Do An DTCS - Han

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
KHOA ĐIỆN
BỘ MÔN TỰ ĐỘNG HOÁ XÍ NGHIỆP CÔNG NGHIÊP
___*****___
ĐỒ ÁN ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT
THIẾT KỀ NGUỒN CẤP ĐIỆN CHO ĐỘNG CƠ ĐIỆN 1 CHIỀU

KÍCH TỪ ĐỘC LẬP KHÔNG ĐẢO CHIỀU
Giáo viên phụ trách : Đỗ Trọng Tín

Họ và tên : Nguyễn Ngọc Thăng
Lớp : Tự động hóa 1 – K 47
Nhóm ĐAĐTCS : I
Số hiệu sinh viên : 20022615
§å ¸n ®iÖn tö c«ng suÊt NguyÔn ngäc
Th¨ng
Hà Nội 7− 2005
MỤC LỤC
MỤC LỤC..........................................................................................................................................................2
ĐỀ BÀI : ............................................................................................................................................................4
LỜI NÓI ĐẦU....................................................................................................................................................5
CHƯƠNG 1 :......................................................................................................................................................6
TÌM HIỂU VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU............................................................................................6
I. CẤU TẠO ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.............................................................................................6

1. Phần tĩnh hay stato ........................................................................................................................6
2. Phần quay hay rôto ........................................................................................................................7
II. CÁC THÔNG SỐ ẢNH HƯỞNG:...........................................................................................................8
III. SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU ........................................................................9
IV. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.......................................9
1. Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi điện trở phần ứng..................................................................9
2. Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi từ thông................................................................................10
3. Điều chỉnh tốc độ bằng thay đổi điện áp phần ứng..........................................................................10
CHƯƠNG 2 :....................................................................................................................................................11
CHỌN PHƯƠNG ÁN......................................................................................................................................11
1. Mạch chỉnh lưu cầu một pha điều khiển đối xứng.............................................................................11
2. Mạch chỉnh lưu hình tia ba pha điều khiển đối xứng........................................................................13
3. Mạch chỉnh lưu cầu ba pha điều khiển đối xứng...............................................................................14
CHƯƠNG 3 :...................................................................................................................................................16
THIẾT KẾ MẠCH LỰC................................................................................................................................16
I .SƠ ĐỒ MẠCH ĐỘNG LỰC....................................................................................................................16

1. Sơ đồ...................................................................................................................................................16
2.Nguyên lý hoạt động...........................................................................................................................17
II .TÍNH TOÁN CHỌN THIẾT BỊ:.............................................................................................................18
1 . Tính toán chọn máy biến áp:...........................................................................................................18
2. Tính chọn van.....................................................................................................................................25
3. Tính toán bộ lọc.................................................................................................................................26
2
Th¨ng
4. Tính toán bảo van mạch lực...............................................................................................................29
CHƯƠNG 4 :....................................................................................................................................................32
THIẾT KẾ MẠCH ĐIỀU KHIỂN.................................................................................................................32
I. CÂÚ TRÚC MẠCH ĐIỀU KHIỂN.........................................................................................................32

1. Cấu trúc điều khiển ngang.................................................................................................................32
2 .Cấu trúc điều khiển dọc....................................................................................................................33
3. Chức năng điều khiển.......................................................................................................................34
II. SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỀU KHIỂN. .............................................................................................................35
1.Nguyên lý hoạt động :.........................................................................................................................37
2.Dạng điện áp mạch điều khiển............................................................................................................37
III.TÍNH TOÁN MẠCH ĐIỀU KHIỂN......................................................................................................39
1. Tính toán khâu đồng pha.................................................................................................................39
2. Khâu tạo điện áp răng cưa................................................................................................................40
3. Khâu so sánh......................................................................................................................................43
................................................................................................................................................................43
4 . Khâu phát xung chùm.......................................................................................................................44
5 . Khâu khuếch đại xung và biến áp xung............................................................................................45
6. Khâu tạo nguồn nuôi.......................................................................................................................49
................................................................................................................................................................49
Ta cÇn t¹o ra nguån ®iÖn ¸p ®Ó cÊp cho m¸y biÕn ¸p xung vµ nu«i IC, çc bé ®iÒu chØnh dßng
®iÖn, tèc ®é vµ ®iÖn ¸p ®Æt tèc ®é...................................................................................................49
7. Tính biến áp nguồn nuôi và đồng pha................................................................................................50
8 .Khâu phản hồi tốc độ........................................................................................................................52
CHƯƠNG 5:.....................................................................................................................................................54
MÔ PHỎNG MẠCH ĐIỀU KHIỂN..............................................................................................................54
...........................................................................................................................................................................54
KẾT LUẬN......................................................................................................................................................55
TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................................................56
3
Th¨ng
ĐỀ BÀI :
ThiÕt kÕ nguån cÊp ®iÖn cho ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ

®éc lËp kh«ng ®¶o chiÒu cã çc th«ng sè sau:
U®m I®m ( A ) UkÝch tõ ( V ) IkÝch tõ ( A ) Ph¹m vi ®iÒu chØnh

(V) tèc ®é
220 140 220 15 20:1
Yªu cÇu :
M¹ch ph¶i ®¶m b¶o ®é tr¬n vµ æn ®Þnh tèc ®é ,®ång

thêi cã kh©u b¶o vÖ qu¸ t¶i vµ ch«ng mÊt kÝch tõ .
§å ¸n gåm 5 ch¬ng nh sau :

- Ch¬ng I : Giíi thiÖu chung vÒ ®éng c¬ mét chiÒu
- Ch¬ng II : Chän ph¬ng ¸n m¹ch lùc
- Ch¬ng III : TÝnh to¸n m¹ch lùc
- Ch¬ng IV : M¹ch ®iÒu khiÓn
- Ch¬ng V : M« pháng m¹ch ®iÒu khiÓn
4
Th¨ng
LỜI NÓI ĐẦU
Trong nÒn s¶n suÊt hiÖn ®¹i ,m¸y ®iÖn mét chiÒu ®îc coi lµ mét
lo¹i m¸y ®iÖn quan träng . Nã ®îc dïng lµm ®éng c¬ ®iÖn ,m¸y
ph¸t ®iÖn hay dïng trong çc ®iÒu kiÖn lµm viÖc kh¸c .
§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã ®Æc tÝnh ®iÒu chØnh tèc ®é
rÊt tèt ,v× vËy m¸y ®îc dïng nhiÒu trong nh÷ng ngµnh c«ng
nghiÖp cã yªu cÇu cao vÒ ®iÒu chØnh tèc ®é nh çn thÐp ,hµm
má ,giao th«ng vËn tai …
MÆc dï ®éng c¬ ®iÖn cã nhiÒu øng dông trong çc ngµnh
c«ng nghiÖp ,nhng lu«n ®i kÌm víi nã lµ nh÷ng yªu cÇu vÒ ®iÖn
¸p ,dßng ®iÖn …ChÝnh v× vËy cÇn mét ph¬ng ph¸p nh»m ®¸p
øng ®îc nh÷ng yªu cÇu trªn .
§iÖn tö c«ng suÊt lµ lÜnh vùc kü thuËt hiÖn ®¹i ,nghiªn cøu
nh÷ng øng dông çc linh kiÖn b¸n dÉn lµm viÖc ë chÕ ®é chuyÓn
m¹ch vµo qu¸ trinh biªn ®æi ®iÖn n¨ng . HiÖn nay çc thiÕt bÞ
®iÖn tö c«ng suÊt chiÕm hon 30% trong sè çc thiÕt bÞ cña mét
xÝ nghiÖp hiÖn ®¹i . Nhê chñ tr¬ng më cöa ngµy cµng cã thªm
nhiÒu xÝ nghiÖp míi, d©y truyÒn s¶n xuÊt míi ,®ßi hái çn bé kü
thuËt vµ kü s ®iÖn nh÷ng kiÕn thøc vÒ ®iÖn tö c«ng suÊt vÒ vi
m¹ch vµ vi xö lý . XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tÕ vµ tÇm quan träng
cña bé m«n ®iÖn tö c«ng suÊt çc thÇy c« trong bé m«n ®iÖn tö
c«ng suÊt ®· cho chóng em tõng bíc tiÕp xóc víi viÖc thiÕt kÕ
th«ng qua ®å ¸n m«n häc ®iÖn tö c«ng suÊt .
§èi víi nh÷ng sinh viªn n¨m thø 3 ,®©y lµ lÇn ®µu tiªn tiÕp
xóc víi thùc tÕ .ChÝnh v× v©y , trong qu¸ tr×nh thc hiÖn ®å ¸n
kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nªn em kÝnh mong th©y c«
th«ng c¶m vµ bá qua cho chóng em .
5
Th¨ng
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n çc thÇy c« trong bé m«n Tù
®éng ho¸ xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp vµ ®¨c biÖt lµ thÇy gi¸o §ç
TRäNG TÝN ®© tËn tinh hø¬ng dÉn em hoµn thµnh ®å ¸n nµy .
Sinh viªn
D¬ng
§øc Anh
Chương 1 :
TÌM HIỂU VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
Trong nền sản xuất hiện đại, máy điện một chiều vẫn được coi là một loại máy
quan trọng. Nó có thể dùng làm động cơ điện, máy phát điện hay dùng trong những
điều kiện làm việc khác.
Động cơ điện một chiều có đặc tính điều chỉnh tốc độ rất tốt, có nhiều ưu việt
hơn so với loại động cơ khác. Không những nó có khả năng điều chỉnh tốc độ dễ
dàng mà cấu trúc mạch lực, mạch điều khiển đơn giản hơn đồng thời lại đạt chất
lượng điều chỉnh cao trong dải điều chỉnh tốc độ rộng. Động cơ điện một chiều
được dùng nhiều trong những ngành công nghiệp có yêu cầu cao vể điều chỉnh tốc
độ như cán thép, hầm mỏ, giao thông vận tải…
I. CẤU TẠO ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU

Cấu tạo động cơ điện một chiều có thể chia thành hai phần chính là phần tĩnh
(stato) và phần quay (rôto)
1. Phần tĩnh hay stato

Đây là phần đứng yên của động cơ, bao gồm các bộ phận chính sau:
a. Cực từ chính :
Cực từ chính là bộ phận sinh ra từ trường gồm có lõi sắt cực từ và dây quấn kích
từ lồng ngoài lõi sắt cực từ. Lõi sắt cực từ làm bằng những lá thép kỹ thuật điện hay
thép cácbon dày 0,5 mm đến 1 mm ép lại và tán chặt. Trong động cơ nhỏ có thẻ
6
Th¨ng
dùng thép khối. Cực từ được gắn chặt vào vỏ máy nhờ bulông. Dây quấn kích từ
được quấn bằng dây đồng bọc cách điện và mỗi cuộn dây đều được bọc cách điện
kỹ thành một khối và tẩm sơn cách điện trước khi đặt trên các cực từ. Các cuộn dây
kích từ đặt trên các cực từ này được nối nối tiếp với nhau.
b. Cực từ phụ :
Cực từ phụ được đặt giữa các cực từ chính và dùng để cải thiện đổi chiều. Lõi
thép của cực từ phụ thường làm bằng thép khối và trên thân cực từ phụ có đặt dây
quấn mà cấu tạo giống như dây quấn cực từ chính. Cực từ phụ cũng được gắn vào
vỏ máy nhờ những bulông.
c. Gông từ :
Gông từ dùng để làm mạch từ nối liền các cực từ, đồng thời làm vỏ máy. Trong
động cơ nhỏ và vừa thường dùng thép tấm dày uốn và hàn lại. Trong động cơ điện
lớn thường dùng thép đúc. Có thể dùng gang làm vỏ máy trong động cơ điện nhỏ.
d. Các bộ phận khác :

- Nắp động cơ : Để bảo vệ động cơ khỏi bị những vật ngoài rơi vào làn hư hỏng
dây quấn hay an toàn cho người khỏi chạm phải điện. Trong động cơ điện nhỏ và
vừa, nắp động cơ còn có tác dụng làm giá đỡ ổ bi. Trong trường hợp này nắp động
cơ thường làm bằng gang.
- Cơ cấu chổi than : Để đưa dòng điện từ phần quay ra ngoài. Cơ cấu chổi than
gồm có chổi than đặt trong hộp chổi than và nhờ một lò xo tì chặt lên cổ góp. Hộp
chổi than được cố định trên giá chổi than và cách điện với giá. Giá chổi than có thể
quay được để điều chỉnh vị trí chổi than cho đúng chỗ. Sau khi điều chỉnh xong thì
dùng vít cố định chặt lại.
2. Phần quay hay rôto

