Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

Li m du
Nn kinh t Vit Nam dang trong qua trinh hi nhp su rng voi nn kinh t toan cu
va khu vuc. Diu nay mang lai nhiu co hi cng nhu thach thuc di voi cac vn d trong
nuoc, dc bit la cac vn d v chinh sach kinh t vi m cua nha nuoc d n dinh nn
kinh t. Mt trong nhung thach thuc lon ma chung ta dang phai di mt la d la hoa nn
kinh t - hin tuong hu nhu din ra o cac nuoc dang phat trin hay co nn kinh t chuyn
di. Dy khng phai la mt hin tuong moi nhung dang co din bin ht suc phuc tap
trong thoi gian gn dy, anh huong khng nho cho nguoi dn cng nhu nn kinh t. No
doi hoi nha nuoc phai co nhung bin phap can thip kip thoi d can thip nhm giam
thiu nhung rui ro cua tinh trang nay.
Trn co so tim hiu nhung vn d chung v d la hoa, ni dung d tai huong toi phn
tich thuc trang cua vn d nay trong nn kinh t hin nay cng nhu d xut mt s giai
phap khc phuc tinh trang nay.

Kt cau d tai
I. L lun chung v dla ha ............................................................................................ 2
.. Khai nim d la hoa ................................................................................................. 2
.2. Phn loai d la hoa ................................................................................................... 2
.3. Tac dng cua d la hoa ............................................................................................ 3
II. Thc trng d la ha o Vit Nam hin nay ................................................................ 5
2.. Giai doan - 2007 ............................................................................................... 5
2.2. Giai doan tu 2007 dn nay .......................................................................................
III. Nguyn nhn va giai phap khc phuc tinh trang d la hoa o Vit Nam hin nay ......... 12
3.. Nguyn nhn tinh trang d la hoa........................................................................... 2
3.2. Giai phap khc phuc.............................................................................................. 3




Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

I. L lun chung v dla ha

1.1. Khi nim d la ha
D la hoa co th hiu mt cach thng thuong la trong mt nn kinh t khi ngoai t duoc
su dung mt cach rng ri thay th cho dng ban t trong toan b hoc mt s chuc nng
tin t, nn kinh t do bi coi la dla hoa toan b hoc mt phn. So di dy la tn goi chung
cua hin tuong ngoai t hoa, nhung do dng d la M tu truoc toi nay lun chim vi th
quan trong nht trong nn kinh t quc t nn nguoi ta thuong goi hin tuong ngoai t hoa
la "d la hoa".
Theo tiu chi cua IMF dua ra, mt nn kinh t duoc coi la co tinh trang d la hoa cao khi
ma ty trong tin gui bng ngoai t chim tu 30 tro ln trong tng khi tin t mo rng
(M2); bao gm: tin mt trong luu thng, tin gui khng ky han, tin gui co ky han, va tin
gui ngoai t. Theo danh gia cua IMF nm , co nuoc co muc d d la hoa cao voi ty
l tin gui ngoai t/M2 lon hon 30 (Argentina, Cambodia, Laos, Mozambique, Peru,
Turkey, Uruguay.); 35 nuoc co muc d d la hoa vua phai voi ty l tin gui/M2 khoang
,4 (Cng hoa Czech, Do, Hungary, Mexico, Philippines, Russia, Cng hoa Slovak,
Ukraine, Uzbekistan, Vit Nam... )
1.2. Phn loi d la ha
D la hoa duoc phn ra lam 3 loai: d la hoa khng chinh thuc (unoIIicial Dollarization),
d la hoa ban chinh thuc (semioIIicial dollarization) va d la hoa chinh thuc (oIIicial
dollarization).
O D la hoa khng chinh thuc la truong hop dng d la duoc su dung rng ri trong
nn kinh t, mc du khng duoc quc gia do chinh thuc thua nhn. D la hoa khng
chinh thuc co th bao gm cac loai sau:
4 Cac trai phiu ngoai t va cac tai san phi tin t o nuoc ngoai
4 Tin gui bng ngoai t o nuoc ngoai
4 Tin gui ngoai t o cac ngn hang trong nuoc
4 Trai phiu hay cac giy to co gia bng ngoai t ct trong tui

O D la hoa ban chinh thuc la nhung nuoc co h thng luu hanh chinh thuc hai dng
tin. O nhung nuoc nay, dng ngoai t la dng tin luu hanh hop phap, va thm chi co
th chim uu th trong cac khoan tin gui ngn hang, nhung dong vai tro thu cp trong
vic tra luong, thu va nhung chi tiu hang ngay. Cac nuoc nay vn duy tri mt ngn
hang trung uong d thuc hin chinh sach tin t cua ho.

Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

D la hoa chinh thuc (hay con goi la d la hoa hoan toan) xay ra khi dng ngoai t la
dng tin hop phap duy nht duoc luu hanh. Nghia la dng ngoai t khng chi duoc su
dung hop phap trong cac hop dng giua cac bn tu nhn, ma con hop phap trong cac
khoan thanh toan cua Chinh phu. Nu dng ni t con tn tai thi no chi co vai tro thu
yu va thuong chi la nhung dng tin xu hay cac dng tin mnh gia nho. Thng
thuong cac nuoc chi ap dung d la hoa chinh thuc sau khi d tht bai trong vic thuc thi
cac chuong trinh n dinh kinh t. D la hoa chinh thuc khng co nghia la chi co mt
hoc hai dng ngoai t duoc luu hanh hop phap. Tuy nhin, cac nuoc d la hoa chinh
thuc thuong chi chon mt dng ngoai t lam dng tin hop phap.

