Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

BI 1: TNG QUAN V QUN TR SN XUT

Ni dung
Khi nim v qun tr sn xut. Ni dung ca qun tr sn xut. Cc nhim v, yu cu ca nh qun tr

Mc tiu
Hiu nhng kin thc c bn c tnh cht

sn xut. Qu trnh hnh thnh v xu hng pht trin ca qun tr sn xut. Cc loi qu trnh sn xut.

tng quan v mn hc. Hiu cc ni dung chnh ca ton b chng trnh ca mn hc v ni dung ca qun tr sn xut. Nm r vai tr ca qun tr sn xut trong i sng v s pht trin ca doanh nghip sn xut.

Hng dn hc
Nghin cu ni dung ca bi ging. Tm v c cc ti liu tham kho lin

Thi lng
5 tit

quan n mn hc. Lin h cc kin thc ca bi hc vi thc tin.

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

TNH HUNG DN NHP

Tnh hung: Cng ty May 10 Cng ty c phn May 10 (GARCO 10 JSC) tri qua hn na th k hnh thnh v pht trin. Trong sut hn 60 nm qua, lp lp cc th h cng nhn May 10 lao ng khng bit mt mi xy dng May 10 t nhng nh xng bng tre, na thnh mt doanh nghip mnh ca ngnh dt may Vit Nam. Vi 8000 lao ng, mi nm sn xut trn 20 triu sn phm cht lng cao cc loi, 80% sn phm c xut khu sang cc th trng M, c, Nht Bn, Hng Kng, Nhiu tn tui ln ca ngnh may mc thi trang c uy tn trn th trng th gii hp tc sn xut vi Cng ty c phn May 10 nh Pierre Cardin, GuyLaroche, Maxim, Jacques Britt, Seidensticker, Dornbusch, C&A, Camel, Arrow, ....Cng ty c nh hng tr thnh mt tp on kinh t mnh trn c s cng c v pht trin thng hiu May 10. Vi h thng nh xng khang trang, my mc thit b hin i, cng ngh sn xut tin tin, li c i ng cng nhn lnh ngh, i ng cn b qun l v chuyn gia lun c o to v b sung, h thng qun l cht lng ISO 9000, h thng qun l mi trng ISO 14000 v h thng trch nhim x hi SA 8000. Cng ty May 10 lun khng nh c mnh l mt doanh nghip c thng hiu mnh v c khch hng trong v ngoi nc tin tng s dng sn phm. c s thnh cng nh vy, ngoi s s n lc ca ton th cn b, cng nhn vin th mt trong nhng yu t quyt nh s thnh cng l cng tc qun tr sn xut v iu hnh kinh doanh ca cc cn b ca cng ty. Cu hi Ti sao ni cng ty May 10 khng nh c thng hiu trn th trng? Theo bn, yu t no gip cng ty c c thnh cng nh ngy nay? Bi ny s gii thiu tng quan v qun tr sn xut, lm r vai tr, ni dung, s cn thit ca qun tr sn xut trong mt t chc.

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

1.1. 1.1.1.

Khi nim v vai tr ca qun tr sn xut Khi nim v qun tr sn xut

Cc quan im v qun tr sn xut Khi ni n sn xut, nhiu ngi thng ngh ti nhng doanh nghip ch to, sn xut cc sn phm vt cht c th nh bn, gh, t,... v gn lin vi hnh nh ca nhng nh my, x nghip, dy chuyn sn xut.
o

Trc y, qun tr sn xut thng hiu nh l mt qu trnh sn xut vt cht, sn phm ca n l hu hnh. Trong nhng nm gn y, phm vi ca vic t chc iu hnh sn xut c m rng, trong thc t c nhng doanh nghip va sn xut sn phm di dng vt cht thun tu, li va c nhng hot ng khc di dng phi vt cht nh vn chuyn sn phm n cho khch hng, cung cp nhng dch v sau bn hng Sn phm do cc doanh nghip sn xut ra khng ch p ng nhng yu cu ca ngi tiu dng v mt gi tr s dng vt cht m c v nhng yu t tinh thn, vn ha. Hin nay, khi ni n sn phm ngi ta khng ch ngh n nhng thuc tnh c tnh cht hu hnh m cn c nhng yu t khc c tnh cht v hnh. Sn phm c hnh thnh t cc thuc tnh vt cht hu hnh v v hnh. Thuc tnh hu hnh phn nh gi tr s dng khc nhau nh cng nng, cng dng, c tnh kinh t k thut ca sn phm. Nhng thuc tnh v hnh bao gm cc yu t nh thng tin hay cc dch v i km p ng nhu cu khch hng mt cch tt hn.

