You are on page 1of 260

GIAO AN LCH S 10

(CHNG TRNH C BAN)


Giao an lich s lp 10
PHAN MOT PHAN MOT
LCH S THE GII THI NGUYEN THUY, CO AI VA LCH S THE GII THI NGUYEN THUY, CO AI VA
TRUNG AI TRUNG AI
CHNG I CHNG I
XA HOI NGUYEN THUY XA HOI NGUYEN THUY
Bai 1 Bai 1
S XUAT HIEN LOAI NGI VA BAY NGI S XUAT HIEN LOAI NGI VA BAY NGI
NGUYEN THUY NGUYEN THUY
(Tiet 1) (Tiet 1)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
HS can hieu nhng moc va bc tien tren chang
ng dai, phan au qua hang trieu nam cua loai ngi
nham cai thien i song va cai ben ban than con ngi.
2. T tng
Giao duc long yeu lao ong v lao ong khong nhng
nang cao i song cua con ngi ma con hoan thien ban
than con ngi.
3. Ky nang
Ren ky nang s dung SGK - ky nang phan tch, anh
gia va tong hp ve ac iem tien hoa cua loai ngi
trong qua trnh hoan thien mnh ong thi thay s sang tao
va phat trien khong ngng cua xa hoi loai ngi.
II. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC II. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Gii thieu khai quat ve chng trnh lch s
lp 10
Yeu cau va hng dan phng phap hoc bo mon
nha, lp.
2. Dan dat vao bai hoc
GV neu tnh hng qua cau hoi tao khong kh hoc tap:
Chng trnh lch s chung ta a hoc THCS c phan chia
thanh may thi ky? Ke ten cac thi ky o? Hnh thai
che o xa hoi gan lien vi moi thi ky? Xa hoi loai
ngi va loai ngi xuat hien nh the nao? e hieu ieu
o, chung ta cung tm hieu bai hoc hom nay.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
Hoat ong 1: Lam viec ca nhan
O. S xuat hien
Trang 2
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
Trc het GV ke cau chuyen ve
nguon goc cua dan toc Viet Nam (Ba
Au C vi cai boc tram trng va
chuyen Thng e sang tao ra loai
ngi) sau o neu cau hoi: Loai ngi
t au ma ra? Cau chuyen ke tren co
y ngha g?
- HS qua hieu biet, qua cau chuyen GV
ke va oc SGK tra li cau hoi?
GV dan dat, tao khong kh tranh luan.
- GV nhan xet bo sung va chot y:
+ Cau chuyen truyen thuyet a phan
anh xa xa con ngi muon ly giai ve
nguon goc cua mnh, song cha u c s
khoa hoc nen gi gam ieu o vao s
than thanh.
+ Ngay nay, khoa hoc phat trien, ac
biet la khao co hoc va co sinh hoc a
tm c bang c noi len s phat trien
lau dai cua sinh gii, t ong vat bac
thap len ong vat bac cao ma nh
cao cua qua trnh nay la s chuyen
bien t vn thanh ngi.
- GV neu cau hoi: Vay con ngi do
au ma ra? Can c vao c s nao?
Thi gian? Nguyen nhan quan trong
quyet nh en s chuyen bien o?
Ngay nay qua trnh chuyen bien o co
dien ra khong? Tai sao?
loai ngi
va i
song bay
ngi
nguyen
thuy.
- Loai ngi do mot
loai vn chuyen bien
thanh? Chang au
cua qua trnh hnh
thanh nay co khoang
6 trieu nam trc
ay.
Hoat ong 2: Lam viec theo nhom
- GV: Chang ng chuyen bien t
vn en ngi dien ra rat dai. Bc
phat trien trung gian la Ngi toi co
(Ngi thng co).
Nhiem vu cu the cua tng
nhom la:
+ Nhom 1: Thi gian tm c dau tch
Ngi toi co? a iem? Tien hoa trong
c cau tao c the?
+ Nhom 2: i song vat chat va
quan he xa hoi cua ngi toi co.
- HS: Tng nhom oc SGK, tm y tra
li va thao luan thong nhat y kien
trnh bay tren giay A
1
.
ai dien cua nhom trnh bay ket qua
cua mnh.
GV yeu cau HS nhom khac bo sung.
Cuoi cung GV nhan xet va chot y.
- Bat au khoang 4
trieu nam trc ay
tm thay dau vet cua
Ngi toi co mot
so ni nh ong Phi,
Trang 3
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
Nhom 1:
+ Thi gian tm c dau tch cua
Ngi toi co bat au khoang 4 trieu
nam trc ay.
+ Di cot tm thay ong Phi, Giava
(Inonexia), Bac Kinh (trung Quoc)
Thanh Hoa (Viet Nam).
+ Ngi toi co hoan toan i bang hai
chan, oi tay c t do cam nam, kiem
thc an. C the co nhieu bien oi:
tran, hop so
Nhom 2: i song vat chat a co
nhieu thay oi.
+ Biet che tao cong cu lao ong: Ho
lay manh a hay cuoi ln em ghe v
tao nen mot mat cho sac va va tay
cam ru a (o a cu - s ky).
+ Biet lam ra la (phat minh ln)
ieu quan trong cai thien can ban cuoc
song t an song an chn.
+ Cung nhau lao ong tm kiem thc
an. Chu yeu la hai lm va san bat
thu.
+ Quan he hp quan xa hoi, co ngi
ng au, co phan cong lao ong gia
nam - n, cung cham soc con cai, song
quay quan theo quan he ruot tht gom 5
- 7 gia nh. Song trong hang ong hoac
mai a, leu dng bang canh cay Hp
quan au tien bay ngi nguyen
thuy.
Inonexia, Trung
Quoc, Viet Nam.
- i song vat chat
cua ngi nguyen
thuy:
+ Che tao cong cu a
(o a cu).
+ Lam ra la.
+ Tm kiem thc an,
san bat - hai lm.
- Quan he xa hoi cua
Ngi Toi co c goi
la bay ngi nguyen
thuy.
Hoat ong 3: ca lp
GV dung anh va bieu o e giai
thch giup HS hieu va nam chac hn:
anh ve Ngi toi co , anh ve cac
cong cu a, bieu o thi gian cua
Ngi toi co.
- Ve hnh dang: Tuy con nhieu dau tch
vn tren ngi nhng Ngi toi co
khong con la vn.
- Ngi toi co la Ngi v a che
tac va s dung cong cu (mac du chiec
ru a con tho kech n gian).
- Thi gian:
4 tr.nam 1 tr.nam 4 van nam 1
van nam
(Ngi toi co) - i ng thang.
Trang 4
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
- Hon a ghe eo s qua.
- Hai lm, san bat thu.
- Bay ngi.
Hoat ong 4: lam viec theo nhom
GV trnh bay: Qua qua trnh lao ong,
cuoc song cua con ngi ngay cang
phat trien hn. ong thi con ngi t
hoan thanh qua trnh hoan thien mnh
tao bc nhay vot t vn thanh Ngi
toi co. Ta tm hieu bc nhay vot th 2
cua qua trnh nay.
- GV chia lp thanh 3 nhom, neu cau
hoi cho tng nhom:
+ Nhom 1: Thi ai Ngi tinh khon
bat au xuat hien vao thi gian nao?
Bc hoan thien ve hnh dang va cau
tao c the c bieu hien nh the nao?
+ Nhom 2: S sang tao cua Ngi
tinh khon trong viec che tao cong cu lao
ong bang a.
+ Nhom 3: Nhng tien bo khac trong
cuoc song lao ong va vat chat.
- HS oc SGK, thao luan tm y tra li.
Sau khi ai dien nhom trnh bay ket qua
thong nhat cua nhom. HS nhom khac
bo sung. Cuoi cung GV nhan xet va
chot y.
Nhom 1: en cuoi thi o a cu,
khoang 4 van nam trc ay Ngi tinh
khon (hay con goi la ngi hien ai)
xuat hien. Ngi tinh khon co cau tao
c the nh ngi ngay nay: xng cot
nho nhan, ban tay nho kheo leo, ngon
tay linh hoat. Hop so va the tch nao
phat trien, tran cao, mat phang, hnh
dang gon va linh hoat, lp long mong
khong con na a en s xuat hien
nhng mau da khac nhau (3 ai chung
ln vang - en - trang).
Nhom 2: S sang tao cua Ngi tinh
khon trong ky thuat che tao cong cu
a: Ngi ta biet ghe 2 canh sac hn
cua manh a lam cho no gon va sac
hn vi nhieu kieu, loai khac nhau. Sau
khi c mai nhan, c khoan lo hay
nac e tra can Cong cu a dang hn,
phu hp vi tng cong viec lao ong,
O. Ngi tinh khon
va oc sang
tao
- Khoang 4 van nam
trc ay Ngi tinh
khon xuat hien. Hnh
dang va cau tao c
the hoan thien nh
ngi ngay nay.
- Oc sang tao la s
sang tao cua Ngi
tinh khon trong cong
viec cai tien cong cu
o a va biet che
tac them nhieu cong
cu mi.
+ Cong cu a: a cu
a mi (ghe - mai
nhan - uc lo tra can).
+ Cong cu mi: Lao,
cung ten.
Trang 5
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
trau chuot va co hieu qua hn o a
mi.
Nhom 3: Oc sang tao cua Ngi tinh
khon con che tao ra nhieu cong cu lao
ong khac: Xng ca, canh cay lam lao,
che cung ten, an li anh ca, lam o
gom. Cung t o i song vat chat
c nang len. Thc an tang len ang
ke. Con ngi ri hang ong ra nh c
a iem thuan li hn. C tru nha ca
tr nen pho bien.
Hoat ong 5: lam viec ca lp va
ca nhan
GV trnh bay: - Cuoc cach mang a
mi - ay la mot thuat ng khao co
hoc nhng rat thch hp vi thc te phat
trien cua con ngi. T khi Ngi tinh
khon xuat hien thi a cu hau k, con
ngi a co mot bc tien dai: a
co c tru nha ca, a song on nh
va lau dai (lp vo oc sau 1m noi len
co the lau ti ca nghn nam).
Nh the cung phai keo dai tch luy
kinh nghiem ti 3 van nam. T 4 van
nam en 1 van nam trc ay mi bat
au thi a mi.
GV neu cau hoi: - a mi la cong
cu a co iem khac nh the nao so
vi cong cu a cu?
HS oc SGK tra li. HS khac bo sung,
cuoi cung GV nhan xet va chot lai: a
mi la cong cu a c ghe sac, mai
nhan, tra can dung tot hn. Khong
nhng vay ngi ta con s dung cung
ten thuan thuc.
GV at cau hoi: Sang thi ai a mi
cuoc song vat chat cua con ngi co
bien oi nh the nao?
HS oc SGK tra li. HS khac bo sung,
cuoi cung GV nhan xet va chot y.
- Sang thi ai a mi cuoc song cua
con ngi a co nhng thay oi ln lao.
+ T cho hai lm, san ban trong
trot va chan nuoi (ngi ta trong mot
so cay lng thc va thc pham nh
lua, bau b i san ban c thu nho
ngi ta gi lai nuoi va thuan dng
thanh gia suc nho nh cho, cu, ln, bo
O. Cuoc cach mang
thi a
mi.
- 1 van nam trc ay
thi ky a mi bat
au.
- Cuoc song con ngi
a co nhng thay oi
ln lao, ngi ta biet:
+ Trong trot, chan
nuoi.
+ Lam sach tam da
thu che than.
Trang 6
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
).
+ Ngi ta biet lam sach nhng tam
da thu e che than cho am va "cho co
van hoa" (tm thay cuc, kim xng).
+ Ngi ta biet lam o trang sc
(vong bang vo oc va hat xng, vong
tay, vong co chan, hoa tai bang a
mau).
+ Con ngi biet en am nhac (cay
sao xng, an a )
GV ket luan: Nh the, tng bc,
tng bc con ngi khong ngng sang
tao, kiem c thc an nhieu hn , song
tot hn va vui hn. Cuoc song bt dan
s le thuoc va thien nhien. Cuoc song
con ngi tien bo vi toc o nhanh hn
va on nh hn t thi a mi.
+ Lam nhac cu.
Cuoc song no u
hn, ep hn va vui
hn, bt le thuoc vao
thien nhien.
4. S ket bai hoc
- GV kiem tra hoat ong nhan thc cua HS vi viec yeu
cau HS tra li cau hoi.
- Nguon goc cua loai ngi, nguyen nhan quyet nh
en qua trnh tien hoa.
- The nao la Ngi toi co? Cuoc song vat chat va xa
hoi cua Ngi toi co?
- Nhng tien bo ve ky thuat khi Ngi tinh khon xuat
hien?
5. Dan do - ra bai tap ve nha
- Nam c bai cu. oc trc bai mi va tra li cau
hoi trong SGK.
- Bai tap:
Lap bang so sanh
Noi dung
Thi ky a
cu
Thi ky a
mi
Thi gian
Chu nhan
Ky thuat che tao
cong cu a
i song lao ong
Trang 7
Giao an lich s lp 10
Bai 2 Bai 2
XA HOI NGUYEN THUY XA HOI NGUYEN THUY
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
- Hieu c ac iem to chc th toc, bo lac, moi
quan he trong to chc xa hoi au tien cua loai ngi.
- Moc thi gian quan trong cua qua trnh xuat hien kim
loai va he qua xa hoi cua cong cu kim loai.
2. T tng
- Nuoi dng giac m chnh ang - xay dng mot thi
ai ai ong trong van minh.
3. Ky nang
Ren cho Hs ky nang phan tch va anh gia to chc
xa hoi th toc, bo lac. Ky nang phan tch va tong hp ve
qua trnh ra i cua kim loai - nguyen nhan - he qua cua
che o t hu ra i.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh.
- Mau truyen ngan ve sinh hoat cua th toc, bo lac.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
O Cau hoi 1: Lap nien bieu thi gian ve qua trnh tien
hoa t vn thanh ngi ? Mo ta i song vat chat va
xa hoi cua Ngi toi co?
O Cau hoi 2: tai sao noi thi ai Ngi tinh khon cuoc
song cua con ngi tot hn, u hn, ep hn va vui hn?
2. Dan dat bai mi
Bai mot cho chung ta hieu qua trnh tien hoa va t
hoan thien cua con ngi. S hoan thien ve voc dang va
cau tao c the. S tien bo trong cuoc song vat chat. i
song cua con ngi tot hn - u hn - ep hn - vui hn. Va
trong s phat trien ay ta thay s hp quan cua bay ngi
nguyen thuy - mot to chc xa hoi qua o. To chc ay
con mang tnh gian n, hoang s, con ay dau an bay an
cung s t hoan thien cua con ngi. Bay an phat trien
tao nen s gan ket va nh hnh cua mot to chc xa hoi
loai ngi khac han vi to chc bay, an. e hieu to
chc thc chat, nh hnh au tien cua loai ngi o, ta tm
hieu bai hom nay.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 8
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
Hoat ong 1: Ca lp va ca nhan
Trc het GV gi HS nh lai nhng
tien bo, s hoan thien cua con
ngi trong thi ai Ngi tinh khon.
ieu o a en xa hoi bay ngi
nguyen thuy, mot to chc hp quan
va sinh hoat theo tng gia nh trong
hnh thc bay ngi cung khac i.
So dan a tang len. Tng nhom
ngi cung ong uc, moi nhom co
hn 10 gia nh (ong hn trc gap 2-
3 lan) gom 2, 3 the he gia tre chung
dong mau Ho hp thanh mot to
chc xa hoi chat che hn, gan bo
hn, co to chc hn. Hnh thc to
chc ay goi la th toc - nhng ngi
"cung ho". ay la to chc thc chat
va nh hnh au tien cua loai
ngi.
GV neu cau hoi: The nao la th
toc? Moi quan he trong th toc?
HS nghe va oc SGK tra li.
HS khac bo sung. Cuoi cung GV nhan
xet va chot y.
+ Th toc la nhom ngi co
khoang hn 10 gia nh, gom 2-3 the
he gia tre va co chung dong mau.
+ Trong th toc, moi thanh vien
eu hp sc, chung lng au cat,
phoi hp an y vi nhau e tm kiem
thc an. Roi c hng thu bang
nhau, cong bang. Trong th toc, con
chau ton knh ong ba cha me va
ngc lai. Bao am nuoi day tat ca
con chau cua th toc.
GV phan tch bo sung e nhan
manh khai niem hp tac lao ong
hng thu bang nhau - cong ong.
Cong viec lao ong hang au va
thng xuyen cua th toc la kiem
thc an e nuoi song th toc. Luc
bay gi vi cong viec san uoi va
san bay cac con thu ln, thu chay
nhanh, con ngi khong the lao ong
rieng re, buoc ho phai cung hp
sc thanh mot vong vay, ho het,
nem a, nem lao, ban cung ten, don
thu ch con mot con ng chay duy
nhat, o la ho bay. Yeu cau cua
O. Th toc - bo lac
a. Th toc
- Th toc la nhom hn 10
gia nh va co chung
dong mau.
- Quan he trong th toc
cong bang, bnh ang,
cung lam, cung hng.
Lp tre ton knh cha me,
ong ba va cha me eu
yeu thng cham soc
tat ca con chau cua th
toc.
Trang 9
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
cong viec va trnh o thi o buoc
phai hp tac nhieu ngi, tham ch
cua ca th toc. Viec tm kiem thc
an khong thng xuyen, khong
nhieu. Khi an, ho cung nhau an (ke
chuyen Qua bc tranh ve tren vach
a hang ong, ta thay: Sau khi i
san thu ve, ho cung nhau nng tht
roi an tht nng vi rau cu a
c chia thanh cac khau phan eu
nhau. Hoac co ni thc an c e
tren tau la rong tng ngi boc an
t ton v khong co ,nhieu e an t
do thoai mai). Viec chia khau phan
an, ta thay ngay trong thi hien ai
nay khi phat hien th toc Tasaay
Philippines. Tnh cong bang - cung c
the hien rat ro.
GV co the ke them cau chuyen
manh vai tang cua nha dan toc
hoc vi tho dan Nam My.
Qua cau chuyen, GV chot lai:
Nguyen tac vang trong xa hoi th
toc la cua chung, viec chung, lam
chung, tham ch la chung mot nha.
Tuy nhien ay la mot ai ong trong
thi ky mong muoi, kho khan nhng
trong tng lai chung ta van co the
xay dng ai ong trong thi van
minh - mot ai ong ma trong o con
ngi co trnh o van minh cao va
quan he cong ong lam theo nang
lc va hng theo ,nhu cau. ieu o
chung ta co the thc hien c -
mot c m chnh ang ma loai
ngi hng ti.
Hoat ong 2: Lam viec ca nhan
- GV neu cau hoi: Ta biet ac
iem cua th toc. Da tren hieu
biet o, hay:
- nh ngha the nao la bo lac?
- Neu iem giong va iem khac
gia bo lac va th toc?
HS oc SGK va tra li. HS khac bo
sung. GV nhan xet va chot y.
+ Bo lac la tap hp mot so th
toc, song canh nhau, co ho hang vi
nhau va co chung mot nguon goc to
b. Bo lac
- Bo lac la tap hp mot
so th toc song canh
nhau va co cung mot
nguon goc to tien.
Trang 10
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
tien.
+ iem giong: Cung co chung mot
dong mau.
+ iem khac: To chc ln hn
(gom nhieu th toc)
Moi quan he trong bo
lac la s gan bo, giup nhau, ch
khong co quan he hp sc lao ong
kiem an.
- Quan he gia cac th
toc trong bo lac la gan
bo giup nhau.
Hoat ong 3: Lam viec theo nhom
GV neu: T cho con ngi biet
che tao cong cu a va ngay cang
cai tien e cong cu gon hn, sac
hn, s dung co hieu qua hn. Khong
dng lai cac cong cu a, xng,
tre go ma ngi ta phat hien ra kim
loai, dung kim loai e che tao o
dung va cong cu lao ong. Qua trnh
tm thay kim loai - s dung no nh
the nao va hieu qua cua no ra sao,
chia nhom e tm hieu.
Nhom 1: Tm moc thi gian con
ngi tm thay kim loai? V sao lai cach
xa nhau nh the?
Nhom 2: S xuat hien cong cu
bang kim loai co y ngha nh the
nao oi vi san xuat?
HS oc SGK, trao oi thong nhat y
kien. ai dien nhom trnh bay. Cac
nhom khac gop y. Cuoi cung GV
nhan xet va chot y:
+ Qua trnh con ngi tm va s
dung kim loai: Khoang 5500 nam
trc ay, ngi Tay A va Ai Cap
s dung ong sm nhat (ong o).
Khoang 4000 nam trc ay, c
dan nhieu ni a biet dung ong
thau.
Khoang 3000 nam trc ay, c
dan Tay A va Nam Chau Au a
biet uc va dung o sat.
GV co the phan tch va nhan
manh: Con ngi tm thay cac kim loai
kim kh cach rat xa nhau bi luc o
ieu kien con rat kho khan, viec
phat minh mi ve ky thuat la ieu
khong de. Mac dau con ngi a
bc sang thi ai kim kh t 5500
O Buoi au cua thi
ai kim kh
a. Qua trnh tm va s
dung kim loai.
- Con ngi tm va s
dung kim loai:
+ Khoang 5500 nam
trc ay - ong o.
+ Khoang 4000 nam
trc ay - ong thau.
+ Khoang 3000 nam
trc ay - sat.
b. He qua
- Nang suat lao ong
tang.
Trang 11
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
nam trc ay nhng trong suot 1500
nam, kim loai (ong) con rat t, quy
nen ho mi dung che tao thanh
trang sc, vu kh ma cong cu lao
ong chu yeu van la o a, o
go. Phai en thi ky o sat con
ngi mi che tao pho bien thanh
cong cu lao ong. ay la nguyen
nhan c ban tao nen mot s bien
oi ln lao trong cuoc song con
ngi.
+ S phat minh ra cong cu kim kh
a co y ngha ln lao trong cuoc
song lao ong: Nang suat lao ong
vt xa thi ai o a, khai thac
nhng vung at ai mi, cay sau
cuoc bam, xe go ong thuyen, xe
a lam lau ai; va ac biet quan
trong la t cho bap benh, ti cho
u song tien ti con ngi lam ra
mot lng san pham tha thng
xuyen.
- Khai thac them at ai
trong trot.
- Them nhieu nganh
nghe mi.
Hoat ong 4: Lam viec ca lp
va ca nhan
Trc tien GV gi nh lai quan he
xa hoi nguyen thuy. Trong xa hoi
nguyen thuy, s cong bang va bnh
ang la "nguyen tac vang" nhng
luc ay, con ngi trong cong ong
da vao nhau v tnh trang i song
con qua thap. Khi bat au co san
pham tha th lai khong co e em
chia eu cho moi ngi. Chnh lng
san pham tha c cac thanh vien
co chc phan nhan (ngi ch huy
dan binh, ngi chuyen trach le nghi,
hoac ieu hanh cac cong viec chung
cua th toc, bo lac) quan ly va em
ra dung chung, sau li dung chc phan
chiem mot phan san pham tha khi
chi cho cac cong viec chung.
GV neu cau hoi: Viec chiem san
pham tha cua mot so ngi co
chc phan a tac ong en xa hoi
nguyen thuy nh the nao?
HS oc SGK tra li, cac HS khac
gop y roi GV nhan xet va chot y.
+ Trong xa hoi co ngi nhieu,
O S xuat hien t
hu va xa
hoi co giai
cap
- Ngi li dung chc
quyen chiem cua chung
t hu xuat hien.
Trang 12
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS
can nam vng
ngi t cua cai. Cua tha tao c hoi
cho mot so ngi dung thu oan
chiem lam cua rieng. T hu xuat
hien trong cong ong bnh ang,
khong co cua cai bat au b pha
v.
+ Trong gia nh cung thay oi. an
ong lam cong viec nang, cay ba
tao ra nguon thc an chnh va
thng xuyen Gia nh phu he xuat
hien.
+ Kha nang lao ong cua moi gia
nh cung khac nhau.
Giau ngheo giai cap ra i.
Cong xa th toc ran v a con
ngi bc sang thi ai co giai cap
au tien - thi co ai.
- Gia nh phu he thay gia
nh mau he.
- Xa hoi phan chia giai
cap.
4. S ket bai hoc
O The nao la th toc - bo lac?
O Nhng bien oi ln lao cua i song san xuat -
quan he xa hoi cua thi ai kim kh?
5. Bai tap - Dan do ve nha
- Tra li cau hoi:
O So sanh iem giong nhau - khac nhau gia th toc va
bo lac.
O Do au ma t hu xuat hien? ieu nay a dan ti
s thay oi trong xa hoi nh the nao?
- oc bai 3:
O Cac quoc gia co ai Phng ong.
O Y ngha cua bc tranh hnh 1 trang 11, hnh 2 trang 12.
Trang 13
Giao an lich s lp 10
CHNG II CHNG II
XA HOI CO AI XA HOI CO AI
Bai 3 Bai 3
CAC QUOC GIA CO AI PHNG ONG CAC QUOC GIA CO AI PHNG ONG
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc, yeu cau HS phai nam c
nhng van e sau:
1. Kien thc
- Nhng ac iem cua ieu kien t nhien cua cac
quoc gia phng ong va s phat trien ban au cua cac
nganh kinh te; t o thay c anh hng cua ieu kien
t nhien va nen tang kinh te en qua trnh hnh thanh Nha
nc, c cau xa hoi, the che chnh tr khu vc nay.
- Nhng ac iem cua qua trnh hnh thanh xa hoi co
giai cap va Nha nc, c cau xa hoi cua xa hoi co ai
phng ong.
- Thong qua viec tm hieu ve c cau bo may Nha
nc va quyen lc cua nha vua, HS con hieu ro the nao
la che o chuyen che co ai.
Nhng thanh tu ln ve van hoa cua cac quoc gia
co ai phng ong.
2. T tng
- Thong qua bai hoc boi dng long t hao ve truyen
thong lch s cua cac dan toc phng ong, trong o co
Viet Nam.
3. Ky nang
- Biet s dung ban o e phan tch nhng thuan li,
kho khan va vai tro cua cac ieu kien a ly cac quoc
gia co ai phng ong.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o cac quoc gia co ai.
- Ban o the gii hien nay.
- Tranh anh noi ve nhng thanh tu van hoa cua cac
quoc gia co ai phng ong e minh hoa (neu co s dung
phan mem Encarta 2005, phan gii thieu ve nhng thanh
tu cua Ai Cap co ai).
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
Bai nay day trong 2 tiet: Tiet 1 giang muc 1, 2 va muc
3; Tiet 2 giang muc 4 va 5.
Trang 14
Giao an lich s lp 10
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi kiem tra tiet 1: Nguyen nhan tan ra cua
xa hoi nguyen thuy? Bieu hien?
2. Dan dat bai mi
- GV nhan xet cau tra li cua HS, khai quat bai cu
va dan dat HS vao bai mi va neu nhiem vu nhan thc
cho Hs nh sau: Tren lu vc cac dong song ln Chau A
va Chau Phi t thien nien ky IV (TCN) c dan phng ong
a biet ti nghe luyen kim, lam nong nghiep va chan
nuoi gia suc. Ho a xay dng cac quoc gia au tien cua
mnh, o la xa hoi co giai cap au tien ma trong o thieu
so quy toc thong tr a so nong dan cong xa va no le.
Qua trnh hnh thanh va phat trien cua Nha nc cac
quoc gia co ai phng ong khong giong nhau, nhng the
che chung la che o quan chu chuyen che, ma trong o
vua la ngi nam moi quyen hanh va c cha truyen, con
noi.
Qua bai hoc nay chung ta con biet c Phng ong
la cai noi cua van minh nhan loai, ni ma lan au tien
con ngi a biet sang tao ra ch viet, van hoc, nghe
thuat va nhieu tri thc khoa hoc khac.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
- GV treo ban o "Cac quoc gia co
ai" tren bang, yeu cau HS quan
sat, ket hp vi kien thc phan 1
trong SGK tra li cau hoi: Cac quoc
gia co ai phng ong nam au,
co nhng thuan li g?
- GV goi 1 HS tra li, cac HS khac
co the bo sung cho ban.
- GV tiep tuc at cau hoi: Ben
canh nhng thuan li th co g kho
khan? Muon khac phuc kho khan c
dan phng ong a phai lam g?
- GV goi 1 HS tra li, cac HS bo
sung cho ban.
- GV nhan xet va chot y:
+ Thuan li: at ai phu sa mau
m va mem nen cong cu bang
go, a cung co the canh tac va
tao nen mua mang boi thu.
+ Kho khan: De b nc song
dang len gay lu lut, mat mua va
anh hng en cuoc song cua
O ieu kien t nhien
va s phat trien
cua cac nganh
kinh te
a. ieu kien t nhien
- Thuan li: at ai phu sa
mau m, gan nguon nc
ti, thuan li cho san
xuat va sinh song.
- Kho khan: de b lu lut,
gay mat mua, anh hng
en i song cua nhan
dan.
Trang 15
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ngi dan.
- Muon bao ve mua mang va
cuoc song cua mnh, ngay t au c
dan phng ong a phai ap e,
tr thuy, lam thuy li. Cong viec
nay oi hoi cong sc cua nhieu
ngi song quan tu, gan bo vi
nhau trong cac to chc xa hoi.
- GV at cau hoi: Nen kinh te
chnh tr cac quoc gia co ai phng
ong?
- GV goi HS tra li, cac HS khac
bo sung.
- GV chot lai: Nong nghiep ti
nc, chan nuoi va thu cong
nghiep, trao oi hang hoa trong
o nong nghiep ti nc la
nganh kinh te chnh, chu ao a tao
ra san pham d tha thng xuyen.
- Do thuy li, ngi ta a
song quan tu thanh nhng
trung tam quan c ln va
gan bo vi nhau trong to
chc cong xa. Nh o
Nha nc sm hnh thanh
nhu cau san xuat va tr
thuy, lam thuy li.
b. S phat trien cua cac
nganh kinh te
- Nghe nong nghiep ti
nc la goc, ngoai ra con
chan nuoi va lam thu
cong nghiep.
Hoat ong 2: Lam viec tap the
va ca nhan
- GV at cau hoi: Tai sao ch
bang cong cu chu yeu bang go
va a, c dan tren lu vc cac
dong song ln Chau A, Chau Phi
a sm xay dng Nha nc cua
mnh?
- Cho HS thao luan sau o goi mot
HS tra li, cac em khac bo sung cho
ban.
- Do ieu kien t nhien thuan li,
san xuat phat trien ma khong can
i en khi xuat hien cong cu bang
sat, trong xa hoi a xuat hien cua
cai d tha dan en s phan hoa
xa hoi ke giau, ngi ngheo, tang
lp quy toc va bnh dan. Tren c
s o Nha nc a ra i.
- GV at cau hoi: cac quoc gia
co ai phng ong hnh thanh sm
nhat au? Trong khoang thi gian
nao?
- GV cho HS oc SGK va thao luan
sau o goi 1 HS tra li, cac HS khac
bo sung cho ban.
- GV co the ch tren ban o
quoc gia co ai Ai Cap hnh thanh
nh the nao, a ban cua cac quoc
O S hnh thanh cac
quoc gia co ai.
- C s hnh thanh: S phat
trien cua san xuat dan
ti s phan hoa giai cap,
t o Nha nc ra i.
- Cac quoc gia co ai au
tien xuat hien Ai Cap,
Lng Ha, An o, Trung
Quoc vao khoang thien
nien ky th IV - III TCN.
Trang 16
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
gia co ngay nay la nhng nc nao
tren Ban o The gii va lien he
Viet Nam ben lu vc song Hong,
song Ca a sm xuat hien nha
nc co ai (phan nay se hoc
phan Lch s Viet Nam).
- GV cho HS xem s o sau va nhan
xet trong xa hoi co ai phng
ong co nhng tang lp nao:
Hoat ong 3: Lam viec theo
nhom
GV giao nhiem vu cho tng nhom:
- Nhom 1: Nguon goc va vai tro
cua nong dan cong xa trong xa
hoi co ai Phng ong?
- Nhom 2: Nguon goc cua quy
toc?
- Nhom 3: Nguon goc cua no
le? No le co vai tro g?
- GV nhan xet va chot y:
+ Nhom 1: Do nhu cau tr thuy
va xay dng cac cong trnh thuy li
khien nong dan vung nay gan bo
trong khuon kho cua cong xa nong
thon. ho ton tai ca "cai cu"
(nhng tan d cua xa hoi nguyen
thuy: cung lam ruong chung cua
cong xa va cung tr thuy), va
ton tai "cai mi" (a la thanh vien
cua xa hoi co giai cap: song theo
gia nh phu he, co tai san t hu,
) ho c goi la nong dan cong
xa. Vi nghe nong la chnh nen
nong dan cong xa. Vi nghe nong
la chnh nen nong dan cong xa la
lc lng ong ao nhat, co vai tro
to ln trong san xuat, ho t nuoi
song ban than cung gia nh va
nop thue cho quy toc, ngoai ra ho
con phai lam mot so ngha vu
khac nh i lnh, xay dng cac cong
trnh.
O Xa hoi co giai cap
au tien
- Nong dan cong xa:
Chiem so ong trong xa
hoi, ho va ton tai "cai
cu", va la thanh vien
cua xa hoi co giai cap. Ho
t nuoi song ban than va
gia nh, nop thue cho Nha
nc va lam cac ngha vu
khac.
- Quy toc: Gom cac quan
lai a phng, cac thu
lnh quan s va nhng
ngi phu trach le nghi
ton giao. Ho song sung
Trang 17
Quy
toc
Nong dan
cong xa
No
le
Vu
a
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
+ Nhom 2: Von xuat than t
cac bo lao ng au cac th toc,
ho gom cac quan lai t Trung ng
xuong a phng. Tang lp nay song
sung sng ( nha rong va xay lang
mo ln) da tren s boc lot nong
dan: ho thu thue cua nong dan di
quyen trc tiep hoac nhan bong loc
cua Nha nc cung do thu thue cua
nong dan.
+ Nhom 3: No le, chu yeu la
tu binh va thanh vien cong xa b
mac n hoac b pham toi. Vai tro
cua ho la lam cac cong viec nang
nhoc, hau ha quy toc, ho cung la
nguon bo sung cho nong dan cong
xa.
sng da vao s boc lot
nong dan.
- No le: Chu yeu la tu
bnh va thanh vien cong
xa b mac n hoac b
pham toi. Ho phai lam cac
viec nang nhoc va hau ha
quy toc. Cung vi nong
dan cong xa ho la tang
lp b boc lot trong xa
hoi.
Hoat ong 4: Lam viec tap the
va ca nhan
- GV cho HS oc SGK thao luan va
tra li cau hoi: Nha nc phng
ong hnh thanh nh the nao? The
nao la che o chuyen che co ai?
The nao la che o vua chuyen
che? Vua da vao au e tr
thanh chuyen che?
- Goi 1 HS tra li, cac HS khac bo
sung.
- GV nhan xet va chot y: Qua
trnh hnh thanh Nha nc la t cac
lien minh bo lac, do nhu cau tr thuy
va xay dng cac cong trnh thuy
li, cac lien minh bo lac lien ket
vi nhau Nha nc ra i e ieu
hanh, quan ly xa hoi. Quyen hanh
tap trung vao tay nha vua tao nen
che o chuyen che co ai.
- Vua da vao bo may quy toc
va ton giao e bat moi ngi phai
phuc tung, vua tr thanh vua chuyen
che.
- Che o Nha nc do vua ng
au, co quyen lc toi cao (t coi
mnh la than thanh di tran gian,
ngi chu toi cao ua at nc, t
quyet nh moi chnh sach va cong
viec) va giup viec cho vua la mot
bo may quan lieu th c goi la
che o chuyen che co ai.
O Che o chuyen che
C
- Qua trnh hnh thanh Nha
nc la t cac lien minh
bo lac, do nhu cau tr thuy
va xay dng cac cong
trnh thuy li nen quyen
hanh tap trung vao tay nha
vua tao nen Che o
chuyen che co ai.
- Che o Nha nc do vua
ng au, co quyen lc
toi cao va mot bo may
quan lieu giup viec tha
hanh, th c goi la che
o chuyen che co ai.
Trang 18
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV co the khai thac them kenh
hnh 2 SGK tr.12 e thay c cuoc
song sung sng cua vua ngay ca khi
chet (Quach vang tac hnh vua)...
- Phan van hoa nay GV co the
cho HS su tam trc va len bang
trnh bay theo nhom. Neu co thi
gian cho HS xem phan mem Encarta
nam 2005 phan Lich s the gii
co ai.
Hoat ong 5: Lam viec theo
nhom
- GV at cau hoi cho cac nhom:
- Nhom 1: Cach tnh lch cua c
dan phng ong? Tai sao hai nganh
lch va thien van lai ra i sm
nhat Phng ong?
- Nhom 2: V sao ch viet ra i?
Tac dung cua ch viet?
- Nhom 3: Nguyen nhan ra i
cua toan hoc? Nhng thanh tu
cua toan hoc phng ong va tac
dung cua no?
- Nhom 4: Hay gii thieu nhng
cong trnh kien truc co ai phng
ong? Nhng cong trnh nao con
ton tai en ngay nay?
- GV goi ai dien cac nhom len trnh
bay va thanh vien cua cac nhom
khac co1 the bo sung cho ban, sau
o GV nhan xet va chot y:
- Nhom 1: - Thien van hoc va lch
la 2 nganh khoa hoc ra i sm
nhat, gan lien vi nhu cau san
xuat nong nghiep. e cay cay
ung thi vu, ngi nong dan eu
phai "trong Tri, trong at". Ho
quan sat s chuyen ong cua mat
Trang, mat Tri va t o sang tao
ra lch nong lch (lch nong nghiep),
lay 365 ngay la mot nam va chia
lam 12 thang (c dan song Nin con
da vao mc nc song len xuong
ma chia lam 2 mua: mua ma la
mua nc song Nin len; mua kho
la mua nc song Nin xuong, t
o co ke hoach gieo trong va thu
hoach cho phu hp).
- Viec tnh lch ch ung tng oi,
O Van hoa co ai
phng ong
a. S ra i cua lch va
thien van hoc
- Thien van hoc va lch la
2 nganh khoa hoc ra i
sm nhat, gan lien vi
nhu cau san xuat nong
nghiep.
- Viec tnh lch ch ung
tng oi, nhng nong lch
th co ngay tac dung oi
vi viec gieo trong.
Trang 19
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nhng nong lch th co ngay tac dung
oi vi viec gieo trong.
- M rong hieu biet: Con ngi
a vn tam mat ti tri, at,
trang, sao v muc ch lam ruong cua
mnh va nh o a sang tao ra hai
nganh thien van hoc va phep tnh
lch (trong tay cha co noi cong cu
bang sat nhng a tm hieu vu
tru...).
- Nhom 2: Ch viet ra i la do
xa hoi ngay cang phat trien, cac
moi quan he phong phu, a dang. Hn
na do nhu cau ghi chep, cai tr, lu
gi nhng kinh nghiem ma ch
viet a ra i. Ch viet xuat hien
vao thien nien ky th IV TCN ma
sm nhat la Ai Cap va Lng
Ha. Ban au la ch tng hnh (ve
hnh giong vat e bieu th), sau nay
ngi ta cach ieu hoa ch tng
hnh thanh net va ghep cac net
theo quy c e phan anh y ngh
con ngi mot cach phong phu hn
goi la ch tng y. Ch tng y
c ghep vi mot am thanh e
phan anh tieng noi, tieng goi co
am sac, thanh ieu cua con ngi.
Ngi Ai Cap viet tren giay papirut
(vo cay say can mong), ngi
Lng Ha viet tren at set roi
em nung kho, ngi Trung Quoc viet
tren mai rua, the tre, truc hoac
tren lua bach ...).
- GV cho HS xem tranh anh noi ve
cach viet ch tng hnh cua c dan
phng ong xa va hien nay tren
the gii van con mot so quoc gia
viet ch tng hnh nh : Trung Quoc,
Nhat Ban, Han Quoc.
- GV nhan xet: Ch viet la phat
minh quan trong nhat cua loai ngi,
nh o ma cac nha nghien cu
ngay nay hieu c phan nao cuoc
song cua c dan co ai xa.
- Nhom 3: Do nhu cau tnh lai dien
tch ruong at sau khi b ngap nc,
tnh toan vat lieu va kch thc khi
xay dng cac cong trnh xay dng,
b. Ch viet
- Nguyen nhan ra i cua
ch viet: do nhu cau trao
oi, lu gi kinh nghiem
m.a ch viet sm hnh
thanh t thien nien ky IV
TCN.1`
- Ban au la ch tng hnh,
sau o la tng y, tng
thanh.
- Tac dung cua ch viet:
ay la phat minh quan
trong nhat, nh no ma
chung ta hieu c phan
nao lch s the gii co
ai.
c. Toan hoc
- Nguyen nhan ra i: Do
nhu cau tnh lai ruong at,
nhu cau xay dng, tnh toan
... ma toan hoc ra i.
- Thanh tu: Cac cong
thc s ang ve hnh hoc,
cac bai toan n gian ve
so hoc ... phat minh ra so 0
cua c dan An o.
- Tac dung: Phuc vu cuoc
song luc bay gi va e
lai kinh nghiem quy cho giai
oan sau.
Trang 20
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
tnh cac khoan n nan nen toan
hoc sm xuat hien Phng ong.
Ngi Ai Cap gioi ve tnh hnh hoc,
ho a biet cach tnh dien tch tam
giac, hnh thang ... ho con tnh c
so Pi bang 3,16 (tng oi)... Ngi
Lng Ha hay i buon xa gioi ve so
hoc, ho co the lam cac phep tnh
nhan, chia cho ti hang trieu. Ngi
An o phat minh ra so 0...
- GV nhan xet: Mac du toan hoc
con s lc nhng a co tac dung
ngay trong cuoc song luc bay gi
va no cung e lai nhieu kinh
nghiem quy chuan b cho bc phat
trien cao hn giai oan sau.
- Nhom 4: Cac cong trnh kien
truc co ai: Do uy quyen cua cac
hoang e, do chien tranh gia cac
nc, do muon ton vinh cac vng
trieu cua mnh ma cac quoc gia
co ai phng ong a xay dng
nhieu cong trnh o so nh Kim t
thap Ai Cap, Van Ly Trng Thanh
Trung Quoc, khu en thap An
o, thanh Babilon Lng Ha ...
(GV cho HS gii thieu ve cac ky
quan nay qua tranh anh, a VCD...)
- Nhng cong trnh nay la nhng
ky tch ve sc lao ong va tai
nang sang tao cua con ngi (trong
tay cha co khoa hoc, cong cu cao
nhat ch bang ong ma a tao ra
nhng cong trnh khong lo con lai
mai vi thi gian). Hien nay con
ton tai mot so cong trnh nh: Kim t
Thap Ai Cap, Van Ly trng thanh,
cong thanh I-s-ta thanh Babilon (SGK
hnh 3).
- Neu con thi gian GV co the i
sau vao gii thieu cho HS ve kien
truc xay dng Kim t thap, hoac s
hung v cua Van Ly trng thanh...
d. Kien truc
- Do uy quyen cua cac nha
vua ma hang loat cac
cong trnh kien truc a ra
i: Kim t thap Ai Cap,
vn treo Babilon, Van Ly
trng thanh...
- Cac cong trnh nay
thng o so the hien cho
uy quyen cua vua chuyen
che.
- Ngay nay con ton tai mot
so cong trnh nh Kim t
thap Ai Cap, Van ly trng
thanh, cong Ista thanh
babilon... Nhng cong trnh
nay la nhng k tch ve
sc lao ong va tai nang
sang tao cua con ngi.
4. S ket bai hoc
Kiem tra hoat ong nhan thc cua HS, yeu cau HS
nam c nhng kien thc c ban cua bai hoc: ieu kien
t nhien, nen kinh te cua cac quoc gia co ai phng
ong? The che chnh tr va cac tang lp chnh trong xa
hoi, vai tro cua nong dan cong xa? Nhng thanh tu van
Trang 21
Giao an lich s lp 10
hoa ma c dan phng ong e lai cho loai ngi (phan
nay co the cho HS lam nhanh bai tap trac nghiem tai lp,
hoac giao ve nha).
5. Bai tap - Dan do ve nha
- Giao bai tap ve nha cho HS va yeu cau HS oc trc
SGK bai 4.
Trang 22
Giao an lich s lp 10
Bai 4 Bai 4
CAC QUOC GIA CO AI PHNG TAY HY LAP VA CAC QUOC GIA CO AI PHNG TAY HY LAP VA
ROMA ROMA
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc, yeu cau HS phai nam c
nhng van e sau:
1. Kien thc
- ieu kien t nhien cua vung ai Trung Hai vi s
phat trien cua thu cong nghiep va thng nghiep ng
bien va vi che o chiem no.
- T c s kinh te xa hoi a dan en viec hnh
thanh the che Nha nc dan chu cong hoa.
2. T tng
Giao duc cho HS thay c mau thuan giai cap va au
tranh giai cap ma tieu bieu la nhng cuoc au tranh cua
no le va dan ngheo trong xa hoi chiem no. T o giup
cac em thay c vai tro cua quan chung nhan dan trong
lch s.
3. Ky nang
- Ren luyen cho HS ky nang s dung ban o e phan
tch c nhng thuan li, kho khan va vai tro cua ieu
kien a ly oi vi s phat trien moi mat cua cac quoc
gia co ai a Trung Hai.
- Biet khai thac noi dung tranh anh.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o cac quoc gia co ai.
- Tranh anh ve mot so cong trnh nghe thuat the gii
co ai.
- Phan mem Encarta 2005- phan Lch s the gii co
ai.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
Bai nay day trong 2 tiet: Tiet 1 giang muc 1 muc 2;
Tiet 2 giang muc 3.
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi kiem tra tiet 1:
Cau hoi 1: Cho HS lam nhanh cau hoi trac nghiem:
Hay ien vao cho cham:
- Cac quoc gia co ai phng ong hnh thanh ............
Trang 23
Giao an lich s lp 10
- Thi gian hnh thanh Nha nc cac quoc gia co ai
phng ong........................................................................................
- ac iem kinh te cua cac quoc gia co ai phng
ong.....................................................................................................
- Giai cap chnh trong xa hoi....................................................
- The che chnh tr ...................................................................
(Cau hoi nay co the chuan b ra kho giay A
0
treo len
bang cho HS ien vao hoac in ra giay A
4
kiem tra cung mot
luc c nhieu HS.
Cau hoi 2:
C dan phng ong thi co ai a co nhng ong
gop g ve mat van hoa cho nhan loai?
Cau hoi kiem tra tiet 2
Tai sao Hy Lap, Roma co mot nen kinh te phat trien?
Ban chat cua nen dan chu co ai Hy Lap, Roma la g?
2. Dan dat bai mi
GV khai quat noi dung phan kiem tra bai cu (phan
kiem tra tiet 1) dan dat HS vao bai mi va neu nhiem
vu nhan thc ve bai mi cho HS nh sau:
Hy Lap va Roma bao gom nhieu ao nho, nam tren
b Bac a Trung Hai. a Trung Hai giong nh cai ho ln,
tao nen s giao thong thuan li gia cac nc vi nhau, do
o t rat sm a co nhng hoat ong hang hai, ng
nghiep va thng nghiep bien. Tren c s o, Hy Lap va
Roma a phat trien rat cao ve kinh te va xa hoi lam c
s cho mot nen van hoa rat rc r. e hieu c ieu
kien t nhien a chi phoi s phat trien kinh te va xa hoi
cua cac quoc gia co ai Hy lap, Roma nh the nao? The
nao la th quoc? S hnh thanh the che Nha nc dan
chu cong hoa ra sao? Nhng thanh tu van hoa tieu bieu
cua c dan co ai Hy lap, Roma e lai cho loai ngi? So
sanh no vi cac quoc gia co ai phng ong? Chung ta
cung tm hieu bai hoc hom nay e tra li cho nhng van
e tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
GV gi lai cac quoc gia co ai
phng ong hnh thanh sm nh
ieu kien t nhien thuan li. Con
ieu kien t nhien cac quoc
gia a Trung Hai co nhng thuan
O Thien nhien va i
song cua con
ngi.
Trang 24
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
li va kho khan g?
- HS oc SGK tra li cau hoi, HS
khac co the bo sung cho ban.
GV nhan xet, bo sung va chot
y:
GV phan tch cho HS thay c:
Vi cong cu bang ong trong ieu
kien t nhien nh vay th cha the
hnh thanh xa hoi co giai cap va
Nha nc.
- GV neu cau hoi: Y ngha cua
cong cu bang sat oi vi vung
a Trung Hai?
HS oc SGK va tra li cau hoi.
GV nhan xet va ket luan:
- Viec cong cu bang sat ra i
co y ngha khong ch co tac
dung trong canh tac cay sau, cuoc
bam, m rong dien tch trong trot
ma con m ra mot trnh o ky
thuat cao hn va toan dien (san
xuat thu cong va kinh te hang
hoa tien te).
- Hy Lap, Roma nam ven
bien a Trung Hai, nhieu
ao, at canh tac t ca
cng, a tao ra nhng
thuan li va kho khan:
+ Thuan li: Co bien,
nhieu hai cang, giao thong
tren bien de dang, nghe
hang hai sm phat trien.
+ Kho khan: at t va
xau, nen ch thch hp loai
cay lau nam, do o lng
thc thieu luon phai nhap.
- Viec cong cu bang sat ra
i co y ngha: Dien tch
trong trot tang, san xuat
thu cong va kinh te hang
hoa tien te phat trien.
Nh vay, cuoc song ban au
cua c dan a Trung Hai
la: sm biet buon ban, i
bien va trong trot.
Hoat ong 2: Lam viec theo
nhom
- GV at cau hoi:
Nhom 1: Nguyen nhan ra i
cua th quoc? Nghe chnh cua th
quoc?
Nhom 2: To chc cua th
quoc?
- Cho cac nhom oc SGK va
thao luan vi nhau sau o goi cac
nhom len trnh bay va bo sung
cho nhau.
- Cuoi cung GV nhan xet va
chot y:
Nhom 1: Do a hnh chia cat,
at ai nhieu vung nho, khong
O Th quoc a Trung Hai
Quoc: tnh trang at ai
phan tan nho va ac iem
cua c dan song bang
nghe thu cong va thng
nghiep nen a hnh thanh
cac th quoc.
Trang 25
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
co ieu kien tap trung dan c
mot ni. Hn na nghe buon ban
va lam nghe thu cong la chnh
nen moi bo lac song tng
mom ban ao, khi hnh thanh xa
hoi co giai cap th ay cung hnh
thanh Nha nc (Th quoc).
Nhom 2: To chc cua th
quoc: Chu yeu la thanh th vi
vung at ai trong trot bao quanh.
Thanh th co pho xa, lau ai,
en th, san van ong, nha hat
va quan trong la co ben cang.
GV cho HS tm hieu ve thanh th
Aten (SGK) e minh hoa.
- To chc cua th quoc : Ve
n v hanh chnh la mot
nc, trong thanh th la chu
yeu. Thanh th co lau ai,
pho xa, san van ong va
ben cang.
Hoat ong 3: Hoat ong tap
the
GV at cau hoi cho ca lp suy
ngh va goi mot so HS tra li:
The che dan chu co ai bieu
hien iem nao? So vi phng
ong?
HS oc SGK va tra li, cac ca
nhan bo sung cho nhau.
- Khong chap nhan co vua, co
aiio cong dan, Hoi ong 500
nh Aten, tien bo hn phng
ong (quyen lc nam trong tay
quy toc ma cao nhat la vua).
GV bo sung cho HS va phan tch
them, lay v du Aten,
GV at cau hoi e HS suy ngh
tiep: Co phai ai cung co quyen
cong dan hay khong? Vay ban
chat cua nen dan chu ay la
g?
HS suy ngh tra li, GV bo sung
phan tch va chot y:
Ban chat cua nen dan chu co
ai Hy Lap, Roma: o la nen
dan chu chu no (phu n va no
le khong co quyen cong dan), vai
tro cua chu no rat ln trong xa
hoi va co quyen lc chnh tr
va giau co da tren s boc lot
no le (la cac ong chu, s hu
no le).
- GV co the cho HS t oc them
SGK e hieu them ve kinh te cua
- Tnh chat dan chu cua th
quoc: Quyen lc khong nam
trong tay quy toc ma nam
trong tay ai hoi cong dan,
Hoi ong 500, moi cong
dan eu c phat bieu va
bieu quyet nhng cong
viec ln cua quoc gia.
- Ban chat cua nen dan
chu co ai Hy Lap, Roma:
o la nen dan chu chu
no, da vao s boc lot
tham te cua chu no oi
vi no le.
Trang 26
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cac th quoc, moi quan he gia
cac th quoc. Ngoai ra gi y cho
HS xem tng Periclet: Ong la ai?
La ngi the ao? Tai sao ngi ta
lai tac tng ong? (Ong la ngi
anh hung ch huy anh thang Ba
T, co cong xay dng Aten thnh
vng ep e. Trong xa hoi dan
chu co ai, hnh tng cao quy
nhat la ngi chien s bnh
thng, gan gui than mat, c
at quang trng e to long
ton knh, ngng mo).
GV khai thac kenh hnh 6 trong
SGK va at cau hoi cho Hs suy
ngh: Tai sao no le lai au tranh?
Hau qua cua cac cuoc au tranh
o? (Cau hoi nay neu co thi
gian th cho HS thao luan tren lp,
neu khong con thi gian , GV cho
HS ve nha suy ngh).
Tiet 2. (Danh cho muc van hoa
co ai hy lap va Roma)
- Kiem tra bai cu: Cau hoi
muc tren.
GV dan dat HS vao bai mi:
Mot che o da tren s boc lot
cua chu no oi vi no le ngi
ta goi o la che o chiem hu
no le, no le b boc lot va a
au tranh lam cho thi co ai va
che o chiem hu no le cham
dt. Nhng cung thi ky o,
da vao trnh o phat trien cao
ve kinh te cong thng va the
che dan chu, c dan co ai a
Trung Hai a e lai cho nhan loai
mot nen van hoa rc r. Nhng
thanh tu o la g, tiet hoc nay
se giup cac em thay c nhng
gia tr van hoa o.
Hoat ong 4: Hoat ong theo
nhom
GV cho HS bai tap su tam ve
van hoa co ai Hy Lap, Roma t
nha trc, tiet nay HS trnh
bay theo nhom theo yeu cau at
ra cua GV.
GV at cau hoi: Nhng hieu
O Van hoa co ai Hy Lap
va Roma
a. Lch va ch viet
- Lch: c dan co ai a
Trung Hai a tnh c mot
nam co 365 ngay va 1/4
nen ho nh ra mot thang
lan lt co 30 va 31 ngay,
rieng thang hai co 28 ngay.
Trang 27
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
biet cua c dan a Trung hai ve
lch va ch viet? So vi c dan
co ai phng ong co g tien bo
hn? Y ngha cua viec phat minh
ra ch viet?
ai dien nhom 1 len trnh bay
cac nhom khac bo sung, sau o
GV chot lai va cho iem (ieu nay
se ong vien c HS). GV nen co
cac cau hoi gi m cho cac
nhom thao luan va tra li nh:
Quan niem cua c dan a Trung
Hai ve trai at, mat tri? Cach
tnh lch so vi c dan co ai
phng ong? Ch viet cua c
dan a Trung hai co de oc, de
viet hn phng ong khong?
Nhng ch tren Khai hoan mon
Trai-an co g giong vi ch viet
chung ta ang s dung bay gi?
GV at cau hoi: Hay trnh bay
nhng hieu biet cua nhom em
ve cac lnh vc khoa hoc cua c
dan co ai a Trung hai? Tai sao
noi: "Khoa hoc a co t lau
nhng en Hy Lap, Roma khoa hoc
mi thc s tr thanh khoa hoc"?
Cho ai dien nhom 2 len trnh
bay ve cac lnh vc toan, ly,
s , a ve cac nh ly Ta-let,
Pitagio hay Acsimet (cau chuyen ve
nha bac hoc Acsimet), co the ghi
len bang gii thieu cho ca lp
mot nh ly. Cac nhom khac bo
sung cho nhom ban.
GV nhan xet, chot y va cho
iem nhom trnh bay.
- GV at cau hoi: Nhng thanh
tu ve van hoa, nghe thuat cua
c dan co ai a Trung Hai?
Nhom 3 len trnh bay va cac
nhom khac bo sung.
- Van hoc: Co cac anh hung ca
noi tieng cua Homer la Iliat va
Oixe; Kch co nha viet kch
Du cha that chnh xac
nhng cung rat gan vi
hieu biet ngay nay.
- Ch viet: Paht minh ra he
thong ch cai A, B, C, luc
au co 20 ch cai, sau
them 6 ch na e tr
thanh he thong ch cai
hoan chnh nh ngay nay.
- Y ngha cua viec phat
minh ra ch viet: ay la
cong hien ln lao cua c
dan a Trung hai cho nen
van minh nhan loai.
b. S ra i cua khoa hoc
Chu yeu cac lnh vc: toan,
ly, s, a.
- Khoa hoc en thi Hy lap,
Roma mi thc s tr
thanh khoa hoc v co o
chnh xac cua khoa hoc, at
ti trnh o khai quat
thanh a ly, ly thuyet va
no c thc hien bi cac
nha khoa hoc co ten tuoi,
at nen mong cho nganh
khoa hoc o.
c. Van hoc
- Chu yeu la kch (kch
kem theo hat).
- Mot so nha viet kch tieu
bieu nh So phoc, E-sin,
- Gia tr cua cac v kch:
Ca ngi cai ep, cai thien
va co tnh nhan ao sau
sac.
Trang 28
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Xophocl v p lam vua, E-sin
viet O-re-xti,
- GV co the ke cho HS nghe cu
the mot cau chuyen va cho HS
nhan xet ve noi dung? (mang tnh
nhan ao, e cao cai thien, cai
ep, phan anh cac quan he trong
xa hoi, )
- Nghe thuat: Cho cac em gii
thieu ve cac tac pham nghe
thuat ma cac em su tam c,
mieu ta en Pac-te-nong, au
trng Ro-ma trong SGK, ngoai
ra cho HS quan sat tranh: tng lc
s nem a, tranh tng n than
Athena,
- GV at cau hoi: Hay nhan
xet ve nghe thuat cua Hy Lap,
Roma?
- GV goi HS tra li va cac nhom
bo sung cho nhau, sau o GV chot
y:
Chu yeu la nghe thuat tac
tng than va nghe thuat xay
dng cac en th than. Tng
ma rat "ngi", rat sinh ong,
thanh khiet. Cac cong trnh nghe
thuat chu yeu lam bang a cam
thach trang: "Thanh thoat lam
say me long ngi la kiet tac
cua muon i".
d. Nghe thuat
- Nghe thuat tac tng than
va xay en th than at
en nh cao.
4. S ket bai hoc
GV kiem tra hoat ong nhan thc cua HS, yeu cau HS
nhac lai ac trng ve ieu kien t nhien, kinh te, the che
chnh tr, xa hoi va nhng thanh tu van hoa tieu bieu
cua cac quoc gia co ai a Trung Hai.
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu, lam bai tap trong SGK va lap bang so
sanh hai mo hnh xa hoi co ai (ve ieu kien t nhien,
kinh te, chnh tr, xa hoi).
Trang 29
Giao an lich s lp 10
CHNG III CHNG III
TRUNG QUOC THI PHONG KIEN TRUNG QUOC THI PHONG KIEN
Bai 5 Bai 5
TRUNG QUOC THI PHONG KIEN TRUNG QUOC THI PHONG KIEN
(2 tiet) (2 tiet)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
Nam c:
- S hnh thanh xa hoi phong kien Trung Quoc va
cac quan he trong xa hoi.
- Bo may chnh quyen phong kien c hnh thanh, cung
co t thi Tan - Han cho en thi Minh - Thanh. Chnh sach
xam lc chiem at ai cua cac hoang e Trung Hoa.
- Nhng ac iem ve kinh te Trung Quoc thi phong
kien: Nong nghiep la chu yeu, hng thnh theo chu ky, mam
mong kinh te TBCN a xuat hien nhng con yeu t.
- Van hoa Trung Quoc phat trien rc r.
2. T tng
- Giup HS thay c tnh chat phi ngha cua cac cuoc
xam lc cua cac trieu ai phong kien Trung quoc.
- Quy trong cac di san van hoa, hieu c cac anh
hng cua van hoa trung quoc oi vi Viet Nam.
3. Ky nang
- Tren c s cac s kien lch s, giup HS biet phan tch
va rut ra ket luan.
- Biet ve s o hoac t ve c lc o e hieu c
bai giang.
- Nam vng cac khai niem c ban.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Trung Quoc qua cac thi ky.
- Su tam tranh anh nh: Van ly trng thanh, Co cung, o
gom s cua Trung Quoc thi phong kien. Cac bai th ng
hay, cac tieu thuyet thi Minh - Thanh.
- Ve cac s o ve s hnh thanh xa hoi phong kien
Trung quoc, s o ve bo may Nha nc thi Minh - Thanh.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi: tai sao noi "khoa hoc a co t lau nhng en
thi Hy Lap, Roma khoa hoc mi tr thanh khoa hoc"?
Trang 30
Giao an lich s lp 10
2. Dan dat bai mi
GV khai quat phan kiem tra bai cu va dan dat HS
vao bai mi, neu nhiem vu nhan thc bai mi nh sau:
Tren c s thuoc mo hnh cac quoc gia co ai phng
ong, Trung Quoc vao nhng the ky cuoi cong nguyen do
s phat trien cua san xuat, xa hoi phan hoa giai cap nen
che o phong kien ay a sm hnh thanh. Nha Tan a
khi au xay dng chnh quyen phong kien, hoang e co
quyen tuyet oi. Kinh te phong kien trung quoc chu yeu la
nong nghiep phat trien thang tram theo s hng thnh cua
chnh tr. Cuoi thi Minh - Thanh a xuat hien mam mong
quan he san xuat TBCN nhng no khong phat trien c.
Tren c s nhng ieu kien kinh te xa hoi mi, ke tha
truyen thong cua nen van mnh co ai, nhan dan Trung
Quoc a at nhieu thanh tu van hoa rc r.
e hieu c qua trnh hnh thanh che o phong kien
ra sao? Phat trien qua cac trieu ai nh the nao? S hng
thnh ve kinh te gan vi chnh tr the nao? Tai sao co cac
cuoc khi ngha nong dan vao cuoi cac trieu ai. Nhng
thanh tu van hoa rc r cua Trung quoc la g? Bai hoc
hom nay giup cac em nam bat c nhng van e tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: hoat ong ca
nhan
- Trc het GV gi lai cho HS nh
lai kien thc a hoc bai cac
quoc gia co ai phng ong, ve
cac giai cap c ban trong xa hoi, sau
o at cau hoi:
- Viec s dung cong cu bang sat
Trung quoc vao the ky V TCN co
tac dung g?
Cho HS ca lp xem s o treo
bang va goi mot HS tra li, cac HS
khac bo sung cho ban.
HS da vao nhng kien thc a
hoc nhng bai trc va da vao
s o e tra li. GV cung co va
giai thch them cho HS ro:
- Trong xa hoi Trung Quoc, t khi
O Che o phong kien
thi tan - Han
Trang 31
Quy
toc
Quy
toc
Nong
dan
cong
xa
Nong
dan
lnh
canh
ND
giau
ND
t
canh
ND
ngheo
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
o sat xuat hien, xa hoi a co s
phan hoa, hnh thanh hai giai cap
mi a chu va nong dan lnh canh,
t ay hnh thanh quan he san
xuat phong kien, o la quan he boc
lot gia a chu va nong dan lnh
canh thay the cho quan he boc lot
quy toc va nong dan cong xa.
- Nha Tan - Han c hnh thanh
nh the nao? Tai sao nha Tan lai
thong nhat c Trung Quoc?
Cho HS oc SGK, goi mot HS tra li
va cac em khac bo sung.
GV cung co va chot y: Tren lu
vc Hoang Ha va Trng Giang thi
co ai co nhieu nc ngo thng
chien tranh xau xe thon tnh lan
nhau lam thanh cuc dien Xuan Thu
chien quoc. en the ky IV - TCN,
Nha Tan co tiem lc kinh te, quan
s manh hn ca a lan lt tieu
diet cac oi thu. en nam 221-
TCN, a thong nhat Trung quoc, vua
Tan t xng la Tan Thuy Hoang,
che o phong kien Trung Quoc hnh
thanh. Nha Tan ton tai c 15
nam sau o b cuoc khi ngha cua
Tran Thang va Ngo Quang lam cho
sup o.
