Ti li u l y t website: http://myschool.vn.

V N 8. M T C U NGO I TI P HNH CHP nh ngha: M t m t c u c g i l ngo i ti p hnh chp n u m i nh c a hnh chp u n m trn m t c u. Lo i 1. Cc nh c a hnh chp cng nhn o n th ng cho tr c d i cng m t gc vung Cch gi i: N u t t c cc nh c a hnh chp cng nhn o n th ng MN d i m t gc vung 1 th tm m t c u l trung i m c a MN , bn knh m t c u l R = MN . 2 1. Cho hnh chp S . ABCD l y hnh ch nh t, SA vung gc v i m t y.
a) Xc nh tm m t c u ngo i ti p hnh chp S . ABCD. b) M t ph ng qua A vung gc v i SC c t SB, SC , SD l n l t t i B ', C ', D '. Nu cch xc

nh cc i m B ', C ', D '.

c) Ch ng t r ng b y i m A, B, C , D, B ', C ', D ' cng n m trn m t m t c u.

Lo i 2. Hnh chp c t t c cc c nh bn b ng nhau

xc nh tm v bn knh c a hnh chp S . A1 A2 ... An ta c cch gi i nh sau (h c sinh t v hnh):

B c 1: Tm tm I ng trn ngo i ti p a gic y IA1 = IA2 = ... = IAn .

B c 2: M t khc, v SA1 = SA2 = ... = SAn nn SI l tr c ng trn ngo i ti p a gic y (m i i m thu c tr c ny s cch u cc nh c a y). B c 3: Trong tam gic SA1I , d ng trung tr c c a SA1 c t SI t i O O l tm m t c u. tnh bn knh m t c u, ta s d ng cc tam gic ng d ng.

2. Cho hnh chp S . ABC c y l tam gic vung t i A, BC = a, cc c nh bn SA = SB = SC = b.

Tm tm v bn knh m t c u ngo i ti p hnh chp. p s : R =
b2 4b 2 a 2 .

Lo i 3. Hnh chp c m t c nh bn vung gc v i y

Gi s c m t c nh bn SA vung gc v i y (h c sinh t v hnh): B c 1: Tm tm I c a ng trn ngo i ti p m t y v d ng tr c d c a ng trn ny. B c 2: T trung i m c a SA k ng th ng song song v i AI c t d c u. S d ng nh l Pi-ta-go tnh bn knh tnh. 1 2 a + b2 + c 2 . 2
O O l tm m t

3. Cho t di n S . ABC c SA, SB, SC i m t vung gc v SA = a, SB = b, SC = c. Xc nh tm

v tnh bn knh m t c u ngo i ti p t di n. p s : R =

Lo i 4. Hnh chp c m t m t bn vung gc v i y

Gi s c m t c nh bn ( SAB ) vung gc v i y (h c sinh t v hnh): D ng hai tr c d1 , d 2 l n l t c a ng trn ngo i ti p m t y v m t ( SAB ) .

Ti li u l y t website: http://myschool.vn.

Do d1 , d 2 cng n m trong m t ph ng trung tr c c a AB nn chng c t nhau t i O O chnh l tm m t c u.

4. Cho hnh chp S . ABCD c ABCD l hnh vung c nh a, SAB l tam gic u v vung gc
v i y. Xc nh tm v tnh bn knh m t c u ngo i ti p hnh chp. p s : R =

a 21 . 6

Bi t p luy n t p 5. Cho t di n u ABCD c nh a. G i H l hnh chi u vung gc c a A trn ( BCD ) .

a) Tnh AH . p s : AH =
a 6 . 3

b) Xc nh tm v tnh bn knh m t c u ngo i ti p t di n ABCD. p s : R =

a 6 . 4

6. Cho t di n S . ABC c ABC l tam gic vung cn t i B, AB = a, SA = a 2 vung gc v i

( ABC ) . G

i M l trung i m AB. Xc nh tm v tnh bn knh m t c u ngo i ti p t di n

S . AMC. p s : R =

3a 2 . 4

7. Cho hnh vung ABCD c nh a. Trn ng vung gc v i ( ABCD ) d ng t tm O c a hnh

a vung l y m t i m S sao cho OS = . nh tm v tnh bn knh hnh c u ngo i ti p hnh 2 3a chp S . ABCD. p s : R = . 4

8. Cho ba n a ng th ng Ox, Oy, Oz khng ng ph ng v xOy = 900 , yOz = 600 , zOx = 1200.
Trn Ox, Oy, Oz l n l t l y cc i m A, B, C sao cho OA = OB = OC = a. a) C nh n xt g v tam gic ABC. b) Ch r v tr hnh chi u vung gc c a O trn m t ph ng ABC. c) nh tm v tnh bn knh m t c u ngo i ti p t di n OABC. p s : R = a.

9. Cho tam gic ABC vung cn t i B ( AB = a ) g i M l trung i m AB. T

th ng vung gc v i ( ABC ) trn l y i m S sao cho tam gic SAB u. a) D ng tr c c a cc ng trn ngo i ti p cc tam gic ABC v SAB. b) Tnh bn knh m t c u ngo i ti p t di n SABC. p s : R =

M d ng ng

a 21 . 6

10. Cho o n th ng IJ = c, t I v J v cc ng th ng d , d ' cng vung gc v i IJ v khng

song song v i nhau. Trn d l y hai i m A, A ' i x ng nhau qua I , trn d ' l y hai i m

B, B ' i x ng nhau qua J . t IA = a, JB = b.

a) Ch ng minh tm m t c u ngo i ti p t di n AA ' BB ' trn ng th ng IJ . 1 2c

b) Tnh bn knh tm m t c u theo a, b, c. p s : AH = 2

(a

b 2 + c 2 ) + 4b 2 c 2 .
2