Professional Documents
Culture Documents
73
BI 5: B TR MT BNG SN XUT
Ni dung
- Thc cht v vai tr ca b tr
sn xut.
- Cc yu cu b tr sn xut.
- Cc phng php b tr sn xut.
- Thit k b tr sn xut theo
sn phm.
- Thit k b tr sn xut theo
qu trnh.
Hng dn hc Mc tiu
- n li cc kin thc hc bi 4.
- Nghin cu ni dung bi ging powerpoint
nm c nhng vn c bn v v b tr mt
bng sn xut.
- Lm cc bi tp v tr li cc cu hi n tp
cui bi.
- Tm c cc tnh hung thc t v b tr mt
bng sn xut.
Thi lng hc
- 5 tit
- Hiu c thc cht v vai tr ca
b tr sn xut trong doanh nghip.
- Nm r mt s phng php b
tr sn xut trong doanh nghip
- Hiu v bit ng dng cc phng
php b tr sn xut vo trong thc t.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
74
TNH HUNG DN NHP
Tnh hung: Ca hng g rn Kentucky (KFC)
G rn Kentucky (KFC), nhn hiu c tin phong bi ng
Harland Sanders, pht trin v tr thnh mt trong nhng h
thng phc v thc n nhanh ln nht trn th gii, vi hn 1 t
ba n ti KFC c phc v hng nm trn hn 100 quc gia
khc nhau. KFC (vit tt trong ting Anh ca Kentucky Fried
Chicken, cn gi l G rn Kentucky) l nhn hiu ca lot ca
hng n nhanh c nh gi ni ting th hai trn th gii sau
McDonald's, ch yu kinh doanh cc mn n nhanh lm t g v mn ni ting nht l G rn
Kentucky do chnh ng Harland Sanders sng ch. Ngy nay, cng ty nh hng (hin gi c
gi l tp on Yum!Brands) l tp on ln nht th gii v s lng ca hng vi gn
35.000 ca hng trn khp 110 quc gia. KFC phc v hn 4,5 t ming g hng nm v
khong 7 triu thc khch mt ngy trn ton th gii.
Xut hin Vit Nam t nm 1997, KFC hin c 71 ca hng (ti Thnh ph H Ch
Minh, H Ni, ng Nai, Cn Th, Vng Tu v Hi Phng). KFC hin ang l mt a im
rt yu thch ca nhiu ngi, c bit l la tui thanh thiu nin. Thnh cng ca KFC chnh
l cc mn n a dng, dch v khch hng tt, v tr t ca hng kh p v thun tin, b tr
mt bng p v sch s
n vi ca hng g rn KFC, khch hng cm thy thoi mi vi cch b tr khng gian t
ca ra vo, ni phc v gi n cho n v tr ch ngi. Nhng ca hng ca KFC thng c
hai mt tin khch c th nhn ngm ra ngoi vi nh sng lung linh ca n mu, v tr t
cc bn rt hp l v rng ri. iu ny kch thch nhng ngi i ng bc vo ca hng,
cn khch hng bn trong li cm thy n ngon ming hn.
Cu hi
Nu KFC khng to c khng gian thoi mi cng nh s tin dng cho khch hng liu c
t c s thnh cng nh ngy nay? Trong b tr mt bng s dng cc phng php, k
thut thit k no t hiu qu cao?
Bi hc ny chng ta nghin cu v thc cht, vai tr ca b tr mt bng trong sn xut
kinh doanh.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
75
5.1. Thc cht v vai tr ca b tr sn xut trong doanh nghip
5.1.1. Khi nim ca b tr sn xut trong doanh nghip
B tr sn xut trong doanh nghip l t chc, sp xp, nh dng v mt khng gian
cc my mc thit b c lin quan, cc khu vc lm vic v cc b phn phc v sn
xut v cung cp dch v.
Vic b tr mt bng sn xut khng ch ni n trng hp doanh nghip xy dng mi
m cn c th do thay i quy m sn xut, thay i thit k sn phm hay quy trnh
cng ngh, sn xut sn phm mi hoc thm ch cch b tr hin ti khng hp l.
5.1.2. Vai tr ca b tr sn xut trong doanh nghip
y l mt trong nhng ni dung quan trng trong qun tr sn xut, n nh hng
trc tip n chi ph v thi gian sn xut sn phm v cung ng dch v ca doanh
nghip. B tr hp l s to ra nng sut, nhp sn
xut nhanh hn, tn dng ti a cc ngun lc vo sn
xut nhm thc hin nhng mc tiu kinh doanh ca
doanh nghip. Ngc li, nu b tr khng hp l c
th lm tng chi ph, thi gian di chuyn ko di,... lm
nh hng n hot ng sn xut kinh doanh. Nu
phi sp xp b tr li mt bng s dn n hao ph v
tin v thi gian ca doanh nghip, to tm l khng tt,
gy nh hng xu n nng sut lao ng. V vy cn phi nghin cu k cng, phn
tch v la chn phng n b tr hp l ngay t ban u.