- Lu Bang lap ra Nha Han 206 TCN
- 220. en ay che o phong kien
Trung quoc a c xac lap.
- GV cho HS quan sat s o to chc
bo may Nha nc phong kien va
tra li cau hoi: To chc bo may
Nha nc phong kien thi Tan -
Han Trung ng va a phng nh
the nao?
GV at cau hoi: Hay ke ten cac
cuoc khi ngha cua nhan dan ta
chong lai s xam lc cua Nha
Tan, Nha Han? (gi y VD cuoc khi
ngha cua nhan dan ta chong quan
Tan TCN, cuoc khi ngha Hai Ba
trng chong quan Han nam 40).
a. S hnh thanh nha Tan -
Han:
- Nam 221 - TCN, nha Tan
a thong nhat Trung Quoc,
vua Tan t xng la Tan
Thuy Hoang.
- Lu Bang lap ra Nha Han
206 - 220 TCN.
en ay che o phong
kien Trung Quoc a c
xac lap.
b. To chc bo may nha
nc thi Tan - Han
- TW: Hoang e co
quyen tuyet oi, ben di
co tha tng, thai uy
cung cac quan van, vo.
- a phng: Quan thai
thu va Huyen lenh.
(Tuyen dung quan lai chu
yeu la hnh thc tien c).
- Chnh sach xam lc cua
nha Tan - Han: xam lc
cac vung xung quanh, xam
lc Trieu Tien va at ai
cua ngi Viet co.
Trang 32
Hoang e
Tha tng Thai uy
Cac
chc
quan
khac
Cac
quan
van
Cac
quan
vo
Quan
Huye
n
Cac
chc
quan
khac
Huye
n
Quan
Huye
n
Huye
n
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 2: Hoat ong theo
nhom
- GV neu cau hoi cho tng nhom:
+ Nhom 1: Nha ng c
thanh lap nh the nao? Kinh te thi
ng so vi cac trieu ai trc?
Noi dung cua chnh sach Quan ien?
+ Nhom 2: Bo may Nha nc
thi ng co g khac so vi cac
trieu ai trc?
+ Nhom 3: V sao lai no ra cac
cuoc khi ngha nong dan vao
cuoi trieu ai nha ng?
HS thao luan tng nhom oc SGK,
tm y tra li va thao luan vi
nhau.
Sau o ai dien cac nhom len
trnh bay, cac nhom khac nghe va
bo sung.
- Cuoi cung GV nhan xet va chot
y:
+ Nhom 1: Sau Nha Han, Trung
Quoc lam vao tnh trang loan lac
keo dai, Ly Uyen dep c loan,
len ngoi Hoang e, lap ra Nha
ng (618 - 907).
- Kinh te nha ng phat trien
hn cac trieu ai trc ac biet
trong nong nghiep co chnh sach
quan ien (lay ruong at cong va
ruong at bo hoang chia cho nong
dan. Khi nhan ruong nong dan phai
nop thue cho Nha nc theo che
o to, dung, ieu, nop bang lua,
ngay cong lao dch va bang vai).
Ngoai ra thu cong nghiep va thng
O S phat trien che o
phong kien di
thi ng
a. Ve kinh te:
+ Nong nghiep: chnh sach
quan ien, ap dung ky
thuat canh tac mi, chon
giong dan ti nang
suat tang.
+ Thu cong nghiep va
thng nghiep phat trien
thnh at: co cac xng
thu cong (tac phng)
luyen sat, ong thuyen.
Kinh te thi ng phat
trien cao hn so vi cac
trieu ai trc.
b. Ve chnh tr
- Tng bc hoan thien
chnh quyen t TW xuong
a phng, co chc Tiet
o s
Trang 33
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nghiep thnh at di thi ng.
+ Nhom 2: Bo may Nha nc
nha ng tiep tuc c cung co
t TW en a phng lam cho bo
may cai tr phong kien ngay cang
hoan chnh. Co them chc Tiet o
s. Chon quan lai ben canh viec c
con em quan lai cai quan a phng
con co che o thi tuyen chon
ngi lam quan.
- Nha ng tiep tuc chnh sach
xam lc lang gieng, m rong lanh
tho. Nha ng a tng ac ach
thong tr len at nc ta va a b
nhan dan ta vung len khi ngha
trong o co cuoc khi ngha tieu
bieu cua Mai Thuc Loan (nam 722),
chong lai s o ho cua nha
ng.
+ Nhom 3: Cuoi trieu ai Nha
ng, mau thuan xa hoi gia
nong dan vi a chu quan lai ngay
cang gay gat dan en khi ngha
nong dan va nha ng sup o.
- Tuyen dung quan lai bang
thi c (ben canh c con em
than tn xuong cac a
phng).
- Mau thuan xa hoi dan
en khi ngha nong dan
the ky X khien cho nha
ng sup o.
Hoat ong 3: Hoat ong tap the
va ca nhan
GV at cau hoi cho ca lp: Nha
Minh, nha Thanh c thanh lap nh
the nao?
- Cho HS tm hieu SGK va tra li,
goi mot HS tra li, HS khac bo sung.
- GV nhan xet va chot y: sau nha
ng en nha Tong, nha Nguyen.
- Phong trao khi ngha nong dan
cua Chu Nguyen Chng a thanh
lap nha Minh (1638 - 1644). Khi
ngha cua Ly T Thanh lam cho
nha Minh sup o, gia luc o bo
toc Man Thanh pha Bac Trung
quoc a anh bai Ly T Thanh lap
ra nha Thanho (1644 - 1911).
- GV at cau hoi: Di thi Minh
kinh te Trung quoc co iem g mi
so vi cac trieu ai trc? Bieu
hien?
- GV cho ca lp thao luan va goi
mot HS tra li, cac HS khac co the
bo sung cho ban.
O Trung Quoc thi Minh -
Thanh
a. S thanh lap nha Minh -
nha Thanh:
- Nha Minh thanh lap (1638 -
1644), ngi sang lap la
chu Nguyen Chng.
- Nha Thanh thanh lap 1644
- 1911.
b. S phat trien kinh te
di trieu Minh: T the ky
XVI a xuat hien mam
mong kinh te TBCN:
+ Thu cong nghiep: xuat
hien cong trng thu
cong, quan he chu - ngi
lam thue.
+ Thng nghiep phat trien
Trang 34
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV nhan xet va chot lai: Cac
vua trieu Minh a thi hanh nhieu
bien phap nham khoi phuc, phat
trien kinh te. au the ky XVI quan
he san xuat TBCN a xuat hien
trong cac nganh nong nghiep, thu
cong nghiep, thng nghiep. Cac
thanh th moc len nhieu va rat
phon thnh. Bac Kinh, Nam Kinh khong
ch la trung tam chnh tr ma con
la trung tam kinh te ln.
- GV co the giai thch them: S
thnh tr cua Nha Minh con bieu
hien lnh vc chnh tr: ngay t khi
len ngoi, Minh Thai To a quan tam
en xay dng che o quan chu
chuyen che TW tap quyen (quyen
lc ngay cang tap trung vao tay nha
vua, bo chc tha tng, Thai uy,
giup viec cho vua la 6 bo, vua tap
trung moi quyen hanh trong tay, trc
tiep ch huy quan oi).
GV at ra cau hoi: Tai sao Nha
Minh vi nen kinh te va chnh tr
thnh at nh vay lai sup o?
- Goi HS tra li va GV nhan xet
va phan tch cho HS thay: Cung nh
cac trieu ai phong kien trc o,
cuoi trieu Minh ruong at ngay
cang tap trung vao tay giai cap quy
toc, a chu con nong dan ngay
cang cc kho ruong t, su cao, thue
nang cong vi i lnh phuc vu cho
cac cuoc chien tranh xam lc, m
rong lanh tho cua cac trieu vua, v
vay mau thuan gia nong dan vi
a chu ngay cang gay gat va cuoc
khi ngha nong dan cua Ly T
Thanh lam cho nha Minh sup o.
GV at cau hoi: Chnh sach cai tr
cua Nha Thanh?
Goi 1 HS tra li, cac HS bo sung
sau o GV nhan xet, chot y: Ngi
Man Thanh khi vao Trung Quoc lap ra
nha Thanh va thi hanh chnh sach
ap bc dan toc, bat ngi Trung
Quoc an mac va theo phong tuc
ngi Man, mua chuoc a chu
ngi Han, giam thue cho nong
thanh th m rong va
phon thnh.
c. Ve chnh tr: Bo may
Nha nc phong kien ngay
cang tap quyen. Quyen lc
ngay cang tap trung trong
tay nha vua.
- M rong banh trng ra
ben ngoai trong o co sang
xam lc ai Viet nhng a
that bai nang ne.
d. Chnh sach cua nha
Thanh:
- oi noi: Ap bc dan
toc, mua chuoc a chu
ngi Han.
- oi ngoai: thi hanh chnh
sach "be quan toa cang".
Che o phong kien Nha
Thanh sup o nam 1911.
Trang 35
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
dan nhng mau thuan dan toc van
tang dan en khi ngha nong dan
khap ni.
- oi ngoai: thi hanh chnh sach
"be quan toa cang" trong boi canh
b s nhom ngo cua t ban phng
Tay dan en s suy sup cua che
o phong kien. Cach mang Tan Hi
nam 1911 a lam cho nha Thanh sup
o.
Hoat ong 4: Lam viec theo
nhom
GV chia ca lp lam 2 nhom chnh
va giao nhiem vu cho moi nhom:
- Nhom 1: Nhng thanh t tren
lnh vc t tng cua che o phong
kien Trung Quoc?
- Nhom 2: Nhng thanh tu tren
cac lnh vc s hoc, van hoc, khoa
hoc ky thuat?
GV cho ai dien nhom trnh bay,
va bo sung cho nhau, sau o GV nhan
xet va chot y:
+ Nhom 1: Nho giao gi vai tro
quan trong trong lnh vc t tng.
Ngi khi xng nho hoc la Khong
T. T thi Han Nho giao a tr
thanh cong cu thong tr ve mat tinh
than vi quan niem ve vua - toi, cha
- con, chong - v, nhng ve sau Nho
Giao cang tr len bao thu, loi
thi va km ham s phat trien cua
xa hoi.
- Phat giao cung thnh hanh nhat
la thi ng. Thi ng, vua
ng a c cac nha s sang An
o lay kinh phat nh cuoc hanh
trnh ay gian nan vat va cua nha s
ng Huyen Trang.
+ Nhom 2: bat au t thi Tay
Han, s hoc a tr thanh lnh vc
oc lap, ngi at nen mong la T
Ma Thien vi bo s ky.
Van hoc: Th phat trien manh
di thi ng vi nhng tac gia
tieu bieu: o Phu, Ly Bach, Bach
C D, tieu thuyet phat trien manh
thi Minh - Thanh vi cac bo tieu
O Van hoa Trung quoc
a. T tng:
- Nho giao gia vai tro quan
trong trong he t tng
phong kien cong cu tinh
than bao ve che o phong
kien, ve sau Nho giao cang
tr len bao thu, loi thi
va km ham s phat trien
cua xa hoi.
- Phat giao cung thnh
hanh nhat la thi ng.
b. S hoc:
T Ma Thien vi bo s
ky.
c. Van hoc:
+ Th phat trien manh di
thi ng.
+ Tieu thuyet phat trien
manh thi Minh - Thanh.
Trang 36
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
thuyet noi tieng nh Thuy H cua
thi Nai Am, tam Quoc dien ngha cua
La Quan Trung, Tay Du Ky cua Ngo
Tha An, Hong Lau Mong cua Tao
tuyet Can, cac tieu thuyet cua
Trung Quoc eu da vao nhng s
kien co that va h cau them "7
thc, 3 h", no phan anh phan nao
i song cua nhan dan Trung Quoc
va cac moi quan he xa hoi thi
phong kien (neu con thi gian GV co
the ke ngan gon noi dung cua mot
tac pham ).
Khoa hoc ky thuat: Ngi Trung
Quoc at c nhieu thanh tu rc
r trong lnh vc hang hai nh banh
lai, la ban, thuyen buom nhieu lp.
Nghe in, lam giay, gom, det, luyen
sat, khai thac kh ot cung c
ngi Trung Quoc biet en kha
sm (GV co the cho HS quan sat cac
tranh su tam ve o gom, s, hang
det, cho HS nhan xet va GV phan
tch cho HS thay trnh o cao cua
ngi Trung Quoc trong viec san
xuat ra nhng san pham nay).
- GV cho Hs xem tranh Co cung Bac
Kinh va yeu cau HS nhan xet. Sau
o GV co the phan tch cho HS thay
uy quyen cua che o phong kien,
nhng ong thi no cung bieu hien
tai nang va nghe thuat trong xay
dng cua nhan dan Trung Quoc.
d. Khoa hoc ky thuat: at
c nhieu thanh tu trong
lnh vc hang hai, nghe in
lam giay, gom, det, luyen
sat va ky thuat phuc vu
cho che o phong kien.
4. S ket bai hoc
GV kiem tra hoat ong nhan thc cua HS vi viec yeu
cau HS neu lai s hnh thanh xa hoi phong kien Trung Quoc,
s phat trien cua che o phong kien Trung Quoc qua cac
trieu ai, iem noi bat cua moi trieu ai? V sao cuoi cac
trieu ai eu co khi ngha nong dan? Nhng thanh tu
van hoa tieu bieu cua Trung Quoc thi phong kien?
5. Bai tap - Dan do ve nha
- Hoc bai cu, lam bai tap trong SGK, oc trc bai
mi.
- Bai tap:
O Ke ten cac trieu ai phong kien Trung Quoc, thi
gian ton tai? Trieu ai nao che o phong kien at en nh
cao? Bieu hien?
Trang 37
Giao an lich s lp 10
O Nhng thanh tu van hoa chu yeu cua Trung Quoc
thi phong kien? Tm hieu tac pham S ky cua T Ma
Thien.
Trang 38
Giao an lich s lp 10
CHNG IV CHNG IV
AN O THI PHONG KIEN AN O THI PHONG KIEN
Bai 6 Bai 6
AN O THI PHONG KIEN AN O THI PHONG KIEN
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
Qua bai hoc giup Hs nhan thc c:
- An o la quoc gia co nen van minh lau i, phat
trien cao, cung Trung quoc co anh hng sau rong Chau
A va tren the gii.
- Thi Gup-ta nh hnh van hoa truyen thong An o.
- Noi dung cua van hoa truyen thong.
2. T tng
- Van hoa An o co anh hng trc tiep en Viet
Nam, tao nen moi quan he kinh te va van hoa mat thiet
gia hai nc. o la c s e tang cng hieu biet, quan
he than tnh, ton trong lan nhau gia hai nc.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang phan tich, tong hp.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Lc o An o trong SGK phong to.
- Ban o An o ngay nay.
- Tranh anh ve cac cong trnh nghe thuat cua An o.
- Chuan b oan bang video ve van hoa An o (a phat
tren VTV2 vao thang 6-2003).
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
- Cau 1: Hay neu nhng net c ban trong bo may
Nha nc phong kien Thi Tan - Han va ng?
- Cau 2: Mam mong kinh te TBCN xuat hien Trung
Quoc khi nao? Bieu hien? Tai sao no khong c tiep tuc
phat trien?
2. Dan dat bai mi
GV khai quat phan kiem tra bai cu va dan dat HS
vao bai mi, neu nhiem vu nhan thc bai mi nh sau:
Trang 39
Giao an lich s lp 10
An o la mot trong nhng quoc gia co ai phng
ong co nen van minh lau i khoang 3000 nam en 1500
nam, nen van minh pha Tay Bac An o nam vung
song An. Khoang 1500 nam TCN la khi au cho nen van
minh song Hang, bai hoc cua chung ta ch nghien cu t
nen van minh song Hang nam vung ong Bac, la ong
bang rong ln mau m, que hng, ni sinh trng cua nen
van hoa truyen thong va van minh An o. e hieu c
van hoa truyen thong An o la g? No phat trien ra sao?
No anh hng ra ben ngoai nh the nao? Viet Nam chu
anh hng cua van hoa An o nh the nao? Bai hoc
hom nay se giup cac em hieu c nhng van e tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Lam viec ca nhan
GV at cau hoi: V sao mot so
Nha nc au tien lai hnh thanh
ben lu vc song Hang?
HS oc SGK tra li cau hoi, cac
HS khac bo sung.
GV nhan xet va chot y: Khoang
1500 nam TCN, vung lu vc song
Hang pha ong Bac co ieu
kien t nhien thuan li, cac bo lac
a en ay sinh song va hnh
thanh cac Nha nc, ng au la
cac tieu vng quoc. Cac tieu vng
quoc ln manh va tranh gianh anh
hng lan nhau.
GV at cau hoi: Qua trnh hnh
thanh va phat trien cua nc
Magaa?
- GV at cau hoi gi m: Vai tro
cua vua Asoca?
- GV goi mot HS tra li, cac HS
khac bo sung, sau o GV chot y:
- Asoca la vua th 11 cua nc
Magaa, len ngoi vao au the ky III
TCN. Ong a xay dng at nc
hung cng, em quan i anh cac
nc nho, thong nhat An o
(thong nhat gan het ban ao An
o, ch tr cc Nam (Pania). GV ch
tren lc o trong SGK phong to treo
tren bang, ong thi cho HS thay
lanh tho An o co ai rong ln
hn so vi An o ngay nay (ch
tren ban o the gii An o ngay
nay).
O Thi ky cac quoc gia
au tien
- Khoang 1500 nam TCN
ong bang song Hnag a
hnh thanh mot so nc,
thng xay ra tranh gianh
anh hng nhng manh
nhat la nc Magaa.
- Vua m nc la Bimbisara,
nhng kiet xuat nhat (vua
th 11) la Asoca (the ky
III TCN).
+ anh dep cac nc nho
thong nhat lanh tho.
+ Theo ao Phat va co
cong tao ieu kien cho ao
Phat truyen ba rong khap.
Ong cho dng nhieu "cot
Asoca".
Trang 40
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- Sau khi thong nhat An o, chan
canh binh ao, ong mot long theo
ao Phat en tan Xrilanca. Ong con
cho khac ch len cot sat "cot
Asoca" noi len chien cong va long
sung knh cua ong.
Asoca qua i vao cuoi the ky III
TCN, An o lai ri vao giai oan
khung hoang.
Hoat ong 2: Hoat ong theo
nhom
- GV neu cau hoi cho tng nhom:
+ Nhom 1: Qua trnh hnh thanh
vng trieu Gupta? Thi gian ton tai?
Vai tro ve mat chnh tr cua vng
trieu nay?
+ Nhom 2: iem noi bat trong
van hoa An o di thi Gup ta?
Noi dung cu the?
+ Nhom 3: Van hoa An o thi
Gup ta a anh hng nh the nao
en An o giai oan sau va anh
hng van hoa An o nhng
lnh vc nao?
- GV goi ai dien cac nhom len
trnh bay va cac nhom khac bo
sung cho ban, sau o GV nhan xet va
chot y:
+ Nhom 1: au Cong nguyen,
mien Bac An o c thong nhat -
noi bat vng trieu Gup - ta (319-
467), vng trieu nay chng to sc
khang c khong cho ngi Tay A
xam lan t pha Tay Bac, thong
nhat Mien Bac An o, lam chu
gan nh toan bo mien Trung An
o. S phat trien va net ac sac
cua vng trieu gup ta con gi c
thi Hacsa giai oan sau (606 -
647).
+ Nhom 2: iem noi bat cua
thi ky Gupta la s nh hnh va
phat trien cua van hoa truyen
thong An o.
Cu the:
+ ao Phat tiep tuc c phat
trien sau hang nam ra i An
o en thi Gupta c truyen ba
O Thi ky vng trieu
Gupta va s
phat trien cua
van hoa truyen
thong An o
Qua trnh hnh thanh va vai
tro ve mat chnh tr:
- au cong nguyen, mien
Bac An o c thong
nhat - noi bat vng trieu
Gupta (319 -467), Gupta a
thong nhat mien Bac An
o, lam chu gan nh toan
bo mien trung An o.
- Ve van hoa di thi
Gupta.
+ ao Phat: Tiep tuc c
phat trien truyen ba khap
An o va truyen ra nhieu
ni. Kien truc Phat giao
phat trien (Chua Hang,
tng phat bang a).
Trang 41
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
khap An o va truyen nhieu ni.
Cung vi ao Phat phat trien kien
truc anh hng cua ao, nh chua
Hang moc nhieu ni va nhng pho
tng phat ieu khac bang a,
tren a (gii thieu chua Hang
Atgianta).
+ ao An o hay ao Hinu von
la ao co xa cua ngi An cung
ra i va phat trien, th 3 v than
chnh: Than Sang Tao, Than Thien,
Than Ac va nhieu v than khac.
Cung vi ao Hinu phat trien th
cac cong trnh kien truc th than
cung c xay dng. Cac ngoi en
c xay dng bang a cao o so,
hnh chop nui, la ni ng tr cua
cac than va ni tac nhieu tng
than thanh bang a, (gii thieu cho
HS xem en thap hnh nui Menu,
lang mo hnh ban cau, hnh bat up
).
+ Ch viet: t ch viet co
Brahmi a nang len, sang tao va
hoan chnh he ch sanskrit (ch
Phan) la ch viet pho bien An
o thi bay gi va la c s hnh
thanh ch viet an o ngay nay.
Ch viet hoan chnh a tao ieu
kien rc r vi cac tac gia va
tac pham tieu bieu nh Skuntala
cua Kaliasa.
+ Nhom 3: Van hoa thi Gupta
a phat trien khap An o, no
con rc r sang ca thi Hacsa.
Ngay nay, dan so An o a so theo
ao An o, ch viet ngay nay cua
An o da tren ch sanskrit. Trong
qua trnh buon ban vi cac quoc
gia ong Nam A, van hoa An o
a anh hng sang cac nc nay
chu yeu la ton giao ao Phat, ao
Hinu va ch sankrit, ao Ba la mon
cua ngi Cham va kien truc thap
Cham, ao Phat va cac cong trnh
chua mang kien truc anh hng
cua Phat giao cua An o ).
+ ao An o hay ao Hinu
ra i va phat trien, th 3
v than chnh: Than Sang
tao, Than Thien, Than Ac.
Cac cong trnh kien truc
th than cung c xay
dng.
+ Ch viet: t ch viet
co Brahmi a nang len,
sang tao va hoan chnh
he ch sanskrit Van hoc co
ien An o - van hoc
Hinu, mang tinh than va
triet ly Hinu giao rat
phat trien.
Tom lai, thi Gup ta a
nh hnh van hoa truyen
thong An o vi nhng
ton giao ln va nhng
cong trnh kien truc, tng,
nhng tac pham van hoc
tuyet vi, lam nen cho
van hoa truyen thong An
o co gia tr van hoa
vnh cu.
- Ngi An o a mang
van hoa, ac biet la van
hoa truyen thong truyen
ba ra ben ngoai ma ong
Nam A la anh hng ro
net nhat. Viet Nam cung
anh hng cua van hoa
An o (thap Cham, ao
Phat, ao Hinu).
Trang 42
Giao an lich s lp 10
4. S ket bai hoc
5. Bai tap - Dan do ve nha
Trang 43
Giao an lich s lp 10
Bai 7 Bai 7
S PHAT TRIEN LCH S S PHAT TRIEN LCH S
VA NEN VAN HOA A DANG CUA AN O VA NEN VAN HOA A DANG CUA AN O
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau:
1. Kien thc
Nam c s phat trien cua lch s va van hoa
truyen thong cua An o.
S hnh thanh va phat trien, chnh sach ve chnh tr,
kinh te, ton giao va s phat trien cua kien truc cua cac
vng trieu Hoi giao eli va vng trieu Mogon.
2. T tng
- Giao duc cho HS biet c s phat trien a dang cua
van hoa An o, qua o giao duc cac em s tran trong
nhng tinh hoa van hoa cua nhan loai.
3. Ky nang
- Ren HS cac ky nang phan tch tong hp cac s kien
lch s cua An o qua cac thi ky lch s.
- Ky nang khai thac tranh anh, lc o lch s.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh ve at nc va con ngi An o thi
Phong kien.
- Lc o ve An o.
- Cac tai lieu co lien quan en an o thi phong
kien.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi 1: neu chnh sach ve kinh te, chnh tr cua
Vng trieu Mogon.
Cau hoi 2: V tr vng trieu eli va Mogon trong lch
s An o ?
Cau hoi 3: Hay cho biet s hnh thanh va phat trien
cua cac quoc gia au tien An o?
Cau hoi 4: Nhng yeu to van hoa truyen thong cua
An o co anh hng ben ngoai nh the nao va nhng
ni nao chu anh hng cua van hoa An o?
2. Dan dat bai mi
Trang 44
Giao an lich s lp 10
An o la quoc gia ln tren the gii co lch s van
hoa truyen thong lau i la ni khi nguon cua an o
Hin u giao. Lch s phat trien cua An o co nhng bc
thang tram vi nhieu thi ky lch s va cac vng trieu
khac nhau. e hieu s phat trien cua lch s van hoa
truyen thong An o nh the nao? An o a trai qua cac
Vng trieu nao? Bai hoc hom nay se tra li cau hoi neu
tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Hoat ong ca
nhan
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
tnh hnh An o sau thi ky Gupta
va Hacsa?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV trnh bay va phan tch: en
the ky VII, An o lai ri vao tnh
trang chia re, phan tan. Nguyen
nhan la do chnh quyen TW suy yeu,
mat khac trai qua 6 - 7 the ky tren
at nc rong ln va ngan cach
nhau, moi vung lanh tho lai co
nhng ieu kien va sac thai rieng
cua mnh, at nc lai chia thanh hai
mien, Bac va Nam la co vai tro noi
troi hn.
- Tiep o GV neu cau hoi: Viec
at nc b phan chia nh vay th
van hoa phat trien nh the nao?
- HS da vao von kien thc cua
mnh va SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y: Moi nc lai tiep tuc phat trien
sau rong nen van hoa rieng cua
mnh tren c s van hoa truyen
thong An o, ch viet, van hoc
nghe thuat Hinu.
- ong thi nhan manh them s
phan biet khong noi len tnh trang
khung hoang, suy thoai ma lai phan
anh s phat trien t tng cua
cac vung, cac a phng.
- Cuoi cung GV trnh bay nc
Palava mien Nam co vai tro tch
cc trong viec pho bien van hoa
An o.
- GV neu cau hoi: Tai sao nc
palava ong vai tro tch cc trong viec
O S phat trien cua lch
s va van hoa
truyen thong
tren toan lanh
tho An o.
- en the ky VII, An o lai
ri vao tnh trang chia re,
phan tan. Noi len vai tro
cua Pala vung ong Bac
va nc Palava Mien
Nam.
- Ve van hoa, moi nc
lai tiep tuc phat trien sau
rong nen van hoa rieng
cua mnh tren c s van
hoa truyen thong An o -
ch viet van hoc nghe
thuat Hinu.
Trang 45
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
pho bien van hoa An o?
- HS da vao SGK tra li cau hoi.
- GV chot y: Palava thuan li ve
ben cang va ng bien.
- GV s ket muc 1 khang nh: Van
hoa An o the k VII - XII phat
trien sau rong tren toan lanh tho
va co anh hng ra ben ngoai.
- Van hoa An o the k
VII - XII phat trien sau rong
tren toan lanh tho va co
anh hng ra ben ngoai.
Hoat ong 2: Hoat ong ca
nhan
- GV neu cau hoi: Hoan canh ra
i cua Vng trieu Hoi giao eli?
- HS oc SGK tra li cau hoi. HS
khac bo sung cho ban.
- GV nhan xet va chot y: Do s
phan tan a khong em lai sc
manh thong nhat e ngi An o
chong lai cuoc tan cong ben ngoai
cua ngi Hoi giao goc Tho.
- GV neu cau hoi: Qua trnh ngi
Tho anh chiem An o thiet lap
vng trieu eli dien ra nh the
nao?
- HS nghien cu SGK tra li.
- GV trnh bay va phan tch:
+ Nam 1055, ngi Tho anh
chiem Bata lap nen vng quoc
Hoi Giao vung Lng Ha. ao
Hoi c truyen ba en Iran va
Trung A , lap nen vng quoc Hoi
giao na tren vung giap Tay Bac
An o.
+ Ngi Hoi giao goc Trung A
tien hanh chinh chien vao at An
o, lap nen vng quoc Hoi giao
An o goi ten la eli (ong o
eli Bac An o) ton tai hn 300
nam t 1206 - 1526.
O Vng trieu Hoi giao
e li
- Hoan canh ra i: Do s
phan tan a khong em lai
sc manh thong nhat e
chong lai cuoc tan cong
ben ngoai cua ngi Hoi
giao goc Tho.
- Qua trnh hnh thanh: 1206
ngi Hoi giao chiem vao
at An o lap nen vng
quoc Hoi giao An o goi
ten la eli.
Hoat ong 3: Nhom
- GV chia lp thanh cac nhom, giao
nhiem vu cu the cua cac nhom nh
sau:
Nhom 1: neu chnh sach thong tr
cua vng quoc Hoi giao e li.
Nhom 2: neu chnh sach ve ton
giao.
Nhom 3: neu chnh sach ve van
hoa.
Trang 46
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Nhom 4: Tm hieu thanh tu ve
kien truc.
- HS oc SGK thao luan va c ai
dien nhom trnh bay. HS khac co
the bo sung cho ban.
- GV nhan xet bo sung va chot y.
+ Nhom 1: Vng quoc Hoi giao
e li a truyen ba, ap at Hoi
giao trong c dan a co Phat giao
va ang theo Hinu giao, t danh cho
mnh quyen u tien ruong at, a v
trong bo may quan lai. Ngi khong
theo ao Hoi ngoai thue ruong at
1/5 thu hoach con phai nop thue
ngoai ao.
+ Nhom 2: Ve ton giao, thi hanh
chnh sach mem mong, song s phan
biet ton giao a dan en s bat
bnh ang cua nhan dan.
+ Nhom 3: ve van hoa, van hoa
Hoi giao c du nhap vao An o.
+ Nhom 4: Ve kien truc, xay
dng mot so cong trnh mang dau
an kien truc Hoi giao, xay dng
kinh o e li tr thanh mot thanh
ph6 ln nhat the gii.
GV neu cau hoi: V tr cua Vng
trieu e li trong lch s An o?
- GV gi y: Co s giao lu hai nen
van hoa hay la triet tieu; quan he
giao lu ve buon ban, truyen ba
van hoa.
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV chot y:
+ S phat hien nhau gia hai nen
van minh ac sac la An o Hin u
giao va Hoi giao Arap bc au
tao ra s giao lu van hoa ong -
Tay.
+ Di thi Vng trieu Hoi giao
eli ao Hoi c truyen ba en
mot so nc trong khu vc ong
Nam A.
- Chnh sach thong tr:
truyen ba, ap at Hoi
Giao, t danh cho mnh
quyen u tien ruong at,
a v trong bo may quan
lai.
- Ve ton giao, thi hanh
chnh sach mem mong,
song xuat hien s phan
biet ton giao.
- Ve van hoa, van hoa
Hoi giao c du nhap vao
An o.
- Ve kien truc, xay dng
mot os cong trnh mang
dau na kien truc Hoi
giao, xay dng kinh o e
li tr thanh mot thanh
pho ln nhat the gii.
- V tr cua Vng trieu e
li:
+ Bc au tao ra s giao
lu van hoa ong - Tay.
+ ao Hoi c truyen ba
en mot so nc trong khu
vc ong Nam A
Hoat ong 4: Ca lp va ca
nhan
- Trc het GV trnh bay va phan
tch: The k XV vng trieu Hoi giao
e li suy yeu, 1398 thu lnh - vua Ti-
O Vng trieu Mogon
- Nam 1398 thu lnh - Vua Ti-
mua Leng theo dong doi
Mong Co tan cong An
Trang 47
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
mua Leng theo dong doi Mong Co
tan cong An o, en nam 1526
mi chiem c eli, lap ra Vng
trieu Mogon (goc Mong co).
- GV neu cau hoi: Em co nhan
xet g ve vng trieu Mogon?
- GV gi y : Vng trieu Mogon co
phai la che o phong kien cuoi
cung khong? Chnh sach cung co
at nc theo hng nao?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Vng trieu Mogon la thi ky
cuoi cung cua che o phong kien
An o, song khong phai a suy
thoai va tan ra.
+ Cac ong vua eu ra sc cung
co theo hng An o hoa va xay
dng at nc, da An o len
bc phat trien mi di thi vua
Acba (1556 - 1605).
- HS oc nhanh nhng chnh sach
tch cc cua vua Acba trong SGK.
- GV ket hp vi viec gii thieu
hnh 17 "Cong lang Acba Xicandra"
trong SGK.
- GV neu cau hoi: tac ong cua
nhng chnh sach cua vua Acba oi
vi s phat trien cua An o?
- HS da vao hieu biet cua mnh
va SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: lam cho
xa hoi An o on nh, kinh te
phat trien, van hoa co nhieu
thanh tu mi, at nc thnh
vng.
o, en nam 1526 lap ra
Vng trieu Mo-gon.
- Cac ong vua eu ra sc
cung co theo hng An
o hoa xay dng at
nc, a An o bc
phat trien mi di thi
vua Acba (1556 - 1605).
Hoat ong 5: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay va phan tch: Hau
het cac ong vua con lai cua vng
trieu dung quyen chuyen che, oc
oan e cai tr at nc, mot so
con dung nhng bien phap an ap
quyet liet, hnh phat khac nghiet
- GV gii thieu ve hnh 18 "lang Ta
gi Ma ban" trong SGK.
- GV neu cau hoi: Hau qua cua
nhng chnh sach thong tr ha khac
o?
- Giai oan cuoi do nhng
chnh sach thong tr ha
khac cua giai cap thong
tr, An o lam vao khung
hoang.
- An o ng trc thach
thc xam lc cua thc
dan phng Tay (Bo ao
Nha va Anh).
Trang 48
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: at
nc lam vao tnh trang chia re va
khung hoang.
- GV trnh bay ro: s suy yeu o,
at An o trc s xam lc cua
thc dan phng Tay (Bo ao Nha
va Anh).
4. S ket bai hoc
Kiem tra nhan thc cua HS bang cac cau hoi:
O Neu s phat trien cua van hoa truyen thong An
o.
O Nhng net chnh cua Vng trieu Hoi giao e li va
vng trieu Mogon?
O V tr cua vng trieu Hoi giao e li va vng trieu
Mogon trong lch s An o?
5. Bai tap - Dan do ve nha
- Hoc bai cu, lam bai tap trong SGK.
- Bai tap:
O Lap bang thong ke cac giai oan phat trien cua
lch s An o.
O So sanh vng trieu Hoi giao e li vi vng trieu
Mogon.
Trang 49
Giao an lich s lp 10
CHNG V CHNG V
ONG NAM A THI PHONG KIEN ONG NAM A THI PHONG KIEN
Bai 8 Bai 8
S HNH THANH VA PHAT TRIEN S HNH THANH VA PHAT TRIEN
CAC VNG QUOC ONG NAM A CAC VNG QUOC ONG NAM A
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nhng net chnh ve ieu kien hnh thanh va s ra
i cua cac vng quoc co ong Nam A.
- S ra i va phat trien cua cac quoc gia phong kien
ong Nam A.
2. T tng
Giup HS biet qua trnh hnh thanh va phat trien khong
ngng cua dan toc trong khu vc, qua o giao duc cac em
tnh oan ket va tran trong nhng gia tr lch s.
3. Ky nang
Thong qua bai hoc, ren HS ky nang khai quat hoa s
hnh thanh va phat trien cua cac quoc gia ong Nam A, ky
nang lap bang thong ke ve phat trien cua cac quoc gia
ong Nam A qua cac thi ky lch s.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh ve con ngi va at nc ong Nam A thi
co va phong kien.
- Lc o Chau A, lc o ve cac quoc gia ong Nam
A.
- Cuon lch ong Nam A.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi O : Neu chnh sach ve kinh te, chnh tr cua
Vng trieu Mogon.
Cau hoi O : V tr Vng trieu e li va Mogon trong lch
s An o?
2. Dan dat bai mi
ong Nam A t lau a c coi la khu vc lch s a
ly - van hoa rieng biet tren c s phat trien o sat va
kinh te nong nghiep trong lua nc nhng the ky au
cua Cong nguyen, cac vng quoc co au tien a c
hnh thanh ong Nam A; tiep o khoang the ky IX - X
cac quoc gia ong Nam A c xac lap va phat trien
Trang 50
Giao an lich s lp 10
thnh at vao the ky X - XV. e hieu ieu kien nao dan
en s ra i cua cac vng quoc co ong Nam A? S
hnh thanh va phat trien cua cac quoc gia phong kien ong
Nam A c bieu hien nh the nao? Bai hoc hom nay se
tra li cac cau hoi neu tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Lam viec ca lp
va ca nhan
- Trc het GV treo lc o cac
quoc gia ong Nam A len bang va
yeu cau HS ch tren lc o hien
nay khu vc gom nhng nc nao.
- HS len bang ch lc o.
- GV nhan xet va gii thieu ten
va v tr tren lc o 11 quoc gia
hien nay.
- Tiep o, GV neu cau hoi: Neu
nhng net chung, nhng iem tng
ong cua cac nc trong khu vc?
- HS da vao von kien thc cua
mnh va SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung ong thi
trnh bay va phan tch ong Nam A
co a hnh rong, song a hnh phan
tan b chia cat bi nhng day nui
va vung nhiet i, nhng thien
nhien a u ai cho vung nay ieu
kien thuan li la gio mua, tao nen
hai mua ro ret : mua lanh mat,
mua ma tng oi nong. Gio mua
kem theo ma rat thch hp cho s
phat trien cua cay lua nc.
- GV trnh bay: au Cong nguyen,
c dan ong Nam A a biet s
dung o sat. Nong nghiep van la
nganh san xuat chnh, nhng moi
nc co nghe thu cong nghiep
truyen thong phat trien nh det,
lam gom, uc ong, va ren sat.
Mat khac do nhu cau trao oi san
pham, viec buon ban ng bien
rat phat at, mot so thanh th -
hai cang a ra i va hoat ong
nhon nhp nh Oc Eo (An Giang, Viet
Na,m), Takola (Ma Lai)
- GV neu cau hoi: Ve mat van
hoa khu vc ong Nam A con b
O S ra i cua cac vng
quoc co ong
Nam A
- ong Nam A co ieu kien
t nhien u ai - gio mua,
thuan li cho s phat trien
cua cay lua nc va nhieu
loai cay trong khac.
* ieu kien ra i cac
vng quoc co ong
Nam A.
- au Cong Nguyen, c dan
ong Nam A a biet s
dung o sat. Nong nghiep
van la nganh san xuat chnh,
nghe thu cong truyen thong
phat trien nh det, lam gom,
uc ong va ren sat.
- Viec buon ban ng bien
rat phat at, mot so thanh
th - hai cang a ra i nh
Oc Eo (An Giang, Viet Nam),
Takola (Ma Lai)
Trang 51
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
anh hng bi nen van hoa nao?
Y ngha cua s anh hng o?
- GV co the gi y ve anh hng
cua van hoa An o en khu vc.
- HS da vao kien thc a hoc
bai An o va oc SGK tra li cau
hoi.
- GV nhan xet va chot y: Van
hoa An o anh hng khu vc, s
anh hng cua van hoa An o
gan lien vi viec cac nc phat
trien van hoa co cua mnh. Noi
bat moi nc eu sang tao ra ch
viet rieng.
- en ay GV ket luan: ieu kien
ra i cua cac Vng quoc co la:
+ Do viec san xuat va buon ban
gia cac vung, s xuat hien cac
trung tam buon ban noi tieng.
+ Do anh hng cua van hoa An
o vi viec cac nc phat trien
van hoa co cua mnh.
- Do s anh hng cua van
hoa An o vi viec cac
nc phat trien van hoa co
cua mnh.
- o chnh la ieu kien ra i
cua cac vng quoc co
ong Nam A.
* S hnh thanh cac vng
quoc co: Khoang 10 the k
sau Cong Nguyen hang loat
cac nc vng quoc nho
hnh thanh: Cham-pa Trung
Bo Viet Nam ha lu song
MeKong, vng quoc ha lu
song Me Nam va ao
Inonexia.
Hoat ong 2: Ca lp
- GV trnh bay tren lc o ve ten
goi, v tr tng oi va khoang thi
gian ra i cua cac vng quoc co
ong Nam A.
- GV chuyen y: Cac vng quoc
co ong Nam A luc o nho be,
phan tan tren a ban hep, song
rieng re va nhieu khi con tranh
chap nhau, o la nguyen nhan dan
en s o v, e roi tren c o
hnh thanh cac quoc gia phong kien
dan toc hung manh.
Hoat ong 3: Ca lp va ca
nhan
- Trc het GV trnh bay: trong
khoang thi gian t the ky VII en
X, ong Nam A a hnh thanh
mot so quoc gia lay mot dan toc
ong nhat lam nong cot, thng
goi la cac quoc gia phong kien dan
toc.
- Tiep o, GV gii thieu tren lc
o ong Nam A ten goi va v tr
cua tng nc: Vng quoc
Campuchia cua ngi Khme, cac
O S hnh thanh va phat
trien cua cac
quoc gia phong kien
ong Nam A:
- T the k VII en X,
ong Nam A a hnh thanh
mot so quoc gia phong kien
dan toc nh vng quoc
Campuchia cua ngi Khme,
cac vng quoc cua ngi
Mon va ngi Mien Ha lu
song me Nam, ngi
Inonexia a Xumatra va
Trang 52
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
vng quoc cua ngi Mon va
ngi Mien ha lu song Me Nam,
ngi Inonexia ao Xumatra
va Giava.
- GV neu cau hoi: Cac quoc gia
phong kien ong Nam A phat trien
nhat vao thi gian nao? o la
nhng nc nao?
- HS da vao SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet trnh bay va phan
tch:
+ T khoang na sau the ky X
en na au the ky XVIII la thi
ky phat trien nhat cua cac quoc
gia phong kien ong Nam A.
+ Inonexia cuoi the ky XIII
dong vua Gava manh len chinh phuc
c Xumatra thong nhat c
Inonexia di vng trieu
Mogiopahit (1213 1527) hung manh,
bao gom 10 nc nho va ao phu
thuoc co san pham quy ch ng
sau A RAP.
+ Tren lu vc song Iraoai t
gia the ky XI, quoc gia pagan
mien Trung chinh phuc cac tieu quoc
gia khac m au hnh thanh va
phat trien cua vng quoc Mianma.
GV gii thieu bc tranh hnh 19 SGK
toan canh o th co Pagan Mianma
ong thi to chc cho HS khai thac
bc tranh e thay c s phat
trien cua vng quoc Mianma.
GV neu cau hoi: S kien nao
anh dau moc phat trien cua Lch
s khu vc?
- HS da vao SGK tar3 li cau hoi:
- GV nhan xet va nhan manh: the
ky XIII la moc quan trong trong qua
trnh phat trien cua Lch s khu vc
bi v:
B don ay do cuoc xam lc cua
quan Mong Co, mot bo phan ngi
Thai di c xuong pha Nam lap nen
vng quoc nho en the ky XIV
thong nhat lap vng quoc Thai.
Mot nhom ngi Thai khac xuong
trung lu MeKong (ngi Lao Lum)
lap nen vng quoc lan Xang vao
Giava.
- T khoang na sau the k X
en na au the k XVIII la
thi ky phat trien nhat cua
cac quoc gia phong kien
ong Nam A:
+ Indonexia thong nhat va
phat trien hung manh di
vng trieu Mogiopahit (1213
1527).
+ Tren ban ao ong Dng
ngoai quoc gia ai Viet,
Champa, vng quoc
Campuchia t the k IX cung
bc vao thi ky Angco huy
hoang.
+ Tren lu vc song Iraoai t
gia the k XI, m au hnh
thanh va phat trien cua
vng quoc Mianma.
+ The k XIV thong nhat lap
vng quoc Thai.
+ Gia the k XIV vng quoc
Loan Xang thanh lap.
Trang 53
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
gia the ky XIV.
Hoat ong 4: Lam viec theo
nhom
- GV chia ca lp lam 2 nhom chnh
neu cau hoi: Nhng bieu hien cua
s phat trien kinh te, chnh tr va
van hoa cua cac quoc gia ong
Nam A?
- HS lam viec theo nhom va c
ai dien trnh bay ket qua. HS khac
co the bo sung cho ban.
- GV nhan xet va chot y:
+ Kinh te, cung cap mot khoi
lng ln lua gao, san pham thu
cong (vai, o s, che pham kim
kh), nhat la san vat thien nhien,
nhieu lai buon cac nc tren The
gii en buon ban.
+ Chnh tr, to chc bo may chat
che kien toan t Trung ng en
a phng.
+ Van hoa, cac dan toc ong
Nam A xay dng c mot nen van
hoa rieng cua mnh vi nhng net
oc ao.
- GV trnh bay: t na sau the ky
XVIII, cac quoc gia ong Nam A,
bc vao giai oan suy thoai va
trc s xam lc cua t ban
Phng Tay.
- Bieu hien s phat trien
thnh at:
+ Kinh te, cung cap mot lng
ln lua gao, san pham thu
cong (vai o s, che pham
kim kh ), nhat la san pham
thien nhien, nhieu lai buon
nhieu nc tren The gii
en buon ban.
+ Chnh tr, to chc bo may
chat che kien toan t Trung
ng en a phng.
+ Van hoa, cac dan toc
ong Nam A xay dng c
mot nen van hoa rieng cua
mnh vi nhng net oc ao.
4. S ket bai hoc
- Kiem tra nhan thc cua HS oi vi bai hoc bang
viec yeu cau HS tra li cac cau hoi a ra ngay t au
gi hoc: e hieu ieu kien nao dan en s ra i cua
cac vng quoc co ong Nam A? S hnh thanh va phat
trien cac quoc gia phong kien ong Nam A dc bieu hien
nh the nao?
5. Bai tap - Dan do ve nha
O Dan do:
- Hoc bai cu, oc trc bai mi.
- Su tam tranh anh ve at nc va con ngi
Lao, Campuchia thi phong kien.
O Bai tap:
Trang 54
Giao an lich s lp 10
- Tra li cau hoi trong SGK
- Ve lc o Lao, Campuchia.
Trang 55
Giao an lich s lp 10
Bai 9 Bai 9
VNG QUOC CAMPUCHIA VA VNG QUOC LAO VNG QUOC CAMPUCHIA VA VNG QUOC LAO
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c v tr a ly, ieu kien t nhien cua nhng
nc lang gieng gan gui vi Viet Nam.
- Nhng giai oan phat trien Lch s cua hai vng
quoc Lao va Campuchia.
- Ve anh hng cua nen van hoa An o va viec
xay dng nen van hoa dan toc cua hai nc nay.
2. T tng
- Boi dng HS tnh cam yeu quy tran trong nhng gia
tr Lch s truyen thong cua hai dan toc lang gieng gan
gui cua Viet Nam.
- Giup cac em hieu ro c moi quan he mat thiet
cua ba nc t xa xa, t o giup HS hieu ro viec xay
dng quan he lang gieng tot, oan ket giup lan nhau
la c s t trong Lch s va can thiet cho ca ba nc, ba
dan toc tren ban ao ong Dng.
3. Ky nang
- Ky nang tong hp, phan tch cac s kien Lch s ve
cac giai oan phat trien cua vng quoc Lao va Campuchia.
- Ky nang lap bang nien bieu cac giai oan phat trien
cua hai vng quoc Lao va Campuchia.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o hanh chnh khu vc ong Nam A.
- Su tam tranh anh ve at nc va con ngi hai nc
Lao va Campuchia thi phong kien.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi : S phat trien thnh at cua cac quoc gia
phong kien ong Nam A the ky X XVIII c bieu hien nh
the nao?
2. Dan dat bai mi
Campuchia va Lao la hai quoc gia lang gieng gan gui
vi Viet Nam, a co Lch s truyen thong lau i va mot
nen van hoa ac sac. e tm hieu s phat trien cua
vng quoc Campuchia va vng quoc lao phat trien qua cac
Trang 56
Giao an lich s lp 10
thi ky nh the nao? Tnh hnh kinh te, xa hoi, nhng net
van hoa ac sac ra sao? Noi dung bai hoc hom nay se tra
li cac cau hoi neu tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
- Trc het, GV treo ban o cac
nc ong Nam A len bang gii
thieu tren lc o nhng net khai
quat ve a hnh cua Campuchia: Nh
mot long chao khong lo, xung quanh
la vung rng va cao nguyen bao
boc, con ay la Bien Ho va vung
phu can vi nhng canh ong ph
nhieu, mau m.
- Tiep theo GV neu cau hoi: Ngi
Campuchia la ai? Ho song au?
- HS oc SGK t tra li cau hoi?
- GV nhan xet va chot y:
+ Ngi Khme la bo phan cua c
dan co ong Nam A goi la ngi
Mong Co song tren pham vi hau
nh bao trum het cac nc ong
Nam A luc a.
+ Ban au la pha Bac nc
Campuchia ngay nay tren cao nguyen
Co Rat va man trung lu song Me
Cong sau mi di c ve pha Nam.
- GV hoi: Qua trnh lap nc dien
ra nh the nao?
- HS suy ngh va t tra li cau
hoi.
- GV chot y: Ngi Khme gioi san
ban, quen ao ao, ap ho tr nc.
Ho sm tiep thu van hoa An o,
biet khac bia bang ch Phan; en
the ky VI vng quoc ngi
Campuchia c thanh lap.
O Vng quoc campuchia
- Campuchia dan toc chu
yeu la Khme.
- a ban sinh song ban au
la pha Bac nc Campuchia
ngay nay tren cao nguyen Co
Rat va man trung lu song Me
Kong; en the ky VI Vng
quoc ngi Campuchia c
thanh lap.
Hoat ong 2: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Giai oan nao
Campuchia phat trien thnh at nhat?
Nhng bieu hien cua s phat trien
thnh at?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet, trnh bay va phan
tch:
+ Thi ky Angco (802 1432) la
thi ky phat trien nhat cua vng
- Thi ky Angco (802 1432)
la thi ky phat trien nhat
cua vng quoc Campuchia, ho
quan c Bac Bien ho, kinh
Trang 57
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
quoc Campuchia, ho quan c Bac
Bien ho, kinh o la Ang co c
xay dng Tay bac Bien ho (tnh
Xiem Riep ngay nay).
- GV ch tren ban o: a ban ban
au (the ky V VII) ha lu song
Semun (Nam Co Rat), a ban Bac
Bien Ho, ket hp gii thieu tranh
anh ve at nc con ngi
Campuchia, chu y en gii thieu
Ang co Vat.
+ Bieu hien cua s phat trien
thnh at:
Ve kinh te : Nong nghiep, ng
nghiep, thu cong nghiep eu phat
trien.
Xay dng nhieu cong trnh kien
truc ln.
Ang co con chinh phuc cac nc
lang gieng, tr thanh cng quoc
trong khu vc.
- HS oc hai oan ch nho trong
SGK noi ve s phat trien kinh te va
cuoc chien tranh xam lc cua
Campuchia di thi Angco e
chng minh cho s phat trien.
- GV neu cau hoi: Neu nhng
net phat trien oc ao ve van
hoa cua Vng quoc Campuchia?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
Ngi dan Campuchia a xay
dng mot nen van hoa rieng het
sc oc ao:
+ Sang tao ra ch viet rieng cua
mnh tren c s ch Phan cua An
o.
+ Van hoc dan gian va van hoc
viet vi nhng cau chuyen co gia
tr nghe thuat.
+ Kien truc, noi tieng nhat la
quan the kien truc Ang co.
o la Ang co c xay dng
Tay bac Bien Ho.
- Bieu hien cua s phat trien
thnh at:
+ Ve kinh te: nong nghiep,
ng nghiep, thu cong nghiep
eu phat trien.
+ Xay dng nhieu cong trnh
kien truc ln.
+ Ang co con chinh phuc cac
nc lang gieng, tr thanh
cng quoc trong khu vc.
- Van hoa: sang tao ra ch
viet rieng cua mnh tren c
s ch Phan cua An o.
Van hoc dan gian va van hoc
viet vi nhng cau chuyen
co gia tr nghe thuat.
- Kien truc, noi tieng nhat
la quan the kien truc
Angco.
Hoat ong 3: Ca lp va ca
nhan
- Trc het. GV gii thieu tren
ban o ve v tr cua vng quoc
Lao va nhng net c ban ve a
hnh: at nc Lao gan lien vi
song MeKong, con song va cung
O Vng quoc Lao
Trang 58
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cap nguon thuy van doi dao, truc
ng giao thong quan trong cua at
nc, va la yeu to cua s thong
nhat ve mat a ly. Co ong bang
ven song tuy hep nhng mau m.
- Tiep theo GV trnh bay va phan
tch:
+ C dan co chnh la ngi Lao
Thng chu nhan cua nen van hoa
o a, o ong. Hang nghn nam
trc ho a sang tao ra nhng
chiec chum. GV co tranh anh ve
canh ong chum co the ket hp
gii thieu.
+ en the ky XIII mi co nhom
ngi noi tieng Thai di c en song
hoa hp vi ngi Lao Thng goi la
Lao Lum (ngi Lao thap). To
chc xa hoi s khai cua ngi Lao
la cac mng co.
- HS oc oan ch nho trong SGK
e thay c cuoc song, to chc
xa hoi s khai cua ngi Lao.
+ Nam 1353 Pha Ngm thong nhat
cac mng Lao len ngoi at ten
nc la Lang Xang (trieu voi).
- GV neu cau hoi: Thi ky thnh
vng nhat cua Vng quoc Lao?
Nhng bieu hien cua s thnh
vng?
HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Thi ky thnh vng nhat la
cuoi the ky XVII au the ky XVIII,
di trieu vua Xulinha Vongxa.
Nhng bieu hien phat trien:
+ To chc bo may chat che hn:
chia at nc thanh cac mng,
at quan cai tr, xay dng quan oi
do nha vua ch huy.
+ at nc co nhieu san vat
quy, buon ban trao oi vi ca
ngi Chau Au, lao con la trung
tam Phat giao.
+ Gi quan he hoa hieu vi
Campuchia va ai Viet, kien quyet
chong quan xam lc Mien ien.
- HS oc oan ch nho trong SGK
- C dan co chnh la ngi
Lao Thng chu nhan cua
nen van hoa o a, o
ong.
- en the k XIII mi co
nhom ngi noi tieng Thai di
c en song hoa hp vi
ngi Lao Thng goi la Lao
Lum (ngi Lao thap). To
chc xa hoi s khai cua
ngi Lao la cac mng co.
- Nam 1353 Pha Ngm thong
nhat cac mng Lao len
ngoi at ten nc la Lang
Xang (trieu voi).
- Thi ky thnh vng nhat la
cuoi the k XVII au the k
XVIII, di trieu vua Xulinha
Vongxa.
- Nhng bieu hien phat trien:
+ To chc bo may chat che
hn: chia at nc thanh cac
mng, at quan cai tr, xay
dng quan oi do nha vua
ch huy.
+ at nc co nhieu san
vat quy, buon ban trao oi
vi ca ngi Chau Au, lao
con la trung tam Phat giao.
+ Gi quan he hoa hieu vi
Campuchia va ai Viet, kien
quyet chong quan xam lc
Mien ien.
Trang 59
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
chng minh cho viec to chc bo
may chat che va xay dng quan
oi quy cu hn.
- GV trnh bay: en au the ky
XVIII, lan Xang suy yeu va b Xiem
anh chiem bien thanh mot tnh,
sau tr thanh thuoc a cua Phap
1893.
Hoat ong 4: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Neu nhng net
chnh ve van hoa cua Vng quoc
Lao?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va ket luan:
+ Ngi Lao sang tao ra ch viet
rieng cua mnh tren c s ch viet
cua Campuchia va Mianma.
+ i song van hoa cua ngi
Lao rat phong phu hon nhien.
+ Xay dng mot so cong trnh
kien truc Phat giao ien hnh la
That luong Vieng Chan. GV ket
hp gii thieu hnh 22 trong SGK
Thap That Luong Vieng Chan
(Lao)
GV nhan manh: Campuchia va Lao
eu chu anh hng cua van hoa
An o tren cac lnh vc ch viet,
ton giao, van hoc, kien truc.
Tuy nhien, khi tiep thu van hoa
nc ngoai, nhat la van hoa An
o trong qua trnh giao lu van hoa,
moi bc eu em long noi dung
cua mnh vao, xay dng nen van
hoa am a ban sac dan toc.
Chnh ban sac dan toc la si day
lien ket dan toc va thuc ay
cuoc au tranh bao ve chu quyen
dan toc.
+ Ch viet: T hoc ch Phan
sang tao ra ch viet rieng cua dan
toc mnh.
+ Van hoc dan gian va van hoc
viet.
+ Ton giao: ao Hinu va ao
Phat.
+ Kien truc Hinu giao va Phat
giao.
- Van hoa:
+ Ngi Lao sang tao ra ch
viet rieng cua mnh tren c
s ch viet cua Campuchia
va Mianma.
+ i song van hoa cua
ngi Lao rat phong phu hon
nhien.
+ Xay dng mot so cong
trnh kien truc Phat giao
ien hnh la That luong
Vieng Chan. GV ket hp gii
thieu hnh 22 trong SGK Thap
That Luong Vieng Chan
- Nen van hoa truyen thong:
Campuchia va Lao eu chu
anh hng cua van hoa An
o tren cac lnh vc ch
viet, ton giao, van hoc, kien
truc.
- Song tiep thu moi nc eu
em long noi dung cua mnh
vao, xay dng nen van hoa
am a ban sac dan toc.
4. S ket bai hoc
Trang 60
Giao an lich s lp 10
- Hng dan HS tra li cau hoi nhan thc at ra ngay
t au gi hoc e cung co kien thc a hoc.
5. Bai tap - Dan do ve nha
- Hoc bai cu, tra li cau hoi bai tap trong SGK.
- oc chuan b trc bai mi.
- Lap bang nien bieu cac giai oan phat trien
cua Vng quoc Campuchia va lao theo noi dung sau:
Ten
vng
quoc
Thi gian hnh
thanh vng
quoc
Giai oan phat
trien thnh at
nhat
Bieu hien
cua s phat
trien
Trang 61
Giao an lich s lp 10
CHNG CHNG VI VI
TAY AU THI TRUNG AI TAY AU THI TRUNG AI
Bai 10 Bai 10
THI KY HNH THANH VA PHAT TRIEN THI KY HNH THANH VA PHAT TRIEN
CUA CHE O PHONG KIEN TAY AU CUA CHE O PHONG KIEN TAY AU
(T the ky V en the ky XIV) (T the ky V en the ky XIV)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Hieu c nguyen nhan va qua trnh dan en s ra
i cua cac quoc gia phong kien Tay Au.
- Nam c cac giai cap va a v xa hoi cua tng
giai cap trong xa hoi; hieu c the nao la lanh a va
i song kinh te, chnh tr trong lanh a.
2. T tng
- Giao duc cho HS thay c ban chat cua giai cap boc
lot, tinh than lao ong cua quan chung nhan dan.
3. Ky nang
- Ren cho HS ky nang phan tch, tong hp anh gia ve
s ra i cua cac vng quoc phong kien Tay Au, s ra i
cua cac thanh th va vai tro cua no.
- Biet khai thac noi dung tranh anh trong SGK.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh trong SGK.
- Su tam mot so tranh anh ve cac lau dai, thanh
quach, canh sinh hoat buon ban cac ch trong thi ky nay.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi O : Lap nien bieu cac giai oan Lch s ln
cua Campuchia va Lao (GV co the chuan b ra giay trong e
chieu hoac chuan b ra giay troki).
Cau hoi O : La va Campuchia a at c nhng thanh
tu van hoa g? Neu bang chng the hien s sang tao van
hoa cua hai dan toc nay?
2. Dan dat bai mi
Trang 62
Giao an lich s lp 10
- GV khai quat noi dung phan kiem tra bai cu, dan
dat vao bai mi neu nhiem vu nhan thc ve bai mi cho
HS nh sau:
T the ky V, Tay Au cung a dan hnh thanh cac
quoc gia phong kien cua ngi Giecman, quan he san xuat
phong kien cung dan c hnh thanh va cung co phat
trien, cung vi o la s xuat hien cac thanh th trung ai
va the ky XI XII a co vai tro het sc to ln oi vi s
phat trien kinh te xa hoi chau Au thi trung ai. e hieu
qua trnh hnh thanh cac vng quoc phong kien tay Au dien
ra nh the nao? Moi quan he cac giai cap trong xa hoi ra
sao? Nguyen nhan, hoat ong va vai tro cua thanh th nh
the nao? Chung ta cung tm hieu bai hoc e ly giai cho
nhng cau hoi neu tren?
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Lam viec ca nhan
- Trc het GV gi lai cho HS nh
lai nhng kien thc c ban cua xa
hoi co ai phng Tay nhat la s
banh trng va ln manh cua e
quoc Roma. Sau o GV neu cau
hoi: Nhng bieu hien s khung
hoang cua e quoc Roma the ky
III?
- HS oc SGK tra li cau hoi. HS
khac co the bo sung cho ban.
- GV nhan xet bo sung va chot y.
- Tiep o GV nhan manh: trong tnh
hnh o cuoi the ky V, e quoc
Roma b ngi Giecman tran xuong
xam chiem.
- GV neu cau hoi : Hau qua viec
ngi Giecman xam lc e quoc
Roma?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet HS tra li va ket
luan.
O S hnh thanh cac vng
quoc phong kien
Tay Au
- The ky III, e quoc1 Roma
lam vao khung hoang, no
le noi day au tranh san
xuat sut kem, xa hoi roi
ren.
Hoat ong 2: Lam viec theo
nhom
- GV neu cau hoi.
- Nhiem vu cu the cua tng
nhom la:
+ Nhom 1: Khi tran vao lanh tho
cua Roma, ngi Giecman a co
nhng viec lam g?
+ Nhom 2: Tac ong cua nhng
viec lam o oi vi xa hoi phong
- Cuoi the k V, e quoc
Roma b ngi Giecman xam
lc nam 476 e quoc Roma
b diet vong, thi ai phong
kien chau Au hnh thanh
Chau Au.
Trang 63
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
kien chau Au?
- HS tng nhom oc SGK, tm y tra
li va thao luan vi nhau.
- Sau o ai dien nhom trnh bay
ket qua cua mnh. GV co the yeu
cau HS nhom khac bo sung.
- Cuoi cung GV nhan xet va chot
y:
+ Nhom 1: Khi tran vao lanh tho
Roma, ngi Giecman a thu tieu
bo may Nha nc cu, thanh lap
nen nhieu vng quoc mi cua ho
nh vng quoc cua ngi Ang glo
xac xong, vng quoc Ph rang,
vng quoc tay Goc, ong Goc
Ngi Giecman con chiem ruong
at cua chu no Roma cu roi chia
cho nhau trong o cac tng lnh
quan s va quy toc c phan
nhieu hn. ong thi, cac thu lnh
bo lac, cac quy toc ngi Giecman
cung t xng vua, t phong cho nhau
cac tc v cao cap nh cong tc,
ba tc, nam tc, tao nen he
thong ang cap quy toc vu s.
Ngi Giecman cung t bo cac
ton giao nguyen thuy cua mnh va
tiep thu Kito giao, xay dng nha
th va tm cach chiem ruong cua
nong dan, ong thi ho cung c
nha vua ban ruong at.
+ Nhom 2: Hnh thanh cac giai
cap mi: lanh chua phong kien,
nong no, cung vi o la quan he
san xuat phong kien chau Au
c hnh thanh.
- Nhng viec lam cua ngi
Giecman:
+ Thu tieu bo may Nha
nc cu, thanh lap nen
nhieu vng quoc mi.
+ Chiem ruong at cua chu
no Roma cu roi chia cho
nhau.
+ T bo cac ton giao
nguyen thuy cua mnh va
tiep thu Kito giao, xay dng
nha th va tm cach chiem
ruong at cua nong dan.