Theo nghin cuu cua H thng du tru Lin bang M, hin tai nguoi nuoc ngoai nm giu
tu 55 dn 70 tng s d la M dang luu hanh trn th gioi. Theo danh gia cua IMF, Vit
Nam la nuoc 'd la hoa khng chinh thuc.
1.3. Tc dng cua d la ha
a. Nhng tac dng tich cc
Th nhat, vic su dung cang nhiu dng ngoai t manh trong nn kinh t nhu dng d la
M thay cho dng ni t yu s lam giam ap luc di voi nn kinh t trong nhung thoi ky
lam phat cao, bi mt cn di va cac diu kin kinh t vi m khng n dinh. Bng vic su
dung dng ngoai t, lam phat s duoc duy tri o muc thp lam tng su an toan di voi tai
san tu nhn, khuyn khich tit kim va cho vay dai han. Hon nua, o nhung nuoc nay ngn
hang trung uong s khng con kha nng phat hanh nhiu tin va gy ra lam phat, ky lut v
tin t va ngn sach duoc tht cht. Do vy, cac chuong trinh ngn sach s mang tinh tich
cuc hon.
Th hai, d la hoa s tng cuong kha nng cho vay cua ngn hang va kha nng hi nhp
quc t. Voi mt luong lon ngoai t thu duoc tu tin gui tai ngn hang, cac ngn hang s
co diu kin cho vay nn kinh t bng ngoai t, qua do han ch vic phai vay no nuoc
ngoai, va tng cuong kha nng kim soat cua ngn hang trung uong di voi lung ngoai t.
Dng thoi, cac ngn hang s co diu kin mo rng cac hoat dng di ngoai, thuc dy qua
trinh hi nhp cua thi truong trong nuoc voi thi truong quc t.
Th ba la ha thp chi phi giao dich. O nhung nuoc d la hoa chinh thuc, cac chi phi nhu
chnh lch giua ty gia mua va ban khi chuyn tu dng tin nay sang dng tin khac duoc
xoa bo. Cac chi phi du phong cho rui ro ty gia cng khng cn thit, cac ngn hang co th
ha thp luong du tru, vi th giam duoc chi phi kinh doanh.
Th tu la thuc dy thuong mai va du tu. Cac nuoc thuc hin d la hoa chinh thuc co
th loai bo rui ro can cn thanh toan va nhung kim soat mua ngoai t, khuyn khich tu do
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

thuong mai va du tu quc t. Cac nn kinh t d la hoa co th duoc, chnh lch li sut
di voi vay no nuoc ngoai thp hon, chi ngn sach giam xung va thuc dy tng truong va
du tu.
ui cung la thu hep chnh lch ty gia trn hai thi truong chinh thuc va phi chinh thuc.
Ty gia chinh thuc cang sat voi thi truong phi chinh thuc, tao ra dng co d chuyn cac hoat
dng tu thi truong phi chinh thuc sang thi truong chinh thuc.
b. Nhng tac dng tiu cc
Th nhat, d la hoa anh huong dn vic hoach dinh cac chinh sach kinh t vi m. Trong
mt nn kinh t co ty trong ngoai t lon, vic hoach dinh cac chinh sach kinh t vi m, dc
bit la chinh sach tin t s bi mt tinh dc lp ma chiu nhiu anh huong boi din bin
kinh t quc t, nht la khi xy ra cac cuc khung hoang kinh t. Trong truong hop d la
hoa chinh thuc, chinh sach tin t va chinh sach li sut cua dng tin s do M quyt dinh
trong khi cac nuoc dang phat trin va mt nuoc phat trin nhu M co chu ky tng truong
kinh t khac nhau,doi hoi phai co nhung chinh sach tin t khac nhau.
Th hai, vic diu hanh chinh sach tin t giam hiu qua. Kha nng du doan din bin
tng phuong tin thanh toan tro nn kho khn, do do dn dn vic dua ra cac quyt dinh
diu chinh luong tin trong luu thng kem chinh xac va kip thoi. D la hoa cho dng ni
t nhay cam hon di voi cac thay di tu bn ngoai, do do tac dng cua chinh sach tin t
thng qua vic diu chinh li sut cho vay kem hiu qua. Ngoai ra, ty gia chiu suc ep cua
cu ngoai t khng n dinh va chinh sach ty gia kem linh hoat khi cac di thu canh tranh
trn th gioi pha gia dng tin.
Th ba, d la hoa chinh thuc s lam mt di chuc nng cua ngn hang trung uong la
nguoi cho vay cui cung cua cac ngn hang. Trong cac nuoc dang phat trin chua bi d la
hoa hoan toan, mc du cac ngn hang co vn tu co thp, song cng chung vn tin tuong
vao su an toan di voi cac khoan tin gui cua ho tai cac ngn hang. Nguyn nhn la do co
su bao lnh ngm cua Nha nuoc di voi cac khoan tin nay. Diu nay chi co th lam duoc
di voi dng tin ni t, chu khng th ap dung duoc di voi d la M. Di voi vac nuoc
d la hoa hoan toan, khu vuc ngn hang s tro nn bt n hon trong truong hop ngn hang
thuong mai bi pha san va s phai dong cua khi chuc nng nguoi cho vay cui cung cua
ngn hang trung uong d bi mt.
Bn canh do, nuoc thuc hin dla hoa s mt uu quyn tin t. V co ban uu quyn tin
t la loi nhun thu duoc tu vic phat hanh tin. Chinh phu M thu duoc khoang 25 ti d la
mt nm tu uu quyn tin t, va khi nguoi dn cac nuoc khac giu to dla M trong tay d
gop phn lam giau cho B Tai chinh M.

Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

II. Thc trng d la ha o Vit Nam hin nay

Vit Nam la mt trong s nhung nn kinh t bi dla hoa khng chinh thuc. Dng ni t
la VND vn la tin t chinh thuc, hop phap trong nn kinh t tuy nhin ngoai t ma o dy
la USD duoc su dung rng ri trong thanh toan, tich ly, thm chi o mt s noi voi nhung
hang hoa co gia tri lon, USD duoc su dung trong nim yt va thng bao gia. Nhu vy tuy
khng co duoc su chinh thuc, hop phap nhu VND song USD vn thay th mt phn VND
d thuc hin chuc nng cua tin t. Dla hoa o Vit Nam xay ra duoi ca hai dang: thay th
tai san va thay th tin t, co nghia la cng chung nm giu USD duoi ca dang tin mt va
tai khoan tin gui tai cac NHTM.Thuc trang d la hoa duoc th hin qua ty qua biu d
sau:



D hiu r hon v thuc trang d la hoa cua nuoc ta thi chung ta se xem xet qua 2 giai doan
chinh sau:
2.1. Giai don 1988- 2007
Trong giai doan nay ta chi tim hiu nhung net so qua nht d bit duoc tinh trang dla
hoa o nuoc ta hin nay so voi truoc co nhung phat trin nhu th nao.
a. iai don 1988-1997
Vit Nam chuyn sang xy dung nn kinh t thi truong dinh huong x hi chu nghia. Nha
nuoc dn xoa bo ch d dc quyn ngoai thuong, dng thoi ban hanh nhiu chinh sach d
thuc dy kinh t phat trin va mo rng quan h kinh t quc t. Kinh t tng truong cao va
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

kha n dinh, trung binh gn /nm, lam phat duoc kim soat o muc trn duoi 0, kinh
t di ngoai phat trin manh o ca xut nhp khu, du tu va vay no nuoc ngoai.
Hin tuong dng USD duoc su dung rng ri o Vit Nam trong cac giao dich bun ban va
bt du duoc chu y dn tu nm k tu su kin cac ngn hang duoc phep nhn tin gui
bng USD. Dc dim ni bt o giai doan nay la ty l d la hoa tng cao tu nm -,
sau khi dat dinh dim vao nm thi ty l nay co xu huong giam tu nm 2-.

Ty l F giai don 1989-1996
O Tu dn : Trong giai doan nay do anh huong cua cuc khung hoang nm
5 lam cho nguoi dn mt long tin vao dng ni t. Thm vao do la hin tuong lam
phat phi m cui thp nin 0 du thp nin 0 d lam cho dng ni t mt gia nhanh va
khin cho nhung nguoi gui tin cam thy rui ro khi giu mt khi luong ni t lon. Do
do ho d tim dn mt knh tru n an toan hon la dla.Mt khac vi mnh gia VND qua
nho,gia tri cao nht chi la 00 nghin dng, h thng thanh toan lai kem phat trin khng
thun tin trong giao dich. Ty l FCD/M2 gui vao h thng ngn hang ngay cang tng
nhanh chong va dat dinh vao nm voi ty l la 4.vic thanh toan bng ngoai t
hop phap va bt hop phap tuong di nhiu, vic dinh gia bng ngoai t va vang (k ca
di voi cac giao dich nho) trong dn cu kha ph bin.
O Tu 2 -7: Dn giai doan 3 -,. Vit Nam dang tung buoc chuyn sang
xy dung nn kinh t thi truong dinh huong x hi chu nghia. Kinh t tng truong cao
va kha n dinh, trung binh gn /nm, lam phat duoc kim soat o muc trn duoi 0,
kinh t di ngoai phat trin manh. Hinh thanh Trung tm giao dich ngoai t va sau do la
Thi truong ngoai t lin ngn hang. H thng thanh toan bt du phat trin, VND duoc
h tro boi cac ngn phiu thanh toan co mnh gia lon lam cho vic su dung thun tin
0
3
10
13
20
23
30
33
40
43
1989 1990 1991 1992 1993 1994 1993 1996
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

hon. Trong diu kin ty gia tuong di n dinh, lam phat d duoc kim ch nn vic nm
giu VND d to ra co loi hon nn muc d DLH giam manh, ty l FCD/M2 nm la
20, ty l FCD/M2 nm 7 con 22,.
b. iai don 1998-7

