You are on page 1of 68

n mn hc QT&TB GVHD: PGS.

TSKH L Xun Hi
CHNG 1:TNG QUAN
1.1 Gii thiu v BD
1.1.1 S lc v BD
1.1.1.1 Khi nim v Diesel:
BD manh nha t rt sm nm 1853 nh cng trnh nghin cu ca
E.Dufy v J.Patrick v chuyn ha este ca du thc vt, nhng BD ch c
chnh thc ghi nhn vo ngy 10/08/1893, ngy m k s ngi c Rudolf
Christian Karl Diesel cho ra mt ng c Diesel chy bng du lc, sau ngy
10/08 c chn l Ngy BD quc t ( International BD Day). n nm 1907
Herry Ford, ngi sng lp cng ty a quc gia Ford Motor Company, cho ra
i chic xe bng Etanol. Nhng do xng du c ngun gc t nhin liu ha
thch c gi r hn nn nhin liu sinh hc cha c coi trng. Nhng trong
thi gian gn y, do gi xng du tng nhanh, nguy c cn kit nhin liu ha
thch e da v yu cu bc thit v chng s bin i kh hu tn cu m
nhin liu sinh hc tr thnh mt nhu cu thit thc ca nhn loi, nht l khi
cc cng ngh bit i gen gp phn lm tng t bin sn lng mt s sn
phm nng lm nghip.
Tm li, c th hiu mt cch tng qut Diesel l loi nhin liu bt k dng
cho ng c Diesel. Da theo ngun gc, c th chia Diesel thnh 2 loi:
Petrodiesel ( thng c gi tt l Diesel) l 1 loi nhin liu lng thu
c khi chng ct du m phn on c nhit t 175
0
C n 370
0
C,
thnh phn ch yu l hidrocacbon t C16 C21.
Biodiesel: c ngun gc t du thc vt ( c, to, cy Jatropha, cy cao
su) hay m ng vt. Cc loi du m ng thc vt, du m thi tuy rng c
th chy iu kin thng nhng v c nht cao, mt s loi c ch s acid
ln nn chng khng th dng trc tip cho cc ng c m chng cn phi
c chuyn h thnh Monoankyl Este ri mi em i s dng. Theo phng
din ha hc, BD l metyl este ca nhng acid bo ( trong , thnh phn to
nng lng ch yu l gc hidrocacbon).
1.1.1.2 Ti sao phi s dng BD?
SVTH: H Thanh Tuyn 1
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Dn s th gii ngy cng tng nhanh, p lc v nng lng v mi
trng cng ln. Tr lng du m ngy cng gim dn, do vn t ra l
cn tm nhng ngun nng lng thay th. l c th nng lng ht nhn,
nng lng mt tri, nng lng gi, sng bin, nng lng nhit trong lng t.
Tt c ngun nng lng hin ang c nghin cu ng dng nhng vn
an tn khi sn xut v gi thnh ca n cn cao nn vic p dng i tr cn
nhiu tr ngi.
M t ngun nng lng mi t Biomass ang c ch v c nhiu
trin vng v tnh hin thc cng nh kh nng ti sinh v ph hp vi sinh
thi ca n.
Etanol i t ma ng, tinh bt cng s l mt dng nhin liu sinh hc
c trin vng.
Du m ng thc vt cng l mt dng nguyn liu to ra khng
ch cc hp cht hu c c bn m cn to ra nhin liu cho cc ng c t
trong tng t du DO hay FO ca du m. chnh l Biodiesel. D bo
ngun nhin liu ny s chim 15-20% trong tng nhu cu nhin liu ca th
gii trong vng 50 nm ti.
Biodiesel khng n thun l nhin liu sinh hc, m km theo n l
trng cy c du ph xanh t trng i trc, chng xi mn t, tng lng
oxy kh quyn, gim kh CO
2
, xa i gim ngho cho vng trung du min ni.
Bn cnh VO l mt lot sn phm c gi tr khc thu c qua qu trnh sn
xut Biodiesel nh glixerin, vitamin, m t b v cc cht c hot tnh sinh
hc khc nh saponin, photpholipit, gluxit
1.1.2 u nhc im ca BD so vi diesel truyn thng:
1.1.2.1 u im:
BD l mt trong nhng ngun nhin liu thay th t gy nh hng n
mi trng v sc kho con ngi; l loi nhin liu sch hn v kh thi khi
t BD hu nh s khng c SOx , hm lng CO v hidrocacbon thm gim so
vi khi t diesel truyn thng (chng hn nh benzofluoranthense t hn
56%, benzopysenes t hn 71% ).
SVTH: H Thanh Tuyn 2
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
L ngun nhin liu thay th cho diesel khi s dng cho ng c diesel
m khng nh hng n ng c.
L loi nhin liu c th c dng dng t do hoc pha trn vi diesel
nhm t c hiu qu s dng v kinh t theo yu cu ca tng quc qia.
L loi nhin liu ti sinh nn BD s l th mnh ca cc nc c nn
nng nghip pht trin.
L loi nhin liu b vi sinh vt phn hu nn khi tht tht ra ngi mi
trng s t c hi hn rt nhiu so vi cc loi xng du t du m.
Khi t cc tiu chun th BD s l nhin liu t n mn ng c hn so
vi diesel.
1.1.2.2 Nhc im:
Trong phn t biodiesel c cha nguyn t oxy nn nhit tr thp hn
diesel truyn thng. V vy, khi s dng biodiesel lm nhin liu s tiu hao
hn nhiu so vi nhin liu diesel truyn thng.
D b oxy h nn vn bo qun l vn hng u khi s dng BD
( Lu tr trung bnh 6 thng).
Hm lng NOx cao trong kh thi. y l nhc im ang c
nghin cu khc phc.
Nhit tr thp hn so vi diesel nn cn mt lng nhin liu ln hn
i c cng mt qung ng.
Chi ph sn xut cn cao so vi diesel. Hin ti BD tr thnh thng
phm vn phi cn chnh sch h tr ca chnh ph nhm thc y nn cng
nghip nng lng ny. Vi tnh trng ngun nhin liu ha thch ang cn
dn, diesel truyn thng ngy cng tng gi, th trong tng lai, BD gn nh l
gii php thay th duy nht.
1.1.3Mt s thng s k thut c a ra so snh gia hai loi nhin liu:
Kh thi n
v
Diesel truyn
thng
BD t du
nnh
BD t du
thi
NOx g 0.944 1.156 1.156
CO g 0.23 0.136 0.156
Hidrocacb
on
g 0.0835 0.0040 0.0038
Bng1.1.3.1: So snh nng kh thi gia DO v Biodisel
Nhin liu Nng sut to nhit
(MJ/Kg)
DO 44,8
BDO 37,2
Methanol 18,2
Glyxerin 18,3
SVTH: H Thanh Tuyn 3
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Du da 35,3
Du Jatropha 39,6
Du ht cao
su 39.18
Bng1.1.3.2: Bng so snh nng sut to nhit ca mt s loi nhin
liu
c tnh nhin liu Diesel Biodiesel
Nhit tr, Btu/gal 129,05 118,17
nht ng hc 40
0
C,
mm
2
/s
1,3
4,1
4,0 6,0
T trng 15
0
C, lb/gal 7,079 7,328
Hm lng nc v cn c hc,
max
0,05 0,05
im chp chy,
0
C 60 - 80 100 170
im ng c,
0
C -15 - 5 -3 _ -12
Ch s cetane 40 - 55 48 - 65
Bng 1.1.3.3 Mt s c tnh chn lc ca Diesel v Biodiesel [5]
1.1.4 Cc thng s h l k thut ca Biodiesel:
1.1.4.1 Ch s Cetan:
Ch s Cetan l n v o quy c, dng nh gi kh nng t bt chy
ca cc loi nhin liu diesel, c gi tr ng bng gi tr ca hn hp chun c
cng kh nng t bt chy. Hn hp chun ny gm 2 hidrocacbon:
n Cetan C
16
H
34
l cht c kh nng bt chy cao nht vi ch s qui nh
l 100 , khi hn hp cha 100% th tch n-Cetan
- metyl naphtalen C
11
H
10
l cht kh bt chy nht vi ch s cetan qui
nh l 0
Nhng hp cht c mch thng th d bt chy nn c ch s Cetan cao,
trong khi hp cht vng hoc mch nhnh th c ch s Cetan thp hn. Bn
cht chy ca diesel trong ng c l b nn p sut cao (t s nn khong
14:1 n 25:1) dng phi trn vi Oxy v c nhit cao thch hp s
chy v sinh cng.
Biodiesel cn c ch s cetan cao m bo qu trnh chy, nu cao qu
s gy lng ph nhin liu v 1 s thnh phn nhit cao trong xilang s
phn hy thnh cacbon t do (cn gi l mui than) trc khi chy, tuy nhin
nu ch s cetan qu thp s d gy ra hin tng kch n (do c nhiu thnh
phn kh b oxy ha i hi phi phun rt nhiu nhin liu vo xylanh mi xy
ra qu trnh t chy, dn n lng nhin liu b t chy nhiu hn yu cu,
nhit lng sinh ra rt ln gy tng mnh p sut, lm xylanh d b mn v
ng c rung git).V th, ch s Cetan l mt trong nhng tiu chun c
quy nh theo tng quc gia cho cc loi nhin liu trong c Biodiesel.Thng
SVTH: H Thanh Tuyn 4
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
thng, vi ng c Diesel chm (di 500 rpm), ch s cetan khong 45 n
50; cn i vi ng c chy nhanh (n 1000 rpm) ch cn trn 50.
1.1.4.2 Tr s octan: l mt n v o quy c dng c trng cho kh
nng chng kch n nhin liu, c gi tr ng bng gi tr ca hn hp chun
( iu kin tiu chun) gm iso-octan (2,2,4- trimetylpentan C
8
H
18
) v n-
helptan ( n- C
7
H
16
). Hn hp chun c tr s octan l x ( x c gi tr t 0 n 100)
tc l hn hp c cha x% (th tch) iso-octan (2,2,4- trimetylpentan C
8
H
18
).
Nhin liu c tr s octan cng cao th cng tt. tng tr s octan, ta c 3
cch chnh:
Pha thm ph gia:
+Hp cht c kim: Pb (hin cm dng), Mn v Fe (dng hn ch)
+Ph gia Ferrocene- Diclopentadienyl (C
2
H
5
)
2
Cl. Ph gia ny r tin, t c
vi mi trng nhng li c vi ng c. Khi chy, Ferrocene to ra lp oxit
st ( lp mu trn bugi) nh hng n cc lp xc tc trong oto hin i,
gy mi mn cc vng piston, l khoan trn xylanh v trc cam ...Hin
Ferrocene khng c c quan bo v mi trng ca M chp nhn cho s
dng.
+MMT ( Methylcyclopentadienyl Maanganese Tricabonyl): hin c dng
thay th cho ph gia Pb
+
Pha trn vi nhin liu c tr s octan cao
Chuyn cc hidrocacbon mch thng thnh mch nhnh, hoc
vng no, vng thm c tr s octan cao nh cracking, reforming
1.1.4.3 im c:
im c l nhit m hn hp bt u vn c do c mt s cht bt
u kt tinh. im c c ngha rt quan trng i vi du diesel, c bit
khi n c s dng cc nc c nhit h thp khi ma ng n. Khi
nhit thp, nht s tng ln, nh hng n vic phun nhin liu. Nu
nhit h thp hn nhit to im c th nhng tinh th kt tinh s kt
hp li vi nhau to thnh nhng mng tinh th gy tc nghn ng ng dn
cng nh thit b lc lm ng c khng hot ng c.
1.1.4.4 im chy:
im chy l nhit m tn b th tch ca hn hp chuyn pha t th
rn sang th lng. im c v im chy l thng s c xc nh nhm d
n kh nng s dng ca Biodiesel nhit thp.
1.1.4.5 im chp chy:
im chp chy l nhit m hn hp bt u bt la v chy. Ch
s ny dng phn loi nhin liu theo kh nng chy n ca chng. im
chp chy ca Metyl este tinh khit l hn 200
0
C, v Metyl este c xp loi
vo nhng cht kh chy. Tuy nhin, trong qu trnh iu ch v tinh ch,
Methanol d cn ln trong sn phm v lm h thp im chp chy. iu ny
gy nguy him khi im chp chy h xung thp. ng thi Methanol l cht
n mn thit b kim loi. Do vy im chp chy va c s dng nh mt
tiu chun qun l cht lng Biodiesel va kim tra lng Methanol d
tha.
1.1.4.6 nht:
nht: th hin kh nng khng li tnh chy ca cht lng. Thng s
ny ph thuc vo s ma st ca mt phn cht lng khi trt ln phn cht
SVTH: H Thanh Tuyn 5
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
lng khc. nht ca nhin liu cng cao cng khng c li khi s dng v n
lm gim kh nng phn tn khi c phun vo thit b t cng nh lm
tng kh nng lng cn trong thit b. Chnh v vy ngi ta mi buc phi
chuyn cc loi du m ng thc vt thnh Biodiesel ri mi em i s dng
v Biodiesel c nht thp hn nhiu.
Ngi ra cn c cc ch s khc. Tt c cc ch s h l ny c nghin cu
v xy dng thnh tiu chun c th cho Biodiesel.
Tnh cht Phng php
th
Gii hn n v
Nhit chp chy
(phng php cc kn)
ASTM D 93 130 min
0
C
Nc v cn ASTM D 2709 0,05 max % th tch
nht ng hc
40
0
C
ASTM D 445 1,9 6,0 mm2/s
Tro Sulfat ASTM D 874 0,020
max
% khi
lng
Sulfur tng ASTM D 4294 -
99
0,05 max % khi
lng
im c ASTM D 2500 oC
Cn Carbon ASTM D 4530 0,05 max % khi
lng
Ch s acid ASTM D 664 0,8 max mg KOH/g
Hm lng Glyxerin t
do
ASTM D 6854 0,02 max % khi
lng
Hm lng Glyxerin
tng
ASTM D 6854 0,24 max % khi
lng
Hm lng photpho ASTM D 4951 10 ppm
1.2 Cc ngun nguyn liu sn xut BD
1.2.1 Cc ngun nguyn liu chnh
1.2.1.1 Du thc vt:
C du T hn 10 nm trc trng ti Long An, t 4 tn du /ha. Tuy
nhin c 1 s kh khn: trng qui m ln mi hiu qu v cn u t
dy chuyn x l ngay sau thu hoch do trong ht cha mem lipase
phn hy du trong vng 24 gi thnh este v glycerin nn cn dit
men lipase (bng ni hi); c du khng kh trng nhng cn ma
quanh nm kh t c Vit Nam. Hin nay hu nh khng pht
trin c.
SVTH: H Thanh Tuyn 6
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Vng Cy ngn ngy, nhy cm thi tit, hin ang trng i tr ti Ngh
An, Thanh Ha, Gia Lai, An Giang.Hin nay vng ch yu c xut
khu sang Nht (c ht v du).
Da Din tch trn 180000 ha, nhng nng sut du thp, ti a t 1
tn du/ha, bng so vi c du. Sn lng du p khng cao v
cy da rt hiu qu i vi nng dn do cc sn phm khc nh
cm da sy, x da, than go da, th cng m ngh t g da
nn gi da tri tng (khong 15000 /l).
u
nnh
Ht thu mua trong dn 5000 /kg, u nnh nhp khu t M 3500
/kg ( k c thu nhp khu).
Hng
dng
Trng th nghim C Chi (t khong 2.5 tn /ha), Lm ng ( t
3.5 5 tn/ha). Khi trng th nghim cc th h lai, nng sut
tng ng k. Do hng dng tr thnh ngun nguyn liu c
trin vng.
Bng vi Theo chnh sch Nh nc v t tc 70% nguyn liu dt may, din
tch trng cy bng s pht trin nhanh chng. Din tch 2003,
2005, 2010 tng ng l 33000 ha, 60000ha v 120000ha. Du ht
bng ci c th l ngun nguyn liu tt sn xut BD v ta cha
loi c c t gossypol nn khng th dng sn xut du n.
Du bng vi th hin nay gi khong 7000 /l.
(Theo bo co khoa hc ln th nht v nhin liu c ngun gc sinh hc
(Biofuel v BD Vit Nam) 23/08/2006 trang 18)
Tnh cht Du
ht
cao su
Du hoa
hng
dng
Du ht
ci
Du ht
bng ci
Du ht
du
nnh
Thnh phn acid bo
(i) Acid panmitic C(16:0)
(ii) Acid stearic C(18:0)
(iii) Acid oleic C(18:1)
(iv) Acid linoleic C(18:2)
(v) Acid linolenic C(18:3)
10,2
8,7
24,6
39,6
16,3
6,8
3,26
16,93
73,73
0
3,49
0,85
64,4
22,3
8,23
11,67
0,89
13,27
57,51
0
11,75
3,15
23,26
55,53
6,31
T trng 0,91 0,918 0,914 0,912 0,92
nht 40
0
C (mm
2
/s) 66,2 58 39,5 50 65
im chp chy (
0
C) 198 220 280 210 230
Nhit tr (MJ/kg) 37,5 39,5 37,6 39,6 39,6
Ch s acid 34 0,15 1,14 0,11 0,2
Nc ta tuy l nc nng nghip nhng hng nm chng ta vn phi nhp
mt lng rt ln du thc vt tinh luyn phc v nhu cu trong nc v
xut khu. S d nh vy v gi mua nguyn liu ht, qu c du nc ta i
khi bng hoc cao hn so vi gi nhp du thc vt th t nhng nc c tim
nng nh Malayxia, MDo ta nn nh hng nghin cu sn xut BD t
cc loi du thc vt khng c gi tr thc phm c gi thnh thp nh du
bng, du ht cao su, du ht Jatropha
1.2.1.2M ng vt:
M ng vt c chia ra lm 2 nhm : m ng vt trn cn v m ng
vt di nc.
SVTH: H Thanh Tuyn 7
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
M ng vt trn cn cha nhiu axit bo no, ch yu l palmaitic v