- Cac giai cap mi hnh thanh:
lanh chua phong kien, nong
no, quan he san xuat phong
kien Chau Au bat au
hnh thanh.
Hoat ong 3: Ca lp.
- GV trnh bay va phan tch: en
gia the ky IX phan ln at ai a
c cac quy toc va nha th chia
nhau chiem oat xong, nhng vung
at ai rong ln o a nhanh
chong b ho bien thanh khu at
rieng cua mnh goi la lanh a phong
kien. Lanh a chnh la n v hanh
chnh kinh te c ban trong thi ky
phong kien phan quyen Tay Au.
- GV giai thch khai niem ve lanh
O Xa hoi phong kien Tay
Au
- Gia the ky IX cac lanh a
phong kien Tay Au ra i,
Trang 64
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
a bang viec ket hp khai thac
tranh anh trong SGK Lau ai va
thanh quach kien co cua lanh
chua hoac vi nhng tranh anh su
tam c. Lanh a la mot khu at
rong bao gom at cua lanh chua
va at khau phan. Trong khu at
cua lanh chua co nhng lau ai,
dinh th, nha th, nha kho, chuong
trai co hao sau, tng cao, tao
thanh nhng phao ai kien co.
at khau phan xung quanh phao
ai c cac lanh chua giao cho
nong no cay cay va thu to thue.
ay la n v chnh tr kinh te
c ban trong thi ky phong
kien phan quyen.
+ Nhom 1: Mieu ta cuoc song
cua nong no trong cac lanh a?
+ Nhom 2: Neu ac trng kinh te
cua lanh a?
+ Nhom 3: i song chnh tr cua
cac lanh a?
+ Nhom 4: Mieu ta cuoc song
cua cac lanh chua trong lanh a?
- HS nhom oc SGK, thao luan va
tm y tra li. Sau o ai dien nhom
trnh bay ket qua cua mnh, HS
nhom khac bo sung.
- Cuoi cung GV nhan xet va chot
y:
+ Nong no la ngi san xuat
chnh trong cac lanh a. Ho b gan
chat va le thuoc vao lanh chua.
Bo tron se b trng phat rat nang.
Ho nhan ruong at ve cay cay va
phai nop to nang, ngoai ra ho con
phai nop nhieu th khac. Song ho
van c t do trong san xuat, co
gia nh rieng, co nong cu va gia
suc.
+ Trong san xuat ho biet dung
phan bon, gieo trong theo thi vu,
moi th dung trong lanh a eu do
nong no t san xuat ra, t co s
trao oi buon ban vi ben ngoai.
GV nhan manh: Lanh a la mot
c s kinh te ong kn, mang tnh
chat t nhien, t cung, t cap, t
tuc.
+ Lanh chua c coi la ong vua
con, co quan oi, toa an, phap
- Cac giai cap trong xa hoi:
+ Nong no la ngi san
xuat chnh trong cac lanh a.
Ho b gan chat va le thuoc
vao cac lanh tho.
+ Lanh chua co cuoc song
nhan roi, xa hoa, sung sng
bang viec boc lot va sc
lao ong cua nong no.
- Lanh a la mot c s kinh
doanh ong kn, mang tnh chat
t nhien, t cung, t cap, t
tuc.
- Lanh a la mot n v chnh
tr oc lap co quan oi, toa
an phap luat rieng, che o
thue khoa rieng, tien te
rieng
Trang 65
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
luat rieng, che o thue khoa
rieng, tien te rieng Lanh chua
con co the buoc nha vua ban cho
mnh quyen mien tr khong can
thiep vao lanh a cua mnh.
+ Lanh chua co cuoc song nhan
roi, xa hoa, sung sng, thi bnh ch
luyen tap cung kiem, ci nga, da
hoi, tiec tung.
Hoat ong 5: lam viec ca lp
va ca nhan
- GV trnh bay : t the ky XI
Tay Au a xuat hien nhng tien
e cua nen kinh te hang hoa, th
trng c m rong khong b
ong kn trong lanh a. Thu cong
nghiep dien ra qua trnh chuyen
mon hoa manh me nh moc, o da,
gom.
- GV neu cau hoi: Trc s phat
trien cua san xuat thanh th ra i
nh the nao?
- HS oc SGK tm noi dung tra li,
HS khac co the bo sung.
- GV nhan xet va chot y: e co
ieu kien thuan li cho san xuat,
trao oi buon ban, th thu cong
en nga ba ng, ben song ni co
ong ngi qua lai lap xng san
xuat va buon ban hnh thanh cac
thanh th.
O S xuat hien thanh th
trung ai
- Nguyen nhan thanh th ra
i:
+ Tay Au a xuat hien
nhng tien e cua nen kinh
te hang hoa.
+ Th trng buon ban t do.
+ Thu cong nghiep dien ra
qua trnh chuyen mon hoa.
- Th thu cong en nga ba
ng, ben song ni co ong
ngi qua lai lap xng san
xuat va buon ban hnh thanh
cac thanh th.
- GV trnh bay hoat ong cua
thanh th: C dan chu yeu cua
thanh th la th thu cong va thng
nhan, ho tap hp lai vi nhau trong
cac to chc hoi la phng hoi hay
thng hoi va at ra nhng quy che
rieng (phng quy) nham gi oc
quyen san xuat va tieu thu san
pham cua mnh, au tranh chong ap
bc sach nhieu cua cac lanh
chua.
- GV gii thieu noi dung bc tranh
hnh 24 trong SGK Hoi ch c,
ay la bc tranh the hien canh
mua ban tai Hoi ch c phan
anh s phat trien cua thng
nghiep cua xa hoi phong kien Tay
- Vai tro thanh th:
+ Pha v nen kinh te t
nhien t cung t cap, t tuc,
Trang 66
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Au luc bay gi.
- GV neu cau hoi: Neu vai tro
cua thanh th? HS oc SGK tra li
cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: S
phat trien cua cac nganh thu
cong a pha v nen kinh te t
nhien, t cap t tuc, tao ieu kien
cho kinh te hang hoa phat trien,
gop phan tch cc xoa bo che o
phan quyen. ac biet mang lai
khong kh t do.
tao ieu kien cho kinh te
hang hoa phat trien.
+ Gop phan tch cc xoa bo
che o phan quyen. ac
biet mang lai khong kh t do
cho xa hoi phong kien Tay
Au.
4. S ket bai hoc
- GV kiem tra hoat ong nhan thc cua HS vi viec
yeu cau HS neu lai s ra i cua cac vng quoc phong
kien Tay Au; yeu cau giai thch khai niem the nao la
lanh a? Cac giai cap trong xa hoi phong kien tay Au va
a v tng giai cap trong xa hoi. Nguyen nhan s ra i va
vai tro cua thanh th trung ai.
5. Bai tap - Dan do ve nha
- Hoc bai cu, oc trc bai mi va tra li cau hoi
trong SGK.
- Bai tap:
Noi dung so sanh
Che o phong
kien phng
ong
Che o phong
kien Tay Au
- Giai cap trong xa
hoi
- ac trng kinh te
- The che chnh tr
Trang 67
Giao an lich s lp 10
Bai 11 Bai 11
TAY AU THI HAU K TRUNG AI TAY AU THI HAU K TRUNG AI
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c nguyen nhan va cac cuoc phat kien a
ly.
- Hieu biet c khai niem the nao la tch luy von
ban au, giai thch c tai sao chu ngha t ban lai nay
sinh chau Au, nam c nhng bieu hien s nay sinh
chu ngha t ban chau Au.
- Nam c nguyen nhan, thanh tu cua van hoa
phuc hng, cai cach ton giao va chien tranh nong dan.
2. T tng
- Giup cac em thay c cong lao cua cac nha phat
kien a ly, tran trong nhng gia tr van hoa cua nhan loai
thi ky Phuc hng e lai; va tinh than au tranh cua nhan
dan lao ong trong tran tuyen chong lai che o phong kien.
3. Ky nang
- Ky nang phan tch, anh gia s kien ve s ra i
cua chu ngha t ban, lap ban thong ke cuoc au tranh
cai cach ton giao, chien tranh nong dan c.
- Ky nang khai thac lc o Nhng cuoc phat kien
a ly, khai thac tranh anh ve nhng thanh tu hoi hoa
cua van hoa phuc hng.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Lc o Nhng cuoc phat kien a ly, Ban o
chnh tr Chau Au.
- Tranh anh ve phong trao van hoa Phuc Hng.
- Su tam tranh anh mot so nha tham hiem.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi O : The nao la lanh a? i song kinh te
va chnh tr trong cac lanh a nh the nao?
Cau hoi O : Nguyen nhan va vai tro cua cac thanh
th trung ai?
2. Dan dat bai mi
Trang 68
Giao an lich s lp 10
nguon cua cai ln ve chau Au, tren c s o a dan
en qua trnh tch luy t ban ban au va quan he san xuat
t ban chu ngha qua o c hnh thanh cung vi hai giai
cap mi: t san va vo san ra i. e hieu tm hieu
nguyen nhan nao dan en cac cuoc phat kien a ly?
Cac cuoc phat kien a ly o dien ra nh the nao? He
qua cua cac cuoc phat kien a ly ra sao? Nguyen nhan,
noi dung phong trao van hoa Phuc hng? Nguyen nhan, dien
bien cai cach ton giao va chien tranh nong dan? Chung ta
vao tm hieu bai hom nay e tra li cac cau hoi neu
tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Lam viec ca nhan
- GV neu cau hoi: Tai sao sang the
ky XV con ngi co the tien hanh
cac cuoc phat kien a ly?
- HS oc SGK tra li cau hoi, HS
khac co the bo sung cho ban.
- GV nhan xet va chot y. ong
thi nhan manh trong cac nguyen
nhan tren th s tien bo khoa hoc
ky thuat la quan trong nhat, v
chnh ,nh o ma con ngi co
nhng con tau ln ch c nhieu
ngi va lng thc, thc pham,
nc uong cho nhng chuyen i dai
ngay.
- GV trnh bay ro them: cac nha
hang hai co hieu biet nhieu ve
ai dng, co quan niem ung ve
hnh dang Trai at, a ve c hai
o ghi ro cac vung at, cac hon
ao co dan c. May moc thien
van, la ban c s dung trong viec
nh hng ai dng bao la. Ky
thuat ong tau co nhieu tien bo
ngi ta a ong c nhng con
tau co banh lai va he thong
buom ln nh tau Caraven.
O Nhng cuoc phat kien
a ly.
- Nguyen nhan phat kien a
ly:
+ San xuat phat trien dan
en nhu cau ve hng lieu,
vang va th trng cao.
+ Con ng giao lu, buon
ban qua Tay A va a Trung
Hai b ngi A Rap oc
chiem.
+ Khoa hoc ky thuat co
nhieu bc tien quan trong
nh ky thuat mi trong ong
tau, la ban, hai o
Hoat ong 2: Lam viec ca lp
va ca nhan
- GV trnh bay: Bo ao Nha va
Tay Ban Nha la nhng nc tien
phong trong cac cuoc tham hiem a
ly, kham pha ra nhng mien at
mi.
- Tiep o, GV treo lc o tren
bang yeu cau HS da vao noi dung
Trang 69
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
SGK trnh bay noi dung cac cuoc
phat kien a ly HS khac co the
bo sung.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y.
+ Nam 1498, B. iax la hiep s
Hoang gia a i vong cc Nam cua
luc a Phi, at ten la mui Bao To,
sau goi la mui Hai Vong.
+ Ngay 08/07/1497, Vaxco gama
ri cang Lixbon i sang phng ong;
thang 5/1498, a en c calicut
An o, khi ve ong c phong pho
vng An o.
+ Thang 08/1492, C.Colombo a
dan au oan thuy thu ve hng
Tay, sau 3 thang ong en c Cu Ba
va mot so ao vung Angti nhng
ong tng lam la An o. Tuy
nhien khang nh C.Colombo la
ngi au tien phat hien ra Chau
My.
+ Magienlan (1480 1521) la ngi
a thc hien chuyen i au tien
vong quanh the gii bang ng
bien t nam 1519- 1521. oan cua
Magienlan i vong qua iem cc Nam
cua Nam My, tien vao ai dng
menh mong (ong at ten la Thai
Bnh Dng). Tai Philippin, ong b thiet
mang do giao tranh vi tho dan. Cuoi
cung, oan tham hiem ch con 1
thuyen va 18 thuy thu khi ve en
Tay Ban Nha.
- Cac cuoc phat kien a ly
ln:
+ Nam 1498, B. iax a i
vong cc Nam cua luc a Phi,
at ten la mui Hai Vong.
+ Vaxco gamaa en c
Calicut An o (05/1498).
+ Thang 8/1492. C.Colombo
en c CuBa va mot so
ao vung Angti. Ong la
ngi au tien phat hien ra
Chau My.
+ Magienlan la ngi a thc
hien chuyen i au tien
vong quanh the gii bang
ng bien (1519- 1521).
Hoat ong 3: Lam viec theo
nhom
- GV neu cau hoi: He qua cua
cac cuoc phat kien a ly?
- HS oc SGK thao luan, c ai
dien nhom, trnh bay, HS khac bo
sung.
- GV nhan xet va chot y.
- He qua cua phat kien a
ly.
+ em lai hieu biet mi ve
Trai at, ve nhng con
ng mi, dan toc mi. Th
trng the gii c m
rong.
+ Thuc ay nhanh s tan ra
cua quan he phong kien va
s ra i cua chu ngha t
ban.
+ Nay sinh qua trnh cp
boc thuoc a va buon ban
no le.
Hoat ong 4: Lam viec ca nhan
O S nay sinh chu ngha t
Trang 70
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV neu cau hoi: So von ban
au ma quy toc va thng nhan
tch luy do au ma co?
- HS da vao kien thc a hoc
bai trc, SGK tra li cau hoi. HS
khac co the bo sung cho ban.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
- Sau cac cuoc phat kien a ly,
kinh te chau Au phat trien nhanh.
Tang lp quy toc, thng nhan Tay
Au ra sc boc lot cua cai, tai
nguyen vang bac cua cac nc
chau My, chau Phi va chau A. Giai
cap t san tch luy c so von ban
au bang s cp boc thc dan.
- GV nhan manh them, Giai cap t
san tham ch con dung bao lc e
tc oat ruong at cua nong dan.
Chang han Anh co phong trao
Rao at cp ruong, hang van gia
nh nong dan mat at, i lang thang
buoc phai lam thue trong cac x
nghiep cua giai cap t san. Ngay
trong thanh th, th thu cong cung
b tc oat t lieu san xuat, tr
thanh ngi i lam thue.
ban Tay Au
- Nguyen nhan:
+ Kinh te chau au phat trien
nhanh. Tang lp quy toc,
thng nhan Tay Au ra sc
cp boc cua cai, tai
nguyen vang bac cua cac
nc chau My, chau Phi va
chau A.
+ Giai cap t san con tc
oat ruong at cua nong
dan bien thanh cac on
ien.
Trang 71
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 5: Lam viec theo
nhom
- GV chia HS thanh cac nhom va
giao nhiem vu cho cac nhom cu the
nh sau:
+ Nhom 1: Bieu hien cua s
nay sinh chu ngha t ban trong thu
cong nghiep?
+ Nhom 2: Bieu hien cua s
nay sinh chu ngha t ban trong thu
cong nghiep?
+ Nhom 3: Bieu hien cua s nay
sinh chu ngha t ban trong thng
nghiep.
+ Nhom 4: Neu nhng bien oi
giai cap trong xa hoi Tay Au?
- HS oc SGK thao luan theo nhom
va c ai dien trnh bay ket qua;
HS khac co the bo sung.
- Cuoi cung GV nhan xet bo sung
va chot y:
+ Trong thu cong nghiep, cac
cong trng thu cong moc len thay
the phng hoi. Quy mo cua cac
xng thu cong len ti hn 100
ngi. Nh ap dung ky thuat mi
vao quy trnh san xuat ma nang
suat lao ong tang, khoi lng san
pham tang, gia ha. Chu xng boc
lot ngi lao ong lam thue quan
he cua ho la quan he cua chu vi
th. Quan he san xuat t ban chu
ngha c hnh thanh.
+ nong thon, cac on ien
trang trai c hnh thanh, ngi lao
ong bien thanh cong nhan nong
nghiep theo che o lam cong an
lng. Chu ruong at tr thanh t
san nong thon hay la quy toc mi.
+ Trong thng nghiep, quan he t
ban cung xam nhap vao vi viec ra
i cac cong ty thng mai ln thay
the cho cac thng hoi.
+ Xa hoi Tay Au co s bien
oi, cac giai cap mi c hnh
thanh giai cap t san va giai cap
cong nhan.
- Bieu hien nay sinh CNTB:
+ Trong thu cong nghiep, cac
cong trng thu cong len
thay the phng hoi, hnh
thanh ngi lao ong bien
thanh cong nhan nong
nghiep.
+ Trong thng nghiep, cac
cong ty thng mai ln thay
the cho cac thng hoi.
- Xa hoi Tay Au co s bien
oi, cac giai cap mi c
hnh thanh giai cap t san
va giai cap cong nhan.
Trang 72
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 6: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Nguyen nhan
dan en phong trao van hoa phuc
hng?
- HS oc sach giao khoa tra li
cau hoi, HS khac co the bo sung.
- Cuoi cung, GV nhan xet va
chot y: Giai cap t san co the lc
ve kinh te, song cha co a v ve
xa hoi tng ng. Mat khac giai
cap t san a ng len au tranh
chong lai KI to vi nhng quan
iem loi thi cua xa hoi phong
kien.
- Tiep o GV trnh bay: giai cap t
san, mot mat muon khoi phuc tinh
hoa van hoa xan lan cua quoc gia
co ai Hy Lap Roma, mat khac
cung gop phan xay dng mot nen
van hoa mi, e cao gia tr chan
chnh cua con ngi, oi quyen t do
ca nhan, coi trong khoa hoc ky thuat
nen van hoa o la van hoa phuc
hng.
3. Van hoa phuc hng
- Nguyen nhan:
+ Giai cap t san co the lc
ve kinh te, song cha co a
v ve xa hoi tng ng.
+ Nhng quan iem loi thi
cua xa hoi phong kien km
ham s phat trien cua giai
cap t san.
- Phong trao van hoa phuc
hng khoi phuc tinh hoa van
hoa xan lan Co ai Hi Lap,
Ro-ma, xay dng mot nen
van hoa mi, e cao gia tr
chan chnh cua con ngi, oi
quyen t do ca nhan, coi
trong khoa hoc ky thuat.
- Co nhng tien bo ve khoa
hoc ky thuat, s phat trien
ve van hoc, hoi hoa.
Hoat ong 7: ca nhan
GV neu cau hoi: Neu nhng thanh
tu cua Van hoa phuc hng?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV bo sung va chot y: Thi ai
Van hoa Phuc hng co nhng tien
bo vt bac cua khoa hoc ky thuat,
van hoc nghe thuat va hoi hoa vi
cac nha khoa hoc, nha van, th, hoa
s va nhng tac pham tieu bieu:
Ra-b-le va la nha van va la
nha y hoc; e-cac-t va la nha
toan hoc xuat sac va la nha triet
hoc; Le-o-na- Vanh xi va la hoa
s thien tai va la ky s noi tieng,
Sech-Xpia la nha soan kch v ai
Tiep o, GV neu cau hoi: Hay cho
biet y ngha cua phong trao van
hoa phuc hng?
HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y. ong
thi nhan manh thc chat cua phong
trao van hoa phuc hng la cuoc
au tranh cua giai cap t san chong
- Y ngha:
+ Len an giao hoi Ki-to, tan
cong vao trat t phong kien,
e cao t do, xay dng the
gii quan tien bo.
+ ay la cuoc au tranh cua
giai cap t san chong lai che
o phong kien tren mat tran
van hoa t tng.
Trang 73
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
lai che o phong kien tren mat
tran van hoa t tng.
- GV gii thieu cho hoc sinh bc tranh
hnh 26 trong SGK Bc hoa La Gio-
cong cua Le-o-na- Vanh-xi
Hoat ong 8: Lam viec ca nhan
- GV neu cau hoi: Nguyen nhan
dan en cai cach ton giao?
- HS da vao SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet bo sung va chot y:
Chnh s phan ong, ngan can hoat
ong cua Giao Hoi i vi giai cap
t san a dan en s bung no
cua phong trao cai cach ton giao.
- GV trnh bay va phan tch ket hp
vi viec ch tren ban o Chau Au
ve a iem cac nc dien ra phong
trao cai cach ton giao: Phong trao
cai cach ton giao dien ra khap cac
nc Tay Au. i au la c, Thu
S sau o la B, Ha Lan, Anh. Noi
tieng nhat la cuoc cai cach cua
Lu-Th (1483 1546) c va Can-
Vanh (1509-1564) ngi Phap tai Thu
S.
- GV ket hp vi viec gii thieu
tranh anh ve hai nha cai cach ton
giao Lu-th va Can-vanh.
- GV neu cau hoi: ac iem cua
cai cach ton giao?
- HS oc SGK tra li cau hoi. HS
khac bo sung cho ban.
- GV nhan xet va chot y:
+ Khong muon thu tieu ton giao,
dung nhng bien phap on hoa e
quay ve giao ly Ki-to nguyen thuy.
+ oi thu tieu vai tro cua Giao
Hoi, Giao hoang, oi bai bo cac
thu tuc va nghi le phien toai.
GV nhan manh, cai cach c nhan
dan ung ho, nhng giao hoi lai
phan ng manh me, dan en s
phan hoa trong xa hoi Tay Au
thanh hai phe: Tan giao va Cu
Giao (Ki-to giao).
4. Cai cach ton giao va
chien tranh nong
dan
a) Cai cach ton giao
- Nguyen nhan: S phan
ong, ngan can hoat ong
cua Giao hoi oi vi giai
cap t san a en s bung
no cua phong trao cai cach
ton giao.
- Net chnh ve phong trao:
dien ra khap cac nc Tay
Au, i au la c, Thu S,
sau o La B, Ha Lan, Anh.
Noi tieng nhat la cuoc cai
cach cua Lu-th c va
cua Can-vanh tai thu s.
- ac iem:
+ Khong thu tieu ton giao,
dung nhng bien phap on
hoa e quay ve giao ly Ki-
to nguyen thuy.
+ oi thu tieu vai tro cua
Giao Hoi, Giao Hoang, oi
bai bo cac thu tuc va nghi
le phien toai.
- Y ngha:
+ La cuoc au tranh cong
khai au tien tren lnh vc
van hoa t tng cua giai
cap t san chong lai che o
phong kien.
+ Co vu va m ng cho
nen van hoa Chau Au phat
trien cao hn.
b) Chien tranh nong dan c
Nguyen nhan:
+ Che o phong kien bao
thu can tr s vn len cua
giai cap t san.
+ Nong dan b ap bc boc
lot nang ne, do tiep thu t
tng cai cach ton giao.
Trang 74
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- Dien bien:
+ T mua xuan 1524 cuoc
au tranh a co tnh chat
quyet liet, m au cho cuoc
chien tranh nong dan thc s.
Lanh tu kiet xuat cua phong
trao la To-mat Muy-xe.
Hoat ong 9: Lam viec ca nhan
- GV Neu cau hoi: Y ngha cua cai
cach Ton Giao va Van Hoa Phuc
Hng?
-HS da vao von hieu biet cua mnh
qua noi dung a hoc va SGK tra li.
GV nhan xet, bo sung va chot y:
+ La cuoc au tranh cong khai au
tien tren lnh vc van hoa t tng
cua giai cap t san chong lai che
o phong kien.
+ Co vu va m ng cho nen
van hoa Chau Au phat trien cao
hn.
+ Phong trao nong dan a
gianh thang li bc au,
a i en oi thu tieu che
o phong kien.
Hoat ong 10: Lam viec ca
nhan
- GV neu cau hoi: Tai sao dien ra
cuoc chien tranh nong dan c?
- HS da vao SGK tra li cau hoi.
- GV trnh bay va phan tch: sau cai
cach ton giao nen kinh te c,
thap kem, cham phat trien trong
ca nong nghiep, cong nghiep va
thng nghiep, che o phong kien
bao thu can tr s vn len cua
giai cap t san.
Nong dan b ap bc boc lot nang
ne, do tiep thu t tng cai cach
ton giao.
- Tiep theo giao vien trnh bay va
phan tch:
+ T mua xuan 1524 cuoc au tranh
a co tnh chat quyet liet, m au
cho cuoc chien tranh nong dan that
s. Lanh tu kiet xuat cua phong
trao la To-mat Muy-xe.
- GV khai thac anh Tomat Muyxa ket
hp vi viec gii thieu ve tieu s
va nhng ong gop cua ong.
Phong trao nong dan a gianh
thang li bc au, a i en oi
thu tieu che o phong kien. Trc
- Y ngha:
+ La mot s kien Lch s
ln lao, no bieu hien tinh
than au tranh quyet liet va
kh phach anh hung cua nong
dan c au tranh chong lai
giao hoi phong kien.
+ Bao hieu s khung hoang
suy vong che o phong kien.
Trang 75
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
s phat trien cua phong trao, gii
quy toc phong kien va tang l a
dung moi thu oan, doc moi lc
lng an ap. Phong trao nong dan
b that bai.
Hoat ong 11: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Neu y ngha
cua chien tranh nong dan c?
- HS doc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y: La mot s kien Lch s ln lao,
no bieu hien tinh than au tranh
quyet liet va kh phach anh hung
cua nong dan c au tranh chong
lai giao hoi phong kien. No cung
bao hieu s khung hoang suy vong
cua che o phong kien.
4. S ket bai hoc
- Kiem tra nhan thc cua HS oi vi bai hoc thong qua
cac cau hoi au gi hoc: Nguyen nhan nao dan en
cac cuoc phat kien a ly? Cac cuoc phat kien a ly o
dien ra nh the nao? He qua cua cac cuoc phat kien a
ly ra sao? Nguyen nhan, noi dung phong trao Van hoa Phuc
Hng? Nguyen nhan, dien bien cai cach ton giao va chien
tranh nong dan?
5. Bai tap - Dan do ve nha
O Dan do: Hoc bai cu., Tra li cau hoi trong SGK.
O Bai tap:
Lap bang thong ke ve phong trao Van hoa Phuc Hng,
cai cach ton giao va chien tranh nong dan c theo noi
dung:
Ten phong
trao
Nguyen
nhan
Dien
bien
chnh
Ngi
lanh
ao
Ket
qua, y
ngha
Van hoa Phuc
hng
Cai cach ton
giao
Chien tranh
nong dan c
Trang 76
Giao an lich s lp 10
BAI 12 ON TAP
LCH S THE GII THI NGUYEN THUY, LCH S THE GII THI NGUYEN THUY,
CO AI VA TRUNG AI CO AI VA TRUNG AI
Trang 77
Giao an lich s lp 10
PHAN HAI PHAN HAI
LCH S VIET NAM T NGUON GOC EN GIA THE LCH S VIET NAM T NGUON GOC EN GIA THE
KY XIX KY XIX
CHNG I CHNG I
VIET NAM T THI NGUYEN THUY EN THE KY X VIET NAM T THI NGUYEN THUY EN THE KY X
Bai 13 Bai 13
VIET NAM THI NGUYEN THUY VIET NAM THI NGUYEN THUY
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Cach ngay nay 30 40 van nam, tren at nc ta a
co con ngi song (ngi toi co). Viet Nam la mot trong
nhng que hng cua loai ngi.
- Trai qua hang chuc van nam, Ngi Toi co a
chuyen bien dan thanh Ngi tinh khon (Ngi hien ai).
- Nam bat c cac giai oan phat trien cua xa hoi
nguyen thuy ve: cong cu lao ong, hoat ong kinh te, to chc
xa hoi, i song vat chat va tinh than.
2. T tng
- Giao duc long yeu que hng, at nc, t hao ve
lch s lau i cua dan toc ta, y thc c v tr cua lao
ong, va trach nhiem vi lao ong xay dng que hng
at nc.
3. Ky nang
- Biet so sanh gia cac giai oan Lch s e rut ra
nhng bieu hien cua chuyen bien ve: kinh te, xa hoi
Biet quan sat hnh anh cac hien vat bai hoc e rut ra
nhan xet.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Viet Nam the hien nhng a ban lien quan
en noi dung bai hoc: Nui o (Thanh Hoa), Tham Khuyen,
Tham Hai (Lang Sn), Hang Gon (ong Nai), An Loc (Bnh Phc),
Ngm (Thai Nguyen), Sn Vi (Phu Tho), Hoa Bnh, Bac Sn.
- Mot so tranh anh ve cuoc song ngi nguyen thuy hay
nhng hnh anh ve cong cu cua ngi nui o, Sn Vi, Hoa
Bnh
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Tiet trc on tap khong kiem tra trong qua trnh hoc
bai mi.
Trang 78
Giao an lich s lp 10
2. M bai
- khi hoc phan lch s the gii nguyen thuy chung ta
a khang nh: Thi ky nguyen thuy la thi ky au tien,
keo dai nhat ma dan toc nao, at nc nao cung phai
trai qua. at nc Viet Nam cua chung ta cung nh nhieu
nc khac a trai qua thi ky nguyen thuy. Bai hoc hom
nay ta se tm hieu ve thi ky nguyen thuy tren at nc
Viet Nam.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Lam viec ca nhan
- GV dan dat: Ngi Trung Quoc,
ngi Inonexia... thng t hoa v
at nc ho la ni phat tch cua
loai ngi, la cai noi sinh ra con
ngi. Con Viet Nam cua chung ta
cung hoan toan co the t hao v
at nc Viet Nam a chng kien
nhng bc i chap chng au tien
cua loai ngi, tng trai qua thi
ky nguyen thuy.
- GV at cau hoi: Vay co bang
chng g e chng minh Viet Nam
a tng trai qua thi ky nguyen
thuy khong?
- HS theo doi SGK phan 1 e tra
li cau hoi.
- GV bo sung va ket luan: khao
co hoc a chng minh cach 6y 30-
40 van nam tren at nc Viet Nam
a co Ngi toi co sinh song.
-GV: S dung ban o Viet Nam co
the hien a ban c tru cua Ngi
toi co Thanh Hoa, ong Nai, Hoa
Bnh ch cho HS theo doi hoac goi
mot hoc sinh len ch ban o a
danh co Ngi toi co sinh song.
- GV at cau hoi: Em co nhan
xet g ve a ban sinh song cua
Ngi toi co Viet Nam?
- HS suy ngh quan sat ban o tra
li.
- GV ket luan: a ban sinh song
trai dai tren 3 mien at nc
nhieu a phng co Ngi toi co
sinh song.
O Nhng dau tch ngi
toi co Viet Nam
- Cac nha khao co hoc a
tm thay dau tch Ngi toi
co co nien ai cach ay 30-
40 van nam va nhieu cong
cu a ghe eo tho s
Thanh Hoa, ong Nai, Bnh
Phc
- Ngi toi co song thanh
bay san bat thu rng va
hai lm hoa qua.
Trang 79
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV at cau hoi: Vay ngi toi
co Viet Nam sinh song nh the
nao?
HS theo doi SGK, nh lai kien thc
a hoc phan lch s the gii,
tra li.
- GV ket luan: Cung giong Ngi
toi co cac ni khac tren the
gii, Ngi toi co Viet Nam cung
song thanh bay san bat thu rng
va hai lm hoa qua.
-GV tieu ket dan dat sang phan 2:
Nh vay chung ta a chng minh
c Viet Nam a trai qua giai oan
bay ngi Nguyen Thuy (giai oan
Ngi toi co). Ngi toi co tien
hoa thanh Ngi tinh khon va a
Viet Nam bc vao giai oan hnh
thanh cong xa th toc nguyen thuy
nh the nao, chung ta cung tm hieu
phan 2 cua bai.
Trang 80
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV phat van: khi Ngi tinh khon
xuat hien, cong xa th toc hnh
thanh, vay theo em cong xa th toc
la g?
- HS nh lai kien thc a hoc
phan lch s the gii e tra li
cau hoi: Cong xa th toc la giai
oan ke tiep giai oan bay ngi
nguyen thuy. o con ngi song
thanh th toc, bo lac khong con
song thanh tng bay nh trc
ay.
- GV giang giai: cung nh nhieu ni
khac tren the gii trai qua qua
trnh lao ong lau dai, nhng dau
vet cua ong vat mat dan. Ngi
toi co Viet Nam a tien hoa dan
thanh Ngi Tinh khon (Ngi Hien
ai).
- HS theo doi SGK phan 2 (trang 62)
e thay c bang chng dau tch
cua Ngi tinh khon Viet Nam.
- GV ket luan: cac nha khao co
hoc a tm thay nhieu a phng
cua nc ta nhng hoa thach rang
va nhieu cong cu a ghe eo cua
Ngi hien ai cac di tch thuoc
van hoa Ngm, Sn Vi.
GV giai thch khai niem van hoa
Ngm, Sn Vi Goi theo di ch khao
co chnh, tieu bieu ma cac nha
khao co a khai quat.
- GV yeu cau HS theo doi SGK tra
li cau hoi: Chu nhan van hoa
Ngm, Sn Vi c tru nhng a
ban nao? Ho sinh song ra sao? (Song
thanh bay san bat thu rng va
hai lm hoa qua).
- HS theo doi SGK tra li cau hoi.
- GV bo sung ket luan:
- GV dung ban o Viet Nam ch
cho HS theo doi a ban c tru cua
Ngi Sn Vi hoac goi mot HS len
ch ban o va nhan xet ve a
2. Cong xa th toc hnh
thanh
- nhieu a phng cua
nc ta tm thay nhng hoa
thach rang va nhieu cong cu
a cua Ngi hien ai cua
cac di tch can hoa Ngm,
Sn Vi(cach ay 2 van nam).
- Chu nhan van hoa Sn Vi
song trong mai a, hang
ong, ven b song, suoi tren
a ban rong t Sn La en
Quang Tr.
- Ngi Sn Vi a song thanh
th toc, s dung cong cu
ghe eo, lay san bat, hai
lm lam nguon song chnh.
Trang 81
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ban c tru cua ngi Sn Vi.
- GV: Nhng tien bo trong cuoc song
cua Ngi Sn Vi so vi Ngi toi
co?
- HS so sanh e tra li cau hoi.
- GV tieu ket dan dat sang phan
3: giai oan van hoa Sn Vi cach
ay hai van nam cong xa th toc
nguyen thuy a hnh thanh, chung
ta cung tm hieu phan 3 e lay s
phat trien cua cong xa th toc
nguyen thuy Viet Nam.
Trang 82
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3: Theo nhom.
- GV s dung lc o va cung cap
kien thc cho HS.
Cach ay khoang 12.000 nam en
6000 nam Hoa Bnh, Bac Sn (Lang
Sn) va nhieu ni khac nh: Thai
Nguyen, Ninh Bnh, Thanh Hoa, Nghe
An, Quang Bnh a tm thay dau tch
cua van hoa Sn Ky a mi. Goi
chung la van hoa Hoa Bnh Bac Sn
(goi theo ten di ch khao co tieu
bieu).
- GV chia HS lam 3 nhom theo doi
SGK, so sanh, thao luan nhom va
tra li cac cau hoi cua tng
nhom .
+ Nhom 1: S tien bo ve to
chc xa hoi cua c dan Hoa Bnh,
Bac Sn.
+ Nhom 2: Tien bo trong cach
che tao cong cu?
+ Nhom 3: Tien bo trong phng
thc kiem song?
- Cac nhom hoat ong, c ai dien
tra li.
- GV bo sung, ket luan:
- GV tieu ket: Nh vay i song
vat chat va tinh than cua c dan
Hoa Bnh, Bac Sn c nang cao.
3. S phat trien cua cong
xa th toc
- Cach ay khoang 12.000
nam en 6000 nam Hoa
Bnh, Bac Sn (Lang Sn) va
mot so ni khac a tm thay
dau tch cua van hoa Sn Ky
a mi. Goi chung la van
hoa Hoa Bnh, Bac Sn.
- i song cua c dan Hoa
Bnh, Bac Sn:
+ Song nh c lau dai, hp
thanh th toc, bo lac.
+ Ngoai san bat, hai lm
con biet trong trot: rau, cu,
cay an qua.
+ Bc au biet mai li ru,
lam mot so cong cu khac
bang xng, tre, go, bat au
biet nang o gom.
i song vat chat, tinh
than c nang cao.
Trang 83
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 4: Ca lp, ca nhan
- GV thong bao kien thc: Cach
ngay nay 6000 5000 nam (TCN), ky
thuat che tao cong cu co bc
phat trien mang tnh ot pha, lch
s thng goi la cuoc cach mang
a mi.
- GV yeu cau ca lp oc SGK e
tra li cau hoi: Nhng tien bo
trong viec che tao cong cu va trong
i song cua c dan?
- HS theo doi SGk tra li cau hoi.
- GV bo sung, ket luan nhng bieu
hien tien bo:
Cach nay 6000 5000 nam
(TCN), ky thuat che tao cong
cu co bc phat trien mi
goi la cach mang a mi
- Bieu hien tien bo, phat
trien:
+ S dung ky thuat cua
khoan a, lam gom bang
ban xoay.
+ Biet trong lua, dung cuoc
a. Biet trao oi san pham
cua cac th toc, bo lac.
i song c dan on nh va
c cai thien hn, a ban c
tru cang m rong.
Hoat ong 5: Nhom 1
- GV trc het GV thong bao kien
thc: Cach ay khoang 4000 3000
nam cac bo lac song rai rac tren
khap at nc ta a at en trnh
o phat trien cao cua ky thuat
che tac a, lam gom ac biet
biet s dung nguyen lieu ong va
biet en thuat luyen kim. Nghe
trong lua nc tr thanh pho
bien. Tieu bieu co cac bo lac
Phung Nguyen, Sa Huynh. ong Nai.
- GV s dung ban o xac nh cac
a ban tren.
- GV chia lp thanh 3 nhom yeu
cau cac nhom oc SGK, thao luan
tra li cac cau hoi theo nhom:
+ Nhom 1: a ban c tru, cong cu
lao ong, hoat ong kinh te cua c
dan Phung Nguyen?
+ Nhom 2: a ban c tru, cong cu
lao ong, hoat ong kinh te cua c
dan Sa Huynh?
+ Nhom 3: a ban c tru, cong cu
lao ong, hoat ong kinh te cua c
dan ong Nai?
- Cac nhom HS thao luan, c
mot ai dien viet ra giay nhap y
kien tra li cua ca nhom, sau o
trnh bay trc lp.
- GV sau khi cac nhom trnh bay
xong GV treo len bang mot tam
4. S ra i cua thuat
luyen kim va nghe
nong trong lua
nc
- Cach ngay nay khoang 4000
- 3000 nam (TCN) cac bo lac
tren at nc ta a biet
en ong va thuat luyen
kim; nghe trong lua nc
pho bien.
Trang 84
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
bang thong ke kien thc a chuan
b san theo mau:
- HS theo doi bang thong ke kien
thc cua GV so sanh vi phan t
tm hieu va nhng phan cac nhom
khac trnh bay e bo sung, ieu
chnh kien thc cho chuan xac.
- GV phat van: co the at mot
cau hoi:
+ C dan Phung Nguyen co iem g
mi so vi c dan Hoa Bnh, Bac
Sn?
+ C dan van hoa Sa Huynh, ong
Nai co nhng iem g giong c dan
Phung Nguyen?
+ Em co nhan xet g ve thi gian ra
i thuat luyen kim cac bo lac?
+ S ra i cua thuat luyen kim co
y ngha g vi cac bo lac tren at
nc ta?
- HS theo doi bang thong ke kien
thc tren bang so sanh, suy ngh
tra li cau hoi
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
ve s ra i cua thuat luyen kim
va nghe trong lua nc.
- S ra i cua thuat luyen
kim cach ay 4000 3000 nam
a a cac bo lac tren cac
vung mien cua nc ta bc
vao thi ai s k ong thau,
hnh thanh nen cac khu vc
khac nhau lam tien e cho s
chuyen bien xa hoi sau nay.
4. Cung co
- Cac giai oan phat trien cua thi ky nguyen thuy
Viet Nam
- S ra i cua thuat luyen kim va y ngha cua no.
5. Dan do
- Hoc sinh hoc thuoc bai, tra li cac cau hoi va bai
tap trong SGK, oc trc bai mi.
Trang 85
Giao an lich s lp 10
Bai 14 Bai 14
CAC QUOC GIA CO AI TREN AT NC VIET NAM CAC QUOC GIA CO AI TREN AT NC VIET NAM
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau:
1. Kien thc
- Nhng net ai cng ve ba nc Co ai tren at
nc Viet Nam (S hnh thanh, c cau to chc Nha nc,
i song van hoa, xa hoi).
2. T tng
- Boi dng tinh than lao ong sang tao, y thc ve
coi nguon dan toc, long yeu que hng at nc va y
thc gi gn ban sac van hoa dan toc.
3. Ky nang
- Quan sat, so sanh cac hnh anh e rut ra nhan xet.
Bc au ren luyen ky nang xem xet cac s kien Lch s
trong moi quan he gia khong gian, thi gian va xa hoi.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Lc o Giao Chau va Cham pa the ky XI XV.
- Ban o hanh chnh Viet Nam co cac di tch van hoa
ong Nai, Oc Eo Nam Bo.
- Su tam mot so tranh anh cong cu lao ong, o trang
sc, nhac cu, en thap
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi : Thuat luyen kim cua nc ta ra i t khi
nao, au va co y ngha g vi s phat trien kinh te, xa
hoi?
2. Dan dat bai mi
Vao cuoi thi nguyen thuy cac bo lac song tren at
nc ta eu bc vao thi ky ong thau, biet en thuat
luyen kim va nghe nong nghiep trong lua nc. S ra i
cua thuat luyen kim va nghe trong lua nc a tao tien
e cho s chuyen bien cua xa hoi nguyen thuy sang thi
ai mi thi ai co giai cap Nha nc hnh thanh cac
quoc gia Co ai tren at nc Viet Nam. e hieu c s
hnh thanh, c cau to chc Nha nc, i song van hoa,
xa hoi cua cac quoc gia tren at nc ta, chung ta cung
tm hieu bai 14.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 86
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp ca nhan
- Trc het GV dan dat: Van Lang
la quoc gia co nhat tren at nc
Viet Nam. Cac em a c biet en
nhieu truyen thuyet ve Nha nc
Van Lang nh: Truyen thuyet tram
trng, Banh chng, banh day con
ve mat Khoa hoc, Nha nc Van
Lang c hnh thanh tren c s
nao?
- GV tiep tuc thuyet trnh: Cung nh
cac ni khac nhau tren the gii cac
quoc gia co tren at nc Viet Nam
c hnh thanh tren c s nen kinh
te, xa hoi co s chuyen bien kinh
te, xa hoi dien ra manh me thi
ky ong Sn (au thien nien ky I
TCN).
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c chuyen bien ve kinh te
thi ky van hoa ong Sn thien
nien ky I TCN.
- HS theo doi SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan:
Giai thch khai niem van hoa
ong Sn la goi theo di ch khao co
tieu bieu cua ong Sn (Thanh
Hoa).
- GV s dung mot so tranh anh
trong SGK va nhng tranh anh su
tam c e chng minh cho HS
thay nen nong nghiep trong lua
nc, cay da kha phat trien. Co
y ngha quan trong nh hnh moi lien
he thc te hien nay.
- GV phat van: Hoat ong kinh te
cua c dan ong Sn co g khac
vi c dan Phung Nguyen?
- HS so sanh tra li:
+ S dung cong cu ong pho
bien, biet en cong cu sat.
+ Dung cay kha pho bien.
+ Co s phan cong lao ong.
i song kinh te vat chat tien
bo hn, phat trien trnh o cao
hn han.
- GV tiep tuc yeu cau HS oc SGK
e thay s chuyen bien xa hoi
ong Sn.
O Quoc gia Van Lang
Au Lac.
- C s hnh thanh Nha
nc.
- Kinh te: au thien nien
ky I TCN c dan van hoa
a biet s dung cong cu
pho bien va bat au
cong cu sat.
+ Nong nghiep dung cay
kha phat trien, ket hp
vi san ban, chan nuoi
va anh ca.
+ Co s phan chia lao ong
nong nghiep va thu cong
nghiep.
Trang 87
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV co the minh hoa cho HS thay
s phan hoa giau ngheo qua ket
qua khai quat mot tang cua cac
nha khao co.
- GV giai thch ve to chc lang,
xom e thay c s bien oi ve
xa hoi: a dang, phc tap hn, lien
he vi thc te hien nay.
- GV at van e: S bien oi,
phat trien kinh te, xa hoi o at
ra nhng yeu cau oi hoi g?
+ Yeu cau tr thuy e am bao
nen nong nghiep ven song.
+ Quan ly xa hoi.
+ Chong cac the lc ngoai xam
e ap ng nhng yeu cau nay
Nha nc ra i.
- GV dan dat: Nh vay ta a thay
c ieu kien hnh thanh Nha nc
Co ai Viet Nam, tiep theo ta se
tm hieu ve tng quoc gia cu the.
Hoat ong 2: Ca lp - Ca nhan
- GV giang giai ve thi gian hnh
thanh a ban, kinh o nc Van
Lang.
- GV giang giai ve c cau to
chc bo may Nha nc Van Lang
Au C. Minh hoa bang s o: Bo
may Nha nc.
- GV phat van : Em co nhan xet g
ve to chc bo may Nha nc va
n v hanh chnh thi Van Lang Au
lac?
- HS quan sat s o suy ngh tra
li.
- GV nhan xet, bo sung ket luan.
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c bc phat trien cao hn cua
Nha nc Au Lac.
- HS theo doi SGK, so sanh, tra li.
- GV bo sung, ket luan: Nha nc
tuy cung mot thi ky Lch s vi
Nha nc Van Lang (thi ky co ai)
nhng co bc phat trien cao hn so
vi nhng bieu hien:
- GV s dung tranh anh trong SGK
* Quoc gia Van lang (VII III
TCN)
- Kinh o: bach Hac (Viet Tr
Phu Tho).
- To chc Nha nc:
+ ng au at nc la
vua Hung, vua Thuc.
+ Giup viec co cac Lac
Hau, Lac tng. Ca nc
chia lam 15 bo do lac tng
ng au.
+ cac lang xa ng
au la Bo chnh.
To chc bo may Nha
nc con n gian, s khai.
* Quoc gia Au Lac : (III II
TCN)
- Kinh o: Co Loa (ong Anh
Ha Noi).
- Lanh tho m rong hn,
to chc bo may Nha
nc chat che hn.
- Co quan oi manh, vu kh
thanh Co Loa kien co,
vng chac.
Nha nc Au Lac co
Trang 88
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
va t lieu ve thanh Co Loa, mui
ten ong e minh hoa cho bc
phat trien cao hn cua nc Au Lac.
bc phat trien cao hn
Nha nc Van Lang.
Hoat ong 3: Ca nhan
- GV yeu cau tat ca HS theo doi
SGK e thay c cach lam an, ,
mac cua ngi Viet Co.
- HS theo doi SGK t ghi nh.
- GV tiep tuc yeu cau HS theo doi
SGK thay c i song tinh than,
tam linh cua ngi Viet Co.
- HS theo doi SGK t ghi nh.
- GV phat van: Em co nhan xet g
ve i song vat chat tinh than cua
ngi Viet co.
- HS suy ngh tra li nhan xet cua
mnh.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
ve i song cua ngi Viet co
kha phong phu, a dang, gian d,
chat phat, nguyen s, hoa nhap vi
thien nhien.
* i song vat chat tinh
than cua ngi Viet co:
+ i song vat chat:
- An: gao te, gao nep, tht
ca, rau.
- Mac: N mac ao, vay,
nam ong kho.
- : Nha san.
+ i song tinh than:
- Sung bai than linh, th
cung to tien.
- To chc ci xin, ma chay,
le hoi.
- Co tap quan nhuom
rang en, an trau, xam
mnh, dung o trang sc.
i song vat chat tinh
than cua Ngi Viet co
kha phong phu, hoa nhap
vi t nhien.
Hoat ong 4: Ca lp va ca
nhan
- GV dung lc o Giao Chau va
Cham pa the ky VI en X e xac
nh a ban Champa: c hnh
thanh tren c s van hoa Sa Huynh
(Quang Ngai) gom khu vc ong
bang ven bien mien Trung bo va
Nam Trung Bo.
- HS theo doi lc o ghi nh.
- GV tiep tuc thuyet minh ket hp
ch lc o vung at nay thi Bac
thuoc b nha Han xam lc va cai
tr. Vao cuoi the ky II nhan luc tnh
hnh Trung Quoc roi loan Khu Lien a
ho hao nhan dan Tng Lam noi
day gianh chnh quyen t chu sau
o Khu Lien t lap lam vua, at
ten la nc Lam Ap, lanh tho
ngay cang m rong pha Bac en
Hoanh Sn Quang Bnh, pha Nam
Bnh Thuan Phan Rang. The ky VI
oi ten thanh Champa.
- HS theo doi va ghi chep a ban
va s hnh thanh Nha nc
O Quoc gia co Champa
hnh thanh va
phat trien
- a ban: Tren c s van
hoa Sa Huynh gom khu vc
mien Trung va Nam Trung
Bo cuoi the ky II Khu Lien
thanh lap quoc gia co
Lam Ap, en the ky VI
oi thanh ChamPa phat
Trang 89
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Champa.
- GV xac nh tren lc o v tr
Kinh o Champa.
trien t X XV sau o suy
thoai va hoi nhap vi ai
Viet.
- Kinh o: Luc au Tra
Kieu Quang Nam sau o
ri en ong dng
Quang Nam, cuoi cung
chuyen en Tra Ban Bnh
nh.
Hoat ong 5: Nhom - ca nhan
- GV chia lp 3 nhom yeu cau cac
nhom theo doi SGK, thao luan tra
li cau hoi cua tng nhom.
+ Nhom 1: Tnh hnh kinh te cua
Champa t the ky II X,
+ Nhom 2: Tnh hnh chnh tr xa
hoi.
+ Nhom 3: Tnh hnh van hoa.
- HS theo doi SGK, thao luan theo
nhom, c ai dien tra li.
- GV nhan xet bo sung cau tra
li cua tng nhom, cuoi cung ket
luan.
- HS theo doi, ghi nh.
- GV minh hoa ky thuat xay thap
cua ngi Champa bang mot so
tranh anh su tam c nh khu di tch
My Sn, thap Cham, tng Cham
- GV nhan manh van hoa Champa
chu anh hng sau sac van hoa
An o.
- Tnh hnh Champa t the
ky ,II en X.
+ Kinh te:
- Hoat ong chu yeu la
trong lua nc:
- S dung cong cu sat va
sc keo trau bo.
- Thu cong: Det, lam o
trang sc, vu kh, ong
gach va xay dng, ky
thuat xay thap at trnh
o cao.
+ Chnh tr xa hoi:
- Theo che o quan chu
chuyen che.
- Chia nc lam 4 chau,
di chau co huyen, lang.
- Xa hoi gom cac tang
lp: Quy toc, nong dan t
do, no le.
+ Van hoa:
- The ky IV co ch viet t
ch Phan (An o).
- Theo Balamon giao va
Phat giao.
- nha san, an trau,
hoa tang ngi chet.
Hoat ong 6: Ca nhan
- GV thuyet trnh ket hp s dung
lc o giup HS nam c nhng
kien thc c ban ve thi gian ra i
pham vi lanh tho thanh phan dan
- a ban: Qua trnh thanh
lap:
+ Tren c s van hoa Oc
Trang 90
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
c Phu Nam.
- HS nghe, ghi nh.
Eo (An Giang) thuoc chau
tho ong bang song Cu
Long hnh thanh quoc gia co
phu Nam (The ky I), phat
trien thnh vng (III V)
en cuoi the ky VI suy
yeu b Chan Lap thon tnh.
Hoat ong 7: Ca nhan
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c tnh hnh kinh te, van hoa xa
hoi cua Phu Nam.
- GV tom tat:
- Tnh hnh Phu Nam:
+ Kinh te: san xuat nong
nghiep ket hp vi thu
cong, anh ca, buon ban.
+ Van hoa : nha san,
theo Phat giao va
Balamon giao, nghe thuat
ca, mua nhac phat trien.
+ Xa hoi gom: Quy toc,
bnh dan, no le.
4. S ket bai hoc
- Dung lc o cung co qua trnh hnh thanh cac quoc
gia co ai tren at nc Viet Nam: a ban, thi gian hnh
thanh, thanh phan c dan?
- Nhng iem giong va khac nhau trong i song cua
c dan Van Lang Au Lac, Lam Ap Cham Pa, Phu Nam.
5. Dan do
- Hoc thuoc bai, lam bai tap 4 trang 70.
Trang 91
Giao an lich s lp 10
Bai 15 Bai 15
THI BAC THUOC VA CUOC AU TRANH GIANH OC THI BAC THUOC VA CUOC AU TRANH GIANH OC
LAP DAN TOC (T the ky I en au the ky X) LAP DAN TOC (T the ky I en au the ky X)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
- Giup HS nam c noi dung c ban chnh sach o ho
cua trieu ai phong kien phng Bac nc ta va nhng
chuyen bien kinh te, van hoa, xa hoi nc ta trong thi
Bac thuoc.
2. T tng
- Giao duc tinh than au tranh ben b chong ong hoa
gianh oc lap dan toc cua nhan dan ta.
3. Ky nang
- Boi dng ky nang lien he gia nguyen nhan va
ket qua, chnh tr vi kinh te, van hoa, xa hoi.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Lc o SGK ban KHXH nhan van lp 10.
- Tai lieu minh hoa khac.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi O : Tom tat qua trnh hnh thanh quoc gia
Van Lang Au Lac.
Cua hoi O : i song vat chat tinh than cua ngi
Viet co trong xa hoi Van Lang Au Lac.
2. M bai
T sau khi nc Au Lac b Trieu a xam chiem 179
TCN cho en the ky X nc ta b cac Trieu ai phong kien
phng Bac o ho. Lch s thng goi o la thi ky Bac
thuoc. e thay c che o cai tr tan bao, am mu tham
oc cua phong kien phng Bac vi dan toc ta va nhng
chuyen bien ve kinh te, van hoa xa hoi nc ta thi
Bac thuoc, chung ta tm hieu bai 15.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 92
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
I. CHE O CAI TR CUA CAC TRIEU AI PHONG KIEN
PHNG BAC VA NHNG CHUYEN BIEN TRONG XA
HOI VIET NAM
Hoat ong 1: Ca lp ca
nhan
- GV giang giai: 179 TCN Trieu
a xam lc Au Lac, t o
nc ta lan lt b cac trieu ai
phong kien Trung quoc: nha Trieu,
Han, Tuy, ng o ho. at
Au Lac cu b chia thanh cac
quan huyen.
- Nha Trieu chia thanh 2 Quan,
sap nhap vao quoc gia Nam Viet.
- Nha Han chia lam 3 Quan
sap nhap vao Giao Ch cung vi
mot so quan cua Trung Quoc.
- Nha Tuy, ng chia lam
nhieu chau.
T sau khi ngha Hai Ba Trng
nam 40, chnh quyen o ho c
quan lai cai tr en cap huyen
(Trc tr).
- GV phat van: cac trieu ai
phong kien phng Bac chia Au
Lac cu thanh quan, huyen nham
muc ch g?
- HS suy ngh tra li.
- GV bo sung, ket luan ve am
mu tham oc cua chnh quyen
phng Bac.
O Che o cai tr
a. To chc bo may cai tr:
- Cac trieu ai phong kien
phng Bac t nha Trieu,
Han, tuy, ng eu chia
nc ta thanh cac quan,
huyen c quan lai cai tr en
cap huyen.
- Muc ch cua phong kien
phng Bac la sap nhap at
Au Lac cu vao ban o
Trung Quoc.
Hoat ong 2: Ca lp - Ca
nhan
- GV yeu cau HS oc SGK e
thay nhng chnh sach boc lot
kinh te chnh quyen o ho.
- HS theo doi SGK tra li cau
hoi.
- GV nhan xet, bo sung, ket
luan.
- GV co the minh hoa bang t
lieu tham khao ve chnh sach
boc lot tan bao, triet e cua
chnh quyen o ho trong sach
b. Chnh sach boc lot ve kinh
te va ong hoa ve van
hoa.
+ Thc hien chnh sach boc
lot, cong nap nang ne.
+ Nam oc quyen muoi va
sat.
+ Quan lai o ho bao ngc
tham lam ra sc boc lot dan
chung e lam giau.
Trang 93
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
hng dan GV.
- GV phat van: Em co nhan
xet g ve chnh sach boc lot cua
chnh quyen o ho?
- HS suy ngh, tra li:
o la mot chnh sach boc lot
triet e tan bao, ac biet nang
ne ch co mot chnh quyen
ngoai bang.
Hoat ong 3: ca lp - Ca
nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK
e thay c chnh sach ve van
hoa cua chnh quyen o ho.
- HS theo doi SGK, tra li cau
hoi.
- GV bo sung, ket luan:
- GV co the gi cho HS nh lai
nhng kien thc a hoc ve Nho
giao. Giao ly cua Nho Giao quy
nh ton ti, trat t xa hoi rat
khat khe ngat ngheo v vay chnh
quyen o ho phng Bac truyen
ba Nho giao vao nc ta cung
khong nam ngoai muc ch.
- GV phat van: Chnh sach o
chnh quyen o ho nham muc
ch g? GV co the gi y: Chnh
quyen o ho bat nhan dan
phai thay oi cho giong vi ngi
Han, giong en mc khong
phan biet c au la ngi
Han au la ngi Viet th cang
tot.
- Han hoa ngi Viet am mu
o thng goi la g?
- HS suy ngh va tra li.
- GV nhan xet, bo sung, ket
luan: Ve muc ch cua chnh
quyen o ho e HS thay c
am mu tham oc cua chnh
quyen phng Bac.
- GV giang giai tiep ve luat
phap ha khac va chnh sach
an ap cac cuoc au tranh cua
- Chnh sach ong hoa ve
van hoa.
+ Truyen ba Nho giao, m
lp ch Nho.
+ Bat nhan dan ta phai theo
phong tuc, tap quan ngi
Hoa.
+ a ngi Han vao song
chung vi ngi Viet.
Nham muc ch thc hien
am mu ong hoa dan toc
Viet Nam.
- Chnh quyen o ho con ap
dung luat phap ha khac
thang tay an ap cac cuoc
au tranh cua nhan dan ta.
Trang 94
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
chnh quyen o ho.
- GV tieu ket: Chnh sach boc
lot vo cung tan bao va tham
oc cua chnh quyen o ho keo
dai hang nghn nam trong thi
Bac thuoc qua la mot th
thach vo cung cam go, ac liet
vi dan toc ta trong cuoc au
tranh gi gn ban sac van hoa
dan toc. Nhng chnh sach o
a en s chuyen bien xa hoi
nh the nao? Chung ta vao muc
2.
Trang 95
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 4: Ca lp va ca
nhan
- GV thuyet trnh ve tnh hnh kinh
te cua nc ta thi Bac thuoc
c ban nh trong SGK sau o ket
luan.
- GV phat van: Em co nhan
xet g ve tnh hnh kinh te nc ta
thi Bac thuoc? GV co the gi
y: So vi thi ky Van Lang Au
Lac co bien oi khong? Bien
oi nhanh hay cham? Nguyen
nhan dan en s bien oi?
- HS suy ngh, so sanh tra li.
- GV bo sung ket luan: Mac du
chu s km ham va boc lot
nang ne cua chnh quyen o ho
nhng nen kinh te Au Lac cu
van phat trien tuy cham chap va
khong toan dien. Do s giao lu
kinh te mot so thanh tu ky
thuat cua Trung Quoc a theo
bc chan nhng ke o ho vao
nc ta nh s dung phan bon
trong nong nghiep, dung kien
diet sau bo, ren sat, lam giay,
lam thuy tinh gop phan lam
bien oi nen kinh te cua Au Lac
cu.
O Nhng chuyen bien xa
hoi
a. Ve kinh te
- Trong nong nghiep:
+ Cong cu sat c s dung
pho bien.
+ Cong cuoc khai hoang c
ay manh.
+ Thuy li m mang.
Nang suat lua tang hn
trc.
- Thu cong nghiep, thng
mai co s chuyen bien ang
ke.
+ Nghe cu phat trien hn:
Ren sat, khai thac vang bac
lam o trang sc.
+ Mot so nghe mi xuat
hien nh lam giay, lam thuy
tinh.
+ ng giao thong thuy bo
gia cac vung quan hnh
thanh.
Hoat ong 5: Ca lp - ca
nhan
- GV yeu cau HS oc SGK e
thay c trong boi canh chnh
quyen o ho ra sc thc hien
am mu ong hoa th van hoa
dan toc ta phat trien nh the
nao?
b. Ve van hoa xa hoi:
+ Ve van hoa
- Mot mat ta tiep thu nhng
tch cc cua van hoa Trung
Trang 96
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- HS theo doi SGK, tra li cau
hoi.
- GV bo sung va ket luan.
- GV co the minh hoa them
tiep thu co chon loc cac yeu to
ben ngoai o la ket qua tat
yeu cua s giao lu van hoa.
GV phan tch: mac du chnh
quyen o ho thi hanh nhng
chnh sach ong hoa bat nhan
dan ta phai thay oi phong tuc
theo ngi Han. Nhng do to tien
a kien tr au tranh qua hang
nghn nam nen a bao ve c
ban sac van hoa dan toc. Di
bau tri cua cac lang, xa Viet
Nam phong tuc, tap quan cua
dan toc van c gi va phat
huy.
Hoa thi Han ng nh:
ngon ng, van t.
- Ben canh o nhan dan ta
van gi c phong tuc tap
quan: Nhuom rang, an trau,
lam banh chng, banh day,
ton trong phu n.
Nhan dan ta khong b
ong hoa.
Hoat ong 6: Ca nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK
roi so sanh vi thi ky Van Lang
Au Lac e thay c s bien
oi ve xa hoi.
- Gv phan tch e HS thay c
quan he boc lot a to phong
kien xam nhap vao at Au Lac
cu va se dan en s bien oi
sau sac hn ve mat xa hoi.
Cac tang lp xa hoi co chuyen
bien thanh cac tang lp mi.
Mot so nong dan cong xa t do
bien thanh nong no. Mot so
ngi ngheo kho bien thanh no
t.
Ve xa hoi co chuyen
bien
- Quan he xa hoi la quan he
gia nhan dan vi chnh
quyen o ho (thng xuyen
cang thang).
- au tranh chong o ho.
- mot so ni nong dan t
do b nong no hoa, b boc
lot theo kieu a to phong
kien.
4. S ket bai hoc
- Chnh sach o ho cua chnh quyen phng Bac: muc
ch, ket qua.
- S bien oi ve kinh te van hoa, xa hoi nc ta
thi Bac thuoc.
5. Dan do
Trang 97
Giao an lich s lp 10
- HS Hoc bai, tra li cau hoi SGK trang 73.
Trang 98
Giao an lich s lp 10
Bai 16 Bai 16
THI BAC THUOC VA CUOC AU TRANH GIANH OC THI BAC THUOC VA CUOC AU TRANH GIANH OC
LAP DAN TOC (Tiep theo) LAP DAN TOC (Tiep theo)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
- Giup HS thay c tnh lien tuc rong ln, quan chung
trong cuoc au tranh gianh oc lap dan toc cua nhan dan
ta trong cac the ky I IX. Nguyen nhan la do chnh sach
thong tr tan bao cua phong kien phng Bac ,va tnh than
au tranh bat khuat, khong cam chu lam no le cua nhan
dan ta.
- Nam c nhng net chnh ve dien bien, ket qua, y
ngha cua mot so cuoc khi ngha tieu bieu: Hai Ba Trng,
Ly B, chien thang Bach ang (938).
2. T tng
- Giao duc long cam thu quan xam lc va o ho.
- Giao duc long biet n cac v anh hung cua dan toc,
t hao ve nhng chien thang oanh liet cua dan toc.
3. Ky nang
- Ren ky nang he thong hoa kien thc, lap bang
thong ke, s dung ban o e trnh bay dien bien.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Lc o khi ngha Hai Ba Trng, lc o chien thang
Bach ang.
- Bang thong ke ve cac cuoc khi ngha do GV t
chuan b.
