Professional Documents
Culture Documents
II. LÔ héi.
§i liÒn víi t«n gi¸o tÝn ngìng lµ c¸c lÔ héi. Ngêi Hoa cã rÊt
nhiÒu lÔ héi, hÇu nh c¸c lÔ héi cña ngêi Hoa ®Òu phñ
®Çy trong n¨m vµ c¸c lÔ héi nµy ®Òu diÔn ra theo ©m
lÞch (cßn gäi lµ n«ng lÞch)
Th¸ng Giªng: TÕt Nguyªn §¸n lµ ngµy ®Çu tiªn cña
th¸ng ®Çu tiªn theo ©m lÞch. §©y lµ ngµy lÔ quan träng
nhÊt ®èi víi ®ång bµo ngêi Hoa, ®ã lµ ngµy ®Çu tiªn cña
mïa xu©n (theo lÞch) vµ v× thÕ còng ®îc gäi lµ TÕt mïa
xu©n (chun jie). ViÖc chuÈn bÞ cho TÕt Nguyªn §¸n b¾t
®Çu b»ng viÖc quÐt dän vµ trang trÝ nhµ cöa víi nh÷ng
biÓu tîng vÒ vËn may, chuÈn bÞ mÆc quÇn ¸o míi, rîu g¹o
®îc chiÕt ®Çy vß, tñ l¹nh ®Çy ¾p thøc ¨n, dµn hßa
nh÷ng cuéc c·i cä vµ tiÕn hµnh tr¶ hÕt nî nÇn. Sù kiÖn
quan träng nhÊt trong viÖc chuÈn bÞ ®ãn TÕt lµ b÷a c¬m
sum häp gia ®×nh, bÊt kÓ ë xa nhµ ®Õn ®©u còng ph¶i
cè g¾ng vÒ nhµ cïng víi cha mÑ vµo ®ªm giao thõa vµ tÊt
c¶ c¸c ®Ìn trong nhµ ®Òu ®îc më lªn ®Ó xua ®i vËn xÊu.
Vµo ngµy mïng mét cña n¨m míi, ngêi Hoa mÆc quÇn ¸o
míi ®i th¨m hái hä hµng, trÎ em qu× l¹y ®Ó tá sù kÝnh
träng ®èi víi ngêi lín. §¸p l¹i, ngêi lín sÏ chóc nh÷ng ®iÒu
may m¾n tèt lµnh cho con ch¸u m×nh vµ kÌm theo nh÷ng
phong b× ®á ®ùng tiÒn l× x×. Trong nh÷ng ngµy TÕt, ai
còng cè kh«ng ®Ó x¶y ra mét chuyÖn kh«ng vui nµo ®Ó
mong vËn may kÐo dµi suèt c¶ n¨m.
Ngµy TÕt, c¸c Héi qu¸n (Chïa Hoa) ®Òu më cöa suèt
®ªm ®Ó ®ång bµo ®Õn viÕng vµ tæ chøc móa L©n -S -
Rång. Tïy theo mçi n¬i mµ ngêi Hoa tæ chøc móa L©n,
móa S hay móa Rång. Ngêi Qu¶ng §«ng thÝch móa L©n
nhÊt, ngêi TriÒu Ch©u thÝch móa S nhÊt, ngêi Phóc KiÕn
thÝch móa Rång nhÊt.Ngoµi L©n -S - Rång ra cßn lµm s©n
khÊu tríc cæng chïa ®Ó tæ chøc h¸t Qu¶ng, h¸t TiÒu cho
mäi ngêi cïng xem.
Th¸ng Ba, tïy vµo mçi n¨m mµ TiÕt Thanh Minh r¬i vµo
ngµy nµo trong th¸ng, th«ng thêng chØ dao ®éng tríc
hoÆc sau ngµy mïng 10 th¸ng ba ©m lÞch. Vµo TiÕt
Thanh Minh, ngêi Hoa thêng ®i t¶o mé vµ ®Ó giÊy tiÒn
vµng b¹c trªn bia, lÊy côc ®Êt nhá ®Ó lªn (cßn gäi lµ tôc
treo giÊy). §©y lµ thêi gian mµ thÕ hÖ tríc nh¾c nhë thÕ
hÖ sau ph¶i uèng níc nhí nguån vµ còng lµ dÞp ®Ó hä ®i
ngo¹n c¶nh.
Th¸ng T, cã ngµy mïng 8 th¸ng t lµ ngµy Dôc PhËt tiÕt
(lÔ t¾m PhËt) ngêi Hoa thêng ®Õn chïa ®Ó cÇu yªn gia
®¹o.