axit stearic (m heo, m b). M ng vt trn cn cha nhiu axit bo thuc
nhm omga-6 hn, hu nh khng c omga-3 nn thng trng thi rn
trong iu kin nhit thng. Cc axit bo thuc nhm omga-6 c tc dng
lm co mch, tng huyt p.
M ng vt di nc cha hm lng axit bo khng no thuc nhm
omga-3 tng i ln, th lng trong iu kin nhit thng.
Nc ta thuc vng nhit i, c nhiu sng nc nn ngh nui v ch
bin thy sn pht trin mnh v c cht v lng, khng ch phc v nhu cu
trong nc m cn hng n xut khu. Trong phi k n ngh nui v
ch bin c da trn khu vc ng bng sng Cu Long. Hot ng ch bin
cc sn phm t c da trn thi ra ngi mt lng ln cc ph phm, nh
hng n mi trng, m trong chim ch yu l du ht cao su. Do ,
nu s dng du ht cao su nh ngun nguyn liu cho nhin liu mi l mt
phng n c hiu qu v mt kinh t ln cho mi trng.
Vic la chn loi du thc vt hoc m ng vt no ph thuc vo ngui
ti nguyn sn c v iu kin kh hu c th ca tng vng. Chng hn nh
Chu Au s dng ch yu l ci du v du hng dng; M- du u
nnh; Chu M- du u nnh, hng dng v thu du; min Nam Chu
Phi- du u nnh, du m; ng Nam - du c, du da v du m;
Chu Uc- ci du,du lanh v du c nhp t ng Nam . S dng ngun ti
nguyn sn c, cc nguyn liu ph thi s gp phn lm gim gi BD, a BD
vo s dng rng ri hn.
1.2.2 Gii thiu du ht cao su
Cy cao su (danh php khoa hc l Hevea brasiliensis) l mt li cy thn
g thuc h i kch (Euphorbiaceae).
Nhn ht cao su ( chim 50 60% ht) cha 40 50 % (khi lng ht) l
du c mu nu. Ht cao su c hnh elipxoid vi nhiu kch c, di 2.5 3 cm.
Ht bng, nng 2- 4 g/ht, trn ht c cc chm nu.
Hng nm, khong thng 8 hoc thng 9 l thi im cao su cho tri r
nht vi nng sut khong 1 tn ht/ 1 ha.
Theo thng k trn th gii, khi p 1 tn ht, trung bnh ta thu c 100
kg du ht cao su. Ti Vit Nam, theo thng k nm 2007, din tch trng cao
su hn 500000 ha( Theo
SVTH: H Thanh Tuyn 8
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
http://www.hochiminhcity.gov.vn/left/tin_tuc/tin_thoi_su/2007/08/27-08-
2007.02). Thu nhp t cy cao su ch ch n m v thn, cn ht cao su th
b b qun. Nh vy, vi 500000 ha ta s thu c 5000 tn ht, tng ng
500 tn du.
Du ht cao su c cha cyanogenic glycosides, hp cht ny di tc dng
ca enzyme c hiu hoc trong mi trng acid yu s chuyn ha thnh hp
cht cyanua. Do du cao su khng th s dng c trong thc phm.
Thc ra, ht du cao su cng c kh nng ch bin ra Methyl Ester nh cc
loi du thc vt khc s dng trong cng nghip.
V bc rt trn t c thu v v tch ly nhn ht.Nhng nhn ht ny
c sy kh tch m. Sau , ht c a vo my nghin v du c
lc ly. Du qua lc s c dng lm nguyn liu sn xut Biodiesel.
Ti thnh ph H Ch Minh v cc tnh ln cn c khong 20 c s th cng
hoc bn th cng p ht cao su ly du vi hiu sut khong 17% l cao nht
v mi c s ch lm khong vi tn ht trong mt ngy, mc khc do ngun
nguyn liu khng n nh ( cao su cho tri r ch trong khong 2 thng) nn
gi thnh du ht cao su rt cao, khong 17000 ng/kg ( gi ht trung bnh
khong 2500 ng/kg).
SVTH: H Thanh Tuyn 9
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
s dng hiu qu ht cao su ang c ta phi i mi cng ngh chit,
tch nhm tng hiu sut ln 30% v qua ta c th dng du ny sn
xut Metyl Este gi thnh khong 10000 ng/ lt nhng cht lng tng
ng vi cht lng Metyl Este ca du u nnh m M ang sn xut s
dng v xut khu vi tn thng mi l Soyat.
Thnh phn du cao su thu c:
Cha trn 90% gc Acid c mch C18 v phn t lng khong 870 10,
Kg/m
3
Ch s Iot 130 5 g iot/ 100g.
Ch s x phng 185 5 mg KOH/g.
Ch s acid 50 5 mg KOH/g.
Acid trong du ht cao su gm 2 nhm chnh:
+ Acid bo bo ha:
o Acid Palmitic
o Acid Stearic
+ Acid bo khng bo ha:
o Acid oleic
o Acid linoleic
o Acid linolenic
Trong du ht cao su, cc metyl este ca cc acid bo no lm tng im
ng, tr s cetan v tng bn trong khi nhng polymer khng no lm gim
im ng, tr s cetan v c bn, Loi v thnh phn acid bo c trong du
thc vt ph thuc vo vng t trng cy v iu kin chm sc. Mc d cy
thc vt thuc nhm c bay hi thp trong t nhin, n li nhanh chng to
ra cc hp cht d chy c kh nng bay hi khi chy.
1.3 Cng ngh sn xut BD :
1.3.1 Cc phng php iu ch BD t du thc vt:
sn xut BD cn p dng cc phng php x l VO tnh cht ca n
gn vi nhin liu Diesel. S khc nhau c bn ca VO so vi nhin liu Diesel
chnh l nht. Anh hng ca nht cao lm cho h thng cp nhin liu
ca ng c lm vic khng bnh thng, nn cht lng ca qu trnh phun
v chy km hn. Do cht lng ca qu trnh phun v chy km nn cc ch
tiu ca ng c Diesel s km i khi s dng VO. V l do trn, trong s cc
gii php x l VO tnh cht ca n gn vi Diesel th cc gii php lm
gim nht c quan tm trc tin.
1.3.1.1 Phng php sy nng:
Hin t s dng v khng thch hp, cn c nhit trn 80
0
C.
1.3.1.2 Phng php pha lng:
y l phng php n gin, d dng thc hin mi qui m. Pha trn
c tin hnh bng phng php c hc, khng i hi thit b phc tp, hn
hp nhn c bn vng v n nh trong thi gian di. Nhc im ca
phng php ny l khi t l du thc vt ln hn 50% th khng thch hp, v
lc ny nht ca hn hp ln hn nht Diesel nhiu. Khi pha lng Diesel
bng du thc vt, hn hp 10% VO c nht thay i khng ng k so vi
Diesel v th hin tnh nng k thut tt i vi ng c Diesel.
1.3.1.3 Phng php cracking:
SVTH: H Thanh Tuyn 10
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Qu trnh ny gn ging vi qu trnh cracking du m. Nguyn tc c bn
ca qu trnh l ct ngn mch hydrocacbon ca VO di tc dng ca nhit
v cht xc tc thch hp. Sn phm ca qu trnh cracking VO thng thng
bao gm kh, xng, Diesel v mt s sn phm ph khc. Phng php ny c
nhc im l tn nng lng, kh thc hin qui m nh v sn phm gm
nhiu dng nhin liu.
1.3.1.4 Phng php nh tng ha:
Nh tng l mt h phn tn cao ca hai cht lng m thng thng
khng tan c vi nhau. Th trong ( th phn tn) l cc git nh c phn
tn trong th ngi ( cht phn tn). Ty theo mi trng cht phn tn m
ngi ta gi th d nh l nh tng nc trong du hau nh tng du trong
nc.
to bn cho nh tng c th cho thm cc cht hot tnh b mt
( nh cht nh ha, x phng), cc cht ny ngn hn hp t tch ra thnh
cc thnh phn ring l. Nhn v mt nhit ng lc hc th nh tng li l
mt h thng khng bn.
Nguyn liu ban u l du thc vt, ru v cht to sc cng b mt.
Vi thit b to nh c th to ra nh tng VO ru trong cc ht ru c
kch thc ht khong 150 m c phn b u trong nh tng.
Nhc im: kh khn trong vic to v duy tr nh, lc nhin liu v do
ru bay hi ( nhit ha hi ca ru thp) lm cn tr hot ng bnh
thng ca h thng cp nhin liu cho ng c.
1.3.1.5 Phng php transeste ha:
Este l sn phm khi thay th 1 hoc nhiu nguyn t hidro trong phn t
acid bng gc hidrocacbon.
Phn ng transeste c th hiu nm na l phn ng c dng:
R-COO- R + R- R-COO- R + R-
y l phng php khng phc tp c th thc hin qui m nh vi iu
kin cn c cc hiu bit c bn v phn ng este ha.
Trong cc phng php trn, phn ng transete ha l lc chn ti u do
qu trnh phn ng n gin v to ra sn phm este c tnh cht ha l gn
vi nhin liu Diesel. Hn na, cc este c th t chy trc tip trong bung
t ng c v kh nng hnh thnh cn rt thp.
SVTH: H Thanh Tuyn 11
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Cc k thut thc hin phn ng transeste ha:
So vi cc phng php khc, phng php khuy gia nhit c nhiu trin
vng p dng trong cng nghip do tnh d thc hin. Nhc im ca
phng php ny l thi gian phn ng di. khc phc nhc im ny,
ta s dng xc tc thch hp.
SVTH: H Thanh Tuyn 12
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
1.3.2Cc loi xc tc thng s dng cho phn ng chuyn ha este
1.3.2.1 Xc tc acid
Thng s dng cc acid Bronsted nh H
2
SO
4
, HCl v acid sulfonic ( acod
p-toluensulfomic). Phn ng cho chuyn ha cc ankyl cao. Tuy nhin
phn ng din ra chm, thi gian phn ng l hn 3 gi t n
chuyn ha hn tn. Phn ng chn lc, i hi nhit cao (trn 100
0
C).
Ngi ra xc tc acid c gi thnh kh cao v cn gy n mn thit b phn ng,
y cng l mt trong nhng nguyn nhn chnh lm cho loi xc tc ny t
c s dng rng ri trong cng nghip. Thng ta ch dng xc tc khi du
thc vt c hm lng acid bo t do FFA ( Free fatty acid) cao.
1.3.2.2 Xc tc base
Phn ng din ra nhanh hn khi ta dng xt acid. V l do ny, cng vi
vic xc tc base t n mn thit b hn acid nn loi xc tc ny rt c a
chung trong cng nghip, nh l alkoxit kim loi kim, cc hidroxit cng
nh cc mui cacbonat ca kali v natri.
1.3.2.3 Xc tc enzyme
Do tnh sn c v s thn thin vi mi trng, cc enzyme thy phn
ngy cng c ng dng rng ri trong tng hp hu c. Chng cn c tnh
chn lc cao, tng i n nh v chu c mi trng dung mi hu c.
Mc d phn ng chuyn ha este vi xc tc lipase cha c a vo
sn xut cng nghip, nhng nghin cu v xc tc enzyme vn c pht
trin mnh m. im ch yu ca nhng cng trnh ny l ti u ha cc iu
kin phn ng (dung mi, nhit , pH, c ch sinh enzyme) thit lp
nhng c tnh ph hp p dng vo sn xut. Tuy nhin, hiu sut phn
ng vn cha hiu qu bng khi ta dng xc tc base v thi gian phn ng
cn kh di ( hng chc gi).
SVTH: H Thanh Tuyn 13
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Nh nu trn, du ht cao su cha mt lng ln acid bo t do FFA.
Khi dng kim lm xc tc cho phn ng transeste ha, nhng acid bo t do
ny phn ng vi xc tc kim to ra x phng, gy kim hm s phn tch
ca este v glixerin. Mt qu trnh chuyn v este 2 giai on c pht trin
chuyn ha du c FFA cao thnh nhng n este ca n.
Bc u, phn ng este ha vi xc tc acid lm gim hm lng FFA
trong du xung di 2%.
Bc th hai, qu trnh chuyn v este vi xc tc kim chuyn sn phm
ca bc u thnh nhng n este v glixerin.
1.3.3 Nhng yu t nh hng n hiu sut chuyn ha este :
Nguyn liu: Thnh phn v bn cht ca nguyn liu c nh hng quan
trng n qu trnh iu ch biodiesel. Theo cng trnh nghin cu iu ch
nhin liu diesel sinh hc (biodiesel) t du thc vt ph thi theo
phng php ha siu m do tc gi Nguyn Th Phng Thoa lm ch
nhim ti [14], trong khi c th s dng NaOH lm xc tc cho qu trnh
ester ha du u nnh, vic s dng NaOH trong qu trnh ester ha du c
s dn n phn ng x phng ha qu mc lm gim hiu sut thu methyl
ester. Cc tc gi ny khuyn co rng, trong trng hp ester ha du c,
xc tc KOH nn c s dng thay cho NaOH. Ngai ra, lng axt bo t
do c trong nguyn liu ban u cng cn c x l trc khi tin hnh phn
ng ester ha.
SVTH: H Thanh Tuyn 14
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Nhit phn ng: y l lai phn ng thu nhit nn nhit phn ng
tng th tc phn ng tng, dn n hiu sut phn ng tng. Tuy nhin,
khi thc hin phn ng iu kin p sut thng th nhit phn ng
khng nn vt qu nhit si ca methanol.
Thi gian phn ng: thi gian phn ng mt giai an nht nh tng th
hiu sut phn ng cng tng. Tuy nhin, v y l mt phn ng thun
nghch nn n mt lc no , phn ng s t cn bng. Nu tip tc tng
thi gian phn ng s lm gim hiu sut do nhiu nguyn nhn khc nhau,
nhng ch yu c th l do thi gian phn ng qu lu sinh ra nhng sn
phm khng mong mun lm gim hat tnh xc tc, hoc do s gia tng
phn ng x phng ha (trong trng hp s dng xc tc kim) dn n gim
hiu sut phn ng v kh nng phn tch sn phm.
T l (methanol:du): theo l thuyt th 1 mol du ch cn 3 mol alcol, tuy
nhin, khi tng t l mol methanol th hiu sut phn ng tng.
T l xc tc:du: S gia tng t l xc tc:du s nh hng n hiu
sut phn ng. V vy, ta cn kho st tm t l xc tc:du cho hp l i vi
mi lai xc tc.
Tc khuy trn: Phn ng chuyn ha ester du thc vt vi alcol mch
ngn l hn hp phn ng hai pha. S ha trn cc pha rt kh khn. V vy,
tc khuy phi ln tng hiu sut phn ng. mt s nc ngi
ta s dng tetrahydrofurane (THF) trong hn hp phn ng. Lc ny tc
khuy khng nh hng n hiu sut phn ng na [12]. Tuy nhin, gi
thnh ca THF tng i cao [13]. Ngai ra, thnh phn, bn cht v cu trc
ca xc tc cng ng mt vai tr quan trng ln hiu sut ca phn ng.
1.3.4 Phn ng iu ch Biodiesel
1.3.4.1 Cc loi phn ng thng s dng :
Trong du thc vt v m ng vt, thnh phn chnh l Triglycerit v acid
bo t do ( lng t hn Triglycerit nhiu). Qu trnh chuyn ha du m thnh
nhin liu sinh hc c th chia lm hai loi phn ng:
Phn ng chuyn ha acid bo : c gi phn ng este ha
Phn ng chuyn ha Triglycerit: c gi l phn ng ancol phn
1.3.4.1.1 Phn ng este h:
Phn ng este h iu ch Biodiesel l phn ng gia axit bo vi ancol
to thnh este v nc.
Trong trng hp axit hay ancol c nhiu hn hai chc th sn phm phn
ng c th l monoeste hoc polyeste tu thuc vo t l mol s dng:
Trong trng hp c hai cht tham gia phn ng u a chc th phn ng
c th xy ra theo nhiu chiu hng khc nhau. Thng thng ngi ta p
dng loi phn ng ny trong vic tng hp cc polyme l cc polyeste.
SVTH: H Thanh Tuyn 15
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Cc phn ng trn u l thun nghch. Khi tin hnh iu kin thng,
khng xc tc, phn ng vn xy ra nhng rt chm. Thm ch ngay c khi
gia nhit n nhit cao (200
o
C 300
o
C) th phn ng xy ra cng kh
chm.
Khi c s hin din ca xc tc acid Bronsted mnh nh H
2
SO
4
, HCl ...
phn ng este nhit 70
o
C 150
o
C xy ra vi tc kh cao. Phng
php ny thng c s dng tng hp nhiu este do hiu sut thu c
kh cao v tinh ch sn phm d dng.
Cc xc tc acid Lewis d th nh Al
2
O
3
, AlCl
3
... cng cho kt qu kh tt
nhng phn ng phi c tin hnh trong pha kh. Chnh v vy m phng
php nykh tn km v ch c s dng iu ch cc este c bit m
phng php phn ng trong pha lng khng p ng c.
Nc sinh ra trong qu trnh phn ng s lm gim tc cng nh hot
tnh ca xc tc nn tng kh nng phn ng ngi ta thng s dng cc
dn xut ca axit nh : anhydryt axit, clorua axit...

