ng Y Chm Cu

Tc gi L Vn Su

LI GII THIU

Tc gi L Vn Su v cng s l nhng cn b nhiu cng sc v tm huyt vo vic nghin cu l lun y hc phng ng v cng tch lu c nhng kinh nghim thc tin v chn tr.

phc v cc bn mun nghin cu v y hc Phng ng, tp th tc gi ca cuc sch ny c nhiu c gng su tm t liu ca nhng v danh y, kt hp vi s suy ngh ca bn thn v kinh nghim thc tin c tng kt. Xin ngh cc bn c gp kin thm v trao i vi tp th tc gi vic tha k nhng gi tr qu ca nn vn minh phng ng c chn lc, pht huy ho nhp vi thi i, thc hin li dy ca Bc H knh yu: Kt hp ng y vi Ty y, xy dng nn y hc Vit Nam dn tc v i chng.

Xin gii thiu tp sch ny vi bn c. Gio s Tin s L Th Trung Vin trng Hc vin Qun y

V tr quan ca nn vn minh c i phng ng v cc thuyt c bn ca Y

1. C IM A D KH HU PHNG NG - Phng ng l mt gii t thuc b ty Thi Bnh Dng, t pha nam Trung Quc n pha Bc Vit Nam. Do nm pha ng i lc a u - nn vng ny c tn nh trn. c im a d: Pha ng khu vc l Thi Bnh Dng Pha Ty l cao nguyn Hy m lp sn v dy Thp vn i sn Pha Nam l vng nhit i v xch o Pha Bc l vng hn i v bc cc Kh hu phng ng ph thuc vo a hnh nh sau: Khi gi t hng ng thi ti em theo hn nc ca bin nn khng kh c m cao. Khi gi t hng Nam thi ti em theo hi nng ca vng xch o v cho nn khng kh nng nc, oi Khi gi t hng Bc thi ti, gi em theo hi lnh ca vng hn i v bc cc v nn khng kh lnh lo, gi but Kh hu phng ng cn ph thuc Ma ng rt but, tri m u Ma H nng nc, tri nng gay gt, chi chang Ma xun m p, m thp, tri khi nng, khi ma Ma thu mt du, hanh kh, tri trong, my trng Ma h u thu ma nhiu, nng d vo tng ma trong nm:

S trng lp gia tnh cht kh hu theo ma v gi theo phng hng l mt c im ring ca vng pha nam Trung Quc v bc Vit Nam - Ngoi ra, do v tr vng ny nm gia hai khi vt cht ln ca v tr l nc Thi Bnh v t lin trn i lc a - u, c hai khi vt cht ny u nm pha trn xch o. T tit xun phn n tit h ch, mt tri dn dn chiu vung gc t xch o ti bc ch tuyn. T tit h ch n tit thu phn, mt tri li ln lt chiu vung gc t bc ch tuyn ti xch o. Trong khi chu nh hng ca mt tri nh th, i lc a b nung nng ln, cn mt bin hp th nhit km hn, v th c s chnh lch nhit gia lc a v i dng, gy ra hin tng trn p sut t Thi Bnh Dng vo lc a. Lc ny c gi ma ng nam, gi ma s cng vi tc v hng trn ca p xut gy ra bo ln. Mt khc, khi bo b vo t lin thng i theo vt thm lc a, cho nn vng bc Vit Nam v Trung Quc l ni n chu dn dp hu ht cc trn bo xy ra vng ny. y cng l mt yu t lm m nt thm c im kh hu phng ng. Nn vn minh phng ng l kt qu nhn thc ca con ngi trong khung cnh thin nhin vi a d, kh hu c th , v t cuc sng ca con ngi y c thch nghi tn ti trong nhng

iu kin khc nghit, y bin ng m thnh.

2. V TR QUAN PHNG NG V tr quan phng ng l phng php quan st vn vt trong s bin i ca khng gian (v) v bin i ca thi gian (tr). Khi quan st theo khng gian, ngi ta s dng cch quy np ng dng. Khi quan st theo thi gian, ngi ta s dng cch quy np tng ng. Nhng gi tr ng dng v tng ng l nhng gi tr c bn thit lp nn cc quy lut m Dng, Ng Hnh. Khi ngi ta em so snh gia nhng gi tr tng tc gia chng vi nhau, l quy lut tng sinh, tng khc trong quy lut ng hnh, quy lut tiu trng, chuyn ho trong quy lut m dng. Gi tr ca v tr quan phng ng trong i sng con ngi l nhng kt qu ng dng ca n di dng nhng quy lut v cng phong ph v hiu qu. Trong phm vu y hc, ngi ta chn dng mt s c gi tr r nt v thit thc vi chuyn ngnh ca mnh, my vn thng s dng trong y hc l: m Dng, Ng hnh, Thin can, a chi.

3. CC THUYT C BN CA NG Y A. M DNG A.a. Khi nim c bn Hc thuyt m dng cp n quan nim mu thun ca cc hin tng sinh l, bnh l trong c th con ngi, gii thch nguyn tc cha bnh v dc l. Ngi ta cho rng cc b phn ca con ngi l do hai loi khc tnh cht v cng nng nhng li thng nht ca vt cht l m dng cu to nn. Bnh tt pht trin c l do hai mt m v dng i lp ph v mi quan h bnh thng gy ra. V kt cu (cu to) c th v cng nng m ni th cu trc ca m dng c thuc tnh l: Dng Ngoi Lng Kh Hng phn Tng ln Hng ra m Trong Bng Huyt c ch Gim st Hng vo Dng Trn Su ph Cng nng Hot ng Thng ln .... m Di Nm tng Vt cht Tnh li Ging xung ....

Nhng thuc tnh ca s vt trong khi nim m dng khng phi l tuyt i, m l tng i. Thng tu theo nhng iu kin nht nh m ci bin, nh theo quan h gia lng v ngc th lng

l dng v ngc l m (trc sau) nhng ngc v bng, th ngc l dng v bng l m (trn di). Do m dng c th l i danh t thng dng ca hai mt i lp v kt cu c th v cng nng, c bit l dng ni r quan h tng h gia cc mt i lp v thng nht. Biu hin ch yu c my mt i lp v thng nht sau: a.1. m dng h cn (m dng gip nhau t gc): ng y cho rng "m sinh dng, dng sinh m", "ring m chng sinh, mnh dng chng ln". iu ni s thng nht gia hai mt i lp ca m dng m tn ti: khng c m th khng c dng, v ngc li. Li ni: "s sng gc, gc m dng", m dng tch ri, tinh kh mt ht", c ngha l mng sng t lc bt u ti lc kt thc l mt quan h m dng tng h trong qu trnh tn ti. Nu nh m dng mt i mi quan h, mng sng s ngng ngay. Quan im ny ca ng y c gi l m dng h cn. V d: V sinh l m ni, cng nng ton thn l dng, c s vt cht l m. Cng nng hot ng phi da vo vt cht lm c s, m qu trnh b sung vt cht khng ngng, li cn c cng nng mi hon thnh c (hng lot hot ng): tip nhn thc n, tiu ho, hp th, chuyn ho, tun hon mu,vv...) V bnh l m ni, nh tm m bt tc s dn n tm dng bt tc. a.2 m dng tiu trng (m dng mt dn v ln dn) ng y cho rng "m tiu dng trng, Dng tiu m trng" l ni hai mt m dng b tiu so vi trng, bin ho l thng. Do cc c quan, t chc con ngi khng ngng hot ng, vt cht khng ngng tiu tn v b sung, tiu trng nh th trong phm vi nht nh l bnh thng, nu nh mt pha tiu thi qu, hoc trng thi qu s sinh ra bnh bin. Do vy m h (tiu thi qu) s a n dng cang, dng cang dn n m h. V d nh bnh cao huyt p c mt loi hnh m chng trng l au u, chong vng, mt ng, nhiu mng m, tnh tnh d cu gin, hp tp, li hng m kh, mch huyn, t sc cng l do m h a n dng cang m to thnh. Hoc nh bnh cp tnh, nhit tnh, thng xuyn st cao (dng qu thnh) thng gy ra chng trng m dch hao tn cng l do dng thnh m h. Trn y l nhng v d v m dng tiu trng. a.3. m dng chuyn ho (m dng chuyn i trng thi) "Trung m tt dng, trung dng t m" cng ni hai mt iu kin nht nh h tng chuyn ho ln nhau. Trn lm sng, do nhiu nguyn nhn, ta thy bnh bin ho t biu (dng) vo l (m), t thc thnh h, t nhit ra hn. V d na phong hn biu chng khng ra c m hi (pht hn m khng ra c m hi, hoc cha nhm thuc lm cho biu t khng tr c), c th chuyn thnh nhit nhp l; t thnh thc chng, nu khng cha thng (cm, mo, thng, trng) c th chuyn thnh h chng; dng thnh nhit chng, dng thuc mt lnh qu mc c th bin thnh

hn chng. Ngc li, cng thy nhng bin ho t l ra biu, t h chuyn thnh thc, t hn sang nhit. V d nh bnh si, nc si b hm trong gy ra nhng chng trng nguy kch. Qua cha chy gn gia, ban mc ra c, nc si t l sang biu, do vy m chuyn thnh thun chng. Chng kh h, cng do kh khng thnh huyt ut li thnh huyt thc chng. L hn chng, dng qu nhiu thuc n m, thng m cp dch, cng c th chuyn thnh ni nhit. Nhng v d trn u l m dng h tng chuyn ho. A.b. Vn dng lm sng. b.1. Vn dng vo bnh hc: ng y cho rng: "m bnh, dng kn chc, tinh thn mi yn" l ni v hai mt m dng trong con ngi trng thi bnh thng mi duy tr hot ng sinh l bnh thng. Gp lc s cn bng m dng b ph v th gy nn bnh tt, l kt qu mt mt no ca m dng thin thnh, thin suy. Cn c vo l l m dng tiu trng, lm sng thng thy nh m thnh dn n dng suy s c cc chng s lnh, sc mt trng bt, t ra m hi, nc tiu trong m nhiu, cht li nht, mch h, l nhng chng ca dng h bt tc. Nh Ph m h (lc lao phi) a n dng cang s sinh ra bt rt kh ng, ham tnh dc, ming li kh hng, mch sc l chng ca dng cang. Li cn c vo l ca m dng h cn tm xem mt no ca m dng tn n u thng c th dn n i phng bt tc "dng cc cp m, m cc cp dng", nh mt s bnh mn tnh khu tr mi, cui cng pht trin thnh m dng u h cng l nguyn c ny c. b.2. Vn dng trn lm sng: ng y nu rng: "th t chn bnh, tt phi xt trc v m dng", cng nh khi phn tch bnh lun lun dng m dng m quy np li, em nhng chng c bn khi qut thnh hai loi m chng v dng chng. V d: Thc chng phn r rng l m thnh, nhng li l dng cang; H chng r rng phn m h nhng li l sau khi dng h. T c s ny mi c th tin ti phn tch chn on v ra nguyn tc cha bnh. b.3. Vn dng khi tr liu ng y nu ln "xt k m dng m iu, ly bnh lm mc". y ni v nguyn tc cha bnh ca ng y cng l thng qua cha chy m ci bin tnh hung m dng ca con ngi thin thnh, thin suy, ly quan h m dng m iu chnh, t t n tng i khi phc bnh thng, mc ch lm tiu tr bnh tt. Nu dng thnh dng thuc m, nu m thnh dng thuc dng, mc ch

l t ci c tha. Nu dng h dng thuc dng, m h dng thuc m vi mc ch l b ci bt tc. V cng dng tnh v ca thuc m ni, cng ly m dng m phn bit. Nh thuc m, nng thuc dng, thuc c v cay, ngt nht thuc dng; thuc c v chua, mn, ng thuc m. Li nh, phm thuc c tc dng thng ph, pht tn thuc dng, thuc c tc dng trm ging, thng tit (tc tit t) thuc m. R rng thuc tnh m dng ca thuc men cng c th ch gim, ng tr, iu chnh linh hot s mt cn bng ca m dng. B. NG HNH B.a. Khi nim c bn Thi c, trit hc cho rng Mc - Ho - Th Kim Thu l vt cht c bn cu thnh v tr, chng c nhng c tnh nht nh. Trong v tr c nhiu loi, nhiu dng vt cht theo nh tnh cht ca 5 loi c bn i chiu, ri tin hnh quy v nm loi ln l: Mc Ho - Th Kim Thu, dng n ni v quan h tng h ca s vt vi nhau, gi chung l ng hnh. ng y hay dng hc thuyt Ng hnh gii thch mi quan h gia cc b phn trong c th v gia c th vi hon cnh bn ngoi. Nh nhn t ma, tit ca gii t nhin quan h vi ng tng trong c th con ngi. Cn c cc c im ca chng m phn vo ng hnh, c th nh sau: Ng hnh Ng tng Ph Ng khiu Ng th Ng ch Ng sc Ng v Ng kh Ma tit Mc Can m Mt Gn Gin Xanh Chua Phong Xun Ho Tm Tiu trng Li Mch Mng ng Th H Th T v Mm C bp Lo Vng Ngt Thp Trng H Kim Ph i trng Mi Da lng Ngh Trng Cay To Thu Thu Thn Bng quang Tai Xng S en Mn Hn ng

C theo phn loi bng trn, ly hnh Mc lm v d, ng vi ng hnh c cc Tng, Khc l c ch. Quy hoch ca tng sinh gia Ng tng l Can vi Tm, Tm vi Ty, T vi Ph, Ph vi Thn, Thn vi Can, (tc l Mc - Ho - Th - Kim - Thu - Mc); Trong quan h qua li gia ci n sinh ra v ci sinh ra n, sinh ra n l m, n sinh ra l con. V d: Ho l m ca Th, ng thi l con ca

Mc. Quy lut tng khc l Can khc Ty, T khc Thn, Thn khc Tm, Tm khc Ph, Ph khc Can (l Mc - Th - Thu - Ho - Kim - Mc) trong quan h tng khc c ci n khc l "S - thng" v ci khc n l "S bt thng". V d: Ho l s thng kim v s bt thng ca thu. Ngoi ra cn c quan h phn khc (tng v). V d: T th vn khc Thn thu, nhng lc c bnh, Thn thu pht trin phn khc li T th sinh ra lng nho. Mt tng thc y mt tng, mt tng c ch mt tng, thc y v c ch cng kt hp duy tr quan h bnh thng gia cc tng, duy tr c hot ng sinh l bnh thng ca con ngi. B.b. Vn dng lm sng Ng hnh v chn tr lm sng c quan h, nh trong vng chn thng ly sc thi mt m phn bit tng ph c bnh: sc xanh thng do Can phong sc thng do Tm ho, sc vng thng thuc T thp, sc trng l Ph hn, sc en l do Thn h. Li nh khi cha bnh ca tng ph phi theo 5 mi v ca thuc i vi Ng tng m dng (theo bng trn) Ngy xa, "Ng hnh sinh, khc" ng dng trn lm sng rt my mc, cht ch, tht ra c mt s khng ph hp vi thc t, do Sau ny khi ng dng t ni n. y xin nu nhng iu rt thng dng nh sau : T quan h ng tng tng sinh l mt tng vi ring mt tng c tc dng thc y. Trn lm sng thng li dng quan h ny m cha mt s bnh bnh, nh cn c quan h Th sinh Kim m dng php bi b T cha bnh lao, y cng l bi Th sinh Kim". Li nh khi cha chng "Can dng thng cang" thng theo quan h Thu sinh Mc, dng phng php t dng Thn m cng gi l "T Thu hm Mc" (bi dng cho thu l c b cho Can trong .). V quan h tng khc ca ng tng l mt tng vi ring mt tng c tc dng c ch, nhng tnh hung bnh thng cc c ch khng c hi, ngc li, cn c tc dng iu ho hp ng. V d: nh quan h sinh khc ca 1 m ho v Thn thu tnh hung bnh thng, gi l "Thu Ho tng t", nhng khi quan h tng khc vt qu mc bnh thng (tng tha) th tng bi khc s ra bnh bin. Nh khi quan h hip ng, iu ho ca Tm Thn b ph v s xut hin cc chng : tm phin (tim hi hp), mt ng, hay qun, lng gi mm yu, gi l "Tm Thn bt giao" hoc "thu ho bt t" , khi cha, dng php giao thng Tm Thn, li nh Can mc qu thnh c th a n T th mt iu ho cng xut hin chng au bng l chy gi l "mc khc th hoc "Can mc tha T", khi cha cn th Can kin T. C. THIN CAN Thin can l mt quy lut tng ng gia s vt ng ca v tr v bin i sinh hc trong c th con

ngi. Thin can c h s m t mt n mi: Gip 1 t 2 Bnh 3 inh 4 Mu 5 K 6 Canh 7 Tn 8 Nhm 9 Qu 10

- Thin can trong y hc c phng Dng c dng vi hai ni dung nh sau: C.a.Thin can ng hnh: Loi ny cch tinh ly 5 can lm mt chu k 5 nm, mi nm thin can ng vi mt hnh; Gip K = = th th; ; t = = kim; kim; Bnh Tn = = thu; inh = = mc; mc; Mu Qu = = ho, ho Canh thu; Nhm

Thin can Ng Vn l cch tnh i vn hng nm, mi nm ng vi mt hnh, mi hnh ng vi mt kh trong tri t nh hng ti cng nng sinh l bnh l ca tng ph c hnh tng ng (tm c nhng bi v hc thuyt Ng Vn- Lc Kh ). Thin Can Ng Vn l mn hc d phng v bnh thi kh theo quy lut, nhng do ni dung rt phc tp v i hi chuyn su, t dng trc tip trong iu tr triu chng, nn ch tm tt, m khng gii thiu k hn. C. b. Thin can ng hnh : Loi ny ly hai can chn l lin nhau thnh mt cp, mi cp ng vi mt hnh, nm cp lin nhau lm mt chu k: Gip, t = mc; Bnh, inh = ho; Mu, K = th; Canh, Tn = kim; Nhm, Qu = thu; Thin can Ng Hnh ng vi tng ph khng theo kh hu mi trng ng vi hnh nh thin can ng vn, m l ng vi tnh trng hu, vng ca bn thn kh cng nng tng ph bn trong theo mt trt t nh sn; V d: bt k l nm Gip, t; ngy gip, t, thng Gip, t gi Gip, t y, kh hu mi trng l ma h hay ma ng, nng hay lnh, ban ngy hay ban m, th cng nng ca tng ph c hnh b khc s hu (gim), tc l mc khc th, lc ny T, V b hu. Thin can Ng hnh c ng dng rng ri trong cc php tnh kh cht, tnh gi huyt m trong php "T Ng lu tr", v tnh v bnh chuyn kinh, chng ta nm vng tinh thn ny khi hc tp v ng dng c nhanh chng v chnh xc.

D. A CHI

a chi, ngha ch l chia theo t, ngun gc ca n t php chia gi bng bng ng ca nh sng mt tri trn mt t, nn gi l gi a chi. a chi l mt quy lut tng ng gia mi hai gi a chi v tnh trng lu thng ca kh huyt tng ph trong con ngi. Ngi xa nhn ra rng c mi gi a chi, kh huyt i qua mt ng kinh nht nh v tng ph thuc ng kinh hot ng cng nng mnh m hn, bnh bin cng bc l r hn, cn c vo cha chy cng kt qu tt hn. Tng ng gia 12 gi a chi v 12 ph tng nh sau: T = m V Bng quang Su T Du = = = Can T Thn Dn Ng Tut = = = Ph Tm Mo Mi = = = i trng Tiu trng Tam tiu

Thn = Thn =

Tm bo Hi

C nhn lm bi th d nh nh sau: Ph dn, i mo, Tiu mi cung T v, Tm ng, Tiu mi trung Thn Bng, Du Thn, Tm bo tut Hi Tam, T m, Su Can thng Ngoi gi a chi ng vi tng ph ra, ngi ta cn tnh ngy, thng, nm a chi na, nhng khng phi ng vi tng ph, m ch ng vi tn kh theo nm, ng vi tn con vt c bnh theo thng v ngy, iu ny cn phn bit cho r. Ngi xa da trn c s s tng ng gia 12 gi a chi vi kh huyt kinh mch, tng ph m lp ra php b t theo gi a chi, gi l php "Thp nh kinh bnh tnh, hunh, du, kinh, hp b h, t thc", php cha bnh ny rt c hiu qu, chng ta cn lu s dng.

TINH - KH - THN I. TINH Tinh l vt cht tinh vi ni chung, l vt cht cu thnh c th v nui dng c th. Trong qu trnh hot ng sng, c th khng ngng tiu hao nng lng, nhng li c khng ngng b sung tinh duy tr s sng. Ni dung tinh bao gm bn mt: Tinh, Huyt, Tn, Dch. Bn th tuy cng thuc phm vi, nhng tm v ngun ngc, chng c nhng tnh cht v cng nng khc nhau, c th phn ra nh sau:

A. TINH (DI TRUYN V TINH DNG) A.a. Ngun gc ca tinh - Tinh l di truyn s sng, bm th tin thin, l vt cht bt ngun ca s sng. l Tinh nam, n tng hp lm thnh thn hnh. C th con ngi sau khi sinh, ly Tinh dinh dng ca thu cc ( n ung) m nui dng. C th ngy cng ln ln, l nh vt cht dinh dng ca n, ngi xa cng gi l Tinh. V sau ny, tin gii thch r, ngi ta gi tinh dinh dng ca n l Tinh Hu thin, con ci di truyn s sng l Tinh Tin thin. Tinh l vt cht c bn cu thnh c th, lc ph, ng tng v cc c quan. Tinh ca tng, ph dn dn pht trin y , li quy v Thn m ho ra Tinh sinh dc. Do , thin " Thng c thin chn lun" sch T Vn ni: "Thn ch thu, chu trch nhim cha gi tinh ng tng, lc ph, cho nn, ng tng thnh li c th trn tinh ra..." (Thn gi ch, thu th ng tng, lc ph chi tinh nhi tng chi, c ng tng, lc ph chi tinh nhi tng chi, c ng tng thnh li nng t.) A.b. Cng nng ca tinh - Tinh cng c sc sng, l c s vt cht cu thnh ca cc t chc c quan trong c th, v vy gi Tinh l Chn m; mt na n cn l c s vt cht ca nguyn kh trong c th, do cn gi l Nguyn m. Nguyn m khng nhng c cng nng sinh dc, pht dc, trng thnh, li cn c kh nng chng li cc tc nhn c hi cho c th, trnh bnh tt, v vy, thin "Kim qu chn ngn lun" sch T Vn ni: Tinh l ci gc ca thn, cho nn gi c tinh kh th ma xun khng mc bnh n dch" (Tinh gi, thn chi bn d, c tng vu tinh gi, xun bt n dch). Nu nguyn m hao tn, c s vt cht ca nguyn dng sinh ra ng kch, sc khng gim i rt nhiu, rt d dng b t kh xm phm m sinh ra bnh tt. Tm li Tinh l c s ca mng sng, tinh di do th sc kho sng kho, c kh nng thch ng vi nhng bin i ca hon cnh, chng li c cc tc nhn c hi cho c th; tinh h th sc sng gim yu, sc thch ng v sc chng bnh cng gim. B. HUYT B.a. Ngun gc ho sinh - Huyt l th dch mu lu thng trong ng mch c th, khng ngng tun hon. Ngun sinh ra n t trung tiu T, V. n ung vo T v, ho ra cht nc bt tinh v, thng qua vn ho ca T, tr Ph mch, lai ho lm huyt, v vy thin "Quyt kh" sch Linh Khu vit rng: "Trung tiu nhn kh, ly nc chp ca kh, bin ho thnh mu gi l huyt" (Trung tiu th kh, th chp, bin ho nhi xch th v huyt). B.b. Cng nng ca huyt - Huyt l thnh phn tinh vi ca thu cc ho thnh, trong cha nhng vt cht dinh dng, theo ng mch i qua ng tng, lc ph, t chi, bch hi (trm t xng), c tc dng nui dng c th sng. Nu do mt nguyn c no m mu tun hon km lu thng, da

d khng huyt dch, s c chng t bi, kh chu; t chi khng mu s c chng t chi khng m, thm ch yu mm khng c ng c; v th, huyt l vt cht trng yu duy tr hot ng sng trong c th con ngi. Trong th lc ph, ng tng, ngi th da, lng, gn, xng, tt c u cn n trng thi vn hnh khng ngng ca huyt dch mi c th nhn dinh dng y v duy tr cng nng hot ng. C. TN DCH (CHT LNG TRONG L TN, DO L DCH) C.a. Ngun gc v cng nng ca tn - Tn l mt cht lng trong c th con ngi do tinh kh ca thu cc ho thnh, n theo kh ca tam tiu, ri ra khp khong gia c bp v da d nui m bp tht, lm mm da d, lng tc. M hi v nc tiu l do tn ho thnh, bi tit qua l chn lng l m hi, vo trong bng quang l nc tiu. Do ni m hi v nc tiu c cng ngun gc. Tn b tn thng th m hi tt s t; ngc li, bi tit nc tiu hoc m hi qu nhiu cng lm tn thng tn. Trn lm sng, nhiu m hi th mt tn. Sau khi nn nhiu, a nhiu th cm pht hn (khng lm cho ra m hi), cng l v nguyn nhn ny. C.b. Ngun gc v cng nng ca dch - Dch l do thu cc ho sinh, theo huyt dch i qua mch, thm qua thnh mch ra ngoi, cha no, tu v khp, lm trn khp, b ch no tu, mm mi tai, mt, mm, mi. Tn v dch tuy c phn ring l ch biu v ch l, nhng cng l thu cc ho ra, c hai vn thc mt th, v vy, trn lm sng cng khng phn bit chia kht khe m thng gi chung l "tn dch". C.c. Tun hon ca tn dch - Tn dch thm ra ngoi gi ti, mm tht da, gn, xng, no, tu, v cc b phn trong, ngoi khc, cc b phn tha nhiu nc th thnh ra m hi v nc tiu m bi tit ra ngoi, cn tn dch th thm vo tn lc quy li trong kinh mch, l mt b phn cu thnh ca huyt dch, hnh thnh s hon lu ca tn dch.

II. KH Hm ngha ca kh c hai mt: - Mt l lu ng ca vt cht nh b kh thy, nh tinh kh ca thu cc l s vn hnh vt cht dinh dng trong c th; - hai l ch sc hot ng ca tng kh trong c th, nh kh ca ng tng, kh ca lc ph, kh ca kinh mch. Ni chung, hm ngha ca kh rt rng ri, tc l i biu cho cc loi vt cht nh b trong c th, i biu cho nng lc hot ng ca cc b phn, cc c quan trong c th. Kh ca c th, v ngun gc m ni, c phn bit tin thiu v kh hu thin bm th tin thin th

gi l kh tin thin, cng gi l "nguyn kh" Kh do thu cc hu thin ho sinh v kh t nhin ht vo u gi l kh hu thin. Do , c th thy kh l khi nim rt rng, trong phm vi bi ny, chng ta ch bn khi qut v Nguyn kh, Tng kh, Doanh kh, V kh. Bn mt ny, tuy cng c quan h vi nhau, nhng li cng khc nhau, nay k ring ra nh sau: A. NGUYN KH: Nguyn kh bao qut kh nguyn dng v kh nguyn m. Bm th tin thin, l kh ca tinh tin thin ho sinh. Nguyn kh tng cha thn, nh ng tam tiu m thng t khp mnh, thi ng ng tng, lc ph, thi ng tt c mi c quan, mi t chc hot ng. N l u ngun sinh ho ca thn ngi. B. TNG KH Tng kh tch kh hi, v tr ca kh hi trong ngc l ni kh quy t *cng l ni kh ton thn xut pht vn ng, lu hnh. Khi chu lu ton thn pht ra t kh hi v quay v kh hi, cho nn kh trong kh hi gi l Tng kh. Ngun gc ca Tng kh l kh ca thu cc ho sinh v kh t nhin ht vo cng hp m thnh. Cng nng ca Tng kh l i qua ng h hp gip cho h hp, xuyn qua tim mch hnh huyt kh. Phm th ht, ni nng, ging iu kho hay yu, vn hnh kh huyt v s m lnh cng nh sc hot ng ca tay chn u c quan h vi Tng kh. Tng kh v Nguyn kh, tuy mt cha kh, tuy mt cha kh hi, mt cha thn, mt ng l kh hu thin, mt ng l kh tin thin, nhng c hai trong qu trnh hot ng sinh l li khng tch ri nhau m cng gn lin vi nhau. Tng kh v nguyn kh gip nhau, kt hp vi nhau mi em li tc dng sung dng ton thn. Kt hp c hai ci gi l "Chn kh", v vy, thin "Thc tit chn t lun" sch T Vn ni rng: "Chn kh th thin, cng vi cc kh gm li m nui thn". (Chn kh gi, s th vu thin, v cc kh tnh nhi sung thn gi). C. V KH C.a. Ngun gc ho sinh ca V kh - V kh l hn kh (dng kh mnh m) trong n ung, n c tnh cht cc k linh hot (sng ng), trn tru, nhanh nhy, li thm thu, v th V kh tuy c

ngun gc T V m li do thng tiu ti ri ton thn C.b. Cng nng ca V kh - V kh do thng tiu ti ri, theo ngoi mch m i, trong th hun vo hoang mc, tn vo ngc bng n dng ng tng, lc ph; ngoi th theo pha trong da, gia khe cc bp tht n dng c bp, da d m gip thm cho l chn lng gi kn chc. V vy, V kh khng nhng n dng (nui m) tt c cc t chc, cc tng kh trong ngoi, m cn c cng nng bo v c biu, khng c ngoi t. C.c. Vn hnh ca V kh - V kh i ngoi mch, tuy da theo ng mch m i, nhng phng hng vn hnh khng hon ton ging doanh kh. c im ch yu trong s vn hnh ca v kh lin quan vi bin ho ngy m. Ban ngy i dng, ban m i m. i dng l i th tc dng kinh, i m l i ng tng. Ban ngy i dng, bt u t mt ln n u, i xung chn, i vo kinh tay, phn ln tn ra m khng hon lu li. i kinh chn qua lng bn chn vo tc thiu m kinh, chuyn i theo kiu mch tr v vo mt, ri li t mt i ra, c th tun hon khng ngng. Ban m i m, tc l t tc thiu m kinh, tr ti Thn, sau i qua Tm, Ph, Can, T m tr li Thn. Nh th, ngy th i th tc tam dng, m i ng tng trong m, mt ngy mt m l 50vng quanh thn ngi, chia u 25 vng dng, 25 vng m. C.d. Quan h ca Doanh kh vi V kh - V kh v Doanh kh l hai loi vt cht v mt ho sinh l cng ngun gc, nhng khc cch i. Doanh l tinh kh ca thu cc, tinh kh thuc m, tnh l nhu thun, lm cho Doanh i trong mch, V l hn kh ca thu cc, hn kh thuc dng, dng tnh cng mch, lm cho V i ngoi mch. Nhng m dng cng nhau ch c, cng nhau chuyn ho, v vy cc hc gi i sau c lun im "V kh vo mch tc l Doanh, Doanh kh i ra ngoi mch tc l V", ni r hai th Doanh V trong trng thi sinh l bnh thng th khng ngng chuyn ho cho nhau. Nu nh hot ng tng h chuyn ho gia Doanh v V sinh ra tr ngi, s thy xut hin chng Doanh V bt ho. Do , Doanh kh v V kh tuy cng nng v vn hnh khc

III. THN A. KHI NIM V THN Thn l mt khi nim v hin tng hot ng sng ca con ngi (bao gm tinh thn, thc, tri gic, vn ng ...) Thn do tinh tin thin sinh thnh. Lc phi thai hnh thnh, ci thn ca sinh mng cng sinh ra ri. Thin "Bn thn" trong sch Linh Khu vit: "Cho nn ni em li s sng gi l Tinh, hai Tinh tc ng nhau gi l Thn (... C sinh chi lai v chi Tinh, lng Tinh tng bc v chi thn)..." V vy Thn tuy l mt khi nim tru tng nhng n c c s vt cht nht nh.

Thn sinh ra t tinh tin thin, tt cn tinh ca hu thin b dng mi c th duy tr, v vy, thn c quan h mt thit vi tinh, huyt, tn, dch, doanh, v. Thin "Bnh thn tuyt cc" sch Linh Khu ni: "Thn l tinh kh ca thu c" (c thn gi, thu cc chi tinh kh d). Thin "Bt chnh thn minh lun" sch T Vn cng ni: "Kh huyt l thn ca con ngi khng th nui dng cn thn "(Kh huyt gi, nhn chi thn, bt kh bt cn dng). l ni v thn v tinh hu thin cng khng th phn chia ra. Ch c ng tng iu ho, tinh huyt cung dng chu o, y , mi c th gi gn c thn thnh vng Thn l biu hin ca sc sng, do tinh thn suy, l du hiu mnh yu ca sc sng. Thn cn th sng, thn i l cht. Thn y th thn mnh kho, thn suy th thn mnh yu. Thin "Thin nin" (tui tri) sch Linh Khu c ch ni: "Mt thn th cht, c thn th sng" (tht thn tc t, c thn tc sinh), cng l ni v o l ny. B. QUAN H GIA THN VI TINH, KH Quan h gia tinh, kh v thn l iu kin ch yu duy tr hot ng sng. Mng bi thn. - Tinh l c s ca thn. - Kh l ho sinh ca Tinh. - Thn l biu hin ca Kh. Tinh nhiu, kh th Thn vng. Ngc li, Tinh hoa, Kh tn th Thn suy. Ba th, tinh, kh, thn thnh suy c quan h ti s kho yu ca con ngi, quan h ti s tn vong ca mng sng, do ngi xa gi Tinh, Kh, Thn l "tam bo" ca con ngi.

HC THUYT TNG PH
Hc thuyt Tng ph l mt b phn quan trng cu thnh l lun ca ng y. Hc thuyt ny xut pht t quan im c th hon chnh, cho rng mi biu hin sinh l, bnh l ca ng tng, lc ph u thng qua h thng kinh lc a n cc t chc c quan bn thn, kt thnh mt chnh th hu c. Gia tng, ph (ng tng, lc ph) v mt sinh l cng c tng h gi gn, tng h c ch, khi sinh bnh cng nhau nh hng, cng nhau chuyn ho. Ng tng : Tm - Can - T - Ph - Thn. Lc ph : m - Vi - i trng - Tiu trng - Bng quang - Tam tiu.

Khi nim ng y v cng nng ca lc ph, ng tng c bn cng ging nh Ty y, nhng c nhng im khc rt ln, v d nh Ty y khng c tng kh tng ng vi Tam tiu, do chng ta khng th ngh n gin m em khi nim tng kh ca ng y so vi Ty y, em tng kh ca Ty y gn vo ng y c. C s ca hc thut Tng Ph l thc tin lm sng lu di m pht trin thnh l lun, v vy n c ngha ch o trng yu v chn tr bnh tt trong ng y. Tuy nhin, trong c mt c vn m bn cht cha c r rng, cn c chnh l, nng cao ln mt bc.

1. SINH L V BNH CH YU CA TNG PH C th con ngi l chnh th, gia ng tng v lc ph c mi quan h phc tp. Chng c cng nng ring, song li phi hp cht ch vi nhau. Chc nng ca chng l: Ng tng cha gi Tinh kh. Lc ph hp th thu cc, phn bit trong c, o thi cn b. Ngoi ra cn c No - Tu - Xng - Mch - Mt - D con, c nhng chc nng gn ging vi Tng v Ph nn c phn ring thnh mt loi gi l : "PH K HNG" ph l thng). A. TM V TIU TRNG (PH: TM BO): Tm l ch soi mi hot ng sng (sinh mnh) tng c th con ngi, n c a v ng u trong cc tng ph. Cc tng ph khc iu hot ng hp ng, u ho vi Tm, cho nn Tm l ch soi ca lc ph, ng tng. A.a. Sinh l v bnh l tng tm: - Tm ch thn ch: Tm ch qun cc hot ng tinh thn, thc, t duy, tng ng vi hot ng tinh thn, thn kinh cao cp. Nu cng nng ch thn ch ca Tm bnh thng th tinh thn ca con ngi bnh thng, tnh to, thn ch r rng. Nu nh Tm khng bnh thng th pht sinh nhng bnh chng nh: hi hp, thn thc, s hi, hay qun, mt ng, pht cung, ci ct khng ngng, hn m, ni nhm. Tm ch huyt mch: Tm v mch vn ni lin vi nhau. Huyt dch c th tun ho trong mch qun l nh vi kh ca Tm thi ng. Tm kh mnh, trc tip nh hng n vn hnh ca mu, v vy n th hin trn mch chn. Tm kh bt tc, mch s nh, yu, v lc. Kh n khng u, mch lut khng chnh, lon nhp (gi l Sc, Kt, i).

- Tm k ho - khai khiu li, mt. (tinh hoa ca Tm th hin mt): S phn b huyt mch trn mt v li rt phong ph, v vy cng nng ca Tm c bnh thng hay khng s phn nh y thnh mu sc mt v li. Khi bnh thng th sc mt hng nhun v sng sa, sc li hng nht. Khi Tm kh bt tc, tun hon khng trn tru th sc mt trng bt hoc xanh tm, khng sng sa, sc li tm xm khng ti; Tm ho qu vng khng ni, v th mi c cu: "Li m mm ca Tm". - Tm quan h vi m hi: Tm v m hi c quan h rt mt thit, cho nn mi c cu:" M hi l tn dch ca Tm". Ngi bnh dng thuc pht hn qu liu, hoc do nguyn nhn no mt nhiu m hi, u c th lm tn hi ti Tm dng, thm ch lm xut hin nhng chng trng nghim trng nh:" i hn, vong dng "(ra nhiu m hi mt thn nhit). - Ph: Tm bo cng gi l Tm bo lc (mng ngoi tim) v bn ngoi Tm. Do Tm l ni tng ti trng yu, nn ngoi phi c mt c quan bao bc bo v n. Thng thng khi ngoi t phm Tm, ni chung l phm vo Tm bo trc. Nh bnh n nhit, khi st cao, m man, n nhm, chnh l biu hin ca nhit nhp Tm bo lc. V vy Tm bo ch yu l chi b phn hot ng ca thn kinh cao cp. A.b. Sinh l v bnh l ca tiu trng: Cng nng ca tiu trng ch yu l nhn n t d dy chuyn dang, tip tc tiu ho, phn bit "trong", "c". Trong l ch mt phn n c tinh ho (thu cc chi tinh), t Tiu trng a xung i trng hoc chuyn qua Bng quang. Khi Tiu trng c bnh, ngoi nh hng v cng nng tiu ho, hp th ra, li cn xut hin tiu tin d thng. Tm v Tiu trng thng qua quan h kinh lc cu thnh quan h biu l. Nu Tm ho vng thnh, thy xut hin chng trng Tm phin, u li au, ming l lot, nt, tiu tin t m , c khi i ra mu. Hin tng bnh l ny gi l Tm cu nhit sang Tiu trng (nhit Tm chuyn sang Tiu trng). Phn sinh l, bnh l trn y c Ty y ni l bao qut c cng nng v bnh tt ca Tm v mt phn trong cc h thn kinh trung khu, thn kinh thc vt. B. CAN V M B.a. Sinh l v bnh l tng can. - Can ch s tit: Can c tc dng thng pht, thu tit, lm cho s vn hnh cc ph tng khc c

thng sut. N ch quan v th gin v iu t kh c phn b ton thn. Nu Can kh s tit, iu t tht thng, kh c khng th, c th gy nn bnh tt. Can kh ut kt thng d cu, sn ngc y tc, au u, kinh nguyt ri lon. Nu Can kh thng pht thi qu l Can dng thng cang s thy u vng, au u, mt, tai, ic tai. Nu can dng cang cc m ho ho sinh phong, tc c th sinh hng lot chng ca trng gi. Can kh thng pht khng , cng gy ra cc chng vng u, mt ng, tinh thn hong ht. - Can ch tng huyt: Can c cng nng cha gi huyt dch v iu tit huyt lng. Khi ta ng hoc ngh ngi, b phn huyt dch quay v cha gi Can, Khi ta hot ng, Can li cung cp huyt dch cho mi t chc c quan, dn i ton thn. Can tng huyt, cn c ngha na l phng xut huyt. Nu cng nng tng huyt c din bin xu th gy xut huyt, th huyt, nc huyt (chy mu cam). - Can khai khiu ra mt: Can tng huyt, mt nh huyt m thy. Can c bnh thng c nh hng trng mt. Can h lm gim th lc, qung g, m mt. Can ho thng vim th mt . - Can ch cn, k ho ti mng: Can ch qun hot ng ca gn, chi phi hot ng ca bp tht v khp xng trong ton thn. Gn nh vo Can huyt nui dng, nu Can huyt bt tc khng nui dng c gn s sinh ra au gn, t di, kh co dui, co qup. Nu nhit cc dn ng Can phong cng c th gy nn co git. "Mng l ch tha ca gn". Mng v Can cng c quan h mt thit. Can huyt y th mng tay hng nhun, Can huyt bt tc th mng tay kh xc hoc mng i, mm ra, gi l "K ho ti mng" (bin ho l thy mng). B.b. Sinh l v bnh l ca m m l mt trong su ph, nhng li c cng nng khc cc tng ph khc nn gi l "k hng chi ph". Bnh ca m (mt) ch yu biu hin sn au, vng da, ng ming, nn nc ng. Can v m thng qua quan h kinh lc cu thnh quan h biu l, Can v m gn nhau nn khi c bnh th cng nh hng n nhau, khi cha bnh th cha c Can v m. Trn c bn Can v m bao qut cng nng ca gan mt v mt phn h thn kinh thc vt, h vn ng, huyt dch, th gic. C. T V V C.a. Sinh l v bnh l ca T: - T ch vn ho: T ch tiu ho, hp th v vn chuyn n. n vo d dy sau khi s b

tiu ho, li c T vn ho thm mt bc, to thnh cht tinh vi d hp th, ri c chuyn vn i khp c th nui dng cc t chc c quan ton thn. T ngoi vic vn ho n tinh ho ra, cn vn chuyn thu thp, cng vi Ph v Thn duy tr mc va ca cht lng trong c th. Khi cng nng vn ho ca T bnh thng, tiu ho, hp th tt, T kh kho, th kh huyt thnh vng, tinh lc di do.Nu nh T h th vn ho tht thng, kh nng tiu ho, hp th (kin vn) khng tt, s xut hin chng km n, bng chng, a lng, nho. C th do cht lng vn chuyn b tr ngi m gy nn thu thp b nh tr, dn n ph thng hay m m (do khng sinh huyt tt sinh m lng hoc do d dy, ng rut). - T thng huyt: T c cng nng thng nhip huyt dch ton thn. Nu T h, cng nng thng huyt din bin xu cng lm cho "Huyt bt tng kinh gy nn cc chng xut huyt, th huyt nc huyt, bng lu huyt, tin huyt. Ngoi ra T cn c quan h sinh huyt rt mt thit. T h lm cho cng nng sinh ho huyt dch gim thp, a n bn huyt (thiu mu, ngho mu). T ch t chi, co nhc, khai khiu ra mm, k ho mi: T m vn ho bnh thng thu cc tinh vi nui dng ton thn th sc n tng tin, c bp y n kho mnh, tay chn, cng cp, mm ming hng ti. T kh h yu, vn ho tht thng, th sc n km, c bp gy mn, chn tay mm yu, mi trng nht hoc vng, kh khan. C.b. Sinh l v bnh l ca v: Cng nng ch yu ca V l cha np thu cc, nghin ngu n, nn gi: " V l thu cc nghin ngu n, nn gi: "V l thu cc chi hi". V c bnh th xut hin chng bng trn y tc, au n, n ung gim, qun bng bun nn. T vi V thng qua quan h kinh lc m cu thnh quan h biu l. Vi ch np, T ch vn ho, phi hp vi nhau thnh cng nng sinh l tiu hi, hp th, vn chuyn dinh dng. Tc dng ca T,V trong c th con ngi chim a v trng yu, cho nn trn lm sng c cu ni : " C V kh th sng, khng V kh th cht" v cu "T, V l gc ca hu chin". Nhng T, V li c nhng c im khc nhau : T ch thng, a to, ght thp. V ch ging, a thp, ght to, c hai u tng phn tng thnh. V kh ging, a mi i xung, tin cho vic tiu ho T kh thng, thu cc tinh vi mi c th i n Ph, li a ri khp ton thn, n cc tng ph. Nu V kh khng ging m li ngc ln, s gy ra qun bng, nn ma, hi, nc v au d dy. T kh khng thng, m li hm xung (trung kh h hm) th xut hin ht hi, ni yu, a chy ko di, li dom, sa d dy, sa d con, hoc sa cc tng ph khc.

T thuc m, bn thn rt d sinh thp,T khng vn kho, thu thp nh trong, li cng rt d bi t thp xm phm. Nu T b ngoi thp xm phm th thy pht st, nng u, au mnh, tay chn r ri, mt mi, bng chng kh chu, ru li trng dy, mch nhu hon, khi cha nn n t, to thp. V thuc dng, ni chung bnh ca V l V nhit, V ho lm xut hin ming kh, kht, kn n hoc rng au, li rng chy mu, th huyt, nc huyt. Cha nn thanh nhit, ging ho. Tho nhng iu ni v v th ng, Ty y u ni ging nhau,nhng ng y ni v T bao gm cng nng v bnh tt thuc tiu ho, hp th, i t (thay th vt cht), n nh th dch v mt phn tun hon huyt dch so vi bi ging Ty y th tht khc xa. D. PH V I TRNG D.a. Sinh l v bnh l ca ph - Ph ch kh: Ph gi h hp, tin hnh thay i kh trong c th, duy tr cng nng hot ng sng ca con ngi. Mt khc, Ph hng v trm mch a thu cc tinh vi phn b ton thn. Ngoi ra, ng y cho rng Ph ch kh c ngi, kh ca lc ph, ng tng thnh suy u c quan h mt thit vi Ph. Cng nng ca Ph din bin xu s gy nn bnh tt ch yu ng h hp: ho hen, mt nhc, ting ni yu nh, ht hi. - Ph ch tc ging, thng iu thu o: Ph kh ly thanh tc h ging lm thun, nu Ph kh ngc ln s pht sinh chng ho hen. S vn hnh cht lng trong ngi v bi tit chng nhng cn s vn ho, chuyn a ca T, cn cn s tc ging ca Ph kh mi c th thng iu thu o m chuyn n Bng quang. Nu nh Ph mt tc ging cng nh hng n vic i t *ca thu dch, dn n thu thp nh lu, sinh ra kh i v ph thng. Do c cu: "Ph l hin thng ngun ca thu". Ph kh khng tc ging c c khi quan h vi Ph kh b tr (Ph kh vng tc). V th mt mt s chng xuyn v ph thng thng phi hp dng thuc khai ph kh nh Ma hong, T tn, Kh Hnh nhn cha. - Ph ch b mao: Ph v da d c biu c quan h mt thit. Ph, V kh u th co biu kn chc, da d ti sng, sc chng ca c th mnh m, ngoi t khng d xm phm c. Kh ca Ph, V khng vng, l chn lng trng tri, d b ngoi t xm phm, li sinh ra m hi v m hi trm. - Ph khai khiu mi: Mi v Ph thng nhau, mo l ca ca h h hp. Khi Ph c bnh thng sinh tc mi, chy nc mi, kh th, c khi cnh mi php phng. - Ph c quan h ting ni: Ting ni pht sinh do tc dng ca Ph kh. Ph kh th ting ni vang, trong. Ph kh h th ting ni thp, c, nh. Phong hn phm Ph, Ph kh vng tc th ting ni nh cm. Bnh lao do Ph t lm tn hi, hoc do Ph kh tiu hao qu mc cng dn n mt ting.

D.b. Sinh l v bnh l ca i trng: Cng nng ch yu ca i trng l chuyn tng cn b, bi tit phn. i trng c bnh gy ra: to bn, b a, au bng a chy, hoc l, mu m. Ph v i trng thng qua kinh lc cu thnh quan h biu l. Ph kh tc ging th cng nng ca i trng bnh thng, i tin d dng; nu i tin tch tr th cng nh hng ngc li s tc ging ca Ph kh. Khi tr liu trn lm sng, c khi cha bnh ca Ph. Nh cha bnh b a, ngoi vic dng thuc thng tin ra, cn dng c thuc nhun Ph hoc ging Ph cng tt. C mt s chng thc nhit Ph, ngoi vic thanh Ph, cn cn thng i tin. Kt hp c hai vic ny thng thu c kt qu rt tt. Theo sinh l v bnh l k trn, v c bn Ty v ng y u ging ging nhau. Nhng ng y ging v Ph, ngoi cng nng v h hp, li bao qut mt s b phn tun hon huyt dch, trao i cht lng v cng nng iu thn nhit. . THN V BNG QUANG D.a. Sinh l v bnh l ca thn: - Thn ch tng tinh: Cng nng ca Thn l tng tinh. C th cha lm hai loi: cha "Tinh" sinh dc, cng l ch qun vic sinh sn ca con ngi. Mt khc, cn cha tinh ca lc ph, ng tng, cng l ch qun vic sinh trng ca con ngi, bao gm s pht dc v cc hot ng trng yu khc. Trn lm sng, s ln bnh Thn l chng h. Bnh h sinh dc v c mt s bnh h ni tit c th dng php b Thn m cha. - Thn ch thu: Thn l c quan trng yu iu tit v thay th nc trong c th, cho nn gi Thn l "thu tng". Thn c bnh, iu tit nc khng bnh thng, lm kh i, thu dch nh lu, ph ton thn, hoc i khng ngng, ung nhiu, i nhiu, i sn, i dm. - Thn ch xng, sinh tu, thng v no: Thn tng tinh, tinh sinh tu. Thn v no c quan h. Thn tinh y th xng, tu, no u kho mnh, chn tay nhanh nhn, c sc, hnh ng linh li, tinh lc di do, tai thng, mt sng. Thn tinh khng , thng sinh ra ng tc chp chp, xng mm, sc yu, thiu mu hoc chong vng, hay quyn, cng nh tr em b chng tr lc pht trin chm. Ngoi ra, rng l ch tha ca xng, nu Thn kh h suy th rng li d b lng lo v rng. - Thn ch mnh mn ho: Thn l thu tng, nhng li cha mnh mn ho (Thn dng l lc lng ch yu duy tr sinh mnh, c tn mnh mn ho). Thn ho v Thn thu (thn tinh). Mt m, mt dng, cng nhau duy tr sinh dc v sinh trng, pht dc, cng nh cng nng ca cc tng ph. Mnh mn ho suy, dn n xut tinh sm, lit dng; khng sc si m T gy ra bnh a chy mn tnh. Mnh mn ho

vng s xut hin mng tinh, di tinh, tnh dc tng tin, bt rt. - Thn ch np kh: H hp tuy do Ph ch qun nhng tt nhin cn s hip ng ca Thn. Thn c tc dng h tr Ph ht kh, ging kh gi l "np kh". Nu Thn khng np kh s sinh ra h xuyn, ngn hi, c im ca loi h xuyn ny l th nhiu, ht t. Tr liu lm sng cn theo cch b Thn. - Thn khai khiu tai (pha trn), nh m (pha di): Tai v Thn lin quan vi nhau, v l khiu trn ca Thn, cho nn Thn kh sung tc th tai nghe c bnh thng, Thn kh h th tai , tai ic. Nh m l l t v l i, l khiu di ca Thn, cho nn s bi tit ca Thn c lin quan n i, a. Nu Thn kh h s a n i khng cm hoc i sn khng dt. Thn m bt tc s a n b a. Mnh mn ho suy gy nn a chy lc sng sm. - Thn k ho tai tc: Lng tc ri rng v sinh trng thng phn nh s thnh, suy ca Thn kh. Thn kh thnh vng th lng tc tt dy v en bng. Thn kh suy th lng tc tha, rng hoc bc m kh xc. .b. Sinh l v bnh l ca bng quang Cng nng ch yu ca Bng quang l cha gi v bi tit nc tiu. Nu Bng quang c bnh sinh ra i sn, i vi hoc khi dt bi i thy au. Thn v Bng quang thng qua quan h kinh lc m cu thnh quan h biu l. Cng nng bi tit ca Bng quang mt bnh thng c khi quan h ti bnh Thn. Nh Thn h khng c nhip, cng xut hin chng i khng cm hoc i dm. Thn h, kh ho khng kp cng gy ra b i hoc i kh. Theo sinh l, bnh l k trn, ng y ging v Thn, c bn bao qut cng nng v bnh tt h sinh dc, tit niu, b phn to mu, ni tit v cng nng ca h thn kinh, khc vi bi ging Ty y cn Bng quang trong bi ging ng, Ty y u ging nhau. E. TAM TIU Tam tiu l mt trong lc ph, gm c Thng tiu, Trung tiu v H tiu. Hnh thi v cng nng ca Tam tiu ti nay cha c l thuyt n nh. i a s cho rng Thng tiu l Tm Ph, tng ng vi cng nng tng kh lng ngc. Trung tiu ch T, V tng ng vi cng nng tng kh bng trn. H tiu ch Can, Thn, Bng quang, i trng, Tiu trng, tng ng vi cng nng tng k h bng di. Theo tc dng sinh l m ni, Thng tiu nh "sng", ch tc dng ca Tm, Ph i vi vic a ri cht dinh dng. Trung tiu nh "git nc", ch tc dng vn ho ca T, V, H tiu nh "cng ranh", ch tc dng bi tit ca Thn v Bng quang. L thuyt Tam tiu bin chng trong hc thuyt n bnh dng Tam tiu lm cng lnh bit chng

phn loi bnh v lun tr. So vi ngha k trn c ch khc nhau. Ni tm li, cng nng ca Tam tiu l tng hp cng nng sinh l ca my tng ph trong lng ngc, bng. Bnh bin ca Tam tiu xut hin phn ln c lin quan vi cng nng chuyn tng cht lng, nui dng v bi tit. G. N T BO N t bo gm d con v phn ph. Cng nng ch v cha v kinh nguyt. N t bo, Thn v Xung, Nhm mch c quan h rt mt thit, c 3 u cng gi kinh nguyt, cha , sinh dc c bnh thng. Thn tinh y , Xung, Nhm mch thnh th kinh nguyt, sinh dc bnh thng. Thn tinh hao tn, Xung nhm mch h th kinh nguyt khng u, thm ch khng cha . 2. QUAN H GIA NG TNG VI NHAU Quan h gia tng vi tng, gia ph vi ph, gia tng vi ph mt thit khc thng. C mt s mt c th bn ti. Hin lm sng thng thy quan h gia tng v tng phn ra nh sau: - Tm v ph: Tm ch huyt, Ph ch kh Tm Ph gip nhau cng gi tun hon ca huyt dch. Tm huyt th Ph kh di do. Ph kh di do th Tm huyt c mu chy u. Ngc li, Ph kh bt tc cng nh hng n tun hon huyt dch. Cng nng ca Tm khng tt c nh hng n h hp. - Tm v Thn: Tm thng tiu thuc ho Thn h tiu thuc thu. Trong tnh hung bnh thng c hai cng quan h tng h, gi gn iu ho, hip ng (Tm Thn tng giao, thu ho tng t). Nu ph v quan h bnh thng , s xut hin Tm phin, mt ng, u vng tai , lng gi mm mi, gi l chng 'Tm Tn bt giao". - Tm v Can: Tm ch huyt mch ton thn. Can c cng nng cha gi v iu tit huyt dch. C hai c quan h mt thit. Nu Tm kh bt tc lm cho huyt hao Can h, xut hin chng "Huyt bt dng cn", s thy gn, xng au but, co qup, co git. - Tm v T: T ch vn ho, rt cn s nui dng ca Tm huyt v s thi ng ca Tm dng, cng nng ca Tm cng cn T phun ti thu cc tinh vi hot ng. Th na l Tm ch vn hnh huyt dch. T c cng nng thng nhip huyt dch. Lam cho Tm, T c quan h mt thit. Lm sng thng thy c chng "Tm T lng h" biu hin l tim thn thc, hay quyn, mt ng, sc mt vng yu, n t, a phn nt. - Can v T: Can kh qu vng hoc T kh qu he u d xut hin chng "Can mc tha T" (Can T bt ho) biu hin sn au, au d dy, au bng.

- Can v Ph: Bnh thng th Ph khc Can. Nhng khi c bnh th Can phn khc Ph. V d: Ph vn h khng ch c Can, do m Can kh thng nghch lm cho Ph kh tc ging b vng, s thy ngc cch chng y, khng h. Li nh Can ho qu thnh th hun t Ph, gy ra d cu bn, au sn ngc, ho khan hoc ho ln m vi mu gi l "Mc ho ch kim" (tng v). - Can v Thn: Can v Thn c quan h mt thit. Trong ng y c cu "Can Thn ng nguyn". Can nh Thn thu (Thn m) t dng li, Thn thu bt tc, m h th khng lim c dng s gy ra "Can dng thng cang" xut hin chng au u, cao huyt p. - T v Ph: Ph kh nh T vn ho thu cc tinh vi nui dng tr li. Trn lm sng i vi bnh Ph kh h, c th dng phng php b T, ch Ph cha chy. - T v Thn: Vn ho ca T nh Mnh mn ho ca Thn gip , cho nn Mnh mn ho bt tc, gy ra cng nng ca T gim, xut hin chng a chy. Ngoi ra T cn c th ch Thn thu, nu T h, cng nng vn ho gim m k hng ch c thu, lm cho Thn thu nhiu lon, xut hin ph thng. - Ph v Thn: Ph ch kh, Thn ch np kh, Thn cng ging, Ph kh tc ging. Nu Thn dng h, khng th np kh, th thy xuyn sc. Trn lm sng, do thn h m a n hen xuyn cn theo cch b thn m cha. Tm tt: Theo h thng gii phu Ty Y Hc thuyt tng ph thc cht l gii phu sinh l v bnh l trong ng y, l c s bin chng lun tr trn lm sng, khi chng ta hc tp cn coi l t in, cm nang. Cn nh i vi vic gii cng nng tng ph theo h thng gii phu sinh l ca Ty y quy np nh sau: V mt tiu ho, hp th: V ch thu np, T ch vn ho, Tiu trng phn bit trong c, i trng chuyn thi cn b, li c s gip ca Can s tit, Mnh mn ho gip . V mt hot ng h hp: Ph gi h hp, ch thay i kh th, Thn ch np kh, gip cng nng tc ging ca Ph. V mt tun hon huyt dch: Tm ch huyt mch, l ng lc ca tun hon. Ph hng v trm mch, thm vo tun hon huyt dch. Can tng huyt, cng nng iu tit huyt lng. T thng huyt, lm cho huyt dch tun hon trong mch m khng trn ra ngoi. V mt cng nng to huyt: T, V l gc ca hu thin, to huyt cng nh Thn n dng. V mt o thi nc: T ch vn ho thu thp, Ph ch thng iu thu o, Thn ch bi tit ca thu, Tam tiu ch kh ho, Bng quang ch cha nc tiu v bi tit nc tiu.

Cng nng thn kinh: Mt phn cng nng ca Tm tng ng vi thn kinh i no, l trung tm ca hot ng tnh ch, t duy. Cng nh cc tng u gm c hot ng thn kinh tinh thn.

Cng nng vn ng: Thn ch xng, lm cho vn ng u n, ng tc nhanh nhn, tinh xo. Can ch gn, co dui cc khp. T ch t chi, qun c bp ton thn.

Cng nng ni tit v sinh dc ton thn: C quan h vi Thn, Can, N t bo v Xung mch, Nhm mch.

* Ng Vn- Lc Kh l mt chuyn rt su, ng trong sch Trung y khi lun * Quy t: Kh quay v th tm * Hai t inh: tinh tin thin v tinh hu thi n * Thng pht: a ln; thu tit: gom v hn ch * Huyt bt tng k nh: Huyt khng i theo kinh mch

T CHN Chn on ca ng y bao gm 4 phng php: Vn chn, Vng chn,Vn chn v Thit chn, gi tt l t chn. Thng qua t chn bit r hin trng v lch s bnh tt ca ngi bnh, t mi c th tng hp, phn tch, lm cn c bin chng lun tr.

1. VN CHN: (HI) Vn chn l phn trng yu trong t chn, thng qua vn chn k lng thng c th n chn on chnh xc. Ni dung ca vn chn, ni chung ging nh Ty y, cn hiu r ni au ca ngi bnh, thi gian pht bnh, nguyn nhn, din bin, tm tt tnh hnh chy cha (bao gm c ung thuc v phn ng, khi qut sinh hot ca ngi bnh, nghin ngp, thi quen n ung, tnh hnh suy ngh, tin s gia nh). Vn chn ca ng y c nhng ch khc, trc y nhng im chnh ca vn chn khi qut thnh cu ca: Thp vn: Nht vn hn nhit; nh vn Hn; tam vn m thc; t vn tin; ng vn u thn; lc vn hung phc; tht lung, bt kit, c ng bin; cu vn cu bnh, thp vn nhn; ti kim phc dc tham c bin ph n ng vn kinh, i, sn; tiu nhi ng vn ma, chn, ban. Tm dch l: 1 hi nng rt; 2 hi m hi; 3 hi n, ung; 4 hi i, a; 5 hi u, mnh; 6 hi ngc, bng; 7 hi ic tai; 8 hi kht nc; 9 hi bnh c; 10 hi nguyn nhn gy bnh. Li hi thm ung thuc c chuyn bin. n b phi hi hnh kinh, kh h, cha ; Tr em th hi si u. C th tham kho thm trong . Ngy nay em ni dung chn on bng hi khi qut nh sau: A. HN NHIT V M HI: Cn hi r c hay khng pht st, b rt hay nng, b nng hay nh, c im ca cn st, c hay khng c m hi, thi gian ra m hi, tnh cht v nhiu t ca m hi. Quy t nhng chn on nh sau: - Lc mi pht bnh: pht st, n lnh l ngoi cm biu chng; pht st nh, n lnh nhiu khng c m hi l ngoi cm phong hn biu chng; pht st nng, n lnh nh, c m hi l ngoi cm phong nhit biu chng. - Lnh mt cn, nng mt cn, gi l hn, nhit vng lai. Nu nh thi gian pht bnh rt nhanh c km theo ng ming, kh hng, vng u, hoa mt, tc ngc, sn y chng, l bn biu, bn l. - Pht st khng n lnh, c m hi, ming kht, to bn l l thc nhit chng. - Bnh mn tnh, v chiu st nh, ngc v lng bn tay, bn chn nng (ng tm phin nhit), g m hng, m hi kh, ra m hi trm l m h pht nhit. Bnh thng m s lnh, ngn hi, mt mi, t ra m hi l dng h. B. U, THN, NGC, BNG: (Ch yu hi r ni au, tnh cht v thi gian au). - u au, u chong, au khng dt, au hai bn thi dng, pht st n lnh, phn nhiu l ngoi cm. Khi au, khi khng, thng km theo chong vng, khng nng, lnh phn nhiu l ni thng l chng. Mt bn u au (thin u thng) thng do ni phong hoc huyt h. Ban ngy au u,

lm mt th au nng hn l do dng h. Sau gi Ng u u l m h. Ban m au u l huyt h. au u chng mt, mt , ming ng, thng l can, m ho thnh. u vng m tim hi hp, ngn hi, yu ui, thng l kh huyt h nhc. t nhin u vng, thng l thc chng; Vng u lu ngy l h chng. u m, nng cng nh b vo trong bao thng l thuc thp nng. - Mnh au: Ton thn au but, pht st n lnh l ngoi cm. Bnh lu ngy m mnh au l kh huyt bt tc. Vng lng au thng l thuc thn h. Cc khp, c bp, gn, xng t chi au n, t bi, hoc cc khp sng ph, ni au c nh hoc di ng l phong hn thp bi. - Ngc au: au ngc pht st, ho ra m mu thng l ph ung (sng phi c m). au ngc st v chiu, ho khan, t m, trong m ln mu l lao phi (phi kt hch). Ngc au, hng u lan ra xng b vai, hoc xng sn pha sau au nhi, t thy cm gc nn vng tim l ngc bi (hung bi) - cn ch khng phi l tim cn au, m sn di au l can kh bt th. - Bng au: au bng trn, nn khan, nn ra nc di trong, gp lnh au d di l v hn. Bng trn chng, chua, hi mi mc l thc tr (n khng tiu). au quanh rn, lc au lc khng, khi au ni hn cc l au do giun a. au bng pht st, a chy hoc i l ra m mu, l cp hu trng (qun bng v nng l t) l thp nhit thc chng. au bng m lin min, phn nt, s lnh, t chi mt, l hn thp h chng. Ni tm li: au di l thc chng, au ko di l h. Sau khi n au tng l thc, sau khi n gim au l h. au d di kch lit, ni au c nh, s vo au tng hoc s l thc. au lm rm, khng c nh, s nn gim au hoc a s l h. C. N UNG: Hi r tnh hnh n ung ca ngi bnh nh: thm n hay khng, s lng n, khu v, phn ng sau khi n v c kht hay khng? - Trong khi b bnh m vn n ung bnh thng l v kh cha b tn thng. Khng mun n m hi l c tch tr. n nhiu, hay n l v c thc ho ( ngha c khc vi triu chng ca i ng, ca chng tiu kht). - Ming kht, thch ung mt l v nhit thng m. Ming kht thch ung nng l v dng bt tc. Ming nht khng kht, hoc l biu chng ang chuyn vo l, hoc l dng h hn thnh l chng. Ming kh khng mun ung l t h thp thnh. - Ming ng l can, m c nhit. Ming chua l trng, v tch tr. Trong c mun pht ra ngt l t c thp nhit. Ming nht l h chng. D. I TIU TIN: Hi r s ln i a, tnh cht, trng thi phn, c a, i ra mu hay khng? - i tin b kt, kh khan, kh a, pht st l nhit chng. Bnh ko di, ngi mi , ngi gi m

to bn l thuc kh h hoc tn hao. - a phn nt, trc khi a khng au bng l t v h hn. Tng sng au bng a chy (cn gi l ng canh tit) l thn dng h. a ra nh nc, phng ra nh bn, c cm gic nng rt hu mn l v, trng c nhit. a ra phn thi, nho nhot, nhiu bt, bng au, a xong gim au l thc (n) tr. - a ra mu m, qun au nh mt rn, bng au pht st l thp nhit h l. a ra phn , en nh keo sn, thng l xut huyt on trn ng tiu ho (d dy xut huyt). Trong phn dnh mu hng ti l xut huyt on di ng tiu ho (trc trng xut huyt). C hai ni xut huyt v nguyn nhn ca chng cn c kim tra k hn na. - Nc tiu nhiu m trong thng l h hn; trong m sn nhiu ln hoc i khng cm l kh h; nu km vn c l thp nhit. - Trong m i i nhiu, hay i dm l thn h. i sn, i gp, i au, i kh hoc km theo mu m, ct si, l chng lu. Ming kht, i nhiu, ung nhiu, thn th gy mn rt nhanh l chng tiu kht. t nhin pht sinh b i, hoc ch i sn c vi git, mi nc i rt hi, bng quang au n d di m nng ln l thc chng. Nc tiu dn dn gim t, thm ch khng i, sc mt trng nht, lng i, tay, chn xanh, lnh, l h chng. . NG - Mt ng: l kh vo gic ng, li d tnh, v khng nhiu m mng. m kh vo gic ng, n ung gim dn, mt mi, u oi, hi hp hay qun, tinh thn hong ht, thuc tm t lng h, thng do suy ngh qu gy nn. H phin khng ng c, st v chiu, ra m hi trm, li hng t tn (nc) mch t, sc, thng l m h. Sau khi bnh nng hoc v gi kh huyt u h, thng dn n mt ng. m ng khng yn, ng t, d tnh, tm phin, ming li mc mn, u li hng, l tm ho cang thnh... Mt ng, nhiu mng, au u, ming ng, tnh tnh hp tp, d cu l can ho cang thnh. Trong khi mng nm ku ln l m kh h hoc v nhit. - Ng nhiu: thn mt, chi mi m ng nhiu l kh h, n xong u oi, mun ng l t kh bt tc. Sau khi khi bnh ham ng l chnh kh cha hi phc. Mnh nng mch hon, ng nhiu l thp thng E. TAI IC - TAI Thn, can, m v tai c quan h gn b; ic dy mnh ln l thc chng can, m ho vng, ic lu l thn h, kh h. Trong lc c n bnh m xut hin ta ic l ch chng nhit ta thng m. Tai km theo tim hi hp, u vng l thuc h chng; c tc ngc, au sn, ming ng, phn kh rn m bun nn o l chng thc. G. C IM N B - TR EM i vi ph n v tr em, tr nhng vic hi nh trn ra li cn hi thm nhng ni dung sau y na:

- i vi ngi bnh n b cn hi r c chng hay cha, kinh nguyt (bao gm c tui bt u c kinh), chu k, tnh trng kinh nguyt nhiu t, c au hay khng, mi v mu sc kh h, v tnh hnh sn dc (s ln cha , c kh hay ri khng). - Kinh nguyt n trc k: s mu nhiu, mu sm v sn st, ming kh, mi hng l huyt nhit, Kinh nguyt tm en, c mu cc l thc nhit. - Kinh nguyt chm sau k: s mu t, mu hng nht m lng sc mt vng a l huyt h, nhng chi lnh, mt trng l h hn. Mu tm bm thnh cc, bng di au, s s, hoc c cc sng l kh tr huyt . Kinh nguyt c mi hi l chng nhit, c mi tanh l chng hn. - Kh h trong, lng m tanh l h hn, vng c l thp nhit. - Sau khi m sn dch khng dt, km c au bng, s s nn l huyt . - i vi ngi bnh l tr em: cn hi r qu trnh ln ln, lt qu v nhng bnh mc; thp th khp kn, i, chy, ni sm hay chm, tim phng hay cha, qua si, thu u hay cha v cc cch b dng. 2. VNG CHN (NHN) Vng chn l thng qua quan st thn, sc, hnh thi ni tnh trng chung; thng qua xem li bin ho ni thm mt bc tnh cht ca bnh tt. Tr em di 3 tui li xem ng vn ngn tay b tr cho chn on. A. TRNG THI CHUNG Tinh thn nt mt: tinh thn dt, nh mt khng c thn, phn ng tnh cm trn nt mt chm, sc mt m ti khng phn chiu nh sng l biu hin chnh kh tn thng. Sc mt kh xc, mi nht l huyt h. Sc mt vng a l t h. Bnh lu di sc mt en ti l thn h. Hai g m ng hng v chiu, st v chiu l m h ni nhit. Tr em mt m chung quanh mi xanh l can phong. trong cc bnh: sc c sng ti l bnh cn nh, m ti l bnh nng. Tr em bnh n nhit hoc cp, mn kinh phong thy nhn cu vn ng khng linh hot, c khi c nh, nhn trn ngc, nhn thng , nhn lch l thuc can phong ni ng, hoc m nhit vng tc gy ra, l chng kinh phong. Tr em b mc bnh m khc khng c nc mt, l mi kh m khng c nc mi, l chng nng; Sc mi trng bt l kh huyt h nhc. Hnh thi: Hnh th gy mn, chi th mi mt, da d kh khan l kh huyt h nhc. Nu bo m n t l t h c m. Hnh gy n t l trung tiu c ho. Da d ton thn v nim mc pht vng l hong n. Sc vng a, ti nh da qut, pht st l dng hong (cp tnh hong n); sc mt vng nht, m nh khi hun, khng st hoc st nh l m hong

(mn tnh). Ton thn ph thng, pht bnh nhanh chng, cc khp au but, hoc c n lnh, s gi l thu kh ni nh, phong t ngoi nhiu. Mnh nng, tinh thn c bit khn qun l thp nng. au lng, chi lnh, sc mt ti l thn dng h. Chi di ph thng, sc mt vng a, n ung khng ngon, bng chng, phn lng, nt l t dng h. Da d xut hin ban chn (lm m l chn, thnh mng l ban) l ni nhit, trong bnh n nhit th l du hiu ch yu ch nhit nhp huyt phn. Ban chn sc ti sng, n l bnh tnh cn nh, m m l bnh tnh nng. Ph: Php vng chn v bnh giun a: dng php vng chn chn on bnh giun a thi xa xa c ghi li, gn y c ngi quan st hn mt nghn trng hp tr em b bnh giun a chng minh cc phng php chn on l c ngha nht nh. Tr em b bnh giun a th hin nh sau: - Trn mt li xut hin ban , ven b r nt, hnh trn thng li khi mt li nh u v, ni chn khng nht nh, s lng khng k. - Nim mc mi di xut hin nhng ht trn, thng l mu xm, nt chn nh nh u mi kim, s lng khng k. - Cng mc xut hin xanh chm, hnh tam gic, trn, hoc bn nguyt, phn b trn li trn nh mao mch (huyt qun nh) khng li khi b mt. - Trn mt li xut hin ban trng, hnh trn, rt r rng, gia trng nht, khng li khi b mt. y l bn loi dng tnh th chng, c khi n c, hoc cng xut hin, thng thy nht l ban trn li. Th chng t, nhiu thng l bng chng ca s lng giun nhiu t trong bng. T l ng ca vng chn so vi xt nghim phn (bao gm c php m trng) l rt cao. Cch ny khng cn chun b khc, gin tin, s dng, chc chn. B. THIT CHN ( XEM LI ) Thit chn l b phn trng yu trong chn on ng y. ng y quan st ci li tht t m, t trong thit chn m tm thy thc h ca tng ph, thnh suy ca kh huyt, hao tn ca tn dch v tnh cht ca ngoi t. Do mt mc nht nh c th gip cho phn on tnh cht, mc nng su v hng pht trin ca bnh tt. B.a. Cht li Cht li ch l ci th ca li, n cng vi cc tng ph c quan h mt thit. Loi quan h ny c c im tng ch khc nhau. u li ch v phn nh bnh bin ca tim phi, nh u li l

tm ho thng vim. Ven li ch v phn nh bnh bin ca gan mt, nh ven li c ban tm l can ut (trn lm sng thng thy mt s ngi bnh gan th ven li c im ban xanh tm, hoc tnh mch di li trng phng). Phn gia li ch yu phn nh bnh bin t, v. Cung li ch yu phn nh bnh bin ca thn. Trn lm sng quan st cht li v theo bin ho 4 mt: mu sc, m thp, hnh thi v ng thi phn tch. - m thp v mu sc chnh ca li thng l: hng nht v m nc. - Sc li nht hn bnh thng l huyt h, dng h hoc hn chng. Sc nht m khng ru l kh huyt lng h: nht m m trn l hn. Loi sc li ny gi l li trng nht, tc l hng t, trng nhiu. Chng bnh l dinh dng tr ngi, bn huyt v mt s bnh ni tit nh ph nim dch (dch do dnh) u thy li trng nht. Sc li hng ti m kh l m h; hng ti m khng ru l m h ho vng cui k n nhit, lao phi; cng nng tuyn gip trng v bnh i ng cng thy li m h. Cht li mu hng thm hoc thm thuc v thc nhit. Ni tm li: m l nhit su. Khi b bnh truyn nhim cp tnh qu nng hoc khi vim nhim a n nhim c mu u thy li sm m sinh gai nhn l doanh phn nhit thnh; sm m sc ti l nhit thng tm bo lc. Chng bi huyt v khi b bnh cp tnh vim nhim nghim trng cng thy li sm. Li m bng, khng ru l v m mt i, bnh tnh nguy ngp. Sc li t sm chuyn sang tm m kh l du hiu chnh ch bnh n nhit pht trin n huyt phn. Vim nhim nng khi pht trin n suy thp v tun hon cng xut hin li tm. Tm m l huyt , tm nng m m l hn chng. Li xanh lam l chng nng ca kh, huyt cng suy thoi. Xanh m sng bng, khng ru l d on s xu. Khi h hp, tun hon suy kit, thiu xy nng cng xut hin li xanh. B.b. Hnh thi v ng thi ca li: Ch yu l quan st cc tnh trng th li bo, gy, gi, non, kh, m, rnh nt v hot ng. Dng li bo mp, hng nht m ven li c ngn rng l h chng, hn chng. Li to bo l chng suy tuyn gip, u chi phnh to. Li to bo m sm l tn dch tn thng. Cht li rn chc, th kch (ngc vi bo mp) l thuc thc chng nhit chng. Trn li mc gai nhn l nhit cc ni kt, gai nhn cng to, cng nhiu l nhit kt cng su. St cao, tinh hng nhit (st mt nh con tinh tinh), vim phi chng nng u thy trn li mc gai. Trn li c vt nt thng l m h hay dinh dng km, nhng st cao mt nc cng thy nt. C bit c khi li nt l tin thin tnh.

Dng li khi co dui th rung ng, sc li hng nht l dng kh bt tc, chng ny thy bnh thn kinh suy nhc v th h sau khi khi m. Rung ng m sc li hng ti l m h, thng thy can phong ni ng, trng gi v cng tuyn gip. Li l ra m lch thng l chng trng gi. Li cng, vn ng kh khn, v vy m ting ni khng r l can phong ni ng gy ra, thng l im bo trc chng trng gi hoc l di chng sau khi trng gi. Li mm yu v lc cng pht sinh tnh hnh bnh khc nhau. Li hng, kh m yu l nhit thnh thng m. Bnh lu ngy cht li trng nht m yu l khi huyt u h. Li sm m yu l m hao cc. B.c. Ru li Ru li bnh thng do v kh hnh thnh th trng , mng, sng v m. Khi c bnh ru li pht sinh cc loi bin ho. Lc chn on, quan st ru li ch yu l theo mu sc, tn dch, dy mng. Nhng cn ch loi tr hin tng gi do n ung, hoc do thuc gy nn nh n tru, mai, u en... - Ru trng u thuc hn chng, h chng (cng c thuc nhit, thuc thc) trng mng m trn l ngoi cm phong hn, trng nn m trn l l h hn. Trng nhy m nhn l trong c m thp. Trng nh rc phn l bnh n dch. Trong bnh nhit, ru li trng c ln vng l bnh t ho nhit t biu vo l, chng t bnh tnh ang pht trin. - Ru vng thuc nhit chng, sc vng cng sau nhit cng nng, ru mng hi vng l ngoi cm phong nhit. Vng dy m kh l v nhit thng m, vng m dy nhn l t v thp nhit hoc t v tch tr. Sc vng nht m m hoc km theo dy, ru c l do thp tr gy ra. - Ru en thng thuc l chng, ni chung th hin tnh rt nng, nhng c chia ra hn nhit. Ru li en, m trn, cht li hng nht l hn chng. Ru li en, kh ro cht li hng ti l ho nhit thng m. Ru li en m m hoc km theo dy, ru c l do thp tr gy ra. - Ru en thng thuc l chng, ni chung th hin bnh tnh rt nng, nhng c chia ra hn nhit. Ru li en, m trn, cht li hng nht l hn chng. Ru li en, kh ro cht li hng ti l ho nhit thng m. Ru li en m to l ho thnh tn kh. Ru en kh nt, gai nhn cao ln l thn thu tng tuyt, bnh tnh nguy nng. - Ru li t dy chuyn thnh mng, mt lng sng trn nh gng, hoc ru li ri rc c ch xanh l tn dch hao tn, m h thu kh, bnh tnh nghim trng. Nhng ngi bnh thiu mu c tnh tr em trng v c thp nhit hoc c k sinh trng cng thy c ru li trng mng hoc hi vng, li cng c ri rc ru xanh. Nguyn nhn ca ri rc ru xanh l cc b nim mc co rt to ra nim mc cht m thnh. Tm li: Ru li t trng bin thnh vng, xong chuyn thnh ru trng mi l thun chng. Ru li

t trng chuyn thnh vng, ri chuyn thnh en l nghch chng. Ru li chuyn bin nhanh cng th hin bnh tnh c ho. Trn y gii thiu cht li v ru li ch hc tp. Trn thc t thit chn l quan st ton b ci li theo hin tng, tt nhin cn quan st ton b cht li v ru li kt hp li m phn tch, bi v bin ho ca cht li v ru li c quan h h tng phc tp. Tng hp quan h bin ho ca cht li v ru li vi bnh chng i l: phm thuc nhit chng, cht li tt hng, ru li tt vng, phm thuc hn chng, cht li tt nht, ru li tt nhiu nc m trn; phm thuc thc chng, th li tt rn chc; phm thuc h chng, th li tt ph nn (bo non); phm thuc biu chng, ru li trng mng khng kh. Kh bnh ch yu bin ho ru li. Huyt bnh ch yu bin ho cht li. tin nm c thit chn, nay em cht v ru li k thnh bng di y theo bin ho thng thy v kt hp vi bin chng lun tr. Cht li Ru li Bin chng Hng nht Trng rt mng Kh huyt h Hng nht, bo non, c Trng mng Dng h ngn rng Trng nht, bo non Xm en, m trn, sng Dng suy tng hn, m thp nh trong nhn Hng nht nn n, c Khng ru Kh h m hao vt nt Hng nht Trng mng, m Ngoi cm phong hn Hng nht Hng nht Hng nht Hng nht Hng ti Hng nhiu vt nt su Hng Hng Hng Hng sm Trng, dy, trn Trng dy nh rc phn m thp trc ni nh hoc n khng tiu n dch hoc c ung bn trong

Trong ci trng c t vng Biu t bt u chuyn vo l dy Gia v gc li vng dy, Biu t nhp l, v trng c nhit ven li trng mng m m Trng cc mng Gn nh khng ru Vng mng Vng trn Vng dy kh en kh Vng a m h ho vng, Thu bt t ho hoc chn m hao tn Kh phn nhit thnh hoc trng vi c nhit Thp nhit nhp kh phn T nhit thm nhp l kt thnh Ho nhit thng m Nhit theo kh vo doanh

 tm Xanh tm

Vng su hoc vng, vng trng m kh t ru hocNhit vo phn huyt khng ru Trng m Ni hn cc nng, xut huyt tr

B.d. Mt s ti liu hin i nghin cu v thit chn: Gn y ti liu vn dng tri thc v phng php hin i vo nghin cu thit chn ng y ngy cng nhiu, t t chc hc, sinh ho hc, vi sinh vt hc v cc gc khc nhau ca cc b mn lm sng, ngi ta quan st v s bin ho ca c th v cht li cho thy n c lin quan ti ni ti ca bnh tt, v s b rt ra mt s quy lut, khi qut lm my im cng tham kho. d.1. Nhng nhn t lm thay i v th ci li: - Mu sc ca cht li bin ho v hnh thi tun hon mu li c quan h mt thit. Khi thiu mu v ph n cc t chc th sc li bin thnh nht. Khi xung huyt hoc huyt qun tng sinh th sc li m thm. Xut huyt hoc thiu xy n mc tng hon nguyn hng cu non th sc li xanh tm. - Cht li ph nn ch yu l do dng chp gim, ph n t chc li to thnh. Nu do ph n hoc gim trng lc c th li to ra hoc mm nho, p vo li th thnh ngn rng. - Cht li kh l do bi tit nc bt gim, hoc c km theo lng mc trong nc bt gim gy ra. Ngi bnh m h thng c cng giao cm, thn kinh ph giao cm b c ch lm thay i cht v lng ca vic bi tit nc bt, lm cho cht li kh. - Rnh nt trn li xut hin l do nh u ca li dung hp to thnh l rnh. C ngi cho rng n c quan h vi vic nim mc li co rt. Mt li sng bng l do nim mc trn da li co rt to thnh. d.2. Nhn tt ca bin ho ru li - Ru li bnh thng l do sng ho chm cht ca nh u v trong l rng khng ngng lm ri sng ho da, ti khun, bt nh ca n, t bo thm xut cng vi nc bt cu thnh. - Ru li bin dy l do sau khi b bnh, km n, hot ng ca mi li gim bt ma st, hoc do pht st, mt nc, phn b nc bt km, nh hng n tc dng lm sch ca li, a n m nh u di ra.

- Ru li t trng bin sang vng l do m nh u tng sinh, sng ho tng mch, t bo m t, huyt qun gin to v cha lng khun nhiu gy nn. N c quan h ln vi chng vim nhim, pht st v cng nng tiu ho ri lon. - Sc ru li bin thnh en l bi m nh cu trng sinh qu nhiu, lm xut hin sc en trong t bo sng ho v sc en c t ca khun tng thm gy nn. Bnh l lc ny lan sang tng di ca nim mc. St cao mt nc, vim nhim, cht c kch thch, cng nng d dy v rut ri lon, nhim c khun, dng thuc khng sinh din rng ko di u c quan h mt thit vi vic sinh ra ru li en. d.3. Cht li bin ho v quan h ca bnh tt - Bin ho ca hnh tng ci li u phn nh s nng nh v tin trin ca bnh tnh. Cht li hng nht, ru li trng mng hoc vng mng, m hay hi nhy, u thuc bnh tnh rt nh. Cht li hng sm, tm chm, ru li vng dy, sm en, mm nho, kh khan, rt kh, hoc sng ca khng ru u thuc bnh tnh rt nng. V d: nh ngi b bng, mt vt bng cng ln, mc thng cng nng, cht li bin hng cng nhanh, cng r rng, nu kim pht chng bi huyt, th cht li cng hng sm, kh cng. Do vy i vi thi k u ca chng bi huyt, n gip cho s chn on. Vim gan siu vi trng, s ngi ru li mng l rt nhiu, trng nhy hoc trng dy c t. Bnh tt c xu hng khi, th ru li khi phc, hoc gn nh bnh thng. Bnh tnh ti din, th biu hin ru li ko di khng lui. Do , ngha ru li trong chn bnh tt cng c gi tr tham kho. - Mt s bin ho ca li c ngha c th v triu chng nh, nng ca bnh. Vim nhim, khi u c tnh, ba - d - , can, ph, thn c bnh nng v thc cht c bn, thng thy li m h. Cht li ca s bnh ny l hng sm, thn lui gy nh, kh m c rnh nt, ru sng xanh, ven u li c gai hng. Cui k, ton b li sng nh gng. Cht li ca bnh gan x ho nh, thng l hng nht, ru li trng mng hoc vng mng. Tun hon mm tnh mch b tr ngi th cht li chuyn snag tm, th li trng to, tnh mch di li trng to tng khc. Ru li t trng mng chuyn sang sng xanh thng biu hin cng nng ca gan ri lon. Quan st bin ho li, c th gip cho sm pht hin hn m gan. Ngi b vim gan nng, cht li thng hng thm, kh khan, t nc; khi bnh tnh chuyn bin xu cng thy r rng, ru li dy, nhiu, nhy m kh, sc vng hoc en cng c khi sng sa khng ru. Ngi ung th mi thi k cui mi thy xut hin tng li hng, sng sa khng ru, c khi li mc mn nht ra ngoi.

C. XEM VN NGN TAY TR EM. (CH VN) Vn ngn tay l tnh mch nh ni mt ngoi ngn tay tr (pha xng quay). Tr em mi , da d mm mng, tnh mch d bc l, vn trn ngn tay rt d nhn bit, sau tu theo tui ln d dy thm vn tay mi dn. mc nht nh, vn ngn tay c th phn nh tnh cht v mc nng nh ca bnh bin. Tr em mch b ngn, nh, khi c bnh lun ku khc nh hng n tnh chn thc ca mch tng, cho nn lm sng nhi khoa i vi tr em di 3 tui thng dng cch xem vn tay gip cho thit chn. Xem vn ngn tay, ch yu l xem mu sc v cha ng mu ca tnh mch ni. Chia ngn tay tr ra lm 3 phn. t 1 gi l phong quan, t 2 gi l kh quan, t 3 gi l mnh quan. Khi xem, ngi thy thuc a ngn tay tr ra ch sng, ly ngn tay ci v ngn tr tay tri ca mnh nm ly u cht ngn tr ca a tr, dng ngn tr ci tay phi vut nh trn ngn tr ca a tr v pha lng bn tay vi ln vn tay ni r ri mi xem. Ch vn bnh thng c my tm nht m ti sng, nht thit khng vt qu phong quan. Khi c bnh, cha ng mu v mu sc ca vn bin ho nh sau: Ch vn rt ni ting v biu chng Ch vn chm l bnh ti l Ch vn sc nht l h chng, hn chng Ch vn sc tm hng l thuc nhit chng Ch vn sc xanh l phong hn, hoc kinh phong, hoc au n, hoc thng thc, hoc m kh ngc ln. Ch vn sc en l huyt Ch vn ut tr (ng n m mu khng lu th) l m thp, thc tr, hoc t nhit ut kt, thc chng. V v tr m ni, ch vn hin phong quan l bnh tnh cn nh v nng. vn di qua n kh quan l bnh tnh nng. Vn di qua mnh quan ti tn u mt ngn tay l "thu quan x gip" th bnh tnh nguy ngp. Tm li, Ch vn th hin: Ph, trm l biu l Hng, tm l hn nhit Nht, tr l h thc

Tam quan l nng nh

Mt s ti liu hin i nghin cu v ch vn ni chung cho rng bin ho cha ng mu, ch yu quan h vi tnh mch p tr em. Bnh tm lc suy kit, vim phi, i a s thy ch vn vn ti mnh quan, l do tnh mch p gy ra. Tnh mch p cng cao, cha ng mu ch vn cng ln, u hng ra u ngn tay m vn ti. Mu m ca ch vn mc khc nhau, phn nh trnh thiu kh trong c th. Thiu kh cng nhiu th lng hng cu non hon nguyn trong mu cng cao, mu xanh tm ca ch vn cng r thm. Tr em bn huyt, do hng cu v hng cu non gim, ch vn nht i. 3. VN CHN (NGHE) Vn chn bao gm hai mt: nghe ting ni, m th v mi v A. Nghe m thanh m bao gm nghe ting ni, hi th, ting ho, ting , nc ca ngi bnh. Ting ca ngi bnh trm nh, t on, t hi, ngi ni, l thuc h chng hn chng. Ting cao, c sc hoc ni nhiu lin thin l thc chng nhit chng. Ting ni t nhin khn cm, thng l phong hn hoc m thc chng gy ra. Ting ni khn cm t t l ph nuy (phi yu kh) tn kh ca h chng. Hi th gp m yu, ht hi xong cm thy d chu l h chng. Th ht ting th, th ra xong thy d chu l thc chng, nhit chng. Bnh lu ngy, ph thn mun tuyt, cng thy kh th, t t, ni ni, khng phi l c thc chng m l h chng. Nhit nhp tm bo, thn ch m mt cng thy hi th nh yu, nhng khng phi h chng m l thc chng. Ting ho yu l kh ph h. Ting ho nng n, c, m trng l thuc ngoi cm phong hn. Ting ho trong tro, ho m kh ra l ph nhit. Ho tng cn m c sc l ph thc. Ting nc mnh m c sc, mch hot, thc l thc chng m nc. Ting nc cao m ngn gp, hng kh kht, mch sc l nhit nc. Ting nc yu, mch v lc, km chng trng h l h nc. Bnh nng, bnh lu ngy, t nhin thy nc l chng trng nguy kch.

B. Ngi mi v: Bao gm hi ngi, hi mm, mi cc loi bi tit. Mt s bnh c mi c bit, nh ngi c bnh l lot th pht ra mi tht thi; bnh n dch, gan, thn nng thng c mi ring bit. Hi ming hi, tanh l ph v c nhit; hi chua l c v tch thc. m tanh l ph nhit, rt hi l

ung th phi c m. V mt i tiu tin, kinh nguyt, kh h th theo nh vn chn.

4. THIT CHN (BT MCH V S NN) A. Bt mch (mch chn): Nhn bit v phn bit mch tng trong ng y l v cng t m. Tt c chia ra 28 loi mch tng, lm thnh mt mt trng yu ca chn on lm sng. A.a. Phng php bt mch: Thng thng tin hnh ng mch quay c tay, pha lng bn tay (gi l mch thn khu). on ng mch ny chia lm 3 khu gi l Thn b, Quan b, Xch b; Ngang ch xng quay li ra l Quan b, di Quan l Thn, trn Quan l Xch. Trc khi bt mch, yu cu ngh ngi mt lc ri mi chn mch). Khi chn mch, cnh tay ngi bnh dui ngang ra, lng bn tay nga ra ngay ngn. Ngi thy thuc, trc ht ly u ngn tay gia vo Quan b, sau n ngn tay tr vo Thn b, ri ngn tay nhn vo Xch b, 3 ngn tay st vo nhau. Nu ngi bnh cao ln hn bnh thng, th 3 ngn tay ni rng ra. Tr em thn khu mch cn ngn, ch nn dng mt ngn tay chn c 3 b mch. Chn cho tr di 8 tui ly ngn tay ci t quan b, trn 8 tui x dch ngn ci m chn 3 b b. Khi chn, cn dng sc ngn tay khc nhau o mch. Nh tay xem mch gi l Ph th (ly ni) hoc gi l C; hi dng sc l Trung th; n nng gi l Trm th hoc l n, c khi cn thay i ngn tay tm kim mi thy c cm gic r rng, gi l Tm. Ba b thn, quan, xch bn phi bn tri khc nhau. C th phn bit chun xc chng cc tng ph khc nhau. Bn tri: Thn = Tm; Quan = Can; Xch = Thn Bn phi: Thn = Ph; Quan = T; Xch = Thn (Mnh mn) (Cch ni Tri = Thn; Phi = Mnh mn ch dng trong bt mch) A.b. c im ca mch tng v ch bnh (6 cp, 12 loi mch thng gp) Di y ch yu gii thiu mch tng thng thy trn lm sng. Hiu bit cc c im ca mch tng l da vo v tr mch cao thp, tn s nhanh chm, tit lut mnh yu, hnh thi to nh ca mch tng. Bnh thng l mt ln h hp (nht tc) bnh qun mch nhy 4 n 5 ln (i tng ng 72 - 80 ln trong mt pht), khng ni khng chm, khng to khng nh, u u, ho hon gi l mch hon. Nhng nu b kh thp gy bnh cng thy mch hon. Cng c th nhn thy mch

hon kim ph, kim trm, kim i, kim tiu, l mch bnh. - Mch ph, v mch trm: c im ca hai loi mch tng ny l ngc nhau v mch v cao thp. Mch ph, mch v cao, mi tip xc nh tay c cm gic r, dng sc hi nng th cm gic mch gim i. Mch trm, mch v thp, nh nh tip xc khng thy c, hi dng sc cng khng thy c r, cn n nng tay mi thy. Mch ph ch bnh: Biu chng Ph m c lc: biu thc, Ph m v lc: biu h. Nh bnh ngoi cm, s lnh, pht st, khng c m hi, mch ph, khn l biu hin hn thc chng. Bnh ngoi cm pht st, ra m hi, s gi, mch ph, nhc l biu hn h chng. Nhng ngi h nhc v th cht khi c bnh ngoi cm thng mch khng ph. Bnh truyn nhim cp tnh s k, thng thy mch ph. Mch trm ch bnh: L chng Trm m c lc: l chng. Trm m v lc: l h. Nh ho hng m v lc, m trong, trng, ngn hi, sc mt trng, n t, mt mi, mch trm nhc l ph k h h, thuc l h chng. - Mch tr v mch sc: c im ca hai loi mch tng ny l ngc nhau v tn s ca mch chuyn nhanh hay chm. Mch tr mt nhp th l 3 ln p; (nht tc tam ch); tng ng vi 60 ln trong 1 pht. Mch sc th 1 nhp th t 5 ln tr ln (nht tc ng ch d thng) tng ng 90 ln trong 1 pht. Mch tr ch bnh: Hn chng - Ph hu lc: lnh tch thc chng; v lc: h hn Nh lng, u gi mm, tng sng au bng a chy, li nht, m (nhun), mch trm, tr, v lc l thn dng h, l h chng. - Mch sc ch bnh: Nhit chng Sc m hu lc: dng h. Sc m t nhc (nh yu): m h ni nhit. Nh mt hng kh, trong tm phin nhit, mch sc hu lc li l tm ho vng; thuc chng dng thnh. Ming lot li

sng, n khng tiu, mch t, sc l v m h, h ho thng Vim, thuc h nhit. - Mch h v mch thc: c im ca hai mch tng ny l s tng phn v sc chuyn ng mch yu. Mch h l ly mch ph, trung, trm u thy v lc. Mch thc l ly mch ph, trung, trm u thy c lc. Mch h ch bnh: kh huyt u h, Ph h l thng th Mch thc ch bnh: Thc chng St cao, cung thao khng yn, i tin to bn, u xut hin mch thc. Thc m hot l ngoan m ngng kt. Thc m huyn l can kh ut kt. - Mch hot v mch sp: c im l tng phn v n thi (hnh thi ca sc mch). Mch hot l mch i li rt lu li, di tay c cm gic tr trn. Mch sp l mch i li b tc tr, mun i m phi gng mi i c, mun li m phi gng mi li c. Mch sp trn in tm c hnh tng ngng tr chia gai ng truyn. mch chuyn cng c c im to nh khng u. Mch hot ch bnh: m thp, tch tr Nh ting ho nng, c, m nhiu m trng, d vng ra, ngc bun bn, n t, ru li trng nhy, mch hot l m thp, ho. Ngi c thai cng thng thy c mch hot. Mch sp ch bnh: huyt thiu, huyt , kh tr. Ngi bnh thiu mu, trng gi lit na ngi, bnh x va ng mch tim cng xut hin dng mch sp. - Mch hng v mch t: c im ca hai tng mch ny l khc nhau v hnh to nh v sc mnh. Mch hng hnh to v sc thnh nh nc l trn tr, ph th thy r rng. Mch t l mch nh nh si ch, sc khng thnh, khi n mch ngn tay mi r.

Mch hng ch bnh: Nhit thnh

Nh bnh thp nhit, nhit thnh kh phn, xut hin st cao, phin kht, ra m hi nhiu, mch hng i. Nhit thnh thng m. Khi m h trong, m dng ni ngoi cng xut hin mch hng. Cc bnh truyn nhim on cc thng c mch hng. Mch t ch bnh: Thng l chng h Chng h tn, thng thy mch t. Ring bnh thp kh tr xung, khi thp t mch o cng xut hin mch t nhng khng phi l h chng m l thc chng. Nu sc mt trng bt, mi li trng nht, vng u hoa mt, tim hi hp, mt mi, mch t l huyt h. i tin phn nh m, tinh thn mt mi, n t, bng chng, chn tay khng m, mch thng huyn, t m hon l hn thp, l tt, thuc h chng. - Mch huyn v mch khn: c im ca 2 mch tng ny l ging nhau ch sng mch ca c 3 b Thn, Quan, Xch lin lm mt hi. Cm gic di 3 ngn tay nh mt si thng cng chc. Ch khc nhau l mch huyn ging nh s trn si dy n, mch khn nh s trn si dy thng ko cng, mch n khn cp, ng vo ngn tay c sc, mch huyn sc khng cp nh loi ny. V hnh mch t th ln hn so vi mch huyn.

Hnh sng mch huyn: Hnh sng mch khn: Mch huyn ch bnh: Chng au, phong, st rt, m, m - m h, dng cang thng thy mch huyn, nh co huyt p (can dng thin cang hnh) mch thng huyn m c lc - Can m bt tc, mch huyn t - Can v bt ho (thy au d dy, lan sang lin sn, hi d cu) mch thng huyn. - Bnh gan, vim ti mt, lot t trng, kinh nguyt khng u, ung th c d con, bnh thn tng u thy mch huyn. Mch khn ch bnh: Chng hn, chng au Ngoi cm phong hn th mch ph khn, l hn th mch trm khn nh: hn bi trong chng bi, cc khp tay au n d di, ni au c nh khng chuyn, c chm m th gim au, mch thng huyn khn. Khi x ho ng mch cng c th thy mch khn.

Sau y gii thiu 8 mch tng c c th cng thng thy trn lm sng: sc, kt, i, nhu, nhc, vi, i, khu Sc, Kt, i l 3 loi mch tng biu hin tit lut ca mch (nhp ca mch) khng ngay ngn m c gian kit (lng nhp). - Mch sc: mch sc m c nhp lng khng quy lut, ch thc nhit, kh tr, huyt . - Mch kt: mch hon m c nhp lng khng quy lut, ch m thnh, kh kt, hn m, huyt . - Mch i: S nhanh chm ca mch nh thng, nhng c nhp lng theo quy lut, nhp sau lng n hi chm, c m hnh sau: Ch v tng kh suy vi, hong s, tn thng do b nh p; ngoi ra sau khi nn nhiu, a chy nhiu, va cng thy mch ny. Sc, kt, i l mch thy cc loi bnh v tim: nh bnh thp tim, x va mch vnh. - Mch nhu: Mch tng ph tiu m nhuyn (ni, nh m mm) nh si bng trn mt nc, s nh th thy, n nng th khng thy. Ch thp, ch h, nh thu thng, kh huyt h nhc - Mch nhc: Mch trm, tiu m nhuyn (chm, nh m mm). Ch kh huyt bt tc. - Mch vi: Cc t, cc nhuyn (rt nh, rt mm), ta nh c, ta nh khng, khi lc m h. Ch h cc. Bnh lu ngy m thy mch ny l chng nguy kch nng n. - i mch: Hnh mch hi to hn bnh thng, nhng khng trn tr nh nc lt ca hng mch. Ch t thnh. To m v lc l h chng. - Mch khu: Mch ph, mch to m khng gia, c hai bn mp m gia khng c, nh s vo ng dc hnh. Ch i xut huyt. Ngi bn huyt ti sinh cng thng thy mch ny. Di y cn 8 loi kim mch, kh nhn bit hn lm sng l: trng, on, cch, lao, tn, phc, ng, tt, cn ch tham kho. - Mch trng: Mch tng ca mch trng l khng to, khng nh, chuyn ng tuy di m trng thi nhu ho, n nh. Ngi ta v nh tay cm cui mt ci cn di th ng l mch trng bnh thng, nu nh mt si dy c ko thng, khng nhu ho, hoc gi nh cm phi ci gy thng ,

cng nhc, l bnh bin ca mch trng. Mch trng xut hin thng thng vt qu v tr thn b, xch b, nhng khng ging cm gic khn trng ca mch huyn. - Ch bnh: Nht c, huyt nhit, in gin, phong m: l cc bnh l nhit, tch thnh ca "Dng minh" (ch yu l ch v v i trng). - Mch on: l mch tng phn vi mch trng, thn, xch b n u biu hin khng y (hoc l xch b, hoc l thn b). Chuyn ng ca n rt ngn, hi khc vi mch sp. Mch sp tuy cng ngn, rt r rng, nhng mch hnh t nhc, chuyn ng chm chp, kh khn. Khi mch on xut hin l phn nh kh huyt h tn, cng c khi thng v ng c ru hoc thp nhit ni thnh m thy mch on, ch ring mch on mi thy thm hot sc. + Xuyn tc (th ngn gp), thng thy ph on + Ngc bng b, y, thng thy trm on + Dng kh h trn m au u, th Thn mch thng on + Dng kh h di m au bng, th Xch mch thng on - Mch cch: mch tng ging nh n trn mt trng, s nh thy rn, n mnh cng thy mch rng khng, thc cht l mch huyn v mch khu cng xut hin. l do tinh huyt h trong, li b cm hn t m to thnh. n b non, bng huyt, lu kinh, nam gii doanh kh t tn, di tinh... qu na s l thy loi mch cch ca h hn tnh. - Mch lao: mch tng c ngha l huyn, trng, thc, i v rt su. V b v xut hin ca n so vi mch trm th su hn m gn rt ging mch phc. Khi chn thy mch lao rt cn phn bit cho r rng vi mch cch: + Mch cch xut hin ph cc b, hnh trng huyn m khu. + Mch lao xut hin rt trm cc b v, hnh trng thc, i m trng, hi huyn + Mch cch thng thy chng i h + Mch lao thng thy chng i thc Gia trm, ph, h, thc c s cch bit rt ln

Ch bnh: Trm, hn, l, thc, thuc v bnh bin t kh c tha, kh ngc bng lnh au, can kh ut tch, t b bt vn, u xut hin mch lao. Ni chng li l bnh tch t: Sn, Trng, H, Gi u xut hin mch lao, v thc chng, thc mch, l mch chng tng hp. Nu nh m h tht huyt, mt loi i h chng m thy xut hin mch lao, l h chng, h mch. Mch ca chng tng phn nhau l chnh kh i thng, t kh nhim thnh, cn ch d phng tai bin. - Mch tn: s mch thy ph tn khng c cn, s ln trong cc nhp th khng u, y l im chnh nhn bit mch tn. Cn trnh nhm ln gia mch tn v mch t. Ph th thy i h, n hi nng tay th thy mch tn. Cn trnh nhm ln gia mch tn v mch t. Ph th thy i h, n hi nng tay th thy mch thay i tn lon, khng r rng, n nng hn th khng thy na. mch tn c 2 c im: - Chuyn ng ca mch rt khng ngay ngn, khng phi l n nhiu i t, n mt, I mt khng r rng. - Mch ph m h d, s nh th thy, s nng dn th mt dn l do ngun gc nguyn kh h tn. n b cha thy mch tn l n lc , nu nh cha n k l c th xy thai. Bnh lu ngy m mch tn l dng kh ca t, thn b tn thng nghim trng, cn kp thi cu cha. Cn phn bit loi mch ca chng h l: Tn, Nhu, H Khu. Tuy cng l chng h, nhng mc khc nhau. Ch bnh. - Chng xung ca tm dng bt tc, thn b tri: Mch tn. - V kh bt c m t ra m hi, thn b phi: mch tn - Bnh ch m (ung nhiu, khng ra m hi, t chi cha nc, mnh my au n) do dng bt ho m, quan b tri: mch tn - T dng bt tc, thu thp tr di mu bn chn, ng chn ph n, quan b phi Mch tn. - Bnh lu ngy m thy hai b xch u c mch tn l chng nguyn kh lon, cn c bit theo di. - Mch phc: Khi chn mch phc phi dng sc n nng ti xng, di tay mi thy chuyn ng mch, ging nh chuyn di lp gn. l do hn t ngng kinh lc, khi dng kh khng th pht vt, cng thng thy mch phc. Phi gi cho dng kh hi tnh, t ph c hn ngng, lm cho ra m hi. Khi au bng, rn lnh au, t chi quyt nghch m thy mch phc l thuc chng

m hn ni ut. n ung nh lu, kh ut trong ngc, mun nn m khng nn ra c, trong vng thng v rt kh chu, thn b c 2 tay u thy mch phc. Trung tiu hn thp ngng t lm cho au bng, kh chu, quan b c 2 tay u thy mch phc. - Mch ng: Mch ng l mt loi ca mch sc, kim khn, kim hot, kim on. Gi l mch ng v khi chuyn, mch g p c sc khng u, khng ui, ging nh ht u to ng mt im. Mch ng khng ch xut hin Quan b m cn xut hin c 3 b Thn, Xch (ngy xa cho rng ch c Quan b). Hn thng dng l au n, hi hp ca kh lon; t ra m hi v dng khng thng m; pht st v m khng thng dng; a chy do t, v bt ho; Nhim hn, nhit, mt chc nng chuyn ho ca tng ph; l tt ca kh huyt cng kh; kinh mch co rt ca m hn t thnh; kinh kh b thng. Nam gii vong tinh do m h, dng thnh, n gii bng huyt, u thy mch ng. Mch ng l kt qu ca hai mt m dng chuyn khch thin thnh thin suy. - Mch tt: l loi mch chy rt nhanh, mi nhp th c trn 6 ln p.

