa pasalita/pasulat
na paraan
Nagagamit nang wasto ang mga uri
ng pang-abay sa pagsasalaysay at
pagsulat
Naipakikita ang pagkakaiba ng gamit
ng pang-uri at pang-abay sa parirala
o pangungusap
Nakikilala ang mga sugnay na pang-
abay sa pangungusap at ang mga
salitang bumubuo dito
Nagagamit ang pang-abay sa
pagsasalaysay at pagsulat ng
natatanging pangyayari sa binasa
Nakakikilala/Nakabubuo ng mga
salita/pahayag sa tulong ng mga
pang-abay na may higit sa isang
kahulugan
28
Pagbasa Pagsulat
Napapalawak ang talasalitaan sa Nailalarawan sa isang sanaysay ang
tulong ng katuturan naging saloobin/nadama sa
napanood/nabasang isyung
Nasusuri ang pagkakaiba ng piksyon panlipunan
at di-piksyon
Nakatutukoy ng maiikling salita mula Napalalawak ang pagkakasulat ng
sa mahahabang salita isang talata sa tulong ng pang-abay
Naigagawa ng balangkas ang
seleksyong nabasa
Nabibigyang kahulugan ang mga Nakasusulat ng mga biro, anekdota,
salitang kaugnay ng iba’t ibang patalastas, poster na ginagamitan ng
asignatura mga pang-abay
Nakapagbibigay ng palagay sa
maaaring kalalabasan ng kuwento
kung may pagbabago sa banghay o
tauhan
Naipaliliwanag ang kahulugan ng Naisusulat ang angkop na sugnay
mga salitang hiram sa pang-abay sa mga di-tapos na talata
bernakular/wikang banyaga
Nabibigyan ng wakas ang di-tapos
na seleksyon
Nabibigyang katuturan ang mga Naisusulat ang reaksyon sa isang
salitang matatalinghaga at natatanging pangyayari sa binasa
nagagamit ito sa kaugnay ng mga pagbabagong
pagsasalita/pagsulat nagaganap sa pamumuhay sa bansa
Nabibigyan ng sariling palagay ang
mga pangyayari
Nakakikilala ng mga salita/pahayag Nakapagbubuod ng isang
na may higit sa isang kahulugan kuwento/sanaysay at naisusulat ang
kaugnayan nito sa mga isyung
Nababalangkas ang mga panlipunan
kaisipan/pangyayari sa seleksyong
nabasa
 Pakikinig
29 Naibibigay nang malinaw ang ulat sa
balitang narinig
30 Naisasalaysay ang narinig na
kuwento o pangyayari ayon sa
wastong pagkakasunud-sunod
31 Nakasusunod sa panutong
napakinggan
32 Naitatala ang mga pahayag na
positibo/negatibo sa napakinggang
teksto
33
Naitatala ang mga napakinggang
pamilyar/di-pamilyar na salita
34 Nakukuha ang mahahalagang
detalye ng tekstong napakinggan
`Naitatala ang mga paksang diwang
35 tuwiran at di-tuwirang inilalahad
36 Nakapagbibigay-reaksyon sa
pananaw, tono, saloobin, at layon ng
akdang napakinggan
Pagsasalita
Natutukoy at nagagamit sa
pangungusap ang mga pang-angkop
at pang-ukol
Nagagamit ang mga pangatnig sa
hugnayang pangungusap
Nakapagbubuod ng mga talatang
naglalarawan (deskriptib),
nagpapaliwanag (eksplanatori),
nagsusunud-sunod (sekwensya)
naglalahad (ekspositori)
Nakapagpapaliwanag ng mga
pahayag na may malalim na
kahulugan
Nakikilala ang mga ideyang
nagkakatulad/nagsasalungatan/
magkakaugnay
Nakikilala ang mga pahayag/
talatang positibo, negatibo
Nakabubuo ng mga pahayag na
naglalahad ng
• sariling katuwiran
• sariling pagpapasya
• sariling paniniwala
Natatalakay ang malalim na
kahulugan ng binasang
pahayag/biro/palaisipan, atb.
29
Pagbasa
Nakakukuha ng impormasyon mula
sa mga library card, ID, resibo, atbp.