Mch hydrocacbon ca axit bo cng di th kh nng phn ng cng
gim. Tng t, bc v mc phn nhnh mch ca ancol cng cao th cng
gim kh nng phn ng.
1.3.4.1.2 Phn ng ancol phn:
Phn ng ancol phn iu ch Biodiesel l phn ng gia ru v este
dng TriGlyxerit thnh este ca ru v Glyxerin. Phng trnh phn ng
tng qut:
Trong R
1
,R
2
,R
3
l nhng mch hydrocacbon mch di. y l loi phn
ng thun nghch v tc phn ng ph thuc rt nhiu vo bn cht v
nng ca loi xc tc s dng, nhit phn ng, t l tc cht, tc
khuy trn v thi gian phn ng.
1.3.4.2 C ch phn ng:
c nhiu c ch phn ng c ngh nhng c ch sau y c ng
dng rng ri nht
1.3.4.2.1 Vi xc tc kim:
SVTH: H Thanh Tuyn 16
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Giai on u tin ca phn ng l phn ng ca baz vi ancol to anion
ancolat v xc tc proton h:
ROM
RO
-
M
+
MOH ROH
M
2
CO
3
HMCO
3
+
+
RO
-
+ H
2
O M
+
+
+ ROH RO
-
+ + M
+
Anion ancolat tn cng ln nguyn t cacbon nhm C=O ca este
O
R
3
O
O
O
R
1
O
R
2
O
-
OR
O
R
3
O
O
R
1
O
R
2
O
O R
O
-
O
R
3
O
-
O
O
R
2
O
R
1
O
O R
O
R
3
O
O
O
R
2
O
H
RO H
+
-
OR
+

R Nhm ankyl trong phn t ancol


R
1
,R
2
,R
3
Gc ca axit bo
M K,Na
Anion ny deproton h xc tc v gii phng kim loi kim trng thi hot
ng bt u tn cng mt phn t ancol mi. C nh th vng tun hn
ca phn ng c thc hin.
Nng lng hot h l nng lng cn thit to ra lin kt gia anion (
OR) ny vi nhm cacbonyl. Cc nhm th R hay R c xu hng lm thay i
tnh cht ca nhm C=O v cn to iu kin d dng cho phn ng to ra
bng cch gim nng lng hot h.
Nng lng hot h ca phn ng ancol phn bng Methanol c gi tr
trong khong 6 20 Kcal/mol. Hng s tc phn ng k tng theo nhit
i vi TriGlyxerit (TG), DiGlyxerit v MonoGlyxerit cho c chiu thun v
chiu nghch. Tuy nhin, hng s tc phn ng to Glyxerin gim theo thi
gian. Gi tr kt hng s tc phn ng theo chiu thun- nhit 60 0C
tun theo th t sau: kMGt > kDGt > kTGt.
Phn ng ancol phn vi xc tc kim xy ra vi vn tc ln ngay c
nhit thng. Tuy nhin n ch c li khi cht bo s dng c hm lng axt
SVTH: H Thanh Tuyn 17
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
bo t do thp v hn hp tht khan. Nu hn hp cha nhiu nc v axit
bo t do th x phng hnh thnh lm mt hot tnh kim v xc tc s chuyn
sang dng mui tc mt i kh nng xc tc cho phn ng. Ngi ra x phng
cn to thnh cu trc gel lm cn tr giai on tinh ch sn phm sau ny.
V d ta c phn ng x phng h:
C OH
O
(CH
2
)
7
CH CH(CH
2
)
7
CH
3
KOH C K
+-
O
O
(CH
2
)
7
CH CH(CH
2
)
7
CH
3
H
2
O
+
+
Axit oleic Kali hydroxit
Kali oleate (xa phong)
Nc trong hn hp cn gy ra mt hin tng bt li khc l phn ng
thu phn.. V vi s c mt ca xc tc kim, cc axit bo phn ng vi kim
li to thnh x phng. X phng ca cc loi axit bo no c xu hng ng rn
nhit thng v th sn phm c cha nhiu x phng thng qunh li
thnh khi rt kh tinh ch.
CH
2
CH
O C
O
OR
1
CH
2
O C
O
OR
2
O C
O
OR
3
+
Triglyxerit
H
2
O
CH
2
CH
CH
2
O C
O
OR
2
O C
O
OR
3
OH
C
O
OH R
1
+
Diglyxerit Nc Axtbeo
'

Xc tc baz ch tt vi trng hp cht tham gia phn ng l methanol
tuyt i hay c nng cao.
Mi loi du m ng thc vt u c mt hm lng acid bo t do (FFA)
nht nh.
Loi m Hm lng FFA (% khi
lng)
Du m sau x l 0,05
Du thc vt tinh luyn 0,3 0,7
Du thi 2 -7
Du m cha x l 5 - 30
Bng 1.5: Hm lng acid bo t do trong du m
1.3.4.2.2 Vi xc tc axit:
C ch phn ng ancol phn vi xc tc axit c th tm tt bi qu trnh
sau: u tin, cc nhm cacbonyl ca TG c proton h bi xc tc axit. Sau
cc nhm cacbonyl c proton h b tn cng bi ancol theo c ch i
nhn to hp cht trung gian. Giai on tip theo dung mi s gip cho qu
trnh dch chuyn in tch to iu kin cho s tch nhm. Giai on 4 l s
SVTH: H Thanh Tuyn 18
R
2
R
1
R
3
R
2
R
3
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
hnh thnh hp cht trung gian, ankyl este c proton h v mt phn t DG.
Giai on 5 c s chuyn h proton lm ti to xtc axit. Qu trnh trn c
lp li cho n khi to thnh 3 ankyl este v 1 phn t Glyxerin.
O
R
3
O
O
O
R
1
O
R
2
O
H A
O
R
3
O
O
O
+
R
1
O
R
2
O
H
O
R
H
O
R
3
O
O
O
R
2
O
O
H
O
+
R
H
R
1
O
R
3
O
O
+
O
R
2
O
O
H
O R R
1
- A
-
- H
+
,+ H
+
O
R
3
O
O - H
O
R
2
O
+
O
+
R
1
O R
H
A
-
O
R
1
O R
+ H A
(1 )
(2)
(3)
(4)
(5)

+
A H Xc tc axit R
1
,R
2,
,R
3
Gc ca axit bo
Yu t khin cho xc tc c kh nng lm tng hiu qu qu trnh phn ng
l nh vo qu trnh proton h nhm cacbonyl ca TG. S tc ng qua li gia
xuc tc v cht mang lm tng tnh i in t ca nguyn t cacbon ca nhm
cacbonyl k cn lm cho n b tn cng bi tc nhn i nhn.
SVTH: H Thanh Tuyn 19
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
So vi xc tc axt, c ch phn ng xc tc baz thc hin s hot h
phn ng mt cch trc tip hn hay s khc bit gia hai loi xc tc ny l
xc tc axit to tc nhn i in t cn xc tc baz to tc nhn i nhn.
CHNG 2: QUY TRNH CNG NGH
2.1. Quy trnh cng ngh:
2.1.1 S b tr thit b:

SVTH: H Thanh Tuyn 20
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
2.1.2 S khi qui trnh (theo [4])
SVTH: H Thanh Tuyn 21
Metanol , xc tc H
2
SO
4
Du c ch
s FFA < 2%
Este ha
bng
acid
Du ht cao su
Tch pha
Este ha
bng base
Tch pha
Metyl este
Trung ha
base d
Ra
(khuy, tch)
Metanol, xc tc NaOH
T = 45
0
C, = 30
T = 50
0
C, = 30
Nc nng, T= 70
0
C
Pha
nhiu
Glyxerin
Pha
nhiu
Glyxerin
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
2.1.3 Qui trnh cng ngh:
H thng c c nhp liu gin on v c tho liu lin tc.
Giai on 1:
+ Du ht cao su v Methanol nhit 25
0
C c dn vo bnh 5.
+ Tin hnh khuy s b (nh bm 3) hn hp t ng nht tng
i (thi gian khuy khong 1 pht).
+ Bt in tr nng nhit hn hp ln 50
0
C, lc ny phn ng
din ra mt phn. Nhit lng cn cung cp cho giai on ny tng i ln.
+ Gi nhit n nh trong thit b 5 v khuy trong vng 20 30 pht
p sut thng, nhm gip phn ng xy ra trit hn.
+ Nhit c gi n nh bng h thng iu khin nhit t ng.
+ Trong bnh 5, nng metanol khong 18% - 24%, do trong thnh
phn pha hi, nng metanol chim khong 60%. Metanol l mt cht rt
c i vi c th con ngi, v th ta dng sinh hn hn lu hi metanol.
Nhit hi bo ha Metanol dui p sut kh quyn di 65
0
C, do dng sinh
hn nc thch hp.
+ Thc hin qu trnh tch pha trong thit b tch pha 6.
+ Hn hp sau phn ng cn c bm ln bnh cao v thc hin qu
trnh tch pha. Nu t bm ngay pha sau thit b 6, khi lng lng cn li
trong thit b 6 cng t, kh nng bm ht kh cng nhiu, dn n va p
thy lc trong bm (hin tng xm thc) . iu ny nh hng khng tt n
tui th ca bm. Do , ta cn t bnh cha 8 sau thit b 6.
+ Hot ng ca bm c iu khin bng tn hiu in.
+ Tn hiu c truyn lin tc t b phn ly tn hiu mc lng trong thit
b 11. Tn hiu ny c chuyn ha thnh tn hiu in hp chuyn i tn
hiu. Khi mc lng trong bm thp hn 1 gii hn no (do ta ci t), bm
s ch ON cung cp lng cho thit bi 11. Ngc li, khi mc lng trong
bnh 11 qu cao (cao hn 1 gii hn no do ta ci t), bm s ch
OFF.
+ Bnh 8 cha hn hp ca m th i, thit b 6 cha hn hp ca m th i
+ 1.Sau khi thc hin xong qu trnh tch pha thit b 6, hn hp i+1 c
chuyn dn sang bnh 8, ng thi hn hp 8 cng c bm chuyn ln
bnh cao v 11.
+ Thi gian tin hnh phn ng v thi gian xc ra thit b 5 khong 40
pht, trong khi thi gian tch pha khong 4 gi . Do ta cn thit b
tch pha( mi bnh c th tch s dng bng th tch ca hn hp cn tch pha
trong 1 m).
SVTH: H Thanh Tuyn 22
BD
Lm khan
( khuy)
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Thi gian ra ty thuc vo thnh phn ca dung dch ra, sch ca
thit b sau khi ra Ty thuc vo thi gian ra thit b m ta xc nh
c s thit b tch pha cn thit tng ng.
+ Sau qu trnh tch pha ta thu c:
+ Pha A pha trn: gm ru d, acid sunfuric v tp cht.
+ Pha B pha di: cha ch yu l BD, lng du ht cao su cha c
chuyn ha. Hn hp ny c phn tch v s dng cho qu trnh pha sau
(chuyn v ester bng kim).
Giai on 2:
+ Hn hp pha B c cha trong bnh 11. T y, hn hp c dn
n thit b phn ng 13. Metanol v xc tc bazo cng c dn vo thit b
13 trong thi gian ny.
+ Khuy trn v gia nhit hn hp n 45
0
C. Thi gian lu trung bnh ca
hn hp thit b ny l 30 pht. Sau khong thi gian trn, ta cng tin hnh
thc hin qu trnh phn pha nh giai on 1.Lp di, ch yu cha tp
cht v glixerin, c ly ra trc ( cha trong bnh 16); Ester vn cn nm
lp trn.
+ Lp trn cha Methyl ester (ch yu) c dn vo bnh 15 ra
nhm loi b tp cht v glixerin cn st. Nc nng (khong 10% th tch)
c xt ln b mt ca lp ester v khuy nh. Lp di c b, cn lp c
mu vng pha trn (thnh phn chnh l biodiesel) c gi li trong thit
b. Tin hnh gia nhit lm khan nc cn st li ( lng nc cn li trong
BD phi tha tiu chun v BD).
+ Do nc bay ln c kh nng li ko theo cc cht nh Metanol,
Biodiesel, cc cht trong dung dch ra, d lng rt thp nhng vn c, v th
ta cn dng sinh hn ngng t thu hi hi bay ln.
2.2. Nhim v n
2.2.1 Thit k h thng gin on, lin tc hay bn lin tc ?
Thnh phn ca hn hp nhp liu thng bin ng ( thnh phn du ht
cao su thay i theo ging cy trng, phng php canh tc, phng php
tch du t ht cao su th, thi gian thu hoch), qu trnh chnh din ra kh
phc tp, qu trnh chu nh hng ca nhiu yu t Do , thit k h
thng hot ng lin tc s rt kh kim st c cht lng sn phm.
Nu h thng hot ng gin on, nng sut h thng thp dn n vic
tng gi thnh sn phm.
Nguyn liu phi tri qua nhiu giai on, nhiu thit b thnh sn
phm. tn dng cng sut hot ng ca thit b ( nht l thit b tch
pha), y ti s thit k h thng hot ng bn lin tc: nhp liu gin
on v tho liu lin tc.
Nh nu trn, qu trnh chuyn ha du ht cao su tri qua 2 giai
on: chuyn v este bng acid v bng kim.
Do tm quan trng ca thit b phn ng chnh i vi cht lng v nng
sut sn phm, y ti chn thit k chi tit thit b phn ng ny.
2.2.2 Tc nhn gia nhit:
Nhit ca cc hn hp cn gia nhit tng i thp (di 55
0
C), trong
thit b phn ng c t thit b khuy nn ta dng in tr ngi gia nhit l
rt thun tin.
SVTH: H Thanh Tuyn 23
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Mi trng trong thit b c tnh n mn tng i cao. m bo tnh bn
ca thit b v tinh khit ca sn phm, ta dng in tr ngi. y ti
chn vng nhit. Ta cng c th dng in tr dng si hoc bn mng qun
quanh thit b, nhng nh th th din tch truyn nhit v bn ca thit b
(di tc dng ca im nhit) u gim.
2.3. Chn thit b thit k
Cc qu trnh cn cp nhit: qu trnh tng nhit ca hn hp dng vo,
qu trnh phn ng, qu trnh bay hi ca Methanol v tn tht nhit qua v
thit b... Nhit lng cn cung cp thit b phn ng 2 v thit b 14(theo
s nguyn l trn) l ln nht. Tuy nhin, th tch lng lng trong thit
b 14 nhiu hn thit b 2 nn ta s thc hin tnh tn thit k v kim tra
cc iu kin bn cng nh qu trnh khuy trn, trao i nhit trn thit b
ny. Cc thng s thu c cng s l thng s thit k cho cc thit b tng
t cn li trong h thng.
SVTH: H Thanh Tuyn 24
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
CHNG 3: TNH TN THIT B
3.1 Thit b phn ng chnh
3.1.1 Cc thng s k thut phc v cho tnh tn thit k
ST
T
Ch tiu phn
tch
Phng php Kt qu n
v
1 FFA AOCS CD 3d
93
28.58(Theo axit Oleic)
2 Thnh phn axit
bo (theo kt
qu phn tch
sc k)
AOCS Ce 1e -
91
A. Palmitic (C
16
H
32
O
2
) 6.84
A. Palmitoleic (C
16
H
30
O
2
) 0.12
A. Stearic (C
18
H
36
O
2
) 9.15
A. Oleic (C
18
H
34
O
2
) 24.99
A. Linoleic (C1
8
H
32
O
2
) 39.64
A. Linolenic (C
18
H
30
O
2
) 19.26
Bng 1.9: Thnh phn v hm lng axit bo c trong du ht cao su.
( Theo [3] )
Phn t lng trung bnh ca axit bo: M
tb
= 278,81 Kg/Kmol.
TryGlyxerit quy i cng axit bo trung bnh:M
TG
= 874,42 Kg/Kmol
Du cao su c phn t lng trung bnh l M
d
= 551.78 Kg/Kmol.
Ta c:
F
FFA
= 0,5417
% F
FFA
=
Du cao su nc ta % F
FFA
khong 27,37%. Do khng c iu kin thc
hin th nghim, nn ti s ly kt qu da theo bo co sn xut BD t du
ht cao su c hm lng FFA cao ca nhm tc gi A.S. Ramadhas, S. Jayaraj,
C.Muraleedharan.
Cc thng s h l:
Thng s ha l Du nhp Methanol Glyxerin Du BD
SVTH: H Thanh Tuyn 25
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
liu
Phn t lng trung bnh
M
i
,Kg/Kmol
551,78 32 92 287,41
Khi lng ring
i
, Kg/m
3
1000,6* 770,0 1260,0 904,3
Nhit dung ring C
i
, J/Kg.K 2820 2715 3520 3110
H s dn nhit
i
, W/m.K 0,1100 0,2068 0,285 0,1722
nht
i
, N.s/m
2
35,6 10
-3
0,40 10
-3
2,6 10
-3
3,9 10
-3
Vi i l d,m,g,b,n,a tng ng vi thng s ca du ht cao su, metanol,
glycerin, BD, nc v acid.
K hiu F, m, X, x... vi cc s km theo i mang ngha l ta ang cp
n thnh phn ca cht no trong hn hp vo ca thit b i.
Chng hn nh : s mol BD trong hn hp u vo ca thit b 6 _bnh
cha 6.
Dng nc gii nhit:
+ Nhit dng vo: T
1
= 30
0
C
+ Nhit dng ra: T
2
= 34
0
C
+ Nhit trung bnh: T
n tb
= 32
0
C
+ Nhit dung ring trung bnh: C
n
= 4181 J/Kg.K
+ Khi lng ring:
+ nht:
+ H s dn nhit:

d
c tnh da theo [3], c th nh sau:
Khi du nhp liu c ch s acid l 34 th hn hp c %FFA l 17%
(%FFA : khi lng (g)FFA trong 100 mL nguyn liu)
Ch s acid l lng base c biu din theo lng mg KOH cn phi c
trung ha cc thnh phn acid trong 1 g mu th.
Trong 1 g mu th
mol
=0,169 g
Trong 1g du c 0,169 g FFA (a)
Trong 100 mL du c 17g FFA c 0,169 g FFA trong
(b)
T (a)& (b), ta c 1g du tng ng vi 0,994 mL,do
3.1.2 Tnh cn bng vt cht
SVTH: H Thanh Tuyn 26
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Phn ng chuyn v este giai an 1 dui tc dng ca xc tc acid
H
2
SO
4
RCOOH+ CH
3
OH RCOOCH
3
+ H
2
O
Xt 1 L du ht cao su nhp liu cho h thng trong 1 t nhp liu :
Vi du nhp liu c %FFA l 17%
=
Vi du nhp liu c %FFA l 27,37%
Du nhp liu c hm lng FFA 17%, th tch Metanol cn dng l 0,2 L
Du nhp liu c hm lng FFA 27,37%, th tch Metanol cn dng l
0,2 +
Giai on
1
Th tch methanol s
dng
0.2 L
Giai on
2
Th tch methanol s
dng
0.3 L
Ta xem th tch xc tc s dng xem nh khng ng k:
1 L du ht cao su + 200 mL metanol (cha trongthit b 5) tch pha
Hn hp thu c em i thc hin tip giai on 2 c th tch ph thuc
vo kh nng tch pha v ph thuc vo yu cu v tinh khit ca sn
phm. Mt cch tng i, y ta chn lng lng thu c l 1 L
Thit b 13 cha lng lng = 1 L hn hp (t giai on 1) + 300 mL
metanol = 1,3 L.
Vi 1 L ht du cao su, th tch lm vic ca thit b 13 cn l 1.3 L.
Thit b phn ng chnh c dung tch lm vic l 30 L (dung tch thit k l
50)
Th tch du cao su nhp liu tng ng l
Xt tng quan thi gian phn ng gia 2 giai on(theo [4] ):
Giai on 1: 30 pht
Giai on 2: 30 pht
Mt dy n nguyn thit b giai on 1 tng ng vi mt dy n
nguyn thit b giai on 2.
Sau khi hn hp m th i c tho ra khi 1 thit b, hn hp m th
i+1 c bm ngay vo. Thi gian nhp v tho hn hp ra khi thit b ngn.
Ty theo mc ch lm th nghim kho st hay thc hin qui trnh sn xut
th m ta quyt nh xem c ra thit b gia cc m hay khng.
Xt nng sut ca h thng khi thc hin qui trnh sn xut th:
Trong 1h ta nhp liu c m nn nng sut h thng (tnh theo
du ht cao su):
SVTH: H Thanh Tuyn 27
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Nng sut du ht cao su nhp liu G thc hin phn ng:
Thit b hot ng 8 gi/ngy.
G = L/ngy
Cc iu kin phn ng:
Du ht cao su ban u c %FFA l 27,37%, sau khi chuyn ha este bng
acid th %FFA cn 2% l t yu cu thc hin tip giai on 2
Hiu sut chuyn ha FFA
% (m
a pu
/m
a
) =
T l metanol/ du ht cao su ( theo th tch) 0,5:
1
Giai
on 1
T l metanol/ du ht cao su
( theo th tch)
0,2:
1
Nhit phn ng,
0
C 50
Thi gian phn ng, pht 30
Hm lng xc tc,%( m
xt
/m
d
) 0,5
Hiu sut chuyn ha acid t do,%
(m
a pu
/m
a
)
92,
7
Giai
an 2
T l metanol/ du ht cao su
( theo th tch)
0,3:
1
Nhit phn ng,
0
C 45
Thi gian phn ng, pht 30
Hm lng xc tc,%( m
xt
/m
d
) 0,5
Hiu sut cc phn ng 90
%
T l thu hi khng ch ph thuc nguyn liu, iu kin phn ngm cn
ph thuc vo tinh khit ca sn phm (nh hng trc tip n ch s hi
lu trong thit b tch pha).Vi nhiu yu t tc ng phc tp, vic xc nh
t s thu hi ch c ngha tng i. y ta chn %( m
BD
/m
TG
)= 90%
Thng s nhp liu:
H thng hot ng theo ch nhp liu gin on, v th y ta tnh tn
cc thng s thit b phn ng chuyn ha este bng acid ( thuc giai on
1 trong h thng sn xut) theo tng m.
Lng du nhp liu :
Lng metanol nhp liu :
SVTH: H Thanh Tuyn 28
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
S mol acid H
2
SO
4
nhp liu :
Phn mol ca du ht cao su F
d
:
Lng acid bo t do trong du nhp liu:
Kg
Giai on 1:
Phn ng chuyn v este giai an 1 dui tc dng ca acid H
2
SO
4
:
RCOOH+ CH
3
OH RCOOCH
3
+ H
2
O
Lng FFA tham gia phn ng chuyn ha este :
Lng BD to thnh trong hn hp ra khi thit b 5
Sau phn ng hn hp trong thit b gm Metyl este (BD), xc tc acid
H
2
SO
4
,metanol d, triglycerit, acid bo t do cha phn ng . Thc ra giai
an ny,1 phn triglycerit cng chuyn thnh BD, nhng y, do qu
trnh din ra rt phc tp v vic xc nh nng cc cht trong hn hp rt
kh khn nn vic xc nh lng chnh xc cc cht trong hn hp sau phn
ng l iu khng th. Chnh v th, giai an ny ti xem phn ng chuyn
ha triglycerit thnh BD l khng xy ra.
Sau phn ng
Lng BD:
Lng glyceride: khng i
Lng acid (ta xem nh lng acid bay hi khng ng k):
Lng Metanol d:
Lng nc:
Lng FFA d:
Hn hp ra khi thit b 5 c dn vo thit b tch pha. Lp trn ch yu
gm metanol d, acid sunfuric v tp cht c tch b. Pha di cha ch
yu l triglyceride, BD c phn tch v s dng cho giai on 2_ chuyn ha
este bng xc tc kim. y, ta xem lng: metanol, acid sunfuric, tp
chtcn st li trong hn hp pha di khng ng k; lng triglyceride v
BD thu hi vi hiu sut 90%; lng FFA cn li trong hn hp vo thit b tch
SVTH: H Thanh Tuyn 29
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
rt t, qua qu trnh tch pha lng FFA gim ng k, do ta xem nh lng
FFA 0
Giai on 2:
Nguyn liu vo thit b 13 gm:
Lng TG:
Lng BD:
Lng metanol:
Lng xc tc kim:
Hiu sut phn ng (1): 90%
Khi thc hin giai on tch pha, hiu sut tch pha t 90%.
Khi thc hin giai on ra, hiu sut thu hi BD ca qu trnh tch t
90% .
Lng BD thu c do phn ng chuyn ha este bng acid
Lng BD thu c khi thc hin phn ng chuyn ha este bng kim