Th¸ng N¨m: TiÕt §oan Ngä (cßn gäi lµ TiÕt §oan D¬ng)
vµo ngµy mïng 5 th¸ng n¨m lµ thêi gian mµ mÆt trêi
th¼ng ®øng vµo lóc 12 giê tra. Vµo ngµy nµy, tríc cöa
nhµ ngêi Hoa thêng treo cá X¬ng Bån vµ TrÇn Ng·i ®Ó
diÖt trõ tµ ma vµ c«n trïng (do ®ã ngµy mïng 5 th¸ng n¨m
cßn ®îc gäi lµ lÔ diÖt s©u bä). Ngoµi viÖc treo cá, ngêi
Hoa cßn cã tôc nh×n mÆt trêi ®Ó cho m¾t s¸ng nh mÆt
trêi, cã thau níc cóng ®Ó röa mÆt nh»m trõ xui xÎo, uèng
vµi giät rîu Hång Hoµn (®îc ®iÒu chÕ tõ Lu Huúnh) ®Ó
diÖt s©u bä trong ngêi.
Th¸ng ChÝn, tiÕt Trïng D¬ng (cßn gäi lµ tiÕt Trïng Cöu).
Ngoµi trêi vµ ®Êt ra, ngêi Hoa xem träng nhÊt lµ tæ tiªn
«ng bµ vµ ngêi Hoa bµy cç cóng tÕ «ng bµ.
Th¸ng Mêi, ®©y lµ ngµy vÝa cña «ng Thñy Quan Tam
PhÈm (mét trong ba vÞ Thiªn Quan). Vµo ngµy nµy, ngêi
Hoa treo ®Ìn giÊy t¹i nhµ vµ tiÕn hµnh cóng tÕ cÇu mong
gia ®×nh b×nh an.
Th¸ng Mêi Mét, tiÕt §«ng ChÝ ®îc ngêi Hoa rÊt coi
träng. Thêi gian cña tiÕt §«ng ChÝ diÔn ra tïy lÞch ë mçi
n¨m nhng b¾t buéc ph¶i n»m trong th¸ng mêi mét. Vµo
ngµy nµy, ngêi Hoa cóng gµ, cóng thÞt, cóng chÌ tr«i níc.
Sau khi cóng nh÷ng ngêi trÎ kh«ng d¸m ¨n chÌ tr«i níc – v×
nÕu ¨n cã nghÜa lµ hä ®· lín lªn thªm mét tuæi ngay trong
th¸ng ®ã, cßn ngêi giµ th× thÝch ¨n chÌ tr«i níc sau khi
cóng – v× nÕu ¨n cã nghÜa lµ hä t¨ng thªm tuæi thä.
LÔ cóng vÝa Bµ ®îc tiÕn hµnh vµo lóc nöa ®ªm 14 r¹ng
ngµy 15. VÞ ch¸nh tÕ chñ tr× buæi lÔ do bèn bang ngêi
Hoa ë thÞ x· Thñ DÇu Mét cö ra theo thÓ thøc lu©n phiªn
tõng n¨m. Ng«i chïa ®îc trang hoµng rîp cê ®Çy mµu s¾c,
vµ lång ®Ìn rùc rì tõ cöa tam quan vµo ®Õn ®iÖn thê.
Mêi hai chiÕc lång ®Ìn lín, trang trÝ ®Ñp m¾t, tîng tr-
ng cho mêi hai th¸ng trong n¨m, treo thµnh mét hµng dµi
tríc s©n chïa, lµm cho quang c¶nh ngµy héi thªm léng lÉy.
Chïa cã mét s©n lín ë phÝa tríc, réng ®Õn 600m2 vËy mµ
trong ngµy lÔ héi trë nªn chËt chéi lu«n cã ®Õn hµng
ngµn, hµng chôc ngµn ngêi chen lÊn nhau ®Ó vµo cho ®-
îc ®èt nhang lÔ Bµ. Ngêi ta ph¶i ®Æt bèn chiÕc l h¬ng lín
b»ng xi m¨ng cÈn sø ë gi÷a s©n chïa ®Ó cho
kh¸ch hµnh h¬ng c¾m nhang, gi¶i táa phÇn
nµo khãi h¬ng dµy ®Æc lµm cay ch¶y níc
m¾t mäi ngêi ë trong chÝnh ®iÖn.
Dùa theo truyÒn thuyÕt ghi trªn tÊm bia ®¸ ®Æt ë chïa,
Bµ Thiªn HËu lµ mét vÞ n÷ th¸nh, xuèng câi trÇn vµo ®êi
Tèng (n#m 960 sau C«ng nguyªn), th¸c sinh vµo mét gia
®×nh ®¹o ®øc. Sinh thêi cã lßng hiÕu thuËn ®éng tíi trêi,
®øc nh©n hËu bao la. Khi hiÓn th¸nh thêng cìi th¶m bay
lîn trªn biÓn ®Ó cøu ng d©n.
