TRNG I HC NGN HNG T.

P H CH MINH KHOA NGN HNG QUC T

SU TI CHNH V THC TIN H THNG TI CHNH VIT NAM HIN NAY

Bi thuyt trnh mn Global Finance
Ging vin: Nguyn Minh Sng Thc hin: Nhm 14_lp T02

27/9/2011

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

PHN CNG CNG VIC

S TT 1

H v tn Nhim v nh 3x4 Nguyn Ngc Qunh _nhm Phn 2: Phn tch trng su ti chnh ca Vit Nam

Phan Th L Hng

Tng hp phn 1: L thuyt chung v su ti chnh+slide+Phn 3: nh hng gii php ci thin su ti chnh Vit Nam Khi nim su ti chnh, Thc o ti chnh+slide

Trn Quc Minh

Trn Vn Thng

Phn 1: L thuyt chung v su ti chnh

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

Nguyn Th Qunh Trang

Phn 2: Phn tch su ti chnh ca Vit Nam

Phm Thy Hoi Ly

Phn 1: L thuyt chung v su ti chnh

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

LI M U C nhiu yu t gii thch ti sao tc pht trin kinh t ca mi quc gia li khc nhau, nh s tch ly vn, ti nguyn thin nhin, mc n nh ca kinh t v m, gio dc, h thng php l, thng mi quc t, Mt yu t quan trng i vi s pht trin kinh t ngy cng c quan tm nhiu hn l vai tr ca th trng ti chnh. Mt thc tin r rng l, nhng nc pht trin thng c th trng ti chnh rt pht trin. Vic pht trin th trng ti chnh tr thnh mt phn quan trng trong vic hoch nh pht trin kinh t ca hu ht cc quc gia trn th gii, k c Vit Nam. Nhu cu pht trin h thng ti chnh thc y cc nh kinh t nghin cu-l thuyt ln thc nghim- v pht trin h thng ti chnh c hiu qu-t a ra mt vn c bn pht trin h thng ti chnh l su ti chnh. c th pht trin h thng ti chnh theo chiu su, cn hiu r su ca h thng ti chnh v mc pht trin ca h thng ti chnh Vit Nam thi im hin ti, qua , xc nh hng i to ra h thng ti chnh su v hiu qu, thc y tng trng kinh t nhanh v n nh. Do , bi tiu lun ca nhm nghin cu l thuyt v su ti chnh-phn 1, cng thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay-phn 2, qua a ra nh hng cho vic pht trin h thng ti chnh theo chiu su-phn 3.

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

MC LC
LI M U ........................................................................................................................ 2 1. L THUYT CHUNG V SU TI CHNH .................................................. 6 1.1. Khi nim v thc o su ti chnh ............................................................ 6 Khi nim su ti chnh.............................................................................. 6 Thc o su ti chnh ............................................................................... 6

1.1.1. 1.1.2. 1.2. 1.3.

Tc ng ca pht trin ti chnh n tng trng kinh t ............................. 7 Cc nhn t nh hng n su ca h thng ti chnh ............................. 8 Thnh phn ca h thng ti chnh v s cn i gia cc thnh phn ........ 8 p ch ti chnh v t do ho ti chnh .......................................................... 9 Mi trng php l........................................................................................ 10

1.3.1. 1.3.2. 1.3.3.

2. NGHIN CU THC NGHIM V SU CA H THNG TI CHNH VIT NAM ....................................................................................................................... 12 2.1. Ch tiu M2/GDP ................................................................................................. 12 2.2. Ch tiu tn dng/GDP v gi tr vn ha trn th trng chng khon so vi GDP 18 3. NH HNG GII PHP CI THIN SU CA H THNG TI CHNH VIT NAM ........................................................................................................ 20 TI LIU THAM KHO ................................................................................................. 22

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

1. 1.1.