Ty l F giai don 1998-7(on v. )
O Tu 7 dn 200:Cui nm tinh hinh dla hoa duong nhu co tin hiu kha
quan khi ty l FCD/M2 d giam xung muc thp nht trong gn 0 nm qua.Tuy nhin
bt du tu nm 7 khi cuc khung hoang tai chinh Chu A xay ra d lam tng ap luc
giam gia cua dng Vit Nam. Cung voi do trong sut mt thoi gian dai, kinh t M tng
truong cao va n dinh, li sut d la M trn thi truong tin t quc t tng ln rt cao,
dinh dim giua nm 2000 ln toi ,5/nm. Ma muc tng GDP cua Vit Nam giam
manh, trung binh chi con /nm. Nm , lam phat ln dn ,2 (so voi muc 3,
nm 7), tng truong xut nhp khu cng bin dng voi muc d lon, du tu truc tip
nuoc ngoai (FDI) suy giam manh va vay no nuoc ngoai gp kho khn.
Vi th cac ngn hang thuong mai trong nuoc tng li sut huy dng vn d la ln tuong
ung, du tu trn thi truong tin gui quc t tng, dem lai loi ich thu nhp v li sut cho
nguoi dn va cho h thng ngn hang.Nn ty l nay tip tuc tng tro lai dn cui nm
200 ty l FCD/M2 la 3,7.
O Tu 2002 dn nay 2007: Trong giai doan nay VND duoc cai thin manh m qua su
di moi v mnh gia, hinh thuc cua dng tin cao nm 2003, su phat trin cua h thng
T chuc tin dung (TCTD) voi nhiu tin ich va h thng thanh toan hin dai. Kinh t
phuc hi va bt du ly lai da tng truong voi tc d trn 7/nm, kim ngach xut nhp
khu ln du tin dat gn 0 ty USD vao nm 2004. Du tu va vay no nuoc ngoai cng
0
3
10
13
20
23
30
33
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2003 2006 2007
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6 %

tng manh do su n luc cua Chinh phu trong vic cai thin mi truong du tu. Muc bin
dng cua ty gia khng lon . Do vy tinh trang dla hoa giam, ty l FCD/M2 co xu
huong giam tro lai .Chi ring nm 2004 khi lam phat o muc ,5 lam lo ngai v su mt
gia cua tin dng cang gia tng va li sut USD trn th gioi tng, chnh lch li sut
giua VND va ngoai t trong nuoc giam cang lam nguoi tit kim mun chuyn di tin
dng sang dla d gui vao ngn hang vi vy ty l FCD/M2 dang co biu hin gia tng
tro lai, dat gn24.Cac nm sau do ty l FCD/M2 co xu huong giam dn.
2.2. Giai don t 2007 dn nay
Nm 200 khung hoang kinh t toan th gioi tinh trang lam phat tng cao (2.)
tm ly lo ngai dng ni t mt gia tng ln lam tinh trang dla hoa o nuoc ta co xu
huong gia tng tro lai nm 200 ty nay la xp xi 20 va trong hai nm tip theo thi ty
l nay la tuong di n dinh va khng co su bin dng nhiu. D la hoa o Vit Nam
biu hin r o hai linh vuc hoat dng quan trong cua nn kinh t t : thu nht la d la
hoa trong hoat dng ngn hang va thu hai la d la hoa trong hoat dng thuong mai, du
tu.
a. o la hoa trong hot dng ngan hang
O Ty l FCD/M2
Thuc trang dla hoa o Vit Nam ta thy muc d d la hoa o Vit Nam co xu huong
giam xung, tu trn 30 vao cui nhung nm 0 xung duoi 20 hin nay.Nhu vy
theo tiu chi danh gia cua IMF thi Vit Nam chung ta dang o trong top nhung nuoc co
ty l dla hoa o muc d cao vua phai.Tuy nhin xem xet thuc trang dla hoa cua Vit
Nam voi mt s nuoc nhu Thai Lan,Trung Quc.s thy duoc ty l nay o Vit Nam
vn con o muc cao.



0
003
01
013
02
023
2007 2008 2009 2010
vlL nam
1rung Cuc
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6 %

So sanh ty l FCD/M2cua Vit Nam va Trung Quc giai doan 2007-200:

Nhu vy ta thy rng mc du ty l FCD/M2 co xu huong giam dn nhung vn con o
muc rt cao so voi Trung quc.Trong khi ty l nay cua Vit Nam lun giu o muc trn
5 thi o Trung Quc lun o duoi muc 0.(mc du Trung Quc cung duy tri chinh
sach dng tin yu).
O Ty l du no cho vay
Trai voi xu huong bin di cua co cu tin gui, ty trong du no cho vay bng d la M
so voi tng du no va du tu cua h thng ngn hang thuong mai lai co xu huong tng
ln, cao hon ca tin gui d la. Dc bit la tai Thanh ph H Chi Minh, du no cho vay
bng d la M cui thang nm 20 dat 224 ngan ty dng, chim 2,7 tng du no,
tng 3 so cung ky.Ty l du no cho vay chim ty l cao trong tng vn cho vay va
lin tuc tng dc bit la tu nm 200.Duoc th hin r qua biu d sau:

Du no tin dung bng ngoai t tng nhanh duoc giai thich, do thoi dim nay cac ngn
hang dang thiu tin dng nn vic cho vay vua kho, li sut lai cao (tu dn 25
mt nm). Trong khi do vn ngoai t hin kha mm, chi khoang 5,5- mt nm, nn
nhiu doanh nghip vay USD la chuyn tt yu. Truoc ht, vic mo rng di tuong
duoc vay ngoai t tu du nm 200 la mt nguyn nhn tao cu. Nhung nguyn nhn
chinh vn la chnh lch li sut giua vay vn bng VND so voi USD qua lon, du d
kich thich cac nhu cu vay danh di voi rui ro ty gia.Ngoai ra no con duoc th hin
thng qua ty l du no cho vay bng ngoai t trn tng du no cho vay qua bang sau :

0
10
20
30
40
30
60
2009 2010 2011
1 | tng tr.ng t|n dng bng ngo| t
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