Hµng n¨m, ngµy héi r»m th¸ng Giªng t¹i Chïa Bµ thÞ x·
Thñ DÇu Mét ®· trë thµnh ngµy héi lín cña c d©n Hoa,
ViÖt ë Nam Bé. LÔ héi ®· t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng cêng t×nh
®oµn kÕt g¾n bã cña hai d©n téc nhiÒu h¬n vµ ®· trë
thµnh mét nÐt v¨n hãa chung cña d©n téc ViÖt Nam.
Dï ph¶i chen chóc c¶ tiÕng míi vµo ®îc ®¹i ®iÖn, nhng ai
còng h¸o høc chen vµo. V× lîng ngêi vµo th¾p nhang, cÇu
phíc qu¸ ®«ng, Ban trÞ sù chïa chØ cho mçi ngêi ®îc ®em
vµo ®¹i ®iÖn 1 nÐn nhang nhá ®Ó tr¸nh qu¸ t¶i.
Th¸p hãa vµng ®èt nhang thõa kh«ng lóc nµo kh«ng ®á
löa.
CÇu duyªn, cÇu léc, cÇu tµi,... Nh÷ng ngêi ®Õn víi chïa Bµ
ai ai còng cã nh÷ng t©m nguyÖn riªng. Lîng ngêi khÊn v¸i
qu¸ ®«ng, nhiÒu ngêi trÌo c¶ lªn cao ®Ó khÊn, chen nhau
xin cho ®îc mét nhµnh léc.
T¹i chïa ¤ng, ngêi ta chen nhau sê vµo ngùa thÇn (ngùa
XÝch Thè cña Quan C«ng) ®Ó lÊy hªn, hoÆc chui qua
bông ngùa ®Ó qua cöa miÕu råi nhËn mét nhµnh léc.
14h ngµy r»m, lÔ ríc kiÖu Bµ sÏ diÔn ra. KiÖu Bµ ®îc ríc tõ
chïa Bµ ®i vßng quanh nhiÒu ng¶ ®êng, ngang qua miÕu
Quan §Õ Qu©n (gäi n«m lµ chïa ¤ng) råi quay vÒ. LÔ ríc
kiÖu Bµ lµ ®Ønh ®iÓm cña lÔ héi chïa Bµ, thu hót sù
quan t©m cña hµng tr¨m ngµn ngêi. Khi lÔ ríc diÔn ra,
mäi ng¶ ®êng ®Òu ®Æc kÝn ngêi.
LÔ r»m th¸ng giªng cña chïa Bµ ®· trë thµnh lÔ héi v¨n
hãa cña c¶ tØnh B×nh D¬ng, kh«ng chØ cã c¸c ®oµn
phËt tö, kiÖu Bµ, nhang ®Ìn mµ cßn cã c¶ ®oµn xe cña
c¸c em thiÕu nhi B×nh D¬ng, ngêi ®Ñp B×nh D¬ng…
Hµng chôc ®oµn l©n s rång tõ c¸c vâ ®êng cña ngêi ViÖt
gèc Hoa ë B×nh D¬ng, TPHCM còng quy tô vÒ ®©y biÓu
diÔn trªn c¸c ng· ®êng tríc chïa Bµ.
Phãng sinh - mét nÐt ®Ñp v¨n hãa cña lÔ héi chïa Bµ.
LÔ héi Nghinh ¤ng S«ng §èc kh«ng chØ cã hµng v¹n ng-
êi d©n ®Þa ph¬ng tham gia, mµ cßn thu hót ®«ng ®¶o
ng d©n c¸c tØnh l©n cËn. §Æc biÖt n¨m nay, Ban Ch¸nh
V¹n ®· mêi ®éi chÌo NghÜa Hng ®Õn tõ Phan ThiÕt vÒ
giao lu phôc vô, ®· lµm cho phÇn nghi lÔ thªm long träng.
§Êt Mòi cuèi tuÇn giíi thiÖu mét sè h×nh ¶nh LÔ héi
Nghinh ¤ng lÇn thø 82-2007.