g
Lng TG d:
SVTH: H Thanh Tuyn 30
(1)
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Lng Metanol d:
Hn hp trong thit b 14 gm:
Thnh phn Trc khi thc hin phn
ng
Sau khi thc hin phn
ng
F
Triglyceride
, Kmol
F
BD
, Kmol 1,88 6,52
F
Metanol
, Kmol
Du sau phn ng c thnh phn FFA khc vi du nhp liu
( chnh lch khng ln lm). Tuy nhin, do s liu thu c t cc th
nghim l rt hn ch, nn ta xem nh .
Thnh phn Trc khi thc hin phn
ng
Sau khi thc hin phn
ng
m
Triglycerid
Kg 15,04 15,04
m
BD
Kg 5,23 18,74
m
Metanol
Kg 5,31 3,83
Lng Glycerine vo thit b 16:
Trc khi thc hin phn ng:
+
Phn khi lng ca du ht cao su( xem khi lng xc tc l khng ng
k):
SVTH: H Thanh Tuyn 31
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Sau khi thc hin phn ng
+
Hn hp vo thit b 16 gm Metanol d , Glycerine v Triglyceride:
Tnh cht h l ca hn hp phn ng thay i theo thi gian phn ng.
Vi h thng phn ng hot ng gin on th thng s h l s thay i theo
v tr lu cht trong tng thit b. Chn thng s h l ca hn hp theo gi tr
trung bnh cng ca hn hp dng lu cht nhp liu ban u v hn hp lu
cht ra khi h thng thit b kt thc phn ng v tm coi y l gi tr dng
tnh thit k cho thit b.
Nhit dung ring ca hn hp u:
Nhit dung ring ca hn hp cui:
Nhit dung ring trung bnh ca hn hp phn ng:
nht ca hn hp cui giai on 1: theo [5,(I.12),tr84]
SVTH: H Thanh Tuyn 32
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
0,09

nht ca hn hp cui:
0,01

nht trung bnh ca hn hp trong thit b:


3.1.3 Tnh kch thc thit b
23 L du ban u + 4,6L Metanol phn ng tch pha
V khng c s liu thc nghim nn y ti xem lng dung dch thu c
em thc hin phn ng giai an 2 c th tch 23 L, lng dung dch loi b
( cha phn ln Metanol d, xc tc v tp cht) c th tch 4 L.
Th tch lm vic: V
lv
= 30 L
Th tch thit k: V
tt
thuc khang ln cn 50 L
Thit b c:
Chiu cao : H
ng knh trong : D
t
(a)
Vi thit b c dng cnh khuy, thit b cn i, ta chn D
t
= H
Khi V

=0,
+ Chn gi tr ng knh quy chun D
t
= 0,4 m.
y np elp tiu chun c g:
h
t
= 0,1 m
h = 25 m
Thay V

, D
t
vo (a), tm li H = 0,215m
Qui chun chiu cao thit b H = 0,25 m.
SVTH: H Thanh Tuyn 33
h
h
t
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
T s kh nh lm thit b mt cn i.
+ Chn gi tr ng knh quy chun D
t
= 0,3 m
Chn h
t
= 0,1 m v h = 40

Qui chun chiu cao thit b H


t
= 0,55 m.
Chiu cao thu tnh ca hn hp cht lng trong thit b 5:
0,33 m
= 25 = 0,46 m
Ta thy khi D
t
= 0,30 m, chiu cao thit b v chiu cao mc cht lng trong
thit b u cn i. Do chn D
t
= 0,30 m.
Ap sut tnh tan P
tt
= P
th
+ P
h
Ap sut trn mt thng P
th
:
Thit b c gn sinh hn ( hi lu hi Metanol) thng trc tip vi kh
quyn, do p sut trn mt thng cht lng bng p sut kh quyn
P
th
= 1 at = 9,81
Ap sut P
h
do lng lng trong thit b gy ra: P
h
=
+ Khi lng ring ca hn hp cht lng trong thit b 13 trc khi xy ra
phn ng:
+ Khi lng ring ca hn hp cht lng trong thit b 13 sau khi xy ra
phn ng:
SVTH: H Thanh Tuyn 34
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
P
tt
= P
h
= 0,46
=0,4
Nhit lm vic T
lv
:nhit cao nht ca mi trng bn trong thit b
T
lv
= 50
0
C
Nhit tnh tan T
tt
:
Thit b c gia nhit bng in tr ngai. Do ta ly nhit tnh tn
l nhit cao nht ca in tr trong lc hot ng.
Nhit hot ng ca in tr ty thuc vo gi tr in tr, din tch
tip xc gia in tr v thn thit b, hiu sut nhit, nhit cn t n
sau khi gia nhit, thi gian hn hp lng t c nhit yu cu
in tr gia nhit ta s dng dng vng nhit, nhit hn hp lng cn
t n khng cao (50
0
C), do ta ly s liu gi nh nhit in tr T
R
=
200
0
C.
T
tt
= T
R
+ 50 = 200 + 50=250
0
C
in tr gia nhit c thit k ty vo yu cu ca khch hng. Do ,
ta hn tn c th chn gi tr gi nh tnh tn m vn m bo tnh thc t
ca qui trnh.
V mi trng hot ng c tc nhn n mn vt liu nn phi dng vt liu
l thp khng r, chn vt liu l X18H10T. Mt s tnh cht ca thp
X18H10T:
B
dy,m
m
Gii hn bn dn di
tng i khi
ko ,%
nht va p

k

c
1_3 540 220 40 2,0
4_25 550 220 38 2,0
H s an tn khi ch to thit b bng phng php cn v rn : theo bng
1.6,tr 14, [9]
Ap sut d trong TB < 0,5
N/mm
2
H s bn ko n
B
2,6
H s bn chy n
Bc
1,65
H s mi n
m
1,5
H s bin dng 1,0
SVTH: H Thanh Tuyn 35
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
do n
d
Gii hn bn mi ca vt liu, [
m
]* = 450 x 10
6
N/m
2
H s hiu chnh:
hc
= 0,9. Thit b cha h cht c vi mi trng v
khng b t nng trc tip bi ngun t.
H s bn mi hn
h
: theo bng 1.8, tr 19, [9]
Thit b c D
t
=0,3 m , khng c kh nng hn gip mi 2 pha

h
= 0,8
Khi lng ring
H s dn nhit
ng sut cho php tiu chun: *= 134 N/mm
2

( theo hnh 1.2, tr 16, [9])
ng sut cho php : N/mm
2
B dy ti thiu S

ca thn thit b :
Do D
t
= 300 mm < 400 mm nn chn s b S = 2 mm
H s b sung b dy tnh tn:

o c b a
C C C C C + + +

Trong :
+ C
a
: h s b sung do n mn h hc ca mi trng, mm
Chn tc n mn v = 0,1 mm/nm; thi gian s dng thit b l 10
nm nn C
a
= v.t = 0,1.10 = 1 mm
+ C
b
: h s b sung do bo mn c hc ca mi trng, mm
Chn C
b
= 0, do mi trng cht lng.
+ C
c
: h s b sung do sai lch khi ch to, lp rp, mm.
Chn C
c
= 0 mm
+ C
0
: h s b sung quy trn kch thc:
C
o
= 0 mm
C = 1 mm
B dy tnh tn ca thn thit b:
S = S + C = 2 + 1 = 3 mm
Kim tra iu kin bn:
SVTH: H Thanh Tuyn 36
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi

'

>
+

<


2
T T
2
3
N / m m 0 0 4 , 0 p N / m m 2 8 , 1
2 3 0 0
2 8 , 0 6 , 1 2 0 2
) (
) ( ] [ 2
] [
1 , 0 1 0 . 7 , 6
3 0 0
1 3
C S D
C S
p
D
C S
t
h
t

Tho mn iu kin bn.
Chn kch thc y v np nh nhau.
B dy y v np bng b dy thn: S = 3 mm.
Kim tra p sut cho php tnh tn i vi y v np khi chu p sut
trong:

) (
) ( ] [ 2
] [
C S R
C S
p
t
h
+


Trong R
t
bn knh cong bn trong nh y (np), mm
i vi y (np) eclipse tiu chun th R
t
= D
t
= 300 mm.
Do :

2
TT
2
N/mm 004 , 0 p N/mm 28 , 1
2 300
2 8 , 0 6 , 120 2
) (
) ( ] [ 2
] [ >
+

C S D
C S
p
t
h


Vy vi b dy S = 3 mm th thit b tho cc yu cu v bn.
Trn np, ta cn khot cc l:
L gn hp m ( gn trc khuy) : ng knh 34 mm
2 l gn ng nhp liu du ht cao su v Methanol: ng knh 25
mm (ng knh trong 20 m + 2 2 mm + khong lm kn ch ni ( bng
keo).
L gn ng dn nc ra thit b: ng knh 25 mm.
L gn sinh hn: ng knh 25 mm.
(chn ng thp tiu chun = 21,2 1,83 theo [15]
p sut lm vic ca thit b l p sut kh quyn, do khi khot l y
v np ta khng cn phi tng cng. tr125, HLV
Khong cch cho php b nht A
0
gia 2 tm l gn nhau:
SVTH: H Thanh Tuyn 37
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Chn A
0
= 80 mm
3.1.4 Tnh cn bng nng lng
Q = Q
1
+Q
2
+Q
3
+ Q
4
Q: Nhit lng do in tr cung cp
Q
1
:Nhit lng c ch lm nng hn hp trong thit b 14 t nhit T
1
n
45 5
0
C.
Q
2
: Nhit lng cung cp phn ng xy ra.
Q
3
: Nhit lng lm bay hi Metanol.
Q
4
:Nhit lng hao ph do :lm nng thn thit b, tht that qua thn thit
b
Tm Q
1
:
T
1
l nhit ca hn hp gm:
+ Du giai an 1: v thi gian tch pha lu (khong 4h). Nhit du
thay i ty vo h s hi lu, ty thuc vo s mt mt nhit qua thn ca
thit b tch. y ta xem T
1
= 25
0
C
+ Metanol nhit 25
0
C
Ap dng nh lut bo tan nhit nng:
Nhit lng du ta ra khi gim nhit = Nhit lng do Metanol hp thu
tng nhit
J J
Tm Q
2
:

Hin ti ta cha xc nh c gi tr khong bao nhiu. y ti gi nh
=
= 41,8
Tm Q
3
vQ
4
SVTH: H Thanh Tuyn 38
A
0
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Metanol trong hn hp bc hi di p sut kh quyn nhit nh hn
nhit si ca dung dch Metanol bo ha. Lng Metanol bay hi ln sinh
hn rt kh (nu ni l khng th) xc nh c. Nhit lng hao ph ra mi
trng cng khng th tnh tn mt cch chnh xc c. V th ta ly Q
3
=Q
4
= 5% Q
Q = Q
1
+Q
2
+Q
3
+ Q
4
= Q
1
+Q
2
+ (5%+5%)Q

Q
3
=Q
4
= 5% Q =5% 0,12
Xc nh cng sut nhit ca in tr theo l thuyt:
Thi gian in tr cung cp nhit cho thit b 14: t = 30 pht
Thi gian nng nhit hn hp t nhit ban u ln nhit yu cu:
di 5 pht.
pht
Trong 5 pht u, in tr cung cp lng nhit:
Q
1
lm nng hn hp
Nhit cung cp cho phn ng xy ra 1 phn v
nhit hao ph trong 5 pht u vi.
Lc u nng tc cht cao, sau khi gia nhit tc phn ng c tng
cng. Do ta rt kh xc nh lng nhit cn cung cp cho phn ng ti
mi khong thi gian xc nh.
Lng nhit tht tht cng rt kh xc nh khi xt mt khong thi gian
xc nh trong qu trnh thit b 15.
Ta xem lng nhit lng cung cp cho phn ng v nhit lng hao ph
trong khong thi gian t l nh nhau khi xt ti bt k thi im no ca qu
trnh phn ng ti thit b 14.
Cng sut in tr:

Cng sut nhit khi xt c qu trnh : t = 30 pht

Chn cng sut in tr P = max (P
1
;P
tb
) = max(
SVTH: H Thanh Tuyn 39
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
H thng thit b ta thit k y c th dng kho st t l du ht
cao su v Methanol ti u. Hn hp trc phn ng cng cha nhiu Methanol,
lng nhit mt mt do Methanol cng nhiu, t l cng ln
Ty vo khong kho st ca t l du v Methanol, h s tr hao cng
sut ca in tr cng ln.
Chn