A.c. Nhng im cn ch khi chn mch Mch trn lm sng thng l kim mch, ngi ch c mt mch tng thng rt him. Tnh hung ni chung c 3 loi: - Mt mch tng n c xut hin. - Hai, ba mch tng cng xut hin: nh ph Sc, ph khn, trm tr, trm huyn, trm t, t sc, hot sc... - Ch bnh ca kim mch tng ng vi tng hp ch bnh ca cc mch. V d: trm t, t sc, hot sc... - Bnh mch n c xut hin mt b mch, nh au u thng thy ring thn b mch ph, cn li bnh thng. Trn quan h gia mch v bnh, cng c khi 1 mch ch nhiu bnh, hoc mt bnh thy my mch khc nhau, nh mch huyn ch v au, phong, st rt (chng ngc). Li nh chng hn c th thy mch tr hoc mch khn. c.1. Trong ci thng c ci bin. Mch tng bnh thng l mch hon, mt nhp th t 4 - 5 mch

p, khng ni, khng chm, u u ho hon. y ch l tng i, v trong c th, do ngoi cnh nh hng cng xy ra mt s bin ng sinh l, nh sau ba n mch rt kho, sau khi vn ng mnh, mch thng hng sc; sau khi ung ru, mch thng sc, sau khi I xa mch thng rt nhanh (cp tt). Ngi dn lao ng mch to v kho (i, hu lc). Vn ng vin mch thng tr (chm). Ngi bo mch thng trm t; Ngi gy: mch ph i (ni, to). Ph n mch nh yu (t nhc), lc hnh kinh mch tay tri quan b, xch b chuyn sang hng ( to m trn nh lt). Tr em: mch sc, thng cng. C ngi do cu to gii phu l nn ng mch sau c tay, pha mu bn tay gi l " phn quan mch ". Khi bt u mch m thy mch chuyn trm t khc thng, hoc khng thy mch th kp thi ngh n "phn quan mch". Mch thng v mch bnh khc nhau 3 mt: v, thn, cn - Mch n mm u m trong c sc l c thn. - Mch trm th (n nng tay) vn r rng l c cn. Phm mch c V, Thn, Cn l mch kho mnh. Khi bnh rt nng m cng thy v, thn, cn l bo hiu tnh trng bnh pht trin tt ln. c.2. Chp nhn gin tin, gim bt rm ra. 28 mch tng l kinh nghim tng kt lu di trong thc tin ca ng y, tin vic hc tp, cn khi qut li nh sau: - Trn i th, nhn thc c nh th ny l do v tr, tc , hnh thi, quy lut ca mch quyt nh: - V tr: Trm, ph. Tc : Tr, xc - Cng : H, thc. Hnh thi: Huyn, hot, hng, t, sp, khn. - Quy lut (tit lut): Sc, kt, i - Theo bt cng bin chng m nghin cu ch bnh ca mch: - Ph = biu. Trm = l. Sc = nhit - Tr = hn. Hu lc = thc. V lc = h Thng qua 6 loi mch tng c phn bit, m c th phn gii tnh trng ca 2 mt chnh t. c.3. Hp c mch v chng m tham kho. Mch v chng tng ng l quy lut ni lc ny phi phn tch ton din m b gi, gi tht, tm ly bn cht m phn on. Nh bnh vim rut tha,

chng trng biu hin c bn ht, nhng mch li sc, thng l du hiu chng vim cha hon ton ht, lc ny nn cho qua chng m theo mch, khng nn ngng cha phng ti pht. Li nh sau khi a chy qu nhiu, mt mu nhiu m mch (ngc li) thy hng, lc ny nn b mch m theo chng trnh s lm ln trong cch cha, gy nn tai bin nhanh chng. C khi chng cha thy thy mch bin trc, lc ny mch tng c th lm cn c cho chn on thi k bt u khi bnh. Nh bnh ngoi cm thi k bt u l mch ph, dn dn xut hin cc chng khc na. A.d. Mt s ti liu hin i nghin cu v mch tng C ngi dng my ghi chuyn ng mch b, ghi c 15 loi mch tng khc nhau. Kt qu ghi my v bt mch c bn nht tr, nh mch ph tnh hung khng gia ngoi p ng gp khc ghi c r rng, khi gia ngoi p (tng ng bt mch trm th) sng mch ngc li gim thp. mch trm, ngc li, khng gia ngoi p, th khng ghi im ca ng gp l sng ph c bit cao, sng ch dy thng ln rt nhanh h xung huyn l sau khi sng ch du ln dui ra mt thi gian ngn ri mi h xung, lm cho nh im sng ch bng ngang, tng ng khi bt mch thy di tay nh c si dy n ko cng, cc mch khc nh: Tr, Sc, Hot, Sp, Khn, T, i... nhng bng ghi c phn nh cc c im khc nhau. Gn y, theo nhng nguyn l sn sinh ra mch tng cng tch lu c mt s ti liu. Tm chuyn xut lng ca mch ph l tng thm, m n tnh tr lc ca huyt qun li gim thp. in tm cho thy: - Mch trm: in p gim xung - Mch tr: thc tnh tm ng qu chm - Mch sc: thc tnh tm ng qu nhanh - Mch h, nhc, v lc, a s do chuyn huyt lng gim t, huyt qun tr lc gim thp, huyt p rt thp. - Mch nhc: in p gim thp - Mch t m c lc, phn nhiu l huyt qun tr lc tng cao m tm chuyn huyt lng gim t. Mch huyn: i a s l tm chuyn huyt lng v huyt qun tr lc u tng cao, nhng huyt p tng cao ch chim s na. Do ta thy nhn t hnh thnh mch huyn rt phc tp.

- Mch c sc khng nht nh l huyt p tng cao. - Mch: sc, kt, i ch yu l bnh bin ca bn thn tm tng lm thnh (cc hnh thi ca lon nhp tim) ngi bnh khc nhau: Kt mch in trn in tm thng xut hin 4 loi bin ho: Phng tnh co rt thi k u: tm phng run ry, tht tnh co rt thi k u; v hon ton tnh ng chuyn phng tht tr. Mch i hoc c tm phng run ry, hoc c tht tnh co rt thi k u, hoc c ng chia ng chuyn phng tht tr ngi. Mch sc li kim c tim p qu nhanh. B. S NN (XC CHN) Xc chn ch yu c s nn ngc bng thy mm, cng, c au hay khng, c hn cc hay khng; s nn t chi xem c gy xng, bong gn hay khng; s nn da xem mt hay nng; s nn kinh mch xem c phn ng bnh l hay khng. - S bng chn v bng au: + S m gim au l chng h + S m au tng l chng thc + Ni au mm mi l chng h + Ni au cng rn l chng thc - S da chn, ch yu l xem m ca da + Mu bn tay, bn chn nng hn l m h, ni nhit + T chi lnh l dng h + Tr em st cao m u ngn tay lnh l c th co git + Khi a chy m mch t nhc, chi lnh, l a chy rt kh cm, chn tay m p th a chy rt d cm. S nn kinh lc: l s n cc huyt trn kinh lc, tm im phn ng bnh l, theo phng php chn on tr liu ca kinh lc php chm cu ni r.

KT LUN Khi vn dng t chn cn em c 4 phng php kt hp hu c, khng th thin lch. Mch chn tuy l phng php c th ca ng y, nhng khng c thn thnh ho, ch da vo mch chn chn on bnh tt. S RA I CA CC PHNG PHP CHA BNH S ra i cc phng php cha bnh phng ng do hon cnh v iu kin sng ca con ngi. Ngoi ngoi thng ra, tt c cc bnh thuc ni thng, ngoi cm, thng c dng chm, cu, chch rch ung thuc v kh cng, xoa bp. Xin chch dn thin Chm cu phng nghi thu lun, sch T vn cng tham kho nhng suy ngh ca ngi xa v cch cha bnh. Hong hi: mt bnh m cch cha khng ging nhau nhng u khi c l ti sao? K B tr li rng: a th to ra nh vy. Nh vng phng ng, ch tri t mi bt u sinh, t ca mui v c, b bin gn nc, dn n c m thch mn, h u yn mt ni m n ngon. C lm cho ngi ta nng bn trong, mui thng huyt, cho nn dn u da en, bnh vng l mn nht, cha ci dng phim thch (mnh xc) chch rch. Cho nn cch cha bng phim thch t phng ng m ti. Phng Ty, vng t ca vng ngc, ni c sa thch, ch tri t thu dn, do trn i ni c nhiu phong, t nc cng rn, dn khng c o m ci trong, dng thuc c cht c cha l hp. Cho nn cch cha bng c dc cng l t phng Ty m ti. Phng Bc, khu vc tri t b tng, ni c nhiu ni cao, gi lnh, bng gi, dn vui ngoi ng hoang (dn du mc, chn nui lang thang trn tho nguyn) m n sa, tng hn sinh bnh y tc. Cha ci bng cch cu than la l ph hp. Cho nn cch cha bnh bng cu than la t phng Bc em ti. Phng Nam, ni m tri t nui ln, ni m dng kh thnh, thu th mm, sng sa t, dn hm ca chua m n thm thc n c v chua, cho nn dn c mu khp da d. Bnh vng l bi, l co rt. Cha ci bng kim nh l hp. Cho nn cch cha bnh bng cu chm t phng Nam em ti. Trung ng, vng t gia bn phng, t bng phng m m thp, ni tri t sinh vn vt ng c, dn n tp m khng vt v, cho nn bnh thng l nuy quyt (lit), v nng rt. Cha ci bng cch o dn v n kiu (kh cng v xoa bp). Cho nn cch cha bnh bng kh cng v xoa bp t trung ng m ra. Ngi xa tp hp cc cch cha , mi cch u c ch dng ph hp, cho nn cch tr khc nhau nhng u khi bnh. Khi mc bnh, theo bnh tnh bit c i th cch cha NHNG KIN THC CHUNG V CHM CU 1. Th no l cch cha bnh bng chm cu? Chm v cu l hai phng php cha bnh c rt sm phng ng. Ngi ta dng kim thuc ch thnh cc loi kim khc nhau, chm nhng b phn c bit trn c th con ngi (huyt v); sau khi

chm vo da tht, cn c vo bnh tnh v th cht ngi bnh khc nhau m dng th php dng ph hp nhm t n mc ch thng kinh hot lc, kh t ph chnh (kh bnh tt, nng cao sc khng ca c th) m cha bnh, phng php ny gi chung l chm. Cn nh dng l ngi kh ch thnh ngi nhung, ri li dng ngi nhung ch thnh vin to nh nh mi ngi, hoc cun thnh iu ngi, t la xong trc tip hoc gin tip h hoc t ln huyt v nht nh trn c th ngi bnh, thng qua s kch thch m nng ny lm cho thng kinh lc, t mc ch cha bnh v d phng bnh tt, phng php ny gi l lm ngi cu. Hai phng php trn tuy khc nhau, nhng li s dng huyt v ging nhau, c khi cng chm v cu, thng thng gi l php chm cu. 2. u im ca phng php chm cu Chm cu l phng php cha bnh c nhn dn lao ng rt a thch t my ngn nm nay v n c rt nhiu u im: a. Gin tin: khng cn dng c g c bit, ch cn my cy kim v mt t ngi nhung ( hoc iu ngi cu ) v bng cn hoc ti c, l bt k u, trn tu xe, trong x nghip, ngoi ng rung hay trong nh, trong doanh tri hay ngoi chin trng, u c th tuy lc, tu ni m cha bnh. Thit b n gin, s dng thun tin, ng thi li gim c thuc men, bt c chi ph cho ngi bnh. b. D hc, d lm: Hc tp chm cu, ch cn ghi nh c v tr ca huyt v tc dng ca n, thnh tho phng php thao tc, hiu bit v bnh tt l c th cha cho ngi bnh c. Bt u hc cng rt d, bt u lm cng khng kh khn. c. Phm vi cha rt rng: Phm vi cha bnh ca php chm cu rt rng, khng k ni khoa, ngoi khoa, ph khoa, nhi khoa cng vi ng quan, da liu, u c th cha c, trong mt s bnh cha bng chm cu rt c hiu qu. d. An ton, tin cy: Ch cn ch st trng, theo ng thao tc chm cu tin hnh cha bnh s khng sy ra vn gh mt an ton. 3. Ngun gc ca php cha bnh bng chm cu Chm cu l mt b phn trong di sn y hc phng ng do con ngi sng lp v pht trin trong qu trnh u tranh lu di vi bnh tt. N bt u t thi k no ? Hin nay nin i c th ca n t lc c mm mng ta cha xc nh c. Nhng theo quy lut pht trin x hi phng ng v kt qu iu tra kho c hc th c th chng minh php chm cu bt u c t thi k . Ngi ta d on rng trong sinh hot, lao ng thng ngy ca con ngi thng c, khi trn thn th c mt s b phn b hn gy thng tch cng l lc gii tr hoc gim nh au n ca bnh tt vn c trong c th, hoc khi b bnh, h ly hn c mi nhn lm gai khu bc m v g vo gn xng gim bt au n. Tri qua lu ngy, trong mi ngi hnh thnh khi nim dng

Phim thch cha bnh. Tri quan hng trm ngn nm, rt nhiu thc nghim v kinh nghim cha bnh lm sng c tch lu li; thm vo l cng c c ci tin theo thi k chuyn sang st, kim bng st cha bnh c sng to, t m hnh thnh k thut chm kim cha bnh. Hnh thnh php cu c th gn lin vi vic loi ngi pht minh ra la. Khi ngi ta un nng n, do m nng kch thch da tht, nhn y m gim nh hoc ht i nhng au n ca bnh tt vn c trong thn th h, t em li cho h mt n tng ghi nh rng, h la cng c th cha bnh. Thng qua quan st lu di bng mt, ngi ta tm thy c ngi l loi thuc tt nht cu cha bnh, ng thi cng pht hin phm vu ch tr ca ngi v b phn c hiu qu. Thi gian cng lu, kinh nghim cng nhiu, ng nhin hnh thnh trn lm sng mt phng php cha bnh bng ngi cu. 4. Tm tt qu trnh pht trin ca php cha bnh bng chm cu Php cha bnh bng chm cu cng ging nh cc mn khoa hc khc, tu theo din bin khc nhau ca lch s m pht trin. Mi u, thi i Xun Thu Chin Quc, theo ch kinh t x hi pht trin, dng c chm khng ngng ci tin, tng kt kinh nghim, sng lp hc thuyt, vit sch kinh in v chm cu, l thi k hon thin hc thuyt chm cu. n thi Tn, Hn, c Ni kinh ra i, gm T Vn, Linh Khu l hai b phn, trong c Linh Khu ghi li hu ht cc ti liu v chm cu. Ngi triu Tn c Chm cu gip t kinh, trong ly cc thnh tu chm cu hc t thi Tn, Hn tr li ri chnh l, kt hp vi kinh nghim lm sng m vit thnh. i ng c 'Thin kim yu phng v Thin kim dc phng trong bn rt t m v php chm cu, v khng huyt v chm k.... Triu Tng c ng nhn du huyt chm cu kinh, km theo c hai bng ghi ch Kinh huyt ng nhn. l thi k thnh ca hc chm cu trn lch s. Ngi i Minh c chm cu t anh pht huy, chm cu i thnh. i nh Thanh v Trung Hoa Dn Quc, php cha bnh bng chm cu khng cn c nh trc i Thanh. Khi vn ho phng Ty xm nhp phng ng, y hc phng ng b khinh mit, hc thut chm cu cng b coi thng, c nguy c b dit vong. Sau chin tranh th gii th hai, cc nc phng ng c gii phng, nn y hc c truyn c phc hi v pht trin. Vit Nam, vi chnh sch ca ng v Nh nc ta v kt hp ng ty y, vic k tha truyn thng y hc c truyn c p dng rng ri trong i sng x hi, lm cho hc thut chm cu pht

trin rng ri v c nhiu thnh tu mi.

KINH LC Hc thuyt Kinh lc l mt b phn trng yu trong l lun c bn ca y hc phng ng. N v m Dng, Tng tng, V - Kh - Doanh - Huyt, gp li hnh thnh h thng l lun ca ng y. Thng qua cc mt nguyn nhn bnh, bnh l, chn on v tr liu, bt lun l ni, ngoi, chm cu, u cn nm vng l lun kinh lc, ch c nh th mi c th pht huy tc dng to ln trn lm sng. 1. Th no gi l kinh lc? Ni n gin v kinh lc l: Trn thn mnh ngi ta, c mt tng ph bn trong v b mt bn ngoi c mi quan h thng lc. Ni c th hn th kinh l mt ng dy chng, mi mt tng ph u c mt ng kinh ring ca n. Ni chung l n an dc trn d, thng t trong ngoi, m c ng tun hnh nht nh, (theo mt ng nht nh m i gi l tun hnh), mi mt kinh li phn b mt s huyt v. Lc l do ng kinh c phn b ra rt nhiu chi nh, s ln l li ngang khng my ch l khng c thng, ging nh mt ci li bao bc ly ton thn, lm cho kinh ny vi kinh khc c quan h vi nhau. Do vy, kinh lc trong ngoi, trn di, phi tri, trc sau ca c th c quan h tng h chung, lm cho tng ph trong c th v cc t chc kh quan cc ni ngoi c th c cng mt quan h, duy tr cc hot ng sng c thng nht v iu ho. S phn bit kinh v lc c quy np nh sau: Phn loi Kinh mch Lc mch Tun hnh dc c th Ngang c th Ni i su nng S lng t Nhiu

V hnh tng m ni, kinh lc hu nh c lin quan n mi ni ca c th, do cng c tc dng hai mt: Mt l c tc dng gip vn hnh kh huyt, sc hot ng cng nng ca con ngi nh gi tay cm nm cc vt, c suy ngh vn , ch yu l da vo kh huyt a y. Kh huyt c th a y u n n ton thn l thng qua ng kinh lc chuyn t. Mt na l c tc dng lm chuyn bin tt bnh. Do kinh lc l ni thng sut gia tng ph bn trong c th v b mt bn ngoi ca con ngi gi l thng lc, cho nn khng nhng n em nhng bnh tt bn ngoi chuyn dn vo trong, nh bn ngoi b lnh c th dn n ho hng v au bng, li cn em nhng bnh bin ca tng ph phn nh trn b mt ngoi c th. nhng ni ng kinh thuc tng ph tun hnh c xut hin chng trng, c th theo chun on bnh kinh no, tng no, ph no. Php cha bnh bng chm cu cng cn c vo quan h ca kinh lc, theo ni tng v huyt v hu quan mi t n mc ch cha khi bnh. Visd d: chm huyt Tc tam l chn c th cha

au d dy, v huyt Tc tam l trn kinh mch tc dng minh v, khi mch ny i t u, mt xung qua ngc, bng, i, chn. Chm huyt Hp cc trn bn tay c th cha au rng v huyt ny trn kinh mch th dng minh i trng, kinh mch ny i t ngn tay, ln qua vai, c, n mt. Do c th thy kinh lc c a v trng yu trong php cha bnh bng chm cu. Sau y l phn gii thiu ni dung kinh lc, gm c 12 kinh mch v 8 mch k kinh. 2. Mi hai kinh mch Mi hai mch cng gi l chnh kinh. V trong c th c tm, can, t, ph, thn, tm bo l 6 tng, c m, v, i trng, tiu trng, bng quang, tam tiu l 6 ph, cng 12 tng ph. Mi mt tng ph u c mt kinh ph thuc n, cng c 12 kinh nn gi l chnh kinh. Tn gi ca chnh kinh u ly tn tng ph ca n m t nh tm kinh, can kinh, m kinh, v kinh... Theo hc thuyt m dng trong ng y m ni th 6 tng u thuc m: ph v t l thi m, tm v thn l thiu m, can v tam tiu l thiu dng, v v i trng l dng minh. Su tng v ng tun hnh ca m kinh thuc v n u mt m ca t chi (mt trong ca chi). Mc m dng nhiu t ca tn ng kinh l do v tr ng kinh trn chi th c mc nhiu t ca mt dng, m m nh. ln dn ca m dng theo chiu hng vn ng chung ca v tr, bn tri ln dn theo chiu ngc kim ng h, bn phi ln dn theo chiu thun kim ng h; mt dng t dng minh, qua thiu dng ti thi dng, mt m t thiu m, qua quyt m ti thi m; ng thi, do kinh mch m dng phn b t chi cho nn ng tun hnh chi trn gi l th kinh, tt c l th tam m kinh, th tam dng kinh; ng tun hnh chi di gi l tc kinh, tt c l tc tam m kinh, tc tam dng kinh gp chung c li l 12 kinh, cho nn thng gi l 12 kinh mch chnh. A. NG TUN HNH CA 12 KINH MCH. ng tun hnh ca 12 kinh mch c th chia ra lm bn loi: - Th tam m kinh l th thi m ph kinh, th quyt m tm bo kinh, th thiu m tm kinh, c ba kinh mch ny u i t ngc ra theo mt m ca chi trn n u cht cc ngn tay. - Th tam dng kinh l th dng minh i trng kinh. C ba kinh mch ny u t u cht ngn tay i ven theo mt dng ca chi trn ln n u. - Tc tam dng kinh l tc dng minh v kinh, tc thiu dng m kinh, tc thi dng bng quang kinh. C 3 kinh mch ny u t u i qua lng trn, ven theo mt trc mt bn v mt sau ca cnh ngoi chi di, xung n ngn chn. - Tc tam m kinh l tc thi m t kinh, tc thiu m thn kinh. C 3 kinh mch ny u t u ngn chn, ven theo mt trc, trong v mt sau ca cnh trong chi di i ln n bng.

B. TH T NI TIP CA CC NG KINH V GI TUN HNH KINH KH Hot ng kinh ph ph thuc vo hot ng cng nng ca tng ph hot ng cng nng ca tng ph li tun theo mt cho trnh thi gian trong ngy, ngi ta ghi nhn c chu trnh hot ng thnh bi ca nh sau: - Ph dn, i mo v thn cung - T t, tm ng, tiu mi trung - Thn bng, du thn, tm ho tut - Hi tam, t m, su can thng. Nay em din gii thnh bng theo gi thng dng nh sau: Gi Dn Gi mo Gi Thn Gi T Gi Ng Gi Mi Gi Thn Gi Du (T 3 - 5 gi sng) (T 5 - 7 gi sng) (T 7 - 9 gi sng) (T 9 - 11 gi sng) (T 11 - 13 gi tra) (T 13 - 15 gi chiu) (T 15 - 17 gi chiu) (T 17 - 19 gi ti) Th thi m ph kinh tun hnh Th dng minh i trng knh tun hnh Tc dng minh v kinh tun hnh Tc thi m t kinh tun hnh Th thiu m tm kinh tun hnh Th thi dng tiu trng kinh tun hnh Tc thi dng bng quang tun hnh Tc thiu m thn kinh tun hnh

Gi Tut (T 19 - 21 gi ti) Th quyt m tm bo kinh tun hnh Gi Hi (T 11 - 23 gi m) Tc thiu dng tam tiu kinh tun hnh Gi T (T 23 - 01 gi m) Tc thiu dng m kinh tun hnh Gi Su (T 01 - 03 gi sng) Tc quyt m can kinh tun hnh C. BIU L TNG PHI CA 12 KINH MCH Trong 12 kinh mch th c mt m kinh phi hp vi mt dng kinh, nh vy gi l biu l tng phi (cng gi l m dng tng phi). Kinh mch tng phi khi tun hnh ngn tay, ngn chn th ni tip nhau, v ni tng m n s thuc cng cng quan h tng h nh hng. Trn lm sng, huyt v bn kinh c th tr bnh bn kinh, cn c th dng tr bnh mt kinh khc cng tng phi vi n. Nh th dng minh i trng kinh v th thi m ph kinh cng biu l, ly huyt Xch trch ph kinh cha ho hng, li cng tr c bnh l. Li nh tc thi m k kinh v tc dng minh v kinh cng biu l, ly huyt Tc tam l v kinh c th cha c au d dy, li cng cha c a chy. Nhng v d nh trn ni ln rng m kinh v dng kinh c quan h biu l tng phi rt mt thit. Bng tng phi ca 12 kinh mch Th thi m ph kinh Th thiu m tm kinh Th quyt m tm bo kinh Tc thi m t kinh Tc thiu m thn kinh Tc quyt m can kinh tng phi vi th dng minh i ng kinh tng phi vi th thi dng tiu trng kinh tng phi vi th thiu dng tam tiu kinh tng phi vi tc dng minh v kinh tng phi vi tc thi dng bng quang kinh tng phi vi thiu dng m kinh

D. U CUI CA 12 KINH MCH V CH TR Nh trn ni qua, 12 kinh mch c ng tun hnh nht nh v cc kinh u phn nh bnh tt bn tng hoc bn ph, phn ny ni n ng i c th v ch tr mt s bnh tt. TH THI M PH KINH Gm c 11 huyt, c hai bn l 22 huyt. Kinh mch bt u t trung tiu (d dy, Trung qun), hng xung i trng c mt ng lc ni, ri li t i trng i tr li mt ng nng ngoi i ln trn c d dy, ven theo c d dy xuyn ln qua c honh cch, vo ph tng, li t ph tng ln n cnh hu, li i ngang ra n pha di h n, ven theo cnh trong cnh tay trn i xung qua hc khuu tay, ven theo cnh trong pha trc xng quay, n c tay thn khu, t thn khu i n m ci, ven theo m ci i n cnh u ngn ci (Thiu dng). Mch nhnh, t sau c tay (Lit khuyt) phn ra hng theo pha mu bn tay i thng n u ngn cnh trong l huyt Thng dng. Quan h tng ph: kinh ny t ngc ra tay, thuc ph, (bn kinh thuc ph tng), ng lc sang i trng (kinh ny v kinh i trng cng ni tip nhau), i qua honh cch, c quan h vi thn v v. Ch tr: ho hng, hen xuyn, ht hi, khi huyt, hu hng, sng au, trng gi, tc ngc, h trn xng n v cnh trong pha cnh tay au, t, b vai but lnh. TH DNG MINH I TRNG KINH Gm c 20 huyt, hai bn l 40 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t (huyt Thng dng) cnh trong u ngn tay tr, i theo cnh ngn vo khe xng bn 1 - 2 (Hp c) ri i ln qua cnh trc cng tay, qua cnh ngoi khuu tay, cnh ngoi cnh tay trn, n mm qua, i ln pha sau vai giao hi vo huyt i chu c mch, li gp ngc li hng v hm c xung phi, ri xuyn qua c honh, ti i trng. Mch nhnh, t hm c ln n cnh c (sau kinh v) thng qua mt (sau i nghinh) tin vo trong hm di, li chuyn ngc ra ngoi ln rnh mi trn, thng qua huyt a thng kinh v, hai bn giao hi li huyt Nhn trung (chnh gia rnh nhn trung), kinh mch bn tri i v pha bn phi, kinh mch bn phi i v pha bn tri, ring r i ln n cnh cnh mi (l huyt Nghinh hng) th dt. Quan h tng ph: bn kinh t tay ln n u, thuc i trng, ng lc sang ph, li c quan h trc tip vi v. Ch tr: au bng, si bng, a chy, l, hu hng sng au, rng au, mi chy nc trong, chy mu mi, au trc vai, au ngn tay tr, st nng hoc rt run. TC DNG MINH V KINH

Gm 45 huyt, c hai bn l 90 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t rnh mi mi cnh mi (Nghinh hng), t cnh mi i ln n kho mt i xung qua cnh ngoi ca cnh mi tin vo n li trn, ri chuyn v qua vng mi, xung di giao hi vi im gia mi di (Tha tng) chuyn lui qua ven cnh sau pha di xng hm di, n pha di trc gc hm di (Gip xa) hng i ln tn ra trc tai, i qua cung g m trc tai, ven theo b tc ln n gc trn (au duy), cui cng trc trn giao hi vi c mch huyt Tin nh. Mch chnh trn mt, t gia hm di (i nghinh) hng xung c cnh hu (Nhn nghinh), ven theo cnh hu tin vo lm c, i xung pha trong qua c honh ti v v lin h vi t tng. Mch lm c i thng t ch lm ca xng n xung cnh trong ca u v, i thng xung cnh ngoi rn 2 thn, n pha trn xng mu rnh hng, ch huyt Kh xung. Mch nhnh ming di ca d dy i su trong bng, hng xung huyt Kh xung ri cng gp nhau i xung, thng n pha trn i, xung qua xng bnh ch, ven theo cnh ngoi u ngn chn th hai. Mch nhnh bn chn, t mu bn chn (Xng dng) phn ra i xung n cnh trong u ngn ci (n bch). Quan h tng ph: kinh ny t u xung chn, thuc v, ng lc sang t, c quan h trc tip vi tm, trng v tiu trng. Ch tr: Si bng, chng bng, au d dy, nn ma, chy mu mi, lit mt, hu hng sng au, au ngc bng, au nhng ni ng kinh i qua, st cao. Huyt v kinh ny ngoi tc dng cha cc b v xung quanh, ci chnh yu l cha bnh d dy v rut. Phm thn th suy nhc, v kh km, u c th chm huyt ca tc dng minh v kinh. Dng minh l kinh nhiu kh, nhiu huyt, ch lm ti mt cc gn, v vy huyt v kinh c th cha cc chng t bi, gn co rt. TC THI M T KINH Gm c 21 huyt, c hai bn l 42 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t cnh trong u ngn chn ci (n bch) ven theo i ln qua b trc mt c trong, phn b n pha sau cng chn, men theo cnh sau xng chy, cho qua mt trc ca tc quyt m can kinh i ln qua cnh trong khp gi n pha trc cnh trong i, i ln cnh ngoi bng (cch ng trc gia bng l 4 thn) vo t tng, c lin lc thm sang v, li hng ln i qua c honh, lng ngc, qua hai bn hu hng, n cung li, tn vo pha di li. Mch nhnh v, t d dy phn ra i ln thng qua c honh, mch kh i lun ti trong tm tng. Quan h tng ph: kinh ny i t chn ln n u, thuc t, ng lc sang v, c thm quan h trc

tip vi tm, ph i trng v tiu trng. Ch tr: chng bng, au d dy, nn ma, a chy, y hi, vng da, cng li, au tc cnh trong u gi v i. Phm cha ri lon tiu ho, phn nt au d dy, ngoi nhng huyt trn kinh v ra cn ly thm huyt kinh t mi nng cao hiu qu. Ngoi ra cng cn ch tr chng thp, bnh ph n. TH THIU M TM KINH Gm 9 huyt, hai bn l 18 huyt. Kinh mch bt u t trong tim (h thng tim v cc mch c lin quan ti tng ph khc), hng xung thng qua honh cch cng ni tip vi kinh th thi dng tiu trng. Mch nhnh ca h tm, t h tm phn ra i ln cnh thc qun, ln n h mt (l mch c quan h ti mt v no). Mch ca h tm i t tim thng n tng , i cho ra mt di h nch ven theo mt sau ca cnh trong cnh tay, qua khuu tay, qua ch khp c tay, ch xng tr v xng u cao ln, tin vo bn tay khe bn ngn 4 - 5 ri ra cnh trong ngn tay t u ngn (Thit xung). Quan h tng ph: kinh ny t ngc ra tay, thuc tm, ng lc sang tiu trng, c thm quan h trc tip vi ph v thn. Ch tr: au tim, ming kht, mt vng, sn au, hoc cnh trong bn tay au, lng bn tay nng. TH THI DNG TIU TRNG KINH Gm 19 huyt, hai bn l 38 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t cnh ngoi u ngn tay t (Thiu trch), ven theo cnh ngoi bn tay, n ch c tay, qua gia li cu xng tr ln n pha sau cng tay, qua khuu tay ch gia mm khuu tay v mm khp xng cnh tay, i ven ln cnh ngoi pha sau cnh tay, n mt sau khp vai, i nng c pha trn v di g xng b vai, giao hi vi huyt i chu c mch, ri gp li pha trc tai (Thch cung) ri vo trong tai. Mch nhnh m, t gc mt phn ra hng v pha di mt ti kho trong mt ch hc mi. Quan h tng ph: kinh ny t tay ln u, thuc tiu trng, ng lc sang tm, c thm quan h trc tip vi v. Ch tr: tai ic, mt vng, c sng, hng au, bng di au, vai v pha sau cnh tay au. TC THI DNG BNG QUAN KINH Gm 67 huyt, hai bn l 134 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t kho mt trong (Tinh minh) ln thng trc trn n sau nh u (Bch hi), li t nh u n gc trc tai. Kinh i thng t nh

u thng vo no ri tr li, hng ra pha sau nh chia lm hai nhnh. Mch nhnh th nht i ven theo cnh trong bp tht b vai da theo gn st ct sng, (cch u ct sng l 1,5 thn) i thng xung n tht lng, theo cnh ct sng 1,5 thn qua mng, tin xung lm khoeo sau u gi. Mch nhnh th hai: t sau gy ven theo ct sng cch u 3 thn (cnh trong xng b vai) i xung qua mng, ven theo pha sau cnh ngoi i i thng xung giao hi vi nhnh th nht trong h lm khoe, t y li i qua bng chn, qua pha sau mt c ngoi chn, n ch li lm kheo, t y li i qua bng chn, qua pha sau mt c ngoi chn, n chi li xng bn s 5, n cnh ngoi u ngn t chn (Ch m). Quan h tng ph: kinh ny t u n chn, thuc bng quang, ng lc sang thn, cn c thm quan h trc tip vi no v tm. Ch tr: au u, au ct sng, au lng, au i, au chn, bp chn co rt, st rt, au mt, ra gi chy nc mt, tiu tin khng thng, i dm, v bnh tt nhng ni ng kinh i qua chi di. (Bi du l du huyt ca lc ph tng trn ng kinh bng quang vng lng ch tr bnh bin ca tng ph theo tn n). TC THIU M THN KINH Gm 27 huyt, hai bn l 54 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t pha di ngn chn t, i cho vo gia ch lm trc lng bn chn (Dng tuyn) qua pha di ch lm ca xng thuyn, qua pha sau ca mt c chn i xung gt chn, t i ln theo cnh trong bp chn, qua cnh trong h khoeo sau khp gi, ln n pha sau cnh trong i, tin vo bng, ven ct sng, thng vo thn, lin sang bng quang. Mch i thng thn tng, hng t thn i ln qua gan v c honh vo phi, i ln hai bn cnh hu, phn b ch cung li. Mch nhnh phi. T ph tng phn ra cng quan h vi tm tng, phn chia thm ra trong lng ngc, cng ni tip vi th quyt m tm bo kinh. Quan h tng ph: Kinh ny i t chn ln n ngc, thuc thn, ng lc sang bng quang. C thm quan h trc tip vi can, ph, tm. Ch tr: i dm, i sn, di tnh, lit dng, kinh nguyt khng u, ho ra mu, hen li kh, hu hng sng au, au lng, ph thng, xng sng v pha sau cnh trong i au, mt mi khng c sc, lng bn tay nng. TH QUYT M TM BO KINH Gm 9 huyt, c hai bn l 18 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t trong ngc ra, li vo ti tm bo

lc, hng xung, qua c honh xung bng, lin quan n thng tiu, trung tiu, h tiu. Mch nhnh ngc, t trong ngc phn b ra xng sn, n di h nch, i ra gia cnh trong cnh tay, vo gia khp khuu tay, ra cng tay, gia c gp c tay, c quay v c di, tin vo gia lng bn tay, ven theo cnh trong ngn gia ra u ngn tay. Phn nhnh gia lng bn tay, t huyt Lao cung phn ra ven theo ngn tay eo nhn (ngn 4), cnh ngoi ngn (huyt Quan xung). Quan h tng ph: kinh ny i t ngc ra, thuc v tm bo, ng lc sang tam tiu. Ch tr: lng bn tay pht nng, cng tay v khp khuu co rt, h nch sng, sn ngc y tc, tim p mnh, mt . TH THIU DNG TAM TIU KINH Gm 23 huyt, hai bn l 46 huyt. Kinh mch tun hnh t u cnh ngoi ngn tay eo nhn (Quan xung), i ln gia khe xng bn 4 - 5 trn mu bn tay, ven theo ln gia c tay, tip tc i ln pha ngoi cng tay, gia xng tr v xng quay, i ln qua mm khuu, ln cnh ngoi cnh tay n vai, giao hi vi tc thiu dng m kinh mt sau, pha trc tin vo hm vai, phn b xung gia hai v, mch kh chia ra ni lin vi tm bo, hng xung qua c honh, t ngc n bng, vo ti thng tiu, tng tiu, h tiu. Mch nhnh ngc: t ch Chin trung phn ra, i ln qua hm vai, qua cnh c, phn b n sau tai, mt hng i thng ra gc trn tai, li cong xung m mt, n di mt. Mch nhnh tai: t sau vnh tai tin vo trong tai, li i ra pha trc vnh tai giao hi vi mch nhnh ngc ti gc m mt ri n cnh ngoi lng my, cui cng l gc ngoi kho mt. Quan h tng ph: Thuc tam tiee, ng lc sang tm bo Ch tr: bng chng, ph n, i dm, tiu tin kh, au u, tai, au hu hng. TC THIU DNG M KINH Gm 44 huyt, hai bn l 88 huyt. Kinh mch bt u tun hnh t kho mt bn ngoi, i ra trc tai, hng ln n gc u, li hng xung pha sau tai ri ngc ln cnh u, ven theo u c n kinh th thiu dng mt trc, n tn pha sau mi trn th li quay tr li, giao vi th thiu dng kinh mt sau, ri xung vo hm vai. Mch nhnh tai. T sau tai i qua huyt phong ca th thiu dng kinh i vo trong tai, li ra trc tai, n sau kho mt ngoi, li t gc kho mt ngoi tch ra, hng xung n ch huyt i nghinh, ti y hp chung vi pha sau kinh th thiu dng tam tin n pha di mt, li gp xung qua ch huyt Gip xa n c, v nhp vo gp mch ch lm vai, t lm vai vo lng ngc, qua c honh, ni lin cng can tng, v m, i ven theo pha trong xng sn, xung rnh hng

hai bn bng di ch huyt Kh xung, qua hng, g mu chui vo mu chuyn ln xng i. Mch i thng lm vai, t lm vai i xung n trc h nch men theo cnh ngc qua xng sn 11 xung di nhp vo mch trc mu chuyn ln xng i, t i xung, ven theo cnh ngoi xng i, cnh ngoi khp gi, i xung mt trc xng mc, n u di xng mc (Tuyt ct), i hng mt trc mt c ngoi, ven trn mu bn chn v kt thc cnh ngoi u ngn chn 4 (Tc khiu m). Mch nhnh mu bn chn, t huyt Tc lm khp trn mu bn chn tch ra ven theo khe xng c chn 1 v 2 i ra sau gc mng ngn ci (i n). Quan h tng ph: thuc tam tiu, ng lc sang tm bo Ch tr: bng chng, ph n, i dm, tiu tin kh, au u, tai, au hu hng, u gc ngoi mt, cnh ngoi vai v cnh tay au. TC THIU DNG M KINH Gm 44 huyt, hai bn l 88 huyt. Kinh mch bt u tun hnh t kho mt bn ngoi, i ra trc tai, hng ln n gc u, li hng xung pha sau tai ri li ngc ln cnh u, ven theo u c n kinh th thiu dng mt trc, n tn pha sau mi trn th li quay tr li, giao vi th thiu dng kinh mt sau, ri xung vo hm vai. Mch nhnh tai. T sau tai i qua huyt Iees phong ca th thiu dng kinh i vo trong tai, li ra trc tai, n pha sau kho mt ngoi, li t gc kho mt ngoi tch ra, hng xung n ch huyt i nghinh, ti y hp chung vi pha sau kinh th thiu dng tam tiu n pha di mt, li gp xung qua ch huyt Gip xa n c, v nhp vo gp mch ch lm vai, t lm vai vo lng ngc, qua c honh, ni lin cng can tng, v m, i ven theo pha trong xng sn, xung rnh hng hai bn bng di ch huyt Kh xung, qua hng, g mu chui vo mu chuyn ln xng i. Mch i thng lm vai, t lm vai i xung n trc h nch men theo cnh ngc qua xng sn 11 xung di nhp vo mch trc mu chuyn ln xng i, t i xung, ven theo cnh ngoi xng i, cnh ngoi khp gi, i xung mt trc xng i, t i xung, ven theo cnh ngoi xng i, cnh ngoi khp gi, i xung mt trc xng mc, n u di xng mc (Tuyt ct)), i hng mt trc mt c ngoi, ven trn mu bn chn v kt thc cnh ngoi, ven trn mu bn chn v kt thc cnh ngoi u ngn chn 4 (Tc khiu m). Mch nhnh mu bn chn, t huyt Tc lm khp trn mu bn chn tch ra ven theo khe xng c chn 1 v 2 i ra sau gc mng ngn ci (i n). Quan h tng ph: thuc m, ng lc sang can, c thm quan h trc tip vi tm. Ch tr: au u, au gc ngoi mt, pht st.

TC QUYT M CAN KINH Gm 14 huyt, hai bn l 28 huyt. Kinh mch tun hnh bt u t cnh ngoi gc mng ngn ci i ln hng mu bn chn, qua pha trc mt c trong khong hn mt thn, i ln qua huyt Tam m giao n ch cch mt c trong 8 thn th giao nhau n kinh tc thiu m t ri i theo pha sau kinh tc thi m t ln n cnh trong u gi, ven theo cnh trong i ln n g mu, vng qua m, dng vt n bng di, i theo cnh d dy, vo ti can tng v cng ni lin vi m, k tip xuyn qua c honh n xng sn ln ven kh qun, cnh sau hu tin vo trong mi, sang h mt, hng ln ra trc trn hp li vi c mch nh u. Mch nhnh h mt: t h mt i xung pha sau ca gc hm vng pha trong mi. Mch nhnh gan: t can tng chia ra, qua c honh, n ph tng. Quan h tng ph: thuc can, ng lc sang m, c thm quan h trc tip vi ph, v, thn v no. Ch tr: i dm, tiu tin kh, n b au bng di, au lng, a chy, sn kh, bnh thn kinh. Kinh ny tr bnh m vt, dng vt l chnh, cng tr cc bnh v mt v sn. 3. Tm mch k kinh 12 kinh mch c quan h trc tip vi ni tng nn gi l chnh kinh. K kinh l khong giao nhau ca tt c 12 kinh mch, thng qua 12 kinh mch m pht sinh quan h gin tip vi ni tng, l kinh mch ngoi chnh kinh. V n khc vi 12 kinh mch nn gi l kinh. Mch k kinh l: c, nhm, xung, i, m duy, dng duy, m kiu, dng kiu. Trong 8 mch k kinh, ch c hai nhm, c l i thng gia mt trc, sau ca c th, chng c nhng huyt chuyn thuc ca n. Su kinh cn li u ph theo 12 kinh mch kia, khng c chuyn huyt ca tng kinh. Do tnh cht trng yu ca hai mch nhm, c trong chm cu, cho nn ngi ta gp vo vi 12 kinh mch gi c l 14 kinh. a. c im sinh l ca tm mch k kinh Tm mch k kinh l mt s thng lc c th ca vic iu tit vn hnh kh huyt. Cng nng chung ca n l iu tit huyt ca 12 kinh mch. Nh kh huyt 12 kinh mch y cng a nhiu kh huyt cho tm mch k kinh cha gi. Nhng lc 12 kinh mch thiu khi huyt th tm mch k kinh cp b sung li. Mch c tun hnh chnh gia ct sng, cc dng kinh tay chn trong 12 kinh mch u giao hi vi c mch. V th c mch c tc dng thng soi cc dng kinh, do cng gi l Dng kinh chi hi (b cha cc dng kinh). Mch nhm tun hnh chnh gia bng, ba kinh m chn giao hi vi nhm mch vng di rn. V nhm mch c tc dng tng nhim m kinh cho nn cng gi l m cng gi l kinh lc chi hi (b cha cc kinh lc).

i mch pha di sn, i vng quanh ngi nh mt ci vng gai, c tc dng thc cc kinh i u. Duy c ngha l duy h (gi mi lin lc v mt h), dng duy mch bt u t gt chn ra mt c ngoi gp vi tc thiu dng m kinh i ln lin h vi cc dng kinh; m duy mch bt u t cnh trong bp chn, theo t thi m t kinh i ln quan h vi cc m kinh. Kiu mch c ngha l mch nh nhm v mnh m nh ci c kheo ni. Dng kiu mch bt u t cnh ngoi gt chn song hnh vi tc thi dng kinh i ln; m kiu mch bt u t cnh trong gt chn theo tc thiu m i ln, c hai c tc dng lm cho chi th vn ng c kho (l sc gi cho hai chn thng vng nh hai ci c kheo kp trong ngoi chn). b. u cui ca tm mch k kinh v ch tr ca n Nhm mch Gm 24 huyt. Kinh mch bt u tun hnh t bng di, ra t huyt Hi m, hng ln g mu n Trung cc th i vo bng, theo ng gia bng i ln vng mi, qua hai m mt v pha di mt th dt. Ch tr: bng di au, b i, i dm, kinh nguyt khng u, chy mu d con, sn kh, h thot, au d dy, a chy, ho hen. Kinh ny ngoi hai huyt Quan nguyn, Kh hi c tc dng bi b sc kho ton thn, cc huyt cn li ni chung ch c tc dng cha cc bnh cc b (bao gm c ni tng ni ). c mch Gm 28 huyt. Bt u t trong bng di, i t Hi m, pha sau i ln theo pha trong ct sng, ln thng pha sau gy, n Phong ph th vo no, ln n nh u, theo trc gia i ra trc trn, xung n di u mi n pha trong mi trn th ni tip vi nhm mch Ch tr: cp cu, bnh tnh ch, au u, lng au, un vn Xung mch Xung mch v nhm mch cng bt u t huyt Hi m, hng i ln ven theo ct sng trong su, tn vo trong ngc, hi vi hu. Ch tr: kh xng ngc ln, au bng i mch Bt u t di sn ct, vng quanh thn mt vng knh Ch tr: trong bng y tc, phn lng khng mm mi m kiu mch

Cng l mt kinh mch c tch ra t tc thiu m thn, bt u t pha sau huyt Nhin cc, i thng ln n cnh trong i, vo c quan sinh dc, ln pha trong bng, ni ra pha trc ng mch Nhn nghinh ri nhp vo kho mt trong. Ch tr: chn bai ra ngoi (ngoi phin) lit thn kinh khoeo trong. Dng kiu mch Bt u t gia gt chn, ven theo mt c ngoi i ln ti huyt Phong tr tc thiu dng m kinh. Ch tr: chn bai vo trong (ni phin) m duy mch Bt u t ch cc m kinh giao hi, men theo cnh trong i, bng di, ven theo sn, ln n hai bn hng Ch tr: au tim Dng duy mch Bt u t ch cc dng kinh giao hi, ven theo cnh ngoi u gi, bng di, bn cnh, ven sn ln n vai v khuu tay, i qua pha trc vai, ln pha sau tai, xung n trn. Ch tr: hn nhit

DU HUYT V PHN LOI DU HUYT

1. Th no l du huyt Du huyt cng gi l khng huyt, huyt o, huyt v, kinh huyt, kh huyt. Ch Du c ngha ging nh lun, l chuyn lun (theo T gic hiu m tn t in th ch Du c ngha l: p ng cc yu cu. C th nh ngha ny ph hp vi tnh nng, tc dng ca huyt v hn). Huyt c ngha l mt khong trng. Du huyt l im trn b mt c th thng vi kinh lc. N phn b trn mt ng kinh mch v l ni chm cu. Tc dng ca du huyt: v mt chun on, c th theo ni phn b ca n thm d im phn ng b ngoi tham kho chun on bnh tt. Php cha bnh bng chm cu trn lm sng l thng qua tc dng ca du huyt v kinh lc m iu tit tng ph, vn hnh kh huyt t mc ch cha hoc d phng bnh tt. 2. Phn loi Du huyt S du huyt trn c th ngi c rt nhiu, nhng i th chia ra lm ba loi l: Kinh huyt, K huyt v th huyt. a. Kinh huyt: L huyt c tn nht nh v c ni nht nh, theo ng th, tc tam m knh, th, tc tam dng kinh, nhm v c mch m dn ra, thnh h thng 14 kinh, gi l kinh huyt. Cc kinh huyt ny

tri qua s chng minh cha bnh bn kinh, v vy quy np trong bn kinh, chng pht trin t t ti nhiu, t tn lon n h thng m thnh. b. K huyt: L nhng pht hin dn dn sau khi 14 ng kinh hnh thnh. Cc y gia i sau khng ngh n vic em ton b chng nhp vo trong 14 kinh. (Cc huyt mi gn y tm ra gi l tn huyt). Do mt s k huyt (i vi mt s bnh) c tc dng cha bnh c th, v th gi l k huyt hoc kinh ngoi k huyt (dch l huyt l ngoi kinh). K huyt phn b rt rng, nhng u c quan h mt thit vi h thng kinh lc, nh huyt n ng trn c mch, Tru tim trn kinh tam tiu. c. th huyt: L ni huyt v khng c nh, ly cc b ch bnh hoc ni c phn ng n au lm ni chm cha, n khng c tn huyt v nht nh, gi l th huyt, hoc gi l huyt bt nh, huyt thin ng. th huyt cn dng cho cha tt nn bp tht phn nng (nh au bp tht), c th b tr khi cha. 3. Cch ly huyt Trc khi chm cu phi tm v tr ca du huyt trn thn th ngi ta, gi l cch ly huyt. Khi gp chng bnh th vic ly huyt chnh xc hay khng c quan h mt thit ti kt qu cha bnh. Nu ly huyt chnh xc, kt qu cha bnh tt, ly huyt khng chnh xc, kt qu cha bnh km. V th, nht nh cn phi ly huyt cho ng. Huyt v phn tn u mt, thn mnh, t chi, mun ly c huyt chnh xc khng nhng yu cu ngi bnh phi c th th v ng tc nht nh nh nm nghing, nm nga, nm sp, gp khuu tay, dang tay, h mm... Ngi thy thuc cn phi nm vng c phng php ly huyt. Ni chung, phng php ly huyt thng dng c ba loi: A. Cn c vo s bc l t nhin c th con ngi m ly huyt. Cch ly huyt ny chnh xc, gin tin, c vn dng nhiu nht trn lm sng; nh ly chnh gia hai lng my l huyt n ng, ly hai ngn tr giao cho nhau, u cht ngn tr trn u xng quay l huyt Lit khuyt, ly im chnh gia ng ni hai u v l huyt Chin trung Chiu thng rn sang pha sau ct sng ly huyt Mnh mn. Co khuu tay thnh gc vung ly u np gp khuu tay cnh trong l huyt Thiu hi; hai tay bung xui xung th ch u cht ngn gia nm trn cnh i l huyt Phong th. Khi gp hn u vo c th mm gai t c 7 ni ln rt r, pha di t c 7, tc l bn trn t sng lng I ly huyt i chu, bn trn t lng 2 l huyt o o... B. Theo cch o bng thn * ngn tay (ch thn php - ng thn thn). L cch ly b rng my ch ngn tay ngi bnh lm tiu chun o lng ly huyt. Nu nh thn cht ngi bnh v thy thuc tng t, c th dng tay thy thuc o.

Cch ly ng thn thn ngn gia: l bo ngi bnh dng ngn gia v ngn ci tay t ni nhau thnh vng trn ri o ly c ly gia hai u np gp cnh t gia ca ngn gia lm mt thn. Cch tin lm tiu chun cho vic ly huyt t chi v b mt ngang vng lng. Cch ly ng thn thn ngn ci: ly rng t 1 ngn ci (ch ngang khp t) lm 1 thn, hoc c hai ngn tr v gia lm 2 thn, hoc c bn ngn (tr ngn ci) lm 3 thn. B ngang bn ngn gi l nht phu php, ( Vit Nam ngy xa dng b ngang bn ngn tay kp li lm n v o lng gi l mt v). Nhng cch o ny rt n gin nhng khng chun xc khi o trn cc on xng v vy trn cc on xng phi c cch o ring gi l ct php (php o xng). C. Cch chia thn theo di xng: cch chia thn theo di xng cn gi l ct php, cch ny ly khong cch gia cc b phn trong c th quy nh thnh di hoc rng nht nh ri chia thnh mt s phn no , mi phn nh th gi l mt thn. Phng php ny bt lun ngi bnh l trai, gi, tr, gi, hoc cao, thp, gy,bo, nht lot chiu theo tiu chun ny m chia ra ly huyt, nh th s rt chnh xc. Bng di y ghi cch chia thn ct thng dng B phn T a n b S thn Ch thch Nu mp tc trc khng r rng c th Ly t gia lng my n mp tc sau gy lm 15 thn Nu mp tc sau gy khng r rng th ly mp tc trc n t c 7 l 15 thn T gia lng my n t c 7 l 18 thn ngc bng khi chia b ngang, ly huyt, cn c vo khong cch gia hai u v. Khi chia chiu dc, nht thit ly khong cch cc xng sn lm chun.

t mp tc trc trn n mp tc sau 12 gy t mp tc trc n gia lng my 3 (n ng) t mp tc sau gy n t c 7 3

B rng gia 2 gc tc trc trn 9 trn lng my khong cch gia hai u v ngc bng 8

lng Chi trn

t lm di xng c n rn 8 t gia rn n b trn xng mu 5 t np h nch n sn 11 12 t cnh trong xng b vai n gia 3 ct sng

chiu dc ca lng theo khong cch cc t sng lm cn c ly huyt theo cnh tron cch tay dng cho c hai cnh trong v ngoi cng tay dng chung cho c ba cnh trc, ngoi, sau ca chi di

t np gp nch n np gp khuu tay9 t np gp khuu tay n np gp c 12 tay Chi di t mu chuyn ln n u gi xng19 i

t u gi n mt c ngoi 16 t b trn xng mu n b bn trn 18 xng i ch u gi

dng chung cho cnh trong chi di

4. Huyt c nh (huyt theo c tnh nht nh) Trong kinh huyt (c mt s huyt v c tc dng tr liu c th gi l huyt c nh. Do c tnh nht nh, cho nn n c quy np li gii thiu ring, trn lm sng pht huy tc dng c tt hn. a. Nguyn huyt: L ch ch yu ca kinh kh trong cc kinh qua li, nhng huyt ny hu ht nm xung quanh khp c tay, khp c chn. Do kh ca tng ph thng qua kinh lc thng biu hin nhng huyt ny, v th n v tng ph c quan h mt thit v cng, mi tng ph c bnh bin thng phn ng nguyn huyt ca kinh ni ln rng nguyn huyt c tc dng to ln trong vic cha bnh tng ph. Huyt v ca Nguyn huyt l: Tn huyt Thi uyn i lng Thi kh Uyn ct Hp cc Khu kh b. Lc huyt: Lc l ngha lin lc, thng qua lc huyt c th lm cho 12 kinh mch c lin quan biu l hai kinh, v vy gi l lc huyt. V lc huyt c tc dng lin quan, cho nn 12 kinh mch mi thnh mt vng ai kn, v dng vo tr bnh hai kinh biu l lin quan c bnh. 14 kinh lc u c lc huyt, ring t kinh c hai lc huyt, gp li c 15 lc huyt. Huyt v ca lc huyt l: Tn huyt Ni quan Thng l Cng tn Li cu Ngoi quan Phi dng Tn kinh Tm bo kinh Tm kinh T kinh Can kinh Tam tiu kinh Bng quang kinh Tn huyt Lit khuyt i chung Chi chnh Thin lch Quang minh Trng cng Tn kinh Ph kinh Thn kinh Tiu trng kinh i trng kinh m kinh c mch Tn kinh Ph kinh Tm bo Thn kinh Tiu trng kinh i trng kinh m kinh Tn huyt Thn mn Thi bch Thi xung Dng tr Kinh ct Xung dng Tn kinh Tm kinh T kinh Can kinh Tam tiu kinh Bng quang kinh V kinh

Phong long Cu v c. Bi du huyt:

V kinh Nhm mch

i bao

T kinh i lc

L ch kh tng ph lun chuyn vng lng, v vy gi l du huyt. Tuy n phn b cch u trc gia lng l 1,5 thn trn ng bng quang kinh, nhng v n tng thng vi cc tng ph nn cha c bnh tng ph. Khi tng ph c bnh, thng thng du huyt tng ng trn lng s xut hin cm gic n au hoc t tc, v vy, cha bnh ca bn tng ti du lng hiu qu rt r rt. Nh bnh d dy ly huyt V du bnh thn ly huyt Thn du. Bi du huyt ngoi vic cha bnh tng ph ra, li c tc dng cha cc kh quan lin quan, nh can khai khiu mt, chm Can du c th cha c bnh mt. Huyt v ca huyt bi du l Tn huyt Tm du T du Thn du i trng du Tam tiu du Bng quang du d. M huyt: M c ngha l kt t li, ni kh ca tng ph kt t ngc, bng, gi l m huyt, ngha lm sng ca n tng t nh bi du huyt, i vi cc tng ph tng ng vi n, n c tc dng c th. Nh bnh d dy, ly huyt Trung qun, bnh bng quang ly huyt Trung cc. Huyt v ca m huyt l: Tn huyt C khuyt Trung qun Quan nguyn Trung ph Nht nguyt Kinh mn . Khch huyt: Khch c ngha l l trng khng (theo T gic hiu m tn t in th khch l on trch). Khch huyt l ni kinh kh t su, do gi l khch huyt. Khch huyt phn phi t chi, phn ln l pha di khuu v u gi. Mi kinh trong 12 kinh u c mt khch huyt. N c th cha bnh ni ng kinh tun hnh v c cc loi bnh tng gc s thuc, nhng trn lm sng thng Tn tng ph Tm V Tiu trng Ph m thn Tn huyt Chin trung Thch mn Trung cc K mn Chng mn Thin du Tn tng ph Tm bo Tam tiu Bng quang Can T i trng Tn tng ph Tm T Thn i trng Tam tiu Bng quang Tn huyt Can du Ph du Quyt m du Tiu trng du V du m du Tn tng ph Can Ph Tm bo Tiu trng V m

cha bnh cp tnh, chng au, chng vim. Nh au ngc, tim, ly huyt Khch mn, au d dy ly huyt Lng khu. Huyt v ca khch huyt: Tn huyt Khng ti m khch Ngoi khu n lu Dng lo Trung e. Bt hi huyt: L ni hi hp ca tm th: tng, ph, kh, huyt, gn, mch, xng, tu. Nn th 45 trong Nn Kinh ni: Bnh nhit trong, ly kh huyt hi ca ci (Nhit bnh ti ni gi, th k hi chi kh huyt d), ng dng lm sng, khng gii hn bnh nhit, m nng v pha bnh ni chng. Thuc v bnh chng ca mt s mt, c th s dng hi huyt hu quan. Bng 8 hi huyt Tng hi = Chng mn Huyt hi = cch du Ct hi = i tr g. Ng Du huyt: 12 kinh mch t chi t khuu tay v u gi tr xung u c 5 loi huyt c nh l Tnh, Hunh, Du, Kinh, Hp, gi l ng du huyt. T u cht ca t chi hng v khuu v u gi, mch kh dn ra t nh n ln, t nng n su, t xa n gn, do ni: ch xut l Tnh, ch lu l Hunh, ch tr l Du, ch hnh l Kinh, ch nhp l Hp' (theo thin Cu chm nhp nh nguyn sch Kinh Khu), l ly c im hnh dung theo tn gi ca dng nc chy. Tnh l ngun t di t ra, hnh dung v mch kh nng, nh, huyt thng cnh mng ca ngn tay chn. Hunh l nc thnh dng nh, mch kh ln, huyt ch vng ngn, bn ca tay chn. Du l vn chuyn, mch kh rt thnh, huyt thng ch khp c tay, c chn v ph cn, Kinh l dng ngc ln, mch kh chy v tr , huyt thng vng xung quanh khp c tay, c chn v cng tay, cng chn. Hp l xoy hp li, mch kh su ln,huyt thng xung quanh khp khuu tay, u gi. ng dng trn lm sng ca ng du huyt, sch Linh Khu ni rng: Bnh ti tng ly Tnh; bnh bin mu sc ly Hunh; bnh c lc tng, lc gim, ly Du, bnh bin ting (m) ly Kinh; mn kinh m c mu cng nh bnh d dy v n ung khng iu m mc bnh, ly Hp. Nn th 68 ca Nn kinh li ni thm cho r hn l: Tnh huyt cha y tc di tm; Hunh huyt cha mnh nng st, Du huyt cha mnh nng khp au, Kinh huyt cha ho hng, nng rt; Hp huyt Ph hi = Trung qun Cn hi = Dng lng tuyn Tu hi = Tuyt ct Kh hi = Chin trung Mch hi = Thi uyn Tn kinh Ph kinh Tm kinh m kinh i trng kinh Tiu trng kinh Can kinh Tn huyt Khichs mn Lng khu Kim mn Hi tng a c Thu tuyn Tn kinh Tm bo kinh V kinh Bng quang kinh Tam tiu kinh T kinh Thn kinh

cha nghch kh m tit. l cch ni v ng du huyt v cc c im ch tr ca n, chng ta ghi nhn tham kho ng dng trn lm sng. Bng ng du huyt Ng tng Ph Tm bo Tm T Cam Thn Ng du Tinh Hunh Thiu thng Ng t Trung xung Thiu xung n bch i n Dng tuyn Lao cung Thiu ph i Hnh gian Nhin cc Du Thi uyn i lng Thn mn Thi bch Thi xung Thi kh Kinh Kinh c Gian s Linh ao Thng khu Trung phong Phc lu Hp Xch trch Khc trch Thiu hi m lng tuyn Khc tuyn m cc

Lc ph i trng Tam tiu Tiu trng V m Bng quang

Tinh Thng dng Quan xung Thiu trch L oi Khiu m Ch m

Hunh Nh gian Dch mn Tin cc Ni inh Hip kh Thng cc

Du Tam gian Trung ch Hu kh Hm cc Lm khp Thc ct

Kinh Dng kh Chi cu Dng cc Gii kh Dng ph Cn lun

Hp Khc tr Thin tinh Tiu hi Tc tam l Dng lng tuyn U trung

Hp huyt trong ng du huyt i vi bnh tng ph c tc dng rt trng yu. Thin T kh tng ph bnh hnh, sch Linh Khu ni: Hunh, Du cha bnh ngoi kinh lc, Hp cha bnh trong tng ph. Tr bnh ca lc ph bng Hp huyt, li ly Hp huyt ca tc tam dng kinh l chnh. V, Bng quang, m ra tc tam dng, m i trng, tiu trng, tam tiu tuy nhin hp trn th kinh, ng thi cng xut hin tc tam dng. Nh thin Bn lun sch Linh Khu ni: Lc ph u ra tc tam dng, Hp trn tay. l do lc ph trong vng bng, c quan h vi tc kinh rt mt thit, v vy trn tc tam dng kinh u c cc Hp huyt . V hp Tc tam l. i trng hp Thng c h. Tiu trng hp H c h, u thuc tc dng minh v kinh. Thin Bn lun li ni i trng, tiu trng u thuc v, l ni cng nng sinh l trn di tng tha. Bng quang Hp U trung, Tam tiu Hp u Dng, u thuc tc ti dng bng quang kinh, l do thu o tam tiu xut ra c quan h thuc v bng quang. m hp Dng lng tuyn. Trn va k l h Hp huyt ca bnh lc ph, hoc gi l Ph bnh Hp Lun. Bng lc ph h Hp huyt V trng = Tc tam l Trn tc dng minh

i trng = Thng c h Tiu trng = H c h Bng quang = u trung Tam tiu = u dng Dng lng tuyn h. Bt mch giao hi huyt: L 8 huyt v t chi thng vi tm mch k kinh. K kinh bt mch tuy khng tun hnh tt c trn t chi, nhng do chng c quan h giao hi vi 12 kinh mch, cho nn huyt v vng t chi u c thng vi k kinh, trn mt iu tr thch ng, c quan h ti bnh chng ca k kinh. Bt mch giao hi huyt t chi trn v chi di, khi ng dng thng phi phi hp Bng phi hp bt mch giao hi huyt v tc dng ca n nh sau: Bn kinh Tc thi m Th quyt m Th thi dng Tc thi dng Tc thiu dng Th thiu dng Th thi m Tc thiu m Bt huyt Cng tn Ni quan Hu kh Thn mch Tc lm khp Ngoi quan Lit khuyt Chiu hi Thng bt mch Xung mch m duy c mch Dng kiu mch i mch Dng duy mch Nhm mch m kiu mch Kho mt trong, gy c, tai, vai v cnh tay trn, tiu trng, bng quang Kho mt ngoi, sau tai, m, c vai H ph, hu hng, ngc nch Ch tr Tim, ngc, d dy Trn tc thiu dng Trn tc thi dng

CCH CHM CU
I. CCH CHM A. Cc loi kim chm Chng loi kim chm th rt nhiu, nhng ni chung thng dng 3 loi l: ho kim, kim ba cnh v kim chm da (xa c cu chm, v trong c nhng loi kim dng sang phm vi ngoi khoa v ng tc phc tp t dng nn lc i). - Ho kim: l kim ng dng rng ri, thn kim rt nh, mi kim khng nhn hot; di kim c cc c: na thn, mt thn, thn ri, hai thn, ba thn, nm thn. Loi kim ny ng dng vo cha rt nhiu loi bnh. - Kim ba cnh: lm bng thp khng g, di chng thn ri n hai thn, u kim nhn v c ba cnh, thn kim kh th, mi kim sc bn.

- Kim chm da: cng gi l kim mai hoa, kim tht tinh, hnh n nh ci gng sen hoc buc kim thnh tng b t 5 hoc 7 kim nh, 5 ci th gi l kim mai hoa, 7 ci th gi l kim tht tinh. B. Luyn cch chm - Khi mi tp cm kim chm, u tin cn luyn tp sc ngn tay v luyn ng tc v kim, sau mi chm trn ngi. - Luyn sc ngn tay: ly my t giy bn gp li nhiu lp ri buc thnh gi cht ch. Tay tri cm gi giy, tay phi dng ngn ci, ngn tr v ngn gia cm kim, tp chm ln gi giy. Lc bt u dng kim na thn, tin dn ln dng kim mt thn, hai thn, ba thn, m luyn tp. Tp n khi khng cn dng sc cng c th v kim c, lc y mi tm gi l bit chm, mi c th chm, v, tin kim nhanh trn da ngi c. - Luyn tp v kim: Buc mt gi bng thnh hnh cu, dng ch qun cht li thnh mi vng tht trn, tay tri cm qu bng, tay phi cm kim nh ni trn, t kim ln qu bng, mt ln m mt ln v tin kim, v li kim tht t nhin, lc by gi chm trn ngi mi khng thy kh khn. Khi v, ngn tay ch nhch qua nhch li trong khong cho thn kim xoay na vng trn l c. Khng nn xoay thn kim qu mc, xoay qu s lm cho mt da xon li, gy cm gic kh chu, c hi cho chm cm. C. Chun b trc khi chm - Kim tra kim: trc khi chm cn kim tra kim xem c ch b rn nt, ch cong gp hay khng? c g hay khng ? Mi kim c cong hay khng Nu mi kim c nhng tnh tng trn th loi ra, chn ly nhng cy kim tt, khi chm v rt kim bt kh khn, phng s c gy kim. - em kim th vo ni nc si un thm 10 pht l c. - Chn xem cn chm my huyt, mi huyt su bao nhiu, cn c vo ngi bnh gy bo m ly kim di, ngn cho va. - Tu theo ni phi chm m t t th ngi bnh cho ph hp, t th phi t nhin mi gi c lu; dn d ngi bnh khng c ng y khi chm. V nh chm huyt u, mt, bng v t chi, thng phi nm nga; chm cc huyt cnh i thng l nm nghing; chm u mt v t chi cng c th ngi ngay ngn hoc ngi ta nga c. - Chn huyt v tt ri, dng mng tay n vo huyt v thnh du ch (+) ghi nh. - Hai tay thy thuc phi c sch kh, trc khi chm dng cn 75 xoa ln tay t 2 n 3 pht. Dng bng cn xoa ln huyt v ngi bnh, t gia xoay dn ra ngoi, st trng phng nhim trng. - i vi ngi bnh mi chm ln u, phi ging gii ngi bnh thy rng chm khng au, khng nn s st, phng bnh nhn v s hi m say kim. i vi ngi bnh suy nhc, hoc ngi tng say kim th tt nht l t th nm nga. Trong khi chm m ngi bnh thy c

vng u hoa mt, ra m hi, bun nn, th lp tc ngng, v kim ri x l nhng bin php chng say kim. - Trong phn huyt v c ghi chm su ca tng huyt, l ni ngi ln; khi chm tr em cn phi chm nng, cc huyt ch nn chm n 2 hay 3 phn thn l c ng thi phi ch khng cho giy gia phng tin, rt kim kh hoc gy kim. - i vi ngi cha, ngoi nhng huyt cm chm quy nh ra, cc huyt khc u ngn tay, ngn chn l nhng huyt rt nhy cm nh Thiu thng, Thng dng, Trung xung, n bch, L oi th tt nht l khng chm. D. Gc chm Do s khc nhau v huyt v v yu cu ca bnh, v th gc chm kim cng c khc nhau. Ni chung, chia ra lm 3 loi l: chm ng kim, chm nghing kim v chm ngang kim. - Chm ng kim: l thn kim vung gc vi mt da m m. Cch chm ny ph hp vi nhng ni tng c nng, mng, hoc cc tng ph, c quan trng yu nh vng u, quanh mt, ngc. - Chm ngang: cng gi l chm di da, l thn kim nm ngang vi mt da m chm. Cch chm ny thng s dng huyt v trn mt v mt s tng kh trng yu. . Cch chm ho kim (Ho kim) Cch tin kim: tin kim cng gi l vo kim, c 3 cch rt thng thng. Cch v vo: l mt cch rt thng thng i vi ho kim. Dng ngn tay phi gi cn kim, mi kim nhm ng ch huyt, nh nh t vo da, dng p lc lm cho mi kim m vo biu b, sau t t v kim xung. Cch v ny cn da vo tay tri phi hp; thao tc ca tay tri nh sau: - p mt ngn ci: u ngn tay ci tay tri p ln huyt v nh chm, tay phi cm kim, mi kim da v mng ngn tay ci m m vo huyt v v tin kim xung. Cch ny hp vi chm kim ngn nh chm huyt Hp cc, lit khuyt. - p hai ngn tay: trc ht l cm bng hai ngn tay ci v tr ca tay tri kp ly pha trn mi kim mt t, nhm vo huyt v, ngn tay phi cm cn kim, sau hai ngn ci, tr tay tri n xung mt ci, ng thi tay phi a mi kim su vo huyt v ri v kim tin xung. Cch chm ny hp vi kim di chm huyt Hon khiu, Tc tam l... - p kp hai ngn tay gi huyt: nhng ni da thit rt mng nh huyt n ng; hoc huyt Nhn trung mt, khi tin kim th dng hai ngn tr, ci tay tri bp da ch huyt v li cho ri ln, tay phi chm kim vo. Cch dng ng phng kim: Ly mt ho kim v mt ng nh, ho kim phi di hn ng nh mt t, dt kim vo trong ng , mi kim v ming ng ngang nhau, n ln trn huyt v nh chm, tay tri

gi ng, ri dng ngn tr tay phi g ln cn kim ch l ra pha ming trn ca ng, lm cho mi kim m nhanh vo, by gi rt ng ra, v tin kim. Cch tin kim ny ph hp vi ngi s au v tr em. Cch chch kim: L dng kim 3 cnh m tht nhanh cho su khong 2 - 3 phn thn. Cch chnh ny cn phi c tay tri h tr cho vic cc nh ni chch th mi d chch. E. Cm gic chm kim Khi chm kim vo huyt v t n su nht nh, ngi bnh thng thy sinh ra mt cm gic but, t, chng, hoc nng nng, ng thi di ngn tay thy thuc cng cm thy t, nng. Nh th, ng y gi l c kh. Sau khi c khi, cn c vo bnh tnh, chn ly th php khc nhau. Nu nh ng khc kh th nh nh nng ln, n xung hoc v kim cng c th c kh c. Do ni chm kim nng, su khc nhau, cng nh phng hng v, gc chm, sc nng n nhanh chm, mnh nh khc nhau, c bit l th cht ngi bnh mc nhy cm khc nhau, cm gic chm chch c khi rt nh nh, c khi rt r rt, c khi ch ch huyt v, c khi lan to ra cc ni khc, c khi chuyn dn n nhng ni rt xa. Ni chung li, th phi ph hp, cm gic nhanh chng, th kt qu cng rt r rng. G. Th php b t ca chm kim Th php chm chch ni chung c 2 loi: mt l th php b, hai l th php t. B hoc t l cn c vo th cht ca ngi bnh v bnh tnh m quyt nh. Ni chung l i vi ngi bnh c th cht kho mnh th dng php t php, ngi bnh th cht h nhc th dng b php. i vi cc loi bnh tnh hoc nng lnh xen k, hoc h thc cng thy th dng th php bnh b bnh t. Th php b t ca chm chch c rt nhiu cch, y xin gii thiu nhng th php b t c bn. Th php b t c bn l nhng thao tc khc nhau, m mi thao tc em li nhng hiu qu khc nhau. N c th c dng ring r, c th dng kt hp vi nhau; t kt hp t n kt hp nhiu cch mt lc, tu theo ti ngh ca ngi thy v yu cu ca bnh tnh. C 8 loi th php b t c bn l: T tt, khai b, nim chuyn, sp, cu lc, h hp, ngnh tu, mu t. Thao tc hiu qu vng dng ca tng th php nh sau: - T tt, l thao tc tin kim, rt kim nhanh hay chm. B; tin kim t t, rt kim nhanh hn, lm cho dng kh t ngoi theo kim vo trong su mt cch m m, v khi kim ra th kh trong khng kh ngoi khng vo trong thm, kh trong theo kim t t thot ra ngoi, l cch t. T tt php c ng dng trong tt c mi trng hp. - Khai b, l thao tc sau khi rt kim c bt l kim, hay khng bt l kim ngay tc th; B l sau khi rt kim, kp thi dng ngn tr tay tri bt ngay l kim v day nh nh my ln, lm cho l kim kn li, kh

 trong khng thot ra c. T l khi rt kim th va rt va lc ngang thn kim nh nh lm cho l kim hi gin rng ra, khi kim thot ra khi mt da, mt lt cho kh c thi gian thot ra ngoi bt, sau mi st trng v bt kn l kim li, php khai b c th ng dng trong tt c mi trng hp. Ch ring hai php t tt v khai b kt hp vi nhau cng em li hiu qu b h, t thc rt mnh m. - Nim chuyn, l thao tc va m va v, m mt ting li v kim mt ln, m s l trc, s chn sau. Khi m s v v kim c chia ra b t nh sau *: b l khi v cn kim xoay ngc chiu kim ng h, ngn tay ci li hi mnh v hi nhanh hn t l ngc li vi b, khi v cn kim xoay ngc chiu kim ng h th ngn tay ci li hi nhanh v hi mnh hn, khi v cn kim xoay thun chiu kim ng h th ngn tay ci tin hi yu v hi chm hn. Sc v hi mnh hay hi yu v hng phi hay hng tri c tc dng nh dng bnh li, tay cheo a kh trong ng kinh c ng hng v tp trung, ging nh con thuyn i ng gia dng nc chy. ng dng ca nim chuyn vo nhng bnh chng kinh kh tn lon l chnh, nhng cng thng dng kt hp trong khi tin kim, rt kim cho d dng. N c th c ng dng n c kch thch kinh kh trong thi gian lu kim, cng c khi kt hp vi tt c cc th php khc trong khi thao tc chm kim. - sp, l cch nng n kim. Sau khi kim c chm vo huyt v n su nh, ngn tay cm kim nng kim ln ri n kim xung trong phm vi t chc c th. B l trc nng sau su, nh tay khi nng nng tay khi n, lm cho kh tng nng ca kinh mch theo sc mnh m p vo tng su kinh mch. T l trc su sau nng, mnh tay khi nng, nh tay khi n, lm cho kh tng su kinh mch p mnh t trong ra tng nng ca kinh mch. ng dng ca php nng n nhm gii quyt tnh trng mt cn bng trong quan h gia biu v l. - Cu lc, l cch m s ln lm thao tc. S ln l l dng, s ln chn l m; s l gm 1, 3, 5, 7, 9 s chn gm 2, 4, 6, 8. Theo truyn thng, ngi ta ly s 9 lm s dng tiu biu, s 6 l s m tiu biu. Khi thao tc kim chm nh v hoc nng n kim, s ln thao tc 9 l b; s ln thao tc 6 l t. B l dng s, t l m s, v vy s dng cng ch kt hp vi cch v b, nng n theo cch b; s m ch kt hp vi cch v t, nng n theo cch t. Khng c trng hp no v t li lm s l, hoc ngc li,.... Nu bnh tnh nghim trng, ngi ta c th nng s 6 hoc s 9 ln nhiu ln nh 6 x 3; 6 x 6; 9 x 3; 9 x 9... - H hp l cch khi tin hay rt kim, bo ngi bnh th ra hay ht vo theo lnh ca thy thuc. B l khi th ra th tin kim, khi ht vo th rt kim. Khi th ra, kh trong con ngi cn li t, ta li rt kim ra, kh c theo kim ra cht t cng khng lm hi ci c tha. T l khi ht vo ta tin kim, khi th kh ra ta rt kim. Khi ht kh vo ta tin kim, kh theo kim vo l thm ci c tha, vic thm l lm thm c hi; ngc li, khi th kh ra, kh trong cn ngi cn li rt t, ta li rt kim ra, kh theo kim ra thm lm ci hi thm ci cn t. B t theo h hp c ng dng cha cc loi bnh chng v kh h, thc. - Nghnh tu, l cch chm kim thun hay nghch chiu kinh kh tun hnh. Mi kim ngc

chiu ng kinh l t, mi kim thun chiu ng kinh l b. Ngoi ra, ngi ta cn theo suy ra tin hnh chm th t thun nghch cho mt s huyt trn cng mt ng kinh. Ni chung chm thun ng kinh hay thun th t u l thc cho kinh ph. Lm gim ci nhanh, mnh l t; lm tng vo ci chm, ci yu l b. - Mu t, l php cha bnh theo quan h ng hnh tng sinh gia cc tng ph, v quan h ng hnh tng sinh gia ng du huyt. Khi mt kinh c bnh, mun b, ngi ta chn huyt trn ng kinh ca mt tng ph c hnh sinh ra hnh ca tng ph c bnh hoc huyt c hnh sinh ra hnh ca ca tng ph c bnh. V d: tng c bnh l can, hnh mc, mun b, ta chn cc huyt trn kinh thn, hnh thu (thu sinh mc), hoc chn huyt mang hnh thu trong ng du huyt trn kinh can l huyt khc tuyn. Cng bnh can, ta mun t, chn nhng huyt trn kinh tm, hoc chn nhng huyt mang hnh ho trn can l huyt Hnh gian Bng ng hnh theo tng ph Tng ph Tng Ph Ng hnh Mc Ho can tm, tm bo m tiu trng tam tiu Th t v Kim Ph i trng Thu thn bng quang

Bng ng hnh theo ng du m kinh Ng hnh Ng du Dng kinh Ng du Ng hnh Mc Tinh Tinh Kim Ho Hunh Hunh Thu Th Du Du Mc Kim Kinh Kinh Ho Thu Hp Hp Th

ng dng ca php b t mu t l cha nhng bnh chng t mt tng ph chuyn sang mt tng ph khc. Ngi ta theo quy lut tng ng gia thin can ca ngy, gi vi hot ng ca tng ph m lp ra cch cha theo thi gian, gi l php T, Ng lu tr. H. Cch rt kim Cch rt kim cn gi l cch khi kim. Khi lm xong cc bc theo th t thao tc chm kim nh: tin kim, lm th php b t, lu kim, l n vic phi rt kim. Khi rt kim, tay tri cm vin bng cn p sn ln mt da cnh kim, tay phi t t v cn kim v li kim (tu theo php b hay t m c cch rt kim khc nhau nh nu th php t tt v khai b trn). Khi kim ra khi mt da th dng ngay ming bng cn trn mt da cnh kim st trng l kim v n day nh nh nhm bt kn l kim. Trng hp khi rt kim ra khi mt da thy l kim c chy mu th

bt lun l th php thao tc va dng l b hay t, u phi kp thi dng ming bng cn n day ti l huyt nhiu ln cm mu v bt kn l kim. I. X l khi rt kim kh Ni chung khi rt kim chng kh khn g. Nhng nu ngi bnh thay i t th trong khi lu kim, s lm cho thn kim cong, kh rt ra, tc l khng th v kim khi kim cn su, cng khng th li kim cong, kh rt ra, tc l khng th v kim khi kim cn su, cng khng th li kim ln c. Lc ny cn ni ngi bnh khi phc li t th nh lc chm, by gi quan st hng kim cong, dng ngn tr, ngn ci tay tri n mt da xung, ngn tay phi cm cn kim lm cho phng hng thun theo khc cong, ri nhp nhng nng n, t t rt kim li ra, khng c dng sc mnh m git kim ra. Nu nh bp tht cng t lm cho thn kim kh lui, ti khi rt kim th n su kim thm t 0,1 n 0,2 thn, ri lm th php nng n, tc th c th rt kim ra. Nu nh vn khng rt kim c, dng mt cy kim khc chm vo ln cn, hoc hi xa huyt v mt t, kim vo ri th nng n my ci, lm cho c ti ch mm ra v c th d rt cy kim trc vn kh rt ra. Nu nh ngi bnh s au khng mun chm thm mt kim na, th ngi thy thuc dng mng ngn tay bm xung quanh ch kim my ci, lm cho mt trng thi cng t c bp, cng d rt kim ra. C trng hp khi rt kim ra gn ht, ch cn dnh rt t phn mi kim mt da, hoc mi kim ra khi mt da nhng cn dnh theo mt si dai dng, khng th li kim ra c. l trng hp cht dch trong t chc c th vng kinh mch khng bnh thng, nn khi rt kim dch bm theo mi kim b keo ho. Gp trng hp nh th, tuyt i cm khng c li mnh hoc dng dao ko ct ri ra, m phi ly ming bng thm t cn hoc nc un si m m t vo mi kim, i my giy cho cht keo b ho lng, mi kim t s ri ra. K. X l say kim Hin tng say kim thng xy ra nhng bnh nhn mi chm ln u, ngi c tm l s au, ngi trc khi chm b qu mt, qu i, qu no, hoc cng do khi chm lm th php qu mnh. Chng trng ca say kim l: sau khi cm kim, ngi bnh thy vng u, hoa mt, nn nao, bun nn. Nng hn th thy sc mt trng bt, chn tay lnh tot, trn mnh ra m hi lnh, thm ch t ng, mt tri gic. Phng php x l: khi thy bnh nhn c hin tng say kim, phi ngng ngay vic tin kim, tt nht l rt ht kim. Say kim nh th i mt lt cho ung nc m cng c th t hi phc bnh thng. Nng th rt ht kim ra, t ngi bnh nm ngay ngn; ngang bng, dng ngn ci tay bm huyt Nhn trung, lm cho bnh nhn c cm gic au n, nhanh tnh li cho bnh

nhn ung thm nc m nng. Nu thy mch ngng p th dng kim chm huyt Nhn trung, Thi xung v h hp nhn to n khi thy mch chuyn li mi ngh. nm yn mt lc, cho ung nc ng m nng s t t tr li bnh thng. L. Kim ba cnh (tam lng chm) Thao tc kim ba cnh l ly vic chch nhanh, nh, cho ra mu lm c im. C 3 thao tc l: 1. Chch im: ly vic nhanh nh, chch im huyt v cho ra mu lm mc 2. Chch tn: l chch nhanh nh, chch im huyt v cho ra mu lm mc , thng dng cc bnh bin cc b huyt sng 3. Chch rch: rch ph da cc b bnh bin l c. Ch s c: lng mu khng nn cho ra qu nhiu. i vi ngi bnh m c a d chy mu, th cm dng cch chch ny. Dng kim ba cnh chch mu ch thch hp vi loi bnh nhit, bnh vim a - mi - an, cc bnh huyt lm sng cc b. M. Kim chm da (b phu chm) Thao tc chm da ni chung c hai loi 1. Vng g kim l trn ng kinh bng quang thuc khu vc lng trn. Cng c th g trn cc kinh khc v cc b. 2. Sc g l dng sc ca c tay, theo th t m g, khong cch g u n, ngi bnh thy hi au th dng. phng s c: khng c g lc nng lc nh, phng ra mu nhiu. Php ny ph hp vi bnh thn kinh suy nhc, bnh ng rut mn tnh, vim da do thn kinh, bnh thn kinh ngoi bin. II. CCH CU A. Thuc v cch ch Thuc cu l l ngi lu nm cho vo ci gi nh thnh x nh nhung, c mu vng ht. T ngi nhung ch thnh mi ngi hoc iu ngi m s dng. A.a. Cch ch mi ngi: cu mt dm ngi nhung khong bng ht ng, t ln mt vn g, dng ba ngn tay ci, tr v gia chm ngi nhung li v n thnh khi c hnh thp chp 3 cnh, n hi chc mi cho khi r ra. Mi to, nh tu theo bnh tnh v ni cu m nh. Nh th nh ht la, va th bng ht ng, ln th bng qu to. Mi mt mi cng cn gi l mt trng.

A.b. Cch ch iu ngi: Dng mt ming giy bn mnh, mm, d bn la v thng kh, c hnh ch nht rng chng 4 thn, di chng 6 thn * ly khong 20 gam ngi nhung ri u trn mt giy, ly ming vn mng p cho mn, cht, u, cc mp xung quanh u l giy ra na thn. Ly mt si thp cng m nhn bng ln mp giy lm li, t t cun vo. Khi cun ht th dng tay hoc mnh g p ln thm cho cht hn, by gi rt si thp ra ri dng h dn li, th l thnh mt iu ngi to gn bng ngn tay. B. Thao tc cu ngi B.a. Cu trc tip: em mi ngi ch t ln trn huyt v, dng hng t ln u nhn ca mi ngi thi nh cho bn la. Khi mi ngi chy khong hai phn ba chiu cao, bnh nhn ku thy nng hi nhiu th b ra, li thay mi khc. B.b. Cu gin tip: trc khi cu t ln trn huyt v mt loi ring no (ti, gng, vi) ri li dng mi ngi t ln trn m cu, nh th gi l cu gin tip. Do vt t ln huyt khc nhau cho nn cu gin tip c nhng tn khc nhau. Lm sng thng dng c bn loi l: - Cu cch gng: ct mt lt gng sng dy chng ba hay bn mm, ly kim xu qua thnh nhiu l ri t ln huyt v. t mi ngi ln trn ming gng m t la, n khi bnh nhn cm thy nng rt th thay mi khc. C tip tc t nh th cho n khi thy mt da ng th thi. Cch cu ny hp vi chng nn ma, t l, au bng v bnh tt thuc chng hn. - Cu cch mui: dng mui n kh, sch b y ngang bng l rn, t mi ngi ln trn m t. Cch cu ny rt tt i vi cc chng tiu chy, au bng cp tnh, th t, xong xy xm chong vng, h thot. - Cu cch vi: t mt ming vi rng ln trn vng huyt v c lng, tc; dng tay tri cng ming vi p lng, tc st mt da, nh du huyt v ln vi, t mi ngi ln du huyt v ri chm la. Cch cu ny trnh lm chay lng tc. - Cu bng iu ngi: ly iu ngi t mt u, chiu thng im than la trn u iu ngi vung gc vi huyt v m h. Cn cu vo cm gic ca ngi bnh m h xa hay h gn mt da, hoc tun t nng ra xa, li a vo gn theo nhp, sao cho cm gic khng rt m ch nng m l . Mi ln cu t 5 n 30 pht, n khi c cm gic ch nng m d chu, v c mt vng ng hng th thi cu. Cch cu ny rt tt v ph hp vi bnh mn tnh, ri lon tiu ho, phong hn au n v t bi cc b. - n chm cu: cng cn gi l n chm, hoc gi l cu cn kim. Khi lu kim, ly ngi nhung v thnh cc khong bng ht to, b vo cn kim m t, la ca ngi chuyn nhit theo thn kim vo huyt. S mi ngi nhiu hay t cn c vo bnh tnh m nh. nh gi than ngi hoc tn hng ri xung bng da, trc ly mt ming giy dy lm thnh ming trn c l thng gia di quanh thn kim hng nhng tn l ri xung.

B.c. Ch s c khi cu 1. Khi cu cn t t th ngi bnh tht tt, dn ngi bnh khng c giy ng, trnh bng da. 2. Khng than ngi hoc tn hng ri xung gy bng da hoc chy qun o, m, ga. 3. Khi cu cch gng, cch ti rt d b ni phng huyt v, cn ch thay nhng lt gng, ti. Nu ni phng th ly kim chch nc ra, dn bng dnh li phng nhim trng. 4. Khu vc mt, khu vc ng quan, trn mch mu ln v ln cn kt mch th khng nn cu. 5. Bnh thc chng, nhit chng th khng nn cu. CCH TM NG HUYT TRN 14 - NG KINH I. TH THI M PH KINH 11 HUYT 1. Trung ph: V tr: cnh ngoi pha trn ca vch trc lng ngc, trn v 3 gian sn, cch ng gia ngc 6 thn (H. 20) Cch ly huyt: nm nga ly huyt, c hai cch a. Cho hai tay cho ra pha sau lng, s thy pha di xng n, u ngoi c mt h lm tam gic (chnh gia h lm l huyt Viet nam mn), t chnh gia h lm xung (theo ng rnh c en ta v c ngc ln) 1 thn, nm trn khe lin sn 1 2 b. T u v (ch dng o nam gii) o ra ngoi 2 thn, ri t thng ln 3 gian sn, tc l khe lin sn 1 - 2 (H. 20). Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn; chm di da su 1 - 2 thn. Cu 5 mi. Ch tr: ho hng, hen, tc ngc, au b vai. Tc dng phi hp: vi Thiu xung tr au ngc; vi i chu tr vim phi; vi Ni quan tr cnh tay mt lnh. 2. Vn mn: V tr: di xng n 1 thn, t gia ngc ra 6 thn. (H.20) Cch chm: chm chch ln v ra pha ngoi, su 0,5 n 1 thn; cm chm ng v chm su. Cu 5 mi. 3. Thin ph V tr: u np gp nch xung 3 thn, cnh ngoi c nh u cnh tay. (H. 20) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cm cu. Ch tr: hen xuyn, chy mu cam, khi huyt, hu hng sng au, khuu cnh tay au. 4. Hip bch:

V tr: cnh trc v ngoi xng cnh tay, di huyt Thin ph 1 thn (H. 20) Cch chm: chm ng kim su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: ho hng, th nhanh nng, ngc v cnh trong cnh tay au. 5. Xch trch V tr: np gp trc khuu tay, cnh ngoi gn ca c nh u cnh tay, gn gia, v pha xng quay. Cch ly huyt: Ngi ngay ngn, cnh tay a ngang ra, khuu tay hi cong, trn khuu tay hin r mt gn ln, cnh ngoi gn (pha xng quay), c mt ch lm, l huyt (H. 21). Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, c cm gic t, tc lan ti ngn tay, cnh tay trn. Cu 5 mi, h ngi 5 pht. Khu nn mu xung quanh huyt c th cha vim d dy, vim rut. Ch tr: Cm mo, ho hng, hen, khi huyt, st nng, ho g, chng tc ngc, au ngc, au khuu tay, cnh tay. Tc dng phi hp: vi Khc tr v Hp cc tr au khp khuu tay, co khuu tay cp tnh; vi Thiu trch tr bun b vng tim. 6. Khng ti. V tr: cnh cng tay pha ngoi ngn ci, t c tay ln 7 thn. Cch ly huyt: co khuu tay, nga bn tay, trn ng ni Xch trch, Thi uyn, cch Xch trch 5 thn, ci Thi uyn 7 thn, ch cnh trong xng quay (H. 21). Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 - 7 mi, h ngi 5 - 10 pht Ch tr: ho, hen, thi huyt, ngn tay cng khng co dui c. Tc dng phi hp: vi Thin t, Ph du tr ho hen; vi Khc tr, Ph du tr khi huyt. 7. Lit khuyt V tr: trn c tay pha ngn ci, cnh ngoi mt trc u xng quay, trn np gp c tay 1,5 thn. Cch ly huyt: ngi ngay hoc nm nga ly huyt. Ngi bnh m ngn tr v ngn ci c hai bn tay, giao nhau cho ngn tr qua m ci pha lng bn tay, u ngn tr kia t ln m cao u xng quay. Ch u ngn tr n vo xng quay l huyt, ch b xng hi lm (H 22). Cch chm: chm mi kim hi chch v pha khuu tay, su 0,3 - 0,5 thn, cm gic au t n bn tay hoc cng tay. Cu 3 - 7 mi, h 5 pht. Ch tr: cm mo, ho hng, au u, au rng, gy c cng au, sng au hu hng, mm ming mo lch, ngi gi i nhiu. Tc dng phi hp: vi Hu kh tr u v gy au; vi Chiu hi tr ho hen. 8. Kinh c

V tr: Pha trong u di chm xng quay, ln c tay ln 1 thn. (H. 21) Cch chm: chm ng hoc chch su 0,5 - 1 thn, trnh ng mch. Cm cu. Ch tr: ho hng, hen xuyn, au ngc, hu hng sng au, c tay au. 9. Thi uyn V tr: ch lm trn np gp c tay, sau m ngn tay ci. Cch ly huyt: nga bn tay, ch lm trn np gp th nht c tay, ch c ng mch quay p. (H 21). Cch chm: hng mi kim vo pha gia c tay, chm ng kim, su 0,2 - 0,3 thn, trnh ng mch. Cu 3 mi. Ch tr: hen, hu hng sng, au ngc, tru mch, ho hng, mt ng Tc dng phi hp: vi Ni quan tr au ngc, tim p qu nhanh; vi Lit khuyt tr phong m, ho hng. 10. Ng t: V tr: trn m ci, pha trong khp ngn tay ci v t bn s 1 Cch ly huyt: Lng bn tay nga, t tm bn tay k vung gc vi cnh ngoi xng bn ngn mt, huyt 1/4 ng ni , t pha ngoi vo (H 24). Cch chm: chm su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: st, ho, au sn ngc, au hu Tc dng phi hp: vi dch mn tr au hu 11. Thiu dng V tr: cnh trong gc mng ngn tay ci (cnh quay) cch gc mng ra hn 1 phn (bn ngoi gc mng chm di da) . (H. 25). Cch ly huyt: bn tay hi nm, ngn ci thng t nhin Cch chm: mi kim hi hng v pha trn chm chch su hn 0,1 thn, ni chung thng dng kim 3 cnh chch mu. Ch tr: chy mu mi, nn o, ho, st, au mt cp, ho g, ng kinh, t nhin chong, quay cung, (thi quyt) hu hng sng au, vim amian. Tc dng phi hp: vi Thng dng, chch nn mu tr hu hng sng au. 2. TH DNG MINH N TRNG KINH: 20 HUYT 1. Thng dng V tr: cnh trong gc mng ngn tr (cnh p ngn ci) cch gc mng hn 0,1 thn (H.26) Cch ly huyt: nghing bn ty, ngn ci ln trn, ngn t di.

Cch chm: mi kim hi chch ln, su 0,1 thn, thng dng kim 3 cnh chch nn mu. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: ho g, au mt cp tnh, trng gi hn m, bnh nhit. Tc dng phi hp: vi Thiu thng chch nn mu tr au hng, c hiu qu r rt. 2. Nh gian V tr: nm bn tay li c ch lm trc khp ngn tr v xng bn cnh quay. (H.27) Cch chm: chm ng kim, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi. Ch tr: chy mu mi, au rng, hu hng sng , b vai au, au thn kinh mt, mt t di, st cao. 3. Tam gian V tr: ch lm sau u ngoi xng bn s 2, m cnh quay, nm tay ly huyt. (H.27) Cch chm: chm ng kim su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: au mt, au rng (hm di), au thn kinh sinh ba, hu hng sng au, ngn tay, mu bn tay sng au. 4. Hp cc V tr: mu bn tay, khe t bn ngn 1 - 2 (H. 27) Cch ly huyt: giao hai h khu * tay, u np ngang ngn ci chiu xung mu bn tay, l huyt (cnh xng bn 2). Cch chm: chm mi kim hng v huyt Lao cung hoc huyt Hu kh, su 0,5 - 1 thn, c th n 2 thn, cm gic bn tay t tc lan ra u ngn, chm chch ln, cm gic t lan ti khuu hoc vai. Ph n c thai cm chm. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: ngoi cm v u, mt, mm, nh cm mo, st cao, au u, au rng, hu hng sng au, mt sng au, say nng, ho g, lit mt, hm rng cn cht, ri lon thn kinh, au mi, au bng, hnh kinh, b kinh, ngn tay t cng, au hu mn, ni m ay nga. Tc dng phi hp: vi i chu, Khc tr tr cm mo, pht st; vi i chu, Huyt hi tr d ng mn nga; vi Thi dng tr rng hm trn sng au; vi Gip xa tr rng hm di sng au; vi Tam m giao tc dng thc hoc an thai; vi Thi xung gi l "T quan huyt" c tc dng iu kh huyt, ho m dng, trn tnh, h huyt p, tr kinh phong tr em, ri lon thn kinh, bnh cao huyt p ngi ln; vi Phc lu tr chng ra m hi nhiu. 5. Dng kh V tr: c tay pha cnh quay trn mu bn tay, gia khe gn c dui ngn, dui di ngn ci c ch lm (H. 28) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 5 mi.

Ch tr: au u, au mt, tai ic, tai , au rng, au c tay, tr em tiu ho km. 6. Thin lch V tr: ti mt sau xng quay, cch c tay v pha trn 3 thng. (H. 28) Cch ly huyt: co khuu tay, t cnh quay np gp c tay n Khc tr ni li, cch huyt Dng kh 3 thn, ch hi lm. Cch chm: chm su 0,6 - 0,8 thn. Cu 3 - 7 mi, h 5 pht. Ch tr: chy mu cam, au rng, hu hng sng au, c tay, cnh tay au. Tc dng phi hp: vi Ngoi quan, Hp cc cha au rng. 7. n lu V tr: c tay ln 5 thn, trn huyt Thin lch 2 thn, nm trn ng ni cnh quay c tay vi Khc tr (H. 29) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 - 7 mi Ch tr: vai v cnh tay au but, quai b, vim li Tc dng phi hp: vi K mn tr c gy v b lnh m cng 8. H lim V tr: Khc tr xung 4 thn (H.28) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: khuu , cnh tay au, vim tuyn v, au bng, rng tc 9. Thng lim V tr: Khc tr xung 3 thn (H.28) Cch chm: chm ng kim, su 1 -2 thn. Cu 5 mi Ch tr: vai, cnh tay au but, chi trn t di, bi, si bng, au bng 10. Th tam l V tr: Khc tr xung 2 thn (trn ng kinh) (H. 28) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 2 thn. Cu 3 - 7 mi Ch tr: vai, cnh tay au, chi trn t bi, lit na ngi, au bng, nn ma, a chy, cao huyt p, quai b Tc dng phi hp: vi Tc tam l c th lm gim nhu ng rut, cha bnh ng rut; vi Kin ngung, Trung ch tr vai au, vim quanh khp vai; vi Hp cc, Dng lo cha ung nht; vi Thiu hi tr bn v cnh tay t bi.

11. Khc tr V tr: u cao, ch cui cng ca np khuu tay. (H. 29) Cch ly huyt: ngi ngay, co khuu tay thnh gc vung, ch gia u np gp khuu tay v li xng cnh tay. Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, c th xuyn ti Thiu hi, t lan ti bn, cnh tay. Cu 3 - 7 mi. Ch tr: cm mo, pht st, nn ma, say nng, au vai, au khp khuu, chi trn t bi quai b, cao huyt p, bnh ngoi da, ni m ay, ng kinh. Tc dng phi hp: vi Thiu xung tr pht st, vi Tc tam l tr bnh ng rut; vi Kin ngung, Hp cc tr chi trn t bi, au n; vi Tc tam l, Huyt hi, i chu tr ni m ay; vi Xch trch tr au khp khuu tay. 12. Tru lieu V tr: khi co khuu tay, ko di np gp khuu ra ti cnh ngoi u xng cnh tay (Khc tr ra u xng) ri ln 1 thn (H.0) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: au khp khuu, gn c tay co dm, t di 13. Ng l V tr: huyt Khc tr ln 3 thn, co khuu tay ly huyt (H.30) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, trnh mch mu. Cu 7 mi Ch tr: vim phi, vim phc mc, khuu tay au, lao hch. 14. T nhu: V tr: cnh ngoi cnh tay, pha trc, di c tam gic vai (H. 30) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: au cnh tay, lit na ngi, bnh mt 15. Kin ngung V tr: u vai, ng khp vai Cch ly huyt: gi ngang cnh tay, ch g cao ca xng u khp vai hi tin v pha trc v xung 1 thn, c mt h lm, l huyt (H. 31) Cch chm: gi tay c th chm ng kim, su ti 1 thn, khi xui tay c th chm chch kim, su ti 2 thn. Cu 10 mi. H 5 - 10 pht Ch tr: vai v cnh tay au, chi trn t bi Tc dng phi hp: vi khc tr, Hp cc tr vai v cnh tay au n.