Nakasasagot sa mga tanong tungkol
sa mga impormasyong nasa iba’t
ibang bahagi ng pahayagan
Nakikilala kung ang mga
impormasyong nasa pahayagan ay
opinyon o katotohanan
Nabibigyang katuturan/hinuha ang
mga impormasyong nasa patalastas,
poster, resibo, mga pormularyo
(forms) atbp.
Naisasagawa nang pahapyaw at
mabilisan ang pagbasa
Nasasagutan ang mga
puzzle/palaisipan sa pagpapalawak
ng talasalitaan
Naiuugnay ang “Dewey
Classification System” sa “Card
Number”
Nakikilala at nabibigyang-kahulugan
ang impormasyong nasa iba’t-ibang
grap, tsart, at mapa
Nakasasagot sa mga tanong tungkol
sa impormasyong napapaloob sa
grap, tsart, mapa
Pagsulat
Nakabubuo ng wastong pormat at
kaayusan ng talasanggunian
Nakasusulat ng talata sa ibang
paraan ngunit kahalintulad ang ibig
sabihin (paraphrasing/naiibang
istilo)
Nakatutukoy ng mga kaalaman sa
mga bahagi ng pananaliksik (term
paper) at naisusulat ang mga ito
Natutukoy ang mga patern ng
pagbuo ng talata at nagagamit ito sa
pagsulat
Nakasusulat ng isang talatang
sanaysay tungkol sa pagpapahalaga
sa luntian at malinis na kapaligiran
Nakasusulat ng isang kathambuhay
at talambuhay na gumagamit ng
mga patern ng pagsulat ng talata
Nakasusulat ng pormal at di-pormal
na katha/sanaysay tungkol sa mga
isyung panlipunan kaugnay sa
pagbabagong nagaganap sa
pangangalakal ng bansa
Nakasusulat ng
tugma/reaksyon/pahayag/
biro/palaisipan, atbp.
 Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
37 Naihahambing ang mga dating Naisasalin ang impormasyon sa iba Nakabubuo ng mga tanong tungkol Nakasusulat ng maikling balita
kaalaman tungkol sa isyu/paksang pang anyo (transcoding) sa impormasyong nasa mapa, atlas, tungkol sa pangyayaring nagaganap
napakinggan tsart sa paligid

38 Napagsusunud-sunod ang mga Napaiikli/nabubuod ang mga Nagagamit ang diksyunaryo, Nakasusulat ng poster, tagubilin,
ideya ng nabasang editoryal, nabasa/napakinggang teksto tesaurus at iba pang sanggunian sa patalastas, atbp.
artikulo, atbp. pagkakatapos ng talakayan paghanap ng impormasyon

30

Pakikinig
1 Naitatala ang mga detalye ng mga
panuto o direksyong napakinggan sa
loob at labas ng klasrum
e.g. naisasagawa ang narinig na
mga tagubilin
2 Natutukoy ang mga saloobin at
damdamin ng tagapagsalita na
inihuhudyat ng
- tono
- bilis
- diin
- intonasyon
3 Nagagamit nang may ganap na
kahusayan ang mga batayang
kasanayan sa pakikinig
Nakapagbibigay halaga sa mga
pananalitang narinig batay sa paraan
ng pagsasalita
Naisasagawa ang panandaliang
4 pakikinig sa mga impormasyong
naririnig sa radyo
Natutukoy ang mga tiyak na detalye
ng mga balita tungkol sa kalagayan
ng panahon
IKAANIM NA BAITANG
Pagsasalita
Nakapagbibigay at nakasusunod sa
mga panuto na isinaalang-alang ang
gamit ng mga salita
Naibabahagi nang pasalita ang
anumang impormasyong nais ilahad
nang may wastong bigkas, diin,
intonasyon, bahagyang paghinto,
atbp.
Nasasabi ang layunin ng nagsasalita
batay sa paraan ng pagsasalita nito
Nasasabi nang tuwiran ang
pagsang-ayon o di-pagsang-ayon sa
mga impormasyong narinig
31
Pagbasa
Nakagagamit ng iba’t-ibang istilo sa
pagbasa upang matugunan ang
layunin ukol dito
- pahapyaw na natutukoy ang
impormasyon
Natutukoy ang paksa/ideya sa tulong
ng pamagat
Nakikilala ang mga salitang
- magkasingkahulugan/
magkasalungat
- magkasintunog ngunit magkaiba
ang kahulugan
Nakapagbibigay ng palagay tungkol
sa maaaring kalabasan ng mga
pangyayari sa kuwento batay sa mga
ikinikilos ng mga tauhan
Nakikilala at natutukoy ang mga
salita na naghuhudyat ng
pagkakasunud-sunod ng mga
pangyayari
Pagsulat
Nakasusulat nang malinaw ng mga
palatastas o babala
Nakasusulat ng kaisipan sa pormang
poster para sa kagalingan ng mga
mag-aaral
Napupunan nang wasto ang mga
pormularyong pampaaralan na may-
wastong baybay
- ID, atbp.
