Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Cn b ng nng l ng
1. Cn b ng nng l ng l g? Cn b ng nng l ng l m t k thu t tng t nh cn b ng nguyn v t li u. M c ch c a k thu t ny l cung c p thng tin v nng l ng c s d ng trong t ch c c a b n u v nh th no, l cch tnh ton nh l ng dng nng l ng trong qu trnh. Bi u D a trn nguyn t c c b n c a Sinh thi h c - nng l ng khng c t o ra cng khng b m t i, n ch chuy n ha t d ng ny sang d ng khc - khi nng l ng tiu hao v s d ng l nh nhau. Trong tr ng h p l t ng, nng l ng u vo s d ng nn cn b ng v i nng l ng c s d ng, tuy nhin, khng trnh kh i m t s d ng nng l ng b tiu hao (khng c my mc v n hnh lin t c).Tuy th , cc n l c nh m t i thi u ha tiu hao nng l ng l r t quan tr ng. tnh ton cn b ng nng l ng, hy thi t l p S qu trnh (61-1) cho qu trnh s n xu t. Xy d ng d a trn cc thng tin v s n xu t (nh 100 n v s n ph m). L a ch n n v nng l ng thch h p (nh Jun, thng d u c chu n ha, v.v) v bi n i nng l ng c p vo (nh i n, nhin li u, v.v) v t ng nng l ng c n thnh n v qui i ny. Tr nng l ng c p vo cho nng l ng b n c n s cho b n th y m c tiu hao nng l ng. Ti p , xc nh xem nng l ng ang tiu hao theo m c quan tr ng (Bi u Pareto l h u ch). ch no. Phn lo i s tiu hao

TIP cn b ng nng l ng c th c tnh ton cho ton t ch c ho c cho m t b ph n no trong t ch c (nh dy chuy n s n xu t). Trong khi qui m l n hn c th a ra bi u th v m c c h i th c hi n trong t ch c, th qui m nh hn s c l i hn trong vi c xc nh cc khu v c m c tiu c th th c hi n. 1. T i sao cn b ng nng l ng c ngha? Cn b ng nng l ng c ngha b i n a ra cc thng tin khch quan v v tr v cch th c nng l ng b tiu hao. N cng c th c s d ng nh m t cng c ho ch nh nghin c u cc tc ng c a s thay i lin quan t i u vo m i ho c nh ng c i ti n trong qu trnh. 2. Cn b ng nng l ng h tr g? Cn b ng nng l ng s gip b n b c u pht tri n chng trnh gi m s ph thu c vo nng l ng. Khi m i th c k t h p ch t ch , b n c th s d ng cn b ng nng l ng so snh ho t ng c i ti n th c t so v i k t qu mong i. Thng th ng, vi c c t gi m nng l ng s tr c ti p d n n ti t ki m chi ph. SVTH: L NG C H Trang: 1

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam 3. Cn b ng nng l ng c p d ng t i u?

GVDH:TR N VINH T NH

B n c th s d ng cn b ng nng l ng cho ton t ch c, tuy nhin, t t hn nn p d ng cho nh ng khu v c c th m tiu th nng l ng cao. 4. Khi no cn b ng nng l ng c ngha ? Cn b ng nng l ng c ngha trong ho ch nh v theo di. K t qu r t h u ch ch ng minh cho c p lnh o cao nh t th y r ng n l c Nng su t xanh ang mang l i nh ng kho n thu ti chnh thch ng. S d ng nng l ng hi u qu quan tr ng i v i chng trnh Nng su t xanh c a b n. 5. Cn b ng nng l ng em l i l i ch cho ai? Cn b ng nng l ng l m t cng c cung c p thng tin v th nh ng ai s d ng thng tin ny u c l i, g m cc nh qu n l s n xu t, ng i qu n l chng trnh s d ng nng l ng hi u qu v b t c ai c trch nhi m s d ng nng l ng trong t ch c. Khi t k t qu l gi m tiu th nng l ng v ti t ki m ti n, thnh vin nhm Nng su t xanh s c l i, v v th t ch c s c l i trong vi c c i ti n ki m sot chi ph. Ti t ki m chi ph c th cng c nh h ng t t n khch hng v do lm tng kh nng c nh tranh c a b n.

CN B NG NNG L NG TRONG HT
Tr c h t ta ph i bi t r ng: H th ng i n l m t h th ng nng l ng bao g m cc nh my i n,m ng i n,tr m bi n p,tr m ng c t v cc h tiu th lm nhi m v s n xu t, truy n t i v phn ph i i n nng i n nng l m t d ng nng l ng c nhi u u i m nh d dng chuy n thnh cc d ng nng l ng khc, d truy n t i, hi u su t cao, Ngnh i n l m t ngnh kinh t c c th ring: i n nng s n xu t ra khng tch tr c, ho c n u tch tr th chi ph r t t n km, t i m i th i i m c n ph i m b o cung-c u i n nng c k n t n th t do chuyn t i; cc qu trnh v i n x y ra r t nhanh, do cc thi t b ph i tc ng nhanh chng v chnh xc trong tr ng thi bnh th ng cng nh s c nh m m b o tin c y v kinh t m t vi thnh t u quan tr ng c a ngnh i n sau 55 nm hnh thnh v pht tri n Ti s n u tin c a ngnh i n sau khi tham gia ti p qu n Th thng 10/1954 l s v n 31,5 MW cng su t, s n l ng i n kho ng 53 tri u kWh/nm. Tr i qua 55 nm gn gi v xy d ng t n c, cc th h cn b cng nhn vin ngnh i n t o nn nh ng thnh t u to l n v ng gp quan tr ng vo s nghi p pht tri n kinh t - x h i c a t n c. Tnh chung giai o n t 1995 - 2008, t c tng tr ng i n thng ph m n c ta lun m c cao nh t trong khu v c v trn th gi i, bnh qun t 15,06% (GDP tng bnh qun 7,49%). Giai o n 1995 - 2008, EVN u t trn 233.000 t ng cho xy d ng ngu n v l i i n. Nm 1995, t ng cng su t ngu n i n c n c m i ch c 4.550 MW, s n l ng 14,6 t kWh, nhng n cu i nm 2008, cng su t ngu n i n t 15.763 MW (tng 3,46 l n), i n nng s n xu t t 74,225 t kWh SVTH: L NG C H Trang: 2

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

(tng 5,08 l n), trong cng su t ngu n i n thu c s h u c a EVN l 10.719MW (chi m 68% cng su t ton h th ng i n), s n l ng i n do cc nh my thu c EVN s n xu t l 53,093 t kWh (chi m 71,53% s n l ng i n ton h th ng). Hi n nay, EVN ang qu n l, v n hnh 24.386 km ng dy truy n t i i n c p i n p t 110 kV - 500 kV, 281.635 km ng dy trung, h th , 46.602 MVA dung l ng tr m bi n p t 110 kV- 500 kV, 42.983 MVA dung l ng tr m bi n p trung, h th . Hi u qu v n hnh h th ng i n c nng cao, th hi n qua t l t n th t i n nng gi m t 21,4% (nm 1995) xu ng m c cn m t con s 9,21% (nm 2008). Bn c nh nhi m v s n xu t kinh doanh, EVN cn th c hi n cc nhi m v chnh tr - x h i r t quan tr ng. Tnh n cu i nm 2008, 100% s huy n, 97,24% s x, 95,72% s h dn trn c n c v 94,49% s h dn nng thn c i n (cao hn nhi u n c trong khu v c, v t tr c ch tiu c a Ngh quy t i h i ng X ra l n nm 2010 c n c t 90% h dn nng thn c i n l i qu c gia). T , gp ph n thay i cn b n di n m o kinh t v x h i nng thn, mi n ni, vng su, vng xa, ng gp to l n trong cng cu c xa i, gi m ngho c a ng v Nh n c. Ngoi ra, trong 3 nm g n y, EVN y m nh qu trnh s p x p, i m i cc doanh nghi p tr c thu c. n nay, v i quy m 71 n v thnh vin v tr c thu c, 22 n v lin k t, v c b n, EVN hon thi n cc c ch qu n l, i u hnh; th c hi n c ph n ha 30 n v , trong c 6 cng ty pht i n, 1 cng ty phn ph i i n, 4 cng ty t v n xy d ng i n v 19 doanh nghi p khc. EVN cng m r ng kinh doanh hai ngnh ngh khc l vi n thng cng c ng v c kh ch t o thi t b i n. Doanh thu c kh ch t o nm 2008 t 1.700 t ng v i nhi u s n ph m a d ng, nh: my bi n p cc c p i n p n 220 kV, n nm 2010 s cho ra i my bi n p 500 kV; c t thp cho ng dy t i i n; cp v ph ki n ng dy; c bi t ch t o thi t b c kh th y cng v c u ki n cho nhi u d n l n, c t m quan tr ng qu c gia nh: th y i n Bun Ku p, th y i n B n V , th y i n Sn La. Nm 2008, EVN cung c p d ch v vi n thng cng c ng cho g n 3,7 tri u khch hng, doanh thu t trn 3.700 t ng. Cng v i cc ho t ng kinh doanh khc nh ngn hng, ti chnh..., EVN th c hi n k t n i l i i n c p i n p 110 kV v 220 kV v i Trung Qu c, ang cung c p i n cho Campuchia qua ng dy 220 kV, ng th i bn i n cho nhi u a phng khc c a Campuchia v Lo nhi u i m d c bin gi i. u l nh ng cng trnh quan tr ng c a ngnh i n gp ph n lm thay i di n m o kinh t t n c Tnh n nay, ngnh i n xy d ng a vo v n hnh thnh cng nhi u cng trnh ngu n v l i i n quan tr ng. l cng trnh Th y i n Ha Bnh - nh my th y i n c cng su t l n nh t ng Nam . Cng trnh ng dy 500 kV hai m ch lin k t l i i n 3 mi n v hi n nay l cng trnh Thu i n Sn La - c coi l nh ng cng trnh th k c a t n c, c ng, Nh n c v nhn dn nh gi cao c v quy m, t m quan tr ng, hi u qu v tnh c p thi t. S p t i s l Th y i n Lai Chu, cng trnh th y i n l n th 3 c a c n c. Bn c nh , cn hng lo t cng trnh ngu n v l i quan tr ng khc gp ph n m b o nhu c u i n cho s n xu t v sinh ho t, a n c ta ra kh i tnh tr ng n c ngho, km pht tri n. Nh ng nm qua, m c d g p nhi u kh khn, nhng EVN r t c g ng trong vi c thu x p v n m b o u t p ng yu c u tng tr ng ph t i. Ngnh i n v ang c nh ng b c chuy n mnh m nh m , v i t c cha t ng c trong l ch s pht tri n c a ngnh, cng lc tri n khai xy d ng v a vo v n hnh hng trm cng trnh ngu n v l i i n ng b v i kh i l ng u t

