Phng php gii bi tp nh tnh ha hc THCS

Tags:

bi tp ha hc gii bi tp ha hc gii dy ha hc nh trng

(H2N2)-Bi tp nh tnh l dng bi tp ph bin v quan trng nht ca chng trnh ha hc THCS. Xin gii thiu vi cc bn mt s dng bi tp thng gp bc THCS. I. Cch gii bi tp l thuyt: Bi tp l thuyt thng a ra nhng cu hi di dng l thuyt xoay quanh nhng kin thc c bn THCS v cc khi nim ha hc, thnh phn cu to, tnh cht v ng dng ca cc loi cht v c v mt s cht hu c. 1. Kiu bi tp "Vit cc PTPU, thc hin cc bin ha":

a. Kiu bi n gin nht: "Cho bit cng thc ha hc ca cc cht tham gia v to thnh sau phn ng": V d: HgO ---> Hg + O2 Zn + HCl ---> ZnCl2 + H2 P + O2 ---> P2O5 Al + HCl ---> AlCl3 + H2 Thc cht loi bi tp ny l rn luyn k nng cn bng phn ng. i vi hc sinh THCS, c bit l lp 8 chng ta kh c th a v gii thiu vi hc sinh v mt cch cn bng phng trnh no theo cc phng php thng thng. Do vy hc sinh THCS thng rt lng tng v mt nhiu thi gian thm ch l hc thuc h s t trc cng thc ha hc ca cc cht trong mt phng trnh ha hc no . Chng ti xin gii thiu mt cch vit phng trnh n gin v c th dng hon thnh hu ht phng trnh ha hc c trong chng trnh ph thng theo cc bc sau: + Tm cng thc ha hc ca hp cht no c s nguyn t l cao nht v cng thc phc tp nht trong phng trnh (Tm gi l cht A). + Lm chn cc h s ca A bng cc h s 2, 4, ... (Nu dng h s 2 cha tha mn th dng cc h s chn cao hn). + Cn bng tip cc h s cn li trong phng trnh (Cc n cht thc hin cui cng). Th d, trong 4 phng trnh nu trn th A ln lt l HgO, HCl, P2O5, AlCl3 vi cc h s ng u u l 2. Cc th d khc: Cn bng: FeS2 + O2 ---> Fe2O3 + SO2 Cht Fe2O3 l cht A v trong cng thc c 3 nguyn t O, l v phc tp hn so vi cng thc FeS2 v SO2 (c 1 nguyn t Fe hoc S) Vy ta cn lm chn h s ca Fe2O3 l 2. T suy ra h s ca cc cht cn li. Cn bng: KMnO4 + HCl ---> KCl + MnCl2 + Cl2 + H2O Cht A l KMnO4 v tuy cc cht KMnO4, HCl, KCl u c 2 nguyn t c s nguyn t l nhng cng thc KMnO4 phc tp hn.

