You are on page 1of 60

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

I. TNG QUAN V T CHC THNG MI TH GII WTO:


1. Lch s hnh thnh v pht trin WTO:
Khi Chin tranh Th gii th hai vn cn cha kt thc, cc nc ngh n vic thit lp cc nh ch chung v kinh t h tr cng cuc ti thit sau chin tranh. Hi ngh Bretton Woods triu tp bang New Hampshire (Hoa K) nm 1944 nhm mc ch ny. Kt qu ca Hi ngh Bretton Woods l s ra i ca 2 t chc ti chnh: Ngn hng Ti thit v Pht trin Quc t (nay gi l Ngn hng Th gii - WB) v Qu Tin t Quc t (IMF). Mt t chc chung v thng mi cng c xut thnh lp vi tn gi T chc Thng mi Quc t (ITO). Phm vi ra cho ITO l kh ln, bao trm ln c cc vn vic lm, u t, cnh tranh, dch v, v th vic m phn Hin chng (hiu cch khc l iu l) ca ITO din ra kh lu. Trong khi , v mong mun sm ct gim thu quan y mnh cng cuc ti thit sau chin tranh, nm 1946, mt nhm 23 nc m phn ring r v t c mt s u i thu quan nht nh. rng buc nhng u i t c, nhm 23 nc ny quyt nh ly mt phn v chnh sch thng mi trong d tho Hin chng ITO, bin n thnh Hip nh chung v Thu quan v Thng mi (GATT). GATT c hiu lc t 1/1/1948 nh mt tho thun tm thi trong khi ch ITO c thnh lp. Nhng ITO khng ra i: mc d Hin chng ITO c thng qua ti Havana (Cuba) thng 3/1948, nhng vic Quc hi Hoa K tr hon khng ph chun Hin chng lm cho cc nc khc cng khng ph chun, dn n ITO khng tr thnh hin thc. Do vy, GATT tr thnh c cu a phng duy nht iu chnh thng mi quc t cho n khi WTO ra i. C th ni, trong 48 nm tn ti ca mnh, GATT c nhng ng gp to ln vo vic thc y v m bo thun li ho v t do ho thng mi th gii. S lng cc bn tham gia cng tng nhanh. Cho ti trc khi T chc Thng mi Th gii (WTO) c thnh lp vo ngy 1/1/1995, GATT c 124 bn k kt v ang tip nhn 25 n xin gia nhp. Ni dung ca GATT ngy mt bao trm v quy m ngy mt ln: bt u t vic gim thu quan cho ti cc bin php phi thu,

Trang 1

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

dch v, s hu tr tu, u t, v tm kim mt c ch quc t gii quyt cc tranh chp thng mi gia cc quc gia. T mc thu trung bnh 40% ca nm 1948, n nm 1995, mc thu trung bnh ca cc nc pht trin ch cn khong 4% v thu quan trung bnh ca cc nc ang pht trin cn khong 15%. Mc d t c nhng thnh cng ln, nhng n cui nhng nm 1980, u 1990, trc nhng bin chuyn ca tnh hnh thng mi quc t v s pht trin ca khoa hc-k thut, GATT bt u t ra c nhng bt cp, khng theo kp tnh hnh. Trc tnh hnh cc bn tham gia GATT nhn thy cn phi c n lc cng c v m rng h thng thng mi a bin. T nm 1986 n 1994, Hip nh GATT v cc hip nh ph tr ca n c cc nc tho lun sa i v cp nht thch ng vi iu kin thay i ca mi trng thng mi th gii. Hip nh GATT 1947, cng vi cc quyt nh i km v mt vi bin bn gii thch khc hp thnh GATT 1994. Mt s hip nh ring bit cng t c trong cc lnh vc nh Nng nghip, Dt may, Tr cp, T v v cc lnh vc khc; cng vi GATT 1994, chng to thnh cc yu t ca cc Hip nh Thng mi a phng v Thng mi Hng ho. Vng m phn Uruguay cng thng qua mt lot cc quy nh mi iu chnh thng mi Dch v v Quyn S hu Tr tu lin quan n thng mi. Mt trong nhng thnh cng ln nht ca vng m phn ln ny l, cui Vng m phn Uruguay, cc nc cho ra Tuyn b Marrakesh thnh lp T chc Thng mi Th gii (WTO), bt u i vo hot ng t ngy 1/1/1995. Tnh n ngy 23 thng 3 nm 2010, WTO c 153 thnh vin WTO l T chc Thng mi Th gii c chc nng gim st cc hip nh thng mi gia cc nc thnh vin vi nhau theo cc quy tc thng mi. Hot ng ca WTO nhm mc ch loi b hay gim thiu cc ro cn thng mi tin ti t do thng mi.

Trang 2

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

2. Mc tiu hot ng WTO:


Vi t cch l mt t chc thng mi ca tt c cc nc trn th gii, WTO tha nhn cc mc tiu ca GATT trong c 3 mc tiu chnh nh sau: - Thc y tng trng thng mi hng ha v dch v trn th gii phc v cho s pht trin n nh, bn vng v bo v mi trng. - Thc y s pht trin cc th ch th trng, gii quyt cc bt ng v tranh chp thng mi gia cc thnh vin trong khun kh ca h thng thng mi a phng, ph hp vi nguyn tc c bn ca Cng php quc t; bo m cho cc nc ang pht trin c bit l cc nc km pht trin c hng nhng li ch thc cht t s tng trng ca thng mi quc t. - Nng cao mc sng, to cng n vic lm cho ngi dn cc nc thnh vin, m bo cc quyn v tiu chun lao ng i thiu.

3. Chc nng ca WTO:


Theo nh Hip nh Marrakesh v thnh lp WTO, t chc ny c nm chc nng c bn nh sau: - Thng nht qun l vic thc hin cc hip nh v tha thun thng mi a phng v nhiu bn; gim st, to thun li, k c tr gip k thut cho cc nc thnh vin thc hin ngha v thng mi quc t ca h. - L khun kh th ch tin hnh cc vng m phn thng mi a phng trong khun kh WTO, theo quyt nh ca Hi ngh B trng WTO. - L c ch gii quyt tranh chp gia cc nc thnh vin lin quan n vic thc hin v gii thch Hip nh WTO v cc hip nh thng mi a phng. - L c ch kim im chnh sch thng mi ca cc nc thnh vin, bo m thc hin mc tiu thc y t do ha thng mi v tun th cc quy nh ca WTO.
- Thc hin vic hp tc vi cc t chc kinh t quc t khc nh Qu Tin

t Quc t (IMF) v Ngn hng Th gii (WB) trong vic hoch nh nhng chnh sch v d bo v xu hng pht trin tng lai ca nn kinh t ton cu.

Trang 3

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

4. Nguyn tc hot ng ca WTO:


Bao gm 5 nguyn tc c bn sau.
Nguyn tc khng phn bit i x: gm 2 quy ch

- Quy ch i ng ti hu quc: (Most Farvoured Nation-MFN) l quy ch mi nc thuc WTO phi dnh cho sn phm nhp khu t quc gia thnh vin khc i x khng km u i hn so vi sn phm nhp khu t mt nc th 3 khc. - Quy ch i x quc gia (Nation Treatment- NT) l quy ch mi nc thnh vin ca WTO khng dnh cho sn phm ni a nhng u i hn so vi sn phm ca nc ngoi. Nguyn tc iu kin hot ng thng mi ngy cng thun li, t do hn thng qua m phn. Nguyn tc ny i hi cc quc gia phi xy dng l trnh ct gim thu v cc bin php phi thu theo tho thun thng qua cc vng m phn to iu kin thun li cho qu trnh t do ho thng mi. Nguyn tc xy dng mi trng kinh doanh d d on. Nguyn tc ny buc chnh ph cc nc thuc WTO khng thay i c ch chnh sch kinh t, trong o c hang ro thng mi mt cch tu tin gy kh khn cho cc thnh vin khc khi nhp kh hng ho, dch v vo. Nguyn tc to ra mi trng cnh tranh bnh ng. Vi nguyn tc ny chnh ph cc quc gia thuc WTO ngoi thc hin nghim chnh 2 quy ch MFN v NT cn phi gim cc bin php vic p dng cnh tranh khng bnh ng nh tr gi, ti tr xut khu.. Nguyn tc ginh mt s u i v thng mi cho cc nc ang pht trin. Nguyn tc ny c p dng thng qua cc bin php sau:

Trang 4

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- Ch thu quan u i ph cp (The Generalized Systems Preferential GSP) ginh cho cc nc ang v chm pht trin khi xut khu hang sang cc nc cng nghip pht trin. - Cc khon ngha v ng gp ca WTO t hn so vi cc nc pht trin. - Thi gian iu chnh chnh sch kinh t v thng mi lin quan di hn.

5. S ging v khc nhau gia WTO v GATT


5.1. im ging nhau:
- u l h thng quy nh quc t chung iu tit mi hot ng thng mi ca cc nc tham gia k kt - u l din n thng lng a phng ln nht tho lun vic tng bc t do ha thng mi quc t v hng ha, dch v - u l c ch kim im chnh sch thng mi ca cc nc thnh vin, bo m thc hin mc tiu thc y t do ha thng mi v tun th cc quy nh - u xy dng kh th ch tin hnh cc vng m phn thng mi a phng gia cc nc thnh vin - u c c ch gii quyt tranh chp gia cc nc thnh vin - u ly nguyn tc ti hu quc MFN Most Favoured Nation l nguyn tc php l quan trng nht nu mt nc dnh cho mt thnh vin mt s i x u i no th nc ny cng s phi dnh s u i cho tt c cc nc thnh vin khc - u thc hin vic hp tc vi cc t chc kinh t quc t khc nh Qu Tin T Quc T (IMF) v Ngn hng Th Gii trong vic hoch nh nhng chnh sch v d bo v nhng xu hng pht trin tng lai ca kinh t ton cu - C hai u a ra quy nh mt s ngoi l (exception) v min tr (waiver) quan trng i vi nguyn tc MFN khi p dng vi cc nc ang pht trin

Trang 5

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

5.2. im khc nhau:


GATT WTO

1. Khng c th ch, ch c ban th k 1. L mt t chc hot ng nh 1 doanh nh nghip: c c ch hot ng, c b my t chc, c th k thng trc v 450 2. p dng cc Hip nh mang tnh tm thi 3. L nhng cng c a phng (Plurilataral agreements). Vic p dng mang tnh chn la 4. Quy nh ch yu cho thng mi hng ha 5. Khng qun l lut l thng mi ca cc thnh vin 6. Gii quyt tranh chp kh khn v khng c c ch chun mc 4. Khng nhng thng mi hng ha, m cn: thng mi dch v; s hu tr tu; bin php u t lin quan thng mi 5. WTO l t chc duy nht qun l lut l gia cc quc gia trong hot ng thng mi quc t 6. Gii quyt tranh chp nhanh chng C quy trnh C thi gian biu cht ch nhn vin 2. 56 vn kin Hip nh m mi nc thnh vin phi chp nhn p dng c gi khng c quyn bo lu 3. L nhng hip nh a bin (multilataral agreement). p dng mang tnh bt buc

6. Cc vng m phn ca GATT WTO:


K t khi GATT c thnh lp vo nm 1948, cc nc tham gia GATT cng nhau tin hnh nhiu t m phn k kt thm nhng tha thun thng mi mi. Mi t m phn nh vy c gi l mt "vng m phn." Nhn chung, nhng tha thun thng mi trong cc vng m phn rng buc cc nc k kt phi tin hnh gim thu xut, nhp khu cng nh gim bt cc hng ro thng mi phi thu khc i vi hng ha xut, nhp khu. Mc gim thu

Trang 6

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

khc nhau ty theo tng nc cng nh tng loi hng ha. 8 vng m phn ca GATT l:

6.1 Vng Geneva (1947): bao gm 23 nc tham gia, GATT bt u c


hiu lc t ngy 1 thng 1 nm 1948.

6.2 Vng Annecy (1949): bao gm 13 nc tham gia. 6.3 Vng Torquay (1951): bao gm 38 nc tham gia. 6.4 Vng Geneva (1956): bao gm 26 nc tham gia. Ti vng ny t
c nhng kt qu lin quan n vic gim thu, ra chin lc cho chnh sch ca GATT i vi cc nc ang pht trin, nng cao v th ca h vi t cch l nhng thnh vin tham gia GATT.

6.5 Vng Dillon (1960-1961): bao gm 26 nc tham gia. Vng ny ch


yu bn v vic gim thu. c t tn theo Th trng Ngoi giao Hoa K C. Douglas Dillon.

6.6 Vng Kenedy (1964-1967): bao gm 63 nc. Ni dung tho lun


cng vn l vic gim thu, nhng ln u tin m phn gim thu theo mt phng php p dng chung cho tt c cc loi hng ha ch khng m phn gim thu cho tng loi hng ha mt nh cc vng trc. Hip nh chng bn ph gi c k kt (nhng ti Hoa K khng c Quc hi nc ny ph chun).

6.7 Vng Tokyo (1973-1979): Bao gm 102 nc. Tho lun v vic
gim cc hng ro phi thu cng nh gim thu i vi cc sn phm ch to. Tng cng v m rng h thng thng mi a phng.