- Tranh anh trong SGK va tai lieu co lien quan.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi : Chnh sach o ho cua chnh quyen phng
bac oi vi nhan dan.
2. M bai
Trai qua nhieu the ky b phong kien phng bac o ho
t 179 TCN en 938 nhan dan ta khong ngng noi day au
tranh gianh oc lap. e hieu c tnh lien tuc, rong ln
tnh chat quan chung trong cuoc au tranh gianh oc lap
cua nhan dan ta trong thi ky bac thuoc, chung ta se tm
hieu bai 16.
Trang 99
Giao an lich s lp 10
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
II. CUOC AU TRANH GIANH OC LAP (THE KY AU
THE KY X)
Hoat ong 1: Ca lp
- GV s dung bang thong ke
cac cuoc au tranh tieu bieu
chuan b theo mau.
O Khai quat phong trao
au tranh t the
ky I en au the
ky X.
Thi gian Ten cuoc khi
ngha
a ban
40
100, 137, 144
157
178, 190
248
542
687
722
776 791
819 820
905
938
KN Hai Ba Trng
KN cua ND Nhat Nam
KN cua ND Cu
Chan
KN cua ND Giao Ch
KN Ba Trieu
KN Ly B
KN Ly T Thien
KN Mai Thuc Loan
KN Phung Hng
KN Dng Thanh
KN Khuc Tha Du
KN Ngo Quyen
Hat Mon
Quan Nhat Nam
Quan Cu Chan
Quan Giao Ch
- Sau o GV yeu cau HS a ra
nhan xet ve cac cuoc au tranh
cua nhan dan ta thi Bac thuoc.
- GV co the gi y e HS co
nhan xet, tra li ...
- GV nhan xet, bo sung, ket
luan.
- Trong suot 1000 nam Bac
thuoc, dan Au Lac lien tiep
vung day au tranh gianh
oc lap dan toc.
- Cac cuoc khi ngha no ra
lien tiep, rong ln, nhieu
cuoc khi ngha co nhan
dan ca 3 Quan tham gia.
- Ket qua: Nhieu cuoc khi
ngha a thang li lap c
chnh quyen t chu (Hai Ba
Trng, Ly B, Khuc Tha Du)
- Y ngha: the hien tinh than
yeu nc chong giac ngoai
xam, y ch t chu va tinh
than dan toc cua nhan dan
Au Lac.
Hoat ong 2: Nhom - Ca nhan
- GV chia lp lam 4 nhom, yeu
cau cac nhom theo doi SGK. Moi
nhom theo doi mot cuoc khi
ngha theo noi dung.
+ Thi gian bung no khi
ngha.
+ Chong ke thu nao (Trieu
O Mot so cuoc khi
ngha tieu bieu
Trang 100
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ai o ho nao).
+ a ban cua cuoc khi
ngha.
+ Dien bien chnh quyen khi
ngha.
+ Ket qua, y ngha.
GV phan cong cu the:
+ Nhom 1: KN Hai Ba Trng.
+ Nhom 2: KN Ly B
+ Nhom 3: KN Khuc Tha Du.
+ Nhom 4: Chien thang Bach
ang 938.
- HS theo doi SGK: thao luan
theo nhom, c ai dien ghi noi
dung tom tat cuoc khi ngha
vao giay sau o trnh bay trc
lp. Tng ca nhan HS nghe va
ghi nh.
- GV nhan xet phan trnh bay
cua hai nhom sau o s dung
tng bang thong ke chi tiet ve
cac cuoc khi ngha tieu bieu
cua nhan dan ta thi Bac thuoc,
theo mau sau:
Cuo
c
khi
ngh
a
Th
i
gian
Ke
thu
a
ban
Tom tat dien
bien
Y ngha
Hai
Ba
Trng
3 -
40
Nha
on
g
Han
Hat
Mon,
Me
Linh,
Co Loa,
Luy Lau
- Thang 3-40 Hai Ba
Trng phat c khi
ngha c nhan dan
nhiet liet hng
ng chiem c Co
Loa buoc thai thu
To nh tron ve TQ,
KN thang li, Trung
Trac len lam vua
xay dng chnh
quyen t chu.
- Nam 42 Nha Han
ua hai van quan sang
xam lc. Hai Ba
trung to chc khang
chien anh dung nhng
do chenh lech ve lc
lng, khang chien
that bai Hai Ba Trng
hy sinh.
- M au
cho cuoc
au tranh
chong ap
bc o ho
cua nhan
dan Au Lac.
- Khang nh
kha nang,
vai tro cua
phu n trong
au tranh
chong ngoai
xam.
Trang 101
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
L B 542 Nha
Ln
g
Long
Bien
To Lch
- Nam 542 Ly B lien
ket hao kiet cac
chau thuoc mien
Bac khi ngha. Lat
o che o o ho.
- Nam 544 Ly B len
ngoi lap nc Van
Xuan.
- Nam 542 Nha Lng
em quan xam lc,
Ly B trao binh quyen
cho Trieu Quang Phuc
to chc khang
chien.
Nam 550 thang li.
Trieu Quang phuc len
ngoi vua.
- Nam 571 Ly Phat
T cp ngoi.
- Nam 603, nha Tuy
xam lc, nc Van
Xuan that bai.
- Gianh c
oc lap t
chu sau 500
nam au
tranh ben
b.
- Khang nh
c s
trng
thanh cua
y thc dan
toc.
Bc phat
trien cua
phong trao
au tranh
gianh oc
lap cua
nhan dan ta
thi Bac
thuoc.
Khuc
Tha
Du
905
ng
Tong
Bnh
- Nam 905 Khuc
Tha Du c nhan
dan ung ho anh
chiem Tong Bnh,
gianh quyen t chu
(gianh chc Tiet o
s).
- Nam 907 Khuc Hao
xay dng chnh
quyen oc lap t
chu.
- Lat o o
ho cua nha
ng,
gianh oc
lap t chu.
- anh dau
thang li
can ban
trong cuoc
au tranh
gianh oc
lap cua
nhan dan ta
thi Bac
thuoc.
Ngo
Quye
n
938 Nam
Han
Song
Bach
ang
- Nam 938 quan Nam
Han xam lc nc
ta, Ngo Quyen lanh
ao nhan dan giet
chet ten phan tac
Kieu Cong Tien (cau
vien Nam Han) va
to chc anh quan
nam Han tren song
Bach ang, ap tan
am mu xam lc
cua nha Nam Han.
- Bao ve
vng chac
nen oc
lap t chu
cua at
nc.
- M ra mot
thi ai mi
thi ai oc
lap t chu
lau dai cho
dan toc.
Trang 102
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va
tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- Ket thuc
vnh vien 1
nghn nam
o ho phong
kien cua
phng Bac.
- HS theo doi bang thong ke ghi nh.
- Giao vien: s dung thi gian ke ve cac nhan vat
lch s: Hai Ba Trng, Ly B, Khuc Tha Du, Ngo Quyen va
cong lao cua ho oi vi dan toc , nhan manh y ngha cua
cac cuoc khi ngha, nhat la chien thang Bach ang
(Nguyen nhan thang li va y ngha lch s).
4. Cung co
- Tnh lien tuc va rong ln cua phong trao au tranh
chong Bac thuoc.
- ong gop cua Hai Ba Trng, Ly B, Trieu Quang Phuc,
Ngo quyen trong cuoc au tranh gianh oc lap thi Bac
thuoc.
5. Dan do
- HS Hoc bai, tra li cau hoi SGK trang 77 su tam t
lieu lch s, tranh anh en th cac v anh hung au tranh
chong ach ap bc o ho cua phong kien phng Bac.
- T hoan thien ban thong ke kien thc ve cac cuoc
khi ngha tieu bieu.
CHNG II CHNG II
VIET NAM T THE KY X EN THE KY XV VIET NAM T THE KY X EN THE KY XV
Bai 17 Bai 17
QUA TRNH HNH THANH VA PHAT TRIEN QUA TRNH HNH THANH VA PHAT TRIEN
CUA NHA NC PHONG KIEN CUA NHA NC PHONG KIEN
(T the ky X en the ky XV) (T the ky X en the ky XV)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
Giup HS hieu :
- Qua trnh xay dng va hoan chnh Nha nc phong
kien Viet Nam dien ra trong mot thi gian lau dai tren mot
lanh tho thong nhat.
- Nha nc phong kien Viet Nam c to chc theo che
o quan chu Trung ng lap quyen, co phap luat, quan
oi va co chnh sach oi noi oi ngoai ay u t chu va
oc lap.
Trang 103
Giao an lich s lp 10
- Tren bc ng phat trien, mac du tnh giai cap
ngay cang gia tang, Nha nc phong kien Viet Nam van gi
c moi quan he gan gui vi nhan dan.
2. T tng
- Boi dng y thc oc lap dan toc, bao ve s
thong nhat nc nha.
- Boi dng niem t hao dan toc.
3. Ky nang
Ren luyen ky nang phan tch so sanh.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Viet Nam.
- Tranh anh Van Mieu, Nha nc.
- Mot so t lieu ve Nha nc cac trieu Ly, Tran, Le,
S.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Tom tat dien bien, qua o neu nguyen nhan thang
li, y ngha Lch s cua chien thang Bach ang.
2. M bai
- The ky X a m au thi ai phong kien oc lap
cua dan toc Viet Nam t the ky X XV tren c s mot
lanh tho thong nhat Nha nc quan chu chuyen che
phong kien c thanh lap va tng bc phat trien, hoan
thien at5 en nh cao. e hieu c qua trnh hnh thanh
va phat trien cua Nha nc phong kien Viet Nam, chung ta
cung tm hieu bai 17.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
I. BC AU TIEN XAY DNG NHA NC OC LAP THE
KY X.
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- Trc het GV nhac lai y ngha
cua chien thang Bach ang 938 m
ra mot thi ky oc lap t chu lau
dai cho dan toc. Song sau hn 1000
nam Bac thuoc nhieu yeu cau lch
s c at ra ma trc mat la
phai gi vng an ninh va thong
nhat at nc. anh lai cac cuoc
xam lc cua nc ngoai, bao ve
Trang 104
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nen oc lap, t chu cua to quoc,
e ap ng yeu cau o, nam 939
Ngo Quyen xng vng.
- GV tiep tuc trnh bay: Ngo Quyen
xng vng a bo chc Tiet o s,
xay dng cung ien, trieu nh, at
chieu quan nghi le theo che o quan
chu.
- GV phat van HS: Viec Ngo
Quyen xng vng xay dng mot
chnh quyen mi co y ngha g?
- GV gi y: nam 905 Khuc Tha
Du a lanh ao nhan dan anh bai
Tiet o s nha ng va gianh
lay chnh quyen. Song thiet che chnh
tr van to chc.
- GV tiep tuc giang bai: Nha Ngo
suy vong, loan 12 s quan dien ra,
at nc b chia cat. Nam 968 sau
khi dep loan 12 s quan inh Bo Lnh
a xng e.
- GV: Giang giai them ve quoc
hieu ai Co Viet va tnh hnh nc
ta cuoi thi inh, noi bo luc uc, vua
mi con nho (inh Toan 6 tuoi), li
dung tnh hnh o quan Tong em
quan xam lc nc ta. Trc nguy
c b xam lc, Thai hau dng Th
a at quyen li dan toc tren
quyen li dong ho, lay ao long con
khoac len mnh Le Hoan va chnh
thc mi Thap ao tng quan Le
Hoan len lam vua. e co ieu kien
lanh ao chong Tong. Nha tien Le
thanh lap.
- GV co the minh hoa bang s o
n gian:
- GV: Em co nhan xet g ve to
chc Nha nc thi inh, tien Le?
Gi y: So vi Ngo Quyen.
+ Thi Ngo chnh quyen trung ng
- Nam 939 Ngo Quyen xng
vng, thanh lap chnh quyen
mi, ong o ong Anh
Ha Nam.
M au xay dng Nha
nc oc lap t chu.
- Nam 968 sau khi dep loan 12
s quan, inh Bo Lnh len
ngoi, at quoc hieu la ai
Co Viet. Chuyen kinh o ve
Hoa L, Ninh Bnh.
- To chc bo may Nha
nc: Thi inh, tien Le chnh
quyen trung ng co 3 ban: Ban
van; ban vo; Tang ban.
+ Ve hanh chnh chia nc
thanh 10 ao.
+ To chc quan oi theo che
o ngu binh nong.
Trang 105
Vua
Ban
van
Ban vo
Tang
Ban
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cha quan ly c cac a phng
loan 12 s quan.
+ Thi inh, tien Le: Di vua co
3 ban chnh quyen trung ng kiem
soat c 10 ao a phng.
- HS suy ngh va tra li.
- GV: nhan xet, ket luan: Thi
inh, Le Nha nc quan chu
chuyen che: Vua ng au nam moi
quyen hanh. Tuy nhien mc o
chuyen che moi trieu ai, moi
nc khac nhau.
- HS: Nghe va ghi.
- GV tiep tuc PV: Nhn vao cach to
chc bo may Nha nc nc ta
the ky X, em co nhan xet g?
- HS suy ngh tra li.
- GV ket luan.
- Trong the k X Nha nc
oc lap t chu theo thiet
che quan chu chuyen che
a c xay dng. Con s
khai, song a la Nha nc
oc lap t chu cua nhan
dan ta.
II. PHAT TRIEN VA HOAN CHNH NHA NC PHONG KIEN
AU THE KY XI XV
Trang 106
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV thuyet trnh ve s sup o
cua nha Le va s thanh lap cua
nha Ly, va nhng y ngha trong ai
cua cac vua thi Ly.
HS nghe ghi nh.
- GV co the am thoai vi HS ve:
Ly Cong Uan, trch oc Chieu di
o va viec oi Quoc Hieu ai Viet
S ton tai cua kinh o Thang
Long, s ln manh trng ton cua
nc ai Viet chng to nhng viec
lam cua nhng ong vua au thi
Ly thc s co y ngha trong ai ve
mat lch s. a m ra mot thi ky
phat trien mi cua dan toc thi
ky phat trien va hoan chnh cua
Nha nc phong kien Viet Nam.
- Trc het GV khai quat e HS
thay c s thay oi cac trieu ai,
T Ly sang Tran, t Tran sang Ho
e HS thay c th t cac trieu
ai phong kien Viet Nam.
- HS nghe va ghi nh.
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c cach thc to chc bo may
chnh quyen trung ng thi Ly
Tran Ho c to chc nh the
nao?
- HS theo doi SGK tra li cau hoi.
- GV nghe HS tra li, bo sung ket
luan ket hp vi s o n gian
len bang.
- HS theo doi, ve s o vao v.
- GV giang tiep.
+ Vua: Co quyen ngay cang cao.
+ Giup vua tr nc co te tng
va cac ai than.
+ Sanh, vien, ai la cac c quan
Trung ng (Lien he vi cac c quan
Trung ng ngay nay). Cac c quan
trung ng bao gom:
Sanh Mon ha sanh,
thng th sanh
Vien Han Lam vien, Quoc s
vien.
ai Ng s ai.
O To chc bo may Nha
nc
- Nam 1010 Ly Cong Uan di
kinh o t Hoa L ve Thang
Long (thu o Ha Noi ngay
nay).
- Nam 1054 Ly Thanh Tong
at quoc hieu la ai Viet.
M ra mot thi ky phat
trien mi cua dan toc.
* Bo may Nha nc Ly
Tran Ho
Trang 107
Vua
Te
tng
ai
than
Sanh Vien ai
Mon
ha
san
h
Th
ng
th
san
h
Han
lam
vien
Quo
c s
vien
Ng
s
ai
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
HS tiep tuc trnh bay to chc chnh
quyen a phng.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan.
Chnh quyen a phng:
+ Chia thanh Lo, Tran do Hoang
than, quoc thch cai quan.
+ Di la: phu, huyen, chau do
quan lai cua trieu nh trong coi.
+ Thi Tran ng au cac xa la
xa quan (Nha nc quan ly thi
cap xa).
- GV: Em co nhan xet g ve to
chc bo may to chc1 thi Ly
Tran Ho?
Gi y: So vi thi inh Tien Le
ca chnh quyen Trung ng va a
phng rut ra nhan xet.
- HS suy ngh, so sanh, tra li.
- GV bo sung, ket luan.
Giai thch iem: The che chung la
quan chu chuyen che song chuyen
che con co mc o v di vua
con co te tng va cac quan ai
than.
ng au cac lo (tnh) ch co
mot vai chc quan, cap phu huyen
chau cung ch co mot chc quan
to bo may chnh quyen gon nhe,
khong cong kenh.
Bo may Nha nc quan chu
chuyen che c cai tien
hoan chnh hn.
Hoat ong 3: Ca lp, ca nhan
- GV: Thong bao kien thc mi.
- HS nghe va ghi chep.
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c nhng chnh sach cai cach cua
Le Thanh Tong ca Trung ng,
lan a phng.
- HS theo doi SGK phat bieu:
- GV bo sung ket luan, ket hp
vi s o n gian tren bang.
GV giai thch them: cac chc quan
trung gian gia vua va cac c quan
hanh chnh (nh chc te tng) b
bai bo. Nha vua lam viec trc tiep
vi cac c quan Trung ng Le Thanh
Tong thanh lap 6 bo, moi bo phu
* Bo may nha nc thi
Le s
- Nam 1428 sau khi chien
thang nha minh Le Li len
ngoi hoang e e lap nha
Le (Le s).
- Nhng nam 60 cua the ky
XV, Le Thanh Tong tien hanh
mot cuoc cai cach hanh
chnh ln.
Trang 108
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
trach hoat ong cua Nha nc: Bo
lc, Le, Ho, Cong, Binh, Hnh . Vua co
the trc tiep bai mien hoac bo
nhiem cac chc quyen quyet nh
moi viec hoac bo nhiem cac chc
quyen quyet nh moi viec khong
can qua cac chc quan trung gian.
Chng to vua nam moi quyen hanh,
chuyen che mc o cao hn thi
ky Ly Tran.
- HS nghe va ghi nh.
- HS tiep tuc trnh bay ve cai
cach a phng cua Le Thanh
Tong.
- GV bo sung ket luan.
- HS nghe, ghi.
- GV bo sung them: khac vi trieu
Ly tran cac chc vu cao cap trong
trieu nh va cai quan cac a
phng eu do vng hau quy toc
dong hoc tran nam gi. Con
thi Le quan lai eu phai trai qua
thi c, o at mi c bo nhiem.
Cac quy toc muon lam quan cung
phai nh vay.
- PV: Em co nhan xet g ve cuoc
cai cach cua Le Thanh Tong va
bo may Nha nc thi Le s?
- HS suy ngh va tra li.
- GV ket luan: ay la mot cuoc
cai cach hanh chnh ln toan dien
dc tien hanh t trung ng en
a phng. Cai cach e tang cng
quyen lc cua chnh quyen cua trung
ng nhat la tang cng quyen lc
cua nha vua. Quyen lc tap trung
trong tay vua. Chng to bo may Nha
nc quan chu chuyen che nha Le
at en mc o cao, hoan thien.
- Chnh quyen trung ng:
- Chnh quyen a phng:
+ Ca nc chia thanh 13 ao,
tha tuyen moi ao co 3 ti
(o ti, tha ti, hien ti).
+ Di ao la: Phu, huyen,
Chau, Xa.
Di thi Le bo may Nha
nc quan chu chuyen che
mc o cao, hoan chnh.
Hoat ong 4: Ca nhan
- GV giup HS nam c s ra i
cua cac bo luat thi phong kien.
- HS nghe, ghi chep.
- GV yeu cau HS oc phan ch
nho trong SGK tra li cau hoi trong
SGK trang 80.
- HS oc sach giao khoa suy ngh
va tra li.
- GV ket luan ve muc ch, tac
O Luat phap va quan oi
* Luat Phap:
- 1042 Vua Ly Thanh Tong ban
hanh Hnh th (bo luat au
tien).
- Thi Tran: Hnh luat.
- Thi Le bien soan mot bo
luat ay u goi la Cuoi
chieu hnh luat.
Luat phap nham bao ve
Trang 109
Vua
6 bo
Ng
s
ai
Han
lam
vien
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
dung cua cach ieu luat.
- HS nghe va ghi.
quyen hanh cua giai cap
thong tr, an ninh at nc
va mot so quyen li chan
chnh cua nhan dan.
* Quan oi: c to chc quy
cu, gom:
+ Cam binh (Bao ve kinh
thanh) va quan chnh quy bao
ve at nc.
+ Ngoai binh: tuyen theo che
o ngu binh nong.
Hoat ong 5: Ca lp
- GV yeu cau ca lp oc SGK e
thay c chnh sach oi noi, oi
ngoai c ban cua cac trieu ai
phong kien.
- HS theo doi SGK phat bieu nhng
chnh sach oi noi, oi ngoai cua
Nha nc.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
GV cu the hoa mot so chnh sach
oi noi cua Nha nc: Cham lo e
ieu, khuyen khch san xuat nong
nghiep, ga con gai cho cac tu
trng mien nui.
O Hoat ong oi noi va
oi ngoai
* oi noi:
- Quan tam en i song
nhan dan.
- Chu y oan ket en cac
dan toc t ngi.
* oi ngoai:vi nc ln
phng Bac:
+ Quan he hoa hieu.
+ ong thi san sang chien
au bao ve To quoc.
- Vi Cham pa, lao, Chan Lap
co luc than thiet, co luc
xay ra chien tranh.
4. Cung co
- Cac giai oan hnh thanh, phat trien va hoan thien
cua bo may Nha nc quan chu chuyen che phong kien
Viet Nam.
- S hoan chnh cua Nha nc phong kien Viet Nam
thi Le s.
5. Dan do
- HS hoc bai va tra li cac cau hoi trong SGK.
Trang 110
Giao an lich s lp 10
Bai 18 Bai 18
CONG CUOC XAY DNG VA PHAT TRIEN KINH TE CONG CUOC XAY DNG VA PHAT TRIEN KINH TE
TRONG CAC THE KY X - XV TRONG CAC THE KY X - XV
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
Giup HS hieu c:
- Trai qua 5 the ky oc lap, mac du oi luc con co
nhieu bien ong kho khan, nhan dan ta van xay dng cho
mnh nen kinh te a dang va hoan thien.
- Nen kinh te Viet Nam thi phong kien chu yeu la
nong nghiep, tuy co nhieu mau thuan trong van e ruong
at, nhng nhng yeu to can thiet phat trien nong nghiep
van c phat trien nh: Thuy li, m rong ruong at tang
cac loai cay trong phuc vu i song ngay cang cao.
- Thu cong nghiep ngay cang phat trien, a dang,
phong phu chat lng c nang cao khong ch phuc vu trong
nc ma con gop phan trao oi vi nc ngoai. Thng
nghiep phat trien.
- Trong hoan canh cua che o phong kien, ruong at
ngay cang tap trung vao tay giai cap a chu.
2. T tng
- T hao ve nhng thanh tu kinh te dan toc a at
c.
- Thay c s han che trong nen kinh te phong kien
nay trong giai oan phat trien cua no, t o lien he vi
thc te hien nay.
3. Ky nang
- Ren ky nang phan tch, nhan xet.
- Ren ky nang lien he thc te.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh lc o co lien quan.
- Nhng cau ca dao ve kinh te, mot so nhan xet cua
ngi nc ngoai
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau C: Neu cac giai oan hnh thanh, phat trien, hoan
thien cua Nha nc phong kien Viet Nam.
Cau C: Ve s o nha nc thi Ly Tran Ho, nhan
xet.
Cau C: Ve s o Nha nc thi le s, nhan xet.
Trang 111
Giao an lich s lp 10
2. M bai
Vi niem t hao chan chnh va y thc vn len, t
the ky X cho en the ky XV nhan dan ta a nhiet tnh lao
ong xay dng va phat trien mot so nen kinh te t chu
toan dien. e hieu c cong cuoc xay dng va phat
trien kinh te cua nhan dan ai Viet trong the ky X XV
chung ta cung tm hieu bai 18.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp
- GV phat van: Boi canh lch s
ai Viet t the ky th X XV, boi
canh o co tac ong nh the nao
en s phat trien kinh te?
- HS theo doi oan au tien cua
muc I trong SGK, da vao kien thc
a hoc cua bai trc o e tra
li.
GV nhan xet, bo sung, ket luan.
O M rong, phat trien
nong nghiep
* Boi canh lch s the ky
X XV:
- The ky X XV la thi ky
ton tai cua cac trieu ai
Ngo, inh, Tien Le, Ly, Tran,
Ho, Le S.
- ay la giai oan au cua
the ky phong kien oc lap,
ong thi cung la thi ky
at nc thong nhat.
Boi canh nay rat thuan li
tao ieu kien e phat trien
kinh te.
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV yeu cau HS oc SGK tra li
cau hoi: Nhng bieu hien cua s
m rong va phat trien nong
nghiep t the ky X XV.
- GV gi y: thi ky au phong
kien oc lap dan toc s m rong
va phat trien nong nghiep c
bieu hien qua cac lnh vc:
+ M rong dien tch ruong at.
+ M mang he thong e ieu.
+ Phat trien sc keo va gia tang
cac loai cay cong nghiep, cac lnh
vc o c bieu hien nh the
nao?
- HS theo doi SGK, thc hien nhng
yeu cau cua GV, phat trien y kien.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan.
- GV co the giai thch them ve
phep quan iem chia ruong cong
- Dien tch at ngay cang
m rong nh:
+ Nhan dan tch cc khai hoang
vung chau tho song ln va
ven bien.
+ Cac vua Tran khuyen khch
Trang 112
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cac lang xa di thi Le, mot
chnh sach ruong at ien hnh oi
vi ruong at cong thi ky
phong kien tac dung cua phep quan
ien.
- GV : Minh hoa bang oan trch trong
chieu cua Ly Nhan Tong (trang 83)
va s phong phu cua cac giong
cay nong nghiep ngoai lua nc.
- Phat van: Em co nhan xet g
ve s phat trien nong nghiep X
XV? Do au nong nghiep phat trien?
Tac dung cua s phat trien o? Vai
tro cua Nha nc?
- HS suy ngh va tra li.
- GV ket luan.
- GV minh hoa bang nhng cau th.
cac vng hau quy toc khai
hoang lap ien trang.
+ Vua Le cap ruong at cho
quy toc, quan lai at phep
quan ien.
- Thuy li c Nha nc
quan tam m mang.
+ Nha Ly a cho xay ap
nhng con e au tien.
+ 1248 Nha Tran cho ap he
thong e quai vac doc cac
song ln t au nguon en
ca bien. at c quan: Ha
e s trong nom e ieu:
- Cac nha nc Ly Tran
Le eu quan tam bao ve
sc keo, phat trien cua
giong cay nong nghiep.
+ Nha nc cung nhan dan
gop sc phat trien nong
nghiep.
+ Chnh sach cua Nha nc
a thuc ay nong nghiep
phat trien i song nhan
dan am no hanh phuc, trat
t xa hoi on nh, oc lap
c cung co.
Hoat ong 3: Ca lp, ca nhan
- GV giup HS thay c nguyen
nhan thuc ay thu cong nghiep
phat trien trong thi ky t X XV
chu yeu xuat phat t nhng nhu
cau trong nc gia tang.
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c s phat trien cua thu cong
nghiep trong nhan dan.
+ Bieu hien s phat trien.
+ Yeu to anh hng en s
phat trien thu cong nghiep ng
thi.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV nhan xet bo sung, ket luan
ve s phat trien thu cong nghiep
O Phat trien thu cong
nghiep
* Thu cong nghiep trong nhan
dan:
- Cac nghe thu cong co
truyen nh: uc ong, ren
sat, lam gom, det ngay
Trang 113
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
trong nhan dan.
- GV co the su tam mot so tranh
anh chng, tng, o gom, hnh
rong e minh hoa cho HS thay
c s phat trien va chat lng.
- GV khang nh s ra i cua cac
nganh nghe thu cong co y ngha
rat ln oi vi s phat trien cac
thu cong nghiep the hien on nh
nghe nghiep va nang cao trnh o
ky thuat.
- PV: Theo em nhan to nao anh
hng en s phat trien cua cac
nganh nghe thu cong ng thi?
- HS tra li tiep:
- GV nhan xet bo sung, ket luan
ve nhng nhan to thuc ay s
phat trien cua thu cong nghiep la.
cang phat trien chat lng
san pham ngay cang c
nang cao.
- Cac nganh nghe thu cong
ra i nh: Tho Ha, bat
Trang.
+ Do truyen thong nghe
nghiep von co, trong boi
canh at nc oc lap
thong nhat co ieu kien
phat trien manh.
+ Do nhu cau xay dng cung
ien, en chua, nen nghe
san xuat gach, cham khac
a eu phat trien.
Hoat ong 4: Ca lp, ca nhan
- GV yeu cau HS tiep tuc theo doi
SGK e thay c s phat trien thu
cong nghiep Nha nc.
- HS theo doi SGK, phat trien y
kien.
- GV: Bo sung ket luan ve s phat
trien cua thu cong nghiep Nha
nc.
* Thu cong nghiep Nha
nc:
- Nha nc thanh lap cac
quan xng (Cuc bach tac)
tap trung th gioi trong nc
san xuat: Tien, vu kh, ao
mu cho vua quan, thuyen
chien.
- San xuat c mot so san
pham ky thuat cao nh: ai
bac, thuyen chien co lau.
- GV: Em anh gia nh the nao ve
s phat trien cua thu cong nghiep
nc ta ng thi?
- HS: Da vao kien thc va hoc
e tra li.
- GV: nhan xet, bo sung, ket luan.
- GV: co the minh hoa e HS thay
ky thuat mot so nganh at trnh o
cao nh det, gom khien ngi Trung
Quoc phai kham phuc. (Trch oc
- Nhan xet: cac nganh nghe
thu cong phong phu. Ben
canh cac nghe co truyen a
phat trien nhng nghe mi
yeu cau ky thuat cao: uc
sung, ong thuyen.
- Muc ch Phuc vu nhu cau
trong nc la chnh.
+ Chat lng san pham tot.
Trang 114
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ch nho SGK trang 84).
Hoat ong 6: Ca lp, ca nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c s phat trien noi thng
va ngoai thng ng thi.
- Hoc theo doi SGK va phat bieu.
- GV bo sung, ket luan ve s phat
trien m rong noi, ngoai thng.
+ GV minh hoa bang li SGK e
minh hoa, ket hp mot so tranh anh
su tam ve s san xuat cua ben
cang ng thi.
O M rong thng nghiep
* Noi thng:
- Cac ch lang, ch huyen,
ch chua moc len khap
ni, la ni nhan dan trao oi
san pham nong nghiep va
thu cong nghiep.
- Kinh o Thang Long tr
thanh o th ln (36 pho
phng) Trung tam buon
ban va lam nghe thu cong.
* Ngoai thng:
- Thi Ly Tran ngoai thng
kha phat trien, Nha nc
xay dng nhieu ben cang
buon ban vi nc ngoai.
- Vung bien gii Viet Tr
cung hnh thanh cac ac
iem buon ban.
- Thi Le: Ngoai thng bi thu
hep.
Hoat ong 7: ca nhan
- Phat van: Em anh gia nh the
nao ve thng nghiep nc ta ng
thi?
+ Nguyen nhan dan en s phat
trien?
+ Phat trien nh the nao?
- HS da vao phan a hoc e tra
li.
- GV bo sung, ket luan.
- Nguyen nhan s phat
trien:
+ Nong nghiep thu cong
phat trien thuc ay thng
nghiep phat trien.
+ Do thong nhat tien te, o
lng.
- Thng nghiep m rong song
chu yeu phat trien noi
thng, con ngoai thng mi
ch buon ban vi Trung
Quoc va cac nc ong Nam
A.
Hoat ong 8: Ca lp
- GV trnh bay e HS thay c
nhng yeu to thuc ay s phan
hoa xa hoi (phan hoa giai cap) va
he qua cua xa hoi phat trien kinh
te trong hoan canh cua che o
phong kien thuc ay s phan hoa
O Tnh hnh phan hoa xa
hoi va cuoc au
tranh cua nong
dan
S phat trien kinh te trong
hoan canh che o phong
kien thuc ay s phan hoa
Trang 115
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
xa hoi.
+ Ruong at ngay cang tap trung
vao tay a chu, quy toc, quan lai.
+ Giai cap thong tr ngay cang
an chi, sa s khong con cham lo
en san xuat va i song nhan
dan.
+ Thien tai, mat mua oi kem
lam i song nhan dan cc kho.
xa hoi.
+ Ruong at ngay cang tap
trung vao tay a chu, quy
toc, quan lai.
+ Giai cap thong tr ngay
cang an chi, sa s khong
con cham lo en san xuat
va i song nhan dan.
+ Thien tai, mat mua oi
kem lam i song nhan
dan cc kho.
Nhng cuoc khi ngha
nong dan bung no:
+ T 1344 en cuoi the ky
XIV nhieu cuoc khi ngha no
ra lam chnh quyen nha Tran
ri vao khung hoang.
4. Cung co
S phat trien nong nghiep va thu cong nghiep the
ky XI XV.
5. Dan do
Hoc bai, lam bai tap, oc trc bai 19, tm hieu cac
vi anh hung dan toc: Tran Quoc Tuan, Ly Thng Kiet, Le
Li, Nguyen Trai
Trang 116
Giao an lich s lp 10
Bai 19 Bai 19
NHNG CUOC CHIEN AU CHONG NGOAI XAM NHNG CUOC CHIEN AU CHONG NGOAI XAM
CAC THE KY X - XV CAC THE KY X - XV
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
- Gan 6 the ky au thi ky oc lap, nhan dan Viet
Nam phai lien tiep to chc nhng cuoc khang chien chong
ngoai xam, bao ve To quoc.
- Vi tinh than dung cam, truyen thong yeu nc
ngay cang sau am, nhan dan ta a chu ong sang tao,
vt qua moi thach thc kho khan anh lai cac cuoc xam
lc.
- Trong s nghiep chong ngoai xam v ai o, khong
ch noi len nhng tran quyet chien ay sang tao ma con
xuat hien mot loat cac nha ch huy quan s tai nang.
2. T tng
- Giao duc long yeu nc, y thc bao ve nen oc
lap va thong nhat cua To quoc.
- Boi dng y thc oan ket, giup lan nhau gia
cac dan toc.
- Boi dng niem t hao dan toc va long biet n vi
cac the he to tien, cac anh hung dan toc a chien au
quen mnh v To quoc.
3. Ky nang
Ren luyen ky nang s dung ban o trong hoc tap,
tch cc boi dng ky nang phan tch, tong hp.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Lch s Viet Nam co ghi cac a danh lien
quan.
- Mot so tranh anh ve chien tran hay ve cac anh
hung dan toc. Mot so oan trch, th van
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau C: Nguyen nhan tao nen s phat trien nong
nghiep the ky XI XV?
Cau C: S phat trien cua thu cong nghiep thi Ly
Tran Le?
2. M bai
Trong nhng the ky au oc lap, xay dng at nc,
nhan dan ta van phai tiep tuc tien hanh cac cuoc khang
chien chong giac ngoai xam va a lam nen biet bao chien
thang huy hoang gi vng nen oc lap dan toc. Chung ta
Trang 117
Giao an lich s lp 10
cung nhau tm hieu bai 19 e on lai nhng chien thang huy
hoang ay.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- Trc het GV gi lai cho HS nh
ve trieu ai nha Tong Trung
Quoc thanh lap va sup o thi
gian nao.
- HS nh lai kien thc a hoc
phan Trung Quoc phong kien e tra
li:
+ Thanh lap: nam 960.
+ Sup o: nam 1271 (cuoi the ky
XIII).
- GV dan dat: trong thi gian ton
tai 3 the ky, nha Tong a 2 lan
em quan xam lc nc ta, nhan
dan ai Viet a 2 lan khang chien
chong Tong.
I. CAC CUOC KHANG CHIEN CHONG QUAN XAM LC TONG
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c nguyen nhan quan Tong
xam lc nc ta, trieu nh a to
chc khang chien nh the nao va
gianh thang li ra sao?
- HS theo doi SGK, phat bieu.
- GV bo sung va ket luan.
- GV cap them t lieu: Nam 979
inh Tien Hoang va con trng b
am sat, trieu nh nha inh luc uc
gap nhieu kho khan, Vua mi inh
Toan con nho mi 6 tuoi. Ton me
la Dng Th lam Hoang Thai Hau.
+ Trc nguy c b xam lc Thai
hau Dng Th a at quyen li cua
at nc len tren quyen li cua
dong ho, ton thap ao tng quan
Le Hoan len lam vua e lanh ao
khang chien.
+ S mu lc cua Le Hoan trong
qua trnh ch huy khang chien, v
thua e nh giac luc tra hang va
bat ng anh up.
- Phat van: Em nhan xet g ve
O Khang chien chong
Tong thi Tien Le
- Nam 980 nhan luc trieu nh
nha inh gap kho khan, vua
Tong c quan sang xam lc
nc ta.
- Trc tnh hnh o Thai hau
ho Dng va trieu nh nha
inh a ton Le Hoan lam
vua e lanh ao khang chien.
- HS: nghe, t ghi nh.
- Thang li ln nhanh chong,
thang ngay vung ong Bac
Trang 118
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
thang li cua cuoc khang chien
chong Tong va cho biet nguyen
nhan cac cuoc thang li.
- HS suy ngh tra li.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan:
+ ay la thang li rat nhanh, rat
ln e bep y ch xam lc cua
quan tong. Hang tram nam sau
nhan dan ta c song trong canh
yen bnh. Nam 1075 nha Tong mi
dam ngh en xam lc ai Viet.
+ Nguyen nhan thang li la do:
Trieu nh nha inh va Thai Hau
ho Dng san sang v li ch dan toc
ma hy sinh li ch dong hoc e tao
thuan li cho cuoc khang chien
chong Tong.
Do y ch quyet chien bao ve oc
lap cua quan dan ai Viet.
Do co s ch huy mu lc cua Le
Hoan.
- HS nghe, t ghi nh.
khien vua Tong khong dam
ngh en viec xam lc ai
Viet, cung co vng chac
nen oc lap.
Hoat ong 2: Ca lp, ca nhan
- GV tiep tuc yeu cau HS theo doi
e thay c:
+ Am mu xam lc nc ta cua
quan Tong.
+ Nha Ly to chc khang chien
the nao qua 2 giai oan:
Giai oan C: Chu ong em quan
anh Tong.
Giai oan C : Chu ong lui ve
phong thu giac.
- HS theo doi SGK theo yeu cau
cua GV, phat bieu ve am mu xam
lc cua Nha tong.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan.
+ S khung hoang cua nha Tong:
pha Bac phai oi pho vi nc
Lieu (bo toc Khiet an), nc Ha
(dan toc ang Ha), trong nc nong
dan noi day. Trong hoan canh o
vua Tong va Te tng Vng An
Thach chu trng anh ai Viet hy
vong dung chien cong ngoai bien
gii e lan ap tnh hnh trong nc,
doa nat Lieu va Ha.
+ Cac hoat ong chuan b cua
quan Tong: To chc khu vc bien
O Khang chien chong
tong thi Ly (1075
1077)
- Thap ky 70 cua the k XI
nha Tong am mu xam lc
ai Viet, ong thi tch cc
chuan b cho cuoc xam lc.
Trang 119
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
gii Viet Trung thanh mot he thong
can c xam lc li hai. Trong o
Ung Chau (Nam Ninh, Quang Tay) va
ca bien Kham Khau va Kham
Lien Quang ong la nhng v tr
xuat quan cua ai Viet c bo tr
rat chu ao, nhat la ung Chau c
xay dng thanh can c hau can
ln nhat chuan b cho viec xam
lc (co thanh kien co vi 5000
quan).
Am mu va hanh ong chuan b
xam lc cua nha Tong a e lo
ra va nha Ly oi pho nh the nao?
- HS tra li: Nha Ly khang chien
the nao qua 2 giai oan.
GV nhan xet, bo sung:
- Ket hp vi dung lc o trnh
bay cac giai oan cua cuoc khang
chien.
- GV co the am thoai vi HS ve
Thai Hau Y Lan va Thai Uy Ly
Thng Kiet e HS biet them ve
cac nhan vat lch s.
- GV giup HS nhan thc ung ve
hanh ong em quan anh sang
Tong cua Ly Thng Kiet, khong
phai la hanh ong xam lc ma
la hanh ong t ve.
- GV co the tng thuat tran
chien ben b song Nh Nguyet: oc
lai bai th Than cua Ly Thng
Kiet. Y ngha cua bai th, tac dung
cua viec oc vao ban em trong
en th Trng Hong, Trng Hat
(Hai v tng cua Trieu Quang Phuc).
- HS nghe, t ghi nh:
- Phat van: Khang chien chong
Tong thi Ly c coi la cuoc
khang chien rat ac biet trong lch
s:Em cho biet nhng net ac biet
ay la g?
- HS da vao dien bien cuoc
khang chien suy ngh va tra li.
- Trc am mu xam lc
cua quan Tong, nha Ly a
to chc khang chien.
+ Giai oan 1: Ly Thng
Kiet to chc thc hien chien
lc :tien phat che nhan
em quan anh trc chan
the manh cua giac.
- Nam 1075 Quan trieu nh
cung cac dan toc mien nui
anh sang at Tong, Chau
Kham, Chau Lien, Ung Chau,
sau o rut ve phong thu.
+ Giai oan 2: Chu ong lui
ve phong thu i giac.
- Nam 1077 ba mi van quan
Tong keo sang b anh bai
ben b Bac cua song Nh
Nguyet ta chu ong giang
hoa va ket thuc chien tranh.
Trang 120
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV ket luan:
+ Co giai oan dien ra ngoai lanh
tho (khang chien ngoai lanh tho).
+ HS nghe va ghi nh.
II. KHANG CHIEN CHONG MONG NGUYEN THI TRAN (The
ky XIII)
Trang 121
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3: Ca lp, ca nhan
- Trc het GV tom tat ve s
phat trien cua e quoc Mong
nguyen, t viec quan Mong Co
xam lc Nam Tong va lam chu
Trung Quoc rong ln, lap nen nha
Nguyen la mot the lc hung bao
chinh chien khap A, Au. The ky
XIII, 3 lan em quan xam lc ai
Viet.
- Sau o GV yeu cau HS theo doi
SGK thay c quyet tam khang
chien cua quan dan nha Tran va
nhng thang li tieu bieu cua cuoc
khang chien.
- HS theo doi SGK theo yeu cau
cua GV, phat bieu.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan.
GV: Co the am thoai vi HS ve
nhan cach ao c, nghe thuat
quan s cua Tran Quoc Tuan c
nhan dan phong la c Thanh
Tran, lap en th nhieu ni ve
quyet tam cua vua toi nha Tran.
GV dung lc o ch nhng ni
dien ra nhng tran anh tieu bieu
co y ngha quyet nh en thang
li cua cuoc khang chien lan 1, lan
2, lan 3.
- GV phat van: Nguyen nhan nao
a en thang li trong 3 lan khang
chien chong Mong Nguyen?
- HS suy ngh va tra li:
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
+ Nha Tran co vua hien, tng
tai, trieu nh quyet tam oan ket
noi bo va oan ket nhan dan
chong xam lc .
+ Nha Tran von c long dan
bi nhng chnh sach kinh te cua
mnh nhan dan oan ket xung
quanh trieu nh vang menh khang
chien.
- Nam 1258 1288 quan Mong
Nguyen 3 lan xam lc
nc ta. Giac rat manh va
hung bao.
- Cac vua Tran cung nha
quan s Tran Quoc Tuan a
lanh ao nhan dan ca nc
quyet tam anh giac gi
nc.
- Nhng thang li tieu bieu:
ong Bo au, Ham T,
Chng Dng, Van Kiep, Bach
ang.
+ Lan 1: ong Bo au (ben
song Hong t doc Hang
Than en doc Hoc Mai Ba nh
- Ha Noi)
+ Lan 2: ay lui quan xam
lc nam 1285.
Tieu bieu nhat la tran bach
ang nam 1288 e bep y ch
xam lc cua quan Mong
Nguyen bao ve vng chac
oc lap dan toc.
+ Nha Tran co vua hien,
tng tai, trieu nh quyet
tam oan ket noi bo va
oan ket nhan dan chong
xam lc.
+ Nha Tran von c long
dan bi nhng chnh sach
kinh te cua mnh nhan dan
oan ket xung quanh trieu
nh van menh khang chien.
Trang 122
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
III. PHONG TRAO AU TRANH CHONG QUAN XAM LC MINH
VA KHI NGHA LAM SN
Hoat ong 4: Ca lp, Ca nhan
- Trc het GV cho HS thay cuoi
the ky XIV nha Tran suy vong. Nam
1400 nha Ho thanh lap. Cuoc cai
cach nha Ho cha at ket qua th
quan Minh sang xam lc nc ta.
Nha Ho to chc khang chien nhng
that bai. Nam 1407 nc ta ri vao
ach thong tr cua nha Minh.
- Sau o GV yeu cau HS theo doi
SGK e thay c chnh sach tan
bao cua Nha Minh va he qua tat
yeu cua no.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV ket luan: Chnh sach bao
ngc cua Nha Minh tat yeu lam
bung no cac cuoc au tranh cua
nhan dan ta tieu bieu la cuoc
khi ngha Lam Sn cua Le Li.
- GV am thoai vi HS ve Le Li,
Nguyen Trai.
- GV dung lc o trnh bay ve
nhng thang li tieu bieu cua cuoc
khi ngha Lam Sn.
- HS theo doi va ghi chep.
- GV: rut ra vai ac iem cua
khi ngha Lam Sn.
- HS suy ngh va tra li.
- GV bo sung, ket luan.
- Nam 1407 Cuoc khang
chien chong quan Minh cua
nha Ho that bai, nc ta ri
vao ach thong tr cua nha
Minh.
- Nam 1418: Khi ngha Lam
Sn bung no Le Li Nguyen
Trai lanh ao.
- Thang li tieu bieu:
+ Cuoc khi ngha bat au
t Lam Sn (Thanh Hoa) c
s hng ng cua nhan dan
vung giai phong cang m
rong t Thanh Hoa vao Nam.
+ Chien thang Tot ong,
ay quan Minh vao the b
ong.
+ Chien thang Chi Lang
xng Giang ap tan 10 van
quan cu vien khien giac
cung quan thao chay ve
nc.
- ac iem:
+ T mot cuoc chien tranh
a phng phat trien thanh
cuoc au tranh giai phong
dan toc.
+ Suot t au en cuoi
cuoc khi ngha t tng
nhan ngha c e cao.
+ Co ai ban doanh, can c
a.
Trang 123
Giao an lich s lp 10
4. Cung co
ac iem cua cuoc khang chien chong Tong va khi
ngha Lam Sn. Nguyen nhan thang li cua cuoc khang
chien chong Mong Nguyen. Hng dan HS lap nien bieu
cho cuoc khang chien XI XV.
5. Dan do
Lap nien bieu cua cuoc khang chien XI XV theo mau:
Cuoc khang
chien
Thi
gian
Quan
xam lc
Ngi
ch huy
Tran quyet
chien chien
lc
Trang 124
Giao an lich s lp 10
Bai 20 Bai 20
XAY DNG VA PHAT TRIEN VAN HOA DAN TOC XAY DNG VA PHAT TRIEN VAN HOA DAN TOC
TRONG CAC THE KY X - XV TRONG CAC THE KY X - XV
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
1. Kien thc
Giup HS hieu c:
- Trong nhng the ky oc lap, mac du trai qua nhieu
bien ong, nhan dan ta van no lc xay dng cho mnh mot
nen van hoa dan toc, tien len.
- Trai qua cac trieu ai inh Le Ly Ho Le s
cac the ky X XV, cong cuoc xay dng van hoa c tien
hanh eu an nhat quan. ay cung la giai oan hnh thanh
cua nen van hoa ai Viet (con goi la van hoa Thang
Long).
- Nen van hoa Thang Long phan anh am a t
tng yeu nc, t hao va oc lap dan toc.
2. T tng
- Boi dng niem t hao ve nen van hoa a dang
cua dan toc.
- Boi dng y thc bao ve cac di san van hoa tot
ep cua dan toc.
- Giao duc y thc, phat huy nang lc sang tao trong
van hoa.
3. Ky nang
- Quan sat, phat hien.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Mot so tranh anh nghe thuat kien truc, ieu khac
the ky X XV.
- Mot so bai th, phu cua cac nha van hoc ln.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
- Nguyen nhan thang li cua cuoc khang chien chong
Mong Nguyen?
2. M bai
T sau ngay gianh oc lap, trai qua gan 6 the ky lao
ong va chien au nhan dan Viet Nam a xay dng cho
mnh mot nen van hoa a dang, phong phu, am a ban
sac dan toc. e thay c nhng thanh tu van hoa,
nhan dan ta xay dng c t the ky X XV, chung ta cung
tm hieu bai 20.
Trang 125
Giao an lich s lp 10
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
I T TNG TON GIAO
Hoat ong 1: Ca lp, ca nhan
- Trc het GV truyen at e HS
nam c: Bc sang thi ky oc
lap trong boi canh co chu quyen
oc lap cac ton giao c du nhap
vao nc ta t thi Bac thuoc co
ieu kien phat trien.
- GV co the am thoai vi HS ve
Nho giao e HS nh lai kien thc,
hieu biet ve nho giao.
+ PV: Nho giao co nguon goc t
dau? Do ai sang lap? Giao ly c
ban cua Nho giao la g?
+ HS trnh bay nhng hieu biet
cua mnh ve Nho Giao.
+ GV ket luan: Nho giao luc au
cung cha phai la mot ton giao
ma la mot hoc thuyet cua Khong
T ( Trung Quoc). Sau nay mot ai
bieu cua nho hoc la ong Trung Th
a dung thuyet am dng dung
than hoc e ly giai bien ho cho
nhng quan iem cua Khong T
bien Nho hoc thanh mot ton giao
(Nho giao).
+ T tng quan iem cua Nho
giao: e cao nhng nguyen tac
trong quan he xa hoi theo ao ly
Tam cng, ngu thng trong o
Tam cng co 3 cap quan he Vua
Toi, Cha Con, Chong V.
Ngu thng la: Nhan, ngha, le
tr, tn (5 c tnh cua ngi quan
t).
+ Nho giao du nhap vao nc ta
t thi Bac thuoc bc sang the
ky phong kien oc lap co ieu
kien phat trien.
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c s phat trien cua Nho giao
nc ta qua cac thi ai Ly, Tran
Le S.
- HS theo doi SGK va phat bieu.
- GV ket luan.
- GV co the phat van: tai sao Nho
- thi ky oc lap nho
giao, phat giao, ao giao co
ieu kien phat trien manh.
+ Nho giao:
- Thi Ly, Tran : Nho giao a
dan tr thanh he t tng
chnh thong cua giai cap
thong tr, chi phoi noi dung
giao duc, thi c song khong
pho bien trong nhan dan.
Trang 126
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
giao va ch Han sm tr thanh
he t tng chnh thong cua giai
cap thong tr nhng lai khong pho
bien trong nhan dan?
- HS suy ngh va tra li.
- GV ly giai: Nhng quan iem, t
tng cua Nho Giao a quy nh
mot trat t, ky cng, ao c
phong kien rat quy cu, khat khe, v
vay giai cap thong tr a triet e
li dung Nho giao e lam cong cu
thong tr, bao ve che o phong
kien. Con vi nhan dan ch tiep
thu kha canh ao c cua Nho giao.
Nha Le s Nho giao tr thanh oc
ton v luc nay Nha nc quan chu
chuyen che at mc o cao, hoan
chnh.
- GV am thoai vi HS ve ao
Phat: ngi sang lap nguon goc
giao ly.
- GV yeu cau vi HS theo doi SGK
e thay c s phat trien cua
Phat Giao qua cac thi ky Ly
Tran Le s.
- HS theo doi SGK va phat bieu.
- GV bo sung va ket luan.
- GV anh gia vai tro cua Phat
giao trong the ky X XV Phat giao
gi v tr ac biet quan trong trong
i song tinh than phong kien, Nha
nc phong kien thi Ly coi ao
Phat la Quoc ao
- GV co the gii thieu s phat
trien cua Phat giao hien nay, ke
ve mot so ngoi chua co.
- Thi Ly Tran c pho
bien rong rai, chua chien
c xay dng khap ni , s
sai ong.
- Thi Le s Phat giao b han
che, thu hep, i vao trong
nhan dan.
II. GIAO DUC, VAN HOC, NGHE THUAT
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV truyen at e HS nam c
ca 10 the ky bac thuoc cua nhan
dan ta khong c hoc hanh, giao
duc khong ai quan tam, khi o
Trung Quoc giao duc a c coi
trong t thi Xuan Thu (thi Khong
T Khong T c coi la ong to
cua nghe day hoc cua Trung Quoc).
- Bc vao the ky oc lap, Nha
nc phong kien a quan tam en
O Van hoc
Trang 127
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
giao duc.
- Giao vien: Viec lam noi tren
cua Ly Thanh Tong co y ngha g?
- HS tra li:
- GV bo sung, ket luan: The hien
s quan tam cua Nha nc phong
kien en giao duc ton vinh nghe
day hoc.
- GV yeu cau HS theo doi e thay
c s phat trien cua giao duc
the ky XI XV.
- HS theo doi SGK, phat bieu.
GV nhan xet, bo sung, ket luan
ve nhng bieu hien cua s phat
trien giao duc.
- GV co the giai thch cho HS cac
ky thi hng, hoi, nh.
- PV: Viec dng bia tien s co tac
dung g?
- HS quan sat hnh 35 bia tien s
van Mieu (Ha Noi) suy ngh tra li.
- GV nhan xet, ket luan: Viec
lam nay co tac dung khuyen khch
hoc tap e cao nhng ngi tai
gioi can cho at nc.
- PV: Qua s phat trien cua giao
duc the ky XI XV em thay giao duc
thi ky nay co tac dung g?
- HS suy ngh, tra li:
- GV nhan xet, ket luan:
- GV co the ly giai them noi
dung giao duc chu yeu thien ve
thien van hoc, triet hoc, than hoc,
ao c , chnh tr (SGK la T Th
Ngu Kinh). Hau nh khong co noi
dung khoa hoc, ky thuat v vay
khong tao ieu kien cho kinh te
phat trien.
- T o giao duc c ton
vinh, quan tam phat trien.
Tac dung cua giao duc ao
tao ngi lam quan, ngi tai
cho at nc, nang coa dan
tr, song khong tao ieu kien
cho phat trien kinh te.
Trang 128
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3:
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c s phat trien cua van
hoa qua cac the ky. Ly giai tai sao
van hoc the ky XI XV phat trien.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
ve s phat trien cua van hoc.
- GV co the minh hoa them ve v
tr phat trien cua van hoc ve cac
tai nang van hoc qua li mot so
oan trong Hch Tng s, Cao Bnh
Ngo khang nh sc song bat
diet cua nhng ang van th bat
hu.
- GV: ac iem cua van hoc the
ky XI XV.
- HS: Da tren nhng kien thc
van hoc a c hoc ket hp vi
nhng kien thc Lch s e tra
li.
- GV ket luan.
O Phat trien van hoc
- Phat trien manh t thi
nha tran, nhat la van hoc
ch Han. Tac pham tieu
bieu: Hch tng s.
- T the ky XV van hoc ch
Han va ch Nom eu phat
trien .
- ac iem:
+ The hien tinh than dan
toc, long yeu nc, t hao
dan toc.
+ Ca ngi nhng chien cong
oai hung, canh ep cua que
hng at nc.
Hoat ong 4: Nhom - ca nhan
- GV: giang giai ve lnh vc nghe
thuat gom: kien truc, ieu khac,
san khau, am nhac
- GV chia HS lam 3 nhom, yeu cau
moi nhom theo doi SGK tm hieu ve
mot so lnh vc cu the.
+ Nhom 1: Kien truc.
+ Nhom 2: ieu khac.
+ Nhom 3: San khau, ca nhac
- Cau hoi danh cho moi nhom.
+ Nhom 1: Ke ten nhng kien
truc tieu bieu the ky X XV, phan
biet au la kien truc anh hng
cua ao Phat, au la kien truc
anh hng cua Nho giao? Noi len
hieu biet ve nhng cong trnh kien
truc o.
+ Nhom 2: Phan loai nhng cong
trnh ieu khac Phat giao, nho giao.
Net oc ao trong nghe thuat ieu
khac.
+ Nhom 3: S phat trien cua
nghe thuat san khau, ca mua nhac.
O S phat trien cua nghe
thuat
+ Kien truc phat trien chu
Trang 129
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ac iem.
- HS cac nhom theo doi SGK thao
luan, c ai dien nhom tra li.
- GV: trong qua trnh cac nhom
lam viec GV co the cho HS xem mot
so tranh anh su tam c: Chan
cot a Hoang thanh Thang Long
(hnh hoa sen n) an tn thi Tran,
hnh rong cuon trong la e, Binh
gom Bat Trang e cung cap them
cho HS kien thc.
HS: cac nhom tra li.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan:
GV cung cap cho HS hieu biet ve
nhng cong trnh kien truc Phat
giao tieu bieu ma cac em cha trnh
bay c nh: Thap Bao Thien (Ha
Noi), chuong Quy ien (Ha Noi).
Tng Quynh Lam ong Trieu
(Quang Ninh), Vac pho Minh (Nam
nh), Thap Cham
+ GV co the minh hoa net oc
ao trong kien truc ieu khac bang
bc anh: Chan cot a Hoang
Thanh Thang Long (Hnh hoa sen n).
Hnh rong cuon trong la e, chua
Mot Cot, thap Pho Minh nhieu tang
va ch ra nhng net oc ao.
- PV: Em co nhan xet g ve i
song van hoa cua nhan dan thi
Ly Tran Ho?
- HS suy ngh tra li.
- GV bo sung ket luan.
yeu giai oan Ly Tran
Ho the ky X XV theo hng
Phat giao gom chua, thap,
en.
+ Ben canh o co nhng
cong trnh kien truc anh
hng Nho giao: Cung ien,
thanh quach, thanh Thang
Long.
+ ieu khac: Gom nhng
cong trnh cham khac, trang tr
anh hng cua Phat giao
va Nho giao van mang nhng
oc ao rieng.
+ Nghe thuat san khau ca
mua, nhac mang am tnh dan
gian truyen thong.
- Nhan xet:
+ Van hoa ai Viet the ky X
XV phat trien phong phu a
dang.
+ Chu anh hng cua yeu
to ngoai xong van mang am
tnh dan toc va dan gian.
Hoat ong 5: Ca nhan
- GV: yeu cau HS oc SGK lap
bang thong ke cac thanh tu khoa
hoc ky thuat X XV theo mau.
- HS theo doi SGK, t hoan thien
bang thong ke.
O Khoa hoc ky thuat
4. Cung co
- V tr cua Phat giao cac the ky X XV.
- ac iem th ban the ky XI XV.
- Net oc ao, tnh dan toc va dan gian trong lnh vc
nghe thuat the ky X XV.
5. Dan do
Trang 130
Giao an lich s lp 10
HS Hoc bai, tra li cac cau hoi va lam bai tap SGK
(96) oc trc bai mi.
Trang 131
Giao an lich s lp 10
CHNG III CHNG III
VIET NAM T THE KY XVI EN THE KY XVIII VIET NAM T THE KY XVI EN THE KY XVIII
Bai 21 Bai 21
NHNG BIEN OI CUA NHA NC NHNG BIEN OI CUA NHA NC
(T the ky X en the ky XV) (T the ky X en the ky XV)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
Giup HS hieu :
- S sup o cua trieu nh nha Le a dan en s
phat trien cua cac the lc phong kien.
- Nha Mac ra i va ton tai hn na the ky a gop
phan on nh xa hoi trong mot thi gian.
- Chien tranh phong kien dien ra trong boi canh xa hoi
Viet Namtk XVI XVIII a dan en s chia cat at nc.
- Tuy moi mien (ang Trong, ang Ngoai) co chnh
quyen rieng nhng cha hnh thanh hai nc.
2. T tng
- Boi dng y thc xay dng va bao ve at nc
thong nhat.
- Boi dng tinh than dan toc.
3. Ky nang
- Ren ky nang phan tch, tong hp van e.
- Kha nang nhan xet ve tnh giai cap trong xa hoi.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Viet Nam phan ro ranh gii hai mien.
- Mot so tranh ve trieu Le Trnh.
- Mot so tai lieu ve Nha nc 2 mien.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau C : V tr cua Phat giao trong cac the ky X XVI?
Bieu hien nao chng to s phat trien cua Phat giao
giai oan nay?
Cau C : Bang nhng kien thc a hoc, em hay chng
minh nha Le s la mot trieu ai thnh tr trong Lch s phong
kien Viet Nam? (danh cho HS kha gioi).
2. M bai
Trang 132
Giao an lich s lp 10
thanh tu kinh te, van hoa cua nhan dan ai Viet. T au
the ky XVI, cuoc khung hoang xa hoi a lam sup o nha
Le s, ke t o Nha nc phong kien ai Viet co nhng
bien oi ln. e hieu c nhng bien oi cua Nha nc
phong kien trong cac the ky XVI XVIII, chung ta cung tm
hieu bai 21.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- Trc het GV nhac lai: Trieu ai
nha Le s c anh gia la mot
trieu ai thnh tr trong Lch s
phong kien Viet Nam:
+ Bo may Nha nc hoan chnh.
+ Giao duc th c at en giai
oan cc thnh cua giao duc thi c
phong kien. Pha Huy Chu nhan xet:
Giao duc cac thi thnh nhat la
thi Hong c.
+ Kinh te c khoi phuc va phat
trien, kinh o Thang Long thc s la
o th sam uat song t au the
ky XVI nha Le s lam vao khung
hoang, suy sup.
- Sau o GV yeu cau Hs theo doi
tra li cau hoi: Tai sao the ky XVI
nha Le s suy yeu? Bieu hien cua
s suy yeu o?
- HS theo doi SGK tra li.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
ve bieu hien suy yeu nha Le s.
Nguyen nhan lam cho nha Le suy
sup la do: Vua, quan ch lo an chi xa
x khong quan tam en trieu chnh
va nhan dan. a chu ra sc chiem
oat ruong at, boc lot nong dan.
GV ke ve nhan vat Mac Dang9
Dung (1483 1541): que lang Co
Trai, Nghi dng, Hai Phong. Von
xuat than t nghe chai li, co
sc khoe, anh vat gioi, thi au
o lc s c tuyen vao oi Tuc
ve. Nh co sc khoe, cng trc
lap c nhieu cong ln trong viec
dep yen xung ot gia cac ai than
nen nhanh chong c thang quan,
tien chc. Ong tng lam en mc
I. S sup o cua nha Le,
nha Mac thanh
lap
* S sup o cua nha Le.
Nha Mac thanh lap.
- au the k XVI nha Le s
lam vao khung hoang suy
yeu.
- Bieu hien:
+ Cac the lc phong kien noi
day tranh chap quyen lc
Manh nhat la the lc Mac
ang Dung.
+ Phong trao au tranh cua
nhan dan bung no nhieu
ni.
- Nam 1527 Mac ang Dung
Trang 133
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Thai pho, Tiet che 13 ao quan
thuy bo, co the lc ln trong trieu
nh (thao tung trieu nh).
- GV trnh bay tiep: trong boi canh
nha Le suy yeu, bat lc, Mac ang
Dung a phe truat vua Le va thanh
lap trieu Mac.
GV: giup HS hieu ay la s thay
the tat yeu va hp quy luat e HS
co nhng anh gia ung an ve
trieu Mac va Mac ang Dung.
phe truat vua Le lap Trieu
Mac.
- GV yeu cau HS theo doi SGK tra
li cau hoi: Sau khi nha Mac len
cam quyen a thi hanh chnh sach
g?
- HS theo doi SGK tra li.
- GV bo sung, ket luan.
- GV giang giai them thi Le:
Phep quan ien cua nha Le a
lam che o s hu t nhan ve
ruong at tang. Ruong at cong
lang xa t. en thi nha Mac a
co gang giai quyet van e ruong
at cho nong dan giup thuc ay
nong nghiep.
- GV ket luan ve tac dung cua
nhng chnh sach cua nha Mac.
- GV phat van: Trong thi gian
cam quyen nha Mac gap kho khan
g?
- HS theo doi SGK tra li.
- GV bo sung, ket luan: Ve nhng
kho khan cua nha Mac va ly giai
tai sao nha Mac b co lap.
