You are on page 1of 66

CARBOHYDRAT

TRÌNH

Nguyeãn Thò Hoàng


Nhung
Leâ Phöông Thaûo
Hoaøng Thò Xuaân
Thaûo
Leâ Ngoïc Taâm
Quaùch Ñöùc Tính
Buøi Chaâu Phoá
NOÄI DUNG
II. SÔ LÖÔÏC VEÀ
CARBOHYDRATE
III. MONOSACCHARIDE
IV. DISACCHARIDE
V. OLIGOSACCHARIDE
VI. POLYSACCARDIE
VII. GLYCOPROTEIN
&GLYCOLIPID
VIII. TÍCH CARBOHYDRATE
 SÔ LÖÔÏC VEÀ CARBOHYDRATE
Carbohydrat laø teân thöôøng goïi
caùc phaân töû höõu cô phoå bieán
trong töï nhieân coù chöùa C, H, O,
noù coù coâng thöùc chung laø
(CH2O)n.
Carbohydrat khoâng nhöõng laø moät
nguoàn saûn xuaát naêng löôïng
quan troïng maø coøn laø moät
trong nhöûng phaàn xaây döïng cô
baûn cuûa teá baøo cuõng nhö laø
caùc thaønh phaàn cuûa moät soá
quaù trình chuyeån hoùa.
 MONOSACCHARID
Laø ñöôøng ñôn ñöôïc ñònh nghóa nhö
laø caùc polyhydroxy aldehid
(-CHO) hay ceton(-CO-). Khi chuùng
coù chöùa moät nhoùm chöùc
aldehyde ñöôïc goïi laø aldose vaø
töông töï cho ceton goïi laø cetose.
Tuøy theo soá nguyeân töû carbon
maø chuùng chöùa ñöôøng coøn
ñöôïc goïi laø triose (ñöôøng coù
3C), tretose (4C), pentose (5C) hay
hexose (6C). Caùc phaân töû
ñöôøng ñôn phoå bieán trong sinh
vaät soáng laø caùc pentose hay
hexose, chuùng coøn ñöôïc goïi
Cô caáu cuûa ñöôøng ñôn coøn phuï
thuoäc vaøo caùc ñoàng phaân laäp
theå daïng D hay L döïa theo hình
daïng ñaëc bieät cuûa carbon baát
ñoái xöùng xa nhaát tính töø nhoùm
aldehyde hay nhoùm ceton gioáng
nhö ñoàng phaân D- hay L- cuûa
glyceraldehyde. Phaân töû ñöôøng
ñöôïc goïi laø D coù caáu traïng
töông tôï carbon baát ñoái xöùng
trong D-glyceraldehid. Phaân töû
ñöôøng coøn coù tính trieàn quang
töùc laøm quay maët phaúng phaân
cöïc cuûa aùnh saùng cuøng chieàu
(Dextrorotary hay +) hay ngöôïc
fig 9-3a
fig 9-3b
Caùc phaân töû ñöôøng chöùa 5 hay 6 nguyeân töû
carbon bieåu hieän thaønh daïng voøng troøn laø
keát quaû töø phaûn öùng giöõa nhoùm caùc
hydroxyl vôùi caû nhoùm aldehyde hay ceton taïo
thaønh hemiacetal voøng. Chuù yù laø khi taïo
voøng nhö theá nguyeân töû carbon cuûa nhoùm
carbon carbonyl trôû thaønh moät taâm khaùc
vaø nguyeân töû carbon ñöôïc goïi laø nguyeân
töû carbon anomeric.
Hai daïng ñoàng phaân laäp theå coù theå taïo
thaønh trong phaûn öùng voøng ñöôïc goïi laø
caùc anomers. Trong phaûn öùng ñoùng caû
voøng 5 caïnh (ñöôïc veõ theo cô caáu Harworth
goïi laø voøng furanose) vaø voøng 6 caïnh (ñöôïc
veõ theo cô caáu Harworth goïi laø voøng
pyranose), nhoùm hydroxyl ñöôïc gaén vaøo
carbon-anomeric naèm ôû beân döôùi maët
phaúng α hay treân maët phaúng β cuûa voøng.
Caùc anomers coøn ñöôïc ñònh nghæa phaân loaïi
theo daïng D hay L. TD: α -D-fructofuranose, β -D-
Caùc phaân töû ñöôøng ñôn
giaûn thöôøng phaûi traûi
qua moät loaït caùc phaûn
öùng hoùùa hoïc nhö:
Phaûn öùng oxy hoaù
Phaûn öùng khöû