6.8 Vng Uruguay (1986-1994):


- Bao gm 125 nc tham gia. y l vng m phn cui cng v cng l vng m phn tham vng nht trong s tt c cc vng m phn ca GATT. Vng m phn ny dn n vic thnh lp WTO v thng qua mt lot cc hip nh mi. Nhng nt chnh ca vng ny l: thnh lp T chc Thng mi Th gii (WTO) thay th cho GATT; gim thu v cc bin php tr cp xut khu; gim hn ngch v cc hn ch nhp khu khc trong vng 20 nm; k kt Hip nh v Bo h Quyn s hu Tr tu lin quan n Thng mi (TRIPS); m rng phm vi p

Trang 7

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

dng ca lut thng mi quc t sang lnh vc dch v thng qua Hip nh chung v Thng mi Dch v (GATS); d b hn ch i vi u t nc ngoi. - tng v Vng m phn Uruguay: c nhen nhm vo thng 111982 ti mt hi ngh cp B trng ca cc nc thnh vin GATT ti Geneva. By gi, cc v B trng d nh tin hnh mt vng m phn ln nhng hi ngh lc khng vt qua c ro cn qu ln l vn nng nghip v b coi nh tht bi. Song trn thc t, mt chng trnh lm vic mi c ln k hoch v y chnh l tin cho chng trnh vng m phn Uruguay. - Chng trnh lp k hoch sau vng m phn Uruguay: Rt nhiu hip nh c k kt trong khun kh vng m phn Uruguay c mt phn xc nh lch trnh cho nhng vic phi lm trong tng lai. Mt s vic c tin hnh lp tc sau . i vi mt s lnh vc, vic phi lm l tip tc m phn hoc xc tin nhng cuc m phn mi. Mt s lnh vc khc li yu cu nh gi tnh hnh trin khai hip nh vo nhng thi im c th. Mt s cuc m phn kt thc rt chng vnh, c bit l v vn h tng vin thng v dch v ti chnh (chnh ph cc nc rt nhanh chng i n thng nht v vic m ca th trng thng mi sn phm cng ngh thng tin, vn vt ra ngoi khun kh ca chng trnh b phn ny). Sau vng m phn Uruguay, c nhng sa i v m rng ni dung i vi vn bn gc v chng trnh k hoch. Mt chng trnh k hoch bao gm hn 30 phn. Sau y l mt s vn ng ch : 1996: Dch v vn ti hng hi: kt thc m phn v m ca th trng (tin hnh vo ngy 30-6-1996, hon li ti nm 2000, sau chuyn sang chng trnh pht trin Doha) Dch v v mi trng: xc nh thi hn bo co kt qu ca nhm cng tc (hi ngh b trng thng 12 nm 1996) Dch v cng: tin hnh m phn 1997: H tng vin thng: kt thc m phn (15-2); Dch v ti chnh: kt thc m phn (30- 12); S hu tr tu: thit lp h thng ng du v ng k m vng i vi cc sn phm ru vang: tin hnh m phn, tr thnh mt b phn trong chng trnh m phn v s pht trin Doha

Trang 8

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

1998: Hng dt may: mt giai on mi bt u vo ngy 1-1; Dch v: (cc bin php khc phc kp thi): p dng kt qu m phn lin quan n cc bin php khc phc kp thi (trc 1-1-1998, hon li n thng 3-2004); Lut v xut x sn phm: chng trnh lm vic i n s thng nht tng i gia lut v xut x sn phm ca cc quc gia (20-7-1998); Th trng cng: m nhng cuc m phn mi ci thin h thng lut v th tc (trc nm 1998); Gii quyt tranh chp: xem xt k v lut v th tc gii quyt tranh chp (trc nm 1998) 1999: S hu tr tu: bt u xem xt mt s ngoi l i vi vic cp bng sng ch v bo v a dng thc vt 2002: Nng nghip: bt u tin hnh m phn, thuc Chng trnh pht trin Doha; Dch v: Bt u mt lot cc cuc m phm mi, thuc chng trnh pht trin Doha; Rng buc thu quan: xem xt li khi nim nh cung cp chnh ti iu 28 trong Hip nh chung v thu quan v thng mi v quyn ca ngi tham gia m phn i vi vic sa i rng buc; S hu tr tu: Ln u tin c kim tra nh k (2 nm mt ln) vic thc thi hip nh 2002: Dt may: bt u giai on u tin (1-1) 2005: Dt may: p dng hon ton trong khun kh GATT v chm dt thi gian hiu lc ca hip nh (1-1)

6.9 Vng m phn Doha:


- Doha l tn thnh ph ca Qatar, ni t chc vng m phn ca WTO vo nm 1999. Ni dung chnh ca vng Doha l bn bin php gim thu quan, m ca th trng hng nng sn, phi nng sn, dch v nhm thc y thng mi ha ton cu. i vi nhng nc ang pht trin, y l mt vng m phn rt c ngha, v nu Doha kt thc th hng ha ca cc nc ang pht trin, ch yu l hng nng sn, s c c hi thm nhp th trng cc nc pht trin do hng ro thu quan s c gim rt ln. - Ti Hi ngh B trng ln th t ti Doha, Qatar, vo thng mi mt nm 2001, cc chnh ph l thnh vin ca WTO ng khi ng cc cuc m phn mi. Cc nc cng ng tho lun c v nhng vn khc, c bit l
Trang 9

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

vic thc thi y cc hip nh hin ti. Ton b gi cc vn c gi l Chng trnh Ngh s Pht trin Doha (Doha Development Agenda (DDA) Cc cuc m phn din ra ti U ban m phn thng mi Trade Negotiations Committee v cc Tiu ban ca n. y l nhng a im m thng c, hoc l hi ng thng trc v u ban nhm hp trong "nhng phin c bit", hoc l a im cc nhm m phn c bit c to ra. Nhng cng vic khc trong chng trnh ngh s din ra trong cc hi ng v cc y ban khc ca WTO. - Tuyn b Doha nu ra 19 ch , hay 21, ty theo quan nim cho rng vn quy tc cu thnh 1 hay 3 ch . Phn ln cc ni dung ny i hi phi tin hnh m phn; s cn li th i hi cc bin php thc thi, phn tch v theo di nh gi.

Cc ni dung chnh ca Doha l:


Nng nghip: Gim thu v cc ro cn phi thu, gim tin ti xa b

tr cp xut khu, gim tr cp trong nc.


Dch v: M rng cc cam kt ca Hip nh Dch v (GATS) Hng phi nng nghip: gim thu v hng ro phi thu. S hu tr tu: gii quyt mi lin h gia s hu tr tu v y t, ch

dn a l, ni lng quy nh v s hu tr tu phc v cho vic pht trin


Thng mi v u t: Xem xt li Hip nh u t (TRIMS) Thng mi v chnh sch cnh tranh: minh bch, khng phn bit i

x, hp tc t nguyn, h tr pht trin ngun lc


Mua sm chnh ph: th tc minh bch To thun li ha cho thng mi: Xem xt li v din gii chi tit cc

iu V, VIII v X ca GATT 1994.


Xem xt li quy nh ca WTO v chng ph gi v chng tr cp

(iu VI GATT 1994)


Xem xt li quy nh ca WTO v cc hip nh thng mi khu vc

(iu XXIV GATT 1994)


Xem xt li quy nh ca WTO v c ch gii quyt tranh chp Trang 10

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Mi quan h gia thng mi v mi trng: phn bit gia cc bin

php bo v mi trng vi cc ro cn thng mi, dn nhn sn phm bo v mi trng, tr cp ng nghip. Thng mi in t Cc u i dnh cho cc nc ang pht trin bao gm cc vn v cc nn kinh t c quy m nh, cc nn kinh t chm pht trin, n chnh ph, chuyn giao cng ngh, hp tc v h tr pht trin ngun lc, cc u i c bit v khc bit. Lch trnh vng m phn Doha:

Thng 11, nm 2001, m phn ti Doha: Ti Hi ngh B trng ln th t ca WTO, cc b trng nht tr khi ng mt vng m phn thng mi mi, trong ly cc nhu cu pht trin lm nng ct. Thng 9, nm 2003, m phn ti Cancn: Kt thc Hi ngh B trng ln th nm m khng t c s ng thun v cch thc xc tin cc vng m phn. Thng 7, nm 2004, m phn ti Geneva: Cc thnh vin thng qua chng trnh khung cho cc cuc m phn v nng nghip, dch v v m ca th trng hng phi nng sn (NAMA) (gi h tr thng 7) m t tr thnh c s lm vic v cc vn ny Thng 1 nm 2005: Vng m phn khng kt thc ng thi hn. Thng 12, nm 2005, m phn ti Hng Kng: Ti Hi ngh B trng ln th su, cc b trng y nhanh tin cc cuc m phn vng m phn kt thc vo cui nm 2006. Gi h tr t c Hng Kng thc y cam kt v nng nghip v m ca th trng hng phi nng sn (.NAMA), ng thi lp k hoch m phn cho cc lnh vc khc. Chnh ph cc nc nht tr cam kt h tr hng t la cho gi H tr Thng mi b sung cho vng m phn Doha. Thng 7, nm 2006: Cc cuc m phn b tm hon. Thng 1 nm 2007: Ni li cc cuc m phn.

Trang 11

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Thng 7, nm 2008, m phn ti Geneva: Cc nc thnh vin tho lun v gi h tr thng 7 nm 2008: thnh lp cc th thc v nng nghip v tip cn th trng phi nng nghip. L trnh cho tt c cc ch nhm kt thc hon thnh nm 2008 Nm 2009 Nay: Cc cuc m phn ri vo b tc v khng t c kt qu g. - Nm 2011: Tng gim c T chc Thng mi th gii (WTO) Pascal Lamy tha nhn s b tc ca vng m phn Doha v cho bit, vng m phn ny c nguy c tht bi. Nu nh tht bi vng m phn ny s ko theo nhng h qu xu i vi thng mi th gii v WTO. ng tha nhn s b tc trong m phn lnh vc tip cn th trng hng phi nng nghip, thng c gi tt l NAMA, l cn tr ln nht i vi tin trnh. Lnh vc ny cp n cc cam kt ca cc nn kinh t ln, trong c c cc nn kinh t mi ni, v ct gim thu nhp khu khi m ca th trng hng phi nng sn. Theo ng Remigi Winzap, trng phng WTO thuc y ban Nh nc Thy S v kinh t (SECO), WTO t cc c uy tn ca t chc ny vo cc hip nh ca vng m phn ha. ng phn tch: Nu cc quc gia thnh vin WTO khng kt thc c vng m phn ha, WTO s tip tc vn hnh trn c s cc hip nh nm 1994. Theo , cc t chc quc t ny c nguy c nh mt i uy tn cng nh chc nng chnh ng ca n trong bi cnh th gii ca th k 21. WTO cn phi i ph vi nhng thch thc mi, c bit l v kh hu, nng lng hay u t. Ngoi ra, cc cng quc kinh t vn tip tc thng qua cc lut l tri vi cc hip nh ca WTO v cc l do chnh sch i ni ca h. iu ny s dn ti ngy cng nhiu cc tranh chp thng mi phc tp v kh gii quyt. Vin cnh trn tip sc cho ng Lamy tng gp i n lc ca mnh nhm thuyt phc cc phi on, cc quc gia cng rn nht. Mc d vy, vng m phn ha vn c th tht bi cay ng v ko theo l s sp ca WTO. Cha y mt tun na, 153 quc gia thnh vin WTO s nhn c cc vn bn mi ca d tho hip nh. ng Lamy hy vng sau k ngh l Phc sinh, cc thnh vin s c c ci nhn tng th v nhng lnh vc t c ng thun cng

Trang 12

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

nh nhng lnh vc cn bt ng, t a ra nhng quyt nh cho cc giai on tip theo ca vng m phn. Nhng khng ai c th chc rng v tng lai ca vng m phn ny. Tuy nhin, khng t i din cp cao ca nhiu cng quc khng nh quyt tm y nhanh m phn c th kt thc vng Doha trong nm 2011. Thm ch, nhiu v lnh o cc nc cn ni n mt thi hn tham vng hn- kt thc Vng vo thng 7 ti. ng thi ny li mt ln na nhen nhm tia hy vng cho vng Doha, vng m phn c khi ng cch nay 10 nm ti Qatar nhm tip tc t do ha thng mi trong khun kh WTO nhng ri vo b tc do nhng bt ng trin min gia cc quc gia ang pht trin vi cc quc gia pht trin v cc nhm v tng vn khc. Cho n nay vn tn ti nhng cu hi ln lin quan n ca Hoa K v mt s thnh vin ln nh Trung quc, n , Braxin. Do Hoa K cha thc s vo cuc nn cc nc ang pht trin ch cht nh Trung quc, n , Bra-xin cha mun ng bi. Bn cnh , nhiu nc km pht trin khu vc chu Phi b Hoa K v EU li ko ng v pha cc nc pht trin trong vic tr hon gim thu, duy tr cc u i ring cho cc nc ny, ku gi cc thnh vin WTO thc hin thu hoch sm hay phi hn ngch hoc phi thu cho cc nc km pht trin, khin cc din m phn cng kh khn, phc tp hn. Ngoi ra, trong cc lnh vc m phn quan trng nh NAMA, nng nghip v dch v vn cn tn ti khong cch ln gia cc thnh vin pht trin v ang pht trin. Nhng yu t nh vy khin mc tiu kt thc vng -ha vo nm 2010 khng cn hin thc, bt chp cc cuc tham vn cp cao vn din ra dn dp trong thi gian qua. Din bin Geneva cho thy, nhm cc nc ang pht trin tip tc nhn mnh yu t pht trin trong vng -ha. Trong khi , Hoa K v mt b phn EU vn cho rng, vn tip cn th trng l tr ngi chnh, vic kt thc m phn cha mang li c hi xut khu ng u cho cc nc, hm cc nc ang pht trin cha c nhn nhng ng k v m ca th trng. Mc d vy, mt s chuyn gia thng mi quc t cho rng, c l vng Doha vn s kt thc vo cui nm nay d rng nhng cam kt t do ha t c

Trang 13

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

cn nham nh. Nhiu nc mt mi vi nhng cuc m phn ko di v thi hn v c l s mun kt thc sm. Nhng vn cn bt ng c th s c li, cho mt vng m phn mi chng hn. Tng gim c Pascal Lamy cng thng bo s tham vn cc nc thnh vin trong thng 4 nhm tm hiu r hn khong cch trong m phn NAMA t ra nhng quyt nh cho cc bc tip theo. ng ni, n lc phi suy ngh v hu qu ca tht bi ny i vi h thng thng mi a phng m cc nc thnh vin xy dng hn 70 nm qua v nhn mnh tnh trng nghim trng ca tin trnh m phn Doha hin nay. Ngi ng u t chc thng mi ton cu nhn mnh, nu vng m phn Doha tht bi, nn kinh t th gii s b e da, c bit l i vi cc nc km pht trin nht v cc nc nh hn phi ph thuc nhiu vo h thng thng mi ton cu.

II. NI DUNG CHNH CC HIP NH CA WTO:


Cc thnh vin WTO k kt khong 30 hip nh khc nhau iu chnh cc vn v thng mi quc t. Tt c cc hip nh ny nm trong 4 ph lc ca Hip nh v vic Thnh lp T chc Thng mi Th gii c k kt ti Marrakesh, Maroc vo ngy 15 thng 4 nm 1994. Bn ph lc bao gm cc hip nh quy nh cc quy tc lut l trong thng mi quc t, c ch gii quyt tranh chp, c ch r sot chnh sch thng mi ca cc nc thnh vin, cc tha thun t nguyn ca mt s thnh vin v mt s vn khng t c ng thun ti din n chung. Cc nc mun tr thnh thnh vin ca WTO phi k kt v ph chun hu ht nhng hip nh ny, ngoi tr cc tha thun t nguyn
-

Hip nh chung v Thu quan v Thng mi 1994 (GATT 1994) Hip nh chung v Thng mi Dch v (GATS) Hip nh v Cc kha cnh lin quan n Thng mi ca Quyn S hu Tr tu (TRIPS) Hip nh v cc Bin php u t lin quan n Thng mi (TRIMS) Hip nh v Nng nghip (AoA) Hip nh v Hng Dt may (ATC)
Trang 14

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Hip nh v Chng bn Ph gi Hip nh v Tr cp v cc Bin php chng Tr cp Hip nh v T v Hip nh v Th tc Cp php Nhp khu Hip nh v cc Bin php V sinh v Kim dch (SPS) Hip nh v cc Ro cn K thut i vi Thng mi (TBT) Hip nh v nh gi Hi quan Hip nh v Kim nh Hng trc khi Vn chuyn Hip nh v Xut x Hng ha (ROO) Tha thun v C ch Gii quyt Tranh chp

1. Thng mi hng ha
- Hip nh ch cht iu chnh lnh vc thng mi hng ho ca WTO l GATT 1994. Ni dung c bn ca GATT: GATT a ra cc nguyn tc c bn tin hnh thng mi hng ho gia cc nc thnh vin, l nguyn tc MFN, NT, khng hn ch s lng, cc hip nh thng mi khu vc, cc iu khon u tin v u i dnh cho cc nc ang v chm pht trin, cc quy tc v m phn, rng buc thu quan v m phn li... GATT cng c cc iu khon c bn v cc vn chng bn ph gi, xc nh tr gi hi quan, tr cp, t v khn cp... tuy nhin nhng iu khon ny cha y v chi tit, sau ny chng c c th ho thnh cc hip nh ring bit. Mc tiu c bn ca GATT l to c s tin hnh gim thu quan khng ngng v rng buc chng. n khi kt thc vng m phn Uruguay, cc nc thnh vin a ra cc cam kt rng buc thu i vi hu ht cc mt hng cng nghip nhp khu. - Thc hin nguyn tc i x Ti hu quc (MFN) i vi hng ha nhp khu (NK) c xut x t cc nc khc nhau v nguyn tc i x quc gia (NT) i vi hng NK v hng sn xut trong nc tc l khng c s phn bit i x v thu ni a, v chnh sch gi, cc loi ph, cc phng php tip cn th trng,