L THUYT CHUNG V SU TI CHNH Khi nim v thc o su ti chnh

1.1.1. Khi nim su ti chnh H thng ti chnh c vai tr quan trng thc y nn kinh t pht trin thng qua vic thc hin hai chc nng chnh l dn vn v sng lc, h tr d n hiu qu. Khi nim su ti chnh tp trung vo chc nng th nht ca h thng ti chnh. i vi chc nng dn vn, h thng ti chnh iu tit ngun vn t ni tm thi tha vn sang ni tm thi thiu vn t tch lu vn u t vo nn kinh t. Pht trin h thng ti chnh theo chiu su l khuyn khch tit kim, tng u t, t tng tng sn phm quc ni-GDP v th hin cui cng s gia tng t l gi tr ca cc ti sn ti chnh so vi GDP. Hay ni mt cch tng qut, su ti chnh l mc pht trin ca th trng ti chnh. 1.1.2. Thc o su ti chnh Thc o u tin c s dng o su ti chnh l da trn khi cung tin M1 v M2, ch yu l do nhng s liu ny c sn cc bo co ca c quan chc nng. Tuy nhin, M2/GDP khng phi l thc o tt cho su ti chnh, do M2 ch yu phn nh kh nng cung cp dch v thanh ton ca ngn hng hn l s chuyn giao vn t ngi cho vay sang ngi vay. Do , M3 c s dng thay th. M3 thng thng phn nh nhng khon cho vay ca ngn hng nn l thc o tt hn, nhng M3 bao gm c M2 nn cng b nh hng bi nhng nhn t khng phn nh su ti chnh. Hin nay, thc o thng c s dng nht l tn dng t nhn. Tn dng t nhn/GDP ch xt ti tn dng ca h thng ti chnh cho khu vc kinh t t nhn. Ch s ny tt hn v n khng tnh ti tn dng cho khu vc nh nc v cng c bao gm tn dng ca ngn hng trung ng1. Mc m cc ngn hng thng mi phn b tit kim ca x hi so vi ngn hng trung ng cng c xem xt, thng qua t l ti sn ngn hng
1

Moshin S. Khan & Abdelhak S. Shenhadji. Financial development and economic growth: an overview. IMF working paper.

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

thng mi/ngn hng trung ng. ngha ca ch s ny l cc ngn hng thng mi c nhiu kh nng huy ng tit kim, la chn cc u t vi li nhun tt, qun l ri ro hiu qu v gim st cc ch d n tt hn l ngn hng trung ng.2 Ngoi ra cn c th o bng t s tng ti sn n ca ngn hng v cc nh ch ti chnh phi ngn hng so vi GDP-cho bit quy m ca cc trung gian ti chnh, v tng tn dng ngn hng so vi tng tn dng ca ngn hng thng mi v ngn hng nh nc (King & Levin 1993). Cc thc o ny tt hn nhng rt kh c s liu. Tuy nhin, cc ch s trn ch o c mt phn ca th trng ti chnh-th trng vay n ngn hng. Th trng chng khon n v th trng tri phiu cng ty ngy cng m rng v chim phn khng nh trong h thng ti chnh. T l mc vn ho ca th trng chng khon/GDP v t l tng gi tr tri phiu cng ty/GDP c dng o su ca th trng c phiu v tri phiu cng ty. 1.2. Tc ng ca pht trin ti chnh n tng trng kinh t a s cc nh kinh t hc u ng thun rng pht trin ti chnh thc y tng trng kinh t. L thuyt v mi quan h gia pht trin ti chnh v tng trng kinh t c khi xng bi Schumpeter(1912), Debreu(1959), Arrow(1964), Patrick(1966). Schumpeter lp lun rng mt h thng ti chnh vn hnh tt gip a tit kim vo u t, thc y ci tin k thut v t thc y pht trin kinh t. Goldsmith(1969) l ngi u tin kim nghim l thuyt bng s liu thc t ca cc quc gia trn th gii v cho thy c mi tng quan cng chiu gia pht trin ti chnh v GDP bnh qun/ngi. Nghin cu ca Mckinnon(1973) v Shaw(1973) thng qua s liu thc nghim cng cho thy s pht trin ca cc trung gian ti chnh thc y kinh t pht trin v s p ch ca chnh ph ln th trng ti chnh c tc ng tiu cc i vi tng trng kinh t.

Pht trin ti chnh vi tng trng v pht trin kinh t. Bi ging mn Ti chnh pht trin ca chng trnh ging dy kinh t Fulbright.

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

C rt nhiu nghin cu thc nghim cng cho kt qu ph hp vi l thuyt ca Schumpeter. 1.3. Cc nhn t nh hng n su ca h thng ti chnh 1.3.1. Thnh phn ca h thng ti chnh v s cn i gia cc thnh phn Cn c vo trnh t pht trin theo chiu su ca h thng ti chnh, th trng ti chnh bao gm : (i) th trng n vay ngn hng; (ii) th trng chng khon vn; (iii) th trng cc ti sn thu nhp c nh, (iv) th trng cc cng c phi sinh v chng khon ho3. Th trng ti chnh bt u vi s xut hin ca cc ngn hng thng mi, cc th trng sau pht trin v nng cao kh nng khuyn khch tit kim, tng tch lu vn u t, tc lm tng su ca th trng ti chnh. Tuy nhin, vic pht trin th trng ti chnh theo chiu su cng ng thi lm tng ri ro, t lm th trng ti chnh tr nn d b tn thng. Khi th trng ti chnh b tn thng th s gy tc ng ngc li i vi pht trin kinh t. Theo l thuyt Post-Keynesian, mt h thng ti chnh su c hiu qu khi n to ra c thm nhiu vn u t cho nn kinh t vi s tng ln v mt cn i v tnh d b tn thng t nht. Do c s nh i gia tng tn dng v tng ri ro, h thng ti chnh pht trin tt v chiu su, cn c s phi hp cn i gia cc thnh phn ca h thng. Th trng chng khon vn: thng xut hin sau ngn hng, gip lm tng su h thng ti chnh. Th trng chng khon vn cung cp ni nh u t v bn tip nhn u t gp trc tip nhau, thng tin thng sut hn so vi ngn hng. Th trng chng khon cung cp ni u t di hn nhng vn rt thanh khon cho nh u t l u im vt tri so vi th trng vay n ngn hng. Th trng cc cng c thu nhp c nh: gm th trng tri phiu v th trng tin t, gp phn lm tng hiu qu ca th trng ti chnh v ng thi lm tng s n nh ca th trng ti chnh.
3