Vy ta cn lm chn h s ca KMnO4 l 2 ---> H s ca KCl, MnCl2 v H2O ---> Cc h s cn li. Cn bng: HCl + MnO2 ---> MnCl2 + Cl2 + H2O Cht A l HCl vi h s l 4 (Nu dng h s 2 s khng tha mn do v phi c t nht 4 nguyn t Cl) C th gp hai trng hp khng thch ng vi cch lm trn: Cn bng mt s phn ng oxi ha kh phc tp hoc mt vi phng trnh m bn thn cht A khng cn thm cc h s chn vo na, song dng ny l khng nhiu. b. Kiu bi tp c bn: "Vit phng trnh phn ng khi cho bit cc cht tham gia phn ng". V d: H2SO4 + Ba(NO3)2 ---> HCl + AgNO3 ---> Trc ht cn tm hiu cht tham gia phn ng thuc loi cht no hc, i chiu vi kin thc l thuyt d on sn phm phi thuc loi cht no (To ra mui mi v axit mi). Cn c vo thnh phn cht tham gia phn ng khng nh thnh phn cht to thnh sau phn ng. mc cao hn cn x l tnh hung nh phi la chn cht tham gia phn ng thch hp, xt n iu kin phn ng xy ra c hoc phn ng xy ra c hon ton. V d: Ba(NO3)2 + X ---> BaSO4 + Y Cht X c th l mt hp cht tan c gc sunfat trong phn t. Cn trng hp: Na2SO4 + X ---> NaCl + Y th X phn l mt mui clorua tan v Y phi l mt mui sunfat khng tan nn cn phi la chn mt kim loi ph hp sao cho mui clorua ca kim loi (X) tan c cn mui sunfat ca chnh kim loi phi khng tan, v d Ba: BaCl2 (X) v BaSO4 (Y). Hoc trong trng hp CaCO3 + X ---> Ca(NO3)2 + ... th X tha mn duy nht l HNO3 v CaCO3 khng tan. c. Kiu bi tp: "Thc hin qu trnh bin ha" V d: Vit cc phng trnh phn ng thc hin cc bin ha sau:

Fe ---> FeCl3 ---> Fe(OH)3 ---> Fe2O3 FeCl2 ---> Fe(OH)2 ---> FeSO4 hay: Tinh bt ---> Glucozo ---> Ru etylic ---> Axit axetic Thc hin theo cc bc sau: + nh s cc mi tn ri vit li thnh cc PTPU ring bit: Fe ---> FeCl3 (1) FeCl3 ---> Fe(OH)3 (2) Fe(OH)3 ---> Fe2O3 (3) v: (C6H10O5)n ---> C6H12O6 (1) C6H12O6 ---> C2H5OH (2) C2H5OH ---> CH3COOH (3) Phn vit trn s l rt nhanh v mi mi tn ng vi mt PTPU, trong sn phm ca phn ng trn l cht tham gia ca phn ng di. Vit ra khong gia b sung cc cht cn li, phng trnh no kh cha lm c th li lm sau. + Phn cn li ch l vic gii quyt theo cc dng bi trnh by trn. 2. Kiu bi tp "Xt cc kh nng phn ng c th xy ra": V d: Cho cc cht: HCl, NaOH, BaSO4, MgCO3, K2CO3, Cu(NO3)2. NHng cht no tc dng c vi nhau? Vit PTPU. + Trc ht cn xt xem cc loi cht trn thuc loi hp cht no hc v xp chng vo cc nhm ring bit: 1. HCl 2. NaOH 3a. BaSO4, MgCO3

3b. K2CO3, Cu(NO3)2 + Da vo tnh cht ca cc loi hp cht ch xem xt cc kh nng c th xy ra phn ng gia cc cht trong cc nhm sau: * Nhm 1 vi nhm 2 * Nhm 1 vi nhm 3a, 3b * Nhm 2 vi nhm 3b * Cc cht trong nhm 3b vi nhau + Da vo kh nng phn ng ca tng cht c th trong cc nhm, thu hp cc kh nng c th xy ra c phn ng trong cc cp cht ni trn v vit c: HCl + NaOH ---> HCl + MgCO3 ---> HCl + K2CO3 ---> NaOH + Cu(NO3)2 ---> K2CO3 + Cu(NO3)2 ---> + Tip tc hon thnh cc PTPU trn. Lm nh trn, hc sinh s rn c thi quen phn tch, x l mt cch khoa hc v nhanh nht. Cch gii quyt ny cng c hiu qu khi u bi cho nhiu cht thuc nhiu loi hp cht khc nhau, k c ln cc cht hu c v v c, n cht v hp cht. 3. Kiu bi tp "Nhn bit cc cht": V d 1: Hai cht sau y ng ring bit trong hai ng nghim CaO v P2O5. Lm th no nhn bit hai cht ? Vit PTPU. + Phn tch hiu v tm du hiu khc nhau ca hai cht cho: CaO: Oxit bazo, tan c, tc dng vi H2O to thnh bazo. P2O5: Oxit axit, tc dng vi H2O to thnh axit + Thc hin theo nh hng: Cho tc dng vi H2O v th mi trng bng qu tm. V d 2: Trnh by phng php nhn bit ba kim loi Al, Fe, Cu. Vit cc PTPU.