GV co the bo sung: Thay ai Viet
ang trong tnh trang nao ong, nha
Minh sai quan ap sat bien gii, e
doa tien vao nc ta. Mac ang
Dung lung tung: nam 1540 xin cat
vung ong Bac trc ay von
thuoc Cham Kham (Quang ong)
nop cho nha Minh. Dang so sach
vung nay cho quan Minh. Viec lam
nay b nhan dan len an, mat long
tin vao nha Mac. Vay nen nha Mac
Chnh sach nha Mac:
- Nha Mac xay dng chnh
quyen theo mo hnh cu cua
nha Le.
- To chc thi c eu an.
- Xay dng quan oi manh.
- Giai quyet van e ruong
at cho nong dan.
Nhng chnh sach cua Nha
Mac bc au a on nh lai
at nc.
- Do s chong oi cua cu
than nha Le va do chnh
sach cat at, than phuc nha
Minh nhan dan phan oi.
- Nha Mac b co lap.
Trang 134
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
b co lap. Cac cu than nha Le
noi len chong oi, at nc ri
vao tnh trang chien tranh chia cat.
Trang 135
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3:
- GV giang giai: Nha Mac ra i
trong boi canh chien tranh phong
kien bung no. Tuy bc au co
gop phan on nh lai xa hoi nhng
lai tr thanh nguyen c gay nen
chien tranh: Chien tranh Nam Bac
trieu.
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c nguyen nhan cua cuoc
chien tranh Nam Bac Trieu, ket
qua.
- HS theo doi SGK tra li.
- GV nhan xet bo sung, ket luan.
+ GV giai thch them: Bo phan cu
than nha Le gan bo vi s
nghiep giai phong at nc cua
cha ong, khong chap nhan nen
thong tr cua ho Mac, khong phuc
ho Mac cho Mac ang Dung
khong xuat than t dong doi quy
toc, v vay a noi len Thanh Hoa
que hng cua nha Le e chong
lai nha Mac Chien tranh Nam Bac
trieu.
+ GV giai thch them nha Mac
khong c nhan dan ung ho, v
vay b lat o, phai chay len Cao
Bang. at nc thong nhat. Khong
lau sau Nam trieu, quyen hanh
nam trong tay ho Trnh (Trnh Kiem)
a hnh thanh mot the lc cat c
man Nam the lc ho Nguyen.
Mot cuoc chien tranh phong kien
mi lai bung no: Chien tranh Trnh
Nguyen.
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c nguyen nhan dan en
chien tranh Trnh Nguyen va hau
qua cua no.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV bo sung, ket luan ve nguyen
nhan dan en chien tranh Trnh -
Nguyen.
+ Trong lc lng phu Le: ng
au la Nguyen Kim. Nhng t khi
Nguyen Kim chet, con re la Trnh
Kiem (c phong Thai s nam binh
quyen) a tiep tuc s nghiep Phu
II. at nc b chia cat
* Chien tranh Nam Bac
trieu.
- Cu than nha Le, ng
au la Nguyen Kim a quy tu
lc lng chong Mac phu Le
diet Mac Thanh lap chnh
quyen Thanh Hoa goi la
Nam trieu, oi au vi nha
Mac Thang Long Bac
Trieu.
- 1545 1592 chien tranh Nam
Bac trieu bung no nha
mac b lat o, at nc
thong nhat.
* Chien tranh Trnh
Nguyen:
Trang 136
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Le diet Mac. e thao tung quyen
lc vao tay ho Trnh, Trnh Kiem tm
cach loai tr phe canh ho Nguyen
(ho Nguyen Kim), giet Nguyen Uong
(con ca Nguyen Kim), trc tnh the
o, ngi con th cua Nguyen Kim
la Nguyen Hoang a nh ch gai
xin anh re (Trnh Kiem) cho vao tran
thu at Thuan Hoa. T o c
nghiep ho Nguyen man Nam dan
c xay dng, tr thanh the lc
cat c ang Trong, tach khoi s
le thuoc ho Trnh ang Ngoai.
- GV chot y: Nh vay 2 man Nam
Bac cua ai Viet co 2 the lc phong
kien cat c.
GV s dung ban o e ch cho HS
quan sat.
+ Thanh Hoa, Nam trieu
van ton tai nhng quyen lc
nam trong tay ho Trnh.
+ man Nam: Ho Nguyen
cat c xay dng chnh quyen
rieng.
+ 1627 ho Trnh em quan
anh ho Nguyen, chien tranh
Trnh Nguyen bung no.
+ Ket qua: 1672 hai ben
giang hoa lay song Gianh
lam gii tuyen at nc
b chia cat.
Hoat ong 4:
- GV truyen at s kien Nam trieu
chuyen ve Thang Long, trieu Le
c tai thiet hoan chnh vi danh
ngha t tr toan bo at nc. Song
da vao cong lao anh o nha Mac,
chua Trnh ngay cang lan quyen
vua Le.
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c to chc chnh quyen Trung
ng va a phng cua Nha nc
Le Trnh ang Ngoai.
- HS theo doi SGK, tra li.
- GV bo sung, ket luan ve to
chc chnh quyen Le Trnh ang
Ngoai.
- GV co the minh hoa bang s o
n gian. Qua o co the thay
quyen lc cua chua Trnh khong
kem g mot ong Vua thc s.
- GV giai thch tai sao chua Trnh
khong lat o vua Le: Chua Trnh
a ngh en viec lat o vua Le,
em y nh o hoi Trang Nguyen
Nguyen Bnh Khiem (mot ngi
gioi so thuat). Nguyen Bnh Khiem
tra li chua Trnh: Thoc cu van
tot c mang gieo. T o, chua Trnh
hieu nha Le van con co anh
hng trong nhan dan va tang lp
III. Nha nc phong kien
ang ngoai.
- Cuoi XVI Nam trieu chuyen
ve Thang Long.
- Chnh quyen trung ng gom:
- Chnh quyen a phng: Chia
thanh cac tran, phu, huyen,
chau, xa nh cu.
- Che o tuyen dung quan lai
nh thi Le.
- Luat phap: Tiep tuc dung
Trang 137
Trieu nh
Le (bu
nhn)
Phu chua
Trnh (nam
quyen)
Quan
van
Quan
vo
6
phie
n
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
s phu, v vay thoi y nh lat o vua
Le.
- GV ket luan: ve chnh quyen a
phng, luat phap, quan oi, oi
ngoai, che o thi c.
+ HS nghe, ghi chep.
- GV: Em co nhan xet g ve bo
may Nha nc thi Le Trnh?
- HS da vao phan va hoc e
tra li
- GV ket luan: ve c ban bo may
Nha nc c to chc nh thi Le
s. Nhng ch khac la trieu nh nha
Le khong con nam thc quyen, ma
quyen lc nam trong tay chua Trnh.
HS nghe, ghi nh.
quoc trieu hnh luat (co bo
sung).
- Quan oi gom:
+ Quan thng trc (Tam
phu), tuyen chu yeu Thanh
Hoa.
+ Ngoai binh: Tuyen t 4 tran
quanh kinh thanh.
+ oi ngoai: hoa hieu vi
nha Thanh Trung Quoc.
Hoat ong 5:
- GV: Giang giai ve qua trnh m
rong lanh tho ang Trong cua cac
chua Nguyen va nguyen nhan tai
sao cac chua Nguyen chu trong m
rong lanh tho (e co 1 vung at
rong oi pho vi ang Ngoai).
- HS nghe, ghi chep.
- GV tiep tuc giang giai ket hp
vi ve s o chnh quyen ang
Trong
- GV: Em co nhan xet g ve chnh
quyen ang Trong, iem khac biet
vi Nha nc Le Trnh ang
Ngoai?
- HS so sanh, suy ngh, tra li.
- GV bo sung, ket luan: ang
Trong ch co chnh quyen a phng
IV. Chnh quyen ang
Trong.
- The ky XVII lanh tho ang
trong c m rong t Nam
Quang Bnh en Nam Bo ngay
nay.
- a phng: Chia lam 12 dinh,
ni ong phu chua (Phu
Xuan) la dinh chnh, do chua
Nguyen trc tiep cai quan.
- Di dinh la: phu, huyen,
thuoc, ap.
Trang 138
Chua
12 dinh
Phu
Huye
n
Thuo
c
Ap
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
do chua Nguyen cai quan. Chnh
quyen trung ng cha xay dng.
ieu o ly giai tai sao ang
Ngoai c goi la Nha nc phong
kien ang Ngoai, con ang
Trong c goi la Chnh quyen ang
Trong. Nc ai Viet b chia cat
lam 2 ang ch khong phai b tach
lam 2 nc (lien he vi giai oan
1954 1975).
- HS nghe, ghi nh.
- GV tiep tuc giang tiep ve quan
oi, cach tuyen chon quan lai va s
kien 1744 Nguyen Phuc Khoat xng
vng xay dng trieu nh Trung ng
va he qua cua viec lam nay
(nc ai Viet ng trc nguy c b
chia lam 2 nc).
- Quan oi la quan thng
trc, tuyen theo ngha vu, trang
b vu kh ay u.
- Tuyen chon quan lai bang
nhieu cach: Theo dong doi,
e c, hoc hanh.
- 1744 chua Nguyen Phuc
Khoat xng vng, thanh lap
chnh quyen trung ng, song
en cuoi XVIII van cha hoan
chnh.
4. Cung co
- Nguyen nhan cua chien tranh Nam Bac trieu, Trnh
Nguyen.
- So sanh chnh quyen ang Trong, ang Ngoai.
5. Dan do
HS ve s o n gian bo may chnh quyen ang Trong,
ang Ngoai roi so sanh. Hoc bai, oc trc bai 22.
Trang 139
Giao an lich s lp 10
Bai 22 Bai 22
TNH HNH KINH TE CAC THE KY XVI XVIII TNH HNH KINH TE CAC THE KY XVI XVIII
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- at nc co nhieu bien ong, song tnh hnh kinh te
co nhieu bieu hien phat trien.
- Lanh tho ang trong m rong, tao nen mot va thoc
ln, gop phan quan trong on nh tnh hnh xa hoi.
- Kinh te hang hoa do nhieu nguyen nhan chu yeu la
nguyen nhan khach quan phat trien manh me, tao ieu
kien cho s hnh thanh va phon vinh cua mot so o th.
- T na sau the ky XVIII kinh te ca 2 ang eu suy
thoai. Song s phat trien cua kinh te hang hoa cac the
ky trc a anh hng quan trong en xa hoi.
2. T tng
- Giao duc y thc ve tnh 2 mat cua kinh te th
trng, t o biet nh hng ve cac tac ong tch cc.
- Boi dng nhng nhan thc ve han che cua t
tng phong kien.
3. Ky nang
- Ren ky nang phan tch, lien he thc te.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh, ban o Viet Nam co ghi a danh va v tr
cac o th.
- Mot so nhan xet cua thng nhan nc ngoai ve
kinh te Viet Nam hay ve cac o th Viet Nam.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
- Ve s o Nha nc ang Trong va ang Ngoai, so
sanh.
2. M bai
T the ky XVI at nc co nhieu bien ong ln song
do nhieu nguyen nhan khac nhau nen ve kinh te ai Viet
van tiep tuc phat trien vi nhng bieu hien co y ngha
xa hoi quan trong. e thay c cac the ky XVI XVIII
kinh te ai Viet phat trien nh the nao? Nguyen nhan dan
en s phat trien o, chung ta cung hoc bai 22.
3. To chc day hoc bai mi
Trang 140
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- GV: trc het GV giup HS nam
c tnh hnh nong nghiep t cuoi
XVI en na au XVIII: Do ruong
at cang tap trung trong tay a chu,
quan lai. Nha nc khong quan tam
en san xuat nh trc, cac the
lc phong kien noi len tranh gianh
quyen lc, noi chien phong kien lien
mien a lam cho nong nghiep kem
phat trien, mat mua oi kem
thng xuyen.
- GV trnh bay tiep: T na sau
the ky XVII khi tnh hnh chnh tr on
nh, nong nghiep 2 ang phat
trien.
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c s phat trien cua nong nghiep
2 ang song song nhat la ang
trong.
- HS theo doi SGK.
- GV chot y ve bieu hien cua s
phat trien nong nghiep.
GV nhan manh s phat trien nong
nghiep ang Trong. Do lanh tho
ngay cang m rong vao Nam, dan
c t, ieu kien san xuat thuan li
nen nong nghiep ang trong a
vt qua yeu cau t cap, t tuc tr
thanh mot va thoc ln phuc vu th
trng ang Trong, giai quyet mau
thuan xa hoi.
Con ang Ngoai: La vung at
lau i, a c khai pha triet e.
V vay nong nghiep t co kha nang
m rong, phat trien.
- HS nghe, ghi nh.
I. Tnh hnh nong nghiep
cac the ky XVI
XVIII
- T cuoi the ky XV en na
au the ky XVII. Do Nha
nc khong quan tam en
san xuat, noi chien gia
cac the lc phong kien
nong nghiep sa sut mua oi
kem lien mien.
- T na sau the ky XVII, tnh
hnh chnh tr on nh, nong
nghiep 2 ang phat trien.
+ Ruong at ca 2 ang
m rong nhat la ang Trong.
+ Thuy li c cung co.
+ Giong cay trong ngay
cang phong phu.
+ Kinh nghiem san xuat c
uc ket.
- ca 2 ang che o t
hu ruong at phat trien.
Ruong at ngay cang tap
trung trong tay a chu.
Hoat ong 2:
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c:
+ S phat trien cua nghe truyen
thong.
+ S xuat hien nhng nghe mi.
+ Net mi trong kinh doanh, san
xuat thu cong nghiep.
- HS theo doi SGK, tra li.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan
II. S phat trien cua thu
cong nghiep
- Nghe thu cong truyen
thong tiep tuc phat trien at
Trang 141
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ve s phat trien cua thu cong
nghiep.
- GV: Minh hoa cho s phat trien
cua nghe det bang li nhan xet
cua thng nhan nc ngoai. Mot
thng nhan hoi ngi det T lua
c san xuat vi mot so lng
ln, bao gom u loai nh lua trang,
lua mau, the, lnh, nhieu, oan ... ky
thuat det khong kem mem mai,
va ep, va tot ch co lam c
khong? Ngi th tra li: Lam
c!" Minh hoa cho s phat trien
nghe gom bang mot so tranh anh
su tam (tranh trong SGK).
- GV tiep tuc truyen at ve s
xuat hien nhng nghe mi va net
mi trong kinh doanh.
- GV co the minh hoa bang mot
so cau ca dao ve cac nganh nghe
thu cong truyen thong. Ke ten
mot so lang nghe thu cong truyen
thong, ket hp lien he thc tien ve
s ton tai cua cac lang nghe ngay
nay. Gia tr cua nghe thu cong,
cua san pham thu cong trong thi
hien ai.
- HS nghe, ghi nh:
- GV: Em co nhan xet g ve s
phat trien cua thu cong nghiep
ng thi? So sanh vi giai oan
trc.
- HS so sanh, suy ngh, tra li.
- GV nhan xet, ket luan: Thu
cong nghiep the ky XVI XVIII phat
trien manh me, nganh nghe phong
phu, chat lng san pham tot, ap
ng nhu cau trao oi trong nc va
nc ngoai. Thuc ay kinh te hang
hoa ng thi phat trien.
- HS nghe, ghi nh.
trnh o cao (det, gom).
- Mot so nghe mi xuat
hien nh: Khac in ban go,
lam ng trang, lam ong
ho, lam tranh sn mai.
- Khai mo mot nganh quan
trong rat phat trien ca
ang Trong va ang Ngoai.
- Cac lang nghe thu cong
xuat hien ngay cang nhieu.
- cac o th th thu cong
a lap phng hoi va san
xuat va ban hang (net
mi trong kinh doanh).
Hoat ong 3: Ca lp, ca nhan
- GV trnh bay nhng bieu hien
phat trien cua noi thng ng
thi.
HS tra li
III. S phat trien cua
thng nghiep
* Noi thng: cac the ky
XVI XVIII buon ban trong
nc ngay cang phat trien.
Trang 142
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
GV ket luan:
Buon ban ln xuat hien xuat
hien lang buon.
Chng to buon ban khong n
thuan la trao oi hang hoa thoa
man nhu cau tieu dung ma a
phat trien thanh mot nghe pho
bien Lien he thc tien:
nh Bang ban am, ban khay
Phu Lu hop ch moi ngay mot
ong
- HS nghe, ghi nh.
- GV tiep tuc trnh bay nguyen
nhan thuc ay noi thng phat
trien. ng sa c m rong
i song nhan dan c nang cao,
sc mua tang
- Ch lang, ch huyen moc
len khap ni va ngay cang
ong uc.
- nhieu ni xuat hien lang
buon.
- Buon ban ln (buon
chuyen, buon thuyen) xuat
hien.
- Buon ban gia cac vung
mien phat trien.
- GV bo sung, ket luan ve nhng
bieu hien phat trien cua ngoai
thng.
- GV minh hoa bang mot so bc
tranh, anh trong SGK va nhng tranh
anh t su tam. Li nhan xet cua
thng nhan nc ngoai trong sach
hng dan GV. Ke ve s thanh lap
cac hoi quan cua ngi Tau, ngi
Nhat Hoi An, Pho ngi Tau
Pho Hien (Hng Yen).
- HS nghe, ghi nh.
- GV phat van: Nhng yeu to
ben trong va ben ngoai nao thuc
ay s phat trien cua ngoai thng?
S phat trien cua ngoai thng co
tac dung g vi s phat trien cua
kinh te nc ta?
- HS suy ngh, tra li.
- GV ket luan nguyen nhan dan
en s phat trien ngoai thng, ket
hp lien he thc tien hien nay.
S phat trien cua ngoai thng tao
ieu kien cho at nc tiep can
vi nen kinh te the gii vi phng
thc san xuat mi.
- GV giang tiep: S phat trien cua
* Ngoai thng:
- The ky XVI XVIII ngoai
thng phat trien rat manh
+ Thuyen buon cac nc (ke
ca cac nc chau Au: Bo
ao Nha, Ha Lan, Phap, Anh)
en Viet Nam buon ban
ngay cang tap nap.
- Ho ban vu kh, thuoc sung,
len da, bac, ong.
- Mua: T lua, ng, gom,
nong lam san.
+ Thng nhan nhieu nc a
hoi lap pho xa, ca hang
buon ban lau dai.
- Nguyen nhan phat trien:
+ Do chnh sach m ca cua
chnh quyen Trnh, Nguyen.
Trang 143
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ngoai thng ram ro trong mot thi
gian. Gia the ky XVIII suy yeu dan
do che o thue khoa phien phc,
lien he thc te.
+ Do phat kien a ly tao
ieu kien giao lu ong Tay
thuan li.
- Gia the ky XVIII ngoai
thng suy yeu dan do che
o thue khoa cua Nha nc
ngay cang phc tap.
Hoat ong 5: Ca lp
- GV giang giai ve s hng khi
cua cac o th XVI XVIII.
- GV minh hoa bang li cac thng
nhan nc ngoai trong SGK ve s
hng thnh cua Thang Long va cac
o th khac.
- GV: Nguyen nhan dan en s
hng khi cua o th?
- HS suy ngh tra li.
- GV bo sung, ket luan: o th
hng khi la do: Thu cong nghiep
va thng nghiep phat trien, nhat
la ngoai thng.
- HS nghe, ghi nh.
- GV giang tiep ve s suy tan cua
o th nguyen nhan dan en o
th suy tan.
IV. S hng khi cua cac
o th
- The ky XVI XVIII nhieu o
th mi hnh thanh phat trien
hng thnh.
- Thang Long ke ch vi 36
pho phng tr thanh o th
ln cua ca nc.
- Nhng o th mi nh: Pho
Hien (Hng Yen), Hoi An
(Quang Nam), Thanh Ha (Phu
Xuan Hue) tr thanh nhng
ni buon ban sam uat.
- au the ky XIX do chnh
sach han che ngoai thng,
han che giao lu gia cac
vung cua chnh quyen phong
kien. o th suy tan dan.
4. Cung co
- The ky XVI XVIII kinh te nc ta phat trien mi,
phon thnh.
- Thu cong nghiep ngay cang tang tien nhng khong
the chuyen hoa sang phng thc san xuat t ban chu
ngha.
- S phat trien cua ngoai thng va o th a at
nc tiep can vi nen kinh te the gii.
- Song do chnh sach cua Nha nc nen cuoi the ky
XVIII, Viet Nam van la mot nc nong nghiep lac hau.
5. Dan do
HS hoc bai, tra li cau hoi SGK.
Bai 23 Bai 23
PHONG TRAO TAY SN VA S NGHIEP THONG NHAT PHONG TRAO TAY SN VA S NGHIEP THONG NHAT
AT NC BAO VE TO QUOC CUOI THE KY AT NC BAO VE TO QUOC CUOI THE KY
XVIII XVIII
Trang 144
Giao an lich s lp 10
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- The ky XVI XVIII at nc b chia lam 2 mien co
chnh quyen rieng biet ma hau nh cac tap oan phong
kien thong tr khong con kha nang thong nhat lai.
- Trc tnh trang khung hoang cua che o phong kien
ca 2 mien, nguy c chia cat cang gia tang, phong trao Tay
Sn, trong qua trnh anh o cac tap oan phong kien ang
thong tr, a xoa bo tnh trang chia cat, bc au lai at
nc.
- Trong qua trnh au tranh cua mnh, phong trao nong
dan con hoan thanh thang li 2 cuoc khang chien (chong
Xiem va chong Thanh) bao ve nen oc lap dan toc, gop
them nhng chien cong huy hoang vao s nghiep gi nc
anh hung cua dan toc.
2. T tng
- Giao duc long yeu nc au tranh cho s nghiep bao
ve toan ven at nc.
- T hao ve tinh than au tranh cua ngi nong dan
Viet Nam.
3. Ky nang
- Boi dng ky nang s dung ban o lch s.
- Boi dng kha nang phan tch, nhan nh s kien
lch s.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Viet Nam co nhng a danh can thiet.
- Lc o cac tran anh mang tnh quyet chien.
- Mot so cau noi cua vua Quang Trung, th ca cua ngi
ng thi noi ve Quang Trung.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi C : The ky Xvi XVIII kinh te nc ta co bc
phat trien mi, phon thnh nh the nao?
Cau hoi C : Tai sao thu cong nghiep ngay cang tang
tien nhng khong the chuyen hoa sang phng thc san
xuat t ban chu ngha?
2. Dan dat vao bai mi
Qua bai 22 chung ta a thay vao cuoi the ky XVIII
che o phong kien ang Ngoai, ang Trong eu bc vao
giai oan khung hoang suy tan. Mot phong trao nong dan
Trang 145
Giao an lich s lp 10
bung len ram ro, m au t ap Tay Sn (Bnh nh) va
trong qua trnh au tranh kien cng cua mnh a lam nen 2
s nghiep ln: thong nhat at nc va anh bai giac
ngoai xam, bao ve oc lap dan toc.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- GV: Gii thieu s lc ve tnh
trang khung hoang cua che o
phong kien ang Ngoai; gia the
ky XVIII che o phong kien ang
Ngoai lam vao cuoc khung hoang
tram trong: Ruong at b a chu
chiem oat, thue khoa nang ne,
quan lai tham nhung, i song nhan
dan sa sut nghiem trong, phong trao
au tranh cua nong dan bung len
ram ro, tieu bieu co cuoc khi
ngha cua Nguyen Danh Phng,
Nguyen Hu Cau, Hoang Cong
Chat, Le duy Nhat (HS c hoc
cap 2).
- GV tiep tuc gii thieu ve tnh
trang cua che o phong kien ang
Trong: Trong khi che o phong kien
ang Ngoai khung hoang th
ang Trong, nam 1744 Chua Nguyen
Phuc Khoat a lam g? S kien nay
noi len ieu g?
- HS nh lai kien thc bai trc
e tra li.
- GV giang tiep : 1744 chua
Nguyen xng vng, bat tay xay dng
chnh quyen Trung ng, nc ta ng
trc nguy c b chia lam 2 nc.
Chnh quyen ang Trong t o cung
lam vao khung hoang suy yeu, i
song nhan dan cc kho. Theo mot
giao s phng Tay luc bay gi
"gao at nh vang, tnh trang oi
kho bay ra lam canh thng tam
kho ta, cac xac chet chong chat
len nhau". Phong trao nong dan
bung no ang Trong.
- GV ket luan:
+ HS nghe, ghi chep.
+ GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c dien bien chnh cua
phong trao nong dan Tay Sn va vai
I. Phong trao Tay Sn va
s nghiep thong
nhat at nc
(cuoi the k XVIII)
- Gia the k XVIII che o
phong kien ca ang Trong,
ang Ngoai khung hoang
sau sac phong trao nong
dan bung no.
- 1771 khi ngha nong dan
bung len Tay Sn (Bnh
nh).
+ T mot cuoc khi ngha
nhanh chong phat trien thanh
phong trao lat o chua
Trang 146
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
tro cua khi ngha Tay Sn.
+ HS theo doi SGK phat bieu.
+ GV bo sung, ket luan ve nhng
net chnh cua phong trao Tay Sn.
- GV co the am thoai vi HS ve
3 anh em Nguyen Nhac, Nguyen Hue,
Nguyen L: goc ho Ho, ln len
gap luc Quoc pho Trng Thuc Loan
chuyen quyen; nhan dan lam than
cc kho. Ba anh em a len vung
Tay Sn xay dng can c khi
ngha. Nam 1771 ca 3 anh em oi
sang ho Nguyen, dng c chong
Trng Thuc Loan, tai Tay Sn Bnh
nh. Khi ngha phat trien dan
thanh phong trao nong dan rong
ln, am nhan s menh tieu diet
cac tap oan phong kien thong
nhat at nc.
- HS nghe, ghi chep.
- GV dan dat: Ngoai s nghiep
thong nhat at nc phong trao
Tay Sn con am ng nhiem vu
khang chien chong ngoai bang bao
ve To quoc.
Nguyen ang Trong.
- 1786 1788 ngha quan tien
ra Bac lat o tap oan Le
Trnh, thong nhat at nc.
Hoat ong 2: ca lp, ca nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c nguyen nhan, dien bien,
ket qua cua cuoc khang chien
chong quan Xiem 1785.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV bo sung, ket hp vi s dung
lc o chien thang Rach Gam,
Xoai Mut e trnh bay ve cuoc
khang chien chong quan Xiem, sau
o GV chot y:
+ Ngha quan Tay Sn a bat
giet 2 chua la Nguyen Phuc Dng
va Nguyen Phuc Thuan. Con lai
mot ngi chau cua chua Nguyen
la Nguyen Anh chay thoat. Trong hai
nam 1782 nam 1783 Nguyen Hue
a hai lan em quan anh Nguyen
Anh Gia nh. Cung ng
Nguyen Anh a bo chay sang Xiem
cau cu. Vua Xiem sai tng em 5
van quan thuy bo tien sang nc ta
cuoi nam 1784 chiem gan na at
Nma Bo, ra sc cp pha chuan b
II. Cac cuoc khang chien
cuoi the k XVIII
1. Khang chien chong
quan Xiem 1785
- Nguyen Anh cau vien quan
Xiem 5 van quan Xiem hau
vao nc ta.
Trang 147
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
tan cong quan Tay Sn.
+ Trc giac ngoai xam, vua Tay
Sn la Thai c (Nguyen Nhac) a
sai em la Nguyen Hue em binh
thuyen vao Nam chong giac.
- GV co the yeu cau HS tng
thuat ve chien thang Rach Gam
Xoai Mut hoac noi len nhng hieu
biet cua mnh ve chien thang nay.
- HS nh lai kien thc a hoc tra
li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung: ay la
mot thang li ln tieu diet gan 4
van quan Xiem, the hien tai to
chc, cam quan cua Nguyen Hue.
Chien thang nay a khien ngi
Xiem sau tran thua nam Giap Thn
(1785) ngoai mieng th noi khoac
nhng trong bung th s quan Tay Sn
nh s cop. Chien thang a ap tan
mu o xam lc cua quan Xiem,
neu cao y thc dan toc cua phong
trao Tay Sn.
- Nam 1785 Nguyen Hue a
to chc tran anh phuc kch
Rach Gam Xoai Mut (tren
song Tien tnh Tien Giang)
anh tan quan Xiem, Nguyen
Anh phai chay sang Xiem.
Hoat ong 3: Ca lp, ca nhan
- Gv giang bai: sau kh anh ,thang
quan Xiem, 1786 Nguyen Hue keo
quan ra Bac tieu diet ho Trnh. Ho
Trnh o, ong ton phu vua Le ket
duyen vi cong chua le Ngoc Han
(con gai Le Hien Tong). Sau o ong
ve Nam (Phu Xuan).
- ngoai Bac, Nguyen Hu
Chnh giup vua Le Chieu Thong
phan boi Tay Sn. Sau khi b quan
Tay Sn anh vua Le Chieu Thong
a cau cu quan Thanh. Vua Thanh
a cho 29 van quan sang nc ta.
- GV yeu cau HS theo doi SGK:
nguyen nhan, dien bien, ket qua
cua cuoc khang chien chong quan
Thanh. Qua o thay c vai tro cua
Nguyen Hue Quang Trung va tinh
than dan toc cua ngha quan Tay
Sn.
- HS theo doi SGK tom tat dien
bien cuoc khang chien chong Thanh,
phat bieu.
- GV bo sung, ket luan, giang giai
them: Viec lam cua Le Chieu
O Khang chien chong
quan Thanh (1789)
- Vua Le Chieu Thong cau
vien quan Thanh keo sang
nc ta.
- Nam 1788 Nguyen Hue len
ngoi Hoang e, lay nien
hieu la Quang Trung ch huy
quan tien ra Bac.
Trang 148
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Thong chng to trieu nh phong
kien nha Le khong the duy tr c
na. Mac du Nguyen Hue a rat
co gang phu Le. Trc tnh hnh o,
Nguyen Hue a len ngoi Hoang e
ngay 25-11-1788.
- GV oc bai hieu du cua vua
Quang Trung trong SGK trang 107 e
giup HS thay c muc tieu cua
cuoc tien quan ra Bac lan nay va
y ngha bai hieu du. (The hien tinh
than dan toc cao ca, y thc quyet
tam bao ve oc lap).
Bai hieu du a co vu, tao kh
the quyet tam chien au cua
ngha quan Tay Sn sau 5 ngay hanh
quan than toc, ngay 5 Tet ngha
quan thang li Ngoc Hoi ong
a.
- Mung 5 Tet 1789 ngha quan
Tay Sn gianh chien thang
vang doi Ngoc Hoi ong
a tien vao Thang Long anh
bai hoan toan quan xam
lc.
- Phong trao nong dan Tay
Sn a bc au hoan thanh
s nghiep thong nhat at
nc va bao ve To quoc.
Hoat ong 4: Ca nhan
- GV phat van: cho biet cong lao
cua phong trao nong dan Tay Sn
va Nguyen Hue
- HS da vao phan kien thc va
hoc ,tra li.
- GV ket luan.
Gv am thoai vi Hs ve vai tro
cua Nguyen Hue trong viec tieu
diet cac tap oan phong kien phan
ong va trong cuoc khang chien
chong Xiem va chong quan Thanh.
Hoat ong 5: Ca lp, ca nhan
- GV trnh bay ve s thanh lap
Vng trieu Tay Sn 1778 nhng
khong giai quyet c cac yeu cau
Lch s, phong trao khi ngha van
tiep tuc.
- GV trnh bay tiep s kien Nguyen
Hue len ngoi 1788.
- HS nghe, ghi chep.
- GV yeu cau HS theo doi SGK cac
chnh sach cua vua Quang Trung.
- HS theo doi, bo sung, ket luan
ve nhng chnh sach cua vua Quang
Trung.
- HS nghe, ghi chep.
GV minh hoa ve chnh sach oi
ngoai cua Quang Trung. Sau khi anh
tan 29 van quan Thanh, Quang Trung
III. Vng trieu Tay Sn
Nam 1778 Nguyen Nhac xng
Hoang e (hieu Thai c)
Vng trieu Tay Sn thanh
lap.
- Nam 1788 Nguyen Hue len
ngoi Hoang e thong tr
vung at t Thuan Hoa tr
ra Bac.
- Thanh lap chnh quyen cac
cap, keu goi nhan dan khoi
phuc san xuat.
- Lap lai so ho khau, to
chc lai giao duc, thi c, to
chc quan oi (dch ch
Han, ch Nom e lam tai
lieu day hoc).
- oi ngoai hoa hao vi nha
Trang 149
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
c Ngo Van S va Phan Huy ch sang
trung quoc cau phong, lap lai hoa
bnh e xay dng at nc. Nha
Thanh a giang hoa, phong vng va
gi qua tang cho Quang Trung.
Thanh, quan he vi Lao va
Chan Lap rat tot ep.
Hoat ong 6: Ca nhan
- GV phat van: Em co nhan xet g
ve nhng viec lam cua Quang
Trung?
- HS suy ngh tra li.
- GV ket luan: Nhng chnh sach
cua Quang trung mang tnh chat tien
bo, the hien y tng mi cua
mot ong vua muon thc hien nhng
chnh sach tien bo cua ong cha co
anh hng ln tren pham vi ca
nc. Nam 1792 Quang Trung ot
ngot qua i, s nghiep thong nhat
at nc, a at nc thoat khoi
khung hoang cha thanh.
- Nam 1792 Quang Trung qua
i.
- Nam 1802 Nguyen Anh tan
cong cac vng trieu Tay Sn
lan lt sup o.
4. Cung co
Vai tro cua Nguyen Hue va phong trao nong dan Tay
Sn.
5. Dan do
- HS hoc bai, lam bai tap SGK (109).
- Su tam tranh anh ve nhng cong trnh nghe thuat
the ky XVI XVIII.
Trang 150
Giao an lich s lp 10
Bai 24 Bai 24
TNH HNH VAN HOA CAC THE KY XVI - XVIII TNH HNH VAN HOA CAC THE KY XVI - XVIII
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- the ky XVI XVIII van hoa Viet Nam co nhng
iem mi, phan anh thc trang cua xa hoi ng thi.
- Trong luc Nho giao suy thoai th Phat giao, ao giao
co ieu kien m rong mac du khong c nh thi Ly
Tran. Ben canh o xuat hien mot ton giao mi: Thien
chua giao (ao Kito).
- Van hoa nghe thuat chnh thong sa sut, mat i
nhng net tch cc cua the ky mi, trong luc o tnh hnh
phat trien mot trao lu van hoc nghe thuat dan gian
phong phu lam cho van hoa mang am mau sac nhan dan.
- Khoa hoc, ky thuat co nhng chuyen bien mi.
2. T tng
- Boi dng tnh cam oi vi nhng gia tr van hoa tinh
than cua nhan dan.
- T hao ve nang lc sang tao phong phu cua nhan
dan lao ong, mot khi dan tr c nang cao.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Mot so tranh anh nghe thuat.
- Mot so cau ca dao, tuc ng.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
- at nc ta thong nhat trong hoan canh nao? anh
gia cong lao cua phong trao Tay Sn.
2. Dan dat vao bai mi
the ky XVI XVIII Nha nc phong kien co nhng
bien oi ln, s phat trien cua kinh te hang hoa va giao
lu vi the gii ben ngoai a tac ong ln en i song
van hoa cua nhan dan ta ca ang Trong va ang
Ngoai. e the hien c tnh hnh van hoa cac the ky
XVI XVIII va nhng iem mi cua van hoa Viet Nam thi
ky nay, chung ta cung tm hieu bai 24.
3. To chc day hoc bai mi
Trang 151
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
I. T TNG TON GIAO
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- Trc het GV phat van: Tnh hnh
ton giao the ky X XV phat trien
nh the nao?
- HS nh lai kien thc bai trc
tra li: ao Nho, Phat eu rat pho
bien:
+ ao Phat: Thi Ly - Tran
+ ao Nho: Thi Le.
- GV at van e : the ky XVI
XVIII ton giao phat trien nh the
nao?
- HS tap trung theo doi SGK tra li.
- GV ket luan : Tai sao nhng
the ky XVI XVIII Nho giao suy thoai?
Khong con c ton sung nh
trc?
+ HS da vao kien thc cu va
nhng hieu biet cua mnh e tra
li.
+ Trat t phong kien, trat t trong
quan he xa hoi b ao lon: Vua
chang ra vua, toi chang ra toi. Quan
he mi tien bo dan thay the trat
t quan he phong kien a b loi
thi.
+ Nha nc phong kien khung
hoang: chnh quyen Trung ng tap
quyen thi Le suy sup.
- GV tiep tuc trnh bay: Trong khi Nho
giao suy thoai th Phat giao co ieu
kien khoi phuc lai.
- GV chng minh bang mot so
cong trnh kien truc Phat giao nh:
Chua thien Mu (Hue), Phat ba Quan
am nghn tay nghn mat, cac tng La
Han chua Tay phng (Ha Tay)
Nhieu v Chua quan tam cho sa
sang chua chien, uc ong, to
tng.
- HS nghe, ghi nh.
- GV tiep tuc giang bai: ben canh
ton giao mi a du nhap vao nc
ta o la Thien Chua Giao.
- Phat van: Thien chua giao xuat
hien au va c tuyen truyen
vao nc ta theo con ng nao?
- HS nh lai kien thc cu ket hp
- The k XVI XVIII Nho giao
tng bc suy thoai, trat t
phong kien b ao lon.
- Phat giao co ieu kien
khoi phuc lai, nhng khong
phat trien manh nh thi ky
Ly Tran.
- The k XVI XVIII ao Thien
chua c truyen ba ngay
cang rong rai.
- Tn ngng truyen thong
phat huy: Th cung to tien,
than linh, anh hung hao kiet.
i song tn ngng ngay
Trang 152
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
theo doi SGK e tra li.
- GV nhan xet va ket luan:
Kito giao xuat hien khu vc
trung ng rat pho bien Chau
Au.
Cac giao s thien chua giao theo
cac thuyen buon nc ngoai vao
Viet Nam truyen ao, nha th Thien
chua giao moc len nhieu ni,
giao dan ngay cang ong ca 2
ang.
Ben canh viec tiep thu anh hng
cua ton giao ben ngoai, ngi dan
Viet Nam tiep tuc phat huy nhng tn
ngng truyen thong tot ep: en
th, lang mieu c xay dng
nhieu ni ben canh chua chien, nha
th ao tao nen s a dang, phong
phu trong i song tn ngng cua
nhan dan ta.
cang phong phu.
II. PHAT TRIEN GIAO DUC VA VAN HOC
Hoat ong 2: Ca lp, ca nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
thay c s phat trien cua giao
duc.
+ ang Ngoai.
+ ang Trong.
+ Giao duc thi Quang Trung.
+ So sanh vi giao duc the ky X
XV.
- HS theo doi SGK theo nhng yeu
cau cua GV sau o phat bieu.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan.
- Gv minh hoa: Noi dung giao duc
Nho hoc khuon sao ngay cang
khong phu hp vi thc te xa hoi,
gian lan trong thi c, mua quan ban
tc
- HS nghe, ghi chep.
O Giao duc
- Trong tnh hnh chnh tr khong
on nh, giao duc Nho hoc
van tiep tuc phat trien.
+ Giao duc ang Ngoai
van nh cu nhng sa sut dan
ve so lng.
+ ang trong: 1646 chua
Nguyen to chc khoa thi au
tien.
+ Thi Quang trung: a ch
Nom thanh ch viet chnh
thong.
Trang 153
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3: Ca nhan
- Phat van: Em co nhan xet chung
g ve tnh hnh giao duc nc ta the
ky XVI XVIII?
- HS so sanh vi kien thc cu a
hoc.
- GV chot y:
+ Giao duc tiep tuc phat trien
nhng chat lng giam sut.
+ Noi dung giao duc van la Nho
hoc, SGK van4 la T th, Ngu Kinh.
Cac noi dung khoa hoc khong c
chu y, v vay giao duc khong gop
phan tch cc e phat trien nen kinh
te tham ch con km ham s phat
trien kinh te.
- HS nghe, ghi nh.
O Khang chien chong
quan Thanh (1789)
Hoat ong 4: Ca lp, ca nhan
- GV phat van: Em hay nhac lai
nhng ac iem cua van hoc
the ky X XV?
- HS nh lai kien thc cu, tra li.
- GV nhan xet, bo sung, nhac lai
ac iem cua van hoc thi ky
trc.
+ Van hoc ch Han rat phat
trien.
+ a co van hoc ch Nom song
cha pho bien.
+ Noi dung van hoc the hien tinh
than dan toc sau sac.
- HS nghe, cung co lai kien thc
cu, tren c s o tiep thu kien
thc mi.
O Van hoc
+ GV ly giai: S d ch Han mat
dan u iem khong con tac dung
+ GV giang giai: S xuat hien
ch Nom va s phat trien cua th
Nom the hien tinh than dan toc
cua ngi Viet. Ngi Viet a cai
bien ch Han thanh ch Nom e
viet van, lam th
- Phat van: iem mi trong van
hoc the ky XVI XVIII\? Nhng iem
mi o noi len ieu g?
- HS suy ngh, so sanh vi van hoc
- Nho giao suy thoai van hoc
ch Han giam sut so vi giai
oan trc.
- Van hoc ch Nom phat
Trang 154
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
thi ky trc tra li:
+ Van hoc dan gian rat phat
trien trong khi van hoc ch Han suy
giam. Phan anh thc te Nho giao
ngay cang mat uy tn ong thi
chng to cuoc song tinh than cua
nhan dan c e cao gop phan
lam cho van hoc them phong phu a
dang
trien manh nhng nha th
noi tieng nh: Nguyen Bnh
Khiem, ao Duy T, Phung
Khac Hoan.
- Ben canh dong van hoc
chnh thong, dong van hoc
trong nhan dan n ro vi
cac the loai phong phu: ca
dao, tuc ng, luc bat, truyen
ci, truyen dan gian mang
am tnh dan toc va dan
gian.
- The ky XVIII ch Quoc ng
xuat hien nhng cha pho
bien.
III. NGHE THUAT VA KHOA HOC KY THUAT
Hoat ong 6: Ca lp, Ca nhan
- GV phat van: Nghe thuat kien
truc, ieu khac the ky X XV phat
trien nh the nao?
- HS nh lai kien thc cu tra li.
+ the ky X XV nghe thuat
kien truc va ieu khac phat trien
rat manh, chu anh hng cua yeu
to ben ngoai (Phat giao, Nho giao)
song van mang am ban sac dan
toc.
- GV: yeu cau HS theo doi SGK e
thay c s phat trien cua nghe
thuat kien truc, ieu khac giai oan
XVI XVIII.
- HS theo doi SGK tra li.
- GV bo sung, ket luan ve kien
truc, ieu khac.
+ GV minh hoa bang tranh anh:
cac v La Han chua Tay Phng,
chua Thien Mu, tng Quan am nghn
mat, nghn tay.
Cho HS thay c so lng cong
trnh ieu khac rat t so vi giai oan
trc.
+ GV co the am thoai vi HS ve
cac loai hnh nghe thuat va cac
vung mien giup HS thay c s
phong phu, a dang cua nghe thuat
Viet Nam the ky XVI XVIII.
* Nghe thuat
- Kien truc ieu khac khong
phat trien nh giai oan trc.
- Nghe thuat dan gian hnh
thanh va phat trien phan
anh i song vat chat, tinh
than cua nhan dan. ong
thi mang am tnh ai
phng.
Trang 155
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 7: Ca nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK lap
bang thong ke nhng thanh tu
khoa hoc ky thuat the ky XVI XVIII
theo mau.
Lnh vc Thanh tu
- S hoc.
- Quan s.
- Triet hoc
- Y hoc
- Ky thuat
- HS theo doi SGK t lap bang
thong ke vao v.
- GV phat van: Khoa hoc ky
thuat the ky XVI XVIII co u iem
va han che g?
- HS suy ngh tra li.
- GV chot y.
+ Ve khoa hoc: a xuat hien mot
loat cac nha khoa hoc, tuy nhien khoa
hoc t nhien khong phat trien.
+ Ve ky thuat: a tiep can vi
mot so thanh tu ky thuat hien
ai cua phng Tay nhng khong
c tiep nhan va phat trien. Do
han che cua chnh quyen thong tr
va s han che cua trnh o nhan
dan ng thi.
* Khoa hoc ky thuat
4. Cung co
Nhng net mi trong van hoa Viet Nam the ky XVI
XVIII.
5. Dan do
- HS hoc bai, tra li cac cau hoi SGK, oc trc bai
mi.
Trang 156
Giao an lich s lp 10
CHNG IV CHNG IV
VIET NAM NA AU THE KY XIX VIET NAM NA AU THE KY XIX
Bai 25 Bai 25
TNH HNH CHNH TR, KINH TE, VAN HOA DI TRIEU TNH HNH CHNH TR, KINH TE, VAN HOA DI TRIEU
NGUYEN NGUYEN
(Na au the ky XIX) (Na au the ky XIX)
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- Tnh hnh chung ve cac mat chnh tr, kinh te, van hoa
nc ta na au the ky XIX di vng trieu nguyen
trc khi dien ra cuoc khang chien chong xam lc cua
thc dan Phap.
- Thong tr nc ta vao luc che o phong kien a
bc vao giai oan suy vong lai la nhng ngi tha ke cua
giai cap thong tr cu, vng trieu Nguyen khong tao c
ieu kien a at nc bc sang mot giai oan phat trien
mi phu hp vi hoan canh cua the gii.
2. T tng
- Boi dng y thc vn len, oi mi trong hoc tap.
- Giao duc y thc quan tam en i song cua nhan
dan at nc ma trc het la nhng ngi xung quanh.
3. Ky nang
- Ren ky nang phan tch, so sanh gan s kien thc te
cu the.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Viet Nam thi (minh Mang, sau cai cach hanh
chnh).
- Mot so tranh anh ve kinh thanh Hue, tranh dan gian
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
- Ke ten cac loai hnh nghe thuat tieu bieu cua nc
ta trong cac the ky XVI XVIII. Qua o nhan xet ve i
song tinh than cua nhan dan ta thi o.
2. M bai
Sau khi anh bai cac vng trieu tay Sn, Nguyen Anh
len ngoi vua, thanh lap nha Nguyen. Trong 50 nam au
thong tr, na au the ky XIX tnh hnh at nc ta a thay
oi nh the nao? Chung ta cung tm hieu bai 25.
Trang 157
Giao an lich s lp 10
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- GV gi lai cho Hs nh lai s kien
1792 vua Quang trung mat, Trieu nh
ri vao tnh trang luc uc, suy yeu,
nhan c hoi o, Nguyen Anh a to
chc tan cong cac vng trieu Tay
Sn. 1802 cac vng trieu Tay Sn
lan lt sup o. Nguyen Anh len
ngoi vua.
- GV giang giai them ve hoan
canh Lch s at nc va the gii
khi nha Nguyen thanh lap.
Lan au tien trong Lch s, mot
trieu ai phong kien cai quan mot
lanh tho rong ln thong nhat nh
ngay nay.
+ Nha Nguyen thanh lap vao luc
che o phong kien Viet Nam bc
vao giai oan suy vong.
+ Tren the gii chu ngha t ban
ang phat trien, ay manh nhom
ngo, xam lc thuoc a, mot so
nc a b xam lc.
- HS nghe, ghi nh.
- GV tiep tuc trnh bay: trong boi
canh Lch s mi yeu cau phai
cung co ngay quyen thong tr cua
nha Nguyen. V vay sau khi len ngoi
Gia Long a bat tay vao viec to
chc bo may Nha nc.
- GV co the dung ban o Viet
Nam thi Minh Mang e ch cac
vung t Ninh Bnh tr ra Bac la
Chan Bac Thanh, t Bnh Thuan tr
vao Nam la Chan Gia nh Thanh.
Chnh quyen trung ng ch quan ly
trc tiep t Thanh Hoa en Bnh
Thuan. Con lai hai khu t tr Tong
chan co toan quyen. o giai phap
tnh the cua vua Gia Long trong boi
canh luc au mi len ngoi.
- HS nghe, ghi nh.
- GV tiep tuc trnh bay ket hp
dung ban o Viet Nam thi Minh
Mang, yeu cau HS quan sat va nhan
xet.
- HS quan sat lc o va nhan
I. Xay dng va cung co
bo may Nha
nc, chnh sach
ngoai giao.
- Nam 1802 Nguyen Anh len
ngoi (Gia Long). Nha Nguyen
thanh lap, ong o Phu
Xuan (Hue).
* To chc bo may Nha
nc.
- Chnh quyen Trung ng to
chc theo mo hnh thi Le.
- Thi Gia Long chia nc ta
lam 3 vung: Bac Thanh, Gia
nh Thanh va cac trc doanh
(trung Bo) do trieu nh trc
tiep cai quan.
- Nam 1831 1832 Minh Mang
thc hien mot cuoc cai cach
hanh chnh chia ca nc la 30
tnh va mot Phu Tha
Thien. ng au la tong
oc tuan phu hoat ong theo
s ieu hanh cua trieu nh.
Trang 158
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
xet s phan chia tnh thi Minh Mang.
- GV bo sung chot y: S phan chia
cac tnh cua Minh Mang c da
tren c s khoa hoc, phu hp ve
mat a ly, dan c, phong tuc tap
quan a phng phu hp vi pham
vi quan ly cua 1 tnh. La c s e
phan chia cac tnh nh ngay nay. V
vay cai cach cua Minh mang c
anh gia rat cao.
- HS nghe, ghi nh.
- GV trnh bay tiep ve to chc
Nha nc thi Nguyen.
- HS nghe, ghi chep.
- Phat van: so sanh bo may Nha
nc thi Nguyen vi thi Le s,
em co nhan xet g?
- HS suy ngh tra li.
- GV bo sung ket luan: Nhn chung
bo may Nha nc thi Nguyen
giong thi Le s, co cai cach chut
t. Song nhng cai cach cua nha
Nguyen nham tap trung quyen hanh
vao tay vua. V vay Nha nc thi
Nguyen cung chuyen che nh thi
Le s.
- HS lang nghe, ghi nh.
- Tuyen chon quan lai: ;thong
qua giao duc, khoa c.
- Luat phap ban hanh Hoang
trieu luat le vi 400 ieu ha
khac.
- Quan oi: c to chc quy
cu trang b ay u song lac
hau, tho s.
Trang 159
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay khai quat chnh
sach ngoai giao cua nha Nguyen.
- HS nghe, ghi chep.
- Phat van: Em co nhan xet g
ve chnh sach ngoai giao cua nha
Nguyen, mat tch cc va han che?
- HS suy ngh tra li.
- GV bo sung, ket luan:
+ Tch cc: Gi c quan he than
thien vi cac nc lang gieng
nhat la Trung Quoc.
+ Han che: ong ca khong at
quan he vi cac nc Phng Tay,
khong tao ieu kien giao lu vi cac
nc tien tien ng thi. V vay
khong tiep can c vi nen cong
nghiep c kh, dan en tnh trang lac
hau va b co lap.
- HS nghe, ghi nh.
* Ngoai giao:
- Than phuc nha Thanh (Trung
Quoc)
- Bat Lao, Campuchia than
phuc.
- Vi phng Tay ong ca,
khong chap nhan viec at
quan he ngoai giao cua ho.
Hoat ong 3:
- GV yeu cau HS oc SGK e thay
c nhng chnh sach cua nha
Nguyen vi nong nghiep va tnh
hnh nong nghiep thi Nguyen.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV bo sung, ket luan:
GV co the so sanh vi chnh sach
quan ien thi ky trc e thay
c nhng thi ky nay do ruong
at cong con nhieu cho nen quan
ien co tac dung rat ln con
thi Nguyen do ruong at cong con
t nen tac dung cua chnh sach
quan ien khong ln.
Mot hnh thc khan hoang pho
bien thi Nguyen o la hnh
thc: khan hoang doanh ien: Nha
nc cap von ban au cho nhan
dan mua sam nong cu, trau bo
e nong dan khai hoang, ba nam sau
mi thu thue theo ruong t. Chnh
sach nay a lai ket qua ln: co
nhng ni mot nam sau a co
nhng huyen mi ra i nh Kim Sn
II. Tnh hnh kinh te va chnh
sach cua nha
Nguyen.
* Nong nghiep:
+ Nha Nguyen thc hien chnh
sach quan ien, song do dien
tch at cong t (20% tong
dien tch at), oi tng c
hng nhieu, v vay tac dung
khong ln).
- Khuyen khch khai hoang bang
nhieu hnh thc, Nha nc
va nhan dan cung khai hoang.
- Nha nc con bo tien huy
Trang 160
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
(Ninh Bnh), Tien Hai (Thai Bnh).
- HS nghe, ghi chep.
- GV phat van: Em co nhan xet
g ve cuoc song nong nghiep va
tnh hnh nong nghiep thi Nguyen?
- HS suy ngh, tra li.
- GV nhan xet, ket luan:
ong nhan dan sa, ap e
ieu.
- Trong nhan dan, kinh te tieu
nong ca the van duy tr nh
cu.
Nha Nguyen a co nhng
bien phap phat trien nong
nghiep, song o ch la
nhng bien phap truyen
thong, luc nay khong co
hieu qua cao.
+ Nong nghiep Viet Nam van
la mot nen nong nghiep
thuan phong kien, rat lac
hau.
Trang 161
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 4:
- GV yeu cau HS theo doi SGK tnh
hnh thu cong nghiep nc ta di
thi Nguyen.
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV bo sung ket luan.
- HS ghi chep:
- GV phat van : Em co nhan xet
g ve tnh hnh thu cong nghiep
thi Nguyen? Co bien oi so vi
trc khong? Mc o tiep can vi
khoa hoc ky thuat t ben ngoai nh
the nao?
- HS suy ngh, so sanh vi thu
cong nghiep giai oan trc, so sanh
vi cong nghiep cua Phng Tay
e tra li:
+ Nhn chung thu cong nghiep van
duy tr phat trien nghe truyen thong
(cu).
+ a tiep can chut t vi ky
thuat phng Tay nh ong thuyen
may chay bang hi nc. Nhng do
che o cong thng ha khac nen
ch dng lai o.
+ Thu cong nghiep nhn chung
khong co ieu kien tiep can ky
thuat cua cac nc tien tien, v
vay so vi nen cong nghiep phng
Tay, thu cong nghiep nc ta lac
hau hn nhieu.
* Thu cong nghiep:
- Thu cong nghiep: Nha nc
c to chc vi quy mo
ln, cac quan xng c
xay, san xuat tien, vu kh,
ong thuyen, lam o trang
sc, lam gach ngoi (nghe
cu).
+ Th quan xng a ong
tau thuy c tiap can vi
ky thuat chay bang may hi
nc.
- Trong nhan dan: Nghe thu
cong truyen thong c duy
tr nhng khong phat trien nh
trc.
- HS nghe, ghi chep.
- GV phat van: Rm co nhan xet g
ve chnh sach ngoai thng cua nha
Nguyen?
- Suy ngh tra li.
+ Chnh sach han che, Ngoai
thng cua Nha Nguyen (nhat la
han che giao thng vi phng Tay)
khong tao ieu kien cho s phat
trien giao lu va m rong san xuat.
Khong xuat phat t nhu cau t
* Thng nghiep
+ Noi dung phat trien cham
chap do chnh sach thue khoa
phc tap cua Nha nc.
+ Ngoai thng: Nha nc
nam oc quyen, buon ban
vi cac nc lang gieng:
Hoa, Xiem, MaLai
Trang 162
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cng dan toc ma xuat phat t
mua ban cua Trieu nh.
De dat vi phng Tay, tau
thuyen cac nc phng Tay
ch c ra vao cang a
Nang.
o th tan lui dan.
Hoat ong 6: Ca lp
- GV: yeu cau HS lap bang thong
ke cac thanh tu van hoa tieu
bieu cua thi Nguyen na au
the ky XIX theo mau:
Cac lnh vc Thanh tu
- Giao duc
- Ton giao
- Van hoc
- S hoc
- Kien truc
- Nghe thuat
dan gian
- HS theo doi SGK t lap bang
thong ke.
- GV: sau khi HS lap bang thong ke
GV co the treo len mot bang thong
tin phan hoi a c chuan b san
nha.
- HS oi chieu phan cua mnh t
lam vi bang thong tin phan hoi
cua Gv e chnh sa cho chuan
xac.
- GV phat van: Em co nhan xet g
ve Van hoa Giao duc thi
Nguyen?
- Tra li: Van hoa giao duc thu
cu nhng a at nhieu thanh tu
mi. Co the noi nha Nguyen co
nhng cong hien, ong gop. Gia
tr ve lnh vc van hoa, giao duc:
ai thi hao Nguyen Du, di san van
hoa the gii: Co o Hue, s sach
en gi van cha khai thac het
e lai mot khoi lng van hoa vat
the va phi vat the rat ln.
III. Tnh hnh van hoa giao
duc
Cac
lnh vc
Thanh tu
- Giao
duc
- Ton
giao
- Van
hoc
- S hoc
- Kien
truc
- Nghe
thuat
dan gian
- Giao duc Nho
hoc c cung
co song khong
bang cac the ky
trc.
- oc ton Nho
giao, han che
thien chua giao.
- Van hoc ch
Nom phat trien.
Tac pham xuat
sac cua Nguyen
Du, Ho Xuan
Hng, Ba Huyen
Thanh Quan.
- Quoc s quan
thanh lap nhieu
bo s ln c
bien soan: Lch
trieu hien chng
loai ch
- Kinh o Hue,
Lang tam, Thanh
luy cac tnh
cot c Ha Noi.
- Tiep tuc phat
trien.
4. Cung co
- u iem va han che cua kinh te thi Nguyen.
- anh gia chung ve nha Nguyen.
5. Dan do
Trang 163
Giao an lich s lp 10
- HS hoc bai, su tam tranh anh, t lieu ve thi
Nguyen.
Trang 164
Giao an lich s lp 10
Bai 26 Bai 26
TNH HNH XA HOI NA AU THE KY TNH HNH XA HOI NA AU THE KY
VA CUOC AU TRANH CUA NHAN DAN VA CUOC AU TRANH CUA NHAN DAN
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- Giup HS hieu au the ky XIX tnh hnh chnh tr, xa hoi
Viet Nam dan dan tr lai on nh, nhng mau thuan giai
cap van khong du i.
- Mac du nha Nguyen co mot so co gang nham giai
quyet nhng kho khan cua nhan dan nhng s phan chia
giai cap ngay cang cach biet, bo may quan lai sa oa, mat
mua oi kem thng xuyen xay ra.
- Cuoc au tranh cua nhan dan dien ra lien tuc va
m rong ra hau het ca nc, loi cuon ca mot bo phan
binh lnh.
2. T tng
- Boi dng kien thc trach nhiemvi nhan dan, quan
tam en i song cong ong.
3. Ky nang
- Tiep tuc ren ky nang phan tch, tong hp, nhan xet
anh gia.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o Viet Nam.
- Mot so cau th, ca dao ve cuoc song cua nhan dan
ta di thi Nguyen.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau C : trnh bay qua trnh hoan chnh bo may Nha
nc thi Nguyen. Nhan xet cua em ve to chc bo may
Nha nc thi Nguyen.
Cau C : Moi tnh hnh cong thng nghiep thi Nguyen.
2. Dan dat vao bai mi
e hieu c tnh hnh kinh te va nhng chnh sach noi
tr va ngoai tr cua nha Nguyen co tac ong nh the nao
en tnh hnh xa hoi? Chung ta cung tm hieu bai 26.
3. To chc day hoc bai mi
Trang 165
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- GV giang giai: Nha Nguyen len
ngoi sau mot giai oan noi chien ac
liet, tnh hnh chnh tr xa hoi phc
tap, che o phong kien ang tren
bc ng suy tan. Ban than nha
Nguyen lai ai dien cho tap oan
phong kien thong tr cu. V vay a
chu trng duy tr tnh trang kinh te
xa hoi cu, tang cng tnh chuyen
che nham bao ve quyen thong tr
cua mnh.
- Trong boi canh Lch s o cac
giai cap trong xa hoi Viet Nam
khong co g thay oi song tnh hnh
cac giai cap va moi quan he gia
cac giai cap trong xa hoi t nhieu
co s bien oi.
- HS nghe, ghi nh.
- GV yeu cau HS nghe theo SGK e
thay c s phan hoa cac giai cap
trong xa hoi Viet Nam di thi
Nguyen.
- HS theo doi SGK.
- GV chot y:
GV co the giang giai them ve
tnh hnh cua cac giai cap trong xa
hoi thi Nguyen.
Trieu nh nha Nguyen a co
gang hoan chnh bo may song
khong ngan chan c s phat
trien cua te tham quan o lai.
+ Di thi Nguyen hien tng
quan lai tham nhung sach nhieu
nhan dan rat pho bien. GV co the
trch oc cac cau ca dao, li vua T
c trong SGK e minh hoa.
+ nong thon bon a chu
cng hao tiep tuc hoanh hanh, c
hiep nhan dan.
GV trch oc li Nguyen Cong Tr
e minh hoa thng xuyen.
+ Nha nc con huy ong sc
ngi, sc cua e phuc vu nhng
cong trnh xay dng kinh thanh, lang
tam, dinh th
- HS nghe, ghi chep.
I. Tnh hnh xa hoi va i
song cua nhan
dan:
* Xa hoi:
- Trong xa hoi s phan chia
giai cap ngay cang cach
biet:
+ Giai cap thong tr bao gom
vua quan, a chu, cng hao.
+ Giai cap b tr bao gom ai
a so la nong dan.
- Te tham quan o lai thi
Nguyen rat pho bien.
- nong thon a chu
cng hao c hiep nhan
dan.
Hoat ong 2: Ca lp, ca nhan
- GV giang tiep: Trong boi canh
* i song nhan dan:
- Di thi Nguyen nhan dan
Trang 166
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
vua, quan nh vay, i song cua
nhan dan ra sao?
- HS theo doi SGK tra li.
- GV bo sung chot y:
Minh hoa: Nha nc chia vung e
anh thue rat nang, to tc cua
a chu cung kha cao. Moi nam
mot ngi dan inh phai chu 60
ngay lao ong nang nhoc.
GV oc bai ve cua ngi ng
thi noi ve noi kho cua ngi
dan trong sach hng dan GV phan
t lieu tham khao trang 126.
- GV phat van: Em ngh the nao
ve i song cua nhan dan ta di
thi Nguyen? So sanh vi the ky
trc.
- GV co the gi y: thi Le s co
cau ca: Thi vua Thai To, Thai
Tong con thi nha Nguyen i
song cua nhan dan ra sao?
- HS suy ngh, tra li.
- GV nhan xet, ket luan.
- HS nghe, ghi chep.
phai chu nhieu ganh nang.
+ Phai chu canh su cao,
thue nang.
+ Che o lao dch nang ne.
+ Thien tai, mat mua, oi
kem thng xuyen.
i song cua nhan dan
cc kho hn so vi cac trieu
ai trc.
Mau thuan xa hoi len cao
bung no cac cuoc au tranh.
Hoat ong 3: Ca lp, Ca nhan
- GV co the at van e:
nhng thi ky trc chung ta a
tng c chng kien nhng cuoc
noi day cua nhan dan chong lai
trieu nh phong kien thng dien ra
moi thi ai, con di thi
Nguyen phong trao au tranh cua
nhan dan ta co ac iem g khac
vi trc? Chung ta se cung tm
hieu.
- HS nghe, nh hnh muc tieu hoc
tap.
- GV yeu cau HS t oc SGK tom
tat nhng net chnh ve phong trao
au tranh cua nhan dan va binh lnh
di thi Nguyen.
- HS da vao SGK t tom tat vao
v ghi nhng net chnh ve phong
trao.
- GV: Sau khi HS t tom tat, GV yeu
cau mot HS t trnh bay phan minh
a lam vao v va goi tiep HS
khac nhan xet, bo sung.
- GV a ra thong tin phan hoi cua
II. PHONG TRAO AU
TRANH CUA NHAN
DAN VA BINH LNH
- Na au the k XIX nhng
cuoc khi ngha cua nong
dan no ra ram ro khap
ni. Ca nc co ti 400
cuco5 khi ngha.
- Tieu bieu:
+ Khi ngha Phan Ba Vanh
Trang 167
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
mnh e giup HS hoan thien phan t
hoc cua mnh thong tin phan hoi
cua GV co the a len tren may
chieu hoac viet vao kho giay A
o
treo tren bang.