16. C ct V tr: ch lm, gia mm ngoi xng n v xng b vai (H. 31) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 5 mi Ch tr: vai v cnh tay au, khng co dui c, khi huyt, lao hch c (trng nhc). 17 Thin vc V tr: huyt Ph t cnh c xung 1 thn, pha sau c c n chm (H. 36) Cch chm: Chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: hu hng sng au, vim amian, lao hch c 18. Ph t V tr: yt hu sang hai bn 3 thn, gia hai u nhnh c, nhnh n nhp vo thnh c c n chm (H.36) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: Ho hen, nhiu m, hu hng sng au 19. Ho liu V tr: huyt Nhn trung ra hai bn 0,5 thn. (H. 32) Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cm cu Ch tr: t lit thn kinh mt, chy mu mi, tc mi 20. Nghinh hng V tr: cch cnh ngoi l mi 0,1 thn (H. 32) Cch chm: chm ng kim su 0,1 - 0,3 thn, hoc chch vo v ln n 1 thn. Khng cu. Ch tr: ngt mi, vim mi, cm mo, ra gi chy nc mt, lit mt, chm thu T bch c th cha giun chui ng mt. Tc dng phi hp: vi Thng tinh, Hp cc tr cc bnh v mi, vi Thnh hi tr tai ic, tai .

3. TC DNG MINH V KINH: 45 HUYT 1. Tha khp V tr: t ng t mt xung di 0,7 thn. Nm nga, nhm mt li, thng t ng t xung ti st b xng hc mt. Cch chm: chm ng kim, nhc bnh nhn nhn ngc ln, theo b di hc mt chm xung, su n 1,5 thn, hoc chm ngang mi kim hng vo kho mt trong. Cm cu

Ch tr: cn th, m v m, mi mt cng , teo thn kinh th gic Tc dng phi hp: vi Hp Cc, Thi dng tr bnh mt 2. T bch V tr: nm nga, b di hc mt, thng mt xung 1 thn, c 1 l, l huyt (H. 33) Cch chm: mt , sng au, lit mt, vim mi Tc dng phi hp: Vi Hp cc, Nghinh hng tr vim mi 3. C lieu V tr: mt nhn thng, chiu t ng t xung v t di cnh mi sang ngang gp nhau. (H. 33) Cch chm: chm chch 0,3 - 0,5 thn. Cu 5 mi Ch tr: t lit thn kinh mt, chy mu mi, au rng, mi m sng au 4. a thng V tr: ngang mp ra, gp ng rnh cnh mi chy xung l huyt (cch b cao gc mp khong 0,4 thn) (H. 34, H.33) Cch chm: chm mi kim hng v pha di tai, su 0,3 n 0,5 thn, chm ngang thu ti Gip xa, tin kim n 2 thn, Cu 5 mi hoc h 5 pht. Ch tr: lit mt, ming mt mo lch, gc mp chy di Tc dng phi hp: vi Gip xa, Hp cc tr au thn kinh sinh ba, gc mp chy di; vi Hu kh tr gc mp cng. 5 i nghinh V tr: ch lm trc gc hm di, ngang huyt Gip xa ra pha trc 0,5 n 1 thn. (H.34) Cch chm: chm chch kim v pha trc hoc pha sau, trnh ng mch, su 0,5 n 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: hm rng cn cht, m sng, au rng, thn kinh mt t di 6. Gip xa: V tr: ch lm trc v trn gc quai hm Cch ly huyt: trn v trc gc hm khong 0,8 thn. Khi cn cht, c mt cc c nhai ni cao, huyt nh cao , dng tay n vo c cm gic but au l ng (H. 34) Cch chm: chm ng kim, su 0,4 thn, hoc chch v a thng su ti 2 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 7 pht. Ch tr: Ming mt mo lch, rng au, quai b, ng kinh, vim amian.

7. H quan V tr: pha trc bnh tai (H. 34) Cch ly huyt: cn hm rng, dng ngn tay p vo pha trc bnh tai, cch tai khong 0,7 - 0,8 thn, cn hm rng th c mt h lm, khi h ming, ch lm li thnh ch cao l huyt. Cch chm: chm ng kim, hi chch v pha trc, sau tin kim su 0,3 n 0,5 thn, chm chch v Gip xa hoc hng v kho mp, su t 1 n 1,5 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 7 pht. Ch tr: Ming mt mo lch, au rng, tai , tai ic, lit mt, vim tai gia Tc dng phi hp: vi Ngoi quan tr vim tai gia; vi Thi dng tr au thn kinh sinh ba. 8. u duy V tr: ti gc tc pha trn cnh ngoi tran Cch ly huyt: t gia lng my thng ln, vo qua mp tc 0,5 thn (li t ) sang ngang, ra ngoi khong 4,5 thn, hoc t gc trn vo tc 0,5 thn (H. 35) Cch chm: chm mi kim i di da, hng ln u, su 0,3 thn. Khng nn cu Ch tr: au u, mt hoa, au 1 bn u, au xng trn, gp gi chy nc mt. Tc dng phi hp: u duy thu Sut cc, tr au 1 bn u 9. Nhn nghinh V tr: ch ng mch nhy cnh yt hu Cch ly huyt: chnh gia yt hu ra mi bn 1,5 thn, ch c ng mch nhy, trnh ng mch (H 36) Cch chm: p ng mch c v pha c c n chm, chm thng t trc ra su t 0,1 - 0,3 thn. Cm cu. Ch tr: ho hng, xuyn, lao hch, sng tuyn gip trng, hng hu sng au, cao huyt p Tc dng phi hp: vi Tc tam l, Khc tr tr huyt p cao 10. Thu t V tr: pha trc c c n chm, gia ng ni huyt Nhn nghinh v Kh x. (H. 36) Cch chm: t ngoi chm chch hng vo trong, su 0,5 thn n 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: hu hng sng au, hen xuyn 11. Kh x V tr: huyt Nhn nghinh thng xung b trn xng n. (H. 36) Cch chm: chm ng kim, su n 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: hu hng sng au, hen xuyn, c cng

12. Khuyt bn V tr: im gia h lm trn xng n, thng u v ln. (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, trnh ng mch. Cu 3 mi Ch tr: hu hng sng au, hen xuyn, au thn kinh lin sn, vim hung mc (l thnh mng phi) 13. Kh h V tr: pha di xng n, huyt Ton c ra hai bn l 4 thn (H. 37) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: hen, vim ph qun, au lng ngc, nc, th ht kh khn 14. Kh phng V tr: khe lin sn 1 - 2, huyt Hoa ci sang ngang mi bn l 4 thn. (H. 37) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: Vim ph qun, sn ngc chng au 15. c V tr: Khe lin sn 2 - 3 , huyt T cung sang ngang mi bn l 4 thn. (H. 37) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: vim ph qun, au sn ngc, hen xuyn, rm sy 16. ng song V tr: khe lin sn 3 - 4, huyt Ngc ng sang ngang mi bn l 4 thn (H. 37) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: ho, hen, sn au, si bng, a chy, vim tuyn v 17. Nh trung V tr: chnh gia u v, b di khe lin sn 4 - 5. (H. 37) Khng chm, ch ly huyt lm chun tm cc huyt ngc, bng. 18. Nh cn V tr: di u v 1,6 thn, nm trn khe sn 5 - 6; i vi n b th ly ngn di u v (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 0,2 thn. cu 3 mi Ch tr: t sa, v sng Tc dng phi hp: vi Chin trung, Thiu trch tr mt sa 19. Bt dung

V tr: rn ln 6 thn l C khuyt, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt. (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 3 mi Ch tr: dn d dy, au thn kinh lin sn 20. Tha mn V tr: rn ln 5 thn l Thng qun, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt. (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim d dy cp, mn, ay d dy, co rm c thng bng 21. Lng mn V tr: rn ln 4 thn l Trung qun, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: lot d dy, t trng, vim d dy mn, cp, thn kinh d dy ri lon 22. Quan mn V tr: rn ln 3 thn l Kin l, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: au bng, chng bng, chn n, si bng, a chy, ph thng 23. Thi t V tr: rn ln 2 thn l H qun, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt. (H. 37) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: au d dy, li dom, i dm, bnh tinh thn 24. Hot nhc mn V tr: rn ln 1 thn l Thu phn, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt (H.37) Cch chm: chm ng kim, su 1- 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: nn ma, au d dy, bnh tinh thn 25. Thin khu V tr: hai bn cnh rn Cch ly huyt: nm nga tnh t chnh gia rn sang ngang mi bn 2 thn (H. 38) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1,5 thn. H 5 - 15 pht Ch tr: au bng, chng bng, si bng, a chy, l, to bn, a ra mu, au bn cnh rn, kinh nguyt khng u, kh h, tr em tiu ho km. Tc dng phi hp: vi Tc tam l tr bnh ng rut; vi Tam m giao tr bnh ph khoa; vi Tam

m giao v m lng tuyn tr bnh h thng tit niu. 26. Ngoi lng V tr: di rn 1 thn l huyt m giao, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt. (H. 38) Cch chm: chm su 1 -2 thn. Cu 5 mi Ch tr: vim bng quang, au bng, l, di tinh 28. Thu o V tr: di rn 3 thn l Quan nguyn, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt. Cch chm: chm ng kim, su 1,5 - 2,5 thn. Cu 5 mi Ch tr: vim thn, vim bng quang, b i, vim di tinh hon. 29. Quy lai V tr: di rn 4 thn l huyt Trung cc, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt (H. 39) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 - 7 mi Ch tr: Vim tinh hon, vim ni mc t cung, vim phn ph, kinh nguyt khng u Tc dng phi hp: vi Tam m giao tr kh h, bch i; vi Thi xung tr thot v bu, vim tinh hon. 30. Kh xung V tr: di rn 5 thn l Khc ct, t sang ngang mi bn 2 thn l huyt (H. 39) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: bnh b my sinh dc 31. B quan: V tr: thng pha trn mo chu trc xung, ngang bng huyt Hi m (H. 39) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 3 thn. Cu 5 mi Ch tr: chi di t, bi, vim hnh bn, au lng, teo c chi di 32. Phc th V tr: cnh ngoi, pha trn xng bnh ch ln 6 thn (H. 40) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 3 thn. Cm cu Ch tr: chi di t bi, lit, vim khp gi, d ng mn nga 33. m th V tr: cnh ngoi, pha trn xng bnh ch ln 3 thn. (H. 40) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cm cu

Ch tr: gi, i t bi, au but 34. Lng khu V tr: m ngoi v pha trn xng bnh ch ln 2 thn Cch ly huyt: ngi ngay, co u gi vung gc, tnh t gia b trn xng bnh ch ln 2 thn, ri t ra ngoi 1 thn, khi dui thng chn ra th c mt ch lm (H. 40) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 - 7 mi, h 5 pht. Ch tr: au khp gi, lit chi di, au d dy, v sng au, si bng Tc dng phi hp: vi Trung qun, Ni quan tr bnh au d dy. 35. c t V tr: ch ni tip xng bnh ch v u trn xng chy. Huyt ny c tn l Tt nhn (H. 41) Cch ly huyt: ngi ngay, co u gi vung gc, pha ngoi, di xng bnh ch c mt s lm cnh ngoi gn, l huyt. Cch chm: chm mi kim chch vo pha trong, su 0,3 - 0,4, cng c th chm lun di gn gia bnh ch thu sang huyt Tt nhn pha trong. Cu 3 mi, hoc h 5 - 10 pht Ch tr: au khp gi Tc dng phi hp: vi m lng tuyn v Dng lng tuyn tr phong thp au u gi. 36. Tc tam l V tr: di huyt Ngoi Tt nhn 3 thn, cnh ngoi pha di u gi. (H. 41) Cch ly huyt: Ngi ngay ngn hoc nm nga, co u gi, bn chn t nhin, bo bnh nhn bn tay p ln xng bnh ch, u ngn tay gia ti u ly lm mc, ri t ra ngoi 1 thn l huyt (H.42) Hoc dng tay nn pha di li trn xng chy, thng gia xng bnh ch xung, t ra ngoi 1 thn (H.40) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1,5 thn. C cm gic but, tc ti ch, sau chuyn n mt trc ng chn, c khi thng ti ngn chn 3 - 4, c khi hng trn chuyn ti bng. Cu 7 - 10 mi, h 30 pht Ch tr: bnh ng rut, nn ma, au d dy, au bng, l, tiu ho km, a chy, to bn, vng u, au u, mt ng, cao huyt p, cm mo, au rng, au lng, lit, kinh nguyt khng u, au bng hnh kinh, b kinh. Huyt ny c tc dng lm tng sc phng cm mo, au rng, au lng, lit, kinh nguyt khng u, au bng hnh kinh, b kinh. Tc dng phi hp: vi Hp cc, Khc tr tr cao huyt p; vi Thi Xung tr vim gan; vi Can du tr mt hoa m; vi Trung qun tr au d dy; vi Thin khu, Kh hi tr bng chng, l, a chy, to

bn. 37. Thng c h V tr: di huyt Tc Tam L 3 thn. (H. 41) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: au bng, chng bng, a chy, l, lit 1 bn ngi 38. iu khu V tr: di Thng c h 2 thn (di c t 8 thn) (H. 41) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim khp gi, bi lit chi di 39. H c h V tr: di c t 9 thn (di Thng c h 3 thn) (H. 41) Cch chm: chm ng kim, su 2,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim rut cp, mn, chi di bi lit, au thn kinh lin sn 40. Phong long V tr: on gia, cnh trc, m ngoi ng chn Cch ly huyt: ngi ngay, co gi, hoc nm thng dui chn. T mt c ngoi ln pha Dng lng tuyn 8 thn, t ra pha trc 1 thn, l huyt (H. 43) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,8 thn. Cu 3 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: nhiu m, ho, xuyn, au bng, vng u, to bn, au chi di, ng kinh Tc dng phi hp: vi Trung qun tr cc chng m m; vi Lit khuyt hoc Ni quan tr ho hng, hen xuyn; vi Khu kh cha ng kinh. 41. Gii kh V tr: chnh gia mt trc khp c chn Cch ly huyt: ngi ngay bn chn t ngang bng, np ngang c chn, ch tip nhau ca mu bn chn v ng chn, khe lm gia hai gn (c dui di, c dui ngn chn, c dui di ngn ci) (H. 44) Cch chm: chm mi kim hng v pha gt chn, chm ng kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi, h 5 n 10 pht Ch tr: bong gn khp c chn, nn ma, chi di bi lit Tc dng phi hp: vi Dng cc tr chng hi hp 42. Xung dng

V tr: cch mu bn chn, di Gii kh 1,5 thn Cch ly huyt: ngi ngay, t bn chn ngang bng, ch cao nht trn mu bn chn, cnh trong gn dui di ngn chn, ch c ng mch p l huyt (H. 44) Cch chm: chm ng kim, su 0,2- 0,3 thn (trnh ng mch). Cm cu Ch tr: chi di bi lit, mu bn chn sng, au rng hm trn, u mt ph thng, ng kinh 43. Hm cc V tr: ch lm pha trc khe xng bn chn 2 - 3, cch Ni nh 2 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi. (H. 44) Ch tr: mt ph thng, si bng, au bng, mu bn chn sng au 44. Ni nh V tr: gia khe ni ngn 2 v ngn 3 chn (H. 44) Cch ly huyt: ngi ngay, t bn chn ngang bng, u khe ni ngn 2 v ngn 3 chn, hng v pha sau mt t. Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au rng hm trn, au hu, ming kht, au d dy, au bng, chng bng, a chy, mt ng, to bn, au bng hnh kinh. Tc dng phi hp: vi Hp cc cha vim amian, phong ho au rng, li rng sng au; vi Tc tam l tr au bng; vi Tam m giao tr au bng kinh nguyt 45. L oi V tr: cnh ngoi gc mng chn ngn 2 (cnh pha ngn t) Cch ly huyt: ngi ngay, t bn chn ngang bng, cnh gc mng ngn 2 pha ngn t, cch gc mng hn 1 thn (H. 44) Cch chm: chm su 0,1 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: vim rut, hn m, st cao, nhiu mng m, in cung, au rng, chy mu cam.

4. TC THI M T KINH: 21 HUYT 1. n bch V tr: cnh trong gc mng ngn chn ci Cch ly huyt: ngi ngay, bn chn, t ngang bng, cnh trong, cch gc gc mng chn ci hn 1 thn (H. 46) Cch chm: chm su 0,1 thn hoc chch nn mu. Cu 3 mi, hoc h 5 pht Ch tr: chng bng, nn ma, kinh nguyt khng u (qu nhiu), bng huyt, hn m, mt ng,

bnh tinh thn, tr em kinh phong. Tc dng phi hp: vi Huyt hi, Thn mn tr t cung xut huyt; vi i n (cu) lm tng tiu cu, chng cc loi xut huyt. 2. i : V tr: cnh trong ngn chn ci, pha trc v di khp bn v ngn, ch thy da trng (H. 46) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: bng chng, bng au, st cao, khng ra m hi 3. Thi bch V tr: cnh trong bn chn (pha ngn ci) trong ch lm di gm u ngoi xng bn chn s 1 (H. 46) Cch ly huyt: bn chn ngang bng, pha sau khp t ngn ci v t bn s 1, ch lm di u xng bn (H. 44) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi hoc h 5 pht. Ch tr: au d dy, nn ma, tiu ho km, y chng bng, l, to bn, hi Tc dng phi hp: vi Ni quan cha au d dy 4. Cng tn V tr: cnh trong bn chn, pha ngn ci, pha di gm xng v trc khp ni xng bn chn s 1 v xng c chn c ch lm l huyt. (H. 46) Cch ly huyt: bn chn ngang bng, ly v tr nh trn Cch chm: chm ng kim, su 0,6 - 1,5 thn. Cu 3 mi hoc h 5 pht. Ch tr: au d dy, nn ma, tiu ho km, au bng, a chy, l, au ngn chn Tc dng phi hp: vi Lng khu tr nn ma v d dy a toan: vi T du, B cn, Chng mn, tr l lch sng to (cu); vi Ni quan, cha au d dy, nn ma 5. Thng khu V tr: ch lm trc v di mt c trong chn, gia ng ni t li xng thuyn v ch nhn mt c trong chn. (H. 46) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim d dy, vim rut, tiu ho km, au vng mt c chn 6. Tam m giao V tr: t nh mt c trong chn xng chy, cch mt c trong 3 thn v pha trn (H. 46 v H. 47) Cch chm: chm ng kim, hng v pha huyt Tuyt ct su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi h 5 - 10 pht

Ch tr: phm vi ch tr rt rng n b: kinh nguyt khng u, qu nhiu, bng huyt, au bng hnh kinh, chong vng sau , kh h, nga ca minh n ng: xut tinh sm, di tinh, lit dng, au dng vt V cc bnh: ph thng, kh tiu tin, i dm, tiu ho km, y chng bng, si bng, mt ng, trng gi h thot, suy nhc thn kinh, tr sng au, au chi di, thp chn. Tc dng phi hp: vi Tc tam l, tr bnh ng rut; vi Quan nguyn (hoc Trung cc) tr i dm; vi Ni quan, Thi xung tr li nt chy mu; vi Kh hi, Trung cc, Trung qun tr b kinh, kinh nguyt khng u; vi Hp cc nhanh, d 7. Lu cc V tr: pha sau xng chy, ch lm trn Tam m giao 3 thn. (H.46) Cch chm: chm ng kim, su 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: bng chng, si rut, i v gi lnh, t bi 8. a c V tr: huyt Ni tt nhn (tt nhn pha trong) xung 5 thn Cch ly huyt: t chnh gia cnh trong xng bnh ch xung 5 thn, cnh trong u trn xng chy (H.45) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn, dui chn m chm. Cu 3 - 5 mi, h 5 pht Ch tr: y bng, tiu tin kh, kinh nguyt khng u, au bng hnh kinh, di tinh, ph thng Tc dng phi hp: vi Tam m giao hoc Huyt hi tr kinh nguyt khng u 9. m lng tuyn V tr: cnh trong u trn xng chy di u to ca xng chy, ch h lm i bn ca li cao Dng lng tuyn (H.45) Cch ly huyt: ngi ngay co gi hay nm nga dui chn. T chnh gia xng bnh ch xung chnh gia mt trc xng chy, n ch li cao nht di u gi, t ngang vo pha trong 4 thn, pha trong v sau b xng. Cch chm: chm kim chch xung, su 0,5 - 1 thn(hoc hng v pha Dng lng tuyn). Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: bng chng, ph thng, tiu tin kh, tiu tin khng dt, a chy, au gi, di tinh Tc dng phi hp: vi Dng lng tuyn tr au khp gi; vi Thu phn tr ph thng; vi Tam m giao, Kh hi tr tiu tin khng thng; vi Dng tuyn tr au tiu trng lan sang rn. 10. Huyt hi

V tr: cnh trong i, trn u gi 2 thn Cch ly huyt: ngi co gi chn bung thng, thy thuc p bn tay vo xng bnh ch ngi bnh, ngn ci vo pha trong, ch u ngn ci l huyt (H. 45). Cnh trong c 4 u i Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au bng, kinh nguyt khng u, b kinh, bng huyt, ni m ay, thp chn, vim da thn kinh, au khp ngi. Tc dng phi hp: vi a c tr kinh nguyt khng u; vi Khc tr ni m ay, nga (tm ma chn); vi Hp cc Tam m giao tr b kinh 11. C mn V tr: t pha trn ca cnh trong xng, bnh ch ln thng 8 thn, hoc trn Huyt hi 6 thn. (H.45) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: tiu tin khng thng, vim hch bn, i dm 12. Xung mn V tr: t chnh gia b trn xng mu sang mi bn 3,5 thn (H. 38) Cch chm: chm ng kim, su 0,7 n 1 thn (trnh ng mch). Cu 5 mi Ch tr: Vim tinh hon, vim au ng dn tinh, vim ni mc t cung, li dom (thot giang) 13. Ph x V tr: t Xung mn cho ln 0,7 thn, cch ng gia trc bng 4 thn (H. 38) Cch chm: chm ng kim, su 1 n 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: au bng, li dom, vim rut tha, to bn 14. Phc kt V tr: t gia rn ra 4 thn, ri t xung 1,3 thn (H. 38) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2,5 thn. Cu 5 mi Ch tr: au quanh rn, sn kh (cc dng au co tht bng), a chy 15. i honh V tr: gia rn sang ngang 4 thn (H. 38) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2,5 thn. Cu 5 mi Ch tr: chng bng, to bn, lit rut, a chy, au bng di, k sinh trng ng rut (giun sn) 16. Phc ai

V tr: thng huyt i honh ln 3 thn, Nhm mch ra 4 thn. (H. 38) Cch chm: chm ng kim, su 1,5 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: au bng, tiu ho km, to bn, l 17. Thc u V tr: lin khe sn 5 - 6. Nhm mch ra 6 thn. (H. 48) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: sn ngc chng au 18. Thin kh V tr: khe lin sn 4 - 5. Nhm mch ra 6 thn. (H. 48) Cch chm: chm chch kim, su 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: ngc au, ho, vim tuyn v, t sa 19. Hung hng V tr: khe lin sn 3 - 4. Nhm mch ra 6 thn. (H. 48) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: sn ngc chng au 20. Chu vinh V tr: khe lin sn 2 - 3. Nhm mch ra 6 thn. (H. 48) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: sn ngc chng au, ho 21. i bao V tr: t gia nch xung khe lin sn 6 - 7 (H.48) Cch ly huyt: tay gi ngang, t gia nch k thng xung ti khe lin sn 6 7 Cch chm: chm theo khe sn, chch kim su 0,3 - 0,6 thn. H t 3 - 5 pht Ch tr: au lin sn, au ton thn, mi t chi Tc dng phi hp: vi Ngoi quan, Dng lng tuyn tr au thn kinh lin sn.

5. TH THIU M TM KINH: 9 HUYT 1. Cc tuyn V tr: chnh gia h nch, cnh Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi

Ch tr: sn ngc au, au tim, khuu v cnh tay lnh au 2. Thanh linh V tr: huyt Thiu hi ln 3 thn (H. 49) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cm cu Ch tr: au sn, vai v cnh tay au 3. Thiu hi V tr: gp cnh tay ht mc, ch u np khuu tay pha trong l huyt (H. 49) Cch ly huyt: co cnh tay vung gc, huyt gia ng ni u np khuu v u li cu xng tr (H. 49) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn, c th chm xuyn ti Khc tr, c cm gic tc chng cc b hoc t nh in, lan xung cng tay. Ch tr: au tim, t cnh tay, bn tay run, chong vng, ng kinh, au thn kinh lin sn Tc dng phi hp: vi Hu kh tr bn tay run, vi Khc tr v khp khuu tay au 4. Linh o V tr: trn c tay, cnh xng tr, huyt Thn mn ln 1 thn ri (H. 50) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 5 mi Ch tr: bnh tim, au thn kinh tr, au khp, bnh thn kinh chc nng. 5. Thng l V tr: sau c tay, pha cnh ngn t (H. 50) Cch ly huyt: co khuu tay va phi, lng bn tay nga ln, t Thn mn ln 1 thn, ch np gp c tay th hai ln 1 thn. (H. 50) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 - 10 pht Ch tr: nhp tim nhanh, ri lon thn kinh tim, li cng khng ni c, t nhin mt ting, hu hng sng au, cnh tay au, c tay au. Tc dng phi hp: vi Tm du, Ni quan tr nhp tim khng u; vi Hnh gian, Tam m giao tr kinh nguyt qu nhiu. 6. m khch V tr: sau c tay ln 0,5 thn Cch ly huyt: hi co khuu tay, t huyt Thng l xung 0,5 thn, hoc Thn mn ln 0,5 thn. (H.50) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au tim, ngoi tm thu, chy mu mi, th huyt, m hi trm, lao phi

Tc dng phi hp: vi Tm thu, Tc tam l, T du tr tm t hao tn, kh ng, mt ng; vi Hu kh tr m hi trm. 7. Thn mn V tr: c tay cnh pha ngn t, ch lm trn np gp ngang. Cch ly huyt: gp cnh tay va phi, lng bn tay nga, ngn t v ngn tr xo ra, ch np th hai sau c tay phi ngn t, cnh ngoi gn c gp di (gn c gp c tay xng tr) c h lm l huyt (H 50) Cch chm: chm mi kim p vo gia c tay su 0,4 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 - 10 pht Tc dng phi hp: vi Tam m giao tr thn kinh suy nhc, vi Ni quan tr tim p qu nhanh; vi Hu kh, Cu v tr ng kinh 8. Thiu ph V tr: khi nm bn tay, u khe ngn t v ngn nhn chiu vo lng bn tay, ch khe xng bn tay 4 - 5 l huyt. (H. 50) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: ri lon thn kinh tim, tim hi hp, ngc au, nga h b, tiu tin kh, i dm, lng bn tay nng 9. Thiu xung V tr: cnh trong gc mng ngn t (p ngn 4) (H. 51) Cch ly huyt: dui nga bn tay, hi co ngn t li, ly cnh gc mng pha gip ngn 4, cnh gc mng 1 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,1 thn hoc chch nn mu. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: tim p mnh, au sn ngc, trng gi, bnh nhit (cp cu). Tc dng phi hp: vi vi Nhn trung, Dng tuyn, Phong long tr trng gi; vi Khc tr tr st cao

6. TH THI DNG TIU TRNG KINH: 19 HUYT 1. Thiu trch V tr: cnh ngoi gc mn ngn tay t Cch ly huyt: p bn tay, cnh cnh ngoi gc mng ngn t 0,1 thn (H. 52) Cch chm: su hn 0,1 thn, thng chch nn mu. Cu 1 - 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au u, chy mu mi, trng gi hn m, thiu sa, nhit bnh (cp tnh) Tc dng phi hp: vi Hp cc, Chin trung tr thiu sa

2. Tin cc V tr: ch lm trc khp bn v ngn th 5, khi nm tay huyt trc np gp khp, ch da thy trng (H. 52) Cch chm: chm ng kim,su 0,3 - 0,5 thn, Cu 1 mi Ch tr: au cnh tay, ngn tay t bi, st cao, mng tht mt, tai , hu hng sng au 3. Hu kh V tr: cnh ngoi bn tay (pha ngn tay t) ch sau khp ngn t v t bn s 5 (ch lm) Cch ly huyt: nga bn tay, nm li, ch cui cng ca np gp bn tay l huyt (H. 52) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 0,6 thn, khi nm bn tay c th chm thu Hp cc. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au nh u, au lng trn, tht lng, si c, ng kinh, ni m ay nga, ngn tay co rt, st rt, thn kinh b kch thch. Tc dng phi hp: vi i chu, Gin s tr st rt; vi Lit khuyt tr ngc c au; vi Phong tr tr si c, nh u cng au; vi Tam gian tr cc xng trong bn tay v ngn tay sng au. 4. Uyn ct V tr: cnh ngoi bn tay, pha trc xng c tay, ch lm Cch ly huyt: nga bn tay cc ngn hi nm li, t huyt Hu kh ven theo ti u xng thp, ch xng u xng thp, v xng bn s 5 gip nhau (H.52) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: u u, c cng au, tai, au d dy cp, au c tay v khp khuu, khp ngn tay, au lng do vn vo. Tc dng phi hp: vi Ngoi quan tr bong gn khp c tay; vi Tiu hi, Khc tr tr bong gn khp khuu; vi Trung qun tr vng da. 5. Dng cc V tr: trn mu c tay, ch lm cnh tr, trn ln c tay (H. 52) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 mi Ch tr: au cnh ngoi cnh tay, c v hm sng au, c tay au, bnh tinh thn, nhit, tai ic, . 6. Dng lo V tr: c tay, pha sau mt c u xng tr 1 thn. (H. 52) Cch ly huyt: c khuu tay vung gc, p lng bn tay vo ngc, sau mt c u xng tr, cnh tr hng v xng quay l huyt (H. 52) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, nu hng mi kim v pha khuu tay, chm di da,

su n 1 thn. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au but vai, lng, c, ct sng, cnh tay, chi trn bt toi, si c, mt m Tc dng phi hp: vi Yu du tr au lng; vi Ni quan tr nc ct (nc nghn) 7. Chi chnh V tr: sau c tay 5 thn Cch ly huyt: nga bn tay, cnh ngoi xng tr, trn ng ni huyt Tiu hi vi huyt Uyn ct, t ln c tay ln 5 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: c gy cng, khuu tay kh vn ng, bn tay kh nm. Tc dng phi hp: vi Ngoi quan, Hp cc, Khc tr tr au khuu tay v cnh tay 8. Tiu hi V tr: khuu tay, ch li xng to cnh trong khuu Cch ly huyt: gp khuu tay ln hng u, lm cnh li xng to trong khuu tay v hng np gp khuu l huyt. (H. 53) Cch chm: chm ng kim, su 0,2- 0,3 thn c cm gic t in lan, ti u ngn tay. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: au u, au ngn tay t, au khp khuu, au vai, au b vai, ng kinh Tc dng phi hp: vi Khc tr tr au khp khuu 9. Kin trinh V tr: xui tay, kp nch, u np gp sau nch ln 1 thn (H.59) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn . Cu 3 mi Ch tr: vai, b vai au, cnh tay khng iow ln cao c, tai , tai ic. 10. Nhu du V tr: t Kin trinh thng ln xung b vai, ch lm di u ngoi xng b vai, (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn . Cu 3 mi Ch tr: vai, cnh tay au but, khng c sc 11. Thin tng V tr: chnh gia pha di ca b gai xng b vai. N v huyt Nhu du, Kin trinh gn thnh hnh tam gic (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1thn . Cu 3 mi Ch tr: b vai au, khuu v cnh tay au

12. Binh phong V tr: chnh gia pha trn b gai xng b vai, t huyt Thin tng thng ln. Khi gi tay to thnh h lm (H.59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi Ch tr: b vai au, chi trn t but 13. Khc vin V tr: ch lm cnh trong pha trn b gai xng b vai, gia ng ni Nhu du ti mm gai t sng 2 (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 mi. Ch tr: b vai co rm, au n 14. Kin ngoi du V tr: di mm gai t sng 1 sang mi bn 3 thn (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn Ch tr: au b vai 15. Kin trung du V tr: trn mm gai t sng lng 1 sang mi bn 2 thn. (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Ch tr: b vai au, si c, vim ph qun, hen xuyn 16. Thin song V tr: yt hu sang hai bn 3,5 thn, phi sau c c n chm, sau huyt Ph t 0,5 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 mi Ch tr: tai ic, tai , hu hng sng au, c gy cng 17. Thin dung V tr: pha di di tai, di gc quai hm, trc c c n chm. (h.54) Cch chm: chm ng kim, su 1,5 - 2 thn, trnh ng mch. Cu 3 mi Ch tr: vim amian, hu hng sng au, kh pht m. 18. Quyn lieu V tr: thng ui mt xung, ch lm di xng g m (H. 55) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 thn . Cm cu Ch tr: au rng, lit mt

19. Thnh cung V tr: phi trc bnh tai, ngay khp hm, h mm th thy y l ch lm. (H. 54) Cch ly huyt: chnh gia, phi trc ca bnh tai, n ngn tay d thy ch lm, n mnh trong tai c ting (H. 54) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 thn . Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: tai ic, tai , tai au Tc dng phi hp: vi Thnh hi, Trung ch, Ngoi quan, tr bnh cm ic.

7. TC THI DNG BNG QUANG KINH: 67 HUYT 1. Tnh minh V tr: kho mt trong Cch ly huyt: gc mt trong ra 0,1 thn, da vo b trong xng hc mt (H. 55) Ngn tay tri ca thy thuc p vo nhn cu m ly huyt. Cch chm: mi kim a vo hc mt, chm ng kim, su 0,5 thn, tin kim xong nguyn, khng nng n kim, lu kim 5 - 10 pht. Khi rt kim, day l kim 2 pht, phng xut huyt. Khng cu. Ch tr: au mt, gp gi chy nc mt, cn th, qung g v cc loi bnh mt. Tc dng phi hp: vi Hnh gian, Tc tam l tr qung g, vi Thi dng, Ng yn tr mt sng au, vi Tha khp, Hp cc, Quang minh tr cn th 2. Tn tc V tr: ch lm u lng my Cch ly huyt: u lng my vo 0,1 thn (H. 55) Cch chm: t u lng my, chm di da, mi kim hng ra ngoi hoc chch xung su 0,3 - 0,5 thn hoc kim 3 cnh chch nn mu. Khng cu Ch tr: u au, hoa mt, xng my au, ra gi chy nc mt, au mt lit mt, gic mc c ban trng. Tc dng phi hp: vi n ng tr vim xoang trn; vi u duy tr au u v mt; vi Tn trc thu Ng yu tr xng my au, mt au 3. Mi xung V tr: t huyt Tn trc thng ln vo mp tc 0,5 thn. (H. 55) Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu cu Ch tr: au u, chong vng, bnh mt, in di

4. Khc sai V tr: t huyt Thn nh ra mi bn 1,5 thn, t mp tc vo 0,5 thn. (H. 55) Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 mi. Ch tr: au u, hoa mt, tc mi, chy mu mi 5. Ng x V tr: pha sau huyt Khc sai 0,5 thn. (H. 55) Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 mi. Ch tr: au u, hoa mt, in di 6. Tha quang V tr: pha sau huyt Ng x 1,5 thn (H. 66) Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cm cu Ch tr: au u, chong vng, c gic mc dng vy c, cm mo 7. Thng thin V tr: sau huyt Tha quang 1,5 thn (H. 65) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 mi. Ch tr: au nh u, vim xoang, vim mi 8. Lc khc V tr: sau huyt Thng thin 1,5 thn (H. 65) Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 mi. Ch tr: vim mi, tc mi, chy mu mi, au nh u, vim ph qun mn tnh. 9. Ngc chm V tr: sau huyt Lc khc 4 thn, t huyt No h ra mi bn 1,3 thn. (H. 65) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,6 thn . Cu 3 mi. Ch tr: chong vng, au pha sau u, cn th 10. Thin tr V tr: chn tc sau gy, ch lm ngoi gn ln Cch ly huyt: ngi ngay hoc nm sp, t huyt mn ra mi bn 1,3 thn, khong b ngang hai ngn tay, ch lm ngoi gn ln sau gy (c thang). (H. 56). Cch chm: chm ng kim, hoc t ngoi vo, su 0,5 - 1 thn. Khng cu

Ch tr: au pha sau u, c gy bong gn, vai v b vai au, si c, tc mi, mt ng. Tc dng phi hp: vi Phong tr tr st cao khng ra m hi; vi Hu kh, tr si c; vi Dng lo tr au vai 11. i tr V tr: di t sng lng s 1 ra hai bn Cch ly huyt: ngi ngay, t gia gy thng xung, trc ht gp ngay li cao xng sng, l mm gai t c s 7, xung thm 1 t na, l t sng lng s 1, ngay di t sng lng s 1 ny sang ngang mi bn 1,5 thn l huyt (H.59) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 - 7 mi, h 10 - 20 pht. Ch tr: ho hng, au rng, au sau u, pht st, xng b vai au but, st rt Tc dng phi hp: vi Trng cng tr au tc tiu trng (sn thng) 12. Phong mn V tr: t gia ch lm di t sng lng s 2 sang mi bn 1,5 thn. (H. 59) ngi ngay ly huyt. Cch chm: chm chch kim (t trong ra ngoi, t trn xung di, t sau ra trc), su 0,5 thn . Cu 5 mi, h 5 pht. Ch tr: cm mo, pht st, ho hng, au u, au lng trn, au thng lng Tc dng phi hp: vi i chu hoc o o, tr cm mo, chm xong gic (bu ht); vi Khc tr, Hp cc tr cm mo st cao; vi Ph du tr cm mo, ho, vim phi. 13. Ph du V tr: t gia ch lm di t sng lng 3 sang ngang mi bn 1,5 thn Cch ly huyt: ngi ngay hay nm sp. (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 thn . Cu 5 - 7 mi, h 5 - 20 - pht. Ch tr: lao phi, ho, hen, ho g, vim phi tr em v cc bnh v phi ni chung Tc dng phi hp: vi Thin t cha ho hng; vi Nghinh hng tr chy mu mi khng dt; vi Phong long tr m nhiu 14. Quyt m du V tr: t gia ch lm di t sng lng 4 sang ngang mi bn 1,5 thn Cch ly huyt: nh Ph du (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 thn . Cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: au tim, tim p mnh, mt ng, ho, au ngc Tc dng phi hp: vi Thng l tr tim p mnh; vi Thn mn tr au tim

15. Tm du V tr: t gia ch lm di t sng lng 5 sang ngang 1,5 thn Cch ly huyt: ngi ngay hay nm sp m ly (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 thn . Cu 3 - 7 mi, h 3 - 10 pht. Ch tr: tim p nhanh, ri lon thn kinh tim, mt ng, ng kinh, hay qun, di tinh Tc dng phi hp: vi Thng l tr nhp tim khng u; vi Thn du tr di mng tinh; vi Ni quan tr bnh tim do phong thp 16. c du V tr: t gia ch lm di mm gai t lng 6 sang ngang mi bn 1,5 thn (H. 59) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1,5 thn . Cu 3 mi. Ch tr: vim mng trong tim, si bng, au bng, nc, tc rng, da d mn nga. 17. Cch du V tr: t gia ch lm t sng lng 7 sang ngang mi bn 1,5 thn (H. 59) Cch ly huyt: ngi ngay hay nm sp m ly huyt Cch chm: chm chch kim, su 0,5 thn . Cu 5 mi, h 5 pht. Ch tr: au sn ngc, nc, hen, ho, hng, , khi huyt, th huyt, d ng mn nga, ct sng lng trn au Tc dng phi hp: vi Ch dng tr tim mch, hong ht; vi Khc tr, Huyt hi tr d ng mn nga. 18. Can du V tr: di t sng lng 9 sang ngang mi bn 1,5 thn (H. 59) Cch ly huyt: ngi ngay hay nm sp m ly huyt Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: cc bnh tng Can, bnh mt, au lng, au d dy, bnh tm thn. Tc dng phi hp: vi m du, V du, T du tr bnh d dy, au bng; vi Tc tam l tr bnh mt ni chung; vi Mnh mn tr au u 19. m du V tr: di t sng lng10 sang ngang mi bn 1,5 thn Cch ly huyt: ngi ngay hay nm sp (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 3 - 7 mi, h 5 - 15 pht. Ch tr: vim gan, ng ming, au sn ngc, au ti mt, giun chui ng mt, au lng trn, au tht

lng. Tc dng phi hp: vi Chi cu, Dng lng tuyn tr au sn; vi Cch du ( c hai bn gi l T hoa) (cu) chng suy nhc, phc hi sc sau nhng trn m nng. 20. T du V tr: di t sng lng11 sang ngang mi bn 1,5 thn Cch ly huyt: ngi hay nm sp (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 5 mi, h 10 pht. Ch tr: tiu ho km, nn ma, a chy, chng bng, ph thng, tr em ci xng, d ng mn nga, vim gan, kinh nguyt khng u. Tc dng phi hp: vi V du tr tiu ho km 21. V du V tr: di t sng lng12 sang ngang mi bn 1,5 thn Cch ly huyt: ngi ngay hoc nm sp ly huyt (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn . Cu 5 mi, h 5 - 20 pht. Ch tr: chng bng, si bng, au d dy, nn ma, a chy, s d dy, vim gan. Tc dng phi hp: vi T du, Trung qun, Tc tam l tr vim d dy mn tnh 22. Tam tiu du V tr: di t lng13 (t tht lng s 1) sang ngang mi bn 1,5 thn Cch ly huyt: ngi ngay hay nm sp ly huyt (H. 59) Cch chm: chm ng kim hay hi chch kim xung di, su 0,5 - 0,8 thn . Cu 3 - 5 mi, h 5 10 pht. Ch tr: i dm, a chy, l, au lng Tc dng phi hp: vi Kh hi, i trng du, Tc tam l cha vim thn cp, mn tnh. 23. Thn du V tr: di t lng14 (t tht lng s 2) sang ngang mi bn 1,5 thn, ngi ngay hay nm sp ly huyt.(H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 0,8 thn . Cu 5 mi, h 5 - 20 pht. Ch tr: sng sm a chy, (ng canh tit), lng v ct sng au, i dm, di tinh, lit dng tai , ph thng kinh nguyt khng u au bng hnh kinh, b kinh, i ra mu, kh h. Tc dng phi hp: vi Mnh mn, Tam m giao tr lit dng, di tinh, i dm, vi Tm du tr bnh i nhiu ngi gi.

24. Kh hi du V tr: di t lng15 (t tht lng s 3) sang ngang mi bn 1,5 thn, ngi ngay hay nm sp ly huyt.(H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn . Cu 5 mi. Ch tr: au lng, tr 25. i trng du V tr: di t lng16 (t tht lng s 4) sang ngang mi bn 1,5 thn, ngi ngay hay nm sp ly huyt.(H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: au lng, a chy, l, to bn Tc dng phi hp: vi Tc tam l tr a chy, au bng; vi Mnh mn hoc Dng quan tr au lng. 26. Quan nguyn du V tr: di t lng 17 (t tht lng s 5) sang ngang mi bn 1,5 thn, ngi ngay ngn hay nm sp ly huyt.(H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn . Cu 5 mi. Ch tr: au lng, vim rut, vim bng quang, vim phn ph, i dm 27. Tiu trng du V tr: di mm gai t 1 xng cng sang ngang mi bn 1,5 thn, nm sp ly huyt.(H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 - 7 mi, h 5 - 15 pht. Ch tr: au xng cng, di tinh, i dm, a chy, to bn, kh h. Tc dng phi hp: vi i trng du, Thin khu tr bnh l 28. Bng quang du V tr: di mm gai t th 2 xng cng, sang ngang mi bn 1,5 thn, nm sp ly huyt.(H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn . Cu 3 - 7 mi, h 5 - 15 pht. Ch tr: au ct sng, a chy, to bn, i dm, di tinh, tiu kht. Tc dng phi hp: vi T du tr tiu ho km. 29. Trung l du V tr: ngang l th 3 xng cng, cch gia ct sng 1,5 thn Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn . Cu 3 mi Ch tr: vim rut, au xng cng, au thn kinh to

30. Bacgh hon du V tr: ngang l th 4 xng cng, cch gia ct sng 1,5 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,5 thn . Cu 3 mi Ch tr: au thn kinh to, au thn kinh xng cng, vim ni mch t cung. 31. Thng lieu V tr: gia l th 1 xng cng. (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 1,5 n 3 thn. Cu 3 thn. Cu 3 mi. Ch tr: vim tinh hon, vim phn ph, kinh nguyt khng u, tiu tin kh, cc bnh ng tit niu, lng di au, au thn kinh to, tr, suy nhc thn kinh 32. Th lieu V tr: gia l th 2 xng cng. (H. 59) Cch chm v ch tr: nh trn 33. Trung lieu V tr: gia l th 3 xng cng. (H. 59) Cch chm v ch tr: nh trn 34. H lieu V tr: gia l th 4 xng cng. Cch chm v ch tr: nh trn 35. Hi dng V tr: di xng ct (t 1 sng ct) sang ngang mi bn 0,5 thn Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 5 mi. Ch tr: hnh kinh au, kh h qu nhiu, lit dng, tr, a chy. 36. Th ph V tr: gia np ln di mng. Nm sp ly huyt (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Khng cu Ch tr: tr, chi di bi, to bn, au thn kinh to. Tc dng phi hp: vi Dng lng tuyn tr au khp hng. 37. n mn

V tr: di huyt Tha 6 thn v nm trn ng ni tha ph vi U trung. (H. 57) Cch chm: chm ng kim su 1,5 - 3 thn. Cu 3 mi Ch tr: au lng trn di, chi di t bi, bi lit, au thn kinh to 38. Ph khch V tr: huyt U dng ln 1 thn (H 58) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim bng quang, to bn, b i, cnh ngoi chi di t di 39. U dng V tr: co u gi, thy h lm ngoi u np gp khuu, ngoi huyt U trung 1 thn, gia 2 gn. (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: c tam u thng chn t bi, vai au, lng au 40. U trung V tr: gia np gp sau khuu chn Cch ly huyt: nm sp ly huyt (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn, cm gic t, tc lan ti mng, u ngn chn, c th chch nn mu. Khng cu Ch tr: au lng, au bng, au u gi, pht st, ming kh, chn tay co rt, tr, say nng, d ng mn nga. Tc dng phi hp: vi Thn du tr au lng; vi Khc tr tr say nng, th t. 41. Ph phn V tr: di mm gai t sng lng 2 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: c v vai cng au, au thn kinh lin sn, khuu v cnh tay t bi, au n. 42. Phch h V tr: di mm gai t sng lng 3 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim ph qun, hen xuyn, vim hung mc, nn ma, au xng b vai, lao phi 43. Cao hoang V tr: di mm gai t sng lng 4sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91)

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim ph qun, suy nhc thn kinh, bnh lu ngy sc yu, lao phi, vim hung mc 44. Thn ng V tr: di mm gai t sng lng 5 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: bnh tim, vim ph qun, hen xuyn, au b vai. 45. Y hy V tr: di mm gai t sng lng 6 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim mng ngoi tim, au thn kinh lin sn, nc, nn ma, chong vng, hen xuyn 46. Cch quan V tr: di mm gai t sng lng 7 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: au thn kinh lin sn, nn ma nc, ct sng pha trn cng au. 47. Hn mn V tr: di mm gai t sng lng 9 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: bnh gan, vim mng trong tim, au d dy, tiu ho km, vim hung mc. 48. Dng cng V tr: di mm gai t sng lng 10 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: a chy, si rut, au bng, vng da 49. x V tr: di mm gai t sng lng 11 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: au lng trn, chng bng, tiu ho km, bnh gan, nn ma. 50. V thng (V xoang) V tr: di mm gai t sng lng 12 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi

Ch tr: au d dy, nn ma, au bng, to bn, au ct sng pha trn 51. Hoang mn V tr: di mm gai t sng lng 13 sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: au bng trn, to bn, vim tuyn v, gan v l lch sng to 52. Chi tht V tr: di mm gai t tht lng 2, sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 5 mi Ch tr: di tinh, lit dng, tiu tin kh, ph thng, sng lng cng au. 53. Bo hoang V tr: di mm gai th 2 xng cng, sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim rut, lng trn di au, bng chng, b i, cng bng i. 54. Trt bin V tr: di mm gai th 4 xng cng, sang ngang mi bn 3 thn. (H. 91) Cch chm: chm ng kim, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim bng quang, tr, au tht lng, au thn kinh to, chi di bi lit, t. 55. Hp dng V tr: huyt U trung thng xung 2 thn. (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: lng au, i au, chi di t bi 56. Tha cn V tr: nm gia ng ni Hp dng v Tha sn, gia c sinh i (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: au bng, au chn, tr, lng cng au. 57. Tha sn V tr: sau bp chn di (cng chn) Cch ly huyt: ng thng hoc nm sp, sau bng chn c mt bp tht ln, t sau khuu xung gt, bp tht ny, khong gia c chia ra lm 2, to thnh 1 rnh lm, nu dui bn chn, rnh ny hin r thnh hnh ch nhn, im gp ca 2 nt ca ch nhn nm trn ng thng ni U trung ti

gt chn v cch U trung 7 thn, l huyt. (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 15 pht. Ch tr: au lng, au i, chut rt bp chn, to bn, li dom, tr, tay chn au but. Tc dng phi hp: vi Trng cng, cha li dom. Cu tr; vi m lng truyn tr au ngc; vi Cn lun tr au gt chn. 58. Phi dng V tr: sau mt c ngoi chn ln 7 thn. (H. 58) Cch ly huyt: ngi ngay, thng chn, t mt c ngoi ln 7 thn, khong gn huyt Tha sn cho xung v ra ngoi 1 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,8 - 1,5 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 pht Ch tr: au u, hoa mt, au lng, ph thng, i t, lng i mm mi. Tc dng phi hp: vi Trung cc, m lng tuyn tr vim bng quang. 59. Ph dng V tr: t huyt Cn lun ln 3 thn. (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: au u, au xng cng, mt c chn sng au 60. Cn lun V tr: ch lm sau mt c ngoi chn (H. 60) Cch ly huyt: bn chn ngang bng, pha sau mt c ngoi 0,5 thn, ch gia mt c v gn gt, i chiu vi Thi kh pha trong. Cch chm: chm ng kim, mi kim hng v pha mt c trong, su 0,3 - 0,5 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au u, au lng, au rng, bong gn khp khuu tay, chut rt, co gn chi di, un vn (ngc bng n ra trc), chi di lit, tr em co git, kh . Tc dng phi hp: vi U trung tr au lng; vi Thn mch tr sng chn; vi Thi kh (cu) cp cu chng nhn nhit gim thp. 61. B tham V tr: pha di v sau mt c ngoi, thng Cn lun xung 1,5 thn, ch lm cnh gt chn (H. 60) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: gt chn au, chi di mm yu, v lc 62. Thn mch

V tr: ch lm thng mt c ngoi xung. (H.60) Cch ly huyt: ngi ngay, huyt cch mt c ngoi xung 0,5 thn. (H. 61) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au u, chong vng, ng kinh Tc dng phi hp: vi Thi kh tr in gin; vi Tc tam l tr cc kh, cng cha au lng. 63. Kim mn V tr: pha trc v di mt c chn ngoi (H. 60) Cch ly huyt: bn chn ngay ngn, t Thn mch xung v ra trc 0,5 thn ch lm gia 2 t xng c chn xung (H.60) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 3 - 7 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: au mt c ngoi, au chi di, au lng, au u, in di Tc dng phi hp: vi Cn lun tr au khp c chn. 64. Kinh ct V tr: cnh ngoi bn chn, pha di u mu xng to (u trong xng bn ngn t). (H.60) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 - 7 mi, h 5 pht. Ch tr: tim hi hp, au u, mng tht mt, lng i au, in di Tc dng phi hp: vi Thn mch tr u phong au u. 65. Thc ct V tr: ch lm cnh ngoi, sau u nh xng bn chn ni vi ngn 5. (H.60) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: au u, cng gy, hoa mt, lng i au, ng kinh 66. Thng cc V tr: ch lm pha trc khp bn v ngn t. (H. 60) Cch chm: chm ng kim, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi Ch tr: ai u hoa mt, cng gy, tiu ho km, chy mu mi, bnh tinh thn hay ngp. 67. Ch m V tr: cnh ngoi gc mng ngn t, cch gc mng khong hn 0,1 thn (H. 60) Cch chm: chm chch kim, su 0,1 thn. Thng chch nn mu. Ch tr: au u, mt ng, au mt, kh , lch ngi thai (dng ngi cu chnh ngi thai). Tc dng phi hp: vi Tc tam l tr kh

8. TC THIU M THN KINH: 27 HUYT 1. Dng tuyn V tr: chnh gia pha trc lng bn chn (H. 61) Cch ly huyt: nm nga, ngn chn qup vo lng bn chn, c mt ch lm nh hnh ch nhn, tip gip da dy chai v da mng hn. Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au bn u, tr em kinh phong co git, say nng, hn m, cao huyt p, bnh tinh thn. Tc dng phi hp: vi Hnh gian tr bnh tiu kht i thn (i ng); vi Tc tam l c tc dng nng huyt p, kch thch kho tim, tr chng trng c bt tnh; vi Thiu thng, Nhn trung tr tr em bnh phong. 2. Nhin cc V tr: pha trc v di mt c trong, pha trc v di xng thuyn, c ch lm (H. 62) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim bng quang, kinh nguyt khng u, i ng, hu hng sng au. 3. Thi kh V tr: gia ch lm sau mt c trong chn. (H.62) Cch ly huyt: bn chn bng phng, sau mt c trong chn 0,5 thn, n tay thy c ch lm gia gt v mt c trong chn l huyt, i chiu trong ngoi v huyt Cn lun. Cch chm: chm mi kim hng ra mt c ngoi, su 0,5 thn hoc chm thu huyt Cn lun. Cu 3 - 7 mi, h 5 - 10 pht Ch tr: bong gn khp c chn, au rng, chng mt (do ri lon tin nh), nc, mt ng, au hu hng, tai, kinh nguyt khng u, lit dng, di tinh, i dm, ho. Tc dng phi hp: vi Cn lun tr sng bn chn; vi Trung ch tr au hu hng; vi Thiu trch tr kh hng. 4. i chung V tr: ch lm pha di, sau mt c trong chn. (H.62) Cch ly huyt: bn chn bng phng, t Thi kh, xung 0,5 thn hi li v pha sau, ch lm gn gn gt bm vo xng gt. Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: ho hen, ho ra mu, suy nhc thn kinh, lng di lng trn cng au, au gt chn, to bn. Tc dng phi hp: vi Thng l tr mt mi, ngi ni, ham nm; vi i trng du tr to bn ko di.

5. Thu tuyn V tr: t Thi kh thng xung 1 thn. (H. 62) Cch ly huyt: bn chn bng phng, t Thi kh xung 1 thn, ch lm trc khp gt chn. Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: Kinh nguyt khng u, sa d con, tiu tin kh, au mt, au rng. Tc dng phi hp: vi Thin khu tr kinh nguyt khng u. 6. Chiu hi V tr: pha di mt c trong chn Cch ly huyt: ngi bnh ngi xp vng trn, hai gm bn chn p vo nhau, gia li mt c trong chn thng xung b di ca mt c ch gip xng c chn (H. 63) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 - 7 mi, h 5 - 10 pht Ch tr: mt ng, in di, to bn, a lng vo lc sng sm, kinh nguyt khng u, nga h b. Tc dng phi hp: vi Lit khuyt tr ho, hen xuyn; vi Chi cu tr to bn; vi Bch hi, Thi xung tr au hu hng. 7. Phc lu V tr: t Thi kh thng ln 2 thn. (H. 62) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: vim thn, vim tinh hon, m hi trm, a chy, au lng. 8. Giao tn V tr: t mt c trong ln 2 thn, st cnh sau xng chy. (H. 62) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: kinh nguyt khng u, bng lu huyt, a chy, to bn, vim tinh hon. 9. Trc tn V tr: t Thi kh thng ln 5 thn, sau cnh trong xng chy 2 thn (H. 62) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 5 mi Ch tr: c tam u cng chn co rums, ng kinh, bnh tinh thn. 10. m cc V tr: ngi ngay co u gi vung gc, h lm u trong np gp khuu chn, ly gia hai gn. (H. 58) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi

Ch tr: au u gi, bng di chng au, bnh b my sinh dc. 11. Honh ct V tr: di rn 5 thn l huyt Khc ct, t sang ngang mi bn 0,5 thn l huyt (H.89) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: tiu tin kh, au sn kh, i dm, di tinh, lit dng. 12. i hch: V tr: trn Honh ct 1 thn, tc l huyt Trung cc sang ngang mi bn 0,5 thn (H. 89) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: di tinh, kh h, qu nhiu, au h b. 13. Kh huyt V tr: t Honh ct ln 2 thn, tc l huyt Quan nguyn sang ngang mi bn 0,5 thn (H. 59) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: a chy, kinh nguyt khng u. 14. T mn V tr: huyt Honh ct ln 3 thn, tc l huyt Thch mn sang ngang mi bn 0,5 thn (H.98) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 5 mi Ch tr: bng lu huyt, au bng sau , a chy. 15. Trung ch V tr: t huyt m giao (di rn 1 thn) sang ngang mi bn 0,5 thn l huyt (H.89) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: kinh nguyt khng u, au bng di, to bn. 16. Hoang du V tr: gia rn ra 0,5 thn, gn st b l rn (H.89) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: vng da, au d dy, au sn kh, to bn, au bng hnh kinh. 17. Thng khc V tr: t huyt Hoang du ln 2 thn, tc l huyt H qun sang ngang mi bn 0,5 thn (H. 89) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: au d dy, au sn kh, vim phc mc, n khng ngon.

18. Thch quan V tr: huyt Hoang du ln 3 thn, tc l huyt Kin l sang ngang mi bn 0,5 thn (H.89) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: au d dy, nc, to bn, au bng sau . 19. m V tr: huyt Hoang du ln 4 thn, tc l huyt Trung qun sang ngang mi bn 0,5 thn (H. 89) Cch ly huyt: Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn,ph n c thai cm chm . Cu 3 mi Ch tr: si bng, au bng, chng bng. 20. Thng cc V tr: huyt Hoang du ln 5 thn, tc l huyt Thng qun sang ngang mi bn 0,5 thn (H. 89) Cch ly huyt: Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn,ph n c thai cm chm . Cu 3 mi Ch tr: nn ma, a chy, au bng, chng bng. 21. U mn V tr: huyt Hoang du ln 6 thn, tc l huyt C khuyt sang ngang mi bn 0,5 thn (H. 89) Cch chm: chm ng kim, su 1 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi Ch tr: au ngc, hi nng, nn ma, a chy. 22. B lang V tr: huyt Trung nh sang ngang mi bn 2 thn, khe lin sn 5 - 6 (H. 89) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: au thn kinh lin sn, vim hung mc, vim ph qun. 23. Thn phong V tr: huyt Chin trung sang ngang mi bn 2 thn, khe lin sn 4 - 5 (H. 89) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi Ch tr: au thn kinh lin sn, vim hung mc, vim ph qun, vim tuyn v 24. Linh kh V tr: huyt Ngc ng sang ngang mi bn 2 thn, khe lin sn 3 - 4 (H. 89) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi Ch tr: ho, xuyn, y tc ngc, khng mun n, vim tuyn v, au thn kinh lin sn, nn ma.

25. Thn tng V tr: huyt T cung sang ngang mi bn 2 thn, khe lin sn 2 -3 (H. 89) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi Ch tr: ho hen, nn ma, au thn kinh lin sn. 26. Hoc trung V tr: huyt Ho ci sang ngang mi bn 2 thn, khe lin sn 1 - 2 (H. 89) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi Ch tr: ho, hen, nn ma, au ngc. 27. D ph V tr: t huyt Ton c sang ngang mi bn 2 thn, gn u trong pha di xng n c ch lm. Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi Ch tr: ho, hen, au ngc, nn ma

9. TH QUYT M TM TO KINH HUYT: 9 HUYT 1. Thin tr V tr: ngoi u v 1 thn, khe lin sn 4 - 5, gia huyt Thin kh v huyt Nh trung. Cch chm: chm ng kim, su 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: au sn ngc, di nch sng au, trng nhc. 2. Thin tuyn V tr: u pha trc np nch xung 2 thn, gia khe hai u c ca c nh u cnh tay. (H.78) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn. Cu 3 mi Ch tr: sn ngc au, ho hng, lng trn v cnh trong cnh tay trn au. 3. Khc trch V tr: chnh gia khuu tay trn np gp. Cch ly huyt: nga bn tay, dui khuu tay, huyt trn np gp ngang khuu tay, cnh trong gn ln (H. 64). Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, thng chch nn mu. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au d dy, nc, nn ma, say nng, chn tay co git, vim rut tha, bnh nhit, bt rt khng yn, au khuu tay, cnh tay.

Tc dng phi hp: vi U trung (nn mu) tr thu u; vi Ni quan, i lng tr au tim, au ngc. 4. Khch mn V tr: gia np c tay ln 5 thn. Cch ly huyt: nga c tay, bn tay nm li, t ln c tay ln 5 thn, huyt gia hai gn (H. 64) Cch chm: chm ng kim, su 0,6 - 1 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au ngc, tim hi hp, au d dy, nn ma, khuu cnh tay au bi. Tc dng phi hp: vi i lng, Chi cu tr nn ra mu. 5. Gian s V tr: chnh gia np gp c tay ln 3 thn. Cch ly huyt: bn tay nga ln, nm li, t gia c tay ln 3 thn, gia hai bn gn l huyt (H. 64) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, cm gic t lan n khuu hoc nch. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: st rt, au tim ngc, nn ma, tim p mnh, ng kinh. Tc dng phi hp: vi i chu, Hu kh tr st rt. 6. Ni quan V tr: t gia np gp c tay ln 2 thn (H. 64) Cch ly huyt: nga bn tay, nm li, t c tay ln 2 thn, chnh gia hai gn, i v trc sau vi huyt Ngoi quan (thuc kinh Tam tiu) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, hoc thu huyt Ngoi quan, cm gic t tc lan n khuu tay, vai, c, c khi n tai, lan xung di ngn tay gia. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: au d dy, au sn ngc, nn ma, mt ng, nc, tim p mnh, tim au, hen, xuyn, h thot, * st rt, bnh tinh thn, suy nhc thn kinh, nn ma lc c thai. Tc dng phi hp: vi Tam m giao, Chin trung, tr tim au nhi; vi Tc tam l tr st rt; vi Cng tn tr vim d dy cp; vi Thin t, Thng qun, tr nc, (c honh co cng). 7. i lng V tr: ch lm chnh gia np gp c tay. Cch ly huyt: bn tay nga ln, chnh gia c tay, sau np gp trn lm gia hai gn l huyt (H. 64) Cch chm: chm chch kim ln trn, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: mt ng, tim p mnh, au tim, tinh thn tht thng, au d dy, nn ma, au sn ngc, au gt chn. Tc dng phi hp: vi Ngoi quan, Chi cu, tr au bng to bn; vi Ni quan, Khc trch tr tim

ngc au n. 8. Lao cung V tr: trong lng bn tay Cch ly huyt: nga bn tay, nm st ngn tay vo lng bn tay, chnh ch u ngn gia chm vo lng bn tay, l khe xng bn tay 2 - 3, nhng st xng bn s 3 (H.66) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: nc, in di, nn ma, au tim, tr em l ming Tc dng phi hp: vi Hu kh, tr hong n (vng da) 9. Trung xung V tr: chnh gia u ngn gia. Nga bn tay ly chnh gia u ngn gia, cch mng khong hn 0,1 thn. (H. 64) Cch chm: chm ng kim, su 0,1 thn, thng chch nn mu. Cu 1 mi, h 3 - 5 pht Ch tr: trng gi hn m, say nng, bnh st cao, tr em co git, au bng, au u. Tc dng phi hp: vi Thiu thng (nn mu), Thng dng, tr ngoi cm st cao; vi Quan xung tr li cng khng ni c; vi i lng, Ni quan, tr vim d dy cp tnh.

10. TH THIU DNG TAM TIU KINH: 23 HUYT 1. Quan xung V tr: cnh ngoi gc mng ngn tay eo nhn Cch ly huyt: bn tay nga ln, co ngn eo nhn li, ly cnh ngoi gc mng (v pha ngn t) cch 0,1 thn, (H. 67) Cch chm: chm chch kim, su 0,1 thn, thng chch nn mu. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au u, mt, hu hng sng au, bnh nhit tnh, nh trng ngc, quai b, tr em tiu ho km, hn m cp tnh. Tc dng phi hp: vi Trung xung, U trung tr say nng. 2. Dch mn V tr: np gp khe ngn t v ngn eo nhn trn mu bn tay. Cch ly huyt: p bn tay, ly cui np gp khe ngn eo nhn v ngn t, bn ngoi khp ngn v bn tay. (H. 67) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 thn,. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au u, mt, tai, hu hng sng au, st rt, au mu bn tay, sa khng xung.

Tc dng phi hp: vi Trung ch, tr mu bn tay sng ; vi Ng t, tr au hu. 3. Trung ch V tr: sau khp ngn v bn tay s 4 Cch ly huyt: p bn tay, ly ch lm sau khp v bn, trong khe xng bn 4 v 5 (H67) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn,. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: tai , tai ic, au u, hu hng sng au, ngn tay co dui kh, c cm gic nng n sau gy. Tc dng phi hp: vi Dch mn, tr mu bn tay sng ; vi Thnh cung, hoc cm gic nng n sau gy. 4. Dng tr V tr: khp c tay, pha mu bn tay Cch ly huyt: bn tay p, hi gp c tay, ly ch lm cnh ngoi gn ln chnh gia c tay (gn c dui chung), thng khe ngn 3 v ngn 4 ln (H. 67) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 thn. Khng cu Ch tr: au c tay, au u, mt sng Tc dng phi hp: vi Dng kh, Hp cc, tr au c tay; vi Ni quan, tr ri lon thn kinh thc vt. 5. Ngoi quan V tr: t c tay ln 2 thn, chnh gia 2 xng Cch ly huyt: p bn tay hi co khuu tay, t huyt Dng tr ln 2 thn, gia khe xng tr v xng quay (H. 67) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,6 thn hoc chm thu huyt Ni quan, cm gic t, tc c khi lan n khuu, vai, c, pha di c khi n ngn tay. Cu 3 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: cm mo, au u, au rng, au sn ngc, au d dy, au c tay, tai, si c, chi trn bt toi, sau khi to bn, quai b. Tc dng phi hp: vi i lng, Chi cu, tr au bng c to bn; vi Khc tr, Hp cc, tr cm mo; vi Ni quan thu Ngoi quan, tr ngc sn au. 6. Chi cu V tr: pha mt sau c tay ln 3 thn Cch ly huyt: bn tay p, khuu tay hi co, t huyt Ngoi quan ln 1 thn khe gia 2 xng (H. 67) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,6 thn, hoc thu Gian s. Cu 3 mi, h 5 - 10 pht.

Ch tr: au sn ngc, au d dy, au c tay, tai ic, au hu hng, to bn, nn ma, chong vng sau khi . Tc dng phi hp: vi Dng lng tuyn tr au sn; vi Chiu hi tr to bn; vi Ngoi quan tr au bng to bn. 7. Hi tong V tr: huyt Chi cu sang ngang pha cnh tr gn 1 thn (b ngang mt ngn tay) (H.67) Cch ly huyt: bn tay p, khuu tay hi co, t khp c tay ln 3 thn, l huyt Chi cu, t sang cnh xng tr (pha ngn t) 1 ngn tay, st cnh xng tr hng v xng quay. Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn,. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: chi trn au, in di, ng kinh, tai , tai ic. Tc dng phi hp: vi phong, tr tai ic. 8. Tam dng lc V tr: trn huyt Chi cu 1 thn, gia hai xng. (H.67) Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn,. Cu 5 mi Ch tr: tai ic, cnh tay au, mt ting. 9. T c V tr: t mm khuu xung 5 thn, gia hai xng (H. 67) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: au cng tay, lit chi trn, tai ic, rng au, vim thn 10. Thin tnh V tr: pha sau mm khuu tay, t li mm khuu ln 1 thn, gia ch lm l huyt (H.68) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn,. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au u, au mt, au c, gy, au khuu tay, trng nhc. Tc dng phi hp: vi Thiu hi, tr trng nhc. 11. Thanh lnh uyn V tr: t huyt Thin tnh ln 1 thn, co khuu tay. (H. 68) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: au vai v au cnh tay 12. Tiu lc V tr: gia on ni huyt Thanh lnh uyn v huyt Nhu hi (H. 68)

Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: au u, c gy cng au, cnh tay au. 13. Nhu hi V tr: nm trn ng ni huyt Kin liu vi mm khuu, pha sau c tam gc vai, u vai xung 3 thn. (H. 68) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn,. Cu 3 mi Ch tr: au vai v cnh tay 14. Kin lieu V tr: pha sau v di u xng vai, khi gi ngang cnh tay ra, n ch lm pha sau huyt Kin ngung 1 thn. (H 68) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn,. Cu 3 mi Ch tr: au vai, cnh tay khng gi ln c 15. Thin lieu V tr: im gia ca ng ni xng vai v huyt i chu l huyt Kin tnh, t li ra sau 1 thn l huyt. (H. 68) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 2 thn,. Cu 3 mi Ch tr: vai, cnh tay au, cnh tay khng gi ln c, b vai, c, gy au n. 16. Thin d V tr: pha sau v di mm chm, pha sau c c n chm, ngang vi gc hm di. (H.66) Cch chm: chm ng kim, su 1.5- 2 thn. Khng cu. Ch tr: tai ic, gy cng, u mt sng, hoa mt. 17. phong V tr: gia ch lm sau di tai Cch ly huyt: ngi ngay, pha sau gc di tai khong 0,5 thn c lm, khi n vo thy tc. (H. 66) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn,. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: tai , tai ic, quai b, kht hm, co cng c nhai, lit mt, vim tai gia. Tc dng phi hp: Vi Thnh cung, tr tai ic; vi Gip xa, Hp cc, tr quai b. 18. Kh mch V tr: sau tai, gia mm chm, t phong ven theo vnh tai ln n huyt Gic tn, ly im cch 1/3 di (H. 73)

Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi Ch tr: tai ic, tai , au u. 19. L tc V tr: t Kh mch ln 1 thn. (H. 73) Cch chm: chm chch kim, su 0,1 - 0,3 thn. Cu 3 mi Ch tr: tai , nn ma, vim tai gia. 20. Gic tn V tr: gp loa tai v pha trc, p st vo da u, pha trn huyt Nh tim c ch li cao xng u l huyt (H. 73) Cch chm: chm chch kim, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi Ch tr: tai sng , mt c mng tht, au rng 21. Nh mn V tr: trc tai, trong ch lm trn b ct trn bnh tai. (H.73) Cch ly huyt: h mm, c ch khuyt trn bnh tai, hi lui v pha trc c ch lm l huyt Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: tai , vim tai gia, au rng Tc dng phi hp: vi Thnh hi tr tai ic; vi Hp cc, phong, tr vim tai gia. 22. Ho liu V tr: pha trc v trn Nh mn, ngang gc vnh tai, sau mp trc tc mai, sau ng mch. (H.73) Cch chm: chm chch kim, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi Ch tr: tai , au u, hm rng cn cht, lit mt. 23. Ty Trc khng V tr: m ngoi hc mt, ch lm ngoi ui lng my. (H. 65) Cch ly huyt: ch lm ngoi ui lng my, n vo c cm gic t tc. Cch chm: chm chch kim, lun di da, su 0,3 - 0,5 thn. Khng cu Ch tr: au bn u, au mt , au xng cung my, sp mi, my mt. Tc dng phi hp: vi Nh mn, tr au rng.

11.

TC

THIU

DNG

KINH:

44

HUYT

1. V Cch tr: ly t huyt:

ng ui ngi ngay mt ly ra

t ngoi cui ui mt 0,5 (H.

liu thn 69)

Cch chm: chm di da, mi kim hng ra pha ngoi, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch 2. V tr: pha tr: bnh mt, Thnh trc v di bnh au u, lit mt hi tai.

Cch ly huyt: pha trc v di nh bnh ngang vi l trng b ct di bnh tai. Khi h ming c ch Cch 5 Ch Tc 3. V Cch Ch 4. V tr: huyt u duy xung 1 tr: chm: tr: bn trn cung ng kinh tr: dng tai , phi tai ic, hp: rng vi Thng quyn, kim, mt su t Hm thn, s vo c ng mch nhy (H. thng 0,5 bi, huyt tai 1 , H quan thn. ic, ln Cu au (H. 3 au, lit mt, vim tr tai tai chm: chm ng lm kim, su 0,2 0,3 (H. thn. Cu 3 mi, h pht gia. ic quan 71) mi rng yn 71) 70)

phong,

chm thn

Cch Ch 5.

chm: tr: au

chm bn

chch u, hoa

kim, mt,

su tai ,

0,3 vim

0,5 mi,

thn. thn

Cu kinh mt

3 t

mi bi l

Huyn

V tr: 1/3 pha trn ca ng ni huyt Hm ym ti huyt Khc pht (Khc mn). (H. 71) Cch Ch 6. V Cch Ch 7. tr: 1/3 di chm bn ng chch u, ni chm: tr: chm au chch bn kim, u, su thn Huyn huyt kim, thn Hm su kinh Khc ym 0,3 suy ti nhc, huyt Khc pht Cu mt, (H. 3 au 0,2 kinh 0,3 suy thn. nhc, Cu au 3 mi rng ly 71) mi rng. mn

chm: tr: au

0,5thn. ph

V tr: ngang bng pha trn vnh tai v thng ng vi ng trc tai gp nhau. (H. 71) Cch Ch 8. V tr: pha trn tai, chm: tr: hm chm v chch m kim, au, su kh Sut vo trong mp tc 1,5 0,3 h 0,5 ming, thn. au Cu u, 3 cng mi gy. cc thn

sng

Cch ly huyt: ngi ngay hay nm nghing t pha trn vnh tai thng ln vo trong tc 1,5 thn (H.71)

Cch chm: chm di da, mi kim hng v pha sau tai, hoc hng v huyt Thi dng, tin su 0,5 Ch Tc 9. tr: au 1 bn phi thn. u, hp: mt Cu sng vi 3 , u Thin nn duy, mi, ma, tr h au au rng, 5 da na pht. sng u. xung

dng

V tr: sau huyt Sut cc 0,5 thn, sau gc tai thng ln, vo trong tc 2 thn Cch Ch 10. chm: tr: chm au di u, da, su rng Ph 0,5 li 0,8 thn. sng Cu au, 3 mi ng (H.71) kinh bch

V tr: trn gc tai lui v pha sau (vo tc) 1 thn, 1/3 trn (H71) ng Thin xung ni vi huyt Hon Cch Ch 11. V Cch Ch tr: gia chm: ng chm tr: ni chch au huyt kim, ct, chm: tr: huyt t tai huyt , Thin chm tai xung chch ic, xung kim, vim Khiu Ph su mt, Bch 0,5 vi huyt 0,8 au Hon thn. ct Cu nh (H. 3 su (v 0,5 lui v 0,8 au sau) thn. rng, Cu 1 3 thn. mi c. m 71) mi u

amian,

bu

12.

Hon

ct

V Cch Ch 13. V Cch Ch 14. V

tr:

ch chm: tr: tai

lm chm ,

di

sau kim, rng,

mm su m Bn

chm, 0,5 sng, -

ci

u 0,8

ly thn. kinh

huyt Cu mt

(H. 3 t

71) mi bi. thn

chch au

thn

tr:

ui chm:

mt chm tr:

ngoi chch

thng kim, ng

ln, su

vo 0,5

mp kinh,

tc 0,8

0,5 thn. c

thn Cu

(H. 3

71) mi cng bch

Dng tr: mt chm: tr: au nhn thng, chnh gia da, trn, mt su ln 0,3 v mt, trn 0,5 thn lng my 1 Cu mt thn 3 t

(H.71) mi bi. khp

Cch Ch 15.

chm u

di trc

thn. kinh

bnh Lm

V tr: mt nhn thng, chnh gia mt thng ln vo qua mp tc 0,5 thn (H. 71) Cch Ch 16. V Cch tr: chm: t chm huyt chch kim, chm: chm tr: chch kim, bnh Mc Lm su 0,5 khp 0,8 ln thn. 1,5 Cu 3 su 0,5 mt, 0,8 thn. ph Cu 3 mi mt song thn mi

Ch 17. V Cch Ch 18. V tr: tr: chm: tr:

tr:

bnh Chnh

mt,

ph

mt doanh

t chm

huyt chch au

Mc kim, u, su

song 0,5 hoa Tha -

ln 0,8 mt,

1,5 thn.

thn Cu au 3

(H.71) mi rng. linh

sau

huyt

Chnh

doanh

1,5

thn.

(H.71)

Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 3 mi (c sch cm chm). Ch 19. V Cch Ch 20. V tr: gy ln vo trong tr: chm: tr: t huyt chm au chch u, Phong kim, chy tr: au u, tc No tr su mu Phong tc, ti h lm hai bn thng 0,5 cam, ln 0,8 cng 1,5 thn. gy, thn Cu hen 3 mi, chy mu cam khng (H.71) mi xuyn tr gy

Cch ly huyt: thng gia gy ln, vo trong tc 1 thn, ri li t sang ngang mi bn 1,5 thn, ch h lm (H.73)

Cch chm: khi chm huyt tri, mi kim hng v pha hc mt bn phi; khi chm huyt Phong tr bn phi, mi kim hng v pha hc mt bn tri, su 0,5 - 0,8 thn, cm gic t, tc c th lan ti nh u hay khu vc mt, xung b vai. Cu 3 mi, h 5 10 pht

Ch tr: au u, cm mo, pht st; c gy cng au, vng u, ho hng, mt ng, bnh mt, mi tai , au rng, ng kinh, cao huyt p.

Tc dng phi hp: vi i chu, Hu kh, tr au pha sau u; vi Khc tr, Tc tam l, tr cao huyt p. 21. V tr: Kin ch lm trn tnh vai

Cch ly huyt: ngi ngay, ly im chnh gia ng ni t huyt i chu vi mm xng nh cao u vai (nu chiu thng xung pha trc l ng u v) (H.74)

Cch chm: chm ng kim, su 0,3 - 0,5 thn, khng nn chm su v d gy say kim. (nu chm kin tnh b say kim, phi chm ngay Tc Tam l gii). Cu 3 mi, h 5 pht. Ch tr: au vai, au lng trn, c si, au v, t sa, cao huyt p.

Tc dng phi hp: vi Khc tr, tr cnh tay kh a ln; vi Trung cc (cu), tr st nhau sau khi . 22. Uyn dch

V tr: gia h nch thng xung 3 thn, pha sau v 4 thn, gi tay ly huyt. (H.77) Cch chm: khe liu sn 5 - 6, chm chch kim, su 0,5 - 1 thn. Cm cu. Ch 23. tr: vim hung mc, au thn Nhip kinh lin sn, vim hch nch. cn

V tr: pha trc huyt Uyn dch 1 thn. Gi tay ly huyt, ti khe sn 5 - 6 (H.77) Cch Ch chm: tr: chm nn chch ma, kim, su 0,5 chy 1 thn. di, Cu hen 3 mi xuyn.

chua,

24. V tr: t v thng

Nht xung gp khe lin sn 7

nguyt 8

Cch ly huyt: nm nga hoc nm nghing, trn khe sn 7 - 8 v cch Nhm mch 4 thn (H.78) Cch 7 Ch Tc 25. V tr: di u tr: dng au phi lin hp: vi sn, Uyn nn ct, ma, Trung qun, chua, tr vng vim da gan, (hong chm: chm chch ra, su 0,5 1 thn. Cu 3 mi, h 3 pht nc n) mn sn 12 (sn ct)

Kinh

Cch ly huyt: nm sp hoc nghing, ch di u sn 12 ni cao l huyt (H.77) Cch 7 Ch Tc 26. tr: dng si bng, phi a hp: chy, vi i au bng, Hnh chng gian bng, tr au au chm: chm ng kim, su 0,3 0,5 thn. Cu 3 mi, h 3 pht sn lng mch

V tr: ly im gia ng ni u sn 11 vi u sn 12, t thng xung gp ng t rn ngang Cch chm: chm ra ng kim, l su 1 2 huyt thn. Cu 5 (H.77) mi

Ch tr: vim ni mc t cung, vim bng quang, lng di lng trn au, kinh nguyt khng u, kh h.

27.

Ng

khu

V tr: t huyt i mch xung pha trc 3 thn, huyt Quan nguyn sang ngang, trc mo trc ca Cch Ch 28. V Cch Ch 29. tr: chm: tr: t chm vim ni huyt ng mc Ng kim, t chm: tr: au chm bng xng ng di, au kim, lng, su vim Duy khu su cung, C 1 u xung 2 bng 0,5 thn. di, thn Cu hay 3 to 1 ni mc chu 2 t thn. cung, Cu vim 3 tinh (H77) mi hon o (H77) mi bn liu

V tr: l im gia ca ng ni gai chu trc vi im cao nht ca mu chuyn ln ca xng i. Cch Gp chm: i chm ln, huyt ng kim, u su 1 ngoi 2 np gp thn. hng Cu 3 (H77) mi

Ch tr: au lng, au bng di, vim tinh hon, vim ni mc t cung, vim bng quang. 30. V tr: trong h lm Hon mt nghing ca khiu mng

Cch ly huyt: nm nghing hoc nm gp sp (ph phc). Ni mu chuyn ln xng i, vi mm gai t sng cng 4, ly huyt gia ch lm im 1/3 ngoi v 2/3 trong ca ng ny (H.79) Cch chm: chm ng kim, su 2 - 3 thn, cm gic t ti sau xung ngn chn. Cu 7 mi, h 10 20 pht

Ch

tr:

lng

au,

lit

na

ngi,

phong

thp

au

hng

Tc dng phi hp: vi Dng lng tuyn, Huyn chung, tr phong thp bi; vi Tha sn, tr au thn kinh 31. V tr: cnh ngoi i Phong t u gi ln 7 to. th thn

Cch ly huyt: ng thng ngi, xui hay tay p vo i, ch u ngn tay gia chiu thng vo i l Cch 10 chm: chm ng kim, huyt su 0,5 0,8 thn. Cu 3 mi, (H.81) h pht

Ch tr: chi di bi lit, lng i au, nga gi khp ngi, d ng mn nga Tc 32. V Cch Ch 33. tr: chm: tr: t chm lit Tt Phong ng na th kim, su ngi, dng phi hp: vi U trung, Hnh gian tr au lng c 2 au dng 3 thn thn. thn Cu kinh (H. 3 81) mi to quan

Trung xung 1

V tr: t huyt Dng lng tuyn ln 3 thn, trong h lm sau Tt nhn ngoi, khe gn v xng (H.82). Dui chn m ly huyt.

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn, hoc thu Khc tuyn. Khng cu Ch tr: au khp gi

Tc 34. V

dng

phi

hp: Dng

vi

t,

tr lng

khp

gi

xng

au tuyn

tr:

pha

di

cnh

ngoi

khp

gi

Cch ly huyt: ngi ngay ngn, co gi, bn chn bng phng, hoc nm nghing, chi di dui, huyt ch lm cnh u trn xng mc nh cao ln (H.82)

Cch chm: chm ng kim, su 0,8 - 1 thn, hoc thu m lng tuyn, cm gic t tc lan ti ngn chn 3 4, c khi ln ti sn, di nch. Cu 3 mi, h 5 10 pht

Ch tr: au lng, au i, au sn, au d dy, au u, lit na ngi, cnh ngoi chi di t bi, vai bong gn, tiu tin kh, to bn, cao huyt p.

Tc dng phi hp: vi m lng tuyn tr st rt, au khp; vi Thi xung tr au vai; vi Hon khiu, Cn 35. V Cch Ch 36. V tr: t mt c ngoi tr : t mt chm cnh c ngoi ng ngoi lun tr chi di Dng chn kim bng chn, Ngoi ln 7 thn, trc xng ln su au 7 thn, 1-2 thn sau thn. kinh xng C to, mc 3 hen lit, t di au n. giao (H.82) mi xuyn khu mc

chm: tr: au

Cch ly huyt: ngi ngay, bn chn bng phng t nhin, cch mt c ngoi ln 7 thn, da theo pha Cch sau xng mc l Dng kim, giao, su 0,8 t 1,5 tin v pha Cu trc 3 1 thn h 5 (H.82) pht

chm:

chm

ng

thn.

mi,

Ch tr: c gy cng au, ngc sn au, au cnh ngoi bp chn, chi di t bi, yu ui. Tc 37. V tr: t mt c dng phi hp: vi Cn lun Quang ngoi thng ln 5 tr au cnh ngoi bp chn. minh: thn

Cch ly huyt: ngi ngay co gi bng phng, da st vo cnh trc xng mc, trn mt c ngoi 5 Cch Ch gim Tc dng phi hp: vi Hp cc tr cc bnh chm: tr: chm ng ch kim, di su au, thn 0,5 n b 1 thn. au Cu tc 3 mi, bu v, h c 5 (H.82) pht th sa. mt.

bnh

mt,

38. V Cch Ch nht 39. V tr: Huyn t mt tr: trn mt chm lng, c ng vim ngoi kim, khp

ng 4 su gi, thn, 1 au st n ton pha 2 trc thn. ni xng Cu au 3

ph mc. mi.

chm: tr: au

thn,

khng nh.

chung c ngoi

(Tuyt ln 3

ct) thn

Cch ly huyt: gi co, t bn chn thng bng, t mt c ngoi ln 3 thn, da st vo cnh sau xng mc (H.82)

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 n 1 thn, hoc thu Tam m giao. Cu 3 mi, h 5 - 10 pht Ch tr: bn thn bt toi, au bn u, si c, au sn ngc, au u gi, au chn Tc dng phi hp: vi Dng lng tuyn, tr au cnh ngoi bp chn, chi di mi yu; vi Tc tam l 40. V tr: pha trc (cu mi), c th phng trng Khu v di mt c gi, li c th lm gim huyt p kh ngoi

Cch ly huyt: gi co, chn bng phng t nhin, ly ch lm pha trc v di mt c ngoi, cnh ngoi gn (gn c dui di ngn chn (H.82)

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 n 1 thn, hoc chm thu sang huyt Chiu hi. Cu 3 mi, h 3 Ch Tc 41. tr: dng au phi d dy, vi chua, au sn ngc, chung, 5 au tr lm cnh ngoi chi chi di pht di. au khp

hp:

Cn Tc

lun,

Huyn

cnh

ngoi

V tr: ch lm trc ch 2 xng bn chn 4 v 5 gp nhau ni vo c chn, khe gia 2 xng bn Cch Ch 42. V tr: khe xng chm chm: tr: chm kt 4 ng mc, a bn 4 5, kim, trc su huyt 0,3 kim, vim su tuyn 0,3 v, 0,5 lao ng Tc lm 0,5 khp 0,5 thn. Cm 5 phn. hch, au Cu sn 3 (H.82) mi ngc. hi (H.82) cu

vim

Cch

chm:

ng

thn.

Ch lin 43.

tr:

tai

au

u,

chong

vng,

au

ngc,

au

thn

kinh sn

Hip

kh

V tr: khe ni ngn 4 - 5, lui v pha sau mu bn chn 0,5 thn. (H.82) Cch Ch 44. V tr: cnh chm: tr: tai chm , au ng u, Tc ngoi gc mng kim, chong su vng, 0,3 au ngc, 0,5 au thn. thn Cu kinh 3 lin mi sn m chn th 4

khiu ngn

Cch ly huyt: bn chn bng phng, gn gc mng ngn 4 v pha ngn t, cch gc mng 0,1 thn Cch Ch Tc chm: tr: chm u, phi chch au kim, sn, su 0,1 thn. mt Tnh Cu ng, minh, 3 bnh tr mi, mt, h 5 (H.82) pht nhit mt

au

ngc, vi

bnh bnh

dng

hp:

12. 1.

TC

QUYT

M i

CAN

KINH:

14

HUYT n

V tr: sau gc mng ngn ci, bn chn bng phng, t gia gc mng ngn ci, li v pha sau 0,1 thn, ri sang pha ngn th 2 chn 0,1 thn l huyt (H.83)

Cch chm: chm su 0,1 - 0,3 thn, hoc chch nn mu. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: kinh nguyt qu nhiu (cu), i dm, trng gi, sn kh (au co tht bng)

Tc dng phi hp: vi Trng cng, tr tiu trng sn kh; vi n bch (cu bng bc n), tr kinh 2. nguyt Hanh qu nhiu. gian

V tr: khe ni ngn ci v ngn 2 chn. Bn chn bng phng, khe ni 2 ngn li li pha sau chng Cch 0,5 chm: chm thn, su trc 0,3 thn. khp Cu 3 ngn mi, bn h 5 (H.83) pht

Ch tr: kinh nguyt khng u, tc kinh, au u, mt ng, bnh tinh thn, ng kinh, tr em kinh phong. Tc dng phi hp: vi Hon khiu, Phong th tr lng, bng au; vi Dng tuyn tr bnh i ng, vi 3. Tc tam l, Ni Thi quan, tr cao huyt p. xung

V tr: khe xng bn ngn 1 - 2 chn. Bn chn bng phng, t huyt Hnh gian ln 2 thn (c sch Cch ni chm: 1,5 thn) trc gc su 2 xng 0,3 thn. bn Cu chn 3 gip mi, nhau. h 5 (H83) pht

chm

ng

kim,

Ch tr: au u, au sn ngc, chong vng, mt au nng, ng kinh, tr em kinh phong, au mt, sn kh, kinh nguyt khng u, l.

Tc dng phi hp: vi i n, tr sn kh; vi Hp c tr tc mi, su mi (vim xoang); vi Bch hi, Tm m giao, tr au hu hng; vi Tc tam l, tr vim gan; vi Hp cc (2 Thi xung, 2 Hp cc) gi l "T quan huyt", c tc dng trn tnh (chng co git, run ry) lm gim huyt 4. Trung p. phong

V tr: pha trc v di mt c trong chn 1 thn, h lm cnh trong gn (H.83)

Cch 5 Ch 5.

chm:

chm

ng

kim,

su

0,3

0,5

thn.

Cu

mi,

pht

tr:

au

bng

di,

i,

thot Li

bn,

bu,

au

dng

vt. cu

V tr: chn bng phng, hoc nm dui chn t mt c trong chn ln 5 thn, cnh sau xng chy, n vo thy c h lm nh l mt l huyt. (H82)

Cch chm: chm chch kim, di da theo b xng, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 3 - 5 pht Ch Tc 6. tr: dng kinh phi nguyt hp: khng vi Thi u, xung, Trung tiu tin kh, tuyn, tr au au ng sn chn kh

Khc

V tr: ngi ngay hoc nm nga dui chn, t mt c trong chn ln 7 thn, st cnh xng chy l huyt. Cch chm: chm ng kim, su 1 2 thn. Cu 5 (H.84) mi

Ch tr: kinh nguyt khng u, bng huyt, lu huyt, au sn kh, au bng di , au khp chi di Tc dng phi hp: vi Tam m giao, Huyt hi, tr bnh kinh nguyt khng u. 7. Tt quan

V tr: ch lm di v sau li cnh trong u trn xng chy, sau m lng tuyn khong 1 thn Cch Ch chm: chm tr: ng kim, su au 1 -2 thn. khp Cu 5 (H.84) mi gi

8.

Khc

tuyn

V tr: cnh trong khp gi, co khp gi vung gc, pha sau ca cc li xng i pha trn np gp khuu chn, trc 2 gn c (H85)

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn, c th chm thu huyt Dng quan. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: khp gi sng au, di tinh, lit dng, au sn kh, au bng di, nga h b Tc dng phi hp: vi Khc tuyn thu Dng quan tr gi sng au; vi Chiu hi, Tam m giao, Quan 9. nguyn, tr m au bng di. bao

V tr: pha trn li di cnh trong xng i, huyt Khc tuyn ln 4 thn, gia hai gn cnh trong i Cch Ch 10. V Cch Ch 11. tr: cnh chm: tr: trong chm bng di i, ng huyt kim, b m chm: tr: au chm lng, ng au kim, bng, su i Ng m su i, 1 lim -3 bu xung thn. mn 1 thn Cu nga, 5 i 1 dm, 3 kinh thn. Cu 3 khng (H.85) mi u l (H.80) mi dm lim

nguyt

chng,

V tr: t chnh gia b trn xng mu sang ngang 2,5 thn, ri li xung 2 thn. (H.80) Cch chm: chm ng kim, su 1 -2 thn. Cu 3 mi

Ch 12.

tr:

au

cnh

trong

i,

kh

h Cp

qu

nhiu,

kinh

nguyt

khng

u. mch

V tr: t v chnh gia b trn xng mu, sang ngang 2,5 thn, ri li xung 1 thn (H.80) Cch Ch 13. V tr: hai bn cnh chm: tr: chm ng kim, vt, sa su d 0,5 1 thn, trnh ng mch. cnh Cu 3 mi i mn u xng sn 11 (H.77)

au

dng

con,

au

bng

di,

au

trong

Chng bng,

Cch ly huyt: nm nghing ly huyt, co khuu tay dc cnh sn, ch u nhn mm khuu chiu vo sn, cng l u sn 11, l huyt.

Cch chm: chm chch kim xung theo u sn, su 0,8 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: l lch sng to, a chy, tiu ho km, ngc sn au, lng au

Tc dng phi hp: vi Trung qun, Phong long, tr au sn; vi T du, Cng tn, B cn (u cu), tr 14. V tr: khe sn sn lch sng to, K 6 7, thng u v st rt cch nht. mn xng.

Cch ly huyt: t huyt C khuyt Nhm mch sang ngang mi bn 3,5 thn, t u v xung khe sn 6 7 (H.88)

Cch chm: chm chch kim t khe sn sn ra hng ngoi, su 0,5 - 0,8 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au d dy, au sn, tc ngc sn, nn ma, st rt, t sa

Tc dng phi hp: vi Can du, Cch du, tr au sn, ngc; vi Chin trung, tr cn co tht kh qun

13. 1.

NHM

MCH: Hi

24

HUYT m

V tr: gia tin m v hu m (n ng th ly im gia ng ni bu v hu mn, n b ly im Cch gia chm: ng chm ni ng gia kim, b su sau 1 mi -3 ln thn. v Cu hu 3 mn. 5 (H90) mi

Ch tr: sa d con, tr, vim m o, vim niu o, au dng vt, kinh nguyt khng u 2. Khc ct

V tr: b trn xng mu, nm nga ly huyt t gia rn xung 5 thn, ng chnh gia bng (H. 87)

Cch chm: chm ng kim, su 1 -2 thn, ph n c thai cm chm. Cu 5 mi (trc khi chm nhc ngi bnh i tiu tin)

Ch tr: i dm, kh tiu tin, lit dng, di tinh, nhiu kh h, co d con khng u. 3. Trung cc

V tr: pha trn huyt Khc ct 1 thn. Nm nga ly huyt, t gia rn thng xung 4 thn (H.87) Cch chm: chm ng kim, su 0,8 - 1 thn, t tc cc b, c khi lan xung b phn sinh dc, ph n c thai khng chm.. Cu 5 mi, h 5 10 pht.

Ch tr: di tinh, i dm, lit dng, au cn di rn, a ra mu, l, kinh nguyt khng u, kh h, au bng hnh kinh, tc kinh, bng huyt, lu huyt.

Tc dng phi hp: vi Tm m giao, tr tr em i dm; vi Quan nguyn, Tam m giao, tr di tinh; vi T cung tr bng, xut huyt d co (huyt T cung huyt Trung cc sang ngang mi bn 3 thn)

4.

Quan

nguyn

V tr: di rn, nm nga ly huyt, t gia rn xung 3 thn, t Khc ct ln 2 thn (H. 87) Cch chm: chm ng kim, su 0,8 - 1,5 thn, ph n c thai khng chm. Cu 7 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: au lng, au bng, au quanh rn, i dm, di tinh, lit dng, a chy, kinh nguyt khng u, bng lu huyt, chong vng sau , trng gi h thot, ung nht trong rut. Tc dng phi hp: vi Tam m giao, tr di tinh; vi Tc tam l, tr 5 chng lu (i but); vi Kh hi, 5. V tr: di rn, t Dng tuyn, tr Thch gia rn xung 2 thn b i sau . mn (H.87)

Cch chm: chm ng kim, su 1 -1,5 thn, ph n c thai cm chm. Cu 3 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: kinh nguyt qu nhiu, b kinh, sn kh, au bng, b i, i dm, ph thng, cao huyt p. Tc 6. V tr: di rn, nm nga ly dng phi hp: vi Trung cc, Kh huyt, t gia rn xung 1,5 thn Dng lng tuyn tr i dm hi (H.87)

Cch chm: chm ng kim, su 0,8 - 1,5 thn ph n c thai khng chm. Cu 7 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: au bng, tng sng a chy (ng canh tit), au lng, i dm, di tinh, kinh nguyt khng u, bng lu huyt, au bng hnh kinh, tc kinh, chong vng sau , trng gi h thot. Tc dng phi hp: vi Tam m giao, tr di tinh; vi Hanh gian, Trung cc, tr au bng hnh kinh; vi 7. Huyt hi, Tam m giao, m tr kinh nguyt khng u. giao

V Cch

tr:

thng

rn chm

xung ng

1 kim,

thn, su

nm 1,5

nga -2,5

ly thn.

huyt Cu 7

(H.87) mi

chm:

Ch tr: vim niu o, vim ni mc t cung, kinh nguyt khng u, au bng sau , sn dch khng 8. V Cch tr: chm: chnh cm chm. gia Cu rn, cch t, nga m Thn nm mui, t nga 5 15 ly mi huyt hoc hn h, au sn kh khuyt (H87) na

Ch tr: si bng, au bng, a chy, l, trng gi h thot, chong vng sau . Tc dng phi hp: vi Kh hi, Quan nguyn, Tam m giao, tr trng gi h thot.

9.

Thu

phn

V tr: gia rn thng ln1 thn, nm nga ly huyt, ph n c thai trn 5 thng khng chm (H. 87) Cch Ch 10. chm: tr: chm kh ng tiu kim, tin, su 1 ph H 2,5 nc, thn. si Cu 3 a 15 mi chy. qun

bng,

V tr: gia rn thng ln2 thn, nm nga ly huyt, phn c thai trn 5 thng khng chm. (H.87) Cch Ch chm: tr: chm au d ng dy, kim, tiu su ho 1 km, 2,5 sa thn. d Cu dy, 3 -15 vim mi rut

11.

Kin

V tr: gia rn thng ln 3 thn, nm nga ly huyt, ph n c thai trn 5 thng khng chm (H.87) Cch Ch 12. chm: tr: au chm d ng dy, nn kim, ma, su tiu Trung 1 ho -2,5 km, thn. ph Cu n, 3 vim -15 phc mi mc qun

V tr: gia rn 4 thn, nm nga ly huyt, ph n c thai trn 5 thng khng chm (H.87) Cch 15 chm: chm ng kim, su 0,8 1 thn. Cu 7 mi, h 5 pht

Ch tr: au d dy, chng bng, nn ma, chua, a chy, l, to bn, mt ng, cao huyt p Tc dng phi hp: vi vi Thin khu, Tc tam l, tr l; vi Tc tam l, tr au bng. 13. V Cch Ch 14. V Cch Khng Ch tr: bnh tim, au d dy, nn tr: chm: trn chm rn chch 6 kim tr: chm: tr: vim trn chm d rn ng dy, 5 kim, lot Thng thn, su hnh 1 t C thn, xung nm di, nga su ly 0,5 huyt 1,5 nm trng, 2 nga thn. nn ly Cu 3 chng huyt 15 bng, qun (H.87) mi nc

ma,

khuyt (H.87) thn. cu. ma

Tc dng phi hp: vi Tm du, Thng l, Khch mn, tr in au nhi vng trc tim. 15. Cu v

V tr: trn rn 7 thn, di lm c 1 thn, u mi nhn xng c (H.87) Cch Ch Tc ng 16. Trung chm: tr: dng chm au phi chch vng hp: mi kim xung chng Thn di, su 0,5 in kh, 1,5 thn. Khng ng in cu kinh.

tim, vi

nghn, Hu

cung, tr

khuyt,

cung, kinh nh

V tr: gia ngc, ngang khe sn 5 - 6, t huyt Chin trung xung 1,6 thn. (H87) Cch Ch 17. V tr: gia ng ni chm: tr: chm ho, chch xuyn, kim, tr Chin hai nm v trn ngc su 3 em tr 5 thn. sa, Cu nn 5 mi ma. chung (H87)

Cch chm: chm di da, mi kim ngc ln trn, xung di, hoc sang ngang, su 0,5 - 1 thn. Cu 5 mi, h 5 10 pht

Ch tr: sa khng xung, c nht v, ho, hng, hen, xuyn, nc, au ngc Tc dng phi hp: vi Thiu trch, Nh cn, tr t sa; vi Ni quan, Tam m giao, tr au tim; vi Thin 18. V tr: Trn huyt Chin trung 1,6 t, Ngc thn, ngang vi khe sn 3 4 tr ho. ng (H.87)

Cch Ch 19. V Cch Ch 20. tr:

chm: tr:

chm vim

chch ph

kim, qun,

su

0,3 lao

0,5

thn. vim

Cu hung

mi mc cung

phi,

T Trn chm: tr: huyt chm vim Chin chch ph trung kim, qun, Hoa 3,2 thn, su ngang 0,3 lao vi 0,5 khe sn 2 Cu hung -3 3

(H.87) mi mc ci

thn. vim

phi,

V tr: di huyt Ton c 1,6 thn, ngang chnh gia xng c, ch tip gip on cn v thn xng c Cch Ch 21. V Cch Ch 22. tr: chm: tr: huyt chm au Thin chch ngc, kim, ho, chm: tr: chm vim chch kim, hu su hng, Ton t su 0,3 hen, Thin xung 0,5 hu 1 thn. hng thn Cu sng 3 0,3 au 0,5 thn. ngc, Cu ho 3 (H.87) mi hen c (H.87) mi au t

V tr: ch lm trn xng ngc, st b trn xng c, ngang vi b trn xng n hai bn (pha trong xng c)(H.87)

Cch chm: chm chch kim xung pha trong xng c, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 mi, h 5 pht

Ch

tr:

ho

hng,

hen

xuyn,

sng

hng,

nc,

bu

c,

nn

ma.

Tc dng phi hp: vi Chiu hi tr mai bch kh (lon cm hng); vi Chin trung, tr ho hng. 23. Lim tuyn

V tr: ch lm trn yt hu, nga c, a cm ra pha trc, thy thuc dng ngn tay ci ch xung, t np gp ngang ca ngn ci vo gia cnh xng cm, u ngn qup vo di hm, ti u th l huyt (H.87)

Cch chm: chm mi kim hng v huyt No h, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 mi, h 5 pht. Ch Tc 24. tr: sng li, phi au hp: di vi li, trng gi xng, cng tr li khng li ni, nut sng kh au tng

dng

Trung Tha

di

V tr: lm gia rnh di m di, da nga u, ha mm, huyt gia ch lm (H.87) Cch Ch chm: tr: chm c ng cng, kim, ng su 0,2 au 0,3 thn. rng, Cu mo 1 mi, h 5 pht di.

kinh,

ming,

chy

Tc dng phi hp: vi Phong ph, tr c gy cng au; vi a thng, tr mi l.

14. 1. V tr:

MCH: Trng

24

HUYT cng

pha

di

xng

ct,

sau

hu

mn

Cch ly huyt: qu ci gp xung, huyt ch lm gia hu mn v xng ct (H. 91)

Cch

chm:

chm

chch

kim,

su

0,5

thn.