Ngoi cch lm nh trn, c th phn tch v xy dng s la chn ng i ngn v hp l nht (C th ch cn phn tch trong giy nhp, cn nu bi ch yu cu vit s m khng cn PT c th th cng thun li) sau s trnh by cch nhn bit tng cht v kt hp vit PTPU minh ha. S nhn bit: + Dng NaOH, tan l Al, khng tan l Fe hoc Cu + Dng tip HCl, tan l Fe, khng tan l Cu. V d 3: Trnh by PPHH nhn bit cc kh CO2, C2H4, CH4 Thng thng cc cht hu c hot ng km hn, ch tc dng vi mt s cht no , v th cn nhn bit trc ht cc cht v c ri nhn bit cc cht hu c cn li tng t nh phn trn. Trong khi trnh by cn ngn gn, thuyt phc bng cch thc hin r rng, chun xc, kt lun mang tnh khng nh, nn da vo du hiu c ch khng phi du hiu loi tr: + Ln lt cho tng kh sc vo dd nc vi trong. C mt cht kh lm nc vi trong vn c, to kt ta trng trong dd l CO2 (Khng nn ni Cht no... thay cho C mt cht kh) CO2 + Ca(OH)2 ---> CaCO3 + H2O + Ln lt cho hai kh cn li sc vo dd Br2 long. C mt cht kh lm dd Br2 mt mu, l C2H4 C2H4 + Br2 ---> C2H4Br2 + Cht kh cn li l CH4. 4. Kiu bi tp tch mt cht ra khi hn hp: V d 1: C hn hp bt kim loi Fe v Cu. Trnh by PP tch ring tng kim loi v cc phn ng dung Lp s tch: + Dng H2SO4 long tch Cu. + Dng Zn y Fe ra khi FeSO4. y l loi bi tp i hi s chun xc cao (thu c sn phm kh tinh khit v khng b mt mt nhiu). Vi i tng hc sinh kh, gii th nn lm chnh xc, trit hn. Nu thc hin

nh trn th Fe thu c s ln Zn m khng c x l hay c nhng phn ng ph do dung d lng ho cht khng c xt n, c th d lm sai lc kt qu. S chnh xc hn: + Dng HCl tch Cu. + Cho bt Al d vo dung dch hn hp FeCl2 v HCl, x l hn hp Al, Fe bng NaOH Dng HCl s d vit PU hn v lp 8 cng mi hc phn ng ca Al vi kim. V d 2: Nu PPHH lm sch cc kh: - Mtan ln etilen. - Etilen ln kh CO2. - Metan ln axetilen. Thc ra y cng l bi tp tch cc cht ra khi nhau nhng ch ly mt cht chnh cn loi b cht kia. Ly trng hp u lm v d, c th trnh by nh sau: Dn hh kh i qua dung dch Br2 d, etilen b gi li trong dd: CH2=CH2 + Br2 ---> CH2Br-CH2Br Kh cn li l CH4. 5. Kiu bi tp iu ch cc cht: V d 1. T vi sng CaO lm th no iu ch c CaCl2, Ca(NO3)2. Vit cc PTPU xy ra? Thc cht y l kiu bi tp thc hin qu trnh bin ho nhng ch cho bit cht u v cht cui. Hc sinh phi suy ngh v la chn con ng ng nht v ngn nht thc hin (V cht iu ch c phi tinh khit v v nguyn tc nu i bng con ng di hn nhng khng sai th vn gii quyt c yu cu ca bi nhng s mt nhiu thi gian vit cc phng trnh dng n mt cch khng cn thit) Xt bi tp trn: CaO ---> CaCl2 S thy ngay CaO + 2HCl ---> CaCl2 + H2O vi iu kin dng d dung dch HCl ( phn ng hon ton) v sau un nng ( nc v axit d bay hi ht), thu CaCl2. Tt nhin s khng thc hin: CaO ---> Ca(OH)2 ---> CaCl2 V d 2. Lm th no bin Fe III oxit thnh Fe III hidroxit. Vit PTPU xy ra? y khng th thc hin dc bin i trc tip Fe2O3 ---> Fe(OH)3 v khi phi thc hin, v d: Fe2O3 ---> FeCl3 ---> Fe(OH)3