Trang 15

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

vn ti, phn phi hng ha v lu kho gia hng ha sn xut trong nc v hng NK. - WTO tha nhn thu quan (thu NK) l bin php bo h th trng ni a duy nht c p dng v y l bin php bo h mu dch mang tnh minh bch, t bp mo thng mi nht. Cc hng ro bo h mu dch phi thu quan nh: h thng giy php, hn ngch v cc bin php hn ch mu dch khc cn c bi b. - Cc nc thuc WTO phi gim thu quan v khng tng thu nhp khu to iu kin thun li cho hot ng thng mi. V d trong lnh vc nng nghip cc nc cng nghip pht trin ct gim bnh qun 36% cc dng thu v mi dng ct gim 15% mc thu. Vi cc nc ang pht trin con s tng ng l 24 v 10. Thi gian thc hin ct gim l 10 nm bt u t 01/1995. trong lnh vc cng nghip cc nc pht trin ct gim 40% thu v a mc thu nhp khu hng cng nghip t 6,3% bnh qun xung cn 3,8%. Thi gian ct gim thu i vi hng cng nghip n 01/2000 phi thc hin xong. - V p dng cc bin php hn ch s lng nhp khu Cc bin php phi thu cn c bi b, tuy nhin trong trng hp cn thit vn c th p dng nh: m bo an ninh quc gia, bo v vn ha truyn thng, mi trng, sc kho cng ng Nu chnh ph vn duy tr bin php giy php nhp khu th WTO quy nh cp gip php nhp khu phi n gin, r rng v d d on. Cc Chnh ph phi cng b thng tin y cho cc nh kinh doanh bit gip php c cp nh th no v cn c cp. Khi t ra cc th tc cp giy php nhp khu mi hay thay i cc th tc hin ti, cc thnh vin phi thng bo theo nhng quy nh c th cho WTO. Vic xt n nhp khu cng phi tun th cc qui nh cht ch. - Cng nhn quyn kinh doanh xut nhp khu ca cc t chc v c nhn khng phn bit thnh phn kinh t ca nc mnh cng nh cc t chc v c nhn ca nc thnh vin WTO trn lnh th nc mnh. - Hn ch tr cp trn lan ca Chnh ph v chng ph gi lm sai lch thng mi cng bng.

Trang 16

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- Qui nh gi tr tnh thu quan v gi giao dch thc t ch khng phi l gi do cc c quan qun l nh nc p t - WTO cho php cc nc thnh vin c duy tr Doanh nghip thng mi nh nc vi iu kin cc doanh nghip ny hot ng hon ton trn c ch th trng. - Cc nc thuc WTO c p dng bin php bo v tm thi bo v th trng ni a , l cc bin php: thu chng bn gi, thu i khng , bin php t v khn cp. Ph gi v thu chng ph gi: Ph gi xy ra khi mt cng ty xut khu mt sn phm vi gi thp hn gi thng thng ti nc sn xut. Khi bn ph gi nc nhp khu gy ra cnh tranh khng cng bng gy thit hi cho sn xut ni a, trong trng hp ny WTO cho php cho nc thnh vin nhp khu c quyn a ra loi thu chng ph gi nhm to ngun ti chnh b p thit hi do hin tng bn ph gi gy nn. Vic a thu chng ph gi phi tun th cc quy ch rt cht ch v phc tp do WTO a ra. Tr cp v thu i khng : WTO cho php cc nc thnh vin c th tr cp cho cc ngnh sn xut non tr pht trin, c kh nng chim lnh th trng, tuy nhin khng cho php tr cp nng sn. V WTO cng cho php : nu hng xut khu c tr cp gy thit hi cho ngnh sn xut cng nghip nc nhp khu th nc ny c th p dng thu i khng hn ch p dng thu i khng hn ch do thit hi do tr cp gy nn. WTO cho php cc nc ang pht trin c thu nhp bnh qun u ngi di 1000USD/nm c php duy tr cc bin php tr cp b cm nh: tr cp xut khu, tr cp nng sn nhng khng c tr cp nhm thay th nhp khu. Nhp khu t v bin php t v khn cp: Khi mt mt hng no c nhp khu qu nhiu gy thit hi cho sn xut ca mt quc gia th WTO cho php Chnh ph ca quc gia c th khn

Trang 17

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

cp a ra cc bin php t v tm thi k c bin php hn ch s lng khc phc thit hi do hng nhp khu t gy nn. WTO i hi nc p dng bin php t v khn cp phi c ngha v thng bo cc bin php m mnh p dng vi cc mt hng b nh hng . Cc bin php t v khn cp khng c p dng khi sn xut trong nc gp kh khn do nng lc cnh tranh km c nguyn nhn t trnh qun l km, s dng cng ngh lc hu, gi thnh sn phm trong nc cao - Hip nh dt may: ATC + Hip nh a si (MFA) k kt 1974 l thc hin n trc thi im vng m phn Urugoay y l hip nh iu chnh thng mi quc t v mt hng dt may. Theo tinh thn ca Hip nh ny cc nc cng nghip pht trin c quyn thit lp Quota hn ch nhp khu t cc nc ang pht trin. + Hip nh dt may (ATC) thay th Hip nh a si c tho lun vng m phn Urugoay v bt u c hiu lc t 1995 v thc hin xong vo nm 31/12/2004. Ni dung chnh ca ATC l : cc nc thnh vin WTO thng qua 4 giai on gim hn ngch v tin ti xa b hon ton hn ngch vo u nm 2005. + Nu Vit Nam l thnh vin WTO th t nm 2005 hng dt may Vit Nam xut khu sang cc nc khng b hn ch bi cc quy nh v hn ngch xut khu na.

2. Hip nh chung thng mi dch v GATS General Agreement on Trade In Services


Hip nh chung v thng mi dch v c a ra thng tho vng m phn Urugoay v tr thnh mt hip nh quan trng ca WTO. - Mc tiu ca Hip nh thng mi DV M ca th trng dch v kch thch cnh tranh nhm to ra nhiu dch v sn sng hn, r hn, cht lng hon ho hn nhm tho mn cc nhu cu kinh doanh sn xut, thng mi, v nng cao mc sng nhn dn. - Phm vi p dng ca Hip nh thng mi dch v ca WTO: Ngoi tr cc dch v c cung cp thuc phm vi cc hot ng chc nng ca c quan Chnh ph, c th l vic cung cp dch v khng mang tnh cht
Trang 18

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

thng mi v cnh tranh vi bt c nh cung cp no cc loi dch v khc u thuc phm vi iu chnh ca Hip nh thng mi dch v ca WTO. Cc loi dch v c chia thnh 12 ngnh v 155 phn ngnh. Theo GATS, vic cung cp cc loi dch v ny c th tin hnh 1 trong 4 phng thc hoc kt hp gia cc phng thc sau: Cung cp dch v qua bin gii Tiu th dch v nc ngoi Cung cp dch v thng qua hin din thng mi Cung cp dch v thng qua s hin din ca th nhn. Mc m ca th trng thng mi dch v ca mt quc gia thnh vin WTO tu thuc vo kt qu m phn v cc cam kt m quv gia k trong lnh vc dch v. - Cc nguyn tc p dng trong m ca th trng thng mi dch v: Nguyn tc ti hu quc (MFN) y l nguyn tc bt buc nhm to mt sn chi bnh ng cho cc nh dch v nc ngoi trn th trng ca nc dch v. Nguyn tc MFN p dng khng bao gm cc lnh vc c nc nhp khu dch v a vo danh mc loi tr i ng tm thi. Nguyn tc i x quc gia (NT) Nguyn tc ny trong lnh vc thng mi dch v ch thc hin trn c s kt qu ca cc cuc m phn v cc cam kt v tin trnh t do ho dch v gia cc thnh vin. Nguyn tc ny ch p dng i vi cc lnh vc v trong chng mc cam kt thc hin ch khng p dng i vi cc lnh vc m nc cha cam kt.

3. Quyn s hu tr tu c lin quan n thng mi:


Hip nh v quyn s hu tr tu c lin quan n thng mi (Hip nh TRIPS) bt u c hiu lc 1/4/1995

Trang 19

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- i tng iu chnh ca Hip nh Trips-Agreement on Trade Related Acpects of intelectual Property Right : Bn quyn v cc quyn c lin quan Nhn hiu hng ho Ch dn a l Kiu dng cng nghip Sng ch Thit k b tr mch thch hp B mt thng tin thng mi Hn ch cc hot ng chng cnh tranh trong cc hp ng chuyn giao cng ngh - Cc nguyn tc chnh ca Hip nh Trips: Nguyn tc ti hu quc (MFN) Nguyn tc ny i hi mt nc thnh vin ca WTO ginh nhng u i, u tin hoc min tr p dng bo h quyn s hu tr tu lin quan n hot ng thng mi cho cng dn ca mt quc gia th cng phi ginh nhng iu kin tng t cho cc cng nhn ca tt c cc nc thnh vin khc ca WTO. Nguyn tc i x quc gia (NT) Vi nguyn tc ny mi nc thnh vin WTO cho cc cng dn ca cc nc thnh vin khc nhng i x khng km thun li hn v bo b quyn s hu tr tu c lin quan n thng mi so vi cng dn ca nc mnh. Hai nguyn tc k trn c th khng phi p dng trong cc trng hp ngoi l (quy nh min tr ngha v tun th Hip nh Trips ca WTO) - Cc trng hp ngoi l c quy nh c th trong: Cng c Paris (v bo h s hu cng nghip) Cng c Berne (v bo h cc tc phm vn hc v ngh thut) Cng c Rome (v bo h ngi biu din, ngi sn xut bn ghi m v cc t chc pht thanh truyn hnh)

Trang 20

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Hip c Washington (v s hu tr tu trong lnh vc mch tch hp) - Thi hn cn thit thc hin chuyn i h thng lut ca quc gia ph hp vi ni dung ca Hip nh Trips l: Cc nc cng nghip pht trin 1 nm sau khi Hip nh Trips c hiu lc Cc nc ang pht trin 5 nm Cc nc km pht trin 11 nm

4. Hip nh cc bin php u t lin quan n thng mi: (TRIMS Agreement on Trade Related Investment Measures)
- i tng iu chnh ca TRIMS: ch p dng cc bin php c lin quan n thng mi bng hng ha. - Mc tiu ca TRIMS: to iu kin thun li cho hot ng u t quc t. - Ni dung c bn ca TRIMS: Cho php cc nh u t nc ngoi c hng nguyn tc i x quc gia NT trong hot ng u t sang cc nc thnh vin thuc WTO. Loi b (khng p dng ) cc bin php thng mi gy tr ngi cho hot ng u t: Cc bin php bt buc hay iu kin v quy nh mt t l ni a ha i vi cc doanh nghip. Cc bin php cn bng thng mi buc doanh nghip phi t cn i v khi lng v tr gi cn i v khi lng v tr gi xut nhp khu, v ngoi hi - Thi hn thc hin TRIMS:

Cc nc cng nghip pht trin 2 nm sau khi TRIMS c hiu lc .

Cc nc ang pht trin 5 nm. Cc nc chm pht trin 7 nm.

Trang 21

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

III. VIT NAM GIA NHP T CHC THNG MI TH GII WTO:


1. Lch s gia nhp WTO ca Vit Nam
1.1 Tin trnh Vit Nam gia nhp WTO phi tri qua 6 giai on

Giai oan 1: Np n xin gia nhp:

Vit Nam l quan st vin ca GATT (Hip nh chung v thu quan v thng mi) v chnh thc np n gia nhp WTO ngy 4/1/1995

Giai on 2 : Gi B vong lc v ch ngoi thng ca quc gia

Ngy 22/ 8 /1996 chng ta hon thnh B vong lc v ch ngoi thng ca Vit nam v gi ti ban th k WTO lun chuyn ti cc thnh vin ca ban cng tc.

Giai on 3: Lm r chnh sch thng mi ca quc gia xin gia nhp:

Thng 7/1998, Vit Nam tin hnh phin hp a phng u tin ti Nhm cng tc v minh bch ha cc chnh sch kinh t thng mi. Thng 11/1998 thc hin phin hp ln 2 minh bch chnh sch ca Vit nam trong cc lnh vc thng mi ho, thng mi dch v v s hu tr tu. Thng 7/1999 ti phin hp ln 3 v c bn hon thnh giai on lm r chnh sch thng mi Vit nam.

Giai on 4:

a ra cc bn cho ban u v thu, bn cho ban u v l trnh loi b cc hang ro phi thu, bn cho ban u v m ca th trng hng ho v dch v. tin hnh m phn vi tng nc thnh vin c yu cu m phn v tng ni dung cho ti khi kt qu m phn tho mn mi yu cu ca cc nc thnh vin WTO. T ngy 02-12/12/2003 phin th 7 m phn gia nhp WTO ca Vit nam tin hnh ti tr s ca WTO. phin m phn nay Vit Nam trnh bn cho ln 3 v chnh sch thng mi ca Vit Nam. Kt qu ca vng ny gip Vit nam tin nhanh hn vo WTO.

Trang 22

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Vng m phn th 8 din ra thng 6/2004 Vit nam cam kt thc hin ngha v MFN ngay sau khi gia nhp i vi c hng ho v dch v. Thc hin nguyn tc khng phn bit i x gia hng ho trong nc v hang nhp khu. Vit nam tuyn b bi b ngay tr cp xut khu c ph khi gia nhp WTO, cn i vi cc loi nng sn khc bi b sau 3 nm k t khi gia nhp. V hip nh v sinh an ton thc phm, ch tr mt, hai ngha v chng ta cn thi gian nng cao nng lc qun l (khong 2 nm) cn li cc ngha v khc u tun th. V tr cp khc c lin quan n hng cng nghip, vit nam tuyn b tr cp gn vi t l ni a ho s xo ngay thi im gia nhp cc hnh thc tr cp nh t ngn sch s bi b trong vng 5 nm k t khi gia nhp. Vit nam cam kt m th trng cho doanh nghip Hoa k lc no(theo l trnh hip nh thng mi Vit-M) th s m ca cho cc thnh vin lc y. Vit nam chp thun gim thu thu nhp bnh qun them 4% so vi ln cho phin hp th 7, Thu nhp khu bnh qun cn 18%. Vit nam cam kt thc hin y ngay t khi gia nhp cc hip nh v s hu tr tu TRIPS, TRIMS, hip nh v hi quan, hip nh v ro cn k thut i vi thng mi. T ngy 7/12/2004 Vit nam tham gia vng m phn th 9.

Giai on 5 :

Hon thnh ngh nh th gia nhp WTO. N c xy dng trn c s kt qu m phn song phng v a phng t c. Giai on ny chng ta tin hnh m phn vi 28 nc, Thnh vin cui cng cng l thnh vin kh khn nht, cng thng nht m chng ta m phn l M

Giai on 6:

Quc hi ph chun vn kin gia nhp WTO vo ngy 27 - 28.11.2006. Sau khi Quc hi ph chun, chng ta s thng bo cho WTO v 30 ngy sau Vit Nam s chnh thc tr thnh thnh vin WTO v cc cam kt ca ta bt u c hiu lc.