Phaûn öùng taïo ester

Phaûn öùng taïo lieân


keát glycoside
Fig 9-10
I. DISACCHARIDE
Laø nhöõng carbonhydrate bao
goàm hai monosaccharide noái
vôùi nhau bôûi noái glycoside
Noái coù theå laø noái α - hay β -
tuøy theo caáu traïng cuûa
carbon anomer duøng taïo noái
 Maltose (dglucose-dglucose):
α (1,4)
 Trehalose (dglucose-
dglucose): α (1,1)
Fig 9-12
 Oligosaccharide
Carbohydrate ñieån hình chöùa
khoaûng 10 ñôn vò
mononsaccharide, thöôøng
ñöôïc gaén vaøo caùc protein
(glycoprotein) hay lipid
(glycolipid).
Caùc oligosaccharid khoâng laø
caùc ñôn vò laäp laïi nhöng
noù coù moät söï thay ñoåi
cuûa caùc monosaccharid
khaùc nhau noái bôûi moät soá
Danh phaùp phaân töû ñöôøng:
Ñöôøng ñôn coù kyù hieäu 3 chöû
(Glucose: Glc; Galactose: Gal;
Manose: Man; Fucose: Fuc).
Caùc chaát chuyeån hoùa töø
ñöôøng coù theå kyù hieäu
töông tôï (N-acetylglucoamine:
GlcNAC; N-acetylgalactoamine:
GalNAC).
Ñöôøng cuûng coù theå bieåu thò
caùc noái vôùi nhau ñeå dieån
 Polysaccharide
Bao goàm moät löôïng lôùn caùc
ñôn vò monosaccharie novae
nhau bôûi noái glycosidic,
chuùng thöôøng laø chaát döï
tröû naêng löôïng hay cô caáu
vaät lieäu.
Phaàn lôùn caùc polysaccharid
chöùa moät soá löôïng lôùn töø
haøng traêm tôùi haøng ngaøn
phaân töû ñöôøng, chuùng coù
theå coù moät caáu truùc thaúng
nhö cellulose vaø amylose hay
moät caáu truùc nhaùnh nhö
Ba loaïi homopolysaccharides phoå bieán
nhaát ñöôïc tìm thaáy trong töï nhieân
laø: tinh boät, glycogen vaø cellulose, taát
caû ñeàu taïo ra D-glucose khi bò thuûy
phaân. Tinh boät vaø glycogen laø moät
daïng döï tröõ cuûa glucose trong caùc teá
baøo thöïc vaät vaø ñoäng vaät, coøn
cellulose laø moät loaïi vaät lieäu caáu
truùc cuûa maøng teá baøo thöïc vaät.
Tinh boät coù trong thöïc vaät nhö
laø caùc haït khoâng tan trong
baøo chaát (cytoplasm).
Moãi haït tinh boät chöùa moät
trong hai daïng polysaccharides
laø amylose vaø amylosepectin.
Amylose laø daây khoâng phaân
nhaùnh cuûa glucose noái nhau
bôûi noái α 1-4.
Amylosepectin thì phaân nhaùnh
phaàn lôùn caùc goác glucose
noái nhau bôûi noái α 1-4 nhöng
Glycogen laø moät daây coù
nhaùnh polysaccharide chöùa
goác glucose noái nhau bôûi
noái a1-4 vaø moät daây
nhaùnh taïi ñieåm a1-6 xaûy ra
cho moãi 8-12 ñôn vò glucose
Tính chaát daây nhaùnh
cuûa glycogen laøm cho noù
deã nhaïy vôùi enzym glycogen
phosphorylase trong khi phaân
huûy, töø enzym naày phaân
huûy phaân töû bôûi loaïi trình
Cellulose laø moät daây daøi
cuûa caùc ñôn vò glucose noái
nhau bôûi noái β1-4.
Chuoãi polysaccharide cuûa
cellulose thì noái thaúng haøng
nhau ñeå taïo thaønh daïng sôïi
coù söùc caêng maïnh.
Cellulase moät enzym phaân
huûy cellulose khoâng coù trong
ñoäng vaät nhöng ñöôïc saûn
xuaát bôûi moät vaøi loaïi vi
khuaån, naám vaø protozoa.
Fig 9-17a and 9-18