Theo quan nim ph bin hin nay th sn xut c hiu l qu trnh to ra sn phm hoc dch v. Sn xut l mt trong nhng phn h chnh c ngha quyt nh n vic to ra sn phm v cung cp dch v cho x hi. Qun l h thng sn xut sn phm, dch v l chc nng, nhim v c bn ca tng doanh nghip. Hnh thnh, pht trin v t chc iu hnh tt hot ng sn xut l c s v yu cu thit yu mi doanh nghip c th ng vng v pht trin trn th trng. Khi nim Qun tr sn xut chnh l tng hp qu trnh hoch nh, t chc trin khai v kim tra h thng sn xut ca doanh nghip, trong yu t trung tm l qun tr qu trnh bin i nhm chuyn ha cc yu t u vo thnh cc yu t u ra nhm thc hin nhng mc tiu nh trc. Nh vy, v thc cht sn xut chnh l qu trnh chuyn ha cc yu t u vo bin chng thnh cc sn phm hoc dch v u ra. Qu trnh ny c th hin qua s sau:

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut Qu trnh bin i

u vo

u ra

Thng tin phn hi S 1.1. Qu trnh chuyn ha cc yu t u vo thnh u ra o

Yu t u vo gm c ngun nhn lc, nguyn liu, cng ngh, my mc thit b, thng tin hoc thm ch khch hng cha c phc v y l nhng yu t cn thit cho bt k qu trnh sn xut hoc dch v no. Qu trnh bin i l qu trnh ch bin, chuyn ho cc yu t u ra nhm t c mc tiu m doanh nghip xc nh trc. S chuyn i ny l hot ng trng tm v ph bin ca h thng sn xut. Kt qu hot ng ny ca doanh nghip ph thuc rt ln vo vic thit k, hoch nh, t chc thc hin v kim tra qu trnh bin i. u ra c th l sn phm d dang, thnh phm v khch hng c phc v v dch v. Ngoi ra cn c cc loi ph phm khc c th c li hoc khng c li cho hot ng sn xut kinh doanh nh ph phm, cht thi... Thng tin phn hi l mt b phn khng th thiu trong h thng sn xut ca doanh nghip. l nhng thng tin ngc cho bit tnh hnh thc hin k hoch sn xut trong thc t ca doanh nghip.

Nhim v ca qun tr sn xut v dch v: l thit k v t chc h thng sn xut nhm bin i u vo thnh cc yu t u ra sau mi qu trnh bin i, nhng vi mt lng ln hn s lng u t ban u. Gi tr gia tng l yu t quan trng nht, l ng c hot ng ca cc doanh nghip v mi t chc, c nhn c lin quan trc tip n qu trnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Gi tr gia tng l ngun gc tng ca ci v mc sng ca ton x hi; to ra ngun thu nhp cho tt c cc i tng c tham gia ng gp vo hot ng ca doanh nghip nh nhng ngi lao ng, ch s hu, cn b qun l v l ngun ti u t sn xut m rng, m bo cho s tn ti v pht trin lu di ca doanh nghip.
1.1.2. Ni dung ca qun tr sn xut v tc nghip

Trong doanh nghip, b phn t chc iu hnh sn xut chu trch nhim sn xut sn phm v dch v. Qu trnh ny bao gm vic tip nhn ngun nguyn vt liu v bin i chng t u vo thnh u ra. Ni dung ca qun tr sn xut bao gm: D bo nhu cu sn xut sn phm; Thit k sn phm v dch v; Hoch nh nng lc sn xut; nh v doanh nghip; B tr mt bng sn xut; Hoch nh tng hp cc ngun lc; Hoch nh nhu cu nguyn vt liu;
4

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

iu sn xut; Qun tr d tr; Qun tr cht lng; Kim sot h thng sn xut.
1.1.3. Mc tiu ca qun tr sn xut v tc nghip

Cc doanh nghip tin hnh cc hot ng sn xut kinh doanh c mc tiu chung nht l sinh li v ti a ha li nhun (tr cc doanh nghip hot ng cng ch khng v li nhun). Khi u t vo cc hot ng kinh doanh trn th trng, qun tr sn xut vi t cch l b phn ca cc chc nng qun tr c nhim v l t chc, qun l, s dng cc yu t u vo sau to ra cc yu t u ra nhm t mc tiu ra ca doanh nghip. Nhm thc hin mc tiu chung , qun tr sn xut c cc mc tiu c th sau: Ti thiu ha chi ph sn xut to ra mt n v u ra. Rt ngn thi gian sn xut. Cung ng ng thi im, ng a im v ng khch hng. Bo m cht lng sn phm v dch v theo ng yu cu ca khch hng trn c s s dng hiu qu nht cc ngun lc ca doanh nghip. Xy dng h thng sn xut ca doanh nghip c linh hot cao. Cc mc tiu c th ny gn b cht ch vi nhau to ra sc mnh tng hp, nng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip trn th trng.
1.1.4. Vai tr v mi quan h gia qun tr sn xut v tc nghip vi cc chc nng qun tr khc