B tr mt bng tt s t c phn ln cc ch tiu sau y:
- Ti thiu ho chi ph vn chuyn nguyn vt liu v sn phm;
- Gim thiu s di chuyn d tha gia cc b phn, cc nhn vin;
- Thun tin cho vic tip nhn, vn chuyn nguyn vt liu, ng gi, d tr v
giao hng;
- S dng khng gian c hiu qu;
- Gim thiu nhng cng on lm nh hng n qu trnh sn xut v cung ng
dch v;
- Tun th cc quy nh v phng chng chy n, iu kin nh sng, thng gi,
chng rung, n, bi... m bo an ton cho nhn vin khi lm vic;
- To s d dng, thun tin cho kim tra, kim sot cc hot ng;
- To iu kin thun li trong giao dch v lin lc;
- C tnh linh hot cao chp nhn nhng iu kin thay i.
5.1.3. Cc nguyn tc b tr mt bng sn xut
- Cc yu t quyt nh b tr mt bng sn xut
Vic la chn a im mt bng sn xut v b tr mt bng do nhiu yu t quyt
nh nh:
o c im ca sn phm;
o Khi lng v tc sn xut;
Bi 5: B tr mt bng sn xut
76
o c im v thit b;
o Din tch mt bng;
o m bo an ton trong sn xut....
- Sp xp b tr mt bng sn xut phi tun th mt s nguyn tc sau:
o Tun th quy trnh cng ngh sn xut: Th t cc phn xng c sp xp
theo trnh t ca quy trnh cng ngh sn xut sn phm; sn phm i qua phn
xng no trc th phn xng c b tr
gn kho nguyn liu; phn xng cui cng m
sn phm phi i qua s nm gn kho thnh
phm; hai phn xng c quan h trc tip trao
i sn phm cho nhau s c b tr cnh
nhau. thun li cho vic vn chuyn, kho
nguyn liu v kho thnh phm thng c b
tr gn ng giao thng chnh bn ngoi doanh nghip.
o m bo kh nng m rng sn xut: Quy lut pht trin thng dn n tng
sn lng sn xut hoc a dng ha sn phm bng cch a vo sn xut
thm cc loi sn phm khc, iu i hi cc doanh nghip sau mt thi
gian hot ng thng c nhu cu m rng mt bng sn xut. V vy, ngay t
khi chn a im v b tr mt bng sn xut phi d kin kh nng m rng
trong tng lai.
o m bo an ton cho sn xut v ngi lao ng: Khi b tr mt bng i hi
phi tnh n cc yu t v an ton cho ngi lao ng, my mc thit b, m
bo cht lng sn phm v to ra mt mi trng lm vic thun li cho
ngi cng nhn. Mi quy nh v chng n, bi, chng rung, chng nng,
chng chy n... phi c tun th. Trong thit k mt bng phi m bo kh
nng thng gi v chiu sng t nhin. Cc phn xng sinh ra nhiu bi, khi,
hi c, bc x c hi... phi c b tr thnh khu nh ring bit v khng
c b tr gn st khu vc c dn c. Cc kho cha vt liu d chy d n
phi b tr xa khu vc sn xut v phi trang b cc thit b an ton phng cha
chy n. Nhng thit b gy ra rung ng ln c th nh hng n hot ng
ca cc thit b khc v nh hng n cht lng sn phm khng nn t
cnh cc thit b c gi tr ln...
o Tn dng hp l khng gian v din tch mt bng: S dng ti a din tch
mt bng hin c s gip cho doanh nghip gim c chi ph thu mt bng.
iu ny khng ch p dng i vi din tch sn xut m cn p dng c i
vi din tch kho hng. Vic tn dng ti a din tch khng ch cp n
din tch mt sn tnh theo m
2
m cn tnh c n khng gian hin c. Trong
nhiu nh my, ngy nay s dng nhng bng ti trn cao lm thit b ca
kho tng.
o m bo tnh linh hot ca h thng. B tr mt bng phi xt n kh nng thay
i v cc thit b phi c b tr lm sao c th thc hin c nhng thay
i vi chi ph thp nht hay khng lm ri lon quy trnh sn xut.
o Trnh hay gim ti mc ti thiu trng hp nguyn vt liu i ngc chiu:
Vn chuyn ngc chiu khng nhng lm tng c ly vn chuyn m cn gy
n tc cc knh vn chuyn vt t.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
77
5.2. Cc hnh thc b tr sn xut trong doanh nghip
5.2.1. B tr theo sn phm
- Khi nim
B tr sn xut theo sn phm (dy chuyn hon thin thc cht) l sp xp nhng
hot ng theo mt dng lin tc nhng vic cn thc hin hon thnh mt
cng vic c th.
Hnh thc b tr ny ph hp vi kiu sn xut
hng lot, sn xut lin tc, khi lng sn xut ln
hoc nhng cng vic c tnh cht lp li v nhu
cu n nh. N c bit thch hp vi trng hp
sn xut mt hay mt s t loi sn phm vi s
lng ln trong mt thi gian tng i ngn, v d
trong dy chuyn lp rp t, t lnh, my git, nc
ng chai...