§éi chÌo Hng Long, tØnh B×nh ThuËn gãp phÇn ®a lÔ héi
Nghinh ¤ng S«ng §èc thªm phong phó
Ban trÞ sù L¨ng ¤ng niÖm h¬ng tríc Long §×nh ®Ó xuÊt
qu©n Nghinh ¤ng
LÔ diÔu hµnh ríc Nam H¶i ®¹i tíng qu©n quanh thÞ trÊn
S«ng §èc
LÔ ríc Long §×nh
LÔ ríc ¤ng
LÔ héi Nguyªn Tiªu- LÔ héi lín nhÊt cña Ngµy héi ngêi Hoa
Tèi 3/3 (15 ¢m lÞch), c¶ quËn 5, n¬i ®«ng ngêi Hoa sinh sèng
nhÊt TP HCM rùc rì ®Ìn hoa, trèng héi mõng LÔ nguyªn tiªu. 27
®oµn ®Õn tõ c¸c tØnh thµnh trªn c¶ níc tham gia diÔu hµnh, biÓu
diÔn nghÖ thuËt t¹i c¸c Héi qu¸n NghÜa An, Héi qu¸n TuÖ Thµnh, Héi
qu¸n ¤n L·ng, trung t©m v¨n hãa quËn 5.
tôc t¹i nhiÒu khu vùc trong toµn quËn 5 vµo nh÷ng ngµy
tíi.
Ngµy héi v¨n hãa ngêi Hoa nh»m thùc hiÖn chÝnh s¸ch
b×nh ®¼ng, t¨ng cêng khèi ®¹i ®oµn kÕt c¸c d©n téc
ViÖt Nam; gi÷ v÷ng lßng tù hµo cña céng ®ång ngêi Hoa
®èi víi v¨n hãa truyÒn thèng cña d©n téc m×nh; ®ång
thêi b¶o tån vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa tèt ®Ñp
nµy trong qu¸ tr×nh héi nhËp.
C« d©u - chó rÓ xe
duyªn trong lÔ cíi
truyÒn thèng. ¶nh:
A.V.
Chen nhau ë
gian hµng ch¬i
§è ®Ìn.
Trong tiÕng trèng l©n, nh¹c rén rµng, hµng chôc gian
hµng trß ch¬i d©n gian, trng bµy triÓn l·m thu hót tõng
dßng ngêi chen cøng ®Õn tham gia.
BÊt kú gian hµng nµo còng cã nÐt riªng, ®Æc trng hÊp dÉn.
Muèn t×m hiÓu Èm thùc ngêi Hoa cã thÓ ®Õn gian cña tØnh Sãc
Tr¨ng ¨n thö x¸ pÊu ngät, b¸nh pÝa th¬m ngon. Xem móa s¬n
®«ng m·i vâ víi nh÷ng mµn ®¸nh nhau håi hép, gay cÊn th× ®Õn
víi s©n vâ cña ®oµn l©n L©m Minh. CLB ®¸ cÇu nghÖ thuËt cña
ngêi Hoa thu hót ®«ng ngêi xem víi thÕ trËn 8 ngêi ®¸ cÇu uyÓn
chuyÓn nh móa.
LÔ héi ®îc b¾t ®Çu b»ng c¸c tiÕt môc móa rång, móa
hÈu cña ngêi Phóc KiÕn, b¸t tiªn ®i cµ kheo, …. Cao ®iÓm
cña LÔ héi lµ phÇn ®Êu ®Ìn, n¨m nay cã tæng céng chÝn
ngän ®Ìn ®îc tæ chøc ®Êu gi¸ t¹i hiÖn trêng. Tæng sè
tiÒn thu ®îc sau khi ®Êu gi¸ chÝn ngän ®Ìn lµ
1.120.400.000 ®ång. Sè tiÒn nµy sÏ ®îc dïng ®Ó chi cho
c¸c ho¹t ®éng cña Héi qu¸n, v¨n hãa, gi¸o dôc, tõ thiÖn x·
héi, …
HÈu
§Çu vµ ®u«i
ChuyÓn giao ... thñ cÊpléc thi nh §Êu ®Ìn, móa L©n S
Rång sÏ tiÕp tôc t¹i nhiÒu khu vùc trong toµn quËn.
Ngược dòng người cuồn cuộn đổ về Đường hoa Nguyễn Huệ, tại
Trung tâm Văn hoá Quận 5 (hay còn gọi là Đại thế giới), Hội đèn hoa -
Hội Nguyên Tiêu mở cửa từ đây đến hết rằm tháng giêng. Đối với người
Hoa, dù năm nay con chuột thì con rồng vẫn phải là biểu tượng xuyên
suốt nhất. Vì vậy, hai con rồng uốn lượn trên cửa ra vào được đèn chiếu
sáng rực rỡ đập vào
mắt khách thưởng lãm.
