Nhoùm thöïc

hieän:K 02
Voõõ Hoaøng Haûi
Phöôùc
Nguyeãn Huy
Huøng
La Troïng nghóa
Caáu truùc maøng Sinh
hoïc
Hai lôùp Phoslipid:
 Hai ñaàu phaân cöïc öa nöôùc
höôùng ra ngoaøi.
 Phaàn ñuoâi kò nöôùc höôøng
vaøo trong.
Hai beà maët maøng coøn coù
caùc protein mang ñieän tích,
coù theå phaân ra laøm 2 loaïi:
• Protein noäi vi(xuyeân
maøng):thaâm nhaäp ít nhieàu vaøo
lôùp ñoâi cuûa lôùp
Phospholipid.Moät soá xuyeân
thaúng qua maøng.
• Protein ngoaïi vi:naèm raûi raùc
Maøng sinh hoïc coù khaû naêng
chuyeån ñoäng thöôøng xuyeân taïo
neân tính doøng loûng hai
chieàu(dibimentionel fluid)giuùp cho:
 Caùc loaïi phaân töû khaùc gaén
treân noù di chuyeån theo beà maët
cuûa maøng
 Maøng teá baøo deã thay ñoåi
hình daïng maø khoâng bò vôõ ra
 Söï dung hôïp cuûa maøng:xuaát
 Söï vaän chuyeån qua
maøng
Teá baøo töông taùc vôùi moâi tröôøng
ngoaøi tröïc tieáp qua maøng , bieåu hieän
ôû: vôùi caùc chaát ngoaøi teá baøo vaø
giöõa caùc teá baøo vôùi nhau.
Maøng coù chöùc naêng trong ñieàu
khieån thaønh phaàn dòch cuûa noäi
baøo,caùc chaát dinh döôõng hay chaát
thaûi ñi vaøo hay ra khoûi teá baøo ñeàu
phaûi qua noù.
Maøng teá baøo kieåm soaùt söï ra vaø
vaøo baèng hai caùch:
o Vaän chuyeåân thuï ñoäng:khueách taùn
Vaän chuyeån thuï ñoäng
Khuyeách taùn ñôn giaûn:theo
nguyeân taéc khueách taùn töø nôùi
coù noàng ñoä cao xuoáng nôi coù
noâng ñoä thaáp cho ñeán khi ñaït
caân baèng.
Nhöng khoâng coù nghóa laø cöù coù
cheânh leäch noàng ñoä laø caùc
chaát coù theå qua maøng .Maøng
sinh hoïc luoân coù tính choïn loïc
(theo nhu caàu cuûa teá baøo)
Caùc chaát ít phaân cöïc ñeàu vaän
Ngoaøi ra coøn coù vaän chuyeån thuï
ñoäng nhôø protein vaän chuyeån,
chuùng hoaït ñoäng gaàn gioáng
Enzyme, laøm giaûm naêng löôøng
hoaït hoùa .
Söï khuyeách taùn laø söï vaân
chuyeån thuï ñoäng vì khoâng phaûi
tieâu toán naêng löôïng, chæ phuï
thuoäc söï cheânh leäch noàng ñoä
 Khuyeách taùn coù trôï
löïc
Nhieàu phaân töû phaân cöïc hoaëc
caùc ion khoâng theå khuyeách taùn
qua maøng Phospholipid ,khi ñoù phaûi
coù söï trôï löïc cuûa caùc protein vaän
chuyeån treân maøng, caùc protein
naøy hoaït ñoäng gaàn gioáng
Enzyme, laøm giaûm naêng löôøng
hoaït hoùa giuùp cho qua trình xaûy ra
vôùi toác ñoä taêng haøng ngaøn laàn
so vôùi kieåu khuyeách taùn ñôn giaûn
Ví duï: Nhôø coù protein vaän chuyeån
Trong nhiều trường
hợp protein kênh có
thể thay đổi hình dạng
đôi chút, chuyển vị
điểm gắn các chất từ
phía này sang phía
khác của màng (Hình
bên). Sự thay đổi
hình dạng có tác dụng
như một lực đẩy để
phóng thích chất được
vận chuyển.
 Vaän chuyeån tích cöïc
Trong teá baøo vaãn coù nhöõng
tröôøng hôïp noàng ñoä trong vaø
ngoaøi khaùc nhau.Vaäy söï khaùc
nhau ñoù laø nhôø heä thoáng gì?