Herv Hannoun (2008).Financial deepening without financial excesses

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

Th trng ti chnh phi sinh v chng khon ha: cc sn phm phi sinh l cng c kim sot ri ro cn cc sn phm chng khon ha cho php phn phi li ri ro cho nhng nh u t sn sng chp nhn. Th trng phi sinh v chng khon ha khi xut hin lm tn dng tng ln gp nhiu ln. Tuy nhin, n cng l nguyn nhn gy s mt n nh cho nn kinh t, do lm h thng ti chnh su qu mc-financial excess- to nn bong bng ti chnh, lm pht cao v t lm tng kh nng v ca h thng ti chnh. Do , i km vi nhng thc o su ti chnh, cn quan tm n nhng thc o th hin kh nng chu ng ca h thng ti chnh nh t s tn dng/tin gi ca ngn hng, t s o lng mc ri ro so vi mt n v li vn ca th trng chng khon (Coefficient variation ratio, Sharpe ratio, Safety first ratio). 1.3.2. p ch ti chnh v t do ho ti chnh p ch ti chnh v cc tc hi ca p ch ti chnh: p ch ti chnh l vic nh nc can thip vo th trng ti chnh nhm n nh kinh t v m nhng li kim ch s pht trin ca th trng ti chnh. Theo l thuyt v p ch ti chnh ca McKinnon & Shaw (1973), cc bin php p ch ti chnh gm: (i) Khng ch trn li sut: Vic khng ch trn li sut tin gi v cho vay lm gim tit kim v tng u t phi sn xut, nh u t bt ng sn, vng, u c chng khon, kinh doanh ngoi hi. Tng u t vo lnh vc phi sn xut to th trng bong bng trong cc lnh vc phi sn xut t lm tng lm pht. ng thi, vn u t vo lnh vc sn xut gim lm gim su ti chnh. Do , t do ha ti chnh-xa b trn li sut s lm tng tit kim, tng u t vo lnh vc sn xut t lm tng su ti chnh. (ii) Quy nh mc d tr bt buc cao: t l d tr bt buc cao tng tc vi lm pht thng lm cho li sut tin gi m, t cn tr pht trin h thng ti chnh theo chiu su.

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

(iii)

Cho vay theo ch o: la chn d n khng hiu qu, tng ri ro

cho h thng ti chnh do nhng ngi c vay thng khng tr c hoc khng chu tr n. (iv) Phn bit i x v thu i vi cc t chc ti chnh: lm cc t chc ti chnh chuyn hot ng ra nc ngoi, lm gim tit kim do thu nh trn li tin gi. T do ha ti chnh McKinnon & Shaw (1973) da trn nghin cu thc nghim cho thy rng p ch ti chnh c tc ng tiu cc n s pht trin ca th trng ti chnh v pht trin kinh t. T do ha ti chnh l hy b s kim sot ca Nh nc i vi hot ng ca h thng ti chnh, lm cho h thng ny hot ng t do hn v hiu qu hn theo quy lut th trng. Trn thc t, vic t do ha ti chnh khng phi lc no cng gip pht trin th trng ti chnh theo chiu su v t thc y pht trin kinh t. T do ha ti chnh cc nc Chu M Latinh- Argentina, Chile, Uruguay- vo cui nhng nm 70, u nhng nm 80 hon ton tht bi, kt qu lm tng cc v ph sn, lm pht phi m, tng tht nghip v phi p ch ti chnh tr li. Nguyn nhn l do cc nc ny khng ch trng n trnh t t do ha ti chnh: trc khi t do ha ti chnh cn xy dng mt nn tng kinh t v m n nh-gim thm ht ngn sch, gim lm pht k vng. Indonesia, Hn Quc, Singapore, Sri Lanka, v i Loan l nhng nc t do ha h thng ti chnh thnh cng. Nghin cu thc nghim ca Villanueva v Mirakhor (1990) cng cho thy rng cc nc ny thc hin thnh cng t do ha ti chnh l nh c mt nn tng kinh t v m n nh. H gim thm ht ngn sch, gim lm pht trc khi xa b trn li sut v tn dng ch nh. Nh vy, t do ha ti chnh c tc ng tch cc ln tiu cc ln h thng ti chnh v pht trin kinh t. Tch cc hay tiu cc l ph thuc vo s n nh ca kinh t v m. 1.3.3. Mi trng php l
10