- kard na pang-aklatan
- impormasyong personal
Nakasusulat ng sariling impresyon
hinggil sa mga ikinikilos ng mga
tauhan sa akdang nabasa
Nakasusulat ng maikling buod ng
balitang narinig sa radyo
 Pakikinig
5 Nakapagbibigay ng tamang reaksyon
sa mga balita/impormasyong
napakinggan
6 Natutukoy ang pangunahing ideya o
kaisipan ng mga isyung napakinggan
7 Natutukoy at nabibigyang-puna ang
mga nagsasalungatang
impormasyon tungkol sa mga isyung
napakinggan
8 Natutukoy ang ugnayang sanhi o
bunga na tuwirang inilahad sa
kaisipang narinig sa pamamagitan
ng mga hudyat na pananalita
9 Natutukoy ang panig ng
tagapagsalita batay sa mga pahayag
na narinig at nahuhulaan kung ano
ang susunod nitong pahayag
10 Nagagawang maiproseso ang
napakinggang teksto na
isinasaalang-alang ang mga saglit na
paghinto, kamalian at pagwawasto
Pagsasalita
Nasasabi ang sariling palagay o
kuru-kuro sa isyung pinag-uusapan
Nakapagtatanong at nakasasagot sa
mga tanong na gumagamit ng
wastong balangkas
Natutukoy ang pumapailalim na
paksa ng pangunahing ideya o
kaisipan.
Nagagamit sa pagpapahayag ng
kaisipan at damdamin ang iba’t ibang
uri ng pangungusap ayon sa gamit at
kayarian
Nakikilala ang mga sugnay na
bumubuo sa tambalan at hugnayang
pangungusap
Nagagamit ang mga salitang pang-
ugnay sa tambalan at hugnayang
pangungusap
Nagagamit sa makabuluhang
pakikipagtalastasan ang mga
pangungusap sa karaniwan at di
karaniwang ayos
32
Pagbasa
Nakapagbibigay reaksyon sa
pangyayari, tauhan, istilo ng awtor
na ginamit sa akda
Nagagamit ang mga grapikong
pantulong sa pag-unawa ng teksto
- talahanayan
- grap
Nakikilala ang pangunahing puntos
sa isang pahayag sa pamamagitan
ng
- paraan ng paglalahad
pagtukoy sa paksang pangungusap
pagbibigay-diin sa wakas
Naibibigay ang sanhi at bunga ng
mga pangyayari o nagaganap sa
akdang binasa
Naibibigay ang wastong paghihinuha
sa
-pangyayari
- saloobin/pandamdamin
Naibibigay ang mahahalagang
impormasyong tuwiran at di-tuwirang
binanggit sa teksto
Pagsulat
Nakasusulat ng isang
paghahambing sa tulong ng isang
grap o dayagram
Naisasalin (transcode) nang pasulat
ang mga impormasyong
ipinahihiwatig ng mga grapikong
pantulong sa teksto
Nagagamit nang wasto ang mga
salitang pang-ugnay sa pagsulat ng
kuwento
Nakasusulat ng isang salaysay na
nagpapakita ng ugnayang sanhi at
bunga
Naisusulat nang maayos ang sariling
ideya/kaisipan sa tulong ng isang
balangkas
Nagagamit ang mga kongkretong
pansuportang detalye upang
maipaliwanag nang maayos ang
paksang pangungusap
 Pakikinig
11 Nabibigyang-halaga ang pakikinig sa
mga anekdota, kuwento, pabula at
iba pa
12 Naibibigay ang magkakaugnay na
pangunahing diwa sa balita, ulat na
napakinggan
Naibibigay ang mahahalagang
detalye na sumusuporta sa mga
pangunahing diwa sa balita/ulat na
napakinggan
13 Naisasagawa sa tamang paraan ang
mga hakbang na narinig sa
pagsasagawa ng isang
bagay/proyekto
Nakalalahok sa at
14
nakapagsasagawa ng mga
kapulungang pampaaralan/
pampurok/pansimbahan
Nagagamit ang mga angkop na
ekspresyong narinig kaugnay ng
pagsali sa kapulungan
Pagsasalita
Nagagamit nang wasto ang mga
sugnay na di-makapag-iisa sa mga