- GV co the am thoai HS ve Phan
Ba Vanh va Cao Ba Quat:
+ Phan Ba Vanh thu lnh phong
trao nong dan Bac Ky, ngi
lang Minh Giam (Vu Th Thai Bnh),
gioi vo. Nam 1821 1822 vung
Chau tho Song Hong gap oi ln,
trong khi o Nha nc phong kien
va bon a chu cng hao lai tang
cng boc lot, nhan dan Nam nh,
Thai Bnh, Hai Dng bat bnh noi
len chong oi, Phan Ba Vanh nhan
o lay lang Minh Giam lam ni tap
hp lc lng phat ong khi ngha.
Ngha quan i en au eu lay
cua nha giau chia cho dan ngheo v
vay c nhieu ngi hng ng,
khi ngha lan rong. Nam 1826 Minh
Mang huy ong lc lng an ap
khi ngha, v vay ngha quan phai
rut ve xay dng can c Tra Lu
(Nam nh). Nam 1827 quan trieu
nh tan cong Tra Lu, Phan Ba
Vanh b giet, khi ngha that bai.
Lang tra Lu b tan pha.
+ Cao Ba Quat (1808 1855). Que
Phu Thu Gia Lam Ha Noi.
Nam 1831 o c nhan, thu nho
song ngheo nhng nhan cach cng
ran, noi tieng van hay ch to.
Nhng may lan thi hoi eu pham quy
nen b anh hong; nam 1841 lam
quan Bo le tai Hue. Nam 1847 lam
Vien han Lam, sm nhan ro bo
mat xau xa cua vua quan trieu nh,
ong t quan.
Cao Ba Quat la nha th ln,
ngi ng thi ca ngi van nh
Sieu, Quat vo Tien Han. Ong e
lai hang nghn bai th ch Nom va
ch Han, the hien ro ban lnh, tai
nang va y ch cua ong, luon e
cao cac anh hung dan toc, cac nha
Nho nhan cach, phan anh noi cc
bung no nam 1821 Sn
Nam Ha (Thai Bnh) m rong
ra hai Dng, An Quang en
nam 1827 b an ap.
+ Khi ngha Cao Ba Quat
bung no nam 1854 ng
Hoa Ha Tay, m rong ra
Ha Noi, Hng yen en nam
18 b an ap.
+ Nam 1833 mot cuoc noi
day cua binh lnh do le van
Khoi ch huy no ra Phien
An (Gia nh), lam chu ca
Nam Bo nam 1835 b dap
tat.
Trang 168
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
kho cua dan ngheo.
Nam 1853, 1854 cac tnh bac
Ninh, sn tay b han han, chau chau
hoanh hanh can pha lua, nhan
dan oi kho, long ngi bat man
vi trieu nh. Nhan c hoi nay ong
to chc khi ngha, tr thanh thu
lnh cua khi ngha nong dan. Do b
bai lo nen khi ngha ch keo dai
c may thang. Cao Ba Quat hy
sinh tai tran a. Sau o trieu nh T
c ra lenh tru di 2 ho. Ba con noi,
ngoai cua Cao Ba Quat nhieu ngi
b giet hai. Sach v cua ong cung
b ot huy.
- HS nghe, ghi nh ve nhng nhan
vat Lch s.
Hoat ong 4: Ca nhan
- GV phat van: Qua nhng net
chnh ve phong trao au tranh cua
nong dan thi Nguyen em rut ra
ac iem cua phong trao?
- HS da vao phong trao, so sanh
tra li.
- GV bo sung, ket luan ve ac
iem cua phong trao.
- HS nghe, ghi chep .
- ac iem:
+ Phong trao au tranh cua
nhan dan no ra ngay t au
the ky khi nha Nguyen va
len cam quyen.
+ No ra lien tuc, so lng
ln.
+ Co cuoc khi ngha quy mo
ln va thi gian keo dai nh
khi ngha Phan Ba Vanh, Le
Van Khoi.
Hoat ong 5:
- GV giang giai: Do tac ong cua
phong trao nong dan va do tnh hnh
chung cua xa hoi cac dan toc t
ngi a noi day au tranh.
- HS nghe, ghi nh ve nguyen
nhan cac dan toc noi day au
tranh la do:
+ Tac ong cua phong trao nong
dan tren khap ca nc.
+ Cac dan toc t ngi noi rieng
va nhan dan ta di thi Nguyen
noi chung eu co mau thuan, bat
man vi trieu nh.
- GV tiep tuc trnh bay nhng net
chnh ve phong trao au tranh cua
cac dan toc mien nui.
- HS nghe, ghi chep.
III. AU TRANH CUA CAC
DAN TOC T
NGI
- Na au the ky XIX cac
dan toc t ngi nhieu lan
noi day chong chnh quyen.
+ pha bac: Co cuoc khi
ngha cua ngi Tay Cao
Bang (1833 1835) do Nong
Trang 169
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Van Van lanh ao.
+ pha Nam: Co cuoc khi
ngha cua ngi Khme
mien Tay Nam Bo.
Gia the ky XIX cac cuoc
khi ngha tam lang khi Phap
chuan b xam lc nc ta.
4. Cung co
- Nhan xet chung ve tnh hnh nc ta di thi
Nguyen: Di thi Nguyen mac du trieu nh a co gang
on nh nen thong tr, va a co cong hien nhat nh tren
mot so lnh vc, nhat la lnh vc van hoa, song trong boi
canh the gii va at nc at ra nhng thach thc, yeu
cau phai t cng th nha Nguyen a khong ap ng va
lam cho cac mau thuan xa hoi cang gian tang, phong trao
au tranh phan oi chnh quyen dien ra lien tuc lam cho xa
hoi Viet Nam thi Nguyen, nh mot hoc gia phng tay
nhan xet: ang len cn sot tram trong.
5. Dan do
- HS hoc bai, on tap Lch s Viet Nam co trung ai.
- Lam bai tap trong SGK.
Trang 170
Giao an lich s lp 10
S KET LCH S VIET NAM T NGUON GOC S KET LCH S VIET NAM T NGUON GOC
EN GIA THE KY XIX EN GIA THE KY XIX
Bai 27 Bai 27
QUA TRNH DNG NC VA GI NC QUA TRNH DNG NC VA GI NC
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- Nc Viet Nam co Lch s gi nc lau i, trai qua
nhieu bien ong thang tram.
- Trong qua trnh ton tai, phat trien nhan dan ta a
tng bc hp nhat, oan ket xay dng mot quoc gia
thong nhat, co to chc Nha nc hoan chnh, co nen
kinh te a dang on nh, co nen van hoa ti ep giau ban
sac rieng at nen mong vng chac cho s vn len cua
cac the he noi tiep.
- Trong qua trnh lao ong sang tao, xay dng at nc,
nhan dan Viet Nam con phai lien tuc cam vu kh chung
sc, ong long tien hanh hang loat cac cuoc khang chien
chong giac ngoai xam bao ve oc lap To Quoc.
2. T tng
- Boi dng long yeu nc va niem t hao dan toc.
- Boi dng y thc vn len trong hoc tap, xay dng
va bao ve to quoc.
3. Ky nang
- Ren ky nang tong hp van e, so sanh, phan tch.
II. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC II. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi: Trnh bay xa hoi Viet Nam na au the ky
XIX so sanh vi the ky XVIII.
2. M bai
T buoi au xay dng at nc cho en gia the ky
XIX, dan toc Viet Nam a trai qua mot qua trnh lao ong,
chien au ay hy sinh gian kho, song cung het sc anh
dung, kien cng, e khai quat lai cac thi ky xay dng
phat trien at nc va cong cuoc bao ve To quoc,
chung ta cung hoc bai 27.
3. To chc day hoc bai mi
Trang 171
Giao an lich s lp 10
* Hoat ong 1: Ca nhan
Trc het, GV ke mot bang, thong ke noi dung c
ban cua cac thi ky xay dng va phat trien at nc
len bang, theo mau:
A. Kien thc c ban
I. Cac thi ky phat trien va xay dng at
nc:
Noi dung
chu yeu
Thi ky
Chnh
tr
Kinh
te
Van hoa
giao duc
Xa hoi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- HS ke mau bang thong ke vao
v.
- GV phat van: Lch s dan toc
t thi dng nc en the ky XIX
chia lam may thi ky? o la
nhng thi ky nao?
- HS suy ngh, nh lai kien thc a
hoc e tra li:
- GV nhan xet va phan ky Lch
s dan toc theo SGK ong thi ghi
cac thi ky vao cot au tien cua
bang thong ke:
+ Thi ky dng nc the ky XII
TCN en au the ky II TCN (thi
Bac thuoc thi t the ky I X).
+ Giai oan au cua the ky thi
ky XVI XVIII.
+ Viet Nam na au the ky XIX.
- HS ghi chep.
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV chia lp lam 4 nhom (co the
chia theo to) sau o phan cong:
+ Nhom 1: Thao luan va ien
vao bang thong ke tnh hnh chnh tr
to chc bo may Nha nc, qua
cac thi ky. Thong ke cac trieu
ai phong kien Viet Nam t the ky X
XIX.
+ Nhom 2: Thao luan va ien
vao bang thong ke net c ban ve
tnh hnh kinh te nc ta qua cac thi
ky.
+ Nhom 3: Thao luan va ien
vao bang thong ke nhng net
Trang 172
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
chnh ve tnh hnh t tng van hoa
giao duc ,cua nc ta qua cac thi
ky.
+ Nhom 4: Thao luan ve tnh hnh
xa hoi cac moi quan he xa hoi
qua cac thi ky.
- HS thao luan nhom va t ien
vao bang thong ke noi dung c
phan cong, c mot ai dien trnh
bay trc lp.
- GV goi ai dien cac nhom tra
li.
- HS ai dien cac nhom tra li,
HS khac chu y nghe, ghi nh. Co
the at cau hoi cho cac nhom
khac neu co thac mac.
- GV: Sau khi cac nhom trnh bay
xong GV co the a ra thong tin phan
hoi bang cach treo len bang mot
bang thong ke a chuan b san
theo mau di.
ND
chu

yeu
Thi ky
Chnh tr Kinh te
Van hoa
giao duc
Xa hoi
Thi ky
dng nc
VII TCN II
TCN (T
the ky I X
b phong
kien phng
Bac o ho
Bac
thuoc)
- The ky VII TCBN
II TCN Nha nc
Van Lang Au Lac
thanh lap Bac
Bo Bo may
Nha nc quan
chu con s khai.
- The ky II TCN
Nam Trung bo lam
ap, Cham pa ra
i.
- The ky I TCN
quoc gia Phu Nam
ra i Tay nam
Bo.
- Nong
nghiep
trong lua
nc.
- TCN det,
gom, lam
o trang
sc.
- i song
vat chat
am bac,
gian d,
thch ng
vi t
nhien.
- Tn
ngng: a
phan.
- i song
tinh than
phong phu,
a dang,
chat phat.
- Giao duc
t nam
1070 c
ton vinh
ngay cang
phat trien.
- Quan
he vua
toi gan
gui,
hoa du.
- Giai oan
au cua
thi ky
phong kien
oc lap X
XV, giai oan
at nc
TCN Nha nc
quan chu phong
kien ra i the
ky XV hoan chnh
bo may Nha
nc t Trung
ng en a
- Nha
nc quan
tam en
san xuat
nong
nghiep.
- TCN TN
- Nho giao,
Phat giao
thnh hanh,
Nho giao
ngay cang
c e
cao.
- Quan
he xa
hoi cha
phat
trien
thanh
mau
Trang 173
Giao an lich s lp 10
ND
chu

yeu
Thi ky
Chnh tr Kinh te
Van hoa
giao duc
Xa hoi
b chia cat
XVI - XVIII
phng.
- Chien tranh phong
kien at nc
chia cat lam 2
mien: ang Trong,
ang Ngoai vi 2
chnh quyen rieng.
Nen quan chu
khong con vng
chac nh trc.
phat
trien.
- i
song kinh
te cua
nhan dan
c on
nh.
- The ky
XVII kinh
te phuc
hoi.
+ NN: on
nh va
phat trien
nhat la
ang
Trong.
+ Kinh te
hang hoa
phat trien
manh giao
lu vi
nc
ngoai m
rong tao
ieu kien
cho cac
o th
hnh
thanh,
hng khi
- Van hoa
chu anh
hng cac
yeu to
ben ngoai
song van
mang am
a ban
sac dan
toc.
- Nho giao
suy thoai,
Phat giao
c phuc
hoi. ao
Thien Chua
c truyen
ba.
- Van hoa
tn ngng
dan gian
n ro.
- Giao duc
tiep tuc
phat trien
song chat
lng suy
giam.
thuan
oi
khang.
- Gia
the ky
XVIII che
o
phong
kien
hai
ang
khung
hoang
phong
trao
nong
dan
bung
no, tieu
bieu la
phong
trao
cong
nhan
Tay Sn.
Viet Nam
na au
the ky XIX
- Nam 1820 nha
Nguyen thanh lap
duy tr bo may
Nha nc quan
chu chuyen che
phong kien. Song
nen quan chu
phong kien a
bc vao khung
hoang suy vong.
- Chnh
sach
ong ca
cua nha
Nguyen
a han
che s
phat trien
cua nen
kinh te.
Kinh te
Viet Nam
tr nen
lac hau
- Nho giao
c oc
ton.
- Van hoa
giao duc
co nhng
ong gop
ang ke.
- S
cach
biet
gia
cac giai
cap
cang
ln,
mau
thuan
xa hoi
tang cao
au
tranh
Trang 174
Giao an lich s lp 10
ND
chu

yeu
Thi ky
Chnh tr Kinh te
Van hoa
giao duc
Xa hoi
kem phat
trien.
lien tuc
bung
no..
- HS theo doi so sanh e hoan chnh trong bang thong
ke.
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV khai quat: Song song vi qua
trnh xay dng at nc, nhan dan
Viet Nam lien tuc phai cam vu kh
ng len chong ngoai xam bao ve
To Quoc.
Sau o GV neu yeu cau HS lap
bang thong ke cac cuoc au tranh
gianh va gi oc lap dan toc t
the ky Bac thuoc en the ky XVIII.
- HS t lap bang thong ke vao
v ghi.
- GV: sau khi HS t lap bang GV goi
1 vai em ke ten cac cuoc au tranh
cua nhan dan ta, t thi Bac
thuoc en the ky XVIII.
+ Mot so em khac trnh bay lai
mot cuoc khang chien tieu bieu
thi ai Viet X XVIII.
- Cuoi cung GV a ra bang thong
tin phan hoi cac cuoc khang chien
bao ve oc lap:
II. Cuoc khang chien bao
ve To quoc
Ten cuoc au
tranh
Vng
trieu
Lanh ao Ket qua
Cuoc khang chien
chong Tong thi
tien Le (981)
Tien Le - Le Hoan
- Thang li nhanh
chong
Khang chien chong
Tong thi Ly
Thi Ly
- Ly Thng
Kiet
- Nam 1077 ket
thuc thang li
Khang chien chong
Mong nguyen (the
ky XIII)
Thi
Tran
- Vua Tran (lan
I)
- Tran quoc
Tuan (lan II
III)
Ca 3 lan khang
chien eu gianh
thang li.
Trang 175
Giao an lich s lp 10
Ten cuoc au
tranh
Vng
trieu
Lanh ao Ket qua
Phong trao au tranh
chong quan xam
lc Minh va khi
ngha Lam Sn 1407
1427
Thi Ho
- Khang chien
chong quan
Minh do nha
Ho lanh ao.
- Khi ngha
Lam Sn chong
ach o ho
cua nha Minh
do Le Li
Nguyen Trai
lanh ao.
- Lat o ach
thong tr cua nha
Minh gianh lai oc
lap
Khang chien chong
quan Xiem 1785
Thi Tay
Sn
- Nguyen Hue
- anh tan 5 van
quan Xiem
Khang chien chong
quan Thanh
Thi Tay
Sn
- Vua Quang
trung (Nguyen
Hue)
- anh tan 29 van
quan Thanh
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- HS theo doi, so sanh e hoan
thien thong ke cua mnh:
- GV phat van: Em co nhan xet g
ve cong cuoc chien au bao ve
To quoc cua nhan dan ta?
- HS suy ngh tra li:
+ Cac cuoc khang chien cua
nhan dan ta dien ra hau het cac
the ky noi tiep t trieu ai nay
sang trieu ai khac.
+ e lai ky tch anh hung ang t
hao, nhng truyen thong cao quy ti
ep mai mai khac sau vao long moi
ngi Viet Nam yeu nc.
4. Cung co
- Cac giai oan phat trien, hnh thanh cua Lch s dan
toc thi dng nc en the ky XIX.
- Thong ke cac trieu ai trong Lch s dan toc t X
gia XIX.
5. Dan do
Tiep tuc on tap lch s Viet Nam co Trung ai.
Trang 176
Giao an lich s lp 10
Bai 28 Bai 28
TRUYEN THONG YEU NC TRUYEN THONG YEU NC
CUA DAN TOC VIET NAM THI PHONG KIEN CUA DAN TOC VIET NAM THI PHONG KIEN
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong yeu cau HS nam c.
1. Kien thc
- Van hoc Viet Nam trong cac the ky trc nam 1858
a e lai cho i sau mot truyen thong yeu nc quy gia
va rat ang t hao.
- Truyen thong yeu nc la s ket tinh cua nhieu
nhan to, s kien a dien ra trong mot thi ky lch s lau
dai.
- Trong hoan canh cua che o phong kien do tac ong
cua tien trnh Lch s dan toc vi nhng net rieng biet
yeu to chong ngoai xam, bao ve a ly To quoc, tr
thanh net ac trng cua truyen thong yeu nc Viet Nam
thi phong kien.
2. T tng
- Boi dng long yeu nc va y thc dan toc, long
biet n vi cac anh hung dan toc.
- Boi dng y thc phat huy long yeu nc.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang phan tch, lien he.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Mot so oan trch trong cac tac pham hay li cua
danh nhan.
- Lc o Viet Nam thi Minh Mang.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
- GV goi 3 HS len bang ve s o bo may Nha nc Ly
Tran, Le s, Nguyen.
- GV goi 1 HS tra li cau hoi: hay trnh bay lai mot
cuoc khang chien trong Lch s dan toc t X XVIII.
2. Dan dat vao bai mi
Trong Lch s gan 3000 nam dng nc va gi nc,
dan toc Viet Nam a tao nen nhng truyen thong tot ep
trong o noi bat len la truyen thong yeu nc mot
truyen thong cao quy va c hun uc va phat huy qua
hang ngan nam Lch s va tham m vao cuoc song
ang tng ngay vn cao cua dan toc. e hieu c qua
trnh hnh thanh, phat trien va toi luyen cua truyen thong
Trang 177
Giao an lich s lp 10
yeu nc trong thi ky phong kien oc lap ta cung nhau tm
hieu bai 28.
3. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp Ca nhan
- Trc het Gv co the at cau
hoi e tao s chu y va nh
hng nhan thc cho HS: Em hieu
the nao ve hai khai niem: truyen
thong va truyen thong yeu nc?
- HS van dung nhng hieu biet
cua mnh e tra li.
- GV nhan xet va ket luan.
- GV co the lay v du ve mot so
truyen thong cua dan toc e minh
hoa: Truyen thong yeu nc, lao
ong can cu, chu kho, chu ng
gian kho, oan ket tnh lch s va
phong tuc truyen thong nh: nhuom
rang, an trau. Noi bat nhat la
truyen thong yeu nc.
- HS nghe, ghi chep.
- GV giang tiep: Truyen thong yeu
nc co nguon goc t long yeu
nc. Vay long yeu nc co
nguon goc t au? (bat nguon t
nhng tnh cam nao?) va truyen
thong yeu nc c hnh thanh nh
the nao?
I. S HNH THANH CUA
TRUYEN THONG
YEU NC VIET
NAM
- Khai niem:
+ Truyen thong la nhng
yeu to ve sinh hoat xa hoi,
phong tuc, tap quan, loi
song, ao c cua mot dan
toc c hnh thanh trong qua
trnh c lu truyen t i
nay sang i khac t xa
en nay.
+ Truyen thong yeu nc
cua dan toc Viet Nam: la
net noi bat trong i song
van hoa tinh than cua ngi
Viet, la di san quy bau cua
dan toc c hnh thanh rat
sm, c cung co va phat
huy qua hang ngan nam Lch
s.
Hoat ong 2: Ca lp
- GV co the lay v du: mot con
ngi mi sinh ra con nho tuoi
khong the khang nh em be ay
yeu nc. Vay vi mot dan toc
yeu nc co nguon goc t au?
Co t bao gi? Va hnh thanh nh
the nao?
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
ly giai nhng van e at ra.
- HS theo doi SGK va suy ngh lien
he tra li.
- GV nhan xet, bo sung, va ket
luan.
+ GV giang tiep long yeu nc
thi ky nay c bieu hien y
thc co chung coi nguon: cung la
- Long yeu nc bat nguon
t nhng tnh cam n gian,
trong mot khong gian nho hep
nh: Tnh yeu gia nh, yeu
que hng ni chon nhau cat
ron, ni mnh sinh song gan
Trang 178
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
con rong chau tien, cung sinh ra t
Qua bau me y thc xay
dng, bao ve quoc gia dan toc
Viet, Van Lang Au Lac.
- HS nghe, ghi nh ve qua trnh hnh
thanh truyen thong yeu nc.
- GV dan dat van e: Truyen
thong yeu nc c toi luyen va
phat huy nh the nao chung ta cung
tm hieu muc II:
bo (o la nhng tnh cam
gan vi a phng).
- T khi hnh thanh quoc gia
dan toc Viet: van Lang Au
Lac nhng tnh cam gan bo
mang tnh a phng phat
trien thanh tnh cam rong
ln long yeu nc.
- thi ky Bac thuoc long
yeu nc bieu hien ro net
hn.
+ Qua y thc bao ve nhng
di san van hoa cua dan toc.
+ Long t hao ve nhng
chien cong, ton knh cac v
anh hung e t o hnh
thanh truyen thong yeu
nc Viet Nam.
II. PHAT TRIEN VA TOI LUYEN TRUYEN THONG YEU NC
TRONG CAC THE KY PHONG KIEN OC LAP
Hoat ong 3: Ca lp, ca nhan
- GV sau mot nghn Nambac thuoc
va au tranh chong Bac thuoc, en
the ky X at nc tr lai oc lap
t chu vi lanh tho, tieng noi,
phong tuc, tap quan cua qua trnh
au tranh ben b cua dan toc.
Bc sang thi ky oc lap boi
canh Lch s mi cung at ra
nhng thach thc oi vi long yeu
nc cua ngi Viet.
HS nghe, ghi nh
- GV phat van: Em hay neu boi
canh Lch s cua dan toc va cho
biet boi canh ay at ra yeu cau
g?
- HS da vao SGK tra li.
- GV nhan xet, bo sung, ket luan.
- GV bo sung, yeu cau: Xay dng
at nc mi va bao ve To quoc
la mot th thach vi long yeu
nc cua ngi Viet Nam long
yeu nc cang c phat huy cao
o.
- HS nghe, ghi chep.
* Boi canh Lch s
- at nc tr lai oc lap,
t chu.
- Nhng sau 1000 nam Bac
thuoc nen kinh te tr nen
lac hau, oi ngheo.
- Cac the lc phng bac cha
t bo am mu xam lc
phng Nam.
Trong boi canh ay long
yeu nc ngay cang c
phat huy, toi luyen.
Trang 179
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 4: Ca lp, Ca nhan
- GV yeu cau HS theo doi SGK e
tra li cau hoi: Trong 9 the ky oc
lap truyen thong yeu nc c
bieu hien nh the nao?
- HS theo doi SGK phat bieu.
- GV chot y.
- HS nghe, ghi chep.
+ GV Giai thch: Yeu nc gan vi
thng dan v truyen thong yeu nc
ngay cang mang yeu to nhan dan
ngi ch thuyen la dan, lat
thuyen cung la dan Khoan th sc
dan de lam ke sau re, ben goc,
la Thng sach e gi nc.
+ GV tieu ket: Nh vay trong cac
the he phong kien oc lap truyen
thong yeu nc cang c phat huy
va toi luyen, a lam nen nhng
ky tch anh hung chien thang ve
vang cua dan toc.
- Bieu hien:
+ Y thc vn len xay dng
phat trien nen kinh te t
chu, nen van hoa am a
ban sac truyen thong cua
dan toc.
+ Tinh than chien au chong
giac ngoai xam bao ve oc
lap dan toc cua moi ngi
Viet.
+ Y thc oan ket moi tang
li nhan dan, moi dan toc
trong cong cuoc xay dng va
bao ve To quoc.
+ Long t hao dan toc, biet
n to tien.
+ Y thc v dan, thng dan
cua giai cap thong tr tien
bo yeu nc gan vi
thng dan mang yeu to
nhan dan.
III. NET AC TRNG CUA
TRUYEN THONG YEU NC VIET NAM THI PHONG KIEN
Trang 180
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV at van e: Qua tm hieu ta
thay truyen thong yeu nc cua
dan toc Viet Nam c bieu hien rat
a dang nhng mc o khac nhau:
+ Hy sinh, xa than v nc.
+ T hao ve at nc, ton knh
nhng v anh hung dan toc.
+ Lao ong sang tao lam giau cho
cong ong, cho at nc.
+ Chong giac ngoai xam, bao ve
oc lap.
+ Gi gn di san van hoa cua
dan toc.
+ Lam nhng viec ch nc, li
nha trong o bieu hien ac trng
cua truyen thong yeu nc Viet
Nam thi phong kien la chong giac
ngoai xam bao ve oc lap dan
toc.
- HS nghe, ghi nh.
- GV phat van: Tai sao co the xem
net ac trng c ban cua truyen
thong yeu nc Viet Nam thi
phong kien la chong giac ngoai
xam, bao ve oc lap dan toc?
- HS theo doi SGK ket hp vi
nhng kien thc a hoc e tra li.
- GV bo sung ket luan.
+ e minh hoa GV yeu cau HS
iem lai tat ca cac cuoc khang
chien va khi ngha gianh va gi
oc lap dan toc cua nhan dan ta
trc the ky XIX. Qua o HS thay
c tren the gii co le khong co
dan toc nao trai qua nhieu cuoc
chien chong xam lc nh Viet Nam.
- HS nghe, ghi chep.
- GV tieu ket: Nh vay ro rang ta
thay truyen thong yeu nc c
bieu hien ro net nhat trong cuoc
au tranh chong ngoai xam. V vay
au tranh chong ngoai xam tr
thanh net ac trng cua truyen
thong yeu nc Viet Nam.
Truyen thong quy bau o cua
nhan dan Viet Nam a c phat
huy cao o qua moi thi ai, a lam
nen nhng chien cong hien hach
- Dan toc Viet Nam a trai
qua nhieu cuoc au tranh
chong giac ngoai xam.
- Trong au tranh chong giac
ngoai xam nhan dan Viet
Nam a oan ket nhat tr
ong long vt qua gian kho,
hy sinh, phat huy tai nang, tr
tue, chien au dung cam
gianh thang li cuoi cung.
- Cung trong chien au chong
ngoai xam long yeu nc
tr nen trong sang chan
thanh va cao thng hn bao
gi het.
au tranh chong ngoai xam,
bao ve oc lap tr thanh
net ac trng cua truyen
thong yeu nc Viet Nam.
Trang 181
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cho dan toc, nhan chm tat ca be
lu ban nc va cp nc a
at nc, dan toc vt qua moi s
nguy hiem kho khan.
- Trong cong cuoc xay dng at
nc hien nay. Viet Nam ng trc
nhng kho khan th thach ln:
Nguy c tut hau, canh tranh khoc liet
vi ben ngoai, nguy c anh mat
ban sac truyen thong cua dan
toc. V vay truyen thong yeu
nc can phai c phat huy cao
o na.
- HS nghe, ghi nh.
- GV co the am thoai vi Hs ve
nhng bieu hien cua long yeu
nc hien nay, lay V du viec lam
cu the, thong qua o giao duc HS.
4. Cung co
- Qua trnh hnh thanh, toi luyen, phat huy truyen thong
yeu nc cua nhan dan Viet Nam.
- Net ac trng c ban cua truyen thong yeu nc.
5. Dan do
- HS hoc bai, tra li cau hoi theo SGK, doc trc bai
mi.
PHAN BA PHAN BA
LCH S THE GII CAN AI LCH S THE GII CAN AI
CHNG I CHNG I
CAC CUOC CACH MANG T SAN CAC CUOC CACH MANG T SAN
(T GIA THE KY XVI EN CUOI THE KY XVIII) (T GIA THE KY XVI EN CUOI THE KY XVIII)
Bai 29 Bai 29
CACH MANG HA LAN VA CACH MANG ANH CACH MANG HA LAN VA CACH MANG ANH
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Bai hoc giup HS hieu rang, cuoc au tranh cua nhan
dan ha Lan lat o vng trieu Tay Ban Nha t gia the ky
XVI la mot cuoc cach mang t san au tien cua thi ky
Lch s can ai the gii. Cach mang t san Anh (the ky
XVIII) la s tiep tuc cuoc tan cong vao che o phong kien
chau Au, m ng cho lc lng san xuat t ban phat
trien.
Trang 182
Giao an lich s lp 10
2. T tng, tnh cam, thai o
- Cach mang t san trong buoi au thi can ai the
hien mat tch cc viec loai bo che o phong kien mot
so quoc gia chau au, song ch la s thay oi hnh thc boc
lot nay bang hnh thc boc lot khac ma thoi. Mot che o
boc lot mi, tinh vi va tan bao ang hnh thanh.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang phan tch, khai quat, tong hp,
anh gia s kien.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o the gii: ban o cac vung Tay Au.
- Anh O-li-v Crom-oen.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Gii thieu bai mi
GV khai quat: Giai oan hau ky trung ai (the ky XV
XVII), che o phong kien khung hoang, suy vong. Giai cap t
san tuy mi ra i nhng a nhanh chong khang nh the
lc kinh te ngay cang ln manh cua mnh. Cuoc au tranh
cua giai cap t san chong che o phong kien the hien
trc het tren lnh vc ton giao, van hoa, nghe thuat la
bc don ng cho nhng cuoc cach mang t san khong
the tranh khoi tay Au. Nhng v sao, nhng cuoc cach
mang t san sm no ra vung at thap va x s
sng mu Y ngha cua nhng s kien o oi vi tien
trnh cua Lch s nhan loai ra sao? Chung ta se nghien cu
lam sang to van e nay trong bai hoc hom nay.
2. To chc day hoc bai mi
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1:
- GV gii thieu tren ban o v tr
cua Ha Lan trc Cach mang (Gom
lanh tho cac nc Ha Lan, B,
Luyxambua va mot so vung ong
Bac Phap) va giai thch v sao vung
at nay co ten goi la Neeclan
(Vung at thap).
- GV: Da vao au e noi rang,
au the ky XVI Neeclan la mot
trong nhng vung kinh te TBCN phat
trien nhat Chau Au? HS co the tm
thay cau tra li qua kien thc trong
SGK.
- GV dan dat: S phat trien kinh
te TBCN co anh hng the nao
en tnh hnh xa hoi Neeclan? Sau
O Cach mang Ha Lan
- T au the ky XVI
Neeclan la mot trong
nhng vung kinh te TBCN
phat trien nhat chau Au.
- Giai cap t san Neeclan ra
i, the lc kinh te ngay
cang ln manh.
Trang 183
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
khi trnh bay tnh hnh kinh te, xa hoi
cua Neeclan di thi cai tr cua
chnh quyen phong kien Tay Ban Nha,
GV hng dan HS nhan thc:
+ V sao t tng cai cach ton
giao cua Canvanh nhanh chong c
ni nay chap nhan.
+ T tng cai cach o la s don
ng cho mot cuoc cach mang.
- Thang 8 / 1566 nhan dan
mien Bac Neeclan khi
ngha, lc lng phat trien
manh, lam chu nhieu ni.
Hoat ong 2:
- HS oc SGK tom tat nhng thanh
qua chu yeu cua qua trnh au
tranh keo dai suot 4 thap ky cuoi
the ky XVI nh:
+ Giai phong cac tnh mien Bac.
+ Phan hoa lc lng ke thu.
+ Hoi ngh cac tnh mien Bac (U
trech) vi nhieu quyet sach quan
trong.
+ Chnh quyen phong kien Tay ban
Nha sup o.
+ Nc cong hoa t san (Ha Lan)
ra i
- GV gi y e HS nhan thc: Cach
mang t san ch thay the hnh thc
boc lot nay bang hnh thc boc lot
khac, giai cap boc lot nay bang giai
cap boc lot khac, che o khong
thay oi.
- Nam 1609 Hiep nh nh
chien dc ky ket, nhng en
nam 1648 mi c cong
nhan oc lap.
Y ngha:
+ La cuoc cach mang t san
au tien tren the gii.
+ M ng cho chu ngha TB
Ha Lan phat trien.
+ M ra thi ai mi bung
no cac cuoc cach mang t
san.
+ Han che: Quan he san
xuat phong kien con ton tai
mot so ni, nhan dan
khong c hng quyen li
Kinh te, Chnh tr.
Hoat ong 3:
- S phat trien cua nen kinh te
Anh c the hien nh the nao? GV
hng dan HS da vao SGK e nhan
thc noi dung c ban theo logic sau:
- S phat trien cua cong trng
thu cong dan lan at phng hoi.
San pham tang nhanh ve so lng
va chat lng kch thch hoat ong
ngoai thng phat trien nhat la
nganh len da, buon ban no le da
en.
- S phat trien nganh len da keo
theo s phat trien cua nghe nuoi
cu. Do vay mot bo phan quy toc
Anh chuyen sang kinh doanh hang hoa
theo hng TBCN, tr thanh quy toc
mi.
2. Cach mang t san Anh
a. Tnh hnh nc Anh trc
cach mang
Kinh te: au the k XVII, nen
kinh te nc Anh phat trien
nhat Chau Au.
Xa hoi: T san, quy toc
mi giau len nhanh chong.
Trang 184
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
GV mieu ta canh Rao at cp
ruong (Hnh anh Cu an tht
ngi cua nha van Tomat Mor), sau
o hng dan HS ly giai v sao t
san, quy toc mi Anh giau len
nhanh chong nh vay.
- S bao thu, lac hau va phan
ong cua che o phong kien Anh
the hien nh the nao? Sau khi HS
da vao SGK tra li cau hoi tren,
GV tiep tuc dan dat HS giai quyet
van e: Mau thuan trong long xa
hoi Anh bieu hien nh the nao?
Hng giai quyet mau thuan o?
GV hng dan HS theo doi nhng
dien bien chnh cua cach mang (co
the lap bang nien bieu s kien
theo d lieu sau).
+ 1642 1648: Noi chien (vua
Quoc hoi)
+ 1649: X t vua, thanh lap
nc cong hoa.
+ 1653: Lap nen oc tai.
+ 1688: Quoc hoi chnh bien, xac
lap che o quan chu lap hien.
Da vao nien bieu, hng dan HS
nam c hng phat trien cua
cach mang Anh qua cac moc chnh,
sau o ly giai van e:
+ V sao cach mang Anh co s
thoa hiep gia Quoc hoi vi lc
lng phong kien cu?
+ V sao noi cach mang Anh la
cuoc cach mang bao thu?
iem quan trong ma GV can khac
hoa e HS nhan thc sau sac ve
thai o hai mat cua giai cap t san
Anh. Khi cha u manh, v li ch cua
giai cap mnh, chung khong ch la
phnh quan chung ng len tranh
au chong che o phong kien, ma
con loi keo ca mot bo phan quy
toc mi (tng la ke thu cua mnh
trc o) tao nen mot lien minh
chnh tr mi. Khi cach mang thanh
cong, giai cap t san phan boi lai
quan chung cach mang, ong thi
Chnh tr: Che o phong kien
km ham lc lng san xuat
TBCN.
Cach mang bung no.
b. Dien bien cua cach mang:
(theo doi nien bieu nam s
kien chnh)
+ Nam 1642 1648: noi chien
ac liet (Vua Quoc hoi).
+ Nam 1449: x t vua, nc
cong hoa ra i, cach mang
at en nh cao.
+ 1653: Nen oc tai c
thiet lap (mot bc tut lui).
+ Nam 1688: Quoc hoi tien
hanh chnh bien, sau o che
o quan chu lap hien c
xac lap.
c. Y ngha
Lat o che o phong kien,
m ng cho CNTB Anh
phat trien.
M ra thi ky qua o t
che o Phong kien sang che
o t ban.
Trang 185
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cung co lien minh quy toc t san
bang viec thiet lap mot the che
chnh tr Quan chu lap hien. Nha
vua tr v ma khong cai tri v
khong co thc quyen. Quyen lc
chnh tr tap trung trong tay Quoc Hoi
lap hien cua giai cap t san. Du
con co nhng han che nhat nh
song sach mang t san Anh van co
y ngha trong ai oi vi Lch s
the gii.
4. S ket bai hoc
- GV hng dan HS nhan thc van e chu yeu sau:
- V sau cuoc cach mang t san Ha Lan no ra di hnh
thc mot cuoc chien tranh giai phong dan toc?
- Ca hai cuoc cach mang noi tren co g giong nhau?
- Tong ket noi dung tren , GV cung co e HS hieu ro
khai niem cach mang t san (ca noi ham va ngoai dien
cua khai niem). Do nhng ac iem, ieu kien hoan canh
Lch s, cach mang t san 2 nc Ha Lan va Anh no ra
di nhng hnh thc khac nhau, giai quyet nhng nhiem
vu cu the khac nhau, nhng eu hng vao muc tieu chung
la lat o che o phong kien (bat ky ngoai o ho hay
ang ton tai, thong tr trong nc), e m ng cho chu
ngha t ban phat trien. ay la nhng s kien m au cho
mot thi ky au tranh quyet liet e giai quyet van e ai
thang ai gia chu ngha t ban ang len vi che o phong
kien a gia nua, suy tan, song cha de t bo vo ai chnh
tr.
Trang 186
Giao an lich s lp 10
Bai 30 Bai 30
CHIEN TRANH GIANH OC LAP CHIEN TRANH GIANH OC LAP
CUA CAC THUOC A ANH BAC M CUA CAC THUOC A ANH BAC M
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
Bai hoc giup HS hieu rang, cuoc chien tranh gianh oc
lap cua nhan dan 13 nc thuoc a Anh Bac M cuoi
the ky XVIII la mot cuoc cach mang t san. Viec ra i
mot so nc t san au tien ngoai Chau Au la s tiep
xuc cuoc tan cong vao che o phong kien m ng cho
lc lng san xuat T ban phat trien, la s khang nh
quyet tam vn len nam quyen thong tr the gii cua giai
cap t san.
2. T tng, tnh cam, thai o
Chien tranh gianh oc lap thang li, hp chung quoc
Hoa Ky ra i, gop phan thuc ay phong trao au tranh
chong phong kien chau Au va phong trao giai phong dan
toc My Latinh sau nay. Tuy vay, che o no le van ton
tai My, quan chung nhan dan van khong c hng
nhng thanh qua cach mang ma ho phai oi bang xng
mau cua chnh mnh.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang s dung o dung trc quan, ky
nang phan tch, khai quat , tong hp, anh gia s kien.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
Ban o 13 thuoc a Anh Bac My; anh bao ong
Boxtn, giooc gi Oa sinh tn, ai hoi luc a (GV co the la
chon nhieu tai lieu trc quan sinh ong trong Encarta).
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Gii thieu bai mi
GV co the tao tnh huong vao bai qua nhieu cach
khac nhau, tuy nhien can chu y HS au cap rat an tng
vi cach dien at nhe nhang giau hnh anh. Chang han:
Cuoc cach mang t san no ra tren vung at thap va
x s sng mu dau co y ngha trong ai song cha u
cung co niem tin cho ngi ng thi ve mot thang li
hoan toan cua giai cap t san. Lch s phai ch i hn
mot the ky sau e chng kien ben b ai Tay Dng mot
cuoc bien ong chnh tr xa hoi to ln 13 thuoc a Anh,
dan en s ra i mot quoc gia t san au tien chau
My. V sao ni ay lai co the bung no mot cuoc chien
tranh gianh oc lap? Ket qua cua cuoc chien a anh
hng nh the nao oi vi Lch s chau My va the gii?
Trang 187
Giao an lich s lp 10
Chung ta se nghien cu lam sang to van e nay trong
bai hoc hom nay.
2. To chc day hoc bai mi
Phan kiem tra bai cu co the c tien hanh trc khi
vao bai mi, hoac cung co the thc hien trong qua trnh
tien hanh bai nghien cu kien thc mi).
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1:
- GV gii thieu tren ban o v tr
cua 13 thuoc a Anh Bac My va
neu cau hoi: 13 thuoc a Anh c
ra i nh the nao?
GV gi y e Hs nh lai kien thc
cu lam nen cho nhan thc kien
thc mi.
+ Cuoc di dan t chau Au sang
Chau M t sau phat kien a ly
cua Critxtop Colombo.
+ Qua trnh chinh phuc ngi Inian
uoi ho ve pha Tay.
+ a no le da en t Chau Phi
sang khai pha on ien
+ Nen kinh te TBCN 13 thuoc a
Anh phat trien nh the nao?
O S phat trien cua chu
ngha T ban
Bac My. Nguyen
nhan bung bo
chien tranh.
- Na au the ky XVIII, 13
thuoc a Anh c ra i doc
b bien ai Tay Dng (1,3
trieu ngi).
Hoat ong 2:
- HS da vao SGK e trnh bay s
phat trien kinh te 2 mien (Bac
Nam), quan trong hn la biet cach ly
giai v sao co s khac nhau ve
nganh nghe san xuat cac khu
vc o.
+ Mien Bac: Cong trng thu
cong phat trien nhieu nganh nghe
nh: Ru, thuy tinh. Luyen kim, ong
tau, det, (Cac mo kim loai quy
tap trung chu yeu mien Bac,
cang Boxtn sam uat).
+ Mien Nam: Kinh te on ien
phat trien, san xuat hang hoa
nong nghiep xuat khau: ngo, bong,
ma, thuoc la (at ai ph nhieu;
S dung rong rai, boc lot tan bao
no le da en).
S phat trien kinh te 13 thuoc
a at ra nhng yeu cau g?
Sau khi cho Hs thao luan van e
nay, GV can nhan manh yeu cau
bc thiet san xuat, buon ban, m
mang kinh te ve pha tay. Tuy nhien,
nhng mong muon chnh ang o b
- Gia the ky XVIII, nen cong
thng nghiep TBCN ay
phat trien.
- S phat trien kinh te cong,
nong nghiep thuc ay thng
nghiep, giao thong, thong tin,
thong nhat th trng, ngon
Trang 188
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
chnh quyen Anh quoc ra sc kim
ham.
GV tiep tuc cho HS thao luan van
e.
Tai sao chnh phu Anh lai km ham
s phat trien kinh te thuoc a?
Chnh phu Anh a lam g e kim
ham s phat trien kinh te thuoc
a? Hau qua cua nhng chnh sach
o ra sao?
GV lay ket qua thao luan e ly
giai nguyen nhan dan en viec
bung no cuoc chien tranh oi
quyen oc lap cua tat ca cac
tang lp nhan dan 13 thuoc a
Anh.
ng.
- S km ham cua chnh phu
Anh lam cho mau thuan 13
thuoc a tr nen gay gat,
dan en viec bung no chien
tranh.
Hoat ong 3:
- GV s dung cac bc tranh
(nguon: Encarta) mieu ta, tng
thuan canh Hanh hnh nhan vien s
Thue; Tan cong tau ch che cua
Anh; Bao ong Boxtn 1773.
GV hng dan Hs phan tch phan
ng cua vua Anh nguyen nhan trc
tiep dan en bung no cuoc chien
(4 1775). GV cho HS quan sat bang so
sanh tng quan lc lng gia 2 ben
khi bat au cuoc chien.
V du: lap bang the hien d lieu
sau:
+ Quan Anh: Lc lng 9 van: thien
chien; vu kh ay u
+ Quan 13 thuoc a: lc lng 3
van; thieu kinh nghiem tac chien;
vu kh thieu thon
T viec so sanh, HS nhan thay
nhng kho khan, bat li oi vi
ngha quan dan ti thng vong
nhieu, thieu thon lng thc, lc
lng
GV at van e: Cuoc chien se ra
sao neu tnh hnh o keo dai? Van
e cap thiet can giai quyet luc
nay la g?
- GV cho HS quan sat bc tranh ai
hoi luc a lan hai, chan dung Oa sinh
tn, neu cau hoi thu hut s chu y
cua HS.
Ong la ai? Em biet g ve ong?
2. Dien bien chien tranh
va s thanh lap
Hp chung quoc
Hoa Ky.
- Sau s kien Boxtn, nguy c
cuoc chien en gan. ai hoi
luc a lan th nhat c
trieu tap (9 1774), yeu cau
vua Anh bai bo chnh sach han
che cong thng nghiep.
- Thang 5 1775 ai hoi luc
a lan th hai c trieu tap
+ Quyet nh xay dng quan
oi luc a.
+ C Giooc-gi Oa-sinh-tn
lam tong ch huy quan oi.
+ Thong qua bang Tuyen
ngon oc lap (4-7-1776),
tuyen bo thanh lap hp
chung quoc Hoa Ky.
- Ngay 17-10-1777 chien thang
Trang 189
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Trong qua trnh hng dan HS thao
luan, can chu y nhan manh tai
thao lc quan s cua Oa sinh tn
(chnh on quan oi, thay oi hnh
thc tac chien), ong thi phan
tch tac dung cua ban Tuyen ngon
oc lap oi vi viec kch thch tinh
than oan ket chien au cua nhan
dan thuoc a (co the lien he vi
ban tuyen ngon oc lap ngay
02/09/1945 cua ta). Nh o tnh hnh
thay oi theo hng ngay cang co
li cho ngha quan.
GV s dung s o c cau to chc
Nha nc My.
Gii thieu Oa-sinh-tn c bau
lam tong thong au tien cua nc
My (nam bung no cuoc ai cach
mang Phap 1789), thu o nc My
gi ay mang ten ong.
Hng dan HS nhan thc y ngha
cua cuoc chien tranh gianh oc lap
Bac My, t o rut ra tnh chat
cua no la mot cuoc cach mang t
san.
Xaratoga tao ra bc ngoat
cuoc chien.
- Nam 1781 tran I-ooc-tao
giang on quyet nh, gianh
thang li cuoi cung.
O Ket qua va y ngha
cua chien tranh
gianh oc lap
- Theo hoa c vecxai (9-1783)
Anh cong nhan nen oc lap
cua 13 thuoc a bac My.
- Nam 1787 thong qua Hien
Phap cung co v tr Nha
nc My.
Y ngha:
+ Giai phong Bac My khoi
chnh quyen Anh, thanh lap
quoc gia t san, m ng cho
CNTB phat trien Bac My.
+ Gop phan thuc ay cach
mang chong phong kien
Chau Au, phong trao au
tranh gianh oc lap My La
tinh.
4. S ket bai hoc
GV hng dan HS nhan thc van e chu yeu sau:
- V sao cach mang t san Bac My no ra di hnh
thc mot cuoc chien tranh gianh oc lap?
- Nhan manh y ngha quan trong cua cuoc cach mang
t san o?
- Tong ket noi dung tren, GV cung co e HS hieu ro
khai niem cach mang t san. So sanh cuoc chien tranh
gianh oc lap Bac My vi cach mang t san Ha Lan,
cach mang t san Anh e thay s a dang ve hnh thc cua
cach mang t san trong buoi au thi can ai.
Trang 190
Giao an lich s lp 10
Bai 31 Bai 31
CACH MANG T SAN PHAP CUOI THE KY XVIII CACH MANG T SAN PHAP CUOI THE KY XVIII
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Bai hoc giup HS hieu rang, cach mang t san Phap
cuoi the ky XVIII la mot cuoc cach mang t san ien hnh
nhat thi ky lch s the gii can ai. No a lat o che
o phong kien, m ng cho CNTB phat trien Phap, gop
phan vao thang li cua chu ngha t ban tren pham vi the
gii.
2. T tng, tnh cam, thai o
- Quan chung nhan dan, ong lc chu yeu thuc ay
s nghiep cach mang Phap at en nh cao la nen
chuyen chnh Gia-co-banh, ho xng ang la ngi sang tao
ra lch s.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang s dung o dung trc quan, ky
thuat phan tch, khai quat, tong hp, anh gia s kien.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Ban o phong trao au tranh cua nhan dan Phap.
- Tranh Tnh canh nong dan Phap, Tan cong pha nguc
Ba-xti (GV co the la chon tai lieu trc quan trong Encarta).
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu:
Cau hoi 1: V sao noi cuoc chien tranh gianh oc lap
cua 13 bang thuoc a Anh Bac My la cuoc cach mang t
san?
Cau hoi 2: Phan tch y ngha cua cuoc chien tranh gianh
oc lap Bac My?
Sau khi HS tra li, GV nhan manh anh hng cua cach
mang My oi vi chau My va chau Au, ac biet la oi
vi nc Phap ang trong tnh trang em trc cua cach
mang.
2. Gii thieu bai mi
Cuoi the ky XVIII, gia Pa-ri hoa le cua nc Phap
Kinh o Chau Au, a bung no mot cuoc cach mang long
tri l at. Thanh qua cua cuoc cach mang o c Le-
nin nhan manh rang: No xng ang la cuoc ai cach
mang v a lam biet bao viec cho giai cap cua no tc la
giai cap t san, e en tron the ky XIX, the ky em lai anh
Trang 191
Giao an lich s lp 10
sang van hoa, van minh cho nhan loai eu dien ra di
anh hng cua cuoc cach mang v ai nay. V sao cuoc
cach mang t san trung tam chau Au lai tr nen ien
hnh hn bat c cuoc cach mang t san nao thi ky can
ai, chung ta se nghien cu lam sang to van e nay
trong bai hoc hom nay (GV ghi tieu e bai hoc).
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca nhan
GV to chc e HS tra li cau
hoi: Can c vao au e noi rang,
cuoi the ky XVIII, Phap van la
nc nong nghiep lac hau? HS co
the da vao
SGK e tra li cau hoi nay. ac
biet, GV hng dan HS phan tch i
song cua nong dan Phap di ach
ap bc boc lot cua phong kien,
Giao hoi (a to t 1/3 en 1/2 hoa
li, nhieu loai thue, ngha vu phong
kien, nha th phi l khac). Mieu ta
bc tranh Tnh canh nong dan Phap
trc mang (hnh 5 1 - SGK)
GV mieu ta cong xng luyen
thep Phap (Nguon: Encarta)
Hoat ong 2: Thao luan
GV cho HS theo doi s o c cau xa
hoi nc Phap, hng dan HS thao
luan, vai tro, quyen li kinh te, a
v chnh tr cua cac ang cap, t
o rut ra ket luan:
Mau thuan ve quyen li kinh te,
a v chnh tr dan en cuoc khung
hoang xa hoi sau sac.
Giai quyet mau thuan nay nh
the nao?
Nc Phap ang em trc
cua mot cuoc cach mang
Hoat ong 1: Thao luan
GV hng dan HS thao luan van
e: Nhng t tng tien bo nc
Phap trc cach mang c da
tren c s nao? Sau o GV gii
thieu trao lu Triet hoc anh sang
thong qua nhng quan iem tieu
bieu cua Mong-te-xki-, Von-te, Ru-
xo. HS can nhan thc ro nhng t
tng o khong dng viec phe
phan che o phong kien thoi nat,
I. NC PHAP TRC CACH
MANG
1 Tnh hnh kinh te xa hoi:
A. Kinh te
- Cuoi the ky XVIII, Phap
van la nc nong nghiep
+ Cong cu, k thuat canh
tac lac hau, nang suat thap.
+ Lanh chua, Giao hoi boc
lot nong dan nang ne.
- Cong thng nghiep phat
trien
+ May moc s dung ngay
cang nhieu (det, khai mo,
luyen kim)
+ Cong nhan ong, song
tap trung
+ Buon ban m rong vi
nhieu nc.
B. Chnh tr
- Xa hoi chia thanh 3 ang
cap
+ Tang l: nam ac quyen
+ Quy toc: kinh te, chnh tr,
giao hoi.
+ ang cap th ba: Gom
TS, Nong dan, bnh dan. Ho
lam ra cua cai, phai ong
moi th thue, khong c
hng quyen li chnh tr.
- Mau thuan xa hoi gay
gat.
2. Cuoc au tranh tren lnh
vc t tng:
Nhng t tng tien bo
phe phan nhng quan iem
loi thi, giao l lac hau, m
ng cho xa hoi phat trien.
Triet hoc anh sang don
ng cho cach mang bung
no, nh hng cho mot xa
Trang 192
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
giao l nha th hu lau, ma quan
trong hn la at c s nen mong l
thuyet ve viec xay dng mot che
o xa hoi mi. No thc s la t
tng don ng cho cach mang, la
ngon uoc sang cho nc Phap khi
van con trong em toi.
Hoat ong 1: GV/ HS
GV hng dan HS thao luan van
e:
- Nha vua trieu tap , hoi ngh 3
ang cap e lam g?
- Nha vua co at c muc ch
cua mnh khong? V sao vay?
GV tng thuat tran tan cong
pha nguc Ba-xti (Co the s dung
oan trch trong bai th 14 - 7 cua To
Hu)
GV s dung ban o phong trao
nhan dan Phap (SGK), Bc tranh
biem hoa Nong dan chat voi bach
tuoc (Chnh sach to, thue cua Phong
kien, Giao hoi an bam.). Nong dan
ot cac lanh a phong kien v.v...
GV hng dan HS tm hieu nhng
t tng tien bo cua Ban tuyen
ngon nhan quyen va dan quyen
(Co the lien he vi Tuyen ngon
oc lap cuaMy, Tuyen ngon oc
lap cua Viet Nam).
- HS nhan xet mat tch cc va han
che cua nhng chnh sach ma
Quoc hoi lap hien ban hanh.
Trc hanh ong phan quoc cua
nha vua, cach mang Phap can phai
lam g?
Nhng bien phap ma Quoc hoi
lap hien va nhan dan Phap tien
hanh co bao ve c nc Phap?
Giai oan sau cua cach mang nc
Phap se giup ta tra li cau hoi
nay.
Hoat ong 2: Giao vien - Hoc
sinh
GV tai hien kien thc cu at ra
tnh huong mi: Vi viec x t vua
Sac-l I, thiet lap nen cong hoa,
cach mang Anh at ti nh cao.
Cach mang Phap luc nay a lam
hoi mi tng lai.
II. TIEN TRNH CUA CACH
MANG
1. Cach mang bung no.
Nen quan chu lap hien
- Ngay 5-5-1789 Hoi ngh ba
ang cap do nha vua trieu
tap b ang cap th ba
phan oi.
- Ngay 14-7-1789, quan
chung pha nguc Ba-xti, m
au cho cach mang Phap.
- Quan chung nhan dan
noi day khap ni (ca thanh
th va nong thon), chnh
quyen cua t san tai chnh
c thiet lap (Quoc hoi lap
hien).
+ Thong qua Tuyen ngon
nhan quyen va dan quyen.
+ Ban hanh chnh sach
khuyen khch cong thng
nghiep phat trien.
+ Thang 9-1791 thong qua
hien phap, xac lap nen
chuyen chnh t san (quan
chu lap hien)
- Vua Phap tm cach chong
pha cach mang, khoi phuc lai
che o phong kien (xui giuc
phan ong trong nc, lien
ket vi phong kien ben
ngoai).
- Thang 4-1792 Chien tranh
gia Phap vi lien minh
phong kien Ao - Pho bung
no.
- Ngay 11-7-1792 Quoc hoi
tuyen bo To quoc lam nguy,
quan chung a nhat loat t
vu trang bao ve at nc.
2. T san cong thng cam
quyen. Nen cong hoa
Trang 193
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
mot viec tng t, cach mang Phap
a at ti nh cao cha?
- Hng dan HS thao luan, GV can
chot lai van e: Nhng quyet nh
tren cua Quoc hoi (do ap lc cua
quan chung), cha ap ng c
nhng yeu cau cap bach ma cach
mang Phap oi hoi.
+ Chong thu trong giac ngoai.
+ Chong nan au c tch tr, phuc
vu mat tran, cai thien i song
nhan dan. Quan chung tiep tuc tao
ra ap lc, chuyen giao chnh quyen
ve tay phai Gia-co-banh, ap ng
yeu cau cua
cach mang.
- GV s dung anh chan dung gii
thieu Ro-be-xpi-e, nhan manh nhng
pham chat noi bat nh y ch sat
a tinh than au tranh khong khoan
nhng trc ke thu v li ch cua
nhan dan, mot con ngi kien nh
khong the ao ngc c.
Hoat ong 3: Giao vien - Hoc
sinh
- GV hng dan HS nhan thc ve
cac chnh sach cu the cua chnh
quyen Gia-co-banh luc nay a thc
s phat huy tac dung. Can co s so
sanh e thay ay la nhng chnh
sach tien bo hn han thi k Gi-
rong-anh nam quyen, chang han:
+ Viec chia ruong thanh lo ln,
ban gia cao thi Gi-rong-anh khien
nong dan khong the co at ai
canh tac gi ay (thi Gia-co-banh)
sac lenh chia eu at cong, ruong
c chia thanh lo nho, tra dan
trong 10 nam.
+ Trc ay ao luat cam cong
nhan bai cong, hoi hop, nay hien
phap mi (6-1793) ban bo quyen
dan chu rong rai, moi s bat bnh
ang giai cap b xoa bo.
+ Viec ban hanh luat gia toi a
a khac phuc tnh trang nan au c
tch tr, huy ong nan au c trch
tr, huy ong lng thc thc pham
cho mat tran va cai thien tng
bc i song nhan dan.
c thanh lap.
- Ngay 10-8-1792 quan
chung Pa-ri noi day, lap chnh
quyen cong xa cach mang
(phai Gironganh); bat vua va
hoang hau.
- Ngay 21-9 Quoc hoi tuyen
bo lap nen Cong hoa th
nhat, x t nha vua.
- au nam 1793, nc
Phap ng trc kho khan
mi
+ Trong nc: Bon phan
ong noi day; i song
nhan dan kho khan.
+ Ben ngoai: Lien minh
phong kien chau Au e doa
cach mang.
- Ngay 31-5-1793 quan
chung Pa-ri noi day, lat o
phai Ghi-rong-anh, gianh
chnh quyen ve tay phai Gia-
co-banh (Ngay 2- 6).
3. Nen chuyen chnh
Giacobanh nh cao cua
cach mang
- Trc nhng kho khan,
th thach nghiem trong Chnh
quyen Gia-co-banh a a ra
nhng bien phap kp thi,
hieu qua.
+ Giai quyet ruong at cho
nong dan, tien lng cho
cong nhan.
+ Thong qua hien phap
mi, m rong t do dan
chu.
+ Ban hanh lenh Tong
ong vien
+ Xoa nan au c tch tr ...
- Phai Gia-co-banh a hoan
thanh nhiem vu chong thu
trong, giac ngoai, a cach
mang en nh cao.
- Trong luc cach mang ang
len, mau thuan noi bo a
Trang 194
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- Tai sao gia luc cach mang ang
len, phai Gia-co-banh lai suy yeu?
GV hng dan HS phan tch nhng
oi hoi t nhieu pha (t san, cong
nhan, nong dan) oi vi chnh
quyen Gia-co-banh luc nay dau
chnh ang cung khong the co ieu
kien thc hien. at nc va ket
thuc mot cuoc chien gian kho, keo
dai vi nhng kho khan chong
chat. Hau qua cha c khac phuc.
S bat lc, lung tung vi nhng
quyet sach sai lam cua phai Gia
co -banh (an ap cac lc lng
chong oi), dan en viec ho khong
con cho da. Ngay ca mot bo phan
quan chung cach mang trung thanh
vi vi Gia-co-banh oi hoi Ro-be-
xpi-e phai hanh ong cng quyet
trc hanh ong cua ke thu th
ong lai lng chng khong quyet
oan. Lc lng t san c hoi - ke
mi giau len trong chien tranh a
lam cuoc ao chnh bat Ro-be-xpi-e
va nhng cong s cua ong len
oan au ai. Long nhiet tnh cach
mang cua quan chung Pa-ri luc nay
a nguoi lanh, e lc lng phan
ong ay cach mang vao giai oan
thoai trao. Ve s that bai cua Gia-
co-banh. V.I.Le-nin ch ro: "a ra
nhng d nh ai quy mo ma lai
khong co cho da can thiet e
thc hien, khong biet ngay ca phai
da vao giai cap nao e ap dung
bien phap nay hay bien phap
khac.
GV can hng dan e HS nhan
thc c rang, cac cuoc ao chnh
lien tiep ke t sau that bai cua
nen chuyen chnh Gia-co-banh, la
qua trnh i xuong, the hien s tut
lui cua cach mang Phap (T Cong
hoa t san qua cac bc trung gian
tr ve quan chu phong kien). Co
the
bieu dien s thoai trao cua cach
mang Phap qua s o sau:
Gia-co-banh (Cong hoa: 6 -1793)
oc chnh (27-7-1794)
lam cho phai Gia-co-banh suy
yeu. Cuoc ao chnh ngay 27-
7-1794 a a chnh quyen
vao tay bon phan ong, cach
mang Phap thoai trao.
Thi k thoai trao
- Sau ao chnh, Uy ban oc
chnh ra i a thu tieu moi
thanh qua cua cach mang.
+ Hien phap mi c ban
hanh bao ve li ch TS mi.
+ Xoa bo luat gia toi a
+ Thu tieu cac quyen t
do dan chu
+ Khung bo nhng ngi
cach mang.
- Cuoc ao chnh (11- 1799)
lat o
che o oc chnh, a Na-po-
le-ong len nam quyen, xay
dng che o oc tai.
- Sau nhieu nam chien
tranh, e che I cua Na-po-le-
ong b suy yeu, that bai
(1815). Che o quan chu
Phap c phuc hoi.
III. Y NGHA LCH S CUA
CACH MANG PHAP CUOI
THE KY XVIII
- La cuoc cach mang dan
chu t san
ien hnh.
+ Lat o che o phong
kien cung vi nhng tan d
cua no.
+ Giai quyet c van e
dan chu
(ruong at cho nong dan,
quyen li cua cong nhan)
+ Hnh thanh th trng dan
toc thong nhat m ng
cho lc lng TBCN Phap
phat trien. 1
+ Giai cap t san lanh dao,
nhng quan chung quyet nh
tien trnh phat trien cua
cach mang.
- M ra thi ai thang li
Trang 195
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
oc tai (e che 1: 11-
1799)
Quan chu (11 - 1815)
- GV hng dan HS so sanh nhng
thanh qua ma cach mang Phap at
c, ac biet nhan manh nhng
thanh qua o eu do sc manh
cua quan chung cach mang tao
ten. Chnh v le o cach mang t
san Phap la cuoc cach mang ien
hnh nhat, tieu bieu nhat, no hn
han bat c mot cuoc cach mang t
san nao no ra trc hoac sau no.
Vi y ngha to ln o no xng
ang c coi la cuoc ai cach
mang.
va cung co quyen thong tr
cua giai cap t san tren
pham vi the gii.
3. S ket bai hoc
GV hng dan HS nhan thc van e chu yeu sau:
V sao cach t san Phap la cuoc cach mang tieu bieu,
ien hnh?
Nhan manh y ngha quan trong cua cuc cach mang t
san o?
Tong ket noi dung tren, GV tiep tuc giup HS cung co
khai niem cach mang t san. (Co the so sanh vi cuoc
chien tranh gianh oc lap Bac M, cach mang t san Ha
Lan, cach mang t san Anh e nhan thc them s a dang
ve hnh thc cua cach mang t san trong buoi au thi
can ai).
Trang 196
Giao an lich s lp 10
CHNG 2 CHNG 2
CAC NC AU MY CAC NC AU MY
(T AU THE KY XIX EN AU THE KY XX) (T AU THE KY XIX EN AU THE KY XX)
Bai 32 Bai 32
CACH MANG CONG NGHIEP CHAU AU CACH MANG CONG NGHIEP CHAU AU
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c cac moc thi gian va thanh tu chu yeu
cua cuoc Cach mang cong nghiep cac nc Anh, Phap.
c.