C th phi suy ngh v la chn cn thn hn khi gp bi tp c nhiu yu t an xen vo nhau, v d: T cc cht Na2O, Fe2(SO4)3, H2O, H2SO4, CuO hy vit PTPU iu ch ra cc cht sau NaOH, Fe(OH)3, Cu(OH)2. Trnh t gii quyt: + Xc nh cc cht cn iu ch: ---> NaOH ---> Fe(OH)3 ---> Cu(OH)2 + T cc cht u, la chn cht u thch hp cho tng s da vo nguyn t kim loi phi c trong cht cn iu ch: Na2O ---> NaOH, Fe2(SO4)3 ---> Fe(OH)3, CuO ---> Cu(OH)2 Ri tip tc nh bi tp phn trn v bit vn dng, k c dng cht va iu ch (NaOH) s dng cho phn tip theo. II. Cch gii bi tp thc nghim: Thc cht cc bi tp thc nghim y vn chnh l cc bi tp l thuyt, cch gii bi tp v c bn ging nh trnh by. S khc nhau chnh l trong bi c yu t lm thc nghim, t hc sinh vo nhng tnh hung c th, c chn lc, c khi phi sng to mi gii quyt c. Do t c lm th nghim, thc hnh nn hc sinh thng lng tng, khng bit vn dng nhng iu l thuyt hc phn tch, so snh, d on, tng tng... V d 1. C th dng CuSO4 pht hin ra xng c ln nc c khng? Ti sao? Vn mu cht t ra l trong k thut nhiu khi khng th c ln nc (mt lng rt nh) trong cc loi xng, du do vy cn kim tra xem c ln nc trong xng, du hay khng. Khi nu bit lin h vi l thuyt hc l CuSO4 khan mu trng, CuSO4.5H2O (CuSO4 khan gp nc, d vi lng nh s chuyn thnh dng mui ngm nc) c mu xanh th c th hc sinh s tng tng ra c cch lm nh sau: Ly mt t xng cn kim tra cho vo ng nghim kh, cho tip mt t tinh th mui CuSO4 khan vo ri lc ln xem c s thay i mu sc ca mui CuSO4 khng. V d 2. dp tt cc m chy xng du ngi ta khng dng nc m dng ct hay chn t trm ln ngn la? Nu hc sinh c xem phim v m chy xng, du hay cnh cu cha trong cc nh xy ra s c b chy bp du nhng c dp tt th c th hnh dung c ngay cn lm g v ch tp chung ti sao li lm nh vy. Trong trng hp ngc li thng lng tng , kh tm ra c yu t quan trng nht l xng, du nh hn nc li ni ln trn v m chy cng mnh hn.