makabuluhang pahayag
Nasusuri ang mga pangungusap
ayon sa mga bahaging bumubuo rito
- nagagamit ang mga
pangungusap na may iba’t ibang
bahagi sa pagbibigay ng
paliwanag
Nagagamit nang wasto sa
pakikipagtalastasan ang mga
pangngalan
Nakapagpapahayag ng sariling ideya
tungkol sa wastong pangangalaga sa
mga likas na yaman ng bansa
Nauuri ang pangngalan bilang
- pantangi
- pambalana
- kongkreto
- di-kongkreto
- lansakan
Nagagamit ang mga pangngalang
angkop para sa isang kapulungan
33
Pagbasa
Nasasagot ang mga tanong batay sa
sariling karanasan
Nailalarawan ang katangian ng
tauhan batay sa pananalita/pagkilos
na isinasaad sa kuwento
Naiuugnay ang sariling karanasan sa
mga pangyayari sa kuwento
Nakapagbibigay ng paglalahat sa
magkakaugnay na pangyayari na
binabanggit sa kuwento
Naibibigay nang malinaw ang
mahahalagang detalyeng
ipinahihiwatig ng akdang binasa
Napipili ang mga detalye na
nagpapaliwanag o lumilinang sa mga
pangunahing diwa
Pagsulat
Naisusulat nang maayos ang
idiniktang teksto na kaugnay ng
pangangalaga sa kalikasan at
kapaligiran
Nakasusulat ng paksang
pangungusap at mga pansuportang
detalye kaugnay ng mga
pagbabagong nagaganap sa daigdig
Nakasusulat ng mga panuto
(instruction) kung paano isinasagawa
ang isang bagay sa tulong ng isang
dayagram o mga larawan
e.g. ang paglilinis ng electric fan
Nakasusulat ng katitikan ng isang
kapulungang pangklase
 Pakikinig
Natutukoy sa mga diskursong
15
napakinggan ang mga pahayag na:
- nagpapakilala ng ideya
- nagpapatibay ng ideya
16 Naisasalaysay/Naisasadula ayon sa
wastong pagkakasunud-sunod ang
mahahalagang pangyayari ng
kuwentong napakinggan
17 Naibibigay ang paksa at
pangunahing kaisipan ng
tula/kuwento/ impormasyong narinig
18 Nasasagot ang mga tanong tungkol
sa mga detalye ng
seleksyon/impormasyong
napakinggan
19
Naibibigay at naihahambing ang
saloobin ng nagsasalita tungkol sa
paksa
20 Natutukoy ang mga makabuluhang
salita na ginagamit sa mga usapang
napakinggan
Nabibigyang kahulugan ang mga
21
salitang narinig batay sa paraan ng
pagsasalita (tono, diin, paghinto,
intonasyon)
Pagsasalita
Natutukoy ang gamit ng pangngalan
sa mga diskurso
Nagagamit nang wasto ang mga
panghalip
Nagagamit ang mga panghalip na
panao sa kaukulang palagyo,
palayon at paari
Nagagamit ang panghalip bilang
paksang pangungusap at
pinaglalaanan sa mga pangungusap
Nagagamit ang mga panghalip na
panaklaw at patulad
Nagagamit sa pagsasalayasay ang
mga pandiwa na nasa iba’t ibang
aspekto
Nabibigyang halaga sa
pagsasalaysay ang pandaigdig na
pagbabagong may kinalaman sa
teknolohiya
34
Pagbasa
Napagsusunod-sunod ang mga
pangunahing diwa na bumubuo ng
kuwento/seleksyon
Naigagawa ng balangkas ang
akdang binasa sa anyong papaksa o
pangungusap
Nakikilala ang opinyon at
katotohanan bilang isang uri ng
ugnayan sa seleksyong binasa
Napipili ang opinyon at katotohanang
mga pahayag sa akdang binasa
Nabibigyang kahulugan ang mga
opinyon at ang mga pahayag na
makatotohanan
Napag-uuri-uri ang mga salita ayon
sa:
- mga salitang kaugnay ng
pandama
- mga salitang kaugnay ng
damdamin
- mga salitang may
pagkakaugnayan
Pagsulat