Cu

mi,

pht

Ch tr: vi Tha sn, tr i tin ra mu; vi i n, tr sn kh; vi Bch Hi, Tha sn, Kh hi, tr thot 2. V Cch tr: di ly mm gai huyt: t sng nm giang Yu lng sp th 21 ly (t 4 huyt xng (li dom) du cng) (H.91)

Cch chm: chm chch kim ln pha trn, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 7 mi, h 5 - 15 pht Ch Tc 3. V tr: di mm tr: dng au phi hp: Yu gai t sng lng lng, vi kinh Hon nguyt Khiu, dng s 16 (t tht lng tr khng au u lng quan 4)

Cch chm: chm chch kim ln , su 1 - 1,5 thn. Cu 3 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: au tht lng v xng cung, kinh nguyt khng u, kh h, di tinh, lit dng, l, i tin ra mu. Tc 4. dng phi hp: vi u Mnh trung, tr au lng mn

V tr: di mm gai t sng s 14 (t tht lng 2), tng ng vi rn pha trc (H.90 - 91) Cch 5 chm: chm ng kim, su 0,3 0,5 thn. Cu3 mi, h pht

Ch tr: au tht lng, au bng hnh kinh, bng lu huyt, a ra mu, lit dng di tinh, i dm, au cng Tc 5. V Cch Ch 6. V Cch Ch 7. V Cch Ch nhn 8. V Cch tr: chm: di chm mm mi kim gai chch Cn t ln, sng su 0,5 tht 1 lng thn. Cu 9 3 tr: chm: tr: di chm mm mi kim gai chch au, tr: chm: tr: di chm ng mi kinh, mm kim gai chch vng tr: chm: tr: au di chm lng, mm chch tht gai ln, lng dng phi ct hp: vi sng, Bch hi, Quan au nguyn, tr a bng. chy. khu sng 0,5 tiu ho tht 1 km, thn. vim lng Cu rut, 1 3 a (91) mi chy trung t ln, da, Trung t ln , au sng su d 0,5 dy, tht n 1 lng thn. khng 10 Cu ngon, 3 su a sng 0,5 chy, tht 1 tr thn. em lng Cu li 3 11(91) mi dom khu (91) mi sc gim sc (91) mi

Huyn t su au, Tch

lng

au,

tht

lng

Ch tr: lng au, tht lng au, au d dy, suy nhc thn kinh, ng kinh, bnh thn kinh chc nng 9. Ch dng

V tr: khe lm di mm gai t sng lng 7. Ngi ngay hay nm sp, t sng 7 tng ng vi u nhn pha di ca xng b vai, vai xui t nhin m ly huyt. (H.91) Cch 5 chm: chm mi kim chch ln , su 0,5 thn. Cu 3 mi, h pht

Ch tr: ho, hen, vai lng au, c cng , au d dy, vim gan, vim ti mt, au lin sn Tc 10. V Cch Ch 11. V Cch tr: chm: di chm mi mi kim gai chch ln, tr: chm: tr: hen di chm mi mi kim vim gai chch ph ln, dng phi hp: vi Trung qun, Linh t su au sng 0,5 lng, 1 lng thn. d 6 Cu 3 Uyn ct, tr hong n (vng da) i (H91) mi nht o sng 0,5 1 lng thn. 5 Cu 5 (H91) mi

xuyn,

qun, Thn

au

dy,

mn

t su

Ch tr: suy nhc thn kinh, au lng trn, ho, au thn kinh lin sn, st rt, tr em kinh phong. 12. Thn tr

V tr: di mm gai t sng lng 3. Ngi ngay ci u hay nm sp ly huyt (H91) Cch chm: chm mi kim chch ln, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht

Ch

tr:

vai,

lng,

au,

mn

nht,

ho

hen.

Tc dng phi hp: vi U trung, tr mn nht mi mc; vi i chu, Phong mn (chm hoc bu gic), 13. V tr: ch chm: mm chm di t sng kim, cha o lng su 1. 0,3 Ngi ngay ci u Cu ly 5 huyt mi, ho g. to (H91) h pht tr: dng cng phi ct hp: sng, vi au i u, chu, i tr: ch lm chm trn ng t kim, sng su 0,5 lng thn. 1, Cu di 5 t 7 c mi, s h st Gin cao, s, Hu st kh rt, tr in st di rt. chu 7(H91) 5 pht

Cch 5 Ch Tc 14. V Cch 15

ng

0,8

thn.

chm:

Ch tr: cm mo, pht st, nn ma, l, cng gy, au ct sng, ho, tr em co git, ng kinh, si c, mt ho bc, ho g, mt ng

Tc dng phi hp: vi Hp cc, Khc tr, tr cm mo; vi Gin s, Hu kh, tr st rt; vi Trung ph, 15. tr xut huyt do gin ph qun. mn

V tr: chnh gia gy c vo chn tc. Ngi ngay, ci u, chn tc vo 0,5 thn (gia t c 1 - 2) (H100) Cch chm: vi ngi ln m gy chm su chng 1 thn, ngi bo chm su gn 2 thn, kim chch

xung, hng vo yt hu ngi bnh. Cm chch mi kim ln. Khi chm tin kim t t, khng v ngoy. Khi ngi bnh c cm gic t nh in th phi rt kim ngay. Khi su ti mc quy nh m vn cha c cm gic cng khng c chm su hn, tnh gy ra tai bin (xut huyt no). Cm cu Ch tr: cm ic

Tc dng phi hp: vi Nh mn, Thnh cung, Ngoi quan, Trung ch, tr cm ic. 16. V (H. Cch Ch 17. V tr: trn huyt Phong ph 1,5 chm: tr: cm chm mo, ng au kim, u, su cng No thn, pha trn xng li chm 0,5 gy, bnh 0,8 tinh thn. thn, Cm trng tr: gia mp tc sau gy Phong ln 1 thn, ch lm di li ph chm 100) cu gi h (H.100)

Cch chm: chm di da, su 0,5 - 0,8 thn. Cm chm ng kim. Cm cu. Ch 18. V Cch Ch 19. V tr: trn huyt tr: chm: tr: trn chm au huyt chch u, kim, cng Hu Cng gian 1,5 thn tr: u c cng au, Cng No su 0,5 gy, h 0,8 hoa 1,5 thn. mt, thn Cu nn 5 u chong, ng kinh gian (H99) mi ma nh (H.99)

Cch Ch 20.

chm: tr:

chm au

chch u,

kim, cng

su gy, Bch

0,5 au

0,8 sau

thn. u,

Cu chong

mi vng. hi

V tr: chnh gia nh u. Ly t im gia ng ni hai lng my ln 1 thn lm mt pha, t qua gia u, sang mp tc sau gy, im gia ng ny l huyt (H.99)

Cch chm: chm chch kim di da, mi kim ra pha trc hoc sau, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi Ch tr: au u, au mt, tc mi, chy mu mi, chong vng, ng kinh, c cng, pht st, cm ic, tr em a chy, sa d con, xong mt ng, trng gi, li dom.

Tc dng phi hp: vi Hp cc, Thi xung cha au nh u; vi Cu v, tr l; vi Trng cng, Tha 21. V Cch Ch 22. V Cch Ch 23. tr: t huyt chm u, Bch ng chong hi kim, vng, tr: t huyt chm nh Bch chch u, hi kim, chong sn, tr li dom; vi Thi xung, Tin ra su vng, Tn ra su chy Thng pha 0,5 mu trc 0,8 mi, u thn. tr em 3 thn Cu kinh 3 pha 0,5 mt trc sng 0,8 , u 1,5 thn Cu em kinh 3 Tam m giao, tr au hu hng. nh (H99) mi phong hi (H99) mi phong tinh

chm: tr: au

thn. tr

chm: tr: au

tr:

mo

tc

trc

trn

ln

1thn

(H99)

Cch chm: chm mi kim chch v hng nh u, lun di da, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi, h 5 pht Ch tr: au u, au mt, tc mi, chy mu cam

Tc dng phi hp: vi Hp cc tr au u; vi Nghinh hng tr bnh mi. 24. V tr: mp tc trc Thn trn ln 0,5 thn inh (H99)

Cch chm: chm mi kim chch ln hng nh u, lun di da, su 0,2 - 0,3 thn. Cu 3 mi, h 5 Ch Tc 25. V Cch Cm Ch tr: mi tc, chy mu mi, mi , bnh trng c u tr: chm: trn qu mi mi chnh kim gia hi tr: dng phi au hp: vi u, Thng ng tinh, n T u chch nhn ln, mi, su trong 0,1 da l sn kinh, ng, au tr au xng pha trc nh pht my u liu (H.99) thn. cu mi.

chm

0,2

Tc dng phi hp: vi Ni quan, Bch hi, Nhn trung, tr chng hu khc (ngt lm) 26. V tr: gia rnh Nhn nc di mi, trung( cch 1/3 pha trn Thu rnh Nhn trung cu) (H99)

Cch chm: chm chch kim, su 0,2 - 0,3 thn, khi cp cu, c cch 1 m, v kim 1 ln hoc chm

Nhn

trung

thu

Ngn

giao.

Khng

cu.

Ch tr: ng kinh, hm rng cn cht, trng gi h thot, hn m, say nng, chn tay co rm, tr em co git, bng ngc au nhi

Tc dng phi hp: vi U trung tr lng v sng lng au; vi Hp cc, Trung xung tr, say nng, bt tnh 27. nhn s; vi Ngn giao, tr chng au vng tht lng. giao

Ngn

V tr: pha trong mi trn ch mi trn v li rng trn giao nhau, ch giy chng mi trn (H96) Cch chm: chm mi kim chch ln, su 0,1 - 0,2 thn, hoc chch nn mu. Khng cu Ch Tc 28. V Cch tr: chm: chnh Ngm gia ming, nga dng tr: phi rng hp: li vi oi u hm. cht Chm mi 0,2 thn. trn Khng sng Trng cng au, tr tr tr on (H98) cu

Ch tr: in nh bt, i vng, li kh, mu cam chy khng dt, sng mi, ming ngm m hm khua lp cp, ung nhiu, i nhiu, rng au, tc mi, m di. TN HUYT

I. A. 1.T

TN HUYT VNG U (64

HUYT HUYT) trung

V tr: c 4 huyt, cch u 2 - 3 thn trc, sau, phi, tri ca huyt Bch hi Cch chm: chm ngang, lun kim di da 1 - 2 thn. Cm chm chch, s lt vo khe hp s Ch tr: no nc (no tch thu)

2.

nhip

V tr: pha sau huyt Thi dng ln 1 thn, ngang huyt Nh Tim khi cn rng th ch mng tang ni ln. Cch Ch 3. V Cch Ch 4. tr: tr: chm: thn rnh chm kinh Nhn chm: tr: thn chm kinh chch phn kim, lit, nh trung, ln, ng ch 1/3 su kinh, di 1 au bng v 2/3 1,5 hnh su ng 1,5 kinh, tr 2 thn. nh gim thn trn thn kinh thi

chch phn lit,

Quang

V tr: t huyt Nh tim ln 0,2 thn, li i ngang ra pha trc 1 thn, ch lm. Cch Ch 5. V Cch Ch 6. V Cch tr: chm: tr: pha chm: tr: cu: cu bc tr: Tn ngoi chm au Thng t chm v chch thn tinh huyt ng Tinh kim, trn kim, kinh huyt su nhnh minh minh su 1 n (ng tm quai tn Tinh 0,5 mt, (Ni ln 0,2 1,5 minh 0,5 0,8 vim tho) th tt. b trc thn thn mi. minh)* thn thn.

Ch tr: thn kinh mt mt mi, gic mc c ban trng, lc mt, chy nc mt, tt khc x 7. V Cch 1,5 Ch 8. V tr: di ng tr: chm: nh tr: di Thng H huyt Tinh nh ng T Liu 0,5 minh, Tinh chm Thng tinh minh ng kim, Tinh 0,2 su 1 minh thn thn minh minh thn

Cch Ch 9.

chm:

chm tr:

chch

kim, tt (Quan

su

1 khc

1,5

thn x

Kin

minh

minh,

Kin

dng)

V tr: di H Tinh minh 0,2 thn, hi lch ra ngoi b di pha trong mt, hoc di Tinh minh 0,4 thn Cch chm: chm hng mi kim v y mt, su 1 - 1,5 thn. Khng v v khng nng n kim Ch tr: vim tuyn l, vim vng mc, vim im vng, (thoi ho sc t vng mc) vim kt gic mc, c nhn mt, thn kinh th gic yu, mt lc, qung g, lo mt. 10. V Cch tr: gia huyt Kin Kin minh v Tha nh khp. minh Trong Kin b di 1 mt Minh

chm:

Ch tr: lot gic mc, gic mc c mng che, thn kinh th gic teo, vim tuyn l, lot kho mt, vim kt mc. 11. V Cch tr: gia huyt Kin Tha khp v Cu nh hu, minh b Kin di khung 2 mt minh

chm:

Ch tr: vim tnh mch thnh vng mc, thn kinh th gic, gic mc c mng che; v nt ban trng vim tuyn l 12. Kin minh 3

V tr: huyt Cu hu ra v ln 0,3 thn, pha trong khung cnh ngoi mt Cch Ch 13. chm: tr: nh thn Kin minh, kinh Kin hi th hng gic minh kim yu, ln pha mt tai lc 4

V tr: huyt Thng Tinh minh ln 0,3 thn, ch lm gc trong v b trn khung mt. Cch chm: mt nhn xung, chm vo gc n cu, hng v y mt chm 0,8 - 1 thn, khng v v khng nng n kim Ch tr: gin ng t, tng nhn p tt khc x, cn th, c thu tinh th mc nh. 14. Tng minh 1

V tr: gia nh vng cung, di b trn khung mt, huyt Thng Tinh minh sang ngang pha trong 0,2 thn.

Cch chm: chm vo gc nhn cu, hng v y mt, su 1 - 1,5 thn. Khng v v khng nng n kim Ch tr: gic mc c mng che, c vy, c vt m che, tt khc x, cn th, c thu tinh th. 15. V Cch Ch 16. V Cch Ch 17. V Cch Ch 18. V tr: tr: chm: Thng bo tr: Thnh gia Thnh gia bnh nhn tr: gia chm: ch chm tr: lung huyt h tai huyt cung v ming, Thnh chm ic, (Lung huyt Thnh (Tr cung ng kim, v su cm 1 lm ng tr: t huyt chm: tr: Tng Thng Tinh nh nh Thnh trn kim, huyt su tai lung Nh 2 Nhi 1 mn 0,1 1,5 minh sang Tng tng minh ngang ra ngoi minh minh 0,2 2 thn 1 1 hng thn thn ic 3) mn thn ic huyt) hi

Cch chm: bo bnh nhn h ming, chm ng kim, su 1 - 2thn. Cu 5 - 10 pht. Ch 19. V tr: tr: Thnh gia Thnh cung cm lung v Thnh huyt ic gian

Cch chm: bo bnh nhn h ming, chm ng kim, su 1 - 2thn. Cu 5 - 10 pht. Ch 20. V Cch 2 Ch tr: chm: tr: bo gia bnh tai nhn Thnh h , tr: Thnh hi ming, tai chm v ng ic, Thnh kim, su cm huyt 1,5 thn. ic tai ic linh

21. V Cch Ch 22. V Cch Ch 23. V Cch Ch 24. tr: tr:

Thnh tr: chm: hi

thng di h tr: huyt ming,

(Tr

lung Thnh

tn hi kim, tai su 0,2

8) thn

chm

ng

1,5

thn. ic.

Thnh cui chm: chn

m vnh chm tr: Thng tai

(Tr (di ng

lung gc di kim, tai nh

4, tai), su gip

thu vi 1,5 tht

h) m thn ic cn

tr: chm: lit Hu na

chm ngi, thnh

gia chch tu sng kim, x

pha su (bnh lung

trn 0,5 x tng 1, -

gc 1 tu

tai thn sng). cn)

ho

mng Nh

cung

(Tr

V tr: sau gc tai ch t xng i din vi huyt Thnh cung pha trc tai Cch Ch 25. Hu thnh chm: chm tr: huyt (Tr chch kim, su tai lung tn s 0,5 1 thn ic 1)

V tr: ch lm sau tai (huyt phong) ln 0,5 thn, ch lm i xng vi Thnh huyt trc tai, hoc gia Hu Thnh cung v Hu Y lung. Cch Ch 26. V Cch Ch 27. V tr: Tr tin pha tr: Hu ch trn chm: chm tr: thng ng gn chch tr: (Tr trc huyt lung Phong (Tr cho, gia lung gc su tai tn tr s 0,5 tai chch kim, su tai tn v 0,3 mp s tc 1 pha 0,5 1 thn ic 7) sau thn ic 4) thn

chm:

chm

kim,

Cch Ch 28. V Cch Ch 29. V Cch

chm: tr: tai

chm ic,

chch bch ni

hng

phong, mng b

su o

1 c

2 nhn

thn mt)

chng

(vim

tr: chm: tr:

chm

pha chch cm

trc v hng ic, h

huyt u

Phong mi, vim su

tr 1 hu phong -

1 1,5

thn thn hng tr)

Tr tr: chm: pha chm

(H huyt kim, Phong su 1,5

di ng

tr -

0,5 2

thn thn

Ch tr: au sau u, thanh quang nhn (tng nhn p, gy thoi ho sc t vng mc) 30. V Cch Ch 31. V Cch Ch 32. V tr: sau tr: chm: hng tr: v tr: chm: chm minh pha ng kim, tr: Thng huyt mng tai phong 1 nh, di chm chch , h di su 1,5 (Tr huyt thn, c lung th tai nh minh kim, su tai 1 1 2 chch tn minh v Hu s 0,5 Thnh 2) thn cung ic o thn thn ic minh thn

Ly huyt (LH): ngi ngay, ly huyt di mm chm, ngang pha sau di tai, gia ng ni Phong tr v phong Cch chm: chm ng kim hoc hi chch v hng yt hu hay u mi, su 0,5 - 1 thn Ch tr: cn th, vin th, mt ng, au u, thn kinh th gic yu teo (m v m, thng manh) Tc dng phi hp: vi Hp cc, Cu hu, Thn du, Thi dng tr c thu tinh th (nguyn nhn c th do tm thn) 33. V tr: Ngoi pha ngoi l nh tai, o im mi gi khu 12

Cch Ch 34. V Cch Ch 35. V Cch Ch 36. V Cch tr: tr:

chm: tr:

chm

ng tai

kim,

su ,

0,3

tai

0,5

thn ic thnh

Thin tr: chm: huyt chm tr: Nham chm: tr: cao gia ng chm huyt An chm: gia ng chm ni ng huyt kim ni ng p, mp kim, tng tc sau su nhn min phong su 1 v huyt 1,5 tai 1 p, vi mm 1,5 chong An min ng 2 kim, tai xung su 0,5 1,5

thn thn ic tr chm thn vng 1 minh thn

Ch tr: mt ng, cao huyt p, au bn u, chng mt, tai , thn kinh phn lit. 37. V Cch Ch tr: phn 38. V Cch Ch ng 39. V Cch Ch tr: chm: tr: tr: chm: tim t chm p Tr tng chm tr: ng qu An min ng chm, lung ng kim, di kim, chng tr: chm: mt ng, An chm hi gia ng hp, cao min Phong kim, huyt Hng 2 cheo su n tn huyt su tai 0,5 1 n ln sau s Thin 1 0,5 1,5 bnh p, 2 su ch tr 1 t (Trn v ri, 1,5 thn tnh) minh thn kinh lit phn thn thn no, nhiu 3 dung thn ic

40. V tr: Thin Cch Ch 41.

Dung chm: tr:

hu di huyt chm tai

(Tr

lung phong 1,5 kim,

tn thn su rng

s ngang 0,5 au,

5. pha -

Ch sau 1 au

thng) huyt dung thn u m

ng ic,

Cng

V tr: nh yt hu ngang sang mi bn 2 thn, pha sau v trn huyt Nhn nghinh. Cch chm: chm chch v pha cung li, trnh ng mch, su 0,5 - 1 thn Ch 42. V Cch Ch 43. tr: chm: tr: chm c gia chch v tt kt pha hu, tr: c tt thanh Tng hu trnh v ng i, gc mch, su hm 0,5 mt 1 i, cm, mt ting m di thn ting anh

thanh Kh

cm,

V tr: trn v bn ngoi cc gip trng sng, tng ng ch gn huyt Thu t. Cch Ch 44. V Cch Ch 45. tr: gia chm: tr: nh chm bu chm: tr: chm chch kim, c H hu ra chch c, run Cnh 3 thn ln, hoc su ry, su n 0,5 1 thun, ph di 0,3 chi Ph trn t 0,5 0,5 t thn, trnh cng ng mch cnh gip t thn thn bi trung

bu

tuyn

V tr: di huyt An min 2 xung 2 thn, pha sau c n chm hoc ly im gia huyt Phong tr v minh xung 2 thn Cch Ch 46. chm: tr: chm gy Gip ng c kim hoc cng ni chch au, ln lit (Gip 0,5 na 0,8 thn ngi l)

V tr: nim mc pha trong m, tng ng rng hm 1 s (t trong ra)

Cch ra Ch 47. V Cch Ch 48. V Cch Ch 49. V Cch Ch 50. V Cch Ch 51.

chm: tr: lit

chm na

chch ngi,

pha tai

tai, ic,

su lot

0,5 vm

1 ming,

thn lot

hoc chn

chch mu. rng. tr

Thng tr: chm: tr: gia huyt chm cng H tr: chm: di chm tr: Ph tr: di chm: huyt chm tr: ng mn kim, di Tn tr: khe chm: tr: i lm chm no km H di hi pht mm gai chch trin, t kim, ng 1 thn, su huyt ng kim, di su Phong ng tuyn kim, ph su gip,

thin v 1 gy mn 0,5 chng sang 0,5 chng ngang 1 0,5 thn 1 1 huyt Phong 1,5 li

tr thn mt mn thn thn no mn thn

no nht

sng su kinh, tn

5, 0,5

trn kinh

mm 1 phn

6 thn lit. thc

thn

V tr: di huyt Tn thc 0,5 thn (di mm gai t c 3 sang ngang mi bn 1,5 thn, li xung 0,5 thn). Cch Ch 52. V Cch Ch tr: chm: tr: chm trn chch no huyt sang tri tch 0,5 chm: tr: chm ng u Trung Phong thn, thu ph chch (no sang 0,7 phi 0,5 kim, h su 1 khu 1,5 thn no tip thn thn nc)

53.

gip

V tr: trn huyt i chu 0,5 thn ra ngang mi bn bng b ngang 1 ngn tay Cch Ch 54. 55. V 2+ 3 4 5 + + + Tr tr: gia gia gia gia 1 no + t t t t chm: tr: a 1 gia c c c c + t 3 4 5 6 2 + c 2 v v v v chm bu ng kim, c gip 3 + v t t t t 4 t c c c c + c su n 1 thn thun 2 5 3 4 4 6 7

Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Khi thy c cm gic nh in git th lp tc ngng tin kim Ch 56. tr: bnh To no ngoi

V tr: pha di xng n on 1/3 ngoi c ch lm (tng ng huyt Vn mn) Cch Ch 57. chm: tr: chm bu c ng n H kim, su thun, 0,3 chi trn 0,5 bi thn lit hp

V tr: t giao im tnh mch c v cnh ngoi c c n chm xung 0,3 thn Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn (dng in xung - in chm) kch thch n khi thy bng ngc th ht lm mc. Ch 58. V Cch Ch 60. tr: chm: tr: Thng minh gia chm huyt chch nn (Thng Lim v tr: ngng h hp, c h Chi tuyn Thin ma, Tha v t huyt 0,5 m khp, Ng Thin 1 hp t bi, c honh co tht. u t thn nhiu h)

V tr: pha trn ca m mt, im gia pha di ca vng cung lng my, b trong hc mt pha trn mt Cch chm: chm ng kim, ven theo pha trn ca hc mt v pha nhn sau ca hc mt, su 1 - 1,5 thn Khi rt kim cn n day 1 - 2 pht phng xut huyt. Khng chm qu su Ch tr: tt khc x, gic mc c ban trng, teo thn kinh th gic

Tc dng phi hp: vi Thng Tinh minh, Cu hu, Hp cc tr gic mc c ban trng; vi Kin minh, Kin minh 2, Phong tr, Quang minh, Tc tam l, tr teo thn kinh th gic. 61. V Cch tr: Ngoi chm: gc minh mt chm ngoi nh (Ngoi ln tinh chng thng 0,3 minh) thn minh

Ch tr v tc dng phi hp: nh Thng minh, ch s c nh. Thng minh 62. V Cch Ch tr: chm: tr: trc chm lit di chch mt, v quai Khin tai pha b, 0,5 trc l 0,5 lot vm 1 1 chinh thn thn ming

Tc dng phi hp: vi a thng, Phong tr, Dng bch, tr thn kinh mt t bi; vi phong, Hp cc tr sng quai b; vi Tha tng, Ngn giao, a thng, Hp cc tr vm ming l lot. 63. V Cch 2 Y tr: chm: lung chm ( Hu ch chch Thnh lm v hi, trn pha trc Thng huyt v cho phong, tr lung 1/2 di 1,5 2 ) thn thn

phong xung

Ch tr: tai , tai ic, cm ic, sng quai b, vim khp hm di, au rng, au mt, thn kinh mt t bi Tc dng phi hp: vi Thnh huyt, Thnh thng, Thnh cung, tr tai , ic; vi Gip xa, Hp cc, tr sng quai b; vi H quan, tr au khp hm di; vi Khin chnh, a thng, Nghinh hng, tr lit mt 64. V Cch tr: chm: im gia chm ng ng An ni hai kim, huyt su Phong 1 tr v 1,5 min phong thn

Ch tr: mt ng, chong vng, au u, hi hp, bnh tinh thn, bnh thn kinh chc nng.

Tc dng phi hp: vi Ni quan, Tam m giao, tr mt ng; vi Nhn trung, i chu, o o, tr chng thn kinh phn lit; vi Khc tr, Phong long, tr chng mt.

B.

HUYT

VNG

NGC

BNG

65.

Hng

co

V tr: t u v ra cnh ngoi 2 ln b ngang ngn tay (khong 1,5 - 1,7 thn) Cch Ch 66. V Cch Ch 67. V Cch Ch 68. V Cch Ch 69. tr: chm: sn, chm tr: tr: thng chm: tr: u chm gan Bao pha trong chch v kim, bnh trn v chch sng tr: chm: tr: tng chm gan chch sng Can xung kim, khe su to, tn h su tam 0,5 giun gic di 0,8 sn 0,3 au 6 0,5 vng 7 thn gan mn sn. thn mc v chm: tr: chm c chch ngc Can ng kim, to, su huyt 0,3 au Nh 0,5 vng kim, to su 0,5 co 0,8 rt, thn teo phng cn thn gan tht thn

V tr: huyt Trung qun sang ngang mi bn 4 thn, gn b di cung sn Cch Ch 70. V Cch tr: chm: chm: chm tr: Thu rn ln chm 1,5 ng chch sa v pha d Thin khu dy, thng thn, trn kim, huyt su (hoc rn), tiu (Ct Thu 1 phn 0,5 1,5 su 3 ho 4 thn km tn) thn thn

Ch 71. V 4

tr:

chy,

chng

bng,

au V

bng

do

tha

toan

dy lc

tr:

huyt

Thu

phn

ln

0,2

thn,

sang

ngang

mi

bn thn.

Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. C thai nhiu thng khng chm Ch 72. V Cch Ch 73. V l Cch Ch 74. V Cch Ch 75. V Cch Ch 76. V Cch Ch 77. tr: chm: tr: Xung huyt chm Trung chch i gian tr: chm: tr: chch bi tr: tr: chm: vim tr: ly rn lm chm v Chi chm rut, k H di v hng lit huyt xng gy D cc kim, sang su dm, (Kin 1 ngang i 1 1,5 thng ng sinh tr: chm: tr: chm bi Tn nh tam ng sinh, gic c kim, vim t rn kim, trng su ng mi rn ng lit tr: au d Thng sang kim, gy su ra kh cnh su h 3 0,5 chu (Li xung 1 rut, b i, 2,5 1,5 i thn 2 gc 1 mn ngang 1 b i 3 2 dy, sa d dy tin thn thn tin huyt di huyt thn tnh niu) thn thn dm cc cc su i 2 khng 0,5 2,5 thn thn cm niu thn thn m tn)

chm: tr:

trung Trung mu, ra

V Cch Ch 78. V Cch Ch 79. V tr:

tr:

huyt chm: tr:

Khc chm sa

ct ng d

sang kim, con, Th

ngang su chi

mi 1 di

bn 2 bi

thn thn lit kh

on

1/3

ngoi

ca ng

rnh

hng, kim,

t su

ng

mch 1,5

i -

ra 2,5 khp

0,5

thn thn hng cnh

chm: tr:

chm vim hch T

bn,

gim

sc cung

tr:

trn

cung

theo

mi

12

gi

ly

huyt

Cch chm: chn cht hai ch 3 v 9 gi. Chm ng kim su 0,5 thn, khng v, khng lu kim, c thai khng chm, b i khng chm. Ch 80. V tr: tr: vim hai c t cung giang bn m mn tnh c o

Cch chm: t hai bn cnh m o trc tip chm vo giang c su 2 - 3 thn. Ch 81. tr: sa m d con bin

V tr: pha di xng mu, huyt Long mn sang ngang mi bn 0,5 thn. Cch Ch 82. V Cch Ch 83. tr: chm: dng tr: tc kim 3 chm: tr: bi chm lit gy Phc bn cnh vim huyt chch mu rut thc chch ra vo tr gia ngi chc t quanh ri dng cp l bu gic 0,5 nng 1 bng thn quang. huyt rn ht tnh. huyt

V tr: gia rn xung 3 thn l huyt Quan nguyn, t huyt Quan nguyn sang ngang 4 thn Cch chm: chm ng kim, su 1 1,5 thn

Ch

tr:

sa

con,

au

bng

di,

au

sn

kh

Tc dng phi hp: vi Trung cc thu Khc ct, Tc tam l, Tam m giao, tr sa d con; vi Cp mch, Khc tuyn, Thi xung, tr au cho rnh hng. 84. V l tr: rn ln 2 V thn l huyt H qun, thng t sang ngang 4 huyt thn huyt.

Cch chm: chm ngang, chm di da, hng v pha rn hoc pha huyt Thin khu, tin kim 2 - 3 thn. Ch tr: sa d dy, chng bng

Tc dng phi hp: vi Thu T trung, Trung qun, Kh hi, Tc tam l, tr sa d dy; vi Kh hi thu Trung cc tr bng chng.

C. 85. V Cch Ch tr:

HUYT Lc mm chm: tr: gia chm vim t

VNG cnh c ng 6 sang kim, mi,

VAI chu ngang su khu mi 0,5

LNG bng bn gic 0,5 1 thn thn km

86. V Cch Ch 87. V Cch Ch 88. V Cch tr: chm: huyt chm tr: mm chm: tr: tr: mm chm: tr: gia chm

Huyt t c ng p cnh t c ng vim Ngoi i ng chu kim, 7 sang kim, amian 6 kim, cao, sang

p ngang su mi 0,5 huyt chu ngang su nh sang su ngang 0,5 1,5 8 mi 0,5 bn vim 0,5 1 p bn 1 2

im thn thn thp. bng thn thn hng xuyn thn thn

huyt Tht gia chm

Ch 89. V Cch Ch 90. V Cch Ch 91. V Cch Ch 92. V Cch Ch tr: mm chm: tr: tr: tr: chm: tr: Ph tr: tr:

tr: Kt huyt chm: tr: C huyt chm khp nhit mm chm: vim ph huyt gai t chm qun, vai (Tr sng i chm lao

vim

ph hch

qun,

hen huyt

chu ng phi ct Cu ng v trc, lng

sang kim, v

ngang su cc h ct

mi 0,5 loi

bn lao

3,5 8

thn thn phi trung)

(Lp xung su 1 xung h thng ngang 0,5 au vai quanh huyt mi lng, bn 1 tht 2 2 c Gip 0,5

thn thn bnh tch) thn thn lng. huyt

kim, phn mt 3 mm trong (D3) kim, mc, vim

sang su

chch vim V hung

phi, nhit

gai chm nn

sng chch au

sang kim, d

ngang su dy,

mi 0,5 li

bn rng

0,5 1 c

thn thn m

ma,

93. Can nhit huyt (Trung suyn, Tch bng, mt trong h thng huyt Gip tch) V Cch Ch lin 94. V 0,5 Cch Ch 95. tr: Thn tr: T tr: tr: mm chm: vim nhit mm gai gai t chm ph qun, sng lng th kim, gan, trong lng th vim h 6 5 sang su ti ngang 0,5 mt, mi au huyt ngang tu, thng lch huyt 1 sng Gip bn 1 thn Gip mi 0,5 thn thn kinh sn tch) bn thn thn to tch)

chch vim (mt sng chm gan,

huyt t

thng (D6) 0,5 sang

chm: vim nhit

chch vim (mt trong tuyn h

huyt

V Cch Ch 96.

tr:

mm

gai

sng chm

lng

th chch

sang 0,5

ngang niu,

mi

bn 1 vim

0,5

thn thn thn suyn)

chm: tr: An vim

ng min

tit 3

(Kh

V tr: huyt Ch dng sang ngang 1,5 thn l huyt Cch du, sang ngang tip 0,5 thn na l An min 3 Cch Ch 97. V Cch Ch 98. tr: tr: chm: bnh gia chm khp chm: tr: Kin cnh ng vai, Kin phn kim, mm ngoi su xung quanh minh chm chch mt kim, su ng, thng xng 0,5 vai, chi b 0,8 trn bi 0,5 bt 1 thn rt im vai thn lit 5

V tr: huyt Can du xung 0,5 thn (ngang nh mm gai t sng lng 9 sang mi bn 1,5 thn) Cch Ch 99. V tr: mm gai chm: tr: thn chm kinh Trung t sng th 12 sang ng nhn kim, b su teo, 0,5 vim tiu ngang mi bn 2 vng 0,8 mc thn nhn du thn

Cch chm: chm chch vo 750 v hi chch ln bn tri 2 - 2,5 thn, bn phi nng hn mt t, ch yu m vo m ri thn kinh thi dng. Ch 100. V Cch Ch 101. V Cch tr: mm chm: gai chm t tht ng tr: chm: tr: Huyt chm lot tr: Hi V chch thng kim, d V lng kim, 2 su sang 1 ngang 4,5 2 bnh dng sang su dy, 0,5 ngang t 2 0,8 giun mc huyt thn thn trng th thn thn

Ch 102. V Cch Ch 103. V Cch Ch 104. V Cch Ch 105. tr:

tr: Thn tr:

au tch mm

dy, mn t gip tht ng vim

co tch, lng

tht mt

d trong h

dy, thng sang 1,5 sng, chi

lot huyt ngang di

d Gip 0,5 2 bi

dy tch) thn thn lit tn

(Mnh gai chm t

th su

chm: tr: vim

kim, dy chng

sng,

Thn tr: chm: pha hng tr: ngoi v huyt thn bnh t Thn sng tim Chin di chm: mm gai t chch tr: nh tht lng kim, th su bi 2 sang 3 ngang 4 2,5 du 450 t chm do 0,3 su 1,5 phong 0,5 2

thn thn thp tn thn thn lit Yu

chm

V tr: di mm gai t tht lng th 3 sang ngang mi bn 3 thn( tng ng vi huyt Yn nhn) Cch Ch 106. V tr: 0,5 Cch Ch 107. V Cch Ch 108. tr: tr: gia nh chm lit (trit v cao pha ng tn) khe lm di chm au mm gai ng lng Ch trn 2 t su dy thn (Ch sng 1 kinh ca ch b cao tn 2 chn chm: tr: chm au hng v lng Kh t tht kim, mn lng th 4 ngang au ra t 2 t mn sng t tnh, 2 i 3 thn au thng 0,3 thn thn i cao thng thn p du)

chm: tr:

su

1,5 tnh,

chm: Bi Cao

kim, do du

V Cch Ch 109.

tr: chm: tr: bi

huyt chm lit

Ch chch (trit v tn)

cao hng do

sang t dy

ngang sng thn 1 kinh b

1,5 1,5 chn

thn thn p v

V tr: gia b di nh cao ca t sng pha di ca ch b tn thng 2 t sng Cch Ch 110. V Cch Ch 111. tr: chm: tr: bi chm lit tr: chm: bi chm lit (trit huyt chch (trit hng tn) do Trit v v snag t dy sng thn ng tn) kim, do dy su thn v ngang 1 kinh b 1,5 1,5 chn 1 kinh b 2 chn thn p du thn thn p

thng

V tr: t sng trn t sng b tn thng tr ln ( c mch ch no cng ly c huyt) Cch Ch 112. tr: chm: bi chm lit (trit ng tn) kim, do Trit dy su thn 1,5 kinh b 2 chn thn p h

V tr: t sng di t sng b tn thng tr xung ( c mch ch no cng ly c huyt) Cch Ch 113. tr: chm: bi chm lit (trit Qut ng tn) kim, do dy su thn tin 1,5 kinh b 2 chn thn p 1,2,3,4

V tr: 1 - gia t sng tht lng 1 v 2 sang ngang mi bn hai ch 2 thn, 4 thn. 2 2 3 2 4 2 gia gia gia chm: t t t sng sng sng chm tht tht tht chch lng lng lng 2 3 4 v v v v 3 4 5 sang sang sang t ngang ngang ngang sng t mi mi mi 2 bn bn bn 2 2 2 2,5 thn, thn. thn, thn. thn, thn. thn

Cch

hng

Ch 114.

tr:

bi

lit

(trit

tn)

do Mch

dy

thn

kinh

chn

p cn

V tr: ngang l th 2 mm xng cng, tnh t gia c mch sang ngang mi bn 3 thn, li xung 0,5 thn Cch Ch 115. V 1 Cch Ch 116. V 1 Cch Ch 117. V Cch Ch 118. V Cch Ch 119. V Cch Ch 120. tr: t chm: tr: Trng chm li Khch cng chch dom, hu tr: chm: tr: bi huyt chm lit tr: chm: tr: au u cht chm thn V Hi ng dn dng kim, ti Bng sang ngang ln tr, 3 sa thng mi d bn 1,5 4 i su a xng ng kinh tr: tr: u chm: bi cht xng chm lit ui, ng dn ti B ui sang kim, to, ngang 3 chi ct xung 2 khng 0,5 3 t mi di bn 4 bi 2 tr: huyt chm: tr: bi Yu du sang ngang chm: tr: chm ng vim mi kim, ti L t c kim i mch 2 a sang ngang khng mi 3 t i bn 2,5 su a thn, 3 li khng xung 4 t 0,5 kim, tc su 3 ng 4 thn mch nhn thn thn ch tin bn thn thn ch khng thn thn t bng thn thn ch cng thn thn con. cc

chm lit

ng dn

V Cch Ch 121. V Cch Ch 122.

tr:

chm:

trn

gai chm

sau

sng

chu, kim,

st su di

b 1

mng bi

xng 2

cng thn lit dc

ng chi

tr:

Khiu tr: ch cao nht ca chm tr em mo sau ng b Hon di xng 2 chu thng chng xung 3 bi 2

thn thn lit dc

chm: tr:

V tr: t mm gai t tht lng th 5 (L5) n mu chuyn ng ln, t mo chu trc n xng ui ct cho nhau l huyt Cch Ch 123. V Cch 3 Ch tr: gia l chm bi rch chch lit gy chm: tr: Thm ln mng m ra xng vo chn cng, trong p, chm ng chi kim, di yu khong ng i xng a huyt cng Yu 2 t 2 bi 2,5 thn lit du du thn ch

chm: tr:

khng

124.

tiu

du

V tr: gia huyt Trng cng v giang mn (l t) - (c thuyt cho l ch Trng cng sang ngang 1 thn tc l huyt L tin) Cch Ch 125. V Cch tr: trn chm: chm: tr: Giang di chm phi ng chm bnh ng kim, giun mn tri kim l 1 su mc t t u 2 0,5 0,5 mn 1 thn tnh huyt thn thn

Ch tr: chn p thn kinh gy ra i a khng t ch; chn huyt ti im 6 gi, cha bnh thn kinh no; 3 6 gi cha au thn kinh to 126. Kin tam chm

V tr: 1- huyt Kin ngung, 2 - u np gp nch trc ln 1 thn, 3 - u np gp nch sau ln 1 thn Cch chm: chm ng hoc chch kim 1,5 2 thn

Ch tr: khp vai v phn mm quanh khp vai c bnh, chi trn t bi, bi lit 127. Can tam chm

V tr: sau lng vng gan, ch n au v t sang ngang tri phi 1 thn (tri v phi ch n au) Cch Ch 128. chm: tr: Trit tn chm gan hon chch sng kinh im to (im ln v n th 0,5 au hon 1 vng gii co thn gan git)

V tr: im hon kinh cha chng co git bi lit gp khc thng mt gp ca chi di v mng xng cng. Co git dui thng, im hon kinh thng bng v mt dui ca chi di; ngi c km c co git khp vo th im co hon kinh bng v km trong i. Ngoi ra loi du thng hnh c km co rt thu vo, c th tm im hon kinh u cht chi bi lit. Cch Ch D. 129. V Cch Ch 130. tr: chm: tr: mi ng gia kim huyt hng kinh, v thn Ch chm: tr: thu b chm chn HUYT in thng chm gy H Tam huyt kinh gian Hu v kh su lit, huyt 1,5 ch Hp 2,5 t bu co gic git v b thuc p dn bi cao lit TRN bin cc thn ri

chn CHI

phn

chng

V tr: khe ngn gia v ngn nhn, pha lng bn tay, st pha ngn gia, ngang khp xng bn. Cch Ch 131. tr: chm: mt chm ng, hay Ni ng qun, kim, ng su kinh, hp 1 thn kinh 1,5 phn thn lit cc

V tr: nm bn tay, u khe ngn tay tr v ngn gia chiu xung lng bn tay Cch Ch 132. chm: hng v pha tr: Thng Hp cc, chm, si su 1 1,5 thn c linh

V Cch Ch 133.

tr:

mu

bn chm

tay

khe chch

xng v u,

bn pha au Nha

3 c

sau

khp su au

ngn 1 -

bn 1,5 d

thn thn dy thng

chm: tr:

tay, rng,

au

V tr: trong lng bn tay, gia khe xng bn 3 - 4; sau khp bn ngn 0,5 thn, cch ln ngang ngn tay 1 thn Cch Ch 134. chm: chm tr: Ngc ng kim, su au 0,3 0,5 thn rng mn

V tr: mu bn tay khe xng bn 3 - 4, ngang khp bn ngn, ch da tht phn mu trng , (ngang huyt Trung ) Cch Ch 135. V Cch Ch 136. tr: chm: tr: d Yu chm dy thng chm: tr: chm st Lc huyt chch co Lc kim, tht, 1 chm su cao chch rt, kim, bnh linh ln 0,5 huyt 2 p, 0,5 1 si su 1 mt, 1,5 gh thn l ng thn thn c 3

V tr: - mu bn tay, ch xng bn 2 - 3 gip nhau, trc khp bn v c tay. - mu bn tay, ch xng bn 3 - 4 gip nhau, trc khp bn v c tay. - mu bn tay, ch xng bn 4 - 5 gip nhau, trc khp bn v c tay. Cch Ch Yu Yu 137. V Cch tr: chm: gia chm chm: tr: Yu thng thng hng thng 2: 3: v 1: phn tht Thng huyt ng Hu kim, khe su c trn tay chm u, ngc lng tht v v chch lng t t hu v 1 huyt Uyn 1,5 kim, v su t chi chi 1 chi 1,5 thn thng thng thng kh ct thn

ngoi ngoi ngoi

Ch 138. V Cch Ch 139.

tr: Lc tr: chm: tr: chi

cm thng trn chm trn

ic, (huyt ng t kim, bi, ng Tr

ngn lung Ngoi su bi

tay tn quan 1lit,

t s 3 1,5 tai

di 6) thn thn ic h

V tr: khi dui tay, di mm khuu 3 thn, ch khe xng tr - xng quay Cch Ch 140. chm: tr: chm chi Huyt ng trn kim, bi nc su 1 lit, tai 2 thn ic thng

V tr: tnh t ng cho huyt Dng tr n huyt Khc tr th n ch 1/4 trn v 3/4 di (ngang huyt ng h) Cch Ch 141. V tr: ngn Cch Ch 142. V Cch Ch 143. V Cch Ch 144. tr: chm: tr: tr: chm: chm tr: Thng huyt chm chi Khc ng trn Chi tr kim, t su bi, huyt chm: tr: Khc chm chi Tn huyt ng Khc kim, cao khc ln 15 1,5 bi tr su chm: tr: chm tht ng lng Tam tr xung ng trn 2 thn, kim, t ra kim, b su bong l ngoi su1 bi, Khc ln 2 huyt 0,5 3 bng bong b ngang 2 1 gn 2 cp thn tnh ngoi 1 tay thn gn tr thn thn p tr thn. 2thn lit dng

V Cch Ch 145. tr:

tr: chm: d

huyt chm

Tru chch

liu ln, mn cm

ln su vim da,

1 2 gh

thn thn rui tru

ng

mn

nga,

qu Thn

V tr: mm khuu ln bng b ngang 3 ngn tay, hi lch v pha cnh tr (pha trong, sau xng cnh tay) Cch Ch gp 146. tr: chm: sau khi chm gy ng xng, khp kim, khuu b su cng 1gy ra 1,5 c thn hnh khuu. minh

Kin

V tr: cnh ngoi cnh tay, pha sau c tam gic, sau ch ht c tam gic ln 0,5 thn Cch Ch 147. V Cch Ch 148. V Cch Ch 150. V Cch Ch 151. V Cch tr: pha chm: trc chm li vai ng tr: chm: tr: huyt chm di Khch ng chng i (u ngoi xng su n) 1 xung 2 1,5 tr: chm: tr: tim huyt chm hi tr: chm: tr: tim Huyt chm hi chm: tr: bnh chm mt, H dip ng hp, Khch Khch ng hp, kim, bnh C mn kim bi 1,5 lit ln 3 2 tr van mn su tim, ln 1 vim 3 2 tuyn bch kim bnh chch chi ln trn 2 t dip xung 1,5 tim do 3 2 phong bi, 3 bi thn lit bch thn thn thp thng thn thn v t thn thn em kin thn thn

kim,

Ch 152. V Cch Ch 153. V Cch tr:

tr:

di

chng Tiu

bi

lit

tr

em khi

tr: chm: chm tr: Tr chm: ch

u chch

np ln, khi tn 1 pha ng di kim,

gp su 1 u

nch 1,5

trc thn v. nng) xng n thn

(hng u su 1 ngoi -

lm

chm

Ch tr: trng gi bi lit, khp vai v xung quanh phn mm khp vai c bnh. 154. V nhu Cch Ch tr: Nhu cnh chm: tr: chi thng ngoi vai, (Kin chnh ng bi ngung gia kim, lit, c h, tam su vai v gic, 1 Tam thng cnh Gic huyt 2 tay T ln chm trn thn au c)

Tc dng phi hp: vi Kin ngung, Kin trinh, Khc tr, tr chi trn bi lit 155. V Cch tr: chm: huyt chm Thin ng Huyn tuyn kim, xung su 1 di 2,5 3 trung thn thn

Ch tr: chi trn bi lit, tay khng gi ln c, c tay thng xung, tim hi hp Tc 156. V Cch Ch tr: tr: chm: di chm chng bi mm ng lit tr dng phi hp: vi C t tr khp khuu khng c sc gp

ng khuu kim, em gy su lit ln 1 chi trn, tim 4 2

thng thn thn hi hp

Tc dng phi hp: vi Kiu liu, Nhu hi, tr khp khuu khng c sc dui ra 157. Th t huyt

V tr: 2 ngn tay ci, 2 ngn tay tr, u mng pha cnh quay, cch u mng hn 1 phn. Cch chm: chm ng kim, su 0,1 0,2 thn

Ch E. 158. V Cch Ch 159. tr: gm chm:

tr: HUYT

vim Chi

rut CHI

cp

tnh DI vn

bn

chn, chm

np

ln ng

khp kim,

bn

su

ngn

ca 0,2

ngn -

ci 0,3 gp

(ngang khp) thn

tr:

ngn Ng

ci

cong chi

huyt

V tr: gia mng ngn chn xung 0,1 thn, c 2 chn l 10 huyt tng ng huyt Kh suyn Cch Ch 160. V tr: mu chm: tr: di bn chn, chm chng bi gia cc chm: tr: lit chm do ng thn kim kinh Ch khp kim, em, Bng tr: t np gp khe ngn ng chng Hnh tr: Gii kh chm chi di ln 3 ng bi L tr: chm: tr: huyt chm di Tc ng chng tam kim, bi l su 1,5 lit ln tr 1 2 thn, cnh kim, lit, ngoi su bn xng 0,5 chn chy ra 1,5 thng 1 chn 3 kim, 4 i su bi ln 0,3 lit mu bn chn 0,5 tr 1 thn ngn bn. su kinh C 0,3 b hai chn chn p l 0,5 (trit 10 c b phn chn ng p l (trit c tn) bnh huyt thn tn) cc thn thn em h thn thn xung thng thn thn em

Cch Ch 161. V Cch Ch 162. V Cch Ch 163. V Cch Ch

ng lit tr

chm: tr:

chm di

chm: tr:

164. V Cch Ch 165. V Cch Ch 166. V Cch Ch 167. V Cch Ch 168. V Cch Ch 169. V tr: cnh tr: chm: tr: Tn ngoi pha chm chi Tn tr: cnh ngoi pha chm huyt chm di tr: chm: tr: bn chm di tr: tr: chm: di huyt tr: tr: chm: qung g, huyt chm teo tr: chm: tr: huyt chm

Nh Tc ng vim Vn Tc ng thn kinh tam kim, th T Tc chm chng L ngoi ng chng Tr Lan ng chng phc trn xng ng di ln trn xng ng bnh kim, bnh kim, t (Dng ch ln su ch kim, bi v su bi tam ng lit l kim, tr ngoi huyt kim, bi Tc su em, xung su gic, l su tt tam kim, l su rut

l ln 1,5 cp 0,5 2

bn thn thn tnh l xung 2 x, bnh 0,5 3 ng thn thn rut l 1 1 hnh 1,5 2 bi thn thn lit tn) l 1 lit tr 1 2 thn thn em 6 1,5 tr u b 1 bi, u ngang bi 3 2 ngn 2 thn thn em 1) tay thn lit 2) 5 2 ngn tay thn

khc

cc

loi (Bo

tam

tn xung 1 lit

(Dng ln su bng

Cch Ch 170. V

chm: tr:

bng 1

ngang -

Cch

chm:

Ch 171. V tr:

tr: Tn cnh ngoi

chi

di khang

t (Dng bnh kim, t T ch ln su

bi,

bi u b ngang bi 7 2 ngn

lit 3) tay thn lit cng

pha chm chi

trn

xng ng di

bng 1 bi,

Cch Ch 172. V Cch Ch 173. V Cch Ch 174. V Cch Ch 175. V Cch Ch 176. V Cch Ch 177. V tr: tr: tr: tr: tr:

chm: tr:

chnh chm: tr: Kin

gia chm

pha

trn ng di

xng kim,

bnh su t nh

ch 1 bi,

ln -

2,5 bi

thn thn lit

chi tt (Tt gi, ng di Tn t

thng, pha hoc bi, trn

thng, bnh 1

Tr ch -

tn 3 2,5 khp

4) thn thn gi th

tr:

co chm:

u chm chi

xng su lit, phc

chch bi

tr:

vim

tr: chm: tr:

pha chm chi di

ngoi ng t

huyt kim, bi, bi

Phc su lit, tn 2

th vim

0,3 3 khp

thn thn gi trung

Khch chm: vim huyt Phc chm khp th ng gi, chi Kiu tr: chm: bi huyt chm lit C huyt Tha sn Ng ng tr em, kim, lit l su na ln 3 kim, di thn, su

ri 2 lit,

ra -

ngoi 3

thn thn au linh

bi

lng

xung 1 ngi, phin -

3 3 ti

thn thn mt 2 1 thn

vim

ngoi sang cnh trong

chn

Cch

chm:

chm

ng

kim,

su

thn

Ch tr: di chng bi lit tr em, bn chn bai ra ngoi (lit thn kinh khoeo trong) 178. V Cch tr: huyt chm: C Tha chm sn ng sang kim, cnh su ni ngoi 1 chn 2 1 phin thn thn

Ch tr: di chng bi lit tr em, bn chn bai vo trong (lit thn kinh khoeo ngoi) 179. V Cch Ch 180. V Cch Ch 181. V Cch tr: huyt chm: U U trung chm thng ng tr: chm: di chm tr: h xung 4 kim, thn ri su tr: chm: tr: gia huyt chm di H huyt ng kim, Tha su nga (Phi ra 2 pha ngoi 3 Tha ng chng Tha sn kim, bi v su lit tha sn 2 0,5 3 2 huyt Tha 3 tr gian cn thn em sn thn thn chn dng) 1,5 thn thn

Ch tr: di chng bi lit tr em, u gi qut ra ra, c tam u cng chn b teo 182. V Cch Ch 183. V 0,5 Cch Ch 184. tr: huyt chm: tr: U trung chm di thng ng chng Ngoi ln tr: chm: tr: di U huyt chm chng thng U ng bi trung kim, lit Trc 4,5 kim, bi thn, su lit trc ri lch 1 vo pha 3 tr (Thng thng su tr 1 hp ln em, 2 3 i dng) thn thn au lp trong thn thn em lp

V 1,5 Cch Ch 185. V Cch Ch 186. V Cch Ch bi 187. V Cch Ch 188. V Cch Ch 189. V Cch Ch 190. V Cch

tr:

huyt chm: tr:

trung chm di

thng ng chng

ln

4,5 kim, bi n

thn,

ri su lit

lch 1

vo -

pha 3 tr

ngoi thn thn em thng

tr: chm: tr: au

huyt chm u,

n ng au kim, lng n

mn su i,

ln 1 au thn

2 3 kinh

thn thn to h

tr:

chm:

gia chm thn kinh

huyt ng to, au

Tha kim, but Dng

ph su lng

v 1

huyt di,

U 3 chi

trung thn di lit cang

tr:

au

trn,

lng

tr: chm: tr:

huyt chm thn

Tha ng

ph kim,

ra su chng bi 1

ngoi lit

1,5 3 tr

thn thn em cang

au

kinh

to,

di m

tr: chm: tr:

huyt chm thn

Th ng kinh Tn

ph

vo kim, su chng

trong 1 bi

l lit

1,5 3 tr

thn thn em khiu

au

to,

di

hon xng ng kinh to, ct kim, chi ui su di kh huyt chch kim, Nhin su cc 0,5 0,5 1 sang 3 t ngang bi, 4 bi 3

tr:

chm:

u chm

cht

thn thn lit huyt thn thn

tr:

au

thn

Xut tr: chm: chm sau

Ch 191. V Cch Ch 192. V Cch Ch 193. V Cch Ch 194. V Cch Ch 195. V Cch Ch 196. V tr: lng Cch Ch 197. tr: tr: tr: tr: tr:

tr: Thng trn chm

bn kh huyt chch bn Can mt chm vim C chm di Tam ng chng c ng gan,

chn

bai (Tr Thi kh su bai vim trong ln su dm, 1 au phin giao xung 1 0,5

ra tn 0,5 ra 1

ngoi 7) thn thn ngoi im 2 thn 2 bng thn kinh 1 0,5 1,5 tr thn thn em niu

chm: tr:

kim, chn

chm: tr:

kim, i ngoi m kim, bi Di

chm: tr:

su lit

huyt chm tr: An huyt chm tr: L 2/5 trn v

Tam ng

m kim, chng

giao su 1

ln i

1 1,5

thn thn dm 4

chm:

min m kim, giao su ng, mn ca ng ni su lit mt 1 ln 1,5 bt cm c trong 2 tr v 1,5 2

Tam ng mt tt 3/5 di ng chng

thn thn rt im m tuyn. thn em kin

chm:

chm: tr:

chm di

kim, bi a

V Cch Ch 198. V Cch Ch 199. tr: chm: tr: chm:

tr: chm bn

di ng kim, chn C huyt chm di C ng bi lit, kim, nng

huyt su bai 1

a ra 3

c thn ngoi h

tr:

mn su v

xung 1 khp i

2 3 yu

thn thn sc tuyn

chi

Thng

khc

V tr: co u gi, u np gp cnh trong u gi ln 3 thn, sau xng i Cch Ch 200. V Cch Ch 201. V Cch Ch ao 202. V Cch Ch ao 203. V Cch tr: chm: tr: tr: chm: bnh no tr: tr: cnh chm: bnh Gii huyt chm gy ra no trong chm gy tin Hu ng 2 i ra tr: huyt chm: tr: Hu i, ng 2 i (C Huyt kim, bt pha sau kim, bt Thng chm ng vim chm: tr: chm ng vim Tn Khc kim, tc huyt huyt su cho ni, hi su cho nh huyt Huyt ng kim, hi su ln 1 3 3 1 ci nh Huyt 1 ci C ln li hi li 1,5 3 ko cu 4 3 ko tuyn su thng 3 ln ng 3 5 kim, tc su 3 ng 5 thn mch sinh thn thn mch hi thn thn (tin thoi) h) thn thn (tin thoi) hi thn thn

Thng huyt chm

Ch 204. V Cch Ch 205. V Cch Ch 206. V Cch Ch 207. V Cch Ch 208. V Cch Ch 209. V Cch Ch 210.

tr:

chi

di

bi

lit,

khng Lng

sc

nhc

ln h

tr: chm: tr: tai

di chm ic,

huyt ng vim ch trn ng xng

Dng kim, ti mt, thng mc chch, giun

lng su giun 1

tuyn chui (Lung

2 2 ng

thn thn mt trung)

Tc tr: chm: tr: u chm tai Hu tr: chm: tr: au sau chm khp

thng su chui dng

xung 1,5 ng

3 2

thn thn mt quan

hoc ic,

huyt ng gi,

Tt kim, tinh

dng su thn, dng

quan 1 chi di

1 bi

thn 2thn lit. quan

bnh

Thng tr: chm: tr: vim pha trn chm khp phong trn chm na ngi, huyt ng gi, th huyt ng au thn kim, kinh Tin tr: chm: tr: di pha chm chng bi trn ng lit tr huyt kim, em, to, Tt kim, chi (Phc Phong

dng su di 1 t hnh) th 1 chng

quan bi, (Th 2 bi lit

1 2 bi

thn thn lit thng) thn

Thng tr: chm: tr: lit

su di

2 tr

thn em. tin

Phong su lit na 1

th ngi,

2,5 3 lit chn

thn thn p kh

Kin

V tr: gia ch cao nht ca mo chu v li xng i (chuyn ng ln)

Cch Ch 211. V Cch Ch tr: tr: tr:

chm: lit

chm do Khoan dy

ng thn

kim, kinh cu b

su chn

2 p, (Thot

lit

3 na

thn ngi cu)

mu chm: tr em

ng chm b

ln

xng ng, su bi

thng 1,5 khp

ln

0,5 2

thn thn

di

chng

lit,

hng

lng

lo

212. V Cch Ch 213. V Cch Ch 214. V Cch Ch 215. V Cch Ch 216. V Cch Ch tr: l c 2 huyt chm vim tr: chm: tr: Tt Tt nhn ng khp l chm tr: chm: mt c chm tr: Kho Cn ng lit lun, tr: gia mu chm au thn Kho trong, ng kim lit ng ln tr: di chm: tr: mu chm chuyn ng

Cng ln kim, do To v xng ct su to, chi t ngoi ly v phn cng tam Thi ly cng tam v Dng kim, gi, lng su lit tuyn 2 cng thu m lng 3 (trit kh, phn Gii ng (trit kh lm Cn ng kin lm h, mc (trit Gii nng ui 2 ri di li 3 bi 2 thn, su 3 b sau chn xng 4

kh i thn p ct xung thn lit huyt kh su tn) chm

ng lit

chm: tr:

ng kinh

kim,

kim

mc tn) chm tuyn thn tn)

chm: tr:

217. V Cch tr:

Lan pha

(trit di huyt ng

tn Tc

3, tam

kin l -

v 2 2,5

im) thn thn

chm:

chm

kim,

su

1,5

Ch tr: vim rut tha cp tnh, chi di bi lit, bn chn thng xung, tiu ho km. Tc dng phi hp: vi A th huyt bn phi bng di, Tc tam l, tr vim rut n thun. 218. V Cch tr: No thanh trn chm: huyt (Tc Gii chm h kh 2 ng thu thn, im, b kim, ngoi Thng (cnh 0,5 Gii ngoi) xng 1 kh) chy. thn

Ch tr: ham ng nhiu, di chng no ngu di n n, u xoay, hay qun, tr em di chng no bn chn thng xung 219. Ngoi m lim

V tr: di dy chng rnh hng hn 1 b ngang ngn tay, pha trn v ngoi huyt m lim, cnh ngoi ng mch i Cch chm: chm ng hi chch ra ngoi su 1 - 1,5 thn, cu 1 - 3 mi. H 5 - 10 pht Ch tr: chi di lit, tht lng v i au, au thn kinh i

Tc dng phi hp: vi Mu b, Tn phc th, Kin tt, Tc tam l tr chi di bi lit 220. V Cch Ch tr: chm: tr: chm di huyt ng chng B kim bi 1 lit Mi quan 3 tr xung thn, em, h 5 lit 2,5 na 10 b thn pht ngi

Tc dng phi hp: vi Hon khiu, n Mn, Kin tt, Tc tam l tr chi di bi lit

221.

Lc

(Cn

khn,

Cn

t)

V tr: chnh gia np ngang khoeo chn xung thng 9,5 thn (di Tha sn 2,5 thn) Cch Ch chm: tr: tr chm em di ng chng kim, no 1 t bi 2 kiu thn, i h bng 10 gt (m 20 pht tc)

Tc dng phi hp: vi U dng, Lng hu, Cn bnh tr mng gt chn nga (chng i nhn gt) 222. Cn bnh

V Cch Ch

tr:

trn chm: tr:

gt chm tr

chn

ngang kim, di

hai

mt 0,5 -

chn 0,8

trong h bi

ngoi 10 i -

ni 15 nhn

nhau pht gt

ng em

thn, t

chng

no

Tc dng phi hp: vi Hon khiu, kin tt, Lng hu, Cn khn tr chng chn i nhn gt.

II.

HUYT

(KINH

NGOI

HUYT)

223. V Cch Ch thn 224. V Cch Ch 225. V tr: trn sng tr: chm: tr: chm vim tr: tr: huyt Bch chm u

T h ra lun au, trc, da, chng Ngch huyt lun xoang kim hm, n di mt Sn mi, gia ng sau,

thn phi, su mt, tri 0,5 ng kinh, cch suy u 1 1

thng thn thn nhc kinh trung

chm: nh

chng

ng da, ng, su hi

ln 0,5 hp, -

1 1 chng

thn thn mt cn

ngang

hai

kho

mt

trong

Cch chm: chm lun kim di da xung di, su 0,3 - 0,5 thn, trnh chm vo xng d say kim Ch 226. tr: vim xoang hm, Mc mt ng, chng mt minh

V tr: b mp tc trc trn, thng ng t ln mp tc trn l huyt (Lm khp xung 0,5 thn) Cch Ch 227. V Cch Ch tr: tr: chm: tt chm: tr: au u huyt chm khc x, chm u, lun vim quang Ng chch, thn kinh yu su trn di kt da, mc, minh thng 0,3 hc su sc 0,5 nhn (Ng ln mt 0,3 0,5 au, sp 1 gim thn st thng) thn thn mi

228. V Cch Ch 229. V Cch Ch 230. V Cch Ch 231. V tr: rnh Cch Ch 232. V Cch tr: chm: hai chm bn tr: pha ngoi chn mi tc v pha chch, mi, tr: tr: gia chm: vim l mi chm mi, thng tr: tr: chm: xut trong chm huyt vng tr: chm: tr: chm au Ni kho ng mc, mt, bn pha

Ng ngoi chch, u, su lit tinh bn kim, teo T xung bn su thn Tn di su mi Yn gc chch, mp, su ch 0,5 da trng 1 c huyt 0,3 mn, Nghinh lit hng, 0,5 mt, co trong kinh di 0,3 tam chn thoa, sn cnh 0,5 lit thn trn su kinh ch 1 th to gic, nc 1,5 vim kt ui 0,3 mt mt, 0,1 0,5 co

v thn thn git minh mt thn mc lu mi thn mt tiu mi

chch, au

chm: vim

thn git. khu thn

Ch tr: lit mt, au thn kinh tam thoa, tr em co git, b i tin, cng bng quang. 233. V cao Cch Ch 234. V tr: trong l mi, tr: chnh chm: tr: gia xng chm hm Ni nim mc mi, hm chch, di a di, su pha 0,3 au, nghinh ch chnh gia vm cch trc lit cm, ch 0,5 hp li nht thn mt hng mi

Cch Ch 235. V Cch Ch 236. V Cch Ch 237. tr: co Kim tr: chm: tr: tr: chm tr:

chm: vim kt

chch mc, T chnh gia su t Hi 0,3 thn. bi, C vim

ra hng, say

mu nng tuyn mt li cch tiu gng kht tuyn

ng c

kim, li

th hen,

cu

gia chm: tht c tn

dy chch honh, -

chng ra tiu kht,

di

li mu vim li dich

Ngc

V tr: tnh mch hai bn dy chng di li, cong li m ly, bn tri l huyt Kim tn, bn phi l huyt Ngc dch Cch chm: chch ra mu

Ch tr: lot vm ming, vim li, vim amidal, vim ng rut cp tnh, tiu kht. 238. V Cch Ch 239. V Cch Ch 240. V Cch Ch tr: chm: tr: gp chm vim loa tai, ng kt ch kim, mc, su st tr: chm: tr: chm au Nh cao 0,1 cao, nht thn gic trn hoc vnh chch mc c loa ra u ng tr: tr: ch gc li, ch hnh Thit ch thp vi gn chnh ra nng, Chu nhn kim, rng, su bnh bnh 0,3 tiu gia di tr li mu kht nh tai thn tai tim tai mu mng

chm: li

chch

241.

huyt

V tr: pha trc c c 2 huyt. gia huyt Nhn nghinh v huyt Thu t ra ngoi v? xung 0,2 thn. sau gy c 2, gia Phong tr ln 0,4 thn Cch chm: trc c, trnh ng mch, chm ng kim, su 1 thn; sau c chm ng, su 1 - 1,5 thn Ch 242. V Cch Ch 243. tr: trn chm: c chm tr: Phong c n ng tr: cm Lc chm, kim, su si ch 1 cch 1/3 1,5 cc bnh thanh i hng trn thn c nham

V tr: gia ng ni b di di tai v huyt mn, tin v pha trc 0,5 thn Cch chm: chm ng kim, su 1,5 2 thn

Ch tr: bnh tinh thn, suy nhc thn kinh, ch t ri, au u, di chng no 244. V Cch Ch 245. tr: vim Ngoi tr: Ch trn chm: kt mc, Kim 3 tnh nhnh chch cao huyt tn p, tnh mch mch ra bnh Ngc ngoi ch sau sau tai tai mu da dch

V tr: trn sn hu ln 1 thn, sang ngang mi bn 0,3 thn, nga u ly huyt (bn tri l Ngoi Kim tn, bn phi l Ngoi Ngc dch) Cch Ch 246. V Cch Ch 247. tr: tr: nh chm: vim sn chm hng mng ng cp Bng chm: tr: chm trng chch gi, kim mt nhm ting, v c Hng sang kim, tnh, mn ngang su tnh, lim mi 0,3 bnh bn 0,5 0,5 thanh hng li t li, bi, su 1 1,5 thn ming m thn thn i tuyn

vim

vm

V Cch Ch 248. V 0,5 Cch Ch 249. V Cch Ch 250. V 1 Cch Ch 251. V Cch Ch 252. V

tr:

huyt chm: tr:

Lim chm bnh

tuyn ng

sang kim, thanh i

ngang su i,

mi 0,5 li

bn -

0,5 1 sng

thn thn to. mn

tr:

m chm:

cao

li chm

xng

chm

ln kim, gi, Tn

thn su lit

(sau 1

huyt na

Cng 1,5

gian thn) thn ngi thc

chch trng

tr:

tr:

mm chm: tr: au

gai chm

t ng hu

3 kim,

(C3) su cng

sang 0,3 gy,

ngang au

1,5 0,5 sau

thn thn u lao

hng, Bch

tr:

huyt

i chm

chu

ln ng si

thn kim,

ri

sang su

ngang 0,5 lao

mi -

bn 1

hn thn thn c ct

chm: tr:

ho,

c, Sng

hch

tr: chm: tr: cm

di chm mo, st ng rt,

mm kim, cng n gy,

gai su vim

t 0,5 ph qun,

c 1 ng

6 thn kinh ng

tr:

gia

hai

lng

my

Cch chm: chm di da chch xung 0,5 - 1 thn, hoc chm thu huyt Tn trc, huyt Tinh minh Ch tr: au u, chng mt, vim mi, cm mo, cao huyt p, mt ng, tr em co git. Tc dng phi hp: vi Hp cc, Nghinh hng, tr vim mi; vi Thi dng, Phong tr, tr au u,; vi Khc tr, Phong long, tr cao huyt p, vi Thn mn, Tam m giao, tr mt ng. 253. Thi dng

V tr: gia ui lng my v ui mt li v sau khong 1 thn c ch lm.

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn hoc chm chch v hng Sut cc su 1 - 2 thn, hoc chm chch v hng Gip xa su 3 thn hoc c th tch chn mu. Khng cu Ch tr: au u, au bn u, cm mo, lit mt, au thn kinh tam thao, bnh mt, mt sng au, da mt sinh chu (sng ht mch), mt c mng. Tc dng phi hp; vi n ng, Hp cc tr cm mo au u, vi Nh tim chch nn mu tr vim kt mc cp tnh; vi Tn trc nn mu, tr vim m mt; vi phong tr au rng. 254. V tr: thng chnh gia lng my, Ng khi nhn thng t ng t mt ln. yu

Cch chm: chm ngang kim v pha Tn trc v Ty trc khng, tin kim 0,5 - 1 thn. Khng cu Ch tr: cn th, vim kt mc cp tnh; c mt t bi, thn kinh mt t bi; thn kinh trn hc mt; vi ng t liu, Tn trc, Tinh minh, tr c nhn mt. 255. Cu hu

V tr: khi mt nhn thng huyt ch cch 1/4 v 3/4 trong ca b di hc mt. Cch chm: chm ng kim, ra lnh cho ngi bnh nhn ngc ln ri c nh nhn cu li, mi kim hi hng vo y mt, chm su 1,5 - 2 thn. Khi rt kim cn n day 1 - 2 pht, phng xut huyt. Khng chm qu su Ch tr: cn th, vim thn kinh th gic, teo thn kinh th gic, bin dng sc t vng mc, c thu tinh th, mt l vo trong. Tc dng phi hp: vi Kin minh 1, Phong tr, Khc tr, Hp cc, Thi xung, tr thanh quang nhn; vi Tinh minh, Dng lo, Quang minh, Phong tr, tr vim thn kinh th; vi Thn mn, tr bnh thn kinh chc nng lm m mt; vi Tinh minh, minh, Thi dng, Hp cc, Can du, tr gic mc c mng che, vim cng mc b mi. 256. V tr: T gia ch thng lm (T di xng xuyn cnh mi, u Thng trn cng nghinh ca rnh hng) mi, m

Cch chm: chm ngang kim mi kim hng ln v vo trong 0,5 - 0,8 thn Ch tr: vim mi d ng, vim mi do gin mch, vim mi co tht, mi c tht tha (polp), vim xoang hm. 257. V Cch Ch tr: Bin chm: tr: b o di chm vim (ng gc ng phong, hm di, kim, amidal, Bin pha su trc 1,0 vim o ng hu mch 1,5 th) cnh thn hng

Tc dng phi hp: vi Hp cc tr amidal; vi Thin tr, Thiu thng, tr vim hu hng.

258.

Gip

tha

tng

(H

thng,

Hi

liu)

V tr: huyt Tha tng snag ngang mi bn 1 thn, thng huyt a thng xung, ch lm xng hm di Cch chm: chm ng kim, su 0,2 - 0,5 thn, chm chch xung v vo su 0,5 thn Ch tr: au thn kinh tam thoa, thn kinh mt t bi v co rt.

Tc dng phi hp: vi Tn trc, t bch tr co tht na mt; vi H quan, hp cc tr au thn kinh tam thoa. 259. Thng lim tuyn

V tr: chnh gia hm di xung cch 1 thn, ch lm gia xng mng v b hm di Cch chm: chm chch kim hng v pha gc li, chm cho, su 1 - 1,5 thn Ch tr: ting ni khng r, cm, chy di, vim vm ming, vim hng cp mn tnh Tc dng phi hp: vi Tha tng, a thng, tr chy di; vi mn, Hp cc, tr ting ni khng r; vi Tng m, mn, tr di chng sau vim no, mt ting; vi Bng lim tuyn, Hp cc, tr thn kinh chc nng gy ra mt ting. 260. V Cch tr: chm: sau chm huyt ng kim, su phong 1 1 1,5 minh thn thn

Ch tr: cn th, vin th, m v m, teo thn kinh th gic, c nhn mt, tai ,, chong tin nh, quai b, au u, mt ng, bnh tinh thn Tc dng phi hp; vi n ng, Ni quan, Tam m giao, tr mt ng; vi Tinh minh, Cu hu tr c nhn mt th nh thi k u; vi Phong tr, Thng Tinh minh, Cu hu, tr teo thn kinh th gic; vi T c, Phong tr, mn, Ni quan, Thi xung, tr chong vng do tai trong. 261. Cnh l

V tr: bn trn xng n, im ni 1/3 trong, v 2/3 ngoi t ln 1 thn, ch b sau nhnh n ca c c n chm Cch Ch chm: tr: chm cnh ng tay kim, t su di, 0,5 chi trn 0,8 thn. bi lit

Tc dng phi hp: vi Khc tr, Dng kh, tr thn kinh quay t bi; vi T trung, Ni quan, tr thn kinh gia t bi; vi Tiu hi, Chi chnh, tr thn kinh tr t bi B. 262. HUYT VNG Xch NGC BNG huyt

V Cch Ch 263. V Cch Ch 264. V Cch Ch 265.

tr:

chm: tr:

huyt chm ho,

Ton chch hen,

co

sang kim, au m

ngang su thn

mi 0,5 kinh

bn lin 1

thn thn sn xuyn

tr: chm: tr:

chm he,

huyt chch vim

ng kim, ph Long

song su 0,5 qun

ra -

1,8 1 mn

thn thn tnh hm

tr: chm: tr:

chm

Cu chch au Tn

v kim, ngc,

thng su au lc

ln 0,5 -

1,5 1 d

thn thn dy u

V tr: hai bn xng c, khe sn 1 - 2 mi bn c mt huyt; khe sn 2 - 3 mi bn c mt huyt Cch Ch 266. V tr: thng u v chm: tr: au chm thn chch kinh kim, lin su sn, 0,3 vim 0,5 ph thn. qun, Cu hen, 3 vim 7 sn mi sn nghch khe sn 7 8

ch xung

Cch chm: chm chch kim, su 0,3 - 0,5 thn. Cu 3 - 7 mi, h 5 - 15 pht Ch 267. tr: Tiu c nhi tht k c honh hung

V tr: khe lin sn 2 - 3;3 - 4;4 - 5, t Nhm mch sang ngang mi bn 2,5 thn cng 2 bn l 6 huyt Cch Ch 268. V Cch tr: huyt tr: T Nh cn chch chm: tr em nghi bn kim, phi, su 0,3 do cu ngc bn tri 0,5 3 (lng Hu ra thn. ngoi Cu 1 3 ngc mi g) nghi thn mi

chm:

chm

Ch tr: vim tuyn v, au thn kinh lin sn, vim hung mc, vim mng trong tim

269.

Mai

hoa

V tr: huyt Trung qun v 4 im trn di ca hai huyt m , t m ln 0,5 thn v xung 0,5 thn. Cng l 5 im Cch Ch 270. V Cch Ch 271. V Cch Ch 272. tr: chm: tr: T tiu t huyt chm ho bin Kin ng km, (Hn l tr: chm: tr: tiu huyt chm ho Trung ng km, chm: tr: tiu chm ho ng km, kim, vim Thc qun sang kim, vim Thc sang kim, vim x, ngang su d t 1 dy, trung mi bn 1,5 vim t 1 ngang su d 1 dy, mi lot bn 1,5 t 3 su d 1 dy, lot 1,5 t thn trng thng thn thn trng quan thn thn rut bin)

V tr: t gia rn ra cch trn, di, phi tri u 1 thn (huyt 2 bn rn gi l Hn x) Cch chm: chm ng kim, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 - 7 mi; c th bu ht (bu gic) Ch ho 273. tr: vim rut cp mn tnh, co tht d tam dy, ph thng, tiu km. gic

Cu

V tr: ly dy mm o chiu di ng cong ming, lm cnh tam gc u, t nh trn ca tam gic ln gia rn, 2 nh kia pha di cn nhau l huyt Cch chm: Cu 5 7 mi

Ch tr: vim rut mn tnh, d dy co tht, au vng bng, sn kh (hoc thot v h nang, h bn). 274. V Cch Ch 275. tr: huyt chm: tr: rut Kh chm co hi ng tht, Ngoi bng Kh sang kim, ngang su chng, mi 1 vim t bn rut, 1,5 1,5 thiu trung thn thn mu mn

V Cch Ch 276. V Cch Ch 277. V Cch Ch lnh 278.

tr:

huyt

mn chm:

ra

pha

ngoi

thn cu

tr:

kinh Tuyt

nguyt

khng

u nhm

tr:

huyt

Thch chm:

mn

xung

0,3

thn cu

tr:

ph

khng

mun

cha Di

na,

tr

em

chy tinh

tr:

chm:

huyt chm tinh,

Quan

nguyn ng

sang kim,

ngang su 1 nga

mi h t

bn 1,5 b,

thn thn b cm h

tr:

di

xut Bo

tinh

sm,

lit mn,

dng,

V tr: tc l huyt Thu o, t huyt Quan nguyn sang ngang mi bn 2 thn, bn tri l Bo mn, bn phi l T h. Cch Ch 279. V Cch Ch 280. V Cch tr: chm: Trung chm cc tr: tr: chm: au huyt chm co tht Quan tr: chm: kinh chm nguyt qu ng nhiu, n Kh nguyn kim, di, Trng sang ng ngang kim 1 mi bn 2,5 1,5 sang su xut ngang 0,5 huyt do mi lit bn 1.0 d 3 kim, b su mun con, 1kh 1,5 h sau thn mn thn thn con di thn thn

ng bng

Ch tr: au dng vt, vim tinh hon, vim phn ph, kinh nguyt khng u 281. V Cch tr: chm: chm di ng nh huyt kim, i su hch 1 0,5 1,5 u thn thn

Ch 282. V Cch Ch 283. tr: chm: tr:

tr:

sa Long chnh gia kim, huyt, Duy b su i

con mn

di 0,5 dm, -

xng 1 v

mu thn sinh bo

chm bng

chch lu

V tr: ch lm pha trong v di mo chu trc, ngang vi huyt Quan nguyn Cch Ch chm: tr: sa chm d chch con, ven tng theo nh dy chng rnh hng co tin tht 2 3 thn di

ng

rut,

au

bng

Tc dng phi hp: vi Kh hi, Trung cc, Tc tam l, Tam m giao, tr sa d con; vi Thin khu, Tc tam l, tr tng nhu ng rut. 284. T cung

V tr: gia rn xung 4 thn l huyt Trung cc, t sang ngang mi bn 3 thn l huyt Cch chm: chm ng kim hoc chm di da v pha khp gia xng mu, tin kim 1,5 - 2,5 thn Ch tr: sa d con, kinh nguyt khng u, au bng hnh kinh, vim h chu, n b mun con, vim cu thn, vim bng quang, vim tinh hon, vim rut tha. Tc dng phi hp: vi Duy bo, Tc tam l, tr sa d con; vi Quan nguyn, Huyt hi, m lng tuyn, tr vim h chu mn tnh; vi Trung cc, m lng tuyn, tr kh h qu nhiu. 284. V Cch Ch tr: tr: huyt chm: vim b Kh chm rut, hi ng kinh sang kim, nguyt ngang su khng Kinh mi 1 u, cng bn 3 1,5 bng trung thn thn quang

C.

HUYT

VNG

LNG

285. V Cch Ch tr:

Nh chm: tr:

chu pha chm bnh

h di chch tinh

(V mm

danh gai kim, thn,

huyt, t su ng sng 0,5

Tm lng kinh,

th 2 1,5 st

1) (D2) thn rt

286. V Cch Ch d 287. V Cch Ch 288. tr: tr: tr: tr:

C chm: vim pha chm ph

khuyt di mm

du gai kim, bnh tim, t su suy

(Tm sng 0,5 nhc

th lng thn 1 kinh, 4

2) (D4) thn bnh dy. phong

chch hen,

qun, Bch

chng chu chch sang kim, mn ngang su nga, au mi 0,5 b bn vai Bt 2,3 1 lng

chm: trng

huyt chm gi,

thn thn trn hoa

ng hoa

Lc

V tr: vng lng trn, ly chiu di t u ngoi xng n ca ngi bnh vo n ng gia, chia lm 8 thn. Ly hai thn y lm 1 cnh ca hnh tam gic, dng mnh giy hoc cng rm b thnh hnh tam gic, t Tam gic c nh l i chu, 2 y cn hai bn l huyt. li nh tam gic gia y k trn, ly hai gc di lm huyt c nh th lm li 3 ln l Lc hoa; 4 ln l Bt hoa. Cch th chm: chm chch kim, su 0,5 2 thn. Bnh mn tnh c cu

Ch tr: vim ph qun, hen, lao phi, thiu mu, bnh mn tnh gy suy nhc ton thn. 289. V Cch tr: huyt Tm Nn du chm: hi ln trn mt mn t cu

Ch tr: vim ph qun, hen, lao phi, bnh mn tnh gy suy nhc ton thn 290. V Cch Ch 291. V Cch Ch tr: tr: chm: au pha chm thn kinh di chch lin tr: chm: tr: mm gai chm vim t sng Kh lng kim, qun, Ngn gc kim, sn, tn di su thng xng 0,5 phn mm b 1 c 7 su hen, (D7) sang 0,5 vim ngang 1 hung 2 xuyn thn thn mc khu vai thn vai

chch ph

292. V Cch Ch tr: tr: l chm: vim ph 4 huyt, cu qun, hen,

T 2 10 trn kh Cch mng du, 2 15 phi, lao m

hoa du pht phi

Tc dng phi hp: vi Cao hoang, Ph du, tr lao phi; vi Cu vi, Ph du, Trung cc, tr lao phi; sch xa hay kt hp vi Nn mn gi l T hoa Nn mn. 293. V Cch Ch 294. V Cch Ch 295. V Cch Ch 296. V Cch Ch 297. tr: tr: mm chm: n ung gai chm khng bit t sng chch ngon, tr: mm chm: tr: gai chm bnh t sng chch d Trc 10 kim, bnh in gan, sang ngang su mt, mi 0,5 bnh thn bn kinh 2,5 1 chc tr: tr: tr: tr: chm: st Tu mm chm: i gai di chm rt, du t chm ng, au Bt mm chch thn (V sng lng kinh gai kim, lin t su sn, h 8 sang su au ngang 0,5 thn chu sng 0,5 i du, mi kinh lng ng, 8 1 vim Bt bn 1 lin 1,5 h (D8) thn gan du) thn thn sn bin sang ngang su dy, 0,5 bnh mi gan bn 1 1 thn thn mt dc thn thn nng. bnh

qun th kim, d dy, Khu 10 kim,

chch bnh

V tr: ni huyt i chu n u cht xng ct (S5), huyt nm gia 2 im ni ny, tng ng khong mm gai t sng th 11. C thuyt ni huyt trn gai t sng lng th 9 Cch Ch 298. tr: Tip chm: bnh ct ng (Tip cu kinh tch)

V Cch Ch 299. V 3,5 Cch Ch 300. V Cch Ch 301. V Cch Ch 302. V Cch Ch 303. V th Cch

tr:

chm:

di chm d

mm

gai

t kim, rut, B au

sng su tht

lng 0,5 lng,

th ng

12 1 kinh,

(D12) thn in cn

chch vim

tr:

au

dy,

tr:

mm chm gan

gai ng lch

tht

lng su 1

th -

1 1,5 d

(L1) thn. dy,

sang Bnh vim

ngang lu

mi th sa

bn thn cu thn. su

chm: tr:

kim, sng

ngy rut;

to,

vim Huyt

tr:

trn

mm chm tt

gai

t ng c

sng

tht kim,

lng su loi

th 1

(t -

sng 1,5 xut

th

14) thn. huyt

chm: tr:

cc Trng

bnh

phong th 2 su i t 2 sang su di ngang 1 tinh, sang ngang 1 dm, b mi gan, (Mnh lng th 3 (L3), (t bn 1,5 lch sng 4 mi bn 1,5 di 1 thn thn. tinh khi) thn thn. to mn) sng 15) cu

tr:

mm

gai

sng

tht

lng kim,

chm: tr: Huyt tr: mm

chm bnh

ng ng ph

rut, (Tch tht lng kim, trng, trng

gai

sng ng

chm: tr: b

chm kinh, Trc vim

bung

tr:

trn

mm

gai

sng

tht

chm:

Ch tr: vim rut, lao rut, li dom, tr, di chng no, di chng bi lit tr em 304. V Cch tr: chm: di chm H mm gai chch t kim, sng su cc tht 1 lng th 1,5 3 du (L3), thn.

Ch 305.

tr:

au

lng,

vim

bng Yu

quang,

chi

di

bi nghi

V tr: mm gai t sng tht lng th 4 (t sng th 16), sang ngang mi bn 3 thn Cch Ch 306. chm: tr: tn chm thng ng phn kim, mm Trung su lng, 1 bnh 2 ph thn. khoa khng

V tr: mm gai t sng tht lng th 5(t sng th 17), sang ngang mi bn 3,5 thn Cch Ch 307. V 3 Cch Ch 308. V Cch Ch 309. V Cch Ch 310. V Cch Ch 311. V tr: di mm tr: chm: tr: di chm kinh mm chch nguyt tr: chm: di chm tr: H gai ln, khng Ngc gai th 4 mng xng th su u, 3 mng 0,5 vim xng 1 h mm chch tr: bng lu tr: di mm gai tr: tr: mm chm: bnh gai th chm khp chm: tr: chm tn Yu nht mng ng cng Cu th chm: huyt, Yu gai ln, th su ng 2 2 mng xng 2,5 kh h qu nht mng xng xng cng kim, chu; bnh ng thng kim, phn su 1 mm cn sang su ngang 3 chi mi bn thn thn di k cng cu nhiu k cng thn kinh chu cng thn chu in cng 2 thn. lng

Cch Ch 312. V Cch Ch 313. V Cch Ch

chm: tr: au

chm

chch

ln, co

su rt

0,5 bp

1 chn

thn. di

Cu (c

3 phi

mi

xng

cng, Bn

dng), kh linh

huyt huyt chm: Ngc in 0,3

tr:

di

thn cu

tr: Hon tr: chm: tr: au gia ng chm thn ni ng kinh huyt kim, to, Hon

Thiu

mu trung

khiu su au 2

huyt 3

Yu

du thn i

lng,

au

314.

trung

V tr: sau v trn mu chuyn ln xng i, ly on t mu chuyn ln n ngi lm cnh di tam gic u, th nh trn tam gic l huyt Cch Ch 315. chm: tr: au chm thn Tch ng kinh kim, to, su au tam 2 lng, 3 au thn i huyt

V tr: xc nh huyt mn, t mn xung 1 thn, t sang ngang mi bn 0,5 thn. Di t sng lng 2 sang ngang mi bn 0,5 thn. Di t tht lng 2 sang ngang mi bn 0,5 thn Cch chm: chm chch kim, su 0,5 1 thn. Cu 3 mi

Ch tr: vim ct sng, vim mng nhn tu sng, au lng trn, lng di v cc bnh tt v tu sng.

316.

Tch

phng

V tr: hai bn mm gai t sng, t t sng lng 1 n t sng (t sng th 17) tht lng 5, cch u chnh gia 4,5 thn. Tt c 17 i l 34 huyt. Cch chm: chm chch kim 0.3 - 0,7 thn. Cm chm su (v trong c cc ni tng)

Ch 317. V tr:

tr:

vim

ct nh

sng,

vim

tu

sng xuyn

mm

gai

sang

ngang

mi

bn

0,5

thn

Cch chm: chm hi chch kim v ct sng, su 0,5 - 1 thn, cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht Ch 318. tr: ho, vim ph qun, hen, Yu d ng mn nga, si c nhn

V tr: di mm gai t tht lng 3, (t sng 15) sang ngang mi bn t 3 - 4 thn, c ch lm l huyt Cch chm: chm ng kim hoc ngang kim su 1,5 - 2,5 thn. Cu 5 - 7 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: tn thng t chc phn mm vng tht lng, sa thn, vim tinh hon, bnh ph khoa. 319. V tr: ch Thp lm di mm gai tht t tht lng th chu 5, (t sng 17) h

Cch chm: chm ng kim, su 1,5 - 2 thn. Cu 5 - 7 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: au tht lng v xng cng, au thn kinh to, xut huyt t cung, au bng hnh kinh, bnh tt hu mn, di chng bi lit tr em, lit do chn thng. - Tc dng phi hp: vi cc huyt Gip tch vng tht lng, tr chi di bi lit; vi Trt bin, Quan nguyn du, tr au tht lng v xng cng; vi Trung cc, Tam m giao, Thi kh, tr au bng hnh kinh. 320. Gip tch (gip hai bn ct sng) Hoa gip tch, tch

V tr: bt u mm gai t c 1 n ht tht lng 5 th dt, c mi mm gai u sang hai bn t 0,5 1 thn l huyt. C hai bn phi tri c 48 huyt; t mm gai t cng 1 n t cng 4 ly Bt liu thay th. Cch chm: chm ng kim vo r thn kinh th hi hng mi kim vo trong mt ch t; t c v lng trn chm su 1,5 thn, tht lng su 2,5 thn; chm chch kim khi cha vim khp t sng, mi kim ln trn t sng cho v dy chng khp, su 1 - 1,5 thn, chm di da thu huyt di (huyt ny qua huyt kia) th tin kim su 2 - 3 thn. Cu 3 - 7 mi; h 5 - 20 pht. Ch + + + + T T tr: T T c 3 huyt t c 5 4 lng 9, tht Hip tch c tr t 1 lng bnh lng t 1, lng 5, tr ngc c 1 7, tr v 4, tr bnh ni ni tng tng tr bnh bnh trong trong vng vng chi lng u c trn ngc bng

lng

bnh

+ + +

T T T

lng tht tht

11 lng 2 -

lng

t t cng

cng cng 4:

2: 2:

tr bnh cc c

bnh tt quan

trong

chi chi h

di di chu

lng

bnh

Tc dng phi hp: tuyn chn huyt v c th cn c vo s phn b ca kinh mch, phn b r thn kinh v tit on thn kinh, p thng im, huyt phn ng ...

D.

HUYT

CHI

TRN

321.

Thp

nh

V tr: l cc huyt: Thiu thng, Thng dng, Trung xung, Quan xung, Thiu xung, Thiu trch c hai bn cng l 12 huyt. Cch chm: chch nn mu.

Ch tr: cp cu hn m, st cao co git (tr em) 322. V 0,1 Cch tr: chnh gia pha sau Thp gc mng chch 10 ngn tay, nn cch vng khong thn. mu

chm:

Ch tr: say nng, vim rut cp tnh, tr em co git 323. V tr: l hai huyt Thng Thiu thng v n bch bch

Cch chm: dng dy buc 2 ngn tay ci v 2 ngn chn ci li, t mi ngi ln, trm c ln mng v ln tht ca ch hai bn ngn st nhau t la ng thi c trn c di mi ni cu 3 mi. Ch tr: bnh tinh thn, ng kinh 324. V + + + Cch Lo thng: tr: cnh ngoi chnh gm gc gia l chch mng sau ci gc tnh Tam 3 0,1 thn mng huyt nn thng (pha ngn gip ci Ph ngn 1 tr). phn kinh mu thng

Trung

thng:

Thiu

thng: chm:

Ch tr: cm mo, cm, vim amidal, st cao, quai b 325. V Cch tr: cnh tr chm khp Minh t nng gia ngn 0,1 ci (gip 0,2 ngn nhn tr) thn

chm:

Ch tr: qung g, vim kt mc, vim amidal, bnh ng rut tr em. 326. V Cch Ch 327. V Cch Ch 328. V Cch Ch 329. V Cch Ch 330. V Cch Ch 331. tr: tr: u nhn chm: bnh mt Trung xng bn tr: mu chm c gy tay, nh khp kim, au su thn Quyn s cu v 3 gp ngn gia nh cao tr: tr: mu chm: nn ma, ngn tay cu nc, thc tr: tr: mu chm: bnh mt, ngn tr: mu chm: tr: Tiu tay t, cu au ch nhn 1 hng, Trung gia, nh 1 qun Ng bn 0,2 ngn kinh ca 0,30 to, hai thn, c ngn cu 5 tr 1 ngn v 3 u co khp tht, ca khp 3 chay mu gia au bn i tay cu bnh ch gia 1 mt, ct nht khp ca khp 3 ngn gia ct nh khp gia 3 th ngn khng ci mi t khng ngn mi tay khi ngn mi mi h nhn thn co tim ln chm hu hng tuyn

chm: tr:

chch au,

hoc bnh

V Cch

tr:

mu

tay,

ch

lm

gia

huyt

Dng

kh

huyt

Dng

tr

chm:

Ch tr: vim ph qun, hen, gic mc c mng, au d dy, cc bnh phn mm v khp c tay. 332. Thn bnh

V tr: mu c tay, t ln ngang ln 1 thn, t sang ngang cnh quay l 0,4 thn. Cch Ch 333. V Cch Ch 334. V Cch Ch 335. tr: chm: tr: gia chm bnh tinh np ng thn, ln kim chi Tam tr: mu c tay, chm: tr: chm chong H np ng au Xch sau ti trn c di t tay da bi, ln mt bi 6 ln c tay su rng ng ngt, kim, su tm n pha cnh 0,3 quay hm ln 0,5 2 0,5 lc suy 1 thn kit lu thn thn di lng thn trc lit tr

chm: tr:

chm

kim,

V tr: huyt Khc tr v trn di n 1 thn gi l huyt Thng tr v huyt H tr Cch Ch 336. chm: tr: chm vim ng xoang kim, hm, Tru su khuu 1 cnh 1,5 tay thn au du

V tr: gia ng ni mm khuu v li pha ngoi ca u di xng cnh tay. Cch Ch 337. V Cch Ch tr: tr: co khuu chm: lao tay, ch cu hch chm: tr: chm ng au Tru li cao ti c, nht ca mm 50 mn khuu mi nht kim, su khp 0,3 thn khuu tim

338. V Cch Ch 339. V Cch Ch 340. V Cch Ch 341. tr: chm: tr: tr: tr: tr: pha

Mu lng bn

chi tay, gia chm:

tit np ngang

honh khp gia ngn

vn ci cu

gic

mc

c Phng

mng

ban,

mng

my nhn

chm: qung

cnh chm g, cng Th

quay nng khp

u 0,1 ngn

gp kh

gia

ngn 0,2

ci thn c bnh

ci trung

co

xung

gia

np chm tr:

gp

khp

bn kim, vim

ngn su

gia, 0,2

pha -

lng 0,3

bn

tay thn mm cung

ng

vm lao

Bng

V tr: cnh huyt Lao cung khong mt b ngang ngn tay v pha cnh quay (khe xng bn 3 - 4) Cch Ch 342. V Cch tr: chm: gia np chm chm: tr: chm vim ng amidal, Ni c ng tay, pha kim, lng su kim, ngn su tay t dng bn 0,3 tay xung 0,5 1 0,3 di, 0,5 au thn rng tr thn thn

Ch tr: sng khp ngn tay, bn tay (Hc chng phong), vim vm mm, tr em co git. 343. V Cch Ch 344. V tr: pha trong tr: chm: tr: gia chm thp Tiu np ng gp kim, tim, Phn huyt Ng t 1 c su tim thin tay 0,3 xung hi 1,5 0,5 tm thn thn hp mn thn

Cch Ch 345. V Cch Ch 346. V Cch Ch 347. tr:

chm:

chm tr: Th

ng

kim, hen,

su

0,3 vim kim

0,5

thn amidal mn

tr: chm: tr:

gia chm lao

np ng

gp kim,

c su inh

tay 1 c,

ln (trng

3,5 1,5

thn thn nhc) du

hch

np

gp

tay

pha

xng

tr

ln

thn cu

chm: tr: Nh mn

nht bch

V tr: gia np gp c tay ln 4 thn; 1 gia hai gn; 1 cnh ngoi gn gp di (pha xng) Cch Ch 348. V Cch Ch 349. tr: chm: tr: chm au di ng rng, Trch chm: tr: tr, chm li ng dom, kim, thn Trch huyt kim, Xch su cnh 1 tay trch 2 1,5 au, su kinh 1 cnh 1,5 tay thn au h thn thn tr tin

V tr: huyt Xch trch xung 1 thn hi lch vo pha trong, thng xung ngn tay gia. Cch Ch 350. V Cch Ch 351. tr: chm: tr: u cht chm bnh tinh pha ng thn, Thin chm: tr: chm sng ng tuyn kim, gip, D trc kim, vai np gp su v nch 2 cnh ln 0,5 3 tay su cnh 1 tay 1,5 t thn bi linh thn thn au linh

V tr: u cht pha trc np ln h nch ln 1 thn, t vo pha trong 0,5 thn Cch Ch 352. chm: tr: Kin mi kim hi tinh ni chch thn, lng vo hoc vai (Kin ra: v 2 cnh 3 thn tay tin)

bnh

V tr: xui cnh tay, im gia ng ni u np gp nch trc vai v huyt Kin ngung Cch chm: chm ng kim, hng v pha sau vai, su 1 - 1,5 thn. Cu 3 - 7 mi; h 5 - 20 pht Ch tr: ging nh huyt Kin ngung: trng gi lit na ngi, cao huyt p, au khp vai, vim quanh khp vai, chng nhiu m hi; phong nhit n chn (nga gi) bu c. Khi cha vim bao gn u c ca c nh u, c th chm thu hng xung su t 2 - 3 thn Tc dng phi hp: vi Kin ngung, Kin liu, A th huyt tr au khp vai, vim quanh khp vai 353. T trung (tr tn 3)

V tr: chnh gia ng ni np gp c tay v np gp khuu tay, khe hai xng xng quay, xng tr Cch chm: chm ng kim hoc thu n di da bn i pha sau

Ch tr: chi trn lit 1 bn, co git, au thn kinh cng tay, bnh thn kinh chc nng Tc dng phi hp: vi Khc tr, Hp cc, tr chi trn lit mt bn v au thn kinh cng tay. 354. A. Bt t

V tr: hi nm bn tay, khe ni u nh xng bn tay, trn mu bn tay cnh cc khp xng bn ngn, c hai bn cng l 8 huyt Khi s dng n huyt c: khe ngn ci v ngn tr tn l i ; khe ngn tr v ngn gia l Thng ; khe ngn gia v ngn nhn l Trung ; khe ngn nhn v ngn t l H Cch 1 chm: chm ng kim theo khe xng hng ln su chng thn

Ch tr: bnh tt khp t ngn tay, ngn tay pht t, au u, au ngy, au rng, au hng, rn cn. Tc 354. dng phi B. hp: vi Ngoi Thng quan tr bt ngn tay t t

V tr: p bn tay, ly ch lm khe xng pha sau khp bn, ngn trn mu bn tay t khe ngn 1 2 n 4 5 Cch chm: khi s dng n c c: khe ngn 1 - 2 tn l huyt Hp cc; khe ngn 2 - 3 tn Ngoi lao cung 1 (lc chm); khe ngn 3 - 4 tn l Ngoi lao cung 2; khe ngn 4 - 5; Tn l Trung ch

Cch Ch

chm:

chm tr:

ng

kim, nh

su

0,3 Bt

0,5

thn t

Tc dng phi hp: vi Khc tr, Ngoi quan tr cc khp ngn tay sng au 355. V Cch Ch cnh Tc 356. tr: khe chm: tr: si Lc xng chm c, phi au bn ng 1 bn vi 2 hoc u, Tn T chm 3 chch au d thc sau kh kim, dy, tr (Hng ngn su au u, 0,5 hng, gy bn au 0,5 1 vai cng cng) thn thn v tay. au phng

dng

hp:

V tr: im chnh gia np gp t 1 - 2 trn mt s cc ngn tay 2 - 3 - 4 - 5 Cch chm: dng kim 3 cnh chch nn mu hoc nc vng do

Ch tr: ho g, tr em tiu ho km, cam tch, vim khp ngn tay, bnh giun a Tc dng phi hp: vi Ni quan, Hp cc tr ho g; vi Tc tam l tr tr em tiu ho km 357. V Cch tr: u nhn 10 ngn chm Thp tay, ch cch nng mng chng nn 0,1 tuyn thn mu

chm:

Ch tr: ngt xu, hn m, st cao, say nng, ng kinh, bnh thn kinh chc nng, tr em co git, u ngn tay t. Tc say . 358. V Cch 3 tr: chm: chch 10 hoc u chm ngn ng dng phi hp: HUYT vi i chu, Kh chn, kim, su cch 0,1 mng 0,2 0,1 thn. Nh tim tr CHI st cao hoc nng. DI oan thn Cu mi

Ch tr: trng gi hn m, ngn chn t bi, mu bn chn sng , cc kh. 359. Tc trung bnh

V Cch

tr: chm:

huyt chm

Tc ng

tam kim,

l su 2

xung -

1 3

thn thn

Ch tr: bnh tinh thn, chi di bi lit 360. V tr: pha di chm xng ng bnh ch kim, Tt gia su u 1 gn bm 1,5 vo xng thn. bnh n h ch cu

Cch

chm:

Ch tr: bnh khp gi v t chc phn mm xung quanh 361. V Cch Ch 362. tr: chm: tr: gia chm bnh ch ng khp lm hoc gi chm v t Khoa Hc pha chch chc trn kim, phn xng su 0,5 mm bnh xung 1 nh ch thn. quanh ct

V tr: t huyt Lng khu sang ngang mi bn 1,5 thn. Cng l 4 huyt ( mi chn 2 huyt) Cch Ch 363. chm: tr: chm vim ng khp kim, gi, Thn su chi 1,5 di 2 bi thn lit h

V tr: huyt Phc th xung 1 thn, cnh ngoi pha trn xng bnh ch ln 5 thn Cch Ch 364. V Cch Ch 365. V Cch tr: chm: canh trong chm u chch gi, tr: tr: pha chm: au d gia chm dy, huyt ng vim chm: tr: chm bnh ng i kim, ng, Quan B kim, rut, Liu ch kim, cao su nht ca 1,5 u xng 2 tr quan su em di v 1,5 chng huyt no, Phc 2 bi su chi 1,5 di 2 bi thn lit th th thn lit liu i thn

Ch 366. V Cch tr:

tr:

kinh

nguyt

khng i

u,

bng

lu

huyt lun

pha chm:

trn

huyt

Liu chch

liu, kim,

bn

trn su

li 2

u -

xng 3

i thn

chm

Ch tr: vim khp gi, sn nhc nhit (st cao sau ) 367. V Cch tr: chm: trn chm huyt ng i Tc lun kim, b su ngang 2 2 ngn 3 minh tay thn

Ch tr: vim khp gi, st cao sau 368. V Cch tr: chm: chm trn ng kim, Tc i su lun 2 3 3 la thn thn

Ch tr: kinh nguyt khng u, st cao sau , au gi i 369. L ni nh

V tr: gm bn chn, i v vi Ni nh ( khe lm trc khp bn ngn 2 - 3) Cch chm: chm ng kim, su 0,3 0,5 thn

Ch tr: ngn chn au n, tr em kinh phong, ng kinh 370. V Cch tr: chm: Mu gia np chm gp chi khp t kim, l ngn su ci, honh di 0,3 gm ngn 0,5 vn chn thn

ng

Ch tr: vim tinh hon 371. V Cch tr: chm: Tin trc chm v ng sau kim, hu huyt su Dng 0,3 cp tuyn 0,5 0,5 cu thn thn

Ch tr: cao huyt p, lng bn chn au, tr em kinh phong 372. V tr: sau Dng Tc tuyn lui v pha sau 1 tm thn

Cch Ch 373. V Cch Ch 374. V Cch Ch 375. V Cch Ch 376. V Cch tr: tr: tr:

chm: tr: au

chm u,

ng au

kim, gan Tht bn

su chn,

0,5

bng

1 lu

thn huyt min

di chm: tr:

gm chm mt

bn ng

chn, kim, ng, N

chnh su

gia 0,3 au

phn gt

gt 0,5

chn thn chn tt

sau

gt

chn,

chnh ng li

gia kim,

xng su rng,

gt

ni 0,3 bnh

vi -

gn 0,5 tinh

gt

chn thn thn tc

chm: tr:

chm vim

Tuyn chm: tr: co sau chm tht gt chn, ng thc Ngoi tr: ch chm: cao nht chch gia kim, qun, gn, su bnh

sinh st 0,3 no, kho mt ra c trn bnh xng 0,5 au

gt thn lng tim ngoi mu

Ch tr: au rng, cc kh, lit na ngi, au nhc mnh my (thng phong) 377. V Cch Ch 378. V Cch tr: chm: chm tr: chm: tr: au H di chm phong Lng huyt ng Lng kim, hu su cn huyt ng thp, kim, au lun: Cn su lng, Ni lun 0,3 bi hu xung 2 0,5 3 lit cn 1 0,5 na lun thn thn ngi h thn thn

Ch tr: au thn kinh to, vim khp gi, au thn kinh mc; chi di bi lit

379. V U Cch Ch 380. tr: chm: tr: u cht chm vim np gp

Tt ngang kim, gi, Thnh h su chi khuu, 1 di hi trc 1,5 l

ngoi huyt dng thn lot ct

ng khp

V tr: cnh ngoi u gi, ch cao trn xng cnh ngoi u xng i Cch Ch 381. V m m m T Ng Linh Cch u u u lin: linh: bo: m tr: 1: 2: 3: u u u chm chm: tr: u: cc u u u cht cht cht cht cht cht chm ay 1,2,3, T huyt ngoi ngoi ngoi ngoi ngoi ngoi ng np np np np np np kim, nng lng, lin, theo gp gp gp gp gp gp su h h h h h h , vim Ng th khuu khuu khuu khuu khuu khuu 2 linh, nn khp Linh t ln ln ln ln ln ln 3 1 2 3 4 5 6 mu gi bo sau: thn thn thn thn thn thn thn

chm:

Ch tr: bnh tinh thn, bi lit do ch t ri 382. V Cch tr: chm: Ni ch cao cu nht kho mt 3 c tim trong mi

Ch tr: au rng, vim amidal, c lnh trong bp chn co rt 383. V Cch tr: chm: Thi ch chm lm ng di kim, su m mt 0,3 c trong 0,5 kiu chn thn

Ch tr: kinh nguyt khng u, cng nng t cung xut huyt, sa d con, v sinh

384. V Cch tr: chnh gia

Tr bn trn ch cao

chuyn mt c trong chn mt

cn t cu

chm:

Ch tr: co rt c Phi dng (c dp), au lng, au khp 385. Thiu dng duy

V tr: sau mt c trong ln 1 thn, gia huyt Thi kh v Phc lu nhng st xng chy Cch Ch tr: t bi 386. V Cch tr: chm: huyt chm ng Thi kim, chm: cc kh, chm thp chch khp mn kim, tnh Tha kh su ln 1 3 1,5 su chi 0,5 di, gh rui, 1 chi thn di mnh thn thn

Ch tr: ng kinh, bnh tinh thn, chi di ph thng 387. V Cch tr: chm: thng chm mt ng Giao c kim, trong su 1,5 ln 5 2 ngha thn thn

Ch tr: kinh nguyt khng u, nhiu kh h, cc kh 388. V Cch tr: chm: huyt chm Bch Huyt ng kim, hi su trung ln 2 1 3 so thn thn

Ch tr: d ng mn nga; thp khp 389. Tt nhn (c t)

V tr: co u gi ly b di xng bnh ch ch lm cnh ngoi gn ni v cnh trong gn ni. Cch chm: chm ng kim, su 1,5 2 thn

Ch tr: au khp gi v cc bnh phn mm quanh khp gi 390. V tr: ch di huyt m Dng lng tuyn t 1 2 nang thn

Cch Ch

chm: tr: bnh

chm tt

ng

kim, ti

su mt, chi

di

2 t

thn bi

Tc dng phi hp: vi Ni quan, Khu kh tr vim ti mt 391. V tr: pha sau u trn Lng xng mc, n c t hu but

Cch chm: chm ng kim, su 0,5 - 1 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 15 pht Ch tr: au thn kinh to, vim khp gi, chi di tn hon

Tc dng phi hp: vi Hon khiu, Kin tt tr au thn kinh to v chi di bi lit 392. Bt phong

V tr: khe ni 5 ngn chn, c 2 chn l 8 huyt (trong bao gm c 3 huyt: Ni nh, Hnh gian, Hip kh) Cch chm: chm chch kim, su 0,5 - 1,5 thn. Cu 3 - 5 mi, h 5 - 10 pht. Ch tr: au u, au rng, au d dy, kinh nguyt khng u, st rt, rn cn, ngn chn v bn chn sng , vim b thn kinh Tc dng phi hp: vi Lng hu, Tc tam l tr chi di v ngn chn t di 393. Thng bt phong

V tr: khe xng bn chn pha sau khp bn ngn, c hai bn t khe 1 - 2 n 2 - 3, 3 - 4, 4 - 5 l 8 huyt (trong bao gm 3 huyt: Thi sung, Hm cc v a ng hi) Cch Ch chm: chm tr: ng kim, nh su 0,5 Bt 1 thn phong

Tc dng phi hp: vi Tc tam l, Dng lng tuyn tr mu bn chn sng . 394. c m

V tr: di gm ngn 2 chn, gia np gp ngang ni 2 t ca bn chn phi Cch chm: cu 3 5 mi

Ch tr: t nhin au bng, xong st nhau (c tc dng lm t bong ch nhau hoc mng nhau ra, khng phi no) CC BNG TRA CU

1. Bng nguc ph ng hnh m kinh Ng du Tnh Hunh Du Kinh Hp Ng hnh Mc Ho Ng t Th Thi uyn Kim Kinh c Thu Xch trch m tuyn lngThiu hi m cc Khc trch Khc tuyn Thng khu Linh o Phc lu Gin s Thi bch Thn mn Thi kh i lng Trung phong ng Thu Ph Thiu thng i Thiu ph Nhin cc Lao cung Thi xung Cui h T n bch Tm Thiu xung Thn Dng tuyn Tm bo Can Trung xung Hnh gian H i n ma Xun

Bng ng du phi ng hnh dng kinh Ng du Tnh Hunh Du Nguyn Kinh Hp Khc tr Tc l tamTiu hi U trung Thin tnh Dng lng tuyn Ng hnh Kim Thu Mc Ho Th Nh gian Hm cc Tam gian Xung Hp cc dng Uyn ct Kinh ct Dng tr Dng Dng kh Gii kh Dng ct Cn lun Chi cu ph Nhp Hnh Hu kh Thc ct Trung ch Khu kh Qu i trng V Thng dng Ni nh L oi Tiu trng Thiu trch Thng Tin cc cc Dch mn Lm khp Tr Bng quang Chi m Tam tiu m Quan xung Hip kh Lu Khiu m Xut

2. Bng cc huyt giao hi dng kinh ng kinh Huyt Thn Dc Tc thiTh thiTc thiTh thiTc thiTh thiDng Dng i kiu mch

mch dng dng dng dng dng dng duy

Ghi ch

0:

Kinh

PHP DNG SINH

Ngi thy thuc trc ht phi bit gng mu thc hin php dng sinh, ly kt qu ca luyn tp dinh dng chnh bn thn mnh lm hnh nh chng minh, ng thi phi gip ngi bnh nhn ra nhng nguyn nhn a n bnh tt cho h, phi hng dn cch phng nga, sau khi khi bnh, ngi bnh c th t mnh gi gn, khng bnh ti pht. Dng K Chu, danh y i Minh Trung Quc, tc gi b sch Chm cu i thnh l mt trong nhng thy thuc rt coi trng dng sinh c v mt th cht v tinh thn, chng ti xin lc trch nhng nt chnh yu, ng vit cung tham kho nh sau: V PH Ph l ci hoa che y ng tng, ting ni t m ra, da d da vo m ci m c trn khp, Ngi ta ch v ni thng tht tnh, ngoi cm lc dm ( trong th by loi tnh cm day dt gy hi, ngoi th nhim su th kh tri qu mch gy bnh) m sinh th ra ht vo khng nh, ph kim do m khng sch. Cho nn mun kinh sch s, trc ht phi gi cho nhp th u, nh vy th ng m nn chng sinh, tm ho t yn. Mt l, phi an tm xung; hai l, th lng c bp trong thn mnh; ba l, lun ngh rng kh ra vo tt c l chn lng, khng tr ngi, ch lm cho hi th nh nh, l cch th ng. Th bt u t tm, tm tnh th kh u, tng hi th u quay v gc, l m ca kim an (kim an l thuc trng sinh) Ma thu nn king n cc loi qu h da (da, b, mp)

Ma thu thy m chn, mt u, l lc kh c thanh tc (sch s nghim chnh), v c th c thu lim (c gom vo). T ngy h ch tr i, m kh vng dn, chiu mng, o mng nn dn dn bi thm. Mt php dn rng: i, , nm, ngi thng ngm ming; th ra ht vo cho iu ho nhp; t ni, cam tn ngc dch (nc ming) xung hng u u, khng lc no phi khng nhun (m t), lm cho t ho ging xung m ph kim c mt V T T gia ng tng, gi vng trong bn ma (t qu - on cui ca bn ma), cha ng v m nui ln, nm thn nhn m l r ra ngoi, t chi, bch hi (trm t xng v tay chn) da vo m vn ng. Ngi ta ch do n ung khng iu , lm mt mi qu sc th t kh b thng (b hi); t v cng b thng th n ung khng tiu ho, ming khng bit mi v, t chi mt mi, bng trn y chng, lm ma, lm a,lm tch rut, nhng iu sch Ni Kinh u chp , nn tm hc bit khng i m n mnh th t mt, khng kht m ung mnh th d chng. n qu no th kh mch khng thng, lm cho tm b tc, n qu t th thn gy, tm bng khung, ngh khng vng chc. n vt tanh trc th tm thc hn m, mun ngi tng nh (nim) cng khng yn; n vt khng ph hp th t i ly ph (nn, ma, a, i, d di) m ng n bnh c, u khng phi l v sinh. Nu mt cu lm v d: n tt phi c gi, ung tt phi c mc, khng no khng i l c. Ngi n ung nh vy, khng ch t v thun sch m ng tng, lc ph cng iu ho. Kinh bch ni rng: T th vng c th sinh bnh. ra vn vt, suy th sinh ra

Ngy xa ng Pha (T ng Pha, nh t tng, nh th ln ca Trung Quc) iu t th, n ung khng qu mt chn ru, mt ming tht, c ngi mi p n ung, ng tha trnh rng: - Mt l, an phn dng phc; - hai l, khoan v dng kh; - ba l, gim ph dng ca. Ngi mun gi v sinh th dng trong, ngi khng mun gi v sinh th dng ngoi. Ngi dng trong th tng ph yn n, iu thun huyt mch. Ngi dng ngoi th rt chm nm th ngon, ht mc n ung cho sng ming, tuy c th c bo y, nhng kh th khc lit gm ht tng ph trong. V TM Tm l ch soi ca ton thn, u ng sinh t. Tm sng th mi th mun sng, m thn khng nhp kh (thn khng bin vo hi th). Tm tnh th mi th mun tnh, m thn vi kh ho hp nhau (bao bc nhau). Ni Kinh ni rng: Thng h, thn ngi ta pht dng kh ra ngoi, du m kh trong, l lc thot tinh thn, trnh lu thng (giao hp nam n) lm tit tinh kh, Ba thng ma h ni chung, kh thin a giao nhau, vn vt ho thc (ln mnh), m nm dy sm, khng ngn ban ngy, lm cho kh khng gin d, kh nng bin thnh ti nng. l ng vi kh ma h, phi dng thnh ci o nh th. Lm ngc li th tn thng tm, n ma thu d sinh khi ngc (mt loi st dai dng), cho nn, ngi ta thng ngi yn tnh, iu nhp th tim, n nng, trnh lnh, thng bung mi che mt, em nh sng chiu vo trong, ging tm ho xung an in (ngh nh nhn thy an in), lm cho thn v kh ho hp nhau. Thi Huyn Dng S vit: Tm tng su, ng l ci gc ca s nhanh nhy, thn khng ngoi ch , tm b li ko vic th ho ng trong. Tm ho ma h bo lm chnh vng, mch vn hng, i. Nu nh mch hon l thng th, n m khng nn n nhiu, ng khng nn qut, v d b gi c. V CAN Can ly mt lm huyt, ngi ta ng th huyt quy v can, mt nh m c th nhn thy. Thng khi ng c ci ho nghi ng khng c tn (v dan hoc phc phi ho) n xen k, khng th chng gin ra m ng, cng vn phi i ng. Nu nh m h hn m khng ng th tinh thn mt mi, ch li khng an. Can thc nhit m ng qu nhiu th tu knh sinh bi (mt m), thin cn chn i mt (tnh tnh bin thnh hung c). Tt c u do khng iu can, m; nm sp m ng l ma o. Nay nu ra my iu cn thit: - khng cu gin, khng ng ngy. Ng l hnh, khng ng l thn. Tinh ca ci ng cng l ci linh ca thn. Ngi ta t ng th v gi tnh tnh v tri thc sng sa, sch s, khng nhng thn kh ti mt, sng khoi m gic mng cng yn. Nu nh tham ng th mu chy v tim, nguyn thn di ch , khng ch che bt mt tnh tri, thn cng theo cnh m hn m. Ni kinh ni: Ba thng ma xun, l pht trn(?), tri t bt u sinh, vn vt ti tt, m nm, ngy dy, rng bc sn (i bch b, i do), xo tc (ngy xa bi tc phi m ra cho thong), th lng thn hnh, lm cho ch sinh. l ng vi kh ma xun. l o dng sinh. Ngc li l thng can (hi gan)

V THN Ngi ta bm (c nhn tnh tri) kh ca Tri t (nng lng v tr) m c s sng. Ci tinh ca Thi cc ng . Nh ta vng vng, y , v ln mnh gia tri v t. Con ngi ly tinh d d, ly vt li ko, ly ci hu hn lm tri tht, theo ci khng cng phng tng lng dc, tiu hao ngy cng qu lm. Trong khng c ch th mt by t tha, m bch bnh honh hnh. Nh mt ci ng m bn ca np y thm, my ni m khng a n hi ?