SVTH: L NG C H

Trang: 3

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

hng trm nghn t ng. i m t v i bao gian kh, hi m nguy, nh ng cn b , cng nhn ngnh i n th hi n r b n lnh c a mnh khi t ng b c lm ch my mc, v n hnh cho n t v n, xy d ng v qu n l, cng ngh C th kh ng nh, T p on i n l c Vi t Nam hon thnh xu t s c nhi m v m ng, Chnh ph v nhn dn giao ph, x ng ng l m t trong nh ng doanh nghi p tr c t c a n n kinh t t n c trong qu trnh xy d ng kinh t th tr ng, nh h ng x h i ch ngha v h i nh p kinh t qu c t . i u c th hi n t m Hun chng Sao vng cao qu do ng v Nh n c trao t ng cho ngnh i n cch y trn 5 nm, trong d p k ni m 50 nm ngy Truy n th ng c a ngnh. Con ng pha tr c ch c ch n cn nhi u gian nan, nhi m v c a ngnh i n trong th i gian t i l: B o m an ninh nng l ng qu c gia, gp ph n gi v ng an ninh, qu c phng v pht tri n n n kinh t c l p t ch c a t n c; th c hi n th tr ng ha gi i n nh m t m c tiu khuy n khch u t cho pht tri n ngnh i n; t ng b c hnh thnh v pht tri n th tr ng i n l c; hon thnh chng trnh a i n v nng thn, mi n ni nh m t m c tiu n nm 2020 h u h t s h dn nng thn c i n. hon thnh cc nhi m v trn, EVN lun g n vi c xy d ng chi n l c pht tri n s n xu t i n v i chi n l c pht tri n kinh t , x h i, k t h p an ninh nng l ng v i qu c phng v an ninh t n c; b o m i n ph i i tr c m t b c, v i t c cao, b n v ng, ng b . Tr c m t, EVN t p trung th c hi n t t Quy ho ch i n VI, trong , EVN c giao u t v tham gia u t 48 d n ngu n i n c t ng cng su t 22.748 MW/59.469 MW (chi m 38,3% t ng cng su t l p t m i) v i t ng v n u t c tnh kho ng 714.000 t ng. Th c hi n th tr ng ha gi i n nh m cn b ng ti chnh di h n, b o m kh nng thu x p v n v tr n c a EVN v cc nh u t ngu n i n khc. t ng b c th c hi n v hon ch nh th tr ng i n theo t ng b c: th tr ng pht i n c nh tranh (2009 - 2014), th tr ng bn bun i n c nh tranh (2015 - 2022), th tr ng bn l i n c nh tranh (sau nm 2022), nh ng nm g n y, EVN ch ng xy d ng th tr ng i n n i b th i m nh m t p d t cho cc n v thnh vin lm quen d n v i cc quy t c c a th tr ng i n ti n t i th c hi n m c tiu hnh thnh v pht tri n th tr ng i n l c. c bi t, m b o m c tiu n nm 2020, h u h t s h dn nng thn c i n, EVN ang ti p t c th c hi n 4 d n u t i n nng thn quy m l n vay v n c a WB tr gi 370 tri u USD v g n 2.000 t ng c p i n cho cc thn, bun lng 5 t nh Ty Nguyn, ng bo Khmer t i Tr Vinh, Sc Trng. T thng 6/2008, EVN tri n khai chng trnh ti p nh n ton b l i i n h p nng thn bn i n tr c ti p n t t c cc h dn nng thn nh m t o i u ki n cho ng i dn c h ng l i t chnh sch gi i n c a Chnh ph . M c tiu l n thng 6/2010 s hon thnh ti p nh n ton b g n 5.300 x v i 6,6 tri u h . T t nhin, th c hi n cc gi i php trn th EVN cn g p r t nhi u kh khn, c bi t l kh khn v v n. i u i h i nh ng n l c r t l n c a CBCNV ngnh i n v s h tr c a ng, Nh n c, Chnh ph v cc ban ngnh cng nh s ng c m chia s c a ng i dn. Chng ti tin r ng, ngnh i n s pht tri n nhanh, pht tri n m nh v pht tri n b n v ng. EVN s tr thnh T p on kinh t m nh, b o m vai tr ch o trong cung c p i n an ton, n nh cho pht tri n kinh t - x h i, v s nghi p cng nghi p ha, hi n i ha v s ph n vinh c a t n c

SVTH: L NG C H

Trang: 4

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Nm 2010: T p on i n l c Vi t Nam ph n u ti t ki m 1%/85,14 t kWh i n Nm 2009, T p on i n l c Vi t Nam (EVN) ti t ki m c 1003,1 tri u KWh, t 141% so v i k ho ch ra. l s li u c a ra t i h i ngh nh gi ki m i m cng tc ti t ki m i n nm 2009 v tri n khai cng tc ti t ki m i n nm 2010 v a c t ch c ngy 28/1, t i H N i. Bn c nh vi c tng c ng cng tc tuyn truy n, vi c qu ng b n Compact cng c EVN ch tr ng. Sau 2 nm tri n khai, t ng s l ng n cc n v bn c l 2.916.168 n CFL, trong c 1 s n v t v v t ch tiu n 162,5%, c tc ng r t l n t i th c c a c ng ng. Theo i u tra, nm 2006 t l n Compact c s d ng l 0,6 n/gia nh th cu i nm 2009 tng ln l 1,86 n/gia nh. Vi c qu ng b, l p t bnh un n c nng b ng nng l ng m t tr i c tch c c y m nh. Ng i dn r t ng h chng trnh v th tr ng c nhu c u l n i v i thi t b ny. Nm 2009, EVN th c hi n l p t 1000 bnh n c nng b ng nng l ng m t tr i. D ki n nm 2010-2011, s c 20.000 bnh n c nng b ng nng l ng m t tr i c a vo s d ng. Cng tc qu n l, theo di, s d ng i n c a k ho ch s n xu t tr ng i m c y m nh. Cu i nm 2009, EVN th ng k c 2360 k ho ch s n xu t tr ng i m, t ng l ng i n thng ph m l 18,5 t KWh, chi m g n 49% t ng l ng i n thng ph m ton ngnh cng nghi p. Nm 2010, EVN t ra k ho ch i n thng ph m t 85,14 t KWh, tng 13,88% so v i 2008. y c nh gi l m c tng r t cao trong khi i u ki n m b o v ngu n i n d ki n r t kh khn do 2010. Tuy nhin, n u lm t t cng tc ti t ki m i n s gp ph n m b o cung c p i n v nng cao hi u qu ti t ki m i n c a t p on v cc n v . Nm 2010, d ki n s c 2,4 tri u n Compact c a vo s d ng cng v i 13000 bnh n c nng nng l ng m t tr i. EVN cng ph n u gi m t n th t i n nng khu v c ti p nh n l i i n h p nng thn xu ng cn 15%, th i m xy d ng v s d ng cc ta nh ti t ki m i n. Cc Cng ty i n l c cng s tch c c ph n u t m c tiu ti t ki m 1% i n thng ph m trong nm 2010. M t khc nh n th c c a c ng ng v Ti t ki m nng l ng (TKNL) l r t h n ch . c nhi u l p h c v TKNL t ch c cho cc a phng nhng chnh cc nh lnh o cn cha hi u y v TKNL, cho r ng ti t ki m i n l... c t i n. Th m ch, nhi u ng i cn cho r ng i t ng c n TKNL ch l nh my nn "h n nhin" tr l i r ng: "T nh ti c vi nh my nn u ph i lo TKNL!". Hn n a, cu c thi "Ta nh nng l ng hi u qu " nh m tuyn truy n cho ho t ng TKNL cng cha thu ht c ng o cc n v tham gia, ph n nhi u l cc n v du l ch, o t o... Theo Vi n Nng l ng (Vi n KHCN Vi t Nam), cng v i vi c s d ng TKNL th v n c bi t quan tr ng i v i Vi t Nam trong nh ng nm t i l ph i pht huy c ti m nng c a cc ngu n nng l ng ti t o (NLTT). Hi n ngu n nng l ng ny m i

SVTH: L NG C H

Trang: 5

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

c khai thc quy m r t nh : 1,25 MW (nng l ng gi), 1,2 MW (nng l ng M t tr i), 2 MW (kh sinh h c), 2,4 MW (rc th i)... Trong b i c nh hi n nay, TKNL tr thnh v n s ng cn c a nhi u DN. Tuy nhin, bn c nh cc gi i php TKNL mang l i l i ch nhi u nh t v i chi ph u t h p l nh t, r t c n c s tham gia c a nhi u thnh ph n trong x h i. Cu chuy n " th c" d ng nh l v n mun thu m c p mi v n th y khng bao gi c! T i H i th o qu c t v pht tri n nng l ng Vi t Nam, cc chuyn gia trong v ngoi n c u dng t y u km nh n xt v ngnh nng l ng Vi t Nam hi n nay. S d ng nng l ng lng ph Theo ng T Vn H ng, V tr ng V Nng l ng (B Cng thng), y u km l n nh t hi n nay l Vi t Nam v n n m trong s cc n c c m c s n xu t v tiu th nng l ng bnh qun u ng i th p xa so v i m c trung bnh c a th gi i v km nhi u n c trong khu v c. Trnh cng ngh nng l ng cn th p, nhi u c s s n xu t nng l ng ang ph i duy tr cng ngh c, l c h u, c cc ch tiu kinh t k thu t th p, hi u su t th p v gy nhi m mi tr ng. Hi u qu ho t ng s n xu t kinh doanh cha cao, nng su t lao ng c a cc ngnh (nh t l than v i n) cn th p. Cha thu ht c ng k v n u t t khu v c kinh t ngoi Nh n c vo pht tri n ngnh. Vi c nh gi nng l ng cn nhi u b t c p (cn b l , b cho l n gi a cc nhm khch hng), gy b t l i cho pht tri n s n xu t kinh doanh v khng ph h p v i xu h ng chnh sch gi nng l ng c a cc n c trong khu v c v trn th gi i. u t cho pht tri n nng l ng cn th p so v i nhu c u, th t c u t ph c t p, ti n th c hi n nhi u cng trnh b ch m i u ny nh h ng khng nh n qu trnh pht tri n c a ngnh; nh h ng n vi c m b o cung c p y , an ton nng l ng cho n n kinh t qu c dn. Bn c nh , khu s d ng nng l ng hi u su t cng r t th p. ng Nguy n Th ng - Gim c Trung tm Pht tri n nng l ng b n v ng cho bi t, a s cc ngnh cng nghi p c a ta l nh ng ngnh thu c lo i c c ng nng l ng cao. C ng nng l ng trong cng nghi p c a Vi t Nam cao hn Thi Lan v Malaysia kho ng 1,51,7 l n, c ngha l lm ra cng m t gi tr s n ph m nh nhau, Vi t Nam ph i tiu t n nng l ng g p 1,5-1,7 l n so v i cc n c ni trn. Cn theo tnh ton c a APEC th Vi t Nam m t 0,463kg d u lm ra 1USD, s li u ny cao hn cc n c khc kho ng 30%-40%. Hi n nay tng tr ng GDP l 8%9% th tng tr ng v i n c a ta th ng ph i g p i m c 16%-18% trong khi v i cc n c khc t l ny ch l 1:1. i u ny cho th y vi c s d ng nng l ng t i Vi t Nam r t lng ph v nh v y n u GDP cng tng th tiu t n nng l ng c a ta cng l n.

SVTH: L NG C H

Trang: 6

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam Nguy c thi u h t nng l ng l n

GVDH:TR N VINH T NH

Theo tnh ton cc ngu n than, d u th s c n ki t vo giai o n 2025, trong khi h th ng i n v n pht tri n ch m v ti m n kh nng khng m b o an ton cung c p i n. Pht bi u t i h i th o, ng Nguy n Vn Hng i di n c a Ngn hng Th gi i (WB) cho bi t: "Chng ti hnh dung ra kh khn c a Vi t Nam trong vi c p ng nng l ng cho nhu c u kinh t x h i. Trong khi GDP th tng tr ng cao, nhng s pht tri n nng l ng khng theo k p, bn c nh th gi nhi u ngu n nng l ng nh d u th ang tng m nh cng mang l i nh ng kh khn. Vi c m b o c v ch t l ng l n kh i l ng c b n cho kinh t x h i l kh khn l n trong th i gian t i. Vi c thi u ngu n ti chnh cng s gy ra thi u ngu n cung. T u t ti chnh n x l v n hnh nng cao ch t l ng h th ng nng l ng nh th no l v n kh nan gi i, ni chung c th ng ngu n v h ngu n v nng l ng c a Vi t Nam u c v n ."