3.1.5 Cc thit b km theo


3.1.5.1 Tnh tn chn cnh khuy:
3.1.5.1.1 Vt liu lm cnh khuy, trc khuy:
Do hn hp trong thit b c gia nhit, c tnh n mn cao (Metanol v
base) nn theo bng XII.45, tr 348,[8] v bng XII.50, tr 352 ta chn vt liu
ch to cc chi tit tip xc trc tip vi mi trng trong thit b (nh cnh
khuy, trc khuy, b phn lm kn) l thp khng g X18H10T.
3.1.5.1.2 Chn dng cnh khuy: da vo nht
Cht lng trong thit b c nht , thuc dng cht
lng c nht thp, do c th khuy c vi tc cao (cht lng trong
thit b cn c khuy vi tc tng i m bo qu trnh trn ln 2
pha kh tan) m khng i hi cng sut thit b khuy qu ln.
Vi nht ca cht lng nh trn, theo hnh 2.5 a, tr 31,[5], ta c th s
dng cnh khuy chn vt hoc cnh khuy turbin h.Tuy nhin, cnh khuy
turbin h c kh nng pha trn cc cht khng tan vo nhau tt hn, san bng
nhit tt hn, nng lng s dng t hn nhiu..khi so snh vi cnh khuy
chn vt.
Ta chn cnh khuy turbin h.
3.1.5.1.3 Kch thc hnh hc, v tr lp t cnh khuy:
Theo bng 2.9, tr 37, [5], cch khuy turbin h c 6 cnh c cc thng s hnh
hc sau:
SVTH: H Thanh Tuyn 40
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi

Chn m



Chiu cao t y thit b n im thp nht ca cnh khuy h
k
:

Chn
3.1.5.1.4 Kch thc hnh hc ca tm chn v v tr lp t
Tc khuy n= 2 vng/s thuc loi khuy nhanh. tng cng s chy
xy (tc l kh nng khuy trn dc) v gim kh nng to phu, ta b tr
tm chn. Cc tm chn ny c th phn b ngay cnh thnh thit b hoc
cch thnh thit b 1 on. Khi b tr ngay cnh thnh thit b s d dn n
vic hnh thnh vng ng quanh tm chn.Mc d cht lng y c
nht khng cao, nhng do ta s dng in tr ngi gia nhit, cht lng s
rt d b qu nhit (nhit cao hn so vi nhit cn tin hnh phn
SVTH: H Thanh Tuyn 41
d
k
b
a
d
tr
d
0
0,75d
k
s
1
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
ng), lm tng kh nng to sn phm ph ( to x phng, cc sn phm oxy
ha khc.)Do , ti s chn cch b tr tm chn cch thnh thit b 1
on.
S tm chn:
B rng tm chn B:

Chn
B dy tm chn:
Chn
Khong cch t tm chn n thn thit b:

Chn
Chiu cao tm chn bng kch thc thn. Nhng khi vn hnh chiu cao
lm vic ca tm chn bng vi mc hn hp cht lng ng vi phn thn
thit b:
=
Chiu cao tm chn:
b/ Vt liu ch to:
+ Hn hp trong thit b c tnh n mn cao
+ Thit b c gia nhit bng in tr ngi
3.1.5.1.5 Tc khuy:
Vi mi th nghim kho st t l cc cht phn ng, nhit , chuyn
ha ca cc chtu ng vi 1 tc khuy c th. Theo bo co khoa hc
ta chn lm c s tnh tn cn bng vt cht trn th tc khuy n= 2
vng/s.
Chun s Reynold khuy:
>
Theo tr 66, [5], vi gi tr Re
k
nh trn, ta xc nh c ch thy ng
ca hn hp l ch chy ri .
3.1.5.1.6 Cng sut khuy:
Theo IV.7a, tr 618, [7], cng sut khuy:
SVTH: H Thanh Tuyn 42
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Cng sut khi ng ng c thng gp 2-3 ln cng sut lm vic:
W
Chn N = 0,10 KW
Chn my khuy c cng sut :
Trong :
+ H s d tr l 0,25
+ Hiu sut truyn lc t ng c sang my khuy .
Chn
Cng sut th tch :

=
Thng thng, ng c khuy vi cng sut nh thng i km vi b gim
tc.
Vi cc thng s trn ca ng c khuy, ta c th chn ng c Varimot:
+ Hng sn xut Sew-Eurodrive.
+ Xut x c
+ Cng sut nh nht: 120 W.
+ Cng sut ln nht 11 KW.
+ Gi tham kho: 11 USD.
SVTH: H Thanh Tuyn 43
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
3.1.5.1.7Tnh thi gian khuy t c mc ng nht xc nh:
Vn tc dng chy dc trc theo (3.35),tr135,[6]
Trong :
+ S lng cnh khuy lp trn trc khuy Z
k
=1
+ H s tr lc cnh khuy ca Tuabin h theo Bng 3.1,tr118,[6]
4 , 8
k

+ Thng s cha y ca thit b theo (3.11),tr121,[6]



H s khuch tn theo 3.67, tr 153, [6]
Khi b tr tm chn trong thit b, theo [6] th tc dc trc gi vai tr
ch yu trong thit b.Theo 3.68, tr 153, [6] thi gian khuy hn hp trong
thit b t c ng nht
Vi l chun s Furie
l ng nht. Chn
SVTH: H Thanh Tuyn 44
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
3.1.5.2 Tnh bn trc:
Tnh trc khuy theo iu kin bn: tnh tn theo 5.1.2, tr 134, [5]
Tnh tn ng knh trc s b:
ng sut xon cho php:
Mmen xon ca trc khuy:
Trong :
- Cng sut ng c, W
x
C
- H s dao ng ti, c gi tr t 1,1 n 1,6. Chn C
x
= 1,2
Qui chun
Lc hng knh bng lc tc dng ln 1 cnh ca c cu khuy (c im t
lc nm cch ng trc ca trc khuy mt on r
F
):
N
c
: s cnh ca c cu khuy, N
c
= 6
r
F
: khong cch t im t lc F
C
n trc quay.
r
F
= (0,7
_
0,805) d
k
= (0,7
_
0,805) 0,1=(0,07
_
0,08) m
Chn r
F
= 0,07 m
Trc ra ca b truyn ng l trc my khuy. Hp m t ngay np thit b.
Khong cch trc t cnh khuy n hp m
+0,55 - 0,10= 0,58 m
SVTH: H Thanh Tuyn 45
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Chn cch b tr c 2 u pha di b bin tc v ngay trn hp
m
Khong cch gia 2 m.
Chn a = 0,10 m
Khong cch t hp m n th nht .
Chn
th nht t ngay pha trn np thit b.
Chiu di trc khuy n th nht = 0,58 + 0,03 = 0,61 m
th hai t ngay pha trn np thit bMoment un t cc i ti v tr
th nht:
ng sut mi cho php:

[ ]



2 , 1 3
02 , 1 10 450 * ] [
6
b m
d m
m
n
k

128 x 10
6
N/m
2
Trong :

m
gii hn bn mi, N/m
2
n
m
: h s an tn mi, n
m
= 2_3. Chn n
m
= 3

b
: h s tc dng bc. Chn
b
= 1,2
k

: h s ln, chn s b ng knh trc khuay d


t
= 12 mm, suy ra k

=
1,02.
Tnh ng knh trc theo xon v mi ng thi c tnh n s mi:
Vy ta chn ng knh trc khuy l d
tr
= 14 mm.
L ra ta phi tnh li a, , L, L
1
, nhng do chnh lch d
tr sb
v d
tr
khng ln,
mc khc cc thng s trn u c chn theo d
tr
vi h s t l thuc
khong xc nh. Do ta khng cn tnh tn li.
Kim tra ng sut tng ng:
SVTH: H Thanh Tuyn 46
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
=130.10
6
N/m
2
( tha)
Kim tra bn cho trc theo iu kin cng.
vng ca trc ti cc :
f
0
= 6.10
-4
.d
tr
= 6.10
-4
.0,014 = 8,4.10
-6
m
vng tng ca trc ti tit din c c cu khuy: theo (5-40, tr 144, [5])
Trong :
f
0
: vng ca trc ti cc trc
E = 2,05.10
11
N/m
2
: Mun n hi ca vt liu.
J: moment qun tnh ca trc:

4 4
2
014 , 0
4 2 4

,
_


,
_


tr
d
J = 1,89 10
-9
Nm

,
_

+
,
_

61 , 0
07 , 0
1
10 89 , 1 10 . 05 , 2 3
61 , 0 58 , 26
07 , 0
61 , 0 2
1 10 . 4 , 8
9 11
2
6
k
f
= 0,0096 m
vng ca trc ti tit din c hp m:

1
1
]
1

,
_

,
_

+ +
,
_

+
3
1
1
2
1
1
2
1
1
2
1 1
'
3
2
6
2
1
L
b
L
b
L
ab
J E
L M
a
b
f f
t
uB
o C

1
1
]
1

,
_


,
_

+
,
_

3 2
2 9 11
2
6
'
61 , 0
03 , 0
61 , 0
03 , 0
3
61 , 0
03 , 0 10 , 0 2
10 89 , 1 10 . 05 , 2 6
61 , 0 58 , 26
10 , 0
03 , 0 2
1 . 10 . 4 , 8
C
f
=> f
C
= 10
-3
m
Kim tra iu kin cng:
Vi c cu khuy:

( ) ( ) 10 , 0 30 , 0 5 , 0 5 , 0
k t cck
d D f
0,10 m > f
k
= 0,0092 m
Vi hp m:
( )
'
3
10 . 6 4
C cd
f m f >

= 10
-3
m
Vy vi ng knh trc khuy d
tl
= 14 mm th iu kin cng c m bo.
Tm li, trc khuy c kch thc nh sau:
Chiu di trc t c cu khuy n th nht: L = 0,61 m
SVTH: H Thanh Tuyn 47
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Khong cch gia hai l: a = 0,10 m
Khong cch t hp m n th nht: = 0,03 m
ng knh trc: d
tr
= 0,014 m
3.2 Thit b khc trong qui trnh
3.2.1 Thit b ngng t hn lu methanol bay hi:
H thng ta thit k dng kho st cc h s thc nghim cc ch vi
t l du cao su v Methanol khc nhau. Sinh hn s dng cn m bo hot
ng tt vi mi t l mol du ht cao su v Methanol (t 1:4 n 1:20, thm
ch cao hn). Khi lng Methanol cng chim a s trong hn hp nhp liu,
lng nhit hao ph cho
in tr ta s dng cp nhit cho thit b c cng sut thc l 6 KW. Trng
hp trong thit b cha 100% Methanol, lng nhit do in tr cung cp c
chuyn trc tip sang Methanol. Khi nhit lng ti a m nc cn ly
bng nhit lng do Methanol nhn trc tip t in tr ( y ta xem nhit
mt mt qua thn thit b bng 0, Methanol nhn nhit u ha hi hn tn)
Trong , chn nhit nc vo gii nhit T
1
= 27
0
C; nhit nc
ra T
2
= 31
0
C. Nhit hi Metanol khong 50 n 65
0
C, thi gian lu
trung bnh ca nc trong sinh hn khng ln
- Lu lng hi methanol i vo thit b ngng t trong 1 giy:
G
h
=

1118
6
S
h
r
Q
5,4.10
-3
kg/s
vi n nhit ngng t ca methanol l : r
methanol
= 1118 kJ/kg.
- Chn thit b ngng t kiu v ng t ng. Cc dng lu cht c b tr
nh sau: hi i trong cc ng truyn nhit, cn nc i pha v ng .
- ng truyn nhit c lm bng thp X18H10T, kch thc ng l 25 x 2
mm.
ng knh ngi ca ng l d
ng
= 25 mm = 0,025 m.
SVTH: H Thanh Tuyn 48
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
B dy ng l = 2 mm = 0,002 m.
ng knh trong ca ng l d
tr
= 21 mm = 0,021 m
Chiu cao ng truyn nhit l l
o
= 30 cm = 0,3 m
- Nc i trong ng c nhit vo l T
1
= 27
0
C; nhit nc ra l T
2
=
41
0
C.
- Nhit pha vch tip xc vi hi methanol ngng t l T
w1
; Nhit pha
vch tip xc vi nc l T
w2
- Lu lng nc ti thiu cn dng ngng t lng methanol bay hi:

( ) ( )

27 41 18 , 4
6
.
1 2
T T c
Q
G
n
hh
ntt
0,1 kg/s
- Chn lu lng nc thc t dng cho qu trnh gii nhit gp khong 2 ln
lu lng nc ti thiu:
G
Nthc
= 2 x 0,1 = 0,2 kg/s
- B tr hai dng lu cht chuyn ng ngc chiu nhau nn chnh lch nhit
trung bnh c tnh nh sau:



24
38
ln
24 38
ln
2
1
2 1
log
T
T
T T
T
30,47 K
Trong :
T
1
= T
nt
T
1
= 65 27 = 38 K
T
2
= T
nt
T
2
= 65 41 = 24 K
- H s truyn nhit tng qut K c tnh nh sau :

D
t
n
r
K

1 1
1
+ +

Vi :
n

- H s cp nhit ca nc chy ngi ng; W/m


2
.K

D
- H s cp nhit ca hi ngng t trong ng; W/m
2
.K
t
r
- Nhit tr ca thnh ng v lp cu ; m
2
.K/W
Xc nh h s cp nhit pha nc gii nhit i ngi ng:
- Nhit trung bnh ca nc i trong ng : T
tb
= 0,5.(T
1
+ T
2
) = 0,5.(27 +
41) = 34
0
C.
- Ti nhit ny th:
Khi lng ring ca nc:
n
= 994 (kg/m
3
)
nht ca nc:
n
= 7,23.10
-7
(m
2
/s)
H s dn nhit ca nc:
n
= 0,626 (W/mK)
Chun s Prandtl: Pr
n
= 4,9
- Theo [9, trang 176], vn tc nc i trong ng c chn t 0,3 n 2 m/s.
- Vn tc thc t ca nc trong ng:
SVTH: H Thanh Tuyn 49
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
v
n
=

4 . 025 , 0 . . 994
2 , 0 . 4
. . .
. 4
2 2
n d
G
ng
N
0,1 m/s
Chun s Reynolds:


7
10 . 23 , 7
025 , 0 . 1 , 0
.
Re
n
n
d v

ng
3458 > 2300 =) nc i ngi ng ch
chy qu
p dng cng thc [V.44, trang 16, 9] tnh chun s Nusselt pha nc:
Nu =
25 , 0
43 , 0
0
Pr
Pr
. Pr . .