Trang 23

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

1.2 Cc mc nh du chng ng gia nhp WTO ca Vit Nam


04-01-1995: n xin gia nhp WTO ca Vit Nam c i hi ng tip nhn. 31-01-1995: Ban xem xt cng tc gia nhp (WP) ca Vit Nam c thnh lp vi ch tch l ng Eirik Glenne, i s Na Uy ti WTO. 24-08-1995: Vit Nam np B vong lc v ch ngoi thng Vit Nam v gi ti Ban th k WTO lun chuyn n cc thnh vin ca Ban cng tc. Nm 1998-1999: Cc phin hi v tr li vi Ban xem xt cng tc xt duyt. u nm 2002: Vit Nam gi bn cho ban u v thu quan v dch v ti WTO v bt u tin hnh m phn song phng vi mt s thnh vin trn c s bn cho ban u v thu quan v dch v. 09-10-2004: Vit Nam v EU t tha thun v vic Vit Nam gia nhp WTO. 09-06-2005: Vit Nam v Nht Bn t c tha thun c bn v vn m ng cho Vit Nam sm gia nhp WTO. 12-06-2005: Vit Nam c mt phi on m phn hng hu sang Washington trc thm chuyn thm M chnh thc ca Th tng Phan Vn Khi vi quyt tm i n kt thc m phn song phng. 18-07-2005: Vit Nam v Trung Quc t c tha thun v vic m ca th trng Vit Nam gia nhp WTO. 31-05-2006: K tha thun kt thc m phn song phng vi M nc cui cng trong 28 i tc c yu cu m phn song phng. 26-10-2006: Vit Nam hon tt m phn a phng tt p vi cc nc. Cuc m phn trc din ra cng thng v tng chng khng th kt thc c cho n pht cht.

Trang 24

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

3. Cc cam kt ca Vit Nam khi gia nhp t chc thng mi th gii WTO:
3.1. Thng mi hng ha (Cam kt v thu nhp khu)
Vit Nam cam kt rng buc vi ton b Biu thu nhp khu hin hnh gm 10.600 dng thu. - Thu sut cam kt cui cng c mc bnh qun gim i 23% so vi mc thu bnh qun hin hnh (thu sut MFN) ca Biu thu (t 17,4% xung cn 13,4%). Thi gian thc hin sau 5- 7 nm. - Trong ton b Biu cam kt, Vit Nam s ct gim thu vi khong 3.800 dng thu (chim 35,5% s dng ca Biu thu); rng buc mc thu hin hnh vi khong 3.700 dng (chim 34,5% s dng ca Biu thu); rng buc theo mc thu trn cao hn mc thu sut hin hnh vi 3.170 dng thu (chim 30% s dng ca Biu thu), ch yu l i vi cc nhm hng nh xng du, kim loi, ho cht, mt s phng tin vn ti . - Mt s mt hng ang c thu sut cao t trn 20%, 30% s c ct gim thu ngay khi gia nhp. Nhng nhm mt hng c cam kt ct gim thu nhiu nht bao gm: dt may, c v sn phm c, g v giy, hng ch to khc, my mc thit b in-in t. - i vi lnh vc nng nghip, mc cam kt bnh qun l 25,2% vo thi im gia nhp v 21,0% s l mc ct gim cui cng. So snh vi mc thu MFN bnh qun i vi lnh vc nng nghip hin nay l 23,5% th mc ct gim i s l 10% . Trong lnh vc nng nghip, Vit Nam s c p dng c ch hn ngch thu quan i vi 4 mt hng, gm: trng, ng, thuc l l, mui ( mui trong WTO khng c coi l mt hng nng sn) . i vi 4 mt hng ny, mc thu trong hn ngch l tng ng mc thu MFN hin hnh (trng 40%, ng th 25%, ng tinh 50-60%, thuc l l: 30%, mui n 30%), thp hn nhiu so vi mc thu ngoi hn ngch. - i vi lnh vc cng nghip, mc cam kt bnh qun vo thi im gia nhp l 16,1%, v mc ct gim cui cng s l 12,6%. So snh vi mc thu MFN bnh qun ca hng cng nghip hin nay l 16,6% th mc ct gim i s l 23,9% .
Trang 25

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- Cc mc ct gim ny c th so snh tng ng vi cc mc ct gim trung bnh ca cc nc nc ang pht trin v pht trin trong vng m phn Uruguay ( 1994 ) nh sau: trong lnh vc nng nghip cc nc ang pht trin v pht trin cam kt ct gim l 30% v 46%; vi hng cng nghip tng ng l 37% v 24%; Trung quc trong m phn gia nhp ca mnh cam kt ct gim khong 45% thu nhp khu (t 17,5% xung 10%). Mc cam kt v ct gim thu ca Vit Nam tng hp theo mt s nhm ngnh hng v nhm mt hng chnh vi thi gian thc hin c c th ho trong cc bng di y: Bng 1 - Mc thu cam kt bnh qun theo nhm ngnh hng chnh Thu sut cam kt ti Nhm mt hng WTO (%) 1. Nng sn 25,2 2. C, sn phm c 29,1 3. Du kh 36,8 4. G, giy 14,6 5. Dt may 13,7 6. Da, cao su 19,1 7. Kim loi 14,8 8. Ha cht 11,1 9. Thit b vn ti 46,9 10. My mc thit b c kh 9,2 11. My mc thit b in 13,9 12. Khong sn 16,1 13. Hng ch to khc 12,9 C biu thu 17,2 Ngun : Cng b chnh thc ca Vit Nam 21,0 18,0 36,6 10,5 13,7 14,6 11,4 6,9 37,4 7,3 9,5 14,1 10,2 13,4 Thu sut cam kt ct (%)

thi im gia nhp gim cui cng cho WTO

Nh tt c cc nc mi gia nhp khc, Vit Nam cng cam kt tham gia vo mt s Hip nh t do ho theo ngnh. Nhng ngnh m Vit Nam cam kt tham gia y l sn phm cng ngh thng tin (ITA), dt may v thit b y t. Nhng

Trang 26

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

ngnh m Vit Nam tham gia mt phn l thit b my bay, ho cht v thit b xy dng. Thi gian thc hin cam kt gim thu l t 3-5 nm. Trong cc Hip nh trn, tham gia ITA l quan trng nht, theo khong 330 dng thu thuc din cng ngh thng tin s phi c thu sut 0% sau 3-5 nm. Nh vy, cc sn phm in t nh: my tnh, in thoi di ng; my ghi hnh, my-nh k thut s s u c thu sut 0%, thc hin sau 3-5 nm, ti a l sau 7 nm. Vic tham gia Hip nh dt may (thc hin a phng ho mc thu cam kt theo cc Hip nh dt may vi EU, Hoa k) cng dn n gim thu ng k i vi cc mt hng ny: vi t 40% xung 12%, qun o t 50% xung 20%, si t 20% xung 5%.

Trang 27

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Bng 2 - Cam kt ct gim thu nhp khu theo mt s nhm mt hng chnh TT Mt hng Thu sut MFN (%) Cam kt vi WTO Thu sut khi gia Thu sut cui nhp (%) cng (%) (1) 1 (2) Mt s sn phm nng nghip - Tht b - Tht ln - Sa nguyn liu - Sa thnh phm - Tht ch bin - Bnh ko (t/s bnh qun) - Bia - Ru - Thuc l iu - X g - Thc n gia sc Mt s sn phm cng nghip - Xng du (t/s bnh qun) - St thp (t/s bnh qun) - Xi mng - Phn ha hc (t/s bnh qun) - Giy (t/s bnh qun) - Tivi - iu ha - My git (3) 20 30 20 30 50 39,3 80 65 100 100 10 (4) 20 30 20 30 40 34,4 65 65 150 150 10 (5) 14 15 18 25 22 25,3 35 45-50 135 100 7 Thi hn thc hin (6) 5 nm 5 nm 2 nm 5 nm 5 nm 3-5 nm 5 nm 5-6 nm 3 nm 5 nm 2 nm

0-10 40

38,7 17,7 40 6,5

38,7 13 32 6,4 15,1 25 25 25 5-7 nm 4 nm 2 nm 5 nm 5 nm 3 nm 4 nm Thc hin ngay khi gia nhp (theo H dt may c vi EU, US) 5 nm

22,3 50 50 40

20,7 40 40 38

- Dt may (t/s bnh qun) - Giy dp - Xe t con

37,3 50

13,7 40

13,7 30

Ngun : Cng b chnh thc ca Vit Nam

Trang 28

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Bng 3 - Cc cam kt thc hin Hip nh t do ho theo ngnh Hip nh t do ho theo ngnh T/s cam S dng T/s MFN kt cui thu (%) cng (%)

1. H cng ngh thng tin ITA- tham gia 330 5,2% 0% 100% 2. H hi ho ho cht CH- tham gia 81% 1.300/1.600 6,8% 4,4% 3. H thit b my bay dn dng CA- tham 89 4,2% 2,6% gia hu ht 4. H dt may TXT- tham gia 100% 1.170 37,2% 13,2% 5. H thit b y t ME- tham gia 100% 81 2,6% 0% Ngoi ra, tham gia khng y mt s H khc nh thit b khoa hc, thit b xy dng Ngun : Cng b chnh thc ca Vit Nam

3.2. Cam kt v m ca th trng dch v


- V din cam kt, trong Hip nh thng mi song phng (BTA) vi Hoa K ta cam kt 8 ngnh dch v (khong 65 phn ngnh). Trong tha thun WTO, ta cam kt 11 ngnh dch v, tnh theo phn ngnh khong 110 ngnh. - V mc cam kt, vi hu ht cc ngnh dch v, trong c nhng ngnh nhy cm nh bo him, phn phi, du lch ta gi c mc cam kt gn nh trong BTA. Ring vin thng, ngn hng v chng khon, sm kt thc m phn, ta c mt s bc tin nhng nhn chung khng qu xa so vi hin trng v u ph hp vi nh hng pht trin c ph duyt cho cc ngnh ny. - Cam kt chung cho cc ngnh dch v v c bn nh BTA. Trc ht, cng ty nc ngoi khng c hin din ti Vit Nam di hnh thc chi nhnh, tr phi iu c ta cho php trong tng ngnh c th. Ngoi ra, cng ty nc ngoi tuy c php a cn b qun l vo lm vic ti Vit Nam nhng t nht 20% cn b qun l ca cng ty phi l ngi Vit Nam. Cui cng, ta cho php t chc v c nhn nc ngoi c mua c phn trong cc doanh nghip Vit Nam nhng t l phi ph hp vi mc m ca th trng ngnh . Ring ngn hng ta ch cho php ngn hng nc ngoi mua ti a 30% c phn.

Trang 29

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- Dch v khai thc h tr du kh: ng cho php cc DN nc ngoi c thnh lp cng ty 100% vn nc ngoi sau 5 nm k t khi gia nhp p ng cc dch v h tr khai thc du kh. Tuy nhin, Vit Nam cn gi nguyn quyn qun l cc hot ng trn bin, thm lc a v quyn ch nh cc ty thm d, khai thc ti nguyn. Bo lu c mt danh mc cc dch v dnh ring cho cc DN Vit Nam nh dch v bay, dch v cung cp trang thit b v vt phm cho dn khoan xa b Tt c cc cng ty vo Vit Nam cung ng dch v h tr du kh u phi ng k vi c quan nh nc c thm quyn. - Dch v vin thng, Vit Nam c thm mt s nhn nhng so vi BTA nhng mc hp l, ph hp vi chin lc pht trin ca ta. C th l cho php thnh lp lin doanh a s vn nc ngoi cung cp dch v vin thng khng gn vi h tng mng (phi thu mng do DN Vit Nam nm quyn kim sot) v ni lng mt cht v vic cung cp dch v qua bin gii i ly gi li hn ch p dng cho vin thng c gn vi h tng mng (ch cc cc doanh nghip nh nc nm a s vn mi u t h tng mng, nc ngoi ch c gp vn n 49% v cng ch c lin doanh vi i tc Vit Nam c cp php). - Dch v phn phi, v c bn gi c nh BTA, tc l kh cht s vi cc nc mi gia nhp. Trc ht, v thi im cho php thnh lp DN 100% vn nc ngoi l nh BTA (1/1/2009). Th hai, tng t nh BTA, ta khng m ca th trng phn phi xng du, dc phm, sch bo, tp ch, bng hnh, thuc l, go, ng v kim loi qu cho nc ngoi. Nhiu sn phm nhy cm nh st thp, xi mng, phn bn ta ch m ca th trng sau 3 nm. DN c vn u t nc ngoi, m im bn l th hai tr i phi c ta cho php theo tng trng hp c th. - Dch v bo him, v tng th, mc cam kt ngang BTA, tuy nhin, ta ng cho Hoa K thnh lp chi nhnh bo him phi nhn th sau 5 nm k t ngy gia nhp. - Dch v ngn hng, ta ng cho thnh lp ngn hng con 100% vn nc ngoi khng mun hn ngy 1/4/2007. Ngoi ra ngn hng nc ngoi mun c thnh lp chi nhnh ti Vit Nam nhng chi nhnh khng c php m chi nhnh ph v vn phi chu hn ch v huy ng tin gi bng VND t th nhn Vit

Trang 30

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Nam trong vng 5 nm k t khi ta gia nhp WTO. Ta vn gi c hn ch v mua c phn trong ngn hng Vit Nam (khng qu 30%). - Dch v chng khon, ta cho php thnh lp cng ty chng khon 100% vn nc ngoi v chi nhnh sau 5 nm k t khi gia nhp WTO - Cc cam kt khc, vi cc ngnh cn li nh du lch, gio dc, php l, k ton, xy dng, vn ti mc cam kt v c bn khng khc nhiu so vi BTA. Ngoi ra khng m ca dch v in n - xut bn.