- Nam c he qua cua Cach mang cong nghiep ve
kinh te, xa hoi va y
ngha cua no oi vi s phat trien cua Chu ngha t ban.
- Hieu c tac dung cua cuoc Cach mang cong
nghiep oi vi viec xay
dng at nc trong thi ky cong nghiep hoa hien ai hoa
hien nay.
2. T tng, tnh cam
Cung vi viec nang cao nang suat lao ong, giai cap
t san boc lot oi vi cong nhan ngay cang tinh vi va
triet e hn. i song cua ngi lao ong b sa sut do
ong lng thap kem. Mau thuan gia giai cap t san va
giai cap vo san ngay cang them sau sac.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang phan tch anh gia bc phat
trien cua may moc, tac ong cua Cach mang cong
nghiep oi vi kinh te xa hoi.
- Ky nang khai thac tranh anh trong SGK.
II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh ve nhng phat minh cong nghiep trong thi
ky nay.
- Lc o nc Anh.
- T lieu tham khao ve kinh te, van hoa phan lch s
the gii.
III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi l: Lap nien bieu dien bien Cach mang Phap
qua cac giai oan.
Cau hoi 2: Tai sao noi thi ky chuyen chnh Gia-co-
banh la nh cao cua Cach mang Phap?
2. Dan dat vao bai mi
Trang 197
Giao an lich s lp 10
Cuoi the ky XVIII en gia the ky XIX, cac nc
chau Au a co bc
phat trien nhay vot trong lnh vc san xuat. o la cuoc
Cach mang nham thc hien c kh hoa nen san xuat thay
the cho lao ong thu cong. V thc chat ay la cuoc Cach
mang ky thuat nham tao ra nang suat lao ong cao hn Chu
ngha t ban, cung co nen tang cua che o mi. e nam
vng nhng thanh tu chu yeu cua Cach mang cong
nghiep cac nc Anh, Phap, c nh the nao? He qua
cua cach mang cong nghiep ra sao, chung ta cung tm hieu
noi dung bai hoc hom nay.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay va phan tch: Sau khi
lat o che o phong kien, giai cap
t san len nam quyen a tang
cng cung co v tr cua mnh bang
viec phat trien kinh te cach mang
cong nghiep a ap ng yeu cau
e tao ra nang suat lao ong cao
hn, khang nh tnh hn han cua
phng thc san xuat t ban chu
ngha so vi phng thc san xuat
phong kien von a lac hau.
- GV neu cau hoi: V sao Cach
mang cong nghiep dien ra au tien
Anh?
HS da vao von hieu biet cua
mnh va SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
+ Anh co nhng ieu kien chuan
b cho cach mang cong nghiep dien
ra sm hn cac nc khac: Cach
mang no ra sm, chnh quyen do giai
cap t san nam.
+ Kinh te t ban chu ngha phat
trien manh, nhat la trong lnh vc
cong nghiep.
+ Anh co he thong thuoc a
rong ln, tao ieu kien cho giai cap
t san tch luy von au t vao cong
nghiep trong nc.
- GV nhan manh: Yeu to quan trong
hang au cua s qua o t san
xuat thu cong sang san xuat may
moc la s tch luy t ban nguyen
O Cach mang cong nghiep
Anh
- Anh la nc au tien tien
hanh cach mang cong
nghiep:
+ Kinh te t ban chu ngha
phat trien manh.
+ Cach mang no ra sm,
chnh quyen thuoc v trong giai
cap t san.
+ Co he thong thuoc a
ln.
Trang 198
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
thuy (von ban au).
Hoat ong 2: Nhom
GV chia HS thanh cac nhom neu
nhiem vu nh sau: Hay cho biet moc
thi gian va nhng thanh t chu
yeu cua Cach mang cong nghiep
Anh.
+ HS hoat ong theo nhom, da
vao SGK tm hieu va c ai dien
trnh bay ket qua cua nhom mnh.
HS co the bo sung cho ban.
- GV nhan xet ket hp vi trnh
bay va phan tch.
+ Nam 1764, Giem Ha-gri-v a
sang che ra
may keo si, lay ten cho con gai
mnh at cho may Gienni, u iem la
s dung t 16 18 coc suot ma ch
do mot cong nhan ieu khien (ket
hp vi gii thieu may Gienni).
+ Nam 1769, Ac-crai-t che tao ra
may keo si chay bang sc nc.
+ Nam 1779, Cron-tn cai tien
may Gienni va Ac-crai-t vi ky
thuat cao hn keo c si nho chac
vai ep va ben.
+ Nam 1785 Et-mn Cac-rai che
tao may det chay bang sc nc
a nang suat tang gan 40 lan so
vi det tay.
- GV neu cau hoi: Tai sao cach
mang cong nghiep lai bat au t
nganh cong nghiep nhe?
- HS da vao von kien thc tra
li. Trc khi HS tra li GV co the
gi y: Von th trng, cong nhan.
- GV nhan xet va ket luan:
Nhng nganh nay co truyen thong
va phat trien manh Anh, thu hoi
von nhanh. san pham co th trng
tieu thu rong.
Hoat ong 3: Ca nhan
- GV trnh bay: Nam 1784, Giem
Oat phat minh ra may hi nc va
c a vao s dung (Ket hp gii
thieu may hi nc cua Giem Oat)
- GV neu cau hoi: Viec phat minh
ra may hi nc va a vao s
dung co y ngha g?
- Nhng phat minh ve may
moc:
+ Nam 1764 Giem Ha-gri-v
sang che ra may keo si
Gienni.
+ Nam 1769 Ac-crai-t che
tao ra may keo si chay bang
hi nc.
+ Nam 1779 Crom-tn cai
tien may keo si tao ra san
pham ep, ben hn.
+ Nam 1785 Cac-rai che
tao may det chay bang sc
nc, nang suat tang 40 lan.
+ Nam 1784 Giem Oat
phat minh ra may hi nc va
a vao s dung.
Trang 199
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- HS da vao SGK tra li.
- GV nhan xet va chot y:
+ Nh co may hi nc ma cac
nha may co
the xay dng nhng ni thuan
tien (khong phu thuoc vao ieu
kien a ly nh phai gan song, suoi
va thi tiet).
- Toc o san xuat va nang suat
lao ong tang len ro ret, giam sc
lao ong c bap con ngi. Lao ong
chan tay dan c thay the bang lao
ong may moc.
- GV trnh bay: Ben canh viec phat
minh may hi nc, nganh luyen kim
cung co nhng tien bo ve ky
thuat: Nam 1735 phat minh phng
phap nau than coc, nam 1784 lo
luyen gang au tien c xay dng,
nganh giao thong van tai cung co
bc tien ln au the ky XIX tau
thuy va xe la a xuat hien vi
au may chay bang hi nc:
+ Nam 1814 Xti-phen-xn che tao
tththanh cong chiec au may xe
la au tien. .
+ Nam 1825 nc Anh khanh thanh
oan ng sat au tien.
- GV ket luan: en gia the ky XIX,
Anh c menh danh la cong xng
cua the gii. Luan on tr thanh
mot trung tam thng mai vi 80 van
dan.
- GV gii thieu cho HS tren lc o
nc Anh
e thay c s bien oi cua Anh
v c cau
kinh te va dan c sau Cach mang
cong nghiep.
Hoat ong 1: Ca lp, ca nhan
- GV trnh bay va phan tch: Cach
mang cong nghiep Phap c bat
au t cac nganh cong nghiep nhe
vao nhng nam 30 cua the ky XIX
va phat trien manh vao nhng
nam 1850 -1870. Trong khoang 20
nam o, so may hi nc cua
Phap tang hn 5 lan, t 5000 chiec
len 27.000 chiec; chieu dai ng
- Luyen kim: Nam 1735 phat
minh ra phng phap nau than
coc luyen gang thep, nam
1784 lo luyen gang au tien
c xay dng.
- Giao thong van tai: Nam
1814 Xti-phen-xn che tao
thanh cong au may xe la.
- Gia the ky XIX Anh tr
thanh cong xng the gii.
2. Cach mang cong nghiep
Phap, c
a) Phap
T nhng nam 30 cua the
ky XIX Cach mang cong
nghiep bat au dien ra va
phat trien manh trong nhng
nam 1850 - 1870.
- Tac ong ve kinh te, xa
hoi:
+ Kinh te Phap vn len
manh me ng th 2 The
gii.
+ Bo mat Paris va cac
thanh pho khac thay oi ro
ret.
b) c
- Cach mang cong nghiep
dien ra vao nhng nam 40
Trang 200
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
sat tang 5,5 lan, t 3000
km len 16.500 km; tau chay bang hi
nc tang hn 3,5 lan.
- GV neu cau hoi: Tac ong cua
Cach mang cong nghiep oi vi
kinh te, xa hoi cua nc Phap.
- HS da vao SGK tra li cau hoi:
- GV nhan xet, bo sung va chot y:
+ a kinh te Phap vn len manh
me, cong nghiep Phap ng th 2
the gii ch sau Anh.
+ Bo mat Pari va cac thanh pho
khac thay oi ro ret. Mot he thong
ai lo, nha ga, ca hang c dng
len thay the cac pho cu chat hep.
Hoat ong 2: Ca lp, ca nhan
- GV gii thieu cho HS thay qua trnh
dien ra cuoc Cach mang cong
nghiep: Cach mang cong nghiep
c dien ra vao nhng nam 40 cua
the ky XIX, mac du at nc ang
con b chia se thanh nhieu tieu
quoc va giai cap t san cha len
cam quyen. en gia the ky XIX
toc o phat trien cong nghiep c
at mc ky luc.
- HS oc oan ch nho trong SGK
noi v s phat trien cua nen kinh te
c di tac ong cua cuoc Cach
mang cong nghiep.
- GV neu cau hoi: Cach mang
cong nghiep tac ong vao nong
nghiep nh the nao ?
- HS da vao SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: May
moc c s dung trong san xuat
nong nghiep: May cay, ba, may
gat, S dung phan hoa hoc
Nang suat thu hoach tang.
- GV neu cau hoi: V sao cach
mang cong nghiep Phap, c
dien ra muon nhng toc o lai
nhanh?
- HS da vao von kien thc cua
mnh tra li cau hoi.
- GV bo sung chot y: Nh tiep thu
kinh nghiem t phat minh cua Anh,
qua trnh cai tien ky thuat Phap,
c dien ra khan trng hn.
cua the ky XIX vi toc o
nhanh at ky luc.
- Trong nong nghiep: May
moc cung tham nhap va
c a vao s dung nhieu:
May cay, ba, may giat, s
dung phan bon.
- ac iem: Cach mang cong
nghiep c dien ra vi
toc o phat trien nhanh, ky
luc.
Trang 201
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: ca nhan
- GV neu cau hoi: Neu he qua
ve kinh te cua Cach mang cong
nghiep?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
+ Nang cao nang suat lao ong,
lam khoi lng san pham cho xa
hoi cang nhieu.
+ Bo mat cac nc t ban thay
oi do nhieu trung tam cong nghiep
mi va thanh th ong dan ra i.
O He qua cua cach mang
cong nghiep:
- Be kinh te:
+ Nang cao nang suat lao
ong lam ra khoi lng san
pham ln cho xa hoi.
+ Thay oi bo mat cac nc
t ban, nhieu trung tam cong
nghiep mi va thanh th
ong dan ra i.
Hoat ong 2 : Ca nhan
- GV neu cau hoi: Ngoai he qua
ve mat kinh te, Cach mang cong
nghiep con em lai he qua ve xa
hoi nh the nao?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: Hnh
thai giai cap mi o la t san
cong nghiep va vo san cong
nghiep.
- T san cong nghiep nam moi t
lieu san xuat va nam quyen thong
tr nc ngoai.
- Vo san cong nghiep ngay cang
ong ao song i song cua ho
ngay cang c cc dan en mau
thuan gia t san va vo san
khong ngng tang len lam bung
no nhieu cuoc au tranh giai cap.
- Ve xa hoi:
+ Hnh thanh 2 giai cap mi
la t san cong nghiep va vo
san cong nghiep.
+ T san cong nghiep nam t
lieu san xuat va quyen
thong tr.
+ Vo san cong nghiep lam
thue, i song c cc dan
en au tranh gia vo san
vi t san.
4. S ket bai hoc
Yeu cau HS tra li cac cau hoi neu ra ngay t au
gi hoc: Nhng thanh tu cua cach mang cong nghiep, he
qua cua Cach mang cong nghiep?
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu oc trc bai mi.
- Lap bang thong ke ve nhng phat minh cua cach
mang cong nghiep Anh theo noi dung sau:
Thi gian
Ngi phat
minh
Ten phat
minh
Tac ong
kinh te
Trang 202
Giao an lich s lp 10
Trang 203
Giao an lich s lp 10
Bai 33 Bai 33
HOAN THANH CACH MANG T SAN HOAN THANH CACH MANG T SAN
CHAU AU VA MY GIA THE KY XIX CHAU AU VA MY GIA THE KY XIX
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
Nam c nguyen nhan, dien bien, ket qua cua cuoc
au tranh thong nhat c, Italia va noi chien My.
Giai thch c tai sao cuoc au tranh thong nhat c,
Italia va noi chien My la cuoc cach mang t san.
Ve lc o qua trnh thong nhat Italia, c.
2. T tng, tnh cam, thai o
Nhan thc ung ve vai tro cua quan chung nhan
dan trong cuoc au tranh chong cac the lc phong kien,
bao thu, lac hau oi quyen t do dan chu.
3. Ky nang
Ren luyen cho HS ky nang phan tch, giai thch cac s
kien lch s qua o khang nh tnh chat o chnh la nhng
cuoc cach mang t san dien ra di cac hnh thc khac
nhau.
Ky nang khai thac lc o, tranh anh.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Lc o qua trnh thong nhat c, Italia va noi chien
My.
- Tranh anh en nhng nhan vat lch s co lien quan
en thi ky nay.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi 1: Neu moc thi gian va nhng thanh tu
chu yeu cua Cach mang cong nghiep Anh?
Cau hoi 2: He qua cua Cach mang cong nghiep?
2. Dan dat vao bai mi
Trong cac thap nien 50 60 cua the ky XIX nhieu cuoc
cach mang t san lien tuc no ra di nhng hnh thc khac
nhau Chau Au va Bac My a khang nh s toan thang
cua phng thc san xuat t ban chu ngha, cham dt
cuoc au tranh "Ai thang ai" gia the lc phong kien lac hau,
bao thu vi giai cap t san ai dien cho lc lng san xuat
tien bo. e tm hieu nguyen nhan nao dan en cuoc au
tranh thong nhat c, Italia va noi chien My? Dien bien
Trang 204
Giao an lich s lp 10
dien ra nh the nao? Tnh chat, y ngha ra sao? Bai hoc hom
nay se tra li cac cau hoi neu tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1:
- Trc het GV gii thieu cho HS
thay ro: T nhng nam 1848 1849
mot cao trao Cach mang t san lai
dien ra soi noi Chau Au.
Phap nham lat o bo phan t san
tai chnh, thiet lap nen cong hoa
,th 2, tao ieu kien cho chu ngha
t ban phat trien. c va Italia
ngoai nhiem vu thu tieu quan he
san xuat phong kien con thc hien
nhiem vu thong nhat at nc, m
ng cho chu ngha t ban i len.
- Tiep o GV neu cau hoi: Hay
cho biet tnh hnh nc c trc khi
thong nhat?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet chot y:
+ en gia the ky XIX, kinh te t
ban chu ngha c phat trien
nhanh chong, c t mot nc
nong nghiep tr thanh nc cong
nghiep.
+ Phng thc kinh doanh theo
ng loi t ban chu ngha a xam
nhap vao san xuat: S dung may
moc, thue mn cong nhan, ay
manh khai thac tao nen tang lp
quy toc t san goi chung la Gioong-
Ke.
+ Nc c b chia se thanh
nhieu vng quoc nho, la tr ngai
ln nhat e phat trien kinh te t
ban chu ngha (G ket hp viec trnh
bay vi ch lc o ve nc c
e thay c tnh trang chia re cua
quoc gia nay).
- GV neu cau hoi: Yeu cau cap
bach cua c la lam g e phat
trien kinh te t ban chu ngha?
- HS tra li cau hoi.
GV ket luan: Yeu cau cap bach
luc nay la thong nhat at nc,
cham dt tnh trang phan tan, chia
O Cuoc au tranh thong
nhat at nc.
- Tnh hnh nc c
+ Gia the ky XIX kinh te t
ban chu ngha c phat
trien nhanh chong, c tr
thanh nc cong nghiep.
+ Phng thc kinh doanh theo
loi t ban a xam nhap vao
cac nganh kinh te.
+ Nc c b chia xe thanh
nhieu vng quoc nho, can
tr s phat trien kinh te t
ban chu ngha at ra yeu
cau can thong nhat at
nc.
- c tien hanh thong nhat
bang vu lc "T tren xuong"
thong qua cac cuoc chien
tranh vi cac nc khac.
Trang 205
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
re.
- GV trnh bay va phan tch:
c do s thoa hiep cua giai cap t
san va quy toc phong kien, giai cap
vo san cha u trng thanh e
tien hanh thong nhat at nc
bang con ng Cach mang con
ng "T di len", qua trnh
thong nhat at nc c thc hien
bang con ng chien tranh vng
trieu "t tren xuong", thong qua
vai tro cua quy toc Pho ai dien
la Bi-xmac. Vi nhng chnh sach
phan ong a a nc c tr
thanh mot on luy phan ong,
nhat la nguon goc chu yeu dan
en chu ngha quan phiet xam lc
va la trung tam xay ra cac cuoc
chien tranh chau Au.
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
- GV s dung lc o qua trnh
thong nhat c e trnh bay dien
bien qua trnh thong nhat nc
c.
- Goi 1 2 HS len bang trnh bay
lai qua trnh thong nhat c e
cung co kien thc muc nay.
- Qua trnh thong nhat c chu
yeu tap trung vao nhng noi dung
sau:
+ Nam 1864 Bi-xmac tan cong
an Mach chiem Hon-xtai-n va S-
le-xvch hai a ban chien lc quan
trong Ban Tch va Bac Hai. an
Mach phai ky hoa c (10/1864).
ong y trao hai cong quoc cho Ao
va Pho thanh lap mot lien bang
mi.
- Ket qua: Nam 1867 Lien Bang
Bac c ra i gom 18 quoc gia
Bac c va 3 thanh pho t do,
Hien phap c thong qua.
- Nam 1870, 1871 Bi-xmac tien
hanh chiem Phap, Phap phai ky
hiep nh au hang thu phuc c
cac bang mien Nam hoan toan
thong nhat at nc.
- GV giai thch ro: viec thong nhat
- Qua trnh thong nhat c
+ Nam 1864 Bi-xmac tan
cong an Mach chiem Hon-
xtai-n va S-le-xvch hai a
ban chien lc quan trong
Ban Tch va Bac Hai.
+ Nam 1866 Bi-xmac gay
chien tranh vi Ao, c
thanh lap mot lien bang Bac
c.
- Nam 1870, 1871 Bi-xmac gay
chien vi Phap thu phuc c
cac bang mien Nam hoan
toan thong nhat at nc.
Trang 206
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nc c mang tnh chat mot cuoc
Cach mang t san tao ieu kien cho
kinh te t ban chu ngha phat trien
manh me c.
Hoat ong 3: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Tnh hnh Italia
trc khi thong nhat at nc?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
+ Gia the ky XIX Italia van b
chia thanh 7 vng quoc nho, va
chu s thong nhat cua e quoc
Ao.
+ Di o ho cua e quoc Ao
va ach thong tr cua cac the lc
phong kien kinh te lac hau cham
phat trien ngoai vng quoc
Piemonte.
- GV neu cau hoi: trc tnh hnh
o at ra yeu cau g a Italia phat
trien theo hng t ban chu ngha?
- HS tra li cau hoi.
- GV nhan xet va ket luan: yeu
cau cap bach la giai phong dan
toc khoi s le thuoc vao e quoc
Ao, xoa bo s can tr cua cac
the lc phong kien, m ng cho
cong nghiep t ban phat trien.
- GV nhan manh: Trong o noi bat
len vai tro cua vng quoc van gi
c oc lap, nen quan chu lap
hien cua trieu ai xa-voa ai dien
cho quyen li cua lien minh quy toc
t san hoa va ai t san, a tao
ieu kien cho kinh te t ban chu
ngha phat trien.
O Cuoc au tranh thong
nhat Italia
- Tnh hnh Italia trc khi thong
nhat:
+ at nc b phan tan chia
xe thanh 7 vng quoc nho,
chu s thong nhat cua e
quoc Ao.
+ Kinh te lac hau, cham phat
trien, b km ham phat trien.
- Nhiem vu:
+ at ra yeu cau cap bach
la giai phong dan toc khoi
s le thuoc vao Ao, xoa bo
s can tr cua cac the lc
phong kien.
+ M dng cho kinh te phat
trien theo hng t ban chu
ngha.
Hoat ong 4: ca lp, ca nhan
- trc het GV s dung" Lc o
thong nhat Italia" Ket hp vi noi
dung SGK e trnh bay dien bien
qua trnh thong nhat Italia.
- Tiep theo goi Hs len bang trnh
bay lai qua trnh thong nhat Italia
e khac sau va cung co kien
thc.
- Dien bien qua trnh thong nhat
Italia can tap trung vao nhng noi
dung chu yeu sau:
- Dien bien: Noi bat la vai
tro cua vng quoc
Piemonte.
+ Thang 4 1859 chien tranh
vi Ao. Thang 3 1860 cac
Trang 207
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
+ Thang 4 1859 chien tranh gia
lien quan Piemonte Phap vi Ao
bat au di s ho tr cua oan
quan tnh nguyen Ga-ri-ban-i ay
quan Ao vao tnh the kho khan,
thang 3 1860 cac vng quoc mien
Bac sap nhap vao Piemonte.
+ Thang 4 1860 khi ngha nhan
dan ao Xixilia bung no, oi lat
o chnh quyen tay sai Ao thong
nhat at nc garibani cung quan
oi "Ao o" o bo len ao giai
phong mien Nam Italia, sau o mien
Nam Italia sap nhap vao Piemonte
(10 1860) thanh lap vng quoc
Italia.
+ Nam 1866 Italia lien minh vi
Pho chong Ao giai phong c
Venexia.
+ Nam 1870 Phap that bai trong
cuoc chien tranh Phap Pho, Roma
thuoc ve Italia.
- GV neu cau hoi: Neu y ngha
cuoc au tranh thong nhat Italia?
- HS da vao SGK va von hieu
biet qua bai hoc tra li cau hoi.
- GV chot y: Mang tnh chat mot
cuoc Cach mang t san, lat o s
thong tr cua e quoc Ao va cac
the lc phong kien bao thu Italia.
Tao ieu kien cho chu ngha t ban
phat trien.
- GV nhan manh them: han che
cua cuoc au tranh thong nhat Italia
la sau khi thong nhat Italia van theo
che o quan chu lap hien, nen
dan chu con rat nhieu han che,
nong dan ngheo khong co at ai
va khong co quyen bau c.
vng quoc mien Bac sap
nhap vao Piemonte.
+ Thang 4 1860 khi ngha
nhan dan ao Xixilia cung
vi oi quan "Ao o" cua
Gia-ri-ban-i thong nhat c
mien Nam.
+ Nam 1866 lien minh vi
Pho chong Ao giai phong
c Venexia.
+ Nam 1870 sau that bai
cua Phap trong cuoc chien
tranh vi Pho, thu hoi Roma.
Y ngha:
+ Mang tnh chat mot cuoc
Cach mang t san, lat o s
thong tr cua e quoc Ao
va cac the lc phong kien.
+ M ng cho chu ngha t
ban phat trien.
Trang 208
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 5: ca nhan va ca
lp
- GV cho HS quan sat tren lc o
nc My gia the ky XIX trong SGK
va gii thieu cho HS thay c s
m rong at ai nc My gia the
ky XIX.
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
tnh hnh nc My trc khi noi
chien?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV trnh bay va phan tch.
+ Kinh te My gia the ky XIX ton
tai theo 2 con ng: Mien Bac phat
trien nen cong nghiep t ban chu
ngha, mien Nam phat trien kinh te
on ien da tren boc lot sc lao
ong no le.
+ Ve nong nghiep Mien Bac
va Mien tay kinh te trang trai chu
nho va nong dan t do chiem u
the phuc vu th trng cong nghiep.
Trong khi o mien Nam kinh te
on ien phat trien da tren sc
lao ong no le lam giau nhanh
chong cho gii chu no. Tuy nhien,
che o no le a can tr nen kinh
te t ban chu ngha phat trien.
+ Mau thuan gia t san va trai
nho mien Bac vi cac chu no
mien Nam ngay cang gay gat
Phong trao au tranh oi thu tieu
che o no le m ng cho CNTB
phat trien.
- GV neu cau hoi: Nguyen nhan
trc tiep dan en noi chien?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet chot y:
+ Lincon ng c vien cua ang
Cong hoa ai dien cho giai cap t
san va trai chu mien Bac trung
c Tong thong e doa quyen li cac
chu no Mien Nam (v ang Cong
hoa chu trng bac bo che o no
le).
- GV ket hp gii thieu hnh 62
"Tong thong Lin-con (ngi ngoi
ben trai) tham duyet ban Tuyen
ngon Giai phong no le" vi noi
O Noi chien My
- Tnh hnh My trc noi
chien:
+ Gia the ky XIX kinh te My
ton tai hai con ng: Mien
Bac phat trien nen cong
nghiep t ban chu ngha;
mien Nam kinh te on ien
vao boc lot no le.
+ Nh ieu kien thuan li
kinh te phat trien nhanh
chong ac biet la nganh
cong nghiep va ca nong
nghiep. Song che o no le
can tr nen kinh te t ban
chu ngha phat trien.
+ Mau thuan gia t san, trai
chu Mien Bac vi chu no
Mien Nam ngay cang gay
gat.
- Nguyen nhan trc tiep:
+ Lincon ai dien ang Cong
hoa trung c Tong thong e
doa quyen li cua chu no
mien Nam.
+ 11 Bang mien Nam tach khoi
lien bang.
Trang 209
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
dung ve Lincon trong SGK.
+ 11 bang phan oi tach khoi
Lien bang thanh lap Hiep bang mi
co chnh phu, Tong thong rieng va
chuan b lc lng chong lai Chnh
phu Trung ng.
Hoat ong 6: ca lp va ca
nhan
GV trnh bay: Ngay 12/4/1861 noi
chien bung no, ban au quan oi
lien bang kien quyet va khong s
dung bien phap triet e nen b thua
lien tiep.
- GV neu cau hoi: Trc tnh hnh
o chnh phu Lincon co bien phap
g?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet, bo sung, va chot
y:
+ Chnh phu thay oi ke hoach tac
chien va co nhng bien phap tch
cc hn.
+ Gia nam 1862 ky sac lenh
cap at mien Tay cho dan di c.
+ Ngay 01/1/1863 ra sac lenh bai
bo che o no le hang van no
le va ngi dan gia nhap quan oi
Lien bang.
+ Ngay 09/4/1865 quan oi mien
Bac gianh thang li quyet nh trong
tran anh thu phu Hiep bang mien
nam (Xaratoga), noi chien cham dt.
- GV neu cau hoi: Hay cho biet y
ngha cua cuoc noi chien?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung, chot y:
+ La cuoc cach mang t san lan
th II My.
+ Xoa bo che o no le mien
Nam tao ieu kien cho chu ngha t
ban phat trien.
+ Nen kinh te My phat trien
nhanh chong sau noi chien.
- Dien bien:
+ Ngay 12/4/1861 noi chien
bung no u the ve Hiep
Bang.
+ Ngay 01/1/1863 Lincon con
ra sac lenh bai bo che o
no le nong dan tham gia
quan oi.
+ Ngay 09/04/1865 noi chien
ket thuc, thang li thuoc ve
quan Lien bang.
- Y ngha:
+ La cuoc cach mang t san
lan th II My.
+ Xoa bo che o no le
mien Nam tao ieu kien cho
chu ngha t ban phat trien.
+ Nen kinh te My phat trien
nhanh chong sau noi chien.
4. S ket bai hoc
GV yeu cau HS tra li cau hoi at ra ngay t au gi
hoc. Nguyen nhan va dien bien cuoc au tranh thong nhat
c, Italia va noi chien My? Tai sao o lai la nhng cuoc
cach mang t san?
Trang 210
Giao an lich s lp 10
5. Dan do, bai tap
- Hoc bai cu, oc trc bai mi.
- Lap bang thong ke cac hnh thc cach mang T san
theo noi dung sau:
Ten cuoc cach
mang
Hnh thc Thi gian
Ket qua, y
ngha
Trang 211
Giao an lich s lp 10
Bai 34 Bai 34
CHU NGHA T BAN CHU NGHA T BAN
CHUYEN SANG GIAI OAN E QUOC CHU NGHA CHUYEN SANG GIAI OAN E QUOC CHU NGHA
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam va hieu c nhng thanh tu chu yeu ve
khoa hoc ky thuat cuoi the ky XIX au the ky XX, no a
thc ay s phat trien vt bac cua lc lng san xuat
xa hoi.
- Nam c khoang nhng nam cuoi the ky XIX, cong
nghiep t ban dan chuyen sang giai oan phat trien cao hn
giai oan e quoc chu ngha ma ac trng c ban nhat la
s ra i cua cac to chc oc quyen va s boc lot ngay
cang tinh vi hn oi vi nhan dan lao ong lam cho mau
thuan trong xa hoi t ban ngay cang gay gat va sau sac.
2. T tng, tnh cam, thai o
- Biet tran trong nhng cong trnh nghien cu nhng
phat minh cua cac nha khoa hoc trong viec kham pha
nguon nang lng vo tan cua thien nhien phuc vu cho nhu
cau va cuoc song con ngi.
- Thay c mac du chu ngha e quoc la giai oan
phat trien cao cua chu ngha e quoc, i cung vi no la
nhng thu oan boc lot tinh vi cua chung.
3. Ky nang
- Ren luyen cho HS ky nang nhan xet anh gia s
kien lch s ve s hnh thanh cac to chc oc quyen.
- Ky nang khai thac va s dung tranh anh lch s ve
nhng thanh tu cua khoa hoc ky thuat.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh cac nha bac hoc o nhng phat minh noi
tieng vao cuoi the ky XIX au the ky XX.
- T lieu ve cuoc i va s nghiep cua cac nha bac
hoc co ten tuoi tren the gii.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Trang 212
Giao an lich s lp 10
Cau hoi 1: Tai sao noi cuoc au tranh thong nhat c,
Italia va noi chien My lai mang tnh chat mot cuoc cach
mang t san?
Cau hoi 2: Tai sao trong cuoc noi chien My t san
mien Bac lai thang chu no mien Nam?
2. Dan dat vao bai mi
Cuoi the ky XIX au the ky XX, cac nc t ban Au
My co nhng chuyen bien manh me trong i song kinh te
xa hoi, bc sang giai oan e quoc chu ngha. ac trng
c ban nhat cua giai oan nay la s ra i cac to chc
oc quyen va s boc lot ngay cang tinh vi hn oi vi
nhan dan lao ong lam cho mau thuan trong xa hoi ngay
cang gay gat. e hieu ro nguyen nhan nao dan en s
phat trien cua chu ngha t ban? S ra i va nhng ac
iem c ban cua chu ngha t ban giai oan e quoc
chu ngha? Bai hoc hom nay se ly giai nhng cau hoi neu
tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Hoat ong nhom
- Trc het, GV trnh bay: Khoang
30 nam cuoi the ky XIX lc lng
san xuat cac nc t ban at
en trnh o phat trien cao. Nh
nhng phat minh khoa hoc trong cac
lnh vc vat ly, hoa hoc, sinh hoc.
- GV chia lp thanh 4 nhom nhiem
vu cua cac nhom nh sau:
+ Nhom 1: Neu ten cac nha khoa
hoc va nhng thanh tu phat minh
ve vat ly.
+ Nhom 2: Neu ten cac nha khoa
hoc va nhng thanh tu phat minh
ve hoa hoc.
+ Nhom 3: Neu ten cac nha khoa
hoc va nhng thanh tu phat minh
ve sinh hoc.
+ Nhom 4: Neu nhng tien bo
trong viec ap dung nhng thanh tu
khoa hoc ky thuat trong san xuat
nong nghiep.
- HS oc SGK va thao luan theo
nhom c ai dien trnh bay ket
qua cua mnh.
- GV nhan xet bo sung va chot y.
* Nhom 1: Trong lnh vc vat ly.
+ Phat minh ve ien cua cac
O Nhng thanh tu ve
khoa hoc ky thuat
cuoi the ky XIX
au the ky XX
* Trong lnh vc vat ly:
+ Phat minh ve ien cua cac
nha Bac hoc G.Om ngi
c, G.Jun ngi Anh, E.Lenx
ngi Nga m ra kha nang
ng dung nguon nang lng
mi.
Trang 213
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nha bac hoc G.Om ngi c, G.Jun
ngi Anh, E.Lenx ngi Nga m ra
kha nang ng dung nguon nang
lng mi.
+ Thuyet ien t cua Tomx
(Anh) cho phep phan tch nguyen t
ma trc ay ngi ta lam tng
la nhng phan t nho nhat.
+ Phat hien ve phong xa cua
Hangri Baccren (Phap), Mari quyri a
at nen tang cho viec tm kiem
nguon nang lng hat nhan.
+ Rdpho (Anh) co bc tien v
ai trong viec tm hieu cau truc vat
chat.
+ Phat minh cua Rnghen (c) ve
tia X vao nam 1895 co ng dung
quan trong trong y hoc chuan oan
va ieu tr chnh xac benh tat.
* Nhom 2: Trong lnh vc hoa hoc.
nh luat tuan hoan cua
Meneleep nha bac hoc Nga a
at c s cho s phan hang cac
nguyen to hoa hoc.
* Nhom 3: Trong lnh vc sinh hoc
+ Hoc thuyet acuyn (Anh) e cap
en s tien hoa va di truyen
+ Phat minh cua nha bac hoc Lu-i
Paster (Phap) giup phat hien vi
trung va che tao thanh cong vexing
chong benh cho dai.
+ Cong trnh cua nha bac hoc Nga
Pap-lop nghien cu hoat ong cua
he than kinh cao cap cua ong vat
va ngi.
* Nhom 4: Trong nong nghiep
May moc c s dung nhieu nh
may keo, may cay, may gat
phng phap canh tac c cai tien,
viec s dung phan hoa hoc nang
cao nang suat cay trong.
+ Phat hien ve phong xa
cua Hangri Baccren (Phap),
Mari quyri a at nen tang
cho viec tm kiem nguong
nang lng hat nhan.
+ Rdpho (Anh) co bc
tien v ai trong viec tm hieu
cau truc vat chat.
+ Phat minh cua Rnghen
(c) ve tia X vao nam 1895
co ng dung quan trong trong
y hoc.
* Trong lnh vc sinh hoc
+ Hoc thuyet acuyn (Anh)
e cap en s tien hoa va
di truyen
+ Phat minh cua nha bac
hoc Lu-i Paster (Phap) giup
phat hien vi trung va che
tao thanh cong vacxin chong
benh cho dai.
+ Cong trnh cua nha bac
hoc Nga Pap-lop nghien cu
hoat ong cua he than kinh
cao cap cua ong vat va
ngi.
Hoat ong 2: Ca lp va ca
nhan
GV trnh bay va phan tch:
+ Nhng hoat ong khoa hoc c
ap dung vao san xuat.
+ Ky thuat luyen kim c cai
* Nhng phat minh khoa
hoc c ap dung vao
san xuat:
+ Ky thuat luyen kim c
Trang 214
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
tien, vi viec s dung lo Betxme
va lo Mactanh san xuat lng thep
tang nhanh va c s dung rong
rai trong che tao may va ong tau,
xe la tuoc bin phat ien c s
dung e cung cap ien nang.
+ Dau hoa c khai thac e
thap sang va cung cap nguon
nhien lieu mi giao thong van tai.
Cong nghiep hoa hoc ra i phuc vu
san xuat thuoc nhuom, phan bon.
+ Viec phat minh ra ien tn giup
viec lien lac ngay cang xa va nhanh
hn. Cuoi the ky XIX oto c a
vao s dung nh phat minh ve
ong c ot trong. Thang 12 1903
anh em ngi My a che tao may
bay au tien.
- GV neu cau hoi: y ngha cua
nhng tien bo ve khoa hoc ky
thuat?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet va chot y: a
lam thay oi c ban nen san xuat
va c cau kinh te t ban chu ngha,
anh dau bc tien mi cua chu
ngha t ban giai oan nay.
cai tien, vi viec s dung
lo Betxme va lo Mactanh
san xuat lng thep tang
nhanh va c s dung rong
rai trong che tao may va
ong tau, xe la tuoc bin
phat ien c s dung e
cung cap ien nang.
+ Dau hoa c khai thac
e thap sang va cung cap
nguon nhien lieu mi giao
thong van tai. Cong nghiep
hoa hoc ra i phuc vu san
xuat thuoc nhuom, phan
bon.
+ Viec phat minh ra ien tn
giup viec lien lac ngay cang
xa va nhanh hn. Cuoi the ky
XIX oto c a vao s
dung nh phat minh ve ong
c ot trong. Thang 12 1903
anh em ngi My a che tao
may bay au tien.
* a lam thay oi c ban
nen san xuat va c cau kinh
te t ban chu ngha, anh
dau bc tien mi cua chu3
ngha t ban giai oan nay.
Trang 215
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
boi canh dan en s ra i cac to
chc oc quyen?
- HS da vao von hieu biet cua
mnh va SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va trnh bay: Cuoi
the ky XIX au the ky XX, nh
nhng tien bo cua khoa hoc ky
thuat san xuat cong nghiep cac
nc Au My tang nhanh dan en
tch tu t ban. ay la thi ky "Ca
ln nuot va be". Trong tat ca cac
nganh kinh te t do canh tranh a
thay the bi nhng to chc oc
quyen di nhieu hnh thc: Cacten,
Xanhica, Trt.
To chc oc quyen ra i nham
bao am quyen li li nhuan cao,
han che canh tranh va ngan nga
khung hoang. Song tren thc te no
con lam cac hien tng nay tr
nen gay gat hn va mau thuan
gia cac tap oan t ban ngay
cang sau sac.
O S hnh thanh cac to
chc oc quyen.
- Nguyen nhan:
+ Do tien bo cua khoa hoc
ky thuat san xuat cong
nghiep cac nc Au - My
tang nhanh dan en tch tu t
ban.
+ Cac nganh kinh te chuyen
t t do canh tranh sang to
chc oc quyen di nhieu
hnh thc: Cacten, Xanhica,
T rt.
Trang 216
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 4: Ca lp, ca nhan
- GV neu cau hoi: Qua trnh tap
trung san xuat hnh thanh cac cong
ty oc quyen trong lnh vc cong
nghiep dien ra nh the nao? ac
iem cua chu ngha t ban giai
oan e quoc chu ngha?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet va trnh bay:
+ Phap, nganh luyen kim va
khai thac mo tap trung trong tay hai
cong ty ln, cong ty "Snay- Cr-
do" nam nha may quan s
Cro va cac nha may che tao o
ong, thep cung cac nganh khac
nhieu vung trong nc.
Tong cong ty ng sat va ien
kh cung 6 cong ty khac oc quyen
nganh ng sat trong nc, 50%
trong tai bien do 3 cong ty ln nam.
Hai cong ty "Xanh Goben" va "Cuman"
kiem soat toan bo cong nghiep
hoa chat.
+ c: Cong ty than Ranh-Vet-
xpha-len a kiem soat 95% tong san
lng than vung Rua- vung cong
nghiep ln nhat cua c va hn
55% tong san lng than ca nc.
+ Tiep o GV trnh bay va phan
tch: S tap trung san xuat cung
dien ra trong lnh vc ngan hang.
Mot vai ngan hang ln khong che
moi hoat ong kinh doanh cua ca
nc hnh thanh t ban tai chnh,
bon t ban tai chnh con au t von
ra nc ngoai em li nhuan cao.
Nam 1900, nc Anh au t von ra
ben ngoai 2 ty Livr xteclinhg, en
nam 1913 len gan 4 ty. Th trng
cua Anh chu yeu la An o, Trung
Quoc, Nga cac nc My Latinh
- GV nhan manh : Ngoai ac iem
neu tren, moi nc do ieu kien
lch s kinh te cua mnh a chuyen
sang giai oan e quoc chu ngha
vi nhng net rieng biet, nh My
la s hnh thanh cac Trt khong
lo vi nhng tap oan tai chnh
giau su: Anh la e quoc thc
- ac iem cua chu ngha
e quoc:
+ Trong cong nghiep : Dien ra
qua trnh tap trung von ln
thanh lap nhng cong ty oc
quyen nh Phap, c,
My lung oan i song kinh
te cac nc t ban.
+ Trong lnh vc tai chnh,
ngan hang: Mot vai ngan
hang ln khong che moi
hoat ong kinh doanh cua ca
nc hnh thanh t ban tai
chnh.
+ T ban tai chnh con au t
von ra nc ngoai em li
nhuan cao: nam 1900, nc
Anh au t von ra ben ngoai
2 ty Livro xtecling, en nam
1913 len gan 4 ty.
- Moi e quoc con co ac
iem rieng:
+ My la s hnh thanh cac
Trt khong lo vi nhng
tap oan tai chnh giau su.
+ Anh la e quoc thc dan
vi he thong thuoc a rong
ln va ong dan.
+ Phap la e quoc cho vay
nang lai.
- Xuat hien nhieu mau
Trang 217
Giao an lich s lp 10
4. S ket bai hoc
- Hng dan hoc tra li cau hoi at ra ngay t au
gi hoc: Nguyen nhan nao dan en s phat trien cua chu
ngha t ban? S ra i va nhng ac iem c ban cua
chu ngha t ban giai oan e quoc chu ngha?
5. Dan do, bai tap
- Hoc bai cu, tra li cau hoi trong SGK.
- Neu ac iem cua chu ngha t ban giai oan e
quoc chu ngha.
Trang 218
Giao an lich s lp 10
Bai 35 Bai 35
CAC NC E QUOC ANH, PHAP, C, MY CAC NC E QUOC ANH, PHAP, C, MY
VA S BANH TRNG THUOC A VA S BANH TRNG THUOC A
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c nhng net khai quat ve tnh hnh kinh te,
chnh tr cua cac nc Anh, Phap, c, My hoi cuoi the ky
XIX au the ky XX; nhng net chung va ac iem rieng.
- Hieu c ay la thi ky cac nc e quoc ay
manh viec xam lc thuoc a, phan chia lai th trng the
gii lam cho mau thuan gia cac e quoc vi e quoc
va gia e quoc vi thuoc a ngay cang sau sac.
2. T tng, tnh cam, thai o
Giup HS nang cao nhan thc ve ban chat cua chu
ngha e quoc, y thc canh giac cach mang; au tranh
chong cac the lc gay chien, bao ve hoa bnh.
3. Ky nang
Ren luyen ky nang phan tch s kien Lch s e thay
c tng ac iem rieng cua chu ngha e quoc.
II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II. THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Bang thong ke bieu th s thay oi ve san lng
cong nghiep cua cac nc Anh, Phap, My, c.
- S o thay oi v tr kinh te cac nc e quoc cuoi
the ky XIX au the ky XX.
- Lc o cac nc e quoc au the ky XX.
III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III. TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi 1: Neu nhng thanh tu ve khoa hoc ky thuat
cuoi the ky XIX au the ky XX?
Cau hoi 2: S ra i va nhng ac iem c ban cua
chu ngha T ban giai oan e quoc chu ngha?
2. Dan dat vao bai mi
Cuoi the ky XIX au the ky XX, la thi ky phat trien
manh me cua cac nc T ban tien tien, anh dau bc
chuyen t giai oan t do canh tranh sang giai oan oc
quyen. Cung vi o la chnh sach m rong xam lc
thuoc a e co them th trng va v vet nguyen lieu a
ve chnh quoc. S tranh chap thuoc a a lam cho mau
thuan gia cac nc e quoc tr nen sau sac. Tnh hnh
kinh te, chnh tr va chnh sach oi ngoai cac nc Anh,
Trang 219
Giao an lich s lp 10
Phap, c, My nh the nao, chung ta cung tm hieu noi
dung bai hoc hom nay e tra li cau hoi neu tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Tiet 1:
A. ANH VA PHAP CUOI THE KY XIX AU THE KY XX
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
- Trc het, Gv trnh bay va phan
tich: au thap nien 70 cua the ky
XIX, nen cong nghiep Anh van ng
au the gii. San lng than cua
Anh gap 3 lan My va c; san
lng gang gap 4 lan My va gan 5
lan c. Ve xuat khau kim loai san
lng cua 3 nc Phap, c My
gop lai khong bang Anh.
- Tiep o GV neu cau hoi: Cuoi
thap nien 70 tnh hnh kinh te Anh ra
sao?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: T
cuoi thap nien 70, Anh mat dan a
v oc quyen cong nghiep, do vay
mat luon ca vai tro lung oan th
trng the gii, b My va c vt
qua.
- GV gii thieu bang thong ke
bieu th s thay oi ve san lng
cong nghiep cua cac nc Anh,
Phap, c, My trong SGK.
GV hoi: Nguyen nhan cua s
giam sut o?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va trnh bay:
Nguyen nhan la:
+ May moc thiet b xuat hien
sm nen a cu va lac hau, viec
hien ai hoa rat ton kem.
+ Mot s ln t ban chay sang
thuoc a, v ay li nhuan T
ban e ra nhieu hn chnh quoc. Mat
khac, cp oat thuoc a co li
nhieu hn so vi au t cai tao
cong nghiep.
- GV nhan manh: Tuy vai tro ba
chu the gii ve cong nghiep b
giam sut, song Anh van chiem u
the ve tai chnh, xuat cang t ban,
thng mai, hai quan va thuoc a.
O Nc Anh
* Tnh hnh kinh te:
- T cuoi thap nien 70, Anh
mat dan a v oc quyen
cong nghiep, do vay mat
luon ca vai tro lung oan th
trng the gii, b My va
c vt qua.
- Tuy vay, Anh van chiem u
the ve tai chnh, xuat cang
t ban, thng mai, hai quan
va thuoc a.
Trang 220
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 2: Nhom
- GV chia lp thanh cac nhom va
neu cau hoi: Qua trnh tap trung
san xuat trong cong nghiep dien ra
nh the nao?
- HS lam viec theo nhom oc SGK
c ai dien tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: ay la
thi ky qua trnh tap trung t ban
dien ra manh me, nhieu to chc
oc quyen ra i chi phoi toan bo
i song kinh te nc Anh, 5 ngan
hang khu Xi-ti Luan on nam 70%
so t ban ca nc.
- GV gii thieu cho HS biet: Nong
nghiep nc Anh lam vao tnh trang
khung hoang tram trong. Nguyen
nhan la do t san Anh khong au t
vao san xuat nong nghiep ma chu
yeu vao buon ban lng thc va
gia lng thc chau Au va My rat
re.
- Cong nghiep: Qua trnh
tap trung t ban dien ra manh
me, nhieu to chc oc
quyen ra i chi phoi toan
bo i song kinh te nc
Anh.
- Nong nghiep: Nc Anh
lam vao tnh trang khung
hoang tram trong. Anh phai
nhap khau lng thc.
Trang 221
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay va phan tch: Anh la
nc theo the che chnh tr quan
chu lap hien vi viec thc hien
che o Hai ang (ang T do va
ang Bao thu) thay nhau cam
quyen. S khac biet gia hai ang
la khong ang ke, chu yeu ve
bien phap cu the song eu thong
nhat vi nhau trong viec bao ve li
ch cua giai cap t san, an ap
phong trao quan chung va ay
manh xam lc thuoc a.
- GV neu cau hoi: Cho biet chnh
sach oi ngoai cua Anh?
- HS da vao SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: ay la
thi ky giai cap t san Anh tang
cng m rong he thong thuoc a
ac biet Chau A va Chau Phi.
GV ket hp khai thac lc o e HS
nhan biet c he thong thuoc a
rong ln cua e quoc Anh au the
ky XX trai dai t Bac My, chau Phi,
Chau A en chau ai Dng.
- GV nhan manh: Chu ngha e
quoc Anh ton tai va phat trien da
tren s boc lot mot he thong
thuoc a rong ln (chiem lanh
tho va dan so the gii) do vay
c menh danh la chu ngha e
quoc thc dan "Mat tri khong bao
gi lan" tren at nc Anh, Lenin
nhan xet: "Nc Anh khong ch la
que hng cua he thong cong
xng ua chu ngha t ban, ma
con la thuy to cua chu ngha e
quoc hien ai".
Chu ngha thc dan Anh a tr
thanh ac trng rieng cua chu
ngha e quoc Anh. Viec xuat khau
t ban cua Anh mang nhng quy mo
to ln. Nc Anh la mot cng
quoc thuoc a chnh.
* Tnh hnh chnh tr:
- Anh la nc theo the che
chnh tr quan chu lap hien
vi viec thc hien che o
hai ang (ang t do va
ang Bao thu) thay nhau cam
quyen, song eu bao ve
quyen li cua giai cap t san.
- ay la thi ky giai cap t
san Anh tang cng m
rong he thong thuoc a ac
biet la Chau A va chau
Phi.
- ac iem e quoc Anh: la
chu ngha e quoc thc dan.
Hoat ong 4: Ca lp, ca nhan
- GV: trc 1870, cong nghiep
Phap ng hang th hai the gii,
cuoi thap nien 70 tr i cong
O Nc Phap
Tnh hnh kinh te
- Cuoi thap nien 70 tr i
cong nghiep Phap bat au
Trang 222
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nghiep Phap bat au cham lai.
- GV neu cau hoi: Nguyen nhan
tai sao cong nghiep Phap phat trien
cham lai?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Phap that bai trong cuoc chien
tranh Phap Pho, do o phai boi
thng chien tranh.
+ Ngheo tai nguyen va nhien
lieu, ac biet la than a.
+ Giai cap t san ch chu trong
en xuat cang t ban sang nhng
nc cham phat trien e thu li
nhuan cao ch khong hu trong phat
trien cong nghiep trong nc.
- GV ket luan: Hau qua la cuoi
the ky XIX san xuat cong nghiep
cua Phap tut xuong hang th t sau
c, My, Anh, ky thuat lac hau ro
ret so vi nhng nc cong nghiep
tre.
- GV neu cau hoi: Ben canh
nhng yeu kem o cong nghiep
Phap co nhng tien bo g?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV trnh bay va phan tch: Mac
du co s sut kem, song cong
nghiep Phap cung co tien bo ang
ke. He thong ng sat lan rong
khap ni ca nc a ay nhanh s
phat trien cua nganh khai mo,
luyen kim va thng nghiep. Viec c
kh hoa san xuat c tang cng.
T nam 1852 1900 so x nghiep s
dung may moc tang len 9 lan, so
ong c chay bang hi nc tang
len 12 lan.
Nong nghiep Phap van gi vai
tro quan trong trong nen kinh te
Phap v phan ong dan c song
bang nghe nong. Tnh trang at ai
phan tan, manh mun khong cho
phep s dung may moc va ky
thuat canh tac mi.
- GV chot y: Nhng bieu hien
cua tnh hnh nong nghiep tren
chng to s tham nhap cua phng
phat trien cham lai.
- Nguyen nhan:
+ Phap that bai trong cuoc
chien tranh Phap Pho do o
phai boi thng chien tranh.
+ Ngheo tai nguyen va
nhien lieu, ac biet la than
a.
+ Giai cap t san ch chu
trong en xuat cang t ban
sang nhng nc cham phat
trien e thu li nhuan cao
ch khong hu trong phat
trien cong nghiep trong nc.
- S tham nhap cua phng
thc san xuat t ban chu
ngha trong nong nghiep
Phap dien ra cham chap do
at ai b chia nho.
Trang 223
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
thc san xuat t ban chu ngha
trong nong nghiep Phap dien ra
cham chap.
Hoat ong 5: Ca nhan
- GV: Qua trnh tap trung san xuat
hnh thanh cac cong ty oc quyen
dien ra nh the nao?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y: au the ky XX qua trnh tap
trung san xuat cung dien ra trong
lnh vc cong nghiep, dan en viec
hnh thanh cac cong ty oc quyen,
tng bc chi phoi nen kinh te
Phap, ac biet trong lnh vc ngan
hang (GV nhan manh Phap qua
trnh dien ra cham hn cac nc
khac).
- GV nau cau hoi: ac iem noi
bat cua to chc oc quyen
Phap?
- HS da vao SGK va von hieu
biet cua mnh tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y.
+ S tap trung ngan hang at en
mc cao: 5 ngan hang ln Pari
nam 2/3 t ban cua cac ngan trong
ca nc.
+ Khac vi Anh t ban chu yeu
au t vao thuoc a, con Phap
t ban phan ln a von ra nc
ngoai, cho cac nc cham tien vay
vi lai suat ln.
- GV cho HS oc oan ch nho trong
SGK e thay c so von ma t
ban Phap au t nc ngoai
nhieu nh the nao?
- GV neu cau hoi: Hay neu ac
iem c ban cua chu ngha e
quoc Phap?
- HS tra li cau hoi.
- GV ket luan: Chu ngha e quoc
Phap la chu ngha e quoc cho vay
nang lai.
- au the ky XX qua trnh
tap trung san xuat cung
dien ra trong lnh vc cong
nghiep, dan en viec hnh
thanh cac cong ty oc
quyen, tng bc chi phoi
nen kinh te Phap, ac biet
trong lnh vc ngan hang.
- ac iem : T ban Phap
phan ln a von ra nc
ngoai, cho cac nc cham
tien vay vi lai suat ln.
Chu ngha e quoc cho Phap
la chu ngha e quoc cho ay
nang lai.
Hoat ong 6: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay va phan tch:
+ Sau cach mang thang 9 1870
nc Phap thanh lap nen cong
Tnh hnh chnh tr
- Sau cach mang thang 9
1870, nc Phap thanh lap
nen cong hoa th ba, song
phai cong hoa a sm chia
Trang 224
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
hoa th ba, song phai cong hoa a
sm chia thanh hai nhom: On hoa
va Cap tien thay nhau cam quyen.
ac iem cua nen cong hoa la
tnh trang thng xuyen khung
hoang noi cac. Trong vong 40 nam
(1875 1914) Phap dien ra 50 lan
thay oi chnh phu.
- GV neu cau hoi: Neu chnh sach
oi ngoai cua Phap?
- HS oc SGK tra li.
- GV nhan xet, chot y:
Phap tang cng chay ua vu
trang e tra moi thu vi c; tien
hanh nhng cuoc chien tranh xam
lc thuoc a chu yeu khu vc
chau A va chau Phi.
- HS oc oan ch nho trong SGK
e thay c chnh sach xam lc
thuoc a cua Phap, qua o thay
c he thong thuoc a cua Phap
rat rong ln, ch sau Anh.
thanh hai nhom: On hoa va
Cap tien thay nhau cam
quyen.
- ac iem cua nen cong
hoa la tnh trang thng
xuyen khung hoang noi cac.
- Phao tang cng chay ua
vu trang e tra moi thu
c; tien hanh nhng cuoc
chien tranh xam lc thuoc
a, chu yeu la khu vc
chau A va chau Phi.
4. S ket bai hoc
- Yeu cau HS tra li cac cau hoi: Tnh hnh kinh te,
chnh tr noi bat cua Anh va Phap cuoi the ky XIX au the
ky XX? Neu ac iem cua chu ngha e quoc Anh va
Phap?
5. Dan do, bai tap
- Hoc bai cu, tra li cau hoi trong SGK.
- Nguyen nhan dan en viec hnh thanh cac ac iem
cua e quoc Anh va Phap?
Trang 225
Giao an lich s lp 10
Bai 35 Bai 35
CAC NC E QUOC ANH, PHAP, C, MY CAC NC E QUOC ANH, PHAP, C, MY
VA S BANH TRNG THUOC A ( VA S BANH TRNG THUOC A (tt tt) )
TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi 1: Tnh hnh kinh te , chnh tr noi bat cua Anh
va Phap cuoi the ky XIX au the ky XX? Neu ac iem
cua chu ngha e quoc Anh va Phap?
Cau hoi 2: Nguyen nhan dan en viec hnh thanh cac
ac iem cua e quoc Anh va Phap?
2. Dan dat vao bai mi
Tiet hoc trc chung ta a tm hieu Anh, Phap chuyen
sang giai oan e quoc chu ngha o la hai nc t ban
gia. Con hai nc t ban tre la c va My qua trnh
chuyen sang giai oan e quoc chu ngha dien ra nh the
nao? Bai hoc hom nay se ly giai van e neu tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Tiet 2:
B. C VA MY CUOI THE KY XIX AU THE KY XX
Hoat ong 1: Ca lp va ca
nhan
- Trc het, GV neu cau hoi: Hay
cho biet nhng bieu hien phat trien
cong nghiep cua c sau khi thong
nhat?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet trnh bay va phan
tch: Sau khi thong nhat at nc
thang 1-1871, nen kinh te c phat
trien vi toc o mau le. T 1870
1900 san xuat than tang 4 lan, gang
tang 6 lan, o dai ng sat tang
gap oi, c a vt qua Phap va
uoi kp Anh. Trong nhng nganh
cong nghiep mi nh ky nghe ien,
hoa chat c at thanh tu ang
ke. Nam 1883, cong nghiep hoa
chat cua c a san xuat 2/3
lng thuoc nhuom tren the gii.
- GV nau cau hoi: Nguyen nhan
dan en s phat trien cua cong
nghiep c?
- HS oc oan ch nho trong SGK
tra li cau hoi.
O Nc c
- Sau khi thong nhat at nc
thang 1 1871, nen kinh te
c phat trien vi toc o
mau le vn len ng au
chau Au va th hai the gii.
- Nguyen nhan: th trng
dan toc thong nhat, giau
tai nguyen, nh tien boi
Trang 226
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV nhan xet, bo sung va chot
y: nguyen nhan cong nghiep c
phat trien la:
Th trng dan toc thong nhat,
giau tai nguyen, nh tien boi
thng chien tranh vi Phap, tiep
thu nhng thanh tu khoa hoc ky
thuat hien ai cua nhng nc i
trc co nguon nhan lc doi dao.
- GV gii thieu nhng so lieu ve
toc o tang trng cong nghiep
cua c trong nhng nam 1890
1900 la 163% va bang thong ke
hang hoa xuat khau hang hoa
tang len ro ret.
- Sau o, GV ket luan: en au
nam 1900, c a vt qua Anh ve
san xuat thep. Ve tong san lng
cong nghiep c dan au chau
Au th hai the gii ch ng sau
My.
thng chien tranh vi Phap,
tiep thu nhng thanh tu khoa
hoc ky thuat hien ai cua
nhng nc i trc, co
nguon nhan lc doi dao.
Hoat ong 2: Ca nhan
- GV neu cau hoi: S phat trien
cua cong nghiep a tac ong nh
the nao en xa hoi?
- HS da vao von hieu biet cua
mnh va SGK tra li.
- GV nhan xet va chot y: thay
oi c cau dan c gia thanh th
va nong thon. T nam 1871 1901
dan c thanh th tang t 36% en
54,3%. Nhieu thanh pho mi, nhieu
trung tam thng nghiep ben cang
xuat hien.
- GV neu cau hoi: Qua trnh tap
trung san xuat hnh thanh cac to
chc oc quyen dien ra nh the
nao?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet, trnh bay va phan
tch.
+ Qua trnh tap trung san xuat va
hnh thanh cac cong ty oc quyen
dien ra manh me va sm hn cac
nc khac chau Au. Vi hnh
thc oc quyen la Cacten va
Xanhica.
GV dan chng: khong ay 1% x
nghiep s dung hn tong so ien
- Tac ong xa hoi : Thay oi
c cau dan c gia thanh th
va nong thon. Nhieu thanh
pho mi, nhieu trung tam
thng nghiep ben cang xuiat
hien.
- Qua trnh tap trung san xuat
va hnh thanh cac cong ty
oc quyen dien ra manh me
va sm hn cac nc khac
chau Au. Vi hnh thc
oc quyen la Cacten va
Xanhica.
Trang 227
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
lc, trong khi 91% la x nghiep nho
ch nhan co 7% thoi; so lng
Cacten tang len nhanh chong: nam
1905 co 385, en nam 1911 co ti
550 600.
+ T ban cong nghiep ket hp
vi t ban ngan hang thanh t ban
tai chnh. Qua trnh tap trung Ngan
hang cung dien ra cao o.
- GV neu cau hoi: Tnh hnh nong
nghiep c phat trien nh the
nao?
- HS tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: Nong
nghiep c co tien bo song cham
chap.
- GV hng dan HS tm hieu
nguyen nhan cua tnh trang tren la
do: Viec tien hanh cach mang
khong triet e, phan ln ruong
at nam trong tay quy toc va a
chu; phng phap canh tac van con
tan d cua che o phong kien.
- GV nhan manh: hau qua cua s
phat trien cua chu ngha t ban
lam cho nong dan c cang phan
hoa sau sac. Phan ln nong dan
b pha san phai i lam thue cho a
chu, phu nong hoac i kiem an
cac c s cong nghiep.
- Qua trnh tap trung Ngan
hang cung dien ra cao o. T
ban cong nghiep ket hp
vi t ban ngan hang thanh
t ban tai chnh.
- Nong nghiep c co tien
bo song cham chap.
Trang 228
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 3: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay va phan tch ve
chnh tr:
+ Hien phap: 1871 quy nh c
la mot Lien bang gom 22 bang va 3
thanh pho t do, theo che o quan
chu lap hien. Hoang e la ngi
ng au co quyen lc toi cao nh
tong ch huy quan oi, bo nhiem
va cach chc thu tng, trieu tap
va giai tan Quoc hoi.
Quyen lap phap trong tay hai vien:
Thng vien va Ha vien nhng
quyen lc b thu hep, cac ang van
gi hnh thc vng quoc tc co ca
Vua, Chnh phu va Quoc Hoi.
GV nhan manh cho HS thay ro:
Pho la bang ln nhat trong Lien
Bang c, vai tro cua Pho trong lien
bang rat ln: Hoang e c la vua
Pho, thu tng c la Thu tng
Pho.
Nha nc Lien bang c xay
dng tren c s lien minh gia giai
cap t san va quy toc hoa t san,
ay la lc lng a lanh ao cuoc
thong nhat at nc bang con
ng vu lc co v the chnh tr,
kinh te va gi vai tro quan trong khi
c chuyen sang giai oan e quoc
chu ngha.
- GV giup HS thay ro: mac du co
Hien Phap va Quoc hoi nhng che
o chnh tr c khong phai la
ai ngh t san ma thc chat la
che o ban chuyen che, ap dung
s thong tr cua Pho tren toan
nc c.
- GV neu cau hoi: Neu chnh sach
oi ngoai cua c ?
- HS oc SGK t tra li cau hoi:
- GV nhan xet va chot y:
+ Cong khai oi chia lai th trng
va thuoc a the gii.
+ Rao riet chay ua vu trang
chuan b gay chien, dan en mau
thuan gia c vi anh va Phap
cang sau sac.
- GV neu cau hoi: ac iem noi
* Tnh hnh chnh tr:
- c la mot Lien bang theo
che o quan chu lap hien,
Hoang e la ngi ng
au co quyen lc toi cao.
- Che o chnh tr c
khong phai la ai ngh t
san ma thc chat la che o
ban chuyen che phuc vu giai
cap t san va quy toc hoa
t san, i ngc lai quyen li
cua nhan dan.
- Chnh sach oi ngoai:
+ Cong khai oi chia lai th
trng va thuoc a the
gii.
+ Rao riet chay ua vu trang
chuan b gay chien, dan en
mau thuan gia c vi Anh
va Phap cang sau sac.
- ac iem cua chu ngha
e quoc c: la chu ngha
quan phiet hieu chien.
Trang 229
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
bat cua chu ngha e quoc c?
- Sau khi HS tra li, GV chot y: Tnh
chat quan phiet hieu chien la ac
iem noi bat cua chu ngha e
quoc c.