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

Nn tng php l l rt quan trng i vi hot ng ca h thng ti chnh, do bn cht ri ro ca hot ng ti chnh v s bt i xng thng tin. H thng php l khng hiu qu s to tnh trng thng tin bt cn xng nghim trng, to c hi cho hnh vi gian ln, trc li, v lm cho h thng ti chnh d b tn thng. Khi , lng tin vo th trng b gim, ngn cn s pht trin theo chiu su ca h thng ti chnh. H thng php l tc ng n th trng ti chnh thng qua Lut v quyn s hu ti sn, Lut hp ng, Lut ti chnh, Lut cng ty, Lut ph sn N bo v quyn li ca c ng v ch n, t to nim tin cho th trng, khuyn khch tit kim & u t. ng thi, h thng php l a ra qui nh i vi cc t chc ti chnh, hot ng u t ti chnh, gim st gian ln v s cn trng nhm m bo th trng ti chnh khng tr nn qu ri ro. Nhiu nghin cu thc nghin cho thy s tng quan gia mi trng php l v cc bin s ca h thng ti chnh. LaPorta, Lopez-de-Silanes, Shleifer, v Vishny (1997) cho thy mi tng quan gia ch s thng tn php lut v huy ng vn, s t IPO; Ch s bo v quyn ca c ng v huy ng vn. Ross Levine (1997) chng t c mi tng quan cng chiu gia quyn ca ch n v su ca khu vc ngn hng; Jeffrey Wurgler (1999) cho thy mc bo v php l c nh hng ng k n hiu qu u t. Nghin cu ca IMF- Mario Dehesa, Pablo Druck, Alexander Plekhanov (2007)- da trn s liu ca 120 quc gia t 19972004 cho thy ti quc gia c s bo v v quyn li ca ngi cho vay tt hn thng c t s tn dng/GDP cao hn. Cng trong nghin cu trn ca IMF, nc c lm pht thp thng c t s tn dng/GDP cao hn, v nh hng tch cc ca vic bo v quyn li ca ngi cho vay n su ti chnh b gim i trong mi trng lm pht cao. Qua thy c rng s n nh ca kinh t v m cng ng mt vai tr rt quan trng n pht trin kinh t theo chiu su. Lm pht cao lm xi mn cc gi tr ca ti sn ti chnh. Hn na, trong mt nn kinh t khng n nh, ri ro tn
11

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

dng tng, tit kim chuyn sang cc ti sn an ton nh vng, bt ng sn lm gim su ti chnh. Ngoi ra cn c cc nghin cu tp trung vo nh hng ca vn ha, tn ngng n su ti chnh. 2. NAM H thng ti chnh v cc phng tin thanh ton l nhng cng c khng th thiu trong bt k mt nn kinh t no. Vit Nam h thng ti chnh vi cc ngn hng ng vai tr ch o hnh thnh r nt vo nhng nm 50 ca th k 19, c th l nm 1858 khi Vit Nam tr thnh thuc a na phong kin ca thc dn Php. Tri qua hn 150 nm tn ti v pht trin, h thng ti chnh Vit Nam dn hon thin c v quy m ln c cu t chc. V c bn, h thng ti chnh ca Vit Nam bao gm 4 thnh t chnh l: th trng ti chnh, cc t chc ti chnh, cng c ti chnh v c s h tng ti chnh, hot ng v pht trin mnh cc lnh vc ngn hng, chng khon v bo him. Tuy nhin trnh pht trin ca h thng ti chnh nc ta ch mi dng li vic m rng quy m, s pht trin theo chiu su cha c, qun l v s dng vn khng thc s mang li hiu qu v cng chnh l nguyn nhn ca cc vn kinh t m nc ta ang phi i mt hin nay.1 thy c h thng ti chnh ca chng ta pht trin nh th no, nhm tp trung phn tch cc ch tiu M2/GDP, tn dng/GDP v mc vn ha trn th trng chng khon/GDP PHN TCH SU CA H THNG TI CHNH VIT