3.3. Thc thi quyn s hu tri tu


- S hu tr tu (SHTT) l mt trong nhng lnh vc c cc Thnh vin ca T chc Thng mi Th gii (WTO) ht sc quan tm. Nhng vn lin quan n thng mi ca quyn SHTT (TRIPS) l mt trong nhng ni dung ln trong nhng cam kt ca Vit Nam khi gia nhp WTO. Trong nhng nm u gia nhp WTO, quyn SHTT ca Vit Nam s l vn c nh hng r nt nht n hot ng kinh doanh, thng mi do nhng tc ng trc tip t cc nguyn tc, yu cu thc thi lut ca WTO. Hip nh v cc kha cnh lin quan n thng mi ca quyn SHTT (TRIPS) - WTO buc VN phi t c hai chun mc ln v ni dung bo h (tnh y ) v v hiu lc thc thi php lut (tnh hiu qu) ca h thng SHTT. Do , vic thc thi tt quyn SHTT l mt trong nhng i hi hng u ca WTO. H thng php lut v SHTT ca Vit Nam tng i hon chnh, ni dung tim cn dn n cc nguyn tc v quy nh ca WTO, WIPO... Hin nay, VN l thnh vin ca cc iu c quan trng nh Cng c Paris, Tho c Madrid, Ngh nh th Madrid v ng k quc t nhn hiu hng ho, Hip c hp tc Patent, Cng c Berne v bn quyn...v c bit l Hip nh Trips. Ngoi ra, cc iu c quc t a phng v song phng lin quan n vic khiu ni, xt x, trng ti, thi hnh bn n, quyt nh, tng tr t php... gia VN v cc nc l nhng c s quan trng trong cng tc thc thi quyn SHTT VN. Tuy nhin, hin nay, VN cha c To n, c quan thc thi chuyn trch quyn SHTT, cha c c cc thm phn, cng chc thc thi, x l chuyn trch cc ti phm, hnh vi xm phm quyn SHTT...
Trang 31

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Bn cnh , nhn thc ca chnh cng ng doanh nghip i vi vn SHTT ni chung, thc thi quyn SHTT ni ring mc d c ci thin nhng cn thp. Theo thng k ca Cc SHTT Vit Nam, s lng doanh nghip VN np n xc lp cc quyn SHTT chim t l thp so vi doanh nghip nc ngoi. n ng k sng ch ch l 9,24%, gii php hu ch l 60,13%, kiu dng cng nghip l 84,32%, nhn hiu hng ho l 58,12%...V s lng vn bng c cp, sng ch ch l 4,5%, gii php hu ch l 60%, kiu dng l 86%, nhn hiu hng ho l 53%... Trong khi , trn th gii (ngay trong cc DN c vn u t nc ngoi), ngi ta coi SHTT l mt yu t quan trng cu thnh gi tr hng ho, dch v. Cng vi vic d bo v mt ln sng u t mi vo Vit Nam, s lng n ng k quc t cc i tng ca quyn SHTT ca cc tp on, cng ty mun tm kim c hi kinh doanh VN s gia tng nhanh chng trong nhng nm ti. Do , vn chnh phi l ci thin nhn thc t cng ng doanh nghip VN i vi vn SHTT ni chung, thc thi quyn SHTT ni ring, c bit l ng k xc lp v bo v quyn. 3.3.1. V bn quyn tc gi: - T nm 2005, Vit Nam ban hnh Lut S hu tr tu. Vn bn quyn tc gi c quy nh v p dng theo Lut SHTT 2005 v B Lut Dn s 2005. Theo , quyn tc gi i vi nhng tc phm gc c bo h khng phn bit hnh thc, ngn ng th hin v cht lng ca tc phm. Trong qu trnh m phn, tr li cu hi lin quan n vic p dng nguyn tc i x quc gia, i din ca Vit Nam ni rng, Lut SHTT nm 2005 bo m thc hin iu 3 ca Hip nh TRIPS v iu 3 ca Cng c Berne. Theo iu 13 ca Lut SHTT cng dn ca nc thnh vin Cng c Berne hoc WTO s c bo h quyn tc gi Vit Nam. Trong qu trnh m phn, mt s Thnh vin c kin cho rng h thy mt s c quan ca Chnh ph Vit Nam s dng phn mm my tnh m cha c php ca ch s hu. H cng lu rng mt c quan ca Chnh ph Vit Nam v mt doanh nghip Nh nc ang cung cp truyn hnh cp khng c bn quyn cho khch hng Vit Nam. Nhng Thnh vin ny ngh Vit Nam chm dt tnh

Trang 32

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

trng ny trong qu trnh m phn gia nhp WTO v thc thi ngha v theo Hip nh TRIPS. i din Vit Nam xc nhn rng, trc ngy gia nhp, Vit Nam s ban hnh cc vn bn quy phm php lut ph hp vi yu cu cc c quan ca Chnh ph ch s dng cc phn mm my tnh hp php v khng vi phm quyn tc ca nhng phn mm ny; quy nh vic mua v qun l tt c phn mm do cc c quan ca Chnh ph s dng; ban hnh vn bn quy phm php lut quy nh vic cc nh cung cp truyn hnh cp ch c cung cp cc chng trnh c php n khch hng ca h. - V th lao, nhun bt, cc t chc, c nhn s dng cc tc phm c cng b hoc bn ghi m/ghi hnh thc hin chng trnh pht sng c ti tr, qung co hoc thu tin di bt k hnh thc no khng phi xin php nhng phi tr tin nhun bt, th lao cho ch s hu quyn tc gi, quyn lin quan theo quy nh ca Chnh ph. Vit Nam lu rng cc t chc pht sng Vit Nam do Nh nc qun l, hot ng bng ngn sch nh nc, v vy ch nhng trng hp c ti tr, qung co hoc thu tin di bt k hnh thc no mi phi tr tin nhun bt, th lao. Tc gi hoc ch s hu quyn tc gi tc phm gc khi b xm hi c quyn yu cu t chc c nhn c hnh vi xm phm chm dt hnh vi xm phm, xin li, ci chnh cng khai v bi thng thit hi; yu cu c quan Nh nc c thm quyn x l hnh vi xm phm hoc khi kin ra to n c thm quyn hoc thng qua trng ti bo v quyn v li ch hp php ca mnh. Ngi xm phm c th b pht n 200 triu ng hoc b pht t n 3 nm. 3.3.2. V nhn hiu, bao gm c nhn hiu dch v: - Nhn hiu c bo h theo quy nh ti cc iu t 750 -753 ca B Lut Dn s 2005 v Phn III ca Lut SHTT nm 2005. Khng c yu cu bt buc ng k nhn hiu i vi bt k hng ha v dch v no. Tt c cc ng k nhn hiu u c cng b trn Cng bo S hu cng nghip. Vit Nam xc nhn rng trong qu trnh son tho Lut SHTT, Vit Nam tham kho cc quy nh ca Khuyn ngh chung lin quan n cc quy nh v

Trang 33

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

bo h nhn hiu ni ting do Hi ng Lin hip Pari v i hi ng ca T chc SHTT th gii (WIPO) thng qua vo thng 9/1999. H thng bo h nhn hiu ca Vit Nam hon ton ph hp vi Hip nh TRIPS v khon 1 iu 6 bis Cng c Pari. 3.3.3. V ch dn a l, bao gm c tn gi xut x hng ha: - Ch dn a l c bo h theo quy nh ti cc iu t 750-753 ca B Lut Dn s nm 2005 v Phn III ca Lut SHTT nm 2005. Vit Nam lu mt ch dn a l s khng c bo h nu tr thnh tn gi chung Vit Nam. Ch dn a l nc ngoi c bo h nc xut x mi c th c bo h Vit Nam. - Bt k ch th no c quyn, theo lut php ca nc ngoi, s hu, s dng hoc np n ng k ch dn a l nc xut x u c quyn np n ng k ch dn a l ti Vit Nam v c th c ghi nhn trong ng b ch dn a l Vit Nam. - i din Vit Nam cho rng Lut SHTT nm 2005 bo h cc ch dn a l ca Vit Nam v nc ngoi ph hp vi Hip nh TRIPS. Theo , cc quy nh trong iu c quc t m Vit Nam l Thnh vin s c p dng trong trng hp c xung t. 3.3.4. Kiu dng cng nghip: - Php lut hin hnh ca VN ph hp vi cc yu cu ca iu 26.1 Hip nh TRIPS. VN lu , mc d cc quy nh lin quan khng c din t ging ht nh li vn ca Hip nh TRIPS nhng cc quy nh ca cc iu 123.1(a), 124.2 v 126.1 ca Lut S hu tr tu nm 2005 cng bao hm vic sn xut, bn hoc nhp khu sn phm mang kiu dng v c bn l bn sao ca kiu dng c bo h. - Thi hn bo h ban u i vi kiu dng cng nghip l 5 nm tnh t ngy np n-c hiu lc t ngy ng k - v c th c gia hn 2 ln lin tip, mi ln 5 nm.

Trang 34

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

3..3.5. Sng ch: - Sng ch c tnh mi i vi th gii, trnh sng to v kh nng p dng cng nghip c bo h theo quy nh ti cc iu t 750 n 753 ca B Lut Dn s nm 2005 v Phn III ca Lut SHTT nm 2005. c bit, i tng khng phi bo h theo Hip nh TRIPS vn c bo h ti VN. - Sng ch c tnh mi i vi th gii, v c kh nng p dng cng nghip - thm ch khng c trnh sng to nhng khng phi l hiu bit thng thng c th c bo h theo Bng c quyn gii php hu ch. Ch s hu Bng c quyn sng ch hoc Bng c quyn gii php hu ch c c quyn s dng, chuyn giao quyn s hu, v chuyn giao quyn s dng sng ch cho ngi khc. Ch s hu c quyn yu cu ngi khc chm dt hnh vi xm phm v c quyn yu cu bi thng thit hi do hnh vi xm phm gy ra. Thi hn hiu lc ca nhng Bng c quyn sng ch v Bng c quyn gii php hu ch tng ng l 20 v 10 nm tnh t ngy np n - c hiu lc t ngy cp. 3.3.6. Bo h ging cy trng: - Cc quy nh v bo h ging cy trng mi theo cc tiu chun ca UPOV. Cc iu kin bo h c p dng cho ging cy trng theo quy nh ti cc iu t 158 n 162 ca Lut SHTT nm 2005 hon ton tng thch vi cc iu kin bo h quy nh ti cc iu t 5 n 9 ca UPOV, bao gm tnh mi, tnh khch bit, tnh ng nht v tnh n nh. - Thi hn bo h quyn ca ngi to ging l 25 nm i vi cy thn g v cy nho v 20 nm i vi cc ging cy trng khc k t ngy cc quyn c xc lp. Khng m rng quyn ca ngi to ging i vi sn phm thu hoch hoc sn phm c sn xut trc tip t sn phm thu hoch c t vic s dng tri php vt liu nhn ging ca ging cy c bo h. 3.3.7. Thit k b tr mch tch hp: i din VN khng nh thit k b tr mch tch hp bn dn c bo h theo cc iu 4.4, 6.3 (a) v Phn III ca Lut SHTT 2005.

Trang 35

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

3.3.8. Cc yu cu i vi thng tin b mt, bao gm b mt thng mi v d liu th nghim: - B mt kinh doanh c bo h nu p ng y cc iu kin theo quy nh m khng phi ng k. Ch s hu b mt kinh doanh c quyn cm vic s dng tri php b mt kinh doanh ca mnh v yu cu cc c quan Nh nc c thm quyn ra lnh chm dt hnh vi xm phm v bi thng thit hi. - i din VN xc nhn rng Chnh ph VN s tin hnh tt c cc bin php cn thit nhm tun th y tt c cc quy nh ca Hip nh v Cc kha cnh lin quan n thng mi ca quyn SHTT k t ngy gia nhp WTO m khng vin dn n bt k thi hn chuyn tip no.

3.4. Hot ng u t:
Minh bch ha chnh sch u t/ kinh doanh: - Vit Nam khng c cam kt tng th v chnh sch u t m ch c ngha v minh bch ha vn ny. Trong bo co ca Ban cng tc v vic Vit Nam gia nhp WTO, ngoi vic m t hin trng chnh sch, php lut lin quan n hot ng u t , Vit Nam khng nh mt s nguyn tc sau: Nh u t, doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t u c quyn t ch u t, kinh doanh trong cc lnh vc ngnh ngh m php lut khng cm v c quyt nh hnh thc, a im u t, t l gp vn, th trng tiu th sn phm..., tr trng hp iu c quc t m Vit Nam l thnh vin c quy nh khc. - Danh mc lnh vc u t/ kinh doanh c iu kin hoc cm u t/ kinh doanh s c nh k r sot nhm xc nh nhng quy nh cn chng cho hay mu thun xem xt sa i, b sung, hoc loi b. - Vic sa i, b sung hay bi b danh mc cc lnh vc/ ngnh ngh cm u t/ kinh doanh hoc u t / kinh doanh c iu kin s tun th hon ton cc ngha v ca Vit Nam vi WTO, k c nhng ngha v v minh bch ha, ngha v theo hip nh chung v thng mi dch v (GATS) v biu cam kt c th ca Vit Nam v dch v. kin ca doanh nghip, c nhn v t chc c lin quan n vic sa i, b sung cc danh mc ny trong qu trnh son tho s c cng khai ha ph hp vi Lut ban hnh cc vn bn quy phm php lut.
Trang 36

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Cam kt v iu kin v th tc cp php Vit Nam bo m p dng cc iu kin v th tc cp php theo nguyn tc khng to ra cc ro cn c lp v tip cn th trng; c th l: - Th tc v iu kin cp php phi c cng b trc khi c hiu lc v phi xc nh r thi hn c quan c thm quyn xem xt, quyt nh vic cp php. - C quan c thm quyn phi xem xt v quyt nh vic cp php trong thi hn xc nh nu trn. - L ph xt h s xin cp php khng c to ra mt ro cn c lp v tip cn th trng. - Theo yu cu ca ngi np h s xin cp php, c quan c thm quyn phi thng bo tnh trng h s v phi cho bit h s y hay cha; h s c coi l y khi in cc thng tin phi cung cp theo quy nh, nu c yu cu b sung thng tin, c quan c thm quyn phi thng bo khng chm tr cho ngi np h s v phi nu r nhng thng tin cn b sung hon thin h s; ngi np h s phi c c hi sa i, b sung v hon thin h s. - Trng hp khng c cp php, ngi np h s c quyn yu cu c quan c thm quyn thng bo bng vn bn l do t chi cp php. - Trng hp h s cn ph duyt, ngi np h s phi c thng bo khng chm tr bng vn bn sau khi h s c ph duyt. - Khi b t chi cp php, ngi np h s c th np h s mi sa i cc iu kin cha p ng yu cu cp php nu trong h s np trc ; - Trng hp cn kim tra cp php hnh ngh, c quan c thm quyn phi n nh trong thi gian hp l. Cam kt m ca th trng u t trong cc ngnh dch v Vit Nam cam kt m ca 11/12 ngnh vi 110 phn ngnh dch v theo quy nh ca WTO, gm:

Cc dch v kinh doanh; Cc dch v thng tin ( chuyn pht, vin thng, nghe nhn); Dch v xy dng v cc dch v k thut c lin quan;
Trang 37

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Dch v phn phi ( bn bun, bn l, i l, nhng quyn thng Cc dch v gio dc ( gio dc ph thng c s, gio dc bc cao, Cc dch v mi trng ( x l nc thi, rc thi, kh thi, nh gi Cc dch v ti chnh ( bo him, ngn hng , chng khon); Cc dch v y t ( bnh vin, nha khoa, v khm bnh); Cc dch v du lch ( nh hng, khch sn, i l l hnh v iu hnh Cc dch v gii tr, vn ha, th thao ( nh ht, nhc sng, kinh doanh Cc dch v vn ti ( vn ti bin, vn ti thy ni a, vn ti hng

mi); gio dc cho ngi ln, cc dch v gio dc khc); tc ng mi trng);

tour du lch); tr chi in t); khng, vn ti ng st, vn ti ng b, cc dch v h tr cho tt c cc phng thc vn ti. Nhn chung, tr mt s ngnh dch v cha c cam kt, l trnh m cc ca cc dch v ni trn c thc hin ngay sau khi Vit Nam chnh thc l thnh vin ca WTO hoc trong mt s nm k t thi im gia nhp. Cam kt v hnh thc u t ( hin din thng mi) v iu kin gp vn, mua c phn ca nh u t nc ngoi trong cc doanh nghip Vit Nam - Tr khi c quy nh khc trong biu cam kt v dch v, nh cung cp dch v nc ngoi c php hin din thng mi ti Vit Nam di cc hnh thc:

Hp ng hp tc kinh doanh; Doanh nghip lin doanh Doanh nghip 100% vn nc ngoi

Vn phng i din ca nh cung cp dch v nc ngoi khng c php kinh doanh thu li nhun Nh u t nc ngoi khng c php hin din thng mi di hnh thc chi nhnh, tr khi c quy nh khc trong biu cam kt
Trang 38

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- Tr khi php lut Vit Nam c quy nh khc hoc theo s chp thun ca c quan c thm quyn Vit Nam, nh u t nc ngoi ch c mua c phn ca doanh nghip Vit Nam vi t l khng qu 30% vn iu l ca doanh nghip. Sau 01 nm k t khi Vit Nam gia nhp WTO, hn ch ni trn s c loi b, tr hn ch i vi ngn hng v cc ngnh khng c a vo biu cam kt. i vi cc ngnh/ phn ngnh khc nu trong biu cam kt , t l c phn nh u t nc ngoi c php mua li ca doanh nghip Vit Nam phi ph hp vi hn ch v vn gp nc ngoi quy nh ti biu cam kt( nu c), k c nhng hn ch v hnh thc trong giai on chuyn i( nu c th p dng) Cho d c nhng hn ch nu trong biu cam kt, song cc iu kin v s hu, hot ng, hnh thc php nhn quy nh ti Giy php u t / chng nhn u t hoc cc hnh thc khc s khng hn ch hn cc iu kin p dng trc thi im Vit Nam gia nhp WTO

3.5. Doanh nghip nc ngoi


- Tun th quy nh WTO, ta ng cho doanh nghip v c nhn nc ngoi c quyn xut nhp khu hng ha nh ngi Vit Nam k t khi gia nhp, tr i vi cc mt hng thuc danh mc thng mi nh nc nh: xng du, thuc l iu, x g, bng a hnh, bo ch v mt s mt hng nhy cm khc m ta ch cho php sau mt thi gian chuyn i (nh go v dc phm). Vit Nam ng cho php doanh nghip v c nhn nc ngoi khng c hin din ti Vit Nam c ng k quyn xut nhp khu ti Vit Nam. Quyn xut khu ch l quyn ng tn trn t khai hi quan lm th tc xut nhp khu. - Trong mi trng hp, doanh nghip v c nhn nc ngoi s khng c t ng tham gia vo h thng phn phi trong nc. Cc cam kt v quyn kinh doanh s khng nh hng n quyn ca ta trong vic a ra cc quy nh qun l dch v phn phi, c bit i vi sn phm nhy cm nh dc phm, xng du, bo - tp ch...