Thng lm ch c thn mnh th doanh v i khp vng quanh, t khng th t nhp. Ci phong, hn, th, thp kia, v nh ta c thnh vng chc, n ch nh k cp ngoi. Tuy gt chn chng lun n nhm ng, nhng nghit thay ! Lm sao m chng t c mong mun ba bi ? Nu i gi thy thuc n mch, theo phng lm t, liu bng chc m thu c cng hiu lm cho tr li nh c m khng b h hng hay khng ? Nu k cp n mi nn cn, lm sao bng nh khng c k cp khng phi ngn cn ? Bnh n m phi cha, lm sao bng khng c bnh m phi cha ? cng nh vic cu kim thch him qu m thng mc ci bnh bt tc, lm sao c nh cu ci tinh ca thn ta m ta hng t c tha ? Tin Thnh ni: Tri t i qu l chu ngc, thn ngi i qu l Tinh, Thn, Ni Kinh ni: Ngi con trai, con gi m i dc th con g ?. Tht th m ni, c th ly ci l hn ch dc, giao ng tnh. Tuy sc p ngay trc mt, chng qua cng vui mt, tho ch m thi. Lm sao c th phng tng ci tnh chn ci tinh ? Cho nn ni: du ht th n tt, tu kit th ngi khng cn, thm du th n chy to, b tu th ngi mnh. Li ni, thng ng tri b, kh huyt tng, dng n trong, vng tm v cch nhiu nhit, nht thit trnh ra m hi tit dng kh (khng dng php pht hn), nh th n l b tng. Khi nc ng bng, t rn nt, khng nhiu dng, i nm sm, dy mun, tt phi i mt tri sng (ban ngy sng r), lm cho ch nh n nu, nh c ring t, b lnh s c nng, khng tit b phu (khng l da ra lnh), lm cho cp thit ot ly kh, l ng vi kh ma ng. l o dng tng, ngc li th hi thn, n ma xun th nuy quyt (lit bi). V NHM, C Thn ngi ta c Nhm, c, bi v thin, a c T, Ng. Nhm, c thn ngi ta l ly lng, bng m ni. T, Ng ca tri t l ly Nam, Bc m ni. C th chia ra, c th hp li, phn ra thy m dng khng ln ln, hp li xt bn khng c khong cch. Mt m l hai. Hai m l mt. Ngi ta hiu r v Nhm, c, c th gi c thn. Cng nh Vua sng sut c th chm dn yn nc. Dn cht th nc mt, Nhm suy th thn tn. l thng nhn, trit s hn phi theo li dn ngy xa, o dn cc kinh (ly dn kh i theo cc kinh mch), iu dng thnh thc th nh Tin c th chc nn mng (kh huyt lu thng l nn mng ca tui th), ri sau qut tr vng nim ( ngh t ny sinh lung tung, khng u ui, khng nh sn), ly tnh nh (ngi im gi c s vng lng trong tm thc) lm c bn m thu ci nhn v gn (hoc nh nhn thy ti n ng, hoc nh nhn thy ti u cht mi l ci nhn v gn), nghe li gn, cha nh sng m m (trc mt thy nh mt vng na sng na ti), iu hi th m m, nm vng chc bn trong (lun lu vng an in, khng di i ni khc), ch ti ci huyn, khonh khc nh la pht trong nc, hoa n trong tuyt, hai ci thn nh c un si ln, bng quang nh la nng, Nhm, c nh ci xe ln (ho xa lun), t chi t nh ni . Khong chng nh ung mt ngm nc,, thin c t ng nh nh m xoay, im lng m nng, hi c nh mt t, th kim, thu t nhin trn ln (ph kh trn vi thn kh), thu ho t nhin thng ging (tm kh v thn kh thng ging k t cho nhau... y l ni dung m cc nh luyn kh cng ly lm c bn nht). V TINH THN ng khng ch nhc nh v dng sinh theo tng ph, kinh mch, m cn nhc nh v dng sinh tinh thn, ng ni: Nhng nu khng tr lc hi, khng gi c thp thiu (nhng li khuyn v o c, tc phong) th tuy luyn tp dng sinh kinh mch, tng ph, c th gim bt c bnh tt, nhng cui cng l o ln th mt mi. ng gii thch v lc hi v thp thiu: Nh Nht th vit no = l Bc lc danh li hi (coi (su nh ci ci danh c v hi) ci ? li)

Nh Tam T Ng Lc

vit

Cm = = + =

thanh Lim Tn

sc ho h h

(cm ti v vng

sa (gi

vo trong

li sch thc

ht

kho v

sc v bo

p) ca). b)

vit vit vit vit

tin nhiu

(gim (dp (b

bt nhng

Bnh Tr

mong thi

mun ghen

ho ght

huyn). i)

tt

hn

ng ni: Su ci m cn vng mt l cha hp v sinh. Tuy lng cu mong diu l, ming nim chn kinh, mm nhai anh hoa ( n tinh tu), th ht cnh tng, cng khng th b thm ci mt Nh Bi Nhc Ci Ni Ung Cu Vui Ru Hm Nh th Nhn vit Tam T Ng Lc Tht Bt Cu Thp v: Phm nh nhiu nhiu ru nhiu nhiu r th th nhiu nhiu th th nhiu tu tm u ch th = no l vit Thiu vit vit vit vit vit vit vit vit ngh nhiu ph th th l = = = = = = nhiu th ph thp thiu = nim = = Thiu Thiu Thiu Thiu Thiu Thiu th thn tm phin kh thng bn thn din kh t tiu hi ph thn (l ng kh tn (t (mi Thiu t nhc tiu Thiu m n lc su ho c tn, lao (phi huyt (hi chn (tm (u (ch thn), lng thn mt kh (t ci nn t nh gi (t thm (t ngn (t (t (t (t (t (t tng (tim b mc lo iu ci (t ung cu vui bun ham qu phn b nghing h tn ni lch b tan g t) ngh) ), ct) li) ru) gin), mng), ru), thch), i), tn) mt) lch) hao th chy) lc) ph) v)

Thiu

nhiu

th

tr

trm

(mt

kh

nng

suy

ngh)

ng ni: y l nhng th tm ngi sng, n rt ba ru, tnh cht n ngi ta mnh nh lang si. Ngi v sinh phi trnh ci ! TNG PH BIN CHNG LUN TR (Theo Trung y hc khi yu) Ly tng ph lm u mi tin hnh bin chng lun tr gi tt l Tng ph chng tr. N l c s lm sng khoa hc chn on tr liu. Cng nng ca mi tng ph c nhiu mt, quan h gia tng ph, t chc c quan vi nhau rt phc tp, do vy, hnh thI bnh cc tng ph c nhiu v. V lm sng cn xuyn qua cc bin php, cc hin tng tm bn cht, tm mu thun ch yu. Trng nhng chng trng chung y, phi tm ra mt s ch chng c tnh cht then cht phn tch. tin cho vic hc tp, mi chng c ra my bnh danh theo Ty y cho d nhn bit (trong Ty y l mt loi bnh th trong ng y c th phn thnh my loi hnh hoc my loi chng). 1 TM V TIU TRNG BIN CHNG LUN TR Cng nng ch yu ca tm l ch huyt mch v ch thn ch, do phn ng ch yu ca tm l nhng biu hin khc thng v mt huyt mch v thn ch. Cn c vo nhng biu hin lm sng, c nhng chng: tm dng h, tm m h, tm huyt Thuc v mt ch thn ch, c nhng chng: m ho ni nhiu, m m tm khiu. V phiu tiu trng thng thy bnh chng l: tm cu nhit sang tiu trng. Cn nhit nhp tm bo th thuc v phm vi n nhit bnh, s nghin cu v bin chng lun tr sau. Tm dng bt tc (tm dng bt chn):

Triu chng: Gm tm kh h, tm dng h, tm dng h suy. Biu hin chung: hi hp, on hi (khi hot ng nng thm), t ra m hi, li nht, ru li trng. - Tm kh h: thy mt mi, u oi, sc mt trng bt, hay th di, li ph nn (bo non), on hi. - Tm dng h: mnh hn, chi lnh, kh chu vng tim, au tim, mch t, nhc hoc kt i (mch nh yu hoc lon nhp). - Tm dng d suy (h thot): m hi ra dm d, t chi rt lnh, mi xanh tm, hi th ht nh yu, c khi chong vng hn m, mch nh nh mun mt. Bnh l: Tm kh h do tm kh khng sc thi ng huyt mch, do xut hin chng hi hp, ngn hi, mch h. Tm dng h, do dng suy nn thy hin tng hn. Tm dng h suy l tm kh bt tc () li kim tm dng h nn bnh bin ho nghim trng. Mch vi t, thy hi hp. Dnng kh i h s thy ra nhiu m hi, t chi rt lnh lm nh hng n thn ch, c th a n bt tnh. Php cha: Tm kh h nn b tm kh, an tm thn dng T qun t khang b kh, gia thm Toan to nhn, Vin ch, Ng v t dng tm an thn. Tm dng h nn thng tm dng dng Qua lu Ung bch Qu chi thang, nu nh kim tr nn dng thm Tht Tiu tn hot huyt tn . Tm dng h suy nn hi dng cu nghch: ly ngay ngi cu, cu Bch hi v Tc tam l, hoc Dng tuyn, cho ung ngay T nghch thang sc gia Dng sm tr am thng dng. Tm m bt tc:

Triu chng: Chia ra lm 2 loi: tm m h v tm huyt h u hi hp, kh chu vng tim, s hi, mt ng, hay qun. Tm m h: st nh, m hi trm, ming kh, u li hng, ru li trng mng, hoc khng ru, mch t sc. Tm huyt h: Chong vng, sc mt nht nht, nht ming, li nht, mch t, nhc. Bnh l: Tm m bt tc tc l tm dng thin cang (vng tm nng), tm m, tm dng khng iu ho lm cho tim hi hp, tay chn bun b. Tm m h thng do lm vic tinh thn nhiu, hao tn tm m, nu thy km c st nh, m hi trm, u li hng mch t, sc l chng ca m h ni nhit. Tm huyt h phn nhiu do s cung dng mu khng , nu thm chong vng, li nht, mch t, nhc (mch nh yu) l chng ca huyt h. Php cha: Tm m h nn dng tm m, an tm thn, thng dng B tm hon. Tm huyt h, nn b dng tm c th dng T vt thang thm A giao b huyt, gia Chch Cam tho, B t nhn dng tm m. CHng bnh thn kinh thy tim hi hp, mt ng thuc v tm m h c th dng dng tm m, an tm thn m cha. Do thiu mu thy thn thc, chong vng l chng tm huyt h - dng php cha b huyt dng tm. Nu tim p qu nhanh li hng khng ru, mch t, sc l tm m h. Tm m h dng Sinh mch tn dng tm m, lim tm kh; chng tim au li hng, mch t sc l chng tm m bt tc, c th dng Mch mn, ng tui, Hi nhi sm, Sinh a hong dng m ch kh, an sm, o nhn, Hng hoa hot huyt. Tm huyt tr:

Triu chng: Tim hi hp, au tim (au nhi hoc rm ran vng trc hay sau tim) lc au, lc khng. Khi bnh nghim trng, au n khng yn, mng tay xanh tm, ra m hi, t chi lnh, li hng xm, hoc quanh li c nt mu , ru li t m nhun, mch sp (mch sp = rt tc khng thng sut). Bnh l: V huyt tr, kh huyt kh thng, lm tim hi hp, tim au. Do vy m thiu mu mao mch, ton thn lu thng mu km, mu mu bm tm, khng ti, li c nt mu ; mng tay xanh, "tm dng bt chn", khng lm nng chi, nn chn tay lnh, dng kh khng th gi chc ngoi biu lm cho m hi ra nhiu. Chng ny thng thy bnh x va mch vnh v co cng c tim. Php cha: Nn tuyn b thng dng dng Qua lu ung bch thang gia Qu chi, o nhn, Hng hoa. Bnh nghim trng dng Huyt ph trc thang gia gim m cha. Tm huyt tr phn nhiu lin quan vi tm dng bt tc. Dng Qua lu ung bch thang gia Qu chi thng tm dng, gia o nhn, Hng hoa hot huyt thng ch nghn tc, nu c kim h chng, ngn hi mch yu, li dy, nn kim dng thuc hnh kh, b kh, hoch huyt nh Hong k, ng sm, an sm, Phc linh tr nghim trng dng cch trn v hiu th dng cng trc huyt vi trng t (thang nhiu cn lng) nh Huyt ph trc thang m ho ni nhiu (m ho nhiu tm)

Triu chng: Thn ch tn lon, cung thao vng ng, ni nng lung tung, khi ci, khi khc, nh, chi ngi, li hng, ru li vng trn, mch hot, sc (trn, nhanh). Bnh l: Thn tr ca tm b m ho cang lm nhiu, do thn ch tn lon, cung thao vng ng

(() l bnh m, v vy ru li trn, mch hot; do ho cho nn thy li hng, ru vng mch sc (mch sc = nhanh). Php cha: Nn thanh ho ho m, dng Mng thch cn m hon hoc Sinh thit lc m; tinh thn phn lit chng, tinh thn cung thao ut c, bnh (bnh thn kinh chc nng) u thy chng m ho, c th dng phng php trn cha. m m tm khiu (m tr tm bo)

Triu chng: Thn tr suy, thc m h, nn ra dm di hoc hn m bt tnh, c ting m rt trong hng, li cng kh khng ni c, ru li trng trn, mch hot. Nu kim chng m nhit th li hng, ru vng, mch hot m sc (mch trn m nhanh). Bnh l: Tim b m che m, thn ch khng trong sng, thc phn tn, c th dn n hoon m bt tnh. Chng ny khng ring nhit, tuy cng loi vi chng kim ho trn, nhng li khc v mc nng nh v cch cha. Php cha: Nn tr m, thng khiu, dng o m thang. Nu hn m bt tnh, nn n khai php, dng T hp hng hon. Nu hn m do m nhit, nn lng khai php, dng Ch bo hon hoc Ngu hong hon. bnh hoc chng tinh thn phn lit c ru li trng trn m mch hot, c th dng o m thang tr m thng khiu, cng c th thm T hp hng hon tnh thm tinh thn. Xut huyt no thuc v m m tm khiu m hn m bt tnh c th dng n khai php; thuc v m m tm khiu m c li hng, ru li vng, mch ht dng lng khai php, tc l thin v nhit th dng lng khai, thin v hn th dng n khai. Nu xut huyt no m xut hin chng thot (xo tay, m ming, mt nhm, i dm, ra m hi, mch nh yu, hn m bt tnh) tuyt i khng dng php khai khiu (trnh cho dng kh thot nhanh hn), nn dng ngay Ngi cu cu Thn khuyt, Tc tam l, ri cha theo php trng gi. Hn m gan, hn m ca i ng, bin chng ca m nhit, c th dng loi thuc lng khai nh Ngu hong hon kim chm Nhn trung, Dng tuyn, sau khi tnh s tu theo cc tnh hung m iu tr. Tm Tm ho cu nhit thng sang vim tiu (tm trng (tiu ho trng cang thc thnh): nhit)

Triu chng: Ming li sinh mn nht (hay mc ti pht). Kh chu trong tim, kht, tiu tin vng, t, hoc i lin min, i but, i ra mu, u li hng, ru li vng hoc trng, mch sc (nhanh). Bnh l: Tm khai khiu li, Tm ho thng vim lm cho li sinh mn nht, bt rt tim, ming kht, cht li hng. Tm cu tiu nhit sang tiu trng s thy tiu tin , t, au but, i ra mu. Php cha: Nn ging ho tit nhit, thng dng o xch tn gia gim. Vm ming b vim ti pht, c th dng o xch tn. Nu to bn, tiu ho khng tt, gia i hong, Sn tra, Cc nha, Mch nha (tiu dn dc). Nu tinh thn cng thng, mt ng, mch t, sc th gia Mch mn, Toan to nhn, K n hong (() (thuc cha m) nu c kinh nguyt m mch huyn, gia Si kh, Bch thc (thuc th can, dng can). H thng tit niu vim nhim hoc si, m tiu trng c thp nhit, th lun tr theo chng bng quang thp nhit. Tiu trng kh thng:

Triu chng: au bng di cp, au xin sang vng lng, lan xung b phn sinh dc, ru li trng, mch trm, huyn hoc huyn khn (huyn khn = cng m to).

Bnh l: Chng ny phn nhiu do n ung khng gi ginf, do hn thp khng c iu ho, ut kt ti kh c bng di. Php Nhng cha: Nn hnh chnh kh tn kt, lun dng tr Qut v hch hon hoc v tiu dc tn.

im

tm

trng:

a. Tm kh h: Hay th di, mch h, nn b tm kh, an tm thn. Tm dng h: mnh hn, chi lnh, mch trm t, nn thng tm dng, c th hot huyt, kh ; tm dng h suy: ra nhiu m hi khng dt, t chi l nh ngt, mch rt nh kh thy nn hi dng cu nghch. Tm m h, u li hng, mch t, sac sneen dng tm m. Tm huyt h, li nht, mch t, nhc, nn b tm huyt. b. Do m dng h cn: Tm dng h hoc tm m h n mt mc nht nh u c th dn n m dng, kh huyt u h, lc ny cn tr c m dng, hoc cn c theo tinh hinhf m thin tr v pha no. Nh m dng u h m thin nng v huyt h khi dng thuc phi thin v b huyt. c. Tm ho thng vim: ming li mn nht, nn ging ho tit nhit; tm cu nhit sang tiu trng, i sn m au, nn thanh nhit li thp; tiu trng kh thng, nn hnh kh tn kt. NHNG BI THUC V TM V TIU TRNG

T qun t thang Nhn sm (hoc ng sm) Phc linh t 2-3 ng cn Bch trut t 2-3 ng cn

3 ng cn

Chch cam tho 1 ng cn

Qua Qua Qu Tht Ng Ngy T Ph Cam B Nhn sm t linh ung lu chi,

lu 4-8 Hu

ung ng phc, cn Ch

bch Ung thc tiu bch

qu u liu

chi 4 chng ng gia

thang cn gim tn

chi 2 ln

6 mi

lng ln 2-3 nghch

Sinh git

b ng

hong cn, bc

4 vi

lng sc thang

bo tho

2-4

ng chch

cn

Can 1-3

khng

1-2 ng

ng

cn cn hon

tm hoc ng sm 5 ng cn Huyn sm 5 ng

cn

an Ng Ct Mch B Sinh

sm v cnh mn t

5 t 5

ng 1

cn lng ng

Bch Vin cn

phc ch ng Thin

linh 5 qui mn to 1

ng ng 1 1

cn cn lng lng

1 1 a

lng lng

nhn

Toan

nhn

lng lng

Cc v tn nh, trn mt lm vin to bng ht ng ng, dng Chu sa lm o, ngy ung 3 ng cn chia lm 2 ln. T ng (Sinh Bch Sinh Nhn Ng Huyt ng o Ch Si Ct Ngu qui nhn xc h cnh 2 1 1,5 tt 4 3 sm 1-3 v ph ng ng ng ng ng cn cn cn cn cn 3 ng t trc Sinh Hng Xch Cam Xuyn a hoa thc tho khung ng cn thc 3 quy 3 hoc ng cn ng cn thc Xuyn mch Mch 1-3 3 3 2 1 1,5 ng ng ng ng ng mn 4 ng ng cn cn thang cn cn cn cn cn cn lng) hong tiu bc trn vi e sc ung. (Fe3O4) khuyng vt a hong u 1,5 ng 4-5 ng thang cn c) cn tn

Mng thch cn m hon (thuc ch sn, trong phng khng ghi t Thanh Hong Ngy Sinh ung thit 2 lc ln, m: mi v mng thch cm ln st 1 khi 1,5 rn ng vng Trm hng Phc cn, ra i

Vy T Chu T Tt Sinh T inh Ngy Ch Nhn X Thin Bng H i Ton An Ngu T Chu Chn Hng X

st

bong

sc

vi

nc hp

ung,

lng

dng

t hng

ng

cn

lng. hon

sa hp hng bt hng gic hng ung

1 du 1 ph 1 1 2

lng 5

Thanh ng lng cn Trm X n Bng mi bo

mc Kha t

hng nhc 1 1 7,5

1 lng

lng

hng hng hng phin ln na 5

lng cn lng cn cn. an

lng lng lng ln,

ng 1 ng ng

sm hng tc phin phch mi b ch thnh 1 1 1

1 ng hong ng cn 1

lng Ch lng cn lng 1

Chu nam T hong tinh

sa 3,5 gic 5

1 ng 1 ng 1 Mt

lng cn lng cn lng 20%

Ngu Hng lng

hong

240

vin,

ngy

ung ngu

1-2

vin,

chia hong

lm

2-4

ln

ung hon

doanh hong gic sa chu hong hng 1 5 1 1 lng ng lng 1

lng lng Bng cn

Ut Hong phin Chi Hong 2,5

kim lin 2,5 t cm ng

1 1 ng 1 1

lng lng cn lng lng cn

Tn nh trn mt lm vin, mi vin 1 ng cn, ngy ung 1-2 vin, chia lm 2-4 ln, ung vi nc chn. 2Can v m bin chng lun tr Cng nng sinh l ca can ch yu l s tit (() v tng (cha) huyt. Khi c bin ho bnh l, ch yu

l do s tit bt thng lm cho can ut, can ho vng, can dng thng cang, can m bt tc. Can mt s tit, hoc can ho thnh u nh hng n cng nng tng huyt ca can m xut hin chng xut huyt. Bnh thng thy ca m l chng m nhit. Can (Can kh ut kt, can kh bt th) (can kh khng th ut: lng)

Triu chng: Hp tp, d cu, hoc tinh thn ut c, vng u, chng au hai mng sn, hoc au nhi, va th va rn, n khng ngon, ming ng hoc nn ma, bng au, la chy, kinh nguyt khng u, ru li trng nhun, mch huyn. Nu can ut lu dn n can huyt s kim c bng (can, t sng to), ven li c nt ban, ; mch huyn (cng nh dy n) hoc sp (hoc rt). Bnh l: Can kh ut kt khng s tit c, sinh ra tnh tnh d cu, hp tp. Cann kinh kh huyt tr gy nn chng au hai sn. Can kh khng tit vt ra c th ph ngang, xm phm t, v gy nn au sn, bng, la chy, rn khi th, n ung khng bit ngon, nn ma. n b do kh huyt khng th, nh hng mch xung, nhm m sinh ra kinh nguyt khng u. Mch huyn l mch thng thy ca bnh gan (mch huyn: cng nh dy n). Php cha: Nn s can l (() kh, thng dng Si h s can thang nu kim huyt nn gia thm thuc hot huyt vo trong s can l kh, thng dng Tiu dao tn gia a sm, B hong, Ng linh chi. Vim gan mn tnh thuc loi can ut, nn dng Tiu dao tn. Nu thy gan sng to, gan vim, hay bc u x gan m kim huyt c th thm v thuc hot huyt. Nu l bnh lao phi c chng can ut (d cu, au sn, ng ming, mch huyn) l c m h, c th dng Tiu si h thang, b cc v thuc n to, gia u, Nu trinh t, Sa sm l nhng v dng can. Kinh nguyt khng u thuc v can ut c th dng Tiu dao tn gia gim. Can dng thng cang : (Can dng cang thnh, m h can vng)

Triu chng: au u, chong vng, d cu hoc nhn l m, au sn, ng ming, ven li mu hng, ru trng, mch huyn. Nu thy chng au u d di, chong vng, tai , ic, mt , mt au, d cu, ng khng yn, th huyt, mu cam, au mng tay, ven u li hng, ru vng hoc vng dy m kh, mch huyn, hu lc l can ho thnh. Nu can dng cang thnh n mc can phong ni ng u dn n trng phong (xut huyt no) m xut hin lit na ngi, mt ting, ming mt mo hoc rm r chn tay, hn m l do nhit cc, phi gii quyt nh chng n nhit. Bnh l: Can dng thng cang l do can nng bc ln qu nhiu, dng thin thnh u, mt, gy au u, au mt, huyt p tng, ng ming, au sn, ven li hng, mch huyn l chng thng thy ca cc kinh can, m c bnh. Nu can ho thnh (can ho tch thnh, can kinh thc ho) tr cc chng ca can dng thng cang ra, cn c cc chng thin v ho, nhit, nh ho thnh trn lm cho au u d di, kim xut hin mt , tai ; do can ho thnh lm nh hng cng nng tng huyt, nhit bt p huyt "vng hnh", s xut hin cc chng nn ra mu, chy mu cam; can ho thng cn, lm au mng tay, ven u li hng, ru vng, mch huyn, sc u l chng ca ho nhit. Can dng thn cang, hay can ho thnh u c th pht trin thnh can phong ni ng (co git). Php cha: Ca dng thng g nn dng php bnh can, dp phong, dm dng, dng: "Thch quyt cu ng m". Can ho thnh th nn thanh can t ho, th dng Long m t can thang.

Nn xung huyt no, xut huyt no thuc v b chng (hn m, bt tnh, hai tay nm, rng cn cht, mch huyn hoc khn) th dng khai khiu php (thin v nhit th dng lng khai, hn th dng n khai) kt hp chm chch cha nh cha trng gi. Bnh cao huyt p thuc can ho thnh, dng thanh can t ho, ly Long m t can thang b v Si h (hoc t Si h) gim tc dng thng pht, gia thm Thch quyt minh, Ngu tt lm tng sc ging ho. Cp tnh vim tai gia c m v mn nht tai ngoi u c th cha bng Long m t can thang. Cp tnh xung huyt y mt cng vy. Phn trn ca b my tiu ho b xut huyt do can ho thnh dn n th cng Long m tho, Sn tra t, Hong cm, i hong, Sinh a hong, Hn lin tho, T chu tho, Trc bch diueepj thanh can, t ho, ch huyt m cha (nu xut huyt vng trn phi trnh dng thuc thng ). Bnh bch huyt (() thuc v can ho thnh, nu c xut huyt dng ng qui l hi hon. Can m bt tc:

Triu chng: Chong vng, au u dai dng, tai , ic, qung g, mt ng, hay mng m, tay chn t di, run ry, li hng, t nc bt, ru li t hoc khng ru, mch huyn, t (cng nh), hoc t, sc (nh nhanh). Bnh l: Can da vo s nui dng ca thn thu, can m bt tc l do thn m bt tc, tinh khng ho huyt, huyt khng dng can m ra. Can m bt tc dn n can dng thin cang (h chng khc vi can dng thng cang ca thc chng, cng khc can ho thnh thuc thc chng), v l h chng nn cc chng xut hin t t, ch khng t ngt, d di, a s nn, xoa bp. Cng phn bit r ch chng ny li hng, t bt, ru li t hoc khng ru, mch t, sc l tng li v tng mch ca m h tay chn t di, tht mm nho l do m dch khng gy nn. Php cha: Nn t thn dng can, dng K cc a hong hon. Cao huyt p thuc can m bt tc dng Lc v a hong hon Gia quy bn (hoc Mit gip), Mu l, Ngc m tu. Vim vng mc trung tm thuc v can m bt tc c th dng Lc v a hong hon , gia Mit gip, Thin thoi nui m, dm dng. Mn tnh vim gan, hoc gan sng to d can vim m thy t nhin au hai mng sn, li hng khng ru, t bt, mch t hoc t Sc l can m bt tc th dng Nht qun tin dng can m. m nhit (can m thp nhit):

Triu chng: Sn phi au thnh cn, vng da, i t m , ming ng, hng kh, nng rt ln ln, nn ma, nhi au vng lm c, n t, bng chng, li hng ru vng, mch huyn, sc (cng nhanh). Bnh l: Do nhit nn m khng s tit c gy ra sn phi au n. m kinh c nhit th ng ming, hng kh, nng rt ln ln. Nhit kim thp, thp nhit ut chng lm vng da, i t, nc tiu vng hoc . Can kh phm v (can v bt ho) gy au vng thng v, nn, n t, bng chng l chng ca t, v; lng hng, ru vng, mch huyn, sc l chng ca nhit. Php cha: Nn thanh nhit li m, thng dng Sn tra t, Hong cm, Ut kim, Huyn minh phn, Si h, Ch xc, H trng, Kim tin tho. Nu kim to bn gia i hong, Ch thc, Ch xc. Nu au n d di th gia mc hng hnh kh, gia B hong, Ng linh chi hot huyt ch thng (() Vng da r rt gia Nhn trn, i hong, Kh hong tho. Vim ti mt cp tnh v si mt th dng php cha k trn, vim mt mn tnh th dng Si h, Ut kim, Hong Cm, Bch thc, H trng, Kim tin tho, Huyn minh phn, B hong, Ng linh chi, Cam tho.

im

ch

yu

lun

tr

can

l:

a. Can c bnh phn nhiu l chng dng cang, lu ngy khng khi d tn hi n can m, hnh thnh chng dng cang m h. Php cha: nn dng can m, bnh can dng. b. H chng ca can phn nhiu thuc m h. Do "can thn ng nguyn" nn php cha l t thn b dng can ((((). Nhng Si Si Ch Xuyn Trn Tiu Si Cam Gia Tiu Si Bn ng Chch i o Ch Phc Ch o Sinh a 4 bn linh thc 2-. xch ng cn h 3-4 2-3 ng ng cn tn 1 lng ng cn Ch cam tho h h 2-4 Bch trut, h 1-3 tho Phc si ng 2-3 sm 1-2 to m cn Trn Cam nam (o Mc thng b tho tinh 2-3 1 1-2 nhit 2-3 ng ng ng ng ng cn ng 3-4 cn Sinh Hong cn linh, ng cn h thc khung 1-3 3 1 b bi h ng ng ng cn cn cn 1 dao Bch 1-1,5 ng quy, h cm Nhn ng khng 4-6 2-4 lt 1,5-3 ng sm i thc 3 ng khng, Bc ng thuc s Bch Cam Hng thc tho ph ng v can can 3 1-1,5 1,5 ng ng ng v m thang cn cn cn cn tn cn cn h thang cn hoc cn thi qu thang cn cn cn tn) cn

Cam Qut

tho

tiu

ng

cn hch

Trc

dip

2-3

ng

cn hon

Xuyn luyn t, Qut hch, Hu phc, Ch thc, Qu tm, Cn b, Hi to, Hi i, o nhn, Chn v tren mi th u 1 lng. Mc thng, Din H sch, Mc hng, Mi th u 5 ng cn

B chung, nghin mn, ry ru lm vin, to nh ht ng ng, ngy ung mt ln 70 vin ung vi ru m hoc nc mui un lt. Bch Cng Thch Thin Sinh Sn ch D Long Long Hong ng Trch Mc ng ng Chi Hong m t cm quy t thng quy quy t b can 2-4 2-4 2-4 2-3 l ra li nghin quyt ma thch trng chi mu 3 tho giao m thang 5 ng ng ng ng hi ru sao Hong cn cn cn hon sy phn cn 3 quyt 4 tc ct 18 thng nh, cu 2 cn Cam 13 mi gi 3 ng dng ng minh 5 m cn ng cn cn cn ng t 2 ng Si Sinh Xa a tin Cam (ng Long Hong cm cn, h cn cn. dc tho phn cn Ngy dng ma ng Tang tt cm Phc 5 can Sn 1 hong t tho quy m ch 3 3-5 3-5 1-2 long tho lin 2-4 ng thn k t 26 cn 5 0,5 cu 4 sinh 3 3 4 ng 3 1 ng ng ng ng ng ng ng 11 tn lng lng cn. m) cn cn cn cn cn cn thang cn cn cn cn cn hon) sao kh sao sao

(Thin Cu ; Ngu Hong Chu

ng ng ng

ng ng ng ng hi

Cc i L Ba Mc

v hong -

trn ngm hi

mi ru mi ng cn sao

th Thanh

u i thu -

1 thu

lng phi phi

v hng

trn 2,5

th X

5 hng

ng 5

cn phn

Nghin chung nh mn, ry nc lm vin to nh ht u xanh, mi ln ung 20-30 vin, thang bng nc gng sng un si. K Thc Sn an Cu Mi Lc Thc Sn an Mi Nht Bc ng Cu k sa quy t sm 3 3-8 3 ng ng ng cn cn ngy a dc b ung 2 3 4 ng k ngy ung a dc b t 2-4 v hong 4 8 3 3 ng cc hong 4 8 a lng lng lng lng cn, chia a lng lng lng cn, chia Sn Trch Phc lm hai ln Sn Trch Phc Bch lm 2 ln cc ung hong th t linh ung vi nhc 3 3 nc mui 4 hong th t linh hoa vi nc nhc 3 3 3 mui 4 hon lng lng lng lng lt. hon lng lng lng lt. tin Mch a mn hong luyn t 3 3-14 1,5 ng ng ng cn cn cn

qun cn Sinh Xuyn

3. T v v Bnh chng lun tr Cng nng sinh l ca t ch yu l vn ho, thng huyt. Khi c bin ho bnh l: Bnh ca t phn ln l thp, l h (dng h l nhiu).

- Bnh ca v phn ln l nhit, thng l thc nhit (chng h hay gp l v m h). T v v l gc ca hu thin, t, v h lm nh hng n ng tng, c bit l tm, thn, ph (ph t lng h chng s gii thiu phn lun tr v ph), chng c quan h rt mt thit.

dng

h:

(T

dng

bt

chn,

hn)

Triu chng: Mt vng bch, vng d dy hoc bng chng au, a chm, nn, ming a nc trong, n khng ngn, phn nt hoc a lng ko di, bing nhc, yu ui, t chi lnh, nc tiu nhiu m trong, hoc i t m ph thng, bp tht gy mn, li nht, ru trng, nhun, mch hi chm hoc yu. Bnh l: T dng h, hn lm cho cng nng vn ho ca t v gim yu, do mt vng bch, n ung khng bit ngon, phn nt, bng trn chng au, thch chm (thuc hn), a nn bp (thuc h). T ch t chi, c bp, t dng bt tc lm cho chn tay lnh, mt mi u oi, c bp gy mn. T dng h, th cng nng vn ho thu thp khng sc lm vic cho nn nc tiu trong m nhiu hoc t m ph thng, li nht, chm, ru li trng trn, mch hon hoc hc l chng ca dng h. Php cha: Nn n trung kin t, thng dng Ph qu l trung thang gia gim. Bnh chng thn kinh d dy, vim d dy mn, lot t trng, cng nng tiu ho ri lon, vim rut mn tnh, l mn tnh, ph do suy dinh dng u l t dng h, c th dng Qu ph l trung thang gia gim v cha. Nh lot t trng thm Pht th, Ngo lng luyn. Mn tnh vim rut thm Xch thch chi, Thch lu b. Mn tnh l thm Mc hng, Bch thc, ng quy. T, v kh h (() (T v h nhc, trung kh bt tc)

Triu chng: Mt vng, u oi, n ung mt ngon, bng trn au hoc bun bn, thch bp nn, bng chng, th c rn, nn chua, phn nt, li nht, chm hoc c ngn rng, ru li trng, mch h. Nu ting ni trm, on hi, c ng c cm gic kh trt xung, hoc sa d dy, sa thn, sa d con l phn kh cng h gi l trung kh h hm (t kh b hm di). Nu nh kh t, v u h, c th xut hin cc chng xut huyt hoc pht nhit (st cao). Nu nh t, v kh h, can kh phm v s au vng d dy, sn bng chng au, chua hoc si bng, a chy, ru li trng trn, mch huyn, y l chng can v bt ho. Bnh l: T v kh h s u oi, n t, bng au, a s nn, phn nt, mch h. T, v h qu nng, sc thng khng , lm cho ni tng sa xung, ngn hi, ting ni trm. Do t, v kh h, km n dn n kh huyt u h; t khng thng huyt s gy nn xut huyt, cng c th khng xut huyt m pht nhit, loi ny khng do ngoi cm m l "ni thng pht nhit". Can i vi t l quan h khc ch v b khc ch, can kh honh nghch ([1])s khc ch t, v, gy nn bnh h thng tiu ho; t v h nhc cng d dn n can kh phm v m xut hin cc chng can v bt ho. Php cha: T, v kh h nn kin t, b kh, dng T qun t khang gia gim, hoc dng Tiu kin trung thang. Trung kh bt tc nn thng b kh, dng B trung ch kh thang. T v kh huyt u h nn kin t, b kh huyt bng Quy t thang. Nu can v bt ho nn s can kin t tiu giao tn gia gim. Lot d dy t trng do t v h nhc dng T qun t thang gia gim, hoc Hi phiu tiu hay Hong k kin trung thang; sa d dy, d con, trc trng, dng B trung ch kh thang gia chm cu; bnh v huyt dch nh kinh nguyt qu nhiu do t h khng thng huyt dng "Qu t thang" gia thm thuc ch huyt. Chng thn kinh d dy, vim gan mn tnh thuc can v bt ho dng Tiu dao tn gia thm ng sm.

C mt s chng pht nhit cha r nguyn nhn, khi bin chng c t v h nhc, thin v kh h c th dng B trung ch kh; kh huyt u h Quy t thang. Php cha ny gi l cam n tr nhit (tr nhit bng v ngt, m). 3. T v thp khn (t h thp khn, thp khn t dng)

Triu chng: n ung gim dn, d dy y tc, c khi tc nhi mun nn, ming nht hoc kh, thch ung nng, u nng nh c vt , chn tay r ri, ngi ni, ngi lm, ph thng, a chy, kh h nhiu, ru li dy trn, mch hon (mch hi chm). Bnh l: T, v thp khn ([1]) lm cng nng vn ho thp trc ([1])b tr ngi, km n, d dy y tc, bun nn. T ch t chi nn chi th khn qun; thp khn trong th thanh dng ([1]) khng thng lm cho u nng nh ; thp t di lm cho a chy, nhiu kh h; ming nht hot dinh, ru li dy trn, mch hon l chng thp nng; li dy non m mch h l tng li v tng mch ca chng h. Ngoi thp khn ra, cn c t h, phn ln t h khng vn ho thaapas m tin trin thnh thp khn. Php cha: Nn kin t, ho thp, dng V linh thang. T h thp khn nn kin t kh thp, dng Ng linh tn vi T qun t thang. Vim d dy mn, vim rut mn, l mn thuc v t thp khn, dng php tren gia gim m cha. Mn tnh vim gan, bnh th thng, m trc c t h, khng th ho thp, sau l thy thp khn th dng Sm linh bch trut tn kin t kh thp. Thp nhit ni un ([1]): (T un thp nhit)

Triu chng: Cng mc v da d ton thn vng vt, pht nga, bng bng, chng khng thit n ung, thn th mt mi, nc tiu , vng, hoc thy ming kh, ng, pht st, kht, phn nt, ru li vng trn, mch nhu, sc (mch mm, nhanh). Bnh l: Thp nhit ni un t v lm nh hng ti tc dng s tit ca gan, mt, dch mt trn ra lm da d vng, nga. Thp nhit ni un, vn ho tht thng s khng mun n, i tin phn nt, tiu tin vng. Nu thin v nhit th ming kht, ng, pht st, ru li vng trn; mch nhu, sc l chng ca thp nhit ni un. Php cha: Nn thanh nhit, li thp, dng Nhn trn cao thang hoc Nhn trn t linh thang. Vim gan siu vi trng, vim gan qua chuyn mu, cp tnh vim ti mt thuc v thp nhit ni un dng php trn m cha. Tm t lng h, t thn dng h:

Triu chng: Tm t lng h c: sc mt vng bt, tim hi hp, hay qun, mt ng, mt mi, u oi, n t, bng chng, phn nt, ru li trng nhun, mch t, nhc (nh v yu). - T thn dng h c: Tinh thn mt mi, yu hi, ngi ni hoc phi c ting rn m, hen suyn, t chi v lc, lnh, a nho, hoc tng sng a chy, lng lnh, s lnh ton thn ph thng hoc bng c nc, ru li trng nhun, mch t, nhc (nh m yu). Bnh l: 2 loi trn u do bnh bin ca mt trng m nh hng n mt tng tn quan, hoc do bnh t dng tc ng n 2 tng m pht bnh, nh tm t lng h th thy tim hi hp, mt ng hay qun, l chng ca tm h, li thy km n, bng chng, phn nt, mt mi, u oi l chng ca t h. Ru li trng nhun, mch t nhc l chng ca tm t lng h.

T thn dng h: ngi ni, yu hi, t chi v lc, lnh, phn nt l chng ca t dng h; tng sng c a chy, lng lnh, s lnh, tinh thn bi hoi l chng ca thn dng h. T h th sinh m, thn khng np kh th sinh suyn. Thn ch thu, t vn ho thu thp, nu t thn dng h th s ph thng, bng c nc, ru li trng nhun, mch t, nhc l chng ca dng h. Php cha: Tm t lng h, nn b tm ch t, thng dng Quy t thang gia gim. T thn dng h, nn n b t thn, thng dng Chn v thang gia gim.

Bnh thn kinh chc nng, bnh huyt dch thuc v tm t lng h th dng php trn cha. Bnh tm tng c ngun gc t ph, thy c t thn dng h (hen suyn nhiu m, ph thng) c th dng Chn v thang gia Bn h, Ma hong, Nhc qu. Nu ph do tm, x gan, bng c nc, chng tng hp ca bnh thn thuc v thn dng h, c th dng Chn v thang cng vi Ng linh tn. Nu vim rut, l mn, thy c t thn dng h th dng Ph qu l trung thang hp vi T thn hon cha. V ho thnh: (T nhit nhiu v, v ho tch thnh)

Triu chng: Pht st, to bn, au rng, chy mu chn rng, th huyt, chy mu mi, bt rt, ming kh, ng, li hng, ru li vng, mch sc, l chng ca v ho thnh. V m h c: n ung km st, c khi khng n, pht st nh, st v chiu, to bn, li hng, t ru hoc khng ru, mch t hoc t sc. Bnh l: V ho thnh, dng thnh th nhit, lm pht st, ho nhit thng m lm cho phin thao (vt v) to bn. Ho thnh vim ln, p huyt "vng hnh" lm cho th huyt, chy mu mi. Ho ca v, ho theo dng minh kinh mch (v kinh) i ln lm cho chn rng sng au v xut huyt; v ho thnh lm cho ming ng, kh. Ru li vng, mch sc l chng ca nhit ho. V m h cng xut hin chng l nhit, v "m h sinh ni nhit". Chng nhit ny so vi chng thc thit th khc nhau, tuy cng pht st hoc st v chiu nhng nhit khng cao, tuy c to bn, ru li khng n ni vng dy,ngc li, thy t ru hoc khng c ru; n ung c gim nhng khng phi do kh h (cng nng tiu ho khng ) m v m tn bt tc (dch tiu ho gim t) gy nn. V ho thnh c th thng m, v m h c th sinh nhit, chng trc l thc ho, sau l h ho, hai ci khc nhau. Php cha: V ho thnh nn thanh v ho, phi dng Thch cao, Tri mu, Chi t, Hong cm, m trc dip. Nu ming kht li kh, thm Thch hc, Thin hoa phn, Sinh a hong, Thch tin o thanh nhit dng m. Nu c taoso bn gia i hong. Ch thc cng nhit. CHng ny cng c th dng Thanh v tn thanh nhit lng huyt, lm cho mt huyt. V m bt tc, nn dng m ch v, dng Thch hc, Mch mn, Lin t nhc, Sa sm hoc thm nc l, nc ma ngt. St cao, bnh lot t trng, vim quanh chn rng, bnh huyt dch thuc v v ho thnh c th dng php thanh ho m cha. Lao phi, vim d dy mn, bnh i ng, l thuc v m h, c th dng cch dng v m nh trn m cha. im chnh bin chng lun tr v t v:

a. T bnh l thp nhiu, bt k l t, v, h, hn, thc, nhit cc loi chng u kt hp vi thp m lm thnh bnh. C th do thp thnh m khn t, li cng v t h m a n thp khn. Khi cha th cn theo bnh t h, thc d chuyn ho v thng c c im thc h d ln ln. Cn phn chia thc nhiu h t hay ngc li m vn dng linh hot 2 php ho thp v kin t. b. Chng h ca t thng thy km c chng h ca tm, thn cn tr ng lc c 2 tng. Ph h lu ngy khng khi cng sinh ra chng t h, dng php b t cng lm cho ph kh sung tc, php ny gi l "bi th sinh kim". c. T v v l biu l vi nhau, lm sng thy chng hn, chng h, l chng thuc v t; chng thc, chng nhit, l chng thuc v v. Dng h thuc t, m h thuc v. Nhng Qu Nhn Bo Gia Tiu Qu Cam i B Hong Bch ng Thng Quy Nhn Bch Toan Mc ng sm trut to nhn 5 2 (hoc 3 3 ng sm) 3 cn cn k 0,5-1 3 2 3 chi tho to 2 1 5 trung ng cn phn phn phn t ng cn Hong thn vin cam Vin ch nhc tho 1 k 3 2 3 ng ng ng 5 ng sm (hoc 1-2 Ph tin ng ng qu cn cn ng ch Nhn sm (hoc cam Trn Si b h Bch Sinh bi ph ng sm) 2-4 cn thuc l ng Chch t, trung thc khng Mch nha kh ng tho 3 3 sm) 5 3 4 1 ng ng 1-2 cn cam v t trung Bch tho Qu trut 2-4 1-2 ng ng v v thang cn cn chi thang cn cn lng thang phn phn phn phn thang cn cn cn phn cn

khng

ng

trut quy ma

Chch

ng ng phn ng

Phc Qu Chch

hng quy

cn

Sinh Hong Qu Cam i Gia Bnh Thng Trn Sinh Ng Bch Tr Phc V L Sm Nhn Phc Gia Nhn Nhn i Chn Phc Bch Ph trn sm linh Bin do hai trut linh b chi

khng k 2 1

lt kin

to trung

qu thang

ng ng to Hong

cn cn

Bch Sinh

thc khng 5

4 1

ng ng

cn cn qu

tho

k, v

Ch

xc tn

trut

1,5-3 1,5-3

ng ng 3

cn cn lt linh

Hu Cam i

phc tho to

1-3 1

ng ng 3

cn cn qu tn

khng

2-3 3-4

ng

cn ng

Qu cn

chi

(hoc Trch

Nhc t

qu)1-2 3-4 ng

ng ng

cn cn cn thang

linh

3-5 linh

bi

Bnh linh

tn

Ng

linh

tn

phi

hp

vi

nhau

thnh tn

bch sm) cn Lin t 2-3 ng Chch nhc, cn cam Ct Bch

trut trut 1 d 2-3 ng ng nhn, Sa

(hoc 3 Sn

ng ng dc,

cn cn nhn thang

tho chnh, cao

u,

trn 5 ng hong cn n 1 1,5-3 v linh trut t 3-4 2-3 ng ng bo cn cn Bch Sinh 2-3 lng

Chi

t ng

3-5

ng

cn cn thang

thc khng

3-4 2-3 ng

ng ng

cn cn cn

T B Nhc i ct u ch khu 4 2 to lng

thn Ng Ng 6 v th t du 2 1

hon lng lng lng

lng

Thm bt mch t 7 n 20%, dng 8 lng Sinh khng sc ly nc khuy h lm vin, ngy ung 23 ln, mi ln t 2-3 ng cn, ung vi nc m. Thanh Sinh Hong Thng a lin 5 1 ma ng ng cn cn 2 v an ng b quy ng 3 2 ng ng tn cn cn cn

4. Ph v i trng bin trng lun tr: Cng nng sinh l ca ph ch yu l ch kh, tc ging ((). Khi c bin ho bnh l phn ln l c bnh thuc h thng h hp. Biu hin ca thc chng, hn chng c m trc tr ph (((), ph hn ho, suyn; thc chng, nhit chng, c ph nhit ho, suyn; thuc h chng c ph kh h, ph m h, ph t lng h, ph thn lng h. Bnh ca i trng thng l thp nhit. m trc tr ph: (m m phm ph)

Triu chng: Ho, hen, trong hu c ting m, m do m niu; ngc, sn bun tc, au n, khng th nm nga, ru li c trn, mch hot. Nu kim hn s thy m trong v nhiu, mch chng ph tn; kim nhit s thy mch chng ph nhit. Bnh l: m trc tr ph, ph kh bt tc sinh ra kh xuyn, m dnh u m nhiu ngc sn y tc, au n khng th nm nga. Ru li c, trn, mch hot lm m chng, nu kim ph hn th m trong m nhiu bng bt, li nht, ru trn, mch hon hot, kim nhit th m nhiu, vng u, hoc kim pht st, li hng, ru vng, mch hot sc (trn, nhanh). Php cha: Nn t ph, trc m thng dng nh lch i to t ph thang, hoc Tam t bnh xuyn thang (ngy xa gi l Tam t dng tn thang) gia gim, v nn xem bnh kim hn hay nhit gia gim). Hen do vim ph qun mn, phi owts, lao, vim mng phi, trn dch mng phi u thuc m trc tr ph, c th dng cch trn cha. Gin phn qun cng thuc m trc tr ph, song phi gia thm Tang bch b, Bch b, Bch cp, Qua lu, T uyn. Ph hn khi xuyn (phong hn thc ph: ph b gi lnh lm ho)

Triu chng: Ho dn dp, mnh, th gp, m dnh trng m nhiu, hoc m lng, d bong, nng th ho hen tc ngc khng th nm nga, hoc c st, s gi, ru li trng nht, mch ph khn hoc khn (ni cng to). Bnh l: Ph c hn t hoc hn m th ph kh khng tc ging, lm cho ho c nhiu m, nng th tc ngc, hen gp, khng th nm nga. Nu do hn t gy bnh th php st, s lnh. Ru li trng nht, mch khn l mch tng v hnh li ca hn chng.

Php cha: Nn n ph, kh hn, trc m, dng Tiu thanh long thang. Vim ph qun cp mn, hen do vim ph qun, hen ph qun thuc hn t gy bnh u c th dng Tiu thanh long thang m cha. Nu phi t thuc v hn m ni tr li ly m nhiu lm chng chnh, nn dng Linh qu trut cam thang gia gim. Nu hen xuyn lm chng chnh, dng Tiu thanh long thang hoc Tam o thang gia a long, Bn h tr m nh xuyn. Ph nhit khi xuyn: (phi nng m ho)

Triu chng: Ho, xuyn gp, m vng, do u, hoc ho nn mu m, mi hi tanh, hu hng au hoc tc ngc, s lnh pht nng, li hng ru vng hoc vng trn, mch sc hoc hot sc (trn, nhanh). Bnh l: Ph nhit ho suyn l ph c thc nhit; vim phi cp, m nhit kt do li, ph kh khng c tuyn thng, cng thy ho, suyn; nu m nhit tr tc, ph mch khng th th thy tc ngc. Nu nhit thnh huyt , huyt nhc h bi (()s nn ra m, mu, st nng, rt. Li hng, ru li vng trn, mch sc hoc hot l tng li hoc tng mch ca nhit chng, thc chng. Php cha: Nn thanh ph ho m, ch khi,bnh xuyn, dng Ma hch thch cam thang hoc VI kinh thang, gia thm cc v tr m, bi m (nh Trit bi mu, sao Xuyn sn gip, gia B kt, B cng anh, rau Dp c). Vim ph qun cp, mn, hen ph qun thuc ph nhit, dng Ma hnh thch can thang; nu li hng, ru vng kh, st v chiu l ph nhit thng tn, th dng T bch tn gia gim (hen suyn gia Ma hong, Kh hnh nhn; ho d gia Trit bi mu, Qua lu) Chng nhit ca vim phi thi k u v gia th dng Ma hch thch cam thang hoc kt hp vi Vi kinh thang gia rau Dp c. Gin ph qun thuc ph nhit chng dng V kinh thang gia Bch b, Bch cp. Vim m trong phi thuocj ph nhit, dng V kinh thang gia Bi tng tho, rau Dp c, Trit bi mu, B cng anh. Nu l ph to ho hng xem chng to ca bin chng v n nhit bnh. Ph kh h:

Triu chng: Ho, th ngn hi, c kh suyn gp hoc th ht kh khn, m nhiu m lng, mt mi, ngi ni, ting trm yu, s lnh, ra m hi, sc mt trng, nht, cht li nht, chm, mch h nhc, ho thy ddaungwcj, ven li c nt l kh h kim huyt . Bnh l: Ph kh h, kh bt tc gy ho, ngn hi, ting ni trm yu: kh h tt sinh m, m nhiu, lng; ph kh bt tc, da khng sn, nn s lnh, t ra m hi. Cht li nht, chm, mch h nhc l tng mch v tng li ca chng h, sc mt trng nht ch v ph kh bt tc. Php cha: Nn ch kh tr m, thng dng Hong k, ng sm, Ng v t, T uyn, Bn h, Hi ph thch, Qut hng, Chch cam tho, gia gim m cha. Nu do cc bnh khc lm ph kh h gy ra th ht kh khn th dng NGi cu huyt Chin trung. Nu h cu v hiu th cu trc tip, ri tu chng m lun tr. Nu ph kh h li km theo huyt th nn tr m ch kh thm Tam lng, Nga trut hot huyt tr . Nu huyt li c thm mu trong m th gia B hng bp, Bch tho sng (() hoc than tc ri cm mu. Vim ph qun mn, lao phi, phi owts, thuc v ph kh h, c th dng php trn cha. Hen ph qun c kim kh on, cht li non chm, c ngn rng li, mch nhc l chng ph kh h, nn dng phng tr m nh xuyn gia Hong k, ng sm, Bch trut b kh. Ph m h (m h ph to)

Triu chng: Ho khng c m, hoc t m dnh, c khi ln t mu, st v chiu, m hi trm, lng

bn tay, bn chn nng, sau gi ng m , mt ng, ming kh, hng rt, hoc ting ni khn cm gn mt, li hng, chm, t ru, mch t, sc (nh m nhanh). Bnh l: Ph m h, tn dch bt tc nn ho khng c m hoc m t m dnh, tn dch bt tc khng lm mm cc ph mch, ph lc d v v ho nn c ln mu trong m. m h sinh ni nhit gy st v chiu, lng bn chn, bn tay nng, ming kh, hng rt. m h nn thu khng ch c ho, ni ho nhiu ng, gip cho tn dch tit ra ngoi a n m hi trm, ni nhiu tm thn lm cho mt ng, li hng, chm, t ru, mch t sc, l tng mch, tng li ca chng m h; sau ng, g m l sc mt thng thy ca ph m h. Php cha: Nn t m dng ph dng Bch hp c kim thang gia gim. Lao phi vim ph qun thuc ph m h, dng php trn iu tr. Gin ph qun thuc v ph m h dng Bch hp, Bch h, Bch cp, Ng v t, Hi ph thch, Ch xc, Tin lc tho gia gim m cha. Ph t lng h, ph thn lng h

Triu chng: Ph t lng h thuc h chng, biu hin: ho ko di ngy, m nhiu, trong, lng, sc mt gy cm, ph phc, mt mi, km n, bng chng, a nho, li mng, chm, sc nht, ru trng, mch t hoc h i (mch nh, hoc to m rt yu). Ph thn lng h thuc m h, biu hin: Ho t, t m, c ng th tt hi, mt trng, g m , st v chiu hoc ng tm phin mt, gy mn, mt ng, m hi trm, m n kh ming, lng au, i nho, di tinh, li hng, mch t sc (nh m nhanh). Bnh l: T v ph, ph v thn u c tc dng tng sinh gip nhau, mt tng h s dn n hai tng cng h, sinh ra chng bnh ca 2 tng. Nh ph t kh h c chng ho lu ngy, nhiu m trong, lng, ca ph h, li c mt mi, phn nt, bng chng, gy mn, n t l chng ca t h. Ph thn lng h l chng ca m h, ngoi vic c chng ca ph h cn c chng ca thn m h l m n ming kh, lng au, i nho, di tinh. Php cha: T ph lng h nn b t, ch ph dng Hng sa lc qun t thang gia gim. Ph thn lng h nn t b ph thn, dng Lc v a hong thang gia gim thin hoa phn, Mch mn, Sa sm. Lao phi dng thuc chng lao lu ngy khng khi, cn ngh n ph h v cn phn bit thuc v t ph lng h, hay thuc v ph thn lng h, c th dng Tn dc ung chng lao, ng dc b h. V d: lao phi c hang lu ngy khng kn, nn dng thuc b ph t kt hp vi thuc chng lao, c th nng cao hiu qu. i trng thp nhit:

Triu chng: au bng, a chy hoc l cp hu trng (() a c cht nhy mu m, hoc a c mu, c mn tr, li hng, ru dy trng hoc vng trn, mch trm, sc (n su mi thy m nhanh). Bnh l: Thp nhit t i trng, t chnh cng tranh nhau lm cho au bng, a chy. Thp nhit rt thnh lm hi n kh huyt. Trc kh o xung lm cho thnh l cp hu tng; xm phm ti kinh mch lm cho i tin c m mu. Thp nhit tr huyt mch lm cho a ra mu v c mn tr. Php cha: Nn thanh li thp nhit. Nu thp nhit tit t ((() th dng ct cn hong cm hong lin thang. Nu thp nhit l kit th dng Bch u ng thang. Nu thp nhit a ra mu hoc mn tr ra mu, dng Ho hoa, a du, Kim ngn hoa, ng qua nhn, Trc bch dip, Than kinh gii, Ch xc.

im

chnh

ca

ph

trng

lun

tr

a. Ph ch tc ging, bnh ca ph ly thanh tc ph kh (((() lm php cha ch yu. Nhng ph kh bt tc, m kh bong ra hoc ph kh i h th cn thng b kh (b kh nng kh ln). b. Ph thc nhit v ph m h u dn n khi huyt, lc huyt, nhng hai ci c tnh cht khc nhau cn bin chng k thy cc tng khc nhau m cha mi t kt qu. c. Ph v i trng l biu l: c 2 c quan h qua li, do khichax cn xem cc nh hng . V d: Chng thc nhit ca ph, kim dng thuc t i trng, c li cho ph kh tc ging. Kh ging bt tc gy to bn (tp qun to bn) khng nn dng php t m nn dng b ph kh, nhun i trng m cha. Nhng Tiu Ma T Ch Bch Linh Phc Bch Tam Ma Sinh nh nh Tam T Lai Ma Ma Thch hong cao t t lch bnh 3 phc hnh 1-3 1-2 ng lng hong 1-3 cam lch t i 3 xuyn ng ng (dng cn t thch cn Cam Hnh nhn tho 1 Bch ng tho to cn tn) gii 3 cam 3 ng ng cn linh trut bi thanh hong tn bn thc thuc long 3-4 1-1,5 h 3 trut 4 3 ng ng cn cn o Hnh 1 t i thang t nhn 3 ng ph to (Tam 2 ng 10 t ng ng 3 thang ng ng ng ng cn cn cn cn qu Qu Cam chi tho v (n Qu Can Ng Cam ph ph chi khng v t tho cam 2 1 ng ng v ho 1-2 1-2 1-2 1 i m ng ng ng ng trng thang) cn cn cn cn thang cn cn thang cn cn thang qu thang) cn cn thang cn cn

Vi Sinh o Sc l nhn vi 3 cn ng nc, 1-2 cn

kinh lng ng chia qua lm d nhn 2 nhn 8 ln 1 ng

thang lng cn ung

Ph ch: Phng ny thm vo Kim ngn hoa, Lin kiu, Bi mu, Ct cnh, Cam tho, Mu n b, Ng tinh tho, hiu qu cng tt. T a Sinh Bch Sinh Mch Xch Xuyn Ct Hng Nhn Phc Gia Hong Hong Xch i Cam Nhc sm linh Mc cm ct cam hp a mn thc bi cnh sa (hoc 3 bch b tho c 4 3 3 2 1,5 lc ng ng hng hong cm thc hong tho 2-4 tn ng 1-1,5 kim ng ng ng ng ng qun sm)2-3 cn (hoc lin cn ng thang cn cn cn cn cn t ng Chch (Hin Tang cn (Bch Thc Bch ng Huyn Cam (Kin cn cam Hng thang lm bch Canh hp a hp quy sm tho t Bch b m c 6 8 1,5 3 1,5 ho trut tho ph) (Cc Hong ng Binh Mc 1 2-3 thang 2-4 5 ng ng ph ng ng ng ng ng v ng ng Sa thc t) cn cn thang) cn cn cn cn cn thang) cn cn nhn thang) Lin quy lang hng qu

Trong sch "Thng kin bnh Trung Y lm sng th sch", v "Trung y hocjkhais yu" u khng c ghi t lng. Trong "Trung Y phng t lm sng th sch" c phng "Ct cn Hong cm Hong lin thang nh sau: Ct cn 3-5 ng cn, Hong cm 3 ng cn, Hong lin 1-3 ng cn. Cam tho 1 ng cn, phng ny vn cha bnh nhit tnh biu chng cha gii, t nhit nhp l, nhit

hip li lm i a, thng dng cha cc chng vim rut cp tnh, khun l, thn nng, a chy (nhit t), nay ghi tham kho t lng. Bch Bch Hong u ng lin 5 1-2 u ng cn ng n cn 1 lng Trn ng Hong b b 2-4 1-2 ng ng thang cn cn

5. Thn v bng uan bin chng lun tr "Thn l gc ca tin thin", cng nng sinh l l ch tng tinh, ch nc. Trong thn c cha nguyn m, nguyn dng ch nn gi gn, khng nn hao tit. Lc bin ho bnh l phn nhiu l h chng, c chia lm 2 loi ln: thn m h v thn dng h, trong bao gm nhiu loi bnh v sinh dc, tit niu, thn kinh, h thng ni tit. Chng bnh thng thy ca bng quang l thp nhit. Thn m h:

Triu chng: u vng, mt hoa, tai , tai ic, rng li lung lay hoc au, mt ng gn ti ming kh, ng tm phin nhit, m hi trm, lng gi mi au, hoc au xng chy, au mt c chn, di tinh, li hng kh, hoc c ru xanh, mch t sc, nu kim thy g m hng, mi , ham tnh dc, tiu tin t, , na m ming kh nhiu, mch huyn sc hoc huyn t sc l m h ho vng (huyn, t, sc = cng, nh, nhanh). Bnh l: Thn m h, tn dch bt tc, tng ho ((() vng thnh, (thn ho vng thnh). Tng ho: ch nieej v dc d pht ng cho ho. Nim ho thuc gan, dc ho thuc thn. Ch yu y l ch dc ho lm cho thy ng tm phin nhit ra m hi trm gn ti ming kh (gn ti thuc m), m h tc dng cang, lm cho thy u vng mt hoa, tai , tai ic, mt ng. "Thn ch xng", thn m bt tc s thy lng gi au but, hoc xng chy au, gt chn au."Rng l ch tha ca xng" xng tu khng y lm cho rng au, lung lay. Thn m h, tn dch khng c gi chc, s thy m hi trm, di tinh. m h nhiu th h ho vng, lm cho g m hng, mi , tnh dc qu sc cng thng, tiu tin t, l chng ca ni nhit, tn khuyt, li hng, khng ru, mch t sc l tng li, tng mch ca m h (mch nh, nhanh). Php cha: Nn t dng thn m, dng Lc v a hong hon. Nu m h ho vng nn t m ging ho, dng Tri b bt v hon. Thn kinh suy nhc, i ng, lao phi, i tho ((()cng nng t cung (lit d con), xut huyt, gh lang kiu hng ban cng thuc v thn m h hoc m h ho vng c th dng cch trn m cha. Thn dng h (Thn dng bt chn)

Triu chng: Sc mt m m, tc dng, s lnh, chn tay lnh, th ngn hi, xuyn tinh thn mt mi, tai , ic, rng li lung lay, lng gi mi au (nho mm), i t, ph thng hoc m hay i i, nc i vng hoc trong, ra m hi, li bo nn, ru li trng nhun, mch h ph, hoc trm tr (((() v lc. Nu mnh mn ho suy th lit dng, hot tinh (khng mng m xut), a chy mn tnh, t chi lnh hoc ht hi, hen m ra m hi xch mch nhc hoc vi t trm tr (((((). Nu i i nhiu hoc i khng cm, hay i m, i xong cn rt khng dt, hoc tinh xut sm, li non, ru trng, xch b nhc l thn kh khng c. Bnh l: Thn khai khiu tai, bin ho tc, thn kh khng , lm cho tai , ic, tc d dng. Thn ch xng, thn kh khng lm cho lng gi mi au, rng li lung lay. Thn h khng th np kh v thn th ht hi m xuyn. Thn dng h lm cho dng kh ton thn h, chi th khng m, t ra m hi (dng h nn biu khng chc) tinh thn khng phn chn, i tin lng; dng h lm thu b sai lc (thn h thu phim) th i t m ph thng. Mnh mn ho suy thfi h hn cng

nhiu, lm cho t chi lnh, lit dng hot tinh. Tng sng a chy l chng ca mnh mn ho suy. Mnh mn ho suy cng thng kim khng th np kh, nn kim thy ht hi, suyn, ra m hi. Nu thn kh bt c (khng gi vng) th khng c sc thu nhip ((((()lm cho hot tinh, sm xut, tiu tin nhiu hoc khng cm. Ni chung thn dng h, mch thng h ph m ru li trng nhun, nu dng h thu phim th li tt ph nn (bo non) m mch trm v lc. Nu trm, tr thin v rt hn. Php cha: Nn n b thn dng, thng dng Kim qu thn kh hon gia gim. Nu bnh mn ho suy, a chy l ch chng thfi dng T thn hon. Nu ht hi, kh suyn l ch chng th dng Mc tch an. Thn kh bt c th b thn c sp (gi chc chn). Nu i nhiu l ch chng th dng Sc tuyn hon. Nu di tinh l chru chng th dng C tinh hon. C nng v tuyn thng thn gim, c nng tuyn gip gim, thn kinh suiy nhc thuc v thn dng h, c th dng php trn. Vim thn mn thuc thn dng h, nn b thn dng km li tiu dng Kim quy thn kh hon gia Ngu tt, Xa tin. Hen ph qun thuc thn dng h khng np kh, dng Kim quy thn kh hon gia H o nhc, Ng v t. Nu thy xut hin mnh mn ho suy, khng np kh th dng Mc tch n. Bnh i ng, i tho, vim thn mn, i dm thuc v thn kh bt c dng Sc tuyn hon m cha. i tho nn chm cu huyt Tam m giao, Quan nguyn, Thn du, Kh hi. Thn kinh suy nhc thuc v thn kh bt c, c th dng C tinh hon, i dm nn chm cc huyt Quan nguyn, Thn du, Tm m giao, km thm c cu na. Thn m dng lng h

Triu chng: Sc mt m m, tc d rng, rng lung lay, ming kh, tm phin, m hi trm, s rt, chi lnh, di tinh, i dm, li nht hoc c rnh nt, ru mng, mch trm t hoc nhc (chm, nh hoc yu). Bnh l: Do m dng gip nhau t gc, m h lu ngy dn n dng h, dng h cng dn n m h. Thn m dng h c s dn n nhng chng ca m, dng u h. Khi bin chng phi cn c tnh hung c th vo gc bnh m chm, dng thuc cho ng bnh. Php cha: Nn dng b thn m, thn dng, dng Thc a, Sn dc, Cu k t, trng, Sng th nhc, Th ty t, Tang thm, phc linh, Chch cam tho (gia gim T quy m, Hu quy m). Nu thin v dng h nhiu th liu m gia Quy bn, Mit gip, an b. Trn y l k thn m h, thn dng h. i vi tn bnh ca ty y, nu nh c xut hin thn m h, thn dng h th cch cha nh trn. Tm thn bt giao:

Triu chng: Tim hi hp, bun b, vng u, mt ng, tai , ic, hay qun, lng gi mi, au li non, hng, mch t hoc t sc. Bnh l: Tim v thn gip nhau ch nc, gip nhau tr sinh, cng ph cng thnh. Nu tim, thn mt iu ho sinh ra tim hi hp, ri lon thn kinh tim, mt ng, tai , ic, lng gi au mi. Php cha: Nn dng tm thn, dng Lc v a hong thang gia Ng v t, Toan to nhn, Php Bn h. Nu c mng di tinh gia Lin tu, Khim thc. Nu h vng, mt ng nhiu, th gia Hong lin, Nhc qu tm (Hong lin: dng thanh tm ho tim, gia Nhc qu nhp thn dn ho quy

nguyn, lm ngc tnh th giao thng tm thn). Phng ny c gi l Giao thi hon. Chng thn kinh chc nng thuc v tm thn bt giao, c th dng php trn cha. Bng quang thp nhit:

Triu chng: St cao hoc s gi, i dt, i vi, i au, hoc i lin miee, i t nhin t, nc i c, c mu, c ct si, ru li vng hoc trn, mch sc (nhanh). Bnh l: Bng quang thp nhit, ni nhit thnh lm cho pht st. Nu kim biu chng th thy s lnh. Bng quang thp nhit tr xung di th i kh, i sn, i vi, i c, but, i lun khng thy dt. Thp nhit nng trong lu ngy th i c ct si; thp nhit qu thnh th i c mu m. Ru li vng trn, mch sc l tng mch v tng li ca thp thnh. Php cha: Nn thanh nhit, li niu, dng Bt chnh tn gia Kim sa tm, Dip h chu, Kim ti tho. Nu c ct si gia Kim tin tho, Hi kim sa. Nu i i ra mu th gia thuc mt mu, cm mu nh Sinh a hong, i tiu k, Bch mao cn, T chu tho. Vim ng tit niu hoc si, vim cp tnh tuyn tin lit thuc v bng quang thp nhit, c th dng php trn m cha. Nu b i thuc bng quang thp nhit c th dng Bt chnh tn, hoc gia nh chm (thn khu, bng quang khu) cha. im chnh bin chng lun tr v bng quang v thn:

a. Bnh ca thn t thc chng, khng c biu chng. Thn hn l do dng h a dn. Thn ho vng l do m h a n. Cch cha cn bn l b thn dng, t thn m (t l gip nui). Thn churtangf tinh, nn php b dng thng trn c s b m, gia thm thuc b dng nh phng b dng ni ting "Kim qu b kh hon" l t thn m trn c s Lc v a hong hon gia Ph t, Nhc qu n thn dng. Nu dng qu h c th chuyn dng ph dng phi m, nhng ch l tm, khng nn dng lu, nu khng s chuyn thnh m h. b. Bng quang v thn cng chung biu l, v vy bng quang hhanf nn b thn dng tr tn gc. Tr bng quang thp nhit th trc tip thanh li bng quang. Nhng Lc Thc Sn an a dc b 3 bi v hong 4 8 thuc v a lng lng lng Sn Trch Phc thn v hong th t linh nhc 3 3 4 bng quang hon lng lng lng

Tn nh, luyn mt lm vin, mi ngy ung 2-4 ng cn, chia lm hai ln ung vi nc mui lt. Tri b bt v hon (tri b a hong hon)

Tc l phng Lc v a hong hon k trn, gia thm Tri mu 2 lng Hong b 2 lng. Kim qu thn kh hon

Thc Sn Phc Qu Tn nh

a th linh chi lm vin,

8 nhc 3 1 ngy 4

lng lng lng lng ung 3-4

Sn Trch an Ph ng

dc t b t cn, chia

4 3 3 1 lm 2

lng lng lng lng ln.

Sc tuyn hon = Sn ch Nghin Ngy C Sao Lin Luyn Gi Mc Mc Xuyn Mc Nhc Dng Hi Ngy T tch luyn hng u khi hng ung 1 ln, (Pb) t 1 khu thch 1 t 3 quy 1 1 lng 5 nh, trn nh, ung 1 dc tr ry nc 2 ln, hon tt 2 Mu vi tch 2 1 lng lng lng Nhc ng cn, lng lng Bo B Trm qu ung m lin H ph ct Lu l cho l lng si mi 6 lng nhn ln (Kim 2 lng Luyn l nu bng ht an hong ban t chi hng 5 5 2 1 1 1 1 ng ngy th ngui 1 lm 3 qu Khim Long 6 vin ng to cn, c thc ct 1 sen lm 1 bng ung dc lng ht vi tinh 2 u nc xanh m. hon) lng lng lng vin = lng lng lng lng lng cn dng = 6 lng

tinh Uyn tu

Thc a - Sn dc - Cu k t - Sn th nhc - Chch cam tho - Phc linh Hu quy m =

Thc a - Sn dc - Sn th nhc - Cu k t - trng - Ph t - Nhc qu - Chich cam tho.

Hai Lc Cc Giao Hong v

phng v nh Lc

trn

trong a

sch

khng hong

ghi thang

lng =

hong

hon,

ly

lng

thch hon

hp

lm

thang

t =

thi lin 1 ng cn

Nhc

qu

phn

Nghin nh lm vin, ung trc lc ng 3 ting ng h, c th chia lm hai ln ung tra v ti. Bt Xa C Hot Chi [1] chch tin t 3 3 4 2 ng 3 tn = 5 ng cn ng n cn (hin ng cn cn 1 lng Ch lm Mc Bin Cam i thang thng sc tho hong tiu 2 1 t 3 13 2 sc ng ng 3 ng ng ung) cn cn cn cn

mch thch t

KT HP NG - TY Y CHN ON... Kt Hp ng - Ty Y Chn on Phn Bit V iu Tr Triu Chng Bng ng Y Chm Cu.

(Trch dch chng th 5 trong sch Thng kin bnh Trung y lm sng th sch ca Giang T tn y hc vin - nht ph thuc y vin bin son - Nh xut bn Nhn dn v sinh xut bn X Bc Kinh 1964). Bn dch ny so vi nguyn bn c nhng thay i nh sau: 1. Lc i phn thuc ch sn, v ta hin khng c nhng th . 2. i v tr cc php cha trong tng bi, a php cha bng chm cu ln trn ht cho tin s dng khi cn tra cp cu, v nhn mnh coi trng cch cha bnh khng dng thuc. 3. Thay nhng t Trung y bng t ng y cho ng vi phm vi nh hng c truyn ca phng php cha bnh ny. Th t cc bi nh sau: 1. St cao 2. Hn m 3. Tr em kinh quyt (co git) 4. Chong ngt (hu khc) 5. Ngt xu (quyt chng) 6. Chng v huyt 7. Hen xuyn (kh - xuyn) 8. Tim thn thc (tm qu) 9. au bng 10. Nn ma 11. Vng da (hong n) 12. Chng mt (huyn vt) 13. au u 14. au ngc 15. au sn 16. au lng 17. Ph thng (thu thng) 18. B i, i t (v niu, long b) 19. Lit mm (nuy chng)

GII THIU KHI QUT Cc loi bnh c biu hin lm sng khc nhau v cch cha cng khc nhau, nhng c nhiu loi bnh c cng mt s triu chng, do , xut pht t thc t lm sng, chng ny gii thiu cch cha mt s chng trng thng thy, nhm nm c quy lut v chng tr v chn on chnh xc hn. Da vo cc tnh trng ring ca bnh tt la chn cch cha tr. c bit, i vi mt s bnh cp tnh, trc khi c chn on r rng, cn phi x l gp rt, kt hp ng v Ty cng cha mi c th nhanh chng khi phc sc kho cho ngi bnh. Do , vic nm vng cch iu tr triu chng lm sng c mt ngha quan trng. Bi th nht St cao St trn 39 C gi l st cao, c rt nhiu nguyn nhn nhng ch yu thuc phm vi ngoi cm thc chng pht nhit (ca ng y), thng thy trong qu trnh mc n bnh (n dch) cc loi bnh tt c tnh ly lan v bnh ly lan cp tnh. Thng do ngoi cm lc dm (*) nht l do n nhit ho t gy ra. V mc cc giai on pht trin din bin bnh c khc nhau, do biu hin trn bnh l chia ra 4 phn ring r l v, kh, doanh, huyt. Ni chung, t mi dy ln nh m nng, thng thy chng phn v, tip l chuyn vo kh phn, tin thm mt bc na biu hin st rt cao. Nu li chuyn vo doanh phn, huyt phn, th c th pht sinh nhit cc ho ho, hoc chng nguy nng l nhit cc sinh phong. C trng hp do t nhit b trong c th xut hin chng Nhit nhp tm bo. Gp tnh hung c th, do bnh khc nhau, cn bin chng kt hp vi bin bnh, ngoi vic khn cp chm cu cha chng st cao, phi nhanh chng chn on r rng v chnh xc tin hnh cha nguyn nhn bnh. Khi cn thit phi kt hp ng v Ty y cu cha. Yu im chn tra: 1. Cn ch n ma pht bnh, tnh hnh ni ang lu hnh bnh truyn nhim, c tip xc vi ngi bnh c bnh v i qua ni c bnh hay khng, tim phng dch hay cha? 2. Cn lm r: khi bnh nhanh hay chm, loi hnh st, qu trnh bnh di hay ngn, qua giai on no, nu ly lan cp tnh, ngoi t cp tnh, st rt, say nng th khi bnh rt gp, qu trnh bnh rt ngn. Cn st di qu hai tun thng thy bnh thng hn, lao, phong thp nhit, bnh mu trng v khi u c tnh. 3. Lm r cc hi chng khc nhau v chng trng ca cc c quan, kt hp vi kim tra ton thn, mi mt pht hin nhng triu chng thc th. Phn tch nguyn nhn st cao, khi cn thit, phi phi hp vi xt nghim, chiu in kim tra. Bng chn on phn bit st cao im ch yu nhn nhn cc loi st cao khc nhau Vim nhim h thng h (1) Phn ln pht sinh kh hu ng xun, hoc hp nh: vim ng h thu ng (lc giao ma) (tr vim a mi an, lao hp trn, cm cm, vim a phi). mi an cp tnh, vim phi, ln si, lao phi, (2) Bnh ly ng h hp c th do tip xc hoc vim phi c m, tinh trong vng dch. hng nhit,bch hu (3) Thng c au hng, ho hng c m, hoc au vng ngc, c khi xung huyt vng hng, a mi an sng to, kim tra phi c ting ran th, m v Phn bit bnh tt

cc triu chng bt thng khc. (4) Si, tinh hng nhit c nt ban chn c th, bch hu c mng gi c th vng hng. Vim nhim h thng tiu (1) Bnh truyn nhim ng rut thng hay xy ho nh: l cp tnh, vim ra ma h, thu, c th b nhim khun qua thc rut, thng hn, vim n, ung. gan siu vi trng, vim ti mt cp tnh (2) Thng qun bng, nn ma, chng bng, i a khc thng (lng hoc to), hoc phn nhy, c mu m, kim tra c vng da, vng bng n au, c bng co, bng chng hoc gan lch sng to, th chng khc thng. Vim nhim h thn kinh (1) Vim mng no m v vim no Nht bn B c trung owng nh: vim ma pht bnh c th v qua tip xc Vim mng no m, vim no mng no m c th do vim tai hoc vim phi. Nht bn B do dch (2) C au u, bun nn, ma, hn m, co qup, c th cng gy, Kerrnig (+), Brudzinsky (+), Babinsky (+) (c hi chng no - mng no). Vim nhim h sinh dc (1) i nhiu ln, i gp, i au, hoc i ra v tit niu nh: vim cu mu, kim tra c th au vng bng quang khi n, thn cp mn tnh, vim hoc vng thn g thy au. bng quang, st cao sau (2) St cao n b sau khi t ba n 5 ngy, c rt run, nc hi nng mi, vng d con n au r rt. K sinh trng nh: st rt, (1) i li qua cc vng t c c im ma tit v bnh giun mc cp tnh qua tip xc. (2) C cc hnh thi st khc nhau v chng km theo khc nhau: gan hoc lch c th sng to Ngoi t vim nhim cp (1) Khi bnh thng rt nhanh, km theo st rt tnh nh nht c, vim t run chc phong so (t chc lin kt di da), vim (2) Chung quanh vng vim sng , nng au tuyn v, vim hch lm thnh khi rn n au hoc di ng d, chng trng ba (lim ph) r rt. Khi u c tnh, bnh mu (1) Qu trnh bnh phn nhiu ko di trng (Leucose) (2) Gy st rt nhanh, hoc thiu mu r rt (3) Sng to tt c cc hch ton thn, hoc km gan, lch sng to (4) n nhng khi u c th c chng trng tng ng vi th chng Cc chng phong thp, Tham kho cc bnh trn thin chuyn v cc say nng, ngoi t gy bnh tt bnh cp tnh bng, chng bi huyt (nhim trng huyt)

Cch cha A. X l cp cu (1). ngi bnh ngh ngi trn ging, cho ung tht nhiu nc, khi cn thit c th truyn tnh mch, dng khn thm nc lnh (ni c iu kin, c th dng nc ) p ln trn, u, di nch v rnh hng, lm gim thn nhit. (2). Chm cu cha Th chm: i thu, Khc tr, Tiu thng, Thng dng (chch mu). Nu khng c m hi th gia Hp cc. C m hi th gia Gian s. Nh chm: Nh tim, Bnh tim (nn 3-5 git mu), B cht h, Thn mn (lu kim 60 pht). Thu chm: Ly cc huyt i chu, Khc tr, Hp cc, mi ln chn dng hai huyt (Hp cc hoc Khc tr khi dng ring th ly c hai bn, khi phi hp vi cc cch chm khc th dng mt bn). Mi huyt tim 0,1-0,2cm3. Dng thuc mt v: Ru hnh chm, dng thch hp vi tr em st cao. Dng ru t c (50600), vo bt, thm 4-5 c hnh trng bc sch, em t. i la ngn leo n ming bt thi tt ngay, sau ly khn tm ru cn hi nng ln lt lau chi ngc, lng, u, c v t chi, cho n khi da d hi ln th thi. Ngy lm vi ba ln. B. Bin chng th tr (iu tr theo bnh v chng) Xem phn: Cch cha mt s bnh thng gp bng chm cu v phn: tng ph bin chng lun tr. Bi th hai Hn m Hn m l triu chng d do trung khu thn kinh b c ch nghim trng, y hc phng ng cho rng bnh l c phn bit lm hai loi l m b v nhit b. Nhit b l t nhit ca st cao chuyn vo trong tm bo; m b l sng m tm khiu, kt hp vi thp m lm thnh m trc, kt hp vi ho m lm thnh m ho. Nu hn m qu su, chnh kh khng thng ni t kh c th xut hin hnh nh ca chng h thot, l bnh c thuc ni b ngoi thot. Yu im kim tra 1. Chng trng ca hn m l mt thc hon ton, nghim trng th cc loi kch thch t ngoi vo u khng c phn ng, i tiu tin khng t ch. 2. Quan st mc hn m nh sau: Nng: cn phn x nut, cn ho hng; phn x gic mc v ng t cn, cu vo bit au. Va: phn x gic mc mt, phn x ng t chm, phn x bnh l dng tnh, cu vo khng c phn ng r rng. Su: phn x ng t chm hoc mt, phn x nut mt. 3. Lm r iu kin pht sinh hn m v qu trnh hn m, nh tin trin bnh nhanh hoc chm, c cc nguyn nhn nh ngoi thng, ng c, hoc do st cao, nn ma, co qup, tin s huyt p, vim thn, bnh gan, bnh i ng, bnh tim, ng kinh hay khng v.v Ch n tui ngi

bnh, nh tr em thng thy vim mng no dch, hoc vim no Nht bn B, ngi gi thng thy xut huyt no. 4. Ch kim tra ton thn: (1) mch, huyt p, nhit tnh trng h hp v khu gic; (2) chn thng s no; (3) phn x ca ng t vi nh sng; (4) Nghe tim; (5) c bi lit chi hay khng, c phn x bnh l hay khng, kim tra cc hi chng no v mng no, lm xt nghim phn, nc tiu chn on phn bit v quan st din bin ca bnh. 5. Khi cn thit th xt nghim mu, phn, nc tiu u n thng xuyn, c iu kin th kim tra dch no tu hoc soi y mt gip cho chn on (xem bng di). Tn bnh im ch yu chn on Bnh tt mng no no v (1) st cao, au u, nn ma Cc no loi vthc th khc h thn kinh (3) Dch no tu c bin i (1) Ngi bnh tui trung nin tr ln, c tin s cao huyt p Xung huyt no (2) Trc hn m c tin triu chong vng au u Bnh tt no Co mch mu no tht (3) t nhin t ng, lit na ngi, th kh kh (1) ngi bnh tui trung nin tr ln, c tin s cao huyt p hoc x cng ng mch (2) Trc khi hn m c cc chng trng chong u, hoa mt, chi th t di mt cm gic, bi mt bn ngi, bi thng pht sinh khi ngh ngi v ban m Mng no (1) Tui ngi bnh thng khc nhau, c tin s bnh tim (2) Trc khi hn m thng c cc chng trng tim p mnh, th gp, t nhin lit mt bn ngi (3) C ting bt thng van tim, hoc lon nhp tim. Xut huyt (1) Pht bnh rt nhanh, trc khi hn m c au u d di, nn ma, thc u m vim mng(2) Hi chng mng no r rng, hoc cc triu chng vim no

Nhn no

mng nhn vng di i

(2) Hi chng mng no dng tnh (3) Dch no tu c mu r rng, p lc ln cao

(1) C tin s chn thng Chn thng s no (2) Hn m xong tnh tho li, c th li tip tc hn m (c khong tnh) (3) Vng u c vt thng r rng (1) Pht bnh nhanh chng (2) St cao c vim(3) C triu chng vim nhim phi hoc ng rut

Ng do

phi hoc (4) Ngi bnh b l, khi thm trc trng thy phn c khun l m mu Vim nhim Kim tra bng knh hin vi c th thy i thc bo (1) Thng thy vo tit H, Thu, vng c st rt St rt (2) t nhin pht lnh hoc rt run, st cao, hn m c hi (3) Gan lch c th sng to chng no (4) Xt nghim mu c th tm thy k sinh trng st rt Thi k cui ca my loi bnh Hn gan m (1) C tin s v bnh gan (2) Trc khi hn m c th vt v khng yn v run ry (ngi bnh thng cng tay v bn tay trc ngc, ngn tay xo ra run ry khng c quy tc, ging canh chim v p. (3) Cng mc hoc da vng, gan lch sng to, bng c nc. Hn m (1) C tin s thn mn tnh, vim tc ng tit niu, thn hoc trc b mt nc in gii, hoc mt mu nghim trng.

(2) Trc khi hn m c chng i t, b i, ph thng hoc gy mn, thiu mu, qun bng trn, nn ma, vt v khng yn, hi th c m amonic (NH9). (3) Nc tiu thng c albumin v c tr hnh (1) C tin s i ng, ung nhiu i nhiu, n Hn m do ng nhiu.

i (2) Th nng v nhanh, c mi qu to chn, mi mt chn (mi axeton). (3) Xt nghim nc tiu c ng v cacbohydrat (1) Thng pht sinh vo ma h do lu di nh nng mt tri chi chang, hoc lm vic trong mi trng c nhit cao.

Say nng, (2) Trc khi hn m c vng u, hoa mt, bun b say nng trong ngc, qun bng trn. Cc loi khc (3) Da d nng hm hp khng c m hi hoc lnh m (1) c tin s tip xc, ht hoc ung nhm thuc tr Ng c su nhm ln hu c su v thuc tr (2) Trc khi hn m c au u, nn ma, xi bt di, ra nhiu m hi, au bng, a chy, cc bp tht co git. (3) ng t thu nh, huyt p tng cao, tim p nhanh, da tm en Cch cha A. X l cp cu (1) t ngi bnh nm nga, u quay sang mt bn, nu li co vo trong cn ly kp li ra trnh tc th, gi vm ming cho sch s, phi kp thi ht m. Nu c rng gi th tho ra. (2) Cha bng chm cu Ly huyt = nhn trung, Trung xung, Dng tuyn Pht st th gia Hp cc, m nhiu th gia Phong long. (3) Trong trng hp thiu kh nh: h hp khc thng, sc mt trng bt hoc tm ti, phi kp thi

lm h hp nhn to, c iu kin th cho th xi. (4) Quan st cc din bin ca bnh: nhp th, mch, huyt p, sc mt, thn ch. (5) Tng cng cng tc h l, ch gi m cho ngi bnh v lun lun thay i t th tay chn ca ngi bnh trnh mc thm chng vim phi v lot l. Nu nut kh khn th cn phi cho n bng sng qua ng mi. B. Bin chng th tr (iu tr theo chng). Hn m phn ln l thc chng ca m nhit b trong, cho nn php cha phi ly thanh nhit, ho m, khai khiu lm chnh. Nu do chng b chuyn sang chng thot th phi tr theo cch cu thot. Thang t thng dng cc v thuc Bch xng b ti-3 ng cn Qung ut kim -3 ng cn Chch Vin ch -1,5 ng cn Lin kiu tm -3 ng cn Lin t tm -1 ng cn T hin trc hong -3 ng cn Nu m thnh, hn m bt tnh, ru li c m nhy, gia Trn m tinh 1,5 ng cn; Trc lch bn h 3 ng cn. Nhit thnh cao nhiu, vt v, ni nhm, gia Hong lin -1,5 ng cn; Hc Sn chi - 3 ng cn Ph thc, bng chng au, b a, ni nhm, ru li vng xc v kh, gia i hong - 4 ng cn, hu h (cho vo sau); Mang tiu - 3 ng cn, lc ung mi vo. ng thi phi phi hp vi thuc ch sn cp cu, phn bit cc chng khc nhau chn dng thuc: (1) Nhit n - Tnh ch khng r rng, km theo st cao, ma may, ni nhm, mt , hi th th, hoc c kinh quyt (cng ), cht li ta, ru li vng hoc en xc, mch hng sc (nhanh m rt to). Cch cha: Thanh tm, khai khiu. Phng thuc nu ra = Vn dn Ngu hong thanh tm hon hoc An doanh ngu hong hon, mi ln ung t na vin n mt vin, nghin nh ra cho ung. Ngy cho ung 2 hay 3 ln. Gia gim: Hn m su th dng Ch bo an t na vin n 1 vin, trn vo ung ngy hai ln. Ma may hccng th dng T tuyt an. Mi ln t 3 n 5 phn, ngy 2 n 3 ln. (2) m b, hn m su, vt v st khng cao hoc khng st, sc mt nh c bi bm, trong hng c ting m, ru li trng hoc en nhy m m, mch hot hoc trm hot. Cch cha: Ho m, tit trc, khaiphieeus Phng thuc nu ra = T hp hng hon. Mi ln t na vin n mt vin, mi nh, dng mt tha nc Xng b ti trn vi by, tm git nc Gng sng trn u ung. Gia gim: m trc b trong, thn ch m man, nn ma, qun bng trn, ru li c, dng thm Ngc khu an, mi ln 2 n 3 phn, ngy dng 3 ln. m ho ni thnh, m ku hi kh kh. Th thay dng Hu to tn, t 1 n 2 phn; Trc lch ti 1 lng; nc Gng sng t 3 n 5 git, trn

u vo ung ngy hai n ba ln. St cao hoc co qup, tham kho thin st cao, Kinh quyt. Nu sc mt en, trng, th ht nng ngn, gp, chn tay lnh, mch nh, nhanh l ni b ngoi thot, tham kho thin ngt xu m cha. Ngoi ra, cn da vo nhng nguyn nhn khc nhau dn n hn m, phn bit chn phng php cha, Do bnh tnh hn m phc tp, nghim trng, khi cn thit phi kt hp ng y vi Ty y. Bi th ba Tr em kinh quyt (co git) Kinh quyt cn gi l kinh co qup hoc phong co qup, tn ti ng thi vi hn m, c th do nhiu loi bnh tt dn n. Khi qut li c th chia lm hai loi: Kinh quyt c st v Kinh quyt khng st. Kinh quyt c st thng thy tr em di 3 tui, thng do vim nhim pht st ni chung, hoc do trung khu thn kinh vim nhim pht st, nh vim mng no, vim no gy ra. Khng st m co qup thng do chng tru nc (co rt c co ngn tay) ca tr s sinh, chng no pht trin khng u v bnh ng kinh. Tng ph ca tr em cn non yu, hnh th cha y , sau khi ngoi cm lc dm rt d ho ho sinh phong, chy sut vo lc, nghim trng hn th c th dn ng can phong. Lu ngy th hao tn chn m, c th dn n h phong ni ng, ko di lu ngy khng khi. chng ny ch gii thiu chng pht st kinh quyt thng thy. Yu im kim tra 1. t nhin bp tht co git, tay chn rung ng, hai mt ngc ln hoc nhn lch v mt bn, gc ming ko ng, hm rng cn cht, th ht nhanh, nng, khng u, vng mt v mi ming xanh xm, c th km my thc, i a khng t ch. 2. Thng km theo st cao hoc cc chng khc, ring v st cao co git c th tham kho thin st cao. 3. Nu thuc vim nhim ni chung dn n st cao co git, khi st luithif ht co git, trin vng tt. Nu co git tr i, tr li khng dt, hoc dt co git nhng vn hn m, dng t co li hoc gin to phi phng no ng thu, thng do vim nhim h thn kinh trung ng, nh dch vim no ng xun, vim no Nht bn B ma h thu, v ng c do khun l. Cch cha A. X l cp cu (1) Ci ni o qun, t tr nm nghing, trnh khng cho mi, di chy vo trong ng h hp. Nu hng c m, phi ht ngay m ra, trnh cn tr n h hp. (2) Khi co git hn m, ly vi la sch bc li y vo trong cung rng, phng khng cho cn vo u li, nu c biu hin thiu oxi th cho th oxi. Th chm: Hp cc (c th thu Hu kh), Thi xung (c th thu Dng tuyn), Yu du. C st, th gia i chu, Khc tr. Khng pht st, th gia Nhn trung, Trung xung, Cn lun. Nh chm: Giao cm, Thn mn, B cht h (di v no), No im, Tm. Chng nng th dng kch thch mnh, lu kim 60 pht.

