Professional Documents
Culture Documents
TRNG I HC DUY TN
TRUNG TM GDTC-QP
B mn: GDTC L THUYT BNG CHUYN HC PHN III M MN: ES 223
Chng 1 NGHA TC DNG V NGUN GC S PHT TRIN MN BNG CHUYN TRN TH GII V VIT NAM
1.1. LCH S PHT TRIN CA MN BNG CHUYN. 1.1.1. S hnh thnh, pht trin mn bng chuyn trn th gii: Cc nh s hc cho rng: Bng chuyn ra i M khong nm 1895 do gio vin th thao tn l WILIAM MORGAM ngh ra. Lc u, lut chi n gin v c xem nh tr chi vn ng cho hc sinh. ng dng lui cao khong 1,95 m v rut qu bng r ngi ta chuyn qua li. Ln u tin t chc thi u bng chuyn vo thng 6 nm 1896 ti Springfield. Nm 1897 M, Lut bng chuyn ra i gm c 10 iu: 1. nh du sn. 2. Trang phc. 3. Kch thc sn : 7,5 m x 15,1 m. 4. Kch thc li : 0,61 m x 8,2 m ; chiu cao li : 198 cm. 5. Bng : Rut bng bng cao su, v bng bng da hay cht tng hp tng t. Chu vi bng: 63,5 cm - 68,5 cm. Trng lng bng : 340 gam. 6. Pht bng : Cu th pht bng ng mt chn trn vch bin ngang v nh bng bng bn tay m. Nu ln u pht bng phm li th c pht li. 7. Tnh im : Mi ln i phng khng c pht bng th bn pht bng c mt im (ch c bn pht bng mi c im). 8. Trong thi gian thi u (tr pht bng) bng chm li coi nh phm lut. 9. Bng ri vo vch gii hn l phm lut. 10. Khng hn ch s ngi chi. T nm 1895 n nm 1920, bng chuyn c du nhp vo cc nc khc v pht trin rng ri cc chu. Trong giai on ny lut bng chuyn cng thay i v hon thin dn. Page 1
Page 3
Page 5
Page 6
Gii bng chuyn cho cc i tng khc nhau c t chc hng nm: Gii v ch cc i mnh ton quc; gii A1, A2: gii bng chuyn bi bin.... Bng chuyn l mn thi u chnh thc ca i hi Th dc th thao ton quc (4 nm mt ln) hay trong chng trnh Hi khe Ph ng (4 nm mt ln). Bng chuyn l mn th thao c ng v Nh Nc quan tm to nhiu iu kin thun li v vt cht ln tinh thn, do phong tro bng chuyn c pht trin rng ri trong mi tng lp nhn dn. Bng chuyn nh cao cng c pht trin mnh m cc tnh, thnh, nghnh: H Ni, TP H Ch Minh, Qung Ninh, Thi Bnh, Long An, Qun i, Cng an, Bu in.... Ti cc gii thi u khu vc hay quc t. Cc i tuyn bng chuyn trong nh hay bi bin ca Vit Nam ginh c th hng cao. i tuyn bng chuyn n Vit Nam lun chim v tr s 2 t Seagame 20 (i hi th thao ng nam ) cho n nay. Trong ngnh i hc- Cao ng- Trung hc chuyn nghip v Dy ngh, bng chuyn l mn th thao ph cp v nm trong chng trnh ging dy chnh kha cc trng. c s quan tm lnh o ca B Gio dc - o to v Ban gim hiu cc trng nn phong tro pht trin mnh. Mi trng u c i i biu, c sn tp hon chnh v cc trang thit b khc tp luyn bng chuyn. Nm 1968, i hi bng chuyn ngnh i hc v Trung hc chuyn nghip ln I c t chc c trn 100 i nam, n tham gia. Nm 1969 thnh lp i i biu ngnh tham gia gii hng A ton min Bc. Sau thng 4 nm 1975, B i hc - Trung hc chuyn nghip v Dy ngh nay l B Gio dc - o to cng Hi th thao i hc v Chuyn nghip Vit Nam phi hp t chc nh k gii bng chuyn ton Ngnh, li cun hng trm trng v hng ngn vn ng vin tp luyn v thi u. 1.2. NGHA TC DNG CA TP LUYN BNG CHUYN I VI SC KHE 1.2.1. nh hng v tc dng ca tp luyn bng chuyn vi sc khe:
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 12
Hnh 1
- nh bng: Khi bng n tm ngang hng, cch thn ngi khong gn mt cnh tay th thc hin nh bng. Lc ny chn p t, dui khp gi, nng trng tm thn th v nng tay. Hai tay c chuyn ng t di ln v dng phn gia cng tay m pha di bng kt hp vi nng tay mc cn thit. Khi hai tay chm bng cng l lc gp c tay xung di lm cng cc nhm c cng tay, kt hp vi hp bng v gi chc b vai vi khp khuu. Hai tay thng - chc, hai bn tay nm v p cht vo nhau, ton thn hi lao v trc (Hnh 2). Nu bng n vi lc nh, va phi th kt hp vi p chn, nng nhanh tay y bng i. Nu bng n vi tc nhanh, lc mnh th hn ch nng tay m ghm tay bng bt i theo mun.