Hä hµng nhµ
chuét nèi ®u«i
nhau leo cét
Th häa h×nh
con chuét
MÌo ¬i, h·y
ngñ...
TriÔn l·m th ph¸p, th häa trong
Héi ®Ìn hoa
Kh¸ch ®Õn xem Héi ®Ìn hoa cßn cã dÞp thëng thøc ch-
¬ng tr×nh biÓu diÔn ca nh¹c t¹p kü hµng ®ªm. §iÒu ®Æc
biÖt cã ý nghÜa nhÊt lµ toµn bé ®Òu miÔn phÝ.
Tèi ngµy 25-09, tËp thÓ Ban qu¶n trÞ héi qu¸n ®· long
träng tæ chøc lÔ héi vÝa ¤ng t¹i tríc s©n cña Héi qu¸n víi
nhiÒu tiÕt môc ®Æc s¾c mang ®Ëm b¶n s¾c d©n
téc cña ®ång bµo ngêi Hoa nhãm ng«n ng÷ Phóc KiÕn nh:
móa hÈu, b¸t tiªn ®i cµ kheo, biÓu diÔn cæ nh¹c, móa
rång, ...
Díi ®©y lµ mét vµi h×nh ¶nh cña ®ªm héi ®Æc s¾c nµy:
TËp thÓ Ban qu¶n trÞ ®ang hµnh lÔ tríc s©n chïa ¤ng
Ngày "Tết giết sâu bọ", dân gian Việt Nam thường cúng vào sáng sớm. Tuy
nhiên, thực chất tiết Đoan Ngọ được tiến hành vào giờ chính Ngọ (giữa trưa)
ngày 5/5 âm lịch.
Xuất xứ của ngày này liên quan đến cái chết của Khuất Nguyên, một vị quan của
nước Sở (Trung Hoa cổ đại) cách đây hơn 2.000 năm. Khuất Nguyên vì can ngăn
Sở Hoài Vương không thành, bị cách chức thành thứ dân, về quê sinh sống. Chị
gái ông tên là Tu đi lấy chồng xa, nghe tin liền về thăm em.
Thấy Khuất Nguyên tóc xõa bù, mặt mày nhem nhuốc, hình dung hốc hác, vừa đi
vừa ngâm thơ ở bờ sông, chị bèn bảo: "Vua Sở dẫu không nghe lời em nhưng em đã
hết lòng rồi, còn lo nghĩ làm gì? May mà nhà còn có ruộng. Sao không dùng sức cày
cấy để tự nuôi mình, hưởng hết tuổi trời?".
Khuất Nguyên than: "Việc vua Sở đã đến thế này, ta không nỡ thấy tôn miếu bị
diệt vong. Cả đời đục chỉ có mình ta trong".
Rồi một ngày, Khuất Nguyên dậy sớm, ôm một hòn đá tự trẫm mình ở sông Mịch La.
Đó chính là ngày 5/5 âm lịch. Ngươi làng nghe tin, đua nhau chở thuyền nhỏ ra cứu
nhưng không kịp, bèn làm bánh nếp có góc ném xuống sông để tế. Tục đua thuyền
rồng ở vùng Ngô Sở cũng bắt nguồn từ đó. Tương truyền, mảnh ruộng Khuất Nguyên
cày cấy về sau gạo trắng như ngọc, gọi là "ruộng gạo ngọc". Tên làng ông ở gọi là
làng "Tỷ quy", tức là chị về.
Theo học thuyết âm dương ngũ hành, Ngọ được xếp vào quẻ Ly, thuộc hành Hỏa.
Trong một ngày, dương khí cao nhất là giờ Ngọ. Trong một tháng, dương khí cao nhất
vào những ngày Ngọ, nhất là ngày Ngọ thượng tuần (đầu tháng). Trong năm, dương
khí cao nhất vào tháng Ngọ (tháng 5). Như vậy, dương khí đạt cực điểm vào giờ Ngọ
của ngày Ngọ đầu tiên trong tháng Ngọ.
Nhưng tại sao người ta lại chọn ngày 5/5 mà không chọn ngày Ngọ đầu tiên của
tháng 5 làm tết giết sâu bọ?
- Thứ ba, theo lịch cổ thì ngày này xuân vận đã hết, hạ vận chuyển sang. Sự chuyển
tiết giữa hai mùa dễ gây bệnh thời khí ở con người. Sâu bọ, côn trùng cũng được dịp
phát triển, gây bệnh cho người, vật nuôi và cây cối. Bởi vậy vào tiết này, người ta làm
lễ dâng hương cầu cho sâu bọ có hại bị tuyệt diệt, người tai qua nạn khỏi, được mùa.