Trang 39

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

3.6. B ti tr xut khu:


- V tr cp phi nng nghip, Vit Nam ng bi b hon ton cc loi tr cp b cm theo quy nh WTO nh tr cp xut khu v tr cp ni a ha. Tuy nhin vi cc u i u t dnh cho hng xut khu cp trc ngy gia nhp WTO, ta c bo lu thi gian qu l 5 nm (tr ngnh dt may). - V tr cp nng nghip, Vit Nam cam kt khng p dng tr cp xut khu i vi nng sn t thi im gia nhp. Tuy nhin, ta bo lu quyn c hng mt s quy nh ring ca WTO dnh cho nc ang pht trin trong lnh vc ny. i vi loi h tr m WTO quy nh phi ct gim nhn chung ta duy tr c mc khng qu 10% gi tr sn lng. Ngoi mc ny, ta cn bo lu thm mt s khon h tr na vo khong 4.000 t ng mi nm. Cc loi tr cp mang tnh cht khuyn nng hay tr cp phc v pht trin nng nghip c WTO cho php nn ta c p dng khng hn ch.

Trang 40

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

IV. THC TRNG, THNH CNG V HN CH CA DOANH NGHIP VIT NAM TRONG QU TRNH THC HIN CAM KT WTO HI NHP KINH T QUC T:
1. Thc trng doang nhip Vit Nam:
Ngy 11-1-2007, Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca T chc Thng mi Th gii (WTO). T n nay, ngi dn Vit Nam chng kin nhiu din bin kinh t phc tp, c ci hay nhng cng khng t iu d, t vic hi nhp ny. Vi Vit Nam, vic gia nhp WTO to ra c hi thc y ci cch th ch, to lp mi trng u t v kinh doanh thun li, nng cao nng lc cnh tranh, to iu kin m rng th trng xut khu hng ha v dch v... Trung tm Thng tin t liu thuc Vin Nghin cu qun l kinh t Trung ng c bo co nh gi nhng tc ng ca vic gia nhp WTO n i sng kinh t x hi ca Vit Nam vi tiu Vit Nam sau ba nm gia nhp WTO. Theo bo co ny, bn cnh cc tc ng hu hnh nh gia tng kim ngch xut khu, u t trc tip nc ngoi tng mnh, h thng phn phi c ci thin... vic gia nhp WTO cn c nhng tc ng v hnh khc. Nhn thc ca x hi v nhu cu hi nhp c chuyn bin v gia tng ng k. Quan im cho rng Vit Nam khng th ng ngoi sn chi chung nu mun tip tc pht trin tr nn ph bin trong x hi. Hoc cng nh hi nhp m th ch nh nc c s i mi mnh m, h thng vn bn php lut ngy cng ng b hn. Vic gim 30% th tc hnh chnh m Vit Nam ang lm mt phn cng nh sc p ca hi nhp. Cc tc gi bo co ni trn cn cho rng, cng vi tin trnh hi nhp, c Chnh ph ln doanh nghip Vit Nam u c nhn thc tt hn v th trng, v nhng im yu c hu ca nn kinh t hay ca bn thn doanh nghip, t tm ra cch ng ph linh hot, ch ng. - Tuy nhin, vic nhn din nhng bt cp sau ba nm gia nhp WTO c l s cn thit hn cho nhng nh hoch nh chnh sch cng nh doanh nghip c nhng iu chnh kp thi.

Trang 41

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Xut nhp khu: cha bt ph khng th ph nhn kt qu tng trng xut khu trong hai nm u gia nhp WTO (nm 2007 tng 21,3% v nm 2008 tng 29,5%. Ring nm 2009, do tc ng ca cuc khng hong kinh t th gii, xut khu ca Vit Nam gim 9% (trong khi hu ht cc i tc thng mi chnh ca Vit Nam u gim mnh hn mc ny). S liu thng k cho thy, tnh chung kim ngch xut nhp khu trung bnh hai nm 2008-2009 l 150 t la M/nm, tng ng vi hn 160% tng GDP ca c nc. iu ny cho thy m v thng mi ca Vit Nam ngay trong thi gian u gia nhp WTO kh cao. Mc d vy, xt v tng th, kt qu gt hi nh trn cha c xem l mt s bt ph. Tnh bnh qun hai nm u gia nhp WTO, kim ngch xut khu ch tng trng 25,27%, khng qu cao so vi con s 22,63% ca hai nm tin WTO l 2005-2006, thm ch cng ch bng ba nm trc (20042006). Cn nu so snh vi Trung Quc th cng thy s chnh lch. Trong su nm sau khi gia nhp WTO, xut khu ca Trung Quc tng 28,85%/nm, cao gp 2,91 ln so vi mc 9,9%/nm trong giai on tin WTO (1996-2001). i su vo cc mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam, th nng sn l mt hng c xem c nhiu c hi hng li t vic Vit Nam gia nhp WTO, nhng thc t li khng nh mong mun. Ba nm qua, 2007-2009, tuy kim ngch xut khu hng nng lm thy sn c tng so vi nm 2006 nhng vn chm hn tc tng xut khu ni chung (tr c ph). Ngoi ra, u t ca Nh nc cho lnh vc nng nghip hin mi mc 8% ch cha t n 10% gi tr nng nghip theo nh tha thun vi WTO. Khng ch vn u t nh nc m c vn ODA, vn FDI u t cho khu vc ny va thp va c xu hng gim. Vi thc trng yu km nh vy, theo nhn nh ca nhiu chuyn gia kinh t, khu vc nng nghip v nng thn ang chu nhiu tc ng bt li nht sau khi Vit Nam gia nhp WTO. Mt khi m ca thng mi cng cao th nguy c d b tn thng cng ln trc nhng c sc gi, nhng ro cn thng mi v s thay i chnh sch ca cc nc nhp khu. hn ch nhng thit hi kiu nh vy th chnh sch ca Vit Nam cng phi minh bch v phi c tnh tin liu c. iu ng ni, y li l im yu trong vic hoch nh chnh sch nc ta. Mt minh chng r nt cho nhn nh

Trang 42

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

ny l vic ct gim thu t ngt v thiu mt hng ro k thut trong ngnh chn nui khin tht nhp khu t v Vit Nam trong nm 2009 lm nh hng n sn xut trong nc. Trc , trong hai nm 2008-2009, Vit Nam gim thu nhp khu tht nhiu v nhanh hn l trnh cam kt, cho d c c mc thu nh cam kt, cc nh m phn phi u tr rt gay go. Sau khi rt nhiu h gia nh, trang tri chn nui gia cm trong nc b tht nhp khu nh ti t th cc c quan chc nng mi iu chnh thu. Cng qua trng hp trn cho thy s phi hp gia cc c quan b, ngnh cn hn ch. Khi gia nhp WTO, ngi dn trong nc c c hi tip cn v s dng nhiu mt hng vi gi r hn nhng iu khng c ngha l cht lng hng c b th ni, khng th kim sot c. Trong nhng nm qua, hng xut khu ca Vit Nam lin tc phi i ph vi cc hng ro phi thu quan, cc v kin chng bn ph gi, chng tr cp... ca cc nc, trong khi chiu ngc li Vit Nam li c qu t cc hng ro k thut hn ch nhp khu v kim sot cht lng hng nhp. u t nc ngoi: nhng bt cp Trong lnh vc thu ht vn u t nc ngoi (FDI), sau ba nm gia nhp WTO, lng vn FDI vo Vit Nam l hn 114 t la M (vn ng k), cao gp 4,5 ln mc tiu ra cho c giai on nm nm 2006-2010. Tng t, vn thc hin trong ba nm qua, 2007-2009, cng t 29,5 t la, cng vt ch tiu ra cho nm nm. Kt qu ny cho thy mi trng u t kinh doanh Vit Nam ngy cng thun li hn, nhiu c hi lm n Vit Nam thnh hin thc. Tuy nhin, ng sau nhng con s ng ghi nhn ni trn cng xut hin mt s mt tri ca n m nguyn nhn chnh c l do tm nhn, nng lc ca cc c quan nh nc cn nhiu hn ch. V d, tnh trng cc a phng ua nhau lp khu cng nghip, khu ch xut nhm thu ht vn FDI vi suy ngh rng c thu ht nhiu vn FDI th kinh t a phng s pht trin, m khng tnh ti nhng tc ng v mi trng, x hi m cc d n ny c th gy ra. Bo co Vit Nam sau ba nm gia nhp WTO ca Vin Nghin cu qun l kinh t Trung ng cng nhn nh rng tnh hnh thu ht v s dng vn FDI gn y ang dn n mt s h ly lm nh hng n mc tiu pht trin bn vng ca Vit Nam nh u t

Trang 43

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

qu nhiu vo khu vc bt ng sn vn mang li gi tr gia tng thp, lm thm ht cn cn thng mi, mi trng sinh thi b tc ng xu, sinh k ca ngi dn b mt t b nh hng nng... Nng lc cnh tranh: chm ci thin Theo bo co ni trn, c nng lc cnh tranh quc gia, doanh nghip v sn phm ca Vit Nam u thp v chm c ci thin so vi cc nc trong khu vc. gc quc gia, nhng nt tht c chai ca nn kinh t nh ngun nhn lc, kt cu h tng, nng lc th ch, trnh cng ngh c ni n rt nhiu nhng n nay vn cha gii quyt c. y chnh l nhng lc cn i vi cnh tranh tt c mi cp . Trong khi , doanh nghip vn lm n theo cch nh lu nay, cha tn dng c c hi t WTO mang li do thiu thng tin. Nm 2009, nhiu doanh nghip c thm th trng mi l do p lc t bn hng nhiu hn l tn dng cc c hi gim thu hay m ca ca cc th trng. V vy thch thc ln nht i vi Vit Nam l to ra c ch v phng tin h tr cc doanh nghip nh v rt nh c th cnh tranh c trong mt sn chi ln. Cn kh nng cnh tranh ca hng ha Vit Nam, nu khng c s ci tin mnh th c th s thua ngay trn sn nh ch cha ni n nc ngoi. Chng hn, xut khu hng nng sn trong nm 2008 tng ch yu l nh st gi, trong khi , ngay th trng trong nc, cc mt hng nh tht, ng, tri cy... u lao ao v hng nhp.

2. Nhng im mnh ca doanh nghip Vit Nam:


- Doanh nghip Vit Nam c lc lng lao ng di do, tui tr, cn c, kho tay, ham hc hi, gi nhn cng thp. - Doanh nghip Vit Nam c th trng ni a v th trng quc t rng ln. Khi tham gia vo WTO, li ch ln nht m Vit Nam thu c t hi nhp l th trng xut khu thun li cho Vit Nam m rng. Cnh tranh bnh ng vi cc nc , khng cn vng ro cn v thu v hn ngch. - Mc tn thng bi suy thoi kinh t thp do cc doanh nghip Vit Nam khng qu da vo vn vay. - Vit Nam c v tr a l kinh t thun li, nm trn chui cung ton cu.
Trang 44

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- Chnh ph quan tm hon thin h thng php lut, th ch kinh t v ci cch th tc hnh chnh, quyn t ch kinh doanh c tn trng. Khi gia nhp vo WTO v cam kt thc hin cc nguyn tc t do ha thng mi gia cc thnh phn kinh t, gia trong nc v nc ngoi, Vit Nam s phi ci cch cc lut l sao cho ph hp vi quc t. Qua , to mi trng kinh doanh bnh ng v thng thong cho mi thnh phn kinh t. - Khu vc doanh nghip mi hnh thnh, u t cha nhiu, d dng trong vic ti cu trc m khng b qu nhiu tn km. - L nc i sau, Vit Nam cng c iu kin tip nhn cng ngh mi, nhng ng dng khoa hc k thut c cc nc i trc p dng thnh cng thc hin chin lc tin nhanh bt kp. Trong nhng nm gn y, Chnh ph ban hnh cc chnh sch, xy dng quan h i ngoi v tin hnh ci cch hnh chnh. Nhng thay i ny dn n mt giai on tng trng mnh m v khuyn khch lung vn u t nc ngoi trc tip lin tc chuyn vo Vit Nam. Cc nh ti tr vn ODA cng gia tng vic ng gp ngun ti tr cho vic xy dng c s h tng Vit Nam. Nhng ci cch ny ang c cng c vng chc bi vic Vit Nam ang y nhanh tin trnh hi nhp vi nn kinh t ton cu v nhu cu duy tr tc tng trng kinh t mnh m to vic lm cho dn s ang gia tng. Nu cc n lc trong qu trnh tip tc ci cch hnh chnh v ci cch th trng c duy tr th kh nng duy tr tc pht trin kinh t n nh ca Vit Nam tip tc gia tng trong khi hn ch s tng trng cc vn c tim nng ny sinh.