Hoat ong 4: Ca lp, ca nhan
- GV trnh bay va phan tch: cuoi
the ky XIX nen kinh te phat trien
nhanh chong vn len hang th
nhat the gii. Ve san lng cong
nghiep bang tong san lng cong
nghiep cac nc Tay Au va gap 2
lan Anh, san xuat thep va may
moc ng au the gii. Nam 1913
san lng gang, thep cua My vt
c 2 lan, vt Anh 4 lan, than gap
hai lan Anh va Phap gop lai.
- GV neu cau hoi: V sao kinh te
My phat trien vt bac?
- HS da vao von kien thc cua
mnh tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: Nguyen
nhan la do:
+ My giau nguyen lieu, nhien
lieu giau co, co nguon nhan lc
doi dao.
+ Phat trien sau nen ap dung
c nhng thanh tu khoa hoc va
kinh nghiem cua cac nc i trc.
+ Co th trng rong ln.
- GV neu cau hoi: Tnh hnh nong
nghiep My phat trien nh the nao?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet trnh bay va phan
tch: nong nghiep My tr thanh va
lua ln va ni cung cap lng thc
cho chau Au.
- HS oc oan ch nho trong SGK
e thay c s phat trien nhanh
chong cua nong nghiep My.
O Nc My
a. Tnh hnh kinh te
- Cuoi the ky XIX nen kinh te
phat trien nhanh chong vn
len hang th nhat the gii,
san lng cong nghiep bang
tong san lng cong
nghiep cac nc Tay Au va
gap 2 lan Anh.
- Nguyen nhan:
+ My giau nguyen lieu,
nhien lieu giau co, co
nguon nhan lc doi dao.
+ Phat trien sau nen ap dung
c nhng thanh tu khoa
hoc va kinh nghiem cua cac
nc i trc.
+ Co th trng rong ln.
Nong nghiep: Nong nghiep
My at thanh tu ang ke,
My tr thanh va lua ln
va ni cung cap thc pham
cho chau Au.
Hoat ong 5: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Qua trnh tap
trung san xuat hnh thanh cac cong ty
oc quyen dien ra nh the nao?
- HS oc SGK ta cau hoi.
- GV nhan xet chot y: S canh
tranh gay gat trong san xuat cong
nghiep a thuc ay qua trnh tap
trung san xuat va ra i cac cong
- Qua trnh tap trung san xuat
va ra i cac cong ty oc
Trang 230
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ty oc quyen, hnh thc chu yeu la
Trt vi nhng ong vua dau la,
vua oto, vua thep chi phoi moi hoat
ong kinh te, chnh tr nc My.
- HS oc oan ch nho trong SGK
e thay c viec hnh thanh cac
cong ty oc quyen chi phoi cac hoat
ong kinh te cua nc My.
- GV nhan manh e HS thay ro
My khong ch phat trien kinh te
ngoai thng va xuat cang t ban.
Th trng au t va buon ban cua
My la Canada, cac nc vung
Caribe, Trung My va mot so nc
chau A khac nh Nhat Ban, An
o, Trung Quoc.
quyen dien ra nhanh chong,
hnh thc chu yeu la Trt
vi nhng ong vua dau la,
vua o to, vua thep chi phoi
moi hoat ong kinh te, chnh
tr nc My.
Hoat ong 6: Ca lp va ca
nhan
- GV trnh bay va phan tch: Che
o chnh tr My la ni ien hnh
cua che o hai ang (ang cong
hoa ai dien cho li ch cua ai t
san va ang dan chu ai dien
cho li ch cua t san nong nghiep
va trai chu) thay nhau len cam
quyen song eu bao ve li ch cua
giai cap t san.
GV nhan manh them: Tuy co khac
nhau ve mot so chnh sach va bien
phap cu the nhng eu nhat tr trong
viec cung co quyen lc cua giai
cap t san, trong viec oi x phan
biet vi ngi lao ong, cung nh
ng loi banh trng ra ben
ngoai.
- GV cho Hs oc oan ch nho trong
SGK e minh chng cho chnh sach
phan biet oi x gia ngi da en
vi ngi da trang.
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
chnh sach oi ngoai cua My?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ ay la thi ky My ay manh
viec thon tnh nhng at ai rong
ln mien Trung va Tay cua tho
dan Inian, m rong bien gii en
b Thai Bnh Dng.
+ T thap nien 80, My banh
b. Tnh hnh chnh tr
- Che o chnh tr My la
ni ien hnh cua che o hai
ang, ang cong hoa va
ang dan chu thay nhau len
cam quyen.
- Thong nhat viec cung co
quyen lc cua giai cap t
san, trong viec oi x phan
biet vi ngi lao ong,
cung nh ng loi banh
trng ra ben ngoai.
- Chnh sach oi ngoai:
+ My m rong bien gii
en b Thai Bnh Dng.
+ Banh trng khu vc My-
Latinh gay chien vi Tay Ban
Nha e tranh gianh Ha-Oai,
cuba va Philippin Xam nhap
vao th trng Trung Quoc.
Trang 231
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
trng khu vc My Latinh gay chien
vi Tay Ban Nha e tranh gianh Ha-
oai, CuBa va Philippin Xam nhap
vao th trng Trung Quoc.
4. S ket bai hoc
- GV to chc cho cac em tra li cac cau hoi: Tnh hnh
kinh te, chnh tr va chnh sach oi ngoai cua c va My
cuoi the ky XIX au the ky XX.
- Yeu cau Hs ch tren bieu o v tr kinh te va lc
o chnh tr the gii e thay c s thay oi ve v tr kinh
te va thuoc a cua cac e quoc cuoi the ky XIX au
the ky XX va cho nhan xet.
5. Dan do, bai tap ve nha
- Hoc bai cu, oc trc bai mi.
- Tra li cau hoi trong SGK.
Trang 232
Giao an lich s lp 10
CHNG 3 CHNG 3
PHONG TRAO CONG NHAN PHONG TRAO CONG NHAN
(T au the ky XIX au the ky XX) (T au the ky XIX au the ky XX)
Bai 36 Bai 36
S HNH THANH VA PHAT TRIEN CUA PHONG S HNH THANH VA PHAT TRIEN CUA PHONG
TRAO CONG NHAN TRAO CONG NHAN
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c s ra i va tnh canh cua giai cap cong
nhan cong nghiep, qua o giup cac em hieu c cung vi
s phat trien cua chu ngha t ban, giai cap vo san ln
manh dan. Do oi lap ve quyen li, mau thuan gia t san
va vo san a nay sinh va cang gay gat, dan en cuoc
au tranh cua giai cap vo san chong lai giai cap t san
di nhieu hnh thc khac nhau.
- Nam c s ra i cua chu ngha xa hoi khong
tng, nhng mat tch cc va han che cua he t tng
nay.
2. T tng, tnh cam
- Giup HS nhan thc sau sac c quy luat " au
co ap bc, o co au tranh", song nhng cuoc au tranh
ch gianh thang li khi co to chc va hng i ung an.
- Thong cam va thau hieu c tnh canh kho cc cua
giai cap vo san.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang phan tch anh gia cac s kien
lch s noi ve i song cua giai cap vo san cong nghiep,
nhng han che trong cuoc au tranh cua ho. anh gia ve
nhng mat tch cc va han che cua he thong t tng xa
hoi khong tng.
- Ky nang khai thac tranh anh lch s.
II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh ve phong trao au tranh cua giai cap vo
san thi ky nay.
- Nhng cau chuyen ve cac nha xa hoi khong tng.
III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi l: Trnh bay nhng net ln ve tnh hnh kinh te,
chnh tr nc c cuoi the ky XIX au the ky XX?
Cau hoi 2: Neu ac iem cua chu ngha e quoc
c. Nguyen nhan dan en ac iem o?
2. Dan dat vao bai mi
Trang 233
Giao an lich s lp 10
ve quyen li, mau thuan gia t ban vi cong nhan nay
sinh va dan en nhng cuoc au tranh giai cap au thi
ky can ai. Cung vi o, mot he t tng cua giai cap t
san ra i chu ngha xa hoi khong tng. Giai cap cong
nhan ra i va i song cua ho ra sao? Noi dung nhng
mat tch cc va han che cua chu ngha xa hoi khong
tng? e nam va hieu nhng noi dung tren, chung ta
cung tm hieu bai hoc hom nay e tra li cau hoi tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Nguyen nhan ra
i cua giai cap cong nhan?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
+ Chu ngha t ban ra i va
phat trien th xa hoi phan chia
thanh 2 lc lng ln oi lap nhau
ve quyen li: Giai cap t san va vo
san.
+ oi ngu vo san bat nguon t
nong dan, mat ruong at, phai i
lam thue trong cac cong xng
nha may. Th thu cong pha san
cung thanh cong nhan. Giai cap vo
san ra i cuoi the ky XVIII trc
tien Anh.
- GV trnh bay ro them: GV t san
hnh thanh tren c s nh chu
xng, chu nha may, chu hang
buon, chu on ien.
- GV to chc cho HS tra li cau
hoi: i song cua giai cap vo san?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV trnh bay va phan tch:
+ Giai cap vo san hoan toan
khong co t lieu san xuat, ch da
vao viec lam thue, ban sc lao
ong cua mnh.
+ Trong cac cong xng t ban,
cong nhan phai lam viec het sc
vat va nhng ch c nhan nhng
ong lng che oi.
+ Chang han Anh, moi cong
nhan trong cac x nghiep det (Ke
ca phu n va tre em) phai lao
ong t 14 15 gi, tham ch co ni
O S ra i va tnh canh
giai cap vo san
cong nghiep.
Nhng cuoc au
tranh au tien
- S phat trien cua cong
nghiep t ban dan en s ra
i cua giai cap vo san.
- Nguon goc giai cap vo san:
Nong dan mat ruong at i
lam thue, th thu cong pha
san tr thanh cong nhan.
- i song cua giai cap cong
nghiep:
+ Khong co u t lieu san
xuat, lam thue ban sc lao
ong cua mnh.
+ Lao ong vat va nhng
lng chet oi, luon b e doa
sa thai.
Trang 234
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
16 18 gi. ieu kien lam viec toi
te bi moi trng am thap, nong
nc, bui bong phu ay nhng can
phong chat hep. Trong khi o tien
lng rat thap, lng cua phu n,
tre em con re mat hn.
- GV nhan manh them: Cung vi
o, viec s dung may moc lam cho
nhieu cong nhan phai song trong
canh e doa b mat viec lam, dan
en mau thuan gia cong nhan
vi t san gay gat.
- Mau thuan gia cong nhan
vi t san ngay cang gay
gat, dan en cac cuoc au
tranh.
- GV neu cau hoi: Neu nhng hnh
thc au tranh cua cong nhan buoi
au? Ket qua?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Phong trao ap pha may moc,
ot phan xng la hnh thc au
tranh t phat au tien cua giai cap
cong nhan.
+ Phong trao au tranh dien ra t
cuoi the ky XVIII en au the ky
XIX. au tien Anh roi lan sang cac
nc khac.
+ Ket qua: Phong trao ap pha
may moc khong em lai ket qua g;
mat khac giai cap t san lai ngay
cang tang cng an ap.
GV neu cau hoi: Nguyen nhan
cua nhng han che tren?
- HS t tra li cau hoi.
- GV ket luan: Do nhan thc con
han che nham tng may moc la
nguon goc gay ra noi thong kho
cua ho.
- GV to chc cho HS tm hieu: Tac
dung phong trao au tranh cua cong
nhan?
- Sau khi HS t oc SGK tra li cau
hoi.
- GV chot y.
+ Cong nhan tch luy them c
kinh nghiem au tranh, trng thanh
ve y thc.
+ Pha hoai c s vat chat cua t
san.
+ Thanh lap c to chc cong
oan, phong trao au tranh ngay
- Hnh thc au tranh: ap
pha may moc, ot cong
xng, hnh thc au tranh t
phat.
- Han che: Nham tng may
moc la ke thu.
- Tac dung:
+ Cong nhan tch luy them
c kinh nghiem au tranh.
+ Pha hoai c s vat chat
cua t san.
+ Thanh lap c to chc
cong oan.
Trang 235
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
cang c nang cao vi nhieu hnh
thc phong phu hn.
- GV chia HS thanh 3 nhom, nhiem
vu cu the cua tng nhom la thao
luan va tra li cac cau hoi sau:
+ Nhom 1: Neu phong trao au
tranh cua cong nhan Phap?
+ Nhom 2: Trnh bay phong trao
au tranh cua cong nhan Anh?
+ Nhom 3: Neu phong trao au
tranh cua cong nhan c?
- HS lam viec theo nhom oc SGK
thao luan va c ai dien trnh bay
ket qua.
- GV nhan xet va trnh bay, phan
tch.
+ Nhom 1: Phap 1831 do b ap
bc boc lot nang ne va i song
qua kho khan, cong nhan det
Liong khi ngha oi tang lng,
giam gi lam. Quan khi ngha a
lam chu c thanh pho nay trong
10 ngay. Ho chien au vi khau
hieu "Song lao ong hoac chet trong
chien au".
- Nam 1834 th t Liong lai khi
ngha oi thiet lap nen Cong hoa.
Cuoc chien au ac liet a dien ra
suot 4 ngay cuoi cung b dap tat.
GV ket hp gii thieu hnh 66 trong
SGK "Cuoc khi ngha cua cong
nhan Liong nam 1834" e thay
c tinh than chien au quyet liet
cua cong nhan ay.
+ Nhom 2: Anh t 1836 1848
dien ra phong trao rong ln "Hien
chng". Ho mttinh a kien ngh co
ch ky cua ong ao cong nhan
len ngh vien, oi pho thong au
phieu, tang lng giam gi lam
GV viet ket hp gii thieu hnh 67
SGK "Cong nhan Anh a hien chng
en quoc hoi".
GV nhan manh: Mac du b an
ap song ay la phong trao co muc
tieu chnh tr ro rang va c
hng ng cua nhan dan.
+ Nhom 3: c nam 1844
cong nhan vung Slein khi ngha,
O Phong trao au tranh
cua giai cap cong
nhan hoi na au
the ky XIX
- Phap nam 1831 cong
nhan det Liong khi ngha
oi tang lng, giam gi
lam.
- Nam 1834 th t Liong
khi ngha oi thiet lap nen
Cong hoa.
- Anh t nam 1836 1848
dien ra phong trao "Hien
chng oi pho thong au
phieu, tang lng, giam gi
lam".
- c, nam 1844 cong
nhan Slein khi ngha.
Trang 236
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
pha huy nha xng song khong ton
tai c lau.
Hoat ong 4: Ca nhan
- GV neu cau hoi: V sao phong
trao cong nghiep thi ky nay dien
ra manh me song khong thu c
thang li?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
Trien khai HS tra li GV co the
gi y: thieu giai cap lanh ao,
ng loi
- GV nhan xet va chot y: Thieu
s lanh ao ung an, cha co
ng loi chnh tr ro rang.
- GV nhan manh y ngha: anh
dau s trng thanh cua cong
nhan, tao ieu kien cho s ra i
cua ly luan khoa hoc sau nay.
- Ket qua: tat ca cac phong
trao au tranh cua cong
nhan eu that bai.
- Nguyen nhan: Thieu s lanh
ao ung an, cha co
ng loi chnh sach ro
rang.
- Y ngha: anh dau s
trng thanh cua cong
nhan, la tien e dan en
s ra i cua chu ngha xa
hoi khoa hoc.
Hoat ong 5: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Hoan canh ra
i cua chu ngha xa hoi khong
tng?
Trc khi HS tra li GV gi y: S
phat trien cua chu ngha t ban
vi nhng mat trai, i song cua
ngi cong nhan.
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Nhng mat trai cua chu ngha
t ban: s boc lot tan nhan ngi
lao ong, cong nhan song c cc.
+ Nhng ngi t san tien bo
thong cam vi noi kho cua ngi
lao ong mong muon xay dng mot
che o tot ep hn khong co t
hu va boc lot.
+ T tng o la noi dung cua
chu ngha xa hoi khong tng ma
ai bieu la: Xanhximong, sacl
Phurie va O oen.
- GV ket hp gii thieu chan dung
cac nha xa hoi khong tng va
cuoc i s nghiep cua cac ong
oan ch nho trong SGK.
O Chu ngha xa hoi
khong tng
- Hoan canh ra i: Chu
ngha t ban ra i vi nhng
mat trai cua no.
+ Boc lot tan nhan ngi lao
ong.
+ Nhng ngi t san tien
bo thong cam vi noi kho
cua ngi lao ong mong
muon xay dng mot che o
tot ep hn khong co t hu
va boc lot.
- Chu ngha xa hoi khong
tng ra i ma ai dien la
Xanhximong, Phurie va O
oen.
Trang 237
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 6: Nhom
- GV chia lp thanh 2 nhom: giao
nhiem vu cu the cua tng nhom
nh sau:
+ Nhom 1: Thao luan va tra li
cau hoi: Neu nhng mat tch cc
cua chu ngha xa hoi khong tng.
+ Nhom 2: neu nhng mat han
che cua chu ngha xa hoi khong
tng.
- HS lam viec theo nhom oc SGK
va tra li cau hoi.
- GV nhan xet, va chot y.
+ Nhom 1: Mat tch cc cua chu
ngha xa hoi khong tng: Nhan
thc c mat trai cua che o t
ban la con boc lot tan bao ngi
lao ong, phe phan sau sac xa hoi
o, d oan thien tai tng lai.
+ Nhom 2: Khong vach ra loi
thoat thc s, khong giai thch c
ban chat cua che o lam thue
trong xa hoi t ban, khong thay
c lc lng xa hoi co kha nang
xay dng xa hoi mi la cong
nhan.
- GV to chc cho HS tra li cau
hoi: Y ngha va tac dung cua chu
ngha xa hoi khong tng?
Sau khi HS tra li cau hoi, GV
chot y: La t tng tien bo trong
xa hoi luc bay gi. Co tac dung
co vu nhng ngi lao ong lam
tien e cho chu ngha Mac sau nay.
- Tch cc:
+ Nhan thc c mat trai
ca che o t san la boc
lot ngi lao ong.
+ Phe phan sau sac xa hoi
t ban, d oan tng lai.
- Han che:
+ Khong vach ra c loi
thoat, khong giai thch c
ban chat cua che o o.
+ Khong thay c vai tro va
sc manh cua giai cap cong
nhan.
- Y ngha: La t tng tien
bo trong xa hoi luc o. Co
vu nguon lao ong au tranh,
la tien e ra i chu ngha
Mac.
4. S ket bai hoc
Hng dan HS tra li cac cau hoi: Hoan canh s ra
i va tnh canh i song giai cap vo san? Nhng cuoc
au tranh cua cong nhan Phap, Anh, c au the ky
XIX? Nhng mat tch cc va han che cua chu ngha xa hoi
khong tng?
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu oc trc bai mi.
- Tra li cau hoi trong SGK.
- Su tam tranh anh, nhng mau chuyen ve cuoc i
va s nghiep cua Mac va Angghen.
Trang 238
Giao an lich s lp 10
Bai 37 Bai 37
MAC ANGGHEN MAC ANGGHEN
S RA I CUA CHU NGHA XA HOI KHOA HOC S RA I CUA CHU NGHA XA HOI KHOA HOC
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam vng cong lao cua Mac va Angghen nhng nha
sang lap ra chu ngha xa hoi khoa hoc oi vi s nghiep
Cach mang cua giai cap cong nhan.
- Nam c ra i cua to chc ong Minh nhng
ngi Cong san, nhng luan iem quan trong cua Tuyen
ngon oc lap cua ang cong san va y ngha cua van
kien nay.
2. T tng, tnh cam
Giao duc cho HS long tin vao chu ngha Mac, tin vao s
nghiep cach mang xa hoi chu ngha ma chung ta ang i,
long biet n oi vi nhng ngi sang lap chu ngha xa
hoi khoa hoc.
3. Ky nang
- Ky nang phan tch nhan nh anh gia vai tro cua
Mac va Angghen ve nhng ong gop cua chu ngha xa
hoi khoa hoc.
- Khoa hoc oi vi ly luan au tranh cua giai cap cong
nhan.
- Phan biet s khac nhau gia cac khai niem phong
trao cong nhan, phong trao cong san, chu ngha xa hoi
khong tng va chu ngha xa hoi khoa hoc.
II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh ve C.Mac va Angghen.
- Su tam nhng mau chuyen ve cuoc i hoat ong
va tnh ban gia C.Mac va Angghen.
III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi l: Qua nhng cuoc khi ngha cua cong nhan
Anh, Phap, c ,chng to giai cap cong nhan a tr
thanh mot giai cap chnh tr oc lap?
Cau hoi 2: hay cho biet nhng mat tch cc va han
che cua chu ngha xa hoi khong tng?
2. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 239
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca nhan
- Trc het, GV to chc cho HS oc
SGK oan noi ve tieu s, cuoc i
va s nghiep cua C.Mac va
Angghen. Ket hp vi gii thieu ve
chan chung C.Mac va Angghen.
- GV neu cau hoi: a ra tieu s
cua C.Mac va Angghen, cho biet hai
ong co iem g chung?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
+ Ca C.Mac va Angghen eu
c, la ni cong nghiep t ban va
giai cap t san phan ong nhat,
chung thc hien chnh sach oi noi,
oi ngoai phan ong, ban chat xau
xa, phan ong cua chung c phi
bay ro net nhat.
+ C.Mac va Angghen eu co
hoc van uyen bac va thau hieu,
ong cam vi i song nhng
ngi lao ong kho cc. Mac la
tien s luat hoc, Angghen khong co
bang nh Mac nhng hoc thc van
uyen bac.
- GV yeu cau HS tm hieu tnh ban
gia C.Mac va Angghen.
- HS tm hieu va tra li cau hoi:
- GV nhan xet, trnh bay ro:
Angghen la con mot chu xng co
kinh te kha gia, thng xuyen giup
Mac ve kinh te, e Mac co
ieu kien nghien cu khoa hoc. Khi
Mac mat, Angghen viet tiep nhng
tac pham cua Mac, ngi i sau
oc khong biet au la oan Mac
viet, au la oan Angghen viet.
Gia ho a co mot s ong cam
ve tam hon, y ch cua s hieu
biet. Tiep o, GV trnh bay va phan
tch nhng hoat ong cua C.Mac va
Angghen.
- Mac sinh ngay 05/05/1818 tai Tri
c, nam 1842 la cong tac vien
cua tong bien tap bao Song Ranh,
nam 1843 Mac sang Pari roi B xuat
ban tap ch bien nien Phap c,
O Buoi au hoat ong
cach mang cua
C.Mac va
Angghen.
- C s tnh ban Mac va
Angghen:
+ Cung que c, ni chu
ngha t ban phan ong
nhat.
+ eu co hoc van uyen bac,
thau hieu ong cam vi
ngi lao ong, cung chung ch
hng la giai phong nhan
dan lao ong thoat khoi ap
bc boc lot.
- Hoat ong cua C.Mac:
+ C.Mac sinh ngay 05/05/1818
tai thanh pho Tri c,
nam 1842 lam tong bien tap
bao Song Ranh.
+ Nam 1843 sang Pari roi
Brucxen xuat ban tap ch
bien nien Phap c. Mac
nhan thay vai tro s menh
cua giai cap vo san giai
phong loai ngi khoi ap
bc boc lot.
- Hoat ong cua Angghen sinh
Trang 240
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ong a nhan thay vai tro va s
menh cua giai cap vo san la giai
phong loai ngi khoi ap bc boc
lot.
- Angghen sinh ngay 28/11/1820
thanh pho Bacmen (c) nam 1842
ong lam th ky cho hang buon
Anh roi viet cuon "Tnh cam cua giai
cap cong nhan Anh", phe phan s
boc lot cua giai cap t san oi vi
cong nhan, ong cung nhan thay vai
tro va sc manh cua giai cap cong
nhan, nam 1814 en nam 1847
C.Mac va Angghen a cho ra i
nhng tac pham ve triet hoc, kinh
te, chnh tr hoc va chu ngha xa
hoi khoa hoc, tng bc cho ra i
chu ngha Mac.
ngay 28/11/1820 thanh pho
Bacmen (c) nam 1842 ong
sang Anh lam th ky hang
buon va viet cuon Tnh cam
giai cap cong nhan Anh, phe
phan boc lot cua giai cap t
san, thay c vai tro cua
giai cap cong nhan.
+ Nam 1844 1847 C.Mac va
Angghen cho ra i nhng tac
pham ve triet hoc, kinh te
chinh tr hoc va chu ngha
xa hoi khoa hoc at c s
hnh thanh chu ngha Mac.
Hoat ong 2: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
hnh anh ra i ong minh nhng
ngi Cong san?
- HS oc SGK va tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va trnh
bay, phan tch.
+ C.Mac va Angghen lien he vi
mot to chc b mat la ong minh
nhng ngi chnh ngha. ay la to
chc cua nhng ngi c lanh
nan chu yeu la th may, ve sau co
them th thu cong phat trien t
Phap, sang Anh, c
+ Thang 6/1847 tai ai hoi ong
minh nhng ngi chnh ngha theo e
ngh cua Angghen to chc nay
quyet nh nhng ngi cong san.
- Gv nhan manh s khac nhau gia
ong minh nhng ngi chnh ngha
vi ong minh nhng ngi cong
san cho: ong minh nhng ngi
chnh ngha la mot to chc b mat
cua cong san tay Au, ung ho
khuynh hng hoat ong co tnh
chat am mu, con ong Minh nhng
ngi cong san e ra muc ch au
tranh ro rang la lat o giai cap t
san.
Xac lap s thong tr cua giai cap
O To chc ong minh
nhng ngi cong
san va tuyen
ngon cua ang
cong san
- Ngoai viec nghien cu ly
luan C.Mac va Angghen ac
biet quan tam xay dng mot
chnh ang oc lap cho giai
cap vo san.
- Thang 6 1847 ong minh
nhng ngi cong san ra
i.
Trang 241
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
vo san, thu tieu xa hoi t san cu.
- GV ket luan: o cung la muc
tieu cua to chc nay.
- Muc ch: lat o giai cap t
san, xac nh s thong tr
cua giai cap vo san, thu
tieu xa hoi t san cu.
- GV trnh bay va phan tch: ai
hoi lan th hai cua ong minh
nhng ngi cong san hop Luan
on (11/12/1874) vi s tham gia cua
C.Mac va Angghen a thong qua
ieu le.
- Thang 2/1848 Tuyen ngon ang
cong san c cong bo.
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
noi dung Tuyen ngon ang Cong
san?
- HS oc SGK va tra li cau hoi.
- GV nhan xet va trnh bay, phan
tch:
+ Khang nh s menh lch s
cua giai cap vo san la lanh ao
cuoc au tranh chong giai cap t
san, xay dng che o cong san
chu ngha. Can thanh lap chnh
ang va thiet lap chuyen chnh vo
san, oan ket cac lc lng cong
nhan the gii.
+ Dung bao lc e lat o che
o t ban chu ngha, keu goi quan
chung ng len lam cach mang.
"Vo san tat ca cac nc oan ket
lai".
- GV neu cau hoi: Neu y ngha
cua ban tuyen ngon ang cong
san?
- HS da vao noi dung ban tuyen
ngon a tm hieu tren va SGK
e tra li.
- GV nhan xet va chot y:
+ La van kien co tnh chat cng
lnh au tien cua chu ngha xa hoi
khoa hoc au tranh bc au ket
hp vi chu ngha xa hoi khoa hoc
vi phong trao cong nhan.
+ T ay chu ngha cong nhan
a co ly luan cach mang soi
- Thang 2/1848 Tuyen ngon
ang cong san ra i, do
C.Mac va Angghen soan
thao.
* Noi dung:
+ Chu ngha t ban ra i la
bc tien, song no cha ng
nhieu mau thuan va cuoc
au tranh gia t ban va vo
san tat yeu phai no ra.
+ Khang nh s menh lch
s va vai tro cua giai cap
vo san la lanh ao cach
mang. Muon cach mang
thang li can phai co chnh
ang tien phong cua mnh.
+ Trnh bay mot cach he
thong nhng nguyen ly c
ban cua chu ngha cong
san, chng minh quy luat tat
yeu diet vong cua che o t
ban va thang li cua chu
ngha cong san.
- Y ngha:
+ La van kien co tnh chat
cng lnh au tien cua chu
ngha xa hoi khoa hoc au
tranh bc au ket hp chu
ngha xa hoi vi phong trao
cong nhan.
+ T ay giai cap cong nhan
a co ly luan cach mang soi
ng.
Trang 242
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
ng.
- GV nhan manh: Hien nay, trong
tnh hnh the gii kha phc tap, t
tng c ban cua ban tuyen ngon
van tiep tuc soi sang tren con
ng au tranh cua giai cap cong
nhan va nhan dan lao ong b ap
bc tren toan the gii oi quyen
t do, bnh ang cho cac dan toc.
Chnh v "Cuon sach mong o ang
gia hang tap sach. T tng cua
no lam song va lam hoat ong cho
ti ngay nay toan bo giai cap vo
san co to chc va chien au cua
the gii van minh".
- GV neu hoi: Neu s tien bo hn
han chu ngha xa hoi khoa hoc so
vi chu ngha xa hoi khong tng?
3. S ket bai hoc
- Khang nh cong lao to ln cua C.Mac va Angghen
vi phong trao cong san va cong nhan quoc te. Cong
hoa xa hoi khoa hoc do hai ong sang lap la nh cao cua t
duy ky luan cua nhan loai luc bay gi va la di san van
hoa mai ve sau.
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu, tra li cau hoi trong SGK.
- So sanh noi dung cua chu ngha xa hoi khong tng
vi chu ngha xa hoi khoa hoc e thay c s ung an,
khoa hoc cua chu ngha xa hoi khoa hoc va s han che cua
chu ngha xa hoi khong tng.
Trang 243
Giao an lich s lp 10
Bai 38 Bai 38
QUOC TE TH NHAT VA CONG XA PARI 1871 QUOC TE TH NHAT VA CONG XA PARI 1871
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c hoan canh ra i va nhng hoat ong
cua Quoc te th nhat. Qua o nhan thay s ra i cua
Quoc te th nhat la ket qua tat yeu cua s phat trien
cua phong trao cong nhan Quoc te va nhng ong gop
tch cc C.Mac va Angghen.
- Nam c s thanh lap cua cong xa pari va nhng
thanh tch to ln cua Cong xa.
- Hieu c y ngha va nhng bai hoc lch s cua
Cong xa Pari.
2. T tng, tnh cam
Giao duc tinh than quoc te vo san va chu ngha anh
hung cach mang, cung co niem tin vao thang li cua s
nghiep cach mang cua giai cap vo san.
3. Ky nang
- Ren luyen ky nang phan tch, anh gia cac s kien
lch s.
- Ky nang ve oc s o bo may Cong xa Pari.
II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- S o cong xa Pari.
- Tai lieu noi ve Quoc te th nhat va Cong xa pari.
III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi l: Hay cho biet vai tro cua C.Mac va
Angghen trong viec thanh lap ong minh nhng ngi cong
san?
Cau hoi 2: Noi dung c ban va y ngha lch s ban
tuyen ngon cua ang Cong san?
2. Dan dat vao bai mi
Trong tien trnh phat trien cua phong trao cong nhan
Quoc te the ky XIX, s ra i cua Quoc te th nhat va
s thanh lap Cong xa Pari la nhng moi quan trong anh
dau bc trng thanh cua giai cap cong nhan e hieu
hoan canh ra i va nhng hoat ong cua Quoc te th
nhat nh the nao? S thanh lap cua cong xa Pari va
nhng thanh tu to ln cua Cong xa? Y ngha va nhng
bai hoc cua Cong xa? Y ngha va nhng bai hoc cua
Cong xa ra sao, bai hoc hom nay se tra li nhng cau hoi
neu tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 244
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
I. QUOC TE TH NHAT
Hoat ong 1: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Hoan canh lch
s ra i cua Quoc te th nhat?
- GV gi y: So lng cong nhan,
lao ong, sinh song tap trung, s ap
bc boc lot, nhng cuoc au tranh.
- HS oc SGK va tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Gia the ky XIX oi ngu cong
nhan them ong ao va tap trung
cao.
+ Giai cap t san tang cng ap
bc, boc lot oi vi cong nhan.
Nhieu cuoc au tranh cua cong
nhan dien ra song trong tnh trang
phan tan, thieu thong nhat ve
mat t tng, mat khac at ra yeu
cau can phai co mot to chc
cach mang quoc te lanh ao phong
trao cong nhan cac nc.
- GV trnh bay va phan tch ket
hp gii thieu hnh 71 trong SGK
"Buoi le tuyen bo thanh lap
Quoc te th nhat" tng thuat
buoi le thanh lap Quoc te th
nhat: Ngay 28/9/1864 mot cuoc
mittinh ln c to chc tai Luan
on, 2000 ngi tham d gom ai
bieu cua cac nc Anh, Phap, c
va nhieu nc khac tren the gii.
Nhieu nha hoat ong cach mang
nc ngoai ang song Luan on
cung tham d. C.Mac c mi d
buoi mittinh va tham gia oan chu
tch. Vi niem vui phan khi vo
sung song nhng ngi tham d
mittinh thong qua ngh quyet thanh
lap Hoi Lien hiep lao ong quoc te
tc Quoc te th nhat.
+ Hoi ngh bau ra Ban chap hanh
Trung ng gom 32 ngi. Viec soan
thao tuyen ngon va ieu le c
giao cho mot tieu ban trong o co
C.Mac.
O Hoan canh ra i.
- Gia the ky XIX oi ngu
cong nhan them ong ao
va tap trung cao. Giai cap t
san tang cng ap bc boc
lot.
- au thap nien 60 cua the
ky XIX phong trao au tranh
cua cong nhan phuc hoi
nhng van trong tnh trang
phan tan, chu anh hng
cua nhieu khuynh hng phi
vo san.
- Thc te au tranh, cong
nhan nhan thay tnh trang
biet lap cua phong trao
moi nc ket qua con han
che, mat khac at ra yeu
cau thanh lap mot to chc
Quoc te lanh ao oan ket
phong trao cong nhan quoc
te cac nc.
- Ngay 28/9/1864 Quoc te th
nhat thanh lap tai Luan on
vi s tham gia cua C.Mac.
Hoat ong 2: Nhom
- GV chia lp thanh nhom neu
cau hoi yeu cau HS thao luan theo
O Hoat dong cua Quoc te
th nhat
Trang 245
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
nhom.
Neu hoat ong cua Quoc te th
nhat?
- HS lam viec theo nhom, oc SGK
t lieu tham khao c ai dien nhom
trnh bay ket qua cua mnh.
- GV nhan xet, trnh bay va phan
tch:
Hoat ong cua Quoc te th nhat
chu yeu c thong qua cac ky ai
Hoi (t 9 1864 en 7 1876 tien
hanh 5 ai hoi) vi noi dung sau:
+ Tuyen truyen nhng hoc thuyet
khac, au tranh chong lai cac t
tng vo san, o la t tng phai
Pru-ong Phap vi chu trng
hoa bnh thong qua nhng bien
phap kinh te, phu nhan au tranh
chnh tr va moi hnh thc Nha nc,
ke ca chuyen chnh vo san.
Phai Lat-Xan c: Hng au
tranh cong nhan vao muc tieu kinh
te, phan oi au tranh chnh tr, chu
trng thong qua bau c.
Phai Ba-cu-nin Nga, chu ngha
cong oan Anh
- GV neu cau hoi: Tac ong anh
hng cua Quoc te th nhat oi
vi phong trao au tranh cua cong
nhan?
- HS oc SGK va tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y.
+ Cong nhan cac nc tham gia
nhieu cuoc au tranh chnh tr. Nhieu
to chc quan chung cua cong
nhan, cong oan xuat hien ngay
cang nhieu.
- HS oc oan ch nho trong SGK
e chng minh vai tro cua quoc te
th nhat trong viec giup phong
trao cong nhan.
- GV gii thieu hnh 72 SGK "Cuoc
hop ai bieu lan au tien cua
Quoc te th nhat tai Ginev".
- GV to chc cho Hs tm hieu ve vai
tro cua Quoc te th nhat oi vi
phong trao cong nhan.
- Sau khi HS oc SGK tra li cau
hoi. GV nhan xet, bo sung va chot
- Hoat ong cua Quoc te
th nhat chu yeu c
thong qua cac ky ai hoi.
Nham truyen ba hoc thuyet
Mac, chong lai t tng lech
lac trong noi bo, thong qua
nhng ngh quyet quan trong.
- Anh hng cua Quoc te
th nhat:
Cong nhan cac nc tham gia
ngay cang nhieu vao cac
cuoc au tranh chnh tr, cac
to chc cong oan ra i.
* Vai tro:
+ Truyen ba rong rai chu
ngha mac trong phong trao
cong nhan quoc te.
+ oan ket, thong nhat lc
lng cua vo san quoc te
di ngon c chu ngha Mac-
Lenin au tranh giai phong
Trang 246
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
y.
+ Truyen ba rong rai chu ngha
mac trong phong trao cong nhan
quoc te.
+ oan ket, thong nhat lc lng
cua vo san quoc te di ngon c
chu ngha Mac-Lenin au tranh giai
phong loai ngi khoi ach ap bc
boc lot.
loai ngi khoi ach ap bc
boc lot.
II. CONG XA PARI 1871
Hoat ong 3: Ca lp va ca
nhan
- GV at cau hoi : Hay cho biet
nguyen nhan cuoc cach mang ngay
18/03/1971?
- HS da vao von kien thc cua
mnh va oc SGK va tra li cau hoi.
- GV nhan xet, trnh bay va phan
tch:
+ Chu ngha t ban phat trien sau
cuoc cach mang cong nghiep cung
vi nhng mat trai cua no la
cng o thi gian lao ong ngay
cang tang, i song kho khan
cung vi hau qua kinh te trong
nhng nam 1860 1867 lam mau
thuan von co cua xa hoi t ban
ngay cang gay gat, tao ieu kien
cong nhan au tranh.
+ Cuoc chien tranh Phap Pho
vi s that bai cua Phap lam cho
nhan dan cam ghet che o thong
tr dan en cuoc khi ngha ngay
04/09/1870 lat o e che II.
+ Giai cap t san Phap li dung s
non yeu ve to chc cua cong
nhan a oat lay thanh qua cach
mang trong nc a buoc cong
nhan Pari ng len lam cuoc cach
mang ngay 18/3/1871 lat o chnh
quyen t san, thanh lap cong xa.
O Cuoc cach mang ngay
18/3/1871 va s
thanh lap cong
xa
- Nguyen nhan:
+ Mau thuan von co cua xa
hoi t ban ngay cang sau
sac, tao ieu kien cho cong
nhan au tranh.
+ S that bai cua Phap trong
cuoc au tranh Phap Pho
lam cho nguyen nhan cam
phan che o thong tr tien
ti lat o e che II.
+ S phan ong cua giai cap
t san Phap cp oat thanh
qua cach mang cua quan
chung, au hang c e
an ap quan chung.
Cuoc cach mang ngay
18/3/1871
Hoat ong 4: Ca lp
- GV trnh bay ngan gon dien bien:
Khi quan Pho tien vao Pari. "Chnh
phu ve quoc" a tr thanh Chnh
phu phan quoc, m ca cho quan
c tien vao nc Phap. Trong khi
o, nhan dan Pari to chc thanh
cac n v dan quan, t vu trang va
Dien bien:
+ Ngay 18/3/1871 Quoc dan
Trang 247
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
xay dng phong tuyen bao ve thu
o.
Khoang 3 gi sang ngay
18/3/1871, chnh phu do quan anh
chiem oi Mongmac ni tap trung
ai bac cua quan quoc dan. Quan
chung nhan dan a kp thi keo
en ho tr, bao vay quan chnh
phu. Mot so bo phan quan chnh
phu cung ung ho nhan dan, tc
sung cua s quan va ban chet vien
tng ch huy. Tra ngay 18/3, cac
tieu oan tien vao trung tam thu
o chiem cac cong s, toan quan
chnh phu chay ve Vecxai. Quoc te
quan lam chu thanh pho.
quan chiem cac c quan chnh
phu va cong s, lam chu
thanh pho, thanh lap cong
xa. Lan au tien tren the
gii chnh phu thuoc ve giai
cap vo san.
+ Toan quan chnh phu phai
thao chay ve Vecxai, chnh
quyen giai cap t san b lat
o.
Trang 248
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 5: Nhom
- GV chia lp thanh nhom, yeu
cau HS lam viec theo nhom tra li
cac cau hoi: Hay cho biet nhng
viec lam cua cong xa?
- HS oc SGK lam viec theo nhom
va c ai dien trnh bay ket qua
cua mnh.
- GV nhan xet trnh bay va phan
tch:
+ Ngay 26/3/1871 Hoi ong cong
xa c bau ra theo nguyen tac pho
thong bau phieu. Hoi ong gom
nhieu uy ban la mot uy vien cong
xa chu trach nhiem trc cong
nhan va co the b bai nhiem.
- GV ve s o cong xa len bang,
ket hp gii thieu hnh 73 trong SGK
"Cong xa Pari m cuoc hop cac uy
vien cong xa tai Toa th chnh".
+ Quan oi canh sat cu b giai
tan, thay vao o la cac lc lng
vu trang nhan dan, nha th tach
khoi trng hoc.
+ Cong xa con thi hanh nhieu
chnh sach tien bo khac: cong nhan
c lam chu nhng x nghiep co
chu bo tron, kiem soat che o
tien lng, giam lao ong ban em,
cam an phat cong nhan, e ra chu
trng giao duc bat buoc
- GV at cau hoi: Em co nhan
xet g ve viec lam cua Cong xa?
- HS suy ngh t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: Cong
xa Pari la mot nha nc khac han,
Nha nc cua nhng giai cap boc
lot trc, ay la mot Nha nc
kieu mi.
- Nha nc vo san do dan va v
dan.
- Gv nhan manh va giai thch cho
HS ro: S that bai cua Cong xa Pari
la khong the tranh khoi trong ieu
kien lch s luc bay gi, song Cong
xa Pari e lai cho giai cap vo san
nhng bai hoc ve to chc lanh
ao, s lien minh va oan ket gia
cac tang lp nhan dan trong cuoc
O Cong xa Pari Nha
nc kieu mi
- Ngay 26/3/1871 cong xa
c thanh lap, c quan cao
nhat la Hoi ong cong xa
c bau theo nguyen tac
pho thong au phieu.
- Nhng viec lam cua cong
xa:
+ Quan oi canh sat cu b
giai tan, thay vao o la cac
lc lng vu trang nhan dan,
nha th tach khoi trng
hoc.
+ Thi hanh nhieu chnh sach
tien bo khac: cong nhan
c lam chu nhng x
nghiep co chu bo tron,
kiem soat che o tien lng,
giam lao ong ban em
- Cong xa Pari la mot Nha
nc kieu mi do dan va v
dan.
- Cong xa Pari e lai nhieu
bai hoc kinh nghiem quy bau
cho giai cap vo san: To chc
lanh ao cac tang lp nhan
dan
Trang 249
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
au tranh chong ap bc.
4. S ket bai hoc
- Hoan canh s ra i, qua trnh hoat ong va tac
dung cua Quoc te th nhat oi vi phong trao cong nhan.
- Nguyen nhan dien bien cuoc cach mang nagy2
18/3/1871 va s thanh lap Cong xa Pari.
- Nhng viec lam chng to cong xa Pari la Nha nc
kieu mi.
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu, tra li cau hoi trong SGK.
- oc trc bai mi.
Trang 250
Giao an lich s lp 10
Bai 39 Bai 39
QUOC TE TH HAI QUOC TE TH HAI
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam c s phat trien cua phong trao cong nhan
cuoi the ky XIX.
- Nam va hieu c hoan canh ra i cua Quoc te
th 2 va nhng ong gop cua to chc nay oi vi phong
trao cong san va cong nhan Quoc te, ac biet di s
lanh ao cua Angghen.
- Hieu c cuoc au tranh chong chu ngha c hoi
trong Quoc te th hai phan anh cuoc au tranh gia 2
luong t tng: Macxit va phi Macxit trong phong trao cong
nhan quoc te.
2. T tng, tnh cam
Giup HS hieu ro cong lao to ln cua Ph. Angghen va
ngi ke tuc la V.I.Lenin oi vi phong trao Cong san va
cong nhan Quoc te.
3. Ky nang
Ren luyen ky nang phan tch, nhan nh cac s kien
va vai tro cua ca nhan trong tien trnh lch s.
II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Su tam chan dung nhng ai bieu noi tieng trong
phong trao cong nhan cuoi the ky XIX au the ky XX:
Angghen, La-phac-g (Phap), Be-ben, Ro-da Luc-xem-bua (c).
III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi l: Neu qua trnh thanh lap, hoat ong va vai
tro cua Quoc te th nhat?
Cau hoi 2: Chng minh rang Cong xa Pari la Nha
nc kieu mi?
2. Dan dat vao bai mi
S phat trien cua phong trao cach mang the gii trong
nhng nam thap nien 70 80 cua the ky XIX vi s ra i
cua cach mang chnh ang cong nhan co tnh chat quan
chung nhieu nc oi hoi phai co mot to chc Quoc
te mi e lanh ao phong trao cong nhan the gii.
Quoc te th hai c thanh lap. Phong trao cong nhan
cuoi the ky XIX phat trien nh the nao? Hoat ong va vai
tro cua to chc quoc te th hai nay ra sao? Noi dung bai
hoc hom nay se giup chung ta tra li nhng cau hoi tren.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 251
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca nhan va tap
the
- Trc het, GV neu cau hoi:
Nguyen nhan dan en phong trao
cong nhan cuoi the ky XIX?
- HS oc SGK t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ oi ngu giai cap cong nhan
cac nc tang nhanh ve so lng
va chat lng.
+ S boc lot nang ne cua giai
cap t san, s thay the cua xu the
oc quyen va chnh sach chay ua
vu trang chuan b chien tranh e
phan chia lai the gii i song
cua cong nhan cc kho nhieu
cuoc au tranh cong nhan no ra.
- Tiep theo GV cho HS oc oan ch
nho trong SGK noi ve phong trao
au tranh cua cong nhan va nhan
dan lao ong c, Anh, Phap
ong thi neu cau hoi: Qua oan
oc tren hay cho biet phong trao
au tranh cua cong nhan dien ra
nh the nao??
- HS suy ngh tra li.
- GV nhan xet, bo sung va chot
y:
Phong trao cong nhan oi cai
thien i song, oi quyen t do
dan chu ngay cang lan rong, ac
biet cac nc t ban tien tien
nh Anh, Phap, c, My.
- GV nhan manh en cuoc au
tranh cua cong nhan Chicago (My).
Cuoc tong bai cong cua gan 40
van cong nhan Chicago ngay
01/05/1886 oi lao ong 8 gi a
buoc gii chu phai nhng bo.
Ngay o i vao lch s va ngay
Quoc te lao ong va che o ngay
lam viec 8 gi dan c thc hien
trong nhieu nc.
O Phong trao cong nhan
cuoi the ky XIX
- Nguyen nhan:
+ oi ngu cong nhan tang
ve so lng va chat lng,
co ieu kien song tap trung.
+ Do s boc lot nang ne
cua giai cap t san, chnh
sach chay ua vu trang lam
i song cong nhan cc kho
bung no cac cuoc au
tranh cua cong nhan.
- Phong trao cong nhan oi
cai thien i song, oi
quyen t do dan chu ngay
cang lan rong, ac biet
cac nc t ban tien tien
nh Anh, Phap, My, c.
+ Tieu bieu gan 40 van cong
nhan Chicago ngay 01/05/1886
oi lao ong 8 gi a buoc
gii chu phai nhng bo.
Ngay o i vao lch s la
ngay Quoc te lao ong.
Hoat ong 2: Ca nhan
- GV neu cau hoi: iem mi g
noi bat trong phong trao cong nhan
the gii thi ky nay?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi. + Nhieu ang cong nhan,
Trang 252
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
- GV nhan xet va chot y.
Nhieu ang cong nhan, ang xa
hoi, nhom cong nhan tien bo c
thanh lap: ang cong nhan xa hoi
dan chu c (1875) ang cong
nhan xa hoi My (1876), ang cong
nhan Phap (1879), nhom giai phong
lao ong Nga (1883).
- Tiep theo GV hoi: T thc te
nhieu to chc ang ra i dat theo
yeu cau g?
- HS suy ngh t tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y: at ra
yeu cau can phai thanh lap mot
to chc Quoc te mi cua giai cap
vo san the gii noi tiep nhiem vu
cua Quoc te th nhat.
- GV noi ro them: Sau khi C.Mac
qua i (1883) s menh lanh ao
phong trao cong nhan Quoc te
thuoc ve Angghen.
- Cuoi cung, GV neu cau hoi s
ket muc: Nhng s kien nao chng
to phong trao cong nhan the gii
van tiep tuc phat trien trong nhng
nam cuoi the ky XIX?
- HS tra li cau hoi, GV cung co
bang viec nhan xet va bo sung
kien thc HS tra li.
ang xa hoi, nhom cong
nhan tien bo c thanh
lap: ang cong nhan xa hoi
dan chu c (1875) ang
cong nhan xa hoi My (1876),
ang cong nhan Phap (1879),
nhom giai phong lao ong
Nga (1883).
- Yeu cau thanh lap mot to
chc Quoc te mi e oan
ket lc lng cong nhan cac
nc cang tr nen cap
thiet.
Hoat ong 3: Ca nhan
- GV at cau hoi:Hoan canh
Quoc te th 2 ra i?
Trc khi HS tar3 li cau hoi, GV
gi y: S phat trien cua chu ngha
t ban, s boc lot cua giai cap t
san oi vi cong nhan, chnh sach
chay ua vu trang.
- HS da vao nhng noi dung kien
thc muc 1 va von hieu biet
cua mnh e tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ Chu ngha t ban phat trien
giai oan. Giai oan e quoc chu
ngha, giai cap t san tang cng
boc lot nhan dan lao ong.
+ S thay the xu hng oc quyen
va chnh sach chay ua vu trang,
chuan b phan chia lai the gii
i song nhan dan cc kho.
O Quoc te th hai
- Hoan canh ra i:
+ Chu ngha t ban phat
trien giai oan cao, giai cap
t san tang cng boc lot
nhan dan lao ong.
+ Chnh sach chay ua vu
trang chuan b phan chia lai
the gii dan en i song
nhan dan cc kho.
+ Nhieu ang va to chc
Trang 253
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
+ Cung vi o nhieu ang va
to chc cong nhan ra i ngay
14/07/1889 Quoc te th hai c
thanh lap Pari.
- GV trnh bay va phan tch: ai
hoi thong qua nhieu ngh quyet quan
trong, neu len s can thiet phai
thanh lap chnh ang cua giai cap
vo san moi nc, e cao vai tro
au tranh chnh tri, tang cng phong
trao quan chung, oi tang lng,
ngay lam 8 gi, lay ngay2 01/05
lam ngay Quoc te lao ong.
- GV neu cau hoi: Neu hoat ong
va vai tro cua Quoc te th hai?
- HS da vao SGK t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet va ket1 luan:
+ Quoc te th hai ton tai va hoat
ong chu yeu di hnh thc ai
Hoi.
+ ong gop cua Quoc te th hai:
han che, anh hng cua ca trao
lu c hoi chu ngha xu hng vo
chnh phu. oan ket cong nhan cac
nc thuc ay viec thanh lap cac
chnh ang vo san nhieu nc.
- GV nhan manh en vai tro cua
Angghen oi vi hoat ong cua
Quoc te th 2 khi ngi con song.
cong nhan tien bo ra i
ngay 14/07/1889 Quoc te th
hai thanh lap Pari.
- Hoat ong Quoc te th
2:
Thong qua cac ai hoi va
ngh quyet, s can thiet
thanh lap chnh ang cua giai
cap vo san e cao au tranh
chnh tr.
- Vai tro: Han che, anh
hng cac trao lu c hoi
Chu ngha vo Chnh phu.
- GV trnh bay va phan tch: S ra
i cua Quoc te th 2 la bang
chng ve s thang li cua chu ngha
Mac trong phong trao cong nhan. T
khi Angghen qua i, cung vi nhng
bien ong cua i song kinh te xa
hoi nhng phan t c hoi chong lai
- GV neu cau hoi: Cho biet cuoc
au tranh chong lai chu ngha c hoi
trong Quoc te th 2 dien ra nh the
nao?
- HS oc SGK trnh bay dien bien
cuoc au tranh.
- GV nhan xet va chot y:
+ Cuoc au tranh cua mot so
lanh tu cach mang trong cac ang
cong nhan nh La-phac-g (Phap),
Beben, Roda Lucxembua (c) tuy
nhien ket qua han che do au tranh
khong triet e.
- Dien ra cuoc au tranh gia
khuynh hng cach mang va
Trang 254
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
+ Cuoc au tranh cua Lenin lanh
tu cua giai cap cong nhan Nga len
an ach thong tr cua e quoc
thuoc a oi quyen t quyet cho
cac dan toc va bao ve hoc thuyet
Mac.
+ Do thieu nhat tr ve ng loi,
chia re ve to chc, cac ang trong
Quoc te 2 xa dan ng loi au
tranh cach mang, thoa hiep vi giai
cap t san, ay nhan dan lao ong
vao cuoc chien tranh v li ch cua
bon e quoc. Quoc te th 2 tan ra
khi co chien tranh the gii th nhat
bung no.
khuynh hng c hoi.
- Do thieu nhat tr ve ng
loi, chia re ve to chc, cac
ang trong Quoc te 2 xa dan
ng loi au tranh cach
mang, thoa hiep vi giai cap
t san Quoc te th 2 tan
ra.
4. S ket bai hoc
Yeu cau HS tra li cau hoi nhan thc ngay t au
gi hoc: Phong trao cong nhan cuoi the ky XIX dien ra nh
the nao? Hoan canh lch s hoat ong va vai tro cua
Quoc te th 2?
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu, tra li cau hoi trong SGK.
- oc trc bai mi.
Trang 255
Giao an lich s lp 10
Bai 40 Bai 40
QUOC TE TH HAI QUOC TE TH HAI
I. MUC TIEU BAI HOC I. MUC TIEU BAI HOC
Sau khi hoc xong bai hoc yeu cau HS can nam c:
1. Kien thc
- Nam vng nhng hoat ong cua Lenin trong cuoc
au tranh chong lai chu ngha c hoi, qua o hieu c nh
nhng hoat ong o cua Lenin. ang cong nhan xa hoi
dan chu Ngq ra i a triet e au tranh v quyen li cua
giai cap cong nhan lao ong.
- Nam c tnh hnh Nga trc cach mang; dien bien
cua cach mang tnh chat va y ngha cua cach mang Nga
1905 1907.
2. T tng, tnh cam
Boi dng long knh yeu va biet n nhng lanh tu
cua giai cap vo san the gii, nhng ngi cong hien ca
cuoc i va sc lc cho cuoc au tranh giai phong dan
toc lao ong b ap bc boc lot tren toan the gii.
3. Ky nang
Phan biet s khac nhau gia cac khai niem: cach
mang dan chu t san kieu cu, cach mang dan chu t san
kieu mi, chuyen chnh vo san.
II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC II THIET B, TAI LIEU DAY - HOC
- Tranh anh ve cuoc cach mang 1905 1907 Nga,
chan dung Lenin.
- T lieu ve tieu s V.I.Lenin.
III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC III TIEN TRNH TO CHC DAY - HOC
1. Kiem tra bai cu
Cau hoi l: Neu nhng net noi bat cua phong trao
cong nhan Quoc te cuoi the ky XIX?
Cau hoi 2: V sao Quoc te th 2 tan ra?
2. Dan dat vao bai mi
au the ky XIX, ke tuc s nghiep cua Mac va
Angghen, V.I. Lenin a tien hanh cuoc au tranh khong
khoan nhng chong cac trao lu t tng c hoi chu ngha,
a chu ngha Mac ngay cang anh hng sau rong trong
phong trao cong nhan Nga va phong trao cong nhan quoc
te. e hieu cuoc au tranh chong chu ngha c hoi di s
lanh ao cua Lenin nh the nao? Dien bien, ket qua, y
ngha cuoc Cach mang 1905 1907 ra sao, chung ta cung tm
hieu noi dung bai hoc hom nay.
3. To chc cac hoat ong tren lp
Trang 256
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
Hoat ong 1: Ca nhan va ca
lp
- Trc het, GV goi mot HS HS trnh
bay tom tat ve tieu s cua Lenin
ket hp gii thieu chan dung Lenin.
- GV neu cau hoi: Trnh bay
nhng hoat ong tch cc cua Lenin
thanh lap ang vo san kieu mi?
- HS oc SGK va t tra li cau
hoi.
- GV nhan xet, bo sung, trnh bay
va phan tch:
+ Mua thu nam 1895, Lenin thong
nhat cac nhom Macxit Petecbua
lay ten la Lien hiep au tranh giai
phong giai cap cong nhan mam
mong cua ang Macxit; Nam 1898
tai Minxc, ang cong nhan xa hoi
dan chu Nga tuyen bo thanh lap
nhng khong hoat ong v cac ang
vien b bat.
+ Nam 1900 Lenin cung vi cac
ong ch cua mnh xuat ban bao
"Tia la" nham truyen ba chu ngha
Mac vao phong trao cong nhan Nga.
+ Nam 1903, ai hoi ang cong
nhan xa hoi Nga c trieu tap
Luan on di s chu tr cua Lenin
e ban ve cng lnh ieu le ang.
- GV nhan manh: Tai ai hoi a so
ai bieu (Phai Bonsevich) tan
thanh ng loi Cach mang cua
Lenin, con thieu so (phai
Mensevich) theo khuynh hng c hoi
chong lai Lenin.
- HS oc oan ch in nho trong SGK
noi ve viec Lenin viet hang loat
tac pham cua mnh phe phan
nhng quan iem cua chu ngha c
hoi, khang nh vai tro cua giai cap
cong nhan va ang tien phong.
I. V.I. Lenin va cuoc au
tranh chong chu
ngha c hoi
- Tieu s: Via-i-mia Ilch U-ki-a-
nop tc Lenin sinh ngay
22/04/1870 trong gia nh nha
giao tien bo.
+ Mua thu nam 1895 Lenin
thong nhat cac nhom Macxit
Petecbua.
- Nam 1900 Lenin cung vi
cac ong ch cua mnh xuat
ban bao "Tia la" nham
truyen ba chu ngha Mac
vao phong trao cong nhan
Nga.
- Nam 1903, ai hoi ang
cong nhan xa hoi Nga c
trieu tap Luan on di
s chu tr cua Lenin e ban
ve cng lnh ieu le ang.
Hnh thanh 2 phai Bonsevich
a so va Mensevich thieu so.
Hoat ong 2: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Cuoc au tranh
chong lai phai c hoi au the ky
XX Nga dien ra nh the nao?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y :
+ au the ky XX khi cac nc
e quoc chay ua vu trang chuan b
- au the ky XX cac phai c
hoi trong Quoc te 2 ung ho
chnh phu t san, ung ho
chien tranh.
+ ang Bon-se-vich do Lenin
lanh ao la kien quyet
chong chien tranh e quoc,
Trang 257
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
chien tranh th phai c hoi trong Quoc
te 2 keu goi cong nhan ung ho
chnh phu t san vi mnh, ung ho
chien tranh.
+ Duy nhat co ang Bonsevich
do Lenin lanh ao la au tranh
chong lai chien tranh e quoc vi
khau hieu "Bien chien tranh e
quoc thanh noi chien Cach mang".
trung thanh vi s nghiep vo
san.
- Lenin co nhng ong gop
quan trong ve mat ly luan
thong qua nhng tac pham
cua mnh.
Hoat ong 3: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Cho biet tnh
hnh nc Nga trc cach mang?
- HS oc SGK tra li cau hoi.
- GV nhan xet va chot y:
+ au the ky XX kinh te cong
thng nghiep Nga phat trien, xuat
hien cac cong ty oc quyen, oi
ngu cong nhan ong ao.
+ Ve chnh tr , duy tr bo may cai
tr cua chnh quyen phong kien, che
o Nga Hoang km ham s phat
trien san xuat, bop nghet quyen t
do dan chu, hau het cac giai cap
bat man
i song nhan dan, nhan dan
lao ong cc kho.
+ S that bai trong cuoc chien
tranh Nga Nhat 1904 1905 lam
mau thuan xa hoi cang sau sac
bung no Cach mang.
II. Cach mang 1905 1907
Nga
O Tnh hnh nc Nga trc
cach mang:
- Ve kinh te : Cong thng
nghiep phat trien, cac cong
ty oc quyen ra i.
- Ve chnh tr: che o Nga
Hoang km ham san xuat,
bop nghet t do dan chu
i song nhan dan, cong
nhan kho cc.
- S that bai trong cuoc chien
tranh Nga Nhat xa hoi
mau thuan sau sac dan
en bung no Cach mang.
Hoat ong 4: Ca lp
- GV trnh bay nhng net chnh dien
bien:
+ Ngay 09/01/1905, 14 van cong
nhan Petacbua va gia nh khong vu
kh en cung ien mua ong e
thnh cau Nga Hoang cai thien i
song nhng ho b an ap bang sung
lam hang nghn ngi chet va b
thng "Ngay chu nhat am mau",
cong nhan dng chien luy chuan b
chien au.
Ket hp gii thieu hnh 75 SGK
"Cuoc bieu tnh ngay 09/01/1905".
- HS oc oan ch nho noi ve dien
bien trong SGK.
Tiep o, GV tiep tuc trnh bay: Mua
thu nam 1905 phong trao cach mang
tiep tuc dang cao vi nhng cuoc
O Cach mang bung no:
- Ngay 09/01/1905, 14 van cong
nhan Petacbua va gia nh
khong vu kh en cung ien
mua ong e thnh cau Nga
Hoang cai thien i song
nhng ho b an ap bang
sung lam hang nghn ngi
chet va b thng "Ngay chu
nhat am mau", cong nhan
dng chien luy chuan b chien
au.
- Mua thu nam 1905 phong trao
cach mang tiep tuc dang cao
vi nhng cuoc bai cong
Trang 258
Giao an lich s lp 10
Cac hoat ong cua thay
va tro
Nhng kien thc HS can
nam vng
bai cong chnh tr cua quan chung
lam ngng tre moi hoat ong kinh te
va giao thong trong ca nc.
- Tai Matxcva, thang 12/1905 cuoc
tong bai cong khi ngha vu trang
cuoi cung that bai.
chnh tr cua quan chung lam
ngng tre moi hoat ong kinh
te va giao thong trong ca
nc.
- Tai Matxcva, thang 12/1905
cuoc tong bai cong khi
ngha vu trang cuoi cung
that bai
Hoat ong 5: Ca nhan
- GV neu cau hoi: Hay cho biet
tnh chat., y ngha cua cach mang
1905 1907 Nga?
- HS oc SGK va da vao von hieu
biet cua mnh t tra li cau hoi.
- GV nhan xet, bo sung va ket
luan:
+ Cach mang 1905 1907 la cuoc
cach mang dan chu t san lan th
nhat Nga, la Cach mang dan chu
t san kieu mi.
- GV dng lai hoi: Tai sao noi ay
la cuoc Cach mang t san kieu
mi?
- HS tra li cau hoi.
- GV chot y: ay la cuoc Cach
mang t san kieu mi bi v: Do giai
cap vo san lanh ao vi s tham
gia cua ong ao nhan dan lao
ong, giai quyet nhng nhiem vu
cua cuoc Cach mang dan chu t
san va at c s cho viec chuyen
sang Cach mang XHCN.
- Y ngha:
+ Giang mot on manh me vao
che o Nga Hoang, co anh hng
en phong trao au tranh oi dan
chu cac nc e quoc.
+ Thc tnh nhan dan cac nc
phng ong au tranh.
- Tnh chat: La cuoc cach
mang dan chu t san lan
th nhat Nga. ay la mot
cuoc cach mang t san kieu
mi.
- Y ngha:
+ Giang mot on manh me
vao che o Nga hoang, co
anh hng en phong trao
au tranh oi dan chu
cac nc e quoc.
+ Thc tnh nhan dan cac
nc phng ong au tranh.
4. S ket bai hoc
To chc cho HS tra li cau hoi nhan thc at
phan dan dat vao bai mi e cung co kien thc.
5. Dan do, ra bai tap ve nha
- Hoc bai cu.
- On tap toan bo hoc ky.
Trang 259
Giao an lich s lp 10
Trang 260

You might also like