Nh my Thu i n Sng Hinh ( nh minh ho ). PGS, Ti n s Nguy n Minh Du - Tr ng i h c Bch khoa H N i cho bi t s n l ng khai thc d u c a Vi t Nam s t gi m. N u th i gian t i khng pht hi n thm m m i th v i s n l ng khai thc hi n hnh, d bo n 2025 Vi t Nam v c b n c n ki t ti nguyn d u kh. Theo TS Du , ti n xy d ng nh my l c d u qu ch m Vi t Nam v n xu t d u th v nh p g n 100% cc lo i xng d u tiu dng trong nu c, h th ng kho ti p nh n c kho ng 1,3 tri u m3 tng ng v i 30 ngy tiu th , cha m c d tr c n thi t khi gi c leo thang hay kh ng ho ng d u x y ra. Khai thc than th qu nhanh v v i t c khai thc, xu t kh u nh hi n nay, trong th i gian di n a ngu n than cng c n ki t. H th ng i n tuy ph kh p ton qu c nhng do nhu c u tng nhanh m ti n th c hi n quy ho ch ch m nn h th ng i n v n ti m n kh nng khng m b o an ton cung c p i n. SVTH: L NG C H Trang: 7

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

M t s ki n cho r ng hi n nay xy d ng m t nh my i n ph i m t t 4-6 nm m trong 10 nm t i ph i pht tri n thm g n 50.000 MW i n khng ph i l vi c d lm. N u Vi t Nam khng c chnh sch pht tri n nng l ng b n v ng th s ng tr c nguy c thi u h t nng l ng, chuy n thnh n c nh p kh u nng l ng v m c ph thu c nng l ng nh p kh u ngy cng tng. Gi i php no cho pht tri n nng l ng? T cc nh gi v th c tr ng ngnh nng l ng c a Vi t Nam cho th y m b o an ton cung c p nng l ng, c n ph i c m t k ho ch pht tri n di h n nh m p ng yu c u pht tri n kinh t x h i, b o m an ton nng l ng qu c gia. Cc chuyn gia cho r ng Vi t Nam tr c h t ph i y m nh pht tri n ngu n m t cch b n vng. Theo ng T Vn H ng, hi n chi n l c pht tri n nng l ng qu c gia c lnh o ng v Nh n c xem xt, ph duy t. Trong th i gian t i Vi t Nam s y m nh pht tri n ngu n i n p ng nhu c u pht tri n kinh t x h i. Trong cc nm t i bnh qun m i nm s ph i a thm vo h th ng 4.000MW i n. Ring cng su t l p t cc nh my thu i n c n c n nm 2015 vo kho ng hn 18.000 MW v i s n l ng i n trung bnh h ng nm trn 80 t kWh. V nhi t i n, Vi t Nam c c m t chng trnh hnh ng theo s pht tri n cc trung tm nhi t i n l n. Nhu c u v than dng cho pht i n s ln t i trn 60 tri u t n vo nm 2015 v ngoi s d ng l ng than trong n c s y m nh nh p kh u than. Bn c nh l pht tri n t 8-11 t my i n h t nhn, m i t my c cng su t 1.000 MW. V i d u kh, th Vi t Nam ang tng c ng thm d cc vng n c su hn v y m nh vi c mua m d u t i n c ngoi p ng nhu c u. Nhng d ngu n c pht tri n bao nhiu m s d ng khng h p l th v n s d n n nguy c thi u h t v v y i u quan tr ng chnh l ph i c chnh sch s d ng nng l ng ti t ki m v hi u qu . Theo ng Nguy n Th ng, ti t ki m i n hi u qu th ph i gi m l ng i n tiu th b ng cch thay th cc thi t b s d ng i n hi u su t th p b ng cc thi t b hi u su t cao, gi m t n th t i n nng thng qua truy n t i i n. Hi n nay t n th t i n nng c a Vi t Nam cn kh l n 11% trong khi v i cc n c ch m c 6-7%. Quan tr ng hn n a l gi m c ng nng l ng c a GDP v c a ngnh b ng cch h ng m nh vo cc ngnh kinh t v d ch v c c ng th p nhng mang l i gi tr hi u qu cao. Bn c nh c n ban hnh lu t v s d ng nng l ng ti t ki m. Hi n nay cc n c c n n kinh t th tr ng u c lu t v ti t ki m nng l ng, ring Vi t Nam v n cha c, v v y nn r t kh khn trong vi c yu c u cc t ch c, n v trong n c th c thi cc gi i php ti t ki m nng l ng. i u ny l gi i v sao vi c ti t ki m

SVTH: L NG C H

Trang: 8

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

nng l ng t i Vi t Nam t hi u qu r t th p. C nm 2006 s n l ng i n ti t ki m ch t 0,36%, th p hn nhi u so v i yu c u c a Chnh ph . Cng theo ng Th ng, cc qu c gia trong EU nh thay i hnh vi ng i s d ng v y m nh ti t ki m nng l ng m n 2020 h s gi m tiu th nng l ng t i 20%. S li u t Lin h p qu c cho th y nhu c u nng l ng s tng 60% trong 25 nm t i v v v y v i cc n c pht tri n, vi c ti t ki m nng l ng c coi l y u t quan tr ng gip cung c p nng l ng b n v ng. Ti t ki m nng l ng cng chnh l bi n php nhanh nh t hi u qu nh t v chi ph th p nh t gi m kh th i nh knh v m b o an ninh nng l ng qu c gia. Ngoi ra l pht tri n ngu n nng l ng m i v ti t o. Hi n nay ngu n nng l ng ti t o c a Vi t Nam chi m t l r t th p, chng ta ang ph n u n nm 2010 ph i c 3%, nm 2020 c 5%, nm 2040 c 10% cng su t ngu n s d ng ngu n nng l ng m i v ti t o. Nhng y m i l m c tiu, n u khng c k ho ch hnh ng th i u ny kh tr thnh hi n th c. Tr c h t c n t ch c i u tra nh gi ti m nng ngu n nng l ng m i v ti t o; xy d ng quy ho ch s d ng nng l ng m i. Nh n c khuy n khch vi c khai thc, s d ng nng l ng m i v ti t o: h tr kinh ph cho cc chng trnh i u tra, nghin c u, ch t o th , xy d ng cc i m i n hnh s d ng nng l ng m i ti t o; mi n thu nh p kh u, thu s n xu t, lu thng cc thi t b , cng ngh nng l ng m i v ti t o. L a ch n cng ngh thch h p v i i u ki n c a Vi t Nam, a nhanh vo i s ng, c bi t l cc vng nng thn, mi n ni... V quan tr ng hn c l ph i c chnh sch m b o an ninh nng l ng: Coi an ninh nng l ng l m t trong nh ng v n c u tin hng u trong chnh sch thng m i v chnh sch i ngo i c a Nh n c. M r ng u t v trao i hng ho, d ch v lin quan n nng l ng. C chnh sch u i v ti chnh v m r ng h p tc qu c t tng c ng cng tc tm ki m thm d nh m nng cao tr l ng v kh nng khai thc than, d u, kh t, nng l ng m i v ti t o. m b o tr l ng v nhin li u ho th ch trong n c (than, d u v kh t), trn quan i m t i u ho s d ng v ko di s n sng tr l ng nng l ng. Bn c nh , ph i y nhanh vi c nh p kh u nng l ng t cc ngu n cung c p n nh, lu di nh nh p kh u thu i n t Lo, Campuchia v Trung Qu c. Tng c ng khai thc, s d ng ngu n nng l ng trong n c, gi m s ph thu c vo nng l ng nh p kh u khng n nh, nh t l d u m . H tr v ti chnh cho cc doanh nghi p c a Vi t Nam u t tm ki m thm d khai thc d u kh t i n c ngoi. y m nh h p tc u t v i Lo pht tri n cc d n thu i n, khai thc than v pht tri n nh my nhi t i n than cung c p i n v Vi t Nam.

T n th t i n nng : TH C TR NG

SVTH: L NG C H

Trang: 9

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

T c pht tri n c a cc ph t i trong nh ng nm g n y cng tng t bi n d n n tnh tr ng qu t i cc tr m bi n p u ngu n, tr m trung gian , ng dy khi n t n th t i n nng tng cao. Bn c nh l i i n phn ph i n c ta c v c u t khng ng b khi n cho i n p nhi u khu v c gi m th p cng l nguyn nhn v cng l thch th c r t l n.quy m l i i n tr i di qua nhi u a hnh, vng kh h u ph c t p: i ni, ven bi n, ng b ng v i hn 1.686 km ng dy trung p v hn 570 km ng dy h th , m trong nm 2007 tr c nhu c u s d ng i n tng, h p ng s d ng i n g n 90 nghn h , tnh hnh thi u ngu n bu c ph i sa th i, ti t gi m cng su t x y ra t i nhi u a phng cng l m t trong nh ng nguyn nhn gia tng t n th t. Trong th i k h i nh p , t n c ta pht tri n l n m nh v v y vi c s d ng ngu n nng l ng qu c gia ni ring i n nng ni chung l v n quan tr ng v c p bch .Vi c s d ng v qu n l i n nng c n c s tham gia vo cu c c a cc n v ,t ch c v t t c m i ng i dn . GI I PHP D u bi t r ng kinh ph xy d ng c s h t ng cn nhi u h n ch , u t pht tri n khng ng b v d nh m ng i n phn ph i nng thn nhng khng ph i l i u ki n khng th gi i quy t c v hon thi n trong tng lai. gi m t n th t i n nng cng nh an ton cho ng i dn m b o cng b ng, chnh xc trong s d ng tiu th i n nng thi t ngh cc c quan ,cng ty i n nng c trch nhi m hn ,c t m nhn v kh nng qui ho ch t t hn nh m mang l i l i ch nhi u hn cho ng i dn.Vi c u t xy m i h th ng i n ni chung v l i i n ni ring cn r t nhi u h n ch , v n kinh t v tnh kh thi khng cao.v v y thi t ngh i n l c Vi t Nam nn ch n ,qui ho ch , u t nh ng ni tr ng i m v quan tr ng
L i i n thng minh (Smart Grid): Xu h ng pht tri n v gi i php c a ATS