Phần quay gồm có những bộ phận sau:
a. Lõi sắt phần ứng
Lõi sắt phần ứng dùng để đẫn từ. Thường dùng những tấm thép kỹ thuật điện
(thép hợp kim silic) dày 0,5 mm phủ cách điện mỏng ở hai mặt rồi ép chặt lại để
giảm hao tổn do dòng điện xoáy gây nên. Trên lá thép có dập hình dạng rãnh để sau
khi ép lại thì đặt dây quấn vào.
Trong những động cơ cỡ trung trở lên, người ta còn dập những lỗ thông gió để
khi ép lại thành lõi sắt có thể tạo được những lỗ thông gió dọc trục.
Trong những động cơ điện lớn hơn thì lõi sắt thường chia thành từng đoạn nhỏ.
Giữa các đoạn ấy có để một khe hở gọi là khe thông gió ngang trục. Khi động cơ
làm việc, gió thổi qua các khe làm nguội dây quấn và lõi sắt.
Trong động cơ điện nhỏ, lõi sắt phần ứng được ép chặt trực tiếp vào trục. Trong
động cơ điện lớn hơn, giữa trục và lõi sắt có đặt giá rôto. Dùng giá rôto có thể tiết
7
Th¨ng
kiệm thép kỹ thuật điện và giảm nhẹ trọng lượng rôto.
b. Dây quấn phần ứng
Dây quấnphần ứng là phần sinh ra suất điện động và có dòng điện chạy qua. Dây
quấn phần ứng thường làm bằng dây đồng có bọc cách điện. Trong động cơ điện
nhỏ (công suất dưới vài kilôoat) thương dùng dây có tiết dện tròn. Trong động cơ
điện vừa và lớn, thường dùng dây tiết diện hình chữ nhật. Dây quấn đựợc cách điện
cẩn thẩn với rãnh của lõi thép.
Để tránh khi quay bị văng ra so sức ly tâm, ở miệng rãnh có dùng nêm để đè
chặt hoặc phải đai chặt dây quấn. Nêm có thể làm bằng tre, gỗ hay bakêlit.
c. Cổ góp
Cổ góp (còn gọi là vành góp hay vành đổi chiều) dùng để đổi chiều dòng điện
xoay chiều thành một chiều. Cổ góp có nhiều phiến đồng có đuôi nhạn cách điện
với nhau bằng lớp mica dày 0,4 đến 1,2 mm và hợp thành một trụ tròn. Hai đầu trụ
tròn dùng hai vành ốp hình chữ V ép chặt lại. Giữa vành góp có cao hơn một ít để
hàn các đầu dây của các phần tử dây quấn vào các phiến góp được dễ dàng.
d. Các bộ phận khác :
- Cánh quạt : dùng dể quạt gió làm nguội động cơ. Động cơ điện một chiều
thường được chế tạo theo kiểu bảo vệ. Ở hai đầu nắp động cơ có lỗ thông gió. Cánh
quạt lắp trên trục động cơ. Khi động cơ quay, cánh quạt hút gió từ ngoài vào động
cơ. Gió đi qua vành góp, cực từ, lõi sắt và dây quấn rồi qua quạt gió ra ngoài làm
nguội động cơ.
- Trục động cơ : trên đó đặt lõi sắt phần ứng, cổ góp, cánh quạt và ổ bi. Trục
động cơ thường được làm bằng thép cácbon tốt.
II. CÁC THÔNG SỐ ẢNH HƯỞNG:
Uu Ru + R f
Phương trình đặc tính cơ điện : ω= - Iư
Kφ Kφ
Uu Ru + R f
Phương trình đặc tính cơ : ω= - M
Kφ ( Kφ ) 2
Từ phương trình đặc tính trên ta thấy có 3 thông số ảnh hưởng tới đặc tính cơ:
- Ảnh hưởng của điện trở phần ứng : Để thay đổi điện trở phần ứng ta nối thêm
điện trở phụ Rf vào mạch phần ứng. Rf càng lớn thì tốc độ động cơ càng giảm, đồng
thời dòng điện ngắn mạch và mômen ngắn mạch cũng giảm.
- Ảnh hưởng của điện áp phần ứng : Khi giảm điện áp thì mômen ngắn mạch
giảm, dòng điện ngắn mạch giảm và tốc độ động cơ cũng giảm ứng với 1 phụ tải
nhất định.
- Ảnh hưởng của từ thông : Thay đổi từ thông bằng cách thay đổi dòng Ikt động
cơ. Khi giảm từ thông thì vận tốc động cơ tăng.
8
Th¨ng
III. SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
Khi nguồn điện một chiều có công suất không đủ lớn thì mạch điện phần ứng và
mạch kích từ mắc vào hai nguồn một chiều độc lập với nhau, lúc này động cơ được
gọi là động cơ kích từ độc lập.
Để tiến hành mở máy, đặt mạch kích từ vào nguồn Ukt, dây cuốn kích từ sinh
ra từ thông Φ. Trong tất cả các trường hợp, khi mở máy bao giờ cũng phải đảm bảo
có Φmax tức là phải giảm điện trở của mạch kích từ Rkt đến nhỏ nhất có thể. Cũng
cần đảm bảo không xảy ra đứt mạch kích thích vì khi đó Φ = 0, M = 0, động cơ sẽ
không quay được, do đó Eư = 0 và theo biểu thức U = Eư + RưIư thì dòng điện Iư sẽ
rất lớn làm cháy động cơ. Nếu mômen do động cơ điện sinh ra lớn hơn mômen cản
(M > Mc) rôto bắt đầu quay và suất điện động Eư sẽ tăng lên tỉ lệ với tốc độ quay n.
Do sự xuất hiện và tăng lên của Eư, dòng điện Iư sẽ giảm theo, M giảm khiến n tăng
chậm hơn.
IV. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
Uu Ru + R f
Từ biểu thức : ω= - M
Kφ ( Kφ ) 2
ta thấy rằng việc điều chỉnh tốc độ động cơ điện một chiều có thể thực hiện được
bằng cách thay đổi các đại lượng Φ, Rư, U.
1. Điều chỉnh tốc độ bằngω cách thay đổi Mc điện trở phần ứng
Ứng với mỗi giá trị của Rf có một đặc tính cơ khác nhau trong đó Rf = 0 là đặc
ω0
tính cơ tự nhiên. Ta thấy nếu Rf càng lớn thì đặc tính cơ sẽ có độ dốc càng cao nghĩa
là tốc độ thay đổi nhiều khi tải thay đổi. Phương pháp này chỉ cho phép điều chỉnh
tốc độ trong vùng dưới tốc độ quay định mức và luôn kèm theo tổn hao năng lượng
Rn(TN)
9
Rf1
Th¨ng
trên điện trở phụ, làm giảm hiệu suất của động cơ điện. Vì vậy phương pháp này chỉ
áp dụng ở động cơ có công suất nhỏ
2. Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi từ thông

Điều chỉnh từ thông kích thích của động cơ điện một chiều là điều chỉnh mômen
điện từ của động cơ M = K.Φ.Iư và sức điện động quay của động cơ
Eư = K.Φ.ω Mạch kích từ của động cơ là mạch phi tuyến nên hệ điều chỉnh từ
thông cũng là hệ phi tuyến:
ek dφ
ik = + ωk
rb + rk dt
trong đó rk – điện trở dây quấn kích thích
rb – điện trở của nguồn điện áp kích thích
ωk – số vòng dây của dây quấn kích thích
Thường khi điều chỉnh điện áp phần ứng được giữ nguyên bằng giá trị định mức,
do đó đặc tính cơ thấp nhất trong vùng điều chỉnh từ thông chính là đặc tính có điện
áp phần ứng định mức, từ thông định mức và được gọi là đặc tính cơ bản.
( Kφ ) 2
Vì βΦ = nên độ cứng đặc tính cơ giảm rất nhanh khi ta giảm từ thông
Ru
để tăng tốc độ cho động cơ

n
(3)
(2)
(1)
3. Điều chỉnh tốc độ bằng thay đổi điện áp phần ứng
Khi thay đổi điện áp đặt vào phần ứng động cơ ta được một họ đặc tính cơ song
song với đặc tính cơ tự nhiên.
10
Th¨ng
Ta thấy rằng khi thay đổi điện áp ( giảm áp ) thì mômen ngắn mạch, dòng điện
ngắn mạch giảm và tốc
độ động cơ cũng giảm ứng với một phụ tải nhất định. Do đó phương pháp này cũng
được dùng để điều chỉnh tốc độ động cơ và hạn chế dòng điện khi khởi động.
ω
ω01
Udm(TN)
ω03
U1
ω04
Chương 2 :
CHỌN PHƯƠNG ÁN
Nguồn điện một chiều cấp cho động cơ điện một chiều có thể lấy được từ nhiều
cách khác nhau. Lấy trực tiếp từ máy phát điện một chiều hoặc có thể dùng bộ biến
đổi một chiều. Trong thực tế, bộ biến đổi một chiều có thể dễ dàng thiết kế nhờ các
mạch chỉnh lưu sử dụng các van bán dẫn. Hơn nữa, các mạch chỉnh lưu sử dụng van
điều khiển còn có thể dễ dàng điều khiển được theo yêu cầu của từng loại tải. Do
các ưu điểm đó, ta sẽ thiết kế nguồn một chiều thông qua các mạch chỉnh lưu điện
áp xoay chiều lấy từ lưới điện. Dưới đây là một số mạch chỉnh lưu cơ bản và hay
được sử dụng.
1. Mạch chỉnh lưu cầu một pha điều khiển đối xứng
- Các van dẫn lần lượt theo từng cặp (T1, T2) và (T3, T4).
11
Th¨ng
-
- Góc mở van α, góc dẫn các van λ
0 – α : T1, T2 dẫn
α – α + λ : T3, T4 dẫn, đồng thời T1, T2 khóa lại
Công thức:
2 2
Udα = U2cosα = 0,9U2cosα
π
U
Idα = dα
Rd
Id
Iv =
2
Sba = 1,23Pd
Ungmax = 2 U2
I2 = 1,11Id
* Nhận xét:
12
Th¨ng
Chỉnh lưu cầu một pha sử dụng rộng rãi trong thực tế, nhất là với cấp điện áp
tải lớn hơn 10V. Dòng tải có thể lên tới 100A. Ưu điểm của nó là không nhất thiết
phải có biến áp nguồn. Tuy nhiên do số lượng van gấp đôi hình tia nên sụt áp trong
mạch van cũng tưng gấp đôi. Do đó nó không phù hợp với tải cần có dòng lớn
nhưng điện áp nhỏ.
2. Mạch chỉnh lưu hình tia ba pha điều khiển đối xứng
- Dòng điện id phẳng do Ld rất lớn.
- Hoạt động của mạch với góc điều khiển α
θ : 00 – 30 + α : T3 dẫn
θ : 30 + α – 1500 + α : T1 dẫn
θ : 150 + α – 2700 + α : T2 dẫn
Các van hoạt động riêng, độc lập
T1
T2 L1
T3
R1
Công thức:
3 6
Udα = U2cosα = 1,17U2cosα
2π
U
Idα = dα
Rd
Id
Iv =
3
Sba = 1,35Pd
Ungmax = 6 U2
I2 = 0,58Id
* Nhận xét:
Chỉnh lưu tia 3 pha cần có biến áp nguồn để đưa điểm trung tính ra tải. Công
suất máy biến áp này hơn công suât một chiều 1,35 lần, tuy nhiên sụt áp trong mạch
van nhỏ nên thích hợp với phạm vi điện áp thấp. Vì sử dụng nguồn ba pha nên cho
13
Th¨ng
phép nâng công suất tải lên nhiều (đến vài trăm ampe), mặt khác độ đập mạch của
điện áp ra sau mạch chỉnh lưu giảm đáng kể nên kích thước bộ lọc cũng nhỏ đi
nhiều.
3. Mạch chỉnh lưu cầu ba pha điều khiển đối xứng

- Hoạt động của mạch: các van nhóm lẻ thay nhau dẫn cho điện áp ở điểm
katốt chung UKC, các van nhóm chẵn thay nhau dẫn cho điện áp ở điểm anốt
chung UAC.
- Công thức:
3 6
Udα = Udocosα = U2cosα
π
U dα
id = Id = Rd
I
Itbv = d
3
Ungmax = 6 U2
Sba = 1,05Pd
I2 = 0,816Id
* Nhận xét:
Chỉnh lưu 3 pha sơ đồ cầu là loại được sử dụng rộng rãi nhất trong thực tế vì
nó có nhiều ưu điểm hơn cả. Nó cho phép có thể đấu thẳng vào lưới điện ba pha, độ
đập mạch nhỏ 5%. Nếu có sử dụng máy biến áp thì gây méo lưới điện ít hơn các
loại trên. Đồng thời, công suất mạch chỉnh lưu này có thể rất lớn đến hàng trăm kW.
14
Th¨ng
Nhược điểm của mạch này là sụt áp trên van gấp đôi sụt áp trên van trong mạch sơ
đồ hình tia.
Chọn mạch van:

Theo yêu cầu của đề bài: Uđm = 220V, Iđm = 140A ta có công suất của động cơ là
Pđm = Uđm. Iđm = 220*140 = 30800 W = 30,8 kW
Công suất này khá lớn nên ta sử dụng mạch chỉnh lưu cầu 3 pha.
Mặt khác yêu cầu nguồn cung cấp cho động cơ phải điều chỉnh được điện áp,
điện áp điều chỉnh phải trơn nên ta chọn van phải là van điều khiển.
Như vậy ta sẽ chọn mạch lực là mạch chỉnh lưu cầu ba pha điều khiển đối xứng.
Ta sử dụng lưới điện ba pha có điện áp pha 220V, như vậy điện áp ra của mạch
3 6
chỉnh lưu là: Udα = U2cosα = 2,34.220.cosα = 514,8cosα
π
Ud
Suy ra α = arccos
514,8
Theo đề bài: dải điều chỉnh của động cơ là 20:1, điện áp định mức của động cơ
là 220V ứng với vận tốc định mức của động cơ. Như vậy điện áp ứng với vận tốc
nhỏ nhất điều chỉnh được của động cơ là 220:20 = 11V.
Ud 220
Với Ud = 220V thì αmin = arccos = arccos = 64,70
514,8 514,8
Ud 11
Với Ud = 11V thì αmax = arccos = arccos = 88,80
514,8 514,8
(αmin - αmax ) nằm trong khoảng điều chỉnh được của góc mở α (khoảng nhỏ hơn
1500). Như vậy ta có thể sử dụng mạch chỉnh lưu này đấu trực tiếp vào lưới điện,
không cần thông qua biến áp.Nhng do gãc ®iÒu khiÓn αmin qu¸ lín nªn
cÇn dïng mét biÕn ¸p nh»m t¨ng dµi ®iÒu chØnh .
Kết luận:
Qua xem xét và tính toán ở trên, ta chọn mạch lực là mạch chỉnh lưu cầu ba
pha điều khiển đối xứng và cần dùng biến áp nguồn
15
Th¨ng
Chương 3 :
THIẾT KẾ MẠCH LỰC
I .SƠ ĐỒ MẠCH ĐỘNG LỰC
1. Sơ đồ
16
Th¨ng
A B C
AT
K K K
BA
R C R C
R C
T4 T1
R C R C
T6 T3
R R
C C
T2 T5
R C R C
A
V
L
§
RI
FT KT ~
~
RI
0 220V
K
2.Nguyên lý hoạt động

§iÖn ¸p líi sau khi qua At«m¸t vµ R¬le ®îc ®a tíi biÕn ¸p lùc
.BiÕn ¸p lùc cã nhiÖm vô thay ®æi ®iÖn ¸p ®Õn gi¸ trÞ mong ®îi
,tõ ®©y ®iÖn ¸p ®îc cung cÊp cho hÖ th«ng chØnh lu Thyristo
17
Th¨ng
cÇu 3 pha ®èi xøng . Sau ®ã cung cÊp ®éng c¬ lµm viÖc víi gi¸
trÞ ®iÖn ¸p nµy .§éng c¬ ho¹t ®éng ®¬c lµ do mét hÖ thèng
kÝch tõ ®éc lËp . Kh©u ph¸t tèc dung ®Ó diÒu chØnh diÑn ¸p lµm
viÖc cña ®éng c¬ .
II .TÍNH TOÁN CHỌN THIẾT BỊ:

Th«ng qua ph¬ng ¸n lùa chän chØnh lu cÇu 3 pha ë ch¬ng 2
cïng víi s¬ ®å m¹ch lùc ®· tr×nh bµy ë trªn ta thÊy cÇn tÝnh to¸n
çc thiÕt bÞ sao cho thËt phï hîp . Çc thiÕt bÞ chÝnh cÇn tÝnh
to¸n ë ®©y bao gåm : M¸y biÕn ¸p ,van ,thiÕt bÞ b¶o vÖ ,cuén
c¶m .
1 . Tính toán chọn máy biến áp:

Çc ®¹i lîng cÇn thiÕt cho tÝnh to¸n mét m¸y biÕn ¸p chØnh lu
cÇu 3 pha a. §iÖn ¸p chØnh lu kh«ng t¶i
Ud0 = Ud +∆Uba +∆Uv +∆Uck

Trong ®ã :
Ud0 : §iÖn ¸p chØnh lu kh«ng t¶i
Ud : §iÖn ¸p chØnh lu .
∆Uba : Sôt ¸p trªn biÕn ¸p .
∆Uv : Sôt ¸p trªn van .
∆Uck : Sôt ¸p trªn cuén kh¸ng
Do theo yªu cÇu cña ®Ò bµi ,®èi víi s¬ ®å cÇu 3 pha ta cã çc
th«ng sè sau :
ku =2.34 ; ks =1.05 ; kγ =3/π ; m = 3 ;
Theo çc gi¸ trÞ sôt ¸p trªn van ta tÝnh ®îc nh sau :
U d + ∆U ba + ∆U v + ∆U ck
Ud0 = (1)
1 − ( a + b + ∆U1 )
Trong ®ã :
∆Uba =11 (V) ; ∆Uv = 1.15 (V) ; ∆Uck =11 (V) ; ∆U1
=0.05
m * kγ
a= * e x = 0.0399
k 2u *ks
2m
b= * e = 0.0209
k u * ks Î
2
Thay vµo c«ng thøc 1 ta cã :
18
Th¨ng
220 + 2 *1.15 + 11 + 11
Ud0 = = 274.74 ≈ 275(V )
1 − ( 0.0399 + 0.0209 + 0.05)
b . X¸c ®Þnh c«ng suÊt tèi ®a cña t¶i :
Pdmax = Ud0*Id =275*140 =38500 (W) =38.5(kW)
c . C«ng suÊt m¸y biÕn ¸p nguån ®îc tÝnh
Sba =ks * Pdmax =1.05*38500 =40.425(VA) ≈
40(kVA)
d . §iÖn ¸p ®Þnh møc phÝa thø cÊp :
Ud0 275
= = 124(V )
U2®m =
( )
1 − ∆U 1 * ku (1 − 0.05) * 2.34
HÖ sè m¸y biÕn ¸p :
U1dm 220
kba = = = 1.78
U 2 dm 124
e . TÝnh to¸n s¬ bé m¹ch tõ :
TiÕt diÖn trô QFe cña lâi thÐp biÕn ¸p ®îc tÝnh tõ c«ng thøc :
S ba
QFe =kQ
m* f
Trong ®ã : kQ : HÖ sè phô thuéc lµm m¸t .
Chän kQ = 5
Theo thùc nghiÖm s¶n suÊt th«ng thêng :
Sba
QFe =5* = 81.64 ≈ 84(cm2 )
3 * 50
§êng kÝnh trô:
4.Q Fe 4.84.64
d= = = 10,20(cm)
π π
ChuÈn ho¸ ®êng kÝnh trô theo tiªu chuÈn d = 10(cm)
Chän lo¹i thÐp E330 çc l¸ thÐp cã ®é dµy 0,5 mm
f. TÝnh to¸n d©y quÊn m¸y biÕn ¸p .

* / TÝnh to¸n ®iÖn ¸p cña çc cuén d©y .
- §iÖn ¸p cuén d©y thø cÊp :
U D0 275
U2 = = = 117.52(V )
kU 2.34
- §iÖn ¸p cuén d©y s¬ cÊp U1 b»ng ®iÖn ¸p nguån cÊp .
*/ Tinh dßng ®iÖn trong çc cuén d©y .
Ta cã :
k s1 * Pmax 1.05 * 38500
I1 = = = 183.75( A)
U1 220
19
Th¨ng
S 2ba 1.05 * 38500

I2 = = = 343.98( A)
U2 117.52
* / TÝnh vßng d©y cña mçi cuén d©y ;
Ta cã :
Sè V«n/vßng = 4.44*B*Q*f*10-4
B = 1.5 (T); Q=84(cm2); f = 50(Hz)
Thay sè :
Sè vßng d©y cña cuén mét :
Sè V«n/vßng = 4.44*1.5*84*50*10-4 =1.8648
W1 = ( Sè V«n/vßng)*U1 = 1.8648*220 = 410(vßng)
W2 =(Sè V«n/ vßng)*U2 = 1.8648*124 = 232 (vßng)
* / TÝnh to¸n tiÕt diÖn d©y quÊn .
I
SCu =
J
Trong ®ã :
I : Cêng ®ä ßng ®iÖn trong çc cuén d©y
J : MËt ®é dßng ®iÖn trong çc cu«n d©y
Chän J = 2.75 ( A/mm2 )
Thay sè :
SCu1 =
183.75
2.75
= 66(mm 2 ) ⇒ D1 =
4 * S1
Π
(
≈ 9 mm )
Chän SCu2 = Scu1 = 66(mm2) ⇒ D2 = D1 = 9(mm)
g . TÝnh to¸n kÝch thíc m¹ch tõ .

Do theo yªu cÇu cña ®Çu bµi , ë ®©y c«ng suÊt lín nªn ph¶i
dïng trô cã nhiÒu bËc .
Chän l¸ thÐp cã ®é dµy : 0.5(mm)
DiÖn tÝch cña sæ cÇn thiÕt :
QCS = QCS1 +QCS2
Víi :
QCS1 = kl®*W1*SCu1 ; QCS1 = kl®*W2*SCu2
Trong ®ã :
QCS1, QCS2 : PhÇn do cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp chiÕm chç
W1 ,W2 : Sè vßng d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp
kl® : HÖ sè lÊp ®Çy , chän kl® = 2.5
Thay sè :
Q CS = 2.5*410*66 + 2.5*232*66 =105930 (mm2) =106
(cm2)
20
Th¨ng
h .TÝnh kÝch thø¬c cöa sæ :
Khi ®· cã diÖn tÝch cöa sæ Q CS cÇn chän çc kÝch thíc c¬ b¶n
lµ chiÒu cao h vµ chiÒu réng ccña cöa sæ m¹ch tõ .Tuú theo thiÕt
kÕ mµ chän gi¸ trÞ c¬ b¶n c vµ h . Thong thßng chän theo hÖ sè
phô nh sau :
h c b
m= = 2.5 ; n = = 0.5 ; l = = 1 ÷1.5
a a a
TÝnh to¸n ta ®îc : a = 10 (cm) ; b = 12(cm) ; c = 6(cm) ; h =
25(cm)
ChiÒu réng toµn bé m¹ch tõ lµ : C = 2*c +3*a = 42 (cm)
ChiÒu cao toµn bé m¹ch tõ la : H = h + 2*a = 45 (cm)
i . TÝnh kÕt cÊu d©y quÊn .