Cellulo
Chitin laø moät daây
daøi raát lôùn caùc ñôn
vò glucose noái nhau
bôûi noái b1-4 vaø
nhoùm GlcNAC.
Heteropolysaccharid
Laø caùc polymer coù troïng löôïng
phaân töû cao coù chöùa nhieàu
hôn moät loaïi monosaccharid.
Vì nhieàu goác phaân töû ñöôøng
laø chaát chuyeån hoùa cuûa
amino cho neân caùc
heteropolysaccharid coøn ñöôïc
goïi laø glycoaminoglycan
(GAGs).
Caùc GAGs laø caùc polymer thaúng
cuûa caùc ñôn vò disaccharid
Glycosaminoglycan (GAG)
GAG + protein = proteoglycan
GAG alone
I. Protein taïp
Töø caùc noái ñoàng hoùa trò cuûa caùc phaân töû
carbohydrate thì coù caû trong protein vaø
lipid. Coù 2 loaïi carbohydrate-protein keát
hôïp (proteoglycan vaø glycoprotein) vaø 1
loaïi glycolipid:
Proteoglycan. tính khoâng ñoàng nhaát khoång loà
cuûa proteoglycan ñöôïc tìm thaáy moät caùch
öu theá trong matrix ngoaïi baøo cuûa moâ,
cho chuùng ñoùng vai troø khaùc trong caùc
teá baøo sinh vaät. TD: peptidoglycan trong vi
khuaån gram (+) coù vaùch daày vaø gram (-)
coù vaùch moûng vaø moät maøng lipid bao
quanh laøm cho chuùng coù ñoä nhaïy khaùc
nhau vôùi truï sinh.
Glycoprotein xuaát hieän trong caùc teá baøo,
trong caû daïng hoøa tan vaø daïng coù maøng
bao quanh cuõng nhö trong caùc dòch ngoaïi
baøo. Caùc glycoprotein thì raát quan troïng
Trong glycoprotein hai kieåu noái chính
laø:
- Oligosaccharid noái O- vôùi protein
ngang qua noái O-glycosidic goác –OH
cuûa serine hay threonine.
- Oligosaccharide noái N- vôùi protein
ngang qua noái N-glycosidic cuûa
goác NH2 cuûa asparagine. Taát caû
oligosaccharide noái N- coù moät
thaân pentasaccharide chung cuûa
hai GlcNAc vaø ba goác Man nhöng
tính chaát daây beân caïnh khaùc
nhau.
Trong kieåu Man cao coù 2 tôùi 6 goác
Man theâm vaøo ñeå noái vôùi thaân
pentasaccharide.
Trong kieåu phöùc taïp cuûa
Fig 9-19
I. Phaân tích carbohydrate
_Taùch chieát: ly taâm, saéc
kyù trao ñoå ion, loïc gel
_Xaùc ñònh thaønh phaàn vaø
soá löôïng ñöôøng ñôn
_Xaùc ñònh vò trí lieân keát
glycoside
_Xaùc ñònh baûn chaát laäp
theå cuûa lieân keát
I. Toùm taét
_Carbohydrate coù coâng
thöùc hoaù hoïc toång
quaùt laø (CH2O)n
_Ñöôïc chia thaønh
monosaccharide(aldose vaø
ketose),disaccharide,
oligosaccharide vaø
polysaccharide
_Glycoprotein laø phöùc hôïp
Table 9-2
CAÙM ÔN
COÂ VAØ
CAÙC BAÏN
ÑAÕ THEO
DOÕI

You might also like