Thu chm: (1). Ly huyt i chu. Hp cc (mi huyt tim vo t 1 phn t n 1 phn 2 cm3 bng thuc tim a long. (2). Ly huyt: (a). Tam m giao, Hp cc, thi xung; (b). Phong th, mn, Phong tr. Chn mi nhm t 1 n 2 huyt phi hp (c th dng thuc loi trn tnh, an thn). n day bng tay: Vo hai bn t bn tay ngn gia, cho ra ti ngoi khp t chng na thn, v vo Cn lun, Dng tuyn, Gii kh, Nhn trung, thay nhau vo hoc vo li nhiu ln. Ch ng mng tay lm xc da tr em, hoc vo mnh lm rch da. B. Bin chng th tr (iu tr triu chng) Bin chng v kinh quyt, phi cn c vo bnh t ti biu hay ti l, qu trnh bnh di hay ngn m chia ra lm ngoi phong hay ni phong. Ngoi phong thng thy s k ca bnh ngoi cm pht st, bnh trnh ngn m sc bnh cp, cha th ly kh phong, dt au lm ch. Ni phong thng thy thi k ton pht ca bnh st cao do nhit cc sinh phong, hoc vo thi k cui do m thng m a n h phong ni ng, ci trc th phi thanh nhit dp phong, ci sau th phi ta m dp phong (b dng m ly m dp phong). Nu km hn m c th tham kho thin Hn m. (1) Ngoi phong: Thng thy thi k u ca bnh, c pht st, vt v, mun nm, hoc nn ma, t nhin kinh quyt, ru li mng m trng. Cch cha: Kh phong dt kinh (lm mt phong dt co git). Dng bi thuc: Phng phong - 2 ng cn Cng tm - 3 ng cn Thin ma - 3 ng cn Cu ng - 4 ng cn Bc h - 2 ng cn Cc hoa - 2 ng cn. Gia gim: Khng c m hi, ma ng, xun th gia Ct cn - 3 ng cn, ma h, thu th gia Hng nhu - 1,5 ng cn. Nn ma, - gia Ngc khu an t 5 ly n 1 phn 5 ly. Ru li dy nhy, gia Hoc hng 2 ng cn. Bi lan - 3 ng cn Xng b - 1 ng cn. (2) Ni phong 1- Nhit cc sinh phong - thng thy k gia ca bnh. St cao c hoc khng c m hi, thc l m, kinh quyt, ru li vng, cht li hoc kh. Cch cha: Thanh nhit dp phong Dng bi thuc

Cu ng - 4 ng cn Sinh a - 5 ng cn Cc hoa - 3 ng cn Thch quyt minh - 1 lng Thch cao - 1 lng Xch thc - 3 ng cn ng thi dng T tuyt an t 2 n 3 phn, ngy dng 3 ln. Gia gim: Hai mt ta, gia Long m tho - 2 ng cn. Hu c ting m, gia Thin lan hong - 3 ng cn. Trn m tinh, Trc lch - 1 lng, vo lc ung Cht li sm, gia Mch mn - 3 ng cn, Huyn sm - 3 ng cn, Thin hoa phn - 5 ng cn. 2- H phong ni ng: thng thy thi k cui ca bnh, st nh, m hi khng ra, chn tay c ng yu t, ngu nhin co qup, thn mt mi, li hng t bt. Cch cha:: T m dp phong Dng bi thuc: i nh phong chu gia gim. Sinh a - 5 ng cn A Giao - 3 ng cn Bch thc - 3 ng cn Sinh mu l -5 ng cn Mit gip - 5 ng cn Sinh quy bn - 5 ng cn Gia gim: Phn st st, n t, mt trng, t ti tn, gia ng sm - 4 ng cn, Hong k - 4dc. Nm ng khng yn, c khi h phin, gia D giao ng - 5 ng cn, To nhn - 3 ng cn. Ph = Di chng chn tay cng , c qup, dng tiu x - 3 ng cn, To nhn - 3 ng cn, Ton yt - 1 ng cn. Bi lit cng d, dng ng quy - 3 ng cn, Hng hoa - 2 ng cn. Ngu tt - 3 ng cn. C. Phng thuc mt v Ly 3 con giun sng, gi nt nh bn, cho thm mt t mui n, em p thp th trc nh u (nu nhiu tc th ct i), dng thch hp vi tr em s sinh, c tc dng dt cn co git. Bi th t Chong ngt (hu khc) Chong ngt l mt biu hin suy kit tun hon cp tnh, do nhiu loi bnh gy ra. N thuc phm tr h thot trong ng y. Thng do mt m hi qu nhiu, nn ma, a chy cp tnh, mt nhiu mu, st dch, chnh khng thng ni t, ngoi thng nng gy ra, l do bnh l bin ho lm cho tng ph, kh huyt, tn dch b tn thng, m dng suy kit m trc ht l vong dng. Yu im kim tra: 1. Sc mt trng xanh, ra m hi, chn tay lnh, mt mi hoc vt v, thm ch hn m, cht li nht,

mch t sc. Ting tim nh v yu, th nhanh, nng, huyt p tt ti a di 90, v ti thiu di 50, thm ch khng o c. 2. Hi v tin s c b ngoi thng hay xut huyt khng? c st cao, ra qu nhiu m hi, th t nghim trng ? c tip xc thuc su hoc ung nhm thuc su, thuc c g xanh ca ng, c dng N v ca in? hoc c bnh lot d dng t trng, gan x ho, x va ng mch hay khng? 3. Kim tra tnh trng ngoi thng, im xut huyt di da, tnh trng mt nc; tim phi, vng bng v h thn kinh xem c cc chng g khc l, kt hp vi xt nghim mu, phn v nc tiu. C iu kin th ghi in tm nhm phn bit r cc nguyn nhn sinh ra chong ngt. Cch cha A. X l cp cu (1) t ngi bnh nm ngang, khng dng gi k u, ch gi m v yn tnh. (2) Nu ngng h hp, hoc h hp suy kit nghim trng, th phi gp rt lm h hp nhn to, c iu kin th cho th xi. (3) Cha bng chm cu 1. Th chm: Nhn trung, Dng tuyn, kch thch mnh, cch 15 pht li v kim. Nu chng trng khng tt ln r rt, huyt p cng khng nng ln th phi hp vi Ni quan, T liu dng cch v lin tc, hoc cu thm Kh hi, Quan nguyn cho ti khi ht du hiu chong ngt. Nh chm: Thn thng tuyn, Chm, Tm, hoc im no. 2. Th chm: Dng tuyn, Tc tam l Nh chm: B cht h, Thn thng tuyn, Ni phn b. Trc ht kch thch mnh, sau khi huyt p tng ln, ko di khong cch thi gian v kim, sau khi huyt p n nh, duy tr my ting ng h ri mi rt kim. Hai phng php trn c th chn ly mt, nu hiu qu khng r lm, c th thay i dng ring phng php cn li. (4) Quan st k cc din bin bnh nh h hp, mch huyt p, sc mt v thn ch. B. Bin chng th tr Biu hin lm sng ca chong ngt, thng l vong dng h thot, cho nn cch cha phi ly hi dng cu thot l chnh. Nu do m thng ti dng, th phi cu m hi dng. Nu do t thnh chnh h, th phi quan st quan h gia t chnh tiu trng, kim tr c ph chnh v kh t. Bi thuc nu ra = Sm ph thang gia v: Hng sm - 3 ng cn Thc Ph phin - 3 ng cn Mu l - 5 ng cn Ng v t - 3 ng cn Sn th nhc - 3 ng cn Gia gim: Kim c thng m, thy li m kh, ming kht, trong ngi thy bt rt, gia Mch

mn - 3 ng cn, Bc Sa sm - 4 ng cn, Thch hc - 4 ng cn. Ngoi ra, cn ch n nhng nguyn nhn khc dn n chong ngt, chia ra my cch cha m la chn. Do bnh chong ngt l nghim trng, khi cn thit phi kt hp ng - Ty y cu cha. Bi th nm Ngt xu (Quyt chng) Ngt xu l mt chng do rt nhiu nguyn nhn v nhiu loi bnh dn n; t nhin ti mt t ng, bt tnh nhn s, sc mt trng bt, tay chn lnh gi, sau mt thi gian rt ngn c th t t tnh li. N bao gm nhng bnh danh ca y hc hin i l xy sm, gim ng huyt, mt s bnh thn kinh chc nng, co tht mch mu no v bnh tm tng. Bnh ny pht sinh thng chia ra lm hai dng: Mt l, t cht thng l can dng thin vng, ham ru v cc thc n cay, bo, ngt, hoc do bun git, s hi kch thch tinh thn v au n kch lit, lm cho kh c nghch lon, huyt do kh nghch hoc m theo kh ln lp kn thanh khiu m t nhin ti mt t ng; Hai l, t cht nguyn kh yu, sau khi m nng, sau mt mu qu nhiu, mt mi qu mc, suy ngh bun s, hoc khi t nhin bin ng t th mu khng th a ln no kp m t nhin xy sm t ng. Yu im kim tra (Nhng im chnh cn kim tra) 1. Ch hi tnh trng c th trc khi b bnh, bnh thng c hay b vng u hoc b sang chn tinh thn hay khng, tin s c cao huyt p khng, hoc sau khi b bnh m sc kho cha hi phc, ngun gc dn n bnh, kim tra th trng ton din phn bit cc bnh tt khc nhau dn n ngt xu. (1). Xy sm (thiu mu no, thiu oxi no dn n cn vng thc ngn), thng do kch ng mnh vo tnh cm, mt mi qu mc hoc au n d di, hoc ng qu lu hoc khi mi khi bnh t nhin dy khi ging, hoc do ngi xm m ng dy t ngt. Trc ht cm thy ton thn khng c sc, trc mt ti en, ra m hi, nn nao, t nhin t ng, sc mt trng nht, t chi lnh, mch chm, nh, yu tt huyt p, HA tm thu h, HA tm trng nh c hoc h i, bp tht nho, ng t co nh, th yu, sau khi t u thp xung, nm ngang bng, c th t t tnh li. (2) H ng huyt: C tin s pht thnh cn, thng vo bui sm lc i, trc ht thy i, tim hi hp, ra m hi, vng u, chaant ay run, sau ti tm t ng, mch p nhanh, huyt p trc khi t ng c th tng cao, sau khi t ng xung thp, ng huyt gip r rt. (3) Bnh thn kinh chc nng: C tin s b sang chn tinh thn, kim tra th trng khng pht hin thy c g khc thng, khi ln cn khng mt thc hon ton, chn tay c ng khng c quy lut, nt mt cng thng, trc khi t ng hoc sau khi tnh c th c biu hin tinh thn khc thng. (4) Co tht mch mu no (bnh tng p lc mch mu no hoc xut huyt t chc loi h khu no); c tin s cao huyt p, trc ht thy au u, qun bng trn, bun nn, sau t ng, huyt p thng rt cao, hoc c co git nht thi, mt ting, lit na ngi. (5). Chng ngt xu c gc t bnh tim. Thng c tin s bnh tim, hoc c thi k dng thuc c cht antimon (Sb), c th km chng co git, tm ti, th ht kh khn, c th c tim to, nghe tim c tp m v nhp tim khng u. 2. Cn phn bit gia chng ngt xu vi chng hn m v chng chong ngt. Cch cha: t ngi bnh nm ngay ngn yn tnh, i vi ngi bnh xy sm phi u thp, ch gi m, lp tc lm cho ngi bnh tnh li. i vi ngi c ng huyt thp, co tht ng mch no, hoc xy sm, t ng do bnh tim, cn kt hp ng - Ty y chn on v iu tr.

1- Cha bng chm cu: Th chm: Bch hi, Nhn trung, Thp tuyn, Tc tam l, chm kim xong, c cch 3 n 5 pht v kim mt ln. V nh th hai ba ln m kt qu khng r rng, li gia Ni quan, Dng tuyn. Nu nh xut hin chng dng h mun thot, nu cu bng mi ngi Kh hi, Thn khuyt n trung hi hng. B. Bin chng th tr - Phn ra h, thc tin hnh cp cu (1) Chng h: Th ht yu, h ming, ngn hi, da d tay chn mt, ra m hi lnh, mch trm, nh, thng thy xy sm khi thiu mu no, thiu oxi no, ng huyt thp v xy sm t ng do bnh tim. Cch cha; Nn b kh hi dng Bi thuc: T qun t thang gia, gim: ng sm -3 ng cn Thi t sm -4 - 5 ng cn. Bch trut - 3 ng cn Phc linh - 3 ng cn Chch cam tho - 1 ng cn Ng v t - 1,5 ng cn. Hong k - 3 ng cn Ch ph t phin 1,5-2 ng cn Gia gim: Nu kim huyt h, tim hi hp khng yn, gia Thc a - 3 ng cn, ng quy - 3 ng cn, Vin ch - 1,5 ng cn, Sao to - 3 ng cn. (2) Chng thc: Th th, nhanh, t chi cng , hai bn tay nm chc, rng cn cht, mch trm m c sc, thng thy bnh thn kinh chc nng v co tht ng mch no. Cch cha: L kh, ph m, gii ut Bi thuc: Bch tt l 4 ng cn Bch thc 3 ng cn Thanh Mc hng 1,5 ng cn Qung Ut kim 3 ng cn Chch vin ch 1,5 ng cn Trn m tinh 1 ng cn Thch Xng b 1,5 ng cn Gia gim: u chong au, chn tay t hoc bn chn bn tay co ng, gia Cu ng 5 ng cn, Sinh thch quyt minh 8 ng cn em un trc. m xng ln, hi th th, ngc bun b, gia Trc lch bn h 3 ng cn, Sao Ch thc 2 ng cn. Sau khi ngi bnh tnh to, ngoi vic bin chng cha ra, phi tm c nguyn nhn gy bnh m cha. Bi th su Chng v huyt Chng v huyt l gi chung v xut huyt trn thn th, bao gm ho ra mu (lc huyt), th huyt (nn ra mu), nc huyt (ra mu mi, rng), a ra mu, i ra mu, xut huyt di da (t in), bng

huyt, lu huyt (ca ph khoa) v ngoi thng xut huyt, l chng trng ca mt s bnh. Thng do kh ca ho nghch lon, lc mch b tn thng, huyt khng i trong mch, thm trn ra ngoi, trong chia ra h, thc: thc chng l ho thnh kh nghch, huyt nhit vng hnh; h chng th mt mt l m thng h ho vng ng, mt mt l kh h khng th thng nhip. Gp chng ni chung, cn xem h hay thc, phn bit x l, li phi nhm vo ngun gc pht bnh gy ra huyt chng m chn ly cch cha tng ng. Yu im kim tra 1. Phn bit r nguyn nhn v vng xut huyt. Ho ra mu thng l bnh h tun hon v h hp, nh lao phi, gin ph qun, p xe phi, ung th phi v bnh tim. Th huyt thng l bnh ca h tiu ho nh: lot dy, t trng, x gan gy ra tng p lc tnh mch ca, u thc qun v d dy. Mi chy mu thng do ngoi thng, bnh xoang mi, ung th, cao huyt p, x gan, u r huyt cao, v bnh v mu gy ra. i ra mu thng l bnh ng tit niu, nh chng i tho m, i ng, lao thn, vim si, ung th bng quang v niu qun. a ra mu thng thy bnh ng rut, nh rch nim mc trc trng, tr, l, giun mc, lot d dy t trng v ung th ng rut. Xut huyt di da thng c qung tm do gim tiu cu nguyn pht hoc d ng. Ngoi ra, bnh mu trng, bnh thiu mu do tr ngi trong ti to hng cu, cng c th dn ti xut huyt nhiu ni. 2. Mu ti ln bt v dch m, do nga hng ho hng ra l khi huyt (lc huyt); mu bm hoc mu ru, ln mnh vn thc n, do qun bng nn ma l th huyt (u huyt). 3. a ra mu: nu mu hng ti hoc sm, l on di ng tiu ho (vng kt trng hoc trc trng) xut huyt. Mu nh sn en, l on trn ng tiu ho xut huyt. 4. i ra mu: nu i ra mu u bi thng l xut huyt niu o. Nu i ra mu cui bi, l xut huyt bng quang. Nu i ra mu t u n cui bi l thn xut huyt. 5. Xut huyt s lng nhiu, chong vng, hong ht, th ngn hi, ra m hi lnh, t chi lnh, sc mt trng nht, vt v khng yn,l hin tng chong ngt, cn ch quan st nhng bin ho ca huyt p v mch p. Ho ra mu s lng nhiu, ch n t nhin tt th. 6. Cn c vo ni c xut huyt, kim tra xoang mi, chn rng, hu mn, trc trng c du hiu ca bnh hay khng? 7. Cn c vo bnh tnh, c th lm xt nghim huyt dch, nc tiu u n c trong lc xut huyt v lc ngng xut huyt, m hng cu, tiu cu, mu trong phn cng em xt nghim. Khi lng mu xut ra qu nhiu, nu c iu kin th cho chiu in kim tra tim, phi, thc qun, d dy, rut, thn, phn bit nguyn nhn v ni xut huyt. Cch cha A. Chm cu Mu cam (nc huyt) = Bch hi (cu), Nghinh hng, Hp cc, Ni nh lc huyt (khi quyt) = Ph du, Cch du, Trch h (di Xch trch 1 thn), Lit khuyt. Th huyt = Cch du, i lng, Ng t, Tc tam l. i da mu =Tiu trng du, Bng quang du, Quan nguyn, Tam m giao. a ra mu = Cch du, T du, i trng du, Quan nguyn, Tam m giao.

B. Bin chng th tr Bin chng phi phn bit h, thc, tch ring thc nhit, m h, v kh h khc nhau, ch chng c th chuyn ho cho nhau, hoc cng thy. Nm chc quan h bnh l gia ni c bnh v tng ph. Nguyn tc cha c 3 php nh sau: 1 - tr huyt, huyt nhit vng hnh th nn lm lng huyt, ch huyt. Nu huyt lu tr, phi kh , ch huyt. 2- Tr ho thc chng th thanh nhit ging ho, h chng phi t m ging ho. Trn lm sng c khi cn nhn nhn v cha c hai. Nht thit phi dng thuc thu lim, ch huyt gm c = Huyt d thn (than tc ri), Trc b thn, Trn tng thn (than si mc lu nm), Thin tho thn, Ngu tit (ng sen), Tin hc tho, i k, Tiu k, bch cp, mi th t 2 n 5 ng cn, bt Tam tht t 3 n 5 phn. Tt nhin phi ng thi bin ring v thuc tnh ca bnh l, phn bit i ng (phi hp v thuc vo thang t). (1): Thc nhit chng: Bnh pht nhanh chng v mnh, bnh trnh ngn, lng mu nhiu, mu ti, tm hoc en, cht m c, sc mt , nng bt rt, ming kht, li , ru li vng, mch huyn sc (cng nh giy n, nhanh). Cch cha: Thanh nhit lng huyt Bi thuc: Thp khi tn gia gim Ch i hong 3 ng cn Hong lin 1 ng cn an b 3 ng cn Hc sn ch 3 ng cn Bch mao cn 1 lng Gia gim: Khi huyt, gia i cp tn 5 ng cn, bc li m un, sao Hong cm 3 ng cn. Th huyt, gia Chch tc ct 5 ng cn; Sinh a ti 8 ng cn. a ra mu, gia Ho hoa 4 ng cn, a du thn 3 ng cn, Kinh gii thn 1,5 ng cn. i ra mu, gia Hong b 3 ng cn; H trng 5 ng cn; C mch 3 ng cn. (2): m h chng: Bnh pht chm, bnh trnh di, cn bnh ni tip nhau, lng mu khng nhiu, mu mu ti hoc nht, st v chiu, bt rt kh chu, g m ln, ming kh hng khan, li hng t ru, mch nh, nhanh. Cch cha: T m ging ho, dng huyt ch huyt Bi thuc: Thin cn tn gia gim Thin cn tho 1 lng Sinh a 5 ng cn Huyn sm 4 ng cn A giao 3 ng cn an b 3 ng cn Bch thc 3 ng cn Hn lin tho 1 lng Gia gim: Khi huyt, gia Sa sm 4 ng cn, Bch hp 3 ng cn.

Hi cp phn 4 ng cn gi li nu; Luyn Hoa nhu thch 4 ng cn. i ra mu, gia Quy bn 5 ng cn, Luyn Nhn trung bch 1,5 ng cn. (3) Kh h chng: Xut huyt lu khng dt, hoc huyt ra mch vi s lng nhiu mu long, nht mu sc mt trng bng, hong ht, ngn hi, tinh thn yu ui, t chi mt lnh, cht li nht, ru li trng, mch nh, mm. Cch cha: B kh nhip huyt. Bi thuc: Qu t thang gia gim: ng sm 3 ng cn. Hong k 4 ng cn; Bch trut 3 ng cn; Chch cam tho 1,5 ng cn; ng quy, Thc a, Bch thc, mi th u 3 ng cn, Sn dc 4 ng cn, Hng to 4 qu. Gia gim = Xut huyt nhiu mun h thot, dng ring Nhn sm 3 ng cn, sc nc cho ung. Nu thy sc mt trng bt, ra m hi lnh, chn tay mt, mch nh l lc chng trng dng h mun thot, gia Ph t ch 1,5 ng cn. a ra mu, gia xch thch ch 4 ng cn, gi li sc, mai thn 2 ng cn. Non ra mu, thy thn lnh mch nh, gia Bo khng thn 1,5 ng cn. i ra mu, gia Lc gic sng 3 ng cn, m thu thch 3 ng cn. Bi thuc 1 v: - Th i hong, mi ln 3 ng cn, mi ngy 2 ln sc ung, tr cc loi bnh xut huyt. - Trng g 1 qu, di mt l nh, cho vo trong 3 phn b i hong, ly giy t dn li ming l, hp trn ni cm cho chn ri em n, mi ngy 1 ln, cha i ra mu. - Nc ng sen ti, ung lng nhiu, cha th huyt, khi huyt. - R cy M u lan, gi ly nc, mi ln ung na bt, nc si vo ung, cha chy mu mi. - u tm ti (tin Tm u) ly v hoc cnh l t 3 n 4 lng (kh th dng 1 n 2 lng), sc c ly mt bt, hoc ly cnh, l, hoa u tm trng gi nt, ly mt chn nc cho ung, ngy 2 ln, cha khi khuyt, th huyt, a ra mu. - Hn lin tho (c nh ni) - 8 ng cn, Xa tin tho (c M ) - 1 lng (ti th gp i), sc ung tr i ra mu. - T chu tho - 1 n 2 lng, sc ung tr ho ra mu, chy mu mi, v a ra mu. Ph = Xut huyt di da (T in) im xut huyt hoc qung xut huyt di da v nim mc u gi l t in (qung tm). Bnh ny ch yu bao gm qung tm do gim tiu cu v qung tm do d ng. Trc kia, trn lm sng chia lm hai loi: nguyn pht v th pht. Th pht l do cc bnh truyn nhim, thiu mu dn n. Nhng c im gip chn on phn bit gia qung tm do gim tiu cu nguyn pht v qung tm do d ng gii thiu nh sau: n khi cha bnh c th tham kho bin chng th tr huyt chng

tin hnh x l (bng di). Tn bnh Tiu cu nguyn Chng trng v kim tra Thng thy da, ktThng thy mt dui ca mc, ni tng t chi Thng thy xut huyt dng Hnh thi ca qung im thng huyt, ban im, km theo c nt sn r tm rt Tiu cu gim, thi gianS lng tiu cu v thi Xt nghim kim mu chy mu ng kogian mu ng u bnh tra di thng Vng xut huyt Chng qung tm do gim tiu cu c th dng liu php chn ch cha, hin nay quan st trn lm sng thy c kt qu nht nh. Ly cc huyt = T du, Can du, V du, Tc tam l. Bi th by Hen suyn Hen xuyn l chng trng thng thy trn lm sng, c th thy trong nhiu loi bnh cp, mn tnh, nhng chia lm hai loi h v thc. Thc xuyn l t kh vy ph, kh mt tuyn ging, thng do ngoi cm phong hn, ho nhit hoc m trc trong ph gy ra. H xuyn thng do c th yu ui, hoc sau khi b bnh nng lu ngy, tinh kh hao h, ph khng ch c kh, thn khng np c kh, ch yu bao gm h hp kh khn m y hc hin i coi l hen ph qun v hen tim. Ng c a xt, vng hng hoc kh qun vng tc l nguyn nhn gy ra kh th, khng thuc phm vi bn lun bi ny, nhng c nhc n ch phn bit. c im: Th dn v phi gng sc, cnh mi php phng, thm ch h ming so vai, khng th nm ngay ngn, bt buc phi ngi thng hoc na nm na ngi, khi nghim trng c th thy tm ti. Hen xuyn c ngun gc t phi thng km ho hng, hoc au ngc, trong vim phi v vim mng phi gy ra thng km s lnh pht st. Hen hoc hen do vim ph qun thng ti pht nhiu ln, th ra kh. Nghe phi c ting rn rt, rn ngy. Kh lng ngc gy xuyn thng cp, c th do ngoi thng hoc lao phi, ph phi. Ph phi gy xuyn thng t t, c bnh s vim ph qun mn tnh hoc bnh hen xuyn, sau khi hot ng th xuyn xut hin hoc tng mnh. Phi hoc trung tht c khi u gy ra xuyn cng tin trin chm chp v thng thy ngi trung nin. Kim tra vng ngc c nhng triu chng c trng ring (tham kho chuyn v tng bnh). Nu c th th chiu in gip chn on phn bit. 3. Hen xuyn do ngi c tin s bnh tim. Xuyn thng xut hin sau kho hot ng hoc v m, c th km theo tim p mnh, tm ti hoc ph thng, kim tra thy tim to ra hoc c ting thi van tim, phi c ting ran m, gan sng to n au. 4. Nu cn xuyn c lin quan vi yu t tinh thn, kim tay chn pht t, co qup hoc cc chng trng tinh thn khc, khi kim tra li khng pht hin c triu chng r rt thng thuc bnh thn kinh chc nng. D ng pht gim

Cch cha A. Chm cu Th chm = ly cc huyt: Ni quan, Thin t, Chin trung Thc xuyn = Ho hng nhiu m, gia Phong long. Pht st, gia Xch trch (khi cn thit, phi trch ra mu). H xuyn = gia Ph du, Thn du, Kh hi (chm xong thf cu). Nh chm = Ph, Giao cm, Thn mn, Bnh xuyn. B. Bin chng th tr Phi phn bit h, thc. Thc chng th ly php kh t, li kh cha, phn ra hn, nhit, m trc m x l. H chng phi ly bi b, nhip np, phn m, dng m cha. (1): Thc xuyn: Khi bnh nhanh, nhp th chm, th ra c th thoi mi, hi th th, c ting rt, c m v ho hng, mch tng nhanh m c sc. Cch cha nn tuyn ph, bnh xuyn. Bi thuc = Tam o thang gia v = Chch Ma hong - 1,5 ng cn, Qung Hnh nhn - 3 ng cn, Cam tho - 1 ng cn, Php bn h - 3 ng cn, Chch X can 1,5 ng cn. Gia gim = Phong hn phm ph, xuyn cp, ngc bun bn, nhiu m trng lng, bt u c bt, s lnh, khng c m hi, ru li trng, mch ph khn, gia Qu chi - 1,5 ng cn, T tn - 5 phn, Gng sng - 2 lt. Ph nhit ut trong, kh nghch th xng ln, ngc chng, nhiu m dnh do mu vng, nng bt rt, ming kht, ru li vng hoc nhy, mch hot nhanh, gia Sinh thch cao - 1 lng, Chch Tang b - 3 ng cn, Sao Hong cm 3 ng cn, Hi cp phn - 5 ng cn gi li m sc. m trc vy ph, c m, hi th gp, vng ngc bt rt, m nhiu, nh m nhy, ru li trng nhy, mch hot, gia nh lch t, sao T t, mi th 3 ng cn, sao Bch gii t, Hu phc, mi th 1,5 ng cn. (2) H xuyn: Bnh thng lu ngy, lc nh, lc nng, lc mt th nng thm, th nhanh, nng, khng u, ht c su th thoi mi, ho hng c t m, mch ph, nhc hoc ph i, v lc (ni yu, hoc ln m khng c sc) nghe phi c rn m ri rc. Cch cha: B ph, np thn. Bi thuc = Sinh mch tn hp vi Nhn sm H o thang gia v: ng sm - 5 ng cn hoc Nhn sm - 3 ng cn. Mch mn -3 ng cn, Ng v t - 1,5 ng cn. Hong k - 4 ng cn, Thc a - 5 ng cn. H o nhc - 3 ng cn, T thch anh - 5 ng cn. Gia gim: m h r rt: bt rt, g m , ho nghn, m dnh m t, th nhanh, nng, ming kh, cht li , mch nh, nhanh, gia Bc sa sm - 3 ng cn, Ngc trc - 4 ng cn.

Dng h r rt: s lnh, sc mt trng nht, ng lm th ngn hi, cht li trng nht, mch trm nh, b Mch mn, Thc a, gia ch Ph t phin - 2 ng cn, B ct ch - 3 ng cn. Nu nh thy tay chn phfu thng, li gia Qu chi - 1,5 ng cn, Bch trut - 5 ng cn, Phc linh 4 ng cn. Tm dng h suy: xuyn nng mun thot, mt xanh, mi tm, ra m hi, chn tay lnh, hong ht, vt v, cht li tm nht. Dng ring ngoi, ly bt T h sa - 5 phn, Trm hng - 2 phn, bt Nhn sm - 3 phn, trn u ung, ngy t 2 n 3 ln. Ngoi ra, nu thy chng h, thc ln ln, c th cn c vo ch th, phi kim cha c hai. i vi bnh tnh nghim trng, phi kp thi kt hp ng - Ty y cha. C. Thuc ch sn Bo kim hon, ung 1,5 ng cn, mi ln, ngy ung hai ln. Dng trong chng thc xuyn, m nhit n giu ph. Kim qu thn kh hon, mi ln ung 1,5 n 2 ng cn, mt ngy hai ln ung dng trong chng h xuyn. Mc tch n, mi ln ung 1 ng cn, ngy ung hai ln. Dng khi mt xanh mi tm, ra m hi, chn tay lnh, cnh mi php phng, vt v khoog yn, cht li tm nht, mch trm m nh, ca chng dng ph mun thot. D. Bi thuc mt v Bt Bn h ch bng qua (dao) - 3 phn, bt Trm hng - 1 phn, trn u ung ngy vi ba ln. Dng trong chng thc m vy ph kh. Bt T h sa mi ln ung 5 phn, ngy ung hai ln. Dng vo chng h xuyn, thn khng np kh, ng lm th th xuyn, c th dng iu tr khng ln cn. T y h o nhc 1 ci, mi ti trc khi i ng, nhai nh xong th nut vo. Dng chng h xuyn. Bi th tm Tim thn thc (hi hp) Tim hi hp l bnh nhn t thy tim p nhanh, mnh, l chng tm hong khng yn. ng y cho rng bnh ny pht sinh do th cht yu, hoc bnh lu ngy thn th h, hoc u t, s hi dn n kh huyt hao tn khng th nui dng c tim. Hoc do m hoc tm huyt tr, lm cho tm thn bt an. Y hc hin i gi l bnh chc nng tim (nh lon nhp tim, ri lon thn kinh tim), hoc bnh thc th (nh bnh van tim, hoc x va mch vnh), v cc bnh khc nh cng tuyn gip, thiu mu. Tim mt chc nng iu ho bao gm c chng trng hi hp nh trng ngc. im kim tra ch yu 1. Ch tnh hnh pht cn hi hp nh trng ngc, thng xuyn hay thnh cn, c quan h vi cc hot ng tnh cm, tinh thn, khong thi gian gia nhng cn hi hp. Bnh tim hi hp c nguyn nhn thc th, phn nhiu khi gng sc th xut hin hoc nng thm. Bnh tim hi hp do thn kinh chc nng thng c quan h vi kch ng (Stress) ca tnh cm, tinh thn. 2. Ch cc chng trng khc, phn bit cc bnh dn n tim hi hp nh mt ng, nhiu mng m, chong u, tai , mt hoa, thng thy bnh ri lon chc nng thn kinh tim, thiu mu. Th

xuyn, ngn hi, ngc bt rt, au bng, ho hng, au khp hoc cao huyt p, c th thy chng phong thp, x va ng mch, cao huyt o hoc bnh tim c ngun gc t ph. 3. Kim tra ch bin ng ca huyt p, ting tim, sc co bp c tim v nhp tim phi c ting ran m, gan to hay khng? phn bit bnh do c nng hay thc th. Khi cn thit th phi chiu in v lm in tm . Cch cha A. Chm cu Th chm = thn mn, Ni quan, Tm du, C khuyt. Gia gim = Huyt h: gia Cch du, T du. m nhit: gia Dng lng tuyn, phong long. Nh chm = Tm, B cht h, Giao cm, Thn mn. Ph - Ti thnh ph An Sn, khu Lp Sn, cng x Th Quang s 6,26 c kinh nghim cha bnh tim do phong thp nh sau: Ch huyt (1) - Ni quan, gian s, Thiu ph. (2) - Ni quan, Khch mn, KHc trch. Nhm huyt d b I - m lng tuyn thu Dng lng tuyn, Tc tam l, Gii kh, Cn lun. Nhm huyt d b II - Trung qun, Thin khu, Kh hi, Tc tam l. Nhm huyt d b III - Thi xung, m lng tuyn thu Dng lng tuyn, Thu phn, Trung cc thu KHc ct, Thu tuyn, Phi dng. Nhm huyt dwjbij IV - Ph du, Thiu ph, Hp cc. Ly cc nhm huyt trn lm huyt thng dng, ri linh hot ng dng chn nhng nhm huyt di nh sau: Cha tim p qu chm =Ni quan, Thng l. Tim p qu nhanh = Ni quan, Gian s v Nh chm vng Tim. Bng chng = Trung cc, Quy lai, Kh hi. Gan to = Thi xung, Chng mn. Khi tin hnh cha, c th ly nhm (1) hc (2). Huyt phi hp th c th cn c vo bnh tnh m tuyn chn, mi ln chm t trn di 4 hoc 5 huyt, chm huyt c hai bn tri phi. Th php = Chm su, mnh, dng php K o m (g chi tc) nng n, m v, sau khi c chm cm c kh but, t, chng hoc lan truyn th lu kim. Liu trnh t 7 n 10 ngy, ri tu th cht ngi bnh kho hay yu, ngh my ngy, li tin hnh liu trnh sau. Thng thng mi ngy chm 1 ln, nhng cn c bnh tnh, nu khng chu ni th c th cch ngy hoc cch hai ngy chm 1 ln.

B. Bin chng th tr Bnh ny trn lm sng c hai mt h v thc, c th ln vi nhau, nhng nht thit l thc t h nhiu. Kh huyt h hoc tm m h l gc, m ho tr l ngn, do cch cha phi ly nguyeentawcs b h lm ch, kh t lm ph, ng thi cn c vo c im tm thn bt an, phi hp thuc an thn. (1) Khi huyt bt tc: Hong ht, tim p mnh khng yn, sau khi lao ng c th tng, ngn hi, ra m hi, mt mi, ng khng yn hoc mt ng, hay qun, u nng, mt hoa, sc mt khng ti,mi ming trng nht, cht li nht, mch nh yu hoc lon nhp. Cch cha: b kh, ch huyt. Bi thuc = Quy t thang gia gim: Hong k, ng sm hoc Hi nhi sm, ng quy, thc a mi th u 3 ng cn, Ng v t t 2 n 3 ng cn, Thc To nhn t 3 n 5 ng cn, hoc B t nhn 3 ng cn, Chu phc thn 4 ng cn, Long ct 4 ng cn, Mu l 1 lng. Gia gim: Kim chng dng h, ra m hi, s lnh, mch kt, i gia Qu chi 1,5 ng cn, Chch Cam tho 1,5 ng cn, Tm thn bt an d di, Gia Vin ch 2 ng cn, Hp hoan b (hoa) 5 ng cn. (2) m h ho vng, tim p mnh, h phin khng yn, c khi thnh cn, khi suy ngh nhiu hoc s hi rt d pht thnh cn, ng khng su, mng m, u chong, mt hoa, tai , mt nng, ming kh ng, cht li hng, ru li vng, mch hot, nh nhanh. Cch cha: T m ging ho Bi thuc: B tm ddan gia gim Sinh a 5 ng cn, Mch mn hoc Thin mn 3 ng cn. Ngc trc 3 ng cn, ng quy 3 ng cn. Hong lin 1 ng cn, Sn ch 1 ng cn. Thc To nhn 3 ng cn, B t nhn 3 ng cn. Mu l 1 lng. Gia gim: Km c m ho, trong tim nng bt rt, mt ng hoc m mng, nn ra m tm, ru li vng nhy, gia Trc lch bn h 3 ng cn; Trn m tinh 1 n 2 ng cn; Thin trc hong 3 ng cn; Xuyn bi mu 1,5 ng cn; Chu phc thn 4 ng cn. Hoc liu chng b cc v thuc t m dng huyt nh Sinh a, ng quy. Thn thc khng yn, ng tm phin nhit rt mnh, liu chng gia Chn chu mu 1,5 ng cn, Linh t thch t 6 ng cn n 1 lng, Quy bn 5 ng cn. (3) Tm huyt tr, tim p mnh, trong ngc bt rt khng thoi mi, hoc tim ngc au tng cn, ngn hi, mi mt tm ti, cht li c mu tm hoc ban tm, mch t, sc (nh, nhanh) hoc lon nhp. Cch cha: Hot huyt, ho , l kh, Bi thuc = Huyt ph trc thang gia gim =

ng quy 3 ng cn, an sm 5 ng cn o nhn 3 ng cn, Hng hoa t 2 n 3 ng cn. Xch thc 3 ng cn, Hng hoa t 2 n 3 ng cn. Ch Hng ph 3 ng cn, Ut kim 3 ng cn. Gia gim: km c m trc, ngc bun bn r rt, ru li trn, gia Qua lu 5 ng cn, Ung bch 3 ng cn, Php bn h 3 ng cn. Tm dng bt chn, s lnh, ch mt, li nht, mch chm, gia Qu chi 1,5 ng cn, Can thng 1 ng cn, Ch Ph t 1 n 1,5 ng cn. Kim c kh huyt hao h, dng chung vi cc v thuc b dng kh huyt. C. Bi thuc mt v - Chu sa 1 ng cn, cho vo trong mt qu tim ln, un chn nh th em n, c th ung nh th t 6 n 7 ln, cha tim p qu nhanh. - H phch 5 phn, Huyt kit 2 phn, nghin nh c hai th ung 1 ln, ngy ung hai ln, tr hi hp, hay s, vng ngc bun au. - Ngc trc 5 ng cn, sc c, chia lm hai ln ung, mi ngy mt t, ung lin 10 ngy mt liu trnh, tr bnh tim c thy chng m h. - Xng b 1 ng cn, Vin ch 2 ng cn, Chu phc thn 3 ng cn, sc ung, Dng chng hi hp, mt ng. Bi th chn au bng au bng l mt loi chng lm sng thng thy, ch yu l do bnh bin ca tng kh trong bng gy ra, cng c khi do bnh tt vng ngc gy ra,(nh vim phi, vim mc lng ngc, tim au nhi), cng c khi do lan t xa n. Do , au bng c tng quan vi bnh tt mt phm vi rt rng, cn phi nhn ng chn on phn bit r rng mi c th cha chnh xc. Cng c mt s bnh ngoi khoa v ph khoa dn n au bng cp tnh, kch lit, cn khn cp cha, chng cp tnh ca bng c ring mt phn gii thiu. Ni khoa, Nhi khoa cng c mt s bnh dn ti au bng nh lot d dy, t trng, l, k sinh trng, h tit niu c si cng c nhng phn gii thiu chuyn. y ch yu gii thiu tri thc ni chung v bin chng th tr i vi chng au bng ca ng y, song cng cn phi kt hp vi bnh vin. ng y cho rng pht sinh ra au bng phi c quan h vi b lnh, n ung khng iu , kch thch tnh cm v ni tng dng h. Tnh cht au bng c hai loi h v thc, trong thc chng lm ch. Thc chng do thp nhit, tch thc, kh tr huyt , v hn tch a n kh ca ph thng ging tht thng, kh huyt vn hnh b tr ngi. H chng l tng kh h hn, kh huyt khng c n dng. im ch yu kim tra Hi t m v bnh s, ch vng bng b au, tnh cht cn au, thi gian au, c quan h vi n ung v cc chng trng khc km theo, kt hp kim tra ton thn v xt nghim, chn on phn bit.

1. Ly au bng lm chng trng ch yu, au n tng i nghim trng, kim tra trn ngi. Nu vng bng n au r rt, c bng co cng, hoc ngc li au git, s vo c hn cc, cn phi ngh n chng cp ca bng, xin xem phn ngoi khoa bng, chn on phn bit. Nhn chung, au bng lin tc thng thy chng m v xut huyt bn trong. au bng tng cn, thng do vng tc. au lin tc kim c cn d di, thng l chng m kim vng tc. au m v chng au, thng thy chng m. au nhi, thng l vng tc. 2. Ni chung chng trng ton thn s lnh, pht st, hoc qun bng, nn ma, tiu chy xut hin trc hoc ng thi vi au bng, thng thuc bnh ni khoa. Bng trn au, qun bng, nn ma, thng thuc bnh ca d dy. Pha bn phi bng trn c au km theo n lnh, pht st, qun bng nn ma, hoc a chy, hoc vng da, thng thuc bnh h thng gan mt. au bng quanh rn hoc vng bn tri bng di au n v cc chng trng km theo nh s lnh, pht st, qun bng, nn ma, a chy, cc b c cm gic n au, thng thuc chng vim ng rut. au bng chung quanh rn tng cn m im n au khng r rng, thng thuc bnh k sinh trng ng rut. Bn phi bng di au, nu cn au ti pht nhiu ln, tr vim rut tha, phi ngh n lao rut. 3. Ngi bnh l ph n cn phi hi tin s kinh nguyt, phn bit chng au bng hnh kinh, vim ng dn trng, vim h chu, cha ngoi d con v cc bnh ph khoa. 4. Kim tra vng bng, phi ch kim tra c vng ngc, hi xem c ho hay khng cc chng trng au ngc khc, theo phn bit do bnh tt vng ngc nh vim phi, vim mc lng ngc, nhi au vng tim gy ra au lan to. Cch cha A. Bng chm cu Th chm: au vng bng trn = Xem phn x l theo cch cha d dy au bng chung quanh rn = Thin khu, Kh hi, Tc tam l. au vng bng di = Di mch, Quy lai, m nang huyt (di Dng lng tuyn 1 thn) v Thi xung. Nh chm = Giao cm, Thn mn, B cht h, Vng c tn tng ng ni au trn loa tai. B. Bin chng th tr Cn c vo thi gian au, tnh cht au, mc au v quan h n ung m phn bit s khc nhau gia h v thc, hn v nhit, kh v huyt. au m, au i au li khng dt, khi au a s nn, n xong au gim nh, thng thuc chng h. au nhanh chng v kch lit, khi au s s nn, n xong au tng ln, thng thuc thc chng. au n gp lnh th tng mnh, c chm nng hoc ung nc nng th gim n, thng thuc chng hn. au n gp nng th tng, khng a chm nng, thng thuc nhit chng. Chng au hoc ni au khng nht nh do kh tr gy ra. au nhi l ni au c nh do huyt gy ra. Vng bng trn au l cc ng kinh t, v, i trng tiu trng. Vng bng di au l thuc phm vi kinh can.

au bng thc chng do thp nhit, thc tch gy ra, nn tham kho ni khoa vim trng, a chy, l v thin ngoi khoa chuyn v cp phc chng, chng ny ch yu gii thiu v hn tch, kh tr, huyt , hn, gy ra au bng v cch cha chng (1) Hn tch chng, bng au cp v mnh, gp lnh th nng thm, sau khi chm nng hoc ung nng th gim nh, ming khng kht, hoc a phn nt, nc tiu trong v d i, ru li trng, mch chm v cng (trm, huyn) Cch cha: n trung, tn hn Bi thuc Can khng 1,5 ng cn Ch hng ph 3 ng cn dc 2 ng cn Nhc qu 1 ng cn Cao lng khng 1,5 ng cn Ph t phin 1,5 ng cn. (2) Kh tr huyt a. Kh tr lm chnh, bng trn chng bt rt, au m, sau khi th, hi nng hoc ngp th gim nh; bun ru, suy ngh th d ln cn au, ru li mng, mch cng nh (huyn, t). Cch cha: Th iu kh c Bi thuc: Si h, s can m gia gim Si h 1,5 ng cn Sao Ch xc 2 ng cn Bch thc 3 ng cn Cam tho 1 ng cn Trn b 1,5 ng cn Thanh b 1,5 ng cn Ch Hng ph 3 ng cn Gia gim: au chy d di, c th gia Mc hng 1,5 ng cn hoc dc 1,5 ng cn, hoc Trm hng phin 1,0 ng cn. (b) Huyt lm ch, au n rt mnh, dng au nh m, ni au c nh s s nn, cht li tm bm, mch nh, tc (t, sp). Cch cha: Hot huyt hnh kh Bi thuc: Kim linh t tn hp vi Tht tiu tn gia gim Kim linh t 3 ng cn Din h sch 3 ng cn B hong 3 ng cn Ng linh chi 3 ng cn, gi li sc ng quy 3 ng cn Xch thc 3 ng cn Ch hng ph 3 ng cn

Kh tr v huyt thng i km, c th ly bi thuc trn kt hp vo s dng (3) H hn chng, bng au m, lc au lc khng, a nhit, s lnh, khi au a s nn, khi i v lm mt th au tng, phn lng, kim tinh thn mt mi, ngn hi, s lnh, ru li trng nht, mch trm t (chm,nh). Cch cha: n trung b h Bi thuc: Tiu kin trung thang gia gim ng sm 3 ng cn Qu chi 1,5 ng cn Bch thc 3 ng cn i to 4 qu Cam tho 1 ng cn Can khng 1 ng cn Gia gim = Vng bng nhi au, phn lng gia xuyn tiu 1 ng cn S rt chn lnh, gia Ch ph t 1 ng cn Bi khc = Bt Din h sch 3 phn, bt Trm hng 3 phn, bt Nhc qu 3 phn ba th trn vo ung 1 ln. Mi ngy ung 2 ln. Khi au c th dng tm dt cn au. Cc loi au bng u c th dng, tr chng thp nhit th cm dng. Bi th mi Nn ma Nn ma l mt triu chng gy ra bi nhiu loi bnh, ng y cho rng bnh ny do v mt ho ging, trc kh nghch ln gy ra. Ngi b cm ngoi t, thc n tr li, hoc m m nh trong, hoc tnh ch mt iu ho, can kh phm v pht sinh ra nn ma thuc v thc chng. Nu do sau khi b bnh nhit, v m b thng hoc t v h nhc, dng kh ca trung tiu bt chn m pht sinh, th thuc h chng. Y hc hin i cho rng nn ma c th do bnh h thng thn kinh trung ng, nh vim mng no ly, vim no Nht bn B, tai bin mch mu no v u no, hoc do bnh h thng tiu ho. Phn ny ch yu gii thiu v bnh h thng tiu ho, trong nn ma l chng chnh. im ch yu kim tra 1. Nn ma t nhin pht sinh, nn vt ra, khng au qun bng, m km chng trng h thng thn kinh, phi ngh n bnh ca thn kinh trung ng. Nu km theo st, c triu chng kch thch mng no, km vim phi hoc chng vim cc ni khc, thng do vim h thng thn kinh trung ng, hoc l bnh ly cp tnh, km vim mng no. Nu c au u, huyt p tng cao lit na ngi, ngoi thng, hoc nhng biu hin khc ca bnh thuc thn kinh, phi phn bit thm bnh no cao huyt p, tai bin mch mu no, chn thng s no, hoc khi u no. 2. Nn ma km theo au qun vng bng trn thng thuc bnh ng rut. Cn ch n ch n ung v thuc men, phn bit tiu ho km, ng c thc n hoc thuc. Ch thi gian pht sinh nn ma cng vi lng v cht, phn bit bnh thc qun, d dy hay rut. Thc n cha n d dy nn ngay thng thuc bnh thc qun. Nn sau khi n hc sau khi n khong 2 n 3 gi ng h, km c au bng trn, thng l bnh d dy hoc ng rut. Nn ma sau khi n t 4 n 6 gi ng h, thng thy lot t trng. Nn sau khi n t 6 n 12 gi ra nhiu mi hi, chua, thm ch ra n qua mt ngy, thng thy do hp mn v. Nu nn t, khng tm c

nguyn nhn, thng l nn ma thuc thn kinh. 3. Ch cc chng km theo nh: km theo au bng nghim trng phi ngh n bnh cp tnh bng. Km theo a chy, phi ngh n bnh vim ng rut. Km theo hn m, phi hi tin s bnh, ngh n chng ng c ur, huyt cao, ng c axeton trong bnh i ng, hoc hn m gan. n b thy tt kinh gn hai thng phi ngh n c thai. 4. Nn ma kch lit, phi ch quan st hin tng mt nc v ri lon in gii. Cch cha A. Bng chm cu Th chm = Ni quan, Trung qun, Tc tam l Gia gim: thuc nhit, thm hp cc, Ni nh Thuc hn: Trung qun, chm xong phi cu Can v bt ho: gia dng lng tuyn, thi xung T h: gia cu Chng mn, T du Nh chm = V, T, Giao cm, thn mn. B. Bin chng th tr Nhm vo bnh l ch yu ca bnh, cch cha phi ho v ging nghch l ch yu kim phn bit chng h, thc, hn, nhit khc nhau, gia gim m cha. Bi thuc = tiu bn h gia Phc linh thang Bn h 3 ng cn Sinh khng 3 ng cn Phc linh 3 ng cn Trn b 3 ng cn Gia gim: Do ngoi cm phong hn kim s lnh, pht st, bun bn trong ngc, bng chng, ru li mng, mch ph (s nh thy, n nng th mt) th gia: Hoc hng 3 ng cn, Bi lan 3 ng cn, Hong lin 8 phn Trc nh 3 ng cn. Do n ung nh tr nn ra n chua hi, bng trn chng y, hi nng, phn lng hoc to, ru li vng trn, mch hot (trn tru), gia = Tiu lc khc 3 ng cn, Sn tr 3 ng cn, Lai phc t 3 ng cn. Nu bng chng rt d, hoc km c au bng, phn to bn = Ch thc 3 ng cn, Sinh i hong 3 ng cn. Do m m ni nh m nn nc trong hoc m dai, bng trn bun bn khng mun n, u chong, hi hp, ru li trng trn, mch hot, gia = Qu chi 1 ng cn, Bch trut 3 ng cn,

Xuyn phc 1,5 ng cn. Do Can kh phm v m chua, hi nng, bng trn v sn chng au, bun bn bt rt khng th, ming kh ng, ven li hng, ru li mng trn, mch huyn, gia = T ngch 3 ng cn, Bch trut 3 ng cn, Cang khng 1 ng cn. Ch Ph t phin 1,5 ng cn, Chch cam tho 1 ng cn. C. n thuc mt v - Gng sng nhiu t cng c, gi ly nc trp (*) p u li hoc ung vo trong, c tc dng ho v ch nn. - L cn t 2 n 4 lng sc vi nc ung, c tc dng sinh tn ch nn - Trc nh, Bch mao cn, T b dip, mi th ba ng cn, sc nc cho ung, c tc dng thanh nhit, ho v, ch nn. - Hoc hng, Bi lan, mi th 3 ng cn, sc vi nc cho ung, c tc dng thanh th ho thp, ho v, ch nn. - tm th (t trong lng bp) t 2 dn 4 lng un nh ra, lc ly nc trong cho thm nc gng nu v ng ngoy ln ung, c tc dng dt nn, dt a chy. Bi th mi mt Vng da Hong n l mt chng trng thng thy, biu hin lm sng ch yu l cng mc (lng trng mt), nim mc, v da vng, c th thy nhiu bnh, nhng ch yu l h gan mt, hoc do tan tuyt (nh bnh vng da tan tuyt bm sinh), st rt, bnh u, hong n tn thng t bo gan (nh vim gan x ho, ung th gan) hong n do tc ng mt (nh si mt, giun chui ng mt, ung th u tu). ng y em nhng tnh cht khc nhau ca hong n khi qut lm hai loi ln, l Dng hong v m hong. Khi b ngoi cm t c, thp nhit t ngoi vo, ut t v, hoc do n ung ru tht khng c chng mc, tn thng t v, vn ho bt thng, thp trc ni sinh, ut m ho thnh nhit, n ni thp nhit nung nu, t mt kin vn, can mt s tit, nc mt trn ra ngoi da d, th pht thnh dng hong. Lm mt qu , hoc do dng hong ko di khng cha, dn n hn thp lu tr, t dng bt vn, can dng s tit tht thng, nc mt theo nc ngm trn ra da d, th pht thnh m hong. Trn lm sng ni chung thng thy dng hong im kim tra ch yu 1. Hong n thng thy trc ht vng cng mc, nim mc. Sau ti da ton thn. i vi ngi bnh vo trung nin, khi quan st thy cng mc vng, phi ch phn bit vi m m di kt mc, (ci trc l phn b u ton b lng trng mt, ci sau phn b khng u, thng tch t gn cng mc trong gc mt, hi li ra l mng tht) 2. Hi r xem trc khi b bnh, c tip xc vi ngi vim gan hoc c tin s ng c thuc, thc n? Hi tnh hnh pht sinh hoc tng gim ca hong n, ch cc chng trng km theo nh st, nn, da d nga, vng gan kh chu, ch tui ngi bnh, gii tnh, mu sc phn v nc tiu 3. Kim tra ton thn phi ch n sc ca hong n, bn huyt, nt rui hnh con nhn (gin mao mch), gan lch sng, n au

Ti mt sng to, c chng l nhng triu chng thc th 4. Cn c vo mu sc phn, nc tiu, kt hp vi xt nghim bng bt nc tiu (tc l em nc tiu ca ngi bnh vo ng nghim hoc bnh thu tinh trong sut, lc nhiu ln sinh ra bng bt) quan st mu sc ca bng bt, c th bc u phn bit ba loi nguyn nhn khc nhau ca hong n Khic c iu kin th phi lm thc nghim tam m niu (ba th mt trong nc tiu), chc nng gan hoc kim tra bng siu m, h tr cho chn on phn bit c tt hn. Hong n do tan huyt: nc tiu khng c sc t mt v mui mt, mu nc tiu bnh thng, xt nghim bng bt nc tiu c mu trng. Trong phn lng sc t mt tng, phn vng sm Hong n do tc mt: nc tiu cha nhiu sc t mt v mui mt, xt nghim bng bt nc tiu mu vng. Trong phn sc t mt, mui mt u gim hoc khng thy, phn bc mu. Cch cha A. Bng chm cu Th chm = Dng hong = Trung qun, Hp cc, m nang huyt (di Dng lng tuyn 1 thn), Dng cng m hong = Ch dng (cu), Trung qun, Ni quan, Tc tam l, Nh chm = m, can, t B. Bin chng th tr Bin chng ch yu l phn ra dng hong v m hong, phn bit thp nhit v hn thp khc nhau. Nguyn tc cha i vi dng hong l ly thanh nhit li thp lm ch, v cn c vo thp vi nhit xem bnh nng v bn no phn bit x l. m hong, ly n t ho thp lm ch (1) Dng hong - Mt, da vng, nc i vng, sn phi chng au, ngc bun bn, bng trn c hn cc, qun bng bun nn, bng chng tc hoc a to, thng v n khng mm, s m, ming kh ng hoc do, lc u c nng hoc rt, ru li vng nhy, mch sc hoc huyn sc (nhanh, cng m nhanh) Cch cha: Thanh nhit li thp Bi thuc - Nhn trn linh thang gia gim = Nhn trn Tr linh 1 lng 4 ng cn Xch linh Trch t Hong t Qung Ut kim 4 ng cn 3 ng cn 3 ng cn 3 ng

Xa tin tho 4 ng cn B cng anh 4 ng cn

Gia gim = Ming kh tm phin, bng chng y, i tin to, nc tiu vng t l nhit nng hn, c th gia Sn chi - 3 ng cn, i hong - 3 ng cn, Kim tin tho - 1 lng.

Bng chng, phn nt, ru li trng nhy l thp t nng hn, gia Thng trut - 3 ng cn, Xuyn phc - 1,5 ng cn, Trn b - 2 ng cn Sn phi au hoc ko dn ln vai v lng trn rt d, c th gia Din h sc 3 ng cn Thot u c km thn nng, u au, ru li nhy, gia Hoc hng - 3 ng cn, Bi lan - 3 ng cn, u quyn - 4 ng cn Nng rt qua li, gia Si h - 2 ng cn, Sao hong cm - 2 ng cn (2) m hong - mu vng m ti, n vo t, bng trn bun b, hoc thy bng chng, phn khng thnh khun, tinh thn mt mi m s lnh, bnh ko di, cht li nht, ru li nhy, mch trm, tr (chm v chm) Cch cha - Kin vn t kh, n ho hn thp Bi thuc = Nhn trn trut ph thang gia gim = Nhn trn Bch trut 5 ng cn Thng trut 3 ng cn 3 ng cn Thc Ph t 2 ng cn 1,5 ng cn 3 ng cn

m Can khng 1 ng cn Xuyn phc Phc linh 4 ng cn Trch t

Gia gim = m trc tr, can, t sng to, di sn chng au nhi, bng chng, sc mt vng en, cht li xm, ru li c, gia Tam lng - 3 ng cn, Nga trut - 3 ng cn, Mit gip tm gim t - 5 ng cn, H hoa - 1,5 ng cn, Bch gii t - 1 ng cn. Dng ring Ho tiu, on To phn, phn lng bng nhau, nghin thnh bt mi ln ung 5 phn, mt ngy hai ln ung Bnh lu ngy kh h huyt tr, sc mt xm, chn tay yu khng c sc, di sn c bng (gan hoc lch sng) cht li nht, c khi mu tm, th b v Trch t, Xuyn phc, gi ng sm - 3 ng cn, Hong k - 5 ng cn, ng quy - 3 ng cn, an sm - 5 ng cn C. Bi thuc mt vi v l Nhn trn, Bnh a mc, M tin tho, Thch xuyn, K ct tho, Phng v tho, H kh tho, B cng anh, Lin tin tho, Nhu o tho cn (gc r cy la np), Xa tin tho, Bch mao cn, chn trong 1 - 2 loi, dng t 1 n 2 lng, sc vi nc ung D. Cch cha mi Liu php gy phng = Dng mao cn b ngoi, mt trc cng tay gn c tay (Gia i lng v Ni quan) lm cho ni phng ln. C tc dng lm lui vng da Bi th mi hai Chng mt (Huyn vn) Huyn l hoa mt, vn l u xoay, n l chng ca cao huyt p, x cng ng mch, thiu mu, ri lon thn kinh chc nng, bnh tai trong v u no. Nguyn nhn khi bnh l th cht khng kho, sau khi b bnh nng, lo ngh ut gin v n ung khng nhiu cay bo. Biu hin bnh l c hai mt h v

thc. H chng l tm t kh huyt bt tc hoc can thn m tinh hao tn khng nui dng no. Thc chng l phong dng thng nhiu hoc m trc vng trung, thanh dng khng th thng gy ra im ch kim tra 1. H r tin s, c hay khng c hin tng say tu say xe, tnh hnh pht bnh v ghi li tin s bnh. Kim tra bnh tai, pht hin c ng mt (Nysstagmus) hoc bnh huyt p, xt nghim phn bit nguyn nhn chong vng 2. u xoay, l cm gic t ngi bnh thy b xoay m khng do ngoi vt gy nn, thng do cao huyt p, x cng ng mch, ri lon thn kinh chc nng gy ra thiu mu 3. Chng mt thnh cn, ngi bnh cm thy xoay chuyn, km theo c qun au nn ma, ng mt (Nysstagmus), thng l bnh c quan tin nh ngoi bin (m nh) hoc tin nh trung ng Cch cha A. Bng chm cu Th chm = Phong tr, Can du, Dng lng tuyn, Hp cc Gia gim = Phong dng thng cang, gia Thi dng (nn mu), Thi xung Kh huyt bt tc, gia cu Bch hi, cu Kh hi m trc tr trung, gia Trung qun, Phong long, T du Nh chm = B cht h, Chm, Thn mn, Thn, Ngch. Mi ln chn dng 2 - 3 huyt B. Bin chng th tr Bin chng phi chia ra tiu, bn, h, thc, Bn, h thuc can thn m tinh hao tn th dng m tinh. Thuc tm t kh huyt bt tc, th b ch kh huyt. Tiu, thc thuc phong dng thng cang th dp phong dm dng. Thuc m trc tr trung, th ho n ho trung Nu h thc ln ln, th cha c hai (1) Kh huyt bt tc, - u xoay mt hoa. t nhin khi ang ngi m ng dy th thy hoa mt xoay u; nm ngang, u thp th gim bt. Tai , tim hi hp, mt ng, sc mt trng hoc vng nht, on hi, ra m hi, chn tay mt mi, khng c sc, ru li mng, cht li nht, mch nh yu Cch cha = - B ch kh huyt ng sm 3 ng cn Bch thc Thc a 3 ng cn 5 ng cn

Xuyn khung 1 ng cn Thc nhn B t nhn 3 ng cn to 3 ng cn

D giao ng 5 ng cn hoc dng

Gia gim = n t, a lng, b Thc i, gia sao Bch trut - 3 ng cn, Sa nhn sc - 1 ng cn Ph n bng huyt, lu huyt mt mu dn n chong vng, b Xuyn khung, gia Chch u - 4 ng cn, A giao 2 ng cn (2) Can thn hao tn, chong vng c nguyn nhn no, bui chiu v m nng thm, lm mt hay suy ngh bnh tng, tinh thn mt mi, sc nh gim, lng au but, gi mi, di tinh, tai, ng tm phin nhit, ng khng yn, gy mn, ru li t hoc cht li hng, mch huyn, t (nh v cng) Cch cha = T dng can thn Bi thuc = K cc a hong hon gia gim = a hong Th nhc Hoi dc Cu k t ng tt l - 4 ng cn - 3 ng cn Cc hoa -2 ng cn - 4 ng cn hoc dng sn - 4 ng cn Phc linh - 3 ng cn Ch u - 4 ng cn - 1 ng cn

- 3 ng cnNg v t

Gia gim = u xoay m au, tai , h dng thng cang, liu chung gia Mu l, T thch - mi th u 1 lng, Quy bn - 5 ng cn (3) Phong dng thng cang - u xoay nh ngi tu xe, tai , u chng au hoc au co git, tnh tnh hp tp, thng do bun gin m chong vng, u au tng, nng bt rt, mt , ng nhiu mng m, chn tay t di, ming ng, ru li vng, cht li hng, mch huyn, sc (cng m nhanh) Cch cha = Dp phong dm dng Bi thuc = Thin m cu ng m gia gim = Tin ma Cu ng - 1,5 ng cn Bch tt l - 4 ng cn Hong cm Kh nh tr - 3 ng cn - 3 ng cn - 2 ng cn

H kh tho - 4 ng cn Mu l - 1 lng

Chn chu mu - 1 lng

Gia gim = Mt , nng bt rt, gia Long m tho - 1 ng cn hoc Hc sn chi - 3 ng cn Chong vng nhiu, gia Sinh thch quyt minh - 1 lng Km c hin tng m h, gia cc v thuc t dng can thn (4) m trc tr trung. Chong vng tng cn, u nng nh khng bit g, nhn thy vt xung quanh xoay trn, ng lm l xoay tng d di, qun bng, nn ma m di, ngc bun b, bng trn

tc, n t, thch nm, ru li trng nhy, mch huyn, hot Cch cha = Ho m ho trung Bi thuc = Bn h Thin ma Bch trut thang gia gim Bn h Trn b Trch t - 3 ng cn Bch trut - 3 ng cn - 4 ng cn - 1 ng cn

- 1,5 ng cn Phc linh - 3 ng cn Thin ma

Bch tt l - 3 ng cn Gia gim = u chng au, tm bt rt, ming ng, ru li vng, gia Hong lin - 8 phn, Ch thc - 2 ng cn, Trc nh - 3 ng cn Nn ma d di, gia i gi thch - 6 ng cn C. Bi thuc mt vi v l Thin m - 3 ng cn, Xuyn khung - 7 ng cn, nghin nh, mi ln ung 1 ng cn. Ngy ung hai, ba ln, ung vi nc ch trong. Tr chong vng au u Hoa hng dng (hng nht qu) mt bng thm ng phn lng thch hp, sc vi nc ung. Tr h tnh chong vng R cy Tiu k ti 1 lng, sc vi nc, ung lc i, cha can dng chong vng Tang thm t (qu du) - 5 ng cn, u en to ht - 4 ng cn, sc vi nc ung. Cha can thn bt tc m chong vng do tai trong H o nhc - 3 qu, Tin H -(nm sen ti) 1 chic, gi nt, sc vi nc ung, cha h tnh chong vng Bi th mi ba au u Triu chng au u trn lm sng, c th do bnh ca vng u nh bnh s no, bnh ca ng quan, hoc bnh ly cp tnh, bnh tim mch, bnh tinh thn, thn kinh gy ra. Y hc phng ng cho rng do ngoi cm lc dm xm phm vo no, do tnh cm bin ng lm can dng thin cang, hoc kh huyt, m tinh bt tc, khng th ln dng no, chn thng s no, hoc huyt nh tr... u c th sinh ra au u Trng im ca thin ny l ly au u trong tp bnh ca ni thng lm ch. Nu nh vim nhim cp tnh hoc bnh ng quan m km au u, ta phi chn on v iu tr ng, bnh ht th chng au u t ht im ch yu kim tra 1. Vng au trn u - au trc trn thng do bnh mt, mi, hng, thiu mu hoc st cao. au mt bn u thng do bnh tai, thin u thng. nh u au thng do thn kinh chc nng. Vng

gy au thng gp cao huyt p v khi u no. au ton u hoc ni au khng nht nh, thng thy do sang chn tinh thn, x ho ng mch no, thn kinh suy nhc hoc vim nhim h thn kinh trung ng 2. Thi gian au, bui chiu hoc ti m au d di, thng l do bnh mt, sng sm n gn tra au d di thng l do vim xoang mi. au lin tc khng dt, thng l khi u no. Nu vng s c tin s chn thng, cn ngh n chng chn ng no. C lc au lc dng thng l thin u thng 3. Ch n au u v chng trng km theo, thin u thng thng km theo c qun bng nn ma. U no, thng nn i, ma li. Thn kinh suy nhc th km mt ng. Bnh vim nhim s c st, nu km nn ma, phi ngh n nh hng ti h thn kinh trung ng 4. Phi o thn nhit (kp st), o huyt p, kim tra k cc gic quan mt, tai, m hng, chn on ng Cch cha A. Bng chm cu Th chm = au pha trc trn = tn trc thu Ng yu, Hp cc, Ni nh au hai bn cnh = Thi dng, Ngoi quan, Hip kh au nh u = Bch hi, Hnh gian au sau no = Phong tr, Kinh ct, Ngoi quan Nh chm = B cht h, Thn mn, vng tng ng (gy, trn, thi dng, nh u) B. Bin chng th tr Bin chng phi theo thi gian au di hay ngn, din bin nhanh hay chm, phn ra h hay thc, thc chng th pht bnh nhanh, mnh m, mc au kch lit, lin tc khng ngng, thng l phong hn, ho, nhit t nhiu ln, hoc m trc, kinh lc b tr, tr th phi kh t lm ch. H chng th bnh ko di, mc au rt chm, au i au li, lc nh lc nng, thng l m h dng cang, hoc kh huyt bt tc, khng th ln dng no, tr th b ch, ngoi ra, phi cn c vo vng au v quan h kinh lc m phi hp vi thuc dn kinh (1) Thc chng a. Phong hn au u - vng u au co ko, hoc c cm gic nh i m cht, ni au khng nht nh, hoc thy au mt bn u, gp gi lnh th d pht, m c th gim nh, mnh huyn, ru li trng trn Cch cha - kh phong tn hn Bi thuc = xuyn khung tr iu tn gia gim Xuyn khung Khng hot - 1,5 ng cn Bch ch - 1,5 ng cn

- 1,5 ng cn Phng phong - 2 ng cn

Bc h Lc xanh) tr

- 1,5 ng cn T tn (ch 1 ng cn

- 6 phn

Gia gim = lnh au kch lit, gia ch Tho , ch Xuyn , mi th 1,5 ng cn, Chch Cng tm 3 ng cn b. Phong ho au u - u trn chng au nh rch, khi kch lit th ng mnh ni ln, au theo nhp mch p, b nhit th cng nng thm, mt , bt rt, ming kht, ru li vng, mch nhanh Cch cha - Thanh tn phong ho Bi thuc = Tang dip Bch tt l - 3 ng cn - 5 ng cn Cc hoa Cu ng Sn chi -3 ng cn - 5 ng cn - 3 ng cn

Hong cm - 3 ng cn Mn kinh t - 3 ng cn

Gia gim = au d di, gia Bch ch - 2 ng cn, Thch cao - 1 lng Bt rt, d cu, ming ng, ru li vn trn, gia Long m tho - 1 ng cn To bn, gia ch i hong - 2 ng cn Ngoi ra, nu au u dai dng, au i au li khng khi, do m tr kinh lc, phi phi hp vi bi thuc ho m hoc hnh . Nu u chong au nng, nn ma ra m di, ru li trng nhy, c th thm v thuc su phong kh m nh Bch Ph t - 1,5 ng cn, Ch Nam tinh - 1,5 ng cn, Chch Cng tm - 3 ng cn, Chch Ton yt - 1,5 ng cn, Php Bn h - 3 ng cn. Nu au nh di m, c nh khng di, cht li c mu tm, c th gia v thuc hot huyt thng lc nh o nhn - 3 ng cn, Hng hoa - 1,5 ng cn, Trch lan 1,5 ng cn, Bo sn gip - 3 ng cn. Khi tht cn c th gia x hng 5 ly, chia lm hai ln nut ung (2) H chng a. m h dng cang, - Vng u chong vng au n, khi nh khi nng, tc gin th au tng, mt hoa, nhn mi vt m i, tai , thng au nh u hoc di ng bt nh, ming kh, cht li hng, mch huyn, t Cch cha: t dng can thn, dm dng dp phong Bi thuc = K Cc a hong gia gim, = Sinh a Cu K t Bch tt l Chn chu mu - 4 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn - 1 lng Chch u Cc hoa Bch thc Mu l - 4 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn - 4 ng cn

Gia gim = Can phong thin cang, vng u ko au, mt hoa, tai , b Chn chu mu, gia Thch quyt minh 1 lng, Cu ng 5 ng cn H ho thin vng, bt rt, g m , ming ng, gia Hong b - 1,5 ng cn, Tri mu - 2 ng cn, an b - 2 ng cn b. Kh huyt bt tc, - c vng u au min man, lm mt th au d hn, thc u m, hai mt kh rt, sc mt vng yu, khong ht, cht li nht, ru li mng, mch nh Cch cha - ch kh dng huyt Bi thuc = ng quy ng sm Xuyn khung Gia gim = u ti mt hoa, gia Chch u - 4 ng cn, Cu k t - 3 ng cn C. Bi thuc mt vi v l Xuyn khung, Bch ch - mi th 3 ng cn, nghin nh, mi ln ung 1 ng cn, ngy ung 3 ln, hoc thi vo mi, tr u phong au n Thng nh t - 3 ng cn (hoc Thng nh tho 5 ng cn), sc ung, cha vim xoang mi, vim mi dn n au u Ton yt, Ng cng, hai v bng nhau, nghin nh, mi ln ung t 5 n 8 phn, mt ngy 2 ln, Tr au u lu di khng khi Sinh xuyn, Tho , Thc xuyn, mi th u 1 ng cn, Xuyn khung - 1,5 ng cn, Bch ch - 3 ng cn, Chch Cng tm - 3 ng cn, Cam tho - 1 ng cn, b chung vo nghin nh, chia lm 9 gi, mi ln ung 1 gi, mt ngy 3 ln, ung vi nc ch, tr hn chng u au d di Nh hng, T ma t nhn, hai v bng nhau, gi nh, lm thnh bnh, dn vo ch huyt Thi dng, tr chng gc u au n H kh tho - 1 lng, sc ung, tr can dng thng cang, v bnh cao huyt o gy ra au u Bi th mi bn au ngc au ngc l mt trong nhng chng thng thy trn lm sng, Vng ngc c hai tng tm v ph nm gn trong thng tiu, do chng ny c th thy lng ngc v ni tng trong ngc bao gm rt nhiu bnh h h hp, h tun hon v thc qun, nh au thn kinh lin sn, gy xng sn, vim phi, vim mc lng ngc, tim nhi au, vim mng ngoi tim, u thc qun. tu nguyn nhn sinh bnh m c nhng c im bin chng th tr khc nhau, nhng t au ngc, quy np v bnh l, chng ta thy kh tr, huyt , m trc vng cn ngc, lm cho mch kh bt ho, bt thng th - 3 ng cn - 3 ng cn - 1 ng cn Thc a Bch thc Hong k - 4 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn

au im ch yu kim tra 1. Hi nguyn nhn gy au ngc (c tin s chn thng, hoc b nhim lnh), ni au (nh cnh bn ngc, hoc vng xng c, hoc ven theo khe sn), hon cnh au (khi th ht, ho, s n, hoc khi n vo th au), tnh cht au (au nh kim chm, hoc au nh dao ct, au lin tc m hay au chi nh b km kp), hng au lan (vng vai, vng lng trn) cng vi chng trng km theo nh (ho, th gp, hoc qun bng, nn ma), t chn on c nhng nguyn nhn khc nhau ca au ngc 2. Kim tra vng ngc, vng lng c tn thng hay khng, bp tht hay xng sn c im au khng, c bm tm hoc c ting xng gy b ch xt, tim phi c triu chng bt thng khi khm hay khng ? Khi c iu kin, th chiu in lng ngc, kim tra in tm , xc nh nguyn nhn dn n au ngc (xem bng di) Bng chn on phn bit v au ngc Ni c bnh bin v bnh tt im ch yu phn bit ch yu Bnh vng ngc au thn kinh lin sn Vng ngc ni thn kinh lin sn phn b c cm gic au nhi, thng lc th ht su hoc ho hng th au nng hn, kim tra trn ngi khng c biu hin g Vim sn sn Gy xng sn au n cc b, hi sng, km n au C tin s chn thng, ch xng gy au n, s thy u xng gy (im au nhi), sng t mu, c ting xng gy chm nhau Bnh h thng h hp Chng vim ng h hp km theo pht st ho hng, ho ra m, ho ra mu, xt nghim mu, m, chiu in gip cho chn on phn bit vim phi, lao, phi c m, hoc khi u phi (Trn kh hoc trn mu Th ht kh khn, ti tm, trn kh mng phi) thng t ngt xut hin. Khm phi g trong, rung thanh gim, r ro ph nang gim, trung tht b y sang bn lnh Trn mu thng c tin s chn thng, g c r ro ph nang gim,

rung thanh (hi chng 3 gim) ph qun v tim b y sang bn lnh Tim nhi ua, cn co thtau xng c hoc vng trc tim, mch vnh au nhi kiu chn p, lan to ra vai tri v mt trong cnh tay tri, nn th hoc dng thuc ct cn au th c th gim, c tin s cao huyt p hoc x va ng mch, co tht mch vnh, cung cp mu khng , c tim co Bnh h tun hon Vim mng ngoi tim cng th au so vi tim nhi au d di v ko di hn, c th xut hin chong, ngt, kim tra in tm c th gip chn on chnh xc hn au vng trc tim, km st, th gp, ho, ra m hi lnh, tim nhanh, ting c mng ngoi tim Chng thn kinh chc Km hi hp, u xoay, mt ng l nng tim nhng chng trng ca thn kinh chc nng, khng c triu chng thc th khi khm tim mch Bnnh h tiu ho (vimVng au sau xng c. C lin thc qun, u thc qun quan h vi vic nut thc n, vim thc qun khi nut thc n l au. U thc qun nut kh tng dn, hoc c nn ma m di, ung thuc cn quang ri chiu in, gip cho chn on chnh xc Cch cha A. Bng chm cu Th chm = A th huyt (chm A th huyt xong, c th cu hoc bu gic phi hp), Chi cu, Ni quan, Khu kh thu Chiu hi Nh chm = Giao cm, Thn mn, Lng ngc (Hung im) B. Bin chng th tr Bnh ca lng ngc ch yu biu hin chng au sn ngc, hoc ni au khng c nh, au trong, mui th di, mch huyn l chng trng ca kh tr, khi cha phi ly l kh ho lc l chnh.

Nu au thc mt ch khng di, hoc au rm ran nh tc l thm , thm m, phi kim xem xt m cha. ng thi li cn kt hp vi bin bnh, xem xt cc chuyn bin hu quan, nh cch cha. Bi thuc = Ch ph Sao ch xc - 1,5 ng cn Qung Ut kim Hng - 3 ng cn Ton phc ho - 2 ng cn gi li m sc - 3 ng cn

Xuyn luyn t - 3 ng cn Ging hng - 1 ng cn

Sao Din h sch - 3 ng cn

Gia gim = Kh tr huyt , au nhi khng di ch, th ht au, cht li tm, gia Hng hoa - 1,5 ng cn, o nhn - 3 ng cn hoc dng ring bt Tam tht 1 ng cn, bt Trm hng 4 phn, hai th trn u, chia lm hai ln ung m trc vng trong, ngc bt rt tc au, gia Ung bch - 3 ng cn, Ton Qua lu - 5 ng cn, Php Bn h - 3 ng cn Nu ho khc au, ngc sn chng y, gia Sao Bch gii t - 1,5 ng cn Bi th mi lm au sn au sn thng thy lm sng, l mt hoc hai bn sn au. Gan pha di xng sn, kinh mch ca n ri ra hai bn sn, m v can cng biu l, cho nn chng ny thng l bnh ca gan, mt c quan h vi vng xng sn, lu ngy th kh tr s tit iu t ca can tht thng, lm can kh ut, xng sn au, lu ngy th kh tr huyt , huyt nh . Cng do can m bt tc, kinh mch khng c nui dng gy huyt , huyt nh . Cng do can m bt tc kinh mch khng c nui dng gy au sn, y hc hin i gi l bnh gan, ti mt, phi, c ngc, xng sn v thn kinh lin sn, dn n pha di ca hai bn cnh lng ngc v vng sn ct au n im ch yu kim tra 1. Hi han tnh cht au sn, ni au, thi gian v khong cch au, do u m pht cn au, c tin s ngoi thng hay khng ? nhng chng trng km theo t phn bit nguyn nhn khc nhau dn n au sn. Nu do vim thng l au m lin tc. au thn kinh thng thnh tng cn au nhi hoc au nh dao ct, c quan h vi b bin ng tnh cm. au c thng c cm gic au tht. Xng au th au but hoc au nh di m. Bnh xng sn hoc c ngc thng au mt vng v n au, hoc c tin s ngoi thng. Bnh phi hoc hung mc, thng km ho c m, th gp, st, l nhng chng trng ca h thng tiu ho. 2. Kim tra xng sn, sn sn v khe lin sn xem c im n au chi, c g cao ln khng ? c t mu hay khng ? hoc c ting xng gy ch xt nhau, vng ngc c chng m hay khng ? c triu chng trn dch hay khng. gan, lch, ti mt c sng hay khng, mm hay cng, c n au hay khng, t phn bit bnh khc nhau 3. Khi c iu kin th siu m, chiu in vng ngc hoc chp phim kim tra

Cch cha A. Bng chm cu Th chm = Chi cu, chng mn, Can du, Dng lng tuyn Nh chm = Can, m, Hung, Thn mn B. Bin chng th tr Bin chng i th l = Chng au thng thuc kh ut. au nhi thng thuc huyt . au rm ran thng thuc huyt h. Cch cha: ly nguyn tc s can, l kh, ho lc lm ch. C huyt th hot huyt. Huyt h th phi dng can (1) Can kh ut kt, vng sn chng au, hoc au m khng nht nh, do tnh cm c bin ng m au n tng, hoc gim, ngc bt rt, n ung gim, ru li, mng, mch thng huyn (cng nh dy n) Cch cha - S can l kh Bi thuc = Tiu dao tn gia gim Sao Si h ng quy Ch hng ph Ut kim Sao sch Gia gim = Nu khi ut ho ho, sn au nh li ko, nng bt rt, ming kh, i a khng thng, li , ru li vng, mch huyn sc, gia Sn chi - 3 ng cn, an b - 3 ng cn (2) Huyt nh - Sn au nh m, c nh khng di, v m au kch lit thm, au khng cho s nn, hoc sn ct s thy c hn cc, cht li tm m, mch trm, sp (chm m rt tc) Cch cha - Hot huyt thng lc Bi thuc = Phc nguyn hot huyt thang gia gim = Si h o nhn Bo Sn gip Ch Hng ph chia hai ln ung - 1,5 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn ng quy Hng hoa Ton Phc hoa - 2 (hai) ng cn, gi li sc Sm Tam tht tn nh - 1 ng cn - 3 ng cn - 1,5 ng cn Din - 1,5 ng cn -3 ng cn - 3 ng cn - 2 ng cn h - 3 ng cn Bch thc Sao Ch xc Thanh b - 3 ng cn - 1,5 ng cn - 1,5 ng cn

Xuyn luyn t - 3 ng cn

(3) Huyt bt dng can (can m bt tc): mng sn au rm ran lin tc, ming kh, bt rt, c khi nng rm ran, vng u, nhn vt l m, li t ru, mch h, t, sc (nh yu m nhanh) Cch cha = dng m lm mm gan ra Bi thuc = Nht qun tin gia v = Sa sm - 4 ng cn i mch ng Sinh a Xuyn luyn t Bch tt l - 3 ng cn - 5 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn

ng quy - 3 ng cn Cu k t - 3 ng cn

Bch thc - 3 ng cn Maikhi hoa Bi th mi su au lng - 1 ng cn

au mt hoc c hai bn vng lng l mt chng trng do nhiu loi bnh gy ra, bao gm bnh ca thn, b my sinh dc, bnh c lng, ct sng, tu sng, k c ngoi thng c lng v t sng lng. Y hc c phng ng cho rng Lng l ph ca thn, do , au lng v thn c quan h v cng mt thit. Nu b ngoi t hn thp, thp nhit, hoc b nng m trt ng, lm cho t vng, tr kh huyt kinh lc bt ho, hoc nhn ngi yu b bnh lu di, tui gi tinh huyt bt tc, thn tinh hao h, khng th nui dng kinh mch, u c th dn n au lng. Chng ny coi trng in chng th tr tt c cc loi au lng, cn phn bnh tt khc nhau dn n au lng, c th tham kho thng khoa, ni khoa, ph khoa hu quan. im ch yu kim tra Hi tin s, ch vng lng au, tnh cht au, quan h gia chng vi kh hu v lao ng, do u m pht au v nhng chng trng km theo, kim tra t sng, c lng, khi cn thit phi khm ph khoa, xt nghim mu v nc tiu, chp phim ct sng phn bit cc nguyn nhn khc nhau. 1. Do ngoi thng dn n au lng, trong ngoi thng, c ngoi thng trc tip dn n gy xng kn hoc h, ngoi thng dn n thot v a m, loi phong thp vim khp, vim xi to t sng, lao t sng. Trn lm sng c th theo tnh cht au, tui pht bnh khc nhau, kt hp vi tin s v phim chp ct sng, chn on phn bit 2. Nu au n hai bn tht lng l chnh, thng thuc bnh c lng, nh khi bnh khn cp, c tin s ngoi thng, au rt d, hot ng b vng, hoc cc b da bm tm, thng thuc bong gn cp tnh; khi bnh t t, vng tht lng but au, khi tri m u hoc sau khi lm mt au tng mnh, thng l bnh phong thp, c lng b lao tn mn tnh. 3. au tht lng c km theo i au, i nhiu ln, i vi, i ra mu, hoc c st, phi ngh n bnh h tit niu. au lng c lin quan kinh nguyt, hoc km theo kh h rt nhiu, phi ngh n bnh ph khoa Cch cha

A. n day bng ngn tay n day Mnh mn v p thng im (ni no thy au), n t nh n nng, t 1 n 2 pht, xoa Thn du 10 pht, cui cng, day huyt U trung B. Bng chm cu Th chm: Phong thp hn chng = Thn tch, Yu dng quan, n mn, U trung hoc ly A th huyt. Chm xong, nhng huyt vng tht lng c th cu thm hoc lm bu gic Thn h = Thn du (chm, cu), Mnh mn (cu), Thi kh C lng lao tn = Thn tch, Yu nhn, U trung Bong gn cp tnh = Nhn trung, U trung (chch mu) Chm trn bn tay = Yu thoi im (trn mu bn tay, trc np c tay 1,5 thn, khe gn co dui ngn 2 pha cnh quay v gn c dui ngn 4 cnh tr, cng l 4 im hai tay) Nh chm = Giao cm, Thn mn, Yu (tht lng), thn C. Bin chng th tr Bin chng cn phn ra h, thc. Thc chng thng pht bnh cp, tr th nn kh t thng lc, cn c vo hn thp hay thp nhit, huyt khc nhau m phn bit x l. H chng thng thy au mn tnh, au i au li, thuc v thn hao, tr th nn b ch tinh kh. Do thn h th d lm hi thn, do cn ch tnh trng thc, h cng thy, ta phi kim cha c hai. Tc l lm cho qu trnh ca thc chng khng ko di, v sau khi kh t, cng cn phi b thn cng c kt qu cha (1) Hn thp, vng lng lnh au, c cm gic nng n kh xoay mnh sang bn, khi ng dy cm thy kh khn, khi tri ma, ti th pht cn au r rt v mnh, ru li trng trn, mch trm (chm su) Cch cha = Tn hn, kh thp, thng kinh, hot lc Bi thuc = Can khng linh trut thang gia gim = Khng hot Xuyn Qu chi Can khng - 2 ng cn - 2 ng cn - 1 ng cn Tang k sinh Ch Thng trt Phc linh - 4 ng cn - 3 ng cn - 4 ng cn

Xuyn Ngu tt - 3 ng cn Gia gim = au nhiu th gia Ch xuyn - 1,5 ng cn, T tn - 5 phn (2) Thp nhit, lng au, c cm gic nng, ming ng, bt rt, i t, nc tiu , ru li vng nhy, mnh mm, nhanh (nhu sc) Cch cha - Thanh nhit ho thp Bi thuc = T diu hon gia v =

Hong b Ngu tt Phng k Xuyn gii

- 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn T - 3 ng cn

Thng trut d (D nhn) Vn tm sa

- 3 ng cn - 5 ng cn - 4 ng cn

(3) Huyt , lng au nh m, au c nh, s s, ci nga hoc xoay sang bn kh khn, cht li tm hoc c ban tm, mch tc, rt (mch sp) Cch cha - Ho thng lc Bi thuc = ng quy - 3 ng cn Ngu tt Hng hoa Bo Sn gip - 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn

a mit trng - 3 ng cn o nhn - 3 ng cn

Ch Mt dc - 1 ng cn (4) Thn h, lng au thy but, mm; i gi khng c sc, lm lng th au tng; u ti, mt hoa, tai , di tinh; ru li mng, mch nh, nhanh Cch cha = B ch tinh kh Bi thuc = Thc a Cu k t trng H o nhc - 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn Cu tch Tc on B ct ch Lc gic phin - 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn - 3 ng cn

Gia gim = Thn m h nhiu hn, ming kh, cht li hng, mch t, sc (nh, nhanh) b B ct ch, Lc gic phin, gia Chch Quy bn - 5 ng cn, Chch N trinh t - 3 ng cn D. n thuc mt vi v l - Bo sn, gip, Hc s, hai v b chung vo nghin nh, mi ln ung t 3 - 5 phn ngy hai ln, cha hn thp, huyt au lng. - Da mit trng, Bi hong, nghin nh, mi ln ung 1 ng cn, dng hong tu a xung, tr ngoi thng au lng - H trng cn, 1 cn, Siu tu (ru nng t c) 3 cn, ngm t 1 n 3 tun, tu lng ung tng ngi, ngy ung 2 n 3 ln, tr phong thp huyt au lng. Bi th mi by Ph thng

Nc dch trong ngi ng li, trn lan ra da tht, dn ln u mt, mt, t chi, vng bng, thm ch ton thn ph thng, gi l thu thng. Trn lm sng chia ra lm hai loi ln l m thu v dng thu. Do ngoi cm phong hn, thp nhit a n l dng thu. Ngi yu, b bnh lu ngy hoc dng thu ko di, b i b li l m thu. Do cng nng ca ph, t thn i vi thng iu, chuyn lun, chng ho thu dch mt bnh thng m hinhf thnh. Phn loi ph thng ton thn ca y hc hin i, bao gm bnh ca tim, thn, gan, suy dinh dng, cng nng ni tit mt bnh thng l nguyn nhn cng nng dn n thu thng bn trong. im ch yu kim tra Hi k v tnh hnh pht sinh v pht trin ca ph thng, tnh cht ca ph, cc chng trng km theo, kt hp kim tra ton thn v xt nghim hu quan phn bit nhng nguyn nhn khc nhau dn n ph thng (xem bng di). Chn on phn bit nguyn nhn khc nhau ca ph thng Ph tim (ph do suy tim) im ch yu phn bit Tin s Tnh trng ph Kim tra thng

ph thn (vim cu thn cp mn, thn nhim m)

ph gan (ph do x gan)

ph suy dinh dng

ph ni tit (do suy tuyn

ch yu c tinxut hin trc tim to, chiu in, s bnh tim, vmt c chn, dnghi in tim kim km hong ht,dn ln n tontra gip cho tim p mnh,thn, ph mm, nchn on th gp lm, ph tm, xut hin ph v chiu, ch yu hai chi di c tin s vim aph m mtxt nghim nc mi an hoc ghtrc, ri mi lantiu c bin i r m ngoi da, cra cc ni khc crt, huyt p c th c tin sth xut hin phth tng cao. vim thn, vimton thn nghim b thn trng, n th lm, ph mm, ph trng c tin s v ganph 2 chi di,c tun hon bng v au vung gan,ph mm, n lmh, xc nh chn bng chng,km theo con bng thm km n chng (khi lcd chc nng gan, nghe c ting csiu m v nht l ch) soi bng sinh thit gan thng do ccthng xut hinth trng gy st bnh ng rut 2 chi di, nprotein niu (-) mn tnh, nhimlm, ph mm,chn on xc khun mn (lao)ph trng nh bng nh hoc ung th lng protein mu (nht l ung th gim, t l ng tiu ho) serin/globulin gim nhiu thng km sph n khng lmtuyn gip teo li lnh, yu sc,vo hoc to ra, chuyn

gip, cng ham ng, n nng v ung gim, suy thng tuyn gip, hoc thn) bo ph, tim p mnh, chc nng v thng thn hoc c tin s ung thuc ni tit ko di

ho c bn gim, chp thn v thng thn khng thuc cn quang c nhng biu hin bnh l. Thm d chc nng thng thn: c ri lon ni tit t v thng thn hoc tu thng thn ph cng nng gp n gii vph cc b mtr ph ra khng thng lin quanmt hoc chi di pht hin thy n kinh nguyt triu chng g c tin s v tim, bit thn, gan, thng c lin quan n mt t th lm vic nht nh, mt mi, km n Cch cha A. Bng chm cu Th chm = Thu phn (trn rn 1 thn) cu bng ngi, m lng tuyn, Tc tam l. Nu u mt ph thng r rt, km theo ho hng, gia Lit khuyt. T h l chnh, gia T du, Tam m giao. Thn h l chnh, gia Thn du, Phc lu. B. Bin chng th tr Bin chng phi chia ra m, dng. Dng thu thuc thc iu tr phi pht hn, li niu. m thu thng thuc trong h c thm thc, phi n dng, ch kh, hnh thu. (1) Dng thu - Bnh pht nhanh chng, thot u ph t mt trc, k n t chi v ngc bng,na ngi trn ph nhiu, da cng bng, mng, n vo rn chc, ch lm d tr li nh trc, ho, hi th th, hoc c km s lnh pht st, nc tiu vng , ngn, t phn kh kt hoc b, ru li trng hoc nhy, mch ph xc hoc trm thc (chm mnh). Cch cha = Lu phong pht biu, thm thp li thu. Bi thuc = Linh qu ph bnh thang hp vi Ng b m gia gim = Qu chi 1,5 ng cn Ph bnh 3 ng cn Phng phong 1,5 ng cn Phc linh 5 ng cn Trch t 3 ng cn Ng gia b 3 ng cn Sinh khng b - 1 ng cn, i phc b 3 ng cn Xa ten t 4 ng cn (bc vi)

Gia gim = C biu chng s lnh, ho, hi th th, b Ph bnh, gia Ma hong 1,5 ng cn, Qung hnh nhn 3 ng cn. Nng bt rt, gia Thch cao 1 lng Thp nhit n nu kt li, ru li vng nhy, ming kh ng, nc tiu , rt, b Qu chi, Sinh khng b, Phng phong, gia Thng trut 3 ng cn, Hong b 3 ng cn, Phng k 3 ng cn, Lin kiu 3 ng cn. (2) - m thu - Bnh trng pht t t, hoc ph ko di, ti pht nhiu ln khng khi, thng bt u t chi di, tip theo l ln ngc bng, t chi, mt na ngi di ph nhiu hn, da mu vng ni, m ti m tr, n vo mm nho, lm su, kh tr li nh c, nc tiu t, trong, phn lng, ru li trng nht, m trn, bo, mch chm, nh, chm. Cch cha: Kin t n thn, thng dng hnh thu. Bi thuc: Ph t l linh thang hp vi Kim qu thn kh hon gia gim = Ph t 2 ng cn Qu chi 1,5 ng cn Bch trut 4 ng cn Phc linh 4 ng cn Tr linh 3 ng cn Trch t 3 ng cn Gia gim: T h r rt, bng chng, a lng, gia ng sm 4 ng cn, Can khng 1 ng cn, Sn dc 4 ng cn. Thn h r rt, lng but s lnh, sc mt trng bt, gia Thc a 4 ng cn, Lc gic phin 3 ng cn, Tin linh t 5 ng cn. Nu ph thng c bn tiu ht, c th b Qu chi, Tr linh, Trch t. C. Bi thuc mt vi v l - Xa tin t, Bch mao cn, Ngc m tu, ng qua b, H l biu, M tin tho, la chn ly 1 n 2 loi. Mi ln 1 lng n 1,5 lng, sc nc ung. Dng vo ph thng dng chng. - Lu c tn bt 2 phn, Lu sut tn bt 3 phn. Lng ung 1 ln. (Lu c = d chi) (Lu sut - d mn). Ngy mt, hai ln, dng vo chng ph thng nghim trng. - D nhn 5 ng cn n 1 lng. u nh mu (xch tiu u) 1 n 2 lng, sc vi nc ung, dng vo t h ph thng. Bi th mi tm B i - i t (long b) (v niu) Long b l cc chng i t, kh i (thiu niu) thm ch nc tiu b tc khng thng. i kh, i ra tng git, bnh pht ln chm gi l Long (cng), mun i i nhng khng i c, chng cp kh thng, bnh pht ln rt cp l b thng gi chung l long b. Bnh ch yu l thn v bng quang, bnh l c hai mt h v thc. Thc chng do thp nhit tr di, hoc huyt kt trong, bng quang kh ho bt li m dn n. H chng do thn kh hao h, bng quang kh ho khng c uy lc. Cng c th do tn dch hao tn, thn m bt t, thu dch khng th xung n di bng quang gy ra.

Bnh ny bao gm rt nhiu tn bnh trong y hc hin i, ni khi qut, mt l do cc nguyn nhn lm chc nng lc ca thn gim, hoc suy kit, do lng nc tiu gim st cc . Hai l do thng tn thc th, hoc chc nng ca niu o bao gm cc nguyn nhn thng tn thn kinh trung ng (tu sng hoc no, mng no), c trn co tht, bng quang ngi gi nho, chng thn kinh chc nng lm nc tiu ra kh v ng lu. im ch yu kim tra 1.Tiu tin t hoc kh i, khng c cm gic bun i v khng thy bng di chng au, s g khu bng quang vng bng di cng khng thy cng y, thng do chc nng thn suy kit a n i t hoc b i. Nu bng di chng au, bun i m khng i ra, s g vng bng quang thy cng tc l nc tiu ng lu v kh bi tit. 2. Phi hi r pht bnh nh th no, kh i t nhin hay t t tng dn, trc c tin s v tin lit tuyn, niu o, bng quang, thn tng hay khng? Gn y c b vim cp tnh niu o, trc trng, vng hi m, xng chu hay khng? c b thng hay b m x khng? v cc chng km theo, c th gip cho phn bit nguyn nhn. 3. Ch niu o c b chn p khng, cn thawmt rc trng nh gi tin lit tuyn c u hay khng, c iu kin th soi bng quang, quan st bng quang v pha sau niu o, hoc thm d nh gi chc nng bi tit ca thn. 4. C khi cn kim tra h thn kinh, no, tu c bnh hay khng. 5. Sau khi loi tr cc thng tn thc th h niu sinh dc hoc thn kinh trung ng gy ra ri lon i tiu, phi ngh n chng thn kinh chc nng v chng nho bng quang ngi gi. Cch cha A. Bng chm cu Th chm = Trung cc, m lng tuyn, Hnh gian, Bng quang du, Tam m giao, H chng, gia cu Bch hi, Kh hi, Quan nguyn. Nh chm = Thn, Bng quang, ngoi sinh thc kh (b my sinh dc ngi). Giao cm, B cht h. B. Bin chng th tr Bin chng phi chia ra h v thc. Tr thc chng th ly thanh li thp nhit, h chng th ly b ch thn kh hoc t dng thn m 1. Thp nhit chng, nc tiu t, nng, , tiu nhiu ln, gp, nh git, kh i, thm ch b tiu, bng di chng y hoc au n, ming kht, b i tin, ru li vng nhy, mch hot, sc (trn tru m nhanh). Cch cha Thanh li thp nhit Bi thuc: Bt chnh tn gia gim = Bin sc 4 ng cn C mch 4 ng cn

Hot thch 3 ng cn Mc thng 2 ng cn Hoc Sn chi 3 ng cn Hi kim s 3 ng cn gi li sc Sinh i hong 3 ng cn, bu h Xa tin tho 5 ng cn Gia gim: Nu c kt si hoc huyt, vng tc, bng di chng au nhiu, hoc c km i ra mu, gia Kim tin tho 1 lng, H trng 5 ng cn, Thm ring bt Sm Tam tht 1 ng cn, bt trm hng 4 ng cn, trn u, chia lm hai ln ung. Nu thp nhit thng m, km st, bt rt vng tim, cht li hng, gia Sinh a 4 ng cn, Tri mu 3 ng cn, Hong b 3 ng cn. 2. Thn h chng, i sn, khng c sc y ra, kh i hoc b i, sc mt trng bt, ton thn h nhc, tht lng tr xung lnh, i gi khng c sc, cht li nht, mch trm, t (chm, nh). Cch cha: B thn, n dng, thng khiu Bi thuc: T sinh thn kh hon gia gim: Thc a, Sn dc, Nhc thung dung, mi th u 3 ng cn. Tin linh t 4 ng cn, Trch t, Ngu tt, mi th u 3 ng cn. Ch Ph phin 2 ng cn, Nhc qu 1 ng cn, Xa tin t 5 ng cn gi li sc. Gia gim: nu kim chng t h, ngn hi, mt mi, sc yu, bng di c cm gic x xung, b Thc a, Thung dung, c th thm Hong k 3 ng cn, ng sm 3 ng cn, Thng ma 1 ng cn. Nu thn hnh gy, tiu tu, st nh, bt rt vng tim, ming kht, mi kh, cht li hng, t nc bt, mch t sc, v lc l m tn hao h: b ph Ph phin, Nhc qu, Xa tin t, gia Bc sa sm, Mch mn, Sinh a, mi th 3 ng cn, Bch mao cn 1 lng. 3. Bi thuc mt vi v l - Toan tng tho ti (c chua me) 2 lng, gi nt ly nc, thm mt ung - Xa tin tho 6 ng cn, Thng ma 2 ng cn sc ung. - m trc dip 3 ng cn, ng tm 1 nm, nu vi nc chn ung. - Trm hng 4 phn, H phch 4 phn, d mn, d chi (lu c, lu sut) mt i, chung nghin nh, chia lm 2 ln, ngoy vi nc si ung. - Hnh trng sng 1 cn, gia nt, X hng 1 phn, trn u chia lm 2 gi. Trc ht l t mt gi ln trn rn ri chm nng trn chng 15 pht, sau li i mt gi khc, ln ny ly nc chm 15 pht. C th thay i n khi tiu tin c mi dng. - Mt c ti (c c l mt tp), Dnh dnh 3 qu, mui n mt t, gi nt c ba th dn ra giy, dn ln trn rn.