Thi gian Ty l ()
3/2007 22
/2007 22.2
200 20
20 27
ng . Ty l du no cho vay bng ngoi t trn tong du no cho vay
Nguon . IF - Jietnam Statistical Appendix 11
b. o la hoa trong thuong mi, dau tu
Th nhat la dla hoa trong quang cao, nim yt, thng bao gia hang hoa, dich vu.Hin
nay tinh trang quang cao, nim yt, thng bao gia ca hang hoa, dich vu bng ngoai t
din ra ph bin nht la di voi nhung linh vuc kinh doanh hang hoa, dich vu co gia tri
lon. Nhung noi bi kim soat gt gao, chu h kinh doanh lach bng cach khng ghi gia
song vn ban bng USD. O nhung noi tp trung nhiu khach nuoc ngoai toi thm quan
mua sm, nhung nguoi ban hang du khng nim yt gia bng USD nhung khi khach
ngoai quc hoi ho vn phai noi gia bng USD boi vi theo ho nhung nguoi khach ngoai
quc khng bit dung gia tri cua VND nn khi xem hang khng bit dt hay re. Vic yt
gia bng USD kha ph bin. Tu nhung mt hang nho nhu USB, chut, loa, laptop.dn
cac san phm dich vu tour du lich, hoc phi (dc bit cac truong ngoai ngu, dao tao lin
kt du hoc), va nhung san phm hang ngay nhu giay, qun ao, d n tai mt s nha
hang. Truoc thuc trang nay, ngay 20/0/200, Ngn hang nha nuoc co thng tin s tng
cuong kim tra vic nim yt gia (yt bng USD s bi phat). Mt s siu thi lon, cua
hang lon d nhanh chong chuyn sang yt gia bng VND. Tuy nhin, mt s DN kinh
doanh bt dng san vn ky kt hop dng, yt gia bng USD. K ca du an bt dng san
khng su dung vn du tu nuoc ngoai cng nim yt va thanh toan bng USD. Vi du
nhu du an khu d thi Usilk City (Ha Dng), Mipec Tower (Ha Ni), Thanh Cng
Tower. cng duoc nim yt va rao ban bng USD voi muc gia tu .000 USD/m2 dn
2.000 USD/m2. Nhin chung, vic USD thay th VND trong chuc nng do luong gia tri
di voi nhung mt hang trn la ph bin
Th hai, hoat dng mua ban, trao di ngoai t din ra mt cach tu do va cng khai
trn thi truong ngm (thi truong phi chinh thuc, thi truong cho den). Thi truong ngm la
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

thi truong din ra hoat dng trao di, mua ban ngoai t khng duoc phap lut cng
nhn.. O VN, thi truong chinh thuc la cac dim giao dich cua h thng ngn hang, cua
hang vang bac cua cac Doanh nghip Nha nuoc. Con thi truong ngm tn tai duoi
nhung hinh thuc sau: cac cua hang kinh doanh vang bac da quy dng thoi kinh doanh
mua ban ngoai t tin mt; Chuyn tin kiu hi, chuyn tin qua bin gioi khng thng
qua h thng ngn hang duoi nhiu hinh thuc khac nhau; Cac sap di tin doc bin gioi
noi cac hoat dng bun lu din ra; Cac hoat dng mua ban khac trong dn cu. Phuong
thuc giao dich mua ban chu yu trn thi truong ngm la phuong thuc trao tay. Dng tin
giao dich chu yu la USD, ngoai ra con mt s ngoai t khac nhung khi luong giao
dich rt nho be. Tt nhin o quc gia nao cng tn tai thi truong ngm vi trn thuc t
khng th co su n khop hoan toan giua ty gia chinh thuc va ty gia tu do, tuy nhin, o
VN thi truong ngm khng nhung tn tai ma con phat trin manh m.
Th ba, tich tru ngoai t trong dn chung
Luong USD trong nn kinh t dang kiu hi. Trong co cu ngun kiu hi chuyn v
Vit Nam thi 0 la USD, con lai la cac loai ngoai t manh khac nhu EURO, AUD,
CAD, GBP, JPY.Trn thuc t, luong kiu hi gui qua ngn hang chi khoang /0
luong kiu hi v nuoc. Dc bit nn kinh t ngm Vit Nam hoat dng kha manh. Nn
chi tiu trn(FCD/M2) chi phan anh luong ngoai t duoc gui tai cac NHTM ma chua
phan anh duoc luong ngoai t tri ni trn thi truong va luong ngoai t duoc ct tru o
cac h gia dinh. Trong do luong ngoai t tri ni trn thi truong rt kho kim soat, con
di voi ngoai t tin mt, cac h gia dinh vn nm giu voi s luong lon. Theo s liu
cua Ngn hang nha nuoc (2002) luong ngoai t cac h gia dinh nm giu tng tu 2, ty
USD vao nm ln ,5 ty USD nm 200 trong do 3, ty duoc gui tai cac NHTM.
Tuy nhin thng k trn chua tht su dy du do do chua phan anh chinh xac tinh trang
dla hoa o VN.
Theo ngun tu liu cua Ngn hang Th gioi (WB) va Qu Tin t Quc t (IMF), tu
nm 200 dn ht nm 200, luong kiu hi gui v Vit Nam hang nm d tng gp ba
ln, ln toi 7,2 ty USD vao nm 200, tuong duong khoang Tng san phm quc
ni (GDP) cua Vit Nam. Nm 200 giam 2, so voi nm 200 con ,23 ty USD.
Vu quan ly ngoai hi thuc Ngn hang Nha nuoc Vit Nam cho bit trong nm 200,
luong kiu hi chuyn v Vit Nam d dat gn ,5 ty USD. Nhu vy chua k luong
kiu hi khng thng k duoc, luong USD trong dn cu la rt lon.
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