Dng di chuyn ca sn phm c th l theo mt ng thng, ng gp khc
hoc c dng ch U, ch L, W, M hay xng c. Chn b tr mt bng nh th no
ph thuc vo din tch v khng gian ca nh xng; tnh cht ca thit b; quy
trnh cng ngh; mc d dng gim st hoc cc hot ng tc nghip khc.
Hnh 5.1: b tr theo ng thng
Hnh 5.2: S b tr theo hnh ch U
- c im
Cch b tr theo sn phm thng c nhng c im sau:
o Vt t di chuyn theo bng ti;
o Khi lng cc chi tit ang gia cng tng i nh, phn ln chng c lu
gi tm thi trn h thng vn chuyn vt t;
o Cng nhn ng my c tay ngh va phi, thng ph trch hai hay nhiu my;
o S dng nhng my chuyn dng c bit, cc g, kp;
o t cn quy nh chi tit trnh t kim tra sn xut;
o u t ln vo cc my mc chuyn dng c tnh linh hot km.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
78
- nh gi
o u im ca hnh thc ny l:
Chi ph n v sn phm thp;
Gim bt khong cch vn chuyn nguyn vt liu;
Gim bt khi lng lao ng trong qu trnh;
Gim thi gian gia cng v tng thi gian sn xut;
n gin ha cc bc thc hin cng vic;
H thng sn xut t khi b ngng v nhng trc trc ca my mc thit b
v con ngi.
o Ngoi nhng u im, loi hnh b tr ny c mt s hn ch sau:
linh hot thp, mi ln thay i sn phm li phi sp xp li mt bng;
Cc cng vic b ph thuc vo thi gian v trnh t (mi mt b phn trn
ng dy u ph thuc ln nhau, mt my hng hoc mt cng nhn
ngh vic s nh hng n tnh lin tc ca dy chuyn);
Cng vic n iu s gy s nhm chn cho cng nhn;
Chi ph bo tr, bo dng my mc thit b cao.
5.2.2. B tr theo qu trnh
- Khi nim
B tr theo qu trnh, hay cn gi l b tr theo
chc nng hoc b tr theo cng ngh, thc cht l
nhm nhng cng vic tng t nhau thnh nhng
b phn c cng qu trnh hoc chc nng thc
hin. Sn phm trong qu trnh ch to di chuyn t
b phn ny sang b phn khc theo trnh t cc
cng on phi thc hin trn . Chng hn nh
cc phn xng trong nh my, siu th, vn phng giao dch ngn hng, bnh
vin b tr theo khoa hoc phng chuyn mn; xng sa cha xe hi b tr khu
vc sa cha theo chng loi b phn xe.
- c im
B tr theo qu trnh ph hp vi hnh thc sn xut gin on, chng loi v mu
m a dng, th tch ca mi sn phm tng i nh, n hng thng xuyn
thay i, cn s dng mt my cho hai hay nhiu cng on. Hnh thc b tr ny
i hi nhng yu cu sau:
o Cn c lc lng lao ng lnh ngh;
o Lun cn nhiu lnh sn xut trong quy trnh;
o Nguyn vt liu lun di chuyn gia cc cng on v cc phn xng;
o Khi lng vt t trong qu trnh gia cng ln;
o Trong phn xng cn mt a im rng tr vt t cha gia cng;
o Thit b vn chuyn vt t vn nng.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
79
- nh gi
o u im ca hnh thc b tr ny l:
C tnh linh hot cao v thit b v con ngi.
u t thit b ban u nh.
Nng cao trnh chuyn mn.
Cng vic a dng khin cng nhn khng b nhm chn.
o Hn ch ca hnh thc b tr ny l:
Chi ph sn xut n v cao.
Vn chuyn km hiu qu.
Vic lp k hoch, lp lch trnh sn xut khng n nh.
Kh kim tra, kim sot cc cng vic.
Nng sut thp v cc cng vic khng ging nhau, mi ln thay i cng
nhn li phi mt cng tm hiu cng vic mi.
Mc s dng thit b khng cao.
5.2.3. B tr theo v tr c nh
- Khi nim
B tr c nh v tr l kiu b tr mang tnh c th
ca d n sn xut, sn phm c t c nh
ti mt a im v ngi ta s mang my mc thit
b, cng nhn v nguyn vt liu n thc hin cc
cng vic ti ch. Hnh thc ny ph hp vi cc sn
phm d v, cng knh hoc rt nng khng th chuyn
c. V d nh khi sn xut my bay, ch to tu thy, cc nhng cng trnh xy
dng, xy lp...
- nh gi
o u im ca hnh thc b tr ny l:
Gim s vn chuyn hn ch nhng h hng i vi sn phm v chi ph
dch chuyn.
Cng vic a dng.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
80
o Hn ch ca hnh thc b tr ny l:
i hi phi s dng th c k nng cao v a nng c th thc hin
cc cng vic c trnh chuyn mn ha cao.