Nakasusulat ng liham sa
patnugot/liham na nagrereklamo at
iba pa kaugnay sa mga naninira at
walang malasakit sa kalikasan
Nakasusulat ng isang salaysay sa
tulong ng isang balangkas
Nakabubuo ng isang sulatin tungkol
sa isang reaksyon sa binasa
Nakasusulat ng sariling opinyon na
maaaring
- katulad ng may-akda
- kaiba sa may-akda
Nakasusulat ng isang maikling
reaksyon tungkol sa napapanahong
paksa tulad ng epekto ng
pagkawasak ng kalikasan
 Pakikinig
22 Nabibigyang-diin ang mahahalagang
punto sa usapang narinig
23 Napaiikli ang diskursong
napakinggan sa pamamagitan ng
pagbabawas ng paulit-ulit o walang
kaugnayang impormasyon
24 Natutukoy ang simula ng usapan sa
pamamagitan ng tuwiran at di-
tuwirang pahayag
25 Natutukoy ang daloy ng
pagpapahayag sa diskursong
napakinggan tulad ng kung paano
sumasagot o dinaragdagan ang
ideya
26 Natutukoy sa diskursong
napakinggan ang iba’t ibang ideya
Paglilipat nito sa bagong ideya at
pagwawakas sa isang ideya
27 Natutukoy ang pangunahing ideya sa
mga detalyeng nasa
balita/ulat/panayam na narinig.
Pagsasalita
Natutukoy ang mga pandiwang
ginamit at ang aspekto nito
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng
panlapi sa pagbubuo ng mga
pandiwa sa iba’t ibang pokus
Nagagamit ang magkasingkahulugan
o magkasalungat na pang-uri sa
pagsasalaysay
Nagagamit ang mga pang-uri sa iba’t
ibang antas ng pagsasalaysay
Nagagamit ang mga pang-uring may
iba’t ibang kayarian sa paglalarawan
ng maaliwalas at magandang
kapaligiran
Nasusuri ang kayarian ng pang-uri
• payak
• maylapi
• inuulit
• tambalan
35
Pagbasa
Nabibigyang-kahulugan ang kilos,
gawi, pananalita ng mga tauhan sa
akda
Nabibigyang-kahulugan ang salita
ayon sa
• denotasyon
• konotasyon
Nabubuod ang tekstong binasa sa
sariling pangungusap
Napagtutulad at napag-iiba ang mga
kaisipan o ideya
Nakapangangatwiran sa paraang
kapani-paniwala at kahika-hikayat
Nagagamit ang kaalaman sa mga
nabasang akda bilang batayan ng
mga pahayag at kaisipan tungkol sa
bagong aralin
Natutukoy ang paksang diwa, aral at
mga pagpapahalagang taglay ng
akda
Pagsulat
Nakasusulat ng isang maikling
reaksyon tungkol sa napapanahong
paksa
Nakasusulat ng isang liham sa editor
tungkol sa isang isyu o paksa tulad
ng: wastong pagtatapon ng basura;
wastong pangangalaga ng
kapaligiran, mabuting naidudulot ng
teknolohiya.
Nailalahad ang isang ideya o
kaisipan sa pamamagitan ng di-
berbal na pamamaraan tulad ng:
• grap
• tsart
• mapa
Nakasusulat ng isang talaarawang
naglalarawan ng ginawa/pangyayari
sa buong araw
Nakasusulat ng isang ulat tungkol sa
isang pangyayaring nasaksihan
kaugnay sa epektibong pag-agapay
ng mamamayan sa kamalayang
pandaigdig
Nakasusulat ng isang iskrip para sa
isang pagbabalitang panradyo
 Pakikinig
28 Nakagagawa ng pagtatala ng
mahahalagang impormasyon sa
ulat/mensaheng narinig
29 Nakagagawa ng isang mabisang
paglalagom sa paksang
napakinggan
30 Natutukoy ang pagkakaiba sa
kahulugan ng mga pahayag sa
tulong na iba’t ibang huwarang
intonasyon
31 Natutukoy sa mga pahayag na
napakinggan ang nagpapayo,
nagbababala, nanghihikayat,
nagbibigay ng magandang
intensyon, atbp.