3. Nhng hn ch ca doanh nghip Vit Nam:


- Hu ht cc doanh nghip Vit Nam khng c o to y , c bn kin thc v kinh t th trng cnh tranh v hi nhp ton cu. Trnh qun l, yu t to nn sc mnh ca doanh nghip cn nhiu bt cp, lng tng khi thc hin qu trnh chuyn i sang c ch th trng. - Do hon cnh t nc mi m ca v hi nhp, doanh nghip Vit Nam cn thiu kinh nghim trn thng trng, c bit l kinh nghim x l cc c hi cng nh nguy c mang tnh ton cu, kh nng chu ng cc va p, ri ro trong
Trang 45

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

kinh doanh thp, cha thc s am hiu cc thng l, lut pht kinh doanh quc t... Thiu tnh sng to i mi, t duy khng theo kp vi s chuyn bin ca th trng v i th cnh tranh - Doanh nghip Vit Nam thiu kinh nghim qun l, nht l qun l cc doanh nghip, tp on ln, phm vi hot ng tri rng trn nhiu quc gia, trong , mt s li t ti hoc t tho mn vi nhng kt qu hin ti. Ngun nhn lc cht lng thp, k nng qun l doanh nghip hn ch - Tm nhn ca nhiu doanh nghip Vit Nam cn hn ch, cha c chin lc kinh doanh ph hp, r rng. Cha thc s t khch hng vo v tr trung tm, thng p t suy ngh ca mnh cho khch hng, thiu s cam kt lu di. Bn cnh , doanh nghip Vit cng thiu tp trung xy dng chin lc kinh doanh, la chn sn phm ct li v th trng trng im - Kh nng lin kt, hp tc, chia s thng tin gia cc doanh nghip km, thm ch l khng c. Cc im yu ny khng phi l qu trm trng, nhng r rng nu khng c khc phc c hiu qu s c nh hng xu v ngy cng ln i vi kt qu kinh doanh ca doanh nghip - Quy m doanh nghip nh, nng lc ti chnh, cng ngh v t chc th trng yu. T tng tiu nng, d hi lng vi thc ti v thiu tnh hp tc. Doanh nghip Vit Nam cn gp kh khn v th ch th trng cha ng b, c s h tng cn yu km lm tng chi ph giao dch.. - Cc sn phm in t nguyn chic c nhp khu t cc nc khc, s tham gia sn xut ca cc hng in t ni ting ngay th trng trong nc lm cho cc doanh nghip in t Vit Nam yu li cng yu hn do khng c kh nng cnh tranh. Ngnh cng nghip ph tr ang rt yu, l mt ro cn rt ln cho cc nh u t nc ngoi c d nh u t vo Vit nam. Trong thc t, cha c nhng chnh sch r rng v thch hp gip cho cc doanh nghip Vit Nam mnh dn u t chiu su, i mi cng ngh. l mt trong nhng l do lm cho mc tiu ca chnh sch thu theo t l ni a ha khng t c nh mong mun. Chng ta mi ch quan tm, khuyn khch v cu m cha quan tm khuyn khch v cung.

Trang 46

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Nng sut lao ng ch mc trung bnh v thp, ch yu l lao ng th cng, tc phong lao ng cng nghip cn km. Ngun nhn lc cht lng cao vn cha p ng c nhu cu, c s h tng cha tha mn c cc nh u t quc t. - Bt u t thi im 1/1/2009, cc doanh nghip bn l ca nc ngoi c c hi thm nhp th trng ni a. Khng nhng th, t 1/1/2010, th trng phn phi hng ha s cng bng i vi c doanh nghip trong v ngoi nc. y l mi lo cho c cc doanh nghip sn xut. Bi nu doanh nghip phn phi ca Vit Nam thua th doanh nghip sn xut ca Vit Nam cng c nguy c thua ngay trn sn nh. - Sn chi WTO l sn chi cng bng. V th, n i hi cc doanh nghip Vit Nam cn phi n lc hn na mi c th tn ti v pht trin. Tuy nhin vai tr nh hng v to iu kin cho cc doanh nghip pht trin ca Nh nc l v cng quan trng. Hin nay nhng bt cp trong qui hoch, qun l, iu hnh ang l ro cn ln cho s pht trin ca cc doanh nghip trong lnh vc cng nghip ph tr v in t - cng ngh thng tin. - Chnh sch thu thiu linh hot dn ti gi thnh cao, khng c sc cnh tranh. Khi lm th tc cho linh kin nhp khu, cc doanh nghip gp nhiu kh khn bi chnh sch thu, th tc hi quan... dn n vic yu li cng yu. V d: tivi nhp khu nguyn chic, nu nhp t ASEAN th thu sut ch c 5%. Nhng nhiu linh kin lp rp tivi thu sut vn rt cao nh cun bin p (28%); cu ch (29%); phm ngun, phm iu khin (18%), cc chi tit nha (18%) - Nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip Vit Nam trong ngnh Cng nghip in t cn thp v c quy m hot ng, tim lc ti chnh n trnh cng ngh, trnh qun l. Mi trng kinh doanh ca doanh nghip cn cha hon chnh, thiu ng b, khng c kh nng cnh tranh v gi Ngoi ra, s iu hnh ca Nh nc cn nhiu bt cp, cha p ng c yu cu i mi khi hi nhp kinh t quc t.

Trang 47

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

4. Mt s thnh tu c bn m kinh t Vit Nam t c t khi gia nhp WTO.


K t khi gia nhp t chc thng mi th gii WTO, cc chuyn gia trong v ngoi nc a co rt nhiu anh gia tich cc v nhng thnh tu m Vit Nam t c. Giai oan 2007-2009 chng kin s tham gia cua Vit Nam vao WTO. Nhn vo con s tng trng kinh t 3 nm qua cho thy s bt ph ngon mc: Nm 2007 tng trng kinh t t 8,5%; Nm 2008 t 6,2%; Nm 2009, mc d nh hng ca khng hong kinh t th gii, nhiu nn kinh t tng trng m th Vit Nam vn tng trng dng, mc 5,3%. C cu kinh t theo gi thc t chuyn dch theo hng tch cc, t trng GDP khu vc nng, lm nghip, thy sn gim, trong khi ,khu vc cng nghip v xy dng tng dn. Sang nm 2010, tc tng trng kinh t t mc cao hn nm 2009; tng tnh n nh kinh t v m; nng cao cht lng tng trng; ngn chn lm pht cao tr li.

Tc tng trng cc qu nm 2010 2009

Tc tng trng kinh t 2006-

4.1. Sn xut cng, nng nghip


Sn xut nng nghip tip tc pht trin ton din, tng trng kh v chuyn dch theo hng hng ho. S lng sn phm tng nhanh, chng loi sn phm a dng, cht lng ngy cng cao, c cu sn phm c nhiu thay i, iu kin v tnh cht ca cc yu t sn xut cng c nhiu im mi so vi trc.Tc

Trang 48

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

tng trng ca khu vc ny theo GDP nm 2007 tng 3,76%, nm 2008 tng 4,07%. Nng sn hng ho Vit Nam vn p ng y nhu cu nguyn liu cho cng nghip ch bin nh ma ng, rau qu, la go, ch. Lng go xut khu nm 2008 t trn 4,7 triu tn, kim ngch t trn 2,9 t USD tng 94,8% so nm 2007. Nm 2009, tng gi tr sn xut nng, lm nghip v thy sn c nc t 219.887,18 t ng, tng 2,98% so vi nm 2008. Sn xut cng nghip tuy gp kh khn v th trng, nhng theo nh gi chung l t khi gia nhp vo WTO vn tng trng kh cao. Nm 2007, gi tr sn xut cng nghip tng 17,1% cao hn nm 2006 (17,0%), trong khu vc ngoi nh nc tng 26,0%; khu vc c vn u t nc ngoi tng 19,2%. Nm 2008, sn xut cng nghip vn duy tr c tc tng trng kh 13,9%, trong khu vc kinh t ngoi nh nc tng 18,0%, khu vc c vn u t trc tip nc ngoi tng 18,0%. C cu sn xut cng nghip c chuyn bin tch cc: ngnh cng nghip ch bin t tc tng trng cao, nm 2007 tng 19,1%, nm 2008 tng 15,3% v chim t trng ngy cng ln. Nm 2009, gi tr sn xut cng nghip gi tr sn xut cng nghip c t 696.577 t ng, tng 7,6% so vi nm trc. Sang nm 2010, tnh n thng 11, gi tr t 717,1 nghn t ng, tng 13,8% so vi cng k nm 2009, bao gm khu vc kinh t Nh nc tng 7,5%; khu vc kinh t ngoi Nh nc tng 14,5%; khu vc c vn u t nc ngoi tng 16,9% (du m v kh t gim 2,7%, cc ngnh khc tng 19,4%). C cu gi tr sn xut cng nghip chuyn dch theo hng tng t trng cng nghip ch bin gim t trng cng nghip khai thc khong sn, ti nguyn thin nhin.

4.2. Kinh t i ngoi


Pht trin ton din c v thu ht vn u t trc tip nc ngoi v m rng th trng xut nhp khu hng ho, dch v. Vit Nam thu ht c mt lng vn u t ln. V u t trc tip nc ngoi (FDI), thu ht c 12 t USD nm 2006 ln 21 t USD nm 2007 v 64 t USD nm 2008, nm 2009, Vit Nam vn tip tc l mt im n quan trng ca FDI vi tng vn u t ng k l 21,3 t USD. Nh vy tng s FDI ng k trong 3 nm qua vt 1,3 ln tng s FDI
Trang 49

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

thu ht c ca tt c cc nm trc cng li. ng gp ca khu vc FDI vo GDP t mc trung bnh trn di 40% trong khong 1 chc nm gn y. Bn cnh ngun FDI, ODA vo Vit Nam cng lin tc tng mnh. Nhng nm gn y, chng ta thu ht bnh qun 5-6 t USD t ngun ny cho cc d n pht trin h tng v quc k dn sinh. Ring nm 2009, tng s ODA cam kt cho Vit Nam t trn 8 t USD. Ngoi ra, thng qua knh u t gin tip ca th trng chng khon, ngun vn vo Vit Nam cng khng ngng tng ln t 2,1 t USD nm 2006 ln 8,9 t USD nm 2007. Cng phi k thm mt ngun u t quan trng khc t kiu hi ca cng ng ngi Vit Nam nc ngoi gi v trong nc thng qua cc knh khc nhau mc 6-7 t USD/nm trong my nm gn y. Cc s liu ni trn cho thy s tin tng ca gii u t, chnh ph cc nc v cc t chc quc t vo kh nng pht trin n nh ca nn kinh t Vit Nam cng nh s hp dn ca th trng Vit Nam. Nhng ngun vn u t quan trng nh vy vo Vit Nam gip duy tr tng trng cao kh n nh ca nn kinh t Vit Nam trong nhiu nm qua, ng thi gp phn thc y ti c cu nn kinh t Vit Nam.

4.3. Xut nhp khu


Thun li ht sc quan trng l ngay sau khi gia nhp WTO, Vit Nam lp tc c hng s i x bnh ng trong thng mi v m ca th trng ca 150 nc thnh vin. Cc hng ro thu quan phi WTO m hng ho Vit Nam b p t mt cch bt li b bi b, nh Vit Nam c th tng kh nng xut khu hng ho ca mnh sang th trng cc nc thnh vin. Mt khc, vi vic thc hin cc cam kt m ca th trng Vit Nam v do yu cu u vo ca nhiu ngnh sn xut, nhp khu vo Vit Nam cng tng rt mnh. Trong hai nm 2007 v 2008, mc tng xut nhp khu ca Vit Nam t bnh qun khong 25 %/ nm. Nm 2009, do khng hong ton cu nn t l tng xut nhp khu ca Vit Nam b tt xung ng k, nhng vn mc cao so vi nhiu nn kinh t khc. Kim ngch hng ha xut khu tnh n thng 11/2010 c tnh t 6,5 t USD, tng 3,6% so vi thng trc v tng 35,6% so vi cng k nm trc.

Trang 50

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Su mt hng t kim ngch trn 1 t USD l c ph, cao su, go, sn phm g v thu sn (tm, c tra, c ba sa)im tch cc ng k na l c cu xut khu hng ho ca Vit Nam tip tc thay i theo hng gim dn cc mt hng nguyn liu th, nng sn cha ch bin v tng dn s lng cng nh gi tr cc mt hng hng ch bin, hng cng nghip c gi tr gia tng cao. Pht trin mnh ca hot ng xut nhp khu nhng nm qua l ng lc thc y pht trin cc ngnh sn xut v dch v n theo v, do vy, gp phn quan trng duy tr tng trng kinh t ca Vit Nam. Hin nay, t l gi tr xut nhp khu ca Vit Nam trn tng GDP l trn 170 %. iu ny cho thy hai im quan trng sau. Mt l, nn kinh t Vit Nam gn kt v ph thuc quan trng vo nn kinh t v th trng th gii. Hai l, thng mi quc t l ng lc v yu t then cht ca tng trng kinh t Vit Nam.

4.4. Chuyn dch c cu kinh t


Qu trnh gia nhp WTO thc y vic ti c cu nn kinh t Vit Nam. Thc t cho thy, c cu nn kinh t Vit Nam trong nhng nm gn y c nhng chuyn dch ng k theo hng cng nghip ho hin i ho vi t trng cng nghip v dch v ngy cng tng v t trng nng lm nghip gim dn. Trong nhng nm u ca thp nin 2000, t l cc khu vc cng nghip, dch v v nng lm nghip trong tng gi tr nn kinh t quc dn cn mc ln lt l 38 %, 39 % v 23 %, th n 2008-2009 t l tng ng l 40 %, 39,5 % v 20,5 %. Nhng chuyn dch ny l h qu tt yu ca qu trnh hi nhp kinh t quc t. Nhng ngnh, lnh vc c kh nng tiu th nhiu sn phm c pht trin mnh. Mt s ngnh cng nghip nh nh dt may, dy da, in t c xut khu mnh v tiu th nhiu trong nc pht trin rt nhanh trong my nm gn y.