Doanh nghip l mt h thng thng nht thc hin bn chc nng c bn l ti chnh, sn xut v marketing v qun tr nhn s. Cc chc nng ny tn ti mt cch c lp hoc c mi quan h tc ng qua li ln nhau t mc tiu ra. Mi quan h ny va thng nht, to iu kin thun li thc y nhau cng pht trin, li va mu thun nhau. Vai tr ca chc nng qun tr o Marketing chu trch nhim to ra nhu cu, cung cp thng tin v th trng lm cn c cho b phn sn xut lp k hoch sn xut, chun b cc ngun lc cn thit nhm to iu kin p ng tt nht nhu cu trn th trng. o Chc nng ti chnh m bo y , kp thi ti chnh cn thit cho hot ng sn xut; phn tch nh gi phng n u t mua sm my, cng ngh mi; cung cp cc s liu v chi ph cho hot ng tc nghip. o Chc nng sn xut v tc nghip l s dng cc yu t u vo nh ngun lao ng, nguyn liu, nhin liu, thng tin to ra cc yu t u ra nhm t
5

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

c mc tiu ra ca doanh nghip v lm tha mn nhu cu ca khch hng. Chnh v vy c th hiu chc nng qun tr nhn s, c bit i vi nhng ngi trc tip tham gia vo qu trnh sn xut cng nm trong chc nng ca qun tr sn xut Mi quan h gia cc chc nng Cc doanh nghip khng th thnh cng khi khng thc hin ng b cc chc nng ny. Khng qun tr sn xut tt th khng c sn phm hoc dch v tt; khng c marketing th sn phm hoc dch v cung ng khng nhiu; khng c qun tr ti chnh th cc tht bi v ti chnh s din ra. Trong cc hot ng trn, sn xut c coi l khu quyt nh to ra sn phm hoc dch v v gi tr gia tng. Ch c hot ng sn xut hay dch v mi l ngun gc ca mi sn phm v dch v c to ra trong doanh nghip. S pht trin sn xut v dch v l c s lm tng gi tr gia tng cho doanh nghip, tng trng kinh t cho nn kinh t quc dn to c s vt cht thc y x hi pht trin. Tuy nhin, gia cc chc nng trn cng c nhng mu thun vi nhau. Chng hn, chc nng sn xut v marketing c nhng mc tiu mu thun vi nhau v thi gian, v cht lng v mc a dng. Trong khi b phn marketing i hi sn phm cht lng cao, mu m a dng v thi gian giao hng nhanh th qu trnh sn xut li c nhng gii hn v cng ngh, chu k sn xut, kh nng tit kim chi ph nht nh. Cng do nhng gii hn trn m khng phi lc no sn xut cng m bo thc hin ng nhng ch tiu ti chnh t ra v ngc li nhiu khi nhng nhu cu v u t i mi cng ngh hoc t chc thit k, sp xp li sn xut khng c b phn ti chnh cung cp kp thi. Nhng mu thun i khi l khch quan, song cng c khi do nhng yu t ch quan gy ra. V vy, nhim v c bn ca qun tr iu hnh l phi to ra s phi hp nhp nhng hot ng ca cc chc nng trn nhm m bo thc hin mc tiu chung ca doanh nghip ra.
1.1.5. c im ca nn sn xut hin i

Qun tr sn xut ngy cng c cc nh qun tr cp cao quan tm, coi nh l mt v kh cnh tranh sc bn. Sn xut hin i c nhng c im: Sn xut hin i yu cu phi c k hoch ng n, cc k s gii, i ng cng nhn c o to tt v thit b hin i. Quan tm ngy cng nhiu n cht lng. y l mt tt yu khch quan khi m tin b k thut ngy cng pht trin vi mc cao v yu cu ca cuc sng ngy cng nng cao. Sn xut hin i cng nhn thc r con ngi l ti sn ln nht ca cng ty. Vi s pht trin nhanh ca khoa hc cng ngh, vai tr nng ng ca con ngi tr nn chim v tr quyt nh cho s thnh cng trong cc h thng sn xut. Coi trng nhn vin, phn cng ng ngi, ng vic; c chnh sch ng vin, khuyn khch kp thi, hp l s pht huy c kh nng sng to v lng trung thnh ca h.
6