- B kt, ly 1 n 2 phn, nghin nh mn. Thi vo trong mi gy ht hi. Cc chng thuc va k trn y phn ln l thch hp vi thc chng. Bi th mi chn Chng lit (Nuy chng) Nuy chng cn c tn l Nuy bch (lit mm) l chng gn mch chi th nho ra, tay chn mm yu khng c sc, khng th vn ng c. N ging nh mt s bnh bi lit m y hc hin i cho rng do thn kinh vn ng v c bp b tn thng gy ra, thng do vim dy thn kinh, di chng bi lit, t bi c tnh chu k, chng nhc c v bnh teo c. ng y cho rng nguyn nhn bnh c 2 loi: Mt l do ngoi t gy nn, thng thy trong hoc sau khi b bnh n nhit (st bi lit) t nhit lm thng m ca ph v v, lm cho khng th vn chuyn tn dch i ti ri, nui mm gn mch, hoc do b cm thp nhit, ngm vo gn mch lm cho bp thit mm nho khng c ng c. Hai l do ni thng, thng thy ngi gy yu sau khi b bnh, can, thn hao tn, tinh huyt khng , khng th nui mm c bp gn xng. im ch yu kim tra 1. Chi trn hoc chi di,mt bn hoc hai bn mm yu khng c sc, vn ng kh, thm ch bi lit, lu ngy th teo c. Kim tra bn chi th b bnh thy vn ng mt t ch, trng lc c gim, phn x gn xng gim hoc mt, km theo teo c. 2. Hi v tin s b lit ln no cha? Trc khi t bi c b st hoc cc bnh khc khng? hi r chng trng km theo. Kim ra h thn kinh xem c b t bi c bp cc ni khc, hoc nhng ri lon cm gic hay khng? gip cho chn on, khi cn thit c th lm xt nghim mu v chc d tu sng, nu t bi c chu k, cn o hm lng ka li chn on xc minh. Cch cha A. Bng chm cu Th chm: i kin, Tr tn 2, Tr tn 3, Khc tr thu Thiu hi, tr chi trn bi lit. Nu c tay r xung th gia = Dng lo, Hp cc thu Lao cung. Tr chi di bi lit = Yu dng quan, Hon Khiu Min b, T cng, Dng lng tuyn thu m lng tuyn, Tam m giao. Nu c chn bai vo trong, gia Tr tn 5, Khu kh thu Chiu hi, Thi xung. Nu c chan bai ra ngoi, gia Thng khu, C ngoi phin. Nh chm = B cht h, Chm, Thn mn, b phn tng ng. B. Bin chng th tr Bin chng phi chia h, thc, H chng c ph t tn thng, v can thn khuyt h. Thc chng do thp nhit ngm vo. Trn lm sng thng thy m h v thp nhit. m h th tr bng cam, n, t dng, Thp nhit th ly tanh nhit, ho thp. Do tiu, bn thng ln loonjvowis nhau, do thng kim ly dng m, thanh nhit cha. Nu bnh ko di lm cho chnh khi h, trc ht phi ch trng b ch m huyt, tinh kh. 1. Ph v tn thng = Chi th yu mm bt dng, dn dn n gy mn bp tht da d kh kt, tm

phin, ming kht, hoc ho khan t m, hng kh, st nh, lng bn tay bn chn nng, sc mt v chiu, nc tiu , ru li vng mng, cht ti hng, t bt, mch nh m nhanh (t, sc). Cch cha: Thanh nhit sinh tn, dng ph ch v Bi thuc: Sa sm mch ng thang gia gim = Nam Sa sm 4 ng cn Mch mn 3 ng cn Xuyn Thch hc 3 ng cn Ngc trc 3 ng cn Thin hoa phn 3 ng cn i Sinh a 5 ng cn Bch thc 3 ng cn Cam tho 1 ng cn. Gia gim: St nh, ho khan, gia = a ct b 4 ng cn, Tri mu 3 ng cn. Ngn hi, ting thp, nhiu m hi, gia = Hong k 5 ng cn, Ng v t 1,5 ng cn. n ung khng bit ngon, b i Sinh a, gia - Bch bin u 3 ng cn, Sao Cc nha 5 ng cn. 2. Can thn khuyt h, bnh pht chm chp, dn dn t chi di hoc bn tay cnh tay yu khng c ng c, xng sng vng tht lng but, mm, khng nng ln c, lu ngy th xng tht gy mn, ra m hi trm, st v chiu, lng bn chn nng, u ti, mt hoa, di tinh, tiu tin khng dt, mch nh nhanh, ru li t, cht li hng. Cch cha: T dng can thn Bi thuc: H tim hon gia gim = Quy bn 1 lng Chch u 3 ng cn a hong 4 ng cn Cu K t 3 ng cn Bch thc 3 ng cn To dng 3 ng cn. Hoi Ngu tt 3 ng cn Gia gim = H ho r rt, st v chiu, lng bn chn nng, gia= Sao Hong b 3 ng cn, Tri mu 3 ng cn. Lng gi but mm, gia = trng 3 ng cn, Cu tch 3 ng cn, kh huyt lng h, mt vng, u chong, hi hp, ngn hi, gia = ng sm 3 ng cn, Hong k 5 ng cn, ng quy 3 ng cn. Nu ngi bnh m tn lu ngy hi ti dng, s lnh, cht li hng nht, mch trm t, v lc, dng Tin linh t 3 ng cn, B ct ch 3 ng cn, Ba kch thin 3 ng cn, Lc gic 3 ng cn. 3. Thp nhit xm ngm - Hai chi di dn dn yu mm hoc hi sng, chn, i nng hm hp, mnh nng, mt vng, bng trn v ngc bt rt, ming thy kh ng, dnh , nc tiu , i tiu thy rt, nng v au, ru li vng nhy, ven u li hng, mch nhu, sc (mm m nhanh). Cch cha: Thanh nhit ho thp

Bi thuc: T diu hon gia v = Mao trut 2 ng cn Hong b 3 ng cn Ngu tt 3 ng cn D nhn 5 ng cn Phng k 3 ng cn T gii 3 ng cn Ng gia b 3 ng cn Gia gim: Nu thp nhit, thng m gy g, tm phin, hai chn rt nng, cht li hng, ru xanh, th b Mao trut, Ng gia b, D nhn, gia Quy bn 5 ng cn, Sinh a 4 ng cn, Huyn sm 3 ng cn, Tri mu 3 ng cn. Nu i v chn hi sng, da d t bi, ru li trng nhy, gia Ch Nam tinh 1,5 ng cn, Sao Bch gii t 1,5 ng cn. Nu chi th t bi au nhi, cc khp hot ng khng d, cht li tm, gia o nhn 3 ng cn, Hng hoa 1,5 ng cn, Bo sn gip 3 ng cn. C. Bi thuc mt vi v l - Bt tu xng tru sy kh 1 cn, Hc chi ma 1 cn sao qua cho thm, nghin nh, thm ng trng va phi, trn u, mi ln ung 3 ng cn, ngy dng 2 ln. - Bt T h sa, mi ln ung 5 phn, mi ngy 2 ln. D. n day bng tay 1. Chi trn - Day gn Kin tnh, n nh nh T nhu, Th tam l, Hp cc (n vng gn), im huyt Kin ngung, Khc tr, Xoa nh cnh tay (xoa i xoa li) mt s ln. 2. Chi di - Day gn m lim Tha Sn, Cn lun, n nh nh Phc th, Tha ph, n mn (n vng gn), im cc huyt Yu dng quan, Hon khiu, Tc tam l, U trung, c t, Gii kh, Ni nh, xoa i xoa li vng c i my ln. Sc ngn tay lc cng, lc mm, gip nhau tc dng, ly thu su vo l chnh. (*) Lc dm = su th ([1]) Nc trp: nc t nhin, khng pha, khng un nu. CCH CHA MT S BNH kh qu mnh

- Dch sch Chm cu ca H bc Tn y i hc. Nhn dn v sinh xut bn x, Tn hoa th im Bc kinh pht hnh s. Xut bn ln 1 thng 4 nm 1975 (58 bi) C b sung phng huyt kinh nghim m ngi dch dng vi cc u (+) - on cui dch thm 14 bnh sch Chm cu nhp mn ca Nam kinh Trung y hc vin bin son, Nhn dn v sinh xut bn x Bc kinh xut bn nm 1964 - Ba bi sch Thng kin bnh trung y lm sng th sch ca Giang t Tn y hc vin nht ph thuc Y vin bin, Nhn dn v sinh x. Xut bn nm 1974, Bc kinh

- Mt bi sch Chm cu t sinh kinh ca Vng Chp Trung (i Tng) Tng TM I. II. Nguyn Quy tc Mt bi l cng TT tc x kinh nghim 77 NI tr ca tc gi bi DUNG liu phng

III. Cha chng bnh thng thy

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. au Ming ng

Cm Ho

mo hng Hen

au Chong Mt Say Hn Mt Trng mt kinh Nc Nn d au Tiu mo

u vng ng nng m xu gi lch (gin) ct ma dy bng chy L

Th

20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. D Vim Phong l Tr Tr rn Sa Bng Kinh Hnh au a Vim

St To ra rut Chng au sn i Li nguyt kinh Tc lu Kh xong xong Thiu d Ho Kinh (un em em Quai Mn tuyn ng mn vn a cam tr s chong to khng au

rt bn mu tha bi lng ngc dm dom u bng kinh huyt vng bn sa con g phong sinh) chy tch b nht v nga

47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. Vim tai gia Ch Vim di, Di chng C Lit Vim au Ra gi mt Chy Vim

Bong Si Cm mu xoang Vim au chy Cn Lao cp nc

gn c ic cam mi hng rng

mt th phi Nghn

na tinh Di Lit Kh thai Qung Un Lao o bi Bch mng rn c lit tr nn

ngi hon tinh dng h ma g vn hch kinh em hu no cn

1.

NGUYN

TC

TR

LIU

Tr liu bng chm cu v dng thuc cng theo mt nguyn tc ging nhau. u tin phi chn on r rng, chnh xc, xc nh v tr bnh kinh no, bnh thuc tng ph no. Khi cha dng cch chm hay cch cu; dng php b hay dng php t, sau tin hnh tr liu, nh vy mi thu c hiu qu mong mun Thc th t: Khi bnh t mi xm nhp vo c th, sc khng cn mnh, xut hin bnh l thc, cn phi dng chm nhiu, th php t nhiu, khng th dng cu (tr trng hp hn thc chng) H th b: Ni v tinh thn v trng thi ngi bnh khng tt, nng lc khng gim yu, xut hin chng h, cn dng th php b, thng dng php cu (tr trng hp ngi bnh m h, khng th dng cu) Nhit thn nhanh: Ni v bnh nhit t qu thnh, cn dng cch chm nhanh, rt kim nhanh (hoc kt hp chch im nn mu) tr tr Hn th n: Hn t xm nhp kinh lc hoc tr tng ph, cn dng phng php n cu tr tr (hoc chm xong cu thm) Tc th chch: Cc b tc th dng php chch: l khi cc b kinh lc khng thng, kh huyt tr, phi dng cch chch mu lm lu thng kinh lc, kh tr bnh tt Khng h, khng thc: Theo kinh m cha. Khi c th c bnh bin h thc khng r rng, mi ch l mt s chng trng xut hin trn ng kinh i, nn ly huyt trn kinh m chm, chch dng php bnh b, bnh t. 2. QUY TC X PHNG

Cha bnh bng chm cu l phng php iu tr thng qua chm huyt v. Mi huyt cha c mt s bnh, mi bnh thng dng mt s huyt cha mi c th pht huy ht tc dng. V vy phi nm vng cc huyt v phi hp chng vi nhau. Phi hp huyt cng chnh l x phng. Phi hp huyt ph hp s nng cao kt qu cha bnh. X phng phi theo quy lut nht nh. Ni chung c my loi nh sau: Theo kinh ly huyt: Xem bnh kinh no ly huyt kinh cha bnh. Nh mi c bnh thuc v kinh th dng minh i trng, ly huyt Hp cc kinh . Bnh tim thuc v kinh th quyt m, ly huyt Ni quan trn kinh . Bnh d dy thuc v kinh tc dng minh, ly Tc tam l trn kinh . Cch ny cn gi l cch ly huyt ng xa (vin o) Ly huyt ln cn: Xem bnh ch no th ly huyt gn , ti . Nh au u ly Bch hi, hoc ly Phong tr, Thng tinh, Thi dng; au vai th ly Kin ngung hoc Khc tr; au lng th ly Thn du hoc Hon khiu; bnh mt th ly Tnh minh hoc Tn trc Ly huyt phi hp: Nguyn tc ny l ly mt huyt nhng sc cha cha , li ly thm 1 hoc 2 huyt na, tng thm hiu qu cha bnh. Cch ly huyt phi hp ny ng dng rng ri trn lm sng. i th c my loi nh sau: Phi hp xa - gn: L phi hp cch ly huyt, ng thi ly mt huyt v c tc dng ch tr mi bnh c hai bn phi, tri. Nh bnh d dy, ly hai Tc tam l hoc hai Ni quan; au u ly hai Thi dng hoc hai Lit khuyt; bnh ph khoa ly hai Tm m giao hoc hai Huyt hi... Phi hp phi tri: Cn gi l song huyt, ng thi ly mt huyt v c tc dng ch tr mi bnh c

hai bn phi, tri. Nh bnh d dy, ly hai Tc tam l hoc hai Ni quan; au u ly hai Thi dng hoc hai Lit khuyt; bnh ph khoa ly hai Tam m giao hoc hai Huyt hi... Phi hp trn - di: Ta ly huyt chi trn phi hp h tr tng ng vi huyt chi di. Nh Ni quan vi Tc tam l cha bnh rut v d dy; Thn mn vi Tam m giao cha mt ng; Chi cu vi Dng lng tuyn cha au hai bn sn; Hp cc vi Ni nh cha au rng; Chi cu vi Chiu hi cha to bn... Phi hp trc sau: cn gi l trong ngoi h ng, ly mt huyt trc, mt huyt sau phi hp h tng. Nh Nghinh hng vi Phong tr mi tc kh th Phi hp Biu - L: Cng gi l phi hp m dng. Cn c vo ba kinh dng vi ba kinh m phi hp h tng biu l, nh ly Hp cc kinh i trng v Lit khuyt kinh ph tr cm mo; ly Tc tam l kinh v v Tam m giao kinh t tr tiu ho km. Phi hp Kho - Cht: Ly huyt phi hp tng ng, tng h, tng lin, trn vi ba huyt ng thi cng mt chi. Nh chi trn au n th ly Kin ngung, Khc tr, Hp cc, bn thn bt toi th ly Hon khiu, Dng lng tuyn; Huyn chung... Phi hp Du - M: mi mt tng ph c bnh, c th ly Bi du v M huyt tng ng. Nh bnh vng d dy c th ly Trung qun phi hp vi V du; bnh bng quang c th ly Bng quang du phi hp Trung cc. Phi hp Nguyn lc: Nguyn huyt c th cha bnh h, thc kinh y. Lc huyt c th cha bnh chng kinh biu l. Nguyn huyt v Lc huyt phi hp ng dng lm tng tc dng cha bnh. Nh ho, hen xuyn l bnh chng ca th thi m ph kinh, ly Nguyn huyt ca kinh y l Thi uyn, ly Lc huyt Thin lch ca kinh biu l Th dng minh i trng kinh; au bng, si rut, a chy l bnh chng ca kinh th dng minh i trng, ly nguyn huyt Hp cc ca kinh y, ly Lc huyt Lit khuyt ca kinh biu l th thi m ph kinh. 3. 1. CHA NHNG Cm BNH THNG GP mo:

Cm mo, cn gi l thng phong, c th b c bn ma. Bnh thng sinh vo nhng lc kh tri t nhin nng, lnh, hoc lao ng ra nhiu m hi. Ch yu l do ngoi cm phong hn, hoc thn th suy nhc, sc khng gim m pht bnh Cm mo c cc biu hin l: nght mi chy nc mi trong, ht hi, ho hng, au u, n khng ngon... Cm mo nng (cm ly lan): phn nhiu l s lnh, st, au u, au hng, ho, au lng, au khp t chi, khng mun c ng, c th qun bng, bun nn. Cch cha: ly huyt: i chu, Hp cc, Phong tr, 3 huyt ny tc dng ch yu cha cm mo. u dng ho kim v chuyn tin kim, dng th php bnh b bnh t. Lu kim 30' Gia gim: au u gia huyt n ng, Thi dng, nn mu; cung hng au, dng kim ba cnh chm nn mu Thiu dng; ho hng gia Lit khuyt, Thi uyn; tc mi gia Nghinh hng; st cao gia Khc tr, Thp tuyn, chm nhanh, nn mu; ton thn v t chi au but gia Khc tr, Tha sn; qun bng, bun nn gia Ni quan Ging ngha ca phng: Phng ny ly gii biu, tn hn lm chnh

Do ph v i trng cng biu l, nn ly Hp cc kinh i trng gii biu tn hn, pht hn

(*) tuyn thng ph kh dt ho. Ly phong tr khu phong (**) m dt au u. i chu l huyt c mch, cng l huyt hi ca th tc tam dng kinh, cho nn c th tr c ngoi t xm phm vo c th lm cho kinh kh m dng ngng tc pht thnh nhit. Huyt Thi dng l huyt l ngoi kinh (kinh ngoi k huyt), dng kim ba cnh chm nn mu c tc dng tit nhit, lm mt u mt, c th cha au gc u, trn. Huyt n ng tr au trc u. Thiu thng l kinh huyt th thi m ph c tc dng lm tit t nhit ph kinh, cho nn c l huyt v chnh cha au hng; Lit khuyt l Lc huyt ca th thi m ph kinh; Thi uyn l Nguyn huyt ca th thi m kinh. Hai huyt ny c tc dng rt ln i vi vic tuyn ph, v vy c th cha c ho do ph kh khng tuyn (khng thng). Th dng minh i trng kinh tun hnh n mi, v th huyt Nghinh hng c th tr mi tc khng thng, Thp tuyn c cng hiu tuyn khiu, khai b (thng khiu, m ch b ng tc), lu dng kh, thanh nhit, gii biu, tr nng au; au pha sau bng chn c quan h vi kinh bng quang, v vy ly huyt Tha sn ca kinh thng kinh kh m dt u. Ni quan l Lc ca th quyt m, kinh mch ca kh c tam tiu, khoan cch, ho v, ging nghnh, iu kh, lm dt nn ma. (+) (+) 2. Phong Phong tr tr Can Hp du cc Tc tam Phc l lu (ma (ma xun) ng) Ho

Ho l triu chng thng gp ca bnh phi, nhng bnh ca cc c quan khc cng c th nh hng n phi m sinh ra ho. V vy rt nhiu bnh c triu chng ny. Nguyn nhn dn n ho tuy nhiu, nhng khng ngoi hai mt ngoi cm v ni thng a. Ngoi cm ho hng: pht st, s lnh, mi nght, ht hi, ho c m lng v trng hoc km au u Cch cha: i chu, Phong tr, Hp cc, Ph du, Lit khuyt. Cc huyt k trn u dng ho kim v chuyn tin kim, th php bnh b, bnh t, lu kim 20 pht Ging ngha ca phng: i chu, Phong tr, Hp cc tuyn thng (*) dng kh, lu gii biu t, Lit khuyt tuyn ph dt ho; Ph du l ch kh ca ph tng chuyn qua, t th lu iu ph kh, b th ho ch ph kh, v vy l huyt chnh cha ho b. Ni thng ho hng: c lc ho, lc khng, nh ra m trng, dnh, hoc ho khan khng c m, hng kh, au rt, nga, ming kh, mi hng, c trng hp au ngc v lng trn, lng bn tay, lng bn chn nng. Cch cha: Ly cc huyt Ph du, i tr, Tc tam l, Ng t, dng ho kim chm b, thm cu sau khi chm Ging ngha ca phng: Ly Ph du tuyn thng ph kh, b ph dt ho. i tr kh phong tuyn ph. Tc tam l b t, ch kh. Ng t c th thanh ph ho m dt ho. 3. Hen

Hen xuyn cng gi l bnh hng. Nguyn nhn gy bnh rt phc tp, ni chung do th lc suy nhc, ngoi cm phong hn, hoc b bnh ng h hp khng cha tn gc cho dt Triu chng ch yu l th ht nhanh gp, m kh long, hu ku nh ko ca, nh m ra xong th d chu. Bnh nng th h ming so vai, khng th nm ngay ngn, c ng d ra m hi, chn tay lnh, sc mt trng bt

Cch cha: Khi pht cn hen, ly bnh xuyn lm chnh, ly huyt. nh xuyn, Chin trung, Ni quan. Trc ht ly huyt nh xuyn, dng php v chuyn, lm cho chm cm lan to xung di lng, mng. Chm Chin trung, chm di da chch thng xung hn mt thn, dng php v kim. Gia gim: m nhiu gia Phong long, Lit khuyt. Xuyn lu ngi yu, chm thm Ph du, Thn du, Kh hi, Ph kh tc y, c th khiu nn mu Ph du, gia bu gic, lm cho mu li di da, c hiu lc chn cn xuyn. Ging ngha ca phng: Phng ny ly bnh xuyn (*), kh m lm chnh. nh xuyn l huyt kinh nghim lm sng. Ni quan ni gin ngc v c honh, ph kh t ging. Chin trung c cng hiu thun kh ho m thp. Nu m nhit ti ph, cn tr ph kh, tuyn ging (thng xung) tht thng nn dng Phong long, Lit khuyt kh m tit nhit. Ngi yu cu Ph du, Thn du, Kh hi b thm ph kh v thn kh. Ph, thn y kh lc th trn c th khi, di c th np, kh c t thng ging bnh thng, chng xuyn t khi (+) 4. Cu huyt au Linh di. u

au u l mt triu chng thng c nhiu loi bnh, ngoi cm hay ni thng u dn ti au u. Ngoi cm dn ti au u, phn nhiu biu hin s lnh, st, chy nc mi, ho hng. Ni thng au u do h tn ba tng can, t, thn. Biu hin ng khng ngon, thn th mt mi, vng u tc ngc, bun nn, tiu ho km, u no sinh chng phin mun Cch cha: Do ngun gc sinh bnh khc nhau, ngi bnh thy au nhng ch khc nhau, v vy tu theo nguyn nhn v im au m x l. 1. iu tr theo im au

a. au c u, ly huyt: Tc tam l, Hp cc, Dng lng tuyn. Ba huyt trn, ly c hai bn, dng ho kim chm t php, ng thi v chuyn, c cm gic t tc th dng, lu kim 30 pht. Mi ngy hoc cch ngy chm mt ln Phng php th hai, ly huyt: Bch hi, Thn nh, Phong tr. C ba huyt u dng mi ngi cu t ba n nm mi. b. au nh u, ly huyt: Bch hi, Lit khuyt. Dng ho kim chm Bch hi, Chm chch ra pha sau, v kim tin su 3 phn (**). Lit khuyt chm chch ln, v chuyn tin kim, n khi cm gic t tc lan n khuu tay th dng. u lu kim 30 pht. Cc huyt khc nh Phong tr, i tr, Thi dng c th chn dng (+) (-) c. Bch Bch hi, hi, Thng thin, Dng gian, tuyn, cha cha au au nh bn nh u u do do thn can h ho u

Hnh au

Phng I: Ly huyt Huyn chung. Dng ho kim v chuyn tin kim theo php t, lu kim 15 pht Phng II: Ly huyt Dng tuyn, dng ngi nhung cu ba mi

Phng III: Ly huyt u duy, Lit khuyt, dng ho kim chm huyt u duy trc, chm di da, chch ln nh u, n khi u c cm gic chng tc th dng, sau chm huyt Lit khuyt, chm chch ln, lu kim 30 pht. Hoc chm thm huyt Ty trc khng.(+) u duy, Khc pht, Chi

cu, (+)

cha Huyn l,

au Ham

mt ym. Cha

bn au

u vng tc

c mai

nhc hai bn

mt u

d. au gia pha trc u, ly huyt: Thng tinh Bch hi, Hp cc, Lit khuyt. Cc huyt u dng ho kim v chuyn tin kim, theo php t, lu kim 15 - 20 pht (+) Thng tinh, Tin nh

. au pha sau u, ly huyt: Phong tr, Ngoi quan, Cn ln, Lit khuyt, cch chm nh trn (+) Hu nh, Thn mch

e. au quanh my, ly cc huyt: u duy, Tn trc, Lit khuyt, Thn nh, Ty trc khng, cch chm nh trn 2. Cha theo nguyn nhn

Trc ht ly cc huyt: Bch hi, n ng, Hp cc, dng ho kim chm Bch hi, chm chch ra pha sau, v tin kim 3 phn. Sau chm n ng cho n khi t tc r rt ti ch th rt kim. Hp cc v chuyn tin kim theo php t, kt qu khng tt th tip chng ly huyt, ni chung ly t 2 n 4 huyt l va. Gia gim: Theo ngoi cm au u gia Phong tr, Lit khuyt. Ni thng au u gia Tc tam l. St cao gia i chu, Khc tr. Vng u mt ng gia Thn mn, Tam m giao. Tiu ho km gia Trung qun, Tc tam l. Qun bng, nn ma gia Ni quan. Bng ngc cng au gia Ni nh. au quanh my gia Tn trc thu Ng yu Ging ngha ca phng: Cc huyt nu cc phng nh trn nh: Bch hi, Thn nh, n ng, u duy, Thng tinh, Thi dng, Tn trc, Ty trc khng u l cch chm gn kh phong u. Chm ng xa ly Tc tam l b trung ch kh. Hp cc l huyt ch yu cha bnh vng u mt. Dng lng tuyn, Huyn chung, Thi xung li can, m, thanh thp nhit. Phong tr, Ngoi quan, i tr thanh phong t u. Cn ln, Lit khuyt kh phong, thanh lc, Dng tuyn thanh thn nhit, ging m ho, ph hp vi chng au u do thn kinh. Gia i chu, Khc tr thanh nhit; Thn mn an thn, nh ch; Tm m giao b ch thn; Trung qun iu tr; Ni quan; ging nghch, ch nn; Ni nh; thng ging v kh, ho trng, ho tr; Tn trc thu Ng yu cha au cc b 5. Chong vng

Chong vng, cn gi l Huyn vn, Huyn no, l bnh nhn cm thy chng mt, hai mt m ti nh ngi trn thuyn con b chng chnh, mi ln ng ln l li xung, c th km chng qun bng nn nao, thng gi l ti mt, hoa mt. Bnh ny thng do kh huyt h nhc gy ra (hi chng thn kinh tin nh) Cch cha: Ly huyt Bch hi, Thi kh. Dng ngi cu, cu hai huyt Bch hi, Thi kh trc. Nu vng u, ng khng yn, cu Tc tam l, Hp cc. Nu bun nn, chm thm Trung qun, Ni quan, chm xong li cu. Nu tm phin tim hi hp, chm thm Thn mn. Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l an thn, kin t, t thn (*). Bnh ny phn nhiu do kh huyt h nhc, dng kh khng th i ln. Bch hi khai thng tiu, thanh khiu, Thi kh t thn m. Tc tam l n b t, v, tng tin vic n ung, lm cho kh huyt c di do, phi Hp cc tng thng sut kinh kh, gip cho u mt c thanh, chong vng t tr. Trung qun, Ni quan l hai huyt ni gin lng ngc, ging v kh. Thn mn an thn, nh ch c kt qu rt r rt.

(+) Bnh ny l Ri lon thn kinh tin nh, nguyn nhn rt phc tp, c mt phng cho kt qu tt, t l khi bnh cao, cc huyt nh sau: Bch hi, Phong tr, Can du (u t), Thn du, Ni quan, Tc tam l, m lng tuyn, Tam m giao, Thi kh (u B) 6. Mt ng

Mt ng l trong m khng ng yn, ng khng say, kh ng, hoc ng c nhng d tnh, v khng th no ng li c, nghim trng th sut m khng thy bun ng, ng thi vng u, hi hp, tr nh gim, chn tay mi mt. Bnh ny phn ln do lao tm qu gy nn. Cch cha:

Phng I: Ly huyt: Ni quan, Thn mn, Tam m giao, dng ho kim v chuyn n kim, th php bnh b, bnh t, lu kim 30 n 50 pht. Ngoi ra, trc khi i ng dng mi ngi nh cu n bch, Ch m, mi ch 3 mi cng c kt qu. Mi ngy cha mt ln, thng cha 15 ngy. Nu khng c kt qu li chm tip. Ging ngha ca phng: Phng ny ly an thn, kin t lm chnh. Thn mn, an thn, nh ch; Ni quan, hon gii cn co tht c honh, ngc, kim c tc dng ho v, Tam m giao c tc dng iu t kh. C nng t, v kin ton kho mnh tc m huyt c y , thn c th yn. Phng II: Ly huyt: An min (An min 1, An min 2, lun lu s dng) v Tc tam l chp ti trc khi i ng th chm. Dng cch v nh, lu kim 15 - 30 pht, gip gy ng nhanh. 7. Say nng

Say nng, phn nhiu pht sinh do lao ng lu hoc i b ng di di nh nng ma h. Triu chng chung: u tin thy au u, chong vng, chn tay r ri, nn ma, qun bng, tip n t nhin t ng, hm rng cn cht, sc mt trng bt. Nu b nng m khng kp thi cp cu, c th cht. Cch cha: Trc ht cn phi chuyn bnh nhn n ch c bng mt, thong gi, ng thi chm cu cc huyt: Hp cc, Ni quan, Tc tam l, Nhn trung. Trc ht ly mng tay bm mnh Nhn trung, ri chm Hp cc, Ni quan, Tc tam l, trc dng t php, sau dng b php, lu kim 10 - 15 pht. Gia gim: St cao gia Khc tr, Thp tuyn, hoc dng 12 tnh huyt chch mu. Nu c co rm gn, chch ra mu U trung, Khc trch. Tm phin hi hp th chm thm Thng l. Ging ngha ca phng: Phng ny ly thanh th, tnh thn lm chnh. Hp cc thoi nhit, gii biu. Ni quan thanh tm, an thn. Tc tam l l huyt ch yu lu iu trung kh, thanh ho (*), trng, v. Nhn trung khai thng tiu, thanh khiu (**) thanh thn ch. Khc tr t nhit. Thp tuyn, thp nh (12) Tnh huyt u c th dng tuyn khiu khai b, lu dng kh thanh th t (***). U trung, Khc trch chch mu t nhit huyt phn, Thng l ninh tm, an thn. 8. Hn m

Hn m l trng thi bnh nghim trong, khng nhng mt hn tri gic m c biu hin ng m mt rt su, dng cc loi kim m u khng c phn ng. Nguyn nhn ca hn m rt nhiu: bnh no, ng c thuc, s cao v mt s bnh nng u dn n hn m. ng y cho rng hn m thng do: kh, huyt, m thc, th nhit gy ra, kh c t nhin nghch lon. Nu kh h bt tc, th kh hm khng th i, thanh dng khng th thng tn, do

cng

nhin

gy

ra

hn

m.

Trn lm sng thng chia ra hai loi: Thc chng v h chng. Ngoi vic tin hnh cha theo nguyn nhn ra, cn phi ht sc nhanh chng lm ngi bnh tnh li v gim nh chng trng. Mt s bnh c chng hn m c th kt hp phng di m cha: a. Thc chng

t nhin quay , thn thc khng r rng, hm rng cn cht, chn tay co rm, mnh my pht st hoc khng st. Cch cha: Ly huyt Nhn trung, Ni quan, Dng tuyn. Trc ht ly kim to m vo Nhn trung, dng ho kim chm vo huyt Ni quan, Dng tuyn cp cu li. Nu huyt p tt xung thp th cu Bch hi, chm Thi kh, thng lm cho huyt p tr li bnh thng v c th duy tr c mt vi gi, iu ny rt c ngha cu nn. Gia gim: m nhiu gia Phong long, st cao gia i chu, Thp tuyn, co qup gia T quan (c hai Hp cc, hai Thi xung gi l t quan) Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l thanh no, tnh thn. Chm Nhn trung tnh thn, thn thc tnh li th bnh cng gim nh. Ni quan l Lc huyt ca bo lc, cng thanh tm, an thn. Dng tuyn t thu ging nghch kh. Phong long tr m, m mt th kh c thm thng sut, thn c thanh. i chu tit nhit. Thp tuyn thng kh 12 kinh v c tc dng tnh thn tit nhit, nhit mt th thn an. Gia T quan cha co qup (+) b. Chch Nh tim nn mu H gim m huyt, chng hn m gan. chng:

t nhin quay l, thn thc khng r rng, sc mt trng bt, m hi v ra, bn tay xo, ming h, i dm, chn tay mt lnh, th ra yu Cch cha: Ly cc huyt Kh hi, Thn khuyt, Tc tam l, Bch hi, bn huyt trn u dng iu ngi cu, hoc cu cch gng t 5 15 pht. Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l hi dng c thot. Cu Kh hi, Thn khuyt hi dng, cu Bch h nng dng kh ln; cu Tc tam l n b t v, lm cho hi dng, t chi m p, dt m hi. 9. Chong (hu khc)

Chong thng do cc bnh nghim trng hoc ngoi thng gy ra, ch yu l sc mt trng nht, tay chn lnh, m hi lnh nht nh du, chn tay mm yu khng c kh lc, au tht ngc, vng u, thn thc tnh to hoc m h, huyt p tt. Cch cha: Ly huyt: Nhn trung, Ni quan, Bch hi, T liu. Trc ht chm Nhn trung my ln (c cch thi gian), nu hiu qu khng tt, gia thm Ni quan. Huyt Bch hi ly kim ba cnh m nh 2 - 3 phn, nu huyt p khng ln, dng huyt T liu lm th php va v mnh. Ging ngha ca phng: phng ny ch yu l hi dng, tnh thn. Dng Nhn trung tnh thn. Ni quan, T liu hi dng, nng huyt p. Bch hi khai thng tiu, thanh khiu, thanh u mt. 10. Trng gi

Trng gi cng gi l Tt trng, phn nhiu l ngi gi v ngi bo hay mc bnh ny. Thng thng do tnh cm khng thoi mi dn n can dng thin vng (*), hoc do ung ru nhiu sinh m, ho nit, do thn th gy yu hoc cm th phong hn gy ra. Khi mc bnh, t nhin t ng, hn m khng bit g, km theo c cc chng: ming, mt mo lch, bn thn bt toi. Chm cu c tc dng cp cu. Cn cu vo nguyn nhn v c ch bnh khc nhau, c th chia ra hai loi: b chng v thot chng A. B chng (thc chng): phn ln do kh ho xung nghch, m trc to thnh, chng s thy l: hai mt trn ngc, hm rng cn cht, hai tay nm rt chc, trong hng c ting m nh ko ca, sc mt , ting th ht to, i tiu tin b. Cch cha: ly huyt Nhn trung, Thp tuyn, Hp cc, Bch hi. Trc ht ly kim ba cnh chch mu Nhn trung, Thp tuyn; dng bo kim chm huyt Bch hi v Hp cc, u dng t php, lu kim 10 15 pht. Gia gim: m nhiu gia Phon long, Xch trch, ming mt mo lch gia a thng, Gip xa, H quan. Nng nhiu gia i chu, Khc tr. Thn ch m mng gia Thn mn. T chi co rm gia Kin ngung, Dng lng tuyn, Bn thn bt toi gia Hon khiu, Dng lng tuyn, Huyn chung, U trung. Ging ngha ca phng: phng ny bnh can*, dp tt phong, khai khiu, tit nhit. C ch bnh b chng l do kh m dng b tc, nghch lon, ly Thp tuyn tuyn khiu, khai bn*. Hp cc th lu iu kh m, dng. Bch hi l ch hi ca ch dng, Nhn trung iu c mch, do u c tc dng thanh ho, tit nhit ca mi th dng kh. Gia Phong long, Xch trch thanh nhit, trc m. a thng, Gip xa, H quan iu kinh kh mt. i chu, Khc tr tit nhit, Thn mn tit nhit, tnh thn ch. Kin ngung, Dng lng tuyn lu kh huyt, thng kinh lc. Hon khiu, Huyn chung, U trung c tc dng th gn, hot huyt, thng lc b. Thot chng (h chng)

Do chn kh suy yu, nguyn dng bo thot, nn ming h, mt nhm, hai tay xo, i dm, chn tay lnh, ht th yu, hoc trn ngi ra nhng git m hi to. Cch cha: ly huyt: Quan nguyn, Kh hi, Thn khuyt, Tam m giao, Nhn trung. Dng mi ngi cu Quan nguyn, Kh hi, Thn khuyt (cu cch mui), Tam m giao, mi ch cu 10 mi, chm huyt Nhn trung. Nu c i dm, cu Bch hi, li chm Thn du, dng php b. Ging ngha ca phng: ly Quan nguyn, Kh hi, Thn khuyt, Tam m giao bi thm nguyn kh, lm gim kh m, hi kh dng v gi khng cho thot. Ly Nhn trung thng iu c mch, khai khiu tnh thn. Cu Bch hi nng dng kh ln. Chm Thn du b ch thn kh. 11. Ming mt mo lch

Ming mt mo lch gi l lit mt , Thn kinh mt t bi. Phong hn thp gy ra lit mt, thng pht sinh sau mt m b nhim lnh hoc b m thp, ngy th hai mi pht hin ra. Mt bn m mt khng th nhm c, chy nc mt, khng th chau my, np nhn trc trn mt i, c bn mt b lit nho ra, cm thy vng, gc mp tr xung v lch v bn lnh, c thuyt gi l Lu phong v ming chy nc di, n lu bn m c bnh. Cch cha: ly huyt: a thng thu Gip xa, T bch, Dng bch, Hp cc. Dng ho kim chm a thng thu Gip xa. Huyt T bch chm di da t trn xung. Dng bch chm thu Ng yu. u dng th php bnh b, bnh t. Hp cc dng t php. Mi ngy hoc cch ngy chm mt ln. Nhng ngi bnh kh ko v cn c, c th gia thm a thng thu Nhn trung, hoc a thng thu Tha tng bn khng mo c th thu c hiu qu. B gi lnh th gia cu hoc

chm

nng.

Gia gim: Chy nc mt th gia huyt Tnh minh. Kh nhai n th gia huyt H quan. Mt kh nhm th gia Dng bch thu Ng yu. Ging ngha ca phng: phng ny ch yu l kh phong thng kinh kh. Dng a thng, Gip xa, T bch, Dng bch iu kinh kh mt, phi Hp cc iu kinh kh kinh gc y. Kinh kh d thng m phong t mt. Nu b gi nh gy ra th dng ngi cu chm nng n kinh, tn hn (*) lm cho kh huyt d thng, gn mch c nui dng. Tnh minh, H quan, Dng bch thu Ng yu u l i chng cc b m ly huyt. 12. Chng gin (ng kinh)

Chng gin (ng kinh) thng gi l dng gin phong cn gi l in gin. Bnh xut hin tng cn. t nhin mt thc, km chn tay co qup, cn thng lp i lp li. Ngoi tnh cht bm sinh ra, phn ln lc mi sinh c co git li di chng. Khi pht cn t nhin ng nho, hn m khng bit g, sc mt trng bt, hm rng cn cht, tay chn co qup, mt trn ngc, ming mi m di, c khi trong mm pht ra ting nh d, ln ku, sau mt lc lu s t tnh li, khi tnh li th nh ngi bnh thng. Trc lc pht cn thy cng u, mt mi. Cn pht khng c quy lut nht nh, c khi my nm mt ln, c khi my ngy mt ln, c khi mt thng my ln. Cch cha: chm cu i vi ng kinh c tc dng gim bt s ln, i vi cn nh c th cha khi. Nu ln cn lin tc c th ly cp cu. Phng 1: Thng bch, Dng tuyn. Khi ln cn ly dy mm buc p cht hai ngn ci tay, chn ngi bnh li ngay ngn, mi ngi t trm ln ch hai gc mng (ca tng i ngn tay hoc chn), cu ng thi trn di, lin tip mt s mi s tnh li. Li cu huyt Dng tuyn 4 hay 5 mi. Phng 2: i chu, Bch hi, Nhn trung, Gin s, cc huyt trn dng ho kim m chm, lu kim 20 pht. i chu, Bch hi chm xong th gia cu. Cc huyt khc nh Phong ph, Gip xa, Tha tng, Thn mn, Khc tr, Phong long, Hu kh... u c th tu chng m chn chm thm. Ging ngha ca phng: Thng bch v Dng tuyn l phng huyt kinh nghim tt, c tc dng khai khiu th li cn ngt; Bch hi, tnh no; Nhn trung, Gin s tnh thn; i chu thanh tit phong dng (*), ninh thn, tnh no. 13. Nc

Nc ch yu l do v kh xung ln, khi n gia hu th pht ra ting nc, ting nc ngn, lin tc. Chng trng ny nu t nhin sinh ra c th khng cn cha cng t nhin mt i, nu ko di cn th phi cha Cch cha: ly huyt Ni quan, dng ho kim chm. Thy thuc lch cho bnh nhn ht vo th tin kim, ngn ci v mnh v pha trc, tin su 5 phn, lui kim ra ba phn, lch cho ngi bnh th ra; li tin kim theo hi th nh trn, 3 ln; ri lu kim 10 - 15 pht. Nu khng dt c th gia cc huyt Thi kh, Cch du, ch nghch hoc Nhn trung. Ging ngha ca phng: Ni quan gii cn co tht c honh, ho v. Thi kh: n v dng, tn hn. Cch du, ch nghch c tc dng ging kh, ho trung 14. Nn ma

Nn ma l mt triu chng ca rt nhiu bnh. Nn ma thng do ngoi cm, n ung khng gi gn, n ung tch tr, can kh khng th v trong v nc nhiu qu gy ra. Trn lm sng thng chia ra hai loi hn v nhit. Nhit th: Sau khi n mt t l nn ra, vt nn c mi hi, nng, chua, ng, kim ming hi, kht, tiu tin t, vng, i tin to bn. Hn th: n xong sau mt thi gian rt di mi nn, nn ra di trong, s lnh, thch m, i tin phn nt, ton thn mi mt khng c kh lc. Cch cha: Ly huyt Khc tr, Ni quan, Tc tam l. Trc ht ly ho kim chm Khc tr, Ni quan, u dng t php. Sau li chm Tc tam l, chch xung di v chuyn tin kim, th php bnh b, bnh t, lu kim 30 pht Gia gim: Nhit th gia Hp cc, U trung. Hn th gia T du, Trung qun, Kh hi. Sau khi chm dng cu cch gng hoc sao mui chm bng. Nn khng dt gia chch mu Kim - tn, Ngc dch. Ging ngha ca phng: phng ny ch yu l ging v kh, dt nn. Huyt Khc tr thanh thp nhit (*) ngc v cch; phi Ni quan thng (xng) trung tiu; phi Tc tam l dn v ho xung di. Nhit th gia Hp cc tit nhit th dng minh, U trung tit nhit phn huyt. Hn th gia T du n vn t dng. Trung qun thng ging v kh. Kh hi n dng h tiu m kh hn thp. Nu khng dt, gia Kim - tn, Ngc dch tit nhit sinh tn 15. au d dy

Thng au chnh gia vng bng trn, phn nhiu do b lnh, nng, m m, no, i khng u hoc tc gin qu , can kh khng th dn n v kh bt ho, sinh ra au B lnh m au d dy th nn ra nc trong, hoc di lng, n xong lu mi nn, thch ung nc m, s lnh. B nhit hoc nhit bn trong qu thnh, thng n xong nn ngay, nn ra th chua, ng, nng, hi, ming kht i ung nc mt, s nng. au m nn ra bt di, vng u, hi hp, thng l m m, n khng tiu ho, ngc bng chng y, au, n xong cng au tng, kh chu, hi. Can kh khng thng th au but xng sn. V kh h nhc th vng d dy au lm rm, n nhiu nhng thng gy mn. Cch cha: ly huyt: Trung qun, Ni quan, Tc tam l, v du, bn huyt trn u dng php nng n t (nng mnh, n nh), lu kim 30 pht, cch ngy chm 1 ln. Gia gim: Nhit th chm, hn th cu: Hp cc, Ni nh; can kh bt th, gia Thi xng, Dng lng tuyn: t, v h hn, cu Kh hi; m m gia Chin trung, Phong long; nhit th khng dt, gia Kim tn Ngc dch, chch ra mu. Ging ngha ca phng: phng ny ho v ch thng (**), Trung qun, V du l phi hp du, m; gia Tc tam l thm cng nng thng ging v kh. Ni quan c tc dng tuyn thng kh c s Tam tiu, iu trung, th gin d dy. Hp cc, Ni nh, t kh th dng minh, tc dng minh tit nhit, dng cu c th n v, tn hn. Thi xung, Dng lng tuyn bnh Can mc honh nghch (***). Cu kh hi n dng tn hn, i b trung kh. Phong long vn kh t, v. Chin trung iu kh mnh my, lm kh hnh th ht au. Kim tn, Ngc dch im chch ra mu tit nhit. 16. au bng

C vng bng au, y l mt triu chng ca rt nhiu bnh, c khi ch gp lnh, sinh hi, thc n

khng tiu cng au bng. Theo ni au m phn thnh: au bng trn, au quanh rn, au bng di. Thng thng, khi cha tm ra nguyn nhn chnh xc c th iu tr bng chm cu. Sau khi chn on chnh xc, th cn c vo bnh tnh m chn cch cha cho ph hp. Cch cha: au bng trn, ly huyt: Trung qun, Ni quan, Tc tam l. Cch chm v gia gim xem bnh au d dy. au quanh rn, ly huyt: Thin khu, Kh hi, Tc tam l. Nu c st ch c chm, khng cu, khi khng st th c chm v cu, hoc thm cu cch mui thn khuyt. Ging ngha ca phng: Thin khu l m huyt ca i trng, c th iu ho c nng ca trng, v. Kh hi n dng kh ca h tiu, kh hn thp. Tc tam l iu kh ca t, v. - au bng di: ly huyt: Tam m giao, dng ho kim v chuyn tin kim, su 6 phn, dng php t (ngn ci hng pha sau, lui kim ln 3 phn li v chuyn tin kim n 6 phn, lm li nh th 3 ln, cui cng chm ng kim su 1 thn, lu kim 15 - 20 pht. Nu chm xong khng gim au, c th phi hp vi huyt cc b nh Kh hi, Quan nguyn, hoc gia thm V du. Nu khng st c th dng c chm v cu, c th cu cch gng Quan nguyn, Kh hi. au bng trn nht thit chm Tc tam l trc. au bng di, nht thit chm Tam m giao trc. Cc huyt tay chn thng dng t php. Cc huyt cc b dng php bnh b bnh t. Ging ngha ca phng: Tam m giao iu kinh kh ca tam m. Kh iu th t khng ngng tr nn ht au. Gia kh hi iu kh hnh tr (*). V du ho trng, v, tiu ng. Quan nguyn i b kh, cha chng au bng do h. 17. Tiu chy

Tiu chy cn gi l thc d. Nu s ln a tng ln nhiu, phn lng hoc c ln nc dnh th gi l tiu chy. Rt nhiu bnh c th gy ra tiu chy, thng l do n ung khng cn thn, n nhiu n ti sng, hoc khng sch s, hoc b lnh. Trn lm sng chia ra 2 loi: tiu chy cp tnh v tiu chy mn tnh. Ngoi ra c mt loi gn sng a chy cng thuc v loi mn tnh. 1. Tiu chy cp tnh

Pht bnh rt nhanh, au bng, mi ngy a my ln, hoc nhiu ln, phn lng mu vng nht, hoc c nc trong, c ln nhiu thc n cha tiu ho c, tiu tin t, , c th au u v st nh. Cch cha: Ly huyt: Trung qun, Thin khu, Tc tam l, ba huyt trn dng ho kim v chuyn tin kim theo t php, lu kim 20 pht. Bng au nhiu gia cu Thn khuyt cch mui. Ging ngha ca phng: Ly tng cng cng nng ca trng, v l chnh. Trung qun l m huyt ca kinh v. Thin khu l m huyt ca kinh i trng, v vy ly hai huyt ny c cng nng iu ho v, trng, lm cho v, trng khi phc chuyn ho bnh thng, dinh dng c b sung, tng cng sc chng tr bnh, tiu chy t dt. Chm Tc tam l khi phc cng nng ca t, v. 2. Tiu chy mn tnh

Bnh pht chm, tiu chy lu khng khi. Mi ngy s ln a t nhng n xong mt t th a. Sc n gim dn, bng au m , a ra n cha tiu, ln nc do hoc ging nh nc m. Cch cha: ly huyt: Trung qun, Thin khu, T du, V du, Tc tam l, cc huyt trn u cu cch gng. Nu phn c ln t mu th gia cu Mnh mn

Ging ngha ca phng: Trung qun, Thin khu v Tc tam l chm b v cu lm cho cng nng ca t, tng cng sc khng 3. Gn sng a chy

L mt loi tiu chy mn tnh. Khi tri gn sng, bng di au, k theo l i a 1 ln, bng lnh, c khi bng chng, chn lnh Cch cha: Ly huyt: Chiu hi, Kh hi, Thn du, Quan nguyn. Dng ho kim chm Chiu hi, Kh hi, Thn du, u dng b php, lu kim 30 pht. Thi gian lu kim v chuyn 3 ln. Mi ngy hoc cch ngy chm mt ln. Kh hi v Thn du chm xong, gia cu Quan nguyn, cu cch gng. Ging ngha ca phng: Phng ny ly n b thn dng lm chnh. B chiu hi, Quan nguyn, Thn du, hoc dng ngi cu tng cng nng thn kh. Thn dng sung tc (*) mi c th n dng t, v, tng sc vn ho ca trng, v chnh kh vng thnh th bnh s t tr. 18. Bnh l

Bnh l l mt bnh truyn nhim ng rut, thng thy vo gia ma h v ma thu. Phn nhiu do khng ch gi gn v sinh n ung, n phi thc n i thiu v hoa qu sng lnh, hoc b hn, th, thp t m dn n bnh. Triu chng ch yu l i a, mi ngy my ln, c khi my chc ln, bng au qun tng cn, hu mn nng tc khc thng, ging nh mt a, nhng a khng nhiu, phn c nhy trng, nhy , c khi trng ln ln. Nhy trng nhiu gi l bch l, nhy nhiu gi l xch l. Cch cha: Ly huyt Trung qun, Thin khu, Tc tam l, c ba huyt trn dng ho kim m chm, v chuyn tin kim, dng php bnh b, bnh t, lu kim 30 pht, mi ngy chm 1 ln. Gia gim: C cn nng lnh gia i chu, Hp cc, Khc tr. DDaubungj nhiu gia Thi xung, Chi cu. au u gia Phong tr, Bch hi. Nhy trng nhiu th trong khi lu kim cn cu thm Thin khu. Li dom, gia cu Bch hi. Nu khng st m s ln i nhiu, c th cu cch mui Thn khuyt. Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l thanh iu kh i trng. Trung qun l ho v kh ho thp, ging trc. Thin khu, Tc tam l iu chnh chc nng ca trng, v lm cho chc nng ca t, v tr li bnh thng, thi nhit c, bnh l t ht. Gia i chu, Hp cc, Khc tr thanh nhit, gii biu. Thi xung iu kinh kh can kinh. Chi cu thng tin, Bch hi thng thanh dng kh (**). Phong tr kh phong. Cu Thin khu n tn hn thp, cu Bch hi tr h kh h hm (***), cu Thn khuyt c nguyn hi dng (*). 19. Th t

Th t l loi bnh va nn va a chy cng mt lc, bnh do cng nng ca trng v b ri lon gy ra, thng pht sinh v ma h, ma thu. c im lm sng l: t nhin ming nn, trn tho, nc di trng trong, bng au d di, ming mi xanh nht n ht, chn tay lnh ngt, trn mnh v m hi nht nh du, hoc hn m bt tnh, chn tay co qup. Cch cha: ly huyt Tc tam l, Trung qun, Ni quan, Hp cc, Thin khu. Cc huyt k trn u dng ho kim v chuyn tin kim theo th php bnh b bnh t, lu kim 30 pht Gia gim: nu chn tay lnh gi, ra nhiu m hi, gia cu Quan nguyn, Kh hi. Bng au khng dt chm Kh hi, Tam m giao, Dng lng tuyn. M mt bt tnh gia chm Ngoi quan, Nhn trung, Ni nh, Thi xung. Nu pht st, ming kht, bt rt khng yn gia chm U trung, Thp tuyn xut huyt. Bp chn co rt gia chm Cn lun, Tha sn.

Ging ngha ca phng: Tc tam l, Trung qun, Thin khu c th s iu trung kh, thanh ho trng, v, dt nn, cha tho. Ni quan th gin lng ngc, c honh, n nh bng d dy. Phi Hp cc kh t ngc v bng. Gia cu Kh hi, Quan nguyn tn hn, gi nguyn kh. Tam m giao iu kinh kh. Dng lng tuyn th gin gn, Ngoi quan, Nhn trung, Tam m giao iu kinh kh. Dng lng tuyn th gin gn v thanh nhit trong mu: Thp tuyn tnh thn, tit nhit. Cn ln, Tha sn lu thng kinh kh m dt au. 20. St rt

St rt thng pht sinh vo ma thng pht sinh vo ma thu, do mui truyn. Khi pht cn, trc ht s lnh, lnh pht thnh cn rt li pht cn nng, sau ton thn ra m hi. Bnh pht c thi gian nht nh, c loi mi ngy mt ln, c loi cch ngy mt trn, c loi 3 ngy mt trn. Cch cha:

Phng I: Ly huyt i chu, Gin s, Hu kh. Trc cn st vi gi, dng ho kim chm huyt i chu, chch mi kim ln, su 5 phn hoc 6 phn, gy cm gic t, cu cn kim 2 hay 3 mi (n chm), tip theo dng ho kim chm 2 huyt Gin s v Hu kh, v chuyn tin kim theo th php bnh b bnh t, u lu kim 30 pht. Gia gim: Nn ma gia huyt Trung qun, Ni quan. au bng gia Trung qun, Tc tam l. au u gi di gia Bch hi, Phong tr. Nu st rt lu ngy gy yu, h sn tri c bng (sng l lch) th cu thm T du, Tc tam l. Phng II: Ly A th huyt, trc khi ln cn st vi gi, bo ngi bnh ci o, ngi ngay ngn, thy thuc dng hai ngn tay ci v tr n dc hai bn gai sng, cch u gia l mt thn, bt u t i chu n xung, n ti u thy cm gic kh chu nht, y l huyt, dng ho kim chm su 3 - 5 phn, cu 7 mi. (+) St sng l lch (k c ti s 3 s 4) n chm hoc cu cc huyt: T du, B cn, Chng mn, Cng tn. (+) 21. St th lnh, h thn nhit di To 35,5 cu Thi kh, Cn ln bn

i tin ra mu c hai loi: ra mu trc phn v i tin xong ra mu. Loi ra mu trc phn, mu thng ti hoc c m phn khng rn, hoc hu mn sng au l trong rut c nhit. Loi i tin phn trc mu sau, mu xm tm bm, trong bng au lm rm, tinh thn mt mi, li ni, phn nt, sinh ra do c bnh lu di, c th yu. Cch cha: Ly huyt Chi cu, Chiu hi. Huyt Chi cu v chuyn tin kim Chiu hi hng vo gia gm bn chn ng kim, v theo th php bnh t, c cm gic t but th ngng v. Lu kim 30 pht Ging ngha ca phng: Chi cu c th tuyn thng kh c tam tiu. Chiu hi b thn thu tr chng to bn c hiu qu (+) 22. To bn lu i di, chm tin b i ra chung s thng mu

i tin ra mu c hai loi: ra mu trc phn v i tin xong ra mu. Loi ra mu trc phn, mu thng ti hoc c m phn khng rn, hoc hu mn sng au l trong rut c nhit. Loi i

tin phn trc mu sau, mu xm tm bm, trong bng au lm rm, tinh thn mt mi, li ni, phn nt, sinh ra do c bn lu di, c th yu. Cch cha: Ly huyt Mnh mn, Thin khu, Trng cng, Cch du, Thn du. Trc ht ly cc huyt Mnh mn, Thn du, u cu 7 mi. Cch du cu 10 mi. Li dng ho kim chm huyt Trng cng, mi kim chch ln, chm xong gia cu 10 mi, cch hai ngy chm cu mt ln. Nu hu mn sng au, ch chm khng cu. Ging ngha ca phng: Thin khu l huyt ch yu thng tit kh i trng. Trng cng c tc dng lu tit kh ut tr (*) hu mn. Huyt hi l Cch du, ly huyt ny b huyt. Mnh mn, Thn du bi nguyn, c bn (**), lm cho kh huyt sung tc m huyt t gi vng. (+) 23. a ra mu ti, Vim cu Yn dng rut quan 10 mi tha

Vim rut tha l trong rut sinh ra mn nht (vim lot), thng do n ung khng gi gn, hoc n phi vt ti sng, lm cho thc n b tr vng trong rut, vn chuyn kh khn, kh c b vy hm. Cng c khi do vp ng tn thng, lm cho on rut b thng c mu trong gy ra. Triu chng ch yu l bng di au, lc u thng bng trn, hoc chung quanh rn, sau chuyn sang au on rut non bn phi. Ly tay s vo au tng ln d di, da bng cng nhanh r rt, khng tr mnh c, i phi c khng dui c, ch mun co m nm nghing, nu ko chn ra pha sau th au cng tng. Cch cha: Ly huyt: Lan v, Quan nguyn, Tc tam l, dng ho kim chm Tc tam l, v chuyn tin kim theo php bnh b bnh t, lu kim 20 - 30 pht. C 5 pht v kim mt ln, chm xong ly mui sao bc vi chm huyt Quan nguyn, chm nhiu ln, ngui th sao li. Mi ngy theo php trn chm cha mt vi ln, lm n khi no dt bnh mi thi. Gia gim: Bng au nhiu gia huyt Thin khu, nn ma nhiu gia huyt Nooijquan, u theo php t, lu kim 1 gi, c 15 pht v kim mt ln. Bnh tnh nghim trng phi chm ra mu cc huyt Khc tr, U trung, c st gia huyt Khc tr Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l thanh nhit tiu sng, tn , dt au. Vim rut l do kh c ca i trng bt ho, huyt dch ngng sinh vim, v vy ly Lan v lu dn kh th tc dng minh kinh v ph. Tc tam l thanh tit ut nhit trng ph. Quan nguyn iu b chnh kh, lm cho chnh kh vng thnh th bnh t tr. Ly m ca i trng l Thin khu tuyn thng kh c trng ph. Ly Ni quan lu thng lng ngc v c honh. Chm Khc tr v U trung tit nhit t m gi tn dch. 24. Chng bi lit

Bp tht hoc khp xng au but, t di gi l bi. Bi cng c ngha l t kh b tc v kh tr. Chng bi phn ln sinh ra do b cm gi lnh hoc lu ni m thp. Do mc cm th ba kh: phong, hn, thp khc nhau, cho nn phn ra nh sau: nu phong kh nng gi l phong bi, nu hn kh nng gi l hn bi (au bi), nu thp kh nhiu gi l thp bi. au lung tung khp t chi, ni au khng c nh gi l Phong bi. au na ngi hoc au cc b, c ni au c nh, chm nng hoc h nng gim au, nhng ngy tri m u au tng gi l Thng bi. Da tht t bi, au cc khp chn tay, au mt ch nht nh, nhy cm vi thi tit gi l Thp bi. Nu cc khp sng , nng, au, chm mt thy d chu hn gi l Nhit bi. Cch cha: Cn cu vo ni au v theo kinh m ly huyt ng xa l chnh Ly huyt:

au au au au au au au au Gia Thng Thp Nhit ct

vai: khuu c tay: tay: ngn sng:

Kin Xch Dng tay: Thn Hon tr,

ngung, trch, tr, Khc Lit Hp Thn du, U Gii Thi bi, gia gia i chu, kh, gia Thn

Khc tr, khuyt,

tr, Hp Chi cc, cc, cu,

Ngoi Ngoi Dch Hu

quan quan mn kh

trung,

Cn Dng

ln

(Cn lng

lun) tuyn ln xung du nguyn l

hng: mt bn gim: bi,

khiu, c:

trung, kh, Cn Huyt du, Tc Khc tr,

Cn ln, hi, Quan tam A th Thi Cch

chn: Phong

bi, bi, gia

huyt

Nhit bi v Phong bi: Dng t php chm nng. au bi hay dng php cu hay php t. Nu au d di c th cu cch gng. Thp bi cng va chm va cu, nhng nu sng nng, au th chm m khng cu. Ging ngha ca phng: Bnh ny ch yu cn cu vo bnh thuc ni no, theo ng kinh tun hnh m ly huyt lu thng s tc tr ca kh huyt kinh lc. Lm cho kinh kh d lu thng, c th c sc kho th th t Phong, Hn, Thp khng cn ch nng ta, bnh bi c gii. Bnh da tht th chm nng; bnh gn, xng th chm su v lu kim, tu theo chng m bin ho, vn dng cc cch cha khc nhau v cch thao tc khc nhau. Cch du, Huyt hi l huyt ch yu hot huyt m tr phong thp theo nguyn l: Tr phong, tin tr huyt; huyt hnh, phong t dit; Thp bi ly Tc tam l v thp thu nh lu tt nhin trc ht do t kh khng vn, t ch t chi, vn t l cha thp t gc, cho nn ly kin vn (*) t, v m ho thp; n khi au bi ko di, dng kh tt s suy, phi hp cu Quan nguyn, Thn du gip ngun ca ho, dng kh mnh m s ui hn t. Nhit bi gia i chu, Khc tr thanh nhit, gii biu. 25. au lng

au lng ch yu l au 1 vng lng. Nguyn nhn gy bnh c rt nhiu, thng do b gi lnh, b m thp, b chn thng nh hng n vng tc bn trong hoc do thn h, khng th nui dng gn xng m gy ra. Cch Phng I: cha: Thn du, U Ly trung, Tha huyt sn

C ba huyt trn u dng ho kim chm ng, theo t php, lu kim 30 pht. Bnh lu ngy, chm xong gia cu. Nu do bong gn hoc chn thng m au lng th dng kim ba cnh chch ra mu

huyt U trung. Nu au lan xung i, chn, chm thm huyt Hon khiu. au cng tht lng v lng trn, chm thm huyt Nhn trung. Nu thn h au lng, cu huyt Mnh mn. Ging ngha ca phng: lng l ph ngoi ca thn, chm cu Thn du khng nhng tr kh hn thp lng m cn iu ch thn kh. Mch bng quang kp ct sng n tn xng cng, c nhnh sang thn, chm U trung l thng qua kinh bng quang m tc dng vo ch au, li cng vi Yu du thng qua c mch m tuyn dng kh, do c tc dng dt au. Cnh ngoi chn, i au c lin quan n m kinh, v vy ly huyt Hon khiu tuyn thng kinh kh m dt au. Nhn trung iu c mch gii tr t kh dng kinh. Cu Mnh mn b chn dng (**) trong thn, l phng php tr gc v thn h au lng. Phng II: iu sn. Dng ho kim chm thng t huyt iu khu ( kinh v) tin kim hng v huyt Tha sn (bng quang kinh), v chuyn cho mi kim ti di da huyt Tha sn, dng th php v kim, nng n kim, lm cho cm gic t but lan n lng. Lu kim 10 pht. Php ny cng c th cha c cnh tay au. 26. au sn ngc

L bnh au gia ngc v au hai bn sn, thng km theo kh chu, bun b trong ngc, th ht kh, ho, km n, khng th su c, khng ho to ting c. Tm trng khng thoi mi, kh huyt vn hnh kh, hoc vp ng, va p, huyt nh tr, u c th gy ra au sn, ngc. Cch Phng cha: I:

Ly huyt: Chi cu, Thi xung, Ngoi quan. Dng kim chm, lm th php bnh b, bnh t, lu kim 30 pht. Dt au th rt kim, hoc gia thm Tc khiu m. Ging ngha ca phng: Phng ny lu iu kinh kh ca can m. Can v m cng biu l, mch quyt m v thiu dng u ngc, sn. Do vy m Thi xung, Ngoi quan phi hp lu tit kh, t Chi cu iu kh c, lm cho kh huyt thng dn, bnh t khi. Phng II:

Huyt Ni quan, dng ho kim v chuyn tin kim v nng n, lu kim 30 pht, mi ngy chm mt ln, gin n lng ngc, gii c honh, iu ho v (khoan hung, hon cch, ho v) Phng III:

Ng t. khu vc huyt Ng t, tm cho ra im n au, dng ho kim chm ng, su 6 - 8 phn, lu kim 30 pht, mi ngy chm mt ln, thanh tit ni nhit. Trn lm sng, au c lng ngc v cc b phn trong lng ngc thng chm Ni quan. au c vng ngc thng chm Ngoi quan. au sn thng chm Chi cu. Lng ngc v ni tng can, t au, gia huyt Can du, m du. 27. i dm

i dm l bnh tiu tin khng ch ng c, nc tiu t ra khi ng. Trn lm sng chia ra hai loi: i dm trong lc ng, thng nhng tr yu, t 4 - 5 n di 15 tui. Nu s ln i dm nhiu, khong cch thi gian ngn, hoc sn lun khng dt, khng th t ch c, gi l i khng cm. Bnh ny cng thng thy ngi gi hay nhng ngi yu sau cc trn m nng. i dm lu ngy khng khi, mt vng, bp tht gy, n km, tinh thn u oi, tr nh gim.

Cch cha: Ly huyt: Tam m giao, i n, Bch hi, Trung cc, cc huyt trn dng ho kim. Tam m giao, Trung cc dng b php, lu kim 1 gi. Bch hi v i n khng lu kim, i n, Bch hi, Trung cc, chm xong th cu. Ging ngha ca phng: Bnh ny c quan h mt thit vi ba kinh m chn, v vy ly Tam m giao iu kh ba kinh m, dt i dm. Kinh tc quyt m can t kh b my sinh dc, v th ly i n tit kh can kinh. Bch hi c th nng trung kh h hm (*). Trung cc l m huyt ca bng quang, c tc dng lm tng c nng ca bng quang. Chm cu nhiu ln bn huyt k trn lm cho thn kh u , c nng bng quang c kin ton, khi phc tiu tin bnh thng. Ph ch: Trong thi k cha phi nh k thi gian gi tr thc, cho i tiu, v chiu cho tr ung t nc gim nh s chu ng ca bng quang, ban ngy khng chi qu mt; phi gy thnh thi quen i tiu cng c kt qu cha. (+) Np gp ngoi pha u ngn tay t l huyt. Chm vo gia np gp cng c tc dng cha i dm, tr nh ch cn bm 50 ln vo nhng bui ti, bm lin mt s bui l khi (con trai ngn t tay tri, con gi ngn t tay phi) 28. Li dom

Li dom l mt on trc trng li ra ngoi hu mn khng th t co ln c. Phn nhiu do c th yu hoc bnh l lu ngy gy ra, gn y nhiu ngi tp th (kh cng) khng ng phng php cng b li dom. Loi bnh ny rt d pht sinh tr em v ngi gi. Mi u, sau khi i tin, n li ra ri li t ng co vo. Bnh nng th sau lc lm vic mt, hoc mi ln i tin li li ra, khng th co vo, phi dng ngn tay n vo trong hu mn. Ngi bnh thng c cm gic tc nng hu mn, hoc khng c cm gic a xong, lc no cng nh sp a. Li dom lu ngy tinh thn thng mt mi, ht hi, ngi ni, sc mt vng vt, n t, hoc vng u, hi hp. Cch cha: ly huyt: Tha sn, Bch hi, Trng cng. Dng ho kim chm huyt Bch hi, hng ra sau chm di da; huyt Thng cng mi kim hng ln; huyt Tha sn chm ng kim, u theo th php n nng, nng nh, lu kim 20 - 30 pht. Chm xong cu thm, cch ngy mt ln Ging ngha ca phng: Phng ny c tc dng thng c thu nhip (*). Tha sn l huyt ca bng quang kinh, (bng quang kinh i qua hu mn) l huyt thng dng tr bnh hu mn, chm c th tng kh nng co rt trc trng. Bch hi l huyt c mch, dng kh c th con ngi gom chung v c mch, cu Bch hi c th nng dng kh ln. Trng cng ngay sau hu mn, chm kim c th tng mnh hot ng ca c nng hu mn. Ba huyt trn c hiu qu nht nh i vi li dom nh. Nu li dom qu lu khng co rt ln, cn phi hp ung thuc thang, ly bi b trung ch kh m cha. 29. Ri lon kinh nguyt

Kinh nguyt bnh thng ca ph n l trn di 28 ngy mt ln. Nu vt qu hoc t hn, gi l kinh nguyt sm hoc mun. Sm l c trc 7 - 8 ngy tr ln hoc mt thng 2 ln. Mun l sau 7 8 ngy tr ln hoc 2 - 3 thng mt ln. C hai tnh hung gi l ri lon kinh nguyt. Thng do can kh bt th hoc do thn th yu ui gy ra. 1. Hnh kinh sm: Cha n k thng thy kinh, lng mu kinh ra nhiu, mu sc sm hoc tm en, c cc, c km bt rt, nng ny, ming kh kht, thch ung lnh, bng di au tng cn, bu v hi cng ln, rt d cu, i tin to bn, nc tiu vng t, vng. Cch cha: ly huyt: Kh hi, Trung cc, Huyt hi, Tam m giao, Thi xung, T du. Cc huyt trn dng ho kim v chuyn tin kim theo th php t, hoc bnh b bnh t. Lu kim 20 pht.

Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l thng iu xung, nhm mch, l kh, ho huyt. Kh hi iu nguyn kh ton thn. Kh l soi ca huyt. Kh th h thng huyt t iu. Trung cc iu nhm mch m thng a o (**), Huyt hi c th Tam m giao thng kinh kh ca ba kinh m, dp ho 3 m, thanh nhit dng m. T du vn kho t, v, lm cho kh huyt sung tc, tc kinh nguyt t iu. 2. Hnh kinh chm: Hnh kinh chm mun, c khi 40 ngy hay 50 ngy mi hnh kinh mt ln. Lng mu rt t, mu nht, sc mt trng bt, tinh thn mt mi, s lnh, trong hoc sau khi hnh kinh bng di au lm rm, thng vng u, c qung en mt, hi hp, au lng... Cch cha: ly huyt: Quan nguyn, Mnh mn, Thn du, u dng ho kim v chuyn tin kim theo b php, lu kim 50 pht, chm xong cu thm. Ging ngha ca phng: Quan nguyn iu kinh kh ca nhm mch. Mnh mn n dng, phi hp vi Thn du b thn ch kinh, kinh nguyt chm do h hn rt nn dng. (+) 30. Kinh nguyt Kinh khng u: nguyt a c, au Huyt hi. bng

Ph n trc, sau, hoc trong khi hnh kinh, t rn tr xung v lng au n, c khi au qu khng chu ni, gi l au bng hnh kinh. Bnh ny do cuc sng tnh cm khng tt, tinh thn cng thng, hoc b lnh, b rt, n nhiu th ti sng lm cho kh tr, huyt , hoc kh huyt bt tc gy ra. Trc v trong khi hnh kinh, bng di au d di, s nn au tng, c khi bu v cng sng au, thm ch c km au lng, i. Sau khi thy kinh cc chng gim dn. Mu kinh mu tm c ln cc l chng thc. Cui k hnh kinh mu nht m t, l chng h. Chm cu tr hnh kinh au bng kt qu rt tt. Nhng cn phi bt u cha trc t hnh kinh vi ba ngy v cn lin tc cha khong 3 k hnh kinh nh vy. Cch cha:

1) Trc hoc trong k hnh kinh au bng, ly huyt: Ni nh, Tam m giao. Trc ht dng ho kim chm Ni nh, sau chm huyt Tam m giao, u tho t php, lu kim 20 n 30 pht c th dt au. Nu cha dt c th chm thm Hp cc, Tc tam l, Quan nguyn, Trung cc, nh th 1-2 ln, nng th 4-5 ln. Ging ngha ca phng: T Ni nh kh huyt i xung, phi hp Tam m giao thng xng (*) kh ca ba kinh m, gia Hp cc y mnh kh huyt xung m gim au. Quan nguyn iu kinh kh ca nhm mch. Tc tam l thng xng t v. Trung cc l h tiu, u cui u c tc dng dt au. 2) Sau k hnh kinh au bng: ly huyt Thn du, Mnh mn, Quan nguyn, Tc tam l, Tam m giao, u dng php b, chm xong th cu. Thn du, Mnh mn: n dng, tn hn. Quan nguyn i b nguyn kh. Tc tam l kin vn kh ca t, v, B Tam m giao, n thng kinh kh tam m. 31. Tc kinh

Ph n n thi k hnh kinh m khng c kinh nguyt gi l tc kinh. Con gi pht dc bnh thng, khong trn di 14 tui thy c hnh kinh. Nu vt qu tui m khng thy kinh nguyt, hoc trc c kinh, qua mt thi gian di khng thy kinh nhng khng c thai, ng thi xut hin

nhng

triu

chng

km

theo,

gi

tc

kinh.

Nu do sau khi b bnh nng, kh huyt hao tn, hoc sau ra mu qu nhiu, cc ln hnh kinh sau dn dn gim t hoc tc hn, tiu ho km, phn nt, chn tay lnh, u vng, hi hp, tinh thn mt mi, ton thn khng c kh lc, mi mt km ti, gi l huyt kh tc kinh. Nu cu gin, suy ngh, hoc hnh kinh b cm phong, thp, n th ti sng a n huyt mch tr, kinh nguyt t nhin ngng dt, au bng di, khi au khng cho s, ngc tc, sn au, ming ng, to bn, gi l huyt tr tc kinh. 1. Huyt kh tc kinh:

Cch cha: Ly huyt: Thn du, T du, Khi hi, Tc tam l, u dng b php, khng lu kim, ch yu l cu. Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l iu b kh huyt. n b ly huyt lm ch. T thng, huyt, ly T du. Kh hi c th n thng h tiu, iu b nguyn kh. Tc tam l iu b trung kh. Thn du bi nguyn c bn. Kinh kh sung tc m kinh t hnh. 2) Kh tr tc kinh:

Cch cha: Ly huyt: Huyt ph, Tc tam l, Tam m giao, Hp cc. Huyt ph dng bo kim v chuyn tin kim theo t php, lu kim 30 pht (thi gian lu kim khng v). Sau khi rt kim, ngh 5 pht li chm Tc tam l, Tam m giao, Hp cc. Lu kim 30 pht. Cch 4 ngy chm mt ln. Cc huyt khc nh Cch du, Trung cc, Hnh gian, Kh hi, Thn du, u c th dng, mi ln my huyt, thay nhau chm tr. Ging ngha ca phng: Huyt ph l huyt kinh nghim cha tc kinh. Tc tam l lu thng kinh kh dng minh. Hp cc, Tam m giao lm cho kh huyt i xung thng kinh. 32. Bng lu huyt

Trong m o ra nhiu mu, hoc ra mu khng dt gi l bng lu. Bng lu huyt thng do suy ngh bc bi hoc kh huyt, tng ph u h; b hn, b nhit, kinh huyt vng hnh vy ra. Bnh ny xy ra rt nhanh, t nhin mu kinh ra t khng dt, ging nh ni l, lng mu rt nhiu gi l bng huyt. Xy ra chm chp, ging nh nh dt, lng mu ra t, ko di, tng t mt khng dt, gi l lu huyt. Loi bnh ny hay xy ra n b trn 40 tui, cn la tui tr hn rt t. Triu chng: vng u, hoa mt, tim p nhanh, sc mt vng vt, lng au but, chn tay mt mi. Nu mu nhiu, mu ti thuc chng nhit. Mu xm nht, bng di lnh au: thuc chng hn. Mu mu tm en, ln c mu cc, bng s nn: thuc chng huyt. Cch cha: Ly huyt n bch, i n, dng ho kim chm ng, lu kim 20 pht v n chm, hoc khng chm m ch dng c bc n cu hai huyt . Cch lm l ly c bc n chm vo du n (du lc hoc du vng) ri chm la t, nhm ng huyt v, d vo v nhc ra ngay. Gia gim: Chng nhit, gia Tm m giao, h hn, gia Mnh mn, T du. Chm xong li cu. huyt gia Thi xung hoc Hnh gian. Ging ngha ca phng: n bch l huyt t kinh, chuyn tr bng huyt, li c cng nng b huyt v nhip huyt (*) . i n thanh tit nhit trong huyt. Tam m giao l thng kinh kh ba kinh m, kinh kh thng xng th nhit t mt. Chng h hn th cu Mnh mn, T du n dng, kin t, kh hn t. Thi xung tn kh can kinh m hnh , iu huyt. Hnh gian tit kh can kinh tng lu thng doanh huyt. 33. Kh

n b c thai thng, thai chuyn xung di, lng bng au tng cn, bng di trt nng, nc i v mu u ra nhng lu khng thy con ra, gi l kh . Thng do thai qu to, hoc khung chu hp, hoc ngi thai lch, hoc kh huyt ca sn ph vn hnh khng th m to thnh. Cch cha: Chm cu ph hp vi ngi thai lch hoc kh huyt vn hnh khng th gy ra kh . Ly huyt:

Phng I: ly cnh ngoi khp bn + ngn t chn. Cch 1 gi dng iu ngi h 15 pht, hoc cu bng mi ngi cng c, lm lin tc trong 3 gi th thi. Phng II: Ch m, Hp cc, Tam m giao, Thi xung, Cn ln. Trc ht ly Ch m; n chm 10 pht, ngng 10 pht, li n chm 10 pht. Sau ly ho kim chm Hp cc, v chuyn t t, tin kim c kh th nng n, v kim theo b php, khng lu kim. Chm tip Tam m giao, v chuyn c kh ri dng t php, lu kim 30 pht. Nu vn cha sinh, tip tc chm Thi xung, Cn ln, dng t php, lu kim 30 pht. Nu vn cha sinh, tip tc chm thi xung, Cn ln, dng t php, lm cho c cm gic t tc ri lu kim, c cch 5 pht v kim mt ln. Mi ln v chuyn tri phi 7 ci, lm nh th ti lc sinh th rt kim. Ging ngha ca phng: Ch m, Cn ln u c th lu kh ca tc thi dng. Thi xung hnh l huyt (*). Kh huyt tr ly b Hp cc, t m giao, l b trn, t di, lm cho kh huyt i xung lu thng thun li, thai nhi t ra. 34. Chong vng sau

Sn ph sau khi xong mt mu qu nhiu, t nhin vng u, hoa mt, khng ngi dy c, hoc bun tc di kim, qun bng bun nn, nng th m man bt tnh, ming khng h ni gi l chong vng sau Cch cha: ly huyt: Chi cu, Tam m giao, Tc tam l. Dng ho kim chm Chi cu, Tam m giao, dng php b, lu kim 30 pht. Huyt Tc tam l chm xong li cu. Nu ra m hi lnh khng dt, gia cu Kh hi, Quan nguyn, Thn khuyt (lt mui). Ging ngha ca phng: Chi cu c tc dng tuyn thng kh tam tiu. Tam m giao n thng dng kh ca ba kinh m. Tc tam l i b trung kh. Gia kh hi b kh. Quan nguyn, Thn khuyt n dng tn hn, dng kh khi phc lm m hi t dt. 35. To bn sau

n b xong do ra mu qu nhiu, thn th yu ui to thnh i tin kh, hoc my ngy mi a, hoc phn kh, rn khng ra, gi l sn hu to bn. Cch cha: ly huyt Ngoi quan, Chiu hi, dng ho kim chm, u dng php bnh b, bnh t, lu kim 30 pht Ging ngha ca phng: Chiu hi l huyt kinh nghim thng to bn c hiu qu, c tc dng b thn thu, li gia Ngoi quan iu kh c th cng hiu tt hn. 36. Thiu sa

n b xong sa qu t, khng cho con b, hoc hon ton khng c sa gi l t sa. Nguyn

nhn t sa ch yu l do ngi yu hoc xong mt qu nhiu mu, do kh huyt khng gy ra. C khi tnh cm khng thoi mi, kinh mch tun hnh tr ngi, lm mt sa. Cng c khi phng php cho b khng ng gy ra. Cch a. Chin trung, dng iu ngi cha: h 20 pht mi ngy mt ln

b. Chin trung, Dch mn: dng kim to chm hi di huyt Chin trung, lun di da, mi kim chch ln bn phi, v pha trn v su vo n tm phn, li ra 5 phn, mi kim chuyn v pha trn bn tri, v kim vo 8 phn, lui ra 5 phn, c th lm li 3 ln, cui cng mi kim hng ln, ngn ci v mnh v pha bn phi ngi bnh tin kim, n khi tay thy thuc c cm thy di kim chm nng th lu kim. Tip theo chm huyt Dch mn, c hai huyt lu kim 15 pht. Ging ngha ca phng: Chin trung, l kh ca ton thn, Dch mn tuyn khng ht vng tc kh huyt tam tiu. Kh c iu ho th huyt i xung, nc sa t ra. 37. Sa d con

D con khng v tr bnh thng m theo m o trt xung gi l sa d con. Ch yu do th cht m yu, xong kh huyt cha hi phc, lc rn qu nhiu, hoc xong phi lm vic nng nhc. Sa d Nh: Va: con t t chia cm cm lm gic gic ba trong trong mc: m m o o nh, c c va vt vt v sa sa nng xung xung

- Nng: ton b d con li ra ngoi m o, to nh qu trng g, nm ngh ngi xong c th t co vo, khi ho, i b th thi ra nhiu, lm vic nng li pht tr li. Ngi bnh thy lng but, mi khc thng, bng chn chy xung, i i nhiu ln hn, nng th ra kh h trng, nc vng, tinh thn u oi. Cch cha: ly huyt: Duy bo, Qui lai, Tam m giao. Trc ht ly ho kim chm Duy bo, chch theo rnh hng, v gc ln tin kim, lm cho ch Hi m c cm gic co ln. Nu hiu qu khng r th chm Quy lai, Tam m giao. Gia gim: Nu kh h, gia cu Kh hi, Quan nguyn. Thp nhit th gia chm m lng tuyn, Thi xung. Lu ngy cha khi th chm Tc tam l, Tam m giao, dng php b v cu huyt Bch hi. Ging ngha ca phng: Qui lai c tc dng n thng (*) d con. Duy bo l huyt ch yu tr sa d con. Cu Quan nguyn, Kh hi b nguyn kh. Thi xung, m lng tuyn t nhit can, t. B Tc tam l tng vn kh ca v. Bch hi nng dng kh ln. 38. Ho g

Ho g l loi ho tng cn, dt cn mt lc li pht cn tip, mi ngy c t my cn n my chc cn ho. Do qu trnh bnh ko di, nn gi l ho Bch nht. Bnh thng thy v cui ng, u Xun, phn nhiu tr em t 2 - 4 tui hay mc, t thy tr trn 10 tui. Bnh do gi lnh gy ra, chm b th pht st s gi, mi chy nc trong, tc mi, sau ho ngy cng nng hn. Ho lin hi t 10 n my chc ting, khi ho cong lng vn c, nc mt mi gin gia, khi ht hi vo trong hng c ting rt nh mo ku, lin tc pht cn ho n khi nn ra n, hoc m di mi thi, c khi ming mi ra mu. Ho lu ngy mi mt, mt sng hp ln

Cch cha: ly huyt: Thiu thng, Thng dng. Hai huyt trn u dng kim ba cnh chch ra mu, cch my ngy mt ln, lin tc cha. Trong m ho c ln mu, th dng ho kim chm huyt Xch trch, hoc Phong tr, i chu, Ph du, Hp cc, Khc tr. ng thi huyt Thin tr chch ra mu, dng bu ht tng thm hiu qu. Ging ngha ca phng: Thiu thng tit nhit ca tt c cc tng. Thng dng thanh nhit dng minh. Xch trch thanh tit kh ph, Phong tr thanh tit Phong dng. Ph du lu iu ph kh. Hp cc, Khc tr tit t nhit, thanh thn ch. i chu, Thn tr: tuyn thng kh ca cc dng kinh v c tc dng kh t. 39. Kinh phong (co git)

Kinh phong l mt loi chng trng xut hin trong nhiu bnh ca tr em. Trn lm sng thng chia lm hai loi: kinh phong cp v kinh phong mn. 1. Kinh phong cp: a s do st cao gy ra, bnh xy ra rt nhanh, pht st cao, hn m, hai mt nhn ngc ln, hm rng cn cht, chn tay co qup, cnh mi php phng, mi mp ng y, sc mt xanh tm, thm ch i tiu tin dm d. Cch cha: ly huyt: Nhn trung, i chu, Hp cc, Thi xung, Thiu thng, Trung xung. Trc ht chch ra mu cc huyt Nhn trung, Trung xung, Thiu thng. Chm i chu, Hp cc, Thi xung, dng cch v kim.

Gia gim: St cao gia huyt Khc tr; hm rng cn cht gia huyt Gip xa; chn tay co qup gia huyt Hu kh, Ni quan; un vn minh gia Phong tr, Thn tr; m nhiu gia Lit khuyt, Phong long; hn m, bt tnh gia huyt Dng tuyn; ng khng nhm mt gia huyt Ni quan, Thn mn. Ging ngha ca phng: Phng ny ly tit nhit, dp t kh, an thn, cha cn co git l chnh. Chm Nhn trung thng iu c mch, khai khiu, tnh thn. i chu tuyn thng dng kh m kh biu t. Hp cc, Thiu thng thanh tuyn ph kh gim thn nhit. Thi xung, Trung xung cng tit ho can kinh v tm kinh, c thm cng hiu khai khiu thanh thn. Khc tr gim nhit. Gip xa iu kinh kh mt. Hu kh, Ni quan thanh ho tm, dm ci dng ang ng dt co qup. Phong tr, Thn tr kh phong tit nhit. Lit khuyt, Phong long tuyn ph, ging trc , ho m*, b ch, Thn thu, thanh Tm, tnh thn. Ni quan, Thn mn tit nhit tm kinh an thn. 2. Kinh phong mn: Do nhng t th t ko di, m nng, t, v h nhc gy ra. Triu chng: thy phong co, xy ra khng nhanh, hnh th gy yu, sc mt trng bt, tinh thn mt mi, ng m, c khi co qup, chn tay mt lnh, phn nt, c khi lc u, cng c. Cch cha: ly huyt Trung qun, Tc tam l, Kh hi, Thin khu. Tt c u dng ho kim v chuyn chm vo. Dng php b, chm xong th cu. Gia gim: C khi co git th gia Hp cc, Thi xung, n ng. thc l m th gia huyt Thn mn. C cng th gia Phong tr, Thn tr. Chn tay mt lnh th gia cu huyt Quan nguyn. Ging ngha ca phng: Phng ny ly n b t, v, bi nguyn kh, dp phong lm chnh. Ly Trung qun, Tc tam l kin vn t, v, gip ci gc ca hu thin. Kh hi, Thin khu bi nguyn, iu kh, n b trng, v b h hm tr chng phn nt. Hp cc, Thi xung cng gi l T quan, phi hp vi huyt n ng: lu thng dng kh dt co qup. Thn mn: an thn nh ch*. Phong tr, Thn tr: lu phong, kh t. Cu Quan nguyn n b nguyn dng, kh hn t.

40.

Phong

rn

(un

vn

tr

sinh)

Phong l rn l do tr s sinh lc ct rn khng st trng cn thn gy ra. Triu chng: mi ming xanh, ming cn cht, khng chu b, chn tay co qup, mnh un vn. Bnh ny thng xut hin khong sau khi sinh t 4 n 6 ngy. Cch cha:

Phng I: Ly huyt Thn khuyt. Gi ti nt nh cho p ln rn, t mi ngi ln trn ti, cu n khi trong mm a tr c mi ti mi thi, sau li dng nc ti nh vo mi a tr Phng II: T h lm di ngc n rn c mt ng gn xanh, dng iu ngi h cu t u trn n di gn xanh, lm i lm li n khi no gn xanh tiu mt th dng. Ging ngha ca phng: C hai phng u dng n dng kh hn t bng 41. Tr em tiu chy

Tiu chy tr em l bnh thng thy vo ma h, a s do n qu nhiu, hoc n phi thc n i, thiu, khng sch, hoc ung nc l, n qu xanh, sng, hoc b nng, nng gy ra i tin phn lng, ngy my ln v c nn ma, au bng, si bng. Cch cha: Bch hi: Dng ho kim chm di da, mi kim ra sau, t t m vo su 1 - 2 phn, lu kim 1 gi. Trong khi lu kim phi hp vi day ngn tay ci, cnh tr (pha p ngn tr) t gc ngn tay n H khu 18 ln; cui cng day t huyt Ng t i cho qua np gp ngang c tay hng huyt Thn mn 7 ln. Ging ngha ca phng: Bch hi b trung ch kh (**) phi hp vi day tay lm cho chn kh nng ln dt tiu chy 42. Tr em cam tch (ci xng)

Cam tch l bnh thng thy tr em do tiu ho km, b sa khng hp, thiu sa m gy ra. Ngoi ra cn do cc loi bnh mn tnh, c bit l bnh ng rut, k sinh trng ng rut gy ra. Triu chng: mnh gy, bng to, ni r gn xanh, nn ma ra sa v n, phn chua hi, nc tiu c, ku khc khng c nc mt, khng mun n ung, da d kh mc, tc tha, kh, nim mc mt khng c mu mu, bt rt khng yn, mt mi, u oi, st v m. Cch cha: Ly huyt T phng, dng ho kim ba cnh chch huyt c hai tay, nn ra c cht lng nh mu lng trng trng g. C cch hai ngy chm mt ln, n khi no nn ra thy mu l dng Gia gim: Khi c tiu chy th gia gim bng ho kim cc huyt: Trung qun, Thin khu, Tc tam l. Mi huyt chm xong, v ngc xui my ln, ri rt kim ngay. C sng th cu huyt T du. St v chiu th gia chm huyt i chu, Tam m giao. Tiu chy lu ngy, ngi yu, th gia cu huyt Thn khuyt. Ging ngha ca phng: Huyt T phng rt hiu nghim cha bnh tr em ci xng, chm ln. Chm xong, nn ra nc vng, c tc dng thanh thu thp (*) bn c gia da tht. Thm Trung qun, Thin khu, Tc tam l c nng ca trng, v. Cu T du lm mnh trung kh. i chu tit nhit, phi hp Tam m giao tr kh ca 3 kinh m tc kit gy st, cu Thn khuyt n dng tn t. 43. Quai b (vim tuyn mang tai)

Bnh vim tuyn mang tai l mt loi bnh truyn nhim xy ra v ma ng. Tr em t 4 n 15 tui thng mc bnh rt nhiu. Ngi ln t thy. Nu ngi ln mc phi th bnh s nng hn rt nhiu. Thng b bnh do dch lan trn. V nhit thng ln tr lu m thnh. Bnh ny sng di tai, st au l chnh. Khi pht bnh mt bn hoc hai bn di tai au but, sau l sng tc. Nu khng c triu chng khc xut hin th my ngy sau c th t khi. B nng th bt u s lnh, pht st, au u, nn ma, ri dn dn da di tai ln, au n d di, khi h mm, nhai n, au cng tng. Nghim trng th st cao, tm phin, ming kht km theo tinh hon sng to, ph n au vng h chu. Cch cha: Ly huyt: Phong tr, phong, Gip xa, Hp cc, Ngoi quan, Khc tr, cc huyt k trn u dng ho kim v chuyn tin kim, lu kim 50 pht, dng php t, mi ngy chm mt ln. Ging ngha ca phng: phng ny c tc dng lu phong, tn nhit, tiu thng (**), nh thn. Phong tr lu tn phong nhit, phong c th tuyn n (***) s ngng tr kh huyt kinh lc khu tai tiu thng. Gip xa thng kh kinh dng minh. Hp cc, Khc tr, Ngoi quan c tc dng kh phong, thanh ho. (+) Ly cc huyt: Gip xa, phong, Hp cc, Khc tr, Uyn ct, Thng l. 44. Mn nht (u anh)

Mn nht (u anh) l mt bnh ngoi da thng thy. Do hnh mn nh, rn chc, c gc su ging nh mt ci anh ng vo da tht nn gi l u anh. Thng sinh ra u mt, tay, chn. Mi u c ci trng nh u anh, nhn ging nh ht la, hoc sinh ra bc vng, hoc trong gia tm en, khu vc sng , au n, km theo triu chng s lnh, pht st. Nh th u anh t t v ra, chy ra mt t m, gim sng dt au; nng th ti ch t di, khng au, u mn xm ngot, lm xung, inh c lan rng, st cao, phin kht, nn ma, thn thc l m. l inh c ni cng (nhim trng mu) d nguy him n tnh mng. Ngoi ra cn c loi c mt si t , t ch nht chy vo hng, nch, gi l vim ng lm ba (vim bch mch) Cch cha: ly huyt: Thn tr, Hp cc, u trung. Dng kim ba cnh chch Thn tr cho hi ra mu, p ln mt bu ht, lu kim 15 pht ri b bu ra. Nu nht mt, chm huyt Hp cc, dng t php. Mn sng lng, chm huyt u trung, chch ra mu. Nht hai bn cnh mi, gia chm Thng dng. Nht chi tr, gia huyt Khc tr, Nghinh hng. Nht chi di, gia Tc tam l, Hnh gian. Nu thy chng inh c ni cng, giam chm Lao cung, Thn mn. Ging ngha ca phng: phng ny ch yu l thanh nhit gii c, hot huyt, thng lc lm chnh. Thn tr l ch pht sinh kh ca c mch. c mch li thng thuc ch dng v vy, t Thn tr c cng hiu lu tit ut nhit (*), t ho dng kinh. Hp cc c th tit nhit c trng ph. u trung khng nhng c th tit nhit t t chi, m cn c th thanh tit n c trong mu. Kinh th dng minh tn cng cnh mi, v vy, mn cnh mi ly huyt Thng dng, Khc tr, Nghinh hng thanh t nhit, lu kh ph,s ph kh thanh tc (**), nhit c t tiu. Tc tam l, Hnh gian t thp nhit can, v. Lao cung, Thn mn thng tm nhit, t nhit c (+) (+) (+) 45. Ch Chch Mn m, Linh i c Bnh : Vim nn t cha mu : gh + Thn Kh phng v tr, Hp xung, gh nga cc, u trung hi ngi. v

Huyt khp

tuyn

Bnh ny thng pht sinh thi k cho con b. Thng thy sau khi , n ht mt thng, bnh thng do bu v b lot, hoc tinh thn khng thoi mi, nhit c, kinh v to tr, sa kh chy ra

nn sinh bnh. Thot u v sng nng, au, u v cng rn, sa kh chy ra, sau rt au n, st, s lnh, qun bng, phin kht, l biu hin cha c m. Tip tc st cao, cc rn sng to, au cn tng cn, l hin tng lm m. Cch cha: Ly huyt: Kin tnh, Nh cn, Hp cc. Trc ht ly huyt Kin tnh (bn au) dng ho kim chm chch di da v hng xng vai, lm t php, lm cho cc b c cm gic tc but. Huyt Nh cn th dng ho kim di 1,5 thn chm b di v, hng ln, chm nm ngang trn lng ngc, khng c qu su. Cui cng chm Hp cc, lm t php. Gia gim: V nhit gia Tc tam l. Nc sa tc cng gia Thiu trch. Pht st gi i chu, Khc tr Ging ngha ca phng: phng ny ly thanh nhit, hot huyt lm chnh. Hp cc t n nhit. Kin tnh tuyn khng kinh k. Nh cn lu thng s tc tr kh huyt kinh dng minh. Tc tam l dn v kh i xung, Thiu trch t ci nhit tc i. i chu, Hp cc th thoi nhit, gii (***). 46. D ng mn nga (ni phong lnh)

D ng mn nga thng gi l ni my ay hoc phong lnh. t nhin mt da ni ln nhng nt to, nh khng u, nh th nh ht k, to th nh ht u, hoc thnh tng mng, pht i pht li, gp kh cng d pht cn. Ni mc l chi trn v cnh trong i. Mi u cm thy da rt nga, ly tay gi xong mi thy sng hn ln. Cng gi, cng nga, v m nga cng tng. Nhng cn cp tnh th sau vi ba ngy hoc 7,8 ngy s khi. D ng mn tnh thng hay ln cn, mt vi thng hoc my nm khng khi. Bnh ny thng do d ng n gy ra. Cch cha: Ly huyt: Khc tr, Huyt hi, u trung, hai huyt Khc tr, Huyt hi dng ho kim v chuyn tin kim, lu kim 30', v chuyn rt kim. u trung dng kim ba cnh chch ra mu. Nu mn nga chy nc vng th huyt Khc tr c chm ln cu. Bng au th chm thm Trung qun, Kh hi hoc Ngoi quan. Ging ngha ca phng: phng ny ch yu l kh phong, gii biu l chnh, ly Khc tr th dng minh kinh v Huyt hi tc thi m kinh lu thng kinh kh m tit nhit. u trung thanh tit nhit c trong mu v li c th tit nhit t ca t chi. Phong nhit mt i bnh c th khi hn. (+) 47. Cch Vim du, Thin bao tnh, hot Huyt hi. dch

Vim bao hot dch thng sinh ra do khp t chi hot ng qu sc hoc nhim phong hn. Thng gp bao gn c tay v mu bn chn S thy rn chc, nn th di ng, hot ng thy vng, hoc c cm gic au n, t di. Cch cha: Ly huyt: A th huyt, trc ht st trng bc sng y, tay tri c nh n li, ly ho kim mt thn n 1,5 thn, chm 4 kim chung quanh bc theo hnh ch thp, li ly mt kim chm t nh bc xuyn xung di y bc sng . Chm xong 5 kim, lm th php nng m kim vi ln, lm cho ngi bnh thy t tc, lu kim 20 pht. Chm xong, u n v day xoa. Mi ngy hoc cch ngy mt ln chm, thng th chm ba ln khi. 48. Bu c

Bu c cn gi l cha c:. Nay gi l bu a phng. Ch yu l trong n thiu i t, hoc do tinh thn khng thoi mi, kh huyt ut tr m thnh. Bu biu hin l: c sng to, cht mm, n khng au, bu sng to chn p kh qun gy ra kh th, ting ni thu tho, nng th gy phin mun hi hp.

Cch cha: Ly huyt: A th huyt, Khc tr. ngi bnh ngi ngay, nga u, hoc nm nga, dng ngn tr v ngn ci, ngn gia tay tri c nh chc cc bu, nng ln, tay phi cm ho kim m vo gia cc bu, cho xuyn qua cc bu, nhng khng cn thng c lp da pha sau (do nng cc bu ln m ch da dm li) cc bu, chm vo xong, nng n dm ba ln. Nu thu hiu qu chm, c th tng thm s ln nng n, hoc i kim to hn. Phi hp vi huyt Khc tr. Mi ngy mt ln, hoc cch ngy mt ln. Mi ln l mt liu trnh. Ngh 10 ngy li tip tc chm liu trnh th hai. Ging ngha ca phng: Phng ny ly chm gn v chm xa phi hp. Gn th ly A th huyt, xa th ly Khc tr, v kinh th dng minh i qua c, nn ly Khc tr phi hp. (+) 49. Hp cc, Khc tr, Thin t, Bong Ph bch, Ni quan, Thi xung gn

Bong gn ch yu l lao ng nng, hoc hot ng th dc th thao. Khi cm vt nng, nhy cao, khng bc ht, lm tn thng gn mch. Kh huyt tr tr (*) gy ra. Ni bong gn thng l cc khp, ch bong gn s thy au but hoc nhn thy sng hay xanh tm. Cch cha: Ly huyt ch au l chnh. Chm bng ho kim, dng t php, khng lu kim. B lu ngy th lu kim, cu thm hoc n chm. Nu khng th chm bn i din tng ng vi vng au (nh bong gn c tay phi, chm c tay tri). Ngoi ra khi mi bong gn, c th chm im nn mu. Bong gn cc khp bn tay, chn, trc ht ly tnh huyt trn ng kinh lin quan, chch nn mu, sau mi chm cc huyt khc. Ngn tay ci bong gn, trc ht chch nn mu cc huyt Thiu thng, Thng dng, ri li chm Ngoi quan. Lng bong gn, trc ht chm Nhn trung, Tha tng nn mu, sau mi chm huyt v ch au. Thng ly cc huyt: A th huyt ti ch au v huyt v gn khp, dng ho kim chm, lu kim 10 pht ht cm gic t tc mi rt kim. u Mt Khu C Lng: Hng: gi: c: Cc Khu khuu tay: Thn Hon Tt nhn, Gii tay: Hp huyt ln vai: Khc cc, du, khiu, Dng kh, cn Kin tr, Tiu Ngoi u Tha lng Cn khp l: ngung hi quan trung ph tuyn ln.

- Ging ngha ca phng: Ly huyt cha bong gn thng cn c vo nguyn tc ly huyt ln cn ni au lu kh huyt, thng kinh mch, lm cho t chc b thng c khi phc bnh thng. Nhng vi cc bnh kh nng cn s dng cch ly huyt theo ng kinh gn v ly huyt t xa cng phi hp. (+) Chm mt huyt ti ch, v n chm Tc lm khp, tiu sng gim au rt nhanh.

50.

Si

(hi

chng

vai

gy)

Si c l do t th nm ng khc thng, u c khng ph hp, hoc gi u qu cao, qu cng, hoc trong lc ng gp lnh gy ra. Khi mi ng dy pht hin ra c b cong, hng c lch v mt bn, khng quay sang phi, sang tri c, c khi au n lan to xung vai, lng. Cch cha: Ly huyt: Tuyt ct, Lc chm. Dng ho kim chm huyt Tuyt c, th php bnh b, bnh t, khng v, ch nng n, lm c hai bn, lu kim hai mi pht. Huyt Lc chm dng t php, hoc chm thm i chu, Hu kh. Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu ly kh phong, tn hn (**), th cn, hot lc l chnh. Nu khng ci nga c, phi hp thm Lit khuyt. Khng quay phi tri c th thm Ngoi quan lu thng kinh kh, cng c kt qu. i chu tuyn thng kh ca ch dng. Kinh th thi dng i qua c, huyt Hu kh l du huyt ca kinh th thi dng, ly huyt ng xa, cng c th cha si c. (+) Tai tri c bn khng au, ngn ci tay phi thy thuc n pha di huyt Thin tr 0,5 thn bn c bnh, n mnh, day thun chiu kim ng h. Day mt hi chng 1 pht, ngng 1 pht, li day 1 pht. B tay ra ngi bnh c th quay ci d dng ngay. Nu cn hi kh chu, ngy hm sau day tip s dt (i vi chng cp tnh) 51. Cm ic

Ngi b bnh tuyt i a s l do lc cn nh (1 - 2 tui) khi hc ni b bnh, khng chy cha kp thi m thnh ic, do ic khng hc ni nn b cm. C hai loi: tin thin tnh v hu thin tnh. (*) Tin thin tnh, t khi mi sinh ra khng nghe thy, v th m khng ni c, thnh cm (**) Hu thin tnh, phn nhiu mc bnh do di chng ca trn st cao. Chm cu i vi tin thin tnh t c kt qu Cch cha: u tin cha ic. Sc nghe khi phc xong mi cha cm. Trc gi l cha, sau gi l dy. Cha v dy kt hp, thng ly huyt cc b thiu dng kinh. Ly huyt: Nh mn, Thnh hi, Thnh cung, phong, Ngoi quan, Trung ch, mn, Lim tuyn Bn huyt trc mi ln ly 2 - 3 huyt, dng ho kim v chuyn tin kim, chm ng kim (khi chm Nh mn, Thnh cung, Thnh hi, bo ngi bnh h mm). Khi v v rt kim u dng t php, lu kim 30'. Ngoi quan, Trung ch l huyt ng xa, mi ln phi hp mt huyt. Mi ngy chm 1 ln, hoc cch ngy chm mt ln. Thng phi chm trn 30 ln. Nu khng thy chuyn, c th tip tc chm na. Khi sc nghe c kh hn gia chm mn, Lim tuyn tin ti khi phc ting ni. Ngi bnh cm, ic c c sc nghe ri phi tp ni cha cm. Cn phi kin tr tp ni lu di. Ging ngha ca phng: phng ny l phi hp chm gn vi chm xa, thng kh b tc kinh mch c lin quan n vng tai. Nh mn, phong, Ngoi quan, Trung ch thng iu kinh kh th thiu dng kinh. Thnh hi, thng iu dng kh tc thiu dng kinh. Thnh cung: thng iu kinh kh Th thi dng kinh. mn, Lim tuyn lu iu kh cung li, l yu huyt cha cm. 52. Chy mu mi (chy mu cam)

Chy mu cam khng phi l do ngoi thng, m l chng bnh t chy mu mi. Thng th do ni nhit thnh, v ho xng ln gy ra. Nu mu mi ra qu nhiu, s dn n hoa mt, tai, sc mt trng nht, ton thn mt mi.