Hnh 2
Page 13
Chng 4
Page 14
iu chnh hng bng, hai lng bn tay phi vung gc vi hng bng chuyn i, khi tay chm y bng th bn tay hi n ra sau. Chc nng thc hin y bng ca cc ngn tay cng khc nhau. Cc ngn ci n ra sau chu lc hon xung chnh v cng vi cc ngn tay khc bt y bng theo hng chuyn. Cc ngn tr v ngn gia l b phn bt y chnh ca bn tay cn cc ngn eo nhn v ngn t ch gi pha bn ca bng v iu chnh hng bng i. Sau khi bng ri tay, c chn v tay tip tc vn dui ht ri dng li, ng tc ny gi l chuyn ng tay vn theo bng. ( Hnh 3) Khi bng n trn cao pha sau u, th c th dng ng tc nhy chuyn bng. Chy v nhy chuyn bng gn ging vi p bng. thi im dng trn khng hai tay a ln trn u cao hn chuyn bng bnh thng, hai tay tham gia y bng tch cc kt hp vi cc hot ng ca lng v chn. ng tc nhy chuyn ch c th p dng khi chuyn bng nhanh. Hiu qu tt nht ca chuyn bng l bt nhy im cao nht. ( Hnh 4)
Hnh 4
K thut chuyn bng cao tay thng c vn dng 3 t th chnh l : t th thp, t th trung bnh v t th cao. 4.1. CHUYN BNG T TH THP. Chuyn bng t th thp khc vi k thut chuyn bng t th trung bnh v cao, v t th ny trng tm ngi chuyn bng phi thp hn v thng p dng ng tc khuu chn v trc hoc v bn phi hay tri. Chuyn bng t th thp thng p dng vi ng bng n thp, do khi chuyn vai ngi chuyn phi hi a v sau mt cht v ch cc ngn tay chm vo bng pha Hnh 5 di ca qu bng. Chuyn bng t th thp, nn s phi hp v s h tr ca hai chn khi
Page 15
Hnh 7
Khi thc hin hai bn tay lc u n bng hi khum (nga v sau) n lc tip xc vi bng th bt u vn thng ra. Khi chm bng hai bn tay thng cn cc ngn tay th ln gn v hi cong, cc ngn tay bao quanh qu bng mt cch vng chc, to hnh ging nh ci phu vi mc ch khng cho qu bng lt qua. Hai bn tay tip xc bng phi gn, dt khot v khng chm lng bn tay. Phm vi ca cc ngn tay chm vo bng cng mc khc nhau : ngn ci ch c chm vo mt t pha trn; ngn gia, ngn tr v mt phn ngn eo nhn chu lc chnh chuyn bng i. Sau khi chm bng, hai tay v thn ngi phi hp lc chuyn bng i. tng c tc a bng n v tr nh th hai tay phi thng cn hai bn tay v cc ngn tay phi c s phi hp chuyn ng dt khot v hng chuyn bng. Mc thng ca hai tay v bin chuyn ng ca cc ngn tay ph thuc vo tnh cht chuyn bng (Hnh 07). V d: Khi chuyn p th hai tay phi c n nh t th ban u sm hn, cn vic chuyn bng th lc ch yu da vo cnh tay cn cc bn tay khng chuyn ng nhiu, cc ngn tay trong lc ny phi ln gn nh khi p bng. Ch : Khi chuyn bng i ngn tay ci hu nh khng tham gia, ngn t v ngn eo nhn ch yu l lm nhim v h tr, cn ngn tr, ngn gia v mt phn ngn eo nhn phi hc hin nhim v chnh l to lc chuyn bng i. Ngc li, khi giai on bt u tip xc gia bn tay v bng (lc ghm bng) th chnh ngn eo nhn v ngn ci li phi chu mt trng lc ln hn c so vi cc ngn khc. 1.3. CHUYN BNG T TH CAO. K thut chuyn bng t th cao khc vi k thut chuyn bng t th trung bnh l :
Page 16
Hnh 8
ng tc chuyn bng ny ch p dng khi tc ca bng bay khng nhanh lm v thng c vn dng chuyn bc 2 trong t chc tn cng.
Page 17
Hnh 9
Khi nh bng trng tm c th chuyn dn t sau ra trc. Kt thc ng tc nh bng, thn ngi v tay vn thng theo hng bng, nhanh chng bc chn sau ln gi thng bng v vo sn (Hnh 9). Kiu pht bng ny c c im l khi pht ngi tp ng t th mt i din li, im tay tip xc nh bng thp hn khp vai. Bng c tung trc mt. Tay vung to thnh mt phng vung gc vi li. Tip xc bng tm ngang tht lng. Page 18
Khi nh bng, trng tm c th chuyn sang chn tri, ng thi xoay thn sang tri, mt hng li v nhanh chng bc chn phi ln gi thng bng v vo sn chun b thi u (Hnh 10). K thut pht bng ny c c im l khi pht ngi tp ng t th chun b vai hng li, im tay nh vo bng tm thp hn vai. C hai cch pht bng thp tay nghing mnh: - Cch 1: Vung tay phi xung di ra sau theo mt phng nghing so vi mt t mt gc 450, khi tay phi ra sau th tay hi h thp xung, sau chuyn ng t sau - sang phi - ra trc nh vo phn sau pha di tm bng tm ngang tht lng. Bn tay cng khi tip xc vi bng. Khi nh bng xong tay phi vn theo hng bng pht v dng li. - Cch 2: Pht bng thp tay cao bng (cy nn) (Hnh 11) + ng t th chun b: Vai tri hng li, hai chn hi khuu h thp trng tm. Tay tri cm bng trc mt. + Tung bng: Tay tri hi h xung v tung bng thng ln cao 40 - 50 cm.