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

Sn xut hin i quan tm n vn kim sot chi ph. Ti thiu ha chi ph s gip doanh nghip h gi thnh sn phm nhm nng cao nng lc cnh tranh trn th trng. Kim sot chi ph c quan tm trong tng chc nng, trong mi giai on qun l. Sn xut hin i l tp trung v chuyn mn ha. Nhiu cng ty thy rng khng th gii trong mi lnh vc, m cn phi tp trung vo lnh vc m mnh c th mnh v li th cnh tranh. Tp trung ha v chuyn mn ho s gip h thp chi ph sn xut, tng nng sut v nng cao c cht lng. Sn xut hin i cng tha nhn yu cu v tnh mm do ca h thng sn xut. Trc y vic sn xut hng lot, quy m ln nhm gim chi ph sn xut tng chim u th. Nhng khi nhu cu ngy cng a dng, lun bin ng th h thng sn xut linh hot li ph hp hn c th nhanh chng chuyn hng sn xut mt s chng loi sn phm cho ph hp vi nhu cu ca th trng trong tng giai on c th. Sn xut hin i l c kh ha v t ng ha. S pht trin ca c kh ho trong sn xut t ch thay th cho lao ng th cng, n nay ng dng nhiu h thng sn xut t ng iu khin bng chng trnh. Ngy cng ng dng nhiu thnh tu ca cng ngh tin hc, my tnh tr gip c lc cho cc cng vic qun l h thng sn xut.
1.1.6. Vai tr ca nh qun tr sn xut

1.1.6.1. Nhng phm cht v k nng cn thit ca nh qun tr sn xut

Nhng phm cht cn thit ca nh qun tr chc nng sn xut: o ng tin cy: Khng cc thnh vin tht vng. o Chnh trc: Gi gn cc chun mc ra. o Cng bng: Khng thin v, lun v t. o Nht qun: Khng thay i cc quy tc theo hon cnh. o Quan tm n mi ngi xung quanh mt cch chn thnh. o Lun st cnh vi tp th trong nhng lc kh khn. o Lun cung cp thng tin kp thi cho ng nghip, cp trn v nhn vin. o Bit lng nghe: Khng p t v ln lt nhn vin. K nng lm vic vi con ngi: o Kh nng gy nh hng n ngi khc: Kho lo, ngoi giao tt. o Kh nng khi dy nim tin ngi khc. K nng qun l: o K nng t chc iu phi, giao tip tt v h tr khuyn khch. o Kin nh.
1.1.6.2. Trch nhim v vai tr ca nh qun tr sn xut

Nh qun tr sn xut c trch nhim chnh yu nh sau: o i vi cng vic: t c mc tiu chung ca doanh nghip. o i vi c nhn:
7

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

H tr v khuyn khch mi c nhn trong t sn xut. Phn cng cng vic ph hp cho mi nhn vin. Gii thch r vai tr ca tng c nhn i vi cng vic chung ca t. nh gi cch thc hin cng vic ca tng c nhn. i vi t sn xut: i din cho t sn xut trc lnh o. i din cho lnh o trc t sn xut. Phi hp gia t sn xut vi cc b phn khc.

Nh qun tr sn xut c th coi l th lnh b phn sn xut, cc cng vic th hin nh sau: o Chp hnh nhng ch th mnh lnh ca lnh o. o Xy dng v hng dn nhn vin thc hin ng quy trnh v nh mc lao ng. o To ng lc lm vic cho nhn vin. o Qun l nng sut lao ng v p dng cc bin php tng nng sut. o Phn tch cng vic v hng dn cng vic. o Thc hin v hng dn nhn vin thc hin tt vic ghi chp ban u. o Xy dng k hoch tin sn xut v phn cng cng vic cho nhn vin. o o to, hng dn cng vic, t chc thi nng bc cho nhn vin. o Qun l my mc thit b, nguyn vt liu. o nh gi kt qu lm vic ca nhn vin v t chc cung cp thng tin phn hi cho nhn vin.
1.2. 1.2.1. Lch s hnh thnh v xu hng pht trin qun tr sn xut Lch s hnh thnh v pht trin qun tr sn xut