D©y quÊn ®îc bè trÝ theo däc trô , mçi quËn d©y quÊn thµnh
nhiÒu líp . Mçi líp ®îc quÊn liªn tôc, çc vßng d©y s¸t nhau, Çc líp
d©y çch nhau b»ng mét b×a çch ®iÖn.
- Sè vßng d©y trªn mçi líp:
+ KÕt cÊu d©y quÊn s¬ cÊp :
Khi d©y quÊn tiÕt ch÷ nhËt :
21
Th¨ng
h − 2h g
k e = 25 − 2 * 0.5 * 0.95 = 48.51 ≈ 49(vong )
W1L= bn 0.47
Trong ®ã:
h : chiÒu cao cöa sæ.
bn : bÒ réng d©y quÊn kÓ c¶ çch ®iÖn.
hg : kho¶ng çch çch ®iÖn víi g«ng: hg = 5(mm)
ke : hÖ sè Ðp chÆt ke = 0.95
Sè líp d©y trong cöa sæ ®îc tÝnh b»ng tû sè sè vßng d©y W
cña cuén W1 hoÆc W2 cÇn tÝnh trªn sè vßng d©y trªn mét líp.
W1 410
W1d = = = 8,45(lop )
W1l 49
ChiÒu cao thùc tÕ cña cuén s¬ cÊp :
w .b 49.0,47
h1 = 11 1 = = 24,24(cm)
ke 0,95
− TÝnh chiÒu dµi cña çc cuén d©y ®ång
Chän èng quÊn d©y lµm b»ng vËt liÖu çch ®iÖn cã bÒ dÇy :
S01=0,1 (cm)
Kho¶ng çch tõ trô tíi cuén s¬ cÊp a01= 1,0(cm)
§êng kÝnh trong cña èng çch ®iÖn

Dt = dfe + 2 . a01 – 2 .S 01 = 10 + 2.1 - 2.0,1 = 11,8(cm)
§êng kÝnh trong cña cuén s¬ cÊp
Dt1 = Dt + 2 . S01 = 11,8 + 2 . 0,1 = 12(cm)
Chän bÒ dµy çch ®iÖn gi÷a çc líp d©y ë cuén s¬ cÊp
cd11 = 0,1(mm)
BÒ dµy cuén s¬ cÊp
Bd1 = (a1 + cd11) . n11 = (1,45+0,1).6,1 = 8,9(mm) = 0,89(cm)
§êng kÝnh ngoµi cña cuén s¬ cÊp
Dn1 = Dt1 + 2 . Bd1 = 12 + 2.0,89 = 13,78(cm)
§êng kÝnh trung b×nh cña cuén s¬ cÊp :
Dtb1 = ( Dt1 + Dn1 ) / 2 = (12 + 13,78 )/2 = 12,89 (cm)
ChiÒu dµi d©y cuén s¬ cÊp :

l1 = W1 . π . Dtb = 410. π. 12,89 = 16603,0 (cm) = 166,03 (m)
Chän bÒ dµy çch ®iÖn gi÷a cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp :
cd01 = 1,0(cm)
+ KÕt cÊu d©y quÊn thø cÊp
22
Th¨ng
Chän s¬ bé chiÒu cao cuén thø cÊp
h1 = h2 = 25 (cm)
TÝnh s¬ bé sè vßng d©y trªn 1 líp:
h2 25
w12 = .k e = .0,95 ≈ 58 (vßng)
b2 0,41
TÝnh s¬ bé sè líp d©y quÊn trªn cuén thø cÊp :

w2 232
n12 = = = 4 (líp)
w12 58
(Chän sè líp d©y cuèn n12 = 4 líp ,).

ChiÒu cao thùc tÕ cña cuén thø cÊp :
w 12 .b 2 34.0,41
h2 = = = 14,67 (cm)
ke 0,95
Kho¶ng çch tõ trô tíi cuén thø cÊp lµ: a12= 1,0 (cm)
§êng kÝnh trong cña cuén thø cÊp :
Dt2 = Dn1 + 2 . a12 = 13,78 + 2.1,0 = 15.78 (cm)
⇒ rt2 = Dt2/2 =7,89 (cm)
Chän bÒ dÇy çch ®iÖn gi÷a çc líp d©y ë cuén thø cÊp
cd22 = 0,1(mm)
BÒ dÇy cuén thø cÊp :
Bd2 = (a2 + cd22) .n12 = (0,145 + 0,01) . 4 = 0,62 (cm)
§êng kÝnh ngoµi cña cuén thø cÊp:
Dn2 = Dt2 + 2 .Bd2 = 15,78+ 2 . 0,62 = 17,02(cm)
§êng kÝnh trung b×nh cña cuén thø cÊp :
Dtb2 = ( Dt2 + Dn2 ) / 2 = (15,78 + 17,02) / 2 = 16,4(cm)
ChiÒu dµi d©y quÊn thø cÊp :
l2 = π . w2 . Dtb2 = π. 232.14,76 = 11953,13(cm)
⇒l2 ≈ 119,53 (m)
§êng kÝnh trung b×nh çc cuén d©y:
D12 = ( Dt1 + Dn2 ) / 2 = (12 + 17,02 )/2 =
14,51(cm)
⇒ r12 = D12/2 =6,43 (cm)
j) Khèi lîng s¾t:

Khèi lîng s¾t b»ng tÝch thÓ tÝch s¾t trô vµ g«ng nh©n víi träng
lîng cña s¾t.
MFe = VFe . mFe
VFe : thÓ tÝch khèi s¾t.
23
Th¨ng
VFe = QFe .( 3h+ 2c) = 0.84* (3*2,5 +2*5) = 14,7

(dm )
3
mFe = 7,85. QFe(3h+ 2c) = 115,395 (kg)

l) Khèi lîng ®ång:
Khèi lîng ®ång ®îc tÝnh t¬ng tù khèi lîng s¾t.
MCu = VCu . mCu
Trong ®ã:
VCu : thÓ tÝch khèi ®ång.
VCu = SCu . l
SCu : tiÕt diÖn d©y ®ång.
l : chiÒu dµi d©y ®ång.
mCu = 8,9 Kg/dm3.
Thay sè :
MCu = 8,9. SCu . l = 16.7(kg)
m) Tæng sôt ¸p bªn trong biÕn ¸p
* §iÖn ¸p r¬i trªn trë:
2
W 
∆Ur = [R2 + R1  2  ] Id
 W1 
Trong ®ã:
R1, R2: ®iÖn trë thuËn cña çc cuén d©y
l1 166030
R1 = ρCu = 0.0000172* =0.043 (Ω)
s 66
l2
s 119530
66
R2 = ρCu = 0.000072* =0.031 (Ω)
Víi ρCu = 0,0000172 Ωmm.
Id : dßng t¶i mét chiÒu.
* §iÖn ¸p ra trªn quËn kh¸ng:
1
∆Ux = m f ΧnΙd
Π
Trong ®ã:
R  Bd + Bd 2 
Χ n = 8Π 2 .W22  bk  cd + 1 ω.10 −7
 h  3 
mf: sè pha biÕn ¸p.
W2 : sè vßng d©y thø cÊp biÕn ¸p.
Rbk: b¸n kÝnh d©y thø cÊp.
l : chiÒu cao l¸ thÐp.
24
Th¨ng
h : ChiÒu cao cöa sæ lâi thÐp
cd : bÒ dµy çch ®iÖn cña çc cuén d©y víi nhau .
Chän cd = 2 (mm)
Qua tÝnh to¸n:
Xn = 0.00597 (Ω) ∆Ux = 0.800(V)
§iÖn kh¸ng MBA quy ®æi vÒ thø cÊp:
X ba 0,00597
Lba = = = 19,014( µH )
w 314
h) §iÖn trë ng¾n m¹ch

2
W 
Rnm = R2 +  2  * R1
 W1 
Rnm = 0. 014
o) Tæng trë ng¾n m¹ch
Z nm = rnm2 + x nm
2
= 0.014 2 + 0.00597 2 =0.015(Ω)
p) TÝnh ®iÖn ¸p phÇn tr¨m ng¾n m¹ch
Ι m Z nm
Unm% = 100. = 1.79 (%)
U 2m
q) Dßng ®iÖn ng¾n m¹ch:
U 2m 117
Inm = = = 7800( A)
Z nm 0.015
NhËn xÐt: kÕt qu¶ tÝnh ®îc ë trªn chØ hoµn toµn cã ý nghÜa vÒ
lý thuyÕt cßn thùc tÕ khi l¾p biÕn ¸p cÇn quan t©m ®Õn rÊt
nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nh: lµn m¸t, çch ®iÖn…
2. Tính chọn van

Çc van trong m¹ch chØnh lu c«ng suÊt lµm viÖc víi dßng ®iÖn
lín, ®iÖn ¸p cao, c«ng suÊt ph¸t nhiÖt trªn nã kh¸ m¹nh v× vËy
c«ng viÖc chän van ph¶i hîp lý míi ®¶m b¶o m¹ch ho¹t ®éng tin
cËy.
Khi chän van cÇn quan t©m tíi 2 chØ tiªu: chØ tiªu dßng ®iÖn
vµ chØ tiªu ®iÖn ¸p.
*) TÝnh chän van theo chØ tiªu dßng ®iÖn:
Theo yªu cÇu cña ®Ò bµi:
I = 140(A), tra b¶ng 1.1 ta cã:
Ιd
Itby= = 46,67(A)
3
Khi lµm viÖc, dßng diÖn qua ®éng c¬, çc van thêng xuyªn
25
Th¨ng
lµm viÖc ë chÕ ®é qu¸ t¶i nªn ta chän hÖ sè dù tr÷ klv = 2.
ë ®©y ta sö dông chÐ ®é lµm m¸t tù nhiªn, dßng ®iÖn cho
phÐp chØ b»ng 25% dßng ®Þnh møc.
Nh vËy dßng trung b×nh qua van:
Iv = 46,67.1,5:25%= 280(A)
*) TÝnh chän van theo chØ tiªu ®iÖn ¸p
- §é dao ®éng cña ®iÖn ¸p: ± 10%
- TrÞ hiÖu dông cña ®iÖn ¸p nguån U2 lín nhÊt:
U2max = U2+ 10%U2 = 123,59 + 12,359
U2max = 135,949 (v)
Tra theo b¶ng ta cã:

U2ngmax = 6 U2max = 333,00(v)
Chän hÖ sè dù tr÷ vÒ ¸p cho van b»ng 1,7 th× ®iÖn ¸p qua
van:
U2v = 1,7U2ngmax = 1,7 . 333 = 566,11(v)
Tra theo sæ tay ®iÖn tö c«ng suÊt ta chän van Thyristo T14-
320-6
3. Tính toán bộ lọc.

V× hÖ sè ®Ëp m¹ch c hØnh lu cÇu 3 pha lµ: K®mv = 0,057 nªn
m¹ch läc cã hÖ sè san b»ng:
k dmv 0,057
Ksb = = = 9,5
k dmr 0,006
Ta cã ®iÖn trë t¬ng ®¬ng:
U d 220
R= = = 1,57( Ω )
Id 140
Do R1 kh«ng lín , Ksb kh«ng lín nªn bé läc ®îc chän lµ ®iÖn c¶m
Rd 1,57
L = k sb2 − 1 = 9,5 2 − 1 = 7,87
mm .w1 6.2Π 50 2
(mH)
*) TÝnh kÝch thíc lâi thÐp:
- KÝch thíc c¬ së:
a = 2,6 4
LI d2
Chän a = 10 (cm)
b = 1,2a = 12 (cm)
c = 0,8a = 8(cm)
h= 3a = 30(cm)
26
Th¨ng
- TiÕt diÖn lâi thÐp:
Sth = ab = 10.12 = 120 (cm2)
- DiÖn tÝch cña sæ :
ς cs = h.c = 30.8 = 240 (cm2)
- §é dµi trung b×nh ®êng søc:
lth = 2 (a+b+c) = 2(12+8+10) =
60(cm)
- §é dµi trung b×nh d©y quÊn:
ldq= 2(a+b) + πc = 2(10+12) + π8 =
69,13(cm)
- ThÓ tÝch lâi thÐp:
Vth = 2ab (a+h+c) = 11520 (cm3)
*) TÝnh ®iÖn trë cña d©y quÊn ë t0 = 200C ®¶m b¶o ®é sôt ¸p
cho phÐp:
7,5 x 220
∆U = 7,5%U®m = = 16,5(v)
100
Tmt = 400C ; ∆T = 500C
Theo tÝnh to¸n:

∆U / I d 16,5
r20 = =
1 + 4,26.10 ( Tmt + ∆T − 20 ) 140[1 + 4,26.10 −3 (90 − 20)]
−3
r20 = 0,091(Ω)
*) Sè vßng d©y cña cuén c¶m
r20 .s cs 0,091.240
W = 414 = 414 = 232(V )
l dq 69,13
*) TÝnh mËt ®é tõ trêng
W .I d 232.140
H = 100 * = 100 * = 54133( A / m)
l th 60
*) TÝnh cêng ®é tõ c¶m
∆U .10 4 16,5.10 4
β= = = 0,0267(T )
4,44W . f m .sth 4,44.232.50.6.120
*) TÝnh hÖ sè tõ thÈm:
Theo thùc nghiÖm ta cã:
−0, 75
 H 
µ = 542.   .10 −6 = 0.272.10 − 4
 1000 
TrÞ sè ®iÖn c¶m nhËn ®îc
µ .W 2 .s th 0,272.10 −4 .232 2 .120
Ltt = = = 0,0293( H )
100.l th 100.60
27
Th¨ng
*) TiÕt diÖn d©y quÊn
l dq .s cs 69,13.240
s = 0,072. = = 360,74(mm)
r20 0,091
§êng kÝnh cña d©y quÊn
d = 1,13 s = 6,27(mm)
Chän d©y cã d= 6(mm)
*) X¸c ®Þnh khe hë tèi u:
lkk = 1.6.10-3. W .I = 1,6.10-3.232.22,0 = 51,968(m)
V× trªn ®êng ®i m¹ch tõ cã hai ®o¹n khe hë nªn miÕng ®Öm
c¬ ®o chiÒu dÇy b¨ng 1/2lkk.
l®Öm = 0,5.lkk = 26(mm)
*) KÝch thíc cuén d©y
Chän d©y quÊn dÇy 0,5mm, ®é cao sö dông d©y quÊn.
hssd = h - 2∆C = 30-2.05 = 29 (cm)
- Sè vßng d©y trong 1 líp:
hsd 29
W' = = = 48,3
hd 0,6
VËy 1 líp quÊn 48 vßng.
- TÝnh sè líp d©y:
W 232
n= = = 4,83
W ' 48
VËy cÇn quÊn 5 líp.
- §é dµy cña c¶ cuén d©y
∆cd = n(d + ∆cd)
Trong ®ã: ∆cd = 1(mm)
∆cd = 5(0,6 + 0,1) = 3,5(cm)
§é dµy cña quËn d©y ∆cd b»ng mét nöa kÝch thíc cöa sè c =
8(cm) nªn d©y lät vµo trong cöa sæ.
*) KiÓm tra chªnh lÖch nhiÖt ®é:
1,02.∆U .I d 1,02.16,8.140
PCu = = = 2172(W )
1 + 4,26.10 .(Tmt − 20) 1 + 4,26.10 −3.20
−3
SCu = 2hsd (a+b+π∆cd) + 1,4. ∆cd ( π∆cd + 2a)

SCu = 3065,6 (cm2)
HÖ sè ph¸t nhiÖt:
5 W
6 = 0,008 0
hsd C.cm
α = 1,03. 10-3
§é chªnh lÖch nhiÖt ®é:
ΡCu 2172
∆Τ = = = 88.56
α .S Cu 0,008.3065,6
28
Th¨ng
∆Ttt < ∆T cho phÐp ⇒ Tho¶ m·n
4. Tính toán bảo van mạch lực.