SVTH: L NG C H

Trang: 10

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Ngy nay, ngnh cng nghi p i n ang c s thay i, t s n xu t, phn ph i, n s d ng i n. Hi u ng nng ln c a tri t, s c n ki t c a cc ngu n nng l ng ha th ch, s bng n tng tr ng c a cc n c ang pht tri n v l ng dn s d n n yu c u b c thi t ph i c nh ng phng cch m i trong vi c cung c p v s d ng nng l ng. Hi n vi c cung c p i n h u nh ch d a trn m c tiu th a mn t i a nhu c u b ng cc bi n php tng ngu n cung c p. Ngnh i n c nh ng c quy n kinh doanh, do Nh n c quy nh trong lnh v c ny, cho nn cng ph i c ngha v cung c p m t ngu n nng l ng d i do m i ni v vo m i lc v i gi r cho x h i v n n kinh t v m c tiu tng tr ng, th a mn t i a nhu c u. Trong khi , cc cng ty i n l c ang v n hnh khng t o ra c cc phng th c khuy n khch m nh i v i ng i s d ng, cng nh c quan i u ti t c a Chnh ph . V ngay c chnh cc cng ty ny, v n hnh h th ng t hi u su t cao th cng g p khng t kh khn ban u. Tuy nhin, trong kho ng 5 nm v a qua xu t hi n nhi u nhn t c gi tr thc y s thay i cch th c nh cung c p v ng i s d ng v n hnh h th ng i n. Cc nhn t ny bao g m: Qui nh v Lu t V n b o t n nng l ng, tng c ng s c l p v nng l ng v v n nng ln c a tri t ang l s quan tm hng u c a Chnh ph nhi u n c trn th gi i. M t lo t cc chnh sch bao g m thu , lu t ti t ki m nng l ng v cc chnh sch khc c thi t l p gi m thi u vi c t cc d ng nng l ng ha th ch ang c xem xt trn ph m vi ton c u. S bi n i kh h u c a Th gi i Trong x h i, m i ng i ngy cng nh n ra nh ng nh h ng tiu c c i v i mi tr ng khi con ng i t cc lo i nng l ng ha th ch s n xu t i n, thin tai x y ra nhi u hn v i c ng ph ho i ngy cng nghim trong hn v cc n l c ang c xy d ng trn nhi u lnh v c gi m thi u s pht th i CO2. S nng ln c a tri t do vi c s d ng nng l ng theo cch hi n nay ang c cho l qu s c ch u ng c a tri t vo nm 2050 v i dn s kho ng 9,5 t ng i. Nhu c u c a khch hng Khch hng khng nh ng ngy cng tiu th nhi u i n hn v cng su t nh tng hng nm ( Vi t Nam vo kho ng 14-15%/nm) m nhu c u v ch t l ng i n

SVTH: L NG C H

Trang: 11

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

nng ngy cng cao do nh ng i h i v ch t l ng cu c s ng v vi c s d ng r ng ri cc lo i thi t b i n t gi r . Ngoi ra, vi c trao i v gim st c s d ng i n c a chnh b n thn khch hng cng l m t nhu c u c a khch hng thay v ch hng thng nh n c m t ha n ti n i n kh khan. Theo i u tra, khi khch hng c th gim st c vi c s d ng i n c a mnh th h c xu h ng gi m m c tiu th kho ng t 5% n 10%. Vi c trao i hai chi u gi a cc cng ty i n l c v khch hng t o i u ki n cho khch hng hi u r hn v ngnh i n v ng c l i l nhu c u c a c hai bn, nhng ch c cc cng ty i n l c m i c th tri n khai v i h th ng Smart Grid. C s h t ng ngy cng gi c i v kh khn v v n R t nhi u cc nh my i n, ng dy truy n t i v phn ph i tr nn gi c i sau 20-30 nm v n hnh v c thi t k cung c p i n trong nh ng th i i tr c. Cc cng ty i n l c th ng c xu h ng gi m thi u u t vo c s h t ng ny v r t kh khn tm ki m cc ngu n u t tin c y m b o s pht tri n h p l cc c s h t ng ny trong nh ng th p k ti p theo. V n v ch t l ng i n nng v t n th t phi k thu t Cc gi i php m b o ch t l ng i n nng c xc nh v d a trn d li u thu nh n c t h th ng th cc cng ty i n l c c th a ra cc gi i php h p l hn cho cc ngu n pht sng hi v cc ngu n gy ra v n v ch t l ng i n nng trn bnh di n l cc gi i php cng nghi p. V i cc n c ang pht tri n th gi m c t n th t phi k thu t trong v n hnh h th ng i n cng l cc m i quan tm hng u, cc t n th t phi k thu t bao g m: + n c p i n + H h ng ho c b t th ng c a thi t b o m lm pht sinh tranh ch p + Chu k thu ti n ko di V i kh nng k t n i tr c ti p v i thi t b v trao i d li u v i cc h th ng qu n l s m b o cho cc cng ty i n l c t c m c tiu gi m t n th t ny v i c tnh ln n 30-40% t ng t n th t trong kinh doanh c a ngnh i n. T i sao chng ta c n Smart Grid? i v i h th ng i n Vi t Nam hi n nay th v n no ng ng sau s c n thi t ph i xy d ng Smart Grid:

SVTH: L NG C H

Trang: 12

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Yu c u v cung c p v s d ng nng l ng m t cch hi u qu . R rng, t n c chng ta ang trn con ng pht tri n khng th khng c n n cc nh my i n hi n c cng nh v n ph i xy d ng thm cc nh my i n m i, nhng v i ph n cng su t v i n nng ti t ki m c do vi c xy d ng Smart Grid s c coi nh m t lo i ngu n i n b sung trong cn b ng cng su t v i n nng. Theo th ng k trn th gi i vo th i i m hi n nay c a M th chi ph ti t ki m c 1 kWh s kho ng 1,7 cent. Trong khi chi ph s n xu t v phn ph i 1 kWh s l 7 cent. Cc lnh v c m Smart Grid c th cho chng ta bi n php tc ng tr c m t bao g m: - Nng cao hi u su t ho t ng c a cc nh my i n. - T i u ha nh m gi m t n th t k thu t trong v n hnh h th ng i n. - Gi m h s n h i gi a t c tng nhu c u s d ng i n trn t c tng GDP t 2 l n nh hi n nay xu ng cn 1,1 - 1,5 l n nh cc n c trong khu v c. - Gi m l ng nng l ng s d ng trung bnh trn gi tr 1 ng GDP. - Gi m t n th t phi k thu t. T o ra vn ha ti t ki m v b o t n nng l ng trong x h i. T o i u ki n pht tri n cc ngu n nng l ng ti t o v cc lo i ngu n i n nh phn tn gi m pht th i CO2. c th t c cc m c tiu trn, chng ta ph i xy d ng m t h th ng i n v phng th c v n hnh v kinh doanh n c kh nng cho php ch ra nh ng nh my ph i nng cao hi u su t, cc lo i ngu n i n m i s c khuy n khch pht tri n nh nng l ng m t tr i, gi, sinh kh i nh ng a i m thch h p. V h th ng m i ny s thc y s thay i cch th c s d ng i n v i s thay i u tin l c i thi n th ph t i v khuy n khch cao cho s pht tri n cc ngnh cng nghi p v s d ng thi t b ti t ki m i n. H th ng m chng ta ni n Cc khuy n ngh c b n: nhanh chng pht tri n Smart Grid v l i ch c a c n v cung c p i n v khch hng s d ng i n cng nh t o ra cc b c thay i trong vn ha ti t ki m v b o t n nng l ng nng l ng v m t mi tr ng xanh hn, chng ta c n cc chnh sch v c ch r rng c a Nh n c ngay l p t c v c tnh ch t di h n. Cc khuy n ngh chnh bao g m: y chnh l Smart Grid.

SVTH: L NG C H

Trang: 13

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

B Cng Thng c n nghin c u ban hnh cc qui nh, vn b n php lu t v cc c ch c n thi t thc y s pht tri n Smart Grid.. ra m c tiu c th i v i t ng nh my, t ng cng ty truy n t i v phn ph i cc ch tiu nng cao hi u qu s n xu t v phn ph i nng l ng. t ra yu c u tri n khai ngay cc thnh ph n c n thi t c a c a Smart Grid t cc h th ng SCADA/EMS/DMS. Phn tch hi u su t ho t ng nh my i n, h t ng qu n l o m i n nng, phn tch hi u qu v ki m ton s d ng nng l ng, h th ng thng tin khch hng s d ng i n... Ngnh i n c n c h th ng cung c p thng tin theo th i gian (5 pht, 15 pht, 30 pht ho c 1 gi ) v chi ph s n xu t v phn ph i i n cho khch hng s d ng i n v cc n v lin quan. Khch hng ho c ng i i di n c a h c n c truy c p vo d li u theo th i gian (5 pht, 15 pht ho c 30 pht) v vi c s d ng i n c a mnh v t o ra c kh nng trao i thng tin hai chi u gi a cng ty i n l c v khch hng. Tr c m t, chng ta c th tri n khai cc h cng nghi p v thng m i l n. B Cng Thng v C c i u ti t i n l c Vi t Nam (ERAV) c n ti p t c hon thi n cc qui nh c th v qui ho ch, pht tri n v v n hnh h th ng i n m t cch tin c y v hi u qu . Nghin c u thnh l p Nhm cng tc lm ti n cho vi c thnh l p m t ph i vi c tri n khai Smart Grid y ban i u Vi t Nam. Nhi m v i u ph i c a Nhm cng tc hay

y ban s g m cc v n lin quan n k thu t, cng ngh v c vi c ph i h p hnh ng gi a cc bn lin quan v l i ch chung, bao g m c cng tc tm ki m v phn ph i cc ngu n ti tr t cc qu h tr nng l ng s ch v ch ng bi n i kh h u cng nh cc ngu n v n ODA. 1. Thi t k c b n c a SMART GRID Cho n hi n nay, cha m t ai ho c m t t ch c no kh ng nh ch c ch n v cc cng ngh s c s d ng trong Smart Grid c a tng lai. Tuy nhin, chng ta c th ch ra c cc c tnh chnh c a Smart Grid s bao g m: Kh nng t ng khi ph c cung c p i n khi c s c x y ra m t i n i v i khch hng. Ch ng c s t n cng c i v i h th ng c v m t v t l v m ng my tnh.

SVTH: L NG C H

Trang: 14

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Tr gip s pht tri n cc ngu n i n phn tn (pht i n, d tr nng l ng, c t gi m nhu c u) Tr gip s pht tri n cc ngu n nng l ng ti t o. Cung c p kh nng nng cao ch t l ng i n nng v tin c y cung c p i n. T i u ha v n hnh HT gi m chi ph s n xu t, truy n t i v phn ph i k c gi m chi ph u t m i v nng c p h th ng i n. Cng c c b n c a v n hnh th tr ng i n r ng ri. t o c s ti n b trong vi c gi i quy t c nh ng thch th c c a h th ng hi n t i cng nh nh ng c tnh chnh c a Smart Grid trong tng lai, cc cng ty i n l c c n t p trung vo b n lnh v c sau: Thu th p d li u: D li u c n c thu th p t r t nhi u ngu n khc nhau c a h th ng i n (h th ng b o v , i u khi n, cng t i n, cc b I/O..., cc b thu th p d li u tiu th i n c a thi t b t i cc nh my v th m ch t i nh c a khch hng v cc ngu n thng tin khng i n nh th i ti t Kh nng thu th p d li u c d a trn s ti n b v t b c c a cng ngh thng tin v vi n thng trong th k 21. Phn tch v d bo: D li u thu th p t nhi u ngu n khc nhau m t h th ng c 2 tri u khch hnh s trn, theo tnh ton v i li u s kho ng 22 d ng i n th l ng d

GB/ngy, c n c phn tch cho cc m c tiu v n hnh v kinh doanh. Cho m c ch v n hnh h th ng i n cc phn tch s c d a trn s li u th i gian th c v c n th i gian th c. Cn i v i m c ch kinh doanh th s s d ng s li u qu kh . Cc s li u th i gian th c v qu kh cng c s d ng cho cng tc d bo t di cho n trung h n ph c v cng tc l p qui ho ch, k ho ch pht tri n v phng th c v n hnh. Gim st/qu n l/i u khi n: D li u c thu th p v x l thnh thng tin ph c v cng tc v n hnh, i u khi n khi n h th ng i n cng nh c lu tr cho cc m c ch khc nhau theo yu c u c a cc qui nh trong qu n l v i u ti t ho t ng i n l c. Trong lnh v c kinh doanh, cc thng tin ny c s d ng xc nh m c s d ng v tnh ton chi ph thanh ton gi a cc bn tham gia th tr ng i n v khch hng. Pht tri n h th ng cho php trao i thng tin v i n nng hai chi u gi a nh cung c p v khch hng s d ng i n: C ba b c trn s ch c kh nng nh h ng t i thi u ln khch hng n u h khng c ti p c n v c cc thi t b cng tham gia vo ho t ng i n l c t pha tiu th i n. Th c ra y l lnh v c t n km nh t trong Smart Grid v

SVTH: L NG C H

Trang: 15

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

theo tnh ton th th gi i s m t kho ng 20 nm hon thnh ph n ny v i vi c trang b cc Smart Meter v thi t b cho php tng tc hai chi u i v i b t k khch hng no. M t s cc thnh ph n c a Smart Grid c l p t trong h th ng i n. Tuy nhin, chng ta cn ph i n l c h t s c c th bi n m t h th ng i n truy n th ng hi n nay thnh m t h th ng i n thng minh (Smart Grid) th c s . B i v n khng n thu n ch bao g m cc h th ng ph n c ng v ph n m m. Hnh d i y m t thi t k c b n c a m t h th ng Smart Grid. 2. Gi i php v s n ph m c a ATS Hnh d i y khi qut v gi i php Smart Grid do ATS xu t.