- Thứ tư, 5/5 là ngày cực dương hoặc gần với cực dương, con người cũng như mọi vật
cần dự trữ năng lượng để chống lại dương khí quá cao của trời đất. Họ cần ăn một số
hoa quả hay thực phẩm giàu năng lượng như trứng luộc, cái rượu, cháo chè kê, bánh
đa, uống rượu xương bồ... để khai mở cửu khiếu (9 cái lỗ tự nhiên trên cơ thể), thông
dương khí hòa cùng trời đất. Nhiều người còn ăn những hoa quả có vị chua như mận
với hàm ý giảm sự mãnh liệt của Can (gan khí), hạn chế những tác động xấu tới tạng
Tâm và hệ thống mạch máu.
NhiÒu ngêi cho r»ng vµo tÕt §oan Ngä, c©y cèi sÏ tÝch tr÷
nhiÒu dîc chÊt ®Ó chèng l¹i d¬ng khÝ kh¾c nghiÖt. Do
®ã nhiÒu l¬ng y tæ chøc h¸i thuèc vµo tra 5/5 ®Ó mong
cã hiÖu qu¶ cao h¬n.
Trong dÞp tÕt Thanh Minh, ngoµi lÔ vËt cóng gia tiªn
vµ ®Êt trêi, theo truyÒn thèng cña Trung Hoa vµ ViÖt
Nam, d©n chóng tæ chøc lÔ T¶o Mé vµ héi §¹p Thanh.
LÔ T¶o Mé.
Trong n¨m, ®Ó chuÈn bÞ TÕt Nguyªn ®¸n nhiÒu gia
®×nh, dßng hä ®· ®i ®¾p mé - t¶o mé cho ngêi qu¸ cè,
khÈn mêi hä vÒ ¨n tÕt víi con ch¸u. Song thêng lµ h¹n
hÑp, chØ ®¾p nh÷ng ng«i mé chÝnh, nh mé tæ, mé «ng
bµ cha mÑ. Cßn l¹i mé cña tÊt c¶ c¸c thÕ hÖ, tõ ngêi cã
hËu l¹i vµ kh«ng cã ngêi nèi dâi, c¸c mé v« chñ… trong
lµng xãm, khu nghÜa ®Þa, thêng ®îc t¶o mé vµo ngµy giç
hä (th¸ng giªng, th¸ng hai) hoÆc vµo dÞp Thanh Minh.
LÔ T¶o Mé diÔn ra trong vµi ba ngµy ®óng tiÕt Thanh
Minh ë c¸c nghÜa trang ®«ng ngêi ®i t¶o mé. Cã mé th×
d·y s¹ch cá kh«ng ®¾p thªm phÇn mé vµ nuèm mé, cã
mé th× ®¾p cao thªm. Sau khi ®¾p mé, t¶o mé hä th¾p
h¬ng lªn mé cÇu cho linh hån thanh th¶n n¬i câi ©m.
NhiÒu n¬i, ngêi ta cßn lËp am chóng sinh hay x©y bÖ lé
thiªn gäi lµ Hµn C¸m së ®Ó thê phông cho kÎ v« chñ.
Nh÷ng vïng thÊp ë ®ång chiªm tròng ngêi ta t¶o mé
vµo dÞp hanh kh«.
Héi §¹p Thanh.
Héi §¹p Thanh tæ chøc vµo tÕt Thanh Minh, cã nguån gèc
tõ Trung Hoa. §¹p Thanh
* Tôc ®èt m·
Tôc ®èt m· tõ bªn Trung Hoa truyÒn sang ta.
Nguyªn ®êi xa dïng ®å b¹ch ngäc ®Ó cóng tÕ. §êi sau, v×
b¹ch ngäc ®¾t vµ hiÕm, ngêi ta dïng tiÒn ®Ó thÕ cho
b¹ch ngäc. Nh÷ng tiÒn nµy cóng xong ®Òu bá ®i, rÊt phÝ
tæn. Tríc sù phÝ ph¹m nµy, vua HuyÒn T«n nhµ §-
êng ra lÖnh dïng tiÒn giÊy thay cho tiÒn thËt.
Ngày hội có sự tham gia của 26 tỉnh thành có người Hoa sinh sống đông nhất, cùng
một đoàn nghệ thuật đến từ Hồng Kông, Trung Quốc.
Bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Hoa thể hiện qua múa lân sư rồng, kinh
kịch, tuồng cổ, thư pháp, các trò chơi dân gian v.v... được trình diễn hấp dẫn tại các
khu vực của Công viên 30/4.