Hunh Th Du/Nguyn Minh Kiu, H thng ti chnh Vit Nam, Bi ging chng trnh ging dy kinh t Fullbright 2006 - 2007

12

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

2.1. Ch tiu M2/GD

300000 160.0 140.0 120.0 200000 100.0 80.0 60.0 40.0 50000 20.0 0.0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Hnh 1: Biu th hin ch tiu M2/GDP ca Vit Nam trong thi gian t 2000 2010. GDP M2/GDP 100000

250000

150000

Nm M2/GDP (%) GDP PPP (triu USD)

2000 50.5 109904

2001 58.1 120146

2002 61.4 130764

2003 67.0 143365

2004 74.4 158913

2005 82.3 178075

2006 94.7 198996

2007 117.9 223220

2008 109.2 242495

2009 126.2 257743

2010 140.8 277566

Ngun: Key Indicators for Asia and the Pacific 2011 ADB

T biu trn ta thy, t l M2/GDP tng u t nm 2000 n 2007 vi mc tng trung bnh trong giai on ny l 9,63%/nm. T l ny l 109,2% nm 2008, gim 8,7% so vi nm 2007, tuy nhin sang nm 2009 tng ln 126,2% v 140,8% nm 2010. Tnh n thi im ny th t l M2/GDP c tnh l 142,49%. Mc d gim nm 2008 nhng nhn chung, su ti chnh ca nc ta c xu hng tng v tng kh nhanh trong vng 10 nm gn y, tng xp x 3 ln so vi nm 2000. Trong khong thi gian ny c cung tin v GDP u tng nhng tc tng cung tin ln hn tc tng GDP nn lm cho t l M2/GDP tng ln. Biu di y th hin khong cch gia mc tng cung tin M2 v mc tng
13

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

GDP.
60.0 50.0 40.0 30.0 25.5 20.0 10.0 0.0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Hnh 2: Biu th hin mc tng (%) ca cung tin M2 v GDP ca Vit Nam t nm 2000 n 2010 Nm M2 (%) GDP (%) 2000 56.2 6.8 2001 25.5 6.9 2002 17.6 7.1 2003 24.9 7.3 2004 29.5 7.8 2005 29.7 8.4 2006 33.6 8.2 2007 46.1 8.5 2008 20.3 6.3 2009 29.0 5.3 2010 33.3 6.8 6.8 6.9 17.6 7.1 7.3 7.8 8.4 8.2 8.5 24.9 20.3 6.3 5.3 6.8 29.5 29.7 33.6 29.0 33.3 M2 GDP 56.2 46.1

Ngun: Key Indicators for Asia and the Pacific 2011 ADB

Ta thy cung tin M2 bin ng vi bin kh mnh v khng n nh tri ngc hon ton vi s bin ng ca GDP. Nm 2000 mc tng cung tin l 56.2% nhng n nm 2001 ch cn 25,5%, trong khi t l tng GDP vn n nh xung quanh mc 7%. Vic in tin b p thm ht ngn sch cng vi nhiu nguyn nhn khc lm cho lm pht nc ta tng nhanh trong giai on 1986 1990. Trc tnh hnh t l lm pht tng qu nhanh, ng v Nh nc ch trng thc hin chnh sch tin t tht cht nhm kim ch lm pht, bng cch ct gim chi tiu ngn sch ng thi giai on ny cng cho thy tc tng u t ca Nh nc gim dn. Lng tin bm ra th trng qua knh u t gim i lm cho tc tng gi gim i r rt v bt u xut hin tnh trng thiu pht. Kt qu l t nm 2000 n 2002, t l tng cung tin gim t 56,2% xung cn 17,6%. Sau 2002, duy tr mc tng trng cao, Nh nc thc thi chnh sch ti kha ni lng bng cc chnh sch kch cu dn ti bi chi ngn sch v buc phi pht hnh thm tin v vay n nc ngoi b p lm cho tng cung tin tng
14