Trong bé chØnh lu phÇn tö kÐm kh¶ n¨ng chÞu ®îc çc biÕn
®éng m¹nh cña biÕn ¸p vµ cña dßng ®iÖn chÝnh lµ çc van b¸n
dÉn.
*) B¶o vÖ vÒ qu¸ dßng
Thùc tÕ do yªu cÇu cña ®Ò bµi mµ b¾t buéc ta ph¶i dïng ®Õn
biÕn ¸p. V× vËy thùc chÊt trong m¹ch ®· cã b¶o vÖ qu¸ dßng nªn
chØ cÇn l¾p atomat ®Çu m¹ch biÕn ¸p.
*) B¶o vÖ qu¸ ¸p do phÝa nguån xoay chiÒu g©y ra, ë ®©y ta
dïng m¹ch RC ®Ó chèng qu¸ ¸p nguån kiÓu riªng rÏ tõng pha.
+) TÝnh hÖ sè biÕn ¸p cña van
U cp
k=
U tt
+) TÝnh n¨ng lîng tõ trêng tÝch luü trong biÕn ¸p:
sba .I µ max
W = 0,5. Lµ. I2µmax =
2 2 .I 2 .ω
Trong ®ã:
Lµ : ®iÖn c¶m tõ ho¸ biÕn ¸p
I µmax:biªn ®é dßng tõ ho¸
2
Sba : c«ng suÊt biÕn ¸p

I2 : dßng ®iÖn thø cÊp biÕn ¸p
+) TÝnh gi¸ trÞ nhá nhÊt
2W
Cmin = C*
U 22max
+) Ph¹m vi ®iÒu chØnh gi¸ trÞ ®iÖn trë pha

U 2 max α U α
.Rmin ≤ R ≤ 2 max .Rmax
U µ max I µm0
Th«ng thêng qua tÝnh to¸n vµ kinh nghiÖm ngêi ta thêng chän
R = 80(Ω) C = 0,25(µF)
*) B¶o vÖ çc sung ¸p trªn van
BiÖn ph¸p b¶o vÖ th«ng dông nhÊt hiÖn nay lµ dïng m¹ch RC
m¾c song song víi van vµ cµng gÇn van cµng tèt ®Ó x©y dùng
d©y ng¾n tèi ®a. Thùc chÊt chØ cÇn tô C song v× van sÏ xuÊt
hiÖn dßng ®iÖn phãng cña tô qua van lµm nãng thªm cho van nªn
cÇn dïng mét ®iÖn trë R nh»m h¹n chÕ dßng nµy trong ph¹m vi
29
Th¨ng
10 ÷ 50A. Tuy nhiªn cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p ®å thÞ tÝnh gÇn
®óng.
+) TÝnh hÖ sè qu¸ ¸p trªn van
U ngcp
K=
U ntt
Trong ®ã :
Ungcp: ®iÖn ¸p ngîc lín nhÊt thêng xuyªn ®Æt lªn van
Untt : ®iÖn ¸p ngîc thùc tÕ lín nhÊt
- Tra b¶ng vµ ®å thÞ:
X¸c ®Þnh C*, R*, R*max theo k
+) TÝnh tèi ®a gi¶m dßng lín nhÊt khi van kho¸
di
- (max) = 2π . f Y .I y max
dt
Trong ®ã:
fy: tÇn sè chuyÓn m¹ch cña van
Iymax: gi¸ trÞ dßng ®iÖn lín nhÊt qua van tríc khi kho¸.
+) TÝnh çc trÞ sè:
* 2Q
Cmin = U .C min
ngtt
U ng .L'
U ng L'
2Q ≤ R' ≤ Rmax
*
Rmin 2Q
du U max
+) KiÓm tra tèc ®é t¨ng ¸p thuËn qua van du/dt = .R f víi Rf
dt 2
®iÖn trë t¶i
NÕu gi¸ trÞ nµy vît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp cña van th× l¹i tÝnh l¹i
nh ®Çu.
+) TÝnh c«ng suÊt ®iÖn trë
Theo thùc nghiÖm ®îc tÝnh gÇn ®óng:
PR = fy. C. U2ymax
Trªn ®©y lµ toµn bé c«ng viÖc tÝnh to¸n cña m¹ch ®éng
lùc. HÇu nh ®îc dùa trªn kinh nghiÖm thùc tÕ cña çc thÇy c«
gi¸o. V× vËy cã mét sè kÕt qu¶ thùc tÕ ®îc c«ng nhËn.
30
Th¨ng
31
Th¨ng
Chương 4 :
THIẾT KẾ MẠCH ĐIỀU KHIỂN
Sau khi thiÕt kÕ vµ tÝnh to¸n m¹ch lùc ta nhËn thÊy cÇn cã
mét hÖ thèng ®óng ®Ó ®iÒu khiÓn m¹ch lùc nãi trªn. M¹ch ®iÒu
khiÓn nµy ph¶i ®¸p øng ®îc nhu cÇu cÇnthùc hiÖn cña m¹ch
®iÒu khiÓn.
Cã hai hÖ ®iÒu khiÓn c¬ b¶n lµ hÖ ®ång bé vµ hÖ kh«ng
®ång bé
- HÖ ®ång bé: Trong hÖ nµy gãc ®iÒu khiÓn më, van α
lu«n ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ mét thêi ®iÓm cè ®Þnh cña ®iÖn
¸p m¹ch lùc. V× vËy trong m¹ch ®iÒu khiÓn ph¶i cã mét kh©u
thùc hiÖn nhiÖm vô nµy gäi lµ kh©u ®ång bé ®Ó ®¶m b¶o m¹ch
®iÒu khiÓn ho¹t ®éng theo nhÞp cña ®iÖn ¸p lùc.
- HÖ kh«ng ®ång bé: Trong hÖ nµy α kh«ng x¸c ®Þnh theo
®iÖn ¸p lùc mµ ®îc tÝnh dùa vµo tr¹ng th¸i cña t¶i chØnh lu vµ
gãc ®iÒu khiÓn cña lÇn ph¸t xung më van ngay tríc ®ã. Do ®ã
m¹ch ®iÒu khiÓn lo¹i nµy kh«ng cÇn kh©u ®iÒu khiÓn ®ång bé.
Tuy nhiªn ®Ó bé chØnh lu ho¹t ®éng b×nh thêng b¾t buéc ph¶i
thùc hiÖn ®iÒu khiÓn theo m¹ch vßng kÝn.
HiÖn nay ®¹i ®a sè çc m¹ch chØnh lu ®iÒu khiÓn thùc hiÖn
theo s¬ ®å ®ång bé v× kh©u ®ång bé cã u ®iÓm ho¹t ®éng æn
®Þnh vµ dÔ thùc hiÖn.
I. CÂÚ TRÚC MẠCH ĐIỀU KHIỂN
1. Cấu trúc điều khiển ngang.

a. S¬ ®å
§B DF TX K§X
1 2 3 4
U®k
32
Th¨ng
5
Trong ®ã: 1 - Kh©u ®ång bé
2 - Kh©u dÞch pha
3 - Kh©u t¹o xung
4 - Kh©u khuyÕch ®¹i xung
5 - Kh©u t¹o U®k
a. Nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn ngang.
Kh©u ®ång bé thêng t¹o ra ®iÖn ¸p h×nh sin cã gãc lÖch
pha cè ®Þnh so víi ®iÖn ¸p lùc. Kh©u dÞch pha cã nhiÖm vô thay
®æi gãc pha cña ®iÖn ¸p theo t¸c ®éng cña ®iÖn ¸p ®iÒu
khiÓn. Xung ®iÒu khiÓn ®îc t¹o ra ë kh©u t¹o xung (TX) vµo thêi
®iÓm khi ®iÖn ¸p dÞch pha UDF qua ®iÓm O. Xung nµy nhê kh©u
khuyÕch ®¹i xung K§X ®îc t¨ng ®ñ c«ng suÊt göi tíi cùc ®iÒu
khiÓn cña van. Nh vËy gãc α hay thêi ®iÓm ph¸t xung më van
thay ®æi ®îc nhê sù t¸c ®éng cña U®k lµm ®iÖn ¸p UDF di chuyÓn
theo chiÒu ngang cña trôc thêi gian.
2 .Cấu trúc điều khiển dọc.

a. S¬ ®å cÊu tróc
§B Utù¹ SS+TX K§X

1 2 3 4
U®k 5
Trong ®ã: 1 - Kh©u ®ång bé
2 - Kh©u t¹o Utùa
3 - Kh©u t¹o xung vµ so s¸nh
4 - Kh©u khuyÕch ®¹i xung
5 - Kh©u t¹o U®k
b. Nguyªn t¾c ®iÒu khiÓn
U®ãng kh©u ®ång bé thêng t¹o ra ®iÖn ¸p h×nh sin cã gãc
33
Th¨ng
lÖch pha cè ®Þnh so víi ®iÖn ¸p lùc. Kh©u t¹o UT t¹o ra ®iÖn ¸p
tùa cã d¹ng cè ®Þnh theo chu kú do nhÞp ®ång bé cña U§B . Kh©u
so s¸nh x¸c ®Þnh ®iÓm c©n b»ng cña hai ®iÖn ¸p U T vµ U§K ®Ó
ph¸t ®éng kh©u t¹o xung TX. Nh vËy trong nguyªn t¾c nµy thêi
®iÓm ph¸t xung më van hay gãc ®iÒu khiÓn thay ®æi do sù thay
®æi trÞ sè cña U§K . Theo ®å thÞ ®ã lµ sù di chuyÓn däc trôc biªn
®é.
3. Chức năng điều khiển.