Ch ph vn chuyn thit b, con ngi v nguyn vt liu cao.
Kh kim sot con ngi.
Hiu qu s dng thit b thp, v thit b c th c chuyn n m cha
dng ngay.
5.2.4. Hnh thc b tr hn hp
Ba loi b tr trn l nhng kiu t chc kinh in thun ty v mt l lun. Trong
thc t, ngi ta thng s dng kt hp cc hnh thc di cc dng khc nhau.
Cc kiu b tr hn hp ny pht huy nhng u im, ng thi hn ch nhng nhc
im ca tng loi hnh b tr trn.
B tr theo qu trnh v b tr theo sn phm l hai cc ca qu trnh sn xut theo lot
nh v sn xut lin tc khi lng ln. B tr theo qu trnh thch hp v c hiu qu
i vi nhng loi sn xut c nhiu loi sn phm. ng trn gic ca khch hng
l nhng sn phm hng theo khch hng. Tuy nhin, b tr theo qu trnh km
hiu qu hn do chi ph cao hn. C th c nhng dng b tr hn hp nh sau:
- T bo sn xut
o Khi nim: y l mt kiu b tr trong
my mc thit b c nhm vo mt t bo
c th sn xut hoc ch bin cc chi tit
ging nhau hoc cc b phn cng h c i
hi ch bin tng t nh nhau. Cc t bo
l mt m hnh thu nh ca b tr theo sn
phm. Trong t bo c th khng c s
chuyn ng ca cc chi tit gia cc my hoc lung vn chuyn c ni
lin bi cc bng chuyn. t bo sn xut c hiu qu, my mc thit b
phi c b tr gn nhau v t bo phi linh hot trong vic s dng nng lc
sn xut tng hp.
Trong b tr theo t bo, my mc, thit b c sp xp thc hin tt c cc
thao tc cn thit cho mt nhm cc chi tit b phn ging nhau. Tt c cc b
phn tun theo cng mt con ng mc d c th c nhng s khc nhau nh.
Ngc li, i vi b tr theo qu trnh li c rt nhiu cc con ng khc
nhau cho cc chi tit, b phn. Hn na khng cn thit phi tm nhng chi tit
cng h.
o nh gi: B tr theo t bo c u im l nguyn liu, bn thnh phm vn
ng nhanh trong qu trnh sn xut, gim thi gian chun b sn xut, chi ph
bn thnh phm thp, n gin ha trong hoch nh, tng cng trch nhim
ca cng nhn v nng cao cht lng thc hin. Nhc im ca b tr theo t
bo l mc s dng nng lc sn xut khng cao, chi ph u t cho vic
chuyn i t cc hnh thc khc sang b tr theo t bo kh ln.
V d: Cch b tr mt bng theo t bo sn xut.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
81
- B tr theo nhm
o Khi nim: B tr theo nhm l phn tch v so
snh cc sn phm, chi tit gp nhm thnh
cc nhm sn phm c c tnh tng t nhau,
theo hnh thc ny con ngi v my mc c
sp xp thnh mt nhm c th sn xut cc
sn phm c cng nhng yu cu v mt ch
bin, x l cng vic.
B tr theo nhm l s kt hp ca b tr theo
sn phm v b tr theo qu trnh. B tr sn xut theo nhm cho php sn xut
nhiu chi tit khc nhau c khi lng nh vn t c hiu qu ca dy
chuyn khng cn tiu chun ha sn phm. Nhm cng vic c th c nh
hnh li khi thit k hoc khi lng sn phm thay i.
o nh gi: u im ca b tr theo nhm l:
Gim d tr nguyn liu, bn thnh phm v sn phm;
Tit kim c khng gian sn xut;
Gim thi gian chun b sn xut;
Gim lao ng trc tip;
Tng mc s dng my mc, thit b;
Gim u t my mc thit b;
Nng cao trch nhim ca cng nhn v nng cao cht lng thc hin;
n gin ha trong hoch nh, gim thi gian hoch nh cng vic;
Gim khi lng vn chuyn v tn kho;
Phi hp cc cng vic d dng.
V d: Cch b tr mt bng theo nhm
- H thng sn xut linh hot
o Khi nim: H thng sn xut linh hot l h thng sn xut khi lng va v
nh c th iu chnh nhanh thay i mt hng da trn c s t ng ha
Bi 5: B tr mt bng sn xut
82
vi s iu khin bng chng trnh my tnh. Nh vo chng trnh my tnh
c th ch to nhiu loi chi tit khc nhau ging nhau v yu cu cng ngh.
My tnh cng s kim tra tt hn qu trnh chuyn ng ca cc b phn t
my ny sang my kia khi bt u mi cng vic.
o nh gi: H thng ny rt c li l gim lao ng trc tip; gim vn u t;
rt ngn thi gian sn xut v kim sot cng vic tt hn.