Mt khac, nhung nm gn dy VND mt gia do lam phat rt cao nhu 200 ty l lam
phat la ,75,nm 200 la., USD vn la mt trong nhung su lua chon chinh trong
tich tru cua da s nguoi dn.
Bn canh do nhung dot pha gia cng gop phn lam giam nim tin vao dng ni t.
Trong thang 0 va thang , ty gia lai duoc diu chinh 4 ln ln muc 2003 VND ,con
bin d ty gia vn giu nguyn o muc ... Nguoi dn ln cac doanh nghip du co xu
huong gm giu va tich tru ngoai t.
Th tu, d la hoa phuong tin thanh toan
Giao dich bng USD thay cho VND la hin tuong ph bin trong nn kinh t tin mt
nhu nuoc ta.
Trong bi canh VND lin tuc giam gia so voi USD, nguoi dn con tm ly ct tru USD
trong nha, khng phai bt ky ai cng sn sang gui USD vao ngn hang. Dng thoi,
nguoi Vit Nam thich su dung USD cng vi nhung tin loi cua no, co th su dung USD
trong thanh toan mua ban dt dai, nha o, o cac cua hang, cng ty du lich, nha hang,
khach san, cac truong ngoai ngu.Chng han, du an cao nht Ha Ni tinh dn thoi
dim hin tai t hop Keangnam Landmark Tower trn duong Pham Hung (Tu Lim,
Ha Ni). Tu khi mo ban cn h dn nay, vic nim yt gia cng nhu 00 cac giao
dich duoc thuc hin bng dng USD. Khach hang thanh toan bng tin dng Vit Nam
s duoc quy di ra USD theo ty gia trn thi truong tu do thoi dim hin tai. Trong khi
do, truoc dy mc du vn nim yt gia bng USD nhung khi mua khach hang vn co th
quy di ra VND theo ty gia ngn hang d thanh toan. Thm vao do, bt cu nguoi dn
hay du khach nao cng du co th su dung ngoai t moi luc, moi noi mt cach thoai
mai. O cac khu thuong mai cao cp, khach dn trung tm d mua sm phn lon la khach
quc t.
III. Nguyn nhn v giai php khc phc tnh trng d la ha o Vit Nam hin nay
3.1. Nguyn nhn tnh trng d la ha
Mun co thuc diu tri bnh phai bt duoc bnh, tim ra cn nguyn. D co nhiu phn
tich, danh gia nguyn nhn cua hin tuong d la hoa o Vit Nam, tuy nhin co th tng kt,
danh gia ngn gon qua nhung nguyn nhn sau:
t la, d la hoa do nhu cu thanh toan quc t gia tng va do anh huong cua cac dong
vn quc t. K tu khi thuc hin mo cua nn kinh t, kim ngach xut, nhp khu va cac
dong vn du tu nuoc ngoai vao Vit Nam ngay cang gia tng, boi vy, cac doanh
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

nghip co nhu cu nm giu mt luong ngoai t lon d phuc vu nhu cu mo rng thuong
mai va du tu quc t.
Hai la, kiu hi gia tng cung voi cac quy dinh cho phep cac ca nhn nm giu ngoai
t duoi hinh thuc tit kim va tai khoan ngoai t tai h thng ngn hang, ct giu duoi
dang ngoai t tin mt.
a la, d la hoa do chua cn bng loi ich nm giu giua dng VND va USD, chu yu
do bin dng v ty gia, li sut thuc t va ky vong, nht la khi dng Vit Nam chua phai
la dng tin chuyn di, lam phat cua Vit Nam tuong di cao so voi cac nuoc trn th
gioi va khu vuc.
n la, mc du Phap lnh Ngoai hi hin hanh quy dinh trn lnh th Vit Nam, moi
giao dich, thanh toan, nim yt, quang cao khng duoc thuc hin bng ngoai hi tru mt
s truong hop, nhung trn thuc t, vic thuc thi va xu ly cac quy dinh phap ly nay chua
nghim, chua co su phi hop cht ch giua cac co quan quan ly nha nuoc, luc luong
quan ly thi truong... nn giao dich thanh toan bng ngoai t tin mt vn tn tai trn thi
truong tu do. Voi su tn tai cua thi truong nay, mi khi kinh t co rui ro bt n, thi
truong ngoai hi s bi xao trn, tn tai hai ty gia chnh lch nhau giua ty gia chinh thuc
va ty gia thi truong cho den, xut hin tm ly du co ngoai t...
3.2Giai php khc phc
Voi chu truong xoa bo d la hoa trong nn kinh t - x hi nuoc ta phai duoc thuc hin
tung buoc, tung khu thich ung voi tung giai doan di moi, phat trin cua dt nuoc; phai
bng nhiu giai phap vua kinh t, vua hanh chinh kt hop voi giao duc phap lut, diu
chinh tm ly x hi trong l trinh thuc thi nhiu co ch kinh t nghip vu ngn hang cu th
ni tip nhau, d nng vi th cua dng tin Vit Nam trong cac chuc nng thuc tinh cua
tin t, nhom xin dua ra mt s giai phap :
a. Nang cao tinh on dnh va chuyn doi cua JN
O Tip tuc co cu tich cuc mnh gia dng Vit Nam. Tng cuong, nng cao cht luong
dich vu, cac tin ich ngn hang, dc bit la h thng thanh toan khng dung tin mt.
Nng cao cht luong dich vu cua cac t chuc tin dung, mo rng thm cac tin ich gn
voi vic giao dich bng tin VND nhu dich vu the, dim thanh toan, cho vay tiu dung
Phai giam chi phi trong giao dich bng VND so voi giao dich bng USD, moi co tac
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