Cc s n ph m hi n nay c a ATS c kinh nghi m cung c p bao g m: H th ng tch h p i u khi n b o v tr m bi n p @Station theo tiu chu n IEC61850 H th ng @SCADA+ tng thch v i CIM/IEC61968/IEC61970 H th ng thu th p, qu n l d li u o m v thng tin khch hng @IMIS tng thch v i nhi u lo i cng t khc nhau.

SVTH: L NG C H

Trang: 16

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

H th ng qu n tr D li u qu kh trn n n t ng PI (OSI-USA) H th ng qu n l v thu th p d li u trn cc n n t ng m ng thng tin khc khc nhau. H th ng ng d ng trn n n Web cho php ng i s d ng c th ghp n i v i cc nh cung c p th 3.

T n th t i n nng :
TH C TR NG T c pht tri n c a cc ph t i trong nh ng nm g n y cng tng t bi n d n n tnh tr ng qu t i cc tr m bi n p u ngu n, tr m trung gian , ng dy khi n t n th t i n nng tng cao. Bn c nh l i i n phn ph i n c ta c v c u t khng ng b khi n cho i n p nhi u khu v c gi m th p cng l nguyn nhn v cng l thch th c r t l n. quy m l i i n tr i di qua nhi u a hnh, vng kh h u ph c t p: i ni, ven bi n, ng b ng v i hn 1.686 km ng dy trung p v hn 570 km ng dy h th , m trong nm 2007 tr c nhu c u s d ng i n tng, h p ng s d ng i n g n 90 nghn h , tnh hnh thi u ngu n bu c ph i sa th i, ti t gi m cng su t x y ra t i nhi u a phng cng l m t trong nh ng nguyn nhn gia tng t n th t. Trong th i k h i nh p , t n c ta pht tri n l n m nh v v y vi c s d ng ngu n nng l ng qu c gia ni ring i n nng ni chung l v n quan tr ng v c p bch .Vi c s d ng v qu n l i n nng c n c s tham gia vo cu c c a cc n v ,t ch c v t t c m i ng i dn .

SVTH: L NG C H

Trang: 17

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

GI I PHP D u bi t r ng kinh ph xy d ng c s h t ng cn nhi u h n ch , u t pht tri n khng ng b v d nh m ng i n phn ph i nng thn nhng khng ph i l i u ki n khng th gi i quy t c v hon thi n trong tng lai. gi m t n th t i n nng cng nh an ton cho ng i dn m b o cng b ng, chnh xc trong s d ng tiu th i n nng thi t ngh cc c quan ,cng ty i n nng c trch nhi m hn ,c t m nhn v kh nng qui ho ch t t hn nh m mang l i l i ch nhi u hn cho ng i dn.Vi c u t xy m i h th ng i n ni chung v l i i n ni ring cn r t nhi u h n ch , v n kinh t v tnh kh thi khng cao.v v y thi t ngh i n l c Vi t Nam nn ch n ,qui ho ch , u t nh ng ni tr ng i m v quan tr ng M T S GI I PHP C N THI T -T i cc khu v c m i ti p nh n l i i n l i i n h p nng thn, yu c u cc i n l c ph i thay th 100% cng t 3 pha, c bi t l cc cng t c s n l ng i n l n gi m t n th t. i v i cc d n c i t o ph i ph i h p v i cc n v thi cng khi nghi m thu r sot, c ng c nim phong trnh tr ng h p cc n v thi lm khng ng trch nhi m ,c n tng c ng bo d ng ,s a ch a ,thay th ng dy. - Gi i php k thu t: pht quang hnh lang tuy n, gi i quy t tnh tr ng va qu t vo ng dy, hi n t ng phng i n b m t s , m i n i qu nhi t gy s c t dy. - H n ch sng hi gy t n th t i n nng: S d ng cc t i n nh m c d v m c n i ti p v i cu n khng h n ch sng hi. H n ch hi n t ng c ng h ng.S d ng DR. Power v a ti t ki m i n v a h n ch c sng hi - Hi n nay cc vng s n xu t nng nghi p nng thn, vng su, vng xa ang b t n th t m t l ng i n nng r t l n Nguyn nhn chnh: m ng i n gin tr i thi u qui ho ch c th , ng dy di t c u t nng c p ,cc thi t b c k l c h u v kh nng qu n l cn l ng l o y u km. gi m t n th t v lng ph i n nng nh m m b o cung c p i n ph c v nhu c u c a ng i dn nng thn,vng xa c t t c n th c hi n cc bi n php sau y: +Ngoi vi c ch n dy c ti t di n d n i n cn ph i m b o cc ch tiu ch t l ng d n i n nh i n tr thu n nh , i n tr cch i n cao; khng nn dng dy d n ti sinh, dy gia cng, ho c dy khng r ngu n g c. c bi t, khng nn th a dy ho c s d ng dy c nhi u i m n i, v cng l nguyn nhn lm tng t n th t i n nng m cn ti m n cc s c v i n nh t dy, ng n m ch, ch m ch p i n +Cc my cng tc ph i l p ng c i n ph h p v cng su t v t c vng quay. Khng dng ng c cng su t l n hn my cng tc yu c u v nh v y ng c lun lm vi c ch non t i d n n h s cng su t th p t n hao cng tng ln. +Trang b t t hn h th ng i u khi n t ng. Hi n nay, m t s my ch ch t dng trong nng nghi p c hon thi n d n v m c t ng ha. Khi c trang b h th ng i u khi n tin ti n, ngoi l i ch tng nng su t v ch t l ng s n ph m, n cn lm gi m ng k chi ph i n nng trong v n hnh SVTH: L NG C H Trang: 18

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam +Ki m tra,b o tr ng dy v h th ng i n:

GVDH:TR N VINH T NH

T t c cc thi t b i n v ng dy i n c n c l ch ki m tra, b o tr, chm sc k thu t th ng xuyn ho c nh k nh m tng tnh an ton v h n ch m i t n th t i n nng do chnh chng gy ra. Khi th y khng m b o tiu chu n k thu t cho php nh t thi t ph i tm cch x l ho c thay th m i c php v n hnh ti p. V i ng dy i n h th , ngoi vi c ki m tra cch i n cn ph i xem s phn b ph t i cc pha c u nhau. Khi b l ch pha hay ph t i ba pha khng i x ng s xu t hi n dng i n trong dy trung tnh v gy nn t n th t i n trn dy ny. L ch pha cng nhi u th dng i n trung tnh cng l n do t n th t cng cao v lm x u ch t l ng l i i n, nh h ng n ch t l ng v n hnh c a cc thi t b . Tm l i: Hi n nay, t l t n th t i n nng c a n c ta trung bnh l 12%, so v i nhi u n c trn th gi i v n l con s qu l n. gi m t n th t ti t ki m c m t ngu n i n nng kh l n cho m ng l i qu c gia. Nh ng i u nu tuy khng ph i l m i, song th c hi n c m t kh khn ang ro c n l kinh ph u t v trang thi t b cng v i cng ngh tin ti n . N u m i ng i dn, m i c s s n xu t c th c s d ng h p l v ti t ki m i n ng th i th c hi n t t nh ng i u nu s gp ph n lm gi m chi ph i n nng trong s n xu t v em l i l i ch thi t th c cho x h i v gp ph n gi m b t nh ng kh khn cho ngnh nng l ng ni chung v ngnh i n ni ring.

Phn tch, nh gi cc phng php d bo nhu c u ph t i i n

D bo nhu c u tiu th i n l bi ton h t s c c n thi t trong qu trnh v n hnh, quy ho ch, pht tri n, i u khi n t i u ch m ng i n v.v H u h t cc bi ton d bo ph t i u d a trn c s cc m hnh ton h c ho c cc m hnh th c nghi m nh m tm ra cc quy lu t bi n i c a ph t i i n trong chu k xt. Kinh nghi m th c t cho th y khng c phng php d bo chung cho m i qu trnh. M i qu trnh, m i ngnh s n xu t c nh ng c i m ring bi t, ng th i m i lnh v c l i c nh ng nt chung m c th s d ng lm c s cho vi c thi t l p cc m hnh d bo. Vi c phn tch, nh gi cc phng php d bo nhu c u ph t i nh m tm ra nh ng nt chung, nt ring c th p d ng cho nh ng i u ki n c th l v n h t s c c p thi t i v i s pht tri n m ng i n n c ta, c bi t trong b i c nh cc ngnh kinh t Vi t Nam ang c nh ng bi n chuy n l n. Cc phng php d bo c b n 1. Phng php ngo i suy SVTH: L NG C H Trang: 19

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam 1.1. N i dung phng php

GVDH:TR N VINH T NH

Theo ngha r ng nh t th ngo i suy d bo l nghin c u l ch s pht tri n c a i t ng nng l ng v chuy n tnh quy lu t c pht hi n trong qu kh v hi n t i sang tng lai b ng phng php x l chu i th i gian kinh t . Th c ch t c a vi c nghin c u l ch s v nghin c u qu trnh thay i v pht tri n c a i t ng tiu th i n theo th i gian. K t qu thu th p thng tin m t cch lin t c v s v n ng c a i t ng tiu th i n theo m t c trng no hnh thnh m t chu i th i gian. i u ki n chu i th i gian: Kho ng cch gi a cc th i i m c a chu i ph i b ng nhau, c ngha l ph i m b o tnh lin t c nh m ph c v cho vi c x l. n v o gi tr chu i th i gian ph i ng nh t. Theo ngha ton h c th phng php ngo i suy chnh l vi c pht hi n xu h ng v n ng c a i t ng nng l ng, c kh nng tun theo quy lu t hm s f(t) no t tin li u gi tr i t ng nng l ng ngoi kho ng gi tr bi t (y1, yn) nh d ng:
y DB t +1 = f (t + 1) +

Trong : - thnh ph n ph t i c xt n nhi u c a cc thng tin. i u ki n c a phng php: - i t ng nng l ng pht tri n tng i n nh theo th i gian. - Nh ng nhn t nh h ng chung nh t cho s pht tri n i t ng nng l ng v n c duy tr trong kho ng th i gian no y trong tng lai. - S khng c tc ng m nh t bn ngoi d n t i nh ng t bi n trong qu trnh pht tri n i t ng nng l ng. Qu trnh d bo theo phng php ngo i suy c th hi n qua s sau: 1.2. nh gi Phng php ngo i suy th ng c sai s d bo kh l n.Nguyn nhn chnh d n n sai s d bo l do s bi n ng c a m t s nhn t lin qua n qu trnh tiu th i n. Gi i n l m t bi n quan tr ng tc ng n nhu c u ph t i. Cu c kh ng ho ng nng l ng u tin nm 1973 lm gi i n tng 4,1% h ng nm cho giai o n d bo 1974-1983. Gi i n tng t o ra cc thay i v m hnh nhu c u ph t i cho giai o n d bo. C gi thi t cho r ng s thay i c u trc trong m hnh cng c th l nguyn nhn khc gy ra sai s d bo.