- Ph¸t xung ®iÒu khiÓn ®Õn çc van lùc theo ®óng pha vµ
gãc ®iÒu khiÓn α cÇn thiÕt.
- §¶m b¶o ph¹m vi ®iÒu chØnh gãc αmax + αmin t¬ng øng víi
®iÖn ¸p ra cña t¶i m¹ch lùc.
- Cho phÐp bé chØnh lu lµm viÖc b×nh thêng víi çc chÕ ®é
kh¸c nhau do t¶i yªu cÇu nh chÕ ®é khëi ®éng, chÕ ®é nghÞch l-
u, chÕ ®é dßng ®iÖn liªn tôc.
- Cã ®é ®èi xøng xung ®iÒu khiÓn tèt, kh«ng vît qu¸ 10 ÷ 30
®iÖn tøc lµ gãc ®iÒu khiÓn víi mäi van kh«ng ®îc lÖch qu¸ gi¸ trÞ
cho phÐp.
- §¶m b¶o m¹ch ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ tin cËy khi líi ®iÖn
xoay chiÒu giao ®éng c¶ vÒ gi¸ trÞ ®iÖn ¸p vµ tÇn sè.
- Cã kh¶ n¨ng chèng nhiÔu c«ng nghiÖp tèt.
- §é t¸c ®éng cña m¹ch ®iÒu khiÓn nhanh, díi 1ms.
- Thùc hiÖn çc yªu cÇu vÒ b¶o vÖ bé chØnh lu tõ h¸ ®iÒu
khiÓn nÕu cÇn nªn ng¾t xung ®iÒu khiÓn khi sù cè, th«ng b¸o
çc hiÖn tîng kh«ng b×nh thêng cña líi ®iÖn vµ b¶n th©n bé
chØnh lu.
- §¶m b¶o xung ®iÒu khiÓn ph¸t tíi çc van lùc ®Ó më ch¾c
ch¾n van, ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu:
+ §ñ c«ng suÊt
+ Cã sên xung ®èi xøng ®Ó më van chÝnh x¸c vao thêi
34
Th¨ng
®iÓm quy ®Þnh, thêng tèc ®é t¨ng ¸p ®iÒu khiÓn ph¶i ®¹t 10V/µ
s tèc ®é t¨ng ®iÒu khiÓn.
+ §é réng xung ®iÒu khiÓn ®ñ cho dßng qua van kÞp vît
trÞ sè dßng ®iÖn duy tr× Idt cña nã ®Ó khi ng¾t van vÉn gi÷ ®îc
trµng th¸i dÉn.
+ Cã d¹ng phï hîp víi s¬ ®å chØnh lu vµ tÝnh chÊt t¶i.
II. SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỀU KHIỂN.
Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu nguyªn t¾c diÒu khiÓn cña ®«ng
c¬ ®iÑn ta ®· x©y dùng ®îc s¬ ®å m¹ch ®iÒu khiÓn nh trang
bªn .
35
S¥ §å M¹CH §IÒU KHIÓN
1.Nguyên lý hoạt động :
TÝn hiÖu xoay chiÒu sau khi ®i qua biÕn ¸p nguån ®îc
chØnh lu bëi 2 §ièt §1 vµ §2. §iÖn sau chØnh lu so s¸nh víi ®iÖn ¸p
chuÈn U0 ®Ó t¹o tÝn hiÖu ®ång bé trïng víi thêi ®iÓm diÖn ¸p líi
®i qua ®iÓm 0 . Khi tÝn hiÖu ®ång bé ©m tô C ®îc n¹p vµ ngîc
lai khi tÝn hiÖu ®ång bé d¬ng tô C phãng . Nh vËy ë ®Çu ra cña
IC sÏ cã tÝn hiÖu r¨ng ca .Sau ®ã tÝn hiÖu r¨ng ca ®îc so s¸nh víi
tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn (LÊy tõ kh©u ph¶n håi tèc ®é ) b»ng khuÕch
®¹i thuËt to¸n .
Bé OA7 lµ mét ®a hµi ®îi dao ®éng t¹o xung chïm cã tÇn sè
cao víi môc ®Ých gi¶m kÝch thø¬c cña m¸y biÕn ¸p xung .TÝn
hiÖu cao tÇn trén víi tÝn hiÖu sau khi so s¸nh råi tiÕp tôc ®îc trén
víi tÝn hiÖu ph©n phèi nh»m tao ra tÝn hiªu cho tõng Thyristo
riªng biÖt .Nh÷ng tÝn hiÖu nµy ®ùoc khuÕch ®¹i vµ th«ng qua
biÕn ¸p xung ®a trùc tiÕp lªn cùc ®iÒu khiÓn cña Thyristo .
Do yªu cÇu cña ®Ò bµi lµ dïng s¬ ®å cÇu 3 pha nªn cÇn
thiÕt kÕ 3 kªnh t¬ng tù nhau cho çc pha A , B , C .
2.Dạng điện áp mạch điều khiển

Th¨ng
u1
0
θ
u2
0 u0
θ
u3
0
θ
u4
0 u®k
θ
u5
0
θ
u6
0
θ
u7
0
θ
u8
0
θ
u9
0
θ
38
Th¨ng
III.TÍNH TOÁN MẠCH ĐIỀU KHIỂN.
1. Tính toán khâu đồng pha.

a. Nguyªn lý ho¹t ®éng
u1
0
θ
u2
0 u0
θ
u3
0
θ
§iÖn ¸p xoay chiÒu 220v ®îc ®a qua m¹ch chØnh lu mét

pha hai nöa chu kú.
Nöa chu kú ®Çu U2 >0 vµ U2' ⇒ §1 dÉn.
Nöa chu ký sau U2 <0 vµ U2' >0 ⇒ §2 dÉn. Ta ®îc ®iÖnn
¸p UI nh h×nh vÏ. U ®îc ®a vµo cùc thuËn cña
OP1. §iÒu chØnh Rx1 ®Ó ®îc ®iÖn ¸p U0 ®a vµo cöa ®¶o.
NÕu UI <U0 th× UII < 0 vµ b»ng -(E - 2)v
NÕu UI > U0 th× UII > 0 vµ b»ng (E - 2)v
§iÖn ¸p ra UII lµ d¹ng xung ch÷ nhËt
b. TÝnh to¸n
1
V× f = 50 Hz ⇒ T = = 0,02 (s) = 20ms
50 Hz
Do ®ã trong nöa chu kú ta ph¶i t¹o ra ®iÖn ¸p r¨ng
ca sao cho :
39
Th¨ng
t = tp +tn = 0,01 (s)
tp : thêi gian phãng cña tô ®iÖn
tn : thêi gian n¹p cña tô diÖn
Trong thùc tÕ tÝnh to¸n ®Ó gi¶i ®iÒu kiÖn lín tõ 0
÷ U®m th× hoÆc
tn << tp hoÆc tp<<t.
Trong khu«n khæ cña ®å ¸n ta chän : tn =
0,001 (s) = 1ms
tp = 0,009 (s) = 9
ms
Víi tp = 9 ms ta ph¶i ®iÒu chØnh Rx1 sao cho
1 1
U0 = UI ( t p ) = 15 Sin (2∏f t p ) =15Sin(2 π .50.0,5.10 −3 )
2 2
v
U0 = 2,35 v
- Chän R2 = 1kΩ. TA cã
R z1 .E. R2 ( E − U 0 ) 1.(15 − 2,35)
U0 = ⇒ Rx1 = = = 5,38kΩ
R3 + R x1 U0 2,35
Chän lo¹i biÕn trë cã gi¸ trÞ 10(kΩ) ®Ó ®iÒu chØnh lÊy gi¸
trÞ thÝch hîp
+ Chän D1 vµ D2 lµ lo¹i D- 1001 víi I = 1(a); Ungmax = 200v
2. Khâu tạo điện áp răng cưa.

a) S¬ ®å vµ nguyªn lý ho¹t ®éng
40
Th¨ng
u3
θ
0
u4
θ
0
* Khi UII < 0 th× D3 dÉn, ¸p ë cöa ®¶o cña OA2 ©m U- < 0
nªn UIII = k0 ( U+- U-) > 0 ⇒ ®iÖn ¸p ra ë cöa ra cña OA lµ
b·o hoµ d¬ng.
Chän R3 << Rx2 ®Ó bá qua iR x 2 trong giai ®o¹n nµy . Dßng
qua tô lµ dßng iR 2 v× dßng vµo cöa ©m cña OA kh«ng ®¸ng kÓ

§iÖn ¸p ra b»ng ®iÖn ¸p tô C vµ b»ng:
1 1 U 1 U bh
UIII = UC =
C ∫ iC dt = ∫ a dt =
C R3 C C.R3
t
Nh vËy ®iÖn ¸p trªn tô C t¨ng trëngtuyÕn tÝnh khi ®iÖn ¸p

nµy ®¹t tô rß ngìng Dz th× th«ng vµ gi÷ ë ®iÖn ¸p nµy (NÕu
kh«ng cã Dz th× ®iÖn ¸p t¨ng Ubh )
* Khi UII > 0 th× D3 kho¸ ⇒ iR 2 = 0 lóc nµy dßng ®i qua tô C

lµ dßng ®i qua Rx2 , dßng ®iÖn nµy ngîc chiÒu víi dßng ®i qua tô
C khi UII < 0 nghÜa lµ nã phãng ®iÖn.
41
Th¨ng
1 1 R
UIII = UC = UOA12 -
C ∫ i RX 2 dt = U Dz − .
C Rx 2
t
b) TÝnh to¸n .
Chän tô C = 0,22µF
Chän biªn ®é ®iÖn ¸p r¨ng cöa lµ 9,1v do ®ã chän Dz cã UDz
= 9,1. §Ó tô C phãng ®iÖn vÒ kh«ng ta chän Rx2 theo:
E E
UIII = UC = uDz - t p = 0 ⇒ R3 = *tp
C * R3 C * U Dz
Thay sè ta cã :
15 * 9 * 10 −3
Rx2 = = 67.43( kΩ )
0.22 * 10 −6 * 9.1
Chän Rx2 gåm 1 lo¹i biÕn trë 50 (kΩ) vµ mét ®iÖn trë R =
30(kΩ)
Trong thêi gian tn ®iÖn ¸p trªn tô ph¶i vît qu¸ gi¸ trÞ ®iÖn ¸p æn
¸p, nªn ta cã :
 U bh − U Dz E  tn
 −  * ≥ U Dz
 R3 R x 2  C
U bh − U Dz U Dz * C E
⇒ ≥ +
R3 tn Rx 2
U bh − U D 3 13 − 0.7
= = 5.52( kΩ )
R3≤ U Dz * C + E 9.1 * 0.22 * 10 −6 15
+
tn Rx2 10 −3 67.43 * 10 3
Chän R3 = 4.3(kΩ) vµ OA lo¹i µA 741
µA741 cã çc th«ng sè:

§iÖn ¸p nguån nu«i: Vcc = ± 15 (V)
HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a cæng vµo ®¶o vµ cæng vµo kh«ng
®¶o: VID = ± 30 (V)
§iÖn ¸p tÝn hiªu ®Çu vµo: VI = ± 15 (V) (biªn ®é cña VI
kh«ng vît qu¸ 15V).
NhiÖt ®é lµm viÖc: T = - 550C ®Õn 1250C
S¬ ®å ch©n nh h×nh vÏ:
42
Th¨ng
3. Khâu so sánh.
u4
u®k
θ
0
u5
θ
0
u6
0
θ
§iÖn ¸p r¨ng ca U3 ®îc ®a vµo cöa ®¶o cña OA3, cßn ®iÖn
¸p ®iÒu khiÓn U®k ®îc ®a vµo cöa kh«ng ®¶o. Khi ®ã ®iÖn
¸p ra lµ:
U4 = K0(U®k – U3).
Do ®ã khi U®k > U3 th× ®iÖn ¸p ra lµ d¬ng b·o hoµ, cßn khi
U®k < U3 th× ®iÖn ¸p ra U4 lµ d¬ng b·o hoµ.
§i«t D7 ®Ó läc phÇn ©m cña ®iÖn ¸p U4, do ®ã U5 chØ lÊy
43
Th¨ng
phÇn ®iÖn ¸p d¬ng.
b) TÝnh to¸n:
V× dßng vµo khuÕch ®¹i thuËt to¸n lµ rÊt nhá nªn ta
chän R8 = 10 kΩ.
Chän OA3 lµ khuyÕch ®¹i thuËt to¸n µA741.
Chän R9 = 10 kΩ
4 . Khâu phát xung chùm.
u6
0
θ
u7
0
θ
a)
Nguyªn lý ho¹t ®éng :
T¹i thêi ®iÓm mµ ®iÖn ¸p trªn tô UC2 = 0 th× Ur = 0 v× Ur =
R11 + R12
* U p = un= uC = 0
R11
Ta tiÕn hµnh n¹p cho tô C2 mét ®iÖn ¸p UC2 < 0 . Khi ®ã UP -

UN =UP - UC > 0 ⇒ Ur =Urmax , khi ®ã th× tô ®iÖn C dîc n¹o ®iÖn
theo chiÒu ngîc l¹i so víi chiÒu mµ ta n¹p cho C2 lóc ban ®Çu .Tô C2
44
Th¨ng
®îc n¹p tíi gi¸ trÞ :
R11 + R12
U C2 = UP = * U r max Khi Ur= 0 th× Up = 0 .Do ®ã
R11
C2 phãng ®iÖn qua R10 vÒ ©m nguån cña OA4 vµ ®iÖn ¸p ra cña