5.3. Cc phng php b tr sn xut trong doanh nghip
5.3.1. Thit k b tr theo sn phm
- Khi nim: Trong b tr sn xut theo sn phm l
qu trnh sn xut c thit k theo m hnh dng
chy, chia thnh rt nhiu cc bc cng vic nh
khc nhau. Li ch thu c t vic phn chia cc
bc cng vic ny rt ln. Mi bc cng vic
thc hin c nhanh chng nh cng nhn v my
mc thit b chuyn mn ha cao. Tuy nhin,
di ca bc cng vic c s thng tnh bng giy
v phn ln cc yu cu v thi gian rt ngn gn khng th mt cng nhn
thc hin mt bc cng vic. Nguyn nhn c bn l s bc cng vic qu
nhiu v ngi cng nhn s tr nn nhm chn khi thc hin nhng cng vic qu
hp . Do , cc bc cng vic thng c nhm thnh tng nhm c th
qun l c v phn giao cho mt ngi hoc vi thc hin ti mt ni lm vic.
Qu trnh quyt nh phn giao nhim v cho ni lm vic gi l qu trnh cn i
dy chuyn. Nhim v c bn ca thit k b tr sn xut theo sn phm chnh l
cn i dy chuyn sn xut. Mc tiu ca cn i dy chuyn l to ra nhng
nhm bc cng vic c nhng yu cu v thi gian gn bng nhau. Dy chuyn
c cn i tt s lm gim ti a thi gian ngng my, lung cng vic nhp
nhng, ng b v t mc s dng nng lc sn xut v lao ng tt hn.
- Phng php: Ngi ta xut nhng phng php cn i khc nhau nh
phng php m hnh mu, phng php trc quan kinh nghim, th ng sai,
phng php ton hc... Trong thc t cn i dy chuyn l vn phc tp v
kh khn. C rt nhiu phng n b tr khc nhau v rt him khi c phng n
tt hn tt c cc phng n khc. Mt khc, khi b tr phi m bo cc yu cu
v trnh t cc bc cng vic v yu cu cng ngh. Tr ngi ln nht i vi cn
i dy chuyn sn xut l s kh khn trong la chn nhm cc bc cng vic
c cng khong thi gian thc hin. Mt trong nhng nguyn nhn l vic nhm
cc bc cng vic khng kh thi vo cng mt nhm hoc c i hi khc nhau
v thit b hoc cc cng vic khng ph hp vi nhau. Mt nguyn nhn khc l
s khc nhau gia di thi gian thc hin cc cng vic c s. Cui cng l
khng c kh nng cn i dy chuyn mt cch tt nht do th t cng ngh
khng cho php tp hp chng vi nhau.
o Ngi ta c th dng my tnh xc nh phng n ti u v mt s ch tiu
nh lng nhng khng th ti u khi kt hp vi cc yu cu nh tnh khc.
Do , phng php trc quan th ng sai c p dng rng ri v ph bin
nht v cch tnh n gin mc d n khng cho gii php ti u. Mc ch ca
Bi 5: B tr mt bng sn xut
83
phng php ny l loi bt s lng cc phng n cn xem xt, la chn
trong s cc phng n kh thi mt phng n hp l tha mn nhng mc
tiu yu cu ca doanh nghip t ra.
o Phng php trc quan th ng sai s dng trong cn i dy chuyn sn xut
bao gm cc bc c th sau:
Bc 1. Xc nh tt c cc cng vic cn phi thc hin sn xut ra sn
phm. Cn phi lit k y tt c cc cng vic cn thit c th lm ra
sn phm.
Bc 2. Xc nh thi gian cn thit hon
thnh tng cng vic.
Bc 3. Xc nh trnh t cn thit thc hin
cho tng cng vic. Xc nh xem cng vic
no cn phi thc hin trc, cng vic no cn
phi thc hin sau. Cn th hin trnh t cc
bc cng vic bng mt s logic c th
d dng nhn bit th t thc hin cc cng vic
v d dng cn bng ng dy.
V d: Bng di y cho bit chi tit v thi gian, trnh t v cc cng
vic cn thit sn xut mt chic my ht bi cng nghip ca mt cng
ty c kh ch to my.
TT
M t cc cng vic
K hiu
Cng vic
trc
Thi gian
thc hin
(pht)
1 Lp vng bi vo trc A - 5
2 Lp m t B - 1
3 Lp c quy C B 3
4 Lp thit b an ton D C 4
5 Lp b lc bi E B 3
6 Lp np y vo trc F A,E 2
7 Gn kt cc nhm chi tit khc G - 3
8 Kim tra cc b phn H D,F,G 3
9 Chy th I H 2
10 ng gi J I 2
T bng th t cng vic trn ta c th lp c s nh sau:
Bi 5: B tr mt bng sn xut
84
Bc 4. Xc nh thi gian chu k
xc nh phng n thit k c th t c u ra nh k hoch, cn
xc nh thi gian chu k. l tng thi gian ti a thc hin cc cng
vic mi ni lm vic to ra c mt n v u ra. Tng s thi gian
ca cc cng vic c ghp li ti mi ni lm vic khng c vt qu
thi gian chu k. Thi gian chu k c xc nh nh sau:
Thi gian sn xut trong mt ngy (ca)
Thi gian chu k (T
CK
) =
Nhu cu hoc kh nng sn xut mi ngy (ca)
Cng cn lu mt iu rng, thi gian chu k (T
CK
) phi ln hn hoc
bng thi gian thc hin cng vic c thi gian di nht v thi gian chu k
khng c ln hn thi gian lm vic trong ngy (ca).