SVTH: L NG C H

Trang: 20

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Vi t Nam, t tr c n nay phng php ngo i suy c p d ng khng nhi u do thi u l ng thng tin c n thi t v tiu th i n trong qu kh . Tuy nhin, trong nh ng nm g n y v i vi c p d ng cc ph n m m d bo nh SIMPLE-E, phng php ngo i suy b t u c s d ng tnh ton d bo cho T ng s VI. c th p d ng thu n ti n phng php ngo i suy, c n th c c t m quan tr ng c a thng tin thu th p v lu gi , ng th i c n ph i trang b cc c c u o c n thi t. 2.Phng php h i quy tng quan Phng php lu n Phng php ny nghin c u m i tng quan gi a cc thnh ph n kinh t , x h i... nh m pht hi n nh ng quan h v m t nh l ng c a cc tham s d a vo th ng k ton h c. Cc m i tng quan gip chng ta xc d nh c l ng i n nng tiu th . C hai lo i phng trnh h i quy c ng d ng nhi u trong h th ng i n: phng trnh tuy n tnh v phng trnh lu th a. Phng trnh d ng tuy n tnh: y l d ng phng trnh thng d ng nh t, n cho php phn tch nh gi s nh h ng c a cc nhn t i v i tham s c b n c n xt. D ng c a phng trnh ny bi u di n nh sau:

Y = a0 + ai . X i
i =1

(1)

Trong : n: s quan tr c; a0, ai: cc h s h i quy; Xi: cc nhn t nh h ng, hay cc bi n ng u nhin; Y: tham s c b n, c th coi l hm c a cc bi n ng u nhin. Phng trnh d ng lu th a:
a an Y = a0 . X 1a1. X 2 2 ... X n

(2)

D ng phng trnh (2) cng c th a v d ng phng trnh (1) b ng cch l y logarit 2 v . Vi c l a ch n hm h i quy c ti n hnh trn c s so snh cc h s tng quan, h s tng quan c a d ng phng trnh no l n th ch n d ng phng trnh . Khi cc bi n ng u nhin nh h ng n qu trnh tiu th i n Y tng ln s lm tng s n Xi v tng kch th c bi ton nhng thu t ton tm nghi m l nh nhau. Ngy nay v i s tr gip c a my tnh th cc php ton s tr nn n gi n, v n t ra l chng ta ph i c m t b d li u qu kh m c tin c y xy d ng hm h i quy, d a trn

SVTH: L NG C H

Trang: 21

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

c s xc nh ph t i b ng cc phng php: dng phi u i u tra, phng php tr c ti p... K t qu c a phng php nu trn xc nh c cc h s h i quy ai. Vi c xc nh m c tiu th i n c xc nh d a trn c s c a ai v cc y u t nh h ng khc. 3. Phng php h s n h i thu nh p 3.1. N i dung phng php Nhu c u i n nng c d bo theo nh phng php m ph ng k ch b n hi n ang c p d ng r ng ri trong khu v c v trn th gi i. Phng php lu n d bo l: trn c s pht tri n kinh t x h i trung di h n, nhu c u i n nng cng nh nhu c u tiu th cc d ng nng l ng khc m ph ng theo quan h n h i v i t c tng tr ng kinh t . Phng php ny thch h p v i cc d bo trung v di h n. n h i thu nh p c xc nh nh sau:

ET

A A% = = A Y % Y Y

(3)

Trong : ET - H s n h i thu nh p; A% v Y% - Su t tng tng i i n nng v GDP; A - i n nng s d ng; Y - Gi tr thu nh p GDP; A v Y - Tng tr ng trung bnh i n nng v thu nh p trong giai o n xt. Cc h s n h i c xc nh theo t ng ngnh v t ng mi n lnh th . Vi c xc nh chng c ti n hnh theo chu i phn tch qu kh v c s tham kh o kinh nghi m t cc n c trn th gi i v trong khu v c. Ngoi ra, cc y u t quan tr ng khc tc ng n nhu c u i n c xt n l: - H s n h i gi i n: Khi gi i n tng ln, m t s h tiu th s c xu h ng chuy n sang s d ng cc nhin li u nng l ng khc ho c ng c l i. Nh v y v m t th tr ng, gi c m i lo i nng l ng d n n tnh c nh tranh c a lo i . H s ph n nh s thay i nhu c u i n c a m t ngnh hay khu v c no khi gi i n thay i c g i l h s n h i gi. - H s ti t ki m nng l ng: tnh t i vi c p d ng ti n b khoa h c k thu t, th c hi n ti t ki m nng l ng, c bi t l tri n khai cc chng trnh qu n l pha nhu c u DSM. Hm s d bo l hm t ng h p, d bo nhu c u i n nng ton qu c c t h p t nhu c u i n nng cho cc ngnh kinh t , khu v c dn d ng v t cc vng lnh th . n h i thu nh p v gi bi u th nhu c u nng l ng thay i do s thay i gi nng l ng v thu nh p trong m hnh kinh t l ng. SVTH: L NG C H Trang: 22

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam 3.2. Phn tch nh gi

GVDH:TR N VINH T NH

Thng th ng, cc h s n h i c xc nh b ng cc phn tch kinh t l ng c a cc chu i d li u theo th i gian trong qu kh . i u ny khng th lm c Vi t Nam v cc chu i d li u theo th i gian ny khng v ngay c khi c th m t s s phn b sai l ch tc ng n n n kinh t Vi t Nam s lm m t tc d ng c a cch ti p c n ny. V th cc h s n h i dng trong vi c phn tch d bo nhu c u nng l ng th ng c l a ch n b ng cch m ph ng kinh nghi m c a cc qu c gia ln c n th i i m m h c cc i u ki n v hon c nh tng t . Cch ti p c n ny khng ph i l d dng v m t s l do. Cc c tnh kinh tr c th ng l khng tin c y v d b thay i tu thu c vo vi c hnh thnh cc quan h gi a s d ng nng l ng v nhu c u nng l ng cng nh cc t p h p d li u nh t nh ang c nghin c u. Phng php ny ng d ng t i Vi t Nam mang n ng tnh chuyn gia hn l cc tnh ton thng th ng. 4. Phng php chuyn gia V th c ch t, phng php chuyn gia l phng php d bo m k t qu l cc thng s do cc chuyn gia a ra, hay ni ng hn l s cng no khai thc v l i d ng trnh uyn bc v l lu n thnh th o v chuyn mn, phong ph v kh nng th c ti n v kh nng m n c m, nh y bn v thin h ng su s c v tng lai i v i i t ng d bo c a m t t p th cc nh khoa h c, cc nh qu n l cng i ng cn b thu c cc chuyn mn bao hm hay n m trong mi n ln c n c a i t ng d bo. Nhi m v c a phng php chuyn gia l a ra nh ng d on khch quan v tng lai pht tri n c a m t lnh v c h p c a khoa h c ho c d a trn vi c x l c h th ng cc nh gi d on c a chuyn gia. Sau khi thu th p ki n c a cc chuyn gia, c n x l cc thng tin theo phng php xc su t th ng k. Th c t phng php chuyn gia hon ton mang tnh ch quan, ph thu c vo nh n th c c a t ng c nhn, nhng khi c x l theo phng php xc su t th ng k th tnh ch quan s c khch quan ho b i cc m hnh ton h c v v v y c th nng cao tin c y c a d bo. 5. Phng php m ng neural nhn t o C ba ngu n tr thng minh nhn t o b t ch c cc qu trnh c a b c v h th ng th n kinh c a con ng i l qu trnh x l ngn ng , robot v cc h neural nhn t o. H neural nhn t o c ng d ng h u h t cc lnh v c thng m i, trong c d bo. M ng neural c kh nng chi t xu t thng tin t nh ng d li u khng ch c ch n hay nh ng d li u ph c t p nh m pht hi n ra nh ng xu h ng khng quan st c b ng m t th ng ho c b ng m t s cc k thu t my tnh khc. Trong h th ng neural, nhi u th d c l p chng trnh trong my vi tnh. Nh ng th d ny bao g m ton b cc m i quan h trong qu kh gi a cc bi n c th nh h ng n cc bi n ph thu c. Chng trnh h th ng neural sau b t ch c v d ny v c

SVTH: L NG C H

Trang: 23

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

g ng b t ch c m i quan h c s b ng cch h c h i khi x l. Qu trnh h c h i ny cng c g i l o t o gi ng nh vi c o t o con ng i trong cng vi c. M t trong nh ng u i m n i b t c a h th ng neural trong d bo l phng php ny khng c n ph i xc nh nh ng m i quan h gi a cc bi n s tr c. Phng php ny c th xc nh nh vo qu trnh h c h i v cc m i quan h qua nh ng th d c a vo my. Bn c nh , h th ng neural khng i h i b t k gi nh no v cc phn ph i t ng th v khng gi ng nh ng phng php d bo truy n th ng, n c th s d ng m khng c n c y s l ng cc s li u c n thi t. Chng trnh h th ng neural c th thay th nhanh chng m hnh hi n c, v d nh phn tch h i quy, a ra nh ng d bo chnh xc m khng c n ngng tr cc ho t ng ang di n ra. H th ng neural c bi t h u ch khi s li u u vo c tng quan cao hay c s l ng khng , ho c khi h th ng mang tnh phi tuy n cao. Phng php ny cho k t qu d bo c chnh xc cao, d bo c cc s ki n theo th i gian.

p d ng cc cng ngh m i trong qu n l v n hnh l i i n

Hi n nay, nhi u n v qu n l v n hnh l i i n phn ph i (DNO) ph i ch u p l c t nhi u pha: v t t thi t b l i i n gi c i d n, nhu c u ngy m t cao, s ra i c a cc cng ngh pht i n m i, h n ch doanh thu t pha c quan ch c nng, bu c cc DNO ph i tm n m t phng php m i, thng minh hn c th v n hnh t t l i i n. M t v n l n c n quan tm, l l i i n ngy cng gi c i. Khng t nh ng l i i n c xy d ng t h i th p k 50, 60 ho c 70 c a th k tr c. Gi y, nhi u v t t thi t b t i quan tr ng i v i vi c v n hnh cc l i i n ny g n h t h n s d ng . Tuy nhin, chi ph u t c a cc DNO khng lm l i cc cng trnh ny n u d a theo s phn b cho t ng nm. V d , Anh, kho n u t hng nm m m t cng ty phn ph i i n dnh cho vi c tu b l i i n khng b ng 1% gi tr ti s n c nh. i u ny c ngha l chu k lm l i l i i n ph i hn m t trm nm, v t xa tu i th thi t k c a cc cng trnh l i i n. Gi i php truy n th ng V i tnh tr ng nh v y, cc DNO thi u hng t la cho nh ng cng trnh t n ng. Hi n nhin l ch cn cch ph i chi th t nhi u. Tuy nhin, i v i i a s cc cng ty phn ph i i n cng nh cc i tc l cc c quan ch c nng v cc chnh tr gia