Qun tr sn xut trong thc t xut hin t thi c i nhng chng ch c coi l "cc d n sn xut cng cng", qun tr sn xut vi t cch l n v sn xut hng ho tham gia kinh doanh trn th trng ch mi xut hin gn y. Qun tr sn xut bt u t cuc cch mng cng nghip ln th nht vo nhng nm 1770 Anh. Thi k u trnh pht trin sn xut cn thp, cng c sn xut n gin, s dng lao ng th cng v na c kh, hng ho c sn xut trong nhng xng nh, nng sut rt thp, khi lng hng ho sn xut cha nhiu. Sau nhng nm 70 ca th k XVIII, nhng pht minh khoa hc mi lin tc ra i, trong giai on ny to ra nhng thay i c tnh cch mng trong phng php sn xut, cng c lao ng to iu kin chuyn lao ng t th cng sang lao ng c kh. Nhng pht minh c bn l pht minh my se si ca James Hargreaves nm 1764, my si nc ca Arkwright nm 1771, my dt ca Cartwright nm 1785, my hi nc ca James Watt nm 1769; my tin vt ca Henry Maudslay nm 1797 L thuyt v s trao i lp ln gia cc chi tit b phn ca Eli Whitney, ngi M, nm 1798 c ng dng thit lp mt h thng nhng sn phm c th thay th
8

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

cho nhau khi thc hin hp ng ch to 10.000 khu sng hoa mai gp phn to ln trong vic pht trin k thut sn xut hng lot v s phn cng hip tc gia cc doanh nghip. Bc ngot c bn trong t chc hot ng sn xut l s ra i ca hc thuyt "Qun l lao ng khoa hc" ca Frederick Taylor cng b nm 1911. Taylor xng ng c gi l ng t ca qun l khoa hc. ng mang nhng phng php phn tch nh lng ca khoa hc vo qun l sn xut v nhn thy, mu cht ca vic nng cao hiu sut cng vic l t ra nhng tiu chun hon thin v chnh ng cho mi cng vic. Qu trnh lao ng c hp l ho thng qua vic quan st, ghi chp, nh gi, phn tch v ci tin cc phng php lm vic. Cng vic c phn chia nh thnh nhng bc n gin giao cho mt c nhn thc hin. Cng vi s pht trin ca khoa hc qun l, qun l sn xut thot khi s rng buc ca Frederick Taylor (1856-1915) qun l theo kinh nghim, bt u tr thnh mn khoa hc. Nhng nm u th k XX, hc thuyt ca Taylor c p dng rng ri trong cc doanh nghip. Con ngi v hot ng ca h trong cng vic c xem xt "di knh hin vi" nhm loi b nhng thao tc tha, lng ph thi gian v sc lc. Ngi lao ng c o to, hng dn cng vic mt cch cn k c th thc hin tt nht cc cng vic ca mnh. Vic khai thc trit nhng mt tch cc ca l thuyt ca Taylor lm cho nng sut tng ln rt nhanh. Tuy nhin, l thuyt ca Taylor bc l nhng nhc im, l coi con ngi nh nhng c my, cha cp n nhng yu t tm l, tnh cm. L lun ca Maslow v cc bc thang nhu cu ca con ngi, hc thuyt ca Elton Mayo 1930 v ng vin khuyn khch ngi lao ng a qun tr sn xut chuyn sang mt giai on mi pht trin cao hn, nhng kha cnh x hi, tm sinh l, hnh vi ca ngi lao ng c cp nghin cu v p ng ngy cng nhiu nhm khai thc kh nng v tn ca con ngi trong nng cao nng sut. S pht trin nhanh chng ca khoa hc, cng ngh, tnh cnh tranh ngy cng tng buc cc doanh nghip tng cng hon thin qun tr sn xut. Qun tr sn Elton Mayo (1880-1949) xut tp trung vo n lc gim chi ph v ti chnh, vt cht v thi gian, tng cht lng, to iu kin thun li cho ngi tiu dng... Nhim v, chc nng ca qun tr sn xut c m rng ra bao trm nhiu lnh vc khc nhau t nghin cu nhu cu th trng, thit k sn phm, thit k h thng sn xut ti hoch nh, t chc thc hin v kim tra, kim sot ton b qu trnh sn xut ca doanh nghip.
9

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

1.2.2.

Xu hng pht trin qun tr sn xut

Nhng nm gn y, s thay i ca tnh hnh kinh t x hi v cng ngh, s cnh tranh din ra gay gt buc cc doanh nghip ch n nhiu vn khng ch l nhng yu t bn trong nh hiu qu, nng sut m cn phi ch n nhng yu t bn ngoi nh cht lng, mi trng, thng hiuNgy nay h thng qun tr sn xut ca cc doanh nghip tp trung vo nhng hng chnh sau: Tng cng ch n qun tr chin lc cc hot ng tc nghip. Xy dng h thng sn xut nng ng, linh hot. Quan tm n yu t mi trng, sn xut sch, pht trin bn vng. Quan tm n cc tiu chun o c v trch nhim x hi. Coi nhn vin l ti sn ca doanh nghip, khuyn khch nhn vin, lm vic theo nhm. Thit k h thng sn xut v cung ng dch v nh hng vo khch hng. Tng cng cc k nng qun l s thay i. ng dng cc phng php qun l hin i nh JIT, Kaizen, Kanban, MRP, ERP, CRM, MBO,... Thit k li h thng sn xut ca doanh nghip nhm rt ngn thi gian trong thc hin hot ng, gim thiu chi ph gy ra s lng ph trong qu trnh sn xut v cung ng dch v. Pht trin kinh doanh vi thng mi in t.
1.3. 1.3.1. Cc loi hnh qu trnh sn xut S cn thit v cc nhn t nh hng n la chn qu trnh sn xut