dung nng cao tinh chuyn di dng ni t. Dng thoi nng cao su n dinh chinh sach
kinh t vi m, n dinh tin t va x hi d giup nguoi dn tin tuong hon vao dng ni t
O Cn di xu voi d la nhu di xu voi mt loai hang hoa nhp khu hon la di xu nhu
voi mt lin minh tin t ln ln cac chuc nng voi ni t trn thi truong tai chinh trong
nuoc. Khng nn "c" neo ty gia vao dng USD, cn phai d thi truong ngoai hi phan
quyt suc mua d "tut dc" rt lon cua dng USD so voi hu ht cac dng tin quc gia
khac trn thi truong quc t. Ty gia ngang gia nn gn voi r tin t bao gm mt s
ngoai t manh nhu USD, EURO, JPY va mt s dng tin cua cac nuoc trong khu vuc
nhu Trung Quc, Han Quc...), thay vi chi gn voi USD nhm giam bot su l thuc cua
dng Vit Nam vao D la M va phan anh xac thuc hon quan h cung cu trn thi
truong trn co so co tinh dn xu huong bin dng cac dng tin cua cac nuoc ban hang
lon.
a. Su dung cac cng cu chinh sach tin t
Su dung cac cng cu cua chinh sach tin t d tac dng dn diu kin thi truong nhm
lam cho dng Vit Nam hp dn hon d la M, chinh sach li sut phai nhm muc dich
tao ra va duy tri duoc mt chnh lch li sut duong giua tin gui VND va USD, qua do
han ch xu huong chuyn di tu dng Vit Nam sang d la M.
O Thng tu s: 4/20/TT-NHNN d quy dinh muc li sut huy dng vn ti da bng
d la M ap dung di voi t chuc la nguoi cu tru, t chuc la nguoi khng cu tru (tru t
chuc tin dung) la 0,5/nm va voi ca nhn la nguoi cu tru, ca nhn la nguoi khng cu
tru la 2,0/nm. Bin phap nay cng d co nhung tac dng tich cuc. Mt luong lon
USD d duoc ban cho cac ngn hang thuong mai d chuyn sang VND. Chinh sach nay
d gop phn co ban d NHNN mua duoc ty USD chi trong vong 4 thang k tu thang
3/20. Trn co so do, cn tip tuc dinh huong giam muc li sut huy dng voi tin gui
ngoai t v 0 voi moi t chuc, ca nhn nhm tao khoang cach xa giua li sut tin gui
VND va ngoai t d tu do kich thich dn cu chuyn tin gui sang VND, tu do giam
luong cu ngoai t va dua dong ngoai t vao khu vuc san xut kinh doanh.
O Tp trung vao han ch tinh trang d la hoa bn tai san Co truoc, nghia la thu hep quy
m tin dung ngoai t, d han ch vic su dung li sut d canh tranh thu hut tin gui
ngoai t. NHNN cn som nghin cuu, xy dung co ch chuyn dn tu co ch huy dng
va cho vay ngoai t sang quan h mua ban ngoai t.Truoc ht, cn tip tuc tng ty l du
tru bt buc voi tin gui ngoai t. Quyt dinh s 25/QD-NHNN hiu luc thi hanh tu
thang /20v diu chinh ty l du tru bt buc bng ngoai t di voi cac t chuc tin
dung tip tuc tng thm :voi tin gui ky han duoi 2 thang va khng ky han bng
ngoai t la , tu 2 thang tro . Bn canh do la thng tu 27 d b sung 'tin gui cua
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