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

ln trong thi gian ny. T nm 2004 n 2007, t l pht trin ca tng cung tin tip tc tng v t 46,1% nm 2007 lm cho khong cch gia tng trng GDP vi tng trng cung tin ngy cng ln. Vic tng cung tin tng mnh trong nm 2007 c th gii thch nh sau: th trng chng khon Vit Nam pht trin cha tng c trong nm 2006, dng vn u t nc ngoi vo tc ng trc tip ti cung ni t. Bn cnh vn nc ngoi qua con ng gin tip vo, cn c mt lng ngoi t kh ln ca t nhn chuyn vo v thu ht u t FDI. n nh t gi do cung ngoi t tng mnh, Ngn hng nh nc mua vo ngoi t lm cho cung tin trong lu thng tng ln. Tc tng trng GDP nm 2007 tip tc tng trng ca nhng nm trc v t 8,5%. Tuy nhin, hiu qu kinh t chm ci thin. Tng trng GDP nm 2008 ch t 6,23%. Cung tin tng qu nhanh do s pht trin qu nng ca th trng chng khon dn n lm pht nm 2008, c cu GDP khng cn i nn tng trng km bn vng. Tng trng kinh t do yu t vn u t ng gp chim ti 57,5%, do yu t s lng lao ng tng ng gp 20%, do yu t tng nng sut cc nhn t tng hp (gm hiu qu u t, nng sut lao ng...) ch ng gp 22,5%. V nhng l do , khi khng hong ti chnh bng n trn ton cu, cc nh u t ng lot rt vn lm cho cung tin v tng trng GDP gim mnh dn n t l M2/GDP cng gim trong nm 2008. Nm 2009 2010, nn kinh t nc ta c nhng khi sc nh vo cc chnh sch kp thi ca Nh nc, lm pht c kim sot, cung tin v GDP tng tr li.

15

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

160.0 140.0 120.0 100.0 80.0 60.0 40.0 20.0 0.0 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 -20.0 Brunei Darussalam b Cambodia Indonesia Lao PDR Malaysia a Myanmar Philippines Singapore Thailand Viet Nam

Biu so snh t s M2/GDP ca Vit Nam vi cc nc trong khu vc

1990 Brunei Darussalam

a

1995 4.5

2000 2.8

2001 2.7

2002 3.9

2003 2.9

2004 0.5

2005 0.4

2006 4.4

2007 0.2

2008 -1.9

2009 -1.8

2010 2.6

1.1

Cambodia Indonesia Lao PDR Malaysia Myanmar Philippine s Singapore Thailand Viet Nam

1.2 9.0 6.7 9.0 2.8 3.0

6.5 8.2 7.1 9.8 6.9 4.7

8.4 4.9 6.3 8.9 13.7 4.4

7.7 3.6 4.6 0.5 11.3 2.9

7.0 4.5 6.9 5.4 12.0 3.6

8.5 4.8 6.2 5.8 13.8 5.0

10.3 5.0 7.0 6.8 13.6 6.7

13.3 5.7 6.8 5.3 13.6 4.8

10.8 5.5 8.6 5.8 13.1 5.2

10.2 6.3 5.9 6.5 12.0 6.6

6.7 6.0 7.8 4.8 10.3 4.2

0.1 4.6 7.6 -1.6 10.6 1.1

5.9 6.1 7.9 7.2 10.4 7.6

10.1 11.2 5.1

7.3 9.2 9.5

9.1 4.8 6.8

-1.2 2.2 6.9

4.2 5.3 7.1

4.6 7.1 7.3

9.2 6.3 7.8

7.4 4.6 8.4

8.7 5.1 8.2

8.8 5.0 8.5

1.5 2.5 6.3

-0.8 -2.3 5.3

14.5 7.8 6.8

Ngun: Key Indicators for Asia and the Pacific 2011 ADB

16

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

T biu ta thy, Vit Nam l quc gia c xut pht im thp nhng c tc tng m rng cung tin nhanh nht v tng lin tc trong khong thi gian di. Singapore, Thi Lan v Malaysia l nhng quc gia c su ti chnh ln hn Vit Nam v tc pht trin n nh vi mc tng GDP tng ng vi nc ta. iu cho thy tc m rng cung tin cc nc ny tng ng vi tc tng trng kinh t v l minh chng cho mt h thng ti chnh hot ng c hiu qu. Singapore c mnh danh l ni ct gi ti sn ca th gii v c y cc yu t cho vic thnh lp mt trung tm ti chnh quc t.

160.0 140.0 120.0 100.0 80.0 60.0 40.0 20.0 0.0 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 M2 (%) GDP (%) M2/GDP

Vit Nam
160.0 140.0 120.0 100.0 80.0 60.0 40.0 20.0 0.0 -20.0 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 M2 (%) GDP (%) M2/GDP

Singapore
Ngun: Key Indicators for Asia and the Pacific 2011 ADB

17

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

T hai biu trn ta c th thy, tc tng trng GDP vi tc m rng cung tin ca Singapore lun i lin vi nhau. Gia hai yu t ny c mt tr nht nh, iu l hon ton hp l v khi tng trng GDP gim th cung tin trong lu thng cng s gim v khi tng trng tng th cung tin trong lu thng cng tng ln. Khi cung tin tng ln, mt h thng ti chnh hot ng c hiu qu s lm cho hiu sut s dng vn tng v dn n GDP tng. Nh vy, khng phi t l ny ln hay nh l h thng pht trin hay khng m t l ny phi ph hp vi tc tng trng GDP. Theo cc nghin cu th t l ny khng qu 2,5 ln GDP th c th chp nhn c. 2.2. Ch tiu tn dng/GDP v gi tr vn ha trn th trng chng khon so vi GDP Tn dng/GDP l ch tiu phn nh mc s dng n ca nn kinh t. Tn dng bao gm tn dng ngn hng v tn dng phi ngn hng.