OA4 ë møc ©m b·o hoµ . Qu¸ tr×nh n¹y lÆp l¹i lµm ®Çu ra cña
OA4 cã xung ®iÖn ¸p d¹ng ch÷ nhËt víi tÇn sè tuú thuéc vµo gi¸
trÞ cña R10 vµ C2 .
b/ TÝnh to¸n :
Chu k× cña xung chïm ®¬c x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :
R11
T = R10*C2*ln(1+ )
R12
1 1
Chän T = = = 10 −2
f 10 * 10 3
T 10 −4
Chän C2 =0.01(µF) ⇒ R10 = = = 4.54( kΩ )
2.2 * C 2 2.2 * 0.01 * 10 −6
Nh vËy chän R10 = R11 = R12= 4.5(kΩ)
5 . Khâu khuếch đại xung và biến áp xung.
1. BiÕn ¸p xung:
- BiÕn ¸p xung cã nhiÖm vô t¸ch ly m¹ch lùc vµ m¹ch ®iÒu
45
Th¨ng
khiÓn
- Phèi hîp trë kh¸ng gi÷a tÇng khuyÕch ®¹i xung vµ cùc
®iÒu khiÓn van lùc.
Yªu cÇu lín nhÊt ®èi víi biÕn ¸p xung lµ truyÒn xung tõ m¹ch
®iÒu khiÓn lªn cùc ®iÒu khiÓn cña thyistor víi ®é mÐo Ýt nhÊt.
BiÕn ¸p xung lµm viÖc víi tÇn sè cao nªn lâi dÉn tõ trêng cho
biÕn ¸p xung lµ lâi ferit d¹ng xuyÕn, h×nh trô hoÆc cã tiÕt diÖn
ch÷ E.
Do chÕ ®é lµm viÖc cña biÕn ¸p xung lµ tõ ho¸ mét phÇn nªn ta
chän:
§é biÕn thiªn cêng ®é tõ trêng: ∆B = 0.2 (T).
§é biÕn thiªn mËt ®é tõ c¶m: ∆H = 30 A/m.
KÝch thíc tæng cña biÕn ¸p xung lµ:
k ba .U 2 .I 2 .t x .∆U x
V =
∆B.∆H
Trong ®ã:
tx lµ ®é réng mét xung, tx = tn = 0.05ms
∆Ux lµ ®é sôt ¸p xung cho phÐp, chän ∆Ux = 0.1 (V).
kba = 2 lµ hÖ s« m¸y biÕn ¸p.
U2 lµ ®iÖn ¸p cuén thø cÊp m¸y biÕn ¸p, U2 = U®k = 3.5 (V).
I2 lµ dßng ®iÖn cuén thø cÊp m¸y biÕn ¸p, do tx = tn nªn coi:
I2 = 0.5×I®k = 0.1 (A).
Thay çc gi¸ trÞ vµo c«ng thøc trªn, ta cã:
2 × 3.5 × 0.1 × 0.05 × 10 −3 × 0.1
V = = 0.58 × 10 −6 m 3
0.2 × 30
Tra b¶ng cho trêng hîp tõ ho¸ mét phÇn, chän lo¹i lâi h×nh trô kÝ
hiÖu 1811 (®êng kÝnh ngoµi lµ 18 (mm) vµ ®êng kÝnh trong lµ
11(mm) cã tiÕt diÖn lâi t¬ng øng b»ng 0.443(cm2).
Do ®ã, ta cã sè vßng d©y cuén s¬ cÊp:
U1 × t x 15 × 0.05 × 10 −3
w1 = = = 86.6 (vßng).
∆B × S ba 0.2 × 0.443 × 10 − 4
46
Th¨ng
Chän w1 = 88 vßng, suy ra: w2 = 88/2 = 44 (vßng)
` Yªu cÇu lín nhÊt ®èi víi biÕn ¸p xung lµ truyÒn xung tõ
m¹ch ®iÒu khiÓn lªn cùc ®iÒu khiÓn cña thyistor víi ®é mÐo Ýt
nhÊt.
2. KhuÕch ®¹i xung

a. Nguyªn lý lµm viÖc :
- Khi cã xung vµo çc bãng T1 , T2 më , ®a xung tíi biÕn ¸p xung
råi t¹o xung më Thyristo .
+ V× biÕn ¸p xung cã tÝnh chÊt vi ph©n nªn ph¶i cã ®iÖn trë
R2 ®Ó tiªu t¸m n¨ng lîng tÝch luü cña çc cuén d©y trong giai
®o¹n T1 , T2 kho¸ .NÕu kh«ng biªn ®é cña çc xung sÏ gi¶m ®i
®¸ng kÓ do ®iÓm lµm viÖc cña lâi biÕn ¸p ®Èy lªn phÝa b·o hoµ .
+ Do R2 m¾c nèi tiÕp víi cuén s¬ cÊp cña m¸y biÕn ¸p xung nªn
lµm gi¶m ®iÖn ¸p ®Æt lªn biÕn ¸p xung , ®Ó gi÷ ®iÖn ¸p ban
®Çu trªn m¸y biÕn ¸p b»ng nguån Ecs ta thªm tô C vµo D1 cã t¸c
dông ng¨n m¹ch biÕn ¸p xung khi T1 kho¸
D2 nh»m chèng qu¸ ¸p g©y háng bãng .
b. TÝnh to¸n :
Theo th«ng sè van T14 − 320 − 6 ®· chän ta cã :
I®k = 200(mA)
U®k = 3.5(V)
Tham sè dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p cña cuén s¬ cÊp m¸y biÕn
¸p xung :
1
U1 = k*U®k ; I1 = *I®k víi k : HÖ sè m¸y biÐn ¸p
k
Chän k = 2 ta cã : U1 = 2*3.5= 7(V)
I1 = 100(mA)
Nguån c«ng suÊt ph¶i cã trÞ lín h¬n U1 ®Ó bï ®iÖn ¸p trªn
®iÖn trë .V× vËy chän Ecs =15(V)
Tõ gi¸ trÞ Ecs vµ I1 chän bãng T1 lo¹i BFY51cã Icmax =1(A) ,UCE
47
Th¨ng
=30(V) , β = 40
ECS
§iÖn trë : R2 > =15(Ω) .
I CP
C«ng suÊt ®iÖn trë nµy thêng tõ 2 (W) ®Õn 4 (W) do dßng
qu¸ lín vµ kh¸ thêng xuyªn lín nhÊt lµ khi gèc ®iÒu khiÓn nhæ
nhÊt.
KiÓm tra ®é sôt ¸p trªn ®iÖn trë khi bãng dÉn dßng:
U R2 = I 1 R2 = 0,1 × 15 = 1,5V .
Suy ra ®iÖn ¸p trªn biÕn ¸p xung ph¶i lµ:

U1 = ECS = UR2 = 15 - 1.5 = 13.5 V vµ ®¹t yªu cÇu. Tuy
nhiªn ®Ó t¨ng m¹nh xung kÝch cho van vÉn cã thÓ dïng thªm tô
t¨ng cìng ¸p C ®ùoc tÝnh nh sau:
TÇn sè xung chïm 10 Khz t¬ng øng víi chu k× bæ xung lµ:
1 1
TXC = = = 100 × 10 −6 ( s ) = 100 µS
f XC 10 × 10 3
Kho¶ng çch gi÷a hai xung ch×m lµ:

T ×c
tu = = 50µS
2
tn 50 ×10 −6
VËy do C < = = 1.1× 10 −6 = 1.1µF nªn chän C = 1µF
3R2 3 ×15
Bãng T2 chän lo¹i BC107, UCC = 45V, ICmax = 0.1A, βmin = 110.
VËy ®iÖn trë ®Çu vµo tÝnh theo c«ng thøc:
U C max ββ E
< R1 < 1 2 CS
I V max KI 1max
12 40 × 110 ×15
Thay sè: < R1 <
0.1 2 ×1
110
⇔ 13.2kΩ < R1 < 33kΩ
Chän R1 = 20kΩ
§iot chän lo¹i 1N1192A - Cã çc th«ng
sè nh sau :
Imax =20(A ) ; Un = 50(V)
48
Th¨ng
6. Khâu tạo nguồn nuôi.
7815
2-1 c1 c3 c5
c2 c4 c6
7915
Ecs
2-2
c7
a a'
b b'
c c'
Ta cÇn t¹o ra nguån ®iÖn ¸p ± 15V ®Ó cÊp cho m¸y biÕn ¸p

xung vµ nu«i IC, çc bé ®iÒu chØnh dßng ®iÖn, tèc ®é vµ
®iÖn ¸p ®Æt tèc ®é.
Ta chän m¹ch chØnh lu cÇu dïng ®i«t, ®iÖn ¸p thø cÊp m¸y
biÕn ¸p nguån nu«i:
105
U2 = = 6.4(V ) . Chän U2 = 9(V)
2.34
§Ó æn ®Þnh ®iÖn ¸p ra cña nguån nu«i, ta dïng hai vi m¹ch
æn ¸p 7815 vµ 7915 lµ vi m¹ch æn ¸p cho ta ®iÖn ¸p -15(V).
Çc th«ng sè cña vi m¹ch:
§iÖn ¸p ®Çu vµo: UV = 7 ÷ 35V
§iÖn ¸p ®Çu ra: UR = 15V víi IC7815
UR = -15V víi IC7915
Dßng ®iÖn ®Çu ra: IRa = 0 ÷1(A)
Tô ®iÖn C4, C5 läc çc thµnh phÇn bËc cao
Chän C4 = C5 = C6 = C7 = 470(µF), U = 35(V)
49
Th¨ng
7. Tính biến áp nguồn nuôi và đồng pha.
(1). Ta thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p dïng cho c¶ viÖc kÐo ®iÖn ¸p
®ång pha vµ t¹o nguån nu«i. Chän kiÓu m¸y biÕn ¸p ba pha ba
trôc , trªn mçi trôc cã ba d©y, mét cuén s¬ cÊp vµ hai cuén thø
cÊp.
(2). §iÖn ¸p lÊy ra ë thø cÊp m¸y biÕn ¸p lµm ®iÖn ¸p ®ång
pha lÊy ra thø cÊp lµm nguån nu«i.
U2 = U2®ph = Un = 9v
(3). Dßng ®iÖn thø cÊp m¸y bÝªn ¸p ®ång pha
I2®p = 1 (mA)
(4). C«ng suÊt nguån nu«i cÊp cho m¸y biÕn ¸p xung
P®ph = 6.U2®p.I2®p = 6.9.1.10-3 = 0,054w
(5). C«ng suÊt tiªu thô ë 6IC TL084 sö dông lµm khuÕch ®¹i
thuËt to¸n, ta chän hai IC TL084 ®Ó t¹o 6 cæng AND
P8IC = 8PIC = 8*0,68 = 5,44(W)
(6). C«ng suÊt biÕn ¸p xung cÊp cho viÖc ®iÒu khiÓn tisirton
Px = 6. U®k . I®k = 6 . 3,5 . 0,2 = 4,2w
(7). C«ng só©t sö dông cho viÖc t¹o nguån nu«i
PN = P®ph + P8IC + Px = 0,054 + 5,12 + 4,2
PN = 9,374 w
(8). C«ng suÊt cña m¸y biÕn ¸p cã kÓ ®Õn 5% tæn thÊt trong
m¸y
S = 1,05 . (P®ph + Px)
= 1,05 . (0,054 +9,374) = 9,899VA
(9). Dßng ®iÖn thø cÊp m¸y biÕn ¸p
5
I2 = = 0,1833 A
6.U 2
(10). Dßng ®iÖn s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p
S 9,899
I1 = = = 0,01499 A
2U 1 3.220
(11). TiÕt diÖn trô cña biÕn ¸p ®îc tÝnh theo c«ng thøc
S 9,899
=6 = 154cm 2
QT = kQ mf 3.50
kQ = 6 lµ hÖ sè phô thuéc ph¬ng thøc lµm m¸t
m = 3 lµ sè trô cña biÕn ¸p
f = 50Hz lµ tÇn sè líi ®iÖn
ChuÈn sè tiÕt diÖn trô:
QT = 1,63 (cm2)
KÝch thíc m¹ch tõ lµ thÐp dµy δ = 0,5mm
50
Th¨ng
Sè lîng l¸ thÐp: 68l¸; a = 12mm; b = 16mm; k = 30mm
HÖ sè Ðp chÆt kc = 0,85
(12). Chän mËt ®é tõ c¶m B = 1T ë trong trô ta cã vßng d©y
s¬ cÊp
U1 220
W1 = = = 6080 (vßng)
4,44 f .B.QT 4,44.50.1.1,63.10 −4
(13). Chän mËt ®é dßng ®iÖn
J1 = J2 = 2,75A/mm2
TiÕt diÖn d©y quÊn s¬ cÊp
S 9,899
S1 = = = 0,00545mm 2
3.U 1 .J 1 3.220.2,75
§êng kÝnh d©y quÊn s¬ cÊp
4.S1 4.0,00545
d1 = = = 0,0833mm
π Π
Chän d1 = 0,1mm
§êng kÝnh cã kÏ çch ®iÖn d1cd = 0,12mm
(14). Sè vßng d©y quËn thø cÊp
U2 9
W2 = W1. = 6080. = 248,7 (vßng)
U1 220
(15). TiÕt diÖn d©y quÊn thø cÊp
S 9,889
S2 = = = 0,066mm 2
6.U 2 .J 2 6.9.2,75
(16). §êng kÝnh d©y quÊn thø cÊp