Ngày Hội Văn hóa người Hoa - Xuân Đinh Hợi 2007 do Bộ Văn hóa
Thông tin phối hợp với Uỷ ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tổ chức
diễn ra từ tối 28/2 đến hết 4/3
Đõy là một trong những hoạt động thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà
nước Việt Nam đối với cộng đồng người Hoa trong thời kỳ đổi mới,
nhằm thực hiện chính sách bình đẳng, tăng cường khối đại đoàn kết các
dân tộc Việt Nam; đồng thời động viên khích lệ mọi người cùng bảo tồn
và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của các cộng đồng dân tộc trên
đất nước Việt Nam trong quá trình hội nhập và phát triển. Đây cũng là dịp
giới thiệu, biểu dương những thành tựu xây dựng đời sống văn hóa gắn
liền với phát triển kinh tế - xã hội của người Hoa ở Việt Nam trong thời
kỳ đổi mới.
Hßa tÊu
Ch¬i cê g¸nh
Cßn L©n cã sõng chØ cã mét sõng chÝnh gi÷a nªn cßn gäi
lµ Kú l©n, ®Çu trßn lín, mµu th©n gièng mµu ®Çu l©n,
®©y lµ lo¹i l©n thêng ®îc sö dông nhiÒu nhÊt ®Ó móa.
Trèng ®¸nh trong c¸c cuéc móa L©n - S - Rång gäi lµ ThÊt
tinh cæ (trèng b¶y sao). Ngêi ®¸nh trèng ph¶i lµ ngêi tr-
ëng ph¸i, hoÆc phô t¸ thø nhÊt cña trëng ph¸i. Trèng ®¸nh
ph¶i cã bµi b¶n, phï hîp víi c¸c bé ph¸p cña l©n, s hay
rång nh chµo, l¹y, n»m, leo lªn, tuét xuèng, lóc khoan lóc
nhÆt, lóc dån dËp liªn håi nh trèng trËn, nhê ®ã míi cã
thÓ diÔn t¶ ®îc hÕt hïng khÝ cña l©n, vµ sù oai phong
cña s vµ rång.
Mét con l©n thêng bao gåm 2 ngêi phèi hîp rÊt ¨n ý
víi nhau trong c¸c ®éng t¸c nh»m diÔn ®îc ®iÖu bé
chung cña l©n. C¸c ®éng t¸c ph¶i chÝnh x¸c vµ ¨n ý tuyÖt
®èi. Mét ngêi sÏ ®éi ®Çu l©n vµ ®iÒu khiÓn miÖng, m¾t
l©n sao cho t¹o ®îc sù sinh ®éng cña tõng con l©n. Mét
ngêi sÏ móa sau lng, lµm nhiÖm vô bæ trî phÇn ®Çu l©n.
§Æc biÖt, nh©n vËt kh«ng thÓ thiÕu trong ®¸m móa
chÝnh lµ «ng §Þa. ¤ng §Þa lµ mét ngêi trong vãc d¸ng rÊt
dÔ gÇn, bông phÖ, tay cÇm qu¹t giÊy to phe phÈy, miÖng
cêi t¬i nh hoa, nh ®ang ®ïa giìn víi bÇy l©n nghÞch ngîm.
¤ng §Þa ®îc cho lµ hiÖn th©n cña §øc Di LÆc, mét vÞ PhËt
lóc nµo còng t¬i vui hiÒn lµnh. ¤ng §Þa vµ con l©n ®i
®Õn ®©u lµ gi¸ng phóc ®Õn ®ã. V× vËy, nhµ nµo còng
hoan hØ treo rau xanh vµ giÊy ®á ®ãn chµo cïng víi
nh÷ng phÇn thëng treo tÝt trªn cao ®Ó mäi ngêi cã dÞp
væ tay t¸n thëng, khi l©n thÓ hiÖn tµi leo c©y cña m×nh
thËt ®iÖu nghÖ vµ v÷ng vµng.
Móa l©n cã nhiÒu ®iÖu bé kh¸c nhau nh:
"§éc chiÕm ngao ®Çu" - Mét con l©n biÓu diÔn, thÓ
hiÖn tµi t¶ xung h÷u ®ét, tiÕn tho¸i nhÞp nhµng, bé ph¸p
hïng dòng, nh¶y cao, trÌo giái, tîng trng cho c¸i uy, c¸i
dòng cña mét m·nh tíng, mét h¶o h¸n, mét vÞ anh hïng.
"Song hØ" - Hai con l©n cïng biÓu diÔn, thÓ hiÖn
niÒm h©n hoan khoan kho¸i, t©m ®Çu ý hîp nh loan víi
phông, nh vî víi chång, nh ®Êt trêi vµ ©m d¬ng t¬ng hîp.