Trc khi tin hnh sn xut kinh doanh, cc doanh nghip cn xem xt kh nng sn xut v phn tch cc yu t khc xc nh xem nn t sn xut hay thu bn ngoi. Tiu ch quan trng nht nh gi l chi ph sn xut trn mt n v sn phm. Nu chi ph t sn xut ln hn thu gia cng vi cng loi sn phm c cng cht lng th nn t hng bn ngoi v ngc li. Ngoi ch tiu v chi ph cc doanh nghip cng xem xt n mt s cc cc ch tiu khc nh: Nng lc sn xut hin ti ca doanh nghip: Nu hin ti doanh nghip c my mc, con ngi v thi gian th c th t sn xut hoc cung ng dch v. S thnh tho: So vi cc doanh nghip, nu doanh nghip thiu kinh nghim th c th thu bn ngoi. Yu cu v cht lng: Doanh nghip m chuyn sn xut mt loi sn phm hoc cung ng mt loi dch v thng c cht lng cao v chuyn nghip hn. Nhu cu: Khi cu v mt loi sn phm cao, sn phm ang trong giai on pht trin, doanh nghip nn t lm v ngc li.
10

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

Sau khi quyt nh l t sn xut v cung cp dch v, cc doanh nghip phi quyt nh xem nn dng phng thc sn xut no l ph hp v c hiu qu vi sn phm v dch v mnh chn. Mc tiu l lm sao p ng tt c nhu cu khch hng trn c s nhng ngun lc v kh nng sn c ca doanh nghip. C nhiu loi qu trnh sn xut khc nhau, mi loi u c nhng c im, u v nhc im ring khng c loi no tt hn hn cc loi qu trnh khc, ty thuc vo c im ca tng sn phm v loi hnh kinh doanh c th m doanh nghip c th la chn qu trnh sn xut ph hp vi mnh trong tng giai on. Vic la chn qu trnh sn xut s nh hng ti vic hoch nh cng sut, b tr mt bng sn xut, nh v doanh nghip Qu trnh sn xut (dch v) c la chn phi mang li hiu qu lu di v hiu nng v tnh linh hot, v gi thnh v cht lng ca sn phm. Mun chn c mt qu trnh mang li hiu qu cao ta cn phi phn tch k lng, nhng s mt cng sc v thi gian. C th phn tch nhng yu t nh: Trnh chuyn mn ho, tiu chun ho trong doanh nghip. c im v kt cu ca sn phm. Quy m doanh nghip. Khi lng sn phm cn sn xut trong tng giai on. Yu cu v t chc sn xut v lao ng. Cng ngh, my mc thit b v nguyn vt liu s dng.
1.3.2. Cc loi hnh qu trnh sn xut

C th chia qu trnh sn xut ca doanh nghip thnh nhng loi hnh khc nhau da theo cc tiu thc khc nhau nh s lng v c im ca sn phm sn xut; kt cu ca sn phm; tnh cht ca qu trnh sn xut hoc kh nng t ch trong sn xut ca doanh nghip.
1.3.2.1. Theo s lng sn phm sn xut v tnh cht lp li

Sn xut n chic
o

Khi nim: Sn xut n chic l hnh thc sn xut din ra trong cc doanh nghip c s chng loi sn xut nhiu nhng sn lng mi loi c sn xut rt nh. Qu trnh sn xut khng lp li, thng c tin hnh mt ln. Thng mi loi sn phm ngi ta ch sn xut mt chic hoc vi chic. V d: ng tu thuyn, xy dng cu, cc cng trnh kin trc, thi trang, khun dp... c im ca loi sn xut: Chng loi sn phm a dng, quy trnh sn xut khng ging nhau. S lng t hng mi ln t, thi gian giao hng khng thng nht. Khng c s ch to th nghim sn phm trc khi a vo sn xut.
11

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

Yu cu v k nng thao tc v trnh ngh nghip ca ngi cng nhn cao v h phi lm nhiu loi cng vic khc nhau. My mc thit b ch yu l cc thit b a nng. Cc thit b ny c sp xp theo tng loi my c cng tnh nng tc dng ph hp vi nhng cng vic khc nhau v thay i lin tc. Sn xut hng khi
o