SVTH: L NG C H

Trang: 24

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

th vi c nng chi ph v n ngay l p t c ln g p i ho c g p ba khng ph i l m t chi n l c ph h p v i tnh hnh th c t . i u t h i hn l, nh ng cng trnh qu th i h n tu i th thi t k l m i hi m ho ngy cng l n i v i s n nh v an ton l i i n. Cc cng ty phn ph i ph i nng cng su t l i i n cho ph h p v i nhu c u ph t i ngy m t tng cao. N u khng c bi n php x l, nhu c u tng cao c th d n t i m t i n ng vo lc ng i ta c n n i n nhi u nh t. Trong khi , b n thn c c u l i i n cng ang thay i v i vi c ngy cng c nhi u ngu n i n cng su t nh u n i v i l i i n. ng l c c a s thay i ny l m t s cng ngh nh nng l ng m t tr i, gi, pin nhin li u, v vi c gia tng l p t t i a phng cc my pht i n cng su t nh ch y b ng kh t. Cc ngu n i n cng su t nh ang c u vo l i i n m theo thi t k ban u ch dnh cho nh ng nh my i n l n t p trung. i u ny c th gy s c cho l i i n phn ph i, v l i i n c xy d ng khng ph i i u khi n cc dng cng su t ph c t p xu t hi n cng v i ngu n i n phn b , v d nh tr ng h p dng cng su t t ng t i chi u khi c t my pht i n ra kh i l i i n. Cc p l c trn k t h p v i nhau bu c cc DNO ph i ng tr c s l a ch n kh khn. Ba phng n l a ch n c a ra: 1. Khng lm g c v mong m i s s t t p. L n trnh, khng u t nng c p l i i n, cc cng ty phn ph i c th tr c m t gi chi ph m c th p. Th nhng, v n hnh nh ng thi t b v t t trn l i i n c v n u t cao qu tu i th thi t k cng c ngha l cu i cng nh t nh s c chuy n x y ra v i nh ng h u qu khn l ng. 2. u t vo h th ng c thi t k v i an ton cao. Tr c kia, do nh ng rng bu c v cng ngh , cc nh thi t k l i i n bu c ph i cn c vo nh ng tr ng h p x u nh t. S d ng i ta p d ng cch ti p c n th n tr ng ny l v thng tin qu t i, i u ny bu c cc DNO ph i ch t o cc thnh ph n l i i n l n hn m c c n thi t v thay th chng s m hn yu c u. L i i n thi t k qu an ton s ch u c r i ro s c cao, nhng v lun thin v pha th n tr ng nn y l m t chi n l c t n km. 3. Lm cho l i i n tr nn thng minh hn. Hi n nay gi c a cc c m bi n ngy m t r i v c nhi u cc phng php tin ti n v phn tch i n nn kh nng theo di theo th i gian th c v k t c u l i l i i n tr nn ngy m t kh thi hn i v i cc DNO. Xy d ng l i i n thng minh gip h thot kh i tnh th ti n thoi l ng nan, gi a m t bn l r i ro th m ho v m t bn l chi tiu v t qu kh nng.

SVTH: L NG C H

Trang: 25

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

C th b t u xy d ng l i i n thng minh b ng cch ng d ng phng php tin ti n v phn tch l i i n v i s gip c a cc cng c tr gip. Cc b c m bi n v cng t thng minh theo di lin t c tnh tr ng l i i n, cc d li u thu th p c c th l u tr trong kho d li u, sau p d ng cc php phn tch tin ti n nng cao hi u qu v n hnh. Php phn tch c th khai thc d li u t c m bi n v cng t tr gip nh ng yu c u c p thi t ch y u mang tnh chi n l c, h ng m c tiu u t vo nh ng thi t b g n n lc h ng ho c ang v n hnh g n v i cng su t ton ph n, kch ho t vi c k t c u l i theo th i gian th c trong tr ng h p s c m t i n, t i u ho k t c u l i i n cc c quan ch c nng hi lng th y r ng cc quy t nh u t a ra l r t th n tr ng. Php phn tch l i i n tin ti n t p trung vo tu i c a thi t b , thi t k l i i n v i u ki n v n hnh l i i n. Php phn tch tu i c a thi t b t p trung vo cc v n : khi no c n thay thi t b v cch "chm nom" khi thi t b b t u h ng. B i l , thi t b cng ki u th cch h ng cng gi ng nhau, do v y c th phn tch cc thi t b ny trn c s cc thng tin h i c v phng th c s d ng. M t khi c thm d li u theo th i gian th c t cc c m bi n, php phn tch tu i th c th a ra c nh ng tin on chnh xc hn v tu i th c a t ng thi t b ring l . Khi thi t b b t u h ng, php phn tch chi ti t c th g i v cch hi u ch nh l i i n b o v thi t b v trnh x y ra s c t ng t. T i u ho thi t k l i i n cng c th gi m chi ph v n hnh l i i n v gip c t gi m chi ph v n. Khng c n n nh ng thng tin qu chi ti t, cc DNO c th p ng c ph t i gia tng b ng cch nng c p ton b l i i n, coi nh gi nh m i khch hng u l "h tiu th l n nh t". B ng cch phn tch c tnh ph t i c a t ng khch hng ring l c th gip xc nh li u c c n ho c khi no th c s c n ph i ti n hnh nng c p. Phn tch chi ti t c tnh ph t i cng gip DNO cn b ng ph t i cc pha, gi m t n th t l i i n. K t h p v i cc k t qu phn tch tu i c a thi t b , c th t i u ho vi c l p k ho ch b o d ng. Phn tch v n hnh l i i n t p trung vo cc dng cng su t trong ph m vi l i i n, gip nng cao tin c y, gi m ho c gc l i sau cc kho n chi ph v n. B ng cch theo di cc dng s c c th x y ra, ng i v n hnh l i i n c th cho tch l i i n v phn dng dng s c khng th gy qu t i cho nh ng thi t b tr ng y u v c t r i

SVTH: L NG C H

Trang: 26

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH m c

nh ng vng bao quanh khu v c c r i ro xu t hi n s c , d xc su t x y ra ch

th p. D li u t cc cng t thng minh cho php i u k s n vng c s c , mang theo nh ng thi t b th c s c n thi t. Ki m tra dng cng su t theo th i gian th c cng cho php qu n l l i i n c u n i ngu n i n phn b . B n cng c cng ngh tr gip L i i n thng minh c s tr gip c a 4 cng ngh h tr : Qu n l cng t t ng ho; qu n l v ki m tra thi t b t xa; qu n l nhn l c c ng; v SCADA (H th ng gim st v thu th p d li u) nh Internet. Cng t thng minh l p t t i cc h gia nh v cc doanh nghi p cho php tnh gi theo th i i m s d ng, nh khuy n khch khch hng b t s d ng i n nng vo gi cao i m. Cc cng trnh nghin c u M cho th y p d ng m c v a ph i vi c tnh gi theo th i i m s d ng c th gi m nhu c u cng su t c 5,2%. Nm 1998, cng ty Gulf Power (bang Florida) p d ng chng trnh mang tn "Good Cents", nh c t gi m c g n 45% m c tiu th trong gi cao i m. Tnh gi theo th i i m s d ng cng nh n c s ng h c a cc c quan ch c nng, b i v phng php ny ki m ch m c tng tr ng nhu c u ph t i nh, cho php cc DNO tr hon vi c nng c p l i i n, nh gi gi i n n nh. Cng t thng minh l p trn l i i n cng c th gip DNO xc nh ni c hi n t ng n c p i n. C th nh n u cng t t i m t tr m bi n p h th cho th y qu nhi u i n nng th t thot th c th l hi n t ng n c p i n ang x y ra g n . Cng c tr gip th hai - qu n l v ki m tra thi t b t xa - c th ko di tu i th nh ng c s h t ng t i quan tr ng v c i thi n cng tc d ch v khch hng, nh l ng tr c c s c . Tr c tin, cc c m bi n t xa c th pht hi n li u cc hi n t ng trn l i i n c ph h p v i nng l c c a l i i n hay khng v c nh bo ng i v n hnh m i khi c m t thnh ph n l i i n b t u v t ra ngoi ph m vi v n hnh t i u. B ng cch theo di li u dng cng su t c n m trong ph m vi t i u hay khng, ng i v n hnh c th cho cc thnh ph n l i i n mang t i cao hn kh nng bnh th ng. Th hai, cc c m bi n c th pht hi n khi c m t b ph n l i i n b t u b h ng. D a trn thng tin ph n h i t cc c m bi n ny, trung tm i u khi n c th hi u ch nh k t c u l i i n gi m t i cho cc b ph n b h h i ny v c nh bo k s t i hi n tr ng khi no tnh tr ng h h i c kh nng gy m t an ton cho thi t b . C m bi n trn ng dy truy n t i c th cnh bo tr ng h p cy m c vn ln qu g n dy

SVTH: L NG C H

Trang: 27

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

i n. D li u v a i m d bo s c lo i ny c th s d ng i u nhn l c n ni b nh h ng. Cng v y, t cng t thng minh t i h tiu th c th nng cao trnh d ch v v nh v y c th xc nh c ni x y ra s c trn l i i n v c c nh ng d li u ch n on rt ng n th i gian s a ch a. Cng c tr gip th ba - qu n l nhn l c c ng gip y nhanh ti n v nng cao chnh xc c a cng tc b o d ng v s a ch a, nh x l dng d li u t cc b c m bi n truy n qua trung tm i u khi n n cc i s a ch a c trang b my tr gip c nhn (PDA). N u nh thi t b v t ra ngoi dung sai cho php ho c n u s c c th gy nguy hi m, ng i v n hnh l i i n c th a ra cc ch d n chi ti t v cng tc s a ch a ho c c nh bo h trnh nh ng vng nguy hi m. Cng c tr gip th t - SCADA ho t ng d a vo Internet - c th c t gi m chi ph vi n thng t 20% tr ln, c c u trc m nh, t ch u nh h ng c a l i, c th m r ng d dng nh h tr vi c tri n khai s d ng cc b c m bi n, cng t thng minh v cc PDA trn ph m vi ton b l i i n, v i s l ng nhi u khi v t qu gi i h n m cc m ng vi n thng hi n c c th th c hi n. L i i n phn ph i v v n k thu t gi m t n th t i n nng. 1. S pht tri n c a l i i n phn ph i Phn ph i i n l khu cu i cng c a h th ng i n a i n nng tr c ti p n ng i tiu dng. L i i n phn ph i bao g m l i i n trung p v l i i n h p. Tnh n cu i nm 2004, t ng chi u di ng dy trung p b ng kho ng 115 nghn km, t ng chi u di ng dy h p g n 110 nghn km, t ng dung l ng cc tr m bi n p h p g n 29 nghn MVA. L i i n phn ph i do 3 cng ty i n l c mi n, 2 cng ty i n l c thnh ph v 3 cng ty i n l c t nh qu n l. n thng 6 nm 2005, l i i n phn ph i cung c p i n cho 525 huy n trong t ng s 536 huy n trn 64 t nh thnh ph . N u tnh theo s x, c 8689 x trong t ng s 9024 x trn c n c c i n. Cc x, huy n cn l i cha c i n l i Qu c gia hi n ang s d ng ngu n i n t i ch l th y i n nh ho c my pht i n diesel [1]. Chng trnh i n nng thn c a Chnh ph s ti p t c y m nh pht tri n l i i n phn ph i, m b o 100% s x, huy n c c p i n. Cng v i T ng s pht tri n i n l c VI c ph duy t l k ho ch c i t o v pht tri n l i i n trung p. Kh i l ng l i i n phn ph i d ki n xy d ng n nm 2020 s bao g m hn 120.000 km ng dy trung p, g n 85.000 MVA tr m phn ph i v g n 93.000 km ng dy h p [1]. Kh i l ng d ki n c i t o v xy d ng s tng ng v i kh i l ng l i phn ph i hi n h u. V i l i i n phn ph i c quy m g p i hi n t i, cc cng ty i n l c v cc i n l c t nh, thnh ph s ph i i di n v i nh ng kh khn nh t nh trong cng tc qu n l u t xy d ng v qu n l v n hnh. Do v y, vi c m b o v nng cao nng l c qu n l l c n thi t v ph i ch tr ng ngay t giai o n chu n b hi n nay. Cc v n k thu t c a l i i n phn ph i trong c v n gi m t n th t i n nng v n s l tr ng tm trong cng tc i u hnh qu n l. gi i quy t cc kh khn ny, ng th i SVTH: L NG C H Trang: 28