Bc 5. Xc nh s ni lm vic ti thiu thc hin cc cng vic
V mt l thuyt, s ni lm vic d kin cn thit ti thiu c xc nh
theo cng thc sau:
n
i
i 1
min
ck
t
N
T
=
=
Trong :
N
min
: S ni lm vic ti thiu
n
i
i 1
t :
=
Trong :
n: l s ni lm vic hay s ni sn xut
Q
ij
:
l s lng n v phi di chuyn gia cc ni lm vic i v j
L
ij
: l khong cch gia cc ni lm vic
K: l chi ph vn chuyn ca mi n v khong cch
- Bc 5. Bng php th ng sai tm cch b tr mt bng c kh nng cho tng
chi ph vn chuyn nh nht.
V d 2: Hy sp xp 6 b phn trong mt phn xng sao cho tng chi ph di chuyn
nguyn liu l nh nht. Mi b phn c kch thc l 20 x 20m, chiu di ca phn
xng l 60m v chiu rng l 40m. Gi s trng hp ny khng tnh n chi ph
vn chuyn mi n v khong cch
Hin ti phn xng ang c cch b tr cc b phn nh sau:
B phn 1 B phn 2 B phn 3
Hon thin In n ng gi
Nhn hn Vn chuyn Kim tra
B phn 4 B phn 5 B phn 6
Qua s liu thng k thy rng phn xng c khi lng vn chuyn gia cc khu
vc trong mt tun nh sau:
(1)
Hon
thin
(2)
In n
(3)
ng gi
(4)
Nhn
hng
(5)
Vn
chuyn
(6)
Kim tra
(1) Hon thin 50 100 0 0 20
(2) In n 30 50 10 0
(3) ng gi 20 0 100
(4) Nhn hng 50 0
(5) Vn chuyn 0
(6)Kim tra
Hy nh gi phng n b tr mt bng hin ti? Bn c th a ra mt phng n b
tr khc hp l hn khng?
Hng dn:
Phng n hin ti c s b tr nh sau:
40 m
60 m
Bi 5: B tr mt bng sn xut
89
Tng chi ph ca phng n hin ti l: TC =
n n
ij ij
i 1 j 1
L Q
= =
| |
|
\ .
TC = 50 1 + 100 2 + 20 2 + 30 1 + 50 1 + 10 1 + 20 2 + 100 1
+ 50 1 = 570
Trng hp nu thay i li cch sp xp khc khi khi lng vn chuyn gia cc
b phn ln s c th lm gim c tng chi ph, di y l 1 trong s cc phng
n ci tin c tng chi ph nh hn.
B phn 1 B phn 2 B phn 3
In n (2) Hon thin (1) ng gi (3)
Nhn hng (4) Vn chuyn (5) Kim tra (6)
B phn 4 B phn 5 B phn 6
Phng n hin ti c s b tr nh sau:
TC = 50 1 + 100 2 + 100 1 + 30 2 + 50 1 + 10 1 + 20 2 + 100 1
+ 50 1 = 480
Nh vy, phng n ny tt hn phng n trc v c tng chi ph nh hn. Vi cch
th ng sai ny, khi lng cng vic nu tnh ton bng tay s rt ln v ta c nhiu
phng n khc nhau u c th a ra. Do gii quyt tt cch la chn phng
n, ngi ta phi s dng nhng phn mm my tnh vit sn cho vic la chn ph-
ng n b tr mt bng, v d nh phn mm l CRAFT (Computerized Relative
Allocation of Facilities Technique), hin nay cn c phn mm SPACECRAFT.
5.3.2.2. Phng php nh tnh
Mc d cch tip cn trn c s dng kh nhiu, nhng n c hn ch l ch thc
hin mt mc tiu, trong khi , trong nhiu trng hp c nhiu mc tiu t ra v
do khng c mt ch tiu lng ha c th phn nh c y cc mc tiu .
Bi 5: B tr mt bng sn xut
90
Tc gi Richard Muther pht trin cch tip cn tng qut hn bng cch s dng s
ma trn trong hnh sau:
Mc quan trng
A: Tuyt i cn thit
E: Rt quan trng
I: Quan trng
O: Bnh thng
U: Khng quan trng
X: Khng mong mun
Cc thng tin c khi qut ha trong cc ng k nh hnh v. Nhng ch ci
xut hin ti cc im ct thay cho s biu din bng khong cch. Chng biu hin
tm quan trng ca s gn nhau gia tng i b phn. Vi k hiu A l quan trng
nht v X l khng mong mun gn nhau.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
91
TM LC CUI BI
B tr sn xut trong doanh nghip l t chc sp xp, nh dng v mt khng gian v phng
tin vt cht c s dng sn xut ra sn phm hoc cung ng dch v p ng nhu cu ca
th trng. Mt khc, n l mt trong nhng ni dung quan trng trong qu trnh thit k h
thng sn xut, dch v ca doanh nghip. B tr sn xut va nh hng n trc tip n hiu
qu hot ng hng ngy, li va c tc ng lu di trong qu trnh pht trin sn xut kinh
doanh ca doanh nghip.