,
_

w
l
k
Trong :
k
0
h s ph thuc Reynolds.
Vi Re = 3458 , tra bng [trang 16, 9], k
0
= 10.
l

- h s tnh n nh hng ca h s cp nhit theo t l gia


chiu di l v ng knh d ca ng.
Ta c:

025 , 0
3 , 0
ng
o
d
l
12 , tra bng V.2 [trang 15,9],
l

= 1,2.
H s cp nhit pha nc:

td
.
d
Nu
n
n


Nhit ti ca nc lm lnh :

( )
tb w n n
T T q
2
.

Xc nh nhit tr ca lp cu:

2 cau 1 cau
r r r
w
+ +

Trong :
o r
cu 1
nhit tr ca lp cu pha hi methanol ngng t , m
2
.K/W
o = 0,002 m chiu dy thnh ng thp
o = 16,3 W/m.K dn nhit ca thp X18H10T.
o r
cu 2
nhit tr ca lp cu pha nc, m
2
.K/W
Theo ph lc bng 31, bng tra cu qu trnh c hc truyn nhit:
r
cu 1
= r
cu 2
=
5000
1
m
2
.K/W

+ +
5000
1
3 , 16
002 , 0
5000
1
w
r
5,23.10
-4
m
2
.K/W
Nhit ti qua thnh ng v lp cu:
SVTH: H Thanh Tuyn 50
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi

w
w w
w
r
T T
q
2 1
Xc nh h s cp nhit ca hi methanol ngng t pha trong ng:

4
0 W1 S
S
).l T - .(T
g . r

3 2
. .
15 , 1
S
o n nhit ngng t : r
methanol
= 1118 kJ/kg.
o Cc thng s h l cn li tra ti nhit trung bnh T
m
=
2
1 w S
T T +
Trong trng hp ny, cc nhit vch T
w1
v T
w2
u cha bit nn
cn chn trc gi tr thc hin vic tnh tn. Qu trnh tnh tn da trn
s cn bng nhit lng: lng nhit truyn t hi methanol ngng t n
vch ngi q
S
, phi bng vi lng nhit truyn qua tng v lp cu q
w
, v
bng vi lng nhit truyn t tng n nc q
n
.
Chn T
w1
= 63
0
C (< T
S
= 65
0
C):
o T
m
= 0,5.(T
S
+ T
w1
) = 0,5.(65 + 63) = 64
0
C.
o T
2
= T
S
T
w1
= 65 63 = 2
0
C


S

4511 W/m
2
.K
q
S
=
( ) ( ) 63 65 . 4511
1

w S D
T T
= 9021 W/m
2
T
w
= q
S
.r
w
= 9021 x 5,23.10
-4
= 4,7 K
T
w2
= T
w1
- T
w
= 63 4,7 = 58,3
0
C

w
T
= 0,5.(63+ 58,3) = 60,6
0
C Pr
w
= 2,98

n
= 674 W/m
2
.K
q
n
=
( ) ( ) 34 6 , 60 674 .
2 tb w n
T T
16361 W/m
2
Do q
S
v q
n
cch nhau rt xa nn cn tnh li ln 2.
Chn T
w1
= 60
0
C (T
1
= 3 K)
Qu trnh tnh tn tng t ln th nht thu c kt qu nh bng sau:
T
w1

s q
s
T
w
T
w2 w
T

n
q
n
q
60 3588 17940 9,4 50,6 55,3 659 10955 0,64
Kt qu sai s q lc ny vn rt ln, cn tnh lp ln 3.
ln ny, ta c th v ng thng ni 2 im ng vi q
S
va q
n
tm giao
im chnh xc.
SVTH: H Thanh Tuyn 51
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
59.5 60 60.5 61 61.5 62 62.5 63 63.5
Tw1
q
T th, ta c th chn chnh xc hn T
w1
= 61,5
0
C. Sau , tnh tn kim tra
xc nh li cc thng s cha bit thu c bng sau:
T
w1

s q
s
T
w
T
w2 w
T

n
q
n
q
61,5
3922
,5 13729 7,2 54,3 57,9 666 13536 0,014
Nh vy sai s trong trng hp ny l 1,4% < 5%, c th chp nhn c.
Khi ,
n
= 3922,5 W/m
2
.K v
s
= 666 W/m
2
.K
H s truyn nhit tng qut K:

+ +

+ +

666
1
10 . 23 , 5
5 , 3922
1
1
1 1
1
4
S
t
n
r
K

439 W/m
2
.K
Din tch b mt truyn nhit :

47 , 30 439
10 . 6
.
3
log
T K
Q
F
hh
nt 0,45 m
2
S ng trong chm ng l:
n =

+
023 , 0 4 , 0
45 , 0
2
.
'
0

ng tr
d d
l
F
14
Vy thit b ngng t loi v ng c cu to nh sau:
S ng truyn nhit l 14 ng.
Kch thc ng truyn nhit: 25 x 2mm, chiu cao ng l 0,4 m.
Kch thc hnh hc ca sinh hn: tnh tn theo tr 176, [9]
Cc ng truyn nhit c b tr theo nh tam gic u.
ng truyn nhit c gn cht vo v ng nh cc mi hn.
Khe h gia ng v l trn v ng:
SVTH: H Thanh Tuyn 52
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
mm
Chn
ng knh khot l trn v ng: d = +2 = 25,4 mm
S ng nm trn ng cho ca hnh 6 cnh: b = 5
Tr s bc ti thiu t gia cc ng trong v ng:
mm
ng truyn nhit c gn cht vo v ng nh cc mi hn.
Khe h gia ng v l trn v ng:
mm
Chn
3.2.2 Thit b ngng t nhm thu hi Metanol t pha glycerine:
- Khi tin hnh phn ng xong mt m (thi gian thc hin phn ng l t
1
=
60 pht) th thc hin qu trnh tch pha ester v pha glycerine. Do bn cht
h hc ca methanol l mt ru, nn c khuynh hng di chuyn vo pha
glycerine khi thc hin s tch pha.
m
methanol d
= 3,83 Kg
- Gi nh thi gian chng thu hi methanol (tng ng vi mt m) l t
2
= 18
pht, v lng methanol bay hi trong thi gian ny bng 80% lng
methanol l thuyt nm trong pha glycerine.
- Lu lng hi methanol i vo thit b ngng t:
G
methanol
=

60 18
2 , 3 8 , 0
2,8.10
-3
kg/s
- Lu lng nc cn thit ngng t methanol c xc nh t phng
trnh cn bng nhit:
G
methanol
.r
S
= G
N
.C
N
.(t
NR
t
NV
)
Trong : G
N

- lu lng nc cn thit , kg/s
t
NV
= 27
0
C - nhit nc i vo thit b ngng t,
0
C
t
NR
= 41
0
C - nhit nc ra khi thit b ngng t,
0
C

) 27 41 .( 18 , 4
1118 10 . 8 , 2
) .(
.
3 '
'
NV NR N
S methanol
N
t t C
r G
G
0,054 kg/s
- Chn lng nc thc t cn s dng ngng t hi methanol gp 1,5 ln
lng nc cn thit:
G
Ntt
= 1,5.G
N
= 1,5 . 0,054 = 0,081 kg/s
- Chn thit b ngng t l thit b trao i nhit loi v ng t ng, ng
truyn nhit c lm bng thp X18H10T.
SVTH: H Thanh Tuyn 53
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
ng knh ngi ca ng l d
ng
= 25 mm = 0,025 m.
B dy ng l = 2 mm = 0,002 m.
ng knh trong ca ng l d
tr
= 21 mm = 0,021 m
Chiu cao ng truyn nhit l l
o
= 30 cm = 0,3 m
- B tr cc dng lu cht chuyn ng nh sau: hi methanol ngng t pha
ngi ng cn nc di chuyn pha trong ng. Chnh lch nhit trung bnh
c tnh nh sau:



24
38
ln
24 38
ln
2
1
2 1
log
T
T
T T
T
30,47 K
Trong :
T
1
= T
nt
T
NV
= 65 27 = 38 K
T
2
= T
nt
T
NR
= 65 41 = 24 K
- Gi nhit pha vch tip xc vi hi methanol ngng t l T
v1
; nhit
pha vch tip xc vi nc l T
v2
.
- H s truyn nhit tng qut K c tnh nh sau :

D
t
n
r
K

1 1
1
+ +

Vi :
n

- H s cp nhit ca nc chy ngi ng; W/m


2
.K

D
- H s cp nhit ca hi ngng t trong ng; W/m
2
.K
t
r
- Nhit tr ca thnh ng v lp cu ; m
2
.K/W
Xc nh h s cp nhit pha nc gii nhit :
- Nhit trung bnh ca nc i trong ng : T
tb
= 0,5.(T
1
+ T
2
) = 0,5.(27 +
41) = 34
0
C.
- Ti nhit ny th:
Khi lng ring ca nc:
n
= 994 (kg/m
3
)
nht ca nc:
n
= 7,23.10
-7
(m
2
/s)
H s dn nhit ca nc:
n
= 0,626 (W/mK)
Chun s Prandtl: Pr
n
= 4,9
- Vn tc thc t ca nc trong ng:
v
n
=

2 2
021 , 0 . . 994
081 , 0 . 4
' . .
. 4

tr
N
d
G
0,24 m/s
Chun s Reynolds ca nc i trong ng:


7
10 . 23 , 7
021 , 0 . 24 , 0 ' .
Re
n
tr N
d v

6880 > 2300


=) nc i ngi ng ch chy qu
p dng cng thc [V.44, trang 16, 9] tnh chun s Nusselt pha nc:
Nu =
25 , 0
43 , 0
0
Pr
Pr
. Pr . .

,
_

w
l
k
SVTH: H Thanh Tuyn 54
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Trong :
k
0
h s ph thuc Reynolds
Vi Re = 6880 , tra bng [trang 16, 9], k
0
= 22.
l

- h s tnh n nh hng ca h s cp nhit theo t l gia


chiu di l v ng knh d ca ng.
Chn s b
l

= 1
H s cp nhit
n
pha nc:

tr
n
n
d
Nu
'
.

Nhit ti ca nc lm lnh :

( )
tb v n n
T T q
2
.

Xc nh nhit tr ca lp cu:

2 cau 1 cau
r r r
w
+ +

Trong :
o r
cu 1
nhit tr ca lp cu pha hi methanol ngng t , m
2
.K/W
o = 0,002 m chiu dy thnh ng thp
o = 16,3 W/m.K dn nhit ca thp X18H10T.
o r
cu 2
nhit tr ca lp cu pha nc, m
2
.K/W
Theo ph lc bng 31, bng tra cu qu trnh c hc truyn nhit:
r
cu 1
= r
cu 2
=
5000
1
m
2
.K/W

+ +
5000
1
3 , 16
002 , 0
5000
1
w
r
5,23.10
-4
m
2
.K/W
Nhit ti qua thnh ng v lp cu:

w
v v
w
r
T T
q
2 1
Xc nh h s cp nhit ca hi methanol ngng t pha ngi ng:

4
0 V1 S
S
).l' T - .(T
g . r

3 2
. .
15 , 1
S
o n nhit ngng t : r
methanol
= 1118 kJ/kg.
SVTH: H Thanh Tuyn 55
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
o Cc thng s h l cn li tra ti nhit trung bnh T
m
=
2
2 w S
T T +
Trong trng hp ny, cc nhit vch T
v1
v T
v2
u cha bit nn
cn chn trc gi tr thc hin vic tnh tn. Qu trnh tnh tn da trn
s cn bng nhit lng: lng nhit truyn t hi methanol ngng t n
vch ngi q
S
, phi bng vi lng nhit truyn qua tng v lp cu q
w
, v
bng vi lng nhit truyn t tng n nc q
n
.
Chn T
v1
= 63
0
C (< T
S
= 65
0
C):
Trong trng hp ny, cc nhit vch T
v1
v T
v2
u cha bit nn
cn chn trc gi tr thc hin vic tnh tn. Qu trnh tnh tn da trn
s cn bng nhit lng: lng nhit truyn t hi methanol ngng t n
vch ngi q
S
, phi bng vi lng nhit truyn qua tng v lp cu q
w
, v
bng vi lng nhit truyn t tng n nc q
n
.
Chn T
v1
= 63
0
C (< T
S
= 65
0
C):
o T
m
= 0,5.(T
S
+ T
v1
) = 0,5.(65 + 63) = 64
0
C.
o T
1
= T
S
T
w1
= 65 63 = 2
0
C


S

4221,7 W/m
2
.K
q
S
=
( ) ( ) 63 65 . 7 , 4221
1

v S D
T T
= 8443,5 W/m
2
T
v
= q
S
.r
w
= 8443,5 x 5,23.10
-4
= 4,4 K
T
v2
= T
v1
- T
w
= 63 4,4 = 58,6
0
C

v
T
= 0,5.(63+ 58,6) = 60,8
0
C Pr
w
= 2,97

n
= 1471,4 W/m
2
.K
q
n
=
( ) ( ) 34 6 , 58 4 , 1471 .
2 tb v n
T T
36177 W/m
2
Do q
S
v q
n
cch nhau rt xa nn cn tnh li ln 2.
Chn T
v1
= 55
0
C (T
1
= 10 K)
Qu trnh tnh tn tng t ln th nht thu c kt qu nh bng sau:
T
v1

s q
s
T
v
T
v2 v
T

n
q
n
q
55
2823
,3
28232,
5 14,8 40,2 47,6 1398 8725,3 0,69
Kt qu sai s q lc ny vn rt ln, cn tnh lp ln 3.
SVTH: H Thanh Tuyn 56
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
ln ny, ta c th v ng thng ni 2 im ng vi q
S
va q
n
tm giao
im chnh xc.
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
54 56 58 60 62 64
Tv1
q
T th, ta c th chn chnh xc hn t
w1
= 58,5
0
C (sai s l 3,57 %)
Khi ,
n
= 1426 W/m
2
.K v
s
= 3144 W/m
2
.K
H s truyn nhit tng qut K:

+ +

+ +

3144
1
10 . 23 , 5
1426
1
1
1 1
1
4
S
t
n
r
K

648,4 W/m
2
.K
Din tch b mt truyn nhit :

47 , 30 4 , 648
1118 . 8 , 2
.
'
log
T K
Q
F
hh
nt 0,16 m
2
Tng chiu di truyn nhit :
L =