32 Natutukoy ang mga angkop na punto
sa isang teksto na may koordinasyon
ng magkakaugnay na impormasyon
33 Nasusuri ang antas ng kahalagahan
ng impormasyong narinig
Nakapagpasasagawa ng ibang
34 paraan ng pagtatala ng mga
impormasyon sa kahalintulad na
kahulugan (paraphrase)
Pagsasalita
Nagagamit ang mga pang-uri sa iba’t
ibang anyo ng pagpapahayag
Napipili ang pinakaangkop na
ekspresyon/pananalita sa
pagpapahayag ng pansariling puna o
saloobin
Nagagamit ang mga sugnay na
pang-abay na pamanahon, panlunan
at pamaraan
Nagagamit ang mga pang-abay na
ingklitik gaya ng pa, raw/daw, yata,
nga, din, rin, muna
Nagagamit ang sugnay na pang-
abay sa pagtalakay sa mga
kamalayang pandaigdig
Natutukoy ang sugnay na pang-abay
36
Pagbasa
Nagagamit ang dating kaalaman sa
pagbibigay solusyon sa mga
suliranin batay sa iniharap na
sitwasyon
Nabibigyang katuwiran ang mga
kilos o gawi ng mga tauhan sa akda
Naibibigay ang kahulugan ng mga
salitang pareho ang baybay ngunit
magkaiba ang kahulugan
Naibibigay ang hinuha sa mga
pangyayaring binabanggit sa
tekstong binasa
Nabibigyang-katuwiran ang mga
ginawa ng tauhan
Nailalapat ang kahalagahan ng
binasa sa sariling karanasan
Napagsusunud-sunod ang mga
pangyayari sa kuwento at
nasasaisantabi ang di-kailangang
detalye
Nagbibigyang-reaksyon ang
pananaw, tono, layunin at saloobin
ng may akda
Pagsulat
Nakabubuo ng isang poster na
nagbabadya ng mga kaganapan sa
paaralan
Nakabubuo ng isang talatanungan
para sa isang panayam
Nakasusulat ng isang talumpati sa
tulong ng mga ideya/tala na binuo ng
klase
Nakasusulat ng isang pinalawak na
kahulugan (definition) tungkol sa
isang ideya o konsepto
Nakasusulat ng isang lagom tungkol
sa mabuti at masamang dulot ng
teknolohiya.
Nakasusulat ng isang malinis na
biro, bugtong o palaisipan
 Pakikinig
35 Nagagamit ang mga impormasyong
narinig sa isang paglalahad
36 Naisasalin ang impormasyong
napakinggan tungo sa iba pang
anyo/medium e.g. pagguhit, grap,
tsart, atb.
37 Nahuhulo ang layunin o intensyong
ipinahahatid ng biro o papuri
38 Nasusuri ang antas ng kahalagahan
ng impormasyong napakinggan
Pagsasalita
Nagagamit ang iba’t ibang sugnay na
pang-abay sa iba’t ibang gawain sa
pakikipagtalastasan
Nagagamit nang wasto ang mga
pang-angkop at pangatnig sa
tambalan at hugnayang
pangungusap.
Nasasabi at naipaliliwanag ang gamit
ng mga pangatnig
Nagagamit nang mabisa ang mga
pangatnig sa iba’t ibang anyo ng
pakikipagtalastasan
37
Pagbasa
Naipaliliwanag ang natatamong
kaunlarang pangkaisipan at
kaunlarang pandamdamin sa akdang
binasa
Napapahalahagahan ang
kaangkupan, katiyakan at
pagkamakatotohanan ng
impormasyong nakalahad sa teksto
Naibabahagi ang sariling
paninindigan ayon sa kaangkupan,
pagkamakatotohanan at pagiging
kasiya-siya ng akda
Naihahambing ang kaisipang
ipinahahayag sa teksto sa tulong ng
pamantayang pansarili,
pamantayang galing sa guro, sa
ibang tao, at sa ibang babasahin.
Pagsulat
Nakasusulat ng paglalarawan
tungkol sa impormasyong
pandamdamin sa akda o kuwentong
binasa
Nakabubuo ng isang sanaysay na
naglalarawan (pictorial essay)
tungkol sa isang paksa o isyu.
Nakasusulat ng isang iskrip, na
pandulaan batay sa isang paksa o
akdang natalakay sa klase.