®å ¸n ®iÖn tö c«ng suÊt

Giáo viên hướng dẫn : Dương Văn Nghi

Sinh viên thực hiện : VŨ TRƯỜNG GIANG
Lớp :TĐH3_K49

®Ò TµI 16:
ThiÕt kÕ ngUỒN CHO BỘ LỌC TĨNH ®iÖn.
C¸c tham sè yªu cÇu :

Ph¬ng Điện áp một Dòng một chiều Nguồn nuôi

¸n chiều phía cao áp (A)
(kV)
5 85 1.5 3*380,50Hz

Ch¬ng IV
ThiÕt kÕ m¹ch lùc
§iÖn ¸p ra t¶i lµ: Ud=80 kV DC
Dßng ®iÖn lµm viÖc
lµ:1.5 A
BÊt k× mét hÖ thèng nµo khi lµm viÖc còng cã mét tæn hao
nhÊt ®Þnh nµo ®ã v× vËy
ta thiÕt kÕ hÖ thèng víi lîng dù tr÷ lµ 10% vÒ c«ng suÊt do
®ã ta chän ®iÖn ¸p tèi ®a trªn t¶i lµ:
Uo= 90KV
vµ dßng ®iÖn sÏ lµ Id=1.6(A)
c«ng suÊt cùc ®¹i sÏ lµ Pmax=144 KW
trong ®ã c«ng suÊt lµm viÖc lµ Plv=120 KW
I )TÝnh to¸n thiÕt kÕ m¸y biÕn ¸p lùc
a. C¸c møc ®iÖn ¸p :
*§iÖn ¸p lín nhÊt sau chØnh lu :

Udo = Ud + ∆U v + ∆ Uba + ∆Udn

Trong ®ã:

Ud - ®iÖn ¸p chØnh lu;

∆Uv- sôt ¸p trªn c¸c van (trÞ sè nµy ®îc lÊy tõ

c¸c th«ng sè cña c¸c van ®· chän ë trªn)
;

∆Uba = ∆U r + ∆Ul - sôt ¸p bªn trong biÕn ¸p khi

cã t¶i, bao gåm sôt ¸p trªn ®iÖn trë ∆Ur vµ sôt
¸p trªn ®iÖn c¶m ∆Ul nh÷ng ®¹i lîng nµy phô
thuéc vµo tõng lo¹i vËt liÖu cÊu t¹o m¸y biÕn
¸p khi chän s¬ bé vµo kho¶ng (5 ÷ 10)% ;

∆Udn - sôt ¸p trªn d©y nèi;

∆Udn = Rdn.Id =(ρ.l/S).Id .
Ta chän s¬ bé ®iÖn ¸p sôt trªn diÖn trë vµ ®iÖn kh¸ng lµ
5%, ®iÖn ¸p sôt ¸p trªn c¸c van lµ 120V do ®ã ta cã ®iÖn
¸p lóc kh«ng ®iÒu chØnh lµ
Udo = Ud + ∆ Uba = 90000.1,05 +120 =
94620 V=94,62(kV)
VËy ®iÖn ¸p thø cÊp m¸y biÕn ¸p lµ
U2 = 94,62:2,34=40,43(KV)
Dßng qua cuén thø cÊp:
 I2 = 0,861Id = 1,38(A)
VËy tØ sè biÕn ®æi m¸y biÕn ¸p lµ:
U2 40430
TÝnh hÖ sè biÕn ¸p m= U1
= 380
≈ 106

=> I1=m.I2=106.1,38 = 146,28(A)

§iÖn ¸p ngîc max mµ c¸c ®ièt ph¶i chÞu lµ:

Ung, max=2,45U2=2,45.40,43=99 (kV)
vµ dßng ®iÖn t¶i lµ :Id®m=Id=1,6( A.)
TrÞ sè dßng TB ch¹y qua diot:
Itbv=Id/3=1,6/3=0,53 (A)
2) TÝnh chän ®ièt:
- Chän hÖ sè dù tr÷ vÒ ®iÖn ¸p: ku=1,6
- Chän hÖ sè dù tr÷ vÒ dßng: ki=1,2
CÇn chän ®ièt Ýt nhÊt chÞu ®îc ®iÖn ¸p ngîc:
Ungîc max = 1,6. Unm = 1,6 . 99 = 158.4 kV
vµ dßng: Itbmax=1,2.0,473=1,92 A
Tõ th«ng sè trªn ta chän §ièt lo¹i RA205420XX.
Un=5400 V, ∆U=1,45 V

Sè lîng ®ièt cÇn dïng lµ: n= Ui max =30 chiÕc.