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

nng cao nng l c qu n l k thu t trong c v n gi m t n th t i n nng, cc Cng ty i n l c c n ng d ng cc bi n php cng ngh hi n i ang ngy cng c s d ng ph bi n trn th gi i. 2. M t s c i m c a l i i n phn ph i L i i n phn ph i c cc c i m v thi t k v v n hnh khc v i l i i n truy n t i. L i i n phn ph i phn b trn di n r ng, th ng v n hnh khng i x ng v c t n th t l n hn. Kinh nghi m cc i n l c trn th gi i cho th y t n th t th p nh t trn l i phn ph i vo kho ng 4%, trong khi trn l i truy n t i l kho ng 2% [2]. V n t n th t trn l i phn ph i lin quan ch t ch n cc v n k thu t c a l i i n t giai o n thi t k n v n hnh. Do trn c s cc s li u v t n th t c th nh gi s b ch t l ng v n hnh c a l i i n phn ph i. Trong nh ng nm g n y, l i i n phn ph i c a n c ta pht tri n m nh, cc Cng ty i n l c cng c phn c p m nh v qu n l. Ch t l ng v n hnh c a l i phn ph i c cng cao r r t, t l t n th t i n nng gi m m nh. T l t n th t trn l i phn ph i t m c cao nh t t i Cng ty i n l c 2 nm 2000 b ng 12% n nm 2004 ch cn 9,4%. T l t n th t c a Cng ty i n l c ng Nai su t 5 nm qua m c 4% n 5% g n m c th p nh t. M c d t l t n th t trn l i i n phn ph i gi m ng k trong th i gian qua,nhng m c gi m t n th t ny v n cn r t khim t n. Chnh ph c quy t nh yu c u EVN gi m m c t n th t trn ton l i i n (bao g m c l i truy n t i) xu ng m c 11% vo nm 2006 v 9% vo nm 2010 [3]. Th c t trong 6 thng u nm 2007, m c t n th t i n nng c a EVN l 11,43%, cao hn k ho ch l 0,93% [4]. Nh v y v n cn nhi u bi n php ng b c n th c hi n t c m c tiu gi m t n th t trn l i i n. Phn tch cc bi n php gi m t n th t i n nng cho th y n u th c hi n t t, t n th t i n nng trn l i phn ph i c th h th p ng k . Ch ng h n nh tr ng h p i n l c Th c, nm 2003 t l t n th t vo kho ng 5%, nm 2004 t l gi m xu ng cn 4,79%, n nm 2005 l 4,32% v nm 2006 gi m xu ng m c 4,15% [5]. T n th t trn l i i n phn ph i bao g m t n th t phi k thu t (t n th t thng m i) v t n th t k thu t. T n th t phi k thu t (t n th t thng m i) bao g m 4 d ng t n th t nh sau [2]: Tr m i n (cu, mc tr m). Khng thanh ton ho c ch m thanh ton ha n ti n i n. Sai st tnh ton t n th t k thu t. Sai st th ng k phn lo i v tnh ha n khch hng. T n th t phi k thu t ph thu c vo c ch qu n l, quy trnh qu n l hnh chnh, h th ng cng t o m v th c c a ng i s d ng. T n th t phi k thu t cng m t ph n ch u nh h ng c a nng l c v cng c qu n l c a b n thn cc i n l c, trong c phng ti n my mc, my tnh, ph n m m qu n l. T n th t k thu t trn l i i n phn ph i ch y u trn dy d n v cc my bi n p phn ph i. T n th t k thu t bao g m t n th t cng su t tc d ng v t n th t cng su t ph n khng. T n th t cng su t ph n khng do t thng r v gy t trong cc my bi n p v c m khng trn ng dy. T n th t cng su t ph n khng ch lm l ch gc v t nh h ng n t n th t i n nng. T n th t cng su t tc d ng c nh h ng ng k n t n th t i n nng. Thnh ph n t n th t i n nng do t n th t cng su t tc d ng c tnh ton nh sau: A = P( t). dt (1)

SVTH: L NG C H

Trang: 29

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Trong , P(t) l t n th t cng su t tc d ng trn ng dy v my bi n p t i th i i m t. Vi c tnh ton t n th t i n nng theo cng th c (1) thng th ng th c hi n theo phng php dng i n ng tr ph thu c vo th ph t i ho c theo th i gian s d ng 4 cng su t l n nh t [7]. T n th t cng su t tc d ng bao g m t n th t s t, do dng i n Foucault trong li thp v t n th t ng do hi u ng Joule trong my bi n p. Cc lo i t n th t ny c cc nguyn nhn ch y u nh sau: ng dy phn ph i qu di, bn knh c p i n l n Ti t di n dy d n qu nh , ng dy b xu ng c p, khng c c i t o nng c p My bi n p phn ph i th ng xuyn mang t i n ng ho c qu t i My bi n p l lo i c t l t n th t cao ho c v t li u li t khng t t d n n saum t th i gian t n th t tng ln V n hnh khng i x ng lin t c d n n tng t n th t trn my bi n p Nhi u thnh ph n sng hi c a cc ph t i cng nghi p tc ng vo cc cu n dy my bi n p lm tng t n th t V n hnh v i h s cos th p do thi u cng su t ph n khng 3. Cc gi i php k thu t gi m t n th t trn l i phn ph i M c tiu gi m t n th t trn l i i n phn ph i ch u tc ng c a r t nhi u y u t v i h i nhi u bi n php ng b . Cc bi n php qu n l, hnh chnh nh m gi m t n th t thng m i c n th c hi n song song v i cc n l c gi m t n th t k thu t. C th li t k cc bi n php chnh gi m t n th t k thu t trong l i i n phn ph i nh sau: T i u ha cc ch v n hnh l i i n H n ch v n hnh khng i x ng Gi m chi u di ng dy, c i t o nng ti t di n dy d n ho c gi m bn knh c pi n c a cc tr m bi n p L p t h th ng t b cng su t ph n khng m b o h s cng su t cos Tng dung l ng cc my bi n p ch u t i n ng, qu t i, l a ch n cc my bi n p t l t n th t th t th p, li thp lm b ng v t li u thp t t, l p t cc my bi n p 1 pha. M t s cc bi n php k thu t c n th c hi n trong giai o n thi t k -quy ho ch ho c c i t o, u t xy d ng cng trnh. Tuy nhin, cc bi n php k thu t p d ng trong qu trnh v n hnh l i l cc bi n php thi t th c v hi u qu nh t v th ng g p nhi u kh khn. Ch ng h n, ph t i c c i m bi n ng theo th i gian v tng ln theo khu v c, do dung l ng thi t b b cng su t ph n khng t i cc nt s lun thay i ch khng b t bi n. Do v y c n ph i xc nh l i cc v tr l p t v i u ch nh l ng cng su t b trn 5 l i i n khi c n thi t. V i v tr l p t v l ng cng su t b t i u, c th gi m t 5% n 20% m c t n th t i n nng [2]. V n hnh khng i x ng nh h ng n t l t n th t nhng vi c xc nh v phn tch cc phng n v n hnh tm ra phng n t i u r t kh khn. Tng t nh v y, hi n nay ph t i cng nghi p tng ln ng k , thnh ph n sng hi c a cc ph t i lo i ny l nguyn nhn tng t n th t i n nng trong cc my bi n p. Vi c phn tch, nh gi nh m a ra bi n php gi m cc tc ng c a sng hi i h i nh ng phng ti n cng ngh nh t nh. M t gi i php cng ngh cho php gi i quy t c b n cc v n k thu t trn c T v n KEMA (M ) ki n ngh s d ng trong cc Cng ty i n l c [6, m c 7.5.2]. chnh l ng d ng ph n m m cng ngh phn tch l i i n phn ph i( xem lin k t trong di n n ny, s bi vi t c a b n ph i l 5 ho c cao hn. Hi n t i b n c 0 bi vi t..)

SVTH: L NG C H

Trang: 30

Bi ti u lu n: tm hi u HT Vi t Nam

GVDH:TR N VINH T NH

Ph n m m phn tch l i i n phn ph i th c hi n cc tnh ton t i u ch v n hnh, l p cc phng n x l trong cc tr ng h p s c , sa th i ph t i. S l i i n c m t theo pha v phn b trn n n b n s cho php l p k ho ch th i i m xu t hi n ph t i, tnh ton cc ch lm vi c c a l i i n phn ph i. Ngoi vi c gi i quy t cc v n k thu t nh phn tch phn b cng su t ph n khng, xc nh cc thnh ph n sng hi, tnh ton ch v n hnh khng i x ng, gi i php ph n m m cn cho php tnh ton l p k ho ch gi m t n th t trn c s t i u ha ch v n hnh l i i n. K ho ch gi m t n th t i n nng c th c xy d ng t nhi u cc 6 phng n k thu t v theo l trnh phn b theo th i gian. K ho ch cng c th thay i c p nh t ph h p v i s bi n ng c a ph t i ho c ngu n i n cung c p. V i cc ch c nng k t h p nh gi v phn tch tin c y v n hnh c a l i i n, ph n m m l cng c h tr cng tc thi t k , qu n l v n hnh hi n i ang c s d ng trn th gi i. Cc gi i php nh qu n l s c (OMS-Outage Management System), ng d ng n n b n s (GIS) hay h t h p v i h thng thu th p v qu n l d li u (SCADA) u c th ng d ng cng v i ph n m m. Nng cao nng l c thng qua cc cng c hi n i v ng b l m t trong nh ng h ng i tch c c nh m t c m c tiu v qu n l v n hnh l i i n phn ph i. Gi m t n th t i n nng s v n l m c tiu quan tr ng c a cc cng ty i n l c. Gi i php ph n m m phn tch l i i n phn ph i l m t cng c m nh ang c khai thc s d ng r t hi u qu t i nhi u cng ty i n l c trn th gi i. Vi c ti p c n v lm ch cng ngh l bi n php hi u qu gip nng cao nng l c c a cc k s thi t k v v n hnh l i i n.

SVTH: L NG C H

Trang: 31