Mt s dng bi ton bin i ha hc thng gp THCS

1. Cho bit mt lng cht, tnh nhiu lng cht khc theo PTPU:

V thc cht y l dng bi ton c bn c chung mt yu t nh lng. Khi gii bi ton nn gp li cho gn. V d 1. iu ch oxit st t bng cch oxi ha st nhit cao. Tnh s gam Fe v O2 cn dng iu ch c 2,32 gam Fe3O4. Cch gii: PTPU: 3Fe + 2O2 ---> Fe3O4 Nu lm bi ton theo dng c bn th cn tnh ton hai ln theo cc dng c bn sau: 3Fe ---> Fe3O4 v 2O2 ---> Fe3O4 Khi nn lm gp li theo lp lun nh sau: C 3.56 gam Fe tc dng ht vi 2.32 gam O2 th iu ch c 232 gam Fe3O4 Vy x gam Fe ------------------------- y gam O2 ------------------- 2,32 gam Fe3O4 Mt s v d tng t nh: V d 2. Kh 48 gam CuO bng kh H2 a. Tnh s gam Cu iu ch c. b. Tnh th tch H2 ktc cn thit. V d 3. Ha tan 1,12 gam Fe trong dd H2SO4 ly d. Tnh s mol mui to thnh v th tch kh thot ra ktc. V d 4. un 8,9 kg (C17H35COO)3C3H5 vi mt lng d dung dch NaOH. a. Vit PTPU.

b. Tnh lng glyxerol sinh ra.

c. Tnh lng x phng thu c nu nh phn ng xy ra hon ton v x phong cha 60% theo khi lng C17H35COONa.

2. ng thi cho bit hai lng cht tham gia phn ng, tnh lng sn phm: Khi ng thi cho hai lng cht tham gian phn ng, phi hiu bi ton ri vo cc tnh hung sau: a. Hai lng cht cho tc dng va ht, sau khi kt thc khng cn lng d ca cht tham gia phn ng. tnh lng sn phm thu c, c th dng bt k mt trong hai lng cho tnh ton. b. Khi phn ng kt thc, mt trong hai lng cht ban u vn cn d: tnh lng sn phm thu c, phi dng lng cht ban u no phn ng ht tnh ton, khng tnh theo lng cht kia, cht cn d sau phn ng. V mt phng php, c th gii bi ton nh sau: + Xc nh xem c phi phn ng xy ra hon ton khng, sau ny phn bit vi dng bi ton xy ra khng hon ton, sn phm cn c hai cht ban u cha tham gia phn ng ht. + Chia bi ton thnh hai phn c lp v gii theo trnh t: * Tnh ton vi lng cht cho xem bi ton ri vo trng hp no, thng gi l tnh lng cht tha, thiu. * Tnh lng sn phm thu c. Phn tnh lng cht tha, cht thiu thc cht l mt bi ton dng c bn, coi nh mi bit lng ban u no trong hai lng cht no cho v tnh lng cht kia phn ng ht vi n. So snh kt qu tnh c vi lng cht u bi cho rt ra kt lun. Nu bi ton khng yu cu tnh lng cht tham gia phn ng cn d th c th ch cn xt t l hoc so snh cc s liu kt lun m khng cn tnh c th. V d 1. Tnh s gam nc sinh ra khi cho 8,4 lt H2 tc dng vi 2,8 lt O2 (Cc th tch o ktc) Cch gii: PTPU: 2H2 + O2 ---> 2H2O Theo PTPU, c 2 lt H2 th tc dng ht vi 1 lt O2 (T l 2 : 1 v th tch)