Bi hc ny cho thy khi b tr sn xut, doanh nghip cn ch n cc yu cu v mc tiu ca
vic b tr sn xut l g. b tr sn xut, doanh nghip thc hin phng php nh tnh v nh
lng. Mi phng php c nhng u v nhc im ring, v vy khi quyt nh s dng phng
php no doanh nghip nn cn nhc ph hp vi doanh nghip v t chc ca mnh.
Bi 5: B tr mt bng sn xut
92
CU HI N TP
1. Hy nu nhng loi b tr sn xut c bn? Hy nu cc c im ch yu ca mt loi hnh
b tr sn xut trong s theo qu trnh, cho v d?
2. Hy nu cc nguyn tc u tin trong b tr sn xut?
3. Phn bit nhng khc bit c bn gia b tr theo qu trnh v b tr theo sn phm?
4. Hy nu quy trnh ca cn bng dy chuyn sn xut sn phm?
5. Ti sao khng th cn i hon ton trong dy chuyn sn xut? Cho v d?
6. Cc hnh thc b tr hn hp c u im g? Cho v d minh ha?
BI TP
Bi 1
Mt phn xng phi sn xut 40 sn phm/ca vi thi gian lm vic 8 ting/ca. Cc cng vic,
thi gian v trnh t thc hin cc cng vic c cho trong bng di y:
Cng vic Thi gian thc hin (pht) Cng vic trc
A 2 -
B 2 A
C 8 -
D 6 C
E 3 B
F 10 D, E
G 4 F
H 3 G
Tng thi gian 38 pht
Hy xc nh thi gian chu k, S ni lm vic ti thiu v b tr cc khu vc lm vic mt cch
hp l?
Bi 2
Mt sn phm phi qua 9 bc cng vic trn dy chuyn sn xut vi theo trnh t v thi gian
thc hin c cho trong bng di y. Bit rng s sn phm trong mt ca sn xut theo ch
lm vic 8 ting l 40 sn phm.
a. Hy v s trnh t thc hin cc cng vic?
b. Xc nh thi gian chu k?
c. Xc nh s ni lm vic ti thiu?
d. Thit k b tr dy chuyn theo nguyn tc:
- u tin cng vic di nht.
- u tin s ni lm vic tip sau nhiu nht.
e. nh gi hiu qu dy chuyn ca 2 phng n trn:
Bi 5: B tr mt bng sn xut
93
Cng vic Thi gian thc hin
(pht)
Cng vic trc
A 10 -
B 11 A
C 5 B
D 4 B
E 12 A
F 3 C,D
G 7 F
H 11 E
I 3 G,H
Tng thi gian 66 pht
Bi 3
Cng ty A mun thit lp mt dy chuyn sn xut sn phm mi. Theo k hoch dy chuyn c
th sn xut ra 60 sn phm/ gi vi ch lm vic 8 gi/ca. Thi gian v trnh t thc hin cc
cng vic c cho trong bng sau:
Cng vic Thi gian (giy) Cng vic ngay trc
A 40 -
B 30 A
C 50 A
D 40 B
E 6 B
F 25 C
G 15 C
H 20 D,E
I 18 F,G
J 30 H,I
a. Hy xc nh thi gian chu k v s ni lm vic ti thiu v mt l thuyt?
b. S dng nguyn tc Cng vic c nhiu cng vic khc tip sau nhiu nht cn bng
dy chuyn?
c. Hy tnh hiu qu ca dy chuyn theo nguyn tc trn?
Bi 4
lp mt toa xe ca nh my c kh cn phi thc hin 11 cng vic vi thi gian v trnh t
thc hin nh bng di y, bit rng nhu cu hng ngy l 300 sn phm v thi gian lm vic
hng ngy l 8 ting:
Bi 5: B tr mt bng sn xut
94
TT
Cng
vic
M t cng vic
Thi gian
thc hin
(giy)
Cng
vic
trc
1 A nh v trc sau v sit ai c vo bu lng 80 -
2 B a trc sau vo 30 A
3 C Sit cht ai c vo bu lng gi trc sau 20 B
4 D nh v cm trc trc v sit c vo bu lng 60 -
5 E Sit cht ai c vo bu lng gi trc trc 20 D
6 F nh v bnh sau th nht v sit cht 30 C
7 G nh v bnh sau th hai v sit cht 30 C
8 H nh v bnh trc th nht v sit cht 30 E
9 I nh v bnh trc th hai v sit cht 30 E
10 K nh v trc iu khin trn cc cm trc
v sit ai c vo bu lng
20 F,G,H,I
11 L Sit cht cc ai c vo bu lng 10 K
a. Hy tin hnh cn bng dy chuyn theo nguyn tc u tin thi gian thc hin ngn nht v
tnh hiu qu ca phng n ?
b. Gi s nhu cu v sn phm ca cng ty tng gp 2, bn s a ra nhn xt g?