+
) 025 , 0 021 , 0 ( 14 , 3
16 , 0 2
2
' '
.
ng tr
nt
d d
F

2,2 m
Kim tra li: L/d
tr
= 4,1/0,021 = 195 > 50 nn chn
l
= 1 l ph hp.
Vy thit b ngng t loi v ng c cu to nh sau:
S ng truyn nhit l 7 ng.
Kch thc ng truyn nhit: 21 x 2mm, chiu di ng l 0,35 m.
Bc ng: t = 1,35.d
ng
= 1,35 . 25 = 34 mm
3.2.3 Thit b tch pha:
Hn hp trong thit b c th tch 30L.
H s cha y: 0,8
Th tch thit b 37,5L
Chn thit b c ng knh 400 mm, y nn tiu chun, np phng.
SVTH: H Thanh Tuyn 57
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
y:
y gc 60
0
:

Th tch y nn:
y nn 60
0
tiu chun ng knh 400 mm c th tch y l
Qui chun
Chiu cao thit b tch pha:
3.2.4 Thit b thu hi Methanol t pha Glycerine:
Th tch hn hp trong thit b
Do th tch hn hp G-M ca 1 m kh b, nn ta dn nhiu m li ri
mi x l. Chn s m l 4.
Th tch lm vic ca thit b l 4
Chn s b h s cha y l 0,7.
Th tch thit b s b l
Chn thit b c ng knh trong l 300 mm, y np elip.
Cc thng s hnh hc ca thit b nhm thu hi Metanol t pha
Glycerine u ging nh thit b phn ng chnh tnh trn, ch khc
chiu cao thn thit b.
SVTH: H Thanh Tuyn 58
2.R
h

r
h
t r
2.
r
r
s
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi

Qui chun chiu cao thit b H


t
= 0,400 m.
Chiu cao thu tnh ca hn hp cht lng trong thit b 5:
0,307 m
= 25 = 0,432 m
3.2.5 Bm:
i. Nng sut:
- Th tch hn hp lng nhp liu:
G
F
= 30 lt = 0,03 m
3
- Thi gian bm nhp liu:

= 2 pht
- Sut lng th tch ca dng nhp liu i trong ng:
Q
F
=

60
2
03 , 0

F
V
1,8 (m
3
/h)
Vy chn bm c nng sut Q
b
= 2 (m
3
/h)
ii. Ct p:
- Chn :
Mt ct (1-1) l mt thng cht lng trong thit b khuy trn s b
Mt ct (2-2) l mt thng cht lng trong thit b phn ng
- p dng phng trnh Bernoulli cho cc mt ct (1-1) v (2-2):
z
1
+
g
P
F
.
1

+
g
v
. 2
2
1
+ H
b
= z
2
+
g
P
F
.
2

+
g
v
. 2
2
2
+h
f1-2
Trong :
z
1
: cao tnh t mt t n mp trn thn thit b 8.
o Chn z
1
= 20 mm
z
2
: cao tnh t mt t n mp trn thn thit b 11.
SVTH: H Thanh Tuyn 59
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
o Chn z
2
= 240 + 50 = 290 mm
v
1
,v
2
: vn tc ti mt thng cht lng thit b 8 (mt 1-1) v mt
thng cht lng thit b 11(2-2)
o Xem v
1
= v
2
= 0(m/s).
h
f1-2
: tng tn tht trong ng t (1-1) n (2-2).
H
b
: ct p ca bm.
Tnh t ng tr lc trong ng :
- Chn ng knh trong ca ng ht v ng y bng nhau: d
tr
= 21 mm
- Tra bng II.15, trang 381, [8] nhm ca ng: = 0,1(mm) =
0,0001(m)
- Tng tr lc trong ng ht v ng y
h
f1-2
=
g
v
d
l l
F
d h
tr
d h
2
.
2

,
_

+ +
+

Trong :
l
h
: chiu di ng ht.
Chn l
h
= 0,5 (m).
l

: chiu di ng y, chn l

= 3 (m).

h
: tng tn tht cc b trong ng ht.


: tng tn tht cc b trong ng y.
: h s ma st trong ng ht v ng y.
v
F
: vn tc dng nhp liu trong ng ht v ng y (m/s).

2 2
021 , 0 3600
2 4
3600
4



tr
b
F
d
Q
v
= 1,6 m/s
Xc nh h s ma st trong ng ht v ng y :

000715 , 0
842 021 , 0 6 , 1
Re


F
F tr F
F
d v

= 39568 > 4000 => ch chy


xy ri
- Chun s Reynolds gii hn trn thuc khu vc nhn thu hc:
Re
gh
=
,
_

,
_

7 / 8 7 / 8
0001 , 0
021 , 0
. 6 . 6

tr
d
37581
SVTH: H Thanh Tuyn 60
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Trong : = 0,0001 m nhm tuyt i
- Chun s Reynolds khi bt u xut hin vng nhm:
Re
n
=
,
_


,
_

8 / 9 8 / 9
0001 , 0
021 , 0
. 220 . 220

tr
d
90140
- Do Re
gh
< Re
F
< Re
n
nn h s ma st c tra theo bng II.14, trang
379, [8] l = 0,033.
Xc nh tng tn tht cc b trn ng ng ht :
Ch un cong :
Tra bng II.16, trang 382, [8]:
Chn dng ng un cong 90
o
c bn knh R vi R/d = 2 th
u1

(1 ch)
= 0,15
ng ht c 1 ch un
u1
= 0,15. 1 = 0,15
Van :
Tra bng 9.5, trang 110, [16]: Chn van cu vi m hn tn th
v1

(1 ci)
=
10.
ng ht c 1 van cu
v1
= 10
Do , tng tn tht cc b trn ng ng ht l:

h
=
u1
+
v1
= 10,15
Xc nh tng tn tht cc b trn ng ng y :
Ch un cong :
Tra bng II.16, trang 382, [8]: Chn dng ng un cong 90
o
c bn knh R vi
R/d = 2 th
u2

(1 ch)
= 0,15.
ng y c 3 ch un
u2
= 0,15. 3 = 0,45
Van :
Tra bng 9.5, trang 110, [1]: Chn van cu vi m hn tn th
v2

(1 ci)
=
10.
ng y c 1 van cu
v2
= 10
V o thit b phn ng :
cv
= 1
Nn:

=
u2
+
v2
+
cv
= 0,45 + 10 + 1 = 11,45
Vy tng tr lc trong ng ht v ng y l:
h
f1-2
=
81 , 9 2
6 , 1
. 45 , 11 15 , 10
021 , 0
5 2
033 , 0
2

,
_

+ +
+
= 0,019 m
SVTH: H Thanh Tuyn 61
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Tnh ct p ca bm :
H
b
= (z
2
z
1
) + h
f1-2
= (3 1) + 0,019 = 2,019 m
3. Cng sut:
Chn hiu sut ca bm:
b
= 0,9.
Cng sut thc t ca bm: N
b
=
9 , 0 3600
81 , 9 842 02 , 2 2
. 3600
.

b
F b b
g H Q

= 31,86 W
K t lun : Bm ly tm c chn c cc thng s sau:
- Nng sut: Q
b
= 2 (m
3
/h)
- Ct p: H
b
= 2,02 (m)
- Cng sut: N
b
= 50 W
3.2.6 Tnh tn tai thit b:
Ti trng ti a:
Khi lng thit b phn ng:






22,91 Kg
Khi lng cht lng cha trong thit b 14:
Khi lng 4 tm chn:
Ngi chu ti trng t vt liu lm thn thit b, lm tm chn, khi lng
hn hp lng trong thit b..., tai cn chu cc ti trng ca cc chi tit i
km nh ng ni, sinh hn
Khi lng tr hao:
1,2
SVTH: H Thanh Tuyn 62
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
9,81
Ti trng cho php trn 1 tai treo
B : chn vt liu lm b l thp CT3
Theo bng XIII.36, tr 438, [8], khi G = 1000 N, ta xc nh c cc kch
thc hnh hc ca tai nh sau:
F,m
2
Q, L,mm B
t
,
mm
B
1
,m
m
H
t
,m
m
S
t
,m
m
l,m
m
m
t
,
Kg
42,5 0,24 80 55 70 125 4 30 0,53
Trong :
B mt : F
Ti trng cho php ln b mt : q
Khi lng 1 tai : m
t
V tr t tai :
SVTH: H Thanh Tuyn 63
l

B
t
L
H
t
B
1
s
t
H
t
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Thit b c gia nhit bng vng nhit, do v tr gn tai treo cn cao hn v
tr mp trn ca vng nhit.
Chiu cao mc lng trong thit b
Chn chiu cao mp trn ca vng nhit:
y ta chn v tr tai :
3.2.7 B phn iu khin v iu chnh nhit cho vng nhit:
Nhit in tr nh hng trc tip n nhit hn hp trong thit b.
Nhit c th c iu khin t ng bng 2 cch:
iu khin ch ON-OFF:
Phng php iu khin ON-OFF cn c gi l phng php ng ngt,
tc l c cu chp hnh s ng ngun cung cp nng lng mc ti a
cho thit b tiu th nhit nu nhit t ( nhit ca lng cn t c)
ln hn nhit o ( nhit ca lng c xc nh nh vo thit b ly tn
hiu nhit ). Ngc li, mch iu khin s ngt mch cung cp nng lng
khi nhit t nh hn nhit o.
SVTH: H Thanh Tuyn 64
Vng
nhit
Mch
cng
sut
Mch
bin
i
PC, Win XP
H
t
H
t
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
Mt vng tr c a vo hn ch tn s ng ngt nh s khi:
Ngun ch ng khi sai s e(k) = | nhit t nhit o | v ngt
khi |nhit t nhit o| . Nh vy, nhit o s dao ng quanh
gi tr t v 2 cn c gi l vng tr ca R le.
iu khin ON-OFF
+ u im l:
o Thit b tin cy, n gin, chc chn, h thng lun hot ng c vi
mi ti.
o Tnh tn thit k t phc tp, d dng.
+ Nhc im: nhit dao ng quanh gi tr t, do khng dng ch
iu khin ON-OFF khi cn gia nhit hn hp c khong sai s nhit nh.
Tuy nhin khuyt im ny c th hn ch khi dng phn t ng ngt in t
mch cng sut.
o in t cng sut l cng ngh bin i in nng t dng ny
sang dng khc trong cc phn t bn dn cng sut ng vai tr trung tm.
o B bin i in t cng sut cn c gi l b bin i tnh
(static converter) phn bit vi cc my in truyn thng (electric
machine) bin i in da trn nguyn tc bin i in t trng.
o Theo ngha rng, nhim v ca in t cng sut l x l v iu
khin dng nng lng in bng cch cung cp in p v dng in dng
thch hp cho cc ti. Ti s quyt nh cc thng s v in p, dng in, tn
s, v s pha ti ng ra ca b bin i. Thng thng, mt b iu khin c
hi tip s theo di ng ra ca b bin i v cc tiu ha sai lch gia gi tr
thc ca ng ra v gi tr mong mun (hay gi tr t).
SVTH: H Thanh Tuyn 65
Vng nhit
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
iu khin PID (proportional integral derivative controller):
B iu khin PID c s dng rt rng ri trong thc t iu khin
nhiu loi i tng khc nhau nh nhit l nhit, tc ng c, mc lng
trong bn chaL do b iu khin ny c s dng rng ri l v n c kh
nng lm gim (hoc trit tiu) giao ng nhit quanh gi tr t. Do s
thng dng ca n nn ngy cng c nhiu hng sn xut thit b iu khin
cho ra i cc b iu khin thng mi rt thng dng.
Vi h thng ta ang thit k, ta chn b iu khin PID iu khin.
Ci t ban u: nhit t v thi gian t c nhit trn.
Tn hiu iu khin: ly tn hiu nhit lng trong thit b.
Nguyn l hot ng :
SVTH: H Thanh Tuyn 66
Vng nhit
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
TI LIU THAM KHO:
[1]: hi tho khoa hc
[2]: Bo co kt qu
SVTH: H Thanh Tuyn 67
Bat au
oc nhiet o at
oc gia tr nhiet o hien
tai cua lo
Tnh sai so :
e = nhiet o at nhiet o o
X ly PID
Cong suat cap cho lo
Ket thuc
n mn hc QT&TB GVHD: PGS.TSKH L Xun Hi
[3]: L Duy Hng, Thit k phn xng ch bin Biodiesel t m c da
trn (60 tn du c ngy), Lun vn tt nghip, 2008.
[4]: Sn xut
[5]: Nguyn Minh Tuyn, Qu trnh v thit b khuy trn trong cng ngh.
[6]: Nguyn Vn La, Qu trnh v thit b cng ngh ha hc v thc phm,
tp 1 cc qu trnh v thit b c hc, quyn 1 khuy lng lc.
[7]: Nguyn Bin (ch bin), S tay Qu trnh v Thit b ha cht tp 1,
NXB Khoa hc & K thut, H Ni, 2004.
[8]: Nguyn Bin (ch bin), S tay Qu trnh v Thit b ha cht tp 2,
NXB Khoa hc & K thut, H Ni, 2004.
[9]:H L Vin, tnh tn thit k cc chi tit thit b ha cht v du kh, H
Bch Khoa H Ni.
[10]:Bng tra cu qu trnh c hc v truyn nhit.
[11]: Qu trnh v thit b truyn nhit,tp 5 qu trnh v thit b truyn nhit,
quyn 1 truyn nhit n nh.
[12]: Nguyn Th Hng N (2005). Nghin cu tng hp biodiesel t du thc
vt vi xc tc rn. Lun vn tt nghip, trng i hc Bch Khoa TPHCM.
[13]: Phan Ngc Anh (2002). Nghin cu cng ngh sn xut biodiesel t du
n ph thi. Lun vn cao hc, trng i hc Bch Khoa TPHCM.
[14]: 10. Nguyn Th Phng Thoa (2005). iu ch nhin liu diesel sinh hc
(biodiesel) t du thc vt ph thi theo cng ngh ha siu m. Bo co
tng kt ti nghin cu khoa hc, trng i hc Khoa hc T nhin, i
hc Quc Gia TPHCM.
[15]: Nguyn Hu Lng, Tng quan ti liu v cc nghin cu sn xut
biodiesel, Trng i hc Bch Khoa Tp.HCM, 2005.
[16]:Phm Vn Bn, Qu trnh v thit b trong cng ngh h hc & thc
phm - Tp 5 - Quyn 1,Bi tp truyn nhit, NXB HQGTPHCM, 2004.
SVTH: H Thanh Tuyn 68

You might also like