4S 2 4.0,0666
d2 = = = 0,29mm
Π Π
ChuÈn ho¸: d2 = 0,29mm
ChuÈn hãa ®êng kÝnh kÓ c¶ çch ®iÖn lµ d2cd= 0,33mm
(17). Chän hÖ sè lÊp ®Çy: kl® =0,7
Π 2
2. (d 1d .w1 + d 2 ‚c .w2 )
kl®= 4
C.h
(18). ChiÒu réng cöa sæ
Π 2 Π
2. (d1d .w1 + d 2 ‚c .w2 ) 2. (0,122.6080 + 0,332.249)
C= 4 = 4 = 8,578mm
h.k1d 30.0,7
(19). ChiÒu dµi m¹ch tõ
L = 2c +3 =2
(20). ChiÒu cao m¹ch tõ
H = h + 2a = 30 + 2.12 = 54mm
51
Th¨ng
* TÝnh chän §iot cho thiÕt bÞ chØnh lu nguån nu«i
Dßng ®iÖn qua §iot :
I2 0,1833
ID = = = 0,129 A
2 2
§iÖn ¸p nguån lín nhÊt
UNmax = 6U 2 = 6 .9 = 22V
Chän dßng ®iÖn ®Þnh møc
I®m ≥ K1 .ID = 10.0,129 = 1,2A
§iÖn ¸p ngîc lín nhÊt
Un = ku . Unmax = 2. 22 = 44V
VËy chän §iot k∏208A cã: I®m = 1,5A
Un = 100V
8 .Khâu phản hồi tốc độ.

Khi thiÕt kÕ hÖ ®iÓu chØnh tù ®éng truyÒn ®éng ®iÖn
cÇn ph¶i ®¶m b¶o hÖ thùc hiÖn ®îc tÊt c¶ çc yªu cÇu ®Æt ra
®ã lµ yªu cÇu c«ng nghÖ çc chØ tiªu chÊt lîng vµ çc yªu cÇu vÒ
kinh tÕ.
§é æn ®Þnh vµ ®é chÝnh x¸c ®iÒu chØnh lµ hai chØ tiªu kü
thuËt quan träng bËc nhÊt cña hÖ thèng tù ®éng. §é chÝnh x¸c
®îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së ph©n tÝch çc sai lÖch ®iÓu chØnh ,
çc sai lÖch nµy phô thuéc rÊt nhiÒu yÕu tè. Sù biÕn thiªn cña
çc tÝn hiÖu ®Æt g©y ra çc sai lÖch kh«ng thÓ tr¸nh ®îc
trong qu¸ tr×nh qu¸ ®é vµ còng cã thÓ g©y sai lÖch trong qu¸
tr×nh x¸c lËp. Trªn c¬ së ph©n tÝch çc sai lÖch ®iÓu chØnh ta
cã thÓ chän ®îc çc bé ®iÓu chØnh, çc m¹ch bï thÝch hîp dÓ
n©ng cao ®é chÝnh x¸c cña hÖ thèng .
§Ó ®¹t ®îc nh÷ng chØ tiªu vÒ c«ng nghÖ trong ®iÓu chØnh
tù ®éng ®iÒu chØnh hÖ thèng truyÒn ®éng ®éng c¬ mét
chiÒu ta sö dông m¹ch vßng ®iÒu chØnh , tæng hîp m¹ch vßng
tèc ®é.
HÖ thèng ®iÓu chØnh tèc ®é lµ hÖ thèng mµ ®¹i lîng ®îc
®iÓu chØnh lµ tèc ®é gãc cña ®éng c¬ ®iÖn ,çc hÖ nµy thêng
®îc sö dông trong thùc tÕ kü thuËt . HÖ thèng ®iÒu chØnh tèc ®é
®îc h×nh thµnh tõ hÖ thèng ®iÒu chØnh dßng ®iÖn .
52
Th¨ng
53
Th¨ng
Chương 5:
MÔ PHỎNG MẠCH ĐIỀU KHIỂN
M« pháng lµ ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ dùa trªn c¬ së x©y

dông çc m« h×nh to¸n häc . Khi ®· cã m« h×nh to¸n häc ta cã
thÓ cã ®îc mét sè th«ng tin vÒ hÖ thèng trªn m« h×nh nµy b»ng
çc ph¬ng ph¸p to¸n häc ,ph¬ng ph¸p gi¶i tich . Ph¬ng ph¸p m«
pháng ®îc øng dông trong tÊt c¶ çc giai ®o¹n thiÕt kÕ ,ph©n
tÝch vµ thùc thi hÖ thèng víi môc ®Ých kh¸c nhau .
§èi víi lÜnh vùc kü thuËt ,®Ó tiÕn hµnh nghiªn cøu kh¶o s¸t
mét bµi to¸n kü thuËt ®iÖn- ®iÖn tö sö dung m¸y tÝnh thßng cã 2
c«ng cô hay ®îc dïng lµ phÇn mÒm m« pháng m¹ch vµ phÇn mÒm
gi¶i ph¬ng tr×nh .
Trong yªu cÇu cña bµi ra , ë ®©y dung ph¬ng ph¸p m« pháng
b»ng m¹ch . §iÒu nµy ®îc thÊy qua s¬ ®å nh sau :
Đồ thị các khâu sau khi mô phỏng
54
Th¨ng
KẾT LUẬN
§å ¸n m«n häc lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt vµ b¾t buéc víi sinh
viªn ngµnh tù ®éng ho¸. Nã kiÓm tra vµ kh¶o s¸t tr×nh ®é thùc
tÕ cña sinh viªn vµ gióp cho sinh viªn cã t duy ®éc lËp v¬Ý c«ng
viÖc. Qua viÖc thiÕt kÕ nguån cÊp ®iÖn cho ®éng c¬ mét
chiÒu kÝch tõ ®éc lËp cã ®¶o chiÒu theo nguyªn t¾c ®iÒu
khiÓn chung gióp em n¾m v÷ng h¬n phÇn lý thuyÕt ®· ®îc
häc vµ cã thªm nhiÒu sù hiÓu biÕt thùc tÕ. Tuy nhiªn, do néi
dung c«ng viÖc hoµn toµn míi mÎ vµ tÇm hiÓu biÕt cßn h¹n
chÕ nªn ®å ¸n m«n häc cña em kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu
sãt. Em mong çc thÇy c« chØ b¶o ®Ó em hoµn thµnh tèt
h¬n n÷a nhiÖm vô cña m×nh.
MÆc dï vËy , víi sinh viªn cha cã nhiÒu kinh nghiÖm thùc tÕ
, sù gióp ®ì cña çc thÇy c« gi¸o trong bé m«n lµ rÊt cÇn thiÕt .
V× vËy khi thùc hiÖn ®å ¸n nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt .
Mét lÇn n÷a , em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o:

GV. ®çträng tÝn
®· híng dÉn , chØ b¶o tËn t×nh ®Ó em hoµn thµnh tèt ®å ¸n
nµy .
Sinh viªn
55
Th¨ng
D¬ng §øc Anh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Vâ Minh ChÝnh - Ph¹m Quèc H¶i - TrÇn Träng Minh

§iÖn tö c«ng suÊt - Nhµ xuÊt b¶n KHKT - N¨m 2004
2. Lª V¨n Doanh vµ çc t¸c gi¶
§iÖn tö c«ng suÊt - Nhµ xuÊt b¶n KHKT - N¨m 2001
3 . Bïi Quèc Kh¸nh - NguyÔn V¨n LiÔn - NguyÔn ThÞ HiÒn
TruyÒn ®éng ®iÖn - Nhµ xuÊt b¶n KHKT - N¨m 2004
4 . Vò Gia Hanh vµ çc t¸c gi¶ .
M¸y ®iÖn 1 , 2 - Nhµ xuÊt b¶n KHKT - N¨m 2003
5 . Ph¹m Quèc H¶i - D¬ng V¨n Nghi
Ph©n tÝch vµ gi¶i m¹ch §TCS - Nhµ xuÊt b¶n KHKT -
N¨m 2002
6 . Ph¹m Quèc H¶i
Híng dÉn thiÕt kÕ m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt - N¨m 2001
56

Do An DTCS - Han

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Do An DTCS - Han

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

ĐỒ ÁN ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT

THIẾT KỀ NGUỒN CẤP ĐIỆN CHO ĐỘNG CƠ ĐIỆN 1 CHIỀU

Giáo viên phụ trách : Đỗ Trọng Tín

LỜI NÓI ĐẦU....................................................................................................................................................5

TÌM HIỂU VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU............................................................................................6

I. CẤU TẠO ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU.............................................................................................6

CHỌN PHƯƠNG ÁN......................................................................................................................................11

THIẾT KẾ MẠCH LỰC................................................................................................................................16

I .SƠ ĐỒ MẠCH ĐỘNG LỰC....................................................................................................................16

THIẾT KẾ MẠCH ĐIỀU KHIỂN.................................................................................................................32

I. CÂÚ TRÚC MẠCH ĐIỀU KHIỂN.........................................................................................................32

MÔ PHỎNG MẠCH ĐIỀU KHIỂN..............................................................................................................54

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................................................56

ThiÕt kÕ nguån cÊp ®iÖn cho ®éng c¬ mét chiÒu kÝch tõ

U®m I®m ( A ) UkÝch tõ ( V ) IkÝch tõ ( A ) Ph¹m vi ®iÒu chØnh

M¹ch ph¶i ®¶m b¶o ®é tr¬n vµ æn ®Þnh tèc ®é ,®ång

§å ¸n gåm 5 ch¬ng nh sau :

LỜI NÓI ĐẦU

TÌM HIỂU VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU

I. CẤU TẠO ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU

1. Phần tĩnh hay stato

d. Các bộ phận khác :

2. Phần quay hay rôto

II. CÁC THÔNG SỐ ẢNH HƯỞNG:

2. Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi từ thông

để tăng tốc độ cho động cơ

3. Mạch chỉnh lưu cầu ba pha điều khiển đối xứng

Chọn mạch van:

THIẾT KẾ MẠCH LỰC

I .SƠ ĐỒ MẠCH ĐỘNG LỰC

2.Nguyên lý hoạt động

II .TÍNH TOÁN CHỌN THIẾT BỊ:

1 . Tính toán chọn máy biến áp:

Ud0 = Ud +∆Uba +∆Uv +∆Uck

Thay vµo c«ng thøc 1 ta cã :

f. TÝnh to¸n d©y quÊn m¸y biÕn ¸p .

S 2ba 1.05 * 38500

g . TÝnh to¸n kÝch thíc m¹ch tõ .

i . TÝnh kÕt cÊu d©y quÊn .

Kho¶ng c¸ch tõ trô tíi cuén s¬ cÊp a01= 1,0(cm)

§êng kÝnh trong cña èng c¸ch ®iÖn

ChiÒu dµi d©y cuén s¬ cÊp :

TÝnh s¬ bé sè líp d©y quÊn trªn cuén thø cÊp :

(Chän sè líp d©y cuèn n12 = 4 líp ,).

j) Khèi lîng s¾t:

VFe = QFe .( 3h+ 2c) = 0.84* (3*2,5 +2*5) = 14,7

mFe = 7,85. QFe(3h+ 2c) = 115,395 (kg)

h) §iÖn trë ng¾n m¹ch

2. Tính chọn van

Tra theo b¶ng ta cã:

3. Tính toán bộ lọc.

Theo tÝnh to¸n:

SCu = 2hsd (a+b+π∆cd) + 1,4. ∆cd ( π∆cd + 2a)

4. Tính toán bảo van mạch lực.

Sba : c«ng suÊt biÕn ¸p

+) Ph¹m vi ®iÒu chØnh gi¸ trÞ ®iÖn trë pha

THIẾT KẾ MẠCH ĐIỀU KHIỂN

I. CÂÚ TRÚC MẠCH ĐIỀU KHIỂN

1. Cấu trúc điều khiển ngang.

2 .Cấu trúc điều khiển dọc.

§B Utù¹ SS+TX K§X

3. Chức năng điều khiển.

VFe = QFe .( 3h+ 2c) = 0.84* (32,5 +25) = 14,7