Khi nim: Sn xut hng khi l hnh thc sn xut din ra trong cc doanh nghip c s chng loi sn phm c sn xut ra t vi khi lng hng nm ln. Qu trnh sn xut n nh, t khi c s thay i v kt cu sn phm v yu cu k thut gia cng sn phm. V d in hnh ca loi sn xut ny l: Sn xut thp, sn xut giy, sn xut in, xi mng, bo, tp ch

c im: S dng my mc chuyn dng: V gia cng ch bin t loi sn phm vi khi lng ln nn thit b my mc thng l cc loi thit b chuyn dng hoc cc loi thit b t ng, c sp xp thnh cc dy chuyn khp kn cho tng loi sn phm Phi qua sn xut th: Khu chun b k thut sn xut nh thit k sn phm, ch to cc mu th sn phm v quy trnh cng ngh gia cng sn phm c chun b rt chu o trc khi a vo sn xut hng lot. Tnh chuyn mn ho v nng sut lao ng cao: Do t chc sn xut theo kiu dy chuyn nn trnh chuyn mn ho ngi lao ng cao, mi cng nhn thng ch thc hin mt cng vic sn xut n nh trong thi gian tng di nn trnh ngh nghip ca ngi lao ng khng cao nhng nng sut lao ng th rt cao. Cht lng sn phm n nh, gi thnh thp: Do sn xut c xu hng tiu chun ho. Vi hnh thc sn xut cn qun l cht ch vic cung ng nguyn vt liu, qun l hng d tr, hng tn kho, thng xuyn bo dng thit b, qun l cht ch i vi cng nhn v gim st cht lng sn phm. y mnh vic tiu th, a dng hoc cc loi khch hng v cc loi th trng tn dng cng sut v sn xut c din ra lin tc.

Sn xut hng lot

o

Khi nim: Sn xut hng lot l loi hnh trung gian gia sn xut n chic v sn xut hng khi. N ph hp vi cc doanh nghip sn xut c s chng loi sn phm tng i nhiu nhng khi lng hng nm mi loi cha ln c th hnh thnh mt dy chuyn sn xut c lp. Mi b phn sn xut phi gia cng ch bin nhiu loi sn phm c lp i lp li theo chu k. Vi mi loi sn phm ngi ta thng a vo sn xut theo tng lotnn chng mang tn l sn xut hng lot . V d loi hnh sn xut ny l sn xut trong ngnh c kh, dt may, in dn dng, g ni tht, sn phm c kh, in t chuyn dng...

12

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut o

c im: My mc thit b ch yu l thit b a nng: My mc ny c sp xp b tr thnh nhng phn xng chuyn mn ho cng ngh. Mi phn xng m nhn mt giai on cng ngh nht nh ca qu trnh sn xut sn phm. Nng sut lao ng tng i cao: Chuyn mn ho sn xut khng cao nhng qu trnh sn xut lp i lp li mt cch tng i n nh nn nng sut lao ng tng i cao. Mi b phn sn xut gia cng nhiu loi sn phm khc nhau v yu cu k thut v quy trnh cng ngh nn t chc sn xut thng rt phc tp.

1.3.2.2. Phn loi theo hnh thc t chc sn xut

Theo tiu ch ny qu trnh sn xut chia thnh qu trnh sn xut lin tc, qu trnh sn xut gin on v d n sn xut. Qu trnh sn xut lin tc o Khi nim: Sn xut lin tc l mt qu trnh m ngi ta x l, gia cng, ch bin mt hoc mt nhm sn phm vi khi lng ln v c tnh cht lin tc. Qu trnh sn xut c tin hnh lin tc trong sut c nm khng gin on. y l qu trnh c khi lng sn phm sn xut ln, chng loi t mang tnh chuyn mn cao. V d: Cng nghip ho du, cng nghip xi mng l nhng v d in hnh v dng sn xut ny, ngi ta cng thy dng t chc sn xut ny trong qu trnh lp rp sn phm vi khi lng ln. o c im ca hnh thc sn xut ny: Thng gn lin vi t ng ho qu trnh vn chuyn ni b bng h thng vn chuyn hng ho t ng; Gi thnh sn phm thp; Cht lng cao v n nh; t phi ch dn cng vic; Qu trnh iu hnh sn xut n gin; d kim sot cht lng v hng d tr. Qu trnh sn xut gin on o Khi nim: Sn xut gin on l mt hnh thc t chc sn xut ngi ta x l gia cng, ch bin nhiu loi sn phm vi khi lng sn phm mi loi tng i nh, vic sn xut c tin hnh mt cch gin on. V d: Cng nghip c kh v cng nghip may mc l nhng v d in hnh v dng sn xut loi ny. o c im ca hnh thc sn xut ny l: S dng thit b a nng: Qu trnh sn xut c thc hin nh vo cc thit b a nng. Vic lp t thit b c thc hin theo cc xng chuyn mn ho chc nng, tp hp tt c cc my mc thit b c cng chc nng, cng nhim v (my tin, my phay...) dng di chuyn ca sn phm ph thuc vo th t cc cng vic cn thc hin.
13