5400

Sôt ¸p trªn 2 d·y ®ièt lµ: ∆ Σ

Ud =2.1,45.30 =87 V

3)TÝnh chän Thysistor:

TÝnh chän thyristor ta ph¶i dùa vµo c¸c th«ng sè c¬ b¶n
sau:
 - §iÖn ¸p ngîc lín nhÊt cho phÐp trªn van : Unmax
- gi¸ trÞ dßng trung b×nh cho phÐp ch¹y qua thyristor
C¸c thong sè nµy phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña van
,vµo møc ®é lµm m¸t .
C¸c th«ng sè cã thÓ tÝnh nh sau:
§iÖn ¸p ngîc lín nhÊt mµ Thysistor ph¶i chÞu:
Unmax= UL= 380 V
Suy ra ®iÖn ¸p cña van cÇn chän lµ:
Unv=kdt.Unmax=1,6.380 = 608 V
Dßng ®iÖn hiÖu dông cña van ®îc tÝnh theo dßng hiÖu
dông:
Ilv= Ihd =146,28(A)
Chän ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña van lµ cã c¸nh táa nhiÖt vµ
®Çy ®ñ diÖn tÝch táa nhiÖt, kh«ng cã qu¹t ®èi lu
kh«ng khÝ, víi ®iÒu kiÖn ®ã cêng ®é dßng ®iÖn ®Þnh møc
cña van cÇn chän:
Idm=ki.Ilv= 3.146,28=438,84 (A)
Nh vËy chän van tho¶ m·n c¸c th«ng sè
sau:Umax=608V,Imax=438,84A
Tõ c¸c ®iÒu kiÖn trªn ta chän van lo¹i TO200AA
Unmax= 800(V)
I®mmax=660(A)
ToC maxvá van=55oC
U®k=3(V) ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn nhá nhÊt ®¶m
b¶o dßng ®iÒu khiÓn më van
 I®k=0.1(A) dßng ®iÒu khiÓn nhá nhÊt ®¶m b¶o
më ®îc van
4)B¶o vÖ van
Tiristor rÊt nh¹y c¶m, víi ®iÖn ¸p qu¸ lín vît qu¸ ®iÖn ¸p
®Þnh møc, cã thÓ lµm háng van, v× vËy ta ph¶i cã nh÷ng
biÖn ph¸p b¶o vÖ qu¸ ®iÖn ¸p cho van. Nguyªn nh©n g©y
ra qu¸ ®iÖn ¸p cã hai lo¹i:
+ Nguyªn nh©n néi t¹i: lµ sù tÝch tô ®iÖn tÝch trong c¸c
van b¸n dÉn, khi kho¸ thyristor b»ng ®iÖn ¸p ngîc c¸c ®iÖn
tÝch trªn ®åi ngîc hµnh tr×nh t¹o nªn dßng ®iÖn ngîc trong
kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n. Sù biÕn thiªn ®ét ngét nhanh
chãng cña dßng ®iÖn ngîc t¹o ra søc ®iÖn ®éng c¶m øng
rÊt lín trong c¸c ®iÖn c¶m dÉn ®Õn c¸c tiristor xuÊt hiÖn
qu¸ ¸p
+ Nguyªn nh©n bªn ngoµi: thêng x¶y ra ngÉu nhiªn nh
khi c¾t kh«ng t¶i mét m¸y biÕn ¸p trªn ®êng d©y, khi cÇu
ch× b¶o vÖ nh¶y, khi cã sÊm sÐt
RC b¶o vÖ qu¸ ®iÖn ¸p do tÝch tô ®iÖn tÝch g©y nªn
U dmp , U imp gi¸ trÞ cùc ®¹i cho phÐp cña ®iÖn ¸p
thuËn vµ ngîc ®Æt lªn thyristor mét c¸ch chu kú cho trong
sæ tay tra cøu
U dmnp , Uimnp gi¸ trÞ cùc ®¹i cho phÐp cña ®iÖn ¸p
thuËn vµ ngîc ®Æt lªn ®i«t hoÆc thyristor mét c¸ch kh«ng
chu kú, cho trong sæ tay
U im gi¸ trÞ cùc ®¹i cña ®iÖn ¸p ngîc thùc tÕ ®Æt lªn
§i«t hoÆc Tiristor
 b- lµ hÖ sè dù tr÷ vÒ ®iÖn ¸p
k- lµ hÖ sè qu¸ ®iÖn ¸p
C¸c bíc tÝnh to¸n
- x¸c ®Þnh hÖ sè qu¸ ®iÖn ¸p theo c«ng thøc
U imp
k=
b * Uim

- x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè trung gian

C* * *
min ( k ); R max ( k ); R min ( k ) (h×nh vÏ)

di
- tÝnh dt
| max khi chuyÓn m¹ch

di
- x¸c ®Þnh c¸c ®¹i lîng tÝch tô Q = f( )
dt
sö dông c¸c ®êng

cong cho trong sæ tay tra cøu

- tÝnh c¸c th«ng sè trung gian
2Q
C = C*min
U im
LU im LU im
R *min ≤ R ≤ R *max
2Q 2Q