t chuc tin dung cua nuoc ngoai vao din du tru bt buc voi ty l . Diu nay s
khin chi phi vn ngn hang tng, nhu vy cac ngn hang buc phai tng li sut cho
vay USD ln d bu vao va ngn hang s khng mn ma voi vic huy dng USD nua.
Song song voi do, cn thu hep di tuong duoc phep vay ngoai t so voi hin nay, tru
truong hop cho vay d nhp khu may moc, cng ngh, nguyn liu, ban thanh phm...
phuc vu xut khu. Hin nay, vic cho vay ngoai t voi nhung du an thuc cht chi cn
VND khng chi lam tng muc d dla hoa ma con gy rui ro cho t chuc tin dung, ngn
hang. Cac ngn hang chi duoc phep cho vay dng USD di voi nhung di tuong co
doanh thu truc tip va co kha nng chi tra bng dng USD. Con tt ca cac doanh nghip
trong nuoc khac vay cac ngn hang thuong mai trong nuoc du thuc hin bng dng
ban t, khi cn ngoai t d thanh toan voi quc t thi mua ngoai t tai thi truong hi doai
d mo LC thanh toan.
O Thng tu 3/20/TT-NHNN quy dinh vic thuc hin nghia vu ban ngoai t cho T
chuc tin dung Tp cua doan kinh t, Tng Cng ty nha nuoc. Ngoai ra, cn yu cu ty l
kt hi cho cac t chuc, ca nhn nht la cac doanh nghip xut khu khi co ngun thu
ngoai t.
O 'Khng ap dung bao him tin gui voi ngoai t cng la ni dung dang duoc d cp
dn trong du thao lut bao him tin gui va cng duoc su nht tri cua Uy ban Kinh t
Quc hi.
b. "uy dnh v quyn s hu va vic s dung ngoi t trong thanh toan
O Quy dinh r v quyn so huu ngoai t. Khng duoc duy tri quyn so huu ngoai t
khng co ngun gc hop phap. Cn co quy ch r rang rng so huu ngoai t cua dn cu
la so huu ngoai t hop phap chuyn tu nuoc ngoai vao; khng cho phep so huu s ngoai
t co duoc do su trao di long vong o cho den, ri bin s do thanh so huu ring.
O Kim soat cht ch vic nim yt quang cao ban hang bng ngoai t va dn dn tin
toi cm vic ban hang va dich vu trong nuoc nim yt gia va thu bng ngoai t di voi
tt ca moi di tuong trong nn kinh t. Diu nay mun thuc hin duoc doi hoi phai co
su phi hop tt ca cac ban nganh tu cng an, b vn hoa thng tin dn ngn hang nha
nuoc.
O Chi tra bng ngoai t o Vit Nam, bao gm tin mt hay chuyn khoan cng khng
duoc phep, tru duy nht truong hop tra chuyn khoan cho cac t chuc kinh doanh duoc
Ngn hang Nha nuoc cho phep tip tuc thu ngoai t. Vic chi tra cho nguoi huong trong
nuoc cac khoan tin nhu kiu hi, tin luong, thu nhp tu xut khu lao dng... bng
Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

ngoai t tin mt theo yu cu cng nn chm dut. Vic nay chi thuc hin bng tai
khoan tin gui ngoai t hoc chi tra bng tin Vit Nam.
O Ngn chn va giam dn cac hoat dng kinh t ngm, kim soat cht ch tinh trang
bun lu, tinh trang ban hang thu ngoai t trong nuoc. Cn co bin phap han ch dn
muc ti da vic luu thng va su dung d la M, nim yt gia bng d la M trn thi
truong Vit Nam.
c. To moi trung dau tu co kh nng hap thu duoc s vn ngoi t hin co trong dan
O Thuc dy phat trin mi truong kinh t vi m, tao mi truong canh tranh thuc su
giua cac thanh phn kinh t trong ca san xut, thuong mai, dich vu va k ca linh vuc tai
chinh, ngn hang.
O Mo rng cac du an du tu cua Chinh phu: du khi, cu duong, din luc... khuyn
khich su tham gia du tu cua cac thanh phn kinh t.
O Cho phep nha du tu nuoc ngoai su dung VND tham gia gop vn du tu truc tip tai
Vit Nam d nguoi nuoc ngoai chp nhn VND trong thanh toan; xoa bo vic chuyn
tin FDI (du tu truc tip nuoc ngoai) phai xut trinh chung nhn hoan thanh nghia vu
tai chinh va xoa bo cac quy dinh v cn di ngoai t di voi FDI.
d. !hat trin th trung ngoi hi
O Phat trin cac cng cu tai chinh nhu c phn, c phiu, trai phiu, da dang hoa cac
danh muc du tu trong nuoc.
O Phat trin cac cng cu tai chinh phai sinh tao diu kin cho cac t chuc, ca nhn
tham gia thi truong ngoai t mt cach cng khai, d dang nhm dich vu hoa cao d cac
nghip vu hi doai, binh thuong hoa vai tro anh huong cua ngoai t. Vi hin nay vic
kinh doanh phong ngua rui ro ty gia vn chi thuc hin di voi cac doanh nghip con
di voi nguoi dn vic kinh doanh ngoai t yu cu s tin kinh doanh kha lon
(00.000 USD) do do thuc su chua tao nn knh du tu hp dn nha du tu. Vic phat
trin cac cng cu tai chinh phai sinh khng nhung tao thm knh du tu cho nguoi dn
va cac doanh nghip, ho vua vua kinh doanh kim loi nhun vua co th phong ngua rui
ro ty gia.
O Thuc hin co ch ty gia linh hoat duoc xac dinh trn co so cung cu ngoai t trn thi
truong co su diu tit cua Nha nuoc, nhm giam bot khoang cach ty gia giua thi truong
chinh thuc va thi truong 'cho den.


Nhm 07

1dl chnh quHc tH6

9 lun
Nng cao kha nng chuyn di cua VND va khc phuc d la hoa la hai mt cua qua
trinh thuc dy phat trin kinh t bn vung trong diu kin hi nhp. Dy cng la qua trinh
tin toi muc tiu chi su dung VND trn lnh th Vit Nam. Voi su mo cua cua khu vuc tai
chinh trong nhung nm toi. va su tu do hoa giao dich tai khoan vn, vic dat duoc muc tiu
kim ch va dy lui tinh trang d la hoa la vic lam rt kho khn. Mun lam duoc cn phai
co thoi gian va co quyt tm cao. Diu quan trong la nhung mt tich cuc mang lai loi ich
cua hin tuong d la hoa trn thi truong Vit Nam khng bi xoa bo, no tn tai dan xen
trong co ch thi truong mo cua va hi nhp, duoc su dung nhu mt giai phap b sung trong
chinh sach tin t tich cuc cua dt nuoc trong giai doan moi, con nhung mt tiu cuc cua
d la hoa thi cn phai duoc kim ch, dy lui va xoa bo.