Ñoù laø nhôø caùc protein maøng
giuùp cho caùc chaát chuyeån ñoäng
ngöôïc vôùi khuynh ñoä noàng
ñoä.Quaù trình ñoù teá baøo phaûi
tieâu toán naêng löôïng neân goïi laø
vaän chuyeån tích cöïc
 Ñoàng vaän
chuyeån tích
cöïc Na+ vaø K+ :
 Trong teá baøo
noàng ñoä Na+
cuõng thaáp hôn
beân ngoaøi,coøn K+
thì lôùn hôn..Söï
khoâng caân
ñoáiñoù ñöôïc giöõ
nhôø protein vaän
chuyeån
 ATP Seõ chuyeån 1
goác Phophste vaøo
protein vaän
chuyeån taïo neân
Ngoaïi xuaát baøo
 Söï thaûi caùc ñaïi phaân
töû ra ngoaøi maøng teá baøo
goïi laø söï xuaát baøo.Söï
hoaït ñoäng ñöôïc toùm taét
nhö sau:
 Caùc tuùi chuyeân chôû
ñöôïc taùch ra töø heä Golgi
ñöôïc mang tôùi maøng teá
baøo nhôø Cytoskeleton. Khi
maøng tuùi chuyeân chôû vaø
maøng teá baøo tieáp xuùc
vôùi nhau caùc phaân töû lipid
cuûùa lôùp maøng ñoâi ñöôïc
 Noäi nhaäp baøo
Noäi nhaäp baøo laø caùch teá
baøo “baét laáy” caùc ñaïi
phaân töû baèng caùch taïo ra
caùc tuùi töø maøng teá baøo
Coù ba caùch noäi nhaäp
baøo:
AÅm baøo
Noäi nhaäp baøo qua trung
AÅm baøo
Trong söï aåm baøo
teá baøo “huùp”
töøng nguïm nhoû
beân ngoaøi teá
baøo trong töøng
tuùi nhoû.Vì caùc
chaát phaàn lôùn
ñöôïc hoøa tan trong
caùc gioït ñöôïc ñöa
Noäi nhaäp baøo qua trung
gian cuûa thuï theå
o Söï noäi nhaäp baøo
coù söï tham gia cuûa
caùc thuï theå raát
chuyeân bieät.
o Caùc thuï theå naèm
ngoaøi treân
maøng,taïi ñaây noù
gaén vôùi chaát beân
ngoaøi(Ligand)
o Protein tieáp nhaän
Thí duï: ôû teá baøo ngöôøi duøng caùch vaän
chuyeån naøy ñeå nhaän cholesterol ñeå toång
hôïp maøng hay cac steroid khaùc.
 Cholesterol trong maùu ôû daïng nhöõng haïy
nhoû (LDL),laø moät phöùc hôïp cuûa lipid vaø
protein
 Phöùc LDL goàm khoaûng 2000 phaân töû
cholesterol keát hôïp moät phaån töû protein.
 Nhöõng haït nhoû naøy gaén vaøo thuï theå
naèm treân maøng vaø sau ñoù ñi vaøo trong
teá baøo baèng caùch noäi nhaäp baøo.
 ÔÛ ngöôøi coù nhieàu beänh lieân quan ñeán
hieän töôïng treân,nghóa laø noàng ñoä
cholesterol trong maùu cao( laø do khoâng coù
thuï theå ñeå caùc LDL gaén vaøo) ,gaây neân
hieän töôïng môõ trong maùu vaø khi tích tuï
nhieàu seõ laøm xô cöùng thaønh ñoäng maïch
laø nguyeân nhaân taát yeáu cuûa hieän töôïng
nhoài maùu cô tim,coù theå gaây ra töû vong.
Thöïc baøo
 Trong söï thöïc baøo, teá baøo
taïo ra giaû tuùc(Pseudopodia)
ñeå bao laáy vaät lieäu laø
nhöõng maûnh vaät chaát to
hay nhöõng vi sinh vaät trong
moät caí tuùi.
 Söï thöïc baøo xaûy ra khi
protein thuï theå treân maøng
gaén vôùi vaät lieäu phuø
hôïp gioáng nhö gaén giöõa cô
chaát vaø enzyme.
 ÔÛ ñoäng vaät coù xöông
soáng söï thöïc baøo thöôøng