Hnh 11
Hnh 10
+ Vung tay nh bng: Tay nh bng t di ln, tip xc bng l phn cnh ca ngn ci v ngn tr, nh vo phn di bng hi lch tm v pha sau lm cho bng i thng ln cao chch vo sn. + Sau khi pht, quay mt vo li, bc nhanh vo sn chun b thi u. K thut ny t khi s dng. Trng hp tay tri l tay thun nh bng th p dng ngc tay li. 5.2. K THUT PHT BNG CAO TAY. 5.2.1. Pht bng cao tay trc mt:
Page 19
Hnh 12
Hnh 10 Ch : Khi tung bng nu bng tm thp th ng bng s khng chnh xc. - Vung tay nh bng :
Cng lc tay tri tung bng ln cao, tay phi co li v chuyn ng t trc ln cao ra sau, thn trn ng v sau, mt nhn theo bng. Khi bng t trn ri xung ti tm tay gi thng th nh mnh vo pha sau, phn di tm ca bng bng bn tay m vi cc ngn tay chm t nhin. K thut pht bng ny c c im l khi pht bng ngi TTCB mt i din vi li, tay tip xc lc nh bng tm cao. Bng tung cao hn u khong 1-1,5m v hi chch v trc, tay phi vung ln trn, hi gp khp khuu v ko cn ra sau. Gc gp khp khuu ln hn 900 . Cng lc vung tay, vai phi v u chuyn ng ra sau, vng ngc v tht lng cng. Khi nh bng, tay phi dui mnh khp khuu, a tay vn ln cao kt hp vi nng vai v vung tay ra trc nh bng (gc nghing vn tay khong 800) t pha sau hi xung di bng chuyn ng ra trc ln cao.
Page 20
Bng chuyn l mn th thao thi u gia hai i chi trn mt sn c li phn cch gia. Cch chi l nh bng qua li sao cho bng chm sn i phng v ngn khng cho i phng lm tng t nh vy vi mnh. Mi i c chm bng 3 ln a bng sang sn i phng (khng k ln chn bng). Bng vo cuc bng pht bng do cu th pht bng nh bng qua trn li sang sn ca i phng. Mt pha bng ch kt thc khi bng chm sn u, ra ngoi hoc mt i b phm li. Trong bng chuyn, thng trong mi pha bng c tnh mt im (tnh im trc tip). Khi i pht bng thng mt pha bng, i ghi c mt im ng thi ginh c quyn pht bng v cc cu th ca i thc hin di chuyn xoay vng theo chiu kim ng h mt v tr . 1. Sn thi u :
Khu pht 1x1m 3x3m
Khu khi ng
3x3m
Bn th k
Khu khi ng
Khu thay ngi Khu pht bng ng tn cng Khu phng th 9m Khu t do 3m Khu t do 18m 3m ng gia sn Khu tn cng Khu phng th Bin ngang Khu pht bng
- Din tch sn thi u bao gm sn u v khu t do. Sn thi u phi l hnh ch nht v i xng. - Sn di 18m, rng 9m ( tnh t mp ngoi ca cc ng bin). - Cc ng trn sn: Rng 5cm c mu sng khc vi mu sn Page 21
2.55m
4. Bng gii hn : L hai bng trng di 1m, rng 5cm t hai bn u li thng gc vi giao im ca ng bin dc v ng gia sn Bng gii hn l mt phn ca li 5. Ct li : - Ct li cao 2.55m cng gi li c t ngoi sn cch ng bin dc 1m - Ct li trn v nhn, c c nh chc xung t, khng dng dy cp gi. 6. Bng : - Bng hnh cu trn lm bng da mm hoc da tng hp, bn trong c rut bng cao su hoc cht liu tng t. - Mu sc phi ng mu hoc phi hp cc mu . - Chu vi ca bng : 65 - 67cm, trng lng ca bng : 260cm - 280cm . 2 - p lc trong ca bng : 0,30 - 0,325 kg/cm - Mi qu bng dng trong mt trn u phi c cng chu vi, trng lng, p lc, chng loi, mu sc ... 7. i bng : - Mi i c php ng k thi u ti a 12 cu th (trong c 1 cu th t do Libero). Ch c cu th ng k mi c vo sn thi u. - Mi i cn c 1 hun luyn vin trng, 1 hun luyn vin ph v 1 bc s. - Vn ng vin Libero khng c lm i trng hoc i trng trn sn. Page 23
Page 24
Page 25
Page 26