Vy sau phn ng phi cn H2 d v t l th tch cho ny ln hn 2 ln. * Vic dng lng cht ban u no ( t tnh ra lng cht kia cn thit phn ng ht vi n) khng nn ly bt k m cn xem xt chn, sao cho khi tnh gn, khng b l. V d 2. Cho 114 gam dd H2SO4 20% vo 400 gam dd BaCl2 5,2%. Vit PTPU v tnh khi lng kt ta to thnh. Cch gii: + S gam H2SO4 nguyn cht: 20.114/100 = 22,8 gam (1) + S gam BaCl2 nguyn cht: 5,2.400/100 = 20,8 gam (2) PTPU: BaCl2 + H2SO4 ---> BaSO4 + 2HCl Theo PTPU c 208 gam BaCl2 th tc dng va vi 98 gam H2SO4. D nhn thy khng nn dng (1) m dng (2) v vi cc lng cht 208 gam v 20,8 gam BaCl2 th c th tnh nhm ngay c lng H2SO4 cn dng l 9,8 gam. * Trong mt s bi ton HH ca THCS, bi cng cho bit ng thi hai lng cht (Mt lng cht tham gia phn ng v mt lng cht to thnh). Thc cht y cng ch l nhng bi ton c bn m thi. V d 3. t chy hon ton mt hn hp kh gm c CO v H2 cn dng 9,6 gam kh O2. Kh sinh ra c 8,8 gam CO2. a. Vit PTPU xy ra. b. Tnh % hh kh ban u theo s mol v theo khi lng. Hng dn: + Sau khi vit PTPU, thy c dng c bn l t lng CO2 thu c cn phi tnh lng CO v O2 phn ng vi CO. Tnh lng O2 phn ng vi H2 ri t theo PT m tnh lng H2. + Trong khi tnh ton nn nh hng theo n v l mol cho gn. V d 4. Ngi ta t chy S trong mt bnh cha 10 gam O2. Sau phn ng ngi ta thu c 12,8 gam kh SO2. a. Tnh khi lng S chy. b. Tnh khi lng O2 cn tha sau phn ng.

Hng dn: + y l dng bi ton c bn: T lng SO2 tnh lng S chy v lng O2 phn ng (T mt lng sn phm, tnh lng hai cht tham gia phn ng) + nh hng: O2 cn tha sau phn ng. * Trong mt s bi ton lp 8, khi hc v nh lut bo ton khi lng cc cht, hc sinh gp dng ton ny. V d 5. Than chy theo phn ng: Than + kh oxi ---> Kh ccbonic. Cho bit khi lng than l 9 kg, khi lng kh oxi l 24 kg. Hy tnh khi lng kh cacbonic to thnh. Hng dn: Phi hiu rng y l dng ton ng thi cho bit hai lng cht tham gia phn ng, song ti thi im hc sinh cha gii c dng ton ny. Khi cn b sung thm cho chnh xc "... khi lng kh oxi bng 24 kg" nn thay bng "... khi lng kh oxi phn ng ht l 24 kg", Nh vy khi tnh lng cht sinh ra mi dng c nh lut bo ton khi lng. Chnh v vy, cn tnh to vi cc bi cho c hai lng cht tham gia phn ng xem c th p dng nh lut bo ton khi lng c hay khng. 3. Loi bi ton v hn hp cc cht: a. Tm t l thnh phn ca hn hp (Theo khi lng, th tch hay s mol): V d: Ha tan 9 gam hp kim Al - Mg trong dd HCl c 10,08 lt H2 bay ra ktc. Xc nh thnh phn % Al v Mg trong hp kim. Cch gii: Khc vi cc loi bi ton nghin cu, y cc d kin cho khng phi l cc yu t t c th tnh ton theo tng phng trnh ring bit. 2Al + 6HCl ---> 2AlCl3 + 3H2 (1) Mg + 2HCl ---> MgCl2 + H2 (2) 9 gam hh --------------- 10,08 lt Cn phi chuyn v dng ton c bn (Tnh ton theo mt phng trnh) bng cch t n s: + t 1 n s: Gi s t khi lng Al c trong 9 gam hp kim l x gam vi iu kin l 0 < x < 9. Vy khi lng Mg c trong hp kim l 9 - x gam Theo tng phng trnh (1) v (2) ta s tnh c th tch H2 thot ra theo n s x v lp c phng trnh:

3.22,4x/54 + 22,4(9 - x)/24 = 10,08 Phn tip theo ch l k nng gii ton bc nht c 1 n s v kim tra kt qu c tha mn iu kin hay khng, y l phn thng hay b qun nn sau ny khi lm bi hay mc li khi gp nhng bi ton phc tp. + C th lp c cc phng trnh ton hc n gin hn bng cch lp 2 n s v tnh lng cht theo s mol: nH2 = 10,08/22,4 = 0,45 mol t khi lng Al, Mg c trong hn hp ln lt l x v y gam, 0 < x, y < 9. Theo tng phn ng (1) v (2) s tnh c s mol H2 thot ra theo n x, y v lp c h phng trnh: 3x/54 + y/24 = 0,45 x+y=9 Gii h PT trn tnh x, y. Nu thnh tho hn th c th t x, y l s mol Al, Mg c trong hh, khi ta c h phng trnh: nH2 = 3x/2 + y = 0,45 m = 27x + 24y = 9 b. Bi ton v hn hp nhng thc cht l bi ton c bn (Tnh ton theo tng phng trnh ring bit) V d: Ngm 15 gam hh bt cc kim loi Fe v Cu trong dd CuSO4 d. Phn ng xong thu c cht rn c khi lng 16 gam. a. Vit PTPU xy ra. b. Tnh thnh phn % theo khi lng ca mi kim loi trong hn hp u. Cch gii: t s gam Fe c trong 15 gam hh u l x gam vi 0 < x < 15. Vy s gam Cu l 15 x gam. PTPU: Fe + CuSO4 ---> FeSO4 + Cu Ta lp c PT: (15 - x) + 64x/56 = 16 c. Cn ch rng v mt ton hc, tnh c thnh phn % hay t l thnh phn ca hh, khng nht thit phi bit lng c th ca cc cht trong hh (s gam, s lt hay s mol) m c th ch cn bit lng cc cht bng ch hay t l ca chng.

V d: Khi nung hh CaCO3 v MgCO3 th khi lng cht rn thu c sau phn ng bng mt na khi lng hh ban u. Xc nh % khi lng cc cht trong hh ban u. Cch gii: a v dng quen thuc l bit lng c th ca cc cht bng cch gi s cho khi lng hh ban u l 100 gam. Khi khi lng cht rn thu c sau khi nung bng 50 gam. 4. Loi bi ton tnh theo PTPU xy ra lin tip nhau: Loi bi ton ny thc cht cng l nhng bi ton c bn c thc hin ni tip nhau. Nn lp s bin i t s ny c th tnh trc tip b qua nhng bc trung gian. V d: T 80 tn qung pirit cha 40% lu hunh sn xut c 92 tn axit H2SO4. Hy tnh hiu sut ca qu trnh. Cch gii: Cc PTPU: 4FeS2 + 11O2 ---> 2Fe2O3 + 8SO2 (1) 2SO2 + O2 ---> 2SO3 (2) SO3 + H2O ---> H2SO4 (3) Nu lm theo cch gii c bn: + T 80 tn qung pirit (40% S) ---> Khi lng FeS2 hay S. + Theo (1): T khi lng FeS2 hay S ---> Khi lng SO2. + Theo (2): T khi lng SO2 ---> Khi lng SO3. + Theo (3): T khi lng SO3 ---> Khi lng H2SO4 (L thuyt) - Nu lp s bin i: S ---> SO2 ---> SO3 ---> H2SO4 v tnh trc tip ngay theo quan h: S ---> H2SO4 - C th lp ngay da vo nh lut bo ton khi lng cho nguyn t S rt ra quan h: S ---> H2SO4 - Cn ch : Nu theo (1) th ton b S trong FeS2 chuyn thnh SO2 nn ta c c S ---> SO2 (Thay cho tnh theo FeS2), cn trong trng hp bi ton khc, v d:

Cu + 2H2SO4 ---> CuSO4 + SO2 + 2H2O

s khng c c quan h t l S ---> SO2 v lng S trong H2SO4 ch c 1 phn bin i thnh SO2 nn phi dng 2H2SO4 ---> SO2.