Cch cha: Ly huyt: Thiu thng, Bch hi, trc ht ly kim ba cnh chch huyt Thiu thng ra mu. Li dng iu ngi h cu Bch hi 10 pht, hoc dng mi ngi cu huyt Thng tinh 7 mi Ging ngha ca phng; Thiu thng thanh nhit tit ho, Bch hi, Thng tinh u c th thanh tit kh ho ca ch dng thng cang (*) 53. Vim xoang mi

Vim xoang thng do cm mo, ho trn m gy ra. Triu chng chnh l nght mi, nhiu nc mi, khng phn bit c mi. Nng th nc mi vng chy rt nhiu mi hi thi kh chu. C khi hi vng u, ni au c cm gic b nng. Cch cha: Ly huyt ca th dng minh kinh v ly huyt ti ch l chnh. Ly huyt: Nghinh hng, Hp cc. Trc ht dng ho kim chm pha di kho mt trong, chm di da chch xung su 5 phn. Li chm huyt Nghinh hng, chm chch cho ln su 5 phn. Dng t ph lu kim 20 pht. Li chm huyt Hp cc, dng t php. Cch mt ngy mt ln, cha khi mi thi. Ging ngha ca phng: Nghinh hng, Hp cc l 2 huyt lu iu kinh kh ca th dng minh kinh, do dng minh kinh i n mi v cng biu l vi ph (+) Nh th: Ngn giao, Tuyt ct, Cn ln, nng th thm: Lit khuyt, Hm cc. 54. Vim hng

Vim hng thng sinh ra cng vi cm gi. Nu do ph, v ut nhit xng ln, lm cho hu hng sng , au n, l chng thc nhit. Thn m hao tn, h nhit thng vim (**) cng lm cho hu hng sng au n, nhng khng au d di, m v m mi au nng, l chng h 1. Chng thc nhit

Cch cha: Ly huyt: Hp cc, Thiu thng,Nh tim, Huyt Hp cc, ly ho kim v chuyn tin kim (mi kim hi chch ln, v tht mnh) dng th php bnh b bnh t, lu kim 20 pht. Huyt Thiu thng v Nh tim dng kim 3 cnh chch ra mu. Hoc chm thm Thi xung, Ni nh cng c Ging ngha ca phng: Hp cc lu gii t nhit. Thiu thng, Nh tim u thanh nhit, tit ho, v vy i vi chng thc nhit au hng c kt qu rt tt (+) Thiu thng, Thng dng, Hp cc, Khc tr, Thin t, Ni nh (cn cha c vim amidal) 2. Chng m h:

Cch cha: Ly huyt: Thi kh, Chiu hi, c hai huyt u dng th php kch thch va phi. Ging ngha ca phng: Thi kh c tc dng b thn, (***) t thu, dp ho. Chiu hi l huyt cha rt hay chng au hu hng (+) 55. Chch nhin au cc, nn mu rng

au rng l loi bnh thng do phong ho, v nhit gy ra. Su rng cng gy au rng. V vy chia ra hai loi: rng ho v rng su. Chm cu i vi au rng do ho m au c hiu qu rt tt, thng

gim Cch

au

ngay cha:

Phng 1: Hp cc, Gip xa, dng ho kim chm huyt Hp cc, mi kim hi chch ln pha c tay, v rt mnh, lm cho cm gic t tc ln n u, li lui kim n di da, chuyn mi kim hng xung di ngn tay lm cho cm gic lan n u ngn tay lm i lm li nh th 3 ln. Li chm huyt Gip xa, dng th php bnh b bnh t, lu kim t 20 - 30 pht, mi ngy mt ln. Gia gim: Phong ho gia Ngoi quan, Phong tr. H ho gia Thi kh, Hnh gian. Rng hm trn au gia Ni nh, H quan, rng hm di au gia Lit khuyt, Ni nh, u dng t php. Ging ngha ca phng: Hp cc l huyt cha au rng c hiu qu, khng k l rng trn, di, tri, phi. Thng ch chm Hp cc l bt au. N c th thng iu kinh kh ca th dng minh, c tc dng thanh tit trng ph, dn ho i xung. Mch th tc dng minh u i vo trong rng, do Gip xa c th lu tit kh kinh lc dng minh. Ngoi quan, Phong tr c th lu gii biu t, c tc dng kh phong tiu ho. Thi kh b thn, Hnh gian t can do c th tr m h au rng. Ni nh v H quan u c tc dng thanh ging ho tc dng minh v. Lit khuyt thanh ph ging ho m cha au rng. Phng 2: Ly huyt Nha thng, Hp cc. Huyt Nha thng chm v pha lng bn tay, xuyn thu huyt Lao cung, kch thch mnh. Nu chm hai huyt ny kt qu km th: au hm trn, gia H quan; au hm di, gia Gip xa. u dng kch thch mnh. Cng c th n im Gip xa, Hp cc s dt au. Phng 3: Ly huyt Hnh gian, dng ho kim v chuyn tin kim, mi kim hng v gt chn, tin kim su hn mt thn. Ging ngha ca phng: phng ny c tc dng tit can, thanh ho, do c kt qu i vi loi au rng do can ho thnh vng. 56. au mt ho bo pht (au mt )

au mt ho bo pht thng gi l au mt , l mt bnh truyn nhim cp tnh. Thng do ngoi cm phong nhit, can m ho vng gy ra. Thot u con mt t nhin sng, nng, , au, s nhn nh sng, chy nc mt, hai m mt dnh cng li khng m ra c. Bnh nng mt cng sng. Phng I: Ly huyt: Hp cc, Thiu thng, Thng dng dng ho kim v chuyn tin kim, chm huyt Hp cc, lu kim 10 pht li dng kim 3 cnh chch nn mu, Thiu thng, Thng dng hoc gia huyt Thi xung Phng II: Ly huyt: i chu, dng kim 3 cnh chch i chu v hai bn cnh ra 0,5 thn, nn ra mt t mu. Phng III: Dng kim 3 cnh chch nn mu mch tm pha sau vnh tai Ging ngha ca phng: Phng ny ch yu l thanh tit phong nhit (*), tiu thng nh thng. Ly Hp cc t phong nhit. Thng dng thanh ho v. Thiu thng tit ph nhit. i chu v sau tai nn mu l thanh nhit u, mt, phong nhit ht l khi bnh. 57. Gp gi chy nc mt (tc tuyn l)

Gp gi chy nc mt l mt loi bnh mt. Ma ng bnh, ma h bnh nh i. Bnh ko di th

khng phn ra ng h na. B nng qu th tot mi mt, hai mt m i hoc vng u, au u. Cch cha: Ly huyt: Phong tr. Dng ho kim chm huyt Phong tr bn tri, hng mi kim v pha mt bn phi m tin kim. Chm huyt Phong tr bn phi th hng mi kim v pha mt bn tri m tin kim. Lu kim 1 gi. Nu nc mt chy qu nhiu khng dt c th chm thm huyt Tnh minh hoc Tn trc, Nghinh hng. Khi chm huyt Nghinh hng c hai phng php: - Mt l chm n cnh ngoi xng mi, lm t php, n khi ngi bnh thy t tc r rng th ngng v rt kim. Hai l chm su t 1 thn 1,5 thn, t tc th rt kim

Ging ngha ca phng: Bnh ny thng do ngoi cm phong nhit hoc can m ho thnh gy ra. Do ly Phong tr kh phong, thanh nhit, hoc gia Tnh minh, Tn trc, Nghinh hng thanh nhit, tit ho, lm tng thm hiu qu. (+) 58. Chm t Can Cn du, Tnh minh. th

Bnh thng do xem sch lu di ni nh sng yu, lm cho mt qu mt mi, cng nng gc nhn ca mt thay i gy ra. Cng c trng hp do di truyn. Biu hin nhn xa khng r, c khi vng u, mt c cm gic tc v mi. Cch cha: Ly huyt: Tha khp, minh, Phong tr, trc ht dng ho kim chm lun lun huyt ny cho ti khi sc nhn tr li bnh thng mi dng. Nu v hiu th ly minh hoc Phong tr. Dng cc huyt trn khng c kt qu th thay bng cc huyt Ty trc khng, Tn trc. Mi ngy hoc cch ngy mt ln. 10 ln l mt liu trnh, ngh dm by ngy li tip tc. Trong thi gian cha, khng c mt phi lm vic qu mt, ng thi cn kt hp thao tc n, day bng tay cc huyt Thi dng, Tn trc, Mi xung; Tnh minh, Tha khp. Mi ngy n day mt vi ln, mi ln vi ba huyt, mi huyt vi ba pht, nng cao hiu qu. Ging ngha ca phng: Phong tr, phong kh phong iu kinh kh. Tha khp c th iu kh huyt ca vng mt. Ty trc khng, Tn trc l yu huyt tr bnh mt. 59. Lao phi

Chng trng ca lao phi: Chm b bnh c ho nh, thy tc ngc v hi au, tinh thn mi mt v km n, ri dn dn nng hn, trong m c ln mu, st v chiu, hai g m ng , khi ng ra m hi, hnh th dn dn gy yu. Bnh nng qu thi ho ra rt nhiu mu, mt ting. n b b bnh ny, thi k cui thng tc kinh. Bnh thi k u, dng php cu m cha hiu qu rt tt. Thi k cui c chm v cu cng c th gim nh chng trng. Cch cha: Cn c vo chng trng khc nhau, phi dng nhiu huyt v khc nhau, c th cng chm v cu Ly Ho: St Ho v ra Ph chiu: mu: huyt: du, i Xch chu, trch, Ng trch, Gin t, s, Cch Theo Thi Tam du, uyn m Hnh giao gian (u (dng (dng chng: chm) chm) chm)

Xch

hi

trm:

khch,

Hu

kh

(dng

chm)

Cc huyt trn u chm nh nhng. Nu khng st dng thm mi ngi cu Ph du, Cao hoang du, T hoa, mi huyt 3 - 5 mi. Hai ngy cu mt ln. i vi lao s nhim, kt qu c bit r. Khi thy st ngng cu, gim st li tip tc cu n khi khi th thi. (T 60. hoa l 4 huyt: 2 (co huyt Cch tht du, 2 huyt thc m du) qun)

Nghn

Nghn l mt loi bnh mn tnh, rt kh cha. Nghn bao gm chng nut n ung cm thy c vt vng tc v chng nut nc xung c m n khng xung. Triu chng tc di vng ngc, n ba n khng nut c. Nu nut xung c th trong d dy c cm gic cn co au n. Kt qu l au lm gim dinh dng, nn gy tr xng, phn rn nh ct d, Bnh rt kh cha. Khi bnh mi pht, ngoi chm sc tinh thn ra c th dng chm cu cha dn dn. Cch cha: Ly huyt: Cch du, Trung qun, Ni quan, Chin trung, Tc tam l. Chm xong ri cu. Nu bnh lu ngy ngi gy yu th c th thm T du, V du. 61. Lit na ngi

Lit na ngi cn gi l bn thn bt toi, tc l na ngi khng th vn ng c, hoc mt ht tri gic, hoc au n t di. Thng l di chng ca xut huyt no. Chng nh th d cha, chng nng rt kh phc hi. Cch Chi Tt (+) 62. trn: c Phong tr, Vim Hp u Khc cha: ct, Dng chm tr, tinh lng xong Dng hon lng Ly tuyn, ri tuyn, (sn Hon li Hnh huyt khiu cu gian kh)

Chng trng ch yu ca sn kh l: tinh hon sng to, au n, au dn ln bng. C khi kh t bng di xng ln, au ti bng trn v ti ngc. Chm cu cha bnh ny rt c hiu qu Cch cha: Ly huyt: Kh hi, Quan nguyn, i n, Khc tuyn, Thi xung, Qui lai. Chm xong li cu, hoc ch cu theo hnh thc tam gic, sng bn tri, cu bn phi, hoc sng bn phi cu bn tri Cch nh huyt: ly mt si dy sch t ln ming, un theo chiu cong ca mi, cho ti hai u kho mp, ly cong l di. em di lm thnh cnh hnh tam gic u. t mt u nhn tam gic vo rn, hai u cn li xung di rn v cn hai bn, nh du hai u nhn di lm hai huyt cu. 63. Di tinh

Di tinh chia lm hai loi: c mng m xut tinh v khng mng m t ra. C mng m xut tinh l trong khi ng nm m thy giao tip vi n b m phng tinh. Loi ny rt d cha. Khng mng m

tinh Cch lm cha:

t Ly huyt:

ra Kh hi,

th Quan nguyn,

rt Tam m

kh giao, Ch

cha. tht chnh

Gia gim: C mng, gia, Tm du, Thn mn (chm b). Khng mng, gia cu Thn du 64. Lit dng

Lit dng l dng vt khng cng ln c, hoc cng ln ri rt d mm rt li. Bnh ny thng do s hi, th dm, hoc hot ng tnh dc qu nhiu gy ra. Khi mc bnh khng th giao hp c. Cch cha: Ly huyt: Quan nguyn, Kh hi, Trung cc, Mnh mn, Dng quan, Thn du, Tam m giao, u dng php cu. 65. Kh h

Kh h l mt bnh thng thy ph n, kh h thng ra trc, sau khi hnh kinh, hoc trong lc c cha. C ngi b lu ngy khng dt. Kh h c t khng gy ch , nu ra nhiu mu c, c m, nc mu, mi rt tanh hi, lc mi bit m i cha. n b cao tui b bnh ny rt kh cha. Cch cha: Ly huyt: i mch, Kh hi, Quan nguyn, Tam m giao, chm xong th cu Cc huyt: T du, Huyt hi, Trung cc, Ch tht, Th liu, thay phin nhau chn dng thm. 66. C mang nn ma

n b c mang khong sau 1 thng, sng sm nn ma hoc n xong nn ngay, c khi mi ngi thy mi cm v thc n nn ma, km c thm thch n qu chua, u nng, mt hoa, chn tay mt mi. Bnh ny gi l ma nghn. Nh th qua mt thi gian t khi. Nng th cn tin hnh cha. 67. Qung g (bnh vng mc y mt)

Ban ngy sc nhn nh ngi bnh thng, n gn ti sc nhn gim i, ch thy l m, ngy hm sau li khi phc bnh thng Cch cha: Ly huyt: Tnh minh (chm), Can du (cu) Tc tam l, Quang minh (chm) (+) 68. Bnh Thin un tr, vn (T Dng ta lo nt)

Bnh do phong t nhp vo nhng vt thng rch da tht do dao, kp, na, gai, di, mnh chai, l snh, s ca m ri nhim trng gy ra Khi ln cn, hm rng cn cht, n ung khng vo, t t co qup chn tay, cong vn c ngi ln thnh tng cn. Ting ni khng ra, bnh rt nguy cp. Cch cha: Ly huyt: Bch hi, Hu nh, Cng gian, Phong ph, mn i chu, H quan, i trng du, Tha sn, Th tam l, Trng cng. Gip xa. Tt c u chm Ln lt s dng cc huyt khc trn c mch v bng quang kinh lng, t i chu n Trng cng. Nng th ly 10 - 15 huyt, nh th ly 5 - 10 huyt, thi gian lu kim t 1 - 2 gi, nng th lu kim t 12/24 gi. C 5 pht v kim mt ln, kt qu rt tt.

69.

Lao

hch

(trng

nhc)

Trng nhc thng sinh trc, sau v quanh c. Mi th nh nh ht u, dn dn tng ln bng qu mn, qu o, tng ht, hoc dm ba ht lin nhau nh ln, khng , khng au, c khi sinh ra h nch hnh di nh ci dao nn ngy xa gi l m ao. Cch cha: Ly huyt: Bch lao (cu), Tru tim (cu), phong, Kin tnh, Khc tr chm) 70. o kinh

o kinh l n b khng c hnh kinh, m nh k pht sinh chy mu mi hoc th huyt. Cch cha: Ly huyt: Thng tinh, Cch du, Xch trch, Nghinh hng, T du. u dng chm. Tt nht l chm trc k hnh kinh. 71. Di chng bi lit tr em

Chng trng bi lit tr em l chi trn hoc chi di mm nho, khng th vn ng. Nu lu ngy khng khi, bp tht ngy cng gy i. Bnh thng do kinh phong (*) hoc st cao li di chng Cch Chi Chi Co Mm 72. di: trn: Dng rm nho Hp lng th th Bnh cha: cc, tuyn, Hon chm cu Kh khiu, Ly tr, Huyn nhiu, nhiu, lit Kin chung (Tuytj cu chm huyt ngung ct) t t mm

Bnh lit mm l chi trn hoc chi di, bn phi hoc bn tri b mm yu khng c sc, khng th vn ng c. Mi u cm thy but tc, t. Lu ngy bp tht teo dn, khng th c ng chn tay, thnh ngi tn ph. Bnh mi b, dng chm cu cha kin tr th c kt qu tt. Dng cu nhiu hn Cch Chi trn: Kin ngung, cha: Khc tr, Hp Ly cc, Ngoi quan, Hu huyt kh

Chi di: Yu dng quan, Hon khiu, Dng lng tuyn, Tc tam l. Tt c u dng mi ngi cu trc tip. Mi huyt t 5 - 7 mi, hoc dng kim nh chm nh nhng sau li cu. 73. Si

Si l mt bnh ni mn truyn nhim cp tnh. Ma ng rt nhiu vng v nhiu ngi mc. Tr em di 5 tui rt d b. c t ca bnh thng phm vo phi, ri theo l: ph ch b mao, nu si mc da d dng th bnh t c thot ra ngoi. Khong sau trn di 15 ngy l si hay dn v gim st ri khi. Nu chnh kh h nhc, c t qu thnh, t nhit ng gi trong m khng thot ra ngoi rt d sinh ra nhiu chng khc thng gi l bin chng

Bnh bt u c triu chng st, ho, trong vm ming c nt si ( trong m v trong mi c nt trng, xung quanh nt c mu t) Si bnh thng th ht trng, ni cao hn mt da, sc hng ti. Si bay th st gim. Nt si mng, nh, nht hoc tm ti, mc dn thnh mng, hoc mi mc ln ngay. Si ln m st khng gim, cn ch s sinh ra sng phi (cn ch phn bit vi bnh tinh hng nhit (*), do lin cu khun gy ra) Cch Si Si Hng Tiu St Co Thi Nu 74. k bin git: si bay chng m phi cha: k ang sng Ly u: mc: au: chy: cao: gia khng th km thm gia gia Nhn cc chng Xch Bch trung, khc trch, th Thi thm chm huyt theo Hp Xch nn Tc i Thn khng uyn, cn chm thi cc, trch, mu k v Phc Ni Thiu tam chng lu nh thng l chu mn cu long hu

chm:

Phong

Bch hu l mt bnh truyn nhim cp tnh, ma thu ng ngi mc bnh rt nhiu, thng thy tr em. Do ngoi cm dch kh to ho gy ra, t ng mi ming xm phm vo ph, v, sinh ra tc hu hng, tn thng m dch m thnh Nu cm t su, nng, dch c phm vi tim, th hu qu s rt nghim trng (bin chng chy vo tim) Ngi mc bnh do tip xc vi ngi b bnh bch hu. Hu hng sng au, trong hng c mng gi trng xm kh trc ra, nu lt mnh ra th chy mu, s lnh, pht st, ho nh ch sa, tinh thn mt mi, triu chng ng c r rt Nu tinh thn bun b, sc mt trng nht, nim mc mt mu xanh, mch c lc lng i v tng vt ln l c hin tng vim c tim. Nu h hp kh khn, tm ti biu hin thiu xy tc l b tc hng nght th Cch Ni 75. cha: Ly Vim huyt: Hp mng cc, Thiu no thng, Thin Nht t, Tc bn tam l, nh B

Bnh vim mng no nht bn B c tnh ma v nghim ngt. Thng pht v ma h kh tri nng nc. ng y quy v phm vi n bnh, l do t th n t biu vo l, thiu t gia phn kh v doanh, pht bnh tin trin rt nhanh. Nu khng cha chy kp thi c th gy ra chng ni b, ngoi thot (**), hoc li nhng di chng nghim trng.

Cn ch : Bnh pht rt nhanh vi cc triu chng: st cao, hn m, co git, nu kim tra k s thy c cng, nghing lch. Cch 1. Giai on cp tnh: Triu chng v cch cha: cha

- St cao, co git, hn m, nn ma, th dng cc phng tr theo cc chng ging cc phn trc m chm, cu - Nhai nut kh khn, mt ting, lit mt, kh vn ng (xem phn trng gi, bi lit m cha) Suy h hp: Chm Hi m (lu kim 10 20 pht, v chuyn mt ln)

- Tun hon suy kit: Chm Ni quan thu Gin s (kch thch mch v v 2 - 3 pht sau 10 - 20 pht li v mt ln). Tc tam l, Thi kh (chm v nh, lu kim) 2. m Ph tc: no chm (no bng Thin ng t, Phong Phc lu, Thin v long, Hp Tc cc, tam l, Ni hi quan, T Tc phc Lit thn tam khuyt. thng l hi

thu): (lit

Bch Quan

thu

Chng Giai

rut): cui

khu,

nguyn, on

on

giai

- C cng, un vn, co git (co git rt mnh cu cha cng c kt qu): i chu, Hu kh, U trung, Nhn trung, Trng cng - Rung ry: ly huyt h phn trn v gia gim: Thiu hi thu Khc tr, Khch mn, Hu kh thu Lao cung, Dng lng tuyn Tinh thn hng phn, my ng khng yn: Ni quan, Thn mn, Tc tam l, Thng l, Tam m giao, Thi kh, Thi xung - Ngu si, n n: Bch hi, T thn thng, n ng, Thng l, i lng thu Lao cung - Trng mt rung ng v nhn lch: Tn trc thu Ng yu, Phong tr (lu kim 15 pht) ng t liu, Tnh minh, Hp cc. - M mt: Tn trc thu Ng yu, Tnh minh, Hp cc, Cu hu, chm ng khng v, Hp cc, Quang minh, Thi kh (lu kim 30 pht) - thc l m: Bch hi, T thn thng, Phong tr, Phong ph, i chu, Thn mn. 76. Ch di cn, rn c cn

Ch di cn v rn c cn, nu mi b xong, ming vt thng cha kh th ( kh phi khu nn mu) cu cch ti ln ming vt thng (vt rng) mi ch 10 mi, ng thi cu Ngoi khu 10 mi. Ring vi ch di cn phi king tht ln, tht ch, king ru, sau hng ngy cu mi vt rng mt mi, cu 100 ngy th dng. 77. Cp tnh: Nh Vim mn, tai phong, Thi gia xung

Mn

tnh:

Nh

mn,

Thnh

cung,

Thnh

hi,

phong,

cch

du,

du.

* pkh can nghch lon * u khai b: thng ca ch yu ca tng ph, m ch b tc ( n g: thng t, thng thu (p huyt: nm gi ly huyt * l huyt: lm thng ci ch i cho mu lu thng t nhin *n thng: dng sc m lm thng *u: m nhng ca chnh yu ca tng ph * c : lm lng ci vn c xung * m: lm cho m tr li thnh tn dch

* PHN LOI NHM HUYT THEO TC DNG PHI HP (847 NHM)

I.

HNG

DN

DNG

ngi thy thuc thc hnh chm cu mt cch thun li, xinh trch cc nhm phi huyt v tc dng ca n c ghi bi th 10 (huyt) trn v cc sch khc, em phn loi theo tc dng v gii thiu trong bi ny Do mc ch tin dng l chnh, phn ny lc i nhng xut x ca cc nhm huyt c ghi cc sch gc dng tuyn chn, song vn dch nguyn tn chng bnh theo cc sch gc ghi. Vic gin lc xut x, cng nh vic dch nguyn tn chng bnh v nhm huyt cha chng , c tn theo y hc hin i, c tn theo y hc c truyn ng nh sch gc, l ring theo nhn nh cho rng: nu nhng ngi s dng sch ny hc qua Ty y th cc tn chng bnh theo y hc c truyn cng cn thit, cn b xut x ca nhm huyt phi hp v chng rm r v lch trng tm. Nu thy thuc ng y cha hc v Ty y th tn bnh theo y hc hin i s gip hiu bit thm, to iu kin thun li khi cn kt hp ng Ty y iu tr cho ngi bnh. Cng do mc ch thc hnh, thy cn phi ni r thm v cc s dng chng trnh ny nh sau: A. i vi nhng chng bnh c th, ta c th dng ngay nhm huyt c tc dng tng ng. V d: au u mt ng, ta ly nhm Phong long, Anh min; au rng hm trn ly nhm Thi dng, Hp cc; trng c mi, ly T liu Nghinh hng, Hp cc... B. i vi nhng tn bnh, c nhiu nhm huyt khc nhau, do phi hp tc dng ca cc huyt khc

nhau, nh chng "au u" tuy cng mt tn bnh nhng c sau nhm huyt nh sau: Nhm Nhm Nhm th 1 th th 3: Bch 2: hi, Tam n ng, Thng dng Thi tinh, lc, dng, Hp Phong Hp cc cc tr

Nhm th 4: - T c, Phong tr thu Phong tr bn kia, Thi dng thu Sut cc. Nhm Nhm mt s th 5: th tn ng 6: bnh, t chng khc liu, Tn Can cng c trc, Phong du, hin tr, Dng ph mn tng t

Mnh tng

Gp trng hp ny, vn dng kin thc v bnh hc v hc thuyt kinh lc, hc thuyt tng ph m chn dng nhm huyt cho hp. V d: - Theo kinh c bnh: bnh thiu dng kinh gy ra au u (phong ho thiu dng kinh: th thiu dng tam tiu, tc thiu dng m), dng nhm huyt th 3 trong v d trn l cc huyt: Tam dng lc (kinh th thiu dng tam tiu) v huyt Phong tr (kinh tc thiu dng m) - Theo chng ni au, nh: au bn u nhc vo trong mt l bnh m ho u thng, dng nhm huyt th 5 trong v d trn l cc huyt: ng t liu, Tn trc, Phong tr, Dng ph (v tt c huyt trong nhm u kinh m); ho nhit au u, dng nhm huyt th 6 trong v d trn l cc huyt: Can du, Mnh mn t ho can. - Nu da vo mch, theo nguyn tc mch tng trn mch v, kt hp vi chng ngi bnh t cm thy m chn nhm huyt cho hp - Nu c s o nhit da trn tnh huyt, th da vo tr s l hn, l nhit ca kinh mch m chn dng nhm c nhng huyt trn ng kinh ph hp. Chng ny l tp hp phong ph v cc nhm huyt, a dng v tn bnh theo mi cch chn on nh: phng tin hin i, tn bnh c truyn, chng ngi bnh t cm thy, khp cc c quan ni tng v ngoi chi th ca con ngi. L kinh nghim c rt c ca nhiu thi i, n s gip ch khng nh trong qu trnh thc hnh chm cu cha bnh ngy ny. 2. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh mm, Bng xp th t Bnh tt rng, ming, nhm huyt theo vng vng gy bnh (Tm tt) u c mt mt mi li tai

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. TN PHN 1. au Bnh

Bnh Bnh

ngc Bnh Bnh Bnh

hu

hng sn tim phi gan

Bnh Bnh tiu Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh Bnh tinh thn

mt, sn ho d ng vng au st huyt cm thn, Chong Bnh Bnh Bnh Bnh ngoi bi n n t V BNH u: Bch Hi, Hp

vng

da kh T vn dy rut

Bng bng lng,

quang di hng rt mch mo

thn

kinh ngt da au ng b

Gy BNH 1: nh

NHM VNG cc, Thi

m HUYT U kh

2. 3. 4. 5. 6. 7.

au au

nh u: au:

u: Bch hi,

Bch n

hi, ng,

Hp Thi

cc, dng, Hp Kinh tinh, ct,

Thi Hp

xung cc cc

Thng au u: Bch Bch Tam hi, hi, dng

tinh, Hp cc,

au au

phong

Thn Hp

mch cc tr

phong: au

Thng lc,

Phong

8. au u: T c, Phong tr thu Phong tr bn kia, Thi dng thu Sut cc 9. au u: ng t liu, Tn trc, Phong tr, Dng ph

10. Nng rt au u, m hi khng ra: Dng tr, Phong mn, Thin tr, i chu 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. au u u Vim Vim no mng Vng au au au au au mt au u: au u pha pha mt mt mt trc sau bn bn mt bn v u: gy chong Nht no: bn Thng u: ng: u: u: u: u: bn u au: mt B: Bch tr, duy, thin, Thi Can Phong Thn nh, long, dng, du, An Phong tr, Mnh min, tinh, chu, chung, khng, Lit duy tr, dng, ph, tr, i thu Thi Hp chu, Khc lng n Thn ng Hu Hip Trung kh kh ch khuyt Sut cc dng cc tr tuyn Hp cc mn mn

Thng tr, i Huyn Ty u trc

Phong Phong Phong u: Sut Ch au: hi, i tr, tr,

duy, u

cc m,

hoc:

Phong Phi

Phong

Phong

chu,

Khc

Dng

24. i no pht trin khng u khp: mn, i chu minh, Ni quan, Tc tam l, Tch tam huyt. PHN 25. 26. 27. C C Si gy cng gy 2: au, khng c: u BNH au xoay Thin cng c: gy: GY Tha Thin tr, tng, d, Hu Phong Hu C ph kh kh

28. 29. 30. 31. 32. PHN 33. Trng Si B

Cng c, lnh au u cng m gy gy

gy: gy u cng u: cng 3:

Thin (nh c Lit au: Lc u): gy:

tr, Phong n khuyt, chm,

Lc tr, lu, Hu K Hu Tn

chm kh mn kh thit MT

BNH mo lch: Thnh hi, Gip xa, a

gi

ming

mt

thng

34. Thn kinh mt t bi: Ho liu, Khin chnh, a thng, T bch, Dng bch 35. 36. Thn Thn kinh kinh mt mt t t bi: bi: Dng Khin bch, chnh, T a bch, thng, Khin Phong chnh, tr, a Dng thng bch

37. Thn kinh mt t bi: u duy, Dng bch, phong, a thng, Nghinh hng 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. PHN au Mt Mt Lit Lit Lit Lit Lit C au au au au mt: mt: mt: mt: mt: mt T Ty Tha co thn thn thn thn Vim trc kinh kinh kinh a bch, trc thng, Dng Gip bch, Tn Ho xa, a Nghinh thng, trc, liu, chnh, trc, thoa: a a Gip T H thng, thng, tha Tn thu ph: Ng Nhn Nghinh yu, tng, trc, Phong trung, hng, BNH T Khin a hng, Phong bch, chnh, tr, a Phong Nghinh tha Thi xa, t, quan, n tr, Tin Hp Hp Hp Thi Hp Hp Hp cc cc

khng, tng,

thng tr hng tng dng cc bch cc ng cc nh cc MT

phong, dm: kinh tam tam tam

Khin Tn tam thoa: thoa: thoa: trn: trc

thng, bch, Gip quan, Gip Ng H

xoang trn: thng, sng 4: Tn h

nga:

52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. Mt

au Bnh Bnh Bnh Bnh Cc Vim Vim au Khung Mt m Mt Mt hoa, Mt Sp Vim au thn mi: m

u mt: mt: mt: mt bnh v cp cp au my thn ni

v Tha Tn

mt: khp, minh, Quang chung: Tinh Chch Tn nn trc,

Tn Thi Tha minh, Can minh, mu Thi Tn duy, nng: Phong Can du, Thi : dng, trc

trc, dng, khp,

u Hp T Hp Tc dng, tam Ng Nh Hp Ng (mt Thn Ng Mnh

duy cc nhu cc l v tim cc yu au) mn x mn Cn ln du tr trc quan khng cc nhu yu nhu nh cc tam l minh

mt: tnh: tnh: u ng: kinh

kt kt

mc mc mt mt do

Thi

dng, tr,

Phong thu trc hu,

my: u chc

Tn Cu tr, du, tr o l, u Thi trc,

khng khng mt hoa Dng mt: trn nh m:

sng: sng: li ra: Tc Thi nn mt: : hn: Tn trc, Ng

Thin

o,

tam dng,

Can duy, dng, Phong Tn Ni

bch, Chch hc sng

mu yu, Tn Phong

Tn

kinh mt

T Ty

c, trc Hp

Trong au au Mt Nhn cu au Mt Qung Vim g: thn

trc, tr, Ng Thi nc mt:

mt mt: sng sng au: , au

v, dng, Tinh

T Ng minh, Ni Hp T

Tinh n, mt: au:

minh, chy

trng ng kinh th t gic:

Thng Dng Tinh hu, minh, Phong

tinh, kh, Dng tr, lo, lo,

liu, Cu

Tc

Dng

Quang

79. Teo thn kinh th gic: Thng minh, Kin minh 2, Phong tr, Quang minh, Tc tam l 80. 81. 82. Teo thn kinh g: kinh th th gic: Tinh gic: minh, Phong Hnh Tinh tr, Thng Tc t liu, tinh, Cu tam Tn hu l trc

Qung Teo thn

minh, Phong tr,

gian, minh, ng

83. Teo thn kinh th gic: Tinh minh, Cu hu, Phong tr, Hp cc, Tc tam l, Quang minh 84. Teo thn kinh th gic: Tha khp, Tinh minh, Phong tr, Hp cc, Tc tam l, Can du, Thn du 85. Thanh quang nhn (Tng nhn p, gin ng t): Cu hu, Kin minh 1, Phong tr, Hp cc, Thi xung 86. 87. Thanh Gin ng quang t: Tha nhn: khp, Hnh Tinh gian, minh, Phng Phong tr, tr, Khc tr, H Thi cc xung

88. Khut quang bt chnh (nhn vt b cong): ng t liu, Thng minh, Hp cc 89. Phc th (nhn thy hnh trng nhau): Dng bch, Tn trc, Phc lu

90. Vng mc bin hnh: Tha khp, Kin minh, Kin minh 5, Phong th, T du, Thn du, Can du 91. 92. 93. 94. Cn Cn Trong mt Cn th: Tinh th: c th: minh, Tha mng che: Ng Tha khp, khp ng yu, Hp thu t liu, cc, Hp Quang Tinh Khu cc minh minh kh

95. Vim cng mc b mi, gic mc c mng che: Tinh minh, Cu Hu, minh, Thi dng, Hp cc, Can du 96. Gic mc c mng che: Thng minh, Thng tinh minh, Cu hu, Hp cc 97. 98. 99. 100. 101. Mt Mng c c c thu nhn nhn c mng tht tinh mt: mt tht: trong th: Tinh mt: Tn t u, minh, Tinh trc, liu, Thiu minh, minh, Ng trch, Thi Tinh yu, minh, Thi dng, dng, minh, Tn Tinh trc, minh, Tc Hp Hp tam cc cc l minh hu

ng bc

Tinh Cu

nh:

102. c nhn mt, gic mc c ban trng: Tinh minh, Thng Tinh minh, Cu hu, Thi dng, minh, Thiu trch, Hp cc PHN 103. Cc bnh 5: v mi: BNH Thng tinh, Nghinh V hng, Hp MI cc

104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112.

Bnh Vim Vim Vim Vim Vim Ming Trng Tc mi: mi mi mi, mo, c mi, mi:

mi: T thin, tnh: T tht nhiu mi: su

Thng bch, Thng Nghinh thng, tha: nh T mi: Hp

tinh, cc, n n tinh, tinh, Thng Nghinh Thi n Hp

Nghinh Nghinh ng, ng, ng, cc, Hp Hp Hp Thi Tha Hp Hp

hng hng cc cc cc xung quang cc cc

Thng mn mn mi tnh: c mi

tinh, hng,

Thng Thng xanh: liu,

thin, hng, xung,

113. Vim hc cnh mi: Nghinh hng thu T thng, Khc tr, Thng tinh, Hp cc 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. Vim Chy Chu Chy Chy C Hm Vim Vim hc mu mu mu mu nhau rng mi co cn khp khp cnh cam: cam: cam kch rt: cht: hm hm mi: T thng, tinh, liu, dt: khng H Gip di: di: quan, xa, H T n Ph cm: Tn trc, liu, ng, du, n Gip Nhn Lit Nghinh Lit Nghinh bch, xa, trung, quan, phong, U Hp Hp H khuyt hng khuyt hng trung phong cc cc quan

Thng Ho khng lit

123. Vm ming l lot: Khin chnh, Tha tng, Ngn giao, a thng, Hp cc 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. Ming Gc Mi Ming Ming Chy Ni chy nc khng r ngm mp l chy di: di: ting: khng cng mn: di: Thng a Thng lim h: Gip : Tha Nhin tuyn, xa, a a thng, Hp Hu a Phc tng, tng, mn, a Hp Hp cc kh thng lu thng cc cc

thng, tng, cc, Tha Tha tuyn,

thng, lim

131. Mt ting do thn kinh chc nng: Thng lim tuyn, Bng lim tuyn, Hp cc 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. PHN 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. Tai Tai Tai ic, Tai Tai Tai ic: Tai ic, ic, tai Tai Tai Tai Tai ic: Tai Tai ic: Nh ic: ic: Thnh ic: mn thu au Di chng au au rng: au au au au Di Li Li Li nt no gy mt ting: Thng Thi Nh Nha Thin vim hm hm sng mu: khng khng 7: Hi cung, Thnh cung, Nh Thnh hi, Thnh cung, Thnh Ngoi : : Y lung, Trung Trung Thnh ch, ch, huyt, hi, quan, Nh Nh Thnh tng, Thin phong, Thnh hi, thng mn, im, H Ngoi Ni Gip Thi Lim quan, ni: ni: Tam Trung BNH du, phong Dch Thnh phong, Thnh mn, Tr Phong phong, Thnh mn, mn, thng, Thnh Hi Trung mn cung ch hi phong tin tr tng hi hi phong minh h lim tuyn, Tng trc Hp quan, nh, xa, dng, tuyn, m mn, xung, giao, cc, Ni m, mn phong khng nh cc cc cc cc xung xung xung xung TAI

rng: rng: Gip rng: rng, rng rng li chy mm cng xa,

dng, Ty quan,

lch, amidal: di: trn: au: Ni

Hp Hp Hp Hp Trung Thi Quan Quan

ic: ic: Thnh ic: Thnh ic: tai tai ku:

mn, hi, Thnh hi,

157. 158. 159. 160. 161. 162. 163. 164. 165. 166.

Tai Tai Tai Cm Cm ku: ic: ic:

ic ic, Y ic: ic: tai tai tai gia: Thnh

bo b phong, lung, mn, Nh hi:

pht:

T Nghinh cung, Thnh

c, hng, huyt, cung,

Thin Thnh Thnh Thnh Trung ch Ngoi Hp Ngoi

d hi thng hi ch thng quan cc quan

Thnh Nh mn, mn,

mn Thnh Y

thu, cung,

Thnh Ngoi

quan,

Cm Cm Vim Vim Vim

Nh cung,

lung, hi Trung quan,

Tc ch, phong,

Thnh Nh

gia:

mn, H cung,

gia: Thnh

phong,

Hp

cc

167. Chong vng do tai trong: minh, T c, Phong tr, mn, Ni quan, Thi xung 168. 169. PHN 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. 182. Vim Quai Quai Vim Vim Vim amidal Sng Vim Hng Vim Vim Hu Hu hu hng hng sng hu au hu hng: sng au: au: Thiu cp Cm Cm bo bo 8: b: b: amidal: amidal: amidal: tnh: Chch hng: Thin n hng: Bin Thiu thng, Khin pht: pht Tam khng dng ni BNH chnh, phong, phong, Bin Thin Thiu thng Nhin dung, c: Thin o, Gip Gip o, dung, nn mu, cc, Thin Dng tr, Thin thng, Thng tr, Thin dng u tr, tuyn, Thiu Thiu t, chch Hp nn lc, c: Chi cu, phong, Thng Thng cc l

HU phong, xa, xa, Hp Hp Hp Hp Hp chm Thi Hp Thi

HNG cc cc cc cc cc Hp cc kh cc xung thng thng cc mu

trong hng: khng

183. 184. 185. 186. 187. 188. 189. 190. 191. 192.

au au

hu

hng: hu hu:

Bch hng:

hi,

Thi Thi

xung, kh, mn, Chiu kh, uyn,

Tam Trung Ng hi, phong, Thiu Ng

giao ch t xung cc trch t xung c

au au au au Hng Hng Hu Cng tuyn kh hu hu

Dch Bch Thin Thi Thi kht: Cch Gian s, Kh Hnh hi, d,

hng: hng: hng: kh: hay bi: gip:

Thi Hp

gian, du, anh,

Thi Kinh Tam m

giao

193. Vim tuyn gip: Nhn nghinh thu Thin t, Hp cc, Tc tam l, Trch tin, Thi kh, Ni quan, Tam m giao 194. 195. PHN 196. 197. 198. 199. 200. 201. 202. 203. 204. 205. Ngc au au Tc Ngc C Vim Ngc Ngc au au honh mng tc bi, ngc, Trng Lao nhc hch 9: c ngc: ngc: ngc: nh lu phi: khng tim tim au: p Phong th u BNH au: m Trung Ph m: huyt: mn, c: Chin qu Lit lng c: hu: Thin Cn NGC khuyt, tuyn, ph, du, Phong Thn Ph Thin trung, nhanh: Hp Thi long, du, du, dung, cc, uyn, tnh, ln, Hu Tha Thiu C Khu C Khng Dng Khc Ni Thiu B hi tham SN kh sn xung khuyt kh liu ti kh tr quan

206. Ngc sn au, ch au khng c nh, lng gi cng au: Hon khiu, Ch m 207. Ngc sn au n: Chi cu, Chng mn, Ngoi quan

208. 209. 210. 211. 212. 213. 214. 215. 216. 217.

au au au au au au au au au au

tim: sn

Khc ngc: sn:

trch, Khch Khu nm c: Ngoi mn, sn: bao, sn: Chi mn,

Ni i kh, m quan, Trung Khu Ngoi K cu, kh, quan, mn,

quan, lng,

i Chi

lng cu c mn tuyn long lc tuyn du tuyn

Trung du, Dng qun, Tam Dng Cch Dng du, lng Chng lng Phong dng lng Can

sn sn: sn: thn lin thn

khng Cc

tuyn,

Chng kinh lin i lin sn:

sn: kinh lin

218. Bng sn y chng (tc): Dng lng tuyn, Tc tam l, Thng lim PHN 219. 220. 221. 222. 223. 224. 225. 226. 227. 228. 229. 230. 231. 232. 233. Vim Tim Tim c tim: 10: Kinh qu qu p p qu p tim tim khng khng cn cn cn au Tim au: ct, chm: huyt qu nhanh: mnh: khng khng u: u: au: C au: nhi: bun Thiu mn, cc khuyt, Ni Ni b: BNH Khch Thng p thng, l, thp: Ni T T TIM quan, liu, liu, Thng Hng Hng mn, Thiu du, dng, du, l, Ni m du, Gin Tam Lao m cung, Khch s, giao, Ni quan, ph, phn, Ni Thng Thng Ni Thng quan, Dng i lng Lu Thng tam Chin i l, MCH Thiu phn Ni ph huyt quan quan l l quan l lng tuyn cc l l trung lng

p p

chm,

Tim Tim Tm Nhp Nhp Nhp Nhp tim tim

nhanh: Quyt m

Thn du, m Ch Tm Thng du,

Quyt u: u: ph, Tm tuyn, Tm quan, quan,

Thn

Tim Tim Tim Tim

giao, mn, Tc

234. 235. 236. 237. 238. 239. 240. 241. 242. 243. 244. 245. 246. Bnh Bnh

Tim Tim Tm au au au au Tim Tim tim tim do do tim tim tim: au,

bun hong phin: tim: tim:

b: ht: C

Xch Cch

trch, du, khuyt, Thn du, Tam

Thiu Ch Tm Cch m Thn mn, tuyn, hi, Lm Hip m mn, quan, Ni Quyt m Gian Gian

trch dng du du giao mn khp bch th s s quan du

Khc Chin

trch, trung, Quyt m du, bt run: Thiu Thiu phong ph, ph, thp: Tm du, rt: Ni m

quan, du, Thn Cc Thiu

tim: Quyt nn au, phong phong do phong

khan, tay thp: thp:

Khc Khc

trch, trch, Tm thu

Khch Ni du, chm

Bnh Bnh

do

thp:

247. Bnh tim do phong thp: Quyt m du, Tm du, Tam m giao (thu chm) 248. Bnh tim do phong thp, dn n ph, c chng: Trung cc thu Khc ct, Thu tuyn, Thu phn, Tam m giao thu Huyn chung, Phc lu 249. Bnh tim do phong thp gy ra ho, hen suyn: Thin t, Du ph, Chin trung, Trung ph 250. Bnh tim do phong thp: Gin s, Ni quan, Thiu ph, Khch mn, Khc trch 251. 252. Bnh Bnh tim tim do do phong phong thp: thp: Ni Khch quan, mn, Gin Ni s, quan, Thiu Khc ph trch

253. Bnh tim do phong thp thi k u co tht: Ni quan, i lng, Khch mn, Thiu ph PHN 254. 255. 256. 257. 258. 259. Ho Ho Ho: ko Mai hch Ho: Ho: Ph di hen: kh 11: (Lon Thin Ph t, lu ngy: Lit cm BNH hng): t, du, Thin Thin khuyt, t, tr, Thin t, Chin Thin Hp Thiu Chiu Chiu PHI hi trung t cc thng hi

260. 261. 262. 263. 264. 265. 266. 267. 268. 269. 270. 271. 272. 273. 274. 275. 276. 277. 278. 279. 280. 281. 282. 283. 284. 285. Ho, Ho

Ho Ho Ho Ho Ho g: H Ho Ho hu ra ph ph ph ph ph ph ph ph g:

hen: xuyn: Thin g: g: Ch lao phong nhiu ku, nh mu: qun: qun: qun: qun: qun: qun

Khng Phong t, Thi Thn dng, ho ai

ti, long, inh uyn, tr, chu,

Thin Lit xuyn, Ni i Phong Dng Thi Ph mn i

t, khuyt, chu, quan, chu, (hoc

Ph Ni Phong T Phong dng Qun Lit Phong bu

du quan long phng mn ht) nguyn khuyt long

hng: m: m: bt nhiu:

tuyn, uyn, du, t, Khc Chin Chin mn, Cao Ni tr, Thin tr,

Ph ti,

t,

Thi Ph Phong Phong Hp du

kh du long long cc (cu)

Ho Vim Vim Vim Vim Vim Vim Vim Vim Vim Sng Vim Gin

Khng chu, t, Trung nh

i Thin

xuyn, suyn, Phong

trung, trung, Ph du, hoang quan, Ph

nh Ph Kin

suyn, du, trung du, i tnh: Thin Ph

i Ph chu, Trung t,

chu, du, Thn qun, Khc du,

Tc du,

tam

l ti ti cc ti du ph ti lao (cu) im

mn

tnh: mn tnh: tr, Khng ph

Khng Khng Hp

qun qun mn i

Ph nh

du,

tr, Trung

suyn,

phi: phi: phi, ph

ph, chu,

Khng Ph Trung Khng

ti, xut du,

i huyt: tr, i

gin qun:

qun trung Cao hoang huyt,

chu, dng,

Kin

Thn hoang

Ch du, du,

Lao Lao Lao phi: phi:

phi: Cao nhit

Bch Thn du hch

du, Ph

Ph du,

Ph

Trung

ph,

Kt

286. Lao phi: Xch trch, i chu thu Kt hch im, Hoa ci thu Ton c

287. Lao phi: Ph du thu Thin tr, i chu thu kt hch huyt, Chin trung thu Ngc ng hoc Hoa ci, Xch trch, Tc tam l 288. Xuyn nghch, hen ph qun: Cn ln, Tc lm khp, m lng tuyn, Thn mn 289. Hen ph qun: Ph du, Ph nhit huyt, Chin trung, Trung ph, Ni quan 290. Hen ph qun: nh suyn, Thin t, Ton c, Chin trung, Ni quan, Phong long 291. Hen ph qun: nh suyn hoc Ngoi nh xuyn, Thin t, Chin trung, Ni quan 292. 293. 294. 295. 296. 297. Hen Gy Hen Hen Co Gii xuyn: mn xuyn: xuyn: tht cn Cao kh i Trung kh xuyn, tr hoang xuyn: tr, qun, qun: hen du, Thin Ton Chin K Chin xuyn: mn, t, c, trung, Xuyn Kh Phong Thng trung, Ton c, K i c tc hi long h mn chu

298. Dng dt au m ct phi: Tam dng lc chm chch thu Khch mn PHN 299. 300. Vim Vim gan: 12: gan: K Tc mn, Trung BNH tam phong, l, Dng Thi lng GAN xung tuyn

301. Vim gan truyn nhim cp tnh: m du, Ch dng, Tc tam l, Thi xung 302. 303. Vim gan truyn gan nhim ly cp tnh: lan: Trung Ch phong, Can du, Can minh du

Vim

dng,

304. Gan x ho: Phc lu, Thu phn, Thn du, Trc tn, Tc tam l, minh 305. Gan x ho: Can du, T du, K mn, c du, Huyt hi, Tam m giao, Dng lng tuyn PHN 306. 307. Vim Vim 13: ti ti BNH mt: mt: T du, m Tc nang, MT tam l, Ni VNG Dng quan, lng Khu DA tuyn kh

308. Vim ti mt: Dng lng tuyn, m nang huyt, Ni quan, Hip tch 8, Hip tch 9 309. Giun chui ng mt: T bch, m nang, Thin khu, Quan nguyn

310. Giun chui ng mt: T bch thu Nghinh hng, Nhn trung, m nang huyt, Tc tam l, Trung qun.

311. 312.

Giun Giun

chui

ng chui

mt: ng

m mt:

du, Ch

Ni

quan, dng

Dng thu

lng m

tuyn du

313. Giun chui ng mt: ring mt huyt Linh i hoc phi hp vi Dng lng tuyn 314. 315. 316. 317. 318. 319. Giun a Tr Vng Vng Vng Thng hn da: c vng ng giun da: da: Trung da: Uyn rut: i a: honh, Quan Uyn Hu qun, ct, Thn T phng nguyn, ct, kh, Ch mch, dng, Ngoi quan, hoc Tc Thi Trung Lao m Dng tam l xung qun cung du tuyn

PHN 14: SN KH 320. au sn kh rnh hng: thc huyt, Cp mch, Khc tuyn, Thi xung 321. 322. 323. 324. 325. 326. PHN 327. T Sn au Sn Sn 15: h khng sn Sn Sn kh: kh: kh, kh ni BNH tiu kh: kh: Kh Khc thin thnh TIU c cc Thi Trng xung, tuyn, tru: cc: HO loi: T Khc Cp Quy K du, xung, cng, tuyn, mch, lai, mn, T Bng quang Tam Thi i i i Thi m n n xung giao xung n VN du

328. T v h nhc, cm thp thnh mt yu, m hi ra nhiu, n ung tr ngi: Tam l, Kh xung (u chch mu) 329. Huyt hp trung (giun mc), lm cho gan lch sng to: Chng mn, K mn, B cn, V du 330. 331. 332. Khng Bng Bng chng: rn th V cng: nm: thng m Kh huyt, lng Kh tuyn, xung, hi a Chng thu c, Trung H mn cc qun

333. Chng tc, nn ma, phin mun, n khng xung: Chng mn, Kh hi (u cu) 334. 335. C Ph chng: thng: m Trung lng phong, tuyn, T Thu mn phn

336. 337.

Cc Thu

chng thng, Kh

m chng

m; mn:

Trung Phc lu,

qun, T trung

Phong (Thn

long khuyt)

338. Bnh lu ngy suy nhc: Cao hoang du, Quan nguyn, Tc tam l (u cu) 339. 340. 341. 342. 343. 344. 345. PHN 346. 347. 348. 349. 350. 351. 352. au au au au au au Bng d d bng trn Tiu Hay Nn Nn Nh Tiu ho Tiu khng ho 16: d d d dy: dy, trn: u dy: dy: dy: Lng nn : ma: ra bt ra ho tt: Tc km: Thng Trung mu: mu: Khc Khng km: tam l, bng BNH Thi Trung Tc khu, ma: Trung tc: tam Trung Ni qun, Huyn bch, qun, l, qun, quan, Tc chung, khu, qun, tr, ti, T Hp cc, quang U Kh Thn Khc du, Thin khu, du, D Ni Lng Trung Ni Cng tam Ni mn, hi, mn, trch, V Quan T Thng Chin Ng Ph cc trung t du du nguyn du DY quan khu qun quan tn l nh

353. Thi dng v thiu dng kim bnh, u gy cng au, hoc chng mt c kh kt trong ngc, vng thng v c cc rn cng: i chu, Ph du, Can du, K mn 354. 355. 356. 357. 358. 359. 360. Nn Bnh Thn D ma n d kinh dy Vim Vim d lnh d dy v nc gin dy, d m chua hi au dy d thnh bng: ri lon: n cp tnh: Can dy qu hn du, nhiu: cc: m mn, mnh Ni xung, Cng Th, du, Ni gy: tn, Tc V quan, V du, Lng tam T khu l du khu du tn quan

Lng nhiu tnh: Tung m

Lng du, Thn

chng, dy cp

quan, i lng,

Cng Ni

361. au d dy t trng do can v bt ho: V du, Can du, Tam m giao 362. 363. 364. 365. Sa Vim Sa d Lot d d dy: d V dy mn dy: thng dy, t tnh: Trung thu T trng: V du, qun, trung, C T V Trung liu, du, Trung thng, qun, Kh qun, Tc hi, du, Tc tam tam Tc tam l l l du

Cch

Can

366. Lot d dy t trng: Lng mn, Trung qun, Lng mn, Thin khu, Ni quan, Tc tam l 367. Cp tnh thng vt lot d dy: Trung qun, Lng mn, Thin khu, Ni quan Tc tam l 368. Lot t trng: V du chm chch thu T du; Trung qun chm chch thu Thng qun 369. Lot t trng: Th tam l, Trung qun, Tc tam l

370. Xut huyt on trn ng tiu ho: Cng tn, Tc tam l, Ni quan, Ni nh 371. 372. 373. 374. 375. 376. Nc C do Nn Nn Co tht Nc: c honh co ra ma thc mu: bt qun: Dng co tht: cng: Thin Ni di: Ton Khch Trc c, lo, quan, t, Thin Ni Thin mn, tn, t, Ni t, quan, Thng Trung i Thiu Ni lng hi quan quan qun qun

honh

377. C honh co tht: Cch du, Thin t, Chin trung, C khuyt, Tc tam ly 378. PHN 379. 380. Bnh Bnh C honh 17: ng ng rut: rut: co tht: BNH Tc tam Khc K mn, NG l, tr, Tam Tc m tam Tc tam l RUT giao l

381. Bnh ng rut, c th lm tng gim nhu ng rut: Th tam l, Tc tam l 382. 383. Ri Nn lon ma, tiu qun ho: bng Duy nn nao bo, (hoc Thin lon),: khu, Thin Tc khu, tam Chi l cu

384. Vim ng rut cp tnh: Thn khuyt, Thin khu, Thng qun, Ni quan, Tc tam l 386. Vim ng rut mn tnh: Cng tn, Ni quan, T bin t huyt

387. Vim ng rut mn tnh: Cu huyt Thn khuyt, Thin khu, i trng du

388. 389. 390. 391.

Vim Vim Vim

rut

mn rut

tnh: mn

Chng tnh:

mn, Quan

du,

Thin T khu,

khu, du, m

Tc

tam

l du

nguyn, Thin Lan

Thn lng Thin

rut

mn rut

tnh: tha:

Thng L

khu, oi,

tuyn khu

Vim

v,

392. Vim rut tha n thun: Lan v, A th huyt bn phi bng di v Tc tam l 393. Tc rut cp tnh: Trung qun, Thin khu, Ni quan, Kh hi

394. Tc rut cp tnh: Tc tam l, Ni quan, Hp cc, Trung qun, Thin khu, i trng du, Th liu 395. Tc rut do rut t bi, lit nhu ng: Kh hi, Chi cu, Tc tam l, i trng du 396. PHN 397. 398. 399. Lit rut: 18: Vim Vim Vim Thin BNH thn: thn: thn: Gii Thu Trc kh, o, khu, tn, Phc Thn du, Kh hi, THN Phc lu, i trng + lu, Thn du, du, du, BNG Tam m Tam m lng m Thng liu

QUANG giao tuyn giao

Bng

quang

400. Vim thn: Thn du, Trung cc, Tam m giao, Phc lu, Phi dng, T cung 401. Vim thn cp, mn: Tam tiu du, Thin khu, Thn du, Tc tam l

402. Vim thn cp, mn: Quan nguyn du, Thin khu, Thn du, Tam m giao 403. 404. au Sa vng thn: thn: Ch Ch tht, tht, Bng Thn du, quang Tam du, m Thi giao kh

405. Vim ng tit niu: Trc tn, Trung cc, Quy li, Phi dng, Phc lu 406. Vimng tit niu: Bng quang du, Thanaj du, m lng tuyn, Tam m giao 407. Vim ng tit niu (niu o): Thn du, Bng quang du, Trung cc, Tam m giao 408. Vim ng tit niu (niu o): Kh xung, Quan nguyn thu Trung cc, Tam m giao 409. 410. 411. 412. 413. Vim Vim Vim Vim i bng quang: Phi dng, Phi o, Trung dng, Trung nguyn, lng cc, Bng Trung cc, m tuyn, m lng Tam quang cc, lng du, m tuyn, m lng lng Tam Tam giao, m m Kh tuyn tuyn giao giao hi

bng bng niu kh,

quang: Thu

quang: qun: tc:

Quan m

tuyn, m

414. 415. 416. 417. Cng Lu

B Cng bng kh

i: bng i, au i: trong bng

Thiu Quan u dng

ph, nguyn, vt: Quan Khc

Tam u tuyn, Hnh

l dng gian tuyn

xoay

quang:

nguyn,

Dng

418. B i v bng c nc: m lng tuyn, Thu phn, Tc tam l, Tam m giao 419. 420. 421. 422. 423. 424. 425. 426. 427. 428. 429. Tiu i i i kht, ng: ng: ng: T Quan i Uyn du, ct, Cch du, ng: Tu du, Tu du, cm: cm: Thch Trung Tam t: i Kh mn, cc, m hi, Trung m giao, lng Quan Tu du, Quan Cu trng Mnh cc, Dng du, du, T T Thn du, tuyn, du, du, Hnh Tc T tiu Tc lng du, mn, Dng Tam hoc Th Yu lng m Trung tam nhit du, gian l huyt du l tuyn liu du tuyn giao cc

nguyn Thn

Tam

Thn tam

i i i i i i i

ng: khng khng tho dm: dm: dm:

nguyn, dng

tuyn, nguyn

430. i dm lin tc: Bch hi, Mnh mn, Quan nguyn, Tam m giao, Trung liu 431. 432. 433. 434. 435. i Tr Lit dm em dng, lin i i gi gi dm: i i tc: dm: Thn U dng, Trung du, Ch cc, Mnh Thn Mnh tht, Tam mn, du, mn, Tam Trung m m Tm Thn liu giao giao du du

Ngi Ngi

nhiu: nhiu:

436. i ra dng chp: U dng,Tam tiu du, Bng quang du, Trung cc, Tam m giao 437. 438. 439. i Nm Vim tuyn 19: ra th tin lit: mu: lu: Bng i Quan quang du, lng, nguyn, Thn du, Khc Quan Tc ct, BNG tam Tam m nguyn l giao DI

PHN

BNH

TT

440. 441. 442. 443. 444. 445. 446. 447. 448. 449. 450. 451. 452. 453. 454. 455. 456. 457. 458. 459. 460. 461. 462. 463. 464. 465. 466. au

Bng bng di kh kh c

chng di: v xng (y nc: bng Khc lng ln

tc: tuyn, au:

Ni Chiu Hnh c hi,

inh, Tam

Tc m Hon c): giao, khiu, Gii tam lng Ngoi

lm Quan

khp nguyn th t dung tam l cu tam l hi hi tuyn du kh

Bng Quyt Tch Bng au Tp

gian, cng

Phong Thin Bt Tc Chi Tc Chiu

bng hi

(chng chng

kh, l,

bng): phn, lng, honh Ni khuyt,

Tc m

Thu to bn:

o, bn:

Thu i i t: Thn

tuyn, quan, khu,

qun au

to

Chi kt

cu,

thu

Thin quan, Thu

bng vng qun qun Kh quanh to to a: trng tc B a: a: Tiu L:

au Tp Tp

rn: bn: bn:

phn,

Kh lng trng

i i Tha

honh, chung, sn, m i cu, Thi lng

Dng i Thi tuyn,

au au

tiu

lin tiu

sang

rn: trng:

Dng

tuyn cng hi hi khu v

tr,

Trng Chiu

Chi mn, du, Bch qun, Thin rut): l bn: i

B L:

Chng trng

bch, du, Cu

Chiu Thin

trng hi, khu, Thin (Thu Tc khu, chm l, mn, du, Thn Thi

L: Khun Khun Bng a a Lnh a nh l l:

Trung cp Thin l, tnh khu, a

Tc Thng bng Thin hoa

tam c sinh Kh

l h du) hi

(vim Tc tam to hi, bng: tho

chng, chy: chy: trong, cho

chy,

tam

khu,

Bch au

Mnh i trng khng ho:

Quan Tc du, tam Chng Tam

nguyn l mn giao

nh

cng, thn

long:

Cu

khuyt,

Chm

xung,

467. 468. 469. 470. 471. 472. 473. 474. 475. 476. 477. 478. PHN 479. 480. 481. 482. 483. 484. 485. 486.

a a a a a ra ra

nh mu ra ra mu:

cho v

long: li mu:

Thng dom, n tr:

c Trng bch,

h,

H cng,

c Tha tam Hi Thi

h sn l m bch sn

Tc xung, Thi xung, Tha cng, v), Tha Tha

mu: Tha tr: Bch Bch Trng Bch

Phc sn,

lu, Phc Nh lu,

Thi

Mn Li Li Li Li dom: dom: dom: dom: Tr: Rch l 20: au au st lng: au au au au Lng Lng lng: di, di, t:

bch, du, Trng trng (cu du,

hon hi, cng, hi, Nhn Thng V i

Tha Trng sn, Bch Kh

sn cng hi hi cng

Trng

cng, giao,

sn,

Trng Trng + Nhn mn lo, mn, trung, U trung, U Cn trung, ln, cng, AU trung, hoc Ngn Dng Yu Hnh Thn Cn Phc U Tha

liu, LNG

sn HNG giao quan du gian du ln lu trung

AU vng i tht trng lng: lng: lng: Thn lng lng

lng: du, Mnh

Dng Kinh U du, trn trn au; au:

487. Bong gn vng tht lng cp tnh: U trung, Ngm giao, p thng im 488. 489. 490. au Ct Ct tht sng sng cng lng: cp gy Yu tnh: ngc nhn, i li: tr, Thn Cch du, quan, mn, U Thu Phong dng phn ph

491. Vim ct sng do phong thp: i tr, i chu, Thn tr, Ch dng, Cn sc, Dng quan 492. Vim ct sng do phong thp: Tiu trng du, i chu, T du, Thn du, Hip tch huyt tng

ng 493. 494. 495. 496. 497. 498. 499. Thot Lng au au au Tn v v lng lng lng thng Phong a ct trn m: sng lin khng kh phn ng mm lao vng au lng vi th y: tht mn, au lng ci Hip n: di: nga: Phong lng: lng: th, Ch tch Nhn Bch n U tht, ca trung, du, L4 U U U Hnh n L5 trung trung dng gian mn du

hon mn,

trung,

Quan

nguyn, nguyn

Quan

500. au tht lng v xng cng: Thp tht chu h, Trt bin, Quan nguyn du 501. 502. 503. 504. 505. 506. 507. 508. Lng Lng Lng Cng Cng Cng Lng au v v i i i g: g g do di khp au: au: au: Thn lng: mm lng i xng: trn hng: Thn Tha Trt tr, du, ph, bin, Quan chu, i Quan honh, Thn Quan n tch, nguyn, mn, nh To Dng Tc Tc Tc tam tam tam tr, lng yu ct, (yu U lng l l l Ph nhn) trung tuyn (cu) (cu) (cu) du tuyn

nguyn, nguyn, i khom: ph,

chu, Phong

cng Tha

Dng

509. Bong gn cp tnh vng lng: Hu kh, n mn, im n au v Hip tch huyt tng ng 510. Bng lng trn lng di: Hu kh, Nhn trung, i chu, iu khu thu Tha sn 511. Vim xoang chu mn tnh: Bch hon du, T cung, Huyt hi, Tam m giao. 512. Vim xoang chu mn tnh: T cung, Quan nguyn, Khuyt hi, m lng tuyn 513. Vim khp hng: B quan, U trung, Tha ph

514. Dinh dng ca c khng tt do kh nng chuyn ho hp th km: i trng du, Bch hon du, iu khu thu Tha sn, Mnh mn, Dng lng tuyn thu m lng tuyn PHN 515. 516. 517. St o St rt: 21: rt: i o, Ni chu, Gin o s, BNH quan, o, Ni ST Tc Gin quan, s, tam Hu Khc RT l kh tr

518. 519. 520. 521. 522. 523. 524. 525. 526.

St St St St St St St St St rt, rt rt

rt: rt:

i i rt: rt:

chu, chu, i Gin lng tinh, t: Linh Trung ch, Hu

Gin Ch chu, s, tuyn, Khu kh, o Thng

s, dng,

Hu Gin Yu i

kh s du tr tuyn cc tr quan kh

rt: rt: rt

Dng Thng nhiu cch nng nht: ngy:

m kh, Bch o, dng,

lng Hm lao, Khc Ni Khu

i,

lu

527. L lch sng to: Cu cc huyt: T du, B cn, Chng mn, Cng tn 528. PHN 529. 530. 531. 532. 533. Cao Cao Cao Cao Cao Vim tuyn tu: 22: huyt huyt huyt huyt huyt p: p: p: Tc Tc tr, Phong Hnh Tc tam l, H c h, Dng lng tuyn, Ni quan. MCH cc, tr, tam tr, tam Khc Nhn l, Tc l, Thi tam Ni tr nghinh xung l quan

BNH tam tam Khc tr, gian, l, tr, l,

HUYT Hp Khc Tc

Phong p: p:

Khc Tc

534. Nng huyt p, kch thch kho tim, tr trng c bt tnh: Dng tuyn, Tc tam l 535. 536. 537. 538. 539. Huyt Lc Lc Lc Huyt p thp: huyt: huyt: huyt: p Nhn thp: nghinh, Nhn mn, t, ct, Ni trung, Khc C Khng Thi tr, ct, ti, quan, xung, Ni Tam T quan, T liu liu lc trch trch

Khch Ng C

dng Xch Xch

540. Xut huyt di da do nguyn pht tnh tiu cu gim: Khc tr, i chu, Thi xung, Tc tam l, Hp cc 541. Th huyt, chy mu cam, chy mu chn rng: T du, Can du, Thng qun. 542. Huyt h ming kht: Khc trch, Thiu thng

543. Vim tc ng mch: Tm du, Cch du, Huyt hi, Thu chm Tam m giao 544. 545. Vim Thiu tc mch mu: Trung du, i qun, Ni V quan, du, Tc tam l, hi, Tam Tc m tam giao l

mu:

Cch

chu,

Huyt

546. Thiu mu do thiu cht st trong mu: i chu, Cch du, Khc tr, Tc tam l 547. Bnh mu trng mn tnh (tng bch cu d di): Can du, Thn du, Huyn chung 548. Bch cu gim: T du, i chu, Tc tam l, Tam m giao (cu)

549. Bch cu gim: T du, i chu, Khc tr, Tc tam l, Tam m giao (cu) 550. Lm tng tiu cu, 23: Cm Cm Cm Cm Cm Cm Cm Cm Cm Cm Ngoi cm: mo: Bch mo: mo: mo: mo: cm: Phong mn, hi, i Phong Phong i tr, Phong i u: hng, st: cao: cao: St: St M St Say Say cao nng nng: cao: hi khng st Nhn o Khc ra ra cao: trung, tr, nhiu: m Thp Thp mn, Phong tr, chu, Thi vim Hp Hp chng cc loi BNH Ngoi chu, tr, i tr, i cc quan, Khc i chu Phong chu, (chm n Phong Khc Thiu tr, o, i Hp hi: tuyn, tuyn, Thin i Dng chu, cc, tr, chu, tuyn, xong ng, mn, tr, xut huyt: Cu: CM Hp cc, tr, chu, hoc mn, Lit Hp Hp o Ph Khc gia bu Hp Ph Phong Thng n bch, i n. MO khuyt cc cc o du tr gic) cc du mn dng xung du tuyn lu tr tim trung

PHN 551. 552. 553. 554. 555. 556. 557. 558. 559. 560. 561. 562. 563. 564. 565. 566. 567. 568.

mo mo mo cm St

au ho pht st

dng, phi: cc, xung,

Trung

thng,

Khc

Thiu Ph Thp Phc Phong Nh U

569. 570. 571. 572. 573. PHN 574. 575. 576. 577. 578. 579. 580. 581. 582. 583. 584. 585. 586. Say

Say Say nng, Say Thn 24: Mt Mt Mt ng:

nng: nng: trng nng, nhit gim BNH

U Trung gi bt th thp:

trung, xung, tnh: t: Cn

Thp Quan trung,

tuyn, xung, Hp trung, Thi + quan, kh cc,

Nhn U Trung

trung trung xung trch cu) KINH m giao giao kh cc oi

Nhn U

Khc (u

ln, THN

TINH n min, lng, Bch Gii n C nm: nm: Thiu nhc: Tm m

THN Tam Tam ng, Dng L tnh, l, Tm Thi Thng Tam m m (thu du, Tc

minh, An i hp: m: ht: ham ham nhc: suy suy

ng, Ni hi,

Ni quan, n kh, bch,

ng: ng: Hi Mng

m Thi

Tm Li Li Thn Thn Thn Thn Ri

hong ni ni kinh suy kinh kinh kinh suy thn

khuyt,

Thin Thng i

du xung l giao giao chm)

chung, An min, mn,Tam C khuyt du, Ni Can quan,

hi,

Thn du, du,

nhc: Quyt thc

nhc: kinh

Tm tr,

Thn tam

du l

lon

vt:

Dng

587. Bnh thn kinh chc nng (bnh - Isterl): Nhn trung, Hp cc thu Lao cung 588. Bnh tm tng c ngun gc ti ph: Tm du, Thn mn, Phong long

589. Thn kinh tht thng, cao huyt p, tr em kinh phong, chng co git, run ry: Hp cc, Thi xung (T quan) 590. Thn kinh phn lit: u duy, v Hp cc thu Hu kh, Thi xung thu Dng tuyn 591. 592. Thn Thn kinh kinh phn phn lit: lit: C An min, Nhn tr trung, thu i Phong chu, tr, o Ni o

khuyt,

Phong

quan,

593. Thn kinh phn lit: i chu, o o, Nh chu h (tc huyt v danh), Thn tr 594. Di chng no ngu di: No thanh, Phong tr, i chu

595. Di chng no (do chn thng) gy ra ngu ngc: mn, Hng phn, Nhn trung, Tc tam l 596. 597. Bnh in lnh nhn cm: (ng Dng kinh tuyn, th Nhn ut): trung, Chiu Lao hi, cung, C Huyt khuyt, Hng Phong phn long

trm

598. in nhn (ng kinh th trm ut): Phong tr, Yu k, Nhn trung, Ni quan 599. in nhn (ng kinh th trm ut): mn, Nhn trung, Hu kh, Phong long 600. in nhn (ng kinh th trm ut): C khuyt, i chu, Nhn trung, Yu k, Ni quan 601. in nhn (ng kinh th trm ut): Chm Yu k, in nhn huyt v dng kim 3 cnh chch ra mu xung quanh Trng cng cch 0,3 thn 602. in nhn (ng kinh th trm ut): o o, Yu k, Nhn trung, Ni quan, Phong long 603. 604. 605. 606. 607. in in gin gin (ng (ng kinh: cung, em kinh ng kinh kinh th th thao thao mn, C U khuyt, trung, cung): cung): Hu Thn Thiu Thn Khu mch, kh, kh, khuyt, thng, Thi Phong Cu Hu Nhn kh long v kh trung

ng in Tr

Thn kinh:

phong:

608. Un vn: mn, i chu, Cn sc, Yu dng quan, Nhn trung, Hu kh, Thn mch 609. 610. PHN 611. 612. 613. 614. 615. 616. 617. 618. 619. Chong Chong Chong Ngt Ngt Ngt Ngt xu Hn Trng gi xu: xu lm do do do trng m: bt tnh: T Pht nhin cung 25: tin vng: ngt T trng trng c: L Thiu xu: liu, c: c: Nhn cng: i, CP nh: An Bch Ni Ni T trung, oi, xung, Thi min, hi, quan, quan, liu, Ni Gin chy: s, Thn CU kh, An Khc Ni Bch Dng Ni quan, Hu mn, kh, Hp Thng cc qun NGT Thi Phong Nhn Nhn Tc Tc Tc Ni trung, Phong tam tam tam xung long trung trung l l l

CHONG min, tr, quan, hi, tuyn, quan, Dng trung, Nhn

tuyn,

Nhn Dng tuyn,

quan long

620. 621. 622. 623. 624. PHN 625. 626. 627.

Trng H

gi

thot: Cu: gi

Thn

khuyt,

Kh hi,

hi, Thn Cu:

Quan

nguyn,

Tam Quan

giao

thot: trng ui cu sau 26:

Bch v tt

khuyt, Tc Trung tam l,

nguyn chung m tuyn DA

phng Cht

huyt

p: trung,

Huyn Hi Dng

nc: khi b

Nhn in git: BNH

xung, quan,

Cp

liu,

Ni

NGOI Khc Khc du, tr, tr, Lit Khc Huyt khuyt, tr, Huyt Huyt

D D D ng

ng mn ng nga: mn

mn Phong nga:

nga: mn, Cch

hi hi hi

628. D ng mn nga:Huyt hi, Khc tr, Lit khuyt. Tc tam l, Tam m giao 629. 630. 631. 632. 633. Mi Ni m Phong Phong Gh mp chn au c mn ay nga: chn: khp khp bc nc: Khc tr, Kin ngi: ngi: Tha i chu, Tc tam l, Dng cc, m, a thng, Khc c L Huyt hi khu tr oi

ngung. Hp Ch tng,

634. Vim bao chn lng, u inh, mn nht: c du, i chu, Tm du, Cch du 635. 636. Ung Mn nht: nht Th mi tam mc: l, Dng Ch lo, dng, Hp U cc trung

637. n c (vim bch mch): Xch trch, U trung u dng kim 3 mch chch nn mu 638. 639. Si: Thu Khc u: tr, i Chch chu, nn Hp mu: cc, n Khc ng, trch, Thiu U thng trung

640. Bnh ngn tit (bnh bch bin, bi bc trng): Ch dng, Dng lng tuyn, Chi cu PHN 641. 642. Bi lit: i thp 27: mch, bi: Thn Hon tch, khiu, BNH Hon Dng khiu, lng BI Khiu dc, T cng chung

Phong

tuyn,

Huyn

643. Phong mt bn, khng th qu xung ng ln: Thng liu, Hon khiu, Dng lng tuyn, C h H lim 644. Phong t: Tc tam l, Lng khu, Dng tuyn, Nhin cc

645. 646.

chi

au thn

but: bt

Thi

xung,

Khc Khc

tr, tr,

Hp

cc,

Tc lng

tam

l tuyn

Bn

toi:

Dng

647. Vim khp do phong thp: Nhn trung, Trng cng, Th tam l thu n lu, Huyt to ct 648. 649. 650. Cnh Cnh Cnh tay tay tay khng au khng kh nng nng a ln ln ln: c: c: Kin C T ct, nhu, tnh, Tin Tru Khc cc liu tr

651. Chi trn lit mt bn, au thn kinh cng tay: T trung, Khc tr, Hp cc 652. 653. 654. 655. 656. Chi Chi trn trn tn trn bt toi bi au lit: bi: tay: tay: n: Nhu Kin Thiu Kin Khc du, tr, Kin ngung, Khc hi, tnh, Th ngung, Kin tr, trinh, Hp Cnh cc t t l tr

hon t cnh cnh

Kin trinh,

Chi au au

Cnh tam Khc

657. Vim chung quanh khp vai: C ct, Kin liu thu Cc tuyn, Dng lng tuyn 658. Vim chung quanh khp vai: Thin tng, Kin ngung, Kin liu, Dng lng tuyn 659. Vim chung quanh khp vai: Dng lo thu Ni quan, Kin trinh thu Cc tuyn 660. 661. Bnh Vim tt bao khp hot vai: Kin vai: ngung, Kin Kin ngung, ni lng, liu, Kin liu, Khc lng tr

di

Kin

Dng

tuyn

662. Vim u c trn b gai xng b vai: Khc vin, T nhu, Dng lng tuyn 663. Vim khp vai: Kin trinh, Kin ngung, Kin liu

664. au vai, vim chung quanh khp vai: Th tam l, Kin ngung, Trung ch 665. au khp vai v vim chung quanh khp vai: Kin ni lng, Kin ngung, Kin liu, A th huyt 666. 667. 668. 669. 670. 671. Vai Cnh Lao au au v ngoi hch cnh v vai: Kin vai: tay pha di tay trn h co au: cnh nch: tnh, Thin T tay nhu au: Kin au: Phong tr, thu Tru tnh, Xch Nhu liu, tr, Kin Dng thng, tr, Khc Th tam ngung lo tr l ph tr

Khc

Thiu trch,

hi,

Dng Khc

Khuu

672. 673. 674. 675. 676. 677. 678. 679. 680. 681. 682. 683. 684. 685. 686. 687. 688.

Khuu Khp Khuu Khuu Bnh Khuu Thn Thn Thn C C au Vim Bnh Bn Mu au v kinh kinh kinh tay

tay

bong khuu

gn: tay khng c

Uyn

ct,

Tiu hi, thng, Huyn

hi,

Khc Khc liu, Nhu C Thiu cc, Khc Ni

tr tr hi t hi tr

au:Tiu sc: c ng sc: tnh, chnh, t bi: Cnh Cnh Uyn T Dng Dng tay: di: : ngn

dui tay khp cnh chnh quay tr tay tay

ra gp

Kin

khng Thin Chi tay t tay t

chung, thu Hp T

khuu: au n: cng

Khc Ngoi Cnh t, t,

tr quan, t,

tay

gia

trung, tr, hi,

quan kh chnh quan lo im im khuyt hi ch kh

cng cng bong thng

bi: bi:

Khc Tiu ct, trung, kh, kh,

Dng Chi

gn: xung: Lit Lit c khuyt, khuyt, c t sng tay,

Ngoi Dng p p kh, l, thng thng Lit Thiu Trung Hu

khp gn tay, bn xng

c u gn

tay: c: u

Dng Th Dch tam

Cnh tay bn

tay

mn, Tam gian,

tay:

689. C tay, ngn tay, khp t ngn tay sng au: Dng tr, i lng, Thng bt t, T phng 690. 691. 692. 693. Cc Ngn khp au au thn nh tay ngn pht tay kinh to: Huyt sng t: au: to: to Bt Thng Hon ct, n bt t, t, Khc Ngoi tr, Ngoi quan quan sn tuyn

thn kinh

khiu, mn, Dng

Tha lng

694. au thn kinh to v chi di tn hon: Lng hu, Hon khiu, Kin tt 695. Chi di tn hon: Ngoi m lim, Mi b, Tn Phc th, Kin tt, Tc tam l 696. 697. 698. Chi di tn Chi Chi di di t bi hon: Mi b, Hon bi lit: tn Thp hon: tht khiu, Phc chu n mn, b, Hip Kin Lng tch tt. hu, vng Tc tam l Phong tht th lng

th, h v

699. 700. 701. 702. 703. 704.

Cnh Chi

ngoi di i v

chi ngn

di tay

au: t di:

Khu Bt

kh, phong, kh, liu,

Cn Lng

ln, hu, Hon khiu,

Huyn Tc

chung tam l

au: phong au chn chn khng thp:

Hu C t: c

khiu U trung chung m th

i i i

au

Hon khiu, Phong

Hon sc:

Huyn th,

705. Cc kh, phong thp l lot u chi: Cng tn, Xung dng, Cu Tc tam l 706. Cc kh: Huyn chung, Tc tam l, Tam m giao

707. Cc kh, phong mt bn ngi: Hon khiu, Dng lng tuyn, Dng ph C h H lim 708. 709. u Khp gi gi sng au: sng Khc au: tuyn Tt thu quan, Dng c quan t

710. Vim khp gi: Tt dng quan thu Khc tuyn, Dng lng tuyn thu m lng tuyn 711. 712. Vim Phong khp thp au gi: u c gi: t, c t, Lng m khu, lng Dng Dng lng lng tuyn tuyn

tuyn,

713. Vim khp gi v chi di bi lit: Phong th, m th, Dng lng tuyn 714. 715. 716. 717. 718. 719. Cnh Cnh au au au au gt ngoi ngoi bp bp chn, c khp chn: gt chi chn di mi Cn chn: Thng chn: khu, Tha au: mt: ln, Kim Gii sn, Dng Dng lng giao, tuyn, ct, mn, kh, Cn Huyn Khu Cn Khu Cn ln chung kh ln kh ln

khp

chn: c

Tuyt

720. Di chng no kiu gt mng nga (nhn gt ln): Cn khn, U dng, Lng hu 721. Di chng no kiu gt mng nga (nhn gt ln): Cn bnh, Hon khiu, Kin tt, Lang hu, Cn khn 722. 723. Bn Chn chn sng: sng: Cn Thi ln,, kh, Cn Thn ln mch

724. Mu bn chn sng : Thng bt phong, Tc tam l, Dng lng tuyn

725. 726. 727. 728. PHN 729. 730. 731. 732. 733. 734. 735. 736.

Bc Bc Bc Ngn

chn i

sng kh i

kh khn: kh

i: Tc khn:

Thi tam

kh, l, Trung cc,

Cn Trung phong, Thi

ln, xung,

Thn Thi Thi Dng

mch xung xung tuyn NG

chn

au 28:

n:

Nhin

xung, N

Vim Vim tinh

tinh hon, hon tinh m b tinh: tinh:

hon: au

Ng sn co mt sng Quan cc, di kh:

khu, Li

Khc cu, Ng Quan di: Ch

tuyn, Thi xung,

Thi Khc Quy i Bo m

xung tuyn lai n hoang giao

Tinh Sa au Di Di Mng

ln: bn:

khu, nguyn, tht,

hon v

nguyn, Quan tinh:

Tam nguyn, Tm Tam du,

Trung tinh,

m Thn

giao du

737. Di tinh, lit dng: Quan nguyn thu Khc ct, Tc tam l, Tam m giao 738. Di tinh, lit dng, xut tinh sm: Trung cc, Honh ct, m lng tuyn 739. PHN 740. 741. 742. 743. 744. 745. 746. 747. B B B Kinh kinh: Di tinh, 29: Trung cc, Can Huyt nhiu: qu nhiu: i huyt: xut n bch trc: BNH Thn du, hi, bch, du, Kh Hp Kh Hnh n bch bch, Trung hi, Hp hi, cc, Huyt gian, (cu bng Kh hi, Tam PH cc, Tam Tam hi, Tam c, hi, cc, Tam m m m Tam m c bc m m giao KHOA giao giao giao giao giao n) mn cung

kinh: kinh: nguyt qu

Kinh Kinh T D

nguyt qu

nhiu: n, n huyt:

nguyt cung

xut con

Huyt

Thn T

748. Cng nng tnh t cung xut huyt: Quan nguyn, n bch, Huyt hi, Tc tam l 749. Cng nng tnh t cung xut huyt: Thng liu, Tc tam l, Tam m giao, Huyt hi, T cung, Kh hi, Quan nguyn

750. Cng nng tnh t cung xut huyt: Kh hi du, Thp tht chu h, Tam m giao 751. 752. 753. 754. 755. 756. Kinh Kinh Kinh Kinh Kinh Kinh nguyt nguyt nguyt nguyt khng khng khng khng u: u: u: khng khng u: Trung Trung Kh u: u: , cc, hi, Thu Tam T Huyt i a tuyn, m cung, hi, mch, c, giao, Tam Tam Thin Huyt m m khu hi giao giao hi hi

nguyt nguyt

Huyt Huyt

757. Kinh nguyt khng u: Quy lai, Trung cc, Khc ct, T cung, Tam m giao 758. 759. Kinh Kinh nguyt nguyt khng khng u: u: a a c, c, Tam Kh m huyt, giao Tam hoc m Huyt giao hi

760. Kinh nguyt khng u, b kinh: Kh hi, Trung cc, Trung qun, Tam m giao 761. 762. 763. 764. Nhiu au Kh h Kh kh bng h: i hnh qu nhiu: h: mch, kinh: Bch Thin T cung, Kh hon khu, du, Trung hi, m Tam lng m cc, m U tuyn, giao, Tam Quan m lng tuyn trung giao

nguyn

765. au bng hnh kinh: Thp tht chu h, Trung cc, Tam m giao, Thi kh 766. 767. 768. 769. au au Bng au bng bng di bng rn hnh hnh au, hnh kinh: kinh: kinh kinh: Kh Kh nguyt Quan hi, hi, khng nguyn Trung Hnh thng: du, cc, Tam gian, i Can mch, du, m Trung Hip T giao cc kh du

770. Hnh kinh au bng: Thng liu, Quan nguyn thu Trung cc, Tam m giao 771. Vim m o do nm: Quy lai, Thi kh, Kh hi, Phc lu

772. Vim ni mc t cung: i mch, Trung cc thu Khc ct, a c, Tam m giao 773. 774. 775. Vim Vim Sa ni d ni mc con: mc t t cung: Bch cung: Quy hi, lai, Kh Ng Kh hi, khu, hi, i Huyt Duy mch, hi, Tam Tc T m tam cung giao l

bo,

776. Sa d con: thc huyt, Trung cc thu Khc ct, Tc tam l, Tam m giao

777. 778. 779. 780. 781. 782. 783. 784. 785. 786. 787. 788. 789. 790. 791. 792. 793. 794. 795. 796. 797. 798. PHN 799. 800. 801. 802.

Sa

d Sa Sa Sa

con: d d d St Kh

Kh

hi,

Duy T

bo,

Trung

cc, Duy

Tc

tam

l, Tc hi, Tam

Tam

m tam

giao l n giao cc l quan

con: con: con: rau: : thai

cung, tuyn, hi, Kien Ch

bo, Chiu bo, tnh,

Khc Kh

i m

Duy

Trung Tc hi, Hp cc, Tam cc, tam Ngoi Tam m m

m, ra: Chiu tuyn, Hp

Nhau Dn , thc : Thc Kh t Sa Sa qu t

khng Trng cng,

m lng liu, cc, Tam

giao giao giao xung cn

Thc

Thng : : Hp

liu, Hp cc,

Th

Tam m

m Chin

giao, trung, trch, Chin

Thi Nh Tc trung, Chin tam Nh

sa: t: khng

Thiu Chin : trung, Chi

trch, Nh Tc Hp Chin v: tnh, Thin tng,

cn, tam

Thiu l, cc,

l cn trung

cu,

Thiu Vim n Vim Vim tuyn Vim Vim B i sau 30: Hp T Hp Hp nhu cc, thu cc, cc, v: tuyn b v: v v

sa: v: sng Kin t v: sa:

trung, ng Thin Chin t

Hp liu, tng, trung,

cc,

Khc Thiu Thiu cn, Thiu

tr trch trch trch dng

Nh

Thiu Lng : GY Quan khu,

trch, a Kh

Thi ng hi, m m ngn ngn vng tay tay Dng

hi tuyn M ngc ngc ci tr

khi

nguyn, T Gy Gy Chch Chch t t

Ni Kin Lit Nh

quan: ngung: khuyt: gian:

m m

803. 804. 805. 806. 807. 808.

Khc Hp Hp Hp Hp Kin cc, cc,

tr, cc,

Chi Ni

cu,

Lit quan,

khuyt: Thng Khc ti,

Chch l:

Chch

mu u m m

bn c cng cng cng khp

tay tay tay tay tay vai

Ngoi Lit Chi du,

quan, khuyt, cu, T

nhu,

tr:

Chch tr:

khi

Khng Khc nhu,

Khc Xch

Chch

cc, trung

tr, Kin

trch:Chch Chch

ngung:

809. Tc tam l, Quang minh, Thi kh, Thi xung, Dng lng tuyn: Ct khu ngn chn ci 810. Tc tam l, m lng tuyn, Thi xung, Tam m giao: Ct lc ch rn cn ngn ci chn 811. Dng tuyn, Cn lun, Tha sn, Thi xung: Chch m gm bn chn

812. Tha sn, Chiu hi, Dng tuyn, Hp cc, Cn lun: Chch m gt chn 813. Gii kh, Khu kh, Phong long, Dng lng tuyn, Tam m giao: Ct khi u trc xng chy 814. Tc tam l, Thi xung, Cn lun, Dng lng tuyn: Ct, khu bng chn 815. Tc tam l, Tam m giao, Cn lun, Thi kh, Thi xung: Ct b ch sng bao gn u c mu bn chn 816. 817. 818. 819. 820. 821. Tc Hip tam kh, l, Tam cc, cc, cc, cc, Thi B m quan, giao, u Ni dng, Quan Cn duy, quan, Dng n nguyn, lun, i tr, honh: Ph tr: tr: Tn trc, Ng Ly x: M M Ng yu: d Chch vt m nh gy, yu: M M i i u Chm trn ny

Khc Phong Phong

Hp Hp Hp Hp

bch,

Thi

dng,

ng,

822. Hp cc, Quyn liu, Thi dng, T bch, Gip xa, H quan, a thng: M m 823. 824. 825. 826. 827. 828. Hp cc, Thi cc, cc, cc, cc, cc, Ni Ni quan, Ni dng, a Ngoi quan, quan, minh, Hoa Ng yu, thng, quan, minh, Phong H quan: Gip Phong tr, gip Hu M xa: minh: tr: kh: M M M c thi M M sau gy b dng mi tai tai c vai

Hp Hp Hp Hp Hp

tch:

829. 830. 831.

Hp Hp Hp

cc, cc, cc,

Khc Khc quan,

tr, tr, Lit

gia C

c tam

Tam

gic T tay,

vai:

M c: bn

cnh M tay,

tay khuu cnh

trn tay quay

gic, c

Ni

khuyt:

mu

832. Hp cc, Ni quan, Thng l, Hu kh: M c tay, mu bn tay, cnh tr 833. Hp cc, Ni quan, Ng t, T c, Th tam l, Bt t: M ngn ci, ngn tr v ngn gia 834. Hp cc, 835. 836. Hp Tc Thng l, cc, Trung ch, bt t: M ngn eo l, l, Hu Cng kh: = tn: nhn (p ngn t) M M ngn t hng

Thng tam

837. n mn, Hon khiu, Hoa gip tch hai bn mm gai t sng tht lng 3,4,5,: M mng 838. 839. 840. 841. Tc Tc Tc n tam tam l, tam l, mn, l, Thi B xung, Xung U quan, Li mn, C trung: XUng cu: M liu: M mn: pha M trc M trc sau u cng i i gi chn

842. Tc tam l, Phong long, n mn, U trung: M pha sau bng chn di 843. 844. 845. 846. Tc Cn Tc Tc tam tam tam l, lun, l, l, Tam m giao, kh, tn, tn, U Gii Thi Cng kh, kh, Tuyt tn: Tuyt sn: ct: M ct: M M gm M ngn mu 4 mt bn bn + 5 c chn chn chn chn

Thi Cng Cng

trung,

Tha

3. BNG GHI NHNG TNH CHT C HIU CA MT S HUYT V CN CH i vi thy thuc thc hnh chm cu, vic nm vng tc dng c hiu ca huyt gip cho vic iu tr t hiu qu tt nht, bng s huyt t nht, trong thi gian ngn nht. Ngi bnh sm n nh sc kho, sm tr li sn xut v sinh hot bnh thng, c thm lng tin vo php cha bnh bng chm cu, ng cng thm tin tng hn vo kh nng ca con ngi trong cuc sng cng ng. gi cho vic tip tc tm kim v s dng tnh cht c hiu trong cc huyt v, xin nu my nhn nh nh sau: Tc dng c hiu ca huyt v l nhng tc dng m ng kinh khng chuyn thuc. V d: huyt T c trn kinh th thiu dng tam tiu c tc dng cha vim thn; huyt Lit khuyt trn kinh ph c tc dng cha bnh bng quang... Mt huyt, hoc mt s t huyt cha mt loi bnh m cc huyt khng c tc dng : V d nh:

huyt Phong long chuyn tr cc loi bnh chng m; huyt H lim tr bnh rng tc; huyt Chi chnh tr ht cm, nt rui; huyt c tr rm sy... Huyt c tc dng mnh nht trong s nhiu huyt v tr v mt loi bnh. V d: nhiu huyt c tc dng tr hen xuyn nhng huyn Linh i cu ngi c tc dng mnh hn ht; nhiu huyt c tc dng cha l nhng huyt Thng c h c tc dng mnh hn ht; nhiu huyt c tc dng ci bin nhu ng rut nhng huyt Thin khu c tc dng mnh hn ht... Huyt c tc dng bao trm cc loi bnh chng trong mt vng c th rng ln; nh huyt Hp cc c tc dng vi tt c cc bnh mt, mt, mi, ming. Huyt Lit khuyt vi tt c cc bnh gy, c, u; huyt Ni quan vi tt c cc bnh ni tng; huyt Chi cu vi tt c cc bnh sn ngc... Di y l bng k mt s huyt c tc dng c hiu ghi c tt c cc sch, chn a vo du huyt phn trc y. BNG Huyt 1. 2. 3. 4. 5. Huyt 6. Thng Trung Xch Lit ph: trch: khuyt: Thi Ng c dng: mt t: K MT c tr vim bnh vim d S HUYT hiu nhit, dy, ngi m vim gi tr chng trn manh (cu bn C TC trn h. rut i Cnh (chch nhiu, chng nghin kinh i din tay nn vim DNG kinh mt mu ng mt (ru, i ca mt b lnh xung tit C HIU ph (cu) quanh) niu mch thuc...) trng bnh)

uyn: cc hiu thanh

7. Hp cc: bnh vng mt, gy t m. Cu bng ngi, tr mn nht nhiu ming trn u, vt thng lu ngy khng lnh ming. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Nghinh C hng: c Khc n Dng lu: H Thng tr: T ct: mt nga hiu mnh lim: au nhu: trong sng ph, trn nh ni cung lim: xng su tr ngc phong rung kinh c rung nh cn, kh: thy qu, rng tu bnh bnh huyt c giun ngoi tot li th mt l tc lnh da mt b V

Huyt

Dng

16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. Huyt 33. 34. 35. n L Tc i Nhn Kh c Thin

T Gip nghinh nghinh phng: : khu:

bch: xa: ut da tng o: quan: l: bnh c c long: Gii cc vng h: gim vim ni kh

giun au mt au cung, gy d nhu bnh, au ng thn, teo bng ly, h: loi kh: mt sng, au m, no kinh tiu hi; n mn cu bn

chui rng khng thy, gii rt, rut, vim c trn, lm vim lng bnh chng vim vim rng huyt. giun nghe ni

ng hm nhm lung bun rm ng bng chi tng i tc v bch

mt di c tung bc sy rut quang di cu trng kh m thn

Thu B tam Thng H Phong

Hm Ni oi: c bch: Thi Thng c

cc: nh: nhiu hiu th mng

xoang hm (thiu Thi cc loi mu m xut cp, mn kinh

m trn no) T huyt mn phong

trn lm ung tng

Tc chng

bch: khu:

vim (hoi th),

tu

36. Tam m giao: bnh tt vng bng di, vim da do thn kinh, thai khng ra (phi hp vi Hp cc) 37. 38. 39. 40. 41. Huyt Lu m hi: i Chu vim da cc: lng do thn kinh, giun vinh: n nhiu tuyn: giun sn a a (gi m vim l Bch ng trng mnh gy thn so) rut dm

honh:

42. Huyt 43. 44. 45. 46. 47. 48. Huyt 49. 50. 51. 52. 53. Uyn Dng Thn

i c Thiu Thng hiu hi: l: m mn: Thiu Thiu c Thiu Hu ct: vim cc: hiu trch:

bao: trn vim li cng khch: cc ph: xung: nm cc kh: ti tr lo: mt, em trn loi

ton kinh hch khng m din m co kinh bnh gh nm kinh mt ngn gin, v

thn Th bch ni Thiu huyt, c, hi bin h tht Thi dng tuyn l, tay li dnh, khng v

au m lao mt

n Tm hch ting trm nhp tim gi tim trng v v gi co khng dui b m

nga c Tiu sa nga th

cng mt

Dng

54. Chi chnh: ht cm, nt rui, (vi Thn mn) tng men tiu ho rut non, tr h van tim 55. 57. 58. Huyt 59. 60. 61. 62. 63. 64. Lc c Tn Thng khc: Ngc Thin i Tiu Thiu thng: Thnh hiu trc: thin: mt thanh nm chch mi mnh, u gy tr: cng, cc trn nn tc, ni hi: cc bnh bnh cung: kinh mu cc chng au, no Tc ba Thi ln loi (mt mt nng bnh m v ma tuyn mt dng mt bnh do nh nh v nhn Bng rt v p li li p sa (Parkinson) v v ting quang sng mi tng) ra ra xng

chm: tr:

65. Phong mn: tit nhit kh ca ch dng, trnh pht mn nht lng trn (hu bi ung th) 66. Ph du: cng lng, c chp lo mc m mt, bnh chi trn

67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. Huyt 87. 88. 89. 90. 91. Thc Ch n Cch Can m

c du: cc du: c tc

du: bnh cc dng du: tiu du: Hi Phch mt st v bnh

rng mu, ung v rt

tc, th mt, mnh rt du: (k d ht sinh

vy dy (V hi trng, lu vim vi

nn nham) () trng) ngy. thn (Addison) dng phi

du: T

trng st

Tam Thn

xm, dng: h:

en lit teo

mt

Cao Dng Ch Bo

hoang cng: tht:

du: vim vim hoang:

mi ti

bnh mt, tuyn

u vng tin bng

cha da lit i

cng v rt gt mng cng ung thai, th gy kinh nh sng tc, chung: (mn nn Tc mu au, chong nht no, a bp m

mn: sn: B

thot chut tham:

ct th

sng t au

Tha

chn, chn

Thn Kinh ct: m: c Dng Nhin Thi

mch:

vim ct:

mng khm lng trng m nhit hng tin kh

tu lng trn) c Thn quyt ht nh a

pht lch hiu

bi ngi nm mt hu

chng Thiu than, vim

trn en hng rng

tuyn: cc: kh: i

Thu

tuyn:

khi

thy

kinh

th

au

tim

92. Chiu hi: nhn nh thy sao (hoa mt), o kinh (n b hnh kinh ngc ln)

93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. Huyt 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. Huyt 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. Du

Phc Giao i hch: Hoang Thch Thng U ph: bit Khc

lu: tn: au du: quan: ct cc: mn: xuyn nm lu

m ra h

hi m thng d sng cng ngp d dy (cu Th 7 thn

ra

khng hi kinh co kh mo co hot cng

dt trm ct rt ng ming rt

dy

ngy kinh

mi Quyt rut u

th m

hiu Tm tha

qu) bo

trn trch:

vim mn:

Khch Gian Ni i Lao Trung c hiu Quan Dch Trung Dng Ngoi Chi Hi T Thin tnh: phong: lao au tr: mn: ch: bnh quan: cu: tng: ri xung: nm trn xung: sng s: st quan: lng: rt,

ut vi ni xut khch tng huyt nng co git Tam tiu mc hng ic thc vt cm bn tht thn mn sinh nga ba

tr cc d cung: st kinh

em

hn bnh dy say cao Thiu

lo

dng kt v

vim trong tai lon cc b au c: hch, thn d vim ng kinh , thn loi a,

ngoi tai kinh ngoi to da

118. 119. 120. 121. 122. Huyt

Kh

mch: L Gic Nh

ngng

nghe tc: tn:

khuch

i, th

ting

ng xuyn

tai vim khp chnh kinh (nhn

sng hm thy vt dng b

di cong) m

mn: liu: hiu khut nm quang

ng c

bt trn

Thiu

123. Thnh hi: xng hm di li ci cch nhau t 1 - 2 thn (tr khp) 124. 125. 126. 127. 128. mt 129. au 130. 131. 132. 133. 134. Lm u khiu Khch Hm Huyn Huyn Khc Sut mn: cc: ly: thin au ym: l: mt u hai thng, gc ch vim mt ph au no, nhn: mi, sng, thng u nhc sau da mt khi lm say bu (ung yu nht khng sp vim tuyn l cp ln) i pht khp t mi hay da mt cht ru mp ht mt sng mt (say cng hi (hng mt) ru u) c ni c mi tnh

phong

Ph m: ct: lao chn xng, tay

bch: ung th

Hon

mm bch:

Dng khp: vim kt

mc,

135. No khng: thin u thng lm cht mt, au u lm ri lon nhp tim 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. Nht i Ng Phong th: Kin Phong tnh: au Nhip nguyt: mch: khu: d sa ng bi ni mn lot lit tng nga, nga v, tr: kh bnh v cn: d do gi dy, trng no, gi sau t ngoi bng khp bnh (cu 7 mt mi) chua trng thng di ngi

143. 144. 145. 146.

Dng Dng Ngoi Quang

lng giao: khu: minh:

tuyn: vim cu bnh

bi hch gii mt, cai

cnh lm nc sa,

ngoi ba c lm

chi ch gim

di c di sa

147. Dng ph: cu ngi tr hai chn lnh ngt, mt lm chm en nh bi than 148. 149. Tuyt ct: tr tr Khu d, vi Tc tam kh: l (u cu) th phng trng gi di

150. Tc lm khp: chng xung huyt do va p ngoi thng gy ra khp mi ni, ri lon tun hon no do kt ng mch no 151. Huyt 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 161. 162. 163. 164. Huyt 165. 166. Trng Yu Cp m Ng Thi xung: Trung Li Trung Khc bao: l: m mch: bao mn: au bu cu: : sau tuyn: tht di lng m lim: trng vai mn: hiu thng m quan: v di tch cnh co nm phong cp v i c n: Hip hiu di Hnh di nch phong: dng khi thn xng nga c nm sng to trn mt gian: nht dng vt nc th cng (ti bnh nc tay (vim khng tht trn (trng tnh gi a dn tinh m ao vt cng hi kh: kinh bn Tc (vim mt Quyt tinh ming d. (r cng vn khng cc vo hon v mo gi kh mch khi giao ra tinh ln trong m hch hon m 1 nga can bn) mo nch) au ra dt au bng nga) sinh hon) c qun c hp) mu

Chng K c

cng: dng

167. 168. 169. 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. 182. 183. 184. 185. 186. Huyt 187. 188. 189.

Mnh Tch Ch Cn Linh Thn

mn:

mnh trung: dng: sc:

nng vim

nh

ho, mng

u nhn chui

au tu ng

nh

ph sng mt nt)

giun un vn xuyn, ra, mn ming

(t nht h (chch

ta nn li

i: o: Thn i

(cu) ngp

cha hm rng

hen trt

mu) c mu) kh

khng

ngm nn

tr:

mn chu:

nht rng trin th khng bnh, do ra ung

(chch ca u chy tc ru sng, bnh (bnh mu mt khp mt, sinh

mn: ph:

bnh trong h: nh:

no u mt m bnh

pht trm

v mi

tuyn khng cp cc v hc tm

yn) dt tnh khp lc lo mi kinh hp mm kh

Phong No Hu Bch

vng hi u da cha, u cc bnh

hi:

trm nh:

Tin Thng Thn T Nhn

tinh: nh: liu: tru trung: oi

v thn suy hi li h

tinh tim chong oan: mch,

thn,

ngt;

Ngn c Hi m: au

giao: hiu dng vt

mi nm v quy i sau

c trn u, sng da nc

tht

tha mch

(plp) nhm cht ui chp

h,

cu

Khc Trung cc:

ct:

dng hi khng

ra

190. Quan nguyn: chm nhiu ln tiu 191. Thch mn: mt khng n giun c a cht bt, ng cc khng rut ho

192. Kh hi: n day tr cp tnh bong gn ct sng tht lng, au khng ci nga c 193. 194. 195. 196. 197. 198. 199. 200. 201. 202. 203. 204. 205. Cu m Thn Thu Trung C v: Chin Ngc T Ton Thin Lim Tha c: t: qun: giao: Tr em lao phn: ph khuyt: t tui trung: ng: cung: co phi nc tht da tuyn: tng: thc mt cc i hi mi m mi c bt qun nng, bnh nhiu, mt lm rut, mi (mi thp, dnh th bnh chng mi bnh nc nh v lng v ung c v v v phng v (ph keo d thp rut khng m ph tiu y kn chong thng ho) tim dc kh phi) trng dy k li nhiu

khuyt:

Trn y l nhng tnh cht c hiu trong cc huyt v thuc 14 ng kinh c khai thc cc ti liu, mt s qua qu trnh thc nghim. Tnh cht c hiu y khc vi cc huyt v l ngoi kinh v tn huyt c nhng tnh cht chuyn thuc v mt bnh ring, cho nn cn khai thc kha cnh chuyn thuc v bnh l, bnh kh tn huyt loi v k huyt phi hp s dng tng hiu qu cha bnh.