5. Nhng thch thc ca Vit Nam sau khi gia nhp WTO:
Khi gia nhp vo WTO, tham gia hi nhp kinh t quc t Vit Nam cng chu nhiu tc ng do nhng din bin trn th trng th gii, nht l cuc khng hong kinh t th gii. - Hi nhp kinh t vi cc dng lu chuyn thng mi v u t ln v
Trang 51

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

nhanh hn cng lm nh hng n cn cn thanh ton, qua nh hng n tng quan cung cu ngoi t v km theo l cung tin t v li sut. HNKTQT lm BOP v cc cn cn thnh phn bin ng mnh v kh lng hn rt nhiu. Tc ng r nht ca hi nhp kinh t quc t i vi BOP trong cc nm 2007-2009, so vi trc khi gia nhp WTO, l gia tng mc thm ht thng mi, thm ht cn cn vng lai v chu chuyn vn, c v s tuyt i v t l theo GDP - Thay i tng quan cung cu ngoi t cng lm nh hng n t gi v, trong iu kin chnh sch t gi c thc hin theo hng th ni c qun l, vic qun l t gi cng chu nh hng nht nh. C th thy trong giai on 2007-2009, t gi VN/USD din bin ht sc phc tp, theo nhng chiu hng khc nhau Ngay c trong giai on t gi VN/USD c xu hng tng, mc tng cng kh lng hn rt nhiu. Chnh v vy, t gi VN/USD trn th trng lin ngn hng v bin giao dch cng lin tc c iu chnh trong giai on 2007-2009 - Hi nhp kinh t quc t cng tc ng n nn kinh t thng qua h thng NHTM v th trng ti chnh, t l n xu tng ln lt ln gn 2,1% nm 2008 v hn 2,2% vo thng 6/2009. Nh vy, tri vi cc k vng v tc ng ca m ca hi nhp i vi tng trnh qun tr ri ro v cht lng tn dng, t l n xu vn tng do nhng tc ng tiu cc khc t hi nhp (khng hong kinh t) l ln hn. - Hi nhp kinh t quc t cng nh hng n ngn sch nh nc (NSNN), qua tc ng n thm ht NSNN v n nh kinh t v m. Chnh v vy, Vit Nam d b tn thng hn trc nhng c sc t bn ngoi nh bin ng gi c trn th trng th gii, tnh hnh kinh t ca cc nc bn hng thng mi chnh, cc s kin chnh tr, vv...Qu trnh hi nhp trong giai on 2007-2009 tc ng mnh n c thu chi NSNN. Thu NSNN, tnh theo t l % so vi GDP, lin tc gim do ph thuc nhiu vo thu t hot ng xut nhp khu, trong khi ngun thu ny b nh hng bi c vic ct gim thu quan theo cam kt hi nhp v c khng hong ti chnh ton cu khin cc

Trang 52

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

nc i tc gim hot ng thng mi. Trong khi , chi NSNN li tng mnh nhm u t nng cao nng lc tn dng c hi t hi nhp, ng thi hn ch nhng tc ng tiu cc ca hi nhp i vi an sinh x hi - Lm pht: Di tc ng ca cc din bin kinh t th gii v chnh sch kinh t trong nc, lm pht Vit Nam trong 3 nm hu gia nhp WTO din bin phc tp hn, theo nhng chiu hng khc nhau. Din bin lm pht trong giai on 2006-2009 (theo ch s gi tiu dng CPI, so vi cng k nm trc) c th hin trong Hnh 6. Theo , lm pht tng lin tc, c bit mnh k t thng 9/2007 t nh 28,3% vo thng 8/2008 (so vi mc 6,4% vo thng 1/2007). Tnh chung trong nm 2007, tc tng CPI t mc 12,6%, mc cao nht k t nm 1996, v cao gn gp i so vi mc nm 2006 (6,6%). - Xut khu d b tn thng trc bin ng t bn ngoi nh cc c sc gi c hay s xut hin ro cn thng mi mi. iu ny mt phn do chng loi mt hng xut khu cn ngho nn, tp trung vo mt s t hng xut khu ch lc, thiu t ph. - Gi du th v gi lng thc l hai mt hng xut khu ch lc ca Vit Nam cng nh gi nhiu mt hng xut khu khc tng cao, nn Vit Nam c li t yu t tng gi, v iu ny nh hng tch cc n tng trng. Hn na, th trng xut khu vn tip tc c m rng nh HNKTQT cng c tc ng tch cc n tng trng. Trong hai nhm tc ng trn, tc ng tiu cc c mc nh hng ln hn, li c truyn dn nhanh hn vo nn kinh t do m ca. - Ngnh cng nghip ch bin: cng l ngnh chu tc ng ca HNKTQT nhiu nht do c nh hng xut khu cao. Nm 2009 ngnh cng nghip ch bin phc v th trng trong nc gp rt nhiu kh khn v chu sc p cnh tranh khc lit ca hng nhp khu trn vo sau khi thu sut nhp khu nhiu mt hng gim theo l trnh cam k t ca WTO v cc cam kt khc. - Dch v: Tc ng tiu cc r nht ca HNKTQT nm 2009 l tc ng ln ngnh kinh doanh c tnh th trng cao (kinh doanh khch sn, nh hng v ngnh kinh doanh bt ng sn). Tc tng GTTT ca ngnh kinh doanh khch

Trang 53

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

sn, nh hng gim xung cn 2,3% so vi mc tng 8,6% nm 2008 v 12,8% nm 2007. Trong khi , sau khi tng vi tc cao vo nm 2007, tc tng GTTT ca ngnh kinh doanh v t vn dch v nh t gim cn 2,5% nm 2008 v tng nh ln 2,54% nm 2009 - Tiu dng: Nm 2009, trong thi gian khng hong ti chnh v suy thai kinh t, tc tng tiu dng cui cng ca h gia nh gim mnh, ch cn 3,9% so vi mc 9,2% nm 2008 do cc h gia nh thu hp chi tiu. Do , tc tng tiu dng cui cng ca c nn kinh t cng gim xung cn 4,2% so vi 9,0% nm 2008 v 10,6% nm 2007 - T l tht nghip Nm 2007, ngay sau khi gia nhp WTO, s lng ngi tht nghip l 1.030.346 ngi, gim 155 ngi so vi nm 2006. Tuy nhin, trong cc nm tip theo, s lng ngi tht nghip gia tng nhanh chng, nm 2008 tng thm trn 59 ngn ngi, tng rt nhanh ln 1,509,596 ngi vo nm 2009 (thm 420 ngn ngi). S ngi b mt vic cui nm 2008 v nm 2009 ch yu thuc cc doanh nghip lm hng xut khu nh may mc, giy dp, hng th cng m ngh. Tng thi k 2007-2009, s ngi b tht nghip tng thm 160 ngn ngi/nm, tc tng 13,6%/nm, phn nh s bin ng ca kinh t, c bit l khng hong ti chnh kh r nt. Nh vy l cuc khng hong ti chnh v suy gim kinh t bt u t cui nm 2007 tc ng tiu cc ln nn kinh t Vit nam thng qua mt s knh nh gi c, thng mi v u t (bao gm u t trc tip nc ngoi v chu chuyn vn).

Trang 54

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

V. C HI V THCH THC CA VIT NAM KHI THC HIN CC HIP NH WTO:


1. C hi:
- Mi trng kinh doanh c ci thin ng k nh h thng chnh sch tr nn minh bch, nhiu bin php bo h (qun l gi, tr cp xut khu, c quyn xut nhp khu) c bi b, to thun li cho vic hnh thnh mt sn chi bnh ng cho mi i tng kinh t, thc y i mi kinh t. Cc thnh t ca h thng th trng hin din. Vit Nam c su th trng l th trng hng ha, th trng dch v, th trng ti chnh tin t, th trng lao ng, th trng bt ng sn, th trng khoa hc. y cng l mt thnh tu ng k. - Vic t do ha thng mi theo cc quy nh chung ca WTO buc nn kinh t trong nc phi c nhng iu chnh ph hp p ng cho vic sn xut tiu dng trong nc v quc t. Cc doanh nghip phn no thc c s cn thit ca vic khng ngng nng cao cht lng hng ha, y mnh cng tc qung b, tip th, tm kim th trng mi, duy tr v m rng th phn ti nhng th trng truyn thng. T , sc cnh tranh ca doanh nghip Vit Nam ni ring v ton b nn kinh t ni chung s c nng ln ng k. - c hng ngay thnh qu ca GATT & WTO v thu nhp khu v cc hng ro phi thu quan - Mang li ng lc cho ci cch nn kinh t : Xy dng h thng lut php y mang chun mc quc t pht trin kinh t th trng Xy dng mi trng kinh doanh bnh ng gia cc thnh phn kinh t Gim thiu cc bin php hnh chnh can thip vo kinh doanh ca doanh nghip Thay i t duy kinh t - t kinh t Nh nc sang kinh t t nhn lm ng lc c bn pht trin

Trang 55

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

Chuyn kinh t Nh nc sang hot ng th trng - Doanh nghip c mi trng kinh doanh thun li pht trin Khng b phn bit i x c quyn tip cn vi th trng trong v ngoi nc c quyn tip cn vi thng tin t b hnh v th tc hnh chnh H tng c s kinh doanh tt hn - Vit Nam tr thnh th trng hp dn u t nc ngoi v: Mi trng kinh doanh mang chun mc quc t Khng b phn bit i x: MFN, NT Th tc u t v thu tng t nh cc doanh nghip Vit Nam c quyn t do kinh doanh theo c ch th trng - Chi ph kinh doanh ca doanh nghip c iu kin gim v : Thu nhp khu gim, mua nguyn vt liu, my mc s r hn Cnh tranh ln thc y doanh nghip u t cng ngh, my mc, qun l chi ph gim gi Chi ph th tc hnh chnh t hn (v n gin ha th tc hnh chnh nh nc l mc tiu ca WTO) Tham nhng t hn (gim chi ph di bn) Gim chi ph tip cn vi thng tin ( c ch chnh sch ca Nh nc; th trng) t chi ph hn v c s h tng pht trin tt hn (B ti tr trc tip Nh nc s u t vo c s h tng) - Xut khu s d dng hn (4): V nng lc cnh tranh tt hn (v cnh tranh cao dn ti sn phm tt hn; gi h hn) Xut khu sang 152 nc s c hng MFN Ngnh xut khu dt may khng cn quy nh bng hn ngch
Trang 56

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

D dng hn khi tip cn thng tin th trng nc nhp khu (v WTO yu cu mi nc thnh vin cng khai ha chnh sch thng mi ca mnh)
Hng ha v dch v nhiu hn: do pht trin nhiu nh cung cp, s

la chn ca doanh nghip v ngi dn nhiu hn r hn


Doanh nghip c iu kin bo v quyn li ca mnh tt hn trn th

trng quc t
Doanh nghip pht trin mnh v bn vng hn v gim ti tr n

khin doanh nghip phi t pht huy ni lc - i sng nhn dn c ci thin: Nhiu cng n vic lm hn Nhiu hng ha dch v hn tha mn iu kin hc tp, cha bnh, du lch vn ha tt hn - T nhn ha v c phn ha: Vit Nam phi bo co thng nin cho WTO v tin c phn ha chng no cn duy tr chng trnh ny

2. Thch thc:
- Phi ti c cu, ci t nn kinh t, phi minh bch v cng khai chnh sch ngoi thng, chnh sch thu. Lm gim tnh c lp v t ch ca chnh ph trong qun l nn kinh t. - M ca th trng khi hi nhp, Vit Nam t nhiu b tc ng tiu cc ca cuc khng hong kinh t ti chnh ton cu. c bit trong bi cnh sc cnh tranh ca hng ha Vit Nam cn yu, trnh lao ng thp, t trng kinh t da nhiu vo xut khu v vn u t nc ngoi, sc khng v ng ph khng hong cn hn ch, doanh nghip Vit Nam b ng trc din bin ca th trng quc t, kinh t Vit Nam trong nm 2009 cho thy nhng suy gim r rt. - Nhp khu tng cao cng lm cho thm ht thng mi ln thm. Phn ha gia cc vng, min, tng lp x hi ngy cng r rt. C ch hnh chnh cng knh v nhng tn ti c hu trong quy trnh qun l iu hnh kinh t v m cng l mt

Trang 57

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

tr ngi trong vic thc thi cc cam kt WTO v tn dng nhng c hi m vic gia nhp t chc ny mang li. Vic ci cch, iu chnh chnh sch, php lut cha c thc hin mt cch ng b, dn ti mt s quy nh vn cn cha ph hp vi cam kt WTO. 6 thch thc ln khi Vit Nam thc thi cam kt WTO: - Cc nh my Vit Nam c cht lng thp, k thut lc hu, gi thnh cao, h thng phn phi km, thiu hiu bit v h thng php lut. Khi tr thnh thnh vin WTO, ngay lc u gii kinh doanh Vit Nam s mt th trng v phi bc vo on iu chnh cp thi. - Nhiu doanh gia Vit Nam khng am tng lut l v th tc (mi) ca WTO. Nhng lut l v th tc hin hnh ca WTO cn thay i nhiu. Trong bc u hi nhp WTO, gii kinh doanh Vit Nam gp phi nhng cnh tranh rt gay gt v gii qun l cng nh nhn vin phi cp k lnh hi cch lm n mi thch hp vi thng trng WTO. Nhiu nguy c thua m trong nhng v tranh chp php l. S thay i trong lut l kinh doanh l th thch ln cho khu vc dch v Vit Nam, khng c vn, khng c cng ngh, v cng chng c kinh nghim so vi cc i th quc t. H thng phn phi hng ha trong ni a ca Vit Nam s gp phi nhng cnh tranh mnh lit ca nhng cng ty nc ngoi. - Tt c nhng x nghip ni a phi cnh tranh mc cao hn. Cc x nghip ny phi t chnh n sn xut hng cht lng v c dch v tt hn, hay ph sn. Nhng khu vc yu km trong cnh tranh nh dch v, sn xut st thp, lp rp xe hi v nng nghip s b e da trm trng. Mt s doanh nghip Nh nc s mt i nhng c quyn, c li trong hot ng thng mi v dch v c bit trong lnh vc xut nhp khu v phn phi. Doanh nghip Vit Nam phi t cnh tranh bnh ng trong iu kin mt i s bo h, u i t pha Nh nc vi cc nh thng mi v cung cp dch v hng u th gii. Khu vc trc y thuc c quyn kinh doanh ca nh nc nh in lc, vin thng, s b p lc nng n m ca cho t doanh. Nhiu cng ty Vit Nam c kh nng b cng ty ngoi quc nut chng.

Trang 58

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

- S ph sn ca cng ty ni a lm tng nn tht nghip v gy bt n nh trong x hi. Mt khc, ngay c ngun vn u t nc ngoi c kh nng, trong vi trng hp, a n tnh trng ti chnh bt n nh. - S thay i qu nhanh ca nn kinh t nu khng c s chun b k v mi mt s dn n vic l xo trn th trng, gy l hng cho nn kinh t.

3. Cc gii php hi nhp


- Th nht, cn tip tc thay i mt cch su sc nhn thc v t duy trong xy dng chnh sch v iu hnh qun l nh nc theo hng t trc tip, hnh chnh, mnh lnh sang gin tip thng qua vic xy dng cc vn bn quy phm php lut, tiu ch v cc n by kinh t. - Th hai, gp phn n nh kinh t v m, cn p dng cc chnh sch hn ch nhp siu v thm ht thng mi, y mnh xut khu, hn ch nhp khu, khuyn khch vic s dng hng ha sn xut trong nc. - Th ba, tip tc nng cao nng lc cnh tranh ca nn kinh t trn c ba cp nh nc, doanh nghip v ngnh hng. Pht huy ni lc, bo v th trng trong nc, xy dng chin lc v quy hoch chuyn dch c cu kinh t ph hp vi l trnh hi nhp kinh t quc t. - Th t, tip tc y mnh vn ng cc nc cng nhn Vit Nam c nn kinh t th trng, tham gia tch cc vo vng m phn -ha, tip tc thc thi y cc cam kt gia nhp WTO, tn dng tt nhng quyn li m thnh vin WTO c hng, x l hi ha, thng nht mi quan h gia cam kt gia nhp WTO vi khun kh php l hin hnh, to nhiu thun li cho cc doanh nghip v nh u t. - Th nm, thc hin chnh sch pht trin kinh t gn lin vi bo m an sinh x hi, bo v mi trng v pht trin bn vng; xy dng, hon thin cc c ch, chnh sch an sinh x hi, gim khong cch giu - ngho trong qu trnh hi nhp kinh t quc t. - Th su, cc b, ngnh v cc a phng cn nng cao cht lng ni dung cc Chng trnh hnh ng sau khi gia nhp WTO, xc nh r ngun lc cn thit bo m cho vic trin khai thc hin nhng nhim v ra; x l hi ha
Trang 59

TI 3: T CHC THNG MI TH GII WTO

GVHD: GS.TS V THANH THU

cc vn c tnh cht lin ngnh, lin vng nh chin lc, quy hoch pht trin ca a phng, bo m hiu qu u t, pht trin c s h tng; bo v mi trng sinh thi,...; xy dng th ch v c ch theo di, kim tra, gim st, nh gi v iu chnh vic trin khai Chng trnh hnh ng ca Chnh ph v cc chng trnh hnh ng ca b, ngnh v a phng sao cho thit thc, hiu qu v ph hp vi thc t ca b, ngnh v a phng. - Th by, tng cng cng tc o to, nng cao cht lng cn b qun l, cng chc, vin chc, cc doanh nhn v ngi lao ng, p ng nhu cu ngy cng cao ca qu trnh hi nhp kinh t quc t.

Trang 60

You might also like