Bi 5
Cng ty A ang lp rp mt dy chuyn sn xut sn phm mi bao gm 25 cng vic cn phi
thc hin. Theo k hoch dy chuyn c th sn xut ra 200 sn phm/ 8 gi v th t thc hin
cc cng vic c cho trong bng sau:
Cng
vic
Thi gian
(giy)
Cng vic
ngay trc
Cng
vic
Thi gian
(giy)
Cng vic ngay
trc
A 60 - Q 109 I
B 24 A S 53 K
C 27 A T 72 N,P,Q
D 66 A W 78 Q,S
E 22 A Z 37 S
F 3 - C1 78 M
G 79 B,C B3 72 T,W,Z,C1
H 29 C,D B5 108 C1
I 32 E B7 18 B3
K 92 E A1 52 B5
M 21 F A2 72 B5
N 126 G A3 114 B7,A1,A2
P 18 H,I
a. Hy nu cc ch tiu c lin quan n cn bng dy chuyn ny?
b. Hy cn bng dy chuyn ny sao cho hiu qu nht?
c. Bn s c kin nh th no, nu thi gian lm vic tng ln 41 gi / tun ?
Bi 6
Gim c ca mt DN ang xem xt b tr mt bng cc phng ban. Hin ti cng ty c 6
vn phng
a) Phng nhn pht th; b)Vn phng th k;
Bi 5: B tr mt bng sn xut
95
c) Phng hp; d) Phng tip khch;
e) Phng iu hnh; f) Phng chuyn vin.
S ln di chuyn hng tun gia cc phng d kin:
A B C D E F
A 10 12 16 8 2
B 14 20 12 14
C 15 10 8 10 5
D 20 10 6 9
E 10 16 7
F 8 10 8
Hy xc nh s ln di chuyn qua li gia cc phng hng tun?
Bi 7
Ca hng kinh doanh n ung ca anh Nam hin ang b tr cc khu lm vic nh sau:
Ni un nu
(A)
Ni lm lnh
(B)
Ni ra bt a
(C)
Khu lm vic
(D)
10m 10m 10m 10m
Ging nh hu ht cc nh bp khc, l nng c t ti khu un nu. Khu vc lm lnh t
gn khu vc ra bt a. Khu vc lm vic c t bn ngoi tin cho vic cht, ch bin,
cun v hon thin dch v cui cng
Ma trn di y cho bit khi lng sn phm c thc hin gia cc b phn ca ca hng:
Ma trn cc hot ng gia cc b phn
Ni un
nu (A)
Ni lm
lnh (B)
Ni ra
bt a (C)
Khu lm
vic (D)
Ni un nu (A) - 7 193 12
Ni lm lnh (B) - 4 82
Ni ra bt a (C) - 222
Khu lm vic (D) -
Cho bit khong cch gia cc khu vc cch nhau 10m, vi cch sp xp nh trn s tnh ton
c tng chi ph bng cch nhn khi lng vn chuyn v khong cch gia cc khu vc, c
th l:
Khi lng(kg)
Khong cch(m)
Khi lng x
khong cch
A ti B 7 10 70
A ti C 193 20 3860
A ti D 12 30 360
B ti C 4 10 40
B ti D 82 20 1640
C ti D 222 10 2220
Hy b tr li mt bng ca ca hng sao cho c chi ph thp hn phng n hin ti. Tnh tng
chi ph ca phng n mi?
Bi 5: B tr mt bng sn xut
96
Bi 8
Hy sp xp 6 b phn trong mt phn xng sao cho tng chi ph di chuyn nguyn liu l nh nht.
Mi b phn c kch thc l 20 20 m, chiu di ca phn xng l 60m v chiu rng l 40m.
Hin ti phn xng ang c cch b tr cc b phn nh sau:
B phn 1 B phn 2 B phn 3
Hon thin In n ng gi
Nhn hn Vn chuyn Kim tra
B phn 4 B phn 5 B phn 6
Qua s liu thng k thy rng phn xng c khi lng vn chuyn gia cc khu vc trong
mt tun nh sau:
(1)
Hon
thin
(2)
In n
(3)
ng gi
(4)
Nhn
hng
(5)
Vn
chuyn
(6)
Kim tra
(1) Hon thin 50 100 0 0 20
(2) In n 30 50 10 0
(3) ng gi 20 0 100
(4) Nhn hng 50 0
(5) Vn chuyn 0
(6) Kim tra
a. Hy nh gi phng n b tr mt bng hin ti?
b. Bn c th a ra 1 phng n b tr khc hiu qu hn khng?
40m
60m