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

Tnh linh hot cao: Trong dng sn xut ny, my mc thit b c kh nng thc hin nhiu cng vic khc nhau v n khng phi l chuyn mn ho sn xut mt loi sn phm no nn tnh linh hot ca h thng sn xut cao, c kh nng p ng kp thi nhng n hng thng xuyn thay i v rt a dng ca khch hng. Kh kim sot cht lng v chi ph sn xut cao: Vic trin khai, iu hnh qu trnh sn xut gin on rt phc tp, kh kim sot cht lng v kh cn bng nhim v sn xut, chi ph sn xut trn mt n v sn phm cao. i vi loi sn xut ny, vic gim thi gian ngng my trong qu trnh sn xut v b tr sn xut sao cho tng thi gian thc hin ngn nht c ngha rt quan trng lm gim chi ph sn xut v tng hiu qu hot ng ca doanh nghip. Sn xut theo d n o Khi nim: Sn xut theo d n l hnh thc sn xut m qu trnh x l, gia cng ch bin gn vi vic thc hin mt d n sn xut c th. V d: Mt d n sn xut c c trng bi sn phm l c nht (xy mt con p, dng mt b phim, ng con tu, vit mt quyn sch...) v thi hn hon thnh c n nh mt cch cht ch v v l qu trnh sn xut cng l duy nht, khng lp li. o c im ca hnh thc sn xut ny: Trong hnh thi sn xut ny, qu trnh sn xut khng n nh, c cu t chc xo trn rt ln khi chuyn t d n ny sang d n khc, t chc sn xut phi m bo tnh cht linh hot cao c th thc hin ng thi nhiu d n sn xut cng mt lc.
1.3.2.3. Phn loi theo kt cu sn phm

Theo tiu thc ny qu trnh sn xut c chia thnh qu trnh hi t, qu trnh phn k v qu trnh hn hp Qu trnh hi t (qu trnh lp rp) Mt sn phm c ghp ni t nhiu cm v nhiu b phn chi tit, tnh a dng ca sn phm cui cng nh, nhng cc cm, cc b phn th rt nhiu. Qu trnh sn xut c bt u t nhiu loi nguyn vt liu, chi tit ph tng v cc b phn khc nhau. Trong qu trnh sn xut chng hi t dn to ra mt vi loi sn phm. V d sn xut sn phm in dn dng v sn phm c kh. Qu trnh sn xut phn k (qu trnh ch bin) L qu trnh sn xut m xut pht t mt hoc mt vi loi nguyn vt liu to ra nhiu loi sn phm khc nhau. V d: Trong cng nghip ch bin sa, t mt loi nguyn liu sa qu trnh sn xut phn ra to ra nhiu loi sn phm cui cng vi nhng quy cch v bao b khc nhau nh pho mt, sa chua, b ...

14

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

TM LC CUI BI

Bi ny cung cp ci nhn tng quan v mn Qun tr sn xut. T , cho thy s cn thit khi hc. Qun tr sn xut l qu trnh chuyn ha cc yu t u vo bin chng thnh cc sn phm, dch v u ra. Mt nh qun tr tt, ngoi nhng k nng qun l, giao tip cn cn c phm cht c trng: ng tin cy, chnh trc, cng bng,... Cc doanh nghip cng cn ch , qun tr sn xut nhm t chc s dng cc yu t u vo v cung cp u ra tha mn nhu cu th trng. Nhng lm c iu ny, phi kt hp n v t n trong mi quan h vi cc chc nng qun tr khc.

15

Bi 1: Tng quan v qun tr sn xut

CU HI N TP

1. Cho bit khi nim qun tr sn xut v cho v d minh ha. 2. Trnh by cc ni dung c bn ca qun tr sn xut. 3. Cho bit qu trnh pht trin ca qun tr sn xut v ch ra nhng xu hng pht trin qun tr sn xut. 4. Hy nu nhim v ca nh qun tr sn xut. 5. Hy phn tch mi quan h ca qun tr sn xut vi cc chc nng qun tr khc. 6. Hy nu cc c im c bn ca qun tr sn xut hin i. 7. Cho bit nhng mc tiu c th ca qun tr sn xut. 8. Hy trnh by u v nhc im ca cc loi qu trnh sn xut khc nhau.

16