"Tam tinh" - Ba con l©n hîp móa víi ba mµu vµng, ®á,
®en, thÓ hiÖn nh÷ng ®iÒu cÇu nguyÖn cña mäi ngêi ®¹t
®îc ®iÒu lµnh, ba ®iÒu tèt lµ Phóc, Léc, Thä.
"Tam Anh" - Ba con l©n cïng móa, diÔn t¶ Lu BÞ,
Quang V©n Trêng vµ Tr¬ng Phi võa hïng dòng, võa cã chÝ
lín, võa th¬ng yªu, g¾n bã víi nhau h¬n c¶ anh em ruét
thÞt cho ®Õn chÕt.
"Tø quý hng long" - Bèn con l©n cïng móa, gåm bèn
®Çu l©n tr¾ng, vµng, ®á, ®en (hoÆc xanh), tîng trng
cho bèn mïa, bèn ph¬ng, bèn hiÖn tîng trong trêi ®Êt,
diÔn t¶ sù sung m·n, trêng thä, m¹nh kháe vµ h¹nh phóc.
Móa s tö
Móa s tö kh¸c víi móa l©n, ngêi móa nóp kÝn th©n
m×nh trong bông s tö gi¶ vµ s tö th× kh«ng cã sõng. Mét
tiÕt môc móa s cña ngêi Hoa bao gåm 4 ngêi: 2 ngêi móa,
1 ngêi ®¸nh trèng, 1 ngêi cÇm qu¶ cÇu. Trèng trong móa
S ®îc ®¸nh theo nhÞp kh¸c víi
móa L©n, ngêi ta gäi nhÞp trèng trong móa S lµ nhÞp
trèng B¾c Kinh.
Móa rång
Móa rång cña ngêi Hoa xuÊt hiÖn muén h¬n móa
l©n vµ s. Lóc ®Çu móa Rång chØ xuÊt hiÖn trong tÕt
Nguyªn Tiªu vµ c¸c dÞp lÔ héi sau vô thu ho¹ch mïa thu.
Móa Rång xuÊt hiÖn trong ngêi Hoa ë ViÖt Nam vµo
kho¶ng nh÷ng n¨m 1944 - 1945 do «ng TrÇn Båi, mét chñ
c¬ së s¶n xuÊt xµ b«ng Trung Nam ë Sa §Ðc, vèn lµ nguån
gèc Phíc Ch©u (Phóc KiÕn) s¸ng lËp nªn tõ c¸c thanh niªn
c«ng nh©n trong xëng cña «ng. Rång ®îc chia thµnh ba
lo¹i víi kháang h¬n 30 ®iÖu móa kh¸c nhau:
Tríc hÕt lµ läai Rång t¬ ®îc chÕ t¹o b»ng v¶i g¾n
chÆt vµo c©y cøng ®Ó dÔ móa, KÕ ®Õn lµ läai Rång trßn
®îc lµm b»ng giÊy cøng, cã bông trßn vµ dµi, Sau cïng lµ
läai Rång cøng chØ dïng ®Ó ríc, khiªng, chø kh«ng dïng
®Ó biÓu diÔn.
Móa l©n hoÆc S chØ cÇn hai ngêi, nhng móa Rång
th× ph¶i cã nhiÒu ngêi tËp rÊt c«ng phu ®Ó thÓ hiÖn ®îc
c¸c ®éng t¸c ®ång bé khi rång uèn khóc, rång phãng tíi,
rång ®¶o l¹i. Móa rång cÇn Ýt nhÊt 6 ngêi, hoÆc nhiÒu
còng ®Õn 20-30 ngêi cïng ®iÒu khiÓn con rång ph« diÔn
thÇn oai.
HiÖn nay, t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cã kho¶ng 60
®éi móa l©n - s - rång bao gåm nhiÒu ®éi næi tiÕng l©u
n¨m nh: Phóc KiÕn, Nh¬n NghÜa (ngêi Qu¶ng §«ng), Ninh
Giang (ngêi HÑ), Quèc Oai, H»ng Anh v.v....ho¹t ®éng. Ng-
êi Qu¶ng §«ng cã së trêng lµ móa l©n cßn gäi lµ Nam S.
Trong khi ®ã ngêi TriÒu Ch©u l¹i cã së trêng móa S cßn
gäi lµ B¾c S. Ngêi Phóc KiÕn víi së trêng móa rång. TÊt c¶
ba ph¸i hîp víi nhau, t¹o nªn mét kh«ng gian v¨n hãa kh¸
®Æc s¾c trong nh÷ng ngµy TÕt ®Çy nh÷ng s¾c mµu.