Ngun: kinhtetaichinhvietnam.blogspot.com

Trong thi gian t nm 2000 2008, tng d n tn dng tng t khong 50% ln hn 90% nm 2007, sang 2008 gim xung cn gn 30%. Tc tng trng tn dng thp hn tc tng trng GDP, do GDP trong thi gian ny tng ch yu do vn u t ch khng phi do sn xut. Cho n nay, tng d n
18

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

ca h thng tn dng ang bng khong 1,2 ln GDP Vit Nam. So vi cc nc, t l ny l kh cao. S d tn dng ca Vit Nam lun tng rt cao v y l knh ch yu cp vn cho nn kinh t. Nu th trng chng khon pht trin th t l ny s gim bi v cc doanh nghip c th huy ng vn thng qua th trng chng khon vi chi ph s dng vn thp hn. Gi tr vn ho th trng l thc o quy m ca mt doanh nghip, c xc nh bng gi th trng ca c phiu nhn vi s lng c phiu ph thng ang lu hnh. Gi tr vn ho th trng ca mt doanh nghip lun c xem l ch tiu ch yu v quan trng nh gi thnh cng hay tht bi ca mt cng ty nim yt. Khi t l gi tr vn ha trn th trng chng khon tng cng ng ngha gi tr ca cc sn phm ti chnh tng ln. Th trng chng khon Vit Nam c hot ng vi phin giao dch u tin vo nm 2000 nhng mc vn ha trn th trng chng khon ch c xc nh t nm 2003 cho n nay. Giai on 2006 2007 l thi k vng ca chng khon Vit, ch s VN-Index tng 147% trong nm 2006. S vn vo th trng trong thng 1/2001 gn gp i so vi thng 12/2006. Do vn ha th trng ca nm 2006 chim 22,7% GDP, n 2007 ln ti 40% trong khi mc tiu cho nm 2010 ch l 10%. Nhng sang nm 2008 cng ng u v tc suy gim. T mc 30 t USD vo u nm nay, n u thng 12, gi tr vn ha th trng gim xung li cn 13 t USD, tng ng 17% GDP. Vn-Index mt gn 70% gi tr. Sau nm 2008, th trng chng khon c pht trin nhng trm lng hn, cng l iu tt yu. Sau thi gian tng trng nhanh v lin tc th chng khon s quay li vi gi tr thc ca n. Bn cnh , lm pht v cc chnh sch ca chnh ph lm cho cc nh u t e ngi vi chng khon Vit, do mc vn ha trong thi gian ny c tng nhng khng cao nh thi gian trc . Mc vn ho th trng chng khon tnh n cui thng 12 l 620 nghn t ng, tng ng gn 38% GDP nm 2009. So vi thi im cui nm 2008 (225 nghn t

19

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

ng) mc vn ha tng gp gn 3 ln. S lng cng ty nim yt tng hn 30% (453 cng ty) v s lng ti khon tng hn 50% so vi nm 2008 (t 793 nghn ti khon). Mc tiu cho n nm 2010 ca nh nc l gi tr vn ha t 50% GDP v n nm 2020 t 70% GDP. Qua vic phn tch cc ch s th hin su ti chnh ta thy rng, mc pht trin ti chnh ca nc ta vn theo hng m rng quy m cha pht trin c v chiu su. Cc ch s tt nhng t trong mi tng quan vi cc yu t khc th n th hin s thiu bn vng trong di hn. 3. NH HNG GII PHP CI THIN SU CA H

THNG TI CHNH VIT NAM T khi thc hin cng cuc i mi nm 1986 n nay, h thng ti chnh Vit Nam c nhng bc i ng k nhm pht trin h thng ti chnh theo chiu su. T khi Php lnh ngn hng c a ra thng 5/1990, h thng ngn hng theo hai cp c hnh thnh, n nay, c ch iu hnh li sut v t gi dn c t do ha: t p t li sut trn, sn n li sut trn, li sut tha thun v t t gi c nh sang t gi c iu chnh, n t gi cng b theo mc hnh thnh cui ngy trn th trng. Sau khi Lut Chng Khon ra i, th trng chng khon tp trung v h thng thanh ton c thnh lp, gip tng su ca h thng ti chnh. Tuy nhin, pht trin h thng ti chnh theo chiu su l iu kin cn nhng cha cho pht trin kinh t. Mt h thng ti chnh hot ng hiu qu khng nhng huy ng c nhiu vn vo u t m cn phi sng lc, gim st vn c s dng mt cch c hiu qu th mi gp phn lm tng trng kinh t. Mt khc, pht trin ti chnh i i vi nguy c ri ro. gim ri ro v ti chnh ng gp vo pht trin kinh t, cn ch trng ti cht lng ca pht trin ti chnh, ng thi xy dng h thng th ch v thc chin cc chnh sch thch hp.Vic xy dng h thng th ch nn bt u bng vic xa b hay sa cha