Trªn c¬ së tÝnh to¸n vµ qua kinh nghiÖm ta chän ®îc c¸c

C = 0,5(µF)
th«ng sè cho m¹ch b¶o vÖ van RC nh sau: R = 80(Ω)

UAC
i

t
t
Sù biÕn thiªn cña dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p
5) TÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p:
6) B¶o vÖ qu¸ dßng ®iÖn cho van:
+Aptomat dïng ®Ó ®ãng c¾t m¹ch ®éng lùc, tù ®éng
®ãng m¹ch khi qu¸ t¶i vµ ng¾n m¹ch thyristo, ng¾n m¹ch
®Çu ra ®é biÕn ®æi, ng¾n m¹ch thø cÊp m¸y biÕn ¸p ng¾n
m¹ch ë chÕ ®é nghÞch lu.
+ Chän 1 apomat cã:
Idm = 1,1 Ild =1,1.50,138 = 55,152 ( A )
Udm = 380 (v )
cã 3 tiÕp ®iÓm chÝnh, cã thÓ ®ãng c¾t b»ng tay hoÆc
b»ng nam ch©m ®iÖn. ChØnh ®Þnh dßng ng¾n m¹ch 0
Inm =2,5 Ild = 125 (A)
Dßng qu¸ t¶i
Iqt =1,6 Ild = 1,6.50,138= 80.22( A )
Chän cÇu dao cã dßng ®Þnh møc
Iqt = 1,1. Idl =1,1. 50,138 =55.152 (A)
cÇu dao dïng ®Ó t¹o khe hë an toµn khi söa ch÷a hÖ
thèng truyÒn ®éng
+Dïng d©y ch¶y t¸c ®éng nhanh ®Ó b¶o vÖ ng¾n m¹ch
c¸c Thyristo, ng¾n m¹ch ®Çu ra cña bé chØnh lu
Nhãm 1cc:
dßng ®iÖn ®Þnh møc d©y ch¶y nhãm 1 cc
I1cc =1,1. I2 = 1,1 .0,55=0.65 (A)
 Nhãm 2 cc:
dßng ®iÖn ®Þnh møc d©y ch¶y nhãm 2cc m¾c nèi tiÕp
víi ®ièt
I3cc =1,1. Iv = 1,1 .0,183= 0.2 (A)
vËy chän cÇu nhÈy nhãm: 1cc lo¹i 2,2 A; 2cc lo¹i 1,2 A

Ch¬ng V

tÝnh to¸n m¹ch ®iÒu khiÓn

1. M¸y biÕn ¸p xung

Ta tÝnh to¸n m¸y biÕn ¸p xung víi c¸c th«ng sè cña thyrisror:

IGmax= 0,1A

UGmax= 3V

tx = 40 µ s

nguån E = 2 V

DiÖn tÝch xung ®iÒu khiÓn :

S®k = E.tx = 80 (V. µ s)

Víi dßng ®iÒu khiÓn yªu cÇu lµ IGmax= 0,1A ta cã thÓ chän
biÕn ¸p xung lo¹i IT258 do h·ng Schaffner chÕ t¹o .

BiÕn ¸p xung nµy cã c¸c th«ng sè kü thuËt nh sau:

DiÖn tÝch ®Æc trng cho ®é réng xung: V0.T = 250Vμs

Thêi gian t¹o sên tríc xung ®o ®îc víi ®iÖn trë t¶i RL tíi 70%
gi¸ trÞ biªn ®é xung : tr = 0,25 µ s

§iÖn trë t¶i phÝa thø cÊp: RL = 10 (Ω)

§iÖn trë d©y cuèn s¬ cÊp: RP = 0,6 (Ω)

§iÖn trë d©y cuèn thø cÊp: RS = 0,7 (Ω)

§iÖn c¶m cuén s¬ cÊp t¹i 1 kHz : LP= 2,5 (mH)

§iÖn c¶m t¶n phÝa s¬ cÊp t¹i 10kHz: Lstr = 3 (μH)

Tô ®iÖn gi÷a cuén s¬ cÊp vµ cuén thø cÊp: CK = 80 (pF)

Gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lín nhÊt cho phÐp: UEFF = 750 (V)

§iÖn ¸p thö cho phÐp lín nhÊt: UP = 3,2 (KV)

Tû sè biÕn ¸p : 1:1

Gi¸ trÞ ®iÖn ¸p lín nhÊt cho phÐp (c¸ch ®iÖn gi÷a cuén s¬
cÊp vµ thø cÊp ): 750V

§iÖn ¸p thö cho phÐp lín nhÊt: Up= 3,2 kV

C¸ch nèi d©y cña IT258:

Dßng s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p xung :

I1 = IG + I µ

V× ®iÖn ¸p ®Æt lªn cuén d©y biÕn ¸p xung cã gi¸ trÞ kh«ng
®æi nªn dßng ®iÖn tõ ho¸ I µ thay ®æi tuyÕn tÝnh theo
thêi gian :

iμ=( U1.t)/ Lp

nh vËy ta cã :

Iμmax = (U1.tx)/Lp

Ta ph¶i cã :

U1=UGK + ∆ Ud

= 3 + 1 = 4V

vËy Iμmax = 4.40.10-6/ 2,5.10-3

Iμmax = 0,064 A

⇒ I1max = IG + I µ max = 0,1 + 0,064 = 0,164 A

§iÖn ¸p nguån nu«i :

Un = 24 V

Ta chän ®iÖn trë h¹n chÕ :

R = ( 24 - U1)/I1max

R = (24 - 4)/0,364 = 55 ( Ω )

Transistor T1 ph¶i chän lo¹i cã dßng Icmax > 0,164 A.

Víi møc ®iÖn ¸p thÊp th× dßng ra Q t¹i ch©n 14 vµ 15 cña vi

m¹ch TCA785 lµ IQ = 2mA.
VËy hÖ sè khuÕch ®¹i dßng : β=82

2. M¹ch t¹o ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn U®k:

Víi vi m¹ch TCA785 ta sö dông nguån nu«i 15V ®a vµo ch©n

16

V10,max = VS - 2 = 15 -2 =13(V)

=> V11 = V10,max = 13(V)

Do ®ã chän ®Æc tÝnh U®k cã gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 2(V).

=> UDmax = 2(V)

Gi¶ sö thêi gian ®Ó UD ®¹t ®Õn 2 V lµ 100ms.

Chän tô C = 1μF

100.10 − 3
=> VR + R 2 = = 100KΩ
10 − 6

Chän R2 = 50KΩ, VR = 100KΩ.

VËy thêi gian tèi ®a ®Ó UD ®¹t ®Õn 2V lµ:

t max = 150.103.10 −6 = 150ms

thêi gian tèi thiÓu ®Ó UD ®¹t ®Õn 2V lµ:

t min = 50.103.10 −6 = 50ms

LÊy R1 = R3 = 10KΩ; R4 = R5 = 10KΩ;

Chän ®ièt æn ¸p Zener DZ1 cã gi¸ trÞ ®iÖn ¸p æn ®Þnh 2V

2. M¹ch t¹o xung ®iÒu khiÓn thyristor:

§iÖn ¸p ®ång bé lÊy lµ 12V

 Tû sè biÕn ®æi m¸y biÕn ¸p lµ: 380\12=32lÇn

Víi vi m¹ch TCA785 ta sö dông nguån nu«i 15V ®a vµo ch©n

16

V10,max = VS - 2 = 15 -2 =13(V)

=> V11 = V10,max = 13(V)

§iÖn ¸p vµo ch©n 6 cña vi m¹ch TCA 785: V6 = 3,3V

Sö dông 6 vi m¹ch TCA785 víi gi¸ trÞ ®iÖn ¸p C10 kh¸c nhau
®Ó so s¸nh víi tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn U®k=2V

Chän C10=1 μF,K=15%

Víi vi m¹ch thø nhÊt : U®k=1/6V10max =>V10max=6U®k=12V

Vref .K 3,1.0,15
§iÖn ¸p trªn tô V10 = = = 9,3 (V)
R 9 .C10 100.103.0,5.10 − 6

4. Kh©u chèng ng¾n m¹ch lµm viÖc:

TÝn hiÖu logic yªu cÇu ®a ®Õn ch©n 6 cña TCA785 cã U =

3.3V

Chän thêi gian trÔ = 50ms

§Æt Ungìng = 24(V)

24
=> R S = = 11,43(Ω) . Chän RS = 8(Ω)
2.1

- TÝnh to¸n vi m¹ch MM74HC4538:

Chän VCC = +4(V)

§é réng xung ra ch©n 6 cña vi m¹ch ®îc tÝnh theo c«ng thøc
T = 0,7 . RX . CX

Chän Cx = 1μF

50.10 − 3
=> R x = = 71,4.103 Ω
−6
10 .0,7

- TÝnh to¸n optocoupler

Nguån nu«i IC A3 lµ ±12V, do ®ã ®iÖn ¸p ®Ønh tÝn hiÖu ra

cña A3 lµ 12V

Chän dßng vµo ch©n 1 cña optocoupler lµ 5mA

12
=> R 7 = −3
= 2,4KΩ
5.10