20

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

nhng th ch cn tr s pht trin ca h thng ti chnh-xa b p ch ti chnh. T do ha ti chnh phi c tin hnh theo l trnh thch hp, m bo n nh kinh t v m th pht trin kinh t mi bn vng. Trnh t t do ha ti chnh c hu ht cc nh kinh t xut l :
T do ha ti chnh
Gim d tr bt buc B kim sot li sut a dng Tng cnh B tn ha s dng ch tranh hu nh

Gim thm ht ngn sch v lm pht k vng

Ci cch thng mi

Ci cch ti khon vn

Qun l t gi hi oi

21

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

TI LIU THAM KHO L Th Tuyt Hoa, 2006, Tin t ngn hng Nguyn Trng Hoi (2006) p ch ti chnh v qun l v m-Bi ging mn ti chnh pht trin, chng trnh ging dy kinh t Fulbright. Xun Thnh(2003). T do ha ti chnh- Bi ging mn ti chnh pht trin, chng trnh ging dy kinh t Fulbright. V Thnh T Anh(2006). Xy dng th ch pht trin h thng ti chnh Bi ging mn ti chnh pht trin, chng trnh ging dy kinh t Fulbright. V Thnh T Anh (2006).Nn tng php l ca h thng ti chnh- Bi ging mn ti chnh pht trin, chng trnh ging dy kinh t Fulbright. Alessandra Bonglioli(2005). How Does Financial Liberalization aect Economic Dr. W. M. Hemachandra. Financial Deepening and its Implications on Savings and Investments in Sri Lanka. Guglielmo Maria Caporale, Christophe Rault, Robert Sova, Anamaria Sova. Financial Depth and Economic Growth in new EU members. Herv Hannoun(2008). Financial deepening without financial excesses. Manoel Bittencourt(2011). Financial Development and Economic Growth in Latin Mario Dehesa, Pablo Druck, Alexander Plekhanov(2007). Relative Price Stability, Creditor Rights, and Financial Deepening - IMF Working Paper.

America: Is Schumpeter Right? Moshin S. Khan & Abdelhak S. Shenhadji. Financial development and economic growth: an overview. IMF working paper.

Growth?. Naceur Ben Zina & Borhen Trigui. Financial Deepening in economic development: theory and lessons from Tunisia. Peter L. Rousseau, Paul Wachtel (2005). Economic growth and financial depth: is the relationship extinct already?. Peter L. Rousseau & Paul Wachtel (2009). What Is Happening To The Impact Of

Financial Deepening On Economic Growth?. Safdari Mehdi, Motiee Reza(2011). The Relationship between Financial Repression and Financial Depth (Case study of Iran).
22

 su ti chnh v thc tin h thng ti chnh Vit Nam hin nay

Nhm 14_lp T02

Soo-Nam Oh. Financial Deepening in the Banking SectorViet Nam. Wisit Chaisrisawatsuk, Santi Chaisrisawatsuk. The Role of Financial Liberalization in Growth: A Case of 4-ASEAN Economies. http://www.landecon.cam.ac.uk/yh279/fdrnew_alph.html http://www.imf.org/external/pubs/cat/longres.cfm?sk=3926.0 http://www.tapchitaichinh.vn/Qu%E1%BA%A3ntr%E1%BB%8Bn%E1%BB%99 idung/ViewArticleDetail/tabid/56/Key/ViewArticleContent/ArticleId/3936/Defaul t.aspx http://www.vdf.org.vn/Doc/2008/VDFConf_WIPSonVie.pdf ly ngy 23/9 lc 15h24 http://www.sbv.gov.vn/wps/portal/!ut/p/c4/04_SB8K8xLLM9MSSzPy8xBz9CP0 os3gDFxNLczdTEwN_Uz8DA09PjwB_JwszIwM_c_2CbEdFAJfRHVg!/?WCM_ GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/sbv_vn/sbv_vn/sbv.vn.vienchienluoc/s bv.vn.chienluoc.3/457c8d0045381649af18bf5149882770 ly v ngy 